อารยธรรมจีน

• ในปี 221 ปกี ่อนคริสตกาล ประเทศจนี สามารถรวมตัวเปน็ อันหนงึ่ อนั เดยี วกนั ได้อีกครง้ั ดว้ ยความสามารถของจนิ๋ ซี ผู้นา้ แห่ง อาณาจกั รจิ๋น • จากน้ันทรงสถาปนาราชวงศแ์ รกข้ึนปกครองจีน และทรงเป็น จกั รพรรดิพระองค์แรก มพี ระนามว่า “จนิ๋ ซี ฮ่องเต”้ • จ๋นิ ซี ฮ่องเต้ ได้อาศยั หลักการของสา้ นักฝาเจ๋ียเป็นเครื่องมือในการ ปกครองภายใต้คา้ ปรกึ ษาของเสนาบดีหลซ่ี อื • โดยมีผลงานสา้ คญั ของพระอง ดังนี้

1. ทรงรวบรวมแผ่นดินจีนท่ีแตกแยกในสมยั ราชวงศโ์ จวเข้าเปน็ หนึง่ เดียวกันได้ส้าเรจ็ ซง่ึ ต่อมากค็ ือ ประเทศจนี 2. ทรงปกครองจักรวรรดิดว้ ยการรวมอา้ นาจเขา้ สู่รฐั บาลกลาง และ ทรงเปน็ ประมขุ ผมู้ ีอ้านาจเดด็ ขาดเพยี งองคเ์ ดียว 3. สร้างความเปน็ อันหน่ึงอนั เดยี วกันทางด้านภาษา เศรษฐกจิ และ วัฒนธรรม เชน่ ประกาศให้น้าตวั อกั ษรจีนมาใช้เขยี นในรปู แบบ เดยี วกนั ทั่วประเทศ ประกาศใชร้ ะบบเงนิ ตรา แลกเปลีย่ น และ ระบบชัง่ ตวง วัด แบบเดยี วกัน รวมทั้งจดั ให้มกี ารส้ารวจ สา้ มะโนประชากรเพอื่ ประโยชน์ในการเกณฑ์ แรงงานและเกบ็ ภาษี































- ผ้กู ่อต้งั ราชวงศส์ ุย คอื ยางเชียง หรอื จกั รพรรดิเวนต่ี - ความเจรญิ ท่เี กดิ ขน้ึ ในสมยั น้ี คอื * การขดุ คลองใหญ่ เชอื่ มแม่นา้ 3 สาย เข้า ดว้ ยกันจากเหนือจรดใต้ อนั ไดแ้ ก่ ม.ฮวงโห ม.แยงซเี กียง และ ม.ฮวย - ราชวงศม์ มี อี ายใุ นการปกครองประเทศสนั้ มาก เพยี ง 27 ปี และมีจักรพรรดเิ พยี ง 2 พระองคือ คอื จกั รพรรดิ เวนตี่ และ ยางตี่



เปน็ สมยั ทีจ่ นี รวมตัวกันเปน็ ปกึ แผ่นอยา่ งจริงจัง และ ถอื ว่า เป็นยุคทองของจีนโบราณ จนได้รบั การขนานนามวา่ “มีความเจรญิ มากทส่ี ุดเทา่ ท่เี คยบนั ทึกมาในประวัติศาสตร์ ของจีน” โดยเฉพาะทางดา้ นการทหาร เศรษฐกจิ ศลิ ปะ วทิ ยาการ วรรณกรรม การคา้ กบั ต่างประเทศ รวมท้งั ศาสนา คริสต์ที่แพร่เขา้ มาในจนี เปน็ คร้งั แรก

ผูก้ ่อต้งั ราชวงศน์ ี้ คือ หลหี ยวน หรอื พระเจ้าถังเกาสู โดยมีเมอื งหลวงอย่ทู ี่ฉางอัน มณฑลส่ันซี แตผ่ ูท้ ีส่ รา้ ง ความเจรญิ ใหแ้ ก่ราชวงศถ์ ัง คือ หลซี อื มิน หรอื พระ เจ้าถงั ไถจง และ พระนางหวู หรือพระนางบูเช็คเทียน ซง่ึ ทรงไดร้ ับการแต่งตั้งเป็นจกั รพรรดนิ ี ในสมยั พระเจา้ เกาจุง โดยทงั้ 2 พระองค์ได้ท้าใหอ้ าณาจักรจนี ขยายออกไปอย่างกวา้ งขวาง

ความเจรญิ ที่เกดิ ขึน้ ในสมยั ราชวงศ์ถัง มดี ังนี้ * ดา้ นเศรษฐกจิ รฐั บาลจีนได้นา้ วธิ กี ารจดั เก็บภาษีแบบใหมม่ าใช้ เรยี กวา่ “ระบบนาเฉลี่ย และระบบ 3 หวั หนา้ ” หมายถงึ การที่ รัฐบาลจัดสรรทน่ี าใหแ้ กช่ ายหญงิ ท่ีมอี ายตุ ั้งแต่ 15 ปีข้นึ ไป โดย ชาวนาชายจะได้รับสว่ นแบ่งมากกว่าชาวนาหญงิ 1 เทา่ นอกจากน้ี ชาวนาหญงิ จะไดร้ บั ท่ีดินอีก 2 ส่วนเทา่ ๆ กัน โดยมเี งอ่ื นไข ว่า ท่ดี นิ ในสว่ นนี้ผรู้ บั มอบจะตอ้ งนา้ ไปผลติ เสน้ ไหมใหแ้ ก่รฐั บาล หากไม่ปฏบิ ัติตามสัญญา/ ตายไปโดยไมม่ ที ายาท กจ็ ะตอ้ งสง่ คืนที่ดินทงั้ หมด ให้แก่รฐั เพ่ือน้าไปจดั สรรใหม่ ทัง้ นจ้ี ะมี 3 หัวหนา้ ไดแ้ ก่ หัวหน้าอ้าเภอ หวั หน้าต้าบล หวั หน้าหมู่บา้ น คอยสอดสอ่ งดแู ลให้เป็นไปตามเง่ือนไขดังกล่าว

* ระบบภาษคี ู่ คือ ระบบที่รัฐบาลใชเ้ ก็บภาษจี ากผ้ทู ี่ไมไ่ ด้ทา้ สัญญา กบั รัฐบาล แต่เขา้ ครอบครองหรอื ใชป้ ระโยชนจ์ ากที่ดนิ ท่มี ีการ จดั สรร โดยรฐั บาลจะเกบ็ ภาษจี ากผู้ครอบครองทีด่ ินในขณะนนั้ ปลี ะ 2 ครงั้ คือ ในเดือนที่ 2 และ เดือนที่ 8 ซงึ่ ภาษีท่นี ้ามาจา่ ยจะมีทง้ั ท่ี เป็นผลผลติ และการใช้แรงงานในกิจการสาธารณะ * ด้านการปกครอง ในสมยั นมี้ ีการบรหิ าร ราชการแผ่นดนิ จะอาศัยหลกั ค้าสอนของขงจอื๊ โดย อยู่ภายใตก้ ารปฏบิ ตั ิงานของ 3 หนว่ ยงาน ไดแ้ ก่ จุงซู เหมินเซีย และชั่งซู รวมทงั้ นา้ เอาระบบการ สอบคัดเลอื ก เขา้ รับราชการที่เกดิ ขึน้ ในสมัย ราชวงศฮ์ นั่ ยุคแรกกลบั มาใชอ้ กี คร้ังหน่ึง

* ดา้ นวรรณกรรม ไดเ้ กดิ เรือ่ งราวการเดินทางของเจ้าชาย นักธดุ งค์ หรอื พระถังซา้ จง๋ั /เสวียนจาง ในเรื่อง ไซอ๋วิ ซึง่ ได้ใช้ เวลาเกือบ 20 ปีในการเดนิ ทางไปอนิ เดีย เพ่อื นา้ เอาคัมภีร์ พระพุทธศาสนากลับมาเผยแผแ่ ละแปลเป็นภาษาจนี ท้าให้ พระพุทธศาสนาเจริญสูงสุดในสมัยน้ี * การสวดมนตใ์ นศาสนาพทุ ธ เปน็ ตน้ ก้าเนิดของ เคร่ืองดนตรจี นี คือ ขิม และ ขลุ่ย

* เมืองฉางอันถือได้ว่าเปน็ ประตเู ปดิ รับอารยธรรมต่างชาตทิ ี่ส้าคัญ ของยคุ โดยมีชาวต่างชาติท้งั ทีเ่ ป็นพ่อค้า ทหาร และพระ ซง่ึ บุคคล เหล่านไี้ ด้นา้ เอาอารยธรรมของตะวันออกกลางเขา้ มาด้วย ทา้ ให้มี ศาสนาและลัทธติ า่ ง ๆ เกิดขึน้ มากมาย เชน่ ลทั ธิโซโรแอสเตอร์ และลทั ธิมานเิ คจากเปอร์เซยี ลทั ธิยดู าห์ และศาสนาอสิ ลาม ซึง่ ยังคงมอี ทิ ธิพลอยูท่ างภาคตะวันตกของประเทศจีน จนถงึ ปจั จบุ นั

สมัยนี้มกี ารกอ่ ต้ังราชบณั ฑติ ยสถานช่อื ฮันหลนิ หยวน ขึ้นในเมืองหลวง เพื่อใหเ้ ป็นศนู ยร์ วมเหลา่ นกั ปราชญ์ราชบัณฑิต นกั ดนตรี กวี และ จติ รกร วฒั นธรรมจากเมอื งหลวงกระจายสู่ เมอื งทางใต้ และยงั แพรไ่ ปไกลถึงญป่ี ุ่น ดว้ ย โดยเฉพาะการสร้างเมอื งนารา เลยี นแบบเมอื งฉางอัน

เมอื งนารา

* ในชว่ งตน้ คริสต์ศตวรรษที่ 10 ราชวงศ์ถังเริม่ เสือ่ มลง เน่อื งจากพระนางบเู ชคเทยี นไดย้ ้ายเมืองหลวงจากฉางอัน ไปโหลหยาง ทา้ ให้เกดิ ความขัดแย้งกนั ระหวา่ งพวกผดู้ ี ของทัง้ 2 เมอื งในเรื่องการเข้ารบั ราชการ นอกจากนี้ ยงั เกดิ จากการปราบกบฏอนั ลซู าน ทา้ ให้เงินใน ทอ้ งพระคลงั ลดลงเกิดปัญหาเศรษฐกิจตกต่้า และชาวนาก่อการจลาจลในปี ค.ศ. 864

ราชวงศ์ถังสิน้ สุดใน ค.ศ. 907 เมอ่ื พวกเตริ ์ก เข้าโจมตแี ละโคน่ ล้มราชวงศ์ได้ แผน่ ดนิ จีนจึง แตกแยกอกี ครง้ั ก่อนทีจ่ ะสถาปนาราชวงศ์ซง่ /ส้งุ ราชวงศ์เล็ก ๆ เข้ามาปกครองอาณาจักร ในแตล่ ะสว่ น



หลงั จากทร่ี าชวงศถ์ ังเสื่อมลง แผ่นดินจีนตก อยู่ภายใต้การชว่ งชงิ อ้านาจของผ้ทู ีเ่ ป็นใหญ่ ทงั้ หลายเพ่ือผลดั เปล่ียนกันปกครองประเทศ จงึ เรยี กยุคน้วี า่ “ยุคห้าราชวงศ”์ ตอ่ มาเจากวงยนิ หรือจกั รพรรดิไถจือ ได้ รวบรวมอาณาจกั รต่างๆ แลว้ ตงั้ เปน็ ราชวงศ์ ซ่ง/สุ้ง

ราชวงศน์ ้แี บ่งออกเป็น 2 ยุค คือ 1) ราชวงศซ์ ่งเหนือ - ผู้ก่อตั้งคือ เจากวงยนิ และเมอ่ื ข้ึนเป็น กษัตริย์ พระนามวา่ “พระเจา้ ไถจอื ” และทรงไดร้ บั ฉายาวา่ “จักรพรรดผิ ้ไู มเ่ ตม็ ใจปฏิวัติ” เนอื่ งจากยึด อ้านาจจากราชวงศ์โจวดว้ ยการถกู บังคับใหท้ า้ - มคี วามเจรญิ ท่ีส้าคญั ดังน้ี

* มกี ารปฏริ ูปทางด้านเศรษฐกิจและการทหาร หรือท่ีรู้จักกนั ในช่อื “ข้อเสนอหรือโครงการปฏิรูปหวาง อัน-ซือ” โดยมสี าเหตคุ ือ ความอ่อนแอทาง การทหาร ทา้ ให้รัฐตอ้ งเสียคา่ ใช้จ่ายเป็น จ้านวนมากในการสง่ เครอื่ งราชบรรณาการ เพือ่ ประวิงเวลาไมใ่ ห้พวกอนารยชน ทางภาคเหนือ (พวกมองโกล) ยกทัพ เข้ามารุกรานประเทศ นอกจากนี้ยังนา้ ความมง่ั ค่ังกลับคืนสรู่ าชวงศ์ จงึ เปน็ ท่ี ชน่ื ชอบของกลุ่มชาวนาและผยู้ ากไร้

* เกดิ หลักปรชั ญาของพวกขงจือ๊ ใหม่ โดยบุคคลที่ มชี อื่ เสยี งมากที่สดุ ของสา้ นกั นี้ คือ ซูสี 2) ราชวงศซ์ ง่ ใต้ - มีความเจริญที่สา้ คญั ดังน้ี * เป็นสมัยท่มี ีการคา้ ขายกับต่างชาติ มคี วามเจริญสูงสดุ ท้งั ในเอเชีย เปอรเ์ ซยี และแอฟรกิ า * มีการผลิตเงนิ กระดาษออกใชแ้ ทน เงนิ เหรยี ญ