หน้าที่ สว.

| 101 ประชุมวุฒิสภา เมื่อ 18 สค.63 อภิปรายรายงาน “ความรอบรู้ทางการเงิน ของประชาชน” เสนอ 5 เร่อื งครบั สว.อำพล จินดาวัฒนะ รายงานฯ เรื่อง ความรอบรู้ทางการเงินของ ประชาชนไทย การประชุมวุฒิสภา 18 สิงหาคม 63 https://youtu.be/- hYnpfkKU4A บนั ทกึ สว.(258) 19 สค.63

| 102 วันน้ี (จ.24 สค.63) ประชุมวุฒิสภา อภิปรายให้ความเห็นต่อรายงาน การศึกษา ทศิ ทางไทยหลังโควิด-19 ดา้ นการพาณิชย์และอตุ สาหกรรม เปน็ รายงานที่ทำมาดมี าก ไดฝ้ าก กมธ.พจิ ารณาเพิม่ เติม 2-3 ประเดน็ ได้แก่ หนึ่ง นอกจากวิเคราะห์แนวโน้มและความท้าทายไว้ชัดเจนแล้ว ควร วิเคราะห์จุดแข็งของไทยไว้ให้ชัดเจน เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจอนาคตจะได้ ตอ่ ยอดจดุ แขง็ ไดต้ รงจุด สอง อุตสาหกรรมที่มีความจำเป็นยิ่งยวด มีการพูดถึงอุตสาหกรรมยา เครื่องมือแพทย์ ดีแล้ว แต่เป็นการต่อยอดจากที่เราไม่เข้มแข็ง และเป็นการ การแพทย์/การดูแลการเจ็บป่วย (sickness) ซึ่งก็เป็นเรื่องดี แต่ควรเน้น เรื่องที่เกี่ยวกับสุขภาพดีหรือสุขภาวะ (wellness) ที่เป็นจุดแข็งของไทยเรา ควบคู่ไปดว้ ย สาม ฝากเรื่องเศรษฐกิจไม้ยืนต้นมูลค่าสูง ไม้เศรษฐกิจ ต่อยอดจุดแข็งของ ไทย ได้มูลค่าสูง ระยะยาว พร้อมกับได้คุณค่าต่อโลก/สิ่งแวดล้อมด้วย เป็น การต่อยอดจุดแข็ง ด้วยแนวทาง BCG model (ชีวภาพ/หมุนเวียน/สีเขียว) ท่ีชดั เจน (ตามโนต้ ) YouTube อภปิ ราย ตามนคี้ รับ https://youtu.be/VJgPu0o2dcU บันทึก สว.(261) 24 สค.63

| 103

| 104 เม่อื บา่ ยวานน้ี (24 สค.63) ประชมุ วุฒสิ ภา ได้อภิปรายเสริมรายงาน “โควิด-ผลกระทบต่อความมั่นคง” ของ กมธ. ทหารและความม่นั คง 1. เห็นด้วยกับมุมมอง “ความมั่นคง ที่หมายถึง ความมั่นคงทางทหาร และ ความมั่นคงของมนุษย์” เกี่ยวข้องกับมิติต่างๆอย่างกว้าง และมองว่าสังคมมี พัฒนาการไปมาก มีภาคส่วนต่างๆเข้ามีมีส่วนร่วมมากขึ้นชัดเจน มีทั้ง state และ non-state 2. เห็นได้ชัดเจนว่า การจัดการทางสังคม หรือการอภิบาลสังคม ต้องเข้าสู่ โหมด “การอภิบาลแบบหุ้นส่วน” (governance by partnerships) ที่ต้อง อาศยั การมสี ว่ นร่วมอย่างสำคัญของทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาสงั คม ฯลฯ การต่อสู้กับโควิด-19 แสดงให้เราเห็นความสำคัญของการจัดการแบบ หุ้นส่วนที่มีภาครัฐเป็นแกน มีภาคส่วนต่างๆร่วมด้วยอย่างสำคัญ ทุกระดับ โดยเฉพาะในระดบั พื้นที่ ชมุ ชนทอ้ งถิ่น มกี ารผลึกกำลงั กนั อย่างชดั เจน 3. เห็นด้วยกับการเสนอให้ใช้ “ตำบล” เป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์การพัฒนาเพื่อ สรา้ งความมัน่ คงในทกุ มิติ ตำบลเป็นพื้นที่ขนาดพอเหมาะ มีองค์กรครบทุกภาคส่วน ถ้าหนุนเสริมให้ดี จะเกิดการสานพลังการพัฒนาได้ในทุกด้าน เกิดความมั่นคง (โดยไม่ต้องเสีย เงนิ ซื้ออาวธุ ยทุ โธปกรณม์ ากๆ) https://youtu.be/XDm4FWBxynI บนั ทกึ สว.(262) 25 สค.63

| 105

| 106 สงครามโรคโควิดยังไม่จบ ต้องเตรียมแนวรบด้านสุขภาพและปากท้อง ซง่ึ เป็นเรอื่ งความมัน่ คงด้านมนุษย์และสังคม หยดุ ค่าใชจ้ ่ายด้านความมนั่ คงทางทหารไวก้ ่อน บันทกึ สว.(271) 1 กย.63

| 107 บนั ทกึ สว.(273) 2 กย.63

| 108 ขอบคณุ คณะกรรมการวตั ถุอันตราย 20:4 คน ทีม่ มี ติวันนี้ (28 กย.63) ยืนยัน “มติแบนสารพิษเกษตร พาราควอต และคลอไพริฟอส” ให้เป็นวัตถุ อันตรายชนิดที่ 4 ตามที่ประกาศไปแล้ว บันทกึ สว.(298) 28 กย.63

| 109 VS เมื่อวาน (30 กย.63) ประชุมอนุ กมธ.ติดตามเสนอแนะเร่งรัดการปฏิรูป สังคม สังคมสูงวัยและกิจการผู้สูงอายุ เชิญกรมกิจการสูงอายุ พม., กรม ส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น (สถ.) มหาดไทย, กรมบัญชีกลาง และ นายกเทศบาลเมืองตาคลี มาให้ข้อมูลเกี่ยวกับการจ่ายเงินเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ท่ีเป็นขา่ วเมือ่ 2 สปั ดาหก์ อ่ น ว่าจา่ ยล่าชา้ สงสัยว่ารฐั บาลถงั แตก? สรปุ ความสำคัญได้วา่ 1) รัฐบาลจ่ายเบี้ยยังชีพให้ผู้สูงอายุที่ไม่มีสวัสดิการอื่น อายุ 60 ปีขึ้นไป เดือนละ 600 บ. อายุ 70 ปีขน้ึ ไป เดอื นละ 700 บ. อายุ 80 ปีขีน้ ไปเดอื น ละ 800 บ. อายุ 90 ปขี ้นึ ไป เดือนละ 1,000 บ. 2) หน่วยที่จ่ายเงินให้ประชาชน คือ อปท. (เทศบาล/อบต.) โดยมีทั้งที่จ่าย เขา้ บญั ชเี งนิ ฝากของผสู้ งู อายุในพนื้ ทีแ่ ละจ่ายเงนิ สดให้บางรายท่ีไมม่ ีบัญชีเงิน ฝาก หากงบประมาณที่สำนักงบประมาณจัดสรรให้ไม่พอจ่าย อปท.นั้นๆก็ใช้เงิน รายได้ อปท.จ่ายให้ประชาชนไปก่อน โดย สถ.เป็นผู้ขอแปลงงบประมาณ เหลอื จา่ ยอ่นื ๆมาเพม่ิ ให้ ทกุ อยา่ งก็ไปได้ราบร่นื มาทกุ ปี 3) ปลายปีงบประมาณ 2563 มีการปรับระบบการจ่ายเงิน โดย กรมบัญชีกลางเป็นผู้จ่ายเงินเองผ่านระบบ National e-payment ก็ติดขัด ช่วงเปลี่ยนระบบ ทำให้เงินถึงมือผู้สูงอายุบางรายล่าช้า แต่ขณะนี้แก้ปัญหา เรยี บรอ้ ยแลว้ 4) คำถามใหญ่ตามมา คือ งานนี้ถ่ายโอนให้ อปท.แล้ว และ อปท.รู้ข้อมูล คนในพน้ื ทแี่ ละรจู้ ักคนตัวเป็นๆ เหตุใดสว่ นกลางโดยกระทรวงการคลัง จึงดึง การจ่ายเบี้ยยังชพี มาจ่ายเองโดยใช้ระบบ “อี รวมศูนย์” ทั้งประเทศ ในขณะ ท่งี านนี้เปน็ ภารกจิ งานของอปท.

| 110 5) ปีงบประมาณ 2564 กำลังจะเกิดปัญหาซ้อนเข้าไปอีกหรือไม่ เนื่องจาก เทศบาลนครและเทศบาลเมือง 214 แห่ง ตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปี เองเป็นปีแรก ซึ่งพบว่า งบประมาณอุดหนุนเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ (และผู้พิการ และอื่นๆ) แต่ละแห่งได้ไม่เต็มตามเป้าหมายที่ขอตั้ง (ดังเช่นที่เทศบาลเมือง ตาคลีพบปญั หาน้ี และแจ้งใหค้ ณะกรรมการ สว.พบประชาชนทราบ จนเป็น ตน้ เรอ่ื งที่มาทอ่ี นุ กมธ.ชดุ น้ีต้องหยิบข้ึนมาศึกษา) เมื่อถึงปลายปีงบประมาณ 2564 ทกุ เทศบาลกจ็ ะขาดงบประมาณส่วนน้ีแนๆ่ แล้วกรมบญั ชกี ลางจะนำเงินตรงไหนมาใสร่ ะบบสง่ ไปใหผ้ ู้สงู อายุตามสิทธ์ิ ? เรื่องนี้ ได้ฝาก สถ.ให้รีบเข้าไปเตรียมการล่วงหน้ากับสำนักงบประมาณ เพื่อ เตรียมเงินให้พอจ่าย ไม่ปล่อยให้ อปท.แต่ละแห่งซึ่งเป็นด่านหน้าต้องวุ่นวาย สบั สน และประชาชนตอ้ งเดอื ดรอ้ น รัฐบาลกอ็ าจถูกด่าอีก! 6) เรื่องนี้ สะท้อนถึงปัญหาการบริหารราชการแผ่นดิน ที่มีความไม่ลงตัว ระหว่างการบริหารส่วนกลาง (ระหว่างส่วนกลางกันเอง) และกับการบริหาร สว่ นทอ้ งถ่ิน ซ่งึ รอการปฏริ ปู ให้เด็ดขาดชัดเจน แต่ยังเลือนลางมาก อะไรท่ี อปท.ทำได้ หรือควรให้ อปท.ทำ ส่วนกลางและส่วนภูมิภาคไม่ควร หวงไว้ หรอื แยง่ กลบั มาทำ

| 111 ส่วนกลางควรทำเรื่องการรักษากฎหมาย, กติกา, นโยบาย/ยุทธศาสตร์, คุณภาพมาตรฐาน, ความมั่นคงและกิจการต่างประเทศ, การส่งเสริม ศักยภาพ, การประเมิน และตรวจสอบ กำกบั 7) ตัวอย่างเงินซ่อมบ้านคนจน, เงินช่วยเหลือผู้ยากไร้, เงินช่วยทำศพคนจน ฯลฯ ทย่ี ังอย่กู บั ราชการสว่ นกลาง เพียงสง่ ใหส้ ว่ นภูมภิ าคไปบริหาร อย่างน้ีก็ ควรรบี ถ่ายโอนให้ อปท.ทำได้เลย อปท.เขาอยู่ติดพื้นท่ี รู้ข้อมูล รู้ปัญหา รู้ตัวคนเป็นๆ จะทำไดด้ ีกว่า อย่ากอด ไว้เลยครบั บนั ทกึ สว.(300) 1 ตค.63

| 112 บ่ายวันน้ี (5 ตค.2563) พาทีมวิชาการจากคณะอนุ ตสร.ปฏิรูปสังคมฯ วุฒิสภา ไปประชุมร่วมกับคณะอนุ กมธ.พิจารณาแนวทางการเสนอ กฎหมายบำนาญแห่งชาติ ของสภาผู้แทนฯ ซึ่งมีท่านสมศักดิ์ คุณเงิน เป็น ประธาน ท่านเชญิ ไปรว่ มปรึกษาหารอื งานของท่านสืบเนื่องมาจากการที่ภาคประชาชนเข้าชื่อเสนอร่าง พ.ร.บ. บำนาญแหง่ ชาติ แต่รัฐบาลไม่เหน็ ด้วย ท่านจงึ พยายามศึกษาเพ่ือเสนอแก้ไข พ.ร.บ.ผู้สูงอายุแห่งชาติ ปรับการจ่าย “เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ” ให้เป็นรูปของ บำนาญพื้นฐาน (Basic pension) โดยพยายามมองหาแหล่งเงินต่างๆที่จะ นำมาใช้ให้เพียงพอและยั่งยืน รวมไปถึงการปรับงาน กอช. ให้มาเชื่อมกัน ด้วย นบั เป็นความพยายามท่ีน่าชน่ื ชมครับ ในขณะที่พบว่า ในร่างแผนปฏิรูปด้านสังคมซึ่งอยู่ระหว่างการปรับปรุง ได้ ระบุการทำกฎหมายกองทุนบำเหน็จบำนาญแห่งชาติอีกฉบับหนึ่ง ซึ่งจะ ครอบคลุมการสร้างระบบการออมของคนมีงานทำในและนอกระบบ ที่ไม่ไช่ ข้าราชการ เพื่อให้มีระบบบำนาญที่แข็งแรงขึ้น ซึ่งเป็นหนังคนละม้วนกับ เรอ่ื งน้ี และในแผนปฏิรูปด้านเศรษฐกิจก็ระบุเรื่องการปฏิรูประบบบำนาญรองรับ สงั คมสูงวัยไวด้ ว้ ย แตย่ งั ไมม่ ีรายละเอยี ดทชี่ ดั เจน สงสัยว่าทางอนุ กมธ.ตสร.ปฏิรูปสังคมและสังคมสูงวัย อาจจะต้องหยิบเรื่อง “บำนาญ” ขน้ึ มามองภาพรวมให้ชดั ๆซกั หน่อยดไี หมครบั ? บนั ทกึ สว.(302) 5 ตค.63

| 113

| 114

| 115 “ฐานเจดีย์เข้มแข็ง เจดีย์ก็มั่นคง สวยงาม ฉันใด ประเทศจะมั่นคง ยั่งยืน ชมุ ชนทอ้ งถ่นิ ต้องเข้มแข็ง” การปฏิรูประบบสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็งจึงเป็นเรื่องสำคัญ ซึ่งขณะนี้มีแผน และขั้นตอนการปฏิรูปเรื่องนี้ประกาศในราชกิจจาเรียบร้อยแล้ว มีการ ขบั เคลอื่ นเดนิ หน้าไปแลว้ ระดับหนงึ่ แตย่ งั มีเรื่องต้องทำอกี มากมาย วันน้ี (8 กค.62) ผู้แทน ครม.มารายงานความคืบหน้าการขับเคลื่อน ยุทธศาสตร์ชาตแิ ละปฏิรปู ประเทศ (ระยะ 3 เดอื น) ต่อวฒุ ิสภา ได้อภิปรายถึงความสำคัญของยุทธศาสตร์ชาติ (เหมือนเป้าหมายปลายทาง ของเครอ่ื งบนิ ทีจ่ ะบินไปให้ถึง) และแผนปฏิรูป(เหมือนการยกเครื่อง เปลี่ยนเครื่อง ปรับสมรรถนะเครื่องบิน ใหเ้ หมาะสมกับสภาพต่างๆทเี่ ปลี่ยนไปตามยุคสมยั ) ได้เจาะประเด็นการปลดล็อคแก้ พ.ร.บ.ป่าไม้ ให้ประชาชนและชุมชนปลูก- ตัด-ทำไม้ทุกชนิดในที่ดินกรรมสิทธิ์และที่ดินที่ราชการอนุญาตให้ใช้ได้อย่าง เสรี ไม่ต้องขออนุญาต 14 ข้ันตอนแบบขอทำไม้ในป่า ตามกฎหมายเก่าที่ใช้ มาเกือบ 80 ปี และประเด็นที่กระทรวงพานิชย์ออกกฎกระทรวงให้ต้นไม้ยืนต้นที่ยังไม่ตัด เปน็ หลกั ทรัพย์คำ้ ประกันทางธรุ กิจได้ แม้ว่าดูเป็นเรื่องเล็กๆ แต่มีผลกระทบใหญ่ เป็นการส่งสัญญานที่ถูกต้องให้ ประชาชน/ชุมชน/สังคมรวมตัวกันในรูปแบบต่างๆ ช่วยกันปลูกต้นไม้ยืนต้น เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ เป็นบำนาญรองรับสังคมสูงวัย และเพิ่มคุณค่า แกโ่ ลก เพิ่มพ้ืนท่ีสเี ขียวและลดโลกร้อนไปในตวั

| 116 สิ่งที่รัฐบาลและกลไกของรัฐต้องทำ คือ การส่งเสริมสนับสนุนให้สิ่งที่ปลด ลอ็ คแลว้ เกิดเปน็ รปู ธรรมอย่างเขม้ แขง็ และจริงจัง บนั ทกึ สว.(9) 8 กค. 62

| 117 บ่ายวันน้ี (16 ตค.62) นำคณะอนุกรรมาธิการติดตาม เสนอแนะ เร่งรัด การปฏิรูปประเทศด้านสังคม, กมธ.สังคม ได้แก่ พล.อ.ไพชยนต์ ค้าทัน เจริญ, สว.ปิยฉัฏฐ์ วันเฉลิม, อ.มณเทียร บุญตัน และอนุ กมธ.อีกหลาย ท่าน ไปประชุมร่วมกับคณะกรรมการปฏิรูปประเทศด้านสังคม ที่มี ดร.ปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา เป็นประธาน และคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ที่มีพี่เอ็นนู ซื่อสุวรรณ เปน็ ประธาน @สภาพฒั น์ สะพานขาว เพื่อปรึกษาหารือ เรียนรู้ ทำความเข้าใจบทบาทหน้าที่ของแต่ละฝ่าย ทำ ความเข้าใจสาระงานสำคัญๆ และแสวงหาแนวทางการทำงานเชื่อมกัน- หนุนเสริมกัน ให้เกดิ ผลดแี กป่ ระเทศให้มากที่สดุ ได้พบประเด็นปฏิรูปที่ต้องมีการทำกฎหมายหลายเรื่องที่ยังค้างคาอยู่ บาง เรื่องเดินไปไกลโขแล้ว บางเรื่องอยู่บนเส้นทางของฝ่ายบริหาร บางเรื่อง กำลังตั้งไข่ บางเรอ่ื งยังเปน็ ว้นุ บางเรอ่ื งอาจมี U-turn

| 118 ตัวอย่างเช่น ร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองกลุ่มชาติพันธ์ุ, ร่าง พ.ร.บ.ส่งเสริมและ พัฒนาองค์กรภาคประชาสังคม, ร่าง พ.ร.บ.ยุติธรรมชุมชน, การแก้ไขร่าง พ.ร.บ.บำเหน็จบำนาญข้าราชการ เพ่อื ขยายการเกษยี ณอายุ เป็นต้น ทำให้เห็นบทบาทของ สว.ที่จะทำหน้าที่ติดตามด้วยยุทธศาสตร์ “ดึง” ให้ งานเหล่าน้ันเดนิ หนา้ ไดต้ ามแผน โดยทั้งหมดนี้ นอกจากจะต้องทำงานกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้องแล้ว เราจะ สื่อสารเชื่อมโยงกับคณะกรรมการปฏิรูปฯและคณะกรรมการจัดทำ ยุทธศาสตรช์ าติฯ ซึง่ มาหน้าที่ “ดนั ” ไปตลอดเส้นทางดว้ ย บนั ทกึ สว.(62) 16 ตค. 62

| 119 วันนี้ (21 ตค.62) ประชุมอนุ กมธ.แก้จนลดเหลื่อมล้ำด้านสังคม เลือก 2 เรื่องมาทำงานกอ่ น คือ หนึ่ง “คนล้นคุก” เป็นอาการของโรคความเหลื่อมล้ำทางสังคมหลายมิติ ตอ้ งศกึ ษาใหล้ ึกและชดั เพอื่ เสนอทางแกป้ ัญหาใหเ้ ป็นรปู ธรรม เช่น คนไมค่ วรต้องเขา้ ไปตดิ คุก กไ็ มค่ วรสง่ เข้าคุก เช่น โทษเล็กๆน้อยๆ, คน ไม่มีเงินเสียค่าปรบั เปน็ ตน้ สอง “ความเหลื่อมล้ำในโอกาสเข้าถึงการศึกษา” ซึ่งมีบทเรียนที่ดีและ ยาวนานของกระทรวงสาธารณสุขเปน็ ตัวแบบ คอื การรบั นกั เรียนในพื้นที่ (local recruitment) ใหเ้ ข้าศกึ ษาในสถานศกึ ษา ในส่วนภูมิภาค (regional training) เมื่อเรียนจบก็ให้กลับไปทำงานใน ภูมิลำเนา (hometown placement) เป็นการลดความเหลื่อมล้ำทางการ

| 120 ศึกษา ทางสังคม และส่งเสริมการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นโดยตรง ไม่ปล่อยให้ ส่วนกลางหรอื เมอื งหลวงดดู ทุกส่ิงไปหมด เราจะศึกษา 2 เร่ืองนกี้ อ่ น เพ่อื เสนอนโยบายทีเ่ ป็นรูปธรรมตอ่ ไป ทา่ นใดเห็นว่าควรศกึ ษาเรือ่ งใด ดว้ ยเหตผุ ลใด บอกกันด้วยนะครับ บันทกึ สว.(66) 21 ตค. 62

| 121 เช้าวันนี้ (30 ตค.62) เป็นประธานประชุมอนุ กมธ.ติดตาม เสนอแนะ และ เร่งรัดการปฏิรูปด้านสังคม เชิญผู้แทนสำนักงาน กพ.มาเล่าความก้าวหน้า ประเดน็ ปฏริ ูป “การขยายอายเุ กษียณของขา้ ราชการ รองรับสังคมสงู วัย” ที่ ปรากฏอยู่ในแผนและขั้นตอนปฏิรูปด้านสังคม โดยได้เชิญผู้แทนคณะ กรรมการปฏริ ูปดา้ นสังคมมารว่ มประชุมดว้ ย ได้รับทราบข้อมูลที่ดีมาก ทำให้เห็นความคืบหน้าและเห็นประเด็นความ ท้าทายใหญ่ๆหลายเรื่องที่รออยู่ข้างหน้า ซึ่งอนุ กมธ.จะศึกษาเพิ่มเติมอย่าง เร่งด่วน เพื่อพัฒนาเป็นข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย เสนอต่อ กมธ.เพื่อ พจิ ารณาเสนอวฒุ ิสภาเพอื่ เสนอแนะต่อรัฐบาลโดยเร็วต่อไป เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมาก มีเนื้อหาและประเด็นมาก ผมจะได้ประมวลมา รายงานเพิม่ เตมิ เพอ่ื ขอฟังความเห็นทา่ นทงั้ หลายด้วย ภาคบ่าย ประชุมร่วมกับอนุ กมธ.กิจการคนพิการ ที่มีอาจารย์มณเฑียร บุญตัน เป็นประธาน ได้เชิญผู้แทนกระทรวง พม. มาเล่าความคืบหน้าการ จัดทำร่าง พ.ร.บ.ส่งเสริมและพัฒนาองค์กรภาคประชาสังคม ซึ่งอยู่ในแผน และขนั้ ตอนปฏิรูประบบสร้างเสริมชุมชนเข้มแขง็ ทราบว่าจัดทำร่างกฎหมายแล้ว โดยคณะกรรมการส่งเสรมิ ภาคประชาสังคม ท่รี องนายกรัฐมนตรีเปน็ ประธาน ตัง้ แต่รฐั บาลทแ่ี ลว้ แต่เมื่อ สลค.ถามความเห็นก่อนเข้า ครม. มีส่วนราชการที่เกี่ยวข้องบาง หน่วยไม่เหน็ ดว้ ยกับการต้งั กองทนุ และการตัง้ สำนกั งานใหม่ เรื่องนี้ต้องถาม รมต.พม.ใหม่ ถามรองนายกใหม่ ถาม ครม.ใหม่ ว่าจะเอา อย่างไร เพราะถ้าปล่อยให้เรื่องอยู่ในเขาวงกตของระบบราชการ ก็ยากที่จะ เห็นสำเรจ็ บันทกึ สว.(72) 30 ตค. 62

| 122

| 123 “เจดียท์ ่ีสวยงาม มนั่ คง แขง็ แรง ฐานเจดีย์ต้องเข้มแข็ง” รธน., ยุทธศาสตร์ชาติ และแผนปฏิรูปประเทศ ให้ความสำคัญเรื่องการ สร้างเสรมิ ชมุ ชนเขม้ แขง็ ไวช้ ัดเจน ในยุทธศาสตร์ชาติด้านความมั่นคง ระบุเรื่องการสร้างเสริม “ตำบล มั่นคง ม่งั ค่งั ยงั่ ยนื ” ในแผนปฏิรูปประเทศด้านสังคม ประเด็นการปฏิรูประบบสร้างเสริมชุมชน เขม้ แข็ง ก็ให้ความสำคญั การปฏิรูปเชงิ พื้นท่ีระดบั ตำบลตรงกัน มีการกำหนดแผนจัดทำระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการสร้างเสริม ชุมชนเข้มแข็ง กำหนดให้มีกลไกดูแลนโยบายแบบมีส่วนร่วมระดับชาติเพื่อการสร้างเสริม ชมุ ชนเขม้ แขง็ (Policy directing and steering) กำหนดให้มี “สมัชชาตำบล” เป็นพื้นที่ประสาน บูรณาการทุกภาคส่วน ทั้ง ราชการภูมิภาค ท้องถิ่น องค์กรภาคประชาสังคม องค์กรชุมชน เอกชน และอื่นๆในตำบล เพื่อพัฒนาข้อมูล จัดทำแผนพัฒนาตำบลและอื่นๆ ที่เน้น การมสี ว่ นรว่ ม (participatory democracy) วันน้ี (13 พย.62) ประชุมอนุ กมธ.ตสร.ปฏิรูปด้านสังคม ติดตามความ คบื หน้าเร่ืองนี้ ทราบว่ามีการยกร่างระเบียบสำนักนายกฯไปไกลแล้ว มีสำนักงาน คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.), สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) เป็นหน่วยงานเจ้าภาพหลัก มสี ภาพฒั น์ฯ (สศช.) เป็นกองหนุน

| 124 ระเบียบไปตดิ ทก่ี ฤษฎีกาแย้งวา่ ซำ้ ซ้อนกับกฎหมายอ่นื 6 ฉบับ ได้แก่ พ.ร.บ. สภาองค์กรชมุ ชน, พ.ร.บ.กอช., พ.ร.บ.สวสั ดิการสังคม, ระเบยี บ สน.นายกฯ ว่าดว้ ยกรรมการพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ระดับอำเภอ (พชอ.) เป็นตน้ ผู้แทน พอช. ให้ข้อมูลว่าขณะนี้ได้ประชุมหารือกันแล้ว มีแนวโน้มจะถอย คือ “เลิกทำ” เมื่อได้ทราบข้อแย้งของกฤษฎีกาแล้ว บอกได้ว่า “เป็นงง” และร้สู กึ เสยี ดายของดีๆที่ทำท่าวา่ จะ “เสยี ของ” เอาดือ้ ๆ กลไกนี้ไม่มีอะไรซ้อนกันเลยกับเรื่องที่อ้าง นอกจากจะเสริมให้มีกลไกการ ทำงานบูรณาการในพื้นที่ระดับตำบล (governance by partnership) มี รูปธรรมชัดเจน ซ่ึงที่ผ่านมาไม่เคยมีกลไกแบบนี้มาก่อน จึงเกิดการทำงาน แบบตา่ งคนตา่ งทำอย่างท่ีเห็นทกุ วันนี้ เรื่องนี้อาจมีบางหน่วยงานเห็นว่าจะไปกระทบกับอำนาจและบทบาทเดิมของ ตนทเ่ี ปน็ การทำงานอภิบาลโดยรัฐเป็นหลัก (governance by government) จงึ ไม่อยากใหม้ กี ลไกใหม่ๆ โชคดีที่ผู้แทน ศสช.เข้าใจและบอกว่าในฐานะเป็นหน่วยงานกลาง จะได้นำ ข้อคิดเห็นที่คุยกันไปพิจารณาให้รอบคอบต่อไป เพื่อให้เกิดการปฏิรูประบบ สร้างเสริมชุมชนเขม็ แข็งตามยทุ ธศาสตรช์ าติและแผนปฏริ ปู ที่เกยี่ วขอ้ งต่อไป ในส่วนของอนุ ตสร.ปฏิรูปด้านสังคมฯ ของวุฒิสภา จะทำหน้าที่เสนอแนะ และเร่งรดั ผา่ นกมธ.ที่เก่ยี วขอ้ งและผา่ นวฒุ สิ ภาต่อไป บันทึก สว.(83) 13 พย. 62

| 125 วันน้ี (26 พย.62) จัดเสวนาโต๊ะกลม ขอข้อมูล ประสบการณ์ การ ขับเคลื่อนงาน และความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิรูประบบรองรับสังคมสูงวัย ท้งั 4 มติ ิ คือ สังคม-สุขภาพ-เศรษฐกิจ-สง่ิ แวดลอ้ ม เป็นการพยายามร่วมกันมองภาพรวม (ช้างทั้งตัว) พบประเด็นสำคัญๆที่ต้อง ชวนคยุ เฉพาะเรอ่ื ง เฉพาะกลมุ่ ตอ่ ไปอกี มาก เช่น - ประเด็นระบบจ้างงานผู้สูงวัย/ผู้เกษียณอายุ การพัฒนาศักยภาพคน ทุกกลุม่ วัยใหเ้ ทา่ ทนั สังคมสงู วัย - ประเด็นชุมชนเข้มแข็งกับการรองรับสังคมสูงวัย ศูนย์อยู่ดี-ศพอส.- กองทุนสุขภาพ-การอภิบาลผู้สูงวัยในภาวะพึ่งพิง-โรงเรียนสูงวัย/โรงเรียน สามวยั ฯลฯ - ประเด็นระบบการออมรองรับสังคมสูงวัย การเตรียมคนวัยทำงานรับมือ สงั คมสงู วัย การออมทรัพย์ในดนิ ไมย้ ืนต้น ฯลฯ - ประเด็นการดูแลสุขภาพผู้สูงวัย 4 ระยะ ป่วยทั่วไป-ฟื้นสภาพ ติดเตียง- ระยะสดุ ทา้ ย

| 126 - ประเด็นอื่นๆ ธนาคารเวลา, พ.ร.บ.สังคมสูงวัย, ธรรมนูญชุมชน, แผน แม่บทผู้สูงอายุแห่งชาติ, ชมรม/เครือข่ายผู้สูงอายุ, UD., AAA, บทบาท อปท., สงั คมสงู วยั ในเมอื ง, การวจิ ัยและพัฒนาระบบรองรับสังคมสูงวยั ฯลฯ อนุกมธ.ตสร.ปฏิรูปด้านสังคม และปฏิรูประบบรองรับสังคมสูงวัย จะนำไป สังเคราะห์ให้ลึก เพื่อติดตาม เสนอแนะ เร่งรัดการปฏิรูปเรื่องต่างๆ ตาม บทบาทหนา้ ท่ขี องวุฒิสภาต่อไป บันทกึ สว.(98) 27 พย. 62

| 127 วันที่ 28 มค.63 ประชุม วุฒิสภา พิจารณารายงาน การปฏิรูปประเทศ งวด กค.-กย.62 ย้อนหลังไป 4 เดือน ท่าน รมต.ประจำสำนัก นายกฯ นำคณะมา รายงาน ผมเป็นประธานอนุกรรมาธิการติดตาม เสนอแนะ เร่งรัดการปฏิรูปด้าน สังคม และเป็น กมธ. ตสร.ชุดใหญ่ ก็ทำหน้าที่ ตสร.การปฏิรูปด้านสังคม ตอ่ ไป โดยสรุป พบวา่ ประเด็นท่คี ืบหนา้ ไปแลว้ ไดแ้ ก่ หนึ่ง พ.ร.บ.วิสาหกิจเพื่อสังคม ออกไปแล้ว อยู่ระหว่างทำระเบียบและต้ัง สำนกั งาน สอง การเตรียมแก้กฎหมายขยายอายุราชการ กำลังศึกษาวิจัยและรับฟัง ความเหน็ สาม การแก้ พ.ร.บ.ป่าไม้ให้ประชาชนปลูกไม้ยืนต้นได้แล้ว กำลังแก้ไข ระเบยี บทเี่ กีย่ วขอ้ งต่อเนือ่ ง ส่ี ออกกฎกระทรวงใช้ตน้ ไม้เป็นหลกั ทรพั ยค์ ำ้ ประกันได้ หา้ เร่งรัดหาสมาชกิ กอช. ไดเ้ พิม่ ขึน้ ตามเปา้ หมาย เปน็ ต้น

| 128 ประเด็นที่ไม่คบื หนา้ ซึ่งบางเรื่องทำทา่ ว่าจะเลกิ ทำเอาดื้อๆ ไดแ้ ก่ หนึ่ง การจัดทำ พ.ร.บ.บำนาญแห่งชาติ เรื่องวนอยู่ในระบบราชการเป็นเขา วงกลด สอง การสร้างระบบบูรณาการแบบประชารัฐเพื่อรองรับการขับเคลื่อน ยทุ ธศาสตร์ “ตำบลเขม้ แข็ง” ไมค่ ืบหนา้ เลย เรื่องนี้ตรงกับแผนยุทธศาสตร์ชาติด้านความมั่นคง ที่กำหนดเป้าหมาย “ตำบลมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” ไว้ด้วย และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติด้าน การสร้างโอกาสและความเทา่ เทยี ม แต่จากการติดตามการปรับแผนปฏิรูปฯ ล่าสุด นอกจากไม่มีอะไรคืบหน้า แลว้ ยังได้ขา่ ววา่ เรอื่ งนท้ี ำท่าว่าจะหายไป สาม การจัดทำ พ.ร.บ.ยุติธรรมชุมชน นี่ก็ไม่คืบหน้า ทั้งๆที่ระบุว่าเป็นร่าง พ.ร.บ.ปฏิรูป แนบท้ายคำแถลงนโยบายรัฐบาลชุดปัจจุบันที่แถลงต่อรัฐสภา เมื่อ 25 กค.62 นี่ก็ได้ข่าวว่าอาจถูกถอดทิ้งออกจากแผนปฏิรูปฉบับท่ี รฐั บาลกำลงั ทบทวนปรบั ปรุงเช่นเดียวกัน สี่ การจัดทำพ.ร.บ.ส่งเสริมอนุรักษ์วิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ ตามรัฐธรรมนูญฯ สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติเต็มๆ เรื่องนี้ก็ไม่คืบหน้า ทั้งๆที่ระบุว่าเป็น พ.ร.บ. ปฏิรูปแนบท้ายคำแถลงนโยบายรัฐบาลชุดปัจจุบันเช่นเดียวกัน และ ได้ข่าวว่าอาจถูกถอดทิ้งออกจากแผนปฏิรูปฉบับที่รัฐบาลกำลังทบทวน ปรับปรงุ เช่นกัน เหล่านี้ดูจะกลายเป็นตัวอย่างหลักฐานเล็กๆที่ไปตรงกับที่คนเขาพูดกันหน าหู วา่ “การปฏิรปู ประเทศ ย่ิงเร่งปฏิรปู ยงิ่ แผ่ว”? บันทกึ สว.(140) 28 มค. 63

| 129 เมื่อวานน้ี (5 กพ.63) ประชุมอนุ กมธ.ติดตาม เสนอแนะ เร่งรัดการปฏิรูป ประเทศดา้ นสงั คม เชิญผู้แทนจากศูนย์มานุษยวิทยาสิรินทร ก.วัฒนธรรม, สภาความมั่นคง แห่งชาติ(สมช.), พม., พอช., ก.มหาดไทย, นักวิชาการ และเครือข่าย ประชาสังคม/กลุ่มชาติพันธุ์ มาติดตามสถานการณ์การขับเคลื่อนงานตาม แผนและข้ันตอนปฏิรปู ด้านสังคม ปี 2561 เฉพาะประเดน็ ท่เี กีย่ วขอ้ งกบั หนึ่ง การจัดทำ พ.ร.บ.ส่งเสรมิ และอนรุ ักษ์ (คมุ้ ครอง) วถิ ีชวี ติ กลุม่ ชาติพนั ธุ์ (ศนู ย์มานษุ ยฯเปน็ แกนหลัก) สอง การจัดทำยุทธศาสตร์การส่งเสริมการอยู่ร่วมกันภายใต้สังคมพหุ วฒั นธรรม (สมช.เป็นแกนหลัก) ได้ทราบว่าทั้ง 2 เรื่องมีความคืบหน้าไปพอสมควร เรื่องแรกมีการทำงาน ทางวิชาการ ยกร่างกรอบกฎหมายและรับฟังความเห็นผู้เกี่ยวข้อง เรื่องที่ 2 มียุทธศาสตร์และแผนแม่บทรองรับ สภาความมั่นคงแห่งชาติเห็นชอบและมี แผนปฏบิ ตั กิ ารแลว้ ช่วงนี้ทั้ง 2 เรื่องต้องชะลอลง เนื่องจากรัฐบาลกำลังให้ปรับแผนปฏิรูปให้ สอดคลอ้ งกับยุทธศาสตร์ชาติ ซึ่งเรื่องนี้สอดคล้องทั้งรัฐธรรมนูญ, ยุทธศาสตร์ชาติด้านความมั่นคง และ ด้านการสร้างโอกาสและความเท่าเทียม และสอดคล้องกับนโยบายของ รัฐบาลทแ่ี ถลงต่อรฐั สภาเม่ือ 25 กค. 62 อกี ดว้ ย

| 130 ได้ทราบเพิ่มเติมว่ามี กมธ.ชุดหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎรจับเรื่องนี้และกำลัง จะเสนอญตั ตผิ ลกั ดันการทำกฎหมายน้อี ย่ดู ว้ ย สำหรับข่าวที่ว่า ในร่างแผนและขั้นตอนปฏิรูปด้านสังคมที่คณะกรรมการ ปฏิรูปด้านสังคมกำลังปรับปรุง และนำไปรับฟังความเห็นสาธารณะ ได้ตัด เร่ืองนี้ท้งิ โดยไม่ระบเุ หตุผลน้ัน เปน็ ความจรงิ แตห่ น่วยงานและภาคเี ครือข่ายทเี่ กีย่ วขอ้ งกำลังเสนอและผลักดนั ให้คงไว้ ซง่ึ ตรงกบั ทปี่ ระชมุ วุฒิสภาเสนอแนะไวเ้ มือ่ วันท่ี 28 มค. ท่ีผ่านมา ต้องตามดกู ันตอ่ ไปครบั บันทึก สว.(145) 6 กพ. 63

| 131

| 132 2 ในฐานะที่ สว.เป็น “ผู้ดึง” ให้การปฏิรูปเคลื่อนที่ โดยมีรัฐบาลเป็น “ผู้ขับ” และมกี รรมการปฏริ ูปดา้ นตา่ งๆและทุกฝา่ ยในสังคมเป็น “ผูด้ ัน” เมื่อวานน้ี (19 กพ.63) เป็นประธานคณะอนุกรรมาธิการ ตสร. ปฏิรูปด้าน สังคม เชิญประธานกรรมการปฏิรูปด้านสังคม ดร.ปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา และกรรมการฯ ประกอบด้วย อจ.วินัย ดะห์ลัน และ อจ.สุรินทร์ จริ วิศษิ ฎ์ รว่ มประชุม เพื่อติดตามความก้าวหน้าการดำเนินงานตามแผน และการปรับแผนปฏิรูป ดา้ นสงั คม ได้ส่งมอบ “ข้อเสนอแนะประเด็นปฏิรูปด้านสังคมที่สำคัญ” ของวุฒิสภาให้ คณะกรรมการนำไปพจิ ารณาตอ่ ด้วย ทำให้สบายใจขึ้นบ้างว่า บางเรื่องที่ทำท่าว่าจะตกหายไปในระหว่างการปรับ แผนปฏิรูปของรัฐบาล อาจจะไม่หาย เช่น ประเด็น พ.ร.บ.ส่งเสริมอนุรักษ์ กล่มุ ชาตพิ นั ธ์ุ, ประเดน็ ตำบลเขม้ แข็ง เป็นต้น แต่ก็ยังไม่มีอะไรแน่นอน รถไฟปฏิรูปบางตู้ อาจถูกยกออกจากรางตรงไหน เมอื่ ไรกไ็ มร่ ูไ้ ด้ ต้ทู ่ีอย่บู นราง กวา่ จะขบั เคลือ่ นถึงเป้าหมายปลายทาง ก็ยังอีกยาวไกล ยิ่งในภาวะสังคมโกลาหล วิกฤตต่างๆเต็มไปหมด รัฐบาลและสังคมหันไป สนใจกับการแก้ปัญหาวิกฤตต่างๆกัน ซึ่งก็เข้าใจได้ เพราะเป็นความจำเป็น เร่งด่วน ลมหายใจการปฏิรูปก็เลยแผว่ เป็นธรรมดา

| 133 ใครที่เกี่ยวข้องเรื่องอะไร ก็ติดตามใกล้ชิดไว้ด้วยละกัน อย่าฝากความหวังไว้ ทใ่ี ดที่เดียว ไมม่ ีอะไรทีจ่ ะสำเรจ็ ไดโ้ ดยง่ายครบั บันทกึ สว.(155) 20 กพ. 63

| 134 เช้าวันนี้ (อังคาร 16 มิย.63) อภิปรายในที่ประชุมวุฒิสภา ต่อรายงานการ ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติและแผนปฏิรูปประเทศ รอบสุกดิบ คือ ยังไม่มี ผู้แทนรัฐบาลมาร่วมรายงาน (ส่วนรอบจริง กำหนดไว้ 29-30 มิย. และ 13-14 กค.63) อภปิ รายชี้ “3 ช.” คอื “เช่ืองช้า-เพม่ิ ชีวติ -ช่วยกัน” เชอ่ื งชา้ : การขับเคลื่อนของรัฐบาลช้ามาก ฝ่ายนโยบายเฉื่อย การปฏิรูปและ ยุทธศาสตรช์ าติตกร่อง อยู่ในมอื ราชการ ตอ้ งเพม่ิ ชีวิต: ถ้าจะให้ยุทธศาสตร์ชาติและแผนปฏิรูปมีคุณค่า เป็นจริงได้ ต้องเพิ่มชีวิต เพิ่มความเป็น “เจ้าของร่วม” ของทุกภาคส่วนในสังคม ถ้าสังคมไม่มี ความรสู้ ึกร่วม ก็ขาดจติ วญิ ญาณ เหมือนกบั ไร้ชีวิต

| 135 ต้องชว่ ยกนั : ต้องจัดระบบการทำงานกันใหม่ -ฝ่ายนโยบายของรัฐบาลต้องเอาจริง ขับ จรงิ (drive) สว.ทำหน้าที่ดึง (pull) ไม่ไช่แค่ติดตามเสนอแนะเร่งรัดในกระดาษ ใน รายงานเท่านั้น ต้องทำงานร่วมกับพลังท่ี 3 คือ ประชาชนและสังคม อย่าง ทว่ั ถงึ และจริงจัง เพ่อื รว่ มกันเปน็ แรงดัน (push) หากปลอ่ ยไปอยา่ งที่ผา่ นมา กจ็ ะมีแต่ “เต้ยี ลงๆ สาละวัน” บันทกึ สว.(233) 16 มิย. 63

| 136 เช้าวันน้ี (29 กค.63) ณ ห้องประชุมเดช สนิทวงศ์ สำนักงานสภา พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นายแพทย์อำพล จินดาวัฒนะ ประธานคณะอนุกรรมาธิการติดตาม เสนอแนะ เร่งรัดการปฏิรูประบบด้าน สังคมฯ ในคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผูส้ งู อายุ คนพิการ และผดู้ อ้ ยโอกาส วฒุ สิ ภา และคณะ ได้ประชุมร่วมกับนายเอ็นนู ซื่อสุวรรณ ประธานกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ ชาติด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม, นายปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา ประธานกรรมการปฏริ ูปประเทศดา้ นสังคม และกรรมการทัง้ สอง คณะ ในโอกาสนี้ได้เชิญคณะอนุกรรมาธิการตรวจสอบ วิเคราะห์ และ ประเมินผลการดำเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ คณะที่ 4 ยุทธศาสตร์ชาติ ดา้ นการสรา้ งโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม เขา้ ร่วมประชุมดว้ ย เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล ความคิดเห็น ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงแผนการ ปฏิรูปประเทศด้านสังคม และประสานการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศและ การดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติ ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ของโลก และสังคมทเี่ ปลีย่ นไป นอกจากประเด็นที่เสนอแนะให้เร่งรัด ได้แก่ การขับเคลื่อนตำบลเข้มแข็งฯ การผลักดัน พ.ร.บ.ส่งเสริมคุ้มครองกลุ่มชาติพันธ์ุ, พ.ร.บ.ส่งเสริมและ พัฒนาองค์กรภาคประชาสังคม, บำนาญแห่งชาติ เปน็ ต้น และประเดน็ เสนอ ให้ทบทวน ไดแ้ ก่ การชะลอการขยายอายเุ กษียณราชการฯ เป็นต้น ยังได้เสนอแนะให้พิจารณาประเด็นปฏิรูปใหม่ๆที่สำคัญ ได้แก่ (1) ประเด็น การจัดการปัญหาสังคมในเมือง (2) ประเด็นนโยบายการพัฒนาคุณภาพ ประชากร ที่เกี่ยวกับการลงทุนสำหรับเด็กเล็กแบบถ้วนหน้า และ (3) การ พัฒนาทุนทางสังคม ต่างๆ ได้แก่ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปวัฒนธรรม เปน็ ตน้ บันทกึ สว.(240) 29 กค. 63

| 137

| 138 เมื่อต้นเดือน กค. (1 กค.63) จัดเสวนาติดตามความคืบหน้าการดำเนินงาน ตาม พ.ร.บ.วิสาหกิจเพื่อสังคม พ.ศ.2562 (Social Enterprise: SE) ว่าทำ ไปถึงไหนแล้ว พรอ้ มกับเชิญวิสาหกิจเพื่อสงั คม 4 แหง่ มาเลา่ ประสบการณ์ดว้ ย SE คือ การนำแนวทางการบริหารงานแบบธุรกิจเข้ามาบริหารจัดการงาน พฒั นาสังคม ประเทศอังกฤษใช้ SE ได้ผลดีมาก เราจึงนำแนวคิดมาใช้ โดยออกกฎหมาย เมื่อปีกลาย กำลังอยู่ระหว่างตั้งสำนักงานซึ่งเป็นองค์การมหาชน อยู่ภายใต้ กำกับของนายกรัฐมนตรี มาทำหน้าที่ส่งเสริมการใช้ SE เพื่อทำงานพัฒนา สังคม ซ่งึ เปน็ งานปฏิรูปอย่างหนึ่ง บันทกึ สว.(241) 30 กค. 63

| 139

| 140 SE เมื่อวาน (30 กค.63) ประชุมอนุ กมธ.วิเคราะห์ ติดตาม ประเมินผลการ ดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างโอกาสทางสังคม ประเด็นพลัง ทางสงั คม การส่งเสริมวัฒนธรรมและทนุ ทางสงั คม และประเดน็ ปฏิรปู ระบบ สร้างเสริมชมุ ชนเข้มแขง็ และการใชว้ ิสาหกิจเพ่ือสังคม (SE) เพอ่ื การทำงาน ทางสงั คม ได้หยิบประเด็น การพัฒนาโรงงานกระดาษเก่า อายุเกือบ 100 ปี และพื้นท่ี ประวตั ิศาสตรโ์ ดยรอบ กลางเมอื งกาญจนบุรี หรือ “ใจเมืองกาญจน”์ ซึ่งมีความพยายามที่จะพัฒนาเป็นพื้นที่ทางวัฒนธรรม เป็นแหล่งเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ ภูมิปัญญา วัฒนธรรม และแหล่งท่องเที่ยวชุมชน โดยมี แนวคดิ จะใช้ SE เปน็ กลไกบรหิ ารจดั การ ผมเคยเข้าไปเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้เมื่อ 2 ปีก่อน ตอนเป็นกรรมการปฏิรูปด้าน สังคม และเป็นประธานอนุกรรมการติดตามการขับเคลื่อนนโยบายรัฐบาล (อกขร.) เชงิ พนื้ ที่ก่อนมาเปน็ สมาชิกวฒุ ิสภา คราวนไ้ี ด้เขา้ มาเกย่ี วขอ้ งอกี คร้งั หนึ่ง กรมธนารกั ษแ์ ละกรมศลิ ปากร สนบั สนนุ ให้องค์กรในพืน้ ทเ่ี ขา้ มาใช้ประโยชน์ พัฒนาและบริหารจัดการเพื่อสาธารณะ ไม่ไช่เพ่ือแสวงกำไรหรือมุ่งทำเงินให้ รัฐ อบจ.กาญจนบุรีเขา้ มารบั หนา้ เส่ือในการพฒั นาและเขา้ ดูแล ภาคประชาสงั คมพร้อมจะเขา้ มามสี ว่ นร่วมอยา่ งเตม็ ท่ี ทุกฝ่ายมีแนวคิดตรงกันในความพยายามที่จะใช้ “วิสาหกิจเพื่อสังคม(SE)” เขา้ มาบรหิ ารจดั การ

| 141 แตย่ ังตดิ ขดั อยู่อีกหลายจุด ไม่ว่าจะเป็น - การหาเงินและหาวิธีการซื้ออาคารเก่าและเครื่องจักรเก่าคืนมาเป็นสมบัติ ของสาธารณะ (รัฐขายให้เอกชนไปเมื่อ 30 กว่าปีก่อน และใช้เช่าท่ีราชพัสดุ 30 ปี ปัจจุบนั ไม่ตอ่ สัญญาเชา่ แลว้ ) - รูปแบบการพัฒนาพื้นที่รอบโรงงานมากกว่า 40 ไร่ และงบประมาณ พฒั นาและดูแลระยะยาว ซง่ึ ขณะนี้ อบจ.ได้เข้าไปดูแลเป็นเบ้ืองต้น แต่ระยะ ยาวกย็ งั ไมแ่ น่นอน - การออกแบบที่เหมาะสม การวางแผนใช้พื้นที่และกิจกรรมทางสังคมที่ เหมาะสม ฯลฯ - การมีส่วนร่วมและความเป็นเจ้าของร่วมกันของคนเมืองกาญจน์อย่าง จริงจัง เปน็ ต้น ที่ประชุมมีข้อเสนอแนะให้ความสำคัญกับการกระบวนการทางสังคม ให้เกิด “การสานเสวนาต่อเนื่อง” ให้คนทุกภาคสว่ นได้เข้ามาร่วมคิด ร่วมขับเคลื่อน ใหเ้ กดิ ความร้สู ึกเปน็ เจ้าของและมสี ่วนร่วมในทุกด้าน ไดแ้ ก่ - การร่วมออกแบบการใชพ้ ้นื ท่ี - การรว่ มคดิ โครงการกิจกรรมทั้งระยะสน้ั และยาว - การร่วมกันบริจาคเงินซื้อโรงงานกระดาษโบราณคืนจากเอกชนให้กลับมา เป็นของสาธารณะ - การร่วมกันค้นหากลไกบริหารจัดการการใช้ประโยชน์อาคารและสถานที่ เพื่อสาธารณะ ให้เจริญก้าวหน้าและมีความยั่งยืน โดยเร่งพัฒนากลไก SE เขา้ มาบริหารจัดการงานในระยะยาว เปน็ ต้น เรื่องนี้ดี ส่วนราชการต่างๆ และปัจจัยทางสังคมเอื้ออำนวยมาก แต่ยังคง ติดขัดอยู่ที่ “การสานพลัง” ทุกฝ่ายเคลื่อนตัวไปพร้อมๆกัน จึงยังไม่เกิดพลัง ขับเคลื่อนทม่ี ัน่ คงเพยี งพอ

| 142 SE ซึง่ เป็นเคร่อื งมอื ปฏิรูปสำคัญอย่างหนึ่ง จงึ ยงั ไม่เกิดขึ้นจริง ยังมี “รอยต่อ” ระหวา่ ง “แนวคดิ และความจริง” อนุ กมธ.และท่ีประชุมไดใ้ หก้ ำลังใจ ใหค้ วามคิดเห็นและใหค้ ำแนะนำ ส่วนจะสำเร็จจริงหรือไม่ จะงดงามแค่ไหน อยู่ที่พลังพลเมือง อันเป็น พละกำลงั ของบ้านเมือง ของคนเมอื งกาญจน์ครับ บนั ทึก สว.(242) 31 กค. 63

| 143

| 144 วันน้ี (13 สค.63) มีสัมมนาวุฒิสภา พัฒนาการทำงาน ตสร.ปฏิรูปและ ยทุ ธศาสตรช์ าติ ทโี่ รงแรมรามาดา เจา้ พระยาปาร์ค ได้รับมอบหมายให้ร่วมนำเสนอ “แนวคิดการทำงานแบบหลายระบบ หลาย ชอ่ งทาง” เสริมเขา้ กบั ระบบที่วุฒิสภาทำอยู่แลว้ เกรน่ิ นำด้วยแนวคดิ สำคัญ 2 เรอ่ื ง คือ หนึ่ง เรื่อง “สะพานโชลูเตกา” ที่ฮอนดูรัส เตือนเรื่อง “การออกแบบระบบ/ เครื่องมือที่มั่นคงชัดเจนตายตัว” กับ “การออกแบบระบบ/เครื่องมือท่ี ปรบั ตัวได้เทา่ ทนั สถานการณ์และบริบทท่ีเปลย่ี นแปลง” สอง เรื่องระบบร่างกายมนุษย์ ซึ่งมีหลายอวัยวะ หลายระบบ หลายช่อง ทางการประสานเชื่อมโยงถงึ กัน เป็นการออกแบบระบบทีว่ ิเศษมาก “Multiple pathways” คือ แนวทางการทำงานใดๆ ทีน่ ำไปสู่ความสำเร็จ ได้เสนอแนวทาง ตสร.เสริมระบบปกติ ด้วยวิธีการ “ใหญ่-กลาง-เล็ก” (ตามเอกสารท่ีแนบ) บนั ทกึ สว.(251) 13 สค. 63

| 145

| 146

| 147 เมื่อวาน (8 กย. 63) อภิปรายรายงานปฏิรูปประเทศด้านสังคม (งวด มค.- มีค. 63) ในท่ีประชุมวุฒสิ ภา หัวขอ้ หลกั ตาม power point ท่แี นบ คำอภปิ ราย ตามคลปิ ครับ สว.นพ.อำพล จินดาวัฒนะ รายงานความคืบหน้าในการดำเนินการตาม แผนการปฏิรปู ประเทศฯ 8 กนั ยายน 2563 https://youtu.be/hoiOWZ81aw0 บนั ทึก สว.(281) 9 กย. 63

| 148

| 149

| 150