Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Ізгілер жүрегінің қуанышы

Ізгілер жүрегінің қуанышы

Published by Макпал Аусадыкова, 2021-07-23 10:55:10

Description: Ізгілер жүрегінің қуанышы

Search

Read the Text Version

IariAep jKyperimg gyaHbiiiibi 151 eTnerenae, ejiiM aeMiHen OraH acaKHH 6ojiraimap ce3ci3 KY~ Ttijiap eai, eftTKem ojiap KHBIH^BIFBI MCH aca aybipjibiFbi ce- 6enTi ejiiM^i aceK Kepe/ii. Ajuiah Tarajia ojiapra YHaMaHTbinabi icTerici KejiMeftai, 6ipaK Tar^Bip eTKeHi yinm ojiap/ibiH acaHBiH ajiaaBi. • B y j i x a A H C T e Ajuiahica a c a K B i H fiojiraimapABiH; C H n a r r a p B i MeH TYPJII K a a i p - K a c H e r r e p i a c e H e ojiap a z t a M a a p 63apa acapbic- Ka TYCETIHAEPZRIH en YJIHFH 6ojibin Ta6bijiaTbiH AjuiahTbin CYfticneHHiijiirme KOJI aceTKiserim Typajibi, Ajuiah TaFanaHbiH ojiapMeH 6ipre eKeH/iiri, ojiapra acepaeM KepceTeTim, KOJwan- KyaTTaftTBiHBi, TypajiBiKKa 6aFbiTTaftTbiHbi aceHe ayra-TijieKTe- piH Ka6biji eTeTiHi acaftbmaa aftTbijiraH. • Byji xaaHc Ajuiah 03IHE xaKHH 6ojiFaHaapabi IUHH Memime acaKCbi KepeTiHiH, OHMHI cyHicneHinijiiri ojiap/ibin aapeacejiepine Kapaft 6ip-6ipmeH epeKiuejieHeTiHin KopceTeai. IIaHFaM6ap AjuiahKa acaKbiH/iapzibi napbi3ziapzibi acone KenTereH Heniji aMaji/iap/ibi opbmaaftTHH a/iaM/i,ap peTmae CHnaTTaraH. Byji Ajuiah TarajiaHbin ojiapabi HMaH aceHe Ta- KyajibiK KacneTiMeH CHnaTTaraH ce3iHe ceftKec Kejieci: «Ec- TepiHae 6OJICWH! PacbiH/ia, AjuiahKa acaKbmaapra Kayin-Ka- Tep acoK api ojiap KaftrbipMaftabi. Ojiap HMaH Kejrripin, TaKya- JIMK KWJlFaHaap» (K)Hyc, 62-63). HMaH aKH/ia cemMaepiH1 aceHe acypeK2 neH aeHe 6ejiiK- Tepi3 aMajiaapbiH, aji TaKyajibiK 6apjibiK THHHM cajibmraH HepcejiepaeH 6ac TapTynbi KaMTHTbiHAbiKTan ep6ip HMaH KejiTipreH TaKya aaaM AjuiahKa acaKHH. 1 Byji acepre aiwia TajianTapbi, HFHH, AjuiahTbin KiTa6bma, OHBIH nepiiiiTejiepi MeH ejiiiiijiepme, TaFflwpra, AjuiahTbin eciM-cnnaTTapbiHa acaHe Khhmct KyHiHin KyMaHci3fliriHe ceHy Typajibi aiiTHJiFaH. 2 MyHaa SapjiHKfliHHaManflapflbi nibiH biKbuiacneH opbmaay Men3ejireH. 3 HFHH, aaaM TAMHIN Kyiu-K;aftpaTbiH Tanan eTeTiH HaMa3, Kaacwjibiic peciMaepin acaHe « e 6acK;a nhm Mmaerrepai opbmaay.

152 kriAep jKyPer'H'ii gyaHbimbi Byji xaanc yjibi Heri3re HycKaftabi. OJI Heri3 Haniji aMaji- aapra KaparaHaa MmaeTTi napw3aapra 6acwMflbiK; 6epijieri- HIH acaHe Ajuiah napbi3 eTijireH aMajiaapaw Ke6ipeK aca^cm KepeTiHiH, ojiap ymiH cbift-cayanrbin MOJibipaic 6epijieTiHiH KepceTeai. ©HTiceHi Ajuiah xarajia: <tIIeHdeM Mamn 03iM own napu3 emKeuuen apmuK, Men ytuiu en, cyuiicmi Hep- McaKfiindawH eMec*,—aen aftTTbi. ByaaH erep aaaM eici aMajiawn 6ipiH Tanaay KaxerririHe Tan 6ojiraHaa, Kainanaa napbi3 aMajiaapabi HenijiaepaeH 6ypbiH KOiobi KepeK aereH KopbiTbiHaw nibiraabi.

153 IariAep PKyperiHiH, jyaHbimbi OTBI3 ^KETIHIHI X A A H C Cayaa KeAiciivuHAeri uibiHAbig meMicTepi OU£)l J 41* JLif ill JJ-Ij Jli :Jli <UP ill ^Jpj jJ SS^ cJb•w Gi/j UsT OJj tU^jy \" / / Lyj liJ-i? j^/j cli^isi IJ U j/Us%/Jb/ XaKHM H6H XH3&M (Ajuiah oraH pa3bi 6OJICBIH): «Annah ejiiuici «Camyuibi MeH camun ajiyutbi aupbinucqaHwa epiicmi1, ezep eKeyi de UIUHUH, avutrnm aumca2, caydcuiapu 6epenejii 6onadu, an ezep OKacupun, otcamaH aumca, caydanapbiHUh, 6epexeci otcoubunadu3*, — den aummu>>,— AEREH (aji-EyxapH, MycjiHM). Byji xaanc naftaajibi aceHe 3HHHabi cayaa-cairbiK KejiiciM- aepiH TYcinaipyaeri Heri3 6ojn>m Ta6binaaw, eftTKeHi cayaa- caTTbiK TypaepiHae Teperni—uibiHabiK neH aaanawK. Cayaa iciHae HibiHiHbijiaHK TaHbiTbin, TayapawH 6apjibiK KacneTTepi MeH KeMinijiiKTepin TyciHaipin aftTca, Ajuiah neH OHMH ejimiciHin 6yftpbirbiHa 6arbmraHbi, KyHoaaH Ta3a 6oaraHbi aceHe 6epeKe aapbiraHbi ymiH 6ya cayaa ayHHe rip- uiijiiriHae naftaara acaabi epi MOnrijiiK eMipae cwft-cayanKa aceTin, aca3aaaH KYTbiJiyra ce6enKep 6ojiaabi. Erep eripiK aftran, 3aTbiHbiH; KeMinijiiKTepiH He canajibiK KacHerrepiH acacwpaxbiH 6o;ica, OJI KyHe acacayMeH KaTap, 1 HFHH, caTynm caTKaH 3aTHH icaftTapwn anyra aceHe ajiynibi caTbin ajiFaH 3aibiH KaHTapbin oepyre icyKbiJibi. 2 CaTynibi TayapwHbin canacH MeH KeMinijiirin KepceTin, an anymw caTbin any niapTbi MeH aiynacbm Tejiey Mep3iMiH 6yKneci3 aniHK aftTca. 3 HFHH, TannaH naft/tajiapw Ty6iH«e 3HHHra aHiiajiaabi.

154 V tariAep JKyperiHig gyaHbiiiibi cayaacbiHbin 6epeKeciH ae acorajrraabi. Bepeiceci KeTiceH cayaa iciMeH aftHajibicyuibi aaaM aynneae ae, aKbipeire ae 3HHHra ynibipaftabi. Ocw x a a n c KepceTKeH Heri3 apKbuibi cayaa iciHae ajia^K- TbiK, acacayra, Tayapann; iceMiinijiiKTepiH acacbipyra, acbiMbic- KHJibiK K e p c e T y r e , Tapa3biaaH aceyre, K e j i e M mch y3biHabiK ejimeMaepiH KeMiTyre aceHe ocw ceicijiai 6acica aa KecanaTKa 6apyra TbiftbiM cajibiHaaw. Qirncem 6yjiap eiipiic aftTy aceHe nibiHawKTM acacbipyabm 6 i p Keji6eTi. COJI c h h k t h 6aFaHbi acopTa KeTepyre1, cayaa-caTTHK KejiiciMiHae ajiaayra aceHe 6ip ejiai MeneHre Tayap caTyra He caTbin aayra Kejie acaTKaH aaaMaapati acoaaaH Tocbin ajibin KejiiciM acacayra2, coHaaft-aK Tayapan 6araaayaa, OHHH; canajibiK KacHerrepiH 6anHaayaa T.C.C. a c a r a a f t j i a p a a OTipiK a f t T y r a a a T H H H M c a j i b m a a b i . MyHaafbi opTaK Karnaa: MycbiJiMaH 6aybipbin He 6acKa 6ip aaaM cayaa-caTTHK KejiiciMimH caran yHaMaftTHH MOH- acaftbi TypajiH aftraaca, OHaa 6yji acajiraHabiK, acacbipy aceHe acbiMbicKbiJibiK 6ojibin Ta6Hjiaaw. Byji afiTbijifaHaap cayaa-caTTbiKTbiH 6apjibiK TypiHe, acajira any mch acanra 6epy KejiiciMaepiHe, cepiKTecTiKKe, aftbip6ac HiapTTapbma aceHe ojiapann Mep3iMaepi MeH Kyacarrapbma aa KaTbicTbi. OcbiHbiH 6epiiiae ae neHae nibiHaHK neH aaaaawKTH ycTciHyra MiHaeTTi aceHe oraH eTipin aftTy MeH 6ip Hepcem acacbipbin Kajiyra pyKcaT eTijiMeftai. 1 B y j i acepae 6ipey#in caTbin any HHeTi 6oJiMaca aa, caTyuibiMeH aJiflHH ajia Kejiici- Mi 6oflHHnia caTbin ajiynibi 6ip 6araMeH caTbin ajiMaK 6on TypFanaa, OJI 3aTTbi oaaH acorapbipaic 6arafa caTbin ajiaTbiHHH acapnnjiay apKbuibi 6araHbi KOTepy TypanH aiiTbuiFaH. 2 MyHfla ejii 6a3apra Tycin yjirepMereH, Tavapjiapawn i^ajibinTH 6aracMH 6inMeH- TiH aaaMaapMeH cayaa-caTTHK; KeJiiciMiH acacay apeneTi Typajiw airrbuiFaH.

155 IariAep jKYperimja gyaHbimw CoHbiMeH KaTap 6 y j i x a a n c c a y a a - c a T T M K icTepitme Tanaay epKi 6apwH HaKTbiJiaftabi, HFHH, c a y a a - c a r r b i K acacayinwaap- AbiHi Kaficbicbi 6ojiMacbiH cayaajiacy opHbiHaH Keraeft Typbin KejiiciMinapT a c a c a y r a He oaaH 6 a c TapTyra epiKTi. AJI KOC Tapan c a y a a opHbiHaH KeTKeHHeH KeftiH acacacKaH icejiiciMaepi KymiHe eHin, opbiHaajiybi MiHaeTTi caHaaaaw. ByaaH KeftiH o j i a p a b m ; e K e y i a e K e j i i c i M i n a p r r b i 6 y 3 y r a Heri3 6 o j i a T b i H K e - jiiciMHin KaHaaft aa 6ip uiapTbi 6y3biJiFaHbi HeMece acacbipbin KajiraH KeMmijiiKTiH; Ta6bijiybi He a a a a y opbiH ajiraHbi He 6oaMaca T a y a p a t m KYHHH i u b i r a p y a a KHBMABIKTAP Tybmaaybi CHHKTH Keaejii c e 6 e i r r e p TybiHaaMaca, T a n a a y KYKHFBRAAH aftbipbiaaabi. Tanaay epKiH 6epyaiH; aaHajibiFbi Typjii cayaa-cairbiK Ke- jiiciMaepi acni acacaawn, Ke6me aaaMaap caTbin ajiraHbi He caTK;aHbi yiniH eKimn acaTaaw. MiHe, coHawKTaH inapHraT aaaMaapra KejiiciM acacaraHbi aypwc na, acoK na TyprbicbiHaH oftaaHyra MyMKiHaiK 6epy yiniH Tanaay epKiH ycbiHaw. Ajuiah acaKCbi 6ijiymi.

V—156 l3riAep JKyperiHig gyaHbiuiw OTLI3 CEri3IHini XAAHC K,ayin-igaTepi G a p c a y a a KeAiciivmepiHe gaTbicTbi TbIHbIM t3U^Jl g tf. -Of. ill J-E ill JJ^J : Jli -up ill ^ je 9 6 y hypaftpa (Ajuiah oraH pa3bi 6OJICHH): «Ajuiah emuici mac Jiavgnupy apvpuiu Macajiamun cayda-cammuK,Kp,1 otcdne K/ayin-Kflmepi 6ap cayda KemciMiue2 muubiM cajidu», — aereH (MycjiHM). Byji xaancTe 6apabiK Kayinri api JcyaiKTi cayaa Typaepi K,aMTbijiraH. M y H a a f t c a y a a - c a r r a K K e a i c i M a e p i KyMap OHBIH- aapbiHbiH; yniMiHe, KyMap oftbmaapbi 6 o a c a 6ec riryain y K i - MiHe Kipeai. ByaaH aT, Tyfte HeMece caaaK aTy acapwcTapbmaa 6ac Tiry raHa TbicKapbi. Kayin-icaTepi 6ap cayaa KejiiciMaepi Typjiepm aTacaK: • MyHaaft cayaa-caTTbiK TypaepiHe TapTbin ajibmraH MyjiiKTi, Ta6a ajiMaftTbiH Hapcem HeMece 6ipeyjiep 6opwmTap 6ojibin KaaraH 3aTTapati, acipece Kapw3aap KHMH acaraaftaa Kajibin, Tejiey Mep3iMiH KeiniKTipreH Ke3aepae caTy CHHKTH KaTepjii, 3ajia7iabi cayaa KeaiciMaepi acaTaaw. 1 Byji acepae, MacejieH, MHHa acepaeH caraH JiaK,TwpbuiFaH Tac TycKeH acepre aeftiH caTTHM aereH CHHKTH mapTneH acacajiaTbm cayaa KejiiciM/jepi TypajiH aftTbuiraH. 2 Kayin-KaTepi ( r a p a p ) 6ap cayaa KejiiciMi acoK 3aTTM, 6eftMejiiM, Ta6a ajiMaih-bm Hapcem, TOJIMK nejieH6ereH Tayapaw, Ken cy KOCbuiraH nic cyan, MaJianij acejiimHaeri c y m , acaTbipaaFM Tejiai, 6ejirici3 Mejimepaeri a3HK-TyJiiKTi, e m e y i p 6ip KHiMai He eflTeyip 6ip Koftaw acaHe ocwraH yucac Hepcejiepai caTyaw KaMTHaw.

157 tariAep tfcyperimg ijyaHbimbi • C o n CHHKTH SyraH y f t a e r i He a Y K e H a e r i HeMece 6acKa opbmaarbi caTbin ajiynibi KepMereH, 6inMeimH 6ip MyjiiKTi ca- Ty HeMece «Mbma TacTbi jia^Tbip, nan 3aTKa THce, COHW neneH Tenrere ana roft», «Mbma TacTbi naKTbip, on aceTKeH apanbiKKa aeftmri acepai caraH neneH Tenrere 6epeMiH» aereH T6pi3ai Tac na^Tbipy aconbiMeH acacanaTHH cayaa KeniciMaepi, iuapHrarra MyHedese1 aceHe MyneMece2 aen aTanaTbiH cayaa Typnepi He- Mece MajiAbiH acaTbipbrnaarbi TenaepiH caTy T.C.C. 6eftMejiiM, HaKTbi eMec cayaa-carrbiK mapanapbi aa Kipeai. • FynaManap Tayap MeH OHBIH K¥HbIH MiHaeTTi Typae 6iny rnapT aen ecenTereH. Onap cayaa-caTTbiK acacayuibi aaaM aKbin-eci 6yTiHairiH, 6annraT acacbma aceTKeH 6onybiH rnapT caHanaw, eftTKeHi TBIM acac HeMece on-conbm TaHbiMaftTHH aaaMMeH cayaa KeniciMiH acacay ce3ci3 anaayra aceHe 3HHH rneryre anbin 6apaabi, a n 6yn Kayin-KaTepi 6ap cayaa-caTTbiK TypiHe acaTaabi. • FanbiMaapabiH niKipimue, Tayap k y h w h w i * Tyrenaeft He 6ip 6 e n i r i H i n KeftiH TeneHeTiH yaKbiTbiH HeMece KeniciMiuapT 6oftbmma Tayap KeftimpeK aceTKi3ineTiH acaraaftaa HaKTbi Mep3iMiH aHbiKTan any aa cayaa KeniciMimn KaaceTTi rnapTbi 6onbin Ta6binaabi. OftTKeHi Mep3iMi 6eftMeniM cayaa-caTTbiK KeniciMi Kayin-KaTepi 6ap cayaa TypiHe acaTaaH. • Cayaa icmaeri ananKTbiK neH acbiMbiCKBMbiKTbin 6apnbiK Typi Kayin-KaTepi 6ap cayaa-caTTbiKKa acaTaaw, a n ananKTbiK 1 «MyHa6e3a»—caTyniHHbin cayaa-carrbiK acacaMaii Typbin aaymbira Tayapaw TacTan Keiyi, 6yaaH KeiiiH ajiyniH MiHfleTTi Typae OHH caTbin ajiyra THic 6oaaTbiH. MyHaaii acaraaftaa caTbin ajiymbiHbm Tayapaw ycTan Kepyme ae, aHbii^ran TeKcepyiHe ae MyMKiHaiK 6epbiMeiiai. 2 « M y j i 6 M a c a » —aHHKTan napan aceHe acancHJian TeKcepMeft, ycTan Kepin KaHa cayaa-caTTbiK acacay. Cayaa-caTTH^TMn 6yji Typjiepi Apaonnaa acehnJiHHT aeyipiHae Ken taparaH eai aceHe OHHIJ apTbi yjiKeH aay-acaHacaara yaacaTbm.

IsriAep »YperiHi{i jjyaHbiuibi Tecijiaepi Typajibi airrap 6ojicaK, ojiapabi caHan Tayncy MyMKiH eMec, 6yji 6epiHe acaKCbi MOJHM. • Cay/ta-caTTbiKTbiH; MyHAaft TypjiepiHe TbiftbiM cajiyaarbi mapHFaTTbiH; saHajibiFbi—OHaaii KejiiciMaep Kayin-KaTepaiH TybiH^aybiHa aceHe aaaMaap apacbmaa aay-acaHacaji, aymnaH- flbiKTHH; naft.ua 6ojiybma anapwn coraabi. HFHH, MyHaaft cayaa acacaynibuiapabiH 6ipeyi eKiHiniciH ajiaan, oraH 3HHH Kejmpyi MyMKiH. • K^yin-KaTep 6ap cayaa-carrbiK TypiHe eKi Tapan 6ipaeft KejiiciM 6ijiaipreH acaraaftaa aa TbiftbiM cajibmaabi. OftTKem OHMH; 6epi6ip KATEPI 6ap aceHe eji6eTTe OHAAFT cayaa icTepiHe EKI TapartTbiH; 6ipiHe Kara CTH ajiaay HE ajiaaMUibi cunarraFbi 6ip Hepce apajiacaabi. Heri3iHae, Kayin-KaTepi 6ap cayaa-caTTbiK eai TybiaMaraH He KejiiciMai acacKa aceTnereH Tenai, Ta6a ajiMaftTbiH HepceHi, KaiHbin KETKEH KyJiabi T.C.C. caTy CHHKTH Koaaa acoK Hepcern He 6ojiMaca Typ-Tyci, cnnaTbi MyjiaeM 6ejirici3 Tayapjiapaw nyaaay 6ojibin Ta6biaaaH.

l3riAep jKYperimg ijyaHbiiiibi OTLI3 TOFH3bIHinBI XAA^C TaTyAacy TypAepi ^LaJi : Jli ill J-fi ^ j p ilp ill ^PJ ^ijiil J> j j i e ^ ij^ej'jii ^ djiLLiJlj .L»l'f- J^i jt i'Sf'^- lAJUtf V] j j jJUf AMP H6H Ay(J) aji-My3aHHHaeH ( A a a a h oraH pa3bi 6oacbm) aceTKeH xaancTe naftraM6ap cMycbuiMandap apacbindasbi mamyjiacmbiK, dypuc ca- uajiadbi, men xapaMdbi xajiama, xajiajidu xapajwa iuu- mpmn mamyjiacmbiK, 6ojiMaca 6ondbi. Coudau-an; Mycbui- MaHdapdbiH, KejiiciMwapmmapu da (aypwc caHanaaw), men xapaMdbi xajiajim, xajiandu xapaMga tubimpmn tuapm 6oJlMdCd 6oJldbl>,—aereH (BT-THPMH3H, H6H Meaceh). Byji x a a n c mepHcJjTe Ajuiah ejiinici ^ g ) TaTyjiacTbiK neH niaprrapaBiH TypjiepiH, ojiapabin acapaMawcbi MeH acapaMCbi- 3HH 6IJIIMHIN ap aayaH TypjiepiH KAMTHTBIH ce36eH 6aHHaaraH. OJI 6ijiiMHin; aceKejiereH MacejiejiepiH AHBIK 6ip YRBMBIKTBI ineKTe caHan Taywcy MyMKiH eMec. Ajuiah eainici Heri3iHae xajianabi xapaMra, xapaMaw xajiajira nibirapMaca, biMbipara Kejiyain aypbic caHajiaTbiHbiH airrTbi. Byji 6apm KaMTHTbiH ce3, oraH TaryjiacTbncrbm 6apjn>iK Typi Kipeai. TaTyjiacTbiK nri rnapa, eftTKem OJI aay-acaHacajiabi TOKTaTbin, acypeKTepain Ta3ajibirbi MeH ap-HaMbicTbm; Kip- iniKci3airiH KaMTaMacw3 eTeai. Byji xaancTe aftTbiaraH TaTyjiacTbiK neH MMbipaHbm; TypjiepiHeH KeaTipceK:

160 Vt a r i A e pJKyperiHigg y a H b i i i i b i • A^aM 63 Kapbi3biH He MiH/ieT-napbi3biH Moftbmaan, OHMH 6ip 6ejiiriH 6epy HeMece 6acKa aa acojiMeH KejiiciMre 6apy apKbuibi aYHHe-MyjiiKKe KaTbiCTbi biMbipara Kejiy Meceaejiepi. • Bipey a/iamaK Kapbi3hm aayjiaraHaa Kapw3aap Moftbrn- aaMaft, 6ipaK KeftiH eKeyi biMbipa TaHbiTbin, Kapbi3biH 6epeTiH He KemeTiH HeMece eKeyme ae naiiaajibi 6acKa 6ip memiM Ta- ybin, KejiiciMre Kejiyi. MyHbin 6api pyKcaT eTijireH TaTyjiacTbiK TypiHe Kipeai. • K,aHaaft aa 6ip KYiQbiKTap KiMre THicTi eKeHi 6ejirici3 6ojiFaH acaraaftaa biMbipara Kejiy. Mbicajibi, eKi aaaM y3aK yaKbiT icKepjiiK KapbiM-KaTbmacTa 6ojiybi ce6enTi ojiapabin THicTi KYKBIH HeMece OHMH MejiiiiepiH AHBIKTAY KHBIHFA COK- KaH acaraaftaa eKi acaKTbin 63apa biMbipara Kejiin, Mocejiem eaia uieinyre TbipbicybiH aTayra 6oJiaaw. MyHaaft acaraaftaa en aypbicbi eKi acaK 63apa aayjiacyaaH 6ac TapTybi HeMece MHpacKa, KaftbipbiMawjibiK Kopwua, ecneT- Ke KATBICTBI HeMece Kapbi3, 6opbiin CHHKTM 6acKa aa Maji- MyjiiKKe 6ipre nejiiK eTyi, coaaH KeftiH 6apwn 63aepi aaiJiaiic neH a¥PHC™KKa en acaKbiH caHaran uieniiM Softbimua biMbi- para Kejiyi KepeK. • Epjii-3aftbinTbuiapabiH Kapacbi-KapaacaT, KHiM-KemeK, yft-acaft aceHe COJI CHHKTH epjii-3aftbinTWK KYKtiKTapbma 6aftjiaHbiCTbi 63apa biMbipara Kejiyi. Myiiaaftaa acaraaft Ta- jian eTKenae ojiapabin 6ipi 63 KYKbiKTapbiHbin KajiraHbiHaH aftpbiJiMay He HeKern caKTan KaJiy ymiH HeMece naftaacbi XOK- TbirbiH TyciHin He 6acKa 6ip MaKcaT ce6enTi KYKbiKTapbiHbin 6ipiHeH 6ac TapTKaHbi KGH. Ajuiah Tarajia epjii-3aftbinTbijiap- abiH KY^biKjapbi acemHae: «OjiapabiH; e3apa 6ip biMbipara Kejiyjiepinae eKeyme ae KyHe acoK. biMbipara KejireH acaKcw»,—aereH (Hnca, 128).

161 VtariAepJKyperiHiggyaHbiiiibi • Kici ejniprem He acapbiMacaH ericem ymiH KeK ajiy1 Macejiecmae Kici KSHBIH He 3AKBIMBIH KYh TejieiviiMeH ajiMac- Tbipyra Kejiicin, biMbipara Kejiyi HeMece COTTMH; acaraaft Ta- jia6bma opaft, eKi acaKKa 6ipaeft naftaajibi memiMai KapacTbipa OTbipbin aayaacyuibijiapabi TaiyjiacTbip. MyHbiH 6api Ajuiah ejiniicimH ^MycbUiMandap apa- cbindasbi mamyjiacmbiK, dypuc cauajiadu> aereH ce3mae KaMTbmraH. BipaK TaTyaacy KejiiciMi xajiajiabi xapaMra, xapaMabi xa- jiajira nibirapaTbiH 6ojica, oHaa 6i3 Taaaan OTbipraH xaancTe- ri HycKayra caft OHaaft KeJiiciMaep acapaMCbi3 caHajiaabi. Mbicajibi, 6acbi a3aT aaaMaw KyJiAHKKa aceryai, TbiftbiM ca- jibiHraH HeKere pyKcaT eTyai2 HeMece 3yjibiMabiK apajiacKaH TaTyjiacTbiK KejiiciMiH aTayra 6ojiaabi. Coa ce6enTi Ajuiah Tarajia TaTyjiacTbipy opeKeTme iueK Koftbin: «...ojiapabiH, apacbiH eaiJiaiKneH TaTyjiacTbipwn, TypajibiK icTenqep. PacbiHaa, Ajuiah TypajibiK icTeymijiepai acai^cbi Kepeai»,— aereH (XyacypaT, 9). CoHaaft-aK oaaH KyTbiJiy ymiH Kyfteyi KacaKaHa khchm KepceTKeH efteji HeMece 03imn KejiiciMiHci3 Kici aKbicbiHbm 3HHHbiHa 6arbiTTajiraH TaTyjiacTbipy mapacbi CHHKTH Meac- 6ypjiiKneH, 3opjibiKneH icKe acKaH biMbipaaap aa TbiftbiM cajibiHraH epi a¥PbIC eMec TaTyaacTbiK caHaTbiHa acaTaaw. AJI iuapTTapra TOKTajicaK, XAAHCTE Ajuiah ejiinici xa- paMabi xajiaara, xajiajiabi xapaMra mbirapMaca, MycbijiMaHaap apacbiHaarbi niapTTapabin a¥PbIC eKeHiH aftTTbi. Byji—yjiKeH 1 Byji acepae Kbicac, HFHH Kici ejrripreHHeH He 6ipevzun aeHe MymeciHe 3aKHM KejiTipreHHeH KeK anyra MyMKmaiK 6eperiH aca3ajiap xypajibi aHTbijiraH. 2 MaceJieH na3biHbiH mapHraT yKiMiH 6y3bin, apajiapbmaa yrn peT Tanas; opbiH ajiFaH epjii-3aHbinTbuiapabiH, afteji 6acna Kyiieyre ™ i n Hibnoiaft Typbin, HeKejiecyiHe pyKcaT 6epyi.

162 IsriAep HiyperiHiji j^yaHbiuibi 6ip Heri3. OftTKeHi niapTTap aeremMi3—KejiiciMre OTbipynibi TapanTap^bin 6ipimn eiciHniiciHe KOHTMH 63 MYAaecine 6a- FbiTTajiraH Ta/ianTapbi. KejiiciMre OTbipynibi aaaMHbiH inapT KorobiHa pyKcaT erijieai acaHe eiciHiiii Tapan 6yji inapTTapMeH Kejiicin, Moftbmaaca, ojiapaw opbmaayra MiHAeTTi. Zlypwc inapTTapAbiR 6ipHeine TypjiepiH Mbicajira Keji- Tipejiiic: • CaTbin ajiynibi caTbin ajiaTbiH 3aTbiHbiH 6ejirijii 6ip Tajiamapra can 6ojiybi Typajibi, MacejieH, aTTbiH acyftpiK, caybiH MajibiHbin; cyTTi HeMece TYHFMH KYCTMH aijra acapaM- Abi Kejiyi inapT aereH CHHKTH TajianTap KOiora KyKbijibi. • CaTbin ajiynibi caTbin ajibmraH 3aTTbin KYHWH HeMece OHbm 6ip 6ejiiriH 6ejirijii 6ip Mep3iM inimae Tejiey Typajibi, aji caTynibi 6ojica COJI 3aTTbi 6ejirijii 6ip ya^wT apaawrbmaa naftaajiaHybiHa inapT KOH ajiaaw. MacejieH, >Ka6np H6H A6ayJiJiah aji-AHcapn (Ajuiah aneci eKeyme pa3bi 6OJICHH) naHFaM6apra 4$$} TyfteciH MaaHHara aceTKeHine MiHe Typy inapTbiMeH caTKaH 6ojiaTbiH1. • Bejirijii 6ip Mep3iM apajibiFbmaa Typrbm ynai He ayKeH/u HeMece wawc-anKTw naiiaaJiaHa Typyra T.C.C. inaprrap KOiora 6ojiaaw. KenijiaiK inaprrapw aa aypwc epi KaaceTTi inaprrap 6ojibin Ta6bijiaabi. • CepiKTecTepain naHaaft aa 6ip MyjiiKTi 6ipjiecin naftaa- jiaHyra KaTbicTbi KOHTWH inapTTapbi aa aypwc caHaaaaw. TeK xapaMaw xajiajira nibirapaTbiH HeMece Kepicimne 3ajiajibi 6ap KejiiciMre KaTbicbi 6ojiMaca 6ojiabi. • K,aHbipbiMabiJibiK KopwHa cajibiHraH MyjiiKTep MeH ecn- eTTepre KaTbicTbi niapTTap aa xapaM Hapce apaaacnaca aypwc caHaaaaw. 1 Byji TypajiM eJi-Byxapw 3KeTici3reH xaaucTepain 6ipw,zie aftTHJiraH.

163 IariAep >KYPer'H'ti KyaHbiniw • Epjii-3aHLinTbijiap apacbiHAarbi, MacejieH, aftejiAiii Y**- re He eMip cypeTiH ejire HeMece 6ejirijii 6ip KapaacaT ajiybiHa KaTbiCTbi aceHe ocbiraH yKcac mapTTapbma aa pyKcaT eiijie/ii api 6yJi TYPRBI/IA OJI MAPTTAPABI OPBIHAAY MiHAeTi EN 6acTan- KBI OPBIH^A TYPAFLBI.

164 l3riAepJKyperiHiggyaHMiubi IvblPIyblHIIIH XAAWC K,apbi3^bi ^aHTapy xceHe OHM TOAeyAi THicimne Tajvan e i y ipb Jki : Jli jJJj & J J i>f ^ J «ji> ^ j* . 4 > ^ t j/i tip G6y hypanpaaaH (Ajuiah oraH pa3ti 6OJICBIH). Annah ejiini- ci «Eau adaMHWH, K,apu3dbi co3yu 3%jvbiMduK,. Ezep 6ipeyiH,HiH, K,apbi3U 6au adaMea aydapbuica, Kejiiccin AereH. Byji xaancTe KapBi3Abi Teneyzu He OHH KaftTapyAbi Tanan eTyAi acaKCbi opbiHAay2 acaiinbi 6yftpbiK 6ap aceHe 6yji 6yft- pbiKKa KapcbiHbiH 6epiHe TBIHBIM cajibiHraH. NAFTRAM6APABIH cBau adaMHbiH, qapbudbi co3yu 3\\ j i b L M d b i h A e r e H ce3i K;ap&i3Abi Tejiey Ke3iHAe acacaHAH Ke- Aeprijiep acacay 3ynbiMAbiKTbm Kepimci EKEHIH 6ijiAipeAi. 0HT- Kem OA MyHAaft acarAaftAa eAinAiKTi caKTay MinneTm opbm- AayAaH 6ac TapTaAbi. 0 p i MyMKiHAiri 6ap aAaM Kapbi3 neciH Tajian eTyre, KaftTa-KaftTa Kejiyre He marBiMAaHyra Meac6yp eTneft ajiraH Kapbi3biH Te3 KaftTapybi THic. K,apH3BiH Teneyre MyMKiHAiri 6ona Typa 6yjiaft eTKeH aAaM 3ajibiM caHajiaAbi. Byji acepAe «6aft aAaM» Aen KapH3Abi KaftTapyra MyMKiHAiri aceTepniK AYHHe-MynKi 6 a p aaaM Typajibi aftTBinraH. 1 H6H Xaacap «OaTxyji-Eepnae* OCH xaancri TyciHaipe K&nin, 6aft aaaMHHR KapH3flH Tejiey Mep3iMiH co3yH 3yjibiMflbiK; caHaaaTHHaHHTaH, napH3 6epreH aaaMFa Kapbi3abin 6aft aaaMFa ayaapbuiybi ycbiHMJica, KeaiciM 6eprem JKOH, eiiTKeHi, OAAH KAPW3ABI K^KTAPBIN any onaft EKEHIH airr^AH. 2 HFHH, mapHraT yKiMaepme caftKec aMaji HHJiy.

VtariAepJKyperiHiggyaHbiiiibi 165 C o H a a f t - a K 6YJI XAANCTEH YFTMBIJIARBIH O H — K H M H x a r - aaftaa KajiraH aaaMra Kapbi3aH KemiKTipyae KYHO XOK, Aa- jiah Tarajia MyHaaftaa K;apbi3 Hecme 6OPLIIHTI>IHBIH; xaraaftbi xaKcapraHina Kyie Typyaw MiHaeTTereH. Byji xaaHCTeH Maji-MyjiiKKe KaTbicTbi 3yjibiMabiK; HaKaKTaH 6ipeyain Maji-MyjnciH TapTbin aayMeH raHa meKTeaMeft, Ke- picimne, Kici MyaKiHe He OHMH Ke3 KeJireH KYKHHa KOJI cyrbin, 036bipjibiK acacayabin 6epiH KaMTHTbiHbiH TyciHyre 6ojiaaw. JleMeK, 6ipeyain Maa-MyaKiH T a p T b i n He yP-^an aaraH, 6acKara THeciaim He OHMH 6ip 6eairiH 6epyaeH 6ac TapTKaH, 6ipeyaeH 63imn TiKejieft ae, acaHaMa aa KYKM XOK Hepcem a a y j i a r a H , Kapbi3biH T e a e y Mep3iMiH TyjiKifiyjiaHra cajibin, C03bin acypin ajiraH HeMece 6epyi TnicTi H e p c e m H M e j i m e p i H He canacbiH KeMiTKeH aaaMaapabin 6apjibifbi xaraaiuiapbma ceftKec 3aawM caHaaaaw aceHe 3YJibiMabiKTapbi KHHMCT KyHi e3aepi ymiH icapanrbi TyHeKTep 6oaHn opaaaaw. IIaHFaM6apbiMH3 xaaHCTe Kapbi3aw Tnicimne KaftTapy Typajibi ecKepTTi. HFHH, Kapbi3 6epreH aaaM 6opbiuiTbiFa acaK- c b i a b i K n e H , Ma3aaaMaft, K H H H a b i K K a ayinap eTneft MeMiae acacaybi xeHe Kapbi3aap aaaM 6yFaH 3ajiaji KejiTipMeimH, nibiFbiHFa ¥mwPaTnaHTbiH KaHaaft aa 6ip y C b m b I C xacaca, KapcbuibiK 6ijiaipMeyi KaxeT. Erep 6opbiniTbi Kici TQjieyi Tnic Kapbi3biH KapcbijibiKCbi3, yaKbiTbmaa TejieimH 6ip 6aft aaaMra ayaapca, K a p b i 3 6epreH a a a M Kejiicyi K e p e K . GftTKem 6yji Kapbi3abiH xaKCbi TeaeHyiHe ce6enmi epi KennenijiaiJiiKTin Kepimci 6ojiaabi. ConabiKTaH aa A n a a h Taraaa TeMeHaeri aHTbmaa eKi xaraanaw ecKepTin: «Bipeyre 6aywpw TapairraH 6ip Hepcere KeuiipiM acacaaca, oa acaKCbiabiKneH1 Keaicin, oraH aypwc Tejieyi (KaxeT)»,—aereH (Ea^apa, 178). 1 HFHH, uiapnFaT KynTaftTHH aMaura ceftKec. EYJI acepae KHMH acaFflafi«a KajiraH 6opbiniTbiHHH xaniH Tycimn, oraH KOCHMina yaRbit 6epy Typajibi aftTHJiraH.

166 VtariAepJKyperiHiggyaHbiiiibi HFHH, e3me KaHAaft aa 6ip Hepce Tnecijii 6ojiraH aaaM 6opbiuiTfciFa mapHFaT aceHe eaeT-rypbin neH aicbia-napacaT KynraraH acaraaftra ceftKec MeMiae acacayn, aji 6opbiniTbi Kici MofiHbmaaFbi Kapbi3biH aypwc Tejieyi THic. Ajuiah ejimici (gg) ocbmaaft TaMama KacneTTepre ne aaaM- aap ymiH Aaaah Tarajiara ayra KBMBin: * Cornyda, camun ajiyda, K,apbi3UH mejieyde wcane Kflpb&dbi majian emyde KeH,neuvidviiK OKacamn neudeze Ajuiah paxpiM emciu!> — AEREH (eJi-EyxapH, H6H Meaceh). HeMeK, e3apa KapwM-KaTbiHacTapaa, Kapbi3abi Tejiey He Taaan eTy Mecejiejiepmae KenneftijiaiJiiK KepceTKeH aaaM, OCH Ka6biJi eTijiyi KyM6Hci3 6epeKeai ayrara aaftbiKTbiabirbi yiniH 6apjibiK aiHH epi ayHnejiiK nrijiiKTepaeH yMiT eTyiHe 6ojiaaw. MyHbi Ke3 KeareH aaaM e3 K63iMeH Kepe aaaabi. ATaaMbim KacneTKe ne cayaarepre Ajuiah MiHaeTTi Typae Moa pH3biK- Heci6e 6epin, 6epeKe aapwTKaHbiH, an 63iMeH KapbiM-KaTbiHac acacaraHaapra KHbmawK TyabipaTbiH aaaMaapaw Kepicimne acaraaftra ayniap eTKemH Kepecin. 0ftTKem acapbijiKay He aca3a aMaara ceftKec icKe acaati, coHabiKTaH acenijiaiKTin eTeMi— acenijiaiK 6oaMaK. Baft aaaMHbm 6opbiiiiTbi Teaeyai C036aaaH;ra cajiybi 3YJIHM- awK caHajiaabi eKeH, OHaa Kapw3 6epreH aaaM apbi3aaHraH xaraaftaa, OHH KAPH3HH Tejieyre Meac6yp eTy KaaceT. Erep OJI TeaeyaeH Tirrri 6ac TapTaTca, KainaH Teaeremne He KapH3 neci KeinipreHme, Tep6nejiiK inapa peTiHae acaaara TapTy KepeK. AJI erep OJI KapH3 6epreH aaaMHbm ycTeMe aftbinnya Taaan eTyiHe ce6emcep 6ojica, OHMH MyaKiH aaraHbi yiniH aftbinnya Tejieyre MiHaeiri, eftTKem 6yraH e3i ce6enKep 6ojiabi, aa 6yjiaft eTy 3an;cbi3 6ojibin Ta6biJiaabi. Coa CHHKTH 6ipeyain eaiJieTci3 aftbinnyji Tejieyme ce6enKep 6ojiraH Ke3 KeareH Kici aceTKi3reH 3HHHbIHbm OpHHH TOJITbipybl THic.

l3riAep H4YPer'H'B £yaHbiiiibi Byji xanHC Kapbi3£bi ayaapy Macejiejiepme KaTbiCTbi Heri3 6ojibm TA6BIJIAABI. HFHH, 6ipeya;iH; K;apbi3bi 6aft AAAMFA ay^apbijica, OHMH 6ac Tapniaybi KaxeT. CoHflaii-aK Syaaii erep Kapbi3zibi ice/neft aaaMFa ay/iapMaK; 6ojica, OH/ia 3ajiajibi ymiH OHbiMeH Kejiicney icepeic aereH KOpbiTbiHAbi nibirazibi. Ayzjapyra 6ojiaTbm Kapbi3Aapra: KejiiciMinapT apKbuibi 6eKiiijireH Hecnejiep, caTbijiraH aarrapabm KyHbi CHHKTM Kapbi3A,ap acaTaabi. Erep K;apbi3 6aft a/iaMra ayaapbijica, OH^a K;apbi3biH ayaap- raH aaaM JKayamcepimjiiKTeH KyTbiJibin, OHW napbi3 ayaapbiji- raH aaaM Tejieyi THic. Ajuiah acaKCbi 6ijiymi.

l3riAep >KyperiHifj gyaHwuibi igbiPHE; BIPIHini xaamc AAFBH MyAiKTi neciHe ^aiiTapy KepeK .DL ^ IJL-J ^ U^ & JJ-*J J^ :J^ ^ TJ&J JJ YY^T J* .<LOjJ t, tCUsM U- CaMypa H6H )KyHay6 (Ajuiah oraH pa3bi 6OJICMH): «Ajuiah ejiiuici -tKpjiduH, ajisauu K,aumapun 6epzeHUie MOU- Hbiuda 6ojiadbi», — den aummu»,—aereH ( 6 6 y Aaya, aT- THPMH3H acaHe H6H Maacah). Byji xaancTe Kicimn 6acKajiapra raecijii Maji-MyjiiKTi TapTbin ajiy Tepi3ai xapaM acojiMeH HeMece Kenijire He acajira ajiy CHHKTM pyKcaT eTijireH acojiMeH ajiraH nepcejiepi Typajibi aHTbijiraH. MyH^a TapTbin ajiy aeremMi3— 6ipeyain Man-MyjiKiH OHbm KejiiciMiHci3 3opjibiK;neH 3ancbi3 neMaeHy, 6 y j i — 3 y - jibiMAHK, neH TMHMM cajibiHraH xapaM icTepain en yjiKeHi. ©imcem Ajuiah ejiinici « ( B i p e y a i i i ) OKepinin, 6ip cyuejudeu MOJimepiu mapmun aman (aaaMHbm MOiiHbma) KfiHMem Kijui OJI wcemi (KaT) j/cepden opajiadbi*,—aereH (aji-EyxapH, MycjiHM). BipeyaiHi KaHaaft aa 6ip HepceciH TapTbin ajiraH aaaM OHH KyHbiHaH 6ipHeuie ece acbipbin anbinnyji Tejien He 63iHe eji- ae6ip 3ajiaji KEJIETIH 6ojica aa KaftTapbin 6epyi KepeK. GHT- KeHi OJI 03 6acbma 03i 3ajiaji KejiTipai. TapTbin ajibraraH 3aT- TM KEMITIN HE A3AHTBIN Koftca, OHMH; KEMIN KAJIRAH ETEMIH aceHe KoabiHaa TypraH Mep3iM ymiH Kipe aKbicbiH Koca Tejien KaftTapbin 6epy KaaceT, aji erep 6yaaipin He K ¥ P ™ n Koftca, OpHblH TOJITbipaabl.

169 V tariAep JKyperiHig gyaHbiiiibi BipeyaiH MyaKiH HeciHin; KeaiciMi 6oftbimna acaara, Keniji- re HeMece naftaajiaHa Typy ymiH ajiraH acaraaftjiap Typajibi aftTcaK, MyH^a MyjiiKTiH, neci 63i ceHin TancbipraHabiKraH ajiraH aaaMra eniKaHaaft Kme TarbijiMaftan, TeK OHH Mep3i- Mi KejireHae neciHe KaftTapbin 6epce 6ojiaw. Erep KOJibmaa- rbi MyjiiK MyHbin Kmecici3 93airmeH 6yjiiHin He acapaMaft Kajica TejieMeftai, 6ipaK a6aftjian ycTaMaybi He rneKTeH Tbic naftaajiaHybi cedenii 6yjiiHce, opHbiH TOJiTbipy KepeK. Cypan ajiraH 3aTTbi aa naftaaaaHbin 6ojiraH con He neci cy- paraH Ke3ae KaftTapbin 6epy KaaceT. ©ftTKem 6ip 3aTTbi cypan ajia Typy MiHaerri eMec, pyKcaT eTijireH KejiiciM TypiHe acaTa- abi. AJI erep cypan ajibraraH 3aT 6yjiiHin He acapaMaft Kajica, 6ipaK OJI cypan ajiraH aaaMHbin a6aftjian ycTaMaybi He rneKTeH Tbic naftaajiaHybi ce6enTi 6ojiMaraH acaraaftaa, Keft6ip rajibiM- aap, MecejieH HMaM AxMaaTbin Ma3ha6bi 6oftbiHina opHbm TOJiTbipy KepeK, aji 6a36ip ryjiaMajiap 6acKa aMaHaT 3aTTapbi CHHKTH TejieMeftai aereH niKip 6iaaipreH. A a Keft6ipeyjiepi 6yjiiHreH acaraaftaa TOJiey mapTbiMeH ajica TOJieftai ae, OHaaft KejiiciM 6ojiMaca opHbiH TOJiTbipMaftabi aen Tajiaay acacaraH aceHe 6yji en acaKCbi niKip 6ojibin Ta6bijiaabi. AJI erep Kici aKbiJi-eci aypwc eMec aaaMHbm He KinnceHTaft acac 6ajiaHbiH; KOJiwiiaarbi 3arrbm Kayinci3airiHe ajianaan ajibin KoftraHaa, ajiri 3aT MyHbin KOJibiHaa 6yaimn Kaaca, 6ipaK OJI a6aftjian ycTaMaybi He rneKTeH TBIC naftaajiaHybi ce6enTi 6ojiMaraH acaraaftaa, Hneri nri 6ojiraHabiKraH OHWH eniKaHaaft aca3birbi acoK aen ecenrejieai. Aa erep 6ip Hapcem Taywn ajiraH acaraaftaa, ajiyra pyKcaT ETIJIETIH 3aT 6oaca, OHH 03IHAE Kajiawpwn, TOJIWK 6ip acbiji 6oftbi neci i3aecripijieai. 3aTTH TycTen-TaHbiraH neci inbiignaca, OJI Taybin ajiraH aaaMra Kajiaan. BipaK KeftiH neci Ta6bijibin, 3aTTbin Typ-TYCIH aoJi CHnaTTan 6epce, OHH 6Jii KOJibiHaa 6ojica

IsriAep JKyperiHig KyaHbimbi HECIHE TANCBIPYBI, aji ACAPATBIN HE K ¥ P ™ N KoftraH acafflaftfla Tejieyi THic. ©ftTce ae Taybin ajibmraH 3aTTbin acapaMCbi3,a;a- HYW HeciH 13/iecTipin acypreH KHJI iniiH^E opbra ajica, OJI a6aft- jian ycTaMaybi HERNEKTEHTHC naftaajiaHybi ce6eirri 6ojiMaraH acaFAaft/ia OHH TejieMeftai. ©ftTKem MYH/iaft Ke3/ie OJI Taybin ajiraH aaaMHbin ojii MyjiKiHe aftHajiMaraHzibiKTaH, acajinH aMa- HaT 3aTTapzibiH yKiMiHe Kipeai. Ajuiah acaKCH 6ijiyini.

tariAep jKyperiHig ijyaHbiiiibi 171 y— k^ipbik; e k i h i h i x a a w c C a T b i n aAyra i&aTbicTbi ijYKbI?S 6acbiMAbiFbi TypaAw Y^iMAep Jli Jf j^Ltj <G* ill JL* ill J J*r : Jli ii J* (U9 % ' +' \"' ' J^laJl C 'i ^i j ji CJ»SJ li^f JI 9 .AajSJJ // ' ' >KQ6HP (Ajuiah oraH pa3bi 6OJICBIH): «Ajuiah ejnuici (gg) sp- 6ip SejimdeumiH dyHue-Myjimmi (caTbin ajiy) mvpizun (cephc- TecKe) 6epdil, ajiauda, wenmepi2 dejizinemn, otcojidapu aMupa- mbuica, onzia (cepiKTecTe caTbin ajiyra KaTbicTbi) m^uK, (6a- CHMAblJIblFbl) MOK,»,— AereH (aji-ByxapH). Byji xa/inc caTbin ajiy kykbihwh 6acbiMABirbma, 6yji KYWK Tnicri 6ojiaTbiH acaHe 6yraH xaTnaifcrbiH MemniK Typjiepme KaTbicTbi 6apjibiic yxiMAepre Heri3 6o;iBin Ta6bijiaAbi. CaTbin any KYKBIHBIH 6acBiMABirbi cepiKTecin nan/iajiaHaTbiH AYHne-MyjiiKTepre raHa KaTbicTbi. MyHAan MeHiniK eKi Typjii 6OJIAABI: ACBIJIACBIMAJIBI X E H E XBIJIXBIMANTBM MY/IIK. Byji xa/iHC caTbin ajiy KYKBiHbm 6acbiMAbirbi xbijixbiMaitrbiH MyjiiKKe KaTbicTbi eKeHiH, aji xbiAXbiMaAbi AyHHe-MyjiiKTepre 6yji KYKBIK KOJmaHbiJiMaHTbiHbiH KepceTKeH. JleueK 6ipey opTaK MeHiniKTeri Man, yn xa6AbiKTapbi xeHe Ae 6acKa XHJI- xbiMajibi AyHne-MyAiKTepAeH 93 yjiecm caTaTbiH 6ojica, OHHH cepiKTeciHe caTbin ajiyra KaTbicTbi einKaHAaii KYKBIK 6acbiM- Abirbi 6epijiMeiiAi. 1 Byji acepae KaHflaft 6ip flyHHe-MyniKTi cepiKTecin naftflajiaHynibuiapflbin 6ipiHfleri caTbin any KYKHHHH 6acHMflHFH TypanH aftTbuiraH. 2 MyHfla opTaK HejiiKTeri acep TejiiMimn meKapajiapH Meij3ejireH.

172 IariAep HtyPer'H'B SyaHbixubi V ^KbiJDKbiMaftTbiH MyniK Typajibi aifrap 6oncaK, erep on 6e- jiin a/ibiHca, meKapajiapw Sejirinemn, aconnapbi aacnpaTbinca acoHe cepiKTecTepain gpKaftcbicbi 93 yjieciH afibipbin ajica, OHAa xaAHCTe aftTbiAraHAaft, caTbin anyra KATBICTBI KYKHK, 6a- cbiMAbiAbirbi Maceneci KOTepinMeftAi, ce6e6i MyHAaft acarAaftAa cepiKTecTep Kepminepre aimanaAH, aA Kepmi KepmicimH; MYAKIH caTbin ajiyra KaTbiCTbi nyKbin 6acbiMAbirwHa ne eMec. Erep uieKapajiapbi MeH acojmapbi 6enrineH6ereH acarAaftAa, cepiKTecTepAiH 6ipi 63 yneciH caTyAbi K,ajiaca, oima OHMH ce- piKTeci HeMece cepiKTecTepi caTbin anyra KaTbiCTbi K Y K H K 6acbiMAbiAbirbiH naftAajiaHbin, on ynecTi KeniciMAe KepceTin- reH 6arara caTbin ana anaAM. CepiKTecTepAiH epKaftcbicbi caTy- ra KOHbinraH ynecriij 63 MynKme THecini 6eniriH Tanan eTyre K,¥KJ>MbI. Byn xaAHCTin M6TiHi 6enmeTiH aceHe 6enm6eftTiH acbin- acbiMaHTMH MyniKTiii apacbiHAa euiKaHAaft aftbipManibinbiK acoK eKeHiH KepceTKeH. GftTKem caTbin anyra KaTHCTH K Y K H K 6acbiMAbirbiH 6epyAeri AaHanbiKTbin 63i cepiKTecTepAifl ern- KaftcbicbiHa MyniKTin aTanMbim eKi TypiHe Ae 6aftnaHbiCTbi 3H- HH KenTipMey 6onbin Ta6binaAbi, 6yn acannn Heri3Aeri xaAHC. EHAi OCM eKi TypAin apacbiH aacbipaTyra poneji periHAe KonAaHbinaTMH niKipnep Typanbi aifrcaK, onap ocan cnnaTTa KenreH. E K e y a p a o p T a K a e o n , KYABIK, a c 9 H e c o n CHHKTH MyniK T y p - n e p i H e 6aftnaHbiCTH Kopinimn K e p m i anAbiHAarbi caTHn a n y - ra KaTbiCTbi KYKMK 6acbiMAHFH Typanbi rynaManap niKipi epTypni. OnapAbm Keft6ipeynepi MyHAaii acarAaftAa caTbin a n y r a KaTbiCTbi K Y K H K 6 a c b i M A b i r b i H MiHAeTTi caHan, 6yn TyprHAa aTanMbiiu o p T a K T a c T H K 6acKa MeHiiiiKTepAeri c e - p i K T e c T i K K e y K c a c , a n 6 y J i H e p c e A e 3HHH a c e T K i 3 y 6 a c K a MCH- niiK cepiKTecTiriHAe 3HHH aceTKi3y CHHKTH AereH aceHe SyraH

173 IsriAep HiyperiHiji j^yaHbiuibi KaTbiCTbi ziejiejmepi ae Ken. Keft6ipeyjiepi, MecejieH HMaM AxMaa; Ma3ha6biH/i;aFbijiap, KepuiijiepAin 6ip-6ipi ajiAHHAa MyjiiKTi caTbin anyra KaTbiCTbi kykhk 6acbiMAHFbi acoK Aen ecenrereH. AJI Keft6ipeyjiepi, MecejieH HMaM 0 6 y XaHH^a Ma3ha6bi, Kepnii Kepmicimii Ke3 Kejire MyjiKiH caTbin ajiyra KaTbiCTbi KYKHK 6acbiMAHFbiH naftaajiaHa ajiazibi AereH niKip 6iji^ipreH aceHe MYHH /typbiCTbiKKa acaKMH caHaraH. IlaHFaM6ap MynziaH KYKHKTH cepiKTecKe 6epreH, K¥\" KbiFbiH naftAajiaHy-naftAajiciH6ayAbi OJI aAaMHbin E3I meine/p. Byji KYKBIK aaaM e3i 6ac TapTKaH HeMece OHH mapHraT YKiMAe- pi 6oftbiHHia MyHAaft KYKHKTaH Karyra HaKTH ziejieji KejireH acarAaftAa raHa aftbipyra 6ojiaTbiH MiHAeTTi KYWKTap caHaTbi- Ha acaTaAH. AJI 6ipeyre 6yji KYKHKTH NAFTAAJIAHYH ymiH Kaaceiri MYM- KIHAIK 6epMeft, OHH Te3 apaAa naftAajiaHybm ycbiHaTbm iuapT- Tap Typajibi aftTcaK, 6yji euiKaHAaft Heri3ci3 ce3.

174 tariAep JKyperiHig gyaHbiiiibi V e^iphk; yhiihihi xaawc C e p i K T e c K e K,HjmaT macaiuay ^UJ ill Jjiu '.(J^j A' J j - o Jtf : J^ Sjij* . t C J R ' J ? - <O\\>- Oli JPU U (jlSojJtJl tiJtt U! 0 6 y hypaftpa (Ajuiah OFAH pa3bi 6OJICHH): «Ajuiah emuici <$§>: «Annah matana: cMeu exi cepiicmecmty, 6ipeyi cepizi- ue KfiRHam oKacaMauuuwa yiuiHtuiciMW. An ezep (6ipeyi cepiriHe) mumam owacaca, ouda apanapuuau tubizbin KemeMM— den aummu— dedi»,—nereH (96y Raya). Byji xanHC acajinbuiaMa TyprbiAa cepiKTecTep KejiiciMre OTbipaTbiH icKepjiin, cayAarepjiiK, Kejiicce3Aiic T.C.C. cepiK- TecriKTin 6apjibiK TypiHe pyKcaT eTijieTimH KepceTeAi. Byjiap- AMH 6ipiHe THHHM cajiMaK, 6ojiFan aAaM OHHH TbiiibiMbiHa K,aTbicTbi HaKTbi Rdjieji KejiTipMeftiHiHe OJI ocw xaAHCTin Ma3- MyHbi 6oHbiHiua pyKcaT eTijireH 6ojibin Ta6buiaAM. GftTKem Heri3iHAe 6apjibiK KapbiM-KaTbmacTapra pyKcaT erijieAi. inbiHiubijiAbiK neH aMaHaTnibijiAbiKxa Heri3AeJireH cepiic- TecriKTepAin apTbiKHiHJibiFbi MeH 6epeKeciH HaKTbiJiaftTbm 6yji xaAHC 6oftbiHina Ajuiah Tarajia 03iMeH 6ipre 6ojiraH aAaMHbin pH3biFMHa 6epeKe AapbiTbin, oraH pH3biK-Heci6ere KOJI xeTKi3eTiH acojiAapAM acenijiAeTeAi. CoHAa OHHH pH3biFbi 03i oftjiaMaraH acepAeH icejiin TypaABi acoHe oraH Ajuiah acap- AeM KepceTin, TypajibiKKa 6aFbnraftAH. MyHbiHi ce6e6i OHAaft cepiKTecTep 6ip-6ipjiepiHe acocnapjia- pbi MeH icTepiHAe AeMey Kepcerin, Keft/ie acene-Aapa maMajia- pbi KejiMeftTiH icTepAi 63apa 6ipjiecin, Kyui-KyaT api KapaacaT acHHaKTaft OTbipwn aTKapybi MyMKiH.

l3riAep }KYPeriHili gyaHbimw CoHAaft-aK cepiKTecTiKTep aftMaKKa, acyMbic cajiacbma 6aft- jiaHtiCTbi 6ejiiM/i,epre aacbipaTbiJibin, KeneftTijiyi MyMKiH. Ke- 6iHe 6yji acyfte icKepjiep/HH xyMbiCBm aceHumerin, 6ipeyi AGM- ajiBicKa niBiKKaH^a He 6acKa icTepiMeH aftHajiBicKaH^a HeMece HayKacTaHbin KaJiraHAa, icTi cepiKTeci acypri3in OTbipraH/ibiK- TaH HcyMBicbiHa ajianaaMaybiHa MyMKm/HK 6epeai. Byji aHTbijiraHHbiH 6epi apa/ta iubmnibijiflbiK neH aMa- HaTHibiji^biK ycTeMfliK Kypranaa raHa icKe acacbi. Erep ce- piKTecTiKKe KHHHaT apajiacbin, ojiapAbiH 6ipi He eKeyi ^e cepiKTeciHe KHHHaT oifoiaca, 63 MyMKmzuKTepiH 6ip-6ipiHeH acacbipca, Ajuiah Tarajia OHAaft cepiKTecrepzuH apacbmaH nibirbin KeTe/ii. HeraaceciH/ie ojiapAbin icTepimn 6epeKeci acorajiaAM. Byji xaAHCTin pacTbirbiH eMip TaacipH6eciHin e3i KepceTin acyp. Ajuiah acaKCbi 6ijiymi.

V176 IariAep tftyperimg K,yaHbiinbi igblPLIE; T 0 P T I H I I I I X A A W C l3ri aMaAAapAbig AYHHeAeri h o h c a&biperreri caya6bi y* , / 9 * y, * f , , * , Its %\\ ' , j *0' o l i lil J J ^ : J^ * * 5j0* ^ 0* .4) jPJb *JU> JSJ jt i f l » (jp jf tSijlar \"JlJ aJUp iiaijl \" T' '\" ' '' .' '' 0 6 y hypaftpa (Ajuiah oraH pa3M 6OJICHH): «Ajuiah, ejiiuici (%): dlende dynue camau COH, OHWH, (Mbraa) yiueyden 6ac- K,a (6apjibiK;) OMOJIU moignaudu(caya6bi) ysvuteumiH cadaqa2, (acypT) naudajianambiH 6viiM3 HeMece OJI ymiH dy- %a K,buiambiHtizitiep3eHm»,—den aummu»,—aereH (MycjmM, AxMaa). Ajuiah 6yji AyHiieni ic-aiviajmap acacaftTbm MeKeH e n i . MyH- Aa neH/iejiep acapbijiKay He aca3ajiay Meicem 6ojibin Ta6biJiaTbiH MenrijiiK aKbipeT eMipi ymiH HrijiiKTep HeMece acaMaHAbiK- Tap KHHaii/ibi. /JeMeK, ManrijiiK 6Mip ymiH 63Aepm 6aKbiTKa 6ejieHTiH Hapcejiep^i acHHaMaraH 6eftraMAap 6yji AYHHeAeH QTKeH con eiciHiiHKe Tycezii, 6ipaK OJI Ke3/ie 6api Kem 6ojiajibi. IleHAe ejiiM KyuiKaHHaH KeftiH nri aMajmapbiH 6ip MbicKaJira 6OJICHH K e 6 e f t T e AJIMAFTAM, COJI CHHKTH ACAMAH AMAJIAAPBM AA a3aihyra MyMKiHAiri acoK. BypbiH icTereHAepimH; HaTHaceci 6ojibin Ta6bijiaTbiH ATAJIMBIM ymeyiHeH 6ACKAHBIN 6api TOK- TaftAbl. 1 MFHH, AAAMHMH 63 AMANAAPBI yiniH CHIUIBIK AJIYH TOKTAFTFLBI. 2 Byji acepae iviapnyM Keaeiuiepre TapaTbin oepyai HeMece KaftbipbiMAbuibiK; KopHHa canyzibi ecueT eTKeH ayHHe-MyjiiKTep Typajibi aftTMJiFaH. 3 MyHfla KicimH 63i aca3FaH He ecneT eTKeH KiTanTapw HeMece ycTa3 peTmae SacKajiapra 6epreH 6ijiiMi T.6. Typajiw aHTbuiraH.

177 IariAep } K Y P e r ' H ' B KyaHbiuibi 1. Caya6bi Y3IJIMEFTTIH, HFHH naft^a eicejiyi acanraca 6epeTiH ca^aKa. Byn acepAe KaftbipbiMAbinbiK Kopw periHAe ecneT eii- nin, oaaH TyceTiH Ta6biCTaH aAaMAap naftAanaHaTbm acbinacbi- MaiiTbiH MyjiiKTep, KOJiAaHbinaTbiH biAbic-anKTap, Mmyre He 6acic;a Aa MaKcarrapra naftAanaHbuiaTbm MajiAap, xanbiK naft- AacbiHa KM3MeT eTeTiH acnuaKTap MeH KypaH KiTanTapbi HeMe- ce naftAajiaHbijiaTbiH MemiTTep, MeApecenep, yn-acaHJiap T.C.C. Typajibi aHTbijiraH. Ocbijiapra yjiec KOCKaH neHAe ymiH 6yjiap naftAajiaHbiJibin TypraiiAa OJiapAbm caya6bi y3AiKci3 6epijrin TypaAH. Byji KaftbipbiMAbiJibiK; Kopbina, ecipece 6ijiiM ajiy, Fn6aAaT acacay CHHKTM AIHH MaKcaTTarbi icTepre KOMCK KepceTyre SaFbirran- raH KaftbipbiMAbiAbiK uiapanapbma KapaacaT 6ejiyAiH en ynbi apTbiKinbiAbiKTapbiHbiH 6ipi 6oAbin Ta6binaAbi. CoHAbiKTaH Aa FynaMajiap KaftbipbiMAbuibiK KOpbiHa ecneT eTinreH AYHne-MyniKTiH nri MaKcaTKa naftAaJiaHbinybiH KaaceT- rirnapTpermpe KepceTKeH. 2. IleHAe AYHHeAeH eTKemieH KeiiiH ae xajibiK naftAacbma Kbi3MeT ETETIH 6iniM. MYHAA OHHH; FbinbiMra K¥mTaP m 0 ~ KipTTepre 6epreH, xajibiKKa TapaTKaH 6iniMi HeMece naftAajibi FbijibiM cajiajiapbiHAa aca3bin KajiAbipraH KiTanTapbi Typajibi aftTbijiraH. IleHAe ocbwaft TiKeneft He aca36ama TapaTKaH 6iniMi ymiH cayan ajiybiH acajiracTbipa 6epeAi. PacbiHAa Aa, 6acKanapAbi Typa aconra 6acTaraH KamnaMa ryjiaMajiap acy3AereH acbiAAap 6ypbiH AYHHeAeH eTin KeTKemMeH, onapAbin KiTanTapbi naft- AajiaHbiAwn, iHeKiprrepimH; nri aceMici acajiracwH Taywn Kene acaTbip. Byji Aa 6ojica AjuiahrbiH, Kenurijiiri. 3.13ri nep3eHT. MyHAa KiciHiii e3 nep3eHTTepi aceHe yAbi He Kbi3bi acaFbmaH 6oAraH HeMepenepi Typajibi aftTbiAraH. ATa- aHara nep3eHTTin i3riniri MeH A¥FacHHbIIJ naftAacbi 3op, eftT-

IariAep jKYPer'H'5i syaHwmw Kem OJI Ajuiah Tarajia/iaH apAaftbiM aTa-aHacbiHbm Keinipi- jiyiH, MeftipiMre 6ejieHyiH, Aapeacejiepi KOTepijiyiH acaHe cbift- cayamca KeHejiyiH eTmeai. Bi3 KapacTbipbin OTbipraH xaAHCTe aftTbijiraHAap A j u i a h Ta- rajianbiH: « P a c , Bi3 8JiiKTep/u TipLrreMi3 dpi ojiapAbiH, 6ypbiH icTerem MeH apThinna KajmwpraH HapcejiepiH acaaaMbi3«>.— AEREH CO3IMH; MA3MYHBIHAA KEJIREH (HCHH, 12). MyHAarbi «0JiapAbiHi 6ypbiH icTerem» AereH C63 oJiapAbin 03Aepi icTereH acaiccm He acaMaH aMajiAapwn KepceTeAi. AJI «apTbiHAa icajiAbipraH Hapcejiepi» ojiapABm ic-aMajiAapwHbin HaTHaceci ce6enTi 6acKajiap icTereH He naftAajiaHraH Hapcejiep- Ai 6ijmipeAi. rieHAeHiH 63me caya6bi rain TypaTbiH ic-aMajiAapbiHbiH, HaTHaceci yiney: E i p i m u i : OHWH; TypTKici, inaKbipyw acaHe Hycicayjiapbi ce- 6emi 6acicajiap icTereH aMajmap. EKmrni: HrijiiKTe oraH ijiecyi HaraacecmAe 6acicajiap KaH- Aaft Aa 6ip naftAa ajiraH icTep. Yuiimiii: EacKajiapAwn, HFHH 63 nepaeHTrepimH HeMece TA- jiiM-Tap6ne 6epreH, Typa acoji KopceTKeH pyxaHH nep3eHT- Tepimn;, TybicTapbi MeH acaKbiH AOCTapbiHbiH; HeMece acannbi MycbiJiMaHAapAbin: 6yraH 6arbiinTan acacaran aMajiAapbi, My- Hbin aTbiHaH 6epreH caAaKajiapw, OJI yiniH acacaran Ayra-TijieK- Tepi. MyHAaft acaFAaftjiapAa OJI aMajiAapAbiH HaTHaceci neHAe- Hin; AIH TyprbicbiHAa aceTKeH Aapeacecme, 6acKajiapFa acacaraH He ce6enini 6oJiraH acaKCbuibiKTapbiHa acaHe Ajuiah Tarajia 0 3 neHAejiepimn acypeKTepme OHH acaKCbi icepyAi KamnajibiKTbi AapbiTKaHbma 6aftjiaHbicTw acy3ere acaAbi. 0ftTKem ocbi acaKCbi Kepy ce3iMi oraH 6yji yuiiH aAaMAapAbm Ayra KbiJiybi, KeinipiM eriHyi CHHKTH KenTereH naftAajiap aKejieAi. MyHbin 6apjibirbi ocw xaAHC mapH(J)Te aftTbijiraH.

tariAep » y P e r ' H ' B KyaHbiiuw Keftae neHAere 6ip Hepce apKbiJiBi 6ipHeuie naPipa aceiyi MyMKiH. MecejieH, eKeci 6ijiiM ajiybma Kenin SejireH epi i3ri, epi 6ijiiM/ii nep3eHT HeMece naflAajiaHaTbm aaaMAapra KaHbipBiMABijiwK KOPBI periHAe KaJiAMpMJiraH He cbiftra TapTBiJiraH KiTaniap CHHKTBI. CoHAaii-aK 6yJI xaAHdi HeKe K¥PYFa YHAeyAe Aeneji pe- TiHAe naHAajiaHyra 6ojiaAH. ©HTKem HeKe AYHHere nri nep- 3eHTTep eKejiyAin aceHe i3ri eiiejiMeH maijBipaK KeTepin, acy6aHBiHa oraH epi OJI apKHJiBi 6acKaJiapra naftAa eKejieriH TeniM 6epyAin Heri3i 6ojibin Ta6bijiaAH. Ajuiah acaKCBi 6ijiynii.

~ V180 l3riAep HjyperiHijj gyaHbiuibi K^IPBIK; B E C I H I N I X A A H C EuiKiMre THeciAi eMec Hdpcem HeAeHy MyMKiHAiri jJJ IS U Jl ,JA : Jli i L t j iM ill J-fi ill JjJlij Of ,J> t j p '- •aS jfa {ILL* <di 0CMap H6H MyaappncTeH aceTKeH xaAHCTe Annah eninici <$): eiu6ip MycbuiMau uejieu6ezeu uapceui fiipiniui uenence, OJI coubixi>, — aereH (96y .Zlay/O- Byji xaaHCTe einiciMHin Henirme acaTnaftTbiH, einKiMre rae- cini eMec 6apnbiK pyKcaT eTinreH HepcenepAi HeneHy MyMKiH- Airi Typajibi aftTbinraH. MeceneH, 6oc acaTKaH acepAi acaHAaHAbipy. HFHH, KiM 6ipiH- rni nejiemn, oraH cy aceTKi3ce HeMece FHMapaT TyprH3ca, OJI acep COHHH MeHiuiri 6ojibin TaSbinaAH, 6ipaK HrepMeft Typbin, oraH HejiiK eTyre pyKcaT eiijiMeH/ii. 0ftTce Ae 6ipeyre 6acnibi He OHbin opbiH6acapH enAenMeft 6oc acaTKaH acepAi acep Te- JIIMI PEIIHAE AACBIPATKAH ACARAAFTAA 6YJI ORAH KYKTIABIPAK caHajiaAH, 6ipaK TOJIHK Henuc eTe ajiMaftAbi. Erep 6ip acepAi nrepyre TajianKep rnbiKca, oraH 6yn acepAi a6aTTaHAbipa- Cbin, 6oAMaca OHBI acaftbiHa KanAbip Aen rnapT KOIO KepeK. KYP-7IHK ne Teni3 acaHyapnapbiH 6ipimui 6on ayjian ajiy, acacbipHH acaTKaH acep acTbi Ka3bmajiapbiH naftAajiaHyra IHH- rapy aceHe 6ipiHini 6on OTHHAM He rnenTi HeMece neci KepeK eTneft uibirapbin TacTaraH KaJiAWKTapAbi acHHan any Aa ocbiraH acaTaAbi. MemiTTepAeri, MeApecenepAeri, 6a3apAapAarbi aceHe ayna- napAarbi opbrnra 6ipiHini 6oAbin opHajiacy Aa OCH TyprwAa

181 VtariAepJKyperiHig gyaHbiiiibi KapacTbipbijiaabi. Erep 6yji opbiH^ap 6ejirijii 6ip 6aKbiJiaynibi- HbiH HycKaybi acTbm/ia 6ojica, onna COHMH; HycKaybma acyrmy KaaceT. CoHbiMeH neci acoK pyKcaT eTijireH Hapcem 6ipiHmi 6ojibin nejieHreH aaaM oraH KyKbiJibipaK caHajiaabi. Byji Typrbi/ia OHMH nejiiri nejieHreH maMacbma 6aftjiaHbicTbi 6ojiaaw. COJI CHHKTH acyMbic 6 e p y m i Mbma mapyaHbi aTKapraHra najieHAeft aKbi TejieftMiH /ten Tancbipbic 6epreH acyMwcTapAbi icTeyre oraH 6ipiHmi 6 o n cypamaH aaaM K¥KMJIM caHajiaabi. Byji aftTbijiraHAap ajme6ip 3aTTH 6ipiHiui Taybin ajiraH aaaMra aa KaTHCTbi. MyHbin 6apjibirbi 6i3 KapacTbipraH xa/IHC- tih Ma3MyHbnma KaMTMJiraH. Ajuiah acaKCbi 6ijiymi.

182 VtariAepJKyperiHig gyaHbiiiibi k^iphk; a a t h h i i i h x a a h c M n p a c g a K,aTbiCTbi y K i M ^ e p Ij*iJf 9 a^p A^ l J«- e i^ll J/ J^ * /* / / / JI « Y A ir*'} j 4 ^ i /t Cf ^ J^j JjV J . Ul >'l>il *» ' ' '' H6H A66ac (Ajuiah eiceci eKeyiHe pa3Bi 6OJICMH): «Ajuiah ejiiuici cMupacmapdu omu K^buiu (aaaMaapra) qjie- cmipitfiep, an Kfljimnu (MapKyMHbm) en, okok^ih ep myucbi- tta muecini>, — den aummu»,—aereH (eji-EyxapH, MycjiHM).

183 IariAep }KYPer'H'B KyaHbiuibi k^iplie; ^cetihiqi x a a m c 3agAbi Myparep ymiH ecneT maabiAMaHAbi1 : jil^ij ill JLi ill J c J U - - : Jli <up ill s^^' .djjljJ SLfij^i tji JT Jap! Jli ill 01 *' ' \" -' 9 6 y Y M O M Q QJI-BOIIHJIH (Ajuiah ORAH pa3w 6OJICHH): «Ajuiah ejiiuicvHin, cPacbiuda, Annah ap6ip KyftbintMibM, K^mbiH (6ejirijien) 6epdi, coudbt^mau Mypaiep ipuin ecuem (aca3BMMaft/i;i>i)2», — den aum^anuH ecmidiM»,—aereH3 (96y /I,ayA, AxMa/i, BT-THPMHSH, H6H Maacah ACAHE 6acnajiap). ^Corapbiaa KejireH eici x a a n c MHpacTap MeH ecneTTepre KaTbiCTbi YKiM^epain yjnceH 6ejiiriH KaMTHAbi. Pacbiima, Ajuiah Tarawa MHpacKa KaTbiCTbi yiciM/iepAi eraceft-Teraceftjii, TOJIMK, A P I aHbiK 6aaHAan, ap6ip kykmjimfa THICTMI 6ejirijien 6epreH. AJI Ajuiah ejiinici MHpacTapAbi eice acarbiHaH ice- jieriH TybiCTapra 6acbiM,nbiK 6epe OTbipwn, oraH KYKbiJibi aAaM- Aapra yjiecTipin 6epy/u 6yftbipzibi acaHe KajiraHbi e n acaKbm e p Tybic^a THecijii eKemH ecKepTTi. Mynziarbi e p TybiCKa TiKejieft He acaMaraiibiH e p TybiCTap, TiKejieft ep TybiCTapAan TaparaH^ap xeHe MapKyMHbiH KaMKopjibirbiHAa 6ojiraitzi;ap acaTazibi. 1 IUapHFaTTa ecneT neH MHpacTHH aftbipMaiubuibiFbi 6ap. Mnpac — MapKYMHHH 6aHJibiFHHHH Myparepjiepre raecijii 6ejiiri. IIIapHFaTTa Myparep caHajiaTHH aaaMFa ecneT icajiflbipyfa aceHe MypaHMij yurreH oip 6ejiiriHeH apTbirbiH ecneT eTyre 6ojiMaftabi. 2 Byji acepae Myparepaiic KYKWFbi KypaHaa KepceTinreH MHpacKopnap ymiH apHaftw ecneT aca3HJiMaHTbiHH TypaaH aHTbuiraH. 3 Byji xaaHCTis HCHaaH xacaH (acaKCbi).

V284 tariAep JKyperiHig gyaHbiiiibi inaTTbiK cbiHjiaiiTbm cesflep1 ae acaiccbi ce3aep KaiapbiHa >KaTaabi. Ajuiah TarajiaHbi 3iicip eTy, OraH MajaK a m y aceHe O H H H YKiM^epi MeH 3ana;apbiH aijriMe eTy ne acancw ce3/iep caHaTH- HAH Ta6biji£mbi. JXeMen, Ajuiah Tara/iara KaKbiHAaTaTbiH aceHe neH^ejiepre naft/i;acbi THeriH ce3flepAin 6api aca^cbi ce3Aep KypaMbma Ki- pe/(i. Ajuiah Tarajia: «5KaKcw ce3 Ajuiahna i^apan KeTepijie/u, aa i3ii aMa^ OHM K6Tepefli» (OaTbip, 10); « A J I MAURI KAJIATBIH JKA^CBIJIBIKTAP 6 o j i c a , P A 6 6 B I H H B M KacbiH^a cayan 6oHbiHiiia ,zja JKa^cw api yMiT TypFbicbmaH /ja acai^cbi»,—aereH (KahcJ), 46). MyH^a AjuiahK;a scaKbiHaaTaTbiH Hcaiie aaaM^apra naftaa- CM THERIH 6apjibiK C03/iep MEH aMaji^ap Typajibi AFTTHJIRAH. Ajuiah Kai^Cbi 6ijiynii. 1 MYH«a Tey6ere Kejiin, Ajuiahica xcaHe OHWH ejiniiciHe 6OHCYHFAIWAPFA KepceTijieTiH Ajuiah TarajiaHbin MeiiipiMiH xa6apJiaftTbiH ca3/iep Typajibi aHTblJIFaH.

185 l3riAep JKyperiHig gyaHMiubi YKIMRE ceftKec 6ejiy M Y M K I H 6ojiMaft Kajica1, Kapbi3/iap aaaM- Hbin Kapbi3Aapbma Tyreji aceTneirrm Maji-MyjiKi opTara cajibiH- raH acaraaftaa Kapbi3 coMajiapbi inerepijieTmi2 CHHKTH, Mypa- repjiiK Y-^ecTin MOJimepi KeMmjieai. 0,a;ijmiK ocnraH caaaH. BapjibiFHH TOJIHK KaHaraTTaHabipy MYMKIH eMec Hepcere 6ipHeiue aaaM^ap 6ipaeft KYKbiJibi caHajica aceHe ojiapabm eni- Kaftcbicbi 6acbiMAHJibiK 6epy KYKbma He 6ojiMaca, ojiapzibin KYKBiKjapbiHa Kapaft yjiecTepin KeMiTy KepeK. Byji cnftjibiKKa, ecHerrepre, KaftbipbiM^HjibiK KopbiHa 6ejiiHreH AYHHe_MY\" j i i K T e p r e a c e H e 6ACKAJIAPFA KATBICTBI. COJI C H H K T H y c T e M e js,e ojiapabin MyjiiKTepi MeH KYKHKTapHHa Kapaft THecijii 6ojiaa;bi. Byji xaziHC 6oftbiHHia KypaH^a KepceTijireH Myparepjiep 6ojiMaca, MHpacKa KaJiraH ayHHe-MyjiiKTin 6epi acorapbi.ua KepceTijireH TepTin 6oftbiHma eKe acarbinaH KejieTiH TybicTap- ra THecijii 6ojiaatbi. Erep MapKYMHbiH; eKe acarbmaH TybiCTapbi Ta6bijiMaft, TeK Kypanzja KepceTijireH Myparepjiepi raHa 6ojica, KaJiraH AYHHe\" MyjiiK Te ojiapra yjiec MejimepiHe Kapaft 6ejiimn 6epijieai. Byji Keft6ip acarAaftjiapzia ojiapAbm yjiec Mejimepi KeMtiijieTiHi CHHKTH icKe acacbi. ©imcem MHpac yjiecTepiH SejirijieyaiH; aaHajibirbi—apTbiFbi eKemn TybiCTapHHa Kajiyn yiniH. Erep eKe acarHHaH TyncTap Ta6bijiMaca, ona;a MHpac ajiyra 6acKa YMiTKepJiepain inbiKnaybi ce6enTi 6epi MyparepjiiKKe KYKHJIH aaaMaapra 6ejiimn depijieai. 1 ByraH Mbraaaaft acaraaft Mbicaji 6cwia ajia«bi. MacejieH, MapnyM aftejwin My- parepjiepi Kyfteyi acaHe esi amce-ciiyiici 6cuica, oima Kyfteyi acapTbicbiH, an anKe-cinjiijiepimn apicaftcbicbi yniTeH 6ipiH anyw THic. BipaK 6yji oyriH ecernce Typa KejiMereHfliKTen, ojiapawn apKaftcbicbiHbm Myparepjiiic yjieci THiciHine KeMmjie/u. 2 Byji acepae 6ipHeme aaaMra Kapbi3 Kici Hi u KOJibiH/tarbi MyjiKi opTafa canbiHMn, Kapbi3 nejiepiHe 6ejiiHreHfle OHHH /tyHHe-MyjiKi Kapbi3flapra Tyreji aceTneirriH acaryiaft TypajiH aHTbuiraH. MyHaaft Ke3^e Kapbi3 nejiepi K£pbi3/iapbiHbiii coMacwHa Kapaft THiciHine Mejimep/ie KeMipeK aurna ana/ibi.

186 l3riAep ^ y p e r i m g jjyaHbinibi CoHaaft-aK 6yji xaaHC inapnraT 6oftbraina Myparepjiep KaTapbma acaTnaftTbiH aaaMra ecneT 6oftbimna Maji-MyjiiK KajiabipyabiH pyKcaT eTijireHairm KepceTeai. EipaK 6yjiaft eTy ecneT KajiaMpyuibi 6aft aaaM 6ojibin, 63 Myparepjiepm aceTKijiiKTi aepeaceae KaMTaMacbi3 eTKeH acaraaftaa Kyn- Tajiaabi. Erep ecneT Ka-aawpyiiibi Keaeft Kici 6ojibin, Mypa- repaepi KeaeftjiiKTepi ce6enTi 6apjibiK Mypara MyKTaac He caHaapw Ken 6ojica, OHMH; 6acKajiapra ecneTi 6oftbiHma ayHHe-MyjiiK aacbipamaft, 6apjibiK MYJIKIH Myparepjiepme Kajiawpranbi aceH. Myparepjiix KYKH KypaHaa KepceTijireH aaaMaapra ecneT 6oftbiHina Maji-MyjiiK Kajiabipy Typajibi aftTap 6ojicaK, 6yji xaancKe opaft oraH TbiftbiM cajibiHraH. Ce6e6i IIaftraM6apbi- MM3 «Pacbiuda, Ajuiah ep6ip igmbuibiHbm iqmuH (6ejirijien) 6epdi, coudbnqmau, Mypaiep yiuiu ecuem (aca3biji- Maftabi) >,—aereH. IlaftraM6apabiH { % ) TbiftbiMbiMeH caHacnaft, MyHaaft ecn- eT aca3raH aaaM Ajuiah Tarajia 6ejirijiereH ineKapaaaH aTTan, 3a«abi MyparepjiepaiH; 6ipiH 6acKajiapbmaH apTbiK KepreH caHajiaaw. FyjiaMajiapabin opTaK niKipiHine, 6yjiaft eTy ecneT 6oftbmina Ma, cbiftra TapTy TypiHae Me HeMece Myparepjiep- aiH 6ipme KaftbipbiMawjibiK periHae ayHne-MyjiKiHin yniTeH SipiH1 6epy apKbiJibi 6ojia Ma—6epi6ip aen ecenrejieai. Ajiaftaa 6erae aaaMra HeMece ainn MaKcarrapra ecneT 6oftbiHina ayHHe-MyjiiK Kajiabipyra pyKcaT eTijieai, 6ipaK 6yji Mypara KaJiabipbuiraH Maji-MyjiiKTin, ynrreH 6ipiHeH acnaybi THic. Erep yniTeH 6ipmeH acwn KeTce, OJI ecneTTi opbmaay ymiH MyparepjiepaiH KejiiciMi Tajian eTijieai. 1 Byji acepae ecneT aca3yinHHHR inapHFaT 6oftbiHiiia 3anfli>i MyparepjiepiHeH 6ac^a 6ipeyre Mypara K;ajiAbipybma pyK,caT eTijieTiH ohmh ayHHe-MyjiKiHin yniTeH 6ip oejiiri Typajibi aftTbijiraH.

187 Vl3riAepa s y p e r i H i j jgyaHbiiiibi i\\LiPbii\\ CEri3iHini XAAMC A A A a h TaraAaHbijg 0 B i Hta&cbi KepeTiH icTepae neHflere rcep/ieMAecyi J * 4 i l l JL* ill JJ^J Jli : Jli AIP ill Vjy* ^ .i\\ll J ^ I ^ 9 9 JJ bjJj S9 S'9 •Xky. ' 9 T* S \\ aaI^JJIJ t JSUaJI 9 6 y hypaftpa (Ajuiah oraH pa3bi 6oncbm): «Ajuiah ejiiuici «Yiu (aaaMFa) vcapdeM 6epydi Ajuiah Mwdemiue aman: (KYHHH) mejieydi K,ajiaumbm e3-03in a3am emytui qyjim, a6upoubm caignaydu KfljiaumuH yu- jieuywue xcaue Ajuiah OKOJibiudatu K,aupamK,epie», — den aummu*, — AEREH ( 9 6 yFLAYA,BT-THPMH3H ACEHE AXMAA). Ajuiah Tarajia 0 3 i acaKCbi KepeTiH opbmaapra Kapacbi- KapaacaT acyMcaynibinapFa AKBIPENIK KapHMTa CHH y e a e eTKeH aceHe 6yn cbift-cayan Annah yHaTKaH icTep ymiH raHa 6epineai. KyHOKapjibiK, pyKcaT erinreH aManaapaa nieKTeH nibiFbin, bicbipanKa aeon 6epy CHHKTH Annah yHaTiiaHTbiH opbmaapra, Kapacbi-KapaacaT acyMcayuibinap ymiH KapbiMTa cbinra Annah Tarana Keninaiic 6epMeftai, Kepicimne onap aftbinTbi 6onanbi. O C H xa^HCTE afiTbinraH yrn Hepce Annah Tarana acaKCbi KepeTiH en acaKCbi icTepain KaTapbma acaTaan. Annah aconbmaa 6iniM-FbinbiM T.C.C. apKbinbi KaiipaTKepniK KepceTy ZUHHIH EN 6niK uibinbi 6onbin Ta6binaaH. Byn aconra Kapacbi-KapaacaT acyMcaraH aaaM KapbiMTa CHH anbin, Annah TaranaaaH acepaeM Kepeai, ici onaftnaTbinaabi.

188 V tariAep JKyperiHig gyaHbiiiibi 03-e3iH a3aT eTyai KajiaftTbiH Kyji Typajibi Ajuiah Tarajia: «K,oJwapbinnaFbi K,yji-KynaepAeH 83-e3iH a3aT e i y a i Ka- jiattTbiHAapMeH, erep oaapaa i^aftbip 6apbm 6ijicenaep, 63- e3iH a3aT eTy KejiiciMiH acacanaap» (Hyp, 33) aereH. Byji apKbijibi Ajuiah Tarajia Koacaftbmaapra ainaepi MeH ayHHe TipmiaiKTepmae TypaabiKTH ycTaHraH Kyji-Kyijaepre, ojiap eTiHiui acacaraH acaraaftaa a3aTTbiK 6epy KeaiciMiH Ty3yai 6yftwpabi. 0 3 KyHbiH Tenen, 6acbiH a3aT eTyai KaJiaraH, ep- KiHaiKKe, aini MeH aynne TipmijiiriHaeri SociaHabiKKa acbiic- KaH Kyjira Ajuiah acepaeMaecin, icTepiH acenijiaeieai api oraH 63i oftaaMaraH acepaeH pH3HK-Heci6e 6epeai. MyHaaft acaraaftaa Koacaftbm Kyjiabin 63-e3iH a3aT eTy icy- HHH 6ejimeKTen TOJien 6iTyi THic yaicbiTTbi 6ejirijiereHae aceii- ijiaiK acacayw acaHe KynbiHbm TepTTeH 6ipiH eTen 6ojiraH con oraH a3aT eTy KYHH aKinacbmaH 6epin rypybi KepeK. Ajuiah Tarajia 63-63iH a3aT eTyini KyJWapawn KYKtina Ka- TbicTbi ojiapawH, KoacaftbiHaapbi MeH 6acKa aa MycbijiMaHaap- ra: «Ojiapra AjuiahTbin e3aepine 6epreH Maji-ayHHecmeH 6epinaep»,—aen 6yftbipraH (Tay6e, 60). COJI ymiH Ajuiah: « . . . nya a3aT e i y r e . . > (Hyp, 33),—aen KyJiaapra 3eKeT MajibraaH yjiec 6ejirijieai. Byji Ajiaah TarajiaHbin, KyJiaapra KepceTKeH acapaeMi. CoHaaft-aK IIaftraM6apabm 6yaaH aa ayKbiMabi Marbi- Haaarbi: «Kmde-KiM adaMdapdbin, MaJi-dynueciH Kflitma- pun 6epy HuemweH ajica, OHMH, (Kapbi3bm) Ajuiah K,auma- padbiI, OJI tciMde-iciM owapamun Mci6epy HuemiMen2 ajica, OHM Ajuiah tubisbima yiuupamadu^,—aereH ce3i pnyanT erijireH (eJi-ByxapH). 1 Ajuiah Tarajia OJI aaaMra Kapti3biH KaiiTapa anaTbiHaaft acaraaft acacaftflH. 2 HFHH, KaftTapMaft kokwm MaKcaT eTin.

189 l3riAep jKYperiHitj K,yaHbiuibi AJI HeKe acaiuibi TOKTajicaK, ORAH Ajuiah Tara/ia aa, OHHH; ejiinici ae 6yHbipraH aceHe Ajuiah TarajiaHtiH; acepaeMi, Ajuiah neH OHLIH eamiciHin 6yftpbiFbiHa 6oitcyHy CHHKTH KenTereH nanaajiapabi HeKeMeH SaftaaHbiCTH eTKeH epi OJI 6apjibiK IIaHFaM6apjiapabiH; cyHHeTiHe acaTaan. HeKeae adbiponaw caKTay, Ke3ai THIO, ypnaK ep6iTy aceHe eHeji-6ajiajiapFa Kapacbi-KapaacaT acyMcay CHHKTH naftaajiap 6ap. IleHae 0T6acbiHa cayan yMmMeH imiM-aceMre, KHiM-Ke- ineKKe aceHe 6acKa aa KaaceTTiaiKTepre Kapacbi-KapaacaT acyM- caca, AjiaahTbm ajiatmaa MapanaT neH acaKCbiabiKTapra Koa aceTKi3eai. neHae yinm HeKemii Tyjia 6oftbi TyHFaH nrijiiK aceHe TOJiaccbi3 acaKCbijibiKTap. Ajuiah TarajiaHtiH HbiFMeTTepiH ecKe ajiy, OraH rn6aaaT acacayMeH aimajibicy aceHe epjii-3aHbmTbiaapaHH; 6ip-6ipme aiHaepi MeH ayHHejiiK icTepiHae acepaeM KepceTyi ae yftjie- Hyain naftaajiapHHa acaTaan. Ajuiah Tarajia: ^OfiejiflepaeH 63aepine yHaraiiaapbiHa yftjieHiH,aep»,—aece (Huca, 3), nafiraM6ap cOuejize mepm napce ifiuin yujieuedi: 6au- jibisu, mezi, cyjiyjibisbi wcene diui yuiw, eudetue diudapbiua yitiieu, KfOJibiti, tuatpa Samqbip1!*—aereH (oji-EyxapH). HFHH, aiHaap efteJi TypMbic-TipinijiiKTin, yfl MeH 6anajiap- ABI^ aceHe ep-A3AMAT acyperimH acaft6apaKaT, THHHIH KAJINN- Ka Tycyimij ce6enmici. Erep ainaapjibiKneH Koca 6acKa aa Ka- cneTTepre ne efteji Ta6bijibin acaTca, Hyp ycTiHe Hyp, 6ojiMaca aiHaapabiK MaKcaTTarbi en yaw KacneT 6ojibin Ta6bijiaabi. Ajuiah Tarajia: «l3ri efiejiaep—(AjuiahKa) 6oHCYHymw, Ajuiah caKTayaw (6yHbipFaH) acacbipbiH Hepcejiepai2 caK- Taymbuiap»,—aereH (Hnca, 34). 1 MyHaa 6yji oaaraH ce3 «aiiTnece yTbiJiachin» aereH Marbmaaa 6aHHaaybini KM3MeTiH aTKapbin Typ. 2 HFHH, Kyfteyjiepi cwpTTa acypreHae oaapaHH KynHH-cbipjiapMH, Maa-MyaiKTepi MeH ap-HaMHCTapwH caKTaynibuibip.

190 l3riAep » Y P e r ' H ' B gyaHbiiiibi Ofteji Ajuiahibiii KYKH MCH KyiieyiHin KYKHH caKTayw aceHe Kyfteyimn icyKbiH 6apjibiK aaaMaapatm KYKbmaH aco- Fapbi Koiobi THic 6ojica, ep Kici eftejiiH TypajibiKKa 6afbiTTayra yMTbijiybi epi apajiapbrnaa yftjieciMflijiiK opHaTaTHH 6apjibiK ce6errrep,zu icTeyre MiHAeTTi. ©imcem epjii-3aHbinTbijiap apacbiH/iaFbi yftjieciM/UJiiK—en 6acTbi MaKcaT. CoHflbiKTaH aa, naftraMSap aihrbipMaK 6ojiraH eftejire Kapayflbi ycbmraH. Cipe, 6yji yftjieH6eK aaaMHbin ici caHajibuibiKKa Heri3ziejiyi yiniH 6ojica KepeK. Ajuiah acaKCbi 6ijiymi.

191 V l3riAep asyperiHijj gyaHbiiiibi KBIPBIK; TOFbI3bIHIIIbI X A A H C H e i c e A e c y r e TMHMM CAAATMH c y r 6aybipAMK, ABpesKeAepi & ii* (JLi ill J J l s '.cili ill kiJte j* ist jii ^ u Afiina (Ajuiah ORAH pa3bi 6OJICHH): «Aruiah ejimici csKambip McasbmaH (yftjieHyre) muubiM cajibmamuudap eMiueKmecmitc Mcasbinau da muubiM cajibinadbi», -den aummt>l»,—aereH (aji-ByxapH, MycjiHM). Myima K,¥paH yraMi aceHe ryjiaMajiapzibiH opTaK niKipi 6oftbiHma, ep Kicire Teri acarbmaH yftjieHyre TbiftbiM cajibma- THH a/iaM^ap—OKe-meme acarbmaH 6ojiraH aHajiapbi, eace- jiepi, K^i3Aapbi acaHe yji-Kbi3bniaH TaparaH HeMepe, ine6epe Kbi3/iapbi, 6apjibiK enice-KapbmziacTapbi, ara-imjiepi MeH emce- K,apbiHAacTapbiHbin Kj>i3aapbi aceHe ojiapaan TaparaH Kbi3/iap, coHAaft-aK HeMepe aceHe Haramw enxejiep. O c w aceTi T H H H M eMineKTec TybiCTbiKTa Aa cyT eMi3reH efteji MeH OHMH; Kyfteyi acarbmaH 6oJiraH efteji/iepre KaTbic- Tbi. EipaK 6yji yKiM eMi3ymi aHa HepecTeHi eKi acacTaH acnaft Typbin, 63 cyTiMeH 6ec He oaaH Ken peT eMi3reH acaraaftaa KyiniHe eHeai. Eip efteaain cyriH eMreH 6ajiaHbiH TybiCTapbi Typajibi aftT- caK, 6yji THHHM TeK OHHH; ypiM-6yTarbma raHa KaTbicTbi, aji OHWH TyraH aTa-aHacbiHa aa, TiKejieft He acaMaraftbm TybiCTa- pbiHa aa aTajiMbiin yKiMHin KaTbicw acoK-

192 l3riAep asyperimg ^yaHbiuibi Ep aaaMFa eKi anajibi-cinjimi HeMece 6ip eiiejiai HeMepe He Harambi enKeciMeH 6ip Me3rijiae HeKeciHae ycTayra TBIH- BIM cajiBmaabi. Byji yKiM eMmeKTec TYBICTBIKTA aa KymiH caKTaftabi. CoHBiMeH KaTap ep Kici acy6aHMMeH epjii-3aHBinTBiK Kara- HacKa TycKeH con, oraH eftejimiH aHaaapw aceHe eacejiepiMeH, oftejimiH KW3aapbi aceHe ojiapaaH TaparaH KM3aapMeH, eKe- jiepimn aceHe aTajiapbiHbin eftejiaepiMeH, yjiaapbiHbiH aceHe yji-Kbi3aapbmaH TaparaH HeMepe, Hie6epejiepimH; eftejiaepi- MeH yibieHyre THHBIM cajibiHaaw. Byji aftTbijiraHaap eMmeicrec TybicTbiKKa aa KaTbiCTbi.

193 IariAep >Kyperiniji gyaHbiuibi EAYTHIIII XAAMC OfieAMeH Hta^cbi ^apbiM - KaTbinacTa 6oAy ££ ^ ill ill J j - t j Jl3 : Jli <L£ ill ^ \" * \"- \" I' 0 6 y hypaftpa (Ajuiah oraH pa3bi 6OJICMH): «Ajuiah ernuici «MyMM Kici MifMin euendi OKeK uopMe- ciH, oubiH, MiHes-KftJiKfUHUH, 6ipin ynamnaca, 6acK,acbma pu3bi 6ojiadbii>, — den aummu»,—aereH (MycjiHM). naftraM6apAi>in epjii-3aHbiirrbijiap apa-KaTbmacbiHa Ka- TbiCTbi 6yji ecneri ep Kicim 63 eftejiiMeH acaKCbi KapbiM-Ka- TbiHac ycxaiiyra HTepMejieimH 6acTH ce6eirrepre acaTa/ibi. Ajuiah ejiinici (gg) MyMiH KiciHin eftejime Hainap KapbiM-KaTbi- Hac acacaybiHa THHWM cajmbi, aji 6ip Hepcere TMHHM cajiy— OHbm KapaMa-KapcbicbiHa 6yHpbiK periHae acypeai. naftraM- 6ap ep Kici OHejiimn 63iHe yHaMaftTbm MiHe3-KyJibiKTa- pbiHa Kapcw oiibiH acaKCbi acaHe yHaMabi MiHe3-KyJibiKTapbma KQniji ayaapybiH 6yHbipaabi. Pacbmaa, erep Kyfteyi aiiejiiHin acaKCbi MiHe3-Ky.nbiKTapbi MeH 63i yHaTaTbiH KacHeTxepme Ha- 3ap ayaapwn, COCHH OHH acaKTbipMayra aceHe Harnap KaTbiHac acacayra HTepMejieiiTiH ce6enTepre Kapaca, OHaaft acarbiMCbi3 Hapcejiepain 6ip-eKey raHa, aji 03iHe yHaftTbiH KacHerrepaiii ajiaeKaiiaa Ken eKeHiH Kepe/u. C e i h i n ep aaaM oaijierri 6ojica, eHejiinin KeMiuijiiKTepiHe KemipiMMeH Kapaftaw, OMTKeni 6ya KeMinijiiKTep aftejiain acaKCH KacHerrepmiH; Tacacbmaa Kajinn Konabi.

l3riAep « Y P e r * H ' B KyaHbiiiibi Ocw ce6enTi acaKCbi KapbiM-KaTbmac acajiracbiH Taybin, MiHAeTTi acaHe MycTaxa6 KYKbiicrap opbmaajiaabi, TinTi Kyftey- Ae eftejmin 6oftbmaH yHaraaft KaJiraH epeKeriH He MiHe3iH Ty3eyre yMTbijibic naft^a 6ojiyw MyMKiH. Erep KiM^e-KiM acaKCbi KacnerrepAi ejieMeft, 6ojiMauibi acaMaHAbiKTapabi TepMejiece, oHAa epjii-3aftbinTbuiapAbiH apa- cbiH/ja aAiJieTci3/iiK opHaftAH. OHAaft aAaMHbin OT6acbiJibiK 6aKbiTKa KeHejiyi eKrrajiaft. Byji TyprbiAa aAaMAap yrn TonKa 6ejimeAi: 1. OjiapAbiH en acaKCbicbi—KepKeM MiHe3-KyjibiKTap MeH acaKCbi Kacnerrepre kohiji ayAapbin, KeMinijiiKTepAiH ein- KaftcwcbiH ejieMeft, Kemipin aci6epeTiHAep. 2. MaceJiere KepiciHine Kapan, acaKCbi KacnerrepAi MyjmeM KepMeft, yHeMi TeK KeMinijiiKTepAi KepeTiH, Tiirri, KyAiK-Ky- MaHAap MeH Tepic naftbiMAayjiap HeTHacecinAe ojiapAbi, 63iMi3 icya 6ojibin acypreiiAeft, acbipa yjiKeftrin, iirijiAeH mji, TyftMeAeH Tyfte acacaftTbiH, HMaHbi ajici3, naftbiM-napacaTbi Taa3, eMipAe acojibi 6oJiMaraH Hainap MiHe3Ai aAaMAap. 3. yKaiccbiHbi Aa, acaMaHAbi Aa 6aftKaftTbiH acaHe ojiapAbi 6ip- 6ipiMeH cajibicTbipa OTbipbin, aftejiiHe coraH caftKec KaTbiHac acacaftTbiH aAaMAap. MyHAaft aAaM eAiJierri caHajiraHMeH, KeMejmiKTeH MaKpyM KaJiaAbi. IIaftraM6ap HycKaraH 6yji aAen aAaMAapAbm 6apiHe KaTbicTbi, eftTKem OHMH; AIHH api AYHHejiiK naftAacbi Ken. MyHbi icTereH aAaM acypeK TbiHbiiHTbiFMHa aceTe OTbipbin, MiHAeTTi epi MycTaxa6 KYKMKTapah opbiHAayra MyMKiHAiK ajiaAbi, eftTKeHi aAaMAapAwn KeMHiijiiKci3 6ojiyw MyMKiH eMec. CoHAbiKTaH napacaTTbi aAaM e3 KeMmijiiKTepiH Ty- reHAen, apajiacaTbiH aAaMAapbiHbm epAaftbiM MyHbin Keni- jiiHeH mbiraTbiH epeKeT acacaMaftTbiHMHa e3iH KeHAiKTipce aceTKijiiKTi. CoHAa oraH KepreHAiri MeH KepKeM MiHe3-

l3riAep HsyperiHiij KyaHbiuibi KY-^KbiH ca^Tan Kajiy aceHe a^aMAapra nri acaiccbiJibiK; icTey aceniji Tyce/u, aji cerrijiiic 6epymi AjuiahTbin; 03i.

V196 IsriAep jKyperiHiji KyaHbimw EAY BiPiHini XAAMC BHAiKKe YMTblAyFa K^TblCTbl TbIHbIM jlp \\J J* J ^ : J ^ <3\" •'j*-* & ^ If- 'A ' ,° '' * O '9' , ' , ** '* , ss , s, ,, , - cJ'ji Cw C-fli?- lilj .IfcA* C.lpt JIp ' ,> AdayppaxMaH H6H CaMypa (Ajuiah oraH pa3ti 6ojicbm): « ( B i p A e ) IlamaMdap «Eu, A6dyppaxMtm u6u CaMy- pa! OxiMiuviiKmi cypaMa, ezep (6HJHK) cmau ( 9 3 ) mi- jieztH, 6oubnma 6epince, OHWH, (acayamcepinijiiri 6ip) ca- MH xcyicmejiedV, OJI ezep ( 9 3 ) mvtezin,ci3 6epince, ouda (AjuiahTaH) 6yji ( i c T e ) Medem ma6acbiu,. Conduit-ax, 6ip aum iiuxeHHen xeuiu odau 0Kax,cbi 6acx,a 6ip Hapcem xep- cen,, ouda aumun,du (6y3Fam>iH; ymiH) xa<p<papam ncacan, COJI MCAICFCU uepceui icme», — den aummu»,—aereH (aji- ByxapH, MycjiHM). Byji xaancTe eici yjibi HycKay 6ap: Eiphmiici: IleHAe 6njiiKKe He 6aci<;a Aa xajibiKTbi 6aci<;apy icTepiHe cypaH6aybi, yMTbiJiMaybi THic. KepiciHHie, Ajuiah TARA/TAAAH OHMH: CMHARBIHAH AMAH CAKTAYBIH OTIHY KAACET. 0HTOKeHi neHAe 6HJIUC 03i yiniH Kaftbipjibi 6ojia Ma ejme icecip- jii 6ojia Ma x e H e OHM an^apa ajia Ma, AEON na 6ijiMeftAi. 1 HFHH, AjuiahTbiH KeMermci3 Kajiactin.

197 l3riAep >KYPer'H'ii gyaHbiuibi AaaM 6miiK cypan, oraH yMTbijiraH acarAaftAa 63 6eTiHe leajmLipbiJiaaBi, aji neHAe KarnaH 93 6eriHe KaJiAbipwnca, Ajuiah oraH cdrrijiiK 6epMeftpi, icTepme TypanbiK cajiMaftAbi aceHe oraH acepfleM KepceTneftAi. AAaMHbiH ShjiIKKC yMTbinybi caK- TaHaTbiH eKi Hepcem aftraKTaftAbi: 1. ^yHHere aceHe 6acnibiJibiKKa yMTbuiy. Here AereHAe, anaMAbi AjinahKa THecijii Maji-Mynuace KaTbiCTbi KyMeH^i epeKeTTepre Sapyra1 aceHe acyprraH acorapbi 6ojryra aiHK63- FLIJIIK HTEPMEJIEH^I. 2. MyH/ia aAaMHbiH, 63 KyuiiHe cyfteiiyi MeH AjmahTaH acepaeM cypay/ian KOJI y3yimu KepiHici 6ap. CoHAbiKTaH Ilaft- raM6ap *...oHbm, (acayanKepmijiiri 6ip) caeau OKtinme- jiedi»,—AereH. KiM^e-KiM uiaMaM KejiMeftAi Aen oftjian, 6njiiKKe yMTbijiMa- ca, 6ipaK oraH 63 6TimuiiHci3 6HJHK 6epijice, OJI aaaMFa Ajuiah K6MeKTeceAi aceHe OHH 63 6eTme KajiAtipMaHAbi. GftTKem OJI cbmaKKa 63i 6acbm cyKKaH acoK, aji KiMre CbiHaK 03 biKTHapbi- HaH Tbic Kejice, Ajuiah OHMH; acyriH aceninAerin, 63 MiHAerre- piH aTKapybma ceTiH cajiaAH- Byji Ke3Ae neHAemij AjuiahKa AereH TeyeKejii apTa/IW, aji OJI AjuiahKa TeyeKeji eTin, ce6e6iH icTece, MOJI TA6BICKA aceTeAi. Ajuiah ejiuiicimH; ^...ouda (AjuiahraH) 6yji (icTe) Medem ma6acbi^,—peren ce3i 6njiiK aceHe 6yji AYHHeAeri 6acKa Aa 6acmbijibiK KH3MeTTep: AiH mch Aynne Tipmijiiri icTepm KaMTHTbiHbiH KepceTeAi. GftTKeHi Ke3 KejireH 6njiiKTiH MaKcaTbi—aaaMAapAbm Aimi aceHe AYHHeniK icTepiH TepTinKe Kejrripy. 1 BYJI acepae 3eKeT aceHe KaftbiphiMflhuiMK icopbiHa canHHFaH aYHHC~MYJIiKTeP T.6. KapacH K63flepiH aYPwc naii/iajiaH6ay TypanH airrHJiraH.

l3riAep HsyperiHiij KyaHbiuibi EHJUK epAaflbiM 6yHpbiK-TbiHbiMAapMeH, xajibiKTbi e3«epi- HIN MIHAERREPIH opbiHAayra Meac6ypneyMeH, TMHMM cajibiH- raH Hepcejiepzu acoioMeH aceHe a/iaMAapAHH KYKbiicrapbiH caK- TayAbi K,aMTaMacbi3 eTyMeH, COJI CHHKTM cancar aceHe KaftpaT- KepJiiK ICTEPIMEH AE SaiijiaiibiCTbi. COJI ce6enTi, 6HJHK Annah- Ka IHHH biK^uiac TaHbiTbin, MIHAETTEPIH aTKapraH aAaMAap ymiH en acaKCbi KynnibinbiKTbiH 6ipme aftHanaAbi Aa, KepiciHine ACARAAFTAA, OJI NEHAE yinm EN Kayinri KATEPAIN 6ipi 6onaAM. MmeKH, 6njiiK ici KenTereH MiHAerrepMeH 6aftnaHMCTbi 6ojiraHAbiKTaH Ka6ineTme Kapaft acyicrejieTiH MiHAeirep (c|)apA KH<J)aa) KaTapbiHa acaTaAbi. Ajuiah TarajiaHbiii: « M e m acep Ka3binajiapbiHbin 6acuibi- cw ki>l/i» (K)cy<t», 55),—AereH co3iHAeri, K)cy(J) IIaftraM6ap- AWN (enefthnc COJIOM) Mbicbip naTinacbmaH Ka3bma 6acnibi- Cbi dnjiiriH Tajian eTKem acaftjibi cypaca, oraH Ajuiah Tarajia- Hbiii: « 0 i i T K e m MeH (ojiapAw) caKTav/iw aca^cw 6LrieMiH» (K)cy4>, 55),—AereH ce3i acayan 6onaAH. K3cycJ) naftraM6ap 6yji 6acnibijibiK KJ>i3MeTTi xanbiK Hriniri yium, OHM 63iHeH 6acKa eimciM aTKapa ajiMaHTbiHAWKTaH Tajian eTTi. ©HTKCHI Ka3HHajiapAbi TOJIMK caKTay, OHMIJ 6apjibiK canacbiHa 6aft- jiaHHCTbi 6ijiiM, ojiapAM eHAipy MeH acyMcayAarw nie6epniK aceHe MyjrriKci3 OAiJiAiKTi KaMTaMacbi3 eTy Ka6ineri K)cy(J)- Tbin raHa KOJibmaH KENETIH. riaTina OHH acaKbiH aAaMAapbmaH eTin, AepeaceciH acorapbinaTKaH con, K)cy(J) nafiraM6ap Aa acorapbi MepTe6eciHe can oraH acoHe KOJI acTbiHAarbi xaJibiKKa HibiH biKbinacTbi aKbiA-KENEC 6epyai MIHAETME ajiAbi. AJI 6yji OHMH Snjiirine 6aftnaHbiCTbi eAi. COA ymiH OA Ka3bma 6acnibicbi KH3MeTine TaraiibiHAajiraH con, eriH mapyanibiAbirbiH AaMbiTyra 6en rneine Kipicin, aceTi acbiA 6oftbi Mbicbip acepimn TyKnip-TyKnipiHAe eriH eryre acapattTbiH 6ipAe-6ip opbmra TyKbiM ce6inMeft KajiraH acoK.

199 IariAep JKyperiHig ijyaHbiiiibi KDcyxj) acHHan anbinraH acTbiKTbi raacan TypAe caKxan, KeiiiH KYpFaKpibijibiK, aciiji^apw, apaMpap a3HK-TyniKKe MyKTaac 6ojiFaiiAa xajibiKKa enmeMMeH eziin TapaTbin OTbip/ibi acore MyKTaacaapra KHHHAMK TyAbipybmaH KayinTeHin KenecTepAin acTbiK caTbin ajiybma TMHMM cajwbi- OCMHMIJ HOTHACECIIIAE, OJI aAaMAapra caHCbi3 nri naftAanap KejireHi 6ejirijii. EKiHiuici: Ajuiah ejimiciniH «Condau-a*; 6ip aum iuiKenueH xeuiH odan OKOKfhi 6acx;a 6ip uapceni Kopceti,, onda aumbiHfdu (6y3FaHbiH yinm) Kd<p<fiapam (OTCM AMA- JIHH) wcacan, COJI OICAKFBI uepceui icme»•,—AEREH ce3i. Myn/ia eKi acar/taft Typajiw aHTbijiraH: 1. KiM/ie-KiM napbi3 He cyHHeTKe caftKec icri opbiHAaMayra aHT 6epce, oima OJI aHTbiH 6y3bin, aHTbiH 6y3ranbi ymiH eTeM aMajibiH acacan, opbiH/iaMayra aHT 6epreH con napbi3 He cyHHeT Hepcem icTeyi THic. 2. XapaM He MOKpyh icri opbiHAayra aHT 6epreH aaaMFa oaaH 6ac TapTbin, aHTbiH 6y3FaHbi yrniH OTCM aMajibiH acacayw 6yftbipbijiFaH. AHTTMH 6YJI xypjiepiH IIaftraM6apAHH (%): «...COJI JICAQCBI Hepceui icme»,—/teren ce3i KaMTbiraH, enxKem Ke3 KejireH 6yiipbiKXbi opbiHAay acone TbiftbiM cajibiHFamiaH 6ac xapxy nrijiiK KypaMbma acaxaAbi. Ajuiah Tarajiaiibin: « Annah aTbiMeH 6epreH aHxxapwuzibi 03AepiiiAi HriniK icTeyqeH, TaKyajibiK KM-ryAaH acaHe aqaM- Aap apacbiH acapacTbipyaaH TocaTbiH ce6en KWJiManqap», — AereH c a 3 i m u MarbiHacw Aa ocbiraH caaAbi (Ea^apa, 224). HFHH, amrbi HriniKTeH, TaKyanbiKxaH aceHe aAaMAapAbi Ta- TyAacTbipyAaH 6ac TapTy ymiH cbiATay eraenAep. MyHAaft ic- TepAi opbiHAaMayra aHT inicenAep, aiiTTapbiHAbi 6y3ranAapbiH ymiH OTeM aMajiAapbiH acacan, HriniK, TaKyajibiK acoHe aAaM- AapAbi TaTynacTbipy mapajiapbin icieHAep.

200 l3riAep HiYperiHijj K,yaHbimw Byji xaaHCTeH nibirap KopbiTbmabi: acorapbiaa aTa/iraH- aapaaH 6acKa acaraaftaapaa 6epreH amrbi caKTaran acaKCbi. Ajiaftaa 6yftbipbiJiFaH icri opbiHaayra HeMece T H H H M caJibiH- raHHaH 6ac T a p T y r a aHT 6 e p r e H aaaM aHTHH 6y36aybi THic. Erep aHT pyKcaT erijireH (My6ax) Hapcere KaTbicTbi 6ojica, oHaa aaaMra eKi icTin 6 i p i H Tanaay KYKM 6epijieai, 6ipaK aHTHH opHHaaraHbi a63aji. Herisiiiae, Kocj^apaT otcm aMaaaapbi aaaarbi yaKHTTa 6ip Hapcem icTeyre 6arbiTTajiraH aHT 6y3biaraH acaraaftaa raHa MiHaeTTi 6ojiaabi. MyHaaftaa Kici KY-TI a3aT eTy He OH MicKiHai TaMaKTaHanpy HeMece KHmaipyain 6ipiH Tanaaft aaaan, aji 6yjiapabin eiHKaftcbicbiHa MyMKiHairi 6o;iMaraH aaaM yrn KyH opa3a Tyraabi. Erep 6ojibin QTKCH Hopcere 6aftjiaHbiCTbi aHTKa HeMece aaaMHbin auriMe 6apbicbiHaarbi «>KOK;, Ajuiahnen aHT eTeMiH», «0pHHe cojiaft, Ajuiahnen aHT eTeMiH» aereH ce3aepi CHHKTH acaft aHTTapra OTCM aMaaaapbi Tajian erijiMeftai. Ajuiah acaKcn 6ijiymi.


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook