เรื่องเล่าตามบ้านเรา...ตามรอยเท้าพ่อ

ระดบั อุดมศกึ ษาและประชาชนท่ัวไป “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๑๙๙ อกี หละ แกกร็ นู้ ห่ี ว่า ไมอ่ ย่างนน้ั สมาคมเราคงไมร่ อดมาได้ตง้ั หลายทศวรรษ หรอก จรงิ เปลา่ สย” ดนิ ชายหนุ่มชาว สย. ซ่งึ ถูกเอ่ยนามไดแ้ ตย่ ้ิมรับค�ำวพิ ากษว์ ิจารณน์ ัน้ แมจ้ ะรู้สึกสะอึกกับประโยคสุดท้าย เขาหวนคิดถึงดาว ดวงแลว้ ดวงเลา่ ท่ีพวกเขาได้ส�ำรวจโดยอาศัยความสามารถทางด้านเทคโนโลยีอวกาศท่ีมี ความกา้ วหน้าอยา่ งสงู ประกอบกบั ฐานการเงนิ อนั มนั่ คงจนได้รบั การขนานนาม จากองค์กรสหประชาดาววา่ กลมุ่ นายทนุ จกั รวาล ชาวสมาคมอย่างพวกเขา จะร่วมกนั เสาะแสวงหาดวงดาวทก่ี ระจายอย่ใู นจกั รวาล เมอื่ พบว่าทรพั ยากร ของดาวดวงใดเอ้อื อ�ำนวยในการสร้าง “ดาวแหง่ ความเจรญิ ” พวกเขาก็ จะใชท้ ักษะการเจรจาช้ันยอดเพ่ือเชิญชวนใหช้ าวดาวท้องถ่ินร่วมกันสร้าง อาณาจกั รแหง่ ใหม่ การโฆษณาชน้ั เยย่ี มไดช้ กั ชวนผ้คู นทยี่ อมทมุ่ เงนิ ซอื้ หา ความสขุ ในการอาศัย ดื่มกิน ไดม้ าฉกฉวย เผาผลาญ แล้วก็จบลงด้วยซาก จนกลายร่างจาก ดาวแหง่ ความเจรญิ สู่ ดาวลา้ หลงั นั่นเปน็ ธรรมเนียมปฏิบัติที่ผ่านมาเปน็ ทศวรรษแมช้ ายหนุ่มจะถูกจัดให้ เป็นมือดีที่มีความสามารถสูงในการส�ำรวจหาดาวดวงใหม่ แต่เขาก็ถาม ตวั เองเสมอวา่ การกระท�ำของพวกเขาถกู ต้องแลว้ หรือ หัวใจของเขามักจะถูกกระตุน้ ด้วยค�ำถามน้ีทุกคร้ังที่เขากลับไปเย่ียม ดาวบ้านเกิด “ดาวของพอ่ ” ดวงดาวทท่ี างสมาคมววิ ฒั นพ์ ัฒนาตราหน้า ว่าเปน็ ดาวตอ่ ตา้ นความกา้ วหน้า แต่ชาวดาวท้องถ่นิ ไม่ไดค้ ดิ อยา่ งนน้ั เพราะดวงดาวแห่งนี้คอื ดวงดาวแห่งความสขุ ชายหน่มุ ไมเ่ คยเข้าใจเลยว่าทกุ คนทนี่ นั้ ทำ� ไมถงึ รสู้ กึ เป็นสขุ นกั ในเมอ่ื มี เพยี งแรงงานกบั เทคโนโลยงี ่ายๆ ทใี่ ชใ้ นการสร้างปัจจยั สำ� หรบั การดำ� เนนิ ชวี ติ แตกต่างกับชาววิวัฒนพ์ ัฒนาที่สะดวกสบายดว้ ยเทคโนโลยีขั้นสูงซึ่งเพียง ขยับปากก็สามารถสรา้ งสิ่งทใ่ี จปรารถนาได้โดยไมต่ ้องเหน่ือยแรงสกั นดิ “ถ้าพวกเราทุกคนใช้ชีวติ ตามวิธีของท่าน คนรนุ่ หลงั อย่างเจ้า กค็ ง ไม่จำ� เปน็ ตอ้ งกลายเป็นพวกเร่ร่อนคอ่ ยเสาะแสวงหา และทำ� ลาย เพอื่ จะ ไดข้ น้ึ ชอื่ วา่ เปน็ ผู้เจริญหรอก”

๒๐๐ “เร่ืองเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” เสียงของชายชราที่แมร้ ่างกายภายนอกจะโรยราตามอายุ แต่สายตาอันแข็งแกรง่ ที่ จอ้ งมองมายังเหรียญที่ห้อยคอของชายหนุ่ม ยังคงเป็นภาพสะท้อนขึ้นมาในหัวของเขา ทุกครั้งท่ีนึกถึงน้ีก็เป็นอีกพฤติกรรมหนึ่งที่น่าแปลกส�ำหรับเขา เหรียญโลหะที่มีรูปร่าง กลมแบน หนาไม่ถงึ ๒ มลิ ลิเมตร วงกรอบดา้ นนอกทำ� จากเงนิ แตกตา่ งกบั วัตถุสเี หลือง ทองทใี่ ชท้ ำ� เปน็ ใจกลางของเหรยี ญ บรเิ วณกงึ่ กลางเหรยี ญปรากฏรปู สลกั ของชายสวมแวน่ คนหนงึ่ มนั เปน็ เหรยี ญมรดกทท่ี รงคณุ ค่าของชาว สย ซง่ึ จะมตี ดิ ตวั ไว้ตง้ั แตเ่ กดิ พรอ้ มกบั คำ� บอกเล่าจากรนุ่ ถงึ รนุ่ “เหรยี ญน้ีจะน�ำพาพลงั แหง่ ความสขุ มาสทู่ ุกคนทเี่ ขา้ ถงึ มนั ” “ได้พกั ซะที ข้าวา่ จะแวะไปที่ ดาวหรรษา หาความช่ืนใจสกั นิดคอ่ ยกลบั บ้าน วา่ ไง พวกเอ็งจะไปดว้ ยกันหรอื เปลา่ ” เสยี งสนบั สนุนของเหล่านักบนิ กบั การไปท่องดาวหรรษา ส�ำหรับชายหนุ่ม ดงั ขน้ึ อีกหลายเสียง “แล้วแกละ่ ดิน จะไปดว้ ยกนั หรือเปล่า” เพอื่ นสนิทชาวดาวเดยี วกบั เขา เรียกช่ือเขา ตามความคนุ้ เคย “ตามสบายเถอะ ฉันว่าจะกลับเลย ว่าแตพ่ วกแกอยา่ เท่ียวจนลืมเติมเช้ือเพลิงล่ะ เด๋ยี วจะไปไม่ถึงฐาน” “ขอบใจวะ่ ขา้ เกอื บลมื ไป งั้นตอ้ งพานอ้ งยานแวะซด “นำ้� มนั พอเพยี ง” ก่อนกลบั ซะ แลว้ ยห่ี ้อนล้ี ะจะไดแ้ รงสุดทันใจ ไรม้ ลพิษ แลว้ เจอกัน ดนิ ” ประโยคสุดท้ายก่อนการสนทนาจะยตุ ิ เป็นเร่อื งที่เหลา่ นักบนิ มกั บอกเลา่ กันอยู่เสมอ ถึงคุณภาพของเช้ือเพลิง ชื่อง่ายๆ แตไ่ รส้ ัญชาติท่ีออกสู่ตลาดได้ไมน่ านแตก่ ็ไดส้ รา้ ง ปรากฏการณ์ใหมใ่ ห้กบั วงการเชอื้ เพลงิ จกั รวาลได้อย่างนา่ ทง่ึ ดว้ ยคณุ ภาพอนั ดเี ยยี่ มของ น�ำ้ มนั พอเพียง ทำ� ใหไ้ ดร้ บั ความนิยมอย่างรวดเร็วจนมสี ถานีกระจายอยา่ งท่วั แตเ่ ปน็ ท่ี นา่ แปลกทีไ่ ม่มีใครรูถ้ ึงแหล่งผลิตทแ่ี ท้จรงิ หลังการบรรจุพลังงานใหก้ ับพาหนะคู่ใจจนเต็มอิ่มแล้ว ชายหนุม่ ชาว สย ได้ต้ัง โปรแกรมเดินทางอัตโนมัติ ก่อนท่ีจะใชเ้ สียงส่ังสภาพภายในยานให้เป็นทิวทัศนจ์ �ำลอง สดุ โปรดของเขาทม่ี เี สยี งดนตรเี บาๆ และอาหาร เครอื่ งดม่ื ทต่ี ง้ั โต๊ะรอท่า

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนท่ัวไป “เรื่องเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๐๑ น่ีหละนะความสามารถของเทคโนโลยี แค่ขยับปากก็สามารถสรา้ งโลกท้ังโลกได้ เขาบอกกับตัวเองกอ่ นหยอ่ นตัวลงบนเกา้ อ้ีหนานุม่ ท่ีต้ังอยู่บนโลกเนรมิต เพียงไม่นาน รา่ งเขากเ็ ข้าสู่การนทิ รา “ปคู่ รบั ทำ� ไมเราจะตอ้ งปลกู พชื หลายๆอยา่ งในท่เี ดียวกันดว้ ยละครบั มนั ดูแลยาก จะตาย” เสียงบ่นของเด็กชายดงั ข้นึ หลงั จากกระเตงถงั ปยุ๋ หลายถังเดินตามชายสูงอายุ มาพักใหญ่ “ปลกู หลายๆ อยา่ ง เรากจ็ ะไดก้ นิ หลายๆ อยา่ ง แถมได้กนิ ตลอดปดี ้วยนะ ไมช่ อบเหรอ เจา้ ดิน” ชายชราตอบกลบั ดว้ ยนำ้� เสียงอ่อนโยน “ชอบกช็ อบอยหู่ รอกครับ แต่มันเหนื่อยเวลาทีต่ อ้ งเอานำ้� มารด เอาปยุ๋ มาใส่นค่ี รับ แต่ละต้นแบบเดียวกนั ซะท่ีไหน” “แน่ะเจา้ ดนิ ขบี้ น่ ตง้ั แต่เลก็ เชยี ว ปเู่ หน็ เวลาเจา้ เคย้ี วๆ ต้ยุ ๆ ได้ทงั้ ปี ไมเ่ หน็ เจา้ จะบน่ ” เดก็ น้อยไดแ้ ตย่ ิม้ อายๆ เมอ่ื เจอผเู้ ฒา่ หยอกลอ้ เดก็ น้อยหิ้วอปุ กรณเ์ ดินตามปหู่ ลังเสรจ็ ภารกิจ ชายตา่ งวยั สองคนเดนิ ไปบนคันดินท่ี แวดล้อมไปดว้ ยท้องทงุ่ ลมเบาๆ พาใหต้ ้นข้าวโบกสะบดั จนดคู ล้ายพวกมนั กำ� ลงั ทกั ทาย ทุกคนท่ีเดินผา่ น ท่ีปลายสุดสายตายังมีสระน�้ำขนาดพอเหมาะท่ีชาวบ้านก�ำลังตั้งเบ็ด ตกปลา สกั พักเด็กน้อยและปู่ของเขาก็เดนิ ถงึ บรเิ วณลานกวา้ ง ชายชราหยดุ ทกั ทายคน กลมุ่ หนง่ึ ทก่ี ำ� ลงั ตดิ ตงั้ วตั ถรุ ปู รา่ งคลา้ ยจานขนาดใหญ่ ทตี่ ่อเชอื่ มกบั สายไฟ และต้ทู ม่ี จี อ แสดงตวั อกั ษรดูยุง่ เหยิง เด็กนอ้ ยจ้องมองดว้ ยแววตาแหง่ ความอยากรู้ “พวกพๆี่ กล่มุ นเ้ี ขากำ� ลงั ตดิ ตง้ั จานสง่ สญั ญาณเพอื่ สง่ เคลด็ ลบั การสร้าง “ดาวของพอ่ ” ไปบอกกับชาวดาวอืน่ ๆ ในจกั รวาลให้รบั รู้”เสียงของชายชราเอ่ยขึ้น เด็กน้อยหันมาหาปู่ของเขาด้วยแววตาของความสงสัย ชายชราท�ำทา่ จะอธิบายตอ่ ถา้ เสียงหนงึ่ ไม่ดงั ขึน้ เสียก่อน ดินสะดุ้งตน่ื เพราะเสียงเตือนภยั ดังข้ึน เขากระโจนไปทแี่ ผงควบคุมยานในทันที

๒๐๒ “เรื่องเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” “พายอุ กุ กาบาต” ดนิ รสู้ กึ หนาวสะทา้ น วตั ถุลอ่ งลอยในกระแสจักรวาลจ�ำนวนนบั ไม่ ถ้วนอย่บู นเส้นทางขา้ งหน้า เขาบงั คบั ยานใหห้ ลบหลกี อุกกาบาตลูกแล้วลกู เล่า สำ� หรบั ดินแลว้ ปัญหาใหญไ่ มไ่ ด้อยู่ที่กลุ่มอุกกาบาตธรรมชาติ แต่เปน็ ขยะอวกาศท่ีปะปนมา หลายครง้ั ทเ่ี ขาตอ้ งสญู เสยี เพอ่ื นนกั บนิ เพราะเสาสญั ญาณเลก็ ๆ ของซากดาวเทยี ม ทม่ี า พรอ้ มกบั พายมุ รณะ ยานของดนิ ฝา่ กระแสนรกมาราวชวั่ โมงเศษ กลมุ่ วตั ถอุ วกาศนน้ั กบ็ างตาลงจนเขาเรม่ิ คลายกงั วล และลดอาการตงึ เครียด “เกือบแย่แลว้ ไอด้ ิน” ชายหนุ่มปลอบขวัญตวั เอง แต่เขาไม่รู้เลยวา่ ความหายนะกำ� ลัง จะเกิดขึ้น “ปัง แควก” ยานของดินสั่นคลอนพรอ้ มกับรา่ งของเขาท่เี ซถลา เสาอากาศจากซาก ดาวเทียมดวงหน่ึงกระแทกยานของดินอย่างจัง หลักฐานเอียงกระเทเ่ ร่อยู่ขา้ งๆ ยาน ของเขา เขาหันตัวยานหลบทันทีก่อนท่ีซากมรณะน้ันจะท�ำรา้ ยยานซ�้ำ สัญญาณสีแดง ก�ำลงั กระพริบถๆ่ี พรอ้ มกบั เสยี งเตือนภยั ท่ีดงั ล่นั ตอกย้ำ� ให้ดินรวู้ ่า ถงั เก็บกกั เชือ้ เพลงิ หลกั ของยานเสียหายอยา่ งหนัก ไมม่ หี นทางใดให้เลอื กนอกจากตอ้ งลงจอดก่อนท่ีเขาจะ กลายเปน็ ขยะอวกาศอกี ชิน้ หน้าจอแสดงต�ำแหน่งดาวใกล้เคยี งทีส่ ดุ ย้�ำความโชคร้าย ของเขา เพราะมันแสดงใหเ้ ห็นวา่ บรเิ วณนีม้ แี ต่ ดาวล้าหลงั ทเ่ี คยเป็นอดตี อาณานคิ ม ของสมาคมวิวัฒนพ์ ัฒนา “แทบไมม่ ีใครเคยรอดพน้ จากดาวล้าหลัง ที่นั่นไมม่ ีสิ่งท่ีเหมาะสมกับมนุษย์ท่ี เจริญแล้ว ซ้�ำร้ายยังเต็มไปด้วยมลพิษ เช้ือโรคอันตราย และความปา่ เถื่อนของ ชาวดาวทอ้ งถนิ่ อย่างทไี่ มอ่ าจคาดการณไ์ ด้ นกั บนิ อยา่ งเราต้องจำ� ไวเ้ สมอว่า อยา่ ได้ คดิ ลงจอดในดาวล้าหลังเปน็ อันขาด เพือ่ ความปลอดภยั ของพวกคณุ เอง” ครูฝึกบิน ของทางสมาคมเน้นย้�ำในการอบรมนักบินคาบเรยี นสดุ ทา้ ย “ไมเ่ หมาะอะไรกนั หละ ไม่จริงหรอก เขาวา่ กนั วา่ ชาวดาวลา้ หลงั นะ เขาแค้นสมาคมท่ี ไปหลอกพวกเขาวา่ จะพฒั นา แตก่ ลับไปผลาญ เสรจ็ แลว้ ก็ทิง้ ไป เขาเลยเหน็ พวกสมาคม เหมือนเห็นศัตรู เจอที่ไหนเปน็ ต้องก�ำจัด” เพื่อนร่วมชั้นบอกกล่าวถึงเร่ืองท่ีเลา่ ลือกัน อยา่ งหนาหู

ระดบั อดุ มศึกษาและประชาชนทว่ั ไป “เรอ่ื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๐๓ ดาวเคราะห์หนงึ่ ตำ� แหนง่ ของดาวทอี่ ย่ใู กลท้ สี่ ดุ ไม่มเี วลาพอทด่ี นิ จะลงั เล เขาตดั สนิ ใจ ใช้พลงั งานทเ่ี หลอื พงุ่ ผ่านชนั้ บรรยากาศของดาวเคราะหเ์ ปา้ หมาย อยา่ งรวดเรว็ เชน่ เดยี ว กบั ใจของเขาที่เตน้ ระรัว เมอื่ คิดถงึ ส่ิงทเ่ี ขากำ� ลงั จะตอ้ งเผชญิ ในอีกไม่กนี่ าทขี า้ งหน้า ยานของดินจอดลงตรงบริเวณผิวน�้ำตามพิกัดท่ีเขาระบุ ดินเปดิ ระบบกระจกใสรอบ ตัวยานเพ่ือให้เห็นบรรยากาศภายนอก ภาพซากปรักหักพังของหมูต่ ึกและอาคารใน อาณานิคมที่รกรา้ งปรากฏใหเ้ ห็นบนฝงั่ ยานของเขาจอดน่ิงอยูบ่ นผิวน้�ำที่ด�ำคล�้ำจนไม่นา่ จะมีสิ่งมีชีวิตเหลือรอด ควันสีเทาจางๆ แพรก่ ระจายฟุ้งอยู่ทั่วบริเวณ ดินตัดสินใจใช้ ระบบผลกั ดนั ยานให้เคลอื่ นเขาสูฝ่ ั่งท่ีใกลท้ ่ีสดุ เขาสวมชดุ อวกาศพรอ้ มหมวกกนั ก๊าซพิษ พร้อมตระเตรียมอาวธุ “วัดดวง” ดนิ บอกกับตวั เองกอ่ นเปิดยานออกและก้าวเท้าไปใน ดินแดนท่เี ขาไมเ่ คยและไมค่ ิดจะย่างกรายมาถงึ การเดนิ ผ่านซากปรกั หกั พงั ทย่ี งั คงเหลอื รอ่ งรอยของสงิ่ กอ่ สร้างทอี่ ำ� นวยความสะดวก ใหก้ ับดาวอาณานิคมท้ังหลาย สรา้ งความสะเทือนใจให้กับเขาไมน่ ้อย ตึกแลว้ ตึกเลา่ และเสยี งจากเครอ่ื งจำ� ลองภาพสามมติ ทิ ใ่ี ช้พลงั งานแสงอาทติ ย์ ทที่ ำ� ให้เขาตอ้ งผวาทกุ ครงั้ ทพ่ี บเจอ มนั ยงั เปน็ เครอ่ื งจกั รทท่ี ำ� หน้าทโ่ี ฆษณาสนิ ค้าอย่างซอ่ื สตั ย์ โดยไม่รเู้ ลยวา่ ไมม่ ใี คร ท่จี ะหลงเชื่อค�ำลวงอีกแลว้ เขาเดินไปเรอื่ ยๆอย่างมีความหวงั วา่ จะเจออปุ กรณท์ ่ีพอจะ ซ่อมยาน และแหลง่ เชอื้ เพลิงที่มปี รมิ าณมากพอจะพาเขาให้พ้นจากซากดาวแหง่ นี้ ระยะทางที่ดูเหมือนไม่มีท่ีสน้ิ สดุ มันชา่ งยาวนาน เขาเรม่ิ สมั ผัสถึงความชื้นของเหงือ่ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ก่อนทคี่ วามสน้ิ หวงั จะมาเยอื น เขากลบั ต้องประหลาดใจกบั บรรยากาศรอบๆ ตวั ทคี่ ่อยๆ เปลย่ี นแปลงไป ก้าวแตล่ ะกา้ วของเขา เรม่ิ ผ่านเขา้ ไปในกล่มุ ของตน้ ไมห้ ลากหลาย ชนดิ แทนทจ่ี ะเป็นซากสงิ่ ประดษิ ฐอ์ ย่างทผ่ี ่านมา สง่ิ มชี วี ติ สสี นั สดใสกระโดดขน้ึ ลง ผลบุ โผล่ เปน็ ระยะ ยง่ิ เดนิ ไปข้างหนา้ เขากเ็ รมิ่ เหน็ พวกมนั หนาแน่นขน้ึ เรอ่ื ยๆ และเขากต็ อ้ งตกตะลงึ กบั ภาพทปี่ รากฏตรงหนา้ ทอ้ งท่งุ กว้างทม่ี พี ชื หลากหลายสสี นั โตสลบั กนั เปน็ แนวแถวอยา่ ง หนาแนน่ เขาจ้องมองอย่างลืมตวั ราวกบั ต้องมนตส์ ะกด นี่เขาเหนือ่ ยจนสร้างภาพนมิ ิต เหมอื นคนเหน็ บอ่ นำ�้ ในทะเลทรายหรอื น่ี เขาก้าวเขา้ ไปหมายจะสมั ผสั กบั พชื พนั ธ์เุ พอื่ พสิ จู น์ เสยี งหนง่ึ ดงั ขน้ึ พร้อมๆกบั อาการเจบ็ แปลบบรเิ วณตน้ คอ ดนิ เรมิ่ รสู้ กึ ตวั ชา และค่อยๆ ออ่ นแรงจนไม่สามารถทนยืนอยูไ่ ด้ เขาทรุดตัวลงนอนน่ิง ประสาทสัมผัสที่ยังเหลืออยู่

๒๐๔ “เรอื่ งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ท�ำใหเ้ ขารสู้ กึ ถึงการเคล่อื นไหวของอะไรบางอย่างอยู่รอบๆตัวเขา กอ่ นทจ่ี ะมีสิ่งทค่ี ล้าย ใบหนา้ ของคนยื่นมาใกล้ๆ แต่จะใช่หรอื ในเมอ่ื หน้าของใครคนน้ันกลับใส ใสซะจนเห็น ทะลไุ ปถงึ ส่ิงทอี่ ยูด่ า้ นหลัง แตต่ อ้ งใช่ คนแนๆ่ เพราะตอนน้ี คนผ้นู นั้ กำ� ลงั จะถอดหมวกของเขา กอ่ นจะจบั เหรยี ญ ทห่ี อ้ ยคอของเขาขน้ึ มองก่อนจะเปล่งเสยี งออกมาอย่างตน่ื เตน้ อะไรบางอยา่ งรอบๆ ตวั เขาเร่ิมเคลื่อนไหวอีกครั้งใบหนา้ อีกหลายหนา้ ที่มีลักษณะเดียวกันกับคนรายแรก จอ้ งมองเขา นน่ั คอื ภาพสดุ ท้ายก่อนที่สติของเขาจะดับวูบลง โสตประสาทของดนิ คอ่ ยๆ กลบั มา ตาของเขาเรม่ิ รบั ภาพพรอ้ มกบั ความร้สู กึ ทสี่ ดชนื่ อยา่ งคนที่ได้นอนหลับพกั ผอ่ นอย่างเต็มที่ สิง่ แรกท่เี ขาเห็นคือเพดานทส่ี รา้ งขน้ึ ดว้ ยวัสดุ คลา้ ยไม้ปลอ้ งเล็กๆสีน�้ำตาลเขม้ ดิน ค่อยๆ ลุกข้ึนน่ัง เขามองไปรอบๆ เตียงของเขา และเคร่ืองเรือนอีกหลายช้ินก็ใช้วัสดุเดียวกับเพดาน ทุกๆ ช้ินล้วนประดิษฐข์ ึ้นดว้ ยวิธี งา่ ยๆ แตก่ ็ดูแข็งแรงและม่ันคง เขามองเห็นสีแดงของทอ้ งฟ้าผา่ นหน้าตา่ งบานเดียว ภายในหอ้ งนั้น สีของมันชา่ งดูจัดจ้านแตกตา่ งกับดอกไมส้ ีฟ้าสดใสท่ีต้ังอยู่ริมหน้าต่าง ลมเยน็ ๆ ท่ีพดั ผ่านเข้ามาท�ำให้บรรยากาศสบายๆ โดยรอบท�ำให้ดินเกือบลมื เหตกุ ารณ์ ที่เกิดขน้ึ ก่อนหน้านี้ หากไมม่ ีเสียงหน่ึงดังข้นึ “ตื่นแลว้ หรือคะ” ชายหนุ่มลุกพรวดและหันไปในทิศทางของตน้ ก�ำเนิดเสียงทันที มีใครอยูใ่ นห้องนอ้ี กี หรอื แล้วเขาก็ตอ้ งเบกิ ตากวา้ งกับส่งิ ท่เี หน็ เม่ือรา่ งเกือบจะโปร่งใส รา่ งหนง่ึ ปรากฏขน้ึ ใกล้กบั เตียงของเขา “ยนิ ดตี ้อนรบั ส่ดู าวเคราะห์หนง่ึ คะ่ ” ไม่นานรา่ งของเธอกค็ อ่ ยๆ ปรากฏชดั ขน้ึ แตก่ ย็ งั เห็นสิ่งของท่ีอยู่ขา้ งหลังตัวเธออยู่ดี เรื่องนา่ แปลกไม่ได้มีแค่น้ัน เพราะเธอก�ำลังพูด ภาษาถิ่นเกิดของเขาอยู่โดยไมอ่ าศัยเครื่องแปลภาษาที่มักนิยมใช้ในการสื่อสารระหวา่ ง คนตา่ งดาวกัน “พวกเราดใี จมากทไี่ ด้ตอ้ นรับ ชาวดาวของพอ่ คุณพอจะเดนิ ไหวหรือเปล่าคะ”

ระดบั อุดมศึกษาและประชาชนท่วั ไป “เร่ืองเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๐๕ ดินพยักหน้าโดยอัตโนมัติ แมว้ ่ายังฉงนกบั สิง่ ท่กี ำ� ลังประสบอยู่ “ถ้าอยา่ งนั้นเราไปกนั เลยนะคะ คณะพัฒนาดาว กำ� ลังรอคณุ อยู่ พวกทา่ นอยากพบ กบั คุณก่อนงานเลยี้ งต้อนรับอยา่ งเป็นทางการคนื นค้ี ะ่ ” ดินเดินตามรา่ งโปร่ง(เกือบ)ใสของหญิงสาวไปอย่างช้าๆ เมื่อออกจากท่ีพักของเขา กเ็ ปน็ หมอู่ าคารทส่ี ร้างดว้ ยวสั ดแุ ละวธิ ที ไี่ มแ่ ตกต่างกบั ทเี่ ขาเคยไดเ้ หน็ ร่างของหญงิ สาว ชาวดาวเคราะห์หน่ึง เดินน�ำหน้าเขาไปเร่ือยจนพบกับทอ้ งทุ่งท่ีเต็มไปด้วยพืชพรรณ สีฟ้าเขม้ หญงิ รา่ งใสหันมาบอกกบั เขาวา่ พชื พวกนีเ้ ปน็ อาหารหลกั ของเธอ เปรยี บไปก็ คลา้ ยกับข้าวในดาวถ่ินเกิดของเขา พ้นจากทอ้ งทุง่ ดินก็พบกับผืนน้�ำขนาดกวา้ งใหญ่ วสั ดรุ ปู รา่ งคล้ายแหจำ� นวนหน่งึ ก�ำลงั สะบัดทอดไปบนผนื น�ำ้ นั้น ผูน้ �ำทางของเขาสง่ ภาษาไปยังต�ำแหนง่ ของแหเหล่านั้น ท่าทางของเธอเหมือนก�ำลัง ทักทายใครบางคน ไมน่ านร่างของชาย หญิงหลายคนเริ่มปรากฏชัดข้ึนพร้อมกับเสียง โต้ตอบ สกั พกั ทกุ ๆ ใบหนา้ กเ็ รม่ิ หนั มาทางเขา จอ้ งมองเขาด้วยสายตาแหง่ ความเป็นมติ ร “สวสั ดี แล้วเจอกันทีง่ านเลยี้ งคืนนี้นะ” ดินยิ้มรับ เขาเร่ิมรูส้ ึกแปลกใจกับทา่ ทีของชาวดาวแหง่ น้ี เพราะทุกคนที่เขาพบมี ความสามารถส่ือสารภาษาถิ่นของเขาได้โดยไมต่ อ้ งพ่ึงเครื่องแปลภาษาเหมือนเพ่ือน ชาวดาวอน่ื ๆ ของเขา แตเ่ ขาจำ� เป็นตอ้ งเกบ็ ความสงสยั ไว้ เมอื่ ผ้นู �ำทางของเขากา้ วเดนิ หายไปอย่างรวดเรว็ ในดงไมเ้ บือ้ งหน้าจนเขาตอ้ งเร่งฝีเท้าเดนิ ตามให้ทนั เธอ ดินเดินผ่านหมูต่ น้ ไม้ใหญท่ ี่บางต้นเริ่มมีผลห้อยย้อยด่ังต้องการเชิญชวนใหค้ นมา เดด็ ไปลมิ้ รส เขาเรมิ่ เหน็ อาคารทส่ี ร้างอยา่ งง่าย เป็นพนื้ ทเี่ ปดิ โลง่ ๓ ด้าน มเี พยี งดา้ นหนง่ึ ทมี่ แี ผ่นกระดานขนาดใหญต่ ดิ เอาไว้ ผนู้ ำ� ทางของเขาหยดุ ลง ณ อาคารนี้ และเรมิ่ สง่ เสยี ง เข้าไปภายในเมอื่ เข้ามาใกล้ ดนิ ถงึ ได้เหน็ ชดั วา่ บนแผ่นกระดานขนาดใหญท่ ปี่ ดิ ด้านหนึ่ง ของอาคารมีการขีดเขียนมากมายคล้ายกับการเขียนกระดานในการประชุม ซึ่งเขาไม่

๒๐๖ “เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” เขา้ ใจส่งิ ทปี่ รากฏอยู่บนกระดานแผ่นนั้น ยกเวน้ เพียง ๑ ประโยคกับ ๒ ค�ำสนั้ ๆ “พอประมาณ มีเหตผุ ล มีภูมคิ ุ้มกัน” ความรู้ คุณธรรม “สวสั ดพี อ่ หนมุ่ ยนิ ดตี ้อนรบั ” ชายร่างใส สงู อายทุ ่าทางภมู ฐิ านปรากฏขน้ึ ตรงหนา้ เขา และอกี หลายร่างปรากฏอยเู่ บอื้ งหลงั ผทู้ กั ทายทา่ นแรก ดนิ ยกสองมอื ขนึ้ ประกบกนั วางไว้ บรเิ วณหนา้ อกแล้วโน้มหวั จนปลายนว้ิ หวั แม่โป้งทง้ั สองขา้ งแตะปลายจมกู ตามความค้นุ เคย ตง้ั แต่เดก็ ชายสงู วยั รา่ งใสยม้ิ รบั พร้อมกบั ยกสองมอื ขนึ้ ประกบวางไว้ตรงหนา้ อกเปน็ การ ตอบรบั ชายหนมุ่ ร้สู กึ ประหลาดใจไมน่ ้อยกบั ทา่ ทางของชายสงู วยั ผ้นู ี้ ทท่ี า่ นแสดงให้เขา เหน็ ว่าทา่ นร้จู ักประเพณีทอ้ งถ่นิ ของเขาเป็นอยา่ งดี “ขอโทษทีนะ ท่ีต้องให้นอนหลบั มาสกั พกั ใหญ่” ชายสูงวยั เอ่ยขน้ึ ภายหลังจากทด่ี นิ เขา้ มานงั่ ในศาลารว่ มกับกลมุ่ คนร่างใสทน่ี ่ังลงพรอ้ มเขา “พวกเราจ�ำเปน็ ตอ้ งตรวจสอบร่างคุณเพ่ือใหม้ ั่นใจว่าไม่มีการปนเปือ้ นของสารเคมี หรอื เชอื้ โรคจากซากโสโครกพวกนนั้ ” ชายร่างใสอีกคนกล่าวถงึ สาเหตุ “ไม่ต้องเปน็ ห่วงยานของคุณหรอกนะ คณะช่างกำ� ลงั ซอ่ มแซมอยู่ พรุง่ นก้ี ็คงจะเสร็จ เรยี บร้อย” ชายร่างใสทา่ ทางคล่องแคล่วที่นงั่ อยอู่ ีกฝากหนงึ่ ของโต๊ะสง่ เสยี งถึงเขา ดนิ ยิม้ ตอบรบั พร้อมกล่าวขอบคุณ “เย็นนี้พ่อหนุ่มก็ใหพ้ วกเราได้เล้ยี งขอบคณุ ก่อนนะ ระหว่างรอก็เดินชมรอบบา้ นของ พวกเราไปก่อน ดใี จเหลือเกินทไี่ ดพ้ บชาวดาวของพอ่ ” ชายผ้สู งู อายุ เอย่ ข้ึนหลังจากที่ดิน ร่วมสนทนาเรื่องราวเกี่ยวกับบา้ นเกิดของเขากับคนกลุม่ น้ีอยู่ระยะเวลาหนึ่ง แม้เน้ือหา ของการสนทนาครั้งน้จี ะเต็มไปด้วยสาระทเี่ กย่ี วกับกิจกรรมของชาวดาวของพอ่ แตไ่ มไ่ ด้ สร้างความลำ� บากใจใหเ้ ขาแมแ้ ต่น้อย คำ� ถามทม่ี าจากทกุ ทศิ ทางกลบั ทำ� ใหเ้ ขาร้สู กึ อบอนุ่ และสะดวกใจในการคยุ กับมิตรตา่ งดาวเปน็ คร้ังแรกในหลายรอบปี เพราะเขาไมจ่ ำ� เปน็

ระดบั อุดมศึกษาและประชาชนท่วั ไป “เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ๒๐๗ ต้องพงึ่ เครอื่ งแปลภาษาเลยแม้แต่น้อย บรรยากาศของการพดู คยุ จงึ เหมอื นการพบปะของ ญาตมิ ติ รที่ห่างหายไปนาน เมื่อการสนทนาต้องสนิ้ สดุ ดนิ จึงรสู้ กึ เสยี ดายแทนที่จะดีใจ ความสงสัยท่ีสะสมมาตั้งแต่แรกท�ำให้เขาตอ้ งเริ่มตั้งค�ำถามกับหญิงรา่ งใสหลังเธอ นำ� ทางเขาเดนิ ทอ่ งเทีย่ วบา้ นของเธอมาสักระยะ “ขอโทษครับ ผมอยากรู้ ทำ� ไมชาวดาวเคราะหห์ นง่ึ ถึงรูเ้ ร่อื งของดาวเกิดผม และพูด ภาษาของผมได้” หญิงร่างใสหันมายิ้มกับชายหนุ่มก่อนท่ีจะชวนเขาน่ังลงใต้รม่ ไม้สีเหลืองทองขนาด มหึมา “ค�ำตอบทง้ั หมดก็มแี ค่ ชาวดาวของพ่อ คอื ผู้ใหช้ วี ิตใหม่กับพวกเรา” เธอกลา่ วตอบ พรอ้ มรอยยิ้ม “คุณคงทราบว่าดาวเคราะหห์ นงึ่ เคยอาจหาญตอ้ งการก้าวส่กู ารพัฒนาเตม็ รูปแบบ แลว้ พวกเราก็ทำ� ได้จริงๆ ด้วยการสนบั สนุนของสมาคมวิวฒั นพ์ ัฒนา” ดนิ ต้องตกตะลงึ อกี ครงั้ กบั รา่ งใสๆ ของหญงิ สาวทค่ี อ่ ยๆ ปรากฏภาพของสงิ่ ก่อสร้าง ท่ีโอ่อ่าสวยงามตามรูปแบบท่ีสมาคมวิวัฒน์พัฒนาก�ำหนดใหม้ ีในอาณานิคมท่ีเป็นดาว แห่งความเจรญิ “ตอนนนั้ พวกเราต่างหลงระเรงิ ไปกบั การเป็นดวงดาวแหง่ ความทนั สมยั สะดวกสบาย และปลอดภัยทส่ี ดุ ในจกั รวาล แตพ่ อเวลาเน่ินนานไป พวกเราจงึ ได้รวู้ ่าสิง่ ทีพ่ วกเราใฝ่ฝัน น้นั ไมม่ ที างเปน็ จริง” ร่างของเธอเร่มิ เปลยี่ นจากภาพแห่งความสวยงามเปน็ ภาพของความน่ากลวั ตึกราม เส่ือมโทรม ผู้คนย้ือแย่ง เกิดการประทว้ ง การฉกชิงวิ่งราว การฆาตกรรมอยา่ งไร้ ความปราณี คนนอนตายเกลอ่ื นดว้ ยอาการของโรคระบาด

๒๐๘ “เร่อื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” “หลงั จากทท่ี รพั ยากรของเราเหลอื นอ้ ย มลพษิ หนาแนน่ ไปทวั่ บรเิ วณจนควบคมุ ไม่ได้ โรคประหลาดก็เริ่มเกิดข้นึ ผู้คนเริ่มล้มตาย ทุกคนเรมิ่ เหน็ แกต่ วั เพราะต้องการอย่รู อด ในเวลาน้ัน พวกเราถงึ เพ่งิ ตระหนักไดว้ ่าสวรรคข์ องเราไม่มีอีกแลว้ แตม่ นั กด็ เู หมอื นจะ สายไป” เสียงของเธอส่ันเครอื บ่งบอกถึงความหดหู่ และส้ินหวงั “ไม่นานความจริงท่ีโหดรา้ ยก็ตอกย�้ำพวกเราเพ่ิมข้ึน เมื่อผู้ท่ีท�ำตัวเป็นมิตรและเคย ให้ค�ำม่ันสัญญาวา่ จะสรา้ งความสุขใหเ้ ราจากไปโดยท้ิงใหพ้ วกเราอยูก่ ับซากที่ไม่มี ความหมาย ช่วงเวลาน้ันพวกเรามแี ต่ความท้อแท้ หมดหวงั ไรท้ ่ีพงึ่ จนกระท่ังวันหนง่ึ ” ร่างของเธอปรากฏภาพของผู้คนมากมายท่ีอยูบ่ นลานกว้าง สีเหลืองจากเสื้อของ ฝงู ชน ณ ทีน่ ั้นท�ำใหล้ านกว้างเหมือนถูกปูด้วยพรมขนาดมหึมา ในมือของพวกเขากำ� ลงั โบกสะบัดธงผืนเล็กๆ คู่หน่ึง ผืนหนึ่งเปน็ สีเหลืองและมีสัญลักษณป์ รากฏตรงกลางผืน สว่ นอกี ผนื นน้ั เปน็ แถบสลบั ระหวา่ งสแี ดง สขี าว และสนี ำ�้ เงนิ ช่วงขณะต่อมาผคู้ นเหล่านนั้ กล็ กุ ฮอื ขึ้น และตะโกนถ้อยคำ� คำ� หนึ่งพร้อมกัน บางคนในทีน่ น้ั กำ� ลงั พยายามชะเง้อ เพอื่ หวงั จะได้เหน็ บางสงิ่ บางอยา่ งทอ่ี ย่เู บอื้ งหนา้ บ้างกก็ ำ� ลงั ประนมมอื ยกขนึ้ เหนอื ศรี ษะ หลายคนเริ่มมนี ้�ำตาอาบขา้ งแกม้ พรอ้ มกบั รอยยิม้ บนใบหนา้ ซงึ่ เปน็ เคร่อื งยืนยนั ว่านน้ั ไม่ใช่น�้ำตาจากความโศกเศรา้ สายตากว่าล้านคู่ของคนเหลา่ นนั้ เพ่งมองไปทต่ี ึกหลังหนง่ึ ทตี่ ้ังตระหงา่ นอยเู่ บอ้ื งหน้า รา่ งของหญิงสาวค่อยๆ เปล่ียนไปเปน็ ภาพของระเบียงแหง่ หน่ึงท่ีย่ืนออกมาจากตึก ท่ีกอ่ สร้างอยา่ งประณีตงดงาม ไม่นานรา่ งของชายผูห้ นึ่งปรากฏข้ึน ดินจับเหรียญที่ หอ้ ยคอเขา้ เป็นประจำ� อยา่ งลมื ตัว ภาพยงั คงแสดงใหเ้ ห็นวา่ ชายผู้นนั้ โบกมอื ใหก้ บั ฝงู ชน ท่ียนื รอคอยด้วยสายตาอันอ่อนโยน และรอยยิม้ อนั อบอุน่ แม้ระยะทางระหวา่ งชายผู้นัน้ กับฝูงชนจะไกลกันจนแทบมองไมเ่ ห็นหนา้ กลุ่มชนเบ้ืองลา่ งก็ยังคงพยายามตะโกนดว้ ย ถอ้ ยค�ำๆ เดิมอย่างต่อเน่ือง เหมือนกับพวกเขาต้องการใหช้ ายผู้อยู่ไกลจนลิบตาคนน้ัน ได้ยินในส่ิงท่พี วกเขาอยากจะบอก ดินรูส้ ึกตกตะลึงกบั ภาพทเ่ี หน็ เพราะอะไรภาพทีเ่ ขา

ระดบั อุดมศึกษาและประชาชนท่วั ไป “เร่อื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๐๙ คุ้นเคยตงั้ แตเ่ ดก็ กลบั มาปรากฏบนร่างของมิตรตา่ งดาวทอ่ี ยู่ไกลถงึ หลายล้านปีแสงคนน้ี “ทรงพระเจรญิ ” หญิงร่างใสเอ่ยด้วยเสยี งทไี่ มแ่ ตกต่างกบั คนในภาพท่ียงั ปรากฏอยู่ ในร่างของเธอ พรอ้ มกับสองมือทยี่ งั คงประกบกันและวางไว้เหนือศีรษะ เธอคอ่ ยๆ ลด มือลงมาวางขา้ งล�ำตัว “นั่นเป็นสัญญาณภาพและเสียงแรกท่ีพวกเราไดร้ ับจากซากเทคโนโลยีท่ีทางสมาคม เหลือทิ้งไว้ กอ่ นที่จะเปน็ เร่ืองราวของเคล็ดลับการสร้างดาวของพอ่ ดาวแหง่ ความสุข พวกเราตา่ งสงสัยว่าภาพเหล่านี้หมายถึงอะไร แตส่ ายตา และรอยย้ิมของท่านผูน้ ั้น ชา่ งอบอุ่น จริงใจ และภาพการท�ำงานของท่านท่ีอยู่ท่ามกลางคนของทา่ นในสถานที่ ตา่ งๆ นนั้ เชญิ ชวนใหพ้ วกเรากล้าทจี่ ะลองเสย่ี งทจี่ ะทำ� ตามอกี สกั ครง้ั ตอ้ งขอบคณุ ชาวดาว ของคุณ ทช่ี ่วยทำ� ให้พวกเราเขา้ ใจด้วยภาพงา่ ยๆ แม้จะไม่เข้าใจภาษาของพวกคุณเลย สกั คำ� แคก่ ารปฏิบตั ิตามเพียงไม่นานพวกเราก็รู้ว่าพวกเราคิดไม่ผิด” เวลาน้ี ร่างของเธอปรากฏรปู สเี่ หลยี่ มทแ่ี บ่งพน้ื ทภ่ี ายในออกเปน็ สส่ี วน โดยแตล่ ะส่วน มภี าพของทอ้ งทุง่ ผนื นำ้� สวนผลไม้ และบา้ นอาศยั “ต้ังแตว่ ันน้ันพวกเราจึงพยายามเรียนรูภ้ าษาของพวกคุณผา่ นระบบจักวาลวิวัฒน์ เพื่อจะเข้าใจถงึ สง่ิ ที่พวกคณุ ได้ส่งผ่านมามากขึ้น ทำ� ให้เราไดร้ ้วู า่ สิง่ ทีช่ าวดาวของพ่อให้ พวกเราน้นั ไม่ใช่เพยี งการสรา้ งอาชีพใหอ้ ยู่รอด พวกคณุ ยังสอนใหพ้ วกเรารจู้ ักการใช้ ชีวิตอยา่ งพอเพยี ง ประหยดั เรียบง่าย ได้ประโยชน์สงู สุด การทำ� งานด้วยความเพียร อยา่ งมีความสุข โดยตอ้ งศึกษาขอ้ มูลอย่างเป็นระบบ ท�ำตามล�ำดับข้ัน และแกป้ ัญหา จากจุดเลก็ และท่สี �ำคัญพวกเราต้องรรู้ กั สามัคคี ซือ่ สัตย์ และจริงใจต่อกนั รว่ มไมร้ ว่ มมือ กันเพ่ือท�ำประโยชน์ให้ส่วนร่วมที่ทา้ ยท่ีสุดก็ท�ำใหพ้ วกเราได้ส่ิงท่ีดีร่วมกัน ค�ำสอนอัน มากมายท�ำใหพ้ วกเรา ชาวดาวเคราะหห์ นึง่ ได้สร้างชีวติ ใหมบ่ นดาวบ้านเกิดของตวั เอง อีกคร้งั ขอบคุณจริงๆ นะคะ”

๒๑๐ “เรื่องเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” งานเลี้ยงของชาวดาวเคราะห์หน่ึง จัดขึ้นอย่างเรียบงา่ ย แม้อาหารหลายอย่าง ดิน ไมเ่ คยพบเจอมากอ่ น แต่รสชาติของความสด สะอาด และอร่อย ก็ทำ� ให้เขาลืมสนใจ ความแปลกประหลาดของอาหารเหล่านน้ั จดหมดสน้ิ ประกอบกบั การละเลน่ ในงานรน่ื เรงิ ทเ่ี น้นดนตรพี นื้ เมอื งจงั หวะคกึ คกั ยงั ทำ� ใหเ้ ขารว่ มรอ้ งรำ� กบั กล่มุ คนร่างใสอยา่ งสนกุ สนาน แตใ่ นบางครงั้ วงดนตรพี น้ื เมืองกย็ ังบรรเลงบทเพลงทด่ี ินคนุ้ เคยตง้ั แตว่ ยั เดก็ “แดดรอนรอน เม่ือทินกรจะลับเหล่ียมเมฆา ทอแสงเรืองอรา่ มช่างงามตา ในนภา สลบั จบั อมั พร” “เพลงของทา่ น” สาวผู้นำ� ทางหนั มาทางดิน แลว้ ย้ิมอยา่ งมีความสุขกอ่ นทจี่ ะบอกกบั เขาดว้ ยน�้ำเสียงทเี่ ปี่ยมไปดว้ ยความชนื่ ชม งานเลยี้ งจบลงด้วยเพลงปดิ ทา้ ยทท่ี กุ คนพร้อมใจกนั ยนื ตรงเบอื้ งหนา้ ภาพของชายหญงิ ค่หู นึง่ ท่ตี งั้ เดน่ สง่าบนเวทีท่ีเป็นศนู ยก์ ลางของงานร่นื เรงิ ชาวดาวเคราะหห์ น่งึ และดนิ เปลง่ เสยี งรอ้ งบทเพลงนดี้ ว้ ยภาษาชาวดาวของพ่อ บทเพลงทแี่ สดงถงึ ความรกั ความเทดิ ทนู และส�ำนกึ ในบุญคุณ ดินรสู้ กึ ถึงพลังที่เขาค้นหามานานแสน เขาจับเหรียญที่ห้อยคอเขา ดว้ ยความรสู้ ึกทภ่ี าคภมู ิใจมากกวา่ คร้ังใดทเี่ ขาเคยรู้สกึ ดินเดนิ ทางจากมาดว้ ยความร้สู กึ ชมุ่ ช่ืนหวั ใจอย่างประหลาด ยานของเขาไดร้ ับการ ซ่อมแซมอยา่ งดี พรอ้ มกับเช้ือเพลิงที่ผลิตโดยชาวดาวเคราะหห์ นึ่งที่บรรจุจนเต็มถัง เชอ้ื เพลงิ ทเี่ ขาใชด้ ้วยความภาคภมู ใิ จมากกวา่ ครงั้ ไหนทเ่ี ขาเคยใช้ นำ�้ มนั พอเพยี งทส่ี รา้ ง ข้นึ ด้วยฝมี อื ของมิตรตา่ งดาว และแนวคดิ ของบรรพบรุ ุษของเขา ดนิ หวนนกึ ถึงชว่ งเวลา สุดท้ายก่อนจากมา เวลาแห่งความทรงจ�ำที่เขาได้สัมผัสถึงความสุขใจโดยไมต่ ้องอาศัย เทคโนโลยขี ้ันสูงใดๆ “ขอบคุณนะครับสำ� หรับเช้อื เพลิงและการตอ้ นรับทอ่ี บอนุ่ ” “ไม่เปน็ ไรค่ะ ว่าไปแล้ว เชื้อเพลิงนี้ก็ได้มาจากวิธีของพวกคุณที่สอนให้เราได้รูว้ ่า ผลผลิตทางการเกษตรก็สามารถแปรเปน็ เช้ือเพลงิ ได้ พวกเราจึงมีโอกาสสร้างพลังงาน

ระดับอุดมศกึ ษาและประชาชนทวั่ ไป “เรอ่ื งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๑๑ ดว้ ยตัวเองโดยไมต่ ้องพง่ึ พาใครอกี และยงั ทำ� ใหเ้ รามรี ายไดพ้ อจะเลย้ี งตัวเองใหอ้ ย่รู อด ในยุคจักรวาลภิวฒั นน์ ด้ี ้วย” เสียงอึกทึกที่ใกลเ้ ขา้ มา พร้อมกับการปรากฏตัวของชาวดาวกลุ่มหน่ึงท่ีแตล่ ะคน หอบของมาอยา่ งพะรุงพะรัง สาวรา่ งใสและคณะที่ก�ำลังส�ำรวจความเรียบรอ้ ยของยาน หันไปหาเสียงน้ันอยา่ งค่อนข้างตกใจ หญิงสาวสนทนากับคนกลุม่ นั้นดว้ ยภาษาทอ้ งถิ่น ของเธอและหนั มามองดนิ เปน็ ระยะ คร่ใู หญ่ หญงิ สาวจงึ หนั มาหาชายหน่มุ แดนไกลดว้ ย ท่าทแี สดงความล�ำบากใจ “คุณดนิ คะ คอื พวกท่านเหล่านอี้ ยากจะฝากของเล็กๆ น้อยๆ ไปให้ชาวดาวของพ่อ เพอื่ แทนคำ� ขอบคณุ นะคะ ฉนั พยายามอธบิ ายแล้ว วา่ มนั จะเปน็ ภาระกบั คณุ แตพ่ วกทา่ น ก็ยงั ยืนยนั คำ� เดิม คณุ ดินจะวา่ อย่างไรคะ” นนั่ เป็นทมี่ าของนำ�้ หนกั ยานทเี่ พมิ่ ขนึ้ เกอื บเทา่ ตวั เวลานเี้ ขาเขา้ ใจคำ� พดู ของชายชรา แหง่ ดาวเกดิ ของเขาแล้ว พรอ้ มทง้ั คน้ พบหนทางชวี ติ ในวนั ขา้ งหน้าของเขา ดนิ สง่ ข้อความ หน่ึงไปยังสมาคมเพ่ือยุติชีวิตท่ีเต็มไปดว้ ยความกังขา และถือเปน็ โอกาสในการเริ่มตน้ ชวี ิตใหม่ ชวี ิตที่ด�ำเนนิ ดว้ ยพลังของเหรยี ญมรดก ผ่านไปหลายวนั ดวงดาวสีฟา้ สดใสทีแ่ ซมด้วยสขี าวก็ปรากฏขึ้นตรงหน้าจอของยาน ดินมุง่ ตรงไปยังต�ำแหนง่ ของพื้นท่ีท่ีมีรูปร่างคล้ายอาวุธโบราณที่อยูบ่ นดาวแห่งนั้น ยานของเขาก�ำลังใกล้เขา้ ไปเร่ือยๆ.. ใกล้จนเพียงพอท่ีจะเห็นสีของผืนธงท่ีมีแถบสลับ ของสีแดง สีขาว และสนี ้ำ� เงนิ ธงทีต่ งั้ ตระหง่านอยู่ ณ ท่แี หง่ นนั้ อยา่ งสง่างามมาหลาย ศตวรรษ





๒๑๔ “เรือ่ งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” “สองเท้า ที่ก้าวเดนิ ” ซเู ฟยี น มณหี ยิ า จ.ยะลา “ต้องอยู่ท่ีท่ีสบายกว่า ที่ที่ดีกว่า ท่ีท่ีเจริญกว่าและมีความก้าวหน้ามากกว่าน้ี” ความคดิ นวี้ นเวียนอย่ใู นหัวของผมตลอดการใช้ชีวิตทีผ่ ่านมา เน่อื งจากชีวิตของผมไม่ได้ สุขสบายเท่าที่ควรจะมี ความสุขสบายที่ผมวาดฝันนั้น คือการได้เงินเดือนที่ม่ันคง บ้านหลังใหญ่โต มีผูค้ นนับถือยกย่องและเปน็ ที่รูจ้ ักของคนในสังคม เพราะผมวาด ความฝนั เชน่ นี้จงึ ท�ำให้ผมต้องดิน้ รนที่อยากจะศึกษาเลา่ เรยี นให้สูง โดยไม่ค�ำนึงถึงฐานะ ทางบา้ นเลย จนคนทางบ้านตอ้ งลำ� บาก กูห้ น้ยี ืมสนิ ของคนในหมูบ่ า้ นเพื่อทจ่ี ะสง่ ผมเขา้ เรยี นระดบั มหาวทิ ยาลยั ดว้ ยความมงุ่ มน่ั และตง้ั ใจของผมจงึ ทำ� ใหผ้ มประสบความสำ� เรจ็ และได้ในสง่ิ ทผ่ี มไดว้ าดฝนั มาตง้ั แตเ่ ดก็ ๆ แต่ในสงิ่ ทไ่ี ด้นน้ั กลบั ทำ� ให้ผมร้สู กึ วา่ มนั ยงั ไม่ใช่ และไมม่ ีคุณคา่ ทางจติ ใจเอาซะเลย ผมรับราชการครู ณ โรงเรียนแหง่ หนึ่งในตัวเมืองภูเก็ตมาเป็นเวลา หลังจากท่ีได้ ศกึ ษาเลา่ เรยี นจนจบปรญิ ญาตรนี บั ร่วมเวลาสบิ ปี ผมมชี วี ติ ทด่ี ขี น้ึ มเี งนิ ใชใ้ นแต่ละเดอื น อยา่ งไม่ขัดสน มีเพอ่ื นพอ้ งมากมายไว้พบปะสรา้ งสรรค์ ผู้คนต่างสรรเสริญว่าเป็นคน มีบุญจึงมีชีวิตที่ดีถึงเพียงน้ี แตใ่ นดา้ นกลับกันผมกลับกลายเป็นคนที่เห็นแกต่ ัวเพราะ ผมไมเ่ คยติดตอ่ กับคนทางบ้านเลย รูท้ ้ังรูว้ า่ ท่ีตัวเองมาได้ถึงขนาดนี้ก็เป็นเพราะคนใน ครอบครวั และชมุ ชนทช่ี ่วยเหลอื และผลกั ดนั เราถงึ แมจ้ ะเป็นช่วงเวลาสน้ั ๆ กต็ าม ทกุ อยา่ งนี้ เกิดข้ึนเพราะความเห็นแกต่ ัวของผมที่อยากจะสุขสบายจนลืมถิ่นบา้ นเกิดเมืองนอน จนยอมท้ิงแม้กระทั่งครอบครัวซึ่งเป็นคนท่ีเล้ียงเรามาจนเติบใหญ่ มันชา่ งนา่ สมเพชซะ เหลอื เกิน…

ระดบั อดุ มศกึ ษาและประชาชนทวั่ ไป “เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๑๕ แต่ทุกอยา่ งก็ไดเ้ ปลี่ยนความคิดของผมไปเพราะภาพในหลวงรัชกาลท่ี ๙ ที่ก�ำลัง ทรงงานในที่ถ่นิ ทรุ กันดารไดฉ้ ายผา่ นหน้าจอโทรทศั นซ์ ่งึ ณ เวลานนั้ ผมกำ� ลังดูอยู่พอดี พรอ้ มกบั ปากทกี่ ำ� ลงั เคย้ี วขา้ วอยู่ ผมเหน็ พระองค์ท่านตง้ั ใจทรงงาน ทรงวางแผนทจ่ี ะสร้าง เขื่อนน�้ำในพื้นท่ีชนบทที่หา่ งไกลความเจริญและเป็นพื้นที่ท่ีขาดสิ่งอ�ำนวยความสะดวก เหงอื่ ทไ่ี หลรนิ อาบพระปรางของพระองค์และหล่นบนพน้ื ดนิ ทรงแสดงถงึ ความเหนอื่ ยยาก ลำ� บาก ทพี่ ระองคท์ รงอดทนและต่อสู้ เหตกุ ารณ์นั้นทำ� ใหผ้ มอดทจี่ ะตงั้ คำ� ถามเก่ยี วกบั พระองคไ์ ม่ได้ “ทำ� ไมพระองคจ์ งึ ต้องไปพฒั นาทน่ี นั่ ดว้ ย ท่านเปน็ คนในพนื้ ที่เหรอ หรือ เพราะว่าท่านมีเพื่อนอยูท่ ่ีนั่น ท�ำไมทา่ นจึงตอ้ งไปหาความยากล�ำบากดว้ ยในเมื่อทา่ น ทรงสขุ สบายอย่แู ลว้ ทำ� ไม ทำ� ไมกนั ” ในขณะทส่ี มองกำ� ลงั ประมวลผลหาคำ� ตอบอย่นู นั้ น�ำ้ ตาทงั้ ๒ ขา้ งของผมไดเ้ อ่อรินไหลออกมา ทกุ อยา่ งได้หยุดน่ิง มือแทบขยบั ไม่ได้เมอ่ื ไดย้ ินผู้ประกาศข่าวประกาศวา่ พระองค์ทรงงานท่ีอ�ำเภอยะหา จงั หวดั ยะลา “นั่นมนั เปน็ บา้ นเกดิ ของเราน่ี บา้ นทเ่ี ราเกดิ บา้ นทเ่ี ราเตบิ โตและเปน็ บา้ นทเ่ี ราพลดั พรากมาเป็นเวลา เกือบสิบปี” ค�ำถามนานาเหล่าน้ีเกิดขึ้นในหัวของผม ผมอดท่ีจะดา่ ตัวเองไมไ่ ดท้ ่ีวันนี้ เหน็ ภาพของพระองคซ์ ่งึ ไม่ใช่คนในพื้นท่ี เป็นคนที่เพียบพร้อม เป็นคนที่ผู้คนตา่ งเคารพ แตก่ ลับไปพัฒนาและเห็นปัญหาของคนในชุมชนซึ่งต่างกับผมที่เปน็ คนที่อยูใ่ นชุมชนแต่ ไมเ่ คยเห็นปญั หาและไมเ่ คยคิดท่ีจะไปพัฒนาบ้านเกิดของตนเอง มนั เปน็ เพราะอะไรกนั นะหรอื คงเป็นเพราะความเหน็ แก่ตวั ของผมอกี นนั่ แหละ ผมหยดุ ทจ่ี ะกนิ ขา้ วคำ� ตอ่ ไปก่อนทผ่ี มจะมองไปรอบๆ บา้ นพกั ทผ่ี มอาศยั อย่พู ร้อมกบั หายใจลกึ ๆ ก่อนท่ีผมจะเอามือท้ังสองขา้ งปาดน�้ำตาแลว้ ลุกข้ึนไปหยิบกระดาษท่ีอยู่ในห้องพรอ้ มกับ ปากกาแท่งเกา่ ๆ จากน้นั ลงมอื เขียนค�ำรอ้ งถึงเรื่องการทีจ่ ะย้ายกลบั ไปสอนที่บา้ นทันที ภาพของพระองคท์ ที่ รงงานหนักในวนั นั้นท�ำให้ผมได้คิดและวางแผนชวี ติ ใหม่ ชวี ิตท่ี อยากจะท�ำอะไรให้กับคนอื่น ไมค่ ิดถึงแต่เพียงตนเอง อยากจะใชค้ วามรูค้ วามสามารถ ของตนทม่ี ใี ห้เกดิ ประโยชนส์ งู สดุ ถงึ แมใ้ นใจลกึ ๆ ยงั หวน่ั ๆ อย่กู ต็ ามแต่ ผมมองไปยงั ภาพ ตอนรบั ปรญิ ญาบตั รกอ่ นจะพดู กบั ตนเองวา่ “นแี่ หละคอื ทางทเ่ี ราตอ้ งเดนิ ” ผมรบี เดนิ ทาง กลับบ้านด้วยความมุง่ ม่ันและต้ังใจท่ีจะไปพัฒนาบ้านเกิดและพรอ้ มท่ีจะลบรอยต�ำหนิ ทีเ่ คยอย่ใู นจิตใจ ถึงแม้มันจะช้าไปหน่อยแตก่ ย็ งั ไมส่ ายจนเกินไปท่จี ะกลับไปแก้ไขได้

๒๑๖ “เรื่องเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ผมเดินทางกลับบ้านหลงั จากที่หนงั สอื จากกรมอนมุ ัติ ระยะทางที่ได้เดนิ ทางช่างยาว นานเหลือเกินตลอดการเดินทางสองขา้ งฝ่ังถนนน้ันท�ำให้ผมนึกถึงวันวานที่ได้ผา่ นมา ภาพในความทรงจำ� ในวยั เดก็ กโ็ ผล่ขนึ้ มาในหวั ผมนกึ ถงึ พอ่ เเม่ โรงเรยี นเกา่ เพอื่ น และ ธรรมชาติ ทกุ อย่างทชี่ วี ติ ผมไดก้ า้ วผา่ นมา เวลามนั ช่างรวดเรว็ จากชว่ั โมงเปน็ วนั จากวนั เป็นเดอื น จากเดอื นเปน็ ปี และแลว้ การเดนิ ทางกลบั บ้านครง้ั นกี้ ไ็ ดส้ นิ้ สดุ ลงเมอื่ รถโดยสาร ได้จอดลงหน้าปากซอยทางเขา้ หมบู่ า้ น ทุกอยา่ งได้นงิ่ ลงในขณะนัน้ ผมวางของทุกอย่าง แลว้ ทำ� ตามใจทจ่ี ะทำ� มานาน คอื การสดู อากาศใหเ้ ตม็ ปอดแลว้ ปลอ่ ยช้าๆ จากนน้ั ลมื ตา มองไปยังรอบๆ สัมผสั บรรยากาศสองข้างทางทแี่ สนจะสบายใจ มองไกลๆ เห็นกล่มุ เด็กน้อยวิ่งเลน่ วา่ วอยู่กลางทอ้ งทุ่งท่ีเหลืองอร่ามงามตา เสียงเด็กนอ้ ยฮือฮาหัวเราะ ช่างเสนาะหนู ัก ตน้ ไม้พลิว้ ไปมาตามกระแสลมเปรยี บดั่งผู้คนกำ� ลังเต้นรำ� ประหนึง่ ได้ ย้อนกลับสชู่ ่วงวัยเด็กอีกคร้งั “ที่นีย่ ังเหมอื นเดมิ ใช่ไหมละเจ้าหนู” “ใช่ครับ” เสยี งแก่ๆ ขัดจังหวะท�ำให้ผมสะดงุ้ ตกใจ พลนั รบี ตอบว่าใช่ กอ่ นจะมองหน้าแล้วตกใจ นน่ั ลุงเราน่ี หว่า “สวสั ดคี รบั ลงุ สบายดไี หม” ถามไปยมิ้ ไปแลว้ วงิ่ ไปกอด “ฮา่ ๆๆ สบายดลี กู เอย้ ไปไง มาไง กลบั บา้ นไมย่ อมบอกกลา่ วซกั คำ� ดนี ะทลี่ งุ ผ่านทางน้ี เฮ้อ ไปๆ กลบั บ้านกนั หากคน ท่ีบ้านรูค้ งตกใจแยเ่ ลย” ลุงมารับผมที่หนา้ ปากทางหมูบ่ า้ นอยา่ งบังเอิญครั้นเมื่อผมมา ถงึ บ้านหลงั จากทกี่ ระทรวงอนมุ ตั ใิ นเรือ่ งทไ่ี ดย้ ่นื ไปและเดินทางมาอย่างยาวนาน สายตา หลายคู่ท่ีมองผมกับลุงด้วยความปะหลาดใจเหมือนไม่เคยเจอหนา้ กันมาก่อนตลอดเสน้ ทางท่ขี บั รถขณะกลับบ้าน เมอ่ื มาถึงบ้านไม่ทนั ไรเปน็ อย่างที่คดิ ไม่ผดิ คนในครอบครวั ตา่ งตกใจ วงิ่ มากอดผม ถามนนู้ ถามนสี่ ารพดั คำ� ถามจนผมตอบไม่ทนั ทกุ อยา่ งเกิดขึ้น เพราะผมไมเ่ คยตดิ ตอ่ ไม่เคยส่งข่าวคราว ไมเ่ คยทจี่ ะใสใ่ จ แลว้ อยา่ งนจี้ ะไม่ให้คนถาม และเป็นหว่ งได้อย่างไรหละ ไม่เพยี งเท่านตี้ ลอดทงั้ วนั หลงั จากทผ่ี มถงึ บา้ นไม่นานก็มีผคู้ น มากมายต่างมาเยยี่ มเยยี น ทงั้ ญาติ ทง้ั ชาวบา้ นมาถามไถส่ ารทกุ ข์สขุ ดบิ ตามวถิ คี นชนบท วิถชี วี ิตมันช่างแตกต่างเหลอื เกิน ทำ� งานอยู่ในเมอื งคนขา้ งบา้ นแทบจะไม่ได้คยุ กนั ผมมี ความสขุ มาก มันท�ำให้ผมมัน่ ใจย่ิงขึน้ ว่าคิดถูกแล้วท่ีตดั สนิ ใจกลับมาครงั้ น้ี ตัวผมผม เหมือนด่ังเทียนที่คอยเปล่งแสงสว่างใหก้ ับผู้คนท่ีก�ำลังเดินทางอยูใ่ นความมืดและใน เวลาเดียวกันมันก็ท�ำใหผ้ มเสียใจและอดท่ีจะสงสัยกับตัวเองวา่ ตังเองลืมบรรยากาศและ คิดทจี่ ะทอดท้ิงครอบครวั พี่น้องของผมเองได้อยา่ งไรกัน เอก้ อี เอก้ เอก้ เสยี งไก่ขัน เสยี งอาซาน ในยามเช้าเป็นนาฬิกาปลุกช้นั ดีท่คี อยปลกุ ใหต้ ่ืนจากเตียงเก่าๆ พร้อมกับสูดอากาศที่สดชื่นในยามเชา้ เหมือนมีคนมายัดน้�ำแข็ง ในโพรงจมูก เมื่อมองผ่านหมอกหนาๆ บนถนนมีรถเกา่ ๆ บิดคันเรง่ อยา่ งเร่งรีบขับ

ระดบั อดุ มศกึ ษาและประชาชนท่ัวไป “เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๑๗ มุ่งหน้าไปยังสวนยางของตนท่ีเปน็ เสมือนมีบอ่ เงินบอ่ ทองสร้างรายไดแ้ ละคอยดูแล เลยี้ งชพี คนในครอบครวั เมอื่ สงั เกตสองข้างทางจะมรี ้านขายขา้ วยำ� กบั นำ�้ ชารอ้ นๆ เปน็ สถานทร่ี วมพลของคนวัยชราในยามเช้าเพอื่ มาอัพเดตขา่ วสาร ใครมีเร่ืองเล่า เรื่องสนุก กจ็ ะมาแชรก์ นั เล่าไปจิบน้�ำชาไปหวั เราะไปช่างเปน็ สีสนั ในยามเช้าทสี่ ดใสเหลอื เกิน พระอาทิตย์สอ่ งแสงเจิดจรัสในยามเช้าเป็นสัญญาณเตือนวา่ ตอ้ งไปโรงเรียนแลว้ ผมมเี วลาจดั ระเบยี บตวั เองมากขน้ึ ชวี ติ ไมเ่ ร่งรบี อย่างเมอ่ื ก่อนตอนทใ่ี ชช้ วี ติ ในเมอื งกรงุ เน่ืองจากโรงเรียนอยู่ไมไ่ กลมากนักจากบา้ นของผม ท�ำใหผ้ มเดินไปโรงเรียนไดอ้ ยา่ ง สบายๆ บางวันก็อาจจะซอ้ นท้ายรถชาวบ้านที่ผา่ นโรงเรียน มันท�ำใหผ้ มช่วยประหยัด ค่าใชจ้ ่ายในการเดินทางมากเลยทเี ดยี ว การใช้ชวี ิตอยทู่ บี่ ้านมันชา่ งอุน่ ใจ ชา่ งมีความสุขนกั ทุกอยา่ งทไี่ ดพ้ บเจอในชว่ งเวลา ทอี่ ย่ทู บ่ี า้ นครง้ั นมี้ นั สามารถทำ� ลายกำ� แพงสงู ๆ ทปี่ ดิ กน้ั ตวั เองมาตลอด แต่ความสขุ ทไ่ี ด้ มาคร้งั นกี้ ใ็ ช่วา่ มนั มางา่ ยๆ โดยท่ีปราศจากอปุ สรรค ผมจะบอกวา่ อปุ สรรคทพ่ี บเจอ ณ ชว่ งเวลาที่ได้ท�ำงานอยูท่ ่ีน่ีมันเหมือนเป็นความท้าทาย เมื่อมีปัญหาเขา้ มา เราตอ้ งคิด และแกโ้ จทย์ยากๆ ด้วยตัวเองถงึ แม้มนั จะเหนือ่ ยแต่เราก็ก้าวผา่ นมันมาได้ อยา่ งวนั แรกทผี่ มกา้ วเข้ามาในโรงเรยี น แทบจะแยกไมอ่ อกวา่ ไหนคอื อาคารเรยี นและ ไหนคือเล้าไก่ ผมพูดเหมอื นดเู กินความจรงิ แต่มันเป็นเช่นน้ันจริงๆ เพราะอาคารเรยี นที่ ทรดุ โทรมมากควรแก่การซอ่ มแซมแตไ่ มม่ ใี ครยนื่ มอื ทจี่ ะทำ� ครทู า่ นกอ่ นๆ มาสอนกเ็ ปน็ ครใู นเมืองอยูไ่ ด้ไมน่ านกไ็ ปเพราะระยะทางทเี่ ดินทางมากไ็ กลและลำ� บาก อกี ทั้งท่นี ีเ่ ดก็ มนี อ้ ยเพราะในสมัยนีผ้ ู้ปกครองยังไม่ค่อยเหน็ ความสำ� คัญของการศึกษา บางครอบครวั เด็กจะเรียนแตม่ าไมไ่ ด้เรียนเพราะบา้ นอยูไ่ กล บางคนตอ้ งดูแลนอ้ งเพราะเป็นพี่คนโต นอ้ งเยอะต้องท�ำทุกอย่างแทนผู้ปกครอง ส่วนผูป้ กครองเชา้ ๆ กไ็ ปกรดี ยางกวา่ จะกลับก็ เที่ยง แลว้ จะเอาเวลาทไ่ี หนมาเรยี น เด็กนักเรยี นทมี่ าเรียนก็จะเปน็ เดก็ ทบี่ า้ นอยไู่ กลก้ บั โรงเรียน ปัญหาท่เี ลา่ มานั้นมนั เปน็ สง่ิ ท้าทายสำ� หรับครูอยา่ งผม ถงึ แม้ว่าจะดูยากสำ� หรับคน อยา่ งผมแต่มันก็มีข้อได้เปรียบอยู่ที่ว่าเราเป็นคนในพ้ืนที่และรูจ้ ักคนในพ้ืนที่ดีเวลาจะขอ ความช่วยเหลอื อะไรกไ็ มเ่ ปน็ เรอื่ งยากมากนกั ผมเรม่ิ แกไ้ ขจากจดุ ใกล้ๆ กอ่ น ผมระดม ผใู้ หญ่ คนมีอำ� นาจในหมูบ่ ้านมาเรยี กประชมุ หาแนวทางแกไ้ ขเกย่ี วกบั การศึกษาทั้งการ ซ่อมแซมและการใหค้ วามเขา้ ใจกบั ผปู้ กครอง ทกุ อยา่ งดำ� เนนิ ไปอย่างลา่ ชา้ ทกุ คนทท่ี ำ� งาน

๒๑๘ “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” รว่ มกับผมทำ� ไปอยา่ งงนุ งง ไม่ร้จู ะเริม่ จากจุดไหนก่อน นกึ ภาพแลว้ อดจะหวั เราะไม่ได้ ผ่านไปสองปี อาคารเรียนเริม่ ดีขึ้นแต่ผ้ปู กครองทเ่ี ข้าใจและเห็นความส�ำคัญทีจ่ ะสง่ บตุ รเขา้ เรยี นยงั น้อย ต้องเปลยี่ นแผนการใหค้ วามเขา้ ใจใหม่ ผมเร่มิ กระจายการท�ำงาน ให้ผ้ปู กครองท่เี ข้าช่วยกนั อธิบายคนขา้ งบ้าน สว่ นคนทอ่ี ยบู่ ้านไกลล�ำบากในการเดินทาง ผมคนน้ีนี่แหละไปรับไปสง่ ทุกวิธีการแก้ปญั หาน้ันเกือบทุกอย่าง ผมน�ำแนวทางของ ในหลวงรัชกาลที่ ๙ มาใช้ทั้งการศึกษาข้อมูล วางแผนงาน ทุกอยา่ งต้องเปน็ ระบบ การแก้ปญั หาจากจดุ เลก็ ๆ และใกลต้ วั เรามากทสี่ ดุ ก่อนกอ่ นทจ่ี ะไปแกไ้ ขขน้ั ต่อไป การอดทน และวธิ กี ารอนื่ ๆ อกี มากมายทผี่ มนำ� มาใช้ ณ เวลานนั้ ผมเหมอื นกบั เปน็ ทง้ั ครู ผ้อู ำ� นวยการ นักการภารโรง ผู้ปกครอง หมอและพยาบาลที่ฝงั อยู่ในรา่ งคนคนเดียว ส่ิงท่ีท�ำอยูใ่ น ชว่ งเวลาน้ันมันชา่ งมคี วามสขุ มากจรงิ ๆ หากถามวา่ เหนอื่ ยไหมในช่วงเวลานน้ั ขอตอบว่าเหน่ือย แตท่ กุ ครงั้ ท่ผี มเหนอ่ื ยและ คิดจะท้ิงหนา้ ที่น้ีไป ผมก็คิดถึงค�ำสอนของพระองคท์ า่ นที่พระราชทานในวันที่ผมและ เพื่อนบัณฑิตรับปริญญาบัตร ส่ิงน้ีมันท�ำให้ผมคิดได้วา่ “หากเราไมท่ �ำ ใครเล่าจะท�ำ” ทกุ ก้าวของผมในแต่ละวนั มนั เหมอื นกบั มคี ่ามาก มนั เหมอื นกบั ว่าเราสามารถทำ� ใหค้ นอกี หลายร้อยชวี ติ เดนิ ข้างหนา้ ไปไดโ้ ดยไมส่ ะดดุ ล้ม มนั ชา่ งมเี กยี รติ มคี วามสขุ เป็นความสขุ ที่ไมต่ อ้ งมีเงินทองมากมาย หรือบ้านหลังใหญ่โต มันเปน็ ความสุขท่ีกล่ันออกมาจากใจ และสิ่งๆ นแ้ี หละที่เราตอ้ งการทีแ่ ทจ้ ริง ถงึ วนั นห้ี ากดรู ปู พระองค์ในหลวงรชั กาลท่ี ๙ ทรงงานผมเขา้ ใจความร้สู กึ ของพระองค์ แล้วว่าร้สู กึ อย่างไรในการทำ� งาน ถงึ แมพ้ ระองค์ต้องเหนอ่ื ยแต่พระองคก์ ท็ รงยอมทงั้ หมด ก็เพราะปวงประชาของพระองคน์ ับหมื่นแสนรอพระองคอ์ ยู่ หากวันใดที่พระองคท์ รง หยุดปวงประชาของพระองค์ก็ไมร่ ูจ้ ะพ่ึงใครท่ีไหน ผมรู้สึกภูมิใจท่ีมีแบบอยา่ งที่ดีอย่าง พระองคท์ ่าน และ ณ เวลานผี้ มขอสญั ญาดว้ ยเกียรตขิ องครูว่าจะท�ำตามแบบอยา่ งของ พระองคแ์ ละจะสอนชนร่นุ หลงั ด้วยความต้ังใจจริง และจะพัฒนาประเทศชาติ บา้ นเมือง เทา่ ที่กำ� ลงั ครคู นน้ีจะท�ำได้



๒๒๐ “เรือ่ งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” A“ทfeหwารขTอhงeพpรrะoรuาชdา” แซนด์ ส้วมซมึ จ.นราธวิ าส เฮ้ย !!! ทำ� ไมมดี า่ นทหารเตม็ ไปหมดวะทนี่ ี่ เสยี งจากสมชายเพอื่ นของผม ซง่ึ มโี อกาส มาสัมผัสเมืองนราเปน็ คร้ังแรก สว่ นตัวผมเองรับราชการอยูใ่ นกองทัพเรือ ผมเปน็ ทหารนาวิกโยธิน ตลอดชีวิตรับราชการของผมหลังจากจบก็ถูกสง่ มาประจ�ำการท่ีนี่ “คา่ ยจฬุ าภรณ์” ตำ� บลโคกเคยี น อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั นราธวิ าส อนั เปน็ สถานท่ี ทที่ หารเรอื นาวิกโยธินมาลงหลักปักฐานที่นี่ สมชายเพ่ือนผมถามวา่ ไอ้ชาติมึงคิดยังไงถึงมาอยูท่ ี่น่ี หละเพื่อน เพื่อนเอ๊ยผมตอบ ที่น่ีมีประวัติความเป็นมาอันน่าภาคภูมิใจ ตอนแรกๆ กูก็ ไมค่ ดิ จะมาอย่ทู น่ี ห่ี รอกไอเ้ กลอเอ๋ย แต่พอมาได้สมั ผสั รบั รคู้ วามเปน็ มาเป็นไปของทนี่ แ่ี ล้ว มันเปน็ มนตเ์ สนห่ ด์ งึ ดดู มิรูล้ มื ผมชวนสมชายเพอื่ นผม เดนิ อยบู่ นหาดทรายขาวยาวไกล มที วิ มะพร้าวขน้ึ อย่เู รยี งราย หาดทรายสขี าวตัดกับนำ�้ ทะเลสีฟ้าสวยงามยิง่ นกั นามหาดบา้ นทอน สถานท่แี ห่งน้เี มอื่ ปี พ.ศ. ๒๕๑๒ ในการฝึกทักษิณ ๑๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัวรัชกาลที่ ๙ และ สมเดจ็ เจ้าฟา้ ชายมหาวชริ าลงกรณ์ พระยศในสมยั นนั้ ท่านไดร้ ว่ มการฝกึ และพระราชดำ� เนนิ โดยรถสะเทินน้�ำสะเทินบก (AAV) มาขึ้นบกท่ีหาดบ้านทอนแหง่ นี้ และทรงตรัสกับ นายทหารช้ันผูใ้ หญ่วา่ “ทหารนาวิกโยธินควรมาอยู่ที่น่ี” น่ันคือปฐมบทในการจัดตั้ง คา่ ยจุฬาภรณ์เลยนะเพ่ือน การมาอยู่ที่น่ีของทหารนาวิกโยธินดว้ ยเกียรติภูมิอันย่ิงใหญ่ ท�ำใหเ้ หล่าอนุชนรุน่ หลังอยากจะรักษาเกียรติประวัติน้ันเอาไว้ ชายเอย๋ มึงรูม้ ้ัยวา่ ทหาร นาวิกโยธิน ท่ีชาวบ้านเรียกติดปากว่า นย. เป็นเพียงทหารหน่วยเล็กๆ เมื่อเทียบกับ

ระดับอุดมศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป “เรือ่ งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ๒๒๑ เหลา่ ทพั อ่นื A few คือเลก็ มาก แต่ในความเลก็ ของพวกเรา มันแฝงไปดว้ ยความ ภาคภูมใิ จอนั ยิง่ ใหญ่นั่นหมายความว่า ถงึ เลก็ กเ็ ล็กพรกิ ขห้ี นู ถึงงเู ขยี วกง็ เู ขยี วหางไหม้ นะมึง สมชายถามอยา่ งไรของมึงวะ เล็กก็เล็กพริกขี้หนู ถึงงูเขียวก็งูเขียวหางไหม้ ผม อธิบายใหม้ นั ฟงั เล็กพรกิ ขี้หนกู ค็ ือ เล็กแตม่ ีพษิ รสชาติจัดจ้าน อยา่ ได้ประมาท อย่ามา ดูถูกกนั ถึงเปน็ งเู ขยี วท่ีใครๆ มองวา่ ไมม่ พี ษิ แตง่ ูเขยี วหางไหม้ พิษแรงนกั มึง กดั ใคร เป็นไดต้ าย A few The proud สมชายว่า อ๋อเข้าใจแลว้ แตท่ ่นี ่อี ันตรายจะตายไป กนั ดาร ทำ� งานกล็ ำ� บาก ไม่ขอยา้ ยกลบั ไปละ่ เพอ่ื น เพอ่ื นเอ๋ยหากทำ� งานแค่นว้ี ่ายากแล้ว คร้ังหนึ่งกเู คยคิดแบบมึงนแ่ี หละ แตก่ ูเหน็ ภาพๆ หนง่ึ ในหลวงรัชกาลที่ ๙ น่งั เอาหลงั พิง ลอ้ รถ ในมือถือแผนท่ี พระเสโทไหลถงึ ปลายพระนาสกิ ส�ำหรับพวกเราเหนื่อยเพียงแคน่ ี้ มันขี้ผงว่ะ พระองค์ทา่ นตรากตร�ำท�ำงานหนกั ทสี่ ุดในโลก หากพระองคท์ ่านจะประทับใน วงั สบายๆ กย็ อ่ มทำ� ได้ แตพ่ ระองคท์ รงอาบเหงอื่ ตา่ งนำ�้ หวงั ให้พสกนกิ รได้รบั ความเจรญิ มีความเป็นอยูท่ ี่ดีข้ึน ทรงสละความสบายสว่ นพระองค์ เพื่อใหช้ าวไทยได้อยูด่ ีกินดี ส�ำหรบั พวกเราแล้ว แค่น้มี นั นอ้ ยนกั สมชายโพลง่ ออกมา กถู ามจริงๆ เหอะ มึงอยูบ่ า้ นนี้ เมอื งนีไ้ ม่กลวั ตายรึไง ไม่กลัวลูกปนื วง่ิ ชนเอาเหรอเพือ่ น อย่ทู ่ไี หนบา้ งที่ไม่ตาย จะไดข้ อ อยู่ด้วยคน เกิดมาไมต่ าย มไี ฉน ตายเพ่ือผนื แผ่นดินไทย ค่าลน้ กี่คนจะไดร้ ับเกยี รตนิ ้นี า ขอสดุดี ผ้กู ลา้ นาวกิ โยธนิ กตู ายกอ่ นกกก็ ลายเปน็ ผรี นุ่ พ่ี ใครตายทหี ลงั กรู บั นอ้ งใหม่ ผมออกลกู น้ี เพอื่ นผมถงึ กบั หวั เราะรา่ ชายบอก เออจรงิ ของมงึ แล้วนานๆ ได้กลบั บ้านหนนงึ ไมว่ า้ เหว่รึ สหายเอย๋ การจากลกู จากเมยี จากพอ่ จากแม่ จากสงิ่ อนั เปน็ ทรี่ กั เป็นความทกุ ข์ สวสั ดกิ าร ท่ีดีทสี่ ดุ ของเหล่าทหาร คอื การไดก้ ลบั บ้าน สมชายซกั ตอ่ แล้วมึงไม่ร้สู ึกน้อยเนือ้ ต�่ำใจ ท่ีเห็นคนอื่นๆ เขาอยู่กันพร้อมหนา้ แตต่ ัวเราต้องกอดปนื ขา้ งกายตลอดเวลาขณะท่ี คนอน่ื ๆ สังสรรคก์ นั สนุกสนานกันแล้วก็หลับใหล หลับเถิดประชา ทหารกล้าจะคุ้มภยั ผมตอบมนั ไป เมือ่ ก่อนก็รสู้ ึกนอ้ ยใจเหมอื นกัน แตก่ ไู ด้ฟงั เพลงพระราชนพิ นธ์ความฝนั อันสงู สดุ ของพระองคท์ ่านทีพ่ ระราชทานให้แกห่ น่วยทหาร ความรู้สกึ เหลา่ นั้นกห็ มดไป แปรเปลยี่ นเป็นแรงบนั ดาลใจอยา่ งประหลาด นราธวิ าสเมอื งนมี้ นั ไกล แต่พวกเรากอ็ ย่ไู ด้ เม่ือนึกถึงพระองค์เสดจ็ ฯ นราธิวาสทำ� ใหป้ ระชาชนถิ่นน้ีลมื ตาอ้าปากได้ ไมว่ ่าศนู ยก์ าร ศกึ ษาพฒั นาพิกุลทองอันเน่อื งมาจากพระราชด�ำริ เม่ือกอ่ นนั้นดินแถบนเี้ ป็นปา่ พรุ น้�ำขงั

๒๒๒ “เรือ่ งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” หลงั จากระบายนำ�้ ออกแล้วยงั เป็นดนิ เปรยี้ วอกี ด้วย ใชป้ ระโยชน์อะไรไมไ่ ดป้ ล่อยใหร้ กรา้ ง ว่างเปล่า เปน็ หลายหมนื่ ไรท่ ีเดยี ว ปี ๒๕๒๔ พระองคไ์ ด้จดั ตัง้ ศูนยฯ์ รวบรวมนกั วชิ าการ เจ้าหนา้ ทที่ ำ� เกษตรแบบผสมผสานครบวงจร พฒั นาดนิ ใหม้ คี ณุ ภาพดขี นึ้ ทำ� ใหป้ ระชาชน แถบนไ้ี ดเ้ รยี นรู้ มคี วามเป็นอยทู่ ด่ี ขี น้ึ จนถงึ ปัจจบุ นั เลยนะเพอื่ น สมชายวา่ เหตนุ ใ้ี ช่มยั้ ท่ี ทำ� ให้มงึ ไม่อยากยา้ ยไปไหน ใชส่ ิ บา้ นนเี้ มืองนี้ยงั มปี ัญหารากเหง้า คอื ความไม่รู้ นอกจากปญั หาความไม่รู้ของพ่ีน้อง ประชาชนแล้ว ยงั มีปญั หาความยากจนอกี นะเพ่อื น หากเราเปน็ ทหารแลว้ อย่ไู มไ่ ดแ้ ล้ว ใครล่ะจะอยูไ่ ด้ จนจากสภาพแวดล้อมยังไม่เท่าไหรค่ วามจนจากการกระท�ำของคนซิ นา่ กลัวกว่านะเพื่อน ยังไงของมึงวะชาติ สมชายถามดว้ ยความสงสัย ผมตอบมันไป มึงรู้จักลองกองผลไม้เลื่องช่ือของท่ีนี่มั้ย ลองกองซีโปร ลองกองตันหยงมัสหอมหวาน อร่อยที่สุด ถึงหน้าเมื่อไหร่ออกเยอะคุณภาพดี ขายได้ราคา พ่อค้าถ่ินอ่ืนเขา้ มารับซ้ือ แต่ปรากฏว่ามคี นบางกลมุ่ ไปปล้นเค้าไปฆ่าเคา้ พ่อคา้ ต่างถิน่ ก็ไมก่ ลา้ เขา้ มารับซื้อ แล้ว ใครล่ะไดร้ ับผลกระทบไม่ใชเ่ จา้ ของสวนตาด�ำๆ หรอกหรือ เพราะมคี นทำ� ใช่ม้ัยลองกอง เลยราคาถกู เดอื ดร้อนเพราะใคร หากยังไม่ชดั ยางพาราอกี สักขอ้ นะเพอ่ื น เมอ่ื กอ่ นบา้ น เราปลกู ได้ดี แต่ปัจจุบันปลกู ได้ทว่ั ไปทั้งตะวันออกอีสานก็ปลกู ได้ แต่เช่ือม้ัยยางพาราท่ี เอาไปปลูกท่ีอื่น ปริมาณและคุณภาพสู้บ้านเราไมไ่ ดแ้ ตเ่ ปน็ เร่ืองนา่ เศรา้ ท่ียางปลูกได้ดี นำ�้ ยางเยอะแตก่ รีดสัก ๑ วนั เวน้ ไป ๔-๕ วนั เพราะวนั ดคี นื ดมี ีคนบางกลุ่มมาปดิ สวนยาง มาวางระเบดิ นำ้� ยางพาราทอ่ี อกดแี ตไ่ ม่ไดก้ รดี จะมคี วามหมายอะไรสภู้ าคอน่ื นำ้� ยางออกได้ ไมด่ ีเท่า คุณภาพไมด่ ีเทา่ แต่ไดก้ รีดทุกวัน อย่างไหนดีกว่าล่ะเพ่ือน แล้วกูจะทิ้งบา้ นน้ี เมอื งนีเ้ พื่อเอาตัวรอดไดอ้ ยา่ งไร ในเมื่อพี่น้องยงั วนเวียนอยู่กับวงจร โง่ จน เจ็บ กูจงึ ตอ้ ง ยดึ หลกั ของพระองคท์ ่าน เพราะเราคอื ทหารของพระราชาราชนาวิกโยธนิ สิง่ ท่ีส�ำคญั ทส่ี ุดคือการให้ความรู้ หากมคี วามรแู้ ล้วใครจะมาชกั ชวนทำ� สิง่ ไม่ดตี า่ งๆ เราก็จะไมท่ �ำ มคี วามร้แู ลว้ การประกอบอาชีพต่างๆ กด็ ขี นึ้ ความเปน็ อยูก่ ็ดีขึ้น กูมาอยู่ นราทน่ี ่ี แม้มนั จะไม่ใชบ่ ้านเกิด แตม่ ันกเ็ ป็นเมอื งนอนของกูแล้วหละเพอื่ น กรู กั เมืองน้ี แผ่นดนิ ใดใหเ้ ราเกดิ ใหเ้ ราอยู่ ใหเ้ ราซกุ หวั นอน มใิ ห้อาทรร้อนใจ จงกตญั ญตู อ่ แผ่นดนิ นนั้

ระดับอุดมศกึ ษาและประชาชนทั่วไป “เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๒๓ กูเชอ่ื เช่นนั้น ผมเดินมาสุดชายหาดพอดี ชายมงึ ดูส่งิ น้ีสเิ พ่ือน ผมช้ีไปยงั อนุสรณ์ AAV หมายเลข ๑๐๑ ทจี่ อดเป็นพิพิธภณั ฑ์ อย่หู น้าสโมสรร่มเกล้าให้เพอ่ื นผมดู นอี่ ะไร สมชายถาม ผมตอบ นค่ี อื ยานสะเทนิ นำ�้ สะเทนิ บกทพี่ ระองค์พระราชดำ� เนนิ มาขนึ้ ฝั่ง ท่ีกูเลา่ ใหม้ ึงฟังไงเพื่อน เป็นความภาคภูมิใจของเหลา่ ทหาร นาวิกโยธิน หากแต่ว่าบุคคลภายนอกน้อยคนนักท่ีจะไดร้ ับรู้ เรอื่ งราวต่างๆ เหล่านห้ี ากมใี ครมาเยย่ี มชมกจู ะเลา่ ความเปน็ มา ทุกครั้งไป อยากใหค้ นท่ีรับรู้ไดบ้ อกตอ่ ๆกันไป มึงด้วยตอ้ ง ชว่ ยกนั บอกต่อนะเพอื่ น ได้สิ สมชายรับค�ำ ก่อนท่จี ะพากันเดิน ไปหาเคร่อื งดืม่ รอ้ นๆ ต้อนรบั เช้าอนั สดใส บนดินแดนไกลสดุ ของประเทศไทย แดนดินท่ใี หท้ กุ สิ่งอย่างแก่เรา คงไม่มแี ผน่ ดนิ ไหนอีกแลว้ ทอ่ี บอ่นุ และเออ้ื อารยี เ์ หมอื นแผ่นดนิ แม่ ไม่ว่า คุณจะเปน็ คนท่ีไหน เราคอื คนไทย มีศูนยร์ วมใจคือ พระเจา้ อยู่หวั องคเ์ ดียวกัน แมว้ นั นใี้ นหลวงรัชกาลท่ี ๙ ท่านได้ เสด็จส่สู วรรคาลยั แตพ่ ระราชกรณียกิจและพระราชจรยิ วตั ร ของพระองคย์ ังตราตรึงอยใู่ นดวงใจของพสกนกิ รตลอดไป ปวงขา้ เหล่าทหารนาวิกโยธินจะยึดถือปฏิบัติเพื่อสืบทอด พระราชปณิ ธานของพระองคต์ ลอดไป ไม่มที ่าน ไม่มีเรา ไมม่ เี งา ไมม่ แี ผ่นดิน



ระดบั อุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป “เรอ่ื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๒๕ “พแรหะร่งาปชะาเสกยับะชวาอย”ชรา มานพ แกว้ สนทิ จ.สงขลา “กาลครง้ั หน่ึงเม่อื ไม่นานมานี…้ .” คุณครสู าวเรมิ่ นิทานของตนดว้ ยนำ�้ เสยี งแจม่ ใส ขณะสายตาแหง่ ความกระหายใคร่รู้ ของเดก็ น้อย ราว ๓๐ คู่ ในช้นั ประถมปลายของเธอ จอ้ งมองมาที่ครสู าวเปน็ ตาเดยี วกนั “ณ แผน่ ดนิ รปู ขวานทองทอี่ ดุ มสมบรู ณไ์ ปดว้ ยทรพั ยากร พระราชาแห่งสยามประเทศ ผู้มุ่งมั่นปรารถนาจะให้พสกนิกรของพระองค์ ไดม้ ีชีวิตความเป็นอยูท่ ่ีดีขึ้นด้วยปรัชญา “พออย่พู อกิน” โดยทว่ั หน้ากนั จงึ ได้เสด็จมาถงึ ดา้ มขวานทองของประเทศของพระองค์ แผน่ ดนิ ทพี่ ระองค์เสดจ็ มาถงึ นบั เป็นหม่บู า้ นเลก็ ๆ ในชนบทบนเสน้ ทางทย่ี ากลำ� บาก ในการเดินทางมาก ด้วยเหตุของความเจริญด้านคมนาคมที่ยังเขา้ ไมถ่ ึง แต่พระราชา พระองค์นี้ไม่เคยที่จะไมไ่ ปถงึ พน้ื ทีใ่ ดในแผน่ ดนิ ทีม่ พี สกนกิ รของพระองค์ เลา่ กนั มาว่า (ณ วันท่ี ๓๐ กันยายน ๒๕๓๕) พระราชากไ็ ดเ้ สดจ็ มาถงึ หมบู่ ้านเลก็ ๆ ในเส้นทางที่ยากย่ิงในการเดินทาง คือต�ำบลเล็กๆ ในอ�ำเภอสายบุรี จังหวัดปตั ตานี จงั หวดั ท่มี กั เรยี กวา่ ปตานี นครรัฐโบราณทีเ่ ป็นศนู ย์กลางการศกึ ษาดา้ นศาสนาทสี่ �ำคัญ บนคาบสมุทรมลายูมาแตใ่ นอดตี ดว้ ยพระประสงคส์ �ำคญั ทีจ่ ะพฒั นาพน้ื ท่ี ณ จุดๆ หนง่ึ ทเี่ รียกกนั วา่ “พรแุ ฆแฆ” อนั พื้นท่ี “พรแุ ฆแฆ” ทวี่ ่านี้ เป็นลุ่มน้ำ� ขนาดใหญ่ที่มนี ำ�้ ท่วมขงั ตลอดท้ังปี แต่มสี ภาพ

๒๒๖ “เรือ่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” เสอ่ื มโทรม จงึ ไม่สามารถใช้ประโยชน์อนั ใดได้ แต่พระราชาประสงค์จะใหศ้ กึ ษาถึงวิธีการท่ี จะระบายน้�ำในท่ลี ่มุ ในยามน้ำ� หลาก และให้เกบ็ กกั นำ้� ไวใ้ ชใ้ นยามแล้ง ซงึ่ จะสามารถนำ� พื้นที่นับหมื่นไร่ ณ บริเวณน้ันมาใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ คือราษฎรของพระองคส์ ามารถ ท�ำการเพาะปลูกได้ อันจะเปน็ หนทางหน่ึงที่จะหลุดพ้นจากความยากจนและมีคุณภาพ ชีวติ ท่ีดขี ึ้น วา่ ทจี่ รงิ จดุ ม่งุ หมายหรอื พระประสงค์เดิมจะด�ำเนนิ การน้นั เป็นอกี ฟากฝ่งั หน่ึงของ ตัวพรุ แตเ่ มื่อพระราชาได้ทอดพระเนตรก็เกิดเปล่ียนพระราชหฤทัย ท่ีจะจัดการตาม แผนเดิม ทงั้ นี้ เพราะพระองค์ได้เห็น “ขอ้ มลู ใหม”่ คอื คลองน้ำ� จืดสายหน่ึง ซ่งึ หากได้ สร้างอาคารก้นั คลองนำ้� จืดน้นั ไว้ ก็จะเป็นเสมือนอา่ งเกบ็ น้ำ� ทจ่ี ะเก็บนำ�้ จดื ไวใ้ ช้ประโยชน์ ไดอ้ ย่างมหาศาล พระราชาเกิดความสนพระทยั ทจี่ ะไปทอดพระเนตรพื้นทีอ่ ีกด้านของตัวพรุ ซงึ่ ฝา่ ย เจ้าหนา้ ที่ผ้รู บั ผิดชอบไมไ่ ดเ้ ตรียมการไว้ก่อนเพอ่ื การเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ไปทีต่ รงนนั้ เม่ือทราบพระประสงคข์ องพระราชาดังนั้น จึงต่างกราบทูลพระราชาว่า “เสด็จฯ ไป ไม่ได”้ ดว้ ยต่างคำ� นึงถงึ ความปลอดภัยของพระราชาเปน็ เรื่องส�ำคัญสงู สดุ แต่พระราชามพี ระราชกระแสรบั ส่งั เพยี งสั้นๆ วา่ “ไปได้” เทา่ นั้นเอง ขบวนรถพระท่ีนั่งก็เคลื่อนตัวลึกเขา้ ไปบนเสน้ ทางในหมู่บา้ นท่ีไมไ่ ด้ ตระเตรียมการไว้ก่อน ท่ามกลางรถยนตต์ ามเสด็จท่ีวิ่งตามกันไปบนถนนดินแห้งผาก เพราะขาดฝน จนฝุ่นฟงุ้ ตลบกระจายขึ้นหนาทึบ ชนดิ ทค่ี นบนรถคนั หลังไม่สามารถมอง เห็นรถคันหน้าได้เลยทีเดยี ว ย่งิ ในขณะน้นั เปน็ เวลาโพลเ้ พล้ จวนมืดคำ�่ แลว้ ดว้ ย ทำ� ให้ ยง่ิ ยากล�ำบากในการเดินทาง และเมอื่ สน้ิ สดุ ทางรถ พระราชาเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ด้วยพระบาทไปตามทางเดนิ เลก็ ๆ สองข้างทางเปน็ ป่ารกชัฏ ขณะความมืดเรม่ิ โรยตวั ลงมาอย่างช้าๆ พระราชาเสด็จถงึ ชายคลองน้�ำจืด ณ เวลานั้นมันมดื มดื จนมองอะไรท่ีเล็กๆ ไม่เห็น จนต้องใชแ้ สงจากไฟฉายสอ่ งมองแผนทที่ พ่ี ระราชาทรงถอื อยู่ ซง่ึ แมจ้ ะยากลำ� บากอยา่ งไร

ระดับอุดมศกึ ษาและประชาชนท่ัวไป “เร่อื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๒๗ พระราชากม็ ีความมุ่งม่นั ท่ีจะมาเหน็ ดว้ ยพระเนตรของพระองคเ์ อง ถึงความเป็นไปไดท้ ี่ จะสร้างอาคารกน้ั นำ้� ท่ีคลองน้ำ� จืดข้ึนท่หี มู่บ้านแห่งน้ี คอื บ้านทงุ่ เค็จ ตำ� บลปะเสยะวอ อ�ำเภอสายบรุ ี จังหวดั ปัตตานี ณ เวลามืดค�่ำที่เกือบมองไม่เห็น เหล่าอาณาประชาราษฎรพ์ สกนิกรของพระองค์ เมื่อตา่ งทราบขา่ วก็บอกข่าวแกก่ ันดว้ ยความดีใจ ต่างพากันลอ้ มวงกันเขา้ มาดว้ ยความ อยากรอู้ ยากเห็น และก็ไดป้ ระจักษแ์ ก่สายตาของทุกผวู้ า่ ฟา้ มาโปรดแลว้ ด้วยพระราชา เสดจ็ มาถึงหมูบ่ ้านของพวกตนจริงๆ ทา่ มกลางความตึงเครียดของเจา้ หนา้ ที่ที่มีหนา้ ที่ ถวายความปลอดภยั แกพ่ ระราชาและผตู้ ิดตามทัง้ หมด ในขณะที่พระราชามิได้ทรงพระปริวิตกอะไรเลยแม้แตน่ อ้ ย เนื่องจากความเชื่อมั่น เดด็ เดย่ี วของพระองค์เกยี่ วกบั ข้าแผ่นดนิ ของพระองค์ ทแ่ี มจ้ ะต่างเชอื้ ชาติ ตา่ งศาสนากนั แต่ตา่ งกม็ จี ติ ใจแน่วแนอ่ ยา่ งเดยี วกนั คอื ความจงรกั ภกั ดตี ่อพระองค์ดจุ เดยี วกนั พระราชา เชื่อม่นั เช่นน้ัน ด้วยมอี ยู่คราวหนึ่ง (วนั ที่ ๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๒) ที่พระราชาและพระราชินีเสด็จ พระราชด�ำเนินโดยทางรถไฟพระท่ีนั่งจากสถานีรถไฟจิตรลดา เพ่ือมาทรงเย่ียมราษฎร ในจงั หวดั ทางภาคใต้ ในพนื้ ทท่ี ี่ราษฎรของพระองคม์ คี วามแตกต่างกนั ทางด้านเช้อื ชาติ ศาสนา โดยเฉพาะในแถบจังหวัดตอนล่างของประเทศ ท่ีผู้คนสว่ นใหญน่ ับถือศาสนา อสิ ลาม พระราชากม็ พี ระประสงคจ์ ะใหร้ าษฎรของพระองค์ไดเ้ ขา้ เฝ้าอยา่ งใกล้ชิด ไม่วา่ จะสัญชาติหรอื ศาสนาใด และแม้จะแตง่ กายอ่างไร เลา่ กนั มาว่า ในคราวเสด็จพระราชด�ำเนนิ ภาคใต้คราวนน้ั มรี าษฎรไทยมุสลมิ ต่ืนเต้น กันมากทพี่ ระราชาและพระราชินเี สดจ็ มาถงึ ถงึ กบั อ้มุ ลูกจูงหลานออกมารบั เสดจ็ เพอื่ ชนื่ ชมพระบารมขี องพระราชาชนดิ มดื ฟา้ มวั ดนิ จนเรยี กว่า หมดหม่บู ้านกันเลยทเี ดียว มผี ู้ถามชาวบ้านท่มี ารับเสด็จวา่ “มากันหมดหมบู่ า้ นอย่างนี้ ไมก่ ลวั ขโมยขน้ึ บา้ นหรือ” แลว้ ก็มีผู้ตอบกลับมาว่า “ไม่ต้องหว่ งหรอก เพราะขโมยกม็ ารบั เสดจ็ เหมือนกนั ”

๒๒๘ “เร่ืองเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” นี่ย่อมแสดงให้เห็นถึงพระบารมีของพระราชา ท่ีพสกนิกรทุกชนช้ัน ไม่วา่ อาชีพใด ศาสนาใดตา่ งมีความจงรกั ภักดใี นตัวของพระองค์ ณ ชว่ งเวลาท่ีเสด็จมาถึงพ้ืนท่ีบา้ นทุง่ เค็จ ต�ำบลปะเสยะวอ อ�ำเภอสายบุรีน้ี เม่ือพระราชาเสด็จมาถึงก็ทรงมพี ระราชปฏสิ นั ถารกบั พสกนกิ รของพระองค์วา่ พระองค์ มีพระประสงค์จะพฒั นาพ้ืนทีต่ รงน้ี โดยจะเอาน�ำ้ จากคลองสายน้ี คอื น�ำ้ ในคลองทุ่งเค็จ ระบายเข้าไปใน “พรุ” เพือ่ ให้ทุกคนไดใ้ ชป้ ระโยชน์ ครั้นแลว้ พระราชาก็ไดเ้ สด็จพระราชด�ำเนนิ ลดั เลาะไปตามสายคลอง ในระหวา่ งทาง จะผา่ นเรือกสวนไร่นาของชาวบ้านในแถบน้นั ในทสี่ ุดกเ็ สด็จผา่ นสวนผลไม้ท่ีรม่ ครม้ึ ของ ชาวบ้านคนหนง่ึ ในสวนนน้ั เป็นสวนทเุ รยี น ลองกองและจำ� ปาดะ กลางสวนมกี ระทอ่ มหรอื นา่ จะเรียกว่า ขนำ� เพราะเปน็ ท่ีอยูอ่ าศัยทส่ี รา้ งแบบงา่ ยๆ ในกระท่อมหรอื ขนำ� นนั้ เงยี บอยู่ แมจ้ ะมขี บวนทหารทต่ี ามเสดจ็ อารกั ขาของพระราชา ผา่ นมา เรอ่ื งมาทราบทีหลงั วา่ ขณะนนั้ เจ้าของกระท่อมซ่ึงเปน็ สามีภรรยาคู่หนึ่ง เป็นคนไทย มุสลิมท่ีอายุมากแลว้ เรียกง่ายๆ ก็คือเปา๊ ะหรือป๊ะ(พ่อ) กับหมะ(แม)่ น่ันเอง ขณะน้ัน หมะไดแ้ อบมองอยู่บนกระทอ่ มด้วยความตกใจกลวั ไมเ่ ขา้ ใจว่า มที หารมากมายผ่าน เข้ามาในสวนของตนทำ� ไม สว่ นเปา๊ ะผสู้ ามีเจา้ ของกระท่อม ขณะนัน้ ก�ำลังผูกววั ทเี่ ลีย้ งไว้ อยู่ทีใ่ ตถ้ ุนกระท่อม โดยไม่รอู้ ิโหนอ่ เิ หน่วา่ มีผู้คนผ่านมาทางสวนของตน จนในทีส่ ุด หมะได้ร้องเรยี กใหเ้ ป๊าะขนึ้ ไปบนกระทอ่ ม พร้อมทั้งบอกว่า ไดย้ นิ ผคู้ นท่ผี า่ นมาทางสวน บอกแกก่ ันวา่ พระราชาเสดจ็ มา เป๊าะเสรจ็ จากผกู ววั แลว้ ไดฟ้ ังเช่นนนั้ กไ็ มเ่ ชอ่ื เพราะคดิ วา่ ในเวลามดื คำ่� อย่างน้ี จะมี พระราชาท่ไี หนจะเสด็จมา ณ ท่บี า้ นป่าเมอื งเถอื่ นเชน่ น้ี ทงั้ ค่จู ึงถกเถียงกัน แตเ่ พอ่ื ให้ หายสงสยั “เป๊าะชายชราแห่งปะเสยะวอ” กไ็ ด้รบี ออกจากกระท่อม แลว้ เดินตามผคู้ น ออกไปดเู หตกุ ารณ์ ดว้ ยความรสู้ กึ กล้าๆ กลวั ๆ โดยในขณะนนั้ เสอื้ แสงสกั ตวั เป๊าะกไ็ ม่ทนั ได้สวมใส่ ทั้งเน้อื ท้งั ตวั มเี พียงกางเกงกับผ้าขาวมา้ ผืนหนงึ่ เท่าน้นั และ ณ ท้องท่งุ บ้านทุง่ เค็จ ตำ� บลปะเสยะวอ อ�ำเภอสายบรุ ี จังหวัดปัตตานีนีเ่ อง ลุงคนหน่ึงวยั ๗๐ เจา้ ของสวนผลไม้ นามกรวา่ วาเดง็ ปูเตะ๊ คนน้นั กไ็ ดม้ โี อกาสเหน็ พระราชาของแผน่ ดินเต็มตา

ระดบั อุดมศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป “เร่อื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๒๙ แลว้ ในท่ีสุดลุงวาเด็งหรือเป๊าะวาเด็ง ก็ไดม้ ีโอกาสเขา้ ถวายงานตอ่ พระราชา แมว้ า่ เป๊าะจะพูดภาษาไทยไม่ได้ โดยพระราชาไดต้ รัสเป็นภาษามลายสู �ำเนยี งไทรบรุ ี แตด่ ว้ ย ความท่ีเปา๊ ะเป็นคนอารมณ์ดี มีความจริงจัง จริงใจ พูดจาแคลว่ คลอ่ ง มีมุกตลก สนกุ สนาน ทำ� ใหบ้ รรยากาศทพ่ี ระราชาไดท้ รงมพี ระราชปฏสิ นั ถารกบั ชายชรามสุ ลมิ คนนี้ เตม็ ไปดว้ ยความสนุกสนาน จนแม้พระราชาเองกท็ รงพระสรวลเสยี งดังมาก แมใ้ นคณะ ที่ตามเสด็จพระราชาก็บอกแกก่ ันวา่ ไมเ่ คยเห็นพระราชาทรงพระเกษมส�ำราญพระทัย เชน่ นม้ี ากอ่ น ชา่ งเป็นภาพแหง่ ประวัติศาสตร์เลยทีเดียว เม่ือเปา๊ ะวัยเจ็ดสิบในสภาพไมส่ วมเส้ือ นงุ่ เพยี งกางเกงชาวเลขากว๊ ย กบั ผา้ ขาวม้าคาดพงุ อกี ผนื หนงึ่ ได้เข้าถวายงานต่อพระราชา อยา่ งใกล้ชิดอยา่ งน้นั ท้ังๆ ท่ีทแี รก เมือ่ ร้วู า่ เป็นพระราชาแนๆ่ เป๊าะคิดวา่ แม้จะเขา้ ไป ใกล้ๆ พระองค์ กย็ งั มิกลา้ แตท่ ี่เปา๊ ะดใี จมาก ก็เพราะพระราชาบอกวา่ จะมาขดุ คลองชลประทานให้ และเป๊าะ ก็ได้กราบทูลขอ้ มูลของพ้ืนที่ท่ีเป็นเสน้ ทางขุดคลองในโครงการพระราชดำ� ริตรงนั้นอย่าง แคลว่ คล่อง จนพระราชาถึงกับทรงชมว่า เป๊าะร้จู ริงทุกอยา่ ง และทุกส่ิงท่เี ปา๊ ะบอกนนั้ อยู่ในแผนท่ใี นพระหัตถข์ องพระองคแ์ ลว้ การไดเ้ ข้าเฝ้าถวายงาน ทำ� ให้พระราชาทรงประทบั ใจชายชราแห่งปะเสยะวอเปน็ พเิ ศษ เพราะเป๊าะวาเด็งไดท้ ำ� ให้พระราชาทรงพระสรวลอย่างมีความสุข เล่ากนั ว่า ก่อนพระราชาเสดจ็ กลบั เปา๊ ะวาเดง็ ได้กราบทลู ตอ่ พระราชาเปน็ ภาษามลายู มีความหมายวา่ “พระเจ้าอยูห่ ัวเสด็จมา ขา้ พระพุทธเจ้าไม่มีอะไรจะถวาย ทุเรียนก็เพ่ิงเก็บไปขาย หมดแลว้ ได้เงนิ มาสองหมน่ื ก็น�ำไปซ้ือเครือ่ งสบู น�ำ้ เสยี แล้ว ท้งั สวนเหลืออยู่แค่ลูกเดียว อยบู่ นตน้ แตย่ งั ไม่สุก” ณ เวลานน้ั พระราชาประทบั ยนื อย่ใู ต้ต้นทเุ รยี นในสวนพอดี และไดท้ รงแหงนทอดพระเนตร ข้นึ ไปบนตน้ ทเุ รียน กอ่ นจะทรงพระสรวลออกมาดว้ ยเสยี งอันดัง จากการกราบทลู ดังน้นั จึงเกิดเสียงเยา้ จากขบวนตามเสด็จว่า “เครือ่ งสูบน�ำ้ นัน่ ไงเพงิ่ ซอ้ื มา ยังใหม่อยเู่ ลย”

๒๓๐ “เร่ืองเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” เป๊าะวาเดง็ ยม้ิ ซอ่ื ๆ กล่าวอย่างเชอ่ื มน่ั โดยไมต่ ้องคดิ ให้เสยี เวลาว่า นนั่ เปน็ การกระเซา้ เย้าแหย่ “ถอดเอาขึ้นรถไปเลย ขอถวายพระเจา้ อยู่หัว” น่ีเองทำ� ให้ทุกผูท้ ต่ี ามเสด็จพระราชา เกิดความรสู้ กึ ตนื้ ตันใจ เม่อื ได้เห็นอากปั กิรยิ าที่ เปน็ ธรรมชาติ มคี วามจรงิ ใจ ท่ปี ราศจากการเสแสรง้ ของเปา๊ ะวาเดง็ อย่างไรก็ตาม หลังจากได้กราบทูลถึงเส้นทางขุดคลองตามโครงการพระราชด�ำริใน วันน้ันแลว้ ตอ่ มาเปา๊ ะยังได้น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินของตนเองแด่พระราชา เพ่ือด�ำเนิน การตามโครงการพระราชด�ำริอีกดว้ ย พรอ้ มทั้งยังบอกอีกว่า หากพระราชาตอ้ งการใช้ ประโยชน์ท่ีบริเวณใด สว่ นใดท่เี ป็นของเปา๊ ะแลว้ เป๊าะกพ็ ร้อมจะถวายใหท้ ้งั หมด ด้วยความซาบซงึ้ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ในองคพ์ ระราชา จากการไดเ้ ข้าเฝา้ ในครง้ั นน้ั จงึ ในหนา้ ผลไม้ของทุกปี ไมว่ า่ จะเปน็ ทเุ รยี น ลองกองหรือจำ� ปาดะ เป๊าะจะไปท่ที �ำการ ไปรษณยี ส์ ายบรุ แี ละจดั สง่ ผลไมต้ ามฤดกู าลไปถวายพระราชาโดยทางอเี อม็ เอส แม้ชายชรา แห่งปะเสยะวอจะเขยี นภาษาไทยไมไ่ ด้ แต่เจา้ หน้าที่ไปรษณยี ์ก็จะจัดการให้จนเรยี บร้อย ส่วนชอ่ื ของผสู้ ง่ เจ้าหน้าที่จะถ่ายสำ� เนาบัตรประชาชนของเปา๊ ะ ใชก้ าวแปะตดิ ไว้ทก่ี ลอ่ ง เพอื่ ใหพ้ ระราชาไดท้ ราบว่า ส่งมาจากเป๊าะแหง่ ปะเสยะวอ เปา๊ ะบอกดว้ ยความตน้ื ตนั ใจวา่ ทกุ ครงั้ ทไ่ี ดส้ ่งผลไม้ไปถวายพระราชา ตนเองสบายใจ มาก ถงึ จะเสยี ค่าสง่ ประมาณคร้ังละ ๑,๐๐๐ บาท น่นั ทำ� ให้เป๊าะก็ไมว่ ายถกู กระเซา้ วา่ “ ไมเ่ สียดายเงนิ ค่าส่งหรือ” และเป๊าะกจ็ ะตอบดว้ ยสีหนา้ จริงจงั วา่ ไมเ่ คยนึกเสยี ดายเงนิ ค่าสง่ เลย เพราะอยากให้ พระราชาและพระราชินไี ดเ้ สวยผลไม้ท่ีตนสง่ ไปให้ พระราชาทรงถือว่า เป๊าะเป็นพระสหายของพระองค์จริงๆ ทุกคร้ังท่ีพระองค์เสด็จมา ทรงงานและแปรพระราชฐานมาทีแ่ ผน่ ดินปลายดา้ มขวาน และประทับแรมท่พี ระตำ� หนกั ทกั ษิณราชนิเวศน์ จังหวัดนราธวิ าส เปา๊ ะวาเดง็ ก็จะไปเฝา้ แทบทุกคร้งั และบางคร้งั เปา๊ ะ ไปรอเฝา้ รับเสด็จตามสถานทตี่ า่ งๆ ทพี่ ระราชาเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ เปา๊ ะวาเดง็ เป็นคนไทยมสุ ลมิ ทม่ี คี วามจงรกั ภกั ดตี อ่ พระราชามาก เลา่ กนั มาวา่ ทกุ ครง้ั

ระดับอุดมศกึ ษาและประชาชนทัว่ ไป “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๓๑ ท่ีเป๊าะคิดถึงพระราชามากๆ เปา๊ ะจะควบจักรยานยนต์คันเก่าของเปา๊ ะ ตรงไปยัง บรเิ วณประตรู ะบายนำ้� ทเี่ ป๊าะไดเ้ คยเข้าเฝ้าพระราชาเปน็ ครงั้ แรก เหมอื นจะเป็นการทบทวน ความทรงจ�ำที่อัลเลาะห์ ได้ประทานพรใหเ้ ป๊าะเปน็ มุสลิมผู้โชคดีที่ไดพ้ บกับพระราชา ได้เป็นพระสหายของพระราชา พระราชาทท่ี รงชว่ ยเหลอื ปกป้องพน่ี ้องมสุ ลมิ ในแผ่นดนิ ด้ามขวานทอง ให้ได้อย่ดู กี นิ ดี ตามศาสตรข์ องพระองคโ์ ดยถว้ นหน้ากนั โดยเฉพาะพระราชดำ� รขิ องพระราชาในการพฒั นา พืน้ ที่พรแุ ฆแฆ ซ่งึ เป็นพระเมตตาและพระมหากรณุ าธิคณุ ของพระราชาที่มตี อ่ พสกนกิ ร ที่ท�ำการเกษตรในพ้ืนท่บี ริเวณดังกลา่ ว และทำ� ให้เปา๊ ะวาเดง็ ได้เข้าเฝา้ พระองค์ ซงึ่ ต่อมาทางหน่วยงานราชการทรี่ ับผิดชอบ ไดข้ ยายผลโครงการพระราชดำ� ริ โดย การสง่ เสริมให้มีการปลูกถ่ัวและพริก มีการปรับปรุงสภาพดินพรุ มีการใช้เทคนิคใน การน�ำน้�ำมาล้างดนิ เพอื่ แกค้ วามเป็นกรด มีการปรับปรงุ ดินทเ่ี สื่อมโทรม โดยการน�ำดนิ ทีม่ อี นิ ทรียวัตถมุ าผสมให้ดินมีคณุ สมบัติท่ีดขี ้นึ จนทำ� ใหพ้ สกนิกรของพระราชาสามารถ ทำ� การเพาะปลูกต่อไปได้ ความซาบซึ้งในดวงใจพสกนกิ รนั้น เห็นไดช้ ัด จากคราวเมอ่ื พระราชาเสดจ็ พระราชด�ำเนนิ เย่ียมเยียนราษฎรในอ�ำเภอสายบุรี จังหวัดปตั ตานีอกี ครง้ั หนึง่ (เมื่อวนั ท่ี ๗ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๓๖) ราษฎรของพระองค์ได้พรอ้ มใจกันท�ำป้ายผ้าใน การรับเสด็จพระราชา มีขอ้ ความวา่ “ในหลวงทรงพระเมตตา พระราชทานพฒั นาพื้นท่พี รแุ ฆแฆ” เพราะพระบารมปี กเกลา้ ปกกระหม่อม คณุ ภาพชวี ติ ของราษฎรของพระองค์ ในชนบท ห่างไกลความเจรญิ จงึ ได้รบั การพฒั นาโดยทวั่ หน้ากนั ในช่วงเวลาทผ่ี า่ นมา จะมโี ทรทศั น์บา้ นใดให้ดกู ัน ตามหยอ่ มบา้ นในท้องถิ่นชนบทนั้น เปน็ เรือ่ งยากยิ่ง หมู่บ้านของเปา๊ ะวาเด็งก็เชน่ เดยี วกัน โอกาสท่ีจะไดด้ โู ทรทศั น์เป็นไป ไม่ไดเ้ ลย ดังน้ันเมอ่ื คิดถึงพระราชามากๆ ชายชรากม็ กั ควักเอาธนบัตรท่มี ีรูปพระราชา ขน้ึ มาดู พอไดค้ ลายความคดิ ถงึ พระองคล์ งไปไดบ้ า้ ง ครน้ั ต่อมา เวลาไม่นาน เมอ่ื โทรทศั น์ ไดม้ ีการเผยแพร่ภาพออกไปทุกหยอ่ มบ้าน เปา๊ ะก็จะเฝ้าอยู่แต่หน้าจอ เพื่อรอดขู ่าวใน พระราชสำ� นกั เรยี กว่า มิได้ขาดเลยสักคนื ท้ังน้ีเพ่อื จะไดท้ ราบขา่ วคราวเกีย่ วกบั พระ ราชาของเปา๊ ะน่นั เอง ยงิ่ ตอนทม่ี ขี ่าวคราวเรอ่ื งพระราชาทรงพระประชวร ยง่ิ ทำ� ใหเ้ ปา๊ ะยง่ิ ตอ้ งตดิ ตามข่าว

๒๓๒ “เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ทางหน้าจอโทรทัศนท์ ั้งตอนกลางวนั และกลางคืน ด้วยมคี วามหว่ งใย ต้องการทราบถงึ พระอาการประชวรของพระราชาของแผน่ ดนิ วา่ จะทรงหายจากพระอาการประชวรวนั ไหน อย่างไร วา่ ถึงการเฝา้ ชื่นชมในพระบารมีของพระราชาของคนไทยเรานั้น อย่าว่าแตข่ ณะ ทรงประชวรเลย ถงึ แม้ในยามปกติ คนไทยทกุ คนก็อยากเหน็ อยากชืน่ ชมพระบารมีของ พระราชาอยตู่ ลอดเวลา ดังท่ีพระคณุ เจ้าพระพรหมมังคลาจารย์ (ปัญญานนั ทภิกข)ุ ได้ กลา่ วไว้วา่ สง่ิ ทผ่ี ้คู นในแผ่นดนิ นไี้ ม่ร้จู กั อม่ิ มอี ยู่ ๕ อย่าง และ ๑ ใน ๕ อยา่ ง ทพี่ ระคณุ เจ้า ว่าไว้นั่นคือ “ผ้คู นไมเ่ คยอิม่ ในการดพู ระราชาของตนเอง คือถ้าในหลวงเสดจ็ ฯมาผคู้ นจะไดด้ ูกคี่ รง้ั กีค่ รงั้ ก็ดไู ด้ไม่รสู้ กึ อิม่ ” เชน่ นี้ เป๊าะวาเดง็ พระสหายของพระราชากเ็ ฉกเช่นเดยี วกนั กบั คนไทยอน่ื ๆ บนแผ่นดนิ น้ี ดังนั้น ด้วยความห่วงใยในพระอาการของพระราชาเปน็ ที่สุด เป๊าะได้เดินทางเขา้ เมืองหลวง เพ่ือไปเยยี่ มพระอาการประชวรของพระราชา (ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐) พร้อมด้วย ลองกองพนั ธุ์ดจี ำ� นวนหนึ่ง ในปีน้นั พระราชาตอ้ งเผชญิ กับโรคภยั ไข้เจบ็ หลายครั้งหลายหน ดว้ ยทรงตรากตรำ� พระวรกาย ช่วยเหลือพสกนิกรอย่างหนกั มากวา่ ๖๐ ปี ตอ้ งเข้ารับการรกั ษาพระองค์ ณ โรงพยาบาลศิรริ าชหลายครงั้ หลายคราว ความมุง่ มน่ั ในการปฏิบตั ิภารกิจของพระองคน์ ัน้ มไิ ดว้ ่างเว้น ไม่มีวันหยดุ ดังทพ่ี ระ ราชาเคยมพี ระราชดำ� รัสกบั นกั หนังสอื พิมพ์ตา่ งประเทศว่า “การเปน็ พระเจา้ แผ่นดินนัน้ ตอ้ งเป็น ๒๔ ช่วั โมง ไมม่ เี วลาหยดุ ได้” และท่ีพสกนิกรทุกคนต้ืนตันใจและซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระราชาเป็น ทสี่ ุด ก็เมอ่ื ได้ฟังพระราชินที รงเล่าถงึ การทรงงานของพระราชา (ดงั สมเด็จพระนางเจ้า สริ กิ ติ มิ์ พี ระราชดำ� รสั ตอ่ คณะบคุ คลทเี่ ขา้ เฝ้าฯ ณ พระตำ� หนกั จติ รลดารโหฐาน เมอ่ื บ่าย วันท่ี ๑๑ สิงหาคม ๒๕๕๒ ในวโรกาสวันเฉลมิ พระชนมพรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๕๒) โดยทรงเล่าถงึ เร่อื งท่ีพสกนกิ รใคร่รู้ ความตอนหน่งึ วา่

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนท่วั ไป “เรอ่ื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๓๓ “ข้าพเจา้ เป็นพระราชนิ มี า ๕๙ ปี ไดต้ ามเสดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั ไปเยย่ี มใน ทกุ ภมู ภิ าคของประเทศไทย ทำ� ให้เหน็ วา่ ทรงงานอะไร อยา่ งไร และทไ่ี หนบ้าง และได้เหน็ ว่า ทุกครั้งท่ีเสด็จฯ ไปเย่ียมราษฎรจะทรงขับรถเอง และมีแผนท่ีอยูใ่ กลพ้ ระองคเ์ สมอ ทรงจะไปทุกหนทุกแหง่ ” “ในหอ้ งทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว จะมีแผนที่ประเทศไทยทุกภาค เตม็ ไปหมด เพราะทรงโปรดเรอ่ื งแผนทม่ี าก โดยทที่ รงสนพระทยั แผนที่ สามารถตดิ ต่อกับ ประชนท่ีมาเฝา้ ฯ กันเปน็ หมื่นๆ คนได้ จะทรงถามว่า อยูท่ ่ีไหน หมู่บ้านชื่ออะไร เป็นหมบู่ ้านกห่ี ลงั คาเรอื น และเวลานม้ี หี ม่บู ้านทตี่ ดิ กนั เพมิ่ ขนึ้ ใหมห่ รอื ไม่ ทรงได้ข้อมลู ใหม่ และทรงดูแลความเจบ็ ปว่ ยของประชาชน พวกที่ลกู มากยากจน ขาดการศึกษา” “พระองค์ท่านทำ� งานเกีย่ วกบั เรอ่ื งดินและเรื่องนำ้� มาตลอดหลายสิบปี ทรงกลายเปน็ ผ้เู ชีย่ วชาญไปแล้ว” “ปี ๒๕๑๒ ระหว่างประทับที่ชาวเขา ก็ทรงงานชว่ ยเหลือชาวเขา ท่ีเขาปลูกฝน่ิ และ ท�ำไรเ่ ลอื่ นลอย ให้เปลยี่ นมาเป็นปลกู ผกั ผลไม้ และไม้ดอกเมืองหนาวแทน ทรงดแู ลเร่ือง การตลาดดว้ ย” “ทึ่ภาคอีสาน ภูพานราชนิเวศน์ สร้างเสร็จ พ.ศ. ๒๕๑๙ ก็ทรงใช้เปน็ ศนู ย์กลางในการ เสดจ็ ฯ ออก ไปทอดพระเนตรว่า พืน้ ทไ่ี หนเหมาะจะสรา้ งอา่ งเกบ็ น�้ำ หรอื คลองส่งน�้ำบ้าง ซ่ึงส่วนใหญ่จะทรงศกึ ษาจากแผนที่มาก่อน” “ทเ่ี หนอื่ ยมาก คอื ภาคใต”้ “ทภี่ าคใต้ ตอ้ งใชค้ ำ� วา่ ทรงลยุ งานมาโดยตลอด....พยายามครำ�่ เคร่งหาวธิ แี กไ้ ขนำ�้ เปรยี้ ว และดินเปรย้ี ว....จนสามารถปรับปรุงทีน่ าท่ีถูกทิ้งรา้ งมา ๒๐-๓๐ ปี ใหน้ �ำมาใช้ประโยชน์ มากกวา่ แสนไร่ นครศรธี รรมราช ๒ หม่นื กว่าไร่ ปตั ตานหี มนื่ กวา่ ไร่ เป็นตน้ ” “ชาวบา้ นใชป้ ระโยชนไ์ ดม้ าก เมอื่ ก่อนปลูกข้าวไดแ้ คไ่ รล่ ะ ๔-๕ ถัง เด๋ยี วนีเ้ พิม่ เปน็ ๕๐ ถังแล้ว ทำ� โดยไมเ่ บือ่ หน่าย เพราะเปน็ งานทท่ี รงท�ำดว้ ยความรกั ท่มี ตี อ่ ประชาชน” ทัง้ หมดข้างต้น คอื พระราชกรณยี กิจของพระราชาท่ี “ทรงงานหนกั ” เพอื่ พสกนิกร ของพระองค์ตลอดมา

๒๓๔ “เร่อื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ก่อนไปถงึ โรงพยาบาลศริ ริ าชทพ่ี ระราชาประทบั อยนู่ นั้ เปา๊ ะ-ชายชราจากปะเสยะวอ ได้ตดั เสอ้ื ผ้าชุดใหม่ ดว้ ยเพราะไม่อยากใหต้ ้องอบั อายขายหนา้ ผู้คน ค่าทต่ี วั เองเป็นถึง พระสหายแห่งสายบรุ ี กลา่ วกันวา่ เปา๊ ะวาเดง็ เคยได้เขา้ เฝ้าฯ พระราชาเปน็ กรณพี เิ ศษ ถึงพระต�ำหนกั สวนจิตรลดา โดยไดน้ �ำผลไมห้ ลายชนิดไปทูลเกลา้ ฯ ถวายดว้ ย ไมว่ ่าจะเปน็ ทุเรียน ลองกอง เงาะ มงั คดุ ฯลฯ ซง่ึ พระราชาไดเ้ สดจ็ ลงมารบั เป๊าะวาเดง็ โดยเฉพาะ เปา๊ ะวาเดง็ เคยเลา่ ถงึ เหตุการณ์ในครงั้ ได้เข้าเฝ้าฯ วา่ พระราชาได้ไตถ่ ามทกุ ขส์ ขุ การทำ� มาหากิน และตรสั กับตนว่า “วาเดง็ หยุดทำ� งานไดแ้ ล้ว เพราะแกแ่ ล้ว อายมุ ากแล้ว” พระองค์ทรงเปน็ หว่ งสขุ ภาพ กลวั วา่ เปา๊ ะทำ� งานหนักแลว้ จะไมส่ บาย เป๊าะวาเด็ง พระสหายแหง่ สายบุรีของพระราชา เสียชีวิตแล้วด้วยโรคชราดว้ ยวัย ๙๖ ปี แต่อย่างไรก็ตาม ครอบครัวของเปา๊ ะวาเด็งซึ่งยังมีภรรยาและลูกหลาน ยังคง เจตนารมณ์แหง่ ความจงรักภักดีและร�ำลึกถึงในพระมหากรุณาธิคุณของพระราชาที่มีต่อ ครอบครวั และพสกนิกรของพระองค์ หมะสาลาเมาะ ปเู ต๊ะ คชู่ วี ติ ของเปา๊ ะวาเดง็ เลา่ วา่ กอ่ นตายเปา๊ ะได้สง่ั เสยี ไว้วา่ ในทกุ ปี ให้ครอบครัวสง่ ผลไมไ้ ปถวายพระราชาอยา่ ไดข้ าด และให้ดูแลตน้ จ�ำปาดะท่ีมีอยูใ่ หด้ ี ซึ่งตอนนมี้ ีอายุรอ้ ยกวา่ ปีแลว้ เพอื่ จะได้น�ำผลจ�ำปาดะท่ีมีอยู่ ไปถวายพระราชาดังเช่นท่ี เป๊าะเคยทำ� แมเ้ ป๊าะวาเดง็ ชายชราแหง่ ปะเสยะวอจะเสยี ชวี ิตไปแล้ว แต่ยังมีค�ำพดู หนง่ึ ท่ียงั ตราตรึงอยู่ในหัวใจชนรุ่นหลงั ไม่รู้ลืม “เป๊าะไมส่ ามารถขอให้ทกุ คนทำ� เพอ่ื ในหลวงได้ แต่ขอให้ทกุ คนทำ� เพอ่ื ส่วนรวม อย่าทำ� เพอ่ื ประโยชนส์ ว่ นตวั เปา๊ ะไม่สามารถขอใหค้ นไทยรกั ในหลวงอย่างทเ่ี ปา๊ ะรกั แตถ่ งึ อย่างไร เปา๊ ะก็รกั ในหลวงหมดหวั ใจ” ถูกตอ้ งแล้วเปา๊ ะ บา้ นเมืองนีจ้ ะเจริญรุง่ เรืองข้นึ ได้อย่างมนั่ คงแน่นอน ถา้ เราทุกคน เสียสละเพอื่ สว่ นรวม เลิกทุกอยา่ งท่ีเปน็ การกระทำ� ที่เห็นแกต่ วั และแนน่ อนทส่ี ดุ ความภกั ดตี ่อพระราชานนั้ ทกุ คนมอบหวั ใจให้พระราชาหมดสน้ิ แลว้ เพราะพระองคท์ า่ นเป็น “พ่อของแผ่นดนิ ”

ระดับอดุ มศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป “เร่ืองเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๓๕ “จบแลว้ นะเด็กๆ... เป็นอยา่ งไรบ้างนิทานของครู” ครูสาวเอ่ยขน้ึ เมื่อเหน็ แววตาท่ี เตม็ ไปด้วยความตื้นตนั ของเด็กๆ แต่ละคน “ดจี งั คะ่ ครู...” สาวนอ้ ยนามกรอามีเน๊าะยกมือขน้ึ ตอบ “แต่ผมวา่ เรอื่ งทค่ี รเู ลา่ ต้องไมใ่ ชน่ ทิ านแน่ๆ เลย” เดก็ ชายอบิ รอเฮงเอย่ ขน้ึ บ้าง ครสู าว ยม้ิ นอ้ ยๆ พลางถาม “ถา้ งน้ั มันเป็นอะไรล่ะ” “เปน็ เรอ่ื งจรงิ นะซคี รบั ครู ผมเคยได้ยนิ ป๊ะของเพอื่ นผมเลา่ เรอ่ื งทำ� นองนใี้ ห้พวกเราฟงั คราวทเี่ ราไปละหมาดทม่ี ัสยิดในหมู่บ้าน” อบิ ราเฮงบอกด้วยแววตาใสซื่อ ครสู าวหัวเราะเบาๆ ขณะพดู “ก็ใชน่ ะซี... มันเป็นเรื่องจริงท่ีเกิดข้ึนตั้งแตป่ ี ๒๕๓๕ ครไู ด้อา่ นมาจากหนังสือบ้าง อินเตอรเ์ น็ตที่มีผูร้ ูเ้ ขียนไว้บ้าง แล้วก็เอามาเลา่ ให้พวกเธอฟงั แกล้งบอกว่าเป็นนิทาน ก็เพ่ือพวกเธอจะได้สนใจฟังไงละ่ ” “ถา้ เปน็ เรอ่ื งจรงิ กน็ ่าทง่ึ จงั ครบั คร”ู เดก็ ชายมะอซี อเอย่ ขนึ้ บ้าง “ลองคดิ ดซู คิ รบั จะมใี คร สักกี่คนในประเทศน้ี ที่ไดช้ อื่ ว่าเปน็ พระสหายของพระเจา้ แผ่นดนิ ” “จริงด้วยค่ะ... พวกเราทึ่งมากจรงิ ๆ และจะจดจ�ำเรอ่ื งราวของเป๊าะวาเด็งไว้ตลอดไป ไมร่ ู้ลืม” เด็กหญิงอามเี นา๊ ะบอกกบั ครู พลางหนั ไปยิม้ ให้เพอ่ื นๆ “กเ็ พราะเรามพี ระราชาทว่ี เิ ศษทสี่ ดุ ไงละ่ เดก็ ๆ เอาละ่ ...ทนี คี้ รมู คี ำ� ถามแลว้ ” ครสู าวเอย่ ขณะเตรยี มแจกแผน่ กระดาษให้เด็กๆ คนละแผ่น “ค�ำถาม...” เด็กๆ ในหอ้ งร้องขน้ึ พร้อมกัน “ใช่...คำ� ถามคอื พระราชาในเรอื่ งทค่ี รเู ลา่ มานี้ คอื ใคร” ครสู าวว่า ขณะเรมิ่ แจกกระดาษ ให้นักเรยี นคนละแผน่ “รแู้ ลว้ ...” เดก็ ๆ เริ่มสง่ เสียงบอกแกก่ นั “ให้ทกุ คนเขยี นพระนามของพระราชามาในกระดาษทแ่ี จก ใครตอบถกู ครมู รี างวลั ให้ ทกุ คน เขยี นพระนามของพระราชาแบบเตม็ ๆ นะจ้ะ จงึ จะถอื เป็นคำ� ตอบทถ่ี กู ต้อง” ครสู าววา่ ขณะเดก็ หนั ไปมองหน้ากนั





๒๓๘ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” “วสธุ าสัประยุทธ”์ รติธรณ ใจห้าว จ.สงขลา มคี ำ� กลา่ วว่า “แผน่ ดนิ ไทยอดุ มสมบรู ณถ์ งึ ขนาดทว่ี า่ พชื พนั ธ์ใุ ดกต็ ามทเี่ ตบิ โตบนแผน่ ดนิ น้ี จะสามารถออกผลเป็นทองค�ำได้” ผมยนื มองแผ่นดนิ เบอ้ื งหนา้ พลางคดิ เวทนาในใจว่า ใครกต็ ามทคี่ ดิ คำ� พดู ดงั กล่าวขนึ้ คงไม่ใช่ คนแถวบ้านผมเป็นแน่ และคงไมเ่ คยรจู้ ักทีน่ ี่ กะลวุ อ จังหวดั นราธิวาส นานแสนนานมาแลว้ บรรพบุรุษของเราตั้งรกรากที่น่ี บนพื้นที่ซ่ึงเราแอบเรียกกันวา่ “แผ่นดนิ ต้องสาป” ส่วนใหญข่ องทีน่ ่ีเปน็ ท่ลี ่มุ ต�่ำ แตเ่ ดิมมีนำ้� ขงั แทบทงั้ ปี พอหาทางระบายน้�ำ ได้ส�ำเรจ็ กลบั พบวา่ ดินมคี ุณภาพต่�ำมาก ทางราชการอธิบายวา่ เนื่องจากดนิ มีองค์ประกอบ ของแรไ่ พไรท์สูง เม่ือแร่ดังกลา่ วเกิดการเปล่ียนแปลงทางเคมีจึงกลายเป็นก�ำมะถัน ซ่ึงเปน็ สาเหตุของดนิ เปร้ยี ว ดินของที่น่ีเป็นดินเหนียวสีเขม้ ที่ไมเ่ คยตอบสนองตอ่ การให้ปุย๋ ใดๆ จึงเปน็ เร่ืองยากมาก ทตี่ ้นไมจ้ ะเตบิ โตขนึ้ อยา่ งสมบรู ณใ์ นพน้ื ทแ่ี ห่งน้ี ชาวบ้านกะลวุ อจงึ ตอ้ งใชช้ วี ติ เยยี่ งนกั สู้ เพอื่ หา ทางท�ำกินบนแผน่ ดินตอ้ งสาปแห่งนใ้ี หไ้ ด้ ชาวบ้านส่วนใหญ่ของทีน่ ่เี ป็นเกษตรกร ครอบครวั ของผมกเ็ ช่นกนั ทงั้ พ่อ แม่ และพช่ี ายก็ เป็นเกษตรกร ราวกบั ว่ามนั เปน็ พนั ธกุ รรมทไ่ี มม่ ที างหลกี เลย่ี งได้ ปยู่ า่ ตายายของเราเป็นเกษตรกร มาทุกรุ่น บนแผ่นดินตอ้ งสาปแห่งนี้พวกท่านต้องตอ่ สูก้ ับความหมางเมินของธรรมชาติอย่าง ไม่เคยย่อทอ้ แต่แผน่ ดินทโี่ หดร้ายกไ็ มเ่ คยคืนสงิ่ ใดให้แกพ่ วกเราแม้กระทั่งความหวงั

ระดบั อุดมศกึ ษาและประชาชนท่ัวไป “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๓๙ ในวันที่คุณตาสิ้นบุญ ท่านทิ้งท่ีดินกว่าย่ีสิบไรไ่ ว้ใหค้ รอบครัวของเราเปน็ ของขวัญ จากความรัก ท่านปลอบใจพวกเราวา่ “จงอดทนเหมอื นตน้ หญา้ ทแ่ี ม้แผ่นดินจะใจร้าย กับมันสักแค่ไหน มันก็พากเพียรจนสามารถอยู่รอดได”้ แล้วท่านก็จากไปอยา่ งสงบ แม่ทัพคนหน่ึงจากไปแล้วพรอ้ มกับละท้ิงภารกิจที่ยิ่งใหญไ่ วใ้ หน้ ักรบรุน่ ต่อไปชว่ ยสานตอ่ มรดกของคุณตาท�ำใหพ้ วกเรามีที่ท�ำกินเพ่ิมขึ้นเกือบห้าสิบไร่ กว้างขวางสุดลูกหูลูกตา แต่วา่ งเปล่าไรซ้ ึง่ สรรพสิ่งใดๆ เจรญิ เติบโตอยบู่ นแผ่นดินนั้น คำ� สงั่ เสียของคณุ ตาท�ำให้ พอ่ กับแม่ติดอยูก่ ับท่ีแหง่ น้ี ต่อสูก้ ับความแรน้ แค้นอยา่ งเอาเปน็ เอาตาย จนกระท่ังผม อายไุ ด้ ๑๕ ปี พีช่ ายอายมุ ากกวา่ ผม ๓ ปี พอเรยี นจบชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓ เขากอ็ อกมาชว่ ยพอ่ ทำ� งาน เพราะทา่ นไม่ค่อยแขง็ แรงเหมอื นแต่กอ่ นแลว้ พไ่ี ผ่จงึ เปน็ กำ� ลงั หลกั ของครอบครวั ตัง้ แต่นั้นเป็นต้นมา ปนี ีผ้ มอายุเท่ากบั พ่ชี ายตอนออกจากโรงเรยี น และความหวังในการ เรยี นตอ่ ของผมมีเพยี งศูนยเ์ ปอรเ์ ซน็ ตเ์ ทา่ นั้น เพราะลองกองท่ีพอ่ ลงไวเ้ กอื บสบิ ไร่ มีทที ่า วา่ จะไม่รอดเหมือนเคย พ่อเคยซื้อวัวมาเลี้ยง แต่เมื่อถึงหนา้ แล้งกลับแลง้ หนักจนแทบไม่มีหญา้ แม้สักตน้ พ่อจงึ ต้องไปซอ้ื หญ้าจากตา่ งอำ� เภอเพื่อมาเลยี้ งวัว สดุ ทา้ ยก็ทนแบกรบั คา่ ใชจ้ า่ ยไมไ่ หว เลยต้องขายววั ทง้ั หมดทง้ิ พไ่ี ผเ่ องกไ็ ม่เคยยอ่ ทอ้ หลงั จากพอ่ ขายววั ไดไ้ ม่นาน พชี่ ายของ ผมเลยซ้ือไกม่ าเลี้ยง หวังจะหารายไดจ้ ากการขายไข่ พี่ลงทุนท�ำโรงเรือนดว้ ยตัวเอง เพอ่ื ลดทอนค่าใชจ้ ่าย แต่ไม่ทนั พน้ เดอื น ไกท่ งั้ เล้าพากนั ตดิ เชอื้ และตายไปเกอื บครงึ่ พช่ี าย ของผมนอนเฝ้าไกท่ เ่ี หลอื อยรู่ ว่ มเดอื น คอยประคบประหงมราวกบั ลกู ในไส้จนพวกมนั รอด รายไดจ้ ากแม่ไก่เหลา่ นี้ถือเปน็ รายได้ส�ำคัญของครอบครัว และเปน็ เงินท่ีใชเ้ พ่ือส่งผม เรียนหนังสือ สองเดอื นก่อน พ่อเอาเงนิ ท่เี ก็บสะสมไว้ไปซอื้ ตน้ กล้าลองกองมาปลูก ลองกองก�ำลงั เปน็ พืชราคาดี มันถูกส่งไปขายถึงกรุงเทพ พ่อลงทุนกับมันไปไม่น้อย ทั้งซ้ือปุ๋ยเพื่อ ปรบั ปรงุ ดนิ และลงมอื ปลกู เองทกุ ต้น ครงั้ นพ้ี อ่ เลอื กปลกู ทสี่ วนขนดั บน ซงึ่ อยทู่ างเหนอื สดุ ของทดี่ นิ ของเรา เพราะทดี่ นิ ทางใตเ้ ชอ่ื มตอ่ กบั พรขุ นาดใหญ่ เลยทำ� ใหป้ ลกู อะไรไมเ่ คยขน้ึ

๒๔๐ “เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ในเบ้ืองตน้ พวกมนั มที ที ่าว่าจะไปได้สวย ถงึ ขนาดท่แี มห่ วังว่า ถา้ ได้กำ� ไรจากการขาย ลองกองแลว้ จะซอื้ จกั รเยบ็ ผ้าสกั คนั เพอื่ ไว้หารายได้เสรมิ จากงานไร่งานสวน แตพ่ อย่างเขา้ เดอื นที่สอง คำ� สาปของผนื ดินก็เริม่ ส�ำแดงฤทธ์ิ ต้นกลา้ เร่มิ โตช้าลง ใบสีเขียวเริ่มเปล่ียน เปน็ สีเหลือง และสุดท้ายกเ็ ริม่ ร่วง ทุกคร้งั ที่ใบของมันรว่ ง ความฝันของพวกเรากเ็ ร่มิ รว่ ง หายไปทลี ะอยา่ ง และเมอ่ื ไหรท่ ่ีใบสดุ ทา้ ยร่วงลงดิน ผมก็คงต้องออกจากโรงเรยี น “พรงุ่ นี้ ตอนกลบั จากโรงพยาบาล พ่อจะเขา้ ไปคยุ กะครใู หญ่ เร่อื งทีจ่ ะขอทนุ เรียนต่อ ใหเ้ อง็ ” พ่อไอโขลกๆ ในขณะทพ่ี ูด ช่วงหลงั มานี้อาการของพ่อหนกั ข้นึ จนพวกเราเรมิ่ เปน็ กังวล แต่พ่อยงั คงท�ำเฉยเสมอ พวกเรารู้ดีว่าเหตผุ ลของพ่อคงไม่พ้นเร่ืองเงนิ ทา่ นคง ไม่อยากใชเ้ งนิ หากไม่จำ� เปน็ นถี่ ้าแมไ่ มล่ งมอื ข่บู งั คบั พ่อคงไมย่ อมไปโรงพยาบาลงา่ ยๆ “พอ่ คงไม่ตอ้ งแล้วล่ะ ผมวา่ จะออกมาช่วยพอ่ กับพี่ไผ่ท�ำงาน” ผมก้มหน้าในขณะที่ พูดโดยไม่กล้าสบตาพอ่ ผมรู้วา่ พ่ออยากให้เราเรยี นสงู ทส่ี ดุ การตดั สนิ ใจครง้ั นค้ี งทำ� ให้ พอ่ เจบ็ ปวดอกี คร้งั ไมต่ ่างจากคราวของพี่ไผ่ “อะไรกันไอ้สน ตวั เทา่ ลูกหมาจะท�ำอะไรได้ เอ็งเรียนตอ่ กด็ แี ลว้ ” พอ่ ยังไอไม่หยุด “พ่ีไผ่กอ็ ายุเท่านี้ ตอนออกมาช่วยพอ่ ” คำ� พูดของผมทำ� ใหพ้ อ่ นิ่งไปราวกบั ว่าก�ำลัง ดึงภาพในความทรงจ�ำกลบั มา เดก็ ผู้ชายตัวเล็กๆ เพงิ่ ออกจากโรงเรียนมาชว่ ยพอ่ ทำ� ไร่ ทำ� สวน ค่�ำวนั นน้ั พอพ่กี ลับถึงบา้ น ผมเหน็ พีใ่ ชผ้ ้าพนั มอื เอาไว้ พอแมข่ อดู ผมเห็นน้ำ� ตา ของแม่ร่วงลงบนฝา่ มอื คูน่ ัน้ พ่ีชายของผมหนั หลังเขา้ หอ้ งโดยไมพ่ ูดอะไรสักคำ� เช้าวนั ร่งุ ข้ึนและทุกๆ วันหลังจากนั้น พี่ไผก่ ็ออกไปท�ำงานกลางแจ้งอย่างทรหด เยี่ยงลูกผู้ชาย ท่วั ไป โดยไม่สนใจมือคนู่ ้นั อกี เลย มือหยาบกรา้ นคูน่ น้ั วางบนไหลข่ องผม “เรยี นเถอะสน พจี่ ะช่วยพอ่ เอง เอง็ เรียนให้ จบสกั คน ให้พอ่ ได้เหน็ ใบปริญญาสักคร้ัง” ผมเดินหนั หลังเข้าห้อง กริยาเหมอื นพ่ีชายใน คืนน้นั คนื นผ้ี มรอ้ งไห้จนตวั โยน ผมตัง้ ใจแนว่ แนแ่ ล้วว่าจะไมย่ อมให้ใครต้องลำ� บากเพอ่ื ผมแน่นอน แมว้ า่ ใครจะพูดอย่างไรก็ตาม ผมมกั จะสงสัยเสมอว่า พระเจ้าใช้อะไรตัดสนิ ใจเลือกว่าใครสักคนต้องล�ำบาก และใครบางคนได้สขุ สบาย ครอบครวั ของผมมอี ะไรที่ ไมเ่ หมาะสมจงึ ไมเ่ คยได้รับพรแห่งความสขุ สบายนัน้ เลย การหลับไปทงั้ น�้ำตาไม่ใชเ่ รือ่ ง ท่ีน่าพึงใจ แตไ่ มใ่ ชเ่ รื่องนา่ แปลกใจแต่อยา่ งใดสำ� หรบั คนทีไ่ มเ่ คยถูกเลอื กอย่างพวกเรา

ระดับอดุ มศกึ ษาและประชาชนทั่วไป “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๔๑ วนั ร่งุ ขึน้ พ่อออกจากบา้ นไปพร้อมกับพ่ีไผ่ และน่นั คือการออกจากบา้ นคร้ังสดุ ท้าย ของพ่อ หมอตรวจพบว่าพ่อเปน็ มะเรง็ ปอดระยะสดุ ทา้ ย หลงั จากเข้ารบั การรักษาตัว ท่ีโรงพยาบาลไดไ้ มถ่ ึงเดอื น อาการของพอ่ ก็ทรุดหนัก คืนนัน้ พวกเราทกุ คนหอ้ มล้อมอยู่ รอบเตยี งของทา่ นโดยปราศจากค�ำพดู ใดๆ มีเพยี งน้�ำตาทไี่ หลไมข่ าดสาย ราวกับวา่ มัน ถกู สรา้ งออกมาอย่างไม่หมดสน้ิ จากต่อมแหง่ ความโศกเศร้าทอี่ ย่ภู ายในตวั ของแตล่ ะบคุ คล พอ่ สั่งแม่กับพี่ชายวา่ ให้ฝังร่างของทา่ นไวใ้ นสวนลองกอง ท่านจะไดอ้ ยู่ดูแลสวน ดแู ลพวกเราตลอดไป แล้วทา่ นกจ็ ากไป พวกเรากอดกนั รำ่� ไห้ตลอดทง้ั คนื จนกระทงั่ ร่งุ เชา้ ร่างของพ่อถกู น�ำมาบำ� เพ็ญกศุ ล ๓ วนั ท่วี ดั ใกล้บ้าน ครอบครวั ของเราเปน็ หนึ่งในไม่ก่ี ครอบครวั ท่ีนบั ถือพทุ ธศาสนา ท่ามกลางชุมชนมุสลิม แต่สองศาสนากอ็ ยรู่ ว่ มกันอยา่ ง รม่ เยน็ เสมอมา ภายใต้คำ� สอนท่แี ตกต่างแต่มเี ป้าหมายเดียวกนั คือสนั ตสิ ขุ วนั ทพี่ วกเราฝังรา่ งของพ่อ คนในชมุ ชนต่างมาชว่ ยเหลอื โดยไมส่ นใจเรอื่ งขอ้ แปลกแยก ใดๆ แมว้ า่ สง่ิ ที่พวกเราท�ำจะขัดตอ่ ความเช่อื ของชาวพุทธคนอ่ืนๆ กต็ าม แตค่ นเหลา่ น้ัน กไ็ มไ่ ดโ้ ต้แย้งประการใด ด้วยยดึ ม่ันในคำ� สั่งเสยี ของผตู้ ายเป็นส�ำคญั ร่างของพ่อถกู วาง ลงในหลมุ ทพ่ี วกเราและชาวบา้ นช่วยกนั ขดุ ขน้ึ อยา่ งประณตี บรรจง ผมวางดอกไม้ช่อใหญ่ ไว้บนหลมุ ศพ พ่ชี ายน�ำตน้ ไม้เล็กๆ ต้นหนงึ่ ปลูกไวเ้ หนอื หลมุ ศพของทา่ น “คนอยา่ งไอ้ผล มนั มหี วั ใจนา่ นบั ถอื จรงิ ๆ” ผ้ใู หญ่บญุ มาเยยี่ มพวกเราในวนั หนงึ่ “พี่ผู้ใหญ่ หมายถงึ เรื่องอะไรหรือจะ๊ ” แมข่ องผมถาม ต้ังแต่วนั ทีส่ นิ้ พ่อ แมข่ องผมก็ ทำ� งานหนกั ขน้ึ ทกุ วนั เพอ่ื หวงั ให้ความเหนอื่ ยลา้ กล่อมใหท้ า่ นหลบั ใหลลงได้ในยามคำ�่ คนื “แมม่ ะลิคดิ ดูดๆี สิ ไอผ้ ลมนั ยอมใหฝ้ ังร่างของมนั แทนทีจ่ ะเผา มนั คงคิดจะใชร้ ่าง ของมนั ตอ่ สู้กบั ผืนดินเป็นครั้งสุดท้าย” พวกเรานง่ิ เงียบ จนแทบได้ยินเสยี งเตน้ ทไ่ี ม่เปน็ จังหวะของหัวใจ “มนั คงหวงั ใหร้ า่ งของมนั ช่วยพลกิ ฟื้นผนื ดนิ ใหส้ มบรู ณข์ นึ้ หวั ใจของมนั ยง่ิ ใหญ่จรงิ ๆ” ลงุ ผใู้ หญ่มองพวกเรานง่ิ นาน “ไอ้ไผ่ ไอส้ น พวกเอ็งโชคดจี ริงๆ ท่ีมีพ่อเช่นนี้ ส่งิ ทไ่ี อผ้ ลท�ำไวจ้ ะเปน็ เหมอื นพร ทีส่ ง่ ใหผ้ ลผลิตบนที่ดินของพวกเอ็งออกดอกผลที่ดกดื่นสมความตั้งใจนะลูก” ผมหันไปมอง

๒๔๒ “เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” หน้าพช่ี าย และเปน็ อกี ครง้ั ทผ่ี มเหน็ นำ้� ตาของผ้ชู ายคนนไี้ หลลงอาบแกม้ เราสามคนแม่ลกู ร้องไห้ปร่ิมจะขาดใจอีกครั้ง เม่ือรับรูถ้ ึงเหตุผลที่แท้จริงของพ่อ ผู้ใหญ่บุญปลอบใจ พวกเราอยสู่ กั พัก กแ็ จง้ ขา่ วทีต่ ้งั ใจมาบอกต้งั แต่แรก “พร่งุ นี้ พอ่ ไผเ่ ข้าไปทีอ่ ำ� เภอหน่อยนะ” พ่ีชายท�ำหน้าสงสัย “เขาให้ชาวบ้านท่เี ดือดร้อนเรือ่ งที่ดนิ ไปเข้าร่วมโครงการ เหน็ วา่ เขาจะชว่ ยปรับปรุง พ้นื ดินใหก้ ลับมาท�ำกินได้ พรุ่งนี้เขา้ ไปฟังละกัน” “จะมีประโยชน์อะไรเลา่ ครับ ก่ีคร้ังต่อกี่คร้ังแล้วก็เงียบหาย” น�้ำเสียงของพ่ีชาย เหมือนจะส้ินหวัง “ไมเ่ หมือนกันหรอก เพราะคราวนี้เป็นโครงการของในหลวงทา่ น” พวกเรามองหน้า กนั อยา่ งแปลกใจ “ในหลวงท่านมาประทบั แรมทพ่ี ระตำ� หนกั ทกั ษณิ ราชนเิ วศน์ ทา่ นจงึ ทรงทราบปญั หา ของชาวบา้ น และตงั้ โครงการขนึ้ ในจงั หวดั ของเรา ชอื่ โครงการศนู ยศ์ กึ ษาการพฒั นาพกิ ลุ ทองอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำ� ริ เพอ่ื หวงั จะชว่ ยชาวบา้ นทมี่ ปี ญั หาเรอื่ งทดี่ นิ ทำ� กินเสอ่ื ม คุณภาพ” ผูใ้ หญอ่ ธิบายความเปน็ มาใหพ้ วกเราฟัง ผมมองไปยังปฏิทินท่ีฝาผนัง พระบรมฉายาลักษณ์ปรากฏอยูบ่ นนั้น สายพระเนตรที่มองมายงั พวกเรา ท�ำใหผ้ มรู้สกึ ถงึ ก�ำลังใจ ชวี ิตของพวกเรากำ� ลงั จะดขี ้นึ หลังจากเข้ารว่ มโครงการ พวกเราไดร้ ับความรู้จากผูเ้ ช่ียวชาญ และน�ำแนวปฏิบัติ จากโครงการมาปรบั ใช้เพอ่ื แก้ปัญหา ในเบอ้ื งต้นนกั วชิ าการให้เราขงั นำ้� ไว้ระยะหนงึ่ กอ่ นจะ ตากแดดให้แห้ง และใช้น�้ำล้างหน้าดินออกอีกที เราท�ำเช่นน้ีท้ังที่ไม่แนใ่ จวา่ จะเกิดผล เชน่ ใด แต่ความศรทั ธาในพระองค์ทา่ น ทำ� ใหเ้ รามนั่ ใจว่าสง่ิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ตอ้ งเปน็ สง่ิ ทด่ี แี นน่ อน และจรงิ ดงั ความคดิ ผลจากการทำ� ซำ้� หลายๆ ครง้ั ทำ� ใหพ้ น้ื ดนิ ซง่ึ ไมเ่ คยทำ� กนิ อะไรได้เลย บัดนี้กลับดีขึ้น พระแม่ธรณีที่เคยกราดเกร้ียวบัดนี้เริ่มแยม้ ย้ิมใหแ้ ก่ความพากเพียรของ มนษุ ย์แล้ว พวกเราเริ่มท�ำนาแปลงเล็กๆ และปลูกผักสวนครัว ปีแรกของการเก็บเก่ียวแม้วา่ จะยงั ไม่ใหผ้ ลผลิตมากมายสกั เทา่ ไหร่ แตน่ ่คี อื เงนิ กอ้ นแรกที่ได้จากการท�ำกินบนแผ่นดนิ

ระดบั อดุ มศกึ ษาและประชาชนท่ัวไป “เรือ่ งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ๒๔๓ ท่ีถูกสาปแห่งนี้ แม่รบั เงนิ จากพ่ีชายทไ่ี ด้จากการขายข้าวด้วยน้�ำตานองหน้า นานมาแล้ว นำ้� ตาของพวกเราถกู สรา้ งมาจากต่อมของความเศรา้ โศก แตใ่ นวนั นนั้ พวกเรารดู้ วี า่ นำ้� ตา ของแมถ่ ูกสร้างมาจากอีกสว่ นหนึ่งของรา่ งกายซ่ึงไมค่ อ่ ยถูกใชง้ านมากนัก นั่นคือตอ่ ม ของความสุขนั่นเอง แมห่ ายเขา้ ไปในบา้ น ผมกบั พชี่ ายสงสยั ว่าแม่คงแอบไปร้องไหจ้ งึ ตามเขา้ ไป ทข่ี า้ งฝา ซ่ึงตดิ พระบรมฉายาลักษณ์ไว้ แม่นัง่ ลงตรงน้นั และก�ำลังสวดมนต์ พวกเรามองหน้ากนั ก่อนจะค่อยๆ ยอ่ งลงจากบา้ นอย่างเงียบเชยี บ ตั้งแตว่ ันน้นั พวกเรามักจะเหน็ แมป่ ฏิบัติ เช่นน้เี สมอเมื่อเราน�ำเงนิ จากการขายผลผลติ มาให้ แม่เคยบอกพวกเราว่า “แม่สวดมนต์ ให้ทา่ น ให้พระคมุ้ ครองทา่ น และขอใหท้ า่ นได้รบั ร้วู า่ พวกเราซาบซง้ึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ของทา่ นสักเพียงใด” บนเนนิ ดนิ ใต้ตน้ พกิ ลุ ต้นใหญ่ เมอ่ื มองลงไปเบอื้ งลา่ งเป็นพน้ื ดนิ สเี ขยี วขจี สวนผลไม้ หลายสิบไรแ่ ข่งกันออกผลราวกับว่าจะให้คนนอกช่วยตัดสินวา่ ผลผลิตของใครที่ใหญ่ ชนะเลศิ ไกลออกไปมองเหน็ สระนำ้� ขนาดใหญ่ เสยี งจ๋อมแจม๋ จากปลาตวั ใหญ่ทล่ี อยตวั ขนึ้ ฮบุ อาหารท่ผี ิวนำ้� ฟังไพเราะราวกบั เสยี งดนตรี กะลวุ อแตกต่างไปจากเดิมอยา่ งสน้ิ เชงิ วนั นช้ี าวบ้านแทบจำ� ไม่ไดอ้ กี แลว้ วา่ เคยเรยี กพน้ื ทน่ี วี้ ่าแผ่นดนิ ต้องสาป โครงการศนู ยศ์ กึ ษา การพัฒนาพิกุลทองอันเน่ืองมาจากพระราชด�ำริไม่ไดเ้ พียงแค่เปล่ียนคุณภาพของผืนดิน เทา่ นั้น แต่พระปรีชาของในหลวงรัชกาลที่ ๙ ยังเปล่ียนคุณภาพชีวิตของชาวบ้านไป ตลอดกาล พวกเราแทบจำ� ไมไ่ ดว้ า่ ความอดอยากเปน็ อย่างไร ผมเองกแ็ ทบลืมไปแล้วว่า น้�ำตามีรสชาติเป็นอย่างไรเช่นกัน บนเนนิ ดินน้ัน ผมวางปรญิ ญาบัตรลงที่โคนตน้ พิกลุ ทีซ่ ง่ึ พ่อของเราหลับใหลอยู่ที่นั่น ท่ีซึ่งเปน็ เหมือนสมรภูมิของการต่อสูร้ ะหว่างมนุษย์ท่ีมีความเพียรกับแบบทดสอบของ ธรรมชาติที่โหดร้าย และบัดน้ีร่างของพ่อคงไมม่ ีส่ิงใดเหลืออีกแล้ว ธาตุทั้งหมดท่ีเคย ประกอบขน้ึ เป็นตัวท่านคงคนื ให้แก่พระแม่ธรณแี ล้วจนหมดสิ้น ท่ีดินของเราเขียวชอุ่มไปดว้ ยต้นไมห้ ลากหลายพันธุ์ พิกุลต้นใหญท่ ่ีพี่ชายของผม ปลกู ไว้เหนอื หลมุ ศพพ่อ บดั นมี้ นั แตกกงิ่ กา้ นสาขาจนนา่ ชน่ื ใจ ลองกองของพ่อเองกเ็ ตบิ โต และใหผ้ ลผลิตแลว้ หลายครั้ง ทุกครั้งมันสร้างรายได้เปน็ กอบเป็นก�ำใหแ้ กค่ รอบครัว

๒๔๔ “เรื่องเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ของเรา ผลกลมๆ เล็กๆ ของมัน ส่งใหผ้ มเรียนต่อจนสำ� เรจ็ และวันนผี้ มหอบปริญญา ทางการเกษตรจากกรงุ เทพมาฝากพอ่ แลว้ ผมหวงั จะใชค้ วามรทู้ แ่ี ลกมาจากความพากเพยี ร เพือ่ พัฒนาบ้านเกิดของเราให้อยดู่ ีมีกินมากขน้ึ สานต่องานทบี่ รรพชนของเราไดเ้ ริม่ ไว้ ผมซบหนา้ ลงบนพน้ื ดนิ กระซบิ เบาๆ กบั พอ่ บอกทา่ นวา่ ผมคดิ ถงึ ทา่ นแค่ไหน การตอ่ สู้ ของพอ่ ได้รบั ชยั ชนะแลว้ ในที่สดุ ผมเป็นหน้บี ุญคณุ บุคคล ๒ ท่าน ทผี่ มเรียกวา่ พอ่ พอ่ คนแรกมอบรา่ งของตนเพื่อ เปน็ บรรณาการต่อแผ่นดิน และหวงั ใหแ้ ผ่นดินมอบความอดุ มสมบูรณ์ให้แกค่ นรุ่นถัดไป เป็นการตอบแทน พอ่ อกี คนคอื พ่อของคนทง้ั ชาติ ทา่ นทรงใช้ปญั ญาคนื ชวี ิตให้แกผ่ นื ดนิ ท�ำสิ่งที่เปน็ เสมือนเวทมนต์ที่คนธรรมดายอ่ มไม่มีวันท�ำได้ และคงจะจริงอยา่ งเช่นที่แม่ ของเราพดู อยเู่ สมอว่า ทา่ นจะเป็นคนธรรมดาไดอ้ ย่างไร ในเมอ่ื ทใ่ี ดทพ่ี ระบาทของพระองค์ เหยยี บย่างไป ทน่ี ่นั ข้าวกลา้ ในนาจะเจรญิ งอกงาม ธญั พชื จะออกผลดกด่นื เมอื่ ทรงทรดุ พระวรกายลง ณ ที่ใด ทีน่ ่นั จะเกิดบึงนำ้� ใหญอ่ ันอดุ มสมบรู ณ์ เมือ่ ทรงทอดพระเนตร ไปยงั สถานท่ีใด ถนนอันสะดวกสบายจะปรากฏข้ึนราวกบั เนรมติ และเมอื่ มีพระประสงค์ แผน่ ดินนัน้ จะอุดมสมบูรณต์ ามพระประสงคน์ ้นั ถ้าเปน็ เพียงคนธรรมดาคงทำ� ส่งิ เหล่าน้ี ไมไ่ ด้ สำ� หรับพวกเราท่านคงเป็นเทวดา เพยี งแต่พระองค์มิไดม้ ีเทวฤทธเิ์ ช่นเทวดาทวั่ ไป ฤทธขิ์ องพระองคท์ า่ นคอื ปัญญา กำ� ลงั และพระเมตตา ทท่ี า่ นแสดงตอ่ ประชาชนของทา่ น ทุกคน ทกุ ท่ี ผมยนื มองไปยงั เบอ้ื งหน้าพลางคดิ ว่า “แผ่นดนิ ไทยนช้ี ่างอดุ มสมบรู ณ์เสยี จรงิ ถงึ ขนาด ที่วา่ พชื พนั ธุ์ใดก็ตามท่ีเติบโตบนแผ่นดนิ นจี้ ะสามารถออกผลเป็นทองคำ� ไดจ้ รงิ ๆ”

กวนี ิพนธ์

๒๔๖ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”

กวนี ิพนธ์ “เรอื่ งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ๒๔๗ ราชนั ผ้บู ันดาล นพฤทธิ์ ขวญั สุรัตน์ รางวลั ชนะเลศิ จ.ปตั ตานี อภิวนั ท์บรรจงลงค�ำนบั คร้งั สดบั มิ่งพระสุรเสียง ดจุ โศกาลาลับไม่กลบั เคยี ง อนง่ึ เพีย้ งเทวามาบนั ดาล วิรยิ ะประกายสายพระเนตร พเิ คราะห์เหตคุ ลายผลจนเเตกฉาน เป่ียมด�ำรัสปรชั ญาปรีชาญาณ ทัว่ สถานรอยย�่ำพ่อดำ� เนนิ ทุกถิ่นทางหา่ งสขุ รุกขาเขต ธ ปกเกศราษฎรร์ �่ำพรำ�่ สรรเสริญ ทรงสร้างคณุ หนนุ ค่ากล้าเผชิญ น�ำจำ� เรญิ โดยชอบมอบประชา เพียรอุตสา่ ห์ฝ่าดงธ�ำรงสขุ ตลอดทกุ คืนวนั พระชันษา น้�ำพระทยั ไพศาลประทานมา ชโลมหล้าต่ืนฟนื้ รื่นภิรมย์ ทรงพลกิ แพลงเเกลง้ ดินจนส้นิ กรด จวบจรดดนิ ดอี ินทรยี ์สม เเลชอ่ รวงพวงพันธพ์ุ ลนั อุดม คงคนื ลมหายใจส่ไู พรวนั ลูกขอนำ� ตำ� ราวชิ าพ่อ สฤษฏ์ต่อเตมิ หวงั มงุ่ รงั สรรค์ อปุ สรรคหนักหนาเฝา้ ฝ่าฟนั ดว้ ยคงมั่นข้อวัตรมัชฌิมา เเล้วขอสูอ้ ยู่ต่อเหมอื นพอ่ ส ู้ ใหจ้ ิตรู้จนรอบกรอบปญั หา ไมย่ อมเเพเ้ เน่นิ่งทง้ิ ศรัทธา ถงึ บ้างล้าใชท่ อ้ ห่อเหี่ยวใจ เปน็ ประชาชายเเดนตามเเผนที่ ต่างวถิ สี ำ� เนียงเสยี งปราศรัย เเตส่ มญาทายาทชนชาตไิ ทย เเม้นหา่ งไกลบดิ ายงั มาเยือน มาเข้าถงึ ซึ่งในใจพสก มาหยบิ ยกศาสตร์ใหม่หาใดเหมอื น ใหพ้ อเพยี งเท่ียงเเท้มเิ เชเชือน ทรงย�ำ้ เตอื นนยิ ามความพอดี ชว่ั ชวี ันสญั ญาข้าพเจา้ จักนอ้ มเกลา้ จงรักด้วยศักดศิ์ รี สารตั ถะประสงค์องค์ภมู ี จะเต็มท่ีท�ำนใุ ห้ลเุ อย

๒๔๘ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”