สื่อการเรียนการสอนประวัติศาสตร์-ม.2-อาณาจักรอยุธยา

สมยั อยธุ ยาตอนกลาง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พ.ศ. 1991 – 2231

การปกครองสว่ นกลาง มหี น่วยงานทางการปกครอง 6 กรม กรมใหมท่ ่จี ดั ตัง้ ข้ึนมี เสนาบดีรับผิดชอบ ในหนา้ ที่ 2 กรม ดังน้ี 1. กรมมหาดไทย มพี ระยาจักรศี รีองครกั ษเ์ ปน็ สมุหนายกมหี นา้ ท่ี ควบคมุ กจิ การพลเรอื นท่วั ประเทศ 2. กรมกลาโหม มพี ระยามหาเสนาเป็นสมุหพระกลาโหม มหี น้าท่ี ควบคมุ กิจการทหารทว่ั ประเทศ

ปรบั ปรุงกรมจตสุ ดมภ์ใหม่ 1. กรมเวียง (นครบาล) มีหนา้ ท่ีดูแลความสงบเรยี บรอ้ ยของบ้านเมอื ง 2. กรมวัง (ธรรมาธกิ รณ์) มหี นา้ ท่ดี แู ลรบั ผดิ ชอบเกย่ี วกบั ราชสานัก

ปรับปรุงกรมจตุสดมภใ์ หม่ 3. กรมคลัง (โกษาธิบด)ี มหี น้าท่ีดแู ลรายรับรายจ่ายและเก็บรักษา พระราชทรพั ย์ 4. กรมนา (เกษตราธิการ) มหี น้าท่ดี แู ลส่งเสริมใหร้ าษฎรทาไร่ ทานา

การปกครองส่วนภูมภิ าค สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถทรงแบ่งการปกครองส่วนภมู ิภาค เป็นหนว่ ยงานตา่ ง ๆ เพอ่ื ให้การปกครองดูแลไดท้ ว่ั ถึงมากข้นึ โดยเร่ิมจากหม่บู า้ นมผี ใู้ หญ่บา้ นปกครองดูแล ตาบลมกี านัน ดูแล แขวงมหี ม่นื แขวงดแู ล และเมืองมีเจ้าเมอื งดูแล

หัวเมอื งประเทศราช การปกครองส่วนภมู ภิ าค หัวเมอื งชน้ั นอก ช้นั เอก /ชั้นโท/ ช้นั ตรี หัวเมืองชัน้ ใน กรงุ ศรีอยุธยา

อยุธยาตอนปลาย (ในช่วง พ.ศ. 2231- พ.ศ.2310)

ชว่ งเวลาตั้งแตส่ มัยสมเดจ็ พระเพทราชาถงึ สมัยสมเดจ็ พระท่ีนั่ง สุริยาศน์อมรินทร์หรอื พระเจา้ เอกทศั (พ.ศ. 2231 – 2310) รูปแบบการปกครองในสมัยอยุธยาตอนปลาย ยังคงยดึ รปู แบบ การปกครองตามที่ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรง จดั ระเบยี บไว้ แตม่ ีการเปลีย่ นแปลงรูปแบบการปกครอง บางส่วนในสมัยสมเด็จพระเพทราชา

1. ยกเลิกการแยกความรบั ผิดชอบของอัครมหาเสนาบดี ดา้ นงานพลเรือนและดา้ นงานทหาร 2. ใหส้ มหุ พระกลาโหมรบั ผดิ ชอบทงั้ ดา้ นทหารและ พลเรอื นปกครองหวั เมืองฝา่ ยใต้ตง้ั แตเ่ พชรบุรีลงไป

3. ให้สมหุ นายกรบั ผิดชอบท้ังดา้ นทหารและพลเรือนปกครอง หัวเมืองฝา่ ยเหนือและดูแลจตุสดมภ์ในส่วนกลาง 4. ใหเ้ สนาบดกี รมคลงั รับผดิ ชอบทงั้ ดา้ นการทหารและ พลเรอื น ปกครองหวั เมืองชายฝงั่ ตะวนั ออกและดูแลเกี่ยวกับ รายไดข้ องแผน่ ดนิ และการตดิ ตอ่ คา้ ขายกบั ตา่ งประเทศ

ใบงานที่ 2.1 เรอื่ ง การเมอื งการปกครองสมัยอยธุ ยา คาช้แี จง : ให้นักเรยี นเปรียบเทยี บการจดั รูปแบบการปกครอง แต่ละยุคสมยั ของอยุธยาท้งั การปกครองสว่ นกลางและส่วนภูมภิ าค ลงในชอ่ งวา่ งใหส้ มบูรณ์

การปกครองสว่ นกลางสมยั อยธุ ยา สมยั อยธุ ยาตอนต้น สมยั อยุธยาตอนกลาง สมยั อยธุ ยาตอนปลาย

การปกครองส่วนภูมิภาคสมยั อยุธยา สมยั อยธุ ยาตอนต้น สมยั อยุธยาตอนกลาง สมัยอยธุ ยาตอนปลาย

สรปุ การปกครองสมยั อยธุ ยา มกี ารปรบั ปรงุ ใหเ้ หมาะสมกบั สถานการณ์ทางการเมือง โดยมจี ดุ มุ่งหมาย ท่ีสาคญั คือพยายามรวมอานาจการปกครอง ส่สู ว่ นกลาง และควบคมุ การปกครองหัวเมืองต่าง ๆ ให้ มีประสิทธภิ าพเพ่มิ ข้นึ

รายวชิ า ประวตั ศิ าสตร์ เรื่อง การเมอื งการปกครอง สมยั อยุธยา รหัสวชิ า ส 22102ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 ผูส้ อน ครนู ติ ยา จวบรมั ย์

ทบทวนบทเรียนเรื่อง การสถาปนาอาณาจักรอยธุ ยา ภาพวาดกรงุ ศรอี ยุธยา โดย พรี ทรพั ย์ วิชติ รชั นีกรสบื คน้ จาก https://www.gqthailand.com/life/article/history-of-marriage-and-divorce ( เขา้ ถงึ เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2562)

ปจั จยั ในการสถาปนาอาณาจักรอยธุ ยา สภาพแวดลอ้ มทางภมู ศิ าสตร์ สถานภาพ วสิ ยั ทัศน์ และความรู้ ความสามารถของผู้นา สภาพทางการเมอื งการปกครอง เศรษฐกจิ สงั คมวฒั นธรรมของบ้านเมอื ง

การเมอื งการปกครอง.... การปกครอง คือ เรือ่ งทเี่ กย่ี วกับการบริหารวางระเบยี บ กฎเกณฑส์ าหรบั สงั คมเพอ่ื ให้สงั คมมคี วามสงบสขุ นักเรียนรจู้ ักการเมืองการปกครองแบบใดบ้าง

การเมอื งการปกครองสมยั อยธุ ยา ภาพการเมืองการปกครอง โดย prachachat สืบคน้ จาก https://www.prachachat.net/d-life/news-143737 ( เขา้ ถึงเม่อื วนั ที่ 20 มถิ ุนายน 2562)

1. รัศมขี องแสงเทยี น 2. เปลวเทียน อานาจรัฐท่ีแผ่ออกจาก บญุ ญาธกิ ารของผู้ปกครอง ศูนย์กลาง 3. ต้นเทยี น เก่ยี วกบั จารีต ภาพเทยี นโดยSony Ilce-6000สบื คน้ จากhttps://pixabay.com/th/photos ( เขา้ ถึงเมอื่ วันที่ 15 มิถุนายน 2562)

การแบง่ ยุคสมัยการเมืองการปกครองสมยั อยุธยา 1. สมยั อยธุ ยาตอนต้น 2. สมัยอยธุ ยาตอนกลาง 3. สมัยอยธุ ยาตอนปลาย

รปู แบบการเมืองการปกครองในสมัยอยธุ ยา การปกครองส่วนกลาง การปกครองสว่ นภูมิภาค

สมัยอยธุ ยาตอนตน้ สมยั สมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ่ี 1 (พ.ศ. 1893 – 1991)

การปกครองส่วนกลาง (ราชธาน)ี พระมหากษตั รยิ ์แบง่ การปกครองเป็น 4 สว่ น เรียกว่า จตสุ ดมภ์ ให้แตล่ ะส่วนมอี านาจหนา้ ที่ ดังน้ี 1. กรมเวยี ง 2. กรมวัง 3. กรมคลัง 4. กรมนา

(มีหนา้ ที่ดูแลความสงบเรียบรอ้ ยของราษฎร ทัว่ ราชอาณาจักร) (มีหนา้ ที่จดั ระเบียบเกย่ี วกบั ราชสานกั ) (มหี น้าทจ่ี ดั เก็บภาษอี ากร จัดหารายไดเ้ พื่อใช้ ในการบารงุ ราชอาณาจกั ร) (มีหนา้ ที่ดูแลเก่ยี วกบั การทามาหากนิ ของราษฎร)

การปกครองส่วนภมู ิภาค เป็นการปกครองหัวเมอื งทอ่ี ยนู่ อกเขตราชธานี ซึ่งมีการแบง่ เมืองเปน็ ระดบั ชั้น โดยมีกรุงศรอี ยุธยา เปน็ ศูนยก์ ลาง

หัวเมอื งประเทศราช การปกครองสว่ นภมู ภิ าค หวั เมืองช้นั นอก เมืองพระยามหานคร หัวเมืองชนั้ ใน กรุงศรอี ยุธยา

สมยั อยธุ ยาตอนกลาง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พ.ศ. 1991 – 2231

การปกครองสว่ นกลาง มหี น่วยงานทางการปกครอง 6 กรม กรมใหมท่ ่จี ดั ตัง้ ข้ึนมี เสนาบดีรับผิดชอบ ในหนา้ ที่ 2 กรม ดังน้ี 1. กรมมหาดไทย มพี ระยาจักรศี รีองครกั ษเ์ ปน็ สมุหนายกมหี นา้ ท่ี ควบคมุ กจิ การพลเรอื นท่วั ประเทศ 2. กรมกลาโหม มพี ระยามหาเสนาเป็นสมุหพระกลาโหม มหี น้าท่ี ควบคมุ กิจการทหารทว่ั ประเทศ

ปรบั ปรุงกรมจตสุ ดมภ์ใหม่ 1. กรมเวียง (นครบาล) มีหนา้ ท่ีดูแลความสงบเรยี บรอ้ ยของบ้านเมอื ง 2. กรมวัง (ธรรมาธกิ รณ์) มหี นา้ ท่ดี แู ลรบั ผดิ ชอบเกย่ี วกบั ราชสานัก

ปรับปรุงกรมจตุสดมภใ์ หม่ 3. กรมคลัง (โกษาธิบด)ี มหี น้าท่ีดแู ลรายรับรายจ่ายและเก็บรักษา พระราชทรพั ย์ 4. กรมนา (เกษตราธิการ) มหี น้าท่ดี แู ลส่งเสริมใหร้ าษฎรทาไร่ ทานา

การปกครองส่วนภูมภิ าค สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถทรงแบ่งการปกครองส่วนภมู ิภาค เป็นหนว่ ยงานตา่ ง ๆ เพอ่ื ให้การปกครองดูแลไดท้ ว่ั ถึงมากข้นึ โดยเร่ิมจากหม่บู า้ นมผี ใู้ หญ่บา้ นปกครองดูแล ตาบลมกี านัน ดูแล แขวงมหี ม่นื แขวงดแู ล และเมืองมีเจ้าเมอื งดูแล

หัวเมอื งประเทศราช การปกครองส่วนภมู ภิ าค หัวเมอื งชน้ั นอก ช้นั เอก /ชั้นโท/ ช้นั ตรี หัวเมืองชัน้ ใน กรงุ ศรีอยุธยา

อยุธยาตอนปลาย (ในช่วง พ.ศ. 2231- พ.ศ.2310)

ชว่ งเวลาตั้งแตส่ มัยสมเดจ็ พระเพทราชาถงึ สมัยสมเดจ็ พระท่ีนั่ง สุริยาศน์อมรินทร์หรอื พระเจา้ เอกทศั (พ.ศ. 2231 – 2310) รูปแบบการปกครองในสมัยอยุธยาตอนปลาย ยังคงยดึ รปู แบบ การปกครองตามที่ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรง จดั ระเบยี บไว้ แตม่ ีการเปลีย่ นแปลงรูปแบบการปกครอง บางส่วนในสมัยสมเด็จพระเพทราชา

1. ยกเลิกการแยกความรบั ผิดชอบของอัครมหาเสนาบดี ดา้ นงานพลเรือนและดา้ นงานทหาร 2. ใหส้ มหุ พระกลาโหมรบั ผดิ ชอบทงั้ ดา้ นทหารและ พลเรอื นปกครองหวั เมืองฝา่ ยใต้ตง้ั แตเ่ พชรบุรีลงไป

3. ให้สมหุ นายกรบั ผิดชอบท้ังดา้ นทหารและพลเรือนปกครอง หัวเมืองฝา่ ยเหนือและดูแลจตุสดมภ์ในส่วนกลาง 4. ใหเ้ สนาบดกี รมคลงั รับผดิ ชอบทงั้ ดา้ นการทหารและ พลเรอื น ปกครองหวั เมืองชายฝงั่ ตะวนั ออกและดูแลเกี่ยวกับ รายไดข้ องแผน่ ดนิ และการตดิ ตอ่ คา้ ขายกบั ตา่ งประเทศ

ใบงานที่ 2.1 เรอื่ ง การเมอื งการปกครองสมัยอยธุ ยา คาช้แี จง : ให้นักเรยี นเปรียบเทยี บการจดั รูปแบบการปกครอง แต่ละยุคสมยั ของอยุธยาท้งั การปกครองสว่ นกลางและส่วนภูมภิ าค ลงในชอ่ งวา่ งใหส้ มบูรณ์

การปกครองสว่ นกลางสมยั อยธุ ยา สมยั อยธุ ยาตอนต้น สมยั อยุธยาตอนกลาง สมยั อยธุ ยาตอนปลาย

การปกครองส่วนภูมิภาคสมยั อยุธยา สมยั อยธุ ยาตอนต้น สมยั อยุธยาตอนกลาง สมัยอยธุ ยาตอนปลาย

สรปุ การปกครองสมยั อยธุ ยา มกี ารปรบั ปรงุ ใหเ้ หมาะสมกบั สถานการณ์ทางการเมือง โดยมจี ดุ มุ่งหมาย ท่ีสาคญั คือพยายามรวมอานาจการปกครอง ส่สู ว่ นกลาง และควบคมุ การปกครองหัวเมืองต่าง ๆ ให้ มีประสิทธภิ าพเพ่มิ ข้นึ

รายวิชา ประวัตศิ าสตร์ เรือ่ ง กฎหมายสาคญั สมยั อยุธยา รหสั วิชา ส 22102ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 ผูส้ อน ครูนิตยา จวบรัมย์

กทาบรทวปนกบทคเรรียอนเงร่ือสงก่วารนเมกือลงกาารงปสกคมรอัยงอสมยัยอธุ ยยุธยาา สมัยอยุธยา สมัยอยธุ ยา สมยั อยุธยา ตอนตน้ ตอนกลาง ตอนปลาย การปกครองส่วนภมู ภิ าคสมยั อยธุ ยา สมยั อยธุ ยา สมยั อยุธยา สมัยอยธุ ยา ตอนตน้ ตอนกลาง ตอนปลาย

กฎหมายสาคัญสมยั อยธุ ยา

ส่อื วดิ ที ัศนน์ ีใ้ ชเ้ พอ่ื การศึกษาเท่าน้ัน ขอบคุณสอื่ วิดที ศั น์ : กระบวนการยุตธิ รรมง่ายนิดเดยี ว แพร่ภาพโดย : Justice Channel.TV ท่มี า : https://www.youtube.com/watch?v=UmzYsQeMTDA ใช้สาหรบั ส่ือการเรียนการสอน วชิ าประวัติศาสตร์ ม.2

ระบบกฎหมายในสมยั อยธุ ยา 1 กฎหมายสมยั กรงุ ศรอี ยุธยาตอนตน้ 2. กฎหมายสมัยกรงุ ศรีอยุธยาตอนกลาง 3. กฎหมายสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาตอนปลาย

กฎหมายสมัยกรงุ ศรีอยธุ ยาตอนตน้ กฎหมายสมยั สมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 (พระเจ้าอ่ทู อง)

ในระหว่าง พ.ศ. 1894-1910 ได้มกี ารพิจารณา ตรากฎหมายขึน้ ทงั้ หมด 10 ฉบบั คอื 1. กฎหมายลักษณะพยาน พ.ศ. 1894 2. กฎหมายลักษณะอาญาหลวง พ.ศ. 1895 3. กฎหมายลกั ษณะรบั ฟ้อง พ.ศ. 1899 4. กฎหมายลักษณะลักพา พ.ศ. 1899

5. กฎหมายลกั ษณะอาญาราษฎร์ พ.ศ. 1901 6. กฎหมายลกั ษณะโจร พ.ศ. 1903 7. กฎหมายลกั ษณะเบด็ เสรจ็ ว่าดว้ ยทีด่ นิ พ.ศ. 1903 8. กฎหมายลักษณะผวั เมีย พ.ศ. 1904 9. กฎหมายลกั ษณะผัวเมยี (เพิม่ เตมิ ) พ.ศ. 1905 10. กฎหมายลักษณะโจรว่าดว้ ยสมโจร พ.ศ. 1910

ตวั อยา่ งกฎหมาย