One Moment เปลี่ยนชีวิต

โลกเปลีย่ น เมอื่ ใจเปลย่ี น พอเรามีสติมากขึ้น เปิดรับมากข้ึน และมองเห็นชีวิตเป็น กระบวนการมากขึ้น ส่ิงต่างๆ เลื่อนไหลไปตามการกระท�ำทั้ง ภายในและภายนอกของเรา ทำ� ให้เหน็ วา่ ทุกๆ อยา่ งอยูภ่ ายใน ปล่อยวางได้มากขึ้น กลับเข้ามาดูภายในมากขึ้นกว่าการโทษ ส่ิงต่างๆ ท�ำให้เราหันมาพยายามเปล่ียนตัวเองมากกว่าจะไป เปลย่ี นภายนอก เมอ่ื มองยอ้ นไป หากผมไมไ่ ดผ้ า่ นประสบการณ์ การตื่นข้ึนมาเรียนรู้ภายใน ผมคงตายไปแล้ว หรือไม่ก็คงทุกข์ มากไม่มีความสุข ไม่คอ่ ยมใี ครอยากคบหา ไม่กค็ งเป็นซึมเศร้า แนๆ่ การมสี ตริ ตู้ วั นำ� พาใหเ้ รากลายเปน็ คนทไ่ี มต่ ดั สนิ คนอน่ื แบบ เมอื่ กอ่ น ผคู้ นสบายขน้ึ เวลาอยกู่ บั เราเหมอื นเราสรา้ งพนื้ ทใี่ หก้ บั ตวั เราเองผา่ นการมสี ติ และกส็ รา้ งพน้ื ทใ่ี หก้ บั ผคู้ นไดเ้ ปน็ ตวั เอง และเปลยี่ นแปลงในแบบทเี่ ขาไดเ้ ปน็ ตวั เขา ซง่ึ นำ� ไปสกู่ ารคน้ พบ ปญั ญาในแบบของเขามากข้ึนเปน็ ธรรมชาตมิ ากข้ึน การท่ีเรามีสติขึ้นเปิดการรับรู้ได้กว้างขึ้นไม่ใช่แค่ความคิด แต่เราผสานความรู้ที่มีในกาย ในความรู้สึก ท�ำให้การรับรู้ โลกละเอียดฉับไว้ขึ้น เห็นความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ซ่ึงสิ่งน้ี ให้ค�ำตอบกับการท�ำงานสร้างสรรค์ท่ีท�ำอยู่กับชุมชน ผมเร่ิม สังเกตการณ์ทำ� งานของร่างกาย การท�ำงานของธรรมชาติ ว่ามี กระบวนการสรา้ งสรรคแ์ ละสมั พนั ธก์ นั อยา่ งไร และไดพ้ บกบั ครู จากชมุ ชนฟนิ ฮอรน์ ทมี่ าให้ความเขา้ ใจเชงิ ลกึ กบั การทำ� งานกบั — 101 —

ปญั ญาญาณของโลกธรรมชาติ และเรยี นกระบวนการ Transfor- mation game ท�ำให้เกิดกระบวนการ Co-creation ท่ีเร่ิมพฒั นา มาใช้กับกระบวนการออกแบบชุมชนและเมืองในช่วงต่อมา ทง้ั หมดเกยี่ วเนอ่ื งสมั พนั ธก์ นั การงาน การฝกึ ตน และตวั ตนทแี่ ท้ จริงของเรา สง่ิ เหล่านไี้ ด้วางแผนมาก่อน มันค่อยๆ เผยปรากฏ ขน้ึ จากความชดั เจนในใจเราวา่ เราตอ้ งการอะไร ท�ำให้มาถึงจุดท่ีเราเห็นต�ำนานชีวิตของเราว่าเรามีความ สนใจ เร่ืองการสร้าง “พื้นท่ี” เพ่ือการค้นพบและเติบโตทาง จติ วญิ ญาณซง่ึ ไมแ่ ยกจากการใชช้ วี ติ ซงึ่ งานทเ่ี ราทำ� อยู่ ไมว่ า่ จะ เป็นสถาปนกิ ชุมชน กระบวนกร transformation game และครู โยคะก็มาเตมิ เตม็ ต�ำนานชวี ติ ในแบบของเรา อปุ สรรคและคำ� แนะนำ� บนเสน้ ทาง การไม่รักตัวเราอย่างที่มีท่ีเป็นท�ำให้เราหันออกจากตัวเรา กายเรา จิตเรา ไปพ่ึงพิงสิ่งภายนอก เสียเวลากับการแสวงหา ครูภายนอก การฝกึ ภายนอก เพื่อน หรือส่งิ ของทีจ่ ะมาเติมเต็ม หรือทำ� ใหเ้ ราตนื่ ยง่ิ ตดิ และมองออกจากตวั เอง ยิ่งทุกข์ยงิ่ หลง บางชว่ งทผ่ี มไมค่ อ่ ยรกั ตวั เอง ผมจะกลบั มาเขยี นกอ่ นนอน แตล่ ะวนั วา่ วนั นที้ ำ� อะไรแลว้ เราภมู ใิ จและชน่ื ชมตวั เองบา้ งเลก็ ๆ นอ้ ยๆ กไ็ ด้ สกั 10 อยา่ ง เขยี นทบทวนทกุ วนั เราจะคอ่ ยๆ กลบั มาสู่ภายในตัวเรา เพราะในกระบวนการเขียนเราได้หยุด มอง — 102 —

กลับเข้ามาภายใน รับรู้ความรู้สึกท่ีละเอียดอ่อนของความรัก ความขอบคณุ ตอ่ ตัวเราและส่ิงตา่ งๆ ในแตล่ ะวนั การฝึกโยคะและวิปัสสนาทุกๆ เชา้ ก็ช่วยบ่มเพาะความรัก ใหก้ บั ตวั เราเอง การทำ� ในสงิ่ ทเ่ี ราสนใจ เราชอบ เรารกั กบ็ ม่ เพาะ ความรักให้กับตัวเอง หรือบางทีการอ่านเรื่องราวชีวิตของคนที่ เรานับถือชื่นชมก็ช่วยปลุกความรักเคารพในตัวเราลึกๆ ขึ้นมา มีหลายวิธี แต่เราต้องซ่ือตรงและจริงใจกับตัวเอง อยากแนะน�ำให้ฝึกการรับรู้หัวใจตัวเองก่อนนอนและตื่น นอนตอนเช้าหรือเวลาท่ีทุกข์มากๆ ให้นอนลงและรับรู้การเต้น ของหัวใจ เอามือสองข้างแนบหนา้ อกไว้ รับรู้ถึงการเตน้ ความ รักท่ีหัวใจไม่เคยหยุดที่จะมีชีวิตและรักเรา ค่อยๆ ผ่อนคลาย สัมผัสหัวใจด้วยความรักและอ่อนโยน บอกรักตัวเราเองด้วย ประโยคท่เี รยี บงา่ ย และอยูก่ บั ความร้สู ึกน้ันสกั ครู่ และอยากให้ เรามีทศั นะต่อความทุกข์ท้ังหลายวา่ เป็นสารของการตน่ื แทนท่ี เราจะจม เราลองถามตวั เองดวู า่ เหตกุ ารณน์ ี้ ความทกุ ขน์ ม้ี าบอก มาสอนอะไร และสงิ่ หนง่ึ ทำ� ไดเ้ ลยทนั ที เรม่ิ เลยตอนนี้ คอื ถามตวั เองวา่ คณุ คือใคร (Who am I?) และเปิดรบั ต่อคำ� ตอบ ตอ่ ความรสู้ กึ ในความเงยี บภายใน — 103 —

ต่ืนเพ่อื ตนเอง ต่ืนเพ่ือสังคม ผมคดิ วา่ การฝกึ ตวั เองของแตล่ ะคนจะคอ่ ยๆ สรา้ งหนทาง ในระดับสังคมและสิ่งรอบตัว เราจะเห็นว่าเราประกอบขึ้นจาก สิ่งต่างๆ รอบตัวที่ไม่ใช่เรา เราคืออากาศ คือแสงแดด คือผืน ดนิ คือการเกอื้ กลู ของผู้คนมากมาย สำ� นกึ ท่ขี ยายขนึ้ ทำ� ให้ทา่ ที และการกระทำ� ของเราเปลยี่ นไป การสรา้ งสรรคด์ ว้ ยความเคารพ และเปิดต่อความเจ็บปวดของผู้อื่นจึงจะเกิดข้ึนได้จริง ปัญญา แบบใหม่ไร้เงื่อนไขจะเกิดข้ึนในใจเรา และการมีพื้นที่ท่ีคนได้ แบ่งปัน ฝกึ ตัวเอง มาฝกึ ตวั เองร่วมกัน หรือการท่ีสังคมมีพ้นื ที่ ให้ได้ส่ือสารและน�ำเรื่องการต่ืนมาอยู่ในชีวิตประจ�ำวันก็ส�ำคัญ เช่น การมพี น้ื ทภ่ี าวนาในท่ที �ำงาน หรือ ในองค์กร ในโรงเรยี น ในชมุ ชน ในเมอื ง การเปล่ียนแปลงระดับบุคคลช่วยกระตุ้นและเป็นกระจก สะทอ้ นและแรงดลใจตอ่ ผอู้ น่ื ไดเ้ หน็ และรบั รวู้ า่ คนเรามศี กั ยภาพ ที่จะรักและมีสันติจากภายในไม่ขึ้นกับภายนอก อันจะเป็น อิสรภาพที่แท้ท่ีเราแต่ละคนรับรู้ฝึกฝน และท�ำได้เลยทันทีทุกที่ ทุกเวลา เริ่มใหม่ได้เสมอ การเปลี่ยนของเราจากภายในท�ำให้ เรารบั รแู้ ละเหน็ โลกตา่ งไป นำ� ไปสกู่ ารคดิ การรบั รทู้ เี่ ปน็ องคร์ วม และสร้างสรรคฉ์ ับพลนั ข้ึน — 104 —

ผมเชื่อว่าปัญญาและสันติภาพ การสร้างสรรค์ท่ีแท้จะเกิด ข้ึนจากการต่ืนข้ึนของปัจเจกบุคคล ถ้าคนเราค้นพบความสุข อสิ รภาพภายใน เราจะลดความรนุ แรงในวิถชี ีวติ ลดการบริโภค ที่ไม่จ�ำเป็นและให้ได้มากขึ้น มีพื้นท่ีให้กับการสร้างสรรค์มาก ขึ้น ในขณะเดียวกันก็มีพ้ืนที่ มีทรัพยากรแบ่งปันให้คนอื่น ให้โลกระบบนเิ วศไดฟ้ ื้นตัว ถ้าท�ำใหเ้ รือ่ งการเรียนรู้ การปฏบิ ตั ิ เพ่ือการเตบิ โตภายใน เป็นเรื่องปกติท่ีเราท�ำได้ในชีวิตจริงในทุกๆ วัน มันจะสามารถ ค่อยๆ เหน่ยี วนำ� และกระต้นุ ให้คนรับรทู้ ดลองมปี ระสบการณ์ ในแบบของตัวเองผมเชื่อว่าไม่มีใครอยากมีความทุกข์ คนเรา อยากลด อยากพน้ ทกุ ข์ แตอ่ าจจะไม่ร้วู ่าจริงๆ ความทกุ ข์ทกุ ๆ อยา่ งน่ันแหละคอื หนทางเฉพาะตัวของเรา ไมต่ อ้ งกลัว ไมต่ ้อง หนี บม่ เพาะความรกั และเรียนรูจ้ ากมัน — 105 —

— 106 —

พอเราคอ่ ยๆ ต่ืนข้นึ มสี ตริ สู้ กึ ตวั มากขึ้นจากการฝึก การต่ืนก็เปน็ ธรรมชาตขิ องเรา ชวณัฏฐ์ ลว้ นเส้ง — 107 —

ปล่อยตวั เอง ออกจาก สนามรบ — 108 —

อังคณา มาศรงั สรรค์ จากอดตี วศิ วกรดกี รีปรญิ ญา 3 ใบ สูผ่ ู้บรหิ ารโรงเรยี น สอนพิเศษตามความฝัน ก่อนกราฟชีวิตจะหักลงเพราะ ‘Midlife Crisis’ องั คณา มาศรงั สรรค์ หรอื ครณู า ถกู ชวี ติ บงั คบั ใหเ้ ลอื ก ว่าจะเปลี่ยนวิถีทางและวิธีเดินอย่างไรเพื่อจัดการกับปัญหา ‘ครอบครัว’ และ ‘เร่อื ง (อดตี ) ของตวั เอง’ — 109 —

“ณาเร่ิมตั้งค�ำถามในวันท่ีทุกข์และบ้าคลั่งว่า ‘ฉันอยากได้ อะไรในชีวิต?’ สุดท้ายกลับได้ค�ำตอบแสนธรรมดาซึ่งปริญญา ทางโลกถงึ สามใบที่มอี ยู่ กใ็ ห้คำ� ตอบไม่ไดว้ า่ ‘เราอยากมีความ สุขกับครอบครัว อยากให้ลูกรัก’ หลังจากน้ันณาจึงเร่ิมเรียนรู้ โลกภายในของตัวเอง “เราเริ่มเข้าใจปมชีวิตของตัวเอง เข้าใจทัศนคติท่ีถูกสร้าง ขึ้นจากความทรงจ�ำด้านลบในวัยเด็ก จนกลายเป็นบุคลิกภาพ แข็งกร้าวของเรา ณาส�ำรวจและท�ำความรู้จักโลกภายในตัวเอง อยา่ งเขม้ งวด จนเกดิ การเปลยี่ นแปลงในชวี ติ มากมาย จากนน้ั จงึ อยากจะเกอื้ กลู ชวี ติ ผอู้ นื่ ทเ่ี คยหลบั ใหลอยา่ งทณ่ี าเคยเปน็ บา้ ง” หลงั จากรจู้ กั วธิ สี ำ� รวจโลกและทำ� งานภายใน เธอปดิ กจิ การ ท้ังหมดเพ่ือเดินทางบนถนนสายนี้โดยเฉพาะ ไม่ว่าจะอยู่ใน นยิ ามของ ผู้เยยี วยา กระบวนกร ผเู้ ชีย่ วชาญด้านความสัมพันธ์ ครู หรือนักจัดอบรบส�ำหรบั องคก์ ร แตท่ ่ีทำ� ให้ผคู้ นรู้จกั เธอมาก ทีส่ ดุ คือผู้ก่อต้ังมูลนธิ พิ น้ื ท่ีปัญญร์ ัก หรอื โรงเรยี นพ่อแม่ลูก “ถ้าไม่เคยเปลี่ยน ถึงวันนี้เราคงหย่าร้างกับสามี ลูกคงมี ระยะกับเรา ไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีแบบน้ี และเขาคงมีชีวิตตาม ปมทเ่ี ราสรา้ งใหเ้ ขา เขาจะไมไ่ ดเ้ ลอื กมชี วี ติ ทส่ี งบและมพี ลงั ชวี ติ ทด่ี เี หมอื นอยา่ งทกุ วนั นี้ กระทงั่ ปา๊ แม่ และพน่ี อ้ ง กค็ งอยกู่ นั ใน สนามรบเกอื บทกุ วนั ถา้ ณาปลอ่ ยชวี ติ ไปตามสงิ่ เหลา่ นี้ ชวี ติ ณา คงแย่มากๆ ณาอาจจะป่วยหนักหรือตายไปแล้วก็ได้” — 110 —

ระหว่างทางเปล่ียนแปลงของ ‘ลูก’ อังคณาเป็นลูกคนกลางในครอบครัวคนจีน ชีวิตของเธอ ตรงตามขนบของลกู คนกลาง หรอื ‘Wednesday Child’ แทบทกุ ประการ เธอมักน้อยใจ คิดวา่ เปน็ ลูกทไ่ี ดร้ บั ความรักนอ้ ยทีส่ ดุ “ณามักคิดว่าตวั เองไม่มตี ัวตนในบา้ น เปน็ nodody ทีไ่ มม่ ี ใครรัก ไม่มีใครพาไปเที่ยวไหน ไม่เคยได้อะไรเป็นของตัวเอง เพราะต้องรับของต่อจากพี่สาว ขณะที่น้องชายซึ่งเป็นลูกชาย คนแรกของบ้านคนจีนได้รบั ทุกอยา่ ง” นอกจากความนอ้ ยใจ ‘ปา๊ ’ ยงั เปน็ บคุ คลทเี่ ธอตง้ั คำ� ถาม มี อทิ ธพิ ลเหนอื ตวั เธอ และเปน็ ความทรงจำ� วยั เดก็ ทเี่ กอื บทำ� ลาย ชวี ติ ครอบครวั เธอในอนาคต “ตอนเด็กๆ ณาถูกครูท�ำโทษและสอบตกบ่อยมาก ณา เติบโตภายใต้เงาและความสงสัยในตัวป๊า ป๊าท่ีท�ำร้ายร่างกาย แม่และเล่นการพนัน มีคนบอกว่าจริงๆ แล้วป๊ารักแม่มาก แต่ ณาไม่เคยเห็น ท�ำให้ยามมีความรักตอนเป็นสาวรุ่นๆ ไม่ค่อย เชอื่ ในความรกั เทา่ ไร เพราะกลวั วา่ คนทเี่ รารกั จะนา่ กลวั เหมอื น ท่ีป๊าเป็น” อย่างไรก็ตาม หลังจากเข้มงวดกับตัวเองจนประสบความ ส�ำเร็จทางการศึกษาและอาชีพ เธอพบรักกับผู้ชายคนหน่ึง แต่งงานและมลี กู ดว้ ยกัน — 111 —

“ณาทำ� งานหนกั ประสบความสำ� เรจ็ เรว็ จนเรม่ิ ขยายกจิ การ และกลายเป็นหนีส้ นิ จากการลงทนุ หลงั จากเป็นหน้ี เงาของป๊า กเ็ รม่ิ ทอดเขา้ มาในชวี ติ หนกั ขนึ้ กลวั สามแี ละลกู จะเปน็ อยา่ งปา๊ เราเรมิ่ เขม้ งวดกบั ลกู เวลาทรี่ สู้ กึ กลวั กจ็ ะเกรย้ี วกราด ทง้ั ๆ ทเี่ รา เคยเปน็ ครทู ใ่ี จดขี องเดก็ ๆ เรม่ิ ทะเลาะกบั สามแี ละลกู รนุ แรงขน้ึ ทกุ ขม์ ากเขา้ กเ็ ริ่มคดิ สัน้ ร้สู กึ วา่ ชีวติ คอื ความเจบ็ ปวด” ทางออกของชีวิตมีได้หลายทาง ท้ังการเดินหน้ามุ่งแก้ ปัญหาทางธุรกิจ หรือแก้ไขด้วยวิธีอื่นๆ อังคณาเลือกวิธี ‘คิด ใครค่ รวญ’ ถงึ ปญั หาจากภายใน กอ่ นจะพบวา่ ตน้ เหตไุ มใ่ ชอ่ ะไร อืน่ แต่คือวิธีคิดและอดีตที่ไม่เคยถูกช�ำระของเธอ “ตอนน้ันมีโอกาสเข้าอบรมสุนทรียสนทนากับ อ.วิศิษฐ์ วังวิญญู สุนทรยี สนทนาท�ำให้ณาเรมิ่ มองเห็นและเขา้ ใจตัวเอง “พบว่าสิ่งที่เราเห็นในสามีและลูกคือสิ่งท่ีเราเคยตัดสินป๊า เราจึงฝกึ ทีจ่ ะเข้าใจปา๊ แตค่ วามเขา้ ใจนีไ้ มใ่ ชแ่ ค่การ ‘คิดดๆี ’ กบั ป๊าเท่านั้น แต่อยู่ในระดับการ ‘เยียวยาจิตใต้ส�ำนึก’ เป็นการ ตระหนกั อยา่ งแทจ้ รงิ วา่ ภายใตก้ ารกระทำ� ของปา๊ ทเี่ ราไมช่ อบมี ความปรารถนาทงี่ ดงามซอ่ นอยู่ และนน่ั ทำ� ใหเ้ ราทำ� ความเขา้ ใจ ความหมายของ ‘ครอบครัว’ ใหม่ สร้างความสัมพันธ์ระหว่าง ลูกๆ และสามีในมมุ มองใหม่ “ในระหว่างการเติบโต ไม่ว่าจะชอบหรือไม่ก็ตาม ประสบการณ์ชวี ติ ของเดก็ คนหน่งึ ดำ� รงอย่เู พราะระบบความจำ� — 112 —

โครงขา่ ยของสมองจะฝงั ความทรงจำ� ลกึ เขา้ ไประดบั จติ ใตส้ ำ� นกึ โดยเฉพาะส่ิงท่ีเราชิงชัง ยิ่งเกลียด ย่ิงหนี ยิ่งไม่ชอบ เราก็ยิ่ง คดิ ถงึ มันบอ่ ยๆ “การท�ำงานของสมองแบบนี้เป็นแรงดึงดูดมหาศาลที่ ท�ำให้เราพบเจอประสบการณ์ใกลเ้ คยี งสิง่ ทไี่ มช่ อบ เช่น กบั คน บางคนท่ีมีสิ่งดีในตัวมากมาย เรากลับมองเห็นแต่ด้านที่เราไม่ ชอบ เพราะมันดึงดูดให้เรามองและเห็นแต่สิ่งท่ีเราชิงชังอย่าง อัตโนมัต”ิ เม่ือความทรงจ�ำถูกเยียวยา สิ่งที่เกิดไม่ใช่แค่เธอพ้นทุกข์ แต่คือความสัมพันธ์ที่ดีขึ้น ท้ังความสัมพันธ์ภายในตัวเอง ความสัมพันธ์ระหว่างเธอกับป๊า เธอกับสามีและลูก ที่เห็นการ เปล่ียนแปลงชัดเจนคือ การเปล่ียนแปลงในตัวป๊า และความ สัมพันธร์ ะหวา่ งป๊ากับแม่ของเธอ “ไม่น่าเชื่อว่าวันหนึ่งความสัมพันธ์ระหว่างป๊ากับณาจะ คลี่คลาย รวมถึงความสัมพันธ์ของป๊ากับทุกผู้คน โดยเฉพาะ กับแม่ ป๊ากับแม่มีชีวิตในบั้นปลายที่หวานช่ืนต่อกันอย่างท่ีณา ไม่เคยคาดฝนั มากอ่ น “การตื่นเพ่ือรู้จึงส�ำคัญมาก เพราะมันท�ำให้มองเห็นว่าที่ ผา่ นมาทเ่ี ราทกุ ข์ ไมใ่ ชเ่ พราะทกุ คนเปน็ เหมอื นปา๊ แตค่ อื สายตา ทเี่ รามตี อ่ ปา๊ ทำ� ใหเ้ ราไมอ่ าจตนื่ มาเหน็ ความนา่ รกั ของสามแี ละ ลูก ทีส่ �ำคัญทสี่ ุด เราเองทไ่ี ม่อาจต่ืนมามองเหน็ ความน่ารกั ของ — 113 —

ปา๊ ได้ ถา้ วนั นนั้ ณาไมท่ กุ ขม์ ากจนเหน็ วา่ ตน้ เหตทุ งั้ หมดเกดิ จาก ตวั ของเราเอง จากมมุ มองทศั นคตขิ องเราเอง ณาในวนั นคี้ งมอง ไมเ่ ห็นความสขุ มองเห็นผู้คนรอบตวั อย่างทเ่ี ขาเปน็ จริงๆ ไม่ใช่ อย่างทปี่ มชีวติ อยากให้มอง” ระหว่างทางเปลีย่ นแปลงของ ‘แม่’ “สมยั ลกู ชายคนโตยงั เลก็ ณาคาดหวงั กบั เขามาก บน่ ตำ� หนิ จนท�ำให้เขาเสียใจหลายครั้ง จริงๆ เขาเป็นเด็กอ่อนโยน แต่ เพราะคำ� พดู และการกระทำ� ของแม่ ไปกระตนุ้ ดา้ นลบของเขาให้ แสดงออกมาและมกี ำ� ลงั มากขน้ึ พอเขาอายุ 6 ขวบเรากท็ ะเลาะ กันหนักมาก การทะเลาะกันคร้ังนี้นี่แหละที่ท�ำให้ณาทุกข์และ เรม่ิ กลา่ วโทษสามี ทนี ค้ี วามทกุ ขเ์ รม่ิ ใหญข่ น้ึ จนถงึ จดุ ทเี่ ราอยาก ท�ำร้ายตัวเอง แต่ก็เป็นความทุกข์น้ีอีกเช่นกันที่ท�ำให้เราเรียนรู้ และพบเจอการตื่นเพอ่ื ร”ู้ จากนน้ั เธอ ‘หยุด’ และน�ำคำ� ของพระไพศาล วิสาโล ทว่ี ่า ‘หากพูดและท�ำดีๆ ไมไ่ ด้ อยา่ เพิง่ พดู หรอื ทำ� ’ และ ‘หยดุ จบั ผดิ จงจับถูก’ มาใช้ หลังจากน้ันเวลาท่ีลูกๆ พูดหรือท�ำอะไรท่ีเธอ เหน็ วา่ ไมด่ ี เธอจะนงิ่ เงยี บ แตห่ ากเหน็ อะไรดจี ะเอย่ ปากขอบคณุ ไม่นาน ความสัมพันธท์ ่เี คยเกือบแตกร้าวคอ่ ยสมานกลับมา “มีบางช่วงเขาเล่นเกมหนักมาก วนั ละ 5 ถงึ 9 ชั่วโมงเลย เราก็ไม่บ่น บางจังหวะเดินไปหอมแก้ม ไปกอด คอยท�ำอะไร — 114 —

อร่อยใหก้ ิน ถ้าตอนไหนเขาท�ำดีเราก็จะบอก นน่ั คอื ชว่ งท่สี ร้าง การเปล่ยี นแปลง “เหมือนเดก็ ทั่วไปท่ีมีทงั้ ดา้ นดีและไมด่ ี แตเ่ ราคอยจดุ พลงั ให้เขาเห็นด้านดี ส่วนด้านที่ไม่ดีเราจะไม่พูด ไม่บ่น แต่ท�ำให้ เขาเห็นและเช่ือว่าเขาเลือกและคิดได้เองหากเขาพบความรัก ภายในตวั เอง” แต่เหตุการณ์ที่ท�ำให้เธอได้ฉุกคิดทบทวนและเข้าใจการ ท�ำงานภายในของตวั เองท่สี ดุ คอื ช่วงท่ลี กู กำ� ลงั จะข้นึ ม. 4 และ ตอ้ งการสอบเขา้ เรยี นเปยี โนคลาสสคิ สงิ่ ทที่ า้ ทายคอื เกณฑก์ าร รบั สมคั รสงู กวา่ ความสามารถทน่ี อ้ งมขี ณะนนั้ ในฐานะ ‘แม’่ เธอ คิดว่าตัวเองมอี ยู่ 2 ทาง คือ จะเปน็ แมแ่ สนเกรย้ี วกราด ทเ่ี คยี่ วเขญ็ ใหล้ กู ซอ้ มอยา่ งหนกั จนสำ� เรจ็ หรอื จะเปน็ แมท่ เี่ ขา้ ใจวา่ จะตอ้ งสนบั สนนุ ลกู แบบไหน จึงจะท�ำให้เขาอยากลุกขึ้นมาฝกึ ซ้อมดว้ ยตัวเอง “ถ้าเป็นณาคนเดิมคงซัดลูกไปแล้ว แต่ณาคนใหม่คิด ใครค่ รวญหลายวนั ตอนทย่ี งั คดิ ไมอ่ อกกย็ งั ไมพ่ ดู ทำ� ไดแ้ คก่ อด เขาด้วยความรัก ขณะที่ข้างในของเราก็หาวิธีส่ือสารความรู้สึก ของเราใหเ้ ขารู้ จนวนั หน่ึงณาตดั สินใจบอกกบั ลกู ว่า “ ‘แมอ่ ยากบอกให้ลูกรู้ ถึงครัง้ น้ลี กู จะสอบได้หรอื ไม่ได้ แม่ กย็ งั จะรกั ลกู เหมอื นเดมิ แมจ่ ะตน่ื เชา้ มาผดั ขา้ วใหก้ นิ เหมอื นเดมิ กอดลูกเหมอื นเดิม แต่แม่แค่อยากรูว้ ่า ถา้ ลกู สอบไม่ได้ลกู กจ็ ะ — 115 —

ยงั รกั ตวั เองเหมอื นเดมิ แมอ่ ยากบอกลกู วา่ อยา่ ทำ� อะไรทท่ี ำ� ให้ เราเกลยี ดตวั เอง เพราะนน่ั ตา่ งหากทจ่ี ะทำ� ใหแ้ มเ่ สยี ใจและเปน็ ส่ิงทไ่ี มอ่ ยากเหน็ ทีส่ ดุ ดูแลตัวเองใหด้ ี อะไรท่ีลูกเลือกแล้ว แม่ รบั ไดห้ มด แมจ่ ะรกั เหมอื นเดมิ ’ เขานง่ิ เงยี บ หลงั จากนน้ั เขาหยดุ เล่นเกมและซ้อมอย่างหนักจนสอบเข้าได้ “หลังจากการต่ืนคร้ังนั้น ณาสอนเขาน้อยมาก แต่ทุกคร้ัง ทพี่ ูดกบั เขา ณาใครค่ รวญเยอะมาก เพราะผลลัพธ์ที่ไดจ้ ากการ พร่�ำบ่นไม่ใช่เร่ืองดี แต่การสื่อสารท่ีออกมาจากข้างใน มาจาก ความรูส้ ึกท่ไี ดใ้ ครค่ รวญ มนั คอื ความรักความเมตตาทณ่ี ามตี อ่ ลกู เขาจะรับรไู้ ด้ ชวี ติ ของเขามีค่าและเป็นที่รกั “เหมือนว่าพอเรามีพลังงานชีวิตที่ดี เขาก็หันกลับมามอง และใช้ชีวิตคล้ายกับเราโดยที่ไม่ต้องบอก ไม่ว่าจะการดูแลของ การใช้เงิน การจัดการชีวิต ความตั้งใจ ความเพียร ซ่ึงเราพบ ว่าน่ันคือวินัยท่ีดีท่ีสุด ไม่ได้เปล่ียนแค่กับลูก แต่สามีเองก็เช่น กัน ณาวา่ มันอ่อนหวานออ่ นโยนกว่าตอนเปน็ แฟนกนั เสยี อกี ” กระบวนการแหง่ ความเปลี่ยนแปลง นอกจาก ‘การใคร่ครวญ’ และ ‘คลี่คลายอดีต’ อีกหนึ่ง กระบวนการของเธอคอื ‘การฝกึ การรูต้ วั ’ “หลายคร้ังอดีตที่ฝังใจท�ำให้เรากลัว กลัวความจน กลัว ความไม่ดีของชีวิต ลูกจะดีไหม เราจะกลับไปยากจนอีกไหม คนจะเกลียดเราไหม เราพูดจาแรงไปหรือเปล่า? ความกลัว เหล่านี้ท�ำให้เราเครียดได้ง่าย และถ้าเราเผลอ เราจะจมไปกับ — 116 —

ความเครียดน้ันไประยะหน่ึงเลย “แต่ณาข้ามผ่านอุปสรรคนั้นมาได้ด้วยการฝึกสติ ฝึกที่จะ รตู้ ัว ให้รวู้ ่านง่ั ท่าน้ี วางมือตรงน้ี รูว้ ่ามีลมมากระทบ คือฝึกเพือ่ ให้เห็น ให้รู้ตวั ดว้ ยความที่ฝึกมาระยะหน่ึงเราจะรูว้ ่าเราคิดลบ ได้ยินเสียงตัวเองว่า นี่เราก�ำลังเผลอคิดและจมไปกับมันอยู่นะ สิง่ ท่เี กดิ ขนึ้ ต่อมาคอื อัตตาหรือกิเลส ซง่ึ เขาร้จู ักเราดกี ็จะเสี้ยม ขนึ้ มาบอกเราวา่ มนั ควรเปน็ แบบนี้ ทม่ี นั เลวรา้ ยแบบนกี้ ถ็ กู ตอ้ ง แล้ว สุดทา้ ยกลายเป็นความโกรธพุ่งขึ้นมาแทน “การจะก้าวข้ามหลุมพรางนั้นได้ก็ต้องตั้งมั่นต่อภาพท่ีเรา ตั้งใจไว้ เราจะเห็นความกลัวชัดข้ึนแล้วก็วางความกลัวน้ันไป และศรัทธาต่อเส้นทางใหม่ทเ่ี ราตัง้ ใจจะท�ำใหไ้ ด้อย่างแท้จรงิ ” สำ� หรบั องั คณา หรอื ‘ครูณา’ สิ่งทไี่ ดจ้ ากการเปลย่ี นแปลง ภายใน ในเบ้ืองต้นคือความรัก ความเมตตา ความสัมพันธ์ ระหวา่ งเธอและคนรอบกายทค่ี อ่ ยดขี นึ้ มากกวา่ นนั้ เธออยากสง่ ตอ่ และสรา้ งพน้ื ทใ่ี หเ้ กดิ การแลกเปลยี่ นแบง่ ปนั การเปลย่ี นแปลง เหลา่ นี้ “ไม่ใช่แค่วิชาการทางโลกแต่วิชาชีวิตอื่นๆ ก็มีความหมาย สิ่งที่ยากคือท�ำให้คนรู้ มันมีพ้ืนที่ให้คุณสร้างการเปล่ียนแปลง กับตวั เองได้ พนื้ ทีน่ ี้ทท่ี ำ� ให้คณุ รจู้ กั ความยิ่งใหญ่ของ ‘ความรกั ความเมตตา’ ทอ่ี ยใู่ นตวั เมอ่ื ไรทค่ี ณุ ‘ทกุ ข์’ คณุ แคเ่ ปดิ ใจทีจ่ ะ เรียนร้วู า่ ‘การเรียนรู้สร้างการเปลย่ี นแปลงของชวี ติ ได้’ ” เหมอื นอยา่ งทเ่ี ธอไดเ้ รยี นรู้ การเปลย่ี นแปลงทลี ะเลก็ นอ้ ย แต่มหาศาล — 117 —

โยคะต่นื รู้ — 118 —

โพธิรักษ์ แสงสวา่ ง วา่ กนั ว่า การตนื่ เพือ่ รไู้ ม่จ�ำกดั เวลาและสถานที่ รวมทงั้ ไมไ่ ด้ จ�ำกัดท่ีช่วงอายุหรือวัยแต่อย่างใด ก่อนจะเป็นครูสอนโยคะ สมาธิ และหนง่ึ ในผรู้ เิ รมิ่ กลมุ่ จติ อาสาแปล TED Talks บนเฟซบกุ๊ แบงค์-โพธิรักษ์ แสงสว่าง เคยเลือกหนีปัญหาด้วยการ ฆา่ ตวั ตาย แลว้ จงั หวะนน้ั เอง คอื จดุ เปลยี่ นทที่ ำ� ใหช้ วี ติ ของเขา ไมเ่ หมือนเดิมอีกต่อไป — 119 —

“ผมในอดตี ชว่ งอายรุ าว 19-20 ปี หรอื ผมขอเรยี กเขาวา่ เจา้ “แบงคน์ ้อย”  ไดเ้ จอคนื ทีต่ กต�่ำหรือมดื ทีส่ ดุ ของชวี ติ (The Dark Night of the Soul) ถูกพายหุ ลายลูก เชน่ เรือ่ งความสมั พนั ธ์กับ แฟนเก่า และ ‘ปัญหา’ อื่นๆ โถมกระหน�่ำ จนเกือบจะฆ่าตัว ตายรอ้ งไห้เดินลงทะเล แตแ่ ลว้ ‘พลังงานบางอยา่ ง’ ทีท่ ะเลคืน นน้ั กป็ ลกุ ใหแ้ บงคน์ ้อยได้ฉกุ คิด “ขณะนนั้ ทแ่ี บงคน์ อ้ ยมองคลนื่ ทะเลทส่ี งู และแปรปรวน และ ตัดสินใจจะ ‘ออกจากเกมด้วยอารมณ์’ (Suicide) เดินลงไปจม ตวั เองทั้งนำ้� ตาเพราะเห็นตวั เองเป็นเหยื่อของชวี ติ ณ ตอนน้ัน มันราวกับว่าเขาอยากจมแต่ก็ไม่จม อยากจมย่ิงโดนถีบให้ลอย คลื่นและมหาสมุทรเหมือนได้กระซิบสอนบทเรียนเขาว่า “เจ้า ยงั ไมต่ อ้ งจมหายออกจากเกมนห้ี รอก เจา้ ควรจะขน้ึ ไปหายใจตอ่ ให้ผอู้ ืน่ และเจา้ ลองขบคดิ ดูนะ หากฉนั (คล่ืน) ยดึ ติด ตง้ั ช่ือให้ ตวั เอง และหน่งึ วนิ าทีตอ่ มาฉนั ‘ตาย’ หรอื กลับบ้านเกา่ ท�ำไม ต้องตั้งชื่อฉันด้วย?” — 120 —

“เนื่องจากผมโตมากับคุณย่าที่ฝึกการนั่งน่ิงๆ ท่ามกลาง พอ่ แม่ผมทีอ่ าจจะมีความรนุ แรงใหส้ มั ผสั บ่อยๆ ในวัยเดก็ ตอน ที่ท่านไม่รู้สึกตัว ผมเลยได้รับพลังงานจากย่าเร่ืองความนั่งนิ่ง และมองทกุ อยา่ งใหล้ ึก “จากน้ัน แบงคน์ ้อยถูก ‘บางอย่าง’ น�ำพาให้เขาสงบจติ ใจ และอารมณล์ ง แลว้ เปลยี่ นใจจากการพยายามจะจมตวั เองตาย ไปเป็นการน่ังสมาธิใต้คล่ืน เหมือนท่ีย่าเคยแชร์พลังงานก่อนที่ เสียไป และแลว้ ขนบนร่างกายของแบงคน์ อ้ ยกล็ กุ ชนั พลังงาน ความรักได้โอบกอด ชอนไช ซาบซ่าน หล่ังไหลและไหลรินทั่ว ร่างดว้ ยสันติสุขท่บี รรยายไม่ถกู (Peace that passes all under- standing ดงั ทพ่ี ระเยซบู อก) และการกลบั สทู่ ว่ี า่ งระหวา่ งอะตอม ทีไ่ ร้คำ� บรรยาย เฉกเช่นทีพ่ ุทธองคไ์ ดช้ ้ไี ป ผ่านคำ� วา่ ‘นิพพาน’ (Nirvana) — 121 —

“แล้วพอข้ึนมาจากก้นมหาสมุทร แล้วถูกจุมพิต ต้อนรบั ดว้ ยคลื่นท่ีผิวนำ�้ ทะเลทีส่ งบ อารมณ์พายขุ อง แบงคน์ อ้ ยกว็ า่ งและเบาลง หลงั จากการ ‘ตายเพอื่ ตนื่ ’ คืนน้ัน บางอย่างในกายหยาบและจิตหยาบเขาได้ เปลยี่ นไปอย่างไม่มีวันหวนคนื ” “ผมพบว่า ‘ความทุกข์’ หรือ ‘อีโก้ที่ต่อต้าน ปัจจุบันขณะ’ ที่เปรยี บเสมอื น ‘คลน่ื ’ ลกึ ๆ แลว้ เปน็ ครทู ด่ี ที สี่ ดุ ของมนษุ ยชาตแิ ละสรรพสงิ่ ท่ี ‘ผสู้ ง่ สาร’ ใน ศาสนาต่างๆ เช่น พระพุทธเจ้า พระเยซู เลา่ จอ้ื ฯลฯ ได้โอบกอดกันและเห็นด้วย ที่จะช่วยปลุกเราให้กลับ บา้ นเกา่ ใต้ ‘มหาสมทุ ร’ แลว้ เตอื นเราใหร้ วู้ า่ เนอ้ื แทแ้ ลว้ เราคือใคร กันแน่ หากเราไมใ่ ช่แค่คล่ืนท่แี บ่งแยกกนั ” เขาบอกว่า มันคือการ ‘ตายเพ่ือตื่น’ บางอย่าง ในกายและจิตหยาบของเขาเปลี่ยนไปอย่างไม่มีวัน หวนคืน และนั่นอาจเปน็ การ ‘ตืน่ ’ เพอ่ื ‘รู้’ ครง้ั แรก เปน็ การกำ� เนดิ ใหม่ของเขา — 122 —

“สันติสุขทกุ ลมหายใจเกิดงา่ ยขึน้ คนรอบข้างที่ถกู ดงึ ดดู มา หาก็ได้รับการปลดปล่อยผ่านพลังงานตื่น พุทธะหรือความรัก ของพระเจา้ ทไ่ี รเ้ งอ่ื นไขผา่ นเราไดง้ า่ ยขน้ึ หลายคนหายปว่ ย หาย เจ็บหลงั ไม่ต้องพึง่ ยาโรงพยาบาล หรอื การฝังเขม็ แพงๆ อีกตอ่ ไป ข้างในเปลีย่ น ข้างนอกจะยินยอมแลว้ คอ่ ยๆ เปล่ยี นไมช่ ้าก็ เรว็ ในทกุ ปจั จบุ นั ขณะ” “การ ‘ตื่น’ คือ การต่ืนจาก ‘ความฝัน’ ท่ีเราถูกโปรแกรม อีโก้ส่งต่อกันมารุ่นสู่รุ่นว่าเราเป็นกายหยาบท่ีจับต้องได้ (ท้ังที่ นกั วทิ ยาศาสตรค์ วอนตมั ฟสิ กิ สค์ น้ พบวา่ กายหยาบประกอบไป ด้วย ‘ท่ีว่าง’ 99.999% ระหวา่ งอะตอม) เราต้องรอด ตอ้ งกลัว ตาย ต้องแก่งแยง่ ต้องคงความรสู้ กึ แบ่งแยก (Separation) ทาง รา่ งกายหยาบ สผี วิ เพศ ศาสนา ชอื่ นามสกลุ เลขบญั ชี ชาตพิ นั ธ์ุ ภาษา สปีชีส์ ของแขง็ ของเหลว กา๊ ซ ไปจนถงึ ‘yin’ ‘yang’ ‘ผิด’ ‘ถกู ’ ‘อดีต’ ‘อนาคต’ ‘ชีวติ ’ ‘ไมม่ ีชีวติ ’ ‘ต่นื ’ ‘ไม่ต่ืน’ ฯลฯ “และการ ‘รู้’ คือ การตระหนักรู้ทัน เข้าถึงจิตจักรวาลที่ ตระหนักรู้ ยอมรับ และรู้ทันถึงการแบ่งแยก เช่นนั้น ว่าเป็น แค่ความคดิ Notions หรอื ไอเดีย ท่ีจติ เลก็ ๆ ของสมองถูกต้งั โปรแกรมลว่ งหน้ามาใหค้ ดิ และเชื่อตามนั้น — 123 —

“หลงั ‘การต่นื เพือ่ ร’ู้ ครัง้ แรกใหม่ๆ มันจะเป็นเสมือนหลุม พรางและกับดกั ทางจติ วิญญาณอกี ชนั้ วา่ ‘ตัวกขู องกู’ ต่นื แล้ว และตอ้ งรบี แอบบงั คบั ให้ ‘ผอู้ น่ื ’ มาตนื่ ดว้ ย ตอ้ งกนิ มงั สวริ ตั ิ หรอื vegan เหมือน ‘กู’ ... ‘กู และพวกก’ู เทา่ น้ันต้องกอบกูโ้ ลกได้ “ค�ำถามต่อมาท่ีผู้อ่านและนักเรียนโยคะตื่นรู้ที่มาพบครู แปลกๆ แบบผมก็คอื การตื่นจากกับดกั น้ันแล้ว จะท�ำให้เราไม่ ท�ำอะไรใหโ้ ลกเลยหรอื “ขอตอบด้วยความจริงใจว่า ‘ใช่’ และ ‘ไม่ใช่’ ในขณะ เดียวกันครับ เพราะความจริงสากล (Universal Truth) จะมี ธรรมะ-ชาติ ท่ีเป็น Paradox เช่นน้ีแหละครับหากเราลงไปดู ลึกๆ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะหนีทางโลกและฟินกับการ นั่งน่ิงๆ และ อาบน้�ำตาแห่งความปีติและเชื่อมโยงใจเป็นหนึ่ง เดียวกับทกุ สงิ่ ตลอดทุกวัน รบั กบั ปัจจุบนั ขณะและสถานการณ์ โลกโดยไม่ลงมือท�ำอะไรเลย” เอาจรงิ ๆ คอื ผมวา่ ทำ� ไดน้ ะครบั แตต่ อ้ งทำ� ไปดว้ ยผรู้ ทู้ ดี่ แู ล และโอบกอดดว้ ยความเขา้ ใจอยูเ่ บ้อื งหลัง ซ่ึงนั่นคือสิ่งท่ีเขาเห็นว่าเป็นอุปสรรคส�ำคัญท่ีสุดในการ ‘ต่ืน’ เพ่อื ‘รู้’ — 124 —

การตน่ื รู้ ในฐานะครูสอนโยคะสมาธิ “ผมคดิ วา่ กวา่ 80-90 เปอรเ์ ซน็ ตข์ องคนทเี่ ราเดนิ ผา่ น หรอื คนมาเข้าคลาสโยคะตื่นรู้ของผม มีพลังงานความเครียดที่หนัก และหนดื โดยทเ่ี ขาไมท่ ราบวา่ การจะหลดุ พน้ ไดต้ อ้ งผา่ น ‘นำ้� ตก แห่งปจั จุบนั ขณะ’ “ผมอยากลดความทกุ ข์ และรกั ษานกั เรยี นทผี่ า่ นเขา้ มารบั รู้ พลงั งานความรกั ทบี่ รรยายไมถ่ กู นี้ อยา่ งสดุ หวั ใจ “ผมหวงั ว่า เราทงั้ หมด ตื่นมากหรือไมม่ ากกต็ ามแต่ จะเข้า ถงึ จดุ ท่ี ละวางการแบง่ แยก ศาสนา นกิ าย และ Contents of Mind ครบั และ เขา้ ใจ คำ� สอนทหี่ ลายศาสนาสอน และลงลกึ ในขนั้ ทส่ี ดุ และรู้ว่าพวกท่านท่ีต่ืนก่อนเรา เช่น พระพุทธเจ้า และพระเยซู ได้ช้ีนำ� เราไปในทางเดยี วกนั “หนึ่ง คือ ทั้งหมด ทัง้ หมด คือ 0 และ ความวา่ ง ใน ความ รกั ครับ” — 125 —

ความหมายใหม่ ของความสุข และความสำ�เรจ็ — 126 —

ธีรญั ญ์ ไพโรจนอ์ ังสธุ ร ธีรัญญ์ ไพโรจนอ์ งั สธุ ร หรอื รนั จากการแสวงหาประสบการณ์ ในการบริหารธุรกิจ ได้ผันตัวมาแสวงหาการเติบโตด้านในของชีวิต ศกึ ษาคำ� สอนและฝกึ ปฏบิ ตั ติ ามแนวทางของหมบู่ า้ นพลมั โดย หลวงปู่ ติช นทั ฮันห์ จากนนั้ ไดอ้ ปุ สมบทโดยมหี ลวงพ่อสรุ ศักดิ์ เขมรังสี (พระ ภาวนาเขมคณุ ว.ิ ) เจา้ อาวาสวดั มเหยงคณ์ เปน็ พระอปุ ชั ฌายแ์ ละพระ วิปสั สนาจารย์ จ�ำพรรษาอย่ทู ี่ศนู ย์วิปัสสนายุวพุทธฯ เขมรังสี (ศูนย4์ ) อ.นครหลวง จ.พระนครศรอี ยุธยา และ ส�ำนักปรมัตถภาวนา ดอยภู โอบ อ.แมร่ มิ จ.เชียงใหม่ — 127 —

กอ่ นลาสิกขา ออกมาเป็นโค้ช วทิ ยากร และ ทป่ี รกึ ษาดา้ น Soft Skills ให้กับองค์กรต่างๆ โดยใช้กระบวนการเรียนรูท้ ่ีผสม ผสานระหวา่ งศาสตรด์ า้ นการพฒั นาทรพั ยากรมนษุ ย์ กบั ศลิ ปะ การพัฒนาชีวิตแบบจิตตปัญญาศึกษา ตามท่ีได้ศึกษามาจาก ครบู าอาจารยท์ ง้ั ในระบบการศกึ ษาและนอกระบบการศกึ ษาใน ศาสตรแ์ ละศิลป์ดังกลา่ ว โดยเผยแพรง่ านเขียนผา่ นทางเวบ็ ไซต์ runwisdom.com และ delighten.co.th จดุ เปลี่ยนแปลงจากดา้ นใน “ในอดตี ผมเคยจดจำ� ความสำ� เรจ็ ตา่ งๆ ของตวั เองไดด้ มี าก ดีจนบ่อยครั้ง ผมมักจะหวนคิดถึงและพูดถึงมันแบบซ้�ำๆ เพ่ือ สมั ผสั รสชาตขิ องความสขุ จากอดตี แบบซำ้� แลว้ ซำ�้ อกี ในปจั จบุ นั ผมรู้สกึ ชนื่ ชมส่ิงต่างๆ รอบตวั มากขึน้ การชื่นชมในปจั จบุ นั เข้า มาทดแทนการจมกับความส�ำเร็จในอดตี ความหมายของค�ำว่า ความสำ� เรจ็ ของผมเปลยี่ นไป กลายเปน็ วา่ ความสำ� เรจ็ คอื การ ปล่อยวางความส�ำเร็จ ท�ำให้ผมสามารถประสบกับความสำ� เร็จ และมคี วามสขุ ไดอ้ ยา่ งงา่ ยๆ ในทกุ ๆ ครง้ั ทเี่ กดิ ความรสู้ กึ ชนื่ ชม สง่ิ ตา่ งๆ รอบตวั ตามอยา่ งทม่ี นั เปน็ การใหค้ วามหมายใหมจ่ าก ภายในใจของเราเอง ท�ำให้พฤติกรรมท่ีคุ้นชินของเราเปลี่ยน ไป หรอื เกิดพฤติกรรมใหม่ๆ ในทิศทางทเ่ี กอ้ื หนนุ ความเจริญ งอกงามของชวี ิตครบั — 128 —

“มุมมองเร่ืองความหมายของชีวิตของผม เปล่ียนแปลง อยา่ งค่อยเปน็ ค่อยไป ทกุ ครัง้ ท่ีรู้สกึ ถึงการเปลี่ยนแปลงนั้น ผม จะถามตัวเองว่า ความรู้สึกน้ันเกื้อประโยชน์ต่อชีวิตในปัจจุบัน ไหม นอกจากน้ี ผมคดิ วา่ ชีวิตเราต้องพ่งึ พาลมหายใจ และผม ตระหนักรู้ถึงบุญคุณของมัน ผมหม่ันขอบคุณทุกการพริบไหว ท่ีเกิดข้ึนกับกายและใจ และพร้อมเปิดรับการเรียนรู้ตลอดชีวิต จากกัลยาณมติ รทกุ คน” การต่ืน คอื อะไร “ครบู าอาจารยท์ ่ีผมศรทั ธา ทา่ นมีคณุ ลกั ษณะอยา่ งน้อยๆ 2 ประการ คือ ใจท่านไม่ทุกข์ร้อน และ ท่านก�ำลังช่วยเหลือ ผอู้ นื่ อยู่ นคี่ อื ทศิ ทางเบอื้ งตน้ สำ� หรบั การใหค้ วามหมายคำ� วา่ ‘ตน่ื ’ สำ� หรบั ผม และ ผมเช่อื ว่า การต่ืนจะปรากฏขนึ้ เมือ่ เราใส่ใจกบั ทุกก้าวเดิน ไม่ว่าจะในหนทางไหน ทุกประสบการณ์ท่ีเราพบ สามารถสร้างการเรียนรู้ครั้งใหม่ และน�ำพาเราไปสู่ความเจริญ งอกงามจากด้านใน — 129 —

“ในขณะที่บางคร้ังการจุ่มแช่กับประสบการณ์ก็มีความ งดงาม แผ่วเบา และ เป็นปัจจุบัน แต่บางคร้ัง มันก็หนักหนา แนบแน่น บีบค้ันอยู่ภายใน จนกลายเป็นอารมณ์เชิงลบท่ีไม่ สามารถผอ่ นคลายจากอดตี ลงได้ การตนื่ เลก็ ๆ ระหวา่ งวนั ชว่ ย ใหผ้ มไดป้ ลอ่ ยอารมณเ์ ชงิ ลบใหส้ ลายไป อยา่ งทค่ี วรจะเปน็ เมอ่ื ใจวา่ งจากอารมณ์เชงิ ลบ จะเกดิ รอยยิ้ม การกระทำ� ของเราก็จะ มลี กั ษณะทเี่ ปน็ มติ ร และเปน็ ประโยชนแ์ บบองคร์ วม คอื กระทำ� ออกไปครง้ั เดยี ว เปน็ ประโยชนก์ บั ทงั้ ตนเอง ผอู้ นื่ และสว่ นรวม” หลุมพรางการเติบโตดา้ นในและการก้าวข้าม “ถา้ เราพยายามเรง่ บอกสอนสง่ิ ทค่ี ดิ วา่ ดี ดว้ ยความหวงั ดที ่ี อดั แนน่ อยภู่ ายในจนลน้ ปรอ่ี อกมา อาจทำ� ใหเ้ ราลมื ฟงั เสยี งของ คนอื่นและไม่ได้ยินเสียงของตนเองด้วย การท�ำแบบน้ี เหมือน การพยายามแกโ้ จทยฟ์ สิ กิ สย์ ากๆ สกั ขอ้ โดยไมอ่ า่ นโจทยก์ อ่ นทำ� ยิ่งมีความรมู้ ากเทา่ ไหรก่ ลับย่งิ ยุ่งยากมากเท่าน้นั วธิ ที ผี่ มใช้ใน การกา้ วขา้ มหลมุ พรางแบบนก้ี ค็ อื การฝกึ ทกั ษะการฟงั อยา่ งลกึ ซ้งึ (Deep Listening) ผมฝกึ ฝนทักษะการฟงั อย่างลกึ ซึ้งครง้ั แรก กบั สังฆะหมูบ่ ้านพลัม โดย หลวงปู่ ติช นทั ฮนั ห์ บรรยากาศใน ชุมชนทม่ี ีการฟงั อย่างลกึ ซ้งึ นนั้ สามารถเยียวยาความทุกขข์ อง — 130 —

สมาชิกในชุมชนให้จางคลาย เกิดพ้ืนท่ีแห่งความไว้วางใจ และ ช่วยสร้างความหมายใหม่ให้กับชีวิตได้ การฟังอย่างลึกซ้ึง คือ การภาวนาอย่างหนึ่งท่ีเราสามารถฝึกฝนได้ตลอดชีวิต การฟัง ที่ไดย้ นิ ถงึ ใจของเขา และใจของเราดว้ ยพรอ้ มๆ กัน เปน็ ทกั ษะ ทเ่ี ราจะสมั ผสั ถงึ ประโยชนอ์ นั มหาศาลทนั ทีทเี่ ริ่มฝกึ ” การตระหนกั ร้ใู นสงั คมเกิดขน้ึ ได้ “ผมอยู่ในบทบาทหน้าท่ีของการเป็นโค้ช วิทยากร และที่ ปรกึ ษา ทท่ี ำ� งานสง่ เสรมิ การบม่ เพาะสติ และพฒั นาทกั ษะความ ฉลาดทางอารมณใ์ หก้ บั ผนู้ ำ� ในองคก์ รตา่ งๆ โดยเนน้ ใหเ้ กดิ ความ สมดลุ ท้งั ปญั ญาและความกรุณา ผมเหน็ ว่าบทบาทหนา้ ทีน่ ี้ คือ การมอบกญุ แจใหก้ บั ผคู้ น เพอื่ ทจี่ ะไขประตสู โู่ ลกแหง่ การเตบิ โต ภายในตามหนทางของตนเอง “ในอกี บทบาทหนงึ่ กค็ อื การฝกึ ฝนตวั เอง เปดิ รบั การเรยี นรู้ และ ร่วมเป็นส่วนหน่ึงของกัลยาณมิตรทุกชุมชน เพ่ือเป็นน้�ำ หยดหนง่ึ ในมหาสมทุ ร ซง่ึ ผมเชอื่ วา่ จะเปน็ การกา้ วสกู่ ารตระหนกั รู้ ในสงั คมรว่ มกนั ครบั ” — 131 —

ยอมให้ ตวั เอง ได้ถูกฝกึ — 132 —

ดร.อรุโณทัย ไชยชว่ ย ในยคุ สมยั แหง่ ความรวดเรว็ และวนุ่ วาย มคี นจำ� นวนไมน่ อ้ ยทไ่ี ด้ รบั ผลกระทบทางรา่ งกายและจติ ใจจากวถิ ชี วี ติ ทเ่ี รง่ รบี และซบั ซอ้ นเชน่ น้ี นกั เยยี วยา หรอื Healer จงึ เรม่ิ กลายเปน็ อาชพี ทเ่ี ปน็ ทต่ี อ้ งการในสงั คม สมยั ใหม่ ดร.อรโุ ณทยั ไชยช่วย หรอื ครูเอ๋ ท�ำงานเป็นนกั บำ� บดั และ เยียวยาโดยใช้ Minddala และ Mindtangle เป็นเครือ่ งมือ — 133 —

ปัจจุบันครูเอ๋ท�ำงานเป็นอาจารย์พิเศษที่วิทยาลัยออยเบีย เมืองดอร์ทมุน ประเทศเยอรมนี รับผิดชอบฝึกอาชีพให้ผู้ที่ ตอ้ งการเปลย่ี นอาชพี ทเี่ กยี่ วขอ้ งการดแู ลเดก็ ผปู้ ว่ ย และผสู้ งู อายุ ภายใต้การสนับสนุนของรัฐ เป็นผู้ก่อตั้งและเป็นผู้อ�ำนวยการ สถาบันการศกึ ษาเพ่อื การเยียวยาในประเทศไทย เปดิ คอรส์ ฝกึ อบรมใหบ้ คุ คลทวั่ ไปทสี่ นใจในศาสตรก์ ารเยยี วยาดว้ ย Minddala และ Mindtangle อีกด้วยแต่กว่าเธอจะท�ำหน้าที่ดูแลผู้อื่นได้ ร่างกายและจิตใจของเธอก็คงต้องผ่านการเรียนรู้ ฝึกฝนมา ไม่น้อยเช่นกนั (*Minddala คือ งานเยียวยาท่ีใช้ มานดาล่า เปน็ เครื่องมือใช้ฝึกฝนภายในจิตใจตนเองโดยใช้องค์ความรู้พื้นฐาน ของมานษุ ยปรชั ญา และผสมผสานกบั จติ วทิ ยาวเิ คราะหข์ อง C. G. Jung นอกจากมานดาล่าแล้ว งานเยียวยานี้ยังมีเครื่องมือ สำ� หรบั การฝกึ ฝนทส่ี ำ� คญั ไมน่ อ้ ยกวา่ กนั คอื Mindtangle ซง่ึ เปน็ เครอื่ งมอื ทส่ี รา้ งสรรคข์ นึ้ โดยใช้ Zentangle ฝกึ ฝนภายในจติ ใจที่ อยบู่ นพนื้ ฐานความรมู้ านษุ ยปรชั ญาและผสมผสานกบั จติ วทิ ยา วิเคราะหข์ อง C. G. Jung) เมื่อลืมตาภายใน ใจกถ็ กู ปลุกให้ตน่ื ขนึ้ การตนื่ รู้ คอื ชว่ั ขณะแหง่ ความสวา่ งภายในทเี่ หน็ ความจรงิ ที่ เสยี งภายในประสานกนั เปน็ หนง่ึ “ออ๋ ความจรงิ เปน็ เชน่ นนี้ เี่ อง” — 134 —

ในขณะท่ีเห็นซ่ึงความจริงและเกิดเสียงประสานรวมกันเป็น หน่ึงน้ัน เป็นช่ัวขณะที่ลมหายใจสงบนิ่งเป็นหน่ึงเดียวกับคลื่น พลังงานรอบตวั แลว้ เกิดความกระจ่างภายใน คอื การยอมรบั และเข้าใจในกันและกันของความคิดความรู้สึกภายในตนเอง อีกทั้งยังเป็นการรวมกันเป็นหนึ่งเดียวจากภายในและ ประสานเป็นหน่ึงเดียวกับธรรมชาติภายนอก ท่ีเราจะไม่ฝืนไม่ ต้านความจริงของชีวิตในขณะนั้นๆ ข้างในตัวตนของเราจะ ยอมรบั และเขา้ ใจในความจริงในขณะน้นั ๆ อย่างไรข้ ้อกงั ขา ทกุ ๆ ครง้ั ที่เราได้ตน่ื ร้ใู นความจริงใดความจริงหน่งึ นนั้ ตัว จรงิ แท้ของเราก็จะค่อยๆ ปรากฏชัดแจ้งขึน้ ภายใน เกิดการตระหนักรู้ในความอยากความไม่อยากของตนเอง ว่าตรงกับความจริงในปัจจุบันขณะนั้นหรือไม่ และเรายอมรับ ดว้ ยความเขา้ ใจวา่ ทกุ เหตกุ ารณใ์ นชวี ติ ลว้ นเกดิ จากความอยาก ความไมอ่ ยากของตวั เราทง้ั ส้ิน การต่นื รู้ คอื ช่วั ขณะหนงึ่ ทเ่ี กดิ ขนึ้ และจะเป็นชั่วขณะทีเ่ รา รวู้ ่าชีวติ นับแตต่ อ่ ไปนจ้ี ะไม่เหมือนเดิมอีกตอ่ ไป จงั หวะแหง่ การตืน่ สคู่ วามจรงิ สมัยทเี่ รยี นอยู่มหาวทิ ยาลยั ชัน้ ปที ส่ี าม (อายุ 21 ป)ี ไดย้ นิ คำ� ถามจากวิทยากรทมี่ าบรรยายว่า “น้องๆ มงี านอะไรท่ีอยาก — 135 —

ท�ำหรือยัง งานท่ีท�ำให้น้องอยากตื่นนอนในทุกๆ เช้าเพ่ือไป ทำ� งาน” จากคำ� ถามน้ี ท�ำให้ตนเองเห็นความจรงิ ในชีวติ ว่า ยงั ไมม่ ี งานทีอ่ ยากทำ� อยา่ งจริงจัง แม้จะเรียนเพื่อไปเปน็ ครสู อนเด็กๆ ก็ยังไมใ่ ช่ค�ำตอบท่แี ท้จริงของชวี ิตตนเอง นับจากวันนัน้ ฉนั เริ่ม คน้ หาคำ� ตอบทเ่ี ปน็ ความจรงิ ใหต้ นเอง จนพบวา่ ชวี ติ ของตนเอง น้นั เกดิ มาเพือ่ ท�ำงานอะไรใหช้ วี ติ มีประโยชน์แก่สังคมโลกน้ี อีกประสบการณ์การตื่นท่ีท�ำให้ตนเองยอมรับด้วยความ เข้าใจว่าชีวิตน้ีเกิดมาเพื่อท�ำอะไร ก็เม่ือตอนอายุ 32 ย่าง 33 ปี ทเ่ี กดิ วิกฤติครง้ั ที่หนักหนาสาหัสข้ึนในชวี ิต ฉันท�ำธรุ กจิ อยา่ ง หน่ึงประสบความส�ำเร็จอย่างสูงสุด และร่วงลงมาสู่จุดยิ่งกว่า ต่�ำสุด เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นน้ัน ท�ำให้ตนเองยอมรับในความจริง ว่า ตวั เราเกิดมาเพือ่ ท�ำส่งิ ใดในชีวติ ท่มี ลี มหายใจนี้ นัน่ คอื การ เกิดมาทำ� งานกับบคุ คลพเิ ศษ ต่ืนรสู้ กู่ ารเตบิ โตภายใน ส่ิงส�ำคัญท่ีได้คือ การเห็น ยอมรับและเข้าใจในความเป็น ธรรมดาของชีวิต ทุกอย่างคือความธรรมดา ได้การมองชีวิตที่ เปน็ องค์รวม ไม่ได้ยดึ ตดิ ยึดมน่ั ถือมั่นแค่จดุ ใดจดุ หนึ่งของชวี ิต และเห็นในความจริงที่ว่า เหตุการณ์ทุกอย่างในชีวิต ล้วนมีเรา เปน็ เหตทุ ง้ั สน้ิ ตราบทเ่ี รายงั โทษผอู้ นื่ อยู่ เรากย็ งั ไมย่ อมรบั และ เข้าใจในความจรงิ ในขณะนั้นๆ — 136 —

คนเราทุกคนสามารถต่ืนรู้ได้หากภายในนั้นสงบ น่ิง และ ว่างนานพอ การตื่นรู้ท�ำให้คนเราเห็นถึงความจริงของชีวิตของ แตล่ ะคนในขณะนัน้ ๆ ว่าจะด�ำเนินชีวิตเชน่ ไรที่ไมฝ่ นื ความจริง การท่ีฉันรู้ว่าชีวิตเกิดมาด้วยภารกิจอันใดที่จะด�ำเนินชีวิต ใหเ้ กิดประโยชน์แกต่ นเอง แก่ผูอ้ นื่ และรักษาดแู ลใหธ้ รรมชาติ คงอยู่ต่อไป ท�ำให้ตัวเองมีความหนักแน่น ม่ันคงในส่ิงที่เราได้ เลอื กแลว้ ทำ� ดว้ ยความเชอ่ื มนั่ และศรทั ธา และยอมรบั ดว้ ยความ เขา้ ใจในผลของการกระทำ� ของตนเอง สิง่ ท่ีมองเห็นในตนเองผ่านการตนื่ เพื่อรู้ คือ เรายอมรับฟัง เสียงที่แนะน�ำ ตักเตือน ต�ำหนิเราด้วยความเข้าใจ ไม่ดันทุรัง ไม่โตเ้ ถยี งหาข้ออ้างมาเขา้ ข้างใหต้ ัวเองถกู ตวั เองดี ตวั เองชนะ เสยี งทไี่ ดย้ นิ จากคนอนื่ ทำ� ใหฉ้ นั สงบ นง่ิ และผอ่ นคลาย สบายๆ ข้นึ คนอืน่ กก็ ลา้ เปดิ ใจคุยกับครูเอ๋ แต่ถ้าไม่มีการต่ืนรู้เกิดข้ึน ชีวิตฉันก็คงยังหลงอยู่ในความ อยากทไี่ มส่ นิ้ สดุ ของตนเอง กค็ งยงั หลบั ใหลอยใู่ นความอยากได้ อยากมี หลับหูหลับตาเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นว่าใครดีใคร เด่นกว่ากัน ชีวิตของฉันคงไร้สาระและแก่นสาร ฉันคงไม่ได้ ทำ� งานเยียวยาผู้คนดังเช่นทกุ วนั นี้ คงยังหลงไปกบั รูป รส กลน่ิ เสยี ง ทสี่ รา้ งตวั ตนไปตามความหลงเหลา่ นน้ั วา่ คอื ตวั ตนทแี่ ทจ้ รงิ — 137 —

หากปราศจากการตนื่ รู้ มนษุ ยเ์ ราคงเขา้ ขา้ งตนเอง วา่ เรานนั้ มีอ�ำนาจเหนือธรรมชาติ และไม่ตระหนักรู้ในความอยากของ ตนเอง ท�ำอะไรไปตามความอยากของตนเองโดยไม่ค�ำนึงถึง อะไรทงั้ สิ้น อปุ สรรคสำ� คญั และหลุมพรางทตี่ อ้ งเจอในระหว่างทางไป สู่การตนื่ กค็ อื อัตตา ท่ยี ดึ ม่ันถือมน่ั ว่า ตัวกูเกง่ ตัวกเู จง๋ ตัวกู แน่ กว่าคนอื่น ตัวกูท�ำได้ทุกอย่างท่ีอยากท�ำ แต่กระน้ัน การ ยึดมั่นถือม่ันน้ีจะน�ำพาเราไปตกหลุมแห่งความล้มเหลว ความ เจ็บปวดอันแสนสาหัสของชีวิต ท่ีท�ำให้เราต้องหยุดการกระท�ำ เดมิ ๆ เพอ่ื พกั อยกู่ บั ตนเองอยา่ งสงบ ดว้ ยความรสู้ กึ ตวั ในความ เจ็บปวดความอึดอัดที่ก�ำลังเผชิญอยู่ เท่าทันความคิด แล้วเรา จะได้พบกับความสว่างภายในท่ีเหน็ ยอมรับและเข้าใจในความ จริงของเหตุการณ์ที่เกิดข้ึนในชีวิต ดังน้ัน อัตตานี้เป็นอุปสรรค ทม่ี คี ณุ คา่ ยง่ิ ต่อหนทางไปสู่การตื่นรู้ เมอื่ คนต่นื สงั คมต่ืน ฉันคิดว่าการตื่นจะท�ำให้คนตระหนักรู้ในตนเองว่าเราล้วน พึ่งพากันและกัน ยอมรับด้วยความเข้าใจว่าชีวิตเรามีผลต่อ สรรพสิ่งรอบตัวเสมอ และทุกสรรพสิ่งล้วนมีคุณค่าในตนเอง เมอ่ื ภายในของผูต้ น่ื รู้สงบ รคู้ ณุ คา่ ของโลก สังคมรอบตวั สังคม ก็สงบไปดว้ ย — 138 —

คดิ วา่ เรอ่ื งนค้ี นทว่ั ไปสามารถเขา้ ใจ หรอื เขา้ ถงึ ไดโ้ ดยงา่ ย หรือยากเพียงไร และมีข้อเสนอแนะในการส่งเสริมความ เขา้ ใจหรือการเรยี นร้ขู องคนทั่วไปในเรือ่ งน้ีว่าอย่างไร ส่ิงท่ีจะช่วยให้ความต่ืนรู้เพ่ิมคุณค่าขึ้นในระดับสังคม คือ การท่ีไม่ท�ำให้เรื่องตื่นรู้เป็นเรื่องพิเศษยิ่งใหญ่ ท�ำให้การตื่นรู้ เป็นเรื่องธรรมดา งา่ ยต่อการเข้าถึง ใครๆ ก็สามารถต่ืนร้ไู ด้ ไม่ ผูกโยงเร่ืองการต่ืนรู้ไปยึดติดกับความเชื่อทางศาสนาใดศาสนา หนึ่ง หรอื ปรัชญาใดปรัชญาหน่ึง การต่ืนรเู้ ปน็ ของทกุ คน ทีท่ ุก คนสามารถเข้าถงึ ไดด้ ้วยตนเอง โดยสภาวะภายในของคนคนนั้นจะสงบ น่ิง และว่างได้ หรือไมน่ ้นั กอ็ ยทู่ ี่ว่า เขาจะยอมใหเ้ ครอื่ งมอื ไหนฝกึ และฝนเขา เท่านั้นเอง ผู้ท่จี ะเจรญิ เติบโตได้ คอื ผู้ท่ยี อมให้คนอน่ื ชว่ ยรดนำ้� พรวน ดินใหจ้ ิตใจของเราไปพรอ้ มๆ กับเราดแู ลตัวเอง ส่ิงส�ำคัญ คือ การเปิดพ้ืนท่ีให้ทุกคนได้เข้ามาอย่างเท่า เทยี มกัน การทำ� ใหก้ ารตืน่ รู้เปน็ เร่อื งธรรมดาทใี่ ครๆ กส็ ามารถ เข้าถึงได้ ก็ท�ำให้คนที่ตื่นรู้ ก็เป็นคนธรรมดาคนหนึ่ง ไม่ได้ยิ่ง ใหญไ่ ปกว่าใคร — 139 —

แสงท่ี ปลดปลอ่ ย พันธนาการ — 140 —

กติ ตเิ ชษฐ์ สริ ศิ รีพรชยั จากชายหนุ่มผมู้ ีดีกรที างการศกึ ษาในสายอาชพี นกั ธรุ กิจ กลาย มาเปน็ ผกู้ อ่ ตงั้ Ghittichate Spiritual Studio กติ ตเิ ชษฐ์ สริ ศิ รพี รชยั หรอื เชท ทำ� งานบ�ำบดั รักษาทางด้านพลงั งาน ทง้ั เป็นท่ีปรกึ ษาในการปรับ สมดุลและแนะน�ำการไปสู่เป้าหมายของชีวิตด้วยการใช้ญาณทัศนะ การบ�ำบัดแบบองค์รวมด้วยศาสตร์เรกิและพลังจักรวาล สร้างผลงาน ศลิ ปะดา้ นจติ วญิ ญาณ และนำ� พาผคู้ นเขา้ สคู่ วามสามารถทถ่ี กู ลมื เลอื น ของมนษุ ยชาติ “ญาณทศั นะ” กว่าจะถึงวันนี้ ในวันท่ีเขามีโอกาสท�ำงานและหน้าท่ีที่เหมือน แตกต่างจากอาชีพการงานท่ัวไป ชายหนุ่มคนนี้มีเส้นทางการเติบโต ทางจติ วิญญาณทนี่ า่ สนใจ — 141 —

จุดเปลีย่ น ณ ต่างแดน คณุ พอ่ ของผมเสยี ชวี ติ เมอื่ ผมอายไุ ด้ 6 ปี คณุ แมก่ ท็ ำ� หนา้ ที่ เล้ียงดูผมและน้องชายด้วยตัวเอง ตลอดเวลาในวัยเด็กผมได้ เห็นถึงความยากล�ำบากของคุณแม่ในการท�ำงานและการเล้ียง ดูลูกสองคนโดยล�ำพัง จนผมเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ ชีวิตในร้ัวมหา’ลัยท�ำให้ผมได้พบกับสังคมทุนนิยมอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นการยึดมั่นถือมั่นในวัตถุของผู้คน การมองคนโดย ใช้เปลือกภายนอกเป็นตัวตัดสิน การบริโภคอย่างฟุ้งเฟ้อ จิต วิญญาณของผมเต็มไปด้วยการสร้างตัวตนบ�ำรุงอัตตา หยิ่ง ผยอง อหังการ ยโสโอหัง หลังจากนั้นผมไปเรียนปริญญาโทที่สหรัฐอเมริกา แต่ หลังจากไปถึงได้เพียง 6 เดือนคุณแม่ก็ประสบปัญหาทางด้าน การเงนิ อยา่ งหนกั จนไมส่ ามารถสนบั สนนุ การศกึ ษาของผมไดอ้ กี แต่ผมไม่เคยยอมแพ้ เพราะผมเชื่อในประโยคที่ว่า ‘ชีวิตนี้ไม่มี คนลม้ เหลว มีแต่คนล้มเลิก’ ผมต่อสจู้ นสามารถเข้าศึกษาสาขา วชิ าเศรษฐศาสตรท์ ม่ี หาวทิ ยาลยั ประจำ� รฐั แคลฟิ อรเ์ นยี ทเี่ มอื ง ลอสแองเจลลิส ไดส้ ำ� เร็จ — 142 —

จากวิกฤติของชีวิตกว่า10 ปีท่ีผมต้องอยู่รอดให้ได้ด้วย ตนเองในสหรัฐอเมริกา กลายเป็นจุดเร่ิมต้นที่ท�ำให้ผมเริ่มหัน เข้ามาสนใจธรรมะและเริ่มค้นหาความหมายของการด�ำรงอยู่ ของชวี ติ ผมต้องดิน้ รนอยา่ งหนกั ดว้ ยตวั เองและต้องเจอสภาพ ยากล�ำบากในการด�ำเนินชีวิต ท�ำงานหนัก ฝ่าฟันทุกอุปสรรค แม้จะอ่อนล้าแต่ก็ปลอบใจตนเองเพ่ือไปสู่จุดหมายให้ได้ ผม คิดมาตลอดว่าจักรวาลคงต้องการให้บทเรียนน้ีเพ่ือขัดเกลาจิต วิญญาณผมแน่ๆ และถงึ แมผ้ มจะพยายามอยา่ งทสี่ ดุ แลว้ ในเวลาไมน่ าน ผม ก็เปน็ โรคเครยี ดและปว่ ย ขณะทีผ่ มนอนป่วยอยู่ ตากม็ องข้นึ ไป บนเพดานแล้วผมก็ถามตัวเองว่า เราเครียดจนตัวเองไม่สบาย แบบน้ีเพ่อื อะไร ความเครียดแกป้ ญั หาอะไรได้ เราจะยึดตดิ กับ วัตถุต่างๆ หรือสถานภาพทางสังคมท่ีเราเคยมีหรือพยายาม รักษามันไว้เพ่ืออะไร มันถูกต้องแล้วหรือที่เราจะด�ำเนินชีวิต อย่างนี้ต่อไป ในเมอ่ื วัตถุตา่ งๆ ไม่ใชค่ ำ� ตอบทแ่ี ท้จรงิ สกั นิด เม่ืออาการดีข้ึน ผมเดนิ เขา้ ไปในรา้ นหนังสือ ยนื สงบนิ่งอยู่ หนา้ ชน้ั หนงั สอื ธรรมะ คอ่ ยๆ หยบิ หนงั สอื เหลา่ นน้ั มาเปดิ ดทู ลี ะ เล่มจนเกอื บครบ ผมไดร้ ับความร้สู กึ อนั ประหลาด รู้สึกเบาและ สบายอย่างไม่สามารถอธิบายเป็นค�ำพูดได้ รู้สึกเหมือนก�ำลัง สนทนากบั ใครสกั คนทเ่ี ขา้ ใจวา่ ความทกุ ขท์ ผ่ี มมอี ยคู่ อื อะไรและ สามารถแกไ้ ขได้อยา่ งไร — 143 —

‘ทุกอย่างอยู่ที่ใจ’ ณ วินาทีนั้น ในร้านหนังสือเล็กๆ แห่ง น้นั ชีวติ ผมไดเ้ ปลยี่ นไป ผมได้รแู้ ล้วว่าความสขุ ทแ่ี ท้จรงิ น้นั อยู่ ที่ใจของเราน่เี อง ไมไ่ ด้อยทู่ ่ีสิ่งของรอบๆ ตัวเราเลยแมแ้ ต่น้อย การเดินทางทางจิตวิญญาณของผมเร่มิ ขน้ึ ตอนนั้น จากวนั นน้ั ถอื เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ เลก็ ๆ ของการตนื่ ของหวั ใจ ผม พยายามปฏบิ ตั พิ ฒั นาจติ ใจตนเองเรอื่ ยมา โดยนำ� แนวความคดิ ทางจิตวิญญาณท่ีผมได้จากการอ่านหนังสือและค�ำแนะน�ำของ ครูบาอาจารย์ท้ังหลายมาใช้ในการด�ำเนินชีวิตของผม ความ ยโส โอหงั อตั ตา กค็ อ่ ยๆ เบาบางลง เร่ิมท�ำใหเ้ หน็ ว่าทกุ คนน้นั เท่าเทียมกันไม่ว่ายากดีมีจนเช่นไร ในดีมีร้าย ในร้ายมีดี อย่า ด่วนตัดสินส่ิงใด มุมมองท่ีเรามีต่อโลกนั่นแหละคือโลกของเรา ซ่ึงไมใ่ ช่โลกทเ่ี ปน็ ไปตามความจรงิ แท้ หลายปีท่ีผ่านไป ผมได้เรียนรู้เร่ืองการเติบโตภายใน โดย เฉพาะเรอ่ื งญาณทศั นะ ผมพบวา่ เมื่อนิง่ จงึ กระจา่ งชัด เม่อื กระจ่างชดั จงึ เกดิ ปัญญา เมอ่ื เกดิ ปัญญาจงึ นงิ่ ไดม้ ากขนึ้ เม่อื นิ่งมากขึ้นจึงกระจา่ งชดั มากข้นึ เมอ่ื กระจา่ งชดั มากข้ึนจงึ เกิดปัญญามากขึ้น เป็นเชน่ นี้เรือ่ ยไปจวบจนเข้าใจซึง่ ความจรงิ แท้ทงั้ มวล — 144 —

ต่ืนเพอื่ รู้...รอู้ ะไร ผมคิดว่าเราเกิดมาในสภาวะท่ีใสบริสุทธิ์ แต่ชีวิตได้ผ่าน กระบวนการทางสังคมซ่ึงท�ำให้จิตของเราเบ่ียงเบนออกจาก ความจริงแท้สู่โลกแห่งความลวง การรับรู้ของเด็กใสสะอาด เริ่มบิดเบ้ียวไปด้วยความหมายและความยึดม่ันถือม่ันท่ีมนุษย์ สร้างขึ้นมาทีละเล็กทีละน้อย จนกระทั่งพวกเขาอยู่ในวังวนที่ ถูกปกคลุมไปด้วยเมฆหมอกแห่งความยึดม่ันถือม่ัน ความกลัว ความโกรธ และความหลง จนเม่ือโอกาสแห่งการต่ืนรู้มาถึง กระบวนการทางจิต วิญญาณก็จะเร่ิมข้ึน พวกเขาอาจจะถูกส่ันสะเทือนอย่าง รนุ แรงด้วยเหตุการณต์ า่ งๆ ในชีวติ หลายชวี ิตตกเป็นเหย่ือของ สถานการณ์ไม่ว่าจะเป็นเพราะความอ่อนแอหรือการไม่มีสติ พอท่ีจะเห็นถึงการเรียนรู้ซ่ึงก�ำลังเกิดขึ้นในเวลาน้ัน แต่ในทาง กลับกัน หลายคนสามารถใช้สถานการณ์ท่ีประสบพบเจอเป็น บทเรียนทางจิตวิญญาณ และแสวงหาการพัฒนาตนเองอย่าง ตอ่ เนือ่ ง จนออกจากความลวง สำ� หรบั ผมแลว้ การตนื่ รู้ หมายถงึ การเรมิ่ ตระหนกั วา่ แทจ้ รงิ แลว้ สรรพสง่ิ ทอี่ ยรู่ อบตวั เราเปน็ เพยี งสมมตุ เิ พอื่ ใชใ้ นการเรยี นรู้ ทางจติ วญิ ญาณ เชน่ นน้ั แลว้ จงึ ไมม่ คี วามจำ� เปน็ ใดทเี่ ราตอ้ งยดึ มนั่ ถอื มนั่ จนเปน็ ทกุ ข์ บงั เกดิ มมุ มองทเี่ หน็ ทกุ สงิ่ ตามความเปน็ จรงิ — 145 —

ในธรรมชาติของสิ่งน้ัน เปิดโลกทัศน์สู่ความหมายของชีวิตที่ว่า ทุกสิ่งล้วนเป็นเช่นน้ันเอง จิตได้เข้าถึงการเช่ือมต่ออันเป็นหนึ่ง เดียวของสรรพสิ่งไร้การแบ่งแยกและมีความรักความเมตตา ให้แก่ทุกผู้นาม หัวใจได้รู้สึกถึงว่าทุกส่ิงที่เกิดขึ้นในชีวิตล้วนแต่ เป็นของขวัญจากจักรวาลทง้ั สิน้ เราต่ืนรู้เพ่ือจะได้ชื่นชมความงามแห่งการมีชีวิตอยู่ การ เหน็ ว่าทกุ สรรพสิง่ รอบตวั ล้วนได้รับพรอันประเสริฐและมีความ สวยงาม แต่ความหลงผิดในมุมมองของมนุษยชาติคือตัวการ ส�ำคญั ในการทำ� ลายล้างโลกอนั สวยงามใบน้ดี ้วยความหลง ก่อ กำ� เนดิ ความโลภและความโกรธเกลยี ด การแบง่ แยกออกจากกนั การต่ืนรู้จึงมีความส�ำคัญอย่างมากสู่การเข้าถึงสัจจะความจริง การกลับเข้าสู่ความเป็นเอกภาพแห่งจักรวาล และการด�ำเนิน ชวี ติ ด้วยจติ ทศ่ี ิโรราบแด่ความจรงิ แท้ อันจะน�ำไปสู่ชวี ติ ท่ีเปย่ี ม ไปดว้ ยความสงบเย็น สันตสิ ุข เบิกบาน ยนิ ดี เราจำ� เปน็ ตอ้ งเดนิ ทางภายในเพอื่ พากายใจให้พ้นจากเมฆ หมอกแห่งความลวง และเพื่อเข้าใจว่าแท้จริงแล้วเราเป็นหน่ึง เดยี วกบั ทกุ สงิ่ ทกุ สงิ่ เกยี่ วเนอ่ื งซง่ึ กนั และกนั และมผี ลกระทบตอ่ กนั อยา่ งหลกี เลย่ี งไมไ่ ด้ เมอื่ เราตนื่ รเู้ ราจงึ มงุ่ มนั่ ทจ่ี ะปรบั เปลยี่ น — 146 —

ปรับปรุงตนเองเพ่ือเพิ่มความถี่ให้สูงข้ึนซ่ึงจะเป็นประโยชน์ทั้ง ตอ่ ตนเองและผอู้ นื่ ในการยกระดบั จติ วญิ ญาณและความสงบสขุ ของสิ่งแวดลอ้ มรอบตวั เรา พบคุณคา่ เม่อื เข้าถงึ ความจรงิ นี่คือเส้นทางท่ีมนุษย์ได้พบค�ำตอบว่า เรามีชีวิตไปเพ่ือ อะไร สง่ิ ใดคอื คณุ คา่ ของชวี ติ ทแี่ ทจ้ รงิ เราควรทมุ่ เททรพั ยากรท่ี มีอยู่ในชีวติ นี้ โดยเฉพาะอย่างย่ิงเวลาของเราไปเพอ่ื สิ่งใด การ ใช้ชีวิตของเราจะสอดคล้องกับธรรมชาติ จิตใจแจ่มใสเบิกบาน ชน่ื ชมซาบซึง้ ไปกบั สรรพสิง่ รอบตัว ทีส่ ำ� คัญทีส่ ดุ การมมี ุมมอง ของชวี ติ อยบู่ นความจรงิ แท้ ทำ� ใหเ้ ราใชช้ วี ติ ไดอ้ ยา่ งราบรน่ื และ สงบสขุ เพราะเราเหน็ วา่ ทกุ สง่ิ สมบรู ณด์ ว้ ยตวั เองในทกุ ขณะอยู่ แล้ว ท�ำให้เรายอมรับกับสถานการณ์ด้วยใจท่ีโอบรับ ไร้ตัดสิน ไรข้ นุ่ มัว ไรท้ กุ ข์ เราจะตกอยู่ในวังวนแห่งอารมณ์น้อยลง จนในท่ีสุดเรา อาจจะแคร่ ับรู้ว่ามีอารมณ์เกิดข้ึนจริง แต่จิตของเราจะไมเ่ ข้าไป ยุ่งเก่ียวกับอารมณ์ แต่จะมุ่งไปสู่การเรียนรู้ของจิตวิญญาณ แน่นอนว่า เราจะอยู่ในสภาวะที่เปิดรับกับทุกสิ่งไม่ว่าดีหรือ รา้ ย ดีก็เชน่ นน้ั รา้ ยก็เชน่ นั้น เพราะเขา้ ใจอยา่ งแทจ้ ริงว่าทุกสิ่ง จะผ่านไป — 147 —

เราเพยี งเหน็ คณุ คา่ ทแ่ี ทจ้ รงิ ของสง่ิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ยอมรบั นอ้ มรบั โอบรับ หากสิ่งนั้นยังไม่สอดคล้องกับความจริงแห่งใจ เราก็ ปรับปรุงและเปลย่ี นแปลง สรา้ งการกระทำ� ใหม่ทสี่ อดคลอ้ งกับ ความจริงแท้ ทุกส่ิงก็เป็นเช่นนั้นเอง ในเมอ่ื ทกุ สง่ิ ลว้ นเปน็ เชน่ นนั้ เองมเี พยี งจติ ของเรานน่ั แหละ ที่หลงไปยึด หลงไปมั่น ว่าส่ิงน้ีดี ส่ิงนี้ไม่ดี สิ่งนี้เป็นของฉัน สิ่งนั้นเป็นของเธอ เปรียบเทียบ ตัดสิน และคาดหวัง เม่ือ ภาพแห่งความจริงที่ผ่านจากกระจกแห่งมุมมองของตัวเราไม่ สอดคล้องกับสัจจะความจริงแห่งธรรมชาติความทุกข์จึงเกิดขึ้น ความขัดแย้งจึงเกดิ ข้นึ สญู สน้ิ ไปซ่ึงความสงบสขุ ในหวั ใจ ความแน่นอนที่สุดแห่งชีวิตคือความไม่แน่นอน เราจึงไม่ ควรยึดติดสิ่งใดว่าส่ิงน้ันจะคงทนถาวร เพราะนั่นไม่สอดคล้อง กับกฎแห่งธรรมชาติ เราเพยี งทำ� หนา้ ท่ขี องเราอย่างดีทสี่ ดุ ดว้ ย ความรักและแรงปรารถนาจากหัวใจท่ีจะท�ำหน้าท่ีของตนอย่าง มคี วามสขุ — 148 —

กำ� ลังใจถึงเพื่อนรว่ มทาง การเติบโตภายในไม่ใช่เร่ืองของปรากฏการณ์เหนือ ธรรมชาติ แตเ่ ป็นเร่อื งใกล้ตวั ในชวี ิตประจำ� วนั เป็นอย่างมาก ผู้ ตน่ื กค็ อื ปถุ ชุ นธรรมดาไมใ่ ชผ่ วู้ เิ ศษ เปน็ มนษุ ยเ์ ดนิ ดนิ ทยี่ งั ใชว้ งจร ชีวติ ตามปกติ เพียงมีสติและตัง้ คำ� ถามที่ถูกตอ้ งให้กบั ตนเองใน สถานการณท์ พ่ี บเจอ เพอ่ื ตระหนกั รถู้ งึ บทเรยี นทางจติ วญิ ญาณ ท่ีจักรวาลก�ำลังมอบให้ ส่ิงน้ีเป็นเร่ืองธรรมดาท่ีมนุษย์ทุกคนมี ความสามารถท่ีจะเข้าถึงได้และสิ่งน้ีจะน�ำความสงบสุขมายัง ชีวิตของพวกเขา ในทุกวันนี้ผมน�ำวิชาท้ังหลายท่ีได้ศึกษาและฝึกฝนมาผสม ผสานกันเพือ่ ใชใ้ นการรกั ษาสมดุลแบบองคร์ วม ท้ังทางรา่ งกาย อารมณ์ จิตใจ และจิตวิญญาณ โดยชี้ให้ผู้สนใจศึกษาเห็นเหตุ ท่ีแท้จริงของปัญหาต่างๆ และแนะน�ำวิธีแก้ไขเพื่อความสุข ท่ีแท้จริง ผมมีความสุขมากที่ได้มีส่วนท�ำให้พวกเขาได้รับรู้ว่า เขาเองกส็ ามารถมคี วามสขุ ไดใ้ นทกุ ขณะจติ โดยไมต่ อ้ งสรา้ งสงิ่ ใด เพมิ่ ข้ึนเลย — 149 —

— 150 —