รวมเล่มเยือนถิ่น เพลงซอ

๗๕. ว่าครูบาเจ้าศรีวิชัย ถูกเจา้ นายสง่ ไปเมืองกอก ท่ามประวัตเิ ขยี นบอก คงได้เป็นโทษ...เปน็ ความ ส่วนอนั หมู่พระลูกศิษย์ ทางการส่ังความเดด็ ขาด ลกู ศษิ ย์ครบู าศลี ธรรม ทางการสั่งความเดด็ ขาด ๗๖. กา้ ลังเห่อยศเห่อศกั ดิ์ ทงึ บ่ได้ตระหนกั ถึงความผิดพลาด ท้าไปตามกฏอ้านาจ เพ่นิ ต้งั ข้ึนใหม.่ ..พอดี สว่ นพระอิ่นแก้วไดส้ ่ัง ห้อื ทา่ นครูบาขาวป๋ี หอ้ื ถอดผ้าเหลืองทนั ที ถา้ บอ่ ยากมเี ร่ืองใหญ่ ๗๗. ครบู าอภิชัยขาวป๋ี จะลน่ หนกี ว็ ่ิบ่ได้ เขาเอาต้ารวจลอ้ มไว้ บร่ จู้ ะไปทางใด เขาออกก้าลงั เดด็ ขาด บอ่ ยากห้ือพ่อครสู ตู ๋าย นึกถึงครูบาศรีวชิ ยั จ๋้าใจล๋ วั๊ ะผา้ เหลืองออก ๗๘. ตอนน้ันครบู าชัยวงค์ ตานกก็ ลบั มาวดั จอมหมอก เจา้ คณะมีหนงั สอื มาบอก วา่ ห้อื เข้าไปพบสักก้า ครูบาวงค์ไดห้ ลบเขา้ ป่า เขาได้ลา่ ติดตาม ปิ๊กมานอนวดั ได้สองยาม เขาก็มาคุมตัวไปสอบ ๗๙. หาวา่ เป็นพระอันตราย กับพระวิชัยทา้ สิง่ ทบ่ี ช่ อบ ใบสุทธกิ บ็ ม่ มี ามอบ และบ่มีใบ...กองเกนิ ตง้ั ข้อหาเอาซ่ือๆ วา่ ทา่ นหวั ดอ้ื เหลอื เกนิ หาวา่ ถว่ งความเจรญิ ร้อนเกนิ กวา่ เพลงิ และไฟปา่ ๘๐. ดงแขนถกผา้ เหลืองเรา เอาผ้าขาวมาขวา้ งต่อหนา้ พวกคนใจหยาบช้า พวกขุมนรกโลกันต์ กม้ หนา้ เทวกลัวเพิ่นหนั (เหน็ ) ป๊กิ มาทีว่ ดั จอมหมมอก

๘๑. ครานัน้ นนั้ ปี้นอ้ งศัทธา ไหลกันมาเต็มถอกเต็มถอก ดเู หมือนกบั นกจอก ลงกินข้าว...นาดา เปน็ ดเี อน็ ดแู ม่แก้ว เทวมาคอ่ งเกาะค่องก๋อ(หลงั ก่อง) มนั เปน็ อยา่ งใดกันนอ เสยี งอยใู่ นคอแหง้ แหบ ๘๒. แม่หันลูกธุ(พระ)ชยั วงค์ ใจแมเ่ หยี่ วลงหยอบแหยบ เสยี งของแมแ่ หง้ แหบ พูดบเ่ ป็นถ้อยเปน็ ค้า พูดเสยี งสนั่ ด่อยด่อย แมพ่ ดู เสยี งอ่อยแม่ถาม กาวา่ ลกู ไปทา้ ผดิ ศลี ธรรม เพนิ่ ถงึ หาความเข้าใส่ ๘๓. ไปชว่ ยครูบาศลธี รรม แปง๋ (ท้า)หนทางดอยสเุ ทพใหม่ เขาหาวา่ เราคิดร้าย วา่ ท้านอกรีต...นอกรอย เพราะเขาใครไ่ ด้หน้า เลยคดิ บ้าบ้าเขาขอย(อจิ ฉา) เราใครห่ นีไปอยู่บนดอน หนีคนคอยจบั ผิดถูก ๘๔. แม่ให้เป็นน้าหูน้าตา ได้ยนิ กา้ จาตุ๊(พระ)ลกู บ่ถา้ ฟ่ังไปวันนวี้ ันพูก ถา้ แม่ตายกอ่ น...บ่ดีกา แม่แก้วฟั่งเขา้ ไปกอด ถกผ้าขาวออกมาเชด็ น้าตา เปน็ ถึงธุ(พระ)เจา้ ครูบา บ่ได้นงุ่ ผา้ เหลืองกับเพิ่น ๘๕. นั่งพูดพ่ีน้องศัทธา จนถึงเวลาเดกิ ด่ืน ลูกศษิ ย์ครบู าศลีธรรมเปน้ิ ก็คงเหมือนกนั กู่องค์ เพิ่นหาว่าเราทา้ ผิด ทจุ รติ พรบ.สงฆ์ ครานั้นครบู าชัยวงค์ เลยลาไปอยเู่ มืองตาก ๘๖. ชีวิตของครูบาวงค์ ต้องไดต้ รงต่อการล้าบาก เจ้าคณะได้ฝาก คา้ ไปเถิง...ครบู าวงค์ ท่านเป็นผสู้ ุจรติ บ่ได้ท้าผิดวนิ ัยสงฆ์ แนะน้าหื้อครบู าวงค์ สมกวรกลบั วดั จอมหมอก

๘๗. กลบั มาอยรู่ ะหว่างศีล มหาอนิ ทร์มหี นังสือมาบอก ห้ือหนีออกจากวัดจอมหมอก เป็นอาณาเขต...ของเรา ตอนนนั้ ทา่ นครบู าวงค์ ท่านกน็ ุ่งขาวห่มขาว ขอลาศัทธาบ้านเรา ไปอยู่อ้าเภอแมส่ อด ๘๘. ไปอยู่ห้ันได้หลายปี สร้างแต่ความดีตลอด แล้วกบ็ กุ อา้ เภอแมส่ อด กลับมาแอ่วบ้านแถมกา้ ครบู าศรวี ิชยั เจา้ ได้รบั อภยั โทษกนั ทา่ นไดร้ บั ความเปน็ ธรรม จากสมเดจ็ สังฆราช ๘๙. ทา่ นกลับมาอย่บู ้านปาง ครูบาวงค์ทา่ นยังทวยไปไหว้บ่ขอด(มดั ) จากน้ันก็ได้ไปบิณฑบาต พ่นี ้องกระเหรยี่ งบนดอย อนั เร่ืองเลวๆร้ายๆ ก็ดูดักไปหายสอย ครูบาขาวปี๋ท่านคอย ติดตามรอ่ งรอยตลอด ๙๐. ตั้งจิตอยตู่ ามวิถี ครูบาขาวปมี๋ หี นังสือไปรอด วา่ เรอื่ งงานขอพักหยงั้ จอด ขอมาชว่ ยวดั ...มีงาน ครูบาศลธี รรมท่านเจ้า ทา่ นเข้านปิ านดับขนั ธ์ ครบู าขาววงคเ์ กดิ ความสงสาร มาชว่ ยแปง็ เมรผุ าสารท ๙๑. น้าตาของท่านกต็ ก กดั๊ อกน้าตาย้อยหยาด อาราธนาศพขึ้นผาสาท แล้วไปสรา้ งถนน...ถวายทาน ท่หี มูบ่ ้านศรัทธาหว้ ยหยวก ไดส้ องกโิ ลกับกัน เสร็จแลว้ อุทศิ ถวายทาน ห้ือครบู าศลี ธรรมอาจารย์ทา่ น ๙๒. มาทา้ บุญท่บี า้ นห้วยหละ ท่านต้ังสจั จะไวห้ มัน้ อธิษฐานแล้วนน้ั ได้มาเข้ากรรม...มฏั ฐาโน มาคิดหนตางหื้อชาวบา้ น โหล่งนัน้ มว่ น(สนุก)งนั สุโข ตามรอยอรยิ สงั โฆ ลูกศิษยค์ รูบาหลวงปู่

๙๓. ศรัทธาปา่ ปหู ลายคน เขาก่อนมิ นต์มาอยู่ อ้าเภอบา้ นโฮ้งเพ่นิ รู้ ความดีของท่าน..พอควร ครูบาบญุ มาวัดบ้านโฮง้ หลวงนัน้ ว่าหือ้ ทา่ นกลับหลังหวน ท่านเลยนิมนต์เชญิ ชวน ห้ือนุ่งผ้าเหลือ้ งแถมเต้อื (อกี คร้งั ) ๙๔. องค์พระอปุ ัชฌายา ครูบาบญุ มาผายเผ่ือ ไดน้ ุง่ ผ้าเหลืองแถมเต้ือ ในรูปของพระ...สงั โฆ สองสี่แปดส่มี าโดน ได้ฉายาใหมว่ ่าจ๋ันตะ๊ วงั โส เอาพุทโธธมั โมสงั โฆ ตั้งเปน็ นะโมโอวาส ๙๕) มาอยูท่ วี่ ัดปา่ ปู เปน็ ดเี อน็ ดูขนาด ได้สรา้ งศาลาบาตร และก็กา้ แพง...เจดีย์ จากนนั้ ก่อได้ไปช่วย ท่านครูบาเจ้าขาวปี๋ ด้วยความผกู พันไมถี ทวี่ ัดตะเมาะพระบาท ๙๖. พอศอสองหา้ ศูนย์สอง จาวบา้ นจาวจองก่อมาจว้ ยขนาด ธุ(พระ)เจ้าและฆราวาส พากันมาพดู ...มาคุย ชาวบา้ นนาเล่ียงและบ้านแม่ละ ธุเจ้า(พระ)อนิ ต๊ะและหลวงพ่อขยุ พากันเตรียมมดี เตรยี มมุย(ขวาน) จะลยุ แผ้วถางปัดกวาด ๙๗. นิมนตค์ รูบาวงศา ขอไปพฒั นาห้วยต้มพระบาท มันบม่ ีเจ้าอาวาส บม่ ีไผเป็นเค๊า(หัวหนา้ )...เป็นกนั ตกลงพร้อมใจทึงหมู่ ว่าจะมาอยู่ทวยกัน มาถึงอยู่ไดส้ ามวัน กล็ งมือกันบุกเบกิ ๙๘. พ่องก็ตดั ไม้ขนหิน พอ่ งก็บอดนิ ถมเต้กิ เมือ่ ไดย้ ามไดเ้ ลิก ก่อแป็งที่พัก...ศาลา พ่องกข็ นดินมาถอก(ถม) พอ่ งก็จักตอกสานฝา ช่วยกันเสาะตองเสาะคา(หญา้ คา) เอามามุงหื้อมันรม่

๙๙. ม่วนอกม่วนใจ(สขุ ใจ)ขนาด มาสร้างพระบาทหว้ ยตม้ ใครตงึ งบซ่ ้ามบ่าจ่ม(บน่ ) มาเป็นดมี ่วน...ดงี นั ครบู าขาวปีท๋ า่ นเจา้ เข้ามาสรา้ งดว้ ยกนั ท้าพิธีถอนวิหาร แลว้ วางโครงการวิหารใหญ่ ๑๐๐. ตอนนี้ครูบาชยั วงค์ ไดม้ าด้ารงตา้ แหน่งใหม่ ท่านตง้ั สจั จะไว้ ว่าจะสร้างห้อื ได.้ ..เจริญ ลูกศษิ ย์ก็หลายกม็ าก มแี ผว(ถึง)เมืองตากเมืองเถิน เราจะอยสู่ ร้างเมนิ ๆ จนกวา่ มรณาม้วยมาด ๑๐๑. พร้อมกับครูบาขาวป๋ี สืบป๋ารมีบอ่ หื้อขาด เป๋นอย่างธรรมทายาท ศรีวิจัยเจา้ ...ครูบา ตา่ นได้สอนสง่ั เอาไว้ เผียบเหมือนมือซา้ ยมอื ขวา จากน้ันก็จวนศรทั ธา ปากัน๋ มาปนั้ ดิ้นก่ี ๑๐๒. พอศอสองสีแ่ ปดแปดนัน้ นอ บ่าได้รั้งรอเอากั๋นเตม็ ตี้ บึดแป๋งอันน้ันอนั นี้ หอ้ื สมบูรณ.์ ..กรู้ าย หื้อมพี ร้่าพร้อมซะป๊ะ เสนาสะนะถวาย บ่อวา่ กระเหรี่ยงยางไต จ้วยก๋ันมาสร้างมาก่อ ๑๐๓. อู้ถงึ ผลงานตางหลาย ต่านไดข้ ยายตดิ ต่อ เขามานิมนต์หลวงป้อ ไปพุทธาภิเษก...ดอยตงุ ตอนอายุเจ็ดสิบเจ็ด พรรษาตา่ นกอ่ ตึงสงู เตียวข้นึ บนั ไดดอยตงุ จนปอเปน๋ อิดเปน๋ อ่อน ๑๐๔. ไดย้ นิ เสยี งนกหลายตว๋ั ฮอ้ งก๋ายบนหวั หลายฮ๊อบ เสยี งนกปอบ่อใคร่ถอบ เหมอื นวา่ ระวัง,,,ระวงั ครูบาเลยผะเลิดตี๋นหวิด จน๋ ปอป๊ักขวิดปัก๊ ขวาง ไผบอ่ ตนั จว้ ยระวัง ตก๊ ลงไปนอนครางขา้ งฮ่อง

๑๐๕. เผ่ือมีคนลน่ ไปหาม เปิน้ วา่ ดูกขากา้ มหลดุ หม้อง ศรทั ธาเฒ่าแกป่ ้นี ้อง เขาปาทา่ นเขา้ ,,,โฮงบาล หมอวา่ กระดูกสะโพก มนั ได้หลดุ ออกจากกน๋ั มนั สุดจะทรมาน ท่านวา่ มนั เป๋นอบุ ัตเิ หตุ ๑๐๖. อนั วบิ ากกรรมท้ังหลาย ใครบา่ อาจปฏิเสธ เหมอื นกันทกุ คนทุกเพศ ผลเหตุมันค.ู่ ..กนั ไป อนิจจงั วะตะสังขารา เกดิ ขน้ึ ต้งั อยูด่ บั หาย มเี ค๊า(ต้น)จะต้องมปี ลาย มีตายจะต้องมเี กดิ ๑๐๗. บ่าเหลอื ครบู าตนบุญ มาทา้ บุญกย็ ังมาผะเลิด(พลาด) จิตใจของทา่ นประเสริฐ เป็นวิบากกรรม...ตามแซง อะหยังจะเกิดก่อเกดิ ชา่ งมันเถดิ ทึงบ่กินแหนง เมอื่ หายดีแล้วแข็งแร็ง ก็มาแสวงบญุ ต่อ ๑๐๘. อันหม่กู ระเหรี่ยงลอซอื เขาตทงึ นับถือหลวงพ่อ บว่ ่ามูเซออ่กี ้อ มาอยูเ่ ป็นสี่...หา้ พัน พากนั หอบซ้าผา้ พก ยกมาทึงลูกทึงหลาน แปดรอ้ ยครอบครวั หม่ยู าง อพยพกนั มาอยู่ ๑๐๙. ขอเพง่ิ โพธสิ มปาร แมว้ แมว้ ยางยางหลายหมู่ สมเด็จในหลวงทรงรู้ ทรงไดป้ ระทาน...ทีด่ ิ รวมหมดสองพันกวา่ ไร่ เอาไว้หื้อเขาท้ากิน เพราะเขาเป็นข้าแผ่นดนิ ห้อื เขาไดก้ นิ ได้อยู่ ๑๑๐. ห้ือเขามาปลูกมาฝัง มาอปุ ถัมถ์ยงั หลวงปู่ น้าท่วมท่กี นิ ทีอ่ ยู่ เป็นน้าเข่ือนภมู ิพล พ่องมสี วนยาสวนพริก ทงึ บ่ได้ปิก๊ (กลบั )คืนหน มาเพงิ่ ครบู าวงคเ์ จา้ ตน อาศยั กินขา้ วกน้ บาตร

๑๑๑. ถึงเขาเป็นแม้วเปน็ ยาง ก็เป็นพลังของชาติ ครูบาออกบิณฑบาต มาแจกคนกอ๊ ก...คนแครง(คนนดิ คนหนอ่ ย) ครูบาว่าอด๊ เอาเน้อ ห้อื สูมคี วามเข้มแขง็ ไปเซาะขุดดนิ สิลาแลง เอามาขายห้อื หลวงพอ่ ๑๑๒. จะะสรา้ งกา้ แพงวหิ าร ก็จ้างหมูย่ างเขาก่อ ไดพ้ ่งึ ไบบญุ หลวงพอ่ ชว่ ยชุบเลี้ยงหมู่...เขามา ครานั้นหมู่ยางชืน่ ชม เขาก่อนิยมไหว้สา ชือ่ เสียงของท่านครบู า ลือชาไปเหยี ผับคว่อย(ไปท้ัวสารทิศ) ๑๑๓. พอศอสองหา้ หน่งึ ศนู ย์ เร่มิ สร้างก๋องบุญครั้งใหญ่ ไดส้ รา้ งศาลาหลงั ใหม่ ยังบท่ ันแล้ว...เทอ่ื นา แม่แกว้ ก็ซา้ มาปว่ ย จา้ เปน็ ได้ช่วยรักษา เอาไปโรงหยุกโรงยา(โรงพยาบาล) เป็นโรคชรามนั หายยาก ๑๑๔. ไดส้ องปีผา่ นมา แมม่ ารดาก่อมาตายจาก หมู่โยมหมู่ญาติมีมาก จ้วยกัน๋ เร่งสราง...ศาลา เรง่ สร้างห้องนา้ ห้องส้วม เพือ่ ท้าบญุ แผ่เมตตา อทุ ศิ สว่ ยบุญนีน้ า หอ้ื แก่มารดาเจ้าแม่ ๑๑๕. มานกึ ถึงอัตตะโน เราก็เริ่มโซเฒ่าแก่ เส้ียงบุญพ่อบญุ แม่ ของพ่งชาวบ้าน...ชาวเมือง จะขอสร้างวาสรา้ งวัด อย่ใู นส้านกั ผ้าเหลือง ขอพง่ึ ชาวบา้ นชาวเมือง จนถงึ รอดมรณาภาพ ๑๑๖. เจด็ สิบหา้ ปีผา่ นมา อยู่ในร่มกาศาพุทธศาสน์ เร่มิ ไดรบั อาพาธ เปน็ โรคสงั ขาร...ระธรรม คอื โรคชราเฒา่ แก่ เดีย๋ วก่อเจบ็ แหล่เจ็บหลัง อนั รปู ะทานามัง มนั รู้หลุปงั บเ่ หมอื นเกา่

๑๑๗. อายยุ ่าแป็ดสิบหก บดึ๊ ก็เจ็บอกเจบ็ เข่า ศรัทธาคนแก่คนเฒา่ พากนั น่งั เฝา้ ...ดูแล ชาวยางกม็ าเปน็ หมู่ น่งั จ๋อแจ๋จอแจ ว่าครบู าเรานักแก จะเอายาท่ไี หนมาใส่ ๑๑๘. ครูบาปวดแข้งปวดขา เขาไปเสาะหาตังยารากไม้ เครอื กว๋าวขาวสาวไห้ กอ่ เสาะหายาก...เตม็ ที พอ่ งไปเสาะหาพญาปลวก พ่องเสาะหาหนวดพระฤาษี ฝนใส่พรกิ นอ้ ยดีปลี อันนเ้ี ป็นยาแก้ปวด ๑๑๙. อันหมูบ่ ไ่ ปเสาะยา เขาก็พากันไปปีบนวด ยิ่งบบี มนั ก็ยิง่ ปวด กั๊ดข้ึนเปน็ ฮา่ ...เป็นที(ปวดมากๆ) เอาไปโรงยา(โรงพยาบาล)ฝรั่ง ก็ไดเ้ ป็นขวบเป็นปี เขาเอาดูกเสือดหี มี โรคน้ีมนั ยาบถ่ ูก ๑๒๐. ซา้ อากาศมนั เย็น ปวดเข้าในเอน็ ในดูก เป็นทงึ หวัดทงึ น้ามูก มีแต่จามจาม...ไอไอ สงั ขารมันพั๊วะมันผุ(กร่อน) มันหลตุ ามอายุไข บไ่ ดอ้ อกไปท่ีไหน กย็ ังเป็นไขเ้ ป็นเหมื่อย ๑๒๑. แปดสบิ เจด็ ปขี ้นึ มา ครูบาทา่ นก็เร่ิมเหนอื่ ย บส่ บายมาเรื่อยๆ ผื่นเป็นตังหลุม่ ...ตงั บน เดวกเ็ ปน็ แกน้ สะอ้ืน มนั มาเกดิ ขึ้นกับตน มนั เปนวฏั ฏะวงั วน อยา่ งกบั ผเี ขา้ ...ผอี อก ๑๒๒.ชาวบ้านเขาเลยนมิ นต์ ข้นึ รถยนตไ์ ปโรงยา(โรงพยาบาล)สวนดอก บางครั้งหายใจบ่ใคร่ออก ร่างกายบใ่ คร่...สมบรู ณ์ เพราะวา่ ท่านเคยฉนั ทห์ มาก ข้ีกากมันป้อเปน็ หินปนู ขเี้ สียดข้ีป๋นู พอกพูน ก็เปน็ ก้อนเป็นหลยี่ ม

๑๒๓. ตามหมอวจิ ัยออกมา ร่างกายครูบาทา่ นขาดแคลเซ่ียม กระดูกกระด้าวกเ็ ส่ือม ตง้ั แตผ่ ะเลิด(หกลม้ )...เมินมา บ่ว่าหมอน้อยหมอใหญ่ ชว่ ยกนั ใจใส่รักษา อาการของทา่ นครูบา ก็หนกั ขน้ึ มาแต้วแต้ว(เร่อื ยๆ) ๑๒๔. ศรัทธาน่งั นา้ ตาไหล ระบบหายใจก็แผว่ ใสอ่ อกซเิ จนก็แลว้ ใสน่ า้ เกล่อื ก.็ ..บ่ลง ทา่ นได้รวบรวมกกา้ หนด จา้ หมดทึงบล่ มื บ่หลง หายใจออ่ นลงอ่อนลง แลว้ ท่านเลยปลงสงั เวช ๑๒๕. ครบู าท่านเป็นตนบุญ ส้นิ สญู จากไฟกเิ ลศ ขอทา่ นไปสนู่ ิเวศน์ แห่งนิพพานแก้ว...พิมาน ทา่ นไดจ้ ากวา่ จากวดั สู่ปาระมตั สถาน ข้ีตี๋นขม้ี ือและผลงาน ไว้หอ้ื (ให้)ลกู หลานก้มกราบ ....วางเพลง....

พระเดชพระคุณพระพุทธพจนวราภรณ(์ หลวงป่คู รบู าจนั ทร์ กุสโล) วัดเจดียห์ ลวงวรวิหาร อาเภอเมือง จงั หวดั เชียงใหม่ ประพนั ธบ์ ทซอโดย แมค่ รบู วั ซอน ถนอมบุญ ๑. กะวคิ าถานะมาสะโย ขอตง้ั นะโมน้อมไหว้ บพุ ผามาลาดอกไม้ ไหว้สปุ ะฏิปนั โน ดวงจติ นอ้ มสักการะ พระมหาเถระผอู้ าวโุ ส ตนสาวะกะสังโฆ จันทร์กสุ สโลหลวงปู่ ๒. รัตตัญญูสถิต ผะดาลูกศิษย์ทง้ั หมู่ ตา่ งกม็ ีใจหลง่ิ หลู้ (อ่อนน้อม) พากนั ช่ืนสเู้ ชยบาน เกา้ สิบพรรษามาถึง รา่้ เปงิ อายุสงั ขาร พากันตกแตง่ ดาทาน เตื่อมค้าสมปานชมจชื่น ๓. ฉลองกาลมายุชนม์ วัฒนมงคลครกึ คร้ืน ตกแต่งประวตั ิจัดขึ้น ออกเป็นครา่ วจอ๊ ยซอยาย หลวงปพู่ ระพุทธพจน์ เป็นมธุรสถวาย ฟงั เนอศรัทธาตังหลาย ทัง้ หญิงทงั้ จายน้อยใหญ่ ๔. วันที่ย่ีสิบหกเดือนพฤศจกิ ายน ไดม้ าบรรดลครบใคว่ ตามประวตั ิทา่ นเล่าไว้ ลูกหลานจา้ ไดว้ นั ลนู (หลงั ) ตัง้ แตเ่ ดมิ ออนก่อนน้ี พอศอสองสี่หกศนู ย์ วนั เกิดหลวงปตู่ นบญุ เดอื นยเ่ี หนอื ออกสบิ สองค่า้ ๕. ซา้ มาตรงกบั วนั จันทร์ มีความอ่อนหวานพร้อมพร่า้ มหาเสน่หเ์ ลศิ ลา้ จติ ใจเหมือนนา้ ใสเย็น มะเสง็ นนั้ คือปีใส้ ชาตาเกิดได้กฏเกณฑ์ จะไดเ้ ป็นผนู้ ้าบ้าเพ็ญ พระสงฆ์องคเ์ ณรท้ังหมู่

๖. ส่วนวา่ ภมู ิลา้ เนา ว่าจะขอเอามาอู้(พดู ) บา้ นเกิดของท่านหลวงปู่ น้นั อยู่จังหวดั ลา้ พูน โยมพอ่ ชื่อจารนิ ต๊ะ ผู้หือ้ ชัยยะตระกลู อยูอ่ า้ เภอเมืองล้าพูน เป็นบ้านแม่สารป่าแดด ๗. เป็นเขตต้าบลเวยี งยอง บา้ นชองกา้ หนดกดแขวด ถิน่ ฐานแมส่ ารป่าแดด ต้งั แต่ปู่ย่าตายาย แม่ชื่อแม่แสงแสงทอง เปน็ ผูค้ รอบครองหวั ใจ ชว้ ยกนั ทา้ มาค้าขาย ประกอบสัมมาอาชีพ ๘. มีลูกดว้ ยกันหกคน ภาวะยากจนกซ็ ้ามาบบี ดน้ิ รนขวันขวายเลี้ยงชพี บ้านเมืองยังบ่เจริญ เป็นตกุ๊ ข์เพอื่ ท้องเพื่อปาก แสนท่ีลา้ บากเหลอื เกิน หนตางซ้าบ่เจริญ เทวตีนขึน้ บกตกร่อง ๙. ไปขายในกาดชุมชน ผดแผวต้าบลปากบ่อง หลังจนพอเกาะพอก่อง หาบขึ้นหาบลอ่ งทง้ั วนั ผดแผวบ้านท่ากอ๋ งว้ิ ไกลบข่ ี้รวิ้ เหมือนกัน ตอนน้ันอายลุ ูกจันทร์ ย่างเขา้ ประมาณแปดขวบ ๑๐. ชีวิตวิกฤตผวนผนั เหตุการณร์ ้อยอนั บรรจวบ อายยุ า่ งแปดเก้าขวบ จ้าได้ก็มีบางอัน ตอนนั้นพ่อจารนิ ต๊ะ ซ้ามาตายละจากกัน เหตกุ ารณบ์ น่ ึกบฝ่ ัน โรคปัจจุบนั ทนั ดว่ น ๑๑. ตอนน้นั ครอบครัวทา่ นนา เจอแต่ปัญหาปั่นป่วน ชีวิตของพ่อมาด่วน ตายจากลกู น้อยเมียแพง มาจากลูกทง้ั หกคน ผจญจาตากล้าแข็ง เป็นดีเอน็ ดแู มแ่ สง ทุกข์แล้วทุกขแ์ ถมแทน้ ่อ

๑๒. ครอบครวั ก็เร่ิมขาดแคลน เหมอื นเรือทอ้ งแบนท่บี ่มีไม้ถ่อ(จ้า) ชวี ติ ของลกู ขาดพ่อ ไผจะมาผ่อมากอย(ดูแล) จะตอ้ งเอาหลงั สู้ฟ้า เอาหนา้ สู้ดินอย่างหอย เหมอื นถูกผซี ้าด้ามพลอย เหมือนฝง่ั ดอยหยัวะโหยด(พังทะลาย) ๑๓. นบั ตั้งแต่นีต้ ่อไป ทึงบม่ ีใครช่วยโผด(ปราณี) มัจจรุ าชตนเหีย้ มโหด ชื่อมรณะธมั มัง เป็นดีเอน็ ดูพอ่ ขา้ บ่รู้ภายหนา้ ภายหลงั พ่อต๊ะมามรณงั ตายเป็นโรคกาฬโรค ๑๔. ละจากลูกเมียทังหลงั ผจญทุกขงั เศรา้ โศก พ่อมาหลบั ตาลาโลก บช่ ัง่ จะท้าอย่างใด เงนิ ทองบ่มไี ผริ ลกู น้อยก็ซ้ามีหลาย จะออกบา้ นไปค้าขาย ซ้าบ่มีไผผ่อ(ดู)ลูก ๑๕. จะต้องดิน้ รนขวนั ขวาย เพ่ือบ่ห้ือไผดูถูก แม่ตอ้ งพาเอาลกู ๆ ไปฝึกค้าขายต่อไป ไหว้หาวญิ ญาณพ่อต๊ะ จะไปละหมู่ขา้ ตังหลาย เลยปาลกู ๆ เข้าไป อาศัยน้องชายเขาอยู่ ๑๖. เมอ่ื จะออกบา้ นไปไหน อาศยั น้องชายเป็นคู่ บ่ว่าจะไปจะอยู่ กล็ า้ บากพอสมควร ลูกก็ด้วยกนั เป็นพุ๊ก(หมู่) ไปเป็นขะจุ๊กขะจ๋วน(พะลงุ พะลัง) จา้ เป็นจ้างเรือลากทวน ขา้ มน้าแม่กวงรับส่ง ๑๗. หนทางซ้าบม่ เี ทว เป็นเปอะดินเหนยี วลดั โตง้ (ทุ่ง) เดียวก่อขนึ้ บกตกโหม้ง(หลุม) กึด๊ แล้วเป็นดีเอน็ ดู ฝนก่อตกฮาซกึ ๆ(ตากฝน) เทวทางผะเลดิ ผะถ(ู หกล้ม) โอ้ยหนอชีวติ ของกู เป็นดีเอน็ ดตู ัวเก่า

๑๘. ทุกขบ์ ่ขรี้ ิว้ ขี้ตว๋ิ หวิ กห็ วิ ซ้าบไ่ ด้กินขา้ ว วา่ อดเอาเนอลูกเตา้ คา้ เดียวคอ่ ยกินลา้ ๆ ลกู บเ่ คยรบเคยอ้อน แมส่ อนอนั ใดกจ็ ้า ลูกแม่เปน็ คนรู้คา้ ชว่ ยเยียะชว่ ยท้าบไ่ ดข้ าด ๑๙. ความพยายามแม่แสง มีทง้ั เข้มแข็งและความฉลาด มาเปน็ แม่ค้านงั่ กาด(ตลาด) บใ่ ครม่ ผี ู้มีคน อนั ใดเราก่ดีซ้ือ กนิ ทง้ั สามม้ือสามหน เมื่อขาดผนู้ า้ สกั คน มืดมนไปเสยี ทกุ อย่าง ๒๐. กอ่ เลยพักกจิ การ กลบั เข้าแมส่ ารแถมคร้ัง ทา้ มาค้าขายทุกอย่าง บ่เคยนิ่งอยดู่ ูดาย บว่ า่ ของสดของแหง้ ใส่เปยี้ ดกะแหล้งแอ่วขาย(ใสต่ ระกร้าไปขาย) ทงึ บ่วา่ ใกลว้ ่าไกล เพ่ือไดก้ ้าไรเก็บสว่ ย ๒๑. ถึงแผวดอยตแิ มท่ า บม่ ีเวลาเจ็บปว่ ย วนั นง่ึ ลกู หล้าไปช่วย ไปกบั แม่เจา้ มารดา ชาวบ้านเพน่ิ เอาข้าวเปลอื ก มาแลกเอาเนอื้ เอาปลา สองคนแม่ลกู ได้มา ก็พอลน้ บงุ ล้นหาบ ๒๒. เทวทางก็ทึงชาดไกล เหง่อื จนพอไหลพออาบ ชว่ ยแม่ยกบงุ ข้นึ หาบ เอาจนสดุ บา่ พาแรง เป็นลกู พ่อจารนิ ต๊ะ มีแต่มานะเข้มแข็ง แม่ซา้ ชือ่ วา่ แม่แสง แม่นน้ั คือแสงสวา่ ง ๒๓. อายุแปดปีเก้าปี มคี วามขนั ตีทุกอยา่ ง ความทกุ ข์นานาต่าง ๆ ถือเป็นเร่ืองธรรมดา ท้ามาคา้ ขายเลีย้ งท้อง ชาวบ้านพ่นี ้องเมตตา แต่เรายังมีปญั หา บ่ไดเ้ ข้าโรงเรยี นกับเพิ่น

๒๔. ครอบครัวมีความจ้าเป็น บ่ได้เข้าตามเกณฑ์แตเ่ น่ิน บไ่ ดเ้ รียนหนังสือกบั เพิ่น กึด๊ แลว้ เป็นดเี สียดาย เพราะว่ามนั หมดโอกาส จา้ เปน็ จะตอ้ งทา้ ใจ รอ้ งเพลงอยบู่ นหลงั ควาย จอ๊ ยอุม่ ซอใยลายค่าว ๒๕. ท่านเปน็ ละออ่ นเลีย้ งควาย แจ้งมาก็สะพายเอาถงุ ห่อขา้ ว บางวนั ก็กับถว่ั เน่า บางวันก็กับปลาทู ส่วนว่าไอ่แก้วไอ่ต๊ิบ หอ่ กับนา้ พริกน้าปู สู่กนั กินท้งั มึงท้ังกู ม่วน(สนกุ )ตามประสาละอ่อน ๒๖. ความสุขของละอ่อนเล้ยี งควาย เอาเกาะทรายเป็นทพ่ี ักผ่อน ให้พอหายอิดหายอ่อน ตะวนั ก็ค้่าพอดี อยู่ไปตามท่งุ ตามนา ไดเ้ ป็นเวลาหลายปี สมยั นั้นยงั บ่มี แสงสวี ิทยาศาสตร์ ๒๗. ท่ามกลางความบริสทุ ธ์ิ ผ่องผดุ ดว้ ยธรรมชาติ อาศยั พี่นอ้ งหมู่ญาติ อายยุ า่ งเข้ามาพลนั ประมาณสิบสีส่ ิบหา้ พ่ีอ้ายข้าชื่ว่านายปัน ไปบวชอยู่วัดแมส่ าร ชาวบา้ นเรียกกันว่าเณรพ่ี ๒๘. เม่ืออา้ ยไปบวชอย่วู ดั มคี วามเคร่งครัดถ้วนถ่ี เลยขอไปอยู่กับพระพ่ี เฉพาะเวลากลางคืน ไปฝึกสวดมนต์ทา้ วัตร ดว้ ยใจรักทึงบ่ได้ขดั ฝืน ฝกึ ทอ่ งแมป่ ก๊ั กะตืน(ต้ารา) บ่หอื้ มนั ลืมบทสวด ๒๙. เพราะเราบ่ได้เขา้ โรงเรยี น ต้องพากเพียรอนุ่ ใจไดบ้ วช ท้ัตวั เมอื งและบทสวด พระสูตรเจด็ ท้านองดว้ ย กะขะและก๊ะฅะงะ เขียนไดส้ ละสลวย อาศยั วา่ ท่านหวั โวย(ไว) เรียนไดห้ ลายบทหลายบาท

๓๐. จา้ เป็นไดแ้ บ่งเวลา ลุกเช้ามาเผว้ ผัดปัดกวาด ชว่ ยกันท้าความสะอาด หนา้ ท่พี อใครพอมัน ส่วนว่าขะโยม(เด็กวดั )หมู่ ท่เี ขามาอยูด่ ้วยกัน กินขา้ วงายต่างคนตา่ งยัน เขาไปเขา้ โรงเรียนเขียนอา่ น ๓๑. เหลือแต่เด็กชายจันทร์ จะต้องท้างานทุกด้าน ออกไปเกบ็ ข้าวชาวบ้าน ห้อื (ให้)ภกิ ษสุ ามเณร พระหลวงเพน่ิ ไดม้ อบรับ บ่อรับบก็ต้องจา้ เป็น จัดการเรื่องพระเรอ่ื งเพล กลบั ไปทา้ งานบา้ นต่อ ๓๒. เมอ่ื มานอนวดั เม่ือใด ใจกม็ าอาลัยหาพ่อ มาเอน็ ดูทัง้ แม่แถมน่อ ใจเหมือนแมต่ อ่ โดนไฟ พี่ ๆ ก่อไปบวชเป็นพระ หนจี ากภาระท้ังหลาย ถา้ วา่ พ่เี ราบต่ าย คงจะสบายบ่ลา้ บาก ๓๓. กอ่ นที่จะมาอยู่วดั เจดียห์ ลวง วาสนาพาดวงหอื้ พ้นยาก คนทไ่ี ด้ปามาฝาก เป็นอ้ายเคา้ ช่ือนายตา ก้าลังนั่งตัดไม้อยู่ อ้ายตาไปอพดู ไปจา จะห้อื ไปอยู่กบั ทา่ นมหา ทว่ี ดั เจดยี ์หลวงเจยี งใหม่ ๓๔. อ้ายเคา้ เหมือนพ่อคนท่ีสอง เป็นผู้ปกครองใจใส่ เพน่ิ มาอย่กู บั น้าท่เี ชียงใหม่ เลยแนะน้าหอ้ื เฮามา วา่ อดทนเอาเนอ่ หลา้ วันหน้าจะได้ศึกษา ถา้ บ่มีพ่ีคนทช่ี ่ือตา เราคงได้ไถนาจนเขางอก ๓๕. จะมาอยกู่ ับพระมหาเหลือ บ่รู้ตกเหนอื ใตอ้ อก พระมหาเหลือเพิน่ บอก ลูกศิษย์เพิ่นมีหลายคน บอกหื้อไปถามดูก่อน มที ่านพระมหาอ่อนแถมตน เลยขออยู่ด้วยกันอีกคน บ่ห้ือได้เววนข้นึ ล่อง

๓๖. พระมหาอ่อนเป็นผูอ้ บรม พระน้อยเด็กวัดก่อมีนกั พอ่ ง ต่างคนต่างมลี ูกน้อง ลกู ศษิ ยข์ องไผของมนั บางคนเขากข็ ้ีครา้ น กินแลว้ บล่ า้ งถ้วยจาน ละหอ้ื เราลา้ งทง้ั วัน เลยท้าตีกันหละกุยหมู่ ๓๗. ต่างคนก็เป็นเด็กวัด คนชือ่ พัฒนน์ ัน้ ซ้ามาขู่ ว่านายบ่มีเจ้าหมู่ วา่ นายมาอยูท่ ีลูน หวั เดยี วเหมือนกระเทียมลบี บม่ เี จ้าหมูค่ อยหนนุ บ้านนายซา้ อยลู่ ้าพูน บต่ อ้ งมาท้าเป็นใหญ่ ๓๘. เกิดความโมโหโก๋ธา เกดิ เปน็ คิงฮาบา้ ไอ้ พระอาจารย์มาหันใส่ ก็เลยเอ็ก(ดุ)หา้ มเสยี งดัง ทา่ นลน่ ไปเอาไมแ้ ส้ เหมือนจะเยยี ะแท้ขงึ ขงั ถ้าหา้ มแลว้ สูบ่ฟัง ระวังเน่อหลงั จะโดนฟาด ๓๙. จะไปหื้อได้รู้หนั (เหน็ ) เร่ืองทะเลาะกันเด็ดขาด เป็นเดก็ วัดกินข้าวกน้ บาตร จะต้องหม่ันเทา้ หมั่นมอื (ขยนั ) ตอ้ งช่วยกันกนิ กนั ล้าง แล้วตง้ั หน้าอ่านหนงั สอื นิสยั คนดีนัน้ คือ คอยสา้ นึกบุญคุณค่า ๔๐. พระอาจารย์อ่อนผนู้ ้า เป็นพระเปรยี ญธรรมประโยคห้า ชอ่ื เสียงโด่งดงั ทว่ั หน้า เพราะเปน็ นักเทศนป์ ฏิภาณ บว่ า่ เทศนเ์ ด่ยี วเทศน์คู่ สาระความรู้ฉะฉาน เรือ่ งเทศนท์ ่านมหี ลักการ และความเชี่ยวชาญเป็นเอก ๔๑. พระมหาพรหมวัดเกตกุ าราม เล่ืองช่ือลือนามดังมนต์เสก แถมตน๋ นึง่ ฝีปากเอก วัดพระธาตุหริภุญชยั เคยเทศน์โต้พระมหาอ่อน คือพระมหาสดุ ใจ แม่น้าจนพอหยดุ ไหล เหมอื นภูเขาไฟระเบิด

๔๒. มที ั้งโศกเศร้าโศกา สนกุ เฮฮาไห้เกิด น้าเสียงสา้ เนียงเลอเลศิ ทา้ นองด่ังพร้าวไกวใบ ท่านเปน็ คนด้ารา่ งน้อย หลงั โก่งสะนอ่ ย(เล็กน้อย)บ่เหมอื นไผ ท้ามาเทวทา้ กน้ ไหว ชอบคลุมผา้ สีไพรยอดตองอ่อน ๔๓. เราเป็นลกู ศิษย์อาจารย์ เลยได้สืบสานสืบส้อน ตอนนนั้ ทา่ นพระมหาอ่อน ทา่ นจะไปสอบชงิ ทุน เปรียญหกและภาษาอังกฤษ หวังจะสอบติดเนื่องหนุน ภาษาองั กฤษซา้ บ่มูล เลยไปขาบลา้ พนู เสียหว่าง(ช่ัวคราว) ๔๔. ความรู้ขาดขาดหวดิ หวดิ บ่ได้เรยี นอังกฤษฝรั่ง ออกเดินธดุ งคเ์ สยี หวา่ ง แล้วก็หวนกลบั คืนมา ได้เปรียญหกแลว้ นา ทา่ นก็เลยลาสกิ ขา ไปเร่มิ ตง้ั ต้นยะถา ไปอยู่กรงุ เทพบางกอก ๔๕. ท้องฟา้ เคยสว่างสดใส ตัง้ แตน่ ไ้ี ปมีแตเ่ มฆหมอก เคยฟงั เสยี งเทศนเ์ สียงบอก เหลอื แตเ่ สยี งหมาเสยี งแมว เลยเข้าไปไหวไ้ ปกราบ ฝากเปน็ ลกู ศิษย์ปลายแถว พระครสู งั ฆรกั ษ์หรือว่าพระครูแหวว เป็นผู้แนะแนวสอนต่อ ๔๖ พระครมู หาเจตยิ าภบิ าล นามพระราชทานของหลวงพ่อ ไดเ้ ล่อื นสมณศักดิ์ต่อ เป็นพระพุทธิโสภณ ทา่ นเปน็ ผู้หือ้ โอวาท ความร้บู ข่ าดติดตน ที่โรงเรยี นพทุ ธิโสภณ เขา้ เรยี นจช้ันประถมปอหน่งึ ๔๗. วิถีชีวิตขะโยม(เด็กวดั ) เขา้ รบั การอบรมทึงบ่ร้ายบ่หล่ึง(ฉลาด) หวงั เอาความรู้น้ันเป็นทพ่ี ง่ึ เรม่ิ ตน้ อะอาอิอี เริ่มต้นขยันบรรลุ จนอายยุ า่ งสบิ หา้ ปี พระราชชายาดารารัศมี น้าองค์กฐินมาทอด ๔๘. โดยความเมตตาของท่านเจา้ คณุ และเปน็ นาบญุ มารอด ถงึ เวลาจะไดส้ ืบทอด ไดบ้ วชเป็นสามเณร กรรมวาจาสกิ ขาบท ถูกต้องก้าหนดกฏเกณฑ์ เริ่มบวชเป็นสามเณร ท้าวตั รเชา้ เย็นบ่เคยขาด

๔๙. จากน้นั ก็เร่มิ เรยี นหนัก ตั้งหลกั นง่ั ขัดสมาส เอาหนงั สือนวโกวาท อ่านเป็นเลม่ แรกหัวที ไดร้ ับความรู้กระจ่าง มีความสว่างใสศรี ท่านไดจ้ บนักธรรมตรี อายุซาว(ยี่สบิ )ปีมาใคว่ ๕๐. ไดเ้ ข้าพธิ ีอปุ สมบท ตามกา้ หนดเวลาฤกษ์ได้ เข้าสูฐ่ านะ พระภิกษุใหม่ ในพทั ธสีมานาบุญ วนั ท่ีหกเดอื นกรกฎา พอศอสองสี่แปดศูนย์ วัดเจดียห์ ลวงขว่ งบญุ ค้าจนุ มาแตเ่ ดิมเก่า ๕๑. มที า่ นพระครูมหา เจตยิ าภิบาลท่านเจ้า เป็นพระอุปชั ฌาย์ตนเกา๊ (แรก) ได้เคยสอนมาเมินนาน ทา่ นเจา้ คณุ พระญาณดิลก องค์กรรมวาจาจารย์ พระครพู ุทธโิ สภณบุญปนั เปนอนุสาวนาคูส่ วด ๕๒. พน่ี อ้ งศรัทธาญาติโยม ยกมือประนม พากันอา้ งอวด รว่ มโมตะนางานบวช ฟงั พระท่านสวดนะโม บุญแห่งกาสาวพัตร์ แมน่ ต๊ดั (ถึง)มากนักอักโข นามวา่ “จันทรก์ สุ โล” น้ีเป็นฉายา ภกิ ขุใหม่ ๕๓. อุปสมบทแลว้ นา ก็ถงึ เวลาท่จี ะได้ สอบนักธรรมโทได้ใหม่ ภาระใหญ่ ๆ กต็ ามมา ไดเ้ ปน็ ผแู้ ปลสาระ ธรรมปทัฏฐกาถา บาลไี วยากรณ์นั้นนา มันมหี ลายบทหลายหมวด ๕๔. เรม่ิ ตน้ ผลงานกวี ทงั้ ภาษาบาลีและบทสวด งานวรรณกรรมหลายหมวด ภาระหลายหลากมากมี เลยสอบประโยคบผ่ ่าน ขา้ มด่านบ่ได้ ๒ ปี สมองก่อหนักเตม็ ที หนา้ ทีม่ ันมีอยู่กองโกฏิ ๕๕. เมอื่ มนั บ่ได้ดง่ั ใจ อยทู่ ไี่ หนก่อเป็นดใี คร่โกรธ อยไู่ ปกบ็ ม่ ปี ระโยชน์ กลัววา่ จะเสยี เวลา จติ ใจเกิดความทอ้ แท้ คดิ จะขอลาสิกขา วอนหม่เู พ่ือนเดียวเสย่ี วจา มาช่วยปรกึ ษาหาเหตุ

๕๖. ว่าท่านมีเร่อื งหยังชา ท่จี ะมาลาละเพศ จะไปรบี ปฏเิ สธ เราค่อยอยไู่ ปฟงั ไป ท่านสกิ เราก่อจะสิก เกดิ อิกขะหลิกในใจ จา้ เป็นทนอยู่ต่อไป อยู่เพื่อน้าใจเจ้าหมู่ ๕๗. ต้องพยายามต่อไป บ่ยอมหื้อไปลบหลู่ จากนน้ั กต็ ามเจา้ หมู่ มงุ่ สกู่ รงุ เทพมณฑล เพอ่ื จะได้ไปเฮยี นต่อ เฮาจะลองผอ่ แถมหน หลวงพอ่ เจา้ คุณพุทธิโศภณ เซน็ ใบขออนุญาต ๕๘. ไปฝากทีเ่ รียนท่ีพัก ทีส่ ้านกั วัดบรมนวิ าส หื้อเปน็ ลกู ศิษยก์ ้นบาตร ทา่ นพระมหาทองด้า จนั ทะทูปะโมเถระ เป็นพระผู้อุปถัมภ์ พระภกิ ษหุ นุม่ ตังสาม ได้ลงไปเรียนกรุงเทพ ๕๙. อยู่กบั พระมหาทองดา้ จกั ขอเลา่ ความสังเขป วัดบรมนวิ าสกรุงเทพ ฝากตัวกบั ทา่ นสมภาร ทา่ นเปน็ พระเจ้าระเบียบ ละเอยี ดถถี่ ว้ นเอาการ บ่ว่าเร่อื งกนิ เรื่องงาน ท่านคอยตดิ ตามช่วยผอ่ (ดู) ๖๐. สองปนั ส่รี อ้ ยแปดสบิ เอ็ด อันเป็นเรือ่ งเกรด็ ประวัตหิ ลวงพอ่ พระภกิ ษุจันทร์ในตอนน้ันน่อ จติ ใจจดจอ่ การงาน ฝกึ ตังการกินการใช้ มาไวเ้ ปน็ วชิ าการ จนได้วชิ าแตกฉาน จบเปรียญสามประโยค ๖๑. ทา่ นไดท้ ั้งเรยี นทั้งแปล บ่หอ้ื ผิดแผโศลก นบั เปนบญุ ดมี โี ชค จบส่ปี ระโยคเปรียญธรรม สอบไดเ้ ปรยี ญธรรมส่ี ในปีสองส่ีแปดสาม แลว้ ทา่ นก็ได้กลบั ลา้ กลับมาเจดีย์หลวงเจยี งใหม่ ๖๒. ตอนน้ีท่านได้กลบั มา พรอ้ มทงั้ ฉายานามใหม่ ดว้ ยอตุ สาหะที่ท่านทา้ ได้ วา่ พระมหาจันทร์กุสสโล ทา่ นมีจติ ใจสะอาด ไปดว้ ยสวากขาโต จบท้ังธรรมตรธี รรมโท ถงึ พระธรรมโมชั้นเอก

๖๓. เขาลือวา่ พระมหาจันทร์ มีพรสวรรค์อนนั ตเ์ อนก ทา่ นเทศนน์ ่าฟงั เหมือนดังมนตเ์ สก เป็นที่ถูกใจคนฟัง มพี ร้อมเนือ้ หาสาระ เสนห่ ว์ าทะบจ่ ืดจาง มหานิยมมนต์ขลัง ไปทกุ บทความโศลก ๖๔. ทา่ นใช้ความพยายาม ต่อเปรียญธรรมจนจบหา้ ประโยค ความรทู้ างธรรมทางโลก บ่ใช่บ่ร้ายบ่ดี ตง้ั ใจตอ่ เปรียญหก ก้าหนดเอาไวห้ ลายปี บอ่ ใชส้ มองบ่ดี แต่ภาระนนั้ มีหลายอย่าง ๖๕. การงานมีอย่เู ต็มอก เปรียญหกก็เลยตกคา้ ง เพราะมปี ญั หาหลายอยา่ ง ทางวดั ทางบ้านทางชอง อยใู่ นชว่ งวิปโยค สงครามโลกคร้งั ท่สี อง บา้ นเมอื งทารณหมน่ หมอง ติดต่อสอื่ สารก่ปุดขาด ๖๖. ผลแห่งคณุ งามความดี ปรากฏเริม่ มีในพระพุทธศาสน์ ทา่ นจึงได้รบั ประกาศ พระราชทินนาม เป็นพระครชู นั้ สัญญาบัตร ได้รบั เลอื กคัดตดิ ตาม พอศอสองสแี่ ปดสาม ท่ีห้าธนั วามหาราช ๖๗. ถึงพอศอสองสเ่ี ก้าหก กา้ ส่งั ตกเพ่ินได้ประกาศ ตรงกบั วนั พ่อแห่งชาติ เป็นวันมหามงคล ในราชทนิ นาม พระครูวินยั โกศล คณุ งามความดีมีผล ดัง่ เงาติดตนเทวไต่ ๖๘ . สองสี่เก้าแปดเตงิ มา ท่หี ้าธนั วามาไคว่ ผลงานที่ทา่ นสรา้ งไว้ ผลบญุ จึงไดบ้ นั ดล ได้เป็นพระราชาคณะ นามพระวนิ ยั โกศล ประดบั สังฆมณฑล ใครกจ่ ้นื จมเปน็ แบบอย่าง ๖๙. เพราะวา่ ผลงานเป็นท่ีประจักษ์ สมณศกั ดติ์ า่ ง ๆ ไดม้ าดว้ ยความสว่าง ศาสนะพระบวร สองหา้ น่ึงสองครั้งน้ัน กไ็ ดเ้ ล่ือนจชัน้ แถมตอน เป็นพระราชวนิ ยาภรณ์ พระราชาคณะช้ันราช

๗๐. เถงิ วันท่หี า้ ธันวา แถมคร้ังเติงมาพทุ ธศักราช สองหา้ สองหกประกาศ เลอ่ื นเป็นพระเทพกวี เมธธี รรมโฆษติ บัณฑิตคามวาสี รุ่งเรอื งปญั ญากวี ย่ิงกว่าวารีลน้ บา่ ๗๑. ตอ่ มาสิบสองสิงหา สองปนั หา้ ร้อยสามสิบหา้ เป็นนาบญุ อย่างล้นฟา้ พระราชทานแถมก้า นามวา่ พระธรรมดลิ ก บุญญาผากฎอุปถมั ภ์ พระราชาคณะชั้นธรรม ราชทนิ นามพเิ ศษ ๗๒. ปริยัตปิ ฏิบตั คิ รองตน ยอ่ มไดร้ ับผลคือปฏิเวธ ผลดีดีเพราะสร้างเหตุ บอ่ ต้องนอนรอขอพร สองหา้ สสี่ ีส่ ดุ ทา้ ย ทา่ นก่อได้รับแถมต๋อน พระพุทธพจนวราภรณ์ เจ้าคณะรองลา้ เลิศ ๗๓. เป็นชั้นหริ ัณยบฎั โสมนสั ศรทั ธาบังเกิด เป๋นนาบุญอันประเสริฐ ล้าเลิศแก่หมู่ศรัทธา เป๋นมงคลนามสถิต แก่หม่ลู กู ศิษย์ลกู หา หื้อเกียรติคณุ บญุ ญา ลือชาไปทัว่ ประเทศ ๗๔. ไหวส้ าพระเดชพระคุณ ทา่ นคือนาบุญญเขต มวี ิสยั ทัศนพ์ เิ ศษ สบื สานและพัฒนา ปฏสิ ังขรณ์ก่อสร้าง ทง้ั บ้านและศาสนา ผลงานทไ่ี ด้ทา้ มา หลากหลายมากมายต้าแหน่ง ๗๕. องคภ์ ูมิพลมหาราชา พระราชทานมาตั้งแตง่ สมณศักด์ติ า้ แหนง่ มีตังปายนอกปายใน เปน๋ ทป่ี ระจกั ษญ์ าติโยม และสอ่ื มวลชนตังหลาย รายก๋ารธรรมะบรรยาย ออกอากาศไปทุกช่อง ๗๖. เน้ือหาสาระส้านวน เป็นทชี่ กั ชวนน้าวหนอ่ ง ใครกน็ ิยมยกยอ่ ง พร่้าพร้อมด้วยอรรถด้วยธรรม ออกทงั้ ชอ่ งห้าชอ่ งเจด็ ช่องสบิ เอ็ดกบั ตังช่องสาม ท่านผู้สนใจตดิ ตาม ทงั้ วิทยสุ ือ่ สารท้องถ่นิ

๗๗. หอมเหยหอมรสพระธรรม ยิ่งกวา่ บพุ ผางามซ่อนกลน่ิ หอมคละคลงุ้ ฟ้งุ ไปท่ัวถน่ิ ผดแผวเมืองนอกเมืองนา ชื่อเสียงของทา่ นดังโด่ง ผดแผวตะโกง้ หงสา ไปแผวสบิ สองปนั นา ผดศรลี งั กาญ่ีปุน่ ๗๘ . ลกู ศิษย์ของทา่ นก่อหลาย ทง้ั เทศทัง้ ไทยจบไปหลายร่นุ ไปแผวอินเดยี ญ่ีปุ่น ปีนงั และสิงคโปร์ พระเดชพระคุณหลวงปู่ เป็นพระผู้อาวุโส ไปแผวประเทศอนิ โด นเี ซยี อินเดยี ฝร่งั ๗๙. ไปแผวเมืองจนี เมืองลาว หลวงปู่เราเป็นพระตัวอยา่ ง บางทก่ี ่อไปหลายครงั้ แผวประเทศมาเลเซยี ทา่ นไปทวั่ ทุกดา่ นดา้ ว ผดไปแผวอ่าวตังเกีย๋ แผวประเทศมาเลเซีย ทา่ นมไี อเดยี พเิ ศษ ๘๐. พระพทุ ธศาสนา บอ่ มีอาณาขอบเขต บ่อจ้ากดั วยั และเพศ ธรรมะพระศาสดา ใจของท่านน้ันมีแต่ มุ่งแผ่พระศาสนา ไปแผวยโุ รปอเมรกิ า จนบ่มีเวลาพักเหนื่อย ๘๑. นับตง้ั แต่บวชได้เจด็ สิบกว่าปี สร้างแตค่ วามดีทา้ มาเรื่อย ๆ ทา่ นยังบย่ อมพักเหนอื่ ย แม้วา่ สงั ขารชรา บว่ า่ ร่างกายความคดิ อุทศิ เพื่อศาสนา และขออุทศิ บุญญา หือ้ แก่มารดาเจ้าแม่ ๘๒. ผเู้ ปน๋ บุพการี ขออุทิศความดเี ผ่ือแผ่ ขอหื้อวญิ ญาณของแม่ ขึน้ ส่สู วรรค์เมอื งบน ขอห้ือบญุ ญาพละ ลูกไดบ้ วชเป็นพระครองตน๋ ขอกลายเป็นสัปฑล มุงบนแม่ข้าพระเจา้ เกิด ๘๓. แมแ่ สงสกลุ แสงทอง สดุ แสนเรืองรองประเสรฐิ ไดห้ อ้ื สายเลือดก้าเนิด ตงั หกลกู เต้าจายญงิ นับต้ังแต่ผัวตายละ เข้าหาธรรมะความจริง ใจแมน่ ้ีคอยประวงิ ลูกหล้าเหลือกวา่ คนอื่น

๘๔. นึกยอ้ นอดีตผ่านผัน เหมือนหลับฝันหนั ลมื ต่นื ผา่ นความทกุ ขร์ ะทมขมขน่ื และความสขุ ชื่นนานา ชีวติ แมจ่ ากไปแล้ว หนจี ากลูกแก้วบตุ ตา แม่เกยจา้ ศีลภาวนา นอนวดั นอนวาบ่ขาด ๘๕. ถงึ แม้สังขารอินทรีย์ แม่จะดับด้นิ สิน้ ชาติ แตภ่ าพความดีแม่ได้แต้มวาด ละไว้หือ้ ลกู บูชา ยามใดลกู คิดถึงแม่ ลกู น้มี แี ตน่ ้าตา เกา้ สิบปีที่ผ่านมา เรอ่ื งราวนานาต่าง ๆ ๘๖. ของหลวงป่พู ระพุทธพจน์ ท่านยังงามงดทุกอยา่ ง ดจุ ด่ังคบไฟกระจา่ ง สว่างดว้ ยแสงแหง่ ธรรม ขอหื้อลกู หาลูกศษิ ย์ สืบภารกิจตดิ ตาม ศาสนาและวัฒนธรรม จะเปน็ ทางนา้ ทางออก ๘๗. ความดที ี่ได้สร้างสม ขอหื้อเป็นผลเป็นดอก หื้อได้ไปเกดิ ไปงอก กับหมู่พ่นี ้องศรัทธา เหล่าคณะอบุ าสก และเหล่าอบุ าสิกา๋ ยดึ ถอื พระศาสนา น้อมน้าเอามาเป็นทเ่ี ปิง้ (พึ่ง) ๘๘. พทุ ธกาลเราน้เี หย ล่วงเลยขอ้ นไปเป็นเก่ิง(ครงึ่ ) เราควรจะหาทเี่ ป้ิง ไวเ้ มื่อเราอยยู่ งั คน พุทธธรรมะสังฆะ เป็นสรณะแหง่ ตน เป็นรัตนะมงคล แก่ปุถชุ นทัว่ โลก ๘๙. มาช่วยกนั ส่ังสมบญุ หอ้ื ได้เป็นทนุ ส่แู ดนวิโมกข์ หื้อได้พน้ ทุกข์พ้นโศก จะได้อยรู่ อดปลอดภัย บอ่ วา่ ข้ึนรถลงเรือ จะมาจะเมือท่ีไหน เดินทางไปหนแหง่ ใด ไปด้วยสวัสดภิ าพ ๙๐. สิบนวิ้ ของแมบ่ ัวซอน จะขอไหวว้ อนน้อมกราบ ท่านไดร้ บั ฟงั รับทราบ อันความเป็นมาเปน็ ไป ประวัตขิ องท่านหลวงปู่ ก่อยังค้างอยูแ่ ถมหลาย ขอเจญิ ทา่ นผูส้ นใจ ตดิ ตามต่อไปแถมน่อ

๙๑. หนา้ ทีห่ รือว่าผลงาน สัพพะสัพพนั เชิญท่านฟังผ่อ ความดีทา่ นได้สร้างก่อ แกท่ ุกเผ่าผผู้ องชน บว่ ่าเมืองนอกเมืองนา ไปมาทุกแหง่ ทกุ หน เมอื งไทยนม้ี ีก่ตี น ที่จะท้าได้อย่างท่าน ๙๒. ขอภิกษุและสามเณร จงบ้าเพ็ญไวเ้ ป็นตัวอย่าง อย่าไปหนั แตส่ ินจา้ ง ลาภะปจั จ๋ัยไทยยะทาน หลวงปู่พระพุทธพจน์ ทา่ นได้ปรากฎหื้อหัน(ให้เห็น) มงุ่ แต่หน้าท่ีการงาน บ่อว่าเมืองไทยเมืองนอก ๙๓. เคยหนั (ให)้ ก็มีบางตน หัวจนพอโพลนพอหงอก แต่งเอาผ้าเหลืองมาปอ้ ก(ห่ม) ถ้ากินก้าขา้ วศรทั ธา พอ่ งก็ตัวพระใจพาล เป็นมารแก่ศาสนา เร่ืองราวที่ไดว้ ่ามา หนังสือพิมพล์ งเป็นขา่ ว ๙๔. อย่าทา้ ให้เสียสถาบัน ศาสนธรรมของพระพุทธเจา้ ขอฝากศรทั ธาหนุ่มเฒา่ ห้อื ได้ไต่เต้าตางบุญ พระพทุ ธพระธรรมล้าเลิศ เทดิ ไวบ้ ่หอื้ เสื่อมสญู จะได้เป็นเสบียงบญุ ต้นทนุ สปู่ รโลก วางเพลง..............

ซอมหาเถรประวตั ิพระครูบาเจา้ อภิชยั ขาวปี วดั พระพุทธบาทผาหนาม อาเภอล้ี จงั หวดั ลาพนู ประพนั ธ์บทซอโดย แมค่ รบู ัวซอน ถนอมบญุ (เมืองพร้าว) ภาคที่ ๑ ทานองเพลงออ่ื เป็นของบ่จรงิ บ่อแน่ ๑. อฐั ิอมิ สั มิง ก่อแล้วแต่กรรม.......แต่บญุ มดี บั มีเกิดมีสญู มีเกดิ แล้วต้องมแี ก่ รวมศนู ย์แห่งชาติ มนุษยเ์ ปน็ สัตว์ประเสริฐ เป็นวัฎจกั รวงหมุน ๒. ตัวเราบไ่ ชต่ ัวเรา อย่าหลงมัวเมาประมาท สิบนิว้ ขออภิวาท อ้านาจบญุ บา....ระมี วิญญาและปาระมยั พระอภิชัยขาวป๋ี ตามในประวัติท่านมี ยินดีที่ไดม้ าเลา่ ๓. เริม่ แรกก็มีครอบครัว ผู้เป็นผัวน้นั ช่ือนายเม่า ตามในประวัตเิ พิ่นเล่า พ่องว่าเป็นลวะั ....เป็นยาง สว่ นเมียจชื่อวา่ จั๋นตา ไดส้ รา้ งบุญมาปางหลัง ชว่ ยกันสร้างหอสร้างรัง อยไู่ ปตามทางตามฮตี ๔. เวลาผา่ นมาล่วงเลย บ้านแมเ่ ทยจะเลา่ ถงึ อดีต เสียงสัตว์นานากกู่ ้องฮ้องหวดี ตังเสียงจงิ้ หรีด.....แมงจอน ยังเป๋นป่าดงพงไพร มีแผวเสือลายกา่ ยกอ๋ น ยนิ เสียงจ้ิงหรีดแมงจอน กล่อมยามหลับนอนคืนฮงุ่ ๕. มเี ก้าครอบครัวดว้ ยกัน มีความสขุ สันต์หมนั้ มุ่ง ท้ามาหากนิ หาน่งุ อยู่กันแบบธรรม....มะดา บอ่ ว่าแมต่ าพ่อเม่า ปลกู แผวบ่าเต้าแตงกวา ขายก่อบ่มีราคา ตะก่อนนน้ั นาอะหยงั ก่อถกู

๖. อันเป็นผกั ไม้ใซ้เครอื บ่าแคว้งบะเขอื กอ่ ต่างคนตา่ งปลูก แม่จั๋นตาตงั้ ท้องมีลูก ครบเกา้ เดือนหนอ่ ........ปอดี เป็นเดอื นเจ็ดเหนือปีเป้า(ฉลู) ยา่ งเขา้ เปน็ วันปากปี ซ้าเปน็ วันจนั ทร์พอดี สุริยะนนถี ใกล้ค่า้ ๗. ซ้าตรงกับเดือนเจด็ เพญ็ ลมเบง่ ก่อตะเบ็งกระน่า้ แม่ก่อไหห้ วลครวญคร้า่ รา้่ หาแต่ลูก.....ในครรภ์ ขะไจ(รีบ)ออกมาจากท้อง พ่อแมพ่ ี่น้องใคร่หัน(เหน็ ) ลกู นอ้ ยได้ออกจากครรภ์ ยามแสงตะวันรบิ หร่ี ๘. เดอื นเจ็ดเป๋นวนั ทส่ี ิบเจด็ มันกอ่ ตึงเหนด็ (เก่ง)เต็มท่ี เจ็ดบวกเจ็ดนั้นได้สิบส่ี เต้ากุณพระสงฆ์......พอดี เป็นฤกษ์แห่งมงั ก๊ะละ เป็นยามจัยยะดิถี ถ้าเจ้าได้บวชเป็นพระสงฆ์องค์ชี จะได้เป็นคนดีมีจช่ือ ๙. พอ่ เมา่ กับแมจ่ นั๋ ตา เลยเอาวันนีน้ า มาเป็นนามเป็นจ่ือ ตงึ บ่อเคยด้านเคยดื้อ เพราะช่ือน้นั เป็น.......มงคล ตา๋ มในประวัติเพ่นิ เล่า วา่ ครอบครัวเจ้า ยากจน อยู่กบั พ่อแม่สามคน มคี วามอดทนเป็นเลิศ ๑๐. มีความน้อมแนบแยบยล เพราะว่าเบื้องบน ทา่ นสง่ มาเกดิ ไผจะสขุ ขีดีเลศิ แลว้ แต่กรรมใคร.......บญุ มัน เมอ่ื น้อยชอบเป็นพยาธิ เพราะเปน็ โรคขาดอาหาร ยอ้ นว่ากินกลอยกนิ มนั เลยเป็นออดออด แอดแอด ๑๑. เพราะว่าครอบครวั ยากจน เท่ือก่อตากฝนตากแดด มันตงึ เปน็ ไปร้อยแปด สมัยโบร่้า...โบราณ ชวี ติ เกดิ มาต้องสู้ เพราะความเป็นอยู่ ทุกข์ผลาญ พ่ออแมเ่ ป็นคนขยนั ยะการกบั ป่า กบั ไร่

๑๒. อตุ สา่ ห์บกสวนพรวนดิน เพือ่ จะมีกิน๋ มีไช้ เซาะเลยี้ งท้องเลี้ยงใส้ ครอบครัวอย่.ู ...ไดส้ บาย ถึงจะเหง่ือไหลไคลย้อย หันหนา้ ลูกหนอ้ ย ก่อชืน่ ใจ มคี วามสุขกว่าไผไผ ลกู คือดวงใจป๋ ้อแม่ ๑๓. โลกนห้ี มนุ เวยี นเปลี่ยนผนั สังขารของบ่อเท่ยี งแท้ ลูกอยกู่ บั พ่อกับแม่ ทา่ นก่อแก่ไป.....ตงึ วัน ยิ่งกลัวกอ่ ย่ิงเข้าใกล้ ยงิ่ ใคร่ไดย้ ่ิงผ่อบ่อหัน เมาแตเ่ ยี๊ยะเวยี กท้าการ ปล่อยเวลามันพ้นผา่ น ๑๔. ความทกุ ข์น้ันเป็นเงาต๋ามตั๋ว บ่อกลัวก่อเพิงดีหย้าน เริ่มนับตงั้ แตน่ ้นั พอ่ ก่อเร่ิมบอ่ ...สบาย เดยี๋ วก่อเป็นขบเป็นปวด บีบนวดก่อยงั บ่อหาย ตามคา้ ชาวบา้ นตังหลาย วา่ ป้อบ่อสบาย เป็นไข้ป่า ๑๕. ขนาดแดดร้อนกวมตอน พอ่ ก่อยงั นอนห่มผ้า กิน๋ ก้ายาเมอื งยาฝนยาปา่ อาการกอ่ บ่า ใครด่ ี ตอนนั้นอายุครบู า ย่างเข้ามาได้สป่ี ี บอ่ รปู้ ระสาประสี บ่ารู้จกั ร่ายดีถี่หา่ ง ๑๖. ตามรตี คนเก่ามี สง่ จนสง่ ผเี พน่ิ ก็เยียะทุกอยา่ ง ส่งเคราะหเ์ ลาะนามต่างๆ เมย่ ตึงบอ่ สว่าง..บอ่ แควน ปจู่ ารยม์ าเสกน้ามนต์ ไล่เคราะห์สง่ จนสง่ แถน เพ่ินท้าสะตวงปากแบน ป้นั รูปปู่แถนยา่ แถนใส่ ๑๗. ใส่แผวน้าเหลา้ ข้าวปล๋า ปนั้ แผวรูปหมา รูปไก่ วา่ นหวเี สื้อผา้ ผนื ใหม่ ใส่แผวระกั๊ด....สายคอ ม้าวใส่แขน ตังแหวนกวงหา้ ง ใส่แผวตบุ๊ ต่งสรอ้ ยคอ ลางพอ่ งก่อตบุ๊ ดนิ ขอ เอาตา่ งแถบเงนิ แถบบาท

๑๘. ปูจ่ ๋ารย์ก่อมาบวงสรวง โยงสะตวงต้หี ัวคนพยาธิ เปยี๋ เอาผา้ ต่องมาป๊าด แล้วเริม่ ต้นว่า.....นะโม สวดพระก๋ัณฑ์ไตร๋ปฎิ ก เรมิ่ บทอิติปิโส แผวอะสงั วิสโุ ล ปสุ ะภุพะ หลายรอบ ๑๙. ปู่จา๋ รยเ์ สกฝ้ายมัดมือ ก๋ันตงึ ผสี อื ผปี อบ ระบบหายใจ๋ปอหอบ บึดเป๋นก่อยก่อย.......แฮงแฮง กน๋ิ ข้าวเตือ่ จ๊อนสองจอ๊ น เป๋นลมขน้ึ ต้อนก้อนแขง็ อากา๋ รของปอ้ หมดแฮง ผอมเหลือกา้ หนังกับดูก ๒๐. ป้อเมา่ นอนน้าตา๋ ไหล หยงั มากลัวตายละลูก กลัวตายวันน้วี ันพูก ไผจะมาผ่อ....มากอย ลกู ยังบ่อใหญห่ น้ากลา้ บาน ยังบ่อเปน็ ขุดมันขดุ กลอย ไผจะมาผ่อมากอย พ่ออกลัวลกู น้อยลา้ บาก ๒๑. แต่แลว้ กอ่ ถงึ เวลา พอ่ มรณาตายจาก จวี ติ ปอ้ ไดพลัดพราก เสียจากลกู นอ้ ย......เมียแพง พอ่ งมาตายละไฮ่ข้าว ตายละสวนเตา้ สวนแตง เหมอื นบา้ นขาดตง๋ ขาดแวง จ้๋าเปน๋ ตอ้ งแยงตย้ี ้า่ ๒๒. จีวิตของเมยี ขาดผัว ครอบครวั ก่อเร่มิ ตกตา่้ ถูกเขาเอาเปรยี บเหยยี บย่า้ ตกตา้่ บ่อหิน.......ดินทราย ลูกป๋กี อ่ มานง่ั อู้ ยงั บอ๋ ฮวู้ า่ ป้อตา๋ ย วา่ ปอ้ หลบั เมินล้าไป ลุกมาเหล้นโตยอา้ ยเหยี กอ่ น ๒๓. เป๋นดีอนิ ดแู มต่ า อิดหิวโรยราเหนอ่ื ยอ่อน บ่อมีเวลาพักผอ่ น มาได้หลายคืน.......หลายวัน ป้ีน้องสิบซาวจาวบา้ น เป้นิ กอ่ มาจ่วยกั๋นจดั การ เสรจ็ จากเรือ่ งตา๋ ยเรื่องตาน กอ่ มาเล่าเหตุกา๋ รณแ์ ถมใหม่

๒๔. จน๋ เต้าเดก็ ชายจ๋มุ ปี๋ อายแุ ปดป๋ีมาไคว่ ฮู้จักเก็บผักเกบ็ ไม้ จา่ งฝกึ สานข้อง......สานไซ สานเปย๊ี ดสานโกย๋ สานซา้ ยงั ฝึกแผวก้าแผวขาย บอ่ ว่ากา๋ นยงิ กา๋ รจาย ฝึกแผวอีดฝา้ ยตอหูก ๒๕. จา่ งแผวย้อมฝ้ายดา้ ดิบ เอามาหยิบหื้อมันเป๋นดูก สุขต๋ามประสาแมล่ ูก ผิดถูกตา่ งหื้อ....อาภัย จ๋นเตา๊ มคี วามเก่งกลา้ อายุสิบห้าปป๋ี ลา๋ ย ตอ๋ นน้ันครบู าศรีวจิ ยั ทา่ นก้าลงั ดงั ดมี จี อ่ื ๒๖. วนั น๋งึ เดก็ ชายจมุ๋ ปี๋ มาขอลาหนีแมไ่ ปด้ือดื้อ แม่เปน๋ อ่ึมอึ๊อ่ึมอื่อ บอ่ ใครห่ ้ือลกู ไป....ตางใด ลูกกอ่ เริ่มเป๋นบา่ วแถ่ว กลัว๋ ลูกไปแอ่วก๋วงไกล๋ แม่นี้เป๋นหว่ งเป๋นใย กลั๋วลกู จะไปคบเปื้อน ๒๗. กล๋ัวลกู ไปหลงคารม เข้ากบั สงั คมป่าเถื่อน บ่อจา้ งแกป้ ๋มแก้เงื่อน กลั๋วจะเป๋นอัน....ตะราย ถา้ ลกู เปน๋ หยังไปนา จะมไี ผมาแก้ไข เอามือลูบหัวลูกจาย ปลอ่ ยลมหายใจ๋เบาแผว่ ๒๘. ลูกน้อยก้มหวั ยอมฮบั ว่าครับ ครบั ครบั ผมบอ่ ใจ้ใจไ้ ปแอว่ วา่ ผมหดู้ ีอยู่แลว้ ว่าแม่เป็นหว่ ง......เป็นใย ผมบ่อกด๊ึ แอกขะแตก ต่อสง่ิ เหลวแหลกท้ังหลาย จะไปไหวค้ รูบาศรีวจิ ัย แม่จะไปโตยผมก่อ ๒๙. ท่านอยู่ทีว่ ดั บ้านปาง เป็นตนบญุ ดังนน้ั น่อ ปากนั๋ ไปไหว้ ไปผ่อ ครบู าป้อแห่ง......ลา้ นนา เข้าไปน่งั แบบสุภาพ ยกมือไหวก้ ราบทลู สา เมอ่ื ได้หันหนา้ ครูบา บงั เกดิ ศรัทธา ย่ิงยวด

๓๐. อายุย่างเข้าสิบหก ปลงตกมีใจใคร่บวช จีวิตผ่านมาสะลวด เหมือนดัง่ เปิน้ เหล้น.....ละคร เมากนิ เมาเหลน้ เมาแอว่ ต๋ายแลว้ ก่อเป็นเหย่ือหนอน ลูกขอมาหม่ จีวร อยู่ในค้าสอนโอวาท ๓๑. ไดบ้ อกหื้อแมจ่ ๋นั ตา น้าตาแมจ่ นพอหยวาด ถ้าลูกตัดโลกปดุ ขาด แม่อนโุ ม......ทะนา ถ้าว่าลูกจะบวชแต๊ แม่ก่อขอยกมือสา ก้าน้นั แมเ่ จา้ จนั๋ ตา ก่อจงู๋ แขนลกู หน้อยมาฝาก ๓๒. สงบเสงี่ยมเจยี มตัว ครบู าใคร่หวั แล้วอู้ออกปาก จะมาต่อยจมิ ต่อยสาก หือ้ ไกลจากครก....จากมอง เปนการตอบแตนบญุ กณุ ตึงจะไดบ้ ญุ สนอง ครูบารับรองเล้ยี งดู เหมือนหับประตูกะหลดั ใส่แซ่ ๓๓. จะมาบวชเปนสามเณร ความจ้าเปนนัน้ ก่อคือห่วงแม่ ใจกอ่ กดึ ยากแต๊ แต๊ จะไดล้ ะแม่อยู่........คนเดียว เวลาฝนตกฟ้าร้อง บอ่ มีพี่นอ้ งแลเหลียว แมจ่ ะไดอ้ ยู่คนเดียว ก๊ึดแล้วมันหนา้ เปน๋ ห่วง ๓๔. นัง่ กึด๊ จนปอลืมคงิ เหมือนกบั ลูกลงิ ตดิ บว่ ง ความฮักความหวงความห่วง อันน้นั คือบว่ ง......มือมาร กอ่ เลยเร่มิ ตั้งตบะ สจั จะและอธิษฐาน เข้าไปนงั่ ในวหิ าร ต้ังสัจสาบานกบั ตัวเก่า ๓๕. แลว้ เรม่ิ อธฐิ านจิตร ขอเปน๋ ลูกศิษย์ พระพุทธเจา้ เร่ิมฝึกอ่านเขียนเรียนเลา่ กบั ครูบาเจา้ .......ต่อไป หวังจะไดส้ บื ต่อหนอ่ เนื้อ จะได้ต่อเชื้อต่อสาย ช่อื ว่าเณรศรวี จิ ยั มีความภูมิใจใสสวา่ ง

๓๖. ไดเ้ ปนลกู ศิษยค์ รบู า ท่านสอนวชิ าตา่ งๆ เปนแผวสหลา่ นายชา่ ง สรา้ งแผววิหาร...ศาลา สรา้ งแผวพระธาตุเจดยี ์ หล่อพระโมฬีเกสา ได้เปนลูกศิษยค์ รูบา ไดห้ กวะสามาไคว่ ๓๗. ปออายุซาวสองปี ได้เข้าพิธยี ง่ิ ใหญ่ ไดเ้ ปก๊ ข์(บวช)เปนธุเจา้ (พระ)ใหม่ ศึกษาคว้าไขว่....ตอ่ ไป ตดิ ตามครูบาศรีวจิ ัย ตงึ บ่อว่าใกล้ว่าไกล ฉายาว่าอภิชยั ครบู าศรวี ิจยั ตัง้ แต่ง ๓๘. ถ้าจะใชน้ ามเหมือนกัน ดา้ นธัมมฐานมนั คนละต้าแหน่ง เยีย๊ ะหือ้ คนฟังทะแมง่ อันใดเป๋นแหย่ง......เปน๋ อาน บอ่ ฮู้ลูกกลอนลูกบิด ไผจะเปนลูกศษิ ย์อาจารย์ ตเ้ี ปน้ิ ลกุ ไกลมาตาน เปอ้ื ตดั รา้ คาญยุ่งยาก ๓๙. เป๊กขแ์ ลว้ สองปผี ่านไป พระอภิชัยกอ่ ได้ลาจาก ไดไ้ ปสะสางถางถาก สมกบั ความอยาก......จะท้า อยู่ต๋ามกองศีลกนิ๋ เพล ห้ือป๊นบว่ งเวรบ่วงกัม๋ ม์ ลูกศษิ ยค์ รูบาศีลธรรม ตอ้ งพยายาม อตุ สา่ ห์ ๔๐. ขอท้าความดเี ปื้อมรี าคาเหมือนเป้นิ เยี๊ยะนา จะตอ้ งได้หวา่ นกล้า อายไุ ดส้ ามสิบสบิ ห้า เริม่ ไปสร้างวดั ......สร้างวา บา้ รุงพระพทุ ธศาสน์ หอ้ื ได้สมปรารถ.....ถะหนา สมยั เปิ้นไจเ๊ งินตรา ก๋าประสาททองของชาติ ๔๑. และมีฮูปจา๊ งสามหัว เงนิ ส่วนตวั๋ ตงึ บอ่ มสี ักบาท ทา่ นไจ๊แต่ความสามารถ บวกกับพละ......ก้าลงั เป๋นคนจ่างอ่านจา่ งคิด ขอหื้อจวี ติ ........สมหวัง ไปสร้างหลายตหี้ ลายตาง ล้าปูน ลา้ ปาง เจยี งใหม่

๔๒. ผลงานปฎสิ ังขรณ์ แม่บวั ซอนยังบ่อไดว้ ่าไว้ จะรวบรวมใส่ตอ๋ นต๊าย ยกไวป้ กไผ......ปอมนั ต๋อนน้ีจะอู้ถึงชีวิต เขา้ สวู่ กิ ฤติผวนผนั มีเจ้าหน้าทีต่ างกษร เข้ามาพวั พนั หยงุ้ เก่ยี ว ๔๓. มาถามหาใบก๋องเก๋นิ ผา่ นมาจา้ ดเมิน เปน้ิ มาถามบ่าเด่ยี ว ปลัดอ้าเภอได้มาขบั เคย่ี ว ท่านก่อตอบไป....โดยดี ทา่ นตอบว่าต๋ัวขา้ อายสุ ามสบิ หา้ ป๋ี ใบกอ๋ งเก๋นิ เฮา บ่อมี หลายปี๋แลว้ เฮา มาบวช ๔๔. ทา้ ดีมาต้ังแตเ่ มิน ยงั มาเผชญิ ตอ่ ความเจ็บปวด มีเจ้าหนา้ ท่ีตา้่ หนวด เขาปากน๋ั มา......จับกุม หวั อกพระอภิชยั เหมือนดงั่ มไี ฟมาสมุ ตา้่ หนวดเขามาจบั กมุ เอาไปขนึ้ ศาลไตส่ วน ๔๕. เร่ืองในก๋องเก๋ินทหาร เหตกุ า๋ รณ์ก่อเรม่ิ ปนั่ ป่วน เขายับเปนิ้ ไปไต่สวน แบบไร้ศลี ธรรม......ล้าเอียง จะห้ือฮบั หมายเกณฑเ์ มื่อเถ้า ตเุ๊ จา้ ทา่ นก่อเลยถียง เขาสัง่ ว่าหื้อเงยี บเสยี ง ระวงั จะโดนติดคอก ๔๖. เขาบังคบั หื้อเป้ินสกิ ทา่ นสว่ายหัวหลุกหลิกบ่อยอดถอดผ้าออก พอ่ งกอ่ ลงเขา่ ลงศอก จ๋นปอมบู มูบ.......กานกาน ก้านน้ั เจ้าคณะจงั๋ หวัด กอ่ เขา้ มาจดั เผดจ็ กา๋ ร สงั่ ห้อื ต้่าหนวดตะหาร ปาก๋ันถกผา้ เหลอื งออก ๔๗. อวดใหญ่ในอทิ ธพิ ล แต่ใจม๋ อกโจร๋ กระจอก เย๊ียะหื้อระกา้ ช่้าชอก หมดดอกหน่วยออก....มาแตน ไอ่พวกใจ๋บาปหยาบจ๊า เอาขะแจม๋ าใส่แขน เขาปาก๋ันด้าเนนิ แผน ต๋ามต้เี จ้านายเขาสง่ั

๔๘. เอาไปฝากขงั โฮงพักหนง่ึ คืน ก่อไดแ้ ตย่ นื กับนั่ง ฮ้อนจน๋ เหง่ือไหลไคลหล่งั อยู่ในระหว่าง.....จองเวร เหม็นตึงโป้ขโี้ ป้เย่ียว เหลือกว่าป่าเฮ่ยี วผีเข็ญ มแี ผวตึงเฮือดหมดั เหม็น ตุ๊กข์เข็ญบอ่ ไดน้ อนคนื ฮงุ่ ๔๙. อยรู่ วมกับผู้ต้องหา อย่างเปิ้นเอาปลา๋ ยดั องุ่ ปอถงึ แจง้ เจ๊ารุง่ กอ่ ไดย้ ินเสยี ง......ระฆัง กา้ เดยี วก่อมเี จา้ หน้าที่ มาเปิดประตู๋ห้องขงั แลว้ เขากอ่ ปาเดินตาง ไปฟังกา้ ศาล พิพาก ๕๐. กา้ สง่ั ศาลตดั สนิ ความ ไดเ้ สวยกั๋มมว์ ิบาก ต๋ามท่เี ขาได้พพิ าก วา่ มีกา้ หนด.......หกเดือน ทา่ นเปน๋ ผ้บู ริสทุ ธ์ิ ยอมหื้อเขาฉดุ เขาเฉือน บ่อเกยสะทกสะเทือน เจา้ นายก่อคอยเตอื นยา้ บอก ๕๑. เวลามอกสีโ่ มงเยน็ มาเป๋นตุกขเ์ ขญ็ ช้าชอก เขาส่งตว๋ั เขา้ ในคอก ในเมืองจั๋งหวดั ......หละปูน ตด๊ิ ตงึ ขะแจ๋ลา่ มโซ่ ปอเป๋นบะล่นุ บะจุ๋น ชีวิตครบู าต๋นบญุ ถูกเขาท่รุณอยา่ งเจ็บปวด ๕๒. ทา่ นยังได้แผ่เมตตา๋ น่ังภาวนาท่องสวด เพราะใจ๋ทา่ นเปน๋ นักบวช ท่านมแี ตห่ ื้อ.....อาภยั บ่อไดผ้ ะอืดผะอวม ทา่ นได้ส้ารวมก๋ายใจ๋ อยู่ในเหตกุ ๋ารณว์ ุ่นวาย แตใ่ จท๋ า่ นสงบนิ่ง ๕๓. ความตกุ๊ อย่างแสนสาหสั จะตอ้ งขจัดทุกส่ิง น่ังหลับตา๋ ภาวนานง่ิ นกึ ถงึ แต่ส่ิง.......อันควร บอ่ ว่ายามกนิ๋ ยามนอน มาเปน๋ อาวรณ์ขะจว๋ น ยังถกู ลา่ มโซ่ตีต๋ รวน กับหมูข่ บวนนักโต๊ษ

๕๔. ตดิ๊ กัน๋ เป๋นหมูเ่ ป๋นจุม นายกมุ ก่อแสนเหยี้ มโหด ตอ๋ นทา่ นมาเป๋นนกั โตษ๊ สดุ แสนจะทอ......ระมาน เอาขันติเปน๋ ตี้ต้งั หม้ันอยใู่ นก๋มั มฎั ฐาน ปอห๋ันใสโ่ ฮงพยาบาล หลงั เก่ามนั ปงั หลหุ ลน่ ๕๕. ไดป้ รึกษากับพระธา้ มะรงค์ ในจุดประสงค์เร่ิมต้น ขอท่านจงไปคดิ ค้น เฮาอยากสร้างโฮง.....พยาบาล ทา่ นก่อไดจ้ า๋ ได้อู้ กบั ท่านผู้บัญชาก๋าร ขอท่านจงไปประสาน ผู้ว่าราชการห้ือหน่อย ๕๖. ผ้บู ญั ชาการเรือนจ้า๋ ทา่ นไดต้ ิ๊ดต๋ามหลามถ้อย กล๋วั บอ่ ตนั เสรจ็ เรยี บร้อย ความหวงั มันหาก......ลางเลือน ผูว้ า่ ราชก๋ารจงั หวดั เปน๋ ผูม้ าขัดมาเตือ๋ น ว่าท่านติดคกุ หกเดือน ย้าเตอื นว่าบอ่ อนุญาต ๕๗. พระอภิชยั ขาวป๋ี ทา่ นเปน๋ คนดีมีความฉลาด ว่ามันจะเสย้ี งกีบ่ าท เฮาจะใจ๊เงนิ ของ....เฮาเอง จะสรา้ งห้อื มนั สา้ เร็จ ไผบอ่ ถ้าเข็ดถา้ เกง๋ จะใจ๊เงินส่วนตวั๋ เอง ไผบอ่ ต้องมายุ่งเกี่ยว ๕๘. ทา่ นบอกหื้อผู้บญั ชาก๋าร นักบุญกล้าหาญเดด็ เดี่ยว ทา่ นบอกวา่ เงินไปเที่ยว เดี๋ยวเดยี วมนั ก้อ.........กลับมา ดูมันจะเส้ยี งกหี่ มน่ื เรื่องอื่นบ่อมีปัญหา จกเงินหื้อ ผู้บงั คับบัญชา ไปต๊ดิ ต๋ามมา นายชา่ ง ๕๙. ทา่ นเปน๋ นักโตษ๊ ใจ๋บญุ ลงทนุ ในการก่อสร้าง มาเป๋นดีอวดดีอ้าง ใคร่สรา้ งหอื้ แลว้ ......โวยโวย ไอ่พวกเป๋นดีมีทรัพย์ จิตใจ๋อาภัพหิวโหย เขาสวมหน้ากากความรวย จิตใจเ๋ ฮงซวยเห้ียมโหด

๖๐. ทา่ นมอบเงนิ หอื้ ปนั หก สรา้ งมรดกประโยชน์ ในระหวา่ งเป๋นนกั โษ จว้ ยประโยชน์รฐั ......ฐะบาล ไอ่พวกเจา้ นายตา๋ ยฝ่อ เขาก่อเลยผ่อเลง็ หนั กา้ สง่ั ผ้บู ัญชาก๋าร ปล่อนทา่ นออกมาอย่ตู างนอก ๖๑. เบิกตวั๋ พระอภชิ ัย ออกจากอุบายคุกคอก กา้ สั่งเจา้ นายเปิน้ บอก หอื้ ท่านอยูด่ .ี ....กิ๋นดี ห้อื นกั ต๊ษแถมสองคน มาปรนนิบัติขดั สี ต๋นบญุ ครูบาขาวปี๋ ตอ๋ นน้ีมีคนเอาใจ๋ใส่ ๖๒. ความดเี ป๋นหลักหมั้นคง พระธ้ามะรงค์จากจังหวัดเจียงใหม่ จดั ผลหมากรากไม้ ขา้ วปล๋าอาหาร.....อย่างดี เอามากราบคารวะ ท่านพระครูบาขาวปี๋ เขาส่ังดแู ลอย่างดี ห้ือปน๊ จากไพรี พิฆาต ๖๓. ต๋อนต้ที ่านมานง่ั หนกั คนต้ีฮจู้ ักก่อมาตานบ่อขาด วนั เดือนแปดเปง็ ใสสวาด พระธาตมุ ีงาน......ประเพณี ศรัทธาป้ีนอ้ งวงศว์ าน ไหลก๋ันมาตานครบู าขาวปี๋ เหมือนดง่ั สายนา้ วารี ไดเ้ งนิ ต้งั สองปันบาท ๖๔. ทา่ นสร้างโรงพยาบาล ทา่ นเปน๋ ประธานจ๋อมปราชญ์ เรง่ สร้างห้ือเสรจ็ เด็ดขาด ก้าหนดหกเดือน.......ปอดี ครบู าจะไดป้ ๊นตุกข์ ป๊นคกุ และอเวจ๋ี ค้างแหม๋ สิบวนั ปอดี บอ่ ตนั เถิงเดอื นหก ก่อลลุ ่วง ๖๕. ตอ๋ นน้ันพระอภิชัย จติ ใจ๋สบายขนึ้ เป๋นช่วงชว่ ง เพราะความส้าเรจ็ ลลุ ่วง เปน็ บุญอุดหนุน.....จุนเจอื บญุ ญาและอานภุ าพ น้นั มีอา้ นาจลน้ เหลอื ปอเถงิ ฮอดเดือนเกา้ เหนือ เดอื นเจ็ดใต้แฮมสองค้า่

๖๖. ตางฝ่ายกรมราชฑัณฑ์ ได้มหี มายศาลตอบย้า เพราะทา่ นมีบญุ หนนุ ก้า ไดป้ น๊ จาทอ......ระมาน เหตกุ า๋ รณ์นานาตา่ งตา่ ง เหมือนดังวา่ เฮาหลบั ฝัน บญุ ตสี้ รา้ งโฮงพยาบาล เบง่ บานตงึ ผลตึงดอก ๖๗. ทา่ นซอ้ื ข้าวปลา๋ อาหาร ยกเอาไปตานห้ือหมขู่ ี้คอก ว่าวนั นี้เฮาจะได้ออก ขอทุกทา่ นอยู่.....สบาย พอ่ งก่อน้าต๋าคลอเบ้า หันแลว้ มนั เศรา้ หั๋วใจ๋ บางพ่องก่อนา้ ต๋าไหล สดุ แสนอาลัยในต๋วั ทา่ น ๖๘. พอ่ งกอ่ มากอดมาหวนั เหตกุ ๋ารณ์กอ่ ฟ้งุ ซา่ น ด้วยความอาลัยในตว๋ั ท่าน พอ่ งก่ออา้ นวย.....อวยชยั หมเู่ ฮาไดอ้ ยู่ดีกิ๋นดี กา้ นจี้ ะไปก๋ินกบั ไผ น้าต๋าครบู าปอไหล แตใ่ จม๋ ีความชึ้งทราบ ๖๙. บา่ กองกา้ วขาออกประตคู๋ ุก นักโตษ๊ ก่อลกุ โตยมาส่งยาบยาบ ผ่อสองข้างตาง สลาบ ประมาณต้งั เจด็ ......สบิ วา หมมู่ วลศทั ธาปนี้ อ้ ง ตา่ งก่อแซซ่ ้องไหว้สา พอ่ งเป๋นน้าหูน้าตา๋ เมอ่ื หนั ครบู าเดินผา่ น ๗๐. พ่องก่อเอาผ้าปลู๋ งดนิ พอ่ งก่อเอาเจ๊ดต๋ีนหอ้ื ท่าน พอ่ งเกยี มน้าส้มป่อยจากบา้ น แลว้ เอามาผะ......มาพรม เสนยี ดจ๋ัญไรในคุก ขอหื้อปน๊ ตุ๊กขข์ ื่นขม พ่องยกมือขน้ึ ประม พ่องกอ่ จืน้ จม อ้างอวด ๗๑. ปอเถิงประตู๋วดั หลวงหละปนู ก่อมีแผวนักบญุ นักบวช สิบรปู ปากั๋นมาสวด เปน๋ กา๋ รลดเคราะห์......สะเดาะห์มาร ท่านได้ห้ือศีลหือ้ ปอน ป๊นจากอาวรณ์โศกศลั ย์ ปอเสร็จจากพธิ กี ๋าร ท่านก่อเอาน้ามาหยาด

๗๒. เพอ่ื เป๋นก๋ารแผเ่ มตต๋า แล้วยกมอื สายงั องค์พระธาตุ รัศมธี รรมอา้ นาจ จุง่ ไดก้ ลา้ แกรง่ ........แบง่ บาน นับตงั้ แต่วนั น้นั ทา่ นก่อไดเ้ ริ่มพธิ กี า๋ ร ฉลองโรงพยาบาล เดือนเกา้ เหนือแฮมส่ีค่้า ๗๓. ปี้นอ้ งจาวเมืองหละปูน ไหลมาท้าบญุ หนุนกา้๊ เหมอื นดงั่ สายฝนสายนา้ ปู๋นอัศจรรย์......จรงิ จรงิ จากนั้นทา่ นก่อได้มา ไหว้สาครบู า ตี้วัดพระสงิ ห์ ครบู าศรวี ิจยั ทา่ นไดพ้ ักพิง อยู่ตวี้ ัดพระสงิ ห์เจยี งใหม่ ๗๔. เมอ่ื ทา่ นป๊นจากวกิ ฤติ อธฐิ านจิตแลว้ ยกมือไหว้ จะขอเป๊กข์มาแถมใหม่ เปน๋ ลกู ศษิ ย์ครบู าศีลธรรม ศรวี จิ ัยโยท่านเจา้ ไดเ้ ปน๋ เกา๊ อุปถัมภ์ ครบู านนั ตา วดั นนั ตาราม เป๋นอปุ ชั ฌาย์หื้อทา่ น ๗๕. พระอภิชยั ภิกขุ ตั้งใจ๋จะบบุ นุ่ ดนั้ เริ่มตง้ั โสดาบนั ขนั้ เถิงจน๊ เนระ....ปานา เอาครูบาเปน๋ ตี้เปงิ่ จนครบไดน้ งึ่ พรรษา จากน้นั ก่อลาครบู า ได้สรา้ งวดั วาผับไคว่

จ๊อยเจียงแสน แสง แสง สรุ ิยนบนฟ้า สดุ ประเสริฐเจดิ จ้า สอ่ งผ่องใส............... แสงแห่งพระอาทิตย์ เหมือนดงั่ บุญญฤทธิ์ ครบู าอภชิ ยั ............... ลกู ศษิ ยค์ รบู าศรวี ิจัย ตน๋ บญุ เอกอา้ ง................ ต๋นบญุ แหง่ วัดผาหนาม................... เป๋นผู้ตด๊ิ ตามก่อสรา้ ง................. ข้ตี ๋ีนข้มี ือคา้ ง ทา่ นเปนผู้สรา้ ง.............ยัง.........ม.ี ........... ภาคท่ี ๒ ทานองเพลงเงี้ยวเสเลเมา ตี้เป๋นอนุสรณท์ ่านไท้ สรา้ งองคเ์ จต๋ ยิ ะ และองคพ์ ระวหิ าร ๑. ผลงานกอ่ สร้างและปฎิสงั ขรณ์ จงั หวดั หละปนู เสย้ี งทุนงบประมาณ ตต้ี า้ บลมะกอกตา๋ มเปน้ิ เขยี นบอกไว้ ใจง๊ บประมาณสองปนั หา้ ร้อยบาท ตีว้ ัดพระนอนอา้ เภอปากบอ่ ง กา้ เงนิ กา้ ของก่อตงึ แปงขะหนาด ตา๋ มตเี้ ป้ินเขยี นไวใ้ นทตุ ยิ ะบาล ของแปงเงนิ แปง แต่กา้ แฮงตกตา้่ ในสมยั นัน้ ใจ๊เงินปรสารททอง งบประมาณคดิ ดู สองปนั สามรอ้ ยบาท ดา้ นกฎหมายก่อขยายอ้านาจ นบั ด.ู ....สรา้ งวิหารพระบาทสามยอดปา่ ปู ๒. สรา้ งวิหารล้าปางกล๋างตอี้ ้าเภอเกาะคา ท่านเป๋นเกา๊ ศรัทธาหมดไปเถิงห้าร้อย สรา้ งผลงานไว้นกั บ่อใจห่ น้อย แลว้ มาสรา้ งเจดยี ์ต้วี ดั บา้ นนาหลวง ต้จี ังหวัดตากหมดไปสามร้อย ศรัทธาใหญ่หนอ้ ยโตยไปสรา้ งเป๋นปวง นวงเจ้าปน้ี วงเสร็จจากบา้ นนาหลวง ก่อไปบา้ นแม่ระมาดสรา้ งตึงวิหาร สร้างตงึ โฮงเฮยี น ท่านมีความพากเพยี ร วิริยะบ่อขาดหมดไปสองปนั กับหกร้อบาทกับสามสบิ เก้า ต้ีขา้ เจา้ ได้อา่ น สารบญั ..สร้างกุฎวิ ดั แมส่ อดท่านไดเ้ ป๋นประธาน หมดงบประมาณ ไปแถมหกร้อยบาท ๓. ไปสร้างแผวเขตพมา่ ต้ีวดั มาละมาตี ไปสร้างองค์เจดียห์ า้ องค์ไวแ้ ล้ว สรา้ งตงึ วหิ ารสรา้ งตึงแตน่ แก้ว สรา้ งหอื้ จ๋นแล้วพกั อยู่ห้นั หลายปี๋ ศรัทธาพม่าเขากอ่ ยอมฮบั เสีย้ งทุนทรัพย์ถงึ หกพันรปู ี จากน้นั ก่อมาสร้างองค์พระเจ๋ดยี ์ ตี้แหลง่ วะนัน้ มีเมืองกุ๊กก๊ิกพม่า หมดไปแถมหา้ ร้อยรูปี ครูบาขาวปีน๋ าบญุ แกก่ ล้า สรา้ งเสรจ็ แล้ว ท่านก่อป๊กิ อว่ายหน้า มาสรา้ งพระเจ๋ดียต์ ้บี ้านแม่ต่าน แรมรอน...กง่ิ อ้าเภอท่าสองยางจังหวดั แม่ฮ่องสอน เสย้ี งทุนเสีย้ งฮอนไปแถมสามรอ้ ยบาท

๔. ต่อไปเป๋นสมัยตะติยะถว้ นสาม ขอเจญิ ท่านตดิ ต๋ามฟงั ไปแต๊แต๊ ครบู าขาวปท๋ี ่านบ่อเกยทอ้ แท้ กึด๊ แตเ๊ ย๊ยี ะแต๊แตม่ นั บ่อแป๊กฎหมาย ต๋อนไปสรา้ งวิหารวดั แมล่ ะมาด ปัจจั๋ยเปนิ้ ขาดไปเจ็ดร้อยบาทบ่าดาย นายอา้ เภอฮู้ขา่ วหาวา่ เปิน้ เร่ียไร ฮ้องกา่้ นนั ไปสอบสวนถามไถ่ กา้ นันตอบว่าเขอนิ ดูครูบา ถ้าจกู ้าศรัทธามนั ตึงก๊ึดบ่อได้ เงนิ บา่ มีห้อื กา้ สะหล่าจ่างไม้ เงนิ กา้ ฮอมได้เอาหอ้ื กา่ สะหล่า มาท้า......เมอื่ ฉลองเสรจ็ แล้ว ได้เป๋นถ้อยเป๋นความเจญิ ทา่ นติดต๋ามมันยงั บ่อจบง่าย ๕. นายอ้าเภอรายงานถึงเจา้ คณะจังหวัด เขารวมหัวก๋ันขจดั วา่ ตัดไฟต้ังแตเ่ กา๊ วา่ ห้ามตุก๊ ติ๊กห้ือสิกจากตุ๊เจา้ เจ้าคณะเฒา่ ออกกา้ ส่งั ตดั สิน แลว้ เขากอ่ มาบงั คับจบั สกึ พวกหยาบหนาหกึ ใจ๋หลึกทมิฬ เยีย๊ ะห้อื เปิ้นได้แปดเปื้อนราคิน ไอ่พวกหนกั แผ่นดินไอ่พวกตีน๋ ลมื เกิบ เขานกึ ว่าเขานัน้ ประเสรฐิ เลิศเลอ ปอคนอน่ื พง้ั เผลอปากัน๋ ฮ้าก๋นั เหิบ ยะโสโอหงั ความอยากดงั ก้าเริบ เขาตัดสนิ ครูบา ตึงบ่อลดราวาศอก เหียที...เป้ินไปแก้คดีกบั เจ้าคณะจงั หวดั เขาหาว่าเปิ้นขัดสั่งห้ือสิกเด็ดขาด ๖. เขาบงั คับจบั สึกท่านก่อบ่อฮ้อนบอ่ หนาว มานุ่งขาวห่มขาว ท่านก่อบ่อหนาวบ่อฮ้อน ต๊างนาปล๋ามนั จ่างไหลข้อนคนบา่ จ่างสอ้ น ตึงบ่อได้กน๋ิ ปล๋าคนตี้ใจ๋กระดา้ งกระเดื่อง อคู้ นบา่ หู้เร่ืองมันจ่างเสยี เวลาสกึ กอ่ สึก บ่อไจม่ ีปัญ๋ หาแลว้ ท่านก่อมาสร้างเจ๋ดียแ์ มต่ ่าน เมื่อสรา้ งเสร็จแล้วท่านก่อจดั ฉลอง ความดงั ก่อคะนองไปหลายจองหลายบา้ น พอเสรจ็ จากก๋นิ ตานนนั้ แล้ว ท่านก่อจากอ้าลา จากศรัทธาแมต่ า่ น ลาไป.....ศรัทธาเมืองฮอด เมอื งลีก้ ่อจาดหลายโตยครูบาไปด้าดอนนอนปา่ ๗. บางวันก่อแดดฮ้อนบางวันก่อฝนตก ข้นึ ดอยลอยบกเพราะห๋นตางไกลล๋ ้า ผ่านมาสามคนื แลว้ ไดไ้ ปจอดจ้า ตบ้ี า้ นแมล่ ะมาดหั้นสค่ี ืนโตยก๋ัน แล้วก่อปากนั๋ หนีเข้าป่าหนั กา้ ดนิ กับฟา้ ไดส้ บิ คืนสิบวนั ปาก๋นั เซาะกิ๋นลกู ไม้หัวมัน สิบคนื สบิ วันอิม่ พ่องบ่ออิ่มพ่องนกั บุญ อยา่ งพระอภิชัยหม่เู จา้ หมู่นายยงั มาวุ่นวายเก่ยี วข้อง ไอ่พวกมักมากหันแก่ปากแก่ต๊อง เขาคอยแต่จ้องแปง๋ ต๋าแป๋งโต๊ษ เปน๋ ภัย.....จวี ิตของท่านอยู่ระหวา่ งอันตราย บ่าไดอ้ ยสู่ บายเข้าป่าไปเรื่อยเรือ่ ย

๘. มาพักบา้ นนาหลวงห้ันไดแ้ ถมหกคืน กอ่ บุกป่าฝา่ ฝืนผดมาแผวเมืองลี้ บดึ ก่อย้ายไปห้นั บึดก่อยา้ ยไปหนี้ กม๋ั มม์ ันมาอย่างอบี้ อ่ มีตางขัดขืน บึดก่อข้นึ ดอยบึดก่อลอยบก ไปนอนโต้งป่าหกหัน้ ได้แถมส่ีคนื บอ่ มีข้าวจะกล้าบ่อมนี ้าจะกลื๋น นอนหั้นได้ส่ีคนื นายอ้าเภอก่อมาไล่ ปากั๋นหนเี๋ ขา้ ป่าตึงคืนก วา่ จะผดแม่ตืนก่อไกลบ๋ ่อไจ่ใกล้ นายอา้ เภอล้ีก่อช้า่ โตยมาไล่ รายงานถึงจังหวัดเขาจัดคนมาแวด กล๋างคนื .....ต๋อนน้นั มานอน ต้กี ล๋างโตง้ แม่ตืนเขาหาว่าเอาปน๋ื มาตงั้ ปนั กระบอก ๙. มีเจ้าหนา้ ทต่ี ่า้ หนวดเขามากวดค้นปนื๋ ท่านบ่อไดข้ ดั ขืน ตา๋ มตถ้ี ูกกล่าวฮ้าย ก้าสง่ั พระครูวา่ คน้ ดูห้ือไคว่ ว่าไอ่พวกผูร้ ้ายมาในคราบผา้ ขาว กฎหมายต้องอยู่เหนือกฎ หมู่เขาอู้แบบข่มขโู่ ดยบอ่ ฮูเ้ ร่ืองราว เขาปากัน๋ ค้นเป๋นระนาดระนาว ไปปะสป่ ๋ืนยาวเป๋นของจาวแม่ต่าน บ่อไจ้เป๋นปน๋ื ของครบู าขาวป๋ี ใบทะเบียนเปน้ิ มี ช้าเป๋นของจาวบา้ น ตี้ไดต้ ดิ ตา๋ มมาส่งครบู านั้น ต้่าหนวดกับพระครูดูแลว้ ก่อร้องอ้อ วางคนื ....เขายงั ขน้ึ ไปคน้ แผวบนวดั แมต่ ืน ตุพ๊ ระจน๋ ปอวนึ ปากน๋ั หนเี ขา้ ป่า ๑๐. เมอ่ื เขาขึ้นไปคน้ ก่อบ่อป๊บหลักฐาน ป๊ิกมาต่อวา่ ตอ่ ขานกับนายอ้าเภอลี้ วา่ ทา่ นนายอา้ เภอมาจกุ น๋ั อย่างอ้ี เฮาเป๋นเจา้ หนา้ ท่ีได้เสียหน้าเสยี ต๋า ระยะตางก่อบ่อไจใ่ กลใ้ กล้ จา้๋ เป๋นตอ้ งใจ๊กา้ เสยี เวลา นาเจา้ ป้ีนาม้าก่อเจ้าเป้ินมา เปน๋ ราคาหลายบาท เปน๋ เจา้ หนา้ ที่มหี นา้ ที่แบ่งเบา อยา่ ไดห้ ลงมัวเมากับต่า้ แหนง่ อ้านาจ ถา้ ว่าฝา่ ยหลวงบอ่ หู้ห่วงฝา่ ยราษฎร์ บา้ นเมืองจะพนิ าศกบั ความบ่าสตั ยซ์ อ่ื เป๋นมลทนิ ...หวังแตโ่ จ้คลาภ กันแต่งาบแตก่ ิน๋ บา่ มธี รรมมศี ีลบ้านเมืองจะปี้ป่น ๑๑. เสรจ็ จากเร่ืองราวต้ีเขาได้กล่าวหา กอ่ จะปาศรทั ธาไปหาครบู าเก๊า ออกจากแมต่ ืนค่อนคืนรุ่งเจ๊า ปากัน๋ ตอ่ งเต้าไปตา๋ มธรุ ะก๋าร คา้่ ไหนก่อต้องนอนห้นั ปาก๋นั เดินผ่านผดมาแผวห้วยกาน ต้เี ป๋นเขตอาภยั ยะตาน ท่านก่อพักสงั ขารด้วยอาก๋ารปลอดโปร่ง ปอแจ้งรุ่งเจา๊ กอ่ ได้ยกย้ายกั๋น ออกจากหว้ ยกานผดไปแผวบ้านโฮง่ เจอเหตกุ า๋ รวิตกหวั อกเหมือนจะโล่ง ครซู าวบ้านโหง้ เอาต่้าหนวดมาเกดิ๊ ดา่ น ครูบา....ต่้าหนวดหันคนนกั เข้าไปตกั๊ ไปจ๋าเลยบอ่ จา่ งแจง้ ข้อหาเลยปลอ่ ยหอื้ เดินผา่ น

๑๒. มแี ตค่ นปองร้ายก่อไดแ้ ต่ยา้ ยกับหนี ไปนอนวัดดงฤาษีหน้ั แถมคนื นง่ึ นั้น นายอ้าเภอปากบ่องก่อจวนเอาจาวบ้าน เขามาเกด๊ิ มาตา้ นเขากอ่ ต้านบ่อไหว เลยไปพักศาลาบ้านต้าลี่ ไอ่พวกเจา้ หนา้ ที่ ชอบมายุ่งวุ่นวาย นายเจ้าป้ีนายท่านจะไปตางใด เขาคอยจ้องสอดสอ่ ง ปอยา้ ยจากต้ีบา้ นดงฤาษี ก่อปากั๋นหนีผดแผวบา้ นหนองหล้อง ไอ่พวกทางกา๋ รยังส่งสารไปฟ้อง หือ้ พวกขา้ หลวงมาดักตว้ี ัดต้าลี่ ห้ันนา.....ขณะตที้ า่ นพกั อย่ใู นศาลา หมขู่ า้ หลวงเขาก่อมาตด๊ิ ตา๋ มถามไถ่ ๑๓. เขาได้ฮ้องครูบาอภิชยั ไปสอบสวน วา่ เหตุก๋ารตังมวลเป๋นจาใดพ่องนัน้ เขามาสอบถามแผวต้ีจองต้ีบา้ น เรื่องราวเหลา่ น้ัน ท่านก่อได้เปดิ เผย ทา่ นก่อบอก วา่ ต๋ัวอาตมาน้ี อยตู่ ้ีอา้ เภอลี้เปน๋ หมู่บา้ นแม่เทย หนา้ ท่ขี องพระก่อบ่อไดล้ ะเลย ทา่ นได้เล่าเปิดเผยวา่ ไปแผวเมืองพม่า ว่าเฮาไปอยพู่ มา่ ไดห้ า้ ป๋ีไปสรา้ งพระเจด๋ ยี ์ ไว้ตเ้ี มอื งหล่ายหนา้ ได้รายงานกา๋ รหื้อกับท่านผวู้ ่า และหม่ขู า้ หลวงจ๋นหมดไส้หมดตูด ฟังนา....ผวู้ ่าได้บอกหื้อท่านครูบา เสี้ยงก้าประถมศึกษาหื้อตางอ้าเภอตา๋ มระเบียบ ๑๔. ถ้าได้เสยี กา้ ปรบั ห้ือแกน่ ายอ้าเภอ แลว้ เหตกุ า๋ รต้ีเจอทา่ นก่อจะผ่านปน๊ จะได้เสยี กา้ ตว๋ั ปอปวดหวั จ้นจ้น เรอ่ื งยับเร่อื งค้นก่อจะเป๋นกฎหมาย ถ้าบอ่ อยา่ งอ้นั ก่อจะโดนจับ เสียเงินก้าปรับก่อแปดบาทบา่ ดาย นายท่านนายพระอภชิ ัย ทา่ นบ่อมีเงินสกั บาท ปี้นอ้ งศรัทธาหมู่นกั บญุ นักศลี ตเ้ี ปน้ิ ไดย้ นิ ผู้ว่าเขาประกาศ กอ่ เลยจว้ ยก๋ันฮอมคนบาทสองบาท รวมแลว้ ไดเ้ งินตงึ สบิ ห้าบาท นอนาย....ทา่ นไดม้ อบเงิน คณะผวู้ า่ ไป เสียเขาเอาเงนิ ไปหา หยงั ชอบใบช้ อบบอด ๑๕. เสร็จแลว้ ก่อย้ายจากสา้ นักพักพิง ข้ามแมน่ ้าปงิ ผดไปฝงั่ ปนู๊ เหตกุ ๋ารผ่านมาน้ันเหมือนยากระตุ้น ปาก๋ันบบุ นุ่ ดว้ ยศรัทธาเขม้ แข็ง ขึ้นรถไปหาศรีวจิ ยั ครบู า ต้พี ระนอนปคู าอ้าเภอสนั กา่้ แปง แนงเจา้ ปแี้ นงท่านยงั ไดฮ้ ่วมแฮง งานปอยหลวงแถมเต๋มตี้ ปอเสรจ็ จากปอยหลวงวัดพระนอนปคู า กอ่ เข้ากราบครูบาวา่ ขอลาจากหน้ี จะไปจ๋้าวสั สาตบ้ี ้านแมต่ นื เมืองล้ี ต้ีมาหาคราวน้ีตง้ั ใจ๋มาจ้วยป้อ บา่ ดาย.....แลว้ กอ่ ยกเอาส้ารบั ปัจจ๋ัย เข้ามอบเกณถวาย แลว้ กอ่ ก้มลาจาก

๑๖. ลาครบู าศรวี จิ ยั ดว้ ยอาลัยห่วงหวง ต้าบลบ่ะขามหลวงสันปา่ ตองแถมครั้ง ทา่ นต้ังใจ๋มาก๊ดึ มาสร้าง าะท่านได้ตงั้ ความเมตต๋าไมถี สนามหน้าวดั พระบาทยงั้ หวดี เมอื่ ในอดีตตะก่อนมนั บ่ามี นแี มน่ แี ป๋งเสรจ็ แล้วงามดี ไปสร้างตอ้ี ืน่ ตอ่ เดนิ เขา้ ป่าไปได้ส่ีคนื ส่ีวนั ปขอนอนต๋ามบ้านหมูม่ เู ซออก่ี ้อ นกั บุญแม่เทยทา่ นบ่อเกยย่อท้อ ว่าจะผดแมต่ นื ก่อได้หลายคืนหลายคา่้ หลายวนั ......นายอ้าเภอฮู้ข่าว เลยส่งั หือ้ กา้ นันเขาเลยมาจดั กา๋ รขบั ไล่บ่อหื้ออยู่ ๑๗. เขาปากั๋นมาไล่ครูบาเจา้ ขาวป๋ี ถา้ บา่ ปากน๋ั หนี๋ก่อจะถูกท้าร้าย ศรทั ธาปนี้ อ้ งปอเปน๋ ฮ้องเป๋นไห้ ปากน๋ั หนีก๋ นั๋ ยา้ ย ไปตา๋ มบญุ ต๋ามก๋มั ม์ มีก้านันดอยเต่าเปน๋ ปน้ี ้องตางป้อ หอ้ื เขาไปตดิ๊ ต่อมาอู้เฮาสกั ก้า ขอห้ือไปต๊ดิ ต่อสอบถาม และขอหอื้ ต๊ดิ ตา๋ มนายอ้าเภอดอยเตา่ กา้ ตัว๋ เฮาแตบ้ ่อปอมีป๋ัญหา อินดศู รทั ธาคนแก่คนเฒ่า เหมอื นไก่แมล่ ูกหนอ้ ยถา้ นอนบ่อมเี ลา้ ยอ่ มบ่อปลอดภยั กับปากก๋าปากเหยี่ยว แตน๊ า....ขอทา่ นนายอ้าเภอปอได้โปรดเมตต๋า เฮาใคร่ไปจ้๋าวัสสาพระบาทตะเมาะจะได้ก่อ ๑๘. นายอา้ เภอดอยเต่าไดบ้ อกขา่ วห้อื กคู้ น เลยปาก๋นั นิมนต์ท่านมาอยูต่ ๋อนนั้น สมยั เม่ือครบู าทา่ นมาอย่เู ม่ืออ้ัน ป้ีน้องจาวบา้ นก่อมาเผว้ จว่ ยก๋ัน เปน๋ แตป่ า่ บงปา่ หกปา่ หน่อ ไมเ้ ก็ดไม้กอ่ เป๋นเครือเขาเถาวัลย์ นายอา้ เภอท่านก่อเลยจัดกา๋ ร จัดแจง๋ แปง่ ป๋นั เป๋นสถานวดั ใหม่ เอาไว้เปน๋ ตี้ฟังธรรมจ๋้าศีล ขอจับจ๋องตี้ดินมอกปอห้ืออยู่ได้ และขอจ่นื จมกบั ตางกรมป่าไม้ ถวายตดี้ ินไว้เป๋นตว้ี ัดพระบาท มีมา.......จากนนั้ ปี้น้องมูลละศรทั ธา เขาก่อปาก๋นั มาจว่ ยเผ้วตางถางปา่ ๑๙. จากน้นั ก่อเรมิ่ สร้างเปน๋ อารามสถาน ทา่ นก่อสร้างวหิ ารครอบพระบาทไว้ เผื่อศัทธาจะไปมาสาไหว้ มันตงึ บอ่ ได้ตากแดดฮา้ ฝน เป๋นประโยชน์แก่สาธารณะ สร้างองค์เจ๋ติยะเอาไวต้ างบน ตง้ั อยู่ในเขตปริมณฑล พระธาตตุ ัง้ อย่บู นแถมตงึ เกา้ ยอด สรา้ งกฎุ ิ ไว้แถมน่งึ หลัง ด้วยเอก๋าตั้งจน๋ ไดล้ รุ อด แล้วมาสร้างสะพานข้ามแมน่ ้าแมฮ่ อด เสรจ็ แล้วหมดผดแผวเจยี งใหม่ เนอนาย.......จากนนั้ กอ่ ไปหาครบู าศรวี จิ ยั ปาหมยู่ างไปจว่ ยสรา้ งตางขน้ึ ดอยสุเตพ้

๒๐. ตอ๋ นนพ้ี ระอภชิ ยั ทา่ นนุ่งผ้าขาวหม่ ขาว จะขออู้เร่ืองราวต่อจากคราวตี่แลว้ มหี ลวงศรปี ระกาศกบั ตึงเจา้ ป้อแกว้ นะวะรัฐ ท่านมาช๊ัดตา๋ หนั ว่าท่านผ้าขาวทา่ นมีใจ๋หมนั้ เต่ียง ได้ปาหมู่กระเหรย่ี งเขามาจ้วยท้างาน ท่านเลยเกิดความอินดสู งสาร เขา้ กราบนมัสกา๋ รทา่ นครูบาต๋นใหญ่ ขอกราบไหว้สา เมตตา๋ แห๋มคราว เปก๊ ขห์ ื้อตาปะขาวหอื้ เปน๋ ตเุ๊ จ้าใหม่ ครบู าก่อกลวั๋ มันเดือดร้อนฮ้อนฮ้าย ว่าเฮาเย๊ียะบ่อได้เขากา้ ลงั มองแง่ ตวั๋ เฮา....ดแี ล้วทา่ นนุ่งขาวห่มขาว ไดเ้ ปน๋ เรื่องเป๋นราวมาตง้ั สองสามหา่ ๒๑. เร่ืองราวนกั พรต ยังบ่อหมดบ่อถอง คงจะมีภาคสองรอฟังเตอ๊ ะป้ีน้อง คณุ งามความดีต้ปี ระกาศก้อง ยังถูกฟอ้ งถกู ร้อง ขนึ้ แผวโฮงแผวศาล จว่ ยก๋นั ปู๋จาประวัตทิ ่านไปฟัง เพื่อเสริมบุญพลังแด่ดวงพระวิญญาณ บุญกศุ ล จะได้คุ้มกระบาล จะได้สุขสา้ ราญ ตึงคนฟังคนเลา่ ผลงานของท่านมมี ากมายกา่ ยกอ๋ ง จะเอาไปต่อภาคสองก้อยรอฟังเต๊อะเจ้า ต๋อนน้ีแมบ่ วั ซอนเมืองปา๊ ว มนั ใคร่อยากก๋นิ ขา้ วเพราะคนเฒา่ มันเหน่อื ย มานาน....ภาคสองจะเล่าตอ่ ผลงาน และเร่ืองปาฎหิ ารยิ ์ของครบู าท่าน วางเพลง........

บทซอเรื่อง..ชีวประวัตคิ รบู าเจา้ เทือง วดั บา้ นเดน่ อ.แมแ่ ตง ประพันธ์บทโดย แมค่ รบู ัวซอน ถนอมบุญ (เมืองพร้าว) เริม่ ต้นดว้ ยช้อยกะโลง ไหวส้ ากราบน้อม จะขอยกมือยอ บปุ ผาและมาลา ทางดวงดอกส้อม ห้อื ได้ประจกั แก่โสตา กอ่ นจะซอชีวประวตั ิ เจ้าเทอื งนี้ ..และเจ้า ประวตั ิของครูบา ฟังต้ังแต่เคา้ (เร่มิ ตน้ ) รอดเถิง (ถงึ ) ปลาย... ขอเชญิ อาวอาศรัทธาแก่เฒ่า ๑. สิบน้วิ จะขอยกมือสา ฟังเนอ้ ศรทั ธาแกเ่ ฒา่ ตามที่ไดย้ นิ ข่าว ไปทั่วด่านด้าวแดนเมอื ง เร่อื งราวมนั มสี ัพพะ ประวัตหิ นอ่ พระบุญเปลอื ง ชอ่ื ว่า ครบู าเจ้าเทือง อา้ เภอแมแ่ ตงบ้านเด่น ๒. ตามทเี่ พิ่น (ทา่ น) เล่าลอื ชา ชื่อเสยี งครูบาบ่ใช่ของเลน่ ข้าเจา้ ได้ไปขุดเค้น เป็นประวัติต้านาน เมื่อทา่ นได้ออกจากทอ้ ง ฟังเถิดพน่ี ้องลูกหลาน เปน็ วันที่ซาว (ยส่ี บิ ) เดือนกุมภาพันธ์ เดือนหา้ เหนือแรมสี่ค่้า ๓. ซ้ามาตรงกบั วันเสาร์ ตามในสา้ เนาจะเอามารา้่ ฤกษ์งามยามดเี ช่นลา้ จติ ใจดัง่ น้านที เป็นปมี ะโรงงใู หญ่ ซ้ามาตรงได้ปีสี(ปีมะโรง) พญานาคตนใจดี อยูใ่ นวารลี อ้ มแวด ๔. พ.ศ.ทท่ี ่านเกิดมา ซ้าเปน็ สองห้าศูนยแ์ ปด เสยี งไหด้ ังขนึ้ แหวดๆ เปน็ เสียงหน่อหน้อยตนบญุ มีคา่ สายแหส่ ายรก หวนั คอบ่ลุน่ บ่จูน (พะรุงพะรัง) เป็นลูกแมห่ ลา้ พ่อมูล เพราะว่าตนบุญมาเกิด

๕. แม่หลา้ กับทั้งพ่อมูล ผู้หือ้ (ให)้ สกุลกา้ เนดิ อู้ (พูด) เถิง (ถงึ ) ถิ่นฐานบ้านเกิด ทา่ นอยู่ทีบ่ ้านหัวดง หนทางลาดยางซือ่ แซด็ (ตรง) บถ่ า้ กลวั แป้ด (คลาดเคลอ่ื น) กลวั หลง ตา้ บลขวั มุงเปน็ บา้ นหัวดง อา้ เภอสารภีเชียงใหม่ ๖. มีปเ่ี ค้า (เริม่ ตน้ ) ชอ่ื ว่าทบั ทิม เปน็ คนหนิม (เรียบรอ้ ย) ยิ้มง่าย คนท่สี องทเ่ี พนิ่ (เขา) บอกไว้ ชือ่ วา่ พ่ีอ้ายไพฑูรย์ พีน่ ้องครบู าเจ้าเทือง หนอ่ เรืองคือนามสกลุ สทุ ัศนอ์ อกมาเม่ือลูน (ภายหลัง) นีเ้ ปน็ นอ้ งหลา้ ของท่าน ๗. แม่หลา้ อุ้มท้องครูบา ทาทงึ การนายะทึงการบา้ น (ทา้ งานทุกอยา่ ง) บใ่ ช่เปน็ คนขี้คา้ น เป็นคนขยันอดออม ปลกู แผวมะาแตงมะาถ่ัว (แตง,ถ่วั ) บ่ว่าผกั บวั หัวหอม (หวั หอม) เปน็ คนเกบ็ ริบเงนิ ออม ไว้เลีย้ งลกู ถงึ สามถงึ สี่ ๘. พ่ออ๊ยุ ของท่านครบู า ตะก่อน (เม่ือก่อน) น้ันนากเ็ ป็นช่างปี่ พ่ออยุ๊ ตาคนน้ี เป็นผัวแม่อุ้ยบวั ค้า แมอ่ ุ๊ยบัวคา้ เพ่นิ (เขา) พ่ีอยุ้ หน้ิว ท่านไดห้ อบหิว้ ตวยตาม ผัวไดห้ นีละอยู่ไปตามกรรม เพราะไดส้ ลา(เป็นไปแล้ว)ไปแล้วนี่ ๙. ถอื ว่าเป็นกรรมตัวเอง ไผ่(ใคร)บ่ได้ข่มเหงกดข่ี แมห่ นว้ิ ก็ทนทึกตี่(ถึงทสี ดุ ) ถึงจะว้าเหว่เอกา คึ๊ดเถงิ (คดิ ถงึ ) ข้ีหลังข้เี กา่ ถงึ ยามกนิ ขา้ วกนิ ปลา เคยไดน้ งั่ อ(ู้ พูด)นั่งจา น้าตาอุ๊ยหน้วิ พอหยอด ๑๐. มาเข็ดใจพ่ออยุ๊ มา เป็นชาใด(อย่างไร)ว่าพอบ่คึดฮอด (คิดถึง) รกั กนั ยะใบ้ยะบอด(รกั ปานจะกลนื กิน) จนเทา่ ลูกเตา้ เรามี(จนมีลูกด้วยกนั ) อยุ๊ (ยาย)หน้วิ ท้องได้สามเดอื น ผวั มาบิดเบอื นหน่ายหนี อยุ๊ (ยาย)หนิว้ เปน็ กลุ สตรี มคี วามขันตีดีเลศิ

๑๑. อดสาอยู่คนเดียวมา จนเทา้ (จนกระทัง่ )บตุ ตาได้เกิด แมเ่ ป็นผหู้ ือ้ ก้าเนิด เกิดมาเป็นลูกพ่อจาย ครานน้ั อุ๊ยคา้ อยุ๊ ตา รขู้ า่ วกพ็ ากนั มาแอ่วชาดหลาย (มากมาย) หนวิ้ เหยบต่ อ้ งนอ้ ยใจ พบ่ี ย่ อมหอ้ื ไผ(ไม่ยอม)ดถู ูก ๑๒. ครานั้นอุ๊ยตาเลยแนะน้า บอกห้ืออุย๊ ค้าขอหลานไปเป็นลกู มาเอาฝ้ายขาวมามัดมาผูก เอาไปเป็นลกู บุญธรรม ไปอยู่ดว้ ยกนั เสยี เถอะ พจ่ี ะรับอุปถัมภ์ อุย๊ หน้วิ ก็เลยตดิ ตาม ผู้อุปถัมภ์คือพ่ี ๑๓. ย้ายไปท้งั น้องทั้งหลาน ไปอยดู่ ้วยกันทั้งส่ี ลาก่อนตบู น้อยหลังน้ี ท่ไี ดเ้ คยอย่เู คยนอน เก็บผา้ เกบ็ ครัวใสพ่ ก ยกไปท้ังสาดทง้ั หมอน ขอลาชายคาตนี กอน จะได้ขึน้ ไปนอนบ้านหลังใหญ่ ๑๔. ข้ึนไปอยู่ด้วยอยุ๊ ค้า ทึง (ก็) บ่ถามแตง่ งานแถมใหม่ ช่วยกันเลี้ยงลูกจนใหญ่ อนุ่ ใจกินแรงวันลูน ไหนๆ พี่เราก็เฒา่ บม่ ลี ูกเตา้ สบื หนุน เลี้ยงเอาบ่อา้ ยค้ามูล ไวส้ ืบสกุลพงศ์เผา่ ๑๕. อุ๊ยหนิ้วอุ๊ยค้าอุ๊ยตา เล้ยี งพ่อมูลมาจนพอเป็นบา่ ว (หนมุ่ ) ท้งั รกั เปน็ ลกู เป็นเต้า เพราะพ่อมูลเปน็ คนดี เวียกการ(การงาน)เพิน่ เอา(เขาทา้ )สัพพะ เป้ินมมุ านะขนั ตี บช่ อบกนิ เหล้ามลู ี (บหุ รี)่ บเ่ คยโดนตีโดนดา่ ๑๖. จากนัน้ บ่เมนิ บ่นาน(ไม่นาน) กไ็ ปแต่งงานอยู่กบั แม่หล้า มาละแม่อ๊ยุ แมป่ ้า เพ่ินอยดู่ ้วยกันสามคน ไดไ้ ปอยู่ดว้ ยแมห่ ล้า เพือ่ ความกา้ วหนา้ ของตน มาละ(ทง้ิ )คนเฒา่ สามคน อยูไ่ หนบ่ใคร่เป็นบ่อน

๑๗. บม่ ไี ผอ้ไู ผอุ่ม(ไม่มใี ครคยุ ดว้ ย) บ่ได้นัง่ สุมกนั เหมือนตะก่อน(แตก่ ่อน) วา่ จะตอ้ งเอาละอ่อน มาเลี้ยงแก้งอ่ มแกง้ ัน(แก้เหงา) พอดีพ่อมลู แมห่ ลา้ เป้ินก็มีลกู ดว้ ยกัน ก็เลยได้ไปเอาหลาน มาเลย้ี งดีเหลอื คนอ่ืน ๑๘. ครูบาเจ้าเทืองเป็นหลาน เป็นคนอ่อนหวานบานชน่ื บ่มีระทมขมขืน่ มีแตส่ ดชนื่ เบิกบาน ถา้ กนิ มะแตงมะเตา้ (แตงโมงแตงกวา) ท่านยังเอาเขา้ มาจาน กินข้าวโสะ๊ (ผสม)น้าอ้อยน้าตาล ชิน้ ปลาอาหารบ่พอชอบ ๑๙. เป็นคนรู้ทกุ ขร์ ู้จน เอาความอดทนนัน้ มาประกอบ หากินไปทางท่ีชอบ บเ่ คยนิง่ อยูด่ ูดาย เกดิ มาจะต้องผจญ มแี ต่ดิน้ รนขนขวาย ถ้าหากบุญมีบ่ตาย ก็หลา้ ง (ก็คง)ได้สบายสักเท่อื (สกั คร้งั ) ๒๐. คา้ เพน่ิ ยยุ งสง่ เสริม ทึง(ก็)บ่เคยเหิมเคยเชอื่ คาอู้ (พดู ) ผูด้ ีผเี บ่ือ เขาชา่ งดูถูกนนิ ทา เมอื่ เราเปน็ ดีมที รัพย์ มีค่า(มีแต่)คนนบั ไหวส้ า เม่อื ทุกข์ไรอ้ นาถา แม้หมาก็ยังบ่เคยเห่า ๒๑. เมอื่ ทา่ นหน้อยๆเปน็ คนข้ีกลัว แม้แต่เงาหัวตัวเก่า แสงแดดแสงไฟนัน้ เล่า เจ้าบพ่ อชอบเทา่ ใด มันช่างเป็นเงาสะท้อน ซ้อนกันออกมาชาดหลาย(มากมาย) ผอ่ แลว้ หูตามนั ลาย ท่านเลยกลัวแสงไฟแสงแดด ๒๒. ชีวติ เมอื่ ท่านเยาวว์ ัย จะตอ้ งท้าไปรอ้ ยแปด บางเทอ่ื (บางคร้ัง)ก็เจ็บออดๆแอดๆ มันเป็นเรื่องธรรมดา ชอบกนิ ส้มสุกลูกไม้ ตง้ั แต่เมื่อไร้เดียงสา เพนิ่ เลา่ วา่ เปน็ ครบู า ไดก้ ลบั คนื มาเอาชาติ

๒๓. อุ๊ยหนว้ิ อุ๊ยคา้ อุ๊ยตา ว่าหลานคนนี้นาเลยี้ งยากขนาด โรควติ ามินก็จะขาด บ่ใครส่ มบรู ณแ์ ขง็ แรง นิสยั เปน็ คนอ่อนโยน บ่ใช่เปน็ คนหัวแขง็ เป็นคนทะมัดทะแมง บ่เคยรษิ ยาอาฆาต ๒๔. อยู่มาบ่เมนิ บ่นาน แมอ่ ยุ๊ คา้ นน้ั เริม่ เป็นพยาธิ เหมือนจะเป็นอัมพาต บ่ใคร่มีเรีย่ วมแี รง แทจ้ รงิ เป้นิ เปน็ โรคเค้า แรงข้อตามเข่าบแ่ ข็ง ไอ้พวกข้สี ็วกขแ้ี ซง(ขีโ้ มโห) หาว่าเพิน่ เปน็ ข้ที ดู (ไม่ด)ี ๒๕. แมแ้ ตล่ กู แต่หลาน กย็ งั เอาขวัญไปเลา่ ไปพดู หาวา่ เพนิ่ เป็นขี้ทดู (ไม่ด)ี เล่ากนั เตม็ บา้ นเต็มเมือง เลา่ กนั ไปเสียสัพพะ(มากมาย) เปนิ้ ดีข้ีชะข้เี หยือง (รังเกียจ) มีแต่ครูบาเจ้าเทือง เปน็ คนเลยี้ งดปู เู สอ่ื ๒๖. ท่านทา้ มาเป็นอาจิณ ตักนา้ ยะก๋ิน(ท้ากับขา้ ว)ซักผ้าซักเสื้อ ทา่ นบเ่ คยบน่ เคยเบอ่ื เปน็ การตอบแทนบุญคุณ จะขอท้าดเี อาไว้ เวน้ จากความไพร่สถุน ชอื่ เสียงของวงศ์ตระกูล เทดิ ทูนไว้อยา่ งทรงเกียรติ ๒๗. เพราะท่านบค่ บกบั ไผ(ใคร) นสิ ัยเป็นคนละเอียด ท่านบเ่ คยพดู ส่อเสียด ชอบอ่านแตห่ นังสอื ธรรม จบจากโรงเรยี นขวั มุง ผู้ใหญ่ผู้สูง(นาย)ตดิ ตาม ผู้วา่ เชยี งใหม่หื้อทุนอปุ ถัมภ์ ได้ไปศกี ษาเรียนต่อ ๒๘. ทโ่ี รงเรียนวฒั โน เรม่ิ ต้ังนะโมเค้าก่อ ตอนนัน้ ได้ไปเรียนต่อ ศกึ ษาช้นั มธั ยม เมอื่ เร่มิ มาเรียนมอต้น จะตอ้ งคดิ คน้ สร้างสม เหมอื นดงั มีดเราบ่คม เราจะตอ้ งหม่ันฝนแทว่ ๆ (ลบั คมบอ่ ย ๆ )

๒๙. อายุเร่มิ เขา้ สิบปลาย รา่ งกายก็เร่ิมเป็นแถว บา่ เคยเมาร้ายเมาแอ่ว เสาะหาแตง่ านแต่เงิน แมอ่ ยุ้ กเ็ ปน็ พยาธิ สุดแสนอนาถเหลือเกิน ชวี ิตทา่ นไดเ้ ผชญิ เหมอื นเดนิ บนหนามบนขวาก ๓๐. เสาะแผวผักบุง้ ผักหนอง ขายได้เงินทองเลี้ยงท้องเลยี้ งปาก กวา่ จะได้เงนิ กช็ าด(แสน)ลา้ บาก บฮ่ (ู้ พูด)จายะจาใด(อย่างไร) รับจ้างเอาเงนิ มาใช้ ทงึ บว่ า่ ใกลว้ า่ ไกล ไปรับจา้ งเดนิ เข่งบ่ลา้ ไย แผว(ถึง)บ้านแมต่ ุบ๊ ดอยเตา่ ๓๑. เพิน่ หือ้ วนั สบิ วันซาว(ยี่สบิ ) เทา่ ใดก็เอามาไว้ซ้ือกินเข้า(ข้าว) ภาระต้องเล้ยี งคนเฒา่ พอ่ อ๊ยุ แม่อุ๊ยสามคน กว่าเราจะไดเ้ งนิ รอ้ ย เหงอ่ื จนพอย้อยท่วมตน เอาหัวสูฟ้ า้ เอาหนา้ สู้ฝน ต่อสู้ความจนอย่างเดด็ เด่ียว ๓๒. เสาะเกบ็ หอมเร่ียมาขาย บางวันจิตใจหอ่ เหย่ี ว ทา่ นบ่ชอบแอว่ ชอบเทย่ี ว บช่ อบกินเหลา้ เมาซน ชีวติ ครูบาเมื่อน้อย หยง่ั มาต้่าต้อยยากจน บางวนั ตากแดดฮา้ ฝน จนพอเป็นไขเ้ ปน็ เมื่อย ๓๓. กินยาแกป้ วดซองเขยี ว ค้าเดียวมันกห็ ายเหนื่อย ไปเสาะท้างานเร่ือยๆ บห่ ้อื ไดเ้ สียเวลา ตัวกย็ ังหนมุ่ ยังน้อย ทา่ นบเ่ คยด้อยผญา ชอบปัน้ รปู พระพุทธา ก่อเจตยิ าสถูป ๓๔. ทา่ นเอาขีเ้ ปอะมาแทว(ขโี้ คลนมาผสม) กห็ ้อื เป็นแนวเป็นรปู หลอ่ องคพ์ ระพุทธรูป ตามรูปศิลปากร ตามความคิดของละอ่อน บ่ใชม่ ไี ผมาสอน บ่ใช่วา่ ตวั บวั ซอน แม่น้แี ขง้ อ้างแป๋งอวด

๓๕. วนั นั้นเทว(เดิน)เขา้ บา้ นมา ได้ยนิ เพ่ินโจจาวา่ จะมีปอยบวช ตัวท่านกเ็ ลยได้ลวด ฟ่งั เพนิ่ โจจาโยยา อู้กันท่ีพ้ืนหลองเขา้ (ยุง้ ขา้ ว) คนเฒา่ เพิน่ มาเป๊ิกษา (ปรึกษา) จะมีงานบวชวัดเรานี้นา เพราะวา่ พระหน้อยมนั ขาด ๓๖. ท่านมีความคดิ ขน้ึ มา ว่าเรานีน้ าเคยเป็นขะโยมราด(ไมส่ า้ เร็จ) เพราะบุญมนี ้อยขนาด(มาก) ว่าขอบวชดว้ ยสกั คน จาวบา้ นเพนิ่ กะกันแล้ว ว่าจะแห่ลูกแก้วสามตน เราขอบวชตวยสักคน อยากจะเอาตนมาลา้ งบาป ๓๗. ศรัทธาเกดิ ขึ้นจากใจ ตงึ บ่มไี ผขนาบ(บงั คับ) หากมบี ญุ ญาและอานภุ าพ ได้บวชหอ่ หมากกับเพนิ่ ก็พอ สามตนเพน่ิ ไดข้ ี่ม้า สว่ นตวั ข้าจะขอ น่งุ ผ้าขาวข่ีคอ เพราะเราพอใจได้บวช ๓๘. จากนั้นกพ็ ลิก(กลบั )เขา้ บา้ นมา ค้นหาตา้ ราบทสวด แมอ่ ๊ยุ หนิ้วก็ไปซ้ือเคร่ืองบวช อัฐบริขารา เดอื นแปดเหนือออกสบิ คา่้ วันที่ ซาว(ย่ีสิบ)แปดเมษา เป็นวนั อาทติ ย์เวลา ประมาณมอกสิบโมงเกงิ่ (คร่งึ ) ๓๙. ตอนนั้นครูบาเจา้ เทอื ง ได้เอาผ้าเหลืองได้เปน็ ที่เพิ่ง(พงึ่ ) จติ ใจบ่ไหวหวนั่ เสิ้ง(โอนเอยี ง) ขอเพ่ิง(พึ่ง)บญุ ศลี บุญธรรม สมยั เมือ่ เปน็ เณรหน้อย ทา่ นชอบแต่งถอ้ ยสอบถาม ชอบไปค้นคว้าตดิ ตาม ท่ีวัดวาอารามหลายแห่ง ๔๐. อันเป็นเวทยม์ นต์คาถา ทา่ นก็สรรหาตกแตง่ จนได้ร้จู กั หลักแหล่ง วธิ ีรา่ ย เทศนเ์ วทย์มนต์ เสน่ห์มหาไพเราะ ท่านกเ็ ซาะมาใสต่ น ชยั ยะมหาเวทย์มนต์ เฝกิ (ฝึก)ฝนบไ่ ด้บกพร่อง