การพัฒนาทักษะการคิดเชิงกลยุทธ์สำหรับครู

การพฒั นาทักษะการคดิ เชงิ กลยุทธส์ าหรบั ครู 194 ตามธรรมชาติโดยอาศัยบุคลิกภาพ ประสบการณ์ความรู้สึกของตนเป็นหลักดังน้ันวิธีการนี้ จึงมีส่วน ช่วยเสรมิ สรา้ งบรรยากาศการเรยี นรทู้ นี่ า่ สนใจ 3.สถานการณ์จาลอง (Simulation) เป็นการจาลองสถานการณ์จริงหรือสร้างสถานการณ์ให้ ใกล้เคียงกับความจริง แล้วให้ผู้เรียนเข้าไปอยู่ในสถานการณ์นั้นและมีปฏิกิริยาโต้ตอบกัน วิธีน้ีจะช่วย ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสทดลองพฤติกรรมตาง ๆ ซึ่งในสถานการณ์จริงผู้เรียนอาจไม่กล้าแสดง เพราะจะ เปน็ การเส่ียงตอ่ ผลท่ีไดร้ ับจนเกนิ ไป 4.กรณีตวั อยา่ ง (Case) เป็นวิธกี ารสอนอีกวิธีการหนึ่งซ่ึงใช้กรณีหรือเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกิดข้ึน จริงนามาดัดแปลง และใช้เป็นตัวอย่างในการให้ผู้เรียนได้ศึกษาวิเคราะห์และอภิปรายกันเพื่อ สร้าง ความเข้าใจและฝกึ ฝนหาทางแกไ้ ขปัญหานนั้ วิธีการนจ้ี ะช่วยให้ผู้เรียนได้รู้จักคิดและพิจารณา ข้อมูลท่ี ตนเองได้รับอย่างถ่ีถ้วน และการอภิปรายจะช่วยผู้เรียนได้มีโอกาสแลกเปล่ียนข้อมูลซึ่งกันและ กัน รวมท้ังการนาเอากรณีต่าง ๆซ่ึงคล้ายคลึงกับชีวิตจริงมาใช้จะช่วยให้การเรียนรู้มีลักษณะที่ ใกล้เคียง กบั ความจริงซง่ึ มีสว่ นทาใหก้ ารเรียนรูน้ นั้ มคี วามหมายสาหรบั ผูเ้ รยี นมากย่ิงขนึ้ 5. ละคร (Acting or Dramatization) เป็นวิธีการท่ีผู้เรียนได้ทดลองแสดงบทบาทตามที่ เขียนหรือกาหนดไว้ให้โดยผู้แสดงจะต้องพยายามแสดงให้สมบทบาทตามที่กาหนดไว้โดยไม่นาเอา บุคลิกภาพและความรู้สึกนึกคิดของตนเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องอันจะทาให้เกิดผลเสียต่อการแสดง บทบาทน้ัน ๆ วิธีการนี้จะช่วยให้ผู้เรียนได้มีประสบการณ์ในการที่จะเข้าใจความรู้สึก เหตุผล และ พฤตกิ รรมของผ้อู นื่ ซงึ่ ความเขา้ ใจอนั นีจ้ ะมสี ่วนช่วยเสริมสรา้ งความเห็นอกเห็นใจกัน นอกจากน้ันการ ท่ีผู้เรียนได้มีโอกาสแสดงละครร่วมกันจะเป็นการฝึกให้ผู้เรียนเกิดความรับผิดชอบในการเรียนร่วมกัน และไดฝ้ กึ การทางานรว่ มกนั 6. กลุ่มย่อย (Small Group) เป็นวิธีการท่ีใช้มานานแล้ว เล็งเห็นว่าเป็นประโยชน์ในการ เรียนรู้ของผู้เรียนมาก วิธีการนี้เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนทุกคนได้มีส่วนร่วมในการแสดงออกและ ช่วยให้ผเู้ รียนไดข้ ้อมลู เพ่มิ เตมิ ย่งิ ขึ้น 10.9 ขนาดของกลุม่ สมั พนั ธ์ จานวนสมาชิกภายในกลุ่มจะมีผลกระทบต่อคุณภาพมีการปฏิสัมพันธ์ภายในกลุ่มตลอดจน การส่ือสาร ซง่ึ ได้มีผแู้ สดงความคดิ เห็นเกยี่ วกับขนาดของกลุม่ ไวด้ งั นี้ คมเพชร ฉัตรศุภกุล๑๖ กล่าวว่า ขนาดของกลุ่มอาจจะเป็นปัจจัยสาคัญ ประการหนึ่ง ในการ พิจารณาธรรมชาติของปฏิสัมพันธ์ของกลุ่ม กลุ่มที่มีขนาดแตกต่างกันจะทาให้ปฏิสัมพันธ์ แตกต่างไป ดว้ ย หากกลุม่ ทม่ี ีสมาชิกมากเกนิ ความจาเปน็ สมาชกิ จะต้องทางานซ้าซ้อนกัน บางคนคาดหวังว่าจะได้ รับผิดชอบท้ังหมดในขณะ ที่คนอื่นคับข้องใจที่ไม่มีงานทา ไม่ได้ใช้ทักษะที่ตนเองมีอยู่ ขนาดของกลุ่ม ไมค่ วรเกิน 15 คน กลมุ่ จะใหญเ่ ท่าใดยอ่ มขึ้นอยู่กับความจาเป็นของสถานการณ์ จุดมุ่งหมายของกลุ่ม แหลง่ ทจ่ี ะใหค้ วามช่วยเหลือและระดบั วุฒภิ าวะของบคุ คลในกลุ่ม ๑๖ คมเพชร ฉตั รศภุ กลุ , จิตวทิ ยาการทางานรว่ มกัน, (กรุงเทพมหานคร : ศนู ยห์ นังสอื มหาวิทยาลัย ศรีนค รนิ ทร วโิ รฒ, 2546), หนา้ 31.

การพัฒนาทกั ษะการคดิ เชิงกลยทุ ธ์สาหรับครู 195 ชอร์๑๗ กล่าวว่า กลุ่มย่อยควรมีสมาชิก 10 คน เป็นอย่างมาก หากมี สมาชิกมีจานวน 30 คน ข้นึ ไป จะเปน็ กลุ่มใหญแ่ ต่อาจแบ่งเปน็ กลมุ่ ย่อยได้และมคี วามคดิ เห็นวา่ จานวนสมาชิกมิใช่ปัญหา สาคัญแต่องค์ประกอบอ่ืนๆ ซ่ึงได้แก่ความสัมพันธ์ของสมาชิกและการ ร่วมมือในการทางานของ สมาชิกจะมคี วามสาคัญต่อการทางานของกล่มุ มากกวา่ สรุปได้ว่าขนาดของกลุ่มที่เหมาะสมท่ีสุดควรมีจานวนสมาชิกไม่เกิน 15 คน เพราะจะทาให้ เกดิ ความใกล้ชิดและก่อให้เกิดปฏิสัมพันธ์ต่อกันได้ดีที่สุดทาให้กระบวนการกลุ่มเกิดประสิทธิภาพมาก ที่สดุ 10.10 เวลาและจานวนครง้ั ในการเข้ากลุม่ แพทเทอรส์ นั ๑๘ กลา่ วว่า การทากิจกรรมกลุ่มควรจัดสัปดาห์ละ 2 คร้ัง หากเวลาของการเข้า กลมุ่ มีน้อยอาจจดั สัปดาห์ละครั้ง สาหรับเวลาในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม ควรใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง ในระดับประถมศึกษาเด็กอาจเกดิ การเบ่ือหนา่ ยได้ ชูชัย สมิทธิไกร๑๙ กล่าวว่าในการกาหนดระยะเวลา และความถ่ีของการเข้ากลุ่มหากจัดใน สถาบันการศึกษา จะต้อง พิจารณาถึงการจัดคาบการเรียนของนักเรียนด้วย โรงเรียนท่ีเป็น สถานศึกษาส่วนใหญจ่ ะจดั การเรยี น เปน็ คาบ ๆ ละ 50 นาทเี ป็นตน้ ซง่ึ จะช่วยให้กาหนดได้ว่า ควรใช้ เวลาในการเข้ากลุ่มนานเทา่ ใด สาหรับจานวนคร้ังในการเข้าร่วมกลุ่มน้ันอยู่กับเป้าหมายของกลุ่มและธรรมชาติของสมาชิก แต่อย่าง น้อยทสี่ ดุ ควรจะไดม้ กี ารเข้ากล่มุ ไม่ตา่ กวา่ 8 ครงั้ ถ้าหากมากกว่านกี้ จ็ ะย่งิ เปน็ การดี สรปุ ไดว้ ่าเวลาและจานวนคร้ังท่ีใช้ในการเข้ากลุ่มนั้นควรจะเป็นสัปดาห์ละ 2 คร้ังและในการ เข้ากลุ่มไม่ควรน้อยกว่า 8 คร้ัง และช่วงเวลาท่ีใช้ในการทากิจกรรมไม่ควรเกิน 1 ช่ัวโมง เพราะเด็ก อาจ เกดิ ความเบ่อื หนา่ ยได้ ๑๗ Shaw, Marvine E. Group Dynamic : The Psychology of Small Group Behavior, New York : Mc Group - Hill Book Company, (1981), P.3. ๑๘ Patterson, P., Yu, T., De Ruyter, K. Understanding customer engagement in services, Proceedings of ANZMAC 2006 Conference: Advancing Theory, Maintaining Relevance, Brisbane, 4-6 December, (1973), p.105. ๑๙ ชูชัย สมทิ ธไิ กร, พฤตกิ รรมผบู้ รโิ ภค, (พิมพ์ครั้งที่ 1), (กรงุ เทพมหานคร : จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั , 2527), หน้า 18 – 19.

การพฒั นาทักษะการคดิ เชงิ กลยุทธส์ าหรบั ครู 196 10.11 ประโยชนข์ องกลมุ่ สัมพนั ธ์ การเรยี นรูโ้ ดยกระบวนกลุ่มสมั พนั ธ์๒๐ ไดก้ ล่าวไวว้ า่ 1.เป็นการฝึกให้ผู้เรียนได้รู้จักการทางานร่วมกับผู้อื่น ทาให้เกิดทัศนคติที่ดีและถูกต้อง เกี่ยวกับ การทางานร่วมกันว่า การทางานจะต้องทางานเป็นกลุ่มจึงจะประสบความสาเร็จคนเราจะ ทางานโดยโดดเดย่ี วเสมอไปไม่ได้ 2.เป็นการฝึกและให้ทัศนคติแก่ผู้เรียนว่าบุคคลอ่ืนๆ มีค่าเสมอกันต้องให้การยอมรับและ เคารพความเป็นคนของผู้อื่น ท้ังในด้านความคิดละการกระทาโดยไม่ยึดถือหรือมองตนเองเป็น ศูนยก์ ลาง 3.เป็นการฝึกใหผ้ ู้เรียนเขา้ ใจและเรียนรเู้ กีย่ วกับบทบาทท้ังของตนเองและสมาชิกของกลุ่มอื่น ๆ เชน่ บทบาทในการเปน็ ผนู้ าหรอื บทบาทในการเปน็ ผตู้ าม เปน็ ตน้ 4.เปดิ โอกาสใหผ้ ู้เรียนได้เรียนรู้และฝกึ ทักษะทางสังคมหรอื การมีมนษุ ย์สมั พนั ธก์ ับผ้อู ื่น 5.เปิดโอกาสให้ผูเ้ รยี นไดล้ งมือปฏิบัติกิจกรรมด้วยตนเองเพราะการเป็นสมาชิกของกลุ่ม ย่อย ได้รบั มอบหมายงานให้ปฏิบตั กิ ารเรียนโดยการฝกึ ปฏบิ ัติจะทาให้ผเู้ รยี นได้รับประสบการณ์ โดยตรง 6.เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะในด้านความคิดร่วมกับกลุ่ม เช่นทักษะในการแก้ปัญหา การตัดสนิ ใจ เป็นต้น 7.เป็นการฝึกให้ผู้เรียนได้รู้จักการปรับตัวให้เข้ากับผู้อ่ืนได้เพื่อเกิดการยอมรับซ่ึงกันและกัน เชน่ การยอมรบั มติของกลุ่ม เป็นต้น 8.เป็นการฝึกให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับวิถีทางความเป็นประชาธิปไตยท้ังในด้านความคิด และการกระทา 9.ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความภาคภูมิใจในตนเอง ทาให้รู้สึกว่าตนเองมีความสาคัญต่อกลุ่ม เช่น การที่กลุ่มยอมรับความคิดเห็นของเขา การท่ีกลุ่มเปิดโอกาสให้เขาแสดงความคิดเห็น กล้าพูด กล้า ตัดสนิ ใจ ซ่ึงทักษะดงั กล่าวจะทาให้เกดิ ความม่นั ใจตอไป่ 10.สรา้ งค่านยิ มในเรอ่ งความสามคั คกี ารช่วยเหลอื ซงึ่ กนั และกนั ความเขา้ ใจและเหน็ ใจผูอ้ ่ืน นอกจากนี้ ทศวร มณีศรีขา๒๑ได้กล่าวไว้ว่า ในการจัดการสอนด้วย กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ อิทธิพลของกลุ่มยังมีผลต่อพฤติกรรมของสมาชิก ทั้งในด้านส่วนตัวและพฤติกรรมสังคม คือ การ กระตุ้นให้เกิดกาลังใจแก่สมาชิก สมาชิกได้แสดงออก สมาชิกเข้าใจตนเอง สนองความต้องการของ สมาชิก สมาชิกมีการกระตือรือร้นเกิดการตัดสินใจ และสามารถแก้ปัญหาลด ความคับข้องใจ ไม่ ประพฤตอิ อกนอกลู่นอกทาง เสริมสรา้ งสุขภาพทางกายและทางใจ สร้างความ เข้าใจอันดีต่อกัน มีการ แลกเปลยี่ นประสบการณแ์ ละยอมรับในปทสั ถานร่วมกนั ดังนนั้ การสอนด้วย กระบวบการกลุ่มสัมพันธ์ จงึ เป็นวิธีการที่สามารถนามาใช้ในการเรียนการสอน เพื่อพัฒนาปรับปรุงและ เปล่ียนแปลงพฤติกรรม ของผู้เรยี นไดเ้ ป็นอยา่ งดีโดยทีผ่ เู้ รียนไม่เบือ่ หนา่ ยการเรียน ๒๐ สิรวิ รรณ ศรีพหล, “หนว่ ยท่ี 4 วธิ กี ารสอนเพอ่ื พฒั นาผเู้ รยี นระดบั มธั ยมศกึ ษา” ในเอกสารการสอนชุด วชิ าพฤติกรรมการสอนมัธยม เลม 1 หนวย 1-5, (นนทบรุ ี : มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช, 2536), หนา้ 224 – 225. ๒๑ ทศวร มณศี รขี า, การเกบ็ ขอ้ มลู เปน็ รายบคุ คล, (กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาการแนะแนวและจติ วทิ ยา การศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒประสานมติ ร, 2539), หน้า 114.

การพัฒนาทกั ษะการคดิ เชงิ กลยทุ ธส์ าหรับครู 197 สรุปทา้ ยบท การฝึกอบรมโดยท่ัวไปจะใช้สื่อประเภทเคร่ืองมือ วัสดุและอุปกรณ์เป็นส่วนใหญ่ ส่วนเทคนิค วิธีการในด้านการใช้กิจกรรมน้ันส่วนใหญ่จะไม่ค่อยให้ความสาคัญ อาจจะเป็นเพราะว่าทาให้เสียเวลา ในการนาเสนอเนื้อหาหลัก หรือแม้แต่คิดว่าเป็นการเล่นแบบเด็กๆ แต่ในระยะหลังเร่ิมมีการนา กิจกรรมมา ใช้ควบคู่กับการบรรยาย เพราะในแต่ละกิจกรรมสามารถสอดแทรกเนื้อหาลงไปได้ด้วย ทาให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความสนุกสนาน ไม่น่าเบื่อ หรือแม้แต่การทากิจกรรมเพื่อให้เกิดความผ่อน คลายความกังวล การแทรกบรรยากาศที่ดีในการอบรม การเตรียมความพร้อมเพ่ือการฝึกอบรม โดยเฉพาะกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ ปัจจุบันมีไม่กี่หน่วยงานท่ีนามาใช้ในกระบวนการฝึกอบรม ซึ่งหลาย หน่วยงานอาจจะคิดว่าเป็นการเสียเวลาและยังไม่เห็นคุณประโยชน์ของกิจกรรม หรืออาจจะคิดวาไม่ คมุ้ คา่ ถือเป็นการส้ินเปลอื งในการเพิ่ม วิทยากร การเรยี นการสอนโดยใช้กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์เป็นวิธีสอนแบบหนึ่งท่ีมุ่งให้ นักเรียนมีส่วน ร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยตนเองจากการมีปฏิสัมพันธ์กับสมาชิกคนอ่ืน ๆ ในกลุ่มและนักเรียนมี สว่ นรว่ มในการวิเคราะห์กระบวนการเรียนรู้เนื้อหาและความสัมพันธ์ของสมาชิกในกลุ่มซึ่งนอกจากทา ให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้แล้วยังทาให้นักเรียนเขาใจตนเองเข้าใจผู้อื่น เป็นผลให้นักเรียนพัฒนา บุคลิกภาพและทักษะด้านต่าง ๆ อันจะเป็นพื้นฐานในการนาความรู้ทักษะ ประสบการณ์ไปใช้ในการ ดาเนินชวี ิตในอนาคต

การพัฒนาทกั ษะการคดิ เชิงกลยทุ ธส์ าหรบั ครู 198 เอกสารอา้ งองิ ประจาบท กรมวิชาการ, แนวทางการสอนทเ่ี นน้ ทกั ษะกระบวนการ, กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์คุรุสภา ลาดพร้าว, 2540. คมเพชร ฉัตรศุภกลุ , ความเฉลยี วฉลาดทางอารมณ์ : ปจั จยั สง่ เสรมิ ความสาเรจ็ ในชวี ติ , วารสาร จัดหางานปริทัศน, 4(4), 2546. , จติ วิทยาการทางานร่วมกนั , (กรงุ เทพมหานคร : ศนู ย์หนงั สอื มหาวทิ ยาลัย ศรนี คริน ทรวโิ รฒ, 2546. ชูชยั สมทิ ธไิ กร, พฤติกรรมผบู้ รโิ ภค, (พมิ พค์ รงั้ ท่ี 1), กรุงเทพมหานคร : จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย, 2527. ทศวร มณีศรีขา, การเกบ็ ขอ้ มลู เปน็ รายบคุ คล, กรงุ เทพมหานคร : ภาควิชาการแนะแนวและจติ วิทยา การศึกษา มหาวิทยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒประสานมติ ร, 2539. ทศิ นา แขมมณ,ี ศาสตร์การสอน, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพจฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย, 2555. นิรันดร์ จุลทรัพย์, กลุ่มสมั พันธส์ าหรบั การฝกึ อบรม, สงขลา : มหาวิทยาลัยทกั ษิณ, 2540. ประไพ ตรีฤกษ์ฤทธิ์, การจดั กจิ กรรมกลมุ่ สัมพันธ,์ กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์กรมศาสนา, 2543. สมชาติ กจิ ยรรยง, การพฒั นาทีมงาน, กรงุ เทพมหานคร : มัลตอิ ินฟอรเมช่ันเทคโนโลยี, 2543. สมบัติ กาญจนกจิ , นนั ทนาการและอตุ สาหกรรมการทองเทยี่ ว, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์ จุฬาลงกรณมหาวทิ ยาลัย, 2544. สริ วิ รรณ ศรีพหล, “หนว่ ยท่ี 4 วธิ กี ารสอนเพื่อพฒั นาผเู้ รียนระดบั มธั ยมศึกษา” ในเอกสารการสอน ชดุ วิชาพฤตกิ รรมการสอนมธั ยม เลม 1 หนวย 1-5, นนทบรุ ี : หาวทิ ยาลยั สุโขทัย ธรรมาธิราช, 2536. อเนก หงส์ทองคา, นนั ทนาการกบั สงั คม, พมิ พล์ กั ษณ์, กรงุ เทพมหานคร : ภาควชิ าสนั ทนาการ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ, 2542. Bennett, L., Jr, What Manner of Man: A Biography of Martin Luther King, Jr. Chicago: Johnson. 1964. Button, L. Development group work with adolescents, London: University of London press, 1974. Patterson, P., Yu, T., De Ruyter, K. Understanding customer engagement in services, Proceedings of ANZMAC 2006 Conference: Advancing Theory, Maintaining Relevance, Brisbane, 4-6 December, 1973. Shaw, Marvine E. Group Dynamic : The Psychology of Small Group Behavior, New York : Mc Group - Hill Book Company, 1981.

กรมวชิ าการ, แนวทางการสอนทเี่ นน้ ทกั ษะกระบวนการ, กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พ์ครุ ุสภาลาดพร้าว, 2540. ก่อศักด์ิ ไชยรัศมีศักด์ิ และ สรุ พล อนิ ทรเทศ, ก้าวแรกสหู่ มากล้อม, พิมพค์ รง้ั ที่ 2, กรงุ เทพมหานคร : สุขภาพใจ, 2543. , CEO โลกตะวนั ออก, กรุงเทพมหานคร : สยามอนิ เตอรบ์ คุ๊ , 2543. กลั ยา เมอื งสง, รปู แบบการพฒั นาภาวะผนู้ าเชงิ กลยทุ ธข์ องผบู้ รหิ ารสถานศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน, วทิ ยานิพนธ์, ปรญิ ญาการศึกษาดุษฎบี ัณฑิต สาขา วชิ าการบรหิ าร การศึกษา, มหาวทิ ยาลยั บรู พา, 2550. การ์ดเนอร์ (Gardner) อ้างในทศิ นาแขมมณี, ศาสตรก์ ารสอน : องค์ความรูเ้ พอื่ การจัดกระบวนการเรียนรทู้ ่ี มีประสิทธิภาพ, พมิ พ์ครง้ั ท่ี ๑๕, กรงุ เทพมหานคร : สานักพมิ พแ์ หง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ๒๕๕๕. ทิศนา แขมมณี. ศาสตรก์ ารสอน : องค์ความรเู้ พอื่ การจัดกระบวนการเรยี นรทู้ ม่ี ีประสิทธภิ าพ. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๑๕, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,๒๕๕๕. เบญจพร ปญั ญายง, คู่มือช่วยเหลือเด็กบกพรอ่ งดา้ นการเรียนรู้, กรงุ เทพมหานคร : จุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลัย, ๒๕๔๓. ปราชญา กลา้ ผจญ และสมศักด์ิ คงเทยี่ ง, หลักและทฤษฎีการบริหารการศกึ ษา, พมิ พ์ครง้ั ที่ ๒, กรุงเทพมหานคร : สานกั พมิ พม์ หาวทิ ยาลัยรามคาแหง, ๒๕๔๕. เกรียงศักดิ์ เจรญิ วงศศ์ ักดิ,์ การคดิ เชงิ วพิ ากษ์, พิมพค์ ร้งั ที่ ๕, กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ัท ซคั เซสมีเดียจากัด, 2546. ,ภาพอนาคตและคณุ ลกั ษณะของคนไทยท่พี งึ ประสงค์, กรุงเทพมหานคร : วี.ท.ี ซี. คอมมิวนิ เคชนั่ , 2555. , ลายแทงนักคดิ , กรุงเทพมหานคร : ซคั เซส มเี ดยี จากัด, 2546. โกวทิ วรพิพฒั น์, การปฏบิ ตั งิ านของคณะกรรมการสถานศกึ ษา, กรุงเทพมหานคร : พรี ะพฒั นาการพิมพ,์ 2554. คมเพชร ฉตั รศุภกลุ , ความเฉลยี วฉลาดทางอารมณ์ : ปจั จยั สง่ เสรมิ ความสาเรจ็ ในชวี ติ , วารสารจดั หางาน ปรทิ ศั น, 4(4), 2546. คาพอง สมศรีสุข, “การพฒั นาคุณภาพชีวิตตามหลักพุทธธรรม ศกึ ษากรณกี ารเจริญสตแิ บบ เคลอื่ นไหว ของหลวงพอเทยี น จิตตฺ สโุ ภ”,วทิ ยานิพนธศิลปศาสตรมหาบัณฑติ บัณฑติ วิทยาลยั สถาบันราชภฎั เลย, ๒๕๔๖. จินตนา ธนวิบลู ย์ชัย และคณะ, รายงานการวจิ ยั เรอ่ื งการพฒั นาชดุ ฝกึ อบรมการประเมนิ ผเู้ รยี นตามสภาพจรงิ สาหรับคร,ู นนทบุรี : มหาวทิ ยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช, 2552. ชนงกรณ์ กุณฑลบุตร, หลกั การจัดการ: องค์การและการจดั การแนวคดิ การบรหิ ารธรุ กจิ ใน สถานการณ์ ปจั จบุ นั , (พิมพค์ ร้ังท่ี 2), กรุงเทพมหานคร: จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ,2547. ชยสาโรภกิ ขุ, เพาะปญั ญา, กรุงเทพมหานคร : บริษทั ควิ พรนิ้ ท์ แมเนจเมน้ ท์ จากัด, 2552.

การพฒั นาทักษะการคดิ เชงิ กลยทุ ธ์สาหรับครู ๒๐๑ ชานาญ เอี่ยมสาอาง, การเปรยี บเทยี บผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี นและการคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณของนกั เรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 3 ท่เี รยี นวชิ าสงั คมศกึ ษา โดยการสอนแบบ สบื สวนสวนทางนิตศิ าสตรก์ ับการสอน ตามคมู่ ือครู, ปริญญานิพนธ์ กศ.ม. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ ประสานมิตร, 2539. ชูชัย สมทิ ธไิ กร, พฤตกิ รรมผบู้ รโิ ภค, (พิมพค์ รงั้ ที่ 1), กรงุ เทพมหานคร : จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั , 2527. เชิดศกั ดิ์ โฆวาสินธ์ิ, การฝึกสมรรถภาพสมองเพ่ือพฒั นาคณุ ภาพการคดิ , วิทยานิพนธ์ ปรญิ ญาดุษฎีบณั ฑติ มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ ประสานมิตร, 2530. ณัฐยา สินตระการผล, การจดั การเชงิ กลยทุ ธ์ : ภาคปฏบิ ตั ิ, (พิมพ์ครั้งที่ 2), กรุงเทพมหานคร : เอก็ ซ เปอร์เนท็ , 2554. ดวงเดือน พนั ธุมนาวิน, ทฤษฎตี น้ ไมจ้ ริยธรรม : การวจิ ยั และการพฒั นาบคุ คล, พมิ พ์คร้ังที่ 1, กรงุ เทพมหานคร : โครงการส่งเสรมิ เอกสารวชิ าการสถาบันบัณฑติ พฒั นบรหิ ารศาสตร์, 2538. ดิลก ดลิ กกานนท์, การฝกึ ทกั ษะการคดิ เพอ่ื สง่ เสรมิ ความคดิ สร้างสรรค์,วทิ ยานพิ นธ์ ปริญญาการศึกษาดษุ ฎี บัณฑติ มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร, (สาเนา) 2534. เดชา จนั ทรศ์ ริ ิ, การศึกษาผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นและการคิดวจิ ารณญาณของนักเรยี น ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 ทเี่ รยี นวชิ าพระพทุ ธศาสนาโดยใชก้ ารสอนตามแนวพุทธศาสตร์กบั กระบวนการกลุม ทศพร ศิริสัมพนั ธ์, เทคนคิ วธิ กี ารวเิ คราะหน์ โยบาย, (พิมพ์ครัง้ ท่ี 9), กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์แห่ง จฬุ าลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, 2545. ทศวร มณศี รีขา, การเกบ็ ข้อมลู เปน็ รายบคุ คล, กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาการแนะแนวและจิตวทิ ยา การศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒประสานมิตร, 2539. ทะไลลามะ, จักรวาลในหนงึ่ อะตอม การหลอมรวมวทิ ยาศาสตร์กบั จิตวญิ ญาณ (The Universe in single atom), แปลโดย เพชรรัตน์ พงษเ์ จรญิ สุข, กรุงเทพมหานคร : สวนเงินมมี า, ๒๕๕๐. ทพิ ยว์ ัลย์ สีจนั ทร์, การคดิ และการตดั สนิ ใจ, พิมพค์ ร้งั ท่ี 5, กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนดสุ ติ , 2549. ทิศนา แขมมณี และคณะ, วิทยาการดา้ นการคดิ , กรงุ เทพมหานคร : สถาบันพัฒนา คณุ ภาพวิชาการ, 2545. , ศาสตรก์ ารสอน, (พิมพ์ครง้ั ที่ 14), กรงุ เทพมหานคร : ด่านสุทธาการพิมพ์ จากดั , 2555. ธงชัย สันตวิ งษ์, กลยทุ ธแ์ ละนโยบายธรุ กจิ , กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช,2545. ,การวางแผน, (พมิ พ์ครงั้ ท่ี 5), กรงุ เทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช, 2540. ธร สนุ ทรายุทธ, การบรหิ ารจดั การเชงิ ปฏริ ปู : ทฤษฎี วจิ ยั และปฏบิ ตั ทิ างการศกึ ษา, กรุงเทพมหานคร : บริษัท เนตกิ ุลการพิมพ์ จากัด, 2551. ธีรศกั ด์ิ อคั รบวร, ความเปน็ คร,ู พิมพ์ครั้งท่ี 3, ภูเกต็ : คณะครุศาสตร์ สถาบนั ราชภัฏภูเก็ต. 2540. นงลักษณ์ สทุ ธิวฒั นพันธ์, การบรหิ ารงานงบประมาณ หลกั ทฤษฎี และวเิ คราะหเ์ ชงิ ปฏบิ ตั ิ, (พิมพค์ ร้งั ท่ี 5), กรงุ เทพมหานคร : หจก. เอมเทรดด้ิง, 2544. นริ นั ดร์ จุลทรัพย์, กลุ่มสมั พนั ธส์ าหรบั การฝึกอบรม, สงขลา : มหาวิทยาลัยทกั ษณิ , 2540. บรรยงค์ โตจินดา, องค์การและการจดั การ, (พิมพ์ครง้ั ที่ 3), กรุงเทพมหานคร : รวมสาสน์ , 2548. ภารดี อนันตน์ าวี, หลกั หาร แนวคดิ ทฤษฎที างการบรหิ าร การศกึ ษา, ชลบรุ ี : มนตรีมิเกล กาไรซาบาล., 2551.

การพัฒนาทักษะการคดิ เชงิ กลยทุ ธส์ าหรับครู ๒๐๒ ปกรณ์ ปรยี ากร, การวางแผนกลยทุ ธ:์ แนวคดิ และแนวทางเชงิ ประยกุ ต์, สานักพมิ พ์เสมาธรรม, กรงุ เทพมหานคร : 2548. ประกาศิต สายธนู, ผลการเรียนรู้ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ความรบั ผิดชอบและทกั ษะการแก้ปญั หาของนกั ศึกษาท่ี เรียนดว้ ยบทเรียนบนเวบ็ แบบ PBL กับการเรยี นแบบ PBL เร่อื งการ เขียนภาพฉาย ระดับ ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพชั้นสงู , วทิ ยานพิ นธ์ (กศ.ม. เทคโนโลยีการศกึ ษา).มหาสารคาม : มหาวิทยาลยั มหาสารคาม, 2553. ประพันธศ์ ิริ สุเลารัจ, การพฒั นาการคดิ , กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ หจก, 9119 เทคนิคพริน้ ต้ิง. 2556. ประไพ ตรีฤกษฤ์ ทธ์ิ, การจดั กจิ กรรมกลมุ่ สัมพันธ,์ กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์กรมศาสนา, 2543. ประภาศรี สหี อาไพ, พน้ื ฐานการศึกษาทัง้ ศาสนาและจรยิ ธรรม, พมิ พค์ ร้ังที่ 4,กรุงเทพมหานคร : จฬุ าลงกรณ์ มหาวทิ ยาลยั , 2550. ประสาร มาลากุล ณ อยุธยา, ความคดิ สรา้ งสรรคท์ พ่ี ฒั นาได, กรุงเทพมหานคร : บพธิ การพมิ พ,์ 2537. เปลว ปุริสาร, การศึกษาความสามารถในการแกป้ ญั หาของเดก็ ปฐมวยั ที่ไดร้ ับการจดั ประสบการณแ์ บบ โครงการ, ปรญิ ญานิพนธ์ กศ.ม. (ปฐมวัย), กรุงเทพมหานคร : บณั ฑติ วทิ ยาลยั มหาวิทยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ, 2543. ผกา สัตยธรรม, คณุ ธรรมของครู, พิมพ์ครง้ั ที่ 2, กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์พลอยเพลท, 2550. ผดงุ อารยะวญิ ญู, การศึกษาสาหรบั เดก็ ท่มี คี วามต้องการพิเศษ, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์แว่นแกว้ , ๒๕๔๒. พงษ์ศกั ดิ์ แป้นแก้ว, “พหปุ ญั ญา (Multiple Intelligence)”. ศกึ ษาศาสตรส์ าร, มกราคม– มิถนุ ายน, ๒๕๔๖. รุจิร์ ภสู่ าระ และจนั ทรานี สงวนนาม.การบรหิ ารหลกั สูตรในสถานศกึ ษา, กรงุ เทพมหานคร: บคุ๊ พอยท์, 2545. พจนานุกรม ราชบัณฑิตยสถาน 2542, สภาพคณุ งามความดี [ออนไลน์] , สืบค้นจาก : http// rirs3.royin.go.th/new-search/word-search-all-x.asp. [1 สงิ หาคม 2557] ,2554. พรรณี ช. เจนจติ , จิตวทิ ยาการเรยี นการสอน, กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร,์ 2528. พรสทิ ธิ์ อดุ มศิลป์จนิ ดา (ผู้รวบรวม), โยนโิ สมนสิการธรรม, พมิ พ์ครงั้ ท่ี ๑๕, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์ เฟอ่ื งฟา้ , ๒๕๔๓. พระญาณโปณิกเถระ, หวั ใจกรรมฐาน, แปลโดย พลตรนี ายแพทยช์ าญ สุวรรณวิภัช, พิมพ์ครงั้ ที่ ๗, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พมิ พ์ศยาม, ๒๕๔๘. พระเทพเวท,ี ธรรมนญู ชวี ติ /พทุ ธจริยธรรมเพอื่ ชวี ติ ทด่ี งี าม, พิมพ์ครง้ั ที่ 8, กรุงเทพมหานคร : มหาจฬุ า บรรณสาร, 2531. พระธรรมปิฏก, พจนานกุ รมพทุ ธศาสตร์ ฉบบั ประมวลศัพท์, พมิ พ์ครั้งท่ี 8, กรุงเทพมหานคร :มหาจุฬา ลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2538. พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยตุ โต), พุทธธรรม ฉบบั ปรบั ปรงุ ขยายความ, พมิ พ์ครงั้ ที่ ๑๑, กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพบ์ ริษทั สหธรรมกิ จากัด, ๒๕๔๙. พระโพธิญาณเถระ (ชา สุภทฺโท), 48 พระธรรมเทศนา,พิมพ์คร้ังที่ 5, ศนู ย์เผยแพรม่ รดกธรรม วัดหนองปุาพง, 2550.

การพัฒนาทกั ษะการคดิ เชงิ กลยุทธส์ าหรับครู ๒๐๓ พระไพศาล วสิ าโล, “ติช นัท ฮันห์ มติ ใิ หม่ของพุทธศาสนา\" คอลมั น์มองอยา่ งพุทธ - มตชิ น รายวนั (๑๘ ก.พ. ๕๐), อา้ งใน <http://www.thaiplurmvillage.org, (ตุลาคม ๒๕๕๐). พระมหาไสว ญาณวโี ร, ค่มู ือวิปัสสนาจารย์, กรงุ เทพมหานคร : สานกั พิมพ์ เลี่ยงเชียง, ๒๕๔๙. พระราชวรมนุ ,ี (ประยรู ธมฺมจิตโต) , “จรรยาบรรณนักวจิ ยั กบั สงั คมไทย” รายงานการสมั มนาจรรยาบรรรณ นกั วจิ ยั กบั สงั คมไทย, กรุงเทพมหานคร : สานักงานคณะกรรมการวจิ ัย แห่งชาติ, 2541. พระโสภณมหาเถระ (มหาสสี ยาดอ, มหาสตปิ ฏั ฐานสูตร, แปลและเรียบเรียงโดย พระคนั ธสาราภวิ งศ์, พมิ พ์ ครั้งท่ี ๒, กรงุ เทพมหานคร : ห้างห้นุ ส่วนจากดั ไทยรายวันการพมิ พ์, ๒๕๔๕. พระอาจารยจนี ธรรมคณาการ, สารัตถธรรมมหายาน, กรงุ เทพมหานคร : ม.ป.ท. ๒๕๑๓. พกั ตรผ์ จง วฒั นสนิ ธแ์ุ ละคณะ, (2542), อา้ งถงึ ใน ประเสริฐ ผลมิตร, การกาหนดกลยทุ ธท์ างการ แขง่ ขนั เพื่อสรา้ งผลกาไรอยา่ งยงั่ ยนื ของร้านไทสุกรแปรรปู , กรุงเทพมหานคร : มหาวทิ ยาลยั หอการค้าไทย, 2550. พุทธทาสภกิ ขุ, การศึกษาของโลกปจั จบุ นั , กรุงเทพมหานคร : ธนประดษิ ฐก์ ารพมิ พ์, 2529. , สติ, พมิ พ์ครั้งที่ ๒, กรุงเทพมหานคร : จักรานุกุลการพิมพ์, ๒๕๒๘. เพญ็ ศรี จันทร์ควง, หนงั สือสาระการเรยี นรพู้ น้ื ฐานภาษาไทย ชว่ งชนั้ ที่ ๔ ภาคเรยี นที่ ๑-๒ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕, กรงุ เทพมหานคร : แมค็ , 2545. เพ็ญศรี จนั ทร์ดวง, แผนการเรยี นหนงั สอื เสรมิ ทกั ษะจดุ พฒั นาทักษะกระบวนการ ภาษาไทยซรี ยี ์ 7, กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพพ์ ัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ, 2545. ไพโรจน์ ปยิ ะวงศวัฒนา, การจดั การเชงิ กลยุทธเ์ ทคโนโลยแี ละนวตั กรรม, (พิมพ์คร้ังท่ี 3), กรุงเทพมหานคร : ทวี พร้ินท,์ 2557. มณฑา จาปาเหลือง, การบรหิ ารการศกึ ษา : การบรหิ ารเชงิ กลยทุ ธ,์ เพชรบุรี : คณะครศุ าสตร์มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏเพชรบรุ ,ี 2554. มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง, การบรหิ ารทรพั ยากรมนษุ ยแ์ ละการวางแผนเชงิ กลยุทธ,์ กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลัยรามคาแหง, 2549. มาลินี ศริ จิ ารี, การเปรยี บเทยี บความสามารถดา้ นการคดิ วเิ คราะหแ์ ละความสามารถทางเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสือ่ สารของนกั เรยี นชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่2 ทเี่ รยี นดว้ ยบทเรยี น ไฮเปสอร เทก็ ซและบทเรยี นส่ือประสมในวชิ าโครงงานวทิ ยาศาสตร์, ปริญญานิพนธ การศกึ ษามหาบัณฑติ , (การมธั ยมการศึกษา), กรงุ เทพมหานคร : บัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศรี ยนต์ ชุม่ จติ , ความเปน็ ครู, พมิ พ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์, 2550. รัตนวดี โชติกพนิช, จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณในวชิ าชพี ครู. ภาควชิ าหลกั สตู รและการสอน คณะ ศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคาแหง. โรงพิมพ์มหาวิทยาลยั รามคาแหง, 2550. ราชบัณฑิตสถาน, พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542, กรงุ เทพมหานคร : นานมี บุคส พับลิเคช่ันส,์ 2546. เรืองวิทย์ ลิม่ ปนาท, ความเปน็ ครสู ถติ ในหทยั ราช, กรงุ เทพมหานคร : รงุ่ ศลิ ป์การพิมพ์ จากดั , 2539. ล้วน สายยศ และอังคณา สาย ยศ, เทคนคิ การวัดผลการเรยี นร,ู้ กรงุ เทพมหานคร : สุวรี ยิ าสาสน์, 2539.

การพัฒนาทกั ษะการคดิ เชงิ กลยุทธ์สาหรับครู ๒๐๔ ไลวรรณ ปิยะปกรณ์, การศกึ ษาผลสมั ฤทธ์ิ ทางการเรยี นวชิ าวทิ ยาศาสตรท์ กั ษะกระบวนการทาง วทิ ยาศาสตรแ์ ละความสามารถในการคดิ วเิ คราะหว์ จิ ารณข์ องนักเรยี น ชนั้ มธั ยมศกึ ษา ปที ี่ 1 ทีเ่ รยี นดว้ ยการจัดกจิ กรรมการสอนเพือ่ พฒั นากระบวนการคิดอยา่ งมวี จิ ารณญาณ, ปรญิ ญา นิพนธ์ กศ.ม. (การมธั ยมศกึ ษา), กรุงเทพมหานคร : บณั ฑิตวทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั วรพจน์ บุษราคมั วดี, องค์การและการจดั การ, ปทุมธานี : มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยลงกรณ์ในพระบรม ราชปู ถมั ภ์, 2552. วรรณภา เหลา่ ไพศาลพงษ์, การศกึ ษาความสามารถในการคิดแกป้ ญั หาและความสนใจ ในการเรยี นภาษาไทย ของนกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 3 ทจี่ ดั การเรียนรแู้ บบกระบวนการ แกป้ ัญหากบั การจดั การเรยี นรู้ ตามคมู่ อื ครู, ปรญิ ญานิพนธ์ กศ.ม. (การมธั ยมศกึ ษา), กรงุ เทพมหานคร :บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ, 2554. วรรณา บญุ ฉมิ , ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งความสามารถดา้ นเหตผุ ลกบั ความสามารถ ในการคิดอยา่ งมี วจิ ารณญาณ, ปรญิ ญานพิ นธ กศ. ม. (การวดั ผลการศึกษา), กรงุ เทพมหานคร : บณั ฑติ วิทยาลยั มหาวทิ ยาลัยศรนี คริทรวโิ รฒ, (ถ่ายเอกสาร), 2541. วัลลภา เทพหสั ดนิ ณ อยุธยา, การพฒั นาการเรียนการสอนทางอดุ มศึกษา, กรุงเทพมหานคร : ภาควิชา อุดมศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั , ๒๕๔๓. สวุ ิทย์ มูลคา และอรทัย มลู คา, ๒๐ วธิ ีจัดการเรยี นร,ู้ กรงุ เทพมหานคร : ภาพพมิ พ์, ๒๕๔๕. สพุ ศิ บุญชวู งศ์, หลักการสอน, กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาหลักสูตรและการสอน คณะวิชาครุศาสตร์ สถาบัน ราชภฏั เพชรบุรวี ิทยาลงกรณ์ ในพระบรมราชุปถัมภ์, ๒๕๓๖. สุมิตร คุณานุกร, หลกั สตู รและการสอน, กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พ์ชวนพิมพ์,๒๕๒๘. สุมาลี จนั ทรช์ ลอ, การวัดผลและประเมินผล, กรงุ เทพมหานคร : ศนู ยส์ ่ือเสรมิ กรุงเทพ,๒๕๔๒. สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พืน้ ฐาน, แนวทางการจดั การเรยี นรู้ตามหลกั สตู รแกนกลางารศกึ ษาข้ัน พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑, พมิ พ์คร้ังท่ี ๒, กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพช์ มุ นมุ สหกรณ์การเกษตร แหง่ ประเทศไทย จากดั . ศันสนยี ์ ฉตั รคปุ ต์, การเรียนรอู้ ยา่ งมคี วามสขุ : สารเคมีในสมองกับความสุขและการเรียนรู้, ปทุมธานี : สกาย บคุ๊ ส์, ๒๕๔๔. กัลยา ตากูล, การศกึ ษาการจดั การเรียนการสอนและสภาพแวดล้อมเพอ่ื ส่งเสรมิ ทกั ษะการคดิ และ กระบวนการคดิ แกป้ ญั หาอนาคตของนกั เรยี นระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 3 : กรณศี ึกษาโรงเรยี น วชริ าวธุ วทิ ยา, วทิ ยานพิ นธ์ปรญิ ญามหาบัณฑติ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั , 2550. วิฑูรย์ ตนั ศิรคิ งคล, กระบวนการตดั สนใจที่ไดรบั ความนยิ มมากทสี่ ดุ ในโลก, กรุงเทพมหานคร : กราฟฟค แอนดปรนิ้ ต้งิ , 2542. ศรินธร วทิ ยะสิรนิ ันท์, วทิ ยาการดา้ นการคดิ , กรุงเทพมหานคร : เดอร์มาสเตอร์กรปุ๊ แมเนจเม้นท.์ 2544. ศรนี ครินทรวโรฒิ, 2535. ศานติเทวะ, วถิ ีชีวิตของพระโพธสิ ตั ว์ (โพธิจรยุ าวตาร), (Santideva, A guide to the Bodhisata way of life), แปลโดย โสรจั จ์ หงศ์ลดารมณ์, กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพแ์ หง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๕๐.

การพฒั นาทักษะการคดิ เชงิ กลยทุ ธ์สาหรับครู ๒๐๕ ศิริพร พงศ์ศรโี รจน์, องคก์ ารและการจดั การ, (พิมพ์ครัง้ ท่ี 6), กรงุ เทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธุรกจิ บัณฑติ ย์, 2540. ศริ ิวรรณ เสรรี ัตน์และคณะ, นโยบายธรุ กจิ และการบริหารเชงิ กลยทุ ธ์, กรงุ เทพมหานคร : ธีระการพิมพ์และ ไซเท็กซ์ จากัด, 2545. ศุภานัน สทิ ธิเลิศ, เอกสารคาสอนรายวชิ าความเปน็ ครู, กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนสนุ นั ทา, 2549. สถาบันพฒั นาผู้บริหารการศึกษา, หลักการจดั การศกึ ษายคุ ใหม่, นครปฐม : สถาบันพฒั นาผบู้ ริหารการศึกษา, 2548. สมคดิ บางโม, องคก์ ารและการจดั การ, (พิมพค์ รั้งที่ 4), กรุงเทพมหานคร : วทิ ยพฒั น์, 2548. สมชาติ กจิ ยรรยง, การพฒั นาทมี งาน, กรงุ เทพมหานคร : มลั ตอิ ินฟอรเมชั่นเทคโนโลยี, 2543. สมบัติ กาญจนกจิ , นันทนาการและอตุ สาหกรรมการทองเทยี่ ว, กรุงเทพมหานคร : สานักพมิ พ์จฬุ าลงกรณ มหาวิทยาลัย, 2544. สานกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา, การประเมินการอา่ น การคดิ วเิ คราะห์, กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์ องค์การรบั ส่งสนิ ค้าและพสั ดุภณั ฑ์, 2548. , แนวทางการดาเนนิ งานปฏริ ปู การเรยี นการสอน ตามเจตนารมณก์ ระทรวงศกึ ษาธกิ าร 2549 ปแหง่ การปฏริ ปู การเรยี นการสอน, กรงุ เทพมหานคร : กระทรวงศึกษาธิการ, 2549. สานักงานสง่ เสริมสังคมแหง่ การเรยี นรู้และคุณภาพเยาวชน, การยกระดบั คณุ ภาพครูไทยในศตวรรษท่ี 21, เอกสารประกอบการประชุมวิชาการ อภิวฒั นก์ ารเรียนรู้…สู่จดุ เปลยี่ น ประเทศไทย (6-8 พฤษภาคม 2557) , 2557. สิรวิ รรณ ศรีพหล, “หนว่ ยท่ี 4 วธิ กี ารสอนเพื่อพฒั นาผเู้ รียนระดบั มธั ยมศึกษา” ในเอกสารการสอนชดุ วิชา พฤติกรรมการสอนมัธยม เลม 1 หนวย 1-5, นนทบุรี : หาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช, 2536. สกุ ัญญา ศรีสาคร, การพฒั นาความสามารถในการคดิ แกป้ ญั หาของนกั เรยี นชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 ทจ่ี ดั การ เรยี นรโู้ ดยใชเ้ ทคนิคการคดิ แกป้ ญั หาอนาคต,วิทยานพิ นธ์ ศษ.ม. (หลักสูตรและการนเิ ทศ), นครปฐม : บัณฑิตวทิ ยาลัย มหาวิทยาลัยศลิ ปากร, 2547. สโุ ขทยั ธรรมาธิราช, การจดั การเชงิ กลยุทธ์, (พิมพ์คร้ังที่ 3), นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช. 2546. ,องคก์ ารและการจดั การ, (พิมพค์ ร้ังที่ 6), นนทบรุ ี : ชวนพมิ พ์, 2548. สุคนธ์ สนิ ธพานนท์, สดุ ยอดวธิ กี ารสอนสงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม นาไปส…ู่ การจดั การเรยี นรู้ของครู ยุคใหม,่ กรงุ เทพมหานคร : อักษรเจริญทัศน์, 2550. สชุ าติ ประสทิ ธร์ิ ฐั สินธุ์, จรยิ ธรรมทางวชิ าการ, กรุงเทพมหานคร : สานักพมิ พเ์ ฟ้ืองฟูา, 2542. สพุ จน์ เดชบุญ, แนวทางและปจั จยั ในการแก้ไขปญั หาการรกุ ลา้ เขตทางหลวง ตาบลธาร ปราสาทอาเภอ โนนสงู จงั หวดั นครราชสมี า, หลกั สูตรปรญิ ญาวศิ วกรรมศาสตรมหาบัณฑติ สาขาวชิ าวศิ วกรรมโยธา, นครราชสีมา : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยสี รุ นารี, 2556. สุพานี สฤษฎ์วานชิ , การบรหิ ารเชงิ กลยทุ ธแ์ นวคดิ และทฤษฎี, กรุงเทพมหานคร : ซีเอด็ ยูเคช่ัน, 2553. สุวัฒน์ วิวฒั นานนท์, ทกั ษะการอา่ น การคดิ วเิ คราะห์ และเขยี น, นนทบุรี : ซ.ี ซ.ี นอลลิดจ์ลงิ คส์, 2550. สุวิทย์ มลู คา, ครบเครอ่ื งเรอ่ื งการคิด, พิมพค์ รงั้ ที่ 3, กรุงเทพมหานคร : ภาพพมิ พ์, 2547. , การเขียนแผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ีเนน้ การคดิ , กรงุ เทพมหานคร : ดวงกมลสมยั , 2549.

การพัฒนาทักษะการคดิ เชิงกลยทุ ธส์ าหรบั ครู ๒๐๖ สุวินัย ภวณวลัย, ภมู ปิ ญั ญามซู าชิ : วถิ แี หง่ กลยทุ ธเ์ ชงิ บรู ณาการ, พมิ พ์คร้งั ท่ี 1, กรุงเทพมหานคร : Openbooks, 2548. เสถยี ร โพธนิ นั ทะ, วิมลเกยี รตนิ ทิ เทสสตู ร, กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พมหามกุฏราช วิทยาลยั , ๒๕๒๑. เสนาะ ติเยาว์, หลกั การบรหิ าร : การวางแผน, กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์, 2543. แสง จันทร์งาม, 80 ปี เชยี งใหม,่ กรงุ เทพมหานคร : หจก, ธนุชพรน้ิ ต้งิ , 2550. ไสว มาลาทอง, ค่มู ือการศกึ ษาจรยิ ธรรม, กลมุ่ วิชาการพระพุทธศาสนาและจริยศกึ ษา,กรงุ เทพมหานคร : กอง ศาสนาศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ, 2542. หนว่ ยศกึ ษานเิ ทศก์ กรมสามัญศกึ ษา, การสอนตามสมรรถภาพการเรยี นรู, ลพบุรี : หนว่ ยศกึ ษานเิ ทศก กรม สามญั ศึกษา เขตการศึกษา 6, (อัดสาเนา), 2537. อดิศร ถิรสโี ล, พระมหา, คณุ ธรรมสาหรบั ครู, พมิ พ์คร้งั ท่ี 1, กรงุ เทพมหานคร : โอ.เอส.พรน้ิ ติง้ เฮา้ ส์, 2540. อนิวชั แก้วจานง, เบื้องตน้ เกย่ี วกบั ธรุ กจิ : Introduction to business, สงขลา : บริษทั นาศลิ ป์โฆษณาจากัด , 2551. , การจดั การเชงิ กลยทุ ธ์, (พิมพค์ รั้งที่ 2), สงขลา : นาฏศิลปโ์ ฆษณา, 2555. อเนก หงสท์ องคา, นนั ทนาการกบั สงั คม, พิมพล์ กั ษณ์, กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาสันทนาการ มหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวิโรฒ, 2542. อังคณา ลงั กาวงศ์, ความสามารถในการแกป้ ญั หาของนักเรยี นชว่ งชน้ั ท่ี 3 ที่ไดร้ บั การสอนโดย เสรมิ เกม วทิ ยาศาสตร,์ วิทยานพิ นธป์ ริญญาศกึ ษาศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวิชาวทิ ยาศาสตรศึกษา,เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2552. อัจฉรา จันทรฉ์ าย, สู่ความเปน็ เลศิ ทางธรุ กจิ คู่มือการวางแผนกลยทุ ธแ์ ละจดั ทา BSC (Balanced Scorecard), กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พแ์ ห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558. อัจฉรา จนั หา, การศกึ ษาผลการเรยี นรู้ และความสามารถในการแกป้ ัญหาโดยการจดั การเรยี นรแู้ บบของ นกั เรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 เร่อื งการจัดการสงิ่ แวดล้อม, วิทยานิพนธ์ ศษ.ม. (การสอนสังคม), นครปฐม: บัณฑติ วิทยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร, 2549. อัมพร ม้าคะนอง, การพฒั นามโนทศั นท์ างคณติ ศาสตรโ์ ดยใชโ้ มเดลการไดม้ าซง่ึ มโนทศั นแ์ ละ คาถามระดบั สงู , วารสารครุศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ปที ี่ : 37 ฉบบั ท่ี : 3 เลขหน้า : 1-13,2552. Alfaro – LeFevre, R. Role development in professional nursing practice and Nursing, (3rd ed). Manuals : Kathleen Masters, 1994. Bennett, L., Jr, What Manner of Man: A Biography of Martin Luther King, Jr. Chicago: Johnson. 1964. Bloom,Benjamin S.,et al. Hand book on Formative and Summative Evaluation of Student Learning, New York: Mc Graw-Hill Book Company, 1971. Button, L. Development group work with adolescents, London: University of London press, 1974.

การพัฒนาทักษะการคดิ เชงิ กลยทุ ธส์ าหรบั ครู ๒๐๗ Frederiksen, Norman. (1984). Implications of Cognitive Theory for Instruction in Problem Solving. Review of Educational Research. 54 (3): 363-367. Gaither, N. and Frazier, G. Production and Operations Management, Thomson Learning, Sao Paulo, 2002. Goldstein, E. Bruce. Cognitive Psychology. California : Thomson & Wadsworth. 2008. Kowalski, Robin and Westen, Drew. (2009). Psychology. 5th ed. Denvers : John Wiley & Sons. Good, Carter V, Dictionary of Education, New York: McGraw-Hill Book. 1973. John A. Pearce and Richard B. Robinson, Strategic Management, McGraw-Hill, 2000. Marzano, Robert J, Designing a New Taxonomy of Educational Objective, Thousand Oaks, California : Corwin Press, Inc. 2001. Ments, The Effective Use of Role-Play A Handbook for Teachers and Trainers, London: Kogan Page, 1983. Mikulas, W, Minfulness, Self-control and personal growth, In Psychotherpy, meditation& health: A cognitive-behavioral perspective, cd. M.G. Kwee,London: East-Wast, 1990. Patterson, P., Yu, T., De Ruyter, K. Understanding customer engagement in services, Proceedings of ANZMAC 2006 Conference: Advancing Theory, Maintaining Relevance, Brisbane, 4-6 December, 1973. Robertson, I.T. and Smith, M. (2001). Personnel selection. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 74 (4), 441-472. Santrack, John W. Psychology. 7th ed. New York. NY : Mc Graw Hill Inc. Sternberg, 2003. Robert J. Cognitive Psychology. California : Thomson & Wadsworth. 2006. Sayadaw U Pandita, In This Very Life, Boston : Wisdom publication, 1992. Shaw, Marvine E. Group Dynamic : The Psychology of Small Group Behavior, New York : Mc Group - Hill Book Company, 1981. Thompson, A. A. and Strickland A. J. Strategic Management : Concepts and Cases (11 th ed.), Boston: McGraw-Hill. 1999.