sumปกและเนื้อหาภูมิสารสนเทศ

สารบัญ หนา้ 1 รายงานการสำรวจด้วยเทคโนโลยีภูมสิ ารสนเทศ ปี 2560 2 รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ที่เพาะปลกู ข้าวนาปรงั ปี 2560 15 รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ที่ยืนตน้ ปาล์มน้ำมนั ปี 2560 28 รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ปี 2560 38 39 รายงานการสำรวจดว้ ยเทคโนโลยีภมู สิ ารสนเทศ ปี 2561 51 รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ทเ่ี พาะปลูกข้าวนาปรัง ปี 2561 64 รายงานผลการสำรวจเนือ้ ที่เพาะปลกู ข้าวนาปี ปี 2561/62 77 รายงานผลการสำรวจเนื้อที่ยืนตน้ ปาลม์ นำ้ มัน ปี 2561 87 รายงานผลการสำรวจเนื้อที่เพาะปลกู มันสำปะหลงั โรงงาน ปี 2561 98 รายงานผลการสำรวจเนื้อทย่ี ืนตน้ ยางพารา ปี 2561 99 111 รายงานการสำรวจด้วยเทคโนโลยีภูมสิ ารสนเทศ ปี 2562 124 รายงานผลการสำรวจเนื้อทีเ่ พาะปลูกข้าวนาปรัง ปี 2562 134 รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ท่ีเพาะปลูกข้าวนาปี ปี 2562/63 143 รายงานผลการสำรวจเนื้อทีเ่ พาะปลกู มนั สำปะหลังโรงงาน ปี 2562 144 รายงานผลการสำรวจเนื้อที่เพาะปลกู สบั ปะรดโรงงาน ปี 2562 159 รายงานการสำรวจด้วยเทคโนโลยีภมู ิสารสนเทศ ปี 2563 รายงานผลการสำรวจเนื้อท่เี พาะปลูกข้าวนาปรงั ปี 2563 รายงานผลการสำรวจเน้ือที่เพาะปลกู ข้าวนาปี ปี 2563/64

รายงานการสำรวจดว ยเทคโนโลยภี มู ิสารสนเทศ ป 2560

รายงานผลการสำรวจเน้ือท่ีเพาะปลกู ขาวนาปรงั ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี ูมสิ ารสนเทศ

รายงานผลการสำรวจเนื้อที่เพาะปลกู ขาวนาปรัง ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี มู ิสารสนเทศ หลกั การและเหตุผล ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ไดเนนการสรางความสมดุล ของ การผลิตกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะระบบการเกษตรเปนระบบที่ซับซอนประกอบดวย ตัวแปรท้ัง ทางดานกายภาพ ชีวภาพ และเศรษฐกิจสังคม ซึ่งการพัฒนาการเกษตรจำเปนตองเขาใจภาพรวมของระบบ การเกษตรนั้นๆ เพื่อที่จะสะทอนใหเห็นศักยภาพและปญหาอันจะนำไปสูการแกไข ประกอบกับการเปลี่ยนแปลง ทางเทคโนโลยีอยางกาวกระโดดของการพัฒนาทางดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีความกาวหนาอยางรวดเร็ว ของเทคโนโลยหี ลกั เชน เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร สำนกั งานเศรษฐกจิ การเกษตร ตระหนักถงึ ความสำคญั ทางดา นความกาวหนาทางเทคโนโลยี ท่ใี ชในการ สำรวจและ จัดเก็บขอมูล เพื่อใหมีฐานขอมูลดานการผลิตที่ถูกตองและรวดเร็ว จึงไดนำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo – Information) หรือ GI ซึ่งประกอบดวยเทคโนโลยี รีโมทเซนซิง ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) และระบบกำหนดวเิ คราะหบ นพื้นโลก (GPS) มาใชในการวเิ คราะหแ ละจัดเก็บ เพื่อประเมนิ เนื้อทีเ่ พาะปลูกกอน ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ซึ่งเปนทางเลือกใน การวางแผน หรือกำหนดแนวทางการจัดการดานการผลิตไดอยางมี ประสิทธิภาพ ในปงบประมาณ 2560 ศูนยสารสนเทศการเกษตร โดยสวนภูมิสารสนเทศการเกษตร มีแผนการ ดำเนินงานที่นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาประยุกตใชในการวิเคราะหเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2560 ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งประเทศ พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตองผลการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม โดยการ สุมเลือกพ้ืนที่ตัวอยาง ดวยวิธีการสุมตวั อยาง แบบใชสัดสวนของความนา จะเปน ตามขนาดเนื้อที่ (Probability Proportional to Size : PPS) วัตถปุ ระสงค เพื่อวิเคราะหและจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ในป 2560 สำหรับจัดทำขอมูลเชิงพื้นที่และแผนที่ แสดงเนื้อทเ่ี พาะปลกู ขา วนาปรงั เปนรายจงั หวัด อำเภอ ตำบล ขอบเขตการศึกษา การศึกษาครั้งนี้เปนการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 ซึ่งบันทึกขอมูลชวงเดือน พฤศจกิ ายน 2559 - พฤษภาคม 2560 ครอบคลมุ เนือ้ ทเ่ี พาะปลูกขาวนาปรงั ในประเทศไทย

เครือ่ งมือ อุปกรณ และวธิ ีการดำเนินงาน 1. เคร่ืองมอื และอุปกรณ 1) ขอมูลดาวเทียมจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ ดาวเทียม LANDSAT 8 ครอบคลุม ประเทศไทย 2) ภาพ Ortho Photo สี มาตราสว น 1:2,500 และ 1:4,000 3) แผนทภ่ี ูมปิ ระเทศ ของกรมแผนท่ีทหาร มาตราสวน 1 : 50,000 4) เครื่องคอมพิวเตอรและโปรแกรม ประกอบดวยโปรแกรมที่สำคัญ คือ โปรแกรมควบคุมระบบ Windows XP และโปรแกรมทใ่ี ชใ นการวิเคราะหแ ละประมวลผลขอ มลดู าวเทียม โปรแกรม TNTmips โปรแกรม ImageAnalysis และโปรแกรม ecogdition 2. ขัน้ ตอนการดำเนนิ งาน 1) รวบรวมขอมูลและจัดเตรียมเบื้องตน ไดแก ภาพถายดาวเทียม ภาพ Ortho Photo สี และ แผนท่ี ภูมิประเทศมาตราสว น 1 : 50,000 2) เลือกขอมูลดาวเทียม และการคัดเลือกชวงคลื่นขอมูลที่นำมาใชวิเคราะห ท่ีมีลักษณะเดนใน เรื่อง ความชื้น พืชพรรณ และความแตกตางพื้นที่ระหวางดินและน้ำเพื่อทำภาพสีผสมสำหรับ การจำแนกเนื้อที่ เพาะปลกู ขาวนาปรัง 3) การแกไขความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) เนื่องจากความ ผิดพลาดทาง วิเคราะห เพื่อใหขอมูลดาวเทียมที่ใชในการวิเคราะหมีวิเคราะหและทิศทางที่ถูกตองตามแผนที่ภูมิประเทศและ ภาพออรโธสี มาตรสวน 1: 4,000 ที่ใชอางอิง โดยใชวิธี Image to Map หรือ Image to Image 4) การตอภาพ (Mosaic) เนื่องจากการวิเคราะหเปนรายจังหวัด และจังหวัดหนึ่งๆ ครอบคลุม ขอมูล หลายภาพ จ าเปนตองตอภาพใหเ ชื่อมโยงเปน พื้นทเ่ี ดยี วกันกอนนำมาวเิ คราะห 5) การเก็บขอมูลภาคสนามเบื้องตนกอนการแปลวิเคราะห โดยตรวจสอบขอมูลในเนื้อที่จริง เปรียบเทียบกับขอมูลดาวเทียม รายละเอียดของขอมูลที่สำรวจ ควรประกอบดวย ตำแหนงของ จุดสำรวจตอง สามารถอางอิงไดบนแผนท่ีและปรากฏบนภาพถายดาวเทียม ลักษณะเนื้อที่ ประเภท ของสิ่งปกคลุมดิน ชนิดพืช ระยะการเจรญิ เตบิ โต รวมท้ังสภาพแวดลอมบริเวณใกลเ คยี ง ถาเปน ไปได ชวงเวลาในการสำรวจควรใกลเคียงหรือ อยูในฤดูกาลเดยี วกนั กับการบันทึกขอ มลู ดาวเทยี ม แตถ า ตางเวลากันจะตองสอบถามถึงขอมูลในชว งเวลาท่ีบันทึก ขอ มลู จากเกษตรกรในทองถ่นิ น้ันๆ 6) การแปลและวเิ คราะหขอมลู ดาวเทียมเพื่อจำแนกเน้ือที่เพาะปลูกขา วนาปรัง โดยใชว ิธีการแปล และ วเิ คราะหดว ยสายตาและคอมพวิ เตอร ประโยชนท ี่คาดวาจะไดรบั ขอมูลเนื้อท่ีเพาะปลูกขาวนาปรัง ตลอดจนแผนที่ อันสามารถเพื่อใชเปนขอมูลพื้นฐานในการติดตามเน้ือ ท่ีเพาะปลกู และวางแผนการผลิตขา วนาปรงั ตอไป

รายงานผลการสำรวจเนอ้ื ทเี่ พาะปลกู ขา วนาปรัง ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี มู สิ ารสนเทศ ในภาคตะวนั ออก สวนสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 (สศท.6) ไดนำเทคโนโลยีดาน ภูมิสารสนเทศ (Geo - Information : GI) มาประยุกตใชในการสำรวจเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2560 พื้นที่ภาคตะวันออก ดวยการนำขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 มาแปลและวิเคราะห เพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลูก ขาวนาปรัง ป 2560 โดยพิจารณาจาก ปจจัยการจำแนกชนิดวัตถุ เชน คุณสมบัติการสะทอนแสงของวัตถุในชวง คลื่นแสงที่ตางกัน ประกอบกับคุณสมบัติ ของวัตถุ ไดแก รูปราง ขนาด รูปแบบ ความหยาบละเอียด สี เงา ตำแหนงที่ตั้งและความสัมพันธกับพื้นท่ีขางเคียง พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตอ งผลการแปลและวิเคราะหเนื้อท่ี เพาะปลกู ขา วนาปรัง ป 2560 เบอ้ื งตน กับภาพถา ยออรโ ธสี มาตราสว น 1:4,000 ขอมลู ดาวเทียมรายละเอียดสูง จาก Google Earth และตำแหนงพิกัดที่ไดจากเครื่อง GPS ในภาคสนาม จากการแปลและวิเคราะหขอมูล ดาวเทียม เพือ่ จำแนกเน้ือทเ่ี พาะปลกู ขาวนาปรงั ป 2560 ทั้งนี้ สศท.6 ไดสรุปผลวิเคราะหขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2560 ภาคตะวันออก จำนวน 8 จังหวัด ไดแก ปราจีนบุรี นครนายก สระแกว ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง ตราด และสมุทรปราการ ผลการ วิเคราะหสรุปวาจังหวัดฉะเชิงเทรา มีพื้นที่การเพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2560 มากที่สุด จำนวน 448,799 ไร รองลงมาจงั หวดั นครนายก และปราจนี บรุ ี คดิ เปน รอ ยละ 54.20 20.34 และ 15.37 ตามลำดับ รายละเอยี ดตาราง ผลการแปลและวเิ คราะหเนอ้ื ทีเ่ พาะปลูกขา วนาปรัง ป 2560 ภาคตะวันออก ดังน้ี ตารางผลการแปลและวิเคราะหเนือ้ ทเ่ี พาะปลูกขา วนาปรัง ป 2560 ของภาคตะวันออก จากขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 ภาค/จงั หวดั ป พ.ศ.2560 รอ ยละ เนอื้ ท่ี (ไร) ภาคตะวนั ออก 827,969 100.00 นครนายก 168,412 20.34 ปราจนี บรุ ี 127,267 15.37 ฉะเชงิ เทรา 448,799 54.20 สระแกว 9,884 1.19 ตราด 2,452 0.30 ระยอง 4,777 0.58 ชลบรุ ี 45,704 5.52 สมุทรปราการ 20,674 2.50

















รายงานผลการสาํ รวจเนื้อทย่ี นื ตน ปาลมนำ้ มนั ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี ูมสิ ารสนเทศ

รายงานผลการสํารวจเนื้อที่ยนื ตน ปาลมนำ้ มัน ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี ูมิสารสนเทศ หลกั การและเหตผุ ล ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ไดเนนการสรางความสมดุล ของ การผลิตกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะระบบการเกษตรเปนระบบที่ซับซอนประกอบดวยตัวแปรทั้ง ทางดานกายภาพ ชีวภาพ และเศรษฐกิจสังคม ซึ่งการพัฒนาการเกษตรจำเปนตองเขาใจภาพรวมของระบบ การเกษตรนั้นๆ เพื่อที่จะสะทอนใหเห็นศักยภาพและปญหาอันจะนำไปสูการแกไข ประกอบกับการเปลี่ยนแปลง ทางเทคโนโลยีอยางกาวกระโดดของการพัฒนาทางดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีความกาวหนาอยางรวดเร็ว ของเทคโนโลยีหลกั เชน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สาร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ทางดา นความกาวหนา ทางเทคโนโลยี ท่ีใชในการ สำรวจและ จัดเก็บขอมูล เพื่อใหมีฐานขอมูลดานการผลิตที่ถูกตองและรวดเร็ว จึงไดนำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo – Information) หรือ GI ซึ่งประกอบดวยเทคโนโลยีรีโมทเซนซิงระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) และระบบกำหนดวิเคราะหบนพื้นโลก (GPS) มาใชในการวเิ คราะหแ ละจัดเก็บ เพื่อประเมนิ เน้ือทีเ่ พาะปลูกกอน ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ซึ่งเปนทางเลือกในการวางแผนหรือกำหนดแนวทางการจัดการดานการผลิตไดอยางมี ประสิทธภิ าพ ในปงบประมาณ 2560 ศูนยสารสนเทศการเกษตร โดยสวนภูมิสารสนเทศการเกษตร มีแผนการ ดำเนินงานที่นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาประยุกตใชในการวิเคราะหเนื้อที่เพาะปลูกปาลมน้ำมัน ป 2560 ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งประเทศ พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตอง ผลการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม โดยการ สุมเลือกพื้นที่ตัวอยาง ดวยวิธีการสุมตัวอยาง แบบใชสัดสวนของความนาจะเปนตามขนาดเนื้อที่ (Probability Proportional to Size : PPS) วตั ถปุ ระสงค เพื่อวิเคราะหและจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกปาลมน้ำมันในป 2560 สำหรับจัดทำขอมูลเชิงพื้นที่และแผนที่ แสดงเน้ือทีเ่ พาะปลูกปาลมน้ำมันเปนรายจังหวดั อำเภอ ตำบล ขอบเขตการศึกษา การศึกษาครั้งนี้เปนการแปลและวิเคราะหขอมูลจากภาพถายรายละเอียดสูง ซึ่งบันทึกขอมูลชวง ป 2558 - 2560 ครอบคลุมเน้ือทย่ี นื ตนปาลม น้ำมันในประเทศไทย

เครอ่ื งมือ อปุ กรณ และวิธกี ารดำเนนิ งาน 1. เครือ่ งมือและอุปกรณ 1) ขอมูลดาวเทียมจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ ดาวเทียม LANDSAT 8 และขอมูลจาก ภาพถายรายละเอียดสูงครอบคลุมประเทศไทย 2) ภาพ Ortho Photo สี มาตราสวน 1:2,500 และ 1:4,000 3) แผนทภ่ี ูมปิ ระเทศ ของกรมแผนท่ที หาร มาตราสวน 1 : 50,000 4) เครื่องคอมพิวเตอรและโปรแกรม ประกอบดวยโปรแกรมที่สำคัญ คือ โปรแกรมควบคุมระบบ Windows XP และโปรแกรมที่ใชใ นการวเิ คราะหแ ละประมวลผลขอ มลูดาวเทียม โปรแกรม TNTmips โปรแกรม ImageAnalysis โปรแกรม Qgis และโปรแกรม Ecogdition 2. ข้นั ตอนการดำเนินงาน 1) รวบรวมขอมูลและจัดเตรียมเบื้องตน ไดแก ภาพถายดาวเทียม ภาพ Ortho Photo สี และ แผนท่ี ภูมิประเทศมาตราสว น 1 : 50,000 2) เลือกขอมูลดาวเทียม และการคัดเลือกชวงคลื่นขอมูลที่นำมาใชวิเคราะห ที่มีลักษณะเดนใน เรื่อง ความชื้น พืชพรรณ และความแตกตางพื้นที่ระหวางดินและน้ำเพื่อทำภาพสีผสมสำหรับ การจำแนกเนื้อท่ี เพาะปลูกปาลมน้ำมัน 3) การแกไขความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) เนื่องจากความ ผิดพลาดทาง วิเคราะห เพื่อใหขอมูลดาวเทียมที่ใชในการวิเคราะหมีวิเคราะหและทิศทางที่ถูกตองตามแผนที่ภูมิประเทศและ ภาพออรโธสี มาตรสวน 1: 4,000 ที่ใชอางอิง โดยใชวิธี Image to Map หรือ Image to Image 4) การตอภาพ (Mosaic) เนื่องจากการวิเคราะหเปนรายจังหวัด และจังหวัดหนึ่งๆ ครอบคลุม ขอมูล หลายภาพ จ าเปน ตองตอภาพใหเช่ือมโยงเปนพื้นที่เดียวกนั กอนนำมาวิเคราะห 5) การเก็บขอมูลภาคสนามเบื้องตนกอนการแปลวิเคราะห โดยตรวจสอบขอมูลในเนื้อที่จริง เปรียบเทียบกับขอมูลดาวเทียม รายละเอียดของขอมูลที่สำรวจ ควรประกอบดวย ตำแหนงของ จุดสำรวจตอง สามารถอางอิงไดบนแผนที่และปรากฏบนภาพถายดาวเทียม ลักษณะเนื้อที่ ประเภท ของสิ่งปกคลุมดิน ชนิดพืช ระยะการเจรญิ เตบิ โต รวมทงั้ สภาพแวดลอมบริเวณใกลเคียง ถา เปน ไปได ชวงเวลาในการสำรวจควรใกลเคียงหรือ อยใู นฤดูกาลเดียวกนั กับการบนั ทึกขอ มูลดาวเทยี ม แตถ า ตา งเวลากนั จะตองสอบถามถึงขอมลู ในชวงเวลาท่ีบันทึก ขอ มูลจากเกษตรกรในทอ งถ่นิ น้ันๆ 6) การแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียมเพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกปาลมน้ำมัน โดยใชวิธีการแปล และวิเคราะหด ว ยสายตาและคอมพวิ เตอร ประโยชนท่ีคาดวา จะไดรับ ขอมูลเนอ้ื ทย่ี นื ตนปาลมน้ำมัน ตลอดจนแผนท่อี นั สามารถเพ่ือใชเปนขอมลู พื้นฐานในการติดตามเน้ือที่ยืน ตน และ วางแผนการผลติ ปาลมปาลมนำ้ มันตอไป

รายงานผลการสํารวจเน้ือท่ียืนตน ปาลม น้ำมันป 2560 โดยใชเทคโนโลยีภมู สิ ารสนเทศในภาคตะวันออก สวนสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 (สศท.6) ไดนําเทคโนโลยีดานภูมิ สารสนเทศ (Geo - Information : GI) มาประยุกตใชในการสํารวจเนื้อที่ยืนตนปาลมน้ำมันป 2560 ดวยการนํา ขอมลู จากภาพถายรายละเอียดสงู มาแปลและวิเคราะห เพอ่ื จําแนกเนื้อที่ยนื ตนปาลมน้ำมันป 2560 โดยพิจารณา จากปจจัยการจําแนกชนิดวัตถุ เชน คุณสมบัติการสะทอนแสงของวัตถุในชวงคลื่นแสงที่ตางกัน ประกอบกับ คุณสมบัติของวัตถุ ไดแก รูปราง ขนาด รูปแบบ ความหยาบ ละเอียด สี เงา ตําแหนงที่ตั้งและความสัมพันธกับ พื้นทีข่ างเคยี ง พรอ มทัง้ ตรวจสอบความถูกตอ งผลการแปลและวเิ คราะหเนื้อท่ยี นื ตน ปาลมนำ้ มันป 2560 เบื้องตน กับภาพถายออรโธสี มาตราสวน 1:4,000 ขอมูลดาวเทียมรายละเอียดสูงจาก Google Earth และตําแหนงพิกดั ที่ ไดจ ากเคร่อื ง GPS ในภาคสนาม ทั้งนี้ สศท.6 ไดสรุปผลวิเคราะหขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกปาลมน้ำมัน ป 2560 ภาคตะวันออก จำนวน 9 จังหวัด ไดแก ปราจีนบุรี นครนายก สระแกว ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด และสมุทรปราการ ผลการวิเคราะหสรุปวาจังหวัดชลบุรี มีพ้ืนที่การเพาะปลูกปาลมน้ำมัน ป 2560 มากที่สุด จำนวน 127,608 ไร รองลงมาจงั หวดั ตราด และฉะเชงิ เทรา คดิ เปน รอยละ 32.52 22.19 และ 11.09 ตามลำดบั รายละเอยี ดตารางผล การแปลและวเิ คราะหเนอ้ื ท่เี พาะปลกู ปาลมนำ้ มัน ป 2560 ภาคตะวันออก ดังนี้ ตารางผลการแปลและวิเคราะหเน้อื ท่ียืนตน ปาลม น้ำมนั ป 2560 ของภาคตะวนั ออก จากขอ มูลภาพถา ยละเอียดสงู ภาค/จังหวัด เนือ้ ท่ี (ไร) ป พ.ศ.2560 รอยละ ภาคตะวันออก 392,362 100.00 นครนายก 4,506 1.15 ปราจีนบรุ ี 19,875 5.07 ฉะเชงิ เทรา 43,505 11.09 สระแกว 37,518 9.56 จันทบรุ ี 30,868 7.87 ตราด 87,074 22.19 ระยอง 41,402 10.55 ชลบรุ ี 32.52 สมทุ รปราการ 127,608 0.00 6



















รายงานผลการสาํ รวจเนอื้ ท่เี พาะปลกู มันสำปะหลงั โรงงาน ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี ูมสิ ารสนเทศ

รายงานผลการสํารวจเนอ้ื ทเ่ี พาะปลกู มันสำปะหลังโรงงาน ป 2560 โดยใชเทคโนโลยภี มู สิ ารสนเทศ หลกั การและเหตุผล ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ไดเนนการสรางความสมดุล ของ การผลิตกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะระบบการเกษตรเปนระบบที่ซับซอนประกอบดวยตัวแปรทั้ง ทางดานกายภาพ ชีวภาพ และเศรษฐกิจสังคม ซึ่งการพัฒนาการเกษตรจำเปนตองเขาใจภาพรวมของระบบ การเกษตรนั้น ๆ เพื่อที่จะสะทอนใหเ ห็นศักยภาพและปญหาอันจะนำไปสูก ารแกไ ข ประกอบกับการเปล่ียนแปลง ทางเทคโนโลยีอยางกาวกระโดดของการพัฒนาทางดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีความกาวหนาอยางรวดเร็ว ของเทคโนโลยหี ลกั เชน เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร สำนกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ทางดา นความกา วหนา ทางเทคโนโลยี ทีใ่ ชในการ สำรวจและ จัดเก็บขอมูล เพื่อใหมีฐานขอมูลดานการผลิตที่ถูกตองและรวดเร็ว จึงไดนำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo – Information) หรือ GI ซึ่งประกอบดวยเทคโนโลยีรีโมทเซนซิงระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) และระบบกำหนดวิเคราะหบ นพื้นโลก (GPS) มาใชในการวเิ คราะหและจัดเก็บ เพื่อประเมนิ เน้ือที่เพาะปลูกกอน ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ซึ่งเปนทางเลือกในการวางแผนหรือกำหนดแนวทางการจัดการดานการผลิตไดอยางมี ประสทิ ธิภาพ ในปงบประมาณ 2560 ศูนยสารสนเทศการเกษตร โดยสวนภูมิสารสนเทศการเกษตร มีแผนการ ดำเนินงานที่นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาประยุกตใชในการวิเคราะหเนื้อที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ป 2560 ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งประเทศ พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตอง ผลการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม โดยการสุมเลือกพื้นที่ตัวอยาง ดวยวิธีการสุมตัวอยาง แบบใชสัดสวนของความนาจะเปนตามขนาดเนื้อที่ (Probability Proportional to Size : PPS) วัตถปุ ระสงค เพ่อื วิเคราะหและจำแนกเนือ้ ทีเ่ พาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ในป 2560 สำหรบั จดั ทำขอมูลเชงิ พ้ืนท่แี ละ แผนทีแ่ สดงเน้อื ท่ีเพาะปลกู มันสำปะหลงั โรงงานเปนรายจงั หวดั อำเภอ ตำบล ขอบเขตการศกึ ษา การศึกษาครั้งนีเ้ ปนการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทยี ม LANDSAT 8 ซึ่งบันทกึ ขอมูลชว งเดือนตุลาคม 2559 – กันยายน 2560 ครอบคลุมเนือ้ ทีเ่ พาะปลกู มนั สาํ ปะหลงั โรงงานในประเทศไทย

เครอ่ื งมอื อปุ กรณ และวธิ กี ารดำเนินงาน 1. เครอื่ งมือและอปุ กรณ 1) ขอมูลดาวเทียมจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ ดาวเทียม LANDSAT 8 และขอมูลจาก ภาพถา ยรายละเอียดสูงครอบคลุมประเทศไทย 2) ภาพ Ortho Photo สี มาตราสว น 1:2,500 และ 1:4,000 3) แผนทภี่ ูมปิ ระเทศ ของกรมแผนท่ที หาร มาตราสวน 1 : 50,000 4) เครื่องคอมพิวเตอรและโปรแกรม ประกอบดวยโปรแกรมที่สำคัญ คือ โปรแกรมควบคุมระบบ Windows XP และโปรแกรมทใี่ ชในการวิเคราะหและประมวลผลขอ มลดู าวเทียม โปรแกรม TNTmips โปรแกรม ImageAnalysis และโปรแกรม Ecogdition 2. ขั้นตอนการดำเนนิ งาน 1) รวบรวมขอมูลและจัดเตรียมเบื้องตน ไดแก ภาพถายดาวเทียม ภาพ Ortho Photo สี และ แผนที่ ภมู ิประเทศมาตราสว น 1 : 50,000 2) เลือกขอมูลดาวเทียม และการคัดเลือกชวงคลื่นขอมูลที่นำมาใชวิเคราะห ที่มีลักษณะเดนใน เรื่อง ความชื้น พืชพรรณ และความแตกตางพื้นที่ระหวางดินและน้ำเพื่อทำภาพสีผสมสำหรับ การจำแนกเนื้อที่ เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน 3) การแกไขความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) เนื่องจากความ ผิดพลาดทาง วิเคราะห เพื่อใหขอมูลดาวเทียมที่ใชในการวิเคราะหมีวิเคราะหและทิศทางที่ถูกตองตามแผนที่ภูมิประเทศและ ภาพออรโธสี มาตรสวน 1: 4,000 ที่ใชอางอิง โดยใชวิธี Image to Map หรือ Image to Image 4) การตอภาพ (Mosaic) เนื่องจากการวิเคราะหเปนรายจังหวัด และจังหวัดหนึ่งๆ ครอบคลุม ขอมูล หลายภาพ จ าเปน ตองตอภาพใหเชื่อมโยงเปน พื้นทเ่ี ดียวกนั กอนนำมาวเิ คราะห 5) การเก็บขอมูลภาคสนามเบื้องตนกอนการแปลวิเคราะห โดยตรวจสอบขอมูลในเนื้อที่จริง เปรียบเทียบกับขอมูลดาวเทียม รายละเอียดของขอมูลที่สำรวจ ควรประกอบดวย ตำแหนงของ จุดสำรวจตอง สามารถอางอิงไดบนแผนที่และปรากฏบนภาพถายดาวเทียม ลักษณะเนื้อที่ ประเภท ของสิ่งปกคลุมดิน ชนิดพืช ระยะการเจริญเตบิ โต รวมทัง้ สภาพแวดลอ มบริเวณใกลเคียง ถาเปน ไปได ชว งเวลาในการสำรวจควรใกลเคียงหรือ อยูในฤดกู าลเดยี วกันกับการบันทึกขอ มลู ดาวเทียม แตถา ตางเวลากันจะตอ งสอบถามถึงขอมลู ในชวงเวลาท่ีบันทึก ขอ มลู จากเกษตรกรในทอ งถนิ่ นั้น ๆ 6) การแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียมเพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน โดยใช วิธกี ารแปล และวิเคราะหด ว ยสายตาและคอมพิวเตอร ประโยชนท ค่ี าดวา จะไดรับ ขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ตลอดจนแผนที่อันสามารถเพื่อใชเปนขอมูลพื้นฐานในการ ตดิ ตามเนอื้ ทย่ี นื ตน และวางแผนการผลิตมันสำปะหลงั โรงงานตอไป

รายงานผลการสาํ รวจเนื้อทเี่ พาะปลูกมนั สำปะหลงั โรงงาน ป 2560 โดยใชเทคโนโลยีภมู สิ ารสนเทศในภาคตะวันออก สวนสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 (สศท.6) ไดนําเทคโนโลยีดานภูมิ สารสนเทศ (Geo - Information : GI) มาประยุกตใชในการสํารวจเนื้อที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ป 2560 ดว ยการนําขอ มลู จากภาพถายรายละเอยี ดสงู มาแปลและวิเคราะห เพื่อจาํ แนกเน้อื ทเ่ี พาะปลูกมันสำปะหลงั โรงงาน ป 2560 โดยพิจารณาจากปจจัยการจําแนกชนิดวัตถุ เชน คุณสมบัติการสะทอนแสงของวัตถุในชวงคลื่นแสงที่ ตางกนั ประกอบกบั คณุ สมบัติของวตั ถุ ไดแ ก รปู ราง ขนาด รปู แบบ ความหยาบ ละเอยี ด สี เงา ตาํ แหนงท่ีต้ังและ ความสัมพันธกับพื้นที่ขางเคียง พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตองผลการแปลและวิเคราะหเนื้อที่เพาะปลูกมัน สำปะหลังโรงงาน ป 2560 เบื้องตนกับภาพถายออรโธสี มาตราสวน 1:4,000 ขอมูลดาวเทียมรายละเอียดสูงจาก Google Earth และตาํ แหนง พกิ ดั ทไี่ ดจากเครอื่ ง GPS ในภาคสนาม ทั้งนี้ สศท.6 ไดสรุปผลวิเคราะหขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ป 2560 ภาคตะวันออก จำนวน 6 จังหวัด ไดแ ก ปราจีนบรุ ี สระแกว ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง และจันทบรุ ี ผลการวิเคราะหส รุปวา จงั หวัด สระแกว มีพื้นที่การเพาะปลูกมันสำปะหลังโรงงาน ป 2560 มากที่สุด จำนวน 417,413 ไร รองลงมาจังหวัด ฉะเชิงเทรา และชลบุรี คิดเปนรอยละ 33.10 18.70 และ 18.08 ตามลำดับ รายละเอียดตารางผลการแปลและ วิเคราะหเน้อื ที่เพาะปลกู มนั สำปะหลังโรงงาน ป 2560 ภาคตะวันออก ดังน้ี ตารางผลการแปลและวเิ คราะหเนือ้ ทเี่ พาะปลูกมันสำปะหลงั โรงงาน ป 2560 ของภาคตะวนั ออก จากขอมูลภาพถา ยละเอียดสูง ภาค/จังหวดั ป พ.ศ.2560 รอยละ เนอ้ื ท่ี (ไร) 100.00 ภาคตะวันออก 13.50 ปราจีนบรุ ี 1,260,970 ฉะเชงิ เทรา 170,273 18.70 สระแกว 33.10 จันทบุรี 235,838 10.85 ระยอง 417,413 5.76 ชลบุรี 136,833 18.08 72,650 227,963













รายงานการสำรวจดว ยเทคโนโลยภี มู ิสารสนเทศ ป 2561

รายงานผลการสำรวจเน้ือท่ีเพาะปลกู ขาวนาปรงั ป 2561 โดยใชเทคโนโลยภี ูมสิ ารสนเทศ

รายงานผลการสำรวจเน้อื ทเ่ี พาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 โดยใชเทคโนโลยีภูมสิ ารสนเทศ หลกั การและเหตุผล ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ไดเนนการสรางความสมดุล ของ การผลิตกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะระบบการเกษตรเปนระบบที่ซับซอนประกอบดวยตัวแปรทั้ง ทางดานกายภาพ ชีวภาพ และเศรษฐกิจสังคม ซึ่งการพัฒนาการเกษตรจำเปนตองเขาใจภาพรวมของระบบ การเกษตรนั้น ๆ เพื่อที่จะสะทอนใหเ ห็นศักยภาพและปญ หาอันจะนำไปสูก ารแกไข ประกอบกับการเปลี่ยนแปลง ทางเทคโนโลยีอยางกาวกระโดดของการพัฒนาทางดานวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีความกาวหนาอยางรวดเร็ว ของเทคโนโลยีหลัก เชน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ตระหนักถึงความสำคัญทางดานความกาวหนาทางเทคโนโลยีที่ใชในการ สำรวจและจัดเก็บขอมูล เพื่อใหมีฐานขอมูลดานการผลิตที่ถูกตองและรวดเร็ว จึงไดนำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo – Information) หรือ GI ซึ่งประกอบดวยเทคโนโลยีรีโมทเซนซิง ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) และระบบกำหนดวเิ คราะหบนพื้นโลก (GPS) มาใชในการวิเคราะหแ ละจัดเก็บ เพื่อประเมนิ เน้ือทีเ่ พาะปลกู กอน ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ซึ่งเปนทางเลือกในการวางแผนหรือกำหนดแนวทางการจัดการดานการผลิตไดอยางมี ประสิทธิภาพ ในปงบประมาณ 2561 ศูนยสารสนเทศการเกษตร โดยสวนภูมิสารสนเทศการเกษตร มีแผนการ ดำเนินงานที่นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาประยุกตใชในการวิเคราะหเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งประเทศ พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตองผลการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม โดยการ สุมเลือกพื้นที่ตัวอยาง ดวยวิธีการสุมตัวอยา ง แบบใชสัดสวนของความนาจะเปน ตามขนาดเนื้อที่ (Probability Proportional to Size : PPS) วัตถปุ ระสงค เพ่ือวิเคราะหและจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ในป 2561 สำหรับจัดทำขอมูลเชิงพื้นที่และแผนที่ แสดงเนือ้ ทีเ่ พาะปลกู ขาวนาปรงั เปน รายจังหวดั อำเภอ ตำบล ขอบเขตการศึกษา การศึกษาครั้งนี้เปนการแปลและวิเคราะหขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 ซึ่งบันทึกขอมูลชวงเดือน พฤศจกิ ายน 2560 - พฤษภาคม 2561 ครอบคลมุ เน้อื ทีเ่ พาะปลูกขา วนาปรงั ในประเทศไทย

เคร่อื งมอื อปุ กรณ และวธิ ีการดำเนนิ งาน 1. เครือ่ งมอื และอปุ กรณ 1) ขอมูลดาวเทียมจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ ดาวเทียม LANDSAT 8 ครอบคลุม ประเทศไทย 2) ภาพ Ortho Photo สี มาตราสวน 1:2,500 และ 1:4,000 3) แผนทีภ่ มู ปิ ระเทศ ของกรมแผนท่ที หาร มาตราสวน 1 : 50,000 4) เครื่องคอมพิวเตอรและโปรแกรม ประกอบดวยโปรแกรมที่สำคัญ คือ โปรแกรมควบคุมระบบ Windows XP และโปรแกรมท่ใี ชในการวิเคราะหและประมวลผลขอมลดู าวเทียม โปรแกรม TNTmips โปรแกรม ImageAnalysis และโปรแกรม Ecogdition 2. ขน้ั ตอนการดำเนนิ งาน 1) รวบรวมขอมูลและจัดเตรียมเบื้องตน ไดแก ภาพถายดาวเทียม ภาพOrtho Photo สี และแผนท่ีภมู ิประเทศมาตราสวน 1 : 50,000 2) เลือกขอมูลดาวเทียม และการคัดเลือกชวงคลื่นขอมูลที่นำมาใชวิเคราะห ที่มีลักษณะเดนใน เรื่อง ความชื้น พืชพรรณ และความแตกตางพื้นที่ระหวางดินและน้ำเพื่อทำภาพสีผสมสำหรับ การจำแนกเนื้อที่ เพาะปลูกขาวนาปรงั 3) การแกไขความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) เนื่องจากความ ผิดพลาดทาง วิเคราะห เพื่อใหขอมูลดาวเทียมที่ใชในการวิเคราะหมีวิเคราะหและทิศทางที่ถูกตองตามแผนที่ภูมิประเทศและ ภาพออรโธสี มาตรสวน 1: 4,000 ที่ใชอางอิง โดยใชวิธี Image to Map หรือ Image to Image 4) การตอภาพ (Mosaic) เนื่องจากการวิเคราะหเปนรายจังหวัด และจังหวัดหนึ่งๆ ครอบคลุม ขอมูล หลายภาพ จ าเปนตอ งตอภาพใหเ ชอ่ื มโยงเปนพ้ืนทเ่ี ดียวกันกอนนำมาวเิ คราะห 5) การเก็บขอมูลภาคสนามเบื้องตนกอนการแปลวิเคราะห โดยตรวจสอบขอมูลในเนื้อที่จริง เปรียบเทียบกับขอมูลดาวเทียม รายละเอียดของขอมูลท่ีสำรวจ ควรประกอบดวย ตำแหนงของ จุดสำรวจตอง สามารถอางอิงไดบนแผนที่และปรากฏบนภาพถายดาวเทียม ลักษณะเนื้อที่ ประเภท ของสิ่งปกคลุมดิน ชนิดพืช ระยะการเจรญิ เติบโต รวมทั้งสภาพแวดลอมบรเิ วณใกลเ คียง ถาเปน ไปได ชว งเวลาในการสำรวจควรใกลเคียงหรือ อยูในฤดูกาลเดยี วกันกับการบันทึกขอ มลู ดาวเทียม แตถา ตา งเวลากนั จะตองสอบถามถึงขอมลู ในชวงเวลาที่บันทึก ขอมลู จากเกษตรกรในทอ งถ่ินน้ัน ๆ 6) การแปลและวิเคราะหขอ มูลดาวเทยี มเพ่ือจำแนกเน้ือท่ีเพาะปลูกขา วนาปรัง โดยใชวิธกี ารแปล และ วิเคราะหด วยสายตาและคอมพวิ เตอร ประโยชนท ีค่ าดวา จะไดร บั ขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรงั ตลอดจนแผนที่ อันสามารถเพื่อใชเ ปนขอมูลพืน้ ฐานในการติดตามเนอ้ื ที่เพาะปลกู และวางแผนการผลติ ขาวนาปรงั ตอ ไป

รายงานผลการสำรวจเนือ้ ทเ่ี พาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 โดยใชเทคโนโลยภี ูมิสารสนเทศ ในภาคตะวันออก สวนสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 (สศท.6) ไดนำเทคโนโลยีดาน ภูมิสารสนเทศ (Geo - Information : GI) มาประยุกตใชในการสำรวจเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 พื้นที่ภาคตะวันออก ดวยการนำขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 มาแปลและวิเคราะห เพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลูก ขาวนาปรัง ป 2561 โดยพิจารณาจากปจจัยการจำแนกชนิดวัตถุ เชน คุณสมบัติการสะทอนแสงของวัตถุในชวง คลื่นแสงที่ตางกัน ประกอบกับคุณสมบัติ ของวัตถุ ไดแก รูปราง ขนาด รูปแบบ ความหยาบละเอียด สี เงา ตำแหนงที่ตั้งและความสัมพันธกับพื้นที่ขางเคียง พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตองผลการแปลและวิเคราะหเนื้อท่ี เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 เบ้อื งตน กบั ภาพถายออรโธสี มาตราสว น 1:4,000 ขอมูลดาวเทยี มรายละเอียดสูง จาก Google Earth และตำแหนงพิกัดที่ไดจากเครื่อง GPS ในภาคสนาม จากการแปลและวิเคราะหขอมูล ดาวเทยี ม เพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลกู ขาวนาปรงั ป 2561 ทั้งนี้ สศท.6 ไดสรุปผลวิเคราะหขอมูลเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 ภาคตะวันออก จำนวน 8 จังหวัด ไดแก นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา สระแกว ตราด ระยอง ชลบุรี และสมุทรปราการ ผลการวิเคราะหสรุปวาจังหวัดฉะเชิงเทรา มีพื้นที่การเพาะปลูกขาวนาปรัง ป 2561 มากที่สุด จำนวน 395,778 ไร รองลงมาจังหวัดนครนายก และปราจีนบุรี คิดเปนรอยละ 56.47 19.77 และ 11.78 ตามลำดับ รายละเอียดตารางผลการแปลและวิเคราะหเน้อื ท่ีเพาะปลกู ขา วนาปรงั ป 2561 ภาคตะวันออก ดังน้ี ตารางผลการแปลและวิเคราะหเนอ้ื ที่เพาะปลกู ขา วนาปรัง ป 2561 ของภาคตะวนั ออก จากขอมูลดาวเทียม LANDSAT 8 ภาค/จังหวดั ป พ.ศ.2561 รอยละ เนอ้ื ท่ี (ไร) ภาคตะวันออก 700,806 100.00 นครนายก 138,555 19.77 ปราจนี บรุ ี 82,555 11.78 ฉะเชิงเทรา 395,778 56.47 สระแกว 17,446 2.49 ตราด 2,328 0.33 ระยอง 1,386 0.20 ชลบรุ ี 43,617 6.22 สมุทรปราการ 19,141 2.73