กวนี ิพนธ์ “เรื่องเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๔๙ ของขวัญจากกา้ นไม้ ศกั ดา ไชยภาณรุ กั ษ์ รางวัลรองชนะเลศิ อนั ดบั ๑ จ.สงขลา ทา่ มกลางความรุนแรงในพ้นื ท่ี สามคั คียงั หลับใหลให้ค้นหา หวงั อยากเห็นรกั เป็นหนึ่งการพงึ่ พา หวงั ไขวค่ วา้ ความสุขในทุกวัน มองตน้ ไมเ้ บยี ดใบบนใบหนา้ ศูนย์ศึกษาป่าพรุบรรจุฝัน “สริ ินธร” ราชด�ำรผิ ลเิ อื้อปนั ได้จัดสรรนราธวิ าสปราศผองภัย ระหวา่ งเดนิ ริมร่มไมใ้ จสงบ จึงค้นพบหนทางสว่างใส คำ� สอนพ่อ...สบื สานจากกา้ นไม้ คอื หัวใจการแบ่งปันอนั เลศิ ลว้ น หยบิ ก้านไมห้ กั เปราะกะเทาะแตก หนง่ึ กา้ นแยกขาดวิน่ เปน็ ชิ้นส่วน ยากสูท้ นแรงปะทะทกุ กระบวน ย้อนทบทวนสงิ่ เลก็ นอ้ ยถ้อยกระทำ� สองเรียวก้านลองหักท่อนก็วอ่ นหกั แรงเบา-หนกั อ่อนเอนไหวไมร่ ะส่ำ� ยังแฝงฝังความลำ� บากและตรากตรำ� โดนตีกรอบครอบงำ� วธิ กี าร สามเรยี วก้านลงแรงหนกั ก็หักได้ รอยบิ่นใหญแ่ ยกจากยากผสาน เรม่ิ เรยี นรเู้ ก็บเกี่ยวความเชี่ยวชาญ พลาดพน้ ผา่ นนอ้ ยหรือมากฝากร่องรอย รวมเรียวก้านหน่งึ ก�ำมอื ถือใหม้ ่ัน ออกแรงหกั กไ็ มส่ น่ั หรือหวัน่ ถอย คอื พลงั แรงสอู้ ยู่เต็มรอ้ ย เรียวกา้ นน้อยเมือ่ รวมกนั ย่อมมัน่ คง บททดสอบส�ำหรับดับตระหน ่ี สามคั คีแต้มเตมิ ชว่ ยเสริมสง่ สร้างวถิ คี วามเป็นอยู่รูด้ �ำรง จากป่าดงสกู่ า้ นไม้ได้เรยี นรู้ จะศึกษาจดจำ� ค�ำสอนพ่อ สบื สานต่อฝกึ ฝนอดทนสู้ ก้านไมท้ ่ไี ด้เหน็ เป็นเหมอื นคร ู ให้หยดั อยูร่ ว่ มกันปนั สายใย เปรยี บต้นไม้หลายต้นสู้ฝนฟ้า หน่งึ ตน้ ทา้ น้ำ� และลมคงลม้ -ไหล หวงั เหน็ รกั ปรองดองรักคลอ้ งใจ สรา้ งแดนใตใ้ หร้ ม่ เย็นเปน็ ถิน่ ทอง
๒๕๐ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวีนพิ นธ์ “เรอ่ื งเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๕๑ เหตุแหง่ รกั ของชาวสายบุรี ธนันทร ์ แดงดษิ ครี ี รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดับ ๒ จ.ปตั ตานี ท�ำไมนะป๊ะจงึ รักใจภกั ดิแ์ ด่ องคร์ ายอซีแยแห่งสยาม แคม่ องรูปประกายรกั ยงั วาววาม ผมเคยถามคำ� ตอบยงั ไมจ่ างคลาย “เพราะพระองคท์ รงชบุ ชีพ-อาชีพงาน ใหช้ าวบา้ นชาวถิ่นแหง่ เมอื งสาย บรุ นี ้ไี ด้สขุ ทุกขม์ ลาย พน้ วกิ ฤตพษิ ร้ายแต่นนั้ มา” ป๊ะเคยบอกชาวบ้านในยา่ นนี้ เราอยดู่ มี สี ุขนานแล้วหนา มีอาชพี มีรายไดเ้ ลย้ี ง-ขายปลา แลว้ ไยวา่ บอกพระองค์ทรงชี้นำ� “อะไร อะไร ไมแ่ น่นอน จากสขุ เย็นเป็นทุกข์ร้อนไฟฟอนย่�ำ มคี รัง้ หนง่ึ เหมือนมือมารบันดาลกรรม ปลาทเ่ี ลีย้ งถกู กระท�ำใหล้ อยตาย เพราะนำ้� เปรย้ี วทถ่ี ูกปล่อยลอยลงธาร ปลากระชังของชาวบา้ นลว้ นเสยี หาย พร�ำ่ รอ้ งทกุ ขก์ ี่รอ้ งทุกข์เหมือนเปลา่ ดาย มีเพยี งสายน�ำ้ ตาทห่ี ลง่ั รนิ กระทัง่ มอื เมตตามาโอบเอ้อื เปลง่ แสงหวงั ปลั่งสขุ เจอื ถงึ ในถนิ่ ขุดคลองปอ้ งน้ำ� เปรย้ี วรุกทีท่ ำ� กิน ปลาร้องไห้เป็นอนั สิน้ -เพยี งตำ� นาน” ไม่แปลกใจทำ� ไมป๊ะภักดีตอ่ องค์รายอกตี อมหาศาล คำ� ตอบป๊ะยงั ตราตรึงซ้ึงกงั วาน ดจุ โครงการ ธ ยังคงธ�ำรงชน
๒๕๒ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี ิพนธ์ “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๕๓ ใต้หยาดละอองฝน ชมพู พรรลาย บา่ ยแหง่ ต้นกาลฤดฝู น เมฆหมน่ กอ่ ตัวเปน็ ปุยหนา กระอายฝนแห่งฝันพลนั หล่นมา เปน็ สายธารจากน�้ำฟา้ ลงนาแล้ง หญา้ คาโค้งคำ� นบั หยาดฝนหยดกระทบมดขนไข่แตกขบวน ลกู ววั สกี รกั กระโดดเต้นฝนแรกแห่งชวี ติ ผเู้ ฒา่ เลยี้ งววั รดู้ ว้ ยสญั ชาตญาณ หลงั ฝนหลงั่ ชโลมทาลงผนื ดนิ ดว้ ยชำ� เรานี้ เมลด็ พนั ธท์ุ คี่ มคนั ไถพลกิ กลบ ก็เบิกบานเปน็ วัฏฏะ ฝนหยดุ แลว้ ... กล้ามะเขือใบอ่อนยวบก็ฟื้นต่ืน สาวบ้านนาเดด็ ยอดตำ� ลึงสดใหมร่ ิมร้ัวบ้าน เช่นเดยี วกบั คนอนื่ ๆ พวกเธอมกั จะทำ� กบั ข้าวเรยี บงา่ ย แตอ่ รอ่ ยสะเดด็ เรายมิ้ อม่ิ ขอมชี วี ิตทพี่ อเพยี งเช่นน้ี
๒๕๔ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๕๕ “ศาสตร์” นำ� ชีวติ ซเู ฟียน มณหี ยิ า จ.ยะลา มองหน้าจอทีวที ฉี่ ายข่าว เล่าเร่อื งเรอื่ งราวราชกิจปดิ ทกุ ขส์ ิ้น ภาพพระเสโทรดหยดลงดิน พร้อมไดย้ ินเสยี งนกั ขา่ วเล่าเนอ้ื ความ “ธ เสด็จทรงงานบ้านยะหา” ก่อคุณค่าแม้ถนิ่ ไกลไมม่ องขา้ ม “โครงการฝายทดน้ำ� ”ล�้ำเลศิ งาม นำ� เขตคามอุดมสุขสน้ิ ทุกขม์ ัว เม่ือสน้ิ เสียงข่าวจบได้ทบทวน เกิดคำ� ถามกอ่ กวนอยู่ในหวั ตงั้ คำ� ถามมากมายใหก้ บั ตัว ท�ำไมเราถงึ กลัว?บา้ นเกิดตน “ซ่งึ พระองคไ์ มใ่ ช่คนในพนื้ ท่ี พระองคม์ ีทุกอย่างพรอ้ มสมบูรณ์ผล แต่ทำ� ไมพระองคต์ อ้ งผจญ ช่วยปวงชนทรุ ถิน่ ใหส้ ิ้นภยั ” มองภาพพระองค์ทรงงานผ่านดวงจิต มองยอ้ นคิดกลับดูตนเริม่ ตน้ ใหม่ กวา่ จะเป็นเพชรเมด็ งามตามตอ้ งใจ ใครหนอใครคอื ผู้สร้างทางให้เรา นำ�้ ตาเอ่ออาบแกม้ แยม้ ความคิด เนรมิตกำ� ลงั ใจมิให้เศรา้ บนั ดาลใจให้กลับสภู่ มู ิลำ� เนา ลบซ่งึ เงาอคตติ ำ� หนิใจ พร้อมน�ำหลกั ทรงงานอนั หาญกลา้ พรอ้ มนำ� ศาสตร์พระราชาค่ายิ่งใหญ่ พรอ้ มตามรอยพระบาทศาสตรเ์ กรยี งไกร พร้อมกลับไปพฒั นาบ้านเกิดตน จะเห็นเรอ่ื งส่วนรวมเปน็ เรือ่ งใหญ่ จะยึดหลักเปน็ ผู้ให้ไม่หวังผล จะกินอยพู่ อเพียงไม่อบั จน จะอยู่บนความดหี า่ งไกลพาล จะเผยแพร่หลกั ทรงงานโครงการไท้ สอนประชาร้ใู ชใ้ หส้ บื สาน จะตามรอยพระบาทตราบเท่านาน “นวราช”สถิตดวงมานไทยนิรันดร์
๒๕๖ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรือ่ งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๕๗ น�ำ้ พระทัยไหลสู่ “คลองอ่างแตก” ฉตั รปกรณ์ ก�ำเหนิดผล จ.สงขลา ลมฤดูหอบนำ�้ ตามาตกแตก เหมอื นฟา้ แลกเทวดาสฟู่ า้ สรวง หยาดนำ้� ตาปร่ิมหัวใจไปทุกดวง เมอื่ พระลว่ งเสวยฟ้านริ าลยั พระเสโทยังปกไทยไปทกุ ถิน่ ทัว่ แผน่ ดนิ พระเมตตาสร้างฟา้ ใส ราษฎรต่างรู้เห็นไทยเปน็ ไท เหนือ ออก ตก กลาง ใต้ ไมต่ ่างกนั ยามน�้ำหลากหลากไปจนไรห้ ลาก ยามแหง้ ผากกไ็ ร้ตัก แม้สกั ขัน ปลาพ้ืนบ้านเคยสมบูรณ์เกือบสูญพันธุ์ ยาง เผอื ก มนั มังคดุ ...เกอื บหลดุ รอย “พระราชทาน” ทอ่ ทาง อา่ งเกบ็ น้ำ� ใหช้ มุ่ ฉำ�่ ยามยากไร้ไดใ้ ชส้ อย เหมอื นเติมฝนั ให้กกกอ ทรี่ อคอย ไดพ้ ่ึงพลอย* “ฝาย” ฟา้ พระบารมี เหนือ “เทอื กเขาน�ำ้ ค้าง” พระสรา้ งฝาย ปล่อย ระบาย ริน ไหล ไปทุกที่ บา้ นโคกเอาะ ทบั ชา้ ง นาทวี รา่ ยวารี บา้ นเกาะงุน กระทิงตาย หัวควน บ้านไร่ บา้ นใหญ่ บา้ นคอก นำ�้ ระลอกเรงิ เล่นมาเป็นสาย ดงั่ นำ�้ ฟ้าประกายเพชรสะเกด็ พราย พวกโค ควาย ยาง หญา้ ร่นื วาริน พสกนกิ ร “ชาวสงขลา” ลว้ นจารึก นำ�้ พระทัยตกผลึกไปทุกถิ่น “คลองอ่างแตก” นำ�้ พราว ดุจดาวดิน “พระภูมินทร”์ ทรงเมตตา ประชากร จากพระเนตรใน “ฎกี า” ประชาราษฎร ์ ดินจึงดาดดว้ ยพระแผ่ แลสลอน น้อมส�ำนกึ ในมหาพระอาทร ต่างน้อมกรน้อมเกล้าฯรบั มาปรับใช้ คดิ ถึงองค์ “พระภมู ิพลมหาราช” แมล้ ว่ งชาตลิ ว่ งภพจบสมัย พระยังคงสถิตทุกดวงใจ แหละยงั คงสถติ ไทยไปนิรันดร์ *พลอย – ถ.ใต้, หมายถงึ พึ่งอาศยั
๒๕๘ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรื่องเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พ่อ” ๒๕๙
๒๖๐ “เรื่องเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” เราตา่ งแตกก่ิงก้านจากสง่ิ ท่ีพอ่ สอน จรรยา สวุ รรณ์ จ.สงขลา ๑. ยามเช้าทอแสงอ่อนโยนและผืนดินส่งกลนิ่ หอมมาแต่ไกล แมก่ บั พ่อเพิง่ กลบั มาจากกรีดยาง วางมีดกรีด แล้วไปอาบน้ำ� เตรียมเข้าครวั ทำ� กบั ข้าวจากพชื ผกั ท่ีปลกู เอง จากน้ันพ่อออกไปรา้ นนำ้� ชาในหมู่บา้ น ส่วนแม่เดินไปเก็บผกั ในร่องสวนเพ่อื เตรียมไปขายในตลาดเย็น เราอยใู่ นหมบู่ ้านซ่งึ มีวิถเี รยี บง่ายริมเทือกเขาบโู ด ๒. เสยี งอาซานเรยี กละหมาดดงั มาแต่ไกล แม่กับพอ่ ไปท�ำละหมาดท่มี สั ยิดเพ่ือขอพรจากพระองค์ เราอยู่ในผืนแผน่ ดินทไ่ี ดย้ ินเสยี งปืนและเสียงระเบดิ มายาวนาน แต่เราไม่เคยสิ้นหวงั ในการด�ำรงชวี ิต ราคายางตกตำ�่ พอ่ กับแมจ่ ะปลูกพชื หลายชนดิ ในร่องยาง ผืนแผน่ ดินยังคงมนี �้ำ บนทอ้ งฟา้ ยังคงมีฝน เราปลกู ผักและเกบ็ ไปขายในตลาดเย็นของหมู่บา้ น ไดม้ องดผู คู้ นท่ยี ังคงยิ้มแยม้ ทักทายสมั ผสั มอื ตามแบบมุสลิม พระเจา้ คือแบบอยา่ งอันดงี ามสอนใหเ้ ราเกรงกลัวต่อบาปทง้ั ปวง เราอยูแ่ บบพอมีพอกินในผนื แผ่นดินทพ่ี อ่ หลวงเคยเสด็จมาใหค้ วามร้เู รื่องแก้ ปญั หาดินเคม็ เราอย่แู บบพอเพียงตามรอยพ่อหลวงที่ทรงสอนเรือ่ งสวนทำ� กินแบบพอเพยี ง
กวนี พิ นธ์ “เรื่องเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๖๑ ๓. ฤดกู าลแหง่ ชวี ิต แมด้ อกผลไม่หอมหวานอยา่ งทเ่ี คยเปน็ เกบ็ น�้ำยางไปขายไดเ้ งินนอ้ ยกวา่ ช่วงราคายางแพงกวา่ ครง่ึ แต่แมก่ บั พอ่ กเ็ สริมอาชพี ด้วยการลงแรงกับงานสวนผกั หลายชนิด เราไดม้ องสรรพชวี ิตร่ายร�ำอยใู่ นวิถีของเราเอง ลมอ่อนพดั โชยยอดหญา้ ไหวเอน ผืนแผ่นดินของพอ่ หลวงยงั คงมีกลิ่นหอมและเตม็ ไปดว้ ยความหวงั ฤดฝู นเย็นช้ืนท่ามกลางสายลมบางเบาจากเทือกเขาบโู ด ฤดูแล้งใบยางรว่ งอยรู่ อ่ งสวนยางเต็มไปด้วยพืชผักทย่ี ังเกบ็ กินและนำ� ไปขายได้ รมิ เทอื กเขาบโู ดยังมนี าขา้ วออกรวงสีทองอร่าม พอ่ จูงฝูงววั ออกไปทางนัน้ ทา่ มกลางแดดร้อนเตน้ รำ� และแวว่ เสยี งอาซาน ๔. กิ่งกา้ นใบแห่งชวี ิตยังคงเติบโตและผลิงอก ความไมส่ งบใดบนผืนแผน่ ยังมิอาจท�ำลายความสงบและเรยี บง่ายในวถิ ีของ พระองค์ และทุกหนแหง่ ยงั คงมชี วี ิตเดนิ ตามรอยพอ่ หลวงของแผ่นดิน ลมใดหนอแวว่ หวานกล่อมเพลงรองเงง็ เพลนิ ใจ เยียวยาบาดแผลความปว่ ยไขบ้ นผืนแผ่นดินทม่ี ิเคยส้นิ หวงั พอ่ กบั แมย่ งั คงเดินออกจากบา้ นในทกุ เชา้ มงุ่ ไปส่เู รอื กสวนแหง่ ชีวิตในวิถีอันเรยี บง่ายของมสุ ลมิ อยู่แบบพอเพียงตามคำ� ท่ีพอ่ สอน และแตกกิ่งกา้ นงอกงามจากร่นุ สรู่ ุ่นไปตลอดกาล
๒๖๒ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี ิพนธ์ “เร่อื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๖๓ ดว้ ยรกั ...ภักด.ี ..พระบารมนี ริ ันดรก์ าล ทศั นบุรินทร์ ไดเ้ กิดบนแผน่ ดินนี้โชคดนี กั ใจประจักษ์หลักคิดพพิ ฒั น์ผล เรามีชาติศาสนก์ ษตั ริย์ในกมล บันดาลดลร่มเย็นเป็นสขุ ใจ ๒๓ หลกั ทรงงาน’อันสัมฤทธ ์ิ ก่อเก้อื สรรพชวี ิตอยา่ งยง่ิ ใหญ่ พระราชดำ� รนิ มิ ิตผลทง้ั ใกลไ้ กล ตา่ งอยู่ใตพ้ ระบารมนี ิรนั ดรก์ าล คร้นั เติบใหญใ่ ฝ่ฝันความส�ำเร็จ จึงตั้งเจตนารมณอ์ ันกลา้ หาญ จะน้อมนำ� ด�ำรงหลักทรงงาน เพื่อพน้ ผา่ นปญั หาทุกคราคราว ‘แก้ปญั หาจากจุดนอ้ ย’ คอยสังเกต รขู้ อบเขตวถิ ีที่ยา่ งก้าว ‘รูป้ ระหยดั -เรยี บงา่ ย’ทกุ เรอ่ื งราว หยัดยนื ยาว ‘พอเพียง’เลยี้ งชีวนั เน้นบทบาท ‘ขาดทุนคอื กำ� ไร’ พราะย่งิ ใหย้ ง่ิ เป็นสขุ ทุกชนช้นั ตอ้ ง‘สัตย์ซอื่ ถอื จริงใจ’ ให้แกก่ ัน ทักทอฝนั สนั ติสขุ ปวงประชา ใช้ ‘ความสขุ ’ ปลกุ ใจให้เขม้ แขง็ รวมเรี่ยวแรง ‘สามัคคี’อันมคี า่ ‘ลำ� ดับงานส�ำคัญ’ หม่นั ตรวจตรา ไม่ ‘ตรึงติดต�ำรา’ กว่าทเี่ ปน็ ‘เข้าใจในความต่าง’อยา่ งลึกซ้งึ เพ่อื เขา้ ถึง ‘สว่ นรวม’ รว่ มคิดเหน็ ใช‘้ ความเพยี ร’เขียนฝนั อนั ยากเยน็ จนแปรเป็นความจริงทต่ี อ้ งการ ‘รอยเท้าพอ่ ’ ถกั ทอฝันอนั ใหญ่หลวง เราทั้งปวงหวงแหนพร้อมสืบสาน ‘รอยเท้าพอ่ ’ ทอถกั หลักทรงงาน ก่ีหมน่ื ล้านวนั เวลายังตราตรงึ .
๒๖๔ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๖๕ “ใต้รม่ พระบารมี ชุบชีวชี ายแดนใต”้ จา่ เอกอดศิ ร จนั ทรวฒั น์ จ.สงขลา เมอื งทองนม้ี ีวาจาภาษาถ่นิ ปราชญ์ชาวดินลำ�้ คา่ น่าเลอ่ื มใส เมอื งพหุวัฒนธรรมประจ�ำใจ คอื เมืองใตช้ ายแดนแสนโสภา อยรู่ ว่ มกนั อยา่ งสันติมมิ ที ุกข์ สรา้ งเสริมสุขกษัตรยิ ์ชาตศิ าสนา ยึดถอื หลกั สามัคคดมี ีเมตตา กรณุ าเออื้ อารปี รานีกนั ท้งั ไทยพุทธมุสลมิ และจนี แขก ย้มิ ส่งแลกเปลยี่ นมุมมองเป็นของขวัญ โพยภยั ร้ายโถมมาสารพนั ไม่หวาดหวน่ั เพราะมียาสามัคคี ดว้ ยเดชะพระบารมีที่เก้ือเกลา้ ถ่นิ ล�ำเนาสูงค่าสง่าศรี ธ พลิกฟน้ื ผืนแผ่นดินถิน่ นที ปลกุ ชวี ีขึน้ ใหม่ให้พลงั ประชาชนแร้นแคน้ แสนวิโยค สุดเศร้าโศกสลดจิตพษิ มนตข์ ลงั เสียงระเบิดเคล้าเสียงปืนตื่นระวัง ชว่ ยประทังรอ้ นร้ายกลายเปน็ ดี โครงการพระราชด�ำริทรงคิดค้น ใหส้ ร้างตนอยูเ่ ย็นเป็นสขุ ี นราธิวาส ยะลา ปัตตาน ี สงขลามีแดนดา้ วก้าวตามรอย “เศรษฐกิจพอเพยี ง” หล่อเล้ียงชาติ มุง่ สามารถสร้างตนคนใชส้ อย “เข้าใจ” จึง “เข้าถึง” ได้ไมร่ อคอย นับจากน้อย “พัฒนา” ค่าอนันต์ คอื หลกั การทรงงานของพอ่ หลวง เพื่อคนไทยท้ังปวงมสี ุขสนั ต์ ชายแดนใตป้ ลายดา้ มขวานกลา่ วขานกนั ดังสวรรคส์ ง่ เทวามาบนดิน ณ วนั นีฟ้ ากฟ้ามาทวงกลับ แตใ่ ช่ลับเลือนหายใต้ทักษณิ ย่งิ จารึกผนกึ แน่นแควน้ อาจิณ ชบุ ชีวนิ ชายแดนใต้ให้ยงั่ ยนื
๒๖๖ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรื่องเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๖๗ เม่ือเวลาผา่ น ชาปีไหน จ.สงขลา ฟงั เรอื่ งเล่าผ้เู ฒา่ บอกมยิ อกยอ้ น ในทุกตอนช่วงอายทุ ีล่ ผุ ่าน บางเรอ่ื งราวยงั คงเหน็ เป็นตำ� นาน มีสขุ -เศรา้ มาเล่าขานกาลเวลา อดีตมตี ้นไมใ้ หญ่ให้เราเหน็ ทกุ พน้ื ที่ร่มเยน็ เป็นผนื ปา่ ตน้ ไข่เขียว ต้นตำ� เสา เราเหน็ มา ไม้มีคา่ ให้ยนิ ยลตน้ สักทอง บา้ นหลังเล็กแตค่ วามรกั มักไมเ่ ลก็ มีกลุ่มเด็กเล่นซกุ ซนไมห่ ม่นหมอง สายน้ำ� ไหลใสเย็นเปน็ ครรลอง กระโดดคลองคลายเศร้าโหนเถาวลั ย์ เมอ่ื เจบ็ ปว่ ยสมนุ ไพรใช้รกั ษา ปรงุ เป็นยาสูตรพื้นบา้ นการสรา้ งสรรค์ ตน้ ตำ� รบั ภูมิปญั ญาตำ� ราน้ัน ได้แบ่งปันสร้างสขุ ทุกเวลา “เมื่อเวลาผ่าน” การกระทำ� เปลีย่ น สขุ ที่เคยหมนุ เวยี นแปรเปลีย่ นคา่ ตดั ตน้ ไมม้ ากจนฝนหมดฟ้า คราบนำ�้ ตาไหลหยดรดแผน่ ดิน เกิดภัยธรรมชาติหวาดหวัน่ ไหว ลมแล้งรอ้ นมาคราใดใจเดือดดิ้น ผลกระทบพลอยพานำ้� ตาริน ทกุ ภยั สิ้นดว้ ยเดชะพระบารมี พ่อเปลย่ี นฟา้ สรา้ งฝนจนเปน็ นิจ บาทบพติ รสรา้ งฝายกั้นไมห่ วน่ั หนี ราชกิจเออ้ื ประชาดว้ ยปรานี บา้ นวนั น้ีลว้ นสุขได้ใตร้ ม่ บญุ จงึ เกิดฝายหลายแห่งแบ่งเบาทุกข ์ บำ� รุงสุขโอบเอือ้ รักเกือ้ หนุน แล้งมนี ้ำ� ป่าอดุ มความสมดุล วัฎจักรหมุนเปน็ วงลอ้ หลอ่ เลย้ี งคน ผเู้ ฒา่ จงึ เล่าฝาก...ลกู หลานเอ๋ย บา้ นเราเคยมีน�้ำใชไ้ มข่ ดั สน เดนิ ตามรอยเทา้ พอ่ กอ่ ร่างตน สร้างชุมชนใหเ้ ขม้ แข็งร่วมแรงใจ หวังเจา้ เปน็ เมล็ดพันธฝ์ุ นั ของป่า จะแตกกอก่อกล้าขึน้ มาใหม่ เปน็ หว่ งโซต่ ่อเติมเสริมสายใย ฝากรักษาธรรมชาตไิ วใ้ ห้ยง่ั ยืน
๒๖๘ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรอ่ื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเทา้ พอ่ ” ๒๖๙ ตามรอยเท้าพอ่ … รพู้ อเพยี ง ทวีศักด ิ์ วงศ์กีรตเิ มธาวี จ.สงขลา แมไ้ ม่มตี กึ สูงใหญก่ วา้ งไพศาล มีตน้ ไม้รอบบ้านเป็นมา่ นป่า มองไม่เหน็ แม้เงาเสาไฟฟา้ จึงเช่ือวา่ ความหวงั ยังห่างไกล เคยคดิ ว่าต้องมีทรพั ย์นับว่าสุข ใจจงึ ทุกขห์ วาดหวน่ั เกินฝนั ใฝ่ วันหนึง่ ร้…ู หากเพียงพอกส็ ุขใจ สามหว่ งสองเงื่อนไขใหส้ งิ่ ดี จงึ เปิดใจน้อมนำ�พระราชดำ�รสั เห็นภาพพัฒนาชาตวิ าดวถิ ี หนง่ึ ทิพยไ์ ท้แห่งพอ่ ฟ้าฉายบารมี ชบุ ชวี ีดว้ ยทักษะเกษตรกรรม โครงการจดั หาน������ ใชใ้ นคูหา อีกฝายคลองตาหงาพาชุ่มฉำ� อ่างเกบ็ น������ ปยู ุดสุดเลิศล������ สะบา้ ย้อย” ก้าวนำ�พฒั นา ฝายอา่ งแตก “นาทวี” มปี ระโยชน ์ นบั เปน็ โจทย์สรา้ งสขุ ทกุ หยอ่ มหญา้ อ่างเก็บน������ คลองพวนล้วนชวี า พรรณพฤกษาท่วั เขตคามงามทั่วทศิ ฝายจะโหนงฝายคลองแงะฝายแมะ๊ จิ “จะนะ” น้อมราชดำ�ริมหิ ม่นจติ โครงการแกม้ ลิงพรุเตยี วลว้ นแนวคิด ใหช้ ีวติ คน “เทพา” มาเนืองนอง สงขลาจึงมีน������ใชไ้ มข่ ัดสน น������ สร้างผลผลติ ได้ไม่หมน่ หมอง โครงการพอ่ เปน็ แรงใจใหต้ รติ รอง เราจะตอ้ งรู้จักใชใ้ ห้พอดี ทำ�เกษตรพอเพียงเลย้ี งชีพได้ ประยุกตน์ ำ�ทฤษฎใี หม่ในพ้ืนท่ี ยืนหยดั อยูร่ คู้ ณุ ค่าอย่ารอร ี ทางสายกลางสร้างชวี อี ยา่ รีรอ แมไ้ ม่มีสง่ิ ใดที่ใหญย่ งิ่ แม้ไม่มีทุกส่ิงท่ีรอ้ งขอ มีแคใ่ จเปยี่ มคณุ ธรรมคำ�ว่าพอ ไม่คิดท้อตอ่ งานสุขสานตใ์ จ น������ เป็นวิถีสร้างชีวิตเพอ่ื ชวี ติ ยอ่ มลขิ ติ ความสุขทกุ ยคุ สมัย หลักแห่งการเอือ้ เฟอื้ เหนอื สงิ่ ใด สืบสานไวใ้ ห้งอกงาม...ความพอเพยี ง
๒๗๐ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวีนิพนธ์ “เรอ่ื งเล่าจากบ้านเรา... ตามรอยเท้าพ่อ” ๒๗๑ ดนิ ของพอ่ อษั ราพงค ์ ฉมิ มณี จ.สงขลา เคยถามแม่ด้วยสงสยั ในวัยเดก็ คร้ังยงั เลก็ ไมร่ คู้ วามตามประสา แมห่ ว่านพืชสรา้ งผลแต่ต้นมา สวน-ไร่-นาเขียวสดสวยด้วยเหตุใด บนหนา้ แม่ยิ้มแย้มแต้มใบหนา้ มองบนรปู ขา้ งฝาน้�ำตาไหล คอื ภาพพักตรข์ องพอ่ ตอ่ เติมใจ ราชด�ำริแกไ้ ขให้คล่ีคลาย พ่อยาตรย่างทางท้ังหมดเหนอื จรดใต้ ทุกแดนใดพอ่ เรง่ รดุ ถงึ จดุ หมาย ดนิ บ้านเราพบปญั หาท่ที า้ ทาย พืชลม้ ตายแห้งเฉาเศรา้ ครอบครอง แมจ่ ึงพบหนทางสรา้ งชวี ติ พบแนวคดิ การดูแลแกภ้ ยั ผอง รอยเทา้ พอ่ สร้างดนิ เป็นถิน่ ทอง รักเนืองนองนอ้ มนำ� พัฒนา เมอื่ ดนิ เปรย้ี วใช้เคม็ ชว่ ยดว้ ยการ “แกลง้ ” เมือ่ ดนิ แล้ง “ฝายเก็บน้�ำ” ชมุ่ ฉำ่� ค่า เมือ่ ดนิ แตก “หญ้าแฝก”คลุมชุ่มชวี า พระเมตตาโอบเออื้ ทกุ เนอื้ “ดิน” ในชุมชนหลอมรวมรว่ มสบื สาน หลายโครงการดนิ สร้างสุขคลายทกุ ขส์ ้นิ สองพระบาทยาตรย่างต่างเหงื่อรนิ หลักในถน่ิ หยัดยืนเปน็ ผืนไทย โครงการพ่อคลายสงสัยในวันน้ ี นำ�้ ทีม่ ไี มส่ ิ้นยังรินไหล เล้ยี งกิ่งกา้ นบานออกงามดอกใบ กลิ่นอุน่ ไอแห่งดนิ ถ่ินบ้านเรา แม่กม้ กราบภาพพอ่ ทกี่ อ่ รา่ ง ทุกเสน้ ทางรอู้ ดทนไมห่ ม่นเศรา้ ตน้ ไมแ้ มจ่ งึ เบ่งบานมานานเนา คอยขัดเกลาชีวิตจติ วญิ ญาณ ดนิ จงึ เป็นขมุ ทรัพย์กับชีวิต ให้รูค้ ดิ หยดั ยืนข้ันพื้นฐาน เมือ่ ดนิ ดปี ่าไมไ้ ดเ้ บง่ บาน ใหล้ ูกหลานไดเ้ ชยชมความสมบูรณ์
๒๗ ๒ “เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพ่อ”
กวนี พิ นธ์ “เรื่องเล่าจากบา้ นเรา... ตามรอยเท้าพอ่ ” ๒๗๓ แสงหนึง่ ในความทรงจ�ำของผเู้ ฒา่ กนั ตภณ รักคำ� มี จ.สงขลา ลมหนา้ รอ้ นหอบไอแดดพัดแผดเผา คลมุ หุบเขาโบราณแห่งบ้านปา่ พรากโตรกธารไหลเย็นเป็นชีวา แห้งขอดตลอดมาอย่ตู าปี เพลงผู้เฒา่ แหง่ เขาผาเลา่ ฝ่ายคุ เปล่งนำ้� เสยี งอ่ิมสขุ ฉายราศี ผ่านร่องรอยอนั ทระนงในพงพี และยังพออยพู่ อมกี ับชวี ิต ไกลโพ้นจากเสยี งใดในโลกกวา้ ง มีแตป่ ่าภทู บึ ร้างล้วนพรางปดิ ลำ� น้�ำท่ีเคยรับแรงแสงอาทิตย์ ร้อนแล้งแห้งสนทิ เผาจิตใจ ตา่ งเผชญิ ชะตากรรมธรรมชาติ โลกภายนอกถูกตัดขาดใหห้ วาดไหว ตา่ งเหยียบเสน้ ความเปน็ ตายโลกภายใน ลว้ นทรงจำ� ไมท้ กุ ใบในวันน้นั ทา่ มเสียงสวดอุอาหข์ รึมปา่ เปลีย่ ว ตอ่ ความหวงั โดดเดย่ี วเตมิ เสี้ยวฝัน สักเย็นหยาดจากฟ้าสูส่ ามญั ป่าเงยี บงนั คงปลุกปรกเสยี งนกไพร และเสียงความยากลำ� บากจากป่าลึก ดังเพรยี กพมุ่ ราชพฤกษใ์ นเมืองใหญ่ จึงช่มุ ชื่นเจา้ พระยาไหลบ่าไป สหู่ ุบเขาทะมนึ ไกลเขตชายแดน เพลงผเู้ ฒ่าแหง่ เขาผาเล่าฝา่ ยคุ เปลง่ น�ำ้ เสยี งอันอมิ่ สุขและหนักแนน่ เมอื่ น้�ำฟ้าคอยเย็นหยาดมิขาดแคลน ทุกหม่นื แสนเทอื กภูจงึ อยูเ่ ยน็ คือร่องรอยความทรงจ�ำทล่ี ำ้� คา่ ผา่ นชว่ งกาลเวลายามปา่ เข็ญ ในสายน�้ำกระแสธรรมไหลบ�ำเพญ็ แผส่ ายเสน้ กระแสธารส่บู ้านเรา ไกลโพ้นจากแสงใดในโลกกว้าง กลับร่มเย็นเหน็ ทางจนสร่างเศร้า ไมใ้ บเคยรว่ งแรกลับแผเ่ งา คนื ลำ� น�ำ้ ลำ� เนา เล่าเวลา ลมหน้ารอ้ นหอบไอแดดพัดแผดเผา ข้ามหบุ เขาโบราณแห่งบา้ นปา่ แสงหนง่ึ ดาลชุ่มชื่นใหค้ นื มา ผา่ นดวงตาของผู้เฒา่ มาเนานาน ดาลใจจากชายชราในหุบเขาและโครงการอ่างเก็บน้ำ� บ้านปยู ุดในพระราชด�ำริ ตำ� บลคหู า อ�ำเภอสะบ้ายอ้ ย จงั หวัดสงขลา
คณะกรรมการคดั สรรงานเขียน เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา...ตามรอยเท้าพอ่ วมิ ลลักษณ์ ชูชาติ ทป่ี รกึ ษา นาถนศิ า สขุ จิตต์ ประธานกรรมการ สุวิมล วิมลกาญจนา รองประธานกรรมการ นพิ ล รัตนพันธ์ กรรมการ จรูญ หยทู อง กรรมการ วมิ ลมาศ ปฤชากลุ กรรมการ ชุมศกั ดิ์ นรารัตนว์ งศ ์ กรรมการ อภิชาติ จันทรแ์ ดง กรรมการ วนดิ า เต๊ะหลง กรรมการ ชาคริต โภชะเรอื ง กรรมการ แสงทวิ า นราพชิ ญ์ กรรมการและเลขานุการ สวรรยา โต๊ะจ ิ กรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ ปณุ รดา แสงสมบรู ณ์ กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ คณะกรรมการตัดสินงานเขียน เรอ่ื งเล่าจากบา้ นเรา...ตามรอยเทา้ พ่อ วมิ ลลักษณ์ ชูชาติ ประธานกรรมการ นาถนศิ า สุขจติ ต ์ รองประธานกรรมการ สถาพร ศรีสจั จัง กรรมการ ประพนธ์ เรืองณรงค ์ กรรมการ ร่นื ฤทัย สจั จพันธ์ุ กรรมการ กิตติศกั ดิ์ มีสมสบื กรรมการ กนกวลี กนั ไทยราษฎร ์ กรรมการ ขจรฤทธิ์ รักษา กรรมการ วรี ะศกั ดิ์ จนั ทร์สง่ แสง กรรมการ ศศพิ ร ปาณิ กบุตร กรรมการ สวุ มิ ล วิมลกาญจนา กรรมการและเลขานุการ แสงทวิ า นราพิชญ ์ กรรมการและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร ปณุ รดา แสงสมบรู ณ์ กรรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร
