หนังสือศาสตร์พระราชา ทำดีตามรอยพ่อสานต่อพระราชปณิธาน

-ฉบบั ร่าง- คานา สานักงานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษามธั ยมศึกษา เขต 36 ไดจ้ ัดทาหลักสตู รรายวชิ าเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณิธาน สาหรบั ใชใ้ นการจดั การเรียนการสอนของโรงเรียนในสังกัด จานวน 59 โรงเรียน โดยมี วัตถุประสงค์ที่จะมุ่งให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามพระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระบรม ชนกาธเิ บศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 และ พระบรมราโชบาย พระบาทสมเด็จ พระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทรา ธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกลา้ เจ้าอยหู่ วั รชั กาลที่ 10 เพอื่ ให้การนาหลกั สตู รรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณธิ าน ไปใช้ได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมกบั บริบทของสถานศึกษาและมีประสิทธิภาพส่งผลต่อคุณภาพผู้เรียน สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มัธยมศึกษา เขต 36 จึงจัดทาแนวทางการจัดทาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน เพ่ือนาไปจัดการเรียนการสอนและปรับใช้ตามความเหมาะสมและบริบทของสถานศึกษา แนวทางการจัดทา หลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ประกอบด้วย ความเป็นมาของหลักสูตร วัตถุประสงค์ เปูาหมาย เรียนรู้อะไร ในหลักสูตร แนวทางการนาหลักสูตรไปใช้ในสถานศึกษา วิเคราะห์ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ตาราง วเิ คราะหผ์ ลการเรียนร้เู พื่ออกแบบหน่วยการเรยี นรู้ และหน่วยการเรียนรู้ สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 36 หวังเป็นอย่างย่ิงว่า หลักสูตรดังกล่าวจะเป็น ประโยชน์ต่อสถานศึกษาและผู้เกี่ยวข้องทุกฝุาย หากมีข้อเสนอแนะอ่ืนใดที่จะทาให้หลักสูตรเล่มน้ี มีความสมบูรณ์ โปรดแจ้งสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 36 ทราบด้วย จักขอบคุณย่ิง และ ขอขอบคุณผู้ท่มี ีสว่ นเก่ยี วขอ้ งในการจดั ทาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน ทุกท่านไว้ ณ โอกาสน้ี (นายมนตช์ ัย ปาณธปู ) ผอู้ านวยการสานักงานเขตพื้นท่กี ารศึกษามธั ยมศึกษา เขต 36

สารบญั หนา้ 1. ความเป็นมาของหลักสูตร......................................................................................................... 1 2. วตั ถุประสงค.์ ............................................................................................................................ 2 3. เปูาหมาย.................................................................................................................................. 3 4. เรยี นร้อู ะไรในหลักสูตรรายวิชาเพมิ่ เติม ทาดตี ามรอยพอ่ สานตอ่ พระราชปณธิ าน................. 3 5. แนวทางการนาหลักสตู รไปใช้ในสถานศกึ ษา............................................................................ 4 6. วเิ คราะหผ์ ลการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ และสาระการเรียนร้.ู ....................................... 9 7. ตารางการวเิ คราะหผ์ ลการเรียนรเู้ พื่อออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้ หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 1............ 18 8. ตารางการวิเคราะหผ์ ลการเรียนรเู้ พื่อออกแบบหน่วยการเรียนรู้ หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2............ 21 9. ตารางการวิเคราะหผ์ ลการเรียนรเู้ พ่อื ออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 3............ 27 10. ตารางการวิเคราะหผ์ ลการเรียนรู้เพื่อออกแบบหน่วยการเรียนรู้ หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4............ 30 11. ตารางการวิเคราะหผ์ ลการเรียนรเู้ พอื่ ออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 5............ 33 12. คาอธบิ ายรายวชิ า..................................................................................................................... 41 13. โครงสรา้ งรายวิชา............................................................................................................. ........ 43 14. โครงสรา้ งการวัดและประเมินผล.............................................................................................. 46 15. หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 1 เรื่อง ตามรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา...................................................... 47 16. หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 2 เรื่อง ทัศนคติท่ีถกู ต้องต่อบา้ นเมือง........................................................ 62 17. หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 เร่ือง มีพน้ื ฐานชีวติ ทม่ี ่ันคง...................................................................... 87 18. หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 4 เรอ่ื ง มีงานทา มีอาชีพ............................................................................ 106 19. หน่วยการเรยี นรู้ที่ 5 เรื่อง เป็นพลเมอื งดี................................................................................. 140 20. อภิธานศพั ท.์ ............................................................................................................................. 158 21. คณะทางานจัดทาหลกั สูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพรราชปณิธาน…………… 159

1. ความเป็นมาของหลกั สตู ร สภาพสังคมไทยในปัจจุบันท่ีมีการเปล่ียนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เน่ืองจากความก้าวหน้าทาง วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี สารสนเทศ ข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านสังคม จนมีผลต่อ พฤติกรรมการปฏิบัติท่ีไม่พึงประสงค์ของคนในสังคม เช่น ความมั่นคงของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ คุณธรรม ค่านิยม ตลอดจนการมีอาชีพ มีงานทา เป็นต้น ซ่ึงส่งผลต่อความสงบสุขในสังคมไทย ปัญหาน้ีควร ไดร้ บั การแก้ไขโดยการปลูกฝัง สร้างจติ สานกึ ใหค้ นในสังคมเกิดคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลท่ี 9 พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝูาฯ เนื่องในพิธีเปิดการประชุมยุวพุทธิก สมาคมท่ัวประเทศ คร้ังท่ี ๑๖ ณ วัดคีรีวงศ์ อาเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ วันเสาร์ ที่ ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๒๔ ความว่า “เปน็ ความจรงิ อยู่โดยธรรมดา ท่บี คุ คลในสังคมน้ันย่อมมีอัชฌาสัยจิตใจแตกต่างเหลื่อมล้ากัน เป็นหลายระดับ ขึ้นอยู่กับพื้นฐานภูมิธรรมของตน บางคนก็มีความคิดจิตใจสูง มีความประพฤติปฏิบัติดีงาม เป็นคุณเป็นประโยชน์อยู่แล้วเป็นปกติ แต่บางคนก็ไม่สามารถจะทาเช่นนั้นได้ เพราะยังไม่เห็นคุณค่าของ การปฏิบตั ดิ ี จงึ มกั ก่อปัญหาใหเ้ กิดแก่สังคม คนเรานั้น สาคัญอยู่ท่ีควรจะได้ปรารภปรารถนาท่ีจะพัฒนาตัวเอง ให้ดีขนึ้ เปน็ ลาดบั เพ่อื ให้ชวี ิตเปน็ สุข และเจริญรงุ่ เรือง” สานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 36 ตระหนักเห็นความสาคัญ โดยมุ่งหวังให้ ผู้เรียนนาพระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ใช้เป็นหลักยึดในการปฏิบัติตนอยู่ในสังคม และเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท ตลอดระยะเวลา 70 ปี กิจที่ทรงทาและคาท่ีทรงแนะทุกอย่างท่ีปรากฏรูปธรรมชัดเจน คือ ศาสตร์พระราชา ซ่ึงศาสตร์นั้น ได้มาจากพระราชประสบการณ์ เข้าพระทยั เหตุการณ์บ้านเมือง สถานการณ์ต่าง ๆ และพระราชกรณียกิจ โดย สาระสาคัญที่เป็นหัวใจของศาสตร์พระราชา คือ ศาสตร์แห่งการพัฒนา ศาสตร์แห่งการครองตน เพ่ือเป็น แบบปฏิบัติ และตัวอย่างท่ีดี และศาสตร์แห่งการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่าง สงบสุข ภายใต้ความรู้ที่พระองค์ ท่านนามาใชใ้ นการพัฒนาประเทศซง่ึ มที ง้ั ธรรมะและทางโลกควบคู่กนั เพื่อความผาสุกของประชาชน จาก “ศาสตรพ์ ระราชา” พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธิบดศี รีสินทรมหาวชริ าลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกรู กิติสริ ิสมบูรณอดุลยเดช สยามนิ ทราธเิ บศรราชวโรดม บรมนาถบพติ ร พระวชิรเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 เม่ือคร้ังที่ทรงตอบรับ เป็นพระมหากษัตริย์ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2559 ความว่า “เพ่ือสืบสานพระราชปณิธาน และเพื่อประโยชน์ของประชาชนชาวไทยท้ังปวง” กอปรกับพระราชปณิธาน ด้านการศึกษา ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รชั กาลที่ 9 คอื การสร้างคนดี พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธบิ ดีศรสี นิ ทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพล ราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี 10 จึงทรงมีพระบรมราโชบายด้านการศึกษา ใน การสร้างคนดี ให้แก่บ้านเมือง โดยทรงมุ่งให้ การศึกษาตอ้ งสร้างพน้ื ฐานแก่นักเรียนใหม้ ีคณุ สมบัติ 4 ดา้ น ประกอบด้วย กลุ่มนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 1

1. การมที ศั นคตทิ ถ่ี ูกต้องต่อบ้านเมือง หมายความวา่ ตอ้ งมคี วามรคู้ วามเข้าใจทม่ี ตี ่อชาติ บ้านเมือง ยึดมั่นในศาสนา ม่ันคงในสถาบันพระมหากษัตริย์ และมีความเอ้ืออาทรต่อครอบครัวและชุมชน ของตน 2. การมพี ื้นฐานชีวิตท่มี น่ั คง หมายความว่า รจู้ กั แยกแยะสงิ่ ทผ่ี ิด ส่ิงท่ีชอบ หรือ แยกแยะ สิ่งทช่ี ั่ว หรือส่ิงที่ดี ปฏิบตั แิ ตส่ งิ่ ทช่ี อบทด่ี ีงาม รจู้ กั ปฏเิ สธส่งิ ที่ผิดส่งิ ท่ีช่ัว และช่วยกนั สรา้ งคนดีใหแ้ กบ่ ้านเมือง 3. การมงี านทา - มอี าชพี หมายความว่า มกี ารเลี้ยงดลู กู หลานในครอบครวั หรอื การฝึกฝน อบรมในสถานศกึ ษาต้องมุ่งให้เด็กและเยาวชนเป็นรักงาน สู้งาน ทางานจนสาเร็จ มีการฝึกฝนอบรมทั้งในหลักสูตร และนอกหลักสูตร โดยต้องมีจุดมุ่งหมายให้ผู้เรียนทางานเป็น และสามารถมีงานทาในท่ีสุด ต้องสนับสนุนผู้สาเร็จ หลกั สตู รมอี าชพี มงี านทา จนสามารถเลีย้ งตัวเองและครอบครวั 4. การเป็นพลเมืองดี หมายความวา่ การเป็นพลเมืองทด่ี ี ถือเป็นหน้าทข่ี องทุกคน ครอบครัว สถานศึกษา และสถานประกอบการ ต้องส่งเสริมให้ทุกคนมีโอกาสทาหน้าท่ีเป็นพลเมืองดี เห็นอะไรที่จะทา เพื่อ บา้ นเมอื งได้กต็ อ้ งทา เช่น งานอาสาสมัคร งานบาเพ็ญประโยชน์ งานสาธารณกุศล โดยให้ทาด้วยความมีน้าใจและ ความเออ้ื อาทร จากขอ้ ความข้างตน้ สานกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษามธั ยมศึกษา เขต 36 มภี ารกิจหลักคือ มหี นา้ ที่ ส่งเสริม สนับสนุน ให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามพระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระบรมชนกา ธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลท่ี 9 และพระบรมราโชบาย พระบาทสมเด็จ พระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชริ เกลา้ เจา้ อยูห่ ัว รชั กาลท่ี 10 ไปสู่การปฏบิ ัตดิ า้ นการศึกษา จึงมีนโยบาย จัดทาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน เพ่ือให้สถานศึกษาใน สังกัดสานักงานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษามัธยมศึกษา เขต 36 ได้นาหลักสตู รไปใช้ในภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2562 ใน ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยมีแนวทางการบริหารจัดการหลักสูตรที่สถานศึกษาสามารถพิจารณาทางเลือก ในการนาไปใช้ใหส้ อดคล้องกบั บริบทของสถานศกึ ษา ดงั นี้ (1) เปิดเป็นรายวชิ าเพมิ่ เตมิ จานวน 40 ชว่ั โมง (1.0 หน่วยกิต) หรือ (2) บูรณาการการเรียนการสอนกับกลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม หรือ (3) บรู ณาการการเรียนการสอนกับกล่มุ สาระการเรียนรู้อื่น ๆ หรอื (4) บูรณาการการเรียนการสอนกบั กิจกรรมพฒั นาผเู้ รยี น 2. วัตถปุ ระสงค์ 2.1 เพอ่ื สร้างนกั เรยี นใหม้ ีคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ ตามคุณสมบัติพื้นฐานท้ัง 4 ด้าน 2.2 เพื่อสร้างนักเรียนให้มีทัศนคตทิ ่ีดีทถ่ี ูกต้อง มุ่งสร้างพ้ืนฐาน หรือสร้างบุคลิกภาพและอุปนิสยั ทดี่ ีงาม 2.3 เพื่อให้นักเรียนนาองค์ความรูไ้ ปสู่การมีงานทา มีอาชีพ มรี ายได้ กลุม่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 2

2.4 เพอ่ื แกป้ ัญหาสงั คมในปัจจุบนั โดยการบม่ เพาะนักเรียนใหม้ ี ระเบยี บวินยั รักชาติ ศาสนา และ พระมหากษัตริย์ 2.5 เพือ่ ให้ครผู ู้สอนมีแนวทางการนาหลกั สูตรไปใช้จัดการเรยี นการสอนเพอื่ ปลูกฝงั คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ ตามคณุ สมบตั ิพื้นฐานท้ัง 4 ด้าน 3. เป้าหมาย 3.1 โรงเรียนในสงั กัดสานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษามธั ยมศึกษา เขต 36 จานวน 59 โรงเรยี น (จังหวดั เชยี งราย จานวน 41 โรงเรยี น และ จังหวัดพะเยา จานวน 18 โรงเรียน) 3.2 ครูผู้สอนนาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน ไปใช้ในการจัด การเรียนการสอนเพือ่ พัฒนาคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ ใหแ้ กน่ กั เรียน ในระดบั ช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น เพ่ือเกิด คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ตามคณุ สมบตั ิพน้ื ฐานทัง้ 4 ด้าน 4. เรียนรูอ้ ะไรในหลกั สูตร หลักสูตรรายวิชาเพม่ิ เติม ทาดตี ามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณธิ าน ประกอบด้วย 5 หน่วยการเรียนรู้ ไดแ้ ก่ หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ตามรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 2 มีทศั นคตทิ ีถ่ ูกตอ้ งตอ่ บา้ นเมือง หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 มีพน้ื ฐานชวี ติ ที่มน่ั คง หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 มีงานทา มีอาชพี หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 5 เป็นพลเมืองดี หลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน จัดทาข้ึนเพื่อพัฒนาปลูกฝัง บ่มเพาะให้นักเรียนได้มีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะกระบวนการ มีสมรรถนะสาคัญ และคุณลักษณะอันพึง ประสงค์ ดังน้ันส่ิงที่นักเรียนต้องเรียนรู้ในหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติมทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน ดังนี้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ตามรอยบาท ศาสตร์พระราชา นักเรียนเรียนรู้เก่ียวกับพระราชประวัติ พระราชจริยวัตร พระราชกรณียกิจ หลักการทรงงาน ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลท่ี 9 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2 มที ศั นคติท่ีถูกต้องต่อบ้านเมือง นักเรียนเรียนรู้เก่ียวกับความรู้ความเข้าใจที่มี ต่อชาตบิ า้ นเมอื ง ยึดมัน่ ในศาสนา มีความมั่นคงในสถาบันพระมหากษตั ริย์ และมีความเอื้ออาทรต่อครอบครวั และชมุ ชน กลุ่มนิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 3

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 มีพ้ืนฐานชีวิตที่มั่นคง นักเรียนเรียนรู้เกี่ยวกับการรู้จักแยกแยะสิ่งที่ผิด สิ่งที่ ชอบ หรือ แยกแยะส่ิงท่ีช่ัว หรือส่ิงที่ดี ปฏิบัติแต่สิ่งที่ชอบที่ดีงาม รู้จักปฏิเสธส่ิงท่ีผิดสิ่งท่ีชั่วที่มั่นคง และ ช่วยกนั สร้างคนดีใหแ้ ก่บ้านเมือง หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 มีงานทา มีอาชีพ นักเรียนเรียนรู้เกี่ยวกับการเล้ียงดูลูกหลานในครอบครัว หรือ การฝึกฝนอบรมในสถานศึกษาต้องมุ่งให้เด็กและเยาวชนเป็นคนรักงาน สู้งาน ทางานจนสาเร็จ มีการฝึกฝนอบรม ท้ังในหลักสูตรและนอกหลักสูตร โดยต้องมีจุดมุ่งหมายให้ผู้เรียนทางานเป็น และสามารถมีงานทาในท่ีสุด ต้อง สนับสนุนผสู้ าเรจ็ หลกั สูตรมอี าชีพ มีงานทา จนสามารถเลย้ี งตวั เองและครอบครัว หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เป็นพลเมืองดี นักเรียนเรียนรู้เก่ียวกับการเป็นพลเมืองดี ถือเป็นหน้าที่ของทุกคน ครอบครัว สถานศึกษา และสถานประกอบการ ต้องส่งเสริมให้ทุกคนมีโอกาสทาหน้าที่เป็นพลเมืองดี เห็นอะไรท่ีจะ ทาเพ่อื บ้านเมอื งก็ต้องทา เช่น งานอาสาสมัคร งานบาเพ็ญประโยชน์ งานสาธารณกุศล โดยให้ทาด้วยความมีน้าใจ และความเออ้ื อาทร 5. แนวทางการนาหลักสูตรรายวชิ าเพิม่ เตมิ ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณธิ าน ไปใช้ ในสถานศกึ ษา ด้วยสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้มีนโยบายในการขับเคล่ือนรอยพระยุคลบาท ของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลท่ี 9 และ พระบรมราโชบายของ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิติสิริสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราช วโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ไปสู่การปฏิบัติในสถานศึกษา สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 36 จึงได้ ดาเนินการขับเคลื่อนนาไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ดังน้ันจุดมุ่งหมายของหลักสูตรน้ี จึงมุ่งบ่มเพาะ นักเรียนให้มีคุณลักษณะที่ดี โดยเร่ิมในระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น เพื่อให้เกิดพฤติกรรมการตระหนักรู้ คา่ นยิ มพื้นฐานของแต่ละบุคคล มคี วามรับผิดชอบต่อสังคม ผา่ นการเรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริง มีคณุ ธรรม จรยิ ธรรม การนาหลักสูตรไปใช้น้ัน เน่ืองจากในปัจจุบัน สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานได้เปิด โอกาสให้สถานศึกษาสามารถบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาได้ตามบริบท จุดเน้น ความพร้อมและ ศักยภาพ ท้ังน้ีต้องอยู่ภายใต้กรอบของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ดังนั้น เพ่ือให้สอดคล้องกับแนวทางดังกล่าว จึงเห็นควรกาหนดเปูาหมายของการเรียนรู้ให้ชัดเจน และจัดทาแนว การดาเนนิ การท่เี ป็นรูปธรรม ส่วนวิธีการนาไปปฏิบัติให้สถานศึกษาเป็นผู้พิจารณาว่าจะดาเนินการในแนวทาง ใดบา้ ง เชน่ (1) เปิดเป็นรายวชิ าเพิ่มเติม จานวน 40 ชั่วโมง (1.0 หนว่ ยกติ ) หรือ (2) บรู ณาการการเรียนการสอนกับกลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม หรือ (3) บูรณาการการเรยี นการสอนกบั กลุ่มสาระการเรียนรู้อ่นื ๆ หรือ (4) บรู ณาการการเรยี นการสอนกบั กจิ กรรมพัฒนาผเู้ รยี น กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 4

หลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน จัดทาข้ึนใช้สาหรับการจัด การเรียนการสอนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จานวน 40 ช่ัวโมง (1.0 หน่วยกิต) ประกอบด้วย โครงสร้างรายวิชา คาอธบิ ายรายวชิ า โครงสร้างการวดั และประเมินผล และหน่วยการเรียนรู้ ดงั น้ันสถานศกึ ษาสามารถพิจารณา ปรบั ไดต้ ามความเหมาะสม การจดั การเรยี นรู้แตล่ ะรูปแบบมแี นวทางในการดาเนินการ ดงั น้ี 1. เปิดเป็นรายวิชาเพ่ิมเติม สถานศึกษาสามารถนาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเตมิ ทาดตี ามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณธิ าน สู่การปฏบิ ัตโิ ดยดาเนนิ การตามข้ันตอน ดังนี้ 1.1 ศึกษาคู่มือหลักสูตรรายวชิ าเพม่ิ เติม ทาดตี ามรอยพอ่ สานตอ่ พระราชปณิธาน 1.2 ประชมุ ครูผสู้ อนเพ่ือกาหนดสอนในระดับชั้นเรียนและกาหนดชวั่ โมงในการสอนและ จานวนหนว่ ยกติ 1.3 ครผู สู้ อนนาหน่วยการจัดการเรยี นรู้ในหลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ตามรอยพ่อ สานต่อ พระราชปณธิ านไปออกแบบการเขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ 1.4 ครูผ้สู อนนาแผนการจดั การเรียนรู้ สู่การสอนในระดับช้ันเรียน 1.5 ครผู ้สู อนวดั และประเมินผลนกั เรียนเปน็ รายบคุ คล 1.6 สรุปผลการวัดและประเมนิ ผลนกั เรยี นเป็นรายบุคคล และตดั สนิ ผลการเรียน 2. บูรณาการการเรยี นการสอนกับกลุ่มสาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 2.1 ศึกษาคมู่ อื หลักสูตรรายวชิ าเพิม่ เติม ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณิธาน 2.2 ประชมุ วางแผนการบูรณากบั ครผู สู้ อนกลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม โดยครูผ้สู อนวเิ คราะหม์ าตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชีว้ ัด และเนือ้ หา ในกลุ่มสาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม ที่สอดคล้องกับหลักสูตรศึกษาคู่มือหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อ พระราชปณิธานในแตล่ ะหน่วยการเรียนรู้ 2.3 กาหนด ตัวช้วี ดั และสาระการเรยี นรู้ ทีจ่ ะบูรณาการกับ หลักสตู รรายวชิ าเพม่ิ เติม ทาดี ตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณธิ าน 2.4 ครผู ูส้ อนศกึ ษาหน่วยการเรียนรู้ ตามหลักสตู รรายวชิ าเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพอ่ สานต่อ พระราชปณธิ าน ทจี่ ะนาไปบูรณาการในการสอนกับกลมุ่ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 2.5 นาหนว่ ยการเรยี นรูใ้ นหลกั สูตรรายวชิ าเพมิ่ เติม ทาดตี ามรอยพอ่ สานต่อพระราช- ปณิธาน บูรณการเขา้ กับเนื้อหาทจ่ี ะสอนในกลุม่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม 2.6 ครผู ูส้ อนบูรณาการในหนว่ ยการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรยี น 2.7 ครูผูส้ อนวดั และประเมินผลนักเรยี นเปน็ รายบุคคล กล่มุ นเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 5

ตัวอย่าง การวิเคราะหก์ ารบูรณาการการเรยี นการสอนกบั กล่มุ สาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม กบั หลักสตู รรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณิธาน กลมุ่ สาระการเรียนรู้ หลักสตู รรายวิชาเพ่มิ เติม เนื้อหาทบ่ี รู ณาการ สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม ทาดตี ามรอยพอ่ 1. บทบาทของครอบครัวใน ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2 สานต่อพระราชปณิธาน การส่งเสริมให้เปน็ สาระท่ี 2 พลเมอื งดี เช่น หน้าทพี่ ลเมือง วัฒนธรรม และการ หน่วยการเรยี นรู้ที่ 5 - สง่ เสริมให้ทางานบ้าน ดาเนนิ ชีวิตในสังคม พลเมอื งดี ตามที่มอบหมาย ตวั ชว้ี ดั ท่ี 3 - สง่ เสรมิ ให้เปน็ คนดี มีนา้ ใจ วเิ คราะหบ์ ทบาท ความสมั พันธ์ของ รจู้ กั การแบ่งปัน เป็นผ้ใู ห้ สถาบนั ทางสังคม 2. บทบาทของสถานศึกษาใน การส่งเสรมิ ให้เป็น พลเมอื งดี เช่น - สง่ เสรมิ ใหน้ ักเรียนทา ความดี - ยกยอ่ งชมเชยนักเรยี นที่ ทาความดี 3. บทบาทของสถาน ประกอบการในการส่งเสริม ให้เปน็ พลเมอื งดี เช่น สง่ เสรมิ ใหน้ กั เรยี นทางาน สุจรติ - ยกย่องชมเชยนกั เรียนท่ี ทาความดีตอบแทนสังคม - ให้โอกาสนกั เรยี นได้ฝึก ประสบการณใ์ น การทางาน กลุม่ นเิ ทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 6

3. บูรณาการการเรียนการสอนกบั กลุ่มสาระการเรียนรู้อ่ืน ๆ สถานศึกษาสามารถนาหลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน สู่การปฏิบัติ ในการบูรณาการกบั กลุ่มสาระการเรยี นรอู้ ่ืนๆ ดังนี้ 1.1 ศกึ ษาค่มู ือหลักสตู รรายวิชาเพิม่ เติม ทาดีตามรอยพอ่ สานตอ่ พระราชปณธิ าน 1.2 ประชุม วางแผนการบูรณาการกับกลุ่มสาระการเรียนรู้อ่ืน ๆ โดยครูผู้สอนแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ วิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด และเนื้อหา ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ท่ีสอดคล้องกับหลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพอ่ สานต่อพระราชปณิธาน ในแต่ละหนว่ ยการเรียนรู้ 1.3 กาหนดกลุ่มสาระการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด และสาระการเรียนรู้แกนกลาง ที่จะนาไป บูรณาการในการสอน 1.4 ครูผู้สอนศึกษาหน่วยการเรียนรู้ ตามหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน ทจ่ี ะนาไปบรู ณาการในการสอน 1.5 ครูผสู้ อนนาหน่วยการเรยี นร้ใู นหลักสตู รรายวชิ าเพิม่ เติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน บูรณาการเขา้ กับเน้ือหาทจี่ ะสอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ 1.6 ครูผ้สู อนบูรณาการในหน่วยการเรยี นรแู้ ละแผนการจดั การเรยี นรใู้ นชัน้ เรียน 1.7 ครูผสู้ อนวัดและประเมนิ ผลนกั เรียนเป็นรายบุคคล 4. บรู ณาการการเรียนการสอนกับกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รียน สถานศึกษาสามารถนาหลักสูตรรายวิชาเพ่มิ เติม ทาดีตามรอยพอ่ สานต่อพระราชปณิธาน สู่ การปฏิบัตใิ นกิจกรรมพัฒนาผ้เู รยี น ดังน้ี 1.1 ศึกษาคมู่ ือหลกั สตู รรายวชิ าเพิ่มเตมิ ทาดตี ามรอยพอ่ สานต่อพระราชปณธิ าน 1.2 สถานศกึ ษาจัดประชุมครทู ุกคนในสถานศึกษา เพื่อช้แี จงสร้างความเข้าใจเก่ียวกบั หลกั สตู ร รายวิชาเพม่ิ เติม ทาดตี ามรอยพอ่ สานต่อพระราชปณธิ าน 1.3 วางแผนการนาหลักสูตรรายวิชาเพ่ิมเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราชปณิธาน ไปจัด กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ซึ่งกิจกรรมท่ีสามารถนาหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม ทาดีตามรอยพ่อ สานต่อพระราช ปณิธาน ไปจัด ได้แก่ 1.3.1 กจิ กรรมแนะแนว หน่วยการเรยี นรู้ทคี่ วรนาไปจดั กิจกรรมแนะแนว ได้แก่ หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 มีพ้ืนฐานชวี ติ ท่ีมัน่ คง หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 4 มงี านทา มอี าชีพ 1.3.2 กิจกรรมนักเรียน หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ีควรนาไปจดั กจิ กรรมนักเรยี น ไดแ้ ก่ หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 1 ตามรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 2 มที ัศนคตทิ ถ่ี กู ต้องต่อบ้านเมอื ง หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 มีพ้ืนฐานชวี ติ ทีม่ น่ั คง หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 5 เปน็ พลเมืองดี กลุ่มนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 7

1.3.3 กิจกรรมเพื่อสงั คมและสาธารณประโยชน์ หน่วยการเรียนร้ทู ค่ี วรนาไปจดั กิจกรรม เพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ ไดแ้ ก่ หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ตามรอยบาท ศาสตร์พระราชา หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 2 มีทัศนคติทถ่ี กู ต้องต่อบา้ นเมือง หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 มพี น้ื ฐานชีวติ ที่มั่นคง หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 4 มงี านทา มอี าชพี หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 5 เปน็ พลเมอื งดี ตัวอยา่ ง บูรณาการการเรยี นการสอนกับกจิ กรรมพัฒนาผู้เรียน กิจกรรมพัฒนาผู้เรยี น หลกั สตู รรายวิชาเพม่ิ เติม ทาดีตามรอยพ่อ สานตอ่ พระราชปณิธาน กจิ กรรมแนะแนว หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 มีพน้ื ฐานชวี ิตท่ีม่ันคง -การอย่รู ่วมกนั ในสังคม หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 มงี านทา มอี าชพี -การเรียนตอ่ -กิจกรรมผู้เรยี น หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 1 ตามรอยบาท ศาสตร์พระราชา กิจกรรมลูกเสือ หน่วยการเรยี นรู้ที่ 2 มีทัศนคตทิ ่ีถกู ต้องต่อ -ความรักชาติ -ความมีวินัย บ้านเมือง -คณุ ธรรม หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3 มพี นื้ ฐานชวี ิตทีม่ น่ั คง หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 5 เปน็ พลเมืองดี กิจกรรมเพอ่ื สังคมและสาธารณประโยชน์ -ความเอื้ออาทร หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 ตามรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา -จติ อาสา หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 2 มที ศั นคติทีถ่ กู ต้องต่อบา้ นเมอื ง หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 3 มีพ้นื ฐานชีวิตทีม่ นั่ คง หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 4 มีงานทา มีอาชีพ หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 เปน็ พลเมอื งดี กล่มุ นเิ ทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 8

วิเคราะหผ์ ลการเรยี นรู้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ และสาระการเรียนรู้ การจัดการเรยี นรู้ เพ่อื ใหน้ กั เรยี นบรรลุผลการเรียนรู้ที่กาหนดในหน่วยการเรียนรู้น้ัน ครูผู้สอนจะต้อง วิเคราะห์ผลการเรียนรู้ให้เป็นจุดประสงค์การเรียนรู้ที่สอดคล้องกับสาระการเรียนรู้ เพื่อให้ง่ายต่อการนาไป จัดทาหน่วยการเรียนรู้ และ แผนการจัดการเรียนรู้ในแต่ละชั่วโมงที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้แก่ นกั เรียนไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพและเอ้อื ต่อการวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 1 ตามรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา จานวน 6 ชั่วโมง ผลการเรียนรู้ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ 1. ศึกษาพระราชประวตั ิ 1. อธบิ ายและนาเสนอพระราช 1. พระราชประวตั ิของ พระราชจรยิ วัตร และพระราช ประวัติของพระบาทสมเดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระบรม กรณียกิจของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร ชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลย พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช เดชมหาราช บรมนาถบพิตร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ดว้ ยรปู แบบ 2. พระราชจรยิ วตั รของ บรมนาถบพติ ร ที่เหมาะสมและหลากหลาย พระบาทสมเด็จพระบรม 2. อธบิ ายและนาเสนอพระราช ชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ย จรยิ วตั รของพระบาทสมเด็จ เดชมหาราช บรมนาถบพติ ร พระบรมชนกาธเิ บศร 3. พระราชกรณยี กิจของ มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช พระบาทสมเดจ็ พระบรม บรมนาถบพิตร ด้วยรปู แบบ ชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลย ทีเ่ หมาะสมและหลากหลาย เดชมหาราช บรมนาถบพิตร 3. อธบิ ายและนาเสนอพระราช กรณียกจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ด้วยรปู แบบ ที่เหมาะสมและหลากหลาย 2. ศึกษาและวเิ คราะห์หลกั การ 1. อธบิ ายหลักการทรงงาน หลกั การทรงงานตามรอยบาท ทรงงานของพระบาทสมเดจ็ ของพระบาทสมเด็จพระบรม ศาสตร์พระราชา พระบรมชนกาธเิ บศร ชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช 1. ระเบดิ จากข้างใน มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช มหาราช บรมนาถบพติ ร 2. แกป้ ญั หาจากจดุ เล็ก บรมนาถบพิตร 3. ทาตามลาดบั ขน้ั 4. ขาดทนุ คือกาไร กลุม่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สพม.36 9

ผลการเรยี นรู้ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ 3. น้อมนาหลักการทรงงาน 2. วิเคราะหก์ ารปฏบิ ัติตนของ 5. การพึ่งพาตนเอง ของพระบาทสมเดจ็ พระบรม ชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดุลย นักเรียนท่ีสอดคล้องกับ 6. เศรษฐกจิ พอเพียง เดชมหาราช บรมนาถบพิตร มาปรบั ใช้ในชวี ติ ประจาวัน ทรงงานของพระบาทสมเด็จ 7. ความซื่อสัตยส์ จุ รติ จริงใจ อย่างเหมาะสม พระบรมชนกาธิเบศร ตอ่ กนั มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช 8. ทางานอยา่ งมีความสุข บรมนาถบพิตร 9. ความเพียร 1. นอ้ มนาหลกั การทรงงาน 10.ร้รู ักสามคั คี ของพระบาทสมเดจ็ พระบรม ชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร ไปพัฒนาตนเองและครอบครัว ได้อยา่ งเปน็ รูปธรรม 2. นอ้ มนาหลกั การทรงงาน ของพระบาทสมเดจ็ พระบรม ชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดุลย เดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ไปพัฒนาโรงเรยี นและชุมชน ได้อย่างเปน็ รูปธรรม กลมุ่ นเิ ทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 10

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 2 มที ศั นคติที่ถกู ต้องตอ่ บา้ นเมือง จานวน 8 ช่วั โมง ผลการเรยี นรู้ จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ 1. มีความรู้ความเข้าใจต่อชาติ 1. วิเคราะห์ความสาคัญของ 1. ความสาคัญของสถาบันชาติ บ้านเมอื ง สถาบันชาตติ อ่ สังคมไทย 2. กิจกรรมสาคัญเกย่ี วกบั สถาบันชาติ 2. เขา้ ร่วมกิจกรรมสาคัญของ สถาบันชาติ 3. อธิบายผลท่ีได้จากการเขา้ รว่ ม กจิ กรรมสาคัญของสถาบันชาติ 2. ยึดม่ันในศาสนา 1. วเิ คราะหค์ วามสาคัญของ 1. ความสาคญั ของหลักธรรม หลักธรรมในศาสนาทต่ี นนบั ถือ ในศาสนาท่ตี นนับถอื 2. ปฏบิ ตั ติ นตามหลักธรรม 2. หลกั ธรรมของศาสนาทต่ี นนับถอื ของศาสนาทีต่ นนับถอื 3. คุณธรรมการอยู่รว่ มกนั อย่างสมา่ เสมอ อย่างสงบสขุ เช่น 3. อธบิ ายผลที่ไดจ้ ากการเข้ารว่ ม - ความกตญั ญูกตเวที กิจกรรมสาคัญของศาสนา - ความมรี ะเบียบวนิ ัย ทีต่ นนบั ถือ - การมีวฒั นธรรมและปฏบิ ัติ ตามขนบธรรมเนยี มประเพณี ฯลฯ 4. กิจกรรมเกยี่ วกับประเพณี และวันสาคัญของไทย 3. มั่นคงในสถาบันพระมหากษตั ริย์ 1. วิเคราะหค์ วามสาคญั ของสถาบนั 1. ความสาคญั ของสถาบนั พระมหากษัตรยิ ต์ อ่ สังคมไทย พระมหากษัตรยิ ์ 2. ปฏบิ ัตติ นท่แี สดงออกถงึ 2. การปฏบิ ตั ิตนท่แี สดงออกถึง ความจงรักภักดตี ่อสถาบนั ความจงรักภักดตี ่อสถาบัน พระมหากษัตรยิ ์ พระมหากษัตรยิ ์ เชน่ 3. เขา้ รว่ มกจิ กรรมสาคญั ของสถาบนั - แสดงความดเี พื่อถวายเปน็ พระมหากษัตรยิ ์ พระราชกุศล 4. อธิบายผลท่ีได้จากการเขา้ รว่ ม - รกั ษาสง่ เสรมิ ระบอบ กิจกรรมสาคัญของสถาบัน ประชาธิปไตยอนั มี พระมหากษัตรยิ ์ พระมหากษัตริยเ์ ปน็ ประมขุ ฯลฯ 3. การเข้าร่วมกิจกรรมสาคัญ ของสถาบนั พระมหากษัตริย์ เชน่ กลุ่มนิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 11

ผลการเรียนรู้ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ 4. มคี วามเอ้ืออาทรต่อครอบครัว - วันเฉลิมพระชนมพรรษาฯ และชมุ ชนของตน - วนั จกั รี - วันฉตั รมงคล ฯลฯ 4. การแสดงความสานึกในพระมหา กรุณาธคิ ุณของพระมหากษัตรยิ ์ เช่น - การแสดงความเคารพทางด้าน กาย วาจา ใจ - การแสดงความเคารพพระบรม ฉายาลักษณ์ - การเข้าร่วมตามโครงการ จติ อาสา “เราทาดี ด้วยหัวใจ” ฯลฯ 1. อธบิ ายความหมายและประโยชน์ 1. ความหมายและประโยชน์ ของความเอื้ออาทรต่อครอบครวั ของความเอ้ืออาทรต่อครอบครัว และชุมชน และชุมชน 2. วิเคราะห์ความสาคัญของ 2. ความสาคญั ของความเอื้ออาทร ความเอื้ออาทรต่อครอบครัว ตอ่ ครอบครัวและชมุ ชน และชมุ ชน 3. การปฏบิ ัตติ นท่ีแสดงออกถึง 3. แสดงความเอือ้ อาทรต่อครอบครัว ความเอ้ืออาทรต่อครอบครวั และ และชมุ ชน ชุมชน เช่น - เปน็ ผมู้ ีน้าใจ - คานึงถงึ ประโยชนส์ ว่ นรวม - ความปรารถนาดี - ไมค่ ดิ ร้ายต่อผู้อ่ืน ฯลฯ 5. โครงการจิตอาสา “เราทาดี ดว้ ยหวั ใจ” เช่น - กิจกรรมบาเพ็ญ สาธารณประโยชน์ - การบรจิ าคโลหติ ฯลฯ กลมุ่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมินผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 12

หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 มีพื้นฐานชวี ติ ท่มี ัน่ คง จานวน 10 ช่ัวโมง ผลการเรียนรู้ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ 1. รูจ้ กั แยกแยะสงิ่ ท่ีผิด–ชอบ/ 1.ยกตวั อย่างพฤติกรรมที่แสดงออก 1. ความหมายและความสาคัญ ชวั่ –ดี ถงึ ส่ิงที่ผดิ –ชอบ/ช่วั –ดี ของสงิ่ ทผ่ี ิด–ชอบ/ช่วั –ดี 2. วเิ คราะหพ์ ฤติกรรมที่แสดงออกถงึ 2. พฤติกรรมที่แสดงออกผดิ –ชอบ/ สง่ิ ที่ผิด–ชอบ/ชั่ว–ดี อยา่ งมีเหตุผล ชว่ั –ดี เชน่ 3. เปรยี บเทยี บพฤติกรรมทแ่ี สดงออก - ความช่ัว ความดี ถึงสิ่งทผ่ี ดิ –ชอบ/ชั่ว–ดี หลกั ปฏบิ ตั ิตนตามหลกั ธรรม ในชีวติ ประจาวันไดอ้ ย่างมีเหตุผล ทางศาสนา - คนดกี ับพลเมอื งดีตาม วิถีประชาธิปไตย - พระราชดารัสของ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู วั รชั กาลที่ 9 และรชั กาลท่ี 10 ในการปฏบิ ัติตนเปน็ คนดี ฯลฯ 2. ปฏบิ ัติแต่สิ่งที่ชอบท่ีดงี าม 1.เลอื กปฏิบัตแิ ตส่ ิงทีช่ อบท่ีดีงาม 1.ทกั ษะในการปฏิบตั ิตนเป็นคนดี ในชีวิตประจาวันอยา่ งมีเหตผุ ล 1.1การตัดสนิ ใจ 2.สรา้ งปณธิ านฉันจะเป็นคนดี 1.2การแก้ปัญหา อยา่ งมีเหตผุ ล 2.ความคิดสรา้ งสรรค์/ การแก้ปัญหา 3.การคดิ วิเคราะห/์ ปญั ญา 4.การส่ือสารท่ีไดผ้ ล 5.ความสมั พันธ์กับคนอน่ื 6.การสานึกถึงตนเอง/การมีสติ เพือ่ สร้างปณิธานของตนเอง เช่น - ความซอื่ สตั ย์ - ความเสียสละ ฯลฯ 7.ความตั้งมั่นในจุดยืนของตน โดยไมก่ า้ วรา้ ว (Assertiveness) - ปจั จัยในการเสรมิ สร้างคนดี ในสังคม ฯลฯ กล่มุ นเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 13

ผลการเรยี นรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ 3. ปฏิเสธสง่ิ ทผี่ ดิ ส่ิงที่ชวั่ 1. วิเคราะห์ผลท่ีเกิดในสิง่ ที่ผดิ การปฏเิ สธสง่ิ ท่ีผดิ สิ่งท่ีช่ัว 4. ช่วยกันสร้างคนดใี ห้แก่ บา้ นเมอื ง สิ่งที่ช่ัวต่อตนเอง สงั คม และ โดยใช้ทกั ษะต่อไปนี้ ประเทศชาติ 1. หลกั ในการปฏิเสธสง่ิ ที่ผดิ 2. ปฏบิ ตั ติ นที่แสดงถึงการปฏเิ สธ ส่ิงท่ีช่ัว ส่งิ ทผ่ี ิด สิง่ ทช่ี ั่ว 2. ทักษะการปฏิบัตติ นเป็นคนดี 3. จัดกจิ กรรมรณรงคต์ ่อต้านส่ิงที่ผดิ เช่น สงิ่ ทชี่ ่วั ในสังคมปจั จบุ ัน - ทกั ษะการปฏเิ สธ - ทกั ษะการตัดสนิ ใจ - ทักษะการแกป้ ญั หา ฯลฯ 1. ยกตัวอยา่ งบุคคลทเ่ี ป็นแบบอย่าง 1. คนดขี องสังคมและประเทศชาติ ของคนดใี นชุมชน สังคม และ 2. การเสริมสร้างคนดีในสังคม ประเทศชาติ 3. แนวนโยบายของรัฐในการสรา้ ง 2. จดั กิจกรรมยกย่องคนดีในโรงเรยี น คนดใี นสังคม และชุมชนเพ่ือเป็นแบบอย่าง 4. บุคคลตัวอย่าง คนดใี นสังคมไทย ในการปฏิบตั ิ และโลก 5. โครงการ/กิจกรรมท่เี สรมิ สรา้ ง คนดีในสงั คม เชน่ โครงการ แผนที่คนดี วิถคี นกลา้ โครงการ ต้นกล้าความดี ฯลฯ กลมุ่ นเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 14

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 มงี านทา มีอาชพี จานวน 6 ชวั่ โมง ผลการเรยี นรู้ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ 1. วเิ คราะหห์ ลกั การทางาน 1. วิเคราะหห์ ลกั การทางาน 1. หลักการทางานและกระบวนการ กระบวนการทางาน และหลักการ และกระบวนการทางาน ทางานทม่ี ีประสทิ ธิภาพและ ทรงงานของพระบาทสมเดจ็ ท่ีมปี ระสทิ ธภิ าพและมีความสุข มคี วามสุข พระปรเมนทรรามาธิบดศี รีสนิ ทร 2. วิเคราะห์หลักการทรงงาน 2. พระปฐมบรมราชโองการ มหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพล ของพระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทร พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทร ราชวรางกูร กิตสิ ิริสมบรู ณอดุลยเดช รามาธบิ ดีศรีสนิ ทรมหาวชริ าลงกรณ รามาธิบดศี รีสนิ ทรมหาวชริ าลงกรณ สยามินทราธิเบศรราชวโรดม มหิศรภูมิพลราชวรางกรู มหิศรภมู พิ ลราชวรางกูร บรมนาถบพติ ร พระวชริ เกล้า กติ สิ ิริสมบรู ณอดุลยเดช กติ สิ ิริสมบูรณอดุลยเดช เจ้าอยูห่ ัว รัชกาลท่ี 10 สยามนิ ทราธิเบศรราชวโรดม สยามนิ ทราธเิ บศรราชวโรดม บรมนาถบพิตร พระวชริ เกลา้ เจ้าอยหู่ ัว บรมนาถบพติ ร พระวชริ เกล้า รชั กาลท่ี 10 เจา้ อยู่หวั รชั กาลที่ 10 2. ใชท้ กั ษะพนื้ ฐานและทักษะ 1. วเิ คราะห์ทักษะการทางาน 1. ทกั ษะพน้ื ฐานในการทางาน ท่จี าเป็นสาหรบั การทางาน ตามความถนัดและความสนใจ 2. ทักษะที่จาเปน็ สาหรับการทางาน ไดอ้ ย่างเหมาะสม 2. ประยุกต์ใช้ทักษะการทางาน 3. หลักการเขยี นโครงการอาชพี ในการเลอื กทางานตามความถนดั และความสนใจ 3. ออกแบบและเขยี นโครงการอาชพี ของตนเองและครอบครัวได้ กลุ่มนิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 15

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 5 เปน็ พลเมืองดี จานวน 8 ช่ัวโมง ผลการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ 1. ปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี 1. วิเคราะห์คุณลกั ษณะของ 1. คุณลกั ษณะของพลเมอื งดี พลเมืองดี 2. ความมนี ้าใจและความเอ้ืออาทร 2. ปฏบิ ตั ติ นเป็นพลเมืองดี ด้วยความมนี า้ ใจและความเอื้อ อาทร 2. ไดร้ ับการสง่ เสรมิ ใหเ้ ปน็ พลเมือง เข้ารว่ มกิจกรรมท่สี ง่ เสรมิ การเป็น 1. บทบาทของครอบครัว ดโี ดยการมีส่วนร่วมของ พลเมอื งดี กบั ครอบครัว สถานศึกษา ในการส่งเสริมใหเ้ ปน็ พลเมืองดี ครอบครัว สถานศกึ ษา และสถานประกอบการ เช่น และสถานประกอบการ - ส่งเสรมิ ให้ทางานบา้ น ตามท่มี อบหมาย - สง่ เสรมิ ใหเ้ ปน็ คนดี มีน้าใจ ร้จู กั การแบง่ ปัน เป็นผู้ให้ ฯลฯ 2. บทบาทของสถานศึกษา ในการสง่ เสรมิ ให้เป็นพลเมืองดี เชน่ - ส่งเสรมิ ให้นักเรียนทาความดี - ยกยอ่ งชมเชยนักเรียน ทท่ี าความดี ฯลฯ 3. บทบาทของสถานประกอบการ ในการส่งเสรมิ ให้เปน็ พลเมืองดี เช่น - ส่งเสริมให้นักเรียนทางานสุจรติ - ยกยอ่ งชมเชยนักเรียนที่ทา ความดตี อบแทนสงั คม - ใหโ้ อกาสนักเรียนไดฝ้ ึก ประสบการณ์ในการทางาน ฯลฯ 4. นกั เรียนกบั การปฏบิ ัตติ น เปน็ พลเมืองดี เช่น กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 16

ผลการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ 3. เป็นสมาชิกจิตอาสา - การประพฤติปฏบิ ตั ติ าม ระเบียบกฎเกณฑ์ของสังคม - ความรบั ผดิ ชอบต่อหนา้ ที่ ของตนเอง - สทิ ธแิ ละเสรีภาพของพลเมอื ง ฯลฯ เขา้ รว่ มกิจกรรมงานอาสาสมัคร กิจกรรมจิตอาสา เช่น งานบาเพ็ญประโยชน์ 1. งานอาสาสมัคร งานสาธารณ-กศุ ล ด้วยความมนี า้ ใจ 2. งานบาเพ็ญประโยชน์ และความเออื้ อาทร 3. งานสาธารณกุศล ฯลฯ กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 17

ตารางการวิเคราะหผ์ ลการเรียน หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 1 ตาม ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผ้เู รยี นรู้อะไร/ สาร ทาอะไรได้ 1.ศกึ ษาพระราชประวตั ิ 1. พระราชประวัติ ผ้เู รียนรู้อะไร พระบาทส พระราชจริยวัตร และ ของพระบาทสมเด็จ พระราชประวัติ พระบรมช พระราชกรณียกจิ พระบรมชนกาธิเบศร พระราชจรยิ วตั ร มหาภูมพิ ล ของพระบาทสมเด็จ มหาภมู ิพลอดุลยเดช และพระราชกรณียกิจ มหาราช บ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาราช บรมนาถบพติ ร ของพระบาทสมเด็จ มพี ระราช มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช 2. พระราชจริยวตั ร พระบรมชนกาธิเบศร พระราชจ มหาราช บรมนาถบพติ ร ของพระบาทสมเดจ็ มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช พระราชก พระบรมชนกาธิเบศร มหาราช บรมนาถบพิตร หลักการท มหาภูมิพลอดุลยเดช รอยบาท มหาราช บรมนาถบพิตร ผเู้ รียนทาอะไรได้ พระราชา อธิบายและนาเสนอ ซึ่งพสกนิก พระราชประวตั ิ สามารถนา พระราชจรยิ วตั ร เพ่ือพฒั นา และพระราชกรณียกจิ ครอบครวั ของพระบาทสมเด็จ และประเท พระบรมชนกาธเิ บศร อย่างยงั่ ยนื

นรู้เพ่อื ออกแบบหน่วยการเรยี นรู้ มรอยบาท ศาสตรพ์ ระราชา ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง ตวั อย่าง กิจกรรมการเรียนรู้ ระสาคัญ ช้นิ งาน/ภาระงาน ช้ินงาน/ภาระงาน ระหว่างการจัดกิจกรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ สมเดจ็ 1. แบง่ กลุ่มนักเรยี น 1. ผังความคิด เรื่อง สมดุ บันทึก ชนกาธเิ บศร เพื่อสบื คน้ ข้อมูล พระราชประวตั ิ การปฏบิ ัตกิ ิจกรรม ลอดุลยเดช เก่ยี วกับพระราช พระราชจริยวัตร และ ตามรอยบาท บรมนาถบพติ ร ประวัติ พระราช พระราชกรณยี กิจ ศาสตร์พระราชา ชประวตั ิ จริยวตั ร และ ของพระบาทสมเดจ็ จริยวตั ร พระราชกรณียกิจ พระบรมชนกาธเิ บศร กรณียกจิ และ ของพระบาทสมเดจ็ มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช ทรงงานตาม พระบรมชนกาธเิ บศร มหาราช บรมนาถบพติ ร ศาสตร์ มหาภมู ิพลอดลุ ยเดช 2. ใบงาน เรอ่ื ง หลักการ มหาราช บรมนาถบพิตร ทรงงานของ กรชาวไทย จดั ทาผงั ความคิด พระบาทสมเด็จ าไปปรบั ใช้ ตามประเด็นที่ได้รับ พระบรมชนกาธเิ บศร าตนเอง มอบหมายและ มหาภูมิพลอดุลยเดช ว ชุมชน สังคม นาเสนอ มหาราช บรมนาถบพติ ร ทศชาติ น กลุ่มนเิ ทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สพม.36 18

ผลการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ ผ้เู รียนรอู้ ะไร/ สาร ทาอะไรได้ 2.ศึกษาและวิเคราะห์ 3. พระราชกรณยี กิจ มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช หลกั การทรงงาน ของพระบาทสมเดจ็ มหาราช บรมนาถบพิตร ของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช ผเู้ รยี นร้อู ะไร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพติ ร หลกั การทรงงาน มหาราช บรมนาถบพติ ร หลักการทรงงาน ของพระบาทสมเดจ็ 3.นอ้ มนาหลักการ ตามรอยบาท ศาสตร์ พระบรมชนกาธเิ บศร ทรงงานของ พระราชา มหาภมู ิพลอดุลยเดช พระบาทสมเดจ็ 1. ระเบดิ จากข้างใน มหาราช บรมนาถบพติ ร พระบรมชนกาธเิ บศร 2. แกป้ ัญหาจากจดุ มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช เลก็ ผู้เรยี นทาอะไรได้ มหาราช บรมนาถบพติ ร 3. ทาตามลาดับข้ัน วิเคราะหห์ ลักการ มาปรับใชใ้ น 4. ขาดทนุ คือกาไร ทรงงาน และนักเรยี น ชีวิตประจาวนั 5. การพ่ึงพาตนเอง สามารถนาไปปรับใช้ อย่างเหมาะสม 6. เศรษฐกจิ พอเพียง ในการพฒั นาตนเอง 7. ความซ่ือสัตย์สจุ ริต จรงิ ใจต่อกัน

ระสาคัญ ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอย่าง กจิ กรรมการเรียนรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน ชิ้นงาน/ภาระงาน ระหว่างการจัดกจิ กรรม หน่วยการเรยี นรู้ 2. นกั เรยี นศึกษา 3. ผังความคดิ เรอื่ ง ใบความรู้ และ หลกั การทรงงาน ปฏิบัตกิ จิ กรรม ทไ่ี ด้นามาปรับใช้ ใบงาน เร่ือง ในการพัฒนาตนเอง หลักการทรงงาน ของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพิตร 3. นักเรียนวเิ คราะห์ หลักการทรงงาน ท่ีไดน้ ามาปรบั ใช้ ในการพัฒนาตนเอง โดยนาเสนอใน รปู แบบผังความคิด และน้อมนาหลักการ ทรงงานไปปฏิบัติ กลุม่ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 19

ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ผู้เรยี นรอู้ ะไร/ สาร ทาอะไรได้ 8. ทางานอยา่ งมี ความสุข 9. ความเพยี ร 10.รรู้ ักสามคั คี ฯลฯ

ระสาคญั ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง กจิ กรรมการเรียนรู้ ช้ินงาน/ภาระงาน ชิน้ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจัดกิจกรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ เพ่ือพฒั นาตนเอง โรงเรยี น และชุมชน โดยบนั ทึกลงใน สมดุ บันทกึ การปฏิบัติ กิจกรรมตามรอยบาท ศาสตร์พระราชา กลุม่ นเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 20

ตารางการวเิ คราะห์ผลการเรียน หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 2 มที ัศ ผลการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ ผเู้ รียนรอู้ ะไร/ สาระ ทาอะไรได้ 1. มีความรคู้ วามเขา้ ใจ 1. ความสาคญั ของ ผเู้ รียนรอู้ ะไร ชาตบิ า้ นเม ต่อชาตบิ ้านเมือง สถาบันชาติ ความสาคัญของสถาบนั และความส 2. กิจกรรมสาคัญ เกี่ยวกบั สถาบันชาติ ชาติตอ่ สังคมไทย ทกุ คนพงึ ม ท่ถี กู ต้องต ผเู้ รียนทาอะไรได้ มีสว่ นร่วมใ 1. วเิ คราะห์ความสาคญั กิจกรรมแล ของสถาบนั ชาติ ให้ผู้อนื่ แส ต่อสังคมไทย ชาติ ยดึ ม่ัน 2. เข้ารว่ มกิจกรรม ม่นั คงในสถ สาคญั ของ พระมหาก สถาบันชาติ ท้ังมคี วามเ 3. อธิบายผลท่ไี ด้จาก ครอบครัวแ การเข้ารว่ มกิจกรรม ของตนเอง สาคญั ของ สถาบันชาติ

นรเู้ พอื่ ออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้ ศนคตทิ ่ีถูกตอ้ งต่อบา้ นเมือง ะสาคัญ ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง กิจกรรมการเรยี นรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน ช้ินงาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กจิ กรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ มืองมคี ุณค่า 1. นกั เรียนดภู าพ 1. ประเมนิ การนาเสนอ ปูายนเิ ทศแสดง สาคัญ คนไทย เกี่ยวกบั สถาบนั ชาติ ผลงาน ความรเู้ ก่ียวกับ มีทัศนคติ 2. แบง่ กล่มุ ศึกษา 2. บนั ทึกการเข้ารว่ ม สถาบันชาติ ต่อบา้ นเมอื ง เกี่ยวกบั สถาบันชาติ กิจกรรมสาคัญ ศาสนา ในการจัด 3. นาเสนอผลงาน พระมหากษัตรยิ ์ ละสนบั สนุน 4. สรุปและแลกเปล่ียน เกย่ี วกบั สถาบันชาติ และความเอื้ออาทร 3. บนั ทึกผลการเข้ารว่ ม สดงถึงความรัก เรยี นรูเ้ นอื้ หาร่วมกนั ตอ่ ครอบครัวและ นในศาสนา 5. บันทึกการเขา้ ร่วม กจิ กรรมตามศาสนาท่ี ชุมชน ถาบนั กจิ กรรมสาคัญ ตนนับถือ กษัตริย์ พร้อม เกีย่ วกบั สถาบันชาติ 4. บันทกึ ผลการเข้าร่วม เอื้ออาทรต่อ 6. นักเรียนดคู ลิปวีดิโอ กิจกรรมสาคัญ และชมุ ชน เรื่อง ความหลากหลาย เกี่ยวกับสถาบนั ง ในการนับถือศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ ในประเทศไทย และร่วมกนั แสดง 5. ผงั ความคิด เรื่อง ความเอ้ืออาทร กลุ่มนิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 21

ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผูเ้ รียนรูอ้ ะไร/ สาระ 2. ยดึ มนั่ ในศาสนา ทาอะไรได้ 1. ความสาคญั ของ ผู้เรยี นรูอ้ ะไร หลักธรรมในศาสนา หลกั ธรรมของศาสนา ทต่ี นนับถือ ท่ีตนนับถือ 2. หลกั ธรรมของศาสนา ทต่ี นนับถือ ผู้เรยี นทาอะไรได้ 3. คุณธรรมการอยู่ 1. วเิ คราะห์ความสาคัญ ร่วมกันอย่างสงบสุข ของหลักธรรม 4. กิจกรรมเกย่ี วกบั ในศาสนาทต่ี นนับถอื ประเพณแี ละ 2. ปฏิบตั ิตนตาม วันสาคญั ของไทย หลักธรรมของศาสนา ที่ตนนับถือ อย่างสมา่ เสมอ 3. อธิบายผลทไ่ี ดจ้ าก การเขา้ รว่ มกิจกรรม สาคญั ของศาสนา ทีต่ นนบั ถือ

ะสาคัญ ตัวอย่าง ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง กจิ กรรมการเรยี นรู้ ชนิ้ งาน/ภาระงาน ชน้ิ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจดั กจิ กรรม หน่วยการเรียนรู้ ความคิดเหน็ เกยี่ วกับ 6.บันทึกกิจกรรมจิตอาสา แนวทางการอยู่ “เราทาความดี รว่ มกนั อย่างสงบสุข ด้วยหัวใจ ของผูท้ ีน่ ับถือศาสนา ท่แี ตกตา่ งกนั 7. สืบค้นความสาคญั ของหลกั ธรรมใน ศาสนาท่ีตนนับถือ 8. นาเสนอผลงาน 9. สรปุ และแลกเปล่ียน เรียนร้เู น้ือหารว่ มกนั 10.รายงานผลการเขา้ ร่วมกิจกรรมตาม ศาสนาที่ตนนับถือ 11.นกั เรยี นดคู ลิปวดิ ีโอ เร่ืองพระราชพธิ บี รม ราชาภเิ ษก แลว้ รว่ มกนั วิเคราะห์ กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 22

ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผู้เรียนรูอ้ ะไร/ สาระ ทาอะไรได้ 3. มั่นคงในสถาบนั พระมหากษัตริย์ 1. ความสาคัญของ ผ้เู รยี นรอู้ ะไร สถาบัน ความสาคัญของสถาบัน พระมหากษัตริย์ พระมหากษัตรยิ ์และ 2. การปฏิบัตติ น การปฏบิ ัตติ นท่ี ทแี่ สดงออกถึง แสดงออกถึงความ ความจงรักภกั ดี จงรกั ภักดี ต่อสถาบนั ตอ่ สถาบัน พระมหากษัตริย์ พระมหากษัตรยิ ์ 3. การเขา้ รว่ มกิจกรรม สาคญั ของสถาบัน ผู้เรยี นทาอะไรได้ พระมหากษัตรยิ ์ 1. เข้ารว่ มกจิ กรรม 4. การแสดงความสานึก สาคัญของสถาบนั ในพระมหา กรุณาธิคุณ พระมหากษัตรยิ ์ ของพระมหากษัตริย์ 2. แสดงความสานกึ ในพระมหากรุณาธคิ ุณ ของพระมหากษตั ริย์

ะสาคญั ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง กิจกรรมการเรยี นรู้ ช้ินงาน/ภาระงาน ช้ินงาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กิจกรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ ถงึ คุณค่าและ ความสาคญั ของสถาบัน พระมหากษตั ริย์ 12.นักเรยี นพูดถงึ ความประทับใจ เก่ยี วกบั พระราช กรณียกิจของ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอย่หู ัว รัชกาลท่ี 10 13.แต่ละกลมุ่ นาเสนอ แนวทางการแสดงออก ถงึ ความจงรักภกั ดี ต่อสถาบนั พระมหากษัตริย์ 14.สรปุ และแลกเปลยี่ น เรียนรเู้ นือ้ หารว่ มกัน กลมุ่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 23

ผลการเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ ผเู้ รยี นร้อู ะไร/ สาระ ทาอะไรได้ 4. มีความเออ้ื อาทร 1. ความหมายและ ผู้เรียนรอู้ ะไร ต่อครอบครวั และ ชุมชนของตน ประโยชน์ ความเอ้ืออาทรต่อ ของความเอ้ืออาทร ครอบครัวและชุมชน ต่อครอบครวั และ ชุมชน ผู้เรียนทาอะไร 2. ความสาคัญของความ 1. อธบิ ายความหมาย เออ้ื อาทรต่อ และประโยชน์ของ ครอบครวั และชุมชน ความเอื้ออาทรต่อ 3. การปฏิบตั ติ น ครอบครัวและชมุ ชน ที่แสดงออกถงึ 2. วเิ คราะหค์ วามสาคัญ ความเอื้ออาทรต่อ ของความเอ้ืออาทร ครอบครวั และชมุ ชน ตอ่ ครอบครวั และ 5. โครงการจิตอาสา ชุมชน “เราทาดี ด้วยหวั ใจ” 3. แสดงความเอ้อื อาทร ต่อครอบครวั และ ชมุ ชน

ะสาคญั ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง กิจกรรมการเรยี นรู้ ช้ินงาน/ภาระงาน ชน้ิ งาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กิจกรรม หน่วยการเรียนรู้ 15.บันทึกผล ในแบบบันทึก การเขา้ รว่ มกจิ กรรม สาคัญเกย่ี วกับ สถาบนั พระมหากษัตรยิ ์ 16.นกั เรียนดูคลิปวิดีโอ โครงการจิตอาสา “เราทาความดี ดว้ ยหัวใจ” 17.นกั เรียนดตู ัวอยา่ ง รปู ภาพเก่ยี วกบั ความเออื้ อาทร “ภาพพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว รชั กาลท่ี 10 พระราชทานสิ่งของ ช่วยเหลือ กลุ่มนเิ ทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 24

ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผ้เู รียนร้อู ะไร/ สาระ ทาอะไรได้

ะสาคญั ตวั อยา่ ง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง กจิ กรรมการเรยี นรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน ชิน้ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจดั กจิ กรรม หนว่ ยการเรียนรู้ ใหก้ บั ประชาชน ทปี่ ระสบภยั ” 18.ศกึ ษา ค้นควา้ และ วเิ คราะหค์ วามหมาย ประโยชน์ และ ความสาคญั ของความเอ้ืออาทร สรปุ ลงในผงั ความคิด 19.นกั เรยี นบนั ทึก กิจกรรมในแบบ บันทึกกจิ กรรมจิต อาสา “เราทาความดี ด้วยหัวใจ” 20.แตล่ ะกลุ่มจดั ทาปูาย นเิ ทศความรู้เก่ียวกับ สถาบนั ชาติ ศาสนา กลุ่มนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมินผลการจดั การศกึ ษา สพม.36 25

ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผ้เู รียนร้อู ะไร/ สาระ ทาอะไรได้

ะสาคญั ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง กจิ กรรมการเรียนรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน ชน้ิ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจดั กิจกรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ พระมหากษตั รยิ ์และ ความเอ้ืออาทร ตอ่ ครอบครวั และ ชุมชน 21. นักเรียนรว่ มกัน ประเมินผลการจัด ปาู ยนเิ ทศ กลุ่มนเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 26

ตารางการวเิ คราะห์ผลการเรียน หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 3 มพี ้ืนฐ ผลการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ ผเู้ รียนรู้อะไร/ สาระ 1. รจู้ กั แยกแยะ ทาอะไรได้ การมพี ื้นฐ สง่ิ ทผี่ ดิ –ชอบ/ 1. ความหมาย ผเู้ รียนรอู้ ะไร ทม่ี ัน่ คงด้ว ช่ัว–ดี แยกแยะ ส และความสาคัญ การรู้จกั แยกแยะ ช่ัว-ดี ปฏิบ 2. ปฏิบัตแิ ตส่ ่งิ ที่ชอบ ท่ีดีงามและ ท่ีดงี าม ของส่ิงท่ผี ดิ –ชอบ/ สิง่ ท่ีผดิ -ชอบ/ช่ัว-ดี ผิดทช่ี ั่ว ยอ่ การเปน็ พล ช่วั –ดี สังคมและป 2. พฤติกรรมที่ ผู้เรียนทาอะไรได้ แสดงออกผิด–ชอบ/ ปฏิบตั แิ ต่ส่งิ ทช่ี อบ ชวั่ –ดี ที่ดงี าม ปฏิเสธสิง่ ทีผ่ ิด 1.ทักษะในการปฏิบตั ิ ทช่ี ่วั ชว่ ยกนั เพอื่ เป็น พลเมอื งทด่ี ีของสังคม ตนเปน็ คนดี 1.1การตัดสนิ ใจ และประเทศชาติ 1.2การแก้ปัญหา 2.ความคิดสรา้ งสรรค์/ การแกป้ ัญหา 3.การคดิ วเิ คราะห/์ ปญั ญา 4.การสื่อสารที่ได้ผล

นรเู้ พือ่ ออกแบบหน่วยการเรยี นรู้ ฐานชีวติ ท่มี ่นั คง – คุณธรรม ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง กจิ กรรมการเรยี นรู้ ะสาคญั ชิน้ งาน/ภาระงาน ชิน้ งาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กจิ กรรม หน่วยการเรียนรู้ ฐานชีวิต 1.กิจกรรมตามทฤษฎี 1.ใบงานท่ี 1 ตาราง 1. แผนโครงการ วยการรู้จกั หมวก 6 ใบ วิเคราะห์สงิ่ ใดผดิ ชว่ ยสรา้ งคนดี สิ่งท่ีผิด-ชอบ/ แสดงทศั นะความ สิ่งใดชอบ ในชวี ติ ใหแ้ ก่บา้ นเมือง บตั แิ ต่ส่ิงท่ีชอบ เข้าใจต่อกรณีตัวอยา่ ง ประจาวัน เชน่ ะปฏิเสธสิง่ ที่ ที่สะท้อนพฤตกิ รรม 2.ใบงานท่ี 2 ตาราง - โครงการแผนท่ี อมนาไปสู่ การแสดงออก วิเคราะหส์ ง่ิ ทผ่ี ิด คนดี วิถีคนกล้า ลเมืองดีของ เพื่อแยกแยะ ชอบ ช่ัวดี โดยใช้ - โครงการต้นกล้า ประเทศชาติ การกระทาผิดชอบ กระบวนการคิด ความดี ชว่ั ดี แบบอรยิ สัจ 4 2. กิจกรรมรณรงค์ 2.ประเมินการตัดสนิ ใจ (กาหนดปญั หา ตอ่ ตา้ นสงิ่ ทีผ่ ิด ต่อพฤตกิ รรมในชีวิต หาทางเลอื กในการ สิ่งทีช่ ่ัว ประจาวนั เพ่ือ แกป้ ญั หา กาหนด แยกแยะส่งิ ท่ีชอบ ปณิธานในการทา ดีงาม ความดี ออกแบบ 3.แบง่ กลมุ่ ย่อยโดยใช้ กจิ กรรมในการทา กระบวนการกลมุ่ ความดี กล่มุ นิเทศ ติดตามและประเมินผลการจดั การศึกษา สพม.36 27

ผลการเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร/ สาระ ทาอะไรได้ 3. ปฏิเสธสงิ่ ที่ผิด 5.ความสัมพันธก์ ับคน ส่ิงท่ีช่ัว อืน่ 4. ช่วยกันสรา้ งคนดี 6.การสานึกถึงตนเอง/ ให้แกบ่ ้านเมือง การมีสติ เพื่อสรา้ ง ปณิธานของตนเอง 7.ความตั้งมั่นในจดุ ยืน ของตนโดยไมก่ ้าวรา้ ว (Assertiveness) การปฏเิ สธส่ิงท่ผี ดิ ส่ิงท่ชี วั่ โดยใช้ทกั ษะตอ่ ไปนี้ 1. หลกั ในการปฏิเสธ สิ่งที่ผดิ สิ่งทช่ี ่วั 2. ทักษะการปฏิบตั ติ น เปน็ คนดี 1. คนดขี องสงั คมและ ประเทศชาติ

ะสาคญั ตวั อย่าง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง กิจกรรมการเรียนรู้ ชิน้ งาน/ภาระงาน ชิน้ งาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กจิ กรรม หนว่ ยการเรยี นรู้ วเิ คราะหป์ ญั หา 3.ใบงานที่ 3 สืบค้น จากกรณีตัวอย่าง คนดี โดยใช้หลักการคดิ 4.ใบงานที่ 4 ออกแบบ แบบอรยิ สจั 4 กจิ กรรมส่งเสรมิ คนดี 4.นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่ม ในสังคม นาเสนอแนวทาง ในการคดิ ปฏบิ ัติตน ในสง่ิ ทชี่ อบ ดีงาม (เน้นปฏิเสธสง่ิ ทผ่ี ิด ส่งิ ทีช่ ว่ั ) กลมุ่ นเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 28

ผลการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้ ผ้เู รียนรูอ้ ะไร/ สาระ ทาอะไรได้ 2. การเสริมสรา้ งคนดี ในสังคม 3. แนวนโยบายของรฐั ในการสร้างคนดี ในสงั คม 4. บุคคลตวั อยา่ ง คนดี ในสังคมไทย และโลก 5. โครงการ/กจิ กรรม ทีเ่ สริมสรา้ งคนดี ในสงั คม เชน่ โครงการ แผนทคี่ นดี วิถคี นกลา้ โครงการต้นกล้าความดี ฯลฯ

ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง กจิ กรรมการเรยี นรู้ ะสาคัญ ช้ินงาน/ภาระงาน ชนิ้ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจัดกิจกรรม หนว่ ยการเรียนรู้ กลมุ่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศึกษา สพม.36 29

ตารางการวเิ คราะหผ์ ลการเรยี นร หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 4 การ ผลการเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ ผเู้ รียนร้อู ะไร/ สาร ทาอะไรได้ 1. วเิ คราะหห์ ลกั การ 1. หลกั การทางานและ ผเู้ รียนรู้อะไร การมงี านท ทางาน กระบวนการ กระบวนการทางาน หลักการทางาน จะตอ้ งได้ร ทางาน และหลักการ ทม่ี ปี ระสิทธิภาพและ กระบวนการทางาน อบรม เรยี ทรงงานของ มีความสุข ตามความถนดั และ ทางาน กร พระบาทสมเดจ็ 2. พระปฐมบรมราช ความสนใจ โดยใช้ ทางานกา พระปรเมนทร โองการ หลกั การทรงงานของ พนื้ ฐานทกั รามาธบิ ดศี รีสินทร พระบาทสมเดจ็ พระบาทสมเดจ็ สาหรับกา มหาวชิราลงกรณ พระปรเมนทร พระปรเมนทรรามาธิบดี รวมถงึ การ มหิศรภมู ิพลราชวรางกรู รามาธิบดีศรสี นิ ทร ศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ หลกั การท กิตสิ ริ ิสมบูรณอดุลยเดช มหาวชิราลงกรณ มหิศรภมู ิพลราชวรางกรู ของพระบ สยามินทราธิเบศรราช มหิศรภูมิพลราชวรางกรู กิตสิ ริ สิ มบูรณอดุลยเดช พระปรเม วโรดม บรมนาถบพติ ร กิตสิ ริ ิสมบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราช ศรีสนิ ทรมห พระวชริ เกล้าเจ้าอยู่หวั สยามนิ ทราธิเบศรราช วโรดม บรมนาถบพติ ร มหิศรภมู ิพ รัชกาลที่ 10 วโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยหู่ วั กติ สิ ิรสิ มบ พระวชิรเกล้าเจ้าอย่หู วั รัชกาลท่ี 10 สยามนิ ทร รชั กาลท่ี 10

รู้ เพือ่ ออกแบบหน่วยการเรยี นรู้ รเรียนรู้ มงี านทา มอี าชีพ ระสาคัญ ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง กิจกรรมการเรียนรู้ ชน้ิ งาน/ภาระงาน ชนิ้ งาน/ภาระงาน ระหว่างการจัดกิจกรรม หน่วยการเรียนรู้ ทา มอี าชีพท่ดี ี 1.นกั เรยี นแบ่งกลุ่ม 1.ผังความคิด เรือ่ ง แผนโครงการ รับการฝึกฝน ศกึ ษาเรื่องหลกั การ หลกั การทางาน อาชพี ของตนเอง ยนรู้ หลกั การ ทางาน แล้วอภิปราย 2.แผนผงั Infographic และครอบครัว ระบวนการ และสรปุ องคค์ วามรู้ เรอื่ ง กระบวนการ ารใช้ทกั ษะ เป็นผังความคิด ทางานทม่ี ี กษะท่ีจาเป็น 2.นักเรยี นแบ่งกลุ่ม ประสทิ ธภิ าพ ารทางาน ศึกษา เรื่อง 3. แผนผังเสน้ เวลา รน้อมนา กระบวนการทางานที่ (Time Line) ทรงงาน มปี ระสิทธิภาพ และ หลักการทรงงาน บาทสมเด็จ สรปุ องคค์ วามรู้ เป็น ของพระบาทสมเดจ็ มนทรรามาธิบดี แผนผังInfographic พระปรเมนทร หาวชิราลงกรณ 3.นกั เรยี นแบง่ กลุ่ม รามาธิบดศี รสี นิ ทร พลราชวรางกูร ศึกษาหลักการทรง มหาวชริ าลงกรณ บูรณอดุลยเดช งานของ มหิศรภมู ิพลราชวรางกรู ราธิเบศรราช พระบาทสมเด็จพระ กิตสิ ิรสิ มบรู ณอดลุ ยเดช กลุ่มนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 30

ผลการเรียนรู้ สาระการเรยี นรู้ ผเู้ รียนรอู้ ะไร/ สาร ทาอะไรได้ 2. ใช้ทกั ษะพ้นื ฐานและ 1. ทกั ษะพนื้ ฐาน ผู้เรียนทาอะไรได้ วโรดม บรม ทกั ษะท่ีจาเป็นสาหรับ ในการทางาน 1. วิเคราะห์หลักการ พระวชิรเกล การทางานได้อยา่ ง 2. ทกั ษะที่จาเปน็ สาหรบั ทางาน และ รชั กาลที่ 1 เหมาะสม การทางาน กระบวนการทางาน มาประยุก 3. หลักการเขียน ที่มปี ระสทิ ธิภาพและ ในการทาง โครงการอาชพี มคี วามสุข ในงานที่ทา 2. วเิ คราะห์หลกั การ ทางานจน ทรงงานของ ความสาเร พระบาทสมเด็จ ภาคภูมใิ จ พระปรเมนทรรามาธิบดี ตนเองและ ศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ มหิศรภูมิพลราชวรางกูร กิตสิ ิรสิ มบูรณอดุลยเดช สยามินทราธิเบศรราช วโรดม บรมนาถบพิตร พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รชั กาลท่ี 10

ระสาคัญ ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง กิจกรรมการเรยี นรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน ชิน้ งาน/ภาระงาน ระหวา่ งการจดั กิจกรรม หน่วยการเรยี นรู้ มนาถบพติ ร พระปรเมนทรรามาธบิ ดี สยามินทราธเิ บศรราช ล้าเจ้าอยูห่ ัว ศรีสินทรมหาวชริ าลงกรณ วโรดม บรมนาถบพิตร 10 มหิศรภมู ิพลราชวรางกรู พระวชิรเกล้าเจ้าอยหู่ วั กต์ใช้ กติ สิ ริ ิสมบูรณอดุลยเดช รัชกาลที่ 10 งาน มีความรัก สยามนิ ทราธิเบศรราช 4.การนาเสนอด้วย า สูง้ านไม่ย่อท้อ กติ สิ ริ สิ มบรู ณอดุลยเดช โปรแกรมไมโครซอฟท์ นประสบ สยามินทราธิเบศรราช เพาเวอร์พอยท์ ร็จ เกิดความ วโรดม บรมนาถบพิตร (Power Point) เรื่อง จ สามารถเลยี้ ง พระวชริ เกลา้ เจา้ อยหู่ ัว ทกั ษะพื้นฐานในการ ะครอบครวั ได้ รชั กาลที่ 10 ทางานและทกั ษะ และสรุปองค์ความรู้ เปน็ เส้นเวลา (Time Line) 4.นักเรียนประยุกตใ์ ช้ องคค์ วามรู้ เลอื กทางาน ทีต่ นเองสนใจมา ออกแบบเขียนแผน กลมุ่ นิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา สพม.36 31

ผลการเรยี นรู้ สาระการเรียนรู้ ผู้เรียนรู้อะไร/ สาร ทาอะไรได้ 3. วิเคราะหท์ ักษะ การทางาน ตามความถนดั และ ความสนใจ 4. ประยกุ ตใ์ ช้ทกั ษะ การทางานในการ เลือกทางานตามความ ถนดั และความสนใจ 5. ออกแบบและเขยี น โครงการอาชีพของ ตนเองและครอบครวั ได้

ระสาคญั ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง กิจกรรมการเรียนรู้ ชิ้นงาน/ภาระงาน ช้นิ งาน/ภาระงาน โครงการอาชพี ของ ตนเองและครอบครัว ระหว่างการจัดกิจกรรม หน่วยการเรียนรู้ กลุ่มนเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศึกษา สพม.36 32