สนทนาภาษาธรรม เล่ม 19

๑10๐๐0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๔๔. ทกุ ขเ พราะเห็นผดิ คำถาม กราบเรียน อาจารยสนองที่เคารพ หนไู ดม โี อกาสไปปฏบิ ตั วิ ปิ ส สนากรรมฐานมาเมอ่ื อาทติ ย ท่ี แลว จรงิ ๆตง้ั ใจวา ปน จ้ี ะไปอยแู ลว แตม ที กุ ขท างใจเกดิ ขน้ึ จาก ความพรัดพรากในคนที่รักอยางกะทันหัน (จากเปน) จึงเรงหา เวลาไปทนั ทที ันใด ในขณะทีอ่ ยูท่นี น่ั ๗ คืน ๘ วัน ก็มีความสงบ เกิดข้ึนบาง แตการปฏิบัติไมไดกาวหนาเหมือนคนอื่น เชน มี อาการฟงุ คดิ อยขู ณะเดนิ จงกรมอยเู นอื งๆ ขณะนง่ั สมาธกิ ไ็ มม ี สภาวะใดเกิดขน้ึ เปน พิเศษ อาการเหน็บชาทขี่ าก็มบี า ง แตไ มได รูสึกปวดทรมานเหมือนที่คนอื่นรูสึก อาการใดๆท่ีแสดงวาเปน วปิ สสนานสุ ากิเลส กไ็ มเกิด หลงั จากออกจากคอรส ปฏบิ ัตกิ ลับ มา ก็ไมไดรูสึกโปรงโลงเบาสบายอยางท่ีอาจารยผูสอนบอกไว วาควรจะเกิด เรยี กไดวา กลับมาเศราโศกเหมอื นเดมิ เหตุแหงทุกขนี้เกิดมาเปนคร้ังที่สองแลวกับคนๆเดิม อาการทรมานใจยงั มอี ยไู มต า งจากครงั้ แรก สถานการณท เ่ี กดิ ก็ ไมม คี วามแตกตา งกนั เลย ทำใหห นมู คี ำถามในใจวา หนไู ปทำกรรม ใดไวก บั เขามากมายขนาดไหน ความทกุ ขจ งึ ไมเ บาคลายซกั ที ทกุ บลั ลงั คท น่ี งั่ หนกู อ็ ทุ ศิ สว นกศุ ลใหเ ขา ทกุ เชา เยน็ ทส่ี วดมนตข ณะ ปฏิบัติก็แผเมตตาใหดวยความตั้งใจที่จะ อโหสิกรรมตอกันทุก ครั้ง หนตู ้ังจติ อธิษฐานวา ขอใหเ กดิ ปญญาแกห นูเพอ่ื ทีห่ นจู ะได

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : 1๑0๐๑1 ประจกั ษเห็นการ เกิดดับของทกุ สิ่ง เพ่อื ทีจ่ ะไดม องเห็นอนิจจงั ของทกุ ขค รัง้ นเ้ี ชน กนั ทำไมหนูถึงรูสึกวาตัวเองเปนพวกชอบจมอยูกับความ ทกุ ขแ หง รกั นำ้ ตาเออ ทน ไดง า ยแคค ดิ ถึงความทุกข ลึกๆ เหมือนสงสาร สมเพชตัวเอง ทัง้ ๆที่กม็ ีชวี ติ ดา นอน่ื ๆทด่ี ไี ม นอ ย ไมว าจะเปนสขุ ภาพ การงาน ครอบครวั พอ แม พน่ี อง ทำอยา งไรจงึ จะเปน ผมู จี ติ ใจเขม แขง็ เบกิ บาน หนมู โี อกาสได ทำบุญเสมอในหลายรูปแบบ เมอ่ื มีความไมสบายใจก็อาศัยการ ทำบญุ เปนทางออก หนูควรจะตองปฏิบัติตัวอยางไรเพิ่มเติมเพ่ือใหการพน ทุกขท างใจเปน ไปไดเรว็ ขึ้น ขอขอบพระคุณในความกรุณาของ อาจารยเปน อยา งสูงคะ คำตอบ หากผถู ามปญหาประสงคท ำใหป ญหาหมดไป ควรนำ ตัวเองไปพจิ ารณาอสภุ ะ (Life Museum) ทีว่ ัดพระบาทน้ำพุ จงั หวดั ลพบุรี แลว จะรูว าตัวเองเหน็ ผิด ที่เอาจิต ไปผกู ตดิ เปนทาสอยูก ับสิ่งทต่ี าเหน็ วา งาม ซึง่ ไมมีอยจู รงิ แท พิจารณาดซู ากศพทีห่ อ ยแสดง ไว จนเกิดเปน ความเหน็ ถูกตามธรรมขึ้นแลว ผถู ามปญ หา ยอ มตาแจง เห็นความทุกขใ จท่ี เกดิ ขึน้ เปน เพราะเราโงเ อง ... ขออภยั พดู ตรง

๑10๐๒2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๔๕. ปฏบิ ัติธรรมใหถ กู ทาง คำถาม กราบเรียนพระอาจารย (ขออนญุ าตเิ รยี กพระอาจารยน ะคะ เพราะหนถู อื วา ทา น เปนผูสอนหนูใหรูถึงธรรมะ) หนูไดมีโอกาสไปเขารวมกิจกรรม แสดง ธรรม ครง่ั ที่ ๑๗ ณ หอประชุม ธรรมศาสตร หลงั จาก กลบั มากร็ สู กึ วา ตนมสี ตขิ นึ้ มามาก จากทค่ี อื ทำอะไรแลว กย็ ดึ ตดิ ไปกับทุกสิ่งทุกอยาง แตเดี๋ยวน้ีหนูปลอยวางข้ึนเยอะ และหนู ก็เคยคิดเลนๆวาถาวันนึงหนูน่ังสมาธิ กำหนดจิต แลวหนูจะมี โอกาสไดเ จอกับทานทางจติ หรอื ไมคะ มนั ทำไดจรงิ หรือไม แลว ทานมสี ่ิงไดพอทีจ่ ะแนะนำหนไู ดบางค ะ กราบขอบพระคุณ คำตอบ การปฏบิ ตั ิธรรมที่ถูกทางคอื ปฏิบตั สิ มถภาวนา แลว จิตตอ งต้งั มัน่ เปนสมาธิ ปฏิบัตวิ ปิ สสนา แลว จิตตอ ง เกิดปญ ญาเหน็ แจง ผูมีปญญาเหน็ แจง เหน็ สรรพส่งิ เกิดแลวดบั สรรพสง่ิ จึงไมใชต วั ตน แทจ รงิ หรอื คือไมมอี ยูจริง จติ ปลอ ยวาง สรรพส่ิง จติ เปนอิสระจากสรรพส่งิ อยาง นีจ้ งึ จะเรียกไดว า ปฏิบตั ธิ รรมถูกทาง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๐0๓3 ๔๖. ผูไมหวงั เกิดอีก คำถาม กราบสวสั ดที านอาจารยค ะ ๑. ใจของหนไู มห วงั เกดิ อกี แลว ถา มบี ารมพี อทจี่ ะปฎบิ ตั ิ ใหถึง เพราะหนูเห็นทุกขของการเวียนวายตายเกิดแลว การ ผูกพันในคน ในพอ แม พ่นี อง สามี ลูก มีแตหวง แตห นโู ชดดีที่ เกดิ มาเปน เดก็ กำพรา พอ แม บุญธรรมนำมาเลยี้ ง ชีวติ ท่ผี าน มาหนกั ไปในทางทกุ ข ชว ง อายุ ๓๐ ไดฝก ปฎิบตั ิกรรมฐานและ ศึกษาธรรม ปที่ผานไดน่ังกรรมฐานนั่งสมาธิผานไปสักครู เห็น ถงึ ขอทท่ี ำใหเราตอ งผูกพนั คือศีลขอ ๓ ระหวา งหญิงและชาย ผานไปเห็นถึงการปฎิสนธิเด็กท่ีกำลังเกิดเปนเหมือนตัวลูกออด ผา นไปอกี หนอ ย เหน็ การแก และตายจากนงั่ พยายามพจิ ารณาใน สมาธิ ไมส ามารถหยดุ การรอ งไหไ ด รอ งแบบสะอกึ สะอน้ื มากๆ อยากถามทา นอาจารยว า สงิ่ ทห่ี นเู หน็ และไดร บั รนู นั่ มนั เปน การ ปฎบิ ัตทิ ี่ถูกทางเปลา คะ ๒. การทำอานาปานสติไปสักครูในเกิดความสงบแลว คอย ภาวนา พธุ โธ นถี้ ูกตองใชไหมคะ เคยไปปฎบิ ัติวดั อมั พวัน มา จะไมถ นดั หยบุ หนอ พองหนอ แตจ ะชอบเดนิ จงกรมมากคะ ชวยแนะนำหนดู วยคะ ๓. แลวถาเรารูคูของเราอยูในสถานะเปนพระปฎิบัติดี ปฎิบตั ชิ อบ ทำใหเ ราดวงตาเห็นธรรม แตเราไมม ีจิตใจทจี่ ะทำให

1๑0๐๔4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ทา นไมไ ดส รา งบารมตี อ เพราะชาตนิ เี้ ราไมห วงั เกดิ และพกู พนั กบั ใครอีกแลว ตา งคนปฎิบัติมรรคผลนิพพานไดห รอื เปลา แลวทำ อยา งไรถึงจะกาวผานไปไดคะ ๔. ปกติจะชอบไปไหนมาไหนคนเดียว หรือทำบุญกับ เพื่อนทป่ี ฎิบัตดิ ว ยกนั แตร ูส กึ เสยี ใจมากเม่อื ไมก วี นั มานี้ ปกติ จะไปทำบุญดว ยกนั ในกลุม มีบา งท่ที ่เี ราไปแลวเราก็มาเลาให เคา ฟง มีบางทท่ี ่เี ราชวนแลว ไมมใี ครไปเพราะไมอ ยากไป แต เวลาเคา ชวนเราไป เราไมอยากไปแตตอ งไป เพราะวา ไมอ ยาก ขัดเคา เพราะถา เราไมไ ปเคา ก็จะไมไ ดไ ปสรางบารมบี า ง ท่เี รา ชวนเคาดว ยคำพดู แบบไมไ ดค ดิ วาจะยดั เยยี ดใหเคา เราพูดวา เธอไปสิ ดนี ะ ดนี ะ แลว เรากเ็ ลา ใหเ คาฟง แตเ คากลับบอกเรา วาบา งที่เราพูดเหมือน บงั คับจัง เคา ก็ยกตัวอยางวา เพ่ือนเคย พดู วา ของดีจรงิ ไมตอ งโฆษณาหรอก เคา บอกวา ถาอยากไปพดู แลว ไปเอง หนูรูส กึ วา หนไู มไ ดต ั้งใจท่จี ะพูดแบบซำ้ กันแคเลา ให ฟงไมไดร ูสกึ วา เคาตอ งไป แตถ าไปดว ยกันก็ดจี ะทำบุญดว ยกัน พดู เพราะกำลงั เบกิ บานในบุญท่ืไปทำมา รบกวนถามอาจารยคะ ถาเปนแบบนี้ทำอยางไรเพ่ือน สนทิ มากปฎบิ ตั ธิ รรมดี ปฎบิ ตั ธิ รรมชอบ แลว ควรขออโหสกิ รรม ใหเ คาเปลา คะ เพราะเคาไมร วู า เราเสียใจมากแลว รองไห การที่ ทำใหคนจิตใจกำลังเบิกบานในบุญมา เคาจะบาปหรือเปลาคะ รบกวนดวยคะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๐0๕5 คำตอบ (๑). สิ่งท่ีผูถามไดเห็นและไดรับรู นั่นคือสิ่งท่ีผูกมัดใจ สัตวไมใหพนจากกามภพ ซึ่งยังตองเสวยความทุกขท่ีเกิดจาก กาม ผูใดปรารถนานำพาชีวิตใหพนไปจากความทุกข ตองไม เอาจิตเขาไปเปนทาสของส่ิงที่เห็น ตรงกันขาม ตองพัฒนาจิต (วิปสสนาภาวนา) จนเกิดปญญาเห็นแจง แลวใชปญญาเห็น แจงกำจัดสงั โยชนสามตวั แรก (สักกายทฏิ ฐิ วิจกิ จิ ฉา สลี ัพพต ปรามาส) ใหหมดไปจากใจไดเม่ือใดแลว จึงจะถือไดวาปฏิบัติ ธรรมถูกทาง (๒). การพฒั นาจิต (สมถภาวนา) ใหตั้งมนั่ เปน สมาธิ ดวยการกำหนดลมหายใจเขา วา “พุท” กำหนดลมหายใจออก วา “โธ” เรยี กการปฏบิ ตั เิ ชน น้ี อานาปานสั สติ หรือนยิ มเขยี น วา อานาปานสติ การปฏิบัตสิ มถภาวนาใหจ ิตต้ังม่นั ไดเ รว็ และ ยาวนาน ตอ งเลือกบทกรรมฐานทเ่ี หมาะกับจริตของผปู ฏิบตั ิ (๓). ผูใดปฏิบัติธรรมจนสามารถกำจัดสังโยชนหา (สกั กายทฏิ ฐิ วิจิกจิ ฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ และปฏิฆะ) ไดแ ลว ผนู น้ั ยอ มมจี ติ เปน อสิ ระจากใครผใู ด ตรงกนั ขา ม มจี ติ มงุ ตรงสูความพนไปจากทุกขท้ังปวง ฉะน้ันผูปรารถนานำพาชีวิต ไปในแนวนี้ ตองพฒั นาปญญาเห็นแจงใหเกิดขนึ้ แลว ใชป ญญา เห็นแจงกำจัดสังโยชนท งั้ สบิ ตวั ใหหมดไปจากใจ โดยมอี ทิ ธบิ าท ๔ เปนเครอ่ื งสนับสนุน (๔). ปญหานแี้ กไ ขได โดยพัฒนาตวั เองใหม ศี ลี มธี รรม คมุ ครองใจ คนทเ่ี ขา มาใกลแ ละสนทนาดว ยยอ มเกดิ ศรทั ธา เมอื่

๑10๐๖6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ความศรทั ธาเกดิ ขนึ้ แลว และเขาเปด ทางใหเ ราชวนเขาไปทำบญุ ดวย เมื่อน้ันเราจึงมีสิทธ์ิชักชวนเขาไปทำบุญโดยไมตองพูดซ้ำ เม่ือชวนแลว เขาจะไปหรือไมไป เปนสิทธิของเขา ผูรูจริงไม เซา ซ้ี หรือบงั คับใจใหเขาตอ งไปดว ย ผูใดไมสบายใจถือวา ผนู ้ัน มีบาปเกิดขึ้น เชนเดียวกัน ผูใดเอาจิตไปคิดในเร่ืองของคนอื่น แลวทำใหต ัวเองไมส บายใจ ผนู ้นั มบี าปเกิดขน้ึ ๔๗. สิวบนใบหนา คำถาม กราบเรยี น อาจารย ดร. สนอง ครบั ผมมคี ำถามเกย่ี วกบั ราคจริตที่แกไมหายครบั เดมิ ผม เปน คนหนาตาพอใชไ ด ผใู หญเห็นมกั เมตตา เพศตรงขามก็พอ มมี าสนใจครับ แตม าวันหน่งึ โรคสิวบนใบหนา ก็เกดิ ขนึ้ จนถงึ ปจจุบัน เรอื้ รังมา ๔ ปแลว ครับ แรก ๆ กร็ กั ษาโดยไปหาหมอ แตผมวามันเรอื้ รงั มานาน จนคดิ วา อาจเปนโรคเวรโรคกรรม ก็ได ผมพอจะทราบวา วธิ หี นึ่งคอื ปลงใหไดจ ึงหัน มาสนใจธรรมะ แตจ ิตยงั ทุกขอ ยเู หลอื เกนิ บางวนั จิตไปยึดจนนง่ั สมาธิไมได ผมจึง ขอความกรุณาอาจารยชวยหาหนทางที่ ถูกตองและถูกตรงใหอาการทุเลาหรือ หายขาดไดก ็จะขอบพระคณุ อยา งสูงครบั

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๐0๗7 ผมเองยงั ไมท ราบดวยตนเองจรงิ ๆ วาสวรรคนรกมี จริงหรอื ไม หากมจี รงิ ผมขอบญุ ท่ีทำมาในอดตี ปจจุบัน และที่ จะทำในอนาคตชวยสงผมไปใหไดพบกับอาจารยสักครั้งจะบน โลกมนษุ ยห รอื สวรรคกต็ าม และหากวนั น้นั ราคจรติ ของผมยงั ไมหมดไป ขอใหไ ดฟง ธรรมจากอาจารยจ นจติ ไมย ึดกบั รูปอยา ง นีด้ วยเทอญ สาธุ ขอกราบขอบพระคุญอยา งสงู ยงิ่ ครบั คำตอบ วธิ แี กป ญ หาไดอยา งถกู ตรงทีส่ ดุ คือ ปฏิบตั ิธรรม (วิปสสนาภาวนา) จนเกิดปญ ญาเห็นแจง แลว ใชป ญญาเห็นแจง พิจารณาขันธ ๕ (รปู เวทนา สญั ญา สงั ขาร และวญิ ญาณ) จน เหน็ วา เปน ไปตามกฎไตรลักษณจริง เม่ือขนั ธ ๕ ดับ รางกาย ไมม ตี ัวตนไมม ี ใบหนาของตัวก็ไมม ี เมอื่ หนาของตนไมม อี ยูจรงิ สิวบนใบหนา ยอ มไมม ตี ามไปดวย ผูใดเหน็ แจง เชนน้ี ปญ หา เรอื่ งสวิ ขน้ึ ทใ่ี บหนา ยอ มไมเขามากวนใจ คือ หายขาดอยางสน้ิ เชิง ผูใดปรารถนาเหน็ นรก ปรารถนาเห็นสวรรค ผูนน้ั ตอง พฒั นาจติ จนต้ังมน่ั เปนสมาธิแนวแน (อัปปนาสมาธิ) หรือเรียก วา สมาธิระดับฌาน เมื่อถอนจิตออกจากฌาน แลว อธษิ ฐานขอ เห็นนรก ขอเห็นสวรรค ตาทิพย (ทิพพจกั ขุ) ยอมสมั ผัสกับส่ิงท่ี ปรารถนาน้ันได ... พิสูจนไหมครบั

๑10๐๘8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m และเชน เดียวกนั ปรารถนาพบกบั อาจารย ของตวั ตองทำเหตใุ หตรง คือ เอาศีล ๕ คุมใจ และมีสัจจะคุมใจอยูทกุ ขณะตนื่ แลว อธษิ ฐานขอพบอาจารยข องตวั เอง เมือ่ ใดทเ่ี หตุ ปจจยั ลงตวั ความสมปรารถนายอ มเกิดเปน จริงได ๔๘. ชอบคดิ ในส่ิงไมดี คำถาม อยากสอบถามปญ หาธรรมกบั อาจารยด ร.สนอง วรอไุ ร ครบั อยากสอบถามปญหาเก่ียวกับความคิดครับ คือผมมี ความทุกขท่ีเกิดจากความคิด คือผมชอบปฏิบัติธรรมไหวพระ สวดมนต และพยายามคุมความคิดใหคิดแตในสิ่งท่ีดี ๆ แต ควบคุมไมคอยไดคือ จิตชอบคิดในส่ิงท่ีไมดีในสิงท่ีไมอยากคิด พอคิดในส่ิงท่ีไมดี จิตก็ไปพะวงกับความคิดท่ีไมดีเหลานั้นเชน กลัวบาปกบั ความคิดน้นั ทำให ฟุงซา นไปใหญ กวาจะกลับมาได กห็ าวธิ แี กตั้งนาน อยากถามอาจารยวา ถาเราคิดในสิ่งท่ีไมดีซึ่งเราไม อยากคิดแตควบคุมไมทันทำใหคิดเลยเถิดไป เราจะบาปกับ ความคิด ท่ีไมดีเหลาน้ันมากไหม และจะมีวิธีการแกไขอยางไร ใหค ิดแตใ นสิง่ ทด่ี ๆี และเปน บุญ ครับผม ขอบคณุ อาจารย ดร.สนอง วรอุไร มากครับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๐0๙9 คำตอบ บาปมากหรือบาปนอย ขึ้นอยูกับความยาวนานของ ความคิดไมดี ถา คิดไมดียาวนานมาก ก็บาปมาก วิธแี กไขคอื ทกุ ครัง้ ท่ีความคิดไมด เี กดิ ขนึ้ ตองบรกิ รรมวา “คดิ หนอๆๆๆๆ” ไป เรอ่ื ยๆจนกวา ความคดิ ไมด จี ะดบั ไป หากผถู ามปญ หาไมท ำตวั เปน นำ้ ชาลน ถว ย มสี จั จะ มคี วามเพยี ร ทำตามคำชแ้ี นะ ความสำเรจ็ ในการแกปญ หาคิดไมด ี ยอ มเกิดข้นึ ๔๙. สีลพั พตปรามาส คำถาม กราบเรยี นทา นอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ทเ่ี คารพอยา ง สงู เรื่อง สีลัพพตปรามาส เทาที่กระผมทราบจากทาน อาจารย และตามบทความท่วั ไป คอื ความยดึ มน่ั ถือมน่ั อยใู นสิง่ ศกั ดส์ิ ทิ ธหิ์ รอื ศลี พรตภายนอกพระพทุ ธศาสนา ในเรอื่ งนกี้ ระผม มคี วามไมม ัน่ ใจในเร่อื งการกราบไหวอ ยาง เชน การเขารวมพธิ ี ไหวศ าลหลกั เมอื ง หรอื ไหวร ปู ปน บคุ คลสำคญั ตา งๆ ในบา นเมอื ง กระผมขอรบกวนใหท า นอาจารยก รณุ าใหค วามกระจา งในเรอ่ื งน้ี ดว ยครับ วา เราไหวอ ะไร ถา จำเปนตอ งไหว ตองทำอยา งไร กระผมขอกราบขอบพระคุณ ทานอาจารย ดร.สนอง เปนอยางสงู ครบั

๑11๑0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ สลี พั พตปรามาส เปน กเิ ลสตวั หนงึ่ ทผี่ กู มดั ใจ (สงั โยชน) สตั วบ คุ คล ใหเ วยี นตาย-เกดิ ในวฏั สงสาร ซงึ่ อรยิ บคุ คลสามารถ เวนไดแ ลว คือ ๑. ไมป ระพฤตติ นเหมอื นอยา งโค (โควตั ร) คอื กนิ หญา แลวคิดวา เปน ทางนำพาชวี ิตเขา ถึงวิมุตตธิ รรม ๒. ไมป ระพฤตติ นเปน เหมอื นอยา งสนุ ขั (กกุ กรุ วตั ร) คอื กินอาหารสกปรก เสพกาม และทองเที่ยวไปในทีต่ า งๆ แลวคดิ วา เปน ทางนำพาชวี ติ เขาถึงวิมุตติธรรม ๓. ไมป ระพฤตติ น นุงลมหม ฟา (ชเี ปลือย) อดอาหาร มีกินบาง ไมกินบาง แลวคิดวาเปนทางนำพาชีวิตเขาถึงวิมุตติ ธรรม ๔. ไมป ระพฤตกิ สณิ ภาวนา จนสามารถเขา ฌานสมาบตั ิ ไดเพียงอยางเดียว แลวคิดวาเปนทางนำพาชีวิตเขาถึงวิมุตติ ธรรม ๕. ไมป ระพฤตสิ วดมนต ออ นวอนผมู อี ำนาจยงิ่ ใหญ คอื พระเจา ผูส รา งโลก ใหประทานความสขุ ทีเ่ ปนนริ ันดรใ ห ตรงกันขาม ปุถุชนที่ประกอบพิธีกรรม กราบไหวบูชา สิง่ ศกั ดส์ิ ิทธ์ิ เชน รปู ปน ของบุคคล ศาลหลกั เมือง ไมเรียกวา เปนสีลัพพตปรามาส เพราะมิไดปรารถนาความหลุดพน แต เรียกวาเปนการแสดงความเคารพกราบไหว บูชาผูท่ีควรบูชา ซง่ึ ถือวาเปน มงคลชีวติ (ปชู า จะ ปูชะนยี านงั เอตังมัง คะละ มตุ ตะมัง)

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๑1๑1 ๕๐. แมแทก ับแมบ ุญธรรม คำถาม กราบเรยี นอาจารยส นองทีเ่ คารพอยางสงู เรียนถามคะ วาระหวางแมผ ใู หกำเนิดซงึ่ เล้ยี งลูกไดแ ค ๓-๔ เดือน แลวลกู ก็ตองระหกระเหเรร อนไปตามบา นญาติและ ไมใ ชญ าติ มาประมาณ ๖-๗ ป แลวแมบญุ ธรรมซ่ึงเปนพีส่ าว ของพอรบั มาเลย้ี ง สงเสยี อยา งดี แตระหวางท่ีเราเติบโตอยู กบั แมบ ุญธรรม แมแทๆ มารบกวนบีบค้นั ตลอด ซง่ึ หนเู กลยี ด แมตัวเองมากๆ และไมเ คยเรียกแมจะเรยี กนา มาตลอด ตอนท่ี แมเ เทๆมีหนู แกอายแุ ค ๑๔-๑๕ ป แมข องหนูคนน้ีเปนผหู ญิงใจ รายมากๆ เเกมลี ูกของตวั เองดวย แตลูกทิ้งไมดูแล ไมส งเสยี สามีตาย ชีวิตยำ่ แยม ากๆ พอหนเู หน็ อยางนน้ั กอ็ ดทีจ่ ะสง เสยี ไมได แบบไมเ ตม็ ใจ แถมยังตอ งสง เสียลกู ของนองชายคนละ พอ อกี สว นแมบ ุญธรรมหนไู มเ คยตอ งสง เสยี หรอื วา ชว ยเหลือ อะไรเลย ตวั หนเู องมาทุมใหกบั แมแทๆ ตัวของแมแ ทๆ แก ทำกรรมไมดเี ยอะมากๆ ชว ง ๔-๕ ปมาน้ี กรรมเร่มิ ตามสนอง แลวคะ ตวั เองเปน เบาหวาน แลวตามมาหลายๆโรค ทส่ี ำคญั พา คนและลกู สาวตวั เองไปทำแทง ๓-๔ คน สวนตวั แก ตอนน้เี ปน มะเรง็ มดลกู ระยะท่สี อง ตดั มดลกู และตอมน้ำเหลอื งซ่ึงแผลไม ตดิ นำ้ เหลอื งไหลเตม็ ทอง หนูก็ไมร ูจ ะชว ยยงั ไง ไดแ คแนะนำให สวดมนตน ่ังสมาธิ ตัวแกทรมานมาก หนูพยายามจะใหก ำลังใจ

๑11๑2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ตัวเองวา เราทำบญุ เพ่ือสรา งบารมสี รางบุญใหก บั ตวั เองเพื่อ จะไดพาตดิ ตัวไปชาตหิ นา แมบญุ ธรรมเราไมค อยไดชวยเหลอื หรือตอบแทนบุญคุณเลย เพราะตัวหนูเองอยูเมืองนอก สว น แมแทๆ หนสู งเงนิ ไปทงั้ รกั ษา กินอยู สงเด็กเรียน ๒ คน (คือลกู ของนอ งชายคนละพอ เรยี นม. ๒ นอกจากสงเสรมิ เร่ืองเรยี น แลว หนใู หเ ดก็ บวชเณรตอนปด เทอม สว นชว งเรยี นใหส วดมนต นั่งสมาธิ เชา -เย็น อีกคนนองสาวคนละเเมเ รียนพยาบาล)สว น ตวั หนเู องไมมเี หลอื เทา ไหร ไมมสี งใหแมบ ญุ ธรรมเลย แตทานก็ ไมเ คยเดือดรอ นเร่อื งเงิน อาจจะปหนึง่ สกั ครัง้ สองครง้ั ปญ หาของหนทู คี่ ดิ มาตลอดคอื หนเู ปน คนอกตญั ู คน ทเี่ ลยี้ งเรามาเราไมเ คยตอบแทนบญุ คณุ สว นคนทไี่ มเ คยดกี บั เรา แตเปน ผกู ำเนดิ เราตองมาสงเสียชวยเหลือ หนูคดิ บางครั้งวา ทำไมเราไมเปนคนใจดำนะ นาจะมองขามไปเหมือนคนใจราย แกถูกลูกท้ิงเพราะแกเปนแมท่ีใจรายมาก(เล้ียงลูกดวยมือดวย เทา แลว อางวา รกั ลกู )เปน ครอบครวั มจิ ฉาทฐิ ิทง้ั ครอบครวั อยากจะถามอาจารยค ะ บางครงั้ ทห่ี นสู ง เสยี ใหแ มผ ใู ห กำเนิด ไมคอยเตม็ ใจนัก หนคู งไมไดบุญใชไ หมคะ สง เงินที หม่นื ถงึ หา หมนื่ เงนิ ขนาดนบ้ี างครงั้ ทำใจไมไ ดค ะ ตวั เองใชไ มถ งึ หา พนั ตอเดอื นเลย ทอคะ แตพ อคดิ บวก วา ดเี หมอื นกัน เขาอยูเขามา เพอื่ ใหเ ราสรา งบารมี แตจ ะไมไ ดบ ญุ กต็ รงไมย นิ ดใี นตอนกอ นทำ ขณะทำ แตพอเห็นผลเปนยนิ ดีหลงั ทำ ขอขอบพระคณุ อยางสงู คะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๑1๓3 คำตอบ แมผ ใู หก ำเนดิ ชวี ติ แมจ ะไมไ ดเ ลยี้ งดลู กู กถ็ อื วา เปน ผมู ี คุณ ใหเราไดรปู นามมาใชสรา งบญุ สรา งบารมี การดแู ลแมผูใ ห กำเนดิ ดว ยการสงเงนิ ใหใ ช ถือวา เปน ความกตญั กู ตเวทอี ยาง หน่ึงท่ีลูกสามารถทำได แตกอนที่จะสงเงินให ตองมีศรัทธาวา แมเ ปน ผมู บี ญุ คณุ ใหช วี ติ แกเ รา ขณะสง เงนิ ตอ งสง ใหด ว ยความ ต้งั ใจ และเม่ือสงเงินใหแมแ ลวมคี วามสบายใจ ถาทำไดอยางท่ี กลาวมานี้ถือไดวา ผูถามปญหาไดสรางและส่ังสมบุญเต็มรอย ใหกบั ตวั เองแลว สว นแมท่อี ุปการเลย้ี งดเู รามาจนเติบใหญ หากลกู เลย้ี ง หวงั ความเจรญิ ในชวี ติ ตอ งประพฤตติ อบแทนคณุ แมเ ลยี้ ง ดว ย การทำตวั เปน คนดี มศี ีล มธี รรมคุม ครองใจ ทำใหท านสบายใจ ดว ยทำตวั ใหม ชี วี ติ มน่ั คง กถ็ อื ไดว า เปน การตอบแทนอปุ การคณุ ทานแลว เรอื่ งวบิ ากกรรมของแมผูใหก ำเนิด ทา น เปนครูสอนลูกไมใหทำอยางทาน แลวเราจะไม วิบัติเชนทาน ฉะน้ันจงดูเร่ืองน้ีใหออก ชวย เหลือเทาที่สามารถชวยได เร่ืองใดชวยไมได ตองปลอยวาง โดยถือวาเปนผลของอกุศล กรรมทท่ี า นทำของทา นเอง ผรู ใู นพทุ ธศาสนา ประพฤตเิ ชน นี้

1๑1๑4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๕๑. ณ ปาวาลเจดีย คำถาม กราบสวสั ดคี รับครสู นอง ผมไดอานคำตอบช้ีแนะของครูที่มีคามหาศาลตอการ ปฏิบตั ิธรรมของผม ผมยงั มีความสงสัยตอไปวา ๑. “การยางกาวของเทา หากผูถามปญหาเอาจิตไป จดจออยูกับการกาวเดิน หรือมีจิตจดจออยูกับอิริยาบถยอย อื่นใด ถือไดวาเปนการเจริญสติ” ครูสนองหมายถึงหากผมจะ เดนิ ดว ยจงั หวะปกติ แตใจผมจดจอ กับบทสวดระหวางเดิน ผม ก็สามารถเจริญสติทำสมาธิไดใชไหมครับโดยที่ผมไมไดกำหนด อิริยาบถในการเดินเลย ถือเปนการเจริญสติหรือไมครับ ผมไม เคยเดนิ จงกลมเปนจริงเปนจัง ผมชอบเดนิ จงั หวะปกตมิ ากกวา ผมเปนคนชอบเดินมากๆ เดินไดน านๆ เดินวนไปมาในที่แคบๆได หรือแมกระทั่งเดินวนเปนวงกลมปด ผมชอบเดินเม่ือผมจะใช ความคิด ผมผดิ ปกติจากคนอน่ื ไหมครบั ๒. เพราะหลังจากภาระการงานเสร็จสิ้นลง ผมจะใช เวลาวงิ่ มากแมก ระทง่ั วา ยน้ำ ประมาณ ๑ ช่ัวโมง โดยเฉพาะว่งิ ผมว่งิ เปน ๑๐ กิโลเมตร ผมจงึ สามารถทอ งบทสวดฯ ไดหลาย จบ ผมเปน คนชอบออกกำลังกาย โดยหากผมไมโหลดไฟลเสยี ง มาฟง ในมอื ถอื ขณะออกกำลงั กาย ผมกจ็ ะทองบทสวดระหวาง กิจกรรมดงั กลาวดวย เปนการทำสมาธิอยา งหนึง่ ไดใชไหมครับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๑1๕5 ๓. ผมไดฟ ง และอา นเรอื่ งอานนท พทุ ธอนชุ า มตี อนหนง่ึ กลาววา พระพุทธะเจาตัดสินพระทัยวาจะปรินิพพานที่ปาวาล เจดยี  เมอื งไพสาลี กลา วกบั พระอานนทว า “หากบคุ คลใดไดเ จรญิ อิทธบิ าท ๔ ประการ และบุคคลนนั้ มีความสามารถใหม ีอายุยนื ไดถ งึ ๑ กปั ปห รอื มากกวา นน้ั กจ็ ะมชี วี ติ ยนื ยาวไดส มปรารถนา” และมีอีกคร้ังหนึ่งท่ีพระองคทรงอาพาธหนัก หลังฉันอาหารท่ี นายจนุ ทะมาถวาย พระองคต รสั วา ไดใ ชอ ทิ ธบิ าท ๔ จงึ สามารถ ประทงั อาการอาพาธได ผมอยากทราบวา ความหมายเปน เชน ไร ครบั ฉนั ทะ วริ ยิ ะ จติ ตะ วมิ งั สา เกยี่ วขอ งอยา งไรกบั เหตกุ ารณ ท้ังสองอยางน้ีครับ หากใชเปนเรื่องการงานผมยังพอเขาใจได มากกวาครับ ทำไมพระพุทธเจาใชอิทธิบาท ๔ จึงมีผลตอการ กำหนดชีวิตยนื ยาวและการอาพาธไดค รับ ๔. ผมสงสัยคำ ๒ คำ คือ กเิ ลสกับตัณหาครบั ๒ คำ นม้ี ีความสมั พันธเ ก่ียวของกนั อยางไรครับ เหน็ คนชอบพูดติด กนั วา กเิ ลสตัณหา ในบทสวดพระธัมมจกั ร ผมทองใจความแปล มาไดว า ตณั หาเปน เหตใุ หเกิดทุกข แลว ทำไมพระพุทธะองคไม กลาวถึงกเิ ลสในสมทุ ยั ครับ ป.ล. ผมจะเจริญรอยตามครูสนองครับ ผมคิดเชนครู สนองวา การเดนิ ไมก วาดตามองสง่ิ ภายนอกอน่ื มากกวา การเดนิ ตามรอยทางเพื่อไปสูจุดหมายเปนการทำจิตใจใหมีสมาธิไมปรุง แตง ผมใชว ธิ นี ี้ เพอ่ื ลดละการปรงุ แตงโดยตา จนมีวนั หนึ่งผม หยบิ เหรยี ญ ๑๐ บาทเพอื่ ไปจา ยคา วา ยนำ้ (ถัดจากวนั ทลี่ ืมของ

1๑1๑6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ท่ีสระน้ำนะครับ) แตเพราะผมเตรียมแบกอาหารเม็ดสุนัขแมว ไปเล้ียงท่ีสระ และกระติกน้ำพรอมอุปกรณวายน้ำออกจากรถ จนผมไมทราบวาทำเหรียญตกตอนไหน ใจคิดวาตกในรถ เลย ไมสนใจไปหยิบเหรยี ญใหมมา ผา นไป ๑ วนั ๑ คืน เต็มๆ เปน เพราะผมเดินกมหนามองแตพ้ืนน่ีแหละครับ ผมเจอเหรียญ ของผมตกที่ๆผมจอดรถไวเม่ือวาน หลังจากวายน้ำเสร็จแลว ผมแปลกใจและดีใจนึกขึ้นไดวาเปนเหรียญเราแนๆ ท่ีทำตกไว เมื่อเย็นวาน ท้ังๆที่ๆตรงน้ันทหารและคนทั่วไปเดินผานไปมา ขวกั ไขว แตเ หรยี ญไมห ายไป ผมขนลกุ นดิ หนงึ่ เมอื่ นกึ ขน้ึ ได และ นค่ี อื อานสิ งสข องการเดนิ กม หนา มองพน้ื หรอื ไมค รบั ผมยงั ตดิ ใจ กบั ตัวเองไมหายทำไมผมถึงตอ งชอบเดินกมหนามองพ้ืนหนอ กราบขอบพระคุณคุณครูในความกรุณาธรรมทาน เสมอมาตอ ผมนะครับ คำตอบ (๑). ผใู ดกาวเดนิ ตามปรกติ แลวเอาจติ ไปจดจอ อยกู บั บทมนตท สี่ วด ถอื วา เปน การเจรญิ สตไิ ด ผถู ามปญ หาเปน คนชอบ เดิน เมอ่ื ใดที่เดนิ แลว ทำใหจิตเปนสมาธิ สามารถนำกำลังสมาธิ ไปใชเปน ฐานใหเ กิดปญญา (ความคดิ ) ได คำวา “ผดิ ปรกต”ิ หมายถงึ ไมเ หมอื นเดมิ หรอื ไมเ หมอื น ที่เคยเปน ถา ผูถามปญหาเปน คนชอบเดนิ แลว คิด ก็ไมถ ือวา ผดิ ปรกติ แตหากนำไปเปรยี บเทียบกบั คนอนื่ ท่ไี มม ีพฤตกิ รรมเชน นี้ ถือวาผิดปรกติไปจากคนอ่นื ได

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๑1๗7 (๒). อริ ิยาบถใด เม่อื นำมาใชบ รกิ รรมแลว ทำใหจ ติ ตงั้ ม่ันเปนสมาธิได การนำเอาอิริยาบถน้ันมาใชฝกสมาธิ ถือวาไม ผดิ (๓). พระพทุ ธโคดม เปน ผูมอี ินทรยี พละกลา แขง็ เมอ่ื นำเอาอิทธิบาท ๔ มาปฏบิ ัติดว ยใจทเี่ ขม แข็งแลว ยอ มสามารถ ทนตอการอาพาธได แตพระพุทธะรับปากกับมารวาจะนิพพาน จึงตองเสด็จดบั ขันธปรินพิ พานไป เมื่อมีอายขุ ยั ได ๘๐ ป ทัง้ ๆท่ี สามารถตั้งปรารถนาใหมีอายุยนื ยาวถึงหนง่ึ กัปได กม็ ไิ ดทำเชน นน้ั ดว ยรกั ษาสัจจะยิ่งชวี ติ (๔). คำวา “กเิ ลส” หมายถึง ส่ิงทท่ี ำใหใ จเศราหมอง เชน ความโลภ ความโกรธ ความหลง ฯลฯ เมื่อเกดิ ขนึ้ กับใจ ของผูใดแลว ยอมทำใหใ จขนุ มวั เศรา หมอง ซ้ำรายหากกิเลสทัง้ สามตวั ดังกลาว เขามามอี ำนาจเหนือใจ ตายแลว จิตวญิ ญาณมี โอกาสถูกพลงั ของกิเลศทง้ั สามนนั้ ผลักดนั ใหไปเกดิ เปนสัตว อยูในอบายภูมิได สว นคำวา “ตัณหา” หมายถงึ ความอยาก หรือความ ไมอ ยาก เมอื่ เกดิ ขึ้นกับใจของใครผูใ ดแลว ผูน้ันยอ มมี จติ ขุนมวั เศรา หมอง ปฏิบัตธิ รรมแลว ไมส ามารถ เขา ถึงธรรมทปี่ ฏิบัติได ดังน้ันตัณหาจึงเปน กเิ ลสชนดิ หนง่ึ ดวยเชนกัน ปุถชุ นนิยมพูด สองคำน้ีติดกนั วา กิเลสตณั หา ซงึ่ หมายถึง ตัณหาเปน กเิ ลสน่ันเอง

๑11๑8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m อน่งึ พระพทุ ธะตรสั ไวในเร่อื งของปฏิจจสมปุ ปบาทวา ทกุ ขท้งั หลายอันไดแก ทกุ ขประจำคือ บุคคลมกี ารเกดิ เปนทุกข มกี ารแกเ ปน ทุกข มีการตายเปน ทุกข และไดต รัสถงึ ทกุ ขจร คอื ความโศก ความคร่ำครวญบนเพอ ความคบั แคน ใจ ความสิ้น หวงั ฯลฯ เหลา นีเ้ ปนทกุ ขจ รทเ่ี กดิ ข้นึ กับใจ โดยสรปุ แลว กลาว ไดว า บคุ คลมีทกุ ขทางกายและมีทุกขทางใจ เกิดขึ้นดว ยมคี วาม ไมร ูจ ริง (อวชิ ชา) เปนตนเหตุ ฉะนัน้ ผูถามปญ หา พงึ นำเอาปฏิ จจสมปุ ปบาท มาพจิ ารณาใหถ องแท แลวจะทราบดว ยตวั เอง วา ทำไมพระพทุ ธองคจ งึ ไมก ลาวถงึ กเิ ลสในสมุทยั การพบเหรยี ญ ๑๐ บาท ท่ีทำตกหลน ไว เปน อานสิ งสท ี่ เกดิ จากศีล ๕ โดยเฉพาะศีลขอ ๒ ทผ่ี ถู ามปญหายงั รักษาไวไ ด รวมกับอานิสงสทเี่ กิดจากจิตมสี ติ ๕๒. อนิ ทรยี ยังออ น คำถาม สวัสดีคะ ทา นอาจารย ดิฉันไดม คี วามสนใจในเรือ่ งการปฏบิ ตั ติ น เพือ่ ใหพน ทกุ ขและมีความสขุ ในปจจบุ ัน และวันหน่งึ ดฉิ ันไดฟ งเสียงธรรม ของหลวงปชู า ทา นกลา วคำวา “อินทรยี มันยังออ นกพ็ ยาม ปฏิบตั กิ นั ตอไป” คำวาอนิ ทรยี อ อ นน้ีหมายถงึ อะไรคะ หมาย

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๑1๙9 รวมถงึ ท้ังรางกายและจติ ใจ ของบคุ คลนนั้ ทนตอสง่ิ เราตา ง ๆ ไมค อ ยไดตอ งตกเปนทาสมัน ดฉิ นั เขา ใจถกู หรอื ไม เปด อา นใน หนงั สือกไ็ มเขา ใจเพราะบางท่กี ก็ ลา วถึงอนิ ทรีย ๕ พละ ๕ เปน เร่ืองเดยี วกนั หรอื ไมคะ ขอขอบพระคณุ ทา นลว งหนา ทจ่ี ะชว ยไขขอ ขอ งใจให กับผูทีเ่ บาปญ ญาในเร่อื งน้ี คำตอบ คำวา “อินทรยี ” หมายถึง สภาพเปน ใหญในการทำ หนา ที่ เชน หเู ปน ใหญใ นการไดย ิน ตาเปน ใหญใ นการเหน็ จมูก เปนใหญใ นการสมั ผัสกล่นิ ฯลฯ ซ่ึงตามที่กลา วนีห้ มายถึง อายตนะภายในหกอยา ง (หู ตา จมกู ลน้ิ กาย ใจ) อินทรีย ๕ และพละ ๕ มีความหมายเปนอยา งเดียวกนั คำวา “พละ” หมายถึง กำลงั ท่ีทำใหใจเกิดเปนความเขม แข็ง มัน่ คง ซง่ึ ธรรมทีเ่ ปน ฝายตรงกนั ขามจะครอบงำไมไ ด เชน ความไมเชอ่ื ความขีเ้ กยี จ ความประมาท ความฟงุ ซา น และ ความหลงงมงาย ไมสามารถครอบงำ หรอื เขา มามีอำนาจเหนือใจของผมู ีศรัทธา มีวิรยิ า มี สติ มีสมาธิ มปี ญญา (เห็นถูกตามธรรม) กลาแข็งได ฉะน้ันทห่ี ลวงปชู าพดู วา อินทรยี  ยงั ออ น นั้นหมายถงึ พละ ๕ ออ นนน่ั เอง

๑12๒0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๕๓. ควรแกไขอยา งไร คำถาม เรียน ดร.สนอง วรอไุ ร โปรดช้ีทางสวางใหแกชีวิตดวยคะ ทุกวันนี้หนูไดรักษา ศลี ๕ และพยายามรักษา กาย วาจา ใจ ไมใ หทำรา ยผูใด พรอม ท้ัง รับใชพระครูบารูปหน่ึง ฝากตัวเปนลูกศิษยทาน คอยอยู ชวยงานวัดและทานตลอด นานหลายเดือนแลว แตชีวิตทุกวัน นกี้ ารปฏิบตั ยิ ังไมก า วหนา และ ชีวิตทางโลกกย็ ังไมดขี ึ้น ทงั้ ๆท่ี พระครูบาทานมีเมตตาจิตที่สงู มากคอยส่ังสอนดว ยดีมาตลอด อยากเรียนสอบถามวา หนคู วรแกไข อยา งไรดีคะ เพอ่ื ชีวิตทางโลกของหนูจะไดดีขึ้นมากกวาน้ี เชน เวลาออกจาก สมาธิหนูควรอธิษฐานจิต กลาวขอเจริญกาวหนาในหนาที่การ งาน อยา งไรดคี ะ ดว ยความเคารพอยางสงู คำตอบ สิ่งที่แกไขไดแลวดี คือ พัฒนาจิตตัวเองใหมีคุณธรรม เหมือนกบั ทค่ี รบู าไดทำใหด ูเปนตัวอยา ง เชน เดยี วกันหากผูถ าม ปญ หา ประสงคความเจรญิ ในหนา ทีก่ ารงาน ตอ งพัฒนาตัวเอง ใหเ ปนคนเกงและดี คนเกง คอื คนทีม่ คี วามรู มีความสามารถ เหนือคนอ่นื คนดี คือ คนทม่ี ีคุณธรรม สถิตอยูกับใจทกุ ขณะตน่ื คนท่มี ีคณุ สมบัตเิ ชน นี้ เปน คนทีป่ ระสบความสำเรจ็ ของชวี ิต

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๒2๑1 ๕๔. ทำวิจัยอยูท่ี USA คำถาม เรียน ดร.สนอง วรอุไร ผมนายกติ ตพิ งษ พฒุ ขาว อายุ ๒๔ ป มคี ำถามเกย่ี วกบั เรื่องการปฏิบัติกรรมฐานรบกวนอาจารยชวยตอบดวยนะครับ คือ ผมสนใจการปฏิบัติกรรมฐานครับและผมก็เร่ิมปฏิบัติมาได สักพักนึงแลว ผมน่ังสมาธิอยางเดียวนะครับไมไดเดินจงกรม แตไดทราบมาวาการปฏิบัติน้ันควรจะมีอาจารยชวยแนะนำจะ ไดใหผลเร็วขึ้น และไมหลงทางหรือไมเปนอันตราย แตตอนนี้ ผมกำลังทำวจิ ยั อยทู ่ี USA ไมมีอาจารยค อยแนะนำ กเ็ ลยนั่ง ปฏบิ ตั ไิ ปเรอ่ื ย ไมร วู า ถกู หรอื ผดิ อยา งไรและจะเปน อนั ตรายหรอื เปลาครับ และระยะหลังมาน้ีรูสึกวาตัวเองน่ังไดไมนาน ไมมี สมาธเิ หมอื นตอนเรม่ิ นงั่ ใหมๆ คอื ตอนเรม่ิ นง่ั ใหมๆ ผมนงั่ ไดเ ปน ชวั่ โมง แตร ะยะหลงั มานนี้ ง่ั ไดไ มก ส่ี บิ นาทกี ฟ็ งุ ซา นไปหมดจนนงั่ ไมไ ด ผมควรแกไ ขอยา งไรครบั รบกวนอาจารยใ หค ำปรกึ ษาดว ย นะครับ ดว ยความเคารพอยางสงู คำตอบ ผูใดหวังความกาวหนาในการพัฒนาจิต ผูนั้นตอง ประพฤติตนใหมีศีลอยูครบและเปนศีลท่ีบริสุทธิ์ อยางนอยศีล ๕ คมุ ใจอยทู กุ ขณะตน่ื แลว จงึ นำตวั เองไปพฒั นาจติ ใหม สี ติ ดว ย

๑1๒22๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m การสวดมนตกอนนอน หลังสวดมนตแลวเสร็จใหเจริญอานา ปานสติ ดว ยการหายใจเขากำหนดวา “พทุ ” หายใจออกกำหนด วา “โธ” ใหจ ติ จดจออยูก บั ลมหายใจเขา -ออก นานประมาณ ๓๐ นาที หรอื มากกวา หลังประพฤตแิ ลว เสรจ็ ตอ งอุทศิ บุญกุศลให กับเจากรรมนายเวรทุกคร้งั การประพฤติไดถกู ตรง ยอมทำให จติ เขาถงึ ความต้ังมั่นเปนสมาธิ ผมู ีจติ เปน สมาธิ ยอมมคี วามถ่ี ของคลน่ื สมองเปน ระเบยี บ ซงึ่ สง ผลทำใหม คี วามจำเพม่ิ มากขนึ้ การศกึ ษาเลา เรียนวชิ าการทางโลกจงึ เขาถงึ ความสำเรจ็ ไดงาย ผใู ดมศี ลี ทขี่ าด มศี ลี ทะลุ มศี ลี ดา งพรอ ย และไมเ อาศลี มาคมุ ใจ ความฟงุ ซา นของจติ จงึ เกดิ ขน้ึ เปน ธรรมดากบั ผนู น้ั ผใู ด มีศลี ในลักษณะตรงกนั ขาม ผนู ้ันมีจติ เปน สมาธิไดงา ย ๕๕. ทำงานในคาสโิ น คำถาม กราบสวัสดอี าจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ผมเคยอานหนังสือของอาจารย เลมปกเขียวออนๆ เม่อื ปท ่แี ลว พออา นหนงั สอื ธรรมะก็จะเกิดแรงบันดาลใจ ทจี่ ะ ทำความดมี ากๆกลัววา ตายไปจะไปในที่ไมดนี ะ ครับ ขอเร่มิ เรอื่ งท่ีผมจะถามนะครบั ปจ จบุ นั ผมไดเ ดนิ ทางมายงั สหรฐั อเมรกิ า และไดท ำงาน ในคาสิโนท่ี รฐั แคลลิฟอร โดยทำงานใหกับบริษทั ท่เี ปน เจา มือใน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๒2๓3 คาสโิ น หนา ทีผ่ มก็คอื คอยดูการแจกไพของคนแจกไพ ใหเปน ไปตามกฏิกา และคอยดูวาคนแจกไพ รับและจายเงินใหผูเลน ไดอ ยางถกู ตอ งตามจำนวนที่ แทง ผมรูสึกสับสนกับชีวิตของผม มากๆครับ คือ ที่ผมมา อเมริกานี้ ก็เพราะอยากปลีกตัวออกจากสังคมที่ประเทศไทย และกเ็ บอื่ งานในอดตี ทเี่ คยทำคอื เปน ผอู ำนวยการทางดา นหลกั ทรัพย พูดภาษาชาวบานก็คือ หาคนมาเลนหุน ตามเปาหมาย ท่ีบริษัทมอบหมายมาให คราวน้ี พอลูกคาท่ีผมหามา เกิดการ ขาดทนุ จากการลงทุน ผมกร็ สู ึกผดิ และเร่ิมเบอ่ื งานทท่ี ำ ทำให เปาหมายที่บริษัทวางไวไมบรรลุ ก็เลยเหมือนโดนบีบออก ก็มี สวนท่ีทำใหผมมาอยูท่ีอเมริกา พอมาอเมริกาก็หนีไมพนงานท่ี ทำใหชาวบา นเดือดรอ นอกี ครับ เรอ่ื งทผ่ี มอยากเรียนถามอาจารยก ค็ ือ ๑. การทำงานแบบน้บี าปไหมครับ ผมไมสามารถเลอื ก งานทอ่ี เมรกิ าได เพราะภาษาไมด ี และคนท่ีนี่ที่มีการศกึ ษาสงู ๆ ยงั ตกงานอกี มาก พอมาสมคั รงานน้ี ทางบรษิ ทั รบั เขา ทำงานผม ก็เลยตอ งทำไปกอ นครบั ๒. ผมยังหลงในวัตถุนิยมชอบซื้อนูนซื้อนี่ เพราะคิด วา เงินทองของนอกกายมกี ็ใชใชซ ะ ทำอยางไรจึงจะเลิกหลงใน วตั ถนุ ยิ มครบั เพราะทกุ วนั น้ี ทอี่ ยากมเี งนิ มงี านกเ็ พราะมาสนอง ตณั หาตัวนี้แหละครับ ๓. ใจหนงึ่ กค็ ดิ วา รสู กึ เหงา อยากมคี ู มาเปน เพอ่ื น พราะ อายุกไ็ มน อ ยแลว ครับ (ผมเกดิ ป ๔ มกราคม ๒๕๐๖) และคดิ วา เผือ่ จะมีลูกดว ยกันทีอ่ เมรกิ านี่ เพราะใจยงั คิดอยูนะ ครับวา

1๑2๒4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คนเราตอ งมีคูชวี ติ จะไดไมเหงาไมร ูคดิ ถูก หรือผิด แตกต็ ัดใจไม ขาดสกั ที ทำอยา งไรถงึ จะตัดใจไดวาไมจ ำเปนตอ งมีคู และไมรู สกึ เหงาๆดวยครบั ๔. มันเกี่ยวพันกับขอ ๓ ครับ ทำอยางไรจะตัดขาด จากความรูสึกทางกามารมณไดครับ เพราะทุกวันน้ี ถึงจะมี นอยลงไมเหมือนสมัยหนุมๆ แตก็ยังมีอยูครับ ทำอยางไรที่จะ สามารถตัดขาดไมเกิดอารมณท างเพศไดเลยครบั จะไดไมตอ ง มคี คู รอง ๕. ผมเคยวาดฝน วา สกั วนั ผมจะตอ งทำธรุ กจิ ใหป ระสบ ความสำเรจ็ มีเงินทองมาทำบุญมากๆๆๆๆ แบบสรา งวดั ไดดว ย ตัวเอง ทำนองนี้นะครับ แตจนปานน้ี ผมก็ยังไมประสบความ สำเรจ็ สักที นึกแลว เสยี ใจ นอยใจในโชคชะตาชวี ติ ท่ไี มป ระสบ ความสำเรจ็ (การศกึ ษาของผมกม็ สี ว นกระตนุ ใหผ มอยากมนี น่ั มี นี่ อยากทำธุระกจิ ใหเจริญรงุ เรอื ง ดว ยครับ ผมจบ บัญชจี ฬุ าฯ และ MBA จฬุ า ครับ) ทำอยางไรจงึ จะทำใหความคิดน้หี มดไป จากใจไดสนิทใจครับเพราะทกุ วันน้เี หมือน ไดแ ตป ลอบใจตัวเอง วา ถงึ รวยข้นึ มา ตายไปก็เอาไปไมไ ด ไดแตคดิ ปลอบใจตวั เอง แบบนต้ี ลอด ในขณะทใี่ จลกึ อยากประสบความสำเรจ็ มชี อ่ื เสยี ง และมเี งนิ ทำบุญมากๆ ตั้งโรงทานแบบ อณาบิณฑกิ เศรษฐี ใน สมัยพุทธกาล นะ ครับ ๖. พอมนั ไมเ ปนไปตามที่เราคิดก็รสู กึ เบ่ือหนา ยกบั ชวี ิต นะครับ รสู กึ วามันเปน ทุกข จงั แตเดี๋ยวกเิ ลสก็มากระตุน ใหเ รา กลับไปคิดอยากมี อยากเปนอีกแลว ครับ ขอบพระคณุ อาจารยม ากๆๆครบั กราบสวสั ดคี รับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๒2๕5 คำตอบ (๑). บาปครบั (๒). ความหลง เกดิ จากเหตไุ มรูจริง (อวชิ ชา) จึงเอา สง่ิ เศรา หมอง (กเิ ลส) เชน โลกธรรมและวตั ถมุ าทบั ถมใจใหห มด อสิ รภาพ ผใู ดประสงคจ ะปลดจติ ใหเ ปน อสิ ระจากสง่ิ เศรา หมอง เหลา นี้ ตอ งพฒั นาความรู (ปญ ญา) สงู สดุ ใหเ กดิ ขน้ึ กบั ตวั เอง ซงึ่ มนุษยมคี วามสามารถพัฒนาตวั เองใหเ ขา ถงึ ปญญาได ๓ ระดบั คอื ปญ ญาทเี่ กดิ จากการฟง การอา น (สตุ มยปญ ญา) ปญ ญาที่ เกดิ จากการคิด การวิจยั (จินตามยปญ ญา) และปญญาสงู สดุ คือ ภาวนามยปญ ญา ซงึ่ ตอ งนำตัวเองเขาปฏิบัติธรรม เม่ือใด เขาถึงปญญาเห็นแจงไดแลว ความหลงจะหมดไป จิตจึงเปน อสิ ระจากโลกธรรมและวตั ถไุ ด ชวี ติ ยอ มดที ง้ั ชาตนิ แี้ ละชาตหิ นา ไดแนนอน (๓). การมีชีวิตคู เปนความเห็นถูกของผูมีปญญาทาง โลก (สุตะฯและจนิ ตามยปญ ญา) แตเ ปน ความเหน็ ผิดของผูเขา ถึงปญญาเห็นแจง (ภาวนามยปญญา) พระพุทธเจาเปนผูรูทุก สง่ิ ทกุ อยา ง (สัพพัญู) และเปน ความรจู ริงแท คือวันน้ีจรงิ อกี พนั ปห ม่นื ปแสนป ฯลฯ ก็ยงั คงเปนความจริงที่ไมแ ปรเปล่ียนไป เปน อยา งอนื่ (ปรมตั ถสจั จะ) พระพทุ ธะรวู า มนษุ ยม ที รพั ยส มบตั ิ เปน หว งผกู ขา ทำใหไ ปไหนมาไหนยาก มสี าม/ี ภรรยาเปน หว งผกู มอื ทำสง่ิ ตา งๆไดไ มอ สิ ระ และมบี ตุ ร/ธดิ าเปน หว งผกู คอ ทำให มภี าระตอ งรับผดิ ชอบ ฉะนน้ั จงพิจารณาเอาเองเถิด แลวเลือก เอาตามทชี่ อบ (๔). จงพิจารณาซากศพบอยๆ หรือถามีโอกาสใหไปดู

1๑2๒6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ศพทแี่ ขวนไวท่ี Life Museum วัดพระบาทน้ำพุ จังหวดั ลพบรุ ี แลวจติ จะสงบจากกามไดเ อง (๕). สรา งวดั เปน การทำเหตดุ ี ไดผลเปน บญุ ตายแลว พลงั ของบญุ สามารถผลกั ดนั จติ วญิ ญาณทห่ี ลดุ ออกจากรา ง ให โคจรสูสุคติภพเกิดเปน เทวดา (สวรรคสมบตั )ิ ผใู ดอยากมชี อ่ื เสยี งตอ งหมน่ั ใหท าน อยากมเี งนิ ตอ งให ทรพั ยเ ปน ทาน แมจ ะมเี งนิ มากเทา ใด ตายแลว บาทเดยี วกเ็ อาไป สภู พใหมไ มไ ด ตอ งทงิ้ ไวก บั โลกใหเ ปน ทรพั ยก ำพรา เจา ของ มแี ต บญุ และบาปที่เกบ็ ส่งั สมอยใู นใจเทา นั้นที่ติดตามขามภพชาติได อนาถบิณฑิกเศรษฐี มิไดเพียงแคต้ังโรงทาน ยังสราง วัดเชตวันถวายไวในพุทธศาสนา และยังปฏิบัติธรรมจนจิต บรรลโุ สดาบนั อกี ดว ย ตายจากมนษุ ยแ ลว พลงั บญุ ยงั ผลกั ดนั จติ วิญญาณใหโคจรไปเกดิ เปน อนาถบณิ ฑกิ เทพบตุ รโสดาบันอยูใน ดสุ ิตสวรรค อยจู นทกุ วันนี้ (๖). การพฒั นาปญญาทางโลกจนสงู สดุ ระดบั ปรญิ ญา เอก กย็ งั จดั วาเปน ความรูท ไ่ี มจ รงิ แท ยงั มคี วามเบ่อื หนายชวี ติ ยงั มคี วามทกุ ขก ายทกุ ขใ จ ยอ มมไี ดเ ปน ธรรมดา ผตู อบปญ หาได พฒั นาปญ ญาทางโลกมาจนถงึ ระดบั สงู สดุ แลว เกดิ ความไมเ ชอื่ คำสอนในพุทธศาสนา จงึ ไดนำตวั เองไปพสิ จู น ดวยการปฏิบตั ิ ธรรมและเขาถงึ ปญญาเห็นแจง ทำใหต วั เองมีความสะดวก มี ความสบาย และมคี วามสขุ อยูทุกขณะตื่น พสิ จู นดเู องสิครบั วา สง่ิ ทต่ี อบมานี้เปนจริงแททุกประการ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๒2๗7 ๕๖. วิบัติเพราะทำอาชีพเสี่ยง คำถาม เรยี นทานอาจารย สนอง ที่นับถอื ผมไดฟงการบรรยายธรรมจากทานแลว รูสึกซาบซ้ึง มากและตอนนต้ี วั ผมเองกใ็ จเย็นขึ้นมาก กระผมขอถามเร่ืองกรรมจาก ๔ อาชพี คือผูพพิ ากษา อัยการ ทนายความ ตำรวจ ๑. ผพู พิ ากษา ในการลงโทษผกู ระทำผดิ ใหส มกบั ทท่ี ำไว นนั้ จะเปน การสรา งกรรมไดอ ยา งไร และในกรณลี งโทษผบู รสิ ทุ ธิ โดยยดึ ตามแนวทางการสอบสวน ทฝี่ า ยตรงขา มกเุ ทจ็ ใสร า ยขนึ้ มา โดยทค่ี นตดั สนิ ไมม ีอคติ จะเปนบาปหรอื ไม เพราะเหตุใดจงึ เปน เชนนัน้ ครับ แลวฝา ยที่ใสรายจะรับกรรมอยางไรบาง ๒. อัยการ มีหนาท่ีฟองตามสำนวน ทตี่ ำรวจสง มาทุก อยาง วา กนั ไปตามพยานหลักฐาน จะเกดิ กรรมไดอ ยา งไร หาก ทำดว ยความบริสทุ ธใิ จ ๓. ทนายความ ท่ีชวยเหลือผูถูกกระทำใหไดรับความ ยุตธิ รรม โดยการฟอ งรอ งอกี ฝา ยใหไดรบั ผิด ทก่ี อไวท ำใมตอ ง เกิดกรรมดวยครบั ๔. ตำรวจ มหี นา ทป่ี ราบโจรผรู า ย ไมใ หม าเกะกะระราน คนสจุ รติ ทำไมตอ งรบั กรรมดว ย หรอื จะตอ งปลอ ยใหโ จรผรู า ย ทำอะไรตามใจชอบครบั ทงั้ หมดทถ่ี ามทา นมานี้ หมายถงึ เฉพาะผู

๑12๒8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ทดี่ ำรงตนทำหนา ท่ี อยา งถกู ตอ งตรงไปตรงมาเทา นนั้ ไมร วมถงึ ผูท ุจริตรบั ประโยชน กนิ สนิ บนเพราะนนั่ คอื ตองรบั กรรมแนๆ ๕. อาชีพหมอ มหี นาที่รกั ษาคนปวย ใหห ายจากโรคภัย ตางๆ ทำไมถึงตองมารับกรรม จากการรักษาคนเหลานั้นดวย ตามท่ีอาจารยบรรยายมาวา หมอตาก็จะตาบอด หมอรักษา มะเรง็ ก็เปนมะเรง็ ตาย ทำใมถึงเปน เชนนัน้ ครับ หรอื ตอ งใหโ รค ภัยเกาะกนิ รา งกายไปจนกวา จะตายครบั ๖. ทหาร เปนอาชีพท่ีเส่ียงกับการตกนรกหรือปลาว ครบั สำหรบั ทางแก ทที่ า นอาจารยบ อกมา สำหรับผทู ่อี ยูใ น แวดวงทกี่ ลา วมานน้ั คอื ใหท ำบญุ อทุ ศิ ใหเ จา กรรมนายเวร เพอ่ื ท่ี จะหนกี รรมดงั กลา วไมใ หต ามทนั หรอื หนไี หส ดุ ๆนน้ั รสู กึ เหมอื น วา จะเปน การแกท ป่ี ลายเหตุ สกั วนั กจ็ ะตอ งทนั อยดู ี ไมท ราบวา มี วธิ แี กท ่ีตนเหตุหรือไมครับ ทง้ั หมดที่ถามมา เพอ่ื ตอ งการทราบ เพื่อจะไดไมกอเวรใหกับตัวเอง เพราะคิดท่ีจะประกอบอาชีพ เหลาน้ี และสถานการณบานเมืองตอนนี้พวกเอาเปรียบสังคม เยอะเหลือเกิน แลวเราจะทำอยางไรกับคนท่ีทำผิดกฎหมายดี หรอื วา ตองปลอยใหพวกน้ันทำอะไรตามใจชอบครบั คำตอบ (๑). การตัดสินลงโทษผูกระทำความผิด ใหไดรับโทษ ตามกฎหมายที่สังคมบัญญัติขึ้น เปนส่ิงถูกตองท่ีผูมีหนาท่ีรับ ผิดชอบตอ งปฏิบตั ิใหถ ูกตรง มนุษยจ ะไดอยูก บั อยา งสงบ ตรง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๒2๙9 กันขา ม ในปรภพ พญายมมิไดใชกฎหมายของมนษุ ยเปนเครื่อง มอื ประกอบอาชพี ตลุ าการ พญายมใชก ฎแหง กรรมเปน กฎหมาย คือทำความดีตองไดรับผลดี ทำความช่ัวตองไดรับผลชั่ว และ พญายมยังใชผลของกรรมที่ถูกบันทึกไวในจิตวิญญาณเปนหลัก ฐาน ผูท่ตี ายจากมนษุ ยไ ปแลว และมจี ติ ตกอยใู ตอ ำนาจของกาม ยังตองพบกับพญายมแนนอน พญายมจะตัดสินใหจิตวิญญาณ โคจรไปเกิดเปนสัตวอยูในภพใด ข้ึนอยูกับขอมูลกรรมที่จิต บนั ทกึ ไวเ ปน หลกั ฐาน อาทิ เปน มนุษยแ ลว มจี ติ ตกอยูใตอ ำนาจ ของความโกรธ ความโลภ ความหลง หรือประพฤตทิ ุศีลยอ มมี หลักฐานบาปใหพญายมตัดสินชีวิตใหม ใหไปเกิดเปนสัตวอยูใน อบายภูมิ เกิดเปนมนุษยแลวประพฤติตนมีศีล ๕ คุมครองใจ อยูเสมอ ยอมเปนหลักฐานบุญใหพญายมตัดสินชีวิตใหม ใหไป เกิดเปน รูปนามอยูใน มนสุ สฺ โลก เกิดเปนมนุษยแลวบำเพญ็ ทาน รกั ษาศีล ๕ หรือประพฤตกิ ุศลกรรมบถ ๑๐ อยูเนืองนติ ย ยอ ม เปนหลักฐานบญุ ใหพ ญายมใชตดั สินชวี ิตใหม ไปเกดิ เปนเทวดา อยใู นเทวโลก ฯลฯ ดวยเหตุน้ีผูใดเขาไปมีสวนเกี่ยวของในกระบวนอกุศล กรรมของคูกรณี ผูน้ันยอมตองไดรับผลของบาปของคูกรณีที่ ยงั ผูกเวรกนั อยู อนง่ึ ผูใสร ายเปนผูสรางบาปใหเกดิ กับตวั เอง ยงั ตอ ง ชดใชห นี้เวรกรรมเมอ่ื อกศุ ลกรรมใหผ ล ทง้ั ในชีวิตปจ จบุ ัน และ /หรอื ในชวี ติ หนา อีกดวย (๒). อัยการเปนผูรวมกระทำอกุศลกรรมกับตำรวจ

1๑3๓0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m เพราะไมส ามารถระลกึ ไดว า เรอ่ื งราวแตง ขน้ึ เปน เทจ็ จงึ เปน การ ทำบาปดวยความบรสิ ุทธ์ใิ จนนั่ เอง (๓). ผูใดสามารถพัฒนาปญญาสูงสุดใหเกิดข้ึนไดแลว ผูนนั้ ยอ มรู เห็น เขาใจในเหตุและผลวา กฎแหงการกระทำ (กฎ แหง กรรม) มอี ยจู รงิ ดงั นนั้ คกู รณคี อื ผทู ผี่ กู หนเี้ วรกรรม สบื ตอ หลายภพชาตยิ าวนาน ทนายความไมร คู วามจรงิ เชน น้ี จงึ เขา ไปมี สว นรว มในหว งเวลาหนง่ึ ของการจองเวรของคกู รณี ทนายความ จึงตองรับ (อกศุ ลวิบาก) บาปของคูกรณนี น้ั ดว ยเหตุแหงความ ไมร ูจ ริงเชนน้ี (๔). มนุษยมีงานของชีวิตใหทำอยูสองงาน คือมีงาน ภายนอกท่ีทำใหกับสังคมสวนรวม และมนุษยยังตองทำงาน ภายใน คอื ประพฤตแิ ละสงั่ สมบญุ ใหก บั ตวั เอง ขณะยงั มชี วี ติ ทงั้ ทนายและตำรวจ ตอ งทำงานภายนอกใหด ที สี่ ดุ เพอ่ื ใหส งั คมอยู รวมกันอยางสงบสขุ แมภายนอกจะใหผ ลเปนท้ังบุญและบาปก็ ตอ งทำใหด ที สี่ ดุ แตต อ งทำงานภายในใหเ กดิ บญุ ใหญแ ละสง ผล มากกวา บาปทท่ี ำ ชวี ติ จงึ จะไมว บิ ตั ิ ดงั เรอื่ งทจี่ ะเลา ใหฟ ง ดงั ตอ ไปนี้ ๑. ทา นเจาคุณโชดกไดเลาใหผูตอบปญ หาฟง เม่ือครัง้ ที่ไปปฏิบัติธรรมอยูที่วัดมหาธาตุฯ คณะ ๕ ทานเลาวา มีผู พพิ ากษาทานหนงึ่ มาปฏิบตั ธิ รรมอยทู ค่ี ณะ ๕ และสามารถเขา นโิ รธสมาบตั ไิ ดน าน ๒๔ ชวั่ โมง นน่ั หมายความวา ผพู พิ ากษาทา น นนั้ มสี ภาวะของจติ เปน ฆราวาสอนาคามี ตดั สนิ คดคี วามอยา งไร

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๓3๑1 กจ็ ะไมต อ งรบั โทษไปเกดิ เปน สตั วอ ยใู นอบายภมู อิ กี ตอ ไป เพราะ สามารถปด อบายภมู ไิ ดแ ลว ๒. ผูตอบปญหาไดพบผูพิพากษาทานหน่ึงท่ีจังหวัด นครปฐม ไดเ ขามาฟง การบรรยายธรรมของผตู อบปญหา และ ไดเลาใหฟงวา ทานไดรับคดีเกี่ยวกับรถชนคนตาย ทานเฉลียว ใจจงึ ไปดทู เ่ี กดิ เหตกุ อ นมกี ารตดั สนิ คดคี วาม เมอื่ ไปถงึ ทเี่ กดิ เหตุ ไดมีชาวบานผูเห็นเหตุการณในวันนั้นมาบอกเลาใหทานฟง ซึ่ง มีสาระตรงกันขามกับคดีท่ีทานไดรับ ผลปรากฏวา กอนมีการ ตัดสินคดีความ ผูเปนโจทกยื่นฟองไดถึงแกชีวิตในโรงพยาบาล สวนจำเลย ตายในวันเกิดเหตุ ดังนั้นเมื่อโจทกและจำเลยไมมี ชีวิตอยู คดีความเปนอันถูกยกเลิกโดยปรยิ าย ผตู อบปญ หาได กลาวกับทานผพู พิ ากษาวา .... สาธุ รักษาคุณธรรมเชน นไ้ี วตราบ จนหมดหนา ทตี่ ดั สนิ คดี คณุ ธรรมทวี่ า นนั้ คอื ทา นมเี บญจศลี และ มเี บญจธรรม คมุ ครองใจ หรือเรียกไดวา มศี ีลมธี รรมคุม ครอง ใจ ยอมมีเทวดาคุมรักษามิใหวิบัติ การประพฤติตนใหไดเชนน้ี เหมาะสำหรับผูท่ีมีงานภายนอก (อาชีพ) เปนตำรวจ อัยการ ทนายและผพู พิ ากษา (๕). อาชีพหมอ ยอมไดบุญจากคนไขท่ีตนเองชวยให คนไขห ายจากการเจบ็ ปว ย และหากการเจบ็ ปว ยเปน ผลจากการ ผูกพยาบาทจากเจากรรมนายเวร กรรมทมี่ กี บั คนไข จึงตองได รับบาปจากการถูกจองเวรจากผูเปนเจากรรมนายเวรของคนไข ดวย ฉะน้ันอาชีพหมอจึงไดท้ังบุญและบาป เวนไวแตวาคนไข ปว ยดว ยเหตอุ อกกำลงั กายไมส มำ่ เสมอ เพยี รมากนอนนอ ย และ

๑13๓2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ฤดกู าลเปลยี่ น เจบ็ ปว ยดว ยเหตุ ๓ อยา งนี้ หมอทเี่ ขา ไปชว ยเหลอื คนไขใหหายเจบ็ ปว ย ยอมไดแ ตบญุ เพียงอยางเดียว (๖). ผูใดประสงคดำเนินชีวิตไมวิบัติ ตองทำงาน ภายนอก (อาชีพ) ทไ่ี มผิดกฎหมาย ไมผ ิดศีล ไมผิดธรรม ดงั ท่ี จะบอกเลา ใหฟงดังนี้ ตวั อยา งท่ี ๑ คดภี กิ ษสุ องรปู ตหี วั กนั ภกิ ษทุ ถ่ี กู ตหี วั แตก มาฟอ งพระผใู หญ และพระผูใ หญใหสมเดจ็ โตเปน ผตู ดั สนิ ความ ทานตัดสินวา ภิกษุรูปที่มาฟองเปนฝายผิด เพราะไมประพฤติ ตามพทุ ธวจนะที่วา “เวรยอมระงบั ดว ยการไมจองเวร” ตัวอยางท่ี ๒ ในเวลาท่ีใกลจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระพทุ ธะไดต รสั กบั พระอานนทว า “เมอ่ื ตถาคตลว งไปแลว สงฆ จงลงพรหมทัณฑแกพระฉันนภิกษุ” เม่ือกระทำสังคายนาแลว เสร็จ พระอานนทไดน ำหมูสงฆ ไปลงพรหมทณั ฑแ กฉ นั นภิกษทุ ่ี โกสัมพี ดวยบอกวา “บดั นี้ สงฆไดลงพรหมทณั ฑแกท า นแลว ” ฉนั นภกิ ษุ : พรหมทณั ฑ น้ันเปน เชน ไร พระอานนท : ตอไปนสี้ งฆจ ะไมวา กลา ว ไมตักเตือน ไม พร่ำสอน และไมคบหาสมาคมดวย พระฉนั นะไดฟ ง ถงึ กลบั เปน ลมสลบไป เมอื่ ตน่ื ฟน ขน้ึ มา ฉนั นภกิ ษไุ ดป รบั ตวั เองใหเ ปน ผวู า นอนสอนงา ย ไมด อื้ รน้ั ไมก ลา ว วาจาเสยี ดสพี ระผใู หญแ ละภกิ ษอุ น่ื อกี ตอ ไป พรอ มกบั นำตวั เอง เขา หาพระมหาเถระทป่ี า อสิ ปิ ตนมฤทายวนั แขวงเมอื งพาราณสี เพ่อื ขอรองใหท า นสอนธรรมให แลวกลับมาหาพระอานนทสอน ธรรม (ปฏิจจสมุปบาท) ใหนำไปปฏิบัติตอ จนสามารถบรรลุ อรหัตตผลไดใ นที่สดุ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๓3๓3 จากตัวอยางท้ังสองที่ยกข้ึนมาแสดง จะเห็นไดวาผูมี ปญ ญาเหน็ แจง ไมแ กป ญ หาทต่ี วั ของผอู น่ื ใหเ กดิ เปน เวรผกู พนั ตอ กนั แตแ กป ญหาท่ตี ัวเอง ปญ หาจงึ ยุติลงไดดว ยความสวัสดี ดว ยเหตนุ ้ี อาชพี ทหารจะเสยี่ งตอ การตกนรก ตอ เมอ่ื มี เจตนาประพฤตปิ าณาตบิ าต ประพฤตคิ อรปั ชนั่ ประพฤตลิ ว งเกนิ ลกู เมยี ผอู นื่ ปฏบิ ตั หิ นา ทดี่ ว ยความอาฆาตแคน ฯลฯ การทำงาน ภายนอกทย่ี ังตองของเกยี่ วอยูกับคนไมด ี หากมีเวรผกู พยาบาท กันไว ถือเปน บาป จึงตอ งทำงานภายใน ใหมบี ญุ ยิ่งใหญเกดิ ขึ้น ใหมีพลังของบุญสง ผลอยเู สมอ ยอ มนำพาชีวิตหนีความวิบตั ไิ ด ๕๗. ยงั เหน็ ผิด คำถาม เรยี นอาจารยส นองทเ่ี คารพ หนขู อบพระคณุ อาจารยม ากคะ ทเี่ สยี สละเวลาพกั ผอ น มาตอบปญญาใหคนไทยท่ีอยทู ุกมมุ ของโลกอา นกัน ถงึ หนูจะ อยูคนเดียวท่ีอเมริกา หนูก็ไมเคยรูสึกมีความมุงมั่นท่ีจะปฏิบัติ ธรรมเทาน้ีในชีวิตเลยคะ หนูไมมีคำถามใดๆ ใหอาจารยตอบ ทงั้ สนิ้ คะ หนเู พยี งอยากจะฝากบอกคนทถ่ี ามกระทู ๑๕๕๒-๓ วา หนไู ดไ ปปฏบิ ตั ิธรรม สอนโดยทา นโกเอนกา ทีร่ ฐั Colorado

1๑3๓4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m และ Goergia ในชวงปท ผี่ านมา เปน หลกั สตู รเขมขน ปฏบิ ัตสิ ิบ วันโดยไมพ ดู เปน การฝก สายเถรวาท เนนระเบยี บวนิ ยั มาก ฝก อานาปนสติกอน แลว จงึ ทำเวทนานุสติ หนอู ยากฝากบอกใหค น ไทยทอี่ ยูในอเมริกา หรอื ประเทศอื่น ๆ ทีค่ ิดวาหาอาจารยส อน กรรมฐานนอกเมอื งไทยไมไ ดล องปฏบิ ตั ดิ คู ะ จรงิ ๆ เคา มศี นู ยท วั่ โลก ทีเ่ มืองไทยกม็ คี ะ เขาไปสมัครไดท ี่ www.dhamma.org หนเู คยคดิ วา เมอื่ หนเู รยี นจบปรญิ ญาเอกทนี่ แี่ ลว จะรบี กลับไปกูเงินไปซ้ือท่ิีดิน สำหรับทำสถานท่ีปฏิบัติธรรมใหใครที่ สนใจมานง่ั สมาธิดวยกนั และวางระบบใหด ี ๆ เพ่อื ที่จะเปนแรง บรรดาลใจใหค นทยี่ งั ไมไ ดป ฏบิ ตั ธิ รรมเหน็ วา ธรรมะมี ประโยชน กบั ชีวิตประจำวนั ท้งั สว นตัวและสงั คม ตอนนหี้ นเู ปลยี่ นความคดิ นดิ หนง่ึ คอื วา หนคู วรจะปฏบิ ตั ิ ธรรมจนกระทงั่ มดี วงตาเปนธรรมกอน แลว คอ ย ๆ เกบ็ เงนิ เดินตามมรรคแปด จนพรอมทั้ง เงนิ และสตปิ ญ ญา จงึ คอ ยสรา งสถานปฏบิ ตั ิ ธรรมคะ หวงั วา หนคู งมโี อกาสไดเ จออาจารย อกี ทตี อนหนูกลับไปอยทู เ่ี ชียงใหมนะคะ กราบสวัสดคี ะ คำตอบ พระพุทธโคดมตรัสวา “การเปนหน้ีเปนทุกขอยางย่ิง” การมีดวงตาเห็นธรรมข้ันพระโสดาบัน ยังมีโอกาสสรางสถาน ปฏิบตั ิธรรมได หากสูงกวานน้ั หมดโอกาสครับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๓3๕5 ๕๘. สงบบางฟงุ บา ง คำถาม เรยี น ดร.สนอง ที่เคารพ ดิฉนั ขอกราบ ฝากตัวเปน ศิษย อาจารย ไดมั้ยคะ หลัง จากไดพ ยายามปฏบิ ตั ติ ามรอย ครบู าอาจารยอ ยเู ปน ประจำปญ หา ขอที่ ๑ ดวยดฉิ นั มีลกู ชาย อายุ ๘ ป ลูกสาวอายุ ๓ ป ทำใหดิฉนั เผลอมโี ทสะกบั ลกู บอ ย ดฉิ นั กอ็ าศยั เจรญิ เมตตา เพอื่ ใหโ ทสะดบั แตล กู ๆกส็ รา งปญ หา ทำใหโ ทสะดฉิ นั เกดิ บอ ยมาก ไมร จู ะทำยงั ไง ดฉิ ันชวนลกู สวดมนต ลูกก็ไมคอ ยอยากสวด ทง้ั ที่ดิฉันกส็ วดเปน ตวั อยา งทกุ วนั น่ังสมาธใิ หดทู กุ วนั (ตอนนง่ั สวดมนตแ ละทำสาม ธิเปนชว งท่ไี มมีโทสะนะคะ) ดฉิ ันจะทำยงั ไงดคี ะ ขอท่ี ๒ ดิฉัน ทำตามที่อาจารยแนะนำตลอดคือ พยายาม รักษาศีลใหคุมใจ และกายตลอด ในทุกขณะตนื่ พบ วา การทำสมาธขิ องดฉิ นั กย็ งั สงบบา งฟงุ บา ง ในชว งทเ่ี กดิ ความ สงบตัวเบาสบาย ดฉิ นั ก็บอกตัวเองวา เดยี๋ วมันกด็ บั ไป การบอก กบั ตวั เองใชจ ติ เกดิ ปญ ญาหรอื ไมค ะ และทำไมเวลาชว งทจ่ี ติ อยู ในอารมณส งบเบาสบาย ยังมอี กี จติ หนง่ึ ที่สามรถคดิ ไดอ กี คะ ขอ ที่ ๓ ทำยงั ไงจติ จะรวมเปน สมาธิทกุ ครั้งไมฟ งุ คะ ดิฉันไมอยากอยูในวัฏสงสารแลว ขออาจารย แนะนำ ส่ังสอนศิษยคนน้ีใหขามภพขามชาติดวยนะคะ ขอบุญบารมีท่ี อาจารยเ มตตา ตอ ศษิ ยแ ละเพอ่ื นมนษุ ยจ งเปน ปจ จยั ใหอ าจารย บรรลมุ รรคผลนะคะ ดว ยความเคารพอยางสงู สุด

1๑3๓6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ เม่ือใจผถู ามปญ หา คิด พูด ทำ ถูกตรงตามธรรมวินยั ท่ี ระบุไวใ นพุทธศาสนา เมอ่ื นน้ั ถอื วา เปนศษิ ย เปนอาจารยก ันโดย ปรยิ าย (๑). พระพุทธโคดมสอนใหแกปญหาท่ีตัวเอง ผูใดให อภัยเปนทานในทุกเหตุที่เปนส่ิงขัดใจไดแลว เมตตายอมเกิดข้ึน และสั่งสมอยูใ นจติ ซ่งึ สง ผลใหม อี ารมณสงบเยน็ ดงั นั้นปญหา ที่ถามจึงมิใชเมตตาท่ีแทจริง เหตุที่เกิดโทสะ เพราะจิตมีกำลัง ของสติออน จึงไมสามารถระลึกไดทันส่ิงขัดใจท่ีลูกๆสงให ลูก เปนครูทดสอบกำลังใจใหแมไดเห็นจุดออนของตัวเอง ปญหาน้ี หมดไปดวยการเจรญิ สตใิ หม ีกำลงั กลา แข็ง (๒). จิตเปน พลงั งานท่มี ธี รรมชาติ รู คิด นกึ ขณะที่จติ อยใู นอารมณส งบ เบาสบาย แลว คดิ ไดว า อารมณด งั กลา วยอ ม ดบั ไป การรู เหน็ เขา ใจเชน นี้ เปน ตวั ปญ ญาทเ่ี กดิ ขน้ึ ในจติ ในหมู นักปฏิบตั ิธรรมท่ีเขา ถึงสภาวะเชนนี้ เรียกวา เห็นจติ ในจติ (๓). ตอ งเจรญิ สมถภาวนา จนจิตเขา ถึงความเปน มหา สติ คอื สามารถระลกึ ทนั ทกุ สงิ่ ทเี่ ขา กระทบจติ ผใู ดมจี ติ เปน มหา สติ ผนู นั้ มีจิตสงบจากอารมณป รุงแตง อยทู กุ ขณะตน่ื ผใู ดปรารถนานำพาชวี ติ ไปใหพ น การเวยี นตาย-เวยี นเกดิ ใน วัฏฏะ ผูน้ันตอ งพฒั นาจติ (วิปส สนาภาวนา) จนเกิดปญ ญา เหน็ แจง แลว ใชป ญ ญาเหน็ แจง ขจัดความไมร จู ริง (อวชิ ชา) ให หมดไปจากใจไดเมอ่ื ใด การไมว นมาเกิดเปน รูปนามในวฏั ฏะ จงึ มีไดเปน ได

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๓3๗7 ๕๙. รสู ึกพะวักพะวน คำถาม กราบเรยี นทานอาจารยส นอง หนูมปี ญหาเรียนถามทา นอาจารยด งั นคี้ ะ ๑. หนูนั่งสมาธิโดยภาวนายุบหนอพองหนอ มีอาการ ปวดท่ีบริวเวณขา หนูก็ภาวนาวาปวดหนอ ๆ พรอมกับเฝาดู พิจารณาอาการปวดนนั้ วาเปน อยา งไร ปวดแบบไหน เชน บางที กป็ วดบดิ เปน เกลยี ว บางทกี ป็ วดแบบมอี ะไรทม่ิ แทงลงไป บางที ก็ปวดแบบพองออกเหมือนกับจะระเบิดออกมา เมื่อภาวนาไป ความปวดบริเวณที่ภาวนานั้นก็หายไป แลวก็ไปปวดบริเวณอื่น แทน เปน แบบนี้ไปเร่อื ย ๆ จนกอนจะหมดเวลา หนมู คี วามรูส กึ วา รา งกายของหนกู ำลงั นงั่ ภาวนาอยู สว นความปวดนนั้ กย็ งั อยู แตแยกกันอยู ขณะเดียวกันก็มีความรูสึกวาหัวใจเตนแรงมาก ขณะนั้นมีความรูสึกพะวักพะวน ไมรูจะกำหนดปวดหนอตอดี หรอื ภาวนายุบหนอพองหนอดี จนกระทัง่ หมดเวลาพอดีคะ หนู กราบเรียนถามทานอาจารยวา หนูปฏิบัติถูกตองหรือเปลาคะ และตองทำอยา งไรบางคะ ๒. พระคาถาบทน้ี หมายถึงอะไรคะ มคี วามเปน มา อยา งไร ปะโต เมตงั ปะระชวี นิ งั สขุ ะโต จตุ ิ จิตตะ เมตะ นพิ พานงั สขุ ะโต จุติ ๓. หนูเปนคนท่ีมีจิตใจฟุงซานมากและข้ีหลงข้ีลืม เลย

๑13๓8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m พยายามบังคบั ตวั เอง โดย เม่อื เวลาน่งั รถ หรือนั่งรอ กท็ อ งบท สวดบูชาพระพุทธคณุ อิติปโส ฯ ไปเร่อื ย ๆ วิธีการแบบนีค้ วรทำ หรือเปลา ดหี รอื ไมด ีอยางไรคะ ๔. การท่ีเราทำบุญกับคนหมูมาก เชน การโอนใหกับ มลู นิธิ-โรงพยาบาลตาง ๆ ผานบญั ชธี นาคาร ติดตอกนั ครบ ๗ วนั แบบนถ้ี อื วา เปน การสรา งมหาทานหรอื เปลา คะ และในชว ง ท่เี ราสรา งมหาทานใน ๗ วันนนั้ ทุกวนั กอนนอนเราสวดมนตไหว พระอธษิ ฐานจติ กอ นนอนเปน ปกตอิ ยู ตอ งงดอธษิ ฐานจติ ในชว ง นีก้ อ นหรอื ไม แลวคอ ยอธิษฐานจติ ในวนั ที่ ๗ ทเี ดยี วไปเลยคะ ๕. คุณพอของหนูเสียชีวิตไปเม่ือประมาณป ๓๘ เนื่องจากพลัดตกลงในแมน้ำหนาบาน กอนเสียชีวิตคุณพอไม สบาย แตตอนนั้นหนูไมไดอยูกับคุณพอ มารูทีหลังวาคุณพอ เปน โรคซมึ เศรา กอ นหนา นน้ั คณุ พอ บอกวา เวรกรรมตามทนั แลว และอยากจะบวช แตคุณแมไมเห็นดว ย บอกวา ถา ไมส บายไปจะ ลำบากไมมีใครดูแล แบบนี้คุณแมจะบาปหรือไม คุณแมหนูคิด วา ที่คุณพอ ตกนำ้ น้ันคุณพอ อาจฆา ตัวตาย เพราะชว งท่ไี มสบาย คณุ พอ เคยบน วา ในเมอ่ื แกแ ลว ทำงานไมไ ด (ขาคณุ พอ ลบี ไปหนงึ่ ขาง) จะอยไู ปทำไม อนั ทจี่ รงิ คณุ พอ เคยบวชมากอ นแลว และก็ เคยพูดใหฟงวาการฆาตัวตายเปนบาปตองชดใชกรรมเปนรอย ชาติ หนูกราบเรยี นถามอาจารยว า คณุ พอหนตู ายเพราะอะไร คะ แลว ตอนนี้ทานอยทู ่ไี หน กราบขอบพระคณุ ทา นอาจารยเ ปนอยางสูงคะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๓3๙9 คำตอบ (๑). การปฏิบัติธรรมยังไมถูกตอง ดวยเหตุที่วา การ บริกรรมพองหนอ-ยุบหนอ เปนการปฏิบัติเพื่อใหจิตมีกำลัง ของสติเพ่ิมมากข้ึน ขณะบริกรรมแลวยังเอาจิตไประลึกอยูกับ อารมณอื่นท่ีเกิดขึ้น เปนเคร่ืองหมายบงช้ีใหเห็นไดวา สติได เคลื่อนออกไปจากองคบ รกิ รรม จงึ ถือวา สติหลดุ หรอื ขาดสติ ดงั นน้ั เมอ่ื มอี าการปวดเกดิ ขน้ึ ตอ งกำหนดวา “ ปวดหนอๆๆๆๆ” ไปเร่อื ยๆจนอาการปวดหายไป จึงเปนการแกป ญหาท่ีถกู ตอง (๒). ผใู ดพฒั นาจติ จนเกดิ สตแิ ละเกดิ ปญ ญาเหน็ แจง ได แลว ผนู น้ั ยอ มเขา ถงึ ความศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ ยงิ่ กวา เอาจติ ไปจดจอ อยกู บั บทมนตคาถา ผูตอบปญ หาไมแ นะนำใหเ อาจติ ไปสนใจอยูก ับส่ิง ดอยคุณคา (๓). ตอ งทำดว ยเอาใจจดจอ อยกู บั บทมนตท สี่ วด เพราะ เมื่อใดมีจิตจดจออยูกับอิริยาบถที่เปนปจจุบันขณะ เม่ือนั้นสติ ยอมเกิดข้ึนแนนอน (๔). การประพฤตดิ งั ทบี่ อกเลา ไป ถอื วา เปน การสรา ง มหาทานได และจะใหมหาทานมีผลมาก กอนทำตองศรัทธา ขณะทำตอ งต้ังใจ ทำแลว ตองสบายใจ เมือ่ ทำครบ ๗ วันแลว จึงอธษิ ฐานครับ (๕). บาปเกิดข้ึนเมื่อไปขัดขวางการทำความดีของผู อนื่ คุณพอ ตายดวยกรรมตัดรอน แลว ทำใหล มหายใจเขา -ออก จำเปนตองหยดุ อยากรูวาคณุ พอ ตายแลวไปไหน รางกาย (ศพ)

๑14๔0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m เอาไปเผา เอาไปฝง สวนจิตโคจรสูปรภพตามแรงผลักดันของ กรรม อยากรวู า ไปไหน ผถู ามปญ หาตอ งพฒั นาจติ (สมถภาวนา) จนเขาถึงความตั้งมั่นเปนสมาธิระดับฌานไดแลว ใหถอนจิต ออกจากความทรงฌาน แลว อธิษฐานพบคุณพอท่ตี ายไป ความ สมปรารถนาจึงจะมโี อกาสเกดิ ขึน้ ได ๖๐. นอนสูงกวา แม คำถาม กราบเรยี น ทานอาจารยสนอง วรอุไร หนูไดกระทำสิ่งที่ไมดีตอ อาจารยคะ คอื ในขณะท่ีได ฟง ธรรมบรรยายของทา นอาจารยใ นเว็บกัลยาณธรรม ขณะ หน่งึ จติ ของหนูคิดไมดีตออาจารยคะ แลว หนูกร็ ูสกึ ตวั วา ไม ควรทำเปนความเห็นผิดท่ีคิดลบหลูครูบาอาจารยที่หนูศรัทธา และนบั ถือ ซ่ึงจะมผี ลทำใหปฏิบัติธรรมไมข้นึ หนกู ็ไมเขา ใจตัว เองเหมือนกนั ท่อี ยู ๆ ก็มีความคดิ ไมด ีแบบนี้ อาจารยเ คยบอก วา ความคดิ ท่ไี มดีแบบนี้ เกิดจากการท่ีมีกำลังสตอิ อ น ซ่ึงก็เปน ความจริงคะ ดังนนั้ หนูขอกราบขอขมาตอทานอาจารยสนอง ว รอุไร ดว ยกายกรรม ๓ วจกี รรม ๔ มโนกรรม ๓ กรรมอันหน่งึ อนั ใดท่ีหนไู ดป ระมาท พลาดพลง้ั ลวงเกินตอ ทา นอาจารยส นอง วรอุไร ท้งั ตอ หนาก็ดี ลับหลังก็ดี ขออาจารยโ ปรดเมตตา

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๔4๑1 อโหสิกรรมใหแกหนูดว ยคะ หนูมีเร่ืองเรยี นถามอาจารย ๑ ขอ คะ คอื จากการฟง ธรรมบรรยาย อาจารยบอกวา หากเรา นอนสูงกวา พอ แม คือ พอ แมนอนชน้ั ลา ง สว นเรานอนช้นั บน จะทำใหเราทำอะไรกไ็ มเจริญ หากวามีความจำเปนท่ีคุณแม ตองนอนช้ันลาง เน่อื งจากคณุ แมอ ายมุ ากแลว เดินขน้ึ บันไดไม ไหวคะ หนูบอกทานแลว วา มันเปนบาปกบั หนู ทา นบอกหนวู า ทานไมถอื แลว กน็ อนตำแหนง ไมต รงกนั คงไมเปน ไรหรอก เรียนถามทา นอาจารยวา อยา งน้ีถอื เปน บาปหรือไมคะ ถา เปนบาปตอ งแกไ ขอยางไรคะ ขอกราบขอบพระคณุ อยางสูงคะ คำตอบ อโหสิใหแลวครบั เมื่อใดพอ แมไ มถอื วาเปนโทษ โทษนั้นยอ มไมม ีกบั ผู ถามปญ หา ทบ่ี อกเลาไปสามารถทำได จะดยี ง่ิ ขึ้นหากผถู าม ปญ หาสวดมนตกอนนอน หลังสวดมนตก ำหนดลมหายใจ (พุท -โธ) เมอื่ เสร็จกจิ ทัง้ สองแลว อุทศิ บุญใหพอ แม แลว บอกใหท า นอนโุ มทนา และจะดที ่สี ดุ หากผเู ปน ลกู มีความกตัญกู ตเวที ดว ยการประพฤตจิ ริยธรรมของการเปนลูกใหถูกตอง เชน ทาน เล้ยี งมา เลย้ี งทานตอบแทน ทำงานแทนพอแม ไมประพฤตโิ ต แยง โตเถียง ประพฤตติ นไมใ หว งศตระกลู ตอ งเสอื่ มเสยี ฯลฯ

๑14๔2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๖๑. โงเ อง คำถาม กราบเรยี นคะ ลูกมีเร่ืองอยากขอคำแนะนำจากอาจารยคะ ขณะน้ี ลูกมีฝกงานอยูท่ีตางประเทศ และมีเรื่องที่ทำใหลูกไมสบายใจ เนอ่ื งจากเพอ่ื นรว มงานคะ ลกู เพงิ่ ไดร บั งานทมี่ คี วามซบั ซอ นเลก็ นอย แตสิ่งท่ีทำใหล ูกเกิดความทกุ ขใ จ และสง ผลกระทบตอลกู มากที่สุดคือเพื่อนที่รวมทำงานกับลูก เพราะลูกมึีวิตกจริตคอน ขา งมาก ทำใหเวลาทไี่ ดย ินเพอ่ื นรวมงาน คุยกระซิบกระซาบ หู กม็ กั จะพยายามตง้ั ใจฟง วา เขานนิ ทาเราหรอื ไม บางครง้ั ลกู กค็ ดิ วา เขาพดู ถงึ ลกู ในแงล บ หรอื หมน่ั ไสล กู เพราะนายของลกู มคี วาม เมตตาตอ ลกู มาก แตเพือ่ นท่ดี ลี กู คดิ วา เขาดจี รงิ ๆก็มคี ะ อกี เรอ่ื งคอื งานท่ีลูกไดร บั เปนงานของเจานายอกี คนท่ี กำลงั จะลาออกไป ซง่ึ เปน งานทส่ี ำคญั ตอ บรษิ ทั มาก ลกู กลวั กวา เขาจะมองเราวา เพงิ่ มาทำงาน ทำไมจงึ ไดร บั มอบหมายงานเชน น้ี ลกู ควรทำอยา งไรคะ มคี วามทกุ ขใ จเชน นี้ เปน อปุ สรรคตอ การ ทำงานของลกู มาก ดเู หมอื นคนรอบๆมคี วามไมจ รงิ ใจตอ เรา พดู กบั เราดตี อหนาแตแอบวา เราลบั หลังหรอื ไม ลกู อยากจะทำหใู หเ ปน หหู มอ หกู ระทะ เชน ทอ่ี าจารยเ คย บรรยาย แตม นั ยากเหลอื เกนิ คะ ขณะนลี้ กู แทบจะนบั วนั รอกลบั ไทยเลยเพราะลูกรสู ึกโดดเดย่ี วมาก อาจารยช ว ยกรณุ าแนะนำลกู ดว ยคะ ลกู ทราบวา เหมอื น

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๔4๓3 โงท ไี่ ปรบั สงิ่ ทไ่ี มด มี าเกบ็ ไวใ นจติ แตล กู กไ็ มท ราบวา จะแกอ ยา งไร ตราบใดทล่ี ูกยังตองไดย ินสง่ิ ทท่ี ำใหลกู ไมสบายใจเชน นี้ คำตอบ ทบ่ี อกเลา ไปเปน การแสวงบาปใสต วั ทคี่ นโงน ยิ มประพฤติ กัน (ขออภยั ที่พูดตรง) ผูใดพฒั นาจติ ใหมสี ติ เชน สวดมนตกอน นอน เจรญิ อานาปานสตหิ ลังสวดมนต เมือ่ ประพฤตจิ นเปน ปกติ ไดแลว จิตยอมมกี ำลงั สตเิ พมิ่ ขน้ึ มปี ญ ญาเห็นถูกตามธรรมเกดิ ขนึ้ จิตทีม่ สี ติปญญาสองนำทางใหชวี ิต จะไมรับเอาบาปของคน อื่นมาเปนบาปของตัว คนอื่นกระสับกระสาย มันเปนเร่ืองของ เขา แตเราโงเ องท่ไี ปเอาเร่ืองของคนอ่นื มาเปน เร่ืองของตัว ดัง นัน้ ผูใดประพฤตติ ามท่ีแนะนำไดแลว ปญหาจึงจะหมดไปได เชน เดยี วกัน ใครประพฤตไิ มจริงใจ มันเปน เร่ืองของเขา แตเ ราตอ ง ประพฤติจริงใจตอทกุ คนทเ่ี ขา มามีสมั พันธด ว ย การเขามาทำงานใหม แลวไดรับมอบหมายใหทำงาน สำคัญของบริษัท นั้นเปนเร่ืองของศักยภาพในการทำงานของ ผถู ามปญหา มีสงู กวาคนอื่นท่ที ำงานมากอ น ผถู ามปญหาไดรับ มอบหมายใหท ำงานสำคญั เพราะเจา นายผมู อี ำนาจสง่ั การ เหน็ วา ผถู ามปญ หามคี วามสามารถเหมาะสมกบั งาน จงึ ไดส งั่ การเชน น้ัน อน่งึ ผูใดรวู า ตนเองโง ผูนนั้ มโี อกาสเจรญิ ไดใ นวนั ขา ง หนา และหากผใู ดประพฤติตามคำชแ้ี นะ ผูน ้ันมโี อกาสพน ไป จากปญ หาทีเ่ กิดขนึ้ ได

๑14๔4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๖๒. ควรเลกิ กับเธอไหม คำถาม กราบเรียน ทานอาจารย สนอง วรอุไร ผมมีเร่ืองอยากเรียนทานอาจารยครับ คือ ปจจุบัน ผมไดมาทำงานท่ีตางประเทศเกือบสิบปแลว และหาเดือนท่ี ผานมาผมไดคบกับผูหญิงคนหนึ่ง ซ่ึงเธอก็มีแฟนอยูแลวแต แฟนของเธอก็มีภรรยาอยูท่ีเมืองไทย เม่ือเธอไดเจอกับผม เธอก็ตัดสินใจมาอยูกินกับผม เธอก็ดีกับผมและรักผมมาก และผมก็รักเธอมากเชนกัน เราตั้งใจจะสรางอนาคตดวยกัน แตค วามรสู กึ ของผมเหมอื นทำผดิ ทพ่ี รากเธอมาจากผชู ายคนนน้ั แตอ ีกใจนงึ กค็ ดิ วาผชู ายคนนั้นมีภรรยาอยแู ลว และไมไ ดรบั ผิด ชอบเธอจรงิ ๆ ผมเลยเกิดความสบั สนอยตู ลอดเวลา และหลัง จากท่ีผมไดฟงการบรรยายธรรมจากทานอาจารย และหลวงปู เณรคำแลว ผมกค็ ุยกับเธอและเปดคลิปการบรรยายธรรม ให เธอฟง ผมลองถามเธอวา ถา ผมจะไปบวชจะวา อยา งไร เธอกไ็ ม ยอมครับ ผมก็สงสารและเปนหวงเธอเชนกันเลยตกลงกับเธอ วา เราสองคนจะบวชทีบ่ า น คือตอไปจะรกั ษาศีล ๕ และทาน ไมใ หข าด เรอ่ื งทผี่ มอยากถามอาจารย กม็ ดี งั น้คี รบั ๑. ผมและเธอทำผดิ ศีลใชไหมครบั และผมควรเลกิ กบั เธอไหมครับ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๔4๕5 ๒. ตง้ั แตวันน้ีเปนตนไปผมและเธอ จะตง้ั ใจรกั ษาศลี และทานไปตลอด ผมและเธอจะหลดุ พน จากบาปไดไ หมครบั ๓. ผูท ่ีเคยทำบาปมาแลว อยา งผมกบั เธอวันนีค้ ดิ จะทำ แตความดี ขอให ทานอาจารยไ ดโปรดช้แี นะแนวทางท่ถี ูกที่ควร ดว ยครับ ขอบพระคุณอาจารยม ากครบั คำตอบ (๑). ถอื วา ผิดศลี ขอ ๓ ผูใดรูวา ทำผดิ แลว ทำใหมใหถูก คือไปสารภาพผดิ ตอ เจา ของ แลวขอขมาเปน ภรรยาของตน เมอ่ื พอ แมย กให ความผดิ อันเปน บาปจะยตุ ิลงเทา นั้น แตบาปที่ ทำไวก อ นยงั รอใหผล (๒). จะพนจากบาปนน้ั ได ตอ งปฏบิ ตั ทิ าน-ศีล-ภาวนา จนสามารถปดอบายภมู ไิ ด ดังทีส่ ริ มิ าโสเภณแี หงแควน มคธ ได ทำใหดเู ปน ตวั อยา งแลว นน้ั ไง (๓). สำหรบั ผูทีม่ บี ุญบารมีเกา สัง่ สมมาแตอดตี ไมมาก นกั ตองนำตัวเองเขา ปฏบิ ัตธิ รรม จนสามารถพฒั นาจิตใหเขา ถงึ ดวงตาเหน็ ธรรมไดแ ลว บาปเกาทยี่ ังถกู เกบ็ สง่ั สมอยใู นจิต ยอ มหมดโอกาสใหผ ล

๑14๔6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๖๓. เขาเปน คนข้ีเมา คำถาม กราบเรียนทาน ดร.สนอง วรอุไร คะ หนมู เี รอื่ งทกุ ขใ จอยากจะสอบถามหนอ ยคะ วา ทำไมหนู จึงมจี ติ ใจท่เี ปลย่ี นแปลงไปมาก คิดวกวน มนี ิสยั ดอ้ื ร้นั คอื เร่ิม เปน คนสบั สนในตวั เองอยา งมากคะ ไมแ นใ จวา ทคี่ ดิ แบบนถี้ กู หรอื ผิด และก็กลัวไปเองในสิ่งที่ยังไมเกิดข้ึนจนบางคนเขาก็บอกวา หนบู า เปน โรคประสาท ไมเตม็ บา งคะ ไมทราบวา ท่เี ปน แบบนี้ เขา เรียกวา เปนบา หรอื จิตวปิ ลาสไหมคะ รูส กึ วา ตัวเองเปน คน ใจรอ นรนคดิ จะดา วา กท็ ำโดยไมส นใจใคร บางครงั้ รสู กึ วา ตวั เอง ทำเสยี หายเสยี ชอ่ื เสยี ง และทค่ี ดิ จะเลกิ กบั แฟนเพราะเขาเปน คน ขเ้ี มา มเี มยี เยอะแกก วา หนหู ลายปแ ตใ จดี และหนไู มส ามารถทำ อยา งทเี่ ขาตอ งการได ทงั้ ทหี่ นกู ร็ กั เขาแตห นกู ค็ ดิ จะตดั ใจ เดย๋ี ว บอกเลกิ เดยี๋ วก็ไมเลิกหนคู วรจะทำอยางไรกบั เขาดีคะ จนเขา และเพ่ือนเขาเรม่ิ จะสบั สน และเบอ่ื หนแู ลว คะทำเหมอื นคนไมมี ศักดศิ์ รีเลยไมอยากเปน แบบนีเ้ พราะ รูสึกแย ทำไมหนถู งึ เปน แบบนี้ และควรจะทำอยา งไรดคี ะถงึ จะ ถูกตอ งและมชี วี ิตทด่ี ขี ึ้นนะคะ ขอบคณุ ทา นอาจารยม ากคะ คำตอบ คนท่ีคิดสับสน คิดวกวน ถือวาเปนคนที่ขาดสติ หรือ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๔4๗7 สตมิ กี ำลงั ออน ผูใ ดพัฒนาจติ (สมถภาวนา) จนเขา ถงึ ความต้งั ม่ันเปนสมาธิไดแลว ยอมมีโอกาสเกิดปญญาเห็นถูกตามมา ผู ใดมีสติและมีปญญาเห็นถูก เรียกผูนั้นวามีสติสัมปชัญญะ ผูมี สติสัมปชัญญะสามารถระลึกไดทันสิ่งที่เขากระทบจิต เม่ือรูวา ดีแลวประพฤติ เมื่อรูวาไมดีแลวไมประพฤติ ผูมีการประพฤติ เชนนีย้ อมมพี ฤตกิ รรมดีงาม ความคดิ สบั สน คิดวกวนยอ มหมด ไป ดงั นน้ั ผถู ามปญ หาปรารถนาผา นพน พฤตกิ รรมไมด ขี องชวี ติ ตองนำตัวเองไปพัฒนาจิต จนเกิดปญญาเห็นถูกตามธรรมได เมอื่ ใด ความคดิ วกวน ความคดิ สบั สน การมพี ฤตกิ รรมไมด ยี อ ม หมดไป ผรู ไู มก า วลว งในชวี ติ ของใครผใู ด แตช แ้ี นะ แนวทางที่จะทำใหป ญหาหมดไปได ๖๔. ควรฝก วนั ละกช่ี ว่ั โมง คำถาม การฝก จติ อยากรวู า ควรฝก วนั ละกชี่ วั่ โมงครบั ผม พ่ึงฝกวนั เเรก ขอคำเเนะนำหนอยนะครับ ขอบคณุ ครบั คำตอบ ฝก ปฏบิ ตั ธิ รรมวนั ละกชี่ วั่ โมง ยงั ไมส ำคญั เทา กบั ฝก ได ถกู ตรงตามธรรม มีศีล มีสจั จะ และฝกตอ เนอ่ื งทกุ วนั เม่ือเหตุ ปจ จัยลงตวั ผลสัมฤทธยิ์ อ มเกดิ ขนึ้

1๑4๔8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๖๕. ทำอยางไรไดอ ยางนั้น คำถาม กราบเรียนทา นอาจารยสนอง การทำบุญตักบาตรทุกเชา กับการถวายเงินเปนคา อาหารเลี้ยงภิกษุสามเณรและผูปฏิบัติธรรมทุก ๆ เดือน มี อานสิ งสตา งกันอยา งไรคะ กราบขอบพระคุณทา นอาจารยเปน อยางสงู คะ คำตอบ ใหอาหารเปนทานดวยการใสบาตรทุกวัน เม่ือกรรมดี ใหผ ล ยอมมีอาหารบริโภคอดุ มสมบรู ณ สว นการ ถวายเงินถือวาเปนการใหทรัพยเปนทาน เม่ือ กรรมดีใหผล ผูถวายทรัพยเปนทานทุกเดือน ยอมมที รัพยใ หใ ชจ า ยอยางไมข าดมือ เม่อื ละเวนจากสถานท่ที ่ีเปน อันตราย ความรสู ึกยงุ เหยิง ตา งๆ จะคอยๆ ลดนอยลงไป การปราศจากความไขวเ ขว จะทำใหความอุตสาหะในทางทีด่ ีเพม่ิ ข้ึน เมื่อมีจิตใจทีแ่ จมแจงบรสิ ุทธิ์ การเขา ใจหลกั ธรรมอนั แจมชดั แนนอน กจ็ ะเกดิ ขน้ึ การฝก ฝนโดยปราศจากความไขวเขว คอื กิจปฏิบัตขิ องพระโพธิสตั ว

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๙ : ๑1๔4๙9 ๖๖. ไมอ ยากทำแลว คะ คำถาม กราบเรยี น ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ รคะ หนเู รยี นคณะสตั วแพทย ชน้ั ปท ่ี ๕ ทผี่ า นมาตอ งฆา สตั ว หลายชนดิ เพื่อการศึกษา ซึ่งหนูไมอ ยากทำเลยคะ .. ไมอ ยากทำ แลว คะ เมื่อคดิ วาป ๖ กต็ อ งทำตอไปและมากกวาเกา และถา เรยี นจบไปประกอบอาชพี กม็ โี อกาสประกอบกรรม การทำหมนั การฆา เห็บหมดั การตดั สนิ ชีวิตสตั ว และอ่ืนๆอีก ความคิดและความรูสึกดังกลาวมาน้ี ทำใหคิดจะหยุด เรียนและรับปริญญา วทบ.เฉยๆคะ แต..นองชายก็เพ่ิงดร็อป เรียน .. แมกับพอ ผิดหวงั คะ หนูคดิ วา ถา หนจู ะทำอีกคน พอ กับแมคงจะผิดหวังมากทีเดียว ไมรูจะตัดสินใจอยางไรคะ ขออาจารยชวยชี้แนะ..แนวทางการคดิ ..ดว ย ๑. อาจารยบ อกวา “บคุ คลมชี วี ติ เปน ของตวั เอง ผรู ไู มม ี สทิ ธ์ิเขา ไปกาวลวง” ถาพอ แมค าดหวัง แลว เราทำใหผ ดิ หวงั .. ไมบ าปแต .. จะดีหรือคะหนูพดู ไมอ อกจรงิ ๆ ๒. ถาเลือกตัดสินใจเรียนตอ ควร ประพฤติ + รักษาใจ อยางไรคะ เพือ่ นๆบอก วา ปญหาอยูท่ใี จหนูมากกวาคะ .. ควรจะทนๆ ไป อีกปคร่งึ เอง.. ขอบพระคุณคะ