อารยธรรมจีน

หอฟ้าเทยี นถาน หรือหอบชู าฟ้าเทยี นถาน

หอฟ้าเทยี นถาน หรือหอบชู าฟ้าเทยี นถาน ตั้งอยทู่ างตอนใต้ของกรงุ ปกั กงิ่ หอฟ้าเทียนถานน้ี สรา้ งข้นึ มาตั้งแตส่ มัย ราชวงศห์ มงิ ค.ศ.1421 เป็นชว่ งเวลาสร้างใกล้เคียงกับการสรา้ งพระราชวังโบราณ ปัจจุบนั เป็นสวนสาธารณะทีม่ ีเน้ือที่ 1,700 ไร่ เป็นสวนรปู สเี่ หลีย่ มจัตุรสั ทางด้านทิศ เหนอื เป็นรูปครึง่ วงกลม สมมติฐานกันวา่ เปน็ สว่ นของบันไดที่เชอ่ื มต่อกับ สวรรค์ ดงั นนั้ ในทุกวนั ที่ 22 ธนั วาคม ของทกุ ปี อันเป็นการเรม่ิ ตน้ ฤดหู นาว องค์จักรพรรดิทกุ พระองค์จะถวายรายงานตอ่ ฟา้ ถึงผลงานตลอด 1 ปที ผ่ี า่ นมา และขอพรจากฟ้าเพอื่ ใหป้ ี ตอ่ ไป ร่มเยน็ เปน็ สขุ ทามาคา้ ขน้ึ ปลูกพืชผลได้ผลดี” “ในวนั กอ่ นการทาพิธอี งค์ จกั รพรรดิจะเสดจ็ ไปยังพระตาหนกั ไจก่ ง ทางตะวนั ออกเพือ่ ถือศีล วันรุ่งขนึ้ จงึ ทรงฉลอง พระองคส์ ฟี า้ เสดจ็ ไปตามลาดพระบาทด้วยพระบาทเปล่าผา่ นประตูบวงสรวงพืชมงคล (ซเี นยี นเหมนิ ) ขา้ มสนามส่ีเหล่ยี มผืนผ้าเข้าตาหนกั บวงสรวงพชื มงคล(ซเี นียนเตย้ี น) หรอื หอฟา้ ภายในจะเห็นแต่ต้นสนเต็มไปหมด เหมือนเป็นสวนสาธารณะขนาดใหญ่

อารยธรรมจีน: ศลิ ปกรรมจีน 6. จติ รกรรม - ร่องรอยของจติ รกรรมจีนสมัยแรก คอื ลวดลายทแี่ กะสลกั บนภาชนะสารดิ ของราชวงศ์ชาง และราชวงศโ์ จว - แตห่ ลักฐานทีแ่ น่ชัดว่ามกี ารสรา้ งสรรคจ์ ติ รกรรมจนี ขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัย ราชวงศฮ์ นั่ เปน็ การเขยี นและแกะสลกั บนผนงั ห้องฝงั ศพ ภาพเขียนบนแผ่นหนิ ที่สสุ าน ภาพเขยี นบนแผน่ อฐิ รวมทงั้ ภาพบนผ้าไหม ยิง่ เม่อื มีการผลิตกระดาษและหมกึ ดา ทา ให้การเขียนภาพโดยใชพ้ กู่ นั มากขน้ึ - พระพุทธศาสนามสี ่วนในการสรา้ งแรงบันดาลใจใหจ้ ติ รกรสรา้ งสรรคผ์ ลงาน ท่ีมีความงดงาม จติ รกรทม่ี ชี อื่ เสียง คือ กู่ไคจ่ ้ิน (บิดาแห่งจิตกรรมจนี ) และเซียะโห (จิตรกรทม่ี ีชีวติ อยรู่ ะหวา่ งครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 5)



- นบั จากสมยั ราชวงศถ์ งั จติ รกรรมจนี เปล่ียนไปสู่ รปู แบบและเน้อื หาทห่ี ลากหลายและร่งุ เรอื งถึงขดี สุดในสมยั ราชวงศ์ซง่ จติ รกรเด่นๆ คอื อเู่ ตา้ จื่อ ผ้นู า้ ในการเขียนภาพ จิตรกรรมฝาผนังท่แี สดงเรือ่ งราวพทุ ธศานา - หวางเวย่ ผู้วางรากการวาดภาพทิวทศั น์ท่ีเช่ือมโยงเขา้ กับลลี าของบทกวีนิพนธ์ - หมฟี่ ุ น้าวธิ ีการเขียนตวั อกั ษรมาผสมกับการวาดภาพ



หลังสมัยราชวงศห์ ยวน จิตรกรไม่ไดร้ บั การอปุ ถัมภใ์ ห้ สรา้ งสรรคง์ านศิลปะจากราชสา้ นัก การสรา้ งงานจึงมักเป็น การลอกเลยี นงานของจิตรกรในอดีต แนวคดิ ดงั กลา่ วไดร้ ับ การยอมรับจากบรรดาจิตรกรปลายราชวงศห์ มงิ และมี อทิ ธิพลมาอกี กวา่ 600 ปี

7. วรรณกรรม สมัยราชวงศ์โจว สมัยราชวงศ์ฮ่นั สมยั ราชวงศ์ถงั สมัยราชวงศ์ซ่ง/ หยวน/หมงิ /ชงิ • เพ่ิงเริ่มมีงาน • ลทั ธิขงจื๊อได้รับการ • วรรณกรรมรุ่งเรือง วรรณกรรม ฟืน้ ฟแู ละสนบั สนนุ มาก • วรรณกรรมประเภท จากราชสานกั ละคร/นิทาน/นิยาย • คมั ภีร์ทงั้ ห้า • มีกวีคนสาคญั ได้รับความนิยม เขียนโดย ขงจ๊ือ • ร้อยแก้วประเภท หลายคน บทความวจิ ารณ์ • สามก๊กไซอ๋ิว • คมั ภีร์เตา๋ เตอ๋ จิง • หวางเวย่ • ซ้องกง๋ั ของเลา่ จ๊ือ • บนั ทกึ ทาง (Wang Wei) • ความฝันในหอแดง ประวตั ิศาสตร์ • หลไ่ี ป๋ (Li Bai) • นกั เขียนคนสาคญั • ต้ฝู ่ ู (Du Fu) คือ ซอื หมา่ เซยี น

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจนี คณิตศาสตร์ อกั ษร กระดาษและ การแพทย์ และการ จีน การพิมพ์ คานวณ ดนิ เขม็ วศิ วกรรม ปืน ทิศ โลหะ ดารา แผน การตอ่ ศาสตร์และ ที่ เรือ ปฏิทิน ความก้าวหน้าทางวทิ ยาการของจีน

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวทิ ยาการของจนี 1. ตวั อักษรจีน สมัยราชวงศ์โจว สมัยราชวงศ์ฮ่ัน สมัยราชวงศ์ชาง • เปลีย่ นแปลงตวั อกั ษรให้ • ใช้พกู่ นั และกระดาษ สวยงาม • รูปแบบตวั อกั ษรหวดั • ตวั อกั ษรกาเนิดในสมยั นี ้ • เป็นอกั ษรกง่ึ ภาพ • ตวั บรรจง แกมบรรจง/ตวั บรรจง • เขียนง่าย • ตวั อกั ษรจีนเข้าไป เก่ียวข้องกบั งาน จิตรกรรม • เกิดศลิ ปะการเขียน ตวั อกั ษร

อารยธรรมจนี : ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจนี 1. ตวั อักษรจีน สมัยราชวงศ์ชาง สมัยราชวงศ์โจว สมัยราชวงศ์ฮ่ัน

2. กระดาษและการพมิ พ์ ไซ่หลุน คดิ ค้นหมกึ • เป็ นขุนนางจีนผู้คดิ ค้น • ใช้เขม่าต้นรัก/ไม้สน ปัน้ เป็ นเมด็ กระดาษเป็ นคนแรก หรือแท่ง • นาเปลือกไม้ เศษปอ/ • ฝนกบั นา้ ป่ าน/ผ้าเก่า/แห มาทา • เขยี นตัวอักษรลงบนกระดาษ บรรจุ กระดาษ ตัวอักษรได้เป็ นจานวนมาก ราชวงศ์ซ่ง • การพมิ พ์ก้าวหน้า • แกะตัวอักษรลงบนดนิ เหนียว/แท่งไม้

2. กระดาษและการพมิ พ์ กอ้ นแรฉ่ อื หวงหรือก้ามะถัน สีเหลอื ง ตวั ช่วยส้าคญั แก้ไข คา้ ผิดของคนจนี ในอดีต ตน้ หวงปอ้

2. กระดาษและการพมิ พ์

ราชวงศ์หมงิ การพมิ พ์ก้าวหน้า เกดิ หนังสือ ต่างๆ เช่น พระสูตร ตารา • แกะตวั อักษรลงบนแท่ง วรรณกรรม ทองแดง ราชวงศ์หมงิ /ชงิ • พมิ พ์เป็ นหนังสือชุดใหญ่ • ความรู้แพร่หลายกว้างขวาง • พมิ พ์หนังสือก่อนยุโรป 800 ปี

2. กระดาษและการพมิ พ์

อารยธรรมจนี : ความก้าวหน้าทางวทิ ยาการของจีน 3. การแพทย์ • การแพทย์เร่ิมในสมยั นี ้ ราชวงศ์หมิง • ตรวจด้วยการดสู หี น้าของคนไข้ • ตรวจด้วยการจบั ชีพจร • รวบรวมตารายา • ตรวจด้วยการประคบด้วยความร้อน • บรรยายถงึ ประโยชน์ของยา • ตรวจด้วยการฝังเข็ม • ใช้สมนุ ไพรในการรักษา พร้ อมรูปภาพประกอบ • ชื่อยาท่ีเรียกในแตล่ ะท้องถ่ิน ราชวงศ์โจว

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจนี 4. ความรู้ทางวศิ วกรรมโลหะ ชาวจนี มคี วามชานาญในการหล่อสาริดขนาดเล็กท่ีใช้ เป็ นเคร่ืองประดบั ไปจนถงึ ขนาดใหญ่เป็ นร้อยกิโลกรัม ความรู้ทางวศิ วกรรมโลหะเจริญมาตัง้ แต่สมัยราชวงศ์ ชางและราชวงศ์โจว สมัยราชวงศ์ฮ่นั นาเหล็กมาใช้แทนสาริดอย่าง กว้างขวาง และต่อมากร็ ู้จกั วิธีการผสมเหลก็ ถลุงกบั เหลก็ อ่อนเพ่อื หลอมเป็ นเหล็กกล้า สมัยราชวงศ์ถังสามารถหล่อเหลก็ เสาใหญ่สูง 30 เมตร นับได้ว่ามคี วามก้าวหน้าทางวทิ ยาการการหล่อโลหะ เป็ นอย่างมาก

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจีน 5. การต่อเรือ วิทยาการท่ีก้าวหน้าอีกประการหน่ึง คือ ความสามารถในการต่อเรือเดิน ทะเลขนาดใหญ่ในสมยั ราชวงศ์ถงั แล้วมีการพฒั นาขนึ ้ ในสมยั ราชวงศ์ซง่ และในสมยั ราชวงศ์หมิง กองเรือขนาดใหญ่นบั สิบลาของจีนสามารถแล่นเรือจากทะเลจีนใต้ไป จนถงึ ชายฝั่งทะเลตะวนั ออกของแอฟริกา 6. ดนิ ปื น ชาวจีนเป็นผู้ค้นพบเป็นครัง้ แรก ทาขึน้ ในสมัยราชวงศ์ฉินและนามาใช้ใน การทหารสมยั ราชวงศ์ถงั สมยั ราชวงศ์ซง่ ใช้ดินดาทาพลุ ประทดั ดอกไม้ไฟ ตอ่ มาพวก มองโกลนาไปใช้ทากระสนุ ปืนใหญ่ แล้วจึงแพร่หลายไปยงั อาหรับ และถ่ายทอดให้ ชาวยโุ รป

การต่อเรือ ดนิ ปื น

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวิทยาการของจนี 7. ดาราศาสตร์และปฏทิ นิ เป็นเร่ืองท่ีชาวจีนสนใจมานานแล้ว เพราะเก่ียวข้องกับการกาหนดวันทา พิธีกรรม ซึ่งสังคมเกษตรกรรมให้ความสาคัญมาก ๆ ปฏิทินใช้กันมาตัง้ แต่สมัย ราชวงศ์ชาง สว่ นความรู้ทางดาราศาสตร์มีการทาแผนที่ดวงดาวเป็นกลมุ่ ๆ มีการขดุ ค้นพบบนดวงอาทิตย์ รวมทงั้ ชาวจีนสามารถอธิบายว่าโลกเป็นวตั ถทุ ี่เคล่ือนท่ีไปใน อากาศ 8. แผนท่ี ชาวจีนมีความรู้ในการทาแผนท่ี สามารถหาพิกัดและกาหนดอัตราส่วน แผนท่ีส่วนใหญ่ทาขึน้ เพ่ือใช้ทางกองทหาร ในสมัยหลังนามาใช้ประโยชน์ในการ เดินเรือ

ดาราศาสตร์และปฏทิ นิ

อารยธรรมจีน: ความก้าวหน้าทางวทิ ยาการของจนี 9. คณิตศาสตร์และการคานวณ ชาวจีนสามารถคานวณหาเส้นผา่ นศนู ย์กลางกบั เส้นรอบวงได้ รู้จักประดิษฐ์ ลกู คิดเพ่ือช่วยในการคานวณตงั้ แต่สมยั ราชวงศ์ฮ่ัน รวมทงั้ สามารถคานวณหาพืน้ ท่ี รูปทรงเรขาคณิต ประดิษฐ์นาฬิกาแดด นาฬิกานา้ เคร่ืองวดั ระยะทาง และเครื่องวดั ความไหวสะเทือนสาหรับตรวจแผน่ ดินไหว 10. เขม็ ทศิ ชาวจีนรู้จกั คณุ สมบตั ิของแมเ่ หลก็ ตงั้ แตส่ มยั ราชวงศ์โจว พอถึงสมยั ราชวงศ์ ฮ่ันก็สามารถประดิษฐ์เข็มทิศได้ และนาเข็มทิศมาใช้ครัง้ แรกสมัยสามก๊ก ต่อมา ชาวอาหรับรับเอาความรู้เร่ืองเข็มทิศไปปรับปรุงใช้ในการเดินเรือ และถ่ายทอดความรู้ ไปให้กบั ชาวยโุ รป



เขม็ ทศิ โบราณท่ใี ช้ในการหาทศิ ทางของฮวงจุ้ย ต่อมานามาใช้ประโยชน์ในการเดนิ เรือ