1.ตำราฝังเข็มรมยา เล่ม 1

94 การฝงเข็ม-รมยา สรรพคณุ เดน: ไข ปวดทอ ง ทอ งเดิน อาเจยี น ลมพิษ วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ LI12 โจวเหลียว (肘髎 Zhǒu-Liáo) ความหมาย: โจว (肘) แปลวา ขอ ศอก; เหลียว (髎) แปลวา รอ ง: จุดนี้อยูที่ขอ ศอกตดิ กบั รอ ง ตําแหนง: อยูดา นขา งของแขนสว นบน อยูเหนือตอจุด ชฺวีฉอื 1 ชนุ เมื่องอขอ ศอก จุดนจี้ ะอยูใ น แนวขอบดานในของกระดูก humerus ขอ บง ใช: เจ็บปวด ชา และการเกรง็ ของกลา มเนอื้ ของขอศอกและแขนสว นลา ง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ รูปท่ี 3-8 แสดงตําแหนงจดุ LI11–LI16 ☯ LI13 โสว อหู ลี่ (手五里 Shǒu-Wǔ-Lǐ) ความหมาย: โสว (手) แปลวา แขน; อู (五) แปลวา หา; หลี่ (里) แปลวา ชื่อเรียกหนวย ระยะทาง ในสมยั โบราณ: จุดน้อี ยูบนแขนสวนบน อยูตํา่ กวา จดุ เทยี นฝู 5 ชุน ตําแหนง : อยดู า นขา งของแขนสว นบน ในแนวเสนท่ีลากระหวา งจดุ ชวฺ ีฉือกับจุดเจยี นยฺหวี อยูเ หนอื ตอ จดุ ชวฺ ีฉือ 3 ชุน ขอ บงใช: ปวดเกรง็ ท่ขี อศอกและแขนสว นลา ง วณั โรคตอ มนา้ํ เหลอื ง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 95 ☯ LI14 ปเ นา (臂臑 Bì-Nào) ความหมาย: ป (臂) แปลวา ตน แขน; เนา (臑) แปลวา กลามเนื้อตนแขน: จดุ ปเ นาอยูตรง กลา มเนอื้ ตน แขน ตาํ แหนง : อยดู า น radial ของตนแขนตรงปลายมมุ ลางสุดของกลา มเนอ้ื deltoid บนแนวเสน ตอ ระหวางจุดชวฺ ีฉอื กบั จดุ เจียนยหฺ วี เหนือจุดชฺวีฉอื 7 ชนุ ขอบง ใช: ปวดไหลและแขน คอเกร็ง โรคตา ตอมนํา้ เหลือง สรรพคณุ เดน : โรคตา วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉยี งขน้ึ บน 0.5-1.2 ชุน ☯ LI15 เจยี นยฺหวี (肩髃 Jiān-Yú) ความหมาย: เจยี น (肩) แปลวา ไหล; ยฺหวี (髃) แปลวา มมุ : จุดเจยี นอวีอ๋ ยตู รงมุมหวั ไหล จุดเฉพาะ: จดุ ตดั เสนมอื หยางหมิงลาํ ไสใ หญก ับเสนลมปราณหยางเฉียว ตําแหนง : acromian เฉียงลงหนาที่มีรอยบุม ระหวาง acromion กับ greater tuberosity ของ กระดกู humerus กางแขนขึ้น 90 องศา หวั ไหลจะเกิดรอยบมุ 2 รอย จดุ นอ้ี ยูตรงรอยบุม หนา ซึ่งใหญ กวา ขอบงใช: ปวดเกรง็ ไหลและแขน ลมพษิ วณั โรคตอ มน้าํ เหลือง วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉยี งลงลา ง 0.8-1.5 ชุน ☯ LI16 จฺว้กี ู (巨骨 Jú-Gǔ) ความหมาย: จวฺ ี้ (巨) แปลวา ใหญ; กู (骨) แปลวา กระดกู : ในสมยั โบราณเรียกกระดูกไหปลารา วา จวฺ ้ีกู จุดน้จี ะอยูต ิดกับสวน acromial end ของกระดกู ไหปลารา ตําแหนง : อยบู นไหลต รงรอยบมุ ระหวา ง acromial ของกระดกู ไหปลารา และ spine ของ กระดูกสะบัก ขอบงใช: ปวดเกรง็ และออนแรงของหวั ไหลและแขน วณั โรคตอ มน้ําเหลอื งและโรคคอพอก วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ LI17 เทียนต่ิง (天鼎 Tiān-díng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ติ่ง (鼎) แปลวา ภาชนะปรงุ อาหารโบราณทม่ี ีหวงจบั 2 ขาง เปรยี บไดก บั ศรี ษะ: จุดนีอ้ ยูท่คี อตํ่ากวา ใบหู

96 การฝงเข็ม-รมยา ตาํ แหนง: อยบู นดานขางของคอ ตรงขอบหลงั ของกลา มเนอ้ื sternocleidomastoid ในระดับยอด ลูกกระเดอื ก เปนจดุ กง่ึ กลางของเสน ทล่ี ากตอ ระหวา ง จดุ ฝูทู (扶突 Fú-Tū, LI18) และ จดุ เชฺวียเผิน (缺盆 Quē-Pén, ST12) ขอบง ใช: เสียงหายฉบั พลนั เจ็บคอ วัณโรคตอมน้ําเหลือง และโรคคอพอก วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ LI18 ฝทู ู (扶突 Fú-Tū) ความหมาย: ฝู (扶) แปลวา ดา นขาง; ทู (突) แปลวา สว นนูน: จุดฝูทอู ยูข า งลูกกระเดือก ตาํ แหนง : อยูข า งคอหางจากลกู กระเดือกไปทางดานขา ง 3 ชุน อยรู ะหวา งขอบหนา และขอบหลัง ของกลา มเนื้อ stemocleidomastoid ขอบง ใช: ไอ หอบ พดู ไมมีเสียง เจบ็ คอ วัณโรคตอมน้ําเหลือง คอหอยพอก วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ LI19 โขวเหอเหลยี ว (口禾髎 Kǒu-Hé-Liáo) ความหมาย: โขว (口) แปลวา ปาก; เหอ (禾) แปลวา เมลด็ ธญั พชื ; เหลยี ว (髎) แปลวา รอ ง: เมลด็ พืชเขาสกู ระเพาะอาหารผา นทางปาก จดุ น้ีอยูใ นรอ งดานขา งของริมฝปาก ตําแหนง : อยบู นรมิ ฝป ากบน อยตู ํ่ากวาขอบดา นนอกของรูจมกู ระดับเดยี วกบั จดุ สยุ โกว (水 沟 Shuǐ-Gōu, GV26) ขอ บง ใช: คดั จมกู นํา้ มูกไหล ไอเปนเลือด ปากเบี้ยว หนา เบี้ยว วิธฝี งเข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน ☯ LI20 องิ๋ เซยี ง (迎香 Ying-Xiang) ความหมาย: อิง๋ (迎) แปลวา รับ; เซยี ง (香) แปลวา กล่นิ หอม: จุดอยูข างจมกู ใชรกั ษาความ ผดิ ปกติของจมกู จมกู ทําหนาท่ีรับกลนิ่ จุดเฉพาะ: จุดตดั ของเสนมือหยางหมงิ ลําไสใหญและเสนเทาหยางหมิงกระเพาะอาหาร ตาํ แหนง : อยูใ นรอ งขา งจมกู ระดบั เดยี วกบั กึง่ กลางปกจมกู ขอบง ใช: เลือดกําเดาไหล คดั จมกู ปากเบีย้ ว คนั ใบหนา พยาธติ ัวกลมในทอ นํา้ ดี วิธีฝงเข็ม: แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.3-0.5 ชุน

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 97 3. เสนลมปราณเทาหยางหมิงกระเพาะอาหาร (足阳明胃经 Zú-Yáng-Míng-Wèi-Jīng : The stomach meridian of foot-YangMing) ☯ ST1 เฉิงชี่ (承泣 Chéng-Qì) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา รับ; ช่ี (泣) แปลวา น้ําตา: จุดเฉิงชอ่ี ยูใตตาเปน ท่รี องรบั นํา้ ตา ตําแหนง: ตามองตรง จุดนี้อยูใตต าตรงกบั รูมา นตา อยูก ง่ึ กลางระหวางเสน ทเี่ ชือ่ มรูมา นตากบั ขอบเบาตาดานลาง ขอบง ใช: ใชร กั ษาอาการปวดตา ตาแดง นา้ํ ตาไหล ตาบอดกลางคนื หนงั ตากระตกุ ปากเบย้ี ว เปนการรักษาเฉพาะที่ นิยมใชร กั ษา สายตาส้นั สายตายาว ตอ กระจก ตาบอดกลางคืน อกั เสบท่เี ยอ่ื บุตา ขาว ประสาทตาอักเสบ ประสาทตาฝอ รวมทง้ั ปวดบริเวณใตข อบตาลา ง หนากระตุก หนาชา สรรพคณุ เดน : ใชร ักษาอาการเกี่ยวกับตาทุกชนิด วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง เฉยี งขึ้นบนเล็กนอ ย ลกึ 0.5-1.0 ชนุ ขอ ควรระวัง: ระวังจะปกทะลลุ กู ตา ใหใ ชน วิ้ มอื อีกขางดันลูกตาใหข น้ึ ไป กอนที่จะปกเข็ม หลงั ถอนเข็มใหป ระคบเยน็ เพื่อหา มเลอื ดอยางนอย 6 ช่ัวโมง เพ่ือใหเลอื ดหยดุ แลวประคบอนุ ไดเ พือ่ ให เลอื ดดดู ซึมเร็ว ☯ ST2 ซ่อื ไป (四白 Sì-Baí) ความหมาย: ซ่อื (四) แปลวา ส;่ี ไป (白) แปลวา สีขาวหรอื สวาง: จุดซื่อไปเ ปนจดุ ทใ่ี ชร ักษา โรคของตา ทําใหตาสวางมองเห็นชดั ทงั้ 4 ทศิ ตาํ แหนง : ใตจดุ เฉงิ ช่ีในแนวดงิ่ ตรงกบั infraorbital foramen น่นั เอง ขอบง ใช: ใชรกั ษาอาการปวดตา ตาแดง ตาเปนตอ หนังตากระตกุ ปากเบี้ยว ปวดศีรษะวิงเวยี น สรรพคณุ เดน: ใชร ักษาอาการพยาธิไสเดอื นชอนถุงนาํ้ ดี โดยปกและชป้ี ลายเข็มไปท่ี จุดอิง๋ เซยี ง วิธีฝง เข็ม: แทงตรงหรือเฉียง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST3 จฺวเี้ หลียว (巨髎 Jù-Liáo) ความหมาย: จวฺ ้ี (巨) แปลวา ใหญ; เหลยี ว (髎) แปลวา ร:ู จุดนี้อยใู นรใู หญซ่งึ เปน รอยตอ ของ superior maxillary และ zygomatic bone ตําแหนง : อยบู นใบหนา วัดจากแนวตงั้ เสน รมู า นตาในทามองตรง ตดั กบั เสนระนาบจากขอบลา ง ของ ala nasi ขาง ๆ nasolabial groove

98 การฝง เข็ม-รมยา ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูสึก: ปวดใบหนา หนงั ตาสนั่ ปวดตา ตาแดง โรคตอหิน เลอื ดกําเดาไหล ปวดฟน แกม และริมฝปากบวม ขากรรไกรบวม 2) โรคอ่นื ๆ: โรคขาดวิตามนิ บี 1 เขา บวม ชัก trigeminal neuralgia วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.4 ชุน รูปท่ี 3-9 จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณเทาหยางหมงิ กระเพาะอาหาร

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 99 รูปที่ 3-10 แสดงตําแหนงจุด ST1-ST12 รปู ท่ี 3-11 แสดงตําแหนงจุด ST5-ST12

100 การฝงเข็ม-รมยา ☯ ST4 ต้ีชาง (地仓 Dì-Cāng) ความหมาย: ต้ี (地) แปลวา โลก; ชาง (仓) แปลวา ยงุ ฉาง: อาหารผานปากเขา สกู ระเพาะ เหมือนเขาไวใ นยงุ ฉาง ตําแหนง : ใตจ ดุ ซ่อื ไป ตรงจดุ ตดั กนั ของเสนในแนวดง่ิ จากจุดซือ่ ไปก ับเสนแนวนอนทล่ี ากจากมมุ ปากออกไป ขอ บงใช: รักษาอาการ ปากเบ้ียว น้าํ ลายยืด (อมั พฤกษ) เปลือกตากระตกุ วธิ ีฝงเข็ม: แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ ST5 ตา อง๋ิ (大迎 Dà-Yíng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; อิง๋ (迎) แปลวา ไดร ับ: จดุ น้ีตงั้ อยูข า ง ๆ เสนเลอื ดแดง ตําแหนง: ตั้งอยูดานหนามุมขากรรไกร บรเิ วณขอบหนา ของกลามเนือ้ masseter ซง่ึ คลาํ ได หลอดเลอื ดแดงเฟเชยี ล ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและอวัยวะรับความรสู ึก: ไดแ ก ปากเบยี้ ว แกม บวม หนา บวม ริม ฝป ากส่ัน ล้ินแขง็ ซ่งึ มีอาการพดู และกลืนยาก 2) โรคอนื่ ๆ: ไขสนั่ อมั พาตคร่ึงซีก คณุ สมบตั ิเดน : จุดนเ้ี ปนจุดใชร ะบายลม เปน จุดทใี่ ชบ อ ยในการรักษาโรคบรเิ วณนี้ วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3 ชุน หรือ แทงราบหลบหลอดเลือดเฟเชยี ล ☯ ST6 เจ๋ยี เชอ (颊车 Jiá-Chē) ความหมาย: เจ๋ีย ( 颊 ) แปลวา แกม; เชอ ( 车 ) แปลวา พาหนะ: เชอ หมายถึง กระดกู mandible ตาํ แหนง : เฉียงขึ้นมาจากมมุ คางในแนว 45 องศา ประมาณ 1 ชุน จะมรี อยบุมของกลา มเน้อื อยู ขอ บงใช: รักษาอาการ ปวดฟน ปากเบย้ี ว คางทมู ฟนกดั แนน พูดไมได วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ หรอื แทงเฉียง 0.5-1.0 ชนุ หมายเหต:ุ รกั ษาอัมพาตของใบหนา ใชวธิ ีต้ชี างโทว เจย่ี เชอ ☯ ST7 เซ่ยี กวาน (下关 Xià-Guān) ความหมาย: เซ่ีย (下) แปลวา ขา งลาง; กวาน (关) แปลวา ดาน; กวาน หมายถงึ กระดกู zygomatic arch

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 101 ตาํ แหนง: หนากระบงั หู (tragus) 1 น้วิ มือ ตรงรอ งบรเิ วณขอบลางของ zygomatic arch ในทา ปดปาก เมื่ออาปากรองนี้จะหายไป ขอ บงใช: รักษาอาการ หูตงึ หอู อ้ื หูอกั เสบ (otitis media) ปวดฟน กัดฟนแนน ปากเบีย้ ว วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ ST8 โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศีรษะ; เหวย (维) แปลวา มุม: จุดนี้อยูตรงมมุ ขางหนาผาก ตาํ แหนง: อยูทมี่ มุ ที่บรรจบกนั ของชายผมดา นหนา และดานขา ง เลยข้ึนไป 0.5 ชนุ ขอ บง ใช: รักษาอาการ ปวดศีรษะ ตาลาย ปวดลูกตา ปวดศรี ษะเหมือนลูกตาจะทะลกั นาํ้ ตาไหล ตากระตุก วิธีฝงเขม็ : แทงราบ 0.5-1.0 ชุน ปลายเข็มช้ไี ปหาตําแหนงของโรค เชน ปวดศีรษะ ชีข้ น้ึ บน ปวด ตา ชี้ลงมาหางตา ☯ ST9 เหญนิ องิ๋ (人迎 Rén-Yíng) ความหมาย: เหญิน (人) แปลวา มนุษยชาต;ิ อ๋ิง (迎) แปลวา ประชมุ : จุดนอ้ี ยูขา งหลอดเลอื ด แดง ตาํ แหนง : บรเิ วณคอ จุดอยหู างจากลกู กระเดอื กทางดานขาง 1.5 ชุน อยตู รงขอบหนาของ กลา มเนอ้ื sternocleidomastoid พอดี ซึง่ จะคลาํ ไดเสนเลือดแดงใหญ common carotid artery ขอ บงใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูสกึ : ปวดศีรษะ เวยี นศีรษะ บา นหมุน เจ็บคอ 2) โรคระบบทางเดินหายใจ: แนนหนาอก, โรคหอบหดื 3) โรคระบบทางเดินอาหาร: อาเจียน กลนื ลําบาก 4) โรคอืน่ ๆ: ความดันโลหิตสงู วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.4 ชนุ หลกี เลีย่ งหลอดเลอื ดแดง ☯ ST10 สุย ทู (水突 Shǔi-Tū) ความหมาย: สยุ (水) แปลวา นํ้าและอาหาร; ทู (突) แปลวา ผาน: จดุ นีเ้ ปน จุดที่คอใกลกับ หลอดอาหารซงึ่ นํา้ และอาหารผาน ตาํ แหนง: อยูบ ริเวณคอ ขอบหนา ของกลา มเนอ้ื sternocleidomastoid โดยอยูก ง่ึ กลางระหวา ง จุดเหญินอ๋งิ (人迎 Rén-Yíng, ST9) และจดุ ชี่เซอ (气舍 Qì-Shè, ST11)

102 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บง ใช: 1)โรคทางเดินหายใจ: ไอรวมกบั หายใจลําบาก หายใจสัน้ และหลับไมได เจ็บคอ 2) โรคอื่น ๆ: คอพอก สะอกึ ไหลบ วม วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.4 ชุน ☯ ST11 ชี่เซอ (气舍 Qì-Shè) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลังงานชวี ติ ; เซอ (舍) แปลวา ทอี่ าศยั ช:่ี หมายถึง พลงั ชวี ติ ของ ปอดและกระเพาะอาหาร จดุ น้ีอยูขา งหลอดลมและคลา ยเปน ทอี่ ยอู าศยั ของช่ี ตําแหนง: ใตจ ดุ เหญนิ อ๋งิ (ST 9) ตรงกับขอบบนดา นในของกระดูกไหปลารา ขอบงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอรวมกบั หายใจลําบาก โรคหอบหืด เจบ็ คอ 2) โรคอ่ืน ๆ: ไหลบวม ปวดคอ วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST12 เชวฺ ียเผนิ (缺盆 Quē-Pén) ความหมาย: เชวฺ ยี (缺) แปลวา บิน่ ; เผนิ (盆) แปลวา ชามอา ง: แองเชฺวยี เผนิ หมายถึง supraclavicular fossa ซ่งึ จดุ นี้ตงั้ อยู ตาํ แหนง: ตรงจดุ กึ่งกลาง ของรองเหนอื กระดกู ไหปลารา (supraclavicular fossa) โดยอยหู าง ออกไปดานขาง 4 ชุน จากเสน แนวกลางดานหนา ขอ บงใช: โรคระบบทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจสัน้ ไอเปนเลอื ด เจบ็ คอ วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ รปู ท่ี 3-12 แสดงตาํ แหนง จุด ST13-ST19

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 103 รปู ที่ 3-13 แสดงตาํ แหนง จุด ST15-ST31 ☯ ST13 ชี่ฮู (气户 Qì-Hù) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลงั งานชวี ติ ; ฮู (户) แปลวา ประตู: จดุ นอี้ ยูด านบนของหนาอก และคลา ยเปนประตขู องชี่ พลังชีวติ ของปอดและกระเพาะอาหาร ตําแหนง: อยใู ตจ ดุ กึง่ กลางกระดูกไหปลารา โดยหางจากแนวกลางดา นหนา 4 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: หายใจลาํ บาก ไอ เจ็บคอ 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: สะอึก กลนื ลําบาก อาเจียนเปนเลอื ด วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST14 คฝู าง (库房 Kù-Fáng) ความหมาย: คู (库) แปลวา ทรี่ วม; ฝาง (房) แปลวา ภายในหอง: อากาศท่หี ายใจเขา ไปสะสม ภายในปอด ราวกับเปนที่รวมเคลอื่ นลงผา นประตูเขา ไปภายในหอง

104 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง : อยูใ นชองซโี่ ครงชองท่ี 1 ออกมาดา นขาง 4 ชนุ หา งจากแนวกลางดานหนา ขอบงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หายใจลําบากจนไอเปน เลือดและมหี นอง 2) โรคอ่นื ๆ: ไหลบ วม ปวดคอ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST15 ออู ้ี (屋翳 Wū-Yì) ความหมาย: อู (屋) แปลวา หอ ง; อี้ (翳) แปลวา ซอน: จุดนีอ้ ยกู ลางหนา อก เมอ่ื หายใจ อากาศเขา ไปผา นจดุ น้ี มนั จะซอนตัวเองเขา ไปภายในหอง ตําแหนง: อยใู นชอ งซี่โครงชองท่ี 2 ออกมาทางดา นขาง 4 ชนุ หา งจากแนวกลางดานหนา ขอ บงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หอบหืด ไอเปน เลอื ดและมหี นอง 2) โรคอื่น ๆ: คันท้ังตัว เตา นมอกั เสบเฉียบพลัน วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST16 อิงชฺวาง (鹰窗 Yīng-Chuāng) ความหมาย: องิ (鹰) แปลวา หนา อก; ชวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จุดนี้คลายหนา ตา งของ หนาอก ตําแหนง : อยูในชองซ่โี ครงชอ งที่ 3 ออกมาทางดา นขาง 4 ชนุ หา งจากแนวกลางดา นหนา ขอ บงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หอบหืด หายใจสนั้ แนน และปวดหนาอกและบรเิ วณ ทองบนดา นขาง 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ทอ งเสีย 3) โรคอน่ื ๆ: เตานมอักเสบ วิธีฝงเข็ม: แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST17 หูจง (乳中 Rǔ-Zhōng) ความหมาย: อู (乳) แปลวา เตานม; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จดุ นอ้ี ยูกึ่งกลางหวั นม ตาํ แหนง: อยูในชอ งซ่ีโครงชอ งที่ 4 อยกู ลางหวั นม ออกมาทางดา นขา ง 4 ชนุ หา งจากแนวกลาง ดานหนา ขอบง ใช: จดุ นใ้ี ชเฉพาะในการเปรยี บเทยี บตาํ แหนงกับจุดอืน่ เทา นนั้ วิธีฝงเข็ม: จุดนหี้ า มแทงเขม็ รมยาหรือทําวิธอี น่ื ใดท้ังส้ิน

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 105 ☯ ST18 หเู กิน (乳根 Rǔ-Gēn) ความหมาย: หู (乳) แปลวา เตานม; เกิน (根) แปลวา รากหรอื ฐาน: จดุ นอี้ ยทู ี่ฐานของเตานม ตําแหนง : อยูต า่ํ กวา หัวนม อยขู อบลางของเตานม อยูในชองซโี่ ครงชองท่ี 5 ออกมาทางดา นขา ง 4 ชุน หา งจากแนวกลางดา นหนา ขอบง ใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอรว มกบั อาเจยี นมเี ลอื ดปนหนอง ปวดบวมในหนา อก 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: กลืนลาํ บาก สําลกั และอาเจยี น แนนทองเฉยี บพลนั หายใจ ลาํ บาก รว มกบั ชไ่ี หลยอ นขน้ึ ไปทีห่ ัวใจและหนาอก 3) โรคอื่น ๆ: เตานมอักเสบ วิธีฝงเข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST19 ปหู ญง (不容 Bù-Róng) ความหมาย: ปู (不) แปลวา ไม; หญง (容) แปลวา บรรจ:ุ จุดนอี้ ยใู นทองสว นบน และเปน เครอ่ื งหมายระดับจาํ กดั ขอบบนของกระเพาะอาหารในการไดรับนํ้าและอาหาร ตําแหนง: อยสู งู จากสะดือ 6 ชนุ และออกทางดา นขาง 2 ชุนหา งจากแนวกลางดานหนา ขอบงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ ไอเปนเลือด หอบหืด 2) โรคทางเดินอาหาร: อาเจยี น อาเจยี นเปนเลอื ด แนนทอง ปากแหง ไมเจรญิ อาหาร 3) โรคระบบหัวใจ: ปวดหนาอกรา วไปหลงั ปวดบริเวณทอ งสว นบนดา นขาง 4) โรคอื่น ๆ: ไสเลือ่ น วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ ST20 เฉงิ หมาน (承满 Chéng-Mǎn) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ไดร ับ; หมาน (满) แปลวา เตม็ : จุดน้อี ยูใ นทองสว นบน เปนจดุ ที่กระเพาะอาหารเต็มเมอื่ ไดรบั นํ้าและอาหารมาถึงจดุ นี้ ตําแหนง : อยสู งู จากสะดือ 5 ชุน และออกมาทางดา นขา ง 2 ชนุ หางจากแนวกลางดานหนา ขอบงใช: 1) โรคทางเดินหายใจ: โรคหอบหืด ปวดตึงบริเวณทอ งบนดานขา ง 2) โรคทางเดนิ อาหาร: อาเจยี น อาเจียนเปนเลือด แนน ทอง โรคบิด ไมเ จริญอาหาร อาหารไมย อ ย 3) โรคอนื่ ๆ: เสมหะค่ัง บวมตามตวั ชกั วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ

106 การฝง เข็ม-รมยา ☯ ST21 เหลียงเหมนิ (梁门 Liáng-Mén) ความหมาย: เหลียง (梁) แปลวา ธัญญาหาร; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จดุ นี้อยูใ ตล้นิ ป เปรยี บเหมอื นท่ี ทอ่ี าหารไหลเขา สูกระเพาะอาหาร ตําแหนง : เหนือสะดอื ขึ้นมาในแนวกลางตัว 4 ชุน หา งออกไปในแนวราบดานขา ง 2 ชุน ขอ บงใช: ปวดทอ งกระเพาะอาหาร อาเจยี น เบื่ออาหาร ทองอดื ทอ งเสีย สรรพคุณเดน: ปจจุบนั นิยมใชเ พอื่ การลดนาํ้ หนกั ลดความอวน วธี ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.8–1.2 ชนุ ☯ ST22 กวานเหมนิ (关门 Guān-Mén) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา ปด , ดา น; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จุดน้ีเปนจดุ ใกลก ับ กระเพาะอาหารสว นลางมลี ักษณะคลา ยกับรอยตอ ระหวางกระเพาะอาหารและลําไส ลักษณะการเปดและ ปดคลายประตู ตําแหนง: อยสู งู จากสะดอื 3 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชุน หางจากแนวกลางดานหนา ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดินอาหาร: ปวดทอง จกุ ทอง ไมเ จรญิ อาหาร 2) โรคระบบปส สาวะ: ปส สาวะไมร ูตัว ทองมาน บวมตามตวั วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST23 ไทอี๋ (太乙 Tài-Yí) ความหมาย: ไท (太) แปลวา ใหญ; อ๋ี (乙) แปลวา ชอื่ เรียกของสวรรคช ัน้ หนง่ึ ตามคตขิ องจนี โบราณสวรรคมสี ิบชัน้ : จดุ นี้อยูที่ทองสว นลา ง มีลกั ษณะคลายเปนศนู ยกลางของทอง ตําแหนง: อยสู ูงจากสะดอื 2 ชนุ และออกมาทางดานขาง 2 ชุน หา งจากแนวกลางดา นหนา ขอ บง ใช: 1) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดล้นิ ป กลนื อาหารลําบาก 2) โรคทางจติ : โรคจิตซึมเศรา 3) โรคอื่น ๆ: ไสเล่อื น ขาดวิตามนิ บี 1 ปสสาวะไมรตู วั วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST24 หัวโญวเหมิน (滑肉门 Huá-Ròu-Mèn) ความหมาย: หัว (滑) แปลวา ล่ืน; โญว (肉) แปลวา กลา มเนอื้ ; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู หัวโญว หมายถึง อาหารทยี่ อ ยละเอยี ดเปน บางสว น จุดนอี้ ยเู หนอื สะดือ 1 ชนุ ซึง่ อาหารถกู แยกเปนขนุ และใส มลี กั ษณะคลา ยประตู ซ่งึ อาหารละเอยี ดผา น

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 107 ตําแหนง : อยูเหนอื จากสะดอื 1 ชุน และออกมาทางดา นขาง 2 ชุน หางจากแนวกลาง ดา นหนา ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ปวดลน้ิ ป อาเจยี น อาเจยี นเปน เลือด 2) โรคทางจิต: โรคจติ ซึมเศรา ลมชกั ลน้ิ แข็ง วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST25 เทียนซู (天枢 Tiān-Shū) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ซู (枢) แปลวา แกน: สะดือเปน จุดแบงแยกสวรรค และโลก จุดเทยี นซู อยูต รงสะดอื ถือเปน แกนระหวางสวรรคแ ละโลก จดุ เฉพาะ: จุดมูของลาํ ไสใ หญ ตําแหนง : ระดบั เดียวกับสะดอื หา งจากสะดอื ในแนวราบ 2 ชนุ ขอบงใช: ทอ งอืดแนน ลาํ ไสม เี สียงดงั ปวดรอบสะดือ ทองผูก ทอ งเสยี ประจําเดอื นผิดปกติ คลําพบกอ นในทอ ง เนือ่ งจากเปนจดุ มูของลําไสใ หญ รกั ษาไดทง้ั กระเพาะอาหารและลาํ ไส อาการของ เซี่ยเจียว (下焦 Xià-Jiāo) ขับถายสืบพันธุก็ใชได ถือเปนแกนในการปรับระหวาง จงเจียว (中焦 Zhōng-Jiāo) กับเซีย่ เจียว (下焦 Xià-Jiāo) วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ ST26 ไวห ลงิ (外陵 Wài-Líng) ความหมาย: ไว (外) แปลวา ภายนอก; หลงิ (陵) แปลวา ภเู ขา: เนินเฉพาะท่ีของจดุ นี้คลา ยภเู ขา ตาํ แหนง: อยูต่ําจากสะดอื 1 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอบง ใช: ไสตงิ่ อักเสบ ไสเ ลื่อน ปวดทองประจาํ เดือน วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ ST27 ตาจวฺ ้ี (大巨 Dà-Jù) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จวฺ ้ี (巨) แปลวา ใหญโต: จุดนี้เปน จดุ เนินใหญส ดุ ของ ผนังหนาทอ ง ตาํ แหนง: อยูตา่ํ จากสะดือ 2 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชนุ หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บงใช: 1) โรคระบบปสสาวะและสืบพนั ธุ: หยอนสมรรถภาพทางเพศ แนน ทอ งสว นลา ง ปสสาวะลําบาก 2) โรคทางจติ ใจ: ใจสั่น เน่อื งจากตกใจทําใหน อนหลับยาก

108 การฝง เข็ม-รมยา 3) โรคอื่น ๆ: อัมพาตครึง่ ซีก วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ ST28 สยุ เตา (水道 Shuǐ-Dào) ความหมาย: สุย (水) แปลวา น้ํา; เตา (道) แปลวา ทางผาน: บริเวณลกึ ของจุดนี้สัมพนั ธก บั ลําไสเลก็ และใกลก ระเพาะปส สาวะ มันเกย่ี วกับเซี่ยเจียว (下焦 Xià-Jiāo) ซง่ึ นํา้ ไหลผา น ตาํ แหนง : อยตู า่ํ จากสะดือ 3 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บง ใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพนั ธุ: ปสสาวะลาํ บาก ปวดประจําเดอื น ปวดราวไปท่ี อวัยวะเพศ 2) โรคอน่ื ๆ: ทอ งผูก ไสเลอ่ื น ปวดเกรง็ บรเิ วณหลัง วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ ST29 กยุ ไหล (归来 Guì-Lái) ความหมาย: กยุ (归) แปลวา กลบั ; ไหล (来) แปลวา มา: กยุ ไหล ใชร กั ษาอวยั วะภายในท่ี หยอนใหก ลบั มาสทู ี่เดิม ตําแหนง : อยใู ตส ะดือ 4 ชนุ หา งจากแนวกลางตัว 2 ชุน เหนือหัวเหนา 1 ชนุ ขอบง ใช: รกั ษาอาการ ปวดทอง ไสเ ลอ่ื น ประจําเดอื นผิดปกติ ตกขาว มดลกู หยอน สรรพคณุ เดน : รกั ษาอาการ มดลูกหยอ น วธิ ฝี งเข็ม: ปกตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ ST30 ชีช่ ง (气冲 Qì-Chōng) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลังลมปราณ; ชง (冲) แปลวา วง่ิ : จุดน้เี ปนเสนทางผา นของพลงั ลมปราณ เพ่ือใหไหลเวยี นได ตําแหนง : อยตู าํ่ จากสะดอื 5 ชนุ และออกมาทางดา นขาง 2 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอบง ใช: 1) โรคระบบสบื พนั ธุ: ปวดบวมบรเิ วณ vulva หยอ นสมรรถภาพทางเพศ ปวด penis ปวดอัณฑะ ประจําเดอื นไมส มํา่ เสมอ เปนหมัน รกคา ง 2) โรคอื่น ๆ: ปวดหลงั วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 109 ☯ ST31 ปก วาน (髀关 Bì-Guān) ความหมาย: ป (髀) แปลวา ตน ขา; กวาน (关) แปลวา ขอ : จุดน้ีอยูท่ี femoral junction ตําแหนง: อยดู านหนา ของตน ขา แนวขาหนบี ตดิ กบั เสน ลากจาก anterior superioriliac spine กบั superiolateral corner ของกระดกู ลกู สะบา ขอ บง ใช: ปวดเอวและขา กลามเนอ้ื ยึดติด ขาชาและออนแรง รูสกึ เยน็ ในเขา วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.6-1 ชนุ ☯ ST32 ฝูทู (伏兔 Fú-Tù) ความหมาย: ฝู (伏) แปลวา หมอบ; ทู (兔) แปลวา กระตา ย: จดุ นอ้ี ยูต รงที่กลา มเนื้อขานูน ข้นึ ดเู หมอื นกระตา ยหมอบ ตาํ แหนง : จุดนีอ้ ยบู นเสน ที่ลากจาก anterior superior iliac spine กบั มมุ บนนอกของกระดกู patella เหนอื ขอบบนของกระดกู patella 6 ชุน ขอบงใช: ปวดเอว หัวเขา เย็น ขาชา ไสเ ลอื่ น ขาออนไมมแี รง เหน็บชาจากการขาดวติ ามนิ บี 6 ใชบอยกบั คนทเ่ี ปนอัมพฤษ อมั พาต วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ ST33 อนิ ซอื่ (阴市 Yīn-Shì) ความหมาย: อนิ (阴) แปลวา อนิ ของ อนิ –หยาง; ซอ่ื (市) แปลวา ตลาด: อิน หมายถึง พยาธสิ ภาพจากความเย็น ซ่อื หมายถงึ ไลหรอื ระบาย จดุ น้ใี ชเพื่อระบายความเยน็ ออกจากเขา ตําแหนง: อยู 3 ชนุ เหนอื แนวเช่ือมระหวา งดา นบนนอกของกระดูกลกู สะบา และ anterior superior iliac spine ขอบง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณผา น: ชาและปวดขาและเขา ปวดหลัง อัมพาตครงึ่ ทอน โรคขาดวิตามินบี 1 น้ําคัง่ ในขา 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: จุกแนนทอ ง ปวดทอง บวม วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ ST34 เหลยี งชวิ (梁丘 Liáng-Qiū) ความหมาย: เหลียง (梁) แปลวา สนั ; ชิว (丘) แปลวา เนนิ เขา: จุดน้ีอยูต รงตนขา ตรงทม่ี เี นอื้ นนู เหมือนสันเขา จดุ เฉพาะ: จดุ ซี

110 การฝง เข็ม-รมยา ตําแหนง : จดุ น้ีอยบู นเสน ทล่ี ากจาก anterior superior iliac spine กบั มมุ บนนอกของกระดกู patella เหนอื ขอบบนของกระดกู patella 2 ชนุ ขอบงใช: ปวดเขา เขาบวม ขาเปน อัมพฤกษ- อัมพาต ปวดกระเพาะอาหาร เตานมอักเสบ วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.2 ชนุ รูปที่ 3-14 แสดงตําแหนง จุด ST31-ST35 ☯ ST35 ตูป  (犊鼻 Dú-Bí) ความหมาย: ตู (犊) แปลวา ลูกววั ; ป (鼻) แปลวา จมูก: เปนรอยบมุ ทางดานนอก และต่ํา กวา สะบาหัวเขา ลักษณะคลายรูจมูกของลูกววั ตาํ แหนง: เมอ่ื งอเขา จุดน้ีอยขู อบลางของกระดูกลกู สะบา ทางดานนอกของเอ็นลูกสะบา ขอ บง ใช: ใชร กั ษาอาการปวดเย็นในเขาและคุกเขา ยาก, อาการขาออ นแรง วิธีฝง เขม็ : แทงเฉียง 0.7-1 ชุน ใหป ลายเข็มช้ีเขา ดานใน

จุดฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 111 รปู ท่ี 3-15 แสดงตําแหนง จุด ST35-ST37 ☯ ST36 จซู านหลี่ (足三里 Zú-Sān-Lǐ) ความหมาย: จู (足) แปลวา ขา; ซาน (三) แปลวา สาม; หล่ี (里) แปลวา หนว ยทใี่ ชเ รยี ก ระยะทางสมัยโบราณ จดุ นอ้ี ยใู ตเ ขา 3 ชนุ จดุ เฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล ตําแหนง: ใตก่ึงกลางเขาชิดขอบนอกของกระดูก patella ลงมา 3 ชุน (หรือใตรอยบุมนอกของ เขา เมือ่ งอเขา 90 องศา) ในแนวหา งจากขอบกระดูก tibia 1 นวิ้ มอื (น้วิ กลาง) ขอ บง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดบวมท่เี ขา และเทา โรคออนแรง อมั พาตคร่ึงทอ น 2) โรคของศรี ษะและอวัยวะรบั ความรูสึก: สายตามัว จมกู แหง คดั แนนจมกู หหู นวก เสียงอ้ือในหู อมั พาตใบหนา เจบ็ คอ 3) โรคทางเดนิ หายใจ: หวัด ไอ หอบหดื เสมหะมาก วณั โรคปอด เลือดคงั่ ในอก 4) โรคทางเดินอาหาร: เจ็บลิ้นป ทองอืดแนน อาเจียน สะอึก ทองรองโครกคราก ปวดทอง ทองเสีย ทองผูก ลาํ ไสอ กั เสบ ปวดกระเพาะ อาหารไมย อ ย ไสตงิ่ อักเสบ

112 การฝงเข็ม-รมยา 5) โรคระบบหวั ใจ: ใจสัน่ รูสกึ แนนหนาอก หายใจต้นื ปวดหวั ใจเฉยี บพลัน 6) โรคทางเดนิ ปสสาวะ: กลั้นปสสาวะไมได ปส สาวะลาํ บาก บวม 7) โรคระบบสบื พันธุ: เวียนศีรษะหลงั คลอด ปวดทองหลงั คลอด ตกขาว แพทอง ครรภเปน พษิ เตา นมอักเสบ 8) โรคทางจติ : manic-depressive syndrome, wild laugh, โรคฮีสทเี รีย 9) โรคผิวหนงั : ฝค ัณฑสตู ร โรคลมพิษ 10) โรคอ่นื ๆ: ออนแรงสาเหตจุ ากความผิดปกตทิ ั้ง 7 ชนดิ ภาวะชี่ไมเพียงพอ ซูบ ผอมสาเหตจุ ากการเผาผลาญของอวยั วะทัง้ หา (consumptive disease) ไขต อเนอ่ื งเปนเวลานาน summer heat ไขแตไ มม เี หงอ่ื ไขส ูงและชกั กระตกุ ไสเล่ือน ปวดตึงแนนชายโครง ความดันโลหติ สูง สรรพคณุ พิเศษ: โดยสรปุ สามารถรักษาโรคของกระเพาะอาหาร โรคทางสติสัมปชญั ญะ ลด ความดนั โลหิตไดด ี เพิ่มจาํ นวนเม็ดเลือดขาวได เปน จุดที่นิยมใชในการบํารุงสุขภาพที่ดีมากจดุ หนง่ึ (มี โรคกใ็ ชรกั ษาโรค ไมม ีโรคกใ็ ชบ ํารงุ สุขภาพได) วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ ST37 ซา งจวฺ ซ้ี วฺ ี (上巨虚 Shàng-Jù-Xū) ความหมาย: ซา ง (上) แปลวา ขางบน; จฺว้ี (巨) แปลวา ใหญ; ซฺวี (虚) แปลวา ชอ งวา ง: หมายถึง จดุ อยดู า นบนของชอ งวางระหวางกระดูก tibia และ fibula จดุ เฉพาะ: จดุ เหอลางของเสนลมปราณลาํ ไสใหญ ตําแหนง : อยูใตจ ดุ จซู านหล่ี 3 ชนุ หา งขอบกระดกู tibia 1 น้วิ มือ (นว้ิ กลาง) ขอ บงใช: มีเสียงดังในลาํ ไส ปวดทอ ง ทอ งผูก ทองเสยี ไสตง่ิ อกั เสบปวดขา ขาชาไมม แี รง วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ☯ ST38 เถียวโขว (条口 Tiáo-Kǒu) ความหมาย: เถียว (条) แปลวา ทอ น; โขว (口) แปลวา ทีว่ า ง, ชอ งวาง: จุดน้อี ยใู นชอ งระหวา ง กระดกู fibula และ tibia ตําแหนง: อยูขอบดานนอกดา นหนา ของขา โดยอยตู าํ แหนง ตา่ํ จาก จดุ ตูป (犊鼻 DúBí, ST35) 8 ชุน และอยูหา งจากสันหนา ดา นนอกของกระดกู tibia 1 นิ้วมอื ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ ปวดไหลป วดแขน ปวดชาตน ขาและเขาหดเกรง็ เทา ออ นแรง เทา เย็น ปวดรอนในฝา เทา

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 113 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดกระเพาะอาหารและปวดทอง โรคบดิ 3) โรคอนื่ ๆ: โรคขาดวติ ามนิ บี 1 เจบ็ คอ วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.5 ชนุ ☯ ST39 เซ่ียจวฺ ซี้ ฺวี (下巨虚 Xià-Jù-Xū) ความหมาย: เซย่ี (下) แปลวา ขางลาง; จวฺ ื้ (巨) แปลวา ใหญ; ซฺวี (虚) แปลวา ชอ งวา ง หมายถงึ ชอ งวา งระหวา งกระดูก tibia และ fibular ดา นลา ง จดุ เฉพาะ: จุดเหอลา งของเสนลมปราณลาํ ไสเลก็ ตาํ แหนง : อยูใ ตจดุ ซางจฺวี้ซวฺ ี 3 ชุน หา งขอบกระดูก tibia 1 นิว้ มอื (นว้ิ กลาง) ขอบงใช: ปวดทองนอย ทองเสยี ถายบดิ cyst ที่เตานม เมื่อยปวด ปวดตามแนวกระดูกสนั หลงั ราวลงมาถงึ ถุงอณั ฑะ วิธแี ทงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ ST40 เฟง หลง (丰隆 Fēng-Lóng) ความหมาย: เฟง (丰) แปลวา ลม; หลง (隆) แปลวา มาก จดุ นี้เปนจุดทีม่ ีลมปราณมาก จุดเฉพาะ: จุดลว่ั ตําแหนง: อยทู ห่ี นา แขง เหนอื ตาตมุ นอกขึน้ มา 8 ชนุ หา งขอบกระดกู tibia ทางดา นนอก 2 ชุน ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ วิงเวยี น ไอมเี สมหะ อาเจยี น ทองผกู บวมนา้ํ โรคจติ อาละวาด ลมชัก เมอ่ื ยขาไมมแี รง สรรพคณุ พิเศษ: เปนจดุ ใชข ับเสมหะไดดีมาก (เสมหะทไ่ี มม รี ปู ราง จะทาํ ใหเ กดิ อาการวิงเวยี น อาเจียน และเปน ลม) วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ ST41 เจยี่ ซี (解溪 Jiě-Xī) ความหมาย: เจีย่ (解) แปลวา แยก; ซี (溪) แปลวา ลาํ ธาร: ซี หมายถึง รอยบมุ หรอื รอง จุด นีอ้ ยูตรงรองดานหนาขอ เทา จดุ เฉพาะ: เปนจดุ จงิ -แมนํา้ ตาํ แหนง: กึ่งกลางของรอยพับขอเทา ดา นหนา ตรงรอยบุมระหวางเอ็นของกลา มเนอ้ื extensor hollucis longus และเอ็นของกลามเนอ้ื extensor digitorum longus

114 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: รักษาอาการ ปวดศีรษะ วงิ เวยี น โรคจิต อาละวาด ทอ งอืด ทอ งผูก ขาไมมแี รง วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน รูปท่ี 3-16 แสดงตาํ แหนง จดุ ST41-ST45 ☯ ST42 ชงหยาง (冲阳 Chōng-Yáng) ความหมาย: ชง (冲) แปลวา สถานที่สาํ คัญ; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของ อิน-หยาง: จดุ น้ี อยูตรงชีพจรชงหยาง (dorsalis pedis artery) จดุ เฉพาะ: จุดหยวน ตําแหนง : ใตจุดเจย่ี ซี (ST41) บนหลงั เทาอยบู นกระดกู cuneiforme ตรงตาํ แหนง ที่มี pulse ขอบงใช: ปากเบย้ี ว หนาบวม ปวดฟน โรคจิต อาละวาด ลมชัก ปวดกระเพาะอาหาร เทาไมม ี แรง เทาตก วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST43 เซย่ี นกู (陷谷 Xiàn-Gǔ) ความหมาย: เซีย่ น ( 陷 ) แปลวา รอยบมุ ; กู ( 谷 ) แปลวา หบุ เขา: จดุ อยตู รงรอ งระหวา ง กระดูกเทา

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 115 จดุ เฉพาะ: จุดซู-ลาํ ธาร ตาํ แหนง: อยูท่หี ลงั เทา ตรงรอยบมุ ของรอยตอระหวา งกระดกู metatarsal bone ที่ 2 และ 3 ขอ บง ใช: ตัวบวม หนา บวม ปวดตา ตาแดง ปวดทอ ง ลําไสมีเสียงดงั กลมุ โรคจากความรอน รกั ษาอาการเฉพาะท่ี วิธฝี ง เข็ม: แทงตรงหรอื เฉียง 0.5-1.0 ชนุ ☯ ST44 เนย ถิง (内庭 Nèi-Tíng) ความหมาย: เนย (内) แปลวา ขางใน; ถิง (庭) แปลวา ลานบาน จดุ เฉพาะ: จุดอง๋ิ -นา้ํ พุ ตาํ แหนง: ปลายรอยยน งามนวิ้ เทาท่ี 2 และ 3 ขอบงใช: ปวดฟน เจ็บคอ ปากเบีย้ ว เลือดกาํ เดาไหล ปวดกระเพาะอาหาร มอี าการเรอเปร้ียว จากกระเพาะอาหารรอ น ทอ งอืด ทองผูก ทอ งเสยี ถา ยบิดเปน มกู กลุมอาการจากความรอน รักษา อาการเฉพาะที่ ปวดศีรษะตาํ แหนง หยางหมิงก็ปกจุดน้ีรักษาได วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ ST45 ลีต่ ุย (历兑 Lì-Duì) ความหมาย: ลี่ (历) แปลวา กระเพาะอาหาร; ตยุ (兑) แปลวา ประต:ู เปรียบจุดนี้เหมอื น ประตเู ขา สเู สนลมปราณเทาหยางหมงิ กระเพาะอาหาร จดุ เฉพาะ: เปนจุดจิง่ -ตานา้ํ ตําแหนง: โคนเล็บนว้ิ เทา ที่สอง ดา นนอก หางออกมา 0.1 ชนุ ขอบงใช: เลือดกําเดาไหล นา้ํ มกู ไหล ปวดฟน เจ็บคอ แนน ในทอ ง โรคจากกลุมความรอ น ฝน มาก โรคจิต อาละวาด สรรพคุณเดน : เนน ในดา นการรักษาโรคจากกลมุ ความรอน และโรคจิตอาละวาด วธิ ีฝง เขม็ : แทงต้ืน ๆ 0.1 ชุน หรอื สะกดิ ปลอ ยเลอื ด

116 การฝงเข็ม-รมยา 4. เสนลมปราณเทาไทอินมาม (足太阴脾经 Zú-Tài-Yīn-Pí-Wèi-Jīng : The spleen meridian of foot-TaiYin) ☯ SP1 อนิ่ ไป (Yǐn-Bái) ความหมาย: อ่ิน (隐) แปลวา เรนลับ; ไป (白) แปลวา สขี าว: จดุ นีอ้ ยใู นทีเ่ รนลบั ทม่ี ีสีขาว จดุ เฉพาะ: จดุ จงิ่ -ตานํ้า ตาํ แหนง : อยูมมุ เลบ็ ดา นใน หา งจากมุมเล็บ 1.0 ชนุ ขอ บงใช: ทอ งอืด ปสสาวะอจุ จาระเปน เลือด ประจาํ เดอื นมากเกนิ โรคจิตอาละวาด ลมชัก สรรพคณุ เดน : โรคเลือดของสวนลา ง ใชรกั ษาอาการผดิ ปกตขิ องสตสิ ัมปชญั ญะ (ใหใ ชไสห ญา ปลองมาจุดไฟใหต ดิ แดง ๆ แลวจ้ีทจี่ ุดน้จี ะมเี สียงไสห ญาปลอ งหกั ดงั แปก แลวดึงออกนบั เปน หนึ่งครัง้ ใหทําท้ังหมดสามครัง้ ผูป วยจะรสู ึกตัว คือไดผ ล หากไมไดผ ลใหใชวิธีอื่นตอไป) วิธฝี งเขม็ : แทงต้นื ๆ 0.1 ชุน หรอื สะกิดปลอ ยเลอื ด ☯ SP2 ตาตู (大都 Dà-Dū) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; ตู (都) แปลวา รวมกนั จุดเฉพาะ: จดุ อง๋ิ -นา้ํ พุ ตําแหนง: อยดู า นในของน้วิ หวั แมเทา ตรงรอยบมุ หนา ตอ metatarsophalangeal joint แนว รอยตอ สผี วิ ตัดกนั ขอบงใช: ทอ งอืด ปวดกระเพาะอาหาร คลนื่ ไส อาเจียน ทองเสยี โรคจากกลมุ ความรอ น สรรพคณุ เดน: รักษาอาการโรคจากกลมุ ความรอน วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ SP3 ไทไ ป (太白 Tài-Bái) ความหมาย: ไท (太) แปลวา มาก; ไป (白) แปลวา สขี าว จุดเฉพาะ: จดุ ซู-ลาํ ธาร, จุดหยวน ตําแหนง: อยดู า นในของน้วิ หวั แมเ ทา ตรงรอยบมุ หลังตอ metatarsophalangeal joint แนว รอยตอสีผวิ ตัดกนั

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 117 ขอบงใช: ปวดกระเพาะอาหาร ทอ งอืด มีเสยี งดงั ในลาํ ไส ทองเสยี ทองผูก ริดสดี วงทวาร ขา ออ นแรง ตวั เมื่อยหนัก ปวดตามขอ (จดุ ซู มักใชแ กป วดเมอ่ื ย โดยเฉพาะจุดซูของมาม) วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ SP4 กงซุน (公孙 Gōng-Sūn) ความหมาย: กง (公) แปลวา เช่ือมโยง; ซุน (孙) แปลวา แขนงยอย: จดุ น้ีมแี ขนงไปเชอื่ มโยง กับเสน กระเพาะอาหาร จุดเฉพาะ: จดุ ลัว่ จดุ เช่อื มโยงกับเสนลมปราณชง ตาํ แหนง : บรเิ วณฐานของกระดูกเทาทีห่ นึง่ ตรงทีม่ ีสีผวิ ตดั กนั ขอบง ใช: ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ทองเสีย ปวดทอง ถา ยบดิ สรรพคณุ เดน: กงซุนใชร ักษาอาการของเสนลมปราณชงได (โรคทางสูติ-นรเี วชกรรม) หากใชค ู กบั จุดเนย กวาน (内关 Nèi-Guān, PC6) จะครอบคลมุ กลุมอาการของ ซา งเจยี ว (上焦 Shàng-Jiāo) จงเจียว (中焦 Zhōng-Jiāo) และเซ่ยี เจยี ว (下焦 Xià-Jiāo) ไดครบ วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.6-1.2 ชนุ ☯ SP5 ซางชิว (商丘 Shāng-Qiū) ความหมาย: ซาง (商) แปลวา เสียงดนตรี; ชวิ (丘) แปลวา เนนิ เขา: จุดอยใู ตต าตุม ในท่ีนนู เหมอื นเนินเขา จดุ เฉพาะ: จดุ จงิ -แมนา้ํ ตาํ แหนง : อยใู ตตาตุมใน ในรองตรงจดุ ตัดของเสน ที่ลากผา นขอบดา นหนา และขอบลางของตาตุม ขอบงใช: รักษาอาการ ทอ งอดื ทอ งเสยี ทองผกู ดีซาน รักษาอาการเฉพาะที่ (สรรพคณุ ดี ทงั้ ใกลแ ละไกล) วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน

118 การฝง เข็ม-รมยา รูปท่ี 3-17 จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณเทา ไทอนิ มาม รปู ท่ี 3-18 แสดงตําแหนง จดุ SP1–SP9

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 119 ☯ SP6 ซานอนิ เจียว (三阴交 Sān-Yīn-Jiāo) ความหมาย: ซาน (三) แปลวา สาม; อิน (阴) แปลวา เสน ลมปราณอนิ ; เจียว (交) แปลวา ตัดกัน: เปนจดุ ทีเ่ สนลมปราณอิน 3 เสน มาตัดกนั จุดเฉพาะ: เปนจดุ ตัดของเสนเทาไทอ ินมา ม เสนเทาจเฺ หวยี อนิ ตับ และเสนเทา เสา อินไต ตําแหนง : เหนือยอดตาตมุ ดานใน 3 ชนุ ชดิ ขอบดา นหลงั ของกระดูก tibia ขอ บง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดตน ขาดา นใน โรคโปลิโอ อมั พาตครึง่ ซีกเนอ่ื งจาก รา งกายออนแรง 2) โรคของศีรษะ: คออักเสบ ลน้ิ แขง็ เลอื ดกาํ เดาไหล 3) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ comsumptive disease 4) โรคทางเดินอาหาร: เจบ็ ลนิ้ ป อาเจียน สะอกึ อาหารไมย อย ทองอืดทองเฟอ ปวด ทอง แนนและเจ็บในหนา อกและทอ ง ลําไสอกั เสบ ดีซาน บวม รูสึกตวั หนกั ๆ 5) โรคทางเดนิ ปส สาวะ: uroschesis กลัน้ ปส สาวะไมได โรคหนองใน five types of stranguria 6) โรคระบบสบื พันธุ: กามตายดาน โรคหล่ังเร็ว ปวดองคชาติ ปวดประจําเดือน ประจําเดอื นมาไมส มา่ํ เสมอ โรคขาดประจําเดือน ตกขาวมเี ลือดปน metrorrhagia and metrostaxis มดลกู หยอ น รกคา ง นา้ํ คาวปลาตกคางหรือมีมากเกนิ เปนหมัน เวียนศีรษะเน่อื งจากขาดเลอื ด กอ นใน ทอ ง seven types of hernia 7) โรคทางจติ : manic-depressive syndrome โรคลมชัก นอนไมหลบั สมองเส่อื ม 8) โรคอื่น ๆ: ฝหวั ชาง (carbuncle) โรคลมพษิ ผน่ื คันเปนหนอง มบี ตุ รยาก คลอด ยาก อสจุ ิเคล่อื นไมร ตู วั ปสสาวะรดทีน่ อน ขาชา (ขาด vitamin B1) เปนเหน็บท่ีขา สรรพคณุ เดน : 1) รกั ษาโรคของระบบการยอย 2) รกั ษาโรคของระบบสบื พันธใุ นสตร:ี ประจําเดือนผดิ ปกติ (มาก/นอ ย/ไมม า/ ปวด) ตกขาว มบี ตุ รยาก คลอดยาก หากใชไ ปนาน ๆ จดุ อาจจะลา ใหสลบั ใชก บั จดุ กงซุนได 3) รักษาโรคเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ (impotence) ในผูชาย 4) โรคของทางเดนิ ปสสาวะ: ปส สาวะรดที่นอน ปสสาวะไมร ตู วั ปส สาวะขดั ปสสาวะ มากเกนิ ไป ปสสาวะไมออก ขาบวม บวมน้ํา (ใชขบั นา้ํ ได)

120 การฝง เข็ม-รมยา 5) รักษาอาการนอนไมห ลับ ใชคกู ับจดุ เสนิ เหมนิ (神门 Shén-Mén, HT7) หรอื จุดเนยกวาน (内关 Nèi-Quān, PC6) หรือคูก ับจุดไปห ุย (百会 Bi-Huì, GV20) และจดุ เสนิ ถงิ (神 庭 Shén-Tíng, GV24) กไ็ ด วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ขอ ควรระวัง: ระวังการใชใ นสตรีต้งั ครรภ เพราะอาจแทง บตุ รได ☯ SP7 โลวกู (漏谷 Lòu-Gǔ) ความหมาย: โลว (漏) แปลวา การแยกออก; กู (谷) แปลวา หุบเขา: จุดนี้อยูในรอ งหลงั ตอ กระดกู tibia คลายอยใู นหบุ เขา ตําแหนง : อยูดา นในของขา บนแนวเสน ทล่ี ากตอ ระหวา งจดุ ยอดของตาตมุ ใน กบั จุดอินหลงิ เฉวฺ ียน (SP9) อยเู หนอื ตาตมุ ในข้นึ มา 6 ชนุ หลงั ตอขอบดานในของกระดูก tibia ขอบง ใช: ทองอดื แนน ทอ งรองโครกคราก ชาและออนแรงของขา วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ SP8 ตีจ้ ี (地机 Dì-Jī) ความหมาย: ตี้ (地) แปลวา โลก; จี (机) แปลวา สาํ คญั : ในทนี่ ี้ ตี้ หมายถึง ขา รวมหมายถึง วาจุดนี้อยบู นขาซง่ึ มีความสําคัญในการเคล่อื นไหว จุดเฉพาะ: จดุ ซี ตําแหนง : อยูใ ต medial epicondyle ของกระดกู tibia ในแนวโคงชิดขอบดา นหลงั กระดกู tibia ลงไปอีก 3 ชนุ ขอบงใช: รกั ษาอาการ ปวดทอง ทอ งเสยี ปส สาวะผิดปกติ บวมนํ้า ประจาํ เดอื นผิดปกติ ปวด ประจาํ เดอื น อสจุ เิ คลื่อนไมร ตู วั สรรพคณุ เดน: ปวดประจําเดือน หรือ ประจาํ เดือนออกมาก วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP9 อนิ หลงิ เฉวฺ ยี น (阴陵泉 Yīn-Líng-Quán) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อิน ของอนิ -หยาง; หลงิ (陵) แปลวา เนนิ เขา; เฉวฺ ียน (泉) แปลวา นํา้ พ:ุ อนิ ในที่นี้หมายถึง ดานใน เปรยี บเหมือนน้ําพุที่อยดู านในใตเนินเขา จุดเฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 121 ตําแหนง : อยูใ ต medial epicondyle ของกระดกู tibia แนวโคงชิดขอบหลงั กระดกู tibia ขอบงใช: ทอ งอืด ทอ งเสีย บวมนํา้ ดีซาน ปสสาวะขดั ปสสาวะไมคลอง หรอื ควบคุมปส สาวะ ไมไ ด ปวดเขา สรรพคณุ เดน: รักษาอาการ บวมน้าํ ปสสาวะไมค ลอง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ☯ SP10 เซฺวยี่ ไห (血海 Xuè-Hǎi) ความหมาย: เซวฺ ยี่ (血) แปลวา เลือด; ไห (海) แปลวา ทะเล: จุดน้ีรักษาความผดิ ปกตขิ อง เลือด ชว ยใหเลอื ดไหลเวยี นกลบั ไปอยใู นทะเลแหงเลือด ตาํ แหนง: อยเู หนือขอบบนดา นในของ patella 2 ชุน ตรงกลางกลามเนอื้ vastus medialis ขอ บง ใช: ประจําเดือนผดิ ปกติ ประจาํ เดือนมามาก ประจาํ เดือนไมมา ลมพษิ คนั ทีผ่ ิวหนังเรือ้ รงั eczema ไฟลามทุง สรรพคุณเดน: ใชร ักษาโรคผ่นื คนั ทีผ่ ิวหนงั โดยใชค กู ับจุดชวฺ ฉี อื (曲池 Qū-Chí, LI11) วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP11 จเี หมนิ (箕门 Jī-Mén) ความหมาย: จี (箕) แปลวา กระทะฝุน; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: เม่ือนงั่ ในกระทะฝุนแลว เหยยี ดขาออก ดานในของตน ขาทีโ่ ผลพนฝนุ คอื ตาํ แหนง ของจุดนี้ ตําแหนง : อยดู า นในของตน ขาบนแนวเสนทล่ี ากตอระหวา งจดุ เซวฺ ย่ี ไห (血海 Xuè-Hai, SP10) กับจดุ ชงเหมนิ (冲门 Chōng-Mén, SP12) อยเู หนอื จุดเซว่ยี ไห (SP10) 6 ชนุ ขอ บง ใช: ปส สาวะขดั ปส สาวะไมร ูตัว ปวดดานในของตนขา วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SP12 ชงเหมิน (冲门 Chōng-Mén) ความหมาย: ชง (冲) แปลวา ผา น; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จุดน้เี ปนประตูสําคญั สําหรับ เปน ทางผา นของช่ขี องเสนลมปราณมาม ตําแหนง: อยตู รงขาหนบี หางจากขอบบนของรอยเชอ่ื มหวั หนา ว (pupic symphysis) ออกมา 3.5 ชนุ ซงึ่ จะตรงกับบริเวณดานนอกของ external iliac artery

122 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: ปวดทอง ประจําเดือนผดิ ปกติ ตกขาว ไสเ ลื่อน วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ SP13 ฝเู ซอ (府舍 Fǔ-Shè) ความหมาย: ฝู (府) แปลวา อวัยวะจง้ั ฝ;ู เซอ (舍) แปลวา ทีพ่ กั : ตาํ แหนงทล่ี กึ ลงไปของจดุ น้ี ก็คอื ชองทองซงึ่ เปน ท่อี ยูของอวัยวะจง้ั ฝู ตาํ แหนง: อยบู รเิ วณทองนอ ย ต่ํากวา สะดอื ลงมา 4 ชุน หรอื สงู กวาจุดชงเหมิน 0.7 ชนุ และอยู หางจากแนวกงึ่ กลางลาํ ตวั 4ชนุ ขอ บง ใช: ปวดทอ ง ไสเลือ่ น กอ นในทอ ง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน รปู ที่ 3-19 แสดงตําแหนง จุด SP10 ☯ SP14 ฝเู จ๋ยี (腹结 Fù-Jié) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ชองทอ ง; เจยี๋ (结) แปลวา การค่งั , การอดุ กนั้ : จดุ นจ้ี ึงหมายถึง การอุดกั้นในชองทอง ตาํ แหนง: อยูบรเิ วณทอ งนอ ย ตา่ํ กวาจดุ ตา เหิง (大横 Dà-Héng, SP15) 1.3 ชุน และ อยหู าง จากแนวกง่ึ กลางลาํ ตัว 4 ชุน ขอบง ใช: ปวดทอง ทองเสยี ไสเลอื่ น วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ

จุดฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 123 ☯ SP15 ตา เหิง (大横 Dà-Héng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เหิง (横) แปลวา แนวนอน: จุดนอ้ี ยูระดบั เดยี วกับสะดือ จุดเฉพาะ: จุดตัดเสนมา มและเสนอินเหวย ตาํ แหนง : อยทู ห่ี นา ทอ งระดบั เดียวกบั สะดือ หา งจากสะดอื ออกมาดานขา ง 4 ชนุ ขอบง ใช: รกั ษาอาการ ทองเสยี ทอ งผกู ปวดทอง วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ขอระวงั : ระวังปก ทะลชุ องทอง โดยเฉพาะผทู มี่ ีผนังหนาทอ งบาง ☯ SP16 ฝไู อ (腹哀 Fù-Āi) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ชองทอง; ไอ (哀) แปลวา ปวด: จุดนใ้ี ชรักษาอาการปวดทอง ตาํ แหนง : อยูบ ริเวณทอ งสวนบน สงู กวา สะดอื 3 ชุน และอยูหางจากแนวก่ึงกลางลําตวั 4 ชนุ ขอ บง ใช: ปวดทอ ง ทอ งเสยี ทองผูก วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP17 สอื โตว (食窦 Shí-Dòu) ความหมาย: สือ (食) แปลวา อาหาร; โตว (窦) แปลวา ชองวาง, โพรง: จุดนอ้ี ยูด านนอกและ ใตตอ หัวนม บริเวณทอ่ี ยูล ึกลงไปจะเปนชอ งวางสาํ หรบั เกบ็ น้ํานม จดุ นส้ี ามารถใชก ระตุนการดูดซมึ อาหาร และใชเพ่ือการบาํ รงุ รา งกาย ตําแหนง : อยูด า นขา งของหนาอกตรงชองซ่โี ครงที่ 5 และอยูห า งจากแนวกง่ึ กลางลําตัว 6 ชุน ขอบง ใช: แนนหนา อกและใตช ายโครง บวม วธิ ฝี งเข็ม: แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเขม็ ชไี้ ปทางดานขา งของลาํ ตัว ☯ SP18 เทยี นซี (天溪 Tiān-Xī) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ซี (溪) แปลวา กระแสน้าํ : เทียน หมายถึง สว นบน จดุ นอ้ี ยูในชอ งซโี่ ครงเสมือนเปน ธารนาํ้ ตาํ แหนง: อยูดา นขา งของหนาอกตรงชองซึ่โครงท่ี 4 และอยหู างจากแนวกงึ่ กลางลําตวั 6 ชุน ขอบงใช: เจบ็ หนา อก ไอ เตานมอกั เสบเฉียบพลัน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง หรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ปลายเข็มชไ้ี ปทางดา นขางของลาํ ตัว

124 การฝง เข็ม-รมยา รูปที่ 3-20 แสดงตาํ แหนงจุด SP12–SP20 ☯ SP19 ซงเซียง (胸乡 Xiōng-Xiāng) ความหมาย: ซง (胸) แปลวา หนาอก; เซียง (乡) แปลวา หนา ตา ง: จดุ นอี้ ยบู นหนา อกจงึ คลายเปนประตูของหนา อก ตําแหนง: อยูดานขา งของหนา อกตรงชอ งซโ่ึ ครงที่ 3 และอยูหางจากแนวกง่ึ กลางลําตัว 6 ชุน ขอ บงใช: แนน และเจบ็ บริเวณหนาอกและใตชายโครง วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเข็มชีไ้ ปทางดานขางของลาํ ตัว

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 125 ☯ SP20 โจวหญง (周荣 Zhōu-Róng) ความหมาย: โจว (周) แปลวา ทวั่ ไป; หญง (荣) แปลวา บํารงุ ดว ยอาหาร: จุดน้สี ามารถที่จะ ประสานอง๋ิ ชท่ี ่ีไดจากอาหารไปหลอ เลยี้ งทว่ั รา งกาย ตําแหนง: อยูดานขางของหนาอกตรงชอ งซ่ึโครงทสี่ องและอยูหา งจากแนวกึง่ กลางลําตวั 6 ชนุ ขอ บงใช: ไอ ชไ่ี หลยอนกลบั แนนและเจบ็ บรเิ วณหนา อกและชายโครง วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเขม็ ชีไ้ ปทางดา นขางของลําตวั ☯ SP21 ตาเปา (大包 Dà-Bāo) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เปา (包) แปลวา บรรจุ: จุดนอ้ี ยตู รงกบั ที่ทเ่ี สน ลมปราณ ยอยแขนงใหญข องมาม แยกออกและกระจายไปเชอื่ มอวัยวะภายในอื่น ๆ จุดเฉพาะ: จดุ ลั่วใหญ (大络) ตําแหนง : อยูในแนว midaxillary line ระหวา งชอ งกระดูกซโ่ี ครงท่ี 6 ใตรักแร 6 ชนุ ขอบงใช: ไอ หอบ ปวดเสยี ดชายโครง ปวดเมือ่ ยไปทง้ั ตวั แขนขาไมมแี รง วิธีฝงเข็ม: แทงเฉียง หรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ไปทางดานหลงั 5. เสนลมปราณมือเสาอินหัวใจ (手少阴心经 Shǒu-Shǎo-Yīn-Xīn-Jīng : The heart meridian of hand-ShaoYin) ☯ HT1 จีเ๋ ฉวฺ ียน (极泉 Jí-Quán) ความหมาย: จี๋ (极) แปลวา สงู สุด; เฉวฺ ียน (泉) แปลวา น้ําพุ: จุดนีอ้ ยกู ลางรกั แร ซึ่งมี ลักษณะบมุ ลงไปดูคลา ยนํา้ พุ ตาํ แหนง: อยูกง่ึ กลางรกั แร ซ่ึงจะคลาํ ไดแ รงเตนของเสน เลอื ด axillary artery ขอ บงใช: ปวดหวั ใจ คอแหง กระหายน้ํามาก เจ็บชายโครง วณั โรคตอ มน้ําเหลือง ปวดไหลแ ละ แขนสว นบน วิธีฝงเขม็ : แทงตรง หรอื แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน โดยหลีกเสนเลอื ด axillary artery ☯ HT2 ชงิ หลิง (青灵 Qīng-Líng) ความหมาย: ซงิ (青) แปลวา ตน กําเนดิ ; หลงิ (灵) แปลวา จติ ใจ: หวั ใจ ทาํ หนาทก่ี ระตนุ เสรมิ สรา ง และที่พักของจิตใจ และ ฝงเข็มแหลง กําเนดิ ชี่ของเสน ลมปราณ

126 การฝง เข็ม-รมยา ตําแหนง: อยูด านในของแขนสว นบน ในแนวเสน ตอ ระหวาง จุดจ๋ีเฉวฺ ียน (HT1) และจดุ เสา ไห (HT3) อยเู หนือขอพับศอกขึ้นมา 3 ชุน อยตู รงรองดา นในของกลา มเนอ้ื biceps brachii ขอบงใช: ปวดศรี ษะ สั่นตกใจ ตาเหลือง เจบ็ ชายโครง ปวดไหลแ ละตน แขน วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ HT3 เสา ไห (少海 Shào-Hǎi) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวยั ; ไห (海) แปลวา ทะเล: หมายความวา จดุ นเี้ ปน จดุ เหอ (合 Hé) ของเสน ลมปราณนี้ จดุ เฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล ตําแหนง: 1) งอขอศอก 90 องศา จุดอยกู ง่ึ กลางระหวางปลายดานในสดุ ของรอยพบั ศอก กบั medial epicondyle ของ humerus 2) งอขอ ศอกเตม็ ท่ี จุดอยูปลายดา นในสดุ ของรอยพับขอศอก ขอ บงใช: ปวดหัวใจ ปวดศอกและแขน เกร็งหดร้ังบรเิ วณศอก ตอ มนา้ํ เหลืองคอโต (วณั โรค) ปวดคอทายทอย ปวดใตรักแรช ายโครง วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ HT4 หลงิ เตา (灵道 Líng-Dào) ความหมาย: หลงิ (灵) แปลวา จติ ใจ; เตา (道) แปลวา เสนทาง: หมายถึงเสน ทางไปสจู ิตใจ คุณสมบตั เิ ปน จดุ เฉพาะ: จดุ จิง-แมน้าํ ตาํ แหนง: เหนือเสนขอมอื ดานใน 1.5 ชุน ขอบดา นในของ flexor carpi ulnaris ขอบงใช: ปวดหัวใจ แขนเกร็ง-ยืดหรืองอไมส ะดวก ไมมีเสียง ฉับพลนั ปวดศอก-ปลายแขน สรรพคุณเดน : เกร็ง ยดื แขนไมออก วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ HT5 ทงหลี่ (通里 Tōng-Lǐ) ความหมาย: ทง (通) แปลวา นาํ ไป; หลี่ (里) แปลวา ขา งใน: คุณสมบัติเปนจุดล่วั (络 Luò) ของเสน หัวใจ มเี สน ลมปราณล่วั ออกไปเช่ือมเสน ลมปราณมือไทหยางลําไสเ ล็ก จดุ เฉพาะ: จุดล่ัว

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 127 ตาํ แหนง : เหนือเสนขอมอื ดา นใน 1 ชนุ ขอบดา นในของ flexor carpi ulnaris ขอบงใช: ใจสั่น ใจหวิว ไมมีเสียงฉบั พลัน ลิน้ แข็งพดู ไมไ ด ปวดขอ มือ ปวดปลายแขน สรรพคณุ เดน : ล้นิ แขง็ พดู ไมไ ด ไมม เี สียงฉับพลนั (ทําใหค อโลงและมีเสียง) วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ HT6 อินซี่ (阴郄 Yīn-Xì) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อนิ ของอนิ -หยาง; ซ่ี (郄) แปลวา รอง: คณุ สมบัติ จดุ เฉพาะ: จดุ ซี ตาํ แหนง: เหนือเสนขอมือดา นใน 0.5 ชนุ ขอบดานในของ flexor carpi ulnaris ขอบงใช: ปวดหัวใจ ใจสนั่ ตกใจงาย รอนจากกระดกู เตา ฮ่ัน อาเจยี น เปน เลอื ด เลือดกําเดา ออกไมม ีเสยี ง สรรพคุณเดน: เสรมิ อนิ ระงับเหงอ่ื (รอ นจากกระดูก จากอินพรอ ง) วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ HT7 เสนิ เหมิน (神门 Shén-Mén) ความหมาย: เสิน (神) แปลวา จติ ใจ; เหมิน (门) แปลวา ประตู จดุ เฉพาะ: จุดซี ตําแหนง: อยบู นเสนขอมือดานใน ดานนิว้ กอ ยขอบดานในของ flexor carpi ulnaris ขอ บง ใช: ปวดหวั ใจ ใจสั่นตกใจงาย หงดุ หงดิ นอนไมห ลบั หลงลมื งา ย เตยี นขวางเจียน ปวด ชายโครงทรวงอก สรรพคุณเดน: หลงลืมงาย (เสรมิ ความจํา) เสริมปญ ญา วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ HT8 เสาฝู (少府 Shào-Fǔ) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออนวัย; ฝู (府) แปลวา สถานที่ จุดเฉพาะ: จุดหยวน, จดุ ซู-ลําธาร ตาํ แหนง : ระหวางกระดกู ฝามอื ท่ี 4-5 เม่อื กําหมัด จดุ จะอยบู ริเวณฝา มอื ระหวา งปลายนิ้วกอ ย และน้วิ นาง

128 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: ปวดทรวงอก ใจสนั่ ปสสาวะไมค ลอ ง ปสสาวะรดทีน่ อน คนั บรเิ วณอวยั วะสบื พนั ธุ ภายนอก ปวดน้วิ กอย สรรพคณุ เดน : รกั ษาอาการปสสาวะไมคลอง (จากไฟหวั ใจ เคลอื่ นสูลาํ ไสเลก็ ) วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน รูปที่ 3-21 จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณมอื เสา อนิ หวั ใจ ☯ HT9 เสา ชง (少冲 Shào-Chōng) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวัย; ชง (冲) แปลวา ไหลพุง : จุดกาํ เนดิ ของเสน ลมปราณท่ี ไหลพงุ ไปตามเสนลมปราณ จุดเฉพาะ: จุดจงิ่ -ตาน้าํ ตาํ แหนง : โคนเล็บของนว้ิ กอ ยทางดา นหัวแมม ือ ขอบงใช: ปวดหัวใจ ใจสัน่ ปวดทรวงอกชายโครง เตยี นขวาง กลมุ ความรอ น หมดสติ

จุดฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 129 สรรพคณุ เดน: โรคจิตอาละวาด (癫狂 Diān-Kuáng) กลมุ โรคความรอน วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.1 ชุน หรือปลอยเลอื ด รปู ท่ี 3-22 แสดงตาํ แหนง จดุ HT4-HT9 6. เสนลมปราณมือไทหยางลําไสเลก็ (手太阳小肠经 Shǒu-Tài-Yáng-Xiǎo-Cháng-Jīng: The Small Intestine Meridian of Hand–TaiYang) ☯ SI1 เสา เจอ (少泽 Shào-Zé) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวัย; เจอ (泽) แปลวา บึง: จดุ กําเนิดลมปราณ เปรียบ เหมอื นบงึ เลก็ ๆ จดุ เฉพาะ: จดุ จง่ิ -ตานํา้ ตําแหนง: โคนเลบ็ นิ้วกอ ยดานนอก หางโคนเลบ็ 0.1 ชุน ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เจบ็ คอ ปวดคอ cyst ท่เี ตานม นาํ้ นมนอย หมดสติ กลมุ ความรอน สรรพคุณเดน : ชว ยใหนํ้านมไหลคลอง รกั ษาเตา นมอักเสบจากนํ้านมคั่ง ทอนํา้ นมอุดตัน กลุม ความรอ น วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.1 ชนุ หรอื ปลอ ยเลือด

130 การฝงเข็ม-รมยา ☯ SI2 เฉยี นกู (前谷 Qián-Gǔ) ความหมาย: เฉียน (前) แปลวา ขางหนา ; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: รอ งดา นหนา ของโคนนวิ้ กอ ย จุดเฉพาะ: จดุ อิ๋ง-นาํ้ พุ ตําแหนง : อยบู นเปน เจยี๋ หนา รอยบมุ โคนนิว้ กอ ยดา น ulnar ปลายตอ 5th MCP joint ตรง แนวฝา มือและหลงั มือ (สีผิวตดั กนั ) เวลากําหมดั อยปู ลายรอยยน โคนน้วิ กอ ย ขอบงใช: ปวดศีรษะ ปวดลูกตา หูอื้อ เจบ็ บวมคอ นํ้านมนอย กลมุ ความรอ น สรรพคณุ เดน: กลมุ ความรอน นํา้ นมนอ ย (แตสูเ สา เจอ ไมได) วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ SI3 โฮว ซี (后溪 Hòu-Xī) ความหมาย: โฮว (后) แปลวา ขา งหลงั ; ซี (溪) แปลวา ลาํ ธาร: รองดานหลังขอ โคนนิว้ กอ ย จดุ เฉพาะ: จดุ ซู-ลาํ ธาร, จดุ เชอ่ื มโยงเสนลมปราณตู ตาํ แหนง : อยูบนเปนเจยี๋ หลงั ของนิ้วกอย บรเิ วณรอยบุมเหนอื ตอ 5th MCP joint ถา กํามอื จะ อยตู รงปลายรอยยนฝา มอื ขอ บงใช: ปวดคอ ปวดทายทอย คอแข็ง ตาแดง หตู งึ เจ็บบวมคอ ปวดเอว ปวดหลัง เตียน ขวางเจยี น มาเลเรีย ปวดนว้ิ ปวดขอ ศอก ปวดแขน สรรพคุณเดน: ปวดตน คอ หลังเอว เตา ฮน่ั สําหรับมาเลเรยี ใชบรรเทาอาการ โดยปกกอ นเกดิ อาการ 2 ช่ัวโมง กรณที ่ีมีอาการเปน เวลาแนน อนเทา นั้น และจะไดผ ลดีกับคนในพ้ืนทมี่ าเลเรีย วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI4 วา นกู (腕骨 Wàn-Gǔ) ความหมาย: วา น (腕) แปลวา ขอมอื ; กู (骨) แปลวา กระดูก: ระหวางกระดูกขอ มือ จุดเฉพาะ: จุดหยวน ตาํ แหนง : อยเู หนอื จุดโฮว ซี (后溪 Hòu-Xī, SI3) ข้นึ มาตรงรอยบมุ ของกระดูก triquetrum กบั ฐานกระดูกฝามือท่ี 5 ขอ บงใช: ปวดคอ คอแขง็ หอู อื้ ตาเปน ตอ ดีซา น กลมุ ความรอน มาเลเรยี อาการเฉพาะที่ นิ้ว เปนตะคริว ปวดขอ มอื สรรพคณุ เดนขับรอ นชื้น (ลนิ้ ฝาเหลอื งเหนยี ว) วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน

จุดฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 131 ☯ SI5 หยางกู (阳谷 Yáng-Gǔ) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา อนิ -หยาง, ขา งนอก; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: รอ งท่อี ยดู า น นอกขอมือ จดุ เฉพาะ: จดุ จิง-แมนา้ํ ตําแหนง : เสน ขอมือดา นหลงั ตดั กบั ปมุ styloid process ของกระดกู ulna ขอบงใช: ปวดศีรษะ ตาลาย หอู ้อื ตงึ ความรอ น เตียนขวางเจียน ปวดขอ มือเฉพาะท่ี วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ SI6 หยา งเหลา (养老 Yǎng-Lǎo) ความหมาย: หยา ง (养) แปลวา เลี้ยงดู; เหลา (老) แปลวา ผูสงู อาย:ุ จุดใชรกั ษาโรคในผสู งู อายุ จุดเฉพาะ: จดุ ซี (郗穴 Xī-Xué) ตาํ แหนง: ฝา มือหนั หาพ้ืน เอาน้ิวมอื อกี ขางคลาํ styloid process พลิกฝา มอื เขาหาตวั จะคลาํ ได รอยบุมซึ่งเปนจุดหยางเหลาพอดี ขอบงใช: ตามวั มองไมช ัด ปวดเม่ือยทไี่ หล ศอก ตน แขน สรรพคณุ เดน: ใชบ ํารงุ ผสู งู อายุ หรือผูมสี ายตาเสือ่ มมองไมชดั วิธีฝง เข็มแทง: ตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ เฉียงข้นึ ใชก บั ตา ไหลสะบกั เฉยี งลง ปวดขอมอื ☯ SI7 จอื เจิ้ง (支正 Zhī-Zhèng) ความหมาย: จือ (支) แปลวา แขนง; เจง้ิ (正) แปลวา เสนลมปราณปกติ: จุดทีม่ ีแขนงไป เชอ่ื มกบั เสนลมปราณมอื เสาอนิ หวั ใจ จดุ เฉพาะ: จุดล่วั ตาํ แหนง : อยูเหนอื จดุ หยางกู (阳谷 Yáng-Gǔ, SI5) 5 ชนุ บนเสน ทลี่ ากระหวา ง จุดหยางกู (SI5) กับ จุดเสย่ี วไห (小海 Xiǎo-Hǎi, SI8) ขอบงใช: ปวดศีรษะตาลาย กลุมความรอ น เตียนขวาง คอแขง็ ปวดทข่ี อ ศอก ตน แขน วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรงหรือแทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ SI8 เสีย่ วไห (小海 Xiǎo-Hǎi) ความหมาย: เสี่ยว (小) แปลวา เล็ก; ไห (海) แปลวา ทะเล: เปนจดุ เหอ (合 Hé) บนเสน ลมปราณนี้ มลี ักษณะลมปราณเหมือนน้ําไหลเ ออ ลงทะเล ของเสน ลมปราณมอื ไทหยางลําไสเ ล็ก

132 การฝงเข็ม-รมยา จดุ เฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล ตําแหนง: อยูดา นในของขอศอก งอขอ ศอกเล็กนอ ย จุดอยตู รงรอ งระหวา ง olecranon ของ ulna กบั medial epicondyle ของ humerus ขอบง ใช: ปวดศอก และแขน โรคจิต ลมชกั วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ รูปท่ี 3-23 จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณมอื ไทหยางลําไสเลก็ รปู ท่ี 3-24 แสดงตาํ แหนง จดุ SI1, SI3

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 133 รปู ท่ี 3-25 แสดงตําแหนง จุด SI6 รูปที่ 3-26 แสดงตําแหนงจุด SI8 ☯ SI9 เจยี นเจนิ (肩贞 Jiān-Zhēn) ความหมาย: เจียน (肩) แปลวา ไหล; เจิน (贞) แปลวา ทห่ี นง่ึ : จดุ น้ีเปนตําแหนงแรกท่ีเสน ลมปราณลาํ ไสเลก็ เขาสไู หล ตําแหนง: อยูดานหลังและลา งตอ ขอ ไหล อยูเหนือขอบรกั แรดานหลัง 1 ชุน ในทาแขนแนบลําตวั ขอ บง ใช: ปวดไหล ปวดแขน วณั โรคตอ มน้ําเหลือง เสยี งอือ้ ในหู วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ SI10 เนาซู (臑俞 Nào-Shū) ความหมาย: เนา (臑) แปลวา แขนสว นบน; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดน้ีอยูแ ขนสว นบน เปน ตาํ แหนง ที่ชขี่ องเสน ลมปราณซมึ แพรก ระจาย ตําแหนง : อยูบนไหลเหนือขอบรกั แรดา นหลัง อยใู นรอยบุมใตต อ spine scapula

134 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บงใช: ปวดไหล ปวดแขน วณั โรคตอมนํ้าเหลือง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.5 ชุน ☯ SI11 เทยี นจง (天宗 Tiān-Zōng) ความหมาย: เทยี น (天) แปลวา ขา งบน; จง (宗) แปลวา นา นับถอื : จุดสาํ คญั ทอ่ี ยสู วนบน ของรา งกาย ตาํ แหนง: อยูกง่ึ กลาง infraspinous fossa ตรงกบั กระดูกสนั หลงั สว นอก T4 ขอ บง ใช: ปวดสะบกั หายใจหอบ เตานมอักเสบ แนนอดึ อัด หายใจไมค ลอ ง วิธีฝงเขม็ : แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชนุ ขอควรระวัง: เวลาขยบั แขน จดุ จะเปล่ียนที่ไป ควรคลําขอบในของสะบกั ใหช ดั เจน ☯ SI12 ปงเฟง (秉风 Bǐng-Fēng) ความหมาย: ปง (秉) แปลวา การไดร บั ; เฟง (风) แปลวา ลมท่ีทาํ ใหเ กิดโรค: จดุ นี้อยูใน ตาํ แหนง ทง่ี า ยตอ ลมมากระทาํ ใหเ กดิ โรค ตําแหนง: อยบู นกระดูกสะบกั ตรงศูนยก ลางของ supraspinatous fossa ซึง่ จะเห็นเปนรอยบุม เมอ่ื ยกชูแขน ขอบงใช: ปวดบรเิ วณสะบัก ชาและปวดบรเิ วณแขนสว นบน วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI13 ชวฺ ีเหยวฺ ียน (曲垣 Qū-Yuán) ความหมาย: ชฺวี (曲) แปลวา โคง งอ; เหยฺวยี น (垣) แปลวา กําแพง: จดุ นีเ้ ปนตาํ แหนงท่ี spine ของกระดูกสะบกั โคงงอเปนกาํ แพง ตาํ แหนง : อยูบ นสะบกั ดานในของ supraspinatous fossa ตรงตําแหนงกึง่ กลางของเสน ท่ลี าก ระหวา งจุดเนา ซู (臑俞 Nào-Shū, SI10) และ apinous process ของ T2 ขอ บง ใช: ปวดบริเวณสะบัก วิธีฝง เข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI14 เจียนไวซ ู (肩外俞 Jiān-Wài-Shū) ความหมาย: เจียน (肩) แปลวา ไหล; ไว (外) แปลวา ดานนอก; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดนีอ้ ยบู น ไหลต รงตาํ แหนง ดานนอกของขอบกระดูกสะบกั ดา นใน

จุดฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 135 ตาํ แหนง : อยูบนหลงั หา งจากขอบลา งของ spinous process ของ T1 3 ชนุ ขอบงใช: ปวดไหล ปวดหลัง ตึงคอ และทา ยทอย วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ SI15 เจยี นจงซู (肩中俞 Jiān-Zhōng-Shū) ความหมาย: เจยี น (肩) แปลวา ไหล; จง (中) แปลวา ตรงกลาง; ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ น้ีอยบู นไหลแ ละอยกู ่งึ กลางระหวางไหลก บั ขอบดานในของกระดูกสะบกั ตาํ แหนง : อยบู นหลงั หา งจากขอบลา งของ spinous process ของ C7 2 ชุน ขอ บง ใช: ไอ หอบ ปวดไหลแ ละหลัง ตามัว วธิ ีฝงเข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ SI16 เทยี นชวฺ าง (天窗 Tiān-Chuāng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ดา นบน; ชฺวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จดุ นอี้ ยูบนคอใชรกั ษา โรคทางหู โดยชวยรกั ษาการสญู เสยี การไดยินคลายกบั เปน การเปดหนาตาง ตาํ แหนง : อยดู านหลังของคอ ตรงขอบหลังของกลา มเนอื้ sternocleidomastoid อยหู ลงั ตอ จดุ ฝทู ู (扶突 Fú-Tū, LI18) ตรงระดบั ของลกู กระเดอื กคอ ขอบง ใช: หูหนวก เสยี งอ้ือในหู เจบ็ คอ คอแขง็ เสียงหายเฉยี บพลนั วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI17 เทยี นหญง (天容 Tiān-Róng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ดา นบน; หญง (容) แปลวา มากมาย: จดุ อยูบ นศีรษะ ทีซ่ ึ่งมี ช่ขี องเสนลมปราณมากมาย ตาํ แหนง : อยดู า นขางของคอ หลงั ตอ mandibular angle ตรงรอยบมุ ทข่ี อบดา นหนา ของ กลามเนือ้ sternocleidomastoid ขอบง ใช: เสียงอือ้ ในหู หูหนวก เจ็บคอ ปวดบวมที่คอและทา ยทอย วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ SI18 เฉฺวยี นเหลยี ว (颧髎 Quán-Liáo) ความหมาย: เฉฺวียน (颧) แปลวา กระดกู โหนกแกม ; เหลยี ว (髎) แปลวา รอง: รอ งใตก ระดกู โหนกแกม (zygoma)

136 การฝง เข็ม-รมยา จดุ เฉพาะ: จดุ ตดั กบั เสน มือเสาหยางซานเจียว ตําแหนง: รอยบุม ใตก ระดกู โหนกแกม (zygoma) ในแนวเดียวกับปลายหางตา ขอบงใช: ปากเบีย้ ว เปลอื กตากระตกุ ปวดฟน คางทูม อาการบริเวณใบหนา เชน ปวดเสน ประสาท trigeminal วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ แทงเฉยี ง หรือแทงราบ 0.5-1.0 ชนุ รปู ที่ 3-27 แสดงจุด SI9–SI15 ☯ SI19 ทงิ กง (听宫 Tīng-Gōng) ความหมาย: ทงิ (听) แปลวา ฟง ; กง (宫) แปลวา วงั หมายถงึ หู: จดุ ทงิ กงอยหู นาหใู ชรกั ษา ความผิดปกติของหู คุณสมบัตเิ ปน จดุ เฉพาะ: จุดตัดกบั เสนมอื เสาหยางซานเจียวและเทาเสา หยางถุงนํา้ ดี ตําแหนง : อยูห นากระบงั หู (targus) หลังตอ condyle ซึ่งเปนรอยบมุ (จะอาปากหรือไมก ไ็ ด แต อาปากจะทาํ ใหค ลาํ ไดชดั เจนขนึ้ ) ขอบงใช: รักษาโรคของหู ไดแ ก หอู ือ้ หูตงึ หชู น้ั กลางอกั เสบ ปวดฟน เตียนขวางเจยี น สรรพคณุ เดน: รกั ษาอาการความผิดปกตขิ องหูและการไดย ิน วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 137 7. เสนลมปราณเทา ไทหยางกระเพาะปส สาวะ (足太阳膀胱经 Zú-Tài-Yáng-Páng-Guāng- Jīng : The bladder meridian of foot-TaiYang) รูปที่ 3-28 จุดฝงเขม็ ของเสนลมปราณไทห ยางกระเพาะปส สาวะ

138 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL1 จงิ หมิง (睛明 Jīng-Míng) ความหมาย: จิง (睛) แปลวา ตา; หมิง (明) แปลวา สวาง: จุดอยทู ต่ี า มีสรรพคุณทาํ ใหตาสวา ง ตาํ แหนง: อยทู รี่ อยบมุ เหนือมุมหัวตา 0.1 ชนุ ขอบงใช: ปวดตา ตาแดง นํา้ ตาไหล สายตามวั ตาลาย สายตาสัน้ ตาบอดกลางคืน ตาบอดสี สรรพคณุ เดน: ใชร ักษาอาการเฉพาะท่ี วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง โดยดันลูกตาออกไปดานขา ง ลึก 0.5-1.0 ชุน ขอ ควรระวัง: หา มหมนุ เขม็ และแทงเขม็ ขึ้นลง ใหแทงเข็มชา ๆ เมอ่ื ถอนเขม็ ออก ตอ งกดนาน อยางนอ ย 2-3 นาที ☯ BL2 จานจู (攒竹 Zǎn-Zhú) ความหมาย: จา น (攒) แปลวา รวบรวบ; จู (竹) แปลวา ไมไผ: จดุ จานจู อยทู หี่ วั คว้ิ ซงึ่ ขนควิ้ ดเู หมือนปา ไผท ่ีรม รืน่ ตําแหนง : ตรงรอยบมุ บริเวณหวั คิ้ว ขอบงใช: ปวดศีรษะ ปากเบย้ี ว ตามองไมช ดั นํ้าตาไหล ปวดตา ตาแดง เปลอื กตากระตกุ ปวด หัวคิ้ว หนังตาตก สรรพคุณเดน : ใชรกั ษาอาการเฉพาะท่ี วิธีฝง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ; ถารกั ษาโรคของตา เขม็ เฉียงลง ถา ปวดคว้ิ เข็มแทงตามแนว ควิ้ ถาปวดศีรษะ เขม็ เฉียงขึน้ ☯ BL3 เหมยชง (眉冲 Méi-Chōng) ความหมาย: เหมย (眉) แปลวา คว้ิ ; ชง (冲) แปลวา ขา งบน: จดุ เหมยชงอยทู ีข่ อบแนวชายผม เหนอื คว้ิ คุณสมบตั ิจดุ นี้อยูในศรี ษะ จดุ กําเนิดเสนลมปราณ อยูในกลามเนือ้ ทเ่ี ชอ่ื มกับจมกู เนื่องจาก ตาํ แหนง และแนวทีเ่ สน วิ่งผาน จดุ น้จี งึ รักษาโรคของใบหนาและศีรษะ ตําแหนง : บนศรี ษะ เหนอื จดุ จานจู 0.5 ชุน เหนอื ตอแนวชายผมดา นหนา ขอบงใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรสู ึก เยอ่ื บุตาบวม ตามัว คดั จมูก ปวดศีรษะ วิงเวยี น vertigo 2) โรคอ่นื ๆ: โรคชัก (epilepsy) วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 139 ☯ BL4 ชฺวชี า (曲差 Qū-Chā) ความหมาย: ชฺวี (曲) แปลวา โคงหรือคดเคี้ยว; ชา (差) แปลวา ไมสมาํ่ เสมอ ไมสมดุล : จุด แปลวาอยทู ขี่ อบแนวชายผมเหนือค้ิว ตาํ แหนง: บนศีรษะ เหนือจดุ ก่ึงกลางของแนวชายผมดานหนา 0.5 ชนุ และขางตอแนวกงึ่ กลาง ตวั 1.5 ชุน หรอื ตรงระยะ 1/3 ดา นในของเสนเชอื่ มระหวาง จุดเสินถิง (神庭 Shén-Tíng, GV24) และ โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ วงิ เวยี น ตามวั ปวดตา มีนํา้ มกู เลือดกาํ เดาไหล วิธฝี งเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน หมายเหตุ: 1) โรคจมกู : ใช จดุ ชฺวชี า (曲差 Qū-Chā, BL4) ซางซงิ (上星 Shàng-Xīng, GV23) องิ๋ เซยี ง (迎香 Yíng-Xiāng, LI20) ซเู หลยี ว (素髎 Sù-Liáo, GV25) สยุ โกว (水沟 Shuǐ-Gōu, GV26) อินเจยี ว (阴交 Yīn-Jiāo, CV7) ทงเทียน (通天 Tōng-Tiān, GV26) โขว เหอ เหลยี ว (口禾髎 Kǒu-Hé-liáo, LI19) เฟงฝู (风府 Fēng-Fǔ, GV16) 2) นํ้ามูกไหลมีสีเหลืองขุน จมูกมีกล่ิน: ใช จุดชวีชา (曲差 Qū-Chā, BL4) ซางซิง (上星 Shàng-Xīng, GV23) ☯ BL5 อชู ู (五处 Wǔ-Chù) ความหมาย: อู (五) แปลวา หา; ชู (处) แปลวา ท:่ี คือจุดท่ี 5 บนเสน กระเพาะปสสาวะ ตําแหนง: บนศรี ษะ เหนือแนวชายผมดา นหนา 1 ชุน และ ขา งตอแนวกึ่งกลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและความรสู กึ : ปวดศีรษะ วงิ เวียน 2) โรคระบบประสาท: โรคชักในเด็ก โรคลมชัก วธิ ีฝงเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ BL6 เฉงิ กวาง (承光 Chéng-Guāng) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ไดรบั ; กวาง (光) แปลวา ความสวาง: คือจดุ ท่ีอยูบริเวณสูงสดุ ของศรี ษะซงึ่ รับความสวา งไดงา ย ตาํ แหนง: บนศีรษะ เหนือแนวชายผมดา นหนา 2.5 ชุน และ ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคของศรี ษะและความรสู กึ : ปวดศรี ษะ วงิ เวียน น้ํามูกไหล คดั จมูก 2) โรคอน่ื ๆ: ชักจากไขสูงโดยไมมีเหง่ือ อาเจียน อาการละเหยี่ เปนทุกขกลัดกลมุ

140 การฝง เข็ม-รมยา วิธฝี ง เขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หมายเหตุ: อาเจยี นใชร ว มกบั จดุ ตาตู (大都 Dà-Dū, SP2) ☯ BL7 ทงเทยี น (通天 Tōng-Tiān) ความหมาย: ทง (通) แปลวา ถงึ ; เทียน (天) แปลวา สวรรค: สวนบนของศรี ษะ หมายถึง สวรรคเ ปน จดุ บนศรี ษะและเชือ่ มเหนือตอจดุ สูงสดุ ตาํ แหนง : บนศีรษะ เหนอื แนวไรผมดานหนา 4 ชุน และ ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและความรูสกึ : ปวดศรี ษะ หนกั ๆ หัว วิงเวยี นโลกหมุน ปากและ หนาเบย้ี ว คดั จมูกและมีน้ํามูก เลอื ดกําเดาไหล ติดเชือ้ ในจมกู ปวดคอที่เกิดจากการหนั ศีรษะ 2) โรคอน่ื ๆ: คอพอก วธิ ีฝง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา หมายเหต:ุ 1) เปนลมหมดสติ: ใชจ ดุ ทงเทยี น (BL7) ลวั่ เชฺวยี่ (络却 Luò-Què, BL8) 2) อัมพาตใบหนา: ทงเทียน (BL7) เฉงิ กวาง (承光 Chéng-Guāng, BL6) ☯ BL8 ลัว่ เชฺวยี่ (络却 Luò-Què) ความหมาย: ลว่ั (络) แปลวา เช่ือม; เชวฺ ี่ย (却) แปลวา หนั กลับ: จุดทเ่ี สนกระเพาะปส สาวะเขา สจู ุดรา งกายจากจุดน้ี หลังจากเช่อื มกับศีรษะ ตาํ แหนง : บนศรี ษะ เหนือแนวไรผมดานหนา 5.5 ชนุ และ ขางตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและความรูสกึ : วิงเวยี น โลกหมุน หูอ้ือ คดั จมูก ปากและหนาเบีย้ ว ตามัว บวมในลําคอ 2) โรคอืน่ ๆ: คอพอก โรคจติ ชนิดอารมณแ ปรปรวน ชัก วิธีฝงเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา หมายเหต:ุ โรคจติ อารมณแปรปรวนใช จดุ ลวั่ เชว่ยี (BL8) ทิงหยุ (GB2) เสนิ ซู (DU12) ☯ BL9 อวเ้ี จ่นิ (玉枕 Yù-Zhěn) ความหมาย: อว้ี (玉) แปลวา หยก; เจ่นิ (枕) แปลวา หมอน: เปนช่อื สมัยโบราณของกระดกู ทา ยทอย (occipital bone) ซง่ึ จุดน้ีอยูบนกระดกู ทา ยทอย ตําแหนง: บนศีรษะ เหนือแนวไรผมดา นหนา 2.5 ชนุ และ ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.3 ชุน เปน จุดลาดลงของขอบบนของปุมกระดูกทายทอยดานนอก

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 141 ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและความรสู กึ : ปวดศีรษะ ปวดกลามเน้ือ ปวดกระบอกตา คดั จมูก 2) โรคอ่ืน ๆ: โรคทเี่ กดิ จากความเยน็ และลม อาเจียน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL10 เทยี นจู (天柱 Tiān-Zhù) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ขางบน; จู (柱) แปลวา เสา: จูกู เปน ชื่อโบราณของกระดูก สันหลงั สว นคอ จุดเทียนจอู ยูด านขางของกระดกู สนั หลังสว นคอ ตําแหนง: เหนือชายผมดานหลังขนึ้ มา 0.5 ชนุ และหางจากแนวกงึ่ กลางตวั 1.3 ชนุ ขอบงใช: ปวดศีรษะ คอแขง็ คดั จมกู โรคจติ อาละวาด ลมชกั ปวดบา ปวดหลัง กลุมความรอ น วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ขอควรระวงั : หามปกเฉยี งขึ้น เพราะจะโดนกา นสมอง ☯ BL11 ตาจู (大杼 Dà-Zhù) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จู (杼) แปลวา กระสวย: กระดกู สันหลงั สว นอกทีห่ นึ่งมี ขนาดใหญ มี spinous process รูปรางเหมือนกระสวย จุดตา จูอยขู าง spinous process จุดเฉพาะ: จุดตัดของเสน เทา ไทหยางกระเพาะปส สาวะและเสนมอื ไทหยางลาํ ไสเ ล็ก จุดอิทธิพล ของกระดูก ตําแหนง : ระดับขอบลางปมุ (spinous process) กระดูกสันหลงั อกท่ี 2 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: ตวั รอ น คอแขง็ ปวดไหลแ ละบา วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL12 เฟงเหมนิ (风门 Fēng-Mén) ความหมาย: เฟง (风) แปลวา ลม; เหมนิ (门) แปลวา ประต:ู จุดเฟงเหมนิ อยูตรงที่ถูกลม รกุ รานไดงา ย และใชร ักษาโรคทเี่ กดิ จากลมไดดี ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลังอกท่ี 3 ขางตอแนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบง ใช: ไอ ตวั รอ น ปวดศรี ษะ คอแข็ง ปวดทรวงอกและหลงั หวดั หอบหืด ปอดอกั เสบ สรรพคณุ เดน : รักษากลมุ อาการภายนอก และชว ยกระจายช่ีปอด วิธฝี งเข็ม: แทงเขาแนวกงึ่ กลาง 0.5-0.8 ชุน

142 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL13 เฟยซู (肺俞 Fèi-Shū) ความหมาย: เฟย (肺) แปลวา ปอด; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ทช่ี ี่ของปอดไหลเวียนมาทห่ี ลัง จดุ เฉพาะ: จุดซูหลงั ของปอด ตําแหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลา งปมุ กระดูกสนั หลังอกที่ 3 ขา งตอแนวกึง่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ไอ หอบ คัดจมกู ไอเปน เลอื ด รอ นเปนเวลา รอนจากกระดูก เหงอ่ื ออกมากตอน กลางคืน หลอดลมอกั เสบ COPD วณั โรคปอด หืดหอบ ลมพษิ เลิกบหุ รี่ สง เสรมิ สขุ ภาพ สรรพคณุ เดน: รักษาโรคเกย่ี วกบั ปอด วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ ปลายเขม็ ช้ีไปหากระดูกสนั หลงั ☯ BL14 จเฺ หวยี อนิ ซู (厥阴俞 Jué-Yīn-Shū) ความหมาย: จเฺ หวยี อนิ (厥阴) แปลวา ปลายเสนลมปราณอนิ ; ซู (俞) แปลวา จดุ : จฺเหวียอิน หมายถงึ เยือ่ หุมหัวใจ จดุ จฺเหวยี อนิ ซู เปน จุดท่ีลมปราณจากเย่อื หมุ หัวใจไหลเวียนมาที่หลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลงั ของเย่ือหมุ หวั ใจ ตาํ แหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลังอกที่ 4 ขา งตอ แนวกึง่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบงใช: รักษาอาการไอ ปวดบรเิ วณหวั ใจ แนน หนาอก อาเจียน วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ BL15 ซินซู (心俞 Xīn-Shū) ความหมาย: ซิน (心) แปลวา หัวใจ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ทชี่ ี่ของหวั ใจไหลเวียนมาทีห่ ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลงั ของหวั ใจ ตาํ แหนง : บนหลงั ระดบั ขอบลางปมุ กระดูกสนั หลงั อกท่ี 5 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: ปวดบรเิ วณหัวใจ ตกใจ ใจส่นั ไอ อาเจยี นเปนเลือด นอนไมห ลบั หลงลืม เหงื่อออก มากตอนกลางคนื ฝน เปยก โรคจติ ลมชกั สรรพคุณเดน : กลุมอาการของหัวใจและเสนเลอื ดหัวใจ รวมถึงความผดิ ปกติของเสน ลมปราณ หวั ใจกลุม อาการของปอด เปนจดุ สง เสรมิ สขุ ภาพ วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 143 ☯ BL16 ตซู ู (督俞 Dū-Shū) ความหมาย: ตู (督) แปลวา เสน ตู; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดนี้ ชีข่ องเสนลมปราณตูแผม าทห่ี ลัง ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลา งปุมกระดกู สันหลงั อกที่ 6 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ปวดกระเพาะอาหารหรือปวดทอ ง ทอ งอดื สะอึก เสยี งลม ในลาํ ไส 2) โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด: ปวดบริเวณหวั ใจ ใจสน่ั 3) โรคอ่ืน ๆ เชน ไขและโรคท่เี กดิ จากความเยน็ วธิ ีฝง เขม็ : ปกเฉยี ง 0.5 ชุน หรือ ครอบถวย ☯ BL17 เกอซู (膈俞 Gé-Shū) ความหมาย: เกอ (膈) แปลวา กระบงั ลม; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดท่ีลมปราณของกระบงั ลม ไหลเวยี นมาท่หี ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ อิทธิพลของเลอื ด ตําแหนง : บนหลงั ระดับขอบลา งปมุ กระดกู สนั หลงั อกที่ 7 ขางตอแนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบงใช: อาเจยี น สะอึก ไอ หอบ อาเจยี นเปน เลอื ด รอนเปน เวลา เหงอ่ื ออกมากตอนกลางคนื โลหติ จาง เมด็ เลอื ดขาวนอ ย สรรพคณุ เดน: ใชกบั โรคเลือด อาการกระบังลมเกร็ง อาเจียนจากเสน ประสาทกระบงั ลมผดิ ปกติ สง เสริมสขุ ภาพ วิธีฝงเข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ ☯ BL18 กานซู (肝俞 Gān-Shū) ความหมาย: กาน (肝) แปลวา ตบั ; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดที่ลมปราณจากตับไหลเวยี นมาทห่ี ลัง จุดเฉพาะ: จดุ ซูหลงั ของตบั ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปมุ กระดกู สนั หลงั อกท่ี 9 ขา งตอ แนวก่ึงกลางตัว 1.5 ชนุ ขอบงใช: ดซี าน ปวดชายโครง โรคจติ อาละวาด ลมชัก ตาแดง ตาบอดกลางคนื อาเจยี นเปน เลือด ปวดกลางหลัง สรรพคุณเดน : โรคทีเ่ ก่ยี วขอ งกบั ระบบตบั และอาการเฉพาะท่ี วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ