Серік Қалиев Ақын жолы

RKblH ЖОЛЫ(3 ^ ^ ^ CepiK /(АЛИЕВ Эркашан атсын десен кулш тацьщ, Алган жен акикаттыц бш п зацын. Сыбырлап саган айткан сырдьщ бэр! Аманат екещцгш умытпагын. Bcipece epiHHin купиясын Журектщ TepeniHe кулыптагын. Сыр багып жарыньщ кез карасынан, Уйренген жанньщ дэшм багы ашылар. Алладан сон, жарыныц ырзалыгын Шыгармау керек эйел санасынан. Ерщмен кол устассац, кунэларыц Тогшер саусактарыц арасынан. Аруга ана деген белек eciM. Жалгастыр эз эжелер енегесш. Каншалык куйеущд1 куанта алсац, Соншалык махаббатка беленесщ Жарьщньщ жакындарын жаксы керсен, Уйщнщ кещтесщ KepereciH. Мунтаздай таза болсац жаны арайлы, Басьщды барша хальщ багалайды. Нас деген адамдар да, таза болган Уйлерд1 рахаттана аралайды. Ен лас адамдар да, салактардьщ Колынан ас iuiyfli каламайды. Тарихтьщ жацартатын жаркын бетш, Кебейт сен Пайгамбардьщ мэрт умбетш. Немере балдан тэтп сыйлап турсан, Аямас ата-енен де бар курметщ. 50

--------------------------------- С ерЫ К А Л И Е В RKblH ЖОЛЫ Теркшщ мен кайынжурт арасында Сол болар сен салатын алтын Kenip. Kici емес Kici артынан жамандаган. Талайлар жамандауга маман болган. Адамдар жайлы жаксы ойлаганньщ, Fайбаттан тЫ эркашан аман калган. 03iHin MiHiMeHeH курескендер 03reHiH кемннлшн коре алмаган. Жаксы бол журты y u iiH жаны ауырган, Тшекшщ табылатын эр ауылдан. Абай бол Кудай коскан косагьщнан 0зщд1 артыгырак санауьщнан. Жетеещ бар бакытка, ер калауын 0зщ нщ бшк койсац калауыцнан. 51

RKblH ЖОЛЫС в о CepiK КАЛИЕВ_____________________ < = - 3 * 0 ¥ЛГА еСИЕТ «Уйленген адам - ол 6ip жанныц оз гумырын сент тапсырган сет м ш ц ueci». (Ел аузынан) Баглан досымныц бачасы Асцар цурдастарын цонац- ца шацырса, олардыц ешцайсысы «барамыз, не бар- маймыз» деп, нацты жауап айта алмайды. Сосын, ол цурдастарыныц эйелдерте хабарласса, олар еищандай «ойланайьщ, ацылдасайьщ» демей-ац келшмдерЫ цолма- цол 6epedi... ...Мацсат деген т ш : «Уйленгенде эйел1ме: «Менщ туыстарымнан да, езщнщ туыстарыцнан да, dpi до- старымнан да маган eiux'iMdi жамандамайсыц» деп ескерткенмт» дегенде, тац цалдым... Шыркалып 6iTin бойдактык жайлы сонгы энщ, Отагасыньщ бейнесш бупн сомдадын,. Куттыктап кеп тур алые та жакын агайын, Кольща ceHin бак кусы келш конганын. Салт басты, сабау камшылы дэурен кешн кап, Сырласьщ табылып, 6ip басьщ екеу болганын. Сейлесен оган тэтпсш арна сезщнщ. Сактай бш оны карашыгындай козщнщ. EpiM деп саган тагды ры н ceHin тапсы рган, Bip уйдщ гулш аманатым деп сезшгш. Шуактай жылы, ж1бектей жумсак бол оган. Аяла оны махаббатыцмен ак, адал. 52

_____________________Cepiw « АЛИЕВ ^ ^ YnGipen кана журщдер журтка улп боп, ПКЫН жолы Кызьщсын api кызгансын керген эр адам. Самал боп сушп, ебектеп желдей епкесш, Кулпыртар жанын курметщ оган кеп болсын. ¥найын оган, угайын оны деп ж урт, Жубайьщ 6ipaK, кудайын болып кетпесш! Сез1мщд1 жаулап, сешмщд1 cepiK еткесш, Эсершш эйел элаздш оган жетпесш! Ата-ана, бауыр, карындасьща ренжш, Онашада саган айтпайтын болсын екпесш! Басне болдьщ кешеп журген бала емес. Демейд1 OMip басьщнан сипап: «Маладес!» Эулетке лайык саясат деген болады, Жануя багу - жалакы табу гана емес! Байкасан кейб1р ерлерде жетпей даналык, Бала боп 03 i, эйелш алар ана кып. Шырылдап журер езшдш niKip ойы жок, Эйел1 сызган шецберден шыкпай камалып. Осындай боп т у р б1здеп 6 y r i H осал жай. Шошимын кейб1р шалдарды Kepin шошанбай. ¥лт камын жейтш улылык сипат жогалып, Пайдасы калды кара басынан аса алмай. EpKiHcin кетпе той десе козып делебен, Ynri етш айтар артыцда калсын енегец. Bip гана ем!р бергенде Кудай эуелде, Рахатта журсш, ойнасын-кулсш демеген! 53

RKblH ЖОЛЫ CeP 'lK КАЛИЕВ Мацызды ic болды от басын бупн курганыц. Кебейту керек Алланыц адал кулдарын. Шыгарма естен езщд1 ecipreH Отанныц Тагдыры еенщ колыца карап турганын! ОЦТУСТ1К «Мен шымкентт 'ш еместн. Маган цазацтыц цай ай- магы болса да бвтен емес, бэрт де жацсы корем. Бэр/ де м ент !» Тулюбас пен Турккгган аралыгын, Жатыр жайлап казагым каракурым. Казыналы Каратау - казагымнын Карашыгы секшд1 жанарыныц. Ощустжтщ байкасац адамынан, Ecin турар жылылык кабагынан. Жумсарады журеп, Кызыл кумнын Кызуы еткен сайын табанынан. Оцтуст1г1м - Отырар, Ордабасым, Тьщдайсыц да тарихын толганасыц. Eri3 еткен Аксу мен Жабагылын, Тен1з еткен шалкыган Шардарасын. Оцтуеппм - гажайып елке нагыз. Осында туылган кеп ертек, аныз. Каратау таулардыц ец кариясы, Атага «эцпме айт!» деп колкаланыз. 54

________________________ CepiK КАДИЕВ с > ^ 0 Алыстау карацызшы ат басынан. Курметпн туспес Шымкент тактасынан. Ауырды каласацыз - коргасын мол, Жецщщ1здесещз - мактасы бар. Шабдалы, opiK, мешз, кауын карбыз... RK,blH ЖОЛЫ Шырынын канып imiceH ауылданбыз. Шаттыгы шартарапка шашу болган, Жаксыны жатсынбаган бауырлармыз. АТАДАН Ж А ^С Ы ¥ Л ТУСА... К,аз1рг1 цазацтар да балаларын внер-бшш уйренетт оку орындарынан zopi бастъщ болатын, жемцорльщ пен парацорлыща ыцгайлы оцу орындарына суйрелеп, сон- дай цызметтерге тыцпалап жургент квресщ. Бул нет ohdipedi? K^aiipzi ата-аналардыц взтщ взегт жарып шыщан перзенттщ рухани байлыгынан, адамгерштт, ар-уяты цандай болганынан aepi, цызмепп мен турмыс дэрежес1 кобпрек ойландыратыны бадырайып Kopinin турады. Kepin журсщ кун сайын Ke3i барьщ - Эрк1м теке санайды ез лагын. ¥л-кызынды кутыртып, желктчрсен, Абыройдан оп-оцай ажырауыц. Багалайды 6ipeynep бакытты арзан, Тэрбие артык жауЬар, жакуттардан. Дзу1рлед1м деп журген талай «дэудщ», Балалары балшыкка батып калган. 55

ПКЫН жолы СерЫКАЛИЕВ_____________________ с ^ З О Ойсыз улга той кылып елден ерек, К е л к сыйлап, уй сыйлап ен керемет, Баласын ез колымен бузып алып, Бармак т1степ боздаган пенделер кеп. Жемкорлыктан 1здей ме нэЫпп журт? Бала ocipflk мансапка гашык кылып. Асап жейтш жумыска жайгастырдык, Колдан келсе коныштан басып турып. Кырдан кашкан кулар кеп ойдан кашкан. Кдкпаларын сауьщ пен сайранга ашкан. Кулкынына кул болган ондай жастар Отанын да сата алар ойланбастан. Ойлауы осал огылан орга кулар. Бул 6ip улкен такырып толгагы бар: Баланы тэрбиелеу - бескте емес, Оган ана тандаудан колга алынар. Бупн 6ipey артьщша атак алар, Ертен, 6ipaK, екйпп, капаланар - Кюшкке уйретпей перзенттерщ, KiciMcyre уйреткен ата-аналар... 09.04.2018 жыл.

Cepiк «АЛИЕВ ПКЫН жолы ¥М Ы ТП А И ЬЩ .„ «Кецпейтдщ iuimde кен жатады, тарпешлдщ шйн- де mac жатады» Калып кеткен кепм жок еш адамда, Калып кетсе кайтешн, еш алам ба? Ашуым жок канымда кайнап жаткан, Асуым кеп болган сон асар алда. Адамньщ тунык болса жан элем1, KepiHep оган журттын 6spi эдемг Дауласпай да, жауласпай мацайыммен, Дуниеден тыныш етсем жарар едг Беринп алып-ушпа сез1мдерге, Кдраган кездер1м кеп кез!м жерге. Б1реуден сез е с т п жатсам кейде, Бшемш кшэ барын ез1мнен де. 0м1рде кездер1м кеп жаза баскан, Кещлден кектем кеппп, маза кашкан. Ецсем 6ip езшгенде ес жия алмай, Колдау керд1м п ейш таза достан. Шырылдап шын журсе егер «Алашым!» деп, Ешюмнщ абыройына таласым жок. Басталар барльщ бэле, ойласа адам: «Баскалар маган гана карасын!» деп. Eperic, егестерде тук утпаган, Ертенп ем1ршен yMiTTi адам. Сез1м1н акылына багындырар, 03iHin к1м екенш умытпаган... 57

RKblH ЖОЛЫ(—- Cepi K /(АЛИЕВ____________________ АУЫЗБ1РЛ1К Eh жер'т'пдщ кецдтн айтцанда: «Алтай-Атырау арасын атты адам алты ай журедИ» деп ауызымыз- ды толтырып сойлеймп гой. Eipay, 6ip кезде бабала- ры.мыз жайлаган олке будан элдецайда кец болган. Сол ¥лы даланыц билт н бабаларымыздын, цолынан 6ip кезде жаулары тартып алды. К,алай? Арамызга ipim/d салып, алауыздыц тудыру арцылы. Сексеутмен сексеушдг урып сындыргандай, бipi.uгзд/-dipш 'т е айдап салды. Абай атамыздыц «Eipindi, цазац, oipiij дос кормесец icmiu 6dpi бос!» деген свзш жш цайталап журу1м'п керек. К^араеа ат басынан оза душпан, Куншшдщ кере алмайды кез1 алыстан, Жлпттер, туган жерге туьщды тж, Бш 6ipaK, туган жерщ - Казакстан. Алатау, Атырау да, Арка да емес, Б1ртутае болеан Иен тарка демес. Ж уреп бар казакка б1рдей соккан, Дагдарыста калмайды даркан ел еш. Буй per i бура тартып, толкыгандар, Кетед1 болшген сон ерю колдан, Рушыл, жершш болып калыптасар, Журекте мансапкорлык дерт1 бар жан. Отаншыл бол - кеуденде от бар болса, Ортада жур оцаш а кап калганша, Болшу мен ботендж калагандар, Болшектене беред1 жок болганша. 58

_____________ СерЫКАЛИЕВ пкын ЖОЛЫ 0М1РГЕ 0КПЕЛ1ЛЕР Жасырац кез1м1зде оцуга тусе алмай цалган абиту- риенттер «Бэрте жауап 6epin турсам да кулатып ж1- бердг...» деп келетт. Сол ауру эл1 де бар. Tinmi асцынып тур ма деп цаламын. Талабы тез цайтып, тауы оцай шагылып цалатын, шала царпылган кшздей, бос белбеу, бота т\\рсекжастар «цолдаушымызжоц, бэртщ тамыр- танысы бар» деп шгер'1 умтылмайтындыгы мет цат- ты ойландырады. Eip цараганда рас болып кортгенмен, бул - нагыз emipiK. К,аз1р нарыц заманы. Эркгмнщ жеке Myddeci озте жацын. Ешкшге цабтетслз цызметкер ке­ рек емес, дарынды маман тапшы. Озмамандыгын, кэЫбпн жацсы мецгерген адамныц цашан да цад'\\р'\\ жогары. Оны жумыс беруштер цолдарына шырац алып таппай жур. Жацсы бастаманы ауызша гана цолдайтындарга ашуланып жургенде, аузымен шалатындарды корт, не айтарыцды бшмей цалатын кездер де болады екен... 0pin жур-ау G M ip re екпелшер, Куз соцындай кepeдi кектемш ел. Басшынын, 6api жаман, ал, ездер1, Судан таза, суттен ак шеттершен. Алтын деген асылы Kyiviic шыгып, Шекесш жургендер кеп тырыстырып. Уйленуге ж1пттер кыз таппайды, Бойдак кызга жок екен дурыс жйтг! Жасайтын жоктан барды, бардан балды, Адамдар осы куш арман болды. Бшер1м - б1здер сурген eMip мынау Нэпакасыз калдырмас карманганды. 59

RKblH ЖОЛЫ CePiK КЛЛИЕВ Б1Р1 КЕМ ДУНИЕ 0м1рде кызьщ деген кеп екен гой, EeipTKi дегеш щ з шоп екен гой. Шарк урып адам канша 1здесе де, Дуниеде бутш бакыт жок екен гой. Баласьщ, тез есешп кете алмайсьщ, Bip аттап жиырма жылды ете алмайсьщ. Келген сон кемелще, сэби шакты Ансайсьщ, армандайсьщ, жете алмайсьщ. Бурынгы кателерд1 кайталайсын, Бшсен де кей нэрсеш айта алмайсьщ. Царайлап журген ©3in 6ip кабактьщ, Астында не жатканын байкамайсыц. Болмасан езще-езщ ете бекем, Жарьщ да жаньщдагы бетен екен. Алысты жакындатам деп жургенде, Алыстап жакындарьщ кетед1 екен. Акыльщ байлык куып айныгасын, Bip куш денсаульщтан айрыласьщ. Содан сон сол байлыкты судай шашып, Саулыгьщ кайтара алмай кайгырасьщ. Устшде кара жердщ тербелесщ, Астына Tycin 6ip кун жерленесщ Байлыгьщ етер сенен баска колга, Ece6iH аюретте сен бересщ 60

сво . С ерш «А Л И Е В <Г_ ^ С ^ '~ ) Жен бшер ага керек эр яаптке, 0M ipre талпыныссыз мэн Kipin пе? Уакытым 6ip келед1 деп жургенде, Уакытьщ кетуде етш мэщ ш кке. Тагдырга б1рде кенш, б1рде кенбей, RKblH ЖОЛЫ Ум гг кып кеп нэрсеге улгерердей, Ешкашан елмейтшдей еуреен де eMip, втесщ ем 1рд1 еш сурмегендей... |§ ||| 61

CepiK КАЛЯЕВ оЭ О 0М 1Р-0К1Н1Ш RKblH ЖОЛЫ 0Mip деген еюшш кабат-кабат, Кателжтер ж 1берген агат карап. У ш кендей боламын кейб1р кезде, Кунделпш кецщцщ парактап ап... 0Mip деген еюшш жанды ертеген, Сыргып тускен сэттер1м терден темен... Астац-кестен болады iu iK i эле\\пм, Караеуык, жел, несер... эрденкелер... 0Mip деген еюшш мелтшдеген... П1спеген шиюекпе екем ол кунде мен... Кекжнектен кез!мд1 api асырсам, Шерл1 кушм кеп екен шертшмеген... 62

Cep'iK «А Л И Е В П^ЫН ЖОЛЫ BIP КЕЛ1НШЕК: ...bip цыз взi бай, о й супу, e3i жомарт болган жтттщ mepeciH армандапты. Сондай 6ip адам 6ip куш муныц естн цагатын шыгар деп узац Kymedi. Bip куш оныц ест цагылыпты. Куанып кеткен цыз жуглрт барып, eciKmi ашып цалса... пошташы муныц алгаищы зейнетацысын жеп тур екен... Окшшке орай, бтд'ш, елде сондай жаг- дайга душар болган цыздар оте коп. Ниетш тузеп, мац- сатын аныцтап алмаудыц соцы ею дуниелЫ окшшке алып барып жатса, взтен басца Ki.udi ктэлайды? M eH i 6 ip келшшек туган кунте шацырды. Мен барма- дым. BipaK, сол тстщ атынан олец жаздым. Бупн мен1 алдайды, жубатады: «Атады, деп, бакыттьщ куба таны!» Шампан ашып, шаттанып, шапалактап, Калжыратып тесекке кулатады. Кушактап ап кулаймын жастыгымды. EciMe алып бакытка мае кушмдк Талай тундер талыксып сщашада, Жастыгымныц iniiHe жас тыгылды. 0Mip етш барады ескен желдей . Жагдайымды ешк1м жок ескергендей. Масайрап та каламын анда-санда, Мактап-мактап асаба тост бергендей. 0Mip cypfliM ер1мнен белек кеп жыл... Арка суйер азамат керек боп жур. MeHi алуга жагдайы бар ж1пттер Дуниенщ сонында дедектеп жур. 63

ПКЫН ЖОЛЫ Cepi,< К А Л Я Е В ________________________ Bipeynepre 6spi6ip бар-жогым да. Тайгак к еп тм тагдырдыц тар жолында. Маган жар болар адам жатыр бэлюм Ж ау тац д ап тем1р тордьщ аржагында. Bipeynep еарткщ ен каша алмай жур. Кей ауыз 1ппмджтен босамай жур. Yмбеттщ тэу1рлер1дегендер де Суннетш Пайгамбардыц жаеамай жур... Ж1пттщ менмш деген ширактары, Кдрык кып ештенеш киратпады. Туекенде ауыр еалмак аркаеына, Шыдамай еырт-еырт еынды еирактары. Секицп ем жас бурппгш жарган шыбык, Жаца OMip жарылкардай алдан шыгып, «Жаньщ еуйген жаксы жар жолыгар!» деп, Алацдатты талай жыл алдамшы умп. 0M ip самгап барады еамурьщтай. Мен журмш еол ом1рдщ мэнш укпай. Жершемш лрлжтен, жемю таппай, Талдан талга ауыскан Kspi курттай. Т эгп соз бен алдапты сагым елее. Сорым бопты махаббат багым емес. Кырык кырды кеткен сон аттап e T in , Шагынатын жшпке шагым емес. Жаным деген 6ip сезге шелдед1м мен. Жал-куйрыксыз етермш енщ ем1рден. 64

_____________ CepiK /(А ЛИ Е В ^ ¥ л тауып, улан асыр той жасайтын RKblH ЖОЛЫ Куннщ де келмесше кенгенмш мен. Колдан келер 6spi6ip кайраным жок, Казагымды кебейтюм келгешммен. Конам десе 6ip жулдыз мандайыма, Карамас ем ешюмнщ жагдайына. «Агатай, мен дайынмын, ала гой» деп, Жармасам ещц юмнщ шалгайына? Ермек куып жургендер еауыкпенен, Кол булгасам каз1р де шауып келер. Kyfteyi бар эйелдер кайда барсам, Карайды ещй маган каушпенен. Эйелдердщ, басында багы бары, Касында еркелейтш жары бары, Сай болып турган сон терт кубыласы, Ойланып б1здер жайлы негылады? Епшмд! де келмещи кшэлагым. Мен унаткан жандарга унамадым. Отагасы жок уйдщ imiH еэндеп, Алтын, rayhap тагам да, жубанамын. Ертещне болумен эрюм алан, 0Mip агып барады саркыраган. Жогымды тауып экем бере алмайды, Болса да канша жерден «алтын адам». Бупнде H3ci6iM бар, K3ci6iM бар. Жанымда жалгыздык бар жасырынган. 65

С ^< о Cepin К,ЛЛИЕВ______________________ Ацырап калмау уипн, ару кыздар, Шацырак кетеруге аеыгыцдар. ...Бугщ мен1 алдайды, жубатады. Тойшы кауым жуздер1 гул атады. _0 «Жер ортасы» жасына жеткеннен сон,, с; О Туган кунш кай жес1р унатады... £ х -О КАРАГЫМ, К^РЫСЫН АРАГЬЩ! СЕ Бул арак жаксы ма екен, жаман ба екен? 0 м1р л к жолдастьщка жарар ма екен? Кетерш коншщн эуелгще, Сонынан жылататын арам ба екен? Мекеш сервант па екен, уетел ме екен? Суйсшш ата-бабам iuiKeH бе екен? Bepepi казагыма береке ме, Бедел1нан мен судан устем бе екен? Бул арак жаксы болса, балан iuiciH. Ардакты экен , аяулы анан iuiciH! Bip тамшысын калдырмай, epiHiMeH EpHeyiH стаканный жалап iuiciH. Бул арак жаксы болса кызьщ iuiciH. Mac болмай-ак iueKeci кызып iuiciH. Вальс билеп эрюмнщ кушагында, KopiHreHre кездерш cy3in iuiciH. К енестщ кезш де eлiм тойып efli, TopiHe дастарханныц койып едг

__________________ СерЫКЛЛИЕВ ЩЬ\\И ЖОЛЫ He6ip асыл казакты картайтпастан, Орта жаста-ак кездерш жойып едг Дукенде турушы ед1 пырдай болып. Куятын кеселерге кылдай болт. Муны iniKeH канша енерпаз erri ом1рден, Адамдык касиеттен журдай болып. Имандылар бул уды жеккередг Ешк1м будан K erep in , коктемедг Осыньщ себебшен каншама улттар Жер бетшен жойылып кеткен едi. Журген жерш нэлеп ыландаган. Шeлмeктiн ш ш де тур шын оцбаган. Жаужурек He6ip халык урандаган, Кару менен жарактан кайтпаеа да, Аракка кареы, 6ipaK, тура алмаган. Уайымды уакытша умыттырып, Колга туепес асылдан ум1т кылып, Ипшпестщ е л т п niciHe Кунэларды жасайсыц кулin турып. Ол бар жерде жазылмас байеалды елец, Ол бар жерге шайкалып шайтан келер. Туе шайысып жаксы мен жайеанменен, Тш табысып кетес1ц еайкалменен. Бупн журсец туленмен TyeiHicin, Bip-6ipine отты су усынысып. Аюретте лаулаган от ш ш де Кор боларсьщ ipiH мен кусык iшiп... 67

ПКЫН ЖОЛЫ CepiK К А Л Я Е В БОЛАШАККА ХАТ Ботам-ай, не бшеещ? Жабулап жорга мшгенб1з. Жарасып жастар жургенб1з, Жумыр бул жердщ устшде, Жумылып eMip сургенб1з. Кандырмай кумар еткенб1з, Калдырмай артка 6ip белп, i3. Курметке 6epTin, беккенмш, Кетере алмай курметп, Орта 6ip жолда шеккенмш. Ой салу уипн журтыма, 0з1мд1 талай секкенмш. Ш утарлк етер кун yuiiH, Шумектеп терд1 теккенмш. Кулюсш суйщм кектемнщ. Жауар деп кутим кектен нур, Акын да болгым келетш, Ж урепне елдщ еккен гул. Акыннан пакыр керген сон, Одан да безш кеткенмш. Сагынып журтка барганмын, Шагылып тауым калганмын. Багынып турып ешюмге, Жагынып куле алмадым. Арманым кеп ед еамгаган, Самгаудан канат талмаган. Анкау да болдым, кершген Ермекке меш алдаган. 68

__________________ СерЫКАЛИЕВ АКЫН ЖОЛЫ П енделк, 6ipaK, 61зд1 де Айналып ете алмаган! Т1рлжте журтка жок тыным Булдайды 6ipey токтыгын. 0цмендеген кеп, езгеден Болсын деп бшк шоктыгым. Бшк пен билж кор болар, EHinici болып ептшщ. Буйырмастардан дэметш, Менщ де еткен кеп кушм. Кайтемш айтып елге сын, 0з1м де ecci3 epreciH. Белгш бес кун жалганга, Айналып ек1 келмеам. Келмеам анык. Ал келсем, Тшемей Хактыц бермесш, Жинар ем журтты кушакка, Сыйлар ем шаттык кел-кес1р. Шыркап тек жанньщ i3ri энш, Кулпыртып кумга, музга гул, Эрюмге 6epin мьщ сэлем, Жылуым болса, жумсар ем, Катыгез деген журектщ, EpiTy уппн муздарын! Мураты мына прлжтщ, Кун керу деупп ек, кун керу. ¥ят екен гой eMipre Б т р м е й тук те кур келу. 69

RKblH ЖОЛЫ CepiK /(АЛИЕВ Журекке улкен кайгы сол - Мушздену мен сурлену. Иманы элс1з жандарга, Т1рл1кте онай сыр беру. Тогышар жасар сэбиден, Санага еппен сщген у. 0з1м де бшем ол жагын, Орындалмайтын арманым - Ж ердеп жеб1р пендеге, Акикат айтып улгеру. Солай да еолай, ботам-ай, Не дермш саган, не дермш? Алгыс та каргыс т1рще, Keperi жок 6i3re беделдщ. 0тпестей болган OMipre, Кетпестей болып кеген юм? 0шмд1 тастай женелд1м, Тэшмд1 курттар жеген 6ip. Адамдардагы арды оят, Мумкщщк болса егер 6ip. Кдд1рш бшер жан бар ма? Тэтп екен OMip балдан да. Жалт етш етер жалганга, Алданба, ботам, алданба. АждаЬа сынды хандар да, Ажары айдай ханшалар Ажалдан аман калган ба? Аманат жанын Алланьщ Кдйтару керек 0зш е, Ак ет1п сактап кардан да... 70

___________ CepiK К.АЛИЕВ RKblH ЖОЛЫ ТАРИХ Б13ГЕ КЕЛЕД1 ЦАЙТА АЙНАЛЫП! Айтцыц да, ойлагыц да келмейтт 6 ip нэрсе бар, бгзге цулдыц сана деген суйк'шсгз цасиет тым терец сщт кет- кен екен. Ыз алдауга конген, айдауга журген халъщпыз. Абайдыц цара сездерт оцып отырып, кеп жайга ой жуггрпйп, жан дуние/из астац да кестец тецкертп, на- лисыз да, намыстанасыз да. Болыстыцца таласып, оры- стан тагайындалган ульщтардыц аузын малмен май- лап, парапап, 6 ip -6 ip iu шалып, сатып жатцан цазацтар жайлы жылап турып жазады жарьщтыц атамыз. Сол нэрсенщ сарцыншагы цазгр де толыц жойылып кеткен жок. Дамыган елдерде олай емес, олар баскаша ойланады. Оларга озгелердщ «дес'т» мен «демесЫ» эсер етпейдг. «Меш бай deciH , жомарт deciH , 6LnL\\tdi d eciH » деп, озте жалган жарнамамен айналысу, орысша айпщанда, «ком­ плекс не полноценности» дегенd i 6 m d ip e d i. Ягни, озщнщ цор екенщдi буркемелеу гана болып шыгады. Тарих б1зге келед1 кайта айналып! Акикатты 6ip кезде айта алмадык. Мэскеу менен Киевтщ князьдары, Бзйек болган бабама байпац кагып. Адалдьщты ту еткен сол бабалар, Жамандыкты ешкашан колдамаган. Сондьщтан да жаулары жапырылып, Кдацай болып алдында жоргалаган. Айбарлы Алтын Орда заманында, Талайлар тапталыпты табаньщда. Бшнгщде озщнщ едьау, журтым, Орынбор да, Омбы да, Оралыц да! 71

ПКЫН жолы CepiK «А Л И Е В ______________________ в и т 6ip кун жалп етш жанган багыц, Суьщ кумдай сусыды колдан барьщ. 1рген ipin, i3 калмай ipbiiKTeH, Базардагы бакырдай арзандадьщ. Бабаларым кeлмeйдi кайта eMipre, Алтын тагыц айналды жай TeMipre... Ещц ешкашан кайтпай ма кузырыца, Астрахань, Сарытау, Байкелщ де? Айырылып Алтайдан, Едшщнен, Етегщ жаска толып егш п ен. Шайльщпаган шайкастан журепщц, KeMipin ен сонан сон ж еп муцмен. Ещретш талайдан erri жалган, Толагайлар кайда сол топты жарган? Соншалыкты жабысып айырылмастай, Не жаксылык Kepin ец кеп кунэцнан? Арсыздыктан кашпадыц атан кашкан, Кан каксатты сондыктан катал «достар». Алтыбакан алауьтз болмаганда, Журт бар ма ед1 езщнен жаЬанда аскан? Бугежектеп журмес пе ед бетен улттар Автаномия сурауга бата алмастан?! Бэдктж болып улдыц уйренгеш, Нэзштш сактап кыздар пменбедь 0з1м1з тура жолдан айнымасак, Адаскан 6ipey 61зд1билер ме ед1? 72

_______________________CepiK « АЛИ ЕВ s. Карта ойнап, арак 1шш...мыжырайып, ПК.ЫН жолы Жургеннщ кай жерше кызыгайьщ? Бшк бшпк, кел-кес1р жаксылыкка, Болмай турмыз дэл каз1р 6i3 ылайьщ. Кунсыздьщтан болар ма кутылар кун? Ие бола алмай жур бутына эрюм! Куншщдерщ куцкшдеп кояр емес, Озгандардыц оцдырмай шукып артын. Акикатты мен айтсам корланасыц, Кершгенге бупнде колбаласыц. Аякасты осылай боламыз да, Сактыц каны тамырда калмагасын... Бодан боп кун кешкенге корланбайтын. Yui гасыр болып келдж сормацдай кул. Намыстан журдай содан жуксызьщ кеп, Журтын тонап баюга арланбайтын. Тайрацдап тойып шьщсац тойдан кейде, Жайрацдайсыц кпгендей Айдан жейде. Бшмейсщ ец болмаса, атажауыц Tycipin ж1бергенш кай децгейге! Айтпады саган арнап кай акын сез? Мшдер кеп бойымызда жоятын тез. Болды гой каракезд1 казагыца, Кдрауды алакезбен коятын кез. Конгандай айдынына кустар ацсап, Туып тур баба жолын устанар шак. 73

С ерЫ К АШ ЕВ__________________ „ З о Эр куш ем1рщнщ эрленбей ме, взгертер ез1м1зд1 куш таба алсак? ПКЫН жолы МЫКТЫЛАРДЬЩ м ь щ т ы с ы «Элс13 адам кек алады, мъщты адам Keuiipedi, бацытты адам умытып Kemedi» denmi 6ip ойшыл Kici. Кандай жаман урыскан, ырылдаскан! Тыныш журсек болмай ма кырылмастан? Кершдеее бергенше кейб1реумен, Kerin кана каламын бурылмастан... Кандай жаман боктаскан, ерепскен! Айналыесак болмай ма керек ieneH? Салгыласып жатпай-ак кайсыб1р жан Жет1 атацнан тук коймай согед1 iuiTeH... Жушктжпен онып па жулде алгандар? Бет пен жата жыртысып жындангандар? Мыктылардын мыктыеы - кек куыспай, BipiH-6ipi кенпре бшген жандар! 03.04.18 жыл.

________________________ СерЫКАЛИЕВ ^ С ^ RKblH ЖОЛЫ ЖОЛ АПАТЫ «Бас та елец, кулак, та елец, мурын да елец. Bip ацын елее, талай цырылды елец...» деген Кенен атамныц еле- цт соцгы кезде жш eciMe алатын болып журмт. Eipax,, менщ цайгым елец емес. Себеб\\, казакта елецнен кеп нэр- се жоц. Жакында 6ip аудандыц газеттщ журналистщ e3i аузын толтырып турып: «Он том елецт бар!» дегенде, тац цалганнан цулап цала жаздадым. К,азацстанда елецнен кей/нг/ ец кеп нэрсе - еллм сиякты. Эр-эр жерден цазацтардыц цайтыс болганын есттен сайын, Кенекемнщ элг! оле/и' eciMe mycedi. «Эттец, ол бауырымыз олмеген болса, елирге цаниш урпак келер edi-ау!» деп, жэне ол урпактардан dpi царай ocin-oiiyi muic болгандарды ойлап циналамын. Ец болмаса, еюшш болмастай лайъщты олЫ де емес, Ke6ici тойга бара жатып, тойдан келе жатып дегендей, табан астынан кетт цалуда. Оган езше кол жумсаушыларды цосыцыз. Сонан кешн ектбей керщз... Кайсысы бурын келеттт еитм бымейдг. ертецгi кун бе, элде келей eMip ме? Эшешнде ол1мге урке карар, Таты да e rri ем1рден 6ip топ адам. Жалаулатан арманы жарта кулап, Капияда канша ана калды ацырап! Жол апаты кун сайын - канды касап. Ажал айдап кетед! алдына сап. Себептер коп: жаман жол, ушкыр келж... Байгус бала-ай, отты су inrriH негып? 75

RKblH ЖОЛЫ Серы КАЛЯЕВ___________________ Ел тойынып, баюга беттегел1, IlepiiiiTeci ел1мнщ кеп келедг Имамдарда тыным жок, алашашсын, «Оты euiTi, деп, эттен-ай, болаш актьщ !» Каралы уйге кумартпас келуге к е п , Айтады ылгн: «жастар кеп олу д е » деп. Согыеында Ауганныц бурын да щзл, Адам деген муншалык кырылмаган! К^азак деген онсыз да кеп емес е к , 0niM жолын болмайды бегемесеж! BipaK, оган жасаймыз айла кандаш? Айыппулдан жатыр гой пайдац о н б а й ! Сакшылары тэртштщ жур агылып, Кулатасьщ акшамен 6ip-aK урып? «Жаяу жур!» деп айтканды юм тыцдайды? «Баяу жур» деп айтсан да ел буркылдайды. Когамдьщ келштен журт жерш юеткен. Арбауына банктщ eeHin кеткен. «Несиеш жабам, деп, б!рдене кып...» Асыккандар кетуде мурдеге енш - Иманы арык, Hsneiei еем1ргендер, Сэн-еалтанат, сауыкка кещл бел ген. 76

CepiK КАЛЯЕВ ПКЫН ЖОЛЫ Буйте берсе кайтш бул ел есед1? Ултымыздьщ не болмак келешеп? Ойнамайтын жан деген аманатпен, Журтыма, Алла, еабыр мен канагат бер!.. ко м агайлы к; Пайгамбарымыз (с.г.с.) асцазанныц уштеи 6ipin бос цалдыру керегш насихаттаган екен. Bip жатжурттыц Омардыц улы Абдуллага ас цорытуды жецшдететт uiondapi бермек болады. Сонда сахаба култ: «Мен соцгы рет цашан тойып жегешм еслмде жоц» denmi. ЖМттер, жаксы ic емес комагайлык. Ондай 6ip ауруга жоламай, зыт! «Тамакты тарта жесен - тай калады», Карынньщ канагаты - тола байльщ. Белгш , жаксы ат емес «мешкей» деген. Bip конса дастарханга, кешпей жеген. «Жеп калсам жылы-жумсак!» деген байкус, Кеп калса ашаршыльщ не icTeftfli екен? Ашкоздщ - талайга бул ортак кайгы. Жактырмай оразаны жалтактайды. Жумысы - ку кулкынын тойдыру боп, Карыны аш калудан коркактайды. Hsncire кул болу гой комагайлык. «Кедейдщ 6ip тойганы - шала байльщ». 77

RKblH ЖОЛЫ CepiK КАЛЯЕВ Тэбетч тэртшсйздеу 6ipey керсем, Жалт бурылам журепм жаман айнып... КАЛТАФОН «Жумыста 6ip жарым сагатца интернет emin цал- ды. Эр/птестерЬпзбен эцглмелеатк, эжептеучр адам­ дар екен» denmi 6ip K ic i... «Ешк'т жазаламайтын 6ip урылар бар. Олар сенщ уацытыцды урлаушылар» denmi Напапеон деген им­ ператор. Осы кут цамшыныц сабындай гана OMipiiiiif тец жартыеын теледидар мен телефонга телм!румен откпетипм'п - алтыннан цымбат болган минутта- ры мен сагаттарын багаламайтындыгымыздан. Ысы- раптыц жацсысы жок,. Ал, ец жаманы —уацытты ысы- рап ету. Секунд сайын омipiMis цысцарып, ол'т'т'из мысыц- табандап жацындап келедi. Ущлгенд1 Айфонга кунбе-кун мыц, Басы еттщ азаматтык мшдетщнщ. Бетш сурте бергенше Айпатыцныц, Шашынан сипасацшы 6ip жетшищ. Сотка карау заманныц шарты ма ед1? Пенденщ парасаты, паркы ма ед1? Лайк жинап алданып мэз болганша, Сауап жинап калганыц артык ед1? Байкамастай, керместей айналацды, Виртуалды 6ip элем байлап алды. 78

Сергк « АЛИЕВ Шыны imiHeH шыга алмай шыр айналдьщ, Шынайы eMip, ойланшы, кайда калды? «Дунпенщ кызыгы» уысьщда. Журек бар ма кеудецнщ куысында? Андройдты телефон болды жалгыз, Бала-шага, дос-жаран, туысыц да! Ауызба-ауыз елге сыр айта алмайсьщ. Кумарга 6ip юрген сон, кайта алмайсьщ. Саусакпенен сотканын, бетш сипау - Кулшылык боп кеткенш байкамайсьщ. Онсыз да кыска ом1рде кад1р калмай, Карап турып екпемнщ кабынганы-ай! HipiM, тартпа, курдым... 6spi-63pi Кдлтафонньщ imiHeH табылганы-ай!.. 79

СерЫ К,АЛИЕВ______________________ ^ КУЛТЕМ1Р (РОБОТ) Жадын, сенщ жадыланып тасталган. Таза каньщ арам сумен ластанган. Урей cinin суйегще, санаца Жаньщ сенщ акикаттан жасканган. «Ойбай!» дейсщ окыс шьщса 6ip дауыс, Тайсактайсыц тас жауардай аспанннан. Кенес кез1 болып тур ма арманын? Келген кез1 тунде «кара карганьщ»--. НКВД жендеттер1 атанды Буралкы иттей атып тастай салганын. Армандамас ол жылдарды арлы жас. Саткындыкка талай бауыр барды рас. ¥мытуга болады ма - АЛЖИР-де Жылады эжец кезден агып канды жас. Бшмейм1с1н каргыс аткыр КАРЛАГ-ты? Жазыксызды аныратты, зарлатты. Азапталып елген жандар мэй1т1н Карсакпенен атжалманга жалматты. ¥мытуга ол кундерд1 бола ма? Буратылган аштан ана, бала да... Миллиондап елген казак кемшмей Суйектер1 кураганын далада? ¥лтын суйген уландарды кангыттык. Арыз жазып арамзага андыттык. ¥лт каймагын калкып тастап, калганын Кайта жасап шыгарды гой мэнгурт кып! 80

Cepin «АЛИ ЕВ П^ЫН ЖОЛЫ Ак жаулыгын жулып алып ананныц, Арасына тастады кеп арамньщ. Атапныц да кырып тастап сакалын, Араккумар коры erri заманньщ. Жат урдк пен мэденнетп мещердж. Буратана, екшнн сорт ел болдык. Ана тшге мурнымызды inympin, Кагандарды князьдардан кем кердк. Дшщ барда дщщ мыкты улт едщ. ДшЫзджтен дщкеледщ, YPKeriM- Бугшдер1 KiM не десе, бас изеп Болып шыктьщ адам емес, култем1р. Жадьщ кандай элс1з efli, жарыгым! Акты кара, караны ак деп таныдьщ. Бодан болган бугаудагы кезщд1 Кексегещн коя алмайсьщ ani кун... Ce6e6i, оньщ - канша гасыр, канша жыл, Баскыншыга бас шулгумен шаршадьщ. Элi де сол елштепш эуенмен Батые жакка aya 6epfli анеарьщ. Болмашы 6ip жасаганга сый-курмет, 0депс1здщ эдеттерш суйдщ кеп. Суйегще cinin эбден кулмшез Камыт керсен турады ылги Knrin кеп. Жат журт сеш жарылкамас, жарытпас. Болмайыкшы соргайнаган соны укпас... 81

пкын жолы CepiK КАЛИЕВ Бойьщдагы бар коспадан тазарып, Азат ойлы казак болып калыптас! ТусШ ктемелер: ««ара царга» - «Халыц жауларын» экетт турган НКВД квлт. АЛЖИР - Акмолинский ла­ герь жен изменников Родины. К,ултем1р - робот. ЖЕТ1МЕКТЕР Мундалайтын мун табы жамалынан, Жепмектер - жандары жаралылар. Cerin-cerin тастасан, кездщ жасын Terin-Terin алатын жанарынан. Балпан, баскан кем бе екен бай улынан? Ж епмджтен баска не айыбы бар? Кекесше булданган бала корее, KoKiperi каре етш айырылар. Алданганмен б1рауык ойынына, Асылмайды ол экенщ мойынына. вкпелесе 6ipeyre, анасыныц К,ойып кете алмайды койынына. Дерт емес бул жепмдж тшеп алган, Кутед! олар жаксыны куле карар. Т эгп нэрш кеп татып кермесе де, Ащы дэмш ексжтщ бшед1 олар. Жеюруд1 жет1мге калайсьщ ба? Кеюрешп бшктен карайсыц ба? Сен елген сон баланды ел кайтсш десен, влгендердщ баласын солай сыйла. 82

С& о CepiK КАЛ И ЕВ ^ Жет1м кере калеацдар айналацнан, Аялацдар, агайын, аймалацдар. Шагынары, панасы - жалгыз Алла , Коргансыз деп оларды ойламандар! АЛАУЫЗДЬЩ RKblH ЖОЛЫ «Ит пен пт ырылдасса - тамагыныц тоцтыгы, Ж т т пен ж тт урысса - ынтымагыныц жокт Bip-6ipme журетш кушп 6api, Б1зде атпайтын болды гой ум1т тацы! Б1раз гасыр eTinTi кайран казак Ауызб1рлж дегещп умыткалы! Адаскан сон Кудайдьщ пендес1 анык, ©Нмендейд1 екен гой ерге шауып. Элеуметтж желщен эушлдейдь Жерден алып 6ip-6 ipiH , жерге салып. Шатак 1здеп, агайын, шатаспалык. Акикаттын ак жолын ката устанып. Мэмшеге ешкашашан келе алмайтын, Болдык па 6i3 KOKiperi капае халык? Караулардьщ iei гой караламак. Жаксылардьщ жандарын жараламак. Агайынга азуын акситпайды, Ел болуды ойлайтын ер-азамат. Даттай алар бауырын боекен жулж. Токтай алар кун бар ма естер K ip in ? 83

RKblH ЖОЛЫ CepiK К АЛ И Е В Ол негылган кайтпайтын ашу-ыза, Ол негылган бппейтш ешпендшк? Кебещп ар-намысты таптау каз1р. Мундайда бауырьщды сатпау - лэз1м. Арамдар арамызга жаккан отка Надандар 6ipiH-6ipi кактауга 33ip... Таластьщ, талкылаетьщ, ырылдастык. Жасырган жаксылардьщ сырын да аштык. Каскейлер касакана кайрап отыр, Казактьщ 6ipiH бас кып, 6ipiH мае кып. Б1рл1п емес, 6 i3 болдык c© 3i коп ел. ТштшгещЙ кояйьщ тез1менен. Токтатсын да «мьщтылар» ел тузеущ, Айналыссын эр адам ез1менен! ш 84

_______________________CepiK К,АЛИЕВ ) КАС ПЕН ДОС «Гурпдеп келген жаудан кул'тдеп келген цас жаман» ПКЫН жолы (Казак, мацалы) Баягыда 6ip ацылды патша елте насихат emydi ойлап: «Бугт кешке орталыц алацга улкен бешке цойылады. Сут жинау керек болып жатыр. Тац атцанша эрб1рщ 6ip-6ip кесе сут жеп цуйьщдар!» деп жар салыпты. Ертецте цараса, бошкеде сут емес, толы таза су екен. Сонда эр адам: «Соньиа суттщ iuimde менщ 6ip кесе суым бплтедг детпсщ...» деп ойлаганы белгш болыпты. Сондыцтан, «менде турган не бар?» деп артца тарту- шылар - цогамныц жауы демей-ац цояйыц. Б\\рац, досы емес. 1штен шыккан жау жаман сырттагыдан. Сырыцды ашып берген сон, журт жабылар. Казактарды казакка айдап салып, Кулш отыр 6ipeynep мурттарынан. Кесемсымак кейб1реу косшед1, 0HriMeci apipeK улт камынан. ¥лан-асыр той-тойлап тайрандаган, ¥лыктардьщ Typi жок тук камыгар. [шкш ктен тартып ап, билещп ел, 1ппнде жыбырлаган курттары бар.... Масайраган мае халык байкамайды, Буршак толы уетшде булттары бар. Мысык козд1 кэшрлер мыекылдайды, Жаксыларды опирген журт жадынан. Цысык козд1 кытайлар андып отыр, Сшекеш шубырып урттарынан. Болюше бетеннщ дайын жатыр, Казагымнын даласы кут дарыган. 85

ПКЫН жолы СеР'1к %АЛИ ЕВ 0з1н-ез1 алдаган журтты аясац, 0 зеп н е нэр 6epin куткарып ал! ЭЛЕУМЕТТ1К ЖЕЛ1 1мыц болса да аз, душпаныц 6ipey болса да коп» 0леум егп к желвдз - кырка шабу. Берекел1 ic етпей, кур касару. Жанып 6ip багы турган жаксыларды, Халыктьщ ез колымен курта салу! Bipi сумды колдаумен, 6ipi куды, ©mipefli 6ip урлеп у м т ц щ . Мшшшдерге берд1 де мшберлерд1, KYншiлдepдiн жаркырап куш туды. Жатыпатар жалакор мерген болды, Жатышшер жалкаулар керден болды. © T ip iK пен всекке opic ашып, Зинакорлар Teceri торден болды. Тект1 туган тарланды тепкшей бер! ETi Tipi ерлерд1 eTTi гой кор. Жeлi iuimeH тудырып дурбелещц, Ел iiniHeH тыныштык кетп дей бер... Карау жау каракуека казды шд1рткен. Жайылып бара жатыр азгындык кен. 0 з каруын 03iHe карсы кезеп, Ьуорганамыз сол жаудан мэжбурлжпен... 02.01.2017 жыл. 86

CepiK К/1ЛИЕВ RKblH ЖОЛЫ КУШШЛДЕР «Кунwin сорлы квре алмай влеЫ, сарац сорлы бере алмай вледЬ> (Мацал) Жалганда куш курысын куншшдердщ, Кере алмай жанган бакты курешген мын,. Кушнш куцк-кунк eTin жургеш ылги, Ызасы бар ырызык, ырысында елдщ. Мундайлар бар ездерш ез\\ алдайтын, Жарысса да еишмнен оза алмайтын. KepiHrici келед1 адал жан боп, Эдш етаздж дегенге тезе алмайтын. Кетертпейд1 куншщщк ер ецеееш. Аты шьщпай бишара жер ертесш! Мактагыеы келмейтш мыктылардыц, Таптагыеы келед1 колецкееш... Мактамайды, ce6e6i, макталмайды. Айта берер жанына баткан жайды. Оган еткен жакеылык жадында оньщ Кумга жазган жазудай сакталмайды. Алаяк боп K o p iH in атактылар, Кабагы олар деее какап турар. 1штарлык та еекгщц жаман ауру, Шипасы табылмаеа - опат кылар... 87

АКЫН ЖОЛЫ CepiK КАЛЯЕВ НЕ ICTEP ЕД1К? «Твсектщ тарлыгы - тарлыц, квцйпдщ тарлыгы - цорльщ» (Мацал) Тасада турып 6i3re тас аткандар, Bip эскер болыпсыздар жасакталган... Айтамыз мьщ 6ip алгыс с1здерге 6i3, Бапкерлк жумысты да коса аткарган! Тыныштык таппайсыздар, даттайсыздар. Буйыгып бекер карап жатпайсыздар. Алыскан ауыздьщпен аттайсыздар. Элс1здеу тусымызды 1здеп тауып, Эйтеу1р, 6i3fli эдем1 баптайсыздар... Ауыр сойлеп, ауыртып жанымызды, Кдгып-кагып аласыз шацымызды. Уйретш «eKi карап, 6ip шокуды», Жандырумен келеЫз багымызды! С1здердщ сыныцызбен ескен едж. Келем1з журтта калмай, кошке де epin. Аман-сау больщыздар, агайындар, Бшмеймш, 6i3 с1здераз не icTep едж?!.

сво CepiK /(А Л И Е В s. НЕ КУТ1П Ж АТЫР? Сексешнип жылдарда елещ вте кеп оцылган, жат- RKblH ЖОЛЫ талган Мухтар Шаханов агамыздыц мынандай елец шумацтары есчмде: «Тоцырау б1чмес айдыны, адалдыц деген элемшц улы байлыгы - Бепйне жиган уятты, эйтсе де ол кейде ктэмшт ба­ ла сияцты. Т\\рлтпе осы бананы жек кереттдер бар да, уна- татындар бар. Экпелететтдер бар да, жубатататындар бар. Арын сатып корлайтындар бар да, жанын сап кор- гайтындар бар...» K,a3ip де жаны таза, журег1 адал кейю'ц! бауырларымызга царасам, осы елец eciM e mycin кете 6 e p e d i ... Бэле деген кун сайын балалап жатыр. Алтын айдар улывды алалап жатыр. Кошаканынды каскырлар камалап жатыр. Карайып алга шыкканды каралап жатыр, Журтым деп соккан журеют жаралап жатыр... Араннан шыккан азгана азаматынды Арына тиш, балталап, аралап жатыр. Кузгынды жиып, i3ri улды шокытып жатыр. Саткын саиттар сайтанды к е к т п жатыр. Ангал алашты алдаумен адастырмак боп, Пигылы жат журт суми гып окытып жатыр. 89

АКЫН ЖОЛЫсво CepiK «АЛИЕВ__________________ Аманаттарын коргамай алаяктардан «Галамат сабыр» сендеп не кутш жатыр? Е11ЩАШАНДА! Г у л а м а га 6 ip Kici к е л т : «C i3 6 ip ш э т р т щ з д щ н е д еп ж у р геш н б ш е а з б е?» - deiidi. С о нб а гула м а : «H ipeydin а й т ц а н с е зт ж ет к 'п б ес буры м оны M b iu a d a i yu i цабат сузг'н)ен в т т з т а лга н ы ц ж е н : А л га ш ц ы с ы - ш ы ибы ц. Соган салар болсац, айт пац свзщ ш ц р а с екент е козщ т олы к, ж е т е м е ? » - d eiidi. Э лгл Kici: «LU biHbm dbi а й т са м , в з а у зы н а н ecm iM ediM » - deiidi. — OHda eK im ui cy32ideH в т т зе ш к . О л - ж а ц сы с е з den amcuiadbi. А й т а т ы н х а б а р ы и ж а ц сы с е з б е ed i? - d en C Y paidbi. О л Kici: «Ж оц, K ep icim u e б о л а т ы н » - d e i d i к у м т - ж т. - O nda yu iim u i cy32iden вт т зт кер елт . М ум к ш б ул сы нацт ан ет ерсщ !? Ол - пайбалы лы ц den ат алады . Ал, en d iм ы нахабары цны ц м аган цанш алы цт ы пайдасы бар? - den cypaidbi. Э л г i Kici ц а т т ы ц ы с ы лы п : « lla iid a б е р м е й т т эцглм е edi» - deiidi ж ерге цараган куш . C oiida гу ла м а : «G 3i ceniM ci3 болса, ap i ж а гы м сы з эц гш е болып, м аган т ук n a id a келпирм есе оны м аган ц а й ж а ц с ы л ы ц о й л а п ж е т т з г щ к e л d i? !» - d e2eH екен. Б у л 6dpiM i32e к е р е к cy32i е к е н !!! «Санасы ж огары adcm dap идея т алкы лайбы , санасы о р т а a dcm d ap о цигаларбы т алцы .иш ды , санасы т ем ен ada\\idap adcm dapdhi т алцы лаш )ы » Жамандаман еинамд! епщашан да, И тп п н мешп он жерден еске алсам да! 90

CepiK К,АЛИЕВ пкын жолы Аузыма тастар салып алсам ба екен, Достармен, бауырлармен бас косарда? Бул т о щ KeceMi3 бе, не кылайык? Bipeyre отырганым тагып айып. Умытам 03 мппмд1, кершгенде Баеканьщ кемш ш п бадырайып. Кылыш тш кынга сыймай, кылпылдаган, Цынжылыс экелерсщ 6ip кун маган. Казага тап болганда шыбын жаным, Цазанга T y c in кетсем, буркылдаган. Ешюмд1 жамандаман, ешкашан да, Итпгш мейл1 он жерден еске алсам да. Тш ме т1зпн салып койсам ба екен, Достармен, бауырлармен бас косарда. /э М Ш 91

0€U => CepiK КАЛИЕВ______________________________o ^ E > 0 ЖЫРГА ЖАУАП 13ДЕУ «—Жау цайда?» (К,обыланды жырынан). ПК.ЫН ЖОЛЫ Шынында да жау кайда б1зд! ацдыган? Арамызда аз емес ужданды жан. Айналанда журее де Typnici аньщ, Жау таппайсьщ ун ш п дурб1 салып. Душпандар жок дуршдеп, гурщцеген, Ал, касыц тур касьщда кугймдеген. Сейлесесщ онымен, сырлаеасьщ, Bip баеаеьщ кадамды, кырды асасьщ. В1рылдаеып сыртынан ypieeein, Кездескенде сыпайы KYлiceciп. Куттыктайсын, туссе ол бш кп min, TicTen алгьщ келед1 сушп турып. Жек коргенмен етпейсщ iuiinai айгак, Сырттай ылги журесщ Ticin кайрап. Ек1 жузд1 суп-еуьщ канжардайсьщ, Сондаймын деп, б1ракта, тац калмайеыц. Корланаеьщ, 6ipece, зорланасын, I6uiic пен Haneire колбалаеьщ, Журекте иман бупн болмагасын. 92

CepiK /(АЛИЕВ ПКЫН жолы САЯСАТКЕР Саясат унпн жылы сез де керек. Жумсактау жымиганьщ кезге - корек. ЖYpeciн журек баска, тшек баска, «EuiKmi - ana, текеш - жездеке» деп. Клнэлап жазгырмайды жен бшгендер. Саясатта жок тунык, мелд1р келдер. Журе алар ол жолменен, байкап басып, Сез1м1н акылына женД1ргендер. Жатканмен кымыз iuiin, май асап та ел, Шарыктап кетпес ойдьщ аяеы, эттен... Ацгалга калса кейде досы екпелеп, Душпаннан дос жасайды саясаткер. Сез етпей тыныш калмас екпеппл топ. Журсен де соньщ багы кектес1н деп. Хас жаксы кейде езш курбан етер, К е л е ц к е м к е п к е T ycin KeTneciH деп . Мастанар колындагы барга надан, Жасканар алдын-артын андамаган. Максатка 6 n iK - 6 n iK кол жетюзер, 0 з ерк1н багындыра алган адам. 04.12. 2016 жыл.

ПКЫН ж о л ы CepiK КАЛИ ЕВ б а к ; с о г ы с ы ... Дау-дамайлар, тартыс пен таласка бай, Айткан сезге анкау ел адасты онай. Ауадагы толкынмен к ел т жатыр, Акпараттар агыны толастамай. Бос мактау, касакана каралаулар, Барды жок, жокты бар деп багалаулар. Акшаменен майланган ауыз айтса, Журт niKipi соларга карап аунар. Имани интернетке кол булгаймын, Сайтани сайттар кеп - ол 6ip кайгым. ¥лтын суйген уландар сез алмаса, Баскага кулагымды кор кылмаймын. Багы бардыц журсш деп соры катар, Душпандар дамыл таппай огын атар. Олар юмд1 мактаса - содан коркам, Олар юмд1 даттаса - соны унатам.

CepiK КАЛ И ЕВ ^ ТАСАТКЫШТАР «}\\ас боп журin дос болганга мактан, Дос боп журт цас болганнан ссщтан» Алдьщ па алыетагы жаттан улп, АКЫН ЖОЛЫ Айран боп абыройлар актарылды. Алаштьщ арыстарын аткызатын, ¥рпагы саткындардьщ атка мшдт «Батыр!» деп, «Багылан!» деп куды жаман, Бшмеймш, бул не деген туды заман? Казакстан - бейбгг ел каруы жок, Б1ракта, эр колда жур улы калам. Шыгарып эр жагадан ею баеты, Тае-талкан етпк T 3 y ip катынасты. Элеуметтж жел1 ашып 6epin 6i3re, Нэлет1 аяр жаудьщ акылы асты. Тузелмей киеык ini, кьщыр ага, Сем1рд1 жыны еыймай кумырага. Агымньщ арамызга мьщын тыгып, Ет1пт1-ау келе алмастай ымырага. Арзан данк куып тшдер еалактады, Жау 1здеп кызыл кездер алактады. Болып жур кандай ниет бауырларда, Фейебуктан ашкан кезде паракшаны? Журт ед1к кеше гана ce3iMi ыетык, Таппадык тыныштыктан безшш тук. 95

CepiK КАЛИЕВ Айтуды 3p6ipiMi3 тез уй рен т, Тыцдауды барлыгымыз тез умыттык. Эр казак болтаннан соц «бшмд1 аскан!», Бинмш игере алмай ырылдаскан. Желшщ жазбаларын окыган коз, 0те алмай жур соктыкпай, урынбастан. Эрюмнщ кесек атып шарбагына, ©miry болды ем1рде бар магына. Айткандай Абай ата, кайран казак, Шынымен ел болудан калганы ма? Кашангы жау айтады букш энд1? Казактыц кашпаган кай куты калды? Бауырлар коя ала ма, ертелькеш BipiniH артын 6ipi шукыганды? Жорналшы, жазушысы, акындары... Жендетп шакыруга макул бэрь Бшйкке 6ip Сталин келе калса, Дайын тур талай казак атылгалы. Журт болдык ондырмайтын ойлап та онша, Тынбайтын жакындарын жайратканша. Кдзакпен ещц ешюм согыспайды, Жетед1 6ip-6ipiHe кайрап салса. Тоятын тек тентектш icneH коцш , 0згенщ алацдатып iniKepri O M ipi, Агайын, айналайын, кояйыкшы, «Эр казак - душпаным!» деп петенгещц. 96

СерЫ К АЛИЕВ ^ Жау шаппай сыртьщнан да, 1шщнен де, RKblH ЖОЛЫ Баспай ма ерге карай icin демде, Эр казак карашадан ханга дешн, MiHci3 жан болмайтынын тусшгенде. Кор кылган заманыньщ зацгарларын, Мал кылган мацыратып калгандарын. Бшмеген сушну мен суйсшуд1, Кундеген оза шьщкан огландарын. Алаштьщ соргалатып сорган канын, Отанньщ отаган к1м ормандарын? Сыпырган казагымньщ каймактарын, KiM керд1 сол нттердщ ощандарын? Жазгыштар, бэле баккан, жала жапкан, Осы елен, бш, 03ine жолданганын! Токтат та кандасьща тас атканды, Калауьщ керек казак ел болганын! Бэрш суй, бэрш макта, жен нэпащц, ¥ л т yrniH керек сенщ кен болганьщ! Бугшнен бастап жангырт рухьщды, Эйтпесе, улттьщ санан кем болганьщ. B ip казак жайлы Tepic 6 ip сез айтсан, ¥рпагы саткындардыц сен болганьщ! Щв 97

RKblH ЖОЛЫ . СгрЫКЛЛИЕВ_______________________ МАМАНДАР Б0Л1М1НДЕ Жаца жумысца турып, цужаттар толтырылганда, ыцгайсыз жагдайга man болып, оз1мд1 кшэлi сезт п цала берем... «Атагыц бар ма?» дейещ, жок карагым. KiMMiH деп, кай iciMMeH мактанамын? TeeiMe тем1р-тереек тагып бер деп, Ешьамнщ ec iriH eH аттамадым. Атак жок, оны маган юм 6epinTi? Алмаппын ж уйрк болып жулде мыкты. Epei деп мен жургенде, кейб1реулер Енпплеп eKi-ynieyiH улгерштг Шумактап шерт1п ж у р т шер1мд1 елге, Kipe алмаппын ум1т пен сешмдерге. Ылайыкты болмаеан, атак деген Бершмее кощл yuiiH коршгенге... Ен мыктысы емеешз 6i3 акынныц. Жазып койган тагдырды бузатын юм? Keuiip меш, карындас, кейб1р туеы Толтырылмай калса егер кужатьщнын...

с в о _______________СерЫКАПИЕВ RKblH ЖОЛЫ АНАНЬЩ Т1Л1 Нурсултан Назарбаев: «Эр цазац цазацпен ана тшн- де свйлесст» Шерхан Муртаза: «Тш жоц халыц - балыц! К,ос тип жыланда гана болады!» «Ананьщ т ш - куатым менщ!» дейм1з-ау. Сол куатымызды еузгшеп жур гой кей бузау. Тш нее т ш азганын елдщ айкыштар. Кдуштщ укпай келетшш де кай тустан, Абайдьщ тш н абайламастан бугшде, Пушкин тш мен пушкалап жатыр байкустар. Ананьщ т ш - анамыз б1здщ. Анамыз. Ананьщ бетш аймандай кылган баламыз. Елжтейм1з деп ерте ееейген елдерге, Елштей жайрап 6ip куш жолда каламыз. Аялай алмай анаеын журген ееш ертен, Баеьщнан еипап бакытка юм кеп кенелтер? Эд1рэ калып эн еекен, эсем, кен елкен, Tinei3 де дше1з келбендеп журер келенкец... Кермед1м талды тамырсыз, нэре1з коктеген. Баянды. болар байлыкты калай кеп керем? Ананьщ т ш н умыткан теке1з наданды, Анаеын колдан елпрген улдай жек керем! 99