สนทนาภาษาธรรม เล่ม 22

ส น ท น าภ ๒า ๒ษ า ธ ร ร ม เลม่ ต อ บ ปั ญ ห า โ ด ย ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอไุ ร จากเวบ็ ไซต์กลั ยาณธรรม www.kanlayanatam.com

ชมรมกัลยาณธรรม หนังสือดีลำ�ดับที่ ๑๘๑ ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ ตอบคำ�ถามโดย ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร พิมพค์ รั้งท่ี ๑ กันยายน ๒๕๕๕ จำ�นวนพิมพ์ ๖,๐๐๐ เล่ม จัดพมิ พถ์ วายเป็นพทุ ธบชู าโดย ชมรมกลั ยาณธรรม ๑๐๐ ถ.ประโคนชยั ต.ปากนำ�้ อ.เมอื ง จ.สมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ ออกแบบปกและรปู เลม่ นุช ณ พิมาย เพลท Canna Graphic  โทรศัพท ์ ๐๘-๖๓๑๔-๓๖๕๑  พมิ พ ์ บรษิ ทั ขมุ ทองอตุ สาหกรรมและการพิมพ ์ จำ� กดั โทรศพั ท ์ ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๑-๓ สัพพทานงั  ธัมมทานงั  ชนิ าติ การให้ธรรมะเปน็ ทาน ย่อมชนะการใหท้ ง้ั ปวง www.kanlayanatam.com

ชมรมกลั ยาณธรรม ขอน้อมถวายเปน็ พุทธบชู า และ กราบบชู าอาจรยิ คุณ แด่ ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอไุ ร

อนุโมทนากถา ปัญญาหรือความรู้ที่ชาวโลกนิยมพัฒนากัน คือ ความรู้ท่ีเกิดจากการฟังการอ่าน และการวิเคราะห์วิจัย ปัญญาทั้งสองระดับน้ีสามารถเข้าถึงความจริงชั่วคราว และเป็นความจริงท่ีระบบประสาทสามารถสัมผัสได้ ผู้ใด น�ำความรู้เช่นน้ีมาใช้ส่องน�ำทางให้กับชีวิต ย่อมมีปัญหา ใหต้ อ้ งแกไ้ ขอยา่ งไมร่ จู้ บตามทไี่ ดป้ ระมวลไวใ้ นหนงั สอื เลม่ นี้ ในครั้งที่ผู้ตอบปัญหาไปปฏิบัติธรรมอยู่กับท่าน เจ้าคุณโชดก ท่านเจ้าคุณฯ ได้พูดว่า “แก้ปัญหาท่ีคนอื่น ไม่จบส้ิน ปัญหาจะหมดไปได้ต้องแก้ท่ีตัวเอง” ค�ำพูดน้ีเป็น ความจริงเพราะตลอด ๔๕ พรรษาที่พระพุทธโคดมออก เผยแผ่ธรรม พระองค์ไม่เคยสอนให้ไปแก้ปัญหาที่คนอื่น แต่ทรงสอนให้ใช้ปัญญาเห็นถูกตามธรรมแก้ปัญหาที่ตัวเอง ผู้ตอบปัญหาจงึ ได้ดำ� เนนิ รอยตามและไดผ้ ลเป็นจริง

การใหธ้ รรมะเปน็ ทานเปน็ การใหท้ สี่ งู สดุ ขา้ พเจา้ อา้ ง เอาอานิสงส์แห่งทานนี้ จงบันดาลให้ผู้ร่วมกระบวนกรรม เผยแผ่ธรรม มีปัญญาเห็นถูกตามธรรม มีชีวิตน้ี และมี ชีวิตหน้าสวัสดีตลอดไป จนกว่าจะพ้นไปจากวัฏสงสาร จงทุกท่านทกุ คนเทอญ ดร.สนอง วรอไุ ร

ค�ำ น�ำ ในการจัดพิมพ์ ถวายเปน็ พทุ ธบูชา ชมรมกัลยาณธรรมได้เร่ิมงานเผยแผ่ธรรมอย่าง ต่อเน่ืองด้วยปฐมเหตุคือ ความศรัทธาในท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร เมอ่ื ๘ ปีก่อนของกัลยาณมิตรหลายทา่ น ร่วมรวมตัวกันเป็น “กลุ่มกัลยาณธรรม” และพัฒนาต่อ มาเป็น “ชมรมกัลยาณธรรม” สิ่งหนึ่งซึ่งเด่นสง่าและ มั่นใจได้เสมอมาคือ อุดมการณ์แห่งพระพุทธะที่จะเผยแผ่ ธรรมทาน เพื่อมอบปัญญาที่ถูกตรงแก่เพ่ือนสหธรรมิก จนชมรมนี้ได้รับฉายาจากผู้มีจิตศรัทธาว่า “พระเวสสันดร สาขา ๒” และท่ีส�ำคัญ เสาหลักท่ีม่ันคงแข็งแกร่งของ ชมรม ที่เป็นแบบอย่างและเดินน�ำในการปฏิบัติและ อทุ ิศตนอย่างตอ่ เนื่อง คือ ท่านอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ท่านอาจารย์ผู้เป็นประดุจบิดาและขวัญก�ำลังใจของ

พวกเราทุกคน ยังคงเดินนำ�พวกเราอย่างอาจหาญ มั่นคง สม่ําเสมอ ไม่มีความอ่อนล้าหรือท้อแท้ ท้อถอย แม้อายุ ของท่านจะเกินวัย ๗๐ มานานแล้ว แต่ก็กลับย่ิงทำ�งาน หนักข้ึน เพราะท่านเห็นว่า เวลาของท่านเหลือไม่มาก นบั เปน็ แบบอย่างของผไู้ มป่ ระมาทในธรรมโดยแท้ ขอกราบขอบพระคุณทา่ นอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ท่ีเมตตาตอบค�ำถามจากผู้ติดตามผลงานของเว็บไซต์ กัลยาณธรรม ขอขอบคณุ คุณภคกรณ์ รจุ าธนนนั ท์ ทีค่ อย พิมพ์ค�ำตอบส่งยังเว็บมาสเตอร์ผู้มุ่งมั่น คือ คุณเฉลิมพันธุ์ สมคั รพนั ธ์ุ อยา่ งสมำ่� เสมอ การตอบคำ� ถามของทา่ นอาจารย์ ยังช่วยให้ผู้อ่านท่านอื่นๆ ได้พลอยคลี่คลายความทุกข์และ ขอ้ สงสยั ทง้ั ในเชงิ ปฏบิ ัตแิ ละแนวทางชวี ิตด้วย ขอขอบคณุ ทุกท่านทรี่ ว่ มกนั รังสรรคธ์ รรมทานน้ี เพอ่ื ประโยชน์แก่สาธุชน และพระศาสนาสืบไป ดว้ ยความปรารถนาดแี ละอนุโมทนาย่งิ ทพญ.อจั ฉรา กลิ่นสุวรรณ์ ประธานชมรมกัลยาณธรรม

ธ ร ร ม ส า ร บั ญ หนา้ ๑๒ ๑. รบกวนอีกครง้ั ๑๔ ๒. ไมถ่ ูกกับแม่ ๑๗ ๓. ทำ�บญุ -ทำ�ทาน ๑๙ ๔. ไมเ่ คยคิดจะปฏบิ ัตธิ รรม ๒๗ ๕. กำ�หนดที่ลิ้นปีด่ ว้ ย ๒๙ ๖. กวา่ จะเขา้ หาธรรม ๓๒ ๗. คดิ ว่าไมเ่ ป็นไร ๓๕ ๘. ปวดขามาก ๓๖ ๙. ผตู้ ิ...บาปหรือไม่ ๓๘ ๑๐. ผู้ไม่ถอยหลงั ๔๐ ๑๑. ผิดปกติทางความคดิ ๔๑ ๑๒. ตอ้ งมคี ุณสมบตั ิเชน่ ไร ๔๕ ๑๓. คนมีธรรมะ ๔๖ ๑๔. ลมื ขอใบเสรจ็ ๔๘ ๑๕. ผมเร่ิมปฏบิ ัตธิ รรม ๕๑ ๑๖. หนอู ยากย้ายบ้าน ๕๓ ๑๗. ผสู้ ำ�นึกผดิ ๕๖ ๑๘. อาหารใส่บาตร ๕๗ ๑๙. สอบถามสน้ั ๆ ๕๘ ๒๐. จริงหรอื ไม่ ๖๐ ๒๑. ปฏิบตั ธิ รรม ๑ บังลงั ก์ ๖๑ ๒๒. เหน็ ด้วยนดิ ๆ ๖๓ ๒๓. คนอยากทำ�บุญ ๖๘ ๒๔. ทกุ ขก์ ับลูกที่อยู่ในทอ้ ง ๗๑ ๒๕. ช่วยเขาได้หรือไม่ ๗๒ ๒๖. ผู้ไม่หวงั สิ่งตอบแทน

๒๗. ดบั ทุกเร่อื ง ๗๖ ๒๘. เบือ่ แบบไหน ๗๘ ๒๙. หายจากโรคจิต ๘๐ ๓๐. กดปุม่ ผดิ ๘๓ ๓๑. พระนยิ ตโพธิสัตว์ ๘๕ ๓๒. หลับตามลูก ๘๗ ๓๓. กลัวลิฟทค์ า้ ง ๘๙ ๓๔. หนูอย่อู เมรกิ า ๙๐ ๓๕. ตอบปญั หาให้หนูหนอ่ ยคะ่ ๙๙ ๓๖. ถาม ๒ ข้อ ๑๐๔ ๓๗. สงสัยเรื่องศีล ๑๐๕ ๓๘. อธษิ ฐานพบลูก ๑๐๗ ๓๙. ผู้ต้องการพน้ ทุกข์ ๑๑๐ ๔๐. โรคกรรม ๑๑๒ ๔๑. จำ�เป็นหรอื ไม่ ๑๑๖ ๔๒. อาชีพตุลาการ ๑๑๗ ๔๓. ปีติในระดับตา่ งๆ ๑๒๒ ๔๔. กลัวกิ้งกือ ๑๒๕ ๔๕. ปฏบิ ัติธรรมทบี่ ้าน ๑๒๖ ๔๖. ขาดๆ หายๆ ๑๒๗ ๔๗. ผบี ้านผีเรือน ๑๒๙ ๔๘. เป็นไปไดห้ รือไม่ ๑๓๐ ๔๙. ทุกขเ์ พราะพ่อ ๑๓๑ ๕๐. ท่องพุทโธ ๑๓๓ ๕๑. อยากรเู้ รื่องกรรม ๑๓๔ ๕๒. อาจารยด์ ุ ๑๓๕ ๕๓. ไม่อยากเกิดอีก ๑๓๗ ๕๔. จบั มอื แฟน ๑๓๙

๕๕. กลัวอกี แลว้ ๑๔๐ ๕๖. ห้ามได้หรือไม่ ๑๔๓ ๕๗. ถามเลยนะคะ ๑๔๕ ๕๘. ก่อนจะ early retire ๑๔๗ ๕๙. ธรรมนิยายของหลวงพ่อ ๑๕๑ ๖๐. ขออภัยที่พดู ตรง ๑๕๗ ๖๑. ชอบเตน้ รำ� ๑๕๘ ๖๒. อนันตริยกรรมของผอู้ ่ืน ๑๕๙ ๖๓. เกี่ยวกบั แม่คะ่ ๑๖๒ ๖๔. ความทกุ ข์ร่วมกัน ๑๖๕ ๖๕. คำ�วา่ “พุทโธ” ๑๖๖ ๖๖. เปน็ บาปไหม ๑๖๗ ๖๗. กลัวตกนรก ๑๖๙ ๖๘. โชคดีท่นี อนคนเดยี ว ๑๗๑ ๖๙. หนเู ป็นครู ๑๗๕ ๗๐. ขอให้หนูขึ้นสวรรค์ ๑๗๙ ๗๑. ใช่ และชอบ ๑๘๑ ๗๒. ชอบดรู ่างเปลือย ๑๘๒ ๗๓. พ่ชี ายถกู รถชน ๑๘๔ ๗๔. อธิษฐานผิดหรือเปล่า ๑๘๗ ๗๕. พ่อให้เหยยี บหลงั ๑๘๙ ๗๖. พบคู่เวร ๑๙๓ ๗๗. พ่อปูบ่ อกว่า ๑๙๖ ๗๘. เพ่ือนตดิ เชอื้ เอช ไอ วี ๑๙๘ ๗๙. หนเู ชือ่ ยาก ๒๐๐ ๘๐. จะบาปมากไหม ๒๐๔ ๘๑. บูชาอาหารมาจากวัด ๒๐๕

ค ติ ธ ร ร ม “ความสุขในการดูละคร ความสุขในการเข้าสังคม ในการมีคู่รักคู่ครอง หรือการมีลาภยศ การได้รับความสุข สรรเสริญและได้รับความสุขจากส่ิงเหล่าน้ีก็สุขจริง แต่สุข เหลา่ นม้ี ที กุ ขซ์ อ้ นอยทู่ กุ อยา่ ง ตอ้ งคอยแกไ้ ขปรบั ปรงุ กนั อยู่ เสมอ ไมเ่ หมือนกับความสขุ ท่เี กิดจากสันติ ความสงบ เป็น ความสขุ ทเ่ี ยือกเย็น และไมซ่ ้อนดว้ ยความทกุ ข์ และไม่ต้อง แกไ้ ขปรบั ปรงุ ตกแตง่ มาก เปน็ ความสขุ ทท่ี ำ�ไดง้ า่ ยๆ เกดิ กบั กายใจเราน่ีเอง...” ท่านเจา้ คุณนรรัตนราชมานติ ย์ (ธมฺมวิตโก ภิกขฺ )ุ

www.kanlayanatam.com 12 ๑. รบกวนอกี คร้งั คำ�ถาม กราบเรียนอาจารย์สนอง วรอุไร ท่เี คารพอย่างสูง ดิฉันเคยส่งคำ�ถามมาปรึกษาท่านอาจารย์แล้ว คร้ังหน่ึง ได้รับคำ�ตอบท่ีชี้ทางสว่างให้กับดิฉันมากๆ มา คราวนจ้ี งึ ขอรบกวนทา่ นอาจารยอ์ กี ครงั้ เพอ่ื ชแี้ นะแนวทาง ให้กับแม่ดิฉันด้วยค่ะ ปัญหามีอยู่ว่า ปกติครอบครัวของ ดิฉันก็อยู่กันอย่างมีความสุขดีค่ะ จนกระทั่งวันหนึ่งคุณพ่อ ไปเล้ียงสังสรรค์ท่ีได้เลื่อนเป็นอาจารย์ ๓ ที่ห้องอาหาร คาราโอเกะ แล้วชอบพอกันกับสาวห้องอาหารก็ได้ติดต่อ กนั มาเรอ่ื ยๆ จนคณุ พ่อนอกใจคุณแม่ คือคุณพ่อแอบสง่ เงนิ ให้ผู้หญิงคนน้ีแทบทุกเดือน เงินเดือนท้ังเดือนก็โอนให้หมด เงินตกเบิกอาจารย์ ๓ ก็ส่งใหจ้ นหมดตัว พอไม่มีเงนิ ใช้กม็ า รดี ไถกับทางครอบครวั ทา่ นท้ังสองมปี ากเสียงกนั ตกี ันบ้าง ดา่ ทอกนั บ้าง ระแวงสงสัยกนั บา้ ง ดฉิ นั จึงรบกวนใหอ้ าจารย์ชว่ ยชแี้ นะดังนีค้ ่ะ ๑. คุณแม่เคยคิดว่าจะออกไปบวชเป็นชีจะดีหรือไม่ (คุณแม่ท่านเป็นคนมีศีลมีธรรม) แต่มีญาติ พระสงฆ์ ท่าน คัดคา้ นไวว้ า่ ถ้าไปแล้วจะทำ�ใหเ้ กิดบา้ นแตกสาแหรกขาด

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 13 ๒. ลูกๆ จะช่วยท่านได้อย่างไร ท้ังทางคุณพ่อที่ อนาคตอาจจะหมดตัวแน่ๆ และทางคุณแมท่ ี่เศรา้ ซึมอยู่ ดิฉันกราบขอบพระคุณท่านอาจารย์สนอง ที่ได้สละ เวลาช่วยช้ีทางให้ครอบครัวของดิฉัน ขอให้อาจารย์มีธาตุ ขันธ์ที่แข็งแรงสมบูรณ์ เป็นร่มโพธ์ิร่มไทรให้ผู้ท่ีมีทุกข์หรือ ผทู้ ่ใี ฝร่ ้ใู นธรรมได้พงึ่ พาดว้ ยเทอญ ถา้ ขา้ พเจา้ ไดล้ ว่ งเกนิ ทา่ นอาจารยไ์ มว่ า่ ทางใดๆ กต็ าม ดิฉันขออโหสิกรรมดว้ ยค่ะ คำ�ตอบ (๑) กรรมย่อมจำ�แนกบุคคลให้ดี ช่ัว เลว หยาบ แต่ละบคุ คลมกี รรมเป็นของตวั เอง ต่างคนต่างเกิดมาสูโ่ ลก ใบน้ไี ม่พรอ้ มกัน ตา่ งคนตา่ งตายจากโลกใบนีไ้ ปไม่พรอ้ มกัน ดงั น้ันพึงเลอื กทำ�กรรมตามที่ชอบๆ เถดิ (๒) พระพุทธโคดม สอนพุทธบริษัทให้แก้ปัญหาที่ ตวั เอง มไิ ดส้ อนใหไ้ ปแกป้ ญั หาของคนอน่ื และผรู้ จู้ รงิ ยอ่ มไม่ เขา้ ไปกา้ วล่วงในชวี ิตของใครผใู้ ด ดงั น้ันหากเป็นลกู ท่รี ู้จริง ตอ้ งปลอ่ ยผอู้ น่ื ใหเ้ ปน็ ไปตามกรรมทเี่ ขาทงั้ สอง ไดก้ ระทำ�ตอ่ กันมาแล้วแตอ่ ดตี

www.kanlayanatam.com 14 ๒. ไมถ่ ูกกับแม่ ค�ำ ถาม สวัสดีครบั ท่าน อ.สนอง ผมมีคำ�ถามอยากถาม อ.สนอง ดังต่อไปน้ีครับ ขอรบกวน อ.ช่วยกรุณาแนะนำ� วิถีทางที่ถูกต้องให้ผม ด้วยครบั ผมเองไม่ค่อยจะถูกกับแม่ครับ แต่ก็ทำ�ทุกอย่างให้ แม่เสมอมา เช่น ให้เงินเดือนทุกเดือนต้ังแต่เริ่มงานเดือน แรก พยายามหาของให้แมท่ าน คอยไปรบั แมต่ อนเลิกงาน แต่ว่าผมกับแม่น้ัน จะมีเร่ืองท่ีไม่ค่อยถูกกันครับ เน่ืองจาก แม่ผมเป็นคนโทสะเยอะ ไม่ฟังเหตุผลจากคนอ่ืน หากท่าน ผิดก็จะบอกว่าเขาเป็นแม่ เขาต้องถูก ผมไม่รู้จะทำ�ยังไง ครับ ผมกับน้องชายได้แต่เอือมระอา ท่ีเขาไม่ฟังอะไร บางทีท่านก็ว่าหรือด่าผมให้คนอ่ืนฟังท้ังๆ ที่ผมก็พยายาม ทำ�ให้ท่านสบาย และคอยช่วยเหลือทุกอย่างครับ ผมเอง ก็ศึกษาธรรมะพอสมควร รวมทั้งได้ฟังธรรมบรรยายจาก อาจารย์ด้วย เลยพยายามจะไม่โกรธ ไม่น้อยใจ พยายาม มองให้เห็นถึงความโกรธที่เกิดข้ึน แต่บางทีก็พ่ายแพ้ครับ มันทนไม่ไหวจริงๆ บางทีก็พูดกับท่านแบบหัวเสียบ้าง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 15 ไม่ได้ด่าท่านนะครับ แต่อยากให้ท่านมีเหตุผลหรือรับฟัง คนอ่ืนบ้างก็เท่านั้น แต่ก็ไม่มีผลครับ ท่านก็จะบอกว่าท่าน อายเุ ยอะแลว้ จะตายวนั ตายพร่งุ ก็ไม่รู้ ท่านไมย่ อมเปลยี่ น นิสัยครบั ผมเลยอยากถามอาจารยว์ า่ ๑. สิ่งท่ีผมทำ�อยู่น้ีบาปไหม และจะเป็นอุปสรรคใน การปฏบิ ัตธิ รรมไหมครับ ผมกลวั ว่า อกศุ ลกรรมนจ้ี ะสง่ ผล ให้ผมปฏบิ ัตไิ มก่ ้าวหนา้ ๒. ผมจะมีวิธีคิดอย่างไรดีครับกับเรื่องแบบนี้ เหน่ือยใจจริงๆ ครับ บางทีดีช่ัวผมก็รู้หมด แต่อดไม่ได้ จริงๆ ครับ คิดอยากให้ท่านกลับตัว และรับฟังคนอื่นบ้าง กลัวจะไมม่ คี นคบทา่ นเอาครับ ๓. ถา้ ผมห่างๆ มา โดยส่งเสยี แมอ่ ยู่ แต่วา่ พยายาม ไมพ่ ดู อะไรทไ่ี มจ่ ำ�เปน็ ดว้ ยกบั ทา่ นเพราะไมอ่ ยากจะกอ่ กรรม หนัก จะถือว่าผมอกตัญญูไหมครับ เพราะผมไม่มีอะไรจะ พดู แลว้ ท่านมีมิจฉาทิฏฐมิ ากเหลอื เกนิ ครบั ส่งิ ท่ีดขี องท่าน ก็มีเยอะครับ ผมเองก็ได้พยายามมอง และก็เอามาหักลบ กบั เร่อื งท่ที ่านเป็นแบบนคี้ รับ แตบ่ างทีทนไม่ไหวจริงๆ ครบั ขอความกรุณาอาจารย์ ตอบคำ�ถามผมด้วยนะครับ ผมเองอยากจะไดด้ วงตาเหน็ ธรรมแบบอาจารยบ์ า้ ง แตก่ ลวั ว่าเรอื่ งน้ี จะเปน็ กรรมทที่ ำ�ใหผ้ มไมม่ ีโอกาสเหน็ ธรรมครับ

www.kanlayanatam.com 16 ขอบพระคุณอาจารย์ครับ ขอให้กุศลน้ีจงเพิ่มเป็น บารมใี หแ้ ก่อาจารย์นะครับ ค�ำ ตอบ แมด่ ดุ ่าลกู เป็นเรอื่ งของแม่ แตเ่ ร่อื งของลกู คือ ตอ้ ง สงบนงิ่ แลว้ ใหอ้ ภยั เปน็ ทาน ทกุ ครง้ั ทม่ี สี ง่ิ ขดั ใจเขา้ กระทบจติ ท้ังน้ีเพราะพระพุทธโคดมมไิ ดส้ อนให้ไปแก้ปัญหาท่ผี อู้ ่นื แต่ สอนให้แกป้ ัญหาท่ตี ัวเอง ปัญหาจึงจะยตุ ลิ งได้ (๑) ความไม่สบายใจ ความไม่สบายกาย ถือว่า เป็นบาป ได้ยินเสียงดุด่าแล้วไม่สบายใจจึงเป็นบาป ผู้ไม่ สบายใจ ปฏิบัติธรรมแล้วย่อมเข้าไม่ถึงธรรม หรือเข้าถึง ธรรมได้แต่เนิน่ ช้า (๒) ทุกคร้ังที่มีส่ิงขัดใจเกิดข้ึน ต้องให้อภัยเป็นทาน ด้วยการกำ�หนด “ช่างมันเถอะๆๆๆๆ” ไปเร่ือยๆ จนกว่า ความไมส่ บายใจจะหายไป (๓) พระพุทธโคดมมิได้สอนให้หนีปัญหา แต่สอนให้ อยู่กับปัญหาแล้วใช้ปัญญาแก้ปัญหา การกำ�หนด “ช่าง มันเถอะ” เป็นการให้อภัยเป็นทาน ผู้ให้อภัยได้แล้วย่อมมี อารมณ์สงบเย็น แล้วจะรู้ว่าแม่เป็นผู้มีอุปการคุณที่ทำ�ให้ ลกู ไดส้ ร้างเมตตาบารมี ยังไงล่ะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 17 ๓. ทำ�บุญ-ทำ�ทาน ค�ำ ถาม กราบเรียนทา่ น อ.ดร.สนอง ทีเ่ คารพอย่างสงู ขอรบกวนสอบถามดงั น้ีครับ ๑. การทำ�บุญกับทำ�ทานต่างกันอย่างไรครับ และ การทำ�บาปคือการกระทำ�เช่นใดครับ ๒. กรณีไปทำ�สังฆทานแล้วพระท่านถามว่าทำ�เพ่ือ อะไร เช่น วันเกดิ อทุ ศิ สว่ นกุศลให้ผตู้ าย เปน็ ตน้ เชน่ น้แี ล้ว หากทำ�บญุ วันเกดิ แล้วญาตทิ ลี่ ว่ งลับไปจะได้หรอื ไมห่ ากเรา ตง้ั ใจอทุ ิศ แต่เราบอกพระว่ามาทำ�เนอ่ื งในวนั เกดิ ๓. ปัจจุบันเทคโนโลยีล้�ำหน้าไปมาก ท�ำให้สามารถ รักษาอาการป่วยหรือช่วยทุเลาอาการได้ ไม่ให้เสียชีวิต ในทนั ที ซึ่งจะเกิดกรณที ี่สดุ ความสามารถที่ผ้ปู ่วยจะกลบั มา ดีดังเดิม บางรายอาจอยู่ได้เพราะฤทธ์ิมอร์ฟีนที่แพทย์จ่าย ให้เช่นนจ้ี ะเป็นการส่งเสริมให้ผู้ป่วยเสพยาหรือไม่ ดังเช่น กรณบี ดิ ามารดาปว่ ยอยโู่ รงพยาบาลอาการหนกั แลว้ แพทย์ ให้ตัดสินใจว่าจะรักษาต่อไปหรือจะหยุดรักษา ซ่ึงจากกรณี ดงั กลา่ ว หากรกั ษาตอ่ ไปกจ็ ะเปน็ การทำ� ใหท้ า่ นทนทกุ ขท์ รมาน เนอื่ งจากอยไู่ ดเ้ พราะฤทธิย์ า ซ่ึงกรณนี จี้ ะถอื วา่ บาปหรือไม่

www.kanlayanatam.com 18 บางคนบอกว่าไม่ควรไปยุ่ง เพราะเป็นความต้องการของ เจ้ากรรมนายเวร อันน้ีผมก็สงสัยอยู่ว่าจริงหรือเปล่า และ หากไม่รักษาท่านต่อไป ก็เคยได้ยินว่าก็เป็นบาปเช่นกัน ถ้าอยา่ งน้นั อย่างไรจึงจะไมบ่ าป ขอบคณุ ครบั คำ�ตอบ (๑) การทำ�บุญ ได้แก่ การทำ�อย่างใดอย่างหน่ึงใน บุญกิริยาวัตถุ ๑๐ ผู้ใดประพฤติแล้วบุญย่อมเกิดข้ึน และ ถกู เกบ็ สง่ั สมอยใู่ นดวงจติ ซง่ึ หนง่ึ ในสบิ นน้ั ไดแ้ ก่ การบำ�เพญ็ ทานหรอื ให้ทาน ผใู้ ดให้ส่งิ ดงี ามแกผ่ ู้อน่ื แล้วบญุ ย่อมเกดิ ข้ึน (๒) การทำ�สงั ฆทาน ผู้ทำ� ทำ�แลว้ ไดบ้ ุญเกิดขน้ึ ผ้มู ี บญุ อทุ ิศบญุ ใหผ้ ูล้ ว่ งลบั บญุ ย่อมเกดิ ขึ้นเป็นคำ�รบสอง สว่ น ญาติผู้ล่วงลับจะได้บุญที่อุทิศให้หรือไม่ ข้ึนอยู่กับเหตุปัจจัย ที่ต้องถึงพร้อม คือ มีผู้อุทิศบุญ มีบุญท่ีอุทิศ และต้องมี ผู้มาอนุโมทนาบุญ ในกรณีนี้หากผู้ล่วงลับมาอนุโมทนาบุญ ได้ เขาจงึ จะไดร้ บั บญุ ทีม่ ีญาติอุทิศให้ (๓) อาการป่วยที่มีสาเหตุมาจากการประพฤติ เบียดเบียน และเจ้ากรรมนายเวรยังไม่เลิกจองเวร ในทาง โลกจะรักษาอย่างไรก็ไม่หาย และในการรกั ษานนั้ ผู้เขา้ รว่ ม

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 19 กระบวนกรรมของคนไข้ ยอ่ มไดร้ บั บาปจากการถกู จองเวร จากเจ้ากรรมนายเวรของคนไข้ ตรงกันข้ามหากคนไข้ เป็นผู้มีอุปการคุณต่อผู้ถามปัญหา แล้วไม่เข้าไปช่วยเหลือ ย่อมได้รับผลเป็นบาปด้วยอกตัญญูต่อคนไข้ ดังนั้นผู้รู้ จึงต้องช่วยเหลือคนไข้ โดยป้องกันบาปท่ีจะมาถึงตัว ด้วย การปฏบิ ตั ธิ รรม (บญุ ใหญ)่ และอทุ ศิ บญุ ใหญใ่ ชห้ นไ้ี ปเรอ่ื ยๆ จนกวา่ การช่วยเหลอื จะจบลง ๔. ไมเ่ คยคดิ จะปฏิบัตธิ รรม ค�ำ ถาม เรยี น อาจารยส์ นอง วรอุไร ก่อนหน้าน้ี ไม่เคยคิดหรือสนใจที่จะปฏิบัติธรรมเลย และคิดเสมอว่า เร่ืองธรรมะเป็นกลอุบายท่ีสอนให้คนใน สังคมอยู่กันอย่างสงบสุข และไม่เคยคิดที่จะสวดมนต์ หรือนั่งสมาธิเลย และคิดเสมอว่าใครที่นั่งสมาธิ เป็นคน เชยๆ จนกระทั่งมีความทุกข์เข้ามาในชีวิต จิตตกจิตใจ ว้าวุ่นผิดหวังเพราะสิ่งท่ีหวังไม่เป็นไปอย่างที่คิดไว้ และหา คำ�ตอบไม่ได้ว่าเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น จึงเปิดใจ สนใจศึกษา ธรรมะอย่างจริงจัง เริ่มจากการอยากให้ทุกข์น้ันหายไป

www.kanlayanatam.com 20 ด้วยการเร่ิมสวดมนต์ ถัดมาจึงลองน่ังสมาธิ แบบไม่มีครู นง่ั ตามทผ่ี มไดเ้ คยรู้ จากการไดย้ นิ ไดฟ้ งั ไดอ้ า่ นมาจากหนงั สอื ธรรมะ ผมเร่ิมต้นด้วยการน่ังสมาธิแบบกำ�หนดลมหายใจ พทุ -โธ และมคี ำ�ถามอยากจะเรยี นถามอาจารยด์ งั นค้ี รบั ๑. ในการน่ังสมาธิในคร้ังแรกของผม พอนั่งไปได้ สกั พกั (ไม่ถึง ๑๐ นาที) จติ เริ่มนิง่ และอยๆู่ มนั กร็ ้สู ึก รู้ขน้ึ มาเองว่า สิง่ ทีเ่ ราน่งั อย่นู ี้มนั เปน็ เพยี งร่างท่ตี ง้ั อยู่ แตใ่ จเรา กบั ร่างนม้ี นั เป็นคนละสว่ นกนั (ซงึ่ ก่อนหน้านไี้ มเ่ คยรมู้ าก่อน เลยว่ากายกับใจ มันคนละส่วนกัน) แล้วก็เหมือนมันสว่าง โพลงไปหมด ผมรู้สึกตกใจและคิดกลัวไปเองว่า จิตกำ�ลัง จะออกจากร่าง จึงลืมตา และหยุดน่ัง อยากถามอาจารย์ ว่าเหตุการณ์น้ีคืออะไรครับ แล้วทำ�ไมผมถึงเข้าใจมันได้ ท้ังๆ ท่ีเป็นการนั่งในคร้ังแรกหรือว่าผมอุปาทานไปเองครับ เปน็ เพราะของเกา่ หรอื เปลา่ ครับ ๒. หลังจากการนั่งสมาธิในคร้ังแรกผมก็เพียรนั่ง สมาธิ และสวดมนต์เรื่อยมา รวมถึงพยายามที่จะรักษา ศลี ใหค้ รบ ๕ ขอ้ ซง่ึ ก็ทำ�ไดย้ ากโดยเฉพาะศีลขอ้ ๔ ยงิ่ มา หาข้อมูลจากอาจารย์ท่ีอาจารย์บอกว่าศีลท่ีสมบูรณ์ ต้อง ลงคุมถึงใจ ยิ่งเข้าใจแจ่มแจ้งเลยครับว่าเรายังรักษาศีล ไดไ้ มด่ เี ลย แตใ่ นการนง่ั สมาธิ กเ็ รม่ิ เพมิ่ เวลาในการนง่ั มากขน้ึ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 21 ในแต่ละวันจากคร้ังละ ๑๕-๒๐ นาที ก็เริ่มเพิ่มข้ึนเป็น ๓๐ นาที ถึง ๑ ชม. โดยเฉพาะย่ิงถ้าวันไหนรู้สึกว่าทุกข์ ก็จะนั่งสมาธิให้มากข้ึน เพราะเข้าใจว่า การนั่งสมาธิเป็น การปฏิบัติธรรมซ่ึงเป็นบุญใหญ่ จึงอยากให้บุญใหญ่ส่งผล เพื่อให้กรรมดีเรง่ ให้ผลแซงกรรมไมด่ ี อยากถามอาจารยว์ ่า ผมคิดแบบนเี้ ข้าใจถูกไหมครับ ๓. ผมเร่ิมนั่งสมาธิมาเร่ือยๆ เป็นเวลาประมาณ ๓-๔ ปีแล้ว บางวันก็ฟุ้ง บางวันก็ง่วง บางวันก็น่ังได้ดี จิตนิ่ง หลายคร้ังที่นั่งแล้วรู้สึกว่าจิต มันด่ิงลึกสงบมาก อยากถามอาจารย์ว่าเมื่อเรารู้สึกแบบนั้น ว่าจิตน่ิงสงบให้ เราตามดคู วามสงบนน้ั หรอื ว่าให้เรารีบดงึ จิตกลับมาจดจอ่ อยทู่ ่ีลมหายใจแทนครับ ๔. ในการน่ังสมาธนิ น้ั ถ้าหากวา่ ผมไมใ่ ช้คำ�บริกรรม ว่า พุธ-โธ แต่ผมใช้ดูลมที่เข้าออกจากรูจมูกและคิด พิจารณาว่า ท่ีเราสูดลมเข้าเป็นปัจจุบันขณะ สูดลมออก กเ็ ปน็ ปัจจุบนั ขณะ (ท่นี ่ี-เดีย๋ วนี)้ แบบน้ไี ด้ไหมครบั ๕. ผมรู้ตัวเองดีว่า ในข้อโมหะหรือความหลงน้ัน ผมยังหลงในรูปอยู่มาก และอาจารย์เคยบอกว่าใครที่หลง ในรูป ให้ใช้เพ่งอสุภะ ผมจึงนำ�เอารูปศพ ท่ีอาจารย์บอก คอื ศพเน่ามหี นอน เหลอื แต่กระดูก มาดู และจดจำ�ภาพน้นั

www.kanlayanatam.com 22 ในขณะท่ีน่ังสมาธิ ก็นึกถึงแต่ภาพศพเหล่าน้ันและคิด พิจารณาว่าร่างกายนี้ไม่ได้สวยงาม วันใดวันหน่ึงมันต้อง เป็นแบบนี้กันทุกคน วิธีการแบบนี้ถูกต้องหรือเปล่าครับ อยากใหอ้ าจารยช์ ่วยชี้แนะครับ ๖. ในการเพ่งอสุภะ มีอยู่ครั้งหนึ่งผมนั่งแล้วอยู่ๆ จิตมนั กค็ ิดไปถงึ กระดกู ของตวั เอง คดิ ไปว่ากระดกู มันอย่ใู น เนื้อของเรา ที่มีแต่น�้ำเลือด เส้นเลือด เน้ือก็เป็นเน้ือสดๆ ไม่ได้สวยงามอะไร สภาวะแบบนี้ผมอุปาทานไปเองหรือ เปล่าครบั ๗. การที่ผมอายุก็พอสมควรแล้ว แต่ยังไม่ได้ แต่งงาน ทงั้ ๆ ทีก่ ม็ คี วามพรอ้ มในหลายๆ ด้าน มคี นมาชอบ แต่เราก็รู้สึกว่าเราไม่ชอบเขา ส่วนคนที่เราไปชอบ ไปหลง เขาก็ไม่ชอบเรา ถ้าหากว่าผมไม่ได้แต่งงานใช้ชีวิตคู่ เรื่อง แบบน้ีไม่ใช่เรื่องบังเอิญใช่ไหมครับ (ถ้าหากอาจารย์เห็นว่า คำ�ถามน้ี เป็นเร่ืองทางโลกอาจารย์ไม่สะดวกใจตอบ ก็ ไมเ่ ป็นไรครบั ) ๘. เน่ืองจากผมไมม่ คี ู่ แตย่ งั มคี วามต้องการทางเพศ หลายครง้ั ทค่ี ดิ จะชว่ ยตวั เอง แตเ่ คยไดร้ มู้ าวา่ การทเ่ี ราชว่ ย ตัวเองน่ีเป็นบาป ใชไ่ หมครบั

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 23 ๙. ทุกครั้งที่เกิดอารมณ์ทางเพศ ผมจะรีบเปล่ียน ความคิด ให้จิตท่ีมันหลงไปหางานอย่างอ่ืนให้จิตทำ�แทน จะได้ไม่หมกมุ่น คิดแบบนี้ถูกไหมครับหรือว่าผิดวิสัยของ ผู้ชายท่ีไม่ช่วยตัวเอง บางครั้งผมก็คิดว่าการที่เราช่วย ตวั เองมนั กค็ อื การหลอกตวั เอง ดว้ ยการจนิ ตนาการไปถงึ ภาพ นั้นๆ ทำ�ให้กิเลสมันฟุ้ง ซึ่งมันดูน่าละอายท่ีเราต้องช่วย ตวั เอง ผมคิดเหมอื นคนอื่นเขาหรือไม่ครับ ๑๐. เคยได้ยินอาจารย์บอกว่า เราควรจะน่ังสมาธิ ก่อนนอน แตผ่ มเลกิ งานดึก และตอ้ งตน่ื เช้า และบางทกี าร นงั่ กอ่ นนอน มนั ทำ�ใหผ้ มรสู้ กึ งว่ งนอนงา่ ยทำ�สมาธไิ ดไ้ มน่ าน ถ้าหากว่า ผมน่ังสมาธิตอนกลางวันแทน (ไม่ได้น่ังในเวลา งาน) ซ่งึ รสู้ ึกวา่ ไมค่ อ่ ยง่วงนอนจะได้ไหมครับ และจะมีผลดี กวา่ นง่ั กอ่ นนอนไหมครบั หรอื วา่ นงั่ กอ่ นนอนแบบเดมิ ดแี ลว้ ๑๑. อยากจะขอความรู้เรื่องคำ�ว่าเวรกรรม คำ�ว่า เวรกรรม นั่นหมายความว่า หาก นาย A เคยไปทำ�ร้าย นาย B จนเสียชวี ิต และเม่ือกรรมให้ผล นาย A จะตอ้ งรับ ผลกรรมนนั้ จากนาย B หรอื ว่าจากคนอ่นื ๆ ท่ีไม่ใช่นาย B รึเปลา่ ครับ การท�ำ ได้อยา่ งท่สี อน คอื ยอดพทุ ธวิธแี ห่งการสอน

www.kanlayanatam.com 24 ๑๒. คนที่เสียชีวิตเพราะอุบัติเหตุนั้น เป็นการ เสียชีวิตเพราะส้ินอายุขัย หรือว่าเพราะถึงเวลาท่ีกรรม ไม่ดใี ห้ผล หรือว่าเป็นไดท้ ้ัง ๒ กรณีครบั ๑๓. หากเราไปเกิดเป็นเทวดา หรือพรหม เราจะ สามารถรู้ได้ไหมครับว่าเราสร้างเหตุอะไรไว้เราถึงได้มาเกิด ในภพภูมเิ ทวดา หรอื พรหม และเราจะสามารถรู้ได้ไหมครับ ว่าชาติก่อนที่เราจะมาเป็น เทวดา หรือพรหม เราเกิดใน ภพภมู ไิ หนมาก่อน หากคำ�ถามใดได้ล่วงเกิน อาจารย์สนอง ด้วยความ รู้เท่าไม่ถึงการณ์ ขออาจารย์สนองได้โปรด อโหสิกรรมให้ กระผมด้วยครับ ค�ำ ตอบ ปฏาจารา มคี วามทกุ ขใ์ จดว้ ยเหตแุ หง่ การพลดั พราก จากญาตอิ นั เปน็ ทร่ี กั อมั พปาลี มคี วามทกุ ขใ์ จเกดิ ขน้ึ ดว้ ยเหตุ แหง่ การระลกึ ถงึ อาชพี โสเภณี (มจิ ฉาอาชวี ะ) วา่ เปน็ เหตนุ ำ�สู่ การเกดิ เปน็ สตั วน์ รก อสิ ทิ าสี มคี วามทกุ ขใ์ จเกดิ ขน้ึ ดว้ ยเหตุ ถกู สามถี งึ ๓ คน ปฏเิ สธทจ่ี ะอยรู่ ว่ ม ฯลฯ บคุ คลเหลา่ นห้ี นั มา ปฏบิ ตั ธิ รรม จนเปน็ พระอรหนั ต์ พน้ ไปจากความทกุ ขท์ ง้ั ปวงได้

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 25 (๑) เหตุการณ์ที่บอกเล่าไป คือ ปัญญาเห็นแจ้ง หรือเห็นถูกตรงตามความเป็นจริงแท้ ได้เกิดข้ึนกับผู้ถาม ปัญหา และเป็นผลอันเนื่องมาจากบุญบารมีเก่าที่ส่ังสมมา แต่อดตี ชาติ (๒) เขา้ ใจถกู แลว้ ครับ (๓) ให้ใช้จิตที่ตั้งมั่นเป็นสมาธิจวนแน่วแน่ ตามดู ความสงบของจิตว่าดำ�เนินไปตามกฎไตรลักษณ์ คือเห็นว่า ความสงบเปน็ ของไม่เทยี่ ง (อนิจจงั ) ความสงบเป็นภาวะที่ คงทนอยู่มิได้ (ทุกขัง) และความสงบเป็นส่ิงมิใช่ตัวมิใช่ตน (อนตั ตา) เมอ่ื ใดจติ รู้ เหน็ เขา้ ใจไดถ้ กู ตรงตามนแี้ ลว้ ปญั ญา เหน็ แจ้งในความสงบย่อมเกดิ ขึน้ แลว้ จงึ ดงึ จติ กลับมาสู่การ กำ�หนดเดมิ ที่ทำ�อยู่ (๔) ได้ครับ (๕) ถูกต้องแลว้ และต้องดบู อ่ ยๆ จนจติ เข้าถงึ สมาธิ จวนแน่วแน่ (อุปจารสมาธิ) แล้วจึงนำ�จิตไปตามดูผัสสะที่ เกดิ ขนึ้ ว่า ดำ�เนินไปตามกฎไตรลักษณ์ (๖) มิใช่อุปาทาน แต่เป็นการเห็นตรงตามความเป็น จริงแท้ของร่างกาย เหน็ ด้วยจิต (๗) การมิได้มีชีวิตคู่ เป็นเรื่องของสภาวธรรมใน ดวงจิตยกตัวอย่าง ปิปผลิมาณพ (พระมหากัสสปะ) และ

www.kanlayanatam.com 26 ภัทกาปลิ านี (ภัททา กาปิลานี) ถกู พอ่ แม่จับแตง่ งานกัน แต่ ทัง้ สองมไิ ด้ข้องเกีย่ วกันฉนั ท์สามภี รรยา เพราะสภาวธรรม ในดวงจิตของทั้งสองคนเป็นฆราวาสอนาคามี ดังนั้นเรื่องท่ี ถามไปจงึ มใิ ช่เป็นความบังเอญิ (๘) ถอื ว่าเปน็ บาป แตพ่ ระอรยิ บคุ คลขน้ั โสดาบนั ยงั ประพฤติได้ เช่น วิสาขา เป็นพระโสดาบันตั้งแต่มีอายุได้ ๗ ขวบ เม่ือโตเป็นสาวแล้วได้แต่งงานกบั ชายหน่มุ ยงั มีลกู ไดถ้ ึง ๒๐ คน (๙) คิดถูกทางโลก คือหนีปัญหา แต่ในทางธรรม ต้องอยู่กับปัญหา แล้วใช้ปัญญาดับที่ต้นเหตุ แนะน�ำให้ไป ดซู ากศพ ท่ี Life Museum ของวัดพระบาทนำ�้ พุ จงั หวดั ลพบุรี แลว้ ปญั หาดังกลา่ วจะหมดไป (๑๐) ไดค้ รับ ดีครับ (๑๑) จะต้องรับผลของกรรมจากนาย B ซึ่งเป็น เจา้ กรรม นายเวร (๑๒) เป็นเพราะกรรมไมด่ ี (อปุ ฆาตกรรม) ให้ผล (๑๓) ผ้ใู ดจะลว่ งรู้ภพหนหลังของตัวเองได้ ผู้นนั้ ตอ้ ง พฒั นาจิต (สมถภาวนา) จนเข้าถงึ ความทรงฌานให้ไดก้ อ่ น จงึ จะรู้ เห็น เข้าใจในภพหนหลัง (ปพุ เพนิวาสานุสติญาณ) ได้ การจะรู้ว่าตนได้ทำ�เหตุใดไว้จึงได้ไปเกิดเป็นเทวดาหรือ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 27 พรหม ต้องพัฒนาจิต (วิปสั สนาภาวนา) จนเกิดปญั ญาเห็น แจ้งได้แล้ว ย่อมรู้ถึงต้นเหตุที่นำ�สู่การเกิดเป็นเทวดา และ การเกิดเป็นพรหมได้ ๕. ก�ำ หนดท่ลี น้ิ ป่ดี ว้ ย ค�ำ ถาม กราบสวสั ดี อาจารย์ ดร.สนอง ผมขอกราบเรยี นสอบถาม ช่วงที่ผ่านมา ผมมีความ ฟุ้งซ่านจัด เกิดความคิดอกุศลในหัวทั้งวัน ผมได้ตามดู ลมหายใจ ตามคำ�แนะนำ�ของอาจารย์ ก็ดีข้ึนครับ มีอยู่ ขณะหนึ่งตอนที่ข่ีมอเตอร์ไซด์กลับบ้าน ผมกำ�หนดลม หายใจไปเร่ือยๆ และกำ�หนดที่ลิ้นปี่ด้วย อยู่ๆ ก็มีรู้สึกชัด ที่กลางหน้าอก พอมีความรู้สึกอะไรแวบเข้ามา ก็จะรู้สึก ทันที แล้วความรู้สึกน้ันก็หายไป เป็นอยู่ขณะหน่ึง จน เกือบถึงบ้านครับ แบบนี้เป็นสภาวะมีสมาธิหรือเปล่า ครับ ผมเคยรู้สึกแบบนี้เป็นคร้ังแรกครับ ทุกวันนี้ ผมรู้สึก ดีขึ้น แต่ก็ยังฟุ้งซ่านอยู่ บางทีก็ไม่ได้สวดมนต์ก่อนนอน แต่ก็พยายามท่ีทำ�ให้ได้เท่าท่ีโอกาสอำ�นวย และฟัง MP3 ธรรมะน้อยลง รวมทั้งอ่านหนังสือธรรมะน้อยลงด้วยครับ

www.kanlayanatam.com 28 เพราะกลวั อ่านแล้วฟุ้งซา่ นมากขนึ้ กราบขออโหสิกรรม สำ�หรับกรรมทางกาย กรรม ทางวาจา กรรมทางใจใดๆ ที่ล่วงเกินอาจารยไ์ ปครบั ขอบคุณสำ�หรับคำ�แนะนำ�ของอาจารย์ครับ ผมจะ พยายามอบรมจิตใจตัวเองให้ดีขึ้นครับ ขอบคุณทีมงาน ชมรมกัลยาณธรรมดว้ ยครับ คำ�ตอบ ขณะขบั ขีร่ ถมอเตอร์ไซด์ จติ ตอ้ งระลกึ (มีสต)ิ อยกู่ ับ การขบั ขรี่ ถทกี่ ำ�ลงั เคลอ่ื นท่ี จงึ จะเรยี กวา่ เปน็ การกำ�หนดสติ อย่กู บั อริ ิยาบถท่เี ปน็ ปจั จุบนั ผใู้ ดมีศลี ๕ คมุ ใจอยู่ทกุ ขณะ ตนื่ และมีสจั จะคมุ ใจ ย่อมพฒั นาจิต (สมถภาวนา) ใหม้ ีสติ ไดง้ ่าย แลว้ ความฟ้งุ ซ่านจะหมดไปโดยปรยิ าย ความอยากมาก แม้ได้มาก ก็เหมอื นน้อย ความอยากน้อย ไดน้ ิดหนอ่ ย ก็เหมือนมาก ใจทพี่ อ คือเพื่อนใจ ในยามยาก น้อยหรือมาก อยทู่ อ่ี ยาก มากหรอื น้อย

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 29 ๖. กวา่ จะเข้าหาธรรม คำ�ถาม กราบเรยี น...อาจารย์สนองที่เคารพ กวา่ ผมจะเข้าหา ธรรมะ กอ็ ายุ ๓๐ แลว้ ก่อนหนา้ นี้มีกศุ ลบา้ ง อกุศลบา้ ง สลบั กนั ไปตามจติ ของปถุ ชุ น ทกุ วนั นหี้ ากมงี านบรรยายธรรม ท่ีไหน มีที่ทำ�บุญที่ไหน ผมสุขใจมาก เฝ้ารอวันสำ�คัญน้ัน มาถงึ บางทกี ล็ างานไปฟงั ธรรมกม็ ี ผมอยากถามอาจารยว์ า่ ๑. ทำ�อย่างไรให้เราได้เป็นคนมีสัมมาทิฏฐิทุกๆ ชาติ เกิดมาในประเทศที่เจริญทางพุทธศาสนา เป็นประเทศท่ี เหมาะกบั การปฏบิ ตั ิ มพี ระอรยิ เจา้ ดำ�รงขนั ธอ์ ยู่ (ถา้ อธษิ ฐาน ต้องทำ�อย่างไร หรือต้องทำ�เหตุให้ตรงอย่างไร) เพราะผม เชอื่ วา่ เราไมไ่ ดเ้ กิดมาเป็นคนดีทุกๆ ชาติแนๆ่ ๒. จะทราบได้อย่างไรว่าลูกเป็นคนมีบุญมาเกิด แลว้ อาจารย์ใชห้ ลักธรรมอะไรในการสอนลูก ๓. อาจารย์ช่วยแนะนำ�พระอริยเจ้าในกรุงเทพฯ ให้หนอ่ ยครบั ๔. ของแท้ ของจรงิ เพชรเม็ดงาม ที่อาจารยก์ ล่าว ยกย่องพระสงฆ์น้ัน แสดงว่าภูมิจิตภูมิธรรมของท่าน ขนั้ สงู สดุ ใช่ไหมครับ

www.kanlayanatam.com 30 ๕. อานิสงส์ของการถวายอัฐบริขารท่ีพระจำ�เป็น ต้องใช้ธุดงค์แด่พระอรหันต์มีอะไรบ้างครับ จำ�เป็นต้อง กล่าวคำ�ถวายหรือไม่ หรือแค่ถวายตรงหน้าท่ีท่านนั่งเฉยๆ ครับ (เพราะผมต้องการเกิดเป็นพระทุกชาติ จนกว่าจะ เข้านิพพาน) กราบขอบพระคุณครบั ค�ำ ตอบ (๑) ปรารถนาให้ตนเองมีสัมมาทิฏฐิทุกชาติ ต้อง สรา้ งเหตปุ ัจจัยใหต้ รงดังนี้ ก. สรา้ งมหาทาน เช่น เลย้ี งพระเจ็ดวัน (ตอ่ เน่ือง) ข. อธิษฐานเกิดมาพบพระอริยเจ้า ไดป้ ฏบิ ัติธรรม และบรรลอุ รยิ ธรรมนัน้ ด้วย ค. ทำ�เหตุให้ตรง ด้วยการบำ�เพ็ญทาน รักษาศีล เจริญจติ ตภาวนา ตลอดชีวิต คนยอ่ มรัก ผสู้ มบูรณ์ดว้ ยศลี และทศั นะ ตั้งอยู่ในธรรม พูดสตั ย์จริง ท�ำ หน้าที่ของตนสมบรู ณ์ คาถาธรรมบท บทท่ี ๒๑๗

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 31 (๒) จะรู้ว่าคนมีบุญมาเกิด ให้ดูที่พฤติกรรม (คิด พูด ทำ�) ของเด็กว่ามีศีลธรรมหรือไม่ หรือพัฒนาตนเอง จนเข้าฌานได้ นำ�จิตออกจากฌานแล้วอธิษฐาน ขอ เห็นภพภูมิเดิมของเด็กที่มาเกิด หากมาจากสุคติภพ ย่อมแสดงว่าเขาเป็นผู้มีบุญมาก่อน ผู้ตอบปัญหาใช้หลัก ธรรมในการสอนลกู ดว้ ยการพฒั นาตวั เอง ใหม้ พี ฤตกิ รรมถกู ตรงตามธรรมวินัยของพทุ ธศาสนา คอื ทำ�ดีใหเ้ ขาดนู ่นั เอง (๓) ศิษย์ท่ีดี ย่อมแสวงหาครูบาอาจารย์ที่เห็นถูก ตามธรรม แม้จะอยู่ห่างไกลแค่ไหนก็ไม่ย่อท้อที่จะไปให้ถึง แล้วฝากตวั เปน็ ศิษย์ (๔) หลวงปู่โลกอุดรเคยพูดว่า เพราะพัฒนา คณุ ธรรมมาเสมอกนั จึงได้มาพบกนั (๕) อัฐบริขาร หมายถึง เครื่องใช้ของนักพรต ในพุทธศาสนา มี ๘ อย่าง ไดแ้ ก่ สบง จีวร สังฆาฏิ บาตร มดี โกนหรอื มดี ตดั เลบ็ เขม็ ประคดเอว และกระบอกกรองนำ้� มนุษยม์ ีการกระทำ� ๓ อย่าง คอื กายกรรม วจกี รรม และมโนกรรม ดังนั้นผู้ใดปรารถนาจะทำ�กรรมให้ครบถ้วนสมบูรณ์ ต้องทำ�ใหค้ รบท้งั สามทาง

www.kanlayanatam.com 32 ๗. คิดวา่ ไม่เปน็ ไร ค�ำ ถาม กราบเรียนอาจารย์ ดร.สนอง ท่ีเคารพอยา่ งสูง กอ่ นอื่นผมกราบแทบเท้ากบั อาจารย์ทง้ั กายใจ กราบ ขอขมาท่ีผมได้ล่วงเกินอาจารย์ แบบไม่น่าจะเกิดข้ึนได้ทาง มโนกรรม ผมได้อ่านการสนทนาธรรมจากท่านอ่ืน มีบาง ท่านท่ีเขียนมาถามอาจารย์เกี่ยวการกระทำ�ไม่ดี ไม่ถูกต้อง ต่อพ่อ แม่ ครบู าอาจารย์ ผมกไ็ ดค้ ดิ ตามเขาไปด้วยวา่ เออ คดิ ไดย้ งั ไง คลา้ ยกบั ผมคดิ ปรามาสความคดิ คนอนื่ วา่ ทำ�ไมคดิ ไม่ดอี ย่างน้ัน แตเ่ หตกุ ารณน์ ัน้ กลับเกดิ กับผมเอง เม่ือคนื วันที่ ๒๖ ธ.ค. ๕๔ ตอนใกลส้ ว่าง ผมคลา้ ยกบั ก่ึงหลับกึ่งตื่นอยู่ดีๆ ก็ได้ฝัน หรือคิดก็ไม่แน่ใจ ใช้คำ�พูดไม่ เหมาะกลา่ วชอ่ื อาจารยข์ น้ึ มา แตค่ ำ�พดู กไ็ มไ่ ดห้ ยาบคาย แต่ ผมคดิ วา่ ไมเ่ หมาะกบั บคุ คลระดบั ครบู าอาจารยป์ ชู นยี บคุ คล ตอนแรกผมคดิ วา่ ไม่เปน็ ไร เพราะผมไมม่ ีเจตนาแบบน้ัน แต่ เรื่องไม่น่าเกิดขึ้น ในวันนั้นมีคนมาทักผมเก่ียวเร่ืองธรรมะ ความเปลยี่ นแปลง เปน็ สง่ิ เดยี ว ท่ถี าวร

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 33 ท่ีผมปฏิบัติทุกวัน วันน้ันมีเร่ืองทำ�ให้ผมหดหู่ใจทั้งวัน ท้ังท่ี ผมพยายามรักษาใจของผมตลอดเวลาทุกวัน แต่วันน้ีผม ทำ�ไม่ได้เลย ผมรู้สึกหดหู่แย่ท้ังวันผมแปลกใจมากและได้ ทบทวนหาสาเหตุ มีสาเหตุเดียวคือมโนกรรมท่ีไม่เหมาะสม กับอาจารย์ ผมรู้สึกเสียใจมากครับ แต่ไม่รู้เกิดข้ึนได้ อย่างไร ทำ�ไมมันเข้าในจติ ได้อย่างไร ผมอ่านเรื่องทำ�นองน้ี มากเกินไปหรือเปล่าครับ แต่เหตุการณ์ทำ�นองนี้เกิดขึ้น กับผมหลายคร้ังเหมือนกันท้ังดี และไม่ดี ผมเคยปรามาส สถานศกึ ษาแหง่ หน่งึ ว่า บา้ นนอกใครจะมาเรยี น แต่ตัวเอง ก็ได้มาเรียน ได้ดิบได้ดีเพราะสถาบันแห่งน้ี เคยปรามาส คนนอกใจภรรยา สุดท้ายมาเกิดกับตัวเองอีก ทำ�ไมเกิด เหตุการณ์แบบนี้ ผมไมเ่ ข้าใจเลย ผมเสยี ใจ ผมไม่สบายใจ มากครับท่ีล่วงเกินอาจารย์ทางมโนกรรม สิบน้ิวของผมท้ัง กายใจขอกราบแทบเทา้ อาจารย์ ดร.สนอง วรอไุ ร ขออาจารย์ โปรดอโหสกิ รรมแกก่ ระผมผสู้ ตปิ ญั ญายงั ออ่ นดอ้ ยดว้ ยครบั และขอฝากตวั เปน็ ศษิ ยอ์ าจารยท์ ง้ั กายใจ ศษิ ยจ์ ะปฏบิ ตั ติ าม คำ�แนะนำ� ของอาจารยท์ ุกประการ โดยไมม่ เี ง่ือนไข ขอสงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธพิ์ อ่ แมค่ รบู าอาจารยท์ ผี่ มเคารพนบั ถอื อำ�นวยอวยพรใหอ้ าจารย์ ดร.สนอง วรอไุ ร มสี ขุ ภาพสมบรู ณ์ แข็งแรง ได้พน้ วัฏฏะในชาตินี้ครับ

www.kanlayanatam.com 34 ค�ำ ตอบ ความคิดในทางลบที่เกิดขึ้นกับผู้ถามปัญหา มีเหตุ มาจากจิตใต้สำ�นึกเคยปรามาสผู้ตอบปัญหามาก่อน หาก ประสงค์มิให้ความคิดติดลบใดๆ เกิดขึ้นอีก ต้องขอขมา กรรมต่อสิ่งศักด์ิสิทธ์ิ ด้วยการสวดมนต์บทสรรเสริญคุณ พระรัตนตรัย แล้วกล่าวคำ�ขอขมาท่ีเคยคิดล่วงเกินผู้อื่น ท้ังท่ีจำ�ได้ และจำ�ไม่ได้ให้ยกโทษให้ และต้องไม่ประพฤติ ลว่ งเกนิ ใหเ้ กดิ ขน้ึ อกี โทษนนั้ ๆ จงึ จะหมดไปจากจติ ใตส้ ำ�นกึ ได้ สำ�หรับผู้ตอบปัญหาแล้ว อโหสิกรรมให้กับผู้ถาม ปัญหา จงไม่มีโทษใดๆ ต่อกัน จงมีความก้าวหน้าในการ ปฏิบัติธรรม และเข้าถึงธรรมนับแต่บัดน้ีเป็นต้นไป ตราบ นำ�ชีวติ ไปสู่ความพ้นทกุ ข์ สตเิ ป็นกลั ยาณมติ รกบั ตัวเรา สติเป็นกญุ แจเปิดเผยตน เห็นผิด เหน็ ถกู สติเปน็ ธรรมไม่ใหเ้ กิดทุกข์ ขาดสตมิ ักเกิดปัญหา (หลวงพ่อค�ำ เขยี น สวุ ณฺโณ)

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 35 ๘. ปวดขามาก คำ�ถาม กราบเรียนอาจารย์ ดร.สนอง วรอุไร ผมมีคำ�ถาม เก่ยี วกบั การปฏิบัติสมาธคิ รบั ๑. เมอ่ื ผมนัง่ สมาธิ ผมจะกำ�หนดลมหายใจเข้า-ออก (พุท-โธ) ไปเรื่อยๆ จนสักพักหน่ึงจิตของผมมันเกิดคิด เร่ืองนู้นเร่ืองนี้ เช่น คิดถึงเร่ืองงาน หรือเร่ืองอื่นๆ ทั่วไป ถา้ ผมรตู้ วั ผมกจ็ ะกำ�หนดวา่ รหู้ นอ หรอื คดิ หนอ หลงั จากนนั้ ก็จะกำ�หนดลมหายใจต่อ (พุท-โธ) คำ�ถามคอื ผมปฏิบัตถิ กู แล้วหรือเปล่า หรือผมต้องปล่อยให้จิตคิดไปเร่ือยๆ ครับ รบกวนอาจารย์แนะนำ�ทคี รับ ขอบคุณครับ ๒. เมอ่ื นง่ั สมาธนิ านเขา้ ผมจะเกดิ อาการปวดขามาก ผมจะกำ�หนดว่า หายใจเข้าปวดหนอ-หายใจออกปวดหนอ ไปเรื่อยๆ แต่ก็ไม่หายปวดจนผมต้องออกจากสมาธิก่อน ในข้อนี้ผมควรปฏิบัติเช่นไรครับ รบกวนอาจารย์แนะนำ� ทีครับ ขอบคณุ ครบั

www.kanlayanatam.com 36 ค�ำ ตอบ (๑) ปฏิบัตธิ รรมถูกทางแล้ว (๒) ผู้มีกำ�ลังของสติอ่อน ย่อมมีจิตอยู่ใต้อำ�นาจ ของขนั ธมาร (ปวดขา) การกำ�หนดคำ�วา่ “ปวดหนอๆๆๆๆ” ไปเรอ่ื ยๆ แลว้ ยงั ไมห่ ายปวดขา ตอ้ งเปลยี่ นจากการนง่ั สมาธิ ไปเป็นเดินจงกรม สลับกัน แล้วกำ�ลังสติจะมีเพิ่มมากข้ึน อาการปวดขาจงึ จะหมดไป ๙. ผู้ติ...บาปหรอื ไม่ ค�ำ ถาม กราบเรียนถามท่านอาจารย์สนอง ท่ีกล่าวว่าการติเตียนพระอริยะเป็นกรรมหนัก ไม่ ทราบว่าการกล่าวคำ�ตำ�หนิท่านผู้เป็นพระอริยเจ้าทุกกรณี เป็นบาปทัง้ หมดหรือไม่คะ เชน่ มใี ครคนหนึง่ เปน็ พระอริยะ ช้ันต้นๆ อยู่ในเพศฆราวาส และทำ�งานในทางโลกเหมือน คนอื่นๆ หากท่านทำ�อะไรท่ียังเป็นความหลงทางโลกอยู่ หรือทำ�อะไรท่ีผิดพลาดในทางโลกแล้วถูกคนอ่ืนตำ�หนิ ติเตียน โดยผู้ทีต่ ิทา่ นก็ไมไ่ ด้ทราบว่าทา่ นมีภมู ธิ รรมระดบั ใด และผู้ติก็ติท่านเหมือนที่ติคนอื่นอย่างเท่าเทียมกัน แต่ก็ใช้

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 37 คำ�พูดแรงๆ ต่อวา่ ตรงๆ แบบน้ผี ู้ติบาปหรือไมค่ ะ ขอบพระคุณมากค่ะ คำ�ตอบ การกลา่ วตำ�หนพิ ระอรยิ เจา้ ในทกุ กรณี ใหผ้ ลเปน็ บาป แต่จะมากหรือนอ้ ยขน้ึ อยู่กับคณุ ธรรมของพระอริยเจ้า เชน่ ตำ�หนิพระโสดาบันบาปนอ้ ยกว่าตำ�หนิพระอรหนั ต์ พระอริยเจ้าที่เป็นพุทธสาวก สามารถทำ�งานให้ กับโลก ได้แก่ พระอริยเจ้าระดับพระโสดาบันซ่ึงยังมี จิตตกอยู่ใต้อำ�นาจของกาม เช่น อนาถบิณฑิกเศรษฐี นางวิสาขา โฆสกเศรษฐี ฯลฯ สามารถทำ�งานให้กับโลก ดว้ ยการสรา้ งวดั ถวายไวใ้ นพทุ ธ-ศาสนา แตพ่ ระอรยิ เจา้ ทม่ี ี คุณธรรมสูงกว่านี้ มีจติ มุ่งเนน้ สู่ความเปน็ อสิ ระของชวี ิต จงึ ไม่เขา้ มายุง่ เก่ียวกับงานทางโลกใดๆ ความสงบสขุ ทางใจของเรา มคี ่าต่อชีวติ เรา มากกว่าการกังวลถงึ เสียงวิพากษว์ จิ ารณข์ องคนอืน่

www.kanlayanatam.com 38 ๑๐. ผู้ไม่ถอยหลัง คำ�ถาม กราบเรียน อ.ดร.สนอง วรอไุ ร ท่เี คารพอย่างสงู หนอู อกจากปฏบิ ตั วิ ปิ สั สนากรรมฐาน ตรวจเทยี บสภาวธรรม แลว้ คดิ ว่าตนเองถึงญาณ ๑๑ วิปัสสนาจารยบ์ อกวา่ สติดี ทำ�ให้เรารู้ไปหมดทุกสิ่งทุกอย่างโดยไม่ต้องพยายามกำ�หนด และสักแต่ว่ารู้สักแต่ว่าเห็น แต่ยังไม่มีตัวสัมปชัญญะที่ดี เม่ือกลับมาบ้านต้องมาทำ�งานและพบเจอผู้คนมากมาย และในการทำ�งานต้องมีการคิดวางแผนล่วงหน้า เวลาหนู คดิ ถงึ อนาคตหรอื อดตี สตทิ ำ�งานจะรวู้ า่ จติ คดิ แลว้ ความคดิ นั้นมันก็จะดับไป ซ่ึงในชีวิตปกติของคนเรามันเป็นอย่างน้ัน ไม่ได้ หนูจะไมส่ ามารถทำ�งานชนิ้ น้ันไดเ้ ลย หนจู งึ ลองต้านดู คอื รูว้ า่ เราคิดล่วงหนา้ คิดวางแผนอยู่ แต่ยงั พยายามจะคดิ ตอ่ ไปเรอ่ื ยๆ เมอ่ื เราฝนื บอ่ ยๆ ไมอ่ ยกู่ บั ปจั จบุ นั แตไ่ ปอยกู่ บั อดตี หรอื อนาคตบอ่ ยๆ หนูรูส้ กึ ปวดศรี ษะมาก เม่ือกำ�หนดรปู้ วด หนอๆๆ มนั กห็ ายปวดทกุ ครงั้ จงึ รวู้ า่ เกดิ จากเราพยายามฝนื กราบเรยี นถาม ว่าหนคู วรปฏบิ ตั ิอยา่ งไรตอ่ ไปดี ทจี่ ะ ไม่ถอยหลังในทางธรรม และยังสามารถดำ�รงตนอยู่ในโลก ปกติได้ในการเข้าปฏิบัติธรรมช่วงหลังๆ มา คิดว่าตนเอง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 39 ถงึ ญาณ ๑๑ อยหู่ ลายคร้งั แต่ไมส่ ามารถผา่ นไปได้ วปิ สั สนา จารย์ให้สร้างบารมีให้มาก บารมีที่ว่าหมายถึงบารมีในด้าน ใด และตอ้ งทำ�อยา่ งไรจงึ เจรญิ ในธรรมและขา้ มสอู่ รยิ บคุ คล ไดค้ ่ะ กราบขอบพระคณุ คะ่ คำ�ตอบ ขณะยงั มชี ีวติ มนุษยต์ ้องทำ�งานใหก้ บั โลกหรือสังคม (งานภายนอก) จงึ มคี วามจำ�เปน็ ตอ้ งเอาจติ จดจอ่ อยกู่ บั งาน ท่ีทำ� เช่น งานที่ได้ประพฤติลุล่วงไปแล้วให้ผลเป็นอย่างไร และควรปรับปรุงแก้ไขทำ�เหตุใหม่ให้ดี เพื่อผลดีจะเกิดข้ึน ในวันขา้ งหน้า (อนาคต) อย่างนี้จงึ จะเรียกวา่ เอาจติ จดจอ่ (สติ) อยู่กับงานทีท่ ำ�อยู่ในปัจจุบนั และเชน่ เดียวกัน มนุษย์ ตอ้ งทง้ิ ขนั ธ์ลาโลกไปสู่ภพใหม่ หากปรารถนาไปเกดิ ในภพที่ ดี หรือปรารถนาพน้ ทุกข์ในวนั ขา้ งหนา้ ต้องพัฒนาจิต (งาน ภายใน) ใหม้ บี ุญสง่ั สม หรือพัฒนาจิตให้เกิดปญั ญาเห็นแจ้ง อย่างนีจ้ งึ จะเรียกว่า เอาจิตจดจ่อ (สติ) อยกู่ ับงานภายในท่ี ทำ�ในปัจจบุ นั ผใู้ ดคดิ แลว้ ทำ�เหตุใหถ้ ูกตรงไดแ้ ลว้ ผูน้ น้ั ย่อม ดำ�รงตนอยูก่ บั โลกเป็นปรกติ

www.kanlayanatam.com 40 ส่วนผู้ท่ีปรารถนาไม่ถอยหลังในทางธรรม ต้อง เจรญิ พละ ๕ อยู่ทุกขณะต่นื และต้องบำ�เพ็ญปญั ญาบารมี (วปิ สั สนาภาวนา) จนกระทงั่ จติ ขา้ มพน้ โคตรภญู าณไปไดแ้ ลว้ โอกาสทจี่ ะมสี ภาวธรรมในดวงจติ เปน็ อรยิ บคุ คลยอ่ มเกดิ ขน้ึ ๑๑. ผิดปกตทิ างความคิด คำ�ถาม เรยี นทา่ นอาจารยค์ ะ่ หนอู ยากสอบถามวา่ คนทม่ี คี วามผดิ ปกตทิ างความคดิ (โรคทางจติ ) นะคะ่ จะสามารถปฏบิ ตั ธิ รรม ใหถ้ งึ ขน้ั โสดาบนั ได้หรอื ไมค่ ะ่ หนูพยายามฝึกอยู่ พยายามทำ�ศลี ๕ ใหค้ รบ ยงั สามารถทำ�งานได้ตามปกตนิ ะคะ่ ไม่ถงึ กบั บา้ เพราะเปน็ เพยี งคดิ อะไรไม่เหมือนคนอนื่ คิด แต่ชอบฟังธรรมค่ะ อยาก ปฏบิ ตั ิธรรมให้มากๆ เพอื่ หนีอบายภูมิค่ะ ขอขอบพระคณุ ค่ะ รบกวนทา่ นอาจารยด์ ว้ ยคะ่

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 41 ค�ำ ตอบ คนดือ้ ร้นั คนบา้ คนคิดฆา่ ตวั ตาย ฯลฯ เมอื่ รตู้ วั แลว้ ยงั สามารถพฒั นาจติ จนบรรลอุ รหตั ตผลได้ นบั ประสาอะไร กับผู้ถามปัญหา ท่ีมีความคิดผิดเพี้ยนไปจากคนทั่วไป แต่ ชอบฟังธรรมและปฏบิ ตั ิธรรม จะพัฒนาจิตใหเ้ ขา้ ถงึ ความ เปน็ อรยิ บคุ คลอย่างนอ้ ยขั้นพระโสดาบนั มไิ ดเ้ ลา่ ๑๒. ตอ้ งมคี ุณสมบัติเชน่ ไร คำ�ถาม กราบเรียนถามท่านอาจารย์สนอง วรอุไร ที่นับถือ อย่างสูง ๑. คณุ สมบตั ขิ องบคุ คลทจ่ี ะผา่ นญาณท่ี ๑๓, ๑๔, ๑๕, ๑๖ ไดน้ ั้น ตอ้ งมีคณุ สมบัติเชน่ ไรและต้องปฏิบัตติ วั ทางกาย และใจอย่างไรคะ ๒. เมื่อปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน (ในท่านั่ง) เพ่ือให้ ผ่านญาณ ๑๓, ๑๔, ๑๕, ๑๖ ควรปฏบิ ตั ิจิตเช่นไรคะ (จิตผรู้ ู้) ๓. กรณุ าไดโ้ ปรดชว่ ยแนะนำ�สถานปฏบิ ตั ธิ รรมใหด้ ว้ ย คะ่ (ปฏบิ ัติเดย่ี วไมป่ ฏบิ ตั ิรวม) ทมี่ วี ิปัสสนาจารยท์ ี่มคี วามรู้ ความสามารถท่ีได้ผ่านญาณช้ันสูง ท่ีเข้าถึงตัวได้โดยง่าย

www.kanlayanatam.com 42 และมีเวลาช้ีแนะ และบอกวิธีปฏิบัติท่ีถูกต้องกับผู้ปฎิบัติ (ถ้าไม่ไกลจากกรุงเทพมาก ก็จะเป็นพระคุณอย่างสูงค่ะ) ดิฉนั ไปปฏิบัติวิปัสสนาทุกปีที่สถานปฏิบัติธรรมต่างๆ และ กลับมาปฏิบัติที่บ้าน และในชีวิตประจ�ำวันอย่างสม่�ำเสมอ มไิ ดข้ าด เมอ่ื ๒ ปกี อ่ น มีบญุ ได้พบกบั อาจารยท์ คี่ ุมการปฏบิ ัติ ธรรมของโยคีท่ีผ่านญาณชั้นสูง ในเวลาสอบอารมณ์ท่าน ไดใ้ หค้ ำ�แนะนำ� และบอกวธิ ปี ฏบิ ตั อิ ยา่ งใกลช้ ดิ ในระยะเวลา ๗ คนื ๘ วันของคอรส์ การปฏิบัติ ดฉิ ันสามารถผ่านญาณ ๙ ถึง ๑๒ ได้ ท่านแนะนำ�ให้ไปปฏิบัติเดี่ยว หลังจากน้ัน ดฉิ ันได้ไปปฏิบัตธิ รรมทีส่ ถานปฏบิ ตั ิธรรม ๒ แห่ง อาจารย์ ท่ีสอบอารมณ์ทั้ง ๒ แห่ง คุยกับดิฉันไม่รู้เร่ืองแห่งแรก (ปฏิบัติรวม) บอกว่าดิฉันมีสมาธินิ่งเกิน เมื่อดิฉันน่ัง และ มีการส่ันอย่างมาก (ดิฉันทราบว่าเป็นปีติของสภาวธรรม ขน้ั นี้ และจติ ก็จะก้าวข้ามไปสสู่ ภาวธรรมข้ันสงู ตอ่ ไป) ท่าน จะมาขัดจังหวะทุกครั้ง และแนะนำ�ให้ดิฉันเดินอย่างเดียว ห้ามนัง่ เด็ดขาด แห่งท่ี ๒ (ปฏิบัตเิ ด่ยี ว) ในการสอบอารมณ์ ท่านบอกว่า สภาวธรรมทั้งหมดที่ดิฉันเล่า เป็นอาการปีติ ของสมถะ (ซ่ึงในการปฏิบัติธรรมในครั้งน้ี ไม่มีอาการสั่น แล้ว เพราะดิฉันจะดึงจิตผู้รู้มาดูท่ีท้องและอาการพองยุบ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 43 แทนที่การเอาจิตผรู้ ดู้ ูกายทีส่ ัน่ อาการสั่นกห็ ายไป และจติ ก็ กา้ วขา้ มไปสสู่ ภาวธรรม ข้นั สูงกวา่ ต่อไป) ๔. ผู้ที่ได้ญาณ ๑๒ เมื่อเสียชีวิตแล้วจะได้ไปเกิดใน ภพภมู ิใด และจะตอ้ งเกิดอีกกช่ี าติคะ (มวี ปิ สั สนาจารย์ทไี่ ด้ ผา่ นญาณชนั้ สงู บอกวา่ “จะไมเ่ กดิ ในทคุ ตภิ มู อิ กี แตจ่ ะเกดิ อกี กช่ี าติไมแ่ น่ อาจจะ ๘ ชาติ ๑๐ ชาต”ิ และบางท่านบอกวา่ จะเกดิ อีกไมเ่ กิน ๘ ชาติ ดฉิ นั ฟงั จากเทปของทา่ นคะ) ดิฉนั ขอกราบขอบคณุ อาจารย์เปน็ อยา่ งสงู มา ณ ท่นี คี้ ะ่ คำ�ตอบ (๑) ผู้ที่จะเข้าถึง ญาณท่ี ๑๓-๑๖ ได้น้ัน ต้องมี คณุ สมบตั ดิ งั นี้ * มีบุญบารมสี ่ังสมอยใู่ นดวงจิตมามากจากอดตี ชาติ * ชาติปัจจุบัน ต้องมีอย่างน้อย ศีล ๕ คุมใจอยู่ทุก ขณะตื่น และตอ้ งเป็นศีลท่ีไมข่ าด ไม่ทะลุ ไมด่ า่ ง ไม่พร้อย * มีศรัทธาทจี่ ะพัฒนาจิตตนเองไปสูค่ วามพน้ ทกุ ข์ * ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม คือ ธรรมใดท่ีต้อง ปฏิบัติก่อน ต้องทำ�ให้ได้ผลก่อน เช่น เอาศีลคุมใจให้ได้ ก่อน ใจจึงจะต้ังม่ันเป็นสมาธิ ใจต้องเป็นสมาธิให้ได้ก่อน

www.kanlayanatam.com 44 ใจจึงจะเข้าถึงปัญญาเห็นแจ้ง ธรรมใดที่ต้องปฏิบัติทีหลัง ตอ้ งเอาไวท้ ำ�ทหี ลงั เชน่ วปิ สั สนากรรมฐาน ตอ้ งเอาไวป้ ฏบิ ตั ิ เม่ือจิตตงั้ ม่นั อปุ จารสมาธไิ ดแ้ ล้ว * อทุ ศิ บญุ กศุ ลทกุ ครงั้ หลงั จากปฏบิ ตั ธิ รรมแลว้ เสรจ็ ในรอบวนั ฯลฯ (๒) เพอ่ื ใหเ้ ขา้ ถงึ ญาณที่ ๑๓-๑๖ จติ ของผปู้ ฏบิ ตั ธิ รรม ต้องตั้งม่ันเป็นสมาธิจวนแน่วแน่ (อุปจารสมาธิ) ให้ได้ก่อน แลว้ จึงเร่งความเพียรพจิ ารณา กาย เวทนา จิต หรือธรรม ที่ปรากฏขน้ึ กับจติ วา่ ดำ�เนนิ ไปตามกฎไตรลกั ษณ์ (อนจิ จงั ทกุ ขงั อนตั ตา) แลว้ โอกาสทส่ี ภาวธรรมในดวงจิต จะเข้าถึง ญาณท่ี ๑๓-๑๖ จึงจะเป็นไปได้ (๓) แนะนำ�สำ�นักปฏิบัติธรรม วัดป่าเกษมสุข (หลวงปจู่ ันทรา) อำ�เภอกบินบุรี จังหวดั ปราจีนบุรี (๔) จะไปเกดิ ในสคุ ติกามภพ (มนุษย,์ สวรรค์) สว่ น จะไปเกิดอีกก่ีชาติ ข้ึนอยู่กับความเพียรในการพัฒนาจิต ของผู้ถามปัญหา หากผู้ถามปัญหาเป็นคนมีโมหจริตเด่น แต่มีความเพียรในการพัฒนาจิต จนกระท่ังมีความเลื่อมใส ไมห่ วน่ั ไหวในพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ และมศี ลี ไมข่ าด ไม่ ทะลุ ไมด่ า่ ง ไมพ่ รอ้ ย ไดเ้ มอื่ ใด จงึ จะสามารถปดิ อบายภมู ไิ ด้ ตายแลว้ ไป เกิดอีกไม่เกิน ๗ ชาติ ย่อมเข้าถงึ อรหัตตผล

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 45 ๑๓. คนมธี รรมะ คำ�ถาม กราบเรยี นทา่ นอาจารย์ ดร.สนอง วรอไุ ร ทเ่ี คาร วันนี้ผมส่งคำ�ถามเก่ียวกับ การใช้วาจาอย่างไม่เกิด โทษ ถ้าผมเป็นคนมีธรรมะ ผมจะใช้คำ�พูดอย่างไรหรือมี ลักษณะการพดู อย่างไรหรอื ครบั ค�ำ ตอบ คนที่มีธรรมะคุ้มครองใจ สามารถสัมผัสได้ด้วย พฤติกรรมท่ีแสดงออก โดยเฉพาะคำ�พูด (วจีกรรม) ทก่ี ล่าว ออกไป ต้องไม่ผิดกฎหมาย ไมผ่ ดิ ศีล และไมผ่ ิดธรรม ท่ีนำ�สู่ ความสวัสดี (เจรญิ รงุ่ เรอื ง) หรอื นำ�สู่ความพ้นทุกข์ อโู น โลโก อติตฺโต ตณฺหาทาโส สัตว์โลกพรอ่ งอยเู่ ป็นนติ ย์ ไม่อม่ิ ไมเ่ บอ่ื จงึ ตกเปน็ ทาสของตัณหา

www.kanlayanatam.com 46 ๑๔. ลมื ขอใบเสรจ็ ค�ำ ถาม กราบเรียนทา่ นอาจารย์ มีข้อสงสยั ดังนี้คะ่ ๑. พนกั งานบรษิ ทั บางตำ� แหนง่ สามารถเบกิ คา่ ใชจ้ า่ ย ในงานได้ โดยต้องน�ำใบเสร็จรับเงินที่มีช่ือท่ีอยู่ของบริษัท มาทำ� การเบกิ เงนิ เชน่ คา่ นำ�้ มนั คา่ ทางดว่ น คา่ เลย้ี งอาหาร ลกู คา้ เปน็ ตน้ หากพนกั งานคนนน้ั ท�ำใบเสรจ็ หาย หรอื ลมื ขอ ใบเสร็จ แล้วมาขอใหด้ ิฉนั ช่วยจัดหาใบเสร็จท่ีใช้จ่ายส่วนตัว มาทดแทนให้ โดยเมอ่ื ดิฉนั เติมน�้ำมันรถส่วนตวั หรอื ไปทาน อาหารกับครอบครัว แลว้ ขอใบเสรจ็ รับเงินในชื่อของบรษิ ทั ในจ�ำนวนเงินที่เท่ากันหรือน้อยกว่า แล้วน�ำไปให้ผู้ร้องเพ่ือ ท�ำการเบกิ เงนิ กับทางบรษิ ทั (ในขณะเดยี วกัน หวั หน้างานก็ รบั ทราบ และอนญุ าต) คำ� ถามคอื หากดฉิ นั ท�ำเชน่ นน้ั ดิฉนั จะบาปหรือผิดศีล ๕ หรือไม่ หากเปน็ บาป ดิฉนั ควรจะท�ำ อยา่ งไรหรือแกไ้ ขอย่างไร ในส่ิงที่ได้ท�ำไปแลว้ ๒. การถวายสังฆทาน จำ�เปน็ ต้องมีพระมารบั ๔ รูป หรอื ไม่ (แต่ถวายของถังเดียว) หากมีพระมารบั เพียง ๑ รปู แต่แจ้งว่าเป็นสังฆทาน แล้วท่านนำ�ไปเป็นของส่วนรวม ถอื ว่าเปน็ สงั ฆทานหรือไม่ หากมที งั้ แบบ ๔ รปู หรือ ๑ รปู

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 47 รับสังฆทานไปแล้ว แต่ไม่นำ�ไปเป็นของสงฆ์ส่วนรวม จะ ถือว่าเราไดท้ ำ�สงั ฆทานหรือไม่ คำ�ตอบ (๑) ผิดศีล ๕ ผู้ใดรู้สึกตัวว่าการกระทำ�เช่นน้ัน เปน็ บาป เมอ่ื ใดท่ีบาป (อกุศลกรรม) ใหผ้ ล ผูป้ ระพฤติกรรม ไม่ดี ต้องชดใชห้ น้เี วรกรรมจนกวา่ จะหมดสนิ้ บาปน้นั จึงจะ หมดไป (๒) สังฆทาน หมายถึง ทานท่ีให้แก่หมู่สงฆ์ พระสงฆ์เพียงหน่ึงรูปมารับทานที่ฆราวาสถวาย แล้วนำ�ไป เป็นส่วนกลางของหมู่สงฆ์ ทานที่พระสงฆ์รับน้ัน ได้ชื่อว่า เป็นสังฆทาน ดังน้ันจึงไม่จำ�เป็นต้องอุปโลกน์สงฆ์ จำ�นวน ๔ รูปมารับทาน หากนำ�ไปบริโภคใช้สอยส่วนตัว เรียกว่า เป็นปุคคลิกทาน ซึ่งมีอานิสงส์น้อยกว่าทานที่ให้แก่หมู่สงฆ์ (สังฆทาน) เวลาโกรธขึ้นมา ดอ๊ กเตอรก์ บั ป.๔ ก็โง่พอๆ กัน (หลวงพอ่ ชา สภุ ทฺโท)

www.kanlayanatam.com 48 ๑๕. ผมเรม่ิ ปฏิบตั ิธรรม คำ�ถาม เรียนอาจารยส์ นองทีเ่ คารพอย่างสงู ผมเริ่มปฏิบัติธรรมได้ประมาณหกเดือนครับ ตอนนี้ อายุ ๓๙ ปี กอ่ นหนา้ นไ้ี ม่ค่อยเช่ือเรื่องเหลา่ น้ี ตอนน้ีมคี วาม ศรัทธาในธรรมจนลงมือปฏิบัติ พยายามรักษาศลี ๕ ทุกวัน วันพระ พยายามรกั ษาศีล ๘ สวดมนต์เช้าเย็น หลงั จากนัน้ น่ังสมาธิ ตอนเย็นจะน่ังได้ไมน่ าน ๑๐-๓๐ นาทเี พราะมีเสียง รบกวนจากครอบครวั ตอนเชา้ ๑ ชม. บางวนั เดนิ จงกรมแทน ถ้าออกจากสมาธิแล้วเวลายังมีเวลาเหลือ ผมอ่านหนังสือ ธรรมะจากประวัตพิ ระเกจิ เกอื บทุกองค์ แลว้ จงึ ปฏิบัตติ าม ความเขา้ ใจมีโอกาสถามพระอาจารยบ์ างโอกาส ผมมปี ัญหาอยากเรยี นถามอาจารย์ ดังนคี้ รับ ๑. มีคร้ังหนึ่งตอนเย็น ผมน่ังสมาธิมีอาการแน่นขึ้น มาในอก จนเกือบหายใจไมอ่ อก ผมพยายามพจิ ารณาตัง้ แต่ ช่วงท่กี ำ�ลังเกิดจนหายไป เกิดไมน่ านครับ แลว้ ผมน่งั ต่อไป อาการแนน่ หน้าอกเกิดจากอะไรครบั เกิดจากการน่ังสมาธิ หรอื เกิดจากสาเหตุอน่ื ครับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล่ ม ๒ ๒ 49 ๒. ผมไปปฏิบัติธรรมในวันพระ พยายามรักษา ศลี ๘ ทวี่ ัด ขณะนัง่ สมาธิ บางครงั้ มอี าการคล้ายมอี ะไรมา ดึงศีรษะให้ยาวขึ้น ดึงไปทางซ้ายทางขวา บางคร้ังสว่าง คล้ายเปิดไฟ สว่างไม่มาก ผมคิดว่าอาจเกิดจากแสงไฟท่ี โตะ๊ หมบู่ ชู า ชว่ งนง่ั สมาธิ จะปดิ ไฟหมดคอ่ นขา้ งมดื พยายาม ปิดเปลือกตาให้แน่น แสงยังสว่างเหมือนเดิม ท้ังสอง เหตุการณ์เกิดจากสมาธิหรือ เกิดจากผมคิดไปเองครับ (ท้ังสองเหตกุ ารณเ์ กิดคร้งั เดยี วครับ) ๓. ผมได้มีโอกาสปฏิบัติธรรมกับพระอาจารย์ ถือ ศีล ๘ ได้ ๗ วัน ในคืนวันที่สองเป็นวันพระ และเกิด จันทรุปราคา (๑๐ ธ.ค. ๕๔) ผมได้อธิฐานในใจว่าถ้าผม ได้สมาธิจริง ขอให้แสดงอะไรให้ผมเห็นด้วย คืนนั้นหนาว มากๆ ประมาณตีสองตอนน้ันคิดว่าตนเองมีสติดีพร้อม มีอะไรสักอย่างตัวใหญ่มานั่งทับที่หน้าท้องอุ่นไปทั่วท้อง ผมได้แต่คิดว่าเจอเข้าแล้วแต่ไม่รู้ว่าเป็นอะไร ลืมตา ขยับ แขนขา สิ่งเหล่าน้ันก็หายไป จนสว่างไม่มีอะไรเกิดข้ึนอีก (อาจเปน็ เพราะผมนอนไม่หลับดว้ ยครบั ตนื่ เตน้ มาก ไมเ่ คย เจอมาก่อนในชีวติ ) วันท่ี ๔ ฝันเห็นญาติกำ�ลังจะตาย แล้วจู่ๆ มีพระ ภิกษุปรากฏหน้าตาท่านชัดเจนมาก และหันหน้ามาหาผม