หนังสือวัดสวยงามคู่นามบางใหญ่

หนงั สอื เรยี นสาระการพัฒนาสังคม รายวชิ า สค33162 วดั สวยงาม คนู่ ามบางใหญ่ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอบางใหญ่ สานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวดั นนทบรุ ี สานกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร

หนงั สือเรยี นสาระการพฒั นาสงั คม รายวชิ า สค33162 วดั สวยงาม คูน่ ามบางใหญ่ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอบางใหญ่ สานักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั นนทบรุ ี สานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คานยิ ม กกกกกกกหนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ เปน็ หนงั สือเรยี นทมี่ ีคณุ ค่า ช่วยให้ผเู้ รยี นมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับวิชาวัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ มีทกั ษะเก่ียวกับการใช้วิธกี ารทางภูมศิ าสตร์ และประวตั ศิ าสตร์ ทาให้เข้าถึงข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับ วิชาวดั สวยงาม ค่นู ามบางใหญ่ อยา่ งแทจ้ รงิ โดยจะส่งผลใหเ้ กดิ ความภาคภมู ิใจในการเปน็ คนอาเภอ บางใหญ่ (มีความศรัทธาในพระพุทธศาสนา สืบทอดประเพณี สืบทอดวัฒนธรรม ภูมิปัญญา) และ ช่วยกันดแู ลรกั ษาแหล่งทอ่ งเทย่ี ว ทานุบารุงวดั นอกจากน้ียังช่วยใหเ้ กดิ ความตระหนกั เหน็ คุณค่าของ สงั คม วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญา และแหล่งท่องเท่ียวที่มีอยู่ในอาเภอบางใหญ่ เป็นการปลูกฝัง ความภาคภมู ใิ จในอาเภอของตนเองทีอ่ าศัยอยู่ หรือประกอบอาชีพอยไู่ ดเ้ ป็นอยา่ งดี ขอขอบคุณ รองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรีสังข์ อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ข้าราชการบานาญ นายสังคม โทปุรินทร์ ผู้อานวยการสถานศึกษาเช่ียวชาญ สานกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษามธั ยมศึกษาเขต 36 ข้าราชการบานาญ ท่ีปรึกษาการจัดทาหนังสือเรียน และคณะทางาน ประกอบด้วย นางฤดี ศิรภิ าพ ผู้อานวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ คณะครู นางพิสมัย รัตนมณี ครูชานาญการพิเศษ นางวันทนาภรณ์ แคว้นพุทธา ครู กศน.ตาบล นายนัยสรณ์ คาทอง ครู กศน.ตาบล นางสาวสุนีย์ กลัดแพ ครู กศน. ตาบล นายวรวุฒิ นาคศรี ครูศูนย์การเรียนชุมชน นายรังสรรค์ บัวชุม ครูศูนย์การเรียนชุมชน และ นางสาววรัญญา ใจศรี ครูศูนย์การเรียนชุมชน ท่ีร่วมมือร่วมใจกันจัดทาหนังสือเรียนท่ีมีคุณค่า สามารถนาไปใช้เป็นส่ือการเรียนของผู้เรียนท่ีลงทะเบียนเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ สงั กัดสานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดนนทบุรี ทาให้ผเู้ รยี น มคี วามรู้ ทกั ษะ และเจตคติทด่ี ีตอ่ รายวิชาน้ี รวมทัง้ ต่อชมุ ชนถน่ิ เกดิ ของตนไดเ้ ป็นอย่างดี (นางสพุ รพรรณ นาคปานเอี่ยม) ผอู้ านวยการสานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั นนทบุรี

คานา กกกกกกกหนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ จัดทาข้ึนเพื่อเป็นส่ือการเรียนรู้ของหลักสูตรรายวิชาวัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ และให้ผู้เรียนท่ี ลงทะเบยี นเรียนรายวชิ านี้ ไดศ้ ึกษาเรียนรู้ ส่งผลให้ผเู้ รยี นมีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะ และเจตคติท่ีดี เกี่ยวกับท้องถิ่นที่ตนอาศัยหรือประกอบอาชีพอยู่ หลังจากได้ฝึกปฏิบัติกิจกรรมตามท่ีกาหนดไว้ใน หนงั สอื กกกกกกกหนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ ประกอบด้วย (1) คาแนะนาการใช้หนังสือเรียน (2) โครงสร้างรายวิชา ได้แก่ สาระสาคัญ ผลการ เรียนรู้ท่ีคาดหวัง ขอบข่ายเนื้อหา และ ส่ือประกอบการเรียน (3) รายละเอียดเนื้อหาในแต่ละบท ได้แก่ ชือ่ บท สาระสาคญั ผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวัง ขอบข่ายเน้ือหา สื่อประกอบการเรียน เน้ือหาและ กิจกรรม (4) บรรณานุกรม และ (5) ภาคผนวก ได้แก่ เฉลยกิจกรรม การอนุญาตใช้หนังสือเรียน รายช่ือคณะผูจ้ ัดทา และประกาศแตง่ ต้ังที่ปรึกษาในการจัดทาหนงั สือเรยี น กกกกกกกหนังสือเรียนฉบับน้ีสาเร็จลงได้ด้วยดี เน่ืองจากได้รับการสนับสนุนจาก นางสุพรพรรณ นาคปานเอี่ยม ผู้อานวยการสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดนนทบุรี และท่ีปรึกษา ได้แก่ รองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรีสังข์ อาจารย์คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ ข้าราชการบานาญ นกั วิชาการดา้ นการพฒั นาหลักสตู ร และนายสังคม โทปุรินทร์ ผู้อานวยการสถานศึกษาเช่ียวชาญ สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 36 ผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารสถานศึกษา คณะผู้จัดการอบรมปฏิบัติการจัดทาส่ือหนังสือเรียนของ สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดนนทบุรี ได้แก่ นางสาวธนกฤตา ทองแผ่น นักจัดการงานทั่วไป นางสาวสารี เพ็ชร์งาม นักวิชาการพัสดุ และ นายไมตรี เกษรจันทร์ นักวิชาการศึกษา ที่สาคัญอย่างยิ่งคือ คณะครูศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ที่ให้ความร่วมมือในการจัดทาหนังสือเรียน จนสาเร็จ ขอขอบพระคุณ และขอขอบคุณทุกทา่ นเป็นอยา่ งสูง (นางฤดี ศริ ภิ าพ) ผู้อานวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอบางใหญ่

สารบญั หนา้ คาแนะนาการใช้หนังสอื ……….......................................................................................................... 1 โครงสร้างรายวิชา……………………………………………………………………………………………..…..………….. 3 กกกสรุปสาระสาคญั …………………………………………………………………………….................................. 3 กกกผลการเรยี นรทู้ ่คี าดหวงั ………………………................................................................................. 16 กกกขอบขา่ ยเน้อื หา…………............................................................................................................ 17 กกกสอ่ื ประกอบการเรียน………...................................................................................................... 18 บทท่ี 1 วดั ปรางคห์ ลวง……………………………………………………………………………..……………………… 23 กกกสรปุ สาระสาคญั ……………………………………………………………………………................................. 23 กกกผลการเรียนรู้ทคี่ าดหวัง………………………................................................................................. 25 กกกขอบขา่ ยเน้อื หา…………............................................................................................................ 25 กกกส่อื ประกอบการเรยี น ……………………………………………………………………................................. 25 กกเรื่องท่ี 1 ท่ีต้ัง แผนที่ และพกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์......................................................................... 26 กกกเรื่องที่ 2 ประวตั ิความเปน็ มาของวัดปรางคห์ ลวง…………………………………………………………… 27 กกกเรอ่ื งท่ี 3 ความสาคญั ของวัดปรางค์หลวง……………………………………………………………………… 28 กกกเรอ่ื งที่ 4 บุคคลสาคญั ทเ่ี ก่ียวขอ้ งกับวัดปรางค์หลวง………………………………………………………. 29 กกกเรอ่ื งที่ 5 โบราณสถาน และโบราณวัตถขุ องวดั ปรางคห์ ลวง…………………………………………….. 31 กกกเรื่องท่ี 6 ประเพณสี าคัญของวัดปรางคห์ ลวง……………………………………………………………….... 35 กกกกิจกรรมท้ายบท…………………………………………………………………………………………………………. 39 บทที่ 2 วดั เสาธงหิน…..……………………………………………………………………………..……………………... 41 กกกสรปุ สาระสาคัญ……………………………………………………………………………................................. 41 กกกผลการเรียนรทู้ ่คี าดหวัง………………………................................................................................. 42 กกกขอบขา่ ยเน้ือหา…………............................................................................................................ 42 กกกสอ่ื ประกอบการเรยี น………...................................................................................................... 43 กกกเรอื่ งท่ี 1 ที่ตั้ง แผนที่ และพกิ ัดทางภมู ิศาสตร์......................................................................... 44 กกกเรือ่ งท่ี 2 ประวตั ิความเป็นมาของวัดเสาธงหิน……………………………………………………………….. 45 กกกเรื่องที่ 3 ความสาคัญของวัดเสาธงหิน………………………………………………………………………….. 47 กกกเรอ่ื งที่ 4 บคุ คลสาคัญทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกับวดั เสาธงหนิ …………………………………………………………… 49

สารบญั (ตอ่ ) หนา้ กกกเรอ่ื งท่ี 5 วัตถุ และส่ิงก่อสร้างของวดั เสาธงหิน………………………………………………………………. 51 กกกเรื่องท่ี 6 ประเพณสี าคัญของวัดเสาธงหนิ ……………………………………………………………………... 54 กกกกจิ กรรมท้ายบท…………………………………………………………………………………………………………. 58 บทที่ 3 วัดต้นเชือก………..….……………………………………………………………………..………………………. 60 กกกสรุปสาระสาคญั ……………………………………………………………………………................................. 60 กกกผลการเรยี นร้ทู คี่ าดหวงั ………………………................................................................................. 61 กกกขอบขา่ ยเนอ้ื หา…………............................................................................................................ 61 กกกสื่อประกอบการเรียน………...................................................................................................... 62 กกกเรอ่ื งท่ี 1 ทีต่ ง้ั แผนที่ และพกิ ดั ทางภูมศิ าสตร์......................................................................... 63 กกกเรอื่ งท่ี 2 ประวตั คิ วามเป็นมาของวัดตน้ เชอื ก………………………………………………………………… 64 กกกเรื่องที่ 3 ความสาคัญของวัดตน้ เชือก……………………………………………………………………………. 66 กกกเรอ่ื งที่ 4 บคุ คลสาคญั ทีเ่ กย่ี วขอ้ งกับวัดต้นเชือก…………………………………………………………….. 66 กกกเรอื่ งที่ 5 วัตถุ และสง่ิ กอ่ สร้างของวัดตน้ เชอื ก………………………………………..……………………… 71 กกกเรอ่ื งท่ี 6 ประเพณสี าคัญของวัดต้นเชือก………………………………………………………………………. 77 กกกกิจกรรมท้ายบท…………………………………………………………………………………………………………. 79 บทท่ี 4 วดั ท่าบนั เทิงธรรม….……………………………………………………………………..………………………. 81 กกกสรุปสาระสาคญั ……………………………………………………………………………................................. 81 กกกผลการเรียนรูท้ ี่คาดหวงั ………………………................................................................................. 82 กกกขอบขา่ ยเนอื้ หา…………............................................................................................................ 83 กกกส่อื ประกอบการเรยี น………...................................................................................................... 83 กกกเรื่องท่ี 1 ทต่ี ั้ง แผนท่ี และพิกดั ทางภมู ิศาสตร์......................................................................... 84 กกกเรื่องท่ี 2 ประวตั คิ วามเปน็ มาของวัดท่าบนั เทิงธรรม………………………………………………………. 85 กกกเรื่องท่ี 3 ความสาคญั ของวัดท่าบันเทิงธรรม………………………………………………………………….. 86 กกกเรอ่ื งท่ี 4 บุคคลสาคญั ทเ่ี ก่ียวขอ้ งกับวัดทา่ บนั เทงิ ธรรม…………………………………………………… 87 กกกเรื่องที่ 5 โบราณสถาน และโบราณวัตถขุ องวดั ท่าบันเทิงธรรม………………………………………… 91 กกกเรื่องท่ี 6 ประเพณสี าคญั ของวดั ทา่ บันเทิงธรรม…………………………………………………………….. 95 กกกกจิ กรรมท้ายบท……………………………………………………………………………………………………….… 97

สารบญั (ตอ่ )กก หนา้ บทที่ 5 วัดบางโค……………………………………………………………………………………..………………………. 99 กกกสรปุ สาระสาคัญ………………………………………………….....................................................………. 99 กกกผลการเรยี นรู้ทคี่ าดหวงั ………………………........................................................................……. 100 กกกขอบข่ายเนื้อหา…………...................................................................................................……. 100 กกกสื่อประกอบการเรยี น……….................................................................................................... 100 กกกเรอ่ื งที่ 1 ทต่ี ัง้ แผนที่ และพิกัดทางภมู ิศาสตร์....................................................................... 101 กกกเรื่องที่ 2 ประวัตคิ วามเปน็ มาของวัดบางโค…………………………………………………………………. 102 กกกเรอ่ื งท่ี 3 ความสาคญั ของวดั บางโค……………………………………………………………………………. 102 กกกเรื่องที่ 4 บคุ คลสาคญั ท่เี ก่ยี วขอ้ งกับวัดบางโค……………………………………………………………… 103 กกกเรื่องที่ 5 วัตถุ และสิง่ ก่อสร้างของวดั บางโค………………………………………………………………… 106 กกกเรื่องที่ 6 ประเพณสี าคญั ที่จดั ขน้ึ ……………………………………………………………………………….. 110 กกกกิจกรรมท้ายบท………………………………………………………………………………………………………. 113 บทที่ 6 วัดยคุ ันธราวาส…………………………………………………………………………………………………… 116 กกกสรุปสาระสาคัญ………………………………………………….....................................................…….. 116 กกกผลการเรยี นร้ทู ่คี าดหวัง………………………........................................................................……. 117 กกกขอบขา่ ยเน้อื หา…………...................................................................................................……. 117 กกกส่ือประกอบการเรียน………..............................................................................................…… 118 กกกเรอ่ื งท่ี 1 ท่ีต้ัง แผนที่ และพิกัดทางภูมิศาสตร์....................................................................... 118 กกกเรือ่ งที่ 2 ประวัติความเปน็ มาของวัดยคุ นั ธราวาส………………………………………………………… 119 กกกเรอ่ื งที่ 3 ความสาคญั ของวัดยุคันธราวาส………………………………………………………………….… 120 กกกเรื่องที่ 4 บุคคลสาคญั ท่ีเก่ยี วขอ้ งกับวัดยุคนั ธราวาส…………………………………………………….. 121 กกกเร่อื งท่ี 5 โบราณสถาน และโบราณวัตถุของวดั ยคุ นั ธราวาส………………………………………….. 125 กกกเรอ่ื งที่ 6 ประเพณีสาคัญของวดั ยคุ ันธราวาส……………………………………………………………….. 128 กกกกจิ กรรมท้ายบท………………………………………………………………………………………………………. 130 บทท่ี 7 วิธที างภมู ศิ าสตร์และประวตั ศิ าสตร์ในการศึกษาวัดสวยงาม คนู่ ามบางใหญ่………………. 132 กกกสรปุ สาระสาคญั ………………………………………………….....................................................…….. 132 กกกผลการเรยี นรทู้ ค่ี าดหวัง………………………........................................................................……. 134

สารบญั (ตอ่ ) หนา้ กกกขอบขา่ ยเนื้อหา…………...................................................................................................……. 135 กกกสอื่ ประกอบการเรยี น………..............................................................................................…… 135 กกกเร่ืองที่ 1 วิธกี ารทางภูมศิ าสตร์.............................................................................................. 135 กกกเรื่องที่ 2 วิธีการทางประวตั ิศาสตร์…………………………………………………………………………….. 141 กกกกจิ กรรมทา้ ยบท………………………………………………………………………………………………………. 147 บทท่ี 8 การสบื สานและการอนรุ กั ษ์ วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่………………………………………….. 150 กกกสรปุ สาระสาคญั ............................………............................………............................…………… 150 กกกผลการเรยี นรทู้ ีค่ าดหวัง………………………........................................................................……. 152 กกกขอบข่ายเนอ้ื หา…………...................................................................................................……. 152 กกกส่อื ประกอบการเรยี น………..............................................................................................…… 152 กกกเรื่องที่ 1 การสบื สานและอนุรักษ์ดว้ ยการทาแผน่ พับเผยแพร่............................................... 152 กกกเรอ่ื งที่ 2 การสืบสานและอนรุ กั ษ์ด้วยการทาคลปิ วดี ิทศั น์ (Video) เผยแพร่……………………. 157 กกกกจิ กรรมทา้ ยบท………………………………………………………………………………………………………. 168 บรรณานุกรมกกก ภาคผนวก กกกก เฉลยกจิ กรรมทา้ ยบท……………………………………………………………………………………………. 174 กกกข การอนญุ าตใช้หนงั สือเรียน……………………………………………………………………………….…… 184 กกกค รายชื่อคณะผู้จัดทาหนังสือเรยี น………………………………………………………………………..…… 186 กกกง ประกาศแต่งตงั้ ท่ีปรกึ ษาการจัดทาหนงั สือเรยี น………………………………………………………… 188

1 คาแนะนาการใชห้ นงั สอื เรยี น กกกกกกกหนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคม รายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอบางใหญ่ เป็นสื่อการเรียนรู้ให้กับผู้เรียนที่ลงทะเบียนเรียน รายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้ศึกษาเรียนรู้รวมถึงผู้ท่ีสนใจศึกษาเกี่ยวกับวัดในอาเภอบางใหญ่ โดยเฉพาะผเู้ รยี นท้งั ในสงั กดั โรงเรยี นในระบบ และนอกระบบได้ศึกษาเพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับท้องถ่ินส่งผลต่อเน่ืองให้เกิดความรู้สึกภาคภูมิใจในท้องถ่ินของตนเอง อันเป็นคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ของมาตรฐานการศึกษา ระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน มาตรฐานคุณภาพผู้เรียนในข้อ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ ผู้เรียนเกิดความภาคภมู ใิ จในท้องถิ่นและความเปน็ ไทยบรรลไุ ด้ กกกกกกกในการศึกษาหนังสือเรียนเล่มน้ีให้มีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผล ผู้เรียนควรศึกษา แนวทาง หรอื คาแนะนาในการใช้หนังสอื เรียนให้เข้าใจกอ่ น ดงั น้ี กกกกกกก1. ใหผ้ ู้เรียนศึกษาโครงสร้างรายวชิ า ประกอบด้วย สรุปสาระสาคัญของแต่ละบท ผลการ เรียนรู้ที่คาดหวัง ขอบข่ายเนื้อหาและส่ือประกอบการเรียนของแต่ละบท ให้ชัดเจนเป็นเบื้องต้น กอ่ นศกึ ษาเน้ือหารายละเอยี ดของแตล่ ะบทตอ่ ไป กกกกกกก2. การศกึ ษาเนื้อหารายละเอียดของแต่ละบท ผเู้ รียนตอ้ งศกึ ษา สาระสาคญั ผลการเรียนรู้ ท่ีคาดหวงั ขอบข่ายเนื้อหาของบทนั้น ๆ ส่ือประกอบการเรียน และรายละเอียดของเน้ือหาในแต่ละ บทเป็นเร่ือง ๆ ตามลาดับเร่ืองที่มีอยู่ในบทน้ัน ๆ ต่อจากนั้นให้ผู้เรียนทากิจกรรมท้ายบท เพื่อสรุป ความรู้ ความเข้าใจ ที่ได้ศึกษาในบทนั้น ในการทากิจกรรมท้ายบทมีแนวปฏิบัติท่ีผู้เรียนควรปฏิบัติ ต่อไปน้ี กกกกกกกกกก2.1 เมอ่ื ทากจิ กรรมท้ายบทเสรจ็ สนิ้ ใหผ้ ้เู รียนตรวจคาตอบที่ถูกต้องได้จากภาคผนวก เฉลยกจิ กรรมทา้ ยบทของบทนน้ั กกกกกกกกกก2.2 ในกรณที ตี่ รวจกจิ กรรมท้ายบทแล้วพบว่า ตอบได้ไม่ถูกต้องให้ผู้เรียนกลับไปอ่าน เน้ือหาของเร่ืองน้ัน ๆ ใหม่อีกครั้ง แล้วทดลองตอบกิจกรรมท้ายบทข้อน้ัน ๆ ใหม่อีกครั้งหนึ่ง เพ่ือเสริมสรา้ งความรู้ ความเขา้ ใจทถี่ ูกต้อง กกกกกกกกกก2.3 ในกรณีท่ีผ้เู รยี นอ่านเน้อื หาในเร่ืองนัน้ ๆ แลว้ ยงั มคี วามรสู้ กึ ว่าตนเองยงั ไม่มีความ เขา้ ใจชดั เจนในเนื้อหาดงั กลา่ ว ใหผ้ ู้เรียนนาขอ้ สงสยั สอบถามครผู ู้สอน รายวิชา วัดสวยงาม คู่นาม บางใหญ่ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย หรือนาไปพูดคุยแลกเปลย่ี นเรียนรูก้ ับเพ่ือนผู้เรียนทล่ี งทะเบียน เรียนหลักสูตรน้ี หรือผ้เู รียนคนอ่ืน ๆ ทมี่ ีความรเู้ กีย่ วกบั เรอื่ งนีก้ ไ็ ด้

2 กกกกกกก3. หนงั สือเรยี นเลม่ น้ีประกอบดว้ ย 8 บท ดงั น้ี กกกกกกกกก บทท่ี 1 วัดปรางคห์ ลวง กกกกกกกกก บทที่ 2 วัดเสาธงหนิ กกกกกกกกก บทที่ 3 วัดต้นเชือก กกกกกกกกก บทท่ี 4 วัดทา่ บันเทงิ ธรรม กกกกกกกกก บทท่ี 5 วดั บางโค กกกกกกกกก บทท่ี 6 วัดยุคนั ธราวาส กกกกกกกกก บทท่ี 7 วิธีการทางภูมิศาสตร์และประวตั ศิ าสตร์ กกกกกกกกก บทท่ี 8 การสบื สานและอนุรักษ์วัดสวยงาม คนู่ ามบางใหญ่

3 โครงสรา้ งรายวชิ า สรุปสาระสาคัญ กกกกกกกบทที่ 1 วดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกกกกกกก1.1 ท่ีตั้ง แผนท่ี และพกิ ัดทางภูมิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดปรางคห์ ลวง ต้ังอยู่เลขท่ี 32 หม่ทู ี่ 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ต้ังอยู่ริมถนนกาญจนาภิเษก มีพกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์ อยู่ทลี่ ะติจดู 13.8340004 ลองจิจูด 100.422618 มคี ลองออ้ มนนท์อยูท่ างด้านทศิ ตะวนั ออก และมคี ลองบางมว่ งอยู่ทาง ทิศเหนอื มพี ้ืนที่ 1 ไร่ 3 งาน 15 ตารางวา กกกกกกกกกกกกก1.2 ประวตั ิความเป็นมาของวดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกกกกกกกกก กวัดปรางคห์ ลวง สรา้ งข้ึนเมอ่ื ประมาณปี พ.ศ.1904 ในสมัยของ พระรามาธิบดีท่ี 1 หรือ สมเด็จพระเจ้าอู่ทองแห่งกรุงศรีอยุธยาตอนต้น โดยกษัตริย์หรือผู้มี บรรดาศกั ดใ์ิ นสมยั น้นั เปน็ ผ้สู รา้ งขน้ึ เดิมชอื่ วัดหลวง สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระยาวชิรญาณ วโรรส ได้เสด็จมาทอดพระเนตรองคพ์ ระปรางคข์ องวดั หลวง ที่สร้างขึ้นไว้พร้อมกับการสร้างวัด จึงได้ เปลย่ี นนามวัดจาก วัดหลวง เป็น วัดปรางค์หลวง ตามลักษณะพระปรางค์ซึ่งเป็นปูชนียสถานสาคัญ ของวัด เจ้าอาวาสรปู ปจั จุบัน คือ พระครูปลดั คุณวฒั น์ (อานนท์ เขมทตฺโต) กกกกกกกกกกกกก1.3 ความสาคญั ของวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ปรางคห์ ลวง เป็นวัดท่มี ีอายุเก่าแก่ทสี่ ดุ ในอาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มโี บราณสถาน ไดแ้ ก่ พระปรางค์ มีรปู แบบศิลปกรรมสมัยกรุงศรอี ยธุ ยาตอนตน้ ลกั ษณะองค์ พระปรางค์ก่ออิฐแบบแถวสัน้ สลบั ด้านยาว และกอ่ อิฐด้วยดินผสมยางไม้ สูงยอดเจ็ดชั้น ย่อมุมไม้ยี่สิบ ประดบั ลายปูนป้ัน และมีพระวหิ ารนอ้ ย ลักษณะเปน็ อาคารไม้ อิฐถือปูน 2 หลัง และโบราณวัตถุ คือ หลวงพ่ออู่ทอง เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร มคี วามศกั ด์ิสิทธ์ิและไดข้ นึ้ ทะเบยี นกรมศลิ ปากรเป็นโบราณสถานแห่งชาติ ตามประกาศใน ราชกจิ จานุเบกษา เล่มท่ี 110 ตอนท่ี 175 วนั ที่ 28 ตลุ าคม พ.ศ. 2536 กกกกกกกกกกกกก1.4 บุคคลสาคัญท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั วดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกกกกกกกกก กบคุ คลสาคัญทเ่ี ก่ยี วของกับวดั ปรางค์หลวง ไดแ้ ก่ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชริ ญาณวโรรส ได้เสดจ็ มาทอดพระเนตรองค์พระปรางค์ของวัดหลวง จึงทรงเปล่ียนนาม วัดจากวัดหลวง เป็น วัดปรางค์หลวง และพระครูปลัดคุณวัฒน์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เกิดเมื่อวันที่ 7 ตลุ าคม พ.ศ. 2520 อุปสมบท 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 ปัจจุบนั ดารงตาแหนง่ เจา้ อาวาสวัดปรางค์ หลวง ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบรุ ี ผลงานที่สาคญั สร้างศาลาอเนกประสงค์

4 หน้าพระอุโบสถหลังเกา่ บรู ณะศาลาการเปรียญใหส้ ูงขึ้น และจัดกิจกรรมสวนมนต์ถวายเป็นพระราช กุศลแด่รชั กาลที่ 9 และรชั กาลที่ 10 ทุกวันจันทร์ กกกกกกกกกกกกก1.5 โบราณสถาน และโบราณวตั ถขุ องวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ปรางคห์ ลวงมีโบราณสถานสาคญั ไดแ้ ก่ พระปรางค์ ซึง่ เปน็ ศิลปกรรม สมยั กรุงศรีอยธุ ยาตอนต้น มีลกั ษณะกอ่ อฐิ แบบแถวสั้นสลับดา้ นยาว และกอ่ อิฐดว้ ยดนิ ผสมยางไม้ สงู ยอดเจด็ ชั้น ย่อมุมไม้ยี่สิบ ประดบั ลายปูนปน้ั เรอื นธาตุมีซุม้ จระนาทงั้ 4 ทิศ ประดิษฐานพระพทุ ธ รูปยืนปูนปนั้ ลงรักปิดทอง และพระวิหารน้อย เป็นอาคารขนาดเล็กก่อด้วยอิฐ ลักษณะของอาคารแต่ ละหลงั มผี ังรูปสเ่ี หลย่ี มผืนผา้ ประกอบดว้ ย อาคาร 2 หลัง อาคารหลังเล็กตั้งอยู่ด้านหน้า และอาคาร หลงั ใหญ่ตง้ั อยดู่ า้ นหลัง ดา้ นหนา้ มมี ขุ ย่ืนออกมาคล้ายระเบียง อาคารทั้ง 2 หลัง มีประตูทางเข้าเพียง ทางเดยี ว ลกั ษณะในการกอ่ สร้างใชร้ ะบบผนงั รองรับเคร่ืองบน ไมม่ ีคาน ไม่มีเสา หลังคามุงกระเบอื้ ง ดนิ เผา และวดั ปรางค์หลวงมีโบราณวตั ถสุ าคญั ไดแ้ ก่ หลวงพอ่ อ่ทู อง เปน็ พระพทุ ธรูปก่ออฐิ ถอื ปูน ปดิ ทองปางมารวชิ ัยหนา้ ตกั กว้าง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร หลวงพ่ออู่ทองได้รับการซ่อมแซม โดย ฝีมือชา่ งในสมัยกรงุ รัตนโกสนิ ทร์ จนเปลีย่ นแปลงไปจากแบบเดิม แต่ยงั มีเค้าร่องรอยของพระพุทธรูป ในสมัยกรุงศรอี ยุธยาตอนต้น พทุ ธลักษณะงดงาม อกี ท้ังหลวงพ่ออู่ทองยังเป็นพระพทุ ธรปู ท่ีประชาชน ในชมุ ชนนับถอื เป็นอยา่ งมาก และใบเสมา วัดปรางค์หลวง มีใบเสมาอยู่ภายในเขตกาแพงแก้วปักอยู่ ตามตาแหน่งต่าง ๆ รอบพระอโุ บสถจานวน 4 แห่ง คือ บริเวณด้านหลังของพระอุโบสถ 3 แห่ง และ ตรงกลางดา้ นทศิ ตะวันตกของพระอุโบสถ ใบเสมามีขนาดใหญท่ าจากหนิ ชนวน ประชาชนในชมุ ชน เรยี กว่า หนิ กาบ ไม่มีลวดลาย ใบเสมาทม่ี สี ภาพสมบรู ณ์เหลือเพยี ง 1 ใบ ตัง้ อยทู่ ่ีดา้ นหน้าของ พระอุโบสถ กกกกกกกกกกกกก1.6 ประเพณีสาคญั ของวดั กกกกกกกกกกกกกกก กประเพณสี าคญั ของวดั ปรางค์หลวง ได้แก่ ประเพณีตกั บาตรเทโว เป็นประเพณีของชาวพุทธท่ีได้ร่วมใจกันทาบุญตักบาตรสืบทอดกันมา ถือเอาวันหลังจากที่ พระพทุ ธเจ้าเสดจ็ ลงมาจากดาวดงึ ส์ หรือเทวโลกมาสู่โลกมนษุ ย์ ในวนั มหาปวารณา คือ วันขึ้น 15 ค่า เดอื น 11 พอวันรุ่งข้ึน แรม 1 ค่า เดอื น 11 ชาวพุทธก็จะตกั บาตรเทโวเปน็ ประเพณีมาแตค่ รัง้ โบราณ มีข้นั ตอนการปฏิบัติ คือ เตรยี มอาหารเพื่อตกั บาตรเปน็ พิเศษ เชน่ ข้าวต้มมดั ขา้ วต้มลกู โยน การ อาราธนาศีล สมาทานศีล รักษาศีล ฟังธรรมเทศนา ทาสมาธิ แผ่เมตตา และกรวดน้าอุทิศส่วนกุศล ให้กับญาติสนิทผู้ล่วงลับและสรรพสัตว์ท้ังหลาย และประเพณีการทาบุญตักบาตรพระ 108 ทางน้า เปน็ ประเพณหี ลงั วนั ออกพรรษาเรม่ิ ในวันแรม 8 ค่า เดือน 12 ซึ่งถือว่าเป็นวันทาบุญท่ีแท้จริง พิธีจะ เริ่มตั้งแตช่ ว่ งบา่ ยของวนั แรม 7 ค่า เดอื น 12 วดั ตามรมิ คลองจะมีการแห่พระพุทธรูปที่มีช่ือเสียงของ แต่ละวัดแห่ไปตามลาน้า โดยการจัดขบวนแห่อย่างสวยงามมีการราประกอบ การจัดขบวนแห่เพ่ือ ประกาศให้ประชาชนไดท้ ราบทั่วกนั วา่ จะมีพธิ ที าบญุ ตักบาตรพระ 108 ข้นึ ในวันรงุ่ ขนึ้ คอื วันแรม

5 8 คา่ เดอื น 12 เปน็ ประเพณีที่ปฏบิ ตั กิ ันมาอยา่ งชา้ นาน ในอาเภอบางกรวย และอาเภอบางใหญ่ กกกกกกกบทท่ี 2 วดั เสาธงหิน กกกกกกกกกกกกก2.1 ท่ตี ง้ั แผนที่ และพิกดั ทางภูมิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดเสาธงหนิ ตง้ั อยูเ่ ลขที่ 38 หมู่ที่ 1 ตาบลเสาธงหิน อาเภอบางใหญ่ จังหวัด นนทบุรี และมีพกิ ดั ทางภูมิศาสตร์ ตั้งอยทู่ ่ี ละตจิ ดู 13.856441 ลองจิจูด 100.424464 กกกกกกกกกกกกก2.2 ประวตั คิ วามเปน็ มาของวดั เสาธงหนิ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดเสาธงหิน เป็นวดั เกา่ แกว่ ดั หนงึ่ มมี าแต่สมัยครัง้ กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี แตเ่ ดิมเรยี กวา่ วัดสกั ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระองค์ได้นากองทัพผ่านมาทางวัดสัก เพื่อจะไปกอบกู้เอกราชท่ีกรุงศรีอยุธยา เม่ือปี พ.ศ. 2310 ขณะพักทัพได้นาธงประจากองทัพปักไว้ โดยใช้ก้อนหินทับเสาธงไว้เพื่อไม่ให้เสาธงล้ม ต่อมาหลังจากได้รับชัยชนะสามารถกอบกู้เอกราชได้ สาเร็จ พระองค์ได้เสด็จกลับมาบูรณะวัดสักให้มีความเจริญรุ่งเรือง และได้เปล่ียนชื่อ วัดสัก มาเป็น วัดเสาธงหินในปจั จุบนั กกกกกกกกกกกกก2.3 ความสาคญั ของวัดเสาธงหนิ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดเสาธงหินเปน็ วัดสาคัญหนง่ึ ในสามวดั ของจงั หวดั นนทบรุ ี ทม่ี ีความสาคัญ เก่ยี วข้องกับสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือ ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้มีรับสั่ง ให้ปักธงประจาทพั ของพระองค์ลงบนกองทราย ณ ตาบลน้ัน โดยให้ทหารนาหินก้อนใหญ่ ๆ มากอง ทับเสาธง และลอ้ มรอบธงไวม้ ใิ ห้ธงล้ม เพ่ือเป็นเอกลกั ษณ์ของกองทัพ และเปน็ สัญลักษณ์จุดนัดหมาย ของทหาร และเมื่อได้ชัยชนะก็ได้กลับมาทาการบูรณะและเปล่ียนชื่อจากวัดสัก เป็นวัดเสาธงหิน วัดเสาธงหินได้ร่วมจัดกิจกรรมสาคัญเน่ืองในโอกาสครบรอบ 250 ปี เส้นทางอิสรภาพ “สมเด็จพระ เจ้าตากสินมหาราช” รัฐบาลได้จัดงาน 250 ปี ตามรอยกองเรือยกพลขึ้นบก สมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช จากจันทบุรีสู่อยุธยาเพื่อเทิดพระเกียรติและเผยแพร่ให้สาธารณชนท่ัวไปให้ได้รับทราบถึง ประวตั ศิ าสตรช์ าตไิ ทย กกกกกกกกกกกกก2.4 บุคคลสาคัญที่เก่ยี วขอ้ งกบั วัดเสาธงหิน กกกกกกกกกกกกกกก กวดั เสาธงหินมบี คุ คลสาคัญที่เกีย่ วขอ้ ง ดงั น้ี สมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราชได้ นากองทัพมาพกั ทัพและรวบรวมไพร่พลท่ี วัดสกั เพือ่ เดนิ ทางไปกอบกเู้ อกราชท่ีกรุงศรีอยธุ ยา พ.ศ. 2310 เมื่อได้รับชัยชนะก็ได้กลับมาทาการบูรณะ และเปลี่ยนช่ือจาก วัดสัก เป็น วัดเสาธงหิน และพระครูปลดั ไพฑรู ย์ ฐติ าวทิ ูโร เกิดเมื่อวันที่ 19 มกราคม 2520 ปีมะเส็ง อุปสมบท 3 กรกฎาคม 2544 เจ้าอาวาสวัดเสาธงหินรูปปัจจุบัน ผลงานที่สาคัญ สร้างพระอุโบสถ์หลังใหม่ และสร้างจุดวาง หินหลกั ปักธง ตามโครงการ 250 ปี ตามรอยกองเรือยกพลข้นึ บกสมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช

6 กกกกกกกกกกกกก2.5 วตั ถุและส่ิงก่อสรา้ งของวดั เสาธงหิน กกกกกกกกกกกกกกก กวตั ถุของวดั เสาธงหนิ ได้แก่ หลวงพอ่ โต เปน็ พระพทุ ธรปู ปางป่าเลไลยก์ สรา้ งโดยพระภกิ ษโุ ต และเหรยี ญหลวงหลวงพอ่ โต สร้างขึน้ เมือ่ ปี พ.ศ. 2500 และสง่ิ ก่อสรา้ งของ วัดเสาธงหิน คือ พระอุโบสถหลังเก่ามีลักษณะ อิฐก่อผนัง และฐานชุกชี หรือฐานพระประธานทามา จากอฐิ ก้อนใหญ่เหมอื นกบั อฐิ ท่ีใช้สร้างวดั ในสมัยกรงุ ศรอี ยธุ ยา กกกกกกกกกกกกก2.6 ประเพณีสาคัญของวัดเสาธงหนิ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดเสาธงหินมีประเพณีท่ีสาคญั คอื ประเพณีตกั บาตรพระ 108 ทางน้า เป็นประเพณีหลังวันออกพรรษาเรม่ิ ในวนั แรม 8 ค่า เดอื น 12 พธิ เี รมิ่ ตั้งแต่ช่วงบา่ ยของวนั แรม 7 ค่า เดือน 12 วดั ตามรมิ คลองจะมกี ารแหพ่ ระพทุ ธรปู ทีม่ ชี ่ือเสียงของแต่ละวัดไปตามลานา้ เป็นประเพณี ท่ปี ฏบิ ัติกันมาอย่างยาวนานในอาเภอบางกรวย และ อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี นอกจากน้ียังมี พธิ บี รรพชาสามเณร ภาคฤดูร้อนเป็นกจิ กรรมทเี่ ปิดโอกาสให้เยาวชนจานวนมาก ไดเ้ รยี นรู้หลกั ธรรม คาสอนในทางพระพทุ ธศาสนาในชว่ งปดิ ภาคเรยี นพรอ้ มกัน และพิธวี างหนิ หลักปกั ธง วัดเสาธงหินได้ ร่วมจัดกิจกรรมพธิ ีวางหินหลกั ปกั ธง ในวนั ที่ 1 พฤศจิกายน 2561 โดยนายภานุ แย้มศรี ผู้ว่าราชการ จงั หวัดนนทบรุ ี เป็นประธานในพธิ ตี ามโครงการ “250 ปี ตามรอยกองเรอื ยกพลข้นึ บก สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช” เพื่อเทิดพระเกียรติและเผยแพร่ให้สาธารณชนทั่วไปทราบถึง ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทย และทาให้วดั เสาธงหนิ เป็นท่รี ู้จกั อยา่ งกว้างขวางมากยงิ่ ขน้ึ กกกกกกกบทท่ี 3 วดั ต้นเชอื ก กกกกกกกกกกกกก3.1 ทีต่ ้ัง แผนท่ี และพิกัดทางภูมิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดตน้ เชือก ตง้ั อยูเ่ ลขท่ี 8 หมูท่ ี่ 4 คลองบางใหญ่ ตาบลบ้านใหม่ อาเภอ บางใหญ่ จังหวัดนนทบรุ ี มีพ้นื ทข่ี นาด 25 ไร่ 2 งาน มีพิกดั ทางภมู ศิ าสตร์อยูท่ ่ี ละตจิ ดู 13.839231 ลองจจิ ดู 100.338447 กกกกกกกกกกกกก3.2 ประวตั คิ วามเปน็ มาวัดต้นเชือก กกกกกกกกกกกกกกก กวัดต้นเชือก สรา้ งขน้ึ เม่ือ พ.ศ. 2324 ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช ไมป่ รากฏนาม และประวตั ขิ องผสู้ ร้าง วัดต้นเชือกมกี ารบูรณะ และพฒั นามาอย่างตอ่ เน่ือง จนมีความ เจรญิ รงุ่ เรอื งเร่อื ยมา ตัง้ แตป่ ี พ.ศ. 2490 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ในวันท่ี 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2493 เขตวิสุงคามสีมากว้าง 15 เมตร ยาว 30 เมตร ได้ผูกผ้าพัทธสีมา เม่ือวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2497 วัดตน้ เชอื กตัง้ อยูร่ มิ คลองบางใหญ่ ซึ่งเปน็ เส้นทางสญั จรระหว่างแมน่ ้าสองสาย คือ แม่น้า นครชัยศรี กับแม่น้าเจ้าพระยาเดิมเป็นเส้นทางที่ใช้ไปนมัสการพระปฐมเจดีย์ วัดต้นเชือกเป็นวัด เกา่ แก่ ไดร้ บั การกลา่ วถงึ จนเปน็ ทรี่ ู้จกั สามารถศกึ ษาได้จากบทกลอนของพระบรมวงศ์เธอ กรมหลวง วงษานริ าศสนิท พระศรีสุนทรโวหาร (ภู่) และ“นายมี” หรือเสมียนมี หมน่ื พรหมสมพตั สรจากเร่อื ง นิราศพระประธม นริ าศสุพรรณ และนิราศพระแทน่ ดงรงั

7 กกกกกกกกกกกกก3.3 ความสาคญั ของวัดต้นเชอื ก กกกกกกกกกกกกกกก กวัดต้นเชือก สร้างเมอื่ ปี พ.ศ. 2324 ในสมยั ของสมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช ในสมยั รัชกาลที่ 2 พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหล้านภาลยั มีกวีทัง้ 3 ท่านได้กล่าวถงึ วดั ต้นเชือกไวใ้ นบทกลอน ได้แก่ พระบรมวงศเ์ ธอ กรมหลวงวงษานิราศสนทิ พระสนุ ทรโวหาร (ภ่)ู และ“นายมี” หรือเสมียนมี หมน่ื พรหมสมพตั สร นอกจากนี้มหี ลวงพอ่ วหิ าร สรา้ งในสมยั กรงุ ศรี อยุธยาเปน็ พระพทุ ธรูปศักด์ิสิทธ์ิ มกี ฏุ สิ ามเจา้ อาวาส อาคารบรมครูกวีศรีสยามหรอื พพิ ิธภัณฑ์หุ่นขี้ผ้งึ วัดต้นเชือก มีประเพณีประมลู ชะลอม ซ่งึ เปน็ ประเพณีท่ชี มุ ชนจัดข้นึ เพื่อรวบรวมปัจจยั บารุงวัด กกกกกกกกกกกกก3.4 บุคคลสาคัญทีเ่ กี่ยวข้องกับวัดตน้ เชือก กกกกกกกกกกกกกกก กวัดตน้ เชือก มบี คุ คลสาคญั ท่ีเกย่ี วข้อง ไดแ้ ก่ พระอาจารย์เพลนิ (พระครูนนทกิจพศิ าล) เจ้าคณะตาบลบ้านบางแม่นาง พระอปุ ชั ฌาย์ และเจ้าอาวาสวดั ต้นเชือก ผู้รเิ รม่ิ ให้มกี ารก่อสรา้ งเมรุ สร้างศาลาอเนกประสงค์ สร้างโรงเรียนวัดต้นเชือก และโรงเรียนราชวินิต นนทบุรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ทรงนิพนธ์ “นิราศพระประธม” ในปี พ.ศ. 2377 ขณะทรงมพี ระชนั ษา 26 ปี กล่าวถงึ วิถีชวี ติ คน“บางเชือก” (วัดตน้ เชอื ก) พระสุนทรโวหาร (ภู่) หรือสุนทรภู่ เมื่อปี พ.ศ. 2374 ได้แต่งโคลงนิราศสุพรรณ และนิราศพระประธม และเสมียนมี หรือ หมื่นพรหมสมพตั สร ลูกศิษย์ของท่านสนุ ทรภู่ ได้แต่ง นริ าศพระแทน่ ดงรงั และนิราศสุพรรณ จาก บทกลอนเหล่านี้ ทาให้สะทอ้ นเหน็ ภาพในอดตี ของชุมชนบางเชอื ก และวดั ต้นเชอื กไวอ้ ย่างชดั เจน กกกกกกกกกกกกก3.5 วัตถุและสิง่ ก่อสรา้ งวดั ต้นเชือก กกกกกกกกกกกกกกก กวัตถขุ องวัดตน้ เชอื ก ได้แก่ หลวงพอ่ วหิ าร เป็นพระพทุ ธรปู ทม่ี ีคณุ ลกั ษณะ พเิ ศษ คือ หลวงพ่อวหิ ารมอี ยู่ 2 องค์ โดยประทับน่ังเรียงซ้อนหลังกัน เรียกรวมกันว่า หลวงพ่อวิหาร ทง้ั คู่ สร้างข้ึนด้วยโลหะทองเหลืองบริสุทธิ์ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยสมัยอู่ทอง เหรียญหลวงพ่อ พระวิหาร เป็นวัตถุมงคลที่พระอาจารย์เพลิน หรือพระครูนนทกิจพิศาลสร้างไว้ ส่ิงก่อสร้าง คือ กุฏิ สามเจ้าอาวาส เป็นอาคารทรงไทยใช้สาหรับจัดแสดงหุ่นข้ีผึ้งของอดีตเจ้าอาวาสท้ังสามองค์ ได้แก่ พระอาจารย์ไพล หรือพระอธิการไพล พระอาจารย์ทองย้อย หรือพระครูบริหารวิสิทธ์ิ และ พระอาจารย์เพลิน หรือพระครูนนทกิจพิศาล อาคารบรมครูกวีศรีสยาม หรือพิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้ง วัดตน้ เชือก ใช้เปน็ ที่จัดแสดงหุ่นขี้ผึ้ง และเร่ืองราวการผ่านมาของกวีท้ัง 3 ท่าน ได้แก่ พระบรมวงศ์ เธอกรมหลวงวงษาธิราชสนิท หรอื เจา้ ชายนวม พระสนุ ทรโวหาร หรือสุนทรภู่ และนายมี หม่ืนพรหม สมพตั สร เสาหงส์ ทบี่ ่งบอกถงึ ความเปน็ สัญลักษณ์ของวัดมอญ หอระฆงั ตั้งอยูบ่ ริเวณทา่ นา้ มีลกั ษณะ เป็นอาคารสูงมียอดแหลมเหมือนเรือนยอด และหอไตรมลี ักษณะอาคารเป็นหอสูง หอไตรหรอื หอ พระธรรมใช้สาหรับเกบ็ คมั ภรี พ์ ระไตรปิฎก หรือหนังสือธรรมะทางพทุ ธศาสนา

8 กกกกกกกกกกกกก3.6 ประเพณสี าคัญของวัดต้นเชือก กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ตน้ เชอื กมปี ระเพณีท่ีสาคญั และถือปฏบิ ตั ิมาช้านาน ได้แก่ ประเพณี ประมูลชะลอม ซึ่งจัดข้ึนเป็นประจาในช่วงขึ้น 8 ค่า เดือน 3 ของทุกปี เพื่อให้ประชาชนมาประมูล สง่ิ ของในชะลอมตามราคาที่เจ้าของชะลอมต้ังข้ึน และนาเงินจากการประมูลถวายให้กับวัดต้นเชือก เพื่อนาไปบูรณปฏิสงั ขรณ์วัดตอ่ ไป กกกกกกกบทท่ี 4 วัดท่าบนั เทิงธรรม กกกกกกกกกกกกก4.1 ทตี่ ้งั แผนท่ี และพิกดั ทางภมู ิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ท่าบนั เทงิ ธรรม ตัง้ อยเู่ ลขท่ี 1 หมทู่ ่ี 1 ซอยเทศบาล 1 ตาบลบางใหญ่ อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี และมีพิกัดทางภูมิศาสตร์ ตั้งอยู่ที่ ละติจูด 13.847674 ลองจิจูด 100.393984 กกกกกกกกกกกกก4.2 ประวตั ิความเปน็ มาวดั ทา่ บนั เทิงธรรม กกกกกกกกกกกกกกก กวัดทา่ บนั เทงิ ธรรม สนั นษิ ฐานวา่ สรา้ งขนึ้ มาในสมยั พระบาทสมเด็จ พระน่ังเกล้าเจา้ อยู่หัว (รัชกาลท่ี 3) ประมาณปี พ.ศ. 2385 หรือประมาณปี พ.ศ. 2386 โดยผู้สร้างอยู่ ในราชสกุล “ปราโมช” ชอื่ หมอ่ มเจ้าหญิงคอยท่า ปราโมท จงึ ได้ต้งั ชือ่ วัดว่า “วดั ท่า” ต่อมาวัดไดร้ บั การทานุบารุงใหเ้ จรญิ ขึ้นมาตามลาดบั เร่ิมตัง้ แต่ พ.ศ. 2491 เป็นตน้ มา จึงไดเ้ พ่ิมเติมนามวดั เปน็ “วัดท่าบันเทิงธรรม” วัดนี้ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ประมาณ พ.ศ. 2389 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 8 เมตร ยาว 22 เมตร ประกอบพิธีผูกพัทธสีมา พ.ศ. 2389 สังกดั คณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย กกกกกกกกกกกกก4.3 ความสาคญั ของวัดท่าบันเทงิ ธรรม กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ทา่ บนั เทงิ ธรรม เป็นวดั ท่ีเก่าแก่สร้างขึ้นมาตั้งแตส่ มัยพระบาทสมเดจ็ พระนงั่ เกลา้ เจา้ อยูห่ วั (รัชกาลท่ี 3) สนั นษิ ฐานวา่ สร้างขึ้นประมาณปี พ.ศ. 2385 หรอื ประมาณปี พ.ศ. 2386 จนถึงปจั จุบันมอี ายุรวม 177 ปี กกกกกกกกกกกกก4.4 บุคคลสาคัญท่ีเก่ยี วข้องกบั วดั ท่าบนั เทงิ ธรรม กกกกกกกกกกกกกกก กบุคคลสาคญั ของวัดทา่ บันเทิงธรรม มีดังน้ี พระวจิ ติ รธรรมภาณี (สิงห์ สุขปุญโญ) เปน็ เจ้าอาวาสรูปแรกหลังจากท่วี ัดทา่ บนั เทงิ ธรรมเป็นวัดร้าง ได้พฒั นาจนประชาชน กลบั มาศรทั ธาและได้ก่อตั้ง โรงเรียนวัดท่าบันเทิงธรรม ในปี พ.ศ.2498 พระครูมงคลธรรมมานุวัตร (จานงค์) ได้ซ่อมบารุงพระอโุ บสถ์เกา่ ซึ่งสร้างข้ึนตัง้ แตส่ มัยรชั กาลท่ี 4 มีลักษณะเป็นแบบ พระราชนิยม และได้สร้างศาลาการเปรียญ เมรุ เขื่อนไม้สักรอบวัด เป็นต้น พระครูประสานวัตรคุณ (ประสาน พัฒนาดี) ไดก้ ราบทูลเชญิ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก ทรงเป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ พระอุโบสถหลวงพ่อหมอหลังใหม่ สร้างกุฏิไม้ทรงไทย 4 หลัง ติดกัน สรา้ งวหิ ารหนิ ออ่ นประดิษฐานหลวงพ่อขาว สร้างกุฏเิ จา้ อาวาสหลังใหม่สูง 3 ช้ัน สร้างเหรียญ หลวงพอ่ หมอทโี่ ด่งดงั และ พระครวู ุฒิการโกศล เจ้าอาวาสรูปปจั จบุ นั

9 กกกกกกกกกกกกก4.5 วตั ถแุ ละสิง่ ก่อสร้างของวัดท่าบันเทงิ ธรรม กกกกกกกกกกกกกกก กวัดท่าบนั เทิงธรรมมีวตั ถุท่สี าคญั คอื หลวงพ่อหมอ เป็นพระพุทธรปู ปางมารวชิ ยั ต้ังอยู่ภายในพระวิหาร เป็นทีเ่ คารพสกั การะบูชาของประชาชนในชุมชน และมี ส่ิงก่อสรา้ งสาคญั ได้แก่ พระอุโบสถทรงไทยของวดั สรา้ งขน้ึ ใน พ.ศ. 2540 มีลักษณะหลังคาลด 3 ชั้น ประดบั ชอ่ ฟา้ ใบระกา และหางหงส์ หน้าบันดา้ นหนง่ึ ประดิษฐานพระพทุ ธรปู ปางห้ามพระแก่นจนั ทน์ พระวหิ ารของวัดทา่ บนั เทงิ ธรรม สรา้ งขึ้นในสมยั รชั กาลที่ 3 โดยสังเกตจากการตกแต่งแบบพระราช นิยม คือ หลังคาไม่มีช่อฟ้า ใบระกา หน้าบันประดับดว้ ยกระเบื้องเคลอื บเปน็ รปู สัตวต์ า่ ง ๆ ของจีน และรอยพระพทุ ธบาทของวัดท่าบันเทิงธรรม มภี าพมงคล 108 ทส่ี อ่ื ความหมายถงึ ภาพสวรรค์ และ รูปพรหมมีประมาณ 24 ภาพ ประกอบด้วย สวรรค์ 6 ชัน้ รปู พรหม 16 ชัน้ รอยพระพทุ ธบาทน้ีสร้าง ในสมยั ปลายรัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอย่หู ัวแห่งกรุงรัตนโกสนิ ทร์ กกกกกกกกกกกกก4.6 ประเพณสี าคญั ของวัดท่าบันเทิงธรรม กกกกกกกกกกกกกกก วดั ทา่ บันเทงิ ธรรม มีประเพณีท่สี าคญั คอื ประเพณเี ทศน์มหาชาตพิ ระเวส สันดรชาดก เปน็ ประเพณีที่จดั มาแตโ่ บราณ จะจัดหลังฤดทู อดกฐนิ ผา่ นไปแล้วจนตลอดฤดูหนาว โดยนยิ มจัดเป็นงานสองวัน คอื วนั แรกเป็นวนั เทศนเ์ วสสนั ดรชาดกท้งั 13 กัณฑ์ และวนั ทส่ี องเป็น วันเทศน์จตุราริยสัจจกถาท้ายเวสสันดรชาดก การเทศน์มหาชาติพระเวสสันดรชาดก มีระเบียบพิธี การเทศนม์ หาชาติ โดยเร่ิมต้นจากการตกแต่งบริเวณพิธีให้มีบรรยากาศคล้ายอยู่ในป่า ตามเนื้อเรื่อง เวสสนั ดรชาดก โดยนาเอาต้นกล้วย ตน้ ออ้ ย ใบมะพร้าว และก่งิ ไม้มาผกู ตามเสาและบริเวณรอบ ๆ ธรรมาสน์ ประดบั ธงทวิ ราวตั ิฉตั รปักไว้ตามสมควร ตงั้ ขันสาครใหญ่กลางบริเวณพธิ ีใสน่ ้าสะอาด สาหรับปักเทยี นบูชาประจากณั ฑ์ เตรียมเทียนเล็ก ๆ จานวน 1,000 เล่ม แล้วนับแยกจานวนเป็นมัด มดั หนึง่ มจี านวนเทา่ คาถาของกัณฑ์หนงึ่ เม่อื ถึงคราวเทศนก์ ัณฑน์ ัน้ ก็จะเอาเทียนมัดนั้นออกจุดบูชาติด รอบ ๆ ภาชนะน้า ต่อกันไปจนจบกัณฑ์ใหห้ มดมัดพอดี ครบ 13 กณั ฑ์ จานวน 1,000 เล่ม เทา่ จานวนคาถา กกกกกกกบทที่ 5 วัดบางโค กกกกกกกกกกกกก5.1 ท่ีตั้ง แผนท่ี และพิกัดทางภมู ิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวดั บางโค ต้งั อยูเ่ ลขท่ี 1 หมทู่ ่ี 14 ตาบลบางแม่นาง อาเภอบางใหญ่ จงั หวัด นนทบรุ ี และมพี ิกัดทางภมู ิศาสตร์อย่ทู ี่ ละติจูด 13.850297 ลองจิจดู 100.402489 กกกกกกกกกกกกก5.2 ประวัตคิ วามเปน็ มาของวดั บางโค กกกกกกกกกกกกกกก กวดั บางโค สร้างขน้ึ ในสมัยรชั กาลที่ 4 พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยู่หวั เมอื่ วันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2399 ไมท่ ราบนามและประวตั ิผู้สร้าง ตงั้ อยู่บริเวณรมิ คลอง

10 บางโค ไดร้ ับพระราชทานวิสุงคามสีมา เม่ือวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2432 สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีพื้นท่ี 12 ไร่ 2 งาน 12 ตารางวา มีคลองผ่าน 2 สาย คือ คลองบางโค ผ่านทางทิศตะวันตก และ คลองบางใหญ่ ผ่านทางทศิ ใต้ กกกกกกกกกกกกก5.3 ความสาคญั ของวัดบางโค กกกกกกกกกกกกกกก กวัดบางโคเป็นวดั ทสี่ ร้างข้ึนในสมัยรัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว เม่ือปี พ.ศ. 2399 ปัจจุบันมีอายุรวม 163 ปี เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวตาบลบางแม่นาง มพี ระพุทธรปู ปางมารวชิ ัยองค์ใหญ่ ประดษิ ฐานอยูใ่ นพระอุโบสถ มี หลวงพ่อขาวศักดิ์สิทธิ์ มีมณฑป และรอยพระพทุ ธบาทจาลอง กกกกกกกกกกกกก5.4 บคุ คลสาคัญที่เกยี่ วข้องกับวดั บางโค กกกกกกกกกกกกกกก กวดั บางโคมีบคุ คลสาคญั ดังนี้ พระครูนนทสิกขกจิ (หลวงปยู่ อด ธัมมธโร) เป็นผู้สร้างรอยพระพุทธบาทจาลอง พระครูสุภัทวราภรณ์ หรือหลวงพ่อประเสริฐ สุภทโท (ศรีพุฒ) เปน็ ผู้สรา้ งวิหารหลวงพ่อขาว และ พระปลัดประจวบ โชติคุโณ เป็นเจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน มีผลงานที่ สาคัญ เช่น ให้อาคารเอนกประสงค์ใช้เป็นท่ีทาการ กศน.ตาบลบางแม่นาง ปรับปรุงเมรุให้เป็นแบบ ไฟฟ้า สร้างห้องนา้ ซ่อมแซมถนน ซอ่ มแซมซ้มุ ประตูทางเข้าวดั เปน็ ต้น กกกกกกกกกกกกก5.5 วัตถแุ ละส่งิ กอ่ สร้างของวัดบางโค กกกกกกกกกกกกกกก กวัตถสุ าคัญของวดั บางโค ได้แก่ รูปปัน้ หลวงพ่อขาว เปน็ พระพุทธปฏมิ ากร ปูนปัน้ ที่ศักด์ิสิทธ์ิ สิ่งก่อสร้างท่ีสาคัญ ได้แก่ พระอุโบสถ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย องค์ใหญ่ และวิหารหลวงพ่อขาว ซ่ึงเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปป้ันหลวงพ่อขาว อันเป็นที่เคารพ สักการะของประชาชนในชุมชนบางแม่นาง และรอยพระพุทธบาทจาลอง สรา้ งขน้ึ ในสมยั พระครู นนทสิกขกิจ (หลวงปู่ยอด ธมมฺ ธโร) เปน็ เจา้ อาวาสกกกกกกก กกกกกกกกกกกกก5.6 ประเพณสี าคัญวัดบางโค กกกกกกกกกกกกกกก กประเพณที สี่ าคญั ท่วี ดั บางโคจัดขึ้นคือ ประเพณีการทาบญุ ตกั บาตรพระ 108 ทางน้า เริม่ ในวนั แรม 8 ค่า เดอื น 12 และประเพณสี รงน้าพระวันสงกรานต์ ซ่งึ ตรงกบั วนั ท่ี 13 เมษายน ของทุก ๆ ปี ถือเปน็ “วันขึ้นปใี หม”่ ตามธรรมเนียมไทย โดยในวันสงกรานต์ นอกจาก ประเพณรี ดน้าดาหวั ขอพรญาตผิ ใู้ หญ่ ตามท่ปี ระชาชนชาวไทยถือปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นระยะเวลา ทย่ี าวนานแล้ว ก็ยังมีกิจกรรมท่ีควรประพฤติปฏิบัติ เพื่อสืบทอดความดีงามและคุณค่าของประเพณี วันสงกรานต์ คือ การทาบญุ ตกั บาตร การทาบญุ อุทศิ ส่วนกศุ ลใหแ้ ก่บรรพบุรุษ การสรงนา้ พระ การรดน้าขอพร การเล่นรดน้า และกิจกรรมรนื่ เรงิ อน่ื ๆ

11 กกกกกกกบทท่ี 6 วดั ยคุ นั ธราวาส กกกกกกกกกกกกก6.1 ท่ตี ัง้ แผนท่ี และพกิ ัดทางภูมิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกก กวัดยคุ นั ธราวาส ตงั้ อยเู่ ลขที่ 22 หมู่ที่ 7 ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี และพิกดั ทางภมู ศิ าสตร์ อยู่ท่ี ละตจิ ูด 13.837159 ลองจจิ ูด 100.429580 กกกกกกกกกกกกก6.2 ประวตั คิ วามเปน็ มาของวัดยคุ นั ธราวาส กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ยคุ ันธราวาส สนั นษิ ฐานวา่ สรา้ งข้ึนเมื่อปี พ.ศ. 2410 โดยพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อย่หู วั (รัชกาลท่ี 4) และสมเดจ็ พระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว) พระบาทสมเด็จ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั (รชั กาลที่ 4) ไดโ้ ปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมสร้างวัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมา รามข้ึนท่ีกรุงเทพมหานคร และมีวัสดุสัมภาระต่าง ๆ ที่เหลือจากการก่อสร้าง จึงนามาสร้างวัดยุคัน ธราวาส เดิมชื่อว่า วัดยุคันธร เป็นวัดปริวาสกรรม หรือวัดท่ีพระสงฆ์ต้องอาบัติสังฆาทิเสสทาตนให้ บริสุทธิ์ของพระสงฆ์ฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เม่ือปี พ.ศ. 2440 และ ภายในวดั มพี ระแทน่ ที่ประทบั ของรัชกาลท่ี 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพ่ือให้ราลึกถึง พระองค์ กกกกกกกกกกกกก6.3 ความสาคญั ของวัดยคุ นั ธราวาส กกกกกกกกกกกกกกก กวดั ยุคันธราวาส เปน็ วดั เก่าแกส่ รา้ งข้ึนต้ังแตป่ ี พ.ศ. 2410 ปัจจุบันมีอายุรวม 152 ปี สร้างโดยพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั (รชั กาลท่ี 4) และสมเดจ็ พระสังฆราช (สา ปสุ สฺ เทโว) และวัดยุคนั ธราวาส เป็นวดั หนง่ึ ใน 18 วัด ท่ีไดร้ บั พระราชทาน“พระนิรนั ตราย” จากรชั กาลท่ี 5 พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยู่หวั กกกกกกกกกกกกก6.4 บคุ คลสาคัญทเ่ี กยี่ วข้องกับวัดบางโค กกกกกกกกกกกกกกก กพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจ้าอยหู่ ัว (รัชกาลที่ 4) และสมเด็จ พระสังฆราช (สา ปุสสฺ เทโว) ไดโ้ ปรดเกล้าโปรดกระหมอ่ มสรา้ งวัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมารามขึ้นท่ี กรงุ เทพมหานคร และเนอ่ื งจากมีวสั ดุสัมภาระต่าง ๆ ที่เหลอื จากการกอ่ สร้างจานวนหน่งึ จงึ นามา กอ่ สร้างวดั ยคุ ันธราวาส และวัดยคุ นั ธราวาสเปน็ วดั ที่ใช้ปรวิ าสของพระสงฆ์ฝ่ายธรรมยตุ ินกิ าย ใน พระวนิ ัย ปรวิ าส แปลวา่ อยู่กรรม หรืออย่ชู ดใช้ ซ่งึ พระสงฆ์ต้องอาบตั สิ ังฆาทเิ สสแล้วปกปิดไว้จะต้อง ประพฤติ เปน็ การลงโทษตนเองชดใช้ให้ครบเท่าจานวนวันท่ีปิดอาบัติ ทาตนให้บริสุทธิ์อยู่กรรมจึงจะ พ้นได้ ระหว่างอยู่ปริวาสต้องประพฤติวัตรต่าง ๆ เช่น งดใช้สิทธิบางอย่าง ลดฐานะของตน และ ประจานตน และพระมหาบุญธาตุ ธัมมธโร เป็นเจา้ อาวาสรปู ปจั จบุ ัน กกกกกกกกกกกกก6.5 โบราณสถานและโบราณวัตถขุ องวดั ยคุ นั ธราวาส กกกกกกกกกกกกกกก กวัดยุคนั ธราวาสมีโบราณสถาน คือ พระอุโบสถสร้างขึ้นเม่ือ พ.ศ. 2410 และ โบราณวตั ถุ คอื พระนริ นั ตราย อันหมายถงึ ปราศจากอนั ตรายนิรันดร์ พระบาท สมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ทรงพระราชทานพระนามด้วยพระองค์เอง ต่อมาพระบาทสมเด็จพระ

12 จลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว (รชั กาลที่ 5) จงึ โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้นายช่างทาการกะไหล่ทองทั้ง 18 องค์ใหแ้ ลว้ เสร็จ และพระราชทานไปตามวดั คณะธรรมยตุ ินกิ าย จานวน 18 วดั ตามพระราชประสงค์ ของพระบรมราชชนก โดยวดั ยุคันธราวาส ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี เป็น 1 ใน 18 วดั ทไ่ี ดร้ ับพระราชทานพระนริ นั ตราย กกกกกกกกกกกกก6.6 ประเพณีสาคัญของวัดยคุ ันธราวาสกกกกกกกกกกกก ก กกกกกกกกกกกกกกก กประเพณสี าคัญของวดั ยุคนั ธราวาส คือ ประเพณีสรงนา้ พระนริ นั ตราย จดั ขน้ึ ทกุ วนั ท่ี 16 เมษายน ของทุกปี การสรงน้าพระเป็นพิธีกรรมท่ีพึงกระทาเป็นประจาทุกปีในวัน สงกรานต์ ซงึ่ “การสรงน้าพระ” ศาสนาพุทธ ใช้คาว่า ถวายเครื่องเถราภิเษก (สรงน้าพระ) หรือการ ทาความเคารพ ถา้ สรงนา้ พระด้วยจิตศรัทธาเลอ่ื มใสในพระรัตนตรัย ผลบญุ ก็จะส่งผลให้เราปราศ จากโรคภยั ไข้เจ็บและมีความสขุ จิตใจผอ่ งใส สะอาดบริสุทธิ์ปราศจากมลทิน ทาให้อยู่เย็นเป็นสุขเป็น มงคลแก่ตนเองและครอบครัว รวมถึงแผ่ผลบุญให้แก่บรรพบุรุษ ญาติมิตร สรรพสัตว์และเจ้ากรรม นายเวรได้อีกด้วย โดยขั้นตอนการสรงนา้ พระมี 2 ข้ันตอน คอื การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ และเตรียมน้า โรยดอกไม้ นา้ อบลงในขัน และเร่ิมสรงน้าพระพร้อมอธิษฐาน กกกกกกกบทที่ 7 วิธีการทางภมู ิศาสตรแ์ ละประวัติศาสตร์ กกกกกกกกกกกกก7.1 วิธกี ารทางภูมศิ าสตร์ ประกอบดว้ ย 4 ข้นั ตอน ได้แก่ กกกกกกกกกกกกกกก ก7.1.1 วัตถปุ ระสงคใ์ นการศกึ ษา กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกการกาหนดวัตถปุ ระสงค์ คอื การพัฒนาการคดิ วิเคราะหห์ า ความสัมพันธ์ ความเช่ือมโยง เปรียบเทียบและให้เหตุผลทางภูมิศาสตร์ โดยเปิดโอกาสให้นักศึกษา สืบค้น รวบรวม ตีความสารสนเทศทางภูมิศาสตรจ์ ากแหล่งสารสนเทศ ทางภมู ิศาสตร์และใช้เครื่องมือ ทางภมู ิศาสตรท์ ่ีเหมาะสมประกอบด้วยธรณีภาค อุทกภาค บรรยากาศภาค และชีวภาค มีผลต่อการ เกิดปรากฏการณ์ต่าง ๆ ทางธรรมชาติของโลกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก ก7.1.2 การเกบ็ รวบรวมข้อมูลด้วยการออกแบบปฏิบัตภิ าคสนามและ สมั ภาษณ์ กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลด้วยการออกแบบปฏิบัติภาคสนามและ สัมภาษณ์ คอื การรวบรวมหลักฐานท่ผี ู้ศกึ ษากาหนดประเด็นศกึ ษาได้แล้ว ขัน้ ตอ่ ไปคือการสืบค้นวา่ มี ใครร้เู รอื่ งราวดงั กลา่ วบ้าง มหี นังสือหรอื เอกสารใดเกี่ยวข้องบ้าง แหลง่ สบื คน้ ข้อมูลอย่ทู ี่ใด ท้ังนี้อาจ สืบค้นข้อมูลเบ้ืองตน้ จากอินเตอร์เน็ต หรอื สัมภาษณ์บุคคลในท้องถิน่ การดาเนินงานเกบ็ รวบรวม ขอ้ มูลดาเนนิ การโดยการสงั เกตและการสอบถาม กกกกกกกกกกกกกกก ก7.1.3 นาขอ้ มลู วิเคราะหแ์ ละจัดหมวดหมู่ กกกกกกกกกกกกกกกกก นาข้อมูลวิเคราะห์ และจัดหมวดหมู่ คือเปน็ การศกึ ษาแบบรูปความ

13 สมั พันธ์ และความเช่ือมโยงท่ีเกิดข้ึนของปรากฏการณ์ต่าง ๆทางภูมิศาสตร์ ตลอดจนศึกษาแนวโน้ม ความสัมพันธ์ และความต่อเนื่องของปรากฏการณ์หาความสัมพันธ์สอดคล้องลักษณะที่คล้ายกัน ระหว่างพื้นที่ เปรียบเทียบกับข้อมูลจากแผนท่ี กราฟ แผนภาพ ตาราง และอ่ืน ๆ ด้วยการใช้สถิติ อย่างง่าย ๆ เพื่อให้ได้คาตอบสาหรบั คาถาม กกกกกกกกกกกกกกก ก7.1.4 นาเสนอข้อมูลและเขยี นรายงาน กกกกกกกกกกกกกกกกก การนาเสนอข้อมูลและเขยี นรายงาน คือ การสรปุ ข้อมลู เพ่ือหา คาตอบ การสรุปคาตอบบนฐานข้อมูลที่ถูกเก็บรวบรวม จัดการและการวิเคราะห์อย่างเป็นข้ันตอน โดยอ้างองิ ข้อมลู ด้วยการนาเสนอด้วยวาจา และข้อเขียน แสดงคาตอบที่แสดงออกถึงความสามารถ ในการให้เหตุผล และความสามารถในการส่ือสารที่ชัดเจน การนาเสนอข้อมูลอาจทาได้ท้ังอย่างไม่มี แบบแผนและอย่างมแี บบแผน การนาเสนออยา่ งไม่มีแบบแผน หมายถึง การนาเสนอที่ไม่มีกฎเกณฑ์ อะไรทจี่ ะตอ้ งถอื เป็นหลักมากนกั การนาเสนอแบบนี้ได้แก่ การแทรกข้อมูลในบทความ และข้อเขียน ต่าง ๆ ส่วนการนาเสนออย่างมีแบบแผนน้ัน เป็นการนาเสนอท่ีจะต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ที่ได้ กาหนดไวเ้ ปน็ มาตรฐาน การเขยี นรายงานได้จากกการศกึ ษาค้นคว้าตามระเบียบ วิธีการเขียนรายงาน ทเี่ ป็นระบบ มเี นอ้ื หาของรายงานมงุ่ เสนอแตผ่ ลท่ีไดจ้ ากการศึกษา ค้นคว้า ไม่มกี ารต่อเติม กกกกกกกกกกกกกกกกก กล่าวโดยรวมวธิ ีการภมู ิศาสตร์ ประกอบด้วย 4 ข้ันตอน คอื (1) วตั ถุประสงค์ในการศึกษา (2) การเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการออกแบบปฏิบัตภิ าคสนาม และ สัมภาษณ์ (3) นาขอ้ มูลวิเคราะหแ์ ละจัดหมวดหมู่ และ (4) นาเสนอข้อมูลและเขยี นรายงาน กกกกกกกกกกกกกกกกก สาหรบั การประยุกตใ์ ช้ขั้นตอนวธิ ีการศึกษาทางภูมิศาสตร์ใน การศึกษาวิธที างภูมศิ าสตรแ์ ละประวัตศิ าสตร์ในการศกึ ษาวัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ให้ครผู ู้สอน แนะนาผูเ้ รยี นขน้ั ตอนการกาหนดประเดน็ ศกึ ษาแล้วให้ไปศกึ ษาคน้ ควา้ หาขอ้ มูล โดยผูเ้ รียนต้อง ประยกุ ตใ์ ชด้ ว้ ยการกาหนดวัตถปุ ระสงคใ์ นการศกึ ษาประเด็นศกึ ษาทีก่ าหนด ตอ่ จากนัน้ ใหไ้ ป ณ แหลง่ เรยี นรใู้ นชุมชนหรอื แหล่งเรยี นร้ทู ตี่ อ้ งศกึ ษา สมั ภาษณ์ เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลจากผู้รู้ ภมู ิปญั ญา หรือบุคคลท่ีเก่ียวข้องรวบรวมข้อมูลท่ไี ด้ มาวิเคราะหแ์ ละจดั หมวดหมู่สรปุ ผลการศึกษาค้นคว้า และ บนั ทกึ ในเอกสารการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เพือ่ นาไปพบกล่มุ ตามท่ีนดั หมายไว้กบั ครูผู้สอน กกกกกกกกกกกกก7.2 วิธีการทางประวตั ิศาสตร์ ประกอบดว้ ย 5 ขัน้ ตอน ไดแ้ ก่ กกกกกกกกกกกกกกก ก7.2.1 การต้ังประเด็นทจ่ี ะศกึ ษา กกกกกกกกกกกกกกกกก การตั้งประเดน็ ที่จะศกึ ษา เปน็ การกาหนดหวั ข้ออยา่ งกว้าง ๆ ก่อน แล้วตีกรอบให้แคบลง เปน็ แนวทางท่ีนาไปสกู่ ารสืบคน้ ข้อมูลจากหลักฐานประเภทต่าง ๆ เปน็ เรื่อง ราวทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับตนเองและครอบครวั หรือเกิดจากปญั หาทีพ่ บเหน็ ในชมุ ชน หรือท้องถิ่นของตนเอง ตามประเด็นคาถามว่า ใคร ทาอะไร ที่ไหน เมอ่ื ไหร่ ทาไม และอยา่ งไร ซึ่งจะนาไปสู่วิธกี ารสืบคน้ และ แหล่งข้อมูล หลักฐานตอ่ ไป

14 กกกกกกกกกกกกกกก ก7.2.2 สบื คน้ และรวบรวมขอ้ มลู กกกกกกกกกกกกกกกกก การสบื ค้นและรวบรวมข้อมูล เป็นการรวบรวมขอ้ เท็จจรงิ ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง กับประเด็นศึกษาท่ีเราต้องการสืบค้น โดยวิธีการสืบค้นข้อมูลทาได้หลายวิธี เช่น การสอบถาม การ สัมภาษณ์ การศึกษาวิเคราะห์เอกสารหรือหนังสือ การไปชมสถานที่จริง การฟังคาบรรยายจาก ผู้ทรงคณุ วุฒิ การวเิ คราะหจ์ ากรปู ภาพ แผนท่ี กราฟ สถิติ กกกกกกกกกกกกกกก ก7.2.3 การวเิ คราะห์และตีความขอ้ มลู ทางประวัติศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกกกก การวเิ คราะห์และตีความขอ้ มูลทางประวัตศิ าสตร์ คอื การนาข้อมลู มาจัดให้เป็นระบบแล้วจึงนาหลักฐานข้อมูลน้ันมาศึกษาอย่างละเอียดถี่ถ้วน และพิจารณาความ น่าเชอ่ื ถอื ของข้อมูลเหลา่ น้ัน เพอ่ื ใหไ้ ดข้ ้อเท็จจริง ท่ีน่าเช่อื ถอื และได้รับการยอมรับมากที่สุด สามารถ ตอบประเด็นปัญหาครอบคลุมหัวข้อในการศึกษาได้ โดยปราศจากอคติและมีความซ่ือสัตย์ในการ ตีความหลักฐาน กกกกกกกกกกกกกกก ก7.2.4 คดั เลือกและประเมนิ ข้อมลู กกกกกกกกกกกกกกกกก การคดั เลอื กและประเมินขอ้ มลู คอื การประเมนิ ความสาคญั ของ ข้อมูลหรือหลกั ฐาน โดยการประเมนิ ความสาคัญของข้อมูลแต่ละชิ้นท่คี ัดเลือกมาว่า มีความน่าเชื่อถือ ท่ีแท้จริงเพียงไร มีอคติในข้อมูลหรือหลักฐานนั้นหรือไม่ และข้อมูลหรือหลักฐานน้ันมีความสาคัญ เพียงพอต่อการนามาอธิบายเหตุการณ์ท่ีเกิดขึ้นในอดีตหรือไม่ ทั้งน้ีผู้ศึกษาต้องทาการวิเคราะห์ ตีความ และประเมินข้อมลู หรอื หลักฐานนั้น ๆ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ กกกกกกกกกกกกกกก ก7.2.5 การเรียบเรยี งรายงานข้อเทจ็ จริงทางประวัติศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกกกก การเรียบเรียงรายงานขอ้ เท็จจรงิ ทางประวัตศิ าสตร์ คือขั้นสุดทา้ ย ของวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร์ การเรยี บเรียงเป็นการนาส่งิ ทไี่ ดศ้ ึกษามา วิเคราะห์ และตีความ แล้วนามาเรียบเรียงข้ึนด้วยภาษาท่ีเข้าใจง่าย มีความต่อเนื่องเป็นเหตุเป็นผลกัน วิธีการนาเสนอที่ เหมาะสม เช่น การเรยี งลาดับเหตุการณ์ก่อน - หลงั เพ่ือให้เข้าใจง่าย รวมท้ังมีการวิเคราะห์และสรุป ประเดน็ ใหช้ ดั เจน มีการอ้างอิงหลักฐาน ผู้ศึกษาจะต้องบอกท่ีมาของหลักฐานหรือแหล่งข้อมูลอย่าง ถูกต้อง เพื่อใหส้ ามารถตรวจสอบได้ กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กลา่ วโดยรวมวิธกี ารประวัตศิ าสตร์ ประกอบดว้ ย 5 ขน้ั ตอน คือ (1) การตงั้ ประเดน็ ท่ีจะศึกษา (2) สืบคน้ และรวบรวมขอ้ มลู (3) การวิเคราะห์และตีความขอ้ มลู ทาง ประวตั ศิ าสตร์ (4) คดั เลือกและประเมนิ ขอ้ มูล และ (5) การเรยี บเรยี งรายงานข้อเท็จจรงิ ทาง ประวตั ิศาสตร์ กกกกกกกกกกกกกกกกกกก สาหรับการประยกุ ตใ์ ชข้ น้ั ตอนวธิ กี ารทางประวัติศาสตร์ในการศึกษา วิธที างภูมศิ าสตรแ์ ละประวตั ศิ าสตรใ์ นการศึกษาวดั สวยงาม ค่นู ามบางใหญ่ ให้ครผู ู้สอนแนะนาผู้เรียน ในขั้นตอนการกาหนดประเด็นศึกษา แล้วให้ไปศึกษาค้นคว้าหาข้อมูล โดยผู้เรียนต้องประยุกต์ใช้

15 วเิ คราะหแ์ ละตีความขอ้ มูลทางประวตั ศิ าสตร์ กับข้อมูลที่ค้นคว้าได้ ต่อจากนั้นให้ผู้เรียนคัดเลือกและ ประเมินขอ้ มูล นามาเปรยี บเทียบสรปุ ผลการศึกษาค้นคว้าลงในเอกสารการเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) เพื่อนาไปพบกลมุ่ ตามทนี่ ัดหมายไวก้ บั ครผู สู้ อน กกกกกกกบทท่ี 8 การสบื สานและอนรุ กั ษว์ ัดสวยงาม คนู่ ามบางใหญ่ กกกกกกกกกกกกก8.1 การสบื สานและอนุรักษด์ ้วยการทาแผ่นพับเผยแพร่ กกกกกกกกกกกกกกก ก8.1.1 ความหมายของแผ่นพบั คอื แผ่นกระดาษท่ีใช้พมิ พภ์ าพ ข้อความ และองค์ประกอบอนื่ เพอื่ ใช้ในการเผยแพรข่ ้อมูล ขา่ วสาร ในการโฆษณา ลกั ษณะเปน็ ใบ แล้ว พบั ทบไปมา พับได้มากกวา่ หนึ่งครงั้ ขึน้ ไป มขี ้นั ตอนที่ซับซอ้ นกวา่ ใบปลวิ วิธกี ารพับมหี ลายแบบ เชน่ พบั ทบกนั ไปมา เท่ากนั ทกุ ด้านพับไม่เทา่ กนั ทุกดา้ นรปู แบบของแผ่นพบั จะเป็นกระดาษแผน่ เดียวพมิ พ์ ทงั้ 2 ดา้ น แลว้ พับอยา่ งน้อย 1 พบั รูปแบบทน่ี ยิ มท่ีสุด คอื เป็นกระดาษขนาด A4 แล้วพับ 2 คร้ัง กกกกกกกกกกกกกกก ก8.1.2 องคป์ ระกอบของแผ่นพบั มี 4 องคป์ ระกอบ คอื (1) พาดหัว มักเปน็ ตัวอักษรท่ีใหญ่หรืออยู่ในตาแหน่งที่เด่น อยู่ด้านหน้าของแผ่นพับและนิยมวางไว้ในส่วนบนของหน้า แผน่ พับ เป็นขอ้ ความสนั้ ๆ เข้าใจงา่ ย (2) ภาพประกอบ มักวางอยหู่ นา้ เดยี วกบั พาดหวั (แตไ่ ม่จาเปน็ ต้องมีคู่กันเสมอ) เป็นภาพท่ีจะช่วยดึงความสนใจของผู้อ่าน ตามข้อความอาจมีภาพประกอบเล็ก ๆ เพื่อใช้ประกอบเน้อื หา (3) ข้อความ เน่อื งจากพ้ืนทม่ี ีจากดั ขอ้ ความเนอื้ หาจงึ มักมีขนาดเล็ก แต่ไม่ควร เล็กกวา่ 12 พอยต์ ควรใช้ตวั อักษรสเี ข้มบนพืน้ สอี อ่ น และ (4) ภาพสนิ คา้ และตราสญั ลกั ษณ์ ภาพสนิ คา้ อาจนา มาเปน็ ภาพประกอบในหน้าแรกของแผ่นพบั ได้ หากภาพสินค้าไม่ใช่ภาพหลกั ควรมีภาพสินค้าอยู่ในแผ่นพับด้วย ตราสัญลักษณ์ควรอยู่ท่ีด้านหน้าแผ่นพับรวมกับพาดหัว หรือ ภาพประกอบหลัก ควรมีตราสญั ลักษณใ์ นตอนทา้ ยของแผ่นพับดว้ ย เพอื่ เป็นการยา้ เตอื นถึงสินคา้ กกกกกกกกกกกกกกก ก8.1.3 ขน้ั ตอนการทาแผ่นพับด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์มี 3 ขั้นตอน คอื (1) เขา้ โปรแกรม Microsoft OfficeWord เลอื กไปทีเ่ ค้าโครงหนา้ กระดาษ ปรบั แนวกระดาษเปน็ แนวนอน โดยคลิกทคี่ าส่งั การวางแนวกระดาษเสร็จแลว้ คลกิ คาสัง่ คอลัมน์เลือกไปท่ี 3 คอลมั น์ (2) เตรียมเนื้อหาและรปู ของเนอื้ หาให้เรียบร้อย แลว้ นามาใส่ในหน้ากระดาษทเี่ ราแบ่งคอลัมนไ์ ว้แล้ว โดย เรียงเนือ้ ตามหน้ากระดาษแรกและหนา้ กระดาษทส่ี อง และ (3) แทรกรูปภาพตา่ ง ๆ หรือตารางใน แผ่นพับใหเ้ ราคลิกท่ีคาสั่งแทรกแลว้ จะมคี าสัง่ ใหเ้ ลือกรปู ลงได้ กกกกกกกกกกกกก8.2 การสืบสานและอนรุ กั ษด์ ้วยการทาคลิปวีดิทศั น์ (Video) เผยแพร่ กกกกกกกกกกกกกกก ก8.2.1 ความหมายคลปิ วีดทิ ศั น์ (Video) คลิปวีดิทัศน์ (Video) คือ ไฟล์ คอมพิวเตอร์ท่ีบรรจุเนื้อหาเป็นภาพยนตร์แบบส้ัน ๆ มักจะตัดต่อมาจาก ภาพยนตร์ท้ังเรื่อง ซ่ึงมี ขนาดความยาวปกติ คลิปมักจะเป็นส่วนท่ีสาคัญ หรือต้องการนามาแสดง เช่น มีความขบขัน หรือ อาจเป็นเร่ืองความลับที่ต้องการนามาเผยแพร่ จากต้นฉบับเดิมเป็นต้น แหล่งของคลิปวีดิทัศน์ (Video) ได้แก่ ข่าว มิวสิค วิดีโอ รายการโทรทัศน์ หรือภาพยนตร์โดยคลิปวีดิทัศน์ (Video) จะเป็น

16 ไฟล์ที่มีรูปแบบการบีบอัดข้อมูลท่ีแตกต่างกันไปตามโปรแกรมที่ผู้ผลิตสร้างข้ึนมา ปัจจุบันมีการใช้ คลิปวีดิทัศน์ (Video) แพร่หลาย เน่ืองจากไฟล์คลิปน้ีมีขนาดเล็ก สามารถส่งผ่านอีเมล์ หรือดาวน์ โหลดจากเว็บไซต์ได้สะดวก ในประเทศตะวันตกเรียกการแพร่หลายของคลิปวีดิทัศน์ (Video) นี้ว่า วัฒนธรรมคลปิ (Clip Culture) กกกกกกกกกกกกกกก ก8.2.2 องคป์ ระกอบคลิปวดี ิทศั น์ กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกองค์ประกอบของคลิปวดี ีทัศน์ (Video) ประกอบด้วย 5 องคป์ ระกอบ คอื (1) ข้อความหรือตวั อักษร (Text) ขอ้ ความหรอื ตวั อกั ษรถอื วา่ เป็นองคป์ ระกอบ พืน้ ฐานที่สาคญั ของมลั ติมีเดีย (2) ภาพน่ิง (Still Image) ภาพน่งิ เปน็ ภาพท่ไี มม่ กี ารเคล่ือนไหว เช่น ภาพถ่าย ภาพวาด และภาพลายเส้น (3) ภาพเคล่ือนไหว (Animation) หมายถงึ ภาพกราฟิกที่มกี าร เคลอ่ื นไหวเพือ่ แสดงขัน้ ตอนหรอื ปรากฏการณต์ า่ ง ๆ ท่ีเกิดขนึ้ อย่างต่อเน่ือง (4) เสียง (Sound) เสียง จะถูกจัดเก็บอยู่ในรปู ของสัญญาณดิจติ อล ซ่ึงสามารถเล่นซา้ กลับไป กลับมาได้ และ (5) ภาพวดี ทิ ศั น์ (Video) วดี ิโอเปน็ องค์ประกอบของมัลติมเี ดียทีม่ ีความสาคัญโดยสามารถนาเสนอขอ้ ความหรอื รปู ภาพ (ภาพน่งิ หรอื ภาพเคล่ือนไหว) ประกอบกับเสยี งไดส้ มบูรณ์มากกว่าองค์ประกอบชนิดอ่ืน ๆ กกกกกกกกกกกกกกก ก8.2.3 ขน้ั ตอนการทาคลิปวดี ิทัศน์ (Video) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกการทาคลิปวดี ิทัศน์ (Video) ด้วยสมารท์ โฟน (Smart Phone) โดยใชร้ ะบบแอปพลิเคชั้น ViVa Video ซึง่ สามารถใชไ้ ดก้ ับโทรศัพท์ทัง้ 2 ระบบ คือ (1) ระบบ ปฏิบัตกิ ารแอนดรอย์ (Android) และ (2) ระบบปฏิบตั ิการไอโอเอส (IOS) โดยมีข้ันตอนการตัดต่อ วีดทิ ัศน์ (Video) อย่างงา่ ย มี 7 ขน้ั ตอน ดังนี้ (1) เปิดหน้าจอโทรศัพท์ (2) เลือกโปรแกรมดาวโ์ หลด แอปพเิ คชนั่ พิมพค์ าวา่ ViVa Video แล้วกด ดาวนโ์ หลดติดตั้งโปรแกรม ViVa Video (3) กดเขา้ โปรแกรม ViVa Video กดเลือกป่มุ ตดั ต่อวดี ิทศั น์ (Video) (4) กดเลอื กไฟล์วีดทิ ัศน์ (Video) ทต่ี ้องการตัดต่อ หนา้ จอทต่ี ัดตอ่ คลปิ วีดทิ ัศน์ (Video) จะแสดงดา้ นล่างของหนา้ จอ (5) ถ้าต้องการ เพิม่ ไฟล์วีดิทัศน์ (Video) ที่ 2 ใหเ้ ลือกปุม่ เพ่มิ (6) ถา้ ต้องการตัดวดี ิทศั น์ (Video) ทใี่ หเ้ ลือกปุ่ม ตัดไฟล์วีดิทศั น์ (Video) ได้ตามตอ้ งการ (7) เม่ือตัดต่อไฟล์วดี ิทศั น์ (Video) ได้ตามต้องการ ใหก้ ดปมุ่ play video ผลการเรียนรู้ทีค่ าดหวัง กกกกกกก1. บอกประวัติความเป็นมา และบุคคลสาคัญท่ีเก่ียวข้องกับ วัดปรางค์หลวง วัดเสาธงหิน วัดตน้ เชอื ก วดั ท่าบนั เทิงธรรม วดั บางโค และวดั ยคุ ันธราวาส กกกกกกก2. อธบิ ายความสาคัญ ของวัดปรางค์หลวง วัดเสาธงหนิ วัดตน้ เชอื ก วัดทา่ บันเทิงธรรม วัดบางโค และวดั ยุคนั ธราวาส

17 กกกกกกก3. สามารถใช้วธิ กี ารทางภมู ิศาสตร์และวิธีการทางประวัติศาสตร์ในการศึกษา วัดสวยงาม คนู่ ามบางใหญ่ กกกกกกก4. บอกความแตกตา่ งระหว่างโบราณสถาน และโบราณวตั ถุ หรือ วัตถุและส่ิงก่อสร้างของ วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ กกกกกกก5. สามารถกาหนดประเดน็ ศึกษา กาหนดวตั ถุประสงค์ สบื คน้ รวบรวมข้อมูล วเิ คราะห์ ตีความข้อมูล คดั เลือก ประเมนิ ขอ้ มลู จัดหมวดหมู่ เรยี บเรยี ง นาเสนอข้อมูล และเขยี นรายงาน ข้อเท็จจริงจากประวตั ศิ าสตร์ พรอ้ มท้งั จดั ทาแผ่นพบั คลปิ วีดิทศั น์ (Video) เพือ่ เผยแพร่ สบื สาน และอนรุ กั ษข์ องวดั สวยงาม คนู่ ามบางใหญ่ กกกกกกก6. เห็นประโยชน์ของการใชว้ ิธีการทางภูมศิ าสตรแ์ ละวิธกี ารทางประวตั ิศาสตร์ มาใช้ใน การศึกษา วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ และตระหนักเห็นคุณคา่ ของการสบื สานและการอนรุ ักษ์ วดั สวยงาม คูน่ ามบางใหญ่ ตลอดจนเกดิ ความภาคภมู ิใจท่ีไดอ้ าศยั อยู่ และหรือประกอบอาชีพอยใู่ น อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี ขอบข่ายเนื้อหา กกกกกกกหลักสูตรรายวิชา สค33162 วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จานวน 3 หน่วยกติ จานวน 120 ช่ัวโมง กกกกกกกมีขอบขา่ ยเนื้อหาดงั นี้ กกกกกกก1. หัวเรอื่ งท่ี 1 วัดปรางคห์ ลวง จานวน 20 ชว่ั โมง กกกกกกก2. หวั เรื่องท่ี 2 วัดเสาธงหิน จานวน 20 ชัว่ โมง กกกกกกก3. หวั เรื่องที่ 3 วัดต้นเชือก จานวน 15 ช่วั โมง กกกกกกก4. หวั เรอื่ งท่ี 4 วัดทา่ บันเทงิ ธรรม จานวน 10 ชั่วโมง กกกกกกก5. หวั เรื่องท่ี 5 วดั บางโค จานวน 10 ชั่วโมง กกกกกกก6. หัวเรื่องท่ี 6 วดั ยคุ ันธราวาส จานวน 10 ช่วั โมง กกกกกกก7. หวั เร่อื งที่ 7 วิธกี ารทางภูมิศาสตร์และประวัตศิ าสตรใ์ นการศกึ ษา วดั สวยงาม คนู่ ามบางใหญ่ จานวน 15 ช่ัวโมง กกกกกกก8. หัวเร่ืองท่ี 8 การสืบสานและการอนรุ กั ษ์ วดั สวยงาม คูน่ ามบางใหญ่ จานวน 20 ชว่ั โมง

18 ส่ือประกอบการเรียน กกกกกกก1. บทท่ี 1 วัดปรางคห์ ลวง กกกกกกกกก 1.1 วัฒนธรรมพฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ เอกลักษณ์และภมู ิปญั ญา จงั หวัดนนทบรุ ี กรมศลิ ปากร ปีที่พิมพ์ 2542 กกกกกกกกก 1.2 อยุธยาในยา่ นกรงุ เทพฯ ศิลปกรรมทสี่ ัมพนั ธก์ ับแมน่ ้าลาคลอง ผศ.ดร.ประภัสสร์ ชูวเิ ชียร ปีท่พี ิมพ์ 2561 กกกกกกกกก 1.3 รายงานการขดุ แต่ง ขุดคน้ และบรู ณะพระปรางค์ วัดปรางคห์ ลวง ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบรุ ี สานักงานโบราณคดีและพพิ ธิ ภณั ฑสถานแห่งชาตทิ ี่ 2 จงั หวัด สพุ รรณบรุ ี ปีทีพ่ ิมพ์ 2499 กกกกกกกกก 1.4 รายงานการบรู ณะวหิ ารวัดปรางคห์ ลวง ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี ปที ่ีพิมพ์ 2543 กกกกกกกกก 1.5 รายงานการขุดแตง่ ทางโบราณคดี โบราณสถานวัดปรางค์หลวง ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี องคก์ ารบริหารส่วนตาบลบางมว่ ง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี และสานกั งานโบราณคดแี ละพิพิธภัณฑสถานแหง่ ชาติที่ 2 จงั หวดั สุพรรณบุรี ปที ีพ่ มิ พ์ 2550 กกกกกกกกก 1.6 ตักบาตรเทโว สืบค้นจาก https://db.sac.or.th กกกกกกกกก 1.7 พระครปู ลัดคุณวฒั น์ (อานนท์ เขมทตโฺ ต) เจ้าอาวาสวดั ปรางค์หลวง ทอี่ ยู่เลขท่ี 32 หมู่ท่ี 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-924-8439 กกกกกกกกก 1.8 นายนภดล ภ่ขู า ทอ่ี ยู่เลขที่ 3/13 หมทู่ ่ี 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 086-829-4279 กกกกกกกกก 1.9 วดั ปรางค์หลวง ตั้งอยู่ท่ี 32 หมู่ 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-276-2720-1 กกกกกกก2. บทที่ 2 วัดเสาธงหิน กกกกกกกกก 2.1 วัฒนธรรมพฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ เอกลักษณแ์ ละภมู ปิ ญั ญา จงั หวัดนนทบรุ ี กรมศลิ ปากร ปีทพี่ ิมพ์ 2542 ม.ป.ท. กกกกกกกกก 2.2 เทย่ี วใกล้กรุงเทพ นนทบุรี มดี ีนา่ เท่ียว นางณฏั ฐริ า แพงคณุ ม.ป.ป. บริษัท วาสนาดี อารต์ มเี ดยี จากัด กกกกกกกกก 2.3 บ้านนามเมอื ง จังหวดั นนทบรุ ี นางสุปราณี หลกั คา ปที พี่ ิมพ์ 2550 บรษิ ัทบอลพร้นิ ตงิ้ จากัด กกกกกกกกก 2.4 ปาฏิหาริยน์ ้าทะเลลึก หลวงพอ่ โต วัดเสาธงหนิ สบื ค้นจาก http://www.komchadluek.net/news/knowledge/226331 กกกกกกกกก 2.5 ประเพณตี กั บาตรพระ 108 สืบค้นจาก www.travelnonthab.com

19 กกกกกกกกก 2.6 วัดเสาธงหิน สืบค้นจาก www.thailandtourismdirectory.go.th กกกกกกกกก 2.7 วัดเสาธงหนิ จังหวดั นนทบุรี สืบคน้ จาก www.touronthai.com กกกกกกกกก 2.8 โครงการบวชสามเณร ภาคฤดูรอ้ น สบื ค้นจาก www.dhammakaya กกกกกกกกก 2.9 พระครูกิตติวริ ิยาภรณ์ สบื ค้นจาก https://www.khaosod.co.th กกกกกกกกก 2.10 พิธวี างหนิ หลักปักธง สืบค้นจาก http://nonthaburi.go.th กกกกกกกกก 2.11 พระครกู ติ ตวิ ริ ิยาภรณ์ เจา้ คณะอาเภอบางใหญ่ ทอ่ี ยู่ 63/1 รมิ คลองออ้ ม ตาบล เสาธงหนิ อาเภอบางใหญ่ นนทบรุ ี 11140 หมายเลขโทรศัพท์ 02-595-1456 กกกกกกกกก 2.12 พระครปู ลดั ไพฑรู ย์ ฐิตาวทิ ูโร เจา้ อาวาสวดั เสาธงหนิ ท่ีอยู่ 38 หมู่ท่ี 1 ตาบล เสาธงหิน อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศัพท์ 02-595-1449 กกกกกกกกก 2.13 วัดเสาธงหนิ ต้งั อยทู่ ี่ 38 หมู่ท่ี 1 ตาบลเสาธงหิน อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-595-1449 กกกกกกก3. บทที่ 3 วัดต้นเชอื ก กกกกกกกกก 3.1 นนทบรุ ศี รีมหานคร สโุ ขทัยธรรมธริ าช ปที ีพ่ มิ พ์ 2561 กกกกกกกกก 3.2 วฒั นธรรมพฒั นาการทางประวตั ศิ าสตรเ์ อกลักษณ์ และภูมิปญั ญา จังหวดั นนทบุรี กรมศลิ ปากร ปีที่พมิ พ์ 2542 กกกกกกกกก 3.3 เทีย่ วใกลก้ รุงเทพฯนนทบุรี มีดีนา่ เท่ยี ว จงั หวดั นนทบุรี กกกกกกกกก 3.4 ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ พระครนู นทกิจพศิ าล อดตี เจ้าคณะตาบลบางแม่ นาง และอดตี เจ้าอาวาสวัดตน้ เชือก วนั เสาร์ท่ี 19 เมษายน พ.ศ. 5240 สานักงานการท่องเทยี่ วและ กฬี าจังหวดั นนทบรุ ี บริษัท วาสนาดี อาร์ตมีเดยี ว จากดั ม.ป.ป กกกกกกกกก 3.5 วดั ต้นเชือกนนทบุรี การท่องเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย สานักงานกรงุ เทพฯ โทร.02-250-5500 สืบคน้ จาก http://www.tourismthailand.org/bangkok กกกกกกกกก 3.6 กรมทางหลวงชนบท ถนนทางหลวงชนบทนนทบุรี 3103 ตาบลบา้ นใหม่ อาเภอ บางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี 11140 สบื ค้นจาก www.google.com กกกกกกกกก 3.7 พิพธิ ภัณฑ์วัดต้นเชือก สบื ค้นจาก www.museumthailand.com กกกกกกกกก 3.8 พระอธิการวนั ชัย ธมมปูชโก เลขท่ี 8 หมู่ที่ 4 ตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 083-5445-726 กกกกกกกกก 3.9 สถานทสี่ าคญั ตาบลบา้ นใหม่ องคก์ ารบริหารส่วนตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบรุ ี กกกกกกกกก 3.10 บรม บุตรศริ ิ ครูใหญโ่ รงเรยี นวดั ต้นเชอื ก เนือ่ งในงานวางศลิ าฤกษ์พระวิหารของ หลวงพอ่ วิหาร สืบค้นจาก http://non2550.tripod.com กกกกกก

20 กกกกกกกกก 3.11 พระอธิการวันชยั ธมมปูชโก ที่อยู่เลขที่ 8 หมทู่ ่ี 4 ตาบลบ้านใหม่ อาเภอ บางใหญ่ จังหวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศัพท์ 083-5445-726กกกกกกกกกd กกกกกกกกก 3.12 นายวสุ ผันเงนิ อดีตนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลบา้ นใหม่ หมายเลขโทรศัพท์ 092-893-5650 กกกกกกกกก 3.13 นายพนม พงึ่ สุขแดง กานันตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 094-654-4991 กกกกกกกกก 3.14 นายอนชุ า โอสถ ผู้ใหญ่บา้ นหม่ทู ่ี 4 ตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จังหวัด นนทบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 089-787-2676กกกกกกกกกd กกกกกกกกก 3.15 นายสรเดช คลังทอง ผู้จัดการพพิ ธิ ภัณฑ์วดั ต้นเชอื ก หมายเลขโทรศัพท์ 087-532-7967 กกกกกกกกก 3.16 วัดต้นเชอื ก ต้ังอยูท่ ี่ 8 หมู่ 4 ตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02–276–2720 กกกกกกก4. บทท่ี 4 วดั ท่าบันเทิงธรรม กกกกกกกกก 4.1 วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวตั ศิ าสตร์ เอกลกั ษณแ์ ละภูมปิ ัญญา จงั หวัด นนทบรุ ี กรมศลิ ปากร 2542 กกกกกกกกก 4.2 นนทบรุ ีศรีมหานคร นศิ าล บุญผูก สโุ ขทัยธรรมาธิราช 2561 กกกกกกกกก 4.3 ประเพณสี าคัญของวดั ท่าบนั เทงิ ธรรม มาตรฐานการทอ่ งเที่ยว กรมการทอ่ งเที่ยว สืบคน้ จาก http:// kanchanapisek.or.th/ kp8/culture/nbr/n3.html) กกกกกกกกก 4.4 วดั ท่าบันเทิงธรรม จงั หวดั นนทบรุ ี สืบคน้ จาก http: wattabunteongtom 2011.blogspot.com กกกกกกกกก 4.5 ประวตั ิวดั ทา่ บนั เทงิ ธรรม จังหวดั นนทบรุ ี สืบค้นจาก https:// www.youtube .com www. youtube.com /watch?v=8pVZxkMTpsw กกกกกกกกก 4.6 พระคมน์ ขนตฺ วิ โร ทอี่ ยู่ เลขท่ี 41 หมทู่ ่ี 1 ตาบลบางใหญ่ อาเภอบางใหญ่ จงั หวัด นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 085-130-7270 กกกกกกกกก 4.7 วัดท่าบันเทงิ ธรรม ตั้งอยู่ท่ี เลขที่ 1 หมู่ท่ี 1 อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 085-130-7270 กกกกกกก5. บทที่ 5 วดั บางโค กกกกกกกกก 5.1 วัฒนธรรม พฒั นาการทางประวัติศาสตร์ เอกลกั ษณ์ และภมู ปิ ญั ญา จงั หวดั นนทบุรี กรมศิลปากร 2542 กกกกกกกกก 5.2 ประวัติวดั ทัว่ ราชอณาจกั ร กรมการศาสนา กกกกกกกกก 5.3 สานักงานพระพทุ ธศาสนาแห่งชาติ 2545 กรงุ เทพมหานคร โรงพิมพก์ ารศาสนา

21 กกกกกกกกก 5.4 วัดบางโค สบื ค้นจาก www.facebook.com./pg/k chaichinnaphat/about/ ref=page-internal กกกกกกกกก 5.5 วดั บางโค สบื คน้ จาก www bangmaenang.go.th กกกกกกกกก 5.6 วัดบางโค สืบคน้ จาก http://www.crowniproper ty.or.th/pubtic/upload /media/ Re mende%20Books กกกกกกกกก 5.7 พระปลัดประจวบ โชตคโุ ณ เจ้าอาวาสวดั บางโค รปู ปจั จบุ ัน ทอี่ ย่วู ัดบางโค เลขที่ 1 หมู่ 14 ตาบลบางแมน่ าง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 089-007-9726 กกกกกกกกก 5.8 พระไชยชนิ พฒั น์ อุทโย ทีอ่ ยวู่ ัดบางโค เลขที่ 1 หมู่ที่ 14 ตาบลบางแม่นาง อาเภอ บางใหญ่ จังหวัดนนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 085-917-8029 กกกกกกกกก 5.9 ทีอ่ ยู่ วัดบางโค เลขท่ี 1 หมู่ 14 ตาบลบางแม่นาง อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-833-1382 กกกกกกก6. บทท่ี 6 วดั ยุคนั ธราวาส กกกกกกกกก 6.1 พระประวตั ิสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทโว) สมเด็จพระสังฆราช พระองคท์ ่ี 9 แห่งกรุงรัตนโกสนิ ทร์ วดั ราชประดษิ ฐสถติ มหาสมี าราม ปีที่พมิ พ์ 2558 พิมพ์ครง้ั ท่ี 3 ธันวาคม 2558 กกกกกกกกก 6.2 พระนิรนั ตราย สืบคน้ จาก ttps://siamrath.co.th กกกกกกกกก 6.3 พระมหาบุญธาตุ ธมั มธโร เจา้ อาวาสวดั ยคุ ันธราวาส ท่อี ยู่ 22 หม7ู่ ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 081-732-9882 กกกกกกกกก 6.4 นางเรวณี คาปุ่ ท่ีอยู่ 87/1 หมูท่ ่ี 7 ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 085-252-4384 กกกกกกกกก 6.5 วัดยุคันธราวาส ต้ังอยู่เลขท่ี 22 หมทู่ ี่ 7 ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-276-2720-1 กกกกกกก7. บทที่ 7 วธิ ีการทางภูมิศาสตร์และประวัติศาสตรใ์ นการศึกษาวัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ กกกกกกกกก 7.1 การรเู้ รือ่ งภูมิศาสตร์ ถอดบทเรยี นจากประสบการณ์ในช้ันเรยี น (Geo-literacy : Learning for our planet) กนก จันทรา ปีทพ่ี ิมพ์ 2561 จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั กกกกกกกกก 7.2 คู่มือครูประวัตศิ าสตร์ ชั้นมัธยมศกึ ษาปืที่ 3 สถาบนั พัฒนาวชิ าการ (พว.) ปีท่ีพิมพ์ 2555 บรษิ ัทพัฒนาวชิ าการ (พว.) จากดั กกกกกกกกก 7.3 ประวัตศิ าสตร์ เคน จนั ทร์วงษ์ ปที ี่พิมพ์ 2551 ภมู ิบัณฑิต กกกกกกกกก 7.4 การวิจยั ทางภมู ศิ าสตร์ ประมาณ เทพสงเคราะห์ ปีท่ีพมิ พ์ 2561 โรงพมิ พ์ มหาวิทยาลยั ทักษิณ กกกกกกกกก 7.5 ประวตั ศิ าสตร์ 2557 สกสค. ลาดพร้าว

22 กกกกกกกกก 7.6 ประวตั ิศาสตร์ วงเดอื น นาราสัจจ์ และชมพนู ุท นาครี กั ษ์ ปที ่พี มิ พ์ 2555 บรษิ ัทพฒั นาคุณภาพวชิ าการ กกกกกกกกก 7.7 การจัดการเรยี นการสอนวชิ าประวตั ศิ าสตร์ในสถานศกึ ษา สริ วิ รรณ ศรีพหล ปที ่พี ิมพ์2553 โครงการส่งเสริมการแต่งตารา สานกั วิชาการมหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช กกกกกกกกก 7.8 ภูมศิ าสตรเ์ ป็นศาสตร์ที่มคี วามสาคัญอย่างไร สบื ค้นจาก www.wachirapong 1991.blogspot.com/2011/04/blog-post_1326.html กกกกกกกกก 7.9 ขัน้ ตอนวิธกี ารทางประวัตศิ าสตร์ สืบค้นจาก https://sites google .com/site/ 02-khan-txn-withi-kar-thang-prawatisastr กกกกกกกกก 7.10 ภมู ิศาสตร์ สืบคน้ จาก wwwhttps://th.wikipedia.org/wik กกกกกกก8. บทที่ 8 การสืบสานและการอนรุ ักษ์ วดั สวยงาม คู่นามบางใหญ่ กกกกกกกกก 8.1 ใบความร้ทู ่ี 8 การสบื สานและการอนรุ ักษ์ วัดสวยงาม คู่นามบางใหญ่ กกกกกกกกก 8.2 ใบงานที่ 8 การสืบสานและการอนุรกั ษ์ วัดสวยงาม ค่นู ามบางใหญ่ กกกกกกกกก 8.3 หนงั สอื เรยี น สาระการพฒั นาสังคม รายวชิ า สค33162 วดั สวยงาม คู่นาม บางใหญ่ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย กกกกกกกกก 8.4 องคป์ ระกอบของแผน่ พบั สืบค้นจาก https://chomchompoonoot files. wordpress.com กกกกกกกกก 8.5 คลปิ วดี ิทัศน์ (Video) สืบคน้ จากhttps://th.wikipedia.org กกกกกกกกก 8.6 วดั ปรางคห์ ลวง ตง้ั อยทู่ ี่ 32 หมู่ 1 ตาบลบางมว่ ง อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศัพท์ 02-276-2720-1 กกกกกกกกก 8.7 วดั เสาธงหนิ ตั้งอยู่ท่ี 38 หมทู่ ี่ 1 ตาบลเสาธงหิน อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 02-595-1449 กกกกกกกกก 8.8 วัดต้นเชอื ก ตัง้ อยูท่ ่ี 8 หมทู่ ี่ 4 ตาบลบ้านใหม่ อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบรุ ี หมายเลขโทรศพั ท์ 083-544-5726 กกกกกกกกก 8.9 วัดทา่ บนั เทิงธรรม ตัง้ อยูท่ ่ี 1 หมทู่ ่ี 1 ตาบลบางใหญ่ อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-595-1525 กกกกกกกกก 8.10 วดั บางโค ตัง้ อยู่ท่ี 1 หมทู่ ่ี 14 ตาบลบางแมน่ าง อาเภอบางใหญ่ จังหวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-595-2145 กกกกกกกกก 8.11 วดั ยุคันธราวาส ตงั้ อยู่ท่ี 22 หมทู่ ี่ 7 ตาบลบางเลน อาเภอบางใหญ่ จังหวัด นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-276-2720-1

23 บทท่ี 1 วดั ปรางคห์ ลวง สาระสาคญั กกกกกกก1. ที่ตงั้ แผนท่ี และพกิ ดั ทางภูมศิ าสตร์ กกกกกกกกกกวัดปรางคห์ ลวง ตง้ั อยู่เลขที่ 32 หมู่ท่ี 1 ตาบลบางมว่ ง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ต้ังอยู่รมิ ถนนกาญจนาภเิ ษก มีพกิ ัดทางภูมิศาสตร์ อยู่ที่ละติจูด 13.8340004 ลองจิจูด 100.422618 มีคลองอ้อมนนท์อยู่ทางด้านทิศตะวันออก และมีคลองบางม่วงอยู่ทางทิศเหนือ มีพ้ืนที่ 1 ไร่ 3 งาน 15 ตารางวา กกกกกกก2. ประวตั ิความเปน็ มาของวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกวดั ปรางค์หลวง สร้างขึ้นเมอื่ ประมาณปี พ.ศ.1904 ในสมยั ของพระรามาธิบดที ี่ 1 หรือ สมเด็จพระเจา้ อทู่ องแห่งกรุงศรีอยุธยาตอนต้น โดยกษัตริย์หรือผู้มีบรรดาศักดิ์ในสมัยนั้นเป็นผู้สร้าง ขน้ึ เดิมช่อื วดั หลวง สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้เสด็จมาทอดพระเนตร องค์พระปรางค์ของวดั หลวง ท่ีสรา้ งข้ึนไวพ้ รอ้ มกบั การสรา้ งวดั จงึ ได้เปลีย่ นนามวัดจาก วัดหลวง เป็น วัดปรางค์หลวง ตามลักษณะพระปรางค์ซึ่งเป็นปูชนียสถานสาคัญของวัด เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน คือ พระครูปลดั คณุ วัฒน์ (อานนท์ เขมทตโฺ ต) กกกกกกก3. ความสาคญั ของวัดปรางค์หลวง กกกกกกกกกกวดั ปรางค์หลวง เปน็ วัดทมี่ ีอายเุ ก่าแก่ทส่ี ุดในอาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มโี บราณ สถาน ได้แก่ พระปรางค์ มีรูปแบบศิลปกรรมสมัยกรุงศรอี ยธุ ยาตอนต้น ลกั ษณะองค์พระปรางค์ก่ออิฐ แบบแถวสน้ั สลบั ด้านยาว และสออิฐด้วยดนิ ผสมยางไม้ สงู ยอดเจ็ดช้นั ย่อมุมไม้ยสี่ บิ ประดบั ลาย ปูนปั้น และมพี ระวิหารน้อย ลักษณะเปน็ อาคารไม้ อฐิ ถอื ปูน 2 หลงั และโบราณวัตถุ คอื หลวงพอ่ อูท่ อง เป็นพระพุทธรูปปูนป้ันปางมารวชิ ัยลงรักปดิ ทอง หนา้ ตักกว้าง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร มี ความศักดิ์สทิ ธ์ิ และเปน็ ท่ีเคารพสกั การะของประชาชนในชมุ ชน และไดข้ ้นึ ทะเบียนกรมศลิ ปากรเป็น โบราณสถานแหง่ ชาติ ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มท่ี 110 ตอนท่ี 175 วันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2536 กกกกกกก4. บุคคลสาคญั ท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั วดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกบคุ คลสาคญั ทเ่ี ก่ยี วของกับวดั ปรางค์หลวง ไดแ้ ก่ สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระยา วชิรญาณวโรรส ไดเ้ สดจ็ มาทอดพระเนตรองคพ์ ระปรางค์ของวัดหลวง จงึ ทรงเปลี่ยนนามวัดจาก วัดหลวง เปน็ วดั ปรางคห์ ลวง และพระครปู ลัดคุณวฒั น์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เกดิ เมื่อวนั ที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2520 อปุ สมบทเมอ่ื วนั ท่ี 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 ปจั จุบนั ดารงตาแหน่ง เจ้าอาวาส

24 วัดปรางคห์ ลวง ตาบลบางมว่ ง อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบรุ ี ผลงานท่ีสาคญั สรา้ งศาลา อเนกประสงค์ หนา้ พระอโุ บสถหลังเกา่ บูรณะศาลาการเปรียญใหส้ งู ขึ้น และจัดกิจกรรมสวนมนต์ ถวายเป็นพระราชกุศลแด่รชั กาลที่ 9 และรัชกาลท่ี 10 ทุกวันจันทร์ กกกกกกก5. โบราณสถาน และโบราณวัตถุของวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกวดั ปรางค์หลวงมีโบราณสถานสาคัญ ไดแ้ ก่ พระปรางค์ ซ่ึงเปน็ ศลิ ปกรรมสมยั กรงุ ศรี อยธุ ยาตอนตน้ มีลักษณะกอ่ อิฐแบบแถวสั้นสลบั ด้านยาว และสออิฐดว้ ยดนิ ผสมยางไม้ สูงยอดเจด็ ช้ัน ยอ่ มมุ ไมย้ สี่ บิ ประดบั ลายปนู ปนั้ เรอื นธาตมุ ีซมุ้ จระนาท้ัง 4 ทศิ ประดษิ ฐานพระพุทธรูปยืนปูนปน้ั ลงรักปดิ ทอง และพระวิหารน้อย เป็นอาคารขนาดเล็กก่อด้วยอิฐ ลักษณะของอาคารแต่ละหลังมีผัง รูปสี่เหล่ียมผืนผ้า ประกอบด้วย อาคาร 2 หลัง อาคารหลังเล็กต้ังอยู่ด้านหน้า และอาคารหลังใหญ่ ตงั้ อยู่ดา้ นหลัง ดา้ นหน้ามมี ขุ ย่ืนออกมาคลา้ ยระเบียง อาคารท้งั 2 หลัง มปี ระตูทางเข้าเพียงทางเดียว ลกั ษณะในการกอ่ สร้างใชร้ ะบบผนังรองรับเคร่อื งบน ไม่มีคาน ไมม่ เี สา หลงั คามุงกระเบือ้ งดินเผา และวดั ปรางค์หลวงมโี บราณวตั ถุสาคัญ ได้แก่ หลวงพอ่ อทู่ อง เปน็ พระพทุ ธรูปก่ออิฐถือปูนปิดทอง ปางมารวิชัยหน้าตักกว้าง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร หลวงพ่ออู่ทองได้รับการบูรณะซ่อมแซม โดยฝีมือช่างในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จนเปล่ียนแปลงไปจากแบบเดิม แต่ยังมีเค้าร่องรอยของ พระพุทธรปู ในสมัยกรงุ ศรอี ยุธยาตอนตน้ พุทธลักษณะงดงาม อีกท้งั หลวงพ่ออทู่ องยังเปน็ พระพุทธรปู ที่ประชาชนในชุมชนนบั ถอื เป็นอยา่ งมาก และใบเสมา วดั ปรางค์หลวง มีใบเสมาอยู่ภายในเขตกาแพง แกว้ ปกั อย่ตู ามตาแหนง่ ต่าง ๆ รอบพระอโุ บสถจานวน 4 แห่ง คือ บริเวณด้านหลังของพระอุโบสถ 3 แหง่ และตรงกลางด้านทิศตะวันตกของพระอุโบสถ ใบเสมามีขนาดใหญ่ทาจากหินชนวน ประชาชน ในชุมชนเรียกว่า หินกาบ ไม่มีลวดลาย ใบเสมาท่ีมีสภาพสมบูรณ์เหลือเพียง 1 ใบ ตั้งอยู่ที่ด้านหน้า ของพระอุโบสถ กกกกกกก6. ประเพณสี าคญั ของวดั ปรางค์หลวง ไดแ้ ก่ กกกกกกกกกกประเพณสี าคญั ของวดั ปรางคห์ ลวง ไดแ้ ก่ ประเพณีตกั บาตรเทโว เปน็ ประเพณีของ ชาวพทุ ธทไ่ี ด้รว่ มใจกันทาบุญตกั บาตรสบื ทอดกันมา ถอื เอาวนั หลังจากทพ่ี ระพุทธเจา้ เสดจ็ ลงมาจาก ดาวดงึ ส์ หรอื เทวโลกมาสู่โลกมนษุ ย์ ในวนั มหาปวารณา คือ วันข้นึ 15 คา่ เดอื น 11 พอวนั รงุ่ ขึน้ แรม 1 คา่ เดือน 11 ชาวพุทธก็จะตกั บาตรเทโวเป็นประเพณีมาแตค่ รัง้ โบราณ มีขน้ั ตอนการปฏิบัติ คอื เตรียมอาหารเพ่อื ตกั บาตรเปน็ พเิ ศษ เชน่ ขา้ วต้มมดั ขา้ วต้มลกู โยน การอาราธนาศลี สมาทานศีล รกั ษาศลี ฟังธรรมเทศนา ทาสมาธิ แผ่เมตตา และกรวดนา้ อทุ ิศส่วนกุศลใหก้ ับญาติสนทิ ผู้ลว่ งลับ และสรรพสัตว์ท้ังหลาย และประเพณีการทาบญุ ตกั บาตรพระ 108 ทางน้า เป็นประเพณหี ลังวนั ออก พรรษาเร่มิ ในวันแรม 8 ค่า เดือน 12 ซึง่ ถอื ว่าเป็นวันทาบุญที่แทจ้ รงิ พธิ ีจะเริม่ ต้งั แตช่ ว่ งบ่ายของวัน แรม 7 คา่ เดอื น 12 วัดตามรมิ คลองจะมกี ารแหพ่ ระพุทธรูปทีม่ ชี อื่ เสยี งของแตล่ ะวดั แหไ่ ปตามลาน้า โดยการจัดขบวนแห่อยา่ งสวยงามมีการราประกอบ การจัดขบวนแหเ่ พอื่ ประกาศให้ประชาชนได้

25 ทราบท่วั กันวา่ จะมพี ธิ ที าบญุ ตักบาตรพระ 108 ขนึ้ ในวันรงุ่ ขน้ึ คือ วนั แรม 8 ค่า เดือน 12 เปน็ ประเพณีทีป่ ฏิบัตกิ ันมาอยา่ งชา้ นาน ในอาเภอบางกรวย และอาเภอบางใหญ่ ผลการเรยี นรทู้ คี่ าดหวังกกกกกก กกกกกกก1. บอกประวตั ิความเปน็ มา ของวดั ปรางคห์ ลวงได้ กกกกกกก2. ตอบกิจกรรมทา้ ยบทท่ี 1 วดั ปรางค์หลวงได้ กกกกกกก3. ตระหนักถงึ ความสาคัญ เห็นคุณค่าของวดั ปรางค์หลวงได้ ขอบขา่ ยเนอื้ หา กกกกกกกเรื่องที่ 1 ท่ีตง้ั แผนที่ และพิกดั ทางภูมศิ าสตร์ กกกกกกกเร่อื งท่ี 2 ประวัตคิ วามเป็นมาของวัดปรางค์หลวง กกกกกกกเรือ่ งท่ี 3 ความสาคัญของวัดปรางค์หลวง กกกกกกกเรอ่ื งท่ี 4 บุคคลสาคญั ท่ีเกย่ี วขอ้ งกับวัดปรางคห์ ลวง กกกกกกกเร่ืองที่ 5 โบราณสถานและโบราณวัตถุของวัดปรางคห์ ลวง กกกกกกกเรอ่ื งที่ 6 ประเพณสี าคญั ทจี่ ดั ข้นึ สอื่ ประกอบการเรยี น กกกกกกก1. วัฒนธรรมพฒั นาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภมู ิปัญญา จังหวดั นนทบุรี กรมศลิ ปากร ปีท่ีพิมพ์ 2542 กกกกกกก2. อยธุ ยาในย่านกรงุ เทพฯ ศิลปกรรมทีส่ ัมพันธ์กับแมน่ า้ ลาคลอง ผศ.ดร.ประภสั สร์ ชูวิเชยี ร ปีทพ่ี ิมพ์ 2561 กกกกกกก3. ตักบาตรเทโว สบื คน้ จาก https://db.sac.or.th กกกกกกก4. พระครูปลัดคุณวัฒน์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เจ้าอาวาสวัดปรางค์หลวง ทอ่ี ยูเ่ ลขที่ 32 หมทู่ ี่ 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 02-924-8439 กกกกกกก5. นายนภดล ภูข่ า ที่อย3ู่ /13 หมู่ที่ 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จงั หวดั นนทบุรี หมายเลขโทรศพั ท์ 086-829-4279

26 เรอื่ งท่ี 1 ทตี่ ง้ั แผนท่ี และพกิ ดั ทางภมู ศิ าสตร์ กกกกกกก1.1 ที่ต้ัง วัดปรางคห์ ลวง กกกกกกกกกกกวดั ปรางคห์ ลวง ตัง้ อยู่เลขท่ี 32 หมทู่ ี่ 1 ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ตั้งอยู่ริมถนนสายกาญจนาภิเษก (ตล่ิงชัน-สุพรรณบุรี) มีคลองอ้อมนนท์ อยู่ทางด้านทิศตะวันออก และมีคลองบางมว่ งอยู่ทางทิศเหนอื มพี ้นื ทโี่ บราณสถาน 1 ไร่ 3 งาน 15 ตารางวา กกกกกกก

27 กกกกกกก1.2 แผนที่ วดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกก1.3 พิกัดทางภูมิศาสตร์ อยู่ท่ีละติจูด 13.8340004 ลองจจิ ูด 100.422618 เรอื่ งท่ี 2 ประวตั คิ วามเปน็ มาของวดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกวดั ปรางค์หลวง สนั นษิ ฐานวา่ สรา้ งขึ้นในสมัยของพระรามาธิบดีที่ 1 หรือสมเด็จพระเจา้ อู่ทอง ประมาณปี พ.ศ. 1904 โดยกษัตริย์หรือผู้มีบรรดาศักดิ์ในสมัยน้ันสร้างขึ้น ภายในวัดปรางค์ หลวงมพี ระปรางค์สรา้ งข้นึ พร้อมกับการสรา้ งวัด เดมิ มชี ื่อว่า วัดหลวง ต่อมาสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชริ ญาณวโรรส เสด็จมาทอดพระเนตรพระปรางคท์ ีส่ รา้ งข้ึนไว้พรอ้ มกบั การสร้างวัด จึงได้ เปล่ียนช่ือวดั เป็น “วัดปรางคห์ ลวง” มเี จ้าอาวาสตามท่ีได้บันทกึ ไว้ 3 รูป คือ รูปท่ี 1 พระอธิการพันธ์ จันทสโร ดารงตาแหนง่ ถงึ พ.ศ. 2494 รปู ท่ี 2 พระครนู นท์เขมาราม อายุ 84 ปี และ รปู ที่ 3 พระครูปลัด คุณวฒั น์ (อานนท์ เขมทตโฺ ต) เจ้าอาวาสวัดปรางคห์ ลวงรูปปจั จุบัน กกกกกกก กกกกกกกกล่าวโดยสรปุ วัดปรางคห์ ลวง สรา้ งข้นึ เมอ่ื ประมาณปี พ.ศ.1904 ในสมัยของ พระรามา ธบิ ดีท่ี 1 หรือ สมเด็จพระเจา้ อทู่ องแห่งกรงุ ศรีอยธุ ยาตอนตน้ โดยกษัตริย์หรอื ผู้มบี รรดาศกั ด์ใิ นสมัย นั้นเปน็ ผสู้ ร้างข้ึน เดมิ ชอื่ วดั หลวง สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ไดเ้ สด็จมา ทอดพระเนตรองค์พระปรางค์ของวดั หลวง ท่สี ร้างขึน้ ไวพ้ รอ้ มกับการสร้างวดั จงึ ไดเ้ ปล่ยี นนามวัดจาก วัดหลวง เปน็ วดั ปรางค์หลวง ตามลกั ษณะพระปรางค์ซึ่งเป็นปูชนยี สถานสาคญั ของวดั เจ้าอาวาสรปู ปจั จบุ นั คอื พระครปู ลดั คุณวัฒน์ (อานนท์ เขมทตโฺ ต)

28 เรื่องที่ 3 ความสาคัญของวดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกวดั ปรางค์หลวง เปน็ วัดเก่าแก่ทีส่ ุดในอาเภอบางใหญ่ สร้างขน้ึ เมื่อปี พ.ศ.1904 ในสมยั พระรามาธบิ ดที ี่ 1 หรือสมเด็จพระเจ้าอ่ทู อง ได้รับการขน้ึ ทะเบยี นจากกรมศิลปากรเป็นโบราณสถาน แหง่ ชาติ ตามประกาศในราชกิจจานเุ บกษา เล่มท่ี 110 ตอนที่ 175 วันที่ 28 ตุลาคม 2536 มโี บราณ สถานทีส่ าคญั ๆ ดังน้ี กกกกกกก3.1 พระปรางค์ สันนษิ ฐานว่าสรา้ งขน้ึ พรอ้ มกบั วัดปรางค์หลวง รูปแบบศิลปกรรมสมัย กรุงศรอี ยธุ ยาตอนต้น ต้ังอยู่ระหว่างพระอุโบสถกบั พระวิหารน้อย ลกั ษณะองค์ก่ออิฐ แบบแถวสนั้ สลับด้านยาว และสออิฐด้วยดินผสมยางไม้ สงู ยอดเจ็ดชัน้ ย่อมุมไมย้ ีส่ ิบ ประดับลายปูนป้ัน เรอื นธาตุ มีซมุ้ จระนาทงั้ 4 ทิศ ประดษิ ฐานพระพทุ ธรปู ยืน เปน็ พระพุทธรูปปนู ปนั้ ลงรกั ปดิ ทอง มีร่องรอย การบูรณะ ในสมัยต่อมา สภาพองค์พระปรางค์ชารุดมาก มีการขุดเจาะกลางเรอื นธาตุเหน็ เปน็ กรุ อยู่ภายใน แต่ไม่มชี อ่ งทางขน้ึ ส่ยู อดปรางค์ ผนงั เรอื นธาตุเป็นผนงั ทึบไม่มปี ระตู สว่ นฐานชารุดลงเกือบ ท้งั หมดจนมองไม่เห็นลกั ษณะเดมิ กกกกกกก3.2 พระวหิ ารนอ้ ย ตง้ั อยทู่ างด้านหน้าของพระปรางค์ ตามประวตั วิ ่าสร้างขึ้นพรอ้ มกับ พระปรางค์ ลักษณะเป็นอาคารไมอ้ ิฐถอื ปนู จานวน 2 หลงั ชารดุ มากเหลือเพียงผนังมตี น้ ไมข้ น้ึ ปกคลุม ตอ่ มาไดร้ บั การบรู ณะในปี พ.ศ. 2543 จนมสี ภาพเหมือนในปัจจุบัน กกกกกกก3.3 หลวงพอ่ อูท่ อง เปน็ พระพุทธรปู ปูนปน้ั ปดิ ทอง ปางมารวิชยั ศลิ ปกรรมแบบอทู่ อง มีพทุ ธลักษณะงดงาม หน้าตักกวา้ ง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร มีความศกั ดิ์สทิ ธ์ิ และเป็นท่ีเคารพ สกั การะของประชาชนในชมุ ชน กกกกกกกกล่าวโดยสรุป ความสาคัญของวัดปรางค์หลวง สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1904 เป็นวัดที่มีอายุ เก่าแกท่ ่สี ุดในอาเภอบางใหญ่ จงั หวัดนนทบุรี มีโบราณสถาน ได้แก่ พระปรางค์ มีรูปแบบศิลปกรรม สมยั กรุงศรีอยุธยาตอนต้น ลกั ษณะองค์พระปรางค์กอ่ อิฐแบบแถวสัน้ สลบั ดา้ นยาว และสออิฐดว้ ยดนิ ผสมยางไม้ สูงยอดเจ็ดช้นั ยอ่ มมุ ไมย้ สี่ บิ ประดบั ลายปนู ปัน้ และมพี ระวิหารนอ้ ย ลกั ษณะเป็นอาคาร ไม้ อฐิ ถือปนู จานวน 2 หลัง และโบราณวตั ถุ คือ หลวงพอ่ อูท่ อง เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย ลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง 9 คืบ หรือ 225 เซนติเมตร มีความศักดิ์สิทธิ์ และเป็นท่ีเคารพสักการะ ของประชาชนในชุมชน และได้ข้ึนทะเบียนกรมศิลปากรเป็นโบราณสถานแห่งชาติ ตามประกาศใน ราชกจิ จานุเบกษา เลม่ ที่ 110 ตอนท่ี 175 วนั ที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2536

29 เรอ่ื งท่ี 4 บคุ คลสาคญั ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั วดั ปรางค์หลวง กกกกกกก4.1 สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส กกกกกกกกกกกสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เปน็ สมเด็จพระสังฆราชสกล มหาสงั ฆปรณิ ายก พระองค์ที่ 10 แหง่ กรงุ รตั นโกสนิ ทร์ เสดจ็ สถิต ณ วดั บวรนิเวศราชวรวหิ าร ได้รบั มหาสมณุตตมาภิเษก เมอื่ ปี พ.ศ. 2453 ในรัชกาลที่ 6 พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจ้าอยหู่ ัว ดารง พระอสิ ริยยศ 11 พรรษา สิน้ พระชนม์เมื่อปี พ.ศ. 2464 พระชันษา 61 ปี กกกกกกกกกกกสมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส มีความสาคัญเกี่ยวขอ้ งกับ วดั ปรางคห์ ลวง คอื ทรงเปล่ียนนามวดั ซึ่งแตเ่ ดิมเรยี กวา่ วดั หลวง เปน็ วัดปรางค์หลวง กกกกกกก

30 กกกกกกก4.2 พระครูปลดั คุณวฒั น์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เจา้ อาวาสวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกกพระครปู ลดั คณุ วัฒน์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เจา้ อาวาสวดั ปรางค์หลวงรปู ปัจจุบัน เกดิ เมื่อวนั ที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2520 อายุ 41 ปี อุปสมบทเมอ่ื วนั ท่ี 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 สังกดั มหานิกาย วุฒกิ ารศกึ ษาทางธรรมนักธรรมเอก ดารงตาแหน่งเจ้าอาวาส ต้งั แต่ปี พ.ศ. 2555 ถึง ปจั จุบนั ผลงานทส่ี าคญั สร้างศาลาอเนกประสงค์ หน้าพระอโุ บสถหลงั เกา่ บรู ณะศาลาการเปรยี ญ ใหส้ ูงขึ้น และจดั กิจกรรมสวนมนต์ถวายเปน็ พระราชกศุ ลแดร่ ชั กาลท่ี 9 และรชั กาลที่ 10 ทกุ วันจนั ทร์ เปน็ ประจา กกกกกกกกกกกกล่าวโดยสรปุ บุคคลสาคัญทีเ่ กีย่ วของกับวดั ปรางคห์ ลวง ได้แก่ สมเดจ็ พระมหา สมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้เสด็จมาทอดพระเนตรองค์พระปรางค์ของวัดหลวง จึงทรง เปลยี่ นนามวัดจาก วัดหลวง เปน็ วัดปรางคห์ ลวง และพระครูปลัดคุณวัฒน์ (อานนท์ เขมทตฺโต) เกิด เม่ือวนั ที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2520 อุปสมบทเม่ือวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 ปัจจุบันดารงตาแหน่ง เจา้ อาวาสวดั ปรางคห์ ลวง ตาบลบางม่วง อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ผลงานท่ีสาคัญ สร้างศาลา อเนกประสงค์ หน้าพระอุโบสถหลังเก่า บูรณะศาลาการเปรียญให้สูงข้ึน และจัดกิจกรรมสวนมนต์ ถวายเปน็ พระราชกุศลแดร่ ชั กาลที่ 9 และรัชกาลท่ี 10 ทกุ วันจันทร์

31 เรอ่ื งท่ี 5 โบราณสถาน และโบราณวตั ถขุ องวัดปรางคห์ ลวง กกกกกกก5.1 โบราณสถาน กกกกกกกกกกก5.1.1 พระปรางค์ กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกพระปรางค์ ลักษณะรูปทรงของพระปรางค์ในยุคเร่ิมแรกน้ัน เป็นรูปแบบ ศลิ ปกรรมสมัยกรุงศรอี ยุธยาตอนตน้ หรือราวพุทธศตวรรษที่ 21 ลักษณะฐานก่ออิฐแบบแถวส้ันสลับ ด้านยาว และสออิฐด้วยดนิ ผสมยางไม้ สงู ยอดเจ็ดชน้ั ย่อมุมไมย้ ี่สิบ ประดับลายปูนปั้น เรือนธาตุทั้งส่ี ด้านมีการทามุมประธานขนาดใหญ่ ขนาบด้วยมุมขนาดเล็กกว่าท่ีเพ่ิมขึ้นมาจนถึงเสาซุ้มจระนาของ เรือนธาตุท้ังสี่ด้าน และไม่ปรากฏทางเข้าภายในซุ้ม มีพระพุทธรูปปูนป้ันประดิษฐาน ส่วนบนของ เรือนธาตุ หรือบัวรัดประคดมีลายประดับปูนปั้น ในส่วนยอดของพระปรางค์มีการทาชั้นรัดประคด ซอ้ นลดหล่ันกนั 7 ชัน้ ประดับด้วยกลบี ขนนุ ตามมมุ พระปรางค์

32 กกกกกกกกกกก5.1.2 พระวหิ ารน้อย กกกกกกกกกกกกกกกกพระวิหารน้อย ตั้งอยู่ทางทิศใต้ขององค์พระปรางค์ ห่างจากพระปรางค์ ประมาณ 20 เมตร เป็นอาคารขนาดเล็ก ก่อด้วยอิฐ ลักษณะของอาคารแต่ละหลัง มีลักษณะอาคาร เป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า อาคารหลังเล็กต้ังอยู่ด้านหน้า มีขนาดกว้าง 3 เมตร ยาว 4 เมตร และสูง ประมาณ 4.2 เมตร และอาคารอีกหลังตั้งอยู่ด้านหลัง มีขนาดยาวกว่า กว้าง 3 เมตร ยาว 6.5 เมตร สูงประมาณ 4.2 เมตร ด้านหนา้ มีมุขยื่นออกมาคล้ายระเบียง อาคารท้ัง 2 หลัง มีประตูทางเข้าเพียง ทางเดียว ประตูกว้าง 1.2 เมตร ส่วนหน้าต่างกว้างประมาณ 0.60 เมตร สูงประมาณ 0.8 เมตร กอ่ สรา้ งโดยใชร้ ะบบผนงั รองรับเครื่องบน ไม่มคี าน ไมม่ เี สา หลงั คามุงกระเบือ้ งดนิ เผา กกกกกกกกกกกกกก

33 กกกกกกก5.2 โบราณวตั ถุ กกกกกกกกกกก5.2.1 หลวงพ่ออู่ทอง - กกกกกกกกกกกกกกกกหลวงพอ่ อทู่ อง เป็นพระพทุ ธรูปก่ออฐิ ถือปูนปิดทองปางมารวชิ ยั หน้าตกั กว้าง 9 คบื หรือ 225 เซ็นติเมตร องคพ์ ระพทุ ธรปู ไดร้ ับการบูรณะซอ่ มแซม โดยฝีมอื ช่างในสมัย กรุงรตั นโกสินทร์ จนเปลย่ี นแปลงไปจากแบบเดิม แต่ยังมีเคา้ รอ่ งรอยของพระพุทธรปู ในสมัย กรุงศรอี ยุธยาตอนตน้ พุทธลักษณะงดงามเปน็ ท่ีนบั ถือ และศรัทธาของประชาชนในชมุ ชนเป็น อยา่ งมาก

34 กกกกกกกกกกก5.2.2 ใบเสมา กกกกกกกกกกกกกกกกใบเสมาอยู่ภายในเขตกาแพงแกว้ ปกั อยูต่ ามตาแหน่งต่าง ๆ โดยรอบของ พระอุโบสถ จานวน 4 แหง่ คอื บรเิ วณดา้ นหลัง และดา้ นขา้ งของพระอุโบสถ จานวน 3 แห่ง และตรง กลางด้านทิศตะวันตกของพระอุโบสถ จานวน 1 แหง่ ใบเสมามีขนาดใหญท่ าจากหินชนวน ประชาชน ในชุมชนเรียกกนั วา่ หินกาบ ไม่มีลวดลาย เป็นฐานรูปสี่เหลี่ยมมีขนาดกว้าง ด้านละ 1.5 - 1.7 เมตร แตล่ ะฐานจะอยู่หา่ งจากกาแพงแก้ว 80 เซนติเมตร ใบเสมาท่ีมีสภาพสมบูรณ์เหลือเพียงใบเดียว คือ ทางด้านหน้าของพระอุโบสถ กกกกกกกกกกกกกกกกกลา่ วโดยสรุป วัดปรางค์หลวงมโี บราณสถานสาคญั ได้แก่ พระปรางค์ ซ่ึงเป็น ศลิ ปกรรมสมัยกรุงศรอี ยุธยาตอนต้น มลี ักษณะกอ่ อิฐแบบแถวสัน้ สลับด้านยาว และสออิฐด้วยดินผสม ยางไม้ สูงยอดเจ็ดช้ัน ย่อมุมไม้ย่ีสิบ ประดับลายปูนปั้น เรือนธาตุมีซุ้มจระนาทั้ง 4 ทิศ ประดิษฐาน พระพทุ ธรปู ยนื ปูนปน้ั ลงรกั ปิดทอง และพระวิหารน้อย เป็นอาคารขนาดเล็กก่อด้วยอิฐ ลักษณะของ อาคารแต่ละหลังมีผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ประกอบด้วย อาคาร 2 หลัง อาคารหลังเล็กตั้งอยู่ด้านหน้า และอาคารหลังใหญ่ต้ังอยู่ด้านหลัง ด้านหน้ามีมุขยื่นออกมาคล้ายระเบียง อาคารทั้ง 2 หลัง มีประตู ทางเข้าเพยี งทางเดยี ว ลกั ษณะในการก่อสรา้ งใช้ระบบผนังรองรับเครื่องบน ไม่มีคาน ไม่มีเสา หลังคา มงุ กระเบ้ืองดนิ เผา

35 กกกกกกกกกกกกกกกกวดั ปรางค์หลวงมโี บราณวตั ถสุ าคญั ไดแ้ ก่ หลวงพ่ออทู่ องเป็นพระพุทธรปู กอ่ อิฐถือปนู ปิดทองปางมารวิชัยหนา้ ตักกวา้ ง 9คืบ หรือ 225 เซนติเมตร หลวงพอ่ อูท่ องไดร้ บั การ ซอ่ มแซม โดยฝมี ือชา่ งในสมัยกรุงรัตนโกสนิ ทร์ จนเปล่ียนแปลงไปจากแบบเดมิ แตย่ ังมเี ค้าร่องรอย ของพระพุทธรูปในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น พุทธลักษณะงดงาม อีกทั้งหลวงพ่ออู่ทองยังเป็น พระพทุ ธรปู ที่ประชาชนในชุมชนศรัทธาเป็นอยา่ งมาก และใบเสมาวดั ปรางค์หลวง มีใบเสมาอยู่ ภายในเขตกาแพงแก้วปักอยู่ตามตาแหน่งต่าง ๆ รอบพระอุโบสถจานวน 4 แห่ง คือ บริเวณด้านหลัง ของพระอุโบสถ 3 แห่ง และตรงกลางด้านทิศตะวันตกของพระอุโบสถ ใบเสมามีขนาดใหญ่ทาจาก หนิ ชนวน ประชาชนในชุมชนเรียกว่า หินกาบ ไม่มีลวดลาย ใบเสมาทม่ี ีสภาพสมบรู ณ์เหลือเพียง 1 ใบ ตง้ั อยทู่ ีด่ ้านหนา้ ของพระอโุ บสถ เรอ่ื งที่ 6 ประเพณสี าคญั ของวดั ปรางคห์ ลวง กกกกกกกุ6.1 ประเพณีตักบาตรเทโว เป็นประเพณศี รัทธาชุมชนประชาชนวดั ปรางค์หลวง กกกกกกกกกกกประเพณีตักบาตรเทโว คาว่า เทโว มาจากคาว่า เทโวโรหณะ (เทว+โอโรหณ) ซ่ึง แปลว่า การหยั่งลงมาจากเทวโลก ซึ่งหมายถึงการเสด็จลงจากเทวโลกของพระพุทธเจ้าตามตานาน กล่าววา่ เม่ือพระพทุ ธเจา้ ตรัสรแู้ ล้วทรงเทศนาโปรดประชาชนในแคว้นต่าง ๆ ตอนเหนือของประเทศ อนิ เดีย ตั้งแตเ่ มืองราชคฤห์ เมอื งพาราณสี เมืองสาวตั ถี จนถึงเมืองกบิลพัสดุ์ ซ่ึงเป็นเมืองประสูติของ

36 พระพุทธเจ้า เม่ือทรงเทศนาโปรดพระประยูรญาติท้ังหลายครบถ้วนแล้ว จึงทรงปรารถนาจะสนอง พระคุณของพระมารดา (พระนางสริ มิ หามายา) ท่สี ิ้นพระชนมเ์ ม่ือพระพุทธเจ้าประสูตไิ ดเ้ พยี ง 7 วนั ซง่ึ ท่านไปเกดิ เปน็ เทวดาอยู่ในสวรรคช์ ้นั ดุสิต ดังน้ันในพรรษาที่ 7 พระพุทธเจ้าจงึ เสด็จข้นึ ไป จาพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพ่ือเทศนาพระอภิธรรมปิฎก โปรดพุทธมารดาจนบรรลุเป็น พระโสดาบนั เปน็ เวลา 1 พรรษา จนถึงวันแรม 1 ค่า เดือน 11 จึงเสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มาประทบั ทีเ่ มืองสงั กสั สะจากความเช่ือตามตานานดังกลา่ ว พทุ ธศาสนิกชนจึงนิยมตกั บาตรในวันแรม 1 ค่า เดือน 11 เพ่ือระลึกและบูชาพระพุทธเจ้าในโอกาสเสด็จกลับจากการจาพรรษาบนสวรรค์ช้ัน ดาวดงึ ส์ กกกกกกกกกกกเม่ือถึงวันเทโวโรหณะ หรือวันขึ้น 15 ค่า เดือน 11 หรือวันถัดมา หรือวันแรม 1 ค่า เดอื น 11 ในบางแหง่ พุทธศาสนิกชนนิยมไปทาบุญตักบาตรท่ีวัด โดยการปฏบิ ัติตนดังนี้ กกกกกกกกกกกขน้ั ตอนท่ี 1 เตรยี มอาหารเพ่อื ตกั บาตรเปน็ พิเศษ เช่น ข้าวตม้ มัด ขา้ วตม้ ลูกโยน เปน็ ต้น วดั บางวดั อาจจาลองสถานการณ์วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลกชั้นดาวดึงส์ คือ การที่ ประชาชนจะนั่ง หรือยืนสองฝ่ังทางลงจากพระอุโบสถ หรือศาลา ให้พระสงฆ์เดินเข้าแถวเรียงลาดับ รบั บาตรตรงกลาง โดยมมี คั ทายกเดนิ อญั เชญิ พระพุทธรปู นาหนา้ แถวพระสงฆ์ กกกกกกกกกกกขั้นตอนที่ 2 หลังจากตกั บาตรแล้ว มกี ารอาราธนาศีล สมาทานศลี และรักษาศลี กกกกกกกกกกกขนั้ ตอนท่ี 3 รับฟงั ธรรมเทศนา และทาสมาธิตามโอกาสเพอื่ ทาให้จิตใจบรสิ ุทธิผ์ ่องใส กกกกกกกกกกกข้ันตอนท่ี 4 แผ่เมตตา และกรวดนา้ อทุ ศิ ส่วนกุศลให้กบั ญาติสนิทผู้ลว่ งลับและสรรพ สตั วท์ ง้ั หลาย

37 กกกกกกก6.2 ประเพณีตักบาตรพระ 108 ทางนา้ กกกกกกกกกกกประเพณกี ารทาบญุ ตักบาตรพระ 108 ทางน้า เป็นประเพณหี ลงั วนั ออกพรรษาเร่มิ ใน วันแรม 8 ค่า เดอื น 12 ซึง่ ถอื ว่าเปน็ วันทาบุญที่แท้จริง พิธีจะเริ่มในช่วงบ่ายของวันแรม 7 ค่า เดือน 12 วัดตามรมิ คลองจะมกี ารแหพ่ ระพุทธรูปทมี่ ชี ่ือเสียงของแต่ละวัด เช่น หลวงพ่ออาคมวัดไทยเจริญ หลวงพ่อโตวัดอุทยาน เป็นต้น แห่ไปตามลาน้า โดยการจัดขบวนแห่อย่างสวยงามมีการราประกอบ จุดประสงค์ของการแห่ขบวนพระนี้ก็เพ่ือประกาศให้ประชาชนได้ทราบทั่วกันว่าจะมีพิธีทาบุญตัก บาตรพระ 108 ขนึ้ ในวันรงุ่ ขึน้ กกกกกกกกกกกประเพณีการทาบญุ ตกั บาตรพระ 108 ทางนา้ เปน็ ประเพณีที่ปฏบิ ัตกิ นั มาอยา่ ง ชา้ นาน ในอาเภอบางกรวย และอาเภอบางใหญ่ โดยจัดข้ึนตามวัดริมน้าในคลองบางกอกน้อยหลาย วัดด้วยกัน คอื วดั ไทยเจรญิ วัดอุทยาน วัดบางไกรนอก วัดโบสถ์ วดั บางไกรใน วดั ปรางค์หลวง วดั เสาธงหิน และวดั บางโค เพื่อใหพ้ ุทธศาสนิกชนไดร้ ว่ มกิจกรรมทางพทุ ธศาสนา ทาบญุ ตักบาตรพระ 108 ทางน้า ขณะเดียวกันแต่ละวัดจะแห่พระพุทธรูปสาคัญ ประดับตกแต่งสวยงามไปรับบิณฑบาต ชาวบ้านจะแต่งกายเลียนแบบฤาษี โดยนาผ้าเหลืองมาห่มตัว และใช้ขันครอบศีรษะ สมมุติตนเป็น พระสงฆ์มาร่วมบิณฑบาตด้วย เป็นประเพณีที่สร้างความเป็นสิริมงคล และสร้างความสามัคคีของ ประชาชนในชุมชน กกกกกกกกกกก

38 กกกกกกกกกกกกลา่ วโดยสรุป ประเพณีสาคัญของวัดปรางคห์ ลวง ได้แก่ ประเพณีตักบาตรเทโว เป็น ประเพณีของชาวพุทธที่ได้ร่วมใจกันทาบุญตักบาตรสืบทอดกันมา ถือเอาวันหลังจากท่ีพระพุทธเจ้า เสด็จลงมาจากดาวดึงส์ หรือเทวโลกมาสู่โลกมนุษย์ ในวันมหาปวารณา คือ วันขึ้น 15 ค่า เดือน 11 พอวนั รุง่ ขึน้ แรม 1 ค่า เดอื น 11 ชาวพุทธก็จะตกั บาตรเทโวเปน็ ประเพณีมาแต่คร้ังโบราณ มีขั้นตอน การปฏบิ ัติ คือ เตรียมอาหารเพอ่ื ตกั บาตรเป็นพิเศษ เช่น ข้าวต้มมัด ข้าวต้มลูกโยน การอาราธนาศีล สมาทานศีล รกั ษาศลี ฟังธรรมเทศนา ทาสมาธิ แผ่เมตตา และกรวดน้าอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติสนิท ผู้ล่วงลับ และสรรพสัตว์ทั้งหลาย และประเพณีการทาบุญตักบาตรพระ 108 ทางน้า เป็นประเพณี หลังวนั ออกพรรษาเร่มิ ในวันแรม 8 คา่ เดอื น 12 ซ่ึงถือว่าเป็นวันทาบุญท่ีแท้จริง พิธีจะเร่ิมต้ังแต่ช่วง บ่ายของวนั แรม 7 ค่า เดือน 12 วัดตามริมคลองจะมีการแห่พระพุทธรูปที่มีชื่อเสียงของแต่ละวัดแห่ ไปตามลาน้า โดยการจัดขบวนแห่อย่างสวยงามมีการราประกอบ การจัดขบวนแห่เพ่ือประกาศให้ ประชาชนได้ทราบทั่วกันว่าจะมีพิธีทาบุญตักบาตรพระ 108 ขึ้นในวันรุ่งขึ้น คือ วันแรม 8 ค่า เดือน 12 เป็นประเพณที ป่ี ฏิบัตกิ ันมาอยา่ งชา้ นาน ในอาเภอบางกรวย และอาเภอบางใหญ่

39 กจิ กรรมทา้ ยบท กกกกกกกกจิ กรรมที่ 1 กกกกกกกคาช้แี จง ให้ผเู้ รียนศึกษากิจกรรมท่ี 1 แล้วเลอื กคาตอบท่ีถกู ตอ้ งท่สี ดุ เพยี งขอ้ เดยี วเขยี น คาตอบลงในกระดาษทแี่ จกให้หรอื กระดาษเปล่าของผู้เรียน กกกกกกก1. วดั ปรางคห์ ลวง เดิมชื่อวา่ วดั อะไร กกกกกกกกกกก. วดั หลวง กกกกกกกกกกข. วดั ปราง กกกกกกกกกกค. วัดพระหลวง กกกกกกกกกกง. วดั หลวงปรางค์ กกกกกกก2. วดั ปรางค์หลวงสรา้ งในรัชสมยั ใด กกกกกกกกกกก. พระรามาธบิ ดีที่ 1 พระเจ้าอู่ทอง กกกกกกกกกกข. พระรามาธบิ ดที ี่ 2 พระเจ้าอทู่ อง กกกกกกกกกกค. พระรามาธบิ ดีท่ี 3 พระเจา้ อู่ทอง กกกกกกกกกกง. พระรามาธบิ ดีที่ 4 พระเจา้ อู่ทอง กกกกกกก3. ขอ้ ใดคอื โบราณสถานของวัดปรางค์หลวง กกกกกกกกกกก. ใบเสมา กกกกกกกกกกข. พระอ่ทู อง กกกกกกกกกกค. วหิ ารนอ้ ย กกกกกกกกกกง. พระปรางค์ กกกกกกก4. ใบเสมาท่ีขุดค้นพบ ณ วัดปรางค์หลวง ทามาจากหนิ ประเภทใด กกกกกกกกกกก. หินปนู กกกกกกกกกกข. หนิ อัคนี กกกกกกกกกกค. หินทราย กกกกกกกกกกง. หนิ ชนวน กกกกกกก5. วนั มหาปวารณา ตรงกับวันท่เี ทา่ ไร กกกกกกกกกกก. วันขนึ้ 15 คา่ เดอื น 8 กกกกกกกกกกข. วันขน้ึ 15 ค่า เดือน 9 กกกกกกกกกกค. วนั ขึน้ 15 คา่ เดอื น 10 กกกกกกกกกกง. วันขึ้น 15 คา่ เดอื น 11

40 กกกกกกกกจิ กรรมที่ 2 กกกกกกกคาชีแ้ จง ให้ผเู้ รยี นศึกษากิจกรรมท่ี 2 ด้วยการจบั คขู่ องข้อความหลังตัวเลขดา้ นซา้ ยมอื ของ กระดาษ และขอ้ ความหลังตัวอกั ษรขวามือของกระดาษที่มคี วามสัมพนั ธก์ นั แล้วนาคาตอบท่ไี ด้ไป เขียนในกระดาษทีแ่ จกใหห้ รือกระดาษเปลา่ ของผ้เู รยี น .................1. พระปรางค์ ก. ผู้สร้าง .................2. ตักบาตรเทโว ข. ใบเสมา .................3. หลวงพอ่ อู่ทอง ค. ประเพณี .................4. พระเจา้ อู่ทอง ฆ. เจ้าอาวาส .................5. พระครูปลดั คุณวัฒน์ (อานนท์ เขมทตฺโต) ง. โบราณวตั ถุ จ. โบราณสถาน ฉ. พระประธาน ช. พระรามาธบิ ดีท่ี 1 กกกกกกกกจิ กรรมท่ี 3 กกกกกกกคาชีแ้ จง ให้ผเู้ รยี นเติมคาลงหรอื ข้อความสั้น ๆ ลงในชอ่ งว่างใหถ้ กู ตอ้ งสมบรู ณ์ ด้วยการ เขียนคาตอบลงในกระดาษทแ่ี จกให้หรอื กระดาษเปลา่ ของผูเ้ ขียน กกกกกกก1. วดั ปรางคห์ ลวง สร้างขน้ึ ในสมยั ของ..........................................................แหง่ กรุงศรี อยุธยาตอนต้น กกกกกกก2. โดยกษตั รยิ ์หรือผู้มีบรรดาศักด์ิในสมยั น้นั เปน็ ผู้สร้างขึน้ เดิมชอ่ื วดั หลวง สมเด็จ .................................................ได้เสดจ็ มาทอดพระเนตรองคพ์ ระปรางคข์ องวัดหลวงที่สรา้ งขึ้นไว้ พรอ้ มกบั การสรา้ งวดั กกกกกกก3. พระองค์จึงไดเ้ ปลีย่ นนามวดั จาก วดั หลวง เป็น .............................................................. กกกกกกก4. วัดปรางค์หลวงมีโบราณวัตถุ เป็นพระประธานในอุโบสถ นามวา่ ……………………............. เป็นพระพทุ ธรูปปนู ปน้ั ปิดทองปางมารวชิ ัย หนา้ ตกั 9 คบื (2.25 เมตร) กกกกกกก5. โบราณสถานสาคญั เปน็ ศิลปกรรมสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยาตอนตน้ ของวัดปรางค์หลวง คือ ...........................................................................

41 บทที่ 2 วดั เสาธงหนิ สาระสาคญั กกกกกกก1. ท่ตี ัง้ แผนท่ี และพิกดั ทางภูมิศาสตร์ กกกกกกกกกกวัดเสาธงหิน ตั้งอย่เู ลขที่ 38 หมู่ท่ี 1 ตาบลเสาธงหิน อาเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี และมีพิกัดทางภูมศิ าสตร์ ต้งั อยทู่ ่ีละติจูด 13.856441 ลองจิจดู 100.424464 กกกกกกก2. ประวัตคิ วามเปน็ มาของวัดเสาธงหนิ กกกกกกกกกกวดั เสาธงหิน เปน็ วัดเกา่ แก่วดั หนึง่ มีมาตั้งแตส่ มยั กรุงศรีอยุธยาเปน็ ราชธานี แต่เดมิ เรยี กวา่ วดั สกั ในสมัยสมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช พระองคไ์ ด้นากองทพั ผ่านมาทางวัดสัก เพอื่ จะ ไปกอบกู้เอกราชที่กรุงศรอี ยุธยา เมื่อปี พ.ศ. 2310 ขณะพกั ทัพได้นาธงประจากองทัพปักไวโ้ ดยใช้ ก้อนหินทับเสาธงไว้เพอื่ ไม่ใหเ้ สาธงล้ม ตอ่ มาหลังจากไดร้ ับชัยชนะสามารถกอบกู้เอกราชไดส้ าเรจ็ พระองค์ไดเ้ สด็จกลับมาบูรณะวัดสกั ให้มคี วามเจริญรุ่งเรอื ง และได้เปลย่ี นชือ่ วดั สกั มาเป็น วัดเสาธงหนิ ในปจั จุบนั กกกกกกก3. ความสาคัญของวัดเสาธงหนิ กกกกกกกกกกวัดเสาธงหินเป็นวัดสาคัญหน่ึงในสามวัดของจังหวัดนนทบุรี ท่ีมีความสาคัญเกี่ยวข้อง กับสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือ ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้มีรับส่ังให้ปักธง ประจาทัพของพระองค์ลงบนกองทราย ณ ตาบลนน้ั โดยให้ทหารนาหนิ ก้อนใหญ่ ๆ มากองทับเสาธง และล้อมรอบธงไวม้ ิให้ธงล้ม เพอ่ื เป็นเอกลักษณข์ องกองทพั และเปน็ สญั ลกั ษณจ์ ุดนัดหมายของทหาร และเมอ่ื ได้ชยั ชนะกไ็ ด้กลับมาทาการบรู ณะ และเปลย่ี นชอ่ื จากวดั สกั เป็นวดั เสาธงหินและเปน็ วดั ที่ได้ รว่ มจดั กจิ กรรมสาคัญเน่ืองในโอกาสครบรอบ 250 ปี เส้นทางอิสรภาพ “สมเดจ็ พระเจา้ ตากสนิ มหาราช” รฐั บาลไดจ้ ดั งาน 250 ปี ตามรอยกองเรือยกพลข้นึ บก สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช จาก จนั ทบุรีส่อู ยธุ ยาเพ่อื เทิดพระเกยี รติ และเผยแพร่ให้สาธารณชนทวั่ ไปใหไ้ ด้รับทราบถงึ ประวัติศาสตร์ ชาตไิ ทย กกกกกกก4. บคุ คลสาคญั ท่ีเกย่ี วข้องกับวัดเสาธงหิน กกกกกกกกกกวัดเสาธงหนิ มบี คุ คลสาคัญท่ีเกย่ี วข้องดังน้ี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชไดน้ ากองทพั มาพักทัพ และรวบรวมไพรพ่ ลท่ี วัดสัก เพอื่ เดินทางไปกอบกู้เอกราชทีก่ รงุ ศรีอยุธยา พ.ศ. 2310 เม่ือ ได้รบั ชัยชนะกไ็ ด้กลับมาทาการบูรณะ และเปลย่ี นชือ่ จาก วัดสัก เป็น วดั เสาธงหิน และพระครปู ลัด ไพฑูรย์ ฐิตาวิทโู ร เกดิ เมอื่ วนั ท่ี 19 มกราคม 2520 ปีมะเสง็ อุปสมบท 3 กรกฎาคม 2544 เจา้ อาวาส วดั เสาธงหนิ รูปปัจจุบัน ผลงานที่สาคัญ สร้างพระอโุ บสถห์ ลงั ใหม่ และสรา้ งจดุ วางหินหลกั ปกธง ตามโครงการ 250 ปี ตามรอยกงเรอื ยกพลขึน้ บกสมเดจ็ พระเจ้าตากสินมหาราช