เล่มรายงาน อพ.สธ.63 มทร.ธัญบรี

คำนำ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ได้เข้าร่วมสนองพระราชดำริโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ต้ังแต่ปี พ.ศ. 2546 ในโครงการพิพิธภัณฑ์บัว มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ซ่ึงอยู่ในช่วงแผนการดำเนินงานโครงการ ระยะ 5 ปีท่ีหก (ตุลาคม 2559 – กันยายน 2564) ในกิจกรรมสำรวจเก็บรวบรวมทรัพยากร กิจกรรมปลูก รักษาทรัพยากร กิจกรรมอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ทรัพยากร กิจกรรมพิเศษสนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากร โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพ่ือสนองพระราชดำริในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จนถึงปัจจุบัน มหาวิทยาลัยได้ดำเนินโครงการประจำปี งบประมาณ 2563 ภายใต้กิจกรรมสำรวจเก็บรวบรวมทรัพยากร จำนวน 1 โครงการ กิจกรรมปลูกรักษา ทรัพยากร จำนวน 2 โครงการ กิจกรรมอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ทรัพยากรจำนวน 9 โครงการ และกิจกรรม พิเศษสนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากร จำนวน 9 โครงการ รวมทั้งส้ิน 21 โครงการ ซ่ึงพ้ืนท่ีและกิจกรรมของ โครงการ เปน็ การดำเนนิ งานท่ีหลากหลาย เพอ่ื ส่งผลให้เกดิ ประโยชนต์ อ่ ประเทศชาตอิ ยา่ งสูงสุด มหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลธญั บุรี ตลุ าคม 2563

สารบัญ หนา้ สรปุ จำนวนและโครงการ ประจำปงี บประมาณ 2563 1 รายงานผลการดำเนนิ โครงการวจิ ยั ประจำปงี บประมาณ 2563 7 กจิ กรรมท่ี 4 กิจกรรมอนรุ ักษ์และใชป้ ระโยชนท์ รัพยากร โครงการวจิ ยั การพัฒนาส่อื ดจิ ิทัลกิจกรรมสรา้ งจติ สำนึกอนุรกั ษ์พันธบ์ุ วั บา 8 โครงการวิจัยการพฒั นากระดาษจากกา้ นบัวหลวง 10 โครงการวิจัยผลของการเลา่ นิทานดว้ ยหนุ่ หัวโตประกอบบทบาทสมมตุ ิสำหรับเด็กปฐมวยั 14 โครงการวจิ ยั การพัฒนาสื่อการเรยี นรูจ้ ากกระดาษก้านบวั หลวงเพอื่ สง่ เสริมพฒั นาการ 17 ทางภาษาของเด็กปฐมวยั โครงการวิจัยการศึกษาช่องทางการจำหน่ายผลติ ภัณฑ์งานประดษิ ฐจ์ ากกระดาษก้านบวั หลวง 21 โครงการวิจัยการเพาะเลย้ี งเนื้อเยอ่ื บัวบาในสภาวะปลอดเช้ือเพ่ือการอนุรกั ษ์ 23 โครงการวิจัยการศึกษาฤทธ์ติ ้านอนุมูลอิสระและพฒั นาผลิตภณั ฑ์อาหารจากบวั บา 25 โครงการวิจยั การปรบั ปรุงสมบตั ิเชิงโภชนาการของก๋วยเตี๋ยวเส้นใหญ่โดยการเสรมิ เสน้ ใย 31 จากรากบัว โครงการวิจัยการเพิ่มปริมาณสารหอม (2-อะเซทิล-1-ไพโรลนี ) และกรดแกมมาอะมิโน 34 บวิ ทริ ิก (กาบา) โดยใช้เทคนิคเกษตรอนิ ทรีย์ เพื่อเพมิ่ มูลคา่ ขา้ วพนั ธพ์ุ ้นื เมือง กลมุ่ ข้าวมีสี จังหวัดปทมุ ธานี สูก่ ารยกระดับคณุ ภาพชีวิตของเกษตรกรใน องค์การบริหารส่วนตำบลคลองส่ี จงั หวดั ปทมุ ธานี รายงานผลการดำเนินโครงการทวั่ ไป ประจำปีงบประมาณ 2563 47 กิจกรรมท่ี 2 กิจกรรมสำรวจเกบ็ รวบรวมทรัพยากร โครงการเกบ็ รวบรวมพันธ์บุ วั หลวงและบัวสายของแตล่ ะจังหวัดเป้าหมายในเขตภาคกลาง 48 ท่ีห่างจากเขตปริมณฑลออกไป กิจกรรมที่ 3 กิจกรรมปลูกรักษาทรัพยากร โครงการขยายพนั ธ์บุ ัวจงกลนีเพ่ือการอนุรักษ์ 76 โครงการแหล่งเรียนรูส้ วนพฤษศาสตรส์ เู่ ศรษฐกจิ พอเพยี งคณะเทคโนโลยกี ารเกษตร 85 กจิ กรรมที่ 8 กจิ กรรมพิเศษสนับสนนุ การอนรุ ักษ์ทรัพยากร โครงการกจิ กรรมสรา้ งจิตสำนึกในการอนรุ ักษ์พนั ธ์ข้าวจังหวัดปทมุ ธานี 154 สู่การสรา้ งอาชีพอยา่ งยั่งยืน โครงการกจิ กรรมสร้างจิตสำนึกในการอนรุ ักษ์พนั ธขุ์ ้าวจังหวดั ปทุมธานี 179 โครงการกิจกรรมสรา้ งจติ สำนึกในการอนุรกั ษ์พนั ธุ์บวั ไทย 197 โครงการสืบสานศาสตร์พระราชาตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งสำนึกรักษ์พันธุกรรมพชื 212 เพื่อพฒั นาชมุ ชนสู่ความมนั่ คงและย่งั ยืน โครงการพฒั นาผลติ ภณั ฑ์จากฟางข้าวเหลือทิ้งและบัวหลวง 235 โครงการขยายพนั ธ์บุ ัวจงกลนีเพอ่ื ปลูกเลี้ยงภายในมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล 252

สารบญั หนา้ 263 โครงการอบรมการผลิตโหลบัวอบแหง้ เพ่ือจำหน่าย 279 โครงการการถา่ ยทอดความรู้การแปรรูปผลติ ภัณฑ์จากบวั เพอ่ื เพิ่มรายได้ 295 ให้กับชุมชนอยา่ งย่ังยนื ในจังหวดั ปทมุ ธานี โครงการจัดนิทรรศการทรัพยากรไทย : ชาวบา้ นไทยได้ประโยชน์

สรปุ จำนวนและโครงกำร ประจำปงี บประมำณ 2563 -1-

สรุปโครงกำรตำมกรอบกำรเรยี นรู้ ประจำปีงบประมำณ 2563 มหำวิทยำลยั รำชมงคลธัญบรุ ี โครงกำรวิจัย โครงกำรทัว่ ไป รวม ท่ี กรอบ จำนวน งบประมำณ จำนวน งบประมำณ จำนวน งบประมำณ โครงกำร โครงกำร โครงกำร 1 F1A2 กรอบการเรียนรู้ : - - 1 100,000 1 100,000 กจิ กรรมสารวจเก็บรวมรวม ทรัพยากร 2 F1A3 กรอบการเรียนรู้ : - - 2 1,240,000 2 1,240,000 กิจกรรมปลกู รักษาทรพั ยากร 3 F2A4 กรอบการใชป้ ระโยชน์ : 9 1,660,000 - - 9 1,660,000 กิจกรรมอนรุ กั ษ์และใชป้ ระโยชน์ ทรพั ยากร 4 F3A8 กรอบการสร้างจิตสานึก : - - 9 1,541,900 9 1,541,900 กิจกรรมพิเศษสนบั สนุนการ อนุรักษ์ทรพั ยากร รวมทั้งส้นิ 9 1,660,000 12 2,881,900 21 4,541,900 สรุปหน่วยงำนทไ่ี ดร้ ับงบประมำณประจำปี 2563 มหำวิทยำลยั รำชมงคลธัญบรุ ี โครงกำรวิจัย โครงกำรท่วั ไป รวม ที่ หนว่ ยงำน จำนวน งบประมำณ จำนวน งบประมำณ จำนวน งบประมำณ 1 คณะครศุ าสตร์อุตสาหกรรม โครงกำร โครงกำร โครงกำร 2 คณะเทคโนโลยีการเกษตร 3 คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ 1 240,000 3 450,000 4 690,000 4 คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 5 วทิ ยาลยั การแพทย์แผนไทย - - 2 1,400,000 2 1,400,000 6 สถาบันวจิ ยั และพฒั นา 7 กองกลาง 6 940,000 1 120,000 7 1,060,000 รวมท้ังสน้ิ 2 480,000 - -2 480,000 - -1 300,000 1 300,000 - -1 250,000 1 250,000 - -4 361,900 4 361,900 9 1,660,000 12 2,881,900 21 4,541,900 -2-

รำยละเอียดโครงกำรวิจัย ท่ไี ดร้ ับงบประมำณโครงกำรอนรุ ักษพ์ นั ธุกรรมพืชอนั เนอื่ งมำจำกพระรำชดำรฯิ ประจำปีงบประมำณ 2563 มหำวิทยำลัยรำชมงคลธัญบุรี ลำดบั ชอ่ื โครงกำร ผ้รู บั ผดิ ชอบโครงกำร งบประมำณ กจิ กรรม 1 การพัฒนาสื่อดิจทิ ลั กิจกรรม ผศ.ดร.ทศพร แสงสวา่ ง 240,000 อนรุ กั ษ์และใช้ สร้างจติ สานกึ อนุรักษ์พนั ธ์ุ ประโยชนท์ รพั ยากร บวั บา 2 การพฒั นากระดาษจากกา้ น ผศ.จฬุ าภรณ์ ศรีเมืองไหม 150,000 อนรุ ักษ์และใช้ บวั หลวง ประโยชน์ทรัพยากร 3 ผลของการเล่านิทานด้วยหุน่ ผศ.วสิ ฏิ ฐศ์ รี ตังครโยธนิ 150,000 อนุรักษ์และใช้ หวั โตประกอบบทบาท ประโยชนท์ รพั ยากร สมมตุ ิสาหรบั เดก็ ปฐมวัย 4 การพัฒนาส่ือการเรียนรู้จาก ผศ.พฒั น์นรี จนั ทราภริ มย์ 150,000 อนรุ ักษ์และใช้ กระดาษกา้ นบัวหลวงเพื่อ ประโยชน์ทรพั ยากร ส่งเสริมพัฒนาการทางภาษา ของเด็กปฐมวยั 5 การศึกษาชอ่ งทางการ ผศ.เสริมศรี สงเนียม 100,000 อนุรักษ์และใช้ จาหน่ายผลติ ภณั ฑ์งาน ประโยชนท์ รพั ยากร ประดิษฐ์จากกระดาษกา้ น บวั หลวง 6 การเพาะเล้ียงเนื้อเย่อื บัวบา ดร.พนารตั น์ ทองเพมิ่ 240,000 อนรุ กั ษ์และใช้ ในสภาวะปลอดเชื้อเพื่อการ ประโยชนท์ รพั ยากร อนุรกั ษ์ 7 การศึกษาฤทธิ์ตา้ นอนุมลู อาจารย์เกรียงศกั ด์ิ สิงห์แกว้ 240,000 อนุรักษ์และใช้ อิสระและพฒั นาผลิตภณั ฑ์ ประโยชน์ทรพั ยากร อาหารจากบัวบา -3-

รำยละเอยี ดโครงกำรวจิ ัย ท่ีไดร้ ับงบประมำณโครงกำรอนรุ ักษพ์ ันธกุ รรมพืชอนั เนื่องมำจำกพระรำชดำริฯ ประจำปีงบประมำณ 2563 มหำวิทยำลัยรำชมงคลธัญบุรี (ต่อ) ลำดบั ช่อื โครงกำร ผรู้ ับผดิ ชอบโครงกำร งบประมำณ กิจกรรม 8 การปรบั ปรุงสมบัติเชงิ ผศ.ดร.อรวัลภ์ อุปถมั ภานนท์ 150,000 อนุรกั ษ์และใช้ประโยชน์ โภชนาการของกว๋ ยเตยี๋ ว ทรพั ยากร เสน้ ใหญโ่ ดยการเสริม เส้นใยจากรากบัว 9 การเพ่ิมปริมาณสารหอม ผศ.ฐติ ยา ศรขวญั 240,000 อนุรักษ์และใชป้ ระโยชน์ (2-อะเซทิล-1-ไพโรลีน) ทรัพยากร และกรดแกมมาอะมิโน บวิ ทิริก (กาบา) โดยใช้ เทคนิคเกษตรอนิ ทรีย์ เพื่อเพม่ิ มูลคา่ ข้าวพนั ธุ์ พน้ื เมือง กลุม่ ข้าวมีสี จังหวัดปทุมธานี ส่กู าร ยกระดับคุณภาพชีวติ ของเกษตรกรในองค์การ บริหารสว่ นตาบลคลองส่ี จงั หวัดปทุมธานี รวม 9 โครงกำร 2,881,900 -4-

รำยละเอียดโครงกำรท่ัวไป ท่ไี ด้รบั งบประมำณโครงกำรอนรุ กั ษพ์ ันธกุ รรมพืชอันเนือ่ งมำจำกพระรำชดำริฯ ประจำปงี บประมำณ 2563 มหำวิทยำลัยรำชมงคลธัญบุรี ลำดบั ชอ่ื โครงกำร ผรู้ บั ผดิ ชอบโครงกำร งบประมำณ กิจกรรม นายกฤษณะ กลัดแดง 1 เกบ็ รวบรวมพนั ธ์ุบัว 100,000 สารวจเก็บรวบรวมทรัพยากร หลวงและบัวสายของแต่ ละจงั หวดั เปา้ หมายใน เขตภาคกลางท่หี ่างจาก เขตปรมิ ณฑลออกไป 2 ขยายพันธ์ุบัวจงกลนเี พ่ือ นายกฤษณะ กลัดแดง 40,000 ปลกู รักษาทรัพยากร การอนรุ ักษ์ 3 แหลง่ เรยี นรสู้ วนพฤษ นายวีระยุทธ นาคทิพย์ 1,200,000 ปลกู รกั ษาทรัพยากร ศาสตรส์ เู่ ศรษฐกิจ พอเพยี งคณะ เทคโนโลยกี ารเกษตร 4 โครงการกจิ กรรมสรา้ ง ผศ.ดร.ทศพร แสงสว่าง 150,000 พิเศษสนบั สนนุ การอนุรักษ์ จิตสานึกในการอนรุ ักษ์ ทรพั ยากร พนั ธ์ข้าวจังหวดั ปทมุ ธานี สกู่ ารสรา้ งอาชีพอยา่ ง ย่งั ยนื 5 โครงการกจิ กรรมสร้าง ผศ.ดร.ทศพร แสงสว่าง 150,000 พเิ ศษสนบั สนนุ การอนุรักษ์ จิตสานึกในการอนุรักษ์ ทรัพยากร พันธ์ขุ า้ วจงั หวัดปทุมธานี 6 โครงการกจิ กรรมสรา้ ง ผศ.ดร.ทศพร แสงสว่าง 150,000 พิเศษสนบั สนุนการอนรุ ักษ์ จติ สานกึ ในการอนุรกั ษ์ ทรัพยากร พันธบุ์ ัวไทย 7 โครงการสบื สานศาสตร์ นายทองมี เหมาะสม 200,000 พเิ ศษสนบั สนนุ การอนรุ ักษ์ พระราชาตามปรชั ญา ทรัพยากร เศรษฐกิจพอเพียงสานกึ รักษ์พันธุกรรมพชื เพอ่ื พัฒนาชุมชนสู่ความ มน่ั คงและยง่ั ยืน -5-

รำยละเอยี ดโครงกำรทว่ั ไป ที่ได้รบั งบประมำณโครงกำรอนุรักษ์พนั ธกุ รรมพืชอนั เน่อื งมำจำกพระรำชดำริฯ ประจำปีงบประมำณ 2563 มหำวิทยำลัยรำชมงคลธญั บุรี (ต่อ) ลำดบั ชื่อโครงกำร ผ้รู บั ผิดชอบโครงกำร งบประมำณ กจิ กรรม 8 โครงการพฒั นา ดร.ชนากานต์ เรืองณรงค์ 120,000 พิเศษสนบั สนุนการอนรุ ักษ์ ผลติ ภณั ฑจ์ ากฟางขา้ ว ทรพั ยากร เหลอื ทิง้ และบวั หลวง 9 ขยายพนั ธ์บุ ัวจงกลนี นายกฤษณะ กลดั แดง และ 60,000 พเิ ศษสนับสนนุ การอนุรักษ์ เพอ่ื ปลูกเลีย้ งภายใน นางสาวคริภรณ์ ยอดเสนีย์ ทรพั ยากร มหาวทิ ยาลัย เทคโนโลยีราชมงคล 10 อบรมการผลติ โหลบัว นายสุรยทุ ธ เพช็ รพลาย 161,900 พิเศษสนับสนุนการอนรุ ักษ์ อบแห้งเพอ่ื จาหน่าย ทรัพยากร 11 การถา่ ยทอดความรู้ นางสาวรสริน ทกั ษณิ 300,000 พิเศษสนับสนุนการอนรุ ักษ์ การแปรรปู ผลติ ภัณฑ์ ทรพั ยากร จากบวั เพ่ือเพ่ิมรายได้ ให้กบั ชมุ ชนอย่าง ยั่งยืนในจังหวดั ปทุมธานี 12 โครงการจดั ผศ.ดร.วารณุ ี อริยวิริยะนนั ท์ 250,000 พเิ ศษสนบั สนุนการอนรุ ักษ์ ทรพั ยากร นทิ รรศการทรัพยากร ไทย : ชาวบ้านไทยได้ ประโยชน์ รวม 12 โครงกำร 1,690,000 -6-

รำยงำนผลกำรดำเนนิ โครงกำรวิจัย ประจำปีงบประมำณ 2563 -7-

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ได้รับงบประมาณรายจ่ายประจาปี 2563 ให้ดาเนินโครงการวิจัย ภายใตก้ จิ กรรมที่ 4 : กิจกรรมอนรุ กั ษแ์ ละใช้ประโยชน์ทรัพยากร จานวน 9 โครงการ ได้แก่ 1. ชื่อโครงกำรวิจัย : กำรพฒั นำส่ือดิจิทลั กจิ กรรมสรำ้ งจติ สำนึกอนรุ กั ษ์พนั ธ์บุ ัวบำ The Development of Digital Media to the Activities of Creating Conscious Conservation in Bua Ba 1. รำยชอื่ ผวู้ ิจัย : ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ทศพร แสงสวา่ ง 2. ไดร้ บั จัดสรร : งบประมาณกองทนุ สง่ เสริมงานวจิ ยั มทร.ธัญบรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงนิ 240,000 (สองแสนส่ีหมนื่ บาทถ้วน) 3. โครงกำรเรม่ิ เมื่อวันท่ี ..1..เมษายน..2563..ถึง..31..มีนาคม..2564..รวมเวลาทีท่ าวิจยั ......12....เดือน 4. รำยละเอียดเกี่ยวกบั ผลงำนควำมก้ำวหนำ้ ของกำรวจิ ัย ผลการดาเนนิ งานคดิ เปน็ ร้อยละ 10 1.1 ได้รวมรวมเน้ือหาสาระการออกแบบกิจกรรมสร้างจิตสานึกในการอนุรักษ์พันธ์ุบัวบา โครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดาริโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ใน 7 กิจกรรม ได้แก่ 1) โครงการปทุมธานีเมอื งบัว 2) บวั เกี่ยวกับสงั คมและประเพณี 3) บวั กินอยอู่ ย่างไทย 4) บัวเก่ียวกบั ศาสนาและความเชือ่ 5) บวั เกี่ยวกบั ศลิ ปะ 6) บัวเก่ยี วกบั วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 7) บัวกบั เศรษฐกจิ 1.2 ออกแบบสอ่ื ดิจิทัลกิจกรรมสรา้ งจติ สานกึ อนุรกั ษพ์ นั ธบ์ุ ัวบา -8-

1.3 สรา้ งสอ่ื ดจิ ทิ ัลกิจกรรมสร้างจิตสานกึ อนุรกั ษพ์ ันธุบ์ วั บาประกอบการถ่ายทอดกิจกรรมสร้างจิตสานึกใน การอนรุ ักษ์พนั ธุ์บัวบา โครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดาริโครงการอนรุ ักษ์พันธุกรรมพืชอันเน่ืองมาจากพระราชดาริ สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯสยามบรมราชกมุ ารี (อพ.สธ.) ใน 7 กิจกรรม ได้แก่ 1) โครงการปทมุ ธานีเมืองบวั 2) บวั เกี่ยวกับสงั คมและประเพณี 3) บัวกินอยู่อยา่ งไทย 4) บัวเกย่ี วกับศาสนาและความเช่อื 5) บัวเกยี่ วกบั ศิลปะ 6) บวั เกย่ี วกับวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี 7) บวั กับเศรษฐกจิ 5. กำรดำเนนิ งำนวิจัยตำมท่ีเสนอไว้ในโครงกำรวจิ ยั กับงำนวิจยั ทไี่ ดด้ ำเนนิ กำรไปแล้ว กจิ กรรม ระยะเวลาเดือน แผนทต่ี ั้งไว้ ผลการดาเนนิ งาน รอ้ ยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ร้อยละของ จานวน output ผลสาเรจ็ เงนิ ของ (บาท) กจิ กรรมใน เงนิ กจิ กรรม ปีงบประมาณ (บาท) 5 - เน้อื หาสาระ การ 1. สารวจและวเิ คราะห์ 5 เน้ือหา ออกแบบ หาความตอ้ งการ สาระการ กจิ กรรม ออกแบบ สรา้ ง 2. วางแผนและเขยี น กิจกรรม จิตสานึกใน โครงการ สรา้ ง การอนุรกั ษ์ จติ สานึก พันธุ์บวั บา ในการ 7 กิจกรรม อนรุ ักษ์ 5 - สือ่ ดิจทิ ลั พนั ธ์ุบัว กจิ กรรม บา สร้าง จิตสานกึ 5 ออกแบบ อนรุ ักษพ์ นั ธ์ุ สอ่ื ดิจทิ ัล บวั บา กจิ กรรม 7 กจิ กรรม สรา้ ง จติ สานกึ อนุรักษ์ พันธบ์ุ วั บา ค่าสาธารณปู โภค 5% - 9,500 - 15,000 คา่ ตอบแทนผู้ชว่ ยนกั วจิ ัย วฒุ ิปรญิ ญาตรี 10 การดาเนนิ การลา่ ช้า เนื่องจากปัญหาการระบาดของไวรสั COVID19 หมายเหตุ : แผน ผล ร้อยละของกจิ กรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% ร้อยละผลสาเรจ็ ของกิจกรรม เปน็ ร้อยละความสาเร็จของแตล่ ะกิจกรรมเทียบกับ 100% ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ทศพร แสงสว่าง หวั หนา้ โครงการ -9-

2. ช่อื โครงกำรวจิ ัย : กำรพัฒนำกระดำษจำกกำ้ นบัวหลวง The Development of the Paper from Lotus Stem 1. รำยช่ือผวู้ จิ ัย : 1. ผู้ช่วยศาสตราจารย์จฬุ าภรณ์ ศรีเมอื งไหม หวั หนา้ โครงการวจิ ยั 2. อาจารย์อรพนิ ท์ สุขยศ ผู้รว่ มวจิ ยั 2. ไดร้ บั จดั สรร : งบประมาณกองทุนส่งเสริมงานวจิ ัย มทร.ธัญบรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงิน 150,000 (หน่ึงแสนหา้ หม่นื บาทถ้วน) 3. โครงกำรเรม่ิ เม่ือวนั ท่ี ..1..เมษายน..2563..ถงึ ..31..มีนาคม..2564..รวมเวลาท่ที าวิจัย......12....เดือน 4. รำยละเอียดเกย่ี วกบั ผลงำนควำมกำ้ วหนำ้ ของกำรวิจัย ผลการดาเนนิ งานคดิ เปน็ ร้อยละ 65 1. ศกึ ษาขอ้ มลู และงานวจิ ยั ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง 2. ศกึ ษากระบวนการเตรยี มเย่ือกระดาษจากกา้ นบัวหลวง 3. ศกึ ษากระบวนการ การทากระดาษจากก้านบัวหลวง 4. ศกึ ษากระบวนการ การทากระดาษจากก้านบัวหลวง สะท้อนนา้ (อยู่ระหว่างดาเนนิ การ) - 10 -

- 11 -

นากระดาษก้านบัวหลวงไปให้กลุ่มตัวอย่างทีเ่ ป็นรา้ นดอกไม้ได้ทดลองใช้ เพ่ือเลอื กสตู รท่ีเหมาะสมทีส่ ุด 1 สตู ร จากนนั้ นากระดาษกา้ นบวั หลวงไปเติมสารสะท้อนนา้ และทดสอบคณุ สมบัตทิ างกายภาพของกระดาษจากก้าน บวั หลวงต่อไป - 12 -

5. กำรดำเนนิ งำนวจิ ัยตำมท่ีเสนอไวใ้ นโครงกำรวจิ ัยกบั งำนวิจยั ท่ไี ดด้ ำเนินกำรไปแลว้ กิจกรรม ระยะเวลาเดือน แผนทีต่ ั้งไว้ ผลการดาเนินงาน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รอ้ ยละของ จานวน output รอ้ ยละ จานวน output กิจกรรมใน เงนิ ผลสาเรจ็ เงิน ปีงบประมาณ (บาท) ของ (บาท) กจิ กรรม 1. ศึกษาขอ้ มลู และ 5 5,000 ขอ้ มูล 100 5,000 ไดข้ ้อมูล งานวจิ ัยทีเ่ กย่ี วข้อง การวจิ ยั สายพันธ์ุบวั 2. ศกึ ษากระบวนการ เตรียมเยอื่ กระดาษจาก หลวง และ ก้านบัวหลวง ไดข้ ้อมูล 3. ศกึ ษากระบวนการ การทากระดาษจากกา้ น กระบวน บัวหลวง การทา 4. ศึกษากระบวนการ การทากระดาษจากก้าน กระดาษ บวั หลวง สะท้อนน้า จากก้านบัว หลวง 20 10,000 รูปแบบ 20 10,000 ได้ การ กระบวนกา เตรยี ม รขั้นตอนใน เย่อื การเตรียม กระดาษ เยื่อกระดาษ จากก้านบัว กลวง 20 43,250 รปู แบบ 20 43,250 ได้ การทา กระบวนกา กระดาษ รทา กระดาษ กา้ นบวั หลวงท่ี เหมาะสม แก่การ นามาใชง้ าน 20 10,000 รูปแบบ 20 10,000 ได้กระดาษ การทา ก้านบัว กระดาษ สะทอ้ นนา้ สะท้อน (อย่รู ะหว่าง น้า ดาเนนิ การ) รวมงบประมาณ/ร้อยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 65 68,250 65 68,250 หมายเหตุ : แผน ผล รอ้ ยละของกิจกรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% ร้อยละผลสาเร็จของกิจกรรม เป็นร้อยละความสาเร็จของแตล่ ะกิจกรรมเทียบกับ 100% ผู้ช่วยศาสตราจารย์ จุฬาภรณ์ ศรเี มืองไหม หัวหนา้ โครงการ - 13 -

3. ชอ่ื โครงกำรวิจัย : ผลของกำรเลำ่ นิทำนดว้ ยหนุ่ หวั โตประกอบบทบำทสมมตุ ิสำหรบั เด็กปฐมวัย The story of the story with a big head role play role for earlychildhood 1. รำยช่อื ผู้วจิ ัย : 1. ผู้ช่วยศาสตราจารยว์ ิสิฏฐ์ศรี ตังครโยธนิ หัวหนา้ โครงการวจิ ยั 2. ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ประดษิ ฐา ภาษาประเทศ ผู้รว่ มวิจัย 3. อาจารย์วราภรณ์ ตรมี งคล ผรู้ ว่ มวิจยั 2. ได้รบั จัดสรร : งบประมาณกองทุนสง่ เสริมงานวิจัย มทร.ธัญบรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงนิ 150,000 (หน่งึ แสนหา้ หม่นื บาทถ้วน) 3. โครงกำรเรมิ่ เม่ือวนั ท่ี ..1..เมษายน..2563..ถงึ ..31..มนี าคม..2564..รวมเวลาที่ทาวจิ ยั ......12....เดอื น 4. รำยละเอียดเกยี่ วกบั ผลงำนควำมกำ้ วหนำ้ ของกำรวิจัย ผลการดาเนนิ งานคดิ เป็นร้อยละ 60 1. ศกึ ษาและวเิ คราะหข์ ้อมูลพ้นื ฐานจากเอกสาร งานวิจัยและอืน่ ๆ เพ่ือใชเ้ ปน็ แนวทางในการออกแบบ 2. สร้างส่อื และเครื่องมือท่ใี ข้และประเมนิ ความเหมาะสมของสื่อ ปรบั ปรุงแก้ไข 3. นาสือ่ การเลา่ นิทานไปดาเนนิ การทดลองกับกล่มุ เปา้ หมาย 4. เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู วเิ คราะหข์ ้อมูล 1. ไดน้ ทิ ำนสำหรับสำหรับเด็กปฐมวัย 4 เร่อื งดงั นี้ 1) เรื่องหนนู ้อยหมวกแดง 2) เร่อื งหมูสามตัว 3) เรือ่ งกระตา่ ยกบั เตา่ 4) ราชสหี ์กับหนู 2. ภำพสเกต็ หัวหุ่นตวั ละครในนิทำน - 14 -

3. ขัน้ ตอนกำรทำหัวหนุ่ ตวั อย่ำงหัวห่นุ ทสี่ ำเรจ็ เรยี บร้อยแลว้ - 15 -

5. กำรดำเนินงำนวจิ ัยตำมท่ีเสนอไวใ้ นโครงกำรวิจยั กบั งำนวิจัยท่ีได้ดำเนนิ กำรไปแลว้ กจิ กรรม ระยะเวลาเดอื น แผนทตี่ ัง้ ไว้ ผลการดาเนินงาน รอ้ ยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รอ้ ยละของ จานวน output ผลสาเร็จ เงิน ของ (บาท) กจิ กรรมใน เงิน กจิ กรรม 100 - นทิ าน ปีงบประมาณ (บาท) สาหรบั 1. ศึกษาและวิเคราะห์ 10 - ได้ข้อมูล สาหรับเด็ก พนื้ ฐาน ปฐมวยั ข้อมลู พ้ืนฐานจาก จาก 4 เรอื่ ง เอกสาร งานวิจยั และ เอกสาร อน่ื ๆ เพือ่ ใชเ้ ป็นแนวทาง งานวิจัย 100 68,000 ชุดสื่อการ ในการออกแบบ และอ่นื ๆ เล่านทิ าน เพอ่ื ใช้ 4 เร่ือง 2. สร้างสอ่ื และเครือ่ งมอื เป็น แนวทาง 50 ข้อมูลทไ่ี ด้ ท่ใี ขแ้ ละประเมนิ ความ ในการ จาก เหมาะสมของสือ่ ออกแบบ การศกึ ษา ปรบั ปรุงแก้ไข 30 68,000 ได้สอื่ 60 68,000 3. นาส่ือการเล่านทิ านไป และ เคร่อื งมือ ดาเนินการทดลองกบั ท่ใี ข้และ ประเมิน กลุม่ เป้าหมาย. ความ เหมาะส รวมงบประมำณ/ร้อยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน มของสอ่ื 20 - 60 68,000 หมายเหตุ : แผน ผล ร้อยละของกิจกรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% ร้อยละผลสาเรจ็ ของกจิ กรรม เป็นร้อยละความสาเร็จของแต่ละกจิ กรรมเทียบกับ 100% ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์ วิสฏิ ฐ์ศรี ตงั ครโยธิน หัวหน้าโครงการ - 16 -

4. ช่อื โครงกำรวิจัย : กำรพฒั นำสอื่ กำรเรยี นรูจ้ ำกกระดำษกำ้ นบวั หลวงเพ่ือส่งเสรมิ พฒั นำกำร ทำงภำษำของเด็กปฐมวัย Development of learning media from Lotus Stem Paper To promote the development Language of Early Childhood 1. รำยชื่อผวู้ ิจัย : 1. ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ พฒั นน์ รี จนั ทราภิรมย์ หัวหน้าโครงการวจิ ัย 2. ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ประดษิ ฐา ภาษาประเทศ ผ้รู ว่ มวจิ ยั 3. อาจารย์วราภรณ์ ตรมี งคล ผู้ร่วมวิจัย 2. ได้รบั จัดสรร : งบประมาณกองทนุ สง่ เสรมิ งานวิจัย มทร.ธญั บรี ประจาปี 2563 เป็นจานวนเงิน 150,000 (หน่งึ แสนหา้ หมน่ื บาทถ้วน) 3. โครงกำรเร่ิมเมอ่ื วันท่ี ..1..เมษายน..2563..ถงึ ..31..มนี าคม..2564..รวมเวลาท่ีทาวิจยั ......12....เดือน 4. รำยละเอียดเกยี่ วกบั ผลงำนควำมก้ำวหนำ้ ของกำรวิจัย ผลการดาเนินงานคิดเป็นร้อยละ 65 1. ศกึ ษารปู แบบสอื่ การสอนในการพฒั นาดา้ นภาษาของเด็กปฐมวัย 2. สารวจการพัฒนาสอื่ การสอนในสถานศกึ ษา 3. สรา้ งสอื่ การสอนในการพัฒนาด้านภาษาของเด็กปฐมวัย 10 รูปแบบ 4. หาคุณภาพสื่อการสอน 10 รปู แบบ 5. นาสอ่ื การสอนมาปรบั ปรงุ พัฒนาใหม้ คี วามเหมาะสมกบั การพฒั นาด้านภาษาของเด็กปฐมวยั กระดำษจำกกำ้ นบัว - 17 -

นำกระดำษก้ำนบัวมำออกแบบส่ือกำรเรยี นรู้เพ่อื พัฒนำภำษำสำหรับเดก็ ปฐมวัย - 18 -

นำส่อื กำรเรียนรู้มำทดลองใชก้ ับกำรเรยี นกำรสอน และนำมำพัฒนำแกไ้ ขให้เหมำะสมกบั กำรเรียนรู้ และสง่ เสรมิ ทกั ษะด้ำนภำษำของเด็กปฐมวัย - 19 -

5. กำรดำเนนิ งำนวจิ ยั ตำมท่ีเสนอไวใ้ นโครงกำรวจิ ยั กบั งำนวิจยั ทีไ่ ดด้ ำเนนิ กำรไปแลว้ กิจกรรม ระยะเวลาเดือน แผนท่ีตง้ั ไว้ ผลการดาเนินงาน ร้อยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รอ้ ยละของ จานวน output ผลสาเรจ็ เงิน ของ (บาท) กิจกรรมใน เงิน กจิ กรรม 100 5,000 ไดข้ ้อมลู ปงี บประมาณ (บาท) การพัฒนา 1. ศกึ ษารปู แบบสื่อการ 5 5,000 ขอ้ มูล สื่อการสอน สอนในการพฒั นาด้าน การ ภาษาของเด็กปฐมวัย พฒั นา 100 5,000 ขอ้ มลู การ สื่อการ ใชส้ อ่ื การ 2. สารวจการพฒั นาส่ือ สอน สอนสาหรบั การสอนในสถานศึกษา เดก็ ปฐมวัย 10 5,000 การใชส้ ่ือ ในชุมชน การสอน สาหรบั 50 33,250 รูปแบบ เด็ก สรา้ งสื่อการ ปฐมวัย สอนในการ ในชมุ ชน พฒั นาด้าน ภาษาของ 3. สรา้ งสื่อการสอนใน 20 33,250 สรา้ งสื่อ เดก็ ปฐมวยั การพัฒนาดา้ นภาษาของ การสอน เดก็ ปฐมวยั 10 รปู แบบ ในการ 50 10,000 ไดค้ ุณภาพ พัฒนา สื่อการสอน 4. หาคุณภาพสือ่ การ ดา้ น สอน 10 รปู แบบ ภาษา 80 15,000 ไดส้ อ่ื การ 5. นาสือ่ การสอนมา ของเด็ก สอนความมี ปรบั ปรุง พฒั นาให้มี ปฐมวัย เหมาะสม ความเหมาะสมกับการ กบั การ พฒั นาดา้ นภาษาของเดก็ 10 10,000 คณุ ภาพ พัฒนาด้าน ปฐมวยั สอื่ การ ภาษาของ สอน เด็กปฐมวัย รวมงบประมาณ/รอ้ ยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 20 15,000 สอ่ื การ 65 68,250 สอน นามา ปรบั ปรุง ให้มี ความ เหมาะส มกับการ พัฒนา ดา้ น ภาษา ของเดก็ ปฐมวัย 65 68,250 หมายเหตุ : แผน ผล ร้อยละของกิจกรรม ผลรวมต้องได้ 100% รอ้ ยละผลสาเร็จของกจิ กรรม เป็นรอ้ ยละความสาเรจ็ ของแตล่ ะกิจกรรมเทยี บกับ 100% ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ พฒั น์นรี จนั ทราภริ มย์ หวั หนา้ โครงการ - 20 -

5. ชื่อโครงกำรวิจัย : กำรศกึ ษำช่องทำงกำรจำหน่ำยผลิตภณั ฑ์งำนประดิษฐ์ จำกกระดำษกำ้ นบัวหลวง Study the Distribution for Craft Products from Lotus Stem 1. รำยชอ่ื ผูว้ จิ ัย : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เสริมศรี สงเนียม 2. ได้รับจัดสรร : งบประมาณกองทนุ สง่ เสริมงานวจิ ยั มทร.ธัญบรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงนิ 100,000 (หนึง่ แสนบาทถ้วน) 3. โครงกำรเร่ิมเมื่อวนั ที่ ..1..เมษายน..2563..ถึง..31..มนี าคม..2564..รวมเวลาท่ที าวิจยั ......12....เดอื น 4. รำยละเอียดเก่ยี วกับผลงำนควำมก้ำวหน้ำของกำรวิจัย ผลการดาเนนิ งานคิดเปน็ รอ้ ยละ 60 1. อบรมสัมมนาและฝกึ ปฏบิ ัตทิ าแผนธรุ กจิ อยา่ งง่าย ความรกู้ ารเป็นผู้ประกอบการธุรกิจผลติ สนิ คา้ วสิ าหกจิ ชมุ ชน สินคา้ โอทอป ท่ีมศี กั ยภาพในการทาธุรกจิ ดา้ นการบรหิ ารการผลิต การบริหารการตลาด (ชอ่ งทางการจดั จาหนา่ ย) ด้านการบริหารการเงิน การอบรมองคค์ วามรู้การทาแผนธรุ กิจ Business Model อย่างง่ายและการฝกึ ปฏิบตั ิทาแผนธรุ กิจอยา่ งง่าย โดยศึกษาการตลาดและรูปแบบการจาหนา่ ยผลติ ภัณฑ์งานประดิษฐ์ ทผี่ ลิตจากกระดาษ ก้านบวั หลวง เช่น ของทร่ี ะลึก การด์ กระดาษ ชองเอกสาร สมดุ ทามอื โคมไฟ โดยพฒั นาช่องทางการจาหนา่ ย การศึกษาด้านการตลาดและจัดอบรมให้กบั กลมุ่ แมบ่ า้ นงานประดษิ ฐ์พรพิมานของจังหวัดปทมุ ธานี จานวน 40 คน 2. การทาแผนทาธุรกจิ อย่างง่าย โดยบรู ณาการการบรหิ ารการผลิต การเงิน และการตลาด เพอื่ ใหก้ ารทา ธรุ กิจมีกาไรอย่างย่ังยนื การอบรมการสร้างชอ่ งทางการจดั จาหน่าย การทาการตลาดเพื่อหาช่องทางการจดั จาหน่าย สนิ คา้ ผลติ ภัณฑ์งานประดิษฐ์จากกระดาษก้านบวั หลวง และสนิ ค้าวิสาหกจิ ชุมชน สินคา้ โอทอปอ่นื ๆ ภำพประกอบกำรอบรม - 21 -

5. กำรดำเนินงำนวจิ ัยตำมที่เสนอไว้ในโครงกำรวจิ ัยกับงำนวิจยั ท่ีไดด้ ำเนินกำรไปแลว้ กจิ กรรม ระยะเวลาเดอื น แผนทตี่ ง้ั ไว้ ผลการดาเนินงาน รอ้ ยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รอ้ ยละของ จานวน output ผลสาเรจ็ เงนิ ของ (บาท) กจิ กรรมใน เงนิ กจิ กรรม ปีงบประมาณ (บาท) 10 10,000 - 1. ศึกษาและรวบรวม 10 10,000 - 10 10,000 ข้อมลู เชงิ ขอ้ มลู ลึกจากการ ลงพ้นื ที่ 2. ดาเนนิ การวิจัย 10 10,000 ข้อมลู เชงิ สารวจแบบ สอบถาม ลงพืน้ ท่ี สารวจความ ลึกจาก 10 10,000 ผลการ ตอ้ งการ การลง วิเคราะห์ พน้ื ท่ี ชอ่ งทางการ สารวจ จัดจาหน่าย แบบ 10 10,000 กลยทุ ธ์ดา้ น สอบถาม ชอ่ งทางการ จดั จาหน่าย 3. วเิ คราะห์และสรปุ 10 10,000 ผลการ 20 20,000 เผยแพร่สู่ ขอ้ มลู การวิจัย วเิ คราะห์ ชมุ ชนพร ช่อง พิมาน จ. ทางการ ปทมุ ธานี จัด 60 60,000 จาหน่าย 4. จดั เตรยี มการอบรม 10 10,000 กลยทุ ธ์ เพ่อื ถ่ายทอดองคค์ วามรู้ ด้านชอ่ ง ทางการ จัด จาหน่าย 5. ถา่ ยทอดความรู้กล่มุ 20 20,000 เผยแพร่ แม่บ้านระยะที่1 สู่ชุมชน พรพมิ าน จ. ปทุมธานี รวมงบประมาณ/ร้อยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 60 60,000 หมายเหตุ : แผน ผล รอ้ ยละของกจิ กรรม ผลรวมต้องได้ 100% ร้อยละผลสาเรจ็ ของกิจกรรม เป็นรอ้ ยละความสาเรจ็ ของแตล่ ะกิจกรรมเทียบกับ 100% ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ เสริมศรี สงเนยี ม หวั หนา้ โครงการ - 22 -

6. ชื่อโครงกำรวิจัย : กำรเพำะเล้ยี งเนื้อเย่ือบัวบำในสภำวะปลอดเช้ือเพ่ือกำรอนุรกั ษ์ In Vitro, Tissue culture of Nymphoides indica (L.) Kuntze for conservation 1. รำยช่อื ผู้วจิ ัย : ดร.พนารัตน์ ทองเพ่ิม 2. ไดร้ บั จดั สรร : งบประมาณกองทนุ ส่งเสริมงานวจิ ยั มทร.ธญั บรี ประจาปี 2563 เป็นจานวนเงิน 240,000 (สองแสนสี่หม่ืนบาทถว้ น) 3. โครงกำรเริม่ เม่ือวนั ท่ี ..1..เมษายน..2563..ถึง..31..มนี าคม..2564..รวมเวลาท่ที าวจิ ัย......12....เดอื น 4. รำยละเอียดเก่ยี วกับผลงำนควำมกำ้ วหน้ำของกำรวจิ ัย ผลการดาเนินงานคดิ เปน็ ร้อยละ 60 คดั เลือกพนั ธ์บุ ัวบาท่มี ีศกั ยภาพ และรวบรวมมาไวท้ ่ีพิพิธภัณฑบ์ วั มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลธัญบรุ ี โดยไดท้ าการเกบ็ ตวั อย่างบัวบา Nymphoides indica (L.) Kuntze มาจากแหลง่ ธรรมชาติของจังหวัดนครนายก ภาพ แสดงลกั ษณะวสิ ัยของบัวบาในแหล่งธรรมชาติ ภาพ แสดงลกั ษณะต้นพันธุท์ ี่นามาใชใ้ นการเพาะเล้ียงเนื้อเย่ือบวั บา - 23 -

ศึกษาชนิดและปริมาณสารฟอกฆ่าเช้อื ที่เหมาะสมในการฟอกฆ่าเช้อื จลุ ินทรียท์ ปี่ นเป้อื นอยทู่ ่ผี วิ ภายนอกของ ช้นิ ส่วนพืช ได้แก่ แคลเซียมไฮโปคลอไรท์ (CaCl2O2) โซเดยี มไฮโปคลอไรท์ (NaOCl) เมอร์ควิ รกิ คลอไรด์ (HgCl2) เอทิลแอลกอฮอล์ (Ethyl Alcohol) และสารจบั ใบ (tween 20) เป็นตน้ ภาพ แสดงลักษณะเนื้อเยื่อบัวที่ไดจ้ ากการฟอกฆา่ เชอ่ื 5. กำรดำเนนิ งำนวจิ ัยตำมท่ีเสนอไวใ้ นโครงกำรวจิ ัยกบั งำนวิจัยทไี่ ดด้ ำเนนิ กำรไปแลว้ กจิ กรรม ระยะเวลาเดอื น แผนทต่ี ้งั ไว้ ผลการดาเนนิ งาน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ร้อยละของ จานวน output รอ้ ยละ จานวน output ผลสาเร็จ เงิน กิจกรรมใน เงนิ ของ (บาท) ปีงบประมาณ (บาท) กิจกรรม 1. ศึกษาขอ้ มลู ลกั ษณะ 30 5,000 ขอ้ มูลบัว 30 5,000 ได้ตน้ พันธุ์ บวั บาท่มี ศี ักยภาพเชงิ บา จากแหลง่ คุณภาพ ธรรมชาติ 30 115,000 วธิ ีการ 2. ศึกษาวิธีการฟอกฆ่า ฟอก 30 114,561 ได้วิธกี าร เชื้อทีเ่ หมาะสม ฟอกที่ เหมาะสม รวมงบประมาณ/ร้อยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 60 120,000 60 119,561 หมายเหตุ : แผน ผล รอ้ ยละของกิจกรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% ร้อยละผลสาเรจ็ ของกิจกรรม เปน็ ร้อยละความสาเร็จของแตล่ ะกจิ กรรมเทียบกบั 100% ดร.พนารตั น์ ทองเพิ่ม หวั หน้าโครงการ - 24 -

7. ชื่อโครงกำรวจิ ัย : กำรศกึ ษำฤทธ์ติ ้ำนอนมุ ลู อิสระและพัฒนำผลิตภณั ฑ์อำหำรจำกบัวบำ Antioxidant Activity and Product development of Water Snowflake 1. รำยชื่อผูว้ ิจัย : 1. อาจารย์เกรียงศักด์ิ สิงห์แกว้ หวั หน้าโครงการวจิ ยั 2. ผศ.ดร.เลอลกั ษณ์ เสถียรรัตน์ ผู้รว่ มวจิ ยั 2. ไดร้ บั จดั สรร : งบประมาณกองทนุ สง่ เสรมิ งานวิจยั มทร.ธัญบรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงนิ 240,000 (สองแสนสี่หมืน่ บาทถว้ น) 3. โครงกำรเรมิ่ เมอื่ วันที่ ..1..เมษายน..2563..ถึง..31..มีนาคม..2564..รวมเวลาทีท่ าวจิ ัย......12....เดือน 4. รำยละเอียดเก่ียวกบั ผลงำนควำมก้ำวหนำ้ ของกำรวจิ ัย ผลการดาเนินงานคดิ เปน็ รอ้ ยละ 50 1. การเตรยี มวัตถุดิบและสารสกดั นาสว่ นของบัวบา จากแหล่งปลูกบัวตามธรรมชาติในจังหวัดปทุมธานี ล้าง ทาความสะอาดและอบใหแ้ ห้งในตอู้ บลมร้อนทอ่ี ุณหภมู ิ 50C บดใหล้ ะเอียด นามาหมักด้วยเอทธานอล 95% นาน 3 วัน แล้วกรอง นาส่วนท่ีกรองได้มาระเหยแห้ง ด้วย เครื่อง evaporator กากท่ีเหลือจากการกรองนามาหมักด้วย เอทธานอล 95 % ซ้าอีก นาสารสกัดท่ีระเหยด้วยเครื่อง evaporator มารวมกันได้สารสกัดหยาบ 2 คร้ัง เก็บไว้ท่ี อณุ หภมู ิ -20C เพื่อนาไปทดสอบตอ่ ไป 2. การทดสอบฤทธ์ติ ้านอนมุ ูลอิสระโดยวิธี DPPH radical scavenging assay (ตามวิธีของ Yamasaki , 1994) เปน็ วธิ กี ารใชป้ ฏกิ ริ ยิ าเคมี นาสารสกัดมาละลายใน absolute ethanol ทาใหม้ ีความเข้มขน้ 1. 10, 50, 100 µg/ml มาใสล่ งใน 96 well plate หลุมละ 100 µl มาเติมสารละลาย DPPH ใน absolute ethanol (6x 10-5 M) 100 µl ผสมกนั และทิ้งไวใ้ นท่ีมืดนาน 30 นาที วัดคา่ ดดู กลนื แสงท่ี 540 นาโนเมตร นามาคานวณค่า % Inhibition คานวณหาค่า EC50 ดว้ ยโปรแกรมปริซมึ (Prism program) การทดสอบน้ีใช้ BHT (Butylated hydroxytoluene) เปน็ สารมาตรฐาน นาคา่ ท่ีได้มาคานวณ คา่ Radical scavenging activity (EC50) ซ่ึงเป็นตัวบง่ ชี้ ฤทธิต์ า้ นอนุมลู อิสระ (antioxidant activity) ถา้ ค่า EC50 มีค่าต่ากวา่ 20 µg/ml แสดงวา่ มีฤทธิ์ต้านอนุมลู อิสระ 3. การประเมินคุณภาพทางประสาทสัมผัสผลิตภัณฑ์ทองม้วนสูตรพ้ืนฐาน (Sensory test) ดาเนินการ คัดเลือกผลิตภัณฑ์ทองม้วนสูตรพื้นฐาน จานวน 3 สูตร นามาผลิตทองม้วนและพัฒนาส่วนผสม เพื่อนามาทา ผลิตภัณฑ์ทองม้วนเพ่ือทดสอบทางประสาทสัมผัส โดยทาการประเมินคุณภาพทางประสาทสัมผัสในผู้บริโภค 50 คน ให้คะแนนความชอบ 9 ระดับ( 9 point hedonic scale) คือ 9=ชอบมากท่ีสุด 8=ชอบมาก 7= ชอบปานกลาง 6= ชอบน้อยท่ีสุด 5= เฉยๆ 4= ไม่ชอบเล็กน้อย 3= ไม่ชอบปานกลาง 2= ไม่ชอบมาก 1=ไม่ชอบที่สุด วิเคราะห์ทาง สถิตโิ ดยใช้โปรแกรมสาเร็จรูป SPSS วิเคราะห์ความแปรปรวนโดยใช้ Analysis of Variance(ANOVA) ท่ีระดับความ เช่อื ม่นั รอ้ ยละ 95 ทดสอบความแตกต่างของค่าเฉลี่ดว้ ยวธิ ี ยDuncan’s New Multiple Rang Test (DMRT) 4. การประเมินคณุ ภาพทางประสาทสมั ผสั ผลิตภณั ฑ์ทองม้วนบวั บา (Sensory test) ดาเนนิ การพัฒนา ผลติ ภัณฑ์ทองม้วนบวั บา โดยคดั เลอื กสว่ นตา่ งๆ ของบวั บาจานวน 3 ตัวอยา่ ง คือ ใบบัว สายบัว และดอกบัว นามาใชเ้ ปน็ วตั ถุดิบในการผลิตทองม้วนบวั บา และพฒั นาสว่ นผสมเพอื่ นามาทาผลติ ภณั ฑ์ทองม้วนบวั บา ท่ผี ูบ้ รโิ ภค ยอมรบั ทางประสาทสัมผสั ทาการประเมินคุณภาพทางประสาทสัมผสั ในผู้บริโภค 100 คน โดยให้คะแนนความชอบ 9 ระดบั ( 9 point hedonic scale) คือ 9=ชอบมากทส่ี ดุ 8=ชอบมาก 7= ชอบปานกลาง 6= ชอบนอ้ ยที่สุด 5= เฉยๆ 4= ไม่ชอบเล็กนอ้ ย 3= ไม่ชอบปานกลาง 2= ไมช่ อบมาก 1=ไมช่ อบทีส่ ุด วิเคราะหท์ างสถิตโิ ดยใช้โปรแกรม สาเรจ็ รปู SPSS วเิ คราะหค์ วามแปรปรวนโดยใช้ Analysis of Variance(ANOVA) ท่รี ะดับความเชื่อม่ันร้อยละ 95 ทดสอบความแตกต่างของค่าเฉล่ีด้วยวิธี ยDuncan’s New Multiple Rang Test (DMRT) - 25 -

กำรเตรียมวัตถุดิบ - 26 -

กำรเตรียมสำรสกัด - 27 -

กำรประเมินคุณภำพทำงประสำทสัมผัสผลิตภณั ฑ์ทองม้วน - 28 -

กำรพัฒนำผลติ ภัณฑท์ องมว้ นบวั บำ - 29 -

5. กำรดำเนินงำนวจิ ัยตำมที่เสนอไว้ในโครงกำรวิจยั กับงำนวจิ ยั ทไ่ี ดด้ ำเนนิ กำรไปแลว้ กิจกรรม ระยะเวลาเดอื น แผนทตี่ ้ังไว้ ผลการดาเนนิ งาน ร้อยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 รอ้ ยละของ จานวน output ผลสาเร็จ เงนิ ของ (บาท) กิจกรรมใน เงิน กิจกรรม ปีงบประมาณ (บาท) 5 1. รวบรวมเอกสาร 5 5 งานวิจัย สิง่ ตีพิมพ์ 10 2. กาหนดแผน/ขั้นตอน 5 15 การศกึ ษา 15 3. รวบรวมวตั ถุดิบ/ 10 จดั ทาสารสกัด 50 120,000 4. ทดสอบศึกษาฤทธิ์ 20 ตา้ นอนุมลู อสิ ระ 5. พฒั นาผลิตภัณฑ์ 20 1 ทองม้วนบวั บา บทความ รวมงบประมาณ/รอ้ ยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 60 120,000 หมายเหตุ : แผน ผล ร้อยละของกิจกรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% รอ้ ยละผลสาเรจ็ ของกจิ กรรม เปน็ รอ้ ยละความสาเรจ็ ของแต่ละกิจกรรมเทยี บกับ 100% อาจารย์เกรยี งศกั ด์ิ สงิ หแ์ ก้ว หัวหน้าโครงการ - 30 -

8. ช่ือโครงกำรวจิ ัย : กำรปรบั ปรุงสมบตั ิเชิงโภชนำกำรของก๋วยเตยี๋ วเส้นใหญ่ โดยกำรเสรมิ เส้นใยจำกรำกบัว Improvement Nutrition Properties of Big Flat Noodle by Adding Fiber from Lotus Root 1. รำยชอ่ื ผู้วิจัย : ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร. อรวลั ภ์ อุปถัมภานนท์ 2. ได้รบั จดั สรร : งบประมาณกองทนุ ส่งเสรมิ งานวจิ ยั มทร.ธัญบรี ประจาปีงบ 2563 เปน็ จานวนเงิน 150,000 (หนึง่ แสนหา้ หม่นื บาทถ้วน) 3. โครงกำรเริม่ เม่อื วนั ที่ ..1..เมษายน..2563..ถงึ ..31..มีนาคม..2564..รวมเวลาที่ทาวิจยั ......12....เดอื น 4. รำยละเอียดเก่ียวกบั ผลงำนควำมกำ้ วหน้ำของกำรวิจัย ผลการดาเนนิ งานคิดเป็นรอ้ ยละ 50 1. ศกึ ษาสูตรที่เหมาะในการผลิตเส้นใหญ่เสรมิ เสน้ ใยอาหาร จากการศึกษาสูตรที่เหมาะสมพบวา่ ความเข้มข้นของนา้ รากบวั ป่ัน ที่เหมาะสมในการเสริมในเส้นใหญค่ ือรอ้ ย ละ 40 โดยมีกระบวนการผลิตดงั น้ี นารากบวั มาล้าง ปอกเปลือก หนั่ เป็นแว่น นาไปปนั่ กบั นา้ ตามความเขม้ ขน้ ทีก่ าหนด ผสมสว่ นผสมเขา้ ดว้ ยกนั นาส่วนผสมเทใส่ถาด เพ่ือนาไปนง่ึ - 31 -

ทิ้งใหเ้ ย็นแลว้ ลอกออกจากถาด เส้นใหญร่ ากบัว 2. แนวทางการนาเส้นใหญ่รากบัวไปประกอบอาหาร ผดั ซีอิว๊ ราดหน้าเสน้ ทอด - 32 -

5. กำรดำเนนิ งำนวจิ ัยตำมที่เสนอไว้ในโครงกำรวิจยั กบั งำนวิจยั ทีไ่ ด้ดำเนินกำรไปแลว้ กจิ กรรม ระยะเวลาเดือน แผนท่ตี ง้ั ไว้ ผลการดาเนินงาน รอ้ ยละ จานวน output 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ร้อยละของ จานวน output ผลสาเรจ็ เงนิ ของ (บาท) กจิ กรรมใน เงิน กจิ กรรม ปงี บประมาณ (บาท) 40 54,413 ได้สูตรที่ เหมาะสมใน 1. ศึกษาสูตรท่เี หมาะใน 50 75,000 สตู รที่ การผลติ การผลิตเส้นใหญเ่ สริม เหมาะใน เส้นใหญ่ เส้นใยอาหาร การผลิต เสริมรากบัว เสน้ ใหญ่ 2. ศึกษาคุณภาพของ เสรมิ เสน้ 10 10,207 ไดท้ ราบ ก๋วยเตี๋ยวเส้นใหญ่ท่ีผา่ น ใยอาหาร คุณคา่ ทาง การพฒั นาแลว้ โภชนาการ 30 45,000 คณุ ภาพ ของ ของ ก๋วยเต๋ยี ว กว๋ ยเต๋ยี ว เสน้ ใหญ่ท่ี เส้นใหญ่ ผ่านการ ที่ผ่าน พฒั นาแลว้ การ พฒั นา 50 64,620 แล้ว รวมงบประมาณ/รอ้ ยละของกิจกรรม รอบ 6 เดือน 80 120,000 หมายเหตุ : แผน ผล รอ้ ยละของกิจกรรม ผลรวมตอ้ งได้ 100% ร้อยละผลสาเรจ็ ของกิจกรรม เป็นรอ้ ยละความสาเรจ็ ของแตล่ ะกิจกรรมเทยี บกับ 100% ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ ดร. อรวัลภ์ อุปถัมภานนท์ หวั หนา้ โครงการ - 33 -

9. ชอ่ื โครงกำรวิจัย : กำรเพ่ิมปริมำณสำรหอม (2-อะเซทิล-1-ไพโรลีน) และกรดแกมมำอะมิโนบิวทิ ริก (กำบำ) โดยใช้เทคนิคเกษตรอินทรีย์ เพ่ือเพิ่มมูลค่ำข้ำวพันธ์ุพ้ืนเมือง กลุ่มข้ำวมีสี จังหวัดปทุมธำนี สู่กำรยกระดับคุณภำพชีวิตของเกษตรกรใน องคก์ ำรบรหิ ำรสว่ นตำบลคลองส่ี จงั หวัดปทุมธำนี The Enhancement of Rice Fragrance (2-acetyl-1-pyrroline) and g- Aminobutyric Acid (GABA) Content by Organic Farming Techniques for Value Adding of Colored Local Rice Cultivars of Pathumthani Province to Improving the Life Quality of the Farmers in Klong Si Subdistrict Administrative Organization Pathumthani Province 1. รำยชือ่ ผวู้ จิ ัย : ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ฐิตยา ศรขวญั 2. ได้รับจัดสรร : งบประมาณกองทุนสง่ เสริมงานวิจยั มทร.ธญั บรี ประจาปี 2563 เปน็ จานวนเงนิ 240,000 (สองแสนสี่หมื่นบาทถว้ น) 3. โครงกำรเร่ิมเมื่อวันท่ี ..1..เมษายน..2563..ถงึ ..31..มีนาคม..2564..รวมเวลาท่ีทาวจิ ยั ......12....เดือน 3. รำยละเอียดเก่ยี วกบั ผลงำนควำมก้ำวหน้ำของกำรวจิ ัย ผลการดาเนนิ งานคิดเป็นร้อยละ 35 1. กำรเตรียมพันธ์ุข้ำว งานวิจัยน้ีเป็นการศึกษาเพ่ิมปริมาณสารหอม (2- อะเซทิล-1-ไพโรลีน) และกรด แกมมาอะมิโนบิวทิริก (กาบา) ให้กับข้าวพันธุ์พ้ืนเมืองกลุ่มข้าวมีสี ในจังหวัดประทุมธานี โดยใช้ปุ๋ยน้าชีวภาพขี้แดดนาเกลือ ในขา้ วพนั ธ์ุพนื้ เมือง กลุ่มข้าวมีสี จงั หวดั ปทมุ ธานี สกู่ ารยกระดบั คุณภาพชวี ิตของเกษตรกรในองค์การบริหารส่วนตาบลคลอง สี่ จังหวดั ปทมุ ธานใี นขา้ วกลมุ่ มสี ี โดยไดทาการคัดเลือกพนั ธุ์ในการทดลองจานวน 4 สายพันธ์ ไดแ้ ก่ ขา้ วหอมปทุมธานี 1 ข้าว มะลิแดง ข้าวเหนยี วแดง และขา้ วไรซเ์ บอรี่ ดังแสดงในรปู ที่ 1 รูปที่ 1 แสดงพันธ์ุข้าวท่ีใชใ้ นการทดลอง - 34 -

2. หำปริมำณกรดแกมมำอะมิโนบิวทริ กิ (กำบำ) โดยการเตรยี มขา้ วกลอ้ งงอก ขา้ วพันธ์ุพ้ืนเมืองกลุ่มข้าวมีสี จานวน 4 สายพนั ธุ์ ได้แก่ ข้าวหอมปทมุ ขา้ วเหนียวแดง ข้าวหอมมะลิแดง และข้าวไรซเ์ บอร่ี โดยปลูกแบบเกษตรอนิ ทรียแ์ ละใช้ปุ๋ยน้า ชีวภาพขแี้ ดดนาเกลือทผ่ี ลิตขนึ้ เปรยี บเทียบกับการปลกู ข้าวโดยการไม่ใสป่ ุ๋ย ในห้องปฏบิ ตั ิการ ทาการทดลองโดย 2.1 นาข้าวกล้องท้ัง 4 สายพันธ์ุ มาทาความสะอาด นามาผ่านกระบวนการงอกโดยแช่น้า 24 ชั่วโมง ที่อุณหภูมิห้อง เพ่ือหาเปอร์เซน็ ต์การงอกของเมล็ด ซ่ึงต้องได้เปอรเ์ ซน็ ต์การงอกมากกว่าร้อยละ 80 หลังจากนั้น ก็นา ไปทาการทดลอง พันธ์ุ ขา้ วได้คดั เลือกพันธ์ุขา้ วจากเกษตรกร จังหวดั ปทุมธานี จานวน 2 สายพนั ธ์ุ คอื ข้าวพันธุ์หอมปทุมธานี1 และพันธุ์ข้าวไรซ์เบอร่ี อีก 2 สายพันธุ์ จากผู้ค้าข้าวจังหวัดกาแพงเพชรและนครสวรรค์ คือ พันธ์ุข้าวหอมมะลิแดง พันธุ์ข้าวเหนียวแดง โดยนา ตวั อย่างข้าว มาทาการศกึ ษาอัตราการงอกของเมล็ด ไดผ้ ลการทดลอง แสดงผลการทดลองดงั รปู ที่ 2 รปู ที่ 2 แสดงอตั ราการงอกของเมล็ดข้าว จากผลการศึกษาอัตราการงอกของเมล็ดพันธ์ุข้าวหอมปทุมธานี1 พันธุ์ข้าวหอมมะลิแดง พันธ์ุข้าวเหนียวแดง และ พันธ์ุข้าวไรซ์เบอรี่ พบว่า อัตราการงอกของเมล็ดพันธ์ุข้าวท้ัง 4 สายพันธุ์ มีเปอร์เซ็นต์การงอกของเมล็ดมากกว่า 80 เปอรเ์ ซ็นต์ แสดงใหเ้ หน็ วา่ เมล็ดพันธข์ุ ้าวทั้ง 4 สายพันธ์ุ มอี ตั ราการงอกทด่ี แี ละเหมาะสมทจี่ ะนาไปศึกษาต่อไป 2.2 นาขา้ วกล้องท้ัง 4 สายพนั ธ์ุ มาทาความสะอาด นามาผ่านกระบวนการงอกโดยแช่น้า 24 ช่ัวโมง ท่ีอณุ หภมู ิห้อง โดยแปรตามระยะเวลาการงอก 0, 24, 48 และ 72 ชวั่ โมง (เปล่ียนนา้ แชท่ ุก ๆ 6 ชัว่ โมง) 2.3 นาข้าวกลอ้ งทผ่ี า่ นการแช่จากขอ้ 1 เพาะลงในลงั พลาสติก ขนาด 26x30x13 เซนติเมตร ทปี่ ูรองดว้ ยผ้าขาวบาง ทีช่ ่มุ นา้ พ้ืนทใี่ นการเพาะเทา่ กบั 5 ตารางนิ้ว นาผา้ ขาวบางคลมุ ทับขา้ วทท่ี าการเพาะไวแ้ ละพรมนา้ ใหช้ ุ่ม นาลังพลาสตกิ บรรจุลงถงุ พลาสตกิ สีดาใหม้ ดิ ชดิ 2.4 เก็บตัวอย่างเมื่อครบกาหนด นาไปอบที่อุณหภูมิ 60-65 องศาเซลเซียส โดยให้มีความชื้นสุดท้ายเท่ากับ 13% แล้วทิ้งไว้ให้เย็นที่อุณหภูมิห้อง นาไปบดให้ละเอียด จากนั้นนาไปเก็บในโถดูดความชื้น (desiccator) เพ่ือรอการนาไปสกัด สาหรบั การวิเคราะห์ปริมาณกรดแกมมาอะมิโนบิวทิริก (กาบา) ด้วยเคร่ืองวัดความเข้มของแสง spectrophotometry วัดที่ ความยาวคลน่ื 645 นาโนเมตร กรอบแนวคดิ ในการทดลองแสดงดงั รูปท่ี 3 3. หำปริมำณทเ่ี หมำะสมของป๋ยุ น้ำชวี ภำพขี้แดดนำเกลอื ทผ่ี ลติ ขน้ึ ในการปลูกข้าวพนั ธุ์พนื้ เมือง กลุ่มขา้ วมสี ี จานวน 4 สายพนั ธุ์ ไดแ้ ก่ ขา้ วหอมปทุม ข้าวเหนียวแดง ขา้ วหอมมะลิแดง และขา้ วไรซ์เบอรี่ 3.1 เก็บรวบรวมสายพนั ธข์ุ า้ ว โดยการลงพืน้ ท่ีสารวจจากเกษตรกรเพอื่ หาสายพันธ์ขุ า้ วพนื้ เมือง 3.2 ผลิตปุ๋ยนา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลือ จากวสั ดหุ มกั ท่ไี ดจ้ ากสูตรในตารับที่ไดร้ บั การจดอนุสทิ ธบิ ตั รเลขที่ 15357 และ ตรวจวิเคราะหป์ ริมาณธาตไุ นโตรเจน (N) ฟอสฟอรสั (P) โพแทสเซียม (K) คา่ pH และคา่ การนาไฟฟา้ (EC) - 35 -

นาปุย๋ น้าชีวภาพข้แี ดดนาเกลือ จากวัสดหุ มักท่ีไดจ้ ากสตู รในตารับท่ีได้รบั อนสุ ทิ ธิบตั รเลขท่ี 15293 หาปริมาณทีเ่ หมาะสมของปยุ๋ นา้ ชีวภาพขี้แดดนาเกลือทผ่ี ลติ ขน้ึ ในการปลกู ข้าวพนั ธพ์ุ ้ืนเมือง จานวน 4 สายพนั ธ์ุ ได้แก่ ข้าวหอมปทมุ ธานี 1 ข้าวหอมมะลแิ ดง ขา้ วเหนียวแดง และขา้ วไรซ์เบอรี่ วางแผนการทดลองปลกู ข้าวพันธ์ุพื้นเมือง จานวน 4 สายพนั ธ์ุ ได้แก่ ขา้ วหอมปทุมธาน1ี ข้าวหอมมะลแิ ดง ขา้ ว เหนยี วแดง และข้าวไรซเ์ บอร่ี จานวน 4 ชุดการทดลอง ดังนี้ แปลงทดลองชดุ ที่ 1 แปลงควบคมุ (รดด้วยน้า) แปลงทดลองชดุ ที่ 2 ใส่ปุ๋ยนา้ ชวี ภาพขแี้ ดดนาเกลอื (อตั ราสว่ น ปยุ๋ : น้า คือ 0.5 : 100 ) แปลงทดลองชดุ ที่ 3 ใส่ปยุ๋ นา้ ชีวภาพขีแ้ ดดนาเกลอื (อตั ราส่วน ปยุ๋ : น้า คอื 1.0 : 100) แปลงทดลองชุดท่ี 4 ใส่ป๋ยุ นา้ ชวี ภาพขแี้ ดดนาเกลอื (อตั ราสว่ น ปยุ๋ : นา้ คือ 1.5 : 100) การวเิ คราะหป์ รมิ าณ โพรลนี การวเิ คราะห์ปรมิ าณ GABA ดว้ ย UV-VIS spectrophotometry ดว้ ย UV-VIS spectrophotometry ทคี่ วามยาวคลื่น 520 นาโนเมตร ทีค่ วามยาวคลน่ื 645 นาโนเมตร เปรยี บเทียบผลของปยุ๋ นา้ ชวี ภาพข้ีแดดนาเกลือตอ่ การเจริญเติบโตของขา้ วท้งั 4 สายพนั ธุ์ ในชว่ งอายุ 0 1 2 3 7 และ 15 วัน โดยวัดการเจรญิ เติบโตของ ความยาวราก ความยาวลาต้น รปู ที่ 3 แสดงกรอบแนวคิดในการทดลอง 3.3 วางแผนการทดลองแบบ RCBD ประกอบดว้ ย 4 ชดุ การทดลอง ใชข้ า้ วพนั ธ์พุ ื้นเมอื งกลมุ่ ขา้ วมสี ี จานวน 4 สาย พันธุ์ ได้แก่ ข้าวหอมปทมุ ขา้ วเหนยี วแดง ขา้ วหอมมะลิแดง และขา้ วไรซเ์ บอรี่ โดยปลกู แบบเกษตรอนิ ทรยี ์และใชป้ ยุ๋ นา้ ชีวภาพขแ้ี ดดนาเกลอื ที่ผลติ ขน้ึ ออกแบบทดลอง ดังน้ี แปลงทดลองชดุ ที่ 1 แปลงควบคมุ แปลงทดลองชุดท่ี 2 ใส่ป๋ยุ นา้ ชวี ภาพขแี้ ดดนาเกลือ (อัตราสว่ น ปุ๋ย : นา้ คอื 0.5 : 100 ) แปลงทดลองชดุ ที่ 3 ใสป่ ุ๋ยนา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลือ (อัตราส่วน ปุย๋ : น้า คือ 1.0 : 100) แปลงทดลองชดุ ท่ี 4 ใส่ปยุ๋ นา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลอื (อัตราสว่ น ป๋ยุ : น้า คือ 1.5 : 100) การให้ปยุ๋ นา้ ชวี ภาพขแี้ ดดนาเกลือที่ผลติ ข้ึน โดยการฉีดพน่ ในแปลงย่อย จานวน 3 ครั้ง คร้งั ที่ 1 อายุข้าว 15-20 วนั คร้งั ที่ 2 อายขุ ้าว 50-60 วนั และครั้งท่ี 3 อายุข้าว 90-100 วนั เมื่อถงึ อายุการเก็บเก่ียว นาผลผลติ ของขา้ วทไี่ ดม้ าวิเคราะห์ หาปริมาณสาร 2-acetyl-1-pyrroline (2-AP) โดยใช้ Gas Chromatography− Mass Spectrometry (GC−MS) และ วเิ คราะห์หาปรมิ าณสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ด้วยเคร่ืองวัดความเขม้ ของแสง spectrophotometry วดั ที่ ความยาวคลน่ื 645 นาโนเมตร - 36 -

4. วิเครำะหป์ รมิ ำณสำร gamma-aminobutyric acid (GABA) จากการทดลองทาข้าวกล้องงอกของขา้ วพนั ธุ์พ้นื เมือง กลมุ่ ข้าวมสี ี หรือพันธข์ุ ้าวเศรษฐกิจ จานวน 4 สายพันธ์ุ ได้แก่ พนั ธ์ุขา้ วหอมปทุมธานี 1 พนั ธ์ขุ ้าวหอมมะลแิ ดง พนั ธข์ุ า้ วเหนียวแดง และพันธ์ุข้าวไรซ์เบอร่ี โดยวางแผนการทดลองจานวน 4 ชุดการทดลอง ทาการทดลอง 3 ซ้า ทาการเก็บตัวอย่างในวันที่ 0 1 2 3 ผู้วิจัยได้ทาการวิเคราะห์ปริมาณสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ด้วยเครื่องวัดความเข้มของแสง spectrophotometry วัดท่ีความยาวคล่ืน 645 นา โนเมตร ได้ผลการทดลอง ดังน้ี ผลการวิเคราะห์หาปรมิ าณ gamma-aminobutyric acid (GABA)ของพนั ธุข์ ้าวหอมปทุมธานี 1 ในการสกัดหาปริมาณสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ของข้าวพันธ์ุหอมปทุมธานี 1 ท่ีเวลา 0 1 2 และ3 วัน ด้วย เคร่ืองวัดความเข้มของแสง spectrophotometry วัดท่ีความยาวคล่ืน 645 นาโนเมตร โดยแสดงค่าความเข้มข้นของสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ในหน่วย µg/g น้าหนักแห้งของตัวอย่างข้าว จากสมการเส้นตรง y = 0.6413 X - 0.0003 แล้วนาค่าท่ีได้มาสร้างกราฟเปรียบเทียบกับความเข้มข้นของปุ๋ยน้าชีวภาพขี้แดดนาเกลือ ได้ผลการทดลองแสดงดัง ตารางท่ี 1 ตำรำงท่ี 1 แสดงผลการวเิ คราะห์ปรมิ าณสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ในขา้ วกล้องงอก ของ สายพนั ธุ์ข้าวหอมปทมุ ธานี 1 ท่ีระยะเวลา 0 1 2 และ 3 วัน และความเข้มขน้ ของปุ๋ยนา้ ชวี ภาพข้ีแดดนาเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดับ ระยะเวลำ ควำมเขม้ ขน้ นำ้ หนักเฉลีย่ คำ่ Absorbance ปริมำณโพรลีน (%) (g) (เฉล่ยี ) (µg/g น้ำหนักแหง้ ) 0 วนั 0 2.0025 0.1499 0.5849 0.5 2.0008 0.3444 1.3435 1 2.0015 0.0990 0.3807 1.5 2.0020 0.1638 0.6392 1 วนั 0 0.0021 0.1784 0.6959 0.5 2.0041 0.3515 1.3686 1 2.0035 0.0917 0.3582 1.5 2.0025 0.17722 0.6714 2 วัน 0 0.0017 0.1671 0.6522 0.5 2.0024 0.1788 0.6975 1 2.0029 0.0932 0.3638 1.5 2.0042 0.1662 0.6479 3 วนั 0 2.0025 0.1118 0.4363 0.5 2.0015 0.1293 0.5048 1 2.0049 0.1027 0.4003 - 37 -

ตำรำงท่ี 1 แสดงผลการวเิ คราะหป์ รมิ าณสาร gamma-aminobutyric acid (GABA) ในข้าวกลอ้ งงอก ของ สายพนั ธุ์ขา้ วหอมปทมุ ธานี 1 ท่ีระยะเวลา 0 1 2 และ 3 วัน และความเขม้ ขน้ ของปยุ๋ นา้ ชีวภาพขแ้ี ดดนาเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดบั ระยะเวลำ ควำมเข้มข้น น้ำหนกั เฉลยี่ คำ่ Absorbance ปรมิ ำณโพรลนี (%) (g) (เฉลย่ี ) (µg/g น้ำหนกั แหง้ ) 1.5 2.0031 0.1512 0.5897 5. วเิ ครำะห์ปรมิ ำณโพรลนี ผู้วิจัยได้ทาการวิเคราะห์ปริมาณโพรลีน เน่ืองจากจะใช้ปริมาณโพรลีนเป็นตัวคาดคะเนปริมาณสารหอม ท้ังนี้ เนื่องจากในกระบวนการเกิดสารหอมนั้นจะมีสารโพรลีนเป็นสารตั้งต้นในปฏิกิริยาการเกิดสาร 2-AP ดังนั้นหากจากการ ทดลองวิเคราะห์ปริมาณโพรลีนท่ีมีค่าสูงท่ีสุด ผู้วิจัยจะเลือกสภาวะการทดลองชุดดังกล่าว เพ่ือใช้เป็นตัวแทนในการนาไป ทดลองในแปลงนาทดลองต่อไป ดงั นน้ั ในการทดลองปลกู ขา้ วพนั ธุ์พน้ื เมอื ง จานวน 4 สายพันธุ์ ได้แก่ พันธ์ุข้าวหอมปทุมธานี 1 พันธข์ุ ้าวหอมมะลิแดง พันธุ์ขา้ วเหนยี วแดง และพนั ธ์ขุ า้ วไรซเ์ บอรี่ โดยวางแผนการทดลองจานวน 4 ชดุ การทดลอง ทาการ ทดลอง 3 ซ้า ทาการเก็บตัวอย่างในวันที่ 0 1 2 3 7 และวันที่ 15 โดยวันท่ี 7 และวันท่ี 15 เก็บตัวอย่างแยกส่วนราก และลาตน้ ออกจากกนั เพอ่ื นาไปวิเคราะห์ปรมิ าณโพรลีน ดงั น้ี 5.1 ผลการวิเคราะหห์ าปรมิ าณโพรลนี ของพันธ์ุขา้ วหอมปทมุ ธานี 1 ในการสกัดหาปริมาณโพรลีนของข้าวพันธุ์หอมปทุมธานี 1 ท่ีเวลา 0 1 2 3 7 และ15 วัน โดยแสดงค่าความเข้มข้นของ โพรลนี ในหนว่ ย µg/g น้าหนกั แห้งของตวั อย่างข้าว จากสมการเส้นตรง y = 0.1067x + 0.0146 แล้วนาค่าทีไ่ ด้มาสรา้ งกราฟ เปรียบเทยี บกบั ความเขม้ ขน้ ของปุ๋ยน้าชีวภาพขแี้ ดดนาเกลอื ได้ผลการทดลองแสดงดังตารางท่ี 2 ตำรำงที่ 2 แสดงผลการวเิ คราะหป์ รมิ าณโพรลีนของพนั ธุ์ข้าวหอมปทุมธานี 1 ทส่ี ภาวะความเข้มข้นของ ปยุ๋ นา้ ชีวภาพขี้แดดนาเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดบั ระยะเวลำ ควำมเข้มข้น น้ำหนกั เฉลี่ย ค่ำ Absorbance ปริมำณโพรลีน 0 วัน (%) (g) (เฉลีย่ ) (µg/g น้ำหนกั แหง้ ) 0 1 วนั 0.5 0.1257 0.2213 24.13 ± 2.44 1 16.09 ± 3.46 2 วัน 1.5 0.1571 0.1497 15.35 ± 1.90 0 12.48 ± 5.8 0.5 0.1052 0.1007 64.89 ±3.1 1 38.42 ± 3.80 1.5 0.1017 0.0823 37.10 ± 1.90 0 24.61 ± 6.2 0.5 0.1351 0.4650 170.47 ± 0.68 1 68.04 ± 3.72 0.1300 0.2803 59.26 ± 5.17 0.1069 0.2260 0.1041 0.1313 0.1280 1.0980 0.1210 0.4540 0.1080 0.3563 - 38 -

ตำรำงท่ี 2 แสดงผลการวิเคราะห์ปรมิ าณโพรลนี ของพนั ธุ์ข้าวหอมปทุมธานี 1 ท่ีสภาวะความเขม้ ขน้ ของ ปยุ๋ นา้ ชวี ภาพขี้แดดนาเกลือรอ้ ยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดบั ระยะเวลำ ควำมเข้มข้น นำ้ หนักเฉลยี่ คำ่ Absorbance ปรมิ ำณโพรลนี (%) (g) (เฉล่ีย) (µg/g น้ำหนกั แห้ง) 3 วนั 1.5 0.1757 0.1025 25.51 ± 3.95 7 วนั 0 0.8677 (ราก) 0.5 0.1179 0.7193 135.73 ± 6.11 1 0.1307 0.5040 101.63 ± 12.6 7 วนั 1.5 0.1050 0.1897 87.23 ± 10.2 (ลาตน้ ) 0 0.1030 0.5767 25.05 ± 1.87 0.5 0.1028 0.3297 102.6 ± 11.8 1 0.1043 0.2800 56.70 ± 9.48 1.5 0.1006 0.2695 49.44 ± 0.37 0 0.1008 2.1953 47.41 ± 0.15 0.5 0.1021 1.1773 400.47 ± 18.3 0.1066 204.24 ± 17.8 1 0.1008 2.3552 435.09 ± 1.70 1.5 0.1007 2.2656 432.08 ± 10.0 15 วนั 0 0.1081 0.3660 60.98 ± 13.1 (ราก) 0.5 0.1064 0.4807 87.02 ± 2.00 0.1005 0.3855 69.16 ± 5.15 1 0.1007 0.2974 52.62 ± 1.66 1.5 0.1041 1.5127 270.92 ± 32.2 15 วนั 0 0.1041 0.8990 165.42 ± 3.25 (ลาต้น) 0.5 0.1008 1.6029 295.44 ± 3.44 1 0.1007 1.5460 285.05 ± 8.79 1.5 - 39 -

จากตารางผลการวิเคราะหป์ ริมาณโพรลนี ของพันธุ์ข้าวหอมปทุมธานี 1 พบว่า เม่ือเพ่ิมความเข้มข้นของปุ๋ยน้าหมัก ชีวภาพขี้แดดนาเกลือ จะส่งผลให้ปริมาณโพรลีนเพิ่มขึ้นตามลาดับ และจะมีปริมาณโพรลีนสูงที่สุดในวันท่ี 7 บริเวณลาต้น ความเข้มขน้ ของปุย๋ น้าหมกั ชวี ภาพขีแ้ ดดนาเกลอื ร้อยละ 1.0 ปรมิ าณโพรลนี 435.09 µg/g ทง้ั นเ้ี นอ่ื งจากปรมิ าณของโพรลีน ทเ่ี พม่ิ ขึ้น สามารถเป็นสารออสโมโพรเทคแทนท์ได้ เพราะข้าวสามารถเจริญเติบโตได้ภายใต้สภาวะที่มีความเครียดหรือกล่าว ได้ว่าโพรลีนจะส่งผลต่อการงอกของรากและลาต้นของข้าวได้ สภาพความเครียดทาใหกระบวนการสรางโปรตีนชาลง จึงเป นสาเหตุใหเกิดการสะสมโพรลีนเพ่ิมขึ้น ( Hanson และ Tully, 1979 ; Stewart, 1972 ; Stewart และคณะ, 1977 ) การ สะสมโพรลีนจะเกดิ ข้ึนกอนการเจริญเติบโต ( Hanson และ Tully, 1979 ) ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการเคลื่อนย้ายและการสะสม โพรลนี จะเกดิ ขน้ึ จากรากไปทส่ี ลู่ าต้น จึงส่งผลใหท้ ี่ลาตน้ มปี รมิ าณโพรลนี มากกว่าส่วนอื่นๆ และหากปริมาณ โพรลีนลดต่าจะ ส่งผลใหก้ ารงอกของรากและการเจริญเตบิ โตของลาต้นของข้าวเปน็ ไปไดอ้ ยาก 5.2 ผลการวเิ คราะหป์ รมิ าณโพรลนี ของพันธ์ขุ ้าวหอมมะลิแดง ในการสกัดหาปริมาณโพรลีนของข้าวพันธุ์หอมมะลิแดง ท่ีเวลา 0 1 2 3 7 และ15 วัน โดยแสดงค่าความเข้มข้นของโพ รลีน ในหน่วย µg/g น้าหนักแห้งของตัวอย่างข้าว จากสมการเส้นตรง y = 0.1067x + 0.0146 แล้วนาค่าท่ีได้มาสร้างกราฟ เปรียบเทียบกับความเขม้ ขน้ ของป๋ยุ นา้ ชีวภาพขแี้ ดดนาเกลอื ไดผ้ ลการทดลองแสดงดงั ตารางท่ี 3 ตำรำงที่ 3 แสดงผลกำรวิเครำะห์ปรมิ ำณโพรลีนของพันธ์ุขำ้ วหอมมะลแิ ดงที่สภำวะควำม เขม้ ขน้ ของปุ๋ยนำ้ ชวี ภำพข้แี ดดนำเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตำมลำดบั ระยะเวลำ ควำมเข้มข้น น้ำหนกั เฉลยี่ คำ่ Absorbance ปรมิ ำณโพรลีน (%) (g) (เฉล่ีย) (µg/g น้ำหนกั แหง้ ) 0 วัน 0 0.1004 0.1842 31.67 ± 0.73 0.5 0.1004 0.1071 17.26 ± 0.13 1 0.1005 0.1355 22.56 ± 0.52 1.5 0.1005 0.1089 17.59 ± 4.54 1 วนั 0 0.1007 0.2299 40.09 ± 4.66 0.5 0.1008 0.1792 30.61 ± 0.17 1 0.1003 0.2245 39.22 ± 2.31 1.5 0.1006 0.2120 36.76 ± 2.06 2 วนั 0 0.1006 0.3606 64.45 ± 1.31 0.5 0.1008 0.2986 52.83 ± 2.04 1 0.1004 0.3045 54.14 ± 3.57 1.5 0.1005 0.2530 44.46 ± 5.16 3 วนั 0 0.1004 0.4649 84.04 ± 2.59 0.5 0.1004 0.4026 72.46 ± 4.72 - 40 -

ตำรำงที่ 3 แสดงผลกำรวิเครำะหป์ ริมำณโพรลนี ของพันธ์ุข้ำวหอมมะลแิ ดงท่ีสภำวะควำม เข้มข้นของปยุ๋ น้ำชีวภำพข้ีแดดนำเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตำมลำดับ ระยะเวลำ ควำมเขม้ ข้น นำ้ หนักเฉลีย่ คำ่ Absorbance ปริมำณโพรลนี (%) (g) (เฉล่ยี ) (µg/g นำ้ หนกั แห้ง) 1 0.1006 0.4089 73.47 ± 0.22 1.5 0.1007 0.4073 73.12 ± 3.21 7 วนั 0 0.1005 0.3280 58.48 ± 6.98 (ราก) 0.5 0.1001 0.2124 37.02 ± 1.70 0.1008 0.3116 55.24 ± 2.71 1 1.5 0.1005 0.3039 53.98 ± 0.73 7 วัน 0 0.1004 1.1819 234.24 ± 13.5 (ลาตน้ ) 0.5 0.1006 1.0514 187.64 ± 0.93 1 0.1002 2.1359 391.48 ± 1.33 1.5 0.1004 2.0679 371.40 ± 0.33 15 วัน 0 0.1006 0.3092 54.91 ± 2.38 (ราก) 0.5 0.1002 0.5081 92.28 ± 3.47 0.1003 0.4718 85.46 ± 1.24 1 1.5 0.1005 0.4558 82.32 ± 6.02 15 วัน 0 0.1005 1.0836 199.31 ± 6.15 (ลาตน้ ) 0.5 0.1004 0.9244 169.79 ± 7.66 1 0.1002 1.2434 229.87 ± 3.22 1.5 0.1004 1.2250 240.63 ± 18.93 จากตารางผลการวิเคราะห์ปริมาณโพรลีนของพันธ์ุข้าวหอมมะลิแดง พบว่า เมื่อเพ่ิมความเข้มข้นของปุ๋ยน้าหมัก ชีวภาพขี้แดดนาเกลือ จะส่งผลให้ปริมาณโพรลีนเพิ่มข้ึนตามลาดับ และจะมีปริมาณโพรลีนสูงที่สุดในวันท่ี 7 บริเวณลาต้น ความเข้มข้นของปุ๋ยน้าหมักชีวภาพข้ีแดดนาเกลือร้อยละ 1.0 ปริมาณโพรลีน 391.48 µg/g ทั้งน้ีเน่ืองจากปริมาณของโพรลีนที่ เพิ่มขน้ึ สามารถเป็นสารออสโมโพรเทคแทนทไ์ ด้ เพราะข้าวสามารถเจริญเติบโตได้ภายใต้สภาวะท่ีมีความเครียดหรือกล่าวได้ ว่า โพรลีนจะส่งผลต่อการงอกของราก และลาต้นของข้าวได้ ซ่ึงปริมาณโพรลีนของพันธุ์ข้าวหอมมะลิแดงมีแนวโน้ม เช่นเดียวกับขา้ วพันธุ์หอมปทุมธานี 1 - 41 -

5.3 ผลการวิเคราะหป์ รมิ าณโพรลนี ของข้าวพนั ธุ์ข้าวเหนียวแดง ในการสกดั หาปรมิ าณโพรลนี ของข้าวพนั ธ์ุขา้ วเหนียวแดง ทเ่ี วลา 0 1 2 3 7 และ15 วัน โดยแสดงค่าความเข้มข้นของโพ รลีน ในหน่วย µg/g น้าหนักแห้งของตัวอย่างข้าว จากสมการเส้นตรง y = 0.1067x + 0.0146 แล้วนาค่าท่ีได้มาสร้างกราฟ เปรียบเทยี บกบั ความเข้มข้นของป๋ยุ นา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลอื ไดผ้ ลการทดลองแสดงดงั ตารางที่ 4 ตำรำงที่ 4 แสดงผลการวเิ คราะห์ปรมิ าณโพรลนี ของพันธุ์ขา้ วเหนียวแดง ที่สภาวะความเขม้ ขน้ ของปุ๋ยน้าชีวภาพขแ้ี ดดนาเกลือรอ้ ยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดบั ระยะเวลำ ควำมเขม้ ขน้ นำ้ หนักเฉลีย่ คำ่ Absorbance ปรมิ ำณโพรลีน (%) (g) (เฉลี่ย) (µg/g น้ำหนกั แห้ง) 0 วัน 0 0.1007 0.1085 17.47 ± 0.5 0.5 0.1007 0.1093 17.62 ± 0.8 1 0.1004 0.1248 20.57 ± 0.9 1.5 0.1007 0.1042 16.67 ± 0.3 1 วนั 0 0.1007 0.2100 36.36 ± 1.2 0.5 0.1005 0.2220 38.67 ± 2.1 1 0.1005 0.2682 47.28 ± 1.8 1.5 0.1005 0.2209 38.47 ± 0.6 2 วัน 0 0.1007 0.3196 56.79 ± 1.3 0.5 0.1008 0.3402 60.53 ± 2.2 1 0.1006 0.3853 69.08 ± 1.7 1.5 0.1006 0.3236 57.59 ± 1.8 3 วัน 0 0.1007 0.4352 78.25 ± 0.1 0.5 0.1006 0.4372 78.71 ± 3.1 1 0.1007 0.4766 85.99 ± 1.4 1.5 0.1006 0.4226 75.99 ± 1.3 7 วนั 0 0.1007 0.5283 95.57 ± 3.9 (ราก) 0.5 0.1007 0.5103 92.30 ± 2.1 1 0.1008 0.5490 99.40 ± 2.7 1.5 0.1006 0.5321 96.39 ± 1.9 7 วัน 0 0.1006 0.3492 62.35 ± 4.9 - 42 -

ตำรำงท่ี 4 แสดงผลการวเิ คราะหป์ ริมาณโพรลนี ของพนั ธุ์ขา้ วเหนียวแดง ท่สี ภาวะความเขม้ ข้น ของปยุ๋ นา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดบั ระยะเวลำ ควำมเขม้ ข้น น้ำหนักเฉลี่ย ค่ำ Absorbance ปรมิ ำณโพรลนี (%) (g) (เฉล่ยี ) (µg/g นำ้ หนกั แหง้ ) (ลาต้น) 0.5 0.1006 0.2758 48.65 ± 5.1 1 0.1006 0.3755 67.24 ± 1.8 1.5 0.1007 0.3265 58.03 ± 6.8 15 วัน 0 0.1006 1.2419 228.74 ± 7.8 (ราก) 0.5 0.1007 1.1973 220.07± 12.8 1 0.1007 1.2824 236.06 ± 4.1 1.5 0.1007 1.1264 206.94 ± 1.3 15 วนั 0 0.1008 1.1700 214.78 ± 3.2 (ลาต้น) 0.5 0.1005 1.1266 207.39 ± 1.7 1 0.1007 1.1862 217.99 ± 1.8 1.5 0.1007 1.1175 205.36 ± 1.1 จากตารางผลการวเิ คราะหป์ ริมาณโพรลีนของพนั ธ์ุขา้ วเหนยี วแดง พบวา่ เม่อื เพมิ่ ความเขม้ ขน้ ของปุ๋ยนา้ หมักชีวภาพ ขแ้ี ดดนาเกลือ จะสง่ ผลใหป้ รมิ าณโพรลีนเพ่ิมข้ึนตามลาดับ และจะมปี รมิ าณโพรลนี สูงท่ีสุดในวันท่ี 15 บริเวณราก และลาต้น ท่ีความเข้มข้นของปุ๋ยน้าหมักชีวภาพข้ีแดดนาเกลือร้อยละ 1.0 ปริมาณโพรลีน 236.06 และ 217.99 µg/g ตามลาดับ เนอ่ื งจาก การสะสมโพรลีนจะเกดิ ข้นึ กอนการเจรญิ เตบิ โต จากงานวจิ ัยของ Hanson และ Tully (1979) พบว่า การเคล่ือนย้าย และการสะสมโพรลีนจะเกิดขึ้นจากรากไปท่ีสู่ลาต้น ส่งผลให้ที่ลาต้นมีปริมาณโพรลีนมากกว่าส่วนอื่นๆ และหากปริมาณโพ รลนี ลดต่าจะส่งผลให้การงอกของรากและการเจริญเติบโตของลาต้นของข้าวเป็นไปได้อยาก และการเพิ่มข้ึนของโพรลีนมีความ สมพันธกับความทนตอ ภาวะความเค็ม เม่ือพืชเจริญเติบโตภายใตสภาพดินเค็ม โดยปกติแล้วจะมีการสะสมปริมาณโพรลีน โดยเฉพาะขา้ วทลี่ าต้นจะมปี ริมาณโพรลีนเพมิ่ ขน้ึ เมอื่ เทยี บกับพืชชนดิ อนื่ ๆ 5.4 ผลการวิเคราะหป์ รมิ าณโพรลีนของข้าวพนั ธุ์ไรซเ์ บอร่ี ในการสกัดหาปริมาณโพรลีนของข้าวพันธ์ุไรซ์เบอรี่ ที่เวลา 0 1 2 3 7 และ15 วัน โดยแสดงค่าความเข้มข้นของโพรลีน ในหน่วย µg/g น้าหนักแห้งของตัวอย่างข้าว จากสมการเส้นตรง y = 0.1067x + 0.0146 แล้วนาค่าที่ได้มาสร้างกราฟ เปรียบเทยี บกบั ความเข้มขน้ ของปยุ๋ นา้ ชีวภาพขีแ้ ดดนาเกลือ ได้ผลการทดลองแสดงดงั ตารางที่ 5 ตำรำงที่ 5 แสดงผลการวิเคราะห์ปริมาณโพรลนี ของพันธุไ์ รซ์เบอรี่ ทีส่ ภาวะความเข้มขน้ ของ ปุ๋ยนา้ ชวี ภาพข้แี ดดนาเกลอื ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดับ - 43 -

ระยะเวลำ ควำมเข้มขน้ นำ้ หนักเฉลี่ย คำ่ Absorbance ปริมำณโพรลนี 0 วัน (%) (g) (เฉลีย่ ) (µg/g นำ้ หนักแห้ง) 0 0.1004 0.2015 1 วัน 0.5 0.1006 0.0970 34.89 ± 1.4 1 0.1006 0.1090 14.48 ± 1.5 2 วัน 1.5 0.1007 0.0577 17.59 ± 1.6 0 0.1008 0.3300 8.02 ± 1.1 3 วนั 0.5 0.1006 0.1940 58.68 ± 8.9 1 0.1007 0.2375 33.42 ± 3.4 7 วนั 1.5 0.1007 0.1933 41.50 ± 6.6 (ราก) 0 0.1007 0.7595 33.28 ± 5.1 7 วัน 0.5 0.1007 0.3560 138.65 ± 0.7 (ลาต้น) 1 0.1006 0.3350 63.54 ± 2.5 15 วนั 1.5 0.1007 0.3850 59.70 ± 4.1 (ราก) 0 0.1007 1.2885 68.98 ± 7.3 0.5 0.1006 0.3825 237.24 ± 3.7 1 0.1005 0.4665 68.58 ± 1.1 1.5 0.1008 0.4405 84.280 ± 4.2 0 0.1008 2.084 79.22 ± 11.5 0.5 0.1007 0.5875 385.02 ± 58.9 1 0.1005 1.9785 106.64 ± 7.9 1.5 0.1008 1.6797 366.28 ± 2.2 0 0.1007 0.4655 309.62 ± 5.6 0.5 0.1008 0.2980 83.97 ± 3.9 1 0.1007 0.5368 52.73 ± 1.9 1.5 0.1006 0.4700 97.20 ± 1.4 0 0.1007 0.3755 84.82 ± 2.2 0.5 0.1008 0.6213 67.18 ± 2.6 112.82 ± 3.8 - 44 -

ตำรำงที่ 5 แสดงผลการวิเคราะหป์ ริมาณโพรลีนของพนั ธ์ไุ รซ์เบอร่ี ท่สี ภาวะความเข้มข้นของ ปยุ๋ นา้ ชวี ภาพขแ้ี ดดนาเกลือ ร้อยละ 0 0.5 1.0 และ 1.5 ตามลาดับ ระยะเวลำ ควำมเขม้ ขน้ นำ้ หนักเฉลย่ี ค่ำ Absorbance ปริมำณโพรลนี (%) (g) (เฉลีย่ ) (µg/g น้ำหนกั แห้ง) 1 0.1006 0.4550 82.06 ± 3.5 1.5 0.1008 0.4273 76.77 ± 0.6 15 วนั 0 0.1007 1.0455 192.01 ± 80.6 (ลาต้น) 0.5 0.1005 0.6540 119.26 ± 17.1 1 0.1006 1.3850 255.42 ± 1.2 1.5 0.1007 1.1890 218.67 ± 0.4 จากตารางผลการวิเคราะห์ปริมาณโพรลนี ของพนั ธุ์ข้าวไรซเ์ บอร่ี พบวา่ เม่อื เพิ่มความเข้มข้นของปุ๋ยน้าหมักชีวภาพข้ี แดดนาเกลอื จะส่งผลให้ปรมิ าณโพรลีนเพ่ิมข้ึนตามลาดับ และจะมีปริมาณโพรลีนสูงท่ีสุดในวันท่ี 7 บริเวณราก รองลงมาใน วนั ท่ี 15 บริเวณลาตน้ ที่ความเข้มข้นของปยุ๋ น้าหมักชีวภาพขแ้ี ดดนาเกลอื รอ้ ยละ 1.0 พบปริมาณโพรลีน 366.28 และ 255.42 µg/g ตามลาดับ ซง่ึ มแี นวโน้มเช่นเดยี วกับข้าวพนั ธุข์ า้ วเหนยี วแดง 5. กำรดำเนินงำนวจิ ัยตำมท่ีเสนอไวใ้ นโครงกำรวจิ ยั กับงำนวจิ ัยทไี่ ดด้ ำเนินกำรไปแลว้ กิจกรรม ระยะเวลาเดือน แผนทต่ี ง้ั ไว้ ผลการดาเนินงาน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ร้อยละของ จานวน output ร้อยละ จานวน output กิจกรรมใน เงนิ ผลสาเรจ็ เงนิ ปีงบประมาณ (บาท) ของ (บาท) กิจกรรม ระยะท่ี 1 ประชมุ - - กาหนด - - ไดแ้ นวทาง คณะวิจัย สรุปเน้ืองาน แนวทาง การ กาหนดการ แบง่ งานความ รับผดิ ชอบ การวิจัย ดาเนนิ งาน วจิ ัย ระยะท่ี 2 เตรียมสายพันธุ์ 10 24,000 ได้สาย 10 24,000 - คัดเลือก ข้าวพ้นื เมอื งจงั หวัด พันธุ์ขา้ ว สายพันธ์ุ ปทุมธานี จานวน 4 สาย ขา้ วจานวน พันธุ์ และผลติ ปุ๋ยนา้ ชีวภาพ 4 สายพันธ์ุ ขี้แดดนาเกลอื เพอ่ื ใชใ้ นการ - ผลิตปยุ๋ น้า ทดลองและใชใ้ นแปลงนา ชวี ภาพข้ี แดด นา เกลอื (สูตร อนุสิทธบิ ตั ร เลขที่ 15293) ระยะที่ 3 ทดลองปลูกข้าว 15 36,000 ไดว้ ิธกี าร 15 36,000 ได้วธิ ีการ พันธุ์พ้นื เมอื งกล่มุ ขา้ วมสี ี สกัด จานวน 4 สายพนั ธุ์ ได้แก่ สารสาคัญ สกดั ขา้ วหอมปทุม ขา้ วเหนียว จากข้าว สารสาคัญ แดง ขา้ วหอมมะลแิ ดง และ GABA จาก ขา้ วไรซเ์ บอรี่ โดยปลูกแบบ เกษตรอินทรียแ์ ละใช้ปยุ๋ น้า ข้าวข้าวก ชวี ภาพขแี้ ดดนาเกลอื ทผ่ี ลิต ข้นึ เปรยี บเทยี บกับการปลกู ลอ้ งงอก ของขา้ วท้งั 4 สายพันธุ์ ขา้ วโดยการไมใ่ สป่ ๋ยุ ใน หอ้ งปฏิบตั กิ าร - 45 -

กจิ กรรม ระยะเวลาเดือน แผนทตี่ ้งั ไว้ ผลการดาเนินงาน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ร้อยละของ จานวน output รอ้ ยละ จานวน output กิจกรรมใน เงนิ ผลสาเรจ็ เงนิ ปีงบประมาณ (บาท) ของ (บาท) กิจกรรม ระยะท่ี 4 วเิ คราะห์หา 20 48,000 ได้ปรมิ าณ 10% 28,000 ได้ปริมาณ ปรมิ าณ 2-acetyl-1- สารสาคัญ สารสาคัญ pyrroline (2-AP) โดยใช้ จากขา้ ว GABA จาก Gas Chromatography−Mass ขา้ วกล้อง Spectrometry (GC−MS) งอกของขา้ ว และ gamma- ทั้ง 4 สาย aminobutyric acid พันธ์ุ (GABA) ดว้ ยเครื่องวดั ความ เข้มของแสง spectrophotometry วัดท่ี ความยาวคลน่ื 645 นาโน เมตร ระยะท่ี 5 หาปรมิ าณที่ 10 24,000 ได้ปริมาณ 0 0 - เหมาะสมของปุย๋ น้าชวี ภาพ ที่ ขี้แดดนาเกลอื ทีผ่ ลิตขน้ึ ใน เหมาะสม การปลกู ขา้ วพันธ์พุ น้ื เมือง ของปุ๋ยที่ กลุ่มข้าวมสี ี จานวน 4 สาย ให้ พันธุ์ ไดแ้ ก่ ข้าวหอมปทุม สารสาคัญ ข้าวเหนยี วแดง ข้าวหอม สงู ทีส่ ุด มะลิแดง และข้าวไรซ์เบอร่ี รวมงบประมำณ/ร้อยละของกิจกรรม รอบ 6 เดอื น 55 132,000 35 88,000 หมายเหตุ : แผน ผล รอ้ ยละของกิจกรรม ผลรวมต้องได้ 100% %ร้อยละผลสาเร็จของกิจกรรม เปน็ รอ้ ยละความสาเร็จของแต่ละกจิ กรรมเทยี บกับ 100 ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ฐิตยา ศรขวญั หวั หนา้ โครงการ - 46 -