วิชาทักษะการขยายอาชีพ_อช 31002

144 เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตุผลของการทาํ โครงการขยายอาชพี ในการเรยี นรทู ี่ผานมาเปน เรือ่ งของการทาํ แผนธุรกจิ ตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดีและมีภูมิคุมกัน การกําหนด แผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคล่ือนแผนสคู วามสําเรจ็ อยา งมคี ณุ ธรรม ซึ่งเปนเร่ืองภายในของ ผูประกอบการขยายอาชพี เทา น้ัน แตการทําธุรกิจท่ีจะตองขยายตัวออกไปจําเปนตองใชทุนเพ่ิมเติมหรือ ตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบ รายละเอียดการดาํ เนนิ งาน มีผลลพั ธเ ปนอยา งไร มผี ลที่เกดิ อะไรบา ง และกระทบตอสังคมชุมชนอยางไร คุม คาทจี่ ะใหก ารสนบั สนุนหรอื ไม หรือมีโอกาสที่จะสรางกําไร นํารายไดมาคืนสถาบันทางการเงินได หรอื ไม ดังน้ัน จึงมีความจาํ เปน ทีจ่ ะตองมีความรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพ เพื่อนําเสนอขอรบั ความชว ยเหลอื หรือสรางความเชอื่ มนั่ ใหกับแหลงทนุ

145 เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เรื่อง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพื่อใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพร ความคิด หรือใชน ําเสนอเพ่ือขอความชวยเหลือ สนับสนุนเงินทุน ซึ่งประกอบดวยสาระท่ีแสดงใหเห็น ความสาํ คญั และคุณคาของการดาํ เนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดวย 1. ชือ่ โครงการ 2. เหตุผล หลกั การ 3. เปาประสงค 4. วัตถุประสงค 5. ผลไดของโครงการ 6. วธิ ดี ําเนินงาน 7. งบประมาณดาํ เนนิ การ 8. ผลดําเนินโครงการ การเขียนโครงการ 1. การเขียนชื่อโครงการ โดยท่ัวไป มี 3 องคป ระกอบ คือ (1) ขอความบงบอกวาทําอะไร (2) ขอความวาเปน ของใครและ(3) นาํ เสนอใคร “โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรยี  ชมุ ชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนับสนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด” 2. การเขยี น ความสําคัญและหลักการ เปนสาระสวนทีบ่ อกความสาํ คญั ของการจดั ทําโครงการและหลกั การดาํ เนินการ ซ่ึงมี โครงสรางการเขยี น ดงั นี้ 2.1 โครงสรา งการเขียนความสําคญั การเขยี นความสาํ คญั ในการขยายอาชพี ควรจะ เปนสาระสําคญั ในธุรกจิ ซึ่งประกอบดว ย 2.1.1 เขยี นบง บอกสภาวะแวดลอมอาชพี ไดแ ก (1) สภาพที่ดิน ส่งิ แวดลอ มที่สง เสริมการดาํ เนินโครงการ (2) ผลิตผลอะไรท่ีเหมาะสมในการผลติ (3) ลักษณะคุณภาพผลผลิตท่ีลกู คาตอ งการ (4) ลกู คาเปนใคร อยา งไร (5) ขายใหก บั ใคร สว นแบงทางการตลาดเปน อยา งไร (6) จะสามารถเขาไปยึดตลาดสว นแบง ตลาดไดรอยละเทา ไร

146 2.1.2 เขยี นสรุปใหเหน็ ความสาํ คัญทเ่ี กีย่ วขอ งกับ (1) การสรา งงาน สรางรายไดใหกับชมุ ชน (2) การมสี วนรว มสรางความพอเพียงดานตา ง ๆ ใหกับชุมชน 2.2 การเขยี นหลักการ เปนขอความตาง ๆ เพอ่ื บงบอกวา โครงการจะทาํ อะไร ใหใ คร ทาํ แคไ หน และทาํ อยางไร ดังน้ี 2.2.1 จะทาํ อะไร ใหใ คร ดังตัวอยาง (1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา สุขภาพ 2.2.2 ทําอยางไรดงั ตัวอยา ง (1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ การเกษตร 2.2.3 ทาํ ทไ่ี หน ดงั ตวั อยา ง (1) การดาํ เนินงาน จะเริม่ ตน ทแี่ ปลงเกษตรของผทู าํ แลว สง เสริมการเรียนรู ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อินทรยี อ อกไป 2.3 ตัวอยา งการเขยี นเหตผุ ลและหลักการ เหตผุ ลและหลกั การ การตดั สินใจดาํ เนนิ การจดั ทาํ เกษตรอินทรีย มีเหตุผลมาจาก 1. สภาพที่ดินของหมบู า นคลองหาด เปนท่ีดินเปดปาใหม เพ่ือทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกร ไมรจู กั และไมเคยใชส ารพิษฆา แมลงและปราบวชั พืชเขา มาใชเปนพน้ื ท่ีสะอาดปราศจากสารพษิ 2. ถา หากดําเนนิ การผลติ พชื ผัก ผลไมในระบบเกษตรอินทรีย จะทําใหผลิตผลท่ีไดมา สะอาด ไมมีสารพษิ ตกคา ง 3. ผักผลไมที่ตลาดตอ งการ จะเปน ผลผลิตที่ไรส ารพิษ มีการเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ และ รสชาตเิ ปนไปตามสายพนั ธุ 4. ขณะนี้กลุมผรู กั สขุ ภาพมีจํานวนมากข้นึ เน่ืองมาจากการประชาสัมพันธความปลอดภัยของ อาหาร ทาํ ใหก ลมุ คนกลุมน้ีสนใจซ้อื อาหารไรส ารพิษบริโภคมากขนึ้ โดยลําดบั 5. มีผคู า อาหารสขุ ภาพเขามารับซ้ือถึงไรน า จํานวนไมจ าํ กดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหาร สขุ ภาพ 6. ผลการศึกษาติดตามสวนแบงของตลาด อาหารสุขภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาด เพียงรอยละ 0.25 ของพชื ผักผลไมท่ปี ลูกในระบบเคมี เทา น้ัน จึงอาจสรุปไดวา สวนแบงของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการ สรา งงาน สรา งรายไดใหกับคนในชมุ ชนบานคลองหาดไดพัฒนาเศรษฐกิจเขาสูความพอเพียงตามอัตภาพ ของแตละครอบครัวทีเ่ ขา รวมโครงการได

147 จากเหตผุ ลดังกลาว จึงอาจสรุปหลกั การดําเนินงานไดด งั น้ี 1. เปนการดําเนนิ งานท่มี ุงเนนการผลติ ผกั ผลไมในระบบอนิ ทรียข ายใหกับกลุม ผรู กั ษาสุขภาพ 2. การดําเนินงานใหความสําคัญกับการประยุกตร ะบบนเิ วศธรรมชาตเิ ขาสูระบบการเกษตร 3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขาย การปลูกผักอินทรียออกไป 3. การเขยี นเปา หมายโครงการ 3.1 โครงสรา งการเขียนเปาหมายโครงการ ประกอบดวย ขอ ความบง ชว้ี า + ปริมาณงาน + บอกระยะเวลา ทําอะไร สําเรจ็ 3.2 การเขียนขอความเปาหมายโครงการ ควรพจิ ารณาสิ่งตอ ไป (1) ขอ ความบง ชี้วาทาํ อะไร ตองเปน เร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรอ่ื งหลักของโครงการ (2) ปริมาณงานทร่ี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจริง (3) ระยะเวลาสําเรจ็ ตองเหมาะสมกบั ปริมาณงานและมคี วามเปน ไปไดจริงที่จะทําสําเรจ็ 3.3 ตัวอยางขอ ความเปาหมายโครงการ จดั ตัง้ ครัวเรือนบานคลองหาดใหทําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัว ใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552 4. การเขยี นวตั ถุประสงคโครงการ เปน ขอ ความทข่ี ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเห็นภาระงานที่จะตองทําให สาํ เรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคิด การเขียน ดังนี้ 4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสําเร็จตาม เปาหมายโครงการได เชน วิเคราะหเ ปา หมาย กําหนดภาระงานทค่ี วรทาํ จัดตงั้ ครัวเรอื น 1. ฝกอบรมศกึ ษาดูงาน เกษตรอนิ ทรีย 2. จัดการสนับสนุนการจัดตั้ง 200 ครอบครัว ระบบเกษตรอินทรีย 3. ตดิ ตามควบคุมการ ดําเนนิ งาน

148 4.2 วเิ คราะหภ าระงาน กาํ หนดลกั ษณะบงชคี้ วามสําเรจ็ ดงั ตัวอยา งน้ี ภาระงานทจ่ี ะทาํ ลักษณะบงช้ีความสําเร็จ 1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเห็นความสาํ คัญอาชีพเกษตรอนิ ทรีย 2. จัดสนบั สนุน - สามารถดําเนินอาชพี เกษตรอนิ ทรยี ได 3. ติดตามและพฒั นา - อาชีพมคี วามเขมแข็ง 4.3 เขยี นวัตถปุ ระสงคโครงการตามโครงสรางน้ี   เปนอยา งไร ทําอะไร ใหใ คร เพ่ือฝกอบรม เกษตรบา นคลองหาด สามารถเขา ใจเหน็ ความสําคญั อาชีพ เกษตรอินทรีย ตวั อยางวตั ถุประสงคโ ครงการ 1. เพ่ือฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหส ามารถเขาใจเหน็ ความสําคญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี ได 2. เพ่ือสนบั สนุนเกษตรบา นคลองหาดใหส ามารถดาํ เนินการประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี ไ ด 3. เพือ่ ตดิ ตามพัฒนาใหเ กษตรผูประกอบอาชีพเกษตรอนิ ทรยี  มีความเขมแข็งในอาชีพได 5. การเขียนผลไดของโครงการ การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนสิ่งท่ีจะเกิดข้ึนอันเนื่องมาจากโครงการ อยางมีเหตุมีผล ดวยการนําวัตถุประสงคโครงการมาวิเคราะหกําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยาง วตั ถุประสงคท ่ี 1 ขอความในวตั ถุประสงค ผลไดท ีค่ วรจะเกิด 1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผูผา นการฝกอบรม 60 คน 2. เขาใจและเห็นความสาํ คัญของเกษตรอนิ ทรยี  2.1 บอกวธิ กี ารพฒั นาคุณภาพดนิ ได 2.2 บอกวิธกี ารเพาะปลกู พืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด 2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด

149 6. การเขยี นวิธีดาํ เนินงาน เปน การเขยี นเรยี งลาํ ดับในแตละจดุ ประสงค โดยมขี ัน้ ตอนการเขียนดังนี้ 6.1 ยกขอ ความ วตั ถปุ ระสงคและผลไดโ ครงการมาเปน ตวั ตัง้ 6.2 ดาํ เนนิ การวเิ คราะหผลไดแ ตล ะตัวเพือ่ กําหนด กจิ กรรม/ขน้ั ตอนวธิ กี ารดาํ เนนิ งานท่ี เกิดผลได 6.3 ระบเุ กณฑช ว้ี ดั ความสาํ เร็จของงาน 6.4 กําหนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานที่เปน จรงิ ตวั อยา งการเขยี นวธิ ดี ําเนินงาน 6. วิธีดาํ เนนิ งาน 6.1 วิธีดาํ เนนิ งานตามจุดประสงคท่ี 1 : เพ่อื ฝก อบรมเกษตรบานคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น ความสาํ คญั อาชีพเกษตรอนิ ทรยี  ผลได กจิ กรรม/ข้ันตอนวธิ ดี ําเนนิ งาน เกณฑช วี้ ดั ความสาํ เร็จ ระยะเวลา ของงาน (KPI) 1. มีผูผา นการอบรม 1. ประชาคมหมบู านชีแ้ จงรับสมคั ร 100% ประชาคม 2 ครงั้ 60 คน ผสู นใจเขารว มโครงการ 2. ผูเขาอบรมมี 1. จัดสัมมนาใหมองเห็นภาพรวมของ 80% ของผูเขา รบั การ 2 วัน ความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวิธกี าร เขา ใจ 2. ศกึ ษาดงู านที่ไรท นเหน่อื ย พัฒนาดินได 2.1 การพัฒนาดนิ 2.1 ศึกษา สงั เกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผูเขารบั การ 2.2 การเพาะปลูก 2.2 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการเพาะปลกู อบรม บอกวิธีการ 2.3 การอารกั ขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวธิ ีการอารกั ขาพืช เพาะปลกู เกษตร พืช 3. เปดเวทสี มั มนาแลกเปล่ียนเรยี นรกู ับ อนิ ทรยี ได บคุ ลากรของไรทนเหนื่อย 80% ของผเู ขารว ม 4. สรปุ ผลการศกึ ษาสงั เกตและการ อบรม บอกวิธกี าร สมั มนา อารกั ขาพชื ได 3. เหน็ ความสําคญั 3. ทบทวนสภาพเปน จริงของตนเองกบั 80% ของผเู ขา รบั การ 2 วัน อาชพี เกษตร ประสบการณท ไ่ี ดร บั มา แลวรวมกัน อบรมเหน็ ความสาํ คญั อนิ ทรยี  หาแนวทางของตนเอง ของอาชพี เกษตร อนิ ทรยี 

150 7. การเขียนงบประมาณดาํ เนนิ การ เปน การนํากจิ กรรม/ขน้ั ตอนดาํ เนนิ การมาวิเคราะหรายละเอียดของรายจาย แลว บรรจใุ น โครงการ ดงั ตวั อยาง ตวั อยางการเขียนรายละเอียดงบประมาณ 7. งบประมาณดําเนินการ รวมงบประมาณดําเนนิ การทงั้ สนิ้ 108,000 บาท มีรายละเอียดการจา ย ดังนี้ รายการจาย รายละเอยี ดการจา ย งบประมาณ ** การพฒั นาดิน คา จางไถบุกเบกิ 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท คา จางไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท คา เมล็ดพนั ธุป ุย พชื สด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท 8. การเขยี นผลดาํ เนนิ โครงการ เปนการนําผลไดม า คิดวิเคราะหว า ถาการดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลท่ี เกดิ อะไรบา ง และมผี ลกระทบอยา งไรทีท่ าํ ใหม องเห็นคุณคา ของโครงการ ดังตัวอยางตอไปนี้ 8. ผลดําเนินโครงการ หากการดาํ เนนิ การเกิดผลไดด งั ท่ีกําหนดไว จะมผี ลทเี่ กิดตามมาและผลกระทบ ดงั น้ี ผลได Output ผลทเี่ กดิ Effect ผลกระทบ Impact 1. มผี ผู า นการอบรม 60 คน 1. โครงสรางความรเู กษตรเปลยี่ น 1. เกิดชมุ ชนแหง การเรยี นรูเกษตร อินทรยี  2. ผูอบรมมีความรคู วาม 2. ความคดิ ของเกษตรกรเห็น 2. การลดรายจา ยของชมุ ชน เขา ใจเกษตรอนิ ทรยี  ความสําคญั กบั การประยกุ ตใ ช ปจ จยั ภายในใหมีคณุ คา สูงขน้ึ 3. ผูเขาอบรมเหน็ 3. มีการประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกจิ ยกระดับเขาสคู วาม ความสําคญั อินทรียข ึ้นในชมุ ชนบา นคลอง อยดู มี สี ขุ อาชีพเกษตรอินทรยี  หาดแบบขนานใหญ

151 กจิ กรรมท่ี 19 1. ใหผเู รียนเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพี ท่มี ีความสนใจ โดยโครงการมีสว นประกอบ (1) ชื่อโครงการ (2) เหตผุ ล หลกั การ (3) เปา ประสงค (4) วัตถปุ ระสงค (5) ผลไดข องโครงการ (6) วธิ ีดําเนินงาน (7) งบประมาณดาํ เนินงาน (8) ผลดําเนนิ โครงการ 2. ใหผูเรียนนําเอกสารโครงการขยายอาชีพของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเช่ียวชาญ ในทองถิ่น แลกเปลยี่ นเรียนรูหาขอบกพรอ ง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ัติการพฒั นาเอกสารของตนเอง

152 คณะผจู ัดทาํ ท่ีปรึกษา 1. นายประเสริฐ บญุ เรือง เลขาธิการ กศน. 2. ดร.ชัยยศ อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน. 3. นายวัชรินทร จําป รองเลขาธิการ กศน. 4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ที่ปรึกษาดา นการพฒั นาหลักสูตร กศน. 5. นางรักขณา ตัณฑวฑุ โฒ ผูอาํ นวยการกลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผเู ขยี นและเรียบเรยี ง 1. นายอทุ ยั หนแู ดง ขาราชการบาํ นาญ ผูบรรณาธิการ และพัฒนาปรบั ปรุง 1. นายพิชติ แสงลอย ผอู าํ นวยการ กศน. อาํ เภอนครชยั ศรี จังหวดั นครปฐม 2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทัย กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางพรทิพย เข็มทอง กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ ม่นั มะโน กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 4. นางสาวศริญญา กลุ ประดษิ ฐ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวฒั นา กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผ้พู ฒั นาและปรบั ปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน ) 1. นางอญั ชลี ธรรมวิธีกุล 2. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทยั 3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ 4. นางสาวกฤษณา โสภี 5. นายสภุ าพ เมอื งนอ ย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รอื น

153 ผูพ มิ พตนฉบบั 1. นางสาวปยวดี คะเนสม กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวชาลินี ธรรมธิษา กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจติ วฒั นา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ผูออกแบบปก นายศภุ โชค ศรรี ัตนศลิ ป

154 คณะผปู รบั ปรุงขอ มูลเก่ยี วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560 ท่ีปรกึ ษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร 1. นายสรุ พงษ สุขสเุ ดช ปฏบิ ัตหิ นาทรี่ องเลขาธกิ าร กศน. 2. นายประเสรฐิ ผอู ํานวยการกลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 3. นางตรีนุช กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ผปู รบั ปรงุ ขอ มลู นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ คณะทาํ งาน 1. นายสรุ พงษ มน่ั มะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 2. นายศุภโชค ศรีรัตนศลิ ป กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 4. นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวาง กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั 6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรอื น กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 8. นางสาวชมพูนท สังขพ ิชยั กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั