ทร 31001 ทักษะการเรียนรู้ ม ปลาย

~ 101 ~ หอสมุดแหง ชาติจังหวัดสพุ รรณบุรี เฉลิมพระเกียรติ ถนนสพุ รรณบุรี-ชัยนาท ตําบลสนามชัย อาํ เภอเมือง จังหวดั สพุ รรณบุรี 72000 โทรศัพท 035 - 535 - 343, 535 - 244 โทรสาร 035 - 535 -343 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั พธุ และวนั นกั ขตั ฤกษ ภาคเหนอื หอสมดุ แหง ชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชยี งใหม ถนนบญุ เรอื งฤทธิ์ อาํ เภอเมือง จงั หวดั เชยี งใหม 50200 โทรศัพท 053 - 278 - 3223, 053 - 808 - 550 โทรสาร 053 - 808 - 550 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวันนักขัตฤกษ

~ 102 ~ หอสมดุ แหง ชาตลิ ําพูน ถนนอินทรยงยศ ตําบลในเมือง อาํ เภอเมอื ง จังหวัดลําพูน 5100 โทรศพั ท 053 - 511 - 911 โทรสาร 053 - 560 - 801 เวลาเปด-ปดทําการ/บรกิ าร : 09.11 - 17.00 น. วนั อังคาร - วนั เสาร หยดุ วันอาทิตย - วนั จนั ทร และวันนกั ขัตฤกษ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื หอสมดุ แหงชาติเฉลิมพระเกียรติ ร.9 นครราชสีมา ถนนราชดาํ เนนิ ตําบลในเมือง อาํ เภอเมอื ง จังหวัดนครราชสีมา 30000 โทรศัพท 044 - 256 - 029 - 30 โทรสาร 044 - 256 - 030 เวลาเปด -ปด ทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร – และวนั นกั ขตั ฤกษ

~ 103 ~ หอสมดุ แหง ชาตปิ ระโคนชยั บุรีรัมย ถนนโชคชัย - เดชอุดม ตําบลประโคนชัย อาํ เภอประโคนชยั จังหวัดบุรรี มั ย 31140 โทรศพั ท 044 - 671 - 239 โทรสาร 044 - 671 - 239 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร-วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร - และวนั นกั ขตั ฤกษ หอสมดุ แหงชาติเฉลิมพระเกียรติสมเดจ็ พระนางเจา สิริกติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม ถนนอภิบาลบัญชา อาํ เภอเมือง จงั หวดั นครพนม 48000 โทรศัพท 144 - 512 - 200, 042 - 512 - 204 โทรสาร 042 - 516 - 246 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร-วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร - และวนั นกั ขัตฤกษ

~ 104 ~ ภาคตะวนั ออก หอสมุดแหง ชาตชิ ลบุรี ถนนวชริ ปราการ ตําบลบางปลาสรอย อาํ เภอเมือง จงั หวดั ชลบรุ ี 20000 โทรศัพท 038 - 286 - 339 โทรสาร 038 - 273 - 231 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร - และวนั นกั ขตั ฤกษ หอสมดุ แหงชาติรชั มังคลาภเิ ษก จนั ทบรุ ี ถนนเทศบาล 3 อาํ เภอเมอื ง จงั หวดั จันทบรุ ี 22000 โทรศัพท 039 - 321 - 333, 039 - 331 - 211, 322 - 168 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร-วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ

~ 105 ~ ภาคใต หอสมดุ แหง ชาตนิ ครศรธี รรมราช ถนนราชดาํ เนนิ ตําบลในเมือง อาํ เภอเมอื ง จงั หวดั นครศรธี รรมราช 80000 โทรศัพท 075 - 324 - 137, 075 - 324 - 138 โทรสาร 075 - 341 - 056 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ หอสมดุ แหง ชาติกาญจนาภิเษก สงขลา ซอยบานศรัทธา ถนนนาํ้ กระจาย-อางทอง ตําบลพะวง อาํ เภอเมือง จงั หวดั สงขลา 90100 โทรศัพท 074 - 333 - 063 -5 โทรสาร 074 - 333 - 065 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ

~ 106 ~ หอสมดุ แหงชาติเฉลมิ พระเกียรติสมเด็จพระนางเจา สิริกิต พระบรมราชินีนาถ สงขลา สวนสาธารณะเทศบาลนครหาดใหญ ถนนกาญจนวานชิ ตําบลคอหงส อาํ เภอหาดใหญ จงั หวดั สงขลา 90110 โทรศัพท 074 - 212 - 211, 212 - 250 โทรสาร 074 - 212 - 211, 212 - 250 ตอ 201 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ หอสมุดแหง ชาติ วัดดอนรกั สงขลา ถนนไทรบรุ ี ตําบลยอบาง อาํ เภอเมอื ง จงั หวดั สงขลา 90000 โทรศัพท 074 - 313 - 730 โทรสาร 074 - 212 - 211 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร-วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ

~ 107 ~ หอสมุดแหง ชาติเฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระนางเจาสิริกติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ ตรงั วดั มัชฌิมภมู ิ ถนนหยองหวน ตําบลทับเที่ยง อาํ เภอเมอื ง จงั หวัดตรงั 92000 โทรศัพท 075 - 215 - 450 โทรสาร 075 - 215 - 450 เวลาเปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ หอสมุดแหง ชาตวิ ัดเจริยสมณกิจ ภูเกต็ วดั หลงั ศาล ตําบลเขาโตะแซะ อาํ เภอเมอื ง จงั หวัดภูเกต็ 83000 โทรศัพท 076 - 217 -780 - 1 โทรสาร 076 - 217 - 781 เปด เปด -ปดทําการ/บริการ : 09.00 - 17.00 น. วนั องั คาร - วนั เสาร หยดุ วนั อาทิตย - วนั จนั ทร และวนั นกั ขตั ฤกษ

~ 108 ~ หอ งสมุดเฉพาะ หองสมุดเฉพาะคือหองสมุดซึง่ รวบรวมหนังสือในสาขาวิชาบางสาขาโดยเฉพาะ มักเปน สวน หนึ่งของหนวยราชการ องคการ บริษัทเอกชน หรือธนาคาร ทําหนาทีจ่ ัดหาหนังสือและให บริการความรู ขอมูล และขาวสารเฉพาะเรื่องทีเ่ กีย่ วของกับการดําเนินงานของหนวยงานนัน้ ๆ หองสมุด เฉพาะจะเนน การรวบรวมรายงานการคนควาวิจัย วารสารทางวิชาการ และเอกสารเฉพาะเรือ่ งทีผ่ ลิต เพือ่ การใชในกลุม วิชาการบริการของหองสมุดเฉพาะจะเนนการชวยคนเรือ่ งราว ตอบคําถาม แปล บทความทางวิชาการ จัดทําสําเนาเอกสาร คนหาเอกสาร จัดทําบรรณานุกรมและดรรชนีคนเรือ่ ง ใหตามตองการ จัดพิมพ ขาวสารเกีย่ วกับสิง่ พิมพเฉพาะเรื่องสงใหถึงผูใ ช จัดสงเอกสารและเรือ่ งยอ ของเอกสารเฉพาะเรือ่ งใหถึง ผูใชตามความสนใจเปนรายบุคคล ในปจ จุบันนีเ้ น่ืองจากการผลิตหนังสือและสิง่ พิมพอืน่ ๆ โดยเฉพาะวารสารทางวิชาการ รายงาน การวิจยั และรายงานการประชุมทางวิชาการมีปริมาณเพิ่มขึน้ มากมาย แตละสาขาวิชามีสาขา แยกยอยเปน รายละเอียดลึกซึง้ จึงยากที่หองสมุดแหงใดแหงหนึง่ จะรวบรวมเอกสารเหลานีไ้ ดหมด ทุกอยางและ ใหบ ริการไดทุกอยางครบถวน จงึ เกดิ มหี นว ยงานดาํ เนนิ การเฉพาะเรอ่ื ง เชน รวบรวม หนังสือและสิง่ พิมพ อ่ืน ๆ เฉพาะสาขาวิชายอย วิเคราะหเนือ้ หา จัดทําเรือ่ งยอ และดรรชนีคนเรือ่ ง น้ัน ๆ แลวพิมพออก เผยแพรใหถ ึงตวั ผูตอ งการขอ มลู ตลอดจนเอกสารในเรอ่ื งนน้ั ตัวอยา งหอ งสมดุ เฉพาะ หองสมุดมารวย เติมความรู เติมความสนุก ทกุ อรรถรสแหง การเรยี นรู ความเปนมา จัดตัง้ ขึน้ เมือ่ ป พ.ศ. 2518 ในนาม “หองสมุดตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย” เพื่อเปน แหลง สารสนเทศดานตลาดเงิน ตลาดทุน และสาขาวิชาทีเ่ กีย่ วของ กอนจะปรับปรุงรูปลักษณใหม และเปลีย่ น ชื่อเปน “หองสมุดมารวย” ในป พ.ศ. 2547 เพื่อเปนเกียรติแก ดร.มารวย ผดุงสิทธิ์ กรรมการ ผูจ ัดการ ตลาดทรัพยทรพั ยฯ คนที่ 5 วัตถุประสงค 1. เพอื่ ใหบริการเผยแพรข อมูล ความรูดานการเงิน การออม และการลงทุน 2. เพื่อใหประชาชนผูสนใจมีชองทางในการเขาถึงแหลงความรูผานศูนยการคาชั้นนํา ไดส ะดวกยงิ่ ขนึ้ 3. เพื่อขยายฐานและสรางผูลงทุนหนาใหม

~ 109 ~ การดําเนินการ หองสมุดมารวยไดจัดมุมบริการสําหรับกลุมเปาหมายในการใชบริการ ดงั น้ี 1. Library Zone รวบรวมขอมูลสื่อสง่ิ พิมพท ่ผี ลิตโดย ตลท. บจ. บลจ. กลต. สมาคมฯ ท่เี กี่ยวของ เผยแพร ความรูดานการวางแผนทางการเงิน การออม และการลงุทน ตลอดจนเอกสารตา ง ๆ ที่ เก่ยี วของใหเปนที่ รูจักอยางกวางขวาง ประกอบดวยขอมลู เก่ียวกบั - SET Corner - Magazine & Nespaper - Listed Company : Annual Report - Personal Finance - Business & Management - Literature & Best Seller : หนงั สอื จาก MOU ระหวา งตลาดหลกั ทรพั ยฯ และ สาํ นักพมิ พช น้ั นา้ํ - อื่น ๆ ประกอบดว ยหนงั สอื ท่ีเก่ียวของกบั วัฒนธรรมการออม การลงทุน และ จรยิ ธรรม เปน ตน 2. E - Learing & Internet Zone จัดคอมพิวเตอรนําเสนอขอมูลทางอินเทอรเน็ตในการติดตามหุนรวมทั้งสงคําสั่งซื้อ-ขาย ได อยา งสะดวกรวดเรว็ เพอื่ ดึงดดู ลูกคา ทเ่ี ปน นกั ลงทุนนัง่ ผอนคลายโดยทีไ่ มพ ลาดความเคลื่อนไหว สาํ คัญท่ี เกยี่ วกับการซ้อื -ขาย หลักทรพั ย ตลอดจนความรใู นรปู แบบ e-learing, e-book รวมทั้งการ สืบคนขอมลู จากอนิ เทอรเ น็ต 3. Coffee Zone เพอ่ื ใหส อดคลองกบั Lifestyle ของผูใชบริการ โดยจําหนายเครื่องดื่ม ชา กาแฟ จาก Settrade.com 4. Activity Zone เปน การจัดกจิ กรรมและการประชาสัมพันธตาง ๆ อาทิ การเชิญผูท มี่ ีชือ่ เสยี งมา สัมภาษณใน เรื่องนาสนใจและเชื่อมโยงเนื้อหาเกี่ยวของกับวิธีการบริหารเงิน และการลงทุน หรอื เปน กิจกรรมและนํา หนงั สอื ขายดี หรอื การจดั เสวนาใหค วามรูดา นการออม การเงิน การลงทุนจากตัวแทน บล. บลจ. เปน ตน กิจกรรม ใหผเู รียนคนควา หองสมุดเฉพาะจากอนิ เทอรเน็ต แลวทํารายงานสงครู

~ 110 ~ วดั โบสถ และมัสยิด 1.วดั วดั เปน ศานสถานทเ่ี ปน รากฐานของวัฒนธรรมในดา นตา ง ๆ และเปน สว นประกอบสาํ คญั ของ ทองถนิ่ และเปนศูนยกลางในการทํากิจกรรมการศึกษาที่หลากหลายของชุมชนในทองถิ่น วดั ในประเทศ ไทยสามารถแบงได 2 ประเภท คือ ก. พระอารามหลวง หมายถงึ วดั ทพ่ี ระเจา แผน ดินทรงสรา งหรอื บูรณะปฏสิ งั ขรณข ึ้นใหม หรอื เปน วดั ท่ีเจา นายหรอื ขนุ นางสรา งแลว ถวายเปน วดั หลวงพระอารามหลวง แบงออกเปน 3 ชั้น ไดแ ก พระ อารามหลวงช้ันเอก ช้ันโท และชน้ั ตรี ข. พระอารามราษฎร เปน วัดท่ีผสู รา งไมไดย กถวายเปนวดั หลวง ซึ่งมีจํานวนมาก กระจายอยู ตามทองถิ่นตาง ๆ ทัว่ ไป อนึง่ นอกเหนอื จากการแบง วดั ออกเปน 2 ประเภทแลว ยงั มวี ดั ประจาํ รชั กาลซ่ึงตาม โบราณราช ประเพณี จะตอ งมกี ารแตงตั้งวัดประจํารัชกาลของพระเจาแผนดินแตละพระองค ความสําคญั ของวัด วัดมีความสําคัญนานัปการตอสังคม เปนแหลงความรูของคนในชุมชน ทม่ี ี คามากในทุกดาน ไมวาจะเปนดานการอบรมสั่งสอนโดยตรงแกประชาชนทั่วไป และการอบรม ส่งั สอน โดยเฉพาะแกก ลุ บุตรเพ่อื ใหเตรียมตัวออกไปเปนผนู ําครอบครัวและทองถ่นิ ท่ีดใี นอนาคต หรอื การให การศึกษาในดานศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี พธิ กี รรมตา งๆ นอกจากนี้บรกิ าร ตา ง ๆ ทว่ี ดั ใหแกคนในทองถิ่นในรูปของกิจกรรมทางศาสนาตาง ๆ นน้ั นับเปนการใหการศึกษาทาง ออ ม ประชาชน สามารถศึกษาเรยี นรไู ดดว ยตนเอง จากการสังเกตพูดคุย ปรึกษาหารือ หรอื เขา รวม กจิ กรรมตา ง ๆ ทวี่ ัดจดั ใหบ ริการ ในสวนทเี่ ปนสถานท่ีพกั ผอ นหยอนใจน้ัน เมื่อประชาชนเขาไปในวัด เพ่ือพักผอ นหยอ นใจ กจ็ ะ เกิดการเรียนรสู ่ิงตาง ๆ ไปดว ยในตวั เชน เรียนรวู ธิ ปี ฏบิ ตั ิใหจ ิตใจผองใส สงบเยอื กเยน็ ตามหลกั ธรรม คําสั่งสอนของพุทธศาสนา ซึ่งพระจะเปนผถู า ยทอดความรแู ละวธิ ปี ฏิบัติ ให นอกจากนห้ี ากวดั บางวดั จดั บรเิ วณสถานท่ีใหเอื้อตอการเรยี นรูดวยตนเอง เชน ปลกู ตน ไมน านา พรรณ และเขยี นชอ่ื ตนไมต ดิ ไว ผทู ่ี เขา วดั ก็มีโอกาสจะศึกษาหความรูในเรื่องชนิดของพรรณไม เหลา นน้ั ไดด วยตวั เอง วัดกับการจดั กิจกรรมการศึกษา กิจกรรมการศึกษาที่พบในวัด ไดแ ก ก. ศึกษาและฝกอบรมศีลธรรม สั่งสอนวิชาการตาง ๆ ทง้ั โดยตรง คอื แกผ ูมาบวชตาม ประเพณี และแกเ ด็กที่มาอยูวดั และโดยออมคือแกผ ูมาทํากจิ กรรมตาง ๆ ในวดั หรอื มารว มกจิ กรรม ใน วดั ทั้งวิชาหนังสือและวิชาชางตาง ๆ ข. กอกาํ เนดิ และอนุรักษศิลปวัฒนธรรม สืบทอดวัฒนธรรม รวบรวมศิลปกรรมเสมือน เปน พิพิธภัณฑ

~ 111 ~ ค. สงเคราะหชวยใหบุตรหลานชาวบานที่ยากจนไดมาอาศัย เลย้ี งชีพพรอมไปกบั ไดศกึ ษา เลา เรยี นรบั เลย้ี งและฝก อบรมเด็กทีม่ ปี ญ หา เดก็ อนาถา ตลอดจนผูใหญซ่งึ ไดท พ่ี ักพงิ ง. ใหค าํ ปรึกษาแนะนําเกี่ยวกับปญหาชีวิต ความทุกข ความเดอื ดรอน ความรูสึกคับแคน ขอ ง ใจตา ง ๆ และปรึกษาหารือใหคําแนะนําสง่ั สอนเก่ยี วกบั วธิ แี กป ญหา จ. ไกลเกล่ียระงบั ขอพพิ าท โดยอาศัยความเคารพนับถือ เชือ่ ฟง พระสงฆทําหนาที่ประดุจ ศาลตัดสินความที่มุงในทางสมัครสมานสามัคคี เปนสําคัญ ฉ. ใหความบันเทิงจัดงานเทศกาล งานสนกุ สนานรา เรงิ และมหรสพตา ง ๆ ของชุมชน รวมทง้ั เปน ทเ่ี ลน สนกุ สนานของเดก็ ๆ ช. เปนสถานที่พักผอนหยอนใจทใี่ หความรม รืน่ สดช่นื ของธรรมชาติ พรอมไปกับให บรรยากาศที่สงบเยือกเย็นทางจิตใจของพระศาสนา ซ. เปนสถานที่พบปะประดุจสโมสรที่ชาวบานนัดพบ เปนที่ชุมนุมสังสรรค สนทนาปรกึ ษา หารือกันในกิจกรรมที่เหมาะสม และผอ นคลาย ฌ. เปน สถานทแ่ี จง ขาว แพรขาว และสอ่ื สัมพนั ธเ กีย่ วกับกิจการของทองถน่ิ ขา วภายใน ทอ งถ่ิน ขาวจากภายนอกทองถิ่น เชนขาวเกี่ยวกับเหตุการณของประเทศชาติบานเมือง อาศยั วดั เปน ศนู ย เผยแพรทีส่ ําคัญทีส่ ุด และวดั หรือศาลาวดั เปน ทสี่ ําหรับกาํ นันหรือผูใ หญบาน ตลอดจน นายอาํ เภอเรยี ก ชาวบาน หรือลูกบานมาประชุม หรือถือโอกาสที่มีชุมชนในงานวัด แจงขาวคราว กจิ กรรมตา ง ๆ ญ. เปนสถานที่จัดกิจกรรมของชุมชน ตลอดจนดําเนินการบางอยางของบานเมือง เชน เปนที่ กลาวปราศรัยหาเสียงของนักการเมือง ทจี่ ัดลงคะแนนเสยี งเลือกต้ัง ฎ. เปน สถานพยาบาล และเปนที่ที่รวบรวมสืบทอดตํารายาแผนโบราณ ยากลางบาน ท่รี กั ษา ผูป ว ยเจ็บตามภูมิรูซง่ึ ถา ยทอดสบื ๆ มา ฏ. ใหบ ริการท่พี กั คนเดินทาง ทาํ หนาที่ดจุ โรงแรม สาํ หรับผูเดินทางไกล โดยเฉพาะจาก ตา ง ถ่ินและไมม ญี าตเิ พ่ือนพอง ฐ. เปนคลงั พสั ดุ สําหรับเก็บอุปกรณแ ละเครื่องใชต า ง ๆ ซงึ่ ชาวบานจะไดใชรวมกันเมื่อ มีงาน ทีว่ ดั หรือยืมไปใชเม่อื ตนมงี าน ฑ. เปนสถานที่ประกอบพธิ กี รรม หรือใหบรกิ ารดานพิธีกรรม ซึ่งผูกพนั กับชีวติ ของทกุ คน ใน ระยะเวลาและเหตุการณตาง ๆ ของชีวิตตามวัฒนธรรมประเพณีชุมชนไทยแตละชุมชน เชน แตละหมบู า น มีวัดประจําชุมชนของตน และตา งกย็ ดึ ถอื วา วดั น้ีเปน วัดของตน เปนสมบัติรวมกันของ คนทั้งหมดใน ชุมชน วดั แตล ะวดั จงึ เปน เครอ่ื งผนกึ ชมุ ชนใหรวมเปน หนว ยหนง่ึ ๆ ของสังคม วดั ท่ี สาํ คญั ทปี่ ชู นีย สถานที่ประชาชนเคารพอยางกวางขวาง กเ็ ปน เครอื่ งรวมใจประชานทั้งเมือง ทัง้ จงั หวดั ทง้ั ภาค หรือท้ัง ประเทศ พระสงฆซ ึง่ เปนที่เคารพนบั ถอื ก็ไดกลายเปนสวนประกอบสําคัญในระบบ การรวมพลังและ ควบคุมทางสังคม

~ 112 ~ รปู : การนวดแผนโบราณเพ่ือรกั ษาโรค ที่วัดพระเชตพุ นฯ โบสถ (ครสิ ตศ าสนา) ในทางคริสตศาสนา โบสถ หมายถึง อาคารหรือสถานทีท่ ีผ่ ูน ับถือศาสนาคริสตมารวมกัน เพื่อ ประกอบพิธีหรือทําศาสนกิจรวมกัน เปนเอกลักษณประการหนึง่ ของวิถีชีวิตของคริสตชน และ คริสตชน สํานึกตนเองวาเปนประชากรของพระเจา และพวกเขาก็มารวมตัวกันถวายนมัสการในฐานะ ที่เปน ประชากร

~ 113 ~ สวนประกอบของโบสถ คําวา “โบสถ” (Church) มาจากภาษากรีกวา “ekklesia” ตรงกับคําภาษาลาตินวา “ecclesai” ความหมายตามอักษร “ekklesia” คือผูไ ดรับเรียก (จากพระจิตเจา) ใหเรารวมตัวกัน หมายถึง ตัวอาคาร โบสถ ซึง่ เปนสถานทีใ่ หการตอนรับผูท ีม่ าชุมชนกันน้ี ความหมายของคําวา “โบสถ” มีพัฒนาการอัน ยาวนาน ตลอดประวัติศาสตรของพระศาสนจักร โบสถมีสวนประกอบคราว ๆ ดงั น้ี ลานหนาโบสถ (Church Courtyard) ลานหนาโบสถถือวามีความสําคัญมากทีจ่ ะตองมีเผือ่ ไว เพราะลานนีจ้ ะแสดงออกซึ่งคุณคา ของ การใหการตอนรับเปนดานแรก ดังนัน้ อาจออกแบบเปนรูปลานหนาโบสถทีม่ ีเสาเรียงรายรองรับ ซุมโคง อยโู ดยรอบ ๆ ดา น หรอื รปู แบบอยา งอื่นท่จี ะสงผลคลายคลึงกัน บางครัง้ ก็ใชลานดังกลาวใน การประกอบ พิธีดวย หรือบางทีก็ใชเปนทางผานเขา เปน “ตัวเชื่อมโยง” ระหวาง “ภายนอกโบสถ” และ “ภายใน โบสถ” โดยจะตองไมใหสงผลกระทบทีก่ ลายเปนการปดกัน้ แตมีวัตถุประสงคเพื่อการ ปรับสภาพจิตใจ จากความสับสนวุนวายของชีวิตภายนอก เตรียมจิตใจเขาสูความสงบภายในโบสถ ระเบียงทางเขาสูอาคารโบสถ (Atrium หรอื Nathex) และประตโู บสถ การสรางโบสถในคติเดิมเพือ่ จะผานเขาสูโ ถงภายในอาคารโบสถ จะตองผานระเบียงทาง เขาสู อาคารโบสถทีเ่ รียกกันวา Atrium หรือ Nathex กอน และบริเวณนัน้ จะมีประตูอยูดวย ระเบียง นีค้ ือ บริเวณทใี่ หก ารตอนรับบรรดาสัตบุรุษผูมารวมพิธีซึ่งเปรียบเสมือนพระศาสนจักรเหมือน “มารดา ผูใ หการ ตอนรับลูก ๆ ของพวกเธอ” และประตูทางเขาอาคารโบสถก็เปรียบเสมือน “พระคริสตเจา ผูท รงเปน ประตูของบรรดาแกะทั้งหลาย” (เทียบ ยน : 10:7) ดังนัน้ หากจะมีภาพตกแตงที่ประตูกลาง ก็ใหคํานึงถึง ความหมายดังกลาวขนาดของประตูและทางเขานี้ นอกจากจะตองคํานึงถึงสัดสวนให เหมาะสมกับขนาด ความจุของโถง ภายในโบสถแลว ยังจะตองคํานึงถึงความจําเปนของขบวนแห อยางสงาทีจ่ ะตองผานเขา- ออกดว ย หอระฆงั (Bell Tower) และระฆงั โบสถ (Bell) ในการออกแบบกอสรางโบสถ ควรจะคํานึงถึงบริเวณการกอสรางหอระฆัง และกําหนดให มี การใชระฆัง เพือ่ ประโยชนใชสอยแบบดัง้ เดิม นัน่ คือ การเรียกสัตบุรุษใหมารวมชุมนุมกันในวัน พระเจา หรือเปนการแสดงออกถึงวันฉลองและสมโภช รวมทัง้ เปนการสือ่ สารใหทราบกันดวยสัญญาณ การเคาะ ระฆงั เชน ระฆังเขาโบสถวันธรรมดา ระฆังพรหมถือสาร ระฆังวันสมโภช ระฆังผูต าย ฯลฯ ควรละเวน การใชเสียงระฆังจากเครื่องเสียงและลําโพง

~ 114 ~ รปู พระ สอดคลองกับธรรมเนียมประเพณีดัง้ เดิมของพระศาสนจักร พระรูปของคริสตเจา, พระแม มารี และนักบุญไดรับการเคารพในโบสถตาง ๆ แตร ปู พระเหลานี้จะตอ งจัดวางในลักษณะที่จะไมทํา ใหสัตบุรุษ วอกแวกไปจากการประกอบพิธีทีก่ ําลังดําเนินอยูแ ละไมควรมีจํานวนมาก และจะตองไมมี รูปนักบุญองค เดียวกันมากกวาหนึง่ รูป รวมทัง้ จัดขนาดใหเหมาะสมดวย โดยปกติแลวควรจะคํานึง ถึงความศรัทธาของ หมูคณะทั้งหมดในการตกแตงและการจัดสรางโบสถ (I.G.278) อางนา้ํ เสก (Holy water Font) อางน้ําเสกเตือนใหระลึกถึงอางลางบาป และน้าํ เสกท่ีสัตบรุ ุษใชท ําเครือ่ งหมายกางเขนบน ตนเอง น้ัน เปนการเตือนใจใหระลึกถึงศีลลางบาปที่เราไดรับ ดวยเหตุนีเ้ องทีน่ ้าํ เสกจึงตัง้ ไวตรงทาง เขาโบสถ นอกจากนีย้ งั กาํ กับใหใ ชว ัสดเุ ดียวกนั มีรูปแบบและรูปทรงสอดคลองกับอางลางบาปดวย รูปสบิ ส่ีภาค (Stations of the Cross) ไมวารูปสิบสี่ภาคจะประกอบดวยพระรูปพรอมทัง้ ไมกางเขน หรือมีเฉพาะไมกางเขนเพียง อยาง เดยี ว กใ็ หป ระดษิ ฐานไวใ นโบสถ หรอื ณ สถานทีเ่ หมาะสมสําหรับติดตัง้ รูปสิบสีภ่ าค เพื่อ ความสะดวก ของสตั บุรษุ (หนงั สอื เสก และอวยพร บทที่ 34 ขอ 1098) เครื่องเรือนศกั ดิส์ ิทธ์ิ (Sacred Futnishings) การประกอบพิธีกรรมของคริสตชนตองใชอุปกรณหลายอยางทัง้ ที่เปนโครงสรางถาวรและที่ เปนแบบเคลื่อนยายได มีทัง้ เปนเครือ่ งเรือนหรือภาชนะ เราใชชือ่ รวมเรียกอุปกรณเหลานีว้ า “เครื่อง เรือน ศักดิ์สิทธ์ิ” หรือ “เครื่องเรือนพิธีกรรม” ซึ่งหมายถึงอุปกรณเหลานั้นซึง่ มีไวใชสอยในระหวางการ ประกอบพิธีการ ปฏิรูปพิธีกรรมสังคายนาก็ไดกลาวถึงเรือ่ งนีด้ วย “พระศาสนจักรเอาใจใสกวดขันเปน พิเศษ ใหเครื่องเรือนทีใ่ ชในศาสนาสวยงามสมทีจ่ ะใหคารวกิจมีความสงางาม พระศาสนจักรจึงยอมให มี การเปลี่ยนแปลงรูปทรงการตกแตงที่เกิดจากความกาวหนาทางวิชาการตามยุคสมัย (S.C.122) คริสตศาสนาในประเทศไทย มีหลายนิกาย แตละนิกายจะมีจารีตและการใชคํา สัญลักษณ ที่ แตกตางกัน นิกายทีม่ ีประชาชนรูจ ักและนับถือกันมากมีอยู 2 นิกาย คือนิกายโรมันคอทอลิก (คริสตัง) และนิกายโปรเตสแตนต (คริสเตียน) แตละนิกายจะมีวิธีเรียกทีแ่ ตกตางกัน เชนนิกาย โรมันคาทอลิก จะ เรียกโบสถของตนเองวา โบสถพระแมมารี โบสถในนิกายนีจ้ ะแตกตางดาน สถาปตยกรรมยุโรป ประดับ ประดาดวยรูปปน ตาง ๆ แตนิกายโปรแตสแตนสและเรียกโบถสของ ตนเองวา คริสตจักร เชน คริสตจักรพระสัญญา อาคารของโบสถจะเนนความเรียบงายเหมือนอาคาร ท่ัวไป ไมเนนรูปเคารพ หรือ รูปปน อาจจะมีไมกางเขนเล็กพอเปนเครือ่ งหมายแสดงถึงอาคารทางดาน ศาสนกิจเทานัน้ อางจาก http: www.panyathai.or.th

~ 115 ~ มสั ยิด มัสยิด หรือสุเหรา หรือสะกดวา มัสฺด เปนศาสนสถานของชาวมุสลิม คําวา มัสญิด เปนคํา ภาษาอาหรับ แปลวา สถานที่กราบ ชาวมุสลิมในแตละชุมชนจะสรางมัสยิดขึน้ เพือ่ เปน สถานทีป่ ฏิบัติ พิธีกรรมทางศาสนา อันไดแก การนมาซ และการวิงวอน การปลีกตนเพื่อบําเพ็ญตบะ หาความสันโดษ (อิอฺติกาฟ และคอลวะหฺ) นอกจากนีม้ ัสยิดยังเปนโรงเรียนสอนอัลกุรอาน และ ศาสนา สถานที่ชุมนุม พบปะ ประชุม เฉลิมฉลอง ทําบุญเลีย้ ง สถานทีท่ ําพิธีสมรส และสถานทีพ่ ักพิงของ ผูส ัญจรผูไ รทีพ่ ํานัก โดยทีจ่ ะตองรักษามารยาทของมัสยิด เชนการไมคละเคลาระหวางเพศชายและ หญิง การกระทําทีข่ ัดกับ บทบัญญัติหามของอิสลาม (ฮะรอม) ทั้งมวล คาํ วา มสั ยดิ หรือมสั ญดิ เปนคําที่ยืมมาจากภาษาอาหรับ แปลวา สถานที่กราบ คาํ วา สเุ หรา เปนคําที่ยืมมาจากภาษามลายู Surau ศาสนสถานของศาสนาอิสลามที่สําคัญที่สุด คอื อัลมัสญิด อัลฮะรอม (มัสญิดตองหาม) ในนครมักกะหฺ อันเปนทีต่ ั้งของกะอุบะหฺ มะ กอมอิบรอฮีม (รอยเทาของศาสดาอิบรอฮีม) ขาง ๆ นั้นเปนเนินเขา อัศศอฟา และอัลมัรวะหฺ อัลมัสญิด อัลฮะรอม เปนสถานทีน่ มาซประจําวัน และสถานทีบ่ ําเพ็ญฮัจน เพราะยามทีม่ ุสลิม ประกอบพิธีฮัจญ ตอ งฏอวาฟรอบกะอบฺ ะหฺ นมาซหลังมะกอมอิบรอฮีม และเดนิ (สะอฺย)ุ ระหวา ง อศั ศอฟา และอลั มรั วะหฺ รองลงมาคือ อลั มสั ญดิ อัลนะบะวีย คือมัสญิดของศาสนทูตมุฮัมมัด ซึ่งมีรางของทาน ฝง อยู อัลมัสญิด อัลอักศอ เปนมัสญิดทีม่ ีความสําคัญทางประวัติศาสตรอิสลาม เพราะศาสนทูต มุฮัม มัด ไดขึ้นสฟู ากฟา (มอิ รฺ อจญ) จากที่นนั่ htt://www.wikipedia.org/wike กจิ กรรม ใหผ เู รยี นแตละคนไปสาํ รวจวดั โบสถ และมัสยิดทีอ่ ยูใ นชุมชน / ตําบล เขียนเปนประวัติความ เปนมา ความสําคัญ สง่ิ ท่จี ะเรยี นรไู ดจ ากวดั โบสถ มสั ยิด จดั ทํา เปนรายงานสงครู

~ 116 ~ พิพิธภัณฑ พพิ ธิ ภณั ฑ เปน ทร่ี วบรวม รักษา คน ควา วจิ ัย และจดั แสดงหลกั ฐานวตั ถสุ ง่ิ ของท่ี สมั พันธ กบั มนษุ ยแ ละสิง่ แวดลอ ม เปนบริการการศึกษาที่ใหทั้งความรูและความเพลิดเพลินแก ประชาชนทั่วไป เนน การจัดกจิ กรรมการศกึ ษาที่เอ้อื ใหประชาชนสามารถเรียนรูดวยตัวเอง พิพิธภัณฑ มีหลากหลายรูปแบบ มกี ารจัดแบงประเภทแตกตางกันไป ซงึ่ กลาวโดยสรปุ แบง ออกได 6 ประเภท ดงั น้ี 1. พพิ ิธภณั ฑสถานประเภททัว่ ไป (Encyclopedia Museum) เปนสถาบันที่รวมวิชาการ ทกุ สาขาเขาดวยกัน โดยจดั เปนแผนก ๆ 2. พพิ ิธภณั ฑสถานศิลปะ (Museum of Arts) เปนสถาบันที่จัดแสดงงานศิลปะทุกแขนง 3. พพิ ธิ ภณั ฑสถานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี (Museum of Science and Technology) เปนสถาบันที่จัดแสดงวิวัฒนาการทางวิทยาศาสตรดานตาง ๆ เชน เคร่ืองจกั รกล โทรคมนาคม ยานอวกาศ และวิวัฒนาการเกี่ยวกับเคร่ืองมอื การเกษตร เปน ตน 4. พพิ ธิ ภัณฑสถานธรรมชาตวิ ิทยา (Natural Science Museum) เปน สถาบนั ทจ่ี ดั แสดง เรื่องราวของธรรมชาติเกี่ยวกับเรื่องของโลก ดนิ หนิ แร สตั ว พืช รวมทง้ั สวนสตั ว สวนพฤกษชาติ วน อุทยาน และพิพธิ ภัณฑสตั วน ํา้ และสัตวบกดว ย 5. พพิ ิธภณั ฑสถานประวัติศาสตร (Historical Museum) เปน สถาบนั ทจ่ี ดั แสดงหลกั ฐาน ทาง ประวัติศาสตร แสดงถึงชีวิตความเปนอยู วฒั นธรรมและประเพณี พิพิธภัณฑประเภทน้อี าจแยก เฉพาะ เร่ืองกไ็ ด เชน พิพธิ ภัณฑท ร่ี วบรวมและจดั แสดงหลักฐานทางประวัตศิ าสตรซ่ึงเกีย่ วกับการเมอื ง การทหาร เศรษฐกิจ สังคม หรือการแสดงบานและเมืองประวัติศาสตร ทงั้ นร้ี วมถึงโบราณสถาน อนุสาวรีย และ สถานที่สําคัญทางวัฒนธรรม 6. พิพิธภัณฑสถานชาติพันธุวทิ ยาและประเพณพี ื้นเมอื ง (Museum of Ethnology) และ การ จําแนกชาติพนั ธุ และอาจจัดเฉพาะเรื่องของทองถ่นิ ใดทอ งถ่ินหนง่ึ ซงึ่ เรยี กวา พิพิธภณั ฑสถาน พื้นฐาน และถาจัดแสดงกลางแจงโดยปลูกโรงเรียน จัดสภาพแวดลอ มใหเ หมอื นสภาพจริง กเ็ รยี กวา พิพิธภณั ฑสถานกลางแจง (Open-air Museum) อนง่ึ พพิ ิธภณั ฑสถานแหง ชาตินั้น เปนพิพธิ ภัณฑท่อี ยภู ายใตการดูแลของรฐั สามารถ แบง ประเภทได 3 ประเภท คอื ก. พพิ ิธภณั ฑสถานแหงชาตทิ ่เี ปน สถานสะสมศิลปโบราณวัตถขุ องวดั และประกาศเปน พิพิธภัณฑสถานแหง ชาติ ขณะน้ีมีจํานวน 10 แหง ไดแ ก 1. พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาติ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร 2. พิพธภัณฑสถานแหง ชาติ วัดเบญจมบพิตร กรุงเทพมหานคร 3. พิพิธภณั ฑสถานแหงชาติ วดั มหาธาตุ อาํ เภอไชยา จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี 4. พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาติ มหาวีรวงศ วดั สทุ ธจิ นิ ดา จังหวัดนครราชสีมา

~ 117 ~ 5. พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ อินทบุรี วดั โบสถ อาํ เภออนิ ทบรุ ี จงั หวดั สงิ หบรุ ี 6. พพิ ิธภณั ฑสถานแหง ชาติ พระปฐมเจดยี  จงั หวดั นครปฐม 7. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติ วดั พระมหาธาตุ จงั หวดั นครศรธี รรมราช 8. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติ วัดพระธาตหุ ริภุญชัย จังหวดั ลําพูน 9. พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหงชาติ วัดมัชฌิมาวาส จงั หวดั สงขลา 10. พพิ ิธภณั ฑสถานแหง ชาติ ชัยนาทมุนี วัดพระบรมธาตุ จงั หวดั ชยั นาท ข. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติ แหลง อนสุ รณสถาน (Site Museum) พิพิธภัณฑสถาน ประเภทนี้ เกิดขึน้ เมือ่ กรมศิลปากรดําเนินการสํารวจขุดคนและขุดแตงบูรณะโบราณสถานในจังหวัด ตาง ๆ เปนตน เหตใุ หพ บศลิ ปวตั ถุโบราณเปน จาํ นวนมาก กรมศิลปากรจึงดําเนินนโยบายจัดสราง พิพิธภัณฑสถานขึน้ ตรง แหลงทีพ่ บศิลปะโบราณวัตถุใหเปนสถานทีร่ วบรวม สงวนรักษา และจัด แสดงสิง่ ที่คนพบจากแหลง โบราณสถาน เพือ่ ใหประชาชนทีไ่ ดมาชมโบราณสถานไดชมโบราณวัตถุ ศิลปะวัตถุทีข่ ุดคนพบดวย ทํา ใหเกิดความรู ความเขาใจในเรือ่ งศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร โบราณคดีของแตละแหง ไดเขาใจเห็น คุณคาและเกิดความภาคภูมิใจ ชวยกันหวงแหนรักษาสมบัติ วัฒนธรรมใหเปนมรดกของชาติสืบไป พิพิธภัณฑสถานแหง ชาติในแหลงอนุสรณส ถานท่ีสรางข้นึ แลว ไดแ ก 1. พพิ ธิ ภัณฑสถานแหงชาติเชียงแสน จังหวัดเชียงราย 2. พิพิธภณั ฑสถานแหงชาติเจา สามพระยา จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา 3. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาติรามคาํ แหง จังหวัดสโุ ขทยั 4. พพิ ิธภณั ฑสถานแหงชาติอูทอง จังหวัดสุพรรณบรุ ี 5. พพิ ิธภัณฑสถานแหงชาตกิ ําแพงเพชร จงั หวดั กาํ แพงเพชร 6. พิพิธภัณฑสถานแหงชาตบิ า นเลา จงั หวดั กาญจบรุ ี 7. พิพิธภัณฑสถานแหงชาตพิ ระปฐมเจดยี  จงั หวดั นครปฐม 8. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาตบิ า นเชยี ง จงั หวดั อดุ รธานี 9. พพิ ิธภัณฑสถานแหง ชาตวิ ังจันทรเกษม จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา 10. พิพิธภณั ฑสถานแหงชาติสมเด็จพระนารายณ จงั หวดั ลพบรุ ี

~ 118 ~ ค. พิพธิ ภณั ฑสถานแหงชาตสิ วนภูมิภาค (Regional Museun) เ ป น ก า ร ดํ า เ นิ น น โ ย บ า ย เผยแพรศ ลิ ปวฒั นธรรม ประวัติศาสตร และโบราณคดีแกประชาชนในภาคตาง ๆ โดยใช พิพิธภัณฑสถาน เปนศูนยกลางวัฒนธรรมใหการศึกษาแกประชาชนแตละภาค ไดแ ก 1. พิพิธภณั ฑสถานแหง ชาตขิ อนแกน จงั หวดั ขอนแกน 2. พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง ชาตเิ ชียงใหม จงั หวดั เชยี งใหม 3. พิพธิ ภัณฑสถานแหงชาตนิ ครศรธี รรมราช จงั หวดั นครศรธี รรมราช 4. พิพิธภณั ฑสถานแหงชาตปิ ราจีนบุรี จงั หวดั ปราจนี บรุ ี 5. พพิ ิธภณั ฑสถานแหงชาติสวรรคโลก จังหวดั สโุ ขทัย 6. พิพิธภณั ฑสถานแหงชาติสงขลา จงั หวดั สงขลา พิพิธภัณฑกับการจัดกิจกรรมการศึกษา พิพิธภัณฑไดมีการจัดกิจกรรมการศึกษาในรูปแบบ ที่ หลากหลาย ดงั น้ี คือ ก. งานบริการใหการศึกษา ไดแ ก 1. จัดบริการบรรยายและนําชมแกนักเรียน นักศึกษาซึง่ ติดตอนัดหมายวันเวลากับฝาย การศึกษา เจาหนาทีก่ ารศึกษาจะบรรยายและนําชมตามระดับความรู ความสนใจของนักเรียน และ เนน พิเศษในเรื่องที่สมั พนั ธก ับหลกั สตู รวิชาเรยี นของนักเรยี นแตล ะระดับชนั้ การศกึ ษา 2. จัดบรรยายและนําชมแกประชาชนในวันอาทิตย เจาหนาที่การศึกษาจะบรรยาย และ นํา ชมซึง่ เปนบริการสําหรับประชาชน มีทัง้ การนําชมทัว่ ไป (Guided Tour) และการบรรยายแตละหอง (Gallery Talk) 3. เปดชัน้ สอนศิลปะแกเด็กระหวางปดภาคฤดูรอน ฝายการศึกษาไดทําการเปดสอน ศิลปะ แกเด็กทั้งไทยและตางประเทศ ข. งานเผยแพรศิละวัฒนธรรมแกชาวตางประเทศ ฝายการศึกษามีเจาหนาทีจ่ ํากัด ไมสามารถ บรรยายและนําชมแกชาวตางประเทศเปนภาษาตาง ๆ ได จึงไดจัดอาสาสมัครและทําการ อบรมมัคคุเทศก อาสาสมัครทีเ่ ปนชาวตางประเทศทีอ่ ยูใ นไทยมาชวยงานพิพิธภัณฑสถาน เรียกชือ่ คณะชาวตางประเทศวา “The National Museum Volunteer Group” คณะอาสาสมัครทํากิจกรรม ตา ง ๆ ไดแ ก 1. จัดมัคคุเทศนชมพิพิธภัณฑสถานแหงชาติ เปนภาษาอังกฤษ ภาษาฝรัง่ เศส ภาษา เยอรมัน และภาษาญี่ปนุ 2. จัดอบรมวิชาศิลปในประเทศไทยระยะเวลาครั้งละ 10-12 สปั ดาห เปนภาษาอังกฤษ 3. จัดรายการนําชมโบราณสถาน โดยมีเจาหนาที่การศึกษารวมไปดวย 4. จัดรายการบรรยายทางวิชาการเปนประจํา โดยเชิญผูทรงคุณวุฒิและผูเ ชีย่ วชาญ เปน ผบู รรยาย 5. คณะอาสาสมัครชวยงานหองสมุด งานหอ งสมดุ ภาพนิ่ง และงานวิชาการอื่น ๆ

~ 119 ~ ค. งานวิชาการ ไดแ ก 1. จัดต้งั หองสมุดศิลปโบราณคดี ฝายการศึกษาไดปรับปรุงหองสมุดกองกลางโบราณคดี ซงึ่ เดมิ มหี นังสือสวนใหญเปน หนงั สือท่พี มิ พในงานฌาปนกจิ จงึ ไดต ิดตอขอรับหนงั สือจากมูลนิธิ ตา ง ๆ และไดจ ัดหาเงนิ จัดซือ้ หนงั สอื ประเภทศิลปะและโบราณคดีเขาหองสมดุ และจดั หาบรรณารักษ อาสามัคร ทําบัตรหองสมุดและดแู ลงานหองสมดุ 2. จัดตั้งหองสมดุ ภาพนิ่ง (Slide Library) มีภาพนง่ิ ศิลปะ โบราณวตั ถแุ ละโบราณสถาน 3. จดั ทาํ Catalogue ศลิ ปะวัตถุในพพิ ิธภัณฑสถานแหงชาติ เปน ภาษาองั กฤษ 4. จดั พมิ พเ อกสารทางวชิ าการ อน่ึง ในทองถิ่นท่ีอยูห างไกลจากแหลง วทิ ยาการ จะมกี ารจัดกิจกรรมพพิ ธิ ภัณฑเ คล่ือนท่ี ซง่ึ เปน รถเคลื่อนที่ไปตามสถานท่ีตาง ๆ มกี ารจดั กจิ กรรมหลากหลายในรถ อาทิ จดั นทิ รรศการ บรรยาย สาธติ และศกึ ษาคนควา เอกสารตา ง ๆ พิพธิ ภณั ฑพ ยาธวิ ิทยาเอลลสิ

~ 120 ~ พพิ ิธภณั ฑส ัตวนา้ํ ราชมงคลศรีวิชยั จ.ตรงั อาคารพพิ ธิ ภณั ฑส ถานแหง ชาตินาน

~ 121 ~ อุทยานการศกึ ษา อุทยานการศึกษา (Educational) หมายถึง การออกแบบระบบการศึกษาเพื่ออํานวยความ สะดวก และบริการแกประชาชนในทองถิน่ ในเขตเมือง เปนการบริการทีผ่ สมผสานระหวางการพักผอน หยอนใจ กับการศึกษาตามอัธยาศัย เพือ่ พัฒนาคุณภาพชีวิตของคน แตอยางไรก็ตาม ไดมีความ เห็นแตกตางกันใน เรื่องของนิยามของ “อุทยานการศึกษา” ซึ่งสามารถสรุปไดเปน 2 กลุม คอื ก. กลุมพัฒนาการนิยม จัดอุทยานการศึกษาเพือ่ ปญหาการขาดแคลนวัสดุ อุปกรณ อาคาร สถานที่ สง่ิ แวดลอ มและบคุ ลากรที่มีความเชี่ยวชาญหายากไวในที่เดียวกัน โดยจดั เปนสถาน ศึกษาขนาดใหญทีส่ ามารถใหการศึกษาในหลักสูตรทีจ่ ัดไมไดในโรงเรียนปกติ เพราะขาด ทรัพยากร การศึกษาเพือ่ เอือ้ อํานวยโอกาสทางการศึกษาแกนักศึกษา นักเรียนทุกระดับชัน้ ประชาชนทั่วไปทั้งใน และนอกเวลาเรียนปกติ เปนการตอบสนองตอการใหการศึกษาทัง้ ใน ระบบ นอกระบบ และการศึกษา ตลอดชวี ติ

~ 122 ~ ข. กลุม มนุษยนิยม มีการจัดอุทยานการศึกษาเพือ่ แกปญหาการขาดแคลนวัสดุ อุปกรณ อาคาร สถานที่ สิ่งแวดลอมและบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญ หายากไวในทีเ่ ดียวกันคลายกับกลุม พิพัฒนาการนิยม แตในอุทยานการศึกษาของกลุม มนุษยนิยม เนนใหมีสวนบริเวณที่รมรืน่ เปนที่ พักผอนแกผูใชอุทยาน การศึกษาเพ่ิมขึน้ อกี สวนหน่ึง ความสาํ คัญของอทุ ยานการศึกษา อุทยานการศึกษามีความสําคัญ ดงั น้ี ก. ชวยสรางความคิดรวบยอด การทีผ่ ูเ รียนมีโอกาสไดเห็น ไดสัมผัส ไดรับคําแนะนํา สาธิต และไดทดลองดวยตนเอง ทําใหผูเ รียนสามารถสรางมโนภาพทีถ่ ูกตองไดทันทีทีเ่ ห็น เชน การไดทดลอง ทอผาดวยกีก่ ระตุก ทําใหผูเ รียนสามารถสรางความคิดรวบยอดไดรวดเร็ว และถูกตอง กวาการอานจาก เอกสาร เปน ตน ข. ใหประสบการณทีเ่ ปนรูปธรรม การเรียนรูป ระสบการณตรงหรือประสบการณจําลองใน อุทยาน การศึกษาทําใหสามารถเขาใจสภาพทีจ่ ริงแทขององคความรู เชน การศึกษาสถาปตยกรรม ของ บานทรงไทย และเพนียดคลองชางสมัยโบราณ เปนตน ค. ชวยสรางความใฝร ใู นเรือ่ งอ่ืน ๆ เพิ่มขึ้น จากการที่ผูเ รียนสามารถสัมผัสและเห็นสภาพ จริง ของสิ่งที่ตองการศึกษา ทําใหเขาใจงาย และไปเสริมแรงจูงใจในการเรียนรเู ร่ืองอ่นื ๆ ตอ ไป ง. เปนแหลงทีใ่ หการศึกษาตอเนื่อง อุทยานการศึกษาสามารถใหบริการแกคนทุกเพศ ทุกวัย ทุกอาชีพ ในรูปแบบที่หลากหลายทั้งทางดานการพักผอนหยอนใจ และการทํากิจกรรมการ เรียนรูสิง่ ตาง ๆ ทีม่ ีอยูจ ํานวนมากมาย ซึง่ ลวนแตสงเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตทั้งสิน้ จึงเปนแหลง ที่ทุกคนสามารถ แสวงหาไดทุกอยางทต่ี นตอ งการอยา งอิสระและตอ เนอื่ ง รปู อทุ ยานการศกึ ษารชั กาลท่ี 2

~ 123 ~ รปู แสดงผูเรียนรอนทองในอุทยานการศึกษา จ. เปนแหลงที่ใหความเสมอภาคแกประชาชนทุก ๆ คนมีสิทธิเทาเทียมกันในการใหบริการ ของ อุทยานการศึกษา ไมวาจะเปนดานการทํากิจกรรมพัฒนาวิชาชีพ การทํากิจกรรมสุขภาพ ตาม เวลาที่ ตอ งการจะเรยี น อุทยานการศึกษากับการจัดกิจกรรมการศึกษา อุทยานการศึกษามีลักษณะเปนสวน สาธารณะที่ จัดสรางขึ้นเพื่อสงเสริมการศึกษาตามอัธยาศัยและการพักผอนหยอนใจของประชาชนกิจกรรมของ การศึกษาที่สําคัญของอุทยานการศึกษามี 2 สว น คอื สว นท่ี 1 เปนสวนของอทุ ยานที่มีภูมิทศั นเขียว สะอาด สงบ รมรื่น สวยงามตามธรรมชาติ มี สระน้าํ ลําธารตนไมใบหญาเขียวชอุมตลอดป และมีอาคารสถานที่พรอมทั้งสิ่งอํานวยความสะดวก ในการ จดั กจิ กรรม การศึกษาตามอัธยาศัย และการพักผอนหยอนใจของประชาชนทุกเพศ ทุกวัย พืน้ ทสี่ วนทีเ่ ปน พฤกษชาติ มีการปลูกและแสดงไมดอกและไมประดับของไทยไวใหสมบูรณครบถวน มีสวนน้ําซึ่งจัดปลูก บัวทกุ ชนิด อาคารสัญลักษณ ศาลาพุมขาวบิณฑ และอาคารตรีศร เปน ศนู ย กลางของอุทยาน มีอาคาร ไทยสมยั ปจ จบุ ันสาํ หรับจัดพิพธิ ภัณฑ นิทรรศการ การสาธิต และการ จดั แสดงเร่ืองตา งๆ ดว ยเทคโนโลยี สมัยใหม สวนสขุ ภาพทง้ั สวนกายและสวนจติ มีศาลาสําหรับการ น่งั พกั ผอนกระจายอยูใ นบรเิ วณอุทยาน และมสี อื่ ไทย 4 ภาค คอื ภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคกลาง และภาคใต สรางขึ้นตามรูปแบบ ของสถาปตยกรรมในภาคนั้น ๆ รวมทั้งจัดแสดงสิ่งของ เครื่องใชที่มีลักษณะเฉพาะของภาคนัน้ ๆ ในเรือน ไทย ดงั กลา วดว ย

~ 124 ~ สว นท่ี 2 เปนสวนของกิจกรรมการศึกษาตามอัธยาศัย ซึ่งประกอบดวย 1) กิจกรรมสงเสริมความรูเกย่ี วกับชีวติ ไทย เอกลกั ษณไ ทย ศิลปวัฒนธรรมไทย วิทยาการ กา วหนา และประยกุ ตว ทิ ยาท่ีมผี ลตอ การดาํ เนินชวี ติ ของคนไทยโดยสว นรวมดว ย มีการผลิต และพฒั นา เทคโนโลยีการสื่อสารสมัยใหมเสนอไวในอุทยานการศึกษา เชนภาพยนตร ภาพทัศน คอมพวิ เตอร มลั ติ วชิ ั่น และสอ่ื โสตทัศนอืน่ ๆ ทแ่ี สดงใหเ หน็ ถงึ ววิ ัฒนาการและการประยกุ ตเทคโนโลยี การสอ่ื สารใน ประเทศไทยมีการจัดแสดงมหกรรม นิทรรศการ และการสาธิต ทง้ั ท่ีจดั ประจาํ และจัด เปน ครั้งคราว ทง้ั ท่ี เกีย่ วของกบั การศึกษาและเรื่องทว่ั ไป เชน แสดงใหเหน็ ถึงววิ ฒั นาการดา นวทิ ยุ กระจายเสียง วทิ ยโุ ทรทศั น โทรศัพท โทรพมิ พ และการส่อื สารผานดาวเทียม เปนตน ตลอดจนมี การจดั พิพธิ ภณั ฑเฉพาะเรื่อง เฉพาะอยางทไี่ มซํ้าซอ นกับพพิ ธิ ภณั ฑท่จี ัดกันอยูแลว เชน พพิ ธิ ภัณฑ ชีวิตไทย และจดั สรา งเรอื นไทย 4 ภาค เปน ตน 2) กิจกรรมสงเสริมการพักผอนและนันทนาการเพื่อใหประชาชนไดใชเวลาวางใหเปน ประโยชน ไดมสี ถานทพ่ี ักผอ นหยอนใจที่มีบรรยากาศรมรนื่ สงบ สะอาด และปลอดภัย มีงาน อดิเรกที่ เหมาะสม รวมทัง้ ไดพัฒนารางกายและจิตใจใหสมบรู ณแขง็ แรง โดยการจัดสรางศาลาที่พัก กระจายไวใน บริเวณใหมากพอเพื่อใชเปนท่พี กั ผอ นหยอนในวันหยดุ ของประชาชน จัดตั้งชมรมกลมุ ผูส นใจงานอดิเรก ตา ง ๆ และเปนศูนยนัดพบเพ่อื การทํางานอดิเรกรวมกัน โดยอุทยานการศึกษา เปน ผูประสานสงเสริมและ อาํ นวยความสะดวก นอกจากน้ี มกี ารจัดสวนสขุ ภาพ ทง้ั สวนกายและ สวนจติ เพอ่ื ใหผ ูม าใชประโยชน ไดมาใชออกกําลังกายโดยสภาพธรรมชาติ และการพัฒนาสุขภาพจิต 3) กิจกรรมสง เสรมิ ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีอนั ดงี ามเกยี่ วกับศลิ ปะพ้นื บา น การ ละเลน พ้นื บาน และงานประเพณีในเทศกาลตาง ๆ ของไทย โดยการเลือกสรรเร่ืองทห่ี าดูไดย าก หรอื กําลังจะ สูญหายมาแสดงเปนครั้งคราว จดั ทําภาพยนตรแ ละภาพวดี ิทศั น บนั ทกึ เรื่องตางๆ ลว น เสนอผา น เทคโนโลยีการสื่อสารที่จัดไวในอุทยานการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการรวมกับชุมชนจัดงาน ประเพณีใน เทศกาลตาง ๆ โดยมุงธํารงรักษารูปแบบและวิธีการจัดที่ถูกตองเหมาะสมไวเปนตัวอยาง อุทยานแหงชาติ หมายถึง พน้ื ท่อี นั กวางใหญไ พศาล ที่ประกอบดวยทรัพยากรธรรมชาติ ที่ สวยงาม เหมาะสําหรบั การพักผอนหยอนใจ เปน แหลง ทีอ่ ยูอาศัยของสตั วป าหายาก หรือมีปรากฏ การณ ธรรมชาติที่อัศจรรย อุทยานแหง ชาตทิ ่ีสาํ คัญไดแก อุทธยานแหงชาติเขาใหญ อุทยานแหงชาติ ภูกระดึง อุทยานแหงชาติตะรุเตา อุทยานแหงชาติดอยขุนตาล เปนตน อุทยานแหงชาติกับการจัดกิจกรรมการศึกษา มดี งั น้ี ก. เปนสถานที่ศึกษาดานธรรมชาติวิทยา มกี ารรกั ษาและอนรุ ักษส ายพนั ธธุ รรมชาติ ของพืช และสัตวป า ซึ่งเอื้อประโยชนอยางมหาศาลตอการจัดกิจกรรมการศึกษาดานเกษตรศาสตร และชวี วทิ ยา ข. การรักษาสิ่งแวดลอมทางธรรมชาติของอุทยานแหงชาติเอื้อตอการพัฒนาคุณภาพกาย และ สุขภาพจิตของมนุษยชาติ ค. ใชเปนแหลง นนั ทนาการเพ่อื การพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ของมนษุ ย

~ 125 ~  กจิ กรรม ใหผเู รียน แบง กลมุ ๆ ละ 8-10 คน แตล ะกลมุ วางแผนการคน ควา เก่ยี วกับ “ศลิ ปวฒั นธรรม ไทย” เรอ่ื งใดเร่ืองหนงึ่ โดยใชขอบขายเนื้อหา จากบทที่ 2 วาทานสามารถใชแ หลง เรียนรใู ดในการคนควา เรยี งลําดบั อยา งนอย 3 แหลง รวมท้ังบอกเหตผุ ลวา ทาํ ไมจึงใชแ หลงเรยี นรลู าํ ดับที่ 1,2 และ 3 แลว รายงานหนาชั้น รวมทั้งจัดทําเปนรายการการคนควาสงครู

~ 126 ~ เรื่องท่ี 5 : การใชแ หลง เรียนรผู านเครือขายอนิ เทอรเ นต็ มารูจักอินเทอรเน็ตกันเถอะ 1. อนิ เทอรเนต็ (Internet) คืออะไร1 ถา จะถามวา อนิ เทอรเ นต็ (Internet) คอื อะไร ก็คงจะตอบไดไมชัดเจน คงตอบได กวางๆ วา คือ 1) ระบบเครือขายคอมพิวเตอร (Computer Network) ขนาดใหญซึง่ เกิดจากนํา เอาคอมพิวเตอร และเครือขายคอมพิวเตอรจากทัว่ โลกมาเชื่อมตอกันเปนเครือขายเดียวกันโดยใชขอ ตกลงในการสือ่ สาร ระหวางคอมพิวเตอรในเครือขายหรือใชภาษาสือ่ สารหลัก (Protocol) เดียวกัน คือ TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) 2) เปนแหลงขอมูลขนาดใหญ ใชเปนเครือ่ งมือในการคนหาขอมูลที่ ตองการไดเกือบทุกประเภท เปนเครือ่ งมือสือ่ สารของคนทุกชาติ ทุกภาษาทัว่ โลก และ 3) เปนเสื่อ (Media) เผยแพรข อ มลู ไดห ลายประเภท เชน ส่อื สงิ่ พมิ พ, ส่อื โทรทัศน สือ่ วิทยุ ส่อื โทรศัพท เปน ตน 2. อินเทอรเ น็ตสาํ คัญอยางไร เทคโนโลยีสนเทศ (Information Technology) หลายประเทศทัว่ โลกกําลังใหความสําคัญ เทคโนโลยีสารสนเทศ หรือเรียกโดยยอวา “ไอที (IT) ซึง่ หมายถึงความรูใ นวิธีการประมวลผล จัดเก็บ รวบรวม เรียกใช และนําเสนอขอมูลดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส เครือ่ งมือทีจ่ ําเปนตองใชสําหรับ งาน ไอที คือคอมพิวเตอร อุปกรณสือ่ สาร โทรคมนาคม โครงสรางพืน้ ฐานดานการสือ่ สาร ไมวา จะเปน สายโทรศัพท ดาวเทียม หรือเคเบิ้ลใยแกวนําแสง อินเทอรเน็ตเปนเครือ่ งมือสําคัญอยางหนึง่ ในการ ประยุกตใชไอที หากเราจําเปนตองอาศัยขอมูลขาวสารในการทํางานประจําวัน อินเทอรเน็ตจะ เปน ชองทางทีท่ ําใหเราเขาถึงขอมูลขาวสารหรือเหตุการณความเปนไปตางๆ ทั่วโลกท่ีเกิดขึ้นไดในเวลา อันรวดเร็ว ในปจจุบันสามารถสืบคนขอมูลไดงายๆ กวาสื่ออืน่ ๆ อินเทอรเน็ตเปนแหลงรวบรวมขอมูล แหลง ใหญท ่ีสุดของโลก และเปนทีร่ วมทัง้ บริการเครือ่ งมือสืบคนขอมูลหลายประเภท จนกระทัง่ กลาว ได วาอินเทอรเน็ตเปนเครื่องมือสําคัญอยางหนึง่ ในการประยุกตใชเทคโนโลยีสารสนเทศทั้งในระดับ บุคคล และองคกร 1 http://www.montfort.ac.th/mcs/dept/computer/Internet/whatinet.html 7 มีนาคม 2552 3. ความหมายของอนิ เทอรเ นต็ อินเทอรเน็ต2 (อังกฤษ : Internet) หมายถึง เครือขายคอมพิวเตอรขนาดใหญ ที่มีการ เชื่อมตอ ระหวางเครือขายหลายๆ เครือขายทั่วโลก โดยใชภาษาทีใ่ ชสือ่ การกันระหวางคอมพิวเตอรที่ เรียกวา โพร โทรคอล (Protocol) ผูใชเ ครอื ขา ยน้ีสามารถส่ือสารถึงกันไดในหลายๆ ทาง อาทิเชน อีเมล (E-mail), เว็บ บอรด (Web bord), แชทรูม (Chat room) การสืบคนขอมูลและขาวสารตางๆ รวมทั้ง คัดลอกแฟมขอมูล และโปรแกรมมาใชได อินเทอรเ นต็ ในลกั ษณะเปนแหลง เรยี นรสู าํ คญั ในโลกปจจบุ ัน

~ 127 ~ ถาจะพูดถึงวาอินเทอรเน็ตมีความจําเปนและเปนแหลงเรียนรูท ีส่ ําคัญทีส่ ุดคงจะไมผิดนัก เพราะ เราสามารถใชชองทางนีท้ ําอะไรไดมากมายโดยทีเ่ ราก็คาดไมถึง ถาอยางนัน้ ลองมาดูวิวา อินเทอรเน็ตมี ความสําคัญอยางไรกับเราในโลกปจจุบัน 1. เหตผุ ลสาํ คญั ทที่ าํ ใหแ หลง เรยี นรผู านเครอื ขายอนิ เทอรเ นต็ ไดรบั ความนยิ มแพรหลาย คือ 1. การสือ่ สารบนอินเทอรเน็ตเปนแหลงเรียนรูท ี่ไมจํากัดระบบปฏิบัติการของเครือ่ งคอมพิวเตอร คอมพิวเตอรทีต่ า งระบบปฏิบตั กิ ารก็สามารถตดิ ตอ ส่อื สารกันได 2. แหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ตไมมีขอจํากัดในเรื่องของระยะทาง ไมวาจะอยูภายใน อาคารเดียวกันหางกันคนละมุมโลก ขอ มลู ก็สามารถสงผานถงึ กันไดดว ยเวลารวดเร็ว 3. อินเทอรเน็ตไมจํากัดรูปแบบของขอมูล ซึง่ มีไดทัง้ มูลมูลทีเ่ ปนขอความอยางเดียว หรืออาจมี ภาพประกอบ รวมไปถึงขอมลู ชนิดมลั ติมเี ดยี คือมีทงั้ ภาพเคล่อื นไหวและมีเสียงประกอบดว ยได 2. หนาทแ่ี ละความสําคญั ของแหลง เรียนรูอินเทอรเนต็ 3 การสอ่ื สารในยุคปจ จุบนั ท่ีกลา วขานกันวาเปนยุคไรพรมแดนนั้น การเขาถึงกลุม เปาหมาย จาํ นวนมากๆ ไดใ นเวลาอนั รวดเร็ว และใชตนทุนในการลงทุนต่าํ เปนสิง่ ทีพ่ ึงปรารถนาของทุกหนวยงาน และอินเทอรเน็ตเปนสือ่ ทีส่ ามารถตอบสนองตอความตองการดังกลาวได จึงเปนความจําเปนทีท่ ุกคน ตอง ใหความสนใจและปรับตัวใหเขากับเทคโนโลยีใหมนี้ เพือ่ จะไดใชประโยชนจากเทคโนโลยี ดังกลาวอยาง เต็มที่ 2 จากวกิ พิ ีเดยี สารานกุ รมเสรี http://th.wikipedai.org/wiki/ 3 http://www.srang-fun.net/web/Knowlage/BasicCom/09.htm อนิ เทอรเ น็ตในลกั ษณะเปนแหลง เรยี นรสู าํ คัญในโลกปจจุบัน ถาจะพูดถึงวาอินเทอรเน็ตมีความจําเปนและเปนแหลงเรียนรูท ีส่ ําคัญที่สุดคงจะไมผิดนัก เพราะ เราสามารถใชชองทางนีท้ ําอะไรไดมากมายโดยทีเ่ ราก็คาดไมถึง ถาอยางนัน้ ลองมาดูวิวา อินเทอรเน็ตมี ความสําคัญอยางไรกับเราในโลกปจจุบัน 1. เหตผุ ลสําคญั ทีท่ ําใหแ หลงเรียนรผู า นเครือขายอนิ เทอรเน็ตไดร ับความนิยมแพรห ลาย คือ 1. การสือ่ สารบนอินเทอรเน็ตเปนแหลงเรียนรูท ีไ่ มจํากัดระบบปฏิบัติการของเครือ่ งคอมพิวเตอร คอมพิวเตอรท ีต่ า งระบบปฏบิ ัตกิ ารก็สามารถติดตอ สอ่ื สารกนั ได 2. แหลงเรียนรูผานเครือขายอินเทอรเน็ตไมมีขอจํากัดในเรื่องของระยะทาง ไมวาจะอยูภายใน อาคารเดยี วกนั หางกันคนละมุมโลก ขอ มลู ก็สามารถสง ผานถงึ กันไดด วยเวลารวดเร็ว

~ 128 ~ 3. อินเทอรเน็ตไมจํากัดรูปแบบของขอมูล ซึง่ มีไดทัง้ มูลมูลทีเ่ ปนขอความอยางเดียว หรืออาจมี ภาพประกอบ รวมไปถึงขอมลู ชนิดมลั ตมิ เี ดีย คอื มที ัง้ ภาพเคลอื่ นไหวและมเี สยี งประกอบดวยได 2. หนา ท่ีและความสําคัญของแหลงเรียนรูอนิ เทอรเ น็ต3 การส่ือสารในยคุ ปจจุบนั ท่กี ลา วขานกนั วาเปน ยุคไรพ รมแดนนัน้ การเขาถึงกลุมเปาหมาย จํานวน มากๆ ไดในเวลาอันรวดเร็ว และใชตนทุนในการลงทุนต่าํ เปนสิง่ ทีพ่ ึงปรารถนาของทุกหนวยงาน และ อินเทอรเน็ตเปนสื่อที่สามารถตอบสนองตอความตองการดังกลาวได จึงเปนความจําเปนทีท่ ุกคน ตองให ความสนใจและปรับตัวใหเขากับเทคโนโลยีใหมนี้ เพือ่ จะไดใชประโยชนจากเทคโนโลยี ดังกลาวอยาง เต็มท่ี อินเทอรเน็ตถือเปนระบบเครือขายคอมพิวเตอรสากลที่เชือ่ มตอเขาดวยกัน ภายใตมาตรฐาน การ สือ่ สารเดียวกัน เพื่อใชเปนเครือ่ งมือสื่อสารและสืบคนสารสนเทศจากเครือขายตางๆ ทัว่ โลก ดังน้ัน อินเทอรเน็ตจึงเปนแหลงรวมสารสนเทศจากทุกมุมโลก ทุกสาขาวิชา ทุกดาน ทัง้ บันเทิงและวิชาการ ตลอดจนการประกอบธุรกิจตางๆ 3. ความสําคญั ของแหลงเรยี นรอู นิ เทอรเน็ตกับงานดานตางๆ4 ดา นการศกึ ษา 1.สามารถใชเปนแหลงคนควาหาขอมูล ไมวาจะเปนขอมูลทางวิชาการ ขอมูลดานการเมือง ดาน การแพทย และอน่ื ๆ ทนี่ า สนใจ 2.ระบบเครือขายอินเทอรเน็ตจะทําหนาที่เสมือนเปนหองสมุดขนาดใหญ 3.ผูใชสามารถใชอินเทอรเน็ตติดตอกับแหลงเรียนรูอ ืน่ ๆ เพื่อคนหาขอมูลที่กําลังศึกษาอยูได ท้ังท่ี ขอมูลที่เปนขอความ เสยี ง ภาพเคล่อื นไหวตางๆ เปนตน ดานธุรกิจและการพาณิชย 1.ในการดําเนินงานทางธุรกิจ สามารถคนหาขอมูลตางๆ เพ่อื ชวยในการตดั สินใจทางธุรกิจ 2.สามารถซื้อขายสินคาผานระบบเครือขายอินเทอรเน็ต 3.บริษัทหรือองคกรตาางๆ ก็สามารถเปดใหบริการและสนับสนุนลูกคาของตนผานระบบเครือ ขาย อนิ เทอรเ นต็ ได เชน การใหค าํ แนะนาํ สอบถามปญหาตางๆ ใหแกลูกคา แจกจายตัวโปรแกรม ทดลองใช (Shareware) หรอื โปรแกรมแจกฟรี (Freeware) เปนตน ดานการบนั เทงิ 1.การพักผอนหยอนใจ สันทนาการ เชน การคนหาวารสารตางๆ ผานระบเครือขายอินเทอรเน็ต ที่ เรียกวา Magazine Online รวมทัง้ หนังสือพิมพและขาวสารอืน่ ๆ โดยมีภาพประกอบที่จอคอมพิวเตอร เหมือนกับวารสารตามรานหนงั สือทวั่ ๆ ไป 2.สามารถฟงวิทยุผานระบบเครือขายอินเทอรเน็ตได 3.สามารถดึงขอมูล (Download) ภาพยนตรตัวอยางทั้งภาพยนตรใหมและเกามาดูไดจาก เหตุผล ดงั กลา ว พอจะสรปุ ไดว  อนิ เทอรเ นต็ มีความสําคัญในรูปแบบ ดงั น้ี

~ 129 ~ 3.1 การประยุกตใชเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัย 3.2 การติดตอสื่อสารท่ีสะดวกและรวดเรว็ 3.3 แหลงรวบรวมขอมูลแหลงใหญที่สุดของโลก โดยสรุปอินเทอรเนต็ ไดน าํ มาใชเครื่องมอื ทีจ่ ําเปนสําหรับงานไอที ทําใหเกิดชองทางในการเขาถึงขอมูลทีร่ วดเร็ว ชวยในการตัดสินใจและ บริหารงาน ทง้ั ระดับบุคคลและองคกร 4 http://www.geocities.com/edtecthno251/nuntiya/6thml 3. ความสาํ คญั ของแหลงเรยี นรูผ า นเครือขา ยอนิ เทอรเน็ต5 ความสําคัญของขอ มูลแหลง เรียนรผู า นเครือขา ยอินเทอรเ นต็ เปนสงิ่ ทตี่ ระหนักกนั อยูเสมอ 1. การจัดเกบ็ ขอ มลู จากแหลง เรยี นรผู า นเครอื ขา ยอนิ เทอรเน็ต ไดงายและสือ่ สารได รวดเร็ว การ จัดเก็บขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต ซึง่ อยูใ นรูปแบบของสัญญาณ อิเล็กทรอนิกส ผูเ รียนสามารถจัดเก็บไวในแผนบันทึกขอมูล สามารถบันทึกไดมากกว ๑ ลานตัวอักษร สําหรับการ สือ่ สารขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ตนัน้ ขอมูลสามารถสงผานสัญญาณ อิเล็กทรอนิกส ไดดวยอัตรา 120 ตัวอักษรตอวินาที และสามารถสงขอมูล 200 หนา ไดในเวลาเพียง 40 นาที โดยท่ี ผูเ รยี นไมต องเสยี เวลานง่ั ปอนขอมลู เหลานั้นชา ใหมอกี 2. ความถูกตองของขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต โดยปกติมีการ สงขอมูลดวย สัญญาณอิเล็กทรอนิกสจากจุดหนึ่งไปยังจุดหนึง่ ดวยระบบดิจิตอล วิธีการรับสงขอมูล จะมีการตรวจสอบ สภาพของขอมูล หากขอมูลผิดพลาดก็มีการรับรูแ ละพยายามหาวิธีแกไขใหขอมูล ที่ไดรับมีความถูกตอง โดยอาจใหทําการสงใหม กรณีทีผ่ ิดพลาดไมมาก ผูร ับอาจใชโปรแกรมของตนแกไข ขอมูลใหถูกตองได ดว ยตนเอง 3. ความรวดเร็วของการทํางานจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต โดยปกติ สัญญาณทาง ไฟฟาจะเดินทางดวยความเร็วเทาแสง ทําใหการสงผานขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขาย อินเทอรเน็ต จากซีกโลกหนึง่ สามารถทําไดรวดเร็ว ถึงแมวาขอมูลจากฐานขอมูลของแหลงเรียนรูน ัน้ จะมีขนาดใหญ ก็ ตาม ความรวดเร็วของระบบเครือขายอินเทอรเน็ตจะทําใหผูเ รียนสะดวกสบายอยางยิ่ง เชน การทําบัตร ประจําตัวประชาชน ผูร ับบริการสามารถทําทีใ่ ดก็ได เพราะระบบฐานขอมูลจะเชื่อมตอ ถึงกันไดทุกที่ทัว่ ประเทศ ทําใหเกิดความสะดวกกับประชาชนผูรับบริการ 4. แหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ตมีตนทุนประหยัด การเชื่อมตอคอมพิวเตอร เขาหากันเปน เครือขายเพือ่ รับและสงหรือสําเนาขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต ทําให ราคาตนทุนของ การใชขอมูลประหยัดมาก เมือ่ เปรียบเทียบกับการจัดสงแบบอืน่ ซึง่ ผูเรียนสามารถรับ และสง ขอมูลจาก แหลงเรียนรูใ หระหวา งกนั ผานทางสญั ญาณอิเล็กทรอนกิ สไ ดส ะดวก รวดเรว็ และถูกตอง

~ 130 ~ 7 สํานักงานคณะกรรมการ (2549) องคการคา. หนังสือเรียนสาระการเรียนรูพ ืน้ ฐานเทคโนโลยี ชวงชั้นที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ตามหลักสูตรการศึกษาชั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ คุรสุ ภาลาดพราว, หนา 201. 3. ความสําคญั ของแหลงเรยี นรูผา นเครอื ขายอนิ เทอรเ นต็ 5 ความสาํ คญั ของขอมูลแหลงเรยี นรผู านเครือขา ยอนิ เทอรเน็ต เปนสิ่งทตี่ ระหนกั กันอยเู สมอ 1. การจัดเก็บขอมลู จากแหลง เรียนรผู านเครอื ขายอนิ เทอรเน็ต ไดงายและสือ่ สารได รวดเร็ว การ จัดเก็บขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต ซึง่ อยูใ นรูปแบบของสัญญาณ อิเล็กทรอนิกส ผูเ รียนสามารถจัดเก็บไวในแผนบันทึกขอมูล สามารถบันทึกไดมากกว ๑ ลานตัวอักษร สําหรับการ สือ่ สารขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ตนัน้ ขอมูลสามารถสงผานสัญญาณ อิเล็กทรอนิกส ไดดวยอัตรา 120 ตัวอักษรตอวินาที และสามารถสงขอมูล 200 หนา ไดในเวลาเพียง 40 นาที โดยที่ ผูเรียนไมตองเสยี เวลานงั่ ปอ นขอมลู เหลา นั้นชา ใหมอ กี 2. ความถูกตองของขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต โดยปกติมีการ สงขอมูลดวย สัญญาณอิเล็กทรอนิกสจากจุดหนึง่ ไปยังจุดหนึง่ ดวยระบบดิจิตอล วิธีการรับสงขอมูล จะมีการตรวจสอบ สภาพของขอมูล หากขอมูลผิดพลาดก็มีการรับรูแ ละพยายามหาวิธีแกไขใหขอมูล ที่ไดรับมีความถูกตอง โดยอาจใหทําการสงใหม กรณีทีผ่ ิดพลาดไมมาก ผูร ับอาจใชโปรแกรมของตนแกไข ขอมูลใหถูกตองได ดว ยตนเอง 3. ความรวดเร็วของการทํางานจากแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ต โดยปกติ สัญญาณทาง ไฟฟาจะเดินทางดวยความเร็วเทาแสง ทําใหการสงผานขอมูลจากแหลงเรียนรูผ านเครือขาย อินเทอรเน็ต จากซีกโลกหนึง่ สามารถทําไดรวดเร็ว ถึงแมวาขอมูลจากฐานขอมูลของแหลงเรียนรูน ัน้ จะมีขนาดใหญ ก็ ตาม ความรวดเร็วของระบบเครือขายอินเทอรเน็ตจะทําใหผูเรียนสะดวกสบายอยางยิง่ เชน การทําบัตร ประจําตัวประชาชน ผูรับบริการสามารถทําทีใ่ ดก็ได เพราะระบบฐานขอมูลจะเชือ่ มตอ ถึงกันไดทุกที่ทัว่ ประเทศ ทําใหเกิดความสะดวกกับประชาชนผูรับบริการ 4. แหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเน็ตมีตนทุนประหยัด การเชื่อมตอคอมพิวเตอร เขาหากันเปน เครือขายเพือ่ รับและสงหรือสําเนาขอมูลจากแหลงเรียนรูผานเครือขายอินเทอรเน็ต ทําให ราคาตนทุนของ การใชขอมูลประหยัดมาก เมือ่ เปรียบเทียบกับการจัดสงแบบอืน่ ซึง่ ผูเ รียนสามารถรับ และสง ขอมูลจาก แหลงเรยี นรใู หระหวา งกันผา นทางสญั ญาณอเิ ลก็ ทรอนิกสไ ดส ะดวก รวดเรว็ และถูกตอ ง 5. ชอ่ื และเลขท่ีอยไู อพขี องแหลงเรียนรูผ านเครือขายอินเทอรเ น็ต คอมพวิ เตอรทุกเคร่อื งทตี่ ออยบู นเครือขายอินเทอรเน็ตจะมีเลขท่ีอยูไอพี (IP address) และ แตละ เครื่องทั่วโลกจะตองมีเลขทีอ่ ยูไ อพีไมซ้าํ กัน เลขทีอ่ ยูไอพีนีจ้ ะไดรับการกําหนดเปนกฎเกณฑให แตละ องคกรนําไปปฏิบัติเพือ่ ใหระบบปฏิบัติการเรียกชือ่ งายและการบริหารจัดการเครือขายทําไดดี จึง กําหนด ชื่อแทนเลขที่อยูไอพี เรียกวา โดเมน โดยจะมีการตัง้ ชือ่ สําหรับเครือ่ งคอมพิวเตอรแตละเครือ่ ง ที่อยูบน

~ 131 ~ เครือขาย เชน nfe.go.th ซึ่งใชแ ทนเลขที่อยูไอพี 203.172.142.0 การกําหนดใหมีการใช ระบบชือ่ โดเมนมี การกําหนดรูปแบบเปนลําดับชั้น คือ http: // www.nfe.go.th

~ 132 ~ บริการจากอนิ เทอรเน็ต 1. การสืบคนขอมูลความรูจากเว็บไซตตาง ๆ เพยี งแตพ มิ พค ําสําคญั จากเนื้อหา หรือเร่อื ง ที่ ตองการคนควาก็จะไดชื่อเว็บไซตจํานวนมาก ผูเรียนสามารถเลือกหาอานไดตามความตองการ เชน กลวยไม สตั วส งวน ขา วดว นวนั น้ี ราคาทองคํา อุณหภมู วิ นั น้ี อตั ราแลกเปล่ียนเงนิ ฯลฯ (ผเู รียน สามารถฝกการใชอินเทอรเน็ต จากหองสมุดประชาชน หรอื เรยี นรดู วยตนเองจากหนังสอื ) 2. ไปรษณยี อเิ ล็กทรอนกิ ส (E-mail) หรือทเ่ี รยี กกันวา อเี มล เปน การตดิ ตอ สื่อสารดวย ตวั หนงั สอื แบบใหม แทนจดหมายบนกระดาษ สามารถรับสงขอมูลระหวางกันไดอยางรวดเร็ว เปน ท่ี นยิ มในปจจุบัน 3. การสนทนาหรือหองสนทนา (Chat room) เปน การสนทนาผา นอินเทอรเนต็ สามารถ โตตอบกนั ไดท ันที แลกเปลยี่ นเรียนรู ถามตอบปญหาไดหลาย ๆ คน ในเวลาเดยี วกนั 4. กระดานขาว (Web Board) ผูใชสามารถแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารตาง ๆ การใหขอ เสนอ ขอคดิ เห็น อภปิ รายโตตอบ ทุกคนสามารถเขาไปใหข อคิดเหน็ ไดโ ดยมีผูใหบ รกิ ารเปนผูตรวจสอบ เน้ือหา และสามารถลบออกจากขอมูลได 5. การโฆษณาประชาสัมพันธ หนว ยงานตา ง ๆ จะมีเวบ็ ไซตใ หบ ริการขอ มูลและ ประชาสัมพันธองคกรหรือหนวยงาน เราสามารถเขาไปใชบริการ เชน สถานที่ตั้งของหองสมุด บทบาท ภารกิจของพพิ ิธภัณฑ สวนสัตวอ ยทู ่ีใดบาง แหลงเรียนรูมที ใี่ ดบา ง ตารางสอบของนักศึกษา กศน. เปนตน 6. การอานขาว มีเว็บไซตบริการขาว เชน CNN New York Time ตลอดจนขาวจาก หนังสือพิมพตา ง ๆ ในประเทศไทย 7. การอา นหนังสอื วารสาร และนติ ยสาร มบี ริษทั ท่ผี ลติ สอื่ ส่ิงพมิ พจาํ นวนมากจัดทํา เปน นติ ยสารออนไลน เชน นติ ยสาร MaxPC นติ ยสาร Interment ToDay นิตยสารดิฉนั เปน ตน 8. การสงการดอวยพร สามารถสงการดอวยพรอิเล็กทรอนิกส หรอื E-Card ผา น อนิ เทอรเนต็ โดยไมเสยี คา ใชจ าย สะดวก รวดเรว็ 9. การซื้อสนิ คาและบรกิ าร เปน การซื้อสนิ คาออนไลน โดยสามารถเลือกดูสนิ คา พรอ มทง้ั คุณสมบตั ิของสนิ คา และส่ังซ้อื สนิ คา พรอ มชาํ ระเงนิ ดวยบัตรเครดิตในทนั ที บริษัทตาง ๆ จึงมีการ โฆษณาขายสนิ คาผา นอินเทอรเน็ต เปน การใชอินเทอรเนต็ เชงิ พาณิชย ซึ่งไดร ับความนยิ มในตาง ประเทศ มาก 10. สถานีวิทยุและโทรทัศนบนเครื่อขาย ปจจุบันสถานีวิทยุบนเครือขายอินเทอรเน็ต มีหลายรอ ย สถานี ผูใชสามารถเลอื กสถานีที.่ .และไดย นิ เสยี งเหมอื นการเปด ฟง วทิ ยุ ขณะเดยี วกนั ก็มีการสงกระจาย ภาพวดิ โี อบนเครือขา ยดว ย แตย ังมีปญหาตรงที่ความเร็วของเครือขายที่ยัง ไมสามารถรองรับการสงขอมูล จาํ นวนมาก ทาํ ใหค ุณภาพของภาพไมตอเน่ือง

~ 133 ~ กจิ กรรม ใหผ เู รยี นสืบคน ขอมลู จากอินเทอรเ น็ตในเร่ืองท่ผี ูเรียนสนใจ 1 เร่อื ง และบนั ทกึ ผลการ ปฏบิ ตั ิ ชอื่ เว็บไซต ............................................................................................................................................ สรุปเน้ือหาทไ่ี ด .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ใหผเู รียนศึกษาส่ือในรูปเว็บเพจเรอื่ งไปษณียอิเล็กทรอนิกสจากแฟมช่อื Index.htm ในโฟลเดอร Inchat แลว ชว ยกนั ตอบคําถามตอไปน้ี 1. E-mail คอื อะไร มปี ระโยชนอยางไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. ในการสง E-mail มสี ว นกรอกขอมูลตอไปนี้ ชอ ง To มีไวส ําหรับ ................................................................................................................ ชอ ง Subject มีไวส าํ หรับ .................................................................................................. ชอ ง CC และชอ ง BCC มีขอแตกตางในการใชงานอยา งไร .......................................................................................................................................................... 3. ถา ตองการสง แฟม ขอมลู ไปพรอ มกับ E-mail จะตอ งทาํ อยางไร? .......................................................................................................................................................... 4. เมอ่ื เราไดรับไปรษณียอ เิ ลก็ ทรอนกิ สแ ละตอ งการทําสําเนาสง ตอ ทาํ อยา งไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 5. ใหผูเรียนสมัครเปนสมาชิก เพ่ือขอ E-mail Address จากเวบ็ ไซต E-mail ใดกไ็ ด เชน http:www.hotmail.com, yahoo.com thaimail.com gmail.com แลว เขยี นชื่อ E-mail ของตน

~ 134 ~ ประโยชน โทษ และมารยาทในการใชอินเทอรเ นต็ เปน แหลงเรียนรู 1. ประโยชนของแหลง เรยี นรผู า นเครอื ขายอนิ เทอรเนต็ อินเทอรเน็ตเปรียบเสมือนชุมชนเมืองแหงใหมของโลก เปนชุมชนของคนทั่วมุมโลก จึงมี บริการตาง ๆ เกดิ ขน้ึ ใหมต ลอดเวลา ในท่ีนจี้ ะกลา วถงึ ประโยชนของอินเทอรเนต็ หลัก ๆ ดงั น้ี 1.1 ไปรษณียอเิ ลก็ ทรอนกิ ส ( Electronic mail=E=mail) ไปรษณียอิเล็กทรอนิกส หรือ E-mail เปนการสงจดหมายอิเล็กทรอนกิ สผ านเครอื ขายอนิ เทอรเนต็ โดยผูสง จะตองสง ขอความไปยัง ที่อยูข องผูร ับ ซึง่ เปนทีอ่ ยูใ นรูปแบบของอีเมล เมือ่ ผูส งเขียนจดหมาย 1 ฉบับ แลวสงไปยังทีอ่ ยูน ัน้ ผูร ับจะไดรับ จดหมายภายในเวลาไมกี่วินาที แมจะอยูห างกันคนละซีกโลกก็ตาม นอกจากนีย้ ังสามารถ สงแฟมขอมูล หรือไฟลแ นบไปกับอีเมลไดดว ย 1.2 การขอเขาระบบจากระยะไกลหรือเทลเน็ต (Telnet) เปนการบริการอินเทอรเน็ตรูปแบบ หนึ่งโดยทีเ่ ราสามารถเขาไปใชงานคอมพิวเตอรอีกเครือ่ งหนึง่ ทีอ่ ยูไกล ๆ ไดดวยตนเอง เชน ถาเราอยู ท่ี โรงเรียนทํางานโดยใชอินเทอรเน็ตของโรงเรียนแลวกลับไปทีบ่ าน เรามีคอมพิวเตอรที่บานและตอ อินเทอรเน็ตไวเราสามารถเรียกขอมูลจากที่โรงเรียนมาทําที่บานได เสมือนกับเราทํางานที่โรงเรียนนั่นเอง 1.3 การโอนถายขอมูล (File Transfer Protocol หรือ FTP) เปนการบริการอีกรูปแบบหนึ่ง ของระบบอินเทอรเน็ต เราสามารถคนหาและเรียกขอมูลจากแหลงตางๆ มาเก็บไวในเครือ่ งของเราได ท้ัง ขอ มลู ประเภทตัวหนงั สอื รปู ภาพ และเสียง 1.4 การสืบคนขอมูล (Gopher, Archie, World wide Web) หมายถึงการใชเครือขาย อนิ เทอรเ นต็ ในการคนหาขาวสารที่มีอยูมากมายแลวชวยจัดเรียงขอมูลขาวสารหัวขออยางมีระบบ เปนเมนู ทําใหเราหาขอมูลไดงายหรือสะดวกมากขึ้น 1.5 การแลกเปลี่ยนขาวสารและความคิดเห็น (Usenet) เปนการใหบริการแลกเปลีย่ น ขาวสาร และแสดงความคดิ เห็นที่ผูใชบริการอินเทอรเนต็ ทว่ั โลกสามารถพบปะกัน แสดงความคิดเห็น ของตน โดย มีการจัดการผูใ ชเปนกลุม หรือนิวกรุป (New Group) แลกเปลีย่ นความคิดเห็นกันเปน หัวขอตาง ๆ เชน เรือ่ งหนังสือ เรือ่ งการเลีย้ งสัตว ตนไม คอมพิวเตอร และการเมือง เปนตน ปจจุบัน มี Usenet มากกวา 15,000 กลุม นับเปนเวทีขนาดใหญใหทุกคนจากทั่วมุมโลกแสดงความคิดเห็น อยางกวางขวาง 1.6 การสื่อสารดวยขอความ (Chat, IRC-Internet Relay Chat) เปนการพูดคุยระหวาง ผูใช อินเทอรเนต็ โดยพมิ พข อ ความตอบกนั ซง่ึ เปน วิธีการสือ่ สารทีไ่ ดรับความนิยมมากอีกวิธีหนึง่ การ สนทนา กันผานอินเทอรเน็ตเปรียบเสมือนเรานัง่ อยูใ นหองสนทนาเดียวกัน แตละคนก็พิมพขอความ โตตอบกันไป มาไดใ นเวลาเดยี วกนั แมจะอยูคนละประเทศหรือคนละซีกโลกก็ตาม http://www.geocities.com/useng_9/33.htm 9 มีนาคม 2522 1.7 การซื้อขายสินคาและบริการ (E-Commerce = Electronic Commerce) เปนการ จับจายซือ้ สินคาและบริการ เชนขายหนังสือ คอมพิวเตอร การทองเทีย่ ว เปนตน ปจจุบันมีบริษัทใช อินเทอรเน็ต ในการทําธุรกิจและใหบริการลูกคาตลอด 24 ช่ัวโมง ในป 2540 การคาขายบน อินเทอรเน็ตมีมูลคาสูงถึง

~ 135 ~ 1 แสนลานบาท และจะเพิม่ เปน 1 ลานลานบาท ในอีก 5 ปขางหนา ซึง่ เปนโอกาสธุรกิจแบบใหม ที่ นาสนใจและเปดทางใหทุกคนเขามาทําธุรกรรมไมมากนัก 1.8 การใหความบันเทิง (Entertain) ในอินเทอรเน็ตมีบริการดานความบันเทิงในทุก รูปแบบ ตา ง ๆ เชน เกม เพลง รายการโทรทัศน รายการวิทยุ เปนตน เราสามารถเลือกใช บริการเพือ่ ความบันเทิง ไดตลอด 24 ชั่วโมง และจากแหลงตาง ๆ ทั่วทุกมุมโลก ทัง้ ประเทศไทย อเมริกา ยุโรป และ ออสเตรเลยี เปนตน 2. โทษของแหลงเรียนรูผา นเครอื ขายอนิ เทอรเน็ต ทุกสรรพสิ่งในโลกยอมมีทัง้ ดานทีเ่ ปนคุณประโยชนและดานทีเ่ ปนโทษ เปรียบเสมือน เหรียญท่ี มี 2 ดานเสมอ ขึน้ อยูก ับวาเราจะเลือกใชอยางไรใหเกิดผลดีตอเรา ขอยกตัวอยางโทษที่ อาจจะเกิดขึ้นได จากการใชงานอินเทอรเน็ต ดงั น้ี 2.1 โรคตดิ อนิ เทอรเ นต็ (Webaholic) ถา จะถามวาอนิ เทอรเนต็ ก็เปนสิ่งเสพติดหรือ? กค็ ง ไมใช แตถ า เปรยี บเทียบกันแลว ก็คงไมแ ตกตา ง หากการ เลน อนิ เทอรเน็ตทาํ ใหค ุณเสยี งานหรอื แมแตทาํ ลาย สุขภาพ www.kbyala.ca.th/web-subject/web-tec/pen/my%20web/mywebit7/pan8/word/tot.doc 10 มีนาคม 2552 2.2 อินเทอรเน็ตทําใหรูสึกหมกมุน มีความตองการใชอินเทอรเน็ตเปนเวลานานขึ้น ไมสามารถ ควบคุมการใชอินเทอรเน็ตได รสู ึกหงดุ หงดิ เมือ่ ตองใชอินเทอรเน็ตนอยลงหรือหยุดใช อินเทอรเน็ตเปนวิธี ในการหลีกเลีย่ งปญหาหรือคิดวาการใชอินเทอรเน็ตทําใหตนเองรูส ึกดีขึ้น หลอก คนในครอบครัวหรือ เพอ่ื นเรอ่ื งการใชอ นิ เทอรเ นต็ ของตวั เอง การใชอ ินเทอรเน็ตทําใหเกิดการ เสีย่ งตอการสูญเสียงาน การเรียน และความสัมพันธ ยังใชอินเทอรเน็ตถึงแมวาตองเสียคาใชจายมาก มีอาการผิดปกติ อยางเชน หดหู กระวนกระวายเมอ่ื เลกิ ใชอ นิ เทอรเ นต็ ใชเ วลาในการใชอ นิ เทอรเ นต็ นานกวาท่ีตวั เองไดต้งั ใจไว

~ 136 ~ 2.3 เรือ่ งอนาจารผิดศีลธรรม เรือ่ งของขอมูลตาง ๆ ที่มีเนือ้ หาไปในทางขัดตอศีลธรรม ลามก อนาจาร หรือรวมถึงภาพโปเปลือยตาง ๆ นัน้ เปนเรื่องทีม่ ีมานานพอสมควรแลวบนโลกอินเทอร เน็ต แต ไมโจงแจง เนือ่ งจากสมัยกอนเปนยุคที่ www ยังไมพัฒนามากนัก ทําใหไมมีภาพออกมา แตในปจจุบัน ภาพเหลา นเ้ี ปน ท่โี จง แจง บนอินเทอรเ น็ต และสิ่งเหลา นี้สามารถเขา สเู ด็กและเยาวชน ไดงาย โดยผูปกครอง ไมสามารถทีจ่ ะใหความดูแลไดเต็มที่ เพราะวาอินเทอรเน็ตนัน้ เปนโลกทีไ่ ร พรมแดน และเปดกวางทําให สอื่ เหลา น้ีสามารถเผยแพรไ ปไดร วดเรว็ จนเราไมสามารถจบั กมุ หรือเอาผิดผูทที่ าํ สิ่งเหลานีข้ นึ้ มาได 2.4 ไวรสั มาโทรจัน หนอนอินเทอรเ นต็ และระเบดิ เวลา ทาํ ใหขอมลู ทีเ่ ก็บไวถูกทาํ ลายหมด ไวรสั เปน โปรแกรมอสิ ระซงึ่ จะสืบพันธโุ ดยการจาํ ลองตวั เอง ใหมากขน้ึ เรอื่ ย ๆ เพือ่ ทจ่ี ะทําลายขอมูล หรืออาจทําใหเครอื่ ง คอมพิวเตอรทํางานชาลง โดยการแอบใชส อยหนว ยความจาํ หรอื พ้ืนท่วี า งบนดสิ กโดยพลการ หนอนอินเทอรเน็ต ถูกสรางขึน้ โดย Robert Morris, Jr. จนดังกระฉอนไปทัว่ โลก มันคือ โปรแกรมทีจ่ ะสืบพันธุโ ดยการจําลองตัวเองมากขึน้ เรื่อยๆ จากระบบหนึ่ง ครอบครองทรัพยากร และ ทํา ใหระบบชาลง ระเบดิ เวลา คอื รหัสซ่งึ จะทาํ หนาท่ีเปนตัวกระตุนรูปแบบเฉพาะของการโจมตีนั้น ๆ ทํางาน เมื่อ สภาพการโจมตนี น้ั ๆ มาถึง เชน ระเบิดเวลาจะทําลายไฟลทั้งหมดในวันที่ 31 กรกฎาคม 2542 สวนโทษเฉพาะท่ีเปน ภยั ตอ เดก็ มอี ยู 7 ประการ บนอนิ เทอรเ นต็ สามารถจาํ แนกออกได ดงั น้ี 1. การแพรส ่ือลามก มีทั้งที่เผยแพรภาพลามกอนาจาร ภาพการสมสู ภาพตดั ตอลามก 2. การลอลวง โดยปลอยใหเด็กและเยาวชนเขาไปพูดคุยกันใน Chat จนเกิดการลอลวง นัด หมายไปขมขืนหรือทําในสิ่งที่เลวราย 3. การคาประเวณี มีการโฆษณาเพื่อขายบริการ รวมทั้งชักชวนใหเขามาสมัครขายบริการ 4. การขายสินคาอันตราย มีตง้ั แตยาสลบ ยาปลุกเซ็กซ ปน เครื่องชอ็ ตไฟฟา 5. การเผยแพรการทําระเบิด โดยอธิบายขั้นตอนการทํางานอยางละเอียด 6. การพนนั มีใหเขาไปเลนไดในหลายรูปแบบ 7. การเลม เกม มที ั้งเกมทร่ี นุ แรงไลฆ า ฟน และเกมละเมิดทางเพศ

~ 137 ~ 3. มารยาทในการใชอนิ เทอรเ น็ตเปน แหลง เรยี นรู ทุกวันนีอ้ ินเทอรเน็ตไดเขามามีบทบาทและสงผลกระทบตอชีวิตความเปนอยูของมนุษยในแทบ ทุกดาน รวมทัง้ ไดกอใหเกิดประเด็นปญหาขึน้ ในสังคม ไมวาในเรื่องความเปนสวนตัว ความ ปลอดภัย เสรีภาพของการพูดอานเขียน ความซือ่ สตั ย รวมถึงความตระหนักในเรื่องพฤติกรรมที่เรา ปฏิบัติตอกันและ กันในสงั คมอนิ เทอรเนต็ ในเรื่องมารยาท หรอื จรรยามารยาทบนเน็ต ซึ่งเปนพืน้ ที่ ทีเ่ ปดโอกาสใหผูค นเขา มาแลกเปลีย่ น สือ่ สาร และทํากิจกรรมรวมกัน ชุมชนใหญบางเล็กบางบน อินเทอรเน็ตนั้นก็ไมตางจาก สังคมบนโลกแหงความเปนจริงทีจ่ ําเปนตองมีกฎกติกา (Codes of Conducr) เพือ่ ใชเปนกลไกสําหรับการ กํากับดูแลพฤติกรรมและการปฏิสัมพันธของสมาชิก  กิจกรรม ในความคิดเห็นของผูเ รียนคิดวาจะมีวิธีการจัดการอยางไรทีจ่ ะรู เทาทันถึงโทษของแหลงเรียนรู ผานเครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็ http://th.answers.yahoo.com/question/indexMqid=20071130091130A4hQlq 10 มีนาคม 2552 ขนิษฐา รุจิโรจน อางถึงใน http://cc.swu.ac.th/ccnews/content/e1624/e1950/e3918/e3949/indez-th.html มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 9 มีนาคม 2552

~ 138 ~ แบบทดสอบ เร่ือง การใชแ หลงเรยี นรู ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย 1. ขอใดเปนแหลงรวบรวมขอมูลสารสนเทศ มากทีส่ ดุ ก. หอ งสมดุ ข. สวนสาธารณะ ค. อนิ เทอรเน็ต ง. อุทยานแหงชาติ 2. หองสมุดประเภทใดที่เก็บรวบรวมทรัพยากรสารสนเทศที่มีเนื้อหาเฉพาะวิชา ก. หองสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” ข. หอ งสมดุ โรงเรยี นสวนกหุ ลาบ ค. หองสมุดมารวย ง. หองสมุดอําเภอ 3. แหลงเรียนรู หมายถึงขอใด ก. สถานที่ใหความรูตามอัธยาศัย ข. แหลง คน ควา เพ่ือประโยชนใ นการพฒั นาตนเอง ค. แหลง รวบรวมความรแู ละขอ มลู เฉพาะสาขาวิชาใดวิชาหนึ่ง ง. แหลง ขอมูลและประสบการณทส่ี ง เสริมใหผ เู รียนแสวงหาความรแู ละเรยี นรูดว ยตนเอง 4. ถานักศึกษาตองการรูเกี่ยวกับโลกและดวงดาว ควรไปใชบรกิ ารแหลงเรยี นรใู ด ก. ทองฟาจําลอง ข. เมืองโบราณ ค. พิพธิ ภณั ฑ ง. หอ งสมุด

~ 139 ~ 5. หนงั สือประเภทใดทหี่ า มยมื ออกนอกหอ งสมุด ก. เร่ืองแปล ข. หนังสอื อางอิง ค. นวนยิ าย เรื่องสัน้ ง. วรรณกรรมสําหรับเดก็ 6. เหตใุ ดหองสมดุ จึงตอ งกําหนดระเบียบและขอ ปฏบิ ัติในการเขา ใชบริการ ก. เพอื่ อาํ นวยความสะดวกตอผูใชบ ริการ ข. เพอ่ื สนองความตองการแกผูใชบ รกิ าร ค. เพือ่ ใหการบริหารงานหองสมุดเปน ไปอยางเรยี บรอย ง. เพอ่ื ใหเกดิ ความเปนธรรมและความเสมอภาคแกผ ูใชบ ริการ 7. การจดั ทาํ คมู ือการใชหองสมุดเพอื่ ใหขอมลู เกี่ยวกับหองสมุด เปน บรกิ ารประเภทใด ก. บริการขาวสารขอมูล ข. บริการสอนการใชหองสมุด ค. บริการแนะนําการใชหองสมุด ง. บริการตอบคําถามและชวยการคนควา 8. ความสาํ คัญของหองสมุดขอใดที่ชวยใหผ ใู ชบ รกิ ารมจี ิตสํานกึ ทีด่ ตี อ สวนรวม ก. ชวยใหรูจักแบงเวลาในการศึกษาหาความรู ข. ชวยใหมีความรูเทาทันโลกยุคใหมตลอดเวลา ค. ชวยใหมีนิสยั รกั การคนควา หาความรดู ว ยตนเอง ง. ชวยใหระวังรกั ษาทรพั ยส ิน สิ่งของของหองสมุด 9. หอ งสมดุ ประเภทใดใหบรกิ ารทุกเพศ วยั และความรู ก. หองสมุดเฉพาะ ข. หอ งสมุดโรงเรียน ค. หองสมุดประชาชน ง. หองสมุดมหาวิทยาลัย

~ 140 ~ 10. หองสมุดมารวยเปนหองสมุดประเภทใด ก. หองสมุดเฉพาะ ข. หองสมดุ โรงเรียน ค. หองสมุดประชาชน ง. หองสมุดมหาวิทยาลัย 11. ขอใดเปนแหลงเรียนรูที่สําคัญในการทํากิจกรรมทางศาสนาและสอนคนใหเปนคนดี ก. วดั ข. มสั ยิด ค. โบสถ ง. ถูกทกุ ขอ 12. ขอ ใดตอไปน้คี ือประโยชนท ่ีไดร บั จากอินเทอรเน็ต ก. สงจดหมายอเิ ล็กทรอนิกส ข. ใชคนหาขอมูลทํารายงาน ค. ดาวนโ หลดโปรแกรม ง. ถูกทกุ ขอ 13. เว็บไซตค ืออะไร ก. แหลง รวบเวบ็ เพจ ข. แหลงที่เก็บรวบรวมขอมูล ค. สว นทช่ี ว ยคน หาเวบ็ เพจ ง. คอมพวิ เตอรเ กบ็ เว็จเพจ 14. เว็บเพจเปรียบเทียบกับสิ่งใด ก. ลิน้ ชกั ข. แฟม เอกสาร ค. หนงั สอื ง. หนา หนงั สอื

~ 141 ~ 15. ถาหากหนาเว็บเพจโหลดไมสมบูรณ ตองแกไขอยา งไร? ก. กดปุมกากบาท ข. กดปุม Refresh ค. คลิกเมาสท ปี่ มุ ง. กดปุม Refresh และคลิกเมา ททปี่ มุ 16. E-mail ใดตอไปนี้ไดมาฟรี ไมเ สียคาใชจ าย ก. [email protected] ข. [email protected] ค. [email protected] ง. เสียคาใชจายทั้งหมด 17. จดหมายฉบับใดตอไปนี้จะถูกนําไปเก็บไวในโฟเดอร Junk mail ก. จดหมายที่มีการแนบไฟลภาพ และไฟลเ อกสารมาพรอมกับจดหมาย ข. จดหมายท่ผี ูรบั ไดเ ปดอานเรยี บรอ ยแลว และทําการลบทิ้งไปแลว ค. จดหมายที่มีขอความอวยพรจากบุคคลที่เราไมรูจัก ง. จดหมายโฆษณายาลดน้ําหนักจากบริษัทหรือรานขายยา 18. ในการใชงาน Hotmail เมือ่ เราลืมรหสั ผาน เราสามารถเรียกคน รหัสผานของเราไดโดยอะไร ก. Sign-out Name ข. Sign-in Name ค. Secret Question ง. ถกู ทุกขอ แนวคาํ ตอบ 1.ค 2.ค 3.ง 4.ก 5.ข 6.ง 7.ค 8.ง 9.ค 10.ก 11.ง 12.ง 13.ข 14.ง 15.ข 16.ข 17.ง 18.ค

~ 142 ~ บทที่ 3 การจัดการความรู  สาระสําคัญ การจัดการความรูเปนเครื่องมือของการพัฒนาคุณภาพของงาน หรือสรา งนวัตกรรมใน การทํางาน การจัดการความรูจึงเปนการจัดการกับความรูและประสบการณที่มีอยูในตัวคน และ ความรเู ดนชัด นํามา แบง ปน ใหเ กดิ ประโยชนตอ ตนเองและองคก ร ดวยการผสมผสานความ สามารถของคนเขาดวยกันอยาง เหมาะสม มีเปาหมายเพื่อการพัฒนางาน พัฒนาคน และ พัฒนาองคกรใหเปนองคก รแหงการเรียนรู  ผลการเรียนรทู คี่ าดหวงั 1. ออกแบบผลติ ภณั ฑ สรางสูตร สรุปองคความรูใหมของขอบเขตความรู 2. ประพฤติตนเปนบุคคลแหงการเรียนรู 3. สรางสรรคสังคมอุดมปญญา  ขอบขา ยเน้ือหา เร่ืองท่ี 1 ความหมาย ความสําคัญ หลักการ เร่ืองท่ี 2 กระบวนการจัดการความรู การรวมกลุมเพื่อตอยอดความรู เร่ืองท่ี 3 และการจัดทําสารสนเทศเผยแพรความรู ทักษะกระบวนการจัดการความรู

~ 143 ~ แบบทดสอบกอนเรยี น แบบทดสอบเร่ืองการจดั การความรู คําชี้แจง จงกาบาท X เลอื กขอท่ที า นคดิ วา ถกู ตองทีส่ ดุ 1. การจดั การความรูเรียกสัน้ ๆ วา อะไร ก. MK ข. KM ค. LO ง. QA 2. เปาหมายของการจัดการความรูคืออะไร ก. พัฒนาคน ข. พัฒนางาน ค. พัฒนาองคกร ง. ถูกทกุ ขอ 3. ขอใดถูกตองมากที่สดุ ก. การจัดการความรูหากไมทํา จะไมรู ข. การจัดการความรู คือการจดั การความรูของผูเ ชยี่ วชาญ ค. การจัดการความรู ถือเปนเปาหมายของการทํางาน ง. การจัดการความรู คือการจัดการความรูที่มีในเอกสาร ตาํ รา มาจัดใหเปนระบบ 4. ขน้ั สูงสดุ ของการเรียนรคู ืออะไร ก. ปญ ญา ข. สารสนเทศ ค. ขอ มลู ง. ความรู

~ 144 ~ 5. ชุมชนนักปฏิบัติ (CoP) คอื อะไร ก. การจัดการความรู ข. เปาหมายของการจัดการความรู ค. วิธีการหนึ่งของการจัดการความรู ง. แนวปฏิบัติของการจัดการความรู 6. รูปแบบของการจัดการความรูตามโมเดลปลาทู สว น “ทองปลา” หมายถึงอะไร ก. การกําหนดเปาหมาย ข. การแลกเปลย่ี นเรียนรู ค. การจัดเก็บเปนคลังความรู ง. ความรูท่ชี ดั แจง 7. ผูทีท่ ําหนา ทกี่ ระตุนใหเกิดการแลกเปลย่ี นเรียนรคู ือใคร ก. คุณเอ้ือ ข. คณุ อํานวย ค. คุณกจิ ง. คณุ ลิขิต 8. สารสนเทศเพื่อเผยแพรความรใู นปจจบุ ันมอี ะไรบา ง ก. เอกสาร ข. วซี ดี ี ค. เวบ็ ไซด ง. ถกู ทุกขอ 9. การจัดการความรูดวยตนเองกับชุมชนแหงการเรียนรูมีความเกี่ยวของกันหรือไม อยางไร ก. เกย่ี วของกนั เพราะการจัดการความรูในบุคคลหลาย ๆ คน รวมกันเปนชุมชน เรยี กวา เปน ชมุ ชนแหง การเรียนรู ข. เก่ียวขอ งกัน เพราะการจัดการความรูใหกับตนเองก็เหมือนกับจัดการความรูให ชมุ ชนดว ย ค. ไมเกยี่ วขอ งกนั เพราะจัดการความรูดวยตนเองเปนปจเจกบุคคล สวนชุมชนแหง การเรยี นรเู ปนเรอื่ งของชมุ ชน ง. ไมเ กี่ยวขอ งกนั เพราะชมุ ชนแหงการเรียนรูเปนการเรียนรูเฉพาะกลมุ เฉลย : 1) ข 2) ง 3) ก 4) ก 5) ค 6) ข 7) ข 8) ง 9) ก 10) ง เรอ่ื งที่ 1 : แนวคดิ เก่ยี วกับการจดั การความรู

~ 145 ~ ความหมายของการจดั การความรู การจัดการ (Management) หมายถึง กระบวนการในการเขาถึงความรู และการถายทอด ความรู ที่ตองดําเนินการวมกันกับผูป ฏิบัติงาน ซึง่ อาจเริม่ ตนจากการบงชีค้ วามรูท ีต่ องการใช การ สรางและ แสวงหาความรู การประมวลเพือ่ กลัน่ กรองความรู การจัดการความรูใ หเปนระบบ การ สรางชองทางเพือ่ การสือ่ สารกับผเู กีย่ วของ การแลกเปลี่ยนความรู การจัดการสมัยใหมกระบวนการ ทางปญญาเปนสิง่ สําคัญ ในการคิด ตดั สนิ ใจ และสง ผลใหเกิดการกระทาํ การจัดการจึงเนนไปที่ การปฏิบัติ ความรู (Knowledge) หมายถึง ความรูท ีค่ วบคูกับการปฏิบัติ ซึง่ ในการปฏิบัติจําเปน ตองใช ความรูท ี่หลากหลายสาขาวิชามาเชือ่ มโยงบูรณาการเพือ่ การคิดและตัดสินใจ และลงมือปฏิบัติ จุดกําเนิด ของความรูค ือสมองของคน เปนความรูท ีฝ่ งลึกอยูใ นสมอง ชีแ้ จงออกมาเปนถอยคําหรือ ตัวอักษรไดยาก ความรูนน้ั เม่อื นําไปใชจะไมห มดไป แตจะยงิ่ เกิดความรูเพ่ิมพูนมากข้นึ อยูในสมอง ของผูป ฏิบตั ิ ในยุคแรก ๆ มองวา ความรู หรือทุนทางปญญา มาจากการจัดกระบวนการตีความ สารสนเทศ ซึ่งสารสนเทศก็มาจากการประมวลขอมูล ขัน้ ของการเรยี นรู เปรียบดังประมิดตามรูป แบบน้ี ความรูแ บงไดเ ปน 2 ประเภท คือ 1. ความรูเ ดนชัด (Explicit Knowledge) เปนความรูทีเ่ ปนเอกสาร ตํารา คูม ือปฏิบัติงาน ส่ือ ตาง ๆ กฎเกณฑ กติกา ขอตกลง ตารางการทํางาน บันทึกจากการทํางาน ความรูเ ดนชัดจึงมี ชือ่ เรียกอีก อยา งหนง่ึ วา “ความรูในกระดาษ”

~ 146 ~ 2. ความรูซ อนเรน / ความรูฝ งลึก (Tacit Knowledge) เปนความรูท ีแ่ ฝงอยูใ นตัวคน พัฒนา เปนภูมิปญญา ฝงอยูใ นความคิด ความเชือ่ คานิยม ทีค่ นไดมาจากประสบการณสัง่ สมมา นาน หรือเปน พรสวรรคอันเปนความสามารถพิเศษเฉพาะตัวทีม่ ีมาแตกําเนิด หรือเรียกอีกอยางหนึง่ วา “ความรูใ นคน” แลกเปลีย่ นความรูก ันไดยาก ไมสามารถแลกเปลีย่ นมาเปนความรูท ี่เปดเผยได ทั้งหมด ตองเกิดจากการ เรียนรรู วมกนั ผานการเปนชุมชน เชนการสังเกต การแลกเปลีย่ นเรยี นรู ระหวางการทํางาน หากเปรียบความรูเหมือนภเู ขาน้ําแขง็ จะมลี กั ษณะดงั นี้ สวนของน้าํ แข็งทีล่ อยพนน้ํา เปรียบเหมือนความรูท ี่เดนชัด คือความรูท ีอ่ ยูใ นเอกสาร ตํารา ซีดี วีดีโอ หรือสอื่ อื่น ๆ ทีจ่ ับตองได ความรูนมี้ เี พียง 20 เปอรเ ซน็ ต สวนของน้าํ แข็งทีจ่ มอยูใ นน้าํ เปรียบเหมือนความรูท ี่ยังฝงลึกอยูใ นสมองคน มีความรูจ าก ส่ิงที่ ตนเองไดป ฏบิ ัติ ไมส ามารถถายทอดออกมาเปน ตัวหนังสอื ใหคนอนื่ ไดร ับรูได ความรูท ีฝ่ งลึกใน ตัวคนนีม้ ี ประมาณ 80 เปอรเ ซน็ ต

~ 147 ~ ความรู 2 ยคุ ความรูยุคท่ี 1 เนนความรูใ นกระดาษ เนนความรูข องคนสวนนอย ความรูท ี่สรางขึ้นโดย นักวิชาการที่มีความชํานาญเฉพาะดาน เรามักเรียกคนเหลานัน้ วา “ผูม ีปญญา” ซึง่ เชือ่ วาคนสวนใหญ ไมมี ความรู ไมมีปญ ญา ไมสนในที่จะใชความรูของคนเหลานั้น โลกทัศนใ นยคุ ที่ 1 เปนโลกทัศนท ี่ คับแคน ความรูยคุ ท่ี 2 เปนความรูในคน หรืออยใู นความสมั พนั ธร ะหวา งคน เปนการคนพบ “ภูมิ ปญ ญา” ทอี่ ยใู นตัวคน ทุกคนมีความรูเพราะทุกคนทํางาน ทกุ คนมีสมั พันธก บั ผูอ ื่น จึงยอมมี ความรทู ีฝ่ ง ลึกในตัวคนที่เกิดจากการทํางาน และการมีความสัมพนั ธก นั นน้ั เรยี กวา “ความรูอันเกดิ จาก ประสบการณ” ซ่งึ ความรยู ุคที่ 2 นีม้ คี ุณประโยชน 2 ประการ คอื ประการแรก ทําใหเราเคารพ ซง่ึ กนั และกันตางก็มีความรู ประการที่ 2 ทําใหหนวยงานหรอื องคกรทม่ี คี วามเชื่อเชนน้ี สามารถใช ศักยภาพ แฝงของทุกคนในองคกรมาสรางผลงาน สรา งนวตั กรรมใหกับองคกร ทําใหองคกรมีการ พัฒนามากขึ้น การจดั การความรู การจัดการความรู (Knowledge Management) หมายถึง การจัดการกับความรูและ ประสบการณ ท่มี อี ยูในตัวคนและความรเู ดนชัด นํามาแบงปนใหเกิดประโยชนตอตนเองและครอบครัว ดว ยการ ผสมผสานความสามารถของคนเขาดวยกันอยางเหมาะสม มีเปาหมายเพื่อการพัฒนางาน พัฒนาคน และ พฒั นาองคกรใหเปน องคกื ารแหง การเรียนรู ในปจ จบุ นั และในอนาคต โลกจะปรับตวั เขาสูการเปนสังคมแหงการเรียนรู ซึ่งความรูกลาย เปน ปจจัยสําคัญในการพัฒนาคน ทําใหคนจําเปนตองสามารถแสวงหาความรู พฒั นาและสรา ง องคกรความรู อยา งตอ เน่ือง เพ่อื นาํ พาตนเองสูค วามสําเร็จ และนําพาประเทศชาติไปสูการพัฒนา มีความเจริญกาวหนา และสามารถแขงขันกับตางประเทศได คนทุกคนมีการจัดการความรูในตนเอง แตย งั ไมเ ปน ระบบ การจดั การความรูเกิดขึน้ ไดใน ครอบครัวทีม่ กี ารเรียนรูตามอัธยาศยั พอแมส อนลูก ปยู  ตายาย ถายทอดความรูและภมู ปิ ญ ญา ใหแ ก ลกู หลานในครอบครวั ทํากันมาหลายชั่วอายุคน โดยใชวิธีธรรมชาติ เชน พดู คุย สั่งสอน จดจาํ ไมมี กระบวนการที่เปนระบบแตอยางใด วิธีการดงั กลา วถือเปนการจัดการความรรู ปู แบบหนง่ึ แต อยางใดก็ตาม โลกในยุคปจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วในดานตาง ๆ การใชวิธกี ารจัดการ ความรูแบบธรรมชาติ อาจกาวตามโลกไมทัน จึงจําเปนตองมีกระบวนการที่เปนระบบ เพ่ือชว ยให องคกรสามารถทําใหบุคคลได ใชความรูตามที่ตองการไดทันเวลา ซึง่ เปนกระบวนการพฒั นาคนใหม ี ศักยภาพ โดยการสรางและใช ความรใู นการปฏบิ ัติงานใหเ กิดผลสัมฤทธ์ดิ ีขนึ้ กวาเดิม การจัดการ ความรูหากไมปฏิบัติจะไมเขาใจเรื่อง การจัดการความรู น่ันคอื “ไมทาํ ไมรู” การจดั การความรจู งึ เปนกิจกรรมของนักปฏบิ ัติ กระบวนการ จดั การความรจู งึ มลี กั ษณะเปนวงจรเรียนรูท่ีตอเนือ่ งสมํา่ เสมอ เปาหมายคือ การพัฒนางานและพัฒนาคน

~ 148 ~ การจัดการความรูที่แทจริง เปนการจัดการความรูโดยกลมุ ผูปฏบิ ตั งิ าน เปน การดาํ เนนิ กิจกรรม รว มกนั ในกลมุ ผทู ํางาน เพื่อชว ยกันดึง “ความรูในคน” และควาความรูภายนอกมาใชในการ ทํางาน ทําให ไดร ับความรมู ากขึ้น ซึ่งถือเปนการยกระดับความรูและนําความรูที่ไดรับการยกระดับไป ใชในการทํางาน เปนวงจรตอเน่อื งไมจบส้ิน การจัดการความรูจึงตองรวมมือกันทําหลายคน ความ คดิ เหน็ ท่ีแตกตา งในแต ละบุคคลจะกอใหเกิดการสรางสรรคดวยการใชกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู มีปณิธานมุงมั่นที่จะทํางาน ใหประสบผลสาํ เรจ็ ดีข้นึ กวาเดมิ เมอ่ื ดาํ เนินการจดั การความรแู ลว จะเกิด นวัตกรรมในการทํางาน นนั่ คือ การตอยอดความรู และมีองคความรูเฉพาะเพื่อใชในการปฏิบัติงาน ของตนเอง การจัดการความรูมิใชการ เอาความรูท่ีมีอยใู นตาํ ราหรือจากผทู ่ีเชย่ี วชาญมากองรวมกนั และจดั หมวดหมู เผยแพร แตเปน การดงึ เอา ความรูเฉพาะสวนที่ใชในงานมาจัดการใหเกิดประโยชน กบั ตนเอง กลุม หรือชุมชม “การจัดการความรูเปนการเรียนรูจากการปฏิบัติ นําผลจากการปฏิบัติมาแลกเปล่ยี นเรยี นรู กัน เสริมพลังของการแลกเปล่ียนเรียนรดู วยการชื่นชม ทําใหเปนกระบวนการแหงความสุข ความภูมิใจ และ การเคารพเห็นคุณคา ซึง่ กันและกนั ทกั ษะเหลานนี้ ําไปสูก ารสรา งนสิ ัยคิดบวกทาํ บวก มองโลก ในแงด ี และสรา งวฒั นธรรมในองคก รท่ีผคู นสมั พนั ธกนั ดว ยเร่ืองราวดี ๆ ดวยการแบงปนความรู และ แลกเปลย่ี น ความรจู ากประสบการณซ ง่ึ กนั และกนั โดยท่ีกจิ กรรมเหลา นสี้ อดคลอ งแทรกอยูใ นการ ทํางานประจําทุก เร่ือง ทกุ เวลา” ศ.นพ.วจิ ารณ พานชิ ความสําคัญของการจัดการความรู หัวใจของการจัดการความรู คือการจัดการความรูท ีอ่ ยูใ นตัวบุคคล โดยเฉพาะบุคคลทีม่ ี ประสบการณในการปฏิบัติงานจนงานประสบผลสําเร็จ กระบวนการแลกเปลีย่ นเรียนรูร ะหวาง คนกับคน หรอื กลมุ กบั กลุม จะกอ ใหเกดิ การยกระดับความรูท ่ีสง ผลตอเปาหมายของการทํางาน นัน่ คือเกิดการพัฒนา ประสิทธิภาพของงาน คนเกิดการพัฒนา และสงผลตอเนือ่ งไปถึงองคกรเปน องคกรแหงการเรียนรู ผลที่ เกิดขึ้นกับการจัดการความรูจึงถือวามีความสําคัญตอการพัฒนาบุคลากร ในองคกร ซึ่งประโยชนที่จะ เกดิ ขน้ึ ตอ บคุ คล กลุม หรอื องคก ร มีอยางนอ ย 3 ประการ คือ 1. ผลสัมฤทธิข์ องงาน หากมีการจัดการความรูใ นตนเอง หรือในหนวยงาน องคกร จะเกิด ผลสาํ เร็จท่รี วดเร็วย่ิงขึน้ เนื่องจากความรูเพื่อใชในการพัฒนางานนัน้ เปนความรูท ีไ่ ดจากผูทีผ่ านการ ปฏิบัติ โดยตรง จึงสามารถนํามาใชในการพัฒนางานไดทันที จะเกิดนวัตกรรมใหมในการทํางาน ทั้ง ผลงานที่ เกดิ ขน้ึ ใหม และวัฒนธรรมการทํางานรวมกันของคนในองคกรที่มีความเอื้ออาทรตอกัน

~ 149 ~ 2. บุคลากร การจัดการความรูใ นตนเองจะสงผลใหคนในองคกรเกิดการพัฒนาตนเอง และสง ผลรวมถึงองคกร กระบวนการเรียนรูจ ากการแลกเปลีย่ นความรูร วมกัน จะทําใหบุคลากรเกิด ความมั่นใจ ในตนเอง เกิดความเปนชุมชนในหมูเพือ่ นรวมงาน บุคลากรเปนบุคคลเรียนรูแ ละสงผล ใหองคกรเปน องคก รแหงการเรียนรูอกี ดวย 3. ยกระดับความรูข องบุคลากรและองคกร การแลกเปลีย่ นเรียนรู จะทําใหบุคลากรมี ความรู เพ่มิ ขึ้นจากเดิม เห็นแนวทางในการพัมนางานที่ชัดเจนมากขึ้น และเมือ่ นําไปปฏิบัติจะทําให บุคลากรและ องคกรมีองคความรูเพื่อใชในการปฏิบัติงานในเรือ่ งที่สามารถนําไปปฏิบัติได มีองค ความรูท ี่จําเปนตอการ ใชงาน และจดั ระบบใหอ ยใู นสภาพพรอ มใช “การทีเ่ รามีการจัดการความรูใ นตัวเอง จะพบวาความรูใ นตัวเราทีค่ ิดวาเรามีเยอะแลว เปนจริง ๆ แลวยัง นอยมากเมือ่ เทียบกับบุคคลอืน่ และหากเรามีการแบงปนแลกเปลีย่ นความรูกับ บุคคลอืน่ จะพบวา มี ความรูบางอยางเกิดขึ้นโดยที่เราคาดไมถึง และหาเราเห็นแนวทางมีความรู แลว ไมนําไปปฏิบัติ ความรูน ัน้ ก็จะไมมีคุณคาอะไรเลย หากนําความรูน ัน้ ไปแลกเปลี่ยน และนําไปสูก าร ปฏิบัติทีเ่ ปนวงจรตอเนือ่ งไมรู จบ จะเกิดความรูเพิ่มขึ้นอยางมาก หรอื ทเี่ รียกวา “ยงิ่ ให ยิง่ ไดรบั ” ” หลักการของการจัดการความรู การจัดการความรู ไมมีสูตรสําเร็จในวิธีการของการจัดการเพือ่ ใหบรรลุเปาหมายในเรือ่ งใด เรื่อง หน่ึง แตขัน้ อยูก ับปณิธานความมุง มัน่ ทีจ่ ะทํางานของตนหรือกิจกรรมของกลุม ตนใหดีขึน้ กวาเดิม แลวใช วิธีการจัดการความรูเ ปนเครือ่ งมือหนึง่ ในการพัฒนางานหรือสรางนวัตกรรมในงาน มีหลักการ สําคัญ 4 ประการ ดงั น้ี 1. ใหคนหลากหลายทักษะ หลากหลายวิธีคิด ทํางานรวมกันอยางสรางสรรค การ จัดการ ความรูท ีม่ ีพลังตองทําโดยคนทีม่ ีพืน้ ฐานแตกตางกัน มีความเชือ่ หรือวิธีคิดแตกตางกัน (แตมีจุดรวม พลัง คือมีเปาหมายอยูท ีง่ านดวยกัน) ถากลุม ทีด่ ําเนินการจัดการความรูป ระกอบดวยคน ที่คิดเหมือน ๆ กัน การ จัดการความรูจะไมมีพลังในการจัดการความรู ความแตกตางหลากหลาย มีคุณคามากกวาความเหมือน 2. รวมกันพัฒนาวิธีการทํางานในรูปแบบใหม ๆ เพือ่ บรรลุประสิทธิผลทีก่ ําหนดไว ประสิทธิผลประกอบดวยองคประกอบ 4 ประการ คอื 2.1 การตอบสนองความตองการ ซึ่งอาจเปนความตองการของตนเอง ผรู บั บรกิ าร ความตองการของสังคม หรอื ความตอ งการทก่ี าํ หนดโดยผูน ําองคกร 2.2 นวตั กรรม ซ่งึ อาจเปน นวัตกรรมดานผลติ ภณั ฑใหม ๆ หรอื วธิ กี ารใหม ๆ กไ็ ด 2.3 ขีดความสามารถของบุคคล และขององคกร 2.4 ประสทิ ธิภาพในการทํางาน

~ 150 ~ 3. ทดลองและการเรียนรู เนื่องจากกิจกรรมการจัดการความรูเปนกิจกรรมทีส่ รางสรรค จึงตอง ทดลองทําเพียงนอย ๆ ซึ่งถาลมเหลวก็กอผลเสียกายไมมากนัก ถาไดผลไมดีก็ยกเลิกความคิด น้ัน ถาไดผลดีจึงขยายการทดลอง คอื ปฏิบตั ิมากขึน้ จนในทส่ี ดุ ขยายเปนวิธีทํางานแบบใหม หรือที่ เรียกวา ได วธิ ีการปฏิบตั ทิ ี่สง ผลเปน เลิศ (Best Practice) ใหมน น่ั เอง 4. นําเขาความรูจากภายนอกอยางเหมาะสม โดยตองถือวาความรูจ ากภายนอกยังเปน ความรูท ี่ “ดิบ” อยู ตองเอามาทําให “สุก” ใหพรอมใชตามสภาพของเรา โดยการเติมความรูท ีม่ ีตาม สภาพของเรา ลงไป จึงจะเกิดความรูที่เหมาะสมกับที่เราตองการใช หลักการของการจัดการความรู จึงมุงเนนไปที่การจัดการทีม่ ีประสิทธิภาพ เพราะการจัดการ ความรูเ ปนเครือ่ งมือระดมความรูใ นคน และความรูใ นกระดาษทัง้ ทีเ่ ปนความรูจ ากภายนอก และ ความรู ของกลุม ผูร วมงาน เอามาใชและยกระดับความรูข องบุคคล ของผูร วมงานและขององคกร ทําใหงานมี คุณภาพสูงขึน้ คนเปนบุคคลเรียนรูแ ละองคกรเปนองคกรแหงการเรียนรู การจัดการความรู จึงเปนทักษะ สิบสว น เปนความรเู ชิงทฤษฏีเพียงสวนเดียว การจดั การความรจู ึงอยใู นลักษณะ “ไมท าํ -ไมรู”  กจิ กรรม กจิ กรรมท่ี 1 ใหอ ธบิ ายความหมายของ “การจัดการความรู” มาพอสงั เขป .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................