Home Explore Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Published by DPD E-Lidrary, 2020-07-09 22:20:36

Description: Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Read the Text Version

Pages:

13ปรับหลักสูตรพ้ืนฐาน วางรากฐานผูเรียนทันโลก สบื คน ความรู ในสาขาวชิ าทเี่ ชอ่ื วา ขาดไมไ ดส าํ หรบั การศกึ ษาระดบั ปรญิ ญา ตรี ตลอดจนชใี้ หเ หน็ วธิ กี ารวเิ คราะห ประโยชน และคณุ คา ของการเขา ถงึ ความรูดวยวิธีการตาง ๆ โดยสงเสริมนักศึกษาในการเรียนรูเรื่องเหลาน้ี อาทิ สง เสรมิ การพฒั นาความรหู ลากหลายสาขา มหาวทิ ยาลยั กาํ หนดใหน กั ศกึ ษาปรญิ ญาตรที กุ คนตอ งเลอื กเรยี นวชิ า พน้ื ฐานอยา งนอ ย 1 ใน 3 ของการเรยี นการสอนทง้ั หลกั สตู ร สามารถเลอื ก เรียนในหมวดตาง ๆ ดังน้ี วัฒนธรรมตางชาติ (foreign cultures) ประวตั ศิ าสตรศ กึ ษา(historical studies) วรรณกรรมและศลิ ปะ(literatures and arts) การใชเหตุผลเชงิ คุณธรรม (moral reasoning) การใชเ หตุผล เชงิ ตวั เลข (quantitative reasoning) วทิ ยาศาสตร (science) และการ วเิ คราะหส งั คม (social analysis) แตล ะวชิ าในหมวดตา ง ๆ นี้ ไมไดเปน เพียงวชิ าพ้ืนฐานท่วั ไป แต เปน วชิ าในประเดน็ แคบลง เพอ่ื ทาํ ใหผ เู รยี นมคี วามรคู วามเขา ใจศาสตรใ ด ศาสตรห น่งึ อยา งลงลกึ มากข้นึ อาทิ ในหมวดวทิ ยาศาสตร มวี ิชา Human Evolution, Reality Physics ในหมวดประวัตศิ าสตร มวี ิชา International Conflict and Cooperation ในหมวดวฒั นธรรมตางชาติ มีวิชา Popular Culture in Modern China และ Modern South Asian Global History เปนตน สง เสรมิ ความเขา ใจวฒั นธรรมทแ่ี ตกตา ง จดุ มงุ หมายอกี ประการของการปรบั ปรงุ หลกั สตู รพนื้ ฐานน้ี เนอื่ งจาก ไดรับเสียงวิพากษวจิ ารณวา ทผ่ี า นมา การเรยี นการสอนเนนประเดน็ ทาง วชิ าการมากเกนิ ไป หลกั สตู รแนวใหมน จ้ี งึ เปด โอกาสใหน กั ศกึ ษาไปใชช วี ติ 89

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ในตา งประเทศกอ นจะจบการศกึ ษา เพอ่ื เรยี นรเู กย่ี วกบั สว นอนื่ ๆ ของโลก และมมุ มองทคี่ นอนื่ มองสหรฐั ฯ เปน การสรา งนกั ศกึ ษาทจ่ี ะตอ งใชช วี ติ และ ทํางานในทั่วทุกมุมโลก ในฐานะพลเมืองของโลก ดังตัวอยางเชน คณะ ศลิ ปศาสตรแ ละวทิ ยาศาสตร ทเ่ี ปด โอกาสใหน กั ศกึ ษาจะตอ งไปใชช วี ติ ใน ตา งประเทศ กอ นจบการศกึ ษา สง เสรมิ การเรยี นรจู ากผเู ชย่ี วชาญทหี่ ลากหลาย ไมเพียงการเรียนการสอนจะสงเสริมใหนักศึกษาแสดงความคิดเห็น อภิปรายประเดน็ ตาง ๆ อยา งเต็มท่ีเทาน้นั แตการสอนในแตละวิชาจะมี อาจารยท ม่ี ชี อื่ เสยี งมารว มสอน ทาํ ใหน กั ศกึ ษาไดเ รยี นรเู กย่ี วกบั วธิ คี ดิ ของ นักคิดจากหลากหลายสํานัก ประกอบกับความมีช่ือเสียงของคณาจารย เหลา นั้น เปนแรงดงึ ดดู ใหน ักศกึ ษาเลือกเรยี นในวิชาตาง ๆ ยกตัวอยาง เชน ศาสตราจารยอมาตยา เซน นกั เศรษฐศาสตรร างวลั โนเบล สอนวชิ า “Modern South Asian Global History” ศาสตราจารยไ มเคลิ เฮอรซ เฟลด อาจารยป ระจาํ ภาควชิ ามานษุ ยวทิ ยา ซงึ่ คนไทยสว นหนง่ึ รจู กั ทา นดี เพราะ ทา นมคี วามสนใจสว นตวั เกย่ี วกบั ประเทศไทยอยา งมาก สอนวชิ า “Cultures of Southern Europe” สง เสรมิ การพฒั นามติ คิ ณุ ธรรม หลกั สตู รพนื้ ฐานนไ้ี ดพ ยายามสอดแทรกเนอื้ หาในเชงิ คณุ ธรรมในทกุ หมวด ตัวอยางเชน การเรียนในหมวดการใชเหตุผลเชิงคุณธรรม จะ พยายามใหนักศึกษามองเห็นมุมมองดานศีลธรรมในการดาํ รงชวี ติ ประจาํ วัน ในขณะที่วิชาในหมวดวัฒนธรรมตางประเทศ จะช้ีใหนักศึกษาเห็น เขา ใจ และนบั ถือแนวคดิ และคณุ คา ตา ง ๆ ในวัฒนธรรมทีต่ า งจากพื้นเพ ชุมชนของตน 90

13ปรับหลักสูตรพื้นฐาน วางรากฐานผูเรียนทันโลก สะทอนสูหลักสูตรการศกึ ษาของมหาวิทยาลยั ไทย ผมเห็นวา ควรมี การขยายกรอบการจดั หลกั สูตรของแตละคณะ อาทิ เปด โอกาสใหท ดลองเรยี น ควรเปด ทางใหผ เู รยี นทต่ี อ งการศกึ ษาตอ ในระดบั อดุ มศกึ ษา และเรมิ่ เรยี นปท ี่1 เลอื กเรยี นในวชิ าพน้ื ฐานในหมวดทส่ี นใจกอ นเลอื กสาขาเจาะจง เพอ่ื ใหผ เู รยี นไดท ดลองเรยี นและรจู รงิ วา ตนเองถนดั และสนใจวชิ าใด และ ปถดั ไปจึงใหเลอื กคณะสาขาทีต่ องการ ไมบงั คับผเู รียนต้ังแตแรกเขา การจดั ทาํ Module2 หลกั สตู ร หรือการตัดเสื้อใหพอดีตัว โดยเร่ิมจากการวิเคราะหขอมูลท่ีไดจาก การทดสอบผูเรียน เพ่ือจัดวิชาที่ควรจะเรียนใหเหมาะสมกับสภาพความ พรอ มของผเู รยี นแตล ะคน เปด กวา งใหผ เู รยี นเลอื กวชิ าทส่ี นใจหรอื ถนดั ได อยา งเสรี การที่มหาวิทยาลัยไมยึดติดกับแผนการสอนในอดีต แตหันมาให ความสาํ คญั กบั การวางพน้ื ฐานทกั ษะทจี่ าํ เปน ตอ การใชช วี ติ และการเรยี น ตอ ในระดบั สงู ขนึ้ นบั เปน การสรา งโอกาสใหผ เู รยี น ไดร บั การพฒั นาความ รูความสามารถไดตามความถนัดและสนใจ จึงเปนแนวทางหน่ึงที่ควร พจิ ารณา เพอ่ื ใหม หาวทิ ยาลยั ไมเ พยี งกา วขนึ้ สกู ารแขง ขนั ในระดบั เวทโี ลก ได แตย ังเปนสว นสนบั สนุนใหมหาวิทยาลัยเปน สถานทสี่ รางคนใหเ ปนคน อยางเตม็ ภาคภมู ิ 2 แนวคดิ นน้ี าํ เสนอใน เกรยี งศกั ด์ิ เจรญิ วงศศ กั ด.ิ์ เอกสารประกอบการบรรยายเรอื่ ง “ปฏริ ปู การศกึ ษา… ปฏิรูปอะไร …ปฏิรูปอยา งไร ในสาขาบรหิ ารการศกึ ษา” โครงการบัณฑติ ศึกษาภาคพเิ ศษ สาขาวิชาการ บรหิ ารการศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั นเรศวร โรงแรมเชยี งใหมภ คู าํ 7 กนั ยายน2540 หนา 16 และใน เกรยี งศกั ดิ์ เจรญิ วงศศักด์.ิ จอมปราชญนกั การศึกษา : สงั เคราะห วเิ คราะห และประยกุ ตแนวพระราชดํารสั ดานการ ศึกษาและการพฒั นาคน. กรุงเทพฯ : ซคั เซส มีเดยี , 2543. หนา 65-66 91

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ËÅÒÂàªÍé× ªÒμÔ ËÅÒ¡¤ÇÒÁ¤Ô´¡Êç ÒÁÒÃ¶àÃÂÕ ¹ÃŒÃÙ ‹ÇÁ¡Ñ¹ä´Œ ËÅÑ¡ÊÙμÃ¾¹é× °Ò¹¹Ñºà»š¹¾¹é× °Ò¹¢Í§¡ÒÃàÃÕÂ¹ÃŒâÙ Å¡¡ÇŒÒ§¼‹Ò¹ËÍŒ §àÃÂÕ ¹ ท่มี า: http://www.hms.harvard.edu/ortho/prgm/core.html 92

14 สรา งผเู รยี น “รกั ” การแสวงหาความจรงิ

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง การคนพบแบบภาพรางตรามหาวิทยาลัยท่ีมีอักษรภาษากรีกวา “VERITAS” ทส่ี ามารถแปลความหมายไดว า “สจั จะ” ในระหวางการทํา วจิ ยั เกยี่ วกบั ประวตั ศิ าสตรข องฮารว ารด โดยอดตี อธกิ ารบดี ควนิ ซ่ี(Josiah Quincy) ในป 1836 ไดน ํามาซง่ึ การเปลี่ยนแปลงครง้ั ใหญในอกี 31 ปตอ มา ฮารว ารด ไดก า วขา มจากมหาวทิ ยาลยั ทผี่ ลติ คนเพอ่ื รบั ใชศ าสนา แบง ชนช้ัน กีดกันเช้ือชาติ เพศ มาสูมหาวิทยาลัยท่ีสรางคนเพื่อรับใชสังคม เปดกวางทางความคิด ยอมรับความแตกตางทางวัฒนธรรม และให เสรีภาพแกผเู รยี นในการคน หาความจริง ไดคน พบและพัฒนาตัวเองตาม ความถนดั และความสนใจ สะทอนปรัชญาการศึกษาของมหาวิทยาลัยที่ตองการสรางผูเรียนให เปน ทง้ั คนเกง และคนที่เขา ใจโลก อยา งแทจริง หากพจิ ารณาถงึ วสิ ยั ทศั นข องแตล ะคณะ แตล ะวทิ ยาลยั ในฮารว ารด ผมพบขอสังเกตท่ีนาสนใจ ในแตละวิทยาลัยจะมีจุดรวมในเปาหมาย เดียวกัน น่ันคือ การผลิตบัณฑิตใหออกไปเปนผูนํา รับใชสังคมในดาน ตาง ๆ ไมว าจะเปน 94

14สรางผูเรียน “รัก” การแสวงหาความจริง • วิทยาลยั บรหิ ารธุรกจิ (Harvard Business School) มวี สิ ัยทัศน วา จะฝกฝนผูนาํ ที่จะทําสงิ่ ทแี่ ตกตา งใหก บั โลก • วทิ ยาลัยรฐั บาลจอหน เอฟเคนเนดี้ - (John F. Kennedy School of Government) มวี สิ ยั ทศั นว า จะเปน ผเู ตรยี มความพรอ มของ ผูนาํ ทจี่ ะออกไปรบั ใชส งั คมประชาธปิ ไตย • บณั ฑติ วทิ ยาลยั ศกึ ษาศาสตรข องฮารว ารด (HarvardGraduate School of Education) ท่มี เี ปาหมายในการสรา งผูนําดา นการ ศกึ ษา และเผยแพรความรเู พอื่ พฒั นาผูเรียน โอกาส สัมฤทธผิ ล และความสาํ เร็จ แมวาในชว ง 200 ปแ รกของการเรียนการสอนในมหาวิทยาลยั แหง นี้ จะใหความสําคัญกับการสรางคนเพื่อออกไปรับใชศาสนา หากแตเม่ือมี การปรบั เปลยี่ น แนวคดิ ในการจดั การศกึ ษา ใหเ ปน การศกึ ษาแบบเสรนี ยิ ม ทําใหมหาวิทยาลัยแหงน้ีสามารถพัฒนาช่ือเสียงและการเรียนการสอนจน มชี อื่ เสียงเปนอันดับตน ๆ ไดในเวลาไมนาน จากการเร่ิมตนปฏิรูปการเรียนการสอนในสมัยของอธิการบดีอีเลียต (Charles W. Eliot) เมื่อป 1834 ทาํ ใหฮ ารวารด ไดชอ่ื วา เปน มหาวทิ ยาลัย ทมี่ แี นวคดิ เสรนี ยิ มทส่ี ดุ เปน ประชาธปิ ไตยมากทสี่ ดุ ในสมยั นน้ั รวมถงึ เปน มหาวิทยาลัยแรก ๆ ที่เปด ใหคนกลุมนอยไดมีโอกาสสมคั รเขาศึกษาตอ โดยเฉพาะการกอกําเนิดวิทยาลัยที่ใหการศึกษาสําหรับผูหญิงในป 1894 และพัฒนามาเปน วิทยาลัยเรดคริฟฟเพื่อการศึกษาขั้นสูง (Radcliffe InstituteforAdvancedStudy) หรอื การประกาศใหโ ควตาสาํ หรบั นกั ศกึ ษา เชือ้ สายยิว ในป 1922 สมัยของอธิการบดีโลเวลล (Lawrence Lowell) ส่งิ เหลา นสี้ ะทอ นแนวคดิ เสรนี ยิ มทไ่ี มไ ดป ด กนั้ หรอื ใหค วามแตกตา งทางเพศ ศาสนา วฒั นธรรม 95

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ในปจจุบันน้ีมหาวิทยาลัยยังคงยึดแนวคิดการเรียนการสอนแบบ เสรนี ยิ ม ทใี่ หค วามสาํ คญั กบั กระบวนการคน หา สบื คน ความรู มที างเลอื ก ท่ีหลากหลาย และเนนความเปนเลิศทางวิชาการ โดยเม่ือไมนานมานี้ มหาวิทยาลัยไดปรบั เปล่ียนหลกั สูตรพ้นื ฐานสําหรับผูเรยี นปริญญาตรีใหม เพ่ือเปนการขยายกรอบความคิดใหผูเรียนไดมีมุมมองท่ีเขาใจความแตก ตางทางวฒั นธรรมมากขน้ึ ดว ยเหตนุ จี้ งึ ไมนา แปลกใจที่มหาวทิ ยาลัยแหง น้ีสามารถผลิตบณั ฑิตทม่ี ีคุณภาพออกสูสงั คมตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน ความสอดคลอ งระหวา งคตพิ จนข องฮารว ารด ทแี่ ปลความไดว า สจั จะ และคําวา มหาวทิ ยาลัย ในภาษาอังกฤษทวี่ า “University” ซ่ึงเกี่ยวของ กบั คาํ วา “Universaltruth” ทห่ี มายถงึ “สากลสจั จะ” ทาํ ใหเ กดิ การสะทอ น คดิ วา มหาวทิ ยาลยั ไทย ควรหวนกลบั มาสนู ยิ ามเรม่ิ แรกของมหาวทิ ยาลยั เปน สถานทท่ี จี่ ะพานกั ศกึ ษาเขา มาแสวงหา “สากลสจั จะ” ทผ่ี มไดน าํ เสนอ ไวในหนังสอื “มหาวทิ ยาลยั ทท่ี างแยก : จดุ ประกายวิสัยทศั นอ ดุ มศกึ ษา ไทยในอนาคต” เมอ่ื ป พ.ศ. 2541 วามหาวทิ ยาลยั ควรเปน แหลง แสวงหา ความจริง และเปนชวงเวลาที่นักศึกษาสามารถเขามาคนหาความหมาย ของชีวติ เขาใจชวี ิต เขาใจความเปนคน มใิ ชเพ่อื ใชประกอบอาชพี เพียง ประการเดยี ว ดังนั้น การจัดการศึกษาท่ีถูกตองควรเปน การศึกษาเพื่อความรู (knowledge) การศึกษาเพื่อสรางทักษะ (skill) การศึกษาเพื่อสราง คณุ ลกั ษณะชวี ติ (character)1 โดยหลกั สตู รการศกึ ษาในระดบั อดุ มศกึ ษา ควรสรางความเขาใจโลกและชีวิตควรมีการเรียนการสอนปรัชญาพ้ืนฐาน การศึกษาควรมีการเรียนการสอนวิชาใหมใหนักศึกษาปท่ีหนึ่งปรับเปล่ียน คานิยม เปนหลักสูตรสรางแรงบันดาลใจ ใหนักศึกษาเกิดคําถามวา 1 เกรียงศักดิ์ เจริญวงศศ กั ด์.ิ มหาวิทยาลัยทท่ี างแยก : จดุ ประกายวสิ ัยทศั นอ ดุ มศึกษาในอนาคต ซคั เซส มเี ดีย, 2541. 96

14สรางผูเรียน “รัก” การแสวงหาความจริง “มาเรียนที่นเี่ พื่ออะไร” พยายามพาไปสูคําตอบทีว่ า “การเรียนที่น่ีเพื่อมงุ สูการแสวงหาคําตอบใหกับชีวิต” เพื่อความเขาใจตนเอง มิใชการเรียน เพราะถกู บบี บงั คบั ขาดเปาหมาย โดยมงุ หวังเรียนเพอ่ื เขา สกู ารประกอบ อาชพี สรางรายไดเพยี งประการเดยี ว ในขณะเดียวกันการเรียนการสอนในแตละสาขาวิชา ควรสรางใหผู เรยี นใหม คี วามลกึ และความกวา งในสาขาวชิ านนั้ เชอ่ื มโยงกบั องคป ระกอบ ของชวี ติ และการดาํ เนินชีวติ รว มกนั ของคนในสงั คม รวมท้ังจาํ เปนตอ งให ความสําคัญกับสาขาวิชาท่ีมีความสําคัญเชิงปรัชญา ซ่ึงอาจไมไดเปนท่ี ตองการของตลาด แตปรัชญาน้ันเปนตัวกําหนดทิศทางของสังคมในทาง รุงเรอื งตอ ไปได 97

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ÊÑÞÅ¡Ñ É³ VERISTA ·ÁèÕ Ò¢Í§»ÃÑªÞÒ “áÊÇ§ËÒ¤ÇÒÁ¨Ã§Ô ” ท่มี า: http://www.harvard.edu/ Í´ÕμÍ¸Ô¡ÒÃº´¤Õ ÇÔ¹«Õ ¼ÙŒ¤Œ¹¾ºÊÞÑ ÅÑ¡É³ “VERITAS” ที่มา: www.harvardsquarelibrary.org/HVDpresidents/ 98 quincy.php

15 วชิ าวา ดว ยคณุ ธรรม คคู วามรู

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง สงั คมในปจ จบุ นั มคี วามซบั ซอ นมากขน้ึ การสรา งคณุ ธรรม-จรยิ ธรรม ใหเ กดิ ขน้ึ ในหมูเยาวชนและคนในสังคมเปน เรื่องท่จี ําเปน เพอื่ ใหส ามารถ แยกแยะความถกู -ผดิ ความดงี าม-ความชวั่ รา ย ความเหมาะสม-ไมเ หมาะ สม โดยไมจํากัดกรอบอยูเพียงขอกฎหมาย หรือขอตกลงทางสังคม ซ่ึง บางเรอ่ื งอาจถกู ตอ งในแงข องกฎหมาย แตอ าจไมเ หมาะสมในแงค ณุ ธรรม- จรยิ ธรรม ในฮารว ารด มกี ารเรยี นการสอนคุณธรรม-จริยธรรมทน่ี าสนใจ กลา ว คือ เปนการสอนในประเด็นท่ีสอดคลองกับโลกยุคใหม เนนใหผูเรียนได ขบคดิ เปด โลกทศั น เขา ใจมมุ มองของการประยกุ ตใ ชค ณุ ธรรม-จรยิ ธรรม ในการดําเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ เห็นไดจากการบรรจุวิชาเก่ียว กบั คณุ ธรรม-จรยิ ธรรมในทกุ ระดับการศึกษา ในระดับปริญญาตรี มีการเรียนการสอนในหมวดการใชเหตุผลเชิง คณุ ธรรม (Moral Reasoning) บรรจไุ วในหลักสตู รรายวิชาพ้นื ฐาน (Core Curriculum) ทท่ี ุกคนตอ งเลอื กเรยี น เพอื่ ทาํ ใหน กั ศึกษามองเหน็ มุมมอง ดา นศีลธรรมในการดาํ รงชวี ติ ประจาํ วนั ยกตวั อยางเชน วชิ าจริยธรรมศาสนาเปรียบเทียบ (Comparative Religious Ethics) ท่ีใหผูเรียนขยายมุมมองเก่ียวกับนิยามของคุณธรรม-จริยธรรมของแตละ ศาสนา อนั นาํ ไปสคู วามเขา ใจถงึ ความขดั แยง ทางศาสนาทเี่ ปน สาเหตขุ อง เหตุการณไมสงบในแตละยุคสมัย และนําไปสูการสรางความเขาใจใหม 100

15วิชาวาดวยคุณธรรมคูความรู เพื่อประยุกตหลักการมาใชแกไขปญหาท่ีจะเกิดข้ึนในปจจุบันและอนาคต ตอ ไป วิชาทว่ี าดว ยตวั ตน เสรภี าพและการมชี วี ิตอยู (Self, Freedom, and Existence) มเี นอ้ื หาที่ใหน กั ศกึ ษาไดขบคดิ ถึงนยิ ามของเสรภี าพ ขอบเขต ของการมีเสรีภาพในบริบทที่ตองเก่ียวของกับคนอื่น เพ่ือใหนักศึกษามี ความเขาใจขอบเขตและการใชเ สรภี าพทถ่ี กู ตอ งเหมาะสม ในระดบั ทีส่ ูงกวาปรญิ ญาตรี พบวา แตล ะวทิ ยาลยั ไดป ระยุกตห ลัก การของวชิ าคณุ ธรรมจรยิ ธรรม ใหเ ขา กบั บรบิ ทของสาขาวชิ าชพี นนั้ ๆ ยก ตวั อยางเชน • วิชาภาวะผูนําและความรับผิดชอบขององคกรตอสังคม (Leadership and Corporate Accountability) ในวทิ ยาลัย บรหิ ารธรุ กจิ (HarvardBusinessSchool) มที ใี่ หน กั ศกึ ษาปรญิ ญา โทในปแ รกไดเ รยี น เพอื่ ใหเ ขา ใจถงึ บทบาทของผนู าํ องคก รในแง ของคุณธรรม-จริยธรรมในการประกอบธุรกิจที่พึงมีตอสวนรวม รวมถงึ มีวิชาตอ เน่ืองทส่ี ามารถเรียนเพ่ิมไดในปทสี่ อง • วชิ าจริยศาสตรกบั นโยบายสุขภาพ (Ethics and Health Policy) และสัมมนาวิชาจริยศาสตร เทคโนโลยีชีวภาพและกฎหมาย (Ethics, Biotechnology, and Law : Seminar) ของวิทยาลัย กฎหมาย (Harvard Law School) ซึง่ มีเน้อื หาเพือ่ ใหผเู รียนได ประยุกตหลักจริยธรรมวิชาชีพ ตอบคําถามในประเด็นท่ีสังคม สนใจ และมีความเปราะบางในแงของคุณธรรม เชน คําถาม เกี่ยวกับการขายอวัยวะสามารถทําไดหรือไม การโคลนน่ิง การ วิจัยสเต็มเซลล การตดั ตอ ทางพันธุกรรม การคัดเลือกยีน และ สทิ ธิการมีชีวติ อยขู องผปู วย ฯลฯ 101

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ตัวอยางขางตนเปนเพียงสวนหนึ่งท่ีหยิบยกมาเพ่ือสะทอนวา การ เรียนการสอนเร่ืองคุณธรรม-จริยธรรมนั้น ควรเนนใหผูเรียนสามารถ ประยกุ ตใ ชหลกั การในชวี ิตจริง และมหี ลกั คิดที่ถกู ตอ งเพือ่ ประยกุ ตใชใ น สถานการณอ ยางเหมาะสม และกาวทันประเดน็ ทางจรยิ ธรรมใหม ๆ ที่ เกดิ ข้ึนในสงั คม การเรียนการสอนวชิ าคณุ ธรรมหรอื ศาสนา ควรมกี ารพฒั นาเนื้อหา ไปสูประเดน็ ใหม ๆ ที่เนน ใหผ ูเ รียนสามารถคดิ ประยกุ ตใชหลักการที่ถกู ตอ ง ทามกลางความเปลย่ี นแปลงของสังคมในแตละยคุ สมยั ทสี่ าํ คญั คอื การทําใหผเู รียนตระหนักถงึ การใชค วามรคู วามสามารถ ในทางที่ถูกตอง มีความรสู ึกผดิ ชอบชวั่ ดี เพราะในท่สี ดุ แลว จะเปน การ ปลกู ฝง ใหผ เู รยี นจบออกไปเปน ผนู าํ ทมี่ ที ง้ั ความสามารถและมคี ณุ ธรรม ใน การนําพาสงั คมไทยไปสกู ารพัฒนาอยา งยงั่ ยนื ไดตอไป 102

15วิชาวาดวยคุณธรรมคูความรู äÁÇ‹ Ò‹ ¨Ðà»¹š ¼ÙàŒ ÃÂÕ ¹ÃÐ´ÑºäË¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ¢Í§ÎÒÃÇ ÒÃ´ ·Ø¡¤¹ ¨ÐμŒÍ§àÃÕÂ¹ÃàŒÙ ÃèÍ× §¤Ø³¸ÃÃÁ¤Çº¤¡‹Ù ºÑ ¤ÇÒÁÃÙŒ·èÑÇä» ท่มี า: http://www.hno.harvard.edu/gazette/2002/11.14/photos/12-corr1-450.jpg 103

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง áÁ¨Œ ÐÍÒ‹ ¹μÒí ÃÒÇ‹Ò´ŒÇÂàÃÍè× §»ÃªÑ ÞÒ ÈÅÕ ¸ÃÃÁ¨ÐÁÁÕ Ò¡à¾ÂÕ §ã´ ¡äç Á‹à·ÂÕ ºà·Ò‹ ¡Ñº¡ÒÃÊÃÒŒ §¨ÔμÊÒí ¹Ö¡·èÕ´ÕãËáŒ ¡¼‹ àŒÙ ÃÕÂ¹ ãËŒà»¹š ¤¹à¡§‹ ´Õ ÁÕ¤³Ø ¸ÃÃÁ ท่มี า: http://www.hno.harvard.edu/gazette/2004/04.29/photos/1-core1-450.jpg 104

16 วชิ าสรา งผปู ระกอบการ เพอื่ สงั คม

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง มหาวิทยาลัยเปรียบเหมือนแหลงเพาะเมล็ดพันธุของการสรางชาติ หากปรารถนาท่ีจะรูวาสังคมในอนาคตเปนอยางไร ใหเพงมองที่ มหาวิทยาลยั ในเวลาขณะนี้ ส่งิ ทีเ่ กดิ ขน้ึ ในมหาวิทยาลยั จะไปปรากฏเปน อนาคตขา งหนาของสังคมอยา งแนนอน มหาวิทยาลัยฮารวารดเปนตัวอยางหนึ่งของการวางยุทธศาสตร ทางการศึกษาท่ีนําความโดดเดนในสาขาวิชาตาง ๆ เชื่อมโยงกับโลก ปจ จบุ ัน และอนาคต จนสามารถปลกุ และสรา งกระแสใหม ๆ ใหเ กิดขึ้น ในทุกวงการมาแลว ดังเชน ยุทธศาสตรการสรางความสามารถทางการ แขง ขนั (Competitive Advantage) ของ ศาสตราจารย ไมเคลิ พอรเ ตอร และเมื่อหลายปมานี้ ฮารวารดไดเชิญอาจารย กอรดอน บลูม (Gordon M. Bloom) จากมหาวทิ ยาลัยสแตนฟอรด ผเู ชี่ยวชาญดานผู ประกอบการเพื่อสังคม (Social Entrepreneurship : SE) มาประจําท่ี The Hauser Center for Nonprofit Organization ของ The John F. Kennedy School of Government เปดใหมีการเรียนการสอนวิชา Social Entrepreneurship Collaboratory (SE Lab) ซึ่งเปน การสอนในรูปแบบที่ เนนภาคปฏิบัติมากกวาท่ีจะสอนเพียงภาคทฤษฎี โดยเปดโอกาสให นกั ศกึ ษาคดิ โครงการทจ่ี ะสามารถประยกุ ตใ ชเ พอ่ื แกป ญ หาสงั คมทเี่ กดิ ขนึ้ ไดจรงิ ๆ กระแสเรื่องผูประกอบการเพื่อสังคม (Social Entrepreneur) นั้น เปนกระแสทีม่ าแรงในปจ จุบนั เนือ่ งจากแนวคดิ ผปู ระกอบการเพือ่ สงั คม 106

16วิชาสรางผูประกอบการเพ่ือสังคม เปน ทางออกหนงึ่ ในการแกป ญหาเศรษฐกิจและสงั คมในปจ จุบัน ลกั ษณะ ของผูประกอบการเพ่ือสังคมไดประสานระหวางความคลองตัว ความมี ประสทิ ธภิ าพ และความสามารถในการสรา งนวตั กรรมแบบผปู ระกอบการ รว มกบั ความมจี ติ สาํ นกึ ตอ สงั คมแบบนกั พฒั นาสงั คมไวด ว ยกนั โดยการนาํ ความเปนผูประกอบการ ท่ีมีความสามารถในการสรางนวัตกรรมทาง องคก รหรอื ธุรกจิ แกป ญ หาสงั คมบางเรอ่ื งอยา งเจาะจง ผปู ระกอบการเพอ่ื สงั คมนี้ อาจจะดาํ เนนิ การในรปู ของธรุ กจิ เพอ่ื เปน เคร่ืองมือหาแหลงเงินทุนเพ่ือใหการสนับสนุนความต้ังใจที่จะแกไขปญหา สังคมท่ีตนเองสนใจ หรืออาจจะไมไดทําธุรกิจแตดําเนินการอยางมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลในขณะท่ีสามารถท่ีจะมีเงินทุนท่ีทําให โครงการนั้นดาํ เนินไปไดอยางตอเนอื่ งไมข าดตอน การเกิดข้ึนของผูประกอบการเพื่อสังคมหรือวิสาหกิจเพ่ือสังคมเปน ไปอยา งกวา งขวาง ในชว งเวลามากกวา 3 ศตวรรษทผ่ี า นมา มอี งคก รภาค ประชาชนใหม ๆ ปรากฏขนึ้ หลายลานองคกร เฉพาะในชว ง 20 กวา ปท่ี ผานมา องคกรเหลานี้มีการขยายตัวและเพ่ิมจํานวนขึ้นมากกวา 2,000 องคกรในประเทศอนิ โดนเี ซยี จากแตเ ดมิ ทมี่ ีองคก รเชนนเี้ พียง 1 องคกร ประเทศบังกลาเทศ งานทางดานการพฒั นาสว นใหญของประเทศอยภู าย ใตการดําเนินงานขององคกรพฒั นาเอกชนกวา 20,000 องคกร ประเทศ อินเดียมีองคกรภาคประชาชนอยูมากกวา 1 ลานองคก ร ขณะท่ีประเทศ ในแถบตะวนั ตก เชน สหราชอาณาจกั ร ปจ จบุ นั มอี งคก รวสิ าหกจิ เพอื่ สงั คม อยูประมาณ 62,000 องคก ร เปนตน 107

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ทง้ั นี้ในสวนตวั ผมเองไดร ิเร่ิมจัดตั้ง “กองทุนเวลาเพื่อสังคม” มาราว 15 ปแลว และไมนานมาน้ีไดเชิญอาจารยบลูมเขารวมเปนที่ปรึกษาของ กองทนุ ฯ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พอื่ เปด โอกาสใหผ มู จี ติ สาธารณะในทกุ ระดบั การศกึ ษา ในทกุ สาขาอาชพี ทกุ สถานะทางเศรษฐกจิ จดั สรรเวลาวา ง อทุ ศิ เพื่อสรางสรรคสิ่งดีใหเกิดข้ึนในบางมุมบางดานของสังคม และหวังเปน อยา งยงิ่ วา กาวเลก็ ๆ ที่เราไดเรม่ิ ตนทาํ เพื่อสังคมไทยในวนั น้ี จะมคี นอกี เปน จาํ นวนมากเขา มารว มเปน สว นหนง่ึ ของการรงั สรรคส งั คมใหด ขี นึ้ ผา น กจิ กรรมเพ่ือสาธารณะประโยชนในเวลาวา งของแตล ะคน ในตา งประเทศ งานวิจยั ของผมสว นหนึ่งที่ฮารว ารด ไดแ ก งานวิจัย เกย่ี วกบั เรอ่ื งการประกอบการเพอื่ สงั คม ซง่ึ เปน เรอ่ื งทผ่ี มมคี วามสนใจเปน พิเศษ และในขณะน้ีผมไดรับเลือกใหเปนประธานกรรมการองคกร นานาชาติ Political Leaders for Social Enterprise (PLSE) ซ่งึ เปนการรวม กลุมของนักการเมืองท่ัวโลกที่ปรารถนานําแนวคิดเร่ือง SE เขาไปแกไข ปญหาเศรษฐกจิ และสังคม ปจจุบนั มสี มาชิกที่เปน นายกรฐั มนตรี สมาชิก สภาผแู ทนราษฎร และนกั การเมอื งทม่ี าจากนานาประเทศ อาทิ เดนมารก สวเี ดน แทนซาเนีย เอธโิ อเปย รวมถงึ สหรฐั อเมรกิ า ฯลฯ นอกจากจาํ นวนขององคก รภาคประชาชนทเี่ พม่ิ มากขน้ึ มอี กี หนงึ่ สงิ่ ที่บงช้ีวา เร่ืองผูประกอบการทางสังคมนั้นเปนกระแสท่ีมาแรงในปจจุบัน นั้น คือ การบรรจุเร่ืองผูประกอบการทางสังคมเปนหนึ่งในหลักสูตรของ มหาวิทยาลัยช้ันนําของโลก ไมเพียงแตที่ฮารวารดเทาน้ัน แตยังมี มหาวทิ ยาลยั อน่ื ๆ ทเี่ ปด สอน เชน มหาวทิ ยาลยั เยล มหาวทิ ยาลยั เคมบรดิ จ มหาวทิ ยาลยั ดุก มหาวิทยาลัยจอหน ฮอบกินส มหาวิทยาลยั ออ กฟอรด และมหาวทิ ยาลยั โคลมั เบยี เปน ตน เปน การบง ชวี้ า แนวคดิ เรอ่ื งผปู ระกอบ การเพอื่ สังคมนั้น เปนแนวคิดท่ีมคี วามนา สนใจและเปน แนวคิดท่ีสามารถ นํามาแกไขปญ หาเศรษฐกิจและสังคมไดอยางแทจริง 108

16วิชาสรางผูประกอบการเพื่อสังคม ส่ิงเหลาน้ีเปนตัวสะทอนแกมหาวิทยาลัยของไทยวา ในยุคท่ีสังคม ตองการการนําทิศนําทาง และผูนาํ การเปลี่ยนแปลงในการแกไขปญหาท่ี เปนอุปสรรคในการพัฒนาประเทศ การเปดหลักสูตรผูประกอบการเพื่อ สงั คม จึงเปนอกี ทางเลอื กหนงึ่ ในการสนบั สนุนให มหาวิทยาลัยไดจ ัดการ ศึกษาท่ีสรางคนใหมีความรู มที ักษะ และมคี ณุ ลกั ษณะชวี ติ ทท่ี ําใหเ ปน ผูนําในสังคมท่ีจะมีผลตอการพัฒนาสังคมและประเทศชาติในอนาคตได อยา งแทจ ริง ผมยังคงเปนผูหน่ึงท่ีคาดหวังและปรารถนาจะเห็นมหาวิทยาลัยไทย เปนมหาวิทยาลัยชั้นนําท่ีสรางบุคลากรเขามาชวยแกไขปญหาและชี้นํา สังคมไปในทางทีถ่ ูกตองเหมาะสม และนําพาประเทศไทยรดุ หนาตอไป 109

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ÍÒ¨ÒÃÂ¡ ÍÃ´Í¹ ºÅÙÁ ¼Ù¢Œ ÒŒ Á·Ç»Õ ÁÒà¾èÍ× ÊÍ¹ÇÔªÒ¼ÙŒ»ÃÐ¡Íº¡ÒÃà¾×èÍÊ§Ñ ¤Á·èÕ KSG ท่มี า : www.news.harvard.edulgazette/2006/05.25.11-entrepreneur.html 110

17 Bill Gates สะทอ นคดิ “ผปู ระกอบการเพอื่ สงั คม”

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง เมือ่ วันท่ี 7 มิถนุ ายน ค.ศ. 2007 บลิ เกตส (Bill Gates) เจา ของ บริษัทไมโครซอฟท ไดรับเชิญจากมหาวิทยาลัยฮารวารด ใหรับปริญญา เอกกิตติมศักดิ์ จนเปนขาวเกรียวกราวท่ัวอเมริกา สวนหน่ึงเพราะเกตส เคยเรยี นทฮ่ี ารว ารด สมยั ปรญิ ญาตรแี ตไ ดล าออกกอ นสาํ เรจ็ การศกึ ษา เพอ่ื ไปเริ่มตน ธุรกิจคอมพิวเตอรจ นมีชอ่ื เสยี งโดงดังไปท่ัวโลก ปรญิ ญานจ้ี ึงถือ เปนปริญญาใบแรกที่เขาไดรับ โดยมีผมเปนสักขีพยานรวมกับคณาจารย และผูสําเร็จการศกึ ษาจํานวนนบั พัน ๆ คนทร่ี วมในงานวันนั้น หลังจากไดร ับมอบปริญญาบตั รแลว ทางมหาวทิ ยาลยั ไดเ ชญิ ให บิล เกตส กลา วปาฐกถาใหข อ คดิ แกบ ณั ฑติ ทจี่ บใหม ใจความสาํ คญั ในถอ ยคาํ ของเขาคือ การปลุกใหผูฟงหันมาเอาใจใสและมีสวนรวมในการแกไข ปญหาความไมเทาเทียมในสังคมมากข้ึน โดยอาศัยศักยภาพ ความ สามารถ และเวลาทีม่ อี ยู ทั้งน้ี บิล เกตส เองไดแ สดงความต้ังใจของเขา อยางชัดเจนในการอุทิศตัวและเวลาเพ่ือรวมแกปญหาของสังคมนับตั้งแต ป 2008 เปน ตนไป โดยเขาจะถอนตัวจากธรุ กจิ อยา งสมบรู ณและหนั มา ทํางานเพ่อื สงั คมอยา งเตม็ รปู แบบผานมลู นิธิทเ่ี ขาต้ังข้นึ คํากลา วของเขาในวันนั้น ใหข อคิดหลายอยา งทีน่ าสนใจ … ปญ หาความไมเ ทา เทยี มและปญ หาสงั คมดา นอน่ื ๆ ไมย ากเกนิ ทเ่ี รา จะรวมแกไข แมวาหลายคนอาจมองวาปญหาเศรษฐกิจสังคม ความไม เทา เทยี มกันในปจจบุ ันมแี นวโนมเพิม่ มากขน้ึ ซบั ซอ นขึ้น และรนุ แรงขนึ้ หากแต บลิ เกตส ไดส ะทอ นการมองโลกในแงด ตี อ ปญ หาในสงั คมวา หาก 112

17Bill Gates สะทอนคิด “ผูประกอบการเพื่อสังคม” เราสามารถมองขา มความจาํ กดั หรอื ความซบั ซอ นของปญ หา และพยายาม ตั้งเปาหมาย หาทางออกที่เหมาะสมท่ีสุดโดยใชประโยชนจากเครื่องมือ เทคโนโลยที เี่ รามอี ยใู หม ากทสี่ ดุ และมกี ารแลกเปลยี่ นประสบการณร ะหวา ง กนั จะสามารถนาํ ไปสคู วามสําเร็จในภาพรวมได สงิ่ สาํ คญั คอื จะตอ งมวี ธิ ที าํ ใหก จิ กรรมทท่ี าํ เปน ไปในลกั ษณะของตา ง ฝา ยไดรับผลตอบแทนทีเ่ หมาะสม เพอื่ จงู ใจกลุมคนตา ง ๆ เขา รว ม กลา ว คือ ในขณะท่คี นยากจน คนดอ ยโอกาส ไดรบั โอกาสและการตอบสนอง ความตองการ สวนผูที่ใหความชวยเหลือก็ไดรับประโยชนในส่ิงท่ีเขา ตอ งการเชน กนั เชน องคก รธรุ กจิ ไดร บั ผลตอบแทนทางธรุ กจิ นกั การเมอื ง ไดชวยแกปญหาประชาชนในพื้นที่ของเขา และหากตองการจูงใจให ประชาชนเขา มสี วนรวม ตองสามารถทําใหเขามีความรูสึกรวม และเห็น ถงึ อทิ ธพิ ลหรอื ผลกระทบเชงิ สรา งสรรคข องสงิ่ ทเี่ ขาทาํ ตอ ชวี ติ เพอ่ื นมนษุ ย ปญ หาความไมเ ทา เทียมและปญหาสังคมดา นอืน่ ๆ แกไ ขได หาก เราเรยี นรทู จี่ ะใชเ ครอ่ื งมอื ทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ ตอนหนงึ่ ในปาฐกถา บลิ เกตส ไดกลาววา “ส่ิงที่เปนความทาทายของผมและภรรยาคือ จะมีวิธีการท่ีดี ท่ีสุดวิธีการใดที่เขาจะสามารถใหความชวยเหลือคนจํานวนมากท่ีสุดภาย ใตเ งอื่ นไขตามทรพั ยากรทีเ่ ขามีอยู” โดยเขาไดเ ฉลยวา นวัตกรรมใหม ๆ จาํ นวนมากทไี่ ดถ กู ประดษิ ฐข นึ้ ในชว งไมก ที่ ศวรรษทผ่ี า นมาสามารถนาํ มา ใชเ ปน เครอื่ งมอื แกไ ขปญ หาความยากจน การปอ งกนั โรคภยั ไขเ จบ็ ตา ง ๆ ได อาทิ เทคโนโลยีชวี ภาพ คอมพิวเตอร และเครือขายอินเทอรเน็ต โดยที่ ความกาวหนาทางเทคโนโลยีและนวัตกรรมเอื้อใหคนรวมตัวและประสาน เช่ือมโยงกันเปนเครือขายความรวมมือที่เขมแข็งไดงายข้ึน อํานวยความ สะดวกทาํ ใหค นทอี่ ยูตา งที่ แตสนใจในปญ หาที่คลายคลงึ กนั สามารถมา พบปะ แลกเปล่ียน และชว ยเหลอื กันโดยไมถ ูกเงอื่ นไขเร่อื งความแตกตา ง ดา นสถานทอี่ กี ตอ ไป ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ คอื ความรว มมอื เหลา นไ้ี ดก อ ใหเ กดิ พลงั 113

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ในการเปลี่ยนแปลงสังคมอันเกิดจากคนสามัญธรรมดา เขาเชื่อวาเราทุก คนสามารถจะมีสวนเปล่ียนแปลงทําใหโลกน้ีดีข้ึน ไมไดจํากัดอยูเพียงให เปน หนา ทข่ี องรฐั บาลเทา นั้น สะทอนกลับมาสูประเทศไทย คงไมผิดหากจะกลาววา ท่ีผานมา รัฐบาลมีบทบาทหลักในการแกไขปญหาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ รฐั บาลหรือสว นราชการท่มี ีจดุ แข็งในแงของเครอื ขาย ทรพั ยากรบคุ ลากร จาํ นวนมากกระจายทว่ั ประเทศ รวมทงั้ งบประมาณทตี่ อ เนอ่ื ง หากแตห นว ย งานเหลา นนั้ ยงั คงมขี อ จาํ กดั เชน ยงั ประสบปญ หาการขาดความคลองตวั ในการดําเนนิ การดวยขอจาํ กดั เร่ืองกฎระเบียบ การขาดความตอ เนอื่ งใน นโยบายเนื่องจากเสถียรภาพของรัฐบาล และการเนนแกปญหาในจุดท่ีมี ผลตอฐานคะแนนเสยี งและประโยชนท างการเมอื ง มากกวาการแกปญหา ท่แี ทจริงของสงั คม ในระยะสองทศวรรษทผ่ี านมา เราพบวา มธี รุ กจิ จํานวนหน่งึ ท่ีเขามา มีบทบาทในการแกไ ขปญหาสังคมมากขึ้น โดยในสว นของภาคธรุ กิจเองมี จุดแข็งในแงของความคลองตัวในการดําเนินการ การปรับเปล่ียนตัวท่ี รวดเรว็ การมีทรพั ยากรทีต่ อเน่ืองตามผลประกอบการขององคกร ความ มีประสิทธภิ าพในการบริหารจัดการ แตขณะเดยี วกัน หากจะหวังใหภาค ธุรกิจทําหนาท่ีเปนตัวแสดงหลักที่จะขับเคล่ือนการแกปญหาเศรษฐกิจ สงั คม ขอ จาํ กดั ท่ีสําคัญของภาคธรุ กิจก็คือเปาหมายของธรุ กิจทวั่ ไปจะอยู ทค่ี วามอยรู อดทางธรุ กจิ มากกวา การมงุ แกไ ขปญ หาเศรษฐกจิ สงั คมอยา ง เจาะจง ทามกลางขอจํากัดท่ีเห็นอยูน้ี เราพบการขยายตัวของอีกภาคสวน หนง่ึ ของสงั คมทเี่ รยี กวา “ผปู ระกอบการเพอ่ื สงั คม(socialentrepreneurs)” คนกลมุ นค้ี อื คนธรรมดาสามัญท่ี บิล เกตสก ลาวถึง คนธรรมดาสามญั ที่ 114

17Bill Gates สะทอนคิด “ผูประกอบการเพ่ือสังคม” สามารถสรางการเปล่ียนแปลงในสังคมได คนเหลาน้ีมาจากหลากหลาย อาชีพ ไมวาจะเปน แพทย ทนายความ วิศวกร ครู ผูส่ือขาว นัก หนงั สือพิมพ นกั สังคมสงเคราะห ขาราชการ ฯลฯ คนเหลา นมี้ ีลักษณะรว มที่คลายคลึงกันคือ เปน กลุม คนท่มี ีความมงุ ม่ันตั้งใจในการแกไขปญหาเศรษฐกิจสังคมประเด็นใดประเด็นหนึ่งอยาง เจาะจง สามารถคน พบและสรา งสรรคแนวทางใหม ๆ ในการจดั การหรอื ลดทอนผลสืบเนื่องเชิงลบของปญหานั้น รวมท้ังสามารถกอใหเกิดการ เปลี่ยนแปลงในระดับท่ีสงผลกระทบกวางขวางและสามารถแกปญหาได จริง สามารถระดมทรัพยากรเพ่ือกอรางสรางองคกรท่ีจัดการปญหาน้ัน อยางตอเน่ือง หรือกลาวอีกนัยหนึ่ง คนเหลานี้ไดดําเนินวิสาหกิจ (enterprise) ที่มีเปาหมายเพ่ือการชวยเหลือแกไขปญหาตาง ๆ ท่ีมีใน สงั คม ผปู ระกอบการเพอ่ื สงั คมจงึ เปน สว นผสมขององคป ระกอบความคลอ ง ตัว ความมปี ระสิทธิภาพ และความสามารถในการสรา งนวัตกรรมแบบผู ประกอบการ รวมกับความมจี ติ สาํ นึกตอ สงั คม และความมุงหมายในการ แกไขปญหาเศรษฐกิจสังคมแบบนักพัฒนาสงั คมไวดว ยกนั เปนท่ีนาเสียดายวา คนเหลาน้ียังไมคอยไดรับการสนับสนุนใหมี บทบาทในการเขา มสี ว นรว มแกไ ขปญ หาเศรษฐกจิ สงั คมไทยเทา ทคี่ วร ผม คิดวา หากมกี ารสง เสรมิ ผูประกอบการเพือ่ สงั คมมากขึน้ และพัฒนาคน กลมุ นอ้ี ยา งเปน ระบบ สงั คมไทยนา จะไดป ระโยชนจ ากการทคี่ นกลมุ นเ้ี ขา มาแกไขปญหาเศรษฐกิจสังคมท่ีประสบอยู โดยเฉพาะอยางย่ิงในสวนที่ ภาครฐั เอื้อมไปไมถึง และภาคธรุ กจิ ไมส นใจจะชว ยเหลอื 115

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ºÔÅ à¡Êμ ¼Ù¡Œ ÅÑºÁÒÃÑº»ÃÞÔ ÞÒÀÒÂËÅ§Ñ ¨Ò¡ËÒ‹ §ËÒÂ¨Ò¡ÎÒÃÇ ÒÃ´¶Ö§ 30 »‚ ที่มา : www.smh.com.aularticles/2007/06/08/11&10&9292159.html?page=fulpage 116

18 E-learning แบบฮารว ารด

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ปจ จบุ นั การอดุ มศกึ ษาของไทย นบั วา มกี ารตนื่ ตวั ในการใชเ ทคโนโลยี สารสนเทศ เปนเครื่องมือในการผลักดันใหมหาวิทยาลัยเพิ่มขีดความ สามารถในการแขงขัน โดยเฉพาะการเปดหลักสูตรการเรียนการสอน ออนไลนใ นหลายมหาวทิ ยาลัย ผมไดเ สนอแนวความคดิ เรอื่ งมหาวทิ ยาลยั ทเี่ รยี นแบบออนไลนไ วเ มอื่ ป พ.ศ.2539 ในหนงั สอื ศกึ ษติ แหง ศตวรรษท่ี21 ตอ มามหาวทิ ยาลยั ไซเบอร ไทยไดร บั การพฒั นาขน้ึ เปน มหาวทิ ยาลยั เสมอื นแหง แรกของประเทศ โดย การริเรม่ิ ของคณะกรรมการการอดุ มศึกษาไทย (สกอ.) การเปดหลักสูตร ออนไลนมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ ซ่ึงใชตนแบบการจัดหลักสูตรจากมหา วทิ ยาลยั ฮารว ารด สว นจฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง และมหาวทิ ยาลยั ศรปี ทมุ ซงึ่ รว มมอื กบั ภาคเอกชนเพอ่ื พฒั นาการเรยี นการ สอนแบบออนไลน หรือ e-learning ใหมีความทันสมัย และดึงดูดความ สนใจจากนกั ศึกษาและบุคคลท่วั ไป ในตา งประเทศพบวา การศึกษาออนไลน นบั เปน อกี หนึ่งชอ งทางที่ มหาวทิ ยาลยั ทว่ั โลก รวมถงึ องคก รภาคธรุ กจิ ชน้ั นาํ ดงั เชน บรษิ ทั ไอบเี อม็ บริษัทจีอี บริษัทซิสโก ไดพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอน ใหมีความ หลากหลายและมีคุณภาพ เปนที่ยอมรับและมีความสอดคลองกับความ ตองการของผใู ช 118

18E-learning แบบฮารวารด มหาวิทยาลัยฮารวารด เปนหน่ึงในมหาวิทยาลัยชั้นนํา ที่มีการ เรียนการสอนผา นระบบออนไลน ปจ จุบันมกี วา หารอ ยวิชา และปรากฏใน หลายรปู แบบทเ่ี อ้อื ใหผ ูเ รยี นเขาถึงไดงาย เรยี นระดบั ปรญิ ญาผา นระบบออนไลน กลาวคือ การเปดหลักสูตรที่ไดรับปริญญาบัตร เพ่ือใหนักศึกษาท่ี สนใจ แตม คี วามจาํ กดั เรอื่ งเวลา การเดนิ ทาง สามารถเรยี นรว มกบั นกั ศกึ ษา ทม่ี าเรยี นปกตไิ ด อาทิ หลกั สตู รบณั ฑติ ศกึ ษาของวทิ ยาลยั สาธารณสขุ ได จดั ขน้ึ (Master of Science Degree in Health Care Management Harvard School of Public Health) ทกี่ ารเรยี นการสอนออนไลน โดยใช กรณศี กึ ษา และการเรยี นรว มกบั การศกึ ษาออนไลนแ บบอนื่ เรยี นรตู ามอธั ยาศยั ผา นศนู ยศ กึ ษาตอ เนอ่ื งมหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด (The Harvard Extension School) ศูนยน้ีใหบริการหลักสูตรท่ีเรียนทางอินเทอรเน็ตจํานวนมาก ซ่ึงผู เรยี นจะสามารถเรยี นผา นวดี โิ อ ออดโิ อ และมลั ตมิ เี ดยี การบนั ทกึ การเรยี น การสอนในชั้นเรียนปกติและเผยแพรแกผูเรียนท่ีลงทะเบียนวิชาน้ัน ๆ นอกจากนีย้ ังมเี ทคโนโลยีท่เี ออ้ื ใหผูเ รยี นสามารถปฏสิ ัมพนั ธกบั ผูสอนและ เพอ่ื รว มช้ันไดอีกดวย เรียนรูและใชเครือขายออนไลนของฮารวารด ภายใตเว็บไซตของ Digital Harvard : A Collection of Online Educational Resources ได บรรจุเครือขา ยของการเรยี นรอู อนไลนทง้ั หมดที่มใี นฮารว ารด ไว ผูที่สนใจ สามารถเขามาคน หาขอ มลู เพื่อเขารวมในชัน้ เรียนออนไลน การสมั มนา 119

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ท่ีเกิดขึ้น รวมถึงเปนแหลงรวมขาวสารการเรียนออนไลนใหม ๆ ของ ฮารวารดไวทง้ั หมด การศึกษาออนไลนนับวามีประโยชนตอการพัฒนาการศึกษาหลาย ประการ ขยายโอกาสทางการเรียนรู สามารถรองรับผเู รยี นโดยไมจ ํากัด ในแงส ถานทแี่ ละจาํ นวน ทง้ั ยงั สรา งโอกาสในการขยายตลาดการศกึ ษาให กวา งขวาง ผเู รยี นสามารถศกึ ษาไดท นั ทที ตี่ อ งการ มคี วามสะดวก สามารถ เรยี นไดท กุ ที่ ทกุ เวลา ตารางเวลาเปน ไปตามความตอ งการ โครงสรา งเวลา และศกั ยภาพในการเรยี นรขู องผูเรียน เพิ่มประสทิ ธภิ าพจดั การเรยี นรู โดยเฉพาะอยา งย่ิงการพัฒนา เนอื้ หาอเิ ลก็ ทรอนกิ สส ามารถสง ใหผ เู รยี นจาํ นวนมาก สง ผลใหก ารจดั การ ศกึ ษามตี นทนุ ท่ีตา่ํ ลง ผเู รียนรบั การศกึ ษาท่เี ปนมาตรฐานเดยี วกนั ทว่ั โลก รวมถึงแลกเปลีย่ นความคดิ กบั อาจารยแ ละผเู รียนจากท่วั ทกุ มุมโลก แมว าระบบ E-learning จะมปี ระโยชน แตในสวนของประเทศไทย คงมีอุปสรรคปญหาหลายประการ เชน คาใชจ า ยท่ีสูง ทง้ั ดานคาใชจ า ย สําหรับการเรียน คาติดตั้งอุปกรณ คุณภาพในการจัดการเรียนการสอน ผา น E-learning ทย่ี ังไมม ีหนวยงานควบคมุ ดูแลอยางจรงิ จัง ขอจาํ กดั ใน โครงสรางพนื้ ฐานดา นเทคโนโลยีสานสนเทศ รวมถึงอุปสรรคการใชท กั ษะ ภาษาองั กฤษ ทั้งน้ี ผมมีแนวคิดเกี่ยวกับการลดขอจํากัดของการเรียนการสอน ออนไลน ดังท่ผี มเคยเสนอในงานบรรยายตาง ๆ ซ่งึ ขอหยบิ ยกมาเพ่อื เปน แนวทางทผี่ ูเกีย่ วขอ งจะนาํ ไปประยกุ ตใ ชตอ ไป 120

18E-learning แบบฮารวารด สรา งซอฟตแ วรเ พอื่ การศกึ ษา การสรา งโปรแกรมเพอ่ื ทาํ ใหเ กดิ การถา ยทอดขอ มลู ไปยงั ผเู รยี นกลมุ ตา ง ๆ เพอื่ เพม่ิ โอกาสและชอ งทางการเรยี นรใู หก ลมุ คนทหี่ ลากหลายมาก ข้ึน เชน ซอฟตแวรแปลภาษา หรือ ซอฟตแ วรเพ่ือกลุม คนพกิ าร เปน ตน สรา งโมดลู ทางการศกึ ษา การใหผ เู รยี นสามารถเลอื กเรยี นวชิ าขา มมหาวทิ ยาลยั ทตี่ นถนดั และ สนใจได เชน สามารถเลือกเรียนวิชาบริหารธุรกิจจากมหาวิทยาลัย ฮารวารด และเลอื กเรยี นวชิ าการตดั แตง พนั ธกุ รรมจากสถาบนั เทคโนโลยี แมสซาชูเซตส (MIT) ไปพรอ มกัน สรา งความนา เชอ่ื ถอื ของหลกั สตู ร โดยการประชาสมั พันธผ า นส่อื และสถาบันการศกึ ษา รวมทง้ั ดาํ เนนิ การวิจัยเก่ียวกับประสิทธิผลของการเรียนรูในระบบออนไลน การรับรอง จากภาครัฐเทยี บเทากบั เรยี นรูใ นแบบปกติ โดยใหไ ดรบั วทิ ยฐานะเหมือน กับการเรียนปกติ และใหสามารถเทียบโอนหนวยกิตระหวางการเรียน แบบอเี ลริ น นง่ิ กับการเรียนรใู นระบบปกติได สรา งระบบควบคมุ คณุ ภาพ มาตรการสําคัญ ๆ ในการควบคุมและรักษาคุณภาพของหลักสูตร ไดแก การจัดอันดับ (ranking) หลักสูตรโดยพิจารณาจากหลักเกณฑ ตาง ๆ การใหเ กรด (rating) เพื่อใชใ นการประเมินคุณภาพของหลกั สูตร ออกเปน ระดบั คณุ ภาพตา ง ๆ การจดั การประเมนิ หลกั สตู ร โดยหนว ยงาน ของรัฐหรือเอกชนทเ่ี ปน กลาง และใหผ เู กย่ี วขอ งไดประเมินดวย 121

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง การเรยี นรใู นระบบออนไลนน บั วา มคี วามสาํ คญั อยา งยง่ิ ตอ การพฒั นา ประเทศในอนาคต และเปน เครือ่ งมอื ทีม่ ปี ระสทิ ธภิ าพในการสรา งโอกาส ในการศกึ ษา ลดความเหลอื่ มลา้ํ ทางดจิ ติ อล ซง่ึ จะนาํ ไปสกู าร แกไ ขปญ หา ความยากจนและความไมเทา เทยี มกันของการกระจายรายได ºÃÃÂÒ¡ÒÈËÍŒ §àÃÕÂ¹·èÕ ¶Ò‹ Â·Í´¼‹Ò¹ÃÐºº ÍÍ¹äÅ¹ ¼àŒÙ ÃÕÂ¹ ¼ŒÊÙ Í¹ áÁŒÍÂ‹ËÙ Ò‹ §ä¡Å áμ¡‹ ç àËÁ×Í¹àÃÕÂ¹ÍÂ‹Ù ã¹ªéÑ¹ à´ÕÂÇ¡Ñ¹ ทีม่ า : http://www.harvard.edu/images/community/digital.jpg 122

19 ฮารว ารด ครมิ สนั : ประสบการณน อกหอ งเรยี น

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง เดอะ ฮารว ารด ครมิ สนั (TheHarvardCrimson) หนงั สอื พมิ พป ระจาํ มหาวิทยาลัยฮารวารด ท่มี ีอายยุ าวนานถึง 138 ป (กอ ตั้งเมื่อป ค.ศ. 1873) และเปน หนงั สอื พมิ พท อ งถนิ่ ฉบบั เดยี วของเมอื งเคมบรดิ จ ทเ่ี ผยแพรข อ มลู ขา วสารไปยังผอู า นประมาณ 14,000 คน หนังสือพมิ พฉบับนี้ นับเปนแหลง บม เพาะความรคู วามสามารถของ นักศึกษาท่สี าํ คัญ นอกเหนือจากการเรยี นในชัน้ เรยี น เพราะหนงั สอื พิมพ ฉบับนี้จัดทาํ โดยนกั ศกึ ษาฮารว ารด ทั้งหมด ศิษยเกาที่มีชื่อเสียงของมหาวิทยาลัยฮารวารดหลายคนตางเคยเปน หน่ึงใน “The Comp” หรอื ทีมงานของหนังสือพมิ พ อาทิ • ประธานาธบิ ดีจอหน เอฟ เคเนดี้ เคยเปนบรรณาธกิ ารโตะ ขาว ธรุ กิจ • ประธานาธิบดี แฟรงคลิน ดี รูสเวลล เคยเปนประธานคณะ กรรมการของหนงั สอื พิมพ นอกจากนี้ยังมีบุคคลท่ีมีชื่อเสียงที่เคยรวมงานในฐานะบรรณาธิการ หนังสือพิมพ เชน แอนโทนี เจ ลกู ัส (J. Anthony Lukas) นกั เขียนทไ่ี ดร ับ รางวลั พลู ิตเซอร มารค เพนน (Mark Penn) หัวหนา คณะยทุ ธศาสตรก าร เลอื กตั้งประธานาธบิ ดปี 2008 ของนางคลินตัน สตฟี บราเมอร (Steve Ballmer) CEO บรษิ ทั ไมโครซอฟท เปน ตน 124

19ฮารวารด คริมสัน : ประสบการณนอกหองเรียน กระบวนการบม เพาะทส่ี าํ คญั จากการมสี ว นรว มในการทาํ งานทง้ั การ เปน นักขา ว บรรณาธกิ าร ชางภาพ ฯลฯ ในการจดั ทาํ หนงั สอื พมิ พน ้ี ทาํ ให นกั ศกึ ษาแตล ะคนไดล องผดิ ลองถกู และเรยี นรทู จี่ ะแกไ ขปญ หาดว ยตนเอง เปนการเรียนรูนอกตําราอันเปนประสบการณซ่ึงไมสามารถหาไดจากการ เรียนในช้นั เรยี น นักศึกษาไดเรียนรเู ร่ือง สทิ ธิ เสรีภาพ และความรบั ผดิ ชอบตอ สังคม หนังสือพมิ พม ีการบริหารจัดการเปนเอกเทศ ไมขน้ึ อยกู บั มหาวทิ ยาลัย มี สํานักพิมพเปนของตัวเอง นักเขียนทุกคนจึงสามารถนําเสนอขาวสารได อยา งเสรี แตข ณะเดยี วกนั ตอ งรบั ผดิ ชอบโดยตรงตอ กองบรรณาธกิ ารและ ผูอา น ทาํ ใหนักศกึ ษาไดเ รียนรูจกั คําวา “สิทธิ เสรภี าพ และความรับผดิ ชอบตอ สงั คม” นกั ศกึ ษาไดร บั การพฒั นาทกั ษะตามความสนใจ หนงั สอื พมิ พจ ะเปด กวา งใหน กั ศกึ ษาจากทกุ คณะ ทกุ วทิ ยาลยั ทสี่ นใจเขา รว มเปน ทมี งาน ตาม ประเด็นท่ีสนใจ ไมวา จะเปนขาวกีฬา ขา วธุรกิจ ขา วประจําวันเก่ียวกับ เหตกุ ารณท เ่ี กดิ ขน้ึ ในเมอื งและทวั่ ประเทศ ขา วเทคโนโลยสี ารสนเทศ หรอื แมแตกองบรรณาธิการ โดยทีมงานทุกคนจะรับการฝกทักษะท่ีจําเปนตอ การรายงานขาว เชน การเขียนขาว การรายงานขา ว การตรวจขาว การ จัดวางหนา หนังสือพมิ พ รวมถงึ ทกั ษะในการสอ่ื สาร การทาํ วจิ ัย เปน ตน นกั ศกึ ษาไดร บั ประสบการณแ ปลกใหมน อกหอ งเรยี น การเปน ตวั แทน หนงั สอื พมิ พ ทาํ ใหน กั ศกึ ษามโี อกาสสมั ภาษณบ คุ คลทมี่ ชี อ่ื เสยี งจากหลาย อาชีพ ไมวาจะเปน อดตี รองประธานาธบิ ดี อัล กอร วุฒิสมาชกิ จอหน เคลี่ ประธานาธบิ ดี บารัค โอบามา ประธานาธบิ ดยี ัสเซอร อาราฟต รวม ถึงไดเขาไปมีสวนคนควาประเด็นท่ีไดรับความสนใจ ท้ังในระดับ มหาวิทยาลัย ทองถ่ิน และระดับประเทศ ดังนั้น การเขารวมงานกับ 125

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง หนังสือพิมพน้ี จึงเปดโอกาสใหนักศึกษาไดเรียนรูชีวิตนอกหองเรียน เสริมสรางทักษะใหม ๆ ทง้ั ยงั เปน การเตรยี มความพรอ มแกน กั ศกึ ษา ทงั้ ในการทาํ งานในอนาคต และการกาวไปเปนสวนหนง่ึ ของพลเมอื งโลก สะทอ นคิดสูระบบการเรียนรขู องไทย จาํ เปน อยา งยิ่งท่เี ราตองทําให เกิดการปฏริ ปู การเรยี นรทู ง้ั ในเชิงโครงสรา งและผูเรียน โดยการสรา งชอ ง ทางใหผ เู รยี นไดท าํ กจิ กรรมนอกหอ งเรยี นเชงิ สรา งสรรค ไมว า จะเปน การ ทําหนังสือพิมพ การทําจุลสาร การทําวิทยุของมหาวิทยาลัย ซ่ึงแตละ กิจกรรมจะตองมีแกนท่ีมุงสรางและพัฒนานักศึกษา ใหเปนผูมีความรับ ผดิ ชอบ ฝก ฝนทกั ษะการทํางาน และการอยูรว มกับผอู ื่น รวมถึงการชวย เหลอื สงั คม โดยในระยะเร่มิ แรกมหาวทิ ยาลยั หรือสถาบนั การศึกษา จําเปนตอ ง มีระบบการใหคําปรึกษา ใหคําแนะนํา และมีสวนสนับสนุนเทาที่จําเปน เพื่อใหการทํากิจกรรมของมหาวิทยาลัยโดยกลุมนักศึกษาเปนไปอยางมี คณุ ภาพ ตรงตามเปา หมาย แตตอ งไมแ ทรกแซงจนนกั ศึกษาขาดอิสระใน การทํางาน 126

19ฮารวารด คริมสัน : ประสบการณนอกหองเรียน μÇÑ ÍÂ‹Ò§Ë¹Ñ§ÊÍ× ¾ÔÁ¾Î ÒÃÇÒÃ´¤ÃÁÔ ÊÑ¹ ¹Òí ÁÒ¨Ò¡©ººÑ Ç¹Ñ ·èÕ 11 μÅØ Ò¤Á 2549 «§èÖ ¼ÁºÃÃÂÒÂàÃèÍ× § Í¹Ò¤μ»ÃÐªÒ¸Ô»äμÂã¹»ÃÐà·Èä·Â·ÎÕè ÒÃÇÒÃ´ 127

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง HARVARD 128

20 ระบบปอ งกนั ขโมยความคดิ

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ปรากฏการณห น่งึ ท่อี าจกระตนุ ใหก ารศึกษาไทย ตอ งหนั มาปลกู ฝง คา นยิ มทถี่ กู ตอ ง เกย่ี วกบั การละเมดิ ทรพั ยส นิ ทางปญ ญา มาจากขา วคราว เร่ือง การคดั ลอกผลงาน งานวจิ ัยของผอู ่ืน โดยในป 2549 มงี านวจิ ัยที่พบ วา จากการสุมตัวอยา งวิทยานิพนธจาํ นวน 70 เลม มี 27 เลม ที่ผทู ําวิจัย ไดคดั ลอกขอ มูลจากอินเทอรเ น็ตและผลงานวิจยั ผูอื่น โดยไมม ีการอางองิ การกระทาํ ดงั กลา วไมเ พยี งเปน การละเมดิ ทรพั ยส นิ ทางปญ ญาเทา นนั้ หากแตอาจสงผลกระทบตอการสรางสังคมฐานความรูในระยะยาว อัน เนอื่ งจากผูเรยี นกลมุ หนึ่งขาดความตระหนักในการตอยอด และสรา งองค ความรอู ยา งถกู ตอ ง การขโมยคดั ลอกผลงาน (Plagiarism) เปน สง่ิ ทมี่ หาวทิ ยาลยั ฮารว ารด ใหความสําคญั โดยถอื วา การคัดลอกผลงาน คาํ พูดคนอื่นโดยไมอ างอิง นนั้ เปน การละเมิดทรัพยส นิ ทางปญญา เนือ่ งจากเชือ่ วา ความคดิ คาํ ที่ ประดิษฐข้ึนมาน้ัน เปนทรัพยสินสวนบุคคล คนที่นําไปใชตองไดรับการ อนุญาตจากเจาของ ผูท่ีนําไปใชตองใหเกียรติเจาของผลงาน โดยการ อา งองิ ถึงแหลง ทม่ี า ความรายแรงของการคัดลอกผลงานคนอื่น โดยไมมีการอางอิงน้ัน ถอื วา เปน ความผดิ รา ยแรง หากคณะกรรมการคดั เลอื ก ซง่ึ มคี วามเชยี่ วชาญ พิเศษในการตรวจสอบการคัดลอก ตรวจพบวานักศึกษา หรอื บคุ ลากรท่ี กระทาํ น้ัน จะถกู เรยี กมาสอบสวน และหากผดิ จรงิ อาจถงึ ข้นั ใหออกจาก มหาวิทยาลัย 130

20ระบบปองกันขโมยความคิด ทงั้ นก้ี ารคดั ลอกผลงานของผอู น่ื ในมหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด นนั้ มใี หเ หน็ อยูเนือง ๆ ทั้งจากขอ เขยี นของผูสมคั รเขาศกึ ษาตอ นกั ศกึ ษาท่ีคดั ลอก รายงานของเพอ่ื นนกั ศกึ ษา บคุ ลากรทที่ าํ งานใหม หาวทิ ยาลยั ทน่ี าํ แนวคดิ ของคนอื่นมาใชใ นงานของตน การรับมือกบั ปญ หาดังกลา ว มหาวทิ ยาลัยฮารวารด ไดดาํ เนนิ การทั้ง ในเชงิ รบั และเชงิ รกุ อยางตอ เน่ือง ดังนี้ • ในเชิงรับ มหาวิทยาลัยมีระบบตรวจสอบในรูปของโปรแกรม คอมพิวเตอร ซึ่งมีการพัฒนากระบวนการตรวจจับใหมีความ ละเอียดมากขึ้น เพ่ือใหเขาถึงแหลงขอมูลนับลาน ๆ ใน อนิ เทอรเ นต็ ไดอ ยา งรวดเรว็ และครอบคลมุ มากขน้ึ ระบบดงั กลา ว จะใชรวมกับการทํางานของคณะกรรมการตรวจสอบซ่ึงมีความ เชยี่ วชาญพเิ ศษเพอ่ื วเิ คราะหแ ละตดั สนิ วา ผกู ระทาํ มคี วามตง้ั ใจ กระทาํ การคัดลอกผลงานคนอื่นจริงหรอื ไม • ในเชงิ รกุ เปน การปลกู ฝง จติ สาํ นกึ ทดี่ ที เี่ คารพและใหเ กยี รตคิ วาม คิดและผลงานผอู ่นื โดยใชก ารสือ่ สารและการใหขอมูลเพิม่ เตมิ เพ่ือปองกันความรูเทาไมถึงการณ กระทําการที่เขาขายละเมิด ทรพั ยส นิ ทางปญ ญา เชน สง จดหมายเวยี นทางอเี มลใ หน กั ศกึ ษา ใหม เพอื่ แนะนาํ และบอกวธิ อี า งองิ ทถี่ กู ตอ งกรณนี าํ แนวคดิ ของ คนอน่ื มาใช ใหผ สู อนสอ่ื สารในชนั้ เรยี น เพอื่ ยา้ํ ถงึ การใหเ กยี รติ ความคิดของคนอ่ืน ความรายแรงและโทษของการคัดลอกผล งานผูอ ่ืน โดยไมอา งอิง 131

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง สะทอ นคดิ มาสกู ารศกึ ษาของไทย ผมเหน็ วา ควรมมี าตรการปอ งกนั ทั้งในเชงิ รกุ และเชิงรบั เพ่ือแกไ ขการคัดลอกผลงานของผูอน่ื เชนกนั ไมว า จะเปน สรา งความรว มมอื กบั มหาวทิ ยาลยั ตา งประเทศ พฒั นาระบบตรวจสอบการคดั ลอกผลงานของผอู นื่ ปจ จบุ นั ประเทศไทยยงั ไมม รี ะบบตรวจสอบ แตห ากมกี ารสรา งความ รวมมือกับมหาวิทยาลัย หนวยงานในตางประเทศท่ีสนใจศึกษา พัฒนา ระบบดงั กลา ว เพอ่ื การนาํ มาปรบั ใช อาทิ Harvard’s Instructional Computing Group (ICG) ของมหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด และฝาย Academic Management Staff : Associate Dean ของมหาวิทยาลัยนอรทธัมเบรีย (Northumbria University) ท่ีทําหนาที่ พัฒนาระบบตรวจจบั การคดั ลอกผลงานของนักศึกษา อันจะเปน การชว ย ลดการคดั ลอกและตัดตอ บทความและงานวจิ ยั ของนักศึกษา รว มปลกู จติ สาํ นกึ การใหเ กยี รตผิ ลงานผอู น่ื ตงั้ แตว ยั เยาว ในสวนนีต้ อ งอาศยั ความรวมมอื จากทุกภาคสวน ต้ังแตระดับสถาน ศึกษา ถึงรฐั บาล ทีเ่ รม่ิ ตน ปลกู ฝง จติ สํานึกในการใหเกยี รติผลงาน ความ คดิ ของผอู นื่ และบงั คบั ใชบ ทลงโทษ กฎหมายอยา งจรงิ จงั สาํ หรบั ผทู ลี่ ะเมดิ อาทิ 132

20ระบบปองกันขโมยความคิด ผสู อนบอกวธิ กี ารอา งองิ ทถ่ี กู ตอ ง เมอื่ มอบหมายใหผ เู รยี นทาํ รายงาน และย้ําใหเห็นถึงโทษตามกฎหมายเม่ือผูเรียนคัดลอกผลงานผูอ่ืนโดยไม อางอิง การสอดแทรกคานิยมการใหเกียรติผลงานผูอื่น ในการเรียนการ สอนทุกวิชา การลงโทษผูที่ตั้งใจคัดลอกผลงานผูอื่น การบังคับใชกฎ ระเบียบ กฎหมายที่เกี่ยวของอยางจริงจัง เพื่อปองปราม และปองกัน การกระทําผดิ ในอนาคต การพฒั นาสงั คมไทยใหก า วสสู งั คมฐานความรู จาํ เปน อยา งยง่ิ ทตี่ อ ง เกดิ จากการพฒั นาตอ ยอดจากองคค วามรทู มี่ อี ยู เพอื่ ใหเ กดิ การกา ยกนั ขนึ้ ทางปญ ญา ไมใ ชเ กดิ จากการคดั ลอก หรอื ละเมดิ ทรพั ยส นิ ทางปญ ญาของ ผอู ่นื ดว ยเหตุน้กี ารสรา งระบบตรวจสอบท่ดี ี รวมถึงการปลกุ จิตสํานึกท่ีดี ของทุกคนในสังคม ใหเคารพสิทธิของบุคคลในดานทรัพยสินทางปญญา จะเปนการสงเสรมิ ใหเ กิดการสรา งสงั คมฐานความรใู นระยะยาว ท่ีเอือ้ ตอ การพัฒนาประเทศไดต อไป 133

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ¡ÒÃ¤Ñ´ÅÍ¡¼Å§Ò¹ Ê§Ôè äÁ¾‹ Ö§»ÃÐÊ§¤μ ‹Í¡ÒÃ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃÈÖ¡ÉÒä»ÊÙ‹ ÊÑ§¤Á°Ò¹¤ÇÒÁÃŒÙ ท่ีมา: http://www.lrdc.pitt.edu/schunn/SWoRD/plagiarism.jpg 134

21 หวั ใจมหาวทิ ยาลยั อนั ดบั หนงึ่ …สอนควบควู จิ ยั

เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง “มหาวทิ ยาลัยวิจยั สวนใหญถ กู มองวา ไมไดใหค วามสาํ คัญกับการ เรียนการสอน แตวันนด้ี ิฉันขอยืนยันกับทุกคนท่นี ้ีวา การเรยี นการสอนนน้ั เปนหัวใจของทกุ สง่ิ ทเี่ ราทําในฮารวารด ” คํากลาวขางตนเปนของอธิการบดีเฟาสต ใหไวกับ The Harvard College Fund วา หวั ใจสาํ คัญที่จะขบั เคลื่อนมหาวิทยาลัยฮารว ารด ไป ขางหนา คอื การเรียนการสอน นับวา มีความนาสนใจ ซึ่งจะขอสะทอนคดิ มาในบทความดงั นี้ แมวาปจจุบันความเปนมหาวิทยาลัยวิจัย ทําใหคนสวนหนึ่งมองวา มหาวิทยาลัยจะมุงเนนการทําวิจัยเปนหลัก หากแตส่ิงสําคัญท่ีอธิการบดี เฟาสตก ลาวยํ้าคือ แมฮ ารว ารดจะเปน มหาวิทยาลัยวิจัย แตการสอนก็ยงั เปน หวั ใจสาํ คญั ทฮี่ ารว ารด ยงั คงตอ งรกั ษามาตรฐานตอ ไป นนั่ หมายความ วา มาตรฐานของฮารวารดคือ การสงเสริมคุณภาพการวิจัยควบคูการ พัฒนาการเรียนการสอนทส่ี อดรับกัน อธกิ ารบดเี ฟาสตไ ดก ลา วไวอ ยา งนา ฟง วา มหาวทิ ยาลยั มพี นั ธะผกู พนั พเิ ศษตอ สงั คม นน่ั คอื การเปน สว นหนง่ึ ในการเรยี นรขู องคนในสงั คม เปน สวนหนึง่ ในการกอ รางอนาคต และภาพสงั คมท่พี งึ ประสงคใหเ กิดขนึ้ ผาน การบม เพาะและสรา งผเู รียนที่มีคุณภาพออกไปรับใชส ังคม 136

21หัวใจมหาวิทยาลัยอันดับหน่ึง…สอนควบคูวิจัย ดังน้ัน แมวามหาวิทยาลัยจะปรับเปลี่ยนบทบาทไปสูการเปน มหาวทิ ยาลยั วจิ ยั มากขน้ึ หากแตต วั แบบทดี่ ขี องการเปน มหาวทิ ยาลยั วจิ ยั คือ การยังคงรักษาหนาท่ีของมหาวิทยาลัยที่ทําหนาท่ีทั้งการวิจัยเพ่ือ แสวงหาความรูและการสอน ท่ที กุ คนไดแลกเปล่ยี นเรียนรซู ่งึ กนั และกัน ทุกคนสามารถเปนไดทั้งครูและผูเรียน นําพาผูเรียนไปสูพรมแดนความรู อนั เปน พนื้ ฐานของการตอ ยอดองคค วามรู และนาํ องคค วามรทู ไ่ี ดม าสรา ง สรรคส งั คมตอไป การเรยี นการสอนทฮ่ี ารว ารด จงึ เปน ไปในทศิ ทางทส่ี อนใหผ เู รยี นรจู กั คนควา ฝกฝนทักษะการคิด การทําวิจัยในทุกวิชา และทุกระดับ โดย อาจารยใชการวิจัยแบบกรณีศึกษาเปนตัวแบบในการสอน และเนนให นกั ศกึ ษาทท่ี าํ วจิ ยั มผี ลงานวจิ ยั ทเ่ี ปน ตน แบบ เปน นวตั กรรม การเปด โอกาส ใหน ักศึกษาทําวิจัยเขยี นตาํ ราวิชาการรวมกับผูส อน ในขณะที่อาจารยผูสอนเองยังคงตองมีผลงานวิจัยออกมาเสมอ เนอื่ งจากมแี รงกดดนั จากการจา งผสู อนหมนุ เวยี นแตล ะปจ าํ นวนมาก การ ขับเคี่ยวกันในการสรางผลงานวิจัยเหลาน้ี จึงไมเปนที่แปลกใจวา ท้ัง นกั ศกึ ษาและผสู อน จะตกผลกึ ความคดิ จนมงี านวจิ ยั ทม่ี คี ณุ คา สงู ออกมา อยเู สมอ และยงั มีสงิ่ สาํ คญั ทีไ่ มเคยขาดหายไปจากการเรียนการสอนของ ฮารว ารดคอื การพยายามหาหนทาง วธิ กี ารท่ีดีทสี่ ุดทท่ี ําใหการเรยี นการ สอนในมหาวทิ ยาลัยนาํ พาใหผูเรียนรูจ ักความจริง สะทอ นคดิ สมู หาวทิ ยาลยั ของไทย ทกี่ าํ ลงั กา วสกู ารเปน มหาวทิ ยาลยั วจิ ยั และผลักดันใหคณาจารยน กั ศกึ ษาเหน็ คุณคาการทาํ วิจัย เพือ่ นําองค ความรทู ไี่ ดต อ ยอดและพฒั นาสงั คม ซงึ่ นบั วา เปน แนวทางทดี่ ใี นการพฒั นา ความสามารถในการแขง ขันใหกบั ประเทศในระยะยาว 137

เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ส่ิงสําคัญอีกประการหน่ึงท่ีไมสามารถละเลยไดคือ การพัฒนา คณุ ภาพการวจิ ัยควบคไู ปกับการพฒั นาคุณภาพการเรียนการสอน เพื่อให เกดิ พฒั นาการและตอ ยอด สงั่ สมแนวคดิ ปรชั ญามาอยา งตอเน่ือง จนมี คุณคา กบั สังคมสูง การเพมิ่ คณุ ภาพของงานวจิ ยั และการทําใหเกิดการนําไปใชประโยชนไดอยางเต็มที่ อาจเริ่มจาก มหาวิทยาลัยตองเปนผูริเร่ิมนําเสนองานวิจัยที่นาสนใจและเปนประโยชน ตอตลาดหรอื แหลงทนุ ตาง ๆ โดยจดั กจิ กรรมที่เปด โอกาสใหอ าจารยทาํ หนาที่เสนอความคิดใหม ๆ และประโยชนจากงานวิจัยทน่ี าสนใจของตน ตอสังคม ภาคเอกชนผูใ หก ารสนบั สนนุ การเรยี นการสอนทอี่ ยบู นฐานการวจิ ยั เพือ่ สนบั สนุนการเปน มหาวิทยาลัยวจิ ัยดวย เชน การสอนแบบใหผู เรียนสบื คน แสวงหา ถกเถยี งทางความรู นาํ เสนอผลงานการศกึ ษาวิจยั กาํ หนดทศิ ทางและหวั ขอ วจิ ยั ภายในสาขาทเี่ รยี น ฝก ประสบการณด า นการ วิจัย มีกิจกรรมแลกเปล่ียนหรือเปดโลกทัศนทางการวิจัยรวมกับผูทรง คณุ วฒุ ภิ ายในและภายนอก กระตนุ บรรยากาศการวจิ ยั และนาํ เสนอผลงาน ในเวทที ีม่ ีการวิพากษแ นวคิด เปน ตน 138

Pages:

DPD E-Lidrary

Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

TOP SEARCH

business design fashion music health life sports home marketing children

Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Description: Ebook_เทียบชั้นฮาร์วาร์ด_book

Read the Text Version

DPD E-Lidrary

TOP SEARCH

RELATED PUBLICATIONS