กนกนคร พระนิพนธ์ของกรมหมื่นพิยาลงกรณ์

รฒกขก พระใ1ผ115 (แซ)ฅย่ ฬง่ ไซใน



}ศขกขเโ พระนิพนธ ก ร ฃ ฟ ้ฟ ข 8 1 ย ฒ ก ร ณ ์ ส ์เฒ ัฃ ิฌ ฝ ® ด ฒ ัๆ ป ีเย า ๓/เข ๔ 7V177X77 177331*77)3 7x75. 1ฃ0?๕๔}3 * เ-7^24(5 ผ/V*&เอธผ-8/XบV?1^494? ชธธ4*น16ร*๐แ*เ.*67^41แ14๐*1บ0.รธ 60/-

พิมพ์คร้ํงทื ๑ .ศ . 12) ๔ ๖ ๕ พมิ พ์ครงํ ทื ๒ .ศ. ๒๕๐๓

I ศารบาญ ำคำ ภาค ๑ บบนนพด-V*ำ*น/ หนำ ๑ ภาค หนฯา) เรองกนกนคร หนVา 1®ฝ ภาค ๓ บนยอดไกลาส หนา ๑๘๔ ภาคอธิบาย หนำ ๑๘๔ ปทานกุ รมสังเขป หนำ 1*500

กานา นิทานนมเค้าเดิมในหนังสอั สํสกฤตชือ กถาสวฅิ สาคร ซึงเปน สมดุ รวบรวมนทิ านไวเ้ ปนอ8นมาก กถาสรติ สาครนั้นพราหมณ1์ช!ุ )โสมเทว ไดแ้ ต่งระหวา่ ง พ.ศ. ๑๖๐๖ นบั พ.ศ. ๑๖๒๔ สำหริบเปนเครองสำราญ ของนางพระยาทรงนามสูรยวดิ มเหส1ของพระมหากนัตร์ทรงนามอนนั ต เจ้าแผน่ ดนิ แควน้ ก8ศม่รแต่โสมเทวกลา่ วว่านทิ านในกถาสรตสาครน ได้มาจากสมุดอกเลม่ หนงเรยื กพฤหตั กถา ซงเปนหนงั ส่อเกา่ ขนไป อกหลายร่อย1เ สว่ นพฤห8ตกถานนเล่ากน่็ ัดเอาเนอเรองนทิ านมาจาก หนังส่อเล่าขนไปอกชนํ้ หนงิ จนไมม่ ใครทราบว่าเลา่ เพยงไรแน่ นิทานมาจากหนังส่อเล่าเชน่ น วิธผกู เรองยอ่ มจะตดิ นับวิธของ เราในสนัยน แลนิทานในสมุดทออกชอ่ มาน8น พราหมณ์เปนผแู้ ต่ง ตวั เฟองฟูในเรองนิทานจงมชาตเิ ปนพราหมณอ์ ย่บู ่อย ๆ เช่นในเรองน ซึงในกถาสรตื สาครเรืยกเรอง “ เมองทอง” น8นกม่็ พราหมณเ์ ปนนายโรง เอก ไดล้ กู สาวท้าวพระยาเปนภรยาราไป การยกย่องตระกูลพราหมณ์ถง เช่นน8น เราทา่ นทไม่ได้อย่ใู นศาสนาพราหมณย์ อ่ มเหน็ รุ่มร่าม เพราะ นายโรงเอกในเรองชนิดนคอ้ งเปนกษฅรจื งจะงดงามตามความเห็นของเรา คา้ ทา่ นไดอ้ ่านเรอง “ เมองทอง” ในกถาสรติ สาครทา่ นคงจะเห็น ว่า จะเอาเรองมาแตง่ เปนกลอนไทย ควรคอ้ งแก้รปู เรอื งไปจนแทบ จะจำไมไ่ ด้ เรองกนกนครนก่็เรองเมองทอง แตว่ างโครงเสย่ ใหม่ ตามรูปทผู้แต่งเห็นวา่ ดฃิ น

๒ เมอฅอนก?แง!) พ.ศ. ๒๔๕๘ จ้าพเจา้ ไดแ้ ตง่ พระนลคำฉนั ท์ เสร็จแล3ว เวลาวา่ งกจ็ ะลองแตง่ กาพย์กลอนอยา่ งอนดูล้าง นกิ ว่าเมุอ ได้แตง่ ฉันท์ยดยาวแล้ว จะแตง่ อะไรอนเหน็ จะง่ายแสนง่าย แตเ่ มอ ได้ลองแต่งอะไรดกู ช็่ ํกจะวนไปเปนฉันทร์ ็าไป กาพย์กลอนอนกกบั จะ ยากกว่าฉนั ทไ์ ปนงั้ นนั้ อันทจริงเราท่านย่อมเหน็ กนั ว่าการแตง่ ฉันท์ถกู ครลุ หุอย่างบรสิ ทุ ธฉิ นั ยากกว่าแต่งกาพย์กลอนชนิดอน ๆ นั้งหมด แตฉ่ าั ทา่ นลองแต่งฉนั ทด์ สู กั ๓,0๐0 บทจน “ เฟอง” แลว้ ทา่ นคงจะ เหน็ วา่ แม้แตก่ ลอน ๘ ซงถกู หมินว่าง่ายจนลงไดซ้ อึ ว่ากลอนตลาดนน้ั ก็่แต่งไม่ได้คล,องเทม้อนฉันท์ เมอลองจบแต่งดูลา้ งก่ก็ ุกกกั ไม่ใคร, พอใจตน ดูเหมอ้ นเรายังไมก่ นั รูต้ วั ล้นก็กลายเปนฉนั ทไ์ ปเสยแลว้ ฉันหนงจ้าพเจา้ ม้ธุระจะต้องการโคลงสักบทหนงึ จงจับแต่งเปนโคลง สุภาพ อันเปนกาพยก์ ลอนชนดิ ซงึ จา้ พเจ้าเลกิ แตง่ มานานเพราะทนงวา่ แต่งได้ดพอใจตัวแลว้ ในฉันนน้ั กลบั นิกจะจบั แต่งโคลงสุภาพ จงขนตน้ ได้ ๒บาทแล้วชจักอยู่ อกประเดยวเดยวโคลงม้แต่งแลว้ ๒บาท แลท์ ยังไม่ไดแ้ ต่งอก ๒บาทนน้ั กลายเบนฉนั ท์สัททูลไปลง ๔บท โคลง๔บาท กับฉันทส์ ทั ทลู ๔บทนน้ั นดิ กนั มาก แตก่ เ็ ปนไปได้ จา้ พเจ้าเคยเปน เชน่ นอย่พู ักหนึง จนนิกวตกว่าชะแตง่ อะไรนอกจากฉนั ท์ไม่ไดต้ อ่ ไป อกกระล้ง การเปนกังนิทำใหม็ ้มานะคดว่าจะขนแต่งกลอนใหจ้ นได้ จง จับหฉังสอกถาสริตสาครคำแปลเปนองั กฤษ1ขนอ่านหาเนอเรอื ง พบเรอง เม้องทองเห็นเจา้ ท่วงทว่าจะใชไ้ ด้ แตม่ ก้ กั ษณะร่มุ รา่ มทคํ วรกัดแปลง

๓ หลายอยา่ ง จงจับเอนรองมา “ วาด” ดใู หมV่ ‘เอเปนเคา ยงั ไม่ยนั จะจับ แตง่ เปนกลอนกพ็ อได้หนงั ส่อมาใหม่อกชดุ หนิง จงลองจับอา่ นดู ดูเหมอ่ นแทบจะเรืองแรก ก็พบเรอื งเม่องทองแปลงรูปไวเ้ สรจ็ อย่างท เราคดิ แลวาดขนไว้ แต่บรรยายไว้เกลยงเกลากว่าโครงของเราซึงยงั มยนั บรรยายนนเปนยันมาก หนงั สอ่ นนเปนภาษายังกฤษกลา่ ววา่ แปลมาจาก สมุดสสํ กฤตซอ ตรฺ วิ กิ รุ มาโธคาศฺระื ยันเปนหนังสอ่ ซงึ จา้ พเจา้ ไม่เคย ไดย้ น่ ซอทอนเลย เมอ่ มาสบเหมาะเจา้ เชน่ มก่ ็นบั ว่าโชคด เปนยนั ลงมอ่ แต่งกลอนได้ แต่เรองกนกนครนมใช่เอามาจาก ดูรวิ ิกุรมาโธคาศรฺ ะ อยา่ งเดยว จ้อง กล่าวว่าประกอบขนจว้ ยฺ (๑) เรืองเม่องทอง (๒) ตฺรืว่กรฺ มาโธคาศฺระื (๓) น.ม.ส. ทง่ สามนรวมกนั จา้ ถามว่าสว่ นไหนมากสว่ นไหนนอ้ ย ก็อยากจะตอบอยา่ งตำรายาวา่ ท (๑) กับท (๒) เสมอภาค ที (๓) เทา่ ยาทง่ หลาย ผูอ้ ่านพงรำลกว่า นิทานนเนอเรืองเดมิ เปนเรอื งแขกฮนดู ผแู้ ตง่ เปนไทยแตง่ กลอนไทยให้ไทยอา่ น แค!่ ปนผ้?ู ภาษายงั กฤษ นกิ ในภาษา นน้ 1ได้ เหตฉุ นน้ ความคิด ความเปรยบ หรือเช่งความและสำนวนท กลา่ วกด็ ิ อาจเปนไทยๆแขกๆฝร่งๆปะปนกันหลายขนาน ขอสำคัญ อยทู่ วี า่ จา้ ท่านเหน็ วา่ ไจป้ รงุ เจา้ กนั กลมกล่อมดแิ ลวกเ็ ปนยนั ใชได หนงั สอ่ นิผแ้ ต่งเบน่ ผจู้ อ้ งเพลง1ไมเ่ ปน และรำลครไมเปน จงมได เอาการจอ้ งและการรำมาคำนิงในเวลาทแต่งนนั เลย ตงใจจะเล่านทิ านเปน

๔ กลอน๖ซงเพยรจะให้ไพเราะเทา่ น้ัน วไาหนงมผถู้ ามจ้าพเจ้าว่า เรอง กนกนครของจา้ พเจา้ นัน้ จะขอเอาไปเลน่ ลครได้หรอไม่ จ้าพเจ้าตอบวา่ ไมไ่ ดเ้ ปนอัน,ขาด เพราะผูแ้ ต่งไม่เคยเอาการเลน่ ถครมาคำนงเลย ทา่ นผู้ นัน้ ตอบว่า ไม่เปนไรดอก จา้ เนอเรองใชไ้ ดแ้ ล*,วขอเอาไปแก้ไขสกั สอง สามวนั ก็ใ่ ชไ้ ด้ จา้ พเจ้าร้องขอทนั ทว่ า่ อย่าให้ม่ใจดุร*,ายเชน่ น้นั เปนจน้ - ขาด เพราะกลอนนขิ องจ้าพเจ้า จ้าทา่ นแก้ ถงิ หากจะดฃ้ น กจ่็ ะผดิ สำนวนเจ้าของไป จ้าท่านอยากจะเลน่ ลครก็่จงหาเรองทอนเถดิ จา้ พเจา้ นำเอาความจ้อนมาเล่าเพอจะกล่าวคำร้องขอน0นซ้ําไว้ในทนีอกครงํ้ หนึง กลอนนํเคยถูกทกั จว้ งในเวลาทยไแปนร่างว่า ก่็เมอนไิ ดต้ งั้ ใจจะ แต่งเปนบทลคร เหตุใดจงม “ เมอนั้น,, “ ทัดนั้น,, อยา่ งท่ใช้ใน บทลคร แลต้งั มณาั ษณะแปลก ๆ อกหลายทางทไ่ มเ่ คยมเ่ ยย่ งอยา่ งใน หนงั สํอเล่า คำท่ว่านกํ ค่็ งถกู แต่ผู้แต่งชอบอยา่ งน้นั จงมไ่ ด้แกไ้ ขจ้อท เปนตำหนิ หนงั สอํ นไิ ด้เรมิ แตง่ ในตอนกลางน]ิ พ.ศ. ๒๔๔๘ พงจบเมอเดอน พ!]ษภาคม พ.ศ. ๒๔๖๔ นเอง ทใชเ้ วลาเกอบ 0}น]ิ น เพราะได้แตง่ บางตอนแจ้วทงิ ทอดไปตงั้ ๒น]ิ จงวบั แต่งตอ่ ก่ม็ พอกลา่ วเปนเลาๆได้ว่า ทังแตต่ อนตนมาเพยงทกล่าวถงิ นางแทตย์ ได้แต่งๆอยดุ ๆอยป่ ระมาณ ๖ นิ]ครง ต่อน้นั มาจนจบไดแ้ ตง่ เสรจ็ ในราว๓ เด้อนเทา่ น้นั

อนงึ คำกลอนนไดต้ ้ังใจแตง่ อยา่ งพิถพิถ0น ผชู้ ำนาญกลอนอาจ สไเกฅได้ว่าผู้แตง่ ได้ตั้งขอบังคับตวั เองหลายอยา่ ง เมอทำดงั น้นํ ก็เ่ สย เปรยบทำใหแ้ ต่งยาก จงจำเปนตอ้ั ง'ใช้ศพั ทม์ าก1ขนแลแปลกคับศพท์ท์ ใชตามธรรมดาในกลอน อยา่ งเดย้ วคมั ผู้แต่งฉันทต์ อ่ งถูกบงั คับคำหบัก คำเบาตามคณะ จงต8องใชศ้ 0พท์สูง ๆ จนคนสาม0ญอ่านไมใ่ คร่รเู รอื ง กลอนกนกนครก่็กระเด้ยดจะเปนอย่างน กงจะยังหยอ่ นกว่าฉันท์อย่มู าก ก่ไ็ ม่หวงั ว่าผ้อู ่านทกุ ช้ํนจะเข้าใจซมซาบได้ นเปนข้อบกพรอ่ งซงผูแตง่ พยายามจะให้ลดน,อยลงไปโดยทเี ขยนชแี จงคำแลความทควรชีแ5&งไวใน ภาคอธิบาย ซงมไวข้ ้างท้ายสมุดน ฟ ้^ V วันที ๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๖๔

๖ คำชเหง บนิ ทดทมอไาษรแลฅวํ เลขหมายไวข้ ้างๆ เชน่ “ อ ® ” นํ้น หมายความว่าบันทํดนั้นมคำชแจงในภาคอธบิ าย เช่น “ อ ® ” คอ อธบิ ายหมายเลข ๑ เบนขน้

นทิ านเรองกนกนคร ภาค ๑ บนพา ๑ มาจะกล่าวบทไป กงพญากมุ ลมตรฤทธิกลา่ กุระเดองเล่องชอฦๅชา เลอศกํ ดรไาษาสตั ยทรง ยงิ ใหญ่ในสกลคนธรรพ็ ผ่องพรรณพ์ งิ พิศพิศวง อาภรณ์อาภาอ่าองค์ เพราพรงยงยงทรงทกั ษณ์ ฯ ๑ เธอพรา์ ทำพรตกฎกนา้ บูชาพระศุลม่ สกั ด แรงเรยวเชยวฌานนานทกั เพ่งพักตรท์ กั ดศวะ แจม่ ใจในพรตปลดบาป กำหราบโทโสโมหะ จ้อยฉนำสำรวมโยคะ แรงตบะบม่ รไาทกั ด ฯ ๑ เมอนน้ํ พระจิศเวศวรเรองสร อ * เอยมอาสนไ์ กลาสคร เอมอทธทฤษฎตรภพ แลเพ่งเล็งพิศทิศทศ สา่ ยเนตรทัศนาปรารภ ปรากฎทุกแหล่งแจ้งจบ แลพบกมลมตรจิตตน์ ้อม บ่มตบะบำเพ็ญเห็นช0ด บันทดั ธรรมบถอดผอม โดยแบบดาบสพรตพรอม หว่านน้อมนํ้าใจในบุญ มเหศวรหวนทรงสงสาร ชมฌานเชดเนองเครองหนุน หมายเอออปทมั คค์ าํ้ คุณ ค้ําจนจนิ ตนาอาร

๘ ถนกIIค7 จงเสดจ็ จากหลา้ ผาขาว ดงั ดาวดเุ ด่นเพญ็ ศร เอยมองดท็ รงรูปโยก ศศเสยบเล้าเพราพราย ฯ พระอศิ วรตรสแก่พญาคนธรรพ์ว่า ๑ ลา้ พญากมลมติ รจิตต์แลว้ คอแล้วก,องเกดิ เฉดฉาย ไพบลุ ตค์ ณุ ธรรมกำจาย ชนหลายร้เู Vเองเลองพา็ กอบกรรมทำกิจพธิ ภไาด้ตอ่ เราเจา้ หล้า จกั ใหพ้ รเจา้ เรามา ปรากนาฉ0นไหนใคร่อวย อยากไดอ้ ยา่ งใดใหขอ อย่าทอใจสเกินเขนิ ขวย ดาั ดสทิ ธฤทธลํา้ รารวย อำนวยไม่หา้ มตามใจ ฯ พญาคนธรรพ์ทลู ตอบวา่ ๏ ล้าพระธำรงคงคา พระคณุ กรณุ าหาไหน ลา้ บำเพญ็ บญุ คุณนยั โดยใจจงจักภกั ด็ ใชเ่ ลศเหตุใครไ่ ดล้ าภ เอบอาบคิทธกล้ากวา่ กิ ขอคุณกรณุ าปราน ล้าทาสบาทธุลสบไป ให้น่ังต1งจิตต์คิดจกั อยหู่ น้าสามิดกั ดิใกล้ ๆ เทา่ นมสิ ุขปลกุ ใจ แสนหมนอนไม่หมายดล พระอิศวรตร'ิ สวา่ @ ล้าพญาคนธรรพ็บรรเจดิ เชาวน์เขดิ ชเู ฉลมเพิมผล ๔เหมาะหมดพจมานบานมน จกั ถกลเกยรฅไกรใหญ่นกั เรามวาจาวา่ ไว้ วา่ ให้พรเธอเลอดกั ด้ จกั ขอเรง่ ขอล้อจัก ขอจกั จวบนัยใจจอง ฯ

โ)IIโ)IIอร พลุ]าคนธรรพ์ทุลวา่ อ ๕ ๑ ขา้ แต่พระศศเิ ศฃร อาทรอุปลัมภล์ ํ้าผอง อ ๖ พระหลัยใผม,งทรงปอง โดยคลองการญุ บญุ ลยั ประโยชนโ์ ปรดใหญ่ใหข้ ้า ผ้ผู าบทศรือดสิ ัย ขอนางพางจันทร์ขวัญใจ งามใสเนตรสองส่องพิา อ * เหมอนสัพระศอทรงศํกด เหมือนจันทรล์ ันบกเกศา ไดแ้ นมนงคราญกานดา ภรยิ าเยาว์ยวนควรครอง ยามพิศเนตรนางพางเห็่น สมั ภผู ้เู ปนเขา้ ของ อ ๘ จักร์นอารมณ์สมปอง เพิมลกั ควักลอองบทมาลย์ ฯ © เมอื น์น พระศุลยนิ คำราื ขาน เห่น็ เรอื งเมองน่าข้านาน ทราบการณ์แนห่ ลักจกั มื ตจสั วา่ ขา้ เขา้ เมาลันน์ ซึงสรรภรยิ าอา่ ศรื แสงเนตรสนิลรจู จงั สเลห่ แสงศศธร อ ๙ สอ่ เข่ญ็ เปนภัยใหญห่ ลาย ยอ่ มข้ายยงิ ฤทธพิ ษิ ศร เร่งรจงั ตง่ ฅวั กลวํ ขอ้ น สังหรณเ์ หน็ เหตเุ ภทภยั จงสมจติ ต์หวังดงิ มาด ไบคลาดบรรหารขานไข ตร8สเสรจ่็ เสดจ่็ กลับฉบํ ไว จับไปจากหนา*คนธรรพ ฯ

๑๐ กนปีIIคโ ® เมอนั้น กมลมตรปรเ่ ปรมเหมหรรษ์ บังคมก*มราบกราบพลน่ คนจากพนาร,ญอนั ท อันความเหนด็่ เหนอยเมอยลำ หน้าตาซดซวํ บัวศร่ เหตุเพราะทรมานนาน!! ในทบัวหมน่ มลทิน เดชะพระอิศวรทรงยส เคลอนคลายหายปลดหมดสน เรอ่ งรองผอ่ งพกั ต/เพยงอนิ ทร์ อนสนไบเปร่ยบเทยบอัน ฯ ๑ คนสูน่ ่เวศน์วิจิตร โศภฅพรายแสงแสรงสรร อดิ โฉมชายาลาว5ณย์ ศร่จันทรค์ อศรน่ ้ยนา อ เครา่ ใคร่ได้เคลยเมยมิง น้ังนิงเหิมหรรษ์ผนหา บวนใจใผฃว0ญอนั ดา นกหน้านวลใยใครย่ ล ฯ ๑ หยดุ นงั้ ย้งั นอนห่อนได้ วน'ไปIวิยนมาสิบสน ออกห่างปรางคำอำพน เดิรดน้ สสู่ วนมาลํ ฯ ๑ เห็น่ นางนวลสรมโฉม ดงั โสมสอ่ งหลา้ ราศ อ .. เนาเร่อเหน่อส/สบทม ตรณจันท/นวลชวนชม อ *๒ พายเงนิ งามเงาเพราพราย นวลฉายยดดา้ มงามสม เร่อนอ้ ยลอยนา่ ขำคม บวั ฉมชลู อ้ มนอ้ มเรอ่ งามนํา้ งามนางกลางชล งามกมุ ุทอุฅบลล้นเหลอ สะโรชนงรามงามเจิอ งามเรอ่ ลอยน่าอำไพ งามฉวคิ อชวานา่ ใคร่ I) ๑๓ พิศรูปเพอนิ อกั ษณศ์ ้กดศร รูปไลมแลลม,อมพ/อมเพรา นวลนงองค์ลอองยองใย

ไ)นไ)นคร อ•๕คดิ เข้าคิอจนั ท/ครรพติ งอนจรติ งามแจรม่ แชลม่ เฉลา เสมอเสมอนเดอนเด่นเพ็ญ่ เพรา น่าพเนา้ พนอนอมออมองค์ ฯ ๏ เล็งโฉมโลมนางหา่ งนชุ ไกลสดุ กลางสระระหง ใคร่เคลไคลงฃจญั บรรจง เออมห่อนถงองค์นงลกั ษณ์ อ ๑๕ นางเหลอบน้ยนามาแล คอิ แขส่องสรวงดวงจัก}/ สบเนตรนางยิมพรมิ พิกฅ/ ย่วั จกั ยงิ เรง่ ใจ/อน ®•า*พิศเนตรนวลนางกลางสนิ ข์ คอิ นลิ สศ่ อมพิศร แสงศอแสงโสมศศธร ในเนตรบ0งอรรวมพ/อม ฯ ® โฉมเฉลา รปเย้าใจยวนหวนหอม ไดน้ ้องแนบกายหมายออม จักถนอมใจสนทิ ชดิ เชอ เนตรนางอย่างน้ํนมํน่ ิใจ พระศลุ อ็ วยให้แกเ่ ผอ เชิญุเข้าจากสระละเรอ่ นิมเนอแนง่ น้อยกลอยใจ วไเนพ่เี ผาพระศวะ ได้ชมเดชะอคศิ ยํ ®•-* ศอนิลใ]นจันท/พรรณไร จำได้ในเนตรนางน้อง เขา้ จงมใจใสสุข ปราศทุกข์ปลดทงสงิ หมอง คิวนอ้ งผอ่ งล่เาลำยอง หจังครองเวยนเดลันมาจกั อุน่ แนบแอบเนอเหนิอหมอน บจถรณเ็ แท่นคำจำหลกั บรรเพิงเรงิ รมยช์ มพไาต/ พษิ จกั พ/ี่ อนหอ่ นคลาย อกข้อขอถามนามนาง สำอางเอยมองคท์ รงฉาย อยา่ คิดจตตเออนเบอนอาย เคอิ งคายข่นุ ของหมองใจ ฯ

๑๒ กนโ)นคร ๑ เมอน1น นางอนุศยินศ่ รไิ ส 0 *๘ ส่ผู งบังคมทลู ไป ข้าไซร้เปนชิ,าบทมาลต์ นามอนศุ ยินมจิตต์ มานติ ภูวนยั ไสศานต เคารพนบนอมโ)อมปราณ กบาลกรณุ าปราน ฯ กมลม•จตุ ร’เร'โองรงค4ทรงศร* ® เมอน้นั ด*งศุลอวยอ*ตกตรไสไว้ เปรมไจไดแ้ น่งนาร เชยนุชชวนน้องผอ่ งไส แย้มหยมอมในใจสดุ ส่มนเทยรทองยองใย หฤทัยบรรเทิงเริงรมย์ ฯ ๏ อมุ้ นางวางแนบแอบนอง กรคลองกายคลงสงสม กา่ ยกุมจมุ พิตชดิ ชม เกลยวกลมคลอเคข้าเมากาม เกยวกว้ดุ ร*ดริงคลงเคข้น เหมเหน็ ซงสวรรค'ชนสาม ฉมชนิ รนรสนงราม ไนยามสงสมรมณ์ย์ ฯ ๑ สองทรงผาสกุ ทกุ เมอ แนบเนอนวลน้องผอ่ งศร เนาเนนิ ไกลาสคริ ปวงภยั ไบมมาน้อง ฯ ๑ ผ่ายพญากมลมฅรจติ ต์ชนิ เริงรนอารมณ์สมสอง เย่น็ เขา้ เผา่ สงวนนวลนอ้ ง ปกบองร*กษาอาทร โอ,อวดออกชิอลอฉอ่ น เผอเรอเยอ่ หยงิ ยิงยวด นางอมรนางมนุษย์สุดแน้น นงแสนแน่นสรวงปวงอร สาเลิศองตอ์ นหมนแสน เมยเราเพราพ‘รายฉายเฉิด

โไนไ)I19)7 0๓ สาวสวรรคช์ 2นสนดนแดน ใบแมน้ เมิย1ขำลาวณั ย เนตรนางอย่างศอมหศิ ร ฤเนๅตรชรนนากงรพเฉางดจฉฉน/ินทร(ร/ ูจ^ เนตรไหนไบเปรยิ บเทยี บทนั นางในไตรภพจบชน มาฃไนเขง่ นองตองหน เมยท่านเมย'ไคร,ไหนด หาเชน่ โฉมศรสิ ดุ หัน ฯ ๑ เทยวอวดเทียวโอโ้ อหัง ใครพิงหมน่ ไสทุกหน อ ๑ส์ กำเรบิ เอบิ ไนไจตน ใครยลย่อมสนิ อินด ฯ ๑ วนั หนึงสากลค์คนธรรพ พร3อมหนั สงั คฅดดส เปนทเหมิ เหมเปรมปริ ตา่ งมิสฃุ ลา้ํ สำราญ บางองค์ทรงรำทำเพลง ทังคัลบรรเลงศไพท'สาร บรรเทีงเรงิ รนิ ชนบาน ในวารอมิ เอมเปรมไจ ฯ ๑ ผายพญากมลมิตรจติ ต์โอ, มาถงซึงสโมสรใหญ่ รบิ เฉลยเอ่ยนามทรามวัย อวดนยั ะนานาริ เกดกล่าวเปนปากเปนเสยง โตเถยงดันดงองิ ม หนั นางอนุศอิน งามดยงใครในภพ ไครกล่ามาแกล้งแข่งบาง คอนางองคไ์ หนใครส่ บ เนตรนางพางจันทร'พลลภ ไตรภพหอ่ น!ปริยบเทยี บนอง ไครพศพศิ วงนงนุช ศรสิ ุทธ์แสงใสไรสอง แจม่ เจิดเลศล้ําลำยอง เนตรน้องคมชำอำไพ ฯ

0๔ ไไนปีนคโ ๑ เมอน้ัน เพอ็ นพญาคนธรรพหิ นน้ั ไส้ ยมเยาะเคาะคดั ขดั ไป โรคในโลกนมยา พอแก*พอไขได้บา้ ง แยบอย่างเยองยกั ขกั ษา งคู ดั ขดั รงตรงตา กคัดกบ้าเพราะฤทธพษิ เร่า ยังหาโอสถปลดได้ มมากรากไม้ใบเถา แรงฤทธปลดิ พคันบน้ เทา งเู ท่าพษิ ร่อนผ่อนรา่ ย แต่ชายคนั พษิ ความสวย คัดน้นั จกั บวยทอ่ นหาย โรคขกั โรคหลงทรงกาย จักคลายความร่อนท่อนม ทา่ นจงแจ้งใจไวบ้ ้าง อันนางภรยิ าอา่ ศร่ บ้ยนาทาครามงามด ขงั สค้ อจันทร์ฃจญั ตา ตางามตามจิตต์ลิดเลิด งามเลศิ แลเพญ็ เชน่ วา่ แตอ่ งค์นงคราญกานดา ใชฅ่ านง้ั องค์นงคกั ษณ์ ภาคอนดน้ อยู่ดบู า้ ง แบ้มคางโฉมยงทรงศไาด้ นาสกิ เกศาน่าขัก พรอมพขักแน่แล*,วฤๅไร เราบา้ งนางหนึงพิงชม เพราะผมเพ็ญทองผอ่ งใส อกนางรา่ งจมูกถูกใจ ไฉไลแลขบั คบั พไาตร์ บางนางงามเหลิอเมอนง บางหญิงหัวเราะเพราะหนัก อกองคท์ รงศรดน้ ไา นางหน่งพงิ ขกั รปทรง บางนางสอางเอวบอ้ นแบ้น อโกอIงIคว.งแขนแสนส่ง หนงความงามจรติ ตดิ องค์ ใครเห็่นเปนมงคลตา

1)IIกแคโ ๑&. จกํ ว่างามเนตรงามยิง กวา่ หญิงซึงงามนาสา ฤๅนางเสยงหวานกานดา งามกว่านางอนหมนื ลน้ นงรามงามเกลา้ เผา้ ดก จกั ยกวา่ ยงิ สงิ สรรพ์ ฤๅความงามแก3มงามกรรณ งามกว่าอนนั้นฉันใด ต่างนางต่างงามยามยวน ต่างนางตา่ งนวลแจ่มใส จกั ว่าใครงามกวา่ ใคร ลา้ ไมเ่ ห็นลว้ ยนงั้ นนั้ ฯ ๑ เมอื นั้น กมลมติ รติดข่นุ หนุ ลน้ เนตรขวางพลางตอบคำพลนิ พดู เล่นเชน่ น้ันบวยการ ความงามสามภพจบสน ทกุ ถนทิพาศ0ยไพศาล ประมวลผ้วนไซร้ใบม่าน เนตรเจ้าเยาวมาลย์เมยื ตู นางไหนใครกล้ามาลน้ จกั นนั้ หวั หดอดสู โฉมศร้โสภานา่ ดู ใครรจู้ ักความงามจรงิ ยอ่ มว่าหาใครไมเ่ ปรยบ เทยบเนตรนงรามงามยิง เพราะเขลาเจ้าหาญค้านติง ไบกรงิ กลา่ วคำสำนวน ฯ ๏ เมือน3น ตเพะงอขนบพวนญเาบค1นนแธหรIรแพลลพ์ าลนนั สรวล ความงามหลามหลากมากลว้ น งามนวลงามเนตรง!มหนไ ลว้ นเปนวาจาของท่าน อาจมืคำลด้ ลด้ ทาน หาพยานยนปากยากลน้ ความงามลน้ เกดแตป่ าก แห่งผวั พดู มากรอยหน ห่อนมืหลกั ค้าํ คำฅน ปวงชนไบเชอเมือใจ ฯ

๑๖ โ)IIกนคร ๑ เมอน้ัน กมลมิตรติดอกหมกไหม้ สูอยา่ เยาะเย้ยไยไพ เจา้ ไซ?ตาบอดสอดรู้ หยงแย้วยงั แถมแกมโง่ พดู โบพ่ ดู ปดอดสู อย1นัย่าเ,นว7ตาแรต7น่ชงรายามสงาาม'ม1าต'นรไย/ ใครดูยอ่ มพวงหลงเพกนิ บ่มตบะน่าฒอเหลอเกนิ แมม้ นมฌานหาญเนริ จำเริญโยคะละกาม เปนทหวาดหว่ันพ/นจติ ต์ วาสพสรู ฤทธิกิดขาม อ ๒๐ อ ๒®จึงจัดอจั ฉราวายาม กวนกามกอบกรรมทำลาย ยยี วนชวนชนรืนรส เพือพรตหลน่ แหลกแตกหาย ใบสมประสงตจ์ งรไย สนหมายหมดวายามะ แยน้ ให้ภริยาย้าย'ว คงฃร่วฌานแตกแหลกหละ เหลอนนั้ เหลออดลดละ โยคะจักยบั ฉ0บพยัน ทนเนตรยังอรหอ่ นได้ เราไมก่ ล่าวแกล้งแสจ้งสรร โฉมศรโศภาลาวณต์ ควงจันทร์คอดวงยยั นา ฯ @ เมอนัน้ เพอนพญาคนธรรพห์ รรษา ตบหัตถฅรํสตอบวาจา ไม่ชไได้เล่นเหน่็ จรงิ ทใกลไ้ หลเ่ ฃาเราช โยคพรตกล้ามาสงํ เชยวฌานนานไมไ่ หวตง ปราศสิงยั่วยวนชวนชก่ ท่านใครส่ ำแดงวนดิ า จงเชญิ ยลั ยาณทรงศํกด้ ส่,ูไหลค่ รทิ พํ ไใ เยองยักยวั่ เย้าโยค

กIIกIIคโ เชิงยวนชวนให้เธอหลง นัยนานวลนงทรงศร้ แมน่ นางลา่ งกิจพธิ ของมหามุนไี ดจ้ รงิ จงึ จักประจกั ษห์ ลํกอไง ว่านางงามปลอดยอดหญงิ เราไซร้ไบ่1หาญคไนตงิ ทุกสงิ นอบนอ้ มยอมตาม ฯ ๏ เมอน2น กมลมติ รเจ็บช้ําคำหยาม ฤๅกิดรอบคอบตอบดวาม ในยามนันหุนม่นใจ ท่านท่าขไไซรใ้ บพร,น นนั นางพางจนั ทร์แจ่มใส อาจลา่ งพิธชไิ พร แน่ไดต้ ิงจติ ค์กดิ เจึยว เราปองลองเลน่ เช่นทไ ใจฃไไบพรน่ํ หว่นั เสยว ดวงเนตรโฉมยงองค์เดยว อาจเหนียวพรตโงโ่ ยค ใหต้ บะหล่นแหลกแตกทงิ ห่อนนงิ อยู่ไดใ้ นท่ จักเกดิ เสยวศํลยทนํ ท่ ราคกำหนดั กลัดใจ แมนมิสมหจังติงว่า เศยรขไจักบน่ หน่ั ให้ ฌืนเคร้องบูชาตราไว้ ทใ่ นแมน่ ้ําคงคา ฯ © เมิอน1น เพอนพญาคนธรรพ์พลนั วา่ อยา่ ชล่ากลไเลน่ เจรจา พูดบไบ่มุ ไปไบด้ จกั ติดเศยรเสินเชน่ วา่ เธอใช่พระมหาฤๅษ อ๒๒ทรงนามนักษ8โยค พระประชาบดเ้ ดชติ เศยรขาดแลว่ มิมาเปลยน เศยรท่านใชเ่ ศขรนักสิทธ์

®๘ กนกนค? หวั ขาดจกั ขาดชจิ ติ จักตดิ หัวใหมไ่ ด้ฤๅ พูดพลางหวิ เราะเยาะเยย้ ทา่ นเอยอตุ ส่าหอย,าดอ เราว่าจงพงิ ยัง้ มือ ผอ่ นปรอคนคำจำไว้ ฯ ๑ เมือน0น กมลมติ รหนั ทนุ มุ่นไหม้ จากชุมนมุ พลนั หันใด รบิ ไปยงั องคช์ ายา ฯ ๏ พบนางกลางสวนยวนจิตต์ ยงิ พศิ ผูกหนั ธ,หรรษา เสาวภาคโสมติ ติดตา หยั นาคมขำลํ้าลบ แจ่มลักษณ์จมลิมริมสระ บทมะคน้ ธนกลนิ กลบ ฤๅษชไพรในภพ แลสบเนตรนองคอ้ งวัก ฯ ๏ พิศนางพลางกล่าววาจา ดูราโฉมยงทรงหักด มช่ ายใจพาลหาญหกั ลบหล่นู งลักษณ์เลศ่ พาิ กล่าวว่าลา้ เจ้าเพราพรงิ เล่ศยิงนางใดในหล้า เชญิ องค์นงคราญกานดา ยังไหลภ่ ูผาล้างโมน้ ยวนองค์โยคํมืฌาน ใเอหนร้ โา่ 'นอนร’ุมโยใคนะใลจโะผทเ;นง จ้อนราคราวไฟไหม้โชน แมนนางท่าไคป้ ระจกษ จกั ว่านงลักษณ์ยอดหญิง นา่ แคน้ คำเขาเขลาจรงิ ค้านติงความงามทรามวยั พคิ ้าวา่ องค์นงลกั ษณ์ จกั ใหป้ ระจกั ค์จนได้ แมน้ ไมไ่ ด้ลังํหวังใจ พไซรจ้ กั ลดั เศยรฅฺ

ทิงในแมน่ ้ําคงคา กIIกนค? ขอเชญิ นางนองลองดู บูชาเพอปลดอดสู ใชิเนตรโฉมยงทรงฉาย คา้ํ ชขู อทาวาท ใหส้ มศรไาธาสาม ทำลายพรตดอฤๅษ ดงํ ทไดก้ ลาทำไว้ ฯ ๏ เมอนัน นางอนศุ ยินศรใส ยินตรสิ ฃดํ อกตกใจ หฤทยํ หวาดหรินพร'นทรวง อาํ้ องตลงแลแดลาญ เยาวมาลย์ทกุ ฃ่็เท่าเขาหลวง อดอดิ ๆ?ดเข!มเตม็ ตวง พํกตรเ์ ผอดเดอ้ ดควงแดรอนฯ นางอนุศยินกลาววา ๒๓ ๏ ขำแตพ่ ระ!]นปรนณศ ทรงเดชจงยงพ็งล่อน เกรงผดิ จติ ต์ข้าอาวรณ์ โทษกรณ์ลอ่ เคดิ กองรไย บาปนกั จกั ล่อนไาธรรม เพอ็ ดาบสกรรมรสาํ๋ รสาย เธอบำเพญ็ บุญหนนุ กาย ม่นหมายกุศลผลด้ แนันเรานอกรดกดขวาง มุง่ รไยหมายลา่ งฤๅษ ทางด้ทไดไ้ บม่ ภัคคลิ วกเราเรา่ ร3,อน บาปกรรมทำทกุ ขแ์ มน่ ม่น โทษภัณฑเ์ ราเฃอเหล่อถอน กรงภยั ใจข้าอาวรณ์ ชไก่อนจงพ็งยง้ั คดิ ฯ ® วอนพลางนางเพ,งเลง็่ พไาตร์ เหตุรกิ ใหร้ อ่ นถอนจติ ต์ เพ็ยงเพลงิ เรงิ ไลใ่ กลช้ ดิ ยงคิดยงครามขามนัก

๒๐ 1)111)11คโ วาจาบังอรวอนว่า นยั นาดอู งคท์ รงศกด พจน์นางแพเ้ นตรนงลกั ษณ์ ยงิ ชมยงิ ชก่ ให้ว้าย กมลมติ รพศิ เนตรนวลนุช แสนสุดใจวกั ฤๅหาย หอ่ นยินวาทาธบิ าย ชมเนตรโฉมฉายเพลนไป ยิงนกยิงแน่ในจติ ต์ นักสิทธ์'ไบซงองค'ได้ ตาเพ่ญ็ เชน่ นนมน่ ใจ อาจพรา่ พรตใหเ้ อนเอยง นางวอนหอ่ นเบืนประโยชน์ เพราะเนตรนงโพธเธอเถยง ใบยง้ั พิงคำสำเนย์ ง ปายเบยงวา่ วอนออ่ นใจ ฯ ๑ สามมิพงิ ลังวา่ กลั ยาณพ์ รง็ พร,นหวน่ํ ไหว ช่อน ๆ รอนลัวกลัวลัย หฤทัยนงนก่ ฅรกตรอง ความจร'งในใจใครร่ ู้ ย่ัวดูแต่สองต่อสอง นกั สทิ ธด์ งใครใ่ นคลอง รพิกรรมทำนองทางใน เรางามยิงสามโลกกวา้ ง อาจล้างดาบสพรตใหญ่ จกั สิทธสมหวังลังใจ ฤๅไม่สำเรจ็ อยากรู ใครท่ ราบกเ็ หลอจะใคร่ อายใจกเ็ หลออดสู ฑรงิ โทษเทยมไฟไหมภู โฉมตรลู ังเลหฤทยั ฯ ® เธอวอนทรามวยั ใจตน นางขนคำวอนห่อนไหว จูงกรพาลันครรใล มงุ่ หนามาในไพรพน แลหาดาบสพรตกล้า แทบใกลไ้ หล่ผาปลายหน พบโยคยงซ*ตน อานนนิงแน่แลนาน 9 ๒๔

กIIก11ค7 คอหลักบกไวใ้ บเดลอน แมน่ เหมิอนค้นไมิ'ไพศาล ฝงู ปลวกทำรงยังปราณ สำราญอยู่รอบโยคนิ หนวดเธอทอดไปในพน ปอิวไปในหนบนหิน ผม1ขาวยาวเ^เอยเลอยดิน มุนนทร์ห่อนไหวใจกาย ลงิ ลา่ เพศหญงิ วิงหน บนตวั ฤๅษซ่อนหาย กงกา่ เพศชายไล่กราย เรร่ ายตัวหญงิ วิงลอ้ ดาบสอดแดแน่นง ยนั วงบนกายสอ ๆ ฌานเพง่ ฤๅพลงรงรอ เหมอิ นตอบกไว้ในดิน ลมเนตรแลไปในหาว จกั ษใุ สขาวคิอหนิ ไบเหน็ อนั ใดในดิน ไบยนิ อันใดในภพ ฯ ๑ สององค์ทรงเห็นนักสทิ ธ์ ใหค็ ดิ เคลอบแคลงแสยงสยบ ไตรต่ รองลอ่ งนวั นทวนทบ คอคบเพลงิ เร่าเผาแรง เ1เยมฌานปานน*นพร่นนกั ทรงศไาดิเลศิ ลํา้ คำแหง จะยั่วโยคะระแวง เรยี วแรงบาปกรณร์ อนรา่ ย สงสัยใจตรกน่กพรน่ โทษทัณฑจ์ ักมากหลากหลาย กอบล่อกองกรรมทำลาย จกั สลายสขุ สันคม์ ๋ึนคง ฯ ๑ ผายพญากมลมิตรพศิ นาง พศิ พลางพศิ นยั ใหลหลง นัยนาโฉมยงเซ่นน ยงั เกดกำเรบิ เอบิ องค์ มงุ่ ร่ายหมายมานา่ จะ สำเร็จเดด็ ตบะฤๅษ คดิ แค้นคำทา้ วาท ยงิ มจิ ำนงปลงใจ

ก IIก น?) โ อ๒๕ชเี ชญิ ชายามารศร ยวุ ดลำยองผอ่ งใส อัญเชิญโฉมเจ้าเชีาไป ลอ่ ให้เห่็นองค์นงเยาว์ เชงิ ชวนยวนยัว่ โยคะ ดาบสปลดตบะเพราะเจา้ พอกั แฝงไม'้ ในเงา อยูเ่ ผ่าใผ่ย่งั พงิ ดู ฯ ๑ สองกรทรงกอดยอดอัก จุมพติ ชดิ พํกฅรใ์ นผล เ'หม■จุอนค?ูจ^กรฯ)างห!างนาน ฯ เกยวกวไาอดั โลมโฉมฅร นางสโุ ลจนากน้าหาญ อ๒๖ ๏ เม7อนะน้ หอ่ นอัดอดั ดาวา่ วาน เยาวมาลยม์ ุ่งเย้าเข้าไป ยินตอบั ยับย่ังสงั เกต เหน็่ เนตรล็มอยูด่ ใู ส มุง่ เขมง็ เลง็ แลแตไ่ กล ปราศไหวน่าหว,นพรน่ จรงิ เขาไปใกลห้ นา้ ดาบส ทรงพรตแขงฃนยนิ นิง อักยวั่ อกั ยวนชวนองิ ห่อนทงโยคะละลด อ๒ฬเธอบงนงรามทรามวัย ฤๅไม่ลไ็ มป่ รากฎ นางเยาะเฉพาะอักตรน0กพรต นอ้ ยชดเชิงชวนยวนย ฯ ๏ เม็อน8น ปาปะนาศน':มหาฤๅษ ทรงฌานนานยนหม็น!] ไบม็ใครกนา้ มากราย กรรณ!ซรห้ อ่ นพงิ ทงํ้ หลาย ล็มเนตรห่อนเหน็ อนั ใด กระสับกระส่ายฤๅม็ ฯ โยคะยิงลํ้ากำจาย

กIเกIIค? 1®)๓ ๑ จันเม็อโฉมยงทรงฉาย สมไโาุ่่งรรวา่ ยมตอนอ่ นต้^ฑบไระย/ฤ่น4ๅงษนาน องคไฑะม่าปะนาศนมนิ Vรูสกมายามายวน ทบทวนทำนองปองผลาญ โยคมใจรำคาญ เหตุการกลใดใคร่แล นอ้ ย ๆ ค่อยรู้สักตน เหน็ นางโศภนเพญ็ แข นยั นานลิ นวลยวนแด ยงแลยงลํา้ อำไพ หว่ งทห่าทางอย่างลอ้ ใครหนอนา่ ชดิ พสิ นัย นกั สัทธคดิ หลากหฤทยั เหตุใดมาเพ่งเลง็ พิศ แมน่ มน่ บญญาฌานะ โยคะเคร่งครํดชดิ จิตต์ มทงุรราโาบยเหหมตาุเลยศผกลลาญล'้นฌคา'นิดกู นนั กวนชวนชดิ ทงน IV0, 11 61 ?4 กำเริบมาเล่นเห็นด มุนเธอขมงนยนา ฯ ๏ ล้นนางอนุศยินิ เหน็ เนตรโยคซไยขวา เขยวเขม็งเล็งดูกานดา ประหมา่ มนุ่ อกตกใจ หวาดหล้นพรน่ ทรวงดวงจติ ต์ สุดคิดจกั ซงองต์ได้ เซซ๑วนเมซจอดั นสะันลบซบไป ล้มในพนารไ^ทนั ท ฯ วงไปใกล้องค์มุนิ กมลมฅ่ รเหน็ เมยเสัยศริ กอดนบั นบั หทัยไหวหล้น โอบอมุ้ ยวุ ดชายา 1องค2ส่ ชน.ิบนแผ,น่ ภ' ผู า ริกร0วกนวั กรรมนำพา เกรงเดชพระมหำมนุ ิ ฯ

\\ ป ้อ ^ ^ โ)นโ)7 รเู้ รองเคองใจโยค ปาปะนาศนมหาฤๅษ จึงมวิ าจาสาปไป ๙! ๑ ดรู าเมยผวั ตวั เอบิ ตนั เนตรนงรามทรามตยั ฤษสี าปวา่ นางยั่วโยคะละเมดิ กมลมติ รผูพ้ ญาสามิ กำเริบใจบาปอยาบใหญ่ จงมิกำเมิดมานษุ จกั ไดร้ ิบผลตัดมิ สองมุ่งใจสมไๆรไาตนั จงเอิดเปนมานษุ อ ๒๘ จนั ทมกรมกรรมทำงน เห็่นด้รู้ดว้ ยช่วยตนั จนสนบาปกรรมทำไว้ ผอ่ งผดุ เพญ็ ตกั ษณ์จงั สรรค์ ให้พตนั เรศิ จาั งหา่ งไป ด้างตนในด้วงทกุ ข์ใหญ่ จงึ ให้สนสาปหลาบจำ ฯ ๑ เมิอด้น กมลมิตรพศิ เนตรนางขำ เจ็่บหตักจกั จากตรากตรำ คราวกรรมจำจัางห่างน้อง ยงพิศภริยาอาดรู ยงภลู ทกุ ข์ทนหมน่ หมอง ดม้ วอนกรไหวใ้ จตรอง พลางสนองวาจาวา่ ไป ฯ กมลษตี รกลา่ วแกฤ่ ษวี ่า ๑ ขาแต่พระมหามุมิ ข์ามทิ ำบาปอยาบใหญ่ ลวนลามความมิดตดใจ หฤตัยหวาดหวํ่นจันทด ผ่อนโทษโปรดเอดิ โยค จงสาปใหม้ กิ ำหนด รเู้ ขตคำแช่งแบง่ ลด เปลองปลดทกุ ข์ดอ้ ยถอยไป ฯ

ไ)แกIIค7 ๒๕ ® เมอนนํ้ ปาปะนาศนบรรหารชานไข ซึงเจ้าเนาเข็ญเห็นภัย คดิ ใคร่คนสองครองดัน จกั สมโดยหวังดงั ใจ โดยนไ]ทเราสาปสรร เมอใดไดท้ ลวงจ้วงพน จวบจํ้าหํ้าหนํ่ ดันลง เมอน8นกำหนดปลดบาป สินสาปไบคลาดมาดพงิ กล่าวพลางดาบสพรตยง เธอสำรวมองคต์ อ่ ไป ฯ ๏ เมอนํน กมลพติ รจํตคส์ น่ั หว,นไหว พศิ เนตรนงรามทรามวยั อรไทยพิศหน้าสาม นางใคร่จำพไาฅรภ์ รรดา เธอใครจ่ ำหนา้ มารศร จักพรากจากพล0นทไเท สองมใจเศจ้าเปล่าทรวง ฯ ๏ ตกจากฟากพาิ มาดนิ พดดั สินอาศไ]ในสรวง พิงหลาบบาปเขอเหลอ่ ตวง ผาหลวงสงใหญ่ใบปาน ฯ ๑ นางเขาสคู่ รรภ์มพษิ พระนราธบดเสศานต ทรงนามชยํ ดตั ภบู าล ตระการเกยรตองคทิ รงยศ ๒๙ครองอินพิราลไ]ไกรเกร่ยง สำเนยงฦๅชาปรากฎ ปราศบจจาพิตรคดิ คด ยงยศเยงสํ้นดนิ ดอน ฯ ๏ กมลพติ รสคู่ รรภม์ พิษ พระนราธิบดชาญศร -0ทรงนามธรรมราชภธู ร เธอครองนครอละกา

๒๖ 1)11ก11คโ ไพรเขด็ นามขามยศ ปรากฎเดชเดิองเลอ็ งหล้า สำราญบานใจไพร่พา น้วั หน้าสุขเกษมเปรมปรี ฯ องค*พรู ะ’มเหศวรเร^อ่ งศร** ๑ เมอน้ัน เนาอาสนไ์ กลาสครี เบนทอมเอมเปรมตา พิศเพง่ เล็งดูรแ้ จ้ง ทุกแหลง่ ในสวรรค์น้ันหลา้ เหน็ พญาคนธรรพภิ รรดา ชายายพุ ยงนงคราญ ตกจากฟากพิามาดน ทง้ํ ถนิ กพิ าศยํ ไพศาล ทราบแจง้ แห่งเหตเุ ภทพาน เกดิ ทุกขร์ กุ รานปานน้ัน นิงนก์ ฅรกตรองคลองธรรม โทษกรรมเกดิ ก่อสอ่ ศไใค์ เพราะเหตุเนตรนางพางจนั ทร์ เช่นถันกบั สศ่ อเรา โดยเลมดิ เกิดกอบกองทุกข์ เพกิงลกุ รีอนยงิ ดิงเผา อน้ กายโฉมยงนงเยาว์ ยงั เนาในสวรรคช์ นพิา นางไซร้ไปเกดิ ในดิน กรุงกนิ กริ าถยั ใต้หล้า เราจกั อุปถัมภ์นำพา รกิ ษาทรากใสใ่ จจำ เหตศุ รแ้ หง่ ศอเราไซร้ แบ่งสว่ นไปในเนตรขำ จกั ทอดทงิ ทรากตรากตรำ ห่างหายหลายฉนำรเๅควร ถันพญาคนธรรพ์นั้นไซร้ หฤถัยซวนเซเหหวน พดู พล่อยเสเพลเรรวน บนบวนเพราะเราเจ้าเจอํ อ ๓® ศรจี นั ทรศ์ รีสอสศยาม ในเนตรนงรามงามเหลอ เธอเหน็ สาวนอยลอยเรอี หอ่ นเบอน้ยนาน้าพง

ก !* ก I* ค ? คดิ ไปไมิเปนความผดิ แหง่ พญากมลมิตรจิตตยุง่ ๓๒ฤทธอนงค์หลงใหลไคลค้ ลงุ ควรเราเขาพยงุ เธอเว ฯ ๏ ตรกพลางพระมหาเทวะ โดยพระกรุณาธยาศไ) ๓๓ อยบิ ดอกอํมพ'ุ ชอำไพ พลางบกลงไวใ้ นคิน คลายเปนเกาะน้อยลอยอยู่ แลดสู ำอางกลางสนํ น้ มเิ มอิ งเรอ็ งแข่งแหล่งอนิ ทร์ โศภนไพจิตรพศพราย ปราสาทราชฐานกาญ,8นแ้ น้ว เพรศแพร8วจำรสเร็องฉาย ห่อนมชนใดใกล้กราย เมิองหน้ายอยรู่ ิางกลางชล 1 ® จดั เสร็จพระอิศวรทรงเดช ปล่อยเหตุใหเ้ กิดเปนผล กมลมติ รก0บนอ้ งสองตน อนสุ นธิคำสาปมนุ ฯ จบภาค ๑ ในนทิ านเรอ็ งกนกนคร

นทิ าณรอ^กนกนคร ภาค ๒ บนดน ๑ มาจะกลา่ วบทไป กงท,าวชย่ ท้ตเทยมสหี ์ อ๓๔แกล*'วกลา่ มหารถฤทธ ราชาธบดเดชติ ฯ เพยงพลสรุ ามรมาสลติ ๑ เกลอนพลกลนแสนยากร รปิ ฤู ๅปองลองฤทธ แม่!อมิตรมุง่ ริ,'เยวาุ ยปราณ องอ,ศวานกครกิ ครน เริงเหล่าพล!]นหน์ หาญ แรงรณพลคชชย่ 'ชาญ เชน่ ชา่ งโลกบาลบม่ มนี งามสง่ารถาธกกกกอง แคลว่ คล่องเริงแรงแขงชนิ บรขามนามพลุสีพรรค์ ศรขรรคแ์ ขง่ คา้ํ รำบาญ ฯ © ชนลอชิอเวยงเกริยงไกร กรุงลนิ ทราอยั ไพศาล หลนลดปรากฎปราการ ตระหง่านแง,งาอำไพ หอยุทธเชิงยวนซวนยุทธ เศิกสุดใจส่ันหว0นไหว รายเคยงเรยิ งค็นหลน่ ไป เชิยงชยชโยดมชมิ ยุทธ งามพลบนบอ่ มพรอ่ มเพรยิ ง คเู วยงแมน่ แมน่ แมนขุด ลมชายปลายปลวิ ลิวธุช แสนสดุ สำราญบานรมย์ มนเทยรเกอกทองลอ่ งแกว เพรศิ แพร่วเริองอรา่ มงามสม ช่อพาเชิดพุานา่ ชม เกลยิ วกลมแลร0บลบิ พา นพศูลสงู เยืยมเทยมเมฆ รุจิเรฃเรอิ งรองห์องหลา่ ปราสาทมาศแกวแววตา อาภาผ่องคาํ้ อมั พร

โ)IIโ)11ค ? ภาพครฑุ สดุ สง่าสามารถ ขคราชเรงแรงแขงฃร อ ๓๕ ๓๖อรุ งค)์ ทธลํ้ากำธร ผกหงอนแผ่งา้ํ อำไพ ภาพสงิ หห์ ยิงยา่ งอยา่ งสิงห์ มมิงหมายเหมอ่ นเคลอ่ น'เหวอ๓ฬ เทพนมชมเห่น็ เปนไ!] ดิงเทพทไนเมองพา กอ่ งเก็่จเพ่ช็ ร์รไาหร์ ุ้งร่วง โชตช่วงแววจับจบั หล้า แสงทองส่องสุกมุกดา งามสงา่ จงั เวย้ งเพียงแมน ฯ © สำสนมสมสนองรองบาท นวลนาฎนบนอมห8อมแหน เผาใผไบคลาด1ขาดแคลน แมน่ แลน้ สรุ นาถเนาพีา ฯ ๏ ทไวม่มหิษทรงลไไษณ์ งามพไาฅรเ์ พ็่ญเล่ห์เลขา โฉมตรูคูป่ ราณนานมา นยั หนึงนยั นาภูวนยั สององคท์ รงครองกน่ มา พระดนยั ดนยาหาไม่ อ ๓๘ ทรงศกดิหนกั อกหมกไจ รอยกรรมทำไวใ้ นบรรพ์ 0 ๓๙ ๔๐ ไร้บตุ รสดุ บาปปลาบจติ ต์ หงดุ หงดิ หฤทัยไหวหวนั่ ธำรงทุกข์หลวงทรวงทนั จักไดไ้ ปสวรรคน์ ันใด ฯ ๑ ชอกชํ้ๆรำคาญนาน!] จวบพระมหษิ สรไส เปล่งปล1งดํงจนั ทรพ์ รรณไร อรไทยโฉมยงทรงครรภ์ ปางกษัฅร์ภัดดาปราเณศ ทรงเดชฤๅรา่ งห่างฃจญั จงถนอมจอมนางพางจนั ท/ สาวสวรรคเ์ สวยสขุ ทุกวาร ราชแพทย์แวดลอ้ มพรอมพร1ก พีทักษอรไทยไสศานฅ พงศ์เผา่ เฒา่ แกแ่ มง่ าน บรหิ ารมหษิ มยสํ

0)0 โ)นโ)11ค7 จวบวันฤกษ์งามยามบญุ เพ็ญ่ ชณุ ษแ์ จม่ วงทรงกลด; กไายาณเิ จ่บ็ ครรภ์วนั ทด ไบปลดปลิดปวดรวดเวัา ราชาอาทรรอนจติ ต์ เพย์ งพิษเพลิงใหญไ่ หม5เผา ชชอบปลอบโฉมโลมเลา้ ลา้ เจา้ จงสกดอดใจ ฯ อ ๙๒ ๑ นางคลอดชาดาลาวัณย์ คอจันทนเ์ จม่ ห5,องผ่องใส พมิ พพ์ ักตร์ลไาษถ่เล้าํ อำไพ ไฉไลแลปลมลิมพรบิ ลว้ นเลศิ เฉิดฉายหลายหลาก แสนยากสาธกยกอลิบ โฉมยงนงรามงามทพิ ย์ ลอยลิบลงมาธาฅร ฯ ๑ พดั นนั่ ราชแพทย์แวดล้อมมทิษ อ๔๓เห่็นราชทาริกานาร ทรงฉวเลศิ ลํ้าจำเริญ หลากจิตต์พศิ ขนงนงอักษณ์ แปลกนักพาอันสรรเสรญิ เหมอนเมฆล้อยอยู่ดูเพลนิ ลอยเทิรพังพระศศธร พดั เดยวเธอลมิ พัยนา เหมอนเมฆในพิาเ\"ปดถอน ดวงจนํ ฑร์เยย์ มยอดอมั พร สองนศิ ากรพวอั มอัน วศั มสีนลิ กลบห,อง ใสส่องคอโคมโสมสรร ตา่ งตนต่างฅลิงองึ พอนั ฤๅจนั ทรล์ อ่ งพิามาคนิ จกั ษุแสงฉายพรายแพววั สองแล้วใสจรงิ ลงิ ลนิ ษ์ ส่ายส่องผ่องพันมลทนิ แสงเนตรสนี ิลแปลกนกั โชทิชว่ งพงั ดวงIดอนฉาย แลลมไยพระศศมศํกด เบนทจำเรญิ *เพลนิ วกั ต่างน่งั ต้ังพกั ตรอ์ กั ด

กIIกนค: ๓9 ชนปวงไบรแวงแจง้ ชตต'็ ยามพิศเนตรเรองจังส ว่าได้เห็นสริพระศลุ ิ อันมปนในสัยนา ตา่ งคดิ พิศวงสงสัย อำไพเพญ็ พไไฅรส์ กั หนา แลเพงิ เลง็ พศิ คิดตา โศภายิงคนบนดนิ ชมพลางต่างถวายฮคิวาทน์ พระนราธริ าชเริองสิล!) บชู าบารมภมู นิ ทร์ รํศมสินิลกลบไป ฯ © บดิ สัน อำมาตยป์ ระมุขผู้ใหญ่ ก8มเกลาทูลองคท์ รงสัย ขา้ ไม่เคยเห็นเช่นน อันพระบตุ รนไซร้ อำไพยิงมานษุ แสงเนตรนางไหนใครม รไเสดังเช่นเห็นสดั ขา้ อยใู่ นแดนรศํ ม สัยนาดรณุ จำรํส ชไๆเปริยบเทยบใดไบสดั ความสัตยส์ งสัยไชจรงิ เหมอนได้เห็นกลนิ การบรู จำรูญจำเริญเพลินยงิ จกั ยกตวั อยา่ งอา้ งอิง หาสิงเปรยบยากหลากใจ หนงเหมอนได้เหน็ กลินจนั ทน์ หอมหรรษ'เหมชฅิ ตพสิ สัย อ ๔๔ แปลกสักจกั ชีสันใด นิกเห็นเปน1ไปเชน่ น์ อนั องคพ์ ระราชชาดา เหน็ ไดใ้ ชม่ านุษ นางพามาในธานิ เคิดเบนบตุ รภิ บู าล ขอชงทรงพระจำเรญิ เพลิดเพลินผาสกุ ทุกฐาน บญุ ใหญ่ไดอ้ งค์นงคราญ เกดในวงศ์วารภวู สัย 1

๓!®) กIIกนค7 ๏ เมอน0น พระนรา?บดอดิศํย สำราญบานราชหฤทัย ตริสให้กำหนดกฎการ สมโภชบุตรศรแคว2น ท,วแดนกรุงไกรไพศาล ผา้ เสอเหลอกะปริมาณ ประทานเปนทานมากมาย เหลา่ พราหมณ์ตามทันมาทบั สนื ททัพยบ์ ริจาคหลากหลาย เงนิ ทองกองแผ้วแพรวพราย งัวควายผ้าชำงรางทลั ฯ © ตริสใหหาโหราจารย์ ไวชาญวชิ ชากผ้ากล่น อกพราหมณ์ความรูส้ ำทัญ ทรงธรรม์ใหเขาเผา้ มา เลอกนามประทานโฉมยง ว่าองดิกนฑเรขา โพยภัย,ไม่มบฑา โศภาเพยงแผ้วแพรวพรรณ์ ๏ ไผ้ลูกโดยหทังดิงจิตต์ ทรงฤท?ปริเปรมเหมหรรษ์ แจม่ ใจใสสขุ ทกุ ทัน จงถนอมจอมฃทญั บุตริ ปวงราษฎร์ปราศเศฑเ้ ปลา่ โศก ชโู ฉลกเฉลิมเลองเริองศริ ท,วเขตเทศคามพราหมณ์ช ต่างมสฃุ ลาํ้ สำราญ ครอบครองคลองธรรมบำรุง เกยรติพ1งเทัเองไปไพศาล ดงิ รม่ ใทรใหญใ่ บบาน ทงั แสงสรุ ยิ ์ฉานมิดชิด ทนุถนอมกลอ่ มเกลยี งเลียงองต์ โฉมยงชาดายาจติ ต์ ปราศข2อฃุ่นเคองเนองนิตย์ เกรกิ ลิตตเริองลีอฤๅลด ฯ ® ผายพระบุตรนิ ิรมล โศกนอาภาปรากฎ ชายยลโฉมยงํ ทรงยศ ทนั ทดทันทมกรมทุกข์

1)111)11ค? ไดเ้ หน็่ ดังถกู ทำโทษ รอนโลดราวไฟไหม้สุข ยว่ั ใดใ้ ชงา่ นพล่านพลุก เพลิงลุกราคเรไเผาใจ รนุ่ สาวราวโสมโฉมฉาย ศรผิ ายแสงผอ่ งสอ่ งใส นัยนานา่ เพลินเชิญใจ ให้ไปเปนทาสเทว ฯ ๑ เมอนนั้ องคพ์ ระนเรศวรเริองศริ เห่น็ ราชชาดานาร เปนทีสำราญบานตา เอวองคท์ รงลกั ษณน์ ักตร์พรมิ ยามยมย่วั แย้มแจม่ หน้า ริงสแสงใสนยั นา ใต้หลไปราศเปรยิ บเทียบลัน สมควรเษกสาวบา่ วสม ชดิ ชมเชยคูช่ ูฃลัญ สยมุ พรโฉมยงทรงวรรณ์ ให้สรรเกศกษัตร์ลัดดา บำเรอภิรมยส์ มส่ ไดค้ ดู่ ังใครใ่ จหา สมศกดสมวงศช่ าดา คงสมปราถนานงลักษณ์ ตรกิ ตรองคลองธรรมน่าทไว จอมดไวอมิ ในใจหนกั ตรสเรยิ กมหษิ ยอดรกิ เพยงจกั ษเุ จ้าบฐํ พ ฯ ทาวช่ยทตํ ตรํสว'า ๑ อไเจ้าเยาวมาลยก์ านดา แก8,วตาผมู ิงมารศร อนั กนกเรขาเทว ยวุ ดทรงลยั 'ใหญแ่ ล้ว สมควรอภิรมยส์ มสอง สิงสคู่ ู่ครองผอ่ ง*เน้ว

๓๔ กIIกIIคร ทรงลักษณ์ศกดเลศิ เพริศแพรว เหมือนแจว้ ทงภดู่ พู ราย พมง่ บงลจิ หิธ สรรหาสวามเฉดฉาย ส่งขา่ วบาวคำกำจาย ลมื เกยรตฤๅวายวนั เวน้ โฉมเจา้ ดำริหน์ นั ใด อรไทยกลา่ วความตามเห็่น ประสงค์องคน์ างพางเพญ่็ คงเช่นเด้ยวลันม่นใจ ฯ ๑ เมอื นัน องค์พระมหษิ ศริใส อลวิ าทนบ์ าทมลู ทูลไป โดยนัยจอ้ ความตามจริง ฯ พระมหทิ ทุลว่า ๑ จ้าแต่อวนนทรใ์ ]นข่ตย์ ดำวัสระบอบชอบยง ใคร ๆ ไบ่1หาญจา้ นตงิ เวน้ แต่ลูกหญงิ องค์เดยว ทรามวัยไมล่ ดิ มภุ ู่ ต1งจติ ต์โฉมตรอู ยู่เดยว เกล่ยดนัวกลวั ยงจรงิ เจยี ว วักเหนยววักร2งฤๅยอม จ้าได้ชแจงแจง้ เหตุ อปุ เทศคำขานหวานหอม เสาวรสพจมานหวา่ นจอ้ ม นงเยาวฤ์ ๅยอมอยา่ งลิด ฯ ทาวซํยทํตตร'สว่า ๑ จา้ องคน์ งคราญกานดา ลันกนกเรขายาจิตต์ ไม่ลิดมคื ชู่ ูชดิ กลา่ วเกลอื นเบอนปดผดไป หญิงไม่อยากมืสามื หาในโลกมืหาไหน อันพวงบุบผใมาลัย เกลืยดแมลงภไู่ ซร้ฤๅมื

ก:เกIIค7 ๓๕ 0๔๕ควรชำธรรมดานาไร่ จกั ไม่จับไถไชท่ ฉนิ ใดชาดานาร พงมสามแนบตัว อนั กนกเรขาทรามจัย เติบใหญ่สมควรมตวั ไบพงิ รไแกยจเกลย้ ดกล0ว ดอกอัวเกรงผงหอ่ นม บญหามแต่จกั หา ภรรดาสมศกํ ดสมศร หาไดใ้ ช่ง่ายชายด สมกบเทว่ลูกเรา ฯ พระมหิษทุลว่า ๑ ขำแต่พระมหาราชา ใชบา||ดตจดิาดช■จวดงเคใจลใา้ ชค่เคู่ ฉราอง0๔๖ นางนกแหใ่ นใจเยาว์ ชแจงแจ้งอัฅคท์ 8งผอง พระองคจ์ งโปรดดำจสั ทำนองซงึ ทรงจงใจ ใหน้ างทราบความตามคลอง กรงิ กลว้ จงั เกยจเกลยดใกล้ นางกลา่ วแก,ขาว่าตวั ก็่ไมข่ อเห่น็ สาม้ ฯ แม้ในความผนทรามจยั ๑ เม้อนน พระมหากมัฅนร์ องศรึ ยนิ พระมหิษเทว์ นรสห้สนเทห่ ้หฤมัย 0 ตจัสใหห้ าราชพาลา ชาดาดวงจิตค์พิสมยั ติดหจงั พงความทรามจยั พิศวงสงสยั จินฟา้ ฯ

๓๖ /)ช /)พ ); ๏ เมอื น8น โฉมยงองคก์ นกเรขา ทราบคำดำรสิ ราชา สุภคาขนเผาภมู ื ฯ ๑ วาดวงองคอ์ รอ้อนแอ,น งามแขนคองวงคชสห์ เรีองรามงามจรติ จรลิ ทรงฉวผอ่ งผดุ สุดใจ อ ๔๘มํธยมกลมเกลาเพราเพริศ ลํา้ เลิศริงสศรีใส อุโรชโชติชดู ูไป คลินไกรกลงสมุทรดุจทัน มยูรยาตรนิ าดกรออ่ นช,อย ดังย้อยจาลพามาทนั สุรีศรีหอ้าลาวไนย หาเทียบฤๅทันเทว ลิงทปี ระทับภธู ร บงั อรชดุ องคม์ ารศรี แยม้ ยมพรมทกั ตริทกั ด อญ้ ิชลิบฅิ เุ รศริเลอลกั ษณ์ ฯ ๑ เมือนนํ้ พระนราธิราชเรอี งศไาดิ เห่น็ พระลูกหญิงพรงทกั ตริ เพยงจักษเุ จา้ บิฐพ ภูบาลตรกี ไตรในจิตค์ นงรามงามจรติ เลอศรี หาไหนไบเทยี มเทว ใครเห็น่ เปนทเพลนิ ตา ชายใดไดเ้ หน่็ โฉมยง ห่อนจดใจจงใจหา ชนม์ชรามานานปานน แมภื ูผเุ้ ปนบิดา ในทรวงปลมเปรมเต็มที เห็น่ นางพางสบนางสรวง สำนกนกมืเช่นทัน แมืใครไดส้ ู่ศลู ิ จักใคร่จกั ครวญหวนผน ชายหน่มุ ไหนเลยเฉยได้

1)111)11ค? ราคกำหนัดกลดพลัน บวนบนใจร่อนห,อนเจัน นางอนงามเพ็ญเช่นน ไหนมคี อใครได้เห่น็ หนมุ่ ๆ รุมใจใครเ่ คฺลน คลิงเคลไเชา่ เย็น่ ฺเปแนิตย์ นางเบนยอดหญิงมงภพ ใครสบโชคชนรน่ จติ ฅ คาเชา่ เผาชด่ เช่งรไา จกั เห็น่ เชน่ ,ได้อมฤต เทิดมาในวงศ็๋ทรงศ\"กด ลาวัณย์บรรเจิดเลศิ หผ้า นา่ เสยคายนักเช่นน ฯ แมนไมม่ ีคชู่ พู ํกตร์ ทไวช่ยทตํ ตรํสว่า ๑ ลำเจา้ เยาวมาลยก์ านดา แผ้วตาผูม้ ิงมารศริ โฉมเฉลาเสาวภาคพรรณ เจา้ นทรงวยั ใหญแ่ ล9ว สมควรอภิรมยส์ มสอง มคี อู่ ยคู่ รองผ่องแผว้ ทรงลักษณศ์ \"กดเลศิ เพรศิ แพจัว เหมีอนแผ้วท้งั ค่ดู พู ราย พ่อม,งบงกจพ่ธ สรรหาสวามเี ฉดิ ฉาย สง่ ขา่ วบาวคำกำจาย ลํอเกยรติฤๅวายทวิ า ฯ ๏ เมอี นัน เฉมยงองคกนกเรขา ยินคำดำจสั ราชา ลลั ยาณผ้มกราบทลู ไป ฯ นางกนก!รขาทลู วา่ © ชา่ แต่อวนนิ ท์ใ]นราช ภพนาถเลอฤทธอดศ\"ย ซงึ ทรงรำลิกฅรกิ ไตร จกั ให้ชา่ หาสาม เพราะเหตเุ ม็่ฅตาการุญ พระคณุ เปยมเกผา้ เกศ

๓๘ โ)111)IIค? แต่ว่าค้าผ้บู ุตริ ไมร่ กิ จักมภรรดา อยู่เดยวเปนสขุ ทกุ เมอ พระองคจ์ งเชอคำขำ ใหเ้ ปนเช่นตูอยมู่ า ไมเ่ ปนภริยาชายใด ฯ ทาวขย่ ท้ตตรสํ วา่ ๑ ดรู านงเยาวเ์ สาวล0กษณ์ ดวงจกั ษผุ ู้พสิ นยั เจไตรไ*อตั คน์ ั้นดันใด ใครพงดังไร้ความคดิ นงเพ่็ญเปนราชดัญญา เฉดิ มาในวงศท์ รงกิตฅ แมน่ ไม่มค่ ู่ชชู ด ชว่ ฅิ ไรผ้ ลคน้ แค้น ๙! นางกนกแขาทลวา่ ๑ ฃาแตบตุราชเลอศกด ลูกแนใ่ จหนกั จิฅคแ์ น่น แค้นชายฉายเฉิดเคศิ แมน สดุ งามสามแดนฤๅดัน หมายมาเปนสามล่ ูก ลูกไซร้ใบผูกใจสรร ขอพระนรเทพทรงธรรม พงคำสำคญั จนั น่ ไม1่ขอมค่ ู่อยู1่ขำง หมายหมางใจเกลยดเสยดสํ ค้าผิดธรรมดานาริ ภมู ่อย่าเผด็จเมฅ็่ ตา น า ง ส ิน ด น แ ด น แ ส น ห ม น ใค ร อ น ไ ป เป น เช ่น ค ้า พระองค์ทรงฤทธบิดา จงเช่อวาจาลกู รกิ ฯ ® เมอนัน้ องคพ์ ระวรวงศท์ รงจกั ร บินคำสำคญั มน่ นกั ทรงศํกดรำพงองคดิ

กนกIIค7 ๓ฟ หานางอยา่ งนห่ าไหน ในแดแน่ไดไ้ ม่ผดิ ชาดามานษุ สุดทศ หาไหนได้ชน่ดนงเยาว์ นางเกดิ เปนลกู เราไซร้ ลูกเราฤๅใช่ลูกเลา่ นางพามนปนลกู เรา ดเู คา้ จกั เปนเช่นน จึงทรงรปู ณาั ษณ์นักหนา งามจรงิ ยงิ มานษุ ไม่รไกจกั มสาม ผดิ แบบนาริธรรมดา ฯ ๏ องคพ์ ระกวู นยั 'ไตร่ตรอง ใหห้ มองใจหนักนักหนา ค์าเชา่ เผาิ ปลอบก'ญญา สุภคายนิ คำริาไป จนองค์ทรงเดชเกศร'ฐ เคองๆโดขุ่นอกหมกไหม้ อาวรณร์ อ้ นราชหฤทํย กวู น’ยออกอ'ตคต์ ร*สไป ฯ ทาวช่ยทติ ทรงกลา่ วคนํ เคนว่า ® ค้าลผู ใู้ จไรส้ ุข เจ็บทุกข์จาทนหม่นไหม้ เคราะหไรอิ งเบองบรรพ์อนั ใด กรรมในชาติกอ่ นร้อนรไย เปนบาปตราบในชาติน่ มร้ าชบตุ ริเฉิดฉาย ดอด้งฃงเคยดเกลยดชาย มงุ่ หมายไมห่ าสาม้ ผิดแบบผดิ แผนแสนรา้ ย เคองคายขนุ่ ชอ่ งหมองศริ กใู นชาตกิ ่อนห่อนด้ ชาตนิ ฃกเข็ญเห็นชดิ หมายมุง่ รงุ่ เริองเบองหน้า เห็นแน่แกต่ าว่าข'ด เพราะกรรมทำอยาบบาปซ'ด รถู้ นัดเล่ห์นั้นมฉํ่ ินกั ฯ

๔๐ ปีนปีนคโ ๑ เมือนั้น องคพ์ ระบุตรมืศํกด ยินนราธบิ ดชช่ก นงลไาษณํสอยเศรำเปล่าใจ สงสารบิตรุ งคท์ รงเดช ภธู เรศรํอนรนหมน่ ไหม้ เคารพนบน้อมจอมช,ิย อรไทยทลู ความตามจรงิ •ใ นางกนก*รฃาทลวา ๑ ข้าแต่บฐพนิ ท/ปีนเกศ ทรงเดชการุญคณุ ยงิ เปนทปกบกพไาพิง ทกุ สงเมตตาอาทร ข้าไซร้ใชเ่ กลยดมผื ่ว ใชก่ ควั ชายกรงยงสร แท้จริงใจขา้ อาวรณ์ ใครส่ คู ูข่ ้อนชูชิด สำคญั ท้ฅรงองค์ชาย มหื มายในใจไม่ผดิ มานษุ สุดภพจบทิศ องคเ์ ดยวข้าทิดใคร่ริก ฯ ทิาวข'ยทยํ ฅรสวา่ ® อาเขา้ เผา่ ริตน้ัฃตเยศ นรเศรษฐ์สุงวงศทรงศ*กด ชายใดไหนเลา่ เสาวคักษณ์ ซงเจาเพราพกตริพงชด เผา่ พงศ'ทรงราชยแ์ หล่งไหน กลุ งามนามใดไกรทิตต เหนอใต้ใทฅ้ รู ทู้ ิศ ประจกิ ค์จักทิดตามควร ฯ นางกนก*รขาทูลวา่ ® ข้าแตพ่ ระมหาราชา เมตตาเชิงชอบสอบสวน แสนยากหากจิกช่กชวน โดยขบวนเมืยงแบบแยบใด เหตวุ า่ ขา้ ไซรไ้ ปีรู้ ชายผูโ้ ศภนคนๆหน

กนกนคร ๔๑ ยรรยงพงศ์เผ่าเหล่าใคร อยไู่ หนในกินดนิ ดอน ทราบเพยงว่าชายนายหนง ข3ไพงรกิ ร่วมบจถรณ์ กรงุ งามนามกนกนคร แท้เที่ยงเวยงอมรแมนพาิ ชายไหนมาจากเมองนัน้ ชายน้นั คอสามฃไ ใครอนหมนแสนแนน่ มา ลกู ยาฤ]ปลงหฤท้ย ฯ ทไวซ*ยทํตตริ'สว่า ๏ ดูรานงเยาว่็เสาวภาค จกั ยากโดยเลศเหตุไหน ทราบความนามเวยงเกรย้ งไกร ฆัาให้สบดินล่นดู ร*อยพราหมณถ์ ามเทย่ี วเลยวเลาะ สบเสาะสอความตามผลู พงดินหนไหนใครร่ ู้ โฉมตรจู งบอกบิดา ฯ นางกนก!รซาทลู วา่ ๑ อไพระพรพงศท์ รงศไาด ยากจไาสบเสาะเลาะหา ลกู ไซรไ้ มแ่ จง้ จนิ ดา อินว่าเวยงทองลอ่ งกาญจที่ จักสกฅิ ท้ศไหนในดนิ ฤๅกินตรท้ พไพศาล เมอ่ งนาคในมหาบาดาล ฤๅฐานถนหลไอานนั ที่ ชไทราบในยามศัยยา พระอศวรเสดจ็ มาเขไผ่น ว่าพระภํดดาฃไอนิ ชาดิบรรพ์เคยอยู่คู่ครอง ห่อนชไจักส่อู ยู่สม สขุ าภิรมยร์ ว่ มหอง จักเสดจ็ จากเมองเร้องรอง งามล่องกาญจนเ'๓ วแพรไพศิ

๔ 1® ก IIก 1 1 ค 7 ชฃาอยพอรนะใบ-าชฅผ่รุ ”คงขคช่ (ท/่นรงฤทธ^ แสนหมนใบม่งปลงจิตต์ มประกาศิตสัง่ ความ ให้บาวข่าว/วท'วแห่ง ทุกแหล่งกระหลบภพสาม ชายใดได้เรองเมองงาม คันนามเวยงทองต่องเพญ็ ใหร้ บมากล่าวข่าวสาร ยกอ้อสอ่ พยานใหเ้ หน็ มาฅรแ์ อ้นมว่ รรณคนั เปน ชายเช่นควรท่ตู นุ ทรงสกั ดจักอวยชาดา ให้เปนภรยาเสรมศร ชายใดในภพธาตร รู้ทํรู้เรองเมอ่ งน้นั ยินขา่ วบาวคงตรงมา อา้ ทราบสญั ญาแมน่ มน จักแจง้ โดยคำสำคัญ ว่ามานพนั้นสาม่ ฯ ทไวชํยทต้ ์ตรส้ วา่ © อ้นจา้ เสาวภาคเพญ็ พ่กฅร ดวงจกั ษุผภู้ ลู ศร มานพเชน่ เจ้าเลา่ น อาจมมามากยากใจ เจา้ จักแจง้ จติ ตค์ ดมน เพราะสญั ญาม่ทํไหน พอ่ ทราบสำฑญํ ใ41นไซร้ จักให้สบ่ ท่วํ ธาตร ฯ นางกนกเร'ขาทุกว่า ๑ อ้าแต่พระองค์ทรงภพ พระคณุ ล่าลบเกศิ ทรงช,ยใหท้ ลู เชน่ น เหลอ่ ทลูกกอ้าวายาม พระวศเวศวรบอกอ้า แตม่ วาจาวา่ อ้ม มใิ อพ้ รายแ*พร่งแจ้งความ ลกจำทำตามศล

กนกนกไ ๔๓ พระองค์จงโปรดโทษให้ แกต่ ผู ้'ู ใต้บทศริ แมนทูลมูลความตามม เกรงอมุ าบดเิ ดชฅ ฯ 0 *0 ๑ เมอน114 พระนราธราชเรอิ งกติ ต คำนง่ องอดั จดั คด แปลกจติ ตเ์ ห็น่ ยากหลากแห้ ขอความตามผนนน้ั 'ไซร้ ควรเชอฤๅไมไ่ ม่แน่ สงสยั ในจิตต์อํดแด เม่องไหนในกนิ ดินดอน กงแมจ้ รงิ ตามความนนั้ คอกนกนครในผน ไบเคยยนชอลอสนั ยากหสักจกั นงิ เสยเล่า บอกเบองเมอ่ งสันอาจม่ โฉมเจา้ ไร้คชู่ ศู ริ จกั เลยเฉยไปไบด จำใจใหข้ า่ วบาวรอง นารไิ ร้สัวม้วพรรณ ทำนองนงเยาว์กลา่ วสรร หาไมไ่ หนเจัานวลจนั ท/ ๑ ทรงธรรมดำรหิ เลห่ น์ จักสันหาคชู่ ูพํกต/ ฯ พลางพระภูมมสักด โปรดใหโ้ ฉมยงทรงสักษณ์ ตจสั เริยกอำมาตย์มนตร คนสู่ตำหสกั นางใน พลางม่บรรหารขานไข สจู งตรงริบเร็วไป ท่นั ฆอ็ งร*]องข่าวบาวทวั่ ส่งั ใสปั ระกาศธาน่ ชายใดใต้หล*าธาตริ ให้/วรูรอบกรงุ ศริ แม้นชาต1ชบวรณ6ควรอย่ ทราบททราบเริองเมอ่ งทอง ผงปลกลกกค่มอ้ ง

๙๙ ก!!กใ!ค7 จักแบง่ ราชยิ ให้ครอง ทำนองราชบุตรสดุ รไา ท้ํงจักยกราชชาดา ให้เปนชายายอศก่ ด ให้เขาเข้ามาอยา่ พไา กูจักอปุ บมั ภ์ดำกล ฯ ๑ บดั นัน คณามาลยห์ ลากจติ ต์คดิ ฉงน ริบส'งพระองคทรงพล ตา่ งตนคลานคลอยถอยไป ยนข่าวไ?ผรู ไู ด้ จดั ใหต้ ฆิ องร่องบาว ต่างใคร่ทราบเรองเมองทอง ฯ โจษจรรบนั ท,วกรงุ ไกร @ ผายราชบรุ ษุ สุดเสียง บาวไปในเวยงท้งํ ผอง เสียงคนไปเคยิ งเสยี งฆอง สง่ ขา่ วบาวรอ่ งบัองไป 'ใ @ เจไเอยเจ้าข้า ใครยนิ อยา่ ขา้ เร่งมาเรว็ ไว พงคำประกาศ บงั ราชหฤบัย ถไ)ยคำจำไป สีบสอ่ ตอ่ บัน ฯ ๑ ชายดมชาติ ควรส่คู ่รู าช ชาดาลาวณั ย์ เคยเห็นเมองทอง งามผ่องเพยงจันท/ จงเผา่ เจา้ บนั ทรงสีทธฤทธ ฯ ๑ บัาวจักยอยศ ลปีชาปรากฎ เกยรตแกวน่ แดนตริ จัดสรรบ่นให้ ราไชศวรศริ สารพรรณบันม แบ่งมอบครอบครอง ฯ @ หนงจะประทาน ยุพยงนงคราญ ลักษณ์ลํ้าลำยอง องคกนกเรชา บบผาผิวทอง ประคับประคอง เปนคช่ ใจ ฯ

โ)IเกIIคโ ๔๔ ๏ ชายดมชาติ แจงเรืองเมองมาศ สรู่ าชเร็วไว อ ๕. รางบัลบันยงิ ทุกสงิ สมใจ กอบโกยโดยบยั ทปี่ ระกาศเอย ฯ ๏ บัดนั้น ทวยราษฎร์ยนิ เตน้ 'ขาเฉลย แปลกมากหลากไจไม่เคย ยิน1ขา่ วบาวเผยเช่นน ตา่ งคนเอมอมิ ยมยอ่ ง สบเรืองเมองทองผ่องศรื บาั งออกเดนดงพงพ ทกุ ทคลาไคลไปมา บางคนฅนเดยวเทย่ี วเดน ในแถวแนวเถนเนินผา พบลิงพบตา่ งชไงบาั หมูหมาเหลิอหลากมากมาย ไม่พบเมองทองรองเรอื ง พ7บ;เมVอ1งเล'ว' 'ๆ แหล7่หลาย กระลงิ สิงหโ์ ตโคควาย ไม่หมายอยากพบ ๆ บัน บางคนด,นไปในบา นกิ หนไนางเลิศเฉิดบัน บัวเหม่อเผลอผา่ อาร้ณย พบเสอ ๆ บันบดั เอา บางตนบ่ายตน!]นผา พลาดท่าบัวหกตกเขา ลำบากยากเข็ญเย็นเชไ ไตเ่ ตา้ เสาะเรอื งเมอ่ งทอง ฯ ๑ บางพวกเกลอนกลมุ้ กล่มุ บนั บัลบนั ยัดเยย่ ดเสยดถอง สบขอตอความถามลอง แซ่ซองในถนนกล่นไกล เดอดจิตตล์ ดิ ใคร่ได*ความ เมองงามโศภติ ลศิ ไหน ต่างคนถามบนั ล่นั ไป หาใครจกั ร้ฤู ๅม โจษจรรบรรลิอรอบดไว ยินขา่ วยพุ ยงท^งศรื