AW_Uttacheevapravat

๑๐๐ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อินทสระ เตรยี มทหารบอ ย ชอบอา นหนงั สอื ของขา พเจา โดยเฉพาะเรอ่ื งพระ อานนทฯ ทราบวา ขา พเจา มาอยโู รงเรยี นเตรยี มทหารแลว มโี อกาส ไดพบกันและคุนเคยกันตั้งแตนั้นมา เมื่อขาพเจาเรียนอยูท่ีอินเดีย ทา นไปทาํ ธรุ ะทอ่ี นิ เดยี แลว แวะมาทมี่ หาวทิ ยาลยั พาราณสี ไดพ บกนั อกี คุยกันอยูนาน มีอยูประโยคหน่ึงซึ่งทานพอใจท่ีขาพเจาพูด คือ ขา พเจา พดู วา “เมื่ออยอู นิ เดียได กลับไปเมืองไทยอยูท่ีไหนกไ็ ด” อธบิ ดกี รมศลิ ปากรเปน ผบู งั คบั บญั ชาระดบั สงู ของหอสมดุ แหงชาติ ขาพเจาไปสมัครงานที่หอสมุดแหงชาติ ทางหอสมุดฯมี ทาทียินดีรับไว แตตองสอบตามระเบียบของขาราชการพลเรือน ขาพเจาสอบไดเพราะสอบคนเดียว ขอสอบเทาท่ีจําไดคือ ใหเขียน บทความส้ัน ๆ เปน ภาษาองั กฤษ ขาพเจาจาํ ไมไ ดวาเปน เร่ืองอะไร ตอนน้ันกลับจากอินเดียใหม ๆ ยังพอเขียนได เพราะเขียนตอบ ขอ สอบภาษาองั กฤษทอ่ี นิ เดยี มาพอสมควรและยงั ใหมอ ยู ถา ใหม า เขียนเดี๋ยวน้ีคงเขียนไมได เพราะเปนเวลาถึง ๓๕ ปมาแลวเกือบ จะไมไดเขียนภาษาอังกฤษเลย ไดอา นบางตามสมควร แตตอนนีก้ ็ อานไมไดเพราะตาไมดี ขาพเจาเขียนบันทึกนี้เม่ืออายุ ๗๒ แลว ตอนท่ีเขาทํางานท่ีหอสมุดแหงชาตินั้นอายุ ๓๗ ตําแหนงเปน วทิ ยากรโท งานแรก ๆ ท่ีขาพเจาไดรับมอบหมายใหทํา คือ การทํา บญั ชหี นงั สอื เดอื นเดยี วขา พเจา กล็ าออก ผอู าํ นวยการบอกวา มาอยู เดือนเดียวลาออกเดี๋ยวอธิบดีจะตําหนิทาน ขาพเจาจึงยับยั้งอยู

๑๐๑ท่หี อสมดุ แหง ชาติ ทานบอกวา ชอบอยูหองไหนแผนกไหนใหเลือกเอง ขาพเจาจึง เลือกเอาหองศาสนาและปรัชญา ซ่ึงคิดวาถูกกับนิสัยของตัว แต ไมไ ดท าํ อะไรมากนอกจากดแู ลหนงั สอื และแนะนาํ ผมู าใชบ รกิ าร อยมู า ได ๖ เดือนขาพเจาก็ขอลาออกอีก ตอนน้ีต้ังใจแนนอนวาจะตอง ออกเด็ดขาด รูสึกวาขาพเจาเสียเวลาไปท้ังวันในการมาทําราชการ ถาเปนอยางนี้ขาพเจาไปทํางานของขาพเจาเองนาจะเหมาะกวา เพราะเวลาน้ันขาพเจาก็ยังเขียนหนังสือออกเผยแพรอยู ทั้งยังไป สอนพิเศษอยูท่ีมหาวิทยาลัยมหามกุฏฯ ขาพเจาไปหาทานอธิบดี กรมศิลปากร เลาใหทานฟงถึงการงานที่ทําและความรูสึกนึกคิด ของขาพเจา ทานไมวาอะไร ทานเขาใจ และพูดอะไรบางอยางท่ี ขาพเจา ปลื้มใจและภมู ใิ จ ลืมเลาไปเรื่องหน่ึงวา ในขณะที่ขาพเจาทําราชการอยูท่ี หอสมุดแหงชาติน้ัน ทานอธิบดีสมภพ ภิรมย ไดมอบหนังสือ ภาษาองั กฤษ ‘รามเกยี รตส์ิ าํ หรบั เยาวชน’ มาใหเ ลม หนง่ึ บอกวา ชวยแปลใหดวย ขาพเจาแปลจนจบ เสียดายวาขาพเจาไมไดถาย เอกสารไว พอสงตนฉบับใหทานอธิบดีแลวก็เปนอันหมดไปเลย หนังสือตนฉบับเห็นอยูเม่ือไมก่ีเดือนมาน้ีเอง แตตอนนี้หาไมเจอ หนังสอื ขนาด ๘ หนายก ความหนาไมเ กิน ๑๐๐ หนา

๑๒ ประจาํ ที่มหาวทิ ยาลยั สงฆ

ชว งเชามีเวลาวาง ไดเ ขยี นหนงั สอื และเขียนไดม าก สว นมากเรม่ิ ตงั้ แตตหี าจนถงึ หา โมงเชา แลว เตรียมตัวไปสอน ทมี่ หาวิทยาลัยสงฆ ทาํ อยอู ยา งนีน้ านป ระหวา งทข่ี า พเจา ลาออกจากหอสมดุ ฯแลว แตย งั ไมถ งึ วนั กําหนดออกน้ัน ทางมหาวิทยาลัยสงฆทราบขาว จึงไดสงพระให มาติดตอท่ีหอสมุดฯ คือ พระมหาอภิชาญ๑ เลขานุการสํานักงาน อธกิ ารบดี ซง่ึ ในเวลานน้ั เรยี กสาํ นกั งานเลขาธกิ าร ใหม าตดิ ตอ ขอ ใหไ ปอยเู ปน อาจารยป ระจาํ ทมี่ หาวทิ ยาลยั สงฆ ซงึ่ เวลานน้ั ทา นเจา คณุ พระเทพโมลี (ประจวบ กนตฺ าจาโร) เปน เลขาธกิ ารอยู ปจ จบุ นั คือสมเด็จพระพุทธชินวงศ๒ ขาพเจาออกจากหอสมุดแหงชาติก็ไป ๑ ปจจุบันคือ ผศ.อภิชาญ ปานเจริญ คณะมนษุ ยศาสตร มหาวทิ ยาลัยรามคําแหง ๒ มรณภาพแลว เมื่อ ๓ มกราคม ๒๕๕๑

๑๐๔ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ

๑๐๕ประจําทมี่ หาวิทยาลยั สงฆ เปน อาจารยป ระจาํ อยทู ม่ี หาวทิ ยาลยั สงฆท นั ที คดิ วา ประมาณเดอื น พฤษภาคม ๒๕๑๗ การไปทาํ งานทม่ี หาวทิ ยาลยั สงฆน นั้ เฉพาะตอนบา ย ประมาณ บายโมงถึงหกโมงเย็น ไมมีงานอื่นนอกจากงานสอน สอนวิชา ปรัชญา ศาสนา ตรรกศาสตรพุทธฯ จริยศาสตร เปนตน ชวง เชามเี วลาวา งไดเขยี นหนงั สือและเขยี นไดมาก สวนมากเรมิ่ ตง้ั แตตี หาจนถึงหาโมงเชา แลวเตรียมตัวไปสอนที่มหาวิทยาลัยสงฆ ทํา อยอู ยา งน้นี านป ดเู หมอื นป ๒๕๑๗ นนั้ เอง ทางโรงเรยี นราชนิ ไี ดเ ชญิ มาอกี ไดไปสอนที่โรงเรียนราชินีเปนบางวันเฉพาะชวงเชา สอน ม.ศ.๔, ม.ศ.๕ วิชาศีลธรรม มีช่ัวโมงสําหรับครูดวย มีครู ๑๐-๑๕ คน สมัครใจที่จะเรียนวิชาพระพุทธศาสนา ทางโรงเรียนไดขอรองให ขาพเจาชวยสอนดวย จึงเปนอันสอนท้ังครูและนักเรียน ครูแยก ตางหากไมรวมกับนักเรียน ขาพเจาขาดหายจากโรงเรียนราชินีท่ี ปากคลองตลาดไป เมอ่ื ไปอยโู รงเรยี นพาณชิ ยการสลี มและโรงเรยี น เตรียมทหาร ตลอดถึงชวงที่ไปอยูอินเดีย เม่ือกลับมาแลวทาง โรงเรียนก็เชิญไปอีก ดูเหมือนจะสอนติดตอกันประมาณ ๑๐ ป ท้ังครูและนักเรียนท่ีติดตอกันมา จนถึงปจจุบันนี้ก็มีอยู ลวนแต เปนผใู หญแ ละผูชรากนั ไปหมดแลว

๑๐๖ อัตตชีวประวตั ิ อ.วศิน อนิ ทสระ ศาสตราจารย ดร. ปรีดี เกษมทรัพย อธิการบดี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร หลังจากไดอานหนังสือบางเลมของ ขาพเจาแลว วันหนึ่งไดชวนขาพเจา ใหไปอยูที่มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตรเปนอาจารยประจํา แตขาพเจาขอไมไปเปนอาจารย ประจาํ เพราะไมคิดจะรับราชการอีก



๑๓ ทม่ี หาวทิ ยาลยั รามคําแหง

ใครมาก็ดใี ครไมม าก็ได ลงทะเบียนแลวไปสอบอยางเดียวกไ็ ด นักศกึ ษาบางคนมีภารกิจทีจ่ ะตองทํามาก ไมส ามารถมาเขา เรยี นได ถงึ กระนน้ั ในมหาวทิ ยาลยั ก็ยงั คลาคล่ํา ไปดว ยนักศึกษาจาํ นวนมาก อยทู ่นี ่ันสบายใจ มคี วามเปนกันเองสงู ทง้ั กับครบู าอาจารยและกับนักศึกษา ตอมาเม่ือป พ.ศ. ๒๕๒๑ รศ.สุวรรณ เพชรนิล ไดชวน ไปอยูท่ีมหาวิทยาลัยรามคําแหง คณะมนุษยศาสตร ดูเหมือน อาจารยสุวรรณจะเปนหัวหนา ภาควิชาปรชั ญาอยใู นตอนนัน้ ไดนาํ หนังสือของขาพเจาจํานวนหลายเลมไปเสนอคณบดี เพอ่ื ใหเ ห็นวา ควรจะรบั ขา พเจา ไปอยสู อนวชิ าศาสนา หรอื ปรชั ญา พอขา พเจา รเู ขา กร็ บี ปฏเิ สธดว ยเหตผุ ลเดยี วกนั กบั ทมี่ หาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร

๑๑๐ อัตตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ อาจารยสุวรรณขอโทษทไี่ ดทาํ ไปโดยพลการ แตมหาวิทยาลัยรามคําแหงก็ยังยินดีเชิญขาพเจาไปเปน อาจารยพ เิ ศษ สอนวชิ าพทุ ธปรชั ญาทง้ั เถรวาทและมหายาน ขา พเจา เขียนตําราใหมหาวิทยาลัยรามคําแหง ๓ เลม คือ พุทธปรัชญา เถรวาท ๒ เลม คอื เลม ทเี่ ปน หลกั กบั เลม ทเี่ ปน หนงั สอื อา นประกอบ พทุ ธปรชั ญามหายาน ๑ เลม ดเู หมอื นยงั ใชอ ยจู นบดั นี้ หลงั จาก ทีข่ าพเจา ลาออกมาแลวเปนเวลานานป เพราะขาพเจายงั ไดร ับเงิน คาตําราอยูสมํา่ เสมอทุกปมา ท่ตี อ งเขียนพทุ ธปรัชญาเถรวาทเปน ๒ เลมน้ัน ทีแรกขาพเจาใชพุทธปรัชญาเถรวาทเลมใหญหนาถึง ๖๘๘ หนา ขนาด ๑๖ หนา ยก ตอ มาทางภาควชิ าปรชั ญาเหน็ วา เลมใหญเกินไปสําหรับนักศึกษา ขอใหขาพเจาเขียนใหมอีกสักเลม หนง่ึ เพอ่ื เหมาะกบั ทนี่ กั ศกึ ษาจะเรยี นในภาคเรยี น ขา พเจา จงึ เขยี น ใหมในป ๒๕๒๕ เปนหนังสือ ๙๙ หนาขนาด ๘ หนายกพิเศษ ซึ่งเปนแบบของหนังสือตําราในมหาวิทยาลัยท่ัวไป ขาพเจาเริ่มไป สอนทมี่ หาวทิ ยาลยั รามคาํ แหงเมอ่ื เดอื นพฤศจกิ ายน ๒๕๒๑ เขา ใจ วา สอนเฉพาะพทุ ธปรัชญาเถรวาทอยา งเดียว พอป ๒๕๒๕ จงึ ได สอนพทุ ธปรชั ญามหายานเพม่ิ ข้ึนอีกวิชาหน่งึ มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหงทหี่ วั หมาก เปน มหาวทิ ยาลยั ใหญ มบี รเิ วณกวา งขวาง เปน ตลาดวชิ าจรงิ ๆ นกั ศกึ ษาทน่ี น่ั ตอ งรบั ผดิ ชอบตัวเองสูงเพราะไมมีการบังคับเรียน ใครมาก็ดีใครไมมาก็ได

๑๑๑ทมี่ หาวทิ ยาลยั รามคําแหง ลงทะเบียนแลวไปสอบอยางเดียวก็ได นักศึกษาบางคนมีภารกิจท่ี จะตอ งทาํ มาก ไมส ามารถมาเขา เรยี นได ถงึ กระนนั้ ในมหาวทิ ยาลยั กย็ งั คลาคลา่ํ ไปดว ยนกั ศกึ ษาจาํ นวนมาก อยทู นี่ นั่ สบายใจ มคี วาม เปนกนั เองสูงทัง้ กบั ครูบาอาจารยแ ละกบั นกั ศึกษา ขาพเจาเดินทางไปสอนโดยรถเมลประจําทาง ขึ้นรถจาก บา นทน่ี นทบรุ ไี ปลงทเ่ี ทเวศรแ ลว ขน้ึ รถสาย ๙๐ ไปลงทหี่ นา ม.รามฯ ขากลบั มกั จะขนึ้ รถจากหนา รามไปลงทส่ี นามหลวงแลว ขนึ้ รถตน ทาง สาย ๖๔ กลบั บา น บางวนั ออกจาก ม.รามฯ ๑๖.๓๐ น. กวา จะ กลบั ถงึ บา นกป็ ระมาณ ๒๐.๓๐ น. ๔ ชวั่ โมงพอดี กเ็ ปน ชว งเวลา ที่การจราจรหนาแนน วันไหนฝนตกเขาดวยก็จะใชเวลามากกวาน้ี ขาไปใชเ วลานอ ยหนอ ยประมาณชวั่ โมงครง่ึ ถงึ สองชว่ั โมง เพราะเปน ชว งเวลาท่ีการจราจรไมหนาแนน วันไหนขา พเจา กลับผิดเวลามาก แมบ า นจะแตง ตวั รออยทู บี่ า นเผอื่ วา มปี ญ หาอะไรจะไดอ อกไปไดท นั ที เวลานน้ั โทรศพั ทม อื ถอื กย็ งั ไมม ใี ครใชก นั ขา พเจา ลาํ บากในการเดนิ ทางอยา งนอ้ี ยหู ลายป ประมาณป ๒๕๒๖ จงึ ไดซ อื้ รถสว นตวั เปน โตโยตาดีเอ็กซ มือสอง เขาใชมาแลว ๑ ป ซ้ือมาดวยราคา ๑ แสนบาท เจาของรถเปนเพื่อนของแมบาน จึงซื้อไดในราคาน้ี ผอ นสง เขา ๑๐ เดือน การเดินทางคอยสะดวกสบายข้นึ ปต อ มา ไดซ้ือรถอีกคันหน่ึง โตโยตาเหมือนกัน สําหรับแมบานใช รถเกา เหมือนกนั เกากวา คันที่ขา พเจา ใชเพราะไปไมไ กล ไปแควทิ ยาลัยครู สวนดุสิตและกลับบาน ระยะทางประมาณวนั ละ ๒๐ กโิ ลเมตร

๑๑๒ อัตตชีวประวตั ิ อ.วศิน อินทสระ จําไดวาในป พ.ศ. ๒๕๒๔ ขาพเจาไดซ้ือท่ีดินซ่ึงปลูกบาน อยูแลวในราคา ๒ แสน ๗ หม่ืน* ๕๔ ตารางวา และไดขอกู เพอื่ นบา นเขา ๒ แสน จา ยดอกเบย้ี เทา กบั ทเี่ ขาไดร บั จากธนาคาร บัญชีออมทรัพย โดยท่ีเขาไดมาบอกใหเอง คือคุณนงนุชและ คุณวราวุธ โชติกเสถียร ขาพเจาขอบันทึกขอบคุณไว ณ โอกาส นดี้ ว ย ถา ไมไ ดท า นทงั้ สองนขี้ า พเจา คงตอ งกเู งนิ ธนาคาร ซง่ึ ดอกเบยี้ แพงกวาน้ีมาก ทานทั้งหลายก็ทราบอยูแลววาดอกเบ้ียเงินกูแพง กวาดอกเบ้ียเงินฝาก คุณวราวุธและคุณนงนุชทํางานอยูการไฟฟา ฝายผลิตฯ ต้ังบานเรือนอยูในซอยเดียวกัน คือ ซอยเขมานนท ถนนพบิ ูลสงครามซอย ๑๒ ขาพเจาและภรรยาไดเงินมาเทาใด เหลือจากคาใชจาย ประจําเดือนแลว ก็ระดมใชห น้ี ใชหนหี้ มดภายใน ๑๐ เดอื น จะวา เปนชะตาของขาพเจาก็ได คราวใดจําเปนตองใชเงิน เงินก็จะ หลง่ั ไหลมา เมอ่ื หมดความจาํ เปน แลว กจ็ ะหยดุ ถา จะไหลมาบา งก็ เอือ่ ย ๆ เร่อื ย ๆ เหมือนตวั ขาพเจา เอง ซ่งึ เปนคนไมก ระตอื รือรน ในเร่ืองการหาเงิน เพราะเหตุท่ีใชหน้ีไดอยางรวดเร็ว เจาของเงิน อดใจไมไ ดจ งึ ถามดว ยความเกรงใจวา ไปกทู อ่ี นื่ มาหรอื เปลา ไมต อ ง เกรงใจ ใชห มดเมอื่ ไรกไ็ ด เพราะตกลงกนั ไวว า จะใชเ ดอื นละ ๕ พนั เปน เวลานานถงึ ๓ ปกบั ๔ เดอื น * จําเปนตองซ้อื เพราะปลูกบานอยใู นทเี่ ชา และเจา ของที่ เขามาบอกขาย

๑๑๓ท่มี หาวิทยาลยั รามคาํ แหง เมอ่ื ใชห นหี้ มดแลว ปต อ มาคอื ป ๒๕๒๕ ไดป รบั ปรงุ บา น ใหมทั้งตัวบานและร้ัว ทั้งพ้ืนบริเวณบานดวย รั้วนั้นไดร้ือระแนง ออกทง้ั หมด ทาํ เปน กาํ แพงกอ อฐิ ถอื ปนู โดยรอบ ปรบั ปรงุ ครวั ใหม อยางที่เปนอยูทุกวันนี้ (เฉพาะหองนํ้าและหองครัว) หองครัวนั้น ลมโกรกแทบทั้งวัน เปนที่ท่ีขาพเจาชอบนําเตียงผาใบไปนอนเลน เหมอื นเตยี งทเี่ ขานอนเลน ชายทะเล ตอนป ๒๕๑๘ ขาพเจาไดขยายหองไป ๑ หอง เพราะ มีลูกชายคนท่ีสองคือ วโรตม (โจ) ทําใหมีเน้ือที่ในตัวบานกวาง ออกไป สะดวกสบายข้ึน ทําเทาท่ีจําเปนและเทาท่ีเงินมี แตมา ปรับปรุงบานเม่ือป ๒๕๒๕ นี้ตองจายเงินไปถึง ๒ แสน โชคดที ่ี ไมตองเปนหน้ี เมื่อตอนซื้อที่นั้นเปนหน้ีดวยความจําเปนจริง ๆ ขา พเจาไมชอบเปนหนแี้ ละแมบ านกอ็ นุโลมตาม ไมเ คยขดั ใจ การเขยี นหนงั สอื กย็ งั คงดาํ เนนิ ไปอยา งสมาํ่ เสมอ มรี ายได พอสมควร มเี งนิ เดอื นประจาํ และรายไดจ ากการสอนพเิ ศษ แมบ า น ก็มีรายไดจากการไปเปนอาจารย เปนขาราชการประจําที่วิทยาลัย ครสู วนดสุ ติ ลกู กาํ ลงั เรยี นหนงั สอื ทง้ั สองคน แตไ มเ ดอื ดรอ นเรอื่ ง คา ใชจ า ย ฐานะความเปนอยูคอ ย ๆ มั่นคงข้นึ

๑๔ โรงเรยี นพระพทุ ธศาสนาวันอาทิตย หลักสูตรพิเศษ

บางวนั ถงึ กับเอาเกา อี้นอนมานอนสอนในหอ งเรียน ถา ความดนั สูงมากๆ เชน ๑๗๐, ๑๘๐ ประมาณ ๒ ปมาแลว ไดยาทค่ี ุมความดันได จงึ คอ ยสบายข้ึน บางวันความดันคอนขางต่ําดว ยซ้าํ ไป ถาต่ํามากจนถึงลุกขึ้นแลว งง ก็ละลายนา้ํ เกลือด่มื สักพกั หนึ่งกห็ าย ประมาณป พ.ศ. ๒๕๒๕ หรือ ๒๕๒๖ ทางโรงเรียน พระพทุ ธศาสนาวนั อาทติ ยไ ดต ดิ ตอ ขอใหข า พเจา ชว ยไปสอนโรงเรยี น พระพทุ ธศาสนาวนั อาทติ ย ระดบั พทุ ธศาสนา ๙ มี ๒ ป คอื ๙ ปท ี่ ๑ และ ๙ ปท่ี ๒ พุทธศาสนา ๙ คือ รับนักศึกษาและประชาชน ทวั่ ไปเขา เรยี น เปน โรงเรยี นพระพทุ ธศาสนาวนั อาทติ ยข องมหาวทิ ยาลยั มหามกุฏราชวิทยาลัย ซ่ึงต้ังมาหลายปแลว ขาพเจาเคยสอนอยู ๑ ป หรือ ๒ ปสมัยท่ียังเปนพระนักศึกษาอยู แลวก็ขาดหายไป มาถงึ ป พ.ศ. ๒๕๒๕ หรอื ป พ.ศ. ๒๕๒๖ ทางเลขานกุ ารโรงเรยี น

๑๑๖ อัตตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ พระพุทธศาสนาวันอาทิตย ถาจําไมผิดคือพระมหาอุทัย อุทโย ป.ธ.๙ แหง วดั พระพเิ รนทร ไดเ ชญิ ขา พเจา ไปสอนในชน้ั พทุ ธศาสนา ๙ ใหเหตุผลอนั นาช่นื ใจวา “ปน้ีช้ันพุทธศาสนา ๙ มีนักศึกษาและผูหลักผูใหญมา เรียนกันมาก อยากจะไดอ าจารยทท่ี รงความรจู ริง ๆ มาสอน” พระมหาอุทัย อุทโย รูปนี้ปจจุบันเปนพระราชาคณะท่ี พระปฎ กโกศล เจา อาวาสวดั พระพเิ รนทร ขา พเจา ไดไ ปสอนโรงเรยี น พระพทุ ธศาสนาวนั อาทติ ยต งั้ แตบดั น้นั มาจนกระท่งั พ.ศ. ๒๕๕๓ อันท่จี รงิ ชั้นพทุ ธศาสนา ๙ ตามหลกั สูตรมเี รยี นเพียง ๒ ป คอื ๙ ปท ่ี ๑ และ ๙ ปท ี่ ๒ แตพ อจบปท ่ี ๒ แลว มนี กั ศกึ ษา ผูใหญกลุมหน่ึง มีคุณสมโภช เสขะนันทน เปนตน ไดขอรอง ขาพเจา วา อาจารยช ว ยสอนตออกี ไดไหม ขาพเจาตอบตกลง จงึ ไดแ ยกกลมุ มาสอนตา งหาก คราวนข้ี า พเจา ใชพ ระไตรปฎ กทขี่ า พเจา ไดเขียนไวกอนแลวเปนหลักในการสอน สถานที่ ใชหองสมุดของ มหาวทิ ยาลยั บา ง ใชห อ งอน่ื ๆ บา ง เรม่ิ ตน จาก ๕-๖ คน นกั ศกึ ษาคอ ยๆ เพม่ิ ขนึ้ มาเรอ่ื ย ๆ ออกไปบา งเพมิ่ เขา มาใหมบ า ง จน มาถึงปพ.ศ. ๒๕๔๙ นั้น มีนักศึกษาอยูประมาณ ๔๐-๕๐ คน เปน ดอกเตอรก ห็ ลายคน เมอ่ื เหน็ วา เรยี นแลว ดกี ช็ วนกนั มา ขา พเจา สอนมาโดยไมม กี ารปด เทอมเลยเปน เวลา ๒๐ ปเ ศษแลว ประมาณ ป พ.ศ. ๒๕๔๕ ขา พเจา ปว ยหนกั จงึ ขอหยดุ พกั ไปประมาณ ๒ เดอื น

โรงเรยี นพระพทุ ธศาสนาวันอาทติ ย ๑๑๗ หลักสตู รพเิ ศษ

๑๑๘ อัตตชีวประวตั ิ อ.วศิน อนิ ทสระ พอทุเลาแลวก็เร่ิมสอนตอมาจนถึงตนป ๒๕๕๓ จึงหยุดสอนอยาง ถาวรดว ยอปุ สรรคดา นสุขภาพ ท่ีวาปวยหนักนั้นคือ ความดันโลหิตสูงและเปนโรคหัวใจ เสนเลือดหัวใจเสนหนึ่งตีบเล็กนอย บางวันถึงกับเอาเกาอ้ีนอนมา นอนสอนในหองเรียน ถาความดันสูงมาก ๆ เชน ๑๗๐, ๑๘๐ ประมาณ ๒ ปมาแลว ไดย าที่คมุ ความดันไดจึงคอ ยสบายขึ้น บาง วันความดันคอนขางตํ่าดวยซํ้าไป ถาตํ่ามากจนถึงลุกข้ึนแลวงงก็ ละลายนํ้าเกลือด่ืม สกั พักหน่ึงกห็ าย ขา พเจา สอนอยูทีม่ หาวทิ ยาลยั รามคาํ แหงประมาณ ๑๒ ป วันหนึ่งฝนตกหนักรถติดมาก ขาพเจาขับรถกลับจากรามคําแหง ประมาณ ๖ ชั่วโมง รูสึกวาอายุมากข้ึน ความเหนื่อยก็มากข้ึน การจราจรก็หนาแนนมากโดยเฉพาะขากลับ ไมมีทางดวนเหมือน ปจ จบุ นั นี้ ขา พเจา จงึ ตดั สนิ ใจลาออกเมอื่ หมดเทอม สน้ิ ปก ารศกึ ษา แลว คดิ วา ประมาณป พ.ศ. ๒๕๓๔

บณั ฑิตทา นใหอภัยได ไมก ลา วโทษใครและไมกลาวโทษตน แตท านถอื เปนโทษของสงั สารวัฏ

๑๕ ทม่ี หาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร

ทแี รกสอนวิชา “พระพทุ ธศาสนาในประเทศไทย” โดยขา พเจา ไดเ ขียนตาํ ราเรอื่ งน้ไี วก อนแลว ตอ มาจึงเปลย่ี นเปน สอนจรยิ ศาสตร เดินทางไปมาสะดวก มีทางยกระดับใชเวลาเดนิ ทาง เพียง ๑๕-๒๐ นาทีกถ็ ึงแลว หลังจากน้ัน ทางมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรภาควิชา ปรัชญา ไดเ ชญิ ขา พเจาไปสอนท่ีมหาวิทยาลัย โดยอาจารยส เุ ชาว พลอยชมุ ซง่ึ เปน หวั หนา ภาควชิ าอยเู วลานน้ั อาจารยส เุ ชาว พลอยชมุ เปน ศษิ ยเ กา มหาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ฯ รนุ หลงั ขา พเจา หลายป ตอน ท่ีขาพเจาไปสอนท่ี ม.เกษตรฯ มีศิษยเกามหามกุฏฯเปนอาจารย ประจําอยูหลายคนแลว ทีแรกสอนวิชา ‘พระพุทธศาสนาใน ประเทศไทย’ โดยท่ีขาพเจาไดเขียนตําราเร่ืองน้ีไวกอนแลว ตอมา จงึ เปลยี่ นเปน สอนจรยิ ศาสตร เดนิ ทางไปมาสะดวก มที างยกระดบั ใชเ วลาเดนิ ทางเพยี ง ๑๕-๒๐ นาทีก็ถึงแลว

๑๒๒ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ

๑๒๓ทีม่ หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีอยูระยะหน่ึงที่ผลสํารวจออกมาวา นิสิตมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตรม สี ขุ ภาพจติ ดที สี่ ดุ ในบรรดานสิ ติ นกั ศกึ ษาในมหาวทิ ยาลยั ตา งๆ ในประเทศไทย ขา พเจา ไปสอนทน่ี นั่ อยปู ระมาณ ๑๐ ป ใน ระยะแรก ๆ ก็เห็นดวยกับผลสํารวจอันนั้น แตพอระยะปลายคือ ประมาณ ๒ ปหลังขาพเจาไมแนใจ ขาพเจาสอนเฉพาะนักศึกษา ป ๔ คณะมนษุ ยศาสตร ภาควชิ าปรชั ญา มนี กั ศกึ ษาจากภาคอนื่ และคณะอนื่ ทเ่ี ลอื กเรยี นวชิ าปรชั ญามาเรยี นดว ย ขา พเจา ขอลาออก จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรดวยเหตุผลทางสุขภาพ ตอนน้ัน ขา พเจา อายุ ๖๗ แลว เรม่ิ มอี าการทางโรคหวั ใจ และความดนั โลหติ สูง แตขาพเจาไมรู เขาใจวาเปนเร่ืองอ่ืน เชน อายุมาก ทํางาน มากจนเหนด็ เหนอ่ื ย ตอ งกนิ ยาหอมอยเู ปน ประจาํ ตอนนน้ั ขา พเจา ไดท ํารายการทางวิทยุดวยแลว

๑๖ ทาํ รายการวทิ ยุ

ขา พเจาไมเ คยคดิ ไมเ คยใฝฝ นมากอ นเลย วา จะไดทํา คดิ วา เปน เรื่องสุดวิสยั สาํ หรบั ขา พเจา เพราะขาพเจา ไมส ามารถจะหาเงนิ มาจา ยคา สถานีได เดือนละ ๘ พนั หรือ ๑ หม่ืน, ๒ หมน่ื จงึ ไมเ คยคิดเลยจริงๆ ถาจะใหห าเงินคา สถานไี ปดวยทาํ รายการวทิ ยุไปดว ย ขาพเจา ขอไมทาํ การทํางานวิทยุนี้ ขาพเจาไมเคยคิดไมเคยใฝฝนมากอน เลยวา จะไดท าํ คดิ วา เปน เรอ่ื งสดุ วสิ ยั สาํ หรบั ขา พเจา เพราะขา พเจา ไมส ามารถจะหาเงนิ มาจา ยคา สถานไี ดเ ดอื นละ ๘ พนั หรอื ๑ หมน่ื , ๒ หมน่ื จึงไมเคยคดิ เลยจรงิ ๆ ถาจะใหห าเงนิ คา สถานีไปดว ยทํา รายการวทิ ยไุ ปดว ย ขา พเจา ขอไมท าํ เหตทุ ไ่ี ดท าํ กค็ อื คณุ ศยามล สีนิลแท ผูทํารายการวิทยุอยูท่ี FM ๙๖ MHz. คลื่นสังคมไทย ไดนําเอาหนังสือของขาพเจาไปอานบอย ๆ ในรายการธรรมะเวลา ๐๖.๐๐-๐๖.๔๕ น. คณุ ศยามลอายยุ งั นอ ยเพงิ่ จบจากจฬุ าฯมาหมาด ๆ แตเ ปน คนเสยี งดชี วนฟง เมอ่ื อา นหนงั สอื ธรรมะบอ ย ๆ เขา กเ็ ปน คนตดิ ธรรมะ รสู กึ ปลม้ื ใจทไี่ ดอ า น คณุ สพุ ร มณเี วทยพนั ธ ผเู ปน หัวหนารายการจงึ พดู กบั คณุ ศยามลวา เอาหนงั สอื อาจารยม าอา น

๑๒๖ อัตตชีวประวัติ อ.วศิน อินทสระ บอ ย ๆ เชญิ ทา นออกรายการเสยี เลยไมด หี รอื คณุ ศยามลจงึ ตดิ ตอ ขอใหขาพเจาชวยออกรายการ โดยพูดจากที่บาน สนทนากับเขา ซงึ่ อยทู สี่ ถานี ขา พเจา ตกลง จงึ ไดเ รมิ่ ทาํ รายการวทิ ยเุ ปน ครงั้ แรก ประมาณ พ.ศ. ๒๕๓๙ รายการนดี้ แี ละมคี นฟงมาก ขาพเจาไดรับเชิญไปพูดที่วัดมเหยงคณของทานพระครู เกษมธรรมทตั จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา ทา นเชญิ คณุ ศยามลไปดว ย เพราะไดฟ ง ทางวทิ ยตุ อนเชา และเปด กระจายเสยี งใหอ บุ าสกอบุ าสกิ า ฟงดวย ที่น่ันเปนสํานักกรรมฐาน ทํารายการวิทยุคลื่นนี้อยูนาน เทาใดจาํ ไมได จนรายการเขาเลิกไปดว ยเหตจุ าํ เปน บางประการ ใกล ๆ กบั ทท่ี าํ รายการนกี้ ม็ าทาํ รายการ ‘วเิ คราะหธ รรม’ ทางสถานีวิทยุ AM ๙๖๓ KHz. เวลา ๒๐.๐๐-๒๐.๓๐ น. ในนาม ของมหาวทิ ยาลยั มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั โดยการจดั ของทา นมหามงคล ขนตฺ ธิ โี ร วดั ชนะสงครามฯ แบง กนั พดู คนละวนั ขา พเจา ไดว นั องั คาร นอกจากนกี้ ม็ ที า นเจา คณุ พระเทพดลิ ก ทา นเจา คณุ พระธรรมวสิ ทุ ธกิ วี เปน ตน ทาํ อยนู านเหมอื นกนั จนรายการถกู ยบุ เลกิ ไป ทา นมหามงคล จงึ ทําแตผูเดียวโดยการหาทนุ เองมาจนกระทัง่ บัดนี้ ใกล ๆ กนั น้ี คณุ วรรณา กาญจนภญิ โญวงศ ศษิ ยผ หู นง่ึ ของขา พเจา ไดฟ ง ขา พเจา บรรยายทางวทิ ยบุ อ ย ๆ และไปฟง ทขี่ า พเจา สอนท่ีวดั บวรนิเวศฯดว ย ไดต ดิ ตอกับคุณเพ็ญศรี อนิ ทรทตั ผูซง่ึ ทํารายการวิทยุหลายสถานีอยูแลว ใหชวยหาสถานีและเวลาให

๑๒๗ทาํ รายการวทิ ยุ ขาพเจา คณุ เพญ็ ศรีติดตอทางสถานี AM ๙๖๓ KHz. ไดรายการ ธรรมโอสถซงึ่ เปน รายการของสถานไี มต อ งจา ยเงนิ ออกอากาศเวลา ๐๖.๐๐-๐๖.๔๕ น. ทงั้ วนั เสารแ ละวนั อาทติ ย คงจะพดู อยปู ระมาณ ๑ ปร ายการกเ็ ปลยี่ นไป คณุ วรรณาอกี นน่ั แหละไดข อรอ งคณุ เพญ็ ศรใี หห าคลน่ื อน่ื ใหในเวลาที่เหมาะสม ไปไดคลื่น AM ๗๔๗ เวลา ๒๑.๓๐- ๒๒.๐๐ น. ชอ่ื รายการวา ‘ธรรมและทรรศนะชวี ติ ’ โดยคณุ วรรณา เปนผูอุปถัมภรายการ ทําอยูนานเทาไรจําไมได ยายไปคลื่น AM ๑๔๒๒ เพราะดเู หมอื นราคาจะถกู กวา ตอนนน้ั คณุ บษุ รา เรอื งแสง หรอื คณุ การะเกด แทนกจิ การกลุ เปน ผรู บั เหมารายการ แลว แจก จา ยกันไป ประมาณป ๒๕๔๑ พลตรที องขาว พวงรอดพันธุ ผูจดั รายการ ‘ธรรมะรว มสมยั ’ อยทู ส่ี ถานวี ทิ ยุ อสมท FM ๑๐๐.๕ MHz. ไดเชิญขาพเจาใหเปนวิทยากรในรายการ ‘ธรรมะรวมสมัย’ เวลา ตี ๑ ถึงตี ๒ วนั พฤหัสฯเวนพฤหสั ฯ สลับกับทา นอาจารยว ลั ลภ ชวนปโญ ตอมาทานอาจารยวัลลภของดดวยความจําเปนบาง ประการ ทานผูจัดรายการและผูฟงบางสวนจึงขอใหขาพเจาออก ทุกวันพฤหัสฯ ทําติดตอเร่ือยมาจนป พ.ศ. ๒๕๔๕ ขาพเจาจึงขอ หยดุ เพราะปว ย (รายการออกอากาศสดในเวลาดกึ มาก) แตอ าจารย ทองขาวนาํ เทปของขา พเจา ไปเปด แทนอยจู นกระทง่ั บดั น้ี แมร ายการ ธรรมะรวมสมัยจะยา ยคลน่ื ไปแลว กต็ าม

๑๗ ทาํ นติ ยสาร

ตอนทข่ี าพเจามารบั ตาํ แหนงบรรณาธกิ ารนน้ั ธรรมจกั ษอุ ายุยาวนาน ๙๐ ปแ ลว ขา พเจา ไมเคยนกึ ฝน มากอนเลยวา จะไดเปนบรรณาธกิ ารหนงั สือฉบบั นี้ เพราะรูส กึ วาสงู เกนิ เอื้อม ผทู เี่ คยเปนบรรณาธิการมา กล็ ว นแตเปนผูหลักผใู หญทงั้ นั้น ยอนไปเมื่อป ๒๕๒๙ ขาพเจาไดรับแตงตั้งโดยสมเด็จ พระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ ใหเ ปน บรรณาธกิ ารนติ ยสาร ‘ธรรมจกั ษ’ุ ของมลู นธิ มิ หามกฏุ ราชวทิ ยาลยั โดยการนาํ เสนอของ ทานเจาคุณพระเทพดิลก ในสมัยท่ียังเปนพระราชธรรมนิเทศหรือ พระโศภณคณาภรณ จําไดไมแ มน (ระแบบ ฐติ ญาโณ) นติ ยสาร ธรรมจกั ษมุ อี ายยุ าวนานทสี่ ดุ ฉบบั หนง่ึ คมู ากบั ยทุ ธโกษของกระทรวง กลาโหม ธรรมจกั ษเุ รม่ิ ออกฉบบั แรกเมอ่ื เดอื นตลุ าคม ๒๔๓๙ โดย สมเดจ็ พระมหาสมณเจา กรมพระยาวชริ ญาณวโรรส ตอนทข่ี า พเจา มารบั ตาํ แหนง บรรณาธกิ ารนนั้ ธรรมจกั ษอุ ายยุ าวนานถงึ ๙๐ ปแ ลว

๑๓๐ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ

๑๓๑ทาํ นิตยสาร ขา พเจา ไมเ คยนกึ ฝน มากอ นเลยวา จะไดเ ปน บรรณาธกิ ารหนงั สอื ฉบบั น้ี เพราะรูส กึ วาสงู เกินเอื้อม ผูท เี่ คยเปนบรรณาธิการมากล็ วนแต เปน ผหู ลกั ผใู หญท ง้ั นน้ั เชน กอ นจะถงึ ขา พเจา ทา นอาจารยน าวา อากาศเอกเมฆ อําไพจริต ผูซ่ึงเปนอาจารยของขาพเจา เปน บรรณาธิการจนทา นสน้ิ ชวี ติ ลง ในขณะทข่ี า พเจา เปน บรรณาธกิ ารธรรมจกั ษอุ ยนู นั้ บรรณาธกิ าร นิตยสารศุภมิตรของมูลนิธิสงเสริมกิจการศาสนาและมนุษยธรรม (กศม.) วางลง ทางคณะกรรมการ มีสมเด็จพระพุทธชินวงศ เปนตน สมัยท่ียังเปนพระธรรมปญญาจารย ไดมีหนังสือขอให ขา พเจา ไปเปน บรรณาธกิ ารศภุ มติ ร ขา พเจา ไดร บั ตาํ แหนง บรรณาธกิ าร นิตยสาร ‘ศุภมิตร’ เม่ือเดือนพฤศจิกายน ๒๕๓๔ หลังจากเปน

๑๓๒ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ

๑๓๓ทาํ นติ ยสาร บรรณาธิการธรรมจักษุมาแลว ๕ ป ขาพเจาเปนบรรณาธิการ นติ ยสารทางพระพทุ ธศาสนาควบคกู นั มา ๒ ฉบบั จนถงึ พ.ศ.๒๕๓๙ ขา พเจา จงึ ออกจากตาํ แหนง บรรณาธกิ ารนติ ยสารธรรมจกั ษุ ตาํ แหนง น้ีจึงไปตกอยูท่ีศาสตราจารยแสง จันทรงาม ซึ่งอยูถึงเชียงใหม ซงึ่ ทา นกช็ ราภาพมากแลว แตจ าํ เปน ตอ งรบั ไวด ว ยเหตผุ ลบางประการ ขาพเจาจึงทํานิตยสารฉบับเดียวตอมาจนกระทั่งบัดนี้ มีบางคราว ทนี่ ติ ยสารศภุ มติ รเกดิ มรสมุ หนกั จะลม ไมล ม แหลเ หมอื นเรอื โดนคลน่ื มรสุม แตกช็ ว ยกันจนรอดมาได ทงั้ นน้ี า จะเปน เพราะบารมขี องสมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ (จวน อฏุ ฐ ายมี หาเถระ) ซง่ึ เปน ผกู อ ตงั้ นติ ยสารศภุ มติ รเมอ่ื ป พ.ศ. ๒๔๙๘ สมเด็จพระสังฆราชฯองคน้ีไดไปบุกเบิกวิทยาเขตของมหาวิทยาลัย มหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั ทอี่ าํ เภอวงั นอ ย จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยาไว ดวย เจริญม่ันคงมาจนกระทั่งปจจุบันน้ี เปนวัดดวยช่ือวัดชูจิต ธรรมาราม ขา พเจา เดนิ ทางไปสอนอยทู น่ี หี่ ลายป มรี ถจากวดั มกฏุ ฯ มารับที่บานเสร็จแลวก็มาสง มีศิษยที่เคยเรียนท่ีวังนอยมาไดดีอยู ทกี่ รุงเทพฯกม็ าก สาํ เร็จปรญิ ญาเอกกม็ ี พูดถึงปริญญาเอก ขาพเจาขอกราบขอบพระคุณคณะ กรรมการสภามหาวิทยาลัยมหามกุฏฯ ที่ไดอนุมัติปริญญา ศาสน ศาสตรดุษฎีบัณฑติ กิตติมศกั ด์ิ (พุทธศาสตร) ใหแ กขา พเจา เมอ่ื วันที่ ๓๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๕

๑๘ เทปและซดี ี

คดิ เปน มว นเทปคาสเซท็ ได ๑๙๖ มวน มว นละ ๖๐ นาทบี าง ๙๐ นาทีบาง ทีไ่ มไดท ําจําหนายก็มอี ีกไมนอ ย ตอ มามผี ศู รทั ธาไปถา ยจากเทปคาสเซ็ท ลงในซีดีบา ง MP3 บา ง ก็มีผอู านจากหนงั สือลงซีดกี ม็ ี ตอนนมี้ มี ากจนจาํ ไมไหว เม่ือถึงปพ.ศ. ๒๕๔๙ นั้น ขาพเจาอยูบานพักผอนเปน สว นมาก เพราะอายมุ ากขน้ึ และกาํ ลงั ลดถอยลงมาก มงี านทาํ เลก็ ๆ นอ ย ๆ ตามความสมคั รใจ เชน ไปสอนปรญิ ญาตรบี า ง ปรญิ ญา โทบา ง สาํ หรบั ปรญิ ญาเอกนนั้ ไปสอนเปน ครงั้ คราว ไปสอนนกั ศกึ ษา วันอาทิตยหลักสูตรพิเศษทุกอาทิตยเวนอาทิตยตนเดือน ผูเรียนมี หลายวยั หลายระดบั ความรเู รยี นรวมกนั แตก เ็ ปน ไปไดด ี เปน กนั เอง และสงบรมเย็น อบอุน มีความสุขท่ีไดเรียนไดสอนและไดพบกัน ทงั้ ๆ ทบ่ี างคนจบปรญิ ญาเอก บางคนปรญิ ญาโท บางคนปรญิ ญาตรี บางคนไมม ปี รญิ ญา สาํ หรบั วยั นน้ั มตี งั้ แตอ ายุ ๒๐ ขนึ้ ไปถงึ ๗๕

๑๓๖ อตั ตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ

๑๓๗เทปและซีดี แตก็ประพฤติปฏิบัติตอกันเหมือนคนในครอบครัวเดียวกันที่รักใคร ปรองดองกนั ขา พเจา รสู กึ ภมู ใิ จในชนั้ เรยี นน้ี ผเู รยี นกภ็ มู ใิ จเหมอื นกนั (เทา ทไ่ี ดฟ ง มา) สําหรับการออกอากาศทางวิทยุน้ัน ทําไดบางโดยวิธีอัด เทปลวงหนา มีผูสนทนาดวยทางโทรศัพท เขาอยูที่หองอัดเสียง (สตูดิโอ) ขาพเจาพูดไปจากบาน เชน รายการ ‘ธรรมะกับชีวิต’ ของคุณอริยาภรณ สิทธิธรรมพิชัย นอกจากน้ีเอาเทปเกาไปเปด บางบางสถานี เชน ร.ด.๗๔๗ รายการ ‘แสงเทียนเสียงธรรม’ ของคุณเพ็ญศรี อนิ ทรทัต (ปจจบุ นั กย็ งั มอี ยู จัดในเวลา ๐๘.๐๐- ๐๙.๐๐ น.) สมัยกอนเมื่อขาพเจายังสบายอยู ขาพเจาจะพูดสดแลว อดั เทปไว คณุ วรรณา กาญจนภญิ โญวงศ จะอดั ไวท กุ รายการ ตอ มาไดท าํ เทปออกจาํ หนา ยในราคาถกู ประมาณ ๖๐ ชอื่ เรอื่ ง คดิ เปน มว นเทปคาสเซท็ ได ๑๙๖ มว น มว นละ ๖๐ นาทบี า ง ๙๐ นาที บาง ท่ีไมไดทําจําหนายก็มีอีกไมนอย ตอมามีผูศรัทธาไปถายจาก เทปคาสเซ็ทลงในซีดีบาง MP3 บาง ที่มีผูอานจากหนังสือลงซีดี ก็มี ตอนนม้ี มี ากจนจาํ ไมไ หว รสู กึ ดใี จทม่ี ผี สู บื ตอ งานใหแ พรห ลาย ออกไปสมู หาชน เพอ่ื ประโยชนแ กพ ระพทุ ธศาสนาและสังคม

๑๙ ชวี ติ ปจั จบุ ัน (พ.ศ. ๒๕๔๙)

ชีวิตของขาพเจา บดั นไ้ี ดม ายนื อยูในปจ จุบนั แลว จะเปน อยา งไรตอ ไปไมอ าจจะคาดเดาได ไมกลาหวังอะไร เพยี งแตพยายามทําเหตุใหด ไี ว ผลจะเปน อยางไรกส็ ุดแลวแตเหตบุ ันดาลใหเ ปน ไป ขาพเจามคี ตอิ ยวู า ไดมอบตนใหแ กธรรมไปแลว จะสขุ หรือทกุ ข จะเจริญหรือเสอื่ มอยางไร กส็ ดุ แลวแตธ รรมจะอํานวยผลให อาหารการกนิ ไมเ ดอื ดรอ น มผี คู อยดแู ล เปน ลกู ศษิ ยบ า ง ญาติบาง ลูกศิษยที่ดูแลอยูเปนประจําก็มี บางคนทําอาหารสง สปั ดาหล ะ ๒ ครง้ั (คอื คณุ วริ ชั และคณุ นวลนอ ย ชปู ระดษิ ฐ) ท่ี เปนหลานลูกของพ่ีสาวซึ่งเสียชีวิตไปแลวทําอาหารมาสงใหเสมอๆ กม็ ี (ประดบั หรอื สชุ าดา) โดยเฉพาะอยา งยง่ิ วนั อาทติ ยท ไ่ี ปสอน ลูกศิษยหลาย ๆ คนจะนําของมาให รวมความวาไมลําบากเรื่อง อาหารการกิน

๑๔๐ อัตตชวี ประวัติ อ.วศนิ อนิ ทสระ ทอี่ ยอู าศยั กพ็ ออยไู ดไ มเ ดอื ดรอ น ยารกั ษาโรคกม็ ลี กู ศษิ ย หลายคนชว ยจดั ให เสอ้ื ผา กม็ เี พยี งพอแกค วามตอ งการ รวมความวา เรอ่ื งปจ จยั สไ่ี มข าดแคลนไมเ ดอื ดรอ น เวลาใดตอ งการเขยี นหนงั สอื กม็ ลี กู ศษิ ยค อยจดบนั ทกึ ให (ยวุ ดี อง๊ึ ศรวี งษ) อยา งทก่ี าํ ลงั เขยี น บนั ทกึ อยนู ้ี ยุวดีก็ชว ยบนั ทกึ ไว ขาพเจายังฉงนอยูวา เพราะเหตุไรเมื่อยังเขียนหนังสือได ดว ยตนเองและสามารถเขยี นไดม ากจงึ ไมเ ขยี นประวตั ไิ ว มาเรมิ่ เขยี น เมื่ออายุ ๗๒ แลวและไมสามารถจะเขียนไดดวยตนเอง ตองนั่ง บอกใหล กู ศิษยช ว ยเขยี น เทา ทคี่ ิดไดตอนนน้ี าจะเปนเพราะ ๑. ขา พเจา ลงั เลวา จะเขยี นดหี รอื ไมด ี คดิ ไปในทางไมเ ขยี น มากกวา จงึ ปลอยเลยตามเลยมาจนถงึ บดั นี้ ๒. เมื่อยังมีกําลังและมีความพรอมที่จะเขียนไดเองอยู ขา พเจา กใ็ ชเ วลาใหห มดไปดว ยการคน ควา หาความรใู หม ๆ และเขยี น เรอื่ งตา ง ๆ ไมร จู กั หมดสนิ้ เพราะวา วตั ถดุ บิ ทจ่ี ะนาํ มาเขยี นไดม มี าก เหลอื เกนิ สาเหตจุ งู ใจอยา งหนง่ึ ทท่ี าํ ใหต ดั สนิ ใจเขยี นในเวลานค้ี อื มี ผขู อประวตั เิ พอ่ื ไปทาํ วทิ ยานพิ นธเ กย่ี วกบั ผลงานของขา พเจา ขา พเจา ไดถ า ยเอกสารประวตั ทิ มี่ ผี สู มั ภาษณไ ปออกอากาศทางวทิ ยแุ ลว และ พิมพเปนหนงั สือแลว รสู กึ วายงั ผิดอยมู าก ตอ งแกไ ขกนั มาก จงึ

๑๔๑ชวี ิตปจ จุบัน (พ.ศ. ๒๕๔๙) คิดวาถาขาพเจาไมเขียนไวเอง ตอไปภายหนาเมื่อขาพเจาเสียชีวิต แลว เรอื่ งราวตา ง ๆ จะผดิ เพยี้ นไปสกั เพยี งไร ผทู เ่ี กดิ ภายหลงั ไมไ ด ทราบความจรงิ กจ็ ะถือเอาอยางผิด ๆ ไมตรงตามความเปน จริง ขอยอนกลาวถึงการศึกษาพระพุทธศาสนาในวันอาทิตยที่ ขา พเจา สอนมาเปน เวลา ๒๐ ปแ ลว มนี กั ศกึ ษาออกไปบา งเขา มา ใหมบางตามที่ไดกลาวไวบางแลว ทายสุดกอนหยุดสอนน้ันได รองศาสตราจารยด ร. สายฤดี วรกจิ โภคาทร เปน กาํ ลงั สาํ คญั ได รับฉันทานุมัติจากเพื่อนรวมหองเรียนใหเปนหัวหนา ดร. สายฤดี เขามาเพราะไดอานหนังสือ ‘ธรรมะรอบกองไฟ’ ของ คุณขวัญ เพียงหทยั หรือพรจิตต พงศว ราภา ซ่ึงไดเขยี นถึงขาพเจา วา ไดไ ป เรียนธรรมะกับขาพเจาที่วัดบวรนิเวศวิหาร ดร. สายฤดีจึงไดตาม มาฟงเม่ือประมาณตนป พ.ศ. ๒๕๔๕ และไดชวนพรรคพวกมาอีก หลายคน ลว นแตอ ยยู ง่ั ยนื กนั มาจนขา พเจา หยดุ สอน ขา พเจา เชอื่ วาทุกคนมีอานุภาพของตน แตมีอานุภาพตางกันเทานั้น ถาไดรับ มอบหมายใหทํางานตามที่เขาถนัดหรือตามอานุภาพท่ีเขามี เขา ยอ มทาํ ไดด ี คณุ สธุ ี พง่ึ พรพรหม กบั คณุ ธรี นชุ ปญ ญารตั นบญุ ไดท าํ อาหารและเครอ่ื งดมื่ มาบรกิ ารขา พเจา และเพอ่ื น ๆ ในชนั้ เรยี น มานานปโ ดยไมร สู กึ เบอ่ื หนา ย ในหอ งเรยี นวนั อาทติ ยก เ็ ชน เดยี วกนั แตล ะคนตา งชว ยกนั ทาํ งานตามอานภุ าพของตนอยา งนา ปลม้ื ใจและ นา สรรเสรญิ ขา พเจา ไมส ามารถจะกลา วถงึ คนทกุ คนได แตข อกลา ว รวม ๆ ไปเชนนี้

๑๔๒ อตั ตชีวประวตั ิ อ.วศนิ อนิ ทสระ การไปตางประเทศน้ัน ขาพเจาไมคอยไดไปนัก หลังจาก กลบั จากอนิ เดยี แลว กไ็ มไ ดไ ปอนิ เดยี อกี เลย และไมไ ดไ ปประเทศไหน จนถงึ พ.ศ. ๒๕๓๖ ขา พเจาไดรับอนุมัติจากมหามกฏุ ราชวทิ ยาลยั ใหไ ปดกู ารประชมุ สงฆใ นสหรฐั อเมรกิ า ภรรยาของขา พเจา ขอตดิ ตาม ไปดว ยเพยี งเพอ่ื ชว ยเหลอื ขา พเจา ในการเดนิ ทางไกล เมอ่ื การประชมุ สงฆท ส่ี หรฐั อเมรกิ าเสรจ็ แลว ไดเ ดนิ ทางไปอกี หลายประเทศในยโุ รป กลาวคือ ฝร่ังเศส เดนมารก นอรเวย ใชเวลาท้ังหมดเพียง ๒๐ กวา วนั หลงั จากนน้ั ขา พเจา ไมเ คยไปประเทศไหนอกี เลย เรอ่ื งไป อเมรกิ าและยโุ รปนี้ ขา พเจา ไดเ ขยี นไวค อ นขา งละเอยี ดแลว ในหนงั สอื เรอื่ ง ‘อนั สบื เนอ่ื งมาจากการไปดกู ารประชมุ สงฆ ณ สหรฐั อเมรกิ า’ พ.ศ. ๒๕๓๖ ตอมาประมาณอีก ๑๐ ป คือเม่ือเดือนกุมภาพันธ พ.ศ. ๒๕๔๕ ขาพเจาไดปรับปรุงบานครั้งใหญหางจากคร้ังแรกถึง ๒๐ ป จายเงนิ ไปประมาณ ๖ แสน ซง่ึ เปนเงินจํานวนไมใชนอย สาํ หรบั ขาพเจา ดที ีไ่ มไดเ ปน หน้ีเลย พอถึงเดือนพฤศจิกายน ๒๕๔๖ ขาพเจาก็สูญเสียเพ่ือน รวมเดินทางชีวิตไป คือ ผศ.สมจิตต อินทสระ ผูเปนภรรยา ได เสียชีวิตลงดวยโรคมะเร็งตับ ขาพเจาไดเขียนเลาเรื่องของสมจิตต กบั ขา พเจา ไวพ อสมควร ในหนงั สอื พระราชทานเพลงิ ศพเมอื่ วนั ท่ี ๗ พฤศจกิ ายน ๒๕๔๗

๑๔๓ชีวิตปจ จบุ นั (พ.ศ. ๒๕๔๙) ลูกชาย ๒ คนก็ไดทํางานเปนหลักฐานแลว วรัตตเปน อาจารยอ ยทู ม่ี หาวทิ ยาลยั ราชภฏั สวนดสุ ติ จบปรญิ ญาเอกทสี่ วนดสุ ติ เหมือนกัน วโรตมทํางานอยูการบินไทย จะตองไปใชชีวิตอยูตาง ประเทศครั้งละนาน ๆ หลายป เกยี่ วกบั หนงั สอื เทป หรอื ซดี ี วรรณา กาญจนภญิ โญ วงศ ไดรับผิดชอบแจกบาง ฝากจําหนายบาง จําหนายเองบาง ตามความเหมาะสม นอกจากนีย้ ังไดช ว ยจดั อาหารกลางวนั ในวันท่ี ขา พเจาไปสอนที่ มมร. คือในวันองั คารและวันพฤหสั ฯ ชีวิตของขาพเจาบัดน้ีไดมายืนอยูในขณะปจจุบันแลว จะ เปนอยางไรตอไปก็ไมอาจจะคาดเดาได ไมกลาหวังอะไร เพียงแต พยายามทาํ เหตใุ หด ไี ว ผลจะเปน อยา งไรกส็ ดุ แลว แตเ หตบุ นั ดาลให เปนไป ขาพเจามีคติอยูวา ‘ไดมอบตนใหแกธรรมไปแลว จะสุข หรอื ทกุ ข เจรญิ หรอื เสอื่ มอยา งไรกส็ ดุ แลว แตธ รรมจะอาํ นวยผลให’ มาในระยะหลังนี้ (พ.ศ. ๒๕๕๐) มีผูสงอาหารเพิ่มขึ้นคือ คณุ แหมม (จฑุ าภา เจรญิ วรรณ) สง ๒ วนั คณุ ปนดั ดา เลศิ ลาํ้ อาํ ไพ สง ๑ วนั ทาํ อยรู ะยะหนง่ึ แลว ขา พเจา ไดข อรอ งใหห ยดุ ไป เพราะ เหตุทีม่ อี าหารเพียงพอที่จะยงั ชีพไดแ ลว

๑๔๔ อัตตชีวประวัติ อ.วศิน อินทสระ เกี่ยวกับเรื่องเงินทองใชสอยนั้นไมไดขาดแคลน เพราะ ขาพเจาไดเก็บออมไวเองบาง นอกจากนี้ยังมีลูกศิษยหลายคนได ชว ยเหลอื มอบใหเ ปน รายเดอื น ลกู ศษิ ยบ างคนไดป วารณาทจี่ ะออก คารักษาพยาบาลใหเมื่อเจ็บปวย ทําใหรูสึกตื้นตันใจ ขอบใจทุก ๆ คนทมี่ นี าํ้ ใจตอ ขา พเจา มนี ายแพทยบ างคนชอบอา นหนงั สอื ทขี่ า พเจา เขยี น บอกวา รูส ึกภูมใิ จท่ีไดดแู ลขาพเจา บา งตามโอกาสที่มาถึงเขา และใหต ดิ ตอไดต ลอดเวลา มาระยะหลงั น้ี (ปลายป พ.ศ. ๒๕๕๑) รา งกายของขา พเจา ทรดุ โทรมลงมากเนอื่ งดว ยโรคหลายอยา ง มโี รคหวั ใจเปน ตน ทาํ ให ออ นเพลยี ไมม กี าํ ลงั ทาํ งานไดน อ ย สอนหนงั สอื เพยี งเลก็ นอ ยก็ เหนื่อย ในท่สี ุดคงตองหยุดสอนไปเอง ขาพเจาเปนโรคนัน่ โรคนอี่ ยเู สมอตั้งแตว ยั เดก็ ท่เี รียกโดย ทวั่ ไปวา เปน คนขโ้ี รคเรอ่ื ยมาทกุ วยั จนถงึ ปจ ฉมิ วยั บดั นอ้ี ายุ ๗๗ แลว (พ.ศ. ๒๕๕๔) โรคยงิ่ ระดมกันเขา มาเบยี ดเบยี นบบี คนั้ มากข้ึน ไมร ู จะรอดไปไดสักเพียงใด ขาพเจาลองนึกทบทวนดู เขาใจวาสาเหตุ ของโรคมาจากความไมร บู า ง ความรเู ทา ไมถ งึ การณบ า ง รผู ดิ บา ง นเ่ี ปนเหตใุ นชาตินี้ สาํ หรับเหตุในชาตกิ อ นนั้นไมอ าจทราบได ขาพเจาเขียนเร่ืองโรคภัยไขเจ็บไว ณ ท่ีน้ี เพ่ือจะเตือน คนรนุ หลงั วา ขอใหเ อาใจใสด แู ลสขุ ภาพใหด อี ยา ไดป ระมาท เพราะ มนั เปน ปจ จยั หนงึ่ แหง ความสขุ ทส่ี าํ คญั ของชวี ติ ซง่ึ ขา พเจา ไมเ คยนกึ

๑๔๕ชวี ติ ปจจบุ ัน (พ.ศ. ๒๕๔๙) ในวยั ตน ๆ มงุ แตก ารเรยี นและการงาน ไมเ คยคาํ นงึ วา สขุ ภาพกาย ทีส่ มบรู ณไ รโ รคมคี วามสาํ คญั เพียงใด มาสํานึกอยางถอ งแทเมือ่ มี โรคมาก ยากตอ การแกไ ขเสยี แลว ทาํ ใหค วามสามารถในการคน ควา หาความรูและความสามารถในการงานลดนอยลงอยางนาใจหาย อยางท่ีจะเรียกคืนไมไดอีก ความชราอยางเดียวก็ทําใหบุคคล ทุพพลภาพไปมากแลว ถามีโรคภัยไขเจบ็ เบยี ดเบียนรมุ ลอ มเขา มา อีกจะทพุ พลภาพสกั เพียงใด ทานลองนกึ ดูเถิด ยง่ิ อยไู ปนานป ยง่ิ ทาํ ใหข า พเจา ซาบซง้ึ ในพระคณุ ของพระ ศาสนามากขึน้ ๆ เพราะระลกึ วา ฐานะของขาพเจา ทีเ่ ปนอยไู ดอยา ง ปจจุบันนี้เปนเพราะอานุภาพแหงพระศาสนาคุมครองโดยแท ไป ติดตอ เกี่ยวของกบั บุคคลใด ๆ ในที่ใด ๆ ก็ไดร ับการดูแลชวยเหลือ อยา งดยี งิ่ ทง้ั นคี้ ดิ วา เปน เพราะอานภุ าพแหง พระธรรม ซง่ึ ขา พเจา เคารพ เผยแผและถือเปนธงมาตลอดชีวติ ความแตกดบั แหง ชวี ิต ยอ มมเี ปน แนน อนไมว นั ใดกว็ นั หนงึ่ เหมอื นเรอื ทแี่ ลน มาไกลจนเหน็ ฝงแลว-ฝง คือความตาย ซงึ่ มองเหน็ อยูเบื้องหนา ลุถึงปลายป ๒๕๕๑ เม่ือขาพเจามีอายุเขาปท่ี ๗๕ โรค รา ยไขเ จบ็ รมุ ลอ มมากขน้ึ รา งกายทรดุ โทรมและทรุ พล (ไมม กี าํ ลงั ) จึงไดหยุดสอนหนังสือไปชั่วคราว ท้ังนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ มมร. และทง้ั ศษิ ยผศู ึกษาธรรมวนั อาทิตย จําไดว าต้ังแตตนเดอื น ธนั วาคม ๒๕๕๑ เมอ่ื รวู า ขา พเจา ปว ย จนไมส ามารถสอนหนงั สอื ได ก็มีศิษยผูศึกษาธรรมวันอาทิตยมาเยี่ยมเยือนกันเสมอ มีรอง

๑๔๖ อตั ตชีวประวตั ิ อ.วศนิ อินทสระ ศาสตราจารย ดร. สายฤดี วรกจิ โภคาทร เปน ตน พอดเี ปน เทศกาล ปใหมดวย ความเปนอยูของขาพเจาเวลานี้ ลอแหลมตออันตราย แหง การสญู เสยี ชวี ติ ขา พเจา อยไู ปวนั ตอ วนั คอื นกึ อยเู สมอวา จะอยู ถงึ พรงุ นี้หรอื ไม พรุง นก้ี บั ชาตหิ นา อะไรจะมาถงึ กอ น พ.ศ. ๒๕๕๒ วันท่ี ๔ กุมภาพันธ ๒๕๕๒ คณะผูศึกษา ธรรมวนั อาทิตย และศษิ ยผ สู นใจในธรรม ไดร ว มกันจดั ตง้ั กองทนุ เพ่ือการรักษาพยาบาลขาพเจา โดยเอาเงินเขาธนาคาร เบิกใชได ตามประสงคเ มอ่ื ตอ งการ ขอบใจคณะศษิ ยท กุ คน อนั ทจี่ รงิ ขา พเจา มีเงินพอท่ีจะชวยเหลือตัวเองได แตเม่ือคณะศิษยออนวอนและมี เจตจาํ นงอนั แนว แน ขา พเจา กป็ ลมื้ ใจและอนโุ มทนา ขออวยพรให ทุกคนเจรญิ รุงเรอื งย่ิง ๆ ขึ้นไป วันที่ ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๒ ไดเริ่มไปสอนใหมสําหรับผู ศึกษาธรรมวันอาทิตยท่ีมหาวิทยาลัยมหามกุฏฯ และไดหยุดสอน อยา งถาวร ในตน ป ๒๕๕๓ เพราะรสู กึ วา สขุ ภาพทรดุ โทรมลงทกุ วนั

วิธที าํ ตนใหม ีเสนห  ๑. มคี วามจรงิ ใจ ๒. เสริมสรางบคุ ลกิ ภาพใหน านิยม ๓. รูจักเสนอใหความชวยเหลอื แกมิตร ๔. เสนห อ าจเพ่มิ หรอื ลดแลว แตการกระทาํ ของเรา ๕. รักเขา กต็ องเขา ใจเขาดว ย

๒๐ บพุ การี

วันหน่ึงไดท ราบขาววา ทา นใหถอื จดหมายไปขอเงินหลานทหี่ าดใหญ รสู กึ สลดใจวาเราอยูที่ใกล กลบั รไู มถ ึงความขาดแคลนของทา น จงึ ปวารณาวา ต้งั แตน ้ตี อ ไป ถาเผื่อทา นตองการปจจยั จํานวนเทา ใดขอใหบ อก และไดถ วายเปน นติ ยภทั รประจําเดือน เมอ่ื ขา พเจา เรมิ่ ตงั้ ตวั ไดท ราบขา ววา ปา กลบั ผเู ปน บพุ การี ตอพี่นองของขาพเจาทุกคนรวมท้ังขาพเจาดวย ทานชรามากแลว ยังตองนําของไปขายที่ตลาดนัด ขาพเจาถามไปวา “เดือนหน่ึง ๆ ตอ งใชเ งนิ สกั เทา ใด” เมอื่ ทราบจาํ นวนแลว ขา พเจา บอกวา ใหป า หยุดคาขาย เงินจํานวนน้ันจะสงไปใหเอง ขาพเจาไดสงเงินใหปา เสมอมา จนปาเสยี ชีวติ ประมาณป พ.ศ. ๒๕๒๓