การพัฒนาสื่อการสอนพระพุทธศาสนา

การพัฒนาส่ือการสอนพระพุทธศาสนา ๑๔๕ ๘. ความสามารถในด้านความเข้าใจสภาพธรรมชาติ เป็นความสามารถในการรู้จักธรรมชาติ และเขา้ ใจลักษณะต่างๆ ของสง่ิ แวดล้อม รักธรรมชาติ ชอบศกึ ษาชีวิตพชื สัตว์ และรกั สงบ ๙.๖ การประยกุ ต์ ๙.๖.๑ การประยุกตก์ ารใชส้ อ่ื เทคโนโลยสี ารสนเทศ ประยุกต์ใช้ในงานด้านการศึกษา ๖๑ เทคโนโลยีสารสนเทศที่นามาใช้สาหรับการเรียนการสอน เป็นการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่หลายอย่าง สอนด้วยส่ืออุปกรณ์ที่ทันสมัย ห้องเรียนสมัยใหม่ มีอุปกรณ์วิดีโอโปรเจคเตอร์ (Video Projector) มีเครื่อง คอมพิวเตอร์ มีระบบการอ่านข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์แบบต่าง ๆ รูปแบบของสื่อท่ีนามาใช้ในด้านการเรียน การสอน ก็มีหลากหลาย ขึน้ อยูก่ บั ความเหมาะสมในการนามาใช้ เช่น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน การสืบค้นข้อมูล ในคอมพวิ เตอร์ และระบบอินเทอร์เนต็ เป็นต้น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน เป็นการนาเอาเทคโนโลยี รวมกับการออกแบบโปรแกรมการสอน มาใช้ช่วย สอน ซ่ึงเรียกกันโดยทั่วไปว่าบทเรียน CAI ( Computer - Assisted Instruction ) การจัดโปรแกรมการสอน โดยใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสอน ในปัจจุบันมักอยู่ในรูปของส่ือประสม (Multimedia) ซึ่งหมายถึงนาเสนอได้ท้ัง ภาพ ขอ้ ความ เสียง ภาพเคล่ือนไหวฯลฯ โปรแกรมช่วยสอนน้ีเหมาะกับการศึกษาด้วยตนเอง และเปิดโอกาส ให้ผู้เรียนสามารถโต้ตอบ กับบทเรียนได้ตลอด จนมีผลป้อนกลับเพ่ือให้ผู้เรียนรู้ บทเรียนได้อย่างถูกต้อง และเข้าใจในเนือ้ หาวชิ าของบทเรียนนน้ั ๆ การเรียนการสอนโดยใช้เว็บเป็นหลัก เป็นการจัดการเรียน ท่ีมีสภาพการเรียนต่างไปจากรูปแบบเดิม การเรียนการสอนแบบน้ี อาศัยศักยภาพและความสามารถของเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ซ่ึงเป็นการนาเอาส่ือ การเรียนการสอน ท่ีเป็นเทคโนโลยี มาช่วยสนับสนุนการเรียนการสอน ให้เกิดการเรียนรู้ การสืบค้นข้อมูล และเช่อื มโยงเครือข่าย ทาใหผ้ ้เู รยี นสามารถเรยี นไดท้ ุกสถานท่ีและทกุ เวลา การจดั การเรียนการสอนลักษณะน้ี มีชื่อเรียกหลายช่ือ ได้แก่ การเรียนการสอนผ่านเว็บ (Web-based Instruction) การฝึกอบรมผ่านเว็บ (Web-based Trainning) การเรียนการสอนผ่านเวิล์ดไวด์เว็บ (www-based Instruction) การสอนผ่านส่ือ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ (e-learning) เปน็ ต้น อิเล็กทรอนิกส์บุค คือการเก็บข้อมูลจานวนมากด้วยซีดีรอม หน่ึงแผ่นสามารถเก็บข้อมูลตัวอักษรได้ มากถึง ๖๐๐ ล้านตัวอักษร ดังนั้นซีดีรอมหน่ึงแผ่นสามารถเก็บข้อมูลหนังสือ หรือเอกสารได้มากกว่าหนังสือ หน่ึงเลม่ และทสี่ าคัญคอื การใช้กบั คอมพิวเตอร์ ทาให้สามารถเรียกค้นหาข้อมูลภายในซีดีรอม ได้อย่างรวดเร็ว โดยใช้ดัชนี สืบคน้ หรือสารบญั เรื่อง ซีดรี อมจึงเป็นสอ่ื ท่มี ีบทบาทต่อการศึกษาอย่างยิ่ง เพราะในอนาคตหนังสือ ต่างๆ จะจัดเก็บอยู่ในรูปซีดีรอม และเรียกอ่านด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ ท่ีเรียกว่าอิเล็กทรอนิกส์บุค ซี ดีรอม มขี ้อดีคอื สามารถจัดเกบ็ ข้อมูลในรปู ของมัลติมีเดีย และเมอื่ นาซดี ีรอมหลายแผ่นใส่ไว้ในเครื่องอ่านชุดเดียวกัน ทาใหซ้ ีดรี อมสามารถขยายการเก็บข้อมูลจานวนมากย่ิงขนึ้ ได้ ๖๑ การประยกุ ต์การใชส้ อื่ , เขา้ ถึงจาก https://sites.google.com/site/krunoptechno/kar-prayukt/kar- prayukt-dan-kar-suksa, สืบคน้ เมอื่ ๒๔ มกราคม ๒๕๕๘.

การพฒั นาสื่อการสอนพระพุทธศาสนา ๑๔๖ วิดีโอเทเลคอนเฟอเรนซ์ หมายถึงการประชุมทางจอภาพ โดยใช้เทคโนโลยีการส่ือสารที่ทันสมัย เป็นการประชุมร่วมกันระหว่างบุคคล หรือคณะบุคคลท่ีอยู่ต่างสถานท่ี และห่างไกลกันโดยใช้สื่อทางด้าน มัลตมิ ีเดีย ทีใ่ หท้ ้ังภาพเคล่ือนไหว ภาพน่ิง เสียง และข้อมูลตัวอักษร ในการประชุมเวลาเดียวกัน และเป็นการ สือ่ สาร ๒ ทาง จงึ ทาให้ ดเู หมือนวา่ ได้เข้าร่วมประชมุ ร่วมกันตามปกติ ดา้ นการศกึ ษาวิดีโอเทคเลคอนเฟอเรนซ์ ทาให้ผู้เรียนและผู้สอนสามารถติดต่อส่ือสารกันได้ ผ่านทางจอภาพ โทรทัศน์และเสียง นักเรียนในห้องเรียน ที่อยู่ห่างไกลสามารถเห็นภาพและเสียง ของผู้สอนสามารถเห็นอากับกิริยาของ ผู้สอน เห็นการเคลื่อนไหว และสีหน้าของผู้สอนในขณะเรียน คุณภาพของภาพและเสียง ขึ้นอยู่กับความเร็วของช่องทางการส่ือสาร ทใี่ ช้เชื่อมตอ่ ระหวา่ งสองฝงั่ ท่มี ีการประชมุ กนั ไดแ้ ก่ จอโทรทัศน์หรือจอคอมพิวเตอร์ ลาโพง ไมโครโฟน กล้อง อุปกรณ์เขา้ รหสั และถอดรหัส ผ่านเครอื ข่ายการสอื่ สารความเร็วสงู แบบไอเอสดเี อ็น (ISDN) ระบบวิดีโอออนดีมานด์ (Video on Demand) เป็นระบบใหม่ท่ีกาลังได้รับความนิยมนามาใช้ ในหลายประเทศเช่น ญี่ปุ่นและสหรัฐอเมริกา โดยอาศัยเครือข่ายคอมพิวเตอร์ความเร็วสูง ทาให้ผู้ชม ตามบ้านเรือนต่าง ๆ สามารถเลือกรายการวิดีทัศน์ ท่ีตนเองต้องการชมได้โดยเลือกตามรายการ (Menu) และเลือกชมได้ตลอดเวลา วิดีโอออนดีมานด์ เป็นระบบท่ีมีศูนย์กลาง การเก็บข้อมูลวีดิทัศน์ไว้จานวนมาก โดยจัดเก็บในรูปแหล่งข้อมูลขนาดใหญ่ (Video Server) เม่ือผู้ใช้ต้องการเลือกชมรายการใด ก็เลือกได้ จากฐานขอ้ มลู ท่ีต้องการ ระบบวิดีโอ ออนดีมานด์จึงเป็นระบบที่จะนามาใช้ ในเร่ืองการเรียนการสอนทางไกล ได้ โดยไมม่ ีขอ้ จากัดด้านเวลา ผูเ้ รยี นสามารถเลอื กเรียน ในสง่ิ ทีต่ นเองต้องการเรียนหรือสนใจได้ การสืบค้นข้อมูล (Search Engine) ปัจจุบันได้มีการกล่าวถึงระบบการสืบค้นข้อมูลกันมาก แม้แต่ ในเครอื ข่ายอินเทอรเ์ น็ต กม็ กี ารประยกุ ต์ใชไ้ ฮเปอรเ์ ท็กซใ์ นการสืบค้นข้อมูล จนมีโปรโตคอลชนิดพิเศษท่ีใช้กัน คือ World Wide Web หรอื เรยี กว่า www. โดยผู้ใชส้ ามารถเรียกใช้โปรโตคอล http เพ่ือเชื่อมโยงเข้าสู่ระบบ ไฮเปอรเ์ ท็กซ์ ซงึ่ เป็นฐานข้อมูลในอนิ เทอร์เน็ต ไฮเปอร์เท็กซ์มีลักษณะเป็นแบบมัลติมีเดีย เพราะสามารถสร้าง เป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ ท่ีเก็บได้ทั้งภาพ เสียง และตัวอักษร มีระบบการเรียกค้นที่มีประสิทธิภาพ โดยใช้โครงสร้างดัชนีแบบลาดับช้ันภูมิ โดยท่ัวไป ไฮเปอร์เท็กซ์จะเป็นฐานข้อมูลท่ีมีดัชนีสืบค้นแบบเดินหน้า ถอยหลัง และบันทึกร่องรอยของการสืบค้นไว้ โปรแกรมท่ีใช้ในการสร้างไฮเปอร์เท็กซ์มีเป็นจานวนมาก ส่วนโปรแกรมท่ีมีชื่อเสียงได้แก่ HTML Compossor FrontPage Marcromedia DreaWeaver เป็นต้น ปัจจุบันเราใช้วิธีการสืบค้นข้อมูล เพื่อนาข้อมูลที่ได้ไปใช้ประกอบในการทาเอกสารรายงานต่าง ๆ ได้อย่าง สะดวกและรวดเรว็ อินเทอร์เนต็ คือเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ซึ่งประกอบด้วยเครือข่ายย่อย และเครือข่ายใหญ่สลับซับซ้อน มากมาย เชื่อมต่อกันมากกว่า ๓๐๐ ล้านเครื่องในปัจจุบัน โดยใช้ในการติดต่อสื่อสาร ข้อความรูปภาพ เสียง และอ่ืนๆ โดยผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ท่ีมีผู้ใช้งานกระจายกันอยู่ท่ัวโลก ปัจจุบันได้มีการนาระบบ อนิ เทอร์เนต็ เขา้ มาใช้ในวงการศึกษากนั ทว่ั โลก ซ่งึ มปี ระโยชน์ในดา้ นการเรยี นการสอนเปน็ อย่างมาก ๙.๖.๒ ประยุกตก์ ารใชก้ ารประเมินผล และการเรียนรู้ การบูรณาการ หมายถงึ การนาศาสตรส์ าขาวิชาต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกันมาผสมผสานเข้า ด้วยกนั สาเหตทุ ี่ตอ้ งจัดให้มีการบูรณาการหลกั สูตรและการเรียนการสอนคือ ๖๒ ๑. ในชีวติ ของคนเรามเี ร่อื งราวต่าง ๆ ที่สัมพนั ธซ์ ึง่ กันและกนั ไมไ่ ดแ้ ยกออกจากกันเป็นเรือ่ งๆ ๖๒ การบรู ณาการ, เขา้ ถงึ จาก. http://lms.thaicyberu.go.th/officialtcu/main/advcourse/presentstu/course/ww521/joemsiit/joemsiit- web1/ChildCent/Child_Center3_3.htm, สืบค้นเมอื่ ๒๕ มกราคม ๒๕๕๘

การพัฒนาสื่อการสอนพระพทุ ธศาสนา ๑๔๗ ๒. เมื่อมีการบูรณาการเข้ากับชีวิตจริงโดยการเรียนรู้ในส่ิงที่ใกล้ตัวแล้วขยายกว้างออกไป ผู้เรียน จะเรียนรู้ไดด้ ขี นึ้ และเรียนรอู้ ยา่ งมีความหมาย ๓. เนื้อหาวิชาต่าง ๆ ท่ีใกล้เคียงกันหรือเกี่ยวข้องกันควรนามาเช่ือมโยงกัน เพื่อให้เรียนรู้อย่างมี ความหมาย ลดความซา้ ซอ้ นเชิงเน้ือหาวิชา ลดเวลา แบ่งเบาภาระของครู ๔. เปดิ โอกาสให้ผู้เรียนได้ใชค้ วามรู้ ความคิด ความสามารถและทกั ษะท่หี ลากหลาย โรงเรียนทีส่ นบั สนุนให้มีการจดั การเรยี นรแู้ บบบรู ณาการมีลักษณะ ดงั น้ี ๑) มกี ารจดั การเรียนการสอนเป็นหน่วย ๒) เชื่อมโยงการเรียนรสู้ ู่ทอ้ งถนิ่ ๓) จัดตารางการเรียนร้แู บบยืดหยนุ่ ๔) นักเรียนมสี ่วนร่วมในการประเมนิ และมกี ารประเมนิ ผลตามสภาพจริง ๕) ใชก้ จิ กรรมเชอ่ื มโยงสูก่ ารฝกึ ทกั ษะและเน้ือหาสาระวิชาตา่ ง ๆ ๖) การเรยี นรแู้ บบบูรณาการเช่อื มโยงสูก่ ารประเมินทกุ รายวชิ าหรอื ทกุ กลมุ่ ประสบการณ์ ๗) สร้างการทางานเป็นทีม เพราะต้องอาศัยครูเจ้าของวิชาหลายวิชาร่วมกันวางแผนและทา การสอน ประเภทของการบูรณาการ มดี ังนี้ ๑. บูรณาการภายในวิชา เชน่ ภาษาไทย จัดการเรียนรโู้ ดยบรู ณาการทักษะฟงั ดู พูด อ่าน เขียน หลัก ภาษาและการใช้ภาษาหรือวชิ าคณติ ศาสตร์ เร่อื ง จานวนและตัวเลข ๐-๒๐จัดการเรียนการสอนโดยบูรณาการ การบวก ลบ ชงั่ ตวง วัด สถติ ิ แผนภมู ิ โจทยป์ ญั หา เป็นต้น ๒. บรู ณาการเชอ่ื มโยงกบั กลมุ่ ประสบการณห์ รอื วิชาอื่น ๆ ทาได้ ๒ ลกั ษณะคือ ๑) ผู้สอนคนเดียวกัน สอนหลายเรื่อง สามารถนาเนื้อหาสาระท่ีคล้ายกัน หรือเหมือนกันมา บรู ณาการดว้ ยกนั ๒) ผู้สอนหลายคน สอนในเนื้อหาวิชาที่สัมพันธ์กัน แต่มีช่ัวโมงสอนต่างกัน สามารถช่วยกัน จดั ทาหน่วยการสอนโดยการบรู ณาการเน้ือหาเขา้ ดว้ ยกัน ๓. บูรณาการเชอ่ื มโยงและสอนเป็นคณะ คอื การทค่ี รูผู้สอนในวชิ าหรอื กลุ่มต่างๆ รว่ มกนั กาหนดเร่ือง เป็นหน่วย กาหนดหัวเร่ืองใหญ่ (theme) หัวเร่ืองย่อย (topic) ประเด็นในการสอน (sub topic) กาหนด กิจกรรม และร่วมกนั จดั กิจกรรม ตลอดจนร่วมกันประเมินผล สรุปท้ายบท ส่ือ คือ ส่ิงใดๆ ก็ตามที่เป็นตัวกลางระหว่างแหล่งกาเนิดของสารกับผู้รับสาร เป็นสิ่งที่นาพาสาร จากแหล่งกาเนินไปยังผู้รับสาร เพ่ือให้เกิดผลใดๆ ตามวัตถุประสงค์ของการสื่อสาร เทคโนโลยี คือ วิชาที่นา เอาวิทยาการทางวิทยาศาสตร์และศาสตร์อ่ืนๆ มาประยุกต์ใช้ตามความต้องการของมนุษย์ เช่น โรงงาน อุตสาหกรรม เป็นต้น การประเมินผล (evaluation) คือ การตัดสินคุณค่าหรือคุณภาพของผลที่ได้จากการวัด โดยเปรียบเทียบกับผลการวัดอื่นๆ หรือเกณฑ์ที่ตั้งไว้ การเรียนรู้ คือ กระบวนการเพ่ิมพูนและปรุงแต่งระบบ ความรู้ ทักษะ นิสัย หรือการแสดงออกต่างๆ อันมีผลมาจากส่ิงกระตุ้นอินทรีย์โดยผ่านประสบการณ์ การปฏบิ ตั ิ หรอื การฝึกฝน

การพัฒนาสอ่ื การสอนพระพุทธศาสนา ๑๔๘ ส่ือการสอน คือ วัสดุ เคร่ืองมือและเทคนิควิธีการท่ีผู้สอนนามาใช้ประกอบการเรียนการสอน เพ่ือให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบน้ี การจัด สภาพแวดล้อมที่ดีเพื่อการเรียนการสอนจึงมีความสาคัญมาก ทั้งนี้เพ่ือสร้างบรรยากาศและแรงจูงใจผู้เรียน ให้เกิดความอยากเรียนรู้และเพ่ือเป็นแหล่งศึกษาค้นคว้ าหาความรู้ของผู้เรียนได้ตามจุดมุ่งหมาย สภาพแวดลอ้ มเพ่อื การเรียนรู้ทั้งมวลที่จัดขึ้นมาเพื่อการเรียนการสอนนั้น ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ทาให้มีการพัฒนาคิดค้นสิ่งอานวยความสะดวกสบายต่อการดารงชีวิตเป็นอันมาก เทคโนโลยี ได้เข้ามาเสริมปัจจัยพื้นฐานการดารงชีวิตได้เป็นอย่างดี เทคโนโลยีทาให้การสร้างท่ีพักอาศัยมีคุณภาพ มาตรฐานสามารถผลติ สินคา้ และใหบ้ ริการตา่ งๆ เพ่ือตอบสนองความตอ้ งการของมนุษยม์ ากขึ้น การวัดและประเมินผลการเรียนนอกจากจะมีประโยชน์โดยตรงต่อผู้เรียนแล้ว ยังสะท้อน ถึงประสิทธิภาพการการสอนของครู และเป็นข้อมูลสาคัญท่ีสะท้อนคุณภาพการดาเนินงานการจัดการศึกษา ของสถานศึกษาด้วย ถ้าเราหวงั ผลในการสอนวา่ เขาจะต้องเกิดการเรียนรู้จากการสอนของเรา เราก็ต้องรู้ในส่ิง ที่เราไม่รู้เหล่านี้ให้ได้มากที่สุด แต่ถ้าเราไม่รู้ในส่ิงที่เราควรรู้มากเท่าไร เรายังหวังผลการสอนของเราได้น้อย เทา่ น้ัน ส่ิงที่คนเป็นครูควรจะต้องรู้เปน็ เร่อื งแรก กค็ อื หลักการสาคัญของการเรียนรู้นั่นเอง การประเมนิ ผลการศึกษาเปน็ กระบวนการที่จะตรวจสอบคุณภาพการเรียน การสอนว่านักเรียนบรรลุ จุดมุ่งหมายที่วางไว้หรือไม่ ถ้าหากพบว่านักเรียนมีข้อบกพร่องก็จะพิจารณาว่าบกพร่องในเร่ืองใด เพื่อที่ จะปรับปรุงแก้ไขได้อย่างถูกต้อง การเรียนรู้ขององค์การมี ๓ ประเภท ได้แก่ การเรียนรู้เชิงปรับตัว การเรียนรู้เชิงคาดการณ์ และการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการเทคโนโลยีสารสนเทศที่นามาใช้สาหรับการเรียน การสอน เป็นการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่หลายอย่าง สอนด้วยสื่ออุปกรณ์ที่ทันสมัย ห้องเรียนสมัยใหม่ มีอุปกรณ์วิดีโอโปรเจคเตอร์ (Video Projector)มีเครื่องคอมพิวเตอร์ มีระบบการอ่านข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ แบบต่างๆ รูปแบบของส่ือที่นามาใช้ในด้านการเรียนการสอน ก็มีหลากหลาย ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ในการนามาใช้ เช่น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน อิเล็กทรอนิกส์บุค การสืบค้นข้อมูลในคอมพิวเตอร์ และระบบ อนิ เทอร์เนต็ เป็นตน้

การพฒั นาสื่อการสอนพระพทุ ธศาสนา ๑๔๙ คาถามท้ายบท ๑. จงบอกความหมายของสอ่ื เทคโนโลยี การประเมนิ ผล และการเรียนรู้ ฯ ๒. นักวิชาการไดใ้ หค้ วามหมายของสอื่ การสอนวา่ อย่างไร ยกมาสกั ๓ ทา่ น ฯ ๓. จงบอกความสาคัญของสื่อ เทคโนโลยี ฯ ๔. ความสาคัญของการประเมินผล การเรยี นรู้ มีอะไรบา้ งจงอธิบาย ฯ ๕. จงระบุประเภทของสอ่ื เทคโนโลยี ฯ ๖. ประเภทของการประเมนิ ผล การเรยี นรู้ มีอะไรบ้างจงอธบิ าย ฯ ๗. จงอธบิ ายการใชส้ ่อื เทคโนโลยี ฯ ๘. จงอธบิ ายการประเมนิ ผล การเรยี นรู้ ฯ ๙. จงอธบิ ายการประยุกตก์ ารใชส้ ่ือ เทคโนโลยี ฯ ๑๐.จงอธบิ ายการประยุกต์การใช้การประเมินผล การเรยี นรู้ ฯ

การพัฒนาสือ่ การสอนพระพุทธศาสนา ๑๕๐ เอกสารอา้ งองิ ประจาบท กระทรวงศึกษาธิการ. คู่มือพัฒนาส่ือการเรียนรู้. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุ ภณั ฑ์ (ร.ส.พ.), ๒๕๔๔. ชม ภมู ิภาค. เทคโนโลยกี ารสอนและการศกึ ษา. กรุงเทพมหานคร : สานกั พมิ พประสานมติ ร, ๒๕๒๖. ชัยยงค์ พรหมวงศ์. การวางแผนการสอนและเขียนแผนการสอน เอกสารการสอนชุดวิชาวิทยาการสอน หน่วยที่ ๘ – ๑๕ (พมิ พค์ ร้ังท่ี ๗), นนทบรุ ี : มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช, ๒๕๒๙. ไชยยศ เรอื งสวุ รรณ. เทคโนโลยแี ละส่ือสารการศึกษา. (หลักการและแนวปฏิบัติ), กรุงเทพมหานคร : วัฒนา พานชิ , ๒๕๒๖. ทิวัตถ์ มณีโชติ. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน. กรุงเทพมหานคร : สานกั พมิ พ์ศนู ย์สง่ เสรมิ วชิ าการ, ๒๕๔๙. ธรรมนูญ โรจนะบุรานนท์. ธรรมชาตวิ ิทยา. พมิ พ์ครัง้ ที่ ๒, กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พช์ วนพมิ พ์, ๒๕๓๑. บุญธรรม กิจปรีดีดาบริสุทธิ์. การวัดและประเมินผลการเรียนการสอน. กรุงเทพมหานคร : สามเจริญพานิช, ๒๕๓๕. ประดินันท์ อปุ รมยั . ชดุ วิชาพ้นื ฐานการศึกษา. (มนุษยก์ บั การเรียนร)ู้ : นนทบรุ ี, พิมพ์ครั้งท่ี ๑๕, ๒๕๔๐. เปร่อื ง กมุ ทุ . การวิจยั สื่อและนวกรรมสอน. กรงุ เทพมหานคร : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร, ๒๕๑๙. ผดุงยศ ดวงมาลา. การสอนวทิ ยาศาสตรร์ ะดบั มัธยมศกึ ษา. ปตั ตานี : คณะศึกษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์, ๒๕๒๓. ผู้ช่วยศาสตร์ตราจารย์ ดร. พิชิต ฤทธิ์จรูญ หลักการวัดและประเมินผลการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ ๔, กรงุ เทพมหานคร : เฮา้ ส์ ออฟ เคอรม์ ิสท์, ๒๕๕๐. พระมหาประเสรฐิ สเุ มโธ. การสอนแบบโยนิโสมนสิการ. พมิ พค์ ร้งั ท่ี ๒. บุรีรมั ย์ : วทิ ยาลยั สงฆ์บุรีรัมย์ มหาวิทยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย ๒๕๕๔. พิมพ์พรรณ เทพสุเมธานนท์. เทคโนโลยที างการศกึ ษา. พมิ พค์ รัง้ ท่ี ๒, กรงุ เทพมหานคร : บริษทั รุง่ ศิลป์ การพมิ พ,์ ๒๕๓๑. ราชบณั ฑิตยสถาน. พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร : บริษทั นานมบี ุ๊คส์ พบั ลเิ คช่นั ส์ จากัด, ๒๕๔๒. วาสนา ชาวหา. เทคโนโลยีทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร, ๒๕๒๒. อุทุมพร จามรมาน. การวัดและประเมินผลการเรียนการสอนระดับอุดมศึกษา, กรุงเทพมหานคร : ฟันน่ีพับ ลชิ ช่ิง, ๒๕๓๐. A. J. Romiszowski. ความหมายของส่ือการเรียนการสอน. ทางด้านการออกแบบ การพัฒนา และการ - ประเมินผลส่ือการเรียนการสอนของมหาวทิ ยาลยั ซีราคิวส์. ๑๙๙๒.

การพฒั นาสือ่ การสอนพระพุทธศาสนา ๑๕๑ Brown, Radcliffe. Structure and Function in Primitive Society. United States of America : Pearson Education, 1964. Bower, Gordon H. and Ernest R. Hilgard. Theorise of Learning. Pertice – Hall Inc., 1981. Ebel, Robert L. and Frisbie, David A. Essentials of Educational Measurement, New Jersey : Perntice-Hall, Inc., 1986. Gronlund, Norman E. Measurement and Evaluation in Teaching, 3rd ed. New York : McMillan, 1976. Hass, Kenneth B. and Herry Q. Packer. Preparation and Use of Audio Visual Aids. 3rd ed. New York : Prentice Hall, Inc. 1964. Heinich, Robert, Michael Molenda & James D. Russel. Instructional Media and the New Technologies Instruction. New York: John Wiley & Son, 1985. Kimble, B. B. A student of the relationship of principal perceived self-concept and 1986. principle perceived communication Style. Dissertation Abstracts International ๓๓, (7). Marquardt, M.J. Building the Learning Organization : A Systems Approach to Quantum Improvement and Global Success. New York : McGraw-Hill. 1996. Mehrens, William A. Measurement and Evaluation in Education and Psychology, ๒nd ed. New York : Holt, Rinehart and Winston, Inc., 1978. Prokesch, S. Unleashing the Power of Learning : An Interview With John Browne. Fortune, 19976. Sax, Gilbert. Principles of Educational and Psychological Measurement and Evaluation, 3rd ed. United States : Wadsworth Publishing Company, Inc., 1989. Shores, Louis. .Instructtional Materials. New York : The Ronald Press Company. 1960. Webster, Noah Webster’s Third New International Dictionary of the English Language. Springfield, Massachusette, Merrian-Webster. 1981. Wiersma, William and Jus, Stephen G. Educational Measurement and Testing, 2nd ed. Massachusetts : A Division of Simon & Schuster, Inc., 1990.