อับดุลลอฮ์ อิบนิสะบาอ์ และนิยายต่างๆ

เป็นบุตรชายมีรคอนด์ เขียนไวใ้ นหนงั สือของเขาชื-อ ฮาบิบุส ซิร ได้ อา้ งอิงมาจากบิดาของเขา ดงั ท-ีไดก้ ล่าวถึงไวใ้ นบทนาํ ของหนงั สือของเขา นกั ประวตั ิศาสตร์ท@งั หมดขา้ งตน้ ลว้ นอา้ งอิงมาจากฏอบารี(17) 17) ฏอบารีและแหล่งท-ีมาของเขา อบญู ะอฟ์ ัร มุฮมั มดั อิบนิ ญะรีร ฏอบารี อามุลี (มรณะ ฮ.ศ. 310 / ค.ศ. 825) ในหนงั สือของเขา ช-ือ ตารีค อลั อุมมั วลั มุลุก (ประวตั ิศาสตร์ของ ประชาชาติและกษตั ริย)์ ฏอบารีพดู เรื-องราวของสะบะอียนี โดยนาํ มาจาก ซยั ฟ์ อิบนิ อุมรั อตั ตะมีมี เป็นการเฉพาะ เขาไดอ้ า้ งถึงเหตุการณ์บางเรื-องที- เกิดข@ึน ในปี ฮ.ศ. 30 เท่าน@นั ดงั เน@ือหาต่อไปน@ี ในปี เดียวกนั น@ี (นน-ั คือปี ฮ.ศ. 30) เรื-องราวเกี-ยวกบั อบซู รั เร-ิมตน้ ข@ึน มุอาวิ ยะฮส์ ่งอบูซรั จากชาม(ดามสั กสั )ไปมะดีนะฮ์ มีหลายเรื-องท-ีไดเ้ ล่าขานไวถ้ ึง เหตุการณ์น@นั แต่ฉนั ไม่ปรารถนาท-ีจะบนั ทึกมนั ไว้ ซารีไดเ้ ขียนถึงฉนั เกี-ยวกบั เรื-องต่างๆที-ไดร้ ับฟังมาจากบรรดาผคู้ นที-หาขอ้ แกต้ วั ใหก้ บั มุอาวิ ยะฮ์ เก-ียวกบั เหตุการณ์ต่างๆที-เก-ียวขอ้ งกบั อบซู รั ชุอยั บบ์ อกกบั ซารีวา่ ซยั ฟ์ กล่าววา่ “เมื-อ อิบนิ เซาดาอ์ มาถึงมืองชาม (ดามสั กสั ) เขาไดพ้ บกบั อบู ซรั และรายงานใหเ้ ขาทราบถึงสิ-งที- มุอาวยิ ะฮก์ าํ ลงั กระทาํ อย”ู่ และฏอบา รีไดเ้ ล่าเรื-องสะบะอียนี วา่ ตามที-ซยั ฟ์ บอกเล่าและจบเรื-องราวของอบซู รั ดว้ ย ประโยคต่อไปน@ี “ผอู้ -ืนไดก้ ล่าวถึงเร-ืองน@ีไวอ้ ยา่ งมากมาย(การเนรเทศอบูซรั ) แต่ฉนั ลงั เลใจท-ีจะรายงานถึงมนั ” เก-ียวกบั เหตุการณ์ของปี (ฮ.ศ. 30-36) ฏอบารีไดบ้ นั ทึกเร-ืองราวของอิบนิ สะบาอ์ และสะบะอียนี เร-ืองการสงั หารอุศมาน(คอลีฟะฮท์ -ี 3) และสงคราม ญะมลั จากซยั ฟ์ ซ-ึงกลายเป็นบุคคลคนเดียวที-เขาสามารถอา้ งถึงฏอบารี รายงานเร-ืองของเขาจากซยั ฟ์ โดยผา่ นทางบุคคลสองคนคือ 1) อุบยั ดุลลอฮ์ 50

อิบนิ ซะอีด ซุฮารี จากลุงของเขาช-ือยะอก์ บู อิบนิ อิบรอฮีม และจากน@นั จึง นาํ มาจาก ซยั ฟ์ จากแหล่งน@ีเองเร-ืองต่างๆ จึงเริ-มตน้ ข@ึนดว้ ยคาํ ท-ีวา่ “ไดเ้ ล่าให้ ฉนั ฟังหรือไดเ้ ล่าใหเ้ ราฟัง” 2) ซารี อิบนิ ยะฮย์ า จาก ชุอยั บ์ อิบนิ อิบรอ ฮีม จากซยั ฟ์ ฏอบารีบนั ทึกมาจากหนงั สือสองเล่มคือ อลั ฟุตุฮ์ และอลั ญะ มลั จาก ซยั ฟ์ เขาเริ-มดว้ ย “เขาเขียนมาถึงฉนั ” “เขาเล่าใหฉ้ นั ฟังวา่ ” และ “ในจดหมายของเขาที-มีมาถึงฉนั ” ถึงขณะน@ีเราไดพ้ ดู ถึงเฉพาะแหล่ง ของฏอบารีเท่าน@นั 18) อิบนิ อะซากิร (มรณะ ฮ.ศ. 571 / ค.ศ. 1086) อิบนิ อะซากิร บนั ทึกมาจากแหล่งอื-นๆ ในหนงั สือของเขาช-ือ ตารีค ดามสั กสั ขณะเขียนถึงประวตั ิของตอลฮะฮ์ และอบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอ์ เขา ไดบ้ นั ทึกเร-ืองสะบะอียนี ไวเ้ พียงบางส่วนโดยผา่ นอบุล กอซิม ซะมรั กนั ดี จา กอบูบกั ร อิบนิ ซยั ฟ์ จากซารี จากชุอยั บ์ อิบนิ อิบรอฮีม จากซยั ฟ์ เพราะฉะน@นั แหล่งกาํ เนิดของเรื-องน@ีก็คือซารี หน-ึงในสองแหล่งจากท-ีฏอบา รีไดบ้ นั ทึกไว้ 19) อิบนิ บดั รอน (มรณะ ฮ.ศ. 1346 / ค.ศ. 1852) อิบนิ บดั รอน ไดบ้ นั ทึกเร-ืองต่างๆไวใ้ นหนงั สือของเขาชื-อ ตะฮซ์ ีบ โดย ปราศจากการกล่าวถึงบรรดาช-ือของบรรดาผคู้ นที-เขาไดอ้ า้ งอิงเอามา เขาได้ เขียนเรื-องของอิบนิ สะบาอไ์ วบ้ า้ งในหนงั สือของเขา โดยปราศจากการ กล่าวถึงตน้ ตอน@นั แต่ในชีวประวตั ิของซิยาด อิบนิ อะบีฮ์ เขาได้ กล่าวถึงฏอบารี เม-ือไดก้ ล่าวพาดพงิ ไปถึงเร-ือง ซยั ฟ์ (เล่ม 5 หนา้ 406) 20) อิบนิ อบีบกั ร (มรณะ ฮ.ศ. 741 / ค.ศ. 1256) อิบนิ อบีบกั ร มีหนงั สืออยเู่ ล่มหน-ึงช-ือ อลั ตมั ฮีด ซ-ึงจากหนงั สือน@ี นกั เขียนบางคนไดน้ าํ ไปอา้ งอิง หนงั สือมีเน@ือหาเกี-ยวกบั การสงั หารคอลีฟะฮ์ 51

อุศมาน และในบทนาํ มีช-ือหนงั สือ อลั ฟุตฮู ์ ถูกกล่าวถึงไว้ ซ-ึงเป็นหนงั สือ ของซยั ฟ์ และมีช-ือของอิบนิ อะซีรปรากฏอยดู่ ว้ ยเช่นกนั อิบนิ อะซีร ได้ อา้ งอิงมาจากฏอบารี และฏอบารีนาํ มาจากซยั ฟ์ ถึงขณะน@ีเรื-องราวของซยั ฟ์ มีแหล่งที-มาหลกั ๆ อยสู่ ามแหล่งคือ 1) ฏอบารี (มรณะ ฮ.ศ. 310 / ค.ศ. 825) 2) อิบนิ อะซากิร (มรณะ ฮ.ศ. 571 / ค.ศ. 1086) 3) อิบนิ อบีบกั ร (มรณะ ฮ.ศ. 741 / ค.ศ. 1256) นกั เขียนบางคนอา้ งอิงมาจากแหล่งเดียว บางคนจากสองแหล่ง และบาง คนจากท@งั หมดสามแหล่ง ๓ อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอแ์ ละนิยายต่างๆ 21) ซะอีด อฟั กานี ในหนงั สือของเขาช-ือ อะอิชะฮก์ บั การเมือง ซะอีด อฟั กานี ไดเ้ ขียนถึง เร-ืองราวบางเรื-องที-เก-ียวกบั สะบะอียนี ภายใตห้ วั เรื-องดงั ต่อไปน@ี “ท่านศาสดาคา้ นกบั อุศมาน และผลกระทบของมนั ” “อิบนิ สะบาอ์ วรี บุรุษท-ีน่าหวาดหวนั- อนั ล@ีลบั ” “การสงั เกตการณ์ของการปรองดองกนั ” และ “การวางแผนร้าย” เขาไดก้ ล่าวถึงสะบะอียนี ในบทอื-นๆของเขาเช่นกนั แหล่งใหญ่ๆของเขาก็คือ ฏอบารี ตามมาดว้ ยอิบนิ อะซากิร จากน@นั อลั ตมั ฮีด ของอิบนิ อบีบกั ร เขา เชื-อถือ ฏอบารีมากกวา่ บุคคลอ-ืนท@งั หมด โดยใหเ้ หตุผลที-เขาไวว้ างใจ ต่อฏอบารีไวว้ า่ ฏอบารีเป็นผมู้ ีอิสระมากกวา่ ใครๆ และที-วา่ นกั 52

ประวตั ิศาสตร์ท@งั หมด ในยคุ ท-ีผา่ นมาลว้ นแลว้ แต่เชื-อถือเขา จากน@นั เขาจึง กล่าววา่ “ฉนั ไดอ้ า้ งอิงจากหนงั สือของฏอบารี ตามท-ีมีปรากฏอยจู่ ริงเท่าท-ี ฉนั จะกระทาํ ได”้ 22) ซะฮาบี (มรณะ ฮ.ศ. 748 / ค.ศ. 1263) ยงั มีอีกช่องทางหน-ึง ในเร-ืองราวของอิบนิ สะบาอ์ นนั- คือ การบนั ทึกของ ซะฮาบี เขาไดเ้ ขียนถึงเรื-องน@ีไวบ้ า้ ง ในหนงั สือของเขาช-ือ ประวตั ิศาสตร์ อิสลาม (เล่ม 2 หนา้ 122-128) ซ-ึงบนั ทึกถึงเร-ืองการสังหารอุศมานเอาไวใ้ น เหตุการณ์ของปี ฮ.ศ. 35 เขาเริ-มตน้ ไวด้ งั ต่อไปน@ี “และซยั ฟ์ อิบนิ อุมรั กล่าวไวว้ า่ อะฏียะฮก์ ล่าววา่ ยะซีด อลั ฟักอะซี กล่าววา่ เม-ือ อิบนิ เซาดาอ์ ไปอียปิ ต.์ ..” ซะฮาบีไดเ้ ขียนหนงั สือไวอ้ ีกเร-ือง หน-ึง บอกเล่าโดยซยั ฟ์ ซ-ึงมีรายละเอียดมากกวา่ ของฏอบารี ในตอนหลงั เขา ไดบ้ นั ทึกบทสรุปหน-ึง ในสิ-งท-ีฏอบารีเขียนไว้ แหล่งด@งั เดิมของเรื-องราว ต่างๆที-เขียนโดยซะฮาบีเกี-ยวกบั สะบะอียนี และเร-ืองอ-ืนๆน@นั อาจหาพบได้ ในบทนาํ หนงั สือของเขา 1) หนงั สือต่างๆ เช่น อลั ฟุตูฮ์ ซ-ึงซะฮาบี ไดน้ าํ เอามาเป็นเน@ือหาที-สาํ คญั ท-ีสุดสาํ หรับหนงั สือของเขา 2) หนงั สือจากท-ีเขาไดน้ าํ มา ท-ีซ-ึงเขาไดบ้ นั ทึกไวเ้ ป็นบทสรุป 3) หนงั สือต่างๆ ท-ีเขาอา้ งถึงไปหาอยบู่ ่อยๆ เช่นของฏอบารี เน-ืองแต่ซะฮาบี ไดก้ ล่าวถึงหนงั สืออลั ฟุตูฮ์ เขียนโดยซยั ฟ์ และเขามีชิวิ ตอยใู่ นศตวรรษที- 8 แห่งศกั ราชอิสลาม ฉะน@นั หนงั สือ อลั ฟุตฮู ์ จะตอ้ งมีอยู่ ใหเ้ ห็นจนถึงขณะน@นั 53

เพ-ือเป็ นการสรุป เราสามารถกล่าวไดว้ า่ นกั ประวตั ิศาสตร์เหล่าน@ีท@งั หมด ท-ีไดก้ ล่าวถึง ไดน้ าํ เร-ืองต่างๆ และนิยายของพวกเขา ในเร-ืองของอบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอ์ มาจากซยั ฟ์ นกั ประวตั ิศาสตร์จาํ นวนส-ีคนท@งั หมด น@นั คือ ฏอบารี อิบนิ อะซากิร อิบนิ อบีบกั ร และซะฮาบีไดน้ าํ เร-ืองต่างๆของพวกเขา มาจากซยั ฟ์ ในขณะที-นกั ประวตั ิศาสตร์คนอ-ืนๆ นาํ เรื-องต่างๆ ของพวกเขา มาจาก ซยั ฟ์ โดยทางออ้ ม แผนภูมิหนา้ ถดั ไป ช@ีใหเ้ ห็นวา่ ช่องทางที-เร-ืองเล่าเกี-ยวกบั สะบะอียนี สืบสายผา่ นมาโดยการบนั ทึกต่อๆ กนั มาจากนกั เล่านิทาน ซ-ึงเป็นตน้ ตอของ เร-ือง เขาผนู้ @ีคือ ซยั ฟ์ การสืบสวนสอบสวนเกี-ยวกบั ซยั ฟ์ และคาํ บอกเล่าต่างๆ ของเขา ซยั ฟ์ คือใคร ? ตามหลกั ฐานของฏอบารี เล่ม 1 หนา้ 1749 ของสาํ นกั พมิ พ์ ยรู ็อบและลุ บาบุล อนั ซาบ เล่ม 1 หนา้ 49 ช-ือเตม็ ของซยั ฟ์ ก็คือ ซยั ฟ์ อิบนุ อุมรั อตั ตะมีมี อลั อุซยั ยะดี ตามหลกั ฐานของ ญมั ฮะระตุล อนั ซาบ หนา้ 199 และหนงั สือ ของอิบนิ ดุรอยด์ ช-ือ อลั อิชติกอก หนา้ 201-206 ผทู้ -ีชื-ออุซยั ยาด คือ อมั ร อิบนิ ตะมีมี เพราะ ซยั ฟ์ เป็ นผสู้ ืบตระกลู ของอมั ร เขาไดอ้ ุทิศเรื-องราวที-เป็น วรี กรรมความกลา้ หาญของบนูอมั ร มากกวา่ ผอู้ ื-น ในหนงั สือ ฟิ ฮเ์ รสท์ ของ อิบนิ นาดิม เขียนไวว้ า่ “อุซาดี” แทนท-ีจะเขียนวา่ “อุซยั ยดั ” ใน ตะฮซ์ ีบ อลั ตะฮซ์ ีบ ไดบ้ นั ทึกไวว้ า่ อลั บุรrุมี และซะอด์ ี หรือฏอบบี หากน-ีเป็นเรื-องจริงก็ยอ่ มเป็นการเปิ ดเผยใหเ้ ห็นวา่ เผา่ บุรrุมและอุซยั ยดั มี ขอ้ ตกลงกนั บางประการ(สัญญาสงบศึกและอื-นๆ) ระหวา่ งพวกเขากนั เอง 54

เน-ืองจากบุรrุมและอุซยั ยดั ไม่ไดเ้ ป็นญาติสนิทกนั ถึงแมเ้ ราจะเชื-อวา่ เผา่ ท@งั สองเป็นผสู้ ืบตระกลู ของเผา่ บนูตะมีมก็ตาม มีบนั ทึกอยใู่ น ตะฮซ์ ีบ อลั ตะฮซ์ ีบ, คุลาซอตุลตะฮซ์ ิบ และฮิดายะ ตุล อารีฟี น วา่ ซยั ฟ์ มาจากกฟู ะฮ์ และมาอาศยั อยทู่ ี-แบกแดด หากวา่ กนั ตามหลกั ฐานใน คุลาซอตุล ตะฮซ์ ิบ ซยั ฟ์ เสียชีวติ ในปี ฮ.ศ. 170 มีบนั ทึกอยใู่ น อลั ตะฮซ์ ีบ วา่ “ฉนั ไดเ้ คยเห็นขอ้ เขียนดว้ ยลายมือของซะ ฮาบีกล่าวไวว้ า่ ซยั ฟ์ เสียชีวติ ในระหวา่ งการปกครองของฮารูณ อรั รอชีด” อิสมาอีล ปาชา เขียนไวใ้ นหนงั สือของเขาชื-อ อลั ฮิดาอ์ ดงั วา่ “เขา(ซยั ฟ์ ) เสียชีวติ ที-แบกแดด ในระหวา่ งการปกครองของฮารูณ อรั รอชีดในปี ฮ.ศ. 200 และ อรั รอชีดตายในปี ฮ.ศ. 193” ไม่มีผใู้ ดกล่าวไวเ้ ช่นน@นั อิสมาอีล ปา ชา ก็ไม่ไดเ้ ปิ ดเผยแหล่งขอ้ มูลของเขาเช่นกนั หนงั สือต่างๆ ของซยั ฟ์ ตามหลกั ฐานของ อลั ฟิ ฮเ์ รสท์ และ อลั ฮิดาอ์ ซยั ฟ์ เขียนหนงั สือไวส้ อง เล่ม 1) อลั ฟุตฮู ์ อลั กะบีร วลั ริดดะอ์ 2) อลั ญะมลั วะมะซีรุ อาอิชะฮ์ วะอะ ลี และตามหลกั ฐานของ อลั ลุบาบ, อลั ตะฮซ์ ีบ และกชั ฟุล ซุนูน ซยั ฟ์ เขียน หนงั สือเพยี งเล่มเดียวคือ “อลั ฟุตฮ”์ ฏอบารีไดบ้ นั ทึกไวใ้ นหนงั สือของเขา จากหนงั สือเล่มของซยั ฟ์ คือ อลั ฟุตูฮ์ และ อลั ญะมลั ตามลาํ ดบั ช-ือของผคู้ นท-ีมีบทบาทอยใู่ นเหตุการณ์น@ีแต่ เขาไม่ไดอ้ า้ งอิงกลบั ไปยงั หนงั สือของ ซยั ฟ์ ซะฮาบีในหนงั สือประวตั ิศาสตร์ของเขาช-ือ อลั กะบีร และ อิบนิ อะซา กิร ตามรายชื-อของผคู้ นที-มีบทบาทอยใู่ นเหตุการณ์น@ี และพวกเขาไดอ้ า้ งอิง กลบั ไปยงั หนงั สือของซยั ฟ์ 55

นกั ประวตั ิศาสตร์ท-ีมีช-ือเสียงท-ีสุด ผซู้ -ึงไดเ้ ขียนเรื-องราวของบรรดาสาวก ของท่านศาสดาคือ อิบนิ อบั ดุล บรั อิบนิ อะซีร อิบนิ ฮะญรั และซะฮาบี นกั ประวตั ิศาสตร์เหล่าน@ีไดบ้ นั ทึกบรรดาช-ือของวรี บุรุษที-ซยั ฟ์ ไดส้ ร้างข@ึนมา พร้อมไปกบั รายช-ือของบรรดาซอฮาบะฮท์ -ีมีอยจู่ ริง (บรรดาสาวกของท่าน ศาสดา) นกั ภูมิศาสตร์อยา่ งเช่น อลั ฮะมาวใี นหนงั สือ มุอญ์ มั ของเขา และ อลั ฮิม ยะรีในหนงั สือ อลั เราฎ์ ไดใ้ หช้ -ือเมืองที-ไม่มีอยจู่ ริง ซ-ึงซยั ฟ์ ไดส้ ร้างเร-ือง ข@ึนมา อบั ดุลมุอม์ ินไดบ้ นั ทึกสถานท-ีต่างๆของซยั ฟ์ มาจาก อลั ฮะมาวี บุคคล สุดทา้ ยท-ีเราพบ ผซู้ -ึงกล่าววา่ หนงั สือของซยั ฟ์ ท-ีเขามีเป็นเจา้ ของอยกู่ ็คือ อิบ นิ ฮะญรั (มรณะ ฮ.ศ. 825) ผปู้ ระพนั ธ์หนงั สือ อลั อิซอบะฮ์ คุณค่าของการบนั ทึกของ ซยั ฟ์ 1) ยะอย์ า อิบนิ มุอีน (มรณะ ฮ.ศ. 233) “การเล่าเรื-องต่างๆของเขาน@นั อ่อนหลกั ฐานและไร้คุณค่า” 2) นะซาอี (มรณะ ฮ.ศ. 303) ในซอเฮียะฮข์ องเขา “การเล่าเร-ืองต่างๆของ เขาอ่อนหลกั ฐาน พวกเขาไม่ควรไปเห็นดว้ ยกบั มนั เพราะเขาเป็ นคนท-ีไม่ น่าเช-ือถือและไม่น่าไวว้ างใจ” 3) อบู ดาวดู (มรณะ ฮ.ศ. 316) “ไม่มีคุณค่าใดๆเลย เขาเป็นคนโป้ ปด มดเทจ็ ” 4) อิบนิ อบี ฮาตมั (มรณะ ฮ.ศ. 327) “พวกเขาละทิ@งการเล่าเรื-องต่างๆของ เขา” 5) อิบนิ อลั ซะกนั (มรณะ ฮ.ศ. 353) “อ่อนหลกั ฐาน” 56

6) อิบนิ อะดี (มรณะ ฮ.ศ. 353) “อ่อนหลกั ฐาน การเล่าเรื-องต่างๆบาง เรื-องมีช-ือเสียง แต่กระน@นั การเล่าเร-ืองส่วนใหญ่ของเขา เป็นเร-ืองน่าอบั อาย และไม่ตอ้ งไปเชื-อตาม” 7) อิบนิ ฮิบบาน (มรณะ ฮ.ศ. 354) “ในเร-ืองราวท-ีเขาไดแ้ ต่งข@ึน เขาได้ กล่าวถึงบรรดาชื-อของผทู้ ี-มีความน่าเชื-อถือ แต่พวกเขากล่าววา่ เขาถูก กล่าวหาวา่ เป็นพวกอุตริ และปลอมการเล่าเรื-องต่างๆ 8) ฮากีม (มรณะ ฮ.ศ. 405) “การเล่าเรื-องต่างๆของเขาถูกโยนทิ@งไป เขา ถูกกล่าวหาวา่ เป็นพวกอุตริชน” 9) คอตีบ อลั บฆั ดาดี 10) อิบนิ อลั ดุลบรั (มรณะ ฮ.ศ. 463) เล่ามาจากอบี ฮยั ยานวา่ “การเล่า เร-ืองของซยั ฟ์ ถูกโยนทิ@งไป เรากล่าวถึงมนั เพ-ือเห็นแก่ความรู้เท่าน@นั ” 11) ซอฟี ยดุ ดีน (มรณะ ฮ.ศ. 923) “พิจารณาวา่ อ่อนหลกั ฐาน” 12) ฟิ รูอาบาดี (มรณะ ฮ.ศ. 817) ในหนงั สือ ตะวาลีฟ กล่าวไวว้ า่ “ซยั ฟ์ กบั บุคคลอ-ืนๆเป็นที-กล่าวกนั วา่ พวกเขาอ่อนหลกั ฐาน” 13) อิบนิ ฮะญรั (มรณะ อ.ศ. 852) หลงั จากที-ไดก้ ล่าวถึงการเล่าเร-ือง “นนั- มาจากผเู้ ล่าต่างๆ ท-ีอ่อนหลกั ฐานท-ีอ่อนท-ีสุดในหมู่พวกเขาท@งั หมดก็คือของ ซยั ฟ์ ” 57

เหล่าน@ีคือทศั นะของนกั เขียนชีวประวตั ิเก-ียวกบั ซยั ฟ์ และการเล่าเรื-อง ต่างๆของเขา ลาํ ดบั ต่อไปขอใหพ้ จิ ารณาดูถึงตวั เน@ือหาของเรื-องเล่าน@นั ๆและ การจะทาํ เช่นน@ีได้ เราจาํ เป็นตอ้ งอา้ งอิงกลบั ไปยงั ประวตั ิศาสตร์ของฏอบารี ท@งั น@ีเพราะของเขามีมาก่อนของผอู้ -ืนท@งั หมด และใชอ้ า้ งอิงในหนงั สือ ประวตั ิศาสตร์ต่างๆมากกวา่ ของผอู้ -ืนท@งั สิ@น ฏอบารี ไดเ้ ล่าเร-ืองมาจากซยั ฟ์ มากมายหลายเรื-อง โดยอา้ งอิงมาจาก หนงั สือสองเล่มของเขาคือ อลั ฟุตฮู ์ วลั ริดดะฮ์ และอลั ญะมลั เขาไดเ้ ล่ามา จากเร-ืองเล่าต่างๆของเขา (ซยั ฟ์ ) เช่นกนั ซ-ึงเป็ นเร-ืองเก-ียวกบั สะกีฟะฮแ์ ละ ความตายของอุศมาน ฉะน@นั เร-ืองเล่าต่างๆ ของซยั ฟ์ ที-สร้างข@ึนมาน@ีนบั เป็น การอา้ งอิงท-ีมีความสาํ คญั ประการหน-ึง ที-มีการอา้ งอิงกนั ในประวตั ิศาสตร์ อิสลามท@งั หมดมาจนถึงปัจจุบนั เราจะพจิ ารณาถึงประวตั ิศาสตร์ของฏอบารีเป็นอนั ดบั แรก และจากน@นั จึงจะดูวา่ ผเู้ ล่าเร-ืองคนอ-ืนๆ ที-จะตอ้ งอาศยั เร-ืองของซยั ฟ์ ในการเล่าเร-ืองของ พวกเขาและเราจะเปรียบเทียบ และช@ีใหเ้ ห็นความแตกต่างในการเล่าเร-ือง ต่างๆ ของพวกเขากบั ของผอู้ -ืน เพ-ือคน้ หาวธิ ีการท-ีเขาใชใ้ นการปลอมแปลง เรื-องต่างๆ ตลอดจนคุณค่าของเร-ืองราวต่างๆ ของเขา 1. กองทพั อุซามะฮ์ ฏอบารี (เล่ม 3 หนา้ 212 เล่ม 1 หนา้ 1849-50 EUR) และอิบนิ อะซากิร (เล่ม 1 หนา้ 427) ซ-ึงเก-ียวขอ้ งกบั เหตุการณ์ของปี ฮิจเราะฮท์ -ี 11 ประวตั ิศาสตร์จดบนั ทึกไวใ้ นเรื-องของกองทพั อุซามะฮ์ ท-ีบอกเล่าโดยซยั ฟ์ มี เน@ือหาดงั ต่อไปน@ี ๔ 58

อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอแ์ ละนิยายต่างๆ การตรวจสอบหาความจริงของเร-ืองต่างๆเก-ียวกบั เหตุการณ์ที-สะกีฟะฮ์ ดงั ท-ี ซยั ฟ์ ไดบ้ นั ทึกไว้ 1) ความซื-อสัตยม์ น-ั คง และบุคลิกลกั ษณะของบรรดาผเู้ ล่าเร-ือง 2) เน@ือหาของเร-ืองเล่าของซยั ฟ์ ก) ซยั ฟ์ ไดบ้ นั ทึกเรื-องเล่าเรื-องแรกของเขามาจากเกาะกออ์ อิบนิ อมั ร อลั ตะมีมี แต่เกาะกออเ์ ป็ นตวั ละครที-ซยั ฟ์ ไดแ้ ต่งเรื-องข@ึนมา และช-ือของเขา ปรากฏอยกู่ ็เฉพาะในหนงั สือของซยั ฟ์ เท่าน@นั ไม่ปรากฏวา่ มีชื-อของเกาะ กออใ์ นที-ใดอีก ยกเวน้ ก็แต่ในหนงั สือต่างๆที-ผปู้ ระพนั ธ์ไดอ้ า้ งอิงมาจาก ซยั ฟ์ นกั ประวตั ิศาสตร์และนกั เขียนต่างก็เอ่ยถึงชื-อของสถานท-ี สนามรบ บทกวี และกิจกรรมทางสงั คมต่างๆ ท-ีเก-ียวขอ้ งกบั เกาะกออ์ และไดร้ ะบุช-ือ ของเขาให้เป็นสาวกคนหน-ึงของท่านศาสดา (โปรดดูบรรดาสาวกที-ถูก อุปโลกนข์ @ึนมา) ซยั ฟ์ บนั ทึกเร-ืองเล่าลาํ ดบั ที- 2.4 มาจาก มุบชั ชิร ซ-ึงชื-อของ เขาน@นั ไม่อาจหาพบไดจ้ ากที-ใด นอกจากเรื-องเล่าของซยั ฟ์ เท่าน@นั ซ็อคร์เป็ นตวั ละครอีกตวั หน-ึง ที-ซยั ฟ์ อุปโลกน์ข@ึนมา และช-ือของเขา ปรากฏอยใู่ นเรื-องเล่าเรื-องสุดทา้ ยของซยั ฟ์ ซยั ฟ์ แนะนาํ เขาในฐานะทหารคน สนิทของท่านศาสดา และเช่นกนั ชื-อของเขาไม่ปรากฏวา่ “เขาเป็นใคร” ข) เน@ือหาเรื-องเล่าของซยั ฟ์ ซยั ฟ์ เป็นผเู้ ช-ียวชาญในการนาํ เสนอตวั ละคร ใหเ้ ป็นเร-ืองจริง และในการบิดเบือนเร-ืองท-ีเกิดข@ึนจริงใหส้ อดคลอ้ งกบั เจตนารมณ์ของเขา ตวั อยา่ งหน-ึงก็คือ เม-ือเขากล่าววา่ “วนั น@นั ท-ีท่านศาสน ทตู ของพระเจา้ วายชนม์ มีชายคนหน-ึงมาที-มสั ยดิ และกล่าวข@ึนวา่ ผคู้ นกาํ ลงั เลือกต@งั สะอดั ให้เป็นผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่านศาสดา และไดล้ ะเมิดคาํ สั-ง 59

ของท่านศาสดา เมื-อไดแ้ ต่งต@งั ผสู้ ืบแทนข@ึนคนหน-ึงก่อนที-ท่านจะวายชนม์ และชาวอนั ศอร (คณะผชู้ ่วยเหลือ) กาํ ลงั จะหกั หลงั ท่านศาสดา” ซยั ฟ์ กล่าวไวเ้ ช่นกนั วา่ อุซามะฮไ์ ดส้ ่งอุมรั มาพบกบั อบูบกั ร ภายหลงั จากท-ีเขา ไดร้ ับทราบข่าวสารการเสียชีวติ ของท่านศาสดา จากการที-กล่าวเช่นน@ีก็เพ-อื ตอ้ งการที-จะชกั นาํ ไปใหเ้ ชื-อวา่ อบบู กั รไดร้ ับการแต่งต@งั ใหป้ ็นคอลีฟะฮแ์ ลว้ ก่อนที-ท่านศาสดาจะวายชนม์ นกั เล่านิทาน การประชุมกนั ท-ีสะกีฟะฮม์ ีความสาํ คญั ซ-ึงนาํ ไปสู่การแต่งต@งั ให้อบบู กั ร เป็นคอลีฟะฮ์ นบั เป็นหลกั หินแห่งอาํ นาจของคอลีฟะฮแ์ ละ มุอาวยิ ะฮ์ ซยั ฟ์ ผู้ เป็นนกั เล่านิทานไดบ้ ิดเบือนผลของการประชุมในคร@ังน@ีใหเ้ หมาะกบั ความ คิดเห็นของเราเอง เราจะไดศ้ ึกษาดูถึงเหตุการณ์ของการประชุมในคร@ังน@นั ที- เขียนข@ึนโดยนกั ประวตั ิศาสตร์ซุนนีผคู้ งแก่เรียนบางท่าน ก่อนท-ีจะ ตรวจสอบการบนั ทึกของซยั ฟ์ ถึงเร-ืองน@ี สะกีฟะฮ์ กบั นกั ประวตั ิศาสตร์คนอ-ืนๆนอกเหนือจาก ซยั ฟ์ สะกีฟะฮ์ กบั อบูบกั ร การเตรียมการเพ-ือการประชุมที-สะกีฟะฮ์ เกิดข@ึนก่อนที-ท่านศาสดาจะวาย ชนม์ ในวาระก่อนจะถึงความตาย ท่านศาสดาพยายามที-จะทาํ ใหเ้ มืองหลวง แห่งรัฐอิสลามปลอดพน้ ไปจากบรรดาบุคคลช@นั นาํ และใหอ้ ะลีอยเู่ พียงคน เดียวในนครมะดีนะฮ์ ท่านออกคาํ สั-งซ@าํ แลว้ ซ@าํ อีกใหบ้ รรดาหวั หนา้ เหล่าน@นั เดินทางออกจากนครมะดีนะฮแ์ ละไปร่วมกบั กองทพั เพื-อออกสู่สนามรบที- ซีเรีย(ชาม) พวกเขาไม่เห็นดว้ ยกบั คาํ ส-ังของท่านศาสดาและต@งั ใจที-จะทาํ ให้ เกิดความล่าชา้ ในการนาํ กองทพั ออกไป จนกระทงั- ถึงวาระสุดทา้ ยของท่าน ศาสดา ในระหวา่ งท-ีกาํ ลงั ล่าชา้ กนั อยไู่ ดเ้ กิดเหตุการณ์หน-ึงท-ีเป็นการ เปล-ียนแปลงโฉมหนา้ แห่งประวตั ิศาสตร์ 60

ท่านศาสนทตู ไดแ้ สดงเจตจาํ นงของท่านดว้ ยการเขียนบนั ทึกหรือไม่ ? ขณะท-ีวาระสุดทา้ ยของท่านศาสดากาํ ลงั จะเขา้ มาถึง นครมะดีนะฮต์ กอยู่ ในสภาพตื-นตระหนก ทุกคนต่างรู้สึกวา่ ผนู้ าํ แห่งมนุษยชาติกาํ ลงั จะจากโลก น@ีไปชว-ั กาลนาน ท่านศาสดามีการวางแผนหน-ึง สาํ หรับวาระน@ีอยา่ ง ทนั ท่วงที ในใจของท่านน@นั ตอ้ งการท-ีจะทาํ ใหน้ ครมะดีนะฮป์ ลอดไปจาก คณะผนู้ าํ แต่พวกเขาปฏิเสธที-จะเดินทางออกไป พวกเขาก็มีแผนการหน-ึง เช่นเดียวกนั และกาํ ลงั เฝ้ ามองสถานการณ์ต่างๆอยา่ งใกลช้ ิด พวกเขา ขดั ขวางท่านศาสดาไม่ใหล้ ะทิ@งคาํ สั-งเสียใดๆ ไวใ้ หก้ บั บรรดามุสลิม เพ-อื เป็นทางนาํ สาํ หรับมนุษยชาติ ตามรายงานของ ฏอบะกอต โดย อิบนิ สะอดั เล่ม 2 หนา้ 243-244 อุมรั อิบนิ คอ็ ตตอ็ บไดก้ ล่าวดว้ ยตนเองวา่ “เราอยขู่ า้ งๆท่านศาสดาและบรรดา สตรีอยกู่ นั หลงั ม่าน จากน@นั ท่านศาสนทตู ของพระเจา้ จึงกล่าววา่ “จงชาํ ระ ลา้ งฉนั ดว้ ยถุงหนงั ใส่น@าํ จนเตม็ จาํ นวนเจด็ ถุงและจงนาํ น@าํ หมึกและกระดาษ ใหฉ้ นั เพื-อฉนั จะไดเ้ ขียนคาํ สั-งเสียประการหน-ึงไวใ้ หก้ บั พวกเจา้ เพื-อป้ องกนั ไม่ใหพ้ วกเจา้ ตอ้ งหลงทางตลอดไป” บรรดาสตรีจึงกล่าวข@ึนวา่ “จงไป นาํ เอาส-ิงท-ีท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ ตอ้ งการมาใหท้ ่าน” มกั รีซี กล่าววา่ ซยั หนบั บุตรสาวของญะฮชั ภรรยาของศาสดาเป็นผกู้ ล่าวคาํ พดู น@ี พร้อม บรรดาสตรีท-ีอยกู่ บั นาง อุมรั กล่าววา่ “ฉนั บอกพวกผหู้ ญิงใหเ้ งียบเสียงลง เสีย พวกนางน@นั ทาํ ทีปิ ดตา และแสร้างวา่ ร้องไห้ เมื-อท่านศาสดากาํ ลงั เจบ็ ป่ วย แต่พวกนางคอยค@าํ คอท่านตอนท-ีท่านยงั ดีๆอย”ู่ ในขณะน@นั เอง ท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ ไดก้ ล่าวกบั บรรดาผชู้ ายวา่ “ผหู้ ญิงน@นั ดีกวา่ พวก เจา้ เสียอีก” 61

ในหนงั สือ ฏอบะกอต เล่ม 2 หนา้ 242 อิบนิ สะอดั ไดบ้ นั ทึกไวว้ า่ ญาบีร กล่าววา่ “ขณะที-ศาสนทตู กาํ ลงั จะถึงวาระสุดทา้ ย ไดข้ อกระดาษกบั ปากกา เพื-อวา่ ท่านจะไดบ้ นั ทึกคาํ ส-ังเสียไวใ้ หก้ บั ผคู้ นของท่าน โดยใหค้ าํ แนะนาํ วา่ พวกเขาควรจะทาํ อยา่ งไร เพ-ือวา่ พวกเขาจะไดไ้ ม่หลงทาง แต่ผคู้ นที-ร่วม ชุมนุมอยทู่ ี-น@นั ไดส้ ร้างความยงุ่ ยากข@ึน จนกระทงั- ท่านศาสดาเลิกความคิด ของท่านไป” ในหนงั สือ มุสนดั อิบนิ ฮมั บลั เล่ม 1 หนา้ 293 (อรรถาธิบาย โดย อะห์ มดั ซากิร ฮะดิษที- 2676) อิบนิ อบั บาสกล่าววา่ เม-ือวาระสุดทา้ ยของท่านศา สนทตู ใกลเ้ ขา้ มาแลว้ ท่านกล่าววา่ “จงนาํ ปากกาท-ีทาํ ดว้ ยกระดูกแกะมาให้ ฉนั ฉนั จะเขียนสั-งเสียไวใ้ ห้กบั พวกเจา้ ฉะน@นั หลงั จากท-ีฉนั เสียชีวติ แลว้ จะ ไม่มีคนใดในสองคนจะขดั แยง้ ซ-ึงกนั และกนั ” ผคู้ นท-ีอยทู่ -ีน@นั ต่างส่งเสียง กนั อึงคะนึง และสตรีคนหน-ึงไดถ้ ามข@ึนวา่ “พวกท่านไม่เห็นหรือวา่ ท่าน ศาสดากาํ ลงั จะทาํ พินยั กรรม” อิบนิ อบั บาส ไดก้ ล่าวไวอ้ ีกท-ีหน-ึงวา่ ระหวา่ งท-ีท่านศาสดากาํ ลงั เจบ็ เป็น คร@ังสุดทา้ ย ดงั วา่ “จงนาํ กระดาษและน@าํ หมึกมาใหฉ้ นั ฉนั จะเขียนบนั ทึกไว้ ใหพ้ วกท่าน เพอ-ื วา่ พวกท่านจะไดไ้ ม่หลงทาง ภายหลงั ฉนั จากไปแลว้ ” อุมรั อิบนิ คอ็ ตตอ็ บ กล่าววา่ “ยงั มีเมืองเหลืออยมู่ ากมาย เมืองน@นั เมืองน@ีท-ี จะตอ้ งพิชิต และท่านจะยงั ไม่ตายจนกวา่ ท่านจะไดพ้ ิชิตมนั ท@งั หมด หากใน กรณีที-ท่านตาย พวกเขาก็จะรอการกลบั คืนมา เฉกเช่นท-ีชาวอิสรออีลรอคอย การกลบั มาของมซู า” ซยั หนบั ผเู้ ป็นภรรยาของท่านศาสดาพดู ข@ึนใน ขณะน@นั วา่ “พวกท่านไม่เห็นหรือวา่ ท่านศาสดากาํ ลงั จะทาํ พนิ ยั กรรม ?” จากน@นั จึงมีเสียงดงั อึงคนึงและวนุ่ วายไปหมด ท่านศาสดาจึงกล่าววา่ “จง ออกไปใหห้ มด” ในบดั ดลน@นั ท่านศาสดาก็ถึงแก่กรรม... 62

จากเหตุการณ์ที-เราไดก้ ล่าวถึงน@ี และในเร-ืองท-ีเรากาํ ลงั จะเขียนถึง มนั เป็นเรื-องที-กระจ่างแลว้ วา่ นอกเหนือจากความอ่อนลา้ ของท่านศาสดาก่อนที- ท่านจะเสียชีวติ ท่านไดข้ อใหน้ าํ น@าํ หมึกกบั กระดาษมาใหท้ ่าน แต่บรรดาผทู้ -ี อยทู่ ี-นนั- ไดส้ ร้างความวนุ่ วายใหเ้ กิดข@ึน จนถึงกบั ท่านศาสดายกเลิกความ ต@งั ใจของท่าน คาํ อธิบายของเราที-ติดตามมาแสดงใหเ้ ห็นวา่ เพราะการ โตแ้ ยง้ ที-จงใจและไร้เหตุผล ท่านศาสดาไม่มีทางเลือก นอกจากยกเลิก ความคิดของท่าน ในหนงั สือ ซอเฮียะฮบ์ ุคอรี อิบนิอบั บาสกล่าววา่ “ โอ้ วนั พฤหสั บดี มนั เป็นวนั อะไรกนั น-ี” เขามีความเศร้าระทมมาก จนกระทงั- น@าํ ตาไหลรินเป็น สายลงไปบนกอ้ นกรวดที-อยทู่ -ีเทา้ ของเขา เม-ืออาการป่ วยของท่านศาสนทูต ของพระเจา้ เร-ิมทรุดลง ท่านศาสดากล่าววา่ “ จงนาํ เอากระดาษและหมึกมา ใหฉ้ นั เพ-ือวา่ ฉนั จะไดเ้ ขียนคาํ สั-งหน-ึง อนั เป็นการปกป้ องพวกเจา้ ใหพ้ น้ จาก ความหลงผดิ เมื-อฉนั ไดจ้ ากไปแลว้ ” จากน@นั จึงมีเสียงโตแ้ ยง้ และ วพิ ากษว์ จิ ารณ์กนั ในหมู่ผทู้ -ีรวมตวั อยนู่ @นั บางคนกล่าววา่ ท่านศาสดากาํ ลงั พดู เพอ้ เจอ้ ท่านศาสดาจึงกล่าวข@ึนวา่ “จงปล่อยฉนั ไวต้ ามลาํ พงั ฉนั ตอ้ งการ ความสงบเงียบในขณะน@ี” ในอีกท-ีหน-ึง อิบนิ อบั บาส ไดบ้ อกช-ือของชายคนน@นั ท-ีไดก้ ล่าวประโยค น@นั ออกมา เขาไดบ้ อกกบั เราไวใ้ นหนงั สือ ซอเฮียะฮบ์ ุคอรี วา่ ขณะท-ีท่าน ศาสดากาํ ลงั จะถึงวาระสุดทา้ ยแห่งชีวติ ท่านกล่าววา่ “จงอยา่ ไดเ้ สียเวลาไป เลย จงใหฉ้ นั เขียนบางสิ-งที-จะป้ องกนั พวกเจา้ ใหพ้ น้ ไปจากความหลงผดิ ” อุมรั ปรากฏตวั อยใู่ นการชุมนุมน@นั ดว้ ยกล่าววา่ “ความป่ วยไขไ้ ดค้ รอบงาํ จิตใจของชายผนู้ @ี เรามีอลั กุรอานคมั ภีร์ของพระเจา้ อยกู่ บั เราแลว้ และยอ่ ม ถือเป็นความเพยี งพอ” จากน@นั จึงมีเสียงอึงคนึงและการโตเ้ ถียงเกิดข@ึน 63

ท่านศาสดาจึงบงั เกิดความราํ คาญ และไดก้ ล่าวข@ึนวา่ “จงออกไป พวกเจา้ ไม่ ควรจะมาถกเถียงและขดั แยง้ กนั และกนั ต่อหนา้ ฉนั ” ในหนงั สือ มุสนดั อิบนิ ฮมั บลั และฏอบะกอต มีกล่าวไวด้ งั ต่อไปน@ี “พวกเขาพดู จาไร้สาระกนั อยา่ งมาก ถึงกบั ทาํ ใหท้ ่านศาสดาไม่สบายใจ” หลงั จากน@นั อิบนิ อบั บาสเคยกล่าวไวว้ า่ “นบั เป็นวาระแห่งความอบั โชค อยา่ งมากมายที-วา่ เมื-อพวกเขาพดู เรื-องไร้สาระ พวกเขาไดห้ กั หา้ มท่าน ศาสดาไม่ใหเ้ ขียนขอ้ ความน@นั ไว”้ จากท-ีเล่ามาท@งั หมดขา้ งตน้ ไม่มีใครนอกจากอุมรั คนเดียวท-ีถูกระบุนาม วา่ เป็นคนหกั หา้ มท่านศาสดาไม่ใหเ้ ขียนบนั ทึกไว้ อุมรั คือผทู้ -ีบอกกบั บรรดาสตรีวา่ “พวกท-ีเป็นหญิง...” อุมรั คือ ผทู้ ี-กล่าวตาํ หนิบรรดาภรรยาของ ท่านศาสดาอยา่ งรุนแรงพูดจากบั พวกนางดว้ ยท่าทีท-ีไม่สุภาพเป็นอยา่ งยง-ิ “จงไปเอากระดาษและน@าํ หมึกมาซิ ท่านศาสดาปรารถนาท-ีจะเขียน” อุมรั คือ บุคคลท-ีกล่าววา่ “ถา้ หากท่านศาสดาเสียชีวติ ใครเล่าจะไปพิชิตเมือง ต่างๆของพวกโรมนั ?” อุมรั คือบุคคลผนู้ @นั ที-เมื-อไดพ้ บวา่ ผคู้ นส่วนใหญ่เห็น พอ้ งดว้ ยที-จะใหก้ ระทาํ ไปตามคาํ ขอร้องของท่านศาสดา และใหไ้ ปนาํ กระดาษและน@าํ หมึกมาใหท้ ่าน จึงไดก้ ล่าวคาํ พดู ท-ีวา่ “ความเจบ็ ป่ วยได้ ครอบงาํ ชายผนู้ @ี เขาพดู เพอ้ ไปแลว้ อลั กรุ อานคมั ภีร์ของพระเจา้ อยกู่ บั เรา นบั เป็นความเพยี งพอแลว้ ” อุมรั คือผทู้ -ีกล่าววา่ ท่านศาสดาพดู เพอ้ เจอ้ ไป แลว้ ดว้ ยการพดู เช่นน@ี เขาบรรลุสู่เป้ าหมายของเขา เพราะวา่ หากมีใครพดู วา่ ทาํ ไมท่านศาสดาจึงไม่ยนื ยนั ท-ีจะแต่งต@งั ใครบางคนดว้ ยการเขียนบนั ทึกเล่า ? เราขอกล่าวไวท้ ี-น@ีวา่ ถึงแมว้ า่ จะไดม้ ีการเขียนเอกสารสักฉบบั หน-ึง ก็ไม่มี คุณค่าอะไรมากนกั เพราะจากการกล่าวหาของอุมรั พวกเขาก็จะพากนั พดู วา่ 64

การเขียนบนั ทึกกระทาํ ในขณะท-ีท่านกาํ ลงั เพอ้ และไม่รู้วา่ ท่านกาํ ลงั ทาํ อะไร ลงไป อิบนิ อบั บาส ไดพ้ ดู ถึงเร-ืองน@ีไวเ้ ช่นกนั ตามรายงานของอิบนิ อบั บาส มีชายคนหน-ึงเขา้ มาหาท่านศาสดาและไดถ้ ามท่านวา่ ท่านยงั ตอ้ งการ กระดาษและน@าํ หมึกอยอู่ ีกหรือไม่ ? ท่านศาสดากล่าวตอบวา่ “หลงั จากน@ี แลว้ จะมีประโยชน์อนั ใด?” หมายความวา่ ภายหลงั จากท-ีคนบางคนไดพ้ ดู วา่ ท่านกาํ ลงั พดู เพอ้ ซ-ึงยอ่ มเป็นที-เขา้ ใจวา่ ทุกสิ-งท-ีท่านเขียนยอ่ มเป็นโมฆะ เพราะมนั ถูกเขียนข@ึนขณะที-กาํ ลงั เพอ้ ยอ่ มเห็นไดว้ า่ อุมรั ไดด้ าํ เนินงานตาม แผนการร้ายของเขา ดว้ ยการใชเ้ ล่ห์กลเป็นอยา่ งมาก ดว้ ยการกล่าวคาํ พดู เช่นน@นั ออกมา และท-ีเขาไดห้ กั หา้ มท่านศาสดาจากการเขียนบนั ทึก เพื-อ ปกป้ องมุสลิมใหพ้ น้ จากความหลงผดิ หลงั จากที-ท่านเสียชีวติ ไปแลว้ ภายหลงั จากท-ีไดอ้ ธิบายไปแลว้ ขา้ งตน้ บางทีอุมรั ควรจะถูกถามคาํ ถาม ต่อไปน@ี “ท่านกลา้ กล่าวหาท่านศาสดา ดว้ ยการพดู วา่ กาํ ลงั เพอ้ ทาํ ไมท่านถึง ไม่ขดั ขวางการทาํ พินยั กรรมของอบบู กั ร ซ-ึงเขาบอกให้จดในระหวา่ งท-ีเขา กาํ ลงั เพอ้ เล่า ?” ในหนงั สือ ฏอบารี เล่ม 4 หนา้ 52 ขณะท-ีอบูบกั รใกลจ้ ะตาย เขาอนุญาต ใหอ้ ุศมาน เขา้ มาพบเพียงคนเดียว เขาบอกใหอ้ ุศมานเขียนบนั ทึกดงั วา่ “ดว้ ย นามแห่งพระองคผ์ ทู้ รงเมตตาสูงสุด นี-คือพนิ ยั กรรมของฉนั เป็นคาํ แนะนาํ หน-ึงสาํ หรับบรรดามุสลิม จากฉนั อบบู กั ร อิบนิ อบีกุฮาฟะฮ”์ เมื-อกล่าว มาถึงคราวน@ีเขาก็หมดสติไป จากน@นั อุศมานก็เขียนพนิ ยั กรรมต่อไปใน ท่วงทาํ นองเดียวกนั ดงั ต่อไปน@ี “ฉนั ไดต้ ดั สินใจแต่งต@งั ใหอ้ ุมรั เป็นผสู้ ืบ ตาํ แหน่งแทนฉนั เป็นคอลีฟะฮข์ องฉนั ฉนั ไดท้ าํ อยา่ งดีท-ีสุดใหก้ บั พวกท่าน แลว้ ” เม-ือมาถึงตรงน@ีอบูบกั รฟ@ื นคืนสติข@ึนมาอีก และกล่าววา่ “จงอ่านให้ ฉนั ฟังอีกคร@ังซิท-ีไดเ้ ขียนไว”้ อุศมานจึงอ่านใหฟ้ ัง อบูบกั รจึงกล่าวข@ึนวา่ “พระเจา้ ผทู้ รงยงิ- ใหญ่ ท่านเกรงวา่ ฉนั จะตายไป โดยท-ีฉนั ไม่ไดฟ้ @ื นกลบั คืน 65

สติมาอีก บรรดามุสลิมก็จะอยกู่ นั โดยปราศจากคอลีฟะฮ์ และก็จะหลงทาง ไปในท-ีสุด” อุศมานเห็นดว้ ย และ อบบู กั รจึงกล่าวข@ึนวา่ “ขอพระเจา้ ทรง ตอบแทนท่านอยา่ งดีงาม สาํ หรับความช่วยเหลือที-ท่านไดม้ อบใหก้ บั มุสลิม และอิสลาม” ควรจะตอ้ งถามอุมรั วา่ “ท่านมีปฏิกิริยาอยา่ งไรกบั การทาํ พนิ ยั กรรมของอ บูบกั ร ?” อุมรั อยทู่ ี-บา้ นแวดลอ้ มไปดว้ ยเพอื- นฝงู ของเขา แต่งองคท์ รงเคร-ือง และรอคอยการมาถึงของทาสของอบูบกั รท-ีจะนาํ เอาพนิ ยั กรรมมามอบให้ ซ-ึงเน@ือหาของมนั น@นั จะไดป้ ระกาศใหท้ ราบเป็ นทางการ อุมรั ไดร้ ับหนงั สือ แลว้ จึงนาํ ไปประกาศใหท้ ี-ประชุมไดร้ ับทราบ “โอ้ ประชาชนจงฟังทางน@ี ! จงเช-ือฟังในสิ-งที-คอลีฟะฮข์ องพระเจา้ ไดก้ ล่าว คอลีฟะฮก์ ล่าววา่ เขาไดท้ าํ อยา่ งดีท-ีสุดสาํ หรับพวกท่านแลว้ ” อุมรั คนเดียวกนั น@ีแหละท-ีขดั ขวาง ไม่ใหท้ ่านศาสดาเขียนพินยั กรรม เม-ือคราวที-ท่านป่ วยเป็ นคร@ังสุดทา้ ย โดย กล่าววา่ “ชายคนน@ีกาํ ลงั พดู เพอ้ ไปแลว้ คมั ภีร์ของพระเจา้ น@นั นบั เป็ นที- เพียงพอแลว้ สาํ หรับเรา” มาบดั น@ีเขาไดเ้ ห็นดว้ ยกบั คาํ สั-งเสียของ อบบู กั ร ซ-ึงเขียนข@ึนในขณะท-ีเขากาํ ลงั เพอ้ อิบนิ อบั บาส ทาํ ถูกตอ้ งอยา่ งแทจ้ ริงแลว้ ที-ไดส้ ะอ@ืนไหจ้ นน@าํ ตาหลง-ั ไหลลงไปเปี ยกชุ่มอยทู่ ี-กอ้ นกรวดบนพ@ืนดิน การจากไปของท่านศาสดา(ศอ็ ลฯ) ในวนั จนั ทร์ตอนเท-ียงวนั ศาสนทตู แห่งพระเจา้ เสียชีวติ ในหอ้ งของท่าน ณ นครมะดีนะฮ์ อุมรั อยทู่ -ีนน-ั ดว้ ยและอบูบกั รอยทู่ -ีบา้ นของเขา ณ ตาํ บล ซุนฮ์ ห่างจากนครมะดีนะฮไ์ ปประมาณหน-ึงไมล์ อุมรั และมุฆีเราะฮไ์ ดร้ ับ อนุญาตใหเ้ ขา้ มาในหอ้ ง ที-ร่างของท่านศาสดานอนอยู่ อุมรั เปิ ดผา้ คลุมหนา้ ของท่านศาสดาออก พร้อมกบั กล่าววา่ “ท่านศาสดากาํ ลงั นอนไร้สติอย”ู่ มุฆีเราะฮก์ ล่าวกบั อุมรั ขณะท-ีออกจากห้องวา่ “ท่านก็รู้ดีอยนู่ -ีวา่ ท่านศาสดา เสียชีวติ แลว้ ” อุมรั กล่าวกบั เขาวา่ “เจา้ พดู โกหก ท่านศาสดายงั ไม่ตายเจา้ 66

เป็นคนสร้างความยงุ่ ยาก ท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ จะตอ้ งไม่ตาย จนกวา่ ท่านจะไดท้ าํ ลายพวกหนา้ ไหวห้ ลงั หลอกใหห้ มดสิ@น” อุมรั ข่มข่บู รรดาผู้ ท-ีกล่าววา่ ท่านศาสดาเสียชีวติ แลว้ วา่ พวกน@นั จะตอ้ งถูกสังหารลง เขา ประกาศกอ้ งข@ึนวา่ “มีพวกหนา้ ไหวห้ ลงั หลอกบางคนคิดวา่ ท่านศาสนทูต ของพระเจา้ เสียชีวติ แลว้ แต่ท่านยงั ไม่ตาย ท่านกลบั ไปเฝ้ าพระเจา้ เสมือนมู ซากระทาํ เป็นเวลาส-ีสิบวนั ผคู้ นต่างคิดวา่ มูซาไดต้ ายจากไปแลว้ แต่เขาก็ กลบั มา และศาสนทตู แห่งพระเจา้ ก็จะกลบั มาเช่นกนั และท่านจะตดั มือและ เทา้ ของผทู้ -ีคิดวา่ ท่านตายแลว้ ” อุมรั กล่าววา่ “ฉนั จะตดั คอผใู้ ดก็ตามที-กล่าววา่ ท่านศาสดาตายแลว้ ศาสน ทูตแห่งพระเจา้ ไดข้ @ึนสู่ฟากฟ้ า” อิบนิ อุมมิมกั ตูม อมั ร อิบนิ กอยส์ จึงได้ อ่านโองการจากอลั กรุ อาน ซ-ึงมีความวา่ “ มุฮมั มดั มิใช่อื-นใด นอกจาก เป็นศาสนทูตคนหน-ึง ซ-ึงก่อนหนา้ เขาก็มีบรรดาศาสนทตู ท-ีไดล้ ่วงลบั ไปแลว้ ฉะน@นั หากเขาตายหรือถูกฆ่า พวกเจา้ ก็จะหนั หลงั กลบั สู่สภาพเดิมของพวก เจา้ กระน@นั หรือ และใครก็ตามท-ีหนั กลบั สภาพเดิมของเขา เขาก็จะไม่ยงั อนั ตรายต่ออลั ลอฮแ์ ต่ประการใด และอลั ลอฮจ์ ะทรงตอบแทนผกู้ ตญั rู” อบั บาสผเู้ ป็นลุงของท่านศาสดาลกล่าววา่ “ศาสนทตู แห่งพระเจา้ ไดต้ ายจาก ไปอยา่ งแน่นอนแลว้ ฉนั เห็นใบหนา้ ของเขา และมนั เหมือนกบั ใบหนา้ ของ บรรดาบุตรชายของอบั ดุลมุตฏอลิบ เมื-อพวกเขาตายลง” จากน@นั เขาไดถ้ ามผคู้ นวา่ “ท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ กล่าวสิ-งใดกบั ท่าน บา้ งหรือเก-ียวกบั การวายชนมข์ องท่าน ? ถา้ หากมีก็โปรดแจง้ ให้เราได้ รับทราบ” ผคู้ นต่างกล่าววา่ พวกเขาไม่รู้เรื-องอนั ใด จากน@นั เขาไดถ้ ามอุมรั “ท่านรู้เร-ืองอะไรบา้ งหรือเปล่า?” แต่อุมรั ก็กล่าวตอบวา่ เขาไม่รู้เร-ืองอะไร เลย อบั บาสจึงกล่าวกบั ผคู้ นดงั วา่ “จงเป็นพยานเถิด ไม่มีผใู้ ดรับรู้ในส-ิงใดๆ ท-ีท่านศาสดาไดก้ ล่าวไวถ้ ึงเรื-องการเสียชีวติ ของท่าน ฉนั ขอสาบานต่อพระ 67

เจา้ ผซู้ -ึงเป็นพระเจา้ แต่เพียงพระองคเ์ ดียว และไม่มีส-ิงใดเสมอเหมือน พระองคว์ า่ ศาสดาแห่งพระเจา้ ไดเ้ สียชีวติ แลว้ ” อุมรั ยงั คงโมโหโกรธอยู่ ส่งเสียงคาํ รามและข่มขู่ แต่อบั บาสก็ยงั คงพดู ต่อไปวา่ “ศาสนทตู แห่งพระเจา้ เหมือนกนั กบั ปุถุชนคนโดยทว-ั ไป ท-ีตอ้ งตาย และวายชนมล์ ง และท่านไดเ้ สียชีวติ ไปแลว้ จงจดั การฝังท่านโดยเร็วไวเถิด พระเจา้ จะทรงเอาชีวติ เราเพยี งคร@ังเดียว และเอาชีวติ ศาสนทตู ของพระองค์ สองคร@ังกระน@นั หรือ? ถา้ หากท-ีท่านพดู เป็นความจริง พระเจา้ จกั สามารถทาํ ใหท้ ่านฟ@ื นข@ึนมาจากหลุมได้ ศาสนทูตแห่งพระเจา้ ไดแ้ สดงใหม้ นุษยเ์ ห็น หนทางแห่งความเที-ยงตรง อนั นาํ ไปสู่ความจาํ เริญ และความรอดพน้ ในช่วง ชีวติ ของท่าน” อุมรั ยงั คงตะโกนต่อไป และแสดงอาการโกรธเคืองจน น@าํ ลายฟมู ปาก ซาลิม อิบนิ อุบยั ด์ จึงออกไปหาอบบู กั ร และไปบอกเขาวา่ อะไรเกิดข@ึน เขาจึงมายงั นครมะดีนะฮแ์ ละพบอุมรั ยนื อยทู่ -ีนน-ั กาํ ลงั ข่มขู่ ผคู้ นโดยกล่าววา่ “ศาสนทูตแห่งพระเจา้ ยงั มีชีวติ อยู่ ท่านยงั ไม่ตาย ท่านจะ ออกมาจากหอ้ งของท่านและมาตดั ศีรษะและมือของผคู้ น ท-ีกระจายข่าวอนั เป็นเทจ็ เก-ียวกบั ตวั ท่าน ท่านจะมาตดั ศีรษะของพวกเขาและจะนาํ มาแขวน ไว”้ เมื-ออุมรั เห็นอบบู กั ร เขาเริ-มสงบลงอบูบกั รกล่าวสรรเสริญพระเจา้ พร้อม กบั กล่าววา่ “สาํ หรับผทู้ -ีเคารพภกั ดีต่อพระเจา้ พระเจา้ ยงั ทรงพระชนมอ์ ยู่ แต่ สาํ หรับบรรดาผเู้ คารพภกั ดีต่อมุฮมั มดั มุฮมั มดั ตายแลว้ ” จากน@นั เขาจึงอ่านจากอลั กรุ อานดงั วา่ “มุฮมั มดั มิใช่อ-ืนใด นอกจาก เป็นศาสนทตู คนหน-ึง ซ-ึงก่อนหนา้ เขาก็มีบรรดาศาสนทตู ที-ไดล้ ่วงลบั ไป ก่อนแลว้ ” อุมรั ถามวา่ มนั เป็นโองการจากอลั กุรอานหรือ? และอบบู กั รได้ ยนื ยนั วา่ มนั เป็นโองการหน-ึง แต่คาํ พดู ของมุฆีเราะฮ์ และการอ่านจากอลั กุ 68

รอานของอมั ร อิบนิ กอยส์และอบั บาส ผเู้ ป็นลุงท-ีไดใ้ หเ้ หตุผลไว้ ก็ไม่อาจ ทาํ ใหอ้ ุมรั ยอมเช-ือไดว้ า่ มุฮมั มดั ตายแลว้ แต่เขากลบั ยอมฟังอบูบกั รอยา่ ง เงียบสงบ ขอใหเ้ ราไดฟ้ ังเรื-องที-อุมรั เล่าไวด้ ว้ ยตนเองดงั วา่ “ฉนั ขอสาบานต่อพระ เจา้ เมื-อฉนั ไดย้ นิ อบูบกั รอ่านโองการน@นั เข่าท@งั สองของฉนั ทรุดลงจนฉนั ลม้ ลงไปนอนกบั พ@ืน ไม่อาจจะลุกข@ึนได้ และฉนั ไดม้ าตระหนกั วา่ ท่านศาสดา ไดเ้ สียชีวติ ไปแลว้ ” ในวนั น@นั อุมรั รู้สึกเสียใจมาก ที-ตอ้ งสูญเสียท่านศาสน ทูตแห่งพระเจา้ จนถึงกบั ไม่อาจควบคุมตนเองไดก้ ระน@นั หรือ ? และจริง หรือไม่ท-ีวา่ เขาไดก้ ลายเป็ นคนบา้ ไปในวนั น@นั ดงั ที-นกั ประวตั ิศาสตร์บาง คนไดเ้ ขียนไว้ เราไม่เช-ือกบั ความคิดเหล่าน@ี เพราะเรารู้ถึงเหตุผลเบ@ืองหลงั การบิดเบือนความจริงของเขา อิบนิ อบิล ฮะดีด กล่าววา่ “เมื-ออุรัมรับรู้การสิ@นชีวติ ของท่านศาสดา เขามี ความกงั วลวา่ ในกรณีที-มีการพจิ ารณาเก-ียวกบั ผสู้ ืบทอด ของท่านศาสดาเขา หวนั- เกรงวา่ ชาวอนั ศอรและกลุ่มอื-นๆ จะไดอ้ าํ นาจ ดงั น@นั เขาจึงสร้างความ สงสยั ใหเ้ กิดข@ึน และแสดงความลงั เลใจที-จะยอมรับวา่ ท่านศาสดาได้ สิ@นชีวติ เพื-อเป็ นการรักษาแนวทางของเขาไว้ จนกวา่ อบบู กั รจะเดินทาง มาถึง” อิบนิ อบิล ฮะดีด กล่าวไวถ้ ูกตอ้ งแลว้ เพราะอุมรั มีความกริ-งเกรงวา่ อะลี อาจไดร้ ับการเลือกต@งั เพราะมีตวั เลือกอยเู่ พียงสามคนเท่าน@นั ที-จะเป็ นผสู้ ืบ แทนตาํ แหน่งได้ และอุมรั ใหก้ ารสนบั สนุนกบั บุคคลท-ีสาม นนั- คือ อบบู กั ร ผมู้ ีสิทธิไดร้ ับเลือกท@งั สามน@ีก็คือ 69

1) อะลี อิบนิ อบีฏอลิบ ผซู้ -ึงไดร้ ับการสนบั สนุนจากกลุ่มต่างๆดงั ต่อไปน@ี ก) บนูฮาชิม ครอบครัวของท่านศาสดา ข) อบซู ุฟยาน หวั หนา้ ของฝ่ ายต่อตา้ น ก่อนท-ีเขาจะเปล-ียนมารับอิสลาม ค) คอลิด อิบนิ สะอีด อะมาวี บรั รออ์ อิบนิ อาซิบ อนั ซอรี ซลั มาน อบซู รั มิกดาด และสาวกระดบั อาวโุ สของท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ ท่านอ-ืนๆอีก 2) สะอดั อิบนิ อุบาดะฮ์ อนั ซอรี ผซู้ -ึงเป็นผมู้ ีสิทธิไดร้ ับเลือกของเผา่ คอซ รอจ (คณะของผชู้ ่วยเหลือ) 3) อบูบกั ร ผซู้ -ึงมีคนช่วยเหลือก็คือ อุมรั มุฆีเราะฮ์ อิบนิ ชุอบ์ ะฮ์ และอบั ดุรเราะฮม์ าน อิบนิ อุฟ อะลีและอบบู กั รน@นั มีโอกาสไดร้ ับการเลือกต@งั อยา่ ง มากท-ีสุด ท@งั น@ีเพราะผมู้ ีสิทธิไดร้ ับเลือกคนท-ีสอง เป็นชาวอนั ศอร และไม่ได้ รับเสียงสนบั สนุนจากผอู้ พยพ ถา้ หากอะลีไดป้ รากฏตวั อยู่ ณ สถานที- เลือกต@งั หลงั จากการฝังศพของท่านศาสดาแลว้ เขายอ่ มไดเ้ สียงสนบั สนุน มากกวา่ อบูบกั ร เพราะชาวอพยพ ชาวอนั ศอร และเผา่ ของอบั ดุลมานาฟ ท@งั หมดลว้ นอยฝู่ ่ ายเขา ดงั น@นั สิ-งท-ีอุมรั กระทาํ ท@งั หมดท@งั ก่อนและหลงั การ เสียชีวติ ของท่านศาสดา ลว้ นมีสาเหตุมาจากความหวนั- เกรงของเขาท-ีอะลีจะ ถูกนาํ มาสู่การเถลิงอาํ นาจ ความจริงก็คืออยา่ งน@ี ถา้ หากการเสียชีวติ ของท่านศาสดา ทาํ ใหอ้ ุมรั ตอ้ ง เสียใจเป็นอยา่ งมากแลว้ เขาก็ควรจะอยแู่ ละช่วยเหลือจดั เตรียมงานศพ แทนท-ีจะพดู วา่ ศาสดายงั ไม่ตาย และวงิ- ออกไปยงั สะกีฟะฮ์ เพอ-ื ไปเลือกต@งั ผู้ สืบแทนตาํ แหน่งของท่านศาสดา อิบนิ ฮิชามกล่าววา่ “เมื-ออุมรั และอบูบกั ร (เชคสองคนน@ี)ทราบถึงการตายของท่านศาสดา อุมรั บอกกบั อบบู กั รวา่ ขอใหเ้ ราไปดูกนั ซิวา่ ชาวอนั ศอรกาํ ลงั ทาํ อะไรกนั ?” ร่างของท่านศาสดา กาํ ลงั นอนอยทู่ ี-ห้องของท่าน และตามรายงานของฏอบารี อบบู กั รและอุมรั 70

ปล่อยอะลีไวใ้ หอ้ ยกู่ บั ร่างของท่านศาสดา เพ-ือการจดั เตรียมงานฝังศพและ ออกไปยงั สะกีฟะฮ์ ขณะที-กาํ ลงั เดินทางไปน@นั พวกเขาไดพ้ บกบั อบอู ุบยั ดะฮ์ อลั ญรั รอฮ์ แลว้ จึงไปกบั พวกเขาดว้ ยที-สะกีฟะฮ์ ชาวอนั ศอรอยกู่ นั ที- สะกีฟะฮ์ และชาวมุฮาญิรีนก็เขา้ ไปร่วมสมทบ จึงไม่มีใครเลย นอกจาก ครอบครัวของท่านเท่าน@นั ที-ช่วยกนั จดั เตรียมงานฝังศพของท่านศาสดา อบซู ุอยั บ์ ฮุซะลีกล่าววา่ “ฉนั มาถึงนครมะดีนะฮ์ แต่ตอ้ งพบกบั ผคู้ นท-ี กาํ ลงั ร้องไหแ้ ละสะอึกสะอ@ืน ซ-ึงดูราวกบั เป็ นการเริ-มตน้ ของการเดินทางไป ประกอบพิธีฮจั ญ์ ฉนั จึไดส้ อบถามถึงสาเหตุ พวกเขาบอกกบั ฉนั วา่ ท่าน ศาสดาเสียชีวติ แลว้ ฉนั จึงรีบไปที-มสั ยดิ แต่กลบั ไม่พบใครที-นน-ั ประตูหอ้ ง ของท่านศาสดาปิ ดอยู่ ฉนั ถามครอบครัวของท่านท-ีกาํ ลงั เฝ้ าดูอยวู่ า่ ผคู้ น หายไปไหนกนั หมด และไดร้ ับการบอกเล่าวา่ พวกเขาไปกนั ท-ีสะกีฟะฮเ์ พ-ือ ไปร่วมกบั ชาวอนั ศอร ผคู้ นที-อยใู่ นหอ้ งของท่านศาสดาเพอ-ื จดั เตรียมงานฝัง ศพของท่าน มีเพยี งอบั บาสลุงของท่าน อะลี อิบนิ อบีฏอลิบ ฟัฎล์ อิบนิ อบั บาส กซุ มั อิบนิ อบั บาส อุซามะฮ์ อิบนิ เซด และทาสของเขาท-ีช-ือ ซอและฮ์ อะลีสวมเส@ือเพยี งตวั เดียวยกท่านศาสดาข@ึนมาที-อกของเขา อบั บาส ฟัฎลแ์ ละ กซุ มั ช่วยอะลีพลิกร่างของท่าน อุซามะฮแ์ ละซอและฮเ์ ทน@าํ ให้ และอะลีเป็น ผอู้ าบน@าํ ใหท้ ่านศาสดา เอาส์ อิบนิ เคาลี อนั ซอรี ยนื มองดูอย”ู่ ๕ อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอแ์ ละนิยายต่างๆ บรรดาคู่แข่งขนั ก่อนการฝังศพท่านศาสดา(ศอ็ ลฯ) การซาวเสียงเพื-อหาตวั ผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งท่านศาสดาเริ-มตน้ ก่อนการฝัง ศพของท่าน อะลีเป็นคู่แข่งคนหน-ึง อิบนิ สะอดั เขียนไวใ้ นหนงั สือฏอบะ 71

กอตวา่ อบั บาสกล่าวกบั อะลีวา่ “ฉนั จะจบั มือกบั เจา้ ในท-ีสาธารณะเพือ- เป็น สัญญาณหน-ึงของการใหส้ ัตยาบนั และจะเป็นการกระตุน้ ใหผ้ อู้ ื-นกระทาํ เยย-ี ง เดียวกนั ” มสั อดู ีกล่าววา่ อบั บาสกล่าวกบั อะลีวา่ “ใหฉ้ นั จบั มือเพอื- ใหส้ ตั ยาบนั กบั เจา้ โอ้ ผเู้ ป็ นบุตรของพ-ชี ายของฉนั เพอ-ื วา่ จะไดไ้ ม่มีการคดั คา้ นในเร-ืองท-ีเจา้ จะเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งของท่านศาสดา” ซะฮาบีและคนอ-ืนๆ กล่าววา่ อบั บา สพดู วา่ “ขอใหฉ้ นั ไดจ้ บั มือ เพือ- เป็นการใหส้ ตั ยาบนั กบั เจา้ เพ-ือวา่ ผคู้ นจะได้ กล่าววา่ ลุงคนน@นั และครอบครัวของเขาไดจ้ บั มือกบั หลานชายแลว้ และเมื-อ คร@ังหน-ึงการเลือกเสร็จสิ@นลงแลว้ มนั ก็ไม่อาจยกเลิกได”้ เญาฮะรี กล่าววา่ อบั บาสกล่าวโทษอะลีในภายหลงั โดยพดู กบั เขาวา่ “เม-ือท่านศาสดาเสียชีวติ อบซู ุฟยานและฉนั ไดม้ าหาเจา้ ตอ้ งการที-จะใหเ้ จา้ อนุญาตใหห้ วั หนา้ ของ ตระกลู และตวั ฉนั ไดจ้ บั มือกบั เจา้ ตระกลู บนู ฮาชิมก็จะกระทาํ เช่นเดียวกนั เม-ือตระกลู ต่างๆของอบั ดุลมานาฟและบนู ฮาชิมมาอยกู่ บั ฝ่ ายเจา้ เสียแลว้ การเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งแทนเจา้ ก็จะสถาปนาข@ึนอยา่ งมนั- คง แต่เจา้ กลบั บอก ใหเ้ ราเลื-อนเรื-องน@ีออกไปจนกวา่ การจดั การฝังศพของท่านศาสดาจะเสร็จสิ@น” ฏอบารีกล่าววา่ อบั บาสบอกกบั อะลีวา่ อยา่ ไดม้ วั ชกั ชา้ อยู่ แต่อะลีปฏิเสธ ท-ีจะรับฟังเขา อะลีไม่ไดข้ าดคนสนบั สนุน แต่สาํ หรับเขาการฝังศพของท่าน ศาสดาในขณะน@นั ยอ่ มมีความสาํ คญั มากกวา่ ความจาํ เป็นท-ีไปยดึ อาํ นาจ เขา รู้สึกตะขิดตาํ ขวงใจที-สุด ท-ีจะมีส่วนร่วมในกิจกรรมใดๆ สาํ หรับการเลือกผู้ สืบตาํ แหน่งแทนของท่านศาสดา ในขณะท-ีท่านนอนไร้ลมหายใจอยโู่ ดยยงั ไม่มีใครดูแล ความลงั เลใจของอะลีท-ีจะยดึ อาํ นาจเอามาน@นั เป็นสาเหตุให้ อบั บาสกล่าวโทษเขาท-ีไดเ้ ลื-อนเวลาออกไป แต่ความจริงแลว้ ขอ้ เสนอ และ ขอ้ กล่าวหาน@นั ไม่สมดว้ ยเหตุผลเพราะวา่ 72

ก) ท่านศาสดาไดแ้ ต่งต@งั อะลีเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งแทนของท่านแลว้ ซ-ึงเป็น ความเชื-อของมุสลิมบางคน และถา้ หากบรรดามุสลิมตอ้ งการท-ีจะเช-ือในสิ-ง ที-ท่านศาสดากล่าวไว้ พวกเขาจะตอ้ งไม่พดู วา่ ท่านไดพ้ ูดในขณะที-มีอาการ เพอ้ ข) ถา้ กิจการของมุสลิม ไดถ้ ูกท่านศาสดาปล่อยไวใ้ หอ้ ยใู่ นมือของพวก เขาเองแลว้ การเขา้ มายงุ่ เก-ียวของอบั บาส ยอ่ มจะเป็นการริดรอนสิทธิของ มุสลิมที-จะเลือกผใู้ ดก็ไดเ้ ป็นผนู้ าํ คู่แข่งคนที-สองสาํ หรับการสืบตาํ แหน่งแทนของท่านศาสดา(ศอ็ ลฯ) คู่แข่งคนท-ีสองก็คือ สะอดั บิน อุบาดะฮ์ ถึงแมเ้ ขาจะมีอาการป่ วยไขอ้ ยู่ แต่ก็ยงั ตอ้ งถูกพามายงั สะกีฟะฮ์ เขาไดร้ ับคะแนนเสียงอยา่ งเป็นเอกฉนั ทใ์ น ความไวว้ างใจของชาวอนั ศอร เขาเริ-มกล่าวคาํ ปราศรัยดว้ ยการสรรเสริญ พระเจา้ และกล่าวเตือนผคู้ นใหร้ ําลึกถึงความดี และการช่วยเหลือท-ีชาวอนั ศอรใหก้ บั อิสลามและท่านศาสดาน@นั เป็นอยา่ งไร และที-พวกเขาเคารพ เชื-อถือกบั ท่านศาสดาก็เช่นกนั ท่านศาสดามีความมน-ั ใจในพวกเขา นบั จาก วนั น@นั จนถึงวนั ตายของท่าน จากน@นั เขาไดพ้ ดู กบั ชาวอนั ศอรวา่ “พวกท่าน ตอ้ งดูในเร-ืองของผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งน@นั ดว้ ย” เขาไดร้ ับเสียงเป็นเอกฉนั ท์ จากชาวอนั ศอร แต่มีบางคนสงสัยถึงทางออกวา่ จะเป็ นอยา่ งไรหากชาว อพยพคดั คา้ นในเร-ืองน@ี เพราะพวกเขามาจากมกั กะฮพ์ ร้อมกบั ท่านศาสดา และยงั เป็นญาติกบั ท่านอีกดว้ ย บางคนกล่าวตอบวา่ ผนู้ าํ จะถูกเลือกมาฝ่ าย ละหน-ึงคน และผนู้ าํ ของท@งั ชาวอพยพ และผชู้ ่วยเหลือท@งั สองคนน@ีจะทาํ งาน ร่วมกนั สะอดั ประณามขอ้ เสนอน@ี โดยกล่าววา่ มนั จะตอ้ งลม้ เหลวอยา่ ง แน่นอน คู่แข่งท-ีประสบความสาํ เร็จ 73

เมื-อไดย้ นิ ข่าววา่ ผคู้ นไปร่วมชุมนุมกนั อยทู่ ี-สะกีฟะฮ์ อบูบกั รและอุมรั จึง ไปยงั ท-ีนน-ั มีบรรดาสหายของพวกเขาร่วมเดินทางไปดว้ ยในระหวา่ งทาง เช่น อุซยั ด์ อิบนิ ฮุดยั ร์ อุวยั ม์ อิบนิ ซาอิดะฮ์ อิซิม อิบนิ อี ซ-ึงเป็นคนของ เผา่ อจั ลานชาวอนั ศอร มุฆีเราะฮ์ อิบนิ ชุอบ์ ะฮ์ และอบั ดุรเราะฮม์ าน อิบนิ อุฟ (เม-ืออบูบกั รและอุมรั มีอาํ นาจ ผคู้ นเหล่าน@ีที-ร่วมเดินทางไปดว้ ยไดร้ ับ การช่วยเหลือเก@ือกลู เป็นอยา่ งดี) อบบู กั รชอบอุซยั ด์ อิบนิ ฮุดยั ร์ มากกวา่ ชาวอนั ศอรคนอื-นๆ และอุมรั ชอบเรียกเขาวา่ เป็นนอ้ งชายของตน อบบู กั รแสดงความรักใคร่ต่อเขาอยา่ ง มากเม-ือเขาตาย เมื-ออุวยั มต์ าย อุมรั ไปนงั- ที-หลุมศพของเขาและไดก้ ล่าววา่ “ไม่มีผใู้ ดบน โลกน@ีจะสามารถพดู ไดว้ า่ เขาเป็นคนท-ีดีไปกวา่ ชายคนท-ีกาํ ลงั นอนอยใู่ น หลุมศพน@ี” อบูอุบยั ดะฮไ์ ดร้ ับแต่งต@งั ใหเ้ ป็นแม่ทพั ส่งไปรบกบั จกั รวรรดิ โรมนั เม-ืออุมรั ตอ้ งการจะแต่งต@งั ผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งใหก้ บั ตนเอง เขารู้สึก เสียใจที-อบูอุบยั ดะฮไ์ ม่ไดม้ ีชีวติ อยู่ เพ-ือที-จะไดแ้ ต่งต@งั ใหเ้ ป็นคอลีฟะฮค์ น ต่อไปของบรรดามุสลิม สาํ หรับมุฆีเราะฮ์ อิบนิ ชุอบ์ ะฮน์ @นั อุมรั ปัดเป่ าการลงโทษในขอ้ หาการ ละเมิดประเวณีใหพ้ น้ ไปจากตวั เขา และเขามกั จะอยรู่ ่วมกบั ผคู้ นที-เป็นระดบั หวั หนา้ เมื-ออุมรั เป็นคอลีฟะฮเ์ ขาคอยใหก้ ารช่วยเหลืออบั ดุรเราะฮม์ าน บิน อุฟอยอู่ ยา่ งมากเช่นกนั และไดใ้ ชเ้ ขาเป็นกญุ แจดอกสาํ คญั ในการเลือกคอ ลีฟะฮค์ นที-สาม บุคคลเหล่าน@ีคือผทู้ -ีละทิ@งร่างของทานศาสดา และไม่ไดอ้ ยู่ ร่วมในงานฝังศพท่านศาสดา แต่พวกเขากลบั วง-ิ ไปยงั สะกีฟะฮ์ เพ-อื การ เลือกต@งั คอลีฟะฮท์ ี-หน-ึง และปะทะกบั ชาวอนั ศอรในเรื-องการจดั การ ปกครองบรรดามุสลิม 74

ภายหลงั จากทาํ ใหอ้ ุมรั สงบลงแลว้ ท-ีสะกีฟะฮ์ อบบู กั รกล่าวสรรเสริญ พระเจา้ และกล่าววา่ “อิสลามไดร้ ับการบุกเบิกโดยชาวอพยพ และพวกเขา เป็นกลุ่มแรกบนพ@ืนพิภพน@ีท-ีเคารพภกั ดีต่อพระเจา้ และศรัทธาในศาสดา พวกเขา เป็นสหายและญาติของท่านศาสดา ฉะน@นั พวกเขาจึงเป็นผเู้ หมาะสม ที-จะไดส้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่าน ไม่มีผใู้ ดที-จะโตเ้ ถียงกบั พวกเขาได้ นอกจากผทู้ -ีอยตุ ิธรรมเท่าน@นั ” จากน@นั อบูบกั รไดก้ ล่าวยกยอ่ งชาวอนั ศอร ดว้ ยคาํ พดู ท-ีวา่ “ไม่มีผใู้ ดนอกจากชาวอพยพชุดแรกที-จะใกลช้ ิดกบั เรามาก ไปกวา่ พวกท่าน พวกเขาจะไดเ้ ป็นผนู้ าํ และท่านจะไดเ้ ป็นคณะรัฐมนตรี” ฮุบาบ อิบนิ มุนซิรกล่าววา่ “โอ้ ชาวอนั ศอรจงยนื หยดั และสามคั คีกนั ไว้ เพอื- วา่ ผอู้ ื-นจะไดม้ ารับใชท้ ่าน และไม่มีผใู้ ดกลา้ มาขดั แยง้ กบั พวกท่านได้ หา ไม่แลว้ ผคู้ นเหล่าน@ี(ชาวอพยพ)จะปฏิบตั ิไปตามแผนการของอบบู กั ร ซ-ึงพวก ท่านก็ไดย้ นิ แลว้ เราเลือกผนู้ าํ ของเราคนหน-ึงข@ึนมา และใหพ้ วกเขาเลือกมา คนหน-ึงจากพวกเขาเอง” อุมรั กล่าววา่ “ขอสาบานต่อพระเจา้ ผนู้ าํ สองคนไม่อาจปกครองในเวลา เดียวกนั ในสถานท-ีหน-ึงเดียวกนั ได้ ชาวอาหรับจะไม่ยอมจาํ นนต่อพวกท่าน (ชาวอนั ศอร) เพราะท่านศาสดาเป็นชาวอพยพ และดว้ ยเหตุน@ี เรามีขอ้ พสิ ูจน์ ที-แจง้ ชดั เฉพาะบรรดาผทู้ ี-ละทิ@งอิสลามเท่าน@นั จึงจะโตแ้ ยง้ กบั เราในเร-ือง การสืบทอดตาํ แหน่งในอาํ นาจของมุฮมั มดั ” ฮุบาบ อิบนิ มุนซิร ลุกข@ึนอีก คร@ังหน-ึง และกล่าวคาํ ปราศรัยต่อที-ประชุมวา่ “โอ้ อนั ศอร อยา่ ไดฟ้ ังคนเหล่าน@ี คืออุมรั และพรรคพวกของเขา พวก เขาจะแยง่ ชิงสิทธิของพวกท่าน และปลน้ เสรีภาพของการเลือกสรรของพวก ท่านไป ถา้ หากพวกเขาไม่เห็นดว้ ยกบั พวกท่าน ก็จงส่งพวกเขากลบั ไปบา้ น ของพวกเขา และจดั ต@งั รัฐบาลของพวกท่าน ดว้ ยพระนามของพระเจา้ พวก 75

ท่านมีความเหมาะสมท-ีจะเป็ นผปู้ กครองมากกวา่ บุคคลใดๆ ผคู้ นเหล่าน@ี (ชาวอพยพ) เป็ นผคู้ นกลุ่มเดียวกนั ที-เคยไม่เช-ือในท่านศาสดามาก่อน และถา้ หากมิใช่วา่ เพราะพวกเขากลวั ดาบของพวกท่านแลว้ พวกเขาก็จะไม่ยอม จาํ นนต่ออิสลามเลย” จากน@นั เขาไดพ้ ดู สนบั สนุนชาวอนั ศอรวา่ พวกเขา ตอ้ งการเรา เพราะเราเป็นเสมือนท่อนไมท้ -ีพาดไวใ้ หอ้ ูฐใชส้ าํ หรับถูไถตวั ของมนั หรือเป็ นตน้ ไมใ้ หญ่ตน้ หน-ึงท-ีผคู้ นใชห้ ลบภยั อยใู่ ตต้ น้ ของมนั ใน ยามเกิดพายุ จากน@นั เขาไดก้ ล่าวต่อไปวา่ “เราจะทาํ สงครามหากจาํ เป็น และ นาํ เอาความประสงคข์ องเรา มาบงั คบั ใชก้ บั บรรดาผทู้ -ีต่อตา้ นพวกเรา” อุมรั กล่าววา่ “ขอใหพ้ ระเจา้ สงั หารเจา้ ” พร้อมกบั เขา้ ไปชกเขาจนลม้ ลงกบั พ@ืน ตามเตะเขาซ@าํ เขา้ ไปอีก และเอาดินยดั เขา้ ไปในปากของเขา อบู บกั รจึงกล่าวข@ึนวา่ “โอ้ ชาวอนั ศอร ท่านเป็ นผซู้ -ึงช่วยเหลือกลุ่มแรกของ อิสลาม จงอยา่ ไดเ้ ป็นกลุ่มแรกท-ีเป็นผหู้ กั หลงั ” จากน@นั บะซีร อิบนิ สะอดั เป็นคนของเผา่ คอซรอจและเป็นชาวอนั ศอร ไดพ้ ดู ข@ึน เพอื- เป็นการเขา้ ขา้ งฝ่ ายผอู้ พยพ และต่อตา้ นสะอดั อิบนิ อุบาดะฮ์ ผนู้ าํ ท@งั สองคนน@ีเป็นชาวอนั ศอร เคยเป็นคู่ปรับกนั มา ก่อนที-พวกเขาจะเขา้ รับอิสลาม บะซีร อิบนิ สะอดั กล่าววา่ “โอ้ ผคู้ นชาวอนั ศอร เราชาวอนั ศอร เป็นคนต่อสู้กบั พวกกราบไหวเ้ ทวรูป และไดช้ ่วยเหลืออิสลาม ไม่ใช่เพอ-ื เกียรติยศของโลกน@ี แต่ทาํ ใหพ้ ระเจา้ พึงพอใจเรา จึงไม่ควรแสวงหาความมี ลาภยศ สรรเสริญใดๆ มุฮมั มดั เป็นชาวกุเรช ชาวมุฮาญิรีนและญาติคนหน-ึง ของเขา เหมาะสมท-ีจะเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งแทนของท่านมากกวา่ คนใดของ พวกเรา ฉนั ขอสาบานต่อพระเจา้ ฉนั จะไม่โตแ้ ยง้ กบั เขา (อะลี) ฉนั หวงั วา่ พวกท่าน ก็จะไม่โตแ้ ยง้ เช่นกนั ” อบบู กั รจึงกล่าวข@ึนวา่ “อุมรั และอบอู ุบยั ดะฮ์ พร้อมอยทู่ ี-น-ีแลว้ จงให้การรับรองคนใดคนหน-ึง” อบอู ุบยั ดะฮก์ ล่าว 76

ตอบวา่ ตราบใดท-ี อบูบกั ร ยงั คงอยกู่ บั พวกเรา พวกเขาคงไม่เห็นดว้ ยกบั การ เลือกเฟ้ นตวั ในคร@ังน@ี อบั ดุรเราะฮม์ าน บิน อุฟกล่าววา่ “โอ้ ชาวอนั ศอร เราเห็นดว้ ยที-ท่านมี ความสูงส่ง แต่ไม่มีใครในหมู่พวกท่านที-จะเหมือนกบั อบูบกั ร อุมรั หรือ อะ ลี” มนั ซูร อิบนิ อรั กอม กล่าววา่ “เราไม่ไดป้ ฏิเสธความสูงส่งของบรรดา ชื-อท-ีท่านกล่าวถึง โดยเฉพาะอยา่ งยง-ิ บุคคลผนู้ @นั ที-ไม่มีผใู้ ดอาจปฏิเสธได”้ เขาพดู ถึงอะลี ในขณะน@ีเองท-ีชาวอนั ศอร และผคู้ นอื-นๆ ต่างตะโกนวา่ “เรา ไม่ตอ้ งการใครนอกจากอะลี” ตามรายงานของฏอบารีและอิบนิ อะซีร และเมื-อชาวอนั ศอรตระหนกั วา่ อบบู กั รกาํ ลงั จะชนะการเลือกต@งั ดว้ ยการช่วยเหลือสนบั สนุนของอุมรั แลว้ พวกเขากล่าววา่ อะลีเป็นเพยี งคนเดียวท-ีพวกเขาตอ้ งการ ซุเบร อิบนิ บกั การ์ กล่าวในภายหลงั วา่ หลงั จากท-ีชาวอนั ศอรแพใ้ นการเลือกต@งั แลว้ พวกเขาจึง รวมตวั เขา้ ดว้ ยกนั และตะโกนคาํ ขวญั ท-ีวา่ “เราตอ้ งการอะลีเพยี งคนเดียว” ไดม้ ีการบนั ทึกไวว้ า่ อุมรั กล่าวในภายหลงั วา่ “มีเสียงอึกทึกและความ วนุ่ วายกนั มากเหลือเกิน ซ-ึงฉนั ก็เกรงวา่ จะเกิดความแตกแยกกนั ข@ึน ดงั น@นั ฉนั จึงไปจบั มืออบบู กั รและต@งั ใหเ้ ขาเป็นคอลีฟะฮ”์ ไดม้ ีการบนั ทึกไว้ เช่นกนั วา่ หลงั จากน@นั อุมรั จึงกล่าววา่ “ฉนั กลวั เหลือเกินวา่ ถา้ ผคู้ นแยกยา้ ย กนั ออกไปแลว้ โดยยงั ไม่ไดม้ ีการเลือกผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งข@ึนสกั คนหน-ึง หากภายหลงั จากน@นั พวกเขาอาจไปเลือกบุคคลผหู้ น-ึงที-เราไม่เห็นดว้ ย ก็ ยอ่ มจะก่อใหเ้ กิดความแตกแยกกนั ใหญ่ หรือท-ีวา่ พวกเขาอาจจะใหก้ าร สนบั สนุนบุคคลที-พวกเขาไม่เตม็ ใจ” อุมรั และอบูอุบยั ดะฮ์ เดินเขา้ ไปหาอ บบู กั ร แต่บะชีร อิบนิ สะอดั จากเผา่ คอซรอจ เขา้ ไปหาอบูบกั รไดเ้ ร็วกวา่ 77

เพอื- เขา้ ไปจบั มืออบบู กั รก่อน จึงเป็นการยอมรับเขาใหเ้ ป็นผสู้ ืบตาํ แหน่ง แทนของท่านศาสดา ฮุบาบ อิบนิ มุนซิร ตะโกนใส่บะชีรวา่ “โอบ้ ะชีร อิบนิ สะอดั โอ้ ผทู้ ี-เป็น คนโชคร้าย ถึงแมบ้ ิดามารดาของเจา้ ก็ยอ่ มจะไม่พอใจกบั เจา้ ดว้ ย เจา้ ไดเ้ มิน เฉยต่อความสมั พนั ธ์ทางครอบครัว เจา้ ไม่อาจอดทนท-ีจะเห็นญาติของเจา้ (คือสะอดั ) ข@ึนเป็ นผปู้ กครองได”้ บะชีรกล่าวตอบวา่ “ไม่ใช่เช่นน@นั แก ผดิ ไปแลว้ ฉนั ไม่ปรารถนาท-ีจะขดั แยง้ กนั กบั การเลือกสรรของผคู้ นพระเจา้ ประทานสิทธิน@ีใหก้ บั เขา” เผา่ เอาส์เห็นวา่ เผา่ คอซรอจ มีความพงึ พอใจอยา่ งมนั- คงอยกู่ บั สะอดั ผู้ เป็นคู่แข่งคนสาํ คญั ของพวกเขา เพราะฉะน@นั พวกเขาจึงตดั สินใจใหก้ าร สนบั สนุนอบบู กั ร โดยคิดไปวา่ หากสะอดั ไดร้ ับการเลือกต@งั แลว้ เผา่ เอาส์ก็ จะไม่มีสิทธิเสียงอะไรในเร-ืองของอนาคต เมื-อ บะชีรผเู้ ป็ นญาติของสะอดั ให้ การสนบั สนุนอบบู กั รอยา่ งเปิ ดเผย โดยไม่สนใจขอ้ ตดั สินของผคู้ นของเผา่ ของเขา จากน@นั เผา่ เอาส์จึงไดร้ ับแรงกระตุน้ ใหส้ นบั สนุนอบูบกั ร และ อุ ซยั ด์ อิบนิ ฮุดยั ร์ ผเู้ ป็นหวั หนา้ คนหน-ึงของเผา่ เอาส์ รีบเขา้ ไปจบั มือกบั อ บบู กั ร เมื-อผคู้ นเห็นวา่ เผา่ คอซรอจมีคู่ต่อสู้มากมาย พวกเขาจึงลุกข@ึนและไปให้ สตั ยาบนั กบั อบูบกั ร และตามรายงานของยะอก์ บู ี พวกเขาไดจ้ บั มืออบบู กั ร ในช่วงเวลาน@ีเองที-วา่ สะอดั อิบนิ อุบาดะฮ์ เกือบจะถูกเหยียบอยใู่ ตฝ้ ่ าเทา้ ของ ผคู้ นท-ีกระโดดขา้ มเสื-อที-เขาใชน้ ง-ั อยู่ จนกระทงั- คนอารักขาของเขาตะโกน ออกมาวา่ “อยา่ เขา้ มา ขอที-ใหส้ ะอดั หายใจบา้ ง” ดว้ ยเหตุน@ี อุมรั จึงตะโกน ข@ึนวา่ “จงสงั หารสะอดั ขอใหพ้ ระเจา้ สงั หารเขาดว้ ย” จากน@นั จึงเขา้ มา ใกลส้ ะอดั พร้อมกบั พดู วา่ “ฉนั ตอ้ งการเหยยี บแกใหต้ ายคาเทา้ ” เมื-อเป็น 78

ดงั น@ี กอยส์ อิบนิ สะอดั จึงกล่าวกบั อุมรั วา่ “ถา้ แกแตะตอ้ งแมเ้ พยี งเส้นผม เส้นหน-ึงบนหวั ของสะอดั ฉนั จะเลาะฟันท-ีปากของแกออกใหห้ มด” อบบู กั รตะโกนข@ึนวา่ “อุมรั จงเงียบเสียเถิด ในสถานการณ์อนั อ่อนไหวน@ี เราตอ้ งการความสุขมุ เป็นท-ีสุด” อุมรั เดินห่างออกมา แต่สะอดั ยงั คง ตะโกนไล่ตามหลงั มาอีก “ถา้ หากฉนั ลุกข@ึนมาไดล้ ะก็ ฉนั จะสร้างความ โกลาหลข@ึนในนครมะดีนะฮ์ จนทาํ ใหแ้ กและสหายของแกตอ้ งหลบซ่อนตวั ไปดว้ ยความกลวั จากน@นั ฉนั จะส่งแกกลบั ไปยงั ผคู้ น ใหเ้ ป็นคนรับใชข้ อง พวกเขา ไม่ใช่ไปเป็นหวั หนา้ ของพวกเขา” จากน@นั เขาก็หนั กลบั มายงั คน ของเขา พร้อมกบั กล่าววา่ “จงพาฉนั ออกไปจากท-ีนี-” และพวกเขาก็ไดพ้ า สะอดั ออกไป เญาฮะรี ไดบ้ นั ทึกไวว้ า่ ในวนั น@นั อุมรั แต่งตวั อยา่ งเหมาะสมกบั เหตุการณ์ เขาวงิ- นาํ หนา้ อบบู กั รมาและตะโกนวา่ “จงฟังทางน@ี ผคู้ นไดจ้ บั มือ ใหส้ ตั ยาบนั กบั อบบู กั รแลว้ พวกท่านก็จะตอ้ งกระทาํ เช่นเดียวกนั ” อบูบกั รจึงถูกผคู้ นนาํ ตวั มายงั มสั ยดิ เพือ- วา่ ผอู้ ื-นจะไดเ้ ขา้ มาสมั ผสั มือ ในขณะน@นั อะลีกบั อบั บาสกาํ ลงั ยงุ่ อยกู่ บั การอาบน@าํ ศพของท่านศาสดาอยู่ เม-ือพวกเขาไดย้ ินเสียงตะโกน “อลั ลอฮุอกั บรั ” (พระเจา้ ทรงเกรียงไกร) มาจากมสั ยดิ อะลีจึงถามวา่ มีอะไรเกิดข@ึนหรือ อบั บาส กล่าววา่ ดูเหมือนมี อะไรแปลกๆเกิดข@ึน แต่เขาก็ไดค้ าดการณ์ไวแ้ ลว้ คาํ เตือน บรั รออ์ อิบนิ อาซิบ ไปยงั บา้ นของครอบครัวบนูฮาชิม พร้อมกบั ตะโกน วา่ “โอ้ บนูฮาชิมมีผคู้ นจาํ นวนมาก ไดจ้ บั มือกบั อบบู กั รเพื-อใหส้ ัตยาบนั แลว้ ” ครอบครัวของบนูฮาชิมปรารภแก่กนั และกนั วา่ “แต่เดิมน@นั มุสลิมไม่เคย ปฏิบตั ิเช่นน@ี หากจะทาํ อะไรพวกเขาจะปรึกษาเราก่อนในฐานะที-เราเป็นญาติ 79

สนิทของท่านศาสดามุฮมั มดั ” อบั บาส กล่าวตอบวา่ “ขอสาบานต่อพระ เจา้ แห่งกะอบ์ ะฮ์ ทุกอยา่ งมนั จบสิ@นลงแลว้ ” ยะอก์ บู ี ไดบ้ นั ทึกไวโ้ ดย กล่าวตามรายงานของบรั รออ์ อิบนิ อาซิบวา่ “อบั บาสจึงกล่าวกบั ครอบครัว ของบนู ฮาชิมวา่ พวกเจา้ ไดส้ ูญเสียอาํ นาจของพวกเจา้ ไปตลอดกาล ฉนั แนะนาํ พวกเจา้ แลว้ ใหร้ ะมดั ระวงั แต่พวกเจา้ ไม่สนใจคาํ เตือนของฉนั ” ฏอบารี บนั ทึกไวว้ า่ เผา่ อสั ลมั มายงั นครมะดีนะฮ์ จนเต็มตรอกซอยไป หมด เพื-อมาสมั ผสั มือกบั อบูบกั รเป็นการใหส้ ตั ยาบนั ต่อมาภายหลงั อุมรั เคย กล่าวไวว้ า่ “ขอสาบานต่อพระเจา้ ภายหลงั จากท-ีฉนั ไดเ้ ห็นเผา่ อสั ลมั มาให้ การสนบั สนุนต่ออบูบกั ร ฉนั เชื-อเลยวา่ เราไดร้ ับชยั ชนะแลว้ ” เชค มฟู ี ด บนั ทึกไวใ้ นหนงั สืออลั ญะมลั โดยกล่าววา่ มนั เป็ นเหตุบงั เอิญ เพราะพวก เขามาซ@ือปัจจยั ยงั ชีพ พวกเขาไดร้ ับการบอกเล่าวา่ พวกเขาตอ้ งการให้ สนบั สนุน ผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ เสียก่อนจึงจะ ขายสินคา้ ให้ พวกเขาจึงไดก้ ระทาํ ผสู้ นบั สนุน อบบู กั รนาํ พวกเขามายงั มสั ยดิ ที-ซ-ึงอบบู กั รนงั- อยบู่ นแท่นเทศนาจนกระทง-ั ถึงเวลาเยน็ คอยสมั ผสั มือ กบั ผใู้ ดก็ตามท-ีเดินเขา้ มาหา การใหส้ ัตยาบนั ในท-ีสาธารณะ วนั รุ่งข@ึน หลงั จากเหตุการณ์ที-สะกีฟะฮ์ อบบู กั รนงั- อยทู่ -ีข@นั บนั ไดแท่น เทศนาในมสั ยดิ อุมรั ลุกข@ึนยนื สรรเสริญพระเจา้ และจากน@นั จึงกล่าวข@ึนวา่ “คาํ พดู ที-ฉนั พดู ไปเมื-อวานน@ีไม่ไดม้ าจากอลั กรุ อาน และก็ไม่ใช่คาํ พดู ของ ท่านศาสดา ฉนั คิดวา่ ท่านศาสดา ควรจะดูแลทุกสิ-งท-ีเกี-ยวขอ้ งกบั ผคู้ น และ ท่านจะเป็นคนสุดทา้ ยที-จะตาย ท่านไดท้ ิ@งอลั กรุ อานไวท้ ่ามกลางพวกท่าน และถา้ หากท่าน ไดป้ ฏิบตั ิตามคาํ แนะนาํ ของมนั แลว้ มนั จะนาํ ทางท่าน เหมือนกบั ท-ีมนั นาํ ทางท่านศาสดา บดั น@ีการนาํ ทางของท่านอยใู่ นมือของคน ท-ีดีที-สุดในมวลหมู่สาวกของท่านศาสดา ผซู้ -ึงอยกู่ บั ท่านในถ@าํ จงลุกข@ึนมา 80

และจบั มือกบั เขา” บุคอรีกล่าววา่ บางคนเห็นดว้ ยกบั การสืบตาํ แหน่งแทน ของอบูบกั ร แต่ที-ประชาชนส่วนใหญ่มาแสดงการใหส้ ตั ปฏิญาณก็คือที- มสั ยดิ อนสั บิน มาลิก กล่าวไวว้ า่ อุมรั ตอ้ งกล่าวเชิญชวนใหอ้ บูบกั ร ข@ึนมานงั- ที- ข@นั บนั ไดแท่นเทศนา ซ-ึงประชาชนต่างพากนั มาสมั ผสั มือของเขาหลงั จาก สรรเสริญพระเจา้ แลว้ อบบู กั รกล่าววา่ “โอป้ ระชาชน ท่านไดใ้ หส้ ัตยาบนั กบั ฉนั แลว้ ฉนั ไม่ใช่เป็นคนที-ดีท-ีสุดในหมู่พวกท่าน แต่ถา้ หากฉนั ถูกตอ้ งก็ จงปฏิบตั ิตามฉนั ถา้ หากฉนั ผดิ ก็จงแนะนาํ ฉนั เถิด ถา้ หากฉนั ปฏิบตั ิตามพระ เจา้ และศาสนทูตของพระเจา้ แลว้ ก็จงเชื-อฟังฉนั ถา้ หากฉนั ไม่เช-ือฟังพระเจา้ และศาสนทตู ของพระองคก์ ็คงอยา่ เช-ือฟังฉนั จงลุกข@ึนยืนเพอ-ื การนมาซเถิด ขอพระเจา้ อภยั โทษใหก้ บั พวกท่านดว้ ย” หลงั จากการใหส้ ัตยาบนั ในวนั จนั ทร์ ท่านศาสนทูตแห่งพระเจา้ (ขอความสันติจงมีแด่ท่านและ ครอบครัวของท่าน) วายชนม์ แทนท-ีผคู้ นจะไดเ้ ขา้ มาร่วมในงานฝังศพของ ท่าน กลบั ไปร่วมงานในสามเหตุการณ์ ซ-ึงกวา่ จะเสร็จสิ@นก็ขา้ มไปถึงตอน เที-ยงของวนั รุ่งข@ึน ซ-ึงเป็ นวนั องั คาร 1) มีการชุมนุมกนั 2) มีการประกาศสัตยาบนั ในเบ@ืองแรกท-ีสะกีฟะฮ์ 3) การประกาศการใหส้ ตั ยาบนั เป็นทางการ ในคร@ังสุดทา้ ยท-ีมสั ยดิ ซ-ึงจบ ลงดว้ ยการปราศรัยของอุมรั และดว้ ยการนาํ นมาซรวมของอบบู กั ร ภายหลงั จากท-ีเหตุการณ์ในข@นั ตอนท-ีสาม เสร็จสิ@นลงในวนั องั คาร ประชาชนจึงมาเยย-ี มที-บา้ นของท่านศาสดา เพ-อื นมาซให้ผตู้ ายทีละคนๆ และ ทีละกลุ่มๆ 81

การฝังศพของท่านศาสดา(ศ็อลฯ) บรรดาสาวกของท่านศาสดา ปล่อยร่างของท่านไว้ ใหเ้ ป็นภาระของ ครอบครัวของท่าน มีรายงานหน-ึงกล่าวไวว้ า่ อบั บาส อะลี ฟัฎลแ์ ละ ซอ และฮ์ (ทาสของท่านศาสดา) จดั เตรียมศพของท่านเพอื- ฝัง และพวกเขาเป็นผู้ ฝังร่างของท่าน รายงานอ-ืนๆกล่าววา่ อะลี ฟัฎล์ กุซมั บุตรชายสองคนของ ท่านอบั บาสและชุกรอน (ทาสของท่านศาสดา) ทาํ หนา้ ที-ในการฝังศพของ ท่านศาสดา ภายหลงั จากเหตุการณ์ ที-ประชาชนมาใหก้ ารประกาศสตั ยาบนั ของพวก เขาแลว้ เญาฮะรี ไดก้ ล่าวไวใ้ นหนงั สือของเขาช-ือ “สะกีฟะฮ”์ ดงั วา่ อ บูบกั รถามอุมรั อบูอุบยั ดะฮแ์ ละมุฆีเราะฮ์ ถึงความคิดเห็นของพวกเขา เกี-ยวกบั เหตุการณ์น@ี พวกเขาเห็นพอ้ งตอ้ งกนั แนะนาํ เขาใหไ้ ปขอความ เห็นชอบจากอบั บาส ดว้ ยการจดั หารางวลั ตอบแทนใหเ้ ขา จากน@นั เม-ืออบั บาสไดใ้ หก้ ารยอมรับแลว้ อะลีก็ไม่อาจทาํ อะไรที-จะต่อตา้ นพวกเขาได้ ชาย ท@งั สามคนไปหาอบั บาสในเวลากลางคืน อบบู กั รไดเ้ อ่ยข@ึนหลงั จากกล่าว สรรเสริญพระเจา้ ดงั วา่ “พระเจา้ ทรงส่งววิ รณ์ของพระองคล์ งมาโดยผา่ นทางมุฮมั มดั เพื-อมานาํ พวกเรา และมุฮมั มดั ไดป้ ฏิบตั ิภารกิจของท่านจนเสร็จสมบรู ณ์แลว้ และ พระองคจ์ ึงนาํ ท่านกลบั ไปยงั พระองค์ และทรงประทานรางวลั ตอบแทน ท่าน มุฮมั มดั ไดท้ ิ@งประชาชนไวใ้ หพ้ วกเขาเลือกทางกนั เอาเอง และผคู้ นได้ เลือกฉนั ใหเ้ ป็ นผนู้ าํ ของพวกเขา ฉนั ไม่กลวั อะไร ความสาํ เร็จของฉนั พระเจา้ เป็ นผทู้ รงอนุมตั ิให้ ฉนั วางใจในพระองค์ และจะกลบั คืนไปสู่พระองค์ มาบดั น@ีฉนั ไดข้ ่าววา่ ผคู้ น 82

บางกลุ่มไดอ้ าศยั ความไดเ้ ปรียบในสถานะของท่าน และไดว้ จิ ารณ์ฉนั ท@งั ๆ ที-ประชาชนไดใ้ หก้ ารสนบั สนุนฉนั เรามาขอร้องท่านใหร้ ่วมมือกบั เรา เหมือนกบั ท-ีผอู้ ื-นไดก้ ระทาํ หรือไม่ก็ช่วยขอร้องใหฝ้ ่ ายต่อตา้ นหยดุ การ เคลื-อนไหวของพวกเขาเสีย เพ-อื เป็ นการตอบแทน เราจะมอบรางวลั ใหก้ บั ท่าน ผคู้ นรู้ถึงตาํ แหน่งของท่าน และบรรดาเพ-ือนของท่านก็เช่นกนั แต่พวก เขาไดก้ ีดกนั ออกไป โอ้ บนูฮาชิม จงสุขมุ ไวเ้ ถิด ศาสนทูตของพระเจา้ เป็ น ของเรามากพอๆกบั เป็นของท่าน” อุมรั กล่าวเสริมวา่ “จากการท-ีเราไดม้ าหาท่านไม่ไดห้ มายความวา่ เรา ตอ้ งการตวั ท่าน เราตอ้ งการเพียงสมานสามคั คีท่านเขา้ กบั ผอู้ -ืนเพยี งเพ-ือ ผลประโยชน์ของท่าน หรือหาไม่แลว้ ท่านก็จะตอ้ งเผชิญกบั ผลลพั ธ์อนั ไม่ พึงปรารถนา จงคิดไตร่ตรองดูเถิด” หลงั จากกล่าวสรรเสริญพระเจา้ แลว้ อบั บาสกล่าววา่ “พระเจา้ ทรงเลือก มุฮมั มดั มาเป็ นศาสดา และเป็นผชู้ ่วยเหลือใหก้ บั บรรดาสหาย บรรดาสาวก และบรรดาผศู้ รัทธาท-ีซ-ือสัตยข์ องท่าน พระเจา้ ทรงพงึ พอพระทยั บรรดา มุสลิม จึงทรงส่งศาสดามุฮมั มดั ลงมา ขณะน@ีพระเจา้ ไดน้ าํ ท่านกลบั คืนไปสู่ พระองคแ์ ลว้ และปล่อยใหม้ ุสลิมจดั การกิจการต่างๆ ของพวกเขากนั เองให้ เลือกผนู้ าํ ท-ีถูกตอ้ ง เพ-อื ป้ องกนั พวกเขาไม่ใหห้ ลงทาง เอาล่ะอบูบกั ร ถา้ หากท่านไดต้ าํ แหน่งน@ีไปเพราะการเป็ นญาติของท่าน กบั ท่านศาสดาแลว้ เราต่างหากท-ีใกลช้ ิดกบั ท่านศาสดามากกวา่ และถา้ หาก ท่านไดต้ าํ แหน่งน@ีไปโดยอาศยั สิทธิของการเป็นสาวกของท่านแลว้ เราก็เป็น สาวกของท่านเช่นกนั ผซู้ -ึงท่านไม่เคยไดม้ าปรึกษาหารือ ถา้ หากท่านไดม้ นั ไปในฐานะเป็นหนา้ ท-ีหน-ึงในนามของบรรดามุสลิมแลว้ เราก็ไม่เคยไดม้ อบ สิทธิน@ีใหก้ บั ท่าน ท่านกาํ ลงั พดู ขดั กนั เองท-ีวา่ ผคู้ นไดเ้ ลือกท่านมา และใน 83

ขณะเดียวกนั ก็กลบั พดู วา่ ผคู้ นไม่ยนิ ยอมใหก้ บั การเป็ นผสู้ ืบแทนตาํ แหน่ง ของท่าน ในอีกดา้ นหน-ึง ท่านบอกวา่ ผคู้ นไดเ้ ลือกต@งั ท่านมา ถา้ หากท่านจะเอา อะไรมาใหฉ้ นั ในสิ-งท-ีเป็นของบรรดาผศู้ รัทธาแลว้ ท่านก็ไม่มีสิทธิท-ีจะใช้ มนั และถา้ หากมนั เป็นของเราโดยสิทธิแลว้ เราก็ตอ้ งการมนั ท@งั หมดมิใช่ เฉพาะบางส่วน เราเป็นก-ิงกา้ นของตน้ ไมแ้ ห่งศาสดา ท่านเป็นเพียงบรรดาผู้ มาอาศยั อยใู่ ตร้ ่มเงาของมนั เท่าน@นั จงใจเยน็ ๆไว”้ อบูบกั รและบรรดามิตร สหายของเขาต่างพากนั กลบั ไป โดยไม่บรรลุความประสงคท์ ี-ไดต้ @งั เอาไวก้ บั อบั บาส ๖ อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอแ์ ละนิยายต่างๆ ผหู้ ลบภยั อยใู่ นบา้ นของฟาฏิมะฮ์ อุมรั กล่าววา่ “ภายหลงั จากที-ท่านศาสดาไดว้ ายชนมแ์ ลว้ เราไดท้ ราบมา วา่ มีผคู้ นกลุ่มหน-ึงไดร้ วมตวั กนั อยทู่ ี-บา้ นของฟาฏิมะฮ์ เพอ-ื ต่อตา้ นพวกเรา” ผคู้ นกลุ่มน@ีประกอบดว้ ย อะลี ซุเบร อบั บาส อมั มาร อินนี ยาซีร อุตบะฮ์ อิบ นิ อบีละฮบั ซลั มาน ฟารซี อบซู รั มิกดาร อิบนิ อสั วดั บรั รออ์ อิบนิ อาซิบ อุบยั ย์ อิบนิ กะอบั สะอดั อิบนิ อบีวกั กอส และตอลฮะฮ์ อิบนิ อุบยั ดิลละฮ์ บุคคลอื-นจากท@งั ชาวมุฮาญิรีนและชาวอนั ศอรไดถ้ ูกระบุชื-อไวเ้ ช่นกนั เนื-องจากบรรดามุสลิมมีความลงั เลใจที-จะเอ่ยถึงความไม่ลงรอยกนั ของพวก เขา พวกเขาเพยี งแต่เขียนวา่ มีบุคคลบางคนไดไ้ ปรวมตวั กนั อยทู่ -ีบา้ นของ ฟาฏิมะฮ์ เพอ-ื การต่อตา้ น โดยบงั เอิญที-วา่ มีประโยคบางประโยคเก-ียวกบั การ ต่อตา้ นน@ี ไดถ้ ูกบนั ทึกเอาไวใ้ นหนงั สือประวตั ิศาสตร์ของบะลาซุรี ซ-ึงกล่าว 84

ไวว้ า่ เมื-อ อบูบกั รถูกอะลีต่อตา้ น จึงมีคาํ สั-งใหไ้ ปนาํ ตวั อะลีมาใหเ้ ขา อุมรั ไป หา อะลีและไดถ้ กเถียงเรื-องน@ีกบั เขา อะลีกล่าวกบั อุมรั วา่ “ท่านกาํ ลงั รีดนม แห่งการสืบตาํ แหน่งแทน คร-ึงหน-ึงเป็นของอบบู กั ร และอีกคร-ึงหน-ึงเป็ นของ ท่าน ฉะน@นั เขาจึงกาํ ลงั ทาํ ให้ท่านเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งแทนของเขา” บะลาซุ รี กล่าวไวอ้ ีกเช่นกนั วา่ ในขณะท-ีอบูบกั รกาํ ลงั นอนรอความตายอยนู่ @นั เขา ไดก้ ล่าวคาํ พดู น@ีออกมา “มีอยดู่ ว้ ยกนั สามสิ-งที-ฉนั เศร้าเสียใจ นน-ั คือ..ฉนั ไม่ ควรส่งคนไปคน้ บา้ นของฟาฏิมะฮเ์ ลย ถึงแมพ้ วกเขาจะเตรียมการท-ีจะต่อสู้ กบั เราก็ตาม...” ยะอก์ บู ี ไดบ้ นั ทึกไวใ้ นเล่ม 2 หนา้ 115 ของหนงั สือของเขาวา่ อบบู กั ร กล่าววา่ “ฉนั ไม่ควรเลยท-ีจะไดไ้ ปคน้ บา้ นของฟาฏิมะฮ์ และไม่ควรส่งคนไป รบกวนนาง ถึงแมบ้ า้ นของนางจะถูกใชเ้ ป็นท-ีหลบภยั ซ-ึงอาจจะก่อใหเ้ กิด สงครามก็ตามที” บรรดานกั ประวตั ิศาสตร์ไดร้ ะบุช-ือของบรรดาผทู้ ี-เขา้ ไปในบา้ นของท่าน หญิงฟาฏิมะฮ์ เพอ-ื การขบั ไล่ผคู้ นท-ีกาํ ลงั หลบภยั อยใู่ นน@นั ไวด้ งั น@ี 1) อุมรั อิบนิ คอ็ ตตอ็ บ 2) คอลิด บิน วะลีด 3) อบั ดุรเราะฮม์ าน อิบนิ เอาฟ์ 4) ซาบิต อิบนิ ชมั มาส 5) เซด อิบนิ ละบีด 6) มุฮมั มดั อิบนิ มสั ลามะฮ์ 7) ซะละมะฮ์ อิบนิ ซาลิม อิบนิ วกั กอส 8) สะลามะฮ์ อิบนิ อสั ลมั 9) อุซยั ร์ อิบนิ ฮุเฎร 85

10) เซด อิบนิ ซาบิต อะลี ซุเบร และชาวมุฮาญิรีนบางคน ท-ีต่อตา้ นการสืบตาํ แหน่งแทนของอ บบู กั ร ไดไ้ ปรวมตวั กนั อยใู่ นบา้ นของท่านหญิงฟาฏิมะฮพ์ ร้อมดว้ ยอาวธุ มี รายงานไปถึงอบูบกั รวา่ ฝ่ ายต่อตา้ นกาํ ลงั รวมตวั กนั เพ-ือการใหส้ ตั ยาบนั กบั อะลี ดงั น@นั เขาจึงส่งอุมรั พร้อมกบั คนจาํ นวนหน-ึงเพื-อไปขบั ไล่พวกเขา โดยการใชก้ าํ ลงั หรือในทางหน-ึงทางใด อุมรั ถือคบเพลิงที-จุดจนลุกโพลงไว้ ในมือ และมุ่งตรงไปยงั บา้ นของฟาฏิมะฮ์ และเม-ือฟาฏิมะฮไ์ ดเ้ ห็นเปลวไฟ ของคบเพลิง นางไดถ้ ามอุมรั วา่ เขาจะเผาบา้ นของนางใหเ้ ป็นจุณกระน@นั หรือ อุมรั กล่าวตอบวา่ “ใช่แลว้ ถา้ หากท่านไม่ปฏิบตั ิตามบรรดามุสลิมคน อื-นๆ และใหส้ ัตยาบนั ของท่านกบั อบบู กั ร” ไดม้ ีบนั ทึกอยใู่ นหนงั สือ “อลั อิมามะฮ์ วะอลั ซิยาซะฮ”์ ดงั วา่ อุมรั ไดม้ ี คาํ สั-งใหผ้ คู้ นออกไปจากบา้ นหลงั น@นั แต่พวกเขาไม่สนใจคาํ ส-ังของอุมรั เขา จึงมีคาํ สั-งใหไ้ ปนาํ เอาฟื นมา และตะโกนบอกคนในบา้ นวา่ “ถา้ หากพวก ท่านไม่ออกมาฉนั จะเผาบา้ นทิ@งเดี„ยวน@ี ฉนั ขอสาบานต่อพระเจา้ ผซู้ -ึงกาํ ดวง วญิ ญาณของฉนั ไวใ้ นพระหตั ถข์ องพระองค”์ มีบางคนบอกกบั อุมรั วา่ ฟาฏิมะฮก์ าํ ลงั อยใู่ นบา้ นหลงั น@นั เขาจึงพดู ข@ึนวา่ “มนั ไม่มีผลที-แตกต่างอะไร กนั หรอกสาํ หรับฉนั วา่ ใครจะอยใู่ นบา้ นบา้ ง” ในหนงั สือ อนั ซอบุลอชั รอฟ เล่ม 1 หนา้ 586 เขียนไวว้ า่ อบบู กั ร ขอใหอ้ ะลีสนบั สนุนเขา แต่อะลีปฏิเสธ อุมรั จึงเขา้ ไปหาอะลีที-บา้ นพร้อมกบั ถือคบเพลิงที-จุดแลว้ ไปดว้ ย ที-ประตูเขาพบกบั ฟาฏิมะฮซ์ -ึงไดพ้ ดู กบั เขาวา่ “ท่านต@งั ใจท-ีจะเผาประตูบา้ นของฉนั กระน@นั หรือ ?” อุมรั ตอบวา่ “ใช่แลว้ เพราะมนั เป็ นการเสริมศรัทธาใหก้ บั ศาสนาที-บิดาของท่านนาํ มาใหก้ บั เรา” เญาฮะรี ไดก้ ล่าวไวใ้ นหนงั สือของเขาวา่ “อุมรั พร้อมกบั ผคู้ นจาํ นวนหน-ึง 86

ตรงไปที-บา้ นของฟาฏิมะฮ์ เพอ-ื จะเผาบา้ นและทุกคนท-ีเป็นฝ่ ายตรงขา้ มให้ เป็ นจุณ” อิบนิ ชะฮน์ ะฮก์ ล่าววา่ “เพ-อื การเผาบา้ นและคนที-อยใู่ นบา้ นหลงั น@นั ” ไดม้ ีบนั ทึกอยใู่ นหนงั สือ กนั ซุลอุมมาล เล่ม 3 หนา้ 140 ดงั วา่ อุมรั กล่าว กบั ฟาฏิมะฮว์ า่ “ฉนั รู้ดีวา่ ศาสนทูตแห่งพระเจา้ ไม่รักใครมากไปกวา่ ตวั ท่าน แต่นี-ไม่ไดเ้ ป็นเรื-องยบั ย@งั ฉนั ท-ีจะทาํ ไปตามการตดั สินใจของฉนั ถา้ หากผคู้ น เหล่าน@ีอาศยั อยใู่ นบา้ นของท่าน ฉนั ก็จะเผาประตูหนา้ บา้ นต่อหนา้ ท่าน เด„ียวน@ี” เมื-ออบั ดุลลอฮ์ อิบนิ ซุเบร กาํ ลงั ต่อสู้เพอื- อาํ นาจ บนูฮาชิมไดห้ ลบหนีเขา้ ไปอยใู่ นช่องเขาแห่งหน-ึง อบั ดุลลอฮอ์ อกคาํ สั-งใหไ้ ปเอาฟื นมาเพอื- เผาพวก เขาท@งั หมด อุรวะฮน์ อ้ งชายของอบั ดุลลอฮ์ ไดแ้ กต้ วั ใหก้ บั การกระทาํ อนั ผิด มนุษยข์ องพช-ี ายของเขาดว้ ยการกล่าววา่ “พ-ีชายของฉนั ไดข้ ่มข่พู วกเขา ดงั ท-ี พวกเขาไดเ้ คยถูกข่มข่มู าในเหตุการณ์ก่อนหนา้ น@ีแลว้ เม-ือพวกเขาไม่ยอมให้ สัตยาบนั ของพวกเขา” เขาหมายถึงเหตุการณ์ท-ีบนู ฮาชิม ปฏิเสธอาํ นาจ ของอบบู กั ร ฮาฟิ ซ อิบรอฮีม (นกั กวชี าวอียปิ ต)์ ไดแ้ ต่งบทกวซี -ึงมีเน@ือหาเก-ียวกบั เรื-อง น@ี ดงั ต่อไปน@ี “อุมรั ผยู้ งิ- ใหญ่ ไดข้ ่มขู่ กบั อะลี ผสู้ ูงใน เกียรติคุณ บา้ นของท่าน ฉนั จะเผา ให้เป็ นจุณ หากไม่หนุน ลูกอบี กฮุ าฟา แมฟ้ าฏิมะฮ์ ยงั อยู่ ขา้ งในบา้ น 87

อุมรั น@นั ก็จะขอ เจรจา กบั อะลี วรี บุรุษ สุดโลกหลา้ ไม่ขอหา รือกบั คนอ-ืนใด (อบูบกั ร อยอู่ ีกพกั ก่อนจะตาย เฝ้ าฟมู ฟาย ไม่น่าเลย เอ่ยคาํ ไป จงเผาบา้ น ซะฮร์ อให้ วอดวายไป)” ยะอก์ บู ี กล่าววา่ “พวกเขามาเป็นกลุ่มและบุกเขา้ จู่โจมบา้ นของอะลี... และเขา (อุมรั ) หกั ดาบของเขา (อะลี) ทิ@ง จากน@นั (กลุ่มน@นั ) จึงบุกเขา้ ไปใน บา้ น” ฏอบารีกล่าววา่ “อุมรั อิบนิ คอ็ ตตอ็ บ มายงั บา้ นของอะลี ในขณะที-ตอล ฮะฮแ์ ละซุเบร และชาวมุฮาญิรีนอีกบางคนกาํ ลงั อยใู่ นบา้ น ซุเบรออกมาและ บุกเขา้ จู่โจมอุมรั เขาล-ืนลม้ ลงดาบจึงหลุดไปจากมือของเขา คนของอุมรั จบั ตวั เขาไว้ และจบั ตวั อะลีไวด้ ว้ ย ในขณะท-ีเขาพดู ข@ึนวา่ “ฉนั เป็นขา้ ทาสของ พระเจา้ และเป็นนอ้ งชายของท่านศาสดา” พวกเขาพาอะลีมาหาอบบู กั ร และบอกเขาใหจ้ บั มือกบั อบูบกั ร อะลีกล่าววา่ “ฉนั มีสิทธิในตาํ แหน่ง มากกวา่ เขา ท่านควรจะจบั มือเพื-อแสดงสัตยาบนั กบั ฉนั ขอ้ โตแ้ ยง้ ของท่าน กบั ชาวอนั ศอร เกี-ยวกบั ความเป็นญาติของท่านกบั ศาสดาน@นั ฉนั ก็สามารถ ใชข้ อ้ โตแ้ ยง้ เช่นเดียวกนั น@นั ในฐานะที-ฉนั ใกลช้ ิดกบั ท่านศาสดามากกวา่ ตวั ท่าน ชาวอนั ศอรยอมรับเหตุผลของท่าน ท่านก็ตอ้ งยอมรับของฉนั เช่นกนั หรือหาไม่แลว้ ท่านก็ตกเป็ นผลู้ ะเมิด” อุมรั กล่าววา่ “เราจะยงั ไม่ปล่อยท่านไปจนกวา่ ท่านจะเห็นพอ้ งดว้ ยกบั เรา” อะลีกล่าวตอบวา่ “จงรีดนมววั ตวั น@ีเถิด และแบ่งมนั คนละคร-ึงกบั อบูบกั ร จง ทาํ งานใหก้ บั เขาในวนั น@ี และในวนั รุ่งข@ึนเขาจะทาํ ใหท้ ่านเป็นผสู้ ืบตาํ แหน่ง 88

แทนเขา ฉนั ขอสาบานต่อพระเจา้ วา่ ฉนั จะไม่ยอมรับฟังท่านหรอกอุมรั และ ฉนั ก็จะไม่จบั มือกบั อบูบกั ร” อบูบกั รกล่าวกบั อะลีวา่ “ฉนั จะไม่บงั คบั ท่านใหเ้ ห็นพอ้ งดว้ ยกบั ฉนั ” อบอู ุบยั ดะฮก์ ล่าวกบั อะลีวา่ “ท่านยงั เป็นหนุ่มอยู่ โอ้ อบุลฮาซนั ผคู้ นเหล่าน@ี ลว้ นเป็นผอู้ าวโุ สและพวกเขารู้ถึงวธิ ีการจดั การ ในการสืบตาํ แหน่งแทนท่าน ศาสดา จงปฏิบตั ิตามพวกเขาเสียเดี„ยวน@ีเถิด และถา้ หากท่านยงั มีชีวติ อยู่ ท่าน ก็จะไดส้ ืบทอดแทนพวกเขา เพราะความไดเ้ ปรียบของท่าน และเพราะท่านมี ความใกลช้ ิดกบั ท่านศาสดามากกวา่ และเป็นผบู้ ุกเบิกแห่งอิสลามซ-ึงท่านเอง เป็นผสู้ ู้รบในสงครามศาสนา” อะลีกล่าวตอบวา่ “โอ้ ชาวมุฮาญิรีน จง เกรงกลวั ต่อพระเจา้ เถิด จงอยา่ ไดฉ้ กเอาอาํ นาจของมุฮมั มดั และครอบครัว ของท่านไปจากวงศว์ านของท่านเลย จงอยา่ ไดเ้ ปล-ียนจุดศนู ยร์ วมของ อิสลาม จากสถานที-ท-ีเหมาะสมของมนั ไป โดยเอาไปไวท้ -ีบา้ นของพวกท่าน เลย ขอสาบานต่อพระเจา้ ตราบเท่าที-มีคนท-ีมีความรู้ในอลั กรุ อาน ในอรรถ คดีอิสลามและแบบฉบบั ของท่านศาสดา ในหมู่พวกเราที-เป็นครอบครัวของ ท่านศาสดา เราเป็ นผเู้ หมาะสมที-สุดที-จะไดเ้ ป็นผสู้ ืบทอดของท่านมากกวา่ ผใู้ ดท@งั สิ@น ขอสาบานต่อพระเจา้ ครอบครัวของเรามีทุกสิ-งที-ท่านตอ้ งการ จง อยา่ ไดต้ ามความใคร่อยากของท่านเองเลย หรือหาไม่แลว้ ท่านจะเป็นผทู้ ี-หลง ไกลลิบออกไป” บะชีร อิบนิ สะอดั จึงกล่าวข@ึนวา่ “โออ้ ะลี หากชาวอนั ศอรไดย้ นิ ในสิ-งท-ีท่านพดู เม-ือก@ีน@ี ยอ่ มไม่มีใครที-จะมาโตแ้ ยง้ กบั ท่านไดเ้ ลย แต่เร-ืองมนั จบสิ@นแลว้ เราไดจ้ บั มือใหส้ ตั ยาบนั กบั อบบู กั รไปแลว้ ” อะลี กลบั บา้ นโดยไม่ไดใ้ หส้ ตั ยาบนั กบั อบูบกั ร 89

อิบนิ อบิล ฮะดีด บนั ทึกมาจาก เญาฮะรี วา่ เม-ือฟาฏิมะฮเ์ ห็นวา่ อะลีและซุ เบรถูกกระทาํ ย-าํ ยอี ยา่ งเลวร้าย นางจึงออกมาท-ีประตแู ละกล่าวข@ึนวา่ “โออ้ บูบกั ร มนั ช่างรวดเร็วเหลือเกินที-ท่านหลอกหลวงครอบครัวของศาสนทูต ของพระเจา้ ฉนั จะไม่พดู กบั อุมรั อีกตราบเท่าที-ฉนั ยงั มีชีวิตอย”ู่ มีอีกรายงานหน-ึงกล่าววา่ ขณะท-ีฟาฏิมะฮร์ ้องไห้ นางไดอ้ อกมาและได้ ไล่พวกเขาออกไป ยะอก์ บู ี กล่าววา่ ฟาฏิมะฮอ์ อกมาและกล่าววา่ “ออกไป จากบา้ นของฉนั หรือไม่ก็ขอสาบานต่อพระเจา้ ฉนั จะเปิ ดเผยศีรษะของฉนั และจะคร-ําครวญต่อพระเจา้ ดว้ ยกบั ผมที-ยงุ่ เหยงิ น@ีแหละ” จากน@นั ผคู้ นจึง สลายตวั ไปจากบา้ นของนาง รวมท@งั ผคู้ นท-ีหลบภยั อยใู่ นบา้ นของนางดว้ ย นิ ซอม กล่าวไวเ้ ช่นกนั วา่ “ในวนั น@ี อุมรั ไดต้ ีไปที-ทอ้ งของฟาฏิมะฮเ์ ป็นเหตุให้ นางตอ้ งแทง้ บุตร พร้อมกบั ตะโกนสั-งใหเ้ ผาบา้ น” (เม-ือผอู้ -ืนไดล้ ะออกไป หมดแลว้ คงเหลืออยเู่ ฉพาะอะลี ฮาซนั และฮเู ซน บุตรท@งั สองของท่านท-ีอยู่ ในบา้ น) มสั อูดี กล่าววา่ ภายหลงั จากท-ีมีการใหส้ ัตยาบนั ในวนั จนั ทร์และองั คาร อะลีมาพบกบั อบบู กั รและกล่าวกบั เขาวา่ “ท่านไดท้ าํ ลายตาํ แหน่งของเรา เพราะท่านไม่ไดใ้ ยดีกบั เรา” อบบู กั รกล่าวตอบวา่ “มนั ก็จริงแต่ฉนั เกรงวา่ มนั จะเกิดกลียคุ และความไม่สงบ” ยะอก์ บู ี กล่าวไวเ้ ช่นกนั วา่ มีบางคนมาหาอะลีเพื-อจบั มือแสดงสตั ยาบนั แต่อะลีบอกพวกเขาใหม้ าในวนั รุ่งข@ึน พร้อมดว้ ยการโกนศีรษะแต่มีเพยี ง สามคนเท่าน@นั ที-กลบั มา หลงั จากเหตุการณ์การใหส้ ัตยาบนั แลว้ อะลีมกั จะ ไปกบั ฟาฏิมะฮข์ ี-ล่อไปดว้ ยกนั เพ-ือเรียกร้องการช่วยเหลือ แต่ผคู้ นไดบ้ อก กบั ฟาฏิมะฮว์ า่ “โอบ้ ุตรสาวของศาสนทตู ของพระเจา้ หากญาติของท่านได้ ขอใหเ้ ราสนบั สนุนเสียก่อน เราก็จะไม่เลือกใครนอกจากตวั เขาเท่าน@นั แต่ 90

เราไดจ้ บั มือใหส้ ัตยาบนั กบั อบบู กั รไปแลว้ ” คาํ ตอบของอะลีก็คือ “น่า ละอายโดยแท้ เจา้ คาดวา่ จะใหฉ้ นั ทิ@งร่างของท่านศาสดา และใหฉ้ นั ไปยงุ่ อยู่ กบั การต่อสู้กนั เพื-ออาํ นาจกระน@นั หรือ?” ฟาฏิมะฮม์ กั กล่าวเสมอวา่ อะลีได้ กระทาํ ไปอยา่ งเหมาะสมแลว้ และพวกเขาไดก้ ระทาํ ในสิ-งซ-ึงพระเจา้ จะตอ้ ง สอบสวนพวกเขาถึงเร-ืองเหล่าน@นั มุอาวยิ ะฮ์ ไดเ้ ขียนจดหมายถึงอะลี กล่าวถึงเรื-องราวขา้ งตน้ ไวด้ งั วา่ “มนั ดูเหมือนวา่ เม-ือวานน@ีเองท-ีท่านเอาภรรยาของท่านข@ึนขี-ล่อ ผซู้ -ึงท่านควรจะ ใหเ้ ธออยเู่ ฉพาะในบา้ น พร้อมกบั จูงมือฮาซนั ฮเู ซนลูกชายสองคนของท่าน เคาะไปตามประตบู า้ นของบรรดาผคู้ นที-เคยร่วมรบในสงครามบะดรั และ ขอร้องพวกเขาอยา่ ไดใ้ หก้ ารสนบั สนุนท่าน อยา่ งไรก็ตามมีเพียงส-ีหา้ คน เท่าน@นั ที-เห็นดว้ ยกบั ท่าน ฉนั ขอสาบานดว้ ยกบั วญิ ญาณของฉนั วา่ ถา้ หาก ท่านอยใู่ นแนวทางที-ถูกตอ้ งแลว้ พวกเขาก็จะตอ้ งสนบั สนุนท่าน ท่านกล่าว อา้ งถึงสิ-งที-ไม่ไดเ้ ป็นของท่าน ท่านพดู ถึงส-ิงท-ีไม่เคยไดย้ นิ มาก่อนเลย ฉนั อาจมีความจาํ ท-ีไม่ดี แต่ฉนั ไม่เคยลืมคาํ พดู ของท่านที-พดู กบั อบูซุฟยานวา่ “ถา้ หากฉนั มีกาํ ลงั คนสกั ส-ีสิบคน ฉนั ก็จะไปเอาสิทธิของฉนั กลบั คืนมาจาก ผคู้ นเหล่าน@นั ดว้ ยกาํ ลงั ” ในสงครามซิฟฟิ น อมั ร อิบนิ อาสไดก้ ล่าวเตือนกบั มุอาวยิ ะฮว์ า่ อะลี ได้ พดู วา่ “ถา้ หากฉนั มีคนส-ีสิบคน...” และอ-ืนๆ อมั ร อิบนิ อาส หมายความ วา่ อะลีไดก้ ล่าวเรื-องน@ีในวนั ท-ีบา้ นของฟาฏิมะฮถ์ ูกจู่โจม สิ@นสุดเหตุการณ์การใหส้ ตั ยาบนั อุซุดุล ฆอบะฮ์ เล่ม 3 หนา้ 222 เขียนไวว้ า่ “ฝ่ ายต่อตา้ นเห็นดว้ ยที-จะ ยอมรับอบูบกั ร หกเดือนหลงั จากประชาชนไดม้ าชุมนุมกนั เพือ- ใหส้ ัตยาบนั กบั เขา” ยะอก์ บู ี เล่ม 2 หนา้ 105 “อะลีจบั มือกบั อบบู กั รหลงั จากหกเดือน 91

นบั จากท-ีประชาชนไดใ้ หส้ ัตยาบนั ” อิสตีอบั เล่ม 2 หนา้ 244 และ อลั ตนั บีฮ์ วลั อชั รอฟ หนา้ 250 “อะลีไม่ยอมจบั มือกบั อบูบกั รจนกระทงั- ฟาฏิมะฮ์ วายชนม”์ อลั อิมามะฮ์ วลั ซิยาซะฮ์ ไดบ้ นั ทึกไวว้ า่ “อะลีไดใ้ หส้ ัตยาบนั ของเขากบั อบูบกั รหลงั จากที-ฟาฏิมะฮเ์ สียชีวติ แลว้ ซ-ึงเป็นเวลา 75 วนั หลงั จากท-ีท่านศาสดาไดว้ ายชนม”์ ตามรายงานของซุเบรกล่าววา่ ภายหลงั จากที-ฟาฏิมะฮไ์ ดโ้ ตแ้ ยง้ กบั อบบู กั รเก-ียวกบั มรดกของท่านศาสดา เธอไม่ได้ พดู กบั เขาอีกเลย อะลี นาํ ร่างของฟาฏิมะฮไ์ ปฝังในเวลากลางคืน โดยที-อบบู กั รไม่รู้เร-ือง เลย ตราบเท่าท-ีฟาฏิมะฮม์ ีชีวติ อยผู่ คู้ นเคารพยกยอ่ งอะลี และภายหลงั จากที- นางเสียชีวติ แลว้ พวกเขาไดล้ ะทิ@งอะลีไป ฟาฏิมะฮม์ ีชีวติ อยอู่ ีกหกเดือน หลงั จากท่านศาสดาเสียชีวติ ซุฮร์ ี กล่าวไวเ้ ช่นกนั วา่ อะลีไม่ยอมจบั มือกบั อ บบู กั รจนกระทงั- หกเดือนหลงั จากที-ประชาชนไดใ้ หส้ ตั ยาบนั และบนูฮาชิม ไดก้ ระทาํ ตามเช่นเดียวกนั ในตยั ซีร อลั วซุ ูล เล่ม 2 หนา้ 46 ซุฮร์ ี กล่าววา่ “ขอสาบานต่อพระเจา้ อะ ลีไม่เห็นดว้ ยกบั อบบู กั ร จนกระทงั- หกเดือนผา่ นพน้ ไป และบนู ฮาชิมก็ได้ กระทาํ ตามเช่นเดียวกนั เม-ืออะลีเห็นวา่ ผคู้ นกาํ ลงั ละทิ@งเขา เขาจึงเป็น พนั ธมิตรกบั อบูบกั ร” บะลาซุรี ในหนงั สือ อนั ซอบุล อชั รอฟ เล่ม 1 หนา้ 587 กล่าววา่ “เมื-อ พวกอาหรับปฏิเสธอิสลาม และถูกกล่าวหาวา่ เป็นพวกนอกคอก อุศมานไป หาอะลีและชกั ชวนเขาใหส้ นบั สนุนอบูบกั ร อะลีไดจ้ บั มือใหส้ ตั ยาบนั กบั อ บูบกั ร และความยงุ่ เหยงิ ระหวา่ งมุสลิมก็เงียบสงบลง จากน@นั กองกาํ ลงั ของ มุสลิมก็ไดเ้ ตรียมการเพ-ือการต่อสู้กบั พวกนอกคอก” อะลีไดป้ รองดอง กบั อบูบกั ร หลงั จากที-ฟาฏิมะฮเ์ สียชีวติ แลว้ โดยเล็งเห็นวา่ ผคู้ นไดเ้ อาตวั ออก 92

ห่างไปจากเขา และบรรดามุสลิมต่างก็แตกแยกกนั ตาํ แหน่งของอบูบกั รก็ ยงั คงมนั- คงอยู่ อยา่ งไรก็ตามอะลีไม่เคยลืมเหตุการณ์เหล่าน@ีเลย ถึงแมใ้ น วาระที-เขาดาํ รงตาํ แหน่งผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่านศาสดา ในคาํ เทศนาของเขาท-ีมีชื-อวา่ ชคั ชะกียะฮ์ เขากล่าววา่ “ฉนั จาํ ตอ้ งอดทน ดว้ ยสามญั สาํ นึกแห่งคุณธรรม ฉนั รอคอยดว้ ยความอดทน มนั ยากยงิ- ประหน-ึงมีหนามท-ิมตาํ เขา้ ไปในตาของฉนั และกระดูกที-ตาํ อยใู่ นคอของฉนั ฉนั ไดเ้ ห็นสิทธิแห่งการสืบมรดกของฉนั จากท่านศาสดา ไดถ้ ูกหยบิ ฉวยไป จากฉนั อยา่ งยตุ ิธรรม เมื-อวนั เวลาของคนแรก (อบบู กั ร) หมดสิ@นลง และแสง สวา่ งแห่งชีวติ ของเขาก็ดบั ลงดว้ ย เขาก็ไดผ้ า่ นรางวลั แห่งการสืบแทน ตาํ แหน่งของท่านศาสดาไปไวใ้ นมือของอิบนิ คอ็ ตตอ็ บ โอม้ นั ช่างแตกต่าง กนั เหลือเกิน ระหวา่ งการขี-อูฐตวั หน-ึง (ไปเผชิญหนา้ กบั ความยากลาํ บากแต่ เพียงผเู้ ดียว) กบั การนง-ั อยบู่ นบลั ลงั กข์ องฮยั ยาน ใชช้ ีวติ อยอู่ ยา่ งมีความสุข และร่าเริงหรรษาในพระราชวงั ของญาบิรผเู้ ป็นพช-ี ายของเขา นบั เป็นความประหลาดใจที-วา่ อบูบกั รไดข้ อใหผ้ คู้ นถอนการใหส้ ัตยาบนั ของพวกเขาออกไปจากตวั เขา ในฐานะเป็นผสู้ ืบทอดตาํ แหน่งแทนท่าน ศาสดา แต่ก่อนท-ีเขาจะตาย อบบู กั รไดแ้ ต่งต@งั ตาํ แหน่งอนั มน-ั คงใหก้ บั อุมรั เป็นผสู้ ืบแทน ผปู้ ลน้ สะดมท@งั สองคนน@ี ไดแ้ บ่งตาํ แหน่งผสู้ ืบแทนระหวา่ ง พวกเขากนั เอง ราวกบั การแบ่งนมท-ีอยใู่ นเตา้ สองเตา้ ของอูฐตวั หน-ึง” ขอ้ วจิ ารณ์ท-ีกระทาํ โดยบุคคลต่างๆเก-ียวกบั การใหส้ ัตยาบนั ก) ฟัฎล์ อิบนิ อบั บาส ตามรายงานของยะอก์ บู ี เม-ือครอบครัวของบนูฮาชิมทราบข่าวการแต่งต@งั ใหอ้ บูบกั รเป็ นผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่านศาสดา ฟัฎล์ อิบนิ อบั บาส กล่าว กบั ชาวเผา่ กเุ รชวา่ “พวกท่านไม่อาจประสบกบั ความสาํ เร็จไดห้ รอก ที-จะสืบ 93

แทนตาํ แหน่งของท่านศาสดาดว้ ยกบั การใชเ้ ล่ห์กล เราสมควรที-จะไดร้ ับ ตาํ แหน่งน@ีไม่ใช่พวกท่าน เราเป็นผทู้ ี-มีสิทธิอนั ชอบธรรม โดยเฉพาะอยา่ งยง-ิ มิตรของเราคือ อะลี” จากน@นั อุต บะฮ์ อิบนิ อบีละฮบั จึงอ่านบทกลอน ดงั ต่อไปน@ีคือ ฉนั ไม่เคย คิดเลยวา่ ประชาชน จะละทิ@ง ทาํ ตนได้ ไม่สนใจ บนูฮาชิม ถูกละลืม ไร้เยอ-ื ใย ปล่อยอบุล ฮาซนั ไว้ ใหโ้ ดดเด-ียว แมน้ วา่ เขา เป็นคนแรก ที-แยกมา เปี- ยมศรัทธา มุฮมั มดั เพยี งคนเดียว จากร่างท่าน คนสุดทา้ ย ใจห่อเหี-ยว หมดแรงเร-ียว โศกา แสนอาดูร เพือ- มากลู เก@ือช่วยเหลือ แก่อะลี สวรรคด์ ี ส่งเทวทตู ปรูดลงมา รีบเร่ง อยา่ งรวดเร็ว จากฟากฟ้ า สู่กายา ของศาสดา ท-ีอาสัญ อุตบะฮไ์ ดร้ ับสารจากอะลีฉบบั หน-ึงขอร้องใหเ้ ขาหยดุ อ่านบทกลอน เพราะมนั เป็ นความปรารถนาของอะลีที-มุสลิมทุกคนควรไดร้ ับการช@ีชวนใน ลกั ษณะเดียวกนั ข) อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ อบั บาส ไดม้ ีการสนทนากนั กบั อุมรั 94

อุมรั : “อิบนิ อบั บาส ท่านรู้หรือเปล่าวา่ ทาํ ไมผคู้ นจึงไม่สนบั สนุน ครอบครัวของท่าน ผเู้ ป็ นญาติของมุฮมั มดั ใหเ้ ป็ นผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของ ท่าน ?” อบั ดุลลอฮ์ “ถา้ หากฉนั ไม่รู้ ดงั น@นั หวั หนา้ แห่งผศู้ รัทธา ก็จะช่วย บอกใหฉ้ นั รู้ดว้ ยเถิด” อุมรั “บนู ฮาชิม ปรารถนาท-ีจะใหท้ ่านศาสดา และ บรรดาผสู้ ืบท@งั หมดของท่านมาจากครอบครัวของพวกเขาเอง แต่เราชาว กุเรชไดเ้ ลือกผสู้ ืบแทนตาํ แหน่งของท่านไดด้ ว้ ยความสาํ เร็จ” อบั ดุลลอฮ์ “อนุญาตใหฉ้ นั พูดในบางส-ิงไดห้ รือไม่ ?” อุมรั “ถา้ หากจาํ เป็นก็เชิญได้ อิบ นิ อบั บาส” อบั ดุลลอฮ์ “หากชาวกุเรชรู้สึกพึงพอใจ กบั ส-ิงที-พระเจา้ ได้ ประทานมาใหก้ บั พวกเขา มนั ก็ยอ่ มเป็นส-ิงท-ีดีกวา่ แก่ตวั ของพวกเขาเอง ฉะน@นั มนั ก็จะไม่มีการอิจฉาริษยาเกิดข@ึน ท่านพดู วา่ มนั ไม่ไดเ้ ป็นไปเช่นน@นั ดงั ท-ีวา่ ชาวกุเรชไม่ขอ้ งใจในส-ิงท-ี พระเจา้ ไดป้ ระทานมาใหก้ บั พวกเขา ผคู้ นประเภทดงั กล่าวน@ี อลั กุรอานได้ กล่าวถึงไวว้ า่ “เพราะวา่ พวกเขาไม่ชอบโองการและพระบญั ชาต่างๆของ พระเจา้ กิจการงานของพวกเขาจึงมลายสิ@น” อุมรั “ฉนั ไม่อยากเชื-อเลยใน สิ-งท-ีฉนั เคยไดย้ นิ เก-ียวกบั ตวั ท่าน มนั ทาํ ใหฉ้ นั หมดความเคารพในตวั ท่าน ตลอดไป” อบั ดุลลอฮ์ “ถา้ หากทุกสิ-งท-ีฉนั พดู เป็นสจั ธรรมแลว้ ฉนั ก็ไม่ เคยกลวั วา่ ใครจะไม่เคารพ และถา้ หากสิ-งใดท-ีฉนั พดู มนั เป็นเทจ็ แลว้ ฉะน@นั คนอยา่ งฉนั ก็ยอ่ มแกไ้ ขตวั ฉนั เองได”้ อุมรั “ฉนั เคยไดย้ นิ มาวา่ ท่านเคย พดู วา่ เรายดึ อาํ นาจมาโดยการกดขี-บงั คบั ผคู้ นที-เรามีความอิจฉาริษยาในพวก เขา” อบั ดุลลอฮ์ “ทุกคนรู้ดีวา่ ท่านใชก้ ารกดขี-ข่มเหงอยา่ งไร และเก-ียวกบั การอิจฉาริษยาของท่าน ซาตานอิจฉาอาดมั และเราเป็นลูกหลานของอาดมั ผู้ ซ-ึงตกเป็นเป้ าของความอิจฉา” ค) ซลั มาน ฟารซี 95

เญาฮะรี ไดบ้ นั ทึกไวว้ า่ ซลั มาน ซุเบร และชาวอนั ศอรตอ้ งการที-จะจบั มือ ประกาศสตั ยาบนั ต่ออะลี และเมื-ออบูบกั รไดเ้ ป็ นคอลีฟะฮ์ ซลั มาน กล่าววา่ “ท่านไดล้ ูกของทองคาํ ตวั เล็กๆ แต่ท่านไดส้ ูญเสียแม่ของทองคาํ ไป ท่านได้ เลือกเอาชายชราและลืมครอบครัวของท่านศาสดา หากท่านปล่อยใหพ้ วกเขา สืบทอดตาํ แหน่งของศาสดา ท่านก็จะไดป้ ระโยชน์ที-มากมายกวา่ และมนั ก็ จะไม่มีความขดั แยง้ กนั ระหวา่ งบรรดามุสลิม” ง) อุมมุ มิสตะฮ์ “ความไม่ลงรอยกนั ของอะลีและอบบู กั ร ไดส้ ร้างความกระอกั กระอ่วนใจใหก้ บั บรรดามุสลิม” อุมมุ มิสตะฮ์ บุตรสาวของอุซาซะฮไ์ ปยงั หลุมฝังศพของท่านศาสดา และไดอ้ ่านบทกวดี งั ต่อไปน@ี... ความขดั แยง้ ของมุสลิม เริ-มแตกหกั เพยี งศาสดา ที-รัก ไดจ้ ากไป ไม่มีท่าน จิตวญิ ญาณ เราสูญหาย ดุจดอกไม้ และใบหญา้ ท-ีหยา่ ฝน จ) อบซู รั เขาไม่ไดอ้ ยใู่ นนครมะดีนะฮ์ เมื-อท่านศาสดาเสียชีวติ เมื-อไดข้ ่าววา่ อ บบู กั รไดเ้ ป็นผสู้ ืบแทนท่านศาสดา เขากล่าววา่ “ท่านไดร้ ับรางวลั แต่เพียง นอ้ ยนิดจากความพยายามของท่าน หากท่านไดใ้ หก้ ารสนบั สนุนของท่านกบั ขอ้ อา้ งของญาติท่านศาสดาที-จะดาํ รงตาํ แหน่งน@ี ท่านก็คงจะไดผ้ ลประโยชน์ อนั มหาศาล และมนั ก็จะไม่มีความขดั แยง้ กนั ในระหวา่ งบรรดามุสลิม” ฉ) มิกดาด 96

ยะอก์ บู ีไดบ้ นั ทึกไวใ้ นหนงั สือของเขาถึงเรื-องๆหน-ึง เล่ามาจากผเู้ ล่าคน หน-ึง ผซู้ -ึงไดเ้ ห็นชายคนหน-ึงในมสั ยดิ แห่งมะดีนะฮ์ ตกอยใู่ นสภาพที-สิ@น หวงั ราวกบั วา่ เขาไดถ้ ูปลน้ ทรัพยส์ ินอนั มหาศาลของเขาไป ชายคนน@ีพดู ข@ึน วา่ “มนั เป็นเรื-องแปลกประหลาดเสียจริงๆ ท-ีตาํ แหน่งน@นั ไดถ้ ูกกระชากไป จากมือของผคู้ นที-มีสิทธmิ” ช) สตรีคนหน-ึงจาก บนูนจั ญาร ภายหลงั จากที-อบบู กั รไดต้ าํ แหน่งคอลีฟะฮไ์ ปแลว้ เขาไดส้ ่งเงินจาํ นวน หน-ึงไปยงั บรรดาผหู้ ญิงแต่ละคนของชาวมุฮาญิรีนและชาวอนั ศอร เซด บิน ซาบิตเป็นผนู้ าํ เงินซ-ึงเป็นส่วนของสตรีคนหน-ึงชาวบนูนจั ญารไปใหก้ บั นาง แต่นางปฏิเสธท-ีจะรับมนั ไวพ้ ร้อมกบั กล่าววา่ “อบูบกั รตอ้ งการที-จะซ@ือ ศาสนาของเรา ดว้ ยการใหส้ ินบน” ซ) อบูซุฟยาน เขาคือซคั ร์บุตรของฮรั บ์ บุตรของอุมยั ยะฮ์ บุตรของอบั ดุชชมั ส์บุตรของ อบั ดุลมานาฟ เขาสู้รบกบั ท่านศาสดาจนถึงวาระท-ีท่านศาสดาเขา้ พิชิตนคร มกั กะฮ์ และท่านไดย้ กโทษใหก้ บั เขา ขณะที-ท่านศาสดาเสียชีวติ เขาไม่ไดอ้ ยู่ ในนครมะดีนะฮ์ ในระหวา่ งการเดินทางกลบั อบูซุฟยานทราบถึงการ เสียชีวติ ของท่านศาสดา และการท-ีอบบู กั รไดเ้ ป็นผสู้ ืบแทนตาํ แหน่ง เขาถาม วา่ “อบั บาสกบั อะลีสองคนท-ีถูกกดขี-มีปฏิกิริยาอยา่ งไรบา้ ง” เขาไดร้ ับการ รายงานวา่ เขาท@งั สองอยกู่ บั บา้ นเฉยๆไม่ไดท้ าํ อะไร อบูซุฟยานสบถพร้อม กบั พดู วา่ “ถา้ ฉนั ยงั มีชีวติ อยู่ ฉนั จะช่วยพวกเขาใหไ้ ดก้ ลบั ไปอยใู่ นท-ีท-ีเป็น สิทธิอนั ถูกตอ้ งของพวกเขา ฉนั เห็นเมฆท-ีเตม็ ไปดว้ ยฝ่ นุ ในอากาศ ซ-ึง ตอ้ งการเลือดที-จะลา้ งมนั ” เมื-อเขาเดินทางมาถึงมะดีนะฮ์ เขาเริ-มอ่านบท กวดี งั ต่อไปน@ี... 97

โอบ้ นู ฮาชิม อยา่ ปล่อยให้ ผใู้ ดได้ ฉกฉวย โอกาสไป ช่างอิจฉา ตาร้อน น-ีกระไร จะเป็นใคร หากไม่ใช่ ตยั มแ์ ละอดี(5) อาํ นาจ อธิปไตย แห่งอิสลาม เร-ิมงดงาม สดใส เพราะท่านน@ี ผปู้ กครอง ตอ้ งอบุล ฮาซนั (อะลี)สิ หากท่านมี ความตอ้ งการ ให้ยงั- ยนื ๗ อบั ดุลลอฮ์ อิบนิ สะบาอแ์ ละนิยายต่างๆ ตามรายงานของฏอบารี อบูซุฟยานกล่าวไวว้ า่ “มีฝ่ นุ ฟ้ ุงข@ึนไปในอากาศ ขอสาบานต่อพระเจา้ ฝนที-หลงั- เป็นเลือดเท่าน@นั ที-จะชะลา้ งมนั ได้ โอบ้ ุตร หลานของอบั ดุลมานาฟ ทาํ ไมจึงปล่อยใหอ้ บบู กั รไดเ้ ป็นผสู้ ืบตาํ แหน่งแทน ของท่านศาสดา อะลีและอบั บาส ผถู้ ูกกดข-ีหายไปไหน” จากน@นั เขา ตอ้ งการจะจบั มือประกาศสตั ยาบนั ต่ออะลี แต่อะลีปฏิเสธอบซู ุฟยาน จึงอ่าน บทกลอนน@ี ลาหาใช่ ปัจเจกชน คนเสรี ตอ้ งยอมพลี แบกรับ ความต-าํ ตอ้ ย มีเครื-องช@ี บ่งบอก ถึงปมดอ้ ย ถึงมีนอ้ ง สองประการ ควรขานไข 98

หน-ึงน@นั คือ เหล็กยดึ เตนท์ ถูกกระหน-าํ ถูกตอกย@าํ ดว้ ยฆอ้ น สุดทนไหว อีกหน-ึงคือ อูฐอาหรับ จากแดนไกล หวั สั-นไป ดว้ ยน@าํ หนกั พกั บนหลงั คาํ ขวญั ของอบูซุฟยาน “โอ้ ลูกหลานของอบั ดุลมานาฟ” เหตุการณ์น@ีอาจเปล-ียนแปลงเส้นทางแห่งประวตั ิศาสตร์อิสลามได้ หากอะลีไม่ไดเ้ ป็นนกั ปกครอง และหากถูกอบูซุฟยานชกั ชวนใหก้ ่อกบฏกบั คอลีฟะฮ์ นบั เป็นเรื-องน่าแปลกใจที-ไดพ้ บวา่ อบซู ุฟยานผเู้ ป็นศตั รูอนั แทจ้ ริง ของอิสลาม ซ-ึงไดต้ ่อสู้กบั ท่านศาสดาจนกระทงั- เขาพบวา่ เป็นไปไม่ไดท้ -ีเขา จะสู้รบต่อไป จึงหนั มาใหก้ ารสนบั สนุนช่วยเหลืออะลี เขาต@งั ใจจะช่วยจริงๆ หรือ ? หรือเพยี งตอ้ งการก่อกวนใหว้ นุ่ วาย ? ยงิ- ประหลาดใจมากข@ึนไปอีกก็คือ อะลีปฏิเสธไม่ยอมรับการช่วยเหลือ ของอบูซุฟยานและอบั บาสผเู้ ป็นหวั หนา้ ของเผา่ ที-ทรงอาํ นาจ เม-ือเขาเอง กลบั ไปแสวงหาการช่วยเหลือจากผคู้ นในทุกมุมเมือง เท่าที-จะเป็ นไปได้ ภายหลงั จากท-ีไดส้ าํ รวจตรวจสอบดูถึงจุดมุ่งหมายของอบู ซุฟยาน และอะลี เราจึงไม่เหลือขอ้ สงสยั ใดๆไว้ เพราะลกั ษณะของแผนการของบุคคลท@งั สอง น@นั แตกต่างกนั บรรพบุรุษของท่านศาสดาและอบซู ุฟยานเป็นญาติพี-นอ้ งกนั ซ-ึง ครอบครัวมีการขดั แยง้ กนั การต่อสู้ของครอบครัวท@งั สองน@ี จบลงดว้ ยกบั ครอบครัวของท่านศาสดาไดร้ ับชยั ชนะ จนไดเ้ ป็ นหวั หนา้ ของเผา่ และ ทศั นะของเขาที-มีต่อท่านศาสดา ในฐานะผนู้ าํ ศาสนาน@นั เป็นเร-ืองที-มีความ 99