(x - h)2 + (y - k)2 = 1 เมอ่ื c2 = a2 - b2 (y - k)2 + (x - h)2 = 1 เมอื่ c2 = a2 - b2 a2 b2 a2 b2 Y Y V(h, k + a) B(h, k + b) P(x, y) F′(h, k + c) P(x, y) V′(h - a, k) F′(h - c, k) CF(h(h, k+) c, k) V(h + a, k) B′(h - b, k) C(h, k) B(h + b, k) O X O F(h, k - c) X B′(h, k - b) V′(h, k - a) 8. ไฮเพอรโบลา (hyperbola) คอื เซตของจุดทงั้ หมดในระนาบซึ่ง ผลตาง ของระยะทางจากจดุ ใดๆ ไปยังจุด F1 และ F2 ที่ตรึงอยู กับทม่ี คี า คงตัว โดยคาคงตัวนอยกวาระยะหา งระหวา งจุดคงที่ทีต่ รึงอยกู ับทที่ ้ังสอง จุด F1 และ F2 ดังกลาวนี้ เรยี กวา โฟกสั ของไฮเพอรโบลา Y P(x, y) F1(-c, O) F2(c, O) X |PF1 - PF2| = คา คงตัว = 2a สว นประกอบของไฮเพอรโ บลา l2 B1 l1 2b G1 G3 C(h, k) a V1 5 F2 V2 c G4 -5 G2 -2 -4 B2 โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (101)
♥ C คือ จุดศนู ยกลางของไฮเพอรโ บลา ♥ V, V′ คอื จดุ ยอดของไฮเพอรโ บลา ♥ F, F′ คือ จดุ โฟกสั ของไฮเพอรโ บลา ♥ VV′ คอื แกนตามขวาง (transveral axis) ยาว 2a หนวย ♥ BB′ คอื แกนสงั ยุค (conjugate axis) ยาว 2b หนวย ♥ CF = CF′ คอื ระยะโฟกัส ยาว c หนว ย ยาว 2ba2 หนวย ♥ GG′ คือ เลตสั เรกตมั ♥ l1, l2 คือ เสน กาํ กบั (asymptote) ♥ สมการรปู แบบมาตรฐานของไฮเพอรโบลา (x - h)2 + (y - k)2 = 1 เมือ่ c2 = a2 + b2 (y - k)2 + (x - h)2 = 1 เมอื่ c2 = a2 + b2 a2 b2 a2 b2 Y Y B(h, k + b) F(h, k + c) V′ V V(h, k + a) F′(h - c, k) (h - a, k) (h + a, k) F(h + c, k) B′(h + b, k) C(h, k) B(h + b, k) B′(h, k - b) X V′(h, k - a) F′(h, k - c) X คณิตศาสตร (102)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
แบบทดสอบ 1. กําหนดให A = {(x, y) |x2 + y2 = 1} และ B = {(x, y) |x2 + y2 - 10x - 10y + 49 = 0} ถา p ∈ A และ q ∈ B แลว ระยะทางมากสดุ ทีเ่ ปน ไปไดระหวา งจุด p และ q เทากับขอใดตอไปนี้ 1) 5 2 หนว ย *2) 2 + 5 2 หนว ย 3) 2 5 หนว ย 4) 5 + 2 5 หนวย 2. ให a, b และ c เปนจาํ นวนจรงิ ถา วงกลม x2 + y2 + ax + by + c = 0 มจี ุดศนู ยกลางที่ (2, 1) และมี เสนตรง x - y + 2 = 0 เปน เสนสัมผสั วงกลม แลว |a + b + c| (ตอบ 5.5) 3. กาํ หนดใหเสน ตรง l1 และ l2 สมั ผสั วงกลม (x - 5)2 + y2 = 20 ที่จดุ P และ Q ตามลําดบั และจดุ ศูนยก ลางของวงกลมอยบู นเสน ตรงที่ผา นจุด P และ Q ถา l1 มีสมการเปน x - 2y + 5 = 0 แลว จุดใน ขอ ใดตอไปนอ้ี ยบู น l2 52 1) 0, 2) (8, -1) 3) (1, -8) *4) (15, 0) 4. กาํ หนดให วงกลมรูปหน่ึงมจี ดุ ศูนยกลางอยูท่จี ดุ (2, 1) ถาเสน สัมผัสวงกลมท่ีจดุ x = 1 เสน หนง่ึ มีความชนั 1 เทากับ 3 แลว จดุ ในขอใดตอไปน้อี ยูบ นวงกลมท่กี าํ หนด *1) (0, 1) 2) (0, 2) 3) (1, 0) 4) (3, 0) 5. กําหนดให C1 และ C2 เปนวงกลมที่มีสมการเปน x2 + y2 = 2y และ x2 + y2 + 2y = 3 ตามลาํ ดับ และ L เปนเสน ตรงทค่ี วามชนั นอยกวา 0 ซึง่ สมั ผสั ทัง้ วงกลม C1 และ C2 ขอใดตอไปน้ีเปน ความชนั ของ L 1) - 2 2) - 1 - 3 1 2 *3) 4) 3 6. วงกลมวงหนึ่งมจี ดุ ศูนยกลางอยูท ี่จุดศูนยก ลางของวงรีทม่ี สี มการเปน 9x2 + 4y2 - 36x - 24y + 36 = 0 ถาวงกลมน้สี ัมผสั กับเสน ตรงทผ่ี านจุด (1, 3) และ (5, 0) แลว รศั มีของวงกลมนเ้ี ทา กับขอใดตอไปนี้ *1) 53 2) 54 3) 78 4) 193 7. พาราโบลามจี ุดยอดที่ (-1, 0) และมจี ดุ กาํ เนิดเปนโฟกัส ถาเสนตรง y = x ตัดพาราโบลาทจ่ี ุด P และจดุ Q แลว ระยะทางระหวางจุด P กับจุด Q เทากับเทา ใด (ตอบ 8) 8. ถาเสนตรงหนึ่งผา นจุดกาํ เนดิ และจดุ ยอดของพาราโบลา y2 - 4y + 4x = 0 และตดั เสนไดเรกตรกิ ซที่จุด (a, b) แลว a + b มคี า เทากับขอ ใดตอไปนี้ 1) 4 2) 5 *3) 6 4) 7 9. ถาระยะทางระหวางจดุ (x, y) กบั จุด (2, 2) เทา กับระยะทางระหวา งจุด (x, y) กับเสนตรง x + y = 0 แลว จดุ (x, y) อยบู นกราฟของสมการในขอใดตอ ไปน้ี *1) (x - y)2 = 8(x + y - 2) 2) (x - y)2 = 4(x + y - 2) 3) (x + y)2 = 8(x + y) - 12 4) (x + y)2 = (x + y) + 2 โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (103)
10. วงกลม C มีจุดศนู ยก ลางที่จุดกาํ เนดิ และผา นจุดโฟกสั ของพาราโบลาซ่งึ มสี มการเปน (x - 2)2 = 8y โดย เสน ไดเรกตริกซของพาราโบลาตัดวงกลม C ทจี่ ดุ P และจดุ Q ถา จุด R อยบู นพาราโบลาและอยหู า งจาก จุดโฟกัสเปน ระยะทาง 4 หนว ย แลวสามเหล่ยี ม PQR มพี ืน้ ทเี่ ทากับขอ ใด 1) 8 หนวย 2) 9 หนวย 3) 10 หนว ย 4) 12 หนวย 11. วงรีวงหน่ึงมี F1(1, 1) และ F2(1, -3) เปนจดุ โฟกสั ถา A และ B เปนจดุ บนวงรีทท่ี ําใหร ูปสามเหล่ยี ม ABF2 มีเสนรอบรูปยาว 12 หนวย และสว นของเสน ตรง AB ผาน F1 แลว จุดในขอ ใดตอ ไปน้ีอยบู นวงรี 53 53 52 52 *1) 3, 5 - 1 2) 2, 5 - 1 3) 3, 5 - 1 4) 2, 5 - 1 12. กาํ หนดให วงรีรปู หนง่ึ มโี ฟกัสอยทู ี่จดุ (±3, 0) และผา นจุด 2, 221 จุดในขอ ใดตอ ไปนอ้ี ยบู นวงรที ี่ กําหนด *1) (-4, 0) 2) 0, 5 2 2 3) (6, 0) 4) (0, -3 2 ) 13. กําหนดใหวงรี E มีโฟกัสทัง้ สองอยูบ นวงกลม C ซ่ึงมสี มการเปน x2 + y2 = 1 ถา E สัมผัสกบั C ที่จุด (1, 0) แลว จดุ ในขอใดตอไปน้ีอยูบน E 12, 32 12, 52 31, 32 31, 34 1) 2) 3) *4) 14. ให E เปนวงรที ี่มแี กนเอกขนานกบั แกน x มจี ุดศูนยกลางที่ (-2, 1) สมั ผัสเสนตรง x = 1 และ y = 3 โดยมี F1 และ F2 เปน จดุ โฟกัสของ E ให C เปนวงกลมท่ีมี F1F2 เปน เสนผา นศูนยกลาง ถา วงรี E ตัดวงกลม C ทีจ่ ดุ P, Q, R, S แลว พืน้ ทีร่ ปู สเ่ี หลย่ี ม PQRS มีคาเทา กบั ขอใดตอ ไปน้ี 1) 152 ตารางหนว ย 2) 254 ตารางหนวย 3) 356 ตารางหนว ย *4) 458 ตารางหนว ย 15. ถา k, λ และ m เปน จํานวนจรงิ ทที่ าํ ใหวงรี kx2 + λy2 - 72x - 24y + m = 0 มจี ดุ ศนู ยก ลางอยูท ีจ่ ดุ (4, 3) และสัมผสั แกน Y แลว ขอใดตอไปน้ผี ดิ 1) ความยาวแกนเอกเทากบั 12 หนวย 2) ความยาวแกนโทเทากบั 8 หนวย 3) ระยะหา งระหวางจุดโฟกสั ทง้ั สองเทากบั 4 5 หนว ย 4) จุด (2, 6) อยูบนวงรี 16. ให F1 , F2 เปน จดุ โฟกสั ของวงรีท่ีมสี มการเปน kx2 + 4y2 - 4y = 8 และ B เปน จุดที่วงรีตดั แกน y และ อยเู หนือแกน x ถา F1, B, F2 ไมอ ยูใ นแนวเสนตรงเดยี วกัน และ F1BF2 เปนสามเหลย่ี มทมี่ พี ้นื ที่เทากับ 37 ตารางหนวยแลว k มคี า เทา กบั เทาใด 4 17. กําหนดใหวงรวี งหน่ึงมีสมการเปน 3x2 + 4y2 - 6x + 8y - 5 = 0 ถา P เปนจุดบนวงรี ซงึ่ มีระยะหางจาก โฟกสั จุดหน่งึ เปน สองเทา ของระยะระหวา งโฟกัสกบั จดุ ยอด จงหาระยะทางระหวางจุด P กับจดุ ยอดของวงรี (ตอบ 7 ) คณติ ศาสตร (104)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
18. กําหนดให E เปนวงรที มี่ ีโฟกัสอยูท่ีจดุ ยอดของไฮเพอรโ บลา x2 - y2 = 1 ถา E ผา นจุด (0, 1) แลว จดุ ใน ขอ ใดตอ ไปน้ีอยบู น E *1) 1, - 22 2) (1, 2 ) 3) 1, -12 4) 1, 23 19. กาํ หนดให A และ B เปนโฟกสั ของไฮเพอรโ บลา 3x2 - y2 = 3 ถา P เปน จุดใดๆ บนวงรที ี่มโี ฟกัสท่ีจดุ A, B และ AP + BP = 8 แลว สมการของวงรีคอื ขอใดตอ ไปนี้ 1) 4x2 + 3y2 = 24 2) 4x2 + 3y2 = 48 3) 3x2 + 4y2 = 24 4) 3x2 + 4y2 = 48 20. กําหนด H เปน ไฮเพอรโบลาทม่ี แี กนตามขวางยาว 6 หนวย และแกนสังยุคยาว 8 หนว ย โดยมี F1 และ F2 เปน จดุ โฟกสั ถา P เปน จุดบนไฮเพอรโบลา H ท่ที าํ ให F1PˆF2 = 90° แลว รูปสามเหล่ียม F1PF2 มีพ้ืนที่ กีต่ ารางหนว ย (ตอบ 16 ตารางหนวย) 21. กาํ หนดให H เปนไฮเพอรโ บลาที่มสี มการเปน 16x2 - 9y2 - 144 = 0 ถา จุด A(6, k) เม่ือ k > 0 เปนจุด อยบู นเสน กาํ กับของ H และ F1, F2 เปนโฟกสั ของ H แลว พนื้ ที่ของรูปสามเหลย่ี ม AF1F2 เทา กับขอ ใด ตอไปนี้ 1) 327 ตารางหนว ย 2) 425 ตารางหนว ย 3) 30 ตารางหนว ย *4) 40 ตารางหนว ย 22. กาํ หนด F เปนจดุ โฟกสั ของพาราโบลา y2 - 2y + 4x + 9 = 0 และ C เปน จดุ ศนู ยก ลางของวงกลม x2 + y2 - 6x + 4y + 12 = 0 ถา สวนของเสนตรง FC ตดั วงกลมทีจ่ ดุ T แลวสว นของเสนตรง FT มีความยาวเทากบั ขอ ใดตอไปน้ี 1) 4 2) 29 - 1 3) 41 - 1 *4) 3 5 - 1 23. กําหนดให A = {a|เสน ตรง y = ax ไมต ัดกราฟ y2 = 1 + x2} และ B = {b|เสน ตรง y = x + b ตัดกราฟ y2 = 1 - x2 สองจดุ } เซต {d|d = c2 , c ∈ B - A} เทากบั ชว งในขอใดตอ ไปนี้ 1) (0, 1) 2) (0, 2) *3) (1, 2) 4) (0, 4) 24. กําหนดให A = {(x, y) | x2 + y2 > 1}, B = {(x, y) | 4x2 + 9y2 < 1}, C = {(x, y) | y2 - x2 > 1} ขอ ใดตอ ไปนผ้ี ดิ 1) A - B = A 2) B - C = B 3) B I (A U C) = ∅ 4) A I (B U C) = ∅ 25. ให A และ B เปน จดุ ยอดของไฮเพอรโบลา 4x2 - y2 - 24x + 6y + 11 = 0 สมการของพาราโบลาที่มี AB เปนเลตสั เรกตมั และมกี ราฟอยเู หนือแกน X คือสมการในขอใดตอไปน้ี *1) (x - 3)2 = 4(y - 2) 2) (x - 3)2 = 8(y - 1) 3) (x - 2)2 = 4(y - 2) 4) (x - 2)2 = 8(y - 1) 26. กําหนดให S = {(x, y) | x2 + y2 ≤ 17}, A = {(x, y) | x2 - y2 = 1}, B = {(x, y) | y2 - x2 = 1} ถา p ∈ SI A และ q ∈ SI B แลวระยะทางทน่ี อยสุดทเี่ ปนไปไดระหวางจดุ p และ q เทา กับขอใดตอ ไปนี้ *1) 3 2 - 4 2) 3 2 - 2 3) 2 3 - 2 4) 2 3 - 3 โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (105)
ฟง กชันเอกซโ พเนนเชียล และฟงกช นั ลอการทิ มึ (Exponential and Logarithm Functions) เลขยกกาํ ลัง ถา a เปนจาํ นวนจริง และ n เปน จาํ นวนนบั บทนยิ าม 1. an = a × a × a × ... × a 2. am ⋅ an = am+n n ตวั 3. (an)m = anm 4. (ab)n = an ⋅ bn n an 5. ab = bn เมือ่ b ≠ 0 6. am = am-n เมื่อ a ≠ 0 an 7. a0 = 1 เมือ่ a ≠ 0 1 8. a-n = an เมื่อ a ≠ 0 รากที่ n ในระบบจาํ นวนจริง บทนยิ าม ให n เปน จํานวนเต็มทม่ี ากกวา 1, x และ y เปนจํานวนจริง y เปน รากท่ี n ของ x ก็ตอ เมอ่ื yn = x คาหลักของรากที่ n บทนิยาม ให x เปนจํานวนจริงทมี่ รี ากที่ n จะกลา ววา จํานวนจรงิ y เปน คาหลกั ของรากท่ี n ของ x ก็ตอเมือ่ 1. y เปน รากท่ี n ของ x 2. yx ≥ 0 แทนคาหลักของรากที่ n ของ x ดวย n x คณติ ศาสตร (106)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
ขอ สรปุ เกย่ี วกบั รากท่ี 2 ของจํานวนจรงิ 1. รากที่สองของจาํ นวนจริงบวก (A) มี 2 คา คือ 1) รากท่เี ปน บวก ( A ) 2) รากท่ีเปนลบ (- A ) 2. รากท่สี องของจํานวนศนู ย มี 1 คา คือ 0 3. รากทสี่ องของจํานวนจรงิ ลบ ไมสามารถหาคา ได 4. สญั ลักษณแทน รากทสี่ องทเี่ ปนบวกของ 25 คือ 25 = 5 รากที่สองท่เี ปน ลบของ 25 คอื - 25 = -5 5. A เรียกสญั ลกั ษณ วา กรณฑ (Radical) ท่ี 2 อา นวา กรณฑท่ี 2 ทีเ่ ปนบวกของ A หรอื อานวา square root A 6. คา หลกั ของรากที่ 2 ของจํานวนจริงบวก คือ รากที่สองทเี่ ปน บวกของจาํ นวนจรงิ นน้ั ขอ สรปุ เก่ยี วกบั รากที่ 3 ของจาํ นวนจรงิ 1. รากทส่ี ามของจาํ นวนจริง มีเพยี ง 1 คา 2. รากทสี่ ามของจํานวนจริงบวก เปน จาํ นวนจริงบวก รากท่สี ามของจาํ นวนศนู ย เปนศนู ย รากที่สามของจํานวนจรงิ ลบ เปน จาํ นวนจรงิ ลบ 3. สญั ลกั ษณแทน รากทีส่ ามของ 64 คือ 3 64 = 4 รากทสี่ ามของ 0 คือ 3 0 = 0 รากทส่ี ามของ -343 คือ 3 - 343 = -7 4. 3 A เรียก 3 วา กรณฑท่ีสาม อา นวา กรณฑท ี่สามของ A 5. คาหลักของรากท่ี 3 ของจาํ นวนจริง คือ ตวั มันเอง ทฤษฎบี ทเกีย่ วกับรากท่ี n ทฤษฎบี ทที่ 1 ถา x ≥ 0 และ y ≥ 0 แลว x ⋅ y = xy ทฤษฎบี ทที่ 2 ถา x ≥ 0 และ y > 0 แลว x = xy y ทฤษฎบี ทที่ 3 ถา x และ y มรี ากท่ี n แลว n x ⋅ n y = n xy nx ทฤษฎบี ทที่ 4 ถา x และ y มีรากท่ี n และ y ≠ 0 แลว ny = n xy เลขยกกาํ ลงั ที่มเี ลขช้ีกําลงั เปน จํานวนตรรกยะ บทนิยาม เมอื่ a เปน จํานวนจริง n เปนจาํ นวนเต็มที่มากกวา 1 และ a มรี ากท่ี n แลว a1/n = n x บทนิยาม ให a เปน จํานวนจริง p, q เปนจาํ นวนเตม็ ที่ (p, q) = 1, q > 0 และ a1/q ∈ R โดยเมอ่ื p < 0 แลว a ตองไมเ ปน 0 ap/q = (a1/q)p โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (107)
การหารากทีส่ องของจาํ นวนท่อี ยูใ นรปู x ± 2 y x + 2 y = ( a + b )2 เมอ่ื y = a × b และ x = a + b x - 2 y = ( a - b )2 เมือ่ y = a × b และ x = a + b ตวั อยา ง จํานวนจริง x ที่เปนคาํ ตอบของสมการ 15 - b = 22 - 2 105 มีคา เทากบั เทาใด ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................... ฟง กชันเอกซโ พเนนเชียล (Exponential Function) คอื ฟง กชัน f = {(x, y) ∈ R × R+ | y = ax ; a > 0 and a ≠ 1} 3 3 2 2 1 1 -2 -1 12345 -5 -4 -3 -2 -1 12 0 < a < 1 ฟงกช ันลด a > 1 ฟงกช นั เพ่ิม การแกสมการฟง กชันเอกซโ พเนนเชียล แบบท่ี 1 สมการมี 2 พจน 1. จัดสมการในรูป ax = ay โดยใชสมบตั ขิ องเลขยกกาํ ลัง 2. ถา ax = ay แลว x = y แบบที่ 2 สมการมี 3 พจนข้ึนไป 1. ใชวิธกี ารสมมติ 2. การแกสมการทมี่ ีหลายพจนพยายามถอดตวั รว มออก แบบที่ 3 การแกสมการทต่ี อ งใช Conjugate เขาชวย การแกอสมการฟงกช ันเอกซโ พเนนเชียล อสมการ ฐาน (a) ขอ สรปุ ax > ay 0<a<1 x<y a>1 x>y คณติ ศาสตร (108)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
ฟงกช นั ลอการทิ ึม (Logarithm Function) คอื ฟง กชนั f = {(x, y) ∈ R+ × R|x = ay; a > 0 and a ≠ 1} f = {(x, y) ∈ R+ × R|y = loga x; a > 0 and a ≠ 1} 3 3 2 2 1 1 -3 -2 -1 0 0 1 2 3 4 5 6 7 -3 -2 -2 0 0 1 2 3 4 5 6 7 -1 -1 -2 -2 -3 -3 -4 -4 0 < a < 1 ฟงกชันลด a > 1 ฟงกชันเพิ่ม ตวั อยางท่ี 1 จงเขยี นสมการแตล ะขอ ตอไปน้ีใหอ ยูในรปู ของลอการิทมึ 3 1) 25 = 32 2) 82/3 = 2 3) 13 = 217 4) 3 = 31 ตัวอยางท่ี 2 จงเขยี นสมการแตละขอตอไปนใ้ี หอ ยูในรปู เลขยกกาํ ลงั 4) log6 6 = 1 1) log10 100 = 2 2) log1 16 = -4 3) log5 1 = 0 สมบัตขิ องลอการิทมึ 1. loga 1 = 0 2. loga 1 = 0 3. logay Mx = xy loga M 4. loga M = logax Mx 5. loga (x ⋅ y) = loga x + loga y 6. loga xy = loga x - loga y 7. x logay = y logax 8. a logaM = M llooggcc x 9. loga x = a 10. loga x = log1x a การแกสมการลอการทิ มึ 1. ทําฐานของ log ใหเทา กนั แลวปลด log ออก โดยนําเอาทฤษฎตี างๆ มาใช 2. เม่อื หาคา x มาได จะตอ งพจิ ารณาดว ยวาคา x ทไี่ ดม านน้ั ทําใหส มการเปน จริงหรือไม การแกอ สมการลอการิทึม loga x > loga y 0<a<1 a>1 x<y x>y x>0∧y>0 โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (109)
แบบทดสอบ 1. ถา 4x-y = 128 และ 32x+y = 81 แลวคาของ y เทา กบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 1) -2 *2) -1 3) 1 4) 2 2. ถา 6x+y = 36 และ 5x+2y = 125 แลวคาของ x เทา กับขอใดตอไปนี้ 4) 2.5 1) 1 2) 1.5 *3) 2 3. ถา xy = 2 แลว 2(x + y)2 มีคา เทากับขอใดตอ ไปนี้ 2(x-y)2 1) 4 2) 8 3) 64 *4) 256 4. กาํ หนดให x, y > 0 ถา xy = yx และ y = 5x แลว คาของ x อยใู นชว งใดตอไปน้ี 1) [0, 1) *2) [1, 2) 3) [2, 3) 4) [3, 4) 5. ถา x > 0 และ 8x + 8 = 4x + 2x+3 แลว คา ของ x อยใู นชวงใดตอ ไปนี้ 4) [3, 4) 1) [0, 1) *2) [1, 2) 3) [2, 3) 6. กาํ หนดสมการ 245 x + 295 x = 1 จงพิจารณาขอความตอ ไปน้ี ก. ถา a เปนคาํ ตอบของสมการ แลว a > 1 4) ก ผิด และ ข ผดิ ข. ถา สมการมคี ําตอบ แลว คําตอบจะมีเพียงคาเดียว ขอ ใดถูก 1) ก ถกู และ ข ถูก 2) ก ถูก และ ข ผดิ *3) ก ผดิ และ ข ถกู 7. ให f : R → R+ ถา f สอดคลองสมการ f(x) - 3f 1x = 4x สาํ หรับทกุ จาํ นวนจรงิ บวก x แลว ขอ ใด ตอไปน้เี ปน จรงิ 1) ∃x[f(x) > 0] 2) ∃x f(x) + f 1x > 0 *3) ∃x[(f(x))2 < 8] 4) ∃x f(x) + f 1x 2 < 9 8. กาํ หนดให x เปน จํานวนตรรกยะท่ีสอดคลอ งสมการ ( 5 - 1)(3 + 5 )x + ( 5 + 1)(3 - 5 )x = 4 ⋅ 2x ถา เขยี น x = mn ในรปู เศษสวนอยา งต่ํา โดยท่ี m และ n เปน จํานวนเต็ม จงหา mn (ตอบ 21 ) 9. คาํ ตอบของสมการ 3x(3x+1) + 3x+1(3x+2) = 2[2x(2x+1) + 2x+1 (2x+2)] อยใู นชวงใด 1) (-1, 0) 2) [-2, -1) 3) (-2, -1] 4) (0, 1] คณิตศาสตร (110)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
10. ถา a, b เปน คาํ ตอบของสมการ 6x - 3x+1 - 2x+2 + 12 = 0 แลว คําตอบของสมการ (ab)2x+1 = (ab + 3)x เทา กบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 2lo-g 3 l7og- 4 3) log518 - 2 *4) log215 - 2 1) log log 3 2) log log 6 11. ให S เปน เซตคําตอบของสมการ 52x + 11 ≤ |12(5x) - 9| ถา a และ b เปนสมาชิกของ S ท่มี ีคา มาก ทสี่ ดุ และนอยทีส่ ุดตามลาํ ดบั แลว a + b เทากบั ขอ ใดตอไปนี้ 1) log5 15 *2) log5 20 3) 2 4) log5 30 12. เซตคาํ ตอบของอสมการ 2x2(x-3) < 82/3-x เปนสับเซตของเซตในขอ ใดตอ ไปน้ี 1) (1, ∞) 2) (-2, 100) 3) (-10, 10) *4) (-∞, 2) 13. กาํ หนดให A และ B เปนจาํ นวนเตม็ บวก ถา A log50 5 + B log50 2 = 1 แลว A + B เทากบั ขอ ใด ตอ ไปนี้ *1) 2 2) 3 3) 1 4) 2 14. กาํ หนดให a, b, c > 1 ถา loga d = 30, logb d = 50 และ logabc d = 15 แลวคาของ logc d เทากับขอ ใดตอไปน้ี *1) 75 2) 90 3) 120 4) 120 15. จงพิจารณาขอความตอ ไปนี้ ก. ถา (log a)3 = x - 1 และ (log b)3 = x + 1 แลว log(a + b) = 3 x2 - 1 ข. กราฟของ y = x2 และกราฟของ y = 2x ตดั กันเพียงสองจุดเทา นนั้ ขอใดตอไปนถ้ี ูก 1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ถูก และ ข. ผิด 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู *4) ก. และ ข. ผดิ 16. ถา log4x 2x2 = log9y 3y2 = log25z 5z2 แลว logxz (yz) มคี าเทากับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) log 6 2) log 10 *3) log 15 4) log 30 17. ถา xlog y ⋅ ylog z ⋅ zlog x = 1 และ xy ≠ 1 แลว ขอ ใดตอ ไปนผี้ ิด 1) ถา x = y แลว xz2 = 1 *2) ถา x2y = 1 แลว z = x2 3) ถา x = y2 แลว xz3 = 1 4) ถา xy2 = 1 แลว z = x 18. กําหนดให a > 1 และ b, c > 0 ถา a2 + b2 = c2 และ x เปน จํานวนจรงิ ซง่ึ logc+b a + logc-b a = x (logc+b a logc-b a) แลว x มคี าเทาใด (ตอบ 2) 19. รากทมี่ คี า นอ ยที่สุดของสมการ 2log (x-2) ⋅ 2log (x-3) = 2log 2 มคี าเทาใด (ตอบ 4) 20. กําหนด logy x + 4 logx y = 4 แลว logy x3 มคี า เทา ใด (ตอบ 6) 21. ผลบวกของคาํ ตอบทัง้ หมดของสมการ log3 x = 1 + logx 9 อยใู นชวงใดตอไปน้ี 1) [0, 4) 2) [4, 8) *3) [8, 12) 4) [12, 16) โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (111)
22. คาํ ตอบของสมการ log 2 (4 - x) = log2 (9 - 4x) + 1 อยูในชว งใดตอ ไปนี้ 1) [-10, -6] 2) [-6, -2) *3) [-2, 2) 4) [2, 6) 23. กาํ หนดให A = {n|n เปน จาํ นวนนบั และ n2+9 = nn3-9} B = {n|n เปน จาํ นวนนบั และ log n = log(n + 1)} ผลบวกของสมาชิกทกุ ตัวในเซต A U B เทากับเทาใด (ตอบ 4) 24. ถา 4 (log x)2 + 9 (log y)2 = 12 (log x)(log y) แลว ขอใดตอไปนี้ถกู 1) y2 = x 2) x2 = y *3) x3 = y3 4) x2 = y3 21x 25. ผลบวกของรากท้งั หมดของสมการ log3 (31/x + 27) = log3 4 + 1 + เทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 0 2) 12 *3) 34 4) 1 26. ถา log2 3 = 1.59 แลวคา ของ x ที่สอดคลอ งกับสมการ 22x+1 ⋅ 32x+2 = 122x เทากับเทาใด (ตอบ 2.09) 27. กําหนดให A = z ∈ R z = xy และ 6 log (x - 2y) = log x3 + log y3 แลว ผลบวกของสมาชิกท้ังหมดใน เซต A มีคา เทากับขอใดตอไปน้ี 1) 3 *2) 4 3) 5 4) 6 28. ผลบวกของคาํ ตอบของสมการ log2 (4x-1 + 2x-1 + 6) = 2 + log2 (2x-1 + 1) มีคาเทาใด (ตอบ 3) 29. ขอใดตอไปนถ้ี กู ตอ ง *1) log7 3 < log7 3 < log7 10 2) log5 3 < log7 3 < log7 10 3) log7 3 < log7 10 < log5 3 4) log7 10 < log5 3 < log7 3 30. กาํ หนดให A เปน เซตคําตอบของอสมการ log4 log3 log2 (x2 + 2x) ≤ 0 จํานวนเตม็ ท่เี ปน สมาชกิ ของ A มีทัง้ หมดกี่จาํ นวน (ตอบ 3) 31. ถา A = {x|a < x < b} เปน เซตคําตอบของอสมการ log2 (2x - 1) - log4 x2 + 12 < 12 แลว a + b มคี า เทาใด (ตอบ 2.5) 32. จาํ นวนเต็มทีส่ อดคลอ งกับอสมการ log1/2 [log3 (x + 1)] > -1 มจี าํ นวนเทา กับขอ ใดตอไปน้ี 1) 6 2) 7 *3) 8 4) มากกวา 8 33. กาํ หนดให S เปน เซตคาํ ตอบของอสมการ 4 ⋅ 2log x2 - 9 ⋅ 2(log x/10 + 1) + 2 ≤ 0 ถา a และ b เปน สมาชิกของ S ท่ีมีคามากและคา นอ ยสุด ตามลําดับแลว ab เทา กับขอ ใดตอไปนี้ 1) 20 2) 100 *3) 200 4) 1000 34. เซตคาํ ตอบของอสมการ (4x - 2) ⋅ log (1 - x2) > 0 เปนสับเซตของเซตในขอใดตอไปน้ี 12 -21, 12, *1) -2, 2) 2 3) (0, 10) 4) 20 คณิตศาสตร (112)_____________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010
ฟงกชันตรีโกณมิติ (Trigonometry) B 1. sin A = cabacb ; cosec A = acabcb cos A = ; sec A = ca tan A = ; cot A = Ab C 2. cosec A = cssioinn1s AAA , sec A = ccsooin1ss AAA , cot A = tan1 A tan A = , cot A = 3. ถา A + B = 90° แลว 1) sin A = cos B 2) tan A = cot B 3) sec A = cosec B 4. -1 ≤ sin A ≤ 1 -1 ≤ cos A ≤ 1 5. sin2 A + cos2 A = 1 sec2 A - tan2 A = 1 cosec2 A - cot2 a = 1 วงกลมหน่ึงหนวย (the unit circle) 1. x = cos θ , y = sin θ (0, 1) π2 , 90° 2. ตาราง มุม θ° (เรเดียน) ฟงกช นั π, 180° (-,S+) (++, +) มุม (+) 30° π6 45° π4 60° π3 (-1, 0) 0(1°, 0) sin (-,T-) (+,C-) มมุ (-) cos 12 1 = 2 3 2 2 2 (0, -1) 32π , 270° 3 1 = 2 12 2 2 2 tan 1 = 3 1 3 3 3 โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (113)
3. cos (-A) = cos A sec (-A) = sec A sin (-A) = -sin A cosec (-A) = -cosec A tan (-A) = -tan A cot (-A) = -cot A สูตรเอกลักษณต รีโกณมติ ิ 1. sin (A ± B) = sin A cos B ± cos A sin B cos (A ± B) = c1otsamnAtaAnco±AstaBtannmBBsin A sin B มุมบวก/ลบกัน tan (A ± B) = 2. sin 2A = 2 sin A cos A = 2 tan A 1 + tan2 A cos 2A = = cos2 A - sin2 A = 2 cos2 A - 1 มมุ 2 เทา = 1 - 2 sin2 A 1 - tan2 A tan 2A = 1 2+ ttaann2AA 1 - tan2 A 3. sin A2 = ± 1 - c2os A cos A2 = ± 1 + c2os A ครงึ่ มุม tan A2 = ± 11 - ccooss AA + 4. sin 3A = 3 sin A - 4 sin3 A cos 3A = 4 cos3 A - 3 cos A มุม 3 เทา 3 tan A - tan3 A tan 3A = 1 - 3 tan2 A 5. 2 sin A cos B = sin (A + B) + sin (A - B) 2 cos A sin B = sin (A + B) - sin (A - B) ฟงกช นั คณู กัน -2 cos A cos B = cos (A + B) + cos (A - B) คณติ ศาสตร (114)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
6. sin A + sin B = 2 sin A 2+ B cos A 2- B sin A - sin B = 2 cos A 2+ B sin A 2- B ฟงกชนั บวก/ลบกัน cos A + cos B = 2 cos A 2+ B cos A 2- B cos A - cos B = -2 sin A 2+ B sin A 2- B 7. คาของฟงกชันตรีโกณมิตขิ องมุมที่นา สนใจ ฟงกช ัน 15° มุม θ° (เรเดยี น) 22 21 ° sin θ 36° 72° 21 2 - 2 cos θ 3 -1 21 2 + 2 22 10 - 2 5 10 + 2 5 tan θ 3 +1 4 4 2- 2 22 5 +1 5 -1 2+ 2 3-1 4 4 หรือ 3 - 1 3 +1 หรือ 2 - 3 10 - 2 5 10 + 2 5 5 +1 5 -1 อัตราสว นตรโี กณมิตขิ องรปู สามเหล่ยี มทไี่ มใ ชส ามเหลย่ี มมุมฉาก 1. Law of cosine C ba a2 = b2 + c2 - 2bc cos A cos A = b2 +2cb2c- a2 cos B = c2 +2aa2c- b2 AcB b2 = c2 + a2 - 2ac cos B cos C = a2 +2ba2b- c2 c2 = a2 + b2 - 2ab cos C 2. Law of sine sina A = sinb B = sinc C sina A = sinb B = sinc C พน้ื ที่ ∆ = 12 ab sin C = 12 ac sin B = bc sin A 21 โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (115)
ตวั ผกผันของฟงกชันตรโี กณมติ ิ โดเมน เรนจ ฟงกชัน x ∈ [-1, 1] y ∈ - π2, π2 y = arcsin x y = arctan x x∈R y ∈ - π2 , π2 y = arccosec x x ∈ (-∞, 1] U [1, ∞) y ∈ - π2, 0 U 0, π2 y = arccos x x ∈ [-1, 1] y = arccot x x∈R y ∈ [0, π] y = arcsec x x ∈ (-∞, 1] U [1, ∞) y ∈ (0, π) y∈ 0, π2 U π2 , π ตวั อยา งท่ี 1 จงหาคาของ 12 1) arcsin (0) = .................... 2) arcsin = .................... 3) arccos 22 = .................... 4) arccos - 23 = .................... = .................... = .................... 5) arcsin -12 6) arctan (-1) ตวั อยางท่ี 2 จงเตมิ ชองวางใหถูกตอง 21 1) arcsin = arccosec .......... = arccos .......... 2) arccos -53 = arcsec .......... = arccot .......... 3) arctan 152 = arccot .......... = arcsec .......... ตวั อยางที่ 3 จงเติมชองวางใหถูกตอ ง 1) sin arcsin 21 = .................... 2) sin arcsin 23 = .................... = .................... 3) sin (arctan (2)) 4) sec (arccosec ( 2 )) = .................... 5) cos arcsin - 22 = .................... 6) arccos tan -54π = .................... ตวั อยางท่ี 4 จงเตมิ ชองวา งใหถ ูกตอ ง 1) sin arcsin 1123 + arcsin 54 = .................... 2) sec 2 arcsin 1 = .................. 3 คณิตศาสตร (116)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
แบบทดสอบ 1. ถา 1 – cot 20° = x แลว x มคี า เทาใด (ตอบ 2) 1 - cot 25o 2. ถา cos θ - sin θ = 5 แลวคาของ sin 2θ เทากับขอใดตอ ไปน้ี 1) 143 3 193 *3) 94 2) 4) 193 3. ถา ssiinn AB = 2 และ ccooss AB = 1 แลว tan2 B มคี า เทากบั ขอใดตอ ไปนี้ 3 2 1) 4 *2) 23 3) 1 4) 32 4. ถา sin 15° + sin 55° = x และ cos 15° + cos 55° = y แลว (x + y)2 - 2xy เทากบั ขอ ใดตอไปน้ี *1) 4 cos2 20° 2) 2 cos2 20° 3) 4 cos2 40° 4) 2 cos2 40° 5. ถา sin2 3A − cos2 3A = 2 แลว cos 2A มคี าเทากับขอ ใดตอ ไปน้ี sin 2 A cos2 A *1) 14 2) 12 1 1 3) 2 4) 3 6. คา ของ sin 30o − cos 30o เทากับขอใดตอไปนี้ sin 10o cos10o 1) -1 2) 1 *3) 2 4) -2 7. ถา (sinθ + cos θ)2 = 32 เม่อื 0 ≤ θ ≤ π4 แลว arcos(tan 3 θ) มคี าเทาใด (ตอบ 0) 8. ถา arcsin (5x) + arcsin (x) = π2 แลว คา ของ tan (arcsin x) เทา กบั ขอใดตอไปนี้ *1) 51 2) 31 4) 21 3) 1 3 9. ให -1 ≤ x ≤ 1 เปน จาํ นวนจริงซง่ึ arccos x - arcsin x = 25π52 แลว คา ของ sin 25π52 เทากับขอใด ตอ ไปนี้ *2) 1 - 2x2 3) 2x2 - 1 1) 2x 4) -2x 10. ถา arccos x - arcsin x = π6 แลว arccos x - arctan 2x มคี าเทากบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 1π2 2) 51π2 3) 71π2 4) 1112π 11. sec 12 arcsin 53 + arccos 53 + tan 12 arcsin 54 + arccos 54 มีคาเทากับขอใด 1) 2 2) 3 *3) 1 + 2 4) 2 + 3 โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (117)
12. กําหนดให arccos 54 + arcsin 1132 + x = π2 แลว tan x มคี าเทา กบั เทา ใด 1) 1663 2) 663 *3) - 1663 4) - 663 34 13. คา ของ sin arctan + cos 2 arcsin 53 เทา กบั ขอใดตอ ไปน้ี 2 1) 1 + 265 2) 1 + 265 *3) 1 + 275 4) 1 + 275 10 3 10 3 14. ถา arctan x = arctan 14 - 2 arctan 12 แลว sin (180° + arctan x) มีคา เทากับขอ ใด 13 16 13 16 *1) 5 17 2) 5 17 3) -5 17 4) -5 17 15. ถา a และ b เปน คาํ ตอบของสมการ sin (2 arcsin x) = x โดยที่ a ≠ 0, b ≠ 0 และ a ≠ b แลว |sin arctan (ab)| เทา กับเทา ใด (ตอบ 0.6) 16. ให A เปนเซตคําตอบของสมการ cos (2 arcsin x) + 2 = 4 sin2 (arccos x) ขอ ใดตอ ไปนีค้ ือ ผลคณู ของ สมาชกิ ในเซต A 1) - 14 *2) - 12 3) 14 4) 12 17. -sin2 1° + sin2 2° - sin2 3° + … - sin2 89° + sin2 90° มคี า เทา กับเทา ใด (ตอบ 0.5) 18. กาํ หนดให 0° < α < 30° ถา sin2 (7α) - sin2 (5α) = sin (2α) sin (6α) แลว α เทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ *1) 10° 2) 15° 3) 20° 4) 25° 19. กาํ หนดให ABC เปนรูปสามเหลีย่ มซึ่งมี 2 sin A + 3 cos B = 4 และ 3 sin B + 2 cos A = 1 คา ของ sin C เทากบั ขอ ใดตอไปน้ี 1) 61 *2) 31 3) 21 4) 1 20. พจิ ารณาขอ ความตอ ไปน้ี เม่ือเอกภพสัมพัทธคือเซตของจาํ นวนจริง 12 ก. ∃x(cot 2x - cot x = 0) ข. ∀x sin4 x + cos4 x = 1 - sin2 2x คา ความจรงิ ของขอความ ก. และขอ ความ ข. เปน ไปตามขอ ใดตอไปนี้ 1) ก. เปนจรงิ และ ข. เปน จริง 2) ก. เปนจรงิ และ ข. เปนเทจ็ *3) ก. เปนเท็จ และ ข. เปนจริง 4) ก. เปนเทจ็ และ ข. เปน เทจ็ 21. กาํ หนดให x ∈ [ 0, 4π ] เซตคําตอบของสมการ cos x = 3 (1 - sin x) คอื ขอ ใดตอไปน้ี 56π 136π 56π 136π 1) π6 , , 2) , π2 , *3) π6 , π2 , 136π , 52π 4) π6 , 56π , π2 , 54π คณิตศาสตร (118)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
22. กําหนดให ABC เปนรปู สามเหลย่ี มท่ีมีดา น AB ยาว 2 หนว ย ถา BC3 + AC3 = 2BC + 2AC แลว cot C มคี าเทา กบั เทาใด 1 2) 21 *1) 3 3) 1 4) 3 23. กําหนดให ABC เปนรูปสามเหลยี่ มทมี่ มี มุ A เทา กับ 60°, BC = 6 และ AC = 1 คา ของ cos 2B เทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 14 2) 21 3) 3 *4) 34 2 24. ถา A(1, 2) , B(4, 3) และ C(3, 5) เปน จุดยอดของสามเหล่ยี ม ABC แลว sin B2 มีคาเทากบั ขอใดตอไปนี้ 1 / 2 1 / 2 12 50 - 1 12 50 + 1 1) 50 2) 50 50 + 1 1 / 2 50 - 1 1 / 2 2 50 3) 2 50 *4) 25. รูปสามเหลยี่ ม ABC มี a, b และ c เปนความยาวของดานตรงขามมมุ A, Bและ C ตามลาํ ดบั 14 ถา cos B = และ (a +b + c)(a - b + c) = 30 แลว ac มคี าเทา กับขอ ใดตอ ไปนี้ *1) 12 2) 20 3) 250 4) 430 26. กาํ หนดให ABC เปนรูปสามเหลี่ยม ซ่ึงมี ACˆB = 60° ลากเสน ตรงจากจุด A ไปพบดาน BC ที่จุด D โดย ทําให BAˆD = 30° ถาระยะ BD ยาว 3 หนวย และระยะ AD ยาว 2 หนวยแลว ระยะ CD ยาวเทากบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 43 2) 53 3) 76 *4) 86 3 3 9 9 27. นายดํายืนอยูบนสนามแหงหนงึ่ มองเห็นยอดเสาธงเปน มุมเงย 60° แตเมื่อเขาเดินตรงเขาไปหา เสาธงอีก 20 เมตร เขามองเห็นยอดเสาธงเปนมมุ เงย 75° ในขณะที่เขามองเห็นยอดเสาธงเปน มมุ เงย 60° น้ันเขายนื อยูห า งจากเสาธงเทา กบั เทา ใด 32 21 1) 10 2 + 3 2) 10 2 + 3 3) 10(2 + 2 3 ) *4) 10(2 + 3 ) 28. ให A, B และ C เปนจุดยอดของรปู สามเหล่ียม ABC และ Aˆ < Bˆ < Cˆ โดยท่ี tan A ⋅ tan B ⋅ tan C = 3 + 2 3 และ tan B + tan C = 2 + 2 3 พิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ ข. Cˆ = 51π2 ก. tan C = 2 + 3 ขอ ใดตอ ไปนถี้ กู *1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ผิด และ ข. ถูก 3) ก. ถูก และ ข. ผิด 4) ก. และ ข. ผิด โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (119)
29. ให θ เปนจํานวนจรงิ ซึง่ สอดคลอ งกับสมการ 1 + 1 + 1 + 1 = 7 แลว tan2 2θ tan2θ cot2θ sin2θ cos2θ มคี า เทา ใด (ตอบ 8) 30. พิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ ก. tan 14° + tan 76° = 2 cosec 28° 54 31, ข. ถา x > 0 และ sin (2 arctan x) = แลว x ∈ 3 ขอ ใดตอไปนถ้ี ูกตอ ง 4) ก. และ ข. ผิด *1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ผิด และ ข. ถูก 3) ก. ถกู และ ข. ผดิ 31. กําหนดให ABC เปนรูปสามเหลีย่ มซงึ่ มดี านตรงขา มมมุ Aˆ , Bˆ และ Cˆ ยาว 2a, 3a, 4a ตามลาํ ดบั ถา sin A = k แลว cot B + cot C มีคา เทา กับขอ ใดตอไปนี้ 1) 61k 2) 6k *3) 31k 4) k3 คณติ ศาสตร (120)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010
เวกเตอร (Vectors) บทนิยาม ปรมิ าณทม่ี แี ตขนาดเพยี งอยา งเดียว เรียกวา ปริมาณสเกลาร (scalar quantity) สว นปริมาณ ที่มีทัง้ ขนาดและทศิ ทางเรียกวา ปริมาณเวกเตอร (vector quantity) หรอื เรยี กสัน้ ๆ วา เวกเตอร การเขยี นสญั ลักษณแทนเวกเตอร เวกเตอรจาก A ไป B อา นวา เวกเตอร เอบี เขยี นแทนดว ย 1) รูปเรขาคณิต B A 2) AB (เรียก A วา จุดเริ่มตน (initial point) เรยี ก B วา จุดสิ้นสุด (terminal point) ของเวกเตอร) 3) ถAา Bพกิ=ดั ขyxอ22ง--Ayx1เ1ปน=(x(1x,2 y1) และ B เปน (x2, y2) แลว - x1) vi + (y2 - y1) vj 4) ถาพิกัดของ A เปน (x1, y1, z1) และ B เปน (x2, y2, z2) แลว x2 x1 - x1) vi y1) vj z1) vk AB = y2 y1 = (x2 - + (y2 - + (z2 - - เมื่อ vvvkijzเเเ2ปปป-นนน เเเzววว1กกกเเเตตตอออรรร 1 หนว ย ในทศิ +x 1 หนว ย ในทิศ +y 1 หนวย ในทศิ +z ขนาดของเวกเตอร | AB| แทน ความยาวของสวนของเสนตรง AB หรอื BA หรอื ขนาดของเวกเตอรนนั่ เอง 1) ถา AB = a vi + b vj แลว | AB | = a2 + b2 2) ถา AB = a vi + b vj + c vk แลว | AB | = a2 + b2 + c2 โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (121)
การเทา กัน vvuuแลแ=ะลนvะvเิ สvvธกขต็ ขออนงเามเวน่อื กกเเันวตกอกเร็ตต ออเรมท่ือั้งสเอวกงเมตขีอนรทาด้งั สเทอางกมันีทศิ แทลาะงทเศิดทียาวงกเันดียหวรกอื ันทศิ ทางตรงกันขา ม บทนิยาม a1 ab22 บทนยิ าม b1 ถา = แลว a1 = a2 และ b1 = b2 ถา a1 = a2 a1 = a2 และ b1 = b2 และ c1 = c2 b1 b2 c1 c2 vu (negative vu ) vu เขยี นแทนดวย ตรงกันขบาทมนกิยับาทมิศทานงเิ สขธอขงอvuง -ovuf คอื เวกเตอรท ่มี ขี นาดเทา กับขนาดของ แตม ที ิศทาง - vu a -a -a vi - b vj หรอื - vu a -a = -a vi - b vj - c vk = = -b = = b = --cb - b - c เวกเตอรศนู ย (zero vector) 000 คือ เวกเตอรทม่ี ีขนาดเปน 0 เขยี นแทนดว ย v0 = 0 หรอื v0 = 0 การบวกเวกเตอร ♥ เชงิ เรขาคณิต vu vv vu + vv vv vu vu vv vv + vu ♥ เชงิ พีชคณิต ab11 + ab22 = ab11 + a2 = (a1 + a2) vi + (b1 + b2) vj + b2 a1 + a2 = cab111 + a2 = (a1 + a2) vi + (b1 + b2) vj + (c1 + c2) vk b1 b2 + b2 + c2 c1 c2 คณติ ศาสตร (122)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
การลบเวกเตอร หมายถงึ การบวกเวกเตอรดวยนิเสธการบวกของเวกเตอรตัวลบ เชน vu - vv = vu + ( vu - vv ) ♥ เชิงเรขาคณติ vu -vu vu vv -vv u - vv = vu + (-vv) - vv ♥ เชิงพีชคณติ ab11 - a2 = a1 - a2 = (a1 - a2) vi + (b1 - b2) vj b2 b1 - b2 a1 a2 = cab111 - a2 = (a1 - a2) vi + (b1 + b2) vj + (c1 - c2) vk b1 b2 - b2 - c2 - c1 c2 การคณู เวกเตอร 1. การคณู เวกเตอรด วยสเกลาร kใ♥♥♥ห cabเถถถvuชาาา น≠=aaa-=v20<>kkk30bacvuvuแ00แลคแแลคะอืลลวอื เเaววเวชaวกนเaaกvuปเเvvตuuนตอ=จอ5รคคํารทvืออืน0ท132ี่มวี่มเเทีนววีทิศจ=กกิศรทเเตตติงารออง555งรรเขดทท×××าียีม่่มี ม132วีทีทกกศิิศบัับทต=เเวราวกงงกเข11เเดต5ต05ายีอมอวรกรกับับvuvuvuvuแแลลแแะะลมลมะีขะีขมมนนีขขีาานดนดาเาเดปปดเนนทเทา 32ากกบัเเบัททา|าaaขข|ออเเทงทงเาเาววขขกกออเเงตงตออvuvรuร vuvu ทฤษฎีบทที่ 1 ใvuห vu ≠ v0 vvแแvvลล=ะะกต็v0vvvvอเแ≠≠มลื่อว vv00มaจี แาํ=ลนะ0วนแvuจลระไิงมbขaน=≠า0น0กบัซง่ึ ทvvาํ ใจหะ ไดvuว า= a vv ทฤษฎีบทที่ 2 ให ขavuนvuา≠น+กv0bับ ถา โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (123)
เวกเตอรหน่ึงหนวย (unit vector) คอื เวกเตอรท ่ีมขี นาดหนงึ่ หนวย เวกเตอรห นง่ึ หนวยท่ีมีทศิ ทางเดยี วกบั เวกเตอร vu คอื เวกเตอร -|vvuu||vvuu| vu คือเวกเตอร เวกเตอรห นึ่งหนวยท่ีมที ศิ ทางเดียวกบั เวกเตอร เชน กาํ หนดให vu = 3 vi - 4 vj - vk จะได | vu | = 33v2i + 44vj2 + vk(-1)2 = 26 ดังนัน้ เวกเตอรห นึง่ หนว ยทมี่ ีทศิ ทางเดยี วกับ vu คือ คือ - - 3 vi 4 vj 1 vk 26 26 26 26 หรือ - - 2. การคณู เวกเตอรดว ยเวกเตอร (ผลคูณเชิงสเกลาร (dot product)) vu ⋅ vv = a1 a2 = a1a2 + b1b2 + c1c2 b1 b2 ⋅ ||vuvvuu⋅ vv vvv=v |cvu1|| vuvvvu||c|222c+-os22θvuvuเ⋅ม⋅ vอ่ืvvv θ เ||ปvvนvvม||มุ22ระหวาง vu และ vv เมอ่ื vu และ vv มีจุดเรม่ิ ตน เดยี วกนั + |2 = | - |2 = | + + 21ส..มบใใ♥♥♥♥♥♥♥หหตั ิทavuvuvvvvvv่สีuuu0ii(าํ,,vu⋅⋅⋅⋅⋅⋅คvvv(vvvvvvัญuu⋅vijvvvเขvแป=====อ+ล)น งะ0=vvvvuเkviwผvว2wก(ลv⋅⋅⋅a)เค=ตvvvkukvu=ูณเอ|ป)ร==เvu⋅นvuทชเvไ่ีิงvvv|⋅วjjมส2กvใv⋅⋅เ=ชเกตเvvkj+ลวอvuการ==เvuร⋅ใตด(10อa⋅ๆรvvwvศ )ูนย เวกเตอร vu ตงั้ ฉากกบั เวกเตอร vv กต็ อเม่อื vu ⋅ vv = 0 คณติ ศาสตร (124)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
3. กvuาร×คณู vvเวอกา เนตวอารดเววกยเเตวอกรเยตู อครร อ(ผสลเควูณกเเตชองิ รเววีก(หเตาอไดรเ ฉ(cพrาoะsเsวกpเตroอdรu 3ctม))ิตเิ ทา น้ัน) vu a1 vv a2 vu × vv a2b3 - a3b2 ถา = b1 , = b2 แลว = a3b1 a1b3 - c1 c2 a1b2 a2b1 - vu × vv = a2 a3 vi + a3 a1 vj + a1 a2 vk b2 b3 b3 b1 b1 b2 vv | vu × vv | = พแ|ล้ืนvuะท|ร่ี |vvูปvvสเี่เ|ปหนลsดiย่ี nามนθดขาอนงขรนปู าสนเี่ ทหมี่ลียี่ vuมน้ัน vu = vr ให vu , vv , vr เปน ดา นของทรงสีเ่ หลีย่ มดา นขนานแลว vv ปรมิ าตรของสี่เหลยี่ มดา นขนานทรงตัน = | vu ⋅ ( vv × vr )| vu a1 โคไซนแสดงทศิ ทาง (Direction Cosines) ถากาํ หนดจุด P(a1, a2, a3) จะได OP = a2 a3 cos α = a12 a1 a 23 , cos β = a12 a2 a 23 , cos γ = a3 + a22 + a22 a12 + a22 + a23 + + α, β, γ คือ มมุ ท่ี OP ทํากบั แกน x, y, z ตามลําดบั เรียก cos α, cos β, cos γ วา “โคไซนร ะบทุ ศิ ทางของ OP ” โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (125)
แบบฝกหดั 1. กาํ หนดให ABC เปน สามเหล่ยี มใดๆ และ E เปนจุดท่ีทาํ ให CE = 2 BA ถา BE = a CB + b CA เม่ือ a, b เปนคา คงตวั แลว b - a คือคา ในขอใด 1) -1 2) 2 3) 3 *4) 5 2. กําหนดให ABC เปนรูปสามเหลี่ยมมสี มบตั ิวา 5| AB | = | BC | + |CA | ถา M และ N เปน จุดแบงครง่ึ ดา น BC และ AC ตามลาํ ดบั แลว พจิ ารณาขอ ความตอ ไปนี้ ก. MN = 12 ( BC - AC ) ข. AM ⋅ BN = 0 ขอ ใดถกู 1) ก. และ ข. ถกู *2) ก. ถกู และ ข. ผดิ 3) ก. ผดิ และ ข. ถูก 4) ก. และ ข. ผิด 3. กาํ หนดให ABC เปน รูปสามเหลีย่ มทีม่ ี D เปน จดุ บนดา น AC และ F เปนจดุ บนดาน BC ถา AD = 14 AC , BF = 13 BC และ DF = a AB + b BC แลว ba มคี าเทา ใด (ตอบ 9) 51 AD และ N เปนจุด 4. กาํ หนดให ABCD เปนรปู ส่เี หล่ยี มดา นขนาน, M เปน จุดบนดา น AD ซ่ึง AM = เทากบั ขอ ใดตอไปน้ี AD แลว a + b 1 บนเสน ทแยงมุม AC ซึง่ AN = 61 AC ถา MN = a AB + b *1) 122 2) 51 3) 13 4) 5. ให A, B และ C เปน จดุ ยอดของรปู สามเหลย่ี มใดๆ พิจารณาขอความตอ ไปนี้ ก. AB + BC + CA = v0 ข. (BC)2 ≤ (CA)2 + (AB)2 ขอ ใดถูก 1) ก. และ ข. ถกู *2) ก. ถูก และ ข. ผดิ 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผิด 6. กําหนดให ABC เปนรปู สามเหลี่ยมดา นเทา และ D เปน จุดบนดา น DC ซง่ึ ทาํ ให | BD | : | BC | = 1 : 3 พจิ ารณาขอ ความตอไปน้ี ก. 3AD = 2AB + BC ข. AD ⋅ BC = - 16 | BC |2 ขอ ใดถูก 1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ถูก และ ข. ผิด *3) ก. ผิด และ ข. ถูก 4) ก. และ ข. ผิด 7. ให A, B และ C เปน จดุ สามจุดทไ่ี มอ ยูบ นเสนตรงเดียวกัน และ D เปนจุดบนเสนตรง BC ทที่ าํ ให BD : DC = 2 : 1 ถา | AD |2 = a| AB |2 + b| AC |2 + c| AB⋅AC | โดยท่ี a, b และ c เปนจาํ นวนจรงิ และ AB ⋅ AC ≠ 0 แลว a2 + b2 + c2 มีคา เทากบั ขอ ใด 1) 3811 2) 3821 3) 1207 *4) 2171 คณิตศาสตร (126)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
8. ให vu = vi + 3vj , vv = 2vi + vj ถา θ เปน มมุ ระหวา ง ( vu + vv ) และ ( vu - vv ) แลว cos θ มคี าเทากบั ขอใด 1 2 3) 51 4) 52 *1) 5 2) 5 9. ถา | vu + vv | = 5 2 และ | vu - vv | = 26 แลว vu ⋅ vv เทากับขอใด 1) 3 *2) 6 3) 8 4) 12 10. ถา vu และ vv ทาํ มุมกัน 60° และ | vu + vv | = 37 , | vu - vv | = 13 แลว | vu | + | vv | มีคาเทา กบั ขอใด 1) 5 *2) 7 3) 37 4) 50 พิจาขกร..ณถถาขาาอ ||ค2vuวvuา|มต+=อ |vไvปvv|น|้ี=เ≠ม|่อื vvv0vu|แแแลลลว ว ะ(|vuvvvu-เ|ป⋅นvv(เ)vuว(กvuเ+ต+อvvรv)v 11. ) = 0 = 0 ขอ ใดตอไปนถ้ี กู ตอ ง 1) ก. และ ข. ถูก *2) ก. ถกู และ ข. ผิด 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผิด vvvu และ vv เปน เวกเตอรท ม่ี ขี นาดหนึง่ หนว ย vu + 2 vv ตัง้ ฉากกับเวกเตอร 2 vu vv 12. กแําลหว นดvuให⋅ เทากับขอใดตอไปน้ี ถาเวกเตอร + *1) - 54 2) 0 3) 51 4) 53 13. กvuาํ ห-กน.ดvvใ|หvuพ vจิu|า=รแณล|าะvvขอv|vควเปามน ตเวอ กไเปตนอ้ี รท ี่ไมเทากบั เวกเตขอ.รศvuูนย+ซึ่ง2 vu ตั้งฉากกับ vv และ vu + vv ตง้ั ฉากกับ vv ต้ังฉากกับ 2 vu - vv ขอ ใดตอ ไปน้ีเปน จริง *1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ถกู และ ข. ผดิ 3) ก. ผิด และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผดิ กาํ หนดให vu vv vu vv vu + 3 vv 14. แลว เวกเตอร 5แลvuะ - vvเปมนีขเวนกาเดตเอทราท กม่ี บั ีขขนอ าใดดหตนอง่ึ ไหปนนว ้ี ย ถา เวกเตอร 3 + ตัง้ ฉากกับเวกเตอร 1) 3 หนวย 2) 3 2 หนวย 3) 4 หนว ย *4) 4 2 หนว ย 15. กําหนดให vu และ vv เปน เวกเตอรซึง่ | vu ⋅ vv | ≠ | vu || vv | ถา a(vr − 2ur) + 3ur = b(2ur + vr) แลวคา ของ a อยใู นชว งใดตอไปนี้ 12 12, 23 32, 1) 0, *2) 1 3) 0, 4) 1 โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (127)
16. กําหนดให vu และ vv ไมเ ปนเวกเตอรและ | vu + vv | = | vu - vv | ถา | vv | = 1 | vu | เปนมมุ ระหวา งเวกเตอร vu + vv และเวกเตอร vu - vv เทา กับขอ ใดตอ ไปนี้ 3 17. 1) ⋅3Ar0rB,° rB rBแล⋅ะCrCr+ เปCrน⋅เวAr2ก)เตม4อคี 5รา° เซทง่ึ าก|บั Arขอ|ใ=ดต3,อ|ไปrBน*3|้ี ) 60° | Cr | = 1 ถา 4Ar) 9+0°rB + 4 Cr = r0 แลว ใArห + = 2 และ 18. *1) - 52 P(-8, 5), 2) -1 R(1, -7) 3) 0 ถา vv = a 4) + 21 vj (a, b เปนจํานวน กําหนดให Q(-15, -19), เปนจดุ บนระนาบ vi b จรงิ ) เปน เวกเตอรซ งึ่ มที ศิ ทางขนานกบั เสนตรงซึ่งแบงครง่ึ มมุ QPˆR แลว ab มคี า เทา กับขอ ใดตอ ไปนี้ 3) 121 *4) - 121 19. 1) 2 vu = 3vi + 2) -2 wv = avi + bvj โดยที่ wv มที ศิ ทางเดียวกนั กบั vu และ | wv | = 10 กําหนดให 4vj ถา แลว a + b เทา กบั เทา ใด (ตอบ 14) กแลาํ หะนvuดใหต้งั ฉvuา,กกvvับแvvละถwาvθเปเปนน เวมกุมเรตะอหรวทาี่สงอดvuคลแอ ลงะกบั wvสมแกลารวคvuาข+อง5 vv 2 wv v0 โดยที่ vu = 3 vi + 4vj 20. | wv- |cos = เทา กบั เทาใด (ตอบ 2.5) θ 21. ถา vvn = n1 vi + 1 - 1 vj เมื่อ n = 1, 2, 3, ..., 99 แลว คา ของ 99 | vvn +1 - vvn | อยูในชวงใด n2 ∑ n=1 1) (1, 1.2) 2) (1.2, 1.4) *3) (1.4, 1.6) 4) (1.6, 1.8) 14 35 14 22. กาํ หนดใหเ วกเตอร ต้งั ฉากกับเวกเตอร -8a และ = b + c -8a ถา θ เปนมมุ ระหวา ง 0a cb เวกเตอร และ แลว cos2 θ เทา กับเทาใด (ตอบ 0.8) 23. กําหนดทรงส่เี หลย่ี มดา นขนาน มจี ุดยอดอยูท่จี ุด O(0, 0, 0), A(1, 5, 7), B(2a, -b, -1) และ C(a, 3b, 2) โดยท่ี a และ b เปน จํานวนเตม็ ถา OA ต้งั ฉากกบั ฐานทปี่ ระกอบดว ย OB และ OC และ θ เปนมมุ ระหวาง OB และ OC แลวขอใดตอไปน้ีถูก 5 1) sin θ = 37 2) |OB ||OC | = 21 53 2 3) พ้ืนท่ฐี านของทรงส่เี หลีย่ มดา นขนานเทา กับ ตารางหนวย *4) ปริมาตรของทรงสีเ่ หลย่ี มดานขนานเทา กบั 75 ลกู บาศกห นวย คณติ ศาสตร (128)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
24. กําหนดให wvvuvv = vi + 3+xvkvkvj ถา vu , vv และ = 2 3j vi+ เ-ม่ือvk x เปนจํานวนจรงิ =wv - 1) อยูในระนาบเดียวกัน แลว x มคี า เทา ใด ให -12 2vk2) -8 - 33)bv8j *4) 16 25. vu = avi + bvj + =a และ vv = 2avi โดยท่ี a, b เปนจํานวนเต็มบวก และ θ เปนมุม ระหวาง vu และ vv ถา | vu | 3124))แล--ว 162vivuvi × vv มคี า เทา กบั ขอใดตอไปนี้ 162vivi ++8v4jvj --1100vkvk =3 และ cos θ = --8v4jvj ++1100vkvk *1) 3) โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (129)
จํานวนเชิงซอน (Complex) 1. จาํ นวนเชงิ ซอน เซต C = {(a, b)| a, b ∈ R} จะเรียกวา เซตของจาํ นวนเชิงซอน ก็ตอเม่ือสําหรบั ทกุ ๆ สมาชกิ (a, b) และ (c, d) ใน C 1. (a, b) = (c, d) กต็ อเมอ่ื a = c และ b = d 2. (a, b) + (c, d) = (a + c, b + d) 3. (a, b) ⋅ (c, d) = (ac - bd, ad + bc) จาํ นวนเชงิ ซอ น (a, b) นยิ มเขยี นแทนดว ย a + bi เรียก a วา สว นจรงิ และเรียก b วา สวนจนิ ตภาพ ขอ สังเกต 1. c(a, b) = (ca, cb) 2. i2 = -1, i3 = -i, i4 = 1 สงั ยคุ ของจํานวนเชงิ ซอน กําหนดใหจ ํานวนเชงิ ซอน z = a + bi นิยามสังยุคของ z แทนดวย z คอื z = a - bi สมบตั ิ 1. (a + bi)(a - bi) = a2 + b2 2. z1 + z2 = z1 + z2 3. z1 - z2 = z1 - z2 4. z1 ⋅z2 = z1 ⋅ z2 5. zZ21 = zz21 โดยท่ี z2 ≠ 0 6. z + z = 2Re(z) เมื่อ Re(z) คอื สวนจริงของ z 7. z - z = 2Im(z) เมอ่ื Im(z) คือ สว นจินตภาพของ z 8. z = z คณิตศาสตร (130)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
คา สัมบูรณข องจาํ นวนเชิงซอ น a2 + b2 กาํ หนดใหจ ํานวนเชิงซอน z = a + bi นิยามคาสมั บูรณข อง z แทนดวย |z| คอื |z| = สมบัติ 1. z z = |z|2 2. |z| = |-z| 3. |z1z2| = |z1||z2| 4. zz21 = zz21 , z2 ≠ 0 5. |z-1|= |z|-1 6. |z| = | z | 7. |z1 + z2| ≤ |z1| + |z2| 8. |z1 - z2| ≥ ||z1| - |z2|| 2. จํานวนเชิงซอนในรูปเชงิ ขว้ั ให z = a + bi โดยที่ z ≠ 0 และ θ เปน มุมบวกที่เลก็ ที่สุดซึ่ง tan θ = ba จะไดว า รปู เชิงข้วั ของ z คอื z = |z|(cos θ + i sin θ) เรียก θ วา อารก วิ เมนต (argument) ของ z การคณู และการหารจาํ นวนเชิงซอนในรปู เชิงข้ัว กําหนดให z1, z2 เปนจาํ นวนเชิงซอ นท่ีไมใชศนู ย โดย z1 = |z1|(cos θ1 + i sin θ1) และ z2 = |==z2||||(zzzc211o|||s|θ(zc22o|+s(c(θio1ss(i-θn1θθ+22))θ+จ2ะ)iได+sวiniา(sθin1 1. zzz112z2 (θ1 + θ2)) 2. - θ2)) 3. z1n = |z1|n (cos nθ1 + i sin nθ1) การแกสมการจาํ นวนเชิงซอ น สําหรบั จาํ นวนเชิงซอน z = |z|(cos θ + i sin θ) เม่ือ n ≥ 2 จะไดวา n z = n |z| cos θ +n2kπ + i sin θ +n2kπ เมอ่ื k = 0, 1, 2, ..., n - 1 กาํ หนดให f(x) = anxn + an-1 xn-1 + ... + a1x + a0 โดยที่ a0, a1, a2, ..., an ∈ R และ an ≠ 0 จะไดว า ถา f(z) = 0 แลว f( z ) = 0 ดวย นนั่ คือ ถา z เปน คาํ ตอบของสมการแลว z จะเปนคําตอบของสมการดวย โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (131)
แบบฝก หัด 1. กําหนดให S เปนเซตคําตอบของสมการ z2 + z + 1 = 0 เมอื่ z เปน จํานวนเชงิ ซอ น เซตในขอใดตอ ไปน้ี เทา กับเซต S 1) {-cos 120° - i sin 60°, cos 60° + i sin 60°} 2) {cos 120° + i sin 60°, -cos 60° + i sin 60°} 3) {-cos 120° - i sin 120°, -cos 60° + i sin 60°} 4) {cos 120° + i sin 120°, -cos 60° - i sin 60°} 2. คกําา หขอนงดใ|หz 1z|12แ+ละ|zz22|เ2ปเนทจาํากนับวขนอ เใชดิงตซอ อ ไนปซนง่ึ ้ี |z1 + z2|2 = 5 และ |z1 - z2|2 = 1 1) 1 2) 2 3) 3 4) 4 3. กาํ หนดให z เปนจํานวนเชิงซอ นทสี่ อดคลอ งกบั สมการ z4 + 1 = 0 คาของ z + 1z 2 เทา กบั ขอ ใดตอไปน้ี 1) 1 2) 2 3) 3 4) 4 4. คกําาหขอนงดใ|หz 1|z12,z+2 |zเป2|น 2จาํ นเทวา นกเบัชขงิ ซออใดนตซอ่ึงไป|นz้ี 1 + z2| = 3 และ z1 ⋅ z2 = 3 + 4i 1) 3 2) 4 3) 5 4) 6 5. กาํ หนดให z เปน จาํ นวนเชงิ ซอนท่สี อดคลองกบั z3 - 2z2 + 2z = 0 และ z ≠ 0 ถาอารก วิ เมนตข อง z อยู ในชวง 0, π2 แลว z4 มคี าเทา กบั ขอ ใดตอไปนี้ (z)2 1) -2i 2) 1 - i 3) 1 + i 4) 2i 6. กาํ หนดให w, z เปน จาํ นวนเชิงซอนซงึ่ w = z - 2i และ |w|2 = z + 6 ถาอารกิวเมนตข อง w อยู ในชวง 0, π2 และ w = a + bi เมื่อ a, b เปน จาํ นวนจริง แลว a + b มคี า เทาใด 1) 2 2) 4 3) 6 4) 8 เฉลย 1. 4) 2. 3) 3. 2) 4. 1) 5. 1) 6. 2) คณิตศาสตร (132)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
กาํ หนดการเชิงเสน (Linear Programing) 1. กราฟอสมการเชิงเสน 1. วาดกราฟสมการเชิงเสน (โดยหาจดุ ท่ีสอดคลอ งกับสมการเชงิ เสน สองจุด มกั ใชจดุ ตัดแกน X และ จุดตดั แกน Y) 2. พิจารณาอาณาบริเวณ โดยใชจุดทีไ่ มอยูบ นเสน กราฟทดสอบ (มักใชจ ุด (0, 0)) ถา จุดทท่ี ดสอบสอดคลองกับอสมการ จะไดก ราฟเปนอาณาบริเวณทม่ี จี ุดน้นั อยู ถาจุดทท่ี ดสอบขดั แยงกับอสมการ จะไดกราฟเปน อาณาบรเิ วณทอ่ี ยูต รงขามกับบรเิ วณท่มี ีจดุ น้ันอยู 3. พิจารณาวาอสมการนัน้ ยอมรบั การเทากันไดห รอื ไม โดยเลือกแทนดว ยเสนทบึ หรอื เสน ประให สอดคลอง 2. กราฟของระบบอสมการเชิงเสน 1. วาดกราฟของอสมการเชงิ เสน หาบรเิ วณทส่ี อดคลอ งในทุกๆ อสมการ (คอื อาณาบรเิ วณที่ซอนทับกนั ) เรียกอาณาบรเิ วณนัน้ วา อาณาบรเิ วณทห่ี าคาํ ตอบได แลวหาพิกัดของมมุ ของอาณาบริเวณท่หี าคาํ ตอบได 2. ในกรณีที่ระบบอสมการเชงิ เสนมีหลายอสมการ ในการวาดกราฟของอสมการเชงิ เสน อาจตองมีการ หาพกิ ัดของจุดตัดของสองเสนกอน 3. การแกป ญหากาํ หนดการเชิงเสนโดยวธิ ีใชกราฟ - ปญ หากาํ หนดการเชงิ เสน ประกอบดว ย ฟงกชันจุดประสงค (Objective Function) และอสมการ ขอจาํ กดั (Constraint Inequalities) - ผลเฉลยของปญหาจะเปนพกิ ดั ทอี่ ยูในบริเวณที่หาคําตอบไดของระบบอสมการเชิงเสนท่ไี ดมาจากอสมการ ขอ จาํ กดั โดยเปนพกิ ดั ท่ที าํ ใหฟ งกช นั มีคา สงู สุดหรือตํ่าสดุ ตามฟง กช นั จุดประสงค - โดยการใชก ารเลอื่ นของกราฟฟง กช ันจุดประสงคท ีม่ ีความชันคงท่ี แตม ีระยะตดั แกน Y ที่เปลยี่ นแปลง พบวาคาํ ตอบท่ตี องการจะอยทู จ่ี ุดมุมของอาณาบรเิ วณท่ีหาคําตอบได 4. สรุปขั้นตอนการแกปญ หากําหนดการเชิงเสน 1. สมมติตัวแปร กําหนดฟง กช นั จดุ ประสงค และอสมการขอ จํากัด 2. วาดกราฟของระบบอสมการเชิงเสน ทไี่ ดจ ากอสมการขอ จํากัด แลว หาอาณาบรเิ วณท่ีหาคําตอบได 3. หาพกิ ดั ของจุดมุมของอาณาบรเิ วณทห่ี าคาํ ตอบได 4. นาํ จดุ มุมทง้ั หมดไปทดสอบกบั ฟง กช ันจุดประสงค โดยเลือกพิกัดท่ที าํ ใหค า ของฟงกชนั สงู สุดหรือต่ําสุด ตามท่ตี อ งการ ขอ สงั เกต ในบางสถานการณปญหา ตองการคําตอบท่ีเปนจํานวนเตม็ แตถา พกิ ดั ทเี่ ปนคําตอบไมใชจ ํานวนเต็ม จะตอ งนาํ พิกัดท่ีเปน จาํ นวนเตม็ ท่อี ยใู กลเคียงกบั จดุ นนั้ มาพจิ ารณาหาพกิ ัดท่ใี หคาที่ดีที่สุดแทน โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (133)
แบบฝก หดั 1. ถา C เปนปริมาณท่มี ีคา ขน้ึ กบั คา ของตวั แปร x และ y ดว ยความสัมพนั ธ C = 3x + 5y เม่ือ x, y เปนไป ตามเง่ือนไข 3x + 4y ≥ 5, x + 3y ≥ 3, x ≥ 0 และ y ≥ 0 แลวคา ต่าํ สุดของ C ตามเง่ือนไขขา งตน มีคา เทากบั ขอใดตอ ไปน้ี 1) 251 2) 259 3) 245 4) 247 2. ถา P = 5x + 4y เมอื่ x และ y เปน ไปตามเงือ่ นไข x + 2y ≤ 40, 3x + 2y ≤ 60, x ≥ 0 และ y ≥ 0 แลวคาสูงสดุ ของ P เทากบั ขอใดตอไปน้ี 1) 90 2) 100 3) 110 4) 115 3. กาํ หนดให a และ b เปน จาํ นวนจริงบวกซึ่ง a < b ถา คามากสุดและคานอยสดุ ของ P = 2x + y เมือ่ x, y เปน ไปตามเงื่อนไข a ≤ x + 2y ≤ b, x ≥ 0 และ y ≥ 0 มคี า เทา กับ 100 และ 10 ตามลําดับ แลว a + b มคี า เทา ใด 1) 70 2) 50 3) 30 4) 10 เฉลย 1. 2) 2. 3) 3. 1) คณิตศาสตร (134)_____________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010
ลําดบั และอนกุ รม (Sequence and Series) 1. ลาํ ดบั คอื ฟง กชันท่มี ีโดเมนเปน เซตของจาํ นวนนับ n ตวั แรก (ลําดับจํากัด) หรือเซตของจาํ นวนนับ (ลาํ ดบั อนันต) การเขยี นลาํ ดับ เขยี นได 3 แบบ คอื เขยี นแบบเซต เขียนแบบแจกแจงเฉพาะคาของลําดับ เขยี นแบบ พจนทว่ั ไป ลมิ ติ ของลาํ ดบั 1. ลําดับท่ีจะนํามาพิจารณาตอ งเปน ลําดับอนันต 2. ลมิ ิตของลาํ ดับ (an) มคี า เปน จํานวนจริง L เขยี นแทนดว ย nl→im∞ an = L ก็ตอ เมอื่ เมอ่ื n มคี า มากขึ้น an จะมคี าเขาใกลห รอื เทากบั L ( nl→im∞ an = L ↔ ∀∈ > 0 ∃n0 ∈ N, n ≥ n0 → |an - L| < ∈) 3. ถา nl→im∞ an = L (L ∈ R) แลว จะกลา ววา ลําดบั an ลเู ขา (converge) สู L และถาลําดบั (an) ไมม ีลิมิตแลว เราจะกลาววา ลาํ ดบั an ลูออก (diverge) (ถา ลมิ ิตของลาํ ดับมคี าแลว จะมไี ดค า เดียว) ทฤษฎบี ท กาํ หนดให c เปนคา คงตัวใดๆ nl→im∞ an = A, nl→im∞ bn = B 1. nl→im∞ c = c 2. nl→im∞ c ⋅ an = cA 3. nl→im∞ (an + bn) = A + B 4. nl→im∞ (an ⋅ bn) = AB 5. nl→im∞ k an = k A (เมือ่ k เปน คาคงท่ีและทกุ เทอมมีความหมาย) 6. nl→im∞ bann = AB (เม่ือทุกเทอมมีความหมาย) หมายเหตุ 1. ถา an = qp((xx)) โดยที่ p(x) และ q(x) เปน พหุนาม ถา deg p(x) = deg q(x) จะได nl→im∞ an = AB เมือ่ A และ B คือ สัมประสิทธิ์ของ x กําลงั สูงสดุ ของพหนุ าม p(x) และ q(x) ตามลําดับ ถา deg p(x) > deg q(x) จะได nl→im∞ an ลอู อก ถา deg p(x) < deg q(x) จะได nl→im∞ an = 0 โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (135)
2. ถา an อยใู นรปู แบบของฟงกชนั ชกี้ ําลงั ใหดึงตัวรว มและใชขอ เทจ็ จริงทีว่ า nl→im∞ an = 0 เม่ือ 0 < a < 1 3. ใชค อนจเู กต ลาํ ดับเลขคณิต คอื ลาํ ดบั ทีม่ ีผลตา งของพจนที่ n + 1 กบั พจนท ่ี n เปนคา คงทเ่ี สมอ เรยี กผลตางทค่ี งทน่ี ีว้ า ผลตา งรว ม แทนดวย d (d = an + 1 - an) พจนทว่ั ไปของลาํ ดับเลขคณติ an = a1 + (n - 1)d ลําดบั เรขาคณติ คือ ลําดับทม่ี อี ตั ราสวนของพจนท่ี n + 1 กับพจนท ี่ n เปนคาคงท่ีเสมอ เรียกอัตราสวนทคี่ งท่นี ี้วา อตั ราสวนรว ม แทนดว ย r (r = aann+1 ) พจนท ่วั ไปของลาํ ดับเรขาคณติ an = a1 ⋅ rn-1 2. อนุกรม คือลาํ ดบั ของผลบวกยอ ย เรียก sn วา ผลบวกยอย n พจนแรกของลําดับ (an) N ∑ อนกุ รมทีเ่ กิดจากลาํ ดบั จํากดั เรียก อนุกรมจาํ กดั sn = a1 + a2 + ... + an = i=1 a i อนกุ รมท่ีเกดิ จากลําดบั อนันต เรยี ก อนุกรมอนันต nl→im∞ sn = s∞ = a1 + a2 + ... = i∑∞=1ai โดยถา nl→im∞ sn มคี า จะกลาววาอนกุ รมลเู ขา และมผี ลบวกเทากบั คา ของลิมิตนน้ั และถา nl→im∞ sn หา คา ไมไดจะกลาววา อนกุ รมลูออก อนกุ รมเลขคณิต ผลบวก n พจนแ รกของอนุกรมเลขคณติ sn = n2 (2a1 + (n - 1)d) = n2 (a1 + an) อนกุ รมเรขาคณติ ผลบวก n พจนแรกของอนกุ รมเรขาคณติ a1 (1 - rn ) เมือ่ r ≠ 1 sn = 1-r ผลบวกอนันตพ จนข องอนกุ รมเรขาคณิต nl→im∞ sn = ∞ a i = 1a-1 r ก็ตอเม่ือ |r| < 1 ∑ i=1 nl→im∞ sn = ∞ a i ลูอ อก กต็ อเม่ือ |r| ≥ 1 ∑ i=1 อนกุ รมผสม ใชเ ทคนิคคูณตลอดดวย r อนุกรมทอ่ี ยูในรปู เศษสวนยอ ย ปรับแตละพจนใชอยูใ นรูปเศษสว นยอ ย คณิตศาสตร (136)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
อนกุ รมพี ∞ 1 ลเู ขา กต็ อ เม่อื p > 1 np ∑ n=1 ∞ 1 ลูออก ก็ตอเมื่อ p ≤ 1 np ∑ n=1 สญั ลกั ษณแ ทนการบวก n 1. ∑ c = nc i=1 2. n cx i = c n x i ∑ ∑ i=1 i=1 3. n (x i ± yi) = n x i ± n y i ∑ ∑ ∑ i=1 i=1 i=1 4. n i = n(n + 1) ∑ 2 i=1 5. n i 2 = n(n + 1)(2n + 1) ∑ 6 i=1 6. n i 3 = n i 2 = 41 (n(n + 1))2 ∑ ∑ i=1 i=1 ทฤษฎีบท ∞ ∞ 1. ถา a n เปน อนกุ รมลเู ขา แลว nl→im∞ an = 0 หรือ ถา nl→im∞ an ≠ 0 แลว a n ลูออก ∑ ∑ n=1 n=1 ∞ ∞ ∞ 2. ถา a n และ b n เปน อนกุ รมลเู ขา แลวสําหรบั จาํ นวนจรงิ c, d ใดๆ จะไดวา (ca n ± dbn ) ∑ ∑ ∑ n=1 n=1 i=1 เปน อนุกรมลเู ขา ดว ย โดยที่ ∞ (ca n ± dbn ) = c ∞ a n ± d ∞ b n ∑ ∑ ∑ n=1 n=1 n=1 3. กาํ หนดให 0 ≤ an ≤ bn จะไดวา ∞ ∞ ถา b n ลูเขา แลว a n จะลเู ขา ดว ย ∑ ∑ n=1 n=1 ∞ ∞ ถา a n ลูออก แลว b n จะลูออกดวย ∑ ∑ n=1 n=1 โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (137)
แบบฝก หดั 1. ถา nl→im∞ n2b + 1 = 1 แลวผลบวกของอนกุ รม ∞ ab n เทากับขอใดตอไปน้ี 2n2a - 1 n ∑ 1 a2 + b2 = 1) 13 2) 32 3) 1 4) หาคา ไมไ ด กําหนดให an เปน ลําดบั ท่สี อดคลอ งกับ aan+n 2 = 2 สําหรบั ทกุ จํานวนนบั n 10 2. ถา ∑ 1 a n = 31 n= 2552 แลว ∑ a n เทา กับขอใดตอไปน้ี n=1 1) 21275 - 1 2) 21276 - 1 3) 22551 - 1 4) 22552 - 1 3. ถา a1, a2, a3, ... เปน ลาํ ดบั เรขาคณิตซึง่ n ∞ 1 a n =4 แลวคา มากที่สดุ ท่ีเปนไปไดข อง a2 เทา กับขอใด ∑ = ตอ ไปน้ี 1) 4 2) 2 3) 1 4) หาคาไมไดเพราะ a2 มีคามากไดอยา งไมม ขี ดี จํากัด 4. กาํ หนดแบบรปู 1, 1, 2, 1, 2, 3, 1, 2, 3, 4, 1, 2, 3, 4, 5, ... จํานวนในพจนที่ 5060 ของรปู แบบน้มี คี า เทากับขอใดตอไปนี้ 1) 1 2) 10 3) 100 4) 1000 5. กําหนดให an เปนลาํ ดับเลขคณิตที่สอดคลอ งกบั เงือ่ นไข nl→im∞ an n- a1 = 5 ถา a9 + a5 = 100 แลว a100 เทา กบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 500 2) 515 3) 520 4) หาไมไดเพราะขอมูลไมเพียงพอ 6. ถา A = nl→im∞ 8+ 2nk มีคาเปนจาํ นวนจริงบวกแลว แลวคาของ A เทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 27 + ... + 1 + n3 1) 0 2) 2 3) 4 4) 8 7. ถา ∞ n4 1 n2 = A แลว ∞ 1 มีคา เทา กับขอ ใดตอ ไปนี้ 1) A - 2) 54 n2 3) 34 - A ∑ ∑ 4) 54 - A n=2 34n=2+ +A คณติ ศาสตร (138)_____________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010
8. กาํ หนดให an เปนลาํ ดบั ซ่งึ สอดคลอ งกับเงื่อนไข a1n + a 1 = 1 สาํ หรับทกุ จํานวนนับ n n+1 ถา a1 + a2 + ... + a100 = 250 แลว |a2552 - 2.5| มีคาเทา กบั ขอ ใดตอไปนี้ 1) 1 + 5 2) 2 + 5 3) 5 4) 2 5 2 9. พจิ ารณาขอความตอไปนี้ ก. ถา ลาํ ดับ an ลูเขา แลว อนุกรม ∞ a n ลเู ขา ∑ n=1 ข. ถาอนุกรม ∞ a n ลูเขา แลวอนกุ รม ∞ 1 + 2ann ลูเ ขา ∑ n=1 ∑ n=1 ขอใดตอไปนเี้ ปน จริง 2) ก. ถกู และ ข. ผดิ 1) ก. และ ข. ถูก 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผิด 10. ถา an เปนลําดบั เลขคณิตซึ่ง l→im∞ a2n + 1n - a2n = 4 แลว a17 - a9 มีคาเทา ใด 2 n 1) 2 2 2) 2 2 3) 2 4) 2 2 11. n l→im∞ 3n + 12n + 2277n++...+...n+3 3n3 มคี า เทาใด +8 + 1 1) 6 2) 5 3) 4 4) 3 เฉลย 1. 2) 2. 2) 3. 3) 4. 2) 5. 2) 6. 4) 7. 3) 8. 3) 9. 4) 10. 1) 11. 3) โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (139)
แคลคลู ัส (Calculus) 1. ลมิ ติ และความตอ เนือ่ งของฟงกช นั เม่ือ x มีคาเขาใกลจํานวนจริง a ทางดานซายของเสนจํานวน (x < a) แลวคาของ f(x) เขาใกลจํานวน จรงิ L จะกลาววา L เปนลมิ ิตซายของ f ที่ a แทนดวยสญั ลกั ษณ lim f(x) = L1 x→a- เมื่อ x มีคาเขาใกลจํานวนจริง a ทางดานขวาของเสนจํานวน (x > a) แลวคาของ f(x) เขาใกลจํานวน จรงิ L จะกลาววา L เปนลมิ ิตขวาของ f ท่ี a แทนดวยสัญลักษณ lim f(x) = L2 x→a+ ถา ลิมติ ทางซา ยและลมิ ติ ทางขวาของฟง กชนั f เทากนั และมีคา เทากับ L จะกลา ววา ฟง กช นั f มลี มิ ิตเปน L ที่ a แทนดวยสญั ลักษณ xl→ima f(x) = L ถา ลมิ ิตทางซา ยไมเ ทากับลิมิตทางขวา หรอื ลิมิตขางใดขางหนง่ึ หาคาไมไ ด จะกลา ววา ฟงกช ัน f ไมม ลี ิมิตท่ี a ทฤษฎีบทของลิมิต กาํ หนดให a เปนจํานวนจริงใดๆ f และ g เปน ฟง กชันท่ีมลี ิมติ ทจี่ ดุ a จะไดว า 1. xl→imac = c เม่อื c เปนคา คงตวั ใดๆ 2. xl→imax = a 3. xl→imaxn = an เมอื่ n ∈ N 4. xl→imacf(x) = c xl→imaf(x) เม่ือ c เปน คา คงตวั ใดๆ 5. xl→ima(f(x) ± g(x)) = xl→imaf(x) ± xl→imag(x) 6. xl→ima(f(x) ⋅g(x)) = xl→imaf(x) ⋅ xl→imag(x) xl→imaf(x) 7. xl→ima gf((xx)) = xl→imag(x) เมือ่ xl→imag(x) ≠ 0 8. xl→ima((f(x))n = xl→ima f(x) n เมอื่ n∈N 9. xl→iman f(x) = n xl→imaf(x) เมอื่ n ∈ N และ xl→imaf(x) ≥ 0 mn 10. xl→ima((f(x)) n = xl→ima f(x) เมอื่ n, m ∈ N และ xl→imaf(x) ≥0 m 11. ถา f เปนฟงกชันพหุนาม น่ันคือ f(x) = anxn + an-1xn-1 + ... + a1x + a0 เม่ือ a0, a1, a2, ..., an เปนคาคงตวั โดย an ≠ 0 จะไดว า xl→imaf(x) = f(a) คณิตศาสตร (140)_____________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010
ความตอ เน่อื งของฟง กชนั นิยาม ให a เปนจํานวนจริงใดๆ ฟงกชัน f เปนฟงกชันตอเน่ืองท่ีจุด a ก็ตอเมื่อ ฟงกชัน f มีสมบัติ ตอไปน้ี 1. xl→imaf(x) หาคา ได 2. f(a) หาคา ได 3. xl→imaf(x) = f(a) 2. อตั ราการเปล่ยี นแปลงของฟง กชนั นิยาม ถา y = f(x) เปน ฟงกชนั ใดๆ และ h เปน จาํ นวนจรงิ ทไี่ มใ ชศูนย อัตราการเปลยี่ นแปลงเฉล่ยี ของ y เทียบกบั x ในชวง x ถึง x + h คือ f(x + hh) - f(x) อตั ราการเปล่ยี นแปลงของ y เทยี บกบั x ใดๆ คอื hl→im0 f(x + hh) - f(x) 3. อนุพันธของฟงกช ัน hl→im0 f(x + h) f(x) h นิยาม ถา y = f(x) เปนฟงกชันท่ีมีโดเมนและเรนจเปนสับเซตของจํานวนจริง และ - หาคา ได เรยี กคาลมิ ติ ทไ่ี ดน้ีวา อนุพันธของฟง กช ัน f ที่ x แทนดวย f′(x) , ddx f(x) และ dy dx ทฤษฎบี ทของอนพุ ันธ 1. ddxc = 0 เมอื่ c คือ คา คงตวั ใดๆ 2. ddxx = 1 3. ddx xn = nxn-1 เม่อื n เปนจาํ นวนจรงิ ใดๆ 4. ddx [f(x) ± g(x)] = ddx f(x) ± ddx g(x) 5. ddx cf(x) = c ddx f(x) เมือ่ c คือ คา คงตัวใดๆ 6. ddx [f(x)g(x)] = f(x) ddx g(x) + g(x) ddx f(x) g(x)ddx f(x) - f(x)ddx g(x) 7. ddx gf((xx)) = เมอ่ื g(x) ≠ 0 (g(x))2 8. ddx gof(x) = ddy g(y) ddx f(x) เม่อื y = f(x) (กฎลูกโซ (Chain rule)) 9. ddx [f(x)]n = n[f(x)]n-1 ddx f(x) โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (141)
อนุพันธอันดับสงู ของฟงกชัน นิยาม ถา f′(x) หาอนุพันธไดแลวจะเรยี กอนพุ ันธของ f′(x) วา อนพุ นั ธอ ันดบั สองของ f แทนดวย f″(x), d2y dx2 , d2 f(x) ในทํานองเดียวกันเราสามารถนิยามอนุพันธอันดับ 3, 4, ... ของฟงกชัน ตลอดจนกําหนด dx2 สัญลกั ษณไดโดยวธิ ีเดยี วกนั การประยุกตข องอนพุ นั ธ ความชันของเสนสัมผสั โคง ถา f เปน สมการเสน โคง ความชันของเสนตรงที่สัมผัสเสนโคงที่จุด (a, f(a)) คอื f′(a) ฟงกชันเพ่ิมและฟงกชันลด กําหนดให f มีโดเมนเปน Df ฟงกชัน f เปนฟงกชันเพ่ิมบน (a, b) ⊂ Df ถา f′(c) > 0 ทกุ c ∈ (a, b) และฟง กช นั f เปนฟง กชนั ลดบน (a, b) ⊂ Df ถา f′(c) < 0 ทกุ c ∈ (a, b) คาสดุ ขดี ของฟงกชนั กาํ หนดให f มีโดเมนเปน Df ฟงกชัน f มีคาสูงสุดสัมพัทธที่จุด x = c ถามีชวง (a, b) ⊂ Df และ c ∈ (a, b) ซึ่ง f(c) > f(x) สําหรับ ทุกๆ x ในชวง (a, b) ท่ี x ≠ c ฟงกชัน f มีคาต่ําสุดสัมพัทธท่ีจุด x = c ถามีชวง (a, b) ⊂ Df และ c ∈ (a, b) ซ่ึง f(c) < f(x) สําหรับ ทกุ ๆ x ในชวง (a, b) ที่ x ≠ c นยิ าม ถา f′(c) = 0 แลว เราจะเรียก c วา คา วกิ ฤตของฟง กช นั f และเรียกจุด (c, f(c)) วา จดุ วกิ ฤตของ f ทฤษฎบี ท กําหนดให f เปนฟงกช ันตอ เน่อื งใดๆ บน (a, b) ⊂ Df และ c เปนคาวกิ ฤตของ f แลว ถา f″(c) < 0 แลว f(c) เปน คา สงู สดุ สมั พทั ธ ถา f″(c) > 0 แลว f(c) เปนคาตํา่ สดุ สมั พทั ธ โจทยปญหาคา สุดขีด ทาํ ความเขา ใจปญหาเพื่อสรา งฟงกชัน f(x) โดยให f(x) เปนส่ิงท่โี จทยตองการทราบ คา สุดขีด และตัวแปร x คอื สิ่งที่สงผลตอคาสดุ ขดี นนั้ 4. การอินทเิ กรต นิยาม ฟง กช นั F เปนปฏยิ านุพันธข องฟงกช ัน f เม่อื F ′(x) = f(x) สําหรบั ทกุ คา x ∈ Df ใช ∫ f(x)dx แทน F(x) + c เมอื่ c เปนคาคงตวั ใดๆ และเรยี ก ∫f(x)dx วา อนิ ทิกรลั ไมจ ํากดั เขตของฟง กชนั f ทฤษฎบี ท 1. ∫kdx = kx + c เม่ือ k และ c เปน คา คงตัว 2. ∫xndx = xnn++11 + c เม่อื n ≠ -1 3. ∫kf(x)dx = k∫f(x)dx เมื่อ k เปน คา คงตวั 4. ∫(f(x) ± g(x))dx = ∫f(x)dx ± ∫g(x)dx คณิตศาสตร (142)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
อนิ ทิกรัลจาํ กัดเขต นยิ าม ให f เปนฟงกชันตอเนื่องบนชวง [a, b] ถา F เปนฟงกชันท่ีมีอนุพันธบนชวง [a, b] โดยท่ี F′(x) = f(x) แลว b ∫ a f(x)dx = F(b) - F(a) เรยี ก ∫ b f(x)dx วา อนิ ทิกรลั จาํ กดั เขตของฟง กชัน f บน [a, b] ใชส ญั ลักษณ F(x) b แทน F(b) - F(a) a a ทฤษฎีบท b b ∫a 1. kf(x)dx = k f(x)dx เมื่อ k เปน คาคงตัว ∫a b b b 2. ∫ a (f(x) ± g(x))dx = f(x)dx ± g(x)dx ∫a ∫a b c b 3. f(x)dx = f(x)dx + f(x)dx เมอื่ c ∈ (a, b) ∫a ∫a ∫c b a 4. f(x)dx = - ∫ b f(x)dx ∫a พ้ืนท่ที ีป่ ดลอ มดว ยเสนโคง นิยาม กําหนดใหฟงกชัน f(x) ตอเนื่องบน [a, b] พื้นท่ีปดลอมดวยเสนโคงของ f(x) จาก x = a ถึง x = b หมายถงึ พนื้ ท่ีของบริเวณทล่ี อมรอบดว ยกราฟของ f แกน X เสนตรง x = a และเสน ตรง x = b ทฤษฎีบท กําหนดใหฟงกชัน f ตอเนื่องบน [a, b] และ A เปนพ้ืนที่ที่ปดลอมดวยเสนโคงของ f จาก x = a ถึง x = b จะหาไดจ ากสูตรตอไปนี้ b 1. ถา f(x) ≥ 0 สาํ หรับทุก x ในชวง [a, b] และ A = ∫ a f(x)dx 2. ถา f(x) ≤ 0 สําหรับทุก x ในชวง [a, b] และ A = - ∫ b f(x)dx a โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณติ ศาสตร (143)
แบบฝกหัด 1. กําหนดให A แทนพื้นทีข่ องอาณาบรเิ วณท่ปี ดลอมดวยเสนโคง y = 1 - x2 และแกน X B แทนพ้นื ท่ีของอาณาบริเวณท่ีใตเสนโคง y = x42 เหนอื แกน X จาก x = -c ถงึ x = c คาของ c ทีท่ าํ ให A = B เทากับขอ ใดตอไปนี้ 1) 2 2) 2 3) 2 2 4) 4 2. กําหนดให f(x) = x4 - 3x2 + 7 f เปนฟง กช ันเพม่ิ บนเซตในขอใดตอไปน้ี 1) (-3, -2) U (2, 3) 2) (-3, -2) U (1, 2) 3) (-1, 0) U (2, 3) 4) (-1, 0) U (1, 2) 3. ถา f′(x) = 21 1 + 1 แลว คา ของ hl→im0 ff((41 + hh)) - ff((14)) เทา กับขอ ใดตอไปนี้ x x3 + - 2) 156 3) 75 4) 51 1) 1 4. ถา f′(x) = 3x2 + x - 5 และ f(0) = 1 แลว 1 ∫ f(x)dx มีคา เทากบั ขอใดตอ ไปน้ี -1 1) 53 2) 73 23 4) 31 3) 5. ถา f, g และ h สอดคลองกบั f(1) = g(1) = h(1) = 1 และ f′(1) = g′(1) = h′(1) = 2 แลว คา ของ (fg + h)′(1) เทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 1 2) 2 3) 4 4) 6 1 6. เสน ตรงซง่ึ ตดั ตั้งฉากกับเสน สัมผัสของเสน โคง y = 2x3 - x ท่ีจุด x = 1 คอื เสนตรงในขอใดตอ ไปน้ี 1) 13x - 2y - 11 = 0 2) 13x + 2y - 15 = 0 3) 2x - 13y - 11 = 0 4) 2x + 13y - 15 = 0 7. ถา f′(x) = x2 - 1 และ 1 f(x)dx = 0 แลว |f(1)| มีคาเทา กบั เทา ใด 0∫ 1) 0.25 2) 0.50 3) 0.75 4) 1.00 8. ถา f(x) = ax2 + b x เมื่อ a และ b เปน จํานวนจริงที่ b ≠ 0 ถา 2f′(1) = f(1) แลว ff'((49)) มคี า เทาใด 1) 8 2) 12 3) 16 4) 20 9. กาํ หนดให y = f(x) เปน ฟง กชนั ซึ่งมีคาสูงสดุ ที่ x = 1 ถา f\"(x) = -4 ทุก x และ f(-1) + f(3) = 0 แลว f มี คาสูงสุดเทา ใด 1) 38 2) 28 3) 18 4) 8 คณิตศาสตร (144)_____________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
เฉลย 1. 2) 2. 3) 3. 2) 4. 2) 5. 4) 6. 4) 7. 1) 8. 2) 9. 4) โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (145)
วิธเี รยี งสับเปล่ยี น วิธีจดั หมู และความนาจะเปน (Permutation, Combination, and Probability) 1. หลักการเบ้อื งตน เก่ยี วกับการนับ กฎการบวก ถาการทาํ งานหนง่ึ อยา งแบง ออกเปน n กรณียอยโดยในแตละกรณีเปนการทาํ งานที่เสรจ็ ส้นิ จาํ นวนวธิ ีในการทาํ งานจะเทากบั ผลรวมของจาํ นวนวธิ ีของทกุ กรณี กฎการคูณ 1. ถา งานทที่ ําแบงออกเปนสองขน้ั ตอน โดยงานขั้นตอนแรกเลือกทําได n1 วธิ ี และในแตล ะวธิ ีในการ เลอื กทาํ งานอยา งแรกนส้ี ามารถเลือกทํางานอยางที่สองได n2 วิธี จํานวนวธิ ีทจี่ ะเลอื กทํางานชิ้นน้ี คอื n1n2 วธิ ี 2. ถางานทีท่ าํ แบงออกเปน k ข้นั ตอน โดยงานข้นั ตอนแรกเลือกทําได n1 วิธี และในแตละวิธีในการเลอื ก ทาํ งานอยา งแรกนีส้ ามารถเลือกทาํ งานอยางทสี่ องได n2 วธิ ี ในแตละวิธีในการเลือกทาํ งานอยา งท่ีสองสามารถ เลอื กทํางานอยา งที่สามได n3 วิธี ฯลฯ จาํ นวนวิธีที่จะเลือกทํางานชน้ิ น้ี คือ n1n2n3 ... nk วธิ ี นิยาม กาํ หนดให n ∈ N n! = 1 × 2 × 3 × 4 × ... × n และ 0! = 1 2. วธิ ีเรียงสบั เปลย่ี นและวิธจี ดั หมู กฎขอที่ 1 จาํ นวนวธิ ีเรียงสบั เปลีย่ นของสิง่ ของ n ส่งิ ทแ่ี ตกตา งกันทัง้ หมด เทากบั n! กฎขอ ท่ี 2 จํานวนวิธเี รียงสบั เปลย่ี นของส่งิ ของ n สิ่งทแ่ี ตกตา งกันโดยนํามาเรยี งแค r สิ่ง (r ≤ n) คือ nPr n! = (n - r)! กฎขอ ที่ 3 จาํ นวนวิธีเรยี งสับเปลย่ี นเชิงวงกลมของสิง่ ของ n ส่ิงท่ีแตกตางกนั ทงั้ หมด เทากบั (n - 1)! กฎขอที่ 4 ถามสี ่งิ ของอยู n สง่ิ ในจาํ นวนน้มี ี n1 สิ่งทเี่ หมือนกันอยกู ลุม ทีห่ นึ่ง n2 สงิ่ ทเ่ี หมอื นกนั อยกู ลุมทสี่ อง M nk ส่งิ ทีเ่ หมือนกันอยูก ลุม ที่ k โดยท่ี n1 + n2 + ... +nn1k!n=2nn!!... จาํ นวนวิธีเรียงสับเปลย่ี นของสงิ่ ของทง้ั n ส่งิ เทากบั n k ! กฎขอ ท่ี 5 จํานวนวิธเี ลือกส่ิงของ n ส่งิ ทแี่ ตกตา งกัน ทล่ี ะ r ส่ิง (r ≤ n) เทา กบั n = nCr = r (n -n!r)!r! เทคนิค การนับจาํ นวนฟง กชนั , คอมพลเี มนท, การจัดเรียงของใหติดกันโดยการมัด คณิตศาสตร (146)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
3. ความนา จะเปน การทดลองสมุ คือ การทดลองใดๆ ซง่ึ ทราบวา ผลลพั ธอ าจเปนอะไรไดบาง แตไมส ามารถทาํ นายผล ลว งหนาได แซมเปลสเปซ คือ เซตท่มี สี มาชกิ เปนผลลัพธที่เปน ไปไดท ้ังหมดของการทดลองสมุ เหตกุ ารณ คอื สับเซตของแซมเปล สเปซ ความนาจะเปนของเหตุการณ E แทนดวย P(E) = nn((ES)) สมบตั ิบางประการของความนา จะเปน 1. 0 ≤ P(E) ≤ 1 2. P(φ) = 0 3. P(S) = 1 4. P(E1 U E2) = P(E1) + P(E2) - P(E1 I E2) 5. P(E1 U E2 U E3) = P(E1) + P(E2) + P(E3) - P(E1 I E2) - P(E1 I E3) - P(E2 I E3) + P(E1 I E2 I E3) 6. P(E) = 1 - P(E′) 4. ทฤษฎบี ททวินาม (a + b)n = n anb0 + n an-1b1 + n an-2b2 + ... + n n 1 a1bn-1 + nn a0bn 0 1 2 - เรียก n วาสมั ประสทิ ธ์ทิ วินาม r ขอ สงั เกต 1. การกระจาย (a + b)n จะได n + 1 พจน 2. ในแตละพจนผ ลรวมของกําลังของ a และ b จะไดเ ทา กบั n 3. พจนท วั่ ไปของการกระจาย (a + b)n Tr+1 = n an-rbr r โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (147)
แบบฝกหัด 1. กาํ หนดให A = {1, 2, 3, 4} และ B = {a, b, c} เซต S = {f|f : A → B เปน ฟงกชันทว่ั ถงึ } มีจาํ นวน สมาชกิ เทากับขอใดตอไปนี้ 1) 12 2) 24 3) 36 4) 39 2. คณุ ลุง คุณปา ลูกชาย และลูกสาว มาเย่ียมครอบครวั เราซ่ึงมี 4 คน คือ คณุ พอ คุณแม ตวั ฉนั และนองชาย ในการ จัดที่นงั่ รอบโตะอาหารกลมที่มี 8 ท่นี ง่ั โดยใหคุณลงุ น่ังตดิ กับคณุ พอ คุณปานงั่ ติดกับคุณแม ลกู ชายของคุณลงุ นัง่ ตดิ กับนองชายของฉัน และลกู สาวของคณุ ลงุ นงั่ ตดิ กบั ฉนั จะมจี าํ นวนวิธีจดั ไดเ ทากับขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 96 วธิ ี 2) 192 วธิ ี 3) 288 วธิ ี 4) 384 วิธี 3. ขา วสารบรรจถุ ุงแลวกองหนง่ึ ประกอบดว ย ขาวหอมมะลิ 4 ถุง ขา วเสาไห 3 ถุง ขาวขาวตาแหง 2 ถุง และ ขาวบัสมาตี 1 ถุง สุม หยิบขา วจากกองนีม้ า 4 ถุง ความนาจะเปน ทีจ่ ะไดขา วครบทกุ ชนดิ เทา กบั ขอใด ตอ ไปนี้ 1) 345 2) 335 3) 52 4) 14 4. กิตติและสมาน กับเพือ่ นๆ รวม 7 คน ไปเที่ยวตา งจงั หวัดดวยกนั ในการคา งแรมทมี่ ีบานพกั 3 หลงั หลงั แรกพกั ได 3 คน สว นหลงั ทสี่ องและหลังทสี่ ามพกั ไดห ลังละ 2 คน ซงึ่ แตล ะหลงั มีความแตกตางกนั พวกเขาจึงตกลงที่จะจบั สลากวา ใครจะไดพ กั ทบี่ านหลังใด ความนา จะเปนทีก่ ติ ตแิ ละสมานจะไดพ ักบานหลงั เดยี วกันในหลงั ทีห่ นงึ่ หรอื หลังทสี่ าม เทา กบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 241 2) 251 3) 281 4) 1201 5. กําหนดให n เปน จํานวนนับ ในการสุม หยบิ เลข n จาํ นวนพรอมๆ กันจากเซต {1, 2, ..., 2n} ถาความนา จะเปน 210 ทจ่ี ะไดเ ลขคทู ้งั หมดเทา กับ 2) แลว ความนา จะเปนที่จะไดเ ลขคเู พียง 1 จาํ นวนเทากับขอ ใดตอไปน้ี 1) 210 230 3) 290 4) 2101 6. ตอ งการสรา งจาํ นวนคบู วก 4 หลกั จากเลขโดด 0, 1, 2, 3, 7, 8 โดยแตล ะจํานวนที่สรา งขน้ึ ไมม ีเลขโดดใน หลักใดท่ซี าํ้ กันเลย จะมีจาํ นวนวิธีทสี่ รา งไดเทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 180 2) 156 3) 144 4) 136 7. จาํ นวนเตม็ ที่มคี าต้งั แต 100 ถงึ 999 ท่หี ารดว ย 2 ลงตัว แตห ารดวย 3 ไมล งตวั มีจาํ นวนเทากบั ขอ ใด ตอไปน้ี 1) 250 2) 283 3) 300 4) 303 8. ถุงใบหน่งึ บรรจุลกู กวาดรสสตรอเบอรี่ 5 ลูก รสชอคโกแลต 4 ลูก รสกาแฟและรสมินทอ ยา งละ 2 ลกู หาก สุมหยิบลูกกวาดจากถุงใบนีม้ า 3 ลูก ความนาจะเปน ทจี่ ะหยิบไดลูกกวาดตา งรสกนั ท้งั หมดเทากบั ขอ ใด ตอ ไปน้ี 1) 15473 2) 15483 3) 15493 4) 16403 คณิตศาสตร (148)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
9. กําหนดให A = {(0, n) | n = 1, 2, ..., 10} และ B = {(1, n) | n = 1, 2, ..., 10} ในการเลอื กจุดสอง จดุ ทแี่ ตกตา งกันจากเซต A และอีกหน่ึงจุดจากเซต B เพอื่ เปนจดุ ยอดของรูปสามเหลี่ยมบนระนาบ ความ นาจะเปน จะไดร ูปสามเหล่ียมท่มี พี ้นื ท่ี 1 ตารางหนวย เทากบั ขอใดตอ ไปนี้ 1) 485 2) 495 3) 1405 4) 1415 10. ในลน้ิ ชกั มีถุงเทาสีขาว 4 คู สีดาํ 3 คู และสีนาํ้ เงิน 2 คู แตไ มไ ดจดั เรยี งไวเปน คๆู ถาสมุ หยิบถงุ เทา มา 2 ขาง ความนา จะเปน ท่จี ะไดถงุ เทาสีเดียวกนั เทา กับขอใดตอ ไปน้ี 1) 21 2) 32 3) 14533 4) 14593 11. ถุงใบหนง่ึ บรรจุลกู แกว สีแดง 5 ลูก สีเขียว 4 ลกู และสีเหลือง 3 ลูก ถาหยบิ ลกู แกว จากถุงทลี ะลูก 3 ครง้ั โดยไมใ สคืน แลวความนา จะเปนทีจ่ ะหยิบไดลูกแกว ลกู ที่หนึง่ สอง และสาม เปนสแี ดง สีเขยี ว และสีเหลือง ตามลําดบั เทากบั ขอใดตอไปนี้ 1) 211 2) 212 3) 232 4) 235 12. ในการโยนลูกเตา 2 ลกู หนึง่ คร้งั ความนาจะเปน ทีจ่ ะไดแตม รวมเปน 7 โดยท่มี ลี ูกเตา ลกู หนง่ึ ขึน้ แตม ไมน อ ย กวา 4 เทา กบั ขอใดตอไปน้ี 1) 13 2) 14 3) 61 4) 112 13. มีส่ิงของซึง่ แตกตา งกันอยู 8 ชิ้น ตองแบงใหคน 2 คน คนหน่งึ ได 6 ชิ้น และอกี คนหน่งึ ได 2 ช้นิ จะมีจํานวน วธิ ีแบง ก่ีวธิ ี 1) 56 2) 128 3) 270 4) 326 14. ในการแขง ขันฟุตบอลฤดูกาลหนึ่ง มีทีมเขา รวมการแขงขนั 7 ทมี จัดแขงแบบพบกันหมด (แตล ะทีมตองลง แขงกบั ทีมอน่ื ทุกทมี ) จะตองจดั การแขง ขันอยา งนอยกน่ี ดั 1) 7 2) 14 3) 21 4) 28 เฉลย 1. 3) 2. 1) 3. 1) 4. 1) 5. 3) 6. 2) 7. 3) 8. 2) 9. 1) 10. 4) 11. 2) 12. 3) 13. 1) 14. 3) โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010 _____________________________ คณิตศาสตร (149)
สถิติ (Statistics) 1. ขอ มูล ขอมลู ทใ่ี ชใ นการวเิ คราะหทางสถิติมีสองประเภท คอื ขอมลู ท่ไี มไดแ จกแจงความถ่ี ซ่ึงจะเหน็ คาของขอ มูล ทุกตัวและขอ มูลที่แจกแจงความถ่ี จะเห็นเปนอันตรภาคชนั้ ความกวา งของอนั ตรภาพชัน้ = ขอบบน - ขอบลาง ขอบบน + ขอบลา ง จดุ กง่ึ กลางอันตรภาคช้ัน = 2 2. การวดั แนวโนมเขา สสู ว นกลาง 1. คาเฉล่ยี เลขคณติ , Mean, x N ∑xi x ของขอ มูลทไี่ มแ จกแจงความถ่ี x = i =N1 x ของขอมูลที่แจกแจงความถ่ี K N x = i ∑=N1fi x i ∑ ขอสังเกต 1. x i = N x i=1 2. N - x) = 0 ∑ (x i i=1 3. N - a)2 มคี า นอยทีส่ ุดเม่อื a = x ∑ (x i i=1 4. ถา x1, x2, x3, ... , xn มคี า เฉลย่ี เลขคณติ เปน x x1 + k, x2 + k, x3 + k, ... , xn + k มีคาเฉลีย่ เลขคณิตเปน x + k x1k, x2k, x3k, ..., xnk มีคาเฉลีย่ เลขคณิตเปน x k N1Nx12 NN22x 5. x รวม = + 2 + คณิตศาสตร (150)_____________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160