The cell biology

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ 1

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครูสธุ าสินี สายทอง ระดับชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ คำนำ ด้วยปจั จุบันโรงเรียนเทพนารีจัดการเรียนรตู้ ามหลักสตู รการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช ๒๕๕1 ฉบับ ปรบั ปรงุ 2560 เพอ่ื มุ่งพฒั นาผู้เรียนเพอื่ เปน็ มนุษย์ท่สี มบูรณ์ เปน็ คนท่ีมปี ัญญา มีความสุข มคี วามเปน็ ไทย และมี ศักยภาพในการศึกษาต่อการประกอบอาชีพและอยู่รว่ มกับผ้อู ื่นในสังคมอย่างมีความสขุ เอกสารประกอบการเรียน ฉบบั นจ้ี ัดทาข้ึนเพื่อประกอบการเรยี นในรายวชิ าชวี วิทยา ในระดับมธั ยมศึกษาปีท่ี 1 โดยมีหนงั สอื อา้ งองิ คือตารา เรยี นรายวชิ าชีววิทยา Campbell Biology, 11th Edition ซึง่ มีเนื้อหาทางชีววทิ ยาท่ปี รับปรุงใหเ้ ป็นปจั จบุ ัน มีเน้ือ หาทางชวี วิทยาท่เี ปน็ ความรู้สากล คณุ ครูมคี วามต้ังใจให้นักเรียนเรยี นรู้โดยความเข้าใจ มีจินตนาการประกอบการ เรยี น และหวังเปน็ อยา่ งยิ่งวา่ นกั เรยี นจะมองเห็นภาพโดยรวมของชวี วิทยาพ้นื ฐาน ชวี วิทยาไมใ่ ช่วชิ าท่เี น้นความจา แตเ่ ป็นวิชาทมี่ ีวิวฒั นาการของสิง่ ต่างๆและทกุ อยา่ งมีความสอดคล้องกัน คุณครจู ะมเี ทคนิคการจาในแตล่ ะเน้ือหา ขอ นกั เรียนต้งั ใจแนว่ แน่ในการเรียน นอกจากนี้คณุ ครจู ะมีแบบฝกึ หัดทีจ่ ะตรวจเช็คความเข้าใจของนักเรยี น และเพิ่ม ความม่ันใจในการเรียนใหแ้ ก่นกั เรียนอีกดว้ ย คุณครูหวังเปน็ อยา่ งย่งิ วา่ นักเรียนจะมีความสุข สนุก ตื่นเต้น มีแรงบันดาลใจ หวังว่าวิชาชีววทิ ยาจะเป็นอีก หนง่ึ วชิ าที่นกั เรียนชน่ื ชอบและสนกุ สนใจ ใฝ่เรียนรู้ ลงชื่อ............................................ (นางสาวสุธาสินี สายทอง) ครูผูส้ อน 2

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วิทยา คณุ ครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ สารบญั เร่ือง หนา้ The cell biology 1 กลอ้ งจุลทรรศน์ 2 การคานวณกล้องจุลทรรศน์ใช้แสง 5 The cells 6 เซลล์สตั ว์ 7 เซลลพ์ ืช 8 Plasma membrane 10 Nucleus 12 Cytoplasm 13 Endoplasmic reticulum 14 Golgi apparatus 15 The plant cell vacuole 16 Cytoskeleton 18 วิวัฒนาการของเซลล์ 21 การนาสารผ่านเข้า – ออกเซลล์ 23 แบบทดสอบ 29 ตะลยุ โจทย์ 79 Membrane transport 109 111 การแพร่ 124 การลาเลียงสารผา่ นเยื่อหุ้มเซลลโ์ ดยไม่ใช้พลังงาน 126 การลาเลยี งสารผ่านเยื่อห้มุ เซลลโ์ ดยใช้พลงั งาน 130 Bulk transport 136 แบบฝึกหัด ตะลุยโจทย์ 3

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คุณครสู ธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ The cell biology - สิ่งมชี ีวติ ประกอบดว้ ยหนว่ ยย่อยเล็กๆ เรยี กวา่ cell เซลล์ - โดยอาจประกอบไปด้วยเซลล์เดยี วหรือหลายเซลลก์ ็ได้ - Schwann and Schleiden : ส่ิงมีชวี ิตประกอบด้วยเซลล์และผลติ ภัณฑ์ของเซลล์ 4

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ กล้องจุลทรรศน์ (Microscope) - กล้องจุลทรรศน์เปน็ อปุ กรณท์ ี่ใช้ในการขยายภาพ - มีความสาคัญในการศึกษาทางวทิ ยาศาสตร์ โดยใชข้ ยายภาพโครงสรา้ งต่างๆที่มีขนาดเล็ก - กล้องจลุ ทรรศน์มี 3 ชนิด 1. Stereo Microscope 2. Light Microscope (LM) 3. Electron Microscope (EM) Stereo Microscope - สามารถมองเหน็ วัตถุไดท้ นั ที - ใชส้ าหรับศึกษาวัตถอุ ย่างง่าย - ไม่ตอ้ งเตรยี มวตั ถุ สามารถดูวตั ถุได้ทนั ที - เหมาะสาหรับศกึ ษาโครงสร้างภายนอก Ex. ขาแมลง ละอองเรณู 5

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คุณครสู ุธาสินี สายทอง ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ Light Microscope (LM) ใชห้ ลกั การเกิดภาพโดยใช้เลนสน์ ูนสองตวั ในการขยายภาพ - เลนสใ์ กล้วัตถุ (Objective lens) - เลนสใ์ กล้ตา (Eyepiece) วธิ ีใช้กล้องจลุ ทรรศน์ 1. นาวตั ถวุ างบนแท่นวางวัตถุ 2. เปดิ ไฟของกล้องจุลทรรศน์ และใชม้ า่ นปรบั แสงปรบั แสงให้เหมาะ 3. เลือกใช้เลนส์ท่ีมีกาลังขยายต่าสุดก่อน เน่อื งจากหาภาพได้งา่ ยและขอบเขตกวา้ ง 4. ใชป้ ่มุ ปรับภาพหยาบ และ ละเอยี ดในการปรับความชัดของภาพ จนได้ภาพชดั ท่สี ดุ 5. ใชเ้ ลนสใ์ กลว้ ตั ถทุ ี่มีกาลังขยายมากข้นึ เพ่อื ใหไ้ ด้รายละเอยี ดมากขน้ึ 6

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววทิ ยา คุณครสู ุธาสินี สายทอง ระดับชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวัดแพร่ เลนสใ์ กลว้ ัตถุ เลนสใ์ กลว้ ัตถุจะมหี ลายกาลงั ขยาย คอื 4X 10X 40X 100X ภาพทเี่ กิดจากกล้องจุลทรรศน์ ภาพ 2 มติ ิ หัวกลบั และ กลบั ซา้ ยไปขวา จากวตั ถุ เชน่ วัตถุเปน็ d ภ ม ภาพเป็น การเตรียมสไลด์ 1. ห่นั เฉือนวตั ถุที่ตอ้ งการดูใหบ้ างเพื่อให้แสงผ่านได้ จากนน้ั วางบนแผน่ กระจก (Slide) 2. ต้องมีการคงสภาพเซลลไ์ ว้ ไม่ใหเ้ ซลล์เห่ยี วหรอื แตก โดยใช้นา้ เกลือเข้มข้น 0.9 % NaCl 3. เพ่ือใหเ้ หน็ ภาพชดั ขึ้นจะยอ้ มสี โดยใชส้ ียอ้ มต่างๆ ขึ้นอยู่กับส่ิงที่ต้องการศึกษา เช่น ย้อมสีGram เพ่ือดู แบคทีเรีย 7

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสุธาสินี สายทอง ระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวัดแพร่ การคานวณกลอ้ งจลุ ทรรศนใ์ ชแ้ สง กาลงั ขยายรวมของกล้อง (m) = กาลงั ขยายของเลนส์ใกลต้ า × กาลงั ขยายของเลนส์ใกลว้ ตั ถุ m = Image (I) ������������������������������������ (������) Electron Microscope (EM) - Transmitted Electron microscope (TEM) ภาพท่ีไดเ้ ป็นภาพ 2 มติ ิ ใชศ้ ึกษาโครงสรา้ งภายในเซลล์ กลอ้ งจลุ ทรรศน์อิเล็กตรอนแบบสอ่ งผ่าน วัตถุท่ตี อ้ งการศึกษาต้องห่นั บางมากๆ - Scanning electron microscope (SEM) ภาพที่ไดเ้ ปน็ ภาพ 3 มติ ิ ใช้ศึกษาพื้นผิวของเซลล์ - กลอ้ งจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด วัตถทุ ่ีต้องการศึกษาไม่จาเป็นต้องห่ันบาง ภาพแสดง ซเิ ลยี (cilia) ซเิ ลยี ทาหน้าที่ พัดโบกฝนุ่ ละออง และเมือก เปน็ ออร์แกเนลลท์ ่ีพบในเซลล์จาพวกยูแครโิ อต 8

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครสู ธุ าสินี สายทอง ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ The cells เซลล์เป็นหน่วยย่อยของส่ิงมีชวี ติ โดยมอี งค์ประกอบคือ - เยอื่ หุม้ เซลล์ (Plasma membrane) - นวิ เคลยี ส (Nucleus) - ไซโทพลาสซมึ (Cytoplasm) เซลล์พชื , สาหรา่ ย, รา และ แบคทีเรีย มผี นงั เซลล์เคลือบอยู่อกี ชน้ั หนงึ่ - พืชและสาหรา่ ย Cellulose และ Pectin - รา Chitin - แบคทเี รยี Peptidoglycan 9

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสุธาสินี สายทอง In animal cells but not plant ระดบั ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ cells : Lysosomes 10 Centrioles Flagella (in some plant sperm)

In plant cells but not animalsเอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสุธาสินี สายทอง cells:ระดบั ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ Chloroplasts Central vacuole and11 tonoplast Cell wall Plasmodesmata

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คุณครูสธุ าสินี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ ตารางแสดงส่วนประกอบทเี่ หมือนกนั และแตกต่างกันของเซลลพ์ ืชและเซลล์สตั ว์ เซลลพ์ ืช เซลลส์ ัตว์ 1. มผี นงั เซลล์ 1. ไมม่ ผี นังเซลล์ 2. มีคลอโรพลาสต์ 2. ไม่มคี ลอโรพลาสต์ 3. มีแวควิ โอลขนาดใหญท่ ีม่ ีของเหลวบรรจอุ ยู่ 3. มีแวคิวโอลขนาดเลก็ หรอื ไมม่ ีแวควิ โอล 4. มีนวิ เคลยี สอยูข่ า้ งเซลล์ 4. มนี ิวเคลยี สอยู่ตรงกลางเซลล์ 5. ______ พลาสโมเดสมาต้า 5. ______ พลาสโมเดสมาตา้ 6. ______ lysosomes 6. ______ lysosomes 7. ______ Centrioles 7. ______ Centrioles 8. ______ Flagella 8. ______ Flagella Plasma membrane พลาสม่า เมมเบรน 12

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวัดแพร่ เยอ่ื หุม้ เซลลป์ ระกอบดว้ ยองค์ประกอบคือ 1. Phospholipid biyer 2. Cholesterol 3. Protein 4. Carbohydrate 13

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คุณครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ Phospholipid ฟอสโฟลปิ ติ Phobia = เกลยี ด Phil = ชอบ Phospholipid 14

Nucleus นวิ เคลยี ส เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววทิ ยา คุณครสู ุธาสินี สายทอง ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ * Ribosome สงั เคราะหโ์ ปรตนี Nuclear envelope - เป็นส่วนทกี่ าหนดขอบเขตของนิวเคลียส - องค์ประกอบเหมือน Cell membrane แตแ่ ตกต่างทม่ี ีรู (Nucleopore) - แบง่ เซลลเ์ ปน็ 2 ชนิด ตามการมแี ละไมม่ เี ยื่อหมุ้ นิวเคลยี ส Prokaryote ไมม่ ีเย่ือห้มุ นิวเคลียส เชน่ แบคทีเรีย Eukaryote มีเยอ่ื หุ้มนวิ เคลยี ส Chromatin network - เป็นสาย DNA ซึ่งเปน็ สารพันธุกรรม - DNA ส่วนใหญ่บรรจุในนิวเคลยี ส มีบางสว่ นอยู่ใน Mitochondria และ Chloroplast - สาย DNA ทอี่ ยรู่ วมกับ Histone protein รวมเป็นกระจุก ** เซลลพ์ ืชบางชนดิ ไม่มีนวิ เคลยี สเช่น Sieve element เซลลส์ ัตว์ที่ไมม่ นี ิวเคลยี ส คือ เซลล์เม็ดเลอื ดแดงของสัตว์เล้ยี งลูกด้วยนม 15

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครสู ธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ Cytoplasm แบ่งไดเ้ ป็น 2 ส่วนคือ - Cytosol ส่วนท่ีเป็นของเหลว - Organelle ส่วนท่เี ป็นโครงสร้างทาหนา้ ท่ีตา่ ง ๆ กนั Organelle - ร่างแหเอนโดพลาสซึม Endoplasmic reticulum (ER) มี 2 ชนดิ - Smooth endoplasmic reticulum (sER): ทาหน้าท่ีในการสงั เคราะห์ไขมันและกาจัดสารพิษ - Rough endoplasmic reticulum (rER): ทาหนา้ ที่ในการสงั เคราะห์โปรตีนทใ่ี ชภ้ ายนอกเซลล์ - Golgi : รับสารท่สี ร้างมาจาก ER แลว้ ทาหนา้ ท่ีขนสง่ สารออกนอกเซลล์ - Mitochondria: ทาหน้าท่เี ก่ยี วกับการสร้างพลงั งานของเซลล์ - Chloroplast: ทาหนา้ ทเ่ี กยี่ วกบั การสังเคราะหด์ ้วยแสง - Lysosome (Lys = ย่อย): ทาหน้าท่ีเกย่ี วกบั การยอ่ ยสารตา่ ง ๆ ภายในเซลล์ Endoplasmic reticulum (ER) 16

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวัดแพร่ Golgi apparatus 17

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครสู ธุ าสินี สายทอง ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ Lysosomes The plant cell vacuole. 18

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คณุ ครูสุธาสินี สายทอง ระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ Peroxisomes พบในเซลลพ์ ชื เซลลต์ บั และไต มีเยอื่ หุม้ ช้นั เดยี ว หนา้ ท่ี – ชว่ ยยอ่ ยสลาย H2O2 ซง่ึ เป็นสารพษิ ใหก้ ลายเป็น H2O และ O2 peroxisome – ชว่ ยเปล่ยี นไขมันที่สะสมในเมลด็ ให้เป็นน้าตาล – ชว่ ย กาจดั แอลกฮอลลส์ ว่ นในเกนิ ในรา่ งกาย พบในตับ Relationships among organelles of the endomembrane system 19

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสุธาสินี สายทอง ระดบั ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ 20

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คุณครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ Cytoskeleton 1. Microtubules 21

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครสู ุธาสินี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวัดแพร่ ภาพแสดงการเคล่ือนทขี่ อง แฟกเจลลา่ (flagella) และ ซเี ลยี (cilia) Centrosome 2. Microfilaments (Actin Filaments) 22

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คุณครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ 3. Intermediate Filaments ภาพ เซลลก์ ลา้ มเนอ้ื muscle cell ภาพ การเคลอ่ื นท่ีของอะมบี า เกดิ การหดตวั ของเซลล์ ดึงสว่ นทา้ ยของเซลล์ (ด้านซา้ ย) ไปข้างหน้า ภาพ การไหลในไซโตพลาซมึ ของพชื 23

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดับชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ วิวฒั นาการของเซลล์ (Evolution of cells) 24

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ การนาสารผา่ นเขา้ ออกเซลล์ (membrane transport) การแพร่ (Diffusion) การแพร่ (Diffusion) - เป็นการเคลื่อนท่ีของสารจากบรเิ วณทีม่ ีความเข้มข้นมากไปยังบรเิ วณที่มคี วามเขม้ ขน้ นอ้ ยกว่า - เกิดไดโ้ ดยมีผลต่างของความเข้มข้น (Concentration gradient) - อาศัยพลังงานจลน์จากมวลสารท่ีเคลือ่ นที่ การแพร่จะส้นิ สุดเมอื่ ความเข้มขน้ ของสารท้ังหมดมคี วามเข้มขน้ เท่ากัน 25

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ การแพร่ของตัวถูกละลายมากกวา่ 2 ชนิด ตวั ทาละลาย (solvent) ตวั ถกู ละลาย (solute) สารละลาย (solution) Osmosis - Osmosis หมายถงึ การแพรข่ องน้าผา่ นเยื่อเลอื กผ่าน semipermeable membrane - Membrane เป็นเยื่อเลอื กผา่ นโดยจะยอมให้น้าผา่ นเพียงเทา่ นัน้ - Membrane ทน่ี ิยมใชค้ ือเย่อื เซโลเฟน, เยื่อไขข่ าว 26

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครสู ุธาสนิ ี สายทอง ระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ ? นา้ แพรจ่ าก ________________ ไป _______________ ความเข้มข้นแพร่จาก ___________ ไป _______________ Hypotonic solution 27

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วิทยา คณุ ครสู ุธาสินี สายทอง ระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ Hypertonic solution Isotonic solution 28

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คุณครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ Mind map เร่ือง เซลลข์ องสง่ิ มีชีวติ 29

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คุณครสู ธุ าสินี สายทอง ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ แบบทดสอบ ตอนท่ี 1 จงเติมคำตอบลงในชอ่ งว่ำง 1. หน่วยเล็กท่ีสดุ ของพชื และของสงิ่ มีชีวติ คอื _______________________________ 2. สง่ิ มชี ีวติ เซลลเ์ ดียว ไดแ้ ก่ _______________________________________ 3. ชวันนแ์ ละชไลเดน เปน็ ผูก้ ่อตั้ง _____________________________________ 4. ระบบของเซลลใ์ นสิง่ มชี ีวิตเรียงลำดบั จำกเลก็ ไปใหญ่ ได้แก่ ________________ ________________ ____________ ________________ __________________ 5.ยกตวั อยำ่ งระบบของเซลลใ์ นส่งิ มีชีวติ เรยี งลำดับจำกเล็กไปใหญ่ พชื สัตว์ 30

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ 6. กลอ้ งจุลทรรศนเ์ ลนสใ์ กล้วัตถุมีกำลงั ขยำย 4x, 10x, 40x ถำ้ ตอ้ งกำรหำภำพวัตถุควรเลอื กใชเ้ ลนส์วัตถใุ กล้ใดหำ ภำพก่อน ______________________________________________________ 7. เลเวนฮุกเป็นผ้ปู ระดษิ ฐ์ _____________________________________________ 8. ส่วนประกอบใดของพืชที่ทำให้เซลล์พชื คงรูปร่ำงอยไู่ ด้ ______________________________ 9. นวิ เคลียส มหี น้ำท่ี _______________________________________________ 10. คลอโรฟลิ ล์พบเฉพำะในพชื สว่ นที่มีสี ______________________________________ 11. เซลลแ์ ต่ละส่วนของสิ่งมชี ีวติ มีลกั ษณะเหมือนหรอื แตกต่ำงกัน _____________________________________________________________ 12. เตมิ ชอ่ื ส่วนประกอบของกลอ้ งจลุ ทรรศน์ลงในช่องวำ่ ง 31

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คณุ ครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ 13. เตมิ ช่อื ส่วนประกอบของเซลลล์ งในชอ่ งวำ่ ง 32

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วิทยา คุณครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ ตอนที่ 2 จงเลือกคำตอบท่ีถูกต้องท่ีสุด 1. ส่ิงมชี ีวติ ในข้อใดไมใ่ ช่สิ่งมชี ีวติ เซลล์เดยี ว ก. อะมีบำ ข. พำรำมีเซยี ม ค. ยูกลีนำ ง. แมงกะพรุน 2. ส่วนประกอบในข้อใดพบแต่ในเซลล์พืช ก. นิวเคลียส ข. เยอ่ื หุ้มเซลล์ ค. ไซโทพลำซมึ ง. คลอโรพลำสต์ 3. สว่ นประกอบของเซลล์ส่วนใดท่ไี ม่พบในเซลล์สตั ว์ ก. ผนงั เซลล์ ข. นิวเคลียส ค. เย่ือหมุ้ เซลล์ ง. ไซโทพลำซมึ 4. ส่งิ ใดเปน็ เกณฑ์กำรจำแนกสง่ิ มชี ีวติ เซลล์เดียวกบั ส่งิ มีชีวิตหลำยเซลล์ ก. จำนวนเซลล์ ข. ขนำดของเซลล์ ค. รูปรำ่ งของเซลล์ ง. สว่ นประกอบของเซลล์ 5. สว่ นประกอบของเซลล์พชื ส่วนใดทีท่ ำหนำ้ ทค่ี ลำ้ ยยำม ก. ผนงั เซลล์ ข. เย้ือหุ้มเซลล์ ค. นิวเคลียส ง. ไซโทพลำซมึ 6. นำยสมศักด์ใิ ชก้ ล้องจลุ ทรรศน์แบบใช้แสงสอ่ งดเู ซลล์สำหร่ำยหำงกระรอกเลนส์ใกล้วัตถมุ ี-กำลงั ขยำย 10x เลนส์ ใกล้ตำมกำลังขยำย 10x ภำพท่ีเห็นจำกกล้องมีขนำดเปน็ กเ่ี ท่ำของของจริง ก. 10 ข. 100 ค. 1,000 ง. 20 7. ในนิวเคลยี สของเซลลม์ ีสำรพนั ธุกรรมทเี่ รยี กว่ำยืนภำยใน ยืน นั้นประกอบไปด้วยอะไร ก. DNA และโปรตีน ข. ฮอร์โมน ค. แรธ่ ำตุและนำ้ ง. คลอโรฟลิ ล์ 8. ส่วนประกอบของเซลล์ หนำ้ ท่ี 1. ผนงั เซลล์ ควบคุมสำรท่ีเขำ้ หรอื ออกเซลล์ 2. แวควิ โอล กำจัดของเสียภำยในเซลล์ 3. คลอโรพลำสต์ ผลติ คลอโรฟิลล์ ขอ้ ใดระบหุ น้ำทข่ี องส่วนประกอบของเซลลไ์ ม่ถูกตอ้ ง ก. 1, 3 ข. 1 ค. 1, 2, 3 ง. 1. 2 9. กระบวนกำรใดไมเ่ กิดข้ึนในเซลล์สัตว์ ก. กำรขับถ่ำย ข. กำรสงั เครำะหด์ ว้ ยแสง ค. กำรเคลอ่ื นที่ ง. กำรหำยใจ 10. กลมุ่ เซลลท์ ่ีทำหน้ำท่ีเหมอื นกนั และทำงำนร่วมกันเรียกว่ำอะไร ก. เซลล์ที่มีจำนวนมำก ข. เน้ือเย่ือ ค. สง่ิ มชี วี ิต ง. อวัยวะ แบบฝกึ หดั ใหน้ ักเรียนตอบคำถำมตอ่ ไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง 33

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครูสุธาสินี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ 1. โครงสร้ำงพื้นฐำนของเซลล์ประกอบดว้ ยส่วนสำคัญก่ีส่วน อะไรบ้ำง ............................................................................................................................................................ 2. ให้นักศึกษำอธิบำยควำมหมำยของเซลล์ ............................................................................................................................................................ 3. สว่ นประกอบของเซลล์มหี น้ำท่คี วบคุมกำรเจริญเตบิ โต และกำรถ่ำยทอดลักษณะทำงพันธุกรรม คือ ............................................................................................................................................................ 4. เพรำะเหตุใดเม่อื พืชและสัตว์ตำยลง เซลล์พืชจงึ มีลักษณะคงรูปอยูไ่ ด้ แต่เซลลส์ ตั ว์จะสลำยไป ............................................................................................................................................................ 5. ไรโบโซมมีหนำ้ ท่ใี ด ............................................................................................................................................................ 6. สงั เครำะหล์ พิ ิดเป็นหน้ำท่ขี องออร์แกเนลล์ใด ............................................................................................................................................................ 7. เอนโดพลำสมิกเรติคูรัมชนิดขรุขระมีออร์แกเนลลใ์ ดมำจับอยู่ ............................................................................................................................................................ 8. หนำ้ ที่หลกั ของกอลจิคอมเพล็กซ์ คอื ............................................................................................................................................................ 9. สงั เครำะห์โปรตีนและสง่ โปรตนี ไปกอลจิคอมเพลก็ ซเ์ ป็นหนำ้ ทสี่ ำคัญของออรแ์ กเนลล์ใด ............................................................................................................................................................ 10. เอนโดพลำสมิกเรติคูรัมชนิดเรียบและชนิดขรุขระแตกตำ่ งกันอย่ำงไร ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 34

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครสู ธุ าสินี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวัดแพร่ แบบฝึกหัด ให้นกั เรียนตอบคำถำมต่อไปนี้ 35

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คณุ ครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ จงอำ่ นบทควำม ไมโทคอนเดรยี และคลอโรพลำส แล้วตอบคำถำมใหถ้ ูกตอ้ ง ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) เป็น organelle ท่ีมีขนาดใหญ่ พบได้ในเซลล์ทุกชนิดท่ีใช้ ออกซิเจน เป็นแหล่งพลังงาน รูปร่างทรงกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ไมโครเมตร มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้น ได้แก่ เยื่อหุ้มช้ันนอก (outer membrane) และเย่ือหุ้ม ช้ันใน (inner membrane) เยื่อหุ้มช้ันในจะมีเอนไซม์และ ปัจจัยท่ีเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์พลังงาน ภายในไมโท คอนเดรีย มสี ่วนทีพ่ ับไปมาเรียกว่า ครสิ ตี ( cristae ) และส่วนท่เี ปน็ ของเหลว เรียกว่า แมทรกิ ซ์ (matrix) หน้าท่ีของ ไมโทคอนเดรยี เปน็ แหล่งสรา้ งพลงั งาน (ATP) ภายในเซลล์ คลอโรพลำสท์ (chloroplast) เป็นออรแ์ กเนลล์ท่ีมีเยื่อหุม้ 2 ชั้นเป็นพลาสติค (plastid) ชนิดหน่ึงท่ีมีสีเขียว พบเฉพาะในพืชและแบคทเี รีย บางชนิดทส่ี ังเคราะห์แสงได้ ประกอบไปด้วย คลอโรฟิล (chlorophyll) DNA RNA ไรโบโซม, โปรตีน, คาร์โบโฮเดรท และเอ็นไซม์บางชนิด รูปร่างมีหลายแบบ เช่น รูป ไข่ รูปจาน หรือรูปกระบอง หน้าท่ีของคลอโรพลาสท์ เกี่ยวกับ กระบวนการสงั เคราะหแ์ สง 36

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คุณครสู ธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ แบบฝกึ หดั ให้นกั เรียนตอบคำถำมตอ่ ไปนี้ 1. เซลล์ คือ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ผนงั เซลล์ มหี นำ้ ที่ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. ส่วนประกอบของเซลล์ท่ีทำหน้ำทีค่ วบคุมปรมิ ำณ และชนดิ ของสำรที่ผ่ำนเข้ำออกจำกเซลล์ คอื ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4. เซลลช์ นิดใดเมอ่ื เจรญิ เติบโตเต็มทจ่ี ะไม่มีนวิ เคลยี ส ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5. ผนงั เซลลข์ องพืชประกอบไปด้วยสำรทเี่ รยี กว่ำ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. สว่ นประกอบชนดิ ใดบ้ำง ท่ีพบในเซลลพ์ ืช แตไ่ มพ่ บในเซลลส์ ตั ว์ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7. เซลล์สตั วไ์ ม่สำมำรถสร้ำงอำหำรเองได้ เพรำะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. ภำยในคลอโรพลำสตม์ สี ำรสเี ขยี ว เรยี กวำ่ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9. ส่วนประกอบของเซลล์มีหน้ำที่ควบคมุ กำรเจรญิ เตบิ โต และกำรถ่ำยทอดลกั ษณะทำงพนั ธุกรรม คือ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10. เพรำะเหตุใดเม่อื พืชและสตั ว์ตำยลง เซลล์พชื จึงมีลักษณะคงรูปอยู่ได้ แตเ่ ซลล์สัตวจ์ ะสลำยไป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กำรบ้ำน ทำลงในสมุดกำรบ้ำน ใหน้ ักเรียนวำดรูปออแกเนลล์ตอ่ ไปนี้พร้อมระบำยสแี ละชี้สว่ นประกอบ 1. ไมโทคอนเดรยี (Mitochondria) 2. คลอโรพลำสท์ (chloroplast) 3. เซนทริโอล (centriole) 4. ไซโตสเกเลตอน ( Cytoskeleton) 37

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครูสธุ าสินี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวัดแพร่ แบบฝึกหัด จงระบุช่ือของส่วนต่ำง ๆ และออร์แกเนลในเซลลพ์ ืชและระบำยสีใหช้ ัดเจน Cell Membrane Ribosome Cytoplasm Smooth Endoplasmic Reticulum Nucleoplasm Mitochondria Rough Endoplasmic Reticulum Nucleolus Chloroplasts Nuclear Membrane Vacuole Golgi Apparatus Microtubules Cell Wall 38

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คุณครสู ุธาสินี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ แบบฝกึ หัด ใหน้ กั เรียนอำ่ นบทควำมมีแล้วตอบคำถำมให้ถูกต้อง แวคิวโอล (Vacuole) เป็นถุงขนาดใหญ่ท่ีพบในเซลล์พืช มีเยื่อหุ้มเพียงชั้นเดียว ทาหน้าที่เก็บของเหลว น้า สารอนิ ทรยี แ์ ละอนินทรีย์ เช่น น้าตาล กรดอินทรีย์ แทนนิน คลอโรพลำสต์ (Chloroplast) พบเฉพาะในเซลลพ์ ืช มีสเี ขียวเพราะมีพลาสติดท่ีสะสมรงควัตถุสีเขียวอยภู่ ายใน น่ัน คอื คลอโรฟลิ ล์ (Chloroohyll) ทาหนา้ ท่ีชว่ ยในการสังเคราะหด์ ว้ ยแสงของพืช ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) มีขนาดใหญ่ มีรูปร่างยาว กลมรี ทาหน้าท่ีหายใจระดับเซลล์ (กระบวนการท่ี น้าตาลกลูโคสถูกเปลี่ยนเป็น ATP ซึ่งเป็นพลงั งานท่ีเซลลน์ าไปใช้ในการทากจิ กรรมต่าง ๆ) 39

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววทิ ยา คุณครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดับชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ แบบฝกึ หัด ใหน้ ักเรียนโยงเส้นเพ่ือจับคแู่ สดงควำมสัมพันธข์ องสว่ นประกอบของเซลลใ์ ห้ถูกต้อง 1. แวคิวโอล ก. ควบคมุ กำรทำงำนของเซลลม์ ักพบกลำงเซลล์ 2. คลอโรพลำสต์ ข. รูเล็กๆ ที่สำมำรถกำจดั ขนำดของสำรผำ่ นเขำ้ ออก 3. ผนงั เซลล์ ค. ห่อห้มุ เซลลแ์ ละควบคุมกำรผำ่ นเข้ำออกของสำร 4. เย่ือเลือกผ่ำน ง. รูปร่ำงทรงกระบอก ต้งั ฉำกกัน 5. ไลโซโซม จ. ช่วยในกระบวนกำรสงั เครำะหด์ ้วยแสง 6. เซนทริโอล ฉ. เกีย่ วกบั กำรคำยน้ำของพชื 7. ไรโบโซม ช. มเี อนไซมย์ อ่ ยส่งิ แปลกปลอมที่เขำ้ มำในเซลล์ 8. เซลล์คุม ซ. มลี ักษณะกึ่งแข็งกึ่งเหลว 9. นวิ เคลยี ส ฌ. เก็บของเสยทีเ่ กิดจำกกำรทำงำนของเซลล์ 10. เย่ือหุ้มเซลล์ ญ. ทำใหเ้ ซลล์คงรปู อยไู่ ดพ้ บในเซลลพ์ ืช ให้นักเรียนเลือกคำตอบท่ีถูกที่สดุ 1. โรงงำนไฟฟ้ำเปรียบเทียบกำรทำงำนได้กับสว่ นใด ก ribosome ข mitochondria ค lysosome ง centrosome 2. เรำจะไม่พบนิวเคลียสจำกเซลลช์ นดิ ไหน ก เซลล์ประสำท ข เซลล์กล้ำมเนื้อ ค เซลล์เมด็ เลือดแดง ง เซลล์ อสจุ ิ 3. organell ทม่ี ีขนำดเลก็ ไมม่ ี membrane หมุ้ และเปน็ สำรประกอบ nucleoprotein คือ ก ER ข golgi body ค chloroplast ง ribosome 4. โครงสร้ำงทที่ ำหน้ำท่เี ป็นศนู ย์รวมของ RNA และทำหนำ้ ท่สี รำ้ งไรโบโซมคอื โครงสร้ำงใด ก โครโมโซม ข นิวคลีโอโปรตีน ค นิวคลีโอลัส ง เอ็นโดพลำสมิก เรตคิ ูลมั 5. organell ท่ีไม่มเี ยอื่ หุ้มคอื organell ใด ก ไรโบโซมและไลโซโซม ข ไลโซโซมและเซนทริโอล ค เซนทริโอลและกอลจิคอมเพลก็ ซ์ ง ไรโบโซมและเซนทรโิ อล 6. ส่วนประกอบใดของเซลล์ท่ีทำหน้ำทเ่ี ก่ียวกับกำรสังเครำะห์พลังงำนใหแ้ ก่เซลล์ ก. เย่อื หุ้มเซลล์ ข. ไมโทคอนเดรีย ค. กอลจิคอมเพล็กซ์ ง. คอนแทคไทด์ แวคิวโอล 7. ภำยในเซลลม์ โี ครงสรำ้ งชนิดหน่ึงท่กี ำจดั ของเสียท่ีเปน็ ของเหลวหรือน้ำสว่ นเกินออกจำกเซลล์คอื โครงสร้ำงใด ก. contractile vacuole ข. food vacuole ค. sap vacuole ง. ribosome 8. ออรแ์ กเนลลใ์ นขอ้ ใดทำหนำ้ ที่ถูกตอ้ ง ก. chloroplast – สังเครำะหด์ ้วยแสง ข. mitochondria – สร้ำงพลงั งำน 40

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสุธาสนิ ี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวดั แพร่ ค. gogi body – รวบรวมโปรตนี ง. ถูกทุกข้อ 9. ในเซลล์ทีส่ ังเครำะห์โปรตีนข้นึ มำใช้ภำยในเซลล์น้นั เรำจะพบไรโบโซมสว่ นมำกมรบริเวณใด ก. gogi body ข. เยอ่ื หุ้มนิวเคลยี ส ค. ลอยอยใู่ นไซโทลำซึม ง. รำ่ งแหเอนโดพลำซมึ 10. เซลลพ์ ืชมลี ักษณะรปู รำ่ งแบบใด..................................................................................................................... แบบฝึกหดั จงระบชุ อื่ ของส่วนตำ่ ง ๆ และออร์กำเนลในเซลล์สัตว์และระบำยสใี หช้ ัดเจน Cell Membrane Ribosome Cytoplasm Mitochondria Smooth Endoplasmic Reticulum Nucleoplasm Lysosome Microtubules Rough Endoplasmic Reticulum Nucleolus Nuclear Membrane Golgi Apparatus Flagella 41

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสธุ าสินี สายทอง ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ แบบฝึกหัด ให้นักเรียนเลือกข้อท่ถี ูกตอ้ ง 1. นักวทิ ยำศำสตร์ท่ำนใดเรียกเซลล์เป็นคนแรก ก. นิวตนั ข. อริสโตเติล ค. โรเบิรต์ ฮุค ง. กำลิเลโอ 2. นักวทิ ยำศำสตร์ที่ร่วมกันก่อตัง้ ทฤษฏีเซลล์คือ ก. ชไลเดน และชำร์ล ดำรว์ นิ ข. เมนเดล และชำร์ลดำรว์ ิน ค. ชวัน และชไลเดน ง. ชวันน์ และเมนเดล 3. เซลล์พชื และเซลลส์ ัตวม์ ีลักษณะแตกตำ่ งกันอยำ่ งไร ก. เซลล์พชื มีลกั ษณะกลมรี ส่วนเซลล์สัตว์มลี ีกษณะเป็นเหลย่ี ม ข. เซลล์พืชมลี กั ษณะเปน็ ส่เี หลีย่ ม ส่วนเซลล์สตั ว์เปน็ ทรงกลม ค. เซลล์พชื และเซลล์สตั ว์มีลกั ษณะเหมือนกันมำก ง. เซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตวม์ ีลักษณะรูปรำ่ งนิวเคลียสท่แี ตกต่ำงกนั 4. โครงสร้ำงของเซลล์ใดทำหนำ้ ทค่ี วบคุมกำรผำ่ นเขำ้ ออกของสำร ก. ผนังเซลล์ ข. เยอ่ื หมุ้ เซลล์ ค. เซลล์คุม ง. ไลโซโซม 5. โครงสร้ำงของเซลลท์ ีท่ ำหนำ้ ทส่ี ังเครำะห์โปรตีนคือ ก. กอลจิคอมเพล็กซ์ ข. ไรโบโซม ค. ไลโซโซม ง. แวคิวโอล 6. โครงสร้ำงใดของเซลล์ท่ีทำใหเ้ ซลลพ์ ืชคงรปู ร่ำงอยูไ่ ดแ้ ม้วำ่ เซลล์น้ันจะไดร้ บั น้ำมำกเกินไป ก. ผนงั เซลล์ ข. เยื่อหุม้ เซลล์ ค. นิวเคลียส ง. ไซโทรพลำซึม 7. โครงสรำ้ งทที่ ำหนำ้ ท่เี ปรียบไดก้ ับสมองของเซลล์ไดแ้ ก่ข้อใด ก. นิวเคลียส ข. คลอโรพลำสต์ ค. เซนทริโอล ง. ไรโบโซม 8. โครงสร้ำงใดของเซลล์มเี ฉพำะในเซลล์ของพชื เท่ำนั้น ก. ผนงั เซลล์ ข. เย่ือหมุ้ เซลล์ ค. นิวเคลียส ง. ไซโทรพลำซมึ 9. ข้อใดตอ่ ไปน้ี ไมใ่ ช่ลกั ษณะของ Ribosome ก. ทำหนำ้ ท่ี สังเครำะหโ์ ปรตนี ข. พบใน eukaryotic cell เท่ำน้ัน ค. ประกอบด้วยหน่วยยอ่ ย 2 หน่วย และไม่มี membrane หมุ้ ง. อยบู่ นรำ่ งแห endoplasm 10. สมบัตใิ ดต่อไปนเี้ ป็นสมบัติของ Prokaryotic cell ก. มีไมโตคอนเดรยี เปน็ แหล่งพลงั งำนภำยในเซลล์ ข. มี nuclear membrane มรี อู ยทู่ ่ัวเพอื่ ใชส้ ่ือสำรระหว่ำง nucleus และ cytosol ค. มี ribosome ขนำด 70s เทำ่ นั้น ง. มผี นังเซลล์ที่เป็น cellulose 11. อวยั วะชนิดใดในเซลล์สรำ้ ง ATP ได้ 42

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครูสธุ าสินี สายทอง ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวัดแพร่ ก. เยื่อหมุ้ เซลล์ ข. นิวเคลยี ส ค. ไมโครทิวบูลส์ ง. คลอ โรพลำสต์ 12. โครงสรำ้ งใดทีม่ ีเอนไซม์สำหรับกำรย่อยเป็นปริมำณมำก ก. ไลโซโซม ข. เอนโดพลำสมิกเรติคิวลมั ค. ไรโบโซม ง. ไมโตคอนเดรีย 13. พลังงำนภำยในเซลล์อย่ใู นรปู ของพลงั งำนประเภทใด ก. พลงั งำนเคมี ข. พลงั งำนไฟฟำ้ ค. พลังงำนแสง ง. พลงั งำนกล 14. ขอ้ ใดแสดงควำมสัมพันธ์ระหว่ำงโครงสรำ้ งและหนำ้ ทอ่ี ย่ำงไม่ถูกต้อง ก. ไรโบโซม – แหลง่ สังเครำะหโ์ ปรตีน ข. เซนทรโิ อล - กำรเคลื่อนท่ีของโครโมโซม ค. นิวคลีโอลัส - แหล่งสงั เครำะห์ DNA ง. รำ่ งแหเอนโดพลำซมึ ท่ีไม่มีไรโบโซมเกำะที่ผวิ - สงั เครำะห์ไขมันบำง ชนิด 15. เซนตริโอลมีหนำ้ ท่ีสำคญั ในกำรควบคุม ก. กำรสงั เครำะห์โปรตีน ข. กำรเคลอ่ื นไหวของซิเลยี และแฟลกเจลลำ ค. กำรสรำ้ งผนังเซลล์ ง. กำรหำยใจ 16. ออรแ์ กเนลลท์ ่ีพบได้เฉพำะในเซลล์พชื ไม่พบในเซลล์อน่ื คือข้อใด ก. คลอโรพลำสต์และแวคิวโอล ข. คลอโรพลำสตแ์ ละนิวเคลียส ค. ไมโทคอนเดรียและนิวเคลยี ส ง. กอลจิบอดแี ละแวคิวโอล 17. เซลลใ์ ดท่พี บ RER และ SER มำกตำมลำดับ ก. ตบั อ่อน และ กลำ้ มเนื่อ ข. ตับออ่ น และ ตอ่ มหมวกไต ค. ผิวหนัง และ รงั ไข่ ง. หวั ใจ และ ตบั 18. เซลล์กลำ้ มเนือ้ หวั ใจมอี อร์แกเนลชนดิ ใดมำกทสี่ ุด ก. ไมโทคอนเดรีย ข. กอลจคิ อมเพลก็ ซ์ ค. ไรโบโซม ง. รำ่ งแหเอนโดพ ลำซึม 19. Nucleolus มหี น้ำท่ีทำอะไร ก. ขดตวั เป็นแทง่ โครโมโซม ข. สงั เครำะหโ์ ปรตนี ค. ควบคุมกำรทำงำนของเซลล์ ง. ควบคุมกำรถ่ำยทอดทำงพันธกุ รรม 20. ขอ้ ใดตอ่ ไปนผ้ี ดิ ก. ribosome มีขนำด2ขนำดคอื ขนำด 70s และ 80s ข. mitochondria สำมำรถเพิ่มจำนวนเองได้ ค. chlorophyll อย่ตู รงบริเวณทเี่ รียกว่ำ stoma ใน chloroplast ง. Golgi body มีลักษณะเป็นถุงแบนๆซ้อนทบั กัน 5-7 ช้ัน 43

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครสู ุธาสินี สายทอง ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จังหวัดแพร่ แบบฝกึ หดั ให้นกั เรยี นตอบคำถำมตอ่ ไปน้ี 44

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววทิ ยา คณุ ครสู ธุ าสินี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ 6 45

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คุณครูสธุ าสินี สายทอง ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ ใบงำน เรือ่ ง กำรสร้ำงแบบจำลองเปรียบเทียบเซลลพ์ ืช-เซลลส์ ัตวโ์ ดยใชด้ นิ น้ำมัน วันที่ทำกิจกรรม ........................................................................................................................................................ รำยช่ือสมำชกิ กลุ่ม 1……………………………………………………………………………..……………….ชั้น.........................เลขท่ี...................... 2……………………………………………………………………………………..……….ชั้น.........................เลขท่ี...................... 3…………………………………………………………………..………………………….ช้ัน.........................เลขที่...................... 4……………………………………………………………...……………………………….ช้ัน.........................เลขท.่ี ................. 5……………………………………………………………………………………………….ชั้น.........................เลขท.่ี ..................... 6……………………………………………………………………………………………….ชัน้ .........................เลขท.่ี ..................... จุดประสงคข์ องกจิ กรรม 1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… วสั ดแุ ละอุปกรณ์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. วิธกี ำรทำ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ...………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาชีววิทยา คุณครูสุธาสินี สายทอง ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ภาคเรียนท่ี 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวัดแพร่ กำรออกแบบเซลล์พืช 47

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชีววิทยา คณุ ครสู ธุ าสนิ ี สายทอง ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จงั หวดั แพร่ กำรออกแบบเซลลส์ ัตว์ 48

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วิทยา คุณครูสธุ าสนิ ี สายทอง ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรยี นเทพนารี จงั หวดั แพร่ กำรบำ้ น 49

เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชาชวี วทิ ยา คณุ ครสู ุธาสินี สายทอง ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นที่ 1 โรงเรียนเทพนารี จังหวดั แพร่ แบบฝึกหัด ให้นกั เรียนตอบคำถำมตอ่ ไปนี้ 1. กลอ้ งจลุ ทรรศนใ์ ชศ้ กึ ษำสิง่ ใด ................................................................................................................................. 2. ประโยชนท์ ่ีไดจ้ ำกกลอ้ งจุลทรรศน์ คือ .................................................................................................................... 3. นกั วิทยำศำสตรค์ นใดเป็นผู้คน้ พบกลอ้ งจุลทรรศน์เปน็ คนแรก ................................................................................ 4. ภำพทม่ี องเห็นจำกกลอ้ งจุลทรรศนแ์ บบใช้แสงเป็นภำพอะไร .................................................................................. 5. กล้องจุลทรรศนแ์ บบใช้แสงเรำอำศัยแสงอะไร เป็นแหล่งกำเนดิ แสง ....................................................................... 6. กลอ้ งสเตอริโอ ใชศ้ ึกษำส่ิงใด ................................................................................................................................. 7. กลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบอิเล็กตรอนใชศ้ กึ ษำสง่ิ ใด ....................................................................................................... 8. กล้องจุลทรรศน์ใช้ศึกษำโครงสรำ้ ง 3 มติ ิ .............................................................................................................. 9. หลักกำรทำงำนของกล้องจลุ ทรรศน์ คือ ............................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. 10. กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ ......................................................................................... ให้นกั เรียนระบุวำ่ ภำพท่เี หน็ ได้จำกกลอ้ งชนดิ ใด ...................................................... ..................................................... ...................................................... .. .. .. 50