,, śćy , tę , z wuż w ę …ż z w óż w zy t y u y ą z t ć ł tw wyw ł z zt wy ż w y yt w w z ty t wy tzw t zw łął użzu ę y u tówżyw zy , tó y z w zy t z w ą yćł ść ść z w zy zw z wą y zy zw zwy wy y t , w tu ą ty yt w z tu y y zw w ł ty uą ą u ęwtw zy y w z ś ły uży z ł u yywy y ó , u ż w ą tyy zy z ty z ęuu ! \" #$ % ! \" #$ !
TECHNOLOGIE NADZIEWANIA Zasadniczą wadą osłonek celulozowych jest to, że są niejadalne. Wmniejszym stopniu przepuszczają dym wędzarniczy i w porównaniu doosłonek białkowych i kolagenowych cechują się mniejszą elastyczno-ścią. Producenci osłonek celulozowych wprowadzili technologię, w którejłączą zalety osłonek celulozowych z fibrusowymi. Rys. 7. Osłonki poliamidowe z nadrukiem. (Źródło: Firma Panepol)Rys. 5. Osłonki celulozowe. (Źródło: Firma Panepol) W podgrupie osłonek tekstylnych znajdują się materiały opakowa- niowe wyprodukowane z surowców takich jak: len, jedwab, poliestry, Coraz większą popularnością wśród producentów produktów mię- poliamidy, często impregnowane lub z dodatkiem kolagenu. Stosowanesnych cieszą się tzw. osłonki polimerowe. Otrzymywane są one m.in. są one do pakowania produktów podrobowych, np. salceson, różnegoz poliamidu, poliestru, polietylenu czy polipropylenu. Zainteresowa- rodzaju pasztety, a także grubo, średnio i drobno rozdrobnione kiełba-nie producentów tego typu osłonkami związane jest ze zautomatyzo- sy parzone. Opakowania te cieszą się dużym zainteresowaniem przedewaniem produkcji niektórych asortymentów, np. parówek. Na rynku wszystkim w przemyśle garmażeryjnym.obecne są dwa typy osłonek poliamidowych. Pierwszy z nich charak-teryzuje się praktycznie całkowitą nieprzepuszczalnością dla dymu Korzyści stosowania osłonek tekstylnych w przemyśle mięsnym:wędzarniczego i pary wodnej. Bariera ta uniemożliwia przenikanie ra- - duża wytrzymałość mechaniczna;kotwórczych składników dymu wędzarniczego, jak i obcych zapachów, - możliwość zastosowania różnego rodzaju form;dlatego osłonki tego typu nie nadają się do produktów wędzonych. - powtarzalność form i kalibru;Obecnie na rynku dostępne są różne rodzaje osłonek polimerowych: - możliwość nanoszenia nadruku, np. nazwa produktu, logo producen-jedno-, pięcio- oraz siedmiowarstwowe. Różnica między osłonkamitkwi w ich technologii produkcji. Producenci wprowadzili na rynek ta, itp.;drugi typ osłonki polimerowej nadający się do produkcji wędlin pod- - oryginalny wygląd - osłonka tekstylna z przeszyciami i obszyciami,suszanych, suszonych, a nawet wędzonych. Nowoczesna technologiaumożliwiła stworzenie osłonki łączącej korzystne cechy osłonek celu- imitacja tzw. gęsiej skórki;lozowych, jak i barierowych. - wydłużenie okresu przydatności do spożycia (w porównaniu do osło- Korzyści stosowania osłonek polimerowych w przemyśle mięsnym: nek naturalnych).- możliwość nadruku, np. nazwa produktu, logo producenta itp. Wadą stosowania osłonki tekstylnej jest brak możliwość obejrzenia- brak przepuszczalności osłonki znacząco wpływa na ograniczenie roz- rzeczywistego wyglądu farszu. woju bakterii i pleśni; Rys. 8. Osłonki tekstylne w kształcie żołądka. (Źródło: Firma Kalle Nallo)- wydłużony termin przydatności do spożycia;- wysoka elastyczność osłonki;- możliwość tworzenia różnego rodzaju kształtów imitujących fragmen- ty naturalnego przewodu pokarmowego, np. kątnice;- równomierny i stabilny kaliber;- wysoka wytrzymałość mechaniczna;- zwiększenie automatyzacji procesu produkcji;- termokurczliwość – osłonka dopasowuje się do farszu;- niektóre z nich przepuszczają dym wędzarniczy i parę wodną – uzy- skanie mniejszych ubytków termicznych. Mimo licznych zalet, sztuczne osłonki mają także wady. Należą donich wysoka cena osłonki oraz fakt, iż jest ona niejadalna.Rys.6. Osłonki polimerowe wielowarstwowe. (Źródło: Firma Kalle Nallo) Rys. 9. Osłonki tekstylne. (Źródło: Firma Nomax Trading)102
TECHNOLOGIE NADZIEWANIA W tej kategorii znajdują się także siatki wędzarnicze. Stosowane sądo pakowania wyrobów surowych, parzonych i wędzonych. Wśród tegotypu produktu można wyróżnić siatki elastyczne, jak i nieelastyczne. Korzyści stosowania siatek wędzarniczych w przemyśle mięsnym:- wzrost atrakcyjności produktu (produkty tradycyjne);- różnorodność typów i rozmiarów siatek;- duży wybór kolorystyczny siatek i przędz. Wadą siatek może być problem z ich zdejmowaniem z gotowego wy-robu. Rys. 10. Siatki wędliniarskie. (Źródło: Firma Nomax Trading) W branży mięsnej osłonki cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Związane jest to z ich charakterystycznymi właściwościami, zwięk- szeniem wydajności produkcji, a także atrakcyjnym miejscem na reklamę. n Osłonka jest bardzo ważnym elementem zarówno wizualnym, jak i Literatura:z punktu widzenia technologii. Produkt musi się wyróżniać, aby bu- 1. Maciejewski W., „Technologia mięsa z surowcami i aparaturą”, Wydawnictwa Szkolne idził zaciekawienie konsumenta. Zastosowanie odpowiedniego rodzajuosłonki pozwoli zaakcentować odpowiednie cechy sensoryczne każdego Pedagogiczne, Warszawa 1989.wyrobu. 2. Olszewski A., „Technologia przetwórstwa mięsa”, Wydawnictwa Naukowo – Techniczne, Warszawa 2007. 3. Pisula A., Pospiech E., „Mięso – podstawy nauki i technologii”, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2011.Frey „rewolwerowiec”– 6 tłoków w bębnie Nadeszła nowa era nadziewania tłokowego dzięki nadziewarce KK500 firmy Frey. Za-stosowanie 6 ruchomych tłoków oraz podawanie farszu do leja załadunkowego umożliwiaciągłą prace nadziewarki. W miejsce rotora lub ślimaka w tradycyjnych nadziewarkachpróżniowych zastosowano system tłoków co pozwoliło wyeliminować efekt filmu tłusz-czowego i uzyskać wyroby o jednolitym przekroju, nawet w przypadku farszu o bardzogrubym rozdrobnieniu. Idealna do kiełbas surowych, dojrzewających i szynkowych. tel. +48 32 746 91 60, www.weindich.pl 103
TECHNOLOGIE NADZIEWANIA Osłonki Viscoflex® - dla produktów o małej wadze Viscoflex® to osłonki tekstylne o szerokim zastosowaniu. Idealnie sprawdzają się jako opakowanie dla produk- tów podrobowych, salcesonów, pasztetów, a także do kiełbas gotowanych.Wostatnim czasie zauważamy coraz większe zaintere- sowanie osłonkami w mniejszych rozmiarach, wyko- rzystywanymi do produkcji wyrobów o małej wadze,które nie wymagają porcjowania. Produkty stałowagowe sąwyjątkowo wygodnym rozwiązaniem, dlatego są coraz częściejwybierane przez konsumentów. Ich mały rozmiar ma równieżznaczenie dla przetwórców żywności, którym zależy na utrzy-maniu jak najniższych kosztów logistycznych oraz usprawnieniuzarządzenia towarem w sklepie. n tel. +48 32 390 81 00, www.nomaxtrading.euJadalna folia kolagenowa NomaColloraz siatki wędliniarskie Nomanet Wysoka jakość oraz elastyczność folii kolagenowej NomaColl Film umożliwiają produkcję wyrobów wędliniarskich o wysokim standardzie. Folia gwa- rantuje najwyższą możliwą przepuszczalność dymu wędzar- niczego, dzięki czemu wyroby gotowe uzyskują wyjątkowy wygląd i smak. Folia kolagenowa może zostać użyta również z elastyczny- mi i nieelastycznymi siatkami wędliniarskimi Nomanet, co pozwala utrzymać stały kaliber produktu oraz uzyskać efekt przepełnienia.n tel. +48 32 390 81 00, www.nomaxtrading.eu104
TECHNOLOGIE NADZIEWANIABeata NiedźwiedźWyróżnijswoje produktyBez względu na rodzaj sprzedawanego produktu w sklepie, ma on zaledwie kilka chwil, by przykuć uwagęklienta i zachęcić go do dokonania zakupu. Kiełbasa podobnie jak inne produkty musi wyróżniać się spośródwielu dostępnych na rynku.Osłonka jest tylko niewielką częścią każdego wyrobu wędliniar- czy ciemnego mahoniu, dzięki zawartości czerwonego pigmentu szyb- skiego. Ale bez niej nie byłoby żadnej kiełbasy. Osłonki FABIOS ko przykuje uwagę niezdecydowanego klienta. Stosując transparentną umożliwiają produkcję kiełbas o wielu kształtach i różnym wy- osłonkę w kolorze malinowym czy koralowym, producent (jeszcze naglądzie. Nie stanowią jedynie pomocniczego środka produkcji, lecz tak- półce) może pochwalić się wysoką jakością i strukturą farszu.że przyczyniają się do wzmocnienia pozytywnego wizerunku produktufinalnego. Wiele rozwiązańMoc kolorów Moc kolorów może zostać podkreślona tradycyjnym kształtem i wyglą- dem. Pętelki i przeszycia nadają kiełbasom tradycyjny, swojski wygląd. Jednym ze sposobów na wyróżnienie kiełbasy jest nadanie jej opa-kowaniu - osłonce - niepowtarzalnego charakteru. Osłonki tradycyjne FABIOS są idealnym rozwią- zaniem w takiej sytuacji. Moc dostępnych kolorów osłonek FG pozwoli każdemu produ- centowi na znalezienie tego właściwego dla siebie. Osłon- ka w kolorze ciemny karmel nada kiełbasie głęboki tra- dycyjny kolor, producentom pozwoli na skrócenie procesu wędzenia, a tym samym ogra- niczenie kosztów produkcji. Osłonka w kolorze żurawi- nowym, neonowej czerwieni106
TECHNOLOGIE NADZIEWANIA basy. Nadrukowana osłonka FABIOS to doskonały nośnik informacji oraz wizytówka producenta i kolejny sposób na tworzenie wizerunku firmy. Nasza osłonka, Wasza receptura, zadowolony konsument Osłonki FABIOS charakteryzują się nie tylko najwyższą jakością i funkcjonalnością, ale także nowoczesną formą i estetyką pozwalającą na wyróżnienie kiełbasy. Ciekawy kolor, interesująca grafika, niestandar- dowe spakowanie to możliwość stworzenia niepowtarzalnego wyglądu kiełbasy. Jeśli do tego dołożymy jeszcze unikatowy smak wyrobu, za- padający na długo w pamięć, to wspólnie stworzymy kiełbasę, która na stałe trafi na stoły konsumentów. nNowa folia kolagenowa FEX jest bardziej wytrzymała na nadziewanie i Fabryka Osłonek Białkowych FABIOS SAułatwia wędzenie, nawet przy użyciu preparatów dymu. Osłonka jadal- Białka 556na FABIOS jest idealna w produkcji kabanosów i parówek, a osłonkiFGR pozwalają na produkcję wysokiej jakości produktów pokrytych ple- 34-220 Maków Podhalańskiśnią. Wygodne sposoby konfekcjonowania (osłonki RTU, perforowane tel.: 33 877 13 01, fax: 33 877 13 29czy marszczone) to najlepsze rozwiązanie tam, gdzie liczą się czas ikoszty. www.fabios.com.pl [email protected], [email protected]żliwość nadruku Aby dodatkowo wyróżnić produkt na sklepowej półce, na osłonki FA-BIOS może zostać naniesiony indywidualny nadruk. Efektowna grafikapozwoli na przyciągnięcie wzroku klienta, a możliwość dwustronnegozadrukowania osłonki umożliwi umieszczenie informacji o składzie kieł-108
TECHNOLOGIE NADZIEWANIAKlipsownica automatyczna AK-700Automat podwójnego klipsowania do dzielenia na porcje i za-mykania wszystkich typów osłonek rękawowych stosowanych wprzetwórstwie spożywczym. Przeznaczony dla średnich i dużychzakładów ceniących wysoką jakość, szybkość i niezawodnośćprocesów produkcji. Klipsownica AK-700 w pełni automatyczniewspółpracuje z każdą nadziewarką o ruchu ciągłym posiadającąprzyłącze elektryczne. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne imateriałowe oraz zastosowana bardzo zaawansowana i nieza-wodna japońska technologia informatyczna stawiają nasz wyróbw światowej czołówce automatów klipsujących.Zalety klipsownicy automatycznej AC-700: - graficzne, intuicyjne sterowanie z panelu Easy Touch,- klipsowanie wszystkich rodzajów osłonek stosowanych w przemyśle - pamięć parametrów produktów, - czyste końcówki batonów, spożywczym: poliamidowych, białkowych, celulozowych, fibruso- - niskie zużycie powietrza, wych, kolagenowych i jelit naturalnych, - elektropneumatyczne sterowanie,- szeroki zakres klipsowanych batonów (30-110 mm), - higieniczna budowa bardzo łatwa do mycia,- możliwość stosowania klipsów i materiałów eksploatacyjnych dowol- - wytrzymałe materiały odporne na wilgoć, nego producenta, - solidna, wytrzymała konstrukcja,- klipsowanie pojedynczych porcji, łańcuchów lub wianków, - klipsy na szpulach (2700 - 3600 szt. bez załadunku klipsów),- prędkość klipsowania do 40 taktów na minutę, - oszczędność miejsca dzięki konstrukcji „nad stołem”, - łatwy transport na wózku jezdnym,Klipsownica PA-90 - łatwy montaż do nadziewarki, - szybka i cicha zautomatyzowana praca,Półautomat podwójnego - bogate wyposażenie standardowe,klipsowania stosowany - automatyczny podajnik sznurka pozwala na zamykanie osłonek ww małych i dużychzakładach przetwórstwa postaci wianka.spożywczego.Przystosowany do wszystkich Wyposażenie standardowe:typów osłonek o kalibrze - panel operatorski: EASY TOUCH,30-100 mm, - pamięć parametrów produktów,a dla osłonek - licznik wykonanych porcji,poliamidowych także - automatyczny podajnik pętelki,większych średnic. - nóż rozcinający pomiędzy klipsami,Klipsownice półautomatyczne - specjalny - opatentowany system rozgarniania farszu (czystość koń-są mechanicznie sprzężonez nadziewarką (pompą cówek batonów),farszu), a poprzez - pneumatyczne podawanie klipsów,połączenie elektryczne - ruchomy hamulec osłonki,steruje pracą nadziewarki - czujnik końca osłonki na leju,- przekazując jej sygnał - stacja przygotowania powietrza,podania kolejnej porcji farszu. - regulowana siła rozpieracza farszu.tel. +48 61 833 50 65 Wyposażenie dodatkowe:www.maga.poznan.pl - podajnik etykiety z systemem znakowania, - podajnik sznurka do klipsowania wianków. tel. +48 61 833 50 65, www.maga.poznan.pl110
TECHNOLOGIE NADZIEWANIAFCA 160 automatpodwójnego klipsowaniafirmy Poly-clip System• Do kalibrów od 38 do 160 mm, do 160 taktów/min.• Rozpieracz i kształt klipsów pozwalają uzyskać krótsze końcówki bato- nów oraz więcej plastrów z każdego batonu.• Centralny układ smarowania.• Standardowe ponadrozparcie do 110 mm: - luźne nadziewanie produktów blokowych.• Wyjątkowo łatwa obsługa dzięki panelowi dotykowemu SAFETYTOUCH, panel odporny na mechaniczne uszkodzenia, wyjątkowa czytelność.• Regulacja oczka rozpieracza oraz docisku klipsa servo napędami, z możli- wością zapisu wszelkich indywidualnych parametrów dla danego produk- tu. Tel. 22 768 64 00 do 09, www.promar.plREKLAMA 111
TECHNOLOGIE NADZIEWANIANadziewarki próżniowe KOMPO-OPTI 2000KOMPO-OPTI 2000-01Firma ELEKTRONIKA BŁASZCZYK wprowadza na rynek polski produkty firmyKOMPO.Charakteryzuje je uniwersalność, niezawodność, łatwość użytkowania oraz niskiekoszty eksploatacji.Zalety:– możliwość wytwarzania wszystkich gatunków kiełbas,– wysoki stopień wytwarzania próżni w farszu, co wyklucza efekt porowatości,– możliwość połączenia z klipsownicami wszystkich producentów,– efektywna praca z płynnym farszem dzięki wykorzystaniu specjalnego trybu „Próżnia +“,– możliwość zastosowania farszu bez wcześniejszej obróbki próżniowej.tel. +48 606 909 904, www.elektronika-b.plMaszyna do rozdrabniania zamrożonych blokówproduktów spożywczych KOMPO IB-4, IB-8 Przeznaczenie: – rozdrabnianie zamrożonych bloków artykułów spożywczych: mięso, twaróg, czekolada, masło itp. o temperaturze od -18°C do -3°C.+ Zalety: – wysoka zdolność produkcyjnatel. +48 606 909 904, www.elektronika-b.pl IB-4 do 5500 kg/godz, IB-8 do 12000 kg/godz – oryginalna konstrukcja rozdrabnia- czy zapobiegająca zsuwaniu, odrywaniu oraz naruszeniu struktury kawałków zamrożonego mięsa – równomierne rozdrabnianie produktu – łatwość użytkowania, niezawod- ność oraz niskie koszty eksploatacjiKlipsownice podwójne półautomatyczneKOMPO typ: KN-24, KN-26Przeznaczone do klipsowania osłonek poliamidowych, celulozowych, kolagenowych.Charakterystyka:– automatyczne podawanie pętelek i sznurka, zarówno na pojedyńcze batony, jak i pęta kiełbas,– ręczny napęd zaciskania i pneumatyczne zamykanie klipsami,– automatyczne sterowanie napędem noża odcinającego,– możliwość pracy z szeroką gamą klipsów.tel. +48 606 909 904, www.elektronika-b.pl112
TECHNOLOGIE NADZIEWANIA 113
TECHNOLOGIE PAKOWANIA ++VI WystawaTechnologii PakowaniaW dniach 28 – 29 maja 2014 roku firma MULTIVAC zorganizowała VI Wystawę Technologii Pakowania wCentrum Konferencyjno – Wystawienniczym „Etiuda” w Lublinie.Na wystawie zaprezentowano gościom wiele nowości i ciekawych rozwiązań z dziedziny pakowania, ważenia i etykietowania oraz Kolejną wartą uwagi była linia MULTIVAC R 245. Wysokowydajna automatyzacji linii pakujących dla szeroko pojętej branży spożyw- maszyna rolowa MULTIVAC R 245 jest wyposażona w moduły, które zapewniają maksymalną elastyczność i szybką zmianę narzędzi. Za-czej. Firma MULTIVAC pokazała ofertę i rozwiązania skierowane zarówno pewnia ona również realne oszczędności dzięki redukcji zużycia prą-do dużego przemysłu jak też przedsiębiorców działających na mniejszą du, wody chłodzącej, sprężonego powietrza oraz folii.skalę. Specjalną uwagę poświęcono rozwiązaniom dla branży HoReCa. Na wystawie zaprezentowana została również innowacyjna techno-Zaprezentowano w pracy na żywo całe linie technologiczne oraz urzą- logia pieczenia produktów w opakowaniach Mylar COOK, która cieszydzenia pracujące samodzielnie. się coraz większym zainteresowaniem na rynkach Europy i Polski.Jedną z głównych atrakcji była automatyczna linia pakująca MULTIVAC Każdy dzień wystawy był przeznaczony na zwiedzanie i zapoznanieT 700, która jest wyposażona w innowacyjny system przenoszenia tacek się z ekspozycją maszyn.MULTIVAC Tray Carrier. System ten oferuje maksymalną wydajność Oprócz demonstracji urządzeń i paneli tematycznych firmai pewność procesu podczas pracy z tackami, które nie są wolnostojące, MULTIVAC zapewniła gościom szereg atrakcji, wykwintną kuchnięlub które mają skomplikowane kształty. oraz miłą zabawę. n114
TECHNOLOGIE PAKOWANIA 115
KONFERENCJE, SEMINARIA - TECHNOLOGIE PAKOWANIAMrożenie, pakowanie,kontrola procesów- innowacyjne technologiedla przemysłu spożywczegoNowoczesne urządzenia, praktyczne warsztatyW dniu 11 czerwca w Olsztynie, na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego odbyło się Semina-rium i Warsztaty dla Przemysłu Spożywczego, którego organizatorami byli: Uniwersytet Warmińsko-Ma-zurski, Wydział Nauk o Żywności; Linde Gaz Polska Sp. z o.o.; Ulma Packaging Polska Sp. z o.o. orazWitt Polska Sp. z o.o.Seminarium poświęcone było innowacyjnym rozwiązaniom dla Spotkanie podzielone było na dwie części. Pierwsza część, semi- przemysłu spożywczego w zakresie mrożenia i chłodzenia krioge- naryjna poświęcona była przybliżeniu prac naukowych Uniwersytetu nicznego, pakowania w atmosferach modyfikowanych oraz kon- Warmińsko-Mazurskiego oraz prezentacji przez firmy organizatorów ichtroli tych procesów. najnowszych urządzeń i technologii stosowanych w przemyśle spożyw- czym. Spotkanie w imieniu gospodarzy otworzył prof. dr hab. inż. MarekCierach - przedstawiciel Wydziału Nauki o Żywności UW-M. W imieniu Drugą część spotkania stanowiły praktyczne warsztaty, podczas któ-organizatorów, gości i gospodarzy przywitała Bożena Szymianiec z Lin- rych dużym zainteresowaniem cieszyły pokazy urządzeń poszczegól-de Gaz Polska. nych firm.116
Szukasz świeżych pomysłów?CRYOLINE® ± system mrożenia i chłodzenia kriogenicznegodostosowany do Twoich potrzeb.Zastanawiasz się, jak zwiększyć wydajność, przedłużyć termin przydatnoścido spożycia, poprawić jakość końcową produktu i uniknąć stratspowodowanych zwrotami towaru? Skorzystaj z naszych kompleksowychtechnologii mrożenia i chłodzenia produktów spożywczych przy użyciu gazówciekłych. Nie boimy się trudnych tematów ± wymyślimy rozwiązanie skrojonena miarę Twoich potrzeb. Oferujemy nowoczesne technologie i urządzenia,kompletną linię zamrażarek oraz efektywny system schładzania produktóww procesach mieszania.Linde – ideas become solutions. STkeol.nt6a0k0tu0j s6ię0z1n7a3szym ekspertem:Linde Gaz Polska Sp. z o.o., al. Jana Pawła II 41a, 31-864 Kraków FSMS 522225Telefon: +48 12 643 92 00, Fax: +48 12 643 93 00; www.linde.pl
KONFERENCJE, SEMINARIA - TECHNOLOGIE PAKOWANIA WITT Polska - rozwiązania z zakresu technologii bezpieczeństwa Na zakończenie uczestnicy spotkali się przy grillu nad wodami jezioragazowego i inżynierii procesowej. Mieszalniki, dozowniki i analizatory Kortowskiego. Piękna pogoda pozwoliła w pełni docenić urok kampu-gazów, elektroniczne systemy sterowania i analizy, kompleksowe insta- su uniwersyteckiego. Atrakcją wieczoru był występ zespołu „Szantaż”.lacje włączone w proces technologiczny. Impreza dogasła wraz z ogniskiem ok. godziny 21, wszyscy uczestnicy wyrazili chęć ponownego spotkania. n ULMA Packaging Polska - pakowanie w zmodyfikowanej atmosferzew dwóch technologiach:- flow pack- pakowanie produktów spożywczych w MAP na wysokowy- dajnej automatycznej maszynie model FM 305;- traysealer- automatyczne pakowanie produktów spożywczych w goto- wych tackach na maszynie model SCORPIUS 600. LINDE Gaz Polska - gazy i technologie gazowe.- Technologia pakowania w modyfikowanych atmosferach z wykorzy- staniem mieszanin Mapax® oraz Biogon®.- Mrożenie i podmrażanie kriogeniczne z wykorzystaniem technologii Cryowave™ i zamrażarki Cryoline® CW.- LIX – Shooter™ system kriogenicznego schładzania oddolnego w mie- szałkach. Olsztyńskie seminarium118
TECHNOLOGIE PAKOWANIAPrzenośny system pomiarupróbek w opakowaniachz atmosferą ochronną MAPUlepszony model analizatora „Oxybaby”Mniejsza ilość gazu potrzebna do prawidłowego pomiaru, pomiar ciśnieniawewnątrz opakowań, jaśniejszy i czytelniejszy wyświetlacz: udoskonalonyanalizator gazów firmy Witt-Gasetechnik.Celem projektu było zwiększenie precyzji oraz niezawodności, przy Urządzenie waży 600 g. równoczesnym poszerzeniu zakresu badań opakowań z atmosfe- Dostarczane jest w skrzynce rami ochronnymi MAP. ochronnej, wraz z akumulator- kami, częściami zapasowymi, Model podręcznego urządzenia, które zaprojektowano na potrzeby materiałami eksploatacyjnymimobilnego analizowania próbek, wymaga bardzo małej ilości gazu. oraz akcesoriami. WyposażonoZgodnie z rodzajem zastosowania wystarczą ok. 2 ml gazu, aby ustalić je w opcje dodatkowe, np. czyt-zawartość tlenu czy dwutlenku węgla. Stanowi to połowę i tak już zni- nik kodów kreskowych, bluetooth,komej ilości gazu, której wymagano w przypadku starszych modeli tego nakłuwacz do testowania butelekcieszącego się dużą popularnością urządzenia pomiarowego. „Oxybaby” i puszek. Istnieje możliwość przej-pozwala na monitorowanie małych opakowań z bardzo dużą precyzją. rzenia całej dokumentacji w formieJest to możliwe dzięki zoptymalizowanemu układowi wężyków oraz cyfrowej oraz przeprowadzenia ana-poprawionej kompatybilności wszystkich podzespołów. Wg producen- lizy wyników przy użyciu oprogra-ta, dzięki lepszej konstrukcji unikniemy awarii, jak i zminimalizujemy mowania opcjonalnego Oxybabywymogi serwisowe. Control Center. Więcej szczegółów na naszej stronie internetowej: Aby jeszcze bardziej usprawnić regulację natężenia przepływu i zwięk- www.wittgas.com nszyć precyzję odczytów ciśnienia gazu w opakowaniach, zainstalowanodualne czujniki ciśnienia. Jest to kompletnie nowa cecha omawianego Osoba kontaktowa w sprawieurządzenia, która – być może – wielu osobom wyda się interesująca. szczegółowych pytań:Dzięki innowacyjnemu, jasnemu ekranowi LED użytkownik z łatwościąodczyta wyniki pomiarów, nawet przy słabym oświetleniu. Krzysztof Czerwiński Dyrektor Spółki Dostępne są trzy modele „Oxybaby”, z różnymi akcesoriami, głównie Członek Zarządudo użytku w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Igłę pomiaro-wą, która gdy nikt nie korzysta z urządzenia jest schowana, wbijamy w WITT Polska Sp. z o.o.opakowanie przez naklejoną podkładkę uszczelniającą. Wyniki badania ul. Legnicka 55/UA5, 54-203 Wrocławmożna odczytać w ciągu kilku sekund. Zakres pomiaru (0-100%) cha- tel.: +48 71 3522856, faks: +48 71 3513113rakteryzuje się dokładnością do 0,1%. Odczytane wartości mogą być www.wittgas.com, [email protected]. 119
TECHNOLOGIE PAKOWANIA ++Zaawansowanetechniki pakowania W przypadku pakowania próżniowego, niemiecka firma WEBOMATIC z Bochum, oferuje pełny zakres tech- nik pakowania, niezbędnych do wyprodukowania wszelkich rodzajów opakowań próżniowych. Nasza firma zawsze może zaspokoić potrzeby odbiorcy - zarówno w przypadku starannego dopracowania techniki cięcia w celu jak najlepszej prezentacji na rynkach konsumenckich czy zapakowania produktu w skin, jak również przy dużych workach próżniowych do przemysłowej obróbki, czy też szybkiego pakowania przy wysokiej wydajności.Opakowania nietypowe Poza standardowymi termoformowalnymi opakowaniami, maszynyWebomatic mogą produkować nietypowe kształty oraz oferować innefunkcje odpowiadające potrzebom producenta.Tłoczenie na gorąco Takim przykładem jest tłoczenie na gorąco. W przypadku sztywnychtermoformowalnych opakowań, popularnym i efektownym sposobemwyróżnienia opakowania jest wytłoczenie logo czy rysunku na jego spo- Różnorodność cięcia Maszyny Webomatic wyróżniają się również wielką różnorodnością technik cięcia. Poza standardowym cięciem gilotynowym oraz cięciem typu zygzak, cięcie poprzeczne może być wzbogacone o zaokrąglanieTłoczenie na gorąco: Formowanie wspomagane stemplem pozwala na Odmiany cięcia: Wykrojniki tworzą specjalne konturystworzenie opakowań indywidualnych z marką klientadzie. WEBOMATIC ma duże doświadczenie w produkcji matryc do ta-kich tacek – nawet najbardziej skomplikowane wzory nie stanowią dlanas problemu.120
Pakowanie to nasza pasja –jakość jest naszym sukcesem • Próżniowe maszyny komorowe • Maszyny do pakowania na tackach • Linie obkurczająco-osuszające • Maszyny termoformujące Maschinenfabrik GmbH Sprzedaż: tel. kom. +48-664-839-720 tel. kom. +48-606-136-212 Serwis: tel. kom. +48-606-136-213 Internet: www.webomatic.eu
TECHNOLOGIE PAKOWANIA Stworzony przez WEBOMATIC „2pack”, łączy pakowanierogów opakowania czy też perforację. Możliwe jest również cięcie kon- w MAP (tutaj komoryturowe nadające pożądany kształt opakowaniu. zewnętrzne) z opakowaniem skin Kolejną najnowocześniejszą techniką jest wykrawanie pozwalające (tutaj wewnętrznena tworzenie opakowań z równym i gładkim brzegiem. Ta technika za- komory tacki).pewnia precyzję cięcia i łączy wysoką wydajność cięcia z trwałością.Zapobiega to również niepożądanemu sklejaniu się warstwy z „peelem”. Niepożądanych „kocich pazurków” tj. ostro zakończonych narożnikówopakowań z folii twardej można uniknąć dzięki kombinacji nożycowegocięcia wzdłużnego ze sztancowym kompletnym cięciem poprzecznym.Łatwość otwierania zgrzanego opakowania składa się co najmniej z dwóch komór, z których jedna może być pako- wana w MAP (z zawartością gazu ochronnego), a druga w skin. WEBOMATIC stosuje szereg technik umożliwiających otwarcie mocnozgrzanych termoformowanych opakowań. Opakowania skin mogą być produkowane również na półautomatycz- nej maszynie pakującej na tackach TL 300, przeznaczonej dla handlu. Jednym z przykładów jest urządzenie rowkujące. Na rogu opakowa- Dla tej maszyny jest dostępny zestaw matryc zarówno dla opakowańnia z języczkiem do otwierania, wykonywane są małe ukośne żłobki w MAP jak i skin. W ten sposób unikamy straty czasu na wymianę matry-twardej dolnej folii. W ten sposób można przełamać naroże i z łatwo- cy, gdy chcemy zmienić rodzaj opakowania.ścią zerwać górną folię. Jedna i ta sama matryca jest przystosowana do pakowania w MAP i skin.Wypustki na obrzeżach pozwala- Rowki w dolnej folii tworzą nie- Inne ciekawe rozwiązaniają na łatwe zdjęcie górnej folii. wielką przestrzeń pozwalającą uchwycić górną folię i zdjąć ją. Maszyny pakujące WEBOMATIC nie tylko produkują opakowania dla końcowego odbiorcy, ale również opakowania tymczasowe nie- Inne użyteczne elementy ułatwiające zdjęcie górnej folii to małe zbędne w procesie produkcyjnym. Na przykład komorowa maszynawgniecenia (dołeczki) lub wypusty (guzki) na narożach. Te wgniecenia taśmowa WBM 1350-II zgrzewa worki o dużych wymiarach: długośćlub wypusty znajdujące się na jednym lub dwóch narożach, zapobiegają użytkowej listwy zgrzewającej wynosi 1350 mm, a odległość międzyzbyt mocnemu przyleganiu do siebie górnej i dolnej folii. Konsument listwami zgrzewającymi 750 mm. Dzięki swojemu standardowemu bi-może uchwycić górną folię w tym miejscu i łatwo ją zdjąć. aktywnemu zgrzewaniu za pomocą drutów o szerokości 12 mm, maszy- na wykonuje wyjątkowo silny zgrzew, zapewniając niezawodny procesOpakowania skin produkcyjny. Opakowania skin zgrzewają produkt hermetycznie. Folia okrywa pro-dukt niczym druga skóra, podkreślając jego kształt, tak aby jak najlepiejprezentował się na półce. Ponadto opakowania skin zapobiegają wycie-kaniu soków i uniemożliwiają dalsze dojrzewanie produktu. Maszyna termoformująca WEBOMATIC ML-C 5600 może produ-kować opakowania skin z szybkością i ilością na skalę przemysłową.Ponadto wyposażona jest w zestaw matryc typu :2pack”, które są pro-dukowane wyłącznie przez WEBOMATIC: ten zestaw pozwala na stwo-rzenie kombinacji pakowanaia skin i MAP. To wyjątkowe opakowanie Worki próżniowe i opakowania termoformowane mogą być obkurczane w specjalnej jednostce obkurczającej Worki i termoformowalne opakowania mogą być obkurczane w urzą- dzeniach obkurczających. Po obkurczeniu, produkt ma swój naturalny kształt bez zmarszczeń folii. Zgodnie z założeniami programu maszyno- wego, WEBOMATIC oferuje zarówno automatyczne jak i ręczne urzą- dzenia obkurczające, wspierane przez urządzenia osuszające oraz inne przydatne wyposażenie.Maszyna termoformująca WEBOMATIC ML-C 5600 wytwarza opako- Niemiecka, rodzinna firma WEBOMATIC z Bochum od po-wania skin nad 55 lat rozwija się i produkuje na potrzeby przemysłu maszy-122 ny pakujące próżniowo. Więcej szczegółowych informacji na stronie www.webomatic.de/pl. n
+++ TECHNOLOGIE PAKOWANIATacki ze spienionego c-pet marki DOT Wyprodukowane na bazie spienionego c-pet, zaprojektowane do pakowania żywnościzarówno w formie półproduktu (potrawy gotowe na grill) jak i gotowych dań do pod-grzania w mikrofali lub w piecu konwekcyjnym. Mogą być stosowane do pakowaniażywności np. dań obiadowych, zup, lasagne, pierogów, ryb, drobiu, czerwonego mięsa– metodami MAP lub SKIN. Tacki DOT to idealne opakowania do świeżej lub gotowej żywności zarówno mrożonejod -40 oC jak i poddanej obróbce termicznej do +180 oC. Wyjęte z zamrażalnika lubpiecyka nie parzą w dłonie. tel. +48 668 894 518, www.foodpack.plAluminiowe tacki zgrzewalne Aluminiowe tacki zgrzewalne przeznaczone są do pakowaniaświeżej i przetworzonej żywności poprzez jej hermetyczne zamknię-cie górnymi foliami zgrzewalnymi (metody: MAP, CAP, SKIN) lubpakowanie w folie termokurczliwe. Oferujemy je w szerokiej gamiewymiarowej, różnych kształtach i budowie. Produkty zapakowane w tacki smoothwalls nadają się do mrożenia(do – 40 oC), odgrzewania w mikrofalówkach i piecach konwekcyj-nych, pieczenia w piekarnikach (do 350 oC), jak również grillowania. Aluminiowe tacki gładkościenne przeznaczone są do pakowania:pasztetów, pieczeni, świeżego mięsa czerwonego, drobiu, ryb, owo-ców morza, dziczyzny, warzyw jak również dań gotowych świeżych imrożonych oraz lasagne – makaronów. tel. +48 668 894 518, www.foodpack.plNarzędzia do maszyn pakującychFirma ELEKTRONIKA BŁASZCZYK oferuje usługi w zakresie:• Projektowania i wykonania zestawów narzędzi formujących i zgrzewających do folii twardej i miękkiej dla maszyn pakujących VARIOVAC, MULTIVAC, CFS (TIROMAT), WEBOMATIC i innych maszyn termoformujących wykorzystywanych w przemyśle mięsnym, rybnym i mleczarskim.• Projektowania i wykonania zestawów narzędzi formujących i zgrzewających do nowych rodzajów opakowań dostosowanych do specyficznych kształtów i rozmiarów produktów.• Wykonania niestandardowego osprzętu do cięcia opakowań. W ramach oferowanych usług wykonujemy prowadnice, podpory, foremki, uszczelki,przegrody, okulary i płyty zgrzewające, sztance do twardej folii, system cięcia miękkiejfolii.Dodatkowo oferujemy układ cięcia kształtowego.• Regeneracji narzędzi formujących i zgrzewających. Usługa obejmuje regenerację płyt teflonowych i okularów zgrzewających, regeneracjędolnych i górnych części narzędzia formującego i zgrzewającego, a także wymianę czuj-ników, grzałek, membran (poduszek), oraz regenerację przegród narzędzia formującego. Nasze usługi charakteryzuje fachowość, terminowość, konkurencyjna cena. tel. +48 606 909 904, www.elektronika-b.pl 123
TECHNOLOGIE PAKOWANIA +++Rolowe linie termoformujące LPPfirmy TEPRO Produkowane przez Zakład Techniki Próżniowej TEPRO SA z Kosza- dwa indywidualne systemy cięcia poprzecznego. W zależności od rodza-lina rolowe linie termoformujące LPP to wysokowydajne w pełni auto- ju formowanej folii - odpowiedni system tnący jest aktywowany z po-matyczne maszyny wytwarzające opakowania z folii termoplastycznych ziomu panelu operatorskiego, bez konieczności przezbrajania maszyny.i realizujące operacje pakowania produktów spożywczych w próżni lubw atmosferach modyfikowanych. Modułowa budowa linii oraz możliwość indywidualnego doboru jed- nostki pompującej i osprzętu maszyny umożliwia idealne dostosowanie Najnowsza wersja konstrukcyjna maszyny umożliwia formowanie wymiarów, funkcji i wydajności maszyny do indywidualnego zapotrze-opakowań z folii miękkiej jak również twardej oraz jest wyposażona w bowania klienta. Oprócz maszyn rolowych firma TEPRO Zakład Techniki Próżniowej TEPRO produkuje między innymi: - Pakowarki próżniowe komorowe; - Traysealery pólautomatyczne - pakowarki szufladowe; - Traysealery automatyczne - linie do pakowania w tacki; - Obkurczarki termiczne; - Pompy próżniowe - Systemy próżni centralnej Zakład Techniki Próżniowej TEPRO SA dysponuje po- nad 45 letnim doświadczeniem w technice próżniowej. Tel. +48 94 343 24 81, www.tepro.com.plLinia rolowa TEPRO LPP 420x30REKLAMA124
Food Pack Sp. z o.o. Drwalewice 23A, 05-651 Drwalew tel. + 48 (48) 660 16 18, fax: +48 (48) 627 79 43 www.foodpack.pl, e-mail: [email protected] Tacki wysokobarierowe AERpack do pakowania w MAP i SKINTacki barierowe PP i PET do pakowania w MAP Folie zgrzewalne, barierowe, Tacki ALUMINIOWE mrożenie, SKIN SMOOTHWALLS Tacki C-PETdo piekarnika, mikrofali Tacki GASTROTacki do dań gotowych, Tacki styropianowe zup, garmażu do owijaniaSzczegółową ofertę produktów znajdą Państwo na naszej stronie internetowej WWW.FOODPACK.PL
TECHNOLOGIE PRODUKCJIdr inż. Piotr KulawikPrzemysłowe technologieogrzewania mikrofalowego– czyli jak użyć mikrofalówki,do czegoś więcej niż podgrzania lasagniTechnologie ogrzewania mikrofalowego szturmują rynek przemysłowy. Od przemysłu chemicznego, poprzezspożywczy i farmakologiczny aż po przemysł wydobywczy i hutniczy – ogrzewanie mikrofalowe jest na ustachwszystkich. Czy jednak słusznie? Czy ogrzewanie mikrofalowe jest w stanie przynieść większe korzyści niż kon-wencjonalna obróbka termiczna? I najważniejsze – czy ogrzewanie mikrofalowe może być przydatne dla Ciebie?Odpowiedzi na powyższe pytania można sformułować następują- jednorodne wyrównanie się cząsteczek dipolowych (takich jak woda) co: tak, tak, prawdopodobnie tak, chociaż zależy to oczywiście oraz jonów w powstałym polu elektrycznym. Ponieważ pole to jest od tego, czym się zajmujesz. zmienne, zarówno dipole jak i jony próbują ułożyć się zgodnie z nim, Zacznijmy jednak od początku. Dla przeciętnego Kowalskiego słowo oscylując i ocierając się o siebie nawzajem i o inne cząsteczki, w efekcieogrzewanie mikrofalowe nie będzie się wcale kojarzyć z wielkimi urzą- zamieniając dostarczaną energię na ciepło w wyniku tarcia.dzeniami, używanymi do wytopu złota czy też z syntezą organiczną wcelu stworzenia niesymetrycznych alkinów. Kowalskiemu kojarzyć sięono będzie z niewielką mikrofalówką, stojącą gdzieś w jego kuchni,która służy mu głównie do podgrzania, wyjętego właśnie z lodówki tale-rza zupy, której nie opłaca się odgrzewać na konwencjonalnej kuchen-ce gazowej (czasu więcej zajmuje, a i garnek się przy tym ubrudzi).Ciężko się takim skojarzeniom dziwić, biorąc pod uwagę prosty bilans:światowa sprzedaż przemysłowych systemów mikrofalowego ogrzewa-nia szacowana jest na około 100 mln dolarów, podczas gdy sprzedażdomowych kuchenek mikrofalowych w samych Stanach Zjednoczonychwynosi 1,5-2 miliardów dolarów.Mikrofale – a co to właściwie jest? Komorowy system rozmrażania mikrofalowego Mikrofale są falami elektromagnetycznymi o paśmie częstotliwości od300 MHz do 300 GHz oraz długości fali od 1 mm do 1 m. Ogrzewanietymi falami opiera się na przemianie energii zmiennego pola elektro-magnetycznego na ciepło przez tzw. efekt mikrofalowego ogrzewaniadielektrycznego. Promieniowanie w zakresie mikrofalowym powoduje126
TECHNOLOGIE PRODUKCJI W konwencjonalnych metodach ogrzewania ciepło przekazywane jest krofalowe częstokrotnie znajdowały zastosowanie przy wypiekaniu chleba.przez czynnik grzejący, taki jak para wodna lub powietrze, od powierzch- Przez szybkie podniesienie temperatury, pieczenie mikrofalowe pozwalałoni w głąb produktu, co powoduje szybkie usunięcie wilgoci z powierzchni, na szybką dezaktywację enzymów wewnątrz ciasta, co zapobiegało rozpa-ale powolne jej usuwanie z wnętrza materiału. W przeciwieństwie do sys- dowi skrobi. Często stosuje się pieczenie mikrofalowe połączone z piecze-temów konwencjonalnych, mikrofale penetrują produkt w całości, dzięki niem konwekcyjnym lub powierzchniowym naświetlaniem podczerwienią.czemu ogrzewanie następuje natychmiast na całym przekroju produktu. Dzięki takiemu połączeniu redukuje się czas pieczenia, ale przy zachowaniuEfekt ten nazywany jest ogrzewaniem wolumetrycznym. Pod wpływem chrupiącej skórki na zewnątrz chleba.mikrofal większość wilgoci zawartej w produkcie wyparowuje jeszcze za-nim opuści produkt, tworząc rodzaj pompy wypychającej pozostałą wodę Wstępne podpiekanie systemami mikrofalowymi cieszy się także wzra-ku powierzchni produktu. stającą popularnością. Metoda ta w szczególności używana jest do pod- piekania bekonu. Podczas grillowania, bekon traci duże ilości tłuszczu, co Jedną z najważniejszych zalet ogrzewania mikrofalowego jest jego szyb- powoduje utratę masy oraz skurczenie produktu końcowego. Dzięki zasto-kość. Bardzo często można spotkać się ze stwierdzeniem (w pełni popraw- sowaniu systemów mikrofalowych, skracających czas obróbki, wady te sąnym), iż ogrzewanie mikrofalowe skraca procesy trwające dni lub godzi- minimalizowane.ny do minut i sekund. Przykładem może być produkcja aspiryny przezprzemysł farmaceutyczny, gdzie poprzez zastosowanie suszarek mikrofa- Kolejnym bardzo ważnym zastosowaniem energii mikrofalowej jest su-lowych, proces ogrzewania został skrócony z ponad 2 godzin do 1 minuty! szenie produktów spożywczych. Dosuszanie chipsów ziemniaczanych było jedną z pierwszych aplikacji tego typu systemów w przemyśle spożywczym, W praktyce przemysłowej najczęściej używa się systemy mikrofalowe a obecnie suszenie stosuje się także do takich produktów jak makarony,operujące z częstotliwością 915 MHz (większość przemysłowych) oraz ziemniaki czy koncentraty owocowe. Proces suszenia najczęściej przepro-2450 MHz (domowe systemy mikrofalowe). Systemy mikrofalowego wadzany jest w urządzeniach hybrydowych stosujących jeden z dwóchogrzewania składają się najczęściej z kilku elementów, z których najważ- głównych systemów: ogrzewanie wstępne oraz suszenie końcowe. Pierwszyniejszym jest transmiter. Wewnątrz transmitera znajduje się oscylator mi- z tych systemów polega na wstępnym ogrzaniu mikrofalami, w celu sprowa-krofalowy zwany magnetronem, który odpowiada za moc urządzenia. Moc dzenia wilgoci od wewnątrz produktu ku powierzchni. Dokończenie procesupojedynczego magnetronu może sięgać aż do 100 kW. Oczywiście istnieje następuje w systemie konwencjonalnym, który bardzo szybko usuwa wilgoćmożliwość zamontowania kilku magnetronów powiększając dodatkowo zebraną blisko powierzchni produktu. Podczas suszenia końcowego procesmoc całej maszyny. Oprócz transmitera, systemy ogrzewania mikrofa- zostaje odwrócony. Produkt jest suszony przy pomocy suszenia konwencjo-lowego zawierają także komorę ogrzewania, falowód, którym mikrofale nalnego, a suszenie mikrofalowe załączane jest pod sam koniec procesu, wtransportowane są z transmitera do komory oraz panelu sterowania. celu usunięcia pozostałości wody w głębi produktu. Istnieją dwa główne typy urządzeń do ogrzewania mikrofalowego: komoro- Urządzenia hybrydowe stosowane są obecnie z dużym powodzeniemwe oraz tunelowe. Najprostszym przykładem pieca mikrofalowego komoro- przy produkcji makaronu, gdzie suszenie jest jednym z ważniejszych eta-wego jest zwykła kuchenka mikrofalowa – produkt, który ma zostać poddany pów produkcji. Mikrofalowe systemy ogrzewania, połączone z suszeniemogrzewaniu umieszczany jest w komorze, gdzie następuje jego podgrzanie. konwencjonalnym pozwalały na wysuszenie makaronu typu Penne z 23%Produkt jest następnie wyciągany z komory i możemy włożyć następną par- do 13,5% wilgoci w około 18-25 minut, zależnie od użytej mocy, w porów-tię. Systemy tunelowe działają natomiast na zasadzie przepływowej. Produkt naniu do 6,5 godziny jakie potrzebne było na osiągnięcie tego samego efek-umieszczany jest na taśmie transportowej, która przesuwa produkt przez tu metodami konwencjonalnymi. Co więcej zastosowanie systemu hybrydo-tunel, wewnątrz którego doprowadzane jest promieniowanie mikrofalowe. wego wymagało jedynie 10% przestrzeni w zakładzie, jakiej potrzebowałbyOczywiście w urządzeniach tunelowych istotne jest równomierne rozprowa- system suszenia konwencjonalnego. Wisienką na torcie dla przetwórcówdzenie mikrofal, dlatego też przy pomocy falowodów doprowadzane są one makaronu okazała się dodatkowa eliminacja jednej z częstych wad suszo-do kilku miejsc tunelu, co pozwala na ciągłe ogrzewanie produktu. Urządze- nego makaronu, jakimi są pęknięcia, powstałe podczas suszenia.nia tunelowe cechują się najczęściej znacznie wyższą wydajnością. Procesowi suszenia mikrofalowego, jako metodzie ich prezerwacji, Obecnie coraz większą popularność zdobywają także tzw. systemy hy- poddaje się także coraz częściej warzywa i owoce. Zapotrzebowanie nabrydowe, polegające na połączeniu obróbki systemów ogrzewania mikro- tego typu produkty wzrasta i szacowana wartość rynku na same tylkofalowego z ogrzewaniem konwencjonalnym. suszone warzywa to 800 mln $ w samych Chinach oraz 260 mln $ w Europie. Suszeniu mikrofalowemu poddaje się takie produkty jak mar-Czym to się je, czyli systemy mikrofalowe chew, jabłka, kiwi, śliwki, brzoskwinie, szpinak, pietruszkę, winogronaw przemyśle spożywczym 127 Przemysł spożywczy jest jedną z głównych branż, w których zastoso-wanie znalazło ogrzewanie mikrofalowe. Dużym zainteresowaniem cie-szy się zwłaszcza rozmrażanie produktów spożywczych w tym przedewszystkim mięsa. Konwencjonalne rozmrażanie bloków mięsa, możeczasem trwać nie tyle godziny co dni i skutkować dużą różnicą tempe-ratur wewnątrz i na zewnątrz samego produktu. Skutkuje to oczywiścieobniżoną jakością, zarówno mikrobiologiczną jak i sensoryczną, rozmra-żanego mięsa oraz dużym wyciekiem soków. To z kolei zwiększa zarów-no straty (krótsza trwałość i pogorszona barwa) jak i koszty produkcji,spowodowane większą ilością ścieków, których usuwanie darmoweprzecież nie jest. Podczas rozmrażania mikrofalowego proces ten ulegaznacznemu przyspieszeniu. Czas i wydajność rozmrażania zależne sąod wymiarów produktu i mocy systemu mikrofalowego, jednak najlep-sze efekty osiąga się wówczas, gdy mięso zamrożone jest w blokach ojednorodnych wymiarach. Oprócz rozmrażania, systemy ogrzewania mikrofalowego znajdują takżezastosowanie podczas obróbki termicznej, takiej jak pieczenie. Piece mi-
TECHNOLOGIE PRODUKCJI(w celu uzyskania rodzynek), a nawet banany. Badania przeprowadzo- we, są najczęściej projektowane z myślą o konkretnym produkcie – np.ne podczas suszenia plasterków banana o różnej grubości, wykazały, iż mięsie, dzięki czemu komora zaprojektowana jest w taki sposób, aby wzórzastosowanie systemu hybrydowego w postaci mikrofalowego ogrze- odbijających się fal mikrofalowych ogrzewał produkt w sposób jednorod-wania wstępnego nie tylko znacząco skróciło czas całkowitej obróbki, ny. Aby dodatkowo zredukować ryzyko „zimnych miejsc” w produkcie nie-ale także powodowało mniejszą zmianę barwy w produkcie finalnym jednorodnym, stosuje się często mieszałki mikrofalowe (w dużych syste-w stosunku do suszenia samym powietrzem oraz samymi mikrofalami. mach przemysłowych) czy talerz obrotowy, znany z kuchenek domowych. Systemy mikrofalowe coraz częściej używane są także podczas procesu Nie samym chlebem człowiek żyje,liofilizacji, czyli suszenia zamrożonego materiału na zasadzie sublimacji. czyli wykorzystanie technologii mikrofalowejPrzykładem zastosowania takiego systemu może być liofilizacja jaj. Jaja w innych sektorach przemysłuliofilizowane przy pomocy systemu mikrofalowego i później nawodnione,cechowały się lepszymi zdolnościami zatrzymania wody, zmniejszonym Systemy ogrzewania mikrofalowego znalazły także szerokie zastoso-modułem sprężystości oraz lepszymi cechami sensorycznymi niż jaja lio- wanie w innych dziedzinach przemysłu. Jednym z najważniejszych od-filizowane konwencjonalnie. biorców jest sektor chemiczny oraz farmakologiczny, gdzie ogrzewanie mikrofalowe służy do katalizowania rozmaitych reakcji chemicznych. Ogrzewanie produktów spożywczych, zwłaszcza rozmrażanie mięsa, jest Rozwój stosowania technologii mikrofalowych w sektorze chemicznym,bardziej efektywne w systemach mikrofalowych o częstotliwości 915 MHz, zwłaszcza chemii organicznej, rozpoczął się stosunkowo niedawno, gdyżgdyż posiadają one około trzykrotnie większe zdolności penetracyjne niż pod koniec lat 90 poprzedniego wieku. Wcześniej ogrzewanie mikrofalo-mikrofale o częstotliwości 2450 MHz, a co za tym idzie, są zdolne szyb- we nie było popularne z powodu braku kontrolowalności i powtarzalnościciej i sprawniej ogrzać nasz produkt. Jest to fakt często zapominany przez wyników oraz brakiem zrozumienia zasad ogrzewania dielektrycznego.osoby, które przed zakupem urządzenia przemysłowego, wykonują we wła- Dodatkowo dochodził aspekt bezpieczeństwa, gdyż wiele odczynników,snym zakresie testy na domowych małych mikrofalówkach 2450 MHz. stosowanych w tym przemyśle, jest łatwopalnych, co groziło pożarami. Dziedzina ta przeżyła jednak istną rewolucję technologiczną, gdy pod ko- Systemy ogrzewania mikrofalowego mają także swoje wady. Główną niec lat 90 zaczęły pojawiać się lawinowo prace naukowe umożliwiającei najważniejszą z nich jest częsty problem z niejednorodnym ogrzaniem coraz to nowe zastosowanie tej technologii do syntezy związków orga-produktów, co skutkuje powstawaniem tzw. „zimnych obszarów”. Jest nicznych, w tym wielu leków. Obecnie jest to jedna z głównych metodto spowodowane niejednomiernym rozłożeniem geometrycznym produk- ogrzewania reakcji chemicznych w laboratoriach. Pozwala ona nie tylkotu oraz niejednorodnymi właściwościami dielektrycznymi jego składo- na przyśpieszenie czasu reakcji, ale także obniża ilość reakcji ubocznychwych. Inaczej mówiąc jeden fragment produktu może być bardziej po- oraz zwiększa efektywność oraz powtarzalność procesów. W sektorzedatny na zmienne pole elektromagnetyczne, a drugi mniej. Dodatkowo chemii analitycznej systemy ogrzewania mikrofalowego używa się dorozprowadzenie mikrofal w komorze ogrzewania również nie zawsze jest spopielania i mineralizacji próbek, badania pomiaru suchej masy orazrównomierne. Skutkować to będzie zmniejszonym wydzielaniem ciepła w ekstrakcji, przy czym warto zwrócić uwagę, że ekstrakcja przy pomocyjednych obszarach produktu, a zwiększonym w innych i powstawaniem mikrofalowych urządzeń zachodzi nie tylko szybciej, ale pozwala takżewysokich różnic pomiędzy poszczególnymi obszarami. Różnice te mogą na znaczną oszczędność odczynników. Do wielu reakcji chemicznychbyć wysokie, zależnie od mocy urządzenia, czasu trwania obróbki oraz stosuje się systemy mikrofalowe ze specjalnymi tubami, umożliwiają-rodzaju obrabianego produktu. Na przykład badania przeprowadzone na cymi wytworzenie wewnątrz bardzo wysokiego ciśnienia, co dodatkowocałej tuszce kurczaków ogrzewanych w mikrofalówce 2450 MHz w 500W zwiększa temperaturę i prędkość zachodzenia reakcji.przez 5 minut, wykazały iż podczas gdy skrzydełka oraz nóżka kurczakaosiągnęły temperaturę 80-90 oC, to pierś osiągnęła temperaturę zaledwie Systemy suszenia mikrofalowego są także z powodzeniem używane w29 oC. Stanowi to poważne ryzyko mikrobiologiczne dla konsumenta, gdyż przemyśle ceramicznym, gdzie bardzo ważnym procesem jest usuwa-temperatura 29 oC nie tylko nie zabija patogennych bakterii, ale nawet nie rozpuszczalników oraz wilgoci. W przemyśle tworzyw sztucznych,stanowi dla nich idealne warunki do wzrostu. mikrofalowe ogrzewanie używane jest do przeprowadzania rozmaitych procesów polimeryzacji takich jak po- Należy jednak podkreślić, że większość badań tego typu, przeprowa- limeryzacja z otwarciem pierścieniadzana była na domowych 2450 MHz mikrofalówkach. W momencie gdy (Ring-opening polymerization) sto-mikrofale dostaną się do wnętrza komory grzejącej, odbijają się one od sowa-ścian komory, tworząc specyficzny trójwymiarowy wzór mikrofal. Domowemikrofalówki są projektowane w taki sposób, aby dało się w nich podgrzaćpraktycznie każdy rodzaj żywności, co jednak zmusza często do kompro-misów i w rezultacie powstaje omawiany wcześniej przy-padek „zimnych miejsc”. Przemysłoweurządzenia mikrofalo- Taśmowy system ogrzewania mikrofalowego128
TECHNOLOGIE PRODUKCJInej do produkcji polimerów alifatycznych, polikondensacja, stosowana że wyprodukowane tą metodą biopaliwo w żaden sposób nie ustępuje ja-do produkcji między innymi poliamidów czy poliestrów oraz polimeryza- kością temu wyprodukowanemu z użyciem metod konwencjonalnych. Jestcja wolnorodnikowa, wykorzystywana do produkcji polistyrenu. to jednak technologia stosunkowo młoda i aktualnie trwają prace, mające na celu zaprojektowanie systemów mikrofalowych pozwalających na pro- W przemyśle wydobywczym, stosuje się systemy ogrzewania mikro- dukcję biodiesla z odpadów olejowych na skalę przemysłową.falowego, w celu wydzielania określanych minerałów z rudy. Pod wpły-wem dostarczonej energii, na powierzchni i wewnątrz rudy powstają Drugim ważnym produktem utylizacji odpadów, który cieszy się zaintere-miejscowe pęknięcia, które z kolei znacznie ułatwiają przyszły proces sowaniem branży paliwowej, jest bioetanol, otrzymywany w wyniku prze-mielenia rudy. Dzięki zastosowaniu tej technologii skraca się znacznie twarzania biomasy. Bioetanol jest paliwem, którego znaczenie na świecieczas mielenia, ale także i zużycie maszyn i urządzeń podczas procesu zwiększa się z roku na rok. Szacuje się, że zapotrzebowanie na to paliwo,przemiału, zwiększeniu wydajności oraz, co najważniejsze, zwiększenie które wynosiło 31 miliardów litrów w 2001, wzrośnie do ponad 100 mi-czystości uzyskiwanego minerału. Pilotażowe badania, które miały na liardów litrów w roku 2015. Bioetanol, może zostać przetworzony z róż-celu sprawdzenie zastosowania technologii mikrofalowej w celu wydzie- nego rodzaju pozostałości produktów rolniczych, które obecnie traktowanelania złota z rudy. Koszty przetwarzania około 2000 ton rudy, z której są jako odpad. Do najważniejszych takich odpadów należy słoma ryżowa,otrzymywano około 200 ton skoncentrowanego minerału, były o co naj- słoma kukurydziana, słoma pszeniczna oraz wytłoczyny z trzciny cukrowej.mniej 30% mniejsze niż przy zastosowaniu prażenia, jednej z najpopu- Obecnie odpady te zostają poddane spalaniu, na polach, co dodatkowolarniejszych i najbardziej ekonomicznych metod wydzielania minerałów. zwiększa zanieczyszczenie środowiska, bądź też pozostawiane bezpośred-Co więcej, koszt wybudowania i wyposażenia zakładu używającego nio na polach, w krajach gdzie spalanie tych odpadów jest zabronione (np.systemu ogrzewania mikrofalowego, był o prawie połowę mniejszy niż w Europie Zachodniej). Potencjał tych odpadów szacowany jest na okołozakładu używającego systemu prażenia. Systemy ogrzewania mikrofalo- 420 miliardów litrów bioetanolu rocznie. Głównym składnikiem do produk-wego znajdują też zastosowanie przy oczyszczaniu rud węgla ze znaj- cji bioetanolu z tych odpadów jest lignoceluloza, czyli węglowodanowy po-dującego się w niej pirytu. W badaniach przeprowadzonych przez ame- limer, składający się z ligniny, celulozy oraz hemicelulozy. Polimer ten jestrykańską General Electric Company, przepuszczono rudę węgla przez bardzo odporny na rozkład mikrobiologiczny, dlatego też, zanim zostanietunelowy system mikrofalowy o mocy 15 kW. Promieniowanie mikro- poddany procesowi fermentacji, w celu wytworzenia etanolu, musi zostaćfalowe bardzo selektywnie podgrzewało zawarty w rudzie piryt, dzięki poddany procesowi delignifikacji, w celu uwolnienia zarówno celulozy jak iczemu tworzył się pirotyn. Pirotyn, zwany także pirytem magnetycznym, hemicelulozy. Przeprowadzenie tego procesu przy pomocy ogrzewania mi-był następnie usuwany przy pomocy separacji magnetycznej. Metoda ta krofalowego znacząco skraca czas obróbki, upraszcza proces obsługi orazpozwalała obniżała koszty usuwania pirytu o około 15% w porównaniu zwiększa wydajność samego procesu.z konwencjonalnie używanym odsiarczaniem. Mikrofalowe ogrzewaniejest także z powodzeniem używane w przemyśle hutniczym, gdzie mi- Mikrofalowe ogrzewanie różnego rodzaju biomasy, stosowane jest nakrofalowe piece, potrafiące wytworzyć temperaturę 1000 – 1200 oC całym świecie także w celu uzyskania innych produktów niż bioetanol.cechowały się bardziej równomiernym ogrzewaniem niż piece zasilane Na skutek ogrzewania biomasy wraz z rozmaitymi dodatkami, takimi jakmetodami konwencjonalnymi. kwas siarkowy, kwasy organiczne, jony metali czy uwodniony alkohol na- stępuje separacja polimerów węglowodanowych biomasy, w wyniku cze-Środowisko ponad wszystko, go uzyskuje się ligninę, celulozę, hemicelulozę, pektyny, związki z grupyczyli zastosowanie mikrofalowych systemów flawonoidów oraz inne cząsteczki o małej masie molekularnej. Te z koleiogrzewania do utylizacji odpadów są wykorzystywane jako rozmaite dodatki do żywności w postaci antyoksy- dantów, stabilizatorów, emulgatorów bądź zagęszczaczy. Oprócz dodatków Zmiany klimatyczne i postępujące zanieczyszczenie środowiska sprawi- do żywności biomasa może także zostać przetworzona, w celu uzyskaniały, iż temat segregacji i utylizacji odpadów zyskuje coraz większą popu- węgla aktywnego. Surowcem, z którego powstaje biomasa, oprócz odpa-larność. Idealnym rozwiązaniem z punktu widzenia ochrony środowiska dów rolniczych wymienionych wcześniej, mogą być odpady zdrewniałebyłaby całkowita eliminacja odpadów, poprzez wykorzystanie ich w innych roślin (zarówno kora, drewno bielaste jak i drewno twardzielowe), odpadybranżach przemysłu. Sposób ten wykorzystuje się od dawna w przemyśle sojowe powstałe w wyniku produkcji tofu oraz sosu sojowego (ponad 700spożywczym, np. karmienie zwierząt hodowlanych otrębami zbożowymi, tys. ton rocznie w samej tylko Japonii), słód jęczmienny pozostały po pro-bądź skorupkami jaj czy też wykorzystanie chitozanu do produkcji suple- dukcji piwa (730 tys. ton rocznie), fusy herbaciane powstałe jako odpadmentów diety. Utylizacja odpadów, a dokładniej zużytych olejów spożyw- przy produkcji napojów herbacianych (100 tys. ton rocznie w samej Japo-czych, zaczyna też bardzo interesować przemysł paliwowy. Chodzi oczywi- nii), pestki i skórki owoców oraz algi morskie. Przewagą ogrzewania mi-ście o produkcję biodiesla, czyli estrów metylowych kwasów tłuszczowych krofalowego nad konwencjonalnym ogrzewaniem konwekcyjnym, oprócz(tzw. FAME – fatty acid methyl esters) otrzymywanych z dowolnego ro- tych wymienionych wcześniej, czyli jednorodnego ogrzewania i skróceniadzaju surowca, które mogą być wykorzystywane jako paliwo dla pojazdów czasu obróbki, jest także wzrost wydajności późniejszych procesów hy-zasilanych silnikiem diesla. Jednym ze źródeł FAME może być zużyty olej, drolizy. Efektywność procesu sacharyfikacji enzymatycznej, czyli rozkładuużywany do smażenia w przemyśle spożywczym. Zużyte oleje poddaje się sacharozy do fruktozy i glukozy, cukrów redukujących, które mogą potemprocesowi transestryfikacji, czyli serii reakcji organicznych na skutek któ- zostać poddane np. procesowi fermentacji, po uprzednim zastosowaniurych z jednego estru powstaje inny. Proces ten często wymaga obróbki ogrzewania mikrofalowego, wzrosła o około 5 – 16%, zależnie od rodzajutermicznej, jednak konwencjonalne metody ogrzewania często okazują się ogrzewanego materiału, w stosunku do metod ogrzewania konwekcyjnego.mało efektywne w równomiernym przekazywaniu ciepła. Ponieważ jednaksubstraty używane w procesie tranestryfikacji, czyli oleje roślinne, metanol Ostatnimi czasy wzrasta też zainteresowanie użycia technologii mikrofa-oraz wodorotlenek potasu, posiadają zarówno właściwości dipolowe jak lowej w celu utylizacji szlamu i odpadów z rzeźni oraz przetwórni mięsa.i jonowe idealnie nadają się do ogrzewania przy pomocy mikrofal. Ba- Tradycyjnie, szlam poubojowy usuwany był poprzez spalanie, składowaniedania, przeprowadzone nad wykorzystaniem technologii mikrofalowej do na wysypiskach bądź wydalanie do oceanów i mórz. Ponieważ zanieczysz-transestryfikacji wykazały, że systemy mikrofalowe redukują o 97% czas czanie mórz i oceanów zostało zakazane, a Unia Europejska zaostrza kryte-potrzebny na zajście reakcji oraz o 94% czas trwania separacji, w porów- ria dotyczące składowania odpadów, co z kolei przekłada się na podwyższe-naniu do konwencjonalnych metod, przy zastosowaniu tych samych para- nie cen ich usuwania, zaobserwować można trend do recyklingu odpadówmetrów temperatury i ciśnienia. Co więcej, autorzy tych badań dowiedli, poubojowych.130 Obróbka termiczna mikrofalami ścieków z ubojni, podwyższała rozpusz- czalność materii organicznej i nieorganicznej zawartej w ściekach, tym sa-
mym usprawniając następujące po niej procesy hydrolizy. UPCMetoda ta została wykorzystana w celu produkcji wodoru,który jest jednym z kolejnych kandydatów na nowoczesne i widaeraulnnkyawchtrpuradcnyychprzyjazne środowisku paliwo. Termiczna obróbka ściekówpowodowała zniszczenie wszelkich drobnoustrojów w nich • BEZWENTYLATOROWA OBUDOWA IP65zawartych, umożliwiając zaszczepienie odpadów wybranymi łatwe mycie, odporność na czynniki panujące na hali produkcyjnejbakteriami, usprawniającymi późniejsze procesy rozkładu.Piece wykorzystujące systemy ogrzewania mikrofalowego są • TEMPERATURA PRACY -20°C ~ 60°Ctakże wykorzystywane do przeprowadzenia procesu pirolizy możliwość bezpośredniego zastosowania w mroźniach jakodpadów z ubojni, w wyniku której otrzymywany jest syngas, i w strefach obróbki cieplnejczyli mieszanka wodoru i tlenku węgla, wykorzystywana jakoalternatywne źródło energii. Procesy pirolizy wykorzystywane • NAPIĘCIE ZASILANIA DC 9-36V LUB ACsą także do otrzymywania ze ścieków poubojowych kolejne- idealny jako terminal wózkowygo źródła energii – bioolejów. Biooleje składają się z różnychn-alkanów, 1-alkenów oraz związków aromatycznych, które • CZYTNIK EM LUB MIFARE RFIDnastępnie mogą zostać przetworzone w wysokiej jakości pa- przydatne na produkcji i w magazynieliwo węglowodorowe. Podczas zastosowania konwencjonal-nych metod ogrzewania, oprócz bioolejów, otrzymuje się także • Ekran dotykowy 15”400c d/m2 i programowalneszereg związków szkodliwych, takich jak wielopierścieniowe przyciski funkcyjnewęglowodory aromatyczne (WWA). Zastosowanie piecówmikrofalowych do przeprowadzenia procesów pirolizy, w sto- • Wbudowany procesor: i3, i7 lub Celeronsunku do pieców konwekcyjnych, skutkuje znacznie większym • 802.11a/b/g/n, opcjonalny moduł GSM, Bluetoothuzyskiem biogazu (49,8% w porównaniu do 36,8%) oraz pra- • 3xRS-232, 1xRS-422/485/232, USB 2.0, USB 3.0,wie znikomym tworzeniem WWA. GbE, CAN, HDMI W innych badaniach wykorzystano ogrzewanie mikrofalo-we w celu zwiększenia uwalniania fosforu oraz amoniaku do Odwiedźnaszą stronę: www.jm.plroztworów umożliwiając odzyskanie nawet do 95,5% fosforuoraz 53% amoniaku, zawartego w ściekach. Związki te moż- JM elektronik sp. z o.o.,na z kolei użyć w celu produkcji nawozów. ul. Karolinki 58, 44-100 Gliwice, tel.: 32 339-69-00, fax: 32 339-69-09, Wygodnym i prostym pomysłem, jest także wykorzystanie e-mail: [email protected], www.jm.plszlamu z ubojni, w całości jako nawozu do upraw rolniczych.Problemem w tym przypadku jednak okazuje się zawartość facebook.com/jmelektronikmetali ciężkich, których wysokie poziomy w nawozach mogąpowodować ich gromadzenie się w komórkach uprawianych ro-ślin. Aby wyeliminować to zagrożenie, ścieki poubojowe podda-je się metodom ekstrakcji, w wyniku której usuwane są metaleciężkie. Systemy mikrofalowe stosowane do ogrzewania takichreakcji, zostały z powodzeniem zastosowane do usuwania mie-dzi, niklu, cynku oraz ołowiu, znacząco przyspieszając czasekstrakcji, a w niektórych przypadkach także i efektywność.Podsumowanie Wymienione powyżej sposoby wykorzystania energii mi-krofalowej w przemyśle to tylko część, z coraz liczniejszeji bardziej rozległej grupy zastosowań. Jeżeli zastanawiaszsię, czy wybrać technologię ogrzewania mikrofalowego doTwojego przedsiębiorstwa musisz pamiętać, iż technologiamikrofalowa bardzo mocno rozwinęła się w ciągu ostatnich15 lat i wady, które jeszcze kilka lat temu skutecznie blo-kowały przydatność tych urządzeń w większości sektorówprzemysłu, zostały już przezwyciężone. Problemy z powta-rzalnością, bezpieczeństwem czy niejednorodnym ogrzewa-niem, zostały prawie całkowicie rozwiązane. Pamiętajmytakże, że przemysłowe systemy ogrzewania mikrofalowegoto zupełnie inne urządzenia, niż nasze domowe mikrofa-lówki, stojące na blacie w kuchni i służące przeciętnemuKowalskiemu do odgrzania talerza zupy. n Firma Weindich Sp. J. jest dystrybutorem urządzeń do ogrzewania mikrofalowego. www.weindich.pl, [email protected], Tel. 32 746 91 60 Bibliografia dostępna u autora lub w redakcji 131
TECHNOLOGIE PRODUKCJI ++Michał KozłowskiSpecjalista ds. produkcji i magazynowania lodue-mail: [email protected]. +48 608 682 463Produkcjai przechowywanieloduW chwili obecnej lód spożywczy jest jednym z istotnych czynników złożonego procesu technologicznego w prze-myśle mięsnym, drobiarskim, rybnym, piekarnictwie a także w handlu i gastronomii.Zastosowanie lodu w produkcji w zależności od branż wpływa na minający potłuczone szkło a grubość jego może być regulowana od 1 obniżenie temperatury produktu, zahamowanie niepożądanych do nawet 6 lub 8 mm. Powstaje w temperaturze od - 6 do - 12 oC i procesów, pozwala zachować należytą barwę, czy zapobiega jest bardzo suchy, zawiera ok. 2% wody. Lód łuskowy zapewnia dłu-utracie masy. Lód pomaga także w ekspozycji świeżych towarów tj. gotrwały proces chłodzący oraz nawilżający. Inna formą lodu jest lódryby, drób czy owoce i warzywa, bardzo często możemy spotkać go płatkowy, swoją budową przypominający nam płatki śniegu. Powstajew lecznictwie jako środek łagodzący ból, a także w ośrodkach SPA. w temperaturze tuż poniżej zera i może zawierać nawet do 25% wody.Kolejnym przykładem jest gastronomia, gdzie dzisiaj nie wyobrażamy Dzięki temu posiada bardzo dobre właściwości kształtowania się i ide-już sobie serwowanych napojów bez lodu. Oczywiście nie w każdym alnie nadaje się do stosowania przy ekspozycji towarów, jak również do schładzania zanurzonych w nim napojów. Kolejną dobrze znaną z wymienionych nam formą lodu jest potocznie nazywany lód w kostkach. Oczywiście przykładów ma na rynku możemy zobaczyć różne kształty począwszy od popularnych zastosowanie sześcianów, poprzez prostopadłościany, ostrosłupy czy skończywszy na ten sam lód i ostatnim przeboju – lodowych kulach. Oprócz różnego rodzaju kształ- właśnie dlate- tu, lód różni się gramaturą. Są kostki o gramaturze od kilku do nawet go w praktyce kilkudziesięciu gram. Z racji swoich wizualnych walorów lód znalazł mamy do czy- zastosowanie głównie w gastronomi do schładzania różnego rodzaju nienia z kilkoma płynów. Na rynku możemy spotkać się także z lodem w postaci de- rodzajami lodu. likatnie sprasowanych kawałków lodowych swoim kształtem przypo- Najbardziej minających cylindry lodowe. Podobnie jak lód w kostkach mogą się znanym i rozpo- różnić wymiarem i gramaturą. Z racji swojej budowy idealnie nadają wszechnionym się do schładzania napojów gazowanych oraz do ekspozycji towarów. w przemyśle spożywczym W związku z różnymi rodzajami lodu stosowanego w szerokoro- jest lód łusko- zumianym przemyśle spożywczym, również mamy do czynienia z wy. Łuski mają różnymi rodzajami wytwornic tego lodu. Mogą to być kompaktowe nieregularny urządzenia posadowione na zasobniku lodu, poprzez wytwornice kształt, przypo- z możliwością transportu lodu do kilkunastu metrów do zasobnika,132
TECHNOLOGIE PRODUKCJIaż do wytwornic z oddzielnym parownikiem pełnieniem systemu przechowywania lodu rozwiązania wpływające na bezpieczeństwo iczęsto zainstalowanym na zewnątrz obiektu. jest system transportu wewnętrznego składa- jakość lodu, rozwiązania wpływające na kosz-Oczywiście na rynku dostępne są urządzenia jący się z różnego rodzaju wózków transporto- ty eksploatacji a także doświadczenie i pozy-różnych producentów, różniące się od siebie wych, pojemników a także innego drobnego cję firmy oferującej przedmiotowe produktynie tylko budową, ale przede wszystkim za- sprzętu. Oczywiście i tutaj mamy do wyboru na naszym rynku. nstosowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, różne rodzaje pojemności od kilku do kilkusetktóre mają wpływ na żywotność i ekonomikę kg, zastosowanie różnych rozwiązań i mate- Weindich Sp.J.stosowanych przez nas urządzeń. Poza samą riałów z jakich zostały wykonane przedmioto- ul. Adamieckiego 8, 41-503 Chorzówbudową urządzenia różnią się także wydajno- we urządzenia.ścią od kilku już kg/24h do nawet kilkunastu tel. +48 32 770 74 60ton/24h, różnią się czynnikiem chłodzącym Dokonując wyboru przed zakupem należy fax. +48 32 770 79 05powietrze czy woda, czy możliwością zastoso- zwrócić nie tylko uwagę na samą cenę, ale e-mail: [email protected], www.weindich.plwania urządzeń np. w halach produkcyjnych, także co w wyniku niej otrzymamy, czyli jakiesklepach czy statkach rybackich. Dodatkowoproducenci oferują nam do wyboru różne- REKLAMAgo rodzaju systemy sterowania urządzeń lubsystemy bezpieczeństwa dostarczanej wodypoprzez np. system promieni ultrafioletowychczy systemy filtracji wody. Ma to ogromnywpływ na jakość uzyskiwanego lodu oraz bez-awaryjne funkcjonowanie wytwornicy lodu. Niezbędnym uzupełnieniem do wytwor-nic lodu jest system zasobników i transportulodu. Na rynku mamy do wyboru od prostychzasobników z rozładunkiem ręcznym do za-sobników z rozładunkiem grawitacyjnymkilkukrotnie szybszym w przypadku trady-cyjnego rozładunku ręcznego, dodatkowozwiększającego nam bezpieczeństwo i higienęlodu. Zasobniki mogą być wykonane ze stalinierdzewnej lub ze specjalnych tworzyw od-pornych na ścierania, przeważnie oferowanesą zasobniki izolowane z pojedynczymi lubkilkoma otworami wyładunkowymi. Pojem-ności oferowanych zasobników wahają się wprzedziale od kilku kg do kilku ton – specjalnesilosy. Podobnie jak i w przypadku wytwornicw zależności od producenta, mamy możli-wość wyboru zasobników z różnymi systema-mi umożliwiającymi nam szybki rozładunek,opróżnianie zasobnika w pierwszej kolejnościz lodu najwcześniej wytworzonego, poprzezśluzy umożliwiające dozowanie opróżnianegolodu do specjalnych kanałów doprowadzają-cych lód do miejsca przeznaczenia. Jako uzu- 133
KONFERENCJE, SEMINARIAOfensywapolskiej żywnościna światowych rynkachPerspektywy rozwoju eksportu w segmencie rolno-spożywczym są dobre - wciąż dysponujemy solidną baząsurowcową i zapleczem technicznym, które pozwalają podwoić eksport w ciągu kilkunastu lat. Także polskamarka jest coraz bardziej uznana na świecie. Jednak podstawowym warunkiem zwiększania sprzedaży w eks-porcie są: dywersyfikacja rynków zbytu oraz konsolidacja producentów - oceniali uczestnicy panelu „Ofensywapolskiej żywności na światowych rynkach”, jaki odbył się w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego.Panel otworzyła Krystyna Gurbiel, podsekretarz stanu w mi- nictwa jako czegoś zacofanego. Po 10 latach w UE mamy dowody, nisterstwie rolnictwa. Zwróciła ona uwagę, iż sektor rolno- że sektor spożywczy bardzo dobrze sobie poradził i możemy być z spożywczy bardzo rozwinął się przez ostatnie 10 lat, czyli od niego zadowoleni - mówiła Krystyna Gurbiel.czasu naszego wejścia do UE. - Często mówi się o strategicznychgałęziach gospodarki, a zapomina się o rolnictwie i przetwórstwie, Wiceminister przypomniała, że w 2013 roku eksport sektora rol-a niesłusznie. To się zmienia, powoli odchodzimy od stereotypu rol- no-spożywczego osiągnął wartość około 20 mld euro, podczas gdy w roku 2003, na rok przed wejściem do UE, wynosił on 4 mld euro.134
KONFERENCJE, SEMINARIA- Nastąpił 5-krotny wzrost. Odpowiednio rosło też dodatnie saldo, Ukrainie - przekonywał Tang i nakłaniał polskich przedsiębiorcówco nie jest jednoznaczne dla całej gospodarki - mówiła wiceminister. sektora spożywczego do nawiązania współpracy z Chinami. - Wasza wieprzowina spotkałaby się w Chinach z entuzjazmem - stwierdził. Jej zdaniem, o potencjale do dalszego wzrostu mogą świadczyćniskie ceny, które są wynikiem szeregu czynników. - Ceny żywności Kolejnym obszarem współpracy mogłaby być logistyka. - Mamyw Polsce, w porównaniu z 27 krajami UE, są najniższe. To ważne przewozy między Chinami i Niemcami, ale te pociągi wracają dodla nas wszystkich jako konsumentów i oznacza to, że jest potencjał nas puste, dlaczego nie miałyby transportować polskiej żywnoścido dalszego wzrostu - mówiła Krystyna Gurbiel. - mówił Tang. Akurat w logistyce pierwsze kroki już robiono. Cargo- sped uruchomiło w ubiegłym roku połączenie kolejowe z Chinami. Uczestnicy panelu byli zgodni, iż eksport polskiej żywności może - Skala tej działalności na razie nie jest duża - to jeden czasem dwapodwoić się w ciągu kolejnych kilkunastu lat, co w niedawnym wy- pociągi na tydzień, ale konsekwentnie rozwijamy naszą działalność.wiadzie dla serwisu portalspozywczy.pl sugerował minister rolnic- Mozolnie budujemy most między Chinami a Polską - mówił Ryszardtwa Marek Sawicki. Nakonieczny, dyrektor operacyjny Cargosped. - Zgadzam się, że jesteśmy w stanie podwoić eksport spożywczy. Andrzej Pieczonka, radca w Wydziale Promocji Handlu i Inwe-Nie ma już żadnej luki technologicznej, jeśli weźmiemy pod uwagę stycji Konsulatu RP w Szanghaju, przyznawał, że jest wiele barierto, co było 10-15 lat temu i porównamy nasze firmy do światowej - często wynikających z różnic kulturowych i wzajemnej nieznajo-ligi. Wielu przedsiębiorców we Francji czy Niemczech wręcz marzy mości lokalnych zwyczajów i uwarunkowań, jednak szansy dla pol-o takich maszynach jakie mają przedsiębiorcy polscy - mówił Marek skich przedsiębiorców upatruje m.in. w zmianie modelu chińskiejMoczulski, prezes Bakallandu. gospodarki, której towarzyszą dość szeroko zakrojone reformy we- wnętrzne. - przykładem może być utworzona niedawno szanghajskaPolska-Chiny: mogło być lepiej. strefa ekonomiczna. Nie jest to taka strefa, jak rozumiemy to w Pol-Jest szansa, że będzie sce - z ulgami i zachętami dla inwestorów, ale na jej obszarze będą obowiązywały znacznie mniej uciążliwe dla przedsiębiorców pro- Jeśli chodzi o polsko-chińskie relacje gospodarcze to wciąż jeste- cedury administracyjne - stwierdził Andrzej Pieczonka. Potwierdziłśmy na początku drogi - taki wniosek wypływa z dyskusji podczas również, że spore szanse na chińskim rynku mają polscy producencisesji „Współpraca Polski i Chin” na III Forum Współpracy Gospodar- żywności – produktów mięsnych, mleczarskich, słodyczy, ale też iczej Polska-Chiny w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarcze- inne branże np. wytwórcy biżuterii. ngo w Katowicach. Zdaniem uczestników debaty możemy jednak tądrogą iść znacznie szybciej niż dotychczas. opracowała Małgorzata Stępień na podstawie materiałów EKG Barier jest co niemiara, ale żadne bariery nie są w stanie zaha-mować biznesu, zwłaszcza jeśli oba kraje mają tak dynamicznychprzedsiębiorców jak Polska i Chiny. Jakie są potencjalnie najbar-dziej korzystne pola współpracy? - Firmy państwowe patrzą naenergetykę i transport, bo to długoterminowe inwestycje, chociażo ograniczonej stopie zwrotu - stwierdził Xiangyang Tang. Prywatnefundusze mogą być natomiast zainteresowane sektorem turystycz-nym logistyką i przemysłem spożywczym - przewiduje szef XinhuaTopsky Consulting. Jego zdaniem właśnie ten ostatni może odegraćwiodącą rolę w polsko-chińskiej współpracy. - Struktura chińskie-go importu będzie się powoli zmieniała z dominacji surowców ienergii do większego udziału produktów rolnych - powiedział Tang.Jego zdaniem już w niedalekiej przyszłości wymiana handlowa do-tycząca produktów rolnych między Polską i Wschodnią Europą awschodnimi prowincjami Chin będzie się nasilać. Zresztą ten sektorjest obecnie na celowniku chińskich inwestorów. Chińskie fundu-sze kupują znaczne areały ziemi rolnej w wielu zakątkach świa-ta. - Możemy zainwestować w farmy we wschodniej Azji lub na 135
WIADOMOŚCI Z BRANŻYWalnezebranie ZPMPod koniec czerwca odbyło się Sprawozdawcze Walne Zebranie Członków Związku Polskie Mięso. Podczasspotkania Biuro Związku zaprezentowało dotychczasowe osiągnięcia oraz plany na najbliższy rok działalnościorganizacji.Wszystkie uchwały zostały przez zgromadzone gremium przy- rynarii oraz Dorota Krzyżanowska – z-ca Głównego Inspektora Jakości jęte jednogłośnie. Po obradach do przedstawicieli ZPM do- Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Spotkanie zakończyło się łączyli goście honorowi: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi gorącą dyskusją na temat bieżącej sytuacji branży mięsnej. SerdecznieMarek Sawicki, dr Krzysztof Jażdżewski p.o. Głównego Lekarza Wete- dziękujemy sponsorom za udział w tym wydarzeniu. n SPONSOR GŁÓWNY SPONSOR ZWYKŁY136
KONFERENCJE, SEMINARIAProblem jest– trzeba go wyjaśnićKonferencja - Aktualne problemy branży mięsnejStowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy RP wraz ze Związkiem Rzemiosła Polskiego zorganizowałow Warszawie konferencję tematyczną „Aktualne problemy branży mięsnej”. Na konferencję, która odbyła się2 czerwca, przybyli praktycy i teoretycy branży mięsnej, by pod przewodnictwem prof. Andrzeja Pisuli zgłę-bić, rozpracować i przedyskutować przyczyny i skutki wydarzeń, które odcisnęły swoje piętno na gospodarcemięsnej.Pierwsza zabrała głos Joanna Gajda-Wyrębek (Narodowy Instytut pośrednictwem innych materiałów towarzyszących lub innych środków, Zdrowia Publicznego PZH), która omówiła kwestię substancji do- w tym nowoczesnych narzędzi technologicznych lub przekazu ustnego. datkowych stosowanych w surowych wyrobach mięsnych orazodnośne względem tematu rozporządzenia. Prof. Stanisław Gwiazda przedstawiając wątpliwości, zastrzeżenia i py- tania, zgłoszone przez branżę mięsną (w skali europejskiej) do rozporzą- Następnie pod obrady weszło rozporządzenie unijne 1169/2011 dzenia 1169/2011 wzniecił burzliwą dyskusję zgromadzonych nad, niew sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. do końca określonymi i zasadnymi, zmianami w nowym rozporządzeniu.Rozporządzenie to konsoliduje i aktualizuje dwa obszary ustawodawstwa Wszystkim zdezorientowanym prof. Gwiazda polecił „Questions and An-dotyczącego etykietowania żywności – znakowanie ogólne i znakowanie swers on the application of the Regulation (EU) nr 1169/2011 on thewartością odżywczą – wprowadzając jednolite zasady odnośnie tych kwe- provision food information to consumers” jako pozycję przybliżającą te-stii we wszystkich państwach członkowskich. Zgodnie z generalną zasadą matykę w sposób szczegółowy. Zagubieni w przepisach mogą mieć takżeprawa żywnościowego, jaką jest zapewnienie konsumentom podstawy do oparcie w szkoleniach zapowiedzianych przez Stowarzyszenie Rzeźnikówdokonywania świadomych wyborów dotyczących spożywanej przez nich i Wędliniarzy.żywności i uniemożliwienie praktyk, które mogłyby wprowadzić konsu-menta w błąd, przepisy rozporządzenia ustalają zakres informacji, które Afrykański pomór świń, który ostatnio zajmuje środowisko, stał się te-muszą być obowiązkowo przekazane konsumentowi, a także odpowied- matem wystąpienia dr Marcina Kozłowskiego, dyrektora Biura Bezpie-nie wymagania odnośnie rzetelności przekazywanych informacji. Rozpo- czeństwa Żywności Pochodzenia Zwierzęcego GIW. Dr Kozłowski wskazałrządzenie stanowi podstawę zapewnienia wysokiego poziomu ochrony możliwości i ograniczenia eksportu polskiej wieprzowiny. Zapewnił, żekonsumentów w zakresie informacji na temat żywności, z równoczesnym producenci nie zostają sami z problemem. Stale poszukiwani są nowizapewnieniem płynnego funkcjonowania rynku wewnętrznego Rozpo- partnerzy handlowi skłonni importować nasze mięso.rządzenie stanowi, że każdemu środkowi spożywczemu przeznaczone-mu do dostarczenia konsumentowi finalnemu lub do zakładów żywienia Branżę mięsną 2013 wnikliwie scharakteryzował dr Robert Mroczekzbiorowego muszą towarzyszyć informacje na temat żywności zgodnie z z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Analizując,niniejszym rozporządzeniem, przy czym informacje na temat żywności wyciągnął wnioski na przyszłość i podbudował silnie wątpiących.oznaczają nie tylko te dotyczące danego środka spożywczego udostęp-niane konsumentowi finalnemu za pośrednictwem etykiety, ale też za Bolesny problem dyktatu sieci handlowych i niemożności sprostania ich warunkom przez małe firmy przetwórcze naświetlił w swoim wystą- pieniu prof. Piotr Chechelski (Instytut Rolnictwa i Gospodarki Żywno- ściowej). Referat „Przemysł mięsny a sieci handlowe. Uwarunkowania i perspektywy” zawierał smutne dane o stale malejącej liczbie małych sklepów, o konieczności obrony drobnych wytwórców przed rekinami rynku – Animexem, Dudą, Sokołowem, o zagrożeniach płynących z ho- mogeniczności produkcji masowej. Receptą na polepszenie sytuacji jest integracja zakładów przetwórczych, ograniczenie do rynku lokalnego lub szukanie partnerów handlowych na rynkach zagranicznych. Temat kontynuowali przedstawiciele Rady Konsultacyjnej ds. Handlu i Usług. Przewodnicząca Rady – prof. Urszula Kłosiewicz-Górecka zrecen- zowała działalność Rady polegającą na wsparciu detalistów i rzemieślni- ków w prowadzeniu działalności gospodarczej. Konferencję zakończono zakładając kolejną za pół roku. n 137
WIADOMOŚCI Z BRANŻYDziałajmy wspólnie,będzie lepiejWalne Zebranie CzłonkówStowarzyszenia Rzeźników i WędliniarzyStowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy jest już po walnym zgromadzeniu, które miało miejsce w Dolsku,13 czerwca br.Dyskusje, które przetoczyły się przez salę obrad najpierw po- siedzenia Rady Krajowej SRiW RP, a potem walnego zebra- mu to grupa fachowców zajmie się analizą i normalizacją stosunków nia, zdominowała tematyka trudnej sytuacji przetwórców producent – handlowiec. W związku z nagromadzeniem się w ostatnim czasie wielu proble-mięsa i sposoby jej polepszenia. mów paraliżujących branżę mięsną i nieumiejętnością poradzeniaZaczęto od charakterystyki niewłaściwych układów między sobie z nimi przez pojedynczych przedsiębiorców, p. Zofia Stypułaprzetwórcami a handlowcami. Duże sieci handlowe zaniżają ceny wniosła o zwiększenie częstotliwości spotkań członków Stowarzy-produktów wędliniarskich wymuszając opłatę poniżej kosztów wy- szenia i wspólne obradowanie nad wynikłymi utrudnieniami. Spo-twarzania produktu. Są to działania wybitnie dumpingowe i Stowa- tkania mogłyby się odbywać nawet raz w miesiącu.rzyszenie powinno opracować program przeciwko hegemonii rynko- Marian Winiarski upatruje sposobu polepszenia sytuacji w branżywej kolosów. mięsnej w stworzeniu strategii rozwoju branży mięsnej w Polsce i„Budowa poprawnych relacji między producentami mięsa wie- konsekwentnym jej wdrażaniu. Niestety, jak powiedział Janusz Ro-przowego i jego przetworów, a sieciami handlowymi” - to nazwa dziewicz, mimo wielokrotnych propozycji pomocy w opracowaniuprogramu promocyjnego przedstawionego przez dr. Filipa Przybyl- takiej strategii zgłaszanych do ministerstwa rolnictwa, ministerstwoskiego-Lewandowsiego. Program nie jest jeszcze zatwierdzony, ale milczy. Widocznie uważa branżę mięsną za zbyt trudne pole do dzia-już wiąże się z jego realizacją duże nadzieje, gdyż wg założeń progra- łania i obawia się wyniku rozliczeń z realizacji programu.138
WIADOMOŚCI Z BRANŻY Pan Józef Konarczak wyraził obawę, że wiele przedsięwzięć możeokazać się fiaskiem z uwagi na brak konsolidacji branży. Józef Ko-narczak widziałby środowisko bardziej zintegrowane, mówiącewspólnym głosem. Między innymi za taką postawę, która ma na celu dobro wszyst-kich, ale i za własne osiągnięcia, Józef Konarczak został nagrodzony„Kordzikiem Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej”, który przyjął z rąkJacka Marcinkowskiego. Cech Rzemieślników i Wędliniarzy Ziemi Łódzkiej w tym roku ob-chodzi 190-lecie swojego istnienia. Z tej okazji Cech, reprezentowa-ny przez Jana Podkówkę i Mariana Winiarskiego, wręczył honoroweczłonkostwo Januszowi Rodziewiczowi, Bożenie Skarżyńskiej, Zbi-gniewowi Nowakowi, Jackowi Marcinkowskiemu i Jerzemu Głowac-kiemu. nREKLAMA 139
KONFERENCJE, SEMINARIASeminariumUPEMI- branża mięsna w pigułce23 maja odbyło się sympozjum branżowe zorganizowane przez Unię Producentów i Pracodawców PrzemysłuMięsnego. W hotelu Radisson BLU zgromadzili się członkowie UPEMI – rolnicy, hodowcy, producenci i prze-twórcy, a także przedstawiciele instytucji z branży rolno-spożywczej i dziennikarze.Gośćmi UPEMI byli między innymi zastępca prezesa Agencji Artykułów Pochodzenia Zwierzęcego GIJHARS przedstawiła zmiany Rynku Rolnego – Lucjan Zwolak, zastępca prezesa Agencji w obowiązującym prawie dotyczącym znakowania żywności. Na Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Jarosław Wojto- mocy rozporządzenia 1169 w życie weszło bądź stopniowo wcho-wicz, zastępca Głównego Lekarza Weterynarii Jarosław Naze, Głów- dzić będzie wiele modyfikacji w tej dziedzinie. Na etykietach musząny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Sta- znajdować się konkretne informacje w głównym polu widzenia, czylinisław Kowalczyk. Beata Majchrzak – naczelnik Wydziału Kontroli w miejscu, które wskazuje konsumentowi, czym jest dany produkt,140
jaki ma skład, gdzie i z czego został zrobiony, czy zawiera alergeny. KONFERENCJE, SEMINARIANowe przepisy regulują też nazewnictwo produktów – np. szynka, 141która zawiera białko sojowe musi być nazwana szynką z białkiemsojowym. Jeśli wyrób powstał z połączenia kilku kawałków nazwarównież musi to uwzględniać, np. szynka z połączonych kawałkówmięsa. Regulacje określają wielkość czcionki, jaka ma być użyta naetykiecie, a także wiele innych kwestii, z którymi każdy producentpowinien się zapoznać. Jarosław Naze z Głównego Inspektoratu Weterynarii scharakte-ryzował aktualną sytuację w branży mięsnej, jaka zaistniała w mo-mencie wykrycia u dzików wirusa ASF. „W Polsce nie sieje się wirusafrykańskiego pomoru świń, mimo to mamy zablokowany eksportdo takich krajów jak Unia Celna, Chiny, Korea. Jest to bardzo trudnasytuacja. Jeśli nie stwierdzimy żadnego przypadku pojawienia sięogniska ASF w Polsce, najwcześniej za 12 miesięcy będziemy moglimówić, że nasz kraj jest całkowicie wolny od wirusa”. Inspekcja Weterynarii prowadzi liczne badania wśród zakładówmięsnych. W 2012 na 30 tysięcy pobranych próbek jedynie 0,25%była nieprawidłowa, w roku 2013 – 0,27%. Zastępca Głównego Le-karza Weterynarii przedstawił również ilość podmiotów, które mająuprawnienia eksportowe do takich krajów jak: Chiny, Unia Celna, Ja-ponia, Korea Południowa, Wietnam czy Tajwan. Dodał, że w 2013 r. zatwierdzono 4 świadectwa zdrowia do Chin (w zakresie wieprzo-winy), dwa do USA (również w wieprzowinie), sześć do Hong Kongu(wołowina). Podkreślił również, że zapewne pod koniec maja dowie-my się, jak będzie wyglądać eksport polskiej wieprzowiny na Ukra-inę. Mieczysław Paradowski – zastępca dyrektora ds. przedsiębiorczo-ści i aktywizacji producentów rolnych oraz pomocy inwestycyjnej wMinisterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił Program Rozwo-ju Obszarów Wiejskich w nowej perspektywie budżetowej WspólnejPolityki Rolnej na lata 2014-2020. Zastępca prezesa Agencji Rynku Rolnego Lucjan Zwolak przedsta-wił działania promocyjne prowadzone i nadzorowane przez Agencję.Podkreślił, że polska branża rolno-spożywcza osiągnęła dużą sku-teczność w pozyskiwaniu środków na promocję z Komisji Europej-skiej. Wszystkie projekty, które przejdą drogę akceptacji przez Agen-cję Rynku Rolnego dostają w dalszej kolejności zgodę z KE. W tymmiejscu należy wspomnieć, że Unia Producentów i PracodawcówPrzemysłu Mięsnego jest jednym z liderów wykorzystania unijnychśrodków na promocję. Danuta Zawadzka z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i GospodarkiŻywnościowej przedstawiła podstawowe dane dotyczące światowejprodukcji i handlu mięsem. Wieprzowina to według niej jeden z naj-ważniejszych rodzajów mięsa, jednakże jego rola stopniowo zmniej-sza się na rzecz drobiu. 35% światowej produkcji to mięso wie-przowe, 37% to drób. W 2013 r. po raz pierwszy produkcja drobiuprzekroczyła produkcję wieprzowiny. W 2014 r. eksport wieprzowiny ulegnie zmniejszeniu o około 2%,największy spadek zanotuje UE – o ok. 10%. Beneficjentem tychspadków będzie Brazylia. Zmniejszenie eksportu ma duży wpływ naceny, nie tylko unijne, ale również polskie. Na koniec seminarium branżowego odbyła się prezentacja firmyND Pharma & Biofach. Jest to światowa firma, która zajmuje się ba-daniami naukowymi nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla sektoraspożywczego i rolnictwa. Po zakończeniu oficjalnej części seminarium miała miejsce de-gustacja wędlin i grillowanego mięsa QAFP, a także pierwszy war-szawski pokaz filmów promujących System Gwarantowanej JakościŻywności QAFP. Odbył się również konkurs wiedzy o QAFP – wszy-scy jego uczestnicy okazali się zwycięzcami i otrzymali atrakcyjnenagrody. Gościom towarzyszyły dźwięki zespołu Bzzyk Bend, a dołez rozśmieszał kabaret Weźrzesz. www.upemi.pl n
PROGRAMY PROPOCYJNEKatarzyna OponowiczProjektAmbrozja smakuWłaśnie ruszył kolejny projekt realizowany przez Związek Polskie Mięso: ,,Polskie Mięso – Ambrozja Smaku”.W ramach tego działania w dniu 26 czerwca zorganizowano warsztaty dla dziennikarzy i blogerów kulinarnych.Szkolenie odbyło się pod bacznym okiem Andrzeja Polana - znanego z weekendowej kuchni programu DzieńDobry TVN. Miejscem spotkania była słynna warszawska restauracja SOUL KITCHEN. Projekt ten został sfinan-sowany ze środków Funduszu Promocji Mięsa Drobiowego.Od wielu lat, ze względu na wyróżniające go pozytywne dla Wykładowca z SGGW dr Dariusz Włodarek zapoznał natomiast zdrowia cechy, szczególne miejsce wśród różnych gatun- uczestników spotkania z charakterystyką i wartościami odżywczy- ków mięsa zajmuje drób. Wysoka wartość odżywcza wy- mi tego gatunku mięsa, jego głównymi zaletami, zapotrzebowa-nikająca z korzystnego składu aminokwasów, łatwo przyswajalne niem organizmu człowieka na mikroelementy i witaminy w co-tłuszcze, większa ilość witamin, stosunkowo niska kaloryczność dziennej diecie oraz przewagą mięsa drobiowego nad mięsemoraz duża zawartość kwasu pantotenowego powodują, iż wska- wieprzowym i wołowym, która wskazuje na jego prozdrowotne izane jest stosowanie tego gatunku mięsa w diecie niemowląt i dietetyczne właściwości.młodszych dzieci, rekonwalescentów, osób starszych, jak rów-nież osób prowadzących zdrowy styl życia i dbających o zgrabną W tajniki polskiej kuchni wprowadził zaś uczestników eventusylwetkę. znany z programów telewizyjnych, szef kuchni restauracji SOUL KITCHEN Andrzej Polan. Bohaterem warsztatów było oczywiście Podczas warsztatów kulinarnych zorganizowanych przez Zwią- mięso drobiowe we wszystkich niemalże postaciach. Dziennika-zek Polskie Mięso uczestnicy spotkania poznali zalety mięsa rze, pod bacznym okiem mistrza kuchni, uczyli się: gotowania bur-drobiowego, proste metody kontroli jego jakości oraz źródła jego gera z indyka z humusem i zielonymi warzywami, przyrządzaniapochodzenia. Zmagania kulinarne dziennikarzy poprzedziło krót- kurczaka w maśle z soczystym mango, ogórkiem zielonym i miętą,kie wystąpienie Witolda Choińskiego, Prezesa Związku Polskie udek z kaczki na miękko z sałatką z arbuza i avocado, pasztetu zMięso, który zaprezentował dane dotyczące rynku mięsa drobio- wątróbki gęsiej oraz polskiego curry z całego kurczaka z morelami.wego w Polsce, największych polskich producentów oraz skalęprodukcji i eksportu tego produktu. „Uważam, że warsztaty kulinarne są doskonałą formą promocji polskiego mięsa drobiowego. Mam nadzieję, że dzięki temu wy-142
PROGRAMY PROPOCYJNEdarzeniu polskie mięso drobiowe zostanie docenione przez dzien- jest podstawą mojej diety. To dieta, a w zasadzie wpojenie zasadnikarzy jako jedno z najbardziej wartościowych gatunków mięs, racjonalnego odżywiania klientowi, jest największym wyzwaniemz którego można przygotować wytworne i nietuzinkowe potrawy. każdego trenera personalnego. Sam trening fizyczny to już czystaDla mnie mięso drobiowe, czy to drób, gęsina, kaczka, czy też przyjemność” – powiedział podczas warsztatów Marcin Łopucki.mięso indycze to surowiec bardzo uniwersalny i łatwy do przygo-towania. Znakomicie smakuje w każdej postaci, czy to pieczonej, Na zakończenie warsztatów uczestnicy otrzymali od obu Panówduszonej, gotowanej, lub smażonej. Smakuje na zimno i na gorą- po jednym przepisie, by móc je potem stosować w swoich kuch-co. Na słodko i pikantnie. Tak naprawdę nie przychodzi mi inny niach i zaprezentować czytelnikom. Po zmaganiach kulinarnychprodukt na myśl, który tak jak drób dawałby naszym kulinarnym wszyscy zebrani zasiedli w towarzystwie przedstawicieli Fundu-poczynaniom aż tak duże pole do popisu” – powiedział po zakoń- szu Promocji Mięsa Drobiowego do wspólnego stołu, gdzie mieliczeniu warsztatów pan Andrzej. możliwość skosztowania przygotowywanych wcześniej dań. W spotkaniu wzięło udział 20 dziennikarzy i blogerów ze znanych Dietę sportowca z wykorzystaniem mięsa drobiowego zaprezen- czasopism i portali kulinarnych.tował zebranym znany trener osobisty Marcin Łopucki. „Dieta tonierozłączny element każdego treningu. Dlatego nie wyobrażam so- Event został zorganizowany z inicjatywy Związku Polskie Mię-bie pracować z klientem bez wytycznych żywieniowych. Mięso dro- so, a sfinansowany z Funduszu Mięsa Drobiowego. Jest to kolejnebiowe z racji swoich wartości odżywczych i niskiej kaloryczności wydarzenie w dorobku Związku Polskie Mięso. nREKLAMA 143
PROGRAMY PROMOCYJNEAnna KozaCertyfikaty„Doceń polskie”dla wyrobów firm z branży mięsnejW gronie laureatów XII audytu żywności zorganizowanego w ramach programu „Doceń polskie” znalazło się6 producentów z branży mięsnej. Loża Ekspertów przyznała certyfikaty 18 wyrobom, 9 z nich zdobyło takżetytuł TOP PRODUKT, po raz drugi uhonorowano 7 artykułów.Firmy z branży mięsnej brały udział we wszystkich dotychczaso- Podczas dwunastej certyfikacji żywności Loża Ekspertów podjęła de- wych certyfikacjach artykułów spożywczych Ogólnopolskiego Programu Promocyjnego „Doceń polskie”. Wśród uczestników cyzję o wyróżnieniu 18 wyrobów mięsnych. Co ważne, 9 spośród nichdwunastego audytu również nie brakowało producentów mięs i wędlin. otrzymało od jurorów maksymalną liczbę punktów, w związku z czym W trakcie minionej certyfikacji Loża Ekspertów programu „Doceńpolskie” oceniła wszystkie zgłoszone produkty i wyróżniła wyłącznie te przyznano im tytuł TOP PRODUKT. Warto podkreślić, że aż 7 z 18cechujące się najlepszym smakiem, odpowiednim wyglądem i adekwat-ną do jakości ceną. Za każdy z wymienionych trzech aspektów (smak, nagrodzonych artykułów zyskało uznanie ekspertów programu „Doceńwygląd, stosunek jakości do ceny) członkowie grona eksperckiego przy-znają oceny w skali 1-10. Godło programu zdobywają wyroby, które polskie” już po raz drugi.uzyskają określoną regulaminem liczbę punktów. Artykuły z maksymal-nymi notami są honorowane także tytułem TOP PRODUKT. W trakcie XII audytu Loża Ekspertów nagrodziła wyroby mięsne 6 firm: I. Zakłady Mięsne POLIWCZAK otrzymały certyfikaty za: Pasztet z pieca, Metkę wędzoną, Kurczaka złotego, Szynkę białą (wszystkim wymienionym wyrobom godło programu przyznano po raz drugi). Eksperci uhonorowali także Paróweczki drobiowe z fileta z kurcza- ka i Szynkę z puszki. Tytuł TOP PRODUKT przyznano Szynce białej oraz Paróweczkom drobiowym. II. Zakłady Mięsne PARUZEL wyróżniono za następujące produkty: Szynka Paruzel bez siatki, Szynka biała Ryszarda (obie zdobyły tytuł TOP PRODUKT, eksperci wyróżnili je po raz drugi), Kiełbasa weselna od Górala, Kiełbasa kminkowa (godło programu przyznane po raz drugi) i Frankfurterki nagrodzone także tytułem TOP PRO- DUKT. III. P.U.H „Łukasz” Gold Drób zdobyła godło promocyjne za produkty marki Kurczę Pieczone: Kurczaka z rożna (TOP PRODUKT), Kotlet drobiowy i Pierożki. IV. Firma HAND-MIĘS Polowczyk została nagrodzona za Szynkę z na- szej wędzarni i Polędwiczkę z naszej wędzarni - oba wyroby zdoby- ły tytuły TOP PRODUKT. V. Firma AVES już po raz drugi otrzymała certyfikat programu za Skrzydełka w przyprawach.144
VI. Społem Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Zawierciu uhono- rowano za Pasztet wieprzowy (TOP PRODUKT). Certyfikaty przyznaje się na okres 24 miesięcy. Po upływie tego czasuproducent chcący nadal korzystać z możliwości związanych z posiada-niem znaku promocyjnego, powinien dostarczyć wyróżnione wcześniejwyroby do ponownej oceny. Powtórny udział produktu w audycie po-zwala ekspertom przekonać się, czy wytwórca utrzymał wysoką jakość inadal zasługuje na wyróżnienie. Wyroby firm ubiegających się o możliwość dalszego posługiwania sięgodłem promocyjnym są oceniane dokładnie w tak samo, jak produktypo raz pierwszy przystępujące do audytu. Loży Ekspertów przewodniczy Mirek Drewniak - mistrz kuchni, współ-założyciel i członek Fundacji Klubu Szefów Kuchni. Poza nim, produktyspożywcze oceniają osoby zawodowo związane z branżą spożywczą. Wpracach Loży uczestniczy także przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwai Rozwoju Wsi. Honorowym patronem programu „Doceń polskie” jest Minister Rol-nictwa i Rozwoju Wsi.KONTAKT:Ogólnopolski Program Promocyjny„Doceń polskie”www.docenpolskie.plAnna Kozaspecjalista ds. public [email protected] Media s.c. Agencja Public Relationswww.adventure.media.pltel. 32 724 28 84, fax 32 417 01 70 n 145
KONFERENCJE, SEMINARIAPaweł ZakrzewskiDystrybucjażywności– problemy prawneSukcesem zakończyła się konferencja naukowa „Dystrybucja żywności – problemy prawne” zorganizowanaprzez Centrum Prawa Żywnościowego A. Szymecka – Wesołowska D. Szostek Sp.j. we współpracy z AkademiąLeona Koźmińskiego w Warszawie. Spotkanie odbyło się 18 czerwca 2014 r. w Akademii Leona Koźmińskiego,a uczestnictwo w nim potwierdziło ponad 120 osób. Ostatnia konferencja, to kontynuacja zapoczątkowanej wzeszłym roku inicjatywy Centrum Prawa Żywnościowego, jaką jest organizacja corocznych spotkań branżowych,na których poruszana jest tematyka związana z funkcjonowaniem przemysłu spożywczego działającego w oto-czeniu prawnym.Seminarium wywołało szerokie zainteresowanie wśród osób de- cujących z sektorem dystrybucji żywności (POHiD, Federacja Polskich cyzyjnych w przedsiębiorstwach i organizacjach branżowych. Banków Żywności). Główni uczestnicy, to przedstawiciele sektora dystrybucji i pro-ducenci żywności. Zaproszenie do udziału w panelach dyskusyjnych Nad prawidłowym przebiegiem konferencji czuwał prof. dr hab. Wal-przyjęli również przedstawiciele organów urzędowej kontroli żywności i demar Hoff z Akademii Leona Koźmińskiego.innych instytucji państwowych. Naszymi gośćmi byli między innymi re-prezentanci takich urzędów jak Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Szerokie spektrum poruszanych tematów poskutkowało tym, że każdyRolno-Spożywczych, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Sanitarna, Mi- z uczestników mógł wybrać coś dla siebie i z pewnością każdy opuściłnisterstwo Rolnictwa, czy UOKiK. Swoje prelekcje wygłaszali również konferencję usatysfakcjonowany. Szczególne zainteresowanie wzbudziłaprzedstawiciele organizacji i stowarzyszeń działających lub współpra- kwestia tzw. opłat półkowych. Po wykładzie prof. Krystyny Szczepanow- skiej-Kozłowskiej (WPiA UW) pt. „Opłaty półkowe – swoboda kontrakto- wania, czy nieuczciwa konkurencja”, głos zabrał dyrektor generalny Pol-146
skiej Organizacji Handlu i Dystrybucji Maria Andrzej Faliński. Wyraził KONFERENCJE, SEMINARIAon opinię w imieniu stowarzyszonych w organizacji firm na temat tegorodzaju opłat oraz próbował uzmysłowić przedstawicielom producentów AMAwagę stosowania takich instrumentów. Niezmiennie duże zainteresowa-nie wywołały wystąpienia wspólników Centrum Prawa Żywnościowego– dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska przeprowadziła prelekcję na te-mat odpowiedzialności dystrybutorów za oznakowanie produktów spo-żywczych, a Daniel Szostek zaprezentował prawne aspekty sprzedażyżywności przez internet. Pozostałe wystąpienia dotyczyły różnorodnychkwestii, poczynając od „Ingerencji państwa w obrót żywnością w ujęciuhistorycznym” (Dariusz Łomowski, UOKiK), poprzez „Uwarunkowaniaprawa żywnościowego w zakresie transportu żywności” (dr inż. MaciejTaczanowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) i „Porozumieniadystrybucyjne w sektorze żywnościowym” (dr Aleksander Maziarz,ALK), po „Sankcje w prawie żywnościowym” (dr Paweł Wojciechow-ski, WPiA UW). Spotkanie pozwoliło także, na poruszenie tak ważnejkwestii, jaką jest problem marnowania żywności. Przedstawiciele Fe-deracji Polskich Banków Żywności (Maria Gosiewska, Marek Borowski)zachęcali do aktywnego udziału w akcjach organizowanych przez BankiŻywności, a prezentacja przez nich przeprowadzona dotyczyła darowiznżywności bez VAT! Różne poglądy prezentowane przez dyskutujące strony zmieniły kon-ferencję w doskonałe miejsce, gdzie często przeciwstawne strony, mo-gły poznać racje partnerów lub organów kontrolujących. Spotkania tegotypu także pozwalają podmiotom działającym w tym sektorze na lepszezrozumienie zawiłego otoczenia prawnego. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za zaangażowanie i liczymy naobecności na kolejnych spotkaniach branżowych organizowanych przezCentrum Prawa Żywnościowego A. Szymecka – Wesołowska D. SzostekSp.j. nREKL 147
TARGIZASMAKUJW TARGACHTargi Wyposażenia Hoteli, Gastronomiii Cateringu HOTEL-GASTRO MEETINGTargi Przemysłu Mięsnego MEAT MEETING 2014W dniach 10-11 czerwca w Expo Silesia odbyły się targi, które możemy nazwać najsmaczniejszymi ze wszyst-kich imprez w naszym obiekcie. A wszystko za sprawą pokazów towarzyszących Targom Wyposażenia Hoteli,Gastronomii i Cateringu HOTEL-GASTRO Meeting i Targom Przemysłu Mięsnego MEAT MEETING.Połączenie tych dwóch tematów branżowych dało przedstawicie- Miłośnicy kawy mogli popatrzeć jak profesjonalnie przygotować ten lom obu sektorów wyjątkową okazję do zacieśnienia relacji. aromatyczny napój. Pokazy baristyczne odbyły się bowiem z udziałem I tak na stoisku KLUBU FUNDACJI SZEFÓW KUCHNI zapo- Mistrza Polski Baristów – Rafała Adamka, który poprowadził pokaz pa-znaliśmy się z nowoczesną kuchnią polską i Śląską Kuchnią Regionalną rzenia kawy, latte art, coffe flair. Ponadto na zwiedzających czekały:z akcentem naturalnych produktów. Gotowali dla nas mistrzowie kuch- degustacja szlachetnych trunków, degustacja produktów regionalnychni: Waldemar Hołówka, Mirosław Drewniak, Wiesław Bober i Zbigniew oraz pokazy gotowania w wykonaniu Krystiana Zalejskiego na stoiskuKurleto. firmy SELGROS. Poznaliśmy również młodych adeptów trudnej sztuki148
TARGIkulinarnej, bowiem uczniowie śląskich szkół gastronomicznych zmie-rzyli się ze sobą w konkursie kulinarnym „Kuchnia Regionu Śląskiegobez tajemnic”. Targi MEAT MEETING okazały się kompleksową propozycją dla zakła-dów mięsnych, producentów maszyn i urządzeń dla przemysłu mięsne-go. Przedstawiciele tej branży mogli liczyć na fachowe porady i konsulta-cje ekspertów w zakresie sprzętu, rozwiązań technologii produkcyjnychczy też środków transportu dostawczego i chłodniczego. Niespodziankiczekały również na smakoszy wyrobów naturalnych, którzy mogli dowoli próbować aromatycznych wędlin i przysmaków regionalnych. Zapraszamy na kolejną smaczną edycję Targów już za rok! n Więcej na stronach: www.hotel-gastro.pl www.meatmeeting.pl 149
WIADOMOŚCI Z BRANŻYGrzegorz MiketaWalne ZgromadzenieŚląskiego CechuRzeźników i WędliniarzyTegoroczne Walne Zgromadzenie Cechu odbyło się 6 czerwca w restauracji Marysin Dwór w Śląskim ParkuKultury i Wypoczynku w Chorzowie.Na Walne Zgromadzenie Sprawozdawcze przybyli Członkowie Cechu oraz zaproszeni goście: dniach 17-25 maja br. przebywała na wizycie studyjnej we Francji, w stoli- • dr Tadeusz Sarna – wojewódzki lekarz weterynarii cy Bretanii – Rennes. Grupa rzeźników i wędliniarzy oraz piekarzy i cukier- ników na zaproszenie Izby Przemysłowo Handlowej w Rennes poznawała• dr Piotr Gajos – zastępca wojewódzkiego lekarza weterynarii nowoczesne techniki kształcenia zawodowego, oglądała zakłady rzemieśl-• dr Józef Lipa – kierownik SANEPID nicze i sklepy firmowe. Był też czas na integrację środowiska, poznawanie• pan Tomasz Żabiński – dyrektor Agencji Rynku Rolnego kultury i zabytków Francji, m.in. Opactwo St. Michael – jako jeden z 7• pan Michał Wójcik – dyrektor Izby Rzemieślniczej, cudów świata, Wieżę Eiffla, Łuk Triumfalny, Pola Elizejskie oraz miasto• pani Beata Białowąs – wicedyrektor Izby Rzemieślniczej Rennes. Grupa odbyła spotkanie w merostwie Rennes oraz zobaczyła wieleWalne Zgromadzenie otworzył prezes Cechu Andrzej Stania, wszystkich innych atrakcji. Obecnie projekt jest w fazie rozliczenia.serdecznie przywitał i podziękował za liczne przybycie. Andrzej Stania prze- W Walnym Zgromadzeniu uczestniczyła również Joanna Nowak – dyrektorprowadził wybór prezydium, w wyniku którego przewodniczącym Walnego Cechu, a zarazem koordynator projektu, której wszyscy za wspólny projektZgromadzenia został Grzegorz Miketa, a sekretarzem Andrzej Stania. podziękowali brawami.Grzegorz Miketa jako prowadzący Walne Zgromadzenie wpierw przywitał i • Projekt etykietowania wyrobów Członków Cechu naklejkami „Śląska Ja-przedstawił zebranym trzy firmy, które w tym roku sponsorowały spotkanie. kość” oraz afiszowaniu sklepów firmowych plakatami tego samego znaku.Były to firmy: • I Forum Gospodarcze Branży Mięsnej – zorganizowane w restauracji Ri-1. „ENERGIA DLA FIRM”, która w najbliższym czasie zajmie się m.in. nego- ding Club w Radzionkowie u wiceprezesa Cechu Andrzeja Cichonia. Fo-cjacjami cen za zakup gazu dla firm rzeźniczo-wędliniarskich. rum opisane zostało na stronie Cechu, w komunikatach i czasopismach2. „RATIONAL” - znany wszystkim producent urządzeń gastronomicznych, któ- branżowych, miało na celu integrację środowiska, wymianę doświadczeń,ry przedstawił członkom Cechu ofertę na wyposażenie sklepów firmowych nawiązanie kontaktów handlowych oraz wypracowanie strategii branży na3. Firma SÜDEPACK - producent folii i opakowań z ofertą najnowszych tren- najbliższy okres.dów dla branży rzeźniczo-wędliniarskiej. • Współpraca z czasopismem „Mięsne Technologie”, która polega na za-Każda z wymienionych firm podczas Walnego Zgromadzenia zaprezento- mieszczaniu najważniejszych wydarzeń Cechu w specjalnej kolumniewała się i zaprosiła do współpracy. branżowego pisma.Grzegorz Miketa przedstawił wszystkim zebranym sprawozdanie z dzia- • Polityka nowych firm – czyli zaangażowanie zarządu Cechu w pozyskaniełalności Cechu za ostatni okres. Omówił najważniejsze rzeczy, którymi Cech nowych członków Cechu (w ostatnich miesiącach do Cechu przystąpiło 6zajmował się w ostatnim roku. Należały do nich m.in.: nowych firm).• Partnerstwo z Cechem Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości w Katowi- • Obchody XXV-lecia Cechu podczas uroczystej Wielkiej Gali Rzemiosła wcach i projekt Leonardo da Vinci, w wyniku którego w grupa 21 osób w 2014 roku, na której Cech otrzymał specjalną statuetkę. Cech również przygotował stoisko promocyjne firm rzeźniczo – wędliniarskich. • Uruchomienie nowej strony internetowej ze specjalnymi działami aktualno- ści, giełdy i innych usprawnień. • Proces rejestracji krupnioków śląskich w systemie Chronionych Oznaczeń Geograficznych w Unii Europejskiej. • Porozumienie Cechu z Unią Polskiego Chłodnictwa w Łodzi, w wyniku któ- rego wszyscy członkowie Cechu mogą korzystać na specjalnych warunkach cenowych z zakupu energii elektrycznej. Wynegocjowana stawka jest nie- zwykle atrakcyjna, a wskazana firma została sprowadzona i gruntownie sprawdzona dzięki uprzejmości wiceprezesa Cechu pana Andrzeja Cichonia. • Szkolenia organizowane przez Cech w zakresie nowych przepisów dotyczą- cych znakowania żywności. • Warsztaty zorganizowane przez Cech przy współpracy z firmą Kulinaria w zakresie obliczania wartości odżywczych na produktach. n150
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
