หลักสูตรDLTบรรยายภายใน UET

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน รถลื่นไถลและรถหมุน (ต่อ) สาเหตุและการแก้ไขการลื่นไถลและหมุนของรถบรรทุกทว่ั ๆ ไป การลื่นไถลและหมุนของรถพ่วง มูลเหตุส่วนใหญ่มกั จะเกิดข้ึนเพราะตวั หางไม่ไดบ้ รรทุกสิ่งของหรือบรรทุกแต่เบาเกินไป ส่วนสาเหตุอื่น ๆ กเ็ หมือน ๆ กนั หนีไม่พน้ เรื่องการใชค้ วามเร็วสูง และการเบรกรุนแรงหรือเบรก กะทนั หนั การล่ืนไถลเพราะตวั พว่ งหรือตวั ลูกจะไม่ส่งสญั ญาณบอกล่วงหนา้ ผขู้ บั ข่ีจะรู้กต็ ่อเม่ือการ ล่ืนไถลหรือหมุนเกิดข้ึนแลว้ วธิ ีและแนวทางแก้ไข: 1.ถอนเทา้ ออกจากเบรกจนกระทงั่ รถมีอาการจบั เกาะถนนดีข้ึน และแตะคนั เร่งเพมิ่ ความเร็ว เลก็ นอ้ ย จะช่วยดึงหางใหเ้ ขา้ แนวขนานกบั ตวั หวั ลาก 2. ถา้ พอมีความรู้อยบู่ า้ ง ลองเชค็ การต้งั วาลว์ เบรกหางดูวา่ ไดส้ ดั ส่วนถูกตอ้ งดีหรือไม่ ท้งั น้ี เพื่อป้องกนั ไม่ใหเ้ กิดเหตุ “อยา่ งไรกต็ าม การป้องกนั ยอ่ มดีกวา่ การแกไ้ ข หลกั ที่สาคญั คือการใชค้ วาม เร็วที่เหมาะสมสอดคลอ้ งกบั สถานการณ์ และเทคนิคการใชเ้ บรกแกไ้ ขสถานการณ์” Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 151

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน ยางแบนขณะวง่ิ กรณที ย่ี างรถเกดิ แบนในขณะทรี่ ถวงิ่ อยู่และรถเกดิ อาการผดิ ปกตอิ ย่างเห็นได้ชัด เช่น มกี าร ทรงตวั แย่ลง อตั ราการเร่งอืดหรือพวงมาลยั ดงึ ไปด้านใดด้านหนึ่ง อย่าตกใจหรือเหยยี บเบรกโดยกะทันหัน แต่ควรต้ังสตแิ ละพยายามบงั คบั พวงมาลยั ให้มน่ั คงแตะเบรกซ้า ๆ และเบาทส่ี ุดจะกระทง่ั รถหยุดเอง เม่ือยางรถยนต์ร่ัวหรือแบน ไม่ควรจะขบั รถบดยางไปเป็ นระยะทางไกล ๆ โดยเดด็ ขาดเพราะว่า ขอบกระทะล้อจะกดลงบนแก้มยางจนทาให้แก้มยางเสีย ควรจอดรถเพ่ือเปลย่ี นยางอะไหล่ก่อน จากน้ันขบั ไปอย่างช้า ๆ จนถงึ ร้านปะยางทใี่ กล้ทส่ี ุดเพื่อปะหรือเปลยี่ นยาง Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 152

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน ยางระเบิด สาเหตุของยางระเบดิ เกดิ จากหลายสาเหตุ เช่น ยางหมดอายุ ซึ่งสังเกตได้จากการแตกลายงา หรือยางบวม ฉีกขาด ดอกยางหมดสภาพ รวมถึงยางเก่าเกบ็ การขบั รถเร็วเกนิ พกิ ดั ทกี่ าหนด การสูบลม ไม่ถูกต้อง เปลย่ี นยางใหม่แต่ใช้ท่อเตมิ ลมอนั เก่า หรือแม้กระทงั่ การขบั รถชนขอบถนน หรือก้อนหินเข้า ไปอยู่ในระหว่างแก้มยาง กล็ ้วนเป็ นสาเหตุให้เกดิ ยางระเบดิ ได้ท้งั สิ้น เจ้าของรถจงึ ควรหมน่ั ตรวจเช็คยาง สมา่ เสมอ และควรเตมิ ลมยางตามทก่ี าหนดในคู่มือรถอย่างน้อย 2 สัปดาห์ต่อคร้ัง และใส่ใจสังเกตสภาพ ยางทุกคร้ังก่อนออกรถ Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 153

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน ยางระเบดิ (ต่อ) ข้อแนะนาเม่ือยางระเบดิ ในขณะขบั รถอยู่ ถ้ายางเกดิ ระเบดิ ขนึ้ ผู้ขบั รถจะแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าอย่างไร ส่ิงแรกที่ สาคญั คือ ผู้ขบั ต้องควบคุมสตใิ ห้ดี อย่าตกใจ และปฏิบตั ติ ามคาแนะนา ดงั นี้ 1.มือท้งั สองข้างจบั พวงมาลยั อย่างมน่ั คง ตามวธิ ีทถ่ี ูกต้อง 2.มองกระจกหลงั เพ่ือดูว่ามรี ถตามมาหรือไม่ 3.ถอนคนั เร่งออก 4.แตะเบรกอย่างแผ่วเบาและถี่ ๆ อย่าแตะแรงโดยเดด็ ขาดเพราะจะทาให้รถหมุน 5.ถ้าเป็ นรถทใ่ี ช้เกยี ร์ธรรมดา ห้ามเหยยี บคลตั ช์โดยเดด็ ขาด เพราะถ้าเหยยี บคลตั ช์รถจะไม่ เกาะถนน รถจะลอยตวั และบงั คบั ได้ยาก อาจเสียหลกั ได้ 6.ห้ามดงึ เบรกมืออย่างเดด็ ขาด เพราะจะทาให้รถหมุน 7.เมื่อลดความเร็วลงพอประมาณแล้ว ให้เปิ ดไฟเลยี้ วซ้ายเข้าข้างทาง 8.เม่ือความเร็วลดลงในระดบั ทค่ี วบคุมได้ ให้เปลย่ี นใช้เกยี ร์ตา่ ลง และหยุดรถเปิ ดไฟ ฉุกเฉินRทevนั isทioี n 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 154

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน กระจกหน้ารถแตก กระจกบังลมหน้ารถมี 2 ชนิด ได้แก่ กระจกเทมเปอร์ (Tempered Glass) เมื่อแตกแล้วจะมี ลกั ษณะเป็ นเหลยี่ มเกลด็ อาจกระเดน็ เข้าหูเข้าตา บาดมือบาดเท้าหรือมองเห็นไม่ถนัด อกี ชนิดคือกระจก สองช้ัน (Laminated Glass) มรี าคาแพงกว่ากระจกเทมเปอร์ เมื่อแตกจะมลี กั ษณะเป็ นแฉก ๆ แหลม ๆ คล้าย ๆ ชายธงไม่ร่วงหล่นง่ายนอกจากจะถูกกระแทกอย่างรุนแรง ดงั น้ัน เมื่อเกดิ เหตุรุนแรงจนกระจก หน้ารถแตก ผู้ขบั รถควรปฏิบตั ิ ดงั นี้ 1. พยายามคุมสตอิ ย่าตกใจ 2. มองกระจกหลงั ดูว่ามรี ถตามมาหรือไม่ 3. เม่ือเห็นว่าปลอดภยั ชะลอความเร็ว นารถเข้าจอดข้างทาง เปิ ดไฟฉุกเฉิน 4. ถ้าเป็ นแบบเทมเปอร์ แตกไม่หมด ให้หาผ้าหรือเศษหนังสือพมิ พ์มาปูฝาหน้ากะโปรงรถ บริเวณแผงหน้าปัด เบาะนั่งและพืน้ รถให้ทวั่ จากน้ันใช้ของแขง็ ทุบกระจกจากข้างในออกข้าง นอก เอาเศษกระจกออกให้หมด ห่อรวมไว้อย่างทงิ้ บนถนน ระวงั เศษกระจกตกค้างอยู่ในช่อง ปรับอากาศและคอนโซล Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 155

การประเมิน ควบคุม และแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน กระจกหน้ารถแตก (ต่อ) 5. หันหัวจ่ายลมของช่องแอร์ให้พ้นจากผู้โดยสาร ถ้ามผี ู้โดยสารกข็ อให้ออกจากรถก่อน แล้วเปิ ดพดั ลมแอร์ให้แรงสุดเพื่อไล่เศษกระจกเลก็ ๆ ปลวิ ออกมา 6. หากต้องขบั รถต่อไป ควรเปิ ดกระจกท้งั หมด เพ่ือลดแรงลมทพ่ี ดั เข้ามา และควรสวมแว่นตา ป้องกนั เศษกระจกปลวิ เข้าตา 7. ถ้าหากจาเป็ นต้องเปิ ดแอร์ ไม่ควรเปิ ดในระดบั Low 8. ขบั รถไม่มกี ระจกหน้าต้องใช้ความเร็วตา่ Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 156

บทที่ 6 การบรหิ ารจดั การความเหนอื่ ยลา้ 157 Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560

การบริหารจัดการความเหนื่อยล้า (Fatigue) • ความเหน่ือยล้าคือ ความอดิ โรย อ่อนเพลยี ภายหลงั จากกระทาสิ่งใดส่ิงหนึ่ง ความรู้สึกเหน่ือย หรือง่วงอย่างมาก และต้องการพกั ผ่อน และในบางคร้ัง หมายถึง การได้นอนหลบั สักงีบ • การบริหารความเหน่ือยล้าคือ การบริหารการใช้ชีวติ ประจาวนั และการทางาน เพื่อจะได้ไม่ใช้งานร่างกาย มากจนเกนิ ไป จนเกดิ การอ่อนเพลยี และเหนื่อยล้า Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 158

การบริหารจดั การความเหน่ือยล้า (Fatigue) ชนิดของความเหน่ือยล้า 1. ความเหน่ือยล้าเฉียบพลนั เป็ นสภาวะส้ัน ๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ ซึ่งสามารถชดเชยได้ด้วยการพกั ผ่อน หรือนอน หลบั อย่างเพยี งพอ 2. ความเหนื่อยล้าเรื้อรัง เป็ นผลจากความเครียด หรือเหนื่อยล้าทเี่ กดิ ขนึ้ ซ้า ๆ และสะสมมาเป็ นระยะ เวลานาน และต้องการ การหยุดพกั สักระยะหนึ่ง หยุดทางาน หยุดพกั ร้อน เป็ นต้น 3. ความเหน่ือยล้าทางอารมณ์ จะถูกสะท้อนออกมาให้เห็นจากสมาธิและความพร้อมทข่ี าดหายไป อาการ เบื่อหน่าย ขาดแรง กระตุ้นและความสนใจ 4. ความเหนื่อยล้าทางร่างกาย จะถูกสะท้อนออกมาทางความสนใจและต่อด้วยความเหน่ือยล้าทางอารมณ์ (เซ็ง) Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 159

การบริหารจัดการความเหน่ือยล้า (Fatigue) สญั ญาณเตือน เราตอ้ งทราบถึงสญั ญาณเตือนเพือ่ ตระหนกั ถึงความเหน่ือยลา้ เพอ่ื ท่ีจะได้ หลีกเล่ียง และลดผลกระทบที่เกิดข้ึนกบั เราใหน้ อ้ ยที่สุดในระหวา่ งการขบั ขี่รถ และ ปฏิบตั ิงาน สญั ญาณทางร่างกายที่บ่งบอกถึงความเหน่ือยลา้ 1. สมรรถนะลดน้อยถอยลง 2. ความอ่อนเพลยี ท้ังร่างกาย และจิตใจ 3. หาว และรู้สึกง่วงนอน 4. ต้องฝื นทจ่ี ะลืมตา ตาจะปิ ด (ตาปรือ) 5. เคืองตา และหนักหนังตา (หนังตาจะปิ ด) 6. ความจาแย่ลง การมองเห็นเร่ิมพร่ามัว ตาลาย 7. หงุดหงดิ กระวนกระวาย ประสาทสั่งการช้าลง Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 160

การบริหารจดั การความเหนื่อยล้า (Fatigue) ลกั ษณะการขบั ข่ที ่ีบ่งบอกถึงความเหนื่อยล้า 1. เข้าเกยี ร์ผดิ ๆ ถูก ๆ ขาดความแม่นยา 2. ทาผดิ พลาดแม้ในข้นั ตอน และวธิ ีปฏบิ ัตงิ ่าย ๆ 3. ไม่สามารถจดจาส่ิงต่าง ๆ ท่ีเพง่ิ ผ่านมาได้ในระยะ 2 – 3 กโิ ลเมตร 4. ความเร็วขนึ้ ๆ ลง ๆ ไม่สม่าเสมอ 5. หงุดหงิด ใจร้อน 6. รถส่ายไปมา ไม่อยู่ในช่องทางอย่างถูกต้อง Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 161

การบริหารจัดการความเหน่ือยล้า (Fatigue) ปัจจยั การทางานท่ีมีผลต่อความเหน่ือยล้า: “การทางาน หรือ การขบั รถนาน ๆ ไม่ยอมหยุดพกั ท้งั ทร่ี ่างกายมคี วามต้องการ สภาพแวดล้อมในการขบั รถหรือทัศนะวสิ ัยในการขบั รถทไ่ี ม่ดี ขบั ในเวลากลางคืน ฝนตก หมอกลงจดั เป็ นต้น” Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 162

การบริการจดั การความเหน่ือยล้า (Fatigue) เมื่อรู้สึกเหน่ือยล้าควรทาอย่างไร: 1. ใช้ระบบการถ่ายเทอากาศในรถเพ่ืออณุ หภูมทิ เี่ หมาะสม 2. หยุดพกั ส้ัน ๆ เป็ นระยะ ๆ ทุก ๆ 2 – 3 ชั่วโมง หรือเมื่อมอี าการ 3. ตื่นตัว ยืดเส้นยืดสาย และกล้ามเนื้อเสมอ 4. เดินตรวจสอบรอบรถทุก ๆ คร้ัง เมื่อมกี ารหยุดพกั 5. พยายามลดความเครียด ทาใจสบาย ๆ หรือให้เครียดน้อยทส่ี ุด 6. ประเมินความพร้อมของตัวเองตลอดเวลา 7. “หยดุ การปฏบิ ตั งิ าน แจ้งต้นสังกดั ไม่ไหวอย่าฝื น อย่าท้า ทายกบั ความเหน่ือยล้า แม้ระยะทางส้ัน ๆ” Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 163

การบริหารจัดการความเหน่ือยล้า (Fatigue) การป้องกนั ความเหน่ือยล้า: 1. นอนหลบั ให้เพยี งพอ และอย่างมคี ุณภาพ หลบั ลกึ หลบั สนิท 2. อย่าก่อให้เกดิ หนีห้ ลบั ในการนอน (นอนไม่อมิ่ ) 3. พยายามจดั การ และการใช้ยาทถี่ ูกต้องตามกฎหมายให้น้อยทส่ี ุด 4. หลกี เลยี่ งการใช้ยาประเภทอื่น ๆ 5. ดูแล และรักษาสุขภาพ รวมถึงความพร้อมของตัวเองให้ดี 6. ออกกาลงั กายอย่างสม่าเสมอ 7. แน่ใจว่า คุณมีสภาพร่างกายสมบูรณ์ตามข้อกาหนดทางด้าน การแพทย์และไม่มอี าการอื่น ๆ ทมี่ ผี ลกระทบกบั การนอน Revision 1/2018 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com อา้ งอิง: กรมการขนส่งทางบก 2560 164





ถาม - ตอบ ขอบคุณ Thank you 167 วณฐั สุข สงวนศิริ www. Advanceddefensives.com