ທໍລະນີວິທະຍາໂຄງສ້າງ 2

ກອບການວິບດແບບແຮງດຶງທຸ່ ີປາກົດເປນຈຸດ ຈດເປນໜຸ່ ຶງໃນກອບການວິບດຂອງໂມນ (ຮູບທີ 5.23 ແລະ 5.24). ຮູບທີ 5.23 ໄດເອແິ ກຣມຂອງວງົ ມນົ ໂມນ ແລະ ກອບການວບິ ດຈາກການໃຫແ້ ຮງດງຶ ແລະ ແຮງອດແບບແກນ ດຸ່ ຽວແກຸ່ ແທຸ່ ງຫີນຕວົ ຢຸ່ າງ ແລະ ການໃຫແ້ ຮງເພຸ່ ອໃຫແ້ ຕກຕາມການວບິ ດກຣິເຟີດ ຮູບທີ 5.24 (ກ) ປຽບທຽບກອບການວບິ ດຄູລອມ ແລະ ກຣິເຟີດພາຍໃຕຄ້ ຸ່ າສາປະສດິ ມູມສຽດທານພາຍໃນ 0.6 (ຂ) ຮູບລວມກອບການວບິ ດຄູລອມ ແລະ ກອບການວບິ ດກຣິເຟດີ ສາ້ ງຂນຶ້ ເພຸ່ ອປະຍຸກໃຊທ້ ານາຍຄວາມ ແຂງແຮງຂອງຫນີ ໃນສະພາບແຮງອດ ແລະ ແຮງດງຶ ໃນທາມະຊາດເມຸ່ ອຫນີ ຢຸ່ ູເລກິ ຫາຼ ຍຂນຶ້ ນນ້ ຄ ຄວາມດນອອ້ ມຂາ້ ງເພຸ່ ີມຫຼາຍໆຈະບຸ່ ສາມາດໃຊກ້ ດົ ການວບິ ດຄູ ລອມໄດອ້ ີກຕຸ່ ໄປເນຸ່ ອງຈາກທຸ່ ີຄວາມດນອອ້ ມຂາ້ ງສູງຫນີ ບຸ່ ຢຸ່ ໃູ ນລກສະນະເປາະແຕຸ່ ຈະເລຸ່ ີມເປນແບບແພລດຕກິ ດຸ່ ງ ທຸ່ ອີ ະທບິ າຍໄວແ້ ລວ້ ໃນເລຸ່ ອງຄວາມສາພນລະຫວຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ແລະ ຄວາມຄຽດຈາກການທດົ ລອງເພຸ່ ມີ ຄວາມດນ ອອ້ ມຂາ້ ງຫຼາຍໆຈະພາໃຫກ້ ອບຂອງການວບິ ດຄູລອມປຸ່ ຽນເປນເສນ້ ໂຄງ້ ລງົ ແລະ ມີຄວາມຊນ (ອຸ່ ຽງ) ນອ້ ຍລງົ ເລຸ່ ອຍໆກາຍເປນເສນ້ ຊຸ່ ບຸ່ ມມີ ູມຫວາອີກຕຸ່ ໄປ. ສາເຫດທຸ່ ີທາໃຫຄ້ ວາມຊນຫລຸດລງົ ເນຸ່ ອງຈາກ: 45

1) ມຄີ ວາມດນທຸ່ ີເພຸ່ ີມຫຼາຍຂນຶ້ ພາໃຫຫ້ ນີ ຢຸ່ ໃູ ນສະພາວະເປາະ - ແພລດຕກິ 2) ມມີ ູມຂອງການເກດີ ການແຕກແບບຕດ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ 30° ກບ σ1 (ຖາ້ ເກນີ 45° ຫນີ ຈະວບິ ດແບບແພລດ ຕກິ ) ການທານາຍຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ ໂດຍໃຊກ້ ອບການວບິ ດຄູລອມ ແລະ ກຣິເຟີດ ດຸ່ ງຮູບທີ 5.24 (ຂ) ບຸ່ ໄດກ້ ອບການວບິ ດດຸ່ ງຕວົ ຢຸ່ າງໃນຮູບທີ 5.24 (ຂ) ໃຊໄ້ ດກ້ ບຫນີ ໃນສະພາວະເປາະນນ້ ຄຫີນທຸ່ ຢີ ຸ່ ໃູ ນລະດບຕນ້ ທດິ ສະດີທຸ່ ອີ ະທບິ າຍຊຸ່ ວງຕຸ່ ຈາກສະພາບເປາະ - ແພລດຕກິ ຄ “ຟອນມເິ ຊດ ໄຄຣທຣິ ຸ່ ຽນ (Von Mises criterion)” ຫີນເກດີ ການວບິ ດແບບເຄຸ່ ງິ ການຕດແບບແພລດຕກິ ກບລະນາບຂອງຄວາມເຄນ້ ຕດຄຸ່ າຫຼາຍທຸ່ ີສຸດ. ດຸ່ ງນນ້ , ກອບ ການວບິ ດຂອງຫີນໃນສະພາວະເປາະ ແລະ ແພລດຕກິ ຂຽນໄດດ້ ຸ່ ງຮູບທີ 5.25 ເຊຸ່ ງິ ເປນຮູບທຸ່ ີສະແດງຜນົ ສະຫລຸບ ຂອງໄດເອິແກຣມການວບິ ດໂມນຂອງຫີນທຸ່ ົວໆໄປ. ໄດເອິແກຣມນີໃ້ ຫຍຸ່ ຫຼາຍຫາກຂຽນມາດຕາສຸ່ ວນທຸ່ ເີ ທຸ່ າົ ກນ ຂອງແກນທຸ່ ີເອນີ້ ວຸ່ າ “true scale plot – ທຮູ ສເກລ ພລອດ” ຈຸ່ ງຶ ຕອ້ ງຫລຸດຂະໜາດທຸ່ ີບຸ່ ແມຸ່ ນສດສຸ່ ວນຈງິ ຮູບທີ 5.25 ສະແດງ: 1) ເສນ້ ກອບວບິ ດກຣິເຟີດ 2) ກອບການວບິ ດຂອງແຮງດງຶ 3) ກອບການວບິ ດຄູລອມ 4) ກອບວບິ ດຟອນມເິ ຊດ ຫນີ ແຕຸ່ ລະຊະນດິ ແທນໄດດ້ ວ້ ຍຄຸ່ າກອບການວບິ ດທຸ່ ແີ ຕກຕຸ່ າງກນເຊຸ່ ງິ ເປນຄຸນລກສະນະສະເພາະຂອງຫນີ ຮູບທີ 5.25 ເສນ້ ກອບການວບິ ດຂອງໂມນທຸ່ ີພບົ ໃນຫີນທຸ່ ົວໄປເມຸ່ ອ σ1 ເພຸ່ ີມຫຼາຍຂນຶ້ ເລຸ່ ອຍໆ ແລະ ຫີນຢຸ່ ູ ສະພາບເປາະ, ແພລດຕກິ ແລະ ເຄຸ່ ງິ ແພລດຕກິ ; ແທຸ່ ງຕວົ ຢຸ່ າງສະພາບການແຕກຂອງຫນີ 1 = ແຕກແບບແຮງດງຶ ໃນສະພາວະເປາະ, 2 = ແຕກປະສມົ ລະຫວຸ່ າງແຮງດງຶ ແລະ ແຮງອດໃນສະພາວະເປາະ, 3 = ແຕກແບບຕດໃນ ສະພາວະເປາະ, 4 = ແຕກເຄຸ່ ງິ ແພລດຕກິ ໃນສະພາວະເຄຸ່ ງິ ເປາະ, 5 = ປຸ່ ຽນລກສະນະແບບບາດສະຕໃິ ນສະພາ ວະແພລດຕກິ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Figure 7.15 ໂດຍ Fossen (2010)] 46

2.5. ການທດົ ລອງຂອງຫນີ ທຸ່ ມີ ຮີ ອຍແຕກຢຸ່ ແູ ລວ້ ຈະເກດີ ການວບິ ດລກສະນະຢຸ່ າງໃດ ການທດົ ສອບຫີນທຸ່ ີມຮີ ອຍແຕກຢຸ່ ູແລວ້ ຫຼ ຮອຍແຕກເດີມ (pre - existing fracture) ດວ້ ຍຄວາມເຄນ້ ດງຶ ຫຼ ຄວາມເຄນ້ ອດຫີນນນ້ ອາດຄາ້ ຍຄ ແລະ ບຸ່ ຄາ້ ຍຄຫີນທຸ່ ີບຸ່ ມຮີ ອຍແຕກຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບທດິ ທາງຂອງການວາງຕວົ ຂອງຮອຍ ແຕກເດີມນນ້ ຫີນອາດແຕກຕາມຮອຍແຕກເດີມຮອຍໃດຮອຍໜຸ່ ງຶ ເພາະບລິເວນນນ້ ບຸ່ ມຄີ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຕຸ່ ການ ຢຶດໜຸ່ ຽວຂອງເມດຫີນ (cohesive strength) ນນ້ ຄ σ0 ໃນສມົ ຜົນທີ 5.3 ເປນສູນຈຸ່ ງຶ ພຽງແຕຸ່ ເອາົ ຊະນະຄຸ່ າ ຂອງການສຽດທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ (frictional resistance to sliding) ນນ້ ຄ σntan������ໃນສມົ ການທຸ່ ີ 5.3 ເທຸ່ າົ ນນ້ ຈະທາໃຫຫ້ ີນແຕກໄດ້ ຄຸ່ າຂອງການສຽດທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບປດໄຈຫາຼ ຍຢຸ່ າງ ປດໄຈທຸ່ ີ ສາຄນໆ ຄ σn ທຸ່ ກີ ະທບົ ກບລະນາບແຕກໂດຍທຸ່ ີ ຄຸ່ າຂອງການສຽດທານເປນສດສຸ່ ວນກງົ ກບ σn ການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຫຼ ຄູດຂອງຫີນຂຶນ້ ຢຸ່ ູກບຜິວເດີມຂອງຮອຍແຕກ. ນອກຈາກນ,ີ້ ການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນ ຖະໄລ ຫຼ ຄດູ ຂອງຫີນ ຈະເພຸ່ ມີ ຂນຶ້ ເມຸ່ ອມຄີ ວາມສງູ ໂນນ (asperity) ເຊຸ່ ງິ ຄວາມສູງໂນນມຫີ ລວງຫາຼ ຍ ແລະ ກະ ຈດກະຈາຍໃນບລເິ ວນຜິວຂອງຮອຍແຕກເດມີ (ຮູບທີ 5.26). ຮູບທີ 5.26 (ກ) ລກສະນະຂອງຄວາມສງູ ໂນນ (asperity) ແລະ ຊຸ່ ອງວຸ່ າງ (void) ທຸ່ ີປາກດົ ຢຸ່ ໃູ ນລະນາບ ແຕກຂອງຫນີ (ຂ) ການທດົ ລອງເພຸ່ ອເບຸ່ ງິ ລກສະນະການເລຸ່ ອນ ໂດຍໃຊສ້ ປະລງິ ດວ້ ຍການອອກແຮງດງຶ ສະປິງ ໃຫຢ້ ດ (ຄ) ແກຣຟລະຫວຸ່ າງຄວາມໄວຂອງການເລຸ່ ອນທຽບກບເວລາ ໃນຊຸ່ ວງແຮກເປນການເອາົ ຊະນະການຢດຶ ຂອງເມດແຮຸ່ ຊຸ່ ບລເິ ວນທຸ່ ສີ ງູ ໂນນ ແລະ ຊຸ່ ອງວຸ່ າງ ເມຸ່ ອຫີນເລຸ່ ອນຜຸ່ ານຄວາມສງູ ໂນນຕອ້ ງໃຊແ້ ຮງເອາົ ຊະນະການ ສຽດທານລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ທຸ່ ີມີຄວາມສູງໂນນ ແຕຸ່ ເມຸ່ ອຜຸ່ ານຊຸ່ ອງວຸ່ າງຈະເລຸ່ ອນໄດຢ້ ຸ່ າງວຸ່ ອງໄວ ແລະ ເມຸ່ ອ 47

ສາມາດເອາົ ຊະນະ ຫຼ ລບົ ຄວາມສງູ ໂນນໄດໝ້ ດົ ຈະເຄຸ່ ອນດວ້ ຍຄວາມໄວຄງົ ທຸ່ ີ [ຮູບຈາກ Figure 10 - 10 ໂດຍ Hatcher, 1995] ເຮາົ ສາມາດທາການທດົ ສອບຫີນທຸ່ ີມຮີ ອຍແຕກເດີມ ແລະ ຫາການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຫຼ ຄູດ ຂອງຫີນໄດ້ ດຸ່ ງຮູບທີ 5.27 ມູມຂອງຄວາມຊນຄ ມູມການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຫຼ ຄູດ (angle of sliding friction, ) ສມົ ຜົນຂອງການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຫຼ ຄດູ ຄ: ນນ້ ຄ ສມົ ຜົນຂອງຄູລອມໂດຍທຸ່ ີ σ0 = 0 ເຖງິ ຢຸ່ າງໃດກຕາມເຮາົ ເອນີ້ ກດົ ຂອງສມົ ຜນົ ທຸ່ ີຈະເກດີ ຂນຶ້ ໃໝຸ່ ວຸ່ າ “ກດົ ຂອງໄບເຢີລີ (Byerlee’s law)” ເມຸ່ ອມກີ ານແທນຄຸ່ າຂອງມູມສຽດທານພາຍໃນໃນກລະນທີ ຸ່ ບີ ຸ່ ຄຸ່ າການຢຶດໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ໃນເນອ້ ຫນີ ຄວາມເຄນ້ ວບິ ດຕດມຄີ ຸ່ າ ໃນກລະນທີ ຸ່ ີມຄີ ຸ່ າການຢດຶ ໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ໃນເນອ້ ຫນີ ແລະ ມູມສຽດທານພາຍໃນຄວາມເຄນ້ ວບິ ດ ຕດມຄີ ຸ່ າ ຮູບທີ 5.28 ສະແດງແກຣຟທຸ່ ີມາ σs = 0.85 σn ແລະ σs = 50 + 0.6 σn ໂດຍ Byerlee (1978) ເຊຸ່ ງິ ໄບເຢີລີພບົ ວຸ່ າ ຖາ້ σn ນອ້ ຍໆ (ນອ້ ຍກວຸ່ າ 200 MPa) ຫນີ ຈະມສີ ະເພາະຄຸ່ າມມູ ຂອງການສຽດທານພາຍໃນ ເຊຸ່ ງິ ມມີ ມູ ປະມານ 40° ນນ້ ຄ ສມົ ຜນົ ທີ 5.5 ແລະ ເມຸ່ ອຫນີ ມຄີ ວາມດນອອ້ ມຂາ້ ງເພຸ່ ມີ ຫຼາຍຂນຶ້ (ຫຼາຍກວຸ່ າ 200 MPa) ຈະມີທງມູມຂອງການສຽດທານພາຍໃນປະມານ 30° ແລະ ຄຸ່ າການຢຶດໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດ 50 MPa ນນ້ ຄ ສມົ ການທຸ່ ີ 5.6 ເຮາົ ສາມາດນາສມົ ຜນົ ຂອງໄບເຢີລີ ມາທານາຍຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນໃດໜຸ່ ງຶ ໄດ,້ ຫາກບຸ່ ໄດທ້ າການທດົ ສອບຫີ ເພຸ່ ອຫາຄຸ່ າຕວົ ແປຕາມສມົ ການການວບິ ດຂອງຄູລອມ (ສມົ ຜົນທີ 5.3). 48

ຮູບທີ 5.27 ໄດເອແິ ກຣມຂອງໂມນເມຸ່ ອບຸ່ ມຄີ ຸ່ າຢດຶ ໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ມມູ ������ ຄມມູ ຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນ ຖະໄລ ຫຼ ຄູດ (angle of sliding friction) ຮູບທີ 5.28 ໄບເຢີລີ (Byerlee) ໄດຄ້ ານວນຫາມູມການຕາ້ ນທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ຫຼ ຄູດ (angle of sliding friction) ຂອງຫນີ ຕຸ່ າງໆ ພບົ ຄຸ່ າຄວາມສາພນຕາມສມົ ຜົນການວບິ ດຂອງຄູລອມ ດຸ່ ງສະແດງໃນແກຣຟ [ຮູບຈາກ Byerlee, 1978] ຮູບທີ 5.29 ສະແດງລກສະນະຂອງກອບຂອງການສຽດທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ພບົ ຕຸ່ າກວຸ່ າການວບິ ດ ຕາມກດົ ຂອງຄູລອມ ໂດຍທຸ່ ີກອບຂອງການວບິ ດຂອງຫີນຈະພບົ ຫນີ ແຕກຕາມຮອຍແຕກເດມີ ຖາ້ ຄວາມແຕກຕຸ່ າງ ຄວາມເຄນ້ ຫາຼ ຍວງົ ມນົ ຈະຕດເກນີ ອອກໄປຈາກກອບຂອງການສຽດທານຕຸ່ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ [ຮູບທີ 5.29 (ຄ)] 49

ນນ້ ສະແດງວຸ່ າຮອຍແຕກເດີມບຸ່ ມຜີ ນົ ຕຸ່ ຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນ ທງນອີ້ າດເນຸ່ ອງຈາກຮອຍແຕກເດມີ ທຸ່ ມີ ຢີ ຸ່ ູຖກປິດ ດວ້ ຍຄວາມເຄນ້ ອດທຸ່ ີເພຸ່ ມີ ຫຼາຍຂນຶ້ ຫຼ ທດິ ທາງຂອງຮອຍແຕກເດມີ ບຸ່ ໄດຢ້ ຸ່ ໃູ ນຮອຍທຸ່ ີຈະເສີມໃຫເ້ ກດີ ການແຕກໄວ ຂນຶ້ ຈດຸ ລະຫວຸ່ າງວງົ ມນົ ທຸ່ ີຕດກບກອບຂອງການສຽດທານຕຸ່ ການຖະໄລ ສະແດງເຖິງ σn ແລະ σs ຂອງການວາງ ຕວົ ຂອງຮອຍແຕກເດີມສາມາດເຮດໃຫຫ້ ີນວບິ ດ, ແຕຸ່ ຖາ້ ການວບິ ດຍງບຸ່ ເກດີ ຂນຶ້ ແລະ ມກີ ານເພຸ່ ີມຄຸ່ າ σ1 ຂນຶ້ ໄປ ອີກ ຈນົ ສາຜດກບກອບຂອງການວິບດຄູລອມ [ຮູບທີ 5.29 (ງ)] ຮອຍແຕກໃໝຸ່ ຈະເກດີ ຂຶນ້ ໂດຍທເຮດມມູ ≈30° ກບ σ1 ຮອຍແຕກໃໝຸ່ ບຸ່ ໄດເ້ ປນຜົນຈາກຮອຍແຕກເດີມອກີ ຕຸ່ ໄປ. ຮູບທີ 5.29 ໄດເອແິ ກຣມຂອງໂມນ ສະແດງກອບການວບິ ດຄລູ ອມ ແລະ ກອບການວບິ ດສະເພາະມູມສຽດ ທານພາຍໃນ (ກ) ການດົ ໃຫ້ σ3 ມຄີ ຸ່ າຄງົ ທຸ່ ເີ ທຸ່ າົ ກບ 6 MPa ເພຸ່ ີມຄຸ່ າ σ1 ຂນຶ້ ເລອ້ ຍໆຈນົ ກະທງ້ ສາຜດກບກອບ ການວບິ ດສະເພາະມມູ ສຽດທານພາຍໃນ (ຂ) ຖາ້ ມຮີ ອຍແຕກເດີມທຸ່ ີເຮດມມູ = 25° ກບ σ1 ເຊຸ່ ງິ ເທຸ່ າົ ກບມູມ 2������ ທຸ່ ີເກດີ ຈາກເສນ້ ລດສະໝີວົງມົນທຸ່ ີລາກໄປຍງຈດຸ ສາຜດ ກບແກນ σn ຈະເກດີ ການເລຸ່ ອນຖະໄລໄປຕາມ ຮອຍແຕກເດມີ ນນ້ ຄ ຫີນເກດີ ການວບິ ດ ທຸ່ ບີ ຸ່ ໄດເ້ ປນໄປຕາມກດົ ການວບິ ດຄູລອມ ເນຸ່ ອງຈາກຫນີ ບຸ່ ມຄີ ຸ່ າການ ຢຶດໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ໃນເນອ້ ຫີນ. ເວາົ້ ໄດວ້ ຸ່ າຫນີ ມຮີ ອຍແຕກເດີມ (ຄ) ສມົ ມຸດໃຫກ້ ານວບິ ດຂອງຫີນຍງບຸ່ ເກີດ ແລະ ເພຸ່ ີມຄຸ່ າຂອງ σ1 ເລີຍອອກໄປຈາກກອບການວບິ ດສະເພາະມູມສຽດທານພາຍໃນ ຈົນກະທງ້ σ1 =37 MPa ຖາ້ ມີຮອຍແຕກເດີມ ລະຫວຸ່ າງ 12.5 ແລະ 32.5 ຫີນເລຸ່ ອນຖະໄລ (ງ) ສມມົ ຕຫິ ີນຍງບຸ່ ວບິ ດ ແລະ ເພຸ່ ີມ σ1 ຂນຶ້ ຈນົ ສາຜດກບກອບການວບິ ດຄູລອມ ຫີນແຕກຕາມກດົ ຂອງຄລູ ອມ ນນ້ ຄ ມມີ ູມ 2������ = 65° 50

ເຊຸ່ ງິ ການແຕກຈະບຸ່ ໄປຕາມຮອຍແຕກເດີມອກີ ຕຸ່ ໄປ ແລະ ອາດກຸ່ າວໄດວ້ ຸ່ າແທຸ່ ງຫນີ ຕວົ ຢຸ່ າງ ບຸ່ ມຮີ ອຍແຕກເດີມ ວາງຕວົ ໃນລະຫວຸ່ າງມມູ 12.5° – 37.5° ກບ σ1 2.6. ແຮງດນຂອງຂອງແຫຼວຕຸ່ ການເກດີ ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດ ແຮງດນຂອງຂອງແຫວຼ ຫຼ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ (fluid pressure, Pf) ມຄີ ວາມສາຄນຕຸ່ ຄວາມແຂງ ແຮງຂອງຫີນຢຸ່ າງຫຼວງຫຼາຍ, ແຮງດນຂອງຂອງແຫຼວເປນປດໄຈສາຄນໃນການພາໃຫມ້ ວນຫີນຂະໜາດໃຫຍຸ່ (ມວນພເູ ຂາົ ) ຈາກລະດບເລກິ ເລຸ່ ອນຂນຶ້ ມາທບມວນທຸ່ ຢີ ຸ່ ູໃກຜ້ ິວດນິ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ ຫຼ ແມຸ່ ນກະທງ້ ເລຸ່ ອນຂນຶ້ ສຸ່ ູຜິວດິນ ເປນພເູ ຂາົ ສູງ ຈາກສມົ ຜນົ ທີ 5.3 ຖາ້ ມແີ ຮງດນຂອງຂອງແຫຼວ ຈະໄດ:້ ຫຼ ໂດຍທຸ່ ີ σn * ຄ ຄວາມເຄນ້ ປະສດິ ທຜິ ົນ (effective stress) ມຄີ ຸ່ າເທຸ່ າົ ກບ σn ລບົ ດວ້ ຍແຮງດນຂອງຂອງ ແຫວຼ (Pf) ຈາກສມົ ຜົນທີ 5.7 ຈະເຫນວຸ່ າຄຸ່ າແຮງດນຂອງຂອງແຫຼວ ພາໃຫຄ້ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຫລຸດລົງເປນ ຜນົ ໃຫຄ້ ວາມແຂງແຮງຕຸ່ ແຮງຕດຫລຸດລງົ ຕາມໄປນາ ຖາ້ σn * = 0 ຄຸ່ າຂອງ σc = σo ເທຸ່ າົ ນນ້ . ດຸ່ ງນນ້ , ຮອຍແຕກ ຈຸ່ ງຶ ເກດີ ໄດງ້ ຸ່າຍຂນຶ້ ເພາະຕອ້ ງການແຮງທຸ່ ີຈະເອາົ ຊະນະຄຸ່ າການຢຶດໜຸ່ ຽວຂອງເນອ້ ຫີນພຽງເທຸ່ າົ ນນ້ , ຖາ້ ຫີນທຸ່ ີເຄີຍ ແຕກມາກຸ່ ອນແລວ້ ນນ້ ສະແດງວຸ່ າຄວນເກດີ ໄດງ້ ຸ່າຍຍຸ່ ງິ ຂນຶ້ ອກີ . ແຮງດນຂອງຂອງແຫຼວພົບໄດຫ້ ລວງຫຼາຍໂດຍສະເພາະທຸ່ ີລະດບຫຼາຍໆກິໂລແມດລົງໄປຈາກຜິວດິນ Davis et al. (2011) ເວາົ້ ເຖິງ Twiss and Moores (1992) ທຸ່ ສີ ະເໜີວຸ່ າລະດບ 3 ກໂິ ລແມດໃຕຜ້ ິວດນິ ຄຸ່ າ ຂອງຄວາມດນນາ້ (hydrostatic pressure, Pf) ຄານວນໄດຈ້ າກສມົ ຜົນ: ເມຸ່ ອ h ແທນ ຄວາມເລກິ ������f ແທນ ຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງນາ້ g ແທນ ຄຸ່ າເລຸ່ ງໂນມ້ ຖຸ່ ວງຂອງໂລກ ຖາ້ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ 3 ກໂິ ລແມດ ແຮງດນຂອງນາ້ ຈະເກນີ ກວຸ່ າ hydrostatic pressure ອນເປນຜນົ ຈາກການ ກດົ ອດ ນາ້ ຈະຖກຂບອອກຕະຫລອດຈນົ ການກດົ ອດຂອງເມດຕະກອນພາໃຫມ້ ແີ ຮງດນສະສມົ ຫຼາຍຂຶນ້ , ຫາກ ອຸນຫະພມູ ເພຸ່ ມີ ຂນຶ້ ນາ້ ຈະມແີ ຮງດນຈາກນາ້ ຮອ້ ນ ເມຸ່ ອປຽບທຽບລະຫວຸ່ າງນາ້ ກບເມດຕະກອນ ນາ້ ມອີ ຸນຫະພມູ ສງູ ຫຼາຍກວຸ່ າເມດຕະກອນເພາະນາ້ ມີຄຸ່ າການຂະຫຍາຍຕວົ ທາງອຸນຫະພູມ (thermal expansion, α) ຫຼາຍກວຸ່ າ ເມດຕະກອນຈຸ່ ງຶ ພບົ ຄຸ່ າແຮງດນອອ້ ມຂາ້ ງ ຫຼ ຄວາມດນອອ້ ມຂາ້ ງຂອງນາ້ ສູງຫາຼ ຍຍຸ່ ງິ ໆ ຂນຶ້ ນອກຈາກນີ້ ຫີນ. ເມຸ່ ອ ໃນລະດບເລກິ ລງົ ໄປເລຸ່ ອຍໆຫີນຈະເກດີ ການແປສະພາບມກຈະປົດປຸ່ ອຍນາ້ ອອກມາ. ດຸ່ ງນນ້ , ຫາກນາ້ ບຸ່ ສາມາດ 51

ເຄຸ່ ອນທຸ່ ີອອກໄປຍງບຸ່ ອນອຸ່ ນໄດ້ຈະຍຸ່ ງິ ທເຮດໃຫຄ້ ວາມດນສູງເພຸ່ ີມຂນຶ້ ອີກ, ການປາກດົ ຂອງສາຍແຮຸ່ (vein) ແຊກ ໃນຮອຍແຕກເປນຫກຼ ຖານບຸ່ ງົ ບອກແຮງດນນາ້ ໃນອາດດີ ຄຸ່ າຄວາມດນທຸ່ ເີ ກດີ ຈາກຫີນ (lithostatic pressure) ຄານວນໄດຈ້ າກສມົ ຜົນ: ເມຸ່ ອ ������r ແທນ ຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງຫນີ g ແທນ ຄຸ່ າແຮງດງຶ ດດູ ຂອງໂລກ h ແທນ ຄວາມເລກິ ການດົ ໃຫ້ ອດຕາສຸ່ ວນຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ (fluid pressure ration) ຫຼ ເອີນ້ ອກີ ຊຸ່ ວຸ່ າ ສາປະ ສດິ ຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ (coefficience of fluid pressure) ມສີ ນຍະລກ ������ ຄ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວທຸ່ ີຍງຄງົ ຢຸ່ ູໃນລກສະນະເປນ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ປົກກະຕິ (normal fluid pressure) ເມຸ່ ອ ������ ມຄີ ຸ່ າ ລະຫວຸ່ າງ 0.37 ເຖິງ 0.47 ຫຼ ເມຸ່ ອຄານວນໂດຍທຽບກບຄຸ່ າຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງນາ້ ປົກກະຕິ (1,000 km/m3) ເຊຸ່ ນ: ຫີນມຄີ ວາມໜາແໜນ້ 2,400 km/m3 ທຸ່ ີຄວາມເລິກ 1 ກິໂລແມດ ������ = 1,000/2,400 = 0.42 ແຕຸ່ ເມຸ່ ອມຜີ ົນຈາກອຸນຫະພມູ ທຸ່ ີສູງຂນຶ້ ມຄີ ຸ່ າລະຫວຸ່ າງ 0.5 ເຖິງ 0.9 ຈະເອີນ້ ວຸ່ າ ຄວາມ ດນຂອງຂອງແຫຼວບຸ່ ປົກກະຕິ (abnormal fluid pressure) ເຊຸ່ ງິ ຈະໃຊຄ້ ຸ່ າຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງນາ້ ປົກກະຕິ ມາຄານວນຫາຄຸ່ າຄວາມດນຕາມສມົ ຜົນທີ 5.9 ບຸ່ ໄດ້ ເພາະໃນສະພາບຈງິ ບຸ່ ໄດເ້ ປນເຊຸ່ ນນນ້ ແລະ ການຄານວນຫາ ຄວາມເລກິ ຫາຼ ຍສຸດຂອງຫນີ ທຸ່ ີຈະເກດີ ຮອຍແຍກ ເມຸ່ ອຄດິ ຄວາມດນນາ້ ມາກຸ່ ຽວຂອ້ ງ ຈະໄດດ້ ຸ່ ງສມົ ຜົນ ຈາກສມົ ຜົນທີ 5.12 ຕອ້ ງຮູຄ້ ຸ່ າ ������ ດຸ່ ງນນ້ ສມົ ມຸດໃຫຄ້ ຸ່ າຂອງ T0 = 40 MPa ແລະ ຄວາມໜາແໜນ້ = 2,650 kg/m3 ຄຸ່ າ ������ = 0.0, 0.4 ແລະ 0.6 ຈະໄດຄ້ ວາມເລກິ ຫຼາຍສຸດຂອງຮອຍແຍກ = 4.6, 7.7, 11.5 ກິ ໂລແມດຕາມລາດບເຊຸ່ ງິ ຈະເຫນວຸ່ າຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວມີຜົນເປນຢຸ່ າງຫຼາຍຕຸ່ ການເກດີ ຮອຍແຍກໃນທາມະ ຊາດທຸ່ ີເກດີ ໃນລະດບເລກິ . 2.6.1.ການເກດີ ຮອຍແຍກຈາກຜົນຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ ເຮາົ ສາມາດໃຊຫ້ ກຼ ການຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ບຸ່ ປກົ ກະຕິ ເພຸ່ ອອະທບິ າຍວຸ່ າເປນຫຍງຮອຍແຍກຈຸ່ ຶງ ເກດີ ທຸ່ ີຄວາມເລກິ 5 ເຖິງ 10 ກໂິ ລແມດ ຫຼ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ (ຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບຄຸ່ າຂອງ ������ ) ດຸ່ ງສມົ ຜົນທີ 5.11 ແລະ 5.12 ທຸ່ ີເວາົ້ ມາຂາ້ ງເທງິ . Davis et al. (2011) ໄດເ້ ວົາ້ ສະຫລຸບເຖິງຜົນງານຂອງ Secor (1965) ທຸ່ ີອະທິບາຍປາກົດການຂອງ pore fluid pressure ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 5.30 (ກ) ໂດຍການົດໄດເອິແກຣມຂອງໂມນ ແລະ ກອບການ ວບິ ດຂອງທຸ່ ີຫນີ ໃຫຢ້ ຸ່ ູພາຍໃຕຄ້ ວາມເຄນ້ ອດ ຖາ້ σ1 - σ3 ມຄີ ຸ່ າບຸ່ ຫຼາຍພທຸ່ ີຈະເກດີ ການວບິ ດ ແຕຸ່ ເມຸ່ ອມີ Pf ຫາຼ ຍໆ 52

ການວບິ ດຈະເກດີ ໄດດ້ ຸ່ ງຮູບທີ 5.30 (ຂ) ຖາ້ ມີຄວາມເລກິ ຫາຼ ຍຂນຶ້ ຈະເກດີ ຢຸ່ ູໃນກອບການວບິ ດຄູລອມ [ຮູບທີ 5.30 (ຄ)], ຫາກມຮີ ອຍແຕກຕດເກດີ ຂນຶ້ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ຈະເຄຸ່ ອນອອກຕາມຮອຍແຕກ σ1 ແລະ ການ ຈດຕວົ ໃໝຸ່ ຂອງ σ3 ພາໃຫກ້ ານປຸ່ ຽນລກສະນະແບບຖອນຮນົ ດຸ່ ງຮູບທີ 5.30 (ງ) ຖາ້ ຫາກມນີ າ້ ເພຸ່ ີມເຂາົ້ ມາອີກ ຫີນຈະແຕກຕາມເງຸ່ອນໄຂດຸ່ ງກຸ່ າວຈນົ ສາມາດເກດີ ເປນວງົ ຈນົ ກບໄປກບມາໄດ.້ 2.6.2. ການເກີດສາຍແຮຸ່ ຈາກຜົນຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ ຮອຍແຕກທຸ່ ີເກດີ ໂດຍຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ ຈະເກດີ ເປນສາຍແຮຸ່ (vein) ໄດ້ ໂດຍເລຸ່ ມີ ພດທະນາຈາກ ຮອຍແຕກກຸ່ ອນ ເຊຸ່ ນ ສາຍແຮຸ່ ກວດ, ສາຍແຮຸ່ ແຄລໄຊ.້ ຮູບທີ 5.31 ສະແດງການເຂາົ້ ແຊກຂອງສາຍແຮຸ່ ຫາກພບົ ສາຍແຮຸ່ ແບບຕງ້ ສາກກບຝາຂອງຫີນ ສະແດງວຸ່ າເກດີ ຈາກໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປດີ [ຮູບທີ 5.31 (ກ)] ຖາ້ ມມີ ູມສຽງ ກບຝາ [ຮູບທີ 5.31 (ຂ)] ສະແດງວຸ່ າເກດີ ການຕດຮຸ່ ວມດວ້ ຍ, ຫາກມກີ ານເກດີ ແບບຕຸ່ ເນຸ່ ອງຄຸ່ ອຍເປນຄຸ່ ອຍໄປຈະ ພບົ ເປນຮູບໂຄງ້ [ຮູບທີ 5.31 (ຄ)] ໃນຮູບໂຄງ້ ຂອງແຮຸ່ ແບຸ່ ງໄດເ້ ປນ 2 ແບບ (ຮູບທີ 5.32) ຄ ແບບເກດີ ຈາກຝາ ໄປສຸ່ ູສຸ່ ວນກາງເອນີ້ ວຸ່ າ “syntaxial vein – ຊນິ ແທະ′ຊຽນ ເວນ” ແລະ ແບບເກດີ ຈາກສຸ່ ວນກາງໄປຫາຝາເອີນ້ ວຸ່ າ “antitaxial vein – ແອນທີແທະ′ຊຽນ ເວນ” ແຕຸ່ ບາງເທຸ່ ອພບົ ວຸ່ າບາງສາຍແຮຸ່ ເກດີ ສະຫຼບກບໄປກບມາລະຫວຸ່ າງ ຈາກຝາໄປສຸ່ ສູ ຸ່ ວນກາງ ຫຼ ຈາກສຸ່ ວນກາງໄປສຸ່ ູຝາ. ການປຸ່ ຽນລກສະນະຂອງສາຍແຮຸ່ ຕະຫລອດຈນົ ທດິ ທາງຂອງ ຄວາມເຄນ້ ສາມາດສກຶ ສາໄດຈ້ າກລກສະນະຂອງສາຍແຮຸ່ . ນອກຈາກນແີ້ ລວ້ ໃນສາຍແຮຸ່ ອາດຈະມແີ ຮຸ່ ບາງຕົວທຸ່ ີ ສາມາດນາມາຫາອາຍຸໄດດ້ ວ້ ຍອກີ ທງແຮຸ່ ບາງຊະນດິ ສາມາດບຸ່ ງົ ບອກເຖິງສະພາບຂອງຄວາມດນ ແລະ ອຸນຫະພມູ ຂະນະເກດີ ສາຍແຮຸ່ ນນ້ ໆໄດເ້ ຊຸ່ ນດຽວກນ. ຮູບທີ 5.30 ຮູບສະແດງ Secor’s (1965) model (ກ) ເລຸ່ ີມຈາກໃຫ້ σ1 ແລະ σ3 ມີຄຸ່ າຫຼາຍໆ ແຕຸ່ ມີຄຸ່ າ ຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ (differential stress) ນອ້ ຍ ນນ້ ຄວງົ ມນົ ຂະໜາດນອ້ ຍເມຸ່ ອໃຫຄ້ ຸ່ າຂອງຄວາມ 53

ດນຂອງຂອງແຫວຼ (fluid pressure) ຫຼາຍ ຄຸ່ າຂອງ σ1 ແລະ σ3 ຫລຸດລງົ ໃນປະລມິ ານທຸ່ ີເທຸ່ າົ ກນ ເທຸ່ າົ ກບວຸ່ າ ວງົ ມນົ ບຸ່ ມກີ ານປຸ່ ຽນແປງຂະໜາດ ຫາກຄຸ່ າຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວຫາຼ ຍຈນົ ກະທງ້ ວງົ ມນົ ເຄຸ່ ອນມາສາຜດ ກບກອບການວບິ ດແບບແຮງດງຶ ຈະພບົ ການແຕກແບບໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປດີ (ຂ) ກລະນທີ ຸ່ ີມຄີ ຸ່ າຄວາມແຕກ ຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ເພຸ່ ມີ ຫຼາຍຂນຶ້ ວງົ ມນົ ຂະໜາດໃຫຍຸ່ ຂນຶ້ . ເມຸ່ ອຄຸ່ າຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວສງູ ຂນຶ້ ວງົ ມນົ ເລຸ່ ອນໄປ ສາຜດກບເສນ້ ໂຄງ້ ເພແີ ຣເບີເລີເກດີ ການແຕກແບບເຄຸ່ ງິ ແຮງດຶງ ແລະ ແຮງຕດ ຕາມການວບິ ດກຣິເຟດີ (ຄ) ຖາ້ ຄຸ່ າຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ຫຼາຍ ຫີນແຕກຕາມກດົ ຂອງຄລູ ອມໂດຍມກີ ານເລຸ່ ອນຖະໄລ ໂໝດສອງ - ແບບ ຕດ (ງ) ສະແດງການເກດີ ຍອ້ ນກບໄປຂອງການປຸ່ ຽນຄຸ່ າຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ໃນຫີນ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Figure 5.66 ໂດຍ Davis et al., 2011 ອາ້ ງຜນົ ການສກຶ ສາຂອງ Secor, 1965] ຮູບທີ 5.31 ການເກດີ ສາຍແຮຸ່ ແບບເສນ້ ໄຍ (fiber vein) ເຊຸ່ ງິ ເປນຜົນຈາກການມຮີ ອຍແຕກເກດີ ຂນຶ້ ໂດຍເລຸ່ ມີ ຈາກ (ກ) ເກດີ ໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປີດ (ຂ) ຕຸ່ ມາເກດີ ໂໝດສອງ - ແບບຕດຮຸ່ ວມດວ້ ຍ ແລະ (ຄ) ປາກດົ ສຸດ ທາ້ ຍຂອງລາດບການເກດີ ຂອງສາຍແຮຸ່ ແບບເສນ້ ໄຍ ຮູບທີ 5.32 ການເກດີ ແບບ (ກ) ແອນທແິ ທະຊຽນ (antiaxial) ເລຸ່ ີມຈາກສນູ ກາງໄປທຸ່ ຝີ າ (ຂ) ຊນິ ແທະຊຽນ (syntaxial) ໂດຍເລຸ່ ມີ ຈາກຝາເຄຸ່ ອນມາສູນກາງ 54

ຮູບທີ 5.33 ແບບແຮງ ຫຼ ຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີປຸ່ ຽນທດິ ທາງ ແລະ ບນທກຶ ໄວໃ້ ນສາຍແຮຸ່ ເຊຸ່ ງິ ຈະວາງຂະໜານໄປກບ ຮອຍຂອງຜຶກ 3. ຮອຍແຕກຂະໜາດໄມໂຄຣ (Microcracks) ຫຼາຍໆຄນົ ອາດສງົ ໄສວຸ່ າ ເປນຫຍງຫນີ ມຄີ ວາມແຂງແຮງຕຸ່ ແຮງດງຶ ໄດນ້ ອ້ ຍກວຸ່ າແຮງອດ ແລະ ອາດສງົ ໄສຕຸ່ ໄປອີກວຸ່ າ ເປນຫຍງຊຸ່ ວງຕຸ່ ລະຫວຸ່ າງການວບິ ດດວ້ ຍຄວາມເຄນ້ ດງຶ ແລະ ຄວາມເຄນ້ ອດ ດຸ່ ງຮູບຕວົ ຢຸ່ າງທີ 5.29 ຈຸ່ ງຶ ບຸ່ ເປນເສນ້ ຊຸ່ ເຊຸ່ ນດຽວກບກອບການວບິ ດຄລູ ອມ, ແຕຸ່ ກບໄດຮ້ ູບໂຄງ້ ເພີແຣເບີເລີ ແລະ ອກີ ຄາຖາມໜຸ່ ງຶ ຄ ເປນຫຍງ ແຮງອດທຸ່ ພີ າໃຫຫ້ ນີ ແຕກທຸ່ ີຄານວນົ ຈາກຜົນຂອງການທດົ ສອບໃນສະໜາມ ຫຼ ໃນຫອ້ ງປະຕບິ ດການການທດົ ລອງ ມຄີ ຸ່ ານອ້ ຍກວຸ່ າຄຸ່ າທຸ່ ີໄດຈ້ າກການຄານວນທາງທດິ ສະດີຕະຫລອດທງຕວົ ການສາຄນທຸ່ ີມຜີ ນົ ຕຸ່ ຄວາມແຂງແຮງຂອງ ຫີນໄດແ້ ກຸ່ ຫຍງອກີ ດວ້ ຍ ຄາຕອບມດີ ຸ່ ງນ:ີ້ ໃນການຄານວນຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ດງຶ ໃນທາງທດິ ສະດີນນ້ ຫາກອາໄສພນທະທຸ່ ີຈບກນ ຂອງອະຕອມຄຸ່ າຂອງຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ ຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ດຶງຈະປະມານ 1/10 ຂອງຄຸ່ າເຢີງສະມເຈເີ ລດີ (E) ຖາ້ ຫີນມີຄຸ່ າເຢີງສະມເຈີເລີດ = - 100,000 MPa. ດຸ່ ງນນ້ , ຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ດງຶ ປະມານ - 10,000 MPa ແຕຸ່ ໃນຄວາມເປນຈງິ ຫີນມຄີ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ດງຶ ພຽງ - 10 MPa. ກຣິເຟີດ (Griffith, 1724) ອາ້ ງເຖິງໂດຍ Hatcher (1995), Fossen (2010) ແລະ Davis et al. (2011) ຜເູ້ ຊຸ່ ງິ ເປນນກວສິ ະວະກາຊາວອງກດິ ໄດອ້ ະທບິ າຍເຫດຜົນທຸ່ ີທາໃຫຄ້ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຕຸ່ ຄວາມ ເຄນ້ ດງຶ ຕຸ່ າກວຸ່ າຄຸ່ າຈາກການຄານວນໂດຍໃຊພ້ ນທະການຢດຶ ໜຸ່ ຽວຂອງອະຕອມວຸ່ າເກດີ ຂນຶ້ ໄດເ້ ນຸ່ ອງຈາກ “ຮອຍ ແຕກໄມໂຄຣ (microcrack)” ໃນຫີນ ຫຼ ເອນີ້ ວຸ່ າ “ຮອຍແຕກກຣິເຟດີ (Griffith crack – ກຣິເຟີດ ແຄຣກ)” ທາໃຫຫ້ ີນບຸ່ ມຄີ ວາມແຂງແຮງຄວາມເຄນ້ ຈະສະສມົ ທຸ່ ຈີ ດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣຈຸ່ ງຶ ສາມາດເອາົ ຊະນະຄວາມ ແຂງແຮງໄດ້ ແລະ ເຮາົ ສາມາດສາ້ ງພາບຈາລອງຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣໃຫຄ້ ກບສຸ່ ີຫຸ່ ຼຽມເຂາົ້ ໜົມປຽກປນູ ຫຼ ວງົ ຮີ ນອ້ ຍໆພນ້ ທຸ່ ີຂອງສຸ່ ີຫຸ່ ຽຼ ມເຂາົ້ ໜມົ ປຽກປູນ ຫຼ ວງົ ຮີປຽບເຫມອນຊຸ່ ອງວຸ່ າງນອ້ ຍໃນເນອ້ ຫີນ ເຊຸ່ ນ: ຮອຍແຕກໄມ ໂຄຣຮູບສຸ່ ີຫຸ່ ຽຼ ມເຂາົ້ ໜມົ ປຽກປູນ ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທຸ່ ີ 5.34 ທຸ່ ີມຄີ ວາມຍາວຂອງຊຸ່ ອງວຸ່ າງຮູບສຸ່ ຫີ ຸ່ ຽຼ ມເຂາົ້ ໜມົ ປຽກ ປູນປະມານ 100 ເຖງິ 1,000 m ແລະ ຄວາມກວາ້ ງປະມານ 1 m ເຊຸ່ ງິ ຊຸ່ ອງວຸ່ າງ ຫຼ ຮອຍແຕກໄມໂຄຣດຸ່ ງກຸ່ າວນີ້ ອາດຈະຢຸ່ ູໃນເມດແຮຸ່ ປະກອບຫີນ ເຊຸ່ ິງຫາກຢຸ່ ູໃນເມດແຮຸ່ ດຸ່ ຽວໆເອີນ້ ວຸ່ າ “intragranular crack – ອິນທຣາ ແກຣນເຢີເລຸ່ ອນົ ແຄຣກ” ຫາກຮອຍແຕກໄມໂຄຣລະຫວຸ່ າງເມດແຮຸ່ ຫຼາຍໆເມດ ເອີນ້ ວຸ່ າ “transgranular crack – ແທຣນສແກຣນເຢີເລີ ແຄຣກ” ຫາກຢຸ່ ູລະຫວຸ່ າງຮອຍຕຸ່ ຂອງເມດແຮຸ່ ເອນີ້ ວຸ່ າ “ intergranular crack - ອນິ ເທແີ ກຣນເຢີເລີ ແຄຣກ” ຮອຍແຕກໄມໂຄຣຈະຂະຈາຍຢຸ່ ໃູ ນເນອ້ ຫນີ ອາທເິ ຊຸ່ ນ: ໃນເນອ້ ຫີນອກຄະນທີ ຸ່ ີມກ ພບົ ວຸ່ າມຮີ ອຍແຕກໄມໂຄຣ ທຸ່ ີມກີ ານກະຈາຍແບບຄງົ ທຸ່ ີ (uniform distribution) ບຸ່ ງົ ບອກເຖງິ ຄວາມເປນເນອ້ ດຽວຂອງເມດແຮຸ່ . 55

ຮູບທີ 5.34 ການເກດີ ຮອຍແຕກໃນບລເິ ວນຈດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ໂດຍມຄີ ວາມເຄນ້ ດງຶ ຈາກບລເິ ວນ ພາຍນອກ (remote stress) ພຽງ - 2 MPa ຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີຈດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກ (local stress at the microcrack’s tip) ຈະມຄີ ຸ່ າສູງເຖິງ 13,000 MPa ຫາກຮອຍແຕກນນ້ ມຄີ ວາມກວາ້ ງ b = 1 µm ແລະ ຄວາມຍາວ a = 100 µm 3.1. ການສະສມົ ຕວົ ຂອງຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ຈີ ດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ການສະສົມຂອງຄວາມເຄນ້ ມຫີ ຼາຍທຸ່ ີຈຸດປາຍທງສອງຂາ້ ງຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ພາໃຫເ້ ກດີ ການເສມີ ແລະ ການເອາົ ຊະນະຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງທາງພນທະຂອງການຢດຶ ໜຸ່ ຽວຂອງອະຕອມ ດຸ່ ງສມົ ຜົນ: ເມຸ່ ອ a ແທນ ຄວາມຍາວຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ b ແທນ ຄວາມກວາ້ ງຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ດຸ່ ງຕວົ ຢຸ່ າງໃນຮູບທີ 5.34 ເມຸ່ ອມຄີ ຸ່ າຂອງຄວາມເຄນ້ ດງຶ ຈາກພາຍນອກ (remote stress or far - filed stress) ມຄີ ຸ່ າ - 2 MPa ສາມາດຄານວນ σt ເກດີ ທຸ່ ີຈດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ທຸ່ ີມຄີ ວາມຍາວ = 10 µm ແລະ ກວາ້ ງ =1 µm ໂດຍການແທນຄຸ່ າລງົ ໃນສມົ ຜນົ ທີ 5.13 ຈະໄດ້ ຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ດງຶ ທຸ່ ີຈດຸ ປາຍ 13,000 MPa ເປນຄຸ່ າທຸ່ ສີ ງູ ຫາຼ ຍສູງເກນີ ກວຸ່ າກາລງຮບແຮງດງຶ ຂອງຫີນ. ດຸ່ ງ ນນ້ , ຈຸ່ ງຶ ເກດີ ການແຕກເວາົ້ ໂດຍສະຫລຸບ ຫາກພາຍໃນເນອ້ ຫນີ ມຮີ ອຍແຕກຂະໜາດນອ້ ຍທຸ່ ີມສີ ດສຸ່ ວນຂອງຄວາມ ຍາວ ແລະ ຄວາມກວາ້ ງຫາຼ ຍ ແລະ ມທີ ດິ ທາງຕງ້ ສາກກບທດິ ທາງຂອງແຮງດງຶ [ປາຍທງສອງຂອງຮອຍແຕກຂະໜ ານກບ σ1 ແລະ ຕງ້ ສາກກບ σ3 (ເຊຸ່ ນ ຮູບທີ 5.34)] ດວ້ ຍການມີຄວາມເຄນ້ ດງຶ ຈາກພາຍນອກ (remote stresss) ພຽງນອ້ ຍໆກະທບົ ຕຸ່ ຫີນ (ນອ້ ຍກວຸ່ າຄວາມແຂງແຮງດງຶ ຂອງຫນີ ) ຫນີ ສາມາດແຕກໄດ.້ 56

3.2. ຄວາມສາພນລະຫວຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ແລະ ຄວາມຄຽດໃນມາດຕາສຸ່ ວນຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ໃນການທດົ ສອບຫີນຕວົ ຢຸ່ າງ ຫນີ ຈະເກດີ ຮອຍແຍກໃນລກສະນະແບບຢດຢຸ່ ຸນ, ຫາກບຸ່ ລວມບລເິ ວນທຸ່ ີຈດຸ ປາຍຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣທຸ່ ແີ ພຸ່ ອອກໄປເຊຸ່ ງິ ຖວຸ່ າມກີ ານວບິ ດເກດີ ຂນຶ້ ແລວ້ ຫນີ ຈະສະແດງລກສະນະຂອງແພລດ ຕກິ , ຫາກມຮີ ອຍແຕກໄມໂຄຣເກດີ ຂນຶ້ ຫຼາຍໆແຕຸ່ ຖາ້ ຫາກບຸ່ ມຮີ ອຍແຕກໄມໂຄຣຫີນຈະສະແດງລກສະນະເປາະ ຖາ້ ສາ້ ງເສນ້ ຄວາມສາພນລະຫວຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ແລະ ຄວາມຄຽດ ເພຸ່ ອບອກລກສະນະຂອງປາກດົ ການທຸ່ ີເກດີ ຈາກ ການມຮີ ອຍແຕກໄມໂຄຣຮຸ່ ວມກບຈດຸ ທຸ່ ີຫນີ ເກດີ ການແຕກໂດຍບຸ່ ສະແດງລກສະນະສອດຄຸ່ ອງກບຫກຼ ການຢດຢຸ່ ນຸ ແຕຸ່ ຕອ້ ງເປນເສນ້ ຊຸ່ ຕາມກດົ ຂອງຮຸ ກ ແລະ ຈະໂຄງ້ ທຸ່ ີຈດຸ ປາຍຂອງເສນ້ ຄວາມສາພນລະຫວຸ່ າງຄວາມເຄນ້ ແລະ ຄວາມຄຽດເພາະມສີ າເຫດຈາກສະພາບແພລດຕກິ ພາໃຫຄ້ ວາມເຄນ້ ຫລຸດລົງກຸ່ ອນທຸ່ ຈີ ະແຕກໂດຍທຸ່ ີບລເິ ວນຮອຍ ແຕກໄມໂຄຣເຄຸ່ ອນໄປຍງບລເິ ວນທຸ່ ມີ ກີ ານສະສມົ ຕວົ ຂອງຄວາມເຄນ້ ຫຼາຍໆການເຄຸ່ ອນເຂາົ້ ຫາກນ ແລະ ການແຕກ ດຸ່ ງຮູບທີ 5.35 ເປນການແຕກໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປີດ. ຮູບທີ 5.35 ຮູບສະແດງການແພຸ່ ກະຈາຍຂອງຮອຍແຕກ ຈາກການທດົ ລອງໂດຍຜຸ່ ານແຮງໄປຕາມຮອຍຮູບລຸ່ ມິ [ຮູບຈາກ Figure 5.77 ໂດຍ Davis et al., 2011 ອາ້ ງເຖິງ Atkinson, 1987] 4. ແບບຈາລອງການເກດີ ຮອຍແຍກໃນທາມະຊາດ ການເກດີ ຮອຍແຍກຕອ້ ງການ σ3 ຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີມຄີ ຸ່ າເກນີ ຄຸ່ າຂອງຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ ຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ດຶງ (T0) ໂດຍທຸ່ ີຄຸ່ າຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ (differential stress) ອາດນອ້ ຍກວຸ່ າ 4T0 ແລະ ການເກດີ ຮອຍ ແຍກຈາກແຮງດງຶ ຕອ້ ງມີ σ3 ຢຸ່ ໃູ ນແກນຂອງຄວາມເຄນ້ ດງຶ (ແກນລບົ ; ເບຸ່ ງິ ຕວົ ຢຸ່ າງໃນຮູບທີ 5.18) ສຸ່ ວນ σ1 ເປນ ແກນຂອງຄວາມເຄນ້ ອດ [ແກນບວກ; ເບຸ່ ງິ ຕວົ ຢຸ່ າງໃນຮູບທຸ່ ີ 5.18 (ຂ)] ແລະ ໄດ້ σ1 - σ3 ນອ້ ຍກວຸ່ າ 4T0 ມຜີ ນົ ທາໃຫເ້ ກດີ ຮອຍແຍກຕາມກອບການວບິ ດກຣິເຟີດ (ເສນ້ ໂຄງ້ ເພີແຣເບີເລີ) ແຕຸ່ ຖາ້ ເກດີ ຮອຍແຕກແບບຕດ (ໂໝດ ສອງ - ແບບຕດ) ຕອ້ ງມີ σ1 ເປນຄວາມເຄນ້ ອດ ແລະ σ3 ເປນຄວາມເຄນ້ ດງຶ ເຊຸ່ ງິ σ1 - σ3 ຕອ້ ງມຄີ ຸ່ າຫຼາຍພທຸ່ ີ ຈະຕດກອບການວບິ ດຄູລອມ ຂະບວນການທາງທລະນວີ ທິ ະຍາທຸ່ ຈີ ະເກດີ ຂນຶ້ ໄດ້ ຕອ້ ງມລີ ກສະນະຕຸ່ ໄປນຄີ້ ການ ຈມົ ຕວົ (burial) ການຍກົ ຕວົ (uplift) ການຖກເຮດໃຫຮ້ ອ້ ນ ແລະ ເຢນ ແລະ ການຫດົ ຫຼ ຢດຕວົ ດວ້ ຍແຮງທາງ ຂະບວນການແປສນຖານ (tectonics). 57

4.1. ສະພາບຂອງການເກດີ ຮອຍແຕກຕາມທາມະຊາດ ເພຸ່ ອໃຫເ້ ກດີ ພາບສະພາບຂອງການເກດີ ຮອຍແຕກຕາມທາມະຊາດ ຈະໃຊຫ້ ີນຊາຍທຸ່ ີມກີ ານເກດີ ຂອງຕະ ກອນຊາຍເປນຕົວຢຸ່ າງ ໂດຍການົດໃຫຫ້ ີນຊາຍມລີ ກສະນະເປນຊນ້ ໜາຫາຼ ຍ ເກີດຈາກການສະສມົ ຕົວຂອງຕະ ກອນທາງທະເລ ແລະ ເມຸ່ ອນາ້ ທະເລທະລຸເຂາົ້ ມາທຸ່ ີແຄມຝຸ່ ງຫາຼ ຍຂນຶ້ ພາໃຫຕ້ ະກອນຊາຍຈມົ ຕວົ ລົງເລກິ ປະມານ 1.5 ກໂິ ລແມດ ກຸ່ ອນຈະເລຸ່ ມີ ເປນຫນີ ແຂງປະກອບກບຄວາມຮອ້ ນທຸ່ ີເພຸ່ ີມຫຼາຍຂນຶ້ ຕາມ geothermal gradient ຄ 25°C ທຸກໆ 1 ກໂິ ລແມດ ແລະ ການດົ ອຸນຫະພູມທຸ່ ີຜວິ ດນິ 25°C ຮູບທີ 5.36 ສະແດງຮູບຈາລອງຂອງການ ປຸ່ ຽນແປງຄວາມເຄນ້ ຂະນະຈມົ ຕວົ ແລະ ຍກົ ຕວົ ແລະ ຮູບທີ 5.37 ສະແດງໄດເອແິ ກຣມຂອງໂມນ ຂອງການຈມົ ຕວົ ຂອງຕະກອນຊາຍ ແລະ ການຍກົ ຕວົ ຂອງຫີນຊາຍຂນຶ້ ສຸ່ ູຜວິ ດນິ . ວທິ ີການຄານວນເພຸ່ ອໃຫຫ້ າຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີ ຄວາມເລກິ ຕຸ່ າງໆສະແດງໃນຫວົ ຂຖ້ ດໄປ. ຮູບທີ 5.36 (ກ) ຮູບຈາລອງສະພາບຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ອີ າດເກດີ ຂນຶ້ ຂະນະເກດີ ການຈມົ ຕວົ ຈນົ ກະທງ້ ເປນຫນີ ແລະ ຍກົ ຕວົ ຂຶນ້ ພາຍຫຼງເປນຫນີ ແລວ້ ຂອງຕະກອນຊາຍ ແລະ ດນິ ໜຽວ (ຂ) ຂະບວນການຈມົ ຕວົ ຂອງເມດຊາຍ 58

ເກດີ ເປນຫີນຊາຍ ຈາກນນ້ ເກດີ ການຍກົ ຕວົ ຂອງຫນີ ຊາຍ ພບົ ຮອຍແຕກໃນຊຸ່ ວງລາດບຕຸ່ າງໆພາຍໃຕສ້ ະພາບ ຄວາມເຄນ້ ສະແດງໃນຮູບ (ກ) [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Fossen (2010); Davis and Reynolds, 1996] ຮູບທຸ່ ີ 5.37 (ກ) - (ສ) ພາບສະເກດໄດເອແິ ກຣມໂມນສະແດງຂນ້ ຕອນຂອງການເກດີ ການແຕກທຸ່ ີຄວາມເລິກ ລະດບຕຸ່ າງໆ ສາພນກບຮູບທີ 5.36 [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Davis and Reynolds, 1996] ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວເປນປດໄຈສາຄນຕຸ່ ຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນ, ຖາ້ ອດຕາສຸ່ ວນຄວາມດນຂອງຂອງ ແຫຼວ (������=Pf /Pr) ມຄີ ຸ່ າລະຫວຸ່ າງ 0.4 ທຸ່ ີບລເິ ວນຄວາມເລກິ ຈາກຜວິ ລງົ ໄປ 3 ກໂິ ລແມດ ແລະ ຈາກ 3 ເຖິງ 5 ກິ ໂລແມດ ອດຕາສຸ່ ວນຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວຈະເພຸ່ ີມຫຼາຍຂຶນ້ ເຖິງ 0.8 ຕະກອນຊາຍທຸ່ ີຈົມລົງເລຸ່ ອຍໆຈະ ຂະຫຍາຍຕວົ ອອກດາ້ ນຂາ້ ງເອນີ້ ວຸ່ າ “Poissons’effect - ພວົ ຊອງສ ອເິ ຟກ′” ຫຼ ຜົນກະທບົ ຈາກການຂະຫຍາຍ ຕວົ ໃນແກນທຸ່ ຕີ ງ້ ສາກກບທດິ ທາງຂອງຄວາມເຄນ້ : ເຊຸ່ ນ ຖາ້ ທດິ ທາງຄວາມເຄນ້ ເຂາົ້ ມາທາງແກນຕງ້ ການຂະຫຍາຍ ຕວົ ຈະເປນໄປຕາມແກນນອນ ແລະ ເຊຸ່ ນດຽວກບຮູບຈາລອງທຸ່ ີກາລງອະທບິ າຍ. ດຸ່ ງນນ້ , ເມຸ່ ອມກີ ານຂະຫຍາຍຕວົ ດາ້ ນຂາ້ ງການຂະຫຍາຍຕວົ ຈະຖກຈາກດເພາະມຜີ ົນຈາກຕະກອນທຸ່ ຢີ ຸ່ ູອອ້ ມຮອບຄວາມເຄນ້ ທາງແກນນອນຈະເລຸ່ ມີ ສະສມົ ເພຸ່ ມີ ຂນຶ້ ເນຸ່ ອງຈາກ Poisson’s effect ໂດຍບຸ່ ຈາເປນຕອ້ ງມແີ ຮງເພຸ່ ມີ ຂນຶ້ ຈາກຄວາມເຄນ້ ທາງແກນນອນ ຈາກແຮງທາງຂະບວນການແປສນຖານໃດໆອກີ , ເມຸ່ ອຕະກອນຊາຍຖກເຮດໃຫຮ້ ອ້ ນຂນຶ້ ຈຸ່ ງຶ ຂະຫຍາຍຕວົ ອອກແຕຸ່ ການຂະຫຍາຍຕວົ ຖກຈາກດໂດຍຕະກອນອອ້ ມຂາ້ ງຈຸ່ ງຶ ມຄີ ວາມເຄນ້ ສະສົມເກີດຂນຶ້ ໃນຕະກອນຊາຍໃນຊຸ່ ວງ ຄວາມເລກິ ຕງ້ ແຕຸ່ 3.0 ກໂິ ລແມດລງົ ໄປຫີນຊາຍເລຸ່ ີມເກດີ ການແຕກເຊຸ່ ງິ ຈະເປນການແຕກແບບໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບ ເປີດ ແລະ ໂໝດສອງ - ແບບຕດ. ໃນທາງກງົ ກນຂາ້ ມຖາ້ ຫາກຕະກອນຊາຍທຸ່ ີກາຍເປນຫີນຊາຍໄປແລວ້ ຍກົ ຕວົ ຂນຶ້ ສຸ່ ູຜິວດນິ ຜົນຂອງ Possion’s effect ແລະ ອຸນຫະພູມຍງຄງົ ມຜີ ົນຕຸ່ ການຂະຫຍາຍອອກດາ້ ນຂາ້ ງຂອງຫນີ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ຈະມຜີ ນົ ຕຸ່ ຫີນໂດຍຈະຕຸ່ ຕາ້ ນຜົນຂອງຄວາມເຄນ້ ອດໃນຮອຍດຸ່ ງິ ຊນ ແລະ ຮອຍນອນ. 59

ສມົ ມຸດໃຫຫ້ ນີ ຊາຍຈມົ ຕວົ ລງົ 5 ກໂິ ລແມດ ແລະ ຖກຄວາມເຄນ້ ອດຮອຍນອນຈາກຂະບວນການແປສນ ຖານ 40 MPa ສາມາດທຸ່ ີຈະທາໃຫເ້ ກດີ ຮອຍແຕກແບບໂໝດສອງ - ແບບຕດຂະນະທຸ່ ີຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ ຍງຄງົ ສະສມົ ຢຸ່ ຈູ າກນນ້ ເກດີ ການຍກົ ຕວົ ຂອງຫນີ ຊາຍຈາກ 5 ກໂິ ລແມດ ຂນຶ້ ມາທຸ່ ລີ ະດບ 3 ກໂິ ລແມດຈະເປນການ ຫລຸດແຮງຈາກຜິວສາຜດທາງດາ້ ນຂາ້ ງລງົ 2 ກໂິ ລແມດ ແລະ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວຖກຂບອອກຕາມຮອຍ ແຕກ ແລະ ເມຸ່ ອເຄຸ່ ອນຂນຶ້ ມາທຸ່ ີຜິວໂລກຈະເປນການຫລຸດແຮງຈາກຜິວສາຜດທາງດາ້ ນຂາ້ ງລົງອີກ 3 ກໂິ ລແມດ ຫາກຍອມໃຫຫ້ ນີ ຊາຍຢດໄດປ້ ະມານ 0.001 ຕຸ່ ກໂິ ລແມດ. ດຸ່ ງນນ້ , ທຸ່ ີຊຸ່ ວງສຸດທາ້ ຍຫີນຊາຍຢດອອກທາງດາ້ ນຂາ້ ງ ໄດປ້ ະມານ 0.003 ຂອງທງໝດົ ຮອຍແຍກຈະເກດີ ຂນຶ້ ຮູບທີ 5.36 ຄ ຮູບໄດເອິແກຣມສະແດງການຈມົ ຕວົ ແລະ ຍກົ ຕວົ ຂອງຫີນຊາຍ ທຸ່ ມີ ສີ ະພາບກຸ່ ອນການຈມົ ຕວົ ເປນພຽງເມດຕະກອນ, ບຸ່ ມຮີ ອຍແຕກ ຜຸ່ ານຂະບວນການ ແຂງຕວົ ເປນຫນີ ພາຍຫງຼ ຈາກທຸ່ ີຈມົ ຕວົ ໄປແລວ້ ປະມານ 1.5 ກໂິ ລແມດ. ຈາກນນ້ ພາຍຫງຼ ຈມົ ຕວົ ໄປແລວ້ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ 3 ກໂິ ລແມດ ຮອຍແຕກເລຸ່ ມີ ເກດີ ຂນຶ້ ຈາກອຸນຫະພມູ ທຸ່ ີສງູ ຂນຶ້ ນາ້ ໜກກດົ ທບທຸ່ ີຫາຼ ຍຂນຶ້ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວ ປົກກະຕິ (������ = 0.4) ຫຼ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວບຸ່ ປກົ ກະຕິ (������ = 0.5 - 0.8) ແລະ ແຮງຈາກຂະບວນການແປ ສນຖານ. 4.2. ວິທກີ ານຄານວນ ຫກຼ ໃນການຄານວນົ ເພຸ່ ອວເິ ຄາະຫາຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີທາໃຫເ້ ກດີ ການແຕກຂອງຫນີ ຊາຍ ດຸ່ ງໄດກ້ ຸ່ າວໃນຫວົ ຂທ້ ຸ່ ຜີ ຸ່ ານ ມາ ໂດຍຄານວນຫາ σv, σh, σv*, σh*, σ1* ແລະ σ3* ໂດຍໃຫ້ σ1*= σv* ແລະ σ1*= σh* ເລຸ່ ມີ ຈາກສມົ ຜົນ. ເມຸ່ ອ σv ແທນ ຄວາມເຄນ້ ຮອຍດຸ່ ງິ σv* ແທນ ຄວາມເຄນ້ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຮອຍດຸ່ ງິ ρ ແທນ ຄຸ່ າຄວາມໜາແໜນ້ g ແທນ ຄຸ່ າແຮງດງຶ ດດູ ຂອງໂລກ h ແທນ ຄວາມເລກິ Pf ແທນ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ແລະ ສມົ ຜົນ: ເມຸ່ ອ σh ແທນ ຄວາມເຄນ້ ຮອຍນອນ σh* ແທນ ຄວາມເຄນ້ ປະສດິ ທຜິ ົນຮອຍນອນ ������ ແທນ ພວົ ຊອງສເຣໂຊ E ແທນ ເຢງີ ສະມເຈເີ ລດີ α ແທນ ສາປະສດິ ການຂະຫຍາຍຕວົ ຂອງຄວາມຮອ້ ນ ∆T ແທນ ຄຸ່ າແຕກຕຸ່ າງຂອງອຸນຫະພມູ 60

ໃນການຄານວນ ນອກຈາກສມົ ຜົນ σv*, σh* ແລວ້ ຈະຕອ້ ງໃຊສ້ ມົ ຜົນທີ 5.11 ເພຸ່ ອຄານວນຫາຄຸ່ າຄວາມ ດນຂອງຂອງແຫວຼ ທຸ່ ີຮູຄ້ ຸ່ າຂອງ ������ ນນ້ ຄ: 4.3. ຜົນການຄານວນ ຕາລາງທີ 5.1 ສະແດງຜົນຂອງການຄານວນຫາຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີໃຊຂ້ ຽນໃນຮູບທີ 5.37 ລວມທງຄຸ່ າຕວົ ແປ ຕຸ່ າງໆ ທຸ່ ີການດົ ຂນຶ້ ຕວົ ຢຸ່ າງການຄານວນມດີ ຸ່ ງຕຸ່ ໄປນີ້ ເລຸ່ ີມຈາກການຄານວນຫາຄວາມເຄນ້ ຮອຍດຸ່ ງິ ແລະ ຮອຍ ນອນທຸກໆ 0.5 ເຖງິ 5 ກໂິ ລແມດ ນນ້ ຄ ທຸ່ ີຄວາມເລກິ 0.5 ກໂິ ລແມດ. ການດົ ໃຫຄ້ ວາມໜາແໜນ້ ຂອງເມດຊາຍ = 2,650 km/m3; ຄວາມໜາແໜນ້ ນາ້ = 1,000 km/m3; g = 10m/s2; ຄຸ່ າພວົ ຊອງສເຣໂຊ 0.42; E ຂອງ ຊາຍ ແລະ ຫີນຊາຍ = 10,000 MPa; α = 7 x 10 - 6 ºC - 1 ແລະ ΔT = 12.5 ºC ແທນຄຸ່ າລງົ ໃນສມົ ຜົນ ຈະ ໄດ:້ ຈາກນນ້ ຄານວນຫາຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີຄວາມເລກິ 1, 1.5, 2, 2.5 … 5.0 ກໂິ ລແມດ ໂດຍທຸ່ ີຄວາມເລິກ 3.5, 4, 4.5 ແລະ 5 ກໂິ ລແມດ. ການດົ ໃຫ້ ������ = 0.5, 0.6, 0.7 ແລະ 0.8 ຕາມລາດບ ເຊຸ່ ງິ ຄຸ່ າ ������ ເຫຸ່ າຼົ ນຖີ້ ເປນ ຄຸ່ າຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວບຸ່ ປົກກະຕຄິ ານວນຫາຄຸ່ າຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວບຸ່ ປົກກະຕໄິ ດໂ້ ດຍ: ຈາກຜົນການຄານວນທງໝດົ ທຸ່ ສີ ະແດງໃນຕາລາງທີ 5.1 ພບົ ວຸ່ າຄວາມເຄນ້ ອດປະສດິ ທຜິ ົນຮອຍດຸ່ ງິ (σv*) ຂະນະຈມົ ລງົ ເພຸ່ ີມຈາກ 0 MPa ໄປເຖງິ 49.50 MPa (ຈາກຜວິ ດນິ ເຖິງ 3 ກໂິ ລແມດ) ຈາກນນ້ ຈະມຄີ ຸ່ າຫລຸດ ລງົ ສຸ່ ວນຄວາມເຄນ້ ອດປະສດິ ທຜິ ນົ ຮອຍນອນ (σh*) ຂະນະຈມົ ລງົ ເພຸ່ ີມຈາກ 0 MPa ໄປເຖງິ 7.65 MPa (1 ກໂິ ລແມດ). ຈາກນນ້ ຈະມຄີ ຸ່ າລຸດລງົ ເນຸ່ ອງຈາກຜນົ ຂອງອຸນຫະພມູ ທຸ່ ເີ ພຸ່ ີມຂນຶ້ ແລະ ປຸ່ ຽນເປນຄວາມເຄນ້ ດງຶ , ເມຸ່ ອ ມຄີ ວາມດນຂອງຂອງແຫວຼ ບຸ່ ປກົ ກະຕເິ ຂາົ້ ມາກຸ່ ຽວຂອ້ ງ σh* ຈະຫລຸດລງົ ເຖິງ - 60.67 MPa ເມຸ່ ອຢຸ່ ູທຸ່ ຄີ ວາມເລກິ 5 ກໂິ ລແມດຮອຍແຕກໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປດີ ແລະ ໂໝດສອງ - ແບບຕດ ເກດີ ຂນຶ້ ຂະນະທຸ່ ີຈມົ ຕວົ ດຸ່ ງສະແດງ ໃນຮູບທີ 5.36 ແລະ 5.37 ໂດຍເລຸ່ ມີ ມກີ ານແຕກຂອງຫີນໃນໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປີດ ແລະ ໂໝດສອງ - ເກດີ ການວບິ ດແບບຕດພາຍຫງຼ ຈາກທຸ່ ີຫນີ ຊາຍຈມົ ຕວົ ລົງເກນີ 3 ກໂິ ລແມດໂດຍຜນົ ຂອງຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວບຸ່ ປົກກະຕິ ແລະ ອຸນຫະພມູ ທຸ່ ີປຸ່ ຽນແປງ [ຮູບທີ 5.36 ແລະ 5.37 (ຄ)]. 61

4.4. ແຮງທາງຂະບວນການແປສນຖານ ແລະ ກລະນຫີ ນີ ຍກົ ຕວົ ທຸ່ ີຄວາມເລກິ 5 ກໂິ ລແມດ ການດົ ໃຫຫ້ ີນຖກກດົ ອດທາງດາ້ ນຂາ້ ງໂດຍຄວາມເຄນ້ ຈາກຂະບວນການແປສນ ຖານ (tectonics) ຈານວນ 40 MPa ໂດຍທຸ່ ຄີ ວາມເຄນ້ ຮອຍດຸ່ ງິ ບຸ່ ປຸ່ ຽນ ເປນຜນົ ໃຫຫ້ ີນແຕກແບບໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປດີ ແລະ ໂໝດສອງ - ແບບຕດ [ຮູບທີ 5.37 (ງ)] ຕຸ່ ມາການດົ ໃຫຄ້ ວາມດນຂອງຂອງແຫຼວຫາຍໄປທງໝົ ດ ສຸ່ ວນຄວາມເຄນ້ ອດທາງດາ້ ນຂາ້ ງຈາກຂະບວນການແປສນຖານຍງຄົງຢຸ່ ູ. ຫີນຖກຍກົ ຕວົ ສູງຂນຶ້ ຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ຮອຍດຸ່ ງິ ພຈິ າລະນາສະເພາະຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີເກດີ ຈາກນາ້ ໜກກດົ ທບ, ສຸ່ ວນຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ຮອຍນອນພຈິ າລະນາຄວາມ ເຄນ້ ທຸ່ ີເກດີ ຈາກນາ້ ໜກກດົ ທບຮຸ່ ວມກບຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ຈາກຂະບວນການແປສນຖານ, ຂະໜາດ ແລະ ຕາແໜຸ່ ງຂອງ ວງົ ມນົ ໂມນຈະຢຸ່ ູພາຍໃນກອບການວບິ ດຄູລອມ ຮອຍແຕກຈະບຸ່ ເກດີ ຂນຶ້ [ຮູບທີ 5.37 (ຈ)] ຖາ້ ຍອມໃຫຫ້ ນີ ຊາຍ ຢດອອກໄດເ້ ມຸ່ ອໂຜຸ່ ຂນຶ້ ມາທຸ່ ີຜວິ ດນິ ວງົ ມນົ ໂມນຈະເຄຸ່ ອນມາຢຸ່ ໃູ ນກອບການວບິ ດກຣິເຟດີ ແລະ ກອບການແຕກ ແບບແຮງດງຶ [ຮູບທີ 5.37 (ສ)] ຮອຍແຍກຈຸ່ ງຶ ເກດີ ຂນຶ້ ໄດອ້ ກີ ຫລວງຫຼາຍ ແລະ ເອນີ້ ວຸ່ າ “release joint” ການ ແຕກຈະເກດີ ຂນຶ້ ເປນຊຸ່ ວງໆຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບຄວາມໜາຂອງຫນີ . ຕາລາງທີ 5.1 ຜົນການຄານວນຫາຄຸ່ າ σv, σh, σv*, σh* ຂອງຮູບຈາລອງການເກດີ ຮອຍແຕກຂະນະມກີ ານ ຈົມຕົວຂອງຕະກອນຊາຍຈນົ ກະທງ້ ເກດີ ເປນຫນີ ຊາຍ ແລະ ຍກົ ຕົວຂອງຫນີ ຊາຍ ຄວາມເລກິ (km) ������ ������ σv (MPa) σv*(MPa) σh(MPa) σh*(MPa) 0.5 0.42 0.4 13.25 8.25 9.59 6.10 1.0 0.38 0.4 26.50 16.5 16.24 7.65 1.5 0.32 0.4 39.75 24.75 18.71 4.99 2.0 0.28 0.4 53.00 33.00 20.61 1.83 2.5 0.25 0.4 66.25 41.25 22.08 - 1.75 3.0 0.25 0.4 79.50 49.50 26.50 - 2.33 3.5 0.25 0.5 92.75 46.38 30.92 - 14.29 4.0 0.25 0.6 106.00 42.40 35.33 - 27.10 4.56 0.25 0.7 119.25 35.78 39.75 - 42.56 5.0 0.25 0.8 132.50 26.50 44.17 - 60.67 5. ການວເິ ຄາະ ແລະ ແປຄວາມໝາຍຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດ 5.1. ການວເິ ຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນສະຫນາມ ການວເິ ຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນທຸ່ ີນຈີ້ ະເວາົ້ ລວມເຖິງການວເິ ຄາະຮອຍເລຸ່ ອນດວ້ ຍ ຫາກມີ ຮອຍເລຸ່ ອນຈານວນຫຼາຍໃນພນ້ ທຸ່ ີສກຶ ສາ ເພາະໃຊຫ້ ກຼ ການວເິ ຄາະດຽວກນ ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດບຸ່ ພບົ ດຸ່ ຽວໆແຕຸ່ ມກພບົ ເປນກຸ່ ຸມ, ເປນຈານວນຫາຼ ຍ. ດຸ່ ງນນ້ , ຈາເປນຕອ້ ງນາຫກຼ ຂອງສຖຕິ ມິ າຊຸ່ ວຍໃນການວເິ ຄາະຂມ້ ນູ ຈານວນຫາຼ ຍ ເພຸ່ ອໃຊເ້ ວລາ ແລະ ເພຸ່ ອໃຫໄ້ ດຮ້ ູບພາບຕວົ ແທນຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນພນ້ ທຸ່ ີທຸ່ ີສກຶ ສາເພາະເປນໄປບຸ່ ໄດທ້ ຸ່ ີຈະອະທບິ າຍຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດທຸກໆຮອຍທຸ່ ພີ ບົ ໃນສະຫນາມ. ການສກຶ ສາຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໂດຍທຸ່ ວົ ໄປຈະຈດລວມເປນກຸ່ ຸມ (structural domain) ຫຼ ເປນເຊດ (set) ໃຊຫ້ ກຼ ທາງສະຖິຕຊິ ຸ່ ວຍໃນການຈດລວມເຊດເຂາົ້ ນາກນໂດຍແຕຸ່ ລະກຸ່ ຸມ ຫຼ ເຊດ ຈະມລີ ກສະນະ ເດຸ່ ນສະເພາະຕວົ ແຍກອອກກນໄດຊ້ ດເຈນມີທິດທາງທຸ່ ີວາງຕວົ ໃນຮອຍດຽວກນ, ການແຍກກຸ່ ຸມອາດແບຸ່ ງອອກ ໂດຍອາໄສລກສະນະໜຸ່ ວຍຫີນທຸ່ ີແຕກຕຸ່ າງກນ, ອາຍຸຫີນທຸ່ ີແຕກຕຸ່ າງຕຸ່ າງກນ ຫຼ ອຸ່ ນໆ. ການແບຸ່ ງກຸ່ ຸມຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບ 62

ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສາຫວຼ ດເປນຫກຼ , ເມຸ່ ອໄດກ້ ຸ່ ຸມຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດແລວ້ ຈາກນນ້ ຈຸ່ ງຶ ການວເິ ຄາະ ການປຸ່ ຽນລກສະນະ (ແບບພນລະນາ ແບບຄເິ ນແີ ມຖກິ ຫຼ ແບບໄດແນຫມກິ ). ການສກຶ ສາ - ວເິ ຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນພນ້ ທຸ່ ທີ ຸ່ ີມຮີ ອຍແຍກຂະໜາດໃຫຍຸ່ ມບີ ນຫາການຜຸ ຫຽ້ ນ. ດຸ່ ງນນ້ , ການເຮດແຜນທຸ່ ີຮອຍແຕກໃນມາດຕາສຸ່ ວນແບບໄພສານທຸ່ ດີ ີ ຄ: ການສກຶ ສາດວ້ ຍພາບຖຸ່ າຍທາງອາ ກາດ ຫຼ ທາງດາວທຽມ ເຊຸ່ ງິ ຈະໄດຮ້ ູບພາບບລເິ ວນກວາ້ ງ (regional geology) ແຕຸ່ ຂເ້ ສຍຂອງການເຮດການ ແຜນທຸ່ ີຮອຍແຕກດວ້ ຍພາບຖຸ່ າຍ ຄ ບຸ່ ສາມາດບອກມມູ ຫວາຂອງລະນາບຮອຍແຕກໄດອ້ ກີ ທງຈະເຫນໄດສ້ ະເພາະ ໃນສຸ່ ວນທຸ່ ີມຮີ ອຍແຕກທຸ່ ີມຂີ ະໜາດກາງ ແລະ ໃຫຍຸ່ ເທຸ່ າົ ນນ້ . ການສກຶ ສາ - ວເິ ຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນມາດຕາສຸ່ ວນທອ້ ງຖຸ່ ິນ ວທິ ີການສກຶ ສາ ຄ: 1) ເລອກສະຖານີ (station) ທຸ່ ຈີ ະດາເນນີ ການວເິ ຄາະຕາມກຸ່ ຸມ (structural domain) ທຸ່ ີຈດແບຸ່ ງໂດຍ ຈາເປນຕອ້ ງຈາກດພນ້ ທຸ່ ີ ທຸ່ ີຈະສກຶ ສາໃນລາຍລະອຽດໃຫນ້ ອ້ ຍລງົ ແລະ ພນ້ ທຸ່ ີສກຶ ສານນ້ ສາມາດເປນຕວົ ແທນຂອງ ກຸ່ ຸມໄດ.້ ການເລອກພນ້ ທຸ່ ຂີ ນຶ້ ຢຸ່ ູກບຄວາມເໝາະສມົ ຂອງການໂຜຸ່ ຂອງຫີນ ແລະ ໂຄງສາ້ ງທຸ່ ປີ າກດົ ໃນສະຫນາມ ດຸ່ ງ ສະແດງໃນຮູບທີ 5.38 2) ວດການວາງຕວົ ຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດມວີ ທິ ີປະຕບິ ດຢຸ່ ູ 2 ວທິ ີທຸ່ ນີ ຍິ ມົ ໃຊໃ້ ນການເກບຂ້ ມູນຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດວທິ ີແຮກເອີນ້ ວຸ່ າ “ການວເິ ຄາະແບບຄດເລອກ (selection method)” ເຊຸ່ ງິ ຈະເລອກສກຶ ສາວເິ ຄາະສະເພາະ, ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດບາງເຊດ ຫຼ ບາງຕວົ ເທຸ່ າົ ນນ້ . ເຫດຜນົ ຂອງ ການວເິ ຄາະແບບຄດເລອ ເພຸ່ ອຫາຄວາມສາພນແບບຕຸ່ ເນຸ່ ອງກບບລເິ ວນອຸ່ ນໃນພນ້ ທຸ່ ກີ ວາ້ ງ (regional geology) ເຊຸ່ ນ: ເລອກວດສະເພາະຮອຍແຍກທຸ່ ີມລີ ະນາບລຽບ ຫຼ ສະເພາະແບບໂຄງສາ້ ງພລູໂມດ (plumose structure) ຫຼ ເລອກສະເພາະມຮີ ອຍຄູດແບບຕຸ່ ເນຸ່ ອງ ຫຼ ເລອກສະເພາະຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກຕດ ແລະ ສາຍແຮຸ່ (vein) ທຸ່ ີ ເກດີ ເປນເຊດຫຼາຍກວຸ່ າສອງເຊດຂຶນ້ ໄປ ເປນຕົນ້ . ສຸ່ ວນວິທີທຸ່ ີສອງຄ “ການວິເຄາະແບບລວບລວມທງໝົດ (inventory method)” ຈະວເິ ຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດທຸ່ ີພບົ ໃນພນ້ ທຸ່ ທີ ຸ່ ີສກຶ ສາທງໝດົ . ຮູບທີ 5.38 ສະຖານສີ າລບເກບຂມ້ ູນຂອງຮອຍເແຍກ ເພຸ່ ອວເິ ຄາະຫາຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງຮອຍແຍກ (joint density) ໃນຫນີ ໂຜຸ່ [ຮູບໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ] Titley (1982) ໄດ້ສະເໜີວິທີການວິເຄາະຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດແບບລວບລວມທງໝດົ (inventory method) ທຸ່ ີເອີນ້ ວຸ່ າ circle - inventory method ໂດຍເລຸ່ ີມຈາກການການດົ ລດສະໝີຂອງ ວງົ ມນົ (ສຸ່ ວນຫຼາຍນອ້ ຍກວຸ່ າ 3 ແມດ ລງົ ເທງິ ຫີນໂຜຸ່ ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 5.38 ຈາກນນ້ ວດທດິ ທາງການວາງຕວົ , 63

ຄວາມຍາວ, ແລວ້ ບນທກຶ ຂມ້ ູນ ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 5.38 ອາດໃຊປ້ າກກາແຕມ້ ວງົ ມນົ ແລະ ລງົ ລອຍແຍກທຸ່ ີວດ ໄປແລວ້ ເພຸ່ ອບຸ່ ໃຫສ້ ບສນົ ວດທງມູມຫວາ ແລະ ຮອຍລະດບ ແຕຸ່ ຖາ້ ບຸ່ ສາມາດວດມູມຫວາໄດ້ ວດພຽງເທຣນ (trend). ຫາກວເິ ຄາະຫີນຕະກອນ ແລະ ຫີນພູເຂົາໄຟຄວນຄານງຶ ເຖິງຄວາມໜາຂອງຊນ້ ຫີນທຸ່ ີພົບດວ້ ຍເພຸ່ ອ ປະກອບການການດົ ລດສະໝີຂອງວງົ ມນົ ເພຸ່ ອຫາພນ້ ທຸ່ ີຂອງການວິເຄາະໂດຍອາດໃຊລ້ ດສະໝີເທຸ່ າົ ກບຄວາມໜາ ຂອງຊນ້ ຫີນເຊຸ່ ງິ ວທິ ີນຈີ້ ະໃຊໄ້ ດດ້ ກີ ບຫີນທຸ່ ີໜາປານກາງເຖງິ ບາງ, ຖາ້ ຫີນໜາຫຼາຍ ເຊຸ່ ນ: ຕງ້ ແຕຸ່ 15 ເຖງິ 150 ແມດ ຫຼ ຫຼາຍກວຸ່ າການການດົ ລດສະໝີວງົ ມນົ ໃຫເ້ ທຸ່ າົ ກບຄວາມໜາບຸ່ ເໝາະໃນການປະຕບິ ດໃນກລະນແີ ບບນຄີ້ ວນໃຊ້ ວທິ ີທຸ່ ີເອີນ້ ວຸ່ າ ການໃຊພ້ າບຖຸ່ າຍທາງອາກາດ (photogeologic approach) ຄ: ເລອກການົດລດສະໝີຂອງ ວົງມົນຂອງພນ້ ທຸ່ ີສກຶ ສາລງົ ໃນພາບຖຸ່ າຍທາງອາກາດໂດຍວດເທຣນ (trend) ແລະ ຄວາມຍາວຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດຈາກພາບຖຸ່ າຍ, ຈາກນນ້ ຈຸ່ ງຶ ວດມມູ ຫວາຕາມລກສະນະປາກດົ ໃນສະຫນາມປະກອບກບຈາກ ພາບຖຸ່ າຍທາງອາກາດຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດ (joint and shear fracture density) ມວີ ທິ ີການຫາດຸ່ ງນ:ີ້ ເມຸ່ ອ Df ແທນ ຄວາມແໜນ້ ຂອງຮອຍແຍກ ຫຼ ຮອຍແຕກຕດ L ແທນ ຄວາມຍາວລວມຂອງຮອຍແຕກທຸ່ ີພບົ ທງໝດົ r ແທນ ລດສະໝີຂອງວງົ ມນົ ທຸ່ ີໃຊກ້ ານດົ ການບອກຄວາມໜາແໜນ້ ຂອງຫີນຈະບຸ່ ງົ ບອກເປນຄວາມຍາວຕຸ່ ພນ້ ທຸ່ ີ (cm/cm2 ຫຼ m/m2) ໃນທາງ ປະຕບິ ດໜຸ່ ວຍຄວາມໜາແໜນ້ ຈະເປນສຸ່ ວນກບຂອງລະຍະທາງ (m - 1 ຫຼ cm - 1) ເນຸ່ ອງຈາກຂມ້ ູນຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນສນາມຄຸ່ ອນຂາ້ ງມີຫາຼ ຍໃນການນາສະເໜີຂມ້ ນູ ຕອ້ ງສະແດງຜົນຂອງການວິເຄາະທດິ ທາງ (orientation) ການວາງຕວົ ຂອງຮອຍແຍກຂອງພນ້ ທຸ່ ທີ ຸ່ ີຢຸ່ ໃູ ນຮູບຂອງໄດເອແິ ກຣມໂຣດ (rose diagram) ຫຼ ໃນຮູ ບແບບຂອງໂພລ ເຊຸ່ ິງຂຽ ນລົງໃ ນສະ ເຕຣີ ເອີ ເ ນດ (pole diagram) ຫຼ ໃນຮູ ບຂອງແກຣ ຟ ແ ທຸ່ ງ (histogram) ນຍິ ມົ ໃຊໄ້ ດເອິແກຣມໂຣດ ເພາະໄດເອິແກຣມໂຣດສະແດງທດິ ທາງການວາງຕົວຫຼກຂອງຮອຍ ແຍກໄດຊ້ ດເຈນ (ຮູບທີ 5.3). ດຸ່ ງນນ້ , ໃນການສກຶ ສາໃນສນາມນນ້ ຄວນວດໂຄງສາ້ ງຕຸ່ າງໆທຸ່ ີພບົ ໃຫໄ້ ດຫ້ າຼ ຍທຸ່ ສີ ດຸ ເມຸ່ ອນາມາວເິ ຄາະຈຸ່ ງຶ ຈະເຫນຕວົ ແທນຂອງໂຄງສາ້ ງເຫຸ່ າຼົ ນນ້ ໄດຊ້ ດເຈນ ແລະ ທາໃຫຮ້ ູເ້ ຖງິ ທດິ ທາງຂອງຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ີເຂາົ້ ຫຼາຍລະທາກບຫີນໃນບລເິ ວນນນ້ ໄດເ້ ປນການວເິ ຄາະແບບໄດແນມກິ ທຸ່ ມີ ວີ ດຖຸປະສງົ ຫກຼ ປະການໜຸ່ ງຶ ຄ ຕອ້ ງ ການຮູທ້ ດິ ທາງຂອງແຮງທຸ່ ີມາກະທບົ . 5.2. ການແປຄວາມໝາຍຂອງຂະບວນການເກດີ ຮອຍແຍກແບບໄພສານ ຕົວຢຸ່ າງການເກດີ ຮອຍແຍກໃນຫີນຂະນະຫີນຍກົ ຕວົ ທຸ່ ີເອນີ້ ວຸ່ າ “cross - fold joint – ຄຣອດ ໂຟລດ ຈ໊ອຍນທ” ໂດຍ Engelder and Oerter (1985) ພົບເປນຮອຍແຍກທຸ່ ີເກດີ ຈາກຂະບວນການແປສນຖານ (tectonics) ແລະ ຈາກແຮງດນນາ້ ຂອງໂໝດໜຸ່ ງຶ - ແບບເປີດ ທຸ່ ີວາງຕວົ ຂດນົ ກບທດິ ທາງຄວາມເຄນ້ ອດ ແລະ ສະແດງຄວາມສາພນກບການເກດີ ການຄດົ ໂຄງ້ ດຸ່ ງຮູບທີ 5.39 ຮອຍແຍກແບບ cross - fold joint ເກດີ ຈາກ ຄວາມດນຂອງຂອງແຫຼວຮຸ່ ວມກບແຮງອດຈາກຂະບວນການແປສນຖານແຕກຕຸ່ າງຈາກຮອຍແຍກທຸ່ ີເອີນ້ ວຸ່ າ “hydraulic joint – ໄຮດຣ′ຫກຼິ ຈ໊ອຍນທ” ທຸ່ ເີ ກດີ ຈາກນາ້ ໜກກດົ ທບບລເິ ວນສຸ່ ວນເທງິ ຮຸ່ ວມກບຄວາມດນຂອງ ຂອງແຫຼວ ແລະ ແຕກຕຸ່ າງກບຮອຍແຍກແບບ “release joint – ຣິລີດ′ ຈ໊ອຍນທ” ແລະ ຮອຍແຍກແບບ “unloading joint – ເອນີ ໂລ′ດຸ່ ງິ ຈອ໊ ຍນທ” ທຸ່ ີເກດີ ໃນບລເິ ວນໃກຜ້ ວິ ໂລກ ແລະ ມກີ ານຜຸຫຽ້ ນຂອງມວນທຸ່ ີເຄີຍ 64

ກດົ ທບສະຫລາຍອອກໄປເຊຸ່ ງິ ຫາກຄວາມເຄນ້ ອດຫາຍໄປ release joint ຈະເກດີ ໃນຮອຍຕງ້ ສາກກບທິດທາງ ຄວາມເຄນ້ ທາງຂະບວນການແປສນຖານ ເດີມຄາ້ ຍກບ “strike joint –ສໄຕຼ ຈອ໊ ຍ” ໂດຍຂະໜານກບຮອຍຂອງ ການຄດົ ໂຄງ້ ເມຸ່ ອນາ້ ໜກກດົ ທບສະຫລາຍໄປ. ການແປຄວາມໝາຍຂອງຂະບວນການເກີດຮອຍແຍກແບບໄພສານ ຕອ້ ງພິຈາລະນາທງພາບລວມ ແລະ ພາບແບຸ່ ງຍຸ່ ອຍ ຄ ສະຫນາມຄວາມເຄນ້ ປະຈາທອ້ ງຖຸ່ ິນ (local stress field) ຈະມີຜົນຕຸ່ ຮອຍຂອງການເກດີ ຮອຍແຍກທາງຂະບວນການແປສນຖານ (tectonics) ອີກດວ້ ຍ ເຊຸ່ ນ: ຮອຍຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ເີ ກດີ ສະເພາະພນ້ ທຸ່ ີ ຫຼ ທອ້ ງຖຸ່ ນິ ຂະໜາດນອ້ ຍ ຈະພາໃຫເ້ ກດີ ຮອຍແຍກທຸ່ ີບຸ່ ເປນໄປຕາມຮອຍຂອງຮອຍແຍກທາງຂະບວນການແປ ສນຖານ (tectonic joint) ທຸ່ ເີ ປນມາດຕາສຸ່ ວນຂອງພນ້ ທຸ່ ຂີ ະໜາດໄພສານ. ຮູ ບທີ 5.39 ລກສະນະຂອງຮອຍແຍກແບບ cross - fold joints ຈດເປນປະເພດ tectonic and hydraulic joints ສຸ່ ວນ strike joints ຈດເປນ release and unloading joints [ຮູບຈາກ Figure 5.78 ໂດຍ Davis et al., 2011 ອາ້ ງເຖງິ Engelder and Oerter, 1985] 5.3. ການເກດີ ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດຈາກຜົນຂອງການແຊກຊອນຂອງຫນີ ອກຄະນີ ໂຄງສາ້ ງຂນ້ 1 ຂອງຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດໃນຫີນອກຄະນແີ ຊກຊອນເກດີ ຈາກອຸນຫະພູມ ດຸ່ ງຮູບ ທີ 5.40 ໂດຍທຸ່ ີ cross joint ຈະເປນຮອຍຍາວ ແລະ ລະນາບມກມີແຮຸ່ ສາບທຸ່ ີຜິວ ແລະ ຕງ້ ສາກກບໂຄງສາ້ ງ ຮອຍເສນ້ , ຖາ້ ຂະໜານກບໂຄງສາ້ ງຮອຍເສນ້ ເອນີ້ ວຸ່ າ “ຮອຍແຕກຮອຍຍາວ (longitudinal fracture)” ເຊຸ່ ງິ ບຸ່ ມແີ ຮຸ່ ສາບ ຫີນທຸ່ ີມີຜິວສາຜດກບອາກາດມີຮອຍແຕກທຸ່ ີຜິວ ແລະ ມີມູມຂອງລະນາບຮອຍຕດເປນມູມຕຸ່ າມີ ລກສະນະຂອງຮວິ້ ລາຍຂະໜານ (striation) ທຸ່ ີມຮີ ອຍດຽວກນກບໂຄງສາ້ ງຮອຍເສນ້ . 65

ຮູບທີ 5.40 ລກສະນະຂອງຮອຍແຍກໃນຫີນແກຣເໜີດ [ຮູບຈາກ Figure 5.70 ໂດຍ Davis and Reynolds, 1996 ອາ້ ງເຖິງ Cloos, 1922] 5.4. ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະໃນຫນີ ຄວາມພູນສູງ (Deformation Band in Porous Rock) ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະ ຫຼ ນຍິ ມົ ເອີນ້ ທບສບວຸ່ າ “ດີຟອນເມເຊີນ ແບນ (deformation band)” ຕາມນິ ຍາມຂອງ Peacock et al. (2000) ໝາຍເຖິງ ບລເິ ວນທຸ່ ີມີການປຸ່ ຽນລກສະນະແບບແຖບເກດີ ຈາກການຕດ ແບບບຸ່ ໄປຕາມແກນ ໂດຍທຸ່ ີກນົ ໄກການປຸ່ ຽນລກສະນະທຸ່ ີເກດີ ຈາກຫນີ ເຊຸ່ ງິ ຖກບດົ ອດ - ຄດູ - ແຕກປຸ່ ນົ ເປນຝຸ່ ຸນຜງົ ປ າ ກົດ ເ ປນ ຮອຍ ແຕກຂ ະໜາ ດນ້ອ ຍ ແ ລ ະ ກ າ ນ ແ ຕ ກເ ປນເ ມດ ໆ [ a planar zone of distributed deformation in which the strain is approximately simple shear, typically involving micro - fracturing and cataclasis] ຫຼ ຕາມນຍິ າມຂອງ Aydin and Johnson (1978) ໝາຍເຖິງ ເຂດຮອຍ ຕດທຸ່ ີເກດີ ໃນສະພາວະເປາະ. ໃນຫີນທຸ່ ີມຄີ ວາມພູນສູງ (ເຊຸ່ ນ ຫນີ ຊາຍທຸ່ ເີ ກດີ ໃນສະພາບທະເລຊາຍ, ຫນີ ປູນ ຫຼ ຫີນເທຟິ ) ແລະ ສະແດງລກສະນະຂອງການຫລຸດລງົ ຂອງຄວາມພູນ [a brittle shear zone that develops in highly porous rocks (e.g., eolian sandstone) and is characterized by a reduction of porosity]. ບລເິ ວນແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະຈະມກີ ານສນູ ເສຍບລມິ າດເກດີ ຂນຶ້ ນນ້ ຄ ຮູພູນຈະຫລຸດຂະໜາດລງົ ພອ້ ມ ທງເມດຕະກອນຢຸ່ ູຊດິ ກນຫຼາຍຂນຶ້ ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະເກດີ ຂນຶ້ ແບບບຸ່ ສອດຄຸ່ ອງກບເງຸ່ອນໄຂການວບິ ດໂມນ - ຄູລອມ ເນຸ່ ອງຈາກເງຸ່ອນໄຂການວບິ ດໂມນ - ຄູລອມການດົ ວຸ່ າ ການແຕກ ແລະ ເລຸ່ ອນຂອງຫີນໂດຍບຸ່ ມກີ ານ ສນູ ເສຍບລມິ າດ, ແຕຸ່ ໃນກລະນຂີ ອງແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະໃນຫີນສາມາດກຸ່ າວໄດວ້ ຸ່ າ ຫີນມກີ ານສນູ ເສຍບລິ ມາດໃນຂະນະເກດີ ການປຸ່ ຽນລກສະນະ ຮູບທີ 5.41 ສະແດງການປຽບທຽບສະພາບຂອງຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກ ຕດ ແລະ ສໄຕເລີໄລ້ ກບແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະ. ລກສະນະເດຸ່ ນຂອງແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະໄດແ້ ກຸ່ : 1) ເກດີ ສະເພາະກບຫນີ ທຸ່ ມີ ຄີ ວາມພນູ ສູງ ໂດຍສະເພາະຫີນຊາຍ 2) ສງເກດຄວາມກວາ້ ງຂອງແຖບໄດຊ້ ດເຈນ 3) ໄລຍະການເລຸ່ ອນ (offset) ນອ້ ຍ (ບຸ່ ຈກຊງຕແິ ມດ) ແມຸ່ ນຈະມີຄວາມຍາວຂອງແຖບຫາຼ ຍຕຸ່ າງຈາກ ຮອຍແຕກຕດທຸ່ ມີ ລີ ະຍະການເລຸ່ ອນໄດຫ້ າຼ ຍກວຸ່ າ 4) ຄວາມໜາຂອງແຖບພບົ ໃນມາດຕາສຸ່ ວນມນິ ລແິ ມດ ທຸ່ ີເກດີ ສະເພາະທຸ່ ີ (localized deformation) 66

5) ພບົ ເປນໂຄງສາ້ ງດຸ່ ຽວໆ (single structure) [ຮູບທີ 5.42 (ກ)] ເປນກຸ່ ຸມ (cluster) ) [ຮູບທີ 5.42 (ຂ)] ຫຼ ເປນຂອບເຂດທຸ່ ສີ າພນກບລະນາບການເລຸ່ ອນ (zone associated with slip suface). ປະເພດຂອງແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະຈດແບຸ່ ງຕາມລກສະນະການເກດີ ມີ 3 ປະເພດ (ຮູບທີ 5.41) ໄດແ້ ກຸ່ shear (deformation) band, dilational band ແລະ compaction band ກນົ ໄກການປຸ່ ຽນລກສະນະທຸ່ ີ ເກີດຂຶນ້ ປະກອບດ້ວຍ ກົນໄກການແຕກ, ການເລຸ່ ອນ ແລະ ແຄເທີຄລາເຊີດ (facturing, sliding and cataclasis) ແລະ ການລະລາຍຈາກຄວາມດນ (dissolution) ຮູບທີ 5.41 ຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກຕດ ສໄຕເລີໄລ້ ແລະ ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະ (deformation bands) ທຸ່ ມີ ຄີ ວາມສາພນກບຄວາມໜາ ແລະ ໄລຍະການເລຸ່ ອນໃນບລເິ ວນທຸ່ ີເກດີ ການປຸ່ ຽນລກສະນະ ຕະຫລອດຈນົ ຄວາມພູນຂອງຫນີ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Figure 7.37 ໂດຍ Fossen, 2011] 67

ຮູບທີ 5.42 ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະທຸ່ ີພບົ ໃນຫນີ ຊາຍ (ກ) ແບບແຖບການຕດ (shear bands) ພບົ ໄລຍະ ການເລຸ່ ອນ (offset) ພຽງນອ້ ຍໆ (ຂ) ແບບຄຸ່ ູ (conjugate deformation bands) (ຄ) ແບບບີບອດ (compation band) [ຮູບຈາກ Figures 7.38, 7.41 and 7.43 ໂດຍ Fossen, 2010] 6. ສະຫລຸບ ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດເປນການປຸ່ ຽນລກສະນະຂອງຫີນທຸ່ ມີ ສີ ະພາບແບບເປາະ, ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດເກດີ ຂຶນ້ ໄດເ້ ມຸ່ ອຫນີ ຖກແຮງກະທົບໃນສະພາວະທຸ່ ີມອີ ຸນຫະພູມຕຸ່ າ ນນ້ ຄ ຕອ້ ງຢຸ່ ູທຸ່ ີສຸ່ ວນເທງິ ຂອງ ເປອກໂລກ (0 - 10 ກໂິ ລແມດ) ຮອຍແຕກ (fracture) ເປນຊຸ່ ລວມຂອງ ຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກຕດ ແລະ ຮອຍ ເລຸ່ ອນ. ຫາກຕອ້ ງການບຸ່ ງົ ຊດເຈນ ເຊຸ່ ນ: ກລະນທີ ຸ່ ີຫີນແຕກໂດຍແຮງດງຶ ທຸ່ ີພາໃຫຫ້ ີນສນູ ເສຍຄຸ່ າການຢດຶ ໜຸ່ ຽວຂອງ ເນອ້ ຫນີ ຄວນເອີນ້ ວຸ່ າ: ຮອຍແຍກ (joint), ຖາ້ ຫນີ ມຮີ ອຍແຕກເກດີ ຂນຶ້ ໃນເນອ້ ຫີນໂດຍຄວາມເຄນ້ ຕດ ແລະ ເກດີ ການເລຸ່ ອນຖະໄລ ສງເກດການເຄຸ່ ອນທຸ່ ແີ ບບເລຸ່ ອນອອກຈາກກນໄດດ້ ວ້ ຍຕາເປຸ່ າົ ຄວນເອີນ້ ວຸ່ າ ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault) ແຕຸ່ ຖ້າບຸ່ ສາມາດເຫນການເລຸ່ ອນອອກຈາກກນຂອງຫີນດວ້ ຍຕາເປຸ່ ົາຄວນເອີນ້ ວຸ່ າ ຮອຍແຕກຕດ (shear fracture) ການທຸ່ ີຫີນຖກຍກົ ຕວົ ຂນຶ້ ແລະ ການທຸ່ ຫີ ນີ ຖກເຮດໃຫຈ້ ມົ ຕວົ ລງົ ພາໃຫເ້ ກດີ ຮອຍແຍກໃນຫີນໄດທ້ ງ ສອງກລະນ.ີ ນອກເໜອຈາກການຍກົ ຕວົ ແລະ ຈມົ ຕົວຂອງຫີນແລວ້ ແຮງຕງຶ ຜິວທຸ່ ີແຕກຕຸ່ າງກນສາມາດພາໃຫ້ ເກດີ ຮອຍແຍກໃນຫນີ ໄດເ້ ຊຸ່ ນດຽວກນ ຮອຍແຕກໃນຫນີ ເກດີ ຂນຶ້ ໄດຫ້ ຼາຍ ຫຼ ນອ້ ຍ ຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງ ຂອງຫີນ ຫນີ ແຕຸ່ ລະຊະນດິ ມຄີ ຸ່ າຂອງກອບການວບິ ດແຕກຕຸ່ າງກນສາມາດໃຊກ້ ອບການວບິ ດຄລູ ອມ ເພຸ່ ອບຸ່ ງົ ບອກ ຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ອດຫາກຄວາມດນອອ້ ມຂາ້ ງຂອງຫີນມຄີ ຸ່ າສູງຫຼາຍ ແລະ ຫີນມສີ ະພາບ ແພລດຕກິ ອະທບິ າຍໄດໂ້ ດຍໃຊກ້ ອບການວບິ ດຂອງຟອນມເິ ຊດ. ໃນກລະນຄີ ວາມເຄນ້ ດງຶ ການວບິ ດຂອງຫນີ ໂດຍ 68

ຄວາມເຄນ້ ດງຶ ເກດີ ຂນຶ້ ໄດງ້ ຸ່າຍກວຸ່ າການວບິ ດໂດຍຄວາມເຄນ້ ອດ, ມມູ ສຽດທານພາຍໃນຫີນສຸ່ ວນໃຫຍຸ່ ທຸ່ ີໄດ້ຈາກ ການທດົ ລອງມຄີ ຸ່ າປະມານ 25 - 35 ຄຸ່ າເຫຸ່ າຼົ ນພີ້ າໃຫສ້ າມາດທານາຍໄດວ້ ຸ່ າລະນາບຂອງການແຕກຂອງຫີນມຄີ ຸ່ າປະ ມານ 30 ຫນີ ສຸ່ ວນໃຫຍຸ່ ມລີ ະນາບການແຕກເປນໄປຕາມທດິ ສະດີຂອງຄູລອມ. ເຖງິ ຢຸ່ າງໃດກຕາມ ເມຸ່ ອຫນີ ນນ້ ມີ ຮອຍແຕກເດມີ ການແຕກຂອງຫນີ ນນ້ ອາດບຸ່ ເປນໄປຕາມທດິ ສະດີຂອງຄູລອມ, ແຕຸ່ ສາມາດທານາຍໄດ້ ຫາກຮູລ້ ະ ນາບຂອງຮອຍແຕກເດີມສາມາດໃຊທ້ ດິ ສະດີຂອງໄບເຢີລຄີ ານວນຫາຄວາມແຂງແຮງຂອງເປອກໂລກຢຸ່ ູທຸ່ ີບລິເວນ ຄວາມເລກິ ໃດໜຸ່ ງຶ ໄດຢ້ ຸ່ າງຄຸ່ າວໆ ແລະ ກຣິເຟດີ (Griffith) ສະແດງໃຫເ້ ຫນຄວາມສາຄນຢຸ່ າງຍຸ່ ງິ ຂອງຮອຍແຕກໄມ ໂຄຣຕຸ່ ການວິບດຂອງຫີນດວ້ ຍຄວາມເຄນ້ ດຶງຫາກຮູຄ້ ວາມກວາ້ ງ ແລະ ຄວາມຍາວຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣ ຈະ ສາມາດຄານວນຫາຄວາມເຄນ້ ດງຶ ທຸ່ ີຈະພາໃຫຫ້ ນີ ນນ້ ແຕກໄດ,້ ຜນົ ຂອງຮອຍແຕກໄມໂຄຣເປນສາເຫດໜຸ່ ງຶ ທຸ່ ີພາໃຫ້ ຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ ໂດຍການຄານວນຈາກຜົນການທດົ ລອງແຕກຕຸ່ າງຈາກຄຸ່ າຄານວນໂດຍທດິ ສະດີ. 7. ຄາສບເທກນກິ ທຸ່ ີຄວນຈຸ່ ຈາ (Terms to Remember) Joints, shear fractures, Mode I failure, Mode II failure, Mode III failure, systematic joints, non - systematic joints, groove, slickenside, slickenline, plumose structure, Griffith law of failure, Coulomb’s law of failure, Von Misses Criteria, tensile failure envelope, Coulomb failure envelope, Von Misses failure envelope, Byerlee’s law, syntaxial vein, antitaxial vein, deformation band ຄາຖາມທາ້ ຍບົດ (Questions) 1. ຈຸ່ ງົ ຂຽນຮູບ ແລະ ອະທບິ າຍຮອຍແຕກ (fracture), ຮອຍແຍກ (joint), ຮອຍແຕກຕດ (shear fracture) ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault) ທຸ່ ພີ ບົ ໃນສະຫນາມວຸ່ າມລີ ກສະນະແຕກຕຸ່ າງກນແນວໃດ? 2. ສະເກດ (sketch) ຜິວລະນາບ (surface) ຂອງຮອຍແຍກ (joint), ຮອຍແຕກຕດ (shear fracture)? 3. ສະເກດຜິວລະນາບຂອງໂຄງສາ້ ງພລູໂມດ (plumose structure) ແລະ ໂຄງສາ້ ງນຈີ້ ດຢຸ່ ໃູ ນໂໝດໃດ? 4. ຮອຍແຕກເກດີ ຈາກໂໝດໃດຫາຼ ຍທຸ່ ີສຸດ? 5. ຮອຍແຍກ ແລະ ຮອຍແຕກຕດ ຕະຫລອດຈນົ ຮອຍເລຸ່ ອນຍຸດ ຫຼ ສນິ້ ສຸດ (terminate) ໄດແ້ ນວໃດ ແລະ ມີ ລກສະນະຢຸ່ າງໃດ? 6. ຄວາມເຄນ້ ດງຶ ແມຸ່ ນມຄີ ຸ່ ານອ້ ຍກວຸ່ າຄວາມເຄນ້ ອດ ແຕຸ່ ສາມາດເຮດໃຫຫ້ ີນແຕກໄດ້ ເພາະເຫດໃດ? 7. ຈຸ່ ງົ ຂຽນກອບການວບິ ດກຣິເຟດີ (Griffith failure envelope) ເພຸ່ ອທານາຍຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ຕດວກິ ດິ ທຸ່ ີຈະພາ ໃຫຫ້ ນີ ປນູ ເກດີ ການວບິ ດ (σs) ໂດຍຫນີ ປູນທຸ່ ມີ ຄີ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງດງຶ 15 MPa. ການດົ ໃຫຄ້ ຸ່ າຄວາມເຄນ້ ຕງ້ ສາກ (σ3) ຄຸ່ າຈາກ 0 ເຖງິ 60 MPa ? 8. ຈຸ່ ງົ ຂຽນສມົ ຜນົ ເສນ້ ຊຸ່ ທຸ່ ີມຕີ ວົ ແປສະເພາະ σs ແລະ σn ຂອງກອບການວບິ ດທຸ່ ສີ ະແດງໃນຮູບທີ 5.20 (ອຸ່ ານຄຸ່ າ C ແລະ tan������ ຈາກແກຣຟ ຈາກນນ້ ແທນຄຸ່ າລງົ ໃນສມົ ຜົນ)? 9. ຈາກກອບການວບິ ດຂອງຫີນໃນຮູບທີ 5.20 ຖາ້ ການດົ ໃຫຄ້ ວາມເຄນ້ ອອ້ ມຂາ້ ງຂອງຫີນ (σ3) ມຄີ ຸ່ າ 0 ແລະ 20 MPa ຈຸ່ ງົ ຫາຄຸ່ າຂອງ ຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ຈີ ະຕອ້ ງໃຫແ້ ກຸ່ ຫນີ (σ1) ຫາກຕອ້ ງການໃຫຫ້ ີນຢຸ່ ູທຸ່ ີຕາແໜຸ່ ງຂອງຈດຸ ວິ ກດິ ທຸ່ ີຈະເກດີ ການວບິ ດ? 10.ຈຸ່ ງົ ຂຽນກອບການວບິ ດຂອງໂມນ (Mohr failure envelope) ຄາ້ ຍກບຮູບທີ 5.24 (ຂ) ຂອງຫນີ ຊາຍທຸ່ ມີ ີ ຄຸ່ າການຢຶດໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດ (cohesion) 30 MPa ແລະ ຄຸ່ າມມູ ສຽດທານພາຍໃນ 45°? 69

11. ຈຸ່ ງົ ຂຽນກອບການວບິ ດຂອງຫນີ ຊາຍແປ້ງທຸ່ ີມີສະເພາະຄຸ່ າມມູ ສຽດທານພາຍໃນ 40° ແລະ ກອບການວບິ ດຄູ ລອມທຸ່ ີມີຄຸ່ າຄຸ່ າການຢຶດໜຸ່ ຽວລະຫວຸ່ າງເມດ (cohesion) 20 MPa ແລະ ຄຸ່ າມູມສຽດທານພາຍໃນ 30° ຫາກຫີນຊາຍແປ້ງຖກກະທບົ ດວ້ ຍຄຸ່ າຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ (differential stress) 10, 20 ແລະ 40 MPa ຫີນຈະວບິ ດຕາມຮອຍແຕກເດມີ ຫຼ ວບິ ດຕາມກດົ ການວບິ ດຂອງຄູລອມ ຫຼ ບຸ່ ? 12. ຈຸ່ ງົ ໃຊກ້ ດົ ຂອງໄບເຢີລີທານາຍຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນຕຸ່ ໄປນ:ີ້ ຫນີ ຊາຍ, ຫນີ ແກຣເໜີດ, ຫນີ ບະຊ້ ແລະ ຫີນ ປູນ ທຸ່ ີຄວາມເລກິ 1, 2, 5, 10, 15, ແລະ 20 ກໂິ ລແມດ (ການດົ ໃຫຄ້ ວາມໜາແໜນ້ ຂອງຫນີ ຊາຍ = 2,500 kg/m3 ຫີນແກຣເໜີດ = 2,650 kg/m3 ຫີນບະຊ້ = 3,000 kg/m3 ແລະ ຫນີ ປນູ = 2,700 kg/m3) 13. ຄານວນຄຸ່ າ hydrostatic pressure ແລະ lithostatic pressure ຂອງຫີນຊາຍ ແລະ ຫີນແກຣເໜີດ ໃຊຄ້ ຸນລກສະນະເຊຸ່ ນດຽວກບຂອງຂ້ 12 ໃຫຄ້ ານວນທຸກໆ 1 ກໂິ ລແມດ ເຖງິ 10 ກໂິ ລແມດ ສະແດງຄາຕອບ ໂດຍຂຽນໃນຮູບຂອງແກຣຟ? 14. ຄຸ່ າ hydrostatic pressure ຈະຫາຼ ຍກວຸ່ າຄຸ່ າ lithostatic pressure ໄດໃ້ ນກລະນໃີ ດ ແລະ ຄຸ່ າຫຼາຍສດຸ ຂອງ hydrostatic pressure ຄວນເປນເທຸ່ າົ ໃດ? 15. ຮອຍແຕກຂອງກຣິເຟດີ (Griffith) ມຜີ ົນຕຸ່ ຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ ຕຸ່ ຄວາມຄວາມເຄນ້ ດງຶ ແນວໃດ ແລະ ຕຸ່ ຄວາມເຄນ້ ອດແນວໃດ? 16.ຖາ້ ຮອຍແຕກຂອງກຣິເຟີດ (Griffith) ໃນຫີນແກຣເໜດີ ມຄີ ວາມຍາວ = 8 µm ກວາ້ ງ 1.5 µm ແລະ σ3 = 1 MPa ຫນີ ແກຣເໜດີ ມຄີ ຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຕຸ່ ແຮງດຶງ 20 MPa ຫີນແກຣເໜີດນນ້ ຈະເກດີ ການແຕກ ຫຼ ບຸ່ ຖາ້ ຫາກຫີນບຸ່ ແຕກ σ3 ຄວນມຄີ ຸ່ າເທຸ່ າົ ໃດຈຸ່ ງຶ ຈະພາໃຫຫ້ ນີ ນນ້ ແຕກຕາມສມົ ຜນົ ຂອງກຣິເຟີດ ຫຼ ຖາ້ σ3 ຄງົ ທຸ່ ີ ຄຸ່ າຄວາມຍາວນອ້ ຍທຸ່ ສີ ຸດຂອງຮອຍແຕກຄວນເປນເທຸ່ າົ ໃດຈຸ່ ງຶ ສາມາດເຮດໃຫຫ້ ີນແຕກ? 17. ຈຸ່ ງົ ຂຽນໄດເອແິ ກຣມຂອງໂມນ ສະແດງຄຸ່ າຄວາມເຄນ້ ທຸ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ທກຸ 0.5 ກໂິ ລແມດ ເຖງິ 3 ກໂິ ລແມດ ຂອງ ຕະກອນດນິ ໜຽວທຸ່ ມີ ກີ ານຈົມຕວົ ລງົ ກາຍເປນຫນີ ດນິ ດານ ຈນົ ເຖງິ ຄວາມເລກິ 3 ກໂິ ລແມດ. ຈາກນນ້ ຖກ ຄວາມເຄນ້ ອດຮອຍນອນຈາກຂະບວນການແປສນຖານ 20 MPa ເຂາົ້ ມາພາໃຫຍ້ ກົ ຕວົ ຂນຶ້ ສຸ່ ູຜິວດນິ . ການດົ ໃຫຄ້ ຸ່ າ ������ ທຸ່ ີ 1.5, 2.0, 2.5 ແລະ 3.5 ມຄີ ຸ່ າ 0.7 ສຸ່ ວນຄຸ່ າຕວົ ແປອຸ່ ນໆ ທຸ່ ີບຸ່ ໄດກ້ ານດົ ໃຫກ້ ານດົ ຂນຶ້ ເອງຕາມ ຄວາມເໝາະສມົ ? 18. ໃນສະຫນາມ release joint, unloading joint, tectonic joint, strike joint, cross - fold joint ແລະ hydraulic joint ມລີ ກສະນະແຕກຕຸ່ າງກນແນວໃດ? (ອະທບິ າຍ) 19. ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະ (deformation band) ຕຸ່ າງຈາກຮອຍເລຸ່ ອນແນວໃດ ແລະ ຕຸ່ າງຈາກເຂດຮອຍ ຕດແນວໃດ? 20. ແຖບການປຸ່ ຽນລກສະນະ (deformation band) ແລະ ສໄຕເລີໄລ້ (stylolite) ສາມາດເກດີ ໃນຫີນຊະນດິ ໃດໄດແ້ ດຸ່ ສາມາດເວາົ້ ໄດ້ ຫຼ ບຸ່ ວຸ່ າ ຫາກຫີນໃດສາມາດເກດີ ສໄຕເລີໄລ້ ໄດຈ້ ະສາມາດເກດີ ແຖບການປຸ່ ຽນ ລກສະນະໄດ?້ ຄາຖາມຊວນຄິດ (Questions for Thought) 1. ຫກຼ ຖານທຸ່ ີສາຄນທຸ່ ີບຸ່ ງົ ບອກວຸ່ າຮອຍແຍກເກດີ ຂນຶ້ ໄດຈ້ າກແຮງດງຶ ໄດແ້ ກຸ່ ຫຍງແດຸ່ ? 2. ຮອຍແຕກໄມໂຄຣເກດີ ໄດແ້ ນວໃດ? 3. ປຽບທຽບ ແລະ ຍກົ ຕວົ ຢຸ່ າງການເກດີ ຮອຍແຍກແບບ systematic ແລະ nonsystematic ໃນຫີນຊາຍ? 70

4. ຈຸ່ ງົ ຫາຄວາມເລກິ ຫາຼ ຍສຸດທຸ່ ີຈະພບົ ຮອຍແຍກໃນ (ກ) ຫີນຊາຍ (ຂ) ຫີນແກຣເໜດີ ແລະ (ຄ) ຫີນປູນ ສມົ ມຸດ ໃຫຫ້ ີນມຄີ ວາມໜາເຖງິ ເປອກໂລກ (ເຖງິ ຊນ້ ໂມເຮ)ີ ອະທບິ າຍພອ້ ມໃຫເ້ ຫດຜົນປະກອບ? 71

ບດົ ທີ 6 ຮອຍເລຸ່ ອນ Faults 1. ທາມະຊາດຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (Nature of Faults) ຄາວຸ່ າ “ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault – ຟລ້ຼ ທ)” ເບຸ່ ງິ ຄເປນສຸ່ ງິ ທຸ່ ໜີ າ້ ຢາ້ ນສາລບບຸກຄນົ ທຸ່ ວົ ໄປ ເພາະເມຸ່ ອມແີ ຜຸ່ ນດນິ ໄຫວເກດີ ຂນຶ້ ຈະໄດຍ້ ນິ ຄາອທບິ າຍວຸ່ າເປນຜນົ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ, ຫາກມໄີ ລຍະການເລຸ່ ອນຫາຼ ຍ ຄວາມຮຸນແຮງຂອງ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຈະຫາຼ ຍຕາມໄປອກີ ດວ້ ຍ. ສາລບນກທລະນວີ ດິ ຍາ ຄາວຸ່ າ “ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault)” ດຸ່ ງຕວົ ຢຸ່ າງໃນຮູບ ທຸ່ ີ 6.1 ເປນໂຄງສາ້ ງທລະນປີ ະເພດໜຸ່ ງຶ ທຸ່ ີຖກບນທກຶ ໄວໃ້ ນຫີນ ພບົ ໄດທ້ ຸ່ ວົ ໄປ ຮອຍເລຸ່ ອນເປນຜົນຂອງການປຸ່ ຽນ ລກສະນະໃນສະພາວະເປາະ (britle deformation) ຂອງຫີນອນເນຸ່ ອງມາຈາກແຮງພາຍນອກກະເຮດຕຸ່ ຫີນ ໂດຍມຄີ ຸ່ າຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ (differential stress) ສງູ ກວຸ່ າຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫນີ . ວດຈະນານກຸ ມົ ສບທລະນວີ ທິ ະຍາ ສະບບຣາຊບນຖດິ ຢດົ ຖານ (2558) ໃຫນ້ ຍິ າມວຸ່ າ “fault ຮອຍເລຸ່ ອນ, ຮອຍເຫຸ່ ອຼ ມ : ຮອຍແຕກຫຼ ຮອຍຮອຍແຕກຂອງຫນີ 2 ຟາກ ເຊຸ່ ງິ ເຄຸ່ ອນທຸ່ ສີ າພນກນ ແລະ ຂະໜານກນໄປກບ ຮອຍແຕກນນ້ ”. ນອກຈາກນວີ້ ດຈະນານກຸ ມົ ສບທລະນວີ ທິ ະຍາຍງໄດໃ້ ຫຄ້ າອະທບິ າຍເພມິ້ ເຕມີ ຕຸ່ ເນຸ່ ອງຈາກນຍິ າມ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ ຄ “ການເລຸ່ ອນ (faulting)” ໂດຍໃຫນ້ ຍິ າມວຸ່ າ “faulting ການເລຸ່ ອນ: ຂະບວນການທຸ່ ເີ ຮດໃຫ້ ເກດີ ຮອຍແຕກ ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນອນສບເນຸ່ ອງຈາກຄວາມເຄນ້ (stress) ແລະ ຄວາມຄຽດ (strain) ໃນເນອ້ ຫີນ ເປອກໂລກ ອາດເກດີ ພາຍໃຕຜ້ ວິ ໂລກໂດຍບຸ່ ປາກດົ ເທງິ ພນ້ ດນິ ຫຼ ປາກດົ ໃຫເ້ ຫນເທງິ ພນ້ ດນິ ກໄດ.້ ການເລຸ່ ອນນີ້ ອາດເປນໄປໄດທ້ ຸກທດິ ທຸກທາງด ບາງທີກເລຸ່ ອນພຽງ 2 - 3 ຊງຕແິ ມດ ບາງທເີ ຖງິ ກວຸ່ າ 10 ກໂິ ລແມດ. ຫາກເກດີ ຂນຶ້ ຢຸ່ າງຄຸ່ ອຍເປນຄຸ່ ອຍໄປ ຈະເຮດໃຫເ້ ກດີ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວອນດບຕຸ່ າ, ແຕຸ່ ຖາ້ ເກດີ ຂນຶ້ ຢຸ່ າງສະບບພນທນທຈີ ະເກດີ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວອນດບສູງຂະໜາດຕກຶ , ເຮອນຊານບາ້ ນຊຸ່ ອງພງທະລາຍໄດ”້ . ເຖງິ ຢຸ່ າງໃດກຕາມ ເພຸ່ ອປະມວນຄວາ ມເຊຸ່ ອມໂຢງເນອ້ ຫາເຂາົ້ ນາກນ ຜຂູ້ ຽນຂໃຫນ້ ຍິ າມ ແລະ ອະທບິ າຍກຸ່ ຽວກບຮອຍເລຸ່ ອນ ແລະ ການເລຸ່ ອນໃໝຸ່ ດຸ່ ງ ຕຸ່ ໄປນ:ີ້ ນຍິ າມຂອງ ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault) ຕາມທຸ່ ີໄດກ້ ຸ່ າວໄວໃ້ ນບົດທີ 5 ສະຫຼຸບໄດວ້ ຸ່ າ “fault ຮອຍເລຸ່ ອນ ຄ ລະ ນາບທຸ່ ີແບຸ່ ງມວນຫນີ ອອກເປນສອງຊີກ ໂດຍຊກີ ໜຸ່ ງຶ ມກີ ານເລຸ່ ອນທຸ່ ເີ ມຸ່ ອທຽບກບອກີ ຊກີ ໜຸ່ ງຶ ແລະ ສາມາດສງເກດ ເຫນໄລຍະການເລຸ່ ອນ (offset) ຂອງຫີນສອງຊກີ ໄດດ້ ວ້ ຍຕາເປຸ່ າົ ” ຮອຍເລຸ່ ອນເກດີ ຈາກກນົ ໄກການແຕກ, ການ ເລຸ່ ອນຖະໄລ ແລະ ການແຕກຫກບດົ ອດ (fracturing, sliding and cataclasis mechanisms) ຫນີ ແຕກ ເປນລະນາບ ແລະ ເລຸ່ ອນຕວົ ອອກຈາກກນ (ຮູບທີ 6.2) ຫາກການເລຸ່ ອນຂອງຫີນເກດີ ຊາ້ ໆ ແລະ ມລີ ະນາບແຕກ ເກດີ ຂນຶ້ ຫຼາຍລະນາບ ເອີນ້ ວຸ່ າ “ເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ (fault zone)” ການເກີດຮອຍເລຸ່ ອນເກີດຈາກການປຸ່ ຽນ ລກສະນະແບບເປາະ (brittle deformation) ຖ້າຢຸ່ ູທຸ່ ີລະດບເລກິ ທຸ່ ີສະພາວະຫີນມສີ ະພາບເປນແພລດຕກິ ຈະ ເກດີ ເປນ “ເຂດຮອຍຕດ (shear zone)” ຮອຍເລຸ່ ອນມໄີ ດຫ້ ຼາຍຂະໜາດ ທງຂະໜາດນອ້ ຍເຖິງຂະໜາດໃຫຍຸ່ ອາດພບົ ເປນຄວາມຍາວເຖງິ ກວຸ່ າ 1,000 ກໂິ ລແມດ. ຮອຍເລຸ່ ອນອາດສບສນົ ໄດກ້ ບ “fissure - ຟ′ິ ເຊີ” ເຊຸ່ ງິ ເປນຮອຍແຍກ (joint) ທຸ່ ມີ ຂີ ະໜາດໃຫຍຸ່ ເນຸ່ ອງຈາ ກແຜຸ່ ນດນິ /ຫນິ ແຍກຫຼ ເປິດອອກໂດຍການຫດົ ຕວົ (dilational opening) ມຊີ ຸ່ ອງວຸ່ າງລະຫວຸ່ າງແຜຸ່ ນຫີນສອງ ດາ້ ນທຸ່ ີສງເກດໄດຊ້ ດເຈນ ອາດມີ ຫຼ ບຸ່ ມນີ າ້ ແຊກຢຸ່ ູພາຍໃນຊຸ່ ອງວຸ່ າງນນ້ . ຟເິ ຊີຈຸ່ ງຶ ມຊີ ຸ່ ເອີນ້ ອກີ ຊຸ່ ວຸ່ າ “open joint – ໂອ′ເພຸ່ ີນ ຈ໊ອຍນທ” ສຸ່ ວນໃຫຍຸ່ ຟິເຊີເກີດໃນບລເິ ວນທຸ່ ີເປນຮອຍແຜຸ່ ນດິນໄຫວ ແລະ ພູເຂາົ ໄຟລະເບີດທຸ່ ີຍງບຸ່ ສະຫງບົ (active fault and active volcano), ການຢດ (stretching) ແລະ ການແຍກອອກຈາກກນ (pull apart) ເກດີ ຂນຶ້ ສະເພາະແຫຸ່ ງໃດໜຸ່ ງຶ ເຄີຍພບົ ຟິເຊີໃນແຂວງ ການຈະນະບູຣໃີ ກເ້ ຂຸ່ ອນສນີ ະຄະຣິນໃກກ້ ບເຂຸ່ ອນເ 72

ຂາົ ແຫຼມ ເຊຸ່ ງິ ເປນຫກຼ ຖານສະແດງວຸ່ າມຮີ ອຍເລຸ່ ອນມພີ ະລງ (active fault) ລວມທງໃນບລເິ ວນຮອຍເລຸ່ ອນມີ ພະລງແຖບພາກເໜອຂອງປະເທດໄທ. ຮູບທີ 6.1 ລກສະນະຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (faults) ທຸ່ ີພບົ ໄດໃ້ ນມາດຕາສຸ່ ວນຕຸ່ າງໆ (ກ) ຮອຍເລຸ່ ອນແບບແຍກ ດາ້ ນຂາ້ ງ Piqiang Fault ໃນ Xinjiang ປະເທດຈີນ (ຂ) ຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບ San Andreas Fault ໃນ California, USA (ຄ) ຮອຍເລຸ່ ອນ ໃນຫີນຊາຍ ແລະ ຫີນຊາຍແປ້ງ ໃນ Ketobe Knob, Utah, USA (ງ) ຮອຍເລຸ່ ອນ ບລເິ ວນເສນ້ ທາງແພຸ່ - ນຸ່ ານ ສງເກດຫີນສອງດາ້ ນເລຸ່ ອນອອກຈາກກນໄດຈ້ າກ ຄວາມເຂມ້ ສີຫນີ ທຸ່ ແີ ຕກຕຸ່ າງກນ (ຈ) ນກສຶກສາທລະນວີ ທິ ະຍາ ຢງ ວງົ ຣາພນ ຢນຢຸ່ ູເທິງລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ 73

ຍອ້ ນຂອງຫີນດນິ ດານຍຸກຄານເບີນເິ ຟີເຣີດ ຫີນທຸ່ ີຢຸ່ ູຂວາມຂອງ ຢງ ມີທດິ ທາງເຄຸ່ ອນມາທາງຊາ້ ຍ (ສ) ຮອຍ ເລຸ່ ອນຕດຊນ້ ຫນີ ດນິ ດານແຊກສະຫຼບເຊດິ ມໄີ ລຍະການເລຸ່ ອນພຽງເລກນອ້ ຍພບົ ໃນບລເິ ວນເສນ້ ທາງຫຸ່ ມຼົ ສກ - ຊຸມແພ (ຊ) ແລະ (ຍ) ຮອຍເລຸ່ ອນບລເິ ວນເສນ້ ທາງຫຸ່ ຼມົ ສກ - ເພດສະບູນ [ຮູບ (ກ) ໂດຍ Robert Simmon and Jesse Allen, ຮູບ (ຂ) ຈາກ David K. Lynch, ຮູບ (ຄ) ໂດຍ Haakon Fossen, ຮູບ (ງ) – (ຊ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ແລະ ຮູບ (ຍ) ໂດຍ ໄທຍາ ເພຍມູນ] ຮູບທີ 6.2 (ກ) ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault) ພບົ ເປນລະນາບການເລຸ່ ອນຊດເຈນ (ຂ) ເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ (fault zone) ພົບລະນາບການຮອຍເລຸ່ ອນຫຼາຍລະນາບ (ຄ) ເຂດຮອຍຕດ (shear zone) ພົບການປຸ່ ຽນລກສະນະແບບ ແພລດຕກິ 1.1 ຫກຼ ຖານທຸ່ ພີ ບົ ຮຸ່ ວມກບຮອຍເລຸ່ ອນ (Features Association with Faults) ໃນກລະນທີ ຸ່ ີບຸ່ ສາມາດສງເກດເຫນໄລະຍະການເລຸ່ ອນຂາດຈາກກນຂອງຫນີ (offset) ຫກຼ ຖານທຸ່ ຈີ ະກຸ່ າວ ໃນລາດບຕຸ່ ໄປນີ້ ສາມາດໃຊບ້ ຸ່ ງົ ບອກຮອຍເລຸ່ ອນໄດ.້ 1.1.1. ຜາຮອຍເລຸ່ ອນ (Fault Scarp) ຜາຮອຍເລຸ່ ອນ (fault scarp): ສາມາດສງເກດເຫນໄດຊ້ ດເຈນໃນບລເິ ວນຮອຍເລຸ່ ອນມພີ ະລງ (active fault) ແຕຸ່ ຫາກບຸ່ ມຮີ ອຍເລຸ່ ອນປາກດົ ທຸ່ ີຜິວດນິ ນນ້ ຄ: ມຮີ ອຍເລຸ່ ອນເກດີ ຂນຶ້ ໃນລະດບເລກິ , ຜາຮອຍເລຸ່ ອນເປນ ຮອຍຂອງແຜຸ່ ນດນິ ທຸ່ ີຖກຍກົ ໃຫສ້ ງູ ຂນຶ້ ກວຸ່ າແຜຸ່ ນດນິ ຂອງອກີ ດາ້ ນໃນບລເິ ວນທຸ່ ີມກີ ານເລຸ່ ອນ (ຮູບທີ 6.3) ຮອຍ ຂອງຜາຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີມກີ ານຜຸຫຽ້ ນມກຈະປາກດົ ເປນຮູບສາມຫຸ່ ຽຼ ມໜາ້ ຕດ (triangular facets). ຮູບທີ 6.3 ຜາຮອຍເລຸ່ ອນ (ກ) ບລເິ ວນຖະໜົນຫຸ່ ຼມົ ສກ - ເພດສະບູນ (ຂ) ບລເິ ວນ Cargo Muchacho Mountains, Mojave Desert, California, USA. ພົບຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ (fault surface) ຮຸ່ ອງເລກິ ຮອຍເລຸ່ ອນ (groove), ຮວິ້ ລາຍຂະໜານ (striation) ສງເກດຄວາມແວວວາວຂອງຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນ [ຮູບ (ກ) ໂດຍ ໄທຍາ ເພຍມນູ , ຮູບ (ຂ) ໂດຍ Christine Smith, Colorado College] 74

1.1.2. ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ (Fault Surface) ການເອີນ້ ວຸ່ າ “ຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນ (fault surface)” ແທນ “ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ (fault plane)” ເນຸ່ ອງຈາກ ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ (ຮູບທີ 6.3 ແລະ 6.4) ອາດຈະໂຄງ້ ຫຼ ບດິ ບຽ້ ວ. ດຸ່ ງນນ້ , ຈຸ່ ງຶ ເອນີ້ ວຸ່ າ “ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ” ສຸ່ ວນ ໃຫຍຸ່ ຂອງຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນຈະເກດີ ທຸ່ ີຈດຸ ໃດຈດຸ ໜຸ່ ງຶ ແລວ້ ກະຈາຍອອກຈາກຈດຸ ເລຸ່ ີມຕນົ້ ເປນຮູບວງົ ຣີ ດຸ່ ງຮູບທີ6.5 ເຊຸ່ ິງສະແດງເຖິງຄວາມເປນເນອ້ ປະສມົ ຂອງແຜຸ່ ນຫີນ ເສນ້ ລະດບຊນ້ (contour) ໃນຮູບທີ 6.5 ສະແດງຮອຍ ການກະຈາຍອອກຈາກຈດຸ ເລຸ່ ີມຕນົ້ ໃນບລິເວນຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ ໂດຍການແຕກເລຸ່ ີມຈາກຈດຸ ກາງ ຈາກນນ້ ແພຸ່ ກະຈາຍອອກໄປ. ຮູບທີ 6.4 ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ (fault surface) ມລີ ກສະນະລຽບຈາກການຄດູ ແລະ ເລຸ່ ອນ (ກ) ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕິມູມຕຸ່ າ ພບົ ທຸ່ ີບລິເວນພູເຂາົ Catanina, Tucon, Arizona USA ສະມຸດສະຫ ນາມໃນວງົ ມນົ ເປນມາດຕາສຸ່ ວນ (ຂ) ຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນຫນີ ຊາຍແປງ້ ບລເິ ວນຂາ້ ງເສນ້ ທາງຫຸ່ ມຼົ ສກ - ເພດສະບນູ [ຮູບ (ກ) ແລະ (ຂ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ] 75

ຮູບທີ 6.5 (ກ) ພາບສະເກດຮອຍເລຸ່ ອນ ສະແດງການເລຸ່ ອນອອກຈາກຈດຸ ກາເນດີ ແພຸ່ ກະຈາຍອອກໄປເປນຮູບ ວົງຮີ (ຂ) ເສນ້ ຊນ້ ທຸ່ ີເກີດຈາກການເລຸ່ ອນຕວົ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນຈາກຈດຸ ກາເນີດ (displacement contour) ເສນ້ ຊນ້ ລາກຈາກເວລາທຸ່ ີເດນິ ທາງໄປກບຂອງຄວາມໄວຄນ້ ໄຊສ້ ມກິ np ໃນຮູບໝາຍເຖງິ no point ຫຼ ບຸ່ ມຂີ ້ ມູນ [ຮູບຈາກ (ກ) ຈາກ Figure 8.16 ໂດຍ Fossen, 2010 ຮູບ (ຂ) ຈາກ Figure 6.9 ໂດຍ Davis et al., 2011 ອາ້ ງເຖງິ Davison, 1994] 1.1.3. ຜິວຮອຍຄູດ (Slickenside) ແລະ ຮອຍຄູດ (Slickenline) ຜວິ ຮອຍຄູດ ຫຼ ຜິວຮອຍຖະໄລ (slickenside) ແລະ ຮອຍຖະໄລ ຫຼ ຮອຍຄູດ (slickenline) ຜິວຮອຍ ຖະໄລ ແລະ ຮອຍຄູດ (ຮູບທີ 6.6 ແລະ 6.7) ເກດີ ຂນຶ້ ໄດໂ້ ດຍການເລຸ່ ອນຖະໄລອອກຈາກກນຂອງແຜຸ່ ນຫີນສອງ ດາ້ ນ ເຮດໃຫໄ້ ດຜ້ ິວຄອ້ ນຂາ້ ງລຽບ [ຮູບທີ 6.4 (ກ)] ຫຼ ຄອ້ ນຂາ້ ງລຽບ ແລະ ເປນມນວາວ [ຮູບທີ 6.4 (ຂ)] ປາ ກດົ ຂອງຮອຍຄດູ ຫຼ ຮອຍຖະໄລຂນຶ້ ຢຸ່ ູກບລກສະນະຂອງຫນີ ຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນບາງຮອຍອາດບຸ່ ພບົ ຮອຍຄູດ ທງນີ້ ເນຸ່ ອງຈາກຮອຍຄູດຖກສາບໂດຍການເກດີ ແຮຸ່ ໃໝຸ່ ຫຼ ເນອ້ ຫີນມຄີ ວາມເປນເນອ້ ດຽວສູງ ຕະຫຼອດຈນົ ເມດແຮຸ່ ປະກອບຫີນມຄີ ວາມແຂງເທຸ່ າົ ໆກນ ຈຸ່ ງຶ ເຮດໃຫບ້ ຸ່ ເກດີ ຮຸ່ ອງຮອຍຂອງການຄດູ ຂະນະເລຸ່ ອນຮອຍຄູດທຸ່ ີພບົ ເປນຮອຍ 76

ເສນ້ ຊຸ່ ຂະໜາດນອ້ ຍ ປາກດົ ເທງິ ຜວິ ຮອຍເລຸ່ ອນ ເອນີ້ ວຸ່ າ “ຮວິ້ ລາຍຂະໜານ (striation)” ແລະ ຫາກມຂີ ະໜາດ ໃຫຍຸ່ ເອີນ້ ວຸ່ າ “ຮຸ່ ອງເລິກຮອຍເລຸ່ ອນ (fault groove)”. ນອກຈາກນຍີ້ ງພົບໂຄງສາ້ ງຮອຍເສນ້ ແບບເປນເສນ້ ໄຍ (fiber lineation) ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.6 ເທງິ ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນມກີ ານເກດີ ຄາ້ ຍຄພາບທຸ່ ີສະເກດໃນຮູບທີ 6.6 ໂດຍເສນ້ ໄຍເກດີ ຂນຶ້ ໃນຂະນະທຸ່ ີມກີ ານເຄຸ່ ອນທຸ່ ີ ເສນ້ ໄຍຈະເກດີ ກງົ ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນ ທຸ່ ີມກີ ານເຄຸ່ ອນທຸ່ ີຮຸ່ ວມກບການ ລະລາຍຂອງແຮຸ່ ຈາກຜົນຂອງຄວາມດນ (pressure solution) ນນ້ ຄ ຈະພບົ ລກສະນະແບບແຂວ້ ໃນຫີນ (stylolite) ອນເປນຜົນຂອງການລະລາຍ (dissolution creep) ທຸ່ ີແຮຸ່ ເຄຸ່ ອນອອກໄປໂດຍການລະລາຍ ດງທຸ່ ີ ກຸ່ າວມາແລວ້ ໃນບດົ ທີ 4 1.1.4. ແຊເທີມາກ (Chatter Mark) ແຊເທີມາກ (chatter mark) ພບົ ເທງິ ຜິວຮອຍເລຸ່ ອນຈະເປນຮອຍທຸ່ ີຕງ້ ສາກກບຮວິ້ ລາຍຂະໜານ ດຸ່ ງ ສະແດງໃນຮູບທີ 6.7. ຮູບທີ 6.6 ຮູບຈາລອງສະແດງການເກດີ ເສນ້ ໄຍຕາມຮອຍຄູດ (slickenline) ຫຼ ຮອຍຖະໄລເທິງຜິວຮອຍ ເລຸ່ ອນ (fault surface) ແລະ ລກສະນະຂອງແຮຸ່ ແຄລໄຊທ້ ຸ່ ີຖກຄູດ ແລະ ຖະໄລເຮດໃຫເ້ ປນເສນ້ ໄຍ ສະແດງ ໂຄງສາ້ ງຮອຍເສນ້ ແບບເປນເສນ້ ໄຍ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນໃນບລເິ ວນພູເຂາົ ຫນີ ປນູ ເມອງ ເລຍີ ແຂວງ ເລີຍ [ຮູບໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ] 77

ຮູ ບ ທີ 6 . 7 ຮູ ບ ພ າ ບ ສະ ເ ກດລ ກສະນ ະ ຮອ ຍຄູດ ໃ ນຮອ ຍເ ລຸ່ ອ ນ ແ ລ ະ ຮ ອ ຍ ຄູ ດ ໃນຫີນກວດມົນ (conglomerate) ພບົ ຮອຍຂອງຮອຍຄດູ ບຸ່ ສະແດງລກສະນະເສນ້ ໄຍດຸ່ ງຮູບທີ 6.6 [ຮູບໂດຍ ພຽງຕາ ສາດ ຮກ] 1.1.5. ການການຂາດຫາຍ ແລະ ການຊ້າກນຂອງລາດບຊນ້ ຫນີ ຫາກການລາດບຊນ້ ຫີນຂາດຫາຍໄປ ຫຼ ພບົ ການຊາ້ ກນຂອງລາດບຊນ້ ຫນີ ເປນຫກຼ ຖານບຸ່ ງົ ບອກການເລຸ່ ອນ ດຸ່ ງຮູບທີ 6.8 ທຸ່ ີສະແດງຂມ້ ູນຂອງຂຸ ມເຈາະ ໃນບລິເວນທຸ່ ີມຮີ ອຍເລຸ່ ອນແລວ້ ພບົ ການຂາດຫາຍໄປຂອງຊນ້ ຫີນ (omission of strata) [ຮູບທີ 6.8 (ກ)] ຫຼ ການຊາ້ ຂອງຊນ້ ຫນີ (repetition of strata) ທຸ່ ບີ ຸ່ ແມຸ່ ນເກດີ ຈາກ ຮອຍຊນ້ ບຸ່ ຕຸ່ ເນຸ່ ອງ (unconformity) [ຮູບທີ 6.8 (ຂ)] ຫກຼ ຖານທຸ່ ໃີ ຊໃ້ ນການແຍກຮອຍຊນ້ ບຸ່ ຕຸ່ ເນຸ່ ອງອອກຈາກ ຮອຍເລຸ່ ອນຄ ການຜຸຫຽ້ ນບລເິ ວນຮອຍສາຜດ. ຮູບທີ 6.8 ຮູບຕດຂວາງຂອງບລເິ ວນທຸ່ ີມຮີ ອຍເລຸ່ ອນ ຫາກເຈາະຂຸມພບົ ຊນ້ ຂອງຫີນຂາດຫາຍໄປຂອງຊນ້ ຫີນ (omission of strata) ຫຼ ພບົ ການຊາ້ (repetition) ຂອງຊນ້ ຫີນ (ກ) ຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນ ຂຸ ມເຈາະ 2 ພົບ ການຊາ້ ຂອງຊນ້ ຫີນ (repetition of strata) (ຂ) ຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕິ ຂຸ ມເຈາະ 4 ເກີດການຂາດຫາຍໄປ ຂອງຊນ້ ຫນີ [ຮູບຈາກ Twiss and Moores, 1992] 1.1.6. ຊ້ນຫນີ ຄົດໂຄງ້ ຈາກການຖກລາກ (Drag Fold) 78

ຊນ້ ຫີນທຸ່ ີຢຸ່ ໃູ ກກ້ ບຮອຍເລຸ່ ອນ ອາດຈະຄດົ ໂຄງ້ ເມຸ່ ອໃກ້ ຫຼ ຕດິ ກບຮອຍເລຸ່ ອນທງນເີ້ ນຸ່ ອງຈາກເທງິ ລະນາບ ຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີຄຸ່ າຄວາມສຽດທານສງູ ພາໃຫແ້ ຜຸ່ ນຫນີ ບຸ່ ສາມາດເລຸ່ ອນຂາດຈາກກນໄດງ້ ຸ່າຍ ຕະຫຼອດຈນົ ຊນ້ ຫີນມີ ສະພາບເຄຸ່ ງິ ແພລດຕກິ . ການຄດົ ໂຄງ້ ດຸ່ ງກຸ່ າວນເີ້ ກດີ ກຸ່ ອນການຖກເຮດໃຫຂ້ າດຈາກກນ ແລະ ເອນີ້ ວຸ່ າ ຊນ້ ຫີນຄດົ ໂຄງ້ ຈາກການຖກລາກ ຫຼ ແດກໂພລດ (drag fold) ດຸ່ ງຕວົ ອຢຸ່ າງໃນຮູບທີ 6.9. ຮູບທີ 6.9 ຮູບຕວົ ຢຸ່ າງຂອງຊນ້ ຫີນຄດົ ໂຄງ້ ຈາກການຖກລາກ (drag fold – ແດກ ໂຟລດ) ທຸ່ ເີ ກດີ ຈາກການ ເລຸ່ ອນໃນແບບຕຸ່ າງໆ (ກ) ເມຸ່ ອເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນມູມຕຸ່ າ (ຂ) ເມຸ່ ອເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາປກົ ກະຕິ (ຄ) ເມຸ່ ອເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍລະດບແບບໄປທາງຊາ້ ຍມ ແລະ ຂວາມ (ງ) ລກສະນະຊນ້ ຫີນຄດົ ໂຄງ້ ຈາກການ ຖກລາກຮູບ S (sigmoidal drag fold) ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍລະດບແບບໄປທາງຊາ້ ຍມ ແລະ ຂວາມ [ຮູບ ປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Figure 6.53 ໂດຍ Davis et al., 2011] 1.1.7. ເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ (Fault Zone) ເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ (fault zone) ເປນເຂດຂອງກຸ່ ຸມຂອງການເລຸ່ ອນທຸ່ ມີ ປີ າກດົ ຂອງການບດົ ອດ, ຄູດ, ເລຸ່ ອນຖະໄລ ຂອງເມດຫີນທຸ່ ີເກດີ ຈາກການແຕກຫກບດົ ອດ (fracturing and cataclasis) ມີຄວາມໜາຕງ້ ແຕຸ່ ຊງຕີແມດ ເຖິງຫລາຍໆ ກິໂລແມດ ຖ້າເຂດຮອຍເລຸ່ ອນໜາສະແດງເຖິງການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີເກີດຂຶນ້ ຊາ້ ໆກນ ຫາຼ ຍໆເທຸ່ ອ. 1.2. ຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນ (Fault Rocks) ໃນເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ ຫຼ ລະຫວຸ່ າງການເຄຸ່ ອນທຸ່ ຂີ ອງຮອຍເລຸ່ ອນ ຫີນຈະປຸ່ ຽນລກສະນະເປນແບບໃດ ຂນຶ້ ຢຸ່ ູ ກບຄຸ່ າຄວາມແຂງແຮງທຸ່ ີສາມາດຕາ້ ນທານການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີ ລກສະນະທາງກາຍະພາບຂອງຫີນຕະຫຼອດຈນົ ສະພາບ ຂອງສຸ່ ງິ ແວດລອ້ ມຂາ້ ງຄຽງ Davis et al. (2011) ສະເໜກີ ານຈາແນກຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນ ດຸ່ ງປາກດົ ໃນຕາຕາລາງ ທີ 6.1 ແຕຸ່ ການຈາແນກຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນຂອງ Sibson (1977) ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.10 ເປນທຸ່ ນີ ຍິ ມົ ແລະ ອາ້ ງເຖງິ Sibson (1977) ໄດລ້ ວມມາຍເລີໄນຢ້ ຸ່ ູໃນການຈດແບຸ່ ງດວ້ ຍ ການແບຸ່ ງຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນຂອງ Sibson (1977) ເປນການຈດແບຸ່ ງປະເພດຂອງຫນີ ໃນສະພາບເປາະ ແລະ ແພລດຕກິ ສຸ່ ວນ Davis et al. (2011) ຈດ ແບຸ່ ງສະເພາະຫນີ ໃນສະພາບເປາະເທຸ່ າົ ນນ້ (ຕາຕາລາງທີ 6.1) ຈຸ່ ງຶ ບຸ່ ມປີ າກດົ ຂອງມາຍເລີໄນ້ ຮູບທີ 6.11 ສະແດງ 79

ສະພາບການເກດີ ຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນຂອງເປອກໂລກ ຈະເຫນວຸ່ າມາຍເລີໄນເ້ ປນຫີນທຸ່ ີຢຸ່ ູທຸ່ ຄີ ວາມເລກິ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ 10 - 15 ກໂິ ລແມດລງົ ໄປ ທງນສີ້ ະພາບການປຸ່ ຽນລກສະນະຂອງຫີນທຸ່ ີຄວມເລກິ ຫາຼ ຍກວຸ່ າ 10 - 15 ກໂິ ລແມດລງົ ໄປ ຈະມລີ ກສະນະເປນແພລດຕກິ ຫນີ ແຄເທີຄລາໄຊ້ (cataclasite) ຢຸ່ ໃູ ນຊຸ່ ວງຮອຍຕຸ່ (transition) ລະຫວຸ່ າງເຄຸ່ ງິ ເປາະເຄຸ່ ງິ ແພລດຕກິ . ຕາຕາລາງທີ 6.1 ການຈາແນກຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນ ກລະນທີ ຸ່ ຫີ ນີ ເກດີ ໃນສະພາວະເປາະ (ຂ້ມູນຈາກ Davis et al., 2011) Breccia series (ເບຣະເຊຸ່ ຍ ຊີຣຊີ ) ກຸ່ ຸມຫນີ ຈະມລີ ກສະນະເປນເມດກວດຫຸ່ ຽຼ ມຂະໜາດໃຫຍຸ່ ປະປນົ ກບຂະໜາດນອ້ ຍໆ ບຸ່ ມກີ ານຮຽງຕວົ ຂອງເມດ ຂະໜາດ ພບົ ການຢຶດໜຸ່ ຽວກນແບບຫຼວມໄປຈນົ ເຖງິ ແບບອດແໜນ້ (noncohesive to compacted) ຍກົ ເວນ້ ຫາກມກີ ານເຊຸ່ ອມປະສານດວ້ ຍຊລິ ເິ ຄີ ຫຼ ຈາກການເກດີ ແຮຸ່ ໃໝຸ່ ແບຸ່ ງຕາມລກສະນະເມດຂະໜາດໄດເ້ ປນ 4 ຊະນດິ Megabreccia Clast size > 0.5 m Breccia Clast size > 1 mm <0.5 m Microbreccia Clast size >0.1 mm < 1 mm Gouge Clast size < 0.1 mm Cataclasite series (ແຄເທຄີ ລາໄຊ້ ຊີຣີຊ) ກຸ່ ຸມຫນີ ຈະມລີ ກສະນະເປນເມດກວດຫຸ່ ຽຼ ມຂະໜາດໃຫຍຸ່ ປະປນົ ກບຂະໜາດນອ້ ຍໆ ບຸ່ ມກີ ານຮຽງຕວົ ຂອງເມດ ຂະນາດ ພບົ ການຢດຶ ໜຸ່ ຽວກນແໜນ້ (cohesive) ຄງົ ທນົ ຕຸ່ ການຜຸຫຽ້ ນແບຸ່ ງຕາມລກສະນະເມດຂະໜາດໄດ້ 2 ຊະນດິ Catacasite Clast size > 0.1 mm < 10 mm Ultracataclasite Clast size < 0.1 mm Pseudotachylite (ຊູໂດແທເຄີໄລ)້ ກຸ່ ຸມຫີນທຸ່ ີແຕກຕຸ່ າງໄປຈາກ breccia ແລະ cataclasite ເກດີ ຈາກການຂດສີຂອງເມດຂະໜາດຈນົ ເກດີ ຄວາມຮອ້ ນ ແລະ ການຫຼອມແຫລວຂອງແຮຸ່ ໃນຫນີ (frictional melting) ເຊຸ່ ິງສຸ່ ວນໃຫຍຸ່ ເປນພວກຂວດ ເພາະມຈີ ດຸ ຫອຼ ມແຫລວຕຸ່ າ ເກດີ ການຈບຕວົ ໃຫມຸ່ ໄດເ້ ນອ້ ແກວ້ ອາດຈະມຜີ ກຶ ຂະໜາດນອ້ ຍກວຸ່ າ 1 µm 80

ຮູບທີ 6.10 ການຈາແນກຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນກລະນີທຸ່ ີຫີນເກດີ ໃນສະພາວະເປາະ ແລະ ແພລດຕິກໂດຍ Sibson (1977) 81

ຮູບທີ 6.11 ຮູບໄດເອອະແກມສະແດງຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີລະດບຄວາມເລກິ ຕຸ່ າງໆພບົ ຫີນກວດຫຸ່ ຽຼ ມ, ແຄເທີ ຄລາໄຊ້ ແລະ ມາຍເລີໄນ້ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Twiss and Moores, 1992] ການພບົ ຫນີ ທຸ່ ສີ ະແດງລກສະນະຂອງການແຕກ ແລະ ເລຸ່ ອນຕວົ ຂອງຫນີ ຈະຊຸ່ ວຍບຸ່ ງົ ບອກເຖງິ ຮອຍສາຜດ ທຸ່ ພີ ບົ ລະຫວຸ່ າງຫີນ ນນ້ ຄ ຮອຍສາຜດແບບຮອຍເລຸ່ ອນ (fault contact) ບຸ່ ແມຸ່ ນຮອຍສາຜດແບບຮອຍຊນ້ ຫນີ ບຸ່ ຕຸ່ ເນຸ່ ອງ (unconformity contact) ຫຼ ຮອຍສາຜດແບບອຸ່ ນໆຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນຖກເຮດໃຫແ້ ຕກໂດຍຂະບວນ ການແຕກ - ບດົ ອດ - ຄດູ ຂອງຫນີ ແລະ ການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີແຍກອອກຈາກກນຂອງຫນີ ມກມຮີ ອຍແຕກຂະໜາດຕຸ່ າງ ໆ ເກດີ ຂນຶ້ ຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ພບົ ວຸ່ າຫີນທຸ່ ີແຕກຫກມກເປນກອ້ ນຂະໜາດຕຸ່ າງໆປະປນົ ກນໂດຍບຸ່ ມກີ ານຄດຂະໜາດ ຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນຈະບຸ່ ຮຽງຕວົ ໄປເປນຮອຍຂອງຮວິ້ ຂະໜານ (foliation) ດຸ່ ງຕວົ ອຢຸ່ າງໃນຮູບທີ 6.12 ແລະ ລາຍ ລະອຽດຂອງຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນມດີ ຸ່ ງນ:ີ້ ຮູບທີ 6.12 (ກ) ຮູບຂອງກວດຫຸ່ ຽຼ ມໃນຮອຍເລຸ່ ອນ ພບົ ເປນເມດຫີນແຕກເກາະກນຫຼວມໆຢຸ່ ູໃຕຫ້ ນີ ຊາຍ ແລະ ທຸ່ ໃີ ຕຫ້ ີນຊາຍພບົ ຮອຍຄູດຂອງການເລຸ່ ອນ (ຂ) ຮູບຈາກແຜຸ່ ນຫີນບາງ (thin section) ຂອງກວດຫຸ່ ຽຼ ມ (fault breccia) ຮູບກວາ້ ງ 8 ມລິ ແິ ມດ ບລເິ ວນ Orobic, Alps Italy [ຮູບ (ກ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ຮູບ (ຂ) ຈາກ Fig 5.3 ໂດຍ Passchier and Trouw, 2005] 82

1.2.1. ຜົງຮອຍເລຸ່ ອນ (Gouge) ຜງົ ຮອຍເລຸ່ ອນ (gouge – ເກາົ້ ) ພບົ ເປນຜົງລະອຽດ ຢຸ່ ູຕາມຮອຍເລຸ່ ອນມຂີ ະໜາດປະມານ 0.1 ມລິ ແິ ມດ ຖາ້ ຢຸ່ ໃູ ນສະພາວະທຸ່ ີແຂງຈະພບົ ເປນຜົງແຂງບຸ່ ນຽນ ແລະ ມກພບົ ເສດຂອງຫນີ ແຂງປະປົນຢຸ່ ູອກີ ດວ້ ຍ, ຖາ້ ປຽກຈະ ໜຽວຄາ້ ຍດນິ ໜຽວ ບລເິ ວນທຸ່ ມີ ຜີ ົງຮອຍເລຸ່ ອນອາດພບົ ບາງໆ ຫຼ ໜາຫຼາຍໆ ແມດ ສາເຫດທຸ່ ພີ ບົ ເມດຂະໜາດມີ ຂະໜາດນອ້ ຍເທຸ່ າົ ເມດດນິ ໜຽວສະແດງວຸ່ າເກດີ ໃນສະພາວະທຸ່ ມີ ອີ ຸນຫະພູມຕຸ່ າໃນກລະນທີ ຸ່ ີບຸ່ ມກີ ານເຊຸ່ ອມປະສານ ຈະບຸ່ ພບົ ຜງົ ຮອຍເລຸ່ ອນເລີຍ ເພາະຜງົ ຮອຍເລຸ່ ອນຜຸຫຽ້ ນອອກໄປແລວ້ . 1.2.2.ຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມ (Breccia) ຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມ (breccia – ເບຣະ′ເຊຸ່ ຍ) ເປນຫນີ ໃນຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ປີ ະກອບດວ້ ຍເມດຫີນຮູບຫຸ່ ຼຽມ ປະ ປົນຢຸ່ ູກບເມດຂະໜດນອ້ ຍໆ ເກດີ ຈາກການແຕກແບບບດົ ອດ (cataclasis) ເນຸ່ ອງຈາກມກີ ານເຄຸ່ ອນຕວົ ຂອງຫນີ ເດມີ (ເຊຸ່ ນ ຮູບທີ 6.12 ແລະ 6.13) ຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມອາດຈະເກດີ ຈາກຂະບວນການໝູນ (rotation) ແລະ ການ ເລຸ່ ອນທຸ່ ີ (translation) ຂະນະມກີ ານເລຸ່ ອນ ຫຼ ການແຕກ ເກດີ ຢຸ່ ູລະຫວຸ່ າງກາງ ຫຼ ໃນຂອບເຂດທຸ່ ີມກີ ານແຕກ ແລະ ການເລຸ່ ອນ (fracturing and sliding zone) ເປນຜົນຂອງແຜຸ່ ນຫນີ ທຸ່ ຖີ ກເຮດໃຫເ້ ລຸ່ ອນຂາດອອກຈາກ ກນ. ຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມແບຸ່ ງອອກໄດຕ້ າມຂະໜາດຂອງເມດກວດ ໂດຍເອີນ້ ວຸ່ າ “ຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມຂະໜາດໃຫຍຸ່ (megabreccia)” ຫາກມີຂະໜາດຫຼາຍກວຸ່ າ 0.5 ແມດ “ຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມຂະໜາດນອ້ ຍ (microbreccia)” ຫາກມເີ ມດກວດຫຸ່ ຽຼ ມນອ້ ຍກວຸ່ າ 2 ມລິ ແິ ມດ ແລະ ເອນີ້ “ຫີນກວດຫຸ່ ຽຼ ມ (breccia)” ເມຸ່ ອມຂີ ະໜາດເມດກວດ ລະຫວຸ່ າງ 2 ມລິ ແິ ມດ ເຖງິ 0.5 ແມດ (ຕາຕາລາງທີ 6.1) ການເກດີ ຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມເກດີ ໃນສະພາວະທຸ່ ີມອີ ຸນຫະພມູ ຕຸ່ າ ແລະ ຄວາມດນຕຸ່ າ ຫຼ ອາດຈະມຄີ ວາມດນຂອງຂອງແຫລວສູງ (high fluid pressure) ເຮດໃຫປ້ ະລມິ ານ ຂອງມວນຫນີ ເພຸ່ ີມຂນຶ້ (increase in rock volume) ຫາກພບົ ຊຸ່ ອງວຸ່ າງບຸ່ ງົ ບອກການແຕກ ແລະ ເລຸ່ ອນອອກ ຈາກກນຂອງເມດຫນີ ຫຼ ເມດແຮຸ່ ຊຸ່ ອງວຸ່ າງທຸ່ ີເກດີ ຂນຶ້ ຈາກການແຕກນນ້ ອາດຖກແຊກໂດຍມແີ ຮຸ່ ອຸ່ ນຕກົ ສະສມົ ຕວົ ໄດໃ້ ນພາຍຫງຼ ການພບົ ແຮຸ່ ໃໝຸ່ ແຊກ ທຸ່ ີເຊຸ່ ງິ ເປນຫກຼ ຖານບຸ່ ງົ ບອກເຖິງການມຊີ ຸ່ ອງວຸ່ າງທຸ່ ີເກດີ ຂນຶ້ ຂະນະເກດີ ການ ແຕກ ແລະ ເລຸ່ ອນພອ້ ມກບມຄີ ວາມດນນາ້ ເພຸ່ ີມເຂາົ້ ມາໃນລະຫວຸ່ າງການເລຸ່ ອນ ຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນອາດມຂີ ະບວນ ການເຮດໃຫແ້ ຕກອອກໄດອ້ ີກ ເອີນ້ ວຸ່ າ “breccia dike – ເບຣະເຊຸ່ ຍ ໄດ໊” ໃນລະນາບຂອງຮອຍແຕກໃນເບຣະ ເຊຸ່ ຍໄດ໊ ຈະບຸ່ ມຜີ ິວຮອຍເລຸ່ ອນ ຫຼ ຮອຍຖະໄລ (slickenside) ຫຼ ຮອຍຄດູ (slickenline). ຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມມລີ ກສະນະຄາ້ ຍຄກບຫີນກວດຫຸ່ ຽຼ ມຈາກຫນີ ຕະກອນ ເອີນ້ ວຸ່ າ “basal conglomerate – ເບ′ເຊຸ່ ີນ ເຄນີ ກລ′ເມເີ ຣດີ ” ຫຼ “sediment breccia – ເຊະ′ເດີເມນີ ເບຣະເຊຸ່ ຍ” ດຸ່ ງຮູບທີ 6.14 ວທິ ີສງເກດຄ basal conglomerate ຈະມເີ ສດເມດກວດຫຸ່ ຽຼ ມຂອງຫີນຕຸ່ າງຊະນິດປະປົນກນ, ສຸ່ ວນໃນບລເິ ວນກວດຫຸ່ ຼຽມ ຈະເປນກວດທຸ່ ີເກີດຈາກຫີນໃນບລເິ ວນຮອຍເລຸ່ ອນ ຖ້າເປນຮອຍເລຸ່ ອນໃນຫີນຊະນິດດຽວຈະມີກວດຫຸ່ ຽຼ ມຢຸ່ ູ ຊະນດິ ດຽວ ເປນຕນົ້ . 83

ຮູບທີ 6.13 (ກ) ຮູບຂອງຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມເນອ້ ຫຍາບ (crush or tectonic breccia) ຂອງເສດຫີນປູນທຸ່ ີມີ ການເຊຸ່ ອມປະສານ ແລະ ເກາະຕວົ ແໜນ້ ບຸ່ ມກີ ານຮຽງຕວົ ແລະ ການຄດຂະໜາດຂອງເສດຫນີ (ຂ) ຫີນກວດ ຫຸ່ ຽຼ ມຂອງເສດຫີນປນູ ເມດສດີ າ (micritic limestone clasts) ເຊຸ່ ອມປະສານດວ້ ຍສານແຄລຄລຽດ ໃນເຂດ ເທກທໜກິ ຂອງ Pyrenees Mountains, France (ຄ) ຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມ (tectonic breccia) ຂອງເສດ ຫີນອຸ່ ອນ (marble clasts) ສາຍແຮຸ່ ແຄລໄຊ້ ແລະ ເມດ ແຮຸ່ ເຊີເພນ ທີນ ຈາກບລິເວນ Apenine Mountains, Italy (ງ) ຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມຈາກການກະແທກ ຂອ ງອຸ ກາ ບາດ (impact breccia) ຈາກ Rochechouart Impact Crater, France [ຮູ ບ (ກ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ຮູ ບ (ຂ) - (ງ) ໂດຍ James St. John, Ohio State University, USA] 1.2.3.ແຄເທີຄລາໄຊ້ (Cataclasite) ແຄເທີຄລາໄຊ້ (cataclasite) ເປນຫນີ ແຂງທຸ່ ມີ ຂີ ະໜາດຂອງເມດເສດແຕກຫກລະຫວຸ່ າງ 0.1 ມນິ ລແິ ມດ ເຖງິ 10 ມລິ ລິ ແມດ (ຮູບທີ 6.15) ຖາ້ ນອ້ ຍກວຸ່ ານຈີ້ ະເອີນ້ ວຸ່ າ ເອນິ ເທຣີແຄເທີຄລາໄຊ້ (ultracataclasite) ໃນ ເນອ້ ຫນີ ຈະຢຶດກນແໜນ້ ແລະ ແຂງຫຼາຍ ເຊຸ່ ນ ແຄເທຄີ ລາໄຊທ້ ຸ່ ີພບົ ຈາກຫີນເດມີ ທຸ່ ເີ ປນຫນີ ແກຣເໜດີ ພບົ ເຟລດ ປານ ແລະ ຂວດ ແຕກປຸ່ ົນເປນເມດນອ້ ຍໆ ຮູບຫຸ່ ຼຽມ ແຄເທີຄລາໄຊເ້ ກດີ ໃນສະພາວະທຸ່ ີມີອຸນຫະພມູ ສູງ ແລະ ຄວາມດນສງູ ນນ້ ຄ ເກດີ ຂນຶ້ ທຸ່ ລີ ະດບເລກິ ເສດແຕກຫກ ແລະ ປຸ່ ນົ ເກາະຕວົ ກນແໜນ້ ກວຸ່ າຫນີ ກວດຫຸ່ ຽຼ ມໂດຍມີ ການເຊຸ່ ອມປະສານດວ້ ຍທາດລະລາຍຈາກນາ້ ຮອ້ ນ (hydrothermal) ຫຼ ແຮຸ່ ທຸ່ ເີ ກດີ ຈາກການແປສະພາບ ແຄເທີ ຄລໄຊຜ້ ຸຫຽ້ ນໄດນ້ ອ້ ຍ. ດຸ່ ງນນ້ , ຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ມີ ແີ ຄເທຄີ ລາໄຊຈ້ ຸ່ ງຶ ພບົ ໄດງ້ ຸ່າຍ. 84

ຮູບທີ 6.14 (ກ) ຫີນ basal conglomerate ຂອງຫນີ ຊຸດຫວ້ ຍຫີນລາດ ພບົ ເປນຮູບກວດຫຸ່ ຽຼ ມຂອງຫີນປນູ , ຫີນຊາຍແປ້ງ, ຫີນພູເຂາົ ໄຟ ມີເມດຂະໜາດແຕກຕຸ່ າງກນຄາ້ ຍກບຫີນກວດຫຸ່ ຼຽມໃນຮອຍເລຸ່ ອນເປນຫວຼ ງ ຫລາຍ (ຂ) ຫີນຕະກອນກວດຫຸ່ ຽຼ ມ (sediment breccia) ເປນເສດຕະກອນຂອງແຈດ໊ ເປີ (jasper) ແລະ ຫີນອຸ່ ນໆ [ຮູບ (ກ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ຮູບ (ຂ) ໂດຍ James St John, Ohio State University, USA] ຮູບທີ 6.15 (ກ) ຫີນແຄເທີຄລາໄຊຈ້ າກແຜຸ່ ນຫນີ ບາງ ສະແດງເສດແຕກຫກເປນເມດຂະໜາດທຸ່ ບີ ຸ່ ມກີ ານຮຽງ ຕວົ ຫຼ ການຄດຂະໜາດ (ຂ) ຫີນແຄເທີຄລາໄຊທ້ ຸ່ ຖີ ກບດົ ແລະ ເກາະຕົວກນ ຢຸ່ ູໃນເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ ແຂວງ ນຸ່ ານ ເມຸ່ ອທຸບຫນີ ແຕກເປນຜງົ ລະອຽດ ປະປົນເມດກວດ [ຮູບ (ກ) ໂດຍ Mark Jessell and Paul Bons, Monash University, ຮູບ (ຂ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ] 1.2.4. ມາຍເລີໄນ ້ (Mylonite) ນຍິ າຂອງມາຍເລີໄນປ້ ະຈບຸ ນຍງບຸ່ ເປນທຸ່ ຍີ ອມຮບກນທຸ່ ວົ ໄປ ຜທູ້ ຸ່ ີຕງ້ ຊຸ່ ຫນີ ນຄີ້ ນົ ທາອດິ ຄ Lapworth ຈາກ ການສຶກສາຫີນໃນບລິເວນ Moine thrust ໃນສະກອດເເລນ (Scotland) ນິຍາມຂອງມາຍເລີໄນຕ້ າມ Lapworth ຄ “ຫນີ ທຸ່ ີມເີ ມດລະອຽດ ມກີ ານຮຽງຕວົ ຂອງົ ແຮຸ່ ຫຼ ເສດຫີນເມດນອ້ ຍໆທຸ່ ີເກດີ ຈາກຜນົ ຂອງການບດົ ອດໃນເຂດຮອຍເລຸ່ ອນ (fine grained, laminated rock produced by extreme microbrecciation and milling of rock during movement on fault surface)” ຕຸ່ ມາມີຜູໃ້ ຫນ້ ຍິ າມໃໝຸ່ ວຸ່ າ “ມາຍເລີໄນຄ້ ຫີນໃດໜຸ່ ງຶ ທຸ່ ມີ ກີ ານຮຽງຕວົ ຂອງົ ເສດຫນີ ຫຼ ເມດຂະໜາດນອ້ ຍໆລະອຽດອນເປນຜນົ ຈາກຂະບວນການບົດ ອດ ລ ະ ຫ ວຸ່ າ ງ ກ າ ນ ເ ລຸ່ ອ ນ ( mylonite is any laminated rock in which the grain size has been reduced by any mechanism during the process of faulting)”. ເຖິງຢຸ່ າງໃດກຕາມ ນິຍາມຂອງມາຍເລີໄນທ້ ຸ່ ີຍອມຮບກນຫຼາຍ ຄ “ຫີນໃນຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີມີຫີນເນອ້ ເມດ (matrix) ສຸ່ ວນໃຫຍຸ່ ຖກເຮດໃຫປ້ ຸ່ ຽນລກສະນະແບບແພລດຕກິ ແຕຸ່ ອາດມຫີ ນີ ເນອ້ ເມດບາງສຸ່ ວນສະແດງການ 85

ປຸ່ ຽນລກສະນະແບບ ເປາະດ້ວຍການແຕກ (a fault rock in which the matrix has deformed by dominantly crystal - plastic mechanisms, even through more resistant grains may deform by cracking and breaking)” ຈາກນຍິ າມທຸ່ ກີ ຸ່ າວມາ ບຸ່ ວຸ່ າຈະເປນນຍິ າມຈາກ Lapworth ຜຕູ້ ງ້ ຊຸ່ ມາຍເລີໄນ້ ເປນນຍິ າມທຸ່ ກີ ຸ່ າວເຖງິ ການເກດີ (origin) ຫຼາຍກວຸ່ າການບນຍາຍລກສະນະຂອງຫີນ ຈາກທາມະຊາດ ຂອງຫີນຫຼ ແຮຸ່ ເມຸ່ ອຢຸ່ ໃູ ນສະພາວະອຸນຫະພມູ ແລະ ຄວາມດນຕຸ່ າງກນ ຫີນຫຼ ແຮຸ່ ມກີ ານປຸ່ ຽນລກສະນະບຸ່ ຄກນ. ດຸ່ ງນນ້ , ການທຸ່ ີຈະໃຊລ້ ກສະນະຂອງການເກດີ ໃນການບນຍາຍຫນີ ຈຸ່ ງຶ ເຮດໃຫໄ້ ດລ້ ກສະນະທຸ່ ີບຸ່ ຕາຍຕວົ ແລະ ການທຸ່ ີຕດສິນວຸ່ ານິຍາມໃດດີ ຫຼ ບຸ່ ດີ ຄວນພິຈາລະນາວຸ່ າຄານຍິ າມນນ້ ໆສາມາດບນຍາຍໄດສ້ ະເພາະເຈາະຈຸ່ ງົ ຕຸ່ ລກສະນະຂອງສຸ່ ງິ ນນ້ ໆໄດ້ ຫຼ ບຸ່ ເຊຸ່ ນ: ນຍິ າມຂອງແກຣເໜດີ ເມຸ່ ອອຸ່ ານນຍິ າມນນ້ ແລວ້ ຕອ້ ງຮູວ້ ຸ່ າເປນແກຣເໜີດ ນກທລະນວີ ດິ ຢາອຸ່ ນໆເມຸ່ ອໄດອ້ ຸ່ ານນຍິ າມກຸ່ ຕອ້ ງບອກເປນສຽງດຽວກນວຸ່ າເປນແກຣເໜດີ ສະແດງວຸ່ າ ນຍິ າມນນ້ ດີ ແລະ ເໝາະສມົ ແລະ ທຸ່ ີສາຄນອກີ ປະໜຸ່ ງຶ ຄ ນຍິ າມຄວນຕອ້ ງສນ້ , ກະທດຮດ ມສີ ະເພາະໃຈຄວາມສາຄນ. ດຸ່ ງນນ້ , ນຍິ າມຂອງມາຍເລີໄນ້ ທຸ່ ກີ ຸ່ າວມາທງສາມນຍິ າມ ຖວຸ່ າຍງບຸ່ ເໝາະສມົ ແຕຸ່ ກຍງບຸ່ ສາມາດຫານຍິ າມທຸ່ ີກະທດສະເພາະ ເຈາະຈຸ່ ງົ ສາລບມາຍເລີໄນໄ້ ດ້ ຮູບທີ 6.16 ສະແດງພຮູຕວົ ຢຸ່ າງຂອງມາຍເລີໄນ້ ທຸ່ ີປາກດົ ບລເິ ວນຫນີ ໂຜຸ່ . ຮູບທີ 6.16 (ກ) ມາຍເລີໄນ້ ພບົ ການຢດຂອງແຮຸ່ ຂວດເປນຮູບໄສກ້ ອກ (boudin) ແລະ ມກີ ານຮຽງຕວົ ແບບ ຮວິ້ ຂະໜານຕາມຮອຍການຕດ ພບົ ບລເິ ວນນາ້ ຕກົ ຕາດລານສາງ ແຂວງ ຕາກ (ຂ) ມາຍເລີໄນ້ ເກີດຈາກການ ເລຸ່ ອນໃນຫນີ ກວດມນົ (conglomerate) ພບົ ຮວິ້ ຂະໜານທຸ່ ີບຸ່ ງົ ບອກການເລຸ່ ອນ (ຄ) ແລະ (ງ) ມາຍເລີໄນມ້ ີ ລກສະນະການແຕກເປນເມດຂອງແຮຸ່ ເຟລດປານ ແລະ ການປຸ່ ຽນລກສະນະແບບແພລດຕກິ ຂອງແຮຸ່ ຂວດ ແລະ ມກີ ານຮຽງຕວົ ແບບົ ຮວິ້ ຂະໜານ ພບົ ໃນບລເິ ວນເໝອງຫີນເກຸ່ າົ ເມອງ ໜອງໃຫຍຸ່ ແຂວງ ຊນົ ບຸຣີ [ຮູບ (ກ), (ຄ) ແລະ (ງ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ຮູບ (ຂ) ຈາກ Fig.8 ໂດຍ Martinez, 2006] 1.2.5. ແທເຄີໄລທ້ ຽມ ຫຼ ຊູໂດແທເຄີໄລ້ (pseudotachylite) 86

ແທເຄີໄລທ້ ຽມ ຫຼ ຊູໂດແທເຄີໄລ້ (pseudotachylite) ໃນທາມະຊາດພບົ ຫນີ ຊະນດິ ນນີ້ ອ້ ຍຫາຼ ຍ ມກພບົ ໃນບລິເວນທຸ່ ີເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນໃນລະດບເລກິ tachylite (ແທເຄີໄລ)້ ເປນຊຸ່ ຂອງຫີນພູເຂາົ ໄຟເນອ້ ແກວ້ ທຸ່ ີມອີ ງົ ປະກອບຂອງບະຊ້ ເມຸ່ ອເຕມີ ຄາ “pseudo” ເຂາົ້ ທາງໜາ້ ເຊຸ່ ງິ ໝາຍຄວາມວຸ່ າ “ທຽມ ຫຼ ຮຽນແບບ” ດຸ່ ງນນ້ ຊໂູ ດ ແທເຄີໄລພ້ ບົ ຄາ້ ຍຄລກສະນະເປນເນອ້ ແກວ້ ແຕຸ່ ຄວາມຈງິ ບຸ່ ແມຸ່ ນເນອ້ ແກວ້ ທງໝດົ (ຮູບທີ 6.17) ເປນຫນີ ແຂງ ເນອ້ ລະອຽດຫາຼ ຍ ຫຼ ເປນເນອ້ ແກວ້ ບາງສຸ່ ວນເທຸ່ າົ ນນ້ , ອາດຈະມເີ ສດປຸ່ ນົ ຂອງເມດຫນີ ປະປົນຢຸ່ ູອີກດວ້ ຍ. ການທຸ່ ີ ພົບເນອ້ ແກວ້ ປະປົນເກດີ ຈາກການຕກົ ຜຶກຂອງແກວ້ ເຮດໃຫໄ້ ດເ້ ມດລະອຽດ ຊູໂດແທເຄີໄລພ້ ົບເປນສາຍແຮຸ່ ນອ້ ຍໆເຊຸ່ ງິ ໜາ້ ຈະເປນຜົນມາຈາກ ແຮຸ່ ບາງຕວົ ຫຼອມລະລາຍຂະນະເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນ ເຮດໃຫເ້ ກດີ ເປນສາຍແຮຸ່ . ເຖິງ ຢຸ່ າງໃດກຕາມ ຫາກພບົ ຊູໂດແທເຄີໄລທ້ ຸ່ ີມຄີ ວາມໜາຫາຼ ຍສະແດງວຸ່ າການເຄຸ່ ອນທຸ່ ຂີ ອງຮອຍເລຸ່ ອນຫຼາຍ ເນຸ່ ອງຈາກ ຊູໂດແທເຄີໄລ້ ເກດີ ຈາກອຸນຫະພູມ ແລະ ຄວາມດນທຸ່ ສີ ູງຫຼາຍ ພອ້ ມອດຕາການປຸ່ ຽນແປງຂອງຄວາມຄຽດສູງ. ດຸ່ ງ ນນ້ , ມກພບົ ໃນບລິເວນທຸ່ ີມແີ ຜຸ່ ນດນິ ໄຫວ ຫາກພບົ ຊູໂດແທເຄີໄລທ້ ຸ່ ີໜາຫາຼ ຍສະແດງວຸ່ າບລເິ ວນທຸ່ ີພບົ ນນ້ ເຄີຍ ເກດີ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຂະໜາດໃຫຍຸ່ ໃນລະດບເລກິ . ການຕກົ ກະແທກຂອງອຸກະບາດຂະໜາດໃຫຍຸ່ ໆ ສາມາດເຮດໃຫເ້ ກດີ ແທເຄີໄລທ້ ຽມໄດເ້ ຊຸ່ ນດຽວກນ ເພາະ ມຄີ ຸ່ າຂອງອດຕາການປຸ່ ຽນແປງຄວາມຄຽດສູງ ຫີນແຕກແບບແຂງ (ເປາະ) ພອ້ ມໆກບມອີ ຸນຫະພມູ ທຸ່ ີສງູ ເຮດໃຫມ້ ີ ແຮຸ່ ບາງຕວົ ຫຼອມແຫລວຕກົ ຜກຶ ໃໝຸ່ ແຊກສະສມົ ຕວົ ຕາມຮອຍແຕກ ພບົ ຮຸ່ ອງຮອຍຂອງການກະແທກ. 87

ຮູບທີ 6.17 ຫີນຊູໂດແທເຄີໄລ້ (pseudotachylite) (ກ) ພົບໃນຮອຍເລຸ່ ອນຂອງຫີນແອ໊ະໄພລ້ (aplite) ບລເິ ວນແມຸ່ ນາ້ ຂອງ ໃນເຂດ ເມອງ ປາກຊມົ ແຂວງ ເລີຍ (ຂ) (ຄ) ແລະ (ຈ) ຮູບຈາກແຜຸ່ ນຫີນບາງ (ງ) ພບົ ໃນ ເທເີ ບີໄດ໊ (turbidite) ທຸ່ ີວາງຕວົ ເໜອເມລານ (mélange) [ຮູບ (ກ) ໂດຍ ພຽງຕາ ສາດຮກ ຮູບ (ຂ) ແລະ (ງ) ຈາກ Figs. 3 and 5 ໂດຍ Ujie et al., 2007 ພາບ (ຄ) ແລະ (ຈ) ຈາກ Figs 5.5 and 5.6 ໂດຍ Passchier and Trouw, 2005] 1.3. ການເກດີ ແລະ ພດທະນາການຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (Brith and Growth of Faults) ຕົວການທຸ່ ີເຮດໃຫເ້ ກີດເກີດຮອຍເລຸ່ ອນຂອງຫີນໃນເປອກໂລກຄ ຄຸ່ າຄວາມແຕກຕຸ່ າງຄວາມເຄນ້ (differential stress) ທຸ່ ີມປີ ະລິມານຫຼາຍເກນີ ກວຸ່ າຄວາມແຂງແຮງຂອງຫີນທຸ່ ຈີ ະຮບໄວໄ້ ດ້ ການແຕກ ແລະ ເລຸ່ ອນຂອງຫີນມກຈະເລຸ່ ມີ ຈາກຮອຍແຕກນອ້ ຍໆຫຼາຍໆຮອຍເຊຸ່ ອມຕຸ່ ກນ ແລະ ພດທະນາເປນຮອຍແຕກຂະໜາດ ໃຫຍຸ່ ພອ້ ມທງແຜຸ່ ກວາ້ ງອອກໄປ ຫຼ ອາດຈະມກີ ານເລຸ່ ອນໄປຕາມຮອຍແຕກເດມີ , ຖາ້ ຫາກມຮີ ອຍແຕກເດມີ , ອາທິ ຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກຕດ ຫຼ ກະທງ້ ຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ມີ ຢີ ຸ່ ູເດີມ ເປນຕນົ້ ຮູບທີ 6.18 ສະແດງຮູບຕວົ ຢຸ່ າງພດທະນາ ການຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ພີ ົບຄຸ່ ອນຂາ້ ງຫຼາຍ ລວມທງຮູບພາບສະເກດສະແດງການພດທະນາການຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ ຮູບທີ 6.19 ສະແດງອກີ ຕວົ ຢຸ່ າງຂອງພດທະນາການຂອງຮອຍເລຸ່ ອນປກົ ກະຕທິ ຸ່ ີຈາກການສງເກດ ແລະ ການແປ ຄວາມໝາຍຂມ້ ູນຄນ້ ໄຊສ້ ະມກິ (seismic data) ແລະ ຮູບທີ 6.20 ສະແດງຄວາມສາພນກນແບບສມົ ຜົນເສນ້ ຊຸ່ ຂອງຄວາມຍາວຮອຍເລຸ່ ອນ (length, L) ແລະ ໄລຍະການເລຸ່ ອນ (displacement, D) ນນ້ ຄ Log Dmax = tan(������)L ເມຸ່ ອ ������ ຄ ຄຸ່ າຄວາມຊນ້ ຂອງເສນ້ ຊຸ່ ຂອງຄວາມສາພນໃນແກຣຟ. ເຮາົ ພບົ ໄລຍະການເລຸ່ ອນຕງ້ ແຕຸ່ ຕາເປຸ່ າົ ເບຸ່ ງິ ເຫນ ຈນົ ກະທງຫາຼ ຍກໂິ ລແມດ ເຊຸ່ ງິ ຖາ້ ຫາກແຜຸ່ ນຫີນໃນເປອກ ໂລກເລຸ່ ອນໄດຫ້ າຼ ຍກວຸ່ າ 1 ກໂິ ລແມດ ຄວນສະແດງວຸ່ າຈະຕອ້ ງມແີ ຮງຈານວນມະຫາສານກະທບົ ກບຫນີ ແລະ ແຮງ ນນ້ ມຂີ ະໜາດເທຸ່ າົ ໃດ. ຈາກຜົນການສກຶ ສາກຸ່ ຽວກບແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວພບົ ວຸ່ າ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຂະໜາດ MW = 6.5 - 6.9 ເກດີ ຈາກຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີມຄີ ວາມຍາວ 15 - 20 ກໂິ ລແມດ ມໄີ ລຍະການເລຸ່ ອນບຸ່ ເກນີ 1 ແມດ ແລະ ແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຂະໜາດໃຫຍຸ່ ທຸ່ ສີ ຸດ ເກດີ ຈາກຮອຍເລຸ່ ອນມໄີ ລຍະການເລຸ່ ອນຫາຼ ຍສຸດພຽງ 24 - 25 ແມດ ຄວນສະແດງວຸ່ າ ໄລຍະການເລຸ່ ອນ (offset) ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ພີ ບົ ຫຼາຍໆກໂິ ລແມດຄວນເກດີ ຈາກແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຫຼາຍຮອ້ ຍເທຸ່ ອທຸ່ ີ ເກດີ ຕຸ່ ເນຸ່ ອງກນ. ໝາຍເຫດ: ຂມ້ ູນແຜຸ່ ນດິນໄຫວທຸ່ ີໃຫຍຸ່ ທຸ່ ີສຸດ ມີຂະໜາດ MW = 9.5 ເກດີ ທຸ່ ີປະເທດຊລິ ີ ປີ ຄ.ສ. 1960 ໂດຍເກດີ ຈາກຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນຍາວກວຸ່ າ 1,000 ກໂິ ລແມດ ເລິກ 200 ກໂິ ລແມດ ມີໄລຍະການ ເລຸ່ ອນ 24 ແມດ ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນສຸມາດຕາ - ອນດາມນ ທຸ່ ີເຮດໃຫເ້ ກີດແຜຸ່ ນດິນໄຫວ ແລະ ຄນ້ ສຸນາມິ (Tsunami) ໃນວນທີ 26 ທນວາ 2547 ທຸ່ ີເຮດຄວາມເສຍຫາຍໃນພນ້ ທຸ່ ີຊາຍຝຸ່ ງອນດາມນຂອງປະເທດໄທ ແລະ ປະເທດອຸ່ ນໆມຂີ ະໜາດ MW = 9.0 ຮອຍເລຸ່ ອນນນ້ ມຄີ ວາມຍາວກວຸ່ າ 1,200 ກໂິ ລແມດ ເລກິ 38 ກໂິ ລ ແມດ ມໄີ ລຍະການເລຸ່ ອນ 9 - 10 ແມດ. 88

ຮູບທີ 6.18 (ກ) ຮູບພາບສະເກດການເຊຸ່ ອມຕຸ່ ກນຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີມລີ ກສະນະບດິ - ໂຄງ້ (ຂ) ຮູບຈາລອງ ຂອງການເກດີ ຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕທິ ຸ່ ີເກດີ ແບບຮອຍເລຸ່ ອນດຸ່ ຽວ ຈາກນນ້ ເຊຸ່ ອມຕດິ ກນ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກ Figures 8.38 and 8.40 ໂດຍ Fossen, 2010] ຮູບທີ 6.19 ຮູບພາບສະເກດພດທະນາການຂອງຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕຂິ ອງແອຸ່ ງທຸ່ ເີ ກດີ ຈາກສະພາບການຢດຂອງ ຫີນໃນແຜຸ່ ນເປອກໂລກົ (rift basin) ຈາກການສງເກດ ແລະ ການແປຄວາມໝາຍຂມ້ ູນຄນ້ ໄຊສ້ ມິກມີ ລກສະນະຄລາ້ ຍກບຮູບທຸ່ ີ 6.18 (ຂ) 89

ຮູບທີ 6.20 ແກຣຟສະແດງການເລຸ່ ອນສະສມົ ທຸ່ ີເກດີ ຈາກແຜຸ່ ນດນິ ໄຫວຈາລອງໃນແຕຸ່ ລະອອ້ ມ (repreated slip) ໄລຍະການເລຸ່ ອນ ແລະ ຄວາມຍາວ (length, L) ຈະເພຸ່ ີມຂນຶ້ ໃນແຕຸ່ ລະອອ້ ມ [ຮູບປບປຸງຕຸ່ ຈາກຈາກ Figure 8.36 ໂດຍ Fossen, 2010) 1.4. ລກສະນະການຍຸດຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (Termination of Faults) ການສິນ້ ສຸດຂອງຮອຍເລຸ່ ອນມລີ ກສະນະຄາ້ ຍກບກລະນີຂອງຮອຍແຍກ ຫຼ ຮອຍແຕກຕດເຊຸ່ ງິ ໄດເ້ ວາົ້ ມາ ແລວ້ ໃນບດົ ທີ 5 ໂດຍມລີ ະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ (fault plane) ແຜຸ່ ອອກຈາກຈດຸ ເລຸ່ ີມຕນົ້ ເປນຮູບວົງຮີ ດຸ່ ງສະແດງ ໃນຮູບທີ 6.5. 1.5. ນຍິ າມສາຄນທຸ່ ກີ ຸ່ ຽວຂອງກບຮອຍເລຸ່ ອນ ນຍິ າມທຸ່ ສີ າຄນ ແລະ ກຸ່ ຽວຂອ້ ງໃນການວເິ ຄາະການເລຸ່ ອນ ໄດແ້ ກຸ່ : 1) ຫນີ ພນ້ (foot wall): ຫນີ ສຸ່ ວນທຸ່ ີຢຸ່ ູໃຕຮ້ ອຍເລຸ່ ອນ (ຮູບທີ 6.21) 2) ຫີນເພດານ (hanging wall): ສຸ່ ວນທຸ່ ຢີ ຸ່ ູເທງິ ຮອຍເລຸ່ ອນ (ຮູບທີ 6.21) 3) ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ (fault plane): ຄ ພນ້ ທຸ່ ີຂອງການເລຸ່ ອນຕວົ ສາມາດວດ strike ແລະ dip ຂອງ ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນໄດ.້ 4) ໄລຍະຫຸ່ າງຂອງການເລຸ່ ອນຈງິ ຫຼ ຮອຍການເລຸ່ ອນຈງິ (actual slip ຫຼ ບາງທີເອີນ້ ວຸ່ າ true slip ຫຼ net slip): ຄ ໄລຍະຫຸ່ າງທຸ່ ີວດຈາກຈດຸ 2 ຈດຸ ທຸ່ ີເດີມເຄີຍຢຸ່ ູຕດິ ກນ ແຕຸ່ ຕຸ່ ມາເຄຸ່ ອນຫຸ່ າງຈາກກນເນຸ່ ອງຈາກເກດີ ການເລຸ່ ອນ ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.22. 5) ໄລຍະເລຸ່ ອນຮອຍລະດບ (strike slip): ຄ ໄລຍະເລຸ່ ອນວດເທງິ ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບ ຂອງລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ ຈດເປນອງົ ປະກອບສຸ່ ວນຫນຸ່ ງຶ ຂອງເວກເຕໄີ ລຍະເລຸ່ ອນຈງິ (ຮູບທີ 6.22). 6) ໄລຍະເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາ (dip slip): ໄລຍະເລຸ່ ອນວດເທງິ ລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາຂອງ ແຜຸ່ ນພຽງຮອຍເລຸ່ ອນຈດເປນອງົ ປະກອບສຸ່ ວນຫນຸ່ ງຶ ຂອງເວກເຕໄີ ລຍະເລຸ່ ອນແທຈ້ ງິ (ຮູບທີ 6.22). 7) ໄລຍະເລຸ່ ອນຮອຍດຸ່ ງິ ຊນ (throw – ໂທນ): ຄ ໄລຍະການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີວດຕາມຮອຍດຸ່ ງິ (vertical) ຈດ ເປນອງົ ປະກອບສຸ່ ວນຫນຸ່ ງຶ ຂອງເວກເຕີໄລຍະການເລຸ່ ອນ (vertical component of displacement vector) ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.22. 90

8) ໄລຍະເລຸ່ ອນຮອຍຮາບພຽງ (heave – ຮີຟ): ຄ ໄະຍະການເຄຸ່ ອນທຸ່ ວີ ດຕາມຮອຍພຽງ (horizontal) ຈດເປນອົງປະກອບສຸ່ ວນຫນຸ່ ງຶ ຂອງເວກເຕີໄລຍະການເລຸ່ ອນ (horizontal component of displacement vector) ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.22 9) ໄລຍະຫຸ່ າງການເລຸ່ ອນ ຫຼ ຮອຍການແຍກ (separation ຫຼ shift) ຄ ໄລຍະຫຸ່ າງທຸ່ ໄີ ດຈ້ າກອງົ ປະກອບ ຂອງໄລຍະການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີ ວດຕາມຮອຍດຸ່ ິງ ແລະ ໄລຍະການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີວດຕາມຮອຍຮາບ ດຸ່ ງສະແດງໃນຮູບທີ 6.22. ຮູບທີ 6.21 ການພຈິ າລະນາຫນີ ພນ້ (footwall) ແລະ ຫນີ ເພດານ (hanging wall) ໃນຮອຍເລຸ່ ອນ ໃຫພ້ ິຈາລະນາໂດຍໃຊຕ້ ວົ ຄູນທຸ່ ີຢຸ່ ູໃນອຸໂມງ ຫາກຫີນຢຸ່ ູເທິງຫວົ ເອນີ້ ວຸ່ າ ຫີນເພດານ ຫາກຢຸ່ ູທຸ່ ີຕີນເອີນ້ ວຸ່ າ ຫີນ ພນ້ . 91

ຮູບທີ 6.22 ລກສະນະຂອງການເລຸ່ ອນ (ກ) ສະແດງນຍິ າມຂອງຄາວຸ່ າຮອຍການເລຸ່ ອນ (slip) ທຸ່ ເີ ຊຸ່ ງິ ຢຸ່ ູເທງິ ລະ ນາບການເລຸ່ ອນ (fault plane) (ຂ) ສະແດງນຍິ າມຂອງຄາວຸ່ າ ຮອຍການແຍກ (separation) ທຸ່ ເີ ຊຸ່ ງິ ຢຸ່ ູເທິງ ລະນາບສມົ ມຸດຕງ້ ສາກກບລະນາບການເລຸ່ ອນ ໝາຍເຫດ: ຄາວຸ່ າ “fault” ມາຈາກສບທາງເໝອງແຮຸ່ (mining term) ໃນຊຸ່ ວງສດຕະວດທີ 18 ໂດຍເປນ ຄາທຸ່ ີເອນີ້ ການເລຸ່ ອນຂອງຊນ້ ຖຸ່ ານ ຄາວຸ່ າ “hanging wall – ແຮ′ງຸ່ງິ ວອນ” ແລະ “footwall – ຟຸດ′ວອນ” ກມາ ຈາກສບທາງເໝອງແຮຸ່ ເຊຸ່ ນດຽວກນ ໂດຍໃຊເ້ ອີນ້ ຫີນທຸ່ ີຢຸ່ ູເທງິ ຫວົ ຂອງຄນົ ທຸ່ ີຢຸ່ ູໃນອຸໂມງໃນຮອຍເລຸ່ ອນວຸ່ າເປນ “hanging wall” ການວເິ ຄາະຂອງໂຄງສາ້ ງຮອຍເລຸ່ ອນແບບຄເິ ນີແມຖິກ ຈະເປນການບນຍາຍລກສະນະຕຸ່ ໄປນີຂ້ ອງຮອຍ ເລຸ່ ອນ 1) ທດິ ທາງຂອງການເລຸ່ ອນ (direction of displacement) 2) ນຍການເລຸ່ ອນ (sense of displacement) 3)ໄລຍະທາງການເລຸ່ ອນ (magnitude of displacement) ນນ້ ຄ ການບອກການເລຸ່ ອນທຸ່ ີ (translation) ດຸ່ ງທຸ່ ໄີ ດກ້ ຸ່ າວມາແລວ້ ໃນບດົ ທີ 2 ຮອຍການເລຸ່ ອນເປນໄລ ຍະຈງິ (true slip) ຂອງການເຄຸ່ ອນທຸ່ ີໄປຕາມລະນາບຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (fault plane) ຖາ້ ບຸ່ ພບົ ຮອຍການເລຸ່ ອນ ຈງິ (true slip) ຈະໃຊຮ້ ອຍການແຍກ (separation) ແທນ ເພາະຮອຍການແຍກຂອງຊນ້ ຫີນຈະເປນໄລຍະປາ ກດົ (actual separation) ຂອງການເລຸ່ ອນທຸ່ ຂີ ອງແຜຸ່ ນຫີນທຸ່ ີເລຸ່ ອນຫຸ່ າງຈາກກນສອງເບອ້ ງ. 2. ການເອນີ້ ຊຸ່ ຮອຍເລຸ່ ອນ (Fault Nomenclature) ກາຣເອນີ້ ຊຸ່ ຮອຍເລຸ່ ອນຈາແນກອອກໄດເ້ ປນ 3 ກຸ່ ຸມໃຫຍຸ່ ໆ ຄ: 1) ເອນີ້ ຊຸ່ ຕາມຮູບຊງົ ສນຖານຂອງຮອຍເລຸ່ ອນ (fault geometry nomenclature): ຫຼ ອີກຊຸ່ ໜຸ່ ງຶ ຄ ເອີນ້ ຊຸ່ ໂ ດ ຍ ໃ ຊ້ກ າ ນ ພິ ຈ າ ລ ະ ນ າ ລ ກ ສ ະ ນ ະ ຫິນ ພ້ນ ແ ລ ະ ຫີ ນ ເ ພ ດ າ ນ ( hanging wall and footwall nomennclature) 2 ) ເ ອີ້ນ ຊຸ່ ໂ ດ ຍ ພິ ຈ າ ລ ະ ນ າ ໄ ລ ຍ ະ ກ າ ນ ເ ລຸ່ ອ ນ ( slip and separation nomennclature classifications): ແບຸ່ ງເປນ 2 ກຸ່ ຸມຍຸ່ ອຍ ຄ ເອີນ້ ຊຸ່ ໂດຍພິຈາລະນາຈາກກົດສລບິ (slip nomennclature) ແລະ ເອນີ້ ຊຸ່ ໂດຍພຈິ າລະນາຈາກເຊະເພເີ ຣເຊນີ (separation nomennclature) 3) ເອີນ້ ຊຸ່ ຕາມທິດທາງຂອງແຮງກະທົບ (stress direction nomennclature) ຫຼ ອີກຊຸ່ ໜຸ່ ງຶ ຄ ການ ເອນີ້ ຊຸ່ ຮອຍເລຸ່ ອນຕາມແອນເດີເຊນີ (Anderson’s fault nomennclatur) 2.1. ການເອນີ້ ຊຸ່ ໂດຍພຈິ າລະນາລກສະນະຫນິ ພນ້ ແລະ ຫນີ ເພດານ (Hanging Wall and Footwall Nomenclature) ການເອນີ້ ຊຸ່ ໂດຍພຈິ າລະນາລກສະນະຫນີ ພນ້ ແລະ ຫີນເພດານ ເປນການຈາແນກຕາມຮູບຊງົ ສນຖານຂອງ ຮອຍເລຸ່ ອນ ຈາແນກໄດ້ 3 ຊະນດິ (ຮູບທີ 6.23) ໄດແ້ ກຸ່ : 1) ຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕິ (normal fault): ທຸ່ ີເຊຸ່ ງິ ຫີນເພດານເລຸ່ ອນລງົ ເມຸ່ ອທຽບກບຫີນພນ້ 2) ຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນ (reverse fault): ທຸ່ ເີ ຊຸ່ ງິ ຫນີ ເພດານເລຸ່ ອນຂນຶ້ ເມຸ່ ອທຽບກບຫີນພນ້ 92

3) ຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບ (strike - slip fault): ທຸ່ ເີ ຊຸ່ ງິ ຫນີ ເພດານເລຸ່ ອນຂະໜານກບຮອຍລະດບ (strike) ຂອງລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ ແລະ ໃນກລະນທີ ຸ່ ີຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນມມີ ມູ ຫວາ (dip) ຂອງລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ ມູມຕຸ່ າກວຸ່ າ 30° ເອນີ້ ວຸ່ າ ຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນມູມຕຸ່ າ (thrust fault). ໃນກລະນີທຸ່ ີພົບລະນາບຂອງຮອຍເລຸ່ ອນເປນຖານໂຄງ້ ອາດຈະມກີ ານເພຸ່ ີມຄາຂະຫຍາຍເປນ listric normal fault ຫຼ listric reverse fault ເປນຕົນ້ ຫຼ ໃນກລະນທີ ຸ່ ີພົບລະນາບຂອງຮອຍເລຸ່ ອນທຸ່ ີມີມູມຫວາ ຫຼາຍກວຸ່ າ 45° ອາດຈະເພຸ່ ີມຄາຂະຫຍາຍເປນ high - angle normal fault ຫຼ ຫາກມມີ ູມຫວານອ້ ຍກວຸ່ າ 45° ຈະເພຸ່ ີມຄາຂະຫຍາຍເປນ low - angle normal fault ເປນຕນົ້ . ທານອງດຽວກບຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບ ຫາກພບົ ການເລຸ່ ອນແບບຂວາໄປຊາ້ ຍ ອາດຈະເພຸ່ ມີ ຄາະຫຍາຍເປນ right - latteral (dextral) strike - slip fault ເປນຕນົ້ . ຮູບທີ 6.23 ຮອຍເລຸ່ ອນປົກກະຕິ (normal fault) ຮອຍເລຸ່ ອນຍອ້ ນ (reverse fault) ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນ ຕາມຮອຍລະດບ (strike - slip fault) ຕາມຊະນດິ ຂອງຮອຍເລຸ່ ອນຕາມການເອີນ້ ຊຸ່ ໂດຍພຈິ າລະນາລກສະນະ ຫນິ ພນ້ ແລະ ຫນີ ເພດານ ແລະ ສະພາບສເຕຣເີ ອີເນດ ສະແດງລະນາບ ແລະ ທດິ ທາງການເລຸ່ ອນ 2.2. ການເອນີ້ ຊຸ່ ພຈິ າລະນາໄລຍະການເລຸ່ ອນ (Slip and Separation Nomenclature) 2.2.1. ການເອີ້ນຊຸ່ ໂດຍໃຊສ້ ລິບ (Slip Nomenclature) ການເອີນ້ ຊຸ່ ຮອຍເລຸ່ ອນໂດຍໃຊສ້ ລບິ (slip) ຫຼ ໄລຍະການເລຸ່ ອນທຸ່ ີປາກດົ ເທິງລະນາບຮອຍເລຸ່ ອນ (slip on fault plane) ແບຸ່ ງອອກໄດເ້ ປນກຸ່ ຸມ 4 ກຸ່ ຸມຍຸ່ ອຍ ດຸ່ ງນ:ີ້ 1) ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍລະດບ (strike - slip fault) 2) ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມມູ ຫວາ (dip - slip fault) 3) ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍສຽງ (oblique - slip fault) 4) ຮອຍເລຸ່ ອນໝນູ (rotational fault) ຮອຍເລຸ່ ອນທງສຸ່ ຊີ ະນດິ ຈະແບຸ່ ງຍຸ່ ອຍໆ ຕຸ່ ໄປອກີ ເພຸ່ ອການບນຍາຍເກດີ ລກສະນະໄດງ້ ຸ່າຍ ການແບຸ່ ງຍຸ່ ອຍໆ ສະແດງໃນຮູບທີ 6.24 ເຊຸ່ ນ: ຫາກເປນການເລຸ່ ອນຮອຍມມູ ຫວາ ຈະແບຸ່ ງຍຸ່ ອຍລງົ ໄປເປນ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມ ຫວາປົກກະຕິ (dip - slip normal fault) ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາຍອ້ ນ (dip - slip thrust fault) ຫາກເປນການເລຸ່ ອນຕາມຮອຍສຽງກຈະໄດເ້ ປນ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍສຽງປົກກະຕໄິ ປທາງຊາ້ ຍ ຫຼ ຂວາ (oblique - 93

slip left - (or right) handed normal fault) ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍສຽງຍ້ອນໄປທາງຊ້າຍ ຫຼ ຂວາ (oblique - slip left - (or right) handed reverse fault) ສາລບຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບ ແບຸ່ ງຍຸ່ ອຍໆ ເປນຮອຍເລຸ່ ອນຕາມຮອຍລະດບໄປທາງຊາ້ ຍ (left (sinistral) strike - slip fault) ແລະ ຮອຍເລຸ່ ອນຕາມ ຮອຍລະດບໄປດາ້ ນຂວາ (right (dextral) strike - slip fault) ສາມາດແຍກຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມມູ ຫວາຍ້ອນ ມມູ ຕຸ່ າ (thrust - slip fault) ອອກຈາກຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາຍອ້ ນ (reverse - slip fault) ໄດໂ້ ດຍຮອຍ ເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາຍອ້ ນມູມຕຸ່ າ ມີມູມນອ້ ຍກວຸ່ າ 45° ຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາປົກກະຕິ (normal - slip fault) ທຸ່ ີມີມູມນອ້ ຍກວຸ່ າ 45° ຈະເອີນ້ ວຸ່ າຮອຍເລຸ່ ອນຮອຍມູມຫວາປົກກະຕິມູມຕຸ່ າ (law - angle normal slip fault) ການຈາແນກຮອຍເລຸ່ ອນໂດຍໃຊສ້ ລບິ ຫຼ ຮອຍການເລຸ່ ອນນີ້ ຈະບຸ່ ມບີ ນຫາໃດໆ, ຫາກມລີ ະນາບ ຮອຍເລຸ່ ອນ ແລະ ຊນ້ ຫີນທຸ່ ີບຸ່ ງົ ບອກໄລຍະການເລຸ່ ອນປາກດົ ຊດເຈນ ແຕຸ່ ຫາກມກີ ານຂາດຫາຍໄປຈາກການຜຸຫຽ້ ນ ຫຼ ປາກດົ ບຸ່ ຊດເຈນຂອງລະນາບການເລຸ່ ອນ ແລະ ຊນ້ ຫນີ ທຸ່ ບີ ຸ່ ງົ ບອກໄລຍະການເລຸ່ ອນ ອາດຈະເອີນ້ ຊຸ່ ຮອຍເລຸ່ ອນ ຜິດໄດ້ ເຊຸ່ ງິ ໃນສະໜາມມກປາກດົ ບຸ່ ຊດເຈນ. 94