1.ตำราฝังเข็มรมยา เล่ม 1

144 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL19 ตานซู (胆俞 Dǎn-Shū) ความหมาย: ตาน (胆) แปลวา ถุงนํ้าด;ี ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ ท่ชี ขี่ องถุงนํ้าดไี หลเวยี นมาทีห่ ลัง จุดเฉพาะ: จดุ ซหู ลังของถงุ น้าํ ดี ตําแหนง: บนหลัง ระดับขอบลางปุม กระดกู สนั หลงั อกที่ 10 ขางตอแนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ดซี าน ปากขม วัณโรคปอด รอนเปนเวลา ปวดชายโครงสขี าง วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL20 ผซี ู (脾俞 Pí-Shū) ความหมาย: ผี (脾) แปลวา มา ม; ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ ทชี่ ่ีของมามไหลเวียนมาทห่ี ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลังของมา ม ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปุมกระดูกสันหลังอกท่ี 11 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ทองอดื ดซี าน อาเจียน ทอ งเสีย ถายบิด อุจจาระเปนเลือด บวมน้าํ ปวดหลงั วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL21 เวย ซู (胃俞 Wèi-Shū) ความหมาย: เวย (胃 ) แปลวา กระเพาะอาหาร; ซู (俞 ) แปลวา จดุ : จุดทีล่ มปราณจาก กระเพาะอาหารไหลเวยี นมาทีห่ ลงั จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลังของกระเพาะอาหาร ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลงั อกที่ 12 ขางตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ปวดทรวงอกและชายโครง ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ทองอืดแนน เสียงลําไสด งั วธิ ฝี งเข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL22 ซานเจียวซู (三焦俞 Sān-Jiāo-Shū) ความหมาย: ซานเจยี ว (三焦) แปลวา อวัยวะซานเจยี ว; ซู (俞) แปลวา จดุ : จุดที่ลมปราณ จากซานเจยี วไหลเวียนมาทีห่ ลัง จดุ เฉพาะ: จุดซูหลงั ของซานเจียว ตําแหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลางปมุ กระดูกสนั หลงั เอวท่ี 1 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: เสยี งลาํ ไสด งั ทอ งอดื อาเจียน ทอ งเสีย ถา ยบดิ บวมนํ้า ปวดเอวและหลัง ตับแขง็ วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 145 ☯ BL23 เซิ่นซู (肾俞 Shèn-Shū) ความหมาย: เซน่ิ (肾) แปลวา ไต; ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ ท่ีลมปราณจากไตไหลเวยี นมาท่ีหลัง จดุ เฉพาะ: จุดซหู ลังของไต ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลางปุมกระดูกสนั หลงั เอวที่ 2 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชุน ขอ บงใช: ปสสาวะรดทน่ี อน ฝนเปย ก สมรรถภาพทางเพศเสอื่ ม ประจําเดือนผิดปกติ ตกขาว บวมนํ้า หอู ื้อ หูตงึ ปวดเอว สรรพคณุ เดน : รกั ษากลมุ อาการของระบบไต วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ BL24 ชไี่ หซู (气海俞 Qì-Hǎi-Shū) ความหมาย: ชีไ่ ห (气海) แปลวา ทะเลของช่ีปฐมภมู ิ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ท่อี ยตู รงขามกบั จุดชีไ่ ห (气海 Qì-Hǎi, CV6) ที่ซึง่ ชี่ปฐมภูมิแผเ ขา สหู ลัง ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปุม กระดกู สนั หลังเอวท่ี 3 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพันธ:ุ ประจาํ เดอื นมาไมปกติ ปวดประจําเดอื น ตกเลอื ด จากมดลูก มดลูกยื่นยอย ตกขาว เสอ่ื มสมรรถภาพ หล่งั เร็ว ปส สาวะขุน ปส สาวะไมออก ปส สาวะกระ ปรดิ กระปอย ปสสาวะขดั ปวด 2) โรคระบบขบั ถา ย: ริดสีดวงทวาร ถายอจุ จาระเปนเลอื ด 3) โรคอ่ืน ๆ: ปวดตามแนวกระดกู สนั หลงั ออ นแรงหรือชาทีข่ า วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ หรอื ครอบถวย ☯ BL25 ตาฉางซู (大肠俞 Dà-Cháng-Shū) ความหมาย: ตา ฉาง (大肠) แปลวา ลาํ ไสใ หญ; ซู (俞) แปลวา จุด: เปนจดุ ทช่ี ่ีของลําไสใ หญ ไหลเวยี นมาท่ีหลัง จุดเฉพาะ: จุดซหู ลงั ของลําไสใ หญ ตําแหนง: บนหลัง ระดับขอบลา งปมุ กระดกู สนั หลงั เอวที่ 4 ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอ บงใช: ทองอดื ทองเสยี ทองผูก ปวดเอว สรรพคุณเดน: ทอ งเสยี ปวดเอว วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ

146 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL26 กวานเหยวฺ ยี นซู (关元俞 Guān-Yuān-Shū) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา เก็บ; เหยฺวียน (元) แปลวา ช่ีปฐมภูมิ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ นีอ้ ยตู รงขามกบั จุดกวานเหยฺวียน ท่ีซ่ึงชี่อนิ และหยางปฐมภูมไิ หลเวยี นมาท่หี ลงั ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลังเอวที่ 5 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร : ทอ งอืด, ทองเสยี 2) โรคระบบสบื พนั ธแุ ละปส สาวะ: กอนในทอง ปสสาวะไมม ี ปสสาวะกระปริกระปรอย ประจาํ เดอื นมาไมห ยุด ประจาํ เดอื นมาไมส มา่ํ เสมอ 3) โรคอนื่ ๆ เชน ปวดหลังจากลม ไขหวัด เบาจดื วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ หรอื ครอบถว ย ☯ BL27 เสีย่ วฉางซู (小肠俞 Xiǎo-Cháng-Shū) ความหมาย: เส่ียวฉาง (小肠) แปลวา ลําไสเ ลก็ ; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดทล่ี มปราณจากลาํ ไส เลก็ ไหลเวยี นมาท่ีหลงั ตาํ แหนง : บนกระเบนเหน็บ ระดับรูหลงั กระเบนเหนบ็ ท่ี 1 (first posterior sacral foramen) ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอ บง ใช: ปากเบย้ี ว หนาบวม ปวดฟน โรคจิตอาละวาด ลมชกั ปวดกระเพาะอาหาร เทา ไมม ีแรง วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ BL28 ผังกวางซู (膀胱俞 Páng-Guāng-Shū) ความหมาย: ผงั กวาง (膀胱) แปลวา กระเพาะปส สาวะ; ซู (俞) แปลวา จดุ : จุดทลี่ มปราณจาก กระเพาะปสสาวะไหลเวยี นมาที่หลงั จุดเฉพาะ: จดุ ซูหลังของกระเพาะปสสาวะ ตําแหนง : บนกระเบนเหน็บ ระดับรูหลงั กระเบนเหน็บท่ี 2 (second posterior sacral foramen) ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบง ใช: ปสสาวะขดั ปส สาวะรดที่นอน ปวดเกร็งเอว ทองเดนิ ทอ งผกู วิธฝี งเข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉียง 0.8-1.2 ชุน ☯ BL29 จงหลี่ซู (中膂俞 Zhōng-Lǔ-Shū) ความหมาย: จง (中) แปลวา กลาง; หล่ี (膂) แปลวา กลามเน้อื ขางกระดูกสันหลงั ; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดตรงกลางตวั ท่ีซงึ่ ช่ขี องกลา มเนื้อหลงั 2 ขา งกระดกู สันหลงั ไหลเวยี นมาทหี่ ลัง

จดุ ฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 147 ตาํ แหนง : บนกระเบนเหนบ็ ระดบั รูหลงั กระเบนเหน็บที่ 3 (third posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี ทองอืด 2) โรคอน่ื ๆ เชน หลงั แข็ง ปวดหลัง นอนราบลาํ บาก ไสเลอ่ื น วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL30 ไปหวนซู (白环俞 Bái-Huán-Shū) ความหมาย: ไป (白) แปลวา ขาว; หวน (环) แปลวา วงแหวน; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดท่ี หมายถงึ ระดขู าว (ตกขาว) ตําแหนง: บนกระเบนเหน็บ ระดบั รูหลังกระเบนเหนบ็ ที่ 4 (fourth posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) ระบบสบื พันธแุ ละปส สาวะ: ตกขาว ประจําเดือนมาไมป กติ ตกเลอื ด ประจําเดือน คง่ั คา ง ไมมีน้าํ กาม ปสสาวะขนุ ปส สาวะสเี ขม 2) โรคอืน่ ๆ: ปวดหลังสว นลา ง ปวดขา ขาออนแรงชา ไสเ ลือ่ น วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL31 ซางเหลยี ว (上髎 Shàng-Liáo) ความหมาย: ซาง (上) แปลวา บน; เหลียว (髎) แปลวา รู: จดุ ตรงรบู นของกระดกู กระเบนเหนบ็ ตาํ แหนง : บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหนบ็ ท่ี 1 (first posterior sacral foramen) ตรง จดุ กง่ึ กลางระหวางแนวก่ึงกลางตัว และ posterior superior iliac spine ขอ บง ใช: 1) โรคของระบบปส สาวะและสบื พนั ธุ: ปสสาวะไมออก ปส สาวะขุน ประจําเดือนมา ไมป กติ มดลกู หยอ น ตกขาวท่ีมสี ีขาวและแดง คันบริเวณอวยั วะเพศ ปวดประจําเดอื น มีบตุ รยาก ไร สมรรถภาพทางเพศ 2) โรคอื่น ๆ: หลงั แขง็ ปวดหลงั เขา และขาปวดออนแรง: วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL32 ช่อื เหลียว (次髎 Cì-Liáo) ความหมาย: ชื่อ (次) แปลวา ที่สอง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จุดตรงรทู สี่ องของกระดกู กระเบนเหน็บ ตาํ แหนง: บนกระเบนเหนบ็ ตรงรูหลงั กระเบนเหนบ็ ที่ 2 (second posterior sacral foramen) อยลู างและในตอ posterior superior iliac

148 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: ปส สาวะขดั ปวดเอว ปวดขา ปวดระดู ระดูผดิ ปกติ ตกขาว ฝน เปยก ไสเลือ่ น วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL33 จงเหลียว (中髎 Zhōng-Liáo) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จดุ ตรงรกู ลางของกระดกู กระเบนเหนบ็ ตําแหนง: บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหน็บท่ี 3 (third posterior sacral foramen) อยู ลางและในตอ จดุ ชอ่ื เหลียว (BL32) ขอบง ใช: 1) โรคระบบสบื พันธแุ ละปสสาวะ: ระดูมาไมป กติ ตกขาวมีลักษณะขาวและขนุ 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทอ งผกู ปวดทอง ปวดในลําไส ถายเหลว 3) โรคอ่ืน ๆ เชน ปวดหลังสวนลาง วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL34 เซ่ยี เหลียว (下髎 Xià-Liáo) ความหมาย: เซย่ี (下) แปลวา ลาง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จุดตรงรลู างของกระดกู กระเบนเหน็บ ตาํ แหนง : บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหน็บที่ 4 (fourth posterior sacral foramen) อยูลา งและในตอ จดุ จงเหลยี ว (BL33) ขอบงใช: 1) โรคระบบสบื พนั ธุแ ละปส สาวะ: ไมป ส สาวะ ตกขาว ปวดประจาํ เดอื น 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: มเี สียงลมในลําไส ทองเสยี ทอ งผกู ถา ยเปน เลือด 3) โรคอ่นื ๆ: ปวดหลงั หลังแขง็ หนั ตัวลําบาก วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรอื รมยา ☯ BL35 หุย หยาง (会阳 Huì-Yáng) ความหมาย: หยุ (会) แปลวา ขา ม; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอนิ -หยาง: จดุ เกีย่ วขอ งกบั เสน ลมปราณหยางและตัดกับเสน ลมปราณตู ซึ่ง ความหมายก็คือ ทะเลของเสนลมปราณหยาง ตําแหนง: ระดบั ปลายกระดูกกนกบ, ขางตอ แนวกึง่ กลางตวั 0.5 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคระบบสืบพันธุแ ละปสสาวะ: ตกขาวมสี ขี าวและแดง ปวดหลังหรอื หลงั แขง็ จาก ประจาํ เดอื น ไรสมรรถภาพทางเพศ เหงอื่ ออกมากผดิ ปกติ คันบริเวณอวัยวะเพศ 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ทอ งเสยี ถา ยเปนเลอื ด รดิ สีดวงทวาร ปวดทอ ง ปวด ทองจากความเย็น

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 149 3) โรคอน่ื ๆ: เชน ปวดหลัง หลงั แขง็ วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL36 เฉงิ ฝู (承扶 Chéng-Fú) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา คง, รบั ; ฝู (扶) แปลวา สนับสนุน, พยุง: จดุ นี้อยูบ นสว นบน ของตนขาและกง่ึ กลางของรอยพบั ทีก่ นกบั ตน ขามีหนาทส่ี นับสนุน (พยุงขา) หรอื รบั นา้ํ หนกั ตวั ตาํ แหนง: บนตน ขาดานหลงั ตรงจดุ กึ่งกลางของรอยพบั บริเวณกน ยอ ย ขอ บงใช: 1) โรคตามแนวเสน ลมปราณ: ปวดบรเิ วณหลังดา นลาง ปวดตามแนวกระดกู สนั หลัง เยน็ และปวดบรเิ วณหลงั ดา นลา ง ปวดบวมบริเวณอวยั วะเพศ 2) โรคทางเดินปสสาวะ: ปส สาวะขัด 3) โรคทวารหนัก: ริดสีดวงทวาร ลาํ ไสไ มบ ีบตัว วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL37 อินเหมิน (殷门 Yīn-Mén) ความหมาย: อนิ (殷) แปลวา ความหนา; เหมนิ (门) แปลวา ประต:ู กลามเนือ้ ของจดุ นี้จะหนา จุดนีเ้ ปน ประตทู ่ีช่ีของเสน ลมปราณกระเพาะปส สาวะผา น ตาํ แหนง : อยูด า นหลงั ของตนขา บนเสน เชอ่ื มระหวา ง จดุ เฉงิ ฝู (BL36) และ จุดเหวย จง (BL40) ใตจดุ เฉงิ ฝู 6 ชุน ขอบงใช: ขอ กระดูกสันหลงั แข็งและปวดเวลานอน ปวดขาและตนขาดา นขา ง วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.7-1.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL38 ฝูซี่ (浮郄 Fú-Xì) ความหมาย: ฝู (浮) แปลวา ลอย; ซ่ี (郄) แปลวา เหมอื น: จุดนอ้ี ยบู นขอบบนของ popliteal fossa ตําแหนง: อยูดานขางของรอยพับหลงั เขา 1 ชนุ เหนือจดุ เหวยหยาง (BL39) ดา นในตอ เอน็ ของ กลามเนอ้ื biceps femoris ขอบงใช: ชาบรเิ วณกน และตนขา กลา มเน้อื แขนสว นบนแข็งเกร็ง วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรอื รมยา

150 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL39 เหวย หยาง (委阳 Wěi-Yáng) ความหมาย: เหวย (委) แปลวา ทางโคง; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง: หยาง หมายถงึ ขา งนอก จุดเหวยหยาง อยูตรงริมดา นนอกของรอยพับหลังเขา ตาํ แหนง: อยตู รงปลายดานนอกของรอยพบั หลังเขา ตรงขอบดา นในของเอน็ ของกลามเนื้อ biceps femoris ขอบง ใช: ปวดเกร็งเอว ปวดเกร็งขา ทองอดื ปส สาวะขดั วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ BL40 เหวยจง (委中 Wěi-Zhōng) ความหมาย: เหวย (委) แปลวา ทางโคง; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จุดอยูกง่ึ กลางรอยพบั หลงั เขา ตาํ แหนง: อยตู รงก่งึ กลางของรอยพบั หลงั เขา ขอ บง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดทองและหลงั หนักและปวดบรเิ วณหลังและเอว ออ น แรงและชาเน่อื งจากลมและความช้ืน อมั พาตของขา กลามเน้อื ตน แขนเกรง็ หดตวั ปวดเขา และจาํ กดั การ เคลือ่ นไหว 2) โรคทางเดินอาหาร: โรคอหิวาห เจบ็ ลิน้ ป อาเจยี น ทองเสยี 3) โรคทางจติ : wind stroke, coma, โรคลมชกั โรคชักกระตกุ 4) โรคผิวหนงั : ผวิ หนงั อกั เสบติดเชือ้ บรเิ วณหลงั สว นเอว โรคไฟลามทุง โรคผ่นื คนั เปน นํ้าเหลือง ฝห นองทเ่ี ตานม คนั ทีแ่ คมชอ งคลอด โรคเรื้อน 5) โรคอ่ืน ๆ: ไขแตไ มมีเหง่ือ มาลาเรีย เลือดกาํ เดาไหล เจ็บคอ เหงือ่ ออกเอง เหงอ่ื ออกกลางคืน (summer heat) ปสสาวะขัด วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน หรือ ปลอ ยเลือด ☯ BL41 ฟเู ฟน (附分 Fù-Fēn) ความหมาย: ฟู (附) แปลวา จับ, เกาะติด; เฟน (分) แปลวา กระจาย: เสน ลมปราณกระเพาะ ปส สาวะว่ิงลงสองขางจากคอสองเสน จดุ น้ีเปนจดุ เร่มิ ตนของเสน ที่สองแยกจากเสน แรก ตําแหนง : บนหลัง ระดับขอบลางปมุ กระดกู สนั หลังอกท่ี 2 ขา งตอแนวกึง่ กลางตัว 3 ชุน ขอบงใช: กลามเนอื้ ไหลหลังเกรง็ ปวดเกรง็ คอหันลําบาก ชาตนแขน วธิ ีฝงเข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 151 ☯ BL42 พอหู (魄户 Pò-Hù) ความหมาย: พอ (魄) แปลวา จิต, วญิ ญาณ; หู (户) แปลวา ประตู: ปอดเก็บจติ วิญญาณ จดุ นี้ เปนระดับเดยี วกบั จุดเฟยซู (肺俞 Fèi-Shū, BL13) เปน เหมอื นประตสู ําหรับชี่ของปอด ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลางปุมกระดกู สนั หลงั อกท่ี 3 ขางตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบทางเดินหายใจ: ไอ หอบหดื ความผิดปกตขิ องปอดจากการทาํ งานมาก เกินไป โรคปอด วัณโรค ไขหนาแดงจากหยนิ พรอ ง 2) โรคทางเดินอาหาร: ทอ งรว ง อาเจียน รูสกึ อึดอัดในชอ งอก 3) โรคอ่ืน ๆ เชน คอแข็งจากหนั ศีรษะไมได ปวดในเอวและหลัง ปวดชอ งอก วิธีฝงเข็ม: แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL43 เกาฮวฺ าง (膏肓 Gāo-Huāng) ความหมาย: เกา (膏) แปลวา ไขมัน; ฮวฺ าง (肓) แปลวา เยอื่ หุมหัวใจ: เกาฮฺวาง หมายถึง สว น หน่ึงของเยื่อหุมหวั ใจ จุดเกาฮฺวางอยูระดับเดียวกับ จดุ จฺเหวียอนิ ซู (厥阴俞 Jué-Yīn-Shū, BL14) ตําแหนง : บนหลงั ระดับขอบลา งปุมกระดูกสันหลงั อกท่ี 4 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 3 ชุน ขอบงใช: ไอ หอบ วัณโรคปอด ความจาํ เสอ่ื ม ฝน เปยก อาหารไมยอย วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL44 เสนิ ถงั (神堂 Shén-Táng) ความหมาย: เสนิ (神) แปลวา จิตใจ; ถาง (堂) แปลวา หองโถง: หวั ใจเปนบา นของจิตใจ จดุ น้ี อยรู ะดับเดยี วกบั จดุ ซินซู (BL15) เปน เหมือนหองโถงสาํ หรบั จิตใจในบา น ตําแหนง : บนหลงั ระดับขอบลา งปุมกระดูกสนั หลังอกที่ 5 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคหลอดเลือดและหัวใจ: ใจส่นั รนุ แรง ปวดหัวใจ อดึ อดั แนน อก หายใจต้นื ส้ัน 2) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจลาํ บากจากชย่ี อนกลับข้ึนมา ไขตานตอความเยน็ 3) โรคจิตเวช: นอนไมหลบั หงดุ หงิด ราํ คาญ 4) โรคอนื่ ๆ: ปวดไหลหลงั กระดกู ไขสันหลงั แขง็ จากการนอน วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL45 อ้ีส่ี (议喜 Yì-Xí) ความหมาย: อส้ี ี่ (议喜) แปลวา เสยี งสัญญาณ; ถา ผูป ว ยพูดคาํ วา อสี้ ี่ เมอ่ื หมอเอาน้ิวช้ี ทีจ่ ดุ จะ รสู ึกถงึ การสั่นของเสยี ง

152 การฝงเข็ม-รมยา ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปมุ กระดูกสนั หลังอกที่ 6 ขา งตอแนวกง่ึ กลางตวั 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจลาํ บาก เจ็บทรวงอก รา วไปหลงั 2) โรคอ่นื ๆ เชน ไขไ มม ีเหงอ่ื ออก มาลาเรยี นอนไมห ลับและกระสบั กระสา ยจากอนิ พรอง วงิ เวยี น ปวดตา เลือดกาํ เดาไหล วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL46 เกอ กวาน (膈关 Gé-Guān) ความหมาย: เกอ (膈) แปลวา กระบังลม; กวาน (关) แปลวา ผาน: จดุ ท่ีอยูระดบั เดยี วกับจุด เกอ ซู (膈俞 Gé-Shū, BL17) ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปมุ กระดกู สนั หลังอกที่ 7 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคทางเดินอาหาร: เบ่ืออาหาร หายใจลาํ บากตดิ ขดั อาเจยี น สะอึก เรอ นํ้าลายสอ 2) โรคอนื่ ๆ เชน ปวดตามแนวกระดกู สันหลงั ปสสาวะสเี หลืองจัด โรคเลอื ด วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL47 หนุ เหมิน (魂门 Hún-Mén) ความหมาย: หุน (魂) แปลวา จิตวิญญาณ; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู ตับเปน ที่เกบ็ ของจิต วญิ ญาณ จดุ นอี้ ยรู ะดบั เดยี วกบั จุดกานซู (肝俞 Gān-Shū, BL18) เปน เหมือนประตูของชต่ี บั ตําแหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลา งปมุ กระดูกสนั หลงั อกท่ี 9 ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 3 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคของศรี ษะและรบั ความรสู กึ : ปวดศีรษะ วงิ เวยี น 2) โรคทางเดินอาหาร: เบื่ออาหาร อาเจียน มเี สียงลมในลาํ ไส ทอ งเสยี 3) โรคอน่ื ๆ: อึดอดั ในชอ งอก ปวดหลัง เปนลม ปวดทองกระเพาะราวไปหลัง กลา มเนอื้ แข็ง ปวดขอ ปส สาวะสีแดง วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL48 หยางกัง (阳纲 Yáng-Gāng) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง; กัง (纲) แปลวา กุญแจ: ถงุ นาํ้ ดีเปน หยาง จุดนอี้ ยูร ะดับเดียวกบั ตานซู (胆俞 Dǎn-Shū, BL19) และใชก ารรกั ษาโรคถงุ น้ําดี ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปมุ กระดูกสนั หลังอกที่ 10 ขางตอแนวกง่ึ กลางตัว 3 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดนิ อาหาร: ปวดทอง เสยี งลมในลาํ ไส ทองเสยี ทองอดื เบ่อื อาหาร

จุดฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 153 2) โรคอื่น ๆ: ปวดหนา อกชอ งอก ไขตวั เหลืองตาเหลอื ง เบาหวาน วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL49 อ้เี ซอ (意舍 Yì-Shè) ความหมาย: อี้ (意) แปลวา ความคิด; เซอ (舍) แปลวา ท่ีอย:ู มามเปนทเี่ ก็บความคดิ จดุ นีอ้ ยู ระดับเดียวกบั จุดผีซู (脾俞 Pí-Shū, BL20) เหมอื นเปนท่ีเกบ็ ช่มี า ม ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลา งปุมกระดกู สันหลงั อกท่ี 11 ขางตอแนวกงึ่ กลางตวั 3 ชุน ขอบงใช: 1) โรคทางเดนิ อาหาร: อืดแนนทอ ง เสยี งลมในลาํ ไส ทอ งเสีย อาเจยี น เบ่อื อาหาร 2) โรคอน่ื ๆ: เบาหวาน ไขตัวเหลืองตาเหลอื ง ปส สาวะสแี ดงและเหลืองเขม ปวดสนั หลงั โรคจากลมและความเยน็ วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL50 เวย ชาง (胃仓 Wèi-Cāng) ความหมาย: เวย (胃) แปลวา กระเพาะอาหาร; ชาง (仓) แปลวา บาน, ทเ่ี ก็บ: กระเพาะอาหาร เปน ทเี่ ก็บอาหาร จดุ น้ีอยรู ะดับเดยี วกบั จดุ เวย ซู (胃俞 Wèi-Shū, BL21) จงึ ทําหนา ท่ีเสมอื นยงุ ฉาง ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลางปมุ กระดกู สนั หลังอกท่ี 12 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคทางเดนิ อาหาร: ปวดทอง ปวดกระเพาะอาหาร โรคกระเพาะในเดก็ ทอ งผูก 2) โรคอนื่ ๆ เชน บวมนํ้า ปวดตามแนวกระดูกสนั หลังทาํ ใหนอนราบลาํ บาก วิธีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL51 ฮวฺ างเหมิน (肓门 Huāng-Mén) ความหมาย: ฮฺวาง (肓) แปลวา ผนงั สําหรับกรอง; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จดุ นอ้ี ยรู ะดับ เดียวกับจดุ ฮวฺ างซู เปรียบเหมอื นประตูของชีข่ องซานเจยี ว ตําแหนง : บนหลงั ระดับขอบลา งปมุ กระดูกสนั หลังเอวที่ 1 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดทอ ง ปวดกระเพาะอาหาร มกี อนในทอง ทองผูก 2) โรคหลังคลอดบุตร วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL52 จอ้ื ซื่อ (志室 Zhì-Shì) ความหมาย: จอื้ (志) แปลวา ตั้งใจ, มงุ ม่นั ; ซื่อ (室) แปลวา หองเก็บไต เก็บความต้งั ใจ: จุดนี้อยูระดับเดียวกบั จุดเสนิ ซู จงึ เปรยี บเปน หองเกบ็ ชี่ของไต

154 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลางปมุ กระดกู สนั หลงั เอวที่ 2 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 3 ชุน ขอ บง ใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพันธ:ุ นา้ํ กามเคล่ือน ไรส มรรถภาพทางเพศ ปวดบวม บริเวณอวยั วะเพศ ปส สาวะไมอ อก บวมน้าํ 2) โรคระบบทางเดนิ อาหาร: ปวดกระเพาะอาหาร ทองอืด อาเจยี นในเดก็ ทองผูก 3) โรคอื่น ๆ เชน ปวดหลงั กระดูกสนั หลงั แขง็ และปวด นอนราบไมไ ด วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรือ รมยา หมายเหต:ุ ใชใ นการคลอดแบบ painless delivery โดยใชจดุ จอ้ื ซอื่ (BL52) จุดชี่ไหซ ู (BL24) ซอื่ เหลียว (BL32) และจดุ ไทช ง (LR3) ☯ BL53 เปาฮฺวาง (包肓 Bāo-Huāng) ความหมาย: เปา (包) แปลวา ถุง; ฮวฺ าง (肓) แปลวา ผนงั : เปา หมายถงึ กระเพาะปสสาวะ จดุ นี้อยูร ะดับเดยี วกับจุดผังกวางซู ตาํ แหนง : บนกระเบนเหนบ็ ระดบั รูหลงั กระเบนเหน็บที่ 2 (second posterior sacral foramen) ขางตอ แนวกงึ่ กลางตวั 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคระบบปสสาวะและสบื พันธุ: ปสสาวะคงั่ ทองอดื ดานลา ง อวัยวะเพศบวม 2) โรคทางเดนิ อาหาร: มเี สยี งลมในทอ ง ทองอดื ทองผูก 3) โรคอ่นื ๆ เชน ปวดตามแนวกระดกู สันหลงั วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.7-1.3 ชุน หรือรมยา ☯ BL54 จื้อเปย น (秩边 Zhì-Biān) ความหมาย: จ้ือ (秩) แปลวา ลาํ ดบั ; เปย น (边) แปลวา ขอบเขต: จุดซูหลังของเสน ลมปราณ กระเพาะปสสาวะ จัดเรียงเปนลาํ ดับ จุดน้ีคือจุดตํ่าสุดของลาํ ดบั ตําแหนง: บนกระเบนเหน็บ ระดบั รูหลังกระเบนเหน็บท่ี 4 (fourth posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดหลังระดับเอวและกระเบนเหน็บทําใหนอนราบไมไ ด รสู กึ หนัก ๆ บริเวณเอวและกระเบนเหนบ็ ทาํ ใหเคล่อื นไหวลาํ บาก ออนแรงและชาขา 2) โรคของทวารหนกั และเบา เชน ปส สาวะสีแดง ปวดอวัยวะเพศ รดิ สีดวงทวาร วิธีฝงเข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉียง 1.0-1.5 ชนุ หรือ รมยา

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 155 รปู ที่ 3-29 แสดงตําแหนงจดุ BL11–BL54 รูปที่ 3-30 แสดงตาํ แหนงจดุ BL27–BL54

156 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL55 เหอหยาง (合阳 Hé-Yáng) ความหมาย: เหอ (合) แปลวา รวมเปน หนง่ึ เดียว, อันหนง่ึ อนั เดียวกนั ; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอนิ -หยาง: เสน ลมปราณว่ิงลงจากคอแลว แยกเปน 2 เสน หลังจากน้นั มาบรรจบกันท่ี จุด เหวย หยาง (BL39) และจะลงไปตา่ํ เร่ือย ๆ ตามกลามเนือ้ จุดสูงสุดของแนวนจี้ งึ เปน หยาง ตําแหนง : อยูใ นแนวท่เี ช่ือมกับจุดเหวย จง (BL40) และเฉิงซาน (BL57) ใตจ ดุ เหวยจง 2 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: ปวดตามแนวกระดูกหลังราวลงทองสว นลา งและชาขา หนัก บวมและปวดเขา และนอ ง 2) โรคของระบบสบื พนั ธุ: ตกเลอื ดจากมดลูก ปวดหวั เหนา อณั ฑะอักเสบ หมด สมรรถภาพทางเพศ 3) โรคระบบประสาท: ชกั เกรง็ กลา ม ชกั เกรง็ 4) โรคอนื่ ๆ: ไสเ ล่อื น ปวดทอ งสว นบนและลาง วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรอื รมยา ☯ BL56 เฉิงจนิ (承筋 Chéng-Jīn) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ทาํ ใหค งอยู; จนิ (筋) แปลวา เอน็ และกลา มเน้ือ: จุดน้อี ยบู น กลามเนอ้ื นองซึ่งเปน กลา มเนอื้ สําคัญท่ีพยุงสว นบนของรางกาย ตาํ แหนง : ดา นหลังขา บนเสน เช่อื มระหวางจุดเหวยจง (BL40) และ จุดเฉงิ ซาน (BL57) ตรง กลางเนอื้ นอ ง ใตตอ จดุ เหวยจง (BL40) 5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: เกร็งและปวดตามแนวกระดกู สนั หลัง ปวดกลา มเนื้อ หนัก ปวดหรือชาเขาและกลา มเนื้อนอ ง เกรง็ จากลําไสอ กั เสบเฉยี บพลัน (ถายเหลว อาเจียน ตะครวิ ) ปวดและขอเทา ยึดตดิ บวมหลงั เทา 2) โรคของศีรษะและความรสู กึ : วงิ เวยี น ปวดศรี ษะ เลือดกําเดาไหล 3) โรคของระบบยอยอาหาร: อาเจยี น ทอ งเสยี ทองผูก รดิ สีดวงทวาร วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL57 เฉงิ ซาน (承山 Chéng-Shān) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา รับ; ซาน (山) แปลวา ภเู ขา: กลา มเนือ้ นอง (gastrocnemius) นูนใหญเหมอื นภเู ขา จดุ เฉงิ ซานอยูดา นหลังกลา มเน้ือเหมือนรองรบั ภเู ขาเอาไว

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 157 ตาํ แหนง : อยทู นี่ อง ใตจ ดุ เหวย จง (BL40) 8 ชุน บนแนวเสน ตอ ระหวางจดุ เหวย จงกับจุดตดั ระหวางเสน ระนาบตาตุมนอกกับเสนแนวกึง่ กลางเอน็ รอยหวาย เวลาเขยง เทา หรอื กระดกปลายเทา จะเกดิ รอยบุมตรงดานลา งกลามเน้อื ขอบงใช: ปวดขาชา รดิ สีดวงทวาร ปวดเกรง็ เอวและขา วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ BL58 เฟยหยาง (飞扬 Fēi-Yáng) ความหมาย: เฟย (飞) แปลวา บิน; หยาง (扬) แปลวา ยกข้นึ : ดานนอก แปลวา หยาง, จุดน้ี เปนจดุ ลัว่ เชอื่ มเสนลมปราณกระเพาะปสสาวะและตั้งอยดู านขา งของขา และเสน ลมปราณวิง่ หรอื บนิ ออก จากจุดน้ีไปเสน ลมปราณไต (เปน จดุ ลั่วของเสน ลมปราณกระเพาะปสสาวะของไทห ยางเทา ) จดุ เฉพาะ: จุดลว่ั ตาํ แหนง: บนนอง 7 ชุนเหนอื จุดคุนหลุน (BL60) และ 1 ชนุ ขา งและตํ่ากวา จุดเฉิงซาน (BL57) ขอ บงใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: ปวดหลงั และขาหนีบ เปลยี้ และออ นแรงของขา 2 ขาง กลา มเน้ือเกร็งและเอน็ ตดิ ยดึ ซงึ่ ทําใหง อขายาก โรคเร้ือน 2) โรคของศีรษะและความรสู กึ : ปวดศีรษะ วิงเวยี น คัดจมูก เลือดกาํ เดาไหล 3) โรคระบบประสาท: ชัก 4) โรคอื่น ๆ เชน รดิ สดี วง ไขไ มมีเหง่ือ วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรือรมยา ☯ BL59 ฟูหยาง (跗阳 Fū-Yáng) ความหมาย: ฟู (跗) แปลวา กระดกขอเทา ; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง: หยาง หมายถงึ ขา งบนและขา งนอก จุดฟูหยางอยูเหนือกระดูกขอเทาดานนอกของขา ตาํ แหนง: อยูด า นนอกของขา เหนือจดุ คนุ หลนุ (BL60) 3 ชนุ ขอ บงใช: ปวดศีรษะ ปวดเอวและกระเบนเหนบ็ ขาปวดไมม ีแรง ตาตมุ นอก บวมปวด วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ BL60 คนุ หลนุ (昆仑 Kūn-Lún) ความหมาย: คุนหลนุ (昆仑) เปนช่ือภูเขาสงู ทางภาคตะวันตกของจีน; ตาตมุ นอกมีรปู รา งเหมอื น ภูเขา จดุ คนุ หลุนอยูขางนอกตาตมุ

158 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง : อยใู นรอ งระหวางดา นหลังของตาตุมนอกกบั เอ็นรอยหวาย ขอบง ใช: ปวดเอวและกระเบนเหน็บ ปวดบวมสนเทา ปวดศีรษะ ปวดเกร็งทา ยทอย เลอื ดกาํ เดา ไหล ตาลาย โรคจิต ลมชัก คลอดยาก วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ รูปท่ี 3-31 แสดงตําแหนง จุด BL36–BL58 รปู ที่ 3-32 แสดงตําแหนง จดุ BL59–BL67

จุดฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 159 ☯ BL61 ผูเซิน (仆参 Pú-Shēn) ความหมาย: ผู (仆) แปลวา ผรู บั ใช; เซนิ (参) แปลวา ใหความเคารพ: จุดน้ีอยดู านขางสนเทา และถูกสัมผัส เมอ่ื ผรู บั ใช (ลกู จา ง) ใหท าํ ความเคารพ ตาํ แหนง : ดานขางของเทา หลงั และตํ่ากวา ตาตมุ ดา นนอก ต่าํ จากจุดคุนหลนุ (BL60) ขา งตอ กระดูกสนเทา บริเวณจุดชื่อมตอของผวิ สเี ขมกบั สจี างทเ่ี ทา ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: ปวดสน เทา ปวดหลงั เกร็งเปน ตะครวิ จากลําไสอ ักเสบ เฉยี บพลัน ปวดเขา ออนแรงของขา 2 ขาง 2) โรคจิตใจ: โรคอารมณแปรปรวณ ชัก เปน ลมหมดสติ 3) โรคอน่ื ๆ เชน อาเจียน สาํ รอก ปสสาวะขุนขัด วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.2-0.3 ชุน หรอื รมยา ☯ BL62 เซนิ มา ย (申脉 Shēn-Mài) ความหมาย: เซิน (申) แปลวา ยืน่ ออกไป; มา ย (脉) แปลวา เสน ลมปราณ: เซินมาย เปน จุด บนเสนลมปราณเทา ไทหยางกระเพาะปสสาวะท่อี อกไปเชอ่ื มโยงกบั เสน ลมปราณหยางเชยี ว จุดเฉพาะ: จุดเชอื่ มโยงเสน ลมปราณหยางเชียว ตาํ แหนง: อยูตรงรองขิดของลา งของตาตมุ นอก ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ วงิ เวียน โรคจติ อาละวาด ลมชกั ปวดเมือ่ ยเอวและขา ตาแดง นอนไมห ลบั วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ BL63 จนิ เหมิน (金门 Jīn-Mén) ความหมาย: จิน (金) แปลวา ทองคาํ ; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: จุดจนิ เหมนิ อยูบ นเสนเทา ไทห ยางกระเพาะปสสาวะ และเปน จดุ เรม่ิ ตนของเสนลมปราณหยางเหวย เปรยี บเปน ประตูสเู สนหยางเหวย จดุ เฉพาะ: จุดซี ตาํ แหนง: อยดู า นหนา และลางตอจดุ เซนิ มา ย ตรงรอยบุมใตก ระดกู cuboid ก่ึงกลางระหวางจุด เซนิ มาย (BL62) กับจุดจิงกู (BL64) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ปวดเอว ปวดขาไมม ีแรง โรคจติ ลมชกั ปวดตาตมุ นอก วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ

160 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL64 จิงกู (京骨 Jīng-Gǔ) ความหมาย: จงิ กู (京骨) เปน ชือ่ โบราณของ tuberosity ของกระดูก metatarsal ท่ีหา: จุดจงิ กู อยูใต tuberosity ของกระดูก metatarsal ทหี่ า ตาํ แหนง : อยใู ต tuberosity ของกระดูก metatarsal ทหี่ า บนแนวบรรจบของฝา เทาและหลงั เทา ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ปวดทา ยทอย ตามวั ปวดเอวและขา โรคจิต ลมชัก วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ BL65 ซูก ู (束骨 Shù-Gǔ) ความหมาย: ซกู ู (束骨) เปน ช่ือโบราณของหวั กระดกู metatarsal ท่หี า : จดุ ซูกูอยูด า นขา งและ ใตหัวกระดกู นี้ ตาํ แหนง : อยหู ลังขอ metatarsophalangeal ที่หา บนแนวบรรจบของฝา เทา และหลังเทา ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดทายทอย ตาลาย ปวดเอวและขา โรคจติ อาละวาด วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ BL66 จูทงกู (足通谷 Zú-Tōng-Gǔ) ความหมาย: จู (足) แปลวา เทา ; ทง (通) แปลวา ผาน; กู (谷) แปลวา หุบเขา: จดุ จทู งกอู ยูใน รอ งระหวางกระดูกเทา ตําแหนง: อยูห นา ขอ metatarsophalangeal ที่หา บนแนวบรรจบของฝา เทาและหลังเทา ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ปวดทา ยทอย ตาลาย โรคจิต อาวะวาด เลอื ด กาํ เดาไหล วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.2-0.3 ชนุ ☯ BL67 จ้ืออิน (至阴 Zhì-Yīn) ความหมาย: จ้ือ (至) แปลวา ถงึ ; อิน (阴) แปลวา อิน ของอิน-หยาง: หมายถึง เสนลมปราณ เทาเสา อินไต จุดจ้อื อนิ เปน จดุ สุดทายของเสนเทา ไทห ยางกระเพาะปส สาวะ ทไ่ี ปตอกบั เสน เทา เสา อินไต ตาํ แหนง: อยูมุมดา นนอกของเสน นว้ิ เทาทหี่ า หา งจากมุมเลบ็ 0.1 ชนุ ขอบงใช: ทารกทาผิดปกตใิ นครรภ คลอดยาก ปวดศีรษะ ปวดตา คัดจมูก เลอื ดกําเดาไหล วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.1 ชนุ ถาปรบั ทาทารกในครรภใ ชวิธรี มยา

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 161 8. เสน ลมปราณเทาเสาอินไต (足少阴肾经 Zú-Shǎo-Yīn-Shèn-Jīng : The kidney meridian of foot-ShaoYin) ☯ KI1 หยงเฉฺวยี น (涌泉 Yǒng-Quán) ความหมาย: หยง (涌) แปลวา ไหลพงุ ; เฉวฺ ียน (泉) แปลวา นํ้าพุ: จุดหยง เฉวฺ ยี นอยูต รงรอย บมุ บนฝาเทา ทีม่ ลมปราณไหลพงุ ขนึ้ มาเหมอื นนํ้าพุ จดุ เฉพาะ: จุดจงิ่ -ตานาํ้ ตําแหนง : เหยียดเทาลงใหน วิ้ เทาทั้งหา งุมเขาหาฝาเทา ฝาเทาจะปรากฎรอยบุม ที่ จดุ หยง เฉวยี น จดุ อยูทีร่ อยตอ ระหวางดานหนา 1/3 กับดานหลัง 2/3 ของแนวยาวของฝา เทา ระหวางกระดกู metatarsal ที่ 2 และที่ 3 ขอบงใช: ปวดศรษี ะ มึนศรษี ะ นอนไมหลับ ตาลาย คอเจบ็ เสียงแหบแหง ทอ งผูก ปสสาวะขดั โรคจิต อาละวาด ลมชัก หมดสติ วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ KI2 หญานกู (然谷 Rán-Gǔ) ความหมาย: หญาน (然) แปลวา Tuberosity ของกระดกู narvicular; กู (谷) แปลวา หุบเขา: จดุ หญานกอู ยูใ นรองใต tuberosity ของกระดกู narvicular จดุ เฉพาะ: จุดอ๋ิง-นํา้ พุ ตาํ แหนง : อยูทด่ี านในของเทาใต tuberosity ของกระดกู narvicular ตรงขอท่ีบรรจบกนั ของฝา เทา และหลังเทา ขอบงใช: ระดผู ิดปกติ ตกขาว ฝน เปย ก เบาหวาน ทองเดนิ ไอเปนเลือด เจ็บคอ ปส สาวะขดั บาดทะยัก อาปากไมได วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน

162 การฝง เข็ม-รมยา รปู ที่ 3-33 จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณเทา เสา อนิ ไต

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 163 รปู ท่ี 3-34 แสดงตาํ แหนงจุด KI1 รูปท่ี 3-35 แสดงตําแหนงจดุ KI2–KI6 รูปที่ 3-36 แสดงตําแหนงจดุ KI3-KI10

164 การฝงเข็ม-รมยา ☯ KI3 ไทซ ี (太溪 Tài-Xī) ความหมาย: ไท (太) แปลวา ย่งิ ใหญ; ซี (溪) แปลวา ลําธาร: จุดไทซีอยใู นรอ งระหวางตาตมุ ในกับเอน็ เหมือนลําธารในหบุ เขาสงู ชนั จุดเฉพาะ: จดุ หยวน จดุ ช-ู ลาํ ธาร ตําแหนง: อยดู านในขอเทา ในรอ งระหวา งขอบหลงั ของตาตุมในกบั ขอบหนาของเอน็ achilles ขอ บง ใช: 1) โรคตามเสนลมปราณ: ปวดตามไขสันหลัง โรคปวดขอ ขาปวดและเย็นมาก ขา เคลือ่ นไหวไดจ ํากดั บวมและปวดสนเทา และตาตมุ ดา นใน 2) โรคของศรี ษะและอวยั วะรบั ความรสู ึก: ปวดศรี ษะ เวียนศีรษะ บวมและปวดคอ ปวดฟน หหู นวก เสยี งอื้อในหู เลอื ดกาํ เดาไหล 3) โรคทางเดินหายใจ: ไอ ไอเปนเลือด หายใจลําบาก เจบ็ หนาอก แนนหนา อกและ ชายโครง เสมหะเหนียว 4) โรคทางเดนิ อาหาร: โรคอหิวาห ทอ งเสีย ทอ งผูก 5) โรคระบบหัวใจและหลอดเลอื ด: ใจสน่ั เจ็บหวั ใจ 6) โรคทางเดินปส สาวะ: ปสสาวะสขี าวขุน ปสสาวะบอ ย ปส สาวะสีดาํ 7) โรคระบบสืบพันธ:ุ ประจาํ เดือนมาไมสมํ่าเสมอ กามตายดา น กอนในชองทอ ง 8) โรคทางจติ : นอนไมห ลบั ความจาํ เสอ่ื ม (amnesia) vexation 9) โรคอืน่ ๆ: เบาหวาน เตา นมอกั เสบ ไสเลือ่ นเน่ืองจากความเยน็ ฝนเปย ก หยอ น สมรรถภาพทางเพศ เจ็บคอ วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ KI4 ตา จง (大钟 Dà-Zhōng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จง (钟) แปลวา สนเทา : จดุ ตา จงอยูทีก่ ระดูกสนเทา ขนาด ใหญ (calcaneus) จดุ เฉพาะ: จดุ ลั่ว ตาํ แหนง: อยดู านในขอ เทา หนาขอบของเอน็ achilles อยูด า นหลงั และใตจ ดุ ไทซ ี 0.5 ชนุ ขอบง ใช: ปส สาวะไมออก ปส สาวะขดั ปสสาวะรดท่นี อน ทอ งผกู ไอเปนเลือด หอบ ซมึ เซา ปวด สนเทา วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ

จดุ ฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 165 ☯ KI5 สุยเฉวฺ ียน (水泉 Shuǐ-Quán) ความหมาย: สยุ (水) แปลวา น้ํา; เฉฺวียน (泉) แปลวา นํา้ พ:ุ สุย เฉวียนหมายถงึ แหลง กําเนิด นาํ้ ไตเปนอวยั วะควบคุมการขบั ถา ยน้าํ จุดสุยเฉฺวียนเปน จดุ ซใี่ ชร กั ษาอาการปส สาวะผดิ ปกติ จดุ เฉพาะ: จุดซี ตาํ แหนง : อยดู า นในขอ เทา ใตจ ดุ ไทซ ี (太溪 Tài-Xī, KI3) 1 ชุน ขอบงใช: ระดูผดิ ปกติ ปวดระดู ขาดระดู มดลูกหยอน ปสสาวะขัด วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ KI6 เจาไห (照海 Zhào-Hǎi) ความหมาย: เจา (照) แปลวา แวววาว; ไห (海) แปลวา ทะเล: จดุ เจาไห มีลมปราณเหมือน ทะเลลมปราณหยางของไต ชว ยใหรางกายสดใสมชี วี ิตชวี า จุดเฉพาะ: จุดเชอื่ มโยงกับเสน ลมปราณอนิ เชียว ตาํ แหนง : อยูใ นรองใตข อบลา งของตาตุม ใน ขอ บง ใช: ระดผู ิดปกติ ตกขาว มดลกู หยอ น ปส สาวะบอย ปส สาวะไมอ อก ทองผูก คอแหง เจ็บ โรคจิต อาละวาด นอนไมห ลบั วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ KI7 ฟูลวิ (复溜 Fù-Liū) ความหมาย: ฟู (复) แปลวา ตอ เนอ่ื ง; ลวิ (溜) แปลวา ไหล: ลมปราณไหลลงไปบรรจบกบั ทะเลท่จี ดุ เจา ไห ไหลกลับข้ึนมาท่ีจุดฟูลวิ แลว ไหลเวยี นตอ ไป จุดเฉพาะ: จดุ จงิ -แมนา้ํ ตําแหนง: อยูด า นในของขา เหนือจุดไทซี 2 ชุน ขอ บงใช: บวมนํา้ ทอ งอดื ทอ งเดิน เหงือ่ ออกตอนกลางคืน ไขไ มมเี หง่ือ ขาปวด ออนแรง วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ KI8 เจยี วซิน่ (交信 Jiāo-Xìn) ความหมาย: เจียว (交) แปลวา ตดั กัน; ซนิ่ (信) แปลวา ความเชื่อถอื หรอื การตดั สนิ ใจ เปน หนึ่งในจติ ใจท้งั หา ซึ่งสมั พันธก บั ไต: ลมปราณของเสนลมปราณตัดกันท่ีจดุ เจียวซน่ิ จุดเฉพาะ: จุดซีของเสน ลมปราณอินเชยี ว

166 การฝงเข็ม-รมยา ตาํ แหนง: อยดู านในของขา เหนือจดุ ไทซี 2 ชนุ หนา จดุ ฟูลิว 0.5 ชุน ขอ บง ใช: ระดผู ิดปกติ เลือดออกทางชองคลอด มดลูกหยอย ไสเลื่อน ทอ งเดิน ทองผกู วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.6-1.2 ชุน รปู ที่ 3-37 แสดงตําแหนง จดุ KI12-KI16 ☯ KI9 จปู น (筑宾 Zhù-Bīn) ความหมาย: จู (筑) แปลวา แขง็ แรง; ปน (宾) แปลวา เขา หรือขา: จุดจูปน อยูท่ดี า นในขา มี หนา ทเ่ี สริมความแข็งแรงของเขา และขา จดุ เฉพาะ: จุดซีของเสน ลมปราณอินเหวย ตาํ แหนง: อยูด านในของขาบนแนวเสน ตอระหวางจดุ ไทซ กี บั จดุ อนิ กู เหนอื จุดไทซ ี 5 ชุน ขอ บง ใช: โรคจติ อาละวาด ไสเลอ่ื น คลื่นไส อาเจียน ปวดนอ ง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI10 อินกู (阴谷 Yīn-Gǔ) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อนิ ของอนิ -หยาง; กู (谷) แปลวา หุบเขา: อนิ หมายถงึ ดาน ในจดุ อินกูอ ยูตรงรองดานในของเขา จุดเฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล

จดุ ฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 167 ตาํ แหนง: อยดู า นในของรอยพบั หลงั เขา จุดอยรู ะหวา งของกลา มเนื้อ semitendinosus กับเอ็น ของกลามเนื้อ semimembranosus เมอ่ื งอเขา ขอบงใช: หยอนสมรรถภาพทางเพศ ไสเ ลื่อน เลือดออกทางชอ งคลอด ปสสาวะขดั ปวดเขา วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI11 เหิงกู (横骨 Héng-Gǔ) ความหมาย: เหงิ กู (横骨) เปนชือ่ โบราณของหวั เหนา: จุดนีต้ ้ังอยูขอบบนของหวั เหนา จุดพเิ ศษ: จุดตัดของเสนเทาเสาอินไต กบั เสน ลมปราณชง ตําแหนง: อยูทท่ี อ งนอ ย เหนือขอบบนของรอยตอกระดูกหัวเหนา หาง จดุ ชฺวกี ู (曲骨 Qū-Gǔ, CV2) มาทางขา ง 0.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคของระบบปสสาวะและระบบสืบพันธุ: ปวดทอ งนอ ย หยอ นสมรรถภาพทางเพศ ปสสาวะไมร ูต วั ปส สาวะคัง่ ปวดประจาํ เดอื น 2) โรคอื่น ๆ: ไสเ ลื่อน ปวดหลัง ปวดบวมตา วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI12 ตาเฮอ (大赫 Dà-Hè) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เฮอ (赫) แปลวา อุดมสมบูรณ, มากมาย: จดุ นเ้ี ปน จดุ บรรจบของเสนไตและชงมาย ซง่ึ พลังชห่ี ลกั ของเซี่ยเจียว (下焦 Xià-Jiāo) มาก จุดพิเศษ: จดุ ตัดกนั ของเสน เทาเสา อนิ ไต กบั เสนลมปราณชง ตําแหนง : อยบู รเิ วณทองนอย อยูต่ําจากสะดอื 4 ชนุ และออกมาดา นขาง 0.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทอ งเสีย โรคบิด ปวดทองสว นลา ง 2) โรคระบบปส สาวะ: มดลูกหยอ น ประจําเดือนมาไมสม่ําเสมอ ตกขาว ปวดองคชาติ ปวดประจําเดอื น ปสสาวะไมร ตู ัว ปสสาวะคงั่ 3) โรคอ่นื ๆ เชน ปวดบวมตาแดง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI13 ชเี่ สวฺ ยี (气穴 Qì-Xuè) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลังชวี ิต; เสวฺ ีย (穴) แปลวา ถํ้า จดุ เฉพาะ: จดุ ตดั กันของเสน เทา เสา อนิ ไต กับเสนลมปราณชง

168 การฝง เข็ม-รมยา ตําแหนง: อยตู าํ่ จากสะดอื 3 ชนุ และออกมาดา นขาง 0.5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี โรคบดิ 2) โรคระบบปสสาวะและระบบสืบพันธุ: ประจาํ เดอื นไมส มา่ํ เสมอ ตกขาว หยอ น สมรรถภาพทางเพศ ปส สาวะค่ัง เปน หมัน 3) โรคอน่ื ๆ: ปวดตามแนวกระดูกสนั หลัง ปวดบวมตา วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI14 ซอื่ หมาน (四满 Sì-Mǎn) ความหมาย: ซ่ือ (四) แปลวา สี่; หมาน (满) แปลวา บรบิ รู ณ: จุดน้ีเปนจดุ ทส่ี ขี่ องเสนไตบน ทอ งและมขี อบง ใชใ นกรณแี นน ทอง จุดเฉพาะ: จุดตดั กันของเสน เทา เสาอินไต กบั เสนลมปราณชง ตาํ แหนง: อยตู าํ่ จากสะดอื 2 ชนุ และออกมาดา นขา ง 0.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบปส สาวะและระบบสบื พนั ธ:ุ ประจาํ เดอื นไมส มํา่ เสมอ ตกขาวไรเ ชอื้ ปส สาวะ ขัด ปสสาวะไมรูตวั บวม 2) โรคระบบยอยอาหาร: ทองเสีย โรคบิด ทอ งผกู 3) โรคอน่ื ๆ: ปวดทองตา่ํ กวา สะดอื ปวดบวมตา วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI15 จงจู (中注 Zhōng-Zhù) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; จู (注) แปลวา ไหลริน: พลงั ของเสน ไตไหลรนิ จากจดุ น้ีเขาสูจงเจยี ว (中焦 Zhōng-Jiāo) จดุ เฉพาะ: จุดตัดกนั ของเสนเทาเสาอนิ ไต กับ เสน ลมปราณชง ตําแหนง: อยูตํ่าจากสะดอื 1 ชนุ และออกมาดา นขาง 0.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทอ งเสีย โรคบดิ ทองผูก 2) โรคระบบปสสาวะและระบบสืบพนั ธุ: ประจาํ เดือนมาไมสมํ่าเสมอ 3) โรคอ่นื ๆ: รสู ึกหนาว ปวดเอวและทอ ง ปวดบวมตา วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน

จดุ ฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 169 ☯ KI16 ฮฺวางซู (肓俞 Huāng-Shū) ความหมาย: ฮวฺ าง (肓) แปลวา ผนงั เมมเบรน; ซู (俞) แปลวา ขนสง : พลงั ของไตสง ผา นจาก จดุ นี้เขา ไปในฮวงเมนเบรน จุดเฉพาะ: จดุ ตัดกันของเสน เทา เสาอนิ ไต กับ เสน ลมปราณชงคณุ สมบัติ ตําแหนง : อยกู ลางทอ งและหางจากสะดือไปดานขา ง 0.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: อาเจยี น แนนทอง ปวดรอบสะดอื ทองผกู ทอ งเสีย โรคบิด 2) โรคนรีเวช: ประจาํ เดือนไมสมํ่าเสมอ 3) โรคอ่ืน ๆ: ไสเ ลื่อน ปวดบวมตาแดง ปวดตามแนวกระดูกสนั หลงั วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI17 ซางชฺวี (商曲 Shāng-Qū) ความหมาย: ซาง (商) แปลวา หน่ึงในหา เสยี งทเ่ี กยี่ วขอ งกบั โลหะ; ชวฺ ี (曲) แปลวา ปด : ซางเปน เสยี งเกย่ี วขอ งกบั โลหะ และลําไสใหญซ ง่ึ เกยี่ วกบั โลหะ จดุ นีส้ มั พันธกบั การบดิ ของลําไส จุดเฉพาะ: จุดตัดกันของเสน เทา เสาอนิ ไต กับ เสนลมปราณชง ตาํ แหนง: อยูเหนอื สะดือ 2 ชนุ และหา งจากดานขา ง 0.5 ชุน ขอบงใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทองเสยี โรคบดิ ปวดทอง เบอ่ื อาหาร 2) โรคอื่น ๆ: ปวดตาแดง วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI18 สือกวาน (石关 Shí-Guān) ความหมาย: สือ (石) แปลวา หิน; กวาน (关) แปลวา สําคญั : สอื ในท่ีน้ีหมายถึง มคี วามแข็ง จดุ นีเ้ ปนจุดสาํ คัญในการรกั ษาโรคของทองชนิด hard consistancy จดุ เฉพาะ: จดุ ตัดกนั ของเสน เทาเสา อนิ ไต กับ เสนลมปราณชง ตําแหนง : อยูเหนือสะดือ 3 ชนุ และหา งจากดา นขา ง 0.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอารหาร: อาเจียน สะอึก ปวดกระเพาะอาหาร ทอ งผูก 2) โรคนรีเวช: ปวดทอ งหลังคลอดลกู ประจําเดอื นไมสมาํ่ เสมอ ปวดประจําเดือน เปนหมัน วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ

170 การฝงเข็ม-รมยา ☯ KI19 อินตู (阴都 Yīn-Dū) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อนิ ของ อิน-หยาง; ตู (都) แปลวา ทา ทาง: อิน หมายถึง ทอ ง และเสน อิน จุดนี้อยูใ นทองซ่ึงนาํ้ และอาหารมาพบกนั จุดเฉพาะ: จดุ ตัดกนั ของเสนเทาเสาอินไต กบั เสน ลมปราณชง ตําแหนง: อยเู หนอื สะดือ 4 ชนุ และหางจากดานขาง 0.5 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคระบบหายใจ: หอบหดื หายใจลําบาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: แนนทอง ปวดกระเพาะอาหาร ทองผกู ดซี า น 3) โรคนรีเวช: เปนหมัน 4) โรคอืน่ ๆ: มาเลเรยี ปวดตาแดง ปวดหนาอกและปวดทองบนดานขาง วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI20 ฝทู งกู (腹痛谷 Fù-Tōng-Gǔ) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ทอ ง; ทง (痛) แปลวา ผาน; กู (谷) แปลวา นา้ํ และอาหาร: จุดน้ี อยใู นทองซง่ึ น้าํ และอาหารผา น จุดเฉพาะ: จดุ ตัดกนั ของเสน เทาเสาอนิ ไต กับ เสน ลมปราณชง ตาํ แหนง: อยเู หนอื สะดือ 5 ชุน และหา งจากดา นขา ง 0.5 ชุน ขอ บง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ โรคหอบหดื 2) โรคระบบยอยอาหาร: ปวดทอ ง แนน ทอง อาเจียน 3) โรคหวั ใจและหลอดเลือด: ใจสัน่ ปวดหนาอกและปวดทองบนดา นขาง 4) โรคอื่น ๆ: ลมชัก ใจส่นั เนื่องจากตกใจ วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ KI21 อวิ เหมนิ (幽门 Yōu-Mén) ความหมาย: อวิ ( 幽 ) แปลวา ท่ีซอ น; เหมนิ ( 门 ) แปลวา ประต:ู เปนจุดเก่ยี วกบั เสน ไต ซงึ่ รเู ปดลา งของกระเพาะอาหาร ต้ังอยูใ ตต อจุดน้ี จดุ นีถ้ ูกซอนลกึ ในทอ ง จดุ เฉพาะ: จุดตัดกันของเสนเทา เสาอนิ ไต กับ เสน ลมปราณชง ตําแหนง : อยเู หนือสะดือ 6 ชุน และหางจากดา นขาง 0.5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ปวดกระเพาะอาหาร แนนทอ ง อาเจียน ทอ งเสยี โรคบดิ

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 171 2) โรคนรีเวช: การอักเสบเตา นมเฉียบพลัน ภาวะนาํ้ นม สะสมผดิ ปกตใิ นตอ มเตานม 3) โรคอ่นื ๆ: ปวดหนาอกซึ่งพาดพงิ ไปถงึ เอวและหลงั ปวดตาแดง วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ ☯ KI22 ปูหลาง (步廊 Bù-Láng) ความหมาย: ปู (步) แปลวา ขนั้ ; หลาง (廊) แปลวา เฉลียง: จุดนีต้ งั้ อยูในแนว จงถงิ (中庭 Zhōng-Tíng, CV16) บริเวณ epigastrium ซง่ึ เม่ือช่ไี หลตามแนวคลา ยเปนขนั้ ผา นเฉลยี ง ไปท่ีลานบาน ตําแหนง : อยใู นชองระหวา งกระดกู ซ่ีโครงชอ งที่ 5 และหางจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ปวดบริเวณหนาอกและทองสวนบนดา นขาง ไอ โรคหอบหืด จมกู อุดตัน 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: อาเจยี น เบือ่ อาหาร 3) โรคอื่น ๆ: เตานมอักเสบเฉียบพลัน วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรงหรอื เฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ KI23 เสินเฟง (神封 Shén-Fēng) ความหมาย: เสิน (神) แปลวา หัวใจ; เฟง (封) แปลวา คฤหาสน: จดุ อยูบริเวณทเี่ กยี่ วกบั หัวใจ ตําแหนง : อยูในชองระหวางกระดกู ซ่โี ครงชองท่ีสี่ และหา งจากเสน กลางตวั ดา นหนา 2 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ กระสับกระสา ยเนื่องจากแนนหนาอก หายใจลําบาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจยี น เบอื่ อาหาร 3) โรคอื่น ๆ: เตา นมอับเสบเฉียบพลัน วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ KI24 หลิงซฺวี (灵墟 Líng-Xū) ความหมาย: หลงิ (灵) แปลวา หวั ใจ; ซวี (墟) แปลวา กองดิน: จุดน้ภี ายในสมั พนั ธก ับหวั ใจ ภายนอกอยบู นเนนิ กลา มเนือ้ ซงึ่ ดคู ลายกองดนิ ตําแหนง: อยูในชอ งระหวา งกระดูกซ่ีโครงชอ งท่ี 3 หางจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ หายใจลําบาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจียน เบอ่ื อาหาร 3) โรคอน่ื ๆ: อาการปวดหนาอกและปวดทอ งบนดา นขา ง เตา นมอกั เสบเฉียบพลัน วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ

172 การฝง เข็ม-รมยา ☯ KI25 เสนิ ฉาง (神藏 Shén-Cáng) ความหมาย: เสนิ (神) แปลวา หัวใจ; ฉาง (藏) แปลวา ปกปด : จุดนเี้ ปนจุดซึ่งจติ ใจถกู ปกปด ตาํ แหนง: อยูในชอ งระหวา งกระดูกซ่โี ครงชอ งท่ี 2 หางจากเสนกลางตัวดานหนา 2 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ หอบหดื รูสกึ แนนหนา อกและบริเวณทอ งบนดา นขาง 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: อาเจยี น เบอื่ อาหาร 3) โรคอืน่ ๆ: เตานมอักเสบเฉียบพลัน วิธฝี งเข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ KI26 อวจี้ ง (彧中 Yù-Zhōng) ความหมาย: อวี้ (彧) แปลวา อดุ มสมบรู ณ; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จดุ นเ้ี ปน จดุ ซงึ่ ชขี่ องไต อดุ มสมบรู ณ เพอื่ ไหลผานเขาไปในหนาอก ตําแหนง: อยูใ นชองระหวา งกระดกู ซี่โครงชอ งท่ี 1 หางจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจลําบาก แนน ปวดหนา อกและทอ งบนดา นขา ง 2) โรคระบบทางเดินอาหาร : อาเจยี น เบอื่ อาหาร 3) โรคอื่น ๆ: เตานมอักเสบเฉียบพลัน วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ ☯ KI27 ซฝู ู (俞府 Shū-Fǔ) ความหมาย: ซู (俞) แปลวา จดุ ; ฝู (府) แปลวา อวัยวะ: ชข่ี องไตไหลจากจุดนเี้ ขา ไปในอวยั วะฝู ตําแหนง: อยูต่ําจากขอบลา งของกระดูกไหปลารา หา งจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดินหายใจ: ไอ หายใจลําบาก ปวดหนาอก กระสบั กระสา ยเนอ่ื งจากแนน หนา อก 2) โรคระบบทางเดนิ อาหาร: แนน ทอง อาเจยี น เบ่อื อาหาร วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 173 9. เสน ลมปราณมอื จฺเหวยี อนิ เยอ่ื หมุ หัวใจ (手厥阴心包经 Shǒu-Jué-Yīn-Xīn-Bāo-Jīng : The pericardium meridian of hand-JueYin) ☯ PC1 เทียนฉอื (天池 Tiān-Chí) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ฉือ (池) แปลวา สระนํ้า: จุดอยูดานขางของเตา นม และนาํ้ นมไหลจาก เตานมราวกับไหลจากสระสวรรค ตาํ แหนง : อยูบนอกตรงชอ งซโี่ ครงทส่ี ่ี อยูห างจากหวั นม 1 ชนุ หางจากแนวกงึ่ กลางลาํ ตวั 5 ชุน ขอ บงใช: ไอและหอบ การอุดตันของหนาอก เจบ็ ชายโครง วณั โรค ตอมนา้ํ เหลอื ง เตานมอักเสบ วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี งหรือแทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ PC2 เทยี นเฉฺวยี น (天泉 Tiān-Quán) ความหมาย: เทยี น (天) แปลวา สวรรค; เฉฺวยี น (泉) แปลวา นํา้ พุ: ชี่ของเสนลมปราณกาํ เนิด จากจดุ เทียนฉือ ไหลลงมาเหมือนนาํ้ พจุ ากสวรรค ตําแหนง: อยูบนดานในของแขน อยูตา่ํ กวา ขอบรักแรด า นในลงมา 2 ชุน อยรู ะหวา ง long head และ short head ของกลามเน้ือ biceps 5 ชุน ขอ บงใช: ปวดหัวใจ ไอ ตึงและเอน็ หนา อก ปวดแขน วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ PC3 ชวฺ ีเจอ (曲泽 Qū-Zé) ความหมาย: ชวฺ ี (曲) แปลวา โคง; เจอ (泽) แปลวา บึง: จุดชฺวีเจอ อยูทรี่ อยพับขอ ศอก ลมปราณไหลมาทแ่ี องรอยพบั ศอกเหมอื นนา้ํ ไหลลงสบู ึง จดุ เฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล ตาํ แหนง: เสนขอศอก ตรงขอบในของเอน็ biceps brachii ขอบง ใช: ปวดหัวใจ ใจส่นั ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ทองเสีย โรคกลมุ ความรอน อาการ เฉพาะที่ เชน มือเกร็ง ปวด ขอ ศอก สรรพคุณเดน : ขับความรอนที่หวั ใจ ปรับกระเพาะอาหารใหสมดุล วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ

174 การฝงเข็ม-รมยา ☯ PC4 ซเ่ี หมิน (郄门 Xì-Mén) ความหมาย: ซ่ี (郄) แปลวา รอ ง; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: จุดซเี่ หมิน เปนประตทู ี่ลมปราณ ผานเขา ออก จดุ เฉพาะ: จดุ ซี ตําแหนง : อยูเหนือรอยพบั ขอ มือ 5 ชุน บนแนวเสนตอระหวาง จุดชฺวีเจอ (PC3) กบั จุดตาหลิง (PC7) อยใู นรอ งระหวางเอน็ ของ กลามเนือ้ palmaris longus และ flexor carpi radialis ขอบงใช: ปวดหวั ใจ ใจส่นั อาเจยี นเปน เลือด ไอเปนเลอื ด เปนฝ ลมชกั โรคหวั ใจ โรคประสาท นอนไมหลับ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชุน รูปที่ 3-38 จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณมือจเฺ หวยี อนิ เยอื่ หุมหัวใจ

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 175 รปู ที่ 3-39 แสดงตําแหนง จุด PC3–PC7 ☯ PC5 เจียนสอื่ (间使 Jiān-Shì) ความหมาย: เจียน (间) แปลวา ชอง; ส่อื (使) แปลวา เสนาบดี: จดุ เจียนสื่อเปนจดุ บนเสน ลมปราณมอื จเฺ หวยี อินเยือ่ หุม หัวใจ อยูในรอ งระหวางเอ็น โบราณถอื วาเปนเยอ่ื หุมหวั ใจ ปกปอ งรกั ษา หวั ใจเหมือนเสนาบดีปกปองรับใชจ กั รพรรดิ จดุ เฉพาะ: จดุ จิง-แมน ้ํา ตําแหนง : อยเู หนอื รอยพับขอมอื 3 ชนุ บนแนวเสน ตอ ระหวาง จดุ ชวฺ ีเจอ (PC3) กบั จุดตาหลงิ (PC7) ขอ บงใช: ปวดหัวใจ ใจส่นั ปวดกระเพาะอาหาร อาเจียน โรคกลุม ความรอน มาลาเรีย ลมชกั อาละวาด สรรพคณุ เดน : มาลาเรยี วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ PC6 เนย กวาน (内关 Nèi-Guān) ความหมาย: เนย (内) แปลวา ดานใน; กวาน (关) แปลวา ดาน: จุดเนยกวานเปน จดุ หรือดาน สําคญั ทางดา นในแขน จุดเฉพาะ: จุดล่ัว จดุ เชอื่ มโยงกบั เสนลมปราณอินเหวย ตาํ แหนง: อยเู หนอื รอยพบั ขอ มือ 2 ชุน บนแนวเสนตอระหวางจดุ ชฺวีเจอ (PC3) กบั จุดตา หลิง (PC3)

176 การฝงเข็ม-รมยา ขอบง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดเกรง็ แขน ขอ ศอกและขอ มอื อมั พาตครงึ่ ซกี 2) โรคของศีรษะและอวัยวะรับความรูส กึ : ไมเกรน เวยี นศีรษะ 3) โรคทางเดินหายใจ: ไอ หอบหดื แนนหนาอก หายใจตนื้ 4) โรคทางเดินอาหาร: ทอ งอดื อาเจยี น สะอึก ปวดทอง ทอ งเสีย โรคกระเพาะ อาหารและทองอดื 5) โรคระบบหัวใจและหลอดเลอื ด: ใจส่ัน เจ็บหัวใจ เจ็บหนา อกและชายโครง 6) โรคระบบสืบพนั ธุ: ประจาํ เดือนไมสม่าํ เสมอ แพทอง-อาเจียน เวียนศีรษะหลงั คลอด อสจุ ิเล็ดเวลากลางคืน 7) โรคทางจิต: นอนไมห ลับ ความจาํ เส่ือม โรคซมึ เศรา mania โรคลมชกั 8) โรคอ่ืน ๆ : เปนลมแดด มาลาเรยี โรคไรเ หงือ่ (anhidrosis) สรรพคณุ เดน : ขยายทรวงอก ชวยปรบั การเดนิ ชี่ ปรับการเตนของหวั ใจใหปกติ วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ PC7 ตาหลิง (大陵 Dà-Líng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; หลิง (陵) แปลวา เนินดนิ : สว นตนของฝา มอื นนู สูงคลา ย เนินดินใหญ จดุ ตา หลงิ อยูตรงขอมือตดิ กับเนินฝามอื จดุ เฉพาะ: จุดหยวน จดุ ซู-ลาํ ธาร ตําแหนง: บนเสน ขอ มือดา นใน อยูในรอ งระหวางเอน็ ของ palmaris longus และ flexor carpi radialis ขอ บง ใช: ปวดหวั ใจ ใจสั่น ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ลมชกั ฝ แผล ปวดทรวงชายโครง วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ PC8 เหลากง (劳宫 Láo-Gōng) ความหมาย: เหลา (劳) แปลวา ใชแรงงาน; กง (宫) แปลวา ศนู ยกลาง: เหลากง หมายถงึ มอื ทาํ งานใชแ รงงาน จุดเหลากงอยูต รงกลางฝามือ จดุ เฉพาะ: จดุ อิ๋ง-นาํ้ พุ ตาํ แหนง : ระหวา งกระดูกฝา มอื ท่ี 2-3 เวลากํามือจุดนี้จะอยูตรงกบั ปลายนิว้ กลาง ขอ บง ใช: ปวดหวั ใจ ลมชัก อาละวาด แผลในปาก อาเจียน มกี ล่นิ ปากจากโรคกลมุ ความรอ น วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน

จดุ ฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 177 ☯ PC9 จงชง (中冲 Zhōng-Chōng) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; ชง (冲) แปลวา ไหลพงุ : จดุ จงชงอยูต รงปลายน้ิวกลาง เปน จดุ ทลี่ มปราณถือกาํ เนิดและไหลพุงขึน้ ไป จุดเฉพาะ: จดุ จิ่ง-ตานา้ํ ตาํ แหนง : กึง่ กลางของปลายนิ้วนาง ขอ บงใช: ปวดหัวใจ หมดสติ ลน้ิ แข็ง-ปวดบวม โรคกลมุ ความรอ น เด็กรอ งไหกลางคืน (มา ม เย็น รอ นทห่ี ัวใจหรือโรคกระดูกออน)ลมแดด วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.1 ชนุ หรือ ปลอ ยเลอื ด 10. เสน ลมปราณมือเสาหยางซานเจยี ว (手少阳三焦经 Shǒu-Shǎo-Yáng-Sān-Jiāo-Jīng : The triple energizer meridian of hand-ShaoYang) ☯ TE1 กวานชง (关冲 Guān-Chōng) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา โคง ; ชง (冲) แปลวา ไหลพุง: กวาน หมายถึง น้ิวนาง นว้ิ นาง ไมส ามารถเหยียดออกไดต ามลําพงั จุดกวานชงอยทู ่ีปลายน้วิ นาง และเปนจดุ ท่ลี มปราณถือกาํ เนดิ และ ไหลพุงขึ้นไปตามเสน ลมปราณ จดุ เฉพาะ: จุดจิ่ง-ตาน้าํ ตาํ แหนง: โคนเลบ็ น้วิ นางดา นนิ้วกอ ย หา งจากมุมเลบ็ 0.1 ชนุ ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ตาแดง หูอือ้ เจบ็ บวมคอ โรคกลุมความรอน หมดสติ วธิ ฝี งเขม็ : ปกต้ืน ๆ 0.1 ชนุ หรือปลอยเลอื ด ☯ TE2 เยเหมนิ (液门 Yè-Mén) ความหมาย: เย (液) แปลวา นํ้า; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จุดเยเ หมิน เปน ธาตนุ า้ํ ของเสน มือเสา หยางซานเจียว จดุ นี้ทาํ หนาทีค่ วบคุมการไหลผานของน้าํ เหมือนประตคู วบคมุ นา้ํ ไหลเขาออก จุดเฉพาะ: จดุ อิ๋ง-น้ําพุ ตําแหนง: กํามือ จดุ อยูตรงปลายรอยยนระหวา งโคนน้วิ นางกบั น้วิ กอ ย (เปน เจยี๋ หนา) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ตาแดง หูตึง เจบ็ บวมคอ มาลาเรีย โรคกลุม ความรอ น สรรพคณุ เดน : มาลาเรีย วธิ ีฝงเข็ม: ปก ตรง 0.3-0.5 ชนุ

178 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE3 จงจู (中渚 Zhōng-Zhǔ) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; จู (渚) แปลวา ริมนาํ้ : จุดจงจู เปน หนง่ึ ในจุดซูท้ังหา ซง่ึ ลมปราณไหลผา นเหมือนนํ้าไหลทีร่ ิมตลิ่ง จดุ เฉพาะ: จดุ ซู-ลาํ ธาร ตาํ แหนง: กํามอื จุดอยูหลงั สนั หมัดที่ 4-5 (เปน เจ๋ียหลงั ) ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ตาแดง หูอ้อื หตู งึ เจบ็ บวมคอ โรคกลมุ ความรอ น นิว้ มือเกร็งหยยี ดไมไ ด วธิ ฝี ง เขม็ : ปก ตรง 0.3-0.5 ชุน รูปท่ี 3-40 จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณมอื เสา หยางซานจียว

จดุ ฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 179 ☯ TE4 หยางฉอื (阳池 Yáng-Chí) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอนิ -หยาง; ฉือ (池) แปลวา สระน้าํ : จดุ หยางฉอื อยูตรงรอยบุมดานหลงั ขอ มอื ท่ีลมปราณไหลผา นเหมอื นนํา้ ไหลลงสูสระนา้ํ จดุ เฉพาะ: จดุ หยวน ตาํ แหนง : ตรงเสน ขอมือดานนอก อยชู ิดขอบนอกของเอน็ ของกลามเนอ้ื extensor digitorum communis ขอบงใช: ปวดตา ตาแดง หูตงึ เจ็บบวมคอ มาลาเรยี ปวดขอมือ เบาหวาน วิธฝี งเขม็ : ปกตรง 0.3-0.5 ชนุ รูปที่ 3-41 แสดงตําแหนงจุด TE1–TE4 รปู ที่ 3-42 แสดงตาํ แหนง จดุ TE5–TE9

180 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE5 ไวก วาน (外关 Wài-Guān) ความหมาย: ไว (外) แปลวา ดานนอก; กวาน (关) แปลวา ดา น: จุดไวก วาน เปน จดุ สาํ คญั ทางดา นนอกของแขนเปรียบเปนดา น จุดเฉพาะ: จุดล่ัว จุดเช่อื มโยงเสน ลมปราณหยางเหวย ตาํ แหนง : เหนือเสน ขอมือดา นนอก 2 ชุน ระหวางกระดูกแขนทัง้ สอง บนแนวเสนตอระหวา ง จดุ หยางฉือ (阳池 Yáng-Chí, TE4) กบั olecranon ขอ บง ใช: โรคกลุม ความรอ น ปวดศีรษะ ปวดตา ตาแดง หอู ื้อ หตู ึง ตมุ กอ นท่ีคอ ปวดชายโครง ปวดแขน ปลายประสาทอักเสบ มือสัน่ หวัดรอ น ปอดอกั เสบ ปวดศรี ษะดานขา ง ไมเกรน อัมพฤกษ วธิ ฝี งเขม็ : ปก ตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE6 จอื โกว (支沟 Zhī-Gōu) ความหมาย: จือ (支) แปลวา แขน; โกว (沟) แปลวา คูน้ํา: จุดจอื โกวอยรู องระหวา งกระดูกแขน จุดเฉพาะ: จดุ จิง-แมน้ํา ตาํ แหนง: เหนือเสนขอ มอื 3 ชนุ ระหวา งกระดกู แขนทัง้ สอง ขอ บงใช: หูอ้อื หตู งึ พดู ไมมีเสยี งฉบั พลนั ตมุ กอนทคี่ อ ปวดชายโครงสขี าง งูสวสั ดิ์ ทองผกู โรคกลมุ ความรอ น วธิ ฝี งเข็ม: ปกตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE7 หุยจง (会宗 Huì-Zōng) ความหมาย: หยุ (会) แปลวา บรรจบ; จง (宗) แปลวา รวมกัน: จดุ หุยจงเปนจุดท่ีชีไ่ หลมารวมกัน จุดเฉพาะ: จดุ ซี ตําแหนง: เหนือเสน ขอ มือ 3 ชนุ หา งจากจดุ จอื โกว (TE6) ทางดาน ulnar 0.5 ชุน ขอ บง ใช: หูตึง ลมชัก ปวดแขน วิธีฝง เข็ม: ปก ตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE8 ซานหยางลว่ั (三阳络 Sān-Yáng-Luò) ความหมาย: ซานหยาง (三阳) แปลวา เสนหยางของมอื 3 เสน; ลัว่ (络) แปลวา เชื่อมตอ กนั : จุดนเี้ ช่ือมตอเสนลมปราณหยางทง้ั 3 เสน ของมือ ตาํ แหนง: อยูบ นดา นหลงั ของแขน เหนือขอมือ 4 ชนุ อยูระหวา งกระดกู ulnar และ radius

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 181 ขอ บง ใช: หหู นวก เสยี งหายเฉยี บพลนั ปวดฟน แขนปวดและเกรง็ หดรั้ง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE9 ซื่อตู (四渎 Sì-Dú) ความหมาย: ซอ่ื (四) แปลวา ส;ี่ ตู (渎) แปลวา แมน ํา้ : แมน ้ําแยงซี หวงเหอ ไหเหอ และ จีสยุ ในสมัยโบราณรวมเรียกวา ซอื่ ตู ชข่ี องเสน ลมปราณ สามารถกระจายไปหลายทางเมอ่ื มาถงึ จุดนี้ ตาํ แหนง : อยูบ นดา นหลงั ของแขน ในแนวเสน ที่ลากตอระหวา ง จุดหยางฉอื (TE4) กับปลาย ขอศอก อยตู าํ่ กวาปลายขอ ศอก 5 ชนุ และอยูระหวางกระดกู ulna และ radius ขอบง ใช: หูหนวก คอเจ็บและบวม เสียงหายเฉียบพลัน ปวดฟน แขนปวดและหดเกร็ง วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ TE10 เทียนจ่งิ (天井 Tiān-Jǐng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; จิง่ (井) แปลวา บอนํ้า: จดุ เทยี นจ่ิง อยูตรงรอยบุม เหนือ olecranon จุดเฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล ตาํ แหนง: งอขอ ศอก 90° เหนือ olecranon ขึ้นไป 1 ชุน (จะพบรอยบุม อย)ู ขอ บงใช: ปวดศีรษะดา นขาง หูตึง ตมุ กอนที่คอ วธิ ีฝง เขม็ : ปก ตรง 0.5-1 ชนุ ☯ TE11 ชงิ เหลิง่ เยวฺ ยี น (清冷渊 Qīng-Lěng-Yuān) ความหมาย: ชงิ (清) แปลวา เย็น; เหลงิ่ (冷) แปลวา หนาวเยน็ ; เยฺวยี น (渊) แปลวา นาํ้ บาดาล: จุดน้จี ะชวยเกบ็ ความรอ นในซานเจียว คลา ยกบั ผูปว ยถกู แชใ นน้ําทล่ี ึกและเยน็ ตําแหนง : เมื่องอศอก จุดนจี้ ะอยดู านขางของแขนเหนอื ขอ ศอกข้นึ มา 2 ชุน หรอื เหนือ จดุ เทียน จ่งิ (TE10) 1 ชนุ ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ชาหรอื ปวดแขน ดีซา น วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ

182 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE12 เซียวลวั่ (消泺 Xiāo-Luò) ความหมาย: เซียว (消) แปลวา กาํ จัดออก; ลวั่ (泺) แปลวา เจ็บ ปวด ออ นแรง: จุดนไี้ ดผลดี ในการรกั ษาอาการเจบ็ ปวด และออ นแรงของแขน ตําแหนง : อยูด า นขางของแขนตรงจดุ ก่ึงกลางของเสนทล่ี ากตอ จดุ ชิงเหล่งิ เยวฺ ียน (TE11) กบั จดุ เนา หยุ (TE13) หรอื เปน จุดบนเสน ลากระหวา ง olecranon กับ จุดเจยี นเหลยี ว (TE14) เหนอื เทยี นจงิ่ (TE10) ขึ้นมา 4 ชุน ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดฟน ปวดคอ ปวดไหล ปวดหลงั วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE13 เนาหุย (臑会 Nào-Huì) ความหมาย: เนา (臑) แปลวา กลา มเน้อื ตนแขนนูนเดน; หุย (会) แปลวา ตดั กนั บรรจบกัน: จดุ นเี้ ปนตาํ แหนงที่กลา มเนื้อนนู เดน และเปนจุดทเี่ สน ลมปราณนี้ มาบรรจบกบั เสนหยางเหวยมา ย ตาํ แหนง : อยดู า นขางของแขน ตาํ่ กวา จดุ เจียนเหลยี ว (TE14) 3 ชุน อยูหลงั และใตตอขอบของ กลามเนอื้ deltoid ขอ บงใช: คอพอก วัณโรคตอ มนาํ้ เหลอื ง แขนปวดและเกร็งหดรงั้ วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE14 เจียนเหลยี ว (肩髎 Jiān-Liáo) ความหมาย: เจียน (间) แปลวา ไหล; เหลียว (髎) แปลวา รอง; จุดเจยี นเหลยี วอยตู รงรอยบุม ทีไ่ หล ตาํ แหนง: รอยบุมหลงั ของไหล ขณะกางแขนออกดา นขา ง (acromion เฉียงลงหลัง) ขอบงใช: อาการเฉพาะที่ เชน ปวดไหล ไหลข ดั วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE15 เทยี นเหลียว (天髎 Tiān-Liáo) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; เหลียว (髎) แปลวา รอ ง: ดา นบนหมายถงึ สวรรค จุดน้อี ยูใ นรองเหนอื กระดูกสะบกั ตําแหนง: อยมู ุมบนสุดของกระดกู สะบัก อยกู งึ่ กลางระหวา ง จดุ เจยี นจงิ่ (肩井 Jiān-Jǐng, GB21) และจุดชวีเหยวฺ ยี น (曲垣 Qū-Yuán, SI13)

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 183 ขอบงใช: ปวดไหล ปวดแขน คอปวดและแขง็ ตึง วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ TE16 เทยี นอิว่ (天牖 Tiān-Yǒu) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; อ่ิว (牖) แปลวา หนาตา ง: จดุ น้ีอยสู ว นบนของคอที่ จะเปดเขาหาศีรษะสว นบน จึงเปรียบเสมือนหนาตา งสวรรค ตาํ แหนง: อยดู านขางคอหลงั ตอ mastoid process อยูใ นระดับเดียวกบั mandibular angle อยูขอบหลงั ของกลามเน้อื sternocleidomastoid ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา หูหนวก วัณโรคตอ มน้ําเหลอื ง คอแขง็ ตึง วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ TE17 อีเ้ ฟง (翳风 Yì-Fēng) ความหมาย: อี้ (翳) แปลวา บัง; เฟง (风) แปลวา ลม: จดุ อ้เี ฟง อยูหลงั ใบหเู ปนท่ีหลบลม ตาํ แหนง: ระดับเดียวกบั ต่ิงหทู ี่มรี อยบุมอยู (หนาปุมกระดกู mastoid process เฉียงลงหนา) ขอ บง ใช: หอู ้ือ หตู ึง ปากเบยี้ ว อาปากไมได ปวดฟน คางทูม ตุมกอ นทคี่ อ วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE18 ชอ่ื มาย (瘛脉 Chì-Mài) ความหมาย: ชื่อ (瘛) แปลวา ชกั ; มาย (脉) แปลวา แขนง: จดุ อยหู ลังหซู งึ่ สามารถเช่ือมตอ แขนงไดมีประโยชนในการรกั ษาโรคลมชัก ตาํ แหนง: อยบู นศีรษะตรงกลาง mastoid process ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ เสียงอ้อื ในหู หูหนวก ลมชักในเดก็ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื เจาะปลอยเลอื ด ☯ TE19 หลูซี (颅息 Lú-Xī) ความหมาย: หลู (颅) แปลวา กะโหลกศีรษะ; ซี (息) แปลวา บรรเทา, สงบ: จดุ อยบู นศรี ษะ และใชเ พอื่ สงบจติ ใจ ตําแหนง : อยูบนศีรษะอยรู ะหวา ง จุดเจ่ยี วซุน (角孙 Jiǎo-Sūn, TE20) และ จุดอ้ีเฟง (翳风 Yì-Fēng, TE17) ตรงจดุ ตอ ระหวาง upper 1/3 และ middle 1/3 ของสว นโคงหลังใบหู

184 การฝงเข็ม-รมยา ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ เสียงออ้ื ในหู หหู นวก ลมชกั ในเดก็ วิธีฝง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ TE20 เจี่ยวซุน (角孙 Jiǎo-Sūn) ความหมาย: เจี่ยว (角) แปลวา มมุ ; ซนุ (孙) แปลวา ทางเชอ่ื มเปนรางแห; จดุ อยบู รเิ วณยอด ใบหู ซึ่งมเี สนลมปราณกระจายเปนรา งแห ตําแหนง : อยบู นศรี ษะตามแนวชายผม เหนือตอยอดใบหู ขอบงใช: แกม บวม ตอ กระจก ปวดฟน คอแขง็ ตึง วธิ ีฝง เขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ TE21 เออ รเ หมนิ (耳门 Ér-Mén) ความหมาย: เออร (耳) แปลวา หู; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จดุ เออรเ หมิน อยูหนา หูเปรยี บ เปน ประตูของหู ตําแหนง : ระดับเดียวกบั supratragic notch เปนรอยบุมหลงั condyloid process ทเ่ี กิดข้ึน เวลาอา ปาก ขอ บงใช: หูอ้อื หูตงึ หนู ้ําหนวก ปวดฟน วธิ ฝี งเข็ม: อาปาก แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE22 เออรเ หอเหลียว (耳禾髎 Ér-Hé-Liáo) ความหมาย: เออร (耳) แปลวา หู; เหอ (禾) แปลวา จัดกลมุ ; เหลียว (髎) แปลวา รอง: จุด อยใู นรอยบมุ หนาตอใบหู ใชเพอื่ ปรับระดับการไดยิน ตําแหนง: อยูด า นขางศีรษะ หลงั ตอ temporal hairline อยูระดับฐานใบหู ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ เสยี งอือ้ ในหู ปากเบ้ียว วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉยี งหรือแทงราบ 0.3-0.5 ชนุ ใหห ลกี เสน เลอื ดแดงดว ย ☯ TE23 ซือจูคง (丝竹空 Sī-Zhú-Kōng) ความหมาย: ซอื จู (丝竹) แปลวา ไมไ ผเ ปนลาํ เรยี ว; คง (空) แปลวา ชองวา ง: จุดซอื จคู ง อยู ตรงแองหางควิ้ ทม่ี ขี นค้วิ ดเู หมือนไมไ ผเ ปนลาํ เรยี ว ตาํ แหนง: อยูตรงรอยบุม บรเิ วณหางควิ้

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 185 ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา ตาแดง เปลอื กตากระตกุ ปวดฟน ลมชัก อาละวาด วธิ ฝี ง เข็ม: แทงราบ 0.5–1.0 ชนุ 11. เสนลมปราณเทาเสาหยางถงุ นา้ํ ดี (足少阳胆经 Zú-Shǎo-Yáng-Dǎn-Jīng : The gall bladder meridian of foot-ShaoYang) ☯ GB1 ถงจื่อเหลยี ว (瞳子髎 Tóng-Zǐ-Liáo) ความหมาย: ถงจอื่ (瞳子) แปลวา ตาดํา; เหลียว (髎) แปลวา รอง: จดุ ถงจ่ือเหลยี ว อยูตรง รอยบุม ดา นนอกหางตา ระดับเดยี วกบั ตาดํา จดุ เฉพาะ: จดุ ตัดของเสน มือเสา หยางซานเจยี ว เสน เทา เสาหยางถุงนา้ํ ดี และเสนมือไทหยางลําไสเ ล็ก ตําแหนง: อยตู รงรอยบมุ ดา นนอกหางตา 0.5 ชุน ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ตาแดง ตามวั ตาบอดตาใส วธิ ฝี งเขม็ : แทงราบ 0.3 - 0.5 ชนุ ☯ GB2 ทิงหุย (听会 Tīng-Huì) ความหมาย: ทงิ (听) แปลวา ฟง ; หยุ (会) แปลวา บรรจบ: จุดทงิ หุยอยหู นา หู เปนจุดที่ ลมปราณมาบรรจบกนั ใชรักษาความผดิ ปกตขิ องการไดยิน ตาํ แหนง : อยูห นา intertragic notch เปนรอยบุมหลงั condyloid process ท่เี กิดข้ึนเวลาอา ปาก ขอ บง ใช: หมู ีเสียงดัง หูตึง ปวดฟน ปากเบีย้ ว วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ขณะผูปวยอาปาก ☯ GB3 ซางกวาน (上关 Shàng-Guān) ความหมาย: ซา ง (上) แปลวา บน; กวาน (关) แปลวา ประต:ู กวาน หมายถงึ zygomatic arch จดุ น้ีอยูทข่ี อบบนของ zygomatic arch ตําแหนง : อยูหนาตอหู เหนอื จุดเซย่ี กวาน (ST7) ตรงรอยบุมท่ขี อบบนของ zygomatic arch ขอบง ใช: ไมเกรน เสยี งอื้อในหู หหู นวก หนาชา ปวดฟน วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ

186 การฝง เข็ม-รมยา รูปท่ี 3-43 จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณเทา เสา หยางถุงนาํ้ ดี รปู ที่ 3-44 แสดงตําแหนง จดุ GB30

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 187 ☯ GB4 ฮนั่ เอี้ยน (颔厌 Hàn-Yàn) ความหมาย: ฮัน่ (颔) แปลวา กระดูกของ mandible; เอี้ยน (厌) แปลวา เชื่อฟง : จดุ น้ีอยูท่ี ขมบั และจะเคลอื่ นตามกระดกู mandible ขณะเคีย้ ว ตาํ แหนง: อยูในผมบริเวณขมับ ตรงรอยตอ ของ upper 1/4 และ lower 3/4 ของเสนโคง เช่อื มตอ ระหวาง จดุ โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8) กับ จุดชวฺ ีปน (曲鬓 Qū-Bìn, GB7) ขอบง ใช: ไมเกรน เวยี นศีรษะ เสยี งออ้ื ในหู ปวดฟน ลมบาหมู วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB5 เสวฺ ียนหลู (悬颅 Xuán-Lú) ความหมาย: เสวฺ ียน (悬) แปลวา แขวน; หลู (颅) แปลวา กระโหลกศรี ษะ: จุดอยูทข่ี มับเสมือน เปนจดุ แขวน 2 ขางของกระโหลกศรี ษะ ตําแหนง : แนวผมบรเิ วณขมบั ตรงจดุ กึ่งกลางระหวางจดุ โถวเหวย (ST8) กับจดุ ชฺวีปน (GB7) ขอบง ใช: ไมเกรน ปวดบวมทต่ี า ปวดบวมที่ฟน วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB6 เสวฺ ียนหลี (悬厘 Xuán-Lí) ความหมาย: เสวฺ ียน (悬) แปลวา แขวน; หลี (厘) แปลวา เสนผม: จุดนอี้ ยทู ี่ขมบั ใตเสน ผม ตําแหนง : อยใู นแนวเสน ผมตรงขมบั ตรงรอยตอระหวาง upper 1/4 และ lower 3/4 ของเสน ลากตอระหวา งจดุ โถวเหวย (ST8) กับจดุ ชวฺ ปี น (GB7) ขอ บงใช: ไมเกรน ปวดบวมทีต่ า หอู อ้ื วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB7 ชฺวีปน (曲鬓 Qū-Bìn) ความหมาย: ชวฺ ี (曲) แปลวา โคงงอ; ปน (鬓) แปลวา เสน ผมท่ีขมับ: จดุ อยูทแี่ นวเสนผมที่ ขมบั เหนอื ตอ ใบหู ตําแหนง : อยบู นศรี ษะ ตรงรอยตัดระหวา งเสน แนวดิ่งของขอบดานหลงั ของแนวผมทห่ี นาหู กบั เสน แนวนอนของยอดใบหู ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดฟน trismus เสียงหายเฉยี บพลนั วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน

188 การฝง เข็ม-รมยา ☯ GB8 ไซวฺ กู (率谷 Shuài-Gǔ) ความหมาย: ไซวฺ  (率) แปลวา สั่งการ; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: จดุ อยูเหนอื หู เปน จดุ ท่ีอยูสูง ทส่ี ดุ และเปนแมทพั ของจุดท้งั หมด ช่อื วากู (หบุ เขา) ตาํ แหนง : อยูในแนวเสน ผม ท่ีเหมอื นตอ ยอดใบหู 1.5 ชุน ขอ บงใช: ไมเกรน เวยี นศีรษะ ลมชักในเด็ก วธิ ฝี งเข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB9 เทียนชง (天冲 Tiān-Chōng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ชง (冲) แปลวา สถานทีส่ าํ คัญ: เทยี น หมายถึง ศีรษะ จุดน้อี ยบู นศีรษะ และเปนทส่ี าํ คัญทเี่ สนลมปราณวิ่งผาน ชีแ่ ละเลอื ดท่ผี านไปกระหมอมจะตองผา นจุดนี้ ตาํ แหนง: อยใู นแนวเสนผม อยูเหนอื ขอบหลงั ของฐานใบหู 2 ชนุ อยหู ลงั จดุ สวา ยกู 0.5 ชุน ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เหงือกอกั เสบ ลมบา หมู วธิ ฝี ง เข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB10 ฝไู ป (浮白 Fù-bái) ความหมาย: ฝู (浮) แปลวา ลอย; ไป (白) แปลวา สวา ง: จดุ นอ้ี ยทู สี่ ว นผวิ ของรางกายและมี หนา ท่ีทําใหจิตใจแจมใสตาสวาง ตาํ แหนง : อยูเหนือและหลังตอ mastoid process ตรงจดุ ตอ ระหวา ง upper 1/3 และ middle 1/3 ของเสนโคง ทล่ี ากระหวา งจดุ เทียนชง (GB9) กบั จดุ หวันกู (GB12) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ หอู อ้ื หหู นวก ปวดตา คอพอก วิธฝี งเขม็ : แทงราบ 0.5-0.8 ชุน ☯ GB11 โถวเชยี่ วอนิ (头窍阴 Tóu-Qiào-Yīn) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศีรษะ; เชย่ี ว (窍) แปลวา เปด; อิน (阴) แปลวา ตรงขา มกับ หยาง: ไตและตับเปนอนิ ไปเปด ทหี่ ู และตา จดุ นีอ้ ยทู ่ีศรี ษะและสามารถรักษา โรคของหูและตา ตําแหนง: อยูตรงจดุ ตอ middle 1/3 และ lower 1/3 ของเสน โคง ท่ลี าก ระหวา งจดุ เทียนชง (GB9) กบั จดุ หวนั กู (GB12) ขอ บงใช: ปวดศีรษะ หูอื้อ หหู นวก วิธฝี งเข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 189 ☯ GB12 หวนั กู (完骨 Wán-Gǔ) ความหมาย: หวันกู (完骨) หมายถึง mastoid process ตาํ แหนง: อยตู รงรอยบุมทอ่ี ยหู ลงั และใตต อ mastoid process ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ปวดและตงึ คอ ปวดฟน ปากเบ้ยี ว มาลาเรยี ลมบา หมู วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB13 เปน เสิน (本神 Běn-Shén) ความหมาย: เปน (本) แปลวา จําเปน ; เสนิ (神) แปลวา จติ ใจ: จุดอยทู างดา นขางของจดุ เสินถิง (GV24) ตรงแนวผม ดา นหนาบริเวณทอี่ ยูลึกลงไปขา งในเปนสมอง ซึง่ เปนท่ีอยูและควบคุมสั่ง การจิตใจ เปนส่ิงจาํ เปน สําหรบั รางกาย ตาํ แหนง: อยูเหนือตอ แนวเสนผมดา นหนา 0.5 ชนุ และอยูหา งจาก จดุ เสินถิง 3 ชนุ ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ เวยี นศีรษะ ลมบาหมู ลมชกั ในเดก็ วธิ ีฝง เขม็ : แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน ☯ GB14 หยางไป (阳白 Yáng-Bái) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยางของอนิ -หยาง; ไป (白) แปลวา สวา ง: หยาง หมายถงึ ศีรษะจุดหยางไปอยูท่ีศีรษะ มสี รรพคุณชว ยใหด วงตาสวา งแจมใส จุดพเิ ศษ: จดุ ตัดของเสน เทาเสา หยางถงุ นา้ํ ดีและเสน ลมปราณหยางเหวย ตาํ แหนง : อยูเ หนอื คว้ิ ขน้ึ ไป 1 ชนุ ตรงกับรูมานตา ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา ตามัว หนังตากระตกุ วิธีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ GB15 โถวหลนิ ชี่ (头临泣 Tóu-Lín-Qì) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศีรษะ; หลนิ (临) แปลวา ควบคมุ ; ช่ี (泣) แปลวา นํา้ ตา: จดุ โถวหลนิ ชี อยทู ศี่ ีรษะใชร กั ษาความผดิ ปกติของการหลั่งนาํ้ ตา จุดเฉพาะ: จุดตดั ของเสนเทา เสา หยางถุงนํ้าดี เสนเทาไทหยางกระเพาะปส สาวะ และเสนหยางเหวย ตําแหนง : อยเู ลยชายผมดา นหนาขึ้นไป 0.5 ชุน ตรงกบั รมู า นตา ตรงจุดกง่ึ กลางระหวางจดุ เสินถิง (神庭 Shén-Tíng, GV24) กบั จดุ โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8)

190 การฝง เข็ม-รมยา ขอ บงใช: ปวดศีรษะ ตาลาย น้าํ ตาไหล ลมชกั คัดจมกู วธิ ีฝง เขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน รูปที่ 3-45 แสดงตําแหนง จดุ ฝง เข็ม GB30-GB40 ☯ GB16 มชู วาง (目窗 Mù-Chuāng) ความหมาย: มู (目) แปลวา ตา; ชวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จุดอยูเหนอื ดวงตาและใชรกั ษา อาการผิดปกตขิ องตาเปรียบเสมอื นหนา ตา งสาํ หรับดวงตา ตาํ แหนง : อยเู หนอื ตอแนวเสนผมดานหนา 1.5 ชุน และหางจากแนวกลางศีรษะออกมา 2.25 ชุน ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ปวดตา ตาอักเสบบวม ประสาทตาเส่ือม ลมบา หมู วิธฝี ง เข็ม: แทงราบ 0.3 - 0.5 ชนุ ☯ GB17 เจงิ้ อ๋ิง (正营 Zhèng-Yíng) ความหมาย: เจง้ิ อิ๋ง (正营) แปลวา ตกใจและกลัว; จดุ ท่ีใชร กั ษาโรคจติ เภท ตกใจและกลวั ตาํ แหนง : อยูเหนอื ชายผมดา นหนา 2.5 ชนุ และหา งจากแนวกลางศีรษะ 2.25 ชนุ ขอ บงใช: ปวดศีรษะ เวยี นศรี ษะ ปวดฟน วธิ ฝี งเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 191 ☯ GB18 เฉงิ หลิง (承灵 Chéng-Líng) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา สนบั สนุน; หลิง (灵) แปลวา จติ ใจ: สมองควบคุมจติ ใจ ดังน้ัน กระดกู parietal bone จงึ ถูกเรียกวา tianling bone และจุดนกี้ ็อยูดานขา งและตํ่ากวา กระดกู นี้ ตาํ แหนง: อยเู หนอื ชายผมดานหนาเขาไป 4 ชนุ และหา งจากแนวกลางศีรษะ 2.25 ชนุ ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เวียนศรี ษะ ปวดตา ไอเปนเลอื ด วิธีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ ☯ GB19 เหนา คง (脑空 Nǎo-Kōng) ความหมาย: เหนา (脑) แปลวา สมอง; คง (空) แปลวา ชอ งวาง: จุดนี้อยูด า นขา งของ occipital bone ซึง่ ใตล งไปเปน ชอ งวา งทส่ี มองอาศัยอยู จุดน้ีจงึ ใชร กั ษาโรคผิดปกตทิ างสมอง ตาํ แหนง: อยหู า งจากกระดกู ทา ยทอยหรือ จดุ เหนา หู (GV17) ออกมาดานขาง 2.25 ชนุ ขอบงใช: ปวดศีรษะ เวยี นศรี ษะ จิตไมปกติ ปวดและตงึ คอ วธิ ีฝงเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ รปู ท่ี 3-46 แสดงตาํ แหนง จุด GB40–GB44 ☯ GB20 เฟง ฉอื (风池 Fēng-Chí) ความหมาย: เฟง (风) แปลวา ลม; ฉือ (池) แปลวา สระนาํ้ : จดุ เฟงฉืออยูต รงแอง ใตกระดกู occipital เปนจุดสําคญั ที่ใชขบั ลม

192 การฝงเข็ม-รมยา จุดเฉพาะ: จุดตดั ของเสนลมปราณเทาเสา หยางถุงนาํ้ ดแี ละเสน ลมปราณหยางเหวย ตําแหนง : อยูเ หนอื ชายผมดานหลงั 1 ชุน ตรงรอยบุมระหวางสว นบนของกลามเนอ้ื sterno cleidomastoid กบั กลามเนอ้ื trapezius (อยูกงึ่ กลางระหวางจุดเฟงฝู กับจดุ อเ้ี ฟง) ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ วิงเวียน ตาแดง ไขหวดั ไซนสั อกั เสบ เลอื ดกําเดาไหล หูมเี สียงดัง โรคจติ อาละวาด ลมชกั มาลาเรียปวดเกร็งทา ยทอย โรคเสนเลือดสมอง โรคจากความรอ น คอพอก วธิ ีฝงเขม็ : แทงเฉียง 0.8-1.2 ชนุ ปลายเขม็ ชไี้ ปทป่ี ลายจมกู หรือแทงราบทะลุถงึ จุดเฟงฝู หา ม แทงเข็มลึกเกนิ ไปหรือแทงเฉยี งขึน้ อาจไปกระทบกานสมองหมายเหตุ ☯ GB21 เจียนจ่งิ (肩井 Jiān-Jǐng) ความหมาย: เจียน (肩) แปลวา ไหล; จิง่ (井) แปลวา บอ นํา้ : จุดเจยี นจง่ิ อยูต รงรอยบมุ เหนือไหล จดุ เฉพาะ: จดุ ตดั ของเสน เทา เสาหยางถงุ น้าํ ดี เสนมอื เเสา หยางซานเจยี ว และเสนหยางเหวย ตาํ แหนง: อยูบนบา กึ่งกลางระหวางจดุ ตาจุย (大椎 Dà-Zhuī, GV14) กบั acromion ขอ บง ใช: ปวดเกร็งทา ยทอย ปวดไหลแ ละหลงั แขนเปน อมั พาต เตา นมอักเสบ น้าํ นมไมไ หล วณั โรคตอ มน้าํ เหลือง คลอดยาก วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ขอ ควรระวัง: หามแทงลกึ อาจถกู ปอด หา มฝงเข็มที่จุดน้ีในหญิงมีครรภ ☯ GB22 เอวียนเย (渊液 Yuān-Yè) ความหมาย: เอวียน (渊) แปลวา บอนํ้าลึก; เย (液) แปลวา รกั แร: รกั แรอ ยูลกึ คลายบอ นา้ํ จดุ น้ี อยทู รี่ กั แร ตําแหนง : อยูต ํ่ากวา กึ่งกลางรกั แรลงมา 3 ชนุ จะอยตู รงชอ งซโี่ ครงท่ี 4 เมอื่ กางแขน ขอบง ใช: แนน หนา อก เจ็บชายโครง ปวดหรอื ชาแขน วิธฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ GB23 เจอจิน (辄筋 Zhé-Jīn) ความหมาย: เจอ (辄) แปลวา คันบงั คับจกั รยาน 2 ลอ ; จนิ (筋) แปลวา กลามเนื้อ: กลามเนอ้ื สขี างท้งั 2 ดาน ท่นี ูนออกมาคลายมอื จับจกั รยาน จุดกอ็ ยทู ี่บรเิ วณสีขางนี้ ตําแหนง: อยูหนา ตอจดุ เอวียนเย 1 ชนุ อยูร ะดับราวนม อยใู นชองซโ่ี ครงท่ี 4 ขอบง ใช: แนน หนาอก เจบ็ ชายโครง หอบ อาเจียน กรดไหลยอ น วิธีฝงเขม็ : แทงเฉียงหรอื แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 193 ☯ GB24 ญอ่ื เอวย่ี (日月 Rì-Yuè) ความหมาย: ญ่ือ (日) แปลวา พระอาทิตย; เอว่ยี (月) แปลวา พระจันทร: ญอ่ื เปนหยางเปน ตวั แกนของถงุ นํ้าดี ขณะที่เอวี่ยเปน อนิ เปน ตวั แทนของตับ จุดน้ีเปนจุดสําคัญใชร กั ษาโรคตับและถงุ น้ําดี ตาํ แหนง: อยชู องซ่โี ครงท่ี 7 ตรงกับแนวหวั นมลงมา อยหู า งจากแนวกลางลําตัว 4 ชนุ ขอบงใช: อาเจยี น กรดไหลยอน เจบ็ ชายโครง สะอกึ ดีซา น วธิ ีฝงเขม็ : แทงเฉยี งหรอื แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน ☯ GB25 จงิ เหมิน (京门 Jīng-Mén) ความหมาย: จงิ (京) แปลวา แรก; เหมนิ (门) แปลวา ประต:ู จุดจงิ เหมนิ เปนจดุ มู ของเสน ลมปราณเทาเสาอนิ ไต ซึ่งควบคมุ ลมปราณหยวนของรา งกาย เปรียบเปน ประตูผา นเขาออกของชไี่ ต จดุ เฉพาะ: จุดมขู องเสนลมปราณเทาเสาอินไต ตาํ แหนง: อยูทด่ี า นขา งของทอง ตรงขอบลางของปลายกระดูซโ่ี ครงท่ี 12 ขอบง ใช: ปส สาวะขัด บวมนาํ้ ปวดเอว ปวดสขี าง ทองเดิน วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ GB26 ไตม า ย (带脉 Dài-Mài) ความหมาย: ไต (带) แปลวา เขม็ ขัด; มา ย (脉) แปลวา เสน ลมปราณ: จุดนเี้ ปนจุดรวมเสน ลมปราณถุงน้ําดีทมี่ าบรรจบกับเสน ลมปราณไตมา ย ตาํ แหนง : อยดู า นขา งลาํ ตัว ต่ํากวา จุดจังเหมนิ (章门 Zhāng-Mén,LR13) ลงมา 1.8 ชุน อยู ระดบั เดยี วกับสะดือ ขอบง ใช: ปวดทอ ง ประจําเดือนไมส มํา่ เสมอ ตกขาว ไสเ ล่อื น ปวดหลงั เจ็บชายโครง วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ GB27 อซู ู (五枢 Wǔ-Shū) ความหมาย: อู (五) แปลวา หา; ซู (枢) แปลวา หมุน: เลข 5 เปนตวั แทนของภาวะพรอ งของ หยางหมิงตรงกลาง ซง่ึ กค็ อื บรเิ วณหัวเหนา เกิดภาวะออนแรง และเสนลมปราณไตไมผ ิดปกติ ดังนน้ั เสาหยางจะหมุนเวยี นมาทําหนาที่แทน จดุ น้จี งึ มีความสาํ คัญตอการทํางานของสวนกลางลําตวั ของรางกาย ตาํ แหนง: อยูหนา ตอ anterior superior iliac spine อยตู าํ่ กวา ระดบั สะดอื 3 ชุน ขอบงใช: ปวดทอ ง ไสเล่อื น ตกขาว ทอ งผกู มดลูกหยอ น วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน