เซต เซตจาํ กัด คอื เซตท่ีสามารถระบุจาํ นวนสมาชิกได เซตอนันต คือ เซตท่มี ีจาํ นวนสมาชิกมากมาย เซตวาง คือ เซตทีไ่ มมสี มาชกิ หรือมีจํานวนสมาชิกเปน ศูนย เขยี นแทนดว ย φ หรอื { } ตัวอยางท่ี 1 ให A เปน เซตจาํ กดั และ B เปนเซตอนันต ขอความใดตอไปนี้เปนเทจ็ 1) มีเซตจาํ กัดท่ีเปนสับเซตของ A 2) มีเซตจาํ กัดที่เปนสับเซตของ B *3) มีเซตอนนั ตท ีเ่ ปน สบั เซตของ A 4) มเี ซตอนนั ตที่เปนสบั เซตของ B จํานวนสมาชิกของเซตจํากัด ให n(A) แทนจาํ นวนสมาชกิ ของเซต A 1. n(U) = n(A) + n(A′) 2. n(A U B) = n(A) + n(B) - n(A I B) 3. n(A U B U C) = n(A) + n(B) + n(C) - n(A I B) - n(A I C) - n(B I C) + n(A I B I C) 4. n(A - B) = n(A) - n(A I B) คณิตศาสตร (2) _______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
ตัวอยางท่ี 2 ถา กาํ หนดจํานวนสมาชกิ ของเซตตา งๆ ตามตารางตอ ไปน้ี เซต A U B A U C B U C A U B U C AIBIC 7 จํานวนสมาชิก 25 27 26 30 4) 26 แลว จาํ นวนสมาชกิ ของ (A I B) U C เทากับขอใดตอ ไปน้ี *1) 23 2) 24 3) 25 ตวั อยางที่ 3 นักเรยี นกลมุ หนง่ึ จาํ นวน 46 คน แตละคนมีเสอื้ สเี หลืองหรอื เส้อื สฟี าอยางนอยสลี ะหนง่ึ ตวั ถา นกั เรียน 39 คนมีเสื้อสเี หลอื ง และ 19 คนมีเสื้อสฟี า แลวนกั เรยี นกลมุ นีท้ ่มี ีทั้งเสื้อสเี หลอื งและเสือ้ สีฟามีจํานวนเทากับขอใดตอไปน้ี 1) 9 2) 10 3) 11 *4) 12 ตวั อยางที่ 4 นกั เรยี นกลุมหนึง่ จาํ นวน 50 คน มี 32 คน ไมช อบเลน กฬี าและไมช อบฟง เพลง ถามี 6 คน ชอบฟง เพลงแตไ มชอบเลน กฬี า และมี 1 คน ชอบเลน กฬี าแตไมชอบฟง เพลง แลว นกั เรียนในกลมุ นที้ ช่ี อบ เลนกีฬาและชอบฟงเพลงมจี าํ นวนเทา กับขอใดตอ ไปน้ี *1) 11 คน 2) 12 คน 3) 17 คน 4) 18 คน ตัวอยา งท่ี 5 กําหนดให A และ B เปน เซต ซง่ึ n(A U B) = 88 และ n[(A - B) U (B - A)] = 76 ถา n(A) = 45 แลว n(B) เทา กับขอ ใดตอไปน้ี 1) 45 2) 48 3) 53 *4) 55 โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 _______________________________ คณติ ศาสตร (3)
ตวั อยางที่ 6 ในการสอบถามพอ บานจาํ นวน 300 คน พบวา มีคนทไี่ มด่มื ท้ังชาและกาแฟ 100 คน มีคนท่ีดมื่ ชา 100 คน และมคี นท่ดี ม่ื กาแฟ 150 คน พอบา นทด่ี ม่ื ทั้งชาและกาแฟมจี าํ นวนเทา ใด (ตอบ 50 คน) สับเซต บทนยิ าม เซต A เปน สับเซตของเซต B กต็ อเมอื่ สมาชิกทุกตวั ของเซต A เปนสมาชิกของเซต B และ เขยี นเปนสญั ลักษณ คือ A ⊂ B ตัวอยา งที่ 7 ให A = {1, 2} และ B = {1, 2, 3, 4, 5} เน่ืองจากสมาชิกของเซต A ทุกตวั เปน สมาชกิ ของ เซต B ดงั น้นั A ⊂ B เพาเวอรเซต บทนิยาม เพาเวอรเซตของเซต A คอื เซตที่มีสมาชิกเปนสบั เซตท้งั หมดของเซต A เขียนแทนดวย P(A) ตวั อยา งท่ี 8 ให A = {1, 2, 3} จะไดสับเซตทัง้ หมดของ A ไดแ ก φ, {1}, {2}, {3}, {1, 2}, {1, 3}, {2, 3}, {1, 2, 3} P(A) = {φ, {1}, {2}, {3}, {1, 2}, {1, 3}, {2, 3}, {1, 2, 3}} สมบตั ขิ องสบั เซตและเพาเวอรเซต 1. φ เปน สับเซตของเซตทุกเซต 2. φ เปน สมาชกิ ของเพาเวอรเซตเสมอ 3. A ⊂ A 4. A ∈ P(A) 5. ถา A ⊂ B แลว P(A) ⊂ P(B) 6. จาํ นวนสับเซตของเซต A ท้ังหมดเทากับ 2n(A) 7. จํานวนสมาชกิ ของ P(A) ทง้ั หมดเทากบั 2n(A) คณติ ศาสตร (4) _______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010
การดาํ เนนิ การทางเซต 1. ยเู นียน เซต A ยเู นียนกับเซต B คอื เซตที่มีสมาชิกเปน สมาชิกของเซต A หรอื เซต B เขยี นแทนดว ย AUB 2. อินเตอรเซกชนั เซต A อินเตอรเซกชันกบั เซต B คอื เซตทมี่ ีสมาชิกเปน สมาชกิ ของเซต A และเซต B เขียนแทนดว ย A I B 3. ผลตาง ผลตา งของ A และ B คอื เซตท่มี สี มาชกิ ในเซต A แตไ มเปน สมาชกิ ในเซต B เขยี นแทนดวย A-B 4. คอมพลีเมนต ถา A เปน เซตเซตใดในเอกภพสัมพันธ U แลว คอมพลเี มนตของเซต A คือ เซตที่มี สมาชกิ เปนสมาชิกของ U แตไ มเปน สมาชิกของ A เขยี นแทนดว ย A′ ตัวอยางท่ี 9 กาํ หนดให U = {1, 2, 3, ..., 10} A = {1, 2, 4, 8} B = {2, 4, 6, 10} จะได A U B = {1, 2, 4, 6, 8, 10} A I B = {2, 4} A - B = {1, 8} B - A = {6, 10} A′ = {3, 5, 6, 7, 9, 10} และ B′ = {1, 3, 5, 7, 8, 9} ตัวอยางที่ 10 ถา A - B = {2, 4, 6}, B - A = {0, 1, 3} และ A U B = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8} แลว A I B เปน สบั เซตในขอ ใดตอ ไปน้ี 1) {0, 1, 4, 5, 6, 7} 2) {1, 2, 4, 5, 6, 8} *3) {0, 1, 3, 5, 7, 8} 4) {0, 2, 4, 5, 6, 8} โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 _______________________________ คณิตศาสตร (5)
การใหเหตผุ ล การใหเ หตุผลทางคณิตศาสตรทส่ี าํ คญั มอี ยู 2 วิธี ไดแ ก 1. การใหเหตผุ ลแบบอุปนัย (Inductive Reasoning) หมายถึง วธิ กี ารสรปุ ผลในการคนหาความจริง จากการสงั เกตหรือการทดลองหลายๆ คร้งั จากกรณี ยอยแลว นาํ มาสรปุ เปนความรแู บบท่วั ไป 2. การใหเ หตผุ ลแบบนริ นัย (Deductive Reasoning) หมายถึง วธิ กี ารสรุปขอเทจ็ จรงิ โดยการนาํ ความรพู ื้นฐาน ความเชอ่ื ขอตกลง หรือบทนิยาม ซ่ึงเปนสิ่ง ทรี่ ูมากอ นและยอมรบั วาเปน จริง เพ่อื หาเหตผุ ลนาํ ไปสูขอสรุป ตัวอยางท่ี 1 จงพิจารณาการใหเ หตุผลตอ ไปน้เี ปน การใหเ หตผุ ลแบบอุปนยั หรอื นิรนัย 1) เหตุ 1. นัทชอบทานไอศกรีม 2. แนทชอบทานไอศกรมี ผล เด็กทุกคนชอบทานไอศกรีม 2) เหตุ 1. เด็กทกุ คนชอบทานไอศกรมี 2. แนทเปน เดก็ ผล แนทชอบทานไอศกรีม ตัวอยางท่ี 2 จงหาคา a จากแบบรูปของจํานวนท่กี ําหนดให 1, 4, 9, 16, 25, a 2, 4, 8, 16, 32, a ความสมเหตุสมผล สว นประกอบของการใหเหตุผล การตรวจสอบความสมเหตุสมผลโดยแผนภาพเวนน- ออยเลอร 1. a เปนสมาชกิ ของ A 2. a ไมเปน สมาชกิ ของ A คณติ ศาสตร (6) _______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
3. สมาชิกทุกตัวของ A เปนสมาชกิ ของ B 4. ไมม สี มาชิกตวั ใดใน A เปน สมาชิกของ B 5. สมาชกิ บางตัวของ A เปน สมาชิกของ B 6. สมาชิกบางตัวของ A ไมเ ปน สมาชิกของ B ตัวอยางที่ 3 กําหนดเหตใุ หดังตอไปน้ี เหตุ ก. ทุกจงั หวัดท่อี ยูไกลจากกรุงเทพมหานครเปน จังหวัดท่มี อี ากาศดี ข. เชียงใหมเ ปนจังหวัดทม่ี อี ากาศไมดี ขอ สรุปในขอ ใดตอไปนีส้ มเหตุสมผล *1) เชยี งใหมเปน จงั หวดั ทอ่ี ยไู มไ กลจากกรงุ เทพมหานคร 2) นราธิวาสเปนจังหวดั ทีอ่ ยูไมไกลจากกรุงเทพมหานคร 3) เชยี งใหมเ ปน จงั หวัดท่ีอยไู กลจากกรงุ เทพมหานคร 4) นราธิวาสเปนจังหวัดท่อี ยูไกลจากกรงุ เทพมหานคร ตวั อยา งที่ 4 จงพิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ 1. คนตกี อลฟ ทุกคนเปนคนสายตาดี 2. คนที่ตกี อลฟไดไ กลกวา 300 หลา บางคน เปนคนสายตาดี 3. ธงชัยตีกอลฟเกง แตต ไี ดไ มไ กลกวา 300 หลา แผนภาพในขอใดตอไปนี้ มีความเปนไปไดท จ่ี ะสอดคลอ งกบั ขอความทัง้ สามขางตน เม่อื จุดแทนธงชยั 1) 2) *3) 4) โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 _______________________________ คณติ ศาสตร (7)
ตัวอยา งท่ี 5 จากแบบรปู ตอไปนี้ 7 14 21 77 1 2 4 2 4 8 3 6 12 . . . a b c โดยการใหเ หตุผลแบบอปุ นัย 2a - b + c มคี าเทา กบั ขอใดตอไปนี้ *4) 44 1) 11 2) 22 3) 33 ตัวอยางท่ี 6 พิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ ก. นักกฬี าทกุ คนมีสุขภาพดี ข. คนที่มีสุขภาพดีบางคนเปนคนดี ค. ภราดรเปนนักกีฬา และเปนคนดี แผนภาพในขอใดตอไปน้ี มีความเปนไปไดทจ่ี ะสอดคลองกบั ขอ ความทง้ั สามขอขางตน เม่ือจดุ แทนภราดร 1) 2) 3) *4) ตัวอยางที่ 7 เหตุ 1. ไมม ีคนขยนั คนใดเปนคนตกงาน 2. มคี นตกงานที่เปน คนใชเ งนิ เกง 3. มีคนขยันทีไ่ มเปนคนใชเงินเกง ผล ในขอ ใดตอไปนที้ ่เี ปนการสรปุ ผลจากเหตุขางตน ทีเ่ ปน ไปอยางสมเหตุสมผล 1) มคี นขยนั ที่เปน คนใชเงินเกง *2) มคี นใชเ งนิ เกงทเ่ี ปน คนตกงาน 3) มคี นใชเงินเกง ทเ่ี ปน คนขยนั 4) มคี นตกงานทีเ่ ปนคนขยนั คณติ ศาสตร (8) _______________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
ระบบจาํ นวนจรงิ แผนผงั แสดงความสมั พนั ธของระบบจาํ นวน จาํ นวนเชิงซอ น จาํ นวนจรงิ (R) จาํ นวนจนิ ตภาพ จาํ นวนอตรรกยะ (Q′) จาํ นวนตรรกยะ (Q) จํานวนตรรกยะ (I′) ที่ไมใชจ ํานวนเต็ม จาํ นวนเตม็ (I) จาํ นวนเต็มลบ (I-) จาํ นวนเตม็ บวก (I+) (จาํ นวนนับ) (N) จาํ นวนเต็มศูนย (I0) จาํ นวนอตรรกยะ หมายถงึ จํานวนท่ไี มสามารถเขยี นใหอ ยใู นรปู เศษสวนของจาํ นวนเต็ม หรือทศนยิ ม ซาํ้ ได เชน 2 , 5 , - 3 , π, 2.17254... เปน ตน จาํ นวนตรรกยะ หมายถึง จาํ นวนทีส่ ามารถเขียนในรปู เศษสว นของจาํ นวนเตม็ ได ตวั อยางที่ 1 พิจารณาขอ ความตอ ไปน้ี 3) ก. ผิด และ ข. ถกู *4) ก. และ ข. ผดิ ก. มีจํานวนตรรกยะทน่ี อยท่ีสุดท่มี ากกวา 0 ข. มจี าํ นวนอตรรกยะท่ีนอ ยทีส่ ุดทมี่ ากกวา 0 ขอสรุปใดตอไปนีถ้ กู ตอง 1) ก. ถูก และ ข. ผดิ 2) ก. และ ข. ถูก ตวั อยางท่ี 2 กาํ หนดใหคา ประมาณทีถ่ ูกตอ งถงึ ทศนยิ มตําแหนงที่ 3 ของ 3 และ 5 คือ 1.732 และ 2.236 ตามลาํ ดบั พิจารณาขอ ความตอไปนี้ ก. 2.235 + 1.731 ≤ 5 + 3 ≤ 2.237 + 1.733 ข. 2.235 - 1.731 ≤ 5 - 3 ≤ 2.237 - 1.733 ขอสรุปใดตอไปน้ถี ูกตอง *1) ก. และ ข. ถูก 2) ก. ถูก และ ข. ผิด 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผดิ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 _______________________________ คณิตศาสตร (9)
สมบตั ขิ องจํานวนจริง 1. สมบัตกิ ารเทา กนั ของจาํ นวนจรงิ กาํ หนดให a, b, c ∈ R 1) สมบตั กิ ารสะทอน a=a 2) สมบัตกิ ารสมมาตร ถา a = b แลว b = a 3) สมบัติการถา ยทอด ถา a = b และ b = c แลว a = c 4) สมบัตกิ ารบวกดวยจํานวนที่เทากัน ถา a = b แลว a + c = b + c 5) สมบัตกิ ารคูณดว ยจาํ นวนทเี่ ทา กัน ถา a = b แลว a + c = b + c 2. สมบัตขิ องจํานวนจรงิ เกยี่ วกับพชี คณติ กาํ หนดให a, b, c ∈ R สมบตั ิ สมบัติของการบวก สมบัติของการคณู สมบัตปิ ด สมบตั กิ ารสลบั ท่ี a+b∈R a⋅b ∈ R สมบัตกิ ารเปลยี่ นกลุม a+b=b+a a⋅b = b⋅a สมบตั กิ ารมีเอกลักษณ a + (b + c) = (a + b) + c a ⋅ (b ⋅ c) = (a ⋅ b) ⋅ c มี 0 เปนเอกลกั ษณก ารบวก มี 1 เปนเอกลักษณการคูณ สมบตั กิ ารมอี ินเวอรส ซ่ึง 0 + a = a = a + 0 ซง่ึ 1 ⋅ a = a = a ⋅ 1 สําหรับจาํ นวนจริง a สาํ หรบั จํานวนจริง a ท่ี a ≠ 0 สมบัตกิ ารแจกแจง มจี าํ นวนจริง -a จะมี a-1 ที่ a ⋅ a-1 = a-1 ⋅ a = 1 ท่ี (-a) + a = 0 = a + (-a) a(b + c) = ab + ac ตัวอยา งท่ี 3 ให a และ b เปน จํานวนตรรกยะที่แตกตางกัน 3) ก. ผิด และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผดิ c และ d เปนจาํ นวนอตรรกยะท่แี ตกตา งกนั พิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ ก. a - b เปนจํานวนตรรกยะ ข. c - d เปน จํานวนอตรรกยะ ขอ สรุปใดตอไปนถี้ กู ตอ ง 1) ก. และ ข. ถูก *2) ก. ถูก และ ข. ผิด คณิตศาสตร (10)______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
ตวั อยางที่ 4 พิจารณาขอความตอ ไปน้ี ก. สมบตั กิ ารมีอนิ เวอรส การบวกของจํานวนจรงิ b ที่ b + a = 0 = a + b ข. สมบัติการมอี นิ เวอรสการคณู ของจาํ นวนจริงกลา ววา สําหรับจํานวนจริง a จะมจี าํ นวนจรงิ b ที่ ba = 1 = ab ขอ สรปุ ใดตอ ไปนีถ้ กู ตอง 1) ก. และ ข. ถกู *2) ก. ถกู และ ข. ผดิ 3) ก. ผิด และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผิด ทบทวนสตู ร 1. กาํ ลังสองสมบูรณ (a + b)2 = a2 + 2ab + b2 (a - b)2 = a2 - 2ab + b2 2. กําลงั สามสมบรู ณ (a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3 (a - b)3 = a3 - 3a2b + 3a2b - b3 3. ผลตา งกําลงั สอง a2 - b2 = (a - b)(a + b) 4. ผลตา งกาํ ลงั สาม a3 - b3 = (a - b)(a2 + ab + b2) a3 + b3 = (a + b)(a2 - ab + b2) จากสมการพหนุ ามกําลงั สอง ax2 + bx + c = 0 เมื่อ a, b และ c เปน คา คงท่ี, a ≠ 0 จะได x = -b ± b2 - 4ac 2a ถา b2 - 4ac > 0 แลว x จะมี 2 คาํ ตอบ ถา b2 - 4ac = 0 แลว x จะมี 1 คําตอบ ถา b2 - 4ac < 0 แลว x จะไมมีคําตอบที่เปนจํานวนจริง โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (11)
สมบัติของอสมการ ให a, b และ c เปนจาํ นวนจริง 1. สมบตั กิ ารถา ยทอด ถา a > b และ b > c แลว a > c 2. สมบตั ิการบวกดว ยจาํ นวนจรงิ ทีเ่ ทากัน ถา a > b แลว a + c > b + c 3. สมบัติการคณู ดว ยจาํ นวนทเี่ ทากัน ถา a > b และ c > 0 แลว ac > bc ถา a > b และ c < 0 แลว ac < bc 4. ให a และ b เปนจาํ นวนจริง จาก a < x < b จะได a < x และ x < b ชวงของจํานวนจริง ให a และ b เปนจํานวนจริง และ a < b 1. (a, b) = {x|a < x < b} เสน จํานวน คอื a b 2. [a, b] = {x|a ≤ x ≤ b} เสน จํานวน คอื a b 3. (a, b] = {x|a < x ≤ b} เสนจาํ นวน คอื a b 4. [a, b) = {x|a ≤ x < b} เสนจาํ นวน คอื a b 5. (-∞, a) = {x|x < a} เสน จาํ นวน คอื a 6. [a, ∞) = {x|x ≥ a} เสนจํานวน คอื a ตัวอยางที่ 5 ตองการลอ มรัว้ รอบท่ดี ินรปู สเี่ หล่ยี มผนื ผา ซ่งึ มพี ื้นท่ี 65 ตารางวา โดยดานยาวของที่ดินยาวกวา สองเทาของ ดา นกวา งอยู 3 วา จะตองใชร วั้ ทมี่ ีความยาวเทากับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 30 วา *2) 36 วา 3) 42 วา 4) 48 วา คณติ ศาสตร (12)______________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
ตวั อยางที่ 6 เม่อื เขยี นกราฟของ y = ax2 + bx + c โดยท่ี a ≠ 0 เพ่อื หาคําตอบของสมการ ax2 + bx + c = 0 กราฟในขอใดตอ ไปนแี้ สดงวา สมการไมมคี ําตอบทีเ่ ปนจาํ นวนจริง y y 5 5 1) 0 5x 2) 0 5x -5 -5 -5 -5 y y 5 5 3) 0 5x *4) 0 5x -5 -5 -5 -5 ตัวอยางท่ี 7 แมคานําเมล็ดมะมวงหิมพานต 1 กโิ ลกรัม ถั่วลสิ ง 3 กิโลกรัม และเมลด็ ฟก ทอง 4 กโิ ลกรมั มาผสมกนั แลวแบง ใสถงุ ถงุ ละ 100 กรมั ถาแมค าซอ้ื เมลด็ มะมวงหิมพานต ถ่วั ลสิ ง และเมล็ดฟกทองมาในราคา กิโลกรัมละ 250 บาท 50 บาท และ 100 บาท ตามลําดับ แลว แมคาจะตอ งขายเมลด็ พืชผสมถงุ ละ 100 กรัมนี้ ในราคาเทา กับขอ ใดตอ ไปนีจ้ ึงจะไดก ําไร 20% เม่ือขายหมด 1) 10 บาท *2) 12 บาท 3) 14 บาท 4) 16 บาท โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (13)
ตัวอยา งท่ี 8 เซตคําตอบของอสมการ -1 ≤ 2 + x 2 ≤1 คอื เซตในขอใดตอ ไปนี้ 1- 1) [ 2 - 1, 1] 2) [ 2 - 1, 2] *3) [3 - 2 2 , 1] 4) [3 - 2 2 , 2] คาสมั บรู ณ บทนยิ าม ให a เปน จํานวนจรงิ a เมื่อ a≥0 |a| = -a เมือ่ a<0 ทฤษฎีบทเก่ียวกบั คา สมั บูรณ 1. |x| = a ก็ตอ เม่ือ x = a หรอื x = -a 2. ให a เปนจํานวนจริงบวก |x| < a กต็ อเมอ่ื -a < x < a |x| ≤ a ก็ตอเม่อื -a ≤ x ≤ a |x| > a ก็ตอเมอ่ื x < -a หรอื x > a |x| ≥ a ก็ตอ เมื่อ x ≤ -a หรือ x ≥ a ตัวอยางท่ี 9 พิจารณาสมการ |x - 7| = 6 ขอสรุปใดตอ ไปนี้เปน เทจ็ 1) คําตอบหนงึ่ ของสมการมคี าระหวาง 10 และ 15 2) ผลบวกของคาํ ตอบทั้งหมดของสมการมคี า เทากับ 14 *3) สมการน้ีมคี ําตอบมากกวา 2 คําตอบ 4) ในบรรดาคําตอบท้งั หมดของสมการ คําตอบที่มีคานอ ยท่สี ุดมีคา นอยกวา 3 คณิตศาสตร (14)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
|1a|2 1a 2 ตัวอยา งที่ 10 จํานวนสมาชกิ ของเซต x x = a + - |a|- เม่ือ a เปน จาํ นวนจรงิ ซึง่ ไมเ ทา กบั 0 เทากับขอใดตอไปน้ี 1) 1 *2) 2 3) 3 4) มากกวา หรอื เทากับ 4 ตัวอยา งท่ี 11 ผลบวกของคําตอบทกุ คาํ ตอบของสมการ x3 - 2x = |x| เทา กบั ขอใดตอไปน้ี 2) 3 *3) 3 - 1 4) 3 + 1 1) 0 โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (15)
ความสัมพันธแ ละฟงกช นั ผลคณู คารทเี ชียน กําหนดให A และ B เปนเซตใดๆ ผลคณู คารทเี ชยี นของ A และ B คือ A × B = {(a, b)|a ∈ A และ b ∈ B} เชน ให A = {1, 2} และ B = {a, b, c} จะได A × B = {(1, a), (1, b), (1, c), (2, a), (2, b), (2, c)} B × A = {(a, 1), (a, 2), (b, 1), (b, 2), (c, 1), (c, 2)} สมบัตขิ องผลคูณคารทเี ชียน ให A, B และ C เปน เซตใดๆ 1. A × φ = φ × A = φ 2. A × B ≠ B × A 3. n(A × B) = n(A) × n(B) 4. A × (B U C) = (A × B) U (A × C) (B U C) × A = (B × A) U (C × A) 5. A × (B I C) = (A × B) I (A × C) (B I C) × A = (B × A) I (C × A) ตัวอยางที่ 1 กําหนดให A = {1, 2} และ B = {a, b} คูอันดับในขอใดตอ ไปนเี้ ปน สมาชิกของผลคูณคารท ีเชียน A × B *1) (2, b) 2) (b, a) 3) (a, 1) 4) (1, 2) ความสมั พนั ธ คอื เซตของคูอ ันดับทเ่ี ก่ียวของกนั ตามเง่ือนไขทกี่ ําหนดและเปนสบั เซตของผลคูณคารท เี ชยี น กําหนดให A และ B เปนเซตใดๆ r เปน ความสัมพันธจ าก A ไป B เขียนแทนดว ย r ⊂ A × B r เปนความสมั พันธใ น A เขยี นแทนดว ย r ⊂ A × A *จาํ นวนความสมั พันธทงั้ หมดจาก A ไป B เทา กบั 2n(A)×n(B) คณติ ศาสตร (16)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
ตวั อยางท่ี 2 กําหนดให A = {1, 2, 3, 4, 5, 6} B = {1, 2, 3, ... , 11, 12} S = (a, b) ∈ A × B b = 2a + 2a จํานวนสมาชกิ ของเซต S เทา กบั ขอ ใดตอไปนี้ 1) 1 *2) 2 3) 3 4) 4 ตวั อยางที่ 3 ถา A = {1, 2, 3, 4} และ r = {(m, n) ∈ A × A | m ≤ n} แลวจํานวนสมาชิกในความสมั พันธ r เทากับขอ ใดตอไปนี้ 1) 8 *2) 10 3) 12 4) 16 โดเมนของ r เขียนแทนดวย Dr คอื เซตของสมาชกิ ตวั หนาของคอู ันดับทงั้ หมดใน r สญั ลักษณ คือ Dr = {x|(x, y) ∈ r} เรนจของ r เขยี นแทนดว ย Rr คอื เซตของสมาชกิ ตวั หลังของคูอนั ดับท้ังหมดใน r สญั ลกั ษณ คอื Rr = {y|(x, y) r} เชน จาก r ∈ 4), (-1, 1), (1, 1)} {(-2, = จะได Dr = {-2, -1, 1} และ Rr = {1, 4} การหาโดเมนและเรนจข องความสมพันธข อง r ⊂ R × R 1. โดเมน หาโดยจัดรูปสมการเปน y ในรปู ของ x และพิจารณาวา x สามารถเปนจาํ นวนจริงใดไดบา ง ทีส่ ามารถหาคา y ที่เปน จํานวนจรงิ ได 2. เรนจ หาโดยจัดรูปสมการเปน x ในรปู ของ y และพจิ ารณาวา y สามารถเปนจาํ นวนจริงใดไดบ า ง ฟง กชัน คอื ความสัมพันธท่คี อู ันดับทุกๆ ตัวในความสมั พนั ธ ถาสมาชิกตัวหนาของคูอันดับสองคูเทา กนั แลว สมาชิกตัวหลังของท้ังสองคอู นั ดบั ตอ งเทากนั ดวย นัน่ คอื r เปนฟงกช ันกต็ อ เมอื่ ถา (x, y) ∈ r และ (x, z) ∈ r แลว y = z r ไมเปนฟงกชนั ก็ตอ เมือ่ มี (x, y) ∈ r และ (x, z) ∈ r ซ่งึ y ≠ z โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (17)
การตรวจสอบฟง กช ัน 1. กรณี r เขยี นแบบแจกแจงสมาชกิ ถา มสี มาชกิ ตัวหนา ของคูอันดบั ซง่ึ เปนสมาชิกใน r จับคูก บั สมาชกิ ตวั หลังของคอู นั ดบั มากกวา 1 ตวั ข้ึนไป r ไมเปน ฟงกชัน เชน r1 = {(a, 1), (b, 2), (b, 3), (c, 4)} จr2ะไ=ด{r1(pไ,ม2เ)ป, น(qฟ,ง 4ก)ช, นั (r,เพ6)ร}าะ b จับคกู ับ 2 และ 3 จะได r2 เปนฟง กช นั เพราะสมาชกิ ตวั หนาของคูอ นั ดบั ทุกตัวจับคูกับสมาชกิ ตวั หลังเพยี งตวั เดียว เทา น้ัน 2. กรณี r วาดเปนรปู กราฟ ใหล ากเสนตรงต้ังฉากกบั แกน x ถามกี รณีทเี่ สน ตรงทีล่ ากตั้งฉากกับแกน x ตัดกับกราฟของ r เกินเกิน 1 จุดข้นึ ไป r ไมเปนฟงกชัน y r1 เนื่องจากมีกรณีทเ่ี สน ตรงท่ีตัง้ ฉากกับแกน x ตัดกับกราฟ r เชน เกิน 1 จุด x ดงั นั้น r1 ไมเ ปน ฟงกช นั y เนอ่ื งจากไมมกี รณที ี่เสนตรงท่ตี ั้งฉากกบั แกน x ตัดกับกราฟ r เกนิ 1 จุด ดงั นนั้ r2 เปน ฟงกช นั x r2 ตวั อยา งท่ี 4 จํานวนในขอใดตอ ไปนเ้ี ปน สมาชกิ ของโดเมนของฟง กชนั f = (x, y)|y = x2 x + 2x - 1 + 3x + 2 x2 -1 1) -2 2) -1 *3) 0 4) 1 คณติ ศาสตร (18)______________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแคมป 2010
ตวั อยา งท่ี 5 ให A = {1, 99} ความสมั พันธใ น A ในขอ ใดไมเ ปน ฟงกชัน 1) เทากบั 2) ไมเทากับ *3) หารลงตัว 4) หารไมลงตวั ตัวอยางท่ี 6 จากความสัมพันธ r ทแ่ี สดงดว ยกราฟดงั รูป y 3 2 1 -3 -2 -1-10 123 x -2 -3 ขอใดตอไปนี้ถกู ตอ ง 1) r เปนฟงกช นั เพราะ (1, 1), (2, 2) และ (3, 3) อยูในแนวเสน ตรงเดียวกนั 2) r เปน ฟง กช ันเพราะมจี าํ นวนจดุ เปนจํานวนจาํ กดั *3) r ไมเ ปนฟง กชนั เพราะมีจดุ (3, 3) และ (3, -1) อยบู นกราฟ 4) r ไมเปน ฟงกชนั เพราะมจี ดุ (1, 1) และ (-1, 1) อยบู นกราฟ ฟงกช นั ประเภทตา งๆ ฟง กช นั เชิงเสน (Linear Function) คือ ฟงกช ันทีอ่ ยใู นรปู f(x) = ax + b เมื่อ a, b ∈ R ฟงกช นั คงท่ี (Constant Function) คอื ฟงกชันเชิงเสน ทม่ี ี a = 0 กราฟของฟงกชันจะเปน เสนตรง ขนานกบั แกน X ฟง กช นั กาํ ลงั สอง (Quadratic Function) คอื ฟงกชนั ท่อี ยใู นรูป f(x) = ax2 + bx + c เม่อื a, b, c ∈ R และ a ≠ 0 ถา a > 0 กราฟหงาย มจี ุดวกกลบั เปนจดุ ตํ่าสดุ ของฟงกชัน และถา a < 0 กราฟคว่าํ มีจุดวกกลบั เปน จุดสงู สุดของฟง กช นั ถา รูปทว่ั ไปของสมการ คือ f(x) = ax2 + bx + c เมื่อ a, b, c ∈ R จุดวกกลับอยทู ่ี -2ba, f-2ba หรือ -2ba, 4ac4-a b2 ถา รูปทว่ั ไปของสมการ คือ f(x) = a(x - h)2 + k เม่ือ a, k ∈ R และ a ≠ 0 จดุ วกกลับอยทู ่ี (h, k) โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (19)
การแกสมการโดยใชกราฟ 1. ในกรณีทกี่ ราฟไมต ดั แกน x จะไมมคี ําตอบของสมการทเี่ ปนจํานวนจรงิ 2. กราฟของ y = a(x + c)2 เม่อื c > 0 จะตัดแกน x ท่จี ุด (-c, 0) สมการมีคาํ ตอบเดียว คอื x = -c กราฟของ y = a(x - c)2 เมอื่ c > 0 จะตัดแกน x ทจี่ ดุ (c, 0) สมการมีคําตอบเดยี ว คอื x = c b2 3. นอกเหนอื จากนี้กราฟตดั แกน x สองจุด โดยพจิ ารณาจากการแกส มการ หรอื สูตร x = -b± 2a - 4ac ฟงกช ันเอกซโพเนนเชียล (Exponential Function) คือ ฟงกชนั ท่อี ยใู นรปู y = ax เม่ือ a > 0 และ a ≠ 1 ฟงกชันคา สมั บูรณ (Absolute Value Function) คอื ฟง กชนั ทีอ่ ยใู นรูป y = |x - a| + c เมื่อ a, c ∈ R ฟงกช ันข้นั บนั ได (Step Function) คอื ฟง กชนั ทม่ี ีโดเมนเปนสบั เซตของ R และมคี า ฟง กชันคงตัวเปน ชวงๆ มากกวาสองชว ง กราฟของฟง กชนั จะมีรูปคลา ยบันได ตัวอยางท่ี 7 คาของ a ทท่ี าํ ใหก ราฟของฟง กชัน y = a(2x) ผา นจดุ (3, 16) คอื ขอใดตอ ไปน้ี *1) 2 2) 3 3) 4 4) 5 ตวั อยางท่ี 8 ทกุ x ในชว งใดตอไปน้ีทีก่ ราฟของสมการ y = -4x2 - 5x + 6 อยเู หนือแกน x 21, 23 23 13 52 23 14 67 *1) - , - 2) - , - 3) , 4) ตวั อยางท่ี 9 กําหนดให a และ b เปนจํานวนจริงบวก ถา กราฟของฟง กช ัน y1 = 1 + ax และ y2 = 1 + bx มี ลักษณะดงั แสดงในภาพตอไปนี้ y y2 = 1 + bx y1 = 1 + ax 2 ขอ ใดตอ ไปนี้เปน จรงิ 1 x 4) b < a < 1 1) 1 < a < b 0 *3) b < 1 < a 2) a < 1 < b คณิตศาสตร (20)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
ตัวอยางท่ี 10 ถาเสน ตรง x = 3 เปน เสนสมมาตรของกราฟของฟง กช ัน f(x) = -x2 + (k + 5)x + (k2 - 10) เมอ่ื k เปนจาํ นวนจริง แลว f มีคาสูงสุดเทา กบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) -4 *2) 0 3) 6 4) 14 ตัวอยางที่ 11 กําหนดให f(x) = x2 - 2x - 15 ขอใดตอไปน้ีผดิ 1) f(x) ≥ -17 ทกุ จาํ นวนจรงิ x 2) f(-3 - 2 - 3 ) > 0 3) f(1 + 3 + 5 ) = f(1 - 3 - 5 ) *4) f(-1 + 3 + 5 ) > f(-1 - 3 - 5 ) โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (21)
เลขยกกาํ ลงั สมบัติของเลขยกกําลัง ให a และ b เปน จํานวนจริงใดๆ โดยท่ี m และ n เปน จํานวนเต็มบวก และ k เปน จํานวนเต็ม 1. am ⋅ an = am+n am 2. (aamn)n = am-n 3. = amn 4. (am ⋅ bn)k = amk ⋅ bnk am k 5. bn = amk , b ≠ 0 bnk 1 6. a-n = an , a≠0 7. a0 = 1, a ≠ 0 เลขยกกาํ ลังทีม่ เี ลขชีก้ าํ ลังเปน จาํ นวนตรรกยะ บทนิยาม เมื่อ a เปนจํานวนจริงบวก และ n เปนจํานวนที่มากกวา 1 a1/n = n a บทนยิ าม กําหนด a เปนจาํ นวนจรงิ m และ n เปนจาํ นวนเตม็ ที่มากกวา 1 ที่ ห.ร.ม ของ m และ n เทา กับ 1 n am = am/n สมการในรูปเลขยกกาํ ลงั ให a และ b เปนจํานวนจรงิ บวกท่ไี มเ ทา กับ 1 และ m, n เปน จาํ นวนตรรกยะ จะไดว า 1. am = an ก็ตอ เมอ่ื m = n 2. am = bm ก็ตอเมือ่ m = 0 และ a, b ≠ 0 ตวั อยางท่ี 1 คาของ (-2)2 + 81/2 +2 2 เทา กับขอใดตอ ไปน้ี 32 1) -1 2) 1 *3) 3 4) 5 คณติ ศาสตร (22)______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
ตัวอยางที่ 2 ถา 1285 4 = 61265 1/ x แลว x มคี าเทากับขอใดตอไปนี้ 1) 34 *2) 32 3) 23 4) 34 ตัวอยางท่ี 3 ขอใดตอ ไปน้ีผดิ 2) (24)30 < 230 ⋅ 320 ⋅ 440 1) (24)30 < 220 ⋅ 330 ⋅ 440 4) 230 ⋅ 340 ⋅ 420 < (24)30 *3) 220 ⋅ 340 ⋅ 430 < (24)30 ตวั อยางท่ี 4 ( 18 + 2 3 -125 - 3 4 4 ) มคี าเทา กบั ขอ ใดตอไปน้ี *1) -10 2) 10 3) 2 5 - 5 2 4) 5 2 - 2 5 ตวั อยา งที่ 5 5 - 2 2 มคี าเทากบั ขอใดตอไปน้ี 6 15 2) 170 *1) 130 3) 5 - 2 4) 6 - 2 โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (23)
อสมการในรปู เลขยกกาํ ลงั ให a เปนจํานวนจรงิ บวกท่ีไมเทากับ 1 และ m, n เปน จํานวนตรรกยะ จะไดวา 1. am < an และ a > 1 จะไดว า m < n 2. am < an และ 0 < a < 1 จะไดวา m > n ตวั อยา งท่ี 6 เซตคาํ ตอบของอสมการ 4(2x2-4x-5) ≤ 312 คือเซตในขอ ใดตอ ไปน้ี - 52, 52 2) - 52, 1 3) - 21, 1 21, 52 1) *4) - ตวั อยา งที่ 7 ถา 8x - 8(x+1) + 8(x+2) = 228 แลว x มีคา เทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 13 *2) 23 3) 34 4) 53 ตัวอยา งที่ 8 ถา 3 + 83 3x = 1861 แลว x มีคา เทา กับขอ ใดตอไปน้ี 4) 91 *1) - 94 2) - 92 3) - 91 ตวั อยา งท่ี 9 ขอ ใดตอไปนผ้ี ดิ *2) ( 0.9 )( 4 0.9 ) < 0.9 1) 0.9 + 10 < 0.9 + 10 4) 300 125 < 200 100 3) ( 0.9 )( 3 1.1 ) < ( 1.1 )( 3 0.9 ) คณติ ศาสตร (24)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
ตวั อยางท่ี 10 ถา 4a = 2 และ 16-b = 14 แลว a + b มคี าเทา กับเทา ใด (ตอบ 0.75) ตวั อยา งที่ 11 คาของ x ทส่ี อดคลอ งกับสมการ 2 (x2) = 2(4x) เทากับขอ ใดตอไปนี้ 1) 2 2) 3 44 *3) 4 4) 5 ตัวอยา งท่ี 12 อสมการในขอใดตอไปน้ีเปน จรงิ 2) 3600 < 21000 < 10300 1) 21000 < 3600 < 10300 4) 10300 < 21000 < 3600 *3) 3600 < 10300 < 21000 ตวั อยางท่ี 13 5 -32 + 26 มีคา เทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 3 27 (64)3/2 *1) - 2143 2) - 56 3) 32 4) 1294 ตวั อยา งที่ 14 ( 2 + 8 + 18 + 32 )2 มีคา เทา กบั ขอใดตอ ไปน้ี 1) 60 2) 60 2 3) 100 2 *4) 200 โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (25)
อัตราสว นตรโี กณมิติ ทฤษฎบี ทพีทาโกรัส ถา ABC เปนรปู สามเหลีย่ มมมุ ฉากซงึ่ มี ACˆB เปน มมุ ฉาก c แทนความยาวของดา นตรงขา มมมุ ฉาก a และ b แทนความยาวของดา นประกอบมมุ ฉากจะไดค วามสมั พนั ธร ะหวา งความยาวของดานท้งั สามของรปู สามเหลยี่ มมุมฉาก ABC ดังน้ี B c a c2 = a2 + b2 A bC อตั ราสวนตรีโกณมิตขิ องรูปสามเหลยี่ มมุมฉาก บทนยิ าม กาํ หนดให ABC เปน รปู สามเหล่ยี มมุมฉาก ความยาวของดานตรงขามมมุ A ความยาวของดา นตรงขามมุมฉาก B ไซน (sine) ของมมุ A = sin A = c a โคไซน (cosine) ของมมุ A = cos A = ความยาวของดา นประชดิ มุม A ความยาวของดา นตรงขา มมมุ ฉาก A b C แทนเจนต (tangent) ของมมุ A = tan A = ความยาวของดานตรงขามมมุ A ความยาวของดานประชดิ มมุ A sin A = ac , cos A = bc , tan A = ab และยังมอี ตั ราสวนอ่นื ๆ อกี คอื 1. csc A = sin1A , sec A = co1s A , cot A = tan1 A 2. tan A = csoins AA , cot A = csoins AA 3. sin2 A + cos2 A = 1 4. tan2 A + 1 = sec2 A 5. 1 + cot2 A = csc2 A คณติ ศาสตร (26)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
ความสมั พันธร ะหวา งมมุ A กับมมุ 90° - A ในรปู สามเหล่ยี มมมุ ฉาก C A B sin A = cos (90° - A), csc A = sec (90° - A) cos A = sin (90° - A), sec A = csc (90° - A) tan A = cot (90° - A), cot A = tan (90° - A) อตั ราสวนตรโี กณมิตขิ องมมุ 30°, 45° และ 60° มุม sin cos tan csc sec cot 12 1 2 30° 2 23 3 2 3 3 45° 2 2 60° 3 212 1 2 = 2 2 = 2 1 2 2 2 1 2 3 3 3 2 การเปรียบเทียบมาตรการวัดมมุ ระบบอังกฤษและระบบเรเดียน 360° = 2π เรเดยี น 180° = π เรเดียน 90° = π2 เรเดียน 30° = π6 เรเดยี น 60° = π3 เรเดยี น 45° = π4 เรเดยี น ตวั อยา งท่ี 1 จากรูป ขอใดตอไปน้ีถูกตอ ง A 21° C *1) sin 21° = cos 69° 2) sin 21° = cos 21° B 3) cos 21° = tan 21° 4) tan 21° = cos 69° โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (27)
ตัวอยางที่ 2 ขอใดตอไปนถ้ี กู ตอง 2) cos 30° < cos 45° *1) sin 30° < sin 45° 4) tan 60° < cot 60° 3) tan 45° < cot 45° ตวั อยางท่ี 3 กาํ หนดใหตาราง A ตาราง B และตาราง C เปน ตารางหาอตั ราสว นตรโี กณมิติของมมุ ขนาดตางๆ ดังนี้ ตาราง A ตาราง B ตาราง C θ sin θ θ cos θ θ tan θ 40° 0.643 40° 0.766 40° 0.839 41° 0.656 41° 0.755 41° 0.869 42° 0.669 42° 0.743 42° 0.900 ถารูปสามเหลี่ยม ABC มมี ุม B เปน มุมฉาก มุม C มขี นาด 41° และสว นสูง BX ยาว 1 หนว ย แลว ความยาวของสว นของเสน ตรง AX เปนดังขอ ใดตอไปน้ี B 1) ปรากฏอยใู นตาราง A 2) ปรากฏอยูในตาราง B *3) ปรากฏอยใู นตาราง C 4) ไมป รากฏอยูในตาราง A, B และ C AX C ตวั อยางท่ี 4 ถารปู สามเหลี่ยมดา นเทารปู หนงึ่ มคี วามสูง 1 หนว ย แลว ดา นของรปู สามเหลีย่ มรูปนี้ยาวเทากบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 3 หนว ย *2) 23 หนว ย 3) 34 หนวย 4) 23 หนว ย 2 3 คณิตศาสตร (28)______________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010
ตัวอยางที่ 5 กําหนดให ABC เปนรปู สามเหลี่ยมที่มีมุม C เปนมมุ ฉาก และ cos B = 23 ถาดาน BC ยาว 1 หนว ย แลว พนื้ ทข่ี องรปู สามเหลี่ยม ABC เทา กบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 5 ตารางหนว ย *2) 5 ตารางหนว ย 5 4 3) 5 ตารางหนวย 4) 5 ตารางหนวย 3 2 ตวั อยา งที่ 6 กาํ หนดให ABCD เปนรูปส่เี หลยี่ มผนื ผา ซ่งึ มีพืน้ ทีเ่ ทากบั 12 หนว ย และ tan ABˆD = 31 ถา AE ตัง้ ฉากกับ BD ท่ีจุด E แลว AE ยาวเทา กบั ขอ ใดตอไปนี้ 1) 10 หนว ย 2) 2 10 หนว ย 3 5 3) 10 หนวย *4) 3 10 หนวย 2 5 ตัวอยา งท่ี 7 C 2 1 E พจิ ารณารปู สามเหลี่ยมตอไปนี้ โดยที่ CFˆE , CAˆB , AEˆB 3 4 และ EDˆB ตางเปนมมุ ฉาก ขอ ใดตอ ไปนผี้ ดิ F 1) sin ( 1ˆ ) = sin ( 5ˆ ) A 2) cos ( 3ˆ ) = cos ( 5ˆ ) *3) sin ( 2ˆ ) = cos ( ˆ4 ) 4) cos ( 2ˆ ) = sin ( 3ˆ ) D5 B โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (29)
ลําดบั และอนุกรม ลําดับ (Sequences) บทนิยาม ลาํ ดบั คอื ฟงกช นั ที่มีโดเมนเปน เซตของจํานวนเต็มบวก n ตัวแรก หรอื โดเมนเปน เซต ของจาํ นวนเตม็ บวก ลาํ ดบั ทมี่ ีโดเมนเปนเซตของจาํ นวนเตม็ บวก n ตัวแรกเรียกวา ลาํ ดับจาํ กดั (Finite Sequences) ลาํ ดบั ที่มีโดเมนเปนเซตของจาํ นวนเตม็ บวก เรยี กวา ลาํ ดับอนนั ต (Infinite Sequences) ลาํ ดับเลขคณติ (Arithmetic Sequences) บทนิยาม ลําดับเลขคณติ คอื ลาํ ดับทผ่ี ลตางซ่ึงไดจ ากพจนท ี่ n + 1 ลบดวยพจนท่ี n มคี า คงตวั คา คงตัวน้เี รยี กวา ผลตางรวม (Common difference) 1. เมื่อกําหนดใหพจนแ รกของลาํ ดับเลขคณิต คือ a1 และผลตางรว ม คือ d โดยที่ d = an+1 - an พจนท ี่ n ของลําดบั นคี้ อื an = a1 + (n - 1)d 2. ลาํ ดับเลขคณติ n พจนแ รก คือ a, a + d, a + 2d, ..., a + (n - 1)d ตวั อยางที่ 1 ลําดบั เลขคณิตในขอ ใดตอ ไปน้ีมบี างพจนเ ทา กบั 40 4) an = 2 + 2n 1) an = 1 - 2n 2) an = 1 + 2n *3) an = 2 - 2n ตวั อยางที่ 2 พจนท่ี 31 ของลําดบั เลขคณติ - 210 , - 310 , - 610 , ... เทากับขอ ใดตอ ไปนี้ 1) 152 2) 1303 *3) 290 4) 175 ตัวอยา งที่ 3 ถา a1, a2, a3, ... เปน ลําดบั เลขคณติ ซ่งึ a30 - a10 = 30 แลว ผลตางรวมของลําดบั เลขคณิตน้ี มคี า เทา กับขอ ใดตอไปนี้ 1) 1.25 *2) 1.5 3) 1.75 4) 2.0 คณติ ศาสตร (30)______________________________ โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010
ลาํ ดับเรขาคณิต (Geometric Sequences) บทนิยาม ลาํ ดบั เรขาคณติ คอื ลําดบั ท่อี ัตราสวนของพจนท ่ี n + 1 ตอ พจนท ี่ n เปน คา คงตัว คา คงตวั นีเ้ รียกวา อัตราสว นรวม (Common ration) 1. เมือ่ กําหนดพจนแรกของลําดบั เรขาคณิตเปน a1 และอัตราสว นรวม คือ r โดยที่ r = a na + 1 พจนท่ี n ของลําดบั เรขาคณติ น้ี คือ an = a1 ⋅ rn-1 n 2. ลาํ ดับเรขาคณติ n พจนแ รก คอื a, ar, ar2, ..., arn-1 ตวั อยา งที่ 4 กําหนดให a1, a2, a3 เปน ลําดบั เรขาคณิต โดยที่ a1 = 2 และ a3 = 200 ถา a2 คอื คา ในขอ ใดขอหนึ่ง ตอ ไปนแี้ ลว ขอดงั กลาวคือขอใด *1) -20 2) -50 3) 60 4) 100 ตัวอยางท่ี 5 กาํ หนดให a1, a2, a3, ... เปนลําดับเรขาคณติ พิจารณาลําดบั สามลําดบั ตอไปน้ี ก. a1 + a3 , a2 + a4 , a3 + a5 , ... ข. aa111a2 , aa212a3 , aa313a4 , ... ค. , , , ... ขอ ใดตอไปนถ้ี กู *1) ทั้งสามลําดบั เปนลาํ ดับเรขาคณติ 2) มีหนง่ึ ลาํ ดบั ไมเ ปน ลําดับเรขาคณิต 3) มีสองลาํ ดับไมเ ปนลาํ ดบั เรขาคณิต 4) ทั้งสามลาํ ดับไมเปนลาํ ดบั เรขาคณิต ตัวอยา งที่ 6 พจนท่ี 16 ของลําดบั เรขาคณติ 6215 , 1 5, 1215 , ... เทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 125 1) 25 5 2) 125 *3) 125 5 4) 625 โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (31)
ตัวอยางที่ 7 ลาํ ดับในขอ ใดตอ ไปนี้ เปน ลําดับเรขาคณิต 3) an = 3n2 4) an = (2n)n *1) an = 2n ⋅ 32n 2) an = 2n + 4n อนกุ รมเลขคณติ (Arinmetic Series) เมอื่ a1, a2, a3, ..., an เปนลาํ ดับเลขคณิต จะไดว า a1 + a2 + a3 + ... + an เปนอนุกรมเลขคณิต ให Sn แทนผลบวก n พจนแ รกของอนุกรม คือ S1 = a1 S2 = a1 + a2 S3 = a1 + a2 + a3 MM Sn = a1 + a2 + a3 + ... + an ผลบวก n พจนแ รกของอนกุ รมเลขคณิต Sn = n2 [2a1 + (n - 1)d] หรือ Sn = n2 [a1 + an] ตัวอยางท่ี 8 คาของ 1 + 6 + 11 + 16 + ... + 101 เทากับขอใดตอไปนี้ 1) 970 2) 1020 3) 1050 *4) 1071 ตัวอยางท่ี 9 ถา a1, a2, a3, ... เปน ลาํ ดบั เลขคณิต ซง่ึ a2 + a3 + ... + a9 = 100 แลว S10 = a1 + a2 + ... + a10 มีคาเทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 120 *2) 125 3) 130 4) 135 คณิตศาสตร (32)______________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010
ตวั อยางท่ี 10 กาํ หนดให S = {101, 102, 103, ... , 999} ถา a เทากบั ผลบวกของจาํ นวนค่ีทัง้ หมดใน S และ b เทากับผลบวกของจํานวนคทู ้งั หมดใน S แลว b - a มคี า เทากบั ขอ ใดตอ ไปน้ี *1) -550 2) -500 3) -450 4) 450 อนุกรมเรขาคณติ (Geometrics Series) เมือ่ a1, a2, a3, ..., an เปนลําดับแรขาคณติ จะไดว า a1 + a2 + a3 + ... + an เปนอนกุ รมเรขาคณติ ผลบวก n พจนแรกของอนุกรมเรขาคณติ n Sn = a1 (1 - r ) เม่อื r ≠ 1 1-r ตัวอยางท่ี 11 ขอใดตอไปนีเ้ ปน อนุกรมเรขาคณติ ที่มี 100 พจน 1) 1 + 3 + 5 + ... + (2n - 1) + ... + 199 2) 1 + 31 + 51 + ... + (2n1- 1) + ... + 1919 3) 1 + 2 + 4 + ... + (2n-1) + ... + 2199 51 + 1215 + 31125 1 1 *4) + ... + 52n-1 + ... + 5199 ตัวอยา งท่ี 12 ผลบวกของอนุกรมเรขาคณติ 1 - 2 + 4 - 8 + ... + 256 เทากบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 1) -171 2) -85 3) 85 *4) 171 ตัวอยา งท่ี 13 กําหนดให Sn เปนผลบวก n พจนแรกของอนกุ รมเรขาคณติ ซง่ึ มอี ตั ราสวนรวมเทา กับ 2 ถา S11360 S8 = 32 แลว พจนท ี่ 9 ของอนุกรมนเี้ ทากับขอใดตอไปน้ี 1) - 2) 230 3) 236 *4) 332 โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (33)
ความนาจะเปน กฎเกณฑเ บอ้ื งตนเก่ียวกบั การนบั 1. กฎการบวก ถาการทํางานอยางหนง่ึ แบงออกเปน k กรณี โดยทก่ี รณที ี่ 1 มีจาํ นวน n1 วิธี กรณีท่ี 2 มจี ํานวน n2 วิธี กรณที ี่ 3 มีจาํ นวน n3 วิธี MM กรณที ่ี k มจี าํ นวน nk วิธี ดังนน้ั จํานวนวธิ ใี นการทํางานทัง้ หมดจะเทากับ n1 + n2 + n3 + ... + nk วธิ ี 2. กฎการคูณ ถา การทาํ งานอยางหนึง่ แบงออกเปน k ข้นั ตอน โดยทข่ี ้ันตอนท่ี 1 มจี ํานวน n1 วิธี ขนั้ ตอนท่ี 2 มีจํานวน n2 วธิ ี ขัน้ ตอนท่ี 3 มีจาํ นวน n3 วธิ ี MM ขัน้ ตอนที่ k มจี าํ นวน nk วธิ ี ดังน้ัน จาํ นวนวิธีในการทํางานทั้งหมดจะเทากบั n1 × n2 × n3 × ... × nk วธิ ี แฟกทอเรยี ล นิยาม กําหนดให n เปน จํานวนเตม็ ทีม่ ีคา มากกวา หรอื เทากับ 0 ข้นึ ไป n! = n × (n - 1) × (n - 2) × (n - 3) × ... × 3 × 2 × 1 เชน 5! = 5 × 4 × 3 × 2 × 1 8! = 8 × 7 × 6 × 5 × 4 × 3 × 2 × 1 * 0! = 1 ตัวอยา งท่ี 1 ในการคัดเลอื กคณะกรรมการหมูบานซ่ึงประกอบดวยประธานฝา ยชาย 1 คน ประธานฝายหญงิ 1 คน กรรมการฝา ยชาย 1 คน และกรรมการฝา ยหญงิ 1 คน จากผูสมคั รชาย 4 คน และหญิง 8 คน มวี ิธกี ารเลอื กคณะกรรมการไดก ีว่ ิธี 1) 168 วธิ ี 2) 324 วธิ ี *3) 672 วธิ ี 4) 1344 วิธี คณติ ศาสตร (34)______________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแ คมป 2010
ตวั อยา งที่ 2 มาลีตอ งการเดินทางจากเมือง A ไปยงั เมือง C โดยตองเดนิ ทางผา นไปยงั เมอื ง B กอน จากเมือง A ไปเมือง B มาลีสามารถเลอื กเดนิ ทางโดยรถยนต รถไฟ หรอื เคร่ืองบนิ ได แตจ ากเมอื ง B ไป เมอื ง C สามารถเดินทางไปทางเรือ รถยนต รถไฟ หรอื เครือ่ งบนิ ขอ ใดตอ ไปนค้ี อื จาํ นวนวิธีใน การเดินทางจากเมอื ง A ไปยังเมือง C ที่จะตอ งเดินทางโดยรถไฟเปนจํานวน 1 คร้ัง *1) 5 2) 6 3) 8 4) 9 ตัวอยางที่ 3 ครอบครัวหน่งึ มพี ่นี อ ง 6 คน เปนชาย 2 คน หญิง 4 คน จาํ นวนวิธที ่จี ะจัดใหคนทัง้ 6 คนยนื เรยี งกัน เพือ่ ถา ยรปู โดยใหช าย 2 คนยืนอยรู ิมสองขางเสมอเทา กบั ขอ ใดตอไปน้ี 1) 12 วธิ ี 2) 24 วธิ ี 3) 36 วิธี *4) 48 วิธี การทดลองสุม คอื การทดลองใดๆ ซึง่ ทราบวา ผลลพั ธอาจจะเปน อะไรไดบ า ง แตไ มส ามารถทํานายผล ลว งหนาได ความนาจะเปน คือ อตั ราสว นระหวา งจาํ นวนสมาชกิ ของเหตกุ ารณที่สนใจกับจาํ นวนสมาชกิ ของแซมเปล สเปซ เขยี นแทนดวย P(E) ความนา จะเปน ของเหตุการณ E คอื P(E) = nn((ES)) โดยที่ n(E) คือ จํานวนของเหตกุ ารณทส่ี นใจ n(S) คือ จาํ นวนเหตกุ ารณท ่ีเปนไปไดท ง้ั หมด สมบตั ิของความนาจะเปน 1. 0 ≤ P(E) ≤ 1 2. P(φ) = 0, P(S) = 1 3. P(E1 U E2) = P(E1) + P(E2) - P(E1 I E2) 4. P(E1 U E2 U E3) = P(E1) + P(E2) + P(E3) - P(E1 I E2) - P(E1 I E3) - P(E2 I E3) + P(E1 I E2 I E3) 5. P(E) = 1 - P(E′) เมื่อ P(E′) แทนความนาจะเปน ของเหตุการณท่ีไมตองการ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (35)
ตัวอยา งที่ 4 พิจารณาขอ ความตอ ไปนี้ 4) ก. และ ข. ผดิ ก. การทดลองสุม เปน การทดลองทที่ ราบวา ผลลัพธอ าจเปน อะไรไดบ าง ข. แตล ะผลลัพธข องการทดลองสุมมีโอกาสเกิดข้ึนเทาๆ กัน ขอ สรุปใดตอ ไปน้ีถูกตอง 1) ก. และ ข. ถกู *2) ก. ถกู และ ข. ผิด 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู ตัวอยา งที่ 5 โรงเรียนแหงหนึ่งมรี ถโรงเรยี น 3 คัน นักเรยี น 9 คน กาํ ลงั เดินไปขึน้ รถโรงเรยี นโดยสุม ความ นา จะเปนที่ไมมีนกั เรียนคนใดขน้ึ รถคันแรกเทากบั ขอ ใดตอ ไปน้ี 9 9 3 3 1) 31 *2) 23 3) 91 4) 92 ตัวอยา งที่ 6 โรงแรมแหงหนึ่งมีหอ งวางช้ันที่หนึง่ 15 หอ ง ช้นั ทีส่ อง 10 หอง ช้ันท่สี าม 25 หอง ถาครสู มใจ ตอ งการเขาพกั ในโรงแรมแหง นีโ้ ดยวธิ ีสมุ แลว ความนา จะเปน ทีค่ รูสมใจจะไดเ ขา พกั หอ งชั้นท่ีสอง ของโรงแรมเทากับขอ ใดตอไปน้ี 1) 110 *2) 51 3) 130 4) 21 ตัวอยางที่ 7 ในการหยิบบตั รสามใบ โดยหยบิ ทีละใบจากบัตรสใ่ี บ ซึง่ มหี มายเลข 0, 1, 2 และ 3 กาํ กบั ความ นา จะเปนที่จะไดผลรวมของตัวเลขบนบตั รสองใบแรกนอยกวาตวั เลขบนบตั รใบทส่ี ามเทากบั ขอใด *1) 14 2) 34 3) 21 4) 23 คณติ ศาสตร (36)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
ตวั อยางท่ี 8 กลอง 12 ใบ มหี มายเลขกาํ กบั เปน เลข 1, 2, ... , 12 และกลองแตละใบบรรจลุ ูกบอล 4 ลูก เปน ลกู บอลสีดาํ สแี ดง สขี าว และสีเขียว ถา สมุ หยิบลกู บอลจากกลองแตล ะใบ ใบละ 1 ลูก แลว ความนา จะเปน ที่จะหยบิ ไดล ูกบอลสแี ดงจากกลองหมายเลขค่ี และไดลกู บอลสดี ําจากกลอ ง หมายเลขคเู ทา กบั ขอ ใดตอ ไปนี้ 2 12 12 4 1) 112 *2) 14 3) 12 4) 112 ตัวอยา งท่ี 9 กาํ หนดให A = {1, 2, 3} B = {5, 6, ... , 14} และ r = {(m, n)|m ∈ A และ n ∈ B} ถาสุมหยบิ คูอันดบั 1 คู จากความสมั พนั ธ r แลว ความนา จะเปน ทจ่ี ะไดค ูอันดับ (m, n) ซ่งึ 5 หาร n แลว เหลอื เศษ 3 เทา กับขอ ใดตอ ไปน้ี 1) 115 2) 110 *3) 51 4) 53 ตัวอยางท่ี 10 ชางไฟคนหนง่ึ สุมหยิบบันได 1 อันจากบนั ได 9 อนั ซึง่ มีความยาว 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 และ 12 ฟตุ แลวนํามาพาดกบั กาํ แพง โดยใหป ลายขางหน่ึงหา งจากกําแพง 3 ฟตุ ความนา จะเปน ที่ บันไดจะทาํ มมุ กับพืน้ ราบนอยกวา 60° มคี าเทา กบั ขอใดตอ ไปนี้ 1) 91 *2) 92 3) 93 4) 94 โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (37)
ตวั อยางท่ี 11 ถา สุมตวั เลขหน่งึ ตวั จากขอ มลู ชดุ ใดๆ ซ่ึงประกอบดวยตวั เลข 101 ตวั แลว ขอใดตอไปน้ีถกู *1) ความนา จะเปนทีต่ ัวเลขท่ีสมุ ไดมคี านอ ยกวาคามธั ยฐาน < 12 2) ความนา จะเปน ที่ตัวเลขที่สมุ ไดม ีคา นอ ยกวาคาเฉลีย่ เลขคณติ < 12 3) ความนา จะเปน ที่ตวั เลขที่สุมไดมีคา นอ ยกวาคามัธยฐาน > 12 12 4) ความนาจะเปน ที่ตัวเลขทส่ี ุมไดม คี า นอ ยกวา คาเฉลีย่ เลขคณิต > คณติ ศาสตร (38)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
สถติ ิ สถติ ิเชิงพรรณนา (Descriptive) คอื การวเิ คราะหข น้ั ตนท่มี งุ วเิ คราะห เพือ่ อธบิ ายลักษณะกวางๆ ของ ขอมลู ชดุ น้ัน เชน การวดั คา แนวโนมเขา สูส วนกลาง คาวัดการกระจาย การแจกแจงความถ่ขี องขอมลู และการ นาํ เสนอผลสรปุ ดวย ตาราง แผนภมู ิแทง เพอื่ อธิบายขอมูลชุดน้นั สถติ ิเชิงอนุมาน (Inferential Statistice) คือ การวิเคราะหข อมูลทเี่ กบ็ รวบรวมไดจ ากตัวอยางเพื่อ อางองิ ไปถึงขอมลู ทงั้ หมด องคประกอบของสถติ ิ 1. การเกบ็ รวบรวมขอ มูล เชน การสอบถาม การสังเกต การทดลอง เปนตน 2. การวเิ คราะหข อ มลู โดยขอ มลู ทน่ี าํ มาวิเคราะหเพียงสว นหนึ่ง เรยี กวา กลมุ ตวั อยา งและขอมลู ทเ่ี ลอื ก มาจากขอ มลู ทัง้ หมด เรียกวา ประชากร 3. การนําเสนอขอสรปุ ขอ มูล คือ ขอความจรงิ หรือส่งิ ที่บงบอกถึงสภาพ สถานการณห รอื ปรากฏการณ โดยที่ขอ มูลอาจเปน ตวั เลขหรอื ขอ ความกไ็ ด สารสนเทศหรอื ขา วสาร คือ ขอ มลู ท่ผี านการวเิ คราะหเ บือ้ งตน หรือขั้นสูงแลว ประเภทของขอ มลู 1. แบง ตามวธิ เี ก็บ 1.1 ขอ มูลปฐมภมู ิ คอื ขอมูลท่ผี ใู ชเ กบ็ รวบรวมเอง เชน การสํามะโน การสํารวจกลมุ ตัวอยาง 1.2 ขอ มูลทุตยิ ภมู ิ คอื ขอมูลทีไ่ ดจ ากผอู น่ื เก็บรวบรวมไวแลว เชน รายงาน บทความ เปน ตน 2. แบง ตามลกั ษณะของขอ มลู 2.1 ขอ มลู เชิงปรมิ าณ คอื ขอมูลทใี่ ชแ ทนขนาดหรือปริมาณซึง่ วดั ออกมาเปน จํานวนท่สี ามารถ นาํ มาใชเ ปรียบเทยี บกนั ไดโดยตรง 2.2 ขอ มลู เชงิ คณุ ภาพ คือ ขอมลู ท่ไี มสามารถวัดออกมาไดโดยตรง แตอธิบายลกั ษณะหรือคุณสมบัติ ในเชงิ คุณภาพได ตัวอยางที่ 1 ขอ ใดตอ ไปนเี้ ปน เทจ็ 1) สถติ ิเชิงพรรณนาคอื สถิตขิ องการวเิ คราะหข อ มูลข้ันตนท่มี ุงอธบิ ายลักษณะกวา งๆ ของขอ มูล 2) ขอมูลที่เปนหมายเลขท่ีใชเ รยี กสายรถโดยสารประจาํ ทางเปน ขอมลู เชิงคณุ ภาพ *3) ขอ มลู ปฐมภูมคิ ือขอ มูลทผี่ ใู ชเ ก็บรวบรวมจากแหลง ขอ มูลโดยตรง 4) ขอมูลทนี่ ักเรยี นรวบรวมจากรายงานตางๆ ทไ่ี ดจากหนว ยงานราชการเปนขอ มลู ปฐมภมู ิ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (39)
การวิเคราะหขอมูลเบอื้ งตน ขอมลู เชงิ ปริมาณทีใ่ ชใ นการวเิ คราะหท างสถิติมีสองประเภท คือ ขอมูลท่ีไมไ ดแจกแจงความถ่ี ซง่ึ จะเหน็ คา ของขอ มลู ทุกตวั และขอมลู ที่แจกแจงความถี่ จะเหน็ เปน อันตรภาคชนั้ ความกวางของอนั ตรภาพชัน้ = ขอบบน - ขอบลาง จุดก่ึงกลางอนั ตรภาคช้นั = (ขอบบน + ขอบลาง) ÷ 2 ฮิสโทแกรม คอื รูปสเ่ี หลย่ี มมมุ ฉากวางเรยี งตอกนั บนแกนนอน โดยมีแกนนอนแทนคาของตัวแปร ความกวา ง ของสเี่ หล่ยี มมุมฉากแทนความกวา งของอนั ตรภาคชนั้ และพนื้ ทีข่ องรปู ส่ีเหล่ียมมมุ ฉากแทนความถข่ี องแตละ อันตรภาคชัน้ ซง่ึ ถา ความกวางของทุกช้ันเทากนั ความสูงของรูปสเี่ หลีย่ มจะแสดงความถ่ี แผนภาพตน -ใบ (Stem-and-Leaf Plot) เปน วิธีการสรางแผนภาพเพอ่ื แจกแจงความถีแ่ ละวิเคราะห ขอ มูลเบือ้ งตน โดยเริ่มจากการนําขอมลู มาแบง กลุม โดยใชเลขหลกั สบิ แลว นาํ มาสรา งเปน ลาํ ตน (Stem) แลว ใช เลขโดดในหลกั หนว ยมาสรา งเปนใบ (Leaf) การวัดตาํ แหนง ของขอ มลู : มสี องขัน้ ตอน คอื การหาตําแหนง และการหาคา 1. ควอรไ ทล (Quartiles) คอื การแบงขอ มูลออกเปน 4 สวนเทาๆ กัน โดย Q1, Q2, และ Q3 คือ คะแนนของตัวแบง ทัง้ 3 ตวั 2. เดไซล (Deciles) คอื การแบง ขอ มูลออกเปน 10 สวนเทาๆ กนั โดย D1, D2, ..., D9 คอื คะแนนของ ตัวแบงท้งั 9 ตัว 3. เปอรเซ็นไทล (Percentiles) คือ การแบงขอมลู ออกเปน 100 สวนเทาๆ กัน มี P1, ..., P99 คอื คะแนนของตัวแบงทง้ั 99 ตวั r(N + 1) การหาตําแหนง : ตําแหนงของ Qr คอื 4 ตําแหนงของ Dr คอื r(N + 1) 10 r(N + 1) ตาํ แหนงของ Pr คือ 100 การหาคา : ใชก ารเทียบบัญญัตไิ ตรยางค หมายเหตุ เม่อื หาคาขอ มูลทมี่ คี าสงู สดุ ตํา่ สดุ Q1, Q2 และ Q3 สามารถนํามาสรางแผนภาพกลอ ง (Box- and-Whisker Plot หรอื Box-Plot) โดยแผนภาพจะทาํ ใหเ ราทราบถึงลักษณะการกระจายของขอมูล การวัดแนวโนม เขา สูสว นกลาง 1. คา เฉล่ยี เลขคณติ , Mean, x N ∑xi x ของขอมูลทไ่ี มแ จกแจงความถี่ x = i =N1 k x ของขอมูลทแี่ จกแจงความถ่ี x = i ∑=N1fi x i คณิตศาสตร (40)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010
ขอสังเกต 1. N x i = N x ∑ i=1 N 2. ∑ (x i - x) = 0 i=1 N 3. ∑ (x i - a)2 มีคา นอ ยทสี่ ดุ เมอ่ื a = x i=1 4. ถา x1, x2, x3, ... , xn มีคา เฉลยี่ เลขคณิตเปน x x1 + k, x2 + k, x3 + k, ... , xn + k มีคาเฉลย่ี เลขคณติ เปน x + k x1k, x2k, xN3k1N,x.12..,++xnNNk22xม2ีคาเฉลย่ี เลขคณิตเปน xk x รวม = 5. 2. มัธยฐาน, Median, Me Me สําหรับขอ มลู ที่ไมแจกแจงความถี่ Me = คาของขอ มูลตาํ แหนง ตรงกลาง (ตัวท่ี N 2+ 1 ) เมื่อเรียงลําดบั ขอมูลแลว ขอ สงั เกต 1. การหามธั ยฐานมสี องขัน้ ตอน คอื หาตาํ แหนง และหาคาโดยใชสูตรหรอื การเทยี บบัญญัติไตรยางค 2. N xi - a | มคี านอยสุดเมอื่ a = Me ∑| i=1 3. ฐานนยิ ม, Mode, Mo Mo สาํ หรบั ขอมูลทไ่ี มแ จกแจงความถี่ Mo = คา ของขอ มลู ท่มี คี วามถ่มี ากท่สี ดุ ขอสงั เกต ใชไดกบั ขอมลู เชิงคณุ ภาพ ตวั อยา งท่ี 2 สวนสงู ของพ่นี อ ง 2 คน มีพสิ ยั เทา กับ 12 เซนตเิ มตร มีคาเฉลย่ี เลขคณติ เทากบั 171 เซนติเมตร ขอ ใดตอ ไปนี้เปน สว นสงู ของพี่หรือนองคนใดคนหนงึ่ 1) 167 เซนติเมตร 2) 172 เซนติเมตร 3) 175 เซนตเิ มตร *4) 177 เซนตเิ มตร โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (41)
ตัวอยางท่ี 3 ขอมูลชดุ หนึง่ ประกอบดว ย 4, 9, 2, 7, 6, 5, 4, 6, 3, 4 ขอใดตอไปนถี้ กู ตอง 1) คา เฉลี่ยเลขคณติ < ฐานนยิ ม < มธั ยฐาน *2) ฐานนิยม < มธั ยฐาน < คา เฉล่ียเลขคณิต 3) ฐานนยิ ม < คาเฉลีย่ เลขคณติ < มัธยฐาน 4) มัธยฐาน < ฐานนิยม < คา เฉล่ียเลขคณิต ตัวอยางท่ี 4 ความสงู ในหนว ยเซนตเิ มตรของนกั เรยี นกลมุ หนึ่งซง่ึ มี 10 คน เปนดงั นี้ 155, 157, 158, 158, 160, 161, 161, 163, 165, 166 ถามนี ักเรียนเพิ่มขึ้นอกี หนง่ึ คน ซึ่งมคี วามสูง 158 เซนติเมตร แลวคา สถิตใิ ดตอ ไปน้ีไมเปลย่ี นแปลง 1) คา เฉลยี่ เลขคณิต 2) มธั ยฐาน 3) ฐานนยิ ม *4) พสิ ยั ตัวอยางที่ 5 การเลือกใชค า กลางของขอมลู ควรพิจารณาสิง่ ตอไปนี้ ยกเวนขอใด 1) ลักษณะของขอมูล *2) วธิ ีจัดเรยี งลําดบั ขอ มลู 3) จดุ ประสงคของการนําไปใช 4) ขอดแี ละขอ เสียของคากลางแตละชนดิ การวัดการกระจายของขอมูล Range = xmax - xmin 1. พสิ ัย (Range) 2. สวนเบย่ี งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) N (x i - x)2 N x 2i ∑ ∑ i =N1 - x2 S.D. = i=1 N = ขอสังเกต 1. ความแปรปรวน (Variance) = S.D.2 = S2 2. S.D. ≥ 0 3. S.D. = 0 ↔ x1 = x2 = ... = xn = x 4. ถา x1, x2, ..., xn มสี ว นเบี่ยงเบนมาตรฐานเปน S.D. ความแปรปรวนเปน S.D.2 x1 + k, x2 + kx,nk...,มxสี nว น+เkบ่ยี มงสี เวบนนเมบายี่ ตงรเบฐานนมเาปตน รฐSา.นDเ.ป|kน |Sค.Dว.าคมวแาปมรแปปรรวปนรเวปนน เปSน.DS.2.kD2.2 x1k, x2k, ..., คณติ ศาสตร (42)______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
5. The 95% Rule กลาววา มจี ํานวนขอ มลู ทอี่ ยใู นชว ง ( x - 2s, x + 2s) ประมาณ 95% ของจาํ นวนขอ มลู ทงั้ หมด 6. โดย The 95% Rule ไดว า s ≈ Ran4ge ความสมั พนั ธของ x , Me และ Mo x = Me = Mo x > Me > Mo x < Me < Mo โคง ปกติ โคง เบข วา โคง เบซา ย การสํารวจความคิดเห็น 1. ขอบเขตของการสาํ รวจ กาํ หนดดวยพนื้ ท่ี ลกั ษณะผูใ หข อ มลู การมีสว นไดส วนเสียกบั ขอ มูล 2. วธิ เี ลอื กตวั อยา ง การสมุ ตัวอยา ง (Sampling) การเลือกตัวอยางแบบชน้ั ภูมิ การเลือกตวั อยางแบบ หลายข้ันและการเลือกตวั อยางแบบกาํ หนดโควตา 3. การสรางแบบสํารวจความคดิ เหน็ แบบสํารวจทด่ี ปี ระกอบดว ย ลักษณะของผตู อบที่คาดวา มผี ลตอ การแสดงความคดิ เห็น ความคดิ เหน็ ของผตู อบในดานตางๆ และขอ เสนอแนะ โดยตองไมเปน คาํ ถามทช่ี ้ีนํา และมี จาํ นวนไมม ากเกนิ ไป ตลอดจนความสอดคลอ งของความรูของผใู หข อมลู กับเรือ่ งทีส่ อบถาม 4. การประมวลผลและวิเคราะหความคดิ เหน็ 1. รอยละของผตู อบแบบสาํ รวจความคดิ เห็นในแตล ะดานท่ีเก่ยี วขอ ง 2. ระดับความคดิ เหน็ เฉลีย่ ตวั อยางที่ 6 ขอ มูลชดุ หนึ่งมคี า เฉลย่ี เลขคณติ เทากับ 20 มธั ยฐานเทา กบั 25 และฐานนยิ มเทา กับ 30 ขอสรปุ ใด ตอไปนี้ถกู ตอ ง *1) ลักษณะการกระจายของขอมลู เปนการกระจายทเ่ี บทางซา ย 2) ลักษณะการกระจายของขอ มูลเปนการกระจายที่เบท างขวา 3) ลักษณะการกระจายของขอมูลเปน การกระจายแบบสมมาตร 4) ไมสามารถสรปุ ลกั ษณะการกระจายของขอมลู ได โครงการแบรนดซัมเมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (43)
ตัวอยางท่ี 7 พจิ ารณาขอ มูลตอ ไปนี้ 10, 5, 6, 9, 12, 15, 8, 18 คาของ P80 ใกลเ คยี งกบั ขอ ใดตอ ไปนม้ี ากทีส่ ดุ 1) 15.1 2) 15.4 *3) 15.7 4) 16.0 ตวั อยา งที่ 8 ในกรณที ่ีมีขอมลู จาํ นวนมาก การนําเสนอขอ มูลในรปู แบบใดตอไปนีท้ าํ ใหเ หน็ การกระจายของ ขอ มูลไดช ัดเจนนอยทสี่ ดุ 2) แผนภาพตน -ใบ 1) ตารางแจกแจงความถ่ี *4) การแสดงคาสังเกตทกุ คา 3) ฮสิ โทแกรม ตัวอยางที่ 9 จากการสอบถามเยาวชนจํานวน 12 คน วา เคยฟง พระธรรมเทศนามาแลวจาํ นวนกี่คร้ัง ปรากฏผล ดังแสดงในแผนภาพตอ ไปนี้ จาํ นวนเยาวชน 5 จาํ นวนครง้ั ทเ่ี คยฟงพระธรรมเทศนา 4 3 2 1 0 123456 มัธยฐานของขอ มลู น้คี อื ขอ ใด 4) 4 คร้ัง *1) 3 ครงั้ 2) 3.25 ครงั้ 3) 3.5 ครงั้ ตัวอยางท่ี 10 ขอใดตอไปน้ีมผี ลกระทบตอ ความถูกตองของการตดั สนิ ใจโดยใชสถติ ิ ยกเวน ขอ ใด 1) ขอมลู 2) สารสนเทศ 3) ขา วสาร *4) ความเช่ือ คณิตศาสตร (44)______________________________ โครงการแบรนดซ ัมเมอรแ คมป 2010
เกง็ ขอสอบ O-NET 1. กําหนดใหเอกภพสมั พัทธค อื เซต U = {a, b, c, d, e} และ A, B, C เปนเซตใดๆ ซ่งึ เปน สับเซตใน U โดยมี เง่อื นไข ดงั น้ี n(A) = n(B) = n(C) = 3 n(A I B) = n(B I C) = n(A I C) = 2 และ n(A U B U C) = n(U) ขอ ใดตอ ไปนผ้ี ิด 1) n[A U (B I C)] = 3 2) n(A U C) = 4 3) n[A I (B I C)] = 2 4) n(A I B I C) = 1 2. กาํ หนดให A = {1, 2, {3}} ขอใดตอ ไปนผ้ี ดิ 1) 1 ∈ A 2) {3} ∈ P(A) 3) {2, {3}} ⊂ A 4) {{1, 2}, {3}} ⊂ P(A) 3. กาํ หนดให a, b, c และ d เปน จํานวนจรงิ ใดๆ โดยที่ 0 < a < b และ d < c < 0 จงพจิ ารณาขอความ ตอ ไปน้ี ก. ac > bd ข. ca < db 1) ก. และ ข. ถกู 2) ก. ถกู และ ข. ผดิ 3) ก. ผดิ และ ข. ถกู 4) ก. และ ข. ผิด 4. กําหนดให A คอื เซตคาํ ตอบของอสมการ |2x + 1| ≤ 5 และ B คือ เซตคาํ ตอบของอสมการ |x + 3| ≥ 2 ขอ ใดตอไปนี้ คือเซตคาํ ตอบของ A I B 1) [-5, -1] 2) [-1, 2] 3) [-5, 2] 4) [-1, 5] 5. ถา x - 1 หารพหุนาม x2 + 2x - 1 เศษเหลอื มคี า เทากับ a และ x - 2 หารพหุนาม x2 + 3ax - b ลงตวั แลวคา ของ a + b มคี าตรงกับขอใด 1) 12 2) 14 3) 16 4) 18 6. กําหนดให n เปนจาํ นวนเตม็ 55n+1 + 54n +1 3/2n มีคา ตรงกบั ขอ ใด 53n+1 + 52n +1 1) 5 2) 25 3) 125 4) 625 โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (45)
7. กําหนดให 5 - a = 7 - 2 10 คา ของ a ตรงกบั ขอใด 1) 2 2) 3 3) 4 4) 5 8. กําหนดให A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, ...} และ B = {{1}, {2, 3}, 4, 5, 6, ...} จํานวนความสัมพนั ธท ้ังหมดจากเซต A - B ไปเซต B - A มีคาเทาใด 1) 16 จํานวน 2) 32 จาํ นวน 3) 64 จํานวน 4) 128 จาํ นวน 9. ถา สามจํานวนน้ีเรยี งกันเปนลาํ ดับเลขคณติ คอื x - 2, x, x2 - 4 แลวผลบวกของคา x ทง้ั หมดตรงกบั ขอ ใด 1) -2 2) -1 3) 1 4) 2 คณิตศาสตร (46)______________________________ โครงการแบรนดซมั เมอรแคมป 2010
เฉลย 1. เฉลย 4) n(A I B I C) = 1 จากสตู ร n(A U B U C) = n(A) + n(B) + n(C) - n(A I B) - n(A I C) - n(B I C) + n(A I B I C) และ n(A U B U C) = n(U) =5 จะไดว า 5 = 3 + 3 + 3 - 2 - 2 - 2 + n(A I B I C) n(A I B I C) = 5 - 9 + 6 = 2 2. เฉลย 2) {3} ∈ P(A) ท่ีถกู ตอง คือ {{3}} ∈ P(A) 3. เฉลย 2) ก. ถกู และ ข. ผิด จาก 0 < a < b สมมติให a = 4, b = 9 จาก d < c < 0 สมมตใิ ห d = -3, c = -2 ก. ac > bd 4(-2) > 9(-3) -8 > -27 ดังน้ัน ก. ถกู ข. -4c2a < -db93 < ดังนั้น ข. ผิด -2 < -3 โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010 ______________________________ คณิตศาสตร (47)
4. เฉลย 2) [-1, 2] จาก |2x + 1| ≤ 5 จะได -5 ≤ 2x + 1 ≤ 5 -5 - 1 ≤ 2x + 1 - 1 ≤ 5 - 1 -6 ≤ 2x ≤ 4 -26 ≤ 22x ≤ 24 -3 ≤ x ≤ 2 จะได A = [-3, 2] จาก |x + 3| ≥ 2 จะได x + 3 ≤ -2 หรอื |x + 3| ≥ 2 x ≤ -5 หรือ x ≥ -1 จะได B = (-∞, -5] U [-1, ∞) ดงั นัน้ A I B = [-1, 2] 5. เฉลย 4) 18 ให p(x) = x2 + 2x - 1 จาก x - 1 หารพหนุ าม x2 + 2x - 1 เศษเหลือมีคา เทา กับ a นน่ั คอื p(1) = a 12 + 2(1) - 1 = a a=2 ให q(x) = x2 + 3ax - b q(x) = x2 + 3(2)x - b q(x) = x2 + 6x - b จาก x - 2 หารพหุนาม x2 + 3ax - b ลงตัว น่ันคือ q(2) = 0 22 + 6(2) - b = 0 b = 16 ดังนน้ั a + b = 2 + 16 = 18 คณิตศาสตร (48)______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแคมป 2010
6. เฉลย 3) 125 55n+1 54n+1 3/2n = 54n+1 (5n + 1) 3/2n จาก 53n+1 52n+1 52n+1 (5n + + 1) + = 54n+1 3/2n 52n+1 = [5(4n+1)-(2n+1)]3/2n = [52n]3/2n = 52n ⋅ 3/2n = 53 = 125 7. เฉลย 1) 2 จาก 5 - a = 7 - 2 10 5 - a = (5 + 2) - 2 5 ⋅ 2 5 - a = ( 5)2 - 2 5 ⋅ 2 + ( 2)2 5 - a = ( 5 - 2)2 5- a = 5- 2 จะได a = 2 8. เฉลย 3) 64 จาํ นวน A - B = {1, 2, 3} จะได n(A - B) = 3 B - A = {{1}, {2, 3}} จะได n(B - A) = 2 จากสูตร จํานวนความสัมพันธท้งั หมดจากเซต A ไปเซต B เทา กบั 2n(A)×n(B) ดงั นน้ั จํานวนความสัมพันธทงั้ หมดจากเซต A - B ไปเซต B - A เทา กับ 2n(A-B)×n(B-A) = 23×2 = 26 = 64 จาํ นวน โครงการแบรนดซ ัมเมอรแคมป 2010 ______________________________ คณติ ศาสตร (49)
9. เฉลย 3) 1 จาก x - 2, x, x2 - 4 เปน ลาํ ดบั เลขคณิต นน่ั คอื (x2 - 4) - x = x - (x - 2) x2 - x - 4 = 2 x2 - x - 6 = 0 (x - 3)(x + 2) = 0 จะได x = -2, 3 ดงั นั้น ผลบวกของคา x ท้ังหมดเทากับ -2 + 3 = 1 คณติ ศาสตร (50)______________________________ โครงการแบรนดซ มั เมอรแ คมป 2010
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160