เล่มรวมโปรเจค

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สังคม 182 ความเป็นมาและความสำคัญของผลงาน ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผา่ จ้าน ได้รบั แนวคิดมาจากเรอ่ื งราวความรักที่ไม่สมหวังของ คนรุ่นใหม่ในสังคมปัจจุบัน โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำพิธีกรรมและเรื่องราวในอดีตและ ปัจจุบันมาสร้างสรรค์เปน็ การแสดงผ่านรปู แบบการแสดงล้านนารว่ มสมยั ผู้สร้างสรรค์ผลงานต้องการนำเสนอพิธีกรรมผ่าจ้าน พิธีกรรมนี้สามรถพบได้ใน ภาคเหนือตอนบนโดยผู้สร้างสรรค์ได้นำเสนอรูปแบบของพิธีกรรมผ่าจ้านของจังหวั ดลำปาง หากเราไมท่ ำพิธีกรรมนี้จะส่งผลให้อาลัยอาวรณห์ าคูห่ มายของตนและจะใช้ชีวิตอยู่ต่อไปอย่าง ทุกข์ระทม ไม่มคี วามสุข ความเชื่อน้เี ปน็ ความเชื่อของคนล้านนาในสมัยโบราณ เป็นการตดั สาย สัมพันธ์ของคนรักระหว่างชายและหญิงของคนล้านนาในสมัยโบราณ แต่ในสังคมปัจจุบันผู้คน เริ่มมีความเชื่อมั่นในตัวเองและสามารถดำรงชีวิตอยู่ต่อไปได้ โดยไม่ต้องประกอบพิธีกรรม ผู้ สร้างสรรค์ผลงานไดป้ รับรูปแบบการนำเสนอเพือ่ เผยแพร่พิธกรรมนใี้ ห้เป็นที่รู้จกั ของคนรุ่นใหม่ ในสงั คมปจั จุบนั เพือ่ ไมใ่ ห้พิธีกรรมนสี้ ูญหาย ผู้สร้างสรรค์ผลงานไดใ้ ช้วิธีการสร้างสรรค์ผลงาน ผ่านรูปแบบการแสดงล้านนาร่วมสมัยและนำพิธีกรรมในสมัยโบราณมาเปรียบเทียบกับสังคม ปัจจบุ ันเพื่อให้คนรุน่ ใหมไ่ ด้เข้าใจพิธกี รรมได้มากยิง่ ข้นึ ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงานการแสดงในรปู แบบล้านนาร่วมสมัยโดยใช้ส่ือสมัยใหม่ เช่น มัลติมเี ดยี มาประกอบให้เห็นภาพทีช่ ดั เจนมากขนึ้ และสร้างเปน็ เรื่องราว ซึ่งประกอบดว้ ย 3 ช่วง ได้แก่ ช่วงที่ 1 ฮักมัน่ ชว่ งที่ 2 ตดั ขาด ชว่ งที่ 3 เข้มแข็ง วตั ถปุ ระสงค์ 1.เพือ่ ศึกษาและเผยแพร่พิธกี รรมผา่ จ้านให้กบั คนรนุ่ ใหมไ่ ด้รู้จัก 2.เพื่อสร้างสรรคผ์ ลงานศิลปนพิ นธ์ แรงบันดาลใจ ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้รับแรงบัลดาลใจมาจาก พิธีกรรมตัดสายผัวสายเมียทีม่ ีมาตั้งแต่ โบราณของคนภาคเหนือ โดยผู้สร้างสรรค์ผล งานต้องการเผยแพร่พิธีกรรมนี้ให้กับคนรุ่นใหม่ เพื่อให้เป็นทีร่ ู้จกั เพิ่มมากขึ้นโดยการนำมัลติมีเดียเข้ามาเป็นส่อื ในการเผยแพร่เพื่อให้เกิดความ ทันสมัยมากยิง่ ข้นึ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สังคม 183 แนวความคดิ ผู้สร้างสรรค์ผลงานไดร้ ับแนวคิดมาจากเรื่องราวความรักที่ไมส่ มหวังของคนรุ่นใหม่ใน สังคมปัจจุบัน โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำพิธีกรรมและเรื่องราวในอดีตกับปัจจุบันมา สร้างสรรค์เป็นการแสดงผ่านรูปแบบการแสดงล้านนาร่วมสมัย พิธีกรรมนี้เป็นความเชื่อและ เป็นธรรมเนียมนิยมที่คนล้านนาปฏิบัติกันมาแต่ครั้งโบราณสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน และชาว ล้านนาเชื่อต่อไปอีกว่าหากสามีภรรยาคู่ใดที่ไม่ประกอบพิธีกรรมนี้ ฝ่ายที่มีชีวิตอยู่ก็จะมีแต่ ความเศร้าหมอง คิดอาลัยอาวรณค์ ู่ของตน และตรอมใจไปในที่สุด รปู แบบการแสดง ช่วงที่ 1 ฮักมน่ั เปน็ ช่วงทีส่ ือ่ ให้เหน็ ถึงความรกั ของหนุ่มสาว ชว่ งที่ 2 ตัดขาด เปน็ ช่วงทีส่ ือ่ ให้เหน็ ถึงการตดั สายสมั พันธ์ของคนภาคเหนือในสมัยกอ่ น เพื่อไม่ให้มฝี ่ายใดต้องเศร้าหมองและคิดอาลยั อาวรณแ์ ก่กนั ช่วงที่ 3 เข้มแขง็ เป็นชว่ งทีส่ ื่อให้เหน็ ถึงผู้หญงิ ในปัจจุบนั เข้มแข็งข้นึ และสามารถลุกข้นึ ยืนได้ด้วยตวั เอง นยิ ามศพั ท์ 1. ผ่าจ้าน หมายถึง พิธกี รรมตัดสายสัมพันธ์ของค่รู ักระหว่างคนทีท่ ีม่ ชี ีวิตอยู่ท้ังสองฝ่าย 2. สายสมั พันธ์ หมายถึง ความรกั ระหว่างคนสองคนข้นึ ไป โดยไม่จำกดั เพศ 3. ปัจจุบัน หมายถึง สงั คมในชว่ งเวลาที่ผู้สร้างสรรคไ์ ด้ดำเนินผลงาน ประโยชนท์ ี่คาดวา่ จะไดร้ บั 1.เพื่อสนบั สนนุ ให้ผู้หญงิ ทุกคนเหน็ คณุ ค่าของตวั เองและยืนหยดั อยู่ได้ด้วยตวั เอง 2.เพือ่ สร้างสรรค์ผลงานศิลปะนิพนธใ์ ห้เป็นทีร่ ู้จกั แกค่ นรนุ่ ใหม่และอนุรกั ษ์พิธกี รรม โบราณเพือ่ ไมใ่ ห้สญู หาย

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สงั คม 184 วรรณกรรมที่เกี่ยวขอ้ ง ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดศ้ ึกษาพิธีกรรมผ่าจ้าน ซึ่งเป็นพิธตี ดั สายสัมพันธ์ของชาวล้านนา ผู้สร้างสรรค์ผลงานจึงได้นำพิธีกรรมผ่าจ้านของคนภาคเหนือตอนบนในจังหวัดลำปาง จาก การศึกษาค้นคว้าขอ้ มลู พิธกี รรมนสี้ ามารถทำได้ 2 รูปแบบ คือ การดำเนนิ พิธีกรรมระหว่างคน ตายและคนที่มีชีวิตอยู่ อีกพิธีคือการดำเนินการระหว่างคนที่ที่มีชีวิตทั้งสองฝ่าย โดยผู้ สร้างสรรค์ผลงานได้นำเสนอออกมาในรูปแบบของการตัดสายสมั พันธ์ของคู่รักระหว่างคนที่ที่มี ชีวิตอยทู่ ้ังสองฝ่ายโดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดศ้ ึกษาพิธีกรรมจากห้องสมุดและเว็ปไซต์ต่างๆ ได้ พบว่าในสังคมปจั จบุ ันกย็ งั มีการประกอบพิธกี รรมนเี้ กิดขึ้นเพียงแตม่ ีลดลง โดยพิธีกรรมผ่าจ้าน จะมีอปุ กรณ์ในการประกอบพิธกี รรมคือ มีด กรวยดอกไม้ สายสญิ จน์ ในกรณีทีท่ ำพิธีกรรมตัด สายสัมพันธ์ระหว่างคนที่มีชีวิตอยู่ทั้งสองฝ่ายมรรคนายกจะนำสายสิญจน์ด้านนึงผูกไว้กับ สิ่งของและอีกด้านนึงผูกที่ข้อมือแล้วจึงตัดสายสิญจน์ออกนั้นถือว่าเป็นอันสำเร็จพิธี ชาว ล้านนาเชื่อต่อไปอีกว่าหากสามีภรรยาคู่ใดที่ไม่ประกอบพิธีกรรมนี้ ฝ่ายที่มีชีวิตอยู่ก็จะมีแต่ ความเศร้าหมอง คิดอาลยั อาวรณ์คขู่ องตน และตรอมใจไปในที่สดุ (ชีวามิตร:2561) ผู้สร้างสรรค์ผลงานไดน้ ำข้อมลู เรื่อง พิธกี รรมผ่าจ้าน จากหลากหลายพนื้ ที่ในภาคเหนือ ตอนบน เช่น จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง แพร่ น่าน จึงได้ข้อสรุปวา่ หลายพื้นที่ของทาง ภาคเหนือตอนบนได้ประกอบพธิ ีกรรมนคี้ ลา้ ยกนั โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำพิธีกรรมผ่าจ้าน ของ บ้านทับหมาก จงั หวดั ลำปางมาเปน็ หลกั ในการทำโครงร่างของการทำการแสดงชุดนี้ ผู้สร้างสรรค์ได้นำองค์ความรู้ทางด้านวรรณกรรมและความเชื่อเรือ่ ง ผ่าจ้าน มาปรับใช้ กับการแสดงในรายละเอียดการแสดงได้แก่ กระบวนพิธกี ารตัดสายสญิ จนไ์ ดน้ ำมาเป็นกระบวน ท่าเอกลกั ษณข์ องการแสดงชุดผ่าจ้านแตป่ รับเปน็ รปู แบบการแสดงให้มีความเหมาะสมและเป็น เอกภาพกบั เนอื้ หาการแสดง

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 185 วิธีการดำเนนิ งาน - ระยะเวลาและสถานทีใ่ นการดำเนนิ งาน ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้มีการดำเนินงาน ในการสร้างสรรค์ศิลปะนิพนธ์ชุด ผ่า จ้านตามระยะเวลาและสถานที่ ดงั ตารางต่อไปนี้ ตาราง 24แสดงระยะเวลาและสถานที่ในการดำเนนิ งาน ลำดับ วัน/เดือน/ปี รายละเอียด สถานที่ ผู้รับผดิ ชอบ 1 23 เม.ย. 2564 เข้ารบั การประชุมกับ ออนไลน์ ผู้สร้างสรรค์ คณะกรรมการภายในเพื่อ ผลงาน รบั ฟงั แนวทางและ นางสาวชญาณี รายละเอียด ลขิ ิตานุสิทธิ์ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 2 19 ก.ค. 2564 ดำเนนิ การสอบหวั ข้อการ ออนไลน์ ผู้สร้างสรรค์ ศิลปะแสดงนิพนธ์ ผลงาน นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ 3 11 ส.ค. 2564 ดำเนนิ การหาข้อมูล ออนไลน์ ผู้สร้างสรรค์ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ผลงาน ชุด ผา่ จ้าน นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ 4 16 ส.ค. 2564 สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ ออนไลน์ คณะกรรมและ 30% นิสิต 5 ก.ย . 2564 ดำเนนิ การฝึกซอ้ ม อาคาร ผู้สร้างสรรค์ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ปฏิบัตกิ าร ผลงาน ชดุ ผา่ จ้าน สาขาวิชา นางสาวชญาณี ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานสุ ิทธิ์ (หลงั ที่ 9) มหาวิทยาลัย พะเยา 6 6 ก.ย . 2564 สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ ออนไลน์ คณะกรรมและ 50% นิสิต

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 186 ลำดบั วนั /เดือน/ปี รายละเอียด สถานที่ ผรู้ ับผดิ ชอบ 7 13 ก.ย . 2564 ดำเนนิ การฝึกซอ้ ม อาคาร ผู้สร้างสรรค์ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ปฏิบตั กิ าร ผลงาน ชุด ผา่ จ้าน สาขาวิชา นางสาวชญาณี ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานุสิทธิ์ 8 15 ก.ย . 2564 ดำเนนิ การฝึกซอ้ ม (หลงั ที่ 9) ศิลปะการแสดงนิพนธ์ มหาวิทยาลยั ชุด ผา่ จ้าน พะเยา อาคาร ผู้สร้างสรรค์ 9 18-19 ก.ย. ดำเนนิ การฝึกซอ้ ม ปฏิบัตกิ าร ผลงาน 2564 ศิลปะการแสดงนิพนธ์ สาขาวิชา นางสาวชญาณี ชุด ผา่ จ้าน ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานุสิทธิ์ (หลังที่ 9) 10 26 ก.ย. 2564 ดำเนนิ การฝึกซอ้ ม มหาวิทยาลยั ศิลปะการแสดงนิพนธ์ พะเยา ชุด ผา่ จ้าน อาคาร ผู้สร้างสรรค์ ปฏิบัตกิ าร ผลงาน สาขาวิชา นางสาวชญาณี ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานสุ ิทธ์ (หลังที่ 9) มหาวิทยาลยั พะเยา อาคาร ผู้สร้างสรรค์ ปฏิบตั กิ าร ผลงาน สาขาวิชา นางสาวชญาณี ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานสุ ิทธิ์ (หลงั ที่ 9) มหาวิทยาลยั พะเยา

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ สู่ ังคม 187 ลำดับ วัน/เดือน/ปี รายละเอียด สถานที่ ผู้รับผดิ ชอบ 11 27 ก.ย. 2564 สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ ออนไลน์ คณะกรรมและ 70 - 90% นิสิต 12 2–3 ต.ค. 2564 บันทึกวีดทิ ศั น์ อาคาร ผู้สร้างสรรค์ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ปฏิบตั กิ าร ผลงาน ชุดท่ี 1 - 4 สาขาวิชา นางสาวชญาณี ศิลปะการแสดง ลขิ ิตานุสิทธิ์ (หลงั ที่ 9) มหาวิทยาลัย พะเยา และสถานท่ตี า่ ง ๆ ใน มหาวิทยาลัย พะเยา 13 11 ต.ค. 2564 สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ ออนไลน์ ณ คณะกรรมและ 100% คณะ นิสิต สถาปัตยกรรม ศาสตรแ์ ละ ศิลปกรรม ศาสตร์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 188 ขัน้ ตอนการดำเนนิ งาน ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับพิธีกรรมผ่าจ้าน โดย ผู้สร้างสรรค์ ผลงานได้ปรับรูปแบบการนำเสนอเพื่อเผยแพร่พิธกรรมนี้ให้เป็นที่รู้จักของคนรุ่นใหม่ในสังคม ปัจจุบันเพื่อไม่ให้พิธีกรรมนี้สูญหาย ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ใช้วิธีการสร้างสรรค์ผลงา นผ่าน รูปแบบการแสดงล้านนาร่วมสมัยและนำพิธีกรรมในสมัยโบราณมาเปรียบเทียบกับสังคม ปัจจบุ นั เพือ่ ให้คนรุ่นใหมไ่ ด้เข้าใจพิธกี รรมได้มากยิ่งข้นึ มาสร้างสรรคเ์ ปน็ การแสดงชุด ผา่ จ้านและวางแผนการดำเนินงานดังตารางตอ่ ไปนี้ ตาราง 25 แสดงข้ันตอนการดำเนนิ งาน ลำดับ รายการ ระยะเวลาดำเนนิ งานตั้งแต่ เดือน เมษายน -เดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 เดือน เดือน เดือน เดือน เดือน เดือน เม.ย. พ.ค ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค 1. ประชมุ กับกรรมการภายใน เพื่อรบั ฟังหวั ข้อภายใต้ แนวคิดและรายละเอียดใน การสอบรูปเล่ม ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 2. กำหนดหัวข้อ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 3. ศึกษาขอ้ มลู หวั ข้อ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 4. เสนอหัวข้อศิลปะการแสดง นิพนธ์ 5. ศึกษาหาข้อมลู ทีเ่ กี่ยวข้อง เพิม่ เตมิ เพือ่ นำข้อมูลมาใส่ ในรปู เล่ม 6. ศึกษาหาข้อมลู ที่เกีย่ วข้อง เพิม่ เตมิ และออกแบบการ

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 189 ลำดบั รายการ ระยะเวลาดำเนนิ งานต้ังแต่ เดือน เมษายน -เดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 เดือน เดือน เดือน เดือน เดือน เดือน เม.ย. พ.ค ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค แสดงและองคป์ ระกอบการ แสดงเพื่อนำเสนอสอบ 7. สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ รอบที1่ 30% 8. ฝึกซอ้ มการแสดงชดุ ท่ี 1 - 4 พร้อมกบั พฒั นางาน ปรบั ปรงุ และแก้ไข ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 9. สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ รอบที2่ 50% 10. ฝึกซอ้ มการแสดงชุดท่ี 1 - 4 พร้อมกับพัฒนางาน ปรับปรุง และแก้ไข ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 11. สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ รอบที3่ 70-90% 12. ฝึกซอ้ มการแสดงชุดท่ี 1 - 4 พร้อมกับพัฒนางาน ปรับปรุง และแก้ไข ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 13. บนั ทึก VDO การแสดงชดุ ท่ี 1-4 14. สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ รอบที4่ 100% 15. สอบศิลปะการแสดงนิพนธ์

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สูส่ งั คม 190 - การหาแรงบันดาลใจและแนวความคิด แรงบนั ดาลใจผู้สร้างสรรค์ผลงานไดร้ ับแรงบัลดาลใจมาจาก พิธกี รรมตัดสายผัว สายเมียที่มีมาแต่โบราณของคนภาคเหนือ โดยผู้สร้างสรรค์ผล งานต้องการเผยแพร่ พิธกี รรมนีใ้ ห้กับคนร่นุ ใหม่เพื่อให้เป็นทีร่ ู้จกั เพิ่มมากข้นึ โดยการนำมลั ติมเี ดยี เข้ามาเป็นส่ือ ในการเผยแพรเ่ พื่อให้เกิดความทันสมัยมากยิง่ ข้นึ แนวความคิดพิธีกรรมนี้เป็นความเชื่อและเป็นธรรมเนียมนิยมที่คนล้านนาปฏิบัติ กันมาแต่ครั้งโบราณสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน และชาวล้านนาเชื่อต่อไปอีกว่าหากสามี ภรรยาคู่ใดที่ไม่ประกอบพิธีกรรมนี้ ฝา่ ยทีม่ ชี ีวิตอยู่ก็จะมีแตค่ วามเศร้าหมอง คิดอาลัย อาวรณ์ค่ขู องตน และตรอมใจไปในที่สดุ - การรวบรวมข้อมูล ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผา่ จ้าน ผู้ศึกษาไดร้ วบรวมและวิเคราะหข์ ้อมูล จากเว็ปไซต์ เกี่ยวข้อง สรุปได้ดงั นี้ 1.ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ศึกษา ค้นคว้าหาข้อมูลจากเว็ปไซต์ ซึ่งเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับ พิธกี รรมผ่าจ้านของคนล้านนา จากเรือ่ ง ผ่าจ้านผี จึงไดข้ ้อสรปุ วา่ พิธกี รรมนสี้ ามารถแบ่งออก ได้เป็น 2 รูปแบบ คือ การดำเนินพิธีกรรมระหว่างคนตายและคนที่มีชีวิตอยู่ อีกพิธีคือการ ดำเนนิ การระหวา่ งคนที่ที่มีชีวิตทั้งสองฝา่ ย ซึ่งผสู้ ร้างสรรค์ผลงานไดน้ ำเสนอออกมาในรูปแบบ ของคนทีม่ ีชีวิตอยู่ท้ังสองฝา่ ย ผู้สร้างสรรค์ผลงานไดร้ บั แรงบัลดาลใจมาจากเรื่องราวความรักที่ ไม่สมหวงั ของคนรุ่นใหม่ในสังคมปจั จุบัน โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดน้ ำพิธีกรรมและเรื่องราวใน อดตี และปัจจุบนั มาสร้างสรรคเ์ ปน็ การแสดงผ่านรูปแบบการแสดงล้านนาร่วมสมยั 2.จากที่ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ศึกษาและค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับพิธีกรรม ผ่าจ้าน ผู้ สร้างสรรค์ผลงานจงึ ได้เลอื กนำเสนอในรปู แบบที่ 2 คือ การดำเนนิ การระหว่างคนทีม่ ชี ีวิตอยู่ทั้ง สองฝ่าย โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้รปู แบบของการแสดงไว้เปน็ 2 ช่วงและได้วางเค้าโครงของ การแสดงไว้ ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานจงึ เข้าไปขอคำปรกึ ษาจากอาจารย์ที่ปรกึ ษาและไดข้ ้อเสนอแนะ ดังนี้ 1. อาจารย์ที่ปรึกษาได้แนะนำให้เพิ่มช่วงการแสดงเป็น 3 ช่วง โดยเพิ่มช่วงปัจจุบันเพื่อ เปรียบเทียบระหว่างสังคมอดีตและปัจจบุ ัน เพื่อให้ผู้ชมเกิดความเข้าใจในการแสดงมากยิ่งขึ้น และอาจารย์ที่ปรึกษาได้แนะนำเรือ่ งเครื่องแต่งกาย ว่าควรแต่งกายให้แตกต่างกนั ระหวา่ งสอง ยุค เพื่อให้เกิดความแตกต่างของยุคทั้งสองยุค หลังจากนั้นผู้สร้างสรรค์ผลงานจึงได้นำ ข้อเสนอแนะของอาจารย์ทีป่ รึกษามาปรับแก้ โดยสร้างโครงรา่ งของการแสดงในแต่ละช่วงและ หาเครอ่ื งแต่งกายตามที่อาจารยท์ ีป่ รกึ ษาแนะนำ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ ังคม 191 3.ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำข้อเสนอแนะที่อาจารย์ที่ปรึกษาแนะนำมาปรับแก้แล้ว ผู้ สร้างสรรค์ผลงานจึงได้ดำเนินการคัดเลือกนักแสดงจากส่วนสูงและสัดส่วนที่แตกต่างกัน เพื่อ สอ่ื ให้เหน็ ถึงความแตกต่างของมนษุ ย์ในสังคมอดตี และปจั จุบัน หลังจากน้ันผู้สร้างสรรค์ผลงาน ได้นัดนักแสดงทั้งหมดฝึกซ้อมตามโครงร่างที่ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้คิดไว้และนำเส นอให้กับ อาจารยท์ ี่ปรกึ ษาแนะนำ - การออกแบบการแสดง การออกแบบการแสดงศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผา่ จ้าน ผู้สร้างสรรค์ได้ออกแบบ การแสดงตามแนวความคิดทีไ่ ด้จากเร่อื งราวความรกั ทีไ่ มส่ มหวงั ของคนรุ่นใหม่ในสังคมปจั จุบัน โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำพิธีกรรมและเรอ่ื งราวในอดีตและปัจจุบนั มาสร้างสรรคเ์ ป็นการ แสดงผา่ นรูปแบบการแสดงล้านนารว่ มสมัย โดยแบง่ รูปแบบการแสดงออกเปน็ ทั้งหมด 3 ชว่ ง ดงั นี้ ช่วงที่ 1 ฮักมนั่ เปน็ ช่วงทีส่ ื่อให้เห็นถึงความรกั ของหนมุ่ สาว ช่วงที่ 2 ตดั ขาด เป็นช่วงที่สื่อให้เหน็ ถึงการตดั สายสมั พันธ์ของคนภาคเหนือในสมัยกอ่ น เพื่อไมใ่ ห้มฝี า่ ยใดต้องเศร้าหมองและคิดอาลัยอาวรแกก่ ัน ชว่ งที่ 3 เข้มแขง็ เป็นชว่ งที่สือ่ ให้เหน็ ถึงผู้หญงิ ในปัจจุบนั เข้มแขง็ ข้นึ และสามารถลกุ ข้นึ ยืนได้ด้วยตวั เอง - พฒั นาการของการออกแบบการแสดง พัฒนาการของการออกแบบการแสดง ผู้สร้างสรรค์ได้ปรับปรุงแก้ไขงาน ตามคำ แนะจากคณะกรรมการภายใน ตลอดระยะเวลาที่สร้างสรรคผ์ ลงาน ดงั รายละเอียดตอ่ ไปนี้ 1. ข้อเสนอแนะจากอาจารยท์ ี่ปรกึ ษา - อาจารย์ที่ปรึกษาได้แนะนำเรื่องเพลง การแต่งกายและรูปแบบของการแสดงว่าควรแบ่ง รปู แบบของการแสดงให้ชัด โดยนำภาพอดตี และปจั จุบนั มาเปรียบเทียบกัน เพือ่ ให้ผู้ชมได้ เข้าใจในการแสดงมากยิง่ ข้นึ โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดน้ ำคำแนะนำของอาจารย์ที่ปรึกษา มาปรับแก้ โดยปรับรูปแบบของการแสดงออกเป็น 3 ช่วง ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานได้นำเสนอ ตัวพิธีกรรมผ่าจ้านให้มีความเข้าใจงา่ ยและปรบั รูปแบบของการแสดงในส่วนของปัจจบุ นั เพื่อให้สอดคล้องกบั ตวั พธิ ีกรรมผา่ จ้านในสมยั โบราณ 2. ข้อเสนอแนะจากคณะกรรมการภายใน - คณะกรรมการภายในได้แนะนำเรื่องของเครื่องแต่งกายในการแสดง โดยให้ข้อเสนอแนะ ว่าเครื่องแต่งกายของทั้งส่วนอดีตและปัจจุบันควรจะแตกต่างกัน เพื่อให้ผู้ชมเข้าใจและ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 192 แบ่งแยกถึงความแตกต่างของทั้งสองสมัยได้อย่างชัดเจน โดยผู้สร้างสรรค์ผลงายได้นำ ข้อเสนอแนะของคณกรรมการภายในมาปรับแก้ โดยแบ่งการแต่งกายออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้รับแรงบันดาลใจของเครื่องแต่งกายของนักแสดงหลักมา จาก พิธีแต่งงานของหนุ่มเมืองกรุงที่แต่งงานกับหญิงสาวชาวล้านนา ส่วนที่ 2 ผู้ สร้างสรรคผ์ ลงานไดร้ บั แรงบัลดาลใจของเครอ่ื งแตง่ กายมาจากเส้อื ผ้าเครื่องแต่งกายของ นิสิต/นกั ศึกษา วัยร่นุ ในสงั คมปจั จบุ นั โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานมุ่งเน้นไปที่เครื่องแต่งกาย ของนักแสดงนำหญิง ผู้สร้างสรรค์ผงานต้องการสื่อให้เห็นถึงมุมมองความคิดของผู้หญิง ในสงั คมปัจจุบัน 3. ข้อเสนอแนะจากคณะกรรมการภายนอก 3.1 คณะกรรมการให้ข้อแนะนำในเรื่องของการใช้แสงในการแสดง ให้ระวังใน เรื่องของการใช้ไฟสโตก 3.2 การเลา่ เรอ่ื งมีความกระชบั และเข้าใจง่าย 3.3 ใบทะเบียนสมรสควรที่จะเคลอื บแข็งเพ่อื ให้มีคุณคา่ มากขึน้ 3.4 ดนตรีทีใ่ ช้ในการแสดงมีความเข้ากบั การแสดง 3.5 การใช้จำนวนคนกำลงั พอดี ไมม่ ากไม่น้อยจนเกินไป 3.6 ท่าทางทีใ่ ช้ประกอบการแสดง สอ่ื ให้เข้าใจได้งา่ ยวา่ กำลงั ทำอะไรอยู่ 3.7 ภาพมัลติมเี ดยี ชว่ ยขยายให้ผู้ชมเข้าใจในการแสดงมากยิง่ ข้นึ ตาราง 26 แสดงพฒั นาการของการออกแบบการแสดง วนั /เดือน/ปี ขอ้ เสนอจากอาจารยท์ ีป่ รึกษา/คณะกรรมการภายในและภายนอก 6 กันยายน 2564 อาจารย์ที่ปรกึ ษาได้แนะนำเรอ่ื งเพลง การแต่งกายและรปู แบบของการ รอบ 50 % แสดงว่าควรแบ่งรปู แบบของการแสดงให้ชัด โดยนำภาพอดตี และ ปจั จบุ นั มาเปรยี บเทียบกนั 27 กนั ยายน คณะกรรมการภายในได้แนะนำเร่อื งของเครอ่ื งแต่งกายในการแสดง 2564 โดยให้ข้อเสนอแนะว่าเครอ่ื งแต่งกายของท้ังสว่ นอดตี และปัจจบุ ันควรจะ รอบ 70 - 90 % แตกตา่ งกนั เพื่อให้ผู้ชมเข้าใจและแบง่ แยกถงึ ความแตกตา่ งของท้ังสอง สมยั ได้อยา่ งชดั เจน 11 ตลุ าคม 2564 คณะกรรมการให้ข้อแนะนำในเรื่องของการใช้แสงในการแสดง ให้ระวัง คณะกรรม ในเรื่องของการใช้ไฟสโตรก การเล่าเรื่องมีความกระชับและเข้าใจง่าย ภายนอก ดนตรีที่ใช้ในการแสดงมีความเข้ากับการแสดง การใช้จำนวนคนกำลัง

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สูส่ งั คม 193 วนั /เดือน/ปี ขอ้ เสนอจากอาจารยท์ ีป่ รึกษา/คณะกรรมการภายในและภายนอก พอดี ไมม่ ากไม่น้อยจนเกินไป ภาพมลั ติมเี ดยี ช่วยขยายให้ผู้ชมเข้าใจใน การแสดงมากยิง่ ข้นึ ท่าทางที่ใช้ประกอบการแสดง สอ่ื ให้เข้าใจไดง้ า่ ยว่า กำลังทำอะไรอยู่ และคณะกรรมการได้ให้ข้อเสนอแนะว่า ใบทะเบียน สมรสควรที่จะเคลอื บแขง็ เพอ่ื ให้มีคณุ ค่ามากขึน้ องค์ประกอบการแสดง องค์ประกอบการแสดงถือเป็นปัจจัยสำคัญต่อการสร้างสรรค์ผลงานทางด้าน นาฏศิลป์ ผู้สร้างสรรค์ไดม้ ีการออกแบบองค์ประกอบในการแสดงชุด ผา่ จ้าน โดยแบ่งออกเป็น 7 องค์ประกอบ คือ ดนตรีประกอบการแสดง เครื่องแต่งกาย ผู้แสดง อุปกรณ์ประกอบการ แสดง แสงและฉาก การใช้พนื้ ที่ และกระบวนทา่ รำ โดยผู้สร้างสรรค์ได้ดำเนินการเขียนอธิบาย ไว้ ดงั นี้ - ดนตรีประกอบการแสดง ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้หาแนวดนตรีที่ให้ความรู้สึกฟังแล้ว เป็นแนวรักหรือแนว เศร้ากไ็ ด้ โดยมีเครือ่ งดนตรีล้านนาเป็นตัวประกอบ ประกอบดว้ ย ปี่ เปน็ เสยี งหลัก เสียง กลอง เปน็ เสยี งรอง อิเล็กโทนเป็นเครือ่ งดนตรีสากล เปน็ เสยี งประกอบ เพื่อให้อารมณ์ รัก โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำแนวเพลงที่ต้องการไปค้นหาในยูปทูป ครงั้ แรกเลือกมา 2 เพลงที่ คือ เพลงบรรเลงล้านนาร่วมสมัย เพลงที่ 2 ชื่อเพลง เรื่องเล่าในตำนาน ลา้ นนา ผู้สร้างสรรค์ได้เลอื กนำเอาเพลง เรือ่ งเล่าในตำนานลา้ นนา มาเปน็ เพลงช่วงที่ 1 ในการคัดเลือกเพลงช่วงที่ 2 ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานได้นำเอาเพลง ที่มีความคล้ายคลึงกบั ชว่ งแรก แต่จะเน้นให้อารมณ์เศร้ามากกว่าเพลงชว่ งที่ 1 ชือ่ เพลง Human puppet มาเป็น เพลงช่วงที่ 2 ในเพลงช่วงที่ 3 ชื่อเพลง Inspiring Dramatic ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้หา เพลงที่มีความทันสมัยมากขึ้นเพื่อให้เข้ากับยุคปัจจุบัน โดยหาเพลงที่มีเสียงของ อิเลก็ โทน เปียโนเป็นหลัก เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจถึงเนือ้ หาการแสดงได้มากข้นึ ในชว่ งพัฒนาเพลงผู้สร้างสรรค์ผลงานไดน้ ำเพลงทั้ง 3 ช่วง มาตดั ตอ่ ให้เข้ากัน โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานได้นำชว่ งของเพลงในแต่ละชว่ งมาตดั ตอ่ เข้าดว้ ยกันและมีการใส่ เอฟเฟคเสยี งตอนตัดขาดในช่วงที่ 2 ชือ่ ช่วง ตัดขาด เพื่อให้ผู้ชมได้เข้าถงึ อารมณข์ องการ

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 194 แสดงมากยิ่งขึ้น เพื่อสื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของคู่รักที่ต้องจบสิ้นด้วยการทีต่ ัดขาด ออกจากกนั ดว้ ยเส้นดา้ ยสายสญิ จ์ ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดน้ ำดนตรีประกอบการแสดงทีท่ ำการตัดต่อเสร็จสมบูรณ์ แล้วเข้าไปให้อาจารยท์ ี่ปรึกษาแนะนำ โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดข้ ออนญุ าตการใช้เพลง จากต้นฉบับและได้รับอนุญาตเป็นที่เรียบร้อยแล้ว หลังจากที่ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ นำเสนอเพลงและรับฟังข้อติชมจากอาจารย์ทีป่ รึกษา ผู้สร้างสรรค์ผลงานจึงได้นำเพลง ประกอบการแสดงเพือ่ ไปออกแบบกระบวนทา่ ประกอบการแสดง ภาพ 30 เพลงเรื่องเล่าในตำนานลา้ นนา ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ ภาพ 31 เพลง Human Puppet ทีม่ า : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สูส่ ังคม 195 ภาพ 32 เพลง Inspiring Dramatic ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ - เครือ่ งแต่งกาย ชว่ งที1่ และชว่ งที่2 นกั แสดงหลกั : ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดแ้ นวคิดมาจากฉากแต่งงานของชายหนมุ่ เมืองกรงุ และหญงิ สาวชาวลา้ นนา ภาพ 33 เคร่อื งแต่งกายนกั แสดงหลัก ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 196 นกั แสดงประกอบ : ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำเครอ่ื งแตง่ กายของนกั แสดงหลักมาปรับ โทนสเี พื่อให้เข้ากบั นกั แสดงประกอบ ภาพ 34 เครอ่ื งแต่งกายนกั แสดงประกอบ ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์ ชว่ งที่ 3 ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้รับแรงบัลดาลใจมาจากเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายของ นิสิต/ นักศึกษา วยั รนุ่ ในสังคมปจั จบุ ัน โดยผู้สร้างสรรคผ์ ลงานมุ่งเน้นไปที่เครื่องแต่งกายของ นักแสดงนำหญิง ผู้สร้างสรรค์ผงานต้องการสื่อให้เห็นถึงมุมมองความคิดของผู้หญิงใน สงั คมปจั จบุ ัน ภาพ 35 เคร่อื งแตง่ กายนกั แสดงหลกั และนักแสดงประกอบ ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ สู่ งั คม 197 - ผู้แสดง ผู้สร้างสรรค์ผลงานไดใ้ ช้นกั แสดงท้ังหมด 7 คน ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดม้ ีการ คัดเลอื กนักแสดงจากสรีระที่แตกตา่ งกนั เพราะวา่ ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานต้องการสื่อให้ เหน็ ถึงความแตกตา่ งของมนษุ ยท์ ุกคนบนโลก โดยมีรายชือ่ นกั แสดง ดงั นี้ นักแสดงหลัก 1. นายพีรพฒั น์ ฉวีจันทร์ นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ช้ันปีที่ 1 2. นางสาวปทิตตา ไชยปรุง นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ชั้นปีที่ 4 นักแสดงประกอบ 1. นางสาวจารวุ รรณ แสนยาวิชยั นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ชั้นปีที่ 4 2. นายอภิศักดิ์ ขุนประเสริฐ์ นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ชั้นปีที่ 4 3. นายไพศาล สะสมนิยม นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ช้ันปีที่ 1 4. นางสาวณัฐกุล จนั ทร์ทองเมือง นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ช้ันปีที่ 1 5. นางสาววนั ทนยี ์ แซซ่ ้ง นิสิตสาขาศิลปะการแสดง ช้ันปีที่ 1 - อปุ กรณป์ ระกอบการแสดง ช่วงที่ 1และช่วงที่ 2 1.เชือก ส่อื ให้เหน็ ถึงเสน้ ดา้ นสายสญิ จท์ ีใ่ ประกอบพธิ ีกรรม ภาพ 36 เชือก ทีม่ า : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สงั คม 198 ชว่ งที่ 3 1. เวลเจ้าสาว สอ่ื ใหเ้ หน็ ถึงพิธแี ตง่ งาน ภาพ 37 เวลเจ้าสาว ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ 2. ใบทะเบียนสมรส สอ่ื ให้เห็นถึงการปรองดองทีจ่ ะใช้ชีวิตคู่ ภาพ 38 ใบทะเบียนสมรส ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ 3. ช่อดอกไม้ สอ่ื ให้เหน็ ถึงพิธแี ตง่ งาน ภาพ 39 ช่อดอกไม้ ทีม่ า : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 199 4. กระจก สอ่ื ให้เหน็ ถึงการสะท้อนนิสัยของคนในสังคม ภาพ 40 กระจก ที่มา : นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์ ตาราง 27 แสดงแสงที่ใช้ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชดุ ผ่าจ้าน ชว่ งที่ 1 ภาพประกอบ ช่วงเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ 00:55-01:05 ใช้แสงสีชมพู ฉายภาพพืน้ หลังเป็น สอ่ื ถึงความรกั ของ ส่อื ถึง ความรกั ภาพประตูวิวาห์ ชายหนมุ่ และหญงิ สาวทีก่ ำลังจะเปน็ อนั หนึง่ อนั เดยี วกนั

ชว่ งที่ 2 นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ูส่ ังคม 200 ภาพประกอบ ช่วงเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ 02:58-03:19 ใช้แสงแดง ส่อื ถึงความ ฉายภาพพืน้ หลงั เป็น ส่อื ถึงควาบาดหมาง เสยี ใจ ความบาดหมาง ภาพกระจกซ้อน หมดรกั ความไม่ ซือ่ สัตย์ไม่รกั เดียวใจ เดยี วของฝ่ายชาย ช่วงที่ 2 ภาพประกอบ ชว่ งเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ 04:30-04:35 ใช้แสงสีแดง ส่อื ถึงความ ฉายภาพพนื้ หลงั เปน็ สอ่ื ถึงความเสยี ใจ เสยี ใจ ภาพประตู ความส้ินหวัง ความ อาลยั อาวรณ์ของ ฝา่ ยหญงิ

ชว่ งที่ 2 นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ ังคม 201 ภาพประกอบ ช่วงเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ ฉายภาพพืน้ หลงั เป็น สอ่ื ถึงการหลุดพ้น 05:51-05:53 ใช้แสงสีแดง(สโตรก) ภาพพิธกี รรมผา่ จ้าน การตดั ขาดการตัด ใจของฝ่ายหญงิ เมือ่ ภาพประกอบ ประกอบพิธกี รรม แล้ว ชว่ งที่ 3 ช่วงเวลา แสง ฉาก สื่ออารมณ์ ฉายภาพพนื้ หลงั เปน็ สอ่ื ถึงความรกั ของคู่ 05:57-06:26 ใช้แสงสีชมพู สอ่ื ถึงความ ภาพดวงจันทร์ บา่ วสาวที่ตกลงจะ ใช้ชีวิตยู่ร่วมกัน รักของคบู่ ่าวสาว

ชว่ งที่ 3 นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 202 ภาพประกอบ ช่วงเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ 06:29-07:04 ใช้แสงสีน้ำเงินส่อื ถึงความ ฉายภาพพืน้ หลังเป็น สอ่ื ถึงความรกั ของคู่ มุ่งมั่น ความมั่นคงในชีวิต ภาพดอกไมก้ ำลงั ผลิ บา่ วสาวทีต่ กลงจะใช้ คู่ บาน ชีวิตยู่ร่วมกัน ช่วงที่ 3 ภาพประกอบ ช่วงเวลา แสง ฉาก สือ่ อารมณ์ 08:14-08:24 ใช้แสงสีน้ำเงิน ส่อื ถึงความ ฉายภาพพืน้ หลงั เปน็ สอ่ื ถึงความเด็ดเดย่ี ว มุ่งมั่น ความเด็ดเดี่ยว ภาพปล่อยมอื ออก ความเข้มแขง็ ของ จากกนั ฝา่ ยหญงิ

ชว่ งที่ 3 นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ูส่ งั คม 203 ภาพประกอบ ชว่ งเวลา แสง ฉาก สื่ออารมณ์ ฉายภาพพืน้ หลงั เปน็ ส่อื ถึงความเด็ดเด่ยี ว 09:05-09:21 ใช้แสงสแี ดง(สโตรก) สอ่ื ภาพเปรยี บเทียบของ ความเข้มแข็งของ ชว่ งที่ 2 เพื่อให้ผู้ชม ฝ่ายหญงิ ถึงการตดั ขาด การตัดใจ เข้าใจในการแสดง มากขนึ้ กระบวนทา่ และการใชพ้ น้ื ทีใ่ นการแสดง ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ออกแบบตามท่าทางของพิธีผูกข้อไม้ขอ้ มือ การแต่งงานของ คนภาคเหนือในสมัยโบราณ โดยนำมาสอดคล้องให้เข้ากบั การแสดงและใช้เทคนคิ การฟ้อนแง้น ที่มาจากคุณครูกฤษณา กาญจนสรุ ะกิจและการฟ้อนสาวไหม ทีม่ าจากแมค่ รูบวั เรียว รัตนมณี ภรณ์ มาประกอบเพือ่ ให้การแสดงมีความนา่ สนใจมากยิง่ ข้ึน อีกทง้ั ยังสือ่ ให้เห็นถึงการแสดงใน รูปแบบหลากหลายมิติ ที่ส่งผลให้การแสดงมีความสมบูรณ์แบบ ซึ่งในการแสดงครั้งนี้ผู้ สร้างสรรคไ์ ด้แบง่ พ้นื ทีบ่ นเวทีออกเปน็ 15 ส่วน ดังนี้ 1. Upstage Right (UR) เวทีส่วนในขวาสดุ 2. Upstage Right Center (URC) เวทีส่วนในดา้ นขวากลาง 3. Upstage Center (UC) เวทีสว่ นในตรงกลาง 4. Upstage Left Center (ULC) เวทีสว่ นในดา้ นซ้ายกลาง 5. Upstage Left (UL) เวทีสว่ นในดา้ นซ้ายสุด 6. Right stage (R) เวทีฝ่ังขวา 7. Right stage Center (RC) เวทีฝัง่ ขวากลาง 8. Center stage (C) สว่ นกลางเวที

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สงั คม 204 9. Left stage Center (LC) เวทีฝง่ั ซา้ ยกลาง 10. Left stage (L) เวทีฝงั่ ซา้ ย 11. Downstage Right (DR) เวทีส่วนหน้าขวาสุด 12. Downstage Right Center (DRC) เวทีสว่ นหน้าขวากลาง 13. Downstage Center (DC) เวทีหน้ากลาง 14. Downstage Left Center (DLC) เวทีสว่ นหน้าดา้ นซ้ายกลาง 15. Downstage Left (DL) เวทีส่วนด้านหน้าซ้ายสดุ ตาราง 28 แสดงกระบวนท่าและการใช้พืน้ ที่ของ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผ่าจ้าน ลำดับ ชว่ งเวลา กระบวนทา่ และการใช้พน้ื ที่ในการแสดง อธิบาย ชว่ ง 1 1 00:55- นักแสดง 01:05 ท้ังหมดอยู่ ในตำแหนง่ C สอ่ื ถึง การลอดซมุ้ ประตูในวัน แตง่ งาน และ ความ รกั ของชาย หนุ่มและ หญงิ สาวที่ กำลังจะ เป็นอนั หนึง่ อันเดยี วกนั

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 205 ลำดับ ช่วงเวลา กระบวนท่าและการใช้พน้ื ทีใ่ นการแสดง อธิบาย ชว่ ง 1 2 01:18- นกั แสดง 01:55 หลกั ท้ังฝ่าย หญงิ และ ฝ่ายชาย อยใู่ น ตำแหนง่ C นักแสดง ประกอบ ฝา่ ยชาย อยูใ่ น ตำแหนง่ UC นกั แสดง ประกอบ ฝา่ ยหยิงอยู่ ในตำแหนง่ C ตำแหนง่ UL และ UR สอ่ื ถึงการ ผกู ขอ้ ไม้ ข้อมือด้วย เสน้ ดา้ ย สายสญิ จน์ และ ความ รกั ของชาย หน่มุ และ หญงิ สาวที่ กำลังจะ

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ งั คม 206 ลำดบั ช่วงเวลา กระบวนท่าและการใช้พน้ื ทีใ่ นการแสดง เปน็ อนั หนึ่ง 3 02:47- ชว่ ง 2 อนั เดยี วกัน 02:58 อธิบาย ลำดบั ช่วงเวลา 4 03:31- นกั แสดง 03:37 ทั้งหมดอยู่ ในตำแหน่ง RC สอ่ื ถึง ความ บาดหมาง การไมไ่ ว้ใจ กันของชาย หนุ่มและ หญงิ สาว กระบวนทา่ และการใชพ้ น้ื ที่ในการแสดง อธิบาย ช่วง 2 นักแสดง หลกั ฝา่ ย ชายและตวั ประกอบ ฝ่ายหญงิ อย่ใู น ตำแหนง่ UL นักแสดง หลักฝ่าย หญงิ และ นกั แสดง

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สังคม 207 ประกอบ ฝ่ายชาย อยใู่ น ตำแหน่ง DR สอ่ื ถึง ความส้ิน หวงั ความ อาลัย อาวรณ์ ลำดับ ชว่ งเวลา กระบวนท่าและการใช้พน้ื ทีใ่ นการแสดง อธิบาย ช่วง 2 5 04:36- นกั แสดง 05:40 หลักฝ่าย หญงิ อยใู่ น ตำแหนง่ DR นักแสดง ฝา่ ยชาย และ นักแสดง ประกอบ ท้ังหมด อยู่ ในตำแหน่ง UC สอ่ื ถึง ความเสยี ง ใจ ความ อาลัย อาวรณ์ของ ฝ่ายหญงิ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ่สู งั คม 208 ลำดับ ช่วงเวลา กระบวนทา่ และการใช้พน้ื ทีใ่ นการแสดง อธิบาย 6 04:36- ชว่ ง 2 05:40 นกั แสดงนำ กระบวนทา่ และการใช้พน้ื ที่ในการแสดง ฝา่ ยหญงิ ลำดบั ชว่ งเวลา ชว่ ง 2 และ 7 นักแสดง ประกอบ ทั้งหมดอยู่ ในตำแหนง่ C ส่อื ถึง ความ สับสน ความเสยี ใจ ความ ผกู พนั ของ ฝ่ายหญงิ อธิบาย นกั แสดงนำ ฝ่ายหญงิ และ นักแสดง ประกอบ ฝา่ ยชาย อยใู่ น ตำแหนง่ UC นกั แสดง ประกอบ ฝา่ ยหญงิ อยูใ่ น

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ่สู งั คม 209 ตำแหนง่ DR และ DL ส่อื ถึงความ ตัดขาด การหลุด พ้นของฝ่าย หญงิ เมือ่ ได้ ประกอบ พิธกี รรมผา่ จ้าน ลำดับ ช่วงเวลา กระบวนทา่ และการใช้พ้นื ที่ในการแสดง อธิบาย ช่วง 3 8 05:57- นกั แสดงทกุ 06:26 คนอยใู่ น ตำแหน่ง UC สอ่ื ถึง พิธแี ตง่ งาน การเฉลิม ฉลอง

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 210 ลำดบั ช่วงเวลา กระบวนท่าและการใช้พน้ื ที่ในการแสดง อธิบาย 9 07:10- ชว่ ง 3 07:20 นักแสดงทกุ คนอยใู่ น ลำดบั ช่วงเวลา ตำแหน่ง 10 07:48- DL ส่อื ถึง 08:05 ความรกั ของชาย หนุ่มและ หญงิ สาวที่ กำลังเบ่ง บาน กระบวนท่าและการใช้พ้นื ทีใ่ นการแสดง อธิบาย ชว่ ง 3 นกั แสดงนำ ฝ่ายชายและ นกั แสดง ประกอบฝา่ ย หญงิ อยใู่ น ตำแหนง่ DR นกั แสดงนำ ฝา่ ยหญงิ และ นักแสดง ประกอบฝ่าย ชายและหญงิ อยู่ใน ตำแหนง่ UL ส่อื ถึงการยืน หยัด การ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สงั คม 211 เข้มแขง็ ของ ฝ่ายหญงิ ใน ปจั จุบัน ลำดบั ช่วงเวลา กระบวนท่าและการใชพ้ ้นื ที่ในการแสดง อธิบาย 11 08:40- ช่วง 3 08:56 นกั แสดงหลกั อยใู่ น ลำดับ ชว่ งเวลา ตำแหน่ง C 12 09:05- นกั แสดง 09:21 ประกอบท้ัง ชายและหญงิ อย่ใู น ตำแหนง่ DL และ DR สอ่ื ถึงความ เข้มแข็งของ ฝา่ ยหญงิ กระบวนท่าและการใช้พน้ื ที่ในการแสดง อธิบาย ช่วง 3 นกั แสดงทุก คนอยู่ใน ตำแหนง่ DR สอ่ื ถึงความ เข้มแขง็ ความเดด็ เด่ยี ว การยืน หยัดของฝา่ ย หญงิ ที่อยู่ได้ ดว้ ยตนเอง

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 212 บทสรุปและข้อเสนอแนะ บทสรปุ ศิลปะการแสดงนิพนธช์ ุด ผ่าจ้าน มีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อตอ้ งการศึกษา เผยแพร่พิธกี รรม นี้ให้กับคนรุ่นใหม่ได้รับรู้และเพื่อสร้างสรรค์ผลงานการแสดงชุด ผ่าจ้าน ศิลปนิพนธ์ชุดนี้ ผู้ สร้างสรรค์ผลงานได้รับแนวคิดมาจากเรื่องราวความรักที่ไม่สมหวังของคนรุ่นใหม่ในสังคม ปัจจุบัน โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำพิธีกรรมและเรื่องราวในอดีตกับปัจจุบันมาสร้างสรรค์ เป็นการแสดงผ่านรูปแบบการแสดงล้านนาร่วมสมัย พิธีกรรมนี้เป็นความเชื่อและเป็นธรรม เนียมนิยมที่คนล้านนาปฏิบัติกันมาแต่ครั้งโบราณสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน และชาวล้านนาเชื่อ ต่อไปอีกว่าหากสามีภรรยาคู่ใดที่ไม่ประกอบพิธีกรรมนี้ ฝ่ายที่มีชีวิตอยู่ก็จะมีแต่ความเศร้า หมอง คิดอาลยั อาวรณ์คขู่ องตน และตรอมใจไปในที่สุด โดยผู้สร้างสรรค์ได้กำหนดการแสดงออกเป็น 3 ช่วง ได้แก่ ชว่ งที่ 1 ฮักมัน่ เป็นช่วงที่ส่ือ ให้เหน็ ถึงความรกั ของหนุ่มสาว ช่วงที่ 2 ตดั ขาด เปน็ ช่วงทีส่ ือ่ ให้เห็นถึงการตัดสายสัมพันธ์ของ คนภาคเหนือในสมัยก่อน เพื่อไม่ให้มีฝ่ายใดต้องเศร้าหมองและคิดอาลัยอาวรแก่กัน ช่วงที่ 3 เข้มแขง็ เป็นช่วงทีส่ ือ่ ให้เหน็ ถึงผู้หญงิ ในปัจจุบันเข้มแข็งข้นึ และสามารถลุกข้นึ ยืนได้ด้วยตัวเอง ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้กำหนดวิธีการดำเนินงานการสร้างสรรค์โดย เข้ารับการประชุม กับคณะกรรมการภายในเพื่อรบั ฟังแนวทางและรายละเอียดศิลปะการแสดงนิพนธ์ ดำเนินการ หาข้อมูลศิลปะการแสดงนิพนธ์ ดำเนินการสอบหวั ข้อการศิลปะแสดงนิพนธ์ ชุด ผ่าจ้าน สอบ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 30% ดำเนินการฝึกซ้อมศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผ่าจ้าน สอบ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 50% ดำเนินการฝึกซ้อมศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุด ผ่าจ้าน สอบ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 70 - 90% บันทึกวีดิทัศน์ศิลปะการแสดงนิพนธ์ ชุดที่ 1 - 4สอบ ศิลปะการแสดงนิพนธ์ 100% และรับฟังข้อเสนอแนะจากคณะกรรมการภายนอก ศิลปะการแสดงนิพนธ์สร้างสรรค์ชุด ผ่าจ้าน เป็นผลงานสร้างสรรค์ภายใต้แนวคิดศิลปกรรม สร้างสรรค์สู่สังคม โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้กำหนดองค์ประกอบสำหรับการแสดงเป็น 7 องคป์ ระกอบ ดงั นี้ 1.ดนตรีประกอบการแสดง ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานได้หาแนวดนตรีที่ให้ความรู้สึกฟังแล้ว เป็นแนวรักหรือแนวเศร้าก็ได้ โดยมีเครื่องดนตรีล้านนาเป็นตัวประกอบ ประกอบด้วย ปี่ เป็น เสยี งหลัก เสยี งกลอง เป็นเสยี งรอง อิเลก็ โทนเป็นเครอ่ื งดนตรีสากล เป็นเสยี งประกอบ เพื่อให้ อารมณ์ รัก โดยผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำแนวเพลงที่ต้องการไปค้นหา youTude คร้ังแรกเลือก มา 2 เพลงที่ คือ เพลงบรรเลงลา้ นนารว่ มสมยั เพลงที่ 2 ชือ่ เพลง เรือ่ งเล่าในตำนานลา้ นนา ผู้

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ูส่ ังคม 213 สร้างสรรค์ได้เลือกนำเอาเพลง เรื่องเล่าในตำนานล้านนา มาเป็นเพลงช่วงที่ 1 ในการคัดเลือก เพลงช่วงที่ 2 ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำเอาเพลง ที่มีความคล้ายคลึงกับช่วงแรก แต่จะเน้นให้ อารมณเ์ ศร้ามากกวา่ เพลงชว่ งที่ 1 ชื่อเพลง Human puppet มาเปน็ เพลงชว่ งที่ 2 ในเพลงช่วงที่ 3 ชื่อเพลง Inspiring Dramatic ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้หาเพลงที่มีความทันสมัยมากขึ้นเพื่อให้ เข้ากบั ยุคปจั จบุ ัน โดยหาเพลงที่มีเสียงของอิเลก็ โทน เปียโนเปน็ หลัก เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจถึงเนอื้ หา การแสดงได้มากข้ึน 2.เครื่องแต่งกาย ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้แนวคิดมาจากฉากแต่งงานของชายหนุ่ม เมืองกรุงและหญิงสาวชาวล้านนา โดยนักแสดงชายจะนุ่งโจงกระเบนเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของ การแต่งกายของชายหนุ่มภาคกลาง และหญิงสาวนุ่งซิ่นห่มสไบ เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของหญิง สาวชาวล้านนาในพิธีแต่งงาน เครื่องแต่งกายของนักแสดงประกอบ ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้นำ เครอ่ื งแตง่ กายของนักแสดงหลกั มาปรับโทนสแี ละรูปแบบ เพื่อให้เข้ากบั นกั แสดงประกอบ ช่วง ที่ 3 ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้รับแรงบันดาลใจมาจากเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายของ นิสิต/นักศึกษา วัยรุ่น ในสังคมปัจจุบัน โดยนักแสดงทั้งหมดจะสวมเสื้อเชิ้ตแขนยาว สวมใส่แตกต่างกัน ผู้ สร้างสรรค์ผลงานต้องการให้เครื่องแต่งกายมีความแตกตา่ งและหลากหลายเนื่องจากว่า เป็น สัญลักษณ์ที่ใช้แทนความหลากหลายของมนุษยใ์ นสังคมปัจจุบัน ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานได้มุ่งเน้น ไปที่เครื่องแต่งกายของนักแสดงนำหญิงเป็นการสื่อให้เห็นถึงมุมมองความคิดของผู้หญิงใน สังคมปัจจบุ นั 3.ผู้แสดง ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้ใช้นักแสดงทั้งหมด 7 คน ผู้สร้างสรรค์ผลงานได้มีการ คัดเลือกนักแสดงจากสรีระที่แตกต่างกัน เพราะว่า ผู้สร้างสรรค์ผลงานต้องการสื่อให้เห็นถึง ความแตกต่างของมนษุ ยท์ ุกคนบนโลก 4.อุปกรณ์ประกอบการแสดง ได้แก่ 1.เชือก สื่อให้เห็นถึงเส้นด้านสายสิญจ์ที่ใประกอบ พิธกี รรม 2.เวลเจ้าสาว สอ่ื ให้เห็นถึงพิธแี ต่งงาน 3. ใบทะเบียนสมรส ส่อื ให้เหน็ ถึงการปรองดอง ที่จะใช้ชีวิตคู่ 4.ช่อดอกไม้ ส่อื ให้เห็นถึงพิธแี ต่งงาน 5.กระจก สอ่ื ให้เห็นถึงการสะท้อนนิสัยของ คนในสังคม 5.แสงและฉากประกอบการแสดง เป็นปัจจัยสำคัญโดยผู้สร้างสรรค์ได้ออกแบบให้ สอดคลอ้ งกบั ช่วงการแสดง โดยชว่ งการแสดงที่ 1 ผู้สร้างสรรคไ์ ด้ออกแบบแสงจำนวน 2 สี คือ สีชมพูและสีแดง ช่วงที่ 2 ผู้สร้างสรรค์ออกแบบแสงจำนวน 1 สี คือสีแดง และช่วงที่ 3 ผู้ สร้างสรรค์ผลงานไดอ้ อกแบบแสงจำนวน 3 สคี ือ สชี มพู สนี ้ำเงิน และสแี ดง ฉากประกอบการ แสดงในช่วงที่ 1 มีจำนวน 2 ภาพ ประกอบดว้ ย ภาพประตูวิวาห์และภาพเสน้ ดา้ ยสายสญิ จน์ ใน การแสดงช่วงที่ 2 มีจำนวน 3 ภาพ ประกอบด้วย ภาพหน้าต่างซ้อน ภาพประตูบานใหญ่ และ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม 214 ภาพประกอบพิธีกรรมผ่าจ้าน ในการแสดงช่วงที่ 3 มีจำนวน 9 ภาพ ภาพพระจันทร์ ภาพ ดอกไม้บาน ภาพหัวใจ ภาพกระจกแตก ภาพมือแยกออกจากกัน ภาพควัน ภาพผูกข้อมือของ ช่วงที่ 1 ภาพ ครู่ ักของช่วงที่2 และภาพผู้หญงิ กอดขาผู้ชายในชว่ งที่ 2 6. การใช้พื้นที่ในการแสดง ผู้สร้างสรรค์ได้ออกแบบพื้นที่ที่ใช้สำหรับการแสดงโดย สามารถแบ่งออกเปน็ 3 ช่วง ดังนี้ ช่วงที่ 1 ประกอบด้วย 1. Center stage (C) ส่วนกลางเวที 2. Upstage Center (UC) เวทีส่วนในตรงกลาง 3. Upstage Right (UR) เวทีสว่ นในขวาสุด ชว่ งที่ 2 ประกอบด้วย 1. Right stage Center (RC) เวทีฝั่งขวากลาง 2. Upstage Left (UL) เวทีส่วนใน ด้านซ้ายสุด 3. Downstage Right (DR) เวทีส่วนหน้าขวาสุด 4. Upstage Center (UC) เวทีส่วน ในตรงกลาง 5. Center stage (C) สว่ นกลางเวที 6. Downstage Left (DL) เวทีสว่ นด้านหน้าซ้าย สุด และช่วงที่ 3 ประกอบด้วย 1. Upstage Center (UC) เวทีส่วนในตรงกลาง 2. Downstage Left (DL) เวทีส่วนด้านหน้าซ้ายสดุ 3. Downstage Right (DR) เวทีส่วนหน้าขวาสุด 4. Upstage Left (UL) เวทีส่วนในดา้ นซ้ายสุด 5. Center stage (C) สว่ นกลางเวที 7. กระบวนท่าและการใช้พน้ื ที่ในการแสดง ผู้สร้างสรรคผ์ ลงานไดอ้ อกแบบตามท่าทาง ของพิธีกผูกข้อไม้ข้อมือ การแต่งงานของคนภาคเหนือในสมยั โบราณ โดยนำมาสอดคล้องให้ เข้ากับการแสดงและใช้เทคนิคการฟ้อนแง้น ที่มาจากคุณครูกฤษณา กาญจนสุรกิจและการ ฟ้อนสาวไหม ทีม่ าจากแมค่ รบู ัวเรียว รัตนมณีภรณ์ มาประกอบเพื่อให้การแสดงมีความน่าสนใจ มากยิง่ ข้นึ อีกทง้ั ยงั สือ่ ให้เห็นถึงการแสดงในรูปแบบหลากหลายมิติ ทีส่ ่งผลให้การแสดงมีความ สมบูรณ์แบบ ขอ้ เสนอแนะ 1. ควรบรหิ ารจัดการเวลาในการฝึกซอ้ มการแสดง 2. ควรจัดการแสดงสดเพือ่ ให้ผู้ชมเข้าถงึ การแสดงได้มากข้นึ 3. ทางสาขาวิชาดนตรีและนาฏศิลป์ควรมีรายวิชาตัดตอ่ วิดิทศั น์และการใช้กล้องเพื่อ เป็นประโยชน์ตอ่ รุ่นน้องนสิ ติ ในการสร้างสรรค์ผลงานการแสดงในปีต่อไป

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ งั คม 215 เอกสารอ้างอิง ชีวามิตร Cheevamitr social enterprise. ผา่ จา้ นผี. (2561).สบื ค้นเมื่อ (11 สงิ หาคม 2564) จากที่มา (https://www.facebook.com/Cheevamitr/posts/572144243184153) มายาการลา้ นนา.ผา่ จา้ น.(2562).สบื ค้นเมื่อ (26 สงิ หาคม 2564) จากที่มา(https://www.mayakarnlanna.com) Chainarai.ผา่ จา้ นคน มนตด์ ำตดั สวาท.(2561).สบื ค้นเมื่อ (30 สงิ หาคม 2564) จากที่มา(https://www.chainarai.com) ฤทธิรงค์ จิวากานนท์. (2558). ปรทิ ศั น์ศลิ ปะการละคร (พิมครั้งที่ 4). กรงุ เทพฯ: คณะอกั ษร ศาสตรส์ ำนักพิมพ์แห่งจฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ภาคผนวก

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 216

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู งั คม 217 บรรยากาศการสอบศิลปะการแสดงนพิ นธ์ ประวัติผ้สู รา้ งสรรค์

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ูส่ ังคม 218 ชื่อ – ชือ่ สกุล นางสาวชญาณี ลขิ ิตานสุ ิทธิ์ วัน เดือน ปี เกดิ 17 มีนาคม 2543 ทีอ่ ยปู่ ัจจุบนั 112/3 หมู่ 12 ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย 57000 ตำแหน่งหนา้ ที่ปัจจุบนั นิสิต/นกั ศึกษา ประวัติการศึกษา พ.ศ. 2549 ระดับประถมศึกษา ช้ันปีที่ 1-3 โรงเรียนเชียงรายวิทยาคม จงั หวดั เชียงราย พ.ศ. 2552 ระดบั ประถมศึกษา ชั้นปีที่ 3-6 โรงเรียนเชียงรายวิทยาคม จังหวดั เชียงราย พ.ศ. 2555 ระดับมัธยมศึกษา ช้ันปีที่ 1-3 โรงเรียนเชียงรายวิทยาคม จงั หวัดเชียงราย พ.ศ. 2558 ระดับมธั ยมศึกษา ชั้นปีที่ 3-6 โรงเรียนเทศบาล 6 นครเชียงราย จังหวดั เชียงราย พ.ศ. 2561 กำลังศึกษาในหลกั สูตรศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต(ศป.บ.) สาขาวิชาศิลปะการแสดง มหาวิทยาลยั พะเยา ประวตั ิอาจารยท์ ีป่ รึกษา ชื่อ – ชือ่ สกุล นายรตั นะ ตาแปง วนั เดือน ปี เกดิ 1 มกราคม 2525 ทีอ่ ยูป่ ัจจบุ นั 324/4 หม่บู ้าน Urban town บ้านห้วยน้ำขาว หม่1ู 3 ต.ท่าวงั ทอง อ.เมือง จ.พะเยา 56000 ที่ทำงานปัจจบุ ัน สาขาวิชาดนตรีและนาฏศิลป์ คณะสถาปตั ยกรรมศาสตรแ์ ละศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา เลขที่ 19 หมู่ 2 ถนนพหลโยธิน ตำบลแมก่ า อำเภอเมือง จงั หวัดพะเยา 56000 ตำแหน่งหน้าทีป่ ัจจบุ ัน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ประสบการณก์ ารทำงาน

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ ังคม 219 พ.ศ. 2556 - สาขาวิชาศิลปะการแสดง และปรับเปน็ สาขาวิชาดนตรีและ ปัจจบุ ัน นาฏศิลป์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั พะเยา พ.ศ. 2548- เจ้าหน้าที่ฝา่ บริหาร ฝ่ายกิจกรรมนักศึกษา ส่วนพฒั นานักศึกษา 2555 มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ผลงานด้านวิชาการ Rattana Tapang, Ausadawut Ploykhiew, Tanapong,Dedkaew, Assoc.Prof.Jantanee Bejrananda (2021). Inheriting and Developing of Tai Lue Singing Participation in Chiang Kham, Phayao Province. Turkish Journal ofComputer and Mathematics Education. E- ISSN 1309-4653 SCOPUS Q4, Vol.12 No.8 (2021), 3000 – 3009 อมั เรศ เทพมา,นุชนาฏ ดเี จริญ,รตั นะ ตาแปง, นิธชิ วนชิ บรู ณ์,ทวี เสรีวาศ,อัษฎาวุธ พลอยเขียว ,นคร คำร้อง,เกียรติศกั ดิ์ ใสสะอาด,และเมธิศา ถวิลวงษ์ (2564). แนวทางการพัฒนาชมุ ชน รอบมหาวิทยาลยั พะเยาดว้ ยการยกระดบั องค์ความรู้ท้องถิ่นทางวฒั นธรรมสู่ นวัตกรรม, รายงานสืบเน่อื งจากการประชมุ วิชาการระดับชาติ พะเยาวิจัยครงั้ ที่ 10 จังหวดั พะเยา วนั ที่ 26-28 มกราคม 2564, หน้า 3845 – 3854. รตั นะ ตาแปง, นุชนาฏ ดเี จริญ, ธนนั ยวรรณ ศรีทรัพโยทยั (2564). การศึกษาศิลปะการแสดง เทศบาลตำบลแมก่ า อำเภอเมือง จงั หวดั พะเยา. รายงานสืบเน่อื งจากการประชมุ วิชาการ ระดับชาติ พะเยาวิจัยครง้ั ที่ 10 จงั หวัดพะเยา วนั ที่ 26-28 มกราคม 2564, หน้า 4134-4146. รตั นะ ตาแปง, นุชนาฏ ดเี จริญ นคร คำร้อง ธนพงศ์ เด็ดแก้ว และอัษฎาวธุ พลอยเขียว (2563). การ สง่ เสริมศิลปะการแสดงกลองปู่จาของชมุ ชนรอบกวา๊ นพะเยาอย่างมีส่วนรว่ ม, วารสารวิจยั เพื่อการพฒั นาเชิงพืน้ ที,่ ปีที่ 12 ฉบบั ที่ 1 มกราคม – กมุ ภาพนั ธ์ 2563, หน้า 77- 86. รัตนะ ตาแปง และสุดาพร นิ่มขำ (2563). การรอื้ ฟืน้ ศิลปะการขบั ล้อื ของกลุม่ ชาติพันธุไ์ ทล้ือ อำเภอเชียงคำ จงั หวดั พะเยา และบ้านนายางใต้ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสาร MFU Connexion: Journal of Humanities and Social sciences ปีที่ 9 ฉบบั ที่ 1 มกราคม – มิถุนายน 2563, 109– 121. รัตนะ ตาแปง, ศราวธุ จันทรขำ และสดุ าพร นิม่ ขำ. (2562). กระบวนการสร้างเครือข่าย ศิลปะการแสดง พืน้ เมืองลา้ นนา กรณีศึกษา:เครอื ขา่ ยสำนักพ่อครคู ำ กาไวย์ แมค่ รบู ัวเรียว รตั นมณีภรณ์ และ เครอื ข่ายระดบั ภาค. การประชุมวิชาการด้านความก้าวหน้าทางศิลปะ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ สู่ งั คม 220 วัฒนธรรมและการออกแบบระดบั ชาติ ครง้ั ที่ 1. วนั ที่ 17 พฤษภาคม 2562, คณะศิลปกรรม ศาสตร์ มหาวิทยาลยั บูรพา, ชลบรุ ี หน้า 26-37. รตั นะ ตาแปง,นคร คำร้อง ธนพงศ์, เดด็ แก้ว,อษั ฎาวุธ พลอยเขียว และปรยี าชนก เกษสุวรรณ , การสร้างสายสกุลชา่ งฟ้อน บัวเรียว รตั นมณีภรณ,์ รายงานสืบเน่อื งจากการประชมุ วิชาการ ระดบั ชาติ พะเยาวิจัยครงั้ ที่ 9 จังหวดั พะเยา วันที่ 26-28 มกราคม 2564, หน้า 2519 – 2532. รัตนะ ตาแปง (2562). กลองป่จู าเมืองภูกามยาว. รายงานสืบเน่อื งจากการประชมุ วิชาการ ระดับชาติ พะเยาวิจัยครง้ั ที่ 8. หน้า 2807-2823. วนั ที่ 24-25 มกราค 2562. มหาวิทยาลัย พะเยา,พะเยา. รตั นะ ตาแปง (2562). กลองปูจ่ าเมืองภูกามยาว. การประชุมวิชาการพะเยาคร้ังที่ 8 มหาวิทยาลยั พะเยา, จงั หวัดพะเยา. วันที่ 24-25 มกราคม 2562. หน้า453-454. รตั นะ ตาแปง (2561). การปรับใช้ศิลปะการแสดงเพื่อการทอ่ งเที่ยวรอบกว๊านพะเยา กรณีศึกษา ตำบลบา้ นตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จงั หวดั พะเยา. การประชุมทางวิชาการ พะเยา วิจัย ครงั้ ที่ 7, มหาวิทยาลัยพะเยา จงั หวัดพะเยา, วันที่ 25-26 มกราคม 2561, หน้า 420-421. รตั นะ ตาแปง (2561). การปรบั ใช้ศิลปะการแสดงเพือ่ การท่องเที่ยวรอบกว๊านพะเยา กรณีศึกษา ตำบลบา้ นตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา. รายงานสืบเน่อื งจากการประชุม วิชาการระดบั ชาติ พะเยาวิจัยครง้ั ที่ 7, มหาวิทยาลยั พะเยา จงั หวดั พะเยา, วนั ที่ 25-26 มกราคม 2561, หน้า 2473- 2482. พนิดา หาญพิทักษพ์ งศ์, รัตนะ ตาแปง (2559). ผลการออกกำลงั กายฟ้อนเจิงต่อความ ยืดหยุ่นของรา่ งกายวยั รุ่นหญงิ , วารสารนเรศวรพะเยา, ปีที่ 9 ฉบับที่ 3, วันที่ 28 ธนั วาคม 2559, หน้า 35 – 39. ผลงานสรา้ งสรรค์ รัตนะ ตาแปง และคณะ (2562). ผลงานสร้างสรรค์ “สะบดั ชัยปู่จา 8 เปง็ ไหว้สาพระเจ้าตน หลวง” การ แสดงพิธเี ปิดงาน 8 เปง็ ไหว้สาพระเจ้าตนหลวง งานแปดเป็งไวห้สาพระเจ้าตน หลวง. ณ วดั ศรีโคมคำ จงั หวดั พะเยา 13 พฤษภาคม 2562 รตั นะ ตาแปง (2561). ผลงานสร้างสรรค์ “มหกรรมกลองปูจ่ า ลา้ นนาตะวนั ออก” การแสดง พิธเี ปิด มหกรรมกลองปจู า ลา้ นนาตะวนั ออก พะเยา เชียงราย แพร่ น่าน. สำนกั งาน วัฒนธรรมจงั หวัด พะเยา 7 กนั ยายน 2561. ณ ศูนย์การค้า แมคโคร จังหวดั พะเยา รตั นะ ตาแปง (2560). ผลงานสร้างสรรค์ กลองชยั ยะ สะบดั ชยั ลา้ นนา งานเวียนเทียนกลาง น้ำ จังหวดั พะเยาในการต้อนรับ พลเอก ธนะศกั ดิ์ ปฏิมาประกรณ์ รองนายกรัฐมนตรี สำนักงานวฒั นธรรม จงั หวัดพะเยา 7 กรกฎาคม 2560.

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ูส่ งั คม 221 รตั นะ ตาแปง (2560). การแสดง ชดุ นาฏตะเภรี เจ็ดร้อยปี๋ มิง่ สะหรี ศรีล้านนา ผู้ร่วม สร้างสรรคก์ ลุม่ สถาบนั อดุ มศึกษาภาคเหนือ ในงาน ศลิ ปวฒั นธรรมอุดมศึกษา ครงั้ ที่ 17 สาน ศิลปถ์ ิน่ สองแคว ณ มหาวิทยาลยั ราชภัฏพิบลู ย์สงคราม 2 กุมภาพันธ์ 2560 อาจารย์ทีป่ รึกษา ภดู ิท ศิริวฒั นกุล ชื่อ-สกุล 3 เมษายน 2526 วัน เดือน ปีเกิด 6/26 หมู่ที่ 6 ตำบลคลองสอง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทมุ ธานี ภมู ิลำเนา 12120 คณะสถาปตั ยกรรมศาสตรแ์ ละศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา สถานที่ติดต่อ 19 หมู่ 2 ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จงั หวดั พะเยา 56000 ปรญิ ญาตรี: ศศ.บ.(นาฏศิลปไ์ ทย) ประวตั ิการศึกษา มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปรญิ ญาโท: กำลงั ศึกษา ศศ.ม ศิลปะการแสดง สถาบนั บัณฑิตพัฒนศิลป์

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สสู่ งั คม บทที่ 6 บทสรปุ การสอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชา ศิลปะการแสดง มหาวิทยาลัยพะเยา ได้ดำเนินการจัดการเรียนการสอนในรายวิชา 183416 ศิลปะการแสดงนิพนธ์ (Performing Art Thesis) เพื่อให้ผู้เรียนได้ประมวลความรู้ทางด้าน ศิลปะการแสดง ด้านการอนุรักษ์ ด้านการสร้างสรรค์ การจัดทำเอกสารวิชาการประกอบการ อธิบาย แนวความคิด วิธีการ การจัดนำเสนอ การวิเคราะห์และสรุป การจัดการแสดงสู่ สาธารณชน การสร้างสรรคผ์ ลงานศิลปะแสดงนิพนธ์ประจำปีการศึกษา 2564 ถอื เป็นการประเมิน ความรู้ความสามารถของว่าที่บัณฑิต ตลอดระยะเวลาที่ได้ศึกษาในมหาวิทยาลัยพะเยา 4 ปี ตามวัตถุประสงค์ของหลักสูตร อันเป็นนโยบายของมหาวิทยาลัย โดยมุ่งเน้นกระบวนการ ความคิด กระบวนการบริหารจัดการ ภายใต้แนวคิด นาฏยปัญญา: ศิลปกรรมสร้างสรรค์สู่ สังคม ที่มุ่งประเมินผลงานจากการนำต้นทุนทางศิลปวัฒนธรรมมาสร้างสรรค์ผลงาน บูรณา การข้ามศาสตร์ การใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างสรรคก์ ารแสดง และสามารถใช้ผลงานเปน็ เครื่องมือ ในการพัฒนาสังคมได้ ทางหลักสูตรฯ ได้ดำเนินงานตามนโยบายของรัฐ เพื่อรักษาความ ปลอดภยั ในสถานการณ์การแพรร่ ะบาดของไวรัสโคโรนา (โควิด-19) ซึง่ ผลงานศิลปะการแสดง นิพนธ์ ประกอบไปด้วย การแสดงชุดท่ี 1 ฮกั สถิต การแสดงชุดท่ี 2 โพชฌงคปริตร การแสดงชุด ที่ 3 Landscape: University of Phayao และการแสดงชดุ ที่ 4 ผ่าจ้าน ได้เนนิ การสอบในวันที่ 11 ตุลาคม 2564 ใน เวลา 13.30 น. – 18.00 น. ผ่านโปรแกรม zoom cloud meeting ณ คณธ สถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา โดยได้รับเกียรติจากคณะ กรรมผู้ประเมินผลงานศิลปะการแสดงนิพนธ์ ดังนี้ 1. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร. สุรินทร์ เมทะนี ประธานคณะกรรมการ 2. อาจารย์ กฤษณา กาญจนสรุ ะกิจ คณะกรรมการ 3. อาจารย์ อริน พูลเกษม คณะกรรมการ 4. อาจารย์ ดร. ศักยก์ วิน ศิริวฒั นกุล คณะกรรมการ 5. อาจารย์ เกียรติศักดิ์ ใสสะอาด คณะกรรมการ

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ สู่ ังคม 223 เกณฑ์การประเมินผลงานศิลปะการแสดงนิพนธ์ ประจำปีการศึกษา 2564 มีดังนี้ ลำดบั รายการประเมิน ร้อยละ 1 การนำตน้ ทนุ ทางวัฒนธรรมมาสร้างสรรค์ให้สอดคลอ้ งกับ 20 แนวความคิดได้อยา่ งเหมาะสม 15 2 รูปแบบผลงานการแสดงสอดคล้องกับแนวคิดการสร้างสรรค์ 3 องค์ประกอบการแสดงสอดคล้องกบั แนวคิดการสร้างสรรค์ 15 4 สามารถบรู ณาการความรจู้ ากศาสตรอ์ ืน่ มาประยกุ ต์ใช้ใน 20 ผลงานสร้างสรรคไ์ ด้ 10 5 ความสมบูรณ์ของการแสดง 6 การนำเสนอผลงาน 10 7 การตอบข้อซกั ถามจากกรรมการ 10 รวม 100 *หมายเหตุ* ผรู้ ับการประเมินตอ้ งมีคะแนนคิดเป็นร้อยละ 80 ขึ้นไปจึงถือว่าจะผา่ นการ ประเมิน สรุปผลการประเมินการสอบศิลปะการแสดงนิพนธ์ ประจำปีการศึกษา 2564 ลำดับ ชื่อ-สกุล ร้อยละ 1 นางสาวชญาณี ลขิ ิตานุสิทธิ์ 88.60 2 นางสาวปทิตตา ไชยปรงุ 87.80 3 นายอภิศักดิ์ ขุนประเสริฐ 86.20 4 นางสาวจารุวรรณ แสนยาวิชยั 80.80 จากตารางข้างต้นแสดงให้เห็นว่า นิสิตหลักสูตรศิลปกรรมศาสตรบัญฑิต สาขาวิชา ศิลปะการแสดง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา ประจำปีการศึกษา 2564 ผ่านการประเมินผลงานศิลปะการแสดงนิพนธ์ตามเกณฑ์มาตรฐาน ทุกคน

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม บรรณานุกรม Chainarai.ผ่าจา้ นคน มนตด์ ำตัดสวาท.(2561).สบื ค้นเมือ่ (30 สงิ หาคม 2564) จากทีม่ า (https://www.chainarai.com) hmong.in.th. (ม.ป.ป). ภมู ิสถาปตั ยกรรม. สืบค้นเมือ่ 10 กนั ยายน 2564, จาก https://hmong.in.th/wiki/Landscape_Architecture https://www.matichon.co.th/prachachuen/prachachuen-scoop/news_2069826 pickguitar.kut.ac.th. (ม.ป.ป). การจดั องคป์ ระกอบทางศิลปะ. สบื ค้นเมื่อ 20 กนั ยายน 2564, จาก https://pickguitar.kut.ac.th th.Wikipedia. (ม.ป.ป). มหาวิทยาลัยพะเยา. สืบค้นเมื่อ 10 กันยายน 2564, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/มหาวิทยาลัยพะเยา www.saranukromthai.or.th. (ม.ป.ป). มหาวิทยาลัยพะเยา. สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2564, จาก https://www.saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=39& กิง่ โศก. (2553). ตำนานเอื้องแซะ. สบื ค้นเมื่อ 9 มิถนุ ายน 2564,จาก https://www.thaipoem.com/poem/132172 กุลนิดา เหลอื บจำเริญ. (2553). องค์ประกอบศิลป์ = Composition art . ปทมุ ธานี : สกายบุ๊กส์ เกียรติศักดิ์ ใสสะอาด .ความหมายของคำวา่ ภูมิสถาปัตยกรรม. สัมภาษณ์เมื่อ 13 กันยายน 2564 คุณครกู ัญญนทั ธ์ ศิริ. เพลงบทสวดมนต์ โพชฌงคปรติ ร.(2557). สบื ค้นเมื่อ 2 กรกฎาคม 2564, จาก https://www.youtube.com/watch?v=zMbngbI7Li0&list=WL&index=1&t=6s ชีวามิตร Cheevamitr social enterprise. ผา่ จ้านผ.ี (2561).สบื ค้นเมื่อ (11 สงิ หาคม 2564) จาก ทีม่ า (https://www.facebook.com/Cheevamitr/posts/572144243184153) ดลฌาญ เหลอื งหลา้ .ภูมิสถาปัตยกรรม คืออะไร.สมั ภาษณเ์ มื่อ 10 กันยายน 2564 เดชา บญุ ค้ำ. (2563). วา่ ดว้ ย ภมู ิสถาปตั ยกรรม. กรุงเทพฯ: บรษิ ทั บานาน่า สตูดโิ อ จำกัด ตุ๊ดกูร.ู (2553). เอือ้ งแซะ: ดอกไมต้ อ้ งหา้ มของราชวงศ์ล้านนาเมื่อ ๗๐๐ กว่าปีที่แล้ว สบื ค้นเมือ่ 4 มิถนุ ายน 2564, จาก https://minimore.com/b/RcoPh/13 ธ.ธรรมรักษ์. (2561). บทสวดโพชฌงคปรติ ร การสวดมนต์ขจัดโรคร้าย. สบื ค้นเมื่อ 15 มิถนุ ายน 2564, จาก https://www.sanook.com/horoscope/88367/

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์สู่สังคม 225 พันธทุ์ ิพย์ ธีระเนตร. หน้าประชาชื่น มติชนรายวนั . (2563). โรคระบาดในประวตั ิศาสตร์ไทย เราผา่ นพ้นมาได้อย่างไร?. สบื ค้นเมื่อ 31 ตลุ าคม 2564. จาก มหาวิทยาลัยพะเยา. (2564). ปรัชญามหาวิทยาลัยพะเยา. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2564,จาก https://www.up.ac.th/th/Intro_About2.aspx มายาการลา้ นนา.ผา่ จ้าน.(2562).สบื ค้นเมื่อ (26 สงิ หาคม 2564) จากที่มา (https://www.mayakarnlanna.com) ฤทธิรงค์ จิวากานนท์. (2558). ปรทิ ัศนศ์ ลิ ปะการละคร (พิมครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: คณะอกั ษร ศาสตร์ สำนกั พิมพ์แหง่ จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฤทธิรงค์ จิวากานนท.์ (2558). ปรทิ ัศนศ์ ลิ ปะการละคร (พิมครั้งที่ 4). กรงุ เทพฯ: คณะอักษร ศาสตรส์ ำนักพิมพ์แห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิกิพีเดยี . (2564). การสงครามเคมี. สบื ค้นเมอื่ 31 ตุลาคม 2564. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/การสงครามเคมี ศนู ย์การแพทยก์ าญจนาภิเษก มหาวิทยาลยั มหิดล. (2553). ไวรัสโคโรนา หรอื โควิด-19 สบื ค้นเมื่อ 26 มิถนุ ายน 2564, จาก https://minimore.com/b/RcoPh/13 สุนทรี เวชานนท์. เพลงเอือ้ งแซะ. (2557).// สืบค้นเมื่อ 7 กรกฎาคม 2564, จาก https://www.youtube.com/watch?v=v8avjb5ogd4 สุนทรี เวชานนท์. ร่ายกวีขับเพลงเอื้องแซะ. (2551). สืบค้นเมื่อ 7 กรกฎาคม 2564,จาก https://www.youtube.com/watch?v=TPTlHzE_59c สรุ พล วิรุฬห์รกั ษ์. (2547). หลกั แสดงนาฏยศิลป์ปรทิ รรศน์ กรุงเทพฯ : สำนกั พิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย องคก์ ารอนามัยโลก. (2563). โรคโควิด 19 คืออะไร. สบื ค้นเมือ่ 31 ตลุ าคม 2564. จาก https://www.who.int/docs/default-source/searo/thailand/update-28-covid-19- what-we-know---june2020---thai.pdf?sfvrsn=724d2ce3_0 อริยา อรุณินท์. (2559). การออกแบบและเทคโนโลยีการก่อสร้างภูมิสถาปัตยกรรม . กรุงเทพฯ : สำนักพิมพแ์ หง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรค์ส่สู ังคม ภาคผนวก

นาฏยปัญญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 227 คณะกรรมการดำเนนิ งาน

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 228

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 229

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 230

นาฏยปญั ญา: ศลิ ปกรรมสร้างสรรคส์ ู่สงั คม 231