ບົດລາຍງານ ການປະເມີນຜົນສຳເລັດດ້ານການຮຽນຂອງນັກຮຽນ ຊັ້ນ ປ.3 (ປີ 2014)

ຄວາມສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດໃນການປັບປຸງຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ໂດຍສະເພາະແຂວງຜງົ້ ສາລ,ີ ເຊກອງ, ອຸດມົ ໄຊ ແລະ ແຂວງຫວຼ ງພະບາງ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນສກຶ ສາກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວ ແລະ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນອດັ ຕາສ່ ວນຄູເພດຍງິ ຂອງຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາໃນແຕ່ ລະແຂວງ. ຕາຕະລາງ4.5: ຄ່ າສະເລ່ ຍ, ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານຂອງການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສາໍ ລບັ ຄຸນລກັ ສະນະດາ້ ນຄວາມເປັນມາຂອງຄທູ ່ ຖີ ກື ຄດັ ເລອື ກ ແຂວງ ອາຍຸ (ປີ) ເພດ (ຍງິ ) ບ່ ແໍ ມ່ ນ ລາວ-ໄຕ M SE % SE % SE ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 36.04 1.91 70.09 8.87 3 1.95 ຜງົ້ ສາລີ 33.55 1.94 82.58 6.01 77.6 7.26 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 30.64 1.46 56.07 10.28 30.3 8.85 ອຸດມົ ໄຊ 27.4 1.37 46.97 11.09 48.6 10.81 ບ່ ໍແກວ້ 32.28 1.95 31.05 9.90 26.9 11.05 ຫວຼ ງພະບາງ 32.49 1.89 53.16 10.08 45.5 10.03 ຫວົ ພນັ 33.65 2.16 19.92 11.3 20 8.07 ໄຊຍະບູລີ 33.04 1.67 45.73 9.37 16.1 6.42 ຊຽງຂວາງ 30.32 1.97 62.81 8.93 17.8 6.63 ວຽງຈນັ 33.53 2.01 62.01 9.41 22.6 7.99 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 33.62 1.72 57.99 10.30 34.2 9.78 ຄໍາມ່ ວນ 35.08 1.91 56.24 11.35 8.3 5.52 ສະຫວນັ ນະເຂດ 37.96 1.96 40.8 9.92 20.8 8.68 ສາລະວນັ 30.92 1.84 38.51 12.49 40.7 15.08 ເຊກອງ 29.05 1.29 37.86 11.16 58.3 11.51 ຈາໍ ປາສກັ 36.26 1.77 74.54 9.97 14.8 7.29 ອດັ ຕະປື 36.56 2.43 42.54 12.89 38.2 11.97 ທ່ ວົ ປະເທດ 33.77 0.51 52.46 2.72 27.1 2.35 (ງ) ຄທູ ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ນກັ ຮຽນ 38.4% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ພວກເຂາົ ເປັນຄນົ ທອ້ ງຖ່ ນິ . ເຊ່ ງິ ແຂວງຫຼວງນາໍ້ ທາມອີ ດັ ຕາສ່ ວນ ໜອ້ ຍທ່ ສີ ຸດຄື 19.4% ແລະ ແຂວງອດັ ຕະປື ມອີ ດັ ຕາສ່ ວນຄູທ່ ເີ ປັນຄນົ ທອ້ ງຖ່ ງິ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ 61.4%. ຕາຕະລາງ 4.6 ກ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ, ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານຂອງການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຄຸນ ລກັ ສະນະ ຄວາມເປັນມາຂອງຄທູ ່ ຖີ ກື ຄດັ ເລອື ກ ແຂວງ ຄມູ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ຈາໍ ນວນປີການສກຶ ສາ ຈາໍ ນວນປີການສອນ % SE % SE % SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 43.2 9.97 12.5 0.54 17.38 2.086 2 ຜງົ້ ສາລີ 29.7 8.93 9.7 0.32 10.64 1.696 88

ແຂວງ ຄມູ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ຈາໍ ນວນປີການສກຶ ສາ ຈາໍ ນວນປີການສອນ 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ % SE % SE % SE 4 ອຸດມົ ໄຊ 5 ບ່ ໍແກວ້ 19.4 8.24 10.1 0.52 8.93 1.237 6 ຫຼວງພະບາງ 40.5 11.29 10.4 0.61 6.02 2.132 7 ຫວົ ພນັ 29.8 10.92 10.2 0.64 8.6 1.923 8 ໄຊຍະບູລີ 20.1 10.3 0.44 9.88 1.683 9 ຊຽງຂວາງ 37.5 12.26 9.6 0.56 11.76 2.359 10 ວຽງຈນັ 34 8.93 10.6 0.59 9.53 1.447 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 31.7 7.99 11.3 0.67 9.29 1.978 12 ຄໍາມ່ ວນ 50.9 10.1 10.4 0.64 12.26 2.192 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 42 9.83 8.79 1.726 14 ສາລະວນັ 42.3 11.68 11 0.72 9.81 1.825 15 ເຊກອງ 35.7 9.73 11.2 0.7 13.14 1.908 16 ຈາໍ ປາສກັ 15.02 11.3 0.55 7.03 1.892 17 ອດັ ຕະປື 41 11.16 9.9 0.59 5.62 0.874 32.3 10.15 9.7 0.54 14.31 2.116 ທ່ ວົ ປະເທດ 48.8 11.7 9.4 0.42 9.53 1.692 61.4 2.75 9.8 0.77 10.79 0.528 38.4 10.5 0.15 ແຜນວາດ 4.3: ຄ່ າສະເລ່ ຍປີການສກຶ ສາ ແລະ ປະສບົ ການສອນຂອງຄຂູ ນັ້ ປ.3 ອງີ ຕາມແຂວງ ຄ່ າສະເລ່ ຍປີການສກຶ ສາ ແລະ ປີການສອນຂອງຄູ ຈາໍ ຈວນປີການສກຶ ສາ ຈາໍ ນວນປີປະສບົ ການສອນ 20 18 16 14 12 10 8 ີປ 6 4 2 0 89

ຕາຕະລາງ 4.6 ຂ: ປີການສອນ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຄທູ ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື . ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ ຄູ ຈ/ນ ປີການສອນ ຄມູ ປີ ະສບົ ການ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ສອນປະມານ ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື M SE 11 ປີ ຊນົ ນະບດົ ຄູທອ້ ງຖ່ ນິ ຕວົ ເມອື ງ ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື 7.96 1.79 ຄູທອ້ ງຖ່ ນິ 12.42 3.34 ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື 9.01 0.75 ຄູທອ້ ງຖ່ ນິ 13.96 1.11 9.28 1.32 13.20 2.28 (ຈ) ການສກຶ ສາຂອງຄູ ຄູໄດຖ້ ກື ຖາມກ່ ຽວກບັ ລະດບັ ການສກຶ ສາທ່ ວົ ໄປທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ເຄຍີ ໄດຮ້ ຽນ ໂດຍແບ່ ງອອກເປັນ 5 ປະເພດ ຄ:ື - ປະຖມົ ສກຶ ສາ = 1 ຄມູ ລີ ະດບັ - ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ = 2 ການສກຶ ສາ 10.5 ປີ - ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ = 3 - ການສກຶ ສາວຊິ າຊບີ = 4 - ການສກຶ ສາລະດບັ ວທິ ະຍາໄລ = 5 - ການສກຶ ສາລະດບັ ມະຫາວທິ ະຍາໄລ = 6 ປະເພດການສກຶ ສາເຫ່ ຼາົ ນໄີ້ ດໝ້ າຍດວ້ ຍລະຫດັ 5, 8, 11, 12, 14 ແລະ 16 ເພ່ ອື ສະທອ້ ນໃຫເ້ ຫນັ ຈາໍ ນວນ ປີຮຽນຕວົ ຈງິ ຂອງຄູ. ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ນກັ ຮຽນຂນັ້ ປ.3 ໃນ ສ.ປ.ປ ລາວ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ມີ ປີ ີການ ສກຶ ສາສະເລ່ ຍ 10.5 ປີ. ຂອບເຂດປີການສກຶ ສາຂອງຄູລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ເລ່ ມີ ແຕ່ 9.4 ປີ ຢ່ ູແຂວງຈາໍ ປາສກັ ເຖງິ 12.5 ປີ ຢ່ ູໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . ແຜນວາດ 4.4: ອດັ ຕາສ່ ວນການສກຶ ສາຂອງຄຂູ ນັ້ ປ.3 ໃນລະດບັ ຕ່ າງໆ 90

(ສ) ການຮຽນໃນລະບບົ ສາ້ ງຄຂູ ອງຄສູ ອນແຕ່ ລະຄນົ ຕາຕະລາງ 4.7 ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ລະດບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ດາ້ ນວຊິ າຊບີ ຄູ. ໄລຍະຜ່ ານມາ ລະບບົ ສາ້ ງຄູ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ປະກອບມສີ າມລະບບົ ຄ:ື (ກ) 5+3, (ຂ) 8+1 ແລະ 8+2 (ຄ) 8+3 ແລະ 11+1. ໂດຍລວມແລວ້ ນກັ ຮຽນ 7.1% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ຈີ ບົ ລະບບົ 11+3 ແລະ ມະຫາວທິ ະຍາໄລ. ຢ່ ູແຂວງຄໍາມ່ ວນມີ 37.8% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ໄີ ດຈ້ ບົ ສາ້ ງຄູຕາມລະດບັ ດ່ ງັ ກ່ າວ. ສ່ ວນແຂວງຊຽງຂວາງ ມີ 16.2%, ແຂວງບ່ ໍແກວ້ ມີ 14.4% ແລະ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 9.5%. ນກັ ຮຽນປະມານ 2/3 ຮຽນຄູທ່ ໄີ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄູລະບບົ 8 + 3 ແລະ/ ຫຼື 11 + 1. ນກັ ຮຽນ 1/3 ຮຽນນາໍ ຄູທ່ໄີ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄູລະບບົ 5 + 3, 8 + 1, 8 + 2. ນກັ ຮຽນປະມານ 2-4% ໃນ ແຂວງບ່ ໍແກວ້ ແລະ ແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ່ ໍໄດຜ້ ່ ານລະບບົ ສາ້ ງຄູເລຍີ . ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ອາດຈະຕອ້ ງໄດພ້ ຈິ າລະນາສາ້ ງຂດີ ຄວາມສາມາດເພ່ ອື ຍກົ ລະດບັ ຄຸນນະພາບຂອງຄູກ່ ຸມດ່ ງັ ກ່ າວ. ບນັ ຫາກ່ ຽວກບັ ຄູ ຄວນຈດັ ໃຫເ້ ປັນບຸລມິ ະສດິ ຂອງການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູໃນຕ່ ໍໜາ້ . ຕາຕະລາງ 4.7: ການກຽມຄວາມພອ້ ມດາ້ ນວຊິ າຊບີ ຄູ ແຂວງ ບ່ໄໍ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄູ ສາ້ ງຄລູ ະບບົ ສາ້ ງຄລູ ະບບົ ສາ້ ງຄລູ ະບບົ ມະຫາ ວທິ ະຍາໄລ 5+3/8+1/8+2 8+3/11+1 11+3 M SE M SE M SE M SE M SE 13 7.13 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . . 28.8 8.96 48.8 10.17 9.5 6.93 ຜງົ້ ສາລີ . . 15.2 6.68 81.4 7.33 3.4 3.42 4.7 4.74 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ . . 10 7.14 90 7.14 ອຸດມົ ໄຊ 12 6.74 23.3 8.48 61.4 10.39 3.3 3.32 1.2 0.6 ບ່ ໍແກວ້ 2.3 2.32 4.3 3.81 79.1 9.19 14.4 7.93 . . 21.1 8.7 78.9 8.7 ຫຼວງພະບາງ . . 74.1 9.09 25.9 9.09 16.2 8.04 ຫວົ ພນັ . . 27.7 8.61 72.3 8.61 4.8 4.78 ໄຊຍະບູລີ . . 33.4 10.39 50.4 11.01 4 4.01 . . 20.9 8.53 74.3 9.25 33.1 10.9 ຊຽງຂວາງ 3.9 3.93 34.2 10.53 57.8 10.71 4 4.03 ວຽງຈນັ . . 18.5 8.65 43.6 11.43 ບໍລຄິ ໍາໄຊ . . 24.2 8.85 71.8 9.3 3.4 3.38 ຄໍາມ່ ວນ . . 39.6 16.04 60.4 16.04 4.1 3.1 ສະຫວນັ ນະເຂດ . . 29.9 10.56 70.1 10.56 5.9 1.27 ສາລະວນັ . . 51.5 10.13 45.1 9.97 . . 23.6 8.18 72.3 8.81 ເຊກອງ 1 0.45 30.8 2.64 61.1 2.75 ຈາໍ ປາສກັ ອດັ ຕະປື ທ່ ວົ ປະເທດ 91

ແຜນວາດ 4.5: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄສູ ອນຂນັ້ ປ.3 ທ່ໄີ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄລູ ະບບົ ຕ່ າງໆ 1.2 ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄຂູ ນັ້ ປ.3 ທ່ໄີ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄໃູ ນລະດບັ ຕ່ າງໆ 40 4.7 30 20 13 10 0 ມະຫາວທິ ະຍາໄລ ລະບບົ 11+3 ແຜນວາດ 4.6: ອດັ ຕາສ່ ວນການເຝິກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ຄຫູ ອ້ ງ ປ.3 ອດັ ຕາສ່ ວນການຮຽນລະບບົ ສາ້ ງຄູ 1.2 1 ບ່ໄໍ ດຜ້ ່ ານສາ້ ງຄູ 5.9 ສາ້ ງຄູລະບບົ 5+3, 8+1/+2 ສາ້ ງຄູລະບບົ 8+3, 11+1 30.8 ສາ້ ງຄູລະບບົ 11+3 ລະດບັ ມະຫາວທິ ະຍາໄລ 61.1 ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະຕ່ າງໆ ການວເິ ຄາະຄວາມສໍາພນັ ໄດຢ້ ັງ້ ຢືນວ່ າ ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ຄູຈະໄດ້ ຮບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນພາສາລາວດ.ີ ເພ່ ອື ສາ້ ງຄວາມເຂມັ້ ແຂງໃຫແ້ ກ່ ຄູສອນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ອາດຈະມໂີ ຄງການເຝິກອບົ ຮມົ ໄລຍະປະຈາໍ ການ. 92

(ຊ) ປະສບົ ການສອນຂອງຄູ ການປະເມນີ ຄງັ້ ນໄີ້ ດຖ້ າມຄູກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນປີທງັ ໝດົ ທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ໄດສ້ ອນ. ຈາກຕາຕະລາງ 4.8 ເຫນັ ວ່ າ ຫ່ າງໄກ ແລະ ນກັ ຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ມີ ປີ ະສບົ ການໃນການສອນ 10.8 ປີ. ເຫນັ ໄດຢ້ ່ າງຊດັ ເຈນວ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງ ຊນົ ນະ ກນັ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ເຊ່ ງິ ແຂວງເຊກອງທ່ ມີ ປີ ະສບົ ການສອນສະເລ່ ຍພຽງແຕ່ 5.6 ປີ ແລະ ຢ່ ູນະຄອນຫຼວງ ບດົ ມປີ ະສບົ ການສອນ ວຽງຈນັ ມປີ ີການສອນ 17.4 ປີ. ຫຼາຍກວ່ າ ຕາຕະລາງ 4.8 ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ປະສບົ ການໃນການສອນຂນັ້ ປ.3 ຂອງຄໂູ ດຍສະເລ່ ຍແມ່ ນ 4.7 ປີ. ໃນ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆມປີ ະສບົ ການສອນ ປ.3 ເລ່ ມີ ແຕ່ 2.8 ປີ ຢ່ ູແຂວງສາລະວນັ ແລະ ຢ່ ູແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ ແມ່ ນ 7.3 ປີ. ຕາຕະລາງ 4.8 ລ່ ຸມນສີ້ ະແດງເຖງິ ອາຍຸສະເລ່ ຍ, ລະດບັ ການສກຶ ສາ ແລະ ປະສບົ ການສອນຂອງຄູ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ີ ຕງັ້ (ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ , ຊນົ ນະບດົ , ຕວົ ເມອື ງ) ແລະ ຄູໃນທອ້ ງຖ່ ນິ ຫຼື ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື . ໃນທ່ ວົ ປະເທດ ເຫນັ ວ່ າ ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ມທີ ່ າອ່ ຽງອາຍຸສູງກວ່ າເລກັ ນອ້ ຍ ແລະ ລະດບັ ການສກຶ ສາກຕໍ ່ ໍາກວ່ າເລກັ ນອ້ ຍ ແຕ່ ມີ ປະສບົ ການສອນສູງກວ່ າ. ລະຫວ່ າງເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ , ຊນົ ນະບດົ , ຕວົ ເມອື ງ ແມ່ ນບ່ ໍມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ໃນຮູບແບບທ່ ແີ ນ່ ນອນ ຍກົ ເວນັ້ ຄູໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຈະມປີ ະສບົ ການສອນຫາຼ ຍກວ່ າຄູເຂດອ່ ນື . ຕາຕະລາງ 4.8 ກ: ອາຍຸສະເລ່ ຍ, ລະດບັ ການສກຶ ສາ ແລະ ປີການສອນຂອງຄູ ປ.3 ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ອາຍຸ ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍ ປີການສອນສະເລ່ ຍ ປີທ່ ສີ ອນຂນັ້ ປ.3 M SE M SE M SE M SE ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 33.2 1.69 10.8 0.38 9.1 1.5 3.8 0.95 ຊນົ ນະບດົ 33.2 0.61 10.6 0.2 10.9 0.66 4.5 0.44 ຕວົ ເມອື ງ 35.4 1.14 10.3 0.32 11.3 1.19 5.5 0.86 ທ່ ວົ ປະເທດ 33.8 0.51 10.5 0.15 10.8 0.53 4.7 0.36 ຕາຕະລາງ 4.8 ຂ: ອາຍຸສະເລ່ ຍ, ລະດບັ ການສກຶ ສາ ແລະ ປີການສອນຂອງຄໃູ ນທອ້ ງຖ່ ນິ ແລະ ຄທູ ່ ມີ າຈາກ ຄປູ ະມານ ທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ 23%ເປັນຄູ ດເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ອາຍຸສະເລ່ ຍ ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍ ປີການສອນສະເລ່ ຍ ເມອື ງ . 13 % ລະດບັ ແຂວງ ຄູໃນທອ້ ງຖ່ ນິ M SE M SE M SE ແລະ 1 % ຄູທ່ ມີ າຈາກທອ້ ງຖ່ ນິ ອ່ ນື ລະດບັ ຊາດ 37.1 0.84 10 0.26 13.6 0.95 31.5 0.63 10.9 0.19 8.9 0.6 ລວມ 33.8 0.51 10.5 0.15 10.8 0.53 (ຍ) ຄດູ ເີ ດ່ ນັ ໃນ ສ.ປ.ປ ລາວ ມກີ ານຄດັ ເລອື ກຄູດເີ ດ່ ນັ ຫຼື ຄູຕວົ ແບບ. ການກາໍ ນດົ ຄູດເີ ດ່ ນັ ນມີ້ ຫີ າຼ ຍລະດບັ ແຕກຕ່ າງ ກນັ ຄ:ື ລະດບັ ໂຮງຮຽນ, ເມອື ງ, ແຂວງ ແລະ ລະດບັ ຊາດ. ໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ຄະນະກາມະການຮບັ ຜດິ ຊອບ ລະດບັ ໂຮງຮຽນຈະຄດັ ເລອື ກຄູດເີ ດ່ ນັ ໂດຍອງີ ໃສ່ ການສງັ ເກດການສອນໃນຫອ້ ງຮຽນ (ຄູສງັ ເກດກນັ ເອງໃນ ໂຮງຮຽນ) ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ. ການຄດັ ເລອື ກຄູດເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ເມອື ງ 2 ປີຕ່ ໍຄງັ້ ເຊ່ ງິ ຈະ ຄດັ ເລອື ກຈາກຄູດ່ ເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ໂຮງຮຽນ. ລະດບັ ແຂວງ 3 ປີຕ່ ໍຄງັ້ ເຊ່ ງິ ຈະຄດັ ເລອື ກຈາກຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ເມອື ງ. 93

ສ່ ວນຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ຊາດຈະຄດັ ເລອື ກ 5 ປີ ຕ່ ໍຄງັ້ ເຊ່ ງິ ຈະຄດັ ເລອື ກຈາກຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ແຂວງ. ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ “ຄູດເີ ດ່ ນັ ” ໃນລະດບັ ຕ່ າງໆໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ໃນຕາຕະລາງ 4.9 ລ່ ຸມນ.ີ້ ໃນທ່ ວົ ປະເທດນກັ ຮຽນໃນຂນັ້ ປ. 3 ປະມານ 40.3% ຮຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ໂຮງຮຽນ, 23.2% ຮຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ເມອື ງ, 13.3% ຮຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ແຂວງ ແລະ 1.2% ຮຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ຊາດ. ໃນແຕ່ ລະແຂວງມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຢ່ າງຫວຼ ງຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະຄູດເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ທ່ ສີ ູງຂນຶ້ ໄປ. ຢ່ ູໃນ ແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ ມນີ ກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 21% ຮຽນນາໍ ຄູ “ຄູດເີ ດ່ ນັ ” ລະດບັ ໂຮງຮຽນ. ຢ່ ູແຂວງຫວົ ພນັ 64.2% ແລະ ຫຼວງພະບາງ 61.4%. ຢ່ ູແຂວງບ່ ໍແກວ້ , ຫວຼ ງພະບາງ, ຫວົ ພນັ , ໄຊຍະບູລ,ີ ບໍລຄິ ໍາໄຊ, ຄໍາມ່ ວນ, ສະຫວນັ ນະເຂດ,ສາລະວນັ ແລະ ຈາໍ ປາສກັ ບ່ ໍມນີ ກັ ຮຽນທ່ ສີ ອນໂດຍຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ຊາດ, ໃນຂະນະທ່ ຢີ ່ ູແຂວງ ອດັ ຕະປືມນີ ກັ ຮຽນ 24.8% ຮຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ຊາດ. ຕາຕະລາງ 4.9 ກ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄທູ ່ໄີ ດຮ້ ບັ ຄດັ ເລອື ກ ເປັນຄດູ ເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ຕ່ າງໆ ແຂວງ ລະດບັ ໂຮງຮຽນ ລະດບັ ເມອື ງ ລະດບັ ແຂວງ ລະດບັ ຊາດ M SE M SE M SE M SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 41.9 10.06 44 10.37 20.3 8.33 2 1.96 2 ຜງົ້ ສາລີ 41.4 9.93 25.2 7.78 12.3 4.77 2.3 2.28 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 38.6 10.48 39.2 10.74 30.6 9.97 1.4 1.43 4 ອຸດມົ ໄຊ 23.7 9.11 23.6 8.5 4.7 3.37 1.7 1.68 5 ບ່ ໍແກວ້ 37.1 11.39 9.6 5.69 7.9 5.28 . . 6 ຫຼວງພະບາງ 61.4 9.84 17.1 7.38 . . . . 7 ຫວົ ພນັ 64.2 12.15 24.7 10.14 10.1 7.72 . . 8 ໄຊຍະບູລີ 51 9.4 25.4 8.15 15.4 6.75 . . 9 ຊຽງຂວາງ 47 9.89 40.7 9.82 14.6 6.24 2.7 1.92 10 ວຽງຈນັ 38.6 9.89 31 9.31 19.6 8.15 . . 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 28.5 9.38 11.5 6.46 19.6 8.09 . . 12 ຄໍາມ່ ວນ 34.1 11.71 17.5 8.75 17.5 8.75 . . 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 20.5 8.45 13.8 7.83 12.1 7.23 . . 14 ສາລະວນັ 33.9 12.14 5.4 5.53 . . . . 15 ເຊກອງ 41.5 11.54 58 11.58 5.3 3.88 2.2 2.18 16 ຈາໍ ປາສກັ 51.8 9.89 17.4 7.4 13.1 6.33 . . 17 ອດັ ຕະປື 35.3 11.62 36.7 11.56 49.1 12.02 24.8 8.57 ທ່ ວົ ປະເທດ 40.3 2.67 23.2 2.24 13.3 1.8 1.2 0.3 ໃນຕາຕະລາງ 4.9 ຂ ຈະເຫນັ ວ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນໃນເຂດ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຈະມໜີ ອ້ ຍກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ, ແຕ່ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງນກັ ຮຽນໃນເຂດຫ່ າງ ໄກສອກຫກຼີ ທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ລະດບັ ສູງຂນຶ້ ໄປ ‘ລະດບັ ເມອື ງ’ ຈະມຫີ ຼາຍກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ໃນທ່ ວົ ປະເທດ. ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງນກັ ຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູດເີ ດ່ ນັ ໃນທຸກລະດບັ ມທີ ່ າອ່ ຽງສູງກວ່ າໃນທ່ ວົ ປະເທດ. 94

ຕາຕະລາງ 4.9 ຂ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄດູ ເີ ດ່ ນັ ໃນລະດບັ ຕ່ າງໆອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ລະດບັ ໂຮງຮຽນ ລະດບັ ເມອື ງ ລະດບັ ແຂວງ ລະດບັ ຊາດ % SE % SE % SE % SE ຫ່ າງໄກ 33.2 8.14 24. 8.03 11.8 6.7 1.2 0.88 ສອກຫກຼີ 2 ຊນົ ນະບດົ 41.4 3.49 20. 2.59 10.5 1.94 0.8 0.29 ຕວົ ເມອື ງ 3 ທ່ ວົ ປະເທດ 41.3 5.19 29. 4.89 21 4.26 2.3 0.92 9 40.3 2.67 23. 2.24 13.3 1.8 1.2 0.3 2 (ດ) ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ ຕາຕະລາງ 4.10 ແມ່ ນໄດນ້ າໍ ສະເໜກີ ່ ຽວກບັ ການເຂາົ້ ຮ່ ວມ, ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຕ່ ໍການເຝິກອບົ ຮມົ , ການ ເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການ. ຕາຕະລາງ 4.10 ກ ນາໍ ສະເໜກີ ່ ຽວກບັ ການເຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການໃນ 5 ປະເພດ ເຊ່ ນັ : ສຸຂະສກື ສາໃນໂຮງຮຽນ, ການຮຽນຮ່ ວມ, ການສອນຫອ້ ງຄວບ, ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ແລະ ຄ່ ູມຄື ູວຊິ າພາສາລາວ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນທ່ ວົ ປະເທດ. ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງ ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ໄີ ດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູໃນປະເພດຕ່ າງໆ ໂດຍເລ່ ມີ ແຕ່ 34.9% ໄດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມ ເຝິກອບົ ຮມົ ການຮຽນຮ່ ວມ 23.8% ໄດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມເຝິກອບົ ຮມົ ສຸຂະສກຶ ສາໃນໂຮງຮຽນ. ການເຝິກອບົ ຮມົ ການ ສອນຫອ້ ງຄວບໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ສູງກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ ເຖງິ ວ່ າຈະເປັນເລ່ ອື ງແປກ ທ່ ມີ ຄີ ູຈາໍ ນວນຫຼາຍໃນເຂດຕວົ ເມອື ງໄດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ກຕໍ າມ. ນອກຈາກການສອນຫອ້ ງຄວບແລວ້ , ເຂດ ຕວົ ເມອື ງຈະມສີ ູງກວ່ າເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ໃນການເຂາົ້ ຮ່ ວມເຝິກອບົ ຮມົ ທງັ 4 ປະເພດ. ຕາຕະລາງ 4.10 ກ: ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄທູ ່ ເີ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ປະເພດຕ່ າງໆ ອງີ ຕາມແຂວງ ສຸຂະສກຶ ສາໃນ ການຮຽນ ການສອນ ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ື ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ື ຄູ ພາສາລາວ ແຂວງ ໂຮງຮຽນ ຮ່ ວມ ຫອ້ ງຄວບ ຄູ ຄະນດິ ສາດ % SE % SE % SE % SE % SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 39.1 9.82 29.4 8.66 12.6 6.33 74.2 8.42 70.8 8.78 2 ຜງົ້ ສາລີ 19.1 6.52 43.6 9.11 48.7 9.83 15.7 6.17 15.7 6.17 3 ຫວຼ ງນໍາ້ ທາ 36.9 10.1 37.5 9.81 54.3 10.58 44.2 9.93 41.9 9.87 4 ອຸດມົ ໄຊ 15.4 7.47 38.2 11.05 22.3 8.63 55.2 10.81 49.2 11.03 5 ບ່ ໍແກວ້ 32.2 11.18 46.6 12.14 32.2 11.68 23.6 10.82 14.6 10.06 6 ຫຼວງພະບາງ 22.6 8.38 46.6 10.12 45.7 9.95 23.5 8.6 19.7 8.07 7 ຫວົ ພນັ 7.7 4.96 42.4 12.84 53.8 12.56 34.3 12.68 34.3 12.68 8 ໄຊຍະບູລີ 25.3 8.09 33.9 8.82 24 8.26 12.5 6.21 12.5 6.21 9 ຊຽງຂວາງ 22.6 8.8 20.8 8.31 45.2 9.91 13.3 6.88 13.3 6.88 10 ວຽງຈນັ 19.8 8.18 34.8 9.7 7.4 5.15 21.1 8.6 16.6 7.83 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 26.8 8.99 48.4 10.28 31.3 9.88 40 10.36 37.1 10.3 12 ຄໍາມ່ ວນ 28.8 10.42 37.7 11.68 37.9 11.81 30 11.39 30 11.39 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 26.4 9.34 26.7 9.35 31.7 9.8 26.5 9.13 23.5 9.11 95

ສຸຂະສກຶ ສາໃນ ການຮຽນ ການສອນ ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ື ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ື ໂຮງຮຽນ ຮ່ ວມ ຫອ້ ງຄວບ ແຂວງ % SE ຄູ ຄະນດິ ສາດ ຄູ ພາສາລາວ % SE % SE 14 ສາລະວນັ 41.8 13.25 % SE % SE 15 ເຊກອງ 40.2 15.09 49 14.25 71.4 10.3 16 ຈາໍ ປາສກັ 52.9 11.35 55.9 11.56 16.1 6.97 34.1 12.12 34.1 12.12 17 ອດັ ຕະປື 3.2 3.22 12.9 6.15 39.9 10.96 48.3 11.72 48.3 11.72 30.8 10.07 38.3 10.54 32.7 2.53 36.8 9.27 36.8 9.27 ທ່ ວົ ປະເທດ 23.8 2.38 34.9 2.66 34.8 10.35 34.8 10.35 33.2 2.57 31.1 2.55 ຕາຕະລາງ 4.10 ຂ: ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄທູ ່ ເີ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ປະເພດຕ່ າງໆຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ສຸຂະສກຶ ສາ ການຮຽນຮ່ ວມ ການສອນ ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ຄື ູ ການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ມູ ຄື ູ ໃນໂຮງຮຽນ ຫອ້ ງຄວບ ຄະນດິ ສາດ ພາສາລາວ % SE % SE % SE % SE % SE 21.3 7.32 ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ 17.2 7.11 30.9 7.88 42 8.3 22.7 7.39 29.4 3.24 40.2 5.36 ຊນົ ນະບດົ 21 2.76 33.9 3.34 36.7 3.33 31.2 3.26 31.1 2.55 ຕວົ ເມອື ງ 34.1 5.55 39.4 5.37 18.8 4.24 43.4 5.41 ທ່ ວົ ປະເທດ 23.8 2.38 34.9 2.66 32.7 2.53 33.2 2.57 ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າໄດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ກ່ ຽວກບັ ການນາໍ ໃຊ້ ປຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ ໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ເທ່ າົ ກບັ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ຂອງໂຮງຮຽນໃນເຂດ ຕວົ ເມອື ງເທ່ າົ ນນັ້ . ແຜນວາດ 4.7: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄຂູ ນັ້ ປ.3 ທ່ ເີ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການປະເພດຕ່ າງໆ 96

ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະ ໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ນກັ ຮຽນປະມານ 40% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ໄີ ດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມ ເຝິກອບົ ຮມົ ການສອນຫອ້ ງຄວບ, ແຕ່ ຄູຈາໍ ນວນດ່ ງັ ກ່ າວມພີ ຽງ 20-30 ບອກວ່ າໄດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມການເຝິກອບົ ຮມົ ການນາໍ ໃຊຄ້ ່ ູມຄື ູໃນວຊິ າຕ່ າງໆ ເຊ່ ງິ ເທ່ າົ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ຂອງໂຮງຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນຈະຕອ້ ງທບົ ທວນຫາມາດຕະການຕ່ າງໆເພ່ ອື ຍກົ ລະດບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການໃຫຄ້ ູໃນເຂດຫ່ າງໄກ ສອກຫຼກີ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ໂດຍສະເພາະໃນວຊິ າຕ່ າງໆທ່ ສີ ດິ ສອນ. ຕາຕະລາງ 4.11ກ: ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າການ ຄູສ່ ວນຫາຼ ຍທ່ ີ ເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ໄດຮ້ ບັ ນນັ້ ຊ່ ວຍໃນການປັບປຸງຄຸນນະພາບການສອນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ດ່ ງັ ນ:ີ້ ໄດຮ້ ບັ ການ 1 = ບ່ໄໍ ດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ເຝິກອບົ ຮມົ 2 = ບ່ ໍມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ໄລຍະ 3 = ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ພຽງເລກັ ນອ້ ຍ ປະຈາໍ ການ 4 = ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ປານກາງ ແມ່ ນມປີ ະ ສດິ ທຜິ ນົ 5 = ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫຼາຍ ຕາຕະລາງ 4.11 ກ: ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຄຕູ ່ ປໍ ະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງການເຝິກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ບ່ໄໍ ດເ້ ຂາົ້ ຮ່ ວມ/ບ່ ມໍ ີ ມປີ ະສດິ ມປີ ະສດິ ມປີ ະສດິ ປະສດິ ທຜິ ນົ ທຜິ ນົ ໜອ້ ຍ ທຜິ ນົ ທຜິ ນົ ຫາຼ ຍ % SE % SE % SE % SE ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ . . 0.5 0.55 19.7 7.05 65.6 8 ຊນົ ນະບດົ 2.1 1.09 0.1 0.11 19.6 2.73 68.4 3.37 ຕວົ ເມອື ງ . . 0.8 0.51 22.2 4.33 67.9 4.97 ທ່ ວົ ປະເທດ 1.3 0.67 0.3 0.16 20.2 2.19 68 2.61 ນກັ ຮຽນ 68% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຼ ຍ ແລະ ນກັ ຮຽນ 19% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ . ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ຄວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຂອງ ຄູລະຫວ່ າງເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ , ຊນົ ນະບດົ ແລະ ຕວົ ເມອື ງ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ພຽງເລກັ ນອ້ ຍ ເຖງິ ຈະມີ ອດັ ຕາສ່ ວນແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍລະຫວ່ າງ ເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ຕວົ ເມອື ງ ບອກວ່ າພໍໃຈຫຼາຍ ແຕ່ ບ່ ໍແຕກຕ່ າງຢ່ າງມີ ຄວາມໝາຍສໍາຄນັ ທາງສະຖຕິ ແິ ຕ່ ຢ່ າງໃດ. ຕາຕະລາງ 4.11 ຂ: ຄວາມຮບັ ຮູດ້ າ້ ນປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງການເຝິກອບົ ຮມົ ປົກກະຕິ ອງີ ຕາມແຂວງ ແຂວງ ບ່ ມໍ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ອງີ ຕາມແຂວງມີ ພຽງເລກັ ນອ້ ຍ ບາງຢ່ າງ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຼ ຍ % SE % SE % SE % SE 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ . . 13.8 7.67 81.3 8.21 2 ຜງົ້ ສາລີ . . 1.4 1.4 32.6 8.73 46 9.99 3 ຫຼວງນໍາ້ ທາ . . 4.6 3.19 48.8 9.72 46.6 9.72 4 ອຸດມົ ໄຊ .. 15.2 7.34 76.8 8.74 97

5 ບ່ ໍແກວ້ . . 1.2 1.23 32 7.95 66.8 8.28 6 ຫວຼ ງພະບາງ 7 ຫວົ ພນັ .. 17.8 7.71 66.1 9.54 8 ໄຊຍະບູລີ 9 ຊຽງຂວາງ .. 20.6 10.36 74.5 11.06 10 ວຽງຈນັ 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ .. 24.4 8.25 61.3 9.43 12 ຄໍາມ່ ວນ 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ .. 16.1 8.4 67.8 9.98 14 ສາລະວນັ 15 ເຊກອງ 4.4 4.42 . . 18.9 8.01 65.6 10.04 16 ຈາໍ ປາສກັ 17 ອດັ ຕະປື 10.4 7.3 18.2 8.43 63.2 10.51 ທ່ ວົ ປະເທດ .. 8.5 5.69 90.3 5.73 3.6 3.62 . . 21.7 8.77 63.1 9.93 .. 24 10.2 65.4 11.97 . . 6.1 6.15 15.8 7.97 69.7 10.38 .. 13.6 5.94 70.6 10 .. 39.5 12.1 52.1 12.08 1.3 0.67 0.3 0.16 20.2 2.19 68 2.61 ຈາກຕາຕະລາງ 4.11 ຂ ເຫນັ ວ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຼ ຍນນັ້ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຢ່ າງຫຼວງຫຼາຍລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແຕ່ ມຄີ ູປະມານ 10% ຢ່ ູແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ ບອກວ່ າການເຂາົ້ ຮ່ ວມເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການບ່ ໍມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫຍງັ , ຢ່ ູແຂວງວຽງຈນັ ແລະ ສະຫວນັ ນະເຂດ ມີ 3-4%. ເຖງິ ວ່ າອດັ ຕາສ່ ວນຄູຫຼາຍກວ່ າ 88.2% ໃຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູໃນໄລຍະປະຈາໍ ການນນັ້ ມີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຫຼື ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຼ ຍກຕໍ າມ, ແຕ່ ບ່ ໍມຂີ ໍມ້ ນູ ລະອຽດກ່ ຽວກບັ ຈດຸ ດີ ແລະ ຈດຸ ອ່ ອນຂອງການ ເຝິກອບົ ຮມົ ຄູໃນໄລຍະປະຈາໍ ການດ່ ງັ ກ່ າວນນັ້ . ແຜນວາດ 4.8: ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄທູ ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະຕ່ ປໍ ະສດິ ທຜິ ນົ ໃນການເຝິກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄທູ ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະຕ່ ກໍ ານເຝິກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ 1.3% 0.3% 20.2% 68% ບ່ ໍມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ໜອ້ ຍໜ່ ງຶ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫຼາຍ 98

ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະຕ່ າງໆ ມອີ ດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄູໃນບາງແຂວງທ່ ບີ ່ ໍທນັ ເພ່ ງິ ພໍໃຈຕ່ ໍກບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການ. ດ່ ງັ ນນັ້ ເຖງິ ວ່ າຄູ ຈະມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈໃນລະດບັ ໜ່ ງຶ ຕ່ ໍກບັ ຫກຼັ ສູດການເຝິກອບົ ຮມົ ຂອງພວກເຂາົ ແຕ່ ອາດຈະເປັນແນວຄວາມຄດິ ທ່ ດີ ີ ທ່ ຈີ ະດໍາເນນີ ການສກຶ ສາສະເພາະກ່ ຽວກບັ ຈດຸ ດີ ແລະ ຈດຸ ອ່ ອນຂອງຫຼກັ ສູດ ແລະ ສບື ຕ່ ໍຕດິ ຕາມເບ່ ງິ ການ ປ່ ຽນແປງພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຄູ ພາຍຫຼງັ ທ່ ພີ ວກເຂາົ ກບັ ຄນື ສ່ ູໂຮງຮຽນໄດໄ້ ລຍະໜ່ ງຶ ຫຼື 2-3 ອາທດິ . (ຕ) ສະຖານະພາບດາ້ ນຄອບຄວົ ຂອງຄູ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດເ້ ຫນັ ຄວາມສໍາຄນັ ໃນການທ່ໄີ ດຮ້ ູກ້ ່ ຽວກບັ ສະຖານະພາບທາງດາ້ ນ ຄອບຄວົ ຂອງຄູ ແລະ ມລີ ູກຈກັ ຄນົ ໂດຍສະເພາະແມ່ ນຄູໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ . ຂໍມ້ ນູ ກ່ ຽວກບັ ຕວົ ປ່ ຽນ ດ່ ງັ ກ່ າວນນັ້ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 4.12. ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ໃນທ່ ວົ ປະເທດມຄີ ູປະມານ 80% ແຕ່ ງງານແລວ້ ແລະ ມລີ ູກໂດຍສະເລ່ ຍປະມານ 3 ຄນົ . ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄູທ່ ແີ ຕ່ ງງານ ແລະ ຈາໍ ນວນລູກລະຫວ່ າງເຂດຫ່ າງໄກ ສອກຫຼກີ , ຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ ບ່ ໍມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ ທາງດາ້ ນສະຖຕິ .ິ ຕາຕະລາງ 4.1 2: ສະຖານະພາບຂອງຄເູ ພດຍງິ ໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ , ຊນົ ນະບດົ ແລະ ຕວົ ເມອື ງ ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ້ ແຕ່ ງງານແລວ້ ຈາໍ ນວນລກູ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ % SE M SE .. .. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ຊນົ ນະບດົ 91.1 8.04 3.4 0.35 ຕວົ ເມອື ງ 52.4 13.81 3.2 0.69 ລວມ 70.9 8.89 3.3 0.38 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 84.9 11.28 2.4 0.32 ຜງົ້ ສາລີ ຊນົ ນະບດົ 86.2 8.94 2.6 0.38 ຕວົ ເມອື ງ 91.6 9.23 3.8 0.55 ລວມ 87 5.81 2.8 0.26 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 86.5 14.75 2.4 0.47 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ຊນົ ນະບດົ 83.7 8.63 3.2 0.53 ຕວົ ເມອື ງ 100 0 2.4 0.96 ລວມ 85.9 6.48 3 0.39 ເກອື ບ 80% ຂອງຄໄູ ດ້ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 44.7 22.37 2.9 1.4 ແຕ່ ງງານແລວ້ , ມລີ ກູ 3 ຄນົ ຊນົ ນະບດົ 74.1 14.55 2.7 0.56 ອຸດມົ ໄຊ ຕວົ ເມອື ງ 100 0 2.9 0.6 ລວມ 72.4 9.74 2.8 0.43 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 87.7 17.51 1.6 0.72 ບ່ ໍແກວ້ ຊນົ ນະບດົ 70.9 14.26 2.6 0.57 ຕວົ ເມອື ງ 100 0 3 0.68 ລວມ 81.6 8.36 2.5 0.39 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 83.1 18.15 2 0.45 ຫວຼ ງພະບາງ ຊນົ ນະບດົ 82.9 11.95 2.5 0.45 ຕວົ ເມອື ງ 100 0 3.2 0.51 99

ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ້ ແຕ່ ງງານແລວ້ ຈາໍ ນວນລກູ ຫວົ ພນັ % SE M SE ໄຊຍະບູລີ ລວມ 88.8 6.27 2.6 0.27 ຊຽງຂວາງ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 100 . 3. ວຽງຈນັ ຊນົ ນະບດົ 72.9 11 4.6 0.59 ບໍລຄິ ໍາໄຊ ຕວົ ເມອື ງ 100 . 4. ຄໍາມ່ ວນ ລວມ 77.7 9.34 4.4 0.51 ສະຫວນັ ນະເຂດ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 100 0 2.8 0.68 ສາລະວນັ ຊນົ ນະບດົ 85.1 7.59 2.3 0.22 ເຊກອງ ຕວົ ເມອື ງ 100 0 1.7 0.38 ລວມ 89.4 5.5 2.3 0.19 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 100 . 1. ຊນົ ນະບດົ 85.4 6.97 2.7 0.45 ຕວົ ເມອື ງ 100 0 3.2 0.34 ລວມ 89.5 5.19 2.7 0.34 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 100 . 2.1 . ຊນົ ນະບດົ 77.2 12.37 3.9 0.75 ຕວົ ເມອື ງ 78.9 10.71 4.2 0.7 ລວມ 78.9 7.72 4 0.49 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 21.6 26.1 6.8 2.61 ຊນົ ນະບດົ 82.9 9.78 3.4 0.3 ຕວົ ເມອື ງ 81.4 19.92 2.5 0.58 ລວມ 74.8 8.88 3.6 0.42 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ .. .. ຊນົ ນະບດົ 95.6 4.56 3.1 0.33 ຕວົ ເມອື ງ 61.9 16.7 2.5 0.42 ລວມ 79.9 9.05 2.9 0.26 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 80.7 21.11 3.9 0.8 ຊນົ ນະບດົ 88.1 8.85 3.3 0.4 ຕວົ ເມອື ງ 69.6 34.51 3.1 1.15 ລວມ 83.7 7.84 3.4 0.32 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ .. 9. ຊນົ ນະບດົ 74.6 11.95 3.7 0.72 ຕວົ ເມອື ງ 86.4 22.86 4.4 2 ລວມ 74.3 10.56 4.1 0.61 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 56 36.09 2.8 1.34 ຊນົ ນະບດົ 87.5 7.77 2.7 0.33 ຕວົ ເມອື ງ 100 0 2.6 1.01 100

ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ້ ແຕ່ ງງານແລວ້ ຈາໍ ນວນລກູ ຈາໍ ປາສກັ % SE M SE ອດັ ຕະປື ລວມ 86.6 6.66 2.7 0.28 ທ່ ວົ ປະເທດ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 75 32.48 4.3 0.42 ຊນົ ນະບດົ 75.2 10.51 3.2 0.33 ຕວົ ເມອື ງ 37.3 26.13 4.9 1.96 ລວມ 69.2 9.19 3.5 0.38 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 90.5 11.21 3.4 1.04 ຊນົ ນະບດົ 92.1 8.14 4.7 0.47 ຕວົ ເມອື ງ 92.7 8.05 3.1 0.53 ລວມ 92.1 4.8 3.8 0.38 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 75.6 6.94 3.3 0.34 ຊນົ ນະບດົ 81.8 2.7 3.3 0.13 ຕວົ ເມອື ງ 77.8 4.48 3.3 0.21 ລວມ 80 2.2 3.3 0.1 ບດົ ລາຍງານພາກນໄີ້ ດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ລະອຽດກ່ ຽວກບັ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຄູ. ນອກຈາກນນັ້ ຍງັ ໄດ້ ສກຶ ສາເບ່ ງິ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ. ເຊ່ ນັ ດຽວກບັ ຫຼາຍປະເທດໃນໂລກ, ເຂດຕວົ ເມອື ງຈະມຄີ ູທ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບດກີ ວ່ າ. ສະຫຸຼບແລວ້ ສາມາດເວາົ້ ໄດວ້ ່ າຄູຂນັ້ ປ.3 ມອີ າຍຸປະມານ 34 ປີ ແລະ ຄູເພດຍງິ ມປີ ະມານ 38% ແມ່ ນຄູທອ້ ງຖ່ ນິ , ມປີ ີການ ສກຶ ສາ 10.5 ປີ, ມປີ ະສບົ ການໃນການສອນປະມານ 11 ປີ ແລະ ຄູຈາໍ ນວນດ່ ງັ ກ່ າວ ສ່ ວນຫາຼ ຍມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈ ຕ່ ໍກບັ ຫກຼັ ສູດເຝິກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການທ່ ພີ ວກເຂາົ ໄດເ້ ຝິກ. ລະບບົ ການສບັ ຊອ້ ນຄູໃນປະຈບຸ ນັ ແມ່ ນກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເປັນຜູກ້ າໍ ນດົ ຈາໍ ນວນຄນົ ຂອງ ແຕ່ ລະແຂວງເພ່ ອື ເຂາົ້ ຮຽນສາ້ ງຄູ. ຫຼງັ ຈາກຮຽນຈບົ ແລວ້ ຄູເຫ່ າຼົ ນຈີ້ ະກບັ ຄນື ແຂວງຂອງຕນົ , ຜ່ ານການສອບເສງັ ຄດັ ເລອື ກຢ່ ູແຂວງແລວ້ ຈ່ ງຶ ຖກື ບນັ ຈໃຸ ຫແ້ ກ່ ໂຮງຮຽນ ໂດຍຜ່ ານທາງແຂວງ ແລະ ເມອື ງ. ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ຍງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ທາງດາ້ ນຄວາມສະເໝພີ າບທາງເພດ ແລະ ອາຍຸ ເຊ່ ນັ ດຽວ ກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງທາງດາ້ ນປີການສກຶ ສາ ແລະ ປະສບົ ການສອນຂອງຄູ. ສ່ ງິ ທ່ ໜີ າ້ ສນົ ໃຈອນັ ໜ່ ງຶ ແມ່ ນບ່ ໍຄວນ ຈະໃຫມ້ ຖີ ານຂໍມ້ ນູ ລວມສູນ ທ່ ບີ ນັ ທກຶ ຂໍມ້ ູນຄູໃນຄຸນລກັ ສະນະຕ່ າງໆຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ໃນຕວົ ປ່ ຽນບາງຢ່ າງທ່ ບີ ນັ ທກຶ ມາຂາ້ ງເທງິ ທງັ ນແີ້ ມ່ ນເພ່ ອື ເຮດັ ໃຫກ້ ານຈດັ ສນັ ຄູລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆໃນແຕ່ ລະໄລຍະມຄີ ວາມຍຸດຕທິ າໍ ແລະ ສະເໝພີ າບ. ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງຫອ້ ງຮຽນຂນັ້ ປ.3 ເປັນແນວໃດ? ມນັ ເປັນສ່ ງິ ຈາໍ ເປັນທ່ ຕີ ອ້ ງໄດຮ້ ູວ້ ່ າ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງຫອ້ ງຮຽນທ່ ຄີ ູສອນຢ່ ູເປັນຄແື ນວໃດ. ໃນຫອ້ ງ ຮຽນນນັ້ ມບີ ່ ອນນ່ ງັ ພຽງພໍສໍາລບັ ນກັ ຮຽນບ່ ໍ? ນກັ ຮຽນມປີ ຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານພຽງພໍບ່ ໍ? ໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງໄດຮ້ ບັ ການສະໜອງເຟີນເີ ຈທີ ່ ຈີ າໍ ເປັນສໍາລບັ ຫອ້ ງຮຽນບ່ ໍ? ຄູມອີ ຸປະກອນການສອນທ່ ຈີ າໍ ເປັນບ່ ໍ? ແລະ ອ່ ນື ໆ. ຖາ້ ຫອ້ ງ ຮຽນມນີ ກັ ຮຽນຫຼາຍເກນີ ໄປ, ຂາດເຂນີ ເຟີນເີ ຈີ ແລະ ອຸປະກອນສໍາລບັ ການຮຽນ-ການສອນ ກເໍ ປັນໄປໄດຍ້ າກທ່ ຄີ ູ ຈະສອນໄດດ້ .ີ 101

(ກ) ຈາໍ ນວນໂຕະ ແລະ ຕ່ ງັ ໃນຫອ້ ງຮຽນ ສະຫຸຼບໄດວ້ ່ າ ປັດໄຈສໍາຄນັ ແລະ ຈາໍ ເປັນໃນການທ່ ຈີ ະເຮດັ ໃຫກ້ ານຮຽນ-ການສອນ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ ດນີ ນັ້ ຄື ການສາ້ ງເງ່ອື ນໄຂໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ ລະຄນົ ມບີ ່ ອນນ່ ງັ ແລະ ບ່ ອນຂຽນພຽງພໍ. ສະພາບຫອ້ ງຮຽນໃນ ສ.ປ.ປ ລາວ ເປັນຄແື ນວໃດ? ຂໍມ້ ູນກ່ ຽວກບັ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນທ່ ມີ ຕີ ່ ງັ ແລະ ໂຕະໃນຫອ້ ງຮຽນແມ່ ນໄດນ້ າໍ ສະເໜີ ໃຫເ້ ຫນັ ໃນຕາຕະລາງ 4.13. ຂໍມ້ ນູ ນໄີ້ ດຈ້ າກຄໍາຖາມ 2 ຂໍ້ ໃນແບບສໍາພາດນກັ ຮຽນ. ຄໍາຖາມທາໍ ອດິ ແມ່ ນ: ເຈາົ້ ນ່ ງັ ຮຽນແນວໃດຢ່ ູໃນຫອ້ ງຮຽນ 1. ນ່ ງັ ພນື້ ຫອ້ ງຮຽນ 2. ນ່ ງັ ຕ່ ງັ ຍາວ (ສໍາລບັ ນ່ ງັ ຫາຼ ຍຄນົ ) 3. ນ່ ງັ ຕ່ ງັ ທ່ ແີ ຍກນ່ ງັ ຄນົ ດຽວ 4. ຢືນຮຽນ ຄໍາຖາມທສີ ອງແມ່ ນ: ເຈາົ້ ໃຊໂ້ ຕະແນວໃດສາໍ ລບັ ຮອງຂຽນໜງັ ສ່ ?ື 1. ບ່ ໍມໂີ ຕະຮອງຂຽນ 2. ໃຊໂ້ ຕະສໍາລບັ 1-3 ຄນົ 3. ໃຊໂ້ ຕະສໍາລບັ 3-4 ຄນົ ຜນົ ຂອງການປະເມນີ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໄີ ວຕ້ າຕະລາງ 4.13. ສ່ ຖີ ນັ ທໍາອດິ ແມ່ ນ ຄໍາຖາມທາໍ ອດິ ທ່ ເີ ວາົ້ ເຖງິ ຕ່ ງັ ນ່ ງັ (ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ+ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານ) ແລະ ສາມຖນັ ສຸດທາ້ ຍແມ່ ນຄໍາຖາມທສີ ອງທ່ ເີ ວາົ້ ເຖງິ ໂຕະ. ຕາຕະລາງ 4.13: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສາໍ ລບັ ບ່ ອນນ່ ງັ ແລະ ຂຽນ ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນ ແຂວງ ນ່ ງັ ພນື້ ນ່ ງັ ແປນ້ ມາ້ ນ່ ງັ ຕ່ ງັ ດ່ ຽວ ຢືນ ບ່ ມໍ ໂີ ຕະ ໃຊໂ້ ຕະຮ່ ວມກບັ ໃຊໂ້ ຕະຮ່ ວມ ໝ່ ູ 1-2 ຄນົ ກບັ ໝ່ ູ 3-4 ຄນົ ນະຄອນຫຼວງ % SE % SE % SE % SE % SE % SE % SE ນກັ ຜງົ້ ສາລີ 0.8 0.54 80.17 7.03 18.64 6.79 .. 0.22 0.23 2.14 0.75 ຮຽນ ຫຼວງນໍາ້ ທາ 0.8 0.47 90.19 3.72 8.89 3.71 .. 1.2 0.80 97.19 0.78 ໜອ້ ຍ 0.8 0.8 78.79 7.55 19.77 7.39 .. 0.25 0.25 13.78 6.87 ກວ່ າ 84.89 6.81 1% 1.08 0.80 ບ່ ມໍ ີ 97.98 0.88 ໂຕະ ຂຽນ ອຸດມົ ໄຊ . . 82.95 7.32 16.78 7.33 . . . . 81.35 10.45 18.65 10.45 ໜງັ ສື ບ່ ໍແກວ້ . . 99.52 0.39 0.48 0.39 . . 1.5 1.50 93.46 2.22 5.04 1.83 ແລະ ບ່ ອນ ຫຼວງພະບາງ . . 90.54 4.56 9.07 4.26 . . . . 84.83 4.62 14.78 4.68 ນ່ ງັ ຫວົ ພນັ . . 80.29 6.46 19.71 6.46 . . . . 97.05 1.84 2.95 1.84 ໄຊຍະບູລີ . . 99 0.60 0.25 0.25 . . 0.2 0.20 97.79 0.72 1.01 0.61 ຊຽງຂວາງ . . 96.19 2.82 2.82 2.84 0.52 0.52 0.17 0.17 97.89 0.84 1.46 0.78 ວຽງຈນັ 0.6 0.64 97.67 1.16 1.4 0.8 . . 0.29 0.29 95.06 4.35 4.65 4.36 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 2.8 2.18 89.58 4.26 7.66 3.89 . . 0.94 0.94 80.35 6.43 18.35 6.43 ຄໍາມ່ ວນ 0.1 0.1 98.89 0.76 1.02 0.75 . . . . 79.18 6.42 20.82 6.42 ສະຫວນັ 0.3 0.30 84.4 8.06 15.07 8.09 . . 0.65 0.65 95.29 2.09 3.83 2.05 ສາລະວນັ . . 94.6 3.69 5.4 3.69 . . . . 98.98 1.04 1.02 1.04 ເຊກອງ . . 79.59 7.83 20.41 7.83 . . . . 90.36 4.85 9.64 4.85 ຈາໍ ປາສກັ . . 99.39 0.35 . . . . . . 96.64 2.59 2.75 2.57 ອດັ ຕະປື 0.3 0.25 77.62 11.69 21.38 11.80 . . . . 98.45 0.75 0.8 0.70 ທ່ ວົ ປະເທດ 0.3 0.12 89.87 1.51 9.48 1.50 0.03 0.03 0.28 0.11 92.46 1.08 6.97 1.08 102

ສງັ ເກດເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ນກັ ຮຽນເກອື ບ 90% ນ່ ງັ ຕ່ ງັ ຍາວ, 9.48% ນ່ ງັ ຕ່ ງັ ດ່ ຽວ (ເກາົ້ ອ)ີ້ ມພີ ຽງແຕ່ 0.33% ທ່ ີ ນ່ ງັ ພນື້ ຫອ້ ງ ຫຼື ຢືນ. ນກັ ຮຽນ 92.46% ໃຊໂ້ ຕະຮ່ ວມກບັ ໝ່ ູ 1 ຫຼື 2 ຄນົ ແລະ 7% ໃຊໂ້ ຕະຍາວຮ່ ວມກບັ ໝ່ ູ 3 ຄນົ ຫຼື ຫາຼ ຍກວ່ າ. ໃນບາງແຂວງ ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນທ່ ໃີ ຊໂ້ ຕະຍາວຮ່ ວມກບັ ໝ່ ູ 3 ຄນົ ຫຼື ຫາຼ ຍກວ່ າແມ່ ນມສີ ູງ ຫຼາຍເຊ່ ນັ : ແຂວງຄໍາມ່ ວນ ແລະ ແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ. ຢ່ ູແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ ມນີ ກັ ຮຽນຫາຼ ຍກວ່ າ 3% ທ່ ບີ ອກວ່ າເຂາົ ເຈາົ້ ນ່ ງັ ຮຽນກບັ ພນື້ ໃນຂະນະທ່ ແີ ຂວງຜງົ້ ສາລ,ີ ແຂວງຫຼວງນາໍ້ ທາ ແລະ ແຂວງວຽງຈນັ ມປີ ະມານ 1%, ຢ່ ູແຂວງຜງົ້ ສາລີ ແລະ ແຂວງບ່ ໍແກວ້ ມີ 1.2% - 1.5% ບອກວ່ າບ່ ໍມໂີ ຕະຮອງຂຽນໜງັ ສ.ື ເຖງິ ວ່ າ ໂດຍລວມຈະເປັນທ່ ເີ ພ່ ງິ ພໍໃຈກຕໍ າມ ແຕ່ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຂອງແຂວງເຫ່ າຼົ ນີ້ ຄວນເອາົ ໃຈໃສ່ ເບ່ ງິ ຄນື ເພ່ ອື ໃຫນ້ ກັ ຮຽນທຸກຄນົ ມບີ ່ ອນ ນ່ ງັ ທ່ ເີ ໝາະສມົ . (ຂ) ຫອ້ ງຮຽນທ່ ປີ ່ ຽນຜຽນກນັ ຮຽນ ຕາຕະລາງ 4.14 ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ໂດຍລວມແລວ້ ນກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 8% ຮຽນຢ່ ູຫອ້ ງຮຽນທ່ ປີ ່ ຽນ ຜຽນກນັ ຮຽນ. ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນທ່ ປີ ່ ຽນຜຽນຮຽນຫຼາຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນແຂວງຜງົ້ ສາລ,ີ ອດັ ຕະປື ແລະ ຈາໍ ປາສກັ ເຊ່ ງິ ມສີ ູງເຖງິ 26.5% ແລະ 20.3% ແລະ 17% ຕາມລໍາດບັ ຮຽນໃນຫອ້ ງຮຽນທ່ ປີ ່ ຽນຜຽນກນັ ຮຽນ. ຕາຕະລາງ 4.14: ຫອ້ ງຮຽນປ່ ຽນຜຽນກນັ ແລະ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ອ່ ານທ່ ມີ ໃີ ນມຸມອ່ ານ ອງີ ຕາມແຂວງ ແຂວງ ຫອ້ ງຮຽນປ່ ຽນຜຽນ ຈາໍ ນວນປຶມ້ % SE % SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . . 88.1 18.04 2 ຜງົ້ ສາລີ 26.5 10.46 54 8.51 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 5.4 5.43 81.8 14.04 4 ອຸດມົ ໄຊ 11.9 7 170.6 48.35 5 ບ່ ໍແກວ້ 4.2 4.19 166.1 38.75 6 ຫຼວງພະບາງ 3.7 3.68 82.9 13.01 7 ຫວົ ພນັ 9.2 5.39 112.2 32.15 8 ໄຊຍະບູລີ 7.8 5.37 72.6 11.78 9 ຊຽງຂວາງ 5.4 3.94 90 16.8 10 ວຽງຈນັ 12.7 6.15 72 11.06 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 4 4 93.5 18.24 12 ຄໍາມ່ ວນ . . 67.1 17.04 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 4.6 4.65 45.5 13.83 14 ສາລະວນັ . . 106.7 26.72 15 ເຊກອງ 4.6 3.22 137.9 32.5 16 ຈາໍ ປາສກັ 17 7.27 89.8 17.28 17 ອດັ ຕະປື 20.3 12.31 57.3 9.32 ທ່ ວົ ປະເທດ 7.7 1.41 88.2 5.76 (ຄ) ຈາໍ ນວນປຶມ້ ອ່ ານໃນຕູປ້ ຶມ້ ຂອງຫອ້ ງຮຽນ (ມຸມອ່ ານ) ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຕູປ້ ຶມ້ ຫຼື ມຸມອ່ ານຂອງຫອ້ ງຮຽນແມ່ ນປັດໄຈສໍາຄນັ ໜ່ ງຶ ຂອງທຸກຫອ້ ງຮຽນໃນຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາໃນທ່ ວົ ໂລກ. Elley (1994) ໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ໃນເກອື ບທຸກຫອ້ ງຮຽນໃນໂລກນກັ ຮຽນມປີ ຶມ້ ອ່ ານ 103

ຫຼາຍເທ່ າົ ໃດກຍໍ ່ ງິ ເຮດັ ໃຫຄ້ ວາມເຂາົ້ ໃຈໃນການອ່ ານຂອງເຂາົ ດຂີ ນຶ້ ເທ່ າົ ນນັ້ . ການທ່ ມີ ຖີ າ້ ນປຶມ້ ຫຼື ມຸມອ່ ານຂອງ ຫອ້ ງຮຽນມປີ ຶມ້ ອ່ ານຢ່ າງໜອ້ ຍສຸດ ສອງເທ່ າົ ຂອງຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນໃນຫອ້ ງນນັ້ ຖເື ປັນສ່ ງິ ສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ. ນກັ ຮຽນ ຕອ້ ງສາມາດຢືມປຶມ້ ແລະ ເອາົ ປຶມ້ ເມອື ອ່ ານຢ່ ູເຮອື ນໄດ.້ ບ່ ໍພຽງແຕ່ ຕອ້ ງມຈີ າໍ ນວນປຶມ້ ພຽງພໍເທ່ າົ ນນັ້ ແຕ່ ຍງັ ຕອ້ ງມີ ປຶມ້ ທ່ ມີ ຄີ ວາມຫຼາກຫາຼ ຍທາງດາ້ ນເນອື້ ໃນ. ຕວົ ຢ່ າງ ຢ່ າງໜອ້ ຍສຸດ ປຶມ້ ອ່ ານເຫ່ າຼົ ນນັ້ ຄວນຈະປະກອບໄປດວ້ ຍບດົ ເລ່ ອື ງຕ່ າງໆທ່ ຂີ ຽນແບບຮອ້ ຍແກວ້ ຫຼື ແບບທ່ ວົ ໄປ, ບດົ ເລ່ ອື ງທ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະພນັ ລະນາ ແລະ ເອກະສານສໍາລບັ ອ່ ານບາງຢ່ າງ. ສະເລ່ ຍຈາໍ ນວນປຶມ້ ອ່ ານທ່ ມີ ໃີ ນແຕ່ ລະໂຮງຮຽນໃນແຂວງຕ່ າງໆ ແມ່ ນໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 4.14 ໂດຍສະເລ່ ຍນກັ ຮຽນຫອ້ ງ ປ.3 ໃນ ສ.ປ.ປ ລາວຮຽນຢ່ ູຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ປີ ຶມ້ ອ່ ານຢ່ ູມຸມອ່ ານ 88.2 ຫວົ . ຕວົ ເລກ ດ່ ງັ ກ່ າວແມ່ ນມປີ ະມານສາມເທ່ າົ ຂອງຕວົ ເລກທ່ໄີ ດພ້ ບົ ເຫນັ ໃນມຸມອ່ ານຂອງຫອ້ ງຮຽນໃນປີ 2006 ເຊ່ ງິ ຖເື ປັນ ບາດກາ້ ວທ່ ດີ .ີ ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ອ່ ານລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆຍງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ສມົ ຄວນ ເຊ່ ນັ : ຢ່ ູແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດມປີ ຶມ້ ປະມານ 45.5 ຫວົ ໃນ ແຂວງອຸດມົ ໄຊມີ 170.6 ຫວົ . (ງ) ເຟີນເີ ຈໃີ ນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນ-ການສອນ ອງີ ຕາມນະໂຍບາຍຂອງລດັ ຖະບານ, ຫອ້ ງຮຽນແຕ່ ລະຫອ້ ງຄວນມອີ າກາດລ່ ວງດີ (ອາກາດສດົ , ເຢັນຍາມ ລະດູຮອ້ ນ, ອບົ ອ່ ຸນໃນຍາມໜາວ) ແລະ ປອດໄພສໍາລບັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນ. ແຕ່ ລະຫອ້ ງຄວນມໂີ ຕະ ແລະ ຕ່ ງັ ເຊ່ ງິ ຈະຕອ້ ງມຂີ ະໜາດທ່ ເີ ໝາະສມົ ສໍາລບັ ນກັ ຮຽນທຸກຄນົ , ໂຕະ ແລະ ຕ່ ງັ ໜ່ ງຶ ຊຸດສໍາລບັ ຄູແຕ່ ລະຄນົ , ກະດານດໍາ, ພດັ ລມົ ແລະ ດອກໄຟຟາ້ ສໍາລບັ ໂຮງຮຽນທ່ ຢີ ່ ູໃນເຂດມໄີ ຟຟາ້ ແລະ ຖາ້ ນໃສ່ ປຶມ້ ຖາ້ ໂຮງຮຽນມງີ ບົ ປະມານຊໃື້ ຫ.້ ເຖງິ ວ່ າລດັ ຖະບານໄດກ້ າໍ ນດົ ວ່ າແຕ່ ລະໂຮງຮຽນຄວນມຊີ ບັ ພະຍາກອນການສອນພຽງພໍ ແລະ ຄູຕອ້ ງມຄີ ວາມ ຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການນາໍ ໃຊຊ້ ບັ ພະຍາກອນການສອນຢ່ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ກຕໍ າມ ແຕ່ ລດັ ຖະບານບ່ໄໍ ດລ້ ະບຸລາຍ ລະອຽດ ກ່ ຽວກບັ ຊບັ ພະຍາກອນການສອນ ອນັ ໃດທ່ ແີ ຕ່ ລະຫອ້ ງຮຽນຄວນມີ ແລະ ແມ່ ນໃຜເປັນຜູຮ້ ບັ ຜດິ ຊອບ ສະໜອງສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ. ຄູແຕ່ ລະຄນົ ໄດຕ້ ອບຄໍາຖາມ ກ່ ຽວກບັ ລາຍການຊບັ ພະຍາກອນທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ມໃີ ນຫອ້ ງຮຽນ ຕາມທ່ ລີ ະບຸໄວ້ ໃນຕາຕະລາງ 4.15 ກ່ ຽວກບັ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນໃນຫອ້ ງທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆຕາມລາຍການ ຊບັ ພະຍາກອນເຫ່ າຼົ ນີ້ (ອຸປະກອນຕ່ າງໆ/ເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈ)ີ ໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ໃນຕາຕະລາງ 4.15. ຕາຕະລາງ 4.15: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານສາໍ ລບັ ເຟີນເີ ຈທີ ່ ມີ ຢີ ່ ູໃນຫອ້ ງຮຽນ ຄເູ ກອື ບ 95% ນາໍ ໃຊ້ ປຶມ້ ຄ່ ມູ ຄື ເູ ຂາົ້ ໃນການ ຕວົ ປ່ ຽນ ຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ :ີ % SE ສດິ ສອນ ປະມານ 60 - 68% ຄວູ ຊິ າພາສາລາວ 1 board17 ກະດານດໍາ 96.2 1.04 ນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ອ່ ານເສມີ ແລະ ບດົ ເລ່ ອື ງສາລບັ 2 chalk17 ສໍຂາວ 97.3 0.86 ການສອນ 48.8 2.72 3 map17 ແຜນທ່ ແີ ຂວນຝາ 31.1 2.38 4 booksh17 ຕູໃ້ ສ່ ປຶມ້ 5 strai17 ບນັ ທດັ ຍາວ/ໄມແ້ ມດັ 43.4 2.73 6 triaq17 ບນັ ທດັ ສາກ 34.2 2.70 7 prota17 ບນັ ທດັ ແທກມຸມ 27.2 2.49 8 compas17 ວງົ ວຽນ 30.2 2.57 9 lamp17 ໄຟຟາ້ ທ່ ໃີ ຫແ້ ສງສະຫວ່ າງ 17.4 1.92 10 fan17 ພດັ ລມົ 13.4 1.72 11 air17 ເຄ່ ອື ງປັບອາກາດ (ແອເຢັນ) 1.6 0.75 104

ນກັ ຮຽນເກອື ບທຸກຄນົ ໄດຮ້ ຽນໃນຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ກີ ະດານດໍາ ແລະ ສໍຂາວ. ນກັ ຮຽນປະມານເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ຮຽນຢ່ ູ ຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ແີ ຜນທ່ ແີ ຂວນຝາ ແລະ ບນັ ທດັ ຍາວ. ນກັ ຮຽນປະມານ 1/3 ຮຽນໃນຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ຕີ ູໃ້ ສ່ ປຶມ້ , ບນັ ທດັ ສາກ, ວງົ ວຽນ ແລະ ບນັ ທດັ ແທກມຸມ. ຄຽງຄ່ ູກບັ ການເພ່ ມີ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ອ່ ານໃນຫອ້ ງຮຽນກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນຈະພຈິ າລະນາເພ່ ມີ ເນອື້ ທ່ ສີ ໍາລບັ ຕູໃ້ ສ່ ປຶມ້ ໃນຫອ້ ງຮຽນໄປພອ້ ມໆກນັ . ສ່ ງິ ທ່ ຍີ ກົ ໃຫ້ ເຫນັ ຂາ້ ງເທງິ ນີ້ ອາດເປັນການອະທບິ າຍໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ບນັ ຫາຂາດເຂນີ ປຶມ້ ອ່ ານໃນມຸມອ່ ານຂອງຫອ້ ງຮຽນ. ຍງັ ມີ ຄວາມຂາດເຂນີ ໄຟຟາ້ ທ່ ໃີ ຫແ້ ສງສະຫວ່ າງໃນຫອ້ ງຮຽນ, ພດັ ລມົ ແລະ ແອເຢັນ. ແຕ່ ຢ່ າງນອ້ ຍ ຕອ້ ງປະເມນີ ຄວາມ ຕອ້ ງການເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈໃີ ນຫອ້ ງຮຽນຂນັ້ ຕ່ ໍາສຸດ. ຄໍາຖາມໄດຖ້ ກື ຕງັ້ ຂນຶ້ ເພ່ ອື ຖາມຄູ ເຊ່ ນັ ວ່ າ ການນາໍ ໃຊລ້ າຍການຊບັ ພະຍາກອນຕາມລໍາດບັ ໃນຕາຕະລາງ 4.16 ໃນຂະນະທ່ ພີ ວກເຂາົ ເຈາົ້ ສອນທງັ ສອງວຊິ າ. ຕາຕະລາງ 4.16: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານ ທ່ ມີ ອີ ຸປະກອນການສອນ ວຊິ າ ຕວົ ປ່ ຽນ ອຸ ປະກອນການສອນ % SE usldic19 ໃຊວ້ ດັ ຈະນານຸກມົ ພາສາລາວ 14.4 1.99 tguide19 extr19 ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູ 95.3 1.23 uspic19 ພາສາລາວ usstor19 ໃຊປ້ ຶມ້ ອ່ ານເສມີ 58.9 2.58 ໃຊຮ້ ູບພາບປະກອບການອະທບິ າຍ/ຮູບພາບສໍາລບັ ເລ່ າົ ເລອື ງ 71.6 2.39 ໃຊບ້ ດົ ເລ່ ອື ງ/ນທິ ານ 67.9 2.44 tguid18 ໃຊຄ້ ່ ູມຄື ູ 94.8 1.32 uscom18 ໃຊວ້ ງົ ວຽນ 41.5 2.76 ຄະນດິ ສາດ uspro18 ໃຊບ້ ນັ ທດັ ແທກມຸມ 39.1 2.69 strai18 ໃຊບ້ ນັ ທດັ ຍາວ/ໄມແ້ ມດັ 57.9 2.68 trian18 ໃຊບ້ ນັ ທດັ ສາກ 42.7 2.72 ເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ນກັ ຮຽນເກອື ບ 95% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າໄດນ້ າໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ໃນການສດິ ສອນ. ນກັ ຮຽນ 71.6% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າໄດນ້ າໍ ໃຊຮ້ ູບພາບປະກອບການອະທບິ າຍ ໃນວຊິ າພາສາລາວ. 58.9% ແລະ 67.9% ບອກວ່ າພວກເຂາົ ເຈາົ້ ໄດໃ້ ຊປ້ ຶມ້ ອ່ ານເສມີ ແລະ ບດົ ເລ່ ອື ງ/ນທິ ານ ເຂາົ້ ໃນການສດິ ສອນ. ມພີ ຽງແຕ່ 14.4% ເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ໃີ ຊປ້ ຶມ້ ວດັ ຈະນານຸກມົ ເຂາົ້ ສອນໃນວຊິ າພາສາລາວ. ໃນການ ສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ນອກຈາກການນາໍ ໃຊປ້ ຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູ, ນກັ ຮຽນເກອື ບ 40% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າໄດນ້ າໍ ໃຊ້ ບນັ ທດັ ສາກ, ບນັ ທດັ ຍາວ, ວງົ ວຽນ ແລະ ບນັ ທດັ ແທກມຸມ ເຂາົ້ ໃນການສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ. ຖາ້ ວ່ າ ຢ່ ູໃນຫອ້ ງ ຮຽນຫາກມອີ ຸປະກອນເຫ່ າຼົ ນຮີ້ ບັ ໃຊເ້ ຂາົ້ ໃນການສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ເຊ່ ງິ ມນັ ເປັນການຢືນຢັນເຖງິ ປັດໄຈສໍາຄນັ ກບັ ການວເິ ຄາະຕ່ ໍຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ໂດຍສະເພາະແມ່ ນການນາໍ ໃຊບ້ ນັ ທດັ ສາກ ແລະ ວງົ ວຽນ. ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະ: ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນຈະກາໍ ນດົ ມາດຕະຖານລະດບັ ຊາດຂນັ້ ຕ່ ໍາສຸດ ສໍາລບັ ອຸປະກອນ ແລະ ເຄ່ ອື ງເຟີນເິ ຈພີ າຍໃນຫອ້ ງຮຽນ ເພ່ ອື ຮອງຮບັ ການຂະຫຍາຍການສກຶ ສາຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາຂນັ້ ພນື້ ຖານໃນ ທ່ ວົ ປະເທດ. 105

ຕາຕະລາງ 4.17 ກ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຊບັ ພະຍາກອນພາຍໃນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ອຸປະກອນການສອນທງັ ໝດົ ອງີ ຕາມແຂວງ ຊບັ ພະຍາກອນພາຍ ຊບັ ພະຍາກອນການ ຊບັ ພະຍາກອນການ ຊບັ ພະຍາກອນ ແຂວງ ໃນຫອ້ ງຮຽນທງັ ໝດົ ສອນວຊິ າພາສາລາວ ສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ການສອນທງັ (11) (5) (5) ໝດົ 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 2 ຜງົ້ ສາລີ M SE M SE M SE M SE 3 ຫຼວງນໍາ້ ທາ 6.6 0.51 3.9 0.21 3.8 0.29 7.6 0.43 4.4 0.3 3 0.22 2.6 0.3 5.6 0.46 4.2 0.36 3.3 0.18 3.2 0.35 6.5 0.45 4 ອຸດມົ ໄຊ 4.1 0.55 3.8 0.3 2.7 0.39 6.5 0.58 5 ບ່ ໍແກວ້ 4.1 0.49 3.6 0.31 2.9 0.4 6.5 0.56 6 ຫວຼ ງພະບາງ 4 0.44 3.3 0.25 2.1 0.28 5.3 0.44 7 ຫວົ ພນັ 5 0.5 2.3 0.37 3.1 0.43 5.5 0.76 8 ໄຊຍະບູລີ 3.7 0.38 3.1 0.22 2.4 0.31 5.5 0.47 9 ຊຽງຂວາງ 4.7 0.33 3.5 0.17 2.9 0.35 6.4 0.44 10 ວຽງຈນັ 4.5 0.58 3.2 0.22 2.9 0.35 6.1 0.41 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 3.7 0.42 3.2 0.23 2.6 0.36 5.8 0.53 12 ຄໍາມ່ ວນ 4.6 0.49 2.7 0.27 2.5 0.35 5.2 0.44 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 3.7 0.43 2.1 0.29 2.1 0.34 4.1 0.54 14 ສາລະວນັ 5.6 0.55 3.4 0.24 3.8 0.41 7.3 0.6 15 ເຊກອງ 4.5 0.5 3.5 0.23 3.7 0.39 7.2 0.57 16 ຈາໍ ປາສກັ 4.1 0.46 3.4 0.21 2.9 0.31 6.3 0.41 17 ອດັ ຕະປື 3.8 0.28 2.8 0.25 2.3 0.23 5.1 0.4 ທ່ ວົ ປະເທດ 4.4 0.13 3.1 0.07 2.8 0.09 5.9 0.14 ຕາຕະລາງ 4.17 ຂ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານ ການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຂອງຊບັ ພະຍາກອນ ພາຍໃນຫອ້ ງ ຮຽນທງັ ໝດົ ແລະ ອຸປະກອນການສອນ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຊບັ ພະຍາກອນຫອ້ ງ ຊບັ ພະຍາກອນການ ຊບັ ພະຍາກອນການ ຊບັ ພະຍາກອນການ ຮຽນທງັ ໝດົ ສອນທງັ ໝດົ ສອນພາສາລາວ ສອນຄະນດິ ສາດ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ M SE M SE ຊນົ ນະບດົ M SE M SE 3.1 0.28 2.5 0.29 ຕວົ ເມອື ງ 4.2 0.37 5.5 0.49 ທ່ ວົ ປະເທດ 3 0.09 2.7 0.12 4.1 0.15 5.7 0.18 3.3 0.15 3.1 0.19 5.5 0.28 6.4 0.3 3.1 0.07 2.8 0.09 4.4 0.13 5.9 0.14 ຢ່ ູຕາຕະລາງ 4.17 ຈະເຫນັ ວ່ າ ນກັ ຮຽນ ຂນັ້ ປ.3 ໂດຍສະເລ່ ຍ ຮຽນຢ່ ູໃນຫອ້ ງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນ ຈາໍ ນວນ 4.4 ລາຍການ ຈາກທງັ ໝດົ 11 ລາຍການ ແລະ ມຊີ ບັ ພະຍາກອນການສອນ 2.8 ລາຍການ ໃນຈາໍ ນວນ 5 ລາຍການ, ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນໃນໂຮງຮຽນເຂດຕວົ ເມອື ງ ມຊີ ບັ ພະຍາກອນພາຍໃນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ອຸປະກອນ ການສອນຫຼາຍກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ ພຽງເລກັ ນອ້ ຍ. ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ຍງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ . 106

ຊບັ ພະຍາກອນໃນຫອ້ ງຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍ ເລ່ ມີ ແຕ່ 3.7 ລາຍການ ຢ່ ູແຂວງໄຊຍະບູລ,ີ ແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ, ບ່ ໍແກວ້ , ສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ 6.6 ລາຍການ ຢ່ ູນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ . ຄ່ າສະເລ່ ຍອຸປະກອນການສອນແມ່ ນ ເລ່ ມີ ແຕ່ 4.1 ລາຍການ ຢ່ ູແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ 7.6 ແລະ 7.3 ຢ່ ູນະຄອນຫຼວງ ແລະ ແຂວງສາລະວນັ . ຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆໃນບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວໄດສ້ ະເໜລີ ະອຽດຢ່ ູໃນແຜນວາດ 4.8 ແລະ 4.9 ຂາ້ ງລ່ ຸມ. ບດົ ລາຍງານພາກນເີ້ ຫນັ ວ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງນກັ ຮຽນເກອື ບ 100% ມຕີ ່ ງັ ນ່ ງັ , ໂຕະຂຽນ ແລະ ຮຽນຢ່ ູໃນ ຫອ້ ງຮຽນໝດົ ມ,ື້ ແຕ່ ບ່ ໍມປີ ຶມ້ ອ່ ານໃນມຸມອ່ ານຂອງຫອ້ ງຮຽນຢ່ າງພຽງພໍ ແລະ ຂາດອຸປະກອນການສອນ ເປັນຕນົ້ ຖາ້ ນໃສ່ ປຶມ້ , ແຜນທ່ ,ີ ວດັ ຈະນານຸກມົ ແລະ ປຶມ້ ອ່ ານເສມີ ຍງັ ມບີ ່ ໍພຽງພໍ. ຄໄູ ດອ້ ຸທດິ ເວລາເຂາົ້ ໃນວຽກງານຂອງຕນົ ຫາຼ ຍປານໃດ? ສ່ ງິ ທ່ ໜີ າ້ ສນົ ແມ່ ນຈາໍ ນວນເວລາທ່ ຄີ ູໄດອ້ ຸທດິ ໃຫແ້ ກ່ ວຽກງານການສດິ ສອນ ແລະ ວຽກອ່ ນື ໆ. ຜນົ ການປະ ເມນີ ດາ້ ນຈາໍ ນວນຊ່ ວົ ໂມງສອນຕວົ ຈງິ , ຈາໍ ນວນຊ່ ວົ ໂມງໃນການກະກຽມບດົ ສອນ ແລະ ກວດວຽກບາ້ ນ, ຄວາມ ຖ່ ໃີ ນການພບົ ປະພ່ ໍແມ່ ຜູປ້ ົກຄອງ ແລະ ເວລາທ່ ຄີ ູໃຊສ້ ໍາລບັ ວຽກອ່ ນື ໆ ເພ່ ອື ຫາລາຍໄດ້ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 4.18 ຕາຕະລາງ 4.18 ກ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງ ພາລະກດິ ຂອງຄ,ູ ການພບົ ປະຜູ ້ ປົກຄອງ ແລະ ການຫາລາຍໄດເ້ ພ່ ມີ ອງີ ຕາມແຂວງ. ຕອນໃນການສອນ/ ຊ່ ວົ ໂມງກຽມບດົ ຊ່ ວົ ໂມງກວດ ຈາໍ ນວນຄງັ້ ພບົ ປະຜູ ້ ແຂວງ ອາທດິ ສອນ/ອາທດິ ວຽກບາ້ ນ/ອາທດິ ປົກຄອງ/ປີ M SE M SE M SE M SE ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 9.4 0.34 5.2 0.54 4.3 0.5 3.4 0.18 ຜງົ້ ສາລີ 8.8 0.3 6.3 1.02 3.7 0.48 3.6 0.12 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 8.4 0.32 6.6 0.72 3.9 0.59 3.9 0.16 ອຸດມົ ໄຊ 6.1 0.82 4.1 0.49 4 0.99 3.1 0.24 ບ່ ໍແກວ້ 9.1 0.11 9.4 1.77 5 0.76 4.1 0.28 ຫຼວງພະບາງ 8.1 0.66 6.5 0.8 3.5 0.37 3.7 0.18 ຫວົ ພນັ 8.7 0.25 11.1 1.67 5.8 1.14 3.7 0.14 ໄຊຍະບູລີ 9.3 0.31 9.4 2.18 3.8 0.34 4 0.19 ຊຽງຂວາງ 5.3 0.81 8.4 0.95 4.9 0.86 3.4 0.22 ວຽງຈນັ 8.9 0.44 8 1.61 3.9 0.45 3.3 0.22 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 9.5 0.45 9.1 1.71 5.5 0.86 4.2 0.28 ຄໍາມ່ ວນ 8.1 0.81 6.3 1.09 2.8 0.34 3.8 0.27 ສະຫວນັ ນະເຂດ 7.7 0.74 7.4 1.59 4 0.78 3.4 0.23 ສາລະວນັ 4.5 0.95 8.3 2.53 5.8 1.11 4.2 0.21 ເຊກອງ 9 0.1 3.4 0.54 3.7 1.3 3.9 0.27 ຈາໍ ປາສກັ 9.9 0.04 7.9 1.12 4.5 0.54 4.3 0.26 ອດັ ຕະປື 7.6 0.82 9.5 2.04 4.8 0.84 4 0.24 ທ່ ວົ ປະເທດ 8.1 0.17 7.5 0.38 4.3 0.2 3.7 0.06 107

ຕາຕະລາງ 4.18 ຂ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງ ພາລະກດິ ຂອງຄ,ູ ການພບົ ປະຜູ ້ ປົກຄອງ ແລະ ການຫາລາຍໄດເ້ ພ່ ມີ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ . ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຕອນໃນການສອນ/ ຊ່ ວົ ໂມງກຽມບດົ ສອນ ຊ່ ວົ ໂມງກວດ ຈາໍ ນວນຄງັ້ ພບົ ປະ ອາທດິ /ອາທດິ ວຽກບາ້ ນ/ອາທດິ ຜູປ້ ົກຄອງ/ປີ M SE M SE M SE M SE ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 7.4 0.54 6.6 1.03 4.5 0.64 3.9 0.23 ຊນົ ນະບດົ 8.2 0.2 7.6 0.48 4.2 0.24 3.7 0.08 ຕວົ ເມອື ງ 8.2 0.43 7.6 0.83 4.5 0.42 3.7 0.12 ທ່ ວົ ປະເທດ 8.1 0.17 7.5 0.38 4.3 0.2 3.7 0.06 (ກ) ການດາໍ ເນນີ ການສດິ ສອນ ຄໍາຖາມໃນແບບສໍາພາດໄດຖ້ າມກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນຕອນໃນການສອນ (ສູງສຸດ 10 ຕອນ/ອາທດິ ) ທ່ ຄີ ູ ແຕ່ ລະຄນົ ສອນໃນແຕ່ ລະອາທດິ . ຈາກຕາຕະລາງ 4.18 ກ. ເຫນັ ວ່ າໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ນກັ ຮຽນຂນັ້ ປ.3 ຮຽນນາໍ ຄູ ປ.3 ໃຊເ້ ວລາ ຄູທ່ ສີ ອນປະມານ 8 ຕອນຕ່ ໍອາທດິ . ຈາໍ ນວນຕອນການສອນໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ໜອ້ ຍກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ 7 ຊ່ ວົ ໂມງ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງເລກັ ນອ້ ຍ. ໃນລະດບັ ແຂວງ ການດໍາເນນີ ການສອນຂອງຄູໃນແຕ່ ລະແຂວງມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງ ຕ່ ໍອາທດິ ເພ່ ອື ກຽມ ກນັ ເຊ່ ງິ ຢ່ ູແຂວງຈາໍ ປາສກັ ສອນຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ 10 ຕອນຕ່ ໍອາທດິ ແລະ ຢ່ ູແຂວງສາລະວນັ ສອນໜອ້ ຍສຸດ 4.5 ຕອນ ບດົ ສອນ ແລະ 4 ຕ່ ໍອາທດິ . ຊ່ ວົ ໂມງ (ຂ) ຈາໍ ນວນຊ່ ວົ ໂມງໃນການກະກຽມບດົ ສອນ ແລະ ກວດວຽກບາ້ ນ ເຮດັ ວຽກ ບາ້ ນ ການກະກຽມບດົ ສອນເປັນສ່ ງິ ສໍາຄນັ ທ່ ຄີ ູທຸກຄນົ ຕອ້ ງໄດເ້ ຮດັ ເປັນປົກກະຕິ ແລະ ເປັນວຽກທ່ ຕີ ອ້ ງໃຊເ້ ວລາ ຫາຼ ຍ ໂດຍສະເພາະຄນົ ທ່ ເີ ປັນຄູໃໝ່ . ດ່ ງັ ທ່ ເີ ຫນັ ໃນພາກທີ 3, ວຽກບາ້ ນແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ໃນ ການຮຽນ ຄກື ນັ ກບັ ການກວດວຽກບາ້ ນນກັ ຮຽນ. ນກັ ຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊເ້ ວລາກະກຽມບດົ ສອນ 7.5 ຊ່ ວົ ໂມງຕ່ ໍອາທດິ ແລະ ໃຊເ້ ວລາ 4.3 ຊ່ ວົ ໂມງໃນການກວດວຽກບາ້ ນ. ແຜນວາດ 4.9: ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນເວລາທ່ ຄີ ຂູ ນັ້ ປ.3 ໃຊໃ້ ນການກວດແກວ້ ຽກບາ້ ນໃຫນ້ ກັ ຮຽນທຽບກບັ ຄ່ າ ສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດ 108

(ຄ) ຄວາມຖ່ ໃີ ນການພບົ ປະຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດຊ້ ຸກຍູໃ້ ຫຄ້ ູພບົ ປະກບັ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນເລອື້ ຍໆເທ່ າົ ທ່ ເີ ປັນໄປໄດ້ ຄປູ ະຊຸມ ເພ່ ອື ປຶກສາ ກບັ ພ່ ໍແມ່ ແລະ ທບົ ທວນກ່ ຽວກບັ ຄວາມຄບື ໜາ້ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແຕ່ ລະຄນົ . ທ່ ານ Postlethwaite ນກັ ຮຽນ ແລະ ທ່ ານ Ross (see Postlethwaite T. N., and Ross, K, N. (1992) Effective Schools in Reading ປີລະ 3.7 Hamburg: IEA) ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ໃນຫາຼ ຍປະເທດທ່ ໂີ ຮງຮຽນມຜີ ູອ້ ໍານວຍການ ແລະ ຄູສອນຕດິ ຕ່ ໍພວົ ພນັ ເທ່ ອື ກບັ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນເລອື້ ຍໆຈະເຮດັ ໃຫມ້ ກີ ານປັບປຸງດາ້ ນການອ່ ານຂອງນກັ ຮຽນມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫຼາຍຂນຶ້ . ນອກຈາກນນັ້ ໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການ ແລະ ຄູ ຕດິ ຕ່ ໍພວົ ພນັ ກບັ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນເລອື້ ຍໆ ຈະມຄີ ະແນນດີ ເກນີ ຄາດໝາຍ ເມ່ ອື ນາໍ ໄປເຊ່ ອື ມໂຍງກບັ ຂໍມ້ ູນດາ້ ນລະດບັ ເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແລະ ຂໍມ້ ນູ ດາ້ ນຄວາມເປັນມາ ຂອງນກັ ຮຽນ. ຈາກຕາຕະລາງ 4.15ຂ ເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ຄູສອນປະຖມົ ຢ່ ູໃນລາວ ພບົ ປະກບັ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນສະເລ່ ຍ 3.7 ຄງັ້ /ປີ. ຄ່ າສະເລ່ ຍຕ່ ໍາສຸດເລ່ ມີ ຈາກ 3.3 ຄງັ້ /ປີ ຢ່ ູແຂວງວຽງຈນັ ຫາ 4.2 ແລະ 4.3 ຄງັ້ /ປີ ຢ່ ູແຂວງບໍລຄິ າໄຊ, ສາລະວນັ ແລະ ຈາໍ ປາສກັ . ຄ່ າສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດໃນການພບົ ປະຜູປ້ ົກຄອງແມ່ ນ 3.7 ຄງັ້ /ປີ ເຊ່ ງິ ເພ່ ມີ ຂນຶ້ ຈາກ ການສໍາຫວຼ ດ ASLO II ໃນປີ 2009 ຕາມແຜນວາດ 3.12. ການໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ໃນການພບົ ປະຂອງຄູກບັ ຜູ ້ ປົກຄອງນກັ ຮຽນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຄແື ນວນນັ້ ຄວນພະຍາຍາມເອາົ ໃຈໃສ່ ໃຫຫ້ າຼ ຍຂນຶ້ ເພ່ ອື ເຮດັ ແນວໃດໃຫຄ້ ູ ແລະ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນໄດມ້ ໂີ ອກາດພບົ ປະກນັ ຫຼາຍຂນຶ້ ໃນແຕ່ ລະປີ. ໃນບດົ ລາຍງານພາກນສີ້ າມາດເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ຄູຢ່ ູໃນລາວ ສອນປະມານ 8.1 ຕອນ/ອາທດິ ແລະ ໃຊເ້ ວລາ ເກອື ບ 7.5 ຊ່ ວົ ໂມງໃນການກະກຽມບດົ ສອນ ແລະ 4.3 ກວດວຽກບາ້ ນ. ຄູພບົ ປະກບັ ຜູປ້ ົກຄອງນກັ ຮຽນເກອື ບ 4 ຄງັ້ /ປີ. ຄວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈຂອງຄູ ແລະ ຄສູ ກຶ ສານເິ ທດ (ກ) ສກຶ ສານເິ ທດ ບດົ ລາຍງານພາກນີ້ ໄດນ້ າໍ ສະເໜກີ ່ ຽວກບັ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການຢຽ້ ມຢາມໂຮງຮຽນຂອງຄູສກຶ ສານເິ ທດ ແລະ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຄູຕ່ ໍພາລະບດົ ບາດຂອງຄູສກຶ ສານເິ ທດ. ລະບບົ ການສກຶ ສານເິ ທດໄດຮ້ ບັ ການຈດັ ຕງັ້ ຂນຶ້ ໃນປີ 1997 ເປັນນເິ ທດຂນັ້ ແຂວງ (ສໍາລບັ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ສກຶ ສາ) ແລະ ຂນັ້ ເມອື ງ (ສໍາລບັ ຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ). ການສາ້ ງຕງັ້ ລະບບົ ສກຶ ສານເິ ທດຂນຶ້ ມາກແໍ ມ່ ນເພ່ ອື ໃຫກ້ ານ ນເິ ທດ ຢຽ້ ມຢາມ ຊ່ ວຍເຫຼອື ຄູ ໂດຍສະເພາະແມ່ ນໃຫກ້ ານຊ່ ວຍເຫຼອື ໃນການປະຕບິ ດັ ຫກຼັ ສູດໃໝ່ . ອງີ ຕາມຂໍກ້ າໍ ນດົ ຄູສກຶ ສານເິ ທດ ຄວນລງົ ຢຽ້ ມຢາມໂຮງຮຽນສາມຄງັ້ ຕ່ ໍປີ. ອງີ ຕາມນະໂຍບາຍຂອງລດັ ຖະບານໃນປະຈບຸ ນັ ຄູສກຶ ສານເິ ທດລະດບັ ຄູ 1-1,5 ເທ່ ອື ຕ່ ໍປີ, ແຕ່ 21 ແຂວງຈະຖກື ຄດັ ເລອື ກ ໂດຍຄດັ ເລອື ກຈາກບນັ ດາພະນກັ ງານໃນພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າແຂວງ ແລະ ຫາ 25% ຂອງຄູ ຫອ້ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າເມອື ງ. ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າແຂວງເປັນຜູຈ້ ດັ ຕງັ້ ການເຝິກອບົ ຮມົ ບ່ ໍເຄຍີ ໄດຮ້ ບັ ຄູສກຶ ສານເິ ທດ. ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າເມອື ງ ເປັນຜູຕ້ ດັ ສນິ ໃນການເລອື ກໂຮງຮຽນທ່ ຈີ ະໃຫ ້ ການຢຽ້ ມ ສກຶ ສານເິ ທດລງົ ຕດິ ຕາມຊ່ ວຍເຫຼອື . ຢາມຈາກຄູ ສກຶ ສາ ດ່ ງັ ນນັ້ , ຄໍາຖາມທາໍ ອດິ ແມ່ ນກ່ ຽວກບັ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການລງົ ຕດິ ຕາມຊ່ ວຍເຫອຼື ຂອງຄູສກຶ ສານເິ ທດ. ຄູຖກື ນເິ ທດ ຖາມເຖງິ ຈາໍ ນວນຄງັ້ ທ່ ຄີ ູສກຶ ສານເິ ທດລງົ ຕດິ ຕາມໃນປີ 2010-2011 ແລະ ຮອດເດອື ນ 3 ປີ 2012. ຜນົ ໄດຮ້ ບັ ແມ່ ນໄດສ້ ະຫຸບຼ ໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 4.19 ລວມກບັ ການລາຍງານອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ຂອງຄູທ່ ບີ ່ໄໍ ດຮ້ ບັ ການຕດິ ຕາມ ຈາກຄູສກຶ ສານເິ ທດ. 109

ຕາຕະລາງ 4.18: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຂອງຈາໍ ນວນຄງັ້ ລງົ ຕດິ ຕາມຊ່ ວຍເຫອຼື ຄຂູ ອງສກຶ ສານເິ ທດ ຈາໍ ນວນຄງັ້ ການລງົ ຕດິ ຕາມຄູ ຄທູ ່ ບີ ່ ໄໍ ດຮ້ ບັ ການລງົ ຕດິ ຕາມຈາກສກຶ ສານເິ ທດ ປີ M SE % SE 2010 1.4 0.07 21.8 2.53 2011 1.4 0.06 17.9 2.25 2012 (ມນີ າ-ເມສາ) 1.2 0.06 24.1 2.46 ຈາໍ ນວນຄງັ້ ການລງົ ຕດິ ຕາມໃນປີໜ່່ ງຶ ແມ່ ນ 1.2 ຄງັ້ ເຖງິ 1.4 ຄງັ້ (ຕ່ ໍາກວ່ າທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວ້ 3 ຄງັ້ ຫາຼ ຍສມົ ຄວນ) ແລະ ໃນປີ 2010-2012 ມນີ ກັ ຮຽນປະມານ 18% ຫາ 24% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ໃນປີ 2010 ແລະ 2012 ເຂາົ ເຈາົ້ ບ່ໄໍ ດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມຈາກຄູສກຶ ສານເິ ທດ. ນອກຈາກນນັ້ ຍງັ ໄດຖ້ າມຄວູ ່ າ ເວລາຄູສກຶ ສານເິ ທດລງົ ມາຢຽ້ ມຢາມເພ່ ນິ ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ໃດແດ່ ? ຜນົ ການປະເມນີ ໄດສ້ ະຫຸບຼ ໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 4.20. ຕາຕະລາງດ່ ງັ ກ່ າວສາມາດແປຄວາມໝາຍເປັນຄວາມຄວາມ ຄດິ ເຫນັ ຂອງຄູຕ່ ໍພາລະບດົ ບາດຂອງສກຶ ສານເິ ທດໃນເດອື ນມນີ າ-ເມສາ ປີ2012. ຕາຕະລາງ 4.20: ທດັ ສະນະຂອງຄທູ ່ ມີ ຕີ ່ ພໍ າລະບດົ ບາດຂອງສກຶ ສານເິ ທດ ພາລະ ຕວົ ປ່ ຽນ ພາລະບດົ ບາດດາ້ ນຕ່ າງໆ ອດັ ຕາສ່ ວນ ບດົ ບາດ ຄທູ ່ ເີ ຫນັ ດີ % SE ຄໍາແນະນາໍ Sclmq28 ແນະນາໍ ເລ່ ອື ງການຄຸມ້ ຄອງໂຮງຮຽນ 13.8 1.72 ສໍາຄນັ Scritq28 ຕໍານຕິ ຊິ ມົ ກ່ ຽວກບັ ການບໍລຫິ ານຫອ້ ງຮຽນ Sinitq28 ແນະນາໍ ຄວາມຄດິ ໃໝ່ ໆກ່ ຽວກບັ ການບໍລຫິ ານຫອ້ ງຮຽນ 31 2.52 18.2 2.02 ແນະນາໍ Sclaq28 ໃຫຄ້ ວາມກະຈ່ າງແຈງ້ ກ່ ຽວກບັ ແນວທາງການສກຶ ສາ 13.8 1.78 ການສອນ Sexcuq28 ແນະນາໍ ການນາໍ ໃຊຫ້ ຼກັ ສູດ, ປຶມ້ ຄ່ ູມຄື ູ ແລະ ແບບຮຽນ 15.2 1.9 Simakq28 14.4 1.77 Sinftq28 ແນະນາໍ ການນາໍ ໃຊ້ ແລະ ການຜະລດິ ອຸປະກອນການສອນໃໝ່ 27.2 2.35 Scontq28 ຈດັ ຂໍມ້ ນູ ຂ່ າວສານໃຫຄ້ ູໄດສ້ ່ ງົ ເສມີ ວຊິ າການຂອງຕນົ ໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ 41.5 2.68 Spromq28 ສາທດິ ການສອນບາງຢ່ າງໃນຫອ້ ງຮຽນ 19 2.13 ສ່ ງົ ເສມີ ໃຫຄ້ ູມກີ ານແລກປ່ ຽນບດົ ຮຽນທ່ ດີ ກີ ບັ ຄູພາຍໃນ ແລະ ນອກໂຮງຮຽນ ພດັ ທະນາ Sinevq28 ແນະນາໍ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ 15.9 1.89 ວຊິ າສະເພາະ Smethq28 ຊ່ ວຍແນະນາໍ ວທິ ແີ ກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ 34.4 2.65 ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ຄູມທີ ດັ ສະນະໃນທາງບວກຕ່ ໍກບັ ພາລະບດົ ບາດຂອງສກຶ ສານເິ ທດ. ຄູໄດຢ້ ັງ້ ຢືນວ່ າ ຄູ 83% ໄດຮ້ ບັ ຄູສກຶ ສານເິ ທດສ່ ວນຫາຼ ຍທ່ ລີ ງົ ມາແມ່ ນໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ແລະ ຊ່ ວຍເຫຼອື ດາ້ ນການປະຕບິ ດັ ຫຼກັ ສູດ ແລະ ແນະນາໍ ການໃຊອ້ ຸປະກອນການສອນໃໝ່ . ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ເວລາຄູສກຶ ສານເິ ທດລງົ ໄປຊ່ ວຍເຫຼອື ນນັ້ ຄູເກດີ ມຄີ ວາມ ການສງັ ເກດການ ສອນຈາກ ຮູສ້ ກຶ ກງັ ວນົ ແລະ ນກັ ຮຽນປະມານ 42% ທ່ ທີ າໍ ການທດົ ສອບ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າສກຶ ສານເິ ທດຊ່ ວຍເຫຼອື ຜູອ້ າໍ ນວຍ ການໂຮງ ແນະນາໍ ກ່ ຽວກບັ ການສອນໃນຫອ້ ງຮຽນພຽງເລກັ ນອ້ ຍເທ່ າົ ນນັ້ . ຮຽນປີ ລະຄງັ້ ຫຼື ເດອື ນ ລະຄງັ້ 110

(ຂ) ການຮ່ ວມໂມງສອນຈາກຄດູ ວ້ ຍກນັ ແລະ ສງັ ເກດການສອນຈາກຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ໃນລະບບົ ການສກຶ ສາຂອງລາວ ຄາດວ່ າຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ຄູພາຍໃນໂຮງຮຽນຈະຢຽ້ ມຢາມ ການສອນເຊ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ ເພ່ ອື ສງັ ເກດການສອນ ແລະ ແລກປ່ ຽນບດົ ຮຽນເຊ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ . ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ນກັ ຮຽນ 50.3% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າເຂາົ ເຈາົ້ ໄດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມ ແລະ ສງັ ເກດການສອນຈາກຜູອ້ ໍານວຍການ ໂຮງຮຽນເດອື ນລະຄງັ້ ແລະ 30.1% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ໄີ ດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມ ແລະ ສງັ ເກດການສອນຈາກຜູອ້ ໍານວຍ ການໂຮງຮຽນພາກຮຽນລະຄງັ້ . ການຮ່ ວມໂມງສອນເຊ່ ງິ ກນັ ແລະ ກນັ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ໃນການພດັ ທະນາ ທາງດາ້ ນວຊິ າການຂອງຄູຢ່ ູໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ. ນກັ ຮຽນ 47% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າພວກເຂາົ ເຈາົ້ ໄດຮ້ ບັ ການ ສງັ ເກດການສອນຈາກເພ່ ອື ນຄູດວ້ ຍກນັ ໃນເດອື ນກ່ ອນທ່ ຈີ ະມກີ ານປະເມນີ . ຜນົ ຈາກການປະເມນີ ໄດນ້ າໍ ສະເໜີ ໃນຕາຕະລາງ 4.21 ຄ. 111

ຕາຕະລາງ 4.21 ກ: ການສງັ ເກດການສອນຈາກຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ຄູ ບ່ ເໍ ຄຍີ ປີລະຄງັ ້ ພາກຮຽນລະຄ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ % SE % SE % S 8.1 3.75 8.8 4.12 31.1 8.6 ຊນົ ນະບດົ 1.74 6.6 1.96 3.2 7 1.66 3.1 1.64 31 4.8 ຕວົ ເມອື ງ 2.6 1.23 6.1 1.38 27.8 2.5 ທ່ ວົ ປະເທດ 30.1 6 ຕາຕະລາງ 4.21 ຂ: ການສງັ ເກດການສອນຈາກຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ຄູ ແຂວງ ບ່ ເໍ ຄຍີ ປີລະຄງັ ້ ພາກຮຽ 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ % SE % SE % 2 ຜງົ້ ສາລີ 3 ຫວຼ ງນາໍ ້ ທາ 7.4 5.17 8.3 4.83 29.7 4 ອຸ ດມົ ໄຊ 5.4 3.62 6.1 3.65 39.5 5 ບ່ ໍແກວ້ 12.8 6.68 28.2 6 ຫວຼ ງພະບາງ 10.3 5.94 7.8 5.46 44.3 7 ຫວົ ພນັ 2.2 2.24 8.1 5.65 30.7 8 ໄຊຍະບູລີ 19.3 7.95 4.3 4.35 22.9 9 ຊຽງຂວາງ 7.6 5.57 5.9 4.44 67.6 10 ວຽງຈນັ 23.3 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ . . 8.1 4.76 34.3 2.5 2.54 3.4 3.45 4.7 4.73 4.6 4.6 12 4.01 33.7 4 11

ຜູອ້ ່ ນື ອງີ ຕາມທ່ ຕີ ງັ ້ ຄງັ ້ ເດອື ນລະຄງັ ້ ຜູອ້ າໍ ນວຍການ ການຢຽ້ ມຢາມຂອງຄູຜູ ້ ອ່ ນື ໃນເດອື ນກ່ ອນ SE ໂຮງຮຽນ 67 21 % SE % SE % SE 89 38 8.34 53 47.8 3.48 9.8 4.09 0.9 0.12 62.4 5.21 50.3 2.72 6.1 1.9 0.8 0.06 0.9 0.69 0.9 0.09 5.3 1.29 0.8 0.05 ຜູອ້ ່ ນື ອງີ ຕາມແຂວງ ຽນລະຄງັ ້ ເດອື ນລະຄງັ ້ ຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ການຢຽ້ ມຢາມຂອງຄຜູ ູ ້ ອ່ ນື ໃນເດອື ນກ່ ອນ SE % SE % SE % SE 9.29 47.9 10.02 6.6 6.61 0.9 0.2 10.54 47.7 9.98 1.2 1.25 8.88 59.1 9.67 0.9 0.21 11.15 31.1 9.49 10.2 11.49 0.9 0.23 8.64 41 10.14 12.59 50.5 4.04 6.4 6.44 0.7 0.15 8.09 9.41 18 10.24 10.47 4 10.09 3 0.6 0.14 6.87 61.9 8.34 14.9 3 9.45 52.4 9.99 14.8 11.82 0.9 0.15 78.8 2.7 7.03 39.4 2.71 0.9 0.24 0.9 0.13 0.8 0.14 0.7 0.18 10.1 5.82 1 0.42 12

ແຂວງ ບ່ ເໍ ຄຍີ ປີລະຄງັ ້ ພາກຮຽ % SE ຄໍາມ່ ວນ % SE % 12 ສະຫວນັ ນະເຂດ 9.5 6.55 13 ສາລະວນັ 1.2 1.19 30.9 14 ເຊກອງ 5.5 4.42 2.2 2.18 34.6 15 ຈາໍ ປາສກັ 4.8 4.91 15.9 6.95 31.2 16 ອດັ ຕະປື 7.1 7.07 8.3 17 ທ່ ວົ ປະເທດ 5.9 . . 33.9 9.9 6.26 6.1 1.38 30.1 1.23 6 ຕາຕະລາງ 4.21 ຄ: ການຮ່ ວມໂມງສອນຈາກເພ່ ອື ນຄດູ ວ້ ຍກນັ ໃນເດອື ນກ່ ອນ ອງີ ຕາມແຂ ແຂວງ ບ່ ໍ 1 ຄງັ ້ % SE % SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 39.3 9.6 42.8 9.6 2 ຜງົ້ ສາລີ 54.3 9.83 18 7.3 3 ຫຼວງນາໍ ້ ທາ 42.1 10.5 40.1 10.2 4 ອຸ ດມົ ໄຊ 45.8 11.32 43 10.8 5 ບ່ ໍແກວ້ 49.2 11.84 45.5 12.0 6 ຫຼວງພະບາງ 33 9.39 45.1 10.0 7 ຫວົ ພນັ 42.1 12.27 28.9 8.5 8 ໄຊຍະບູລີ 29.4 8.72 52.8 9.6 9 ຊຽງຂວາງ 33.2 10.38 55.5 10.6 10 ວຽງຈນັ 47.3 10.74 35 10. 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 52.7 11.14 29.7 9.6 11

ຽນລະຄງັ ້ ເດອື ນລະຄງັ ້ ຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ການຢຽ້ ມຢາມຂອງຄຜູ ູ ້ % SE ອ່ ນື ໃນເດອື ນກ່ ອນ SE % SE % SE 10.87 67.9 10.89 9.98 47.3 10.44 0.7 0.1 11.11 63.9 12.03 6.52 50.3 11.77 3.1 3.13 0.8 0.15 4.14 58.3 11.57 9.8 0.6 0.17 2.53 53 11.99 50.3 2.72 32.2 10.89 0.6 0.13 2.8 2.84 1.1 0.12 0.8 0.16 5.3 1.29 0.8 0.05 ຂວງ 2 ຄງັ ້ 3 ຄງັ ້ 4 ຄງັ ້ E % SE % SE % SE 63 6.6 6.61 33 11.3 5.74 1.9 22 1.93 89 22.4 7.79 1.8 1.83 01 5.4 5.43 07 12.3 5.62 57 61 11.2 6.33 64 .3 5.3 5.3 69 21.9 8.87 26.6 12.97 . . 2.4 2.47 17.7 7.58 4.4 4.37 5.5 5.52 11.2 6.61 13.3 7.39 7.7 5.34 13

12 ຄໍາມ່ ວນ 25.2 10.29 74.8 10.2 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 34.1 10.1 49.1 10.7 14 ສາລະວນັ 43.2 14.77 51.7 14. 15 ເຊກອງ 51.2 11.2 35.5 11.1 16 ຈາໍ ປາສກັ 13.6 6.91 68.4 9.2 17 ອດັ ຕະປື 38.4 12.12 46.8 12.4 ທ່ ວົ ປະເທດ 37.1 2.75 2.7 47 11

29 16.7 7.87 2.2 2.18 0.4 0.25 71 5.1 5.18 1.3 0.65 .3 13.3 5.19 17 15.9 7.19 21 14.9 7.93 44 13.9 2.03 77 14

ແຜນວາດ 4.11: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງເວລາການສງັ ເກດ ການສອນຈາກເພ່ ອື ນຄດູ ວ້ ຍກນັ ອງີ ຕາມແຂວງ ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະ ອງົ ປະກອບທ່ ສີ ໍາຄນັ ໃນການພດັ ທະນາດາ້ ນວຊິ າສະເພາະຂອງຄູໃນຂນັ້ ໂຮງຮຽນ ແມ່ ນການສນົ ທະນາກ່ ຸມ, ການແລກປ່ ຽນປະສບົ ການຈາກເພ່ ອື ນຄູດວ້ ຍກນັ . ການຢຽ້ ມຢາມການສອນລະຫວ່ າງຄູດວ້ ຍກນັ ກເໍ ປັນປັດໄຈ ໜ່ ງຶ ທ່ ສີ ໍາຄນັ . ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນຊຸກຍູໃ້ ຫມ້ ກີ ດິ ຈະກາໍ ປະເພດນຢີ້ ່ ູຂນັ້ ລະດບັ ໂຮງຮຽນ. (ຄ) ປັດໄຈທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຄ້ ມູ ຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈ ຄວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຂອງຄູແມ່ ນປັດໄຈທ່ ສີ ໍາຄນັ ພນື້ ຖານເພ່ ອື ຍກົ ລະດບັ ການສດິ ສອນໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ ແລະ ປັບປຸງ ຄຸນະພາບການສກຶ ສາໂດຍລວມ. ຄູໄດມ້ ໂີ ອກາດຕອບຄໍາຖາມຕາມເຫດຜນົ 19 ລາຍການ ທ່ ອີ າດເປັນເງ່ອື ນໄຂ ເຮດັ ໃຫຄ້ ູມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຕ່ ໍໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານຂອງເຂາົ ເຈາົ້ . ເຫດຜນົ ເຫ່ ຼາົ ນໄີ້ ດນ້ າໍ ມາຈດັ ເປັນ 5 ໝວດຕາມຫວົ ຂໍ້ ໃນຕາຕະລາງ 4.22. ສະພາບເງ່ອື ນໄຂການດໍາລງົ ຊວີ ດິ , ສະພາບເງ່ອື ນໄຂທ່ ວົ ໄປ, ອຸປະກອນ/ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມ ສະດວກໃນໂຮງຮຽນ, ຄວາມສໍາພນັ ກບັ ພາກສ່ ວນອ່ ນື , ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ດາ້ ນອາຊບີ ຄູ ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນ ຂອງນກັ ຮຽນ. ຜນົ ການປະເມນີ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນນາມຂອງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າປັດໄຈຕ່ າງໆທ່ ເີ ປັນແຫ່ ງຼ ທ່ ມີ າຂອງຄວາມພໍໃຈຂອງຄູແມ່ ນບ່ ໍສໍາຄນັ ສໍາລບັ ເຂາົ ເຈາົ້ . ຕາຕະລາງ 4.22: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງກ່ ຽວກບັ ແຫ່ ງຼ ທ່ ມີ າຂອງ ຄວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈຂອງຄູ ປັດໄຈຕ່ າງໆ ຕວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ສໍ າໍ ຄນັ ເງ່ອື ນໄຂດາ້ ນການເປັນຢ່ ູ distq32 ໄລຍະທາງຈາກເຮອື ນໄປຫາໂຮງຮຽນ % SE ເງ່ອື ນໄຂທ່ ວົ ໄປ provq32 ຈດັ ຫາທ່ ພີ ກັ ໃຫຄ້ ູ 12.1 1.86 qualq32 ຄຸນນະພາບຂອງທ່ ພີ ກັ ຂອງຄູ 11.1 1.93 urbq32 ທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນໃນເມອື ງ 11 1.92 rurmq32 ທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນຊນົ ນະບດົ ມເີ ສນັ້ ທາງລດົ ໃຫຍ່ໄປເຖງິ 14.7 2 ruwtrq32 ທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນຊນົ ນະບດົ ບ່ ໍມເີ ສນັ້ ທາງລດົ ໃຫຍ່ໄປເຖງິ 7.1 1.74 19.9 2.33 115

ປັດໄຈຕ່ າງໆ ຕວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ສໍ າໍ ຄນັ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ sarq32 ເງນິ ເດອື ນຂອງຄູ % SE ໂຮງຮຽນ/ອຸ ປະກອນ saseq32 2.8 1.07 bcofq32 ການກາໍ ນດົ ເບກີ ເງນິ ເດອື ນຂອງຄູ 4.6 1.23 ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ furnq32 ຂໍສ້ ະດວກດາ້ ນອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ 1.3 0.54 ໂຮງຮຽນ/ອຸ ປະກອນ sufq32 ຂໍສ້ ະດວກທາງດາ້ ນເຟີນເີ ຈພີ າຍໃນຫອ້ ງຮຽນ 11.8 1.75 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນ ຄວາມພຽງພໍຂອງເຄ່ ອື ງຮຽນພາຍໃນຫອ້ ງ (ປຶມ້ , ເຈຍ້ , ສໍ, ບກິ ວຊິ າຊບີ ຄູ maadq32 ແລະ ອ່ ນື ໆ) 1 0.44 goodq32 goocoq32 ຄຸນນະພາບຂອງການຄຸມ້ ຄອງ ແລະ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ 1.3 0.55 upli32 ມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ເພ່ ອື ນຄດູ ວ້ ຍກນັ 1.4 0.54 giopq32 ການມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ 1 0.48 progq32 ການຍກົ ບດົ ບາດຂອງຄູໃນສງັ ຄມົ ໃຫສ້ ູງຂນຶ້ 1.6 0.63 1 0.51 ການໃຫໂ້ ອກາດຄໄູ ດມ້ ໂີ ອກາດພດັ ທະນາຄວາມຮູ ້ 1 0.47 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ຈາກຕາຕະລາງ 4.22 ເຫນັ ວ່ າ ຄູໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ສູງຕ່ ໍຄວາມກາ້ ວໜາ້ ດາ້ ນອາຊບີ ຄູ, ການຍກົ ບດົ ບາດຂອງ ຄູໃນສງັ ຄມົ ແລະ ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ. ຄູໃຫບ້ ຸລມິ ະສດິ ສູງແກ່ ຄວາມສໍາພນັ ກບັ ເພ່ ອື ນຄູດວ້ ຍກນັ ແລະ ການພວົ ພນັ ກບັ ຊຸມຊນົ ໂດຍສະເພາະຢ່ າງຍ່ ງິ ແມ່ ນຄວາມສໍາພນັ ດາ້ ນການຄຸມ້ ຄອງ ໂຮງຮຽນກບັ ຊຸມຊນົ . ຄວາມສໍາຄນັ ອນັ ດບັ ສອງແມ່ ນ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂທ່ ວົ ໄປ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນໃນໂຮງຮຽນ. ຄວາມສໍາຄນັ ສອງຢ່ າງທ່ ກີ ່ າວມາບາງລາຍການກມໍ ຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ ແລະ ບາງລາຍການກສໍ ໍາຄນັ ໜອ້ ຍ. ສະນນັ້ ການມສີ ່ ກື ານຮຽນ-ການສອນພຽງພໍຈ່ ງຶ ເປັນບູລມິ ະສດິ ສໍາຄນັ ສູງ ເຊ່ ນັ ດຽວກບັ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກອ່ ນື ໆ. ສະພາບເງ່ອື ນໄຂເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈຫີ ອ້ ງຮຽນນນັ້ ຄູເຫນັ ວ່ າມຄີ ວາມສໍາຄນັ ໜອ້ ຍ. ໃນບນັ ດາສະພາບເງ່ອື ນໄຂທ່ ວົ ໄປນນັ້ ການເບກີ ຈ່ າຍເງນິ ເດອື ນຕາມລະບຽບການ ແລະ ຖກື ຕາມກາໍ ນດົ ເວລາແມ່ ນຈດັ ເປັນບຸລມິ ະສດິ ສໍາຄນັ ສູງ, ສ່ ວນທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນນນັ້ ຄູໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ສູງ. ສ່ ວນລາຍການ ເງ່ອື ນໄຂສຸດທາ້ ຍ ເຊ່ ງິ ເປັນລາຍການທ່ ພີ ວົ ພນັ ເຖງິ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂດາ້ ນການເປັນຢ່ ູ ໂດຍລວມແລວ້ ຄູໃຫຄ້ ວາມ ສໍາຄນັ ໜອ້ ຍ. ໃນແບບສໍາພາດ ໄດໃ້ ຫຄ້ ູຈດັ ອນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ສາມຢ່ າງທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຄ້ ູມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈ. ຜນົ ການຕອບ ຂອງຄໄູ ດສ້ ະແດງໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 4.23 ລ່ ຸມນ.ີ້ ການເລອື ກຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ເປັນສ່ ງິ ທ່ ບີ ອກໃຫຮ້ ູເ້ ຖງິ ຄວາມຮູສ້ ກຶ ທ່ ວົ ໄປຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ດ່ ງັ ສະແດງໃນຕາຕະລາງ 4.22. ເງນິ ເດອື ນ, ໂອກາດໃນການພດັ ທະນາການສອນ, ການສະໜອງ ອຸປະກອນການຮຽນ-ການສອນຢ່ າງພຽງພໍ ແລະ ຜນົ ຄວາມຄບື ໜາ້ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແມ່ ນມຢີ ່ ູທງັ ສາມ ອນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ . ຄຸນນະພາບດາ້ ນການຄຸມ້ ຄອງບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ສອງເທ່ ອື , ຄວາມສໍາ ພນັ ກບັ ຊຸມຊນົ , ການໃຫຄ້ ວາມນບັ ຖຂື ອງສງັ ຄມົ , ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງອາຄານຮຽນ ແລະ ໂອກາດໃນການຍກົ ລະດບັ ໄດສ້ ະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ໃນແຕ່ ລະບນັ ຊ.ີ ສະນນັ້ ພາບລວມແມ່ ນສະແດງເຖງິ ຄວາມມຸງ້ ຫວງັ ໃນອາຊບີ ການສອນຂອງຄູຕ່ ໍຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນ ແລະ ຕ່ ໍການພດັ ທະນາອາຊບີ ຄູຂອງຕນົ ແຕ່ ປາກດົ ເຫນັ ວ່ າຄູຍງັ ມຄີ ວາມກງັ ວນົ ກ່ ຽວກບັ ເງນິ ເດອື ນ. ຄູເຫນັ ຄວາມ ສໍາຄນັ ດາ້ ນການຄຸມ້ ຄອງບໍລຫິ ານທ່ ດີ ຂີ ອງໂຮງຮຽນ ແລະ ເຫນັ ຄວາມສໍາຄນັ ການພວົ ພນັ ຊຸມຊນົ , ການໃຫຄ້ ວາມ ນບັ ຖໃື ນສງັ ຄມົ ແລະ ການມໂີ ອກາດຍກົ ລະດບັ . 116

ຕາຕະລາງ 4.23 ກ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສາໍ ລບັ ເຫດຜນົ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດສາມ ຢ່ າງທ່ ພີ າໃຫຄ້ ມູ ຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ໜ່ ງຶ % SE ແຂວງ % SE ຂໍສ້ ະດວກດາ້ ນອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອານວຍຄວາມ 29.3 8.92 bcofq32 12 1.89 ໄຊຍະບູລີ ສະດວກ sarq32 ເງນິ ເດອື ນຄູ 19.9 2.41 ເຊກອງ 32.2 10.47 progq32 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ 8.2 1.29 ໄຊຍະບູລີ 27.7 8.69 sufq32 6.2 1.22 ເຊກອງ 16.7 9.02 ຄວາມພຽງພໍຂອງເຄ່ ອື ງຮຽນພາຍໃນຫອ້ ງ (ປຶມ້ , ເຈຍ້ , ສໍ, ບກິ ແລະ ອ່ ນື ໆ) maadq32 ຄຸນະພາບຂອງການຄຸມ້ ຄອງ ແລະ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ 6.6 1.55 ຫວຼ ງພະບາງ 14.6 6.93 goocoq32 3.2 1.01 ຫວົ ພນັ 13.1 9.35 upli32 ການມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ 9.1 1.83 ຈາໍ ປາສກັ 22.5 8.68 ການຍກົ ບດົ ບາດຂອງຄູໃນສງັ ຄມົ ໃຫສ້ ູງຂນຶ້ giopq32 ການໃຫໂ້ ອກາດຄໄູ ດມ້ ໂີ ອກາດພດັ ທະນາຄວາມຮູ ້ 14.5 2.1 ສະຫວນັ ນະເຂດ 27.4 11.14 ຕາຕະລາງ 4.23 ຂ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສາໍ ລບັ ເຫດຜນົ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດສາມ ຢ່ າງທ່ ພີ າໃຫຄ້ ມູ ຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ສອງ % SE ແຂວງ % SE ຂໍສ້ ະດວກດາ້ ນອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອານວຍຄວາມ bcofq32 4.5 1.02 ຄໍາມ່ ວນ 12.4 7.48 ສະດວກ sarq32 ເງນິ ເດອື ນຄູ 12.1 1.83 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 25.4 8.83 progq32 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ 11.3 1.93 ສາລະວນັ 26.5 10.75 sufq32 39.1 9.64 ຄວາມພຽງພໍຂອງເຄ່ ອື ງຮຽນພາຍໃນຫອ້ ງ (ປຶມ້ , ເຈຍ້ , ໄຊຍະບູລີ ສໍ, ບກິ ແລະ ອ່ ນື ໆ) 14.7 2.14 maadq32 ຄຸນະພາບຂອງການຄຸມ້ ຄອງ ແລະ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ 5 1.17 ຈາໍ ປາສກັ 10.6 5.2 goocoq32 4.7 1.36 ຈາໍ ປາສກັ 12.6 9.73 upli32 ການມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ 10 1.57 ຈາໍ ປາສກັ 23.4 7.83 ການຍກົ ບດົ ບາດຂອງຄໃູ ນສງັ ຄມົ ໃຫສ້ ູງຂນຶ້ giopq32 ການໃຫໂ້ ອກາດຄູໄດມ້ ໂີ ອກາດພດັ ທະນາຄວາມຮູ ້ 8.2 1.42 ຫຼວງພະບາງ 23.4 8.57 ຕາຕະລາງ 4.23 ຄ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສາໍ ລບັ ເຫດຜນົ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດສາມ ຢ່ າງທ່ ພີ າໃຫຄ້ ມູ ຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໃໍ ຈ ສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ສອງ % SE ແຂວງ % SE ຂໍສ້ ະດວກດາ້ ນອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອານວຍຄວາມ bcofq32 2.3 0.83 ຈາໍ ປາສກັ 5.2 5.23 ສະດວກ sarq32 ເງນິ ເດອື ນຄູ 7 1.58 ຫຼວງນາໍ ້ ທາ 12.7 7.48 progq32 ຄວາມກາ້ ວໜາ້ ທາງດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ 7.4 1.38 ຫຼວງພະບາງ 17.5 8.22 sufq32 10.9 1.74 ຫວຼ ງນາໍ ້ ທາ 26.6 9.1 ຄວາມພຽງພໍຂອງເຄ່ ອື ງຮຽນພາຍໃນຫອ້ ງ (ປຶມ້ , ເຈຍ້ , ສໍ, ບກິ ແລະ ອ່ ນື ໆ) maadq32 ຄຸນະພາບຂອງການຄຸມ້ ຄອງ ແລະ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ 10.9 1.92 ສະຫວນັ ນະເຂດ 27.2 10.78 goocoq32 upli32 ການມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ 11.8 1.88 ໄຊຍະບູລີ 24.2 8.71 ການຍກົ ບດົ ບາດຂອງຄໃູ ນສງັ ຄມົ ໃຫສ້ ູງຂນຶ້ 15 2.04 ວຽງຈນັ 28.4 10.21 giopq32 ການໃຫໂ້ ອກາດຄໄູ ດມ້ ໂີ ອກາດພດັ ທະນາຄວາມຮູ ້ 17.6 2.24 ສາລະວນັ 36.9 15.63 117

ຢ່ ູຕາຕະລາງ 4.23 ເຫນັ ວ່ າ ມີ 8 ດາ້ ນທ່ ຄີ ູໃຫຄ້ ໍາເຫນັ ວ່ າ ເປັນປັດໄຈສໍາຄນັ ທ່ ພີ າໃຫເ້ ຂາົ ມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈ ໃນວຊິ າຊບີ ຄູ. ໂດຍທ່ ວົ ໄປ ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຄ້ ູເພ່ ງິ ພໍໃຈແມ່ ນຄາ້ ຍຄກື ນັ ກບັ ຜນົ ການສໍາຫວຼ ດ ASLO ໃນປີ 2006 ສໍາລບັ ຂນັ້ ປ.5. ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ສຸດທ່ ພີ າໃຫຄ້ ູມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈໃນອາຊບີ ຄູແມ່ ນເງນິ ເດອື ນ, ການພດັ ທະນາ ເຕກັ ນກິ ການສອນ, ການມອີ ຸປະກອນການສອນ ແລະ ການມສີ ໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ . ບດົ ລາຍງານພາກນີ້ ຈະເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ຄູສກຶ ສານເິ ທດໄດລ້ ງົ ຢຽ້ ມຢາມຊຸກຍູກ້ ານສດິ ສອນຂອງຄູໃນໂຮງຮຽນ ປີໜ່ ງຶ ປະມານ 1-1.5 ເທ່ ອື . ແຕ່ ວ່ າ ມຄີ ູປະມານ 21-35% ບ່ ໍເຄຍີ ໄດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມຈາກຄູນເິ ທດ. ຄມູ ຄີ ວາມ ເພ່ ງິ ພໍໃຈກບັ ການລງົ ຊຸກຍູຊ້ ່ ວຍເຫອຼື ຂອງຄູສກຶ ສານເິ ທດ. ຄູປະມານ 83% ໄດຮ້ ບັ ການສງັ ເກດການສດິ ສອນຈາກ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຢ່ າງໜອ້ ຍປີລະຄງັ້ . ສະພາບເງ່ອື ນໄຂດາ້ ນການເປັນຢ່ ູຂອງຄເູ ປັນແນວໃດ? ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ູມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈ ແລະ ສຸມສະຕປິ ັນຍາໃສ່ ໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານການສອນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ຈາໍ ເປັນຕອ້ ງມີ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂທາງດາ້ ນການເປັນຢ່ ູທ່ ດີ .ີ ຕວົ ຢ່ າງເຊ່ ນັ : ທ່ ພີ ກັ ອາໄສ ແລະ ຊບັ ສນິ ທ່ ມີ ໃີ ນຄອບຄອງ ແລະ ສ່ ງິ ທ່ ີ ເຮດັ ໃຫຄ້ ູມຄີ ວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈໃນວຽກງານຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ແມ່ ນຫຍງັ ? ຂໍມ້ ູນດ່ ງັ ກ່ າວໄດສ້ ະແດງໃນຕາຕະລາງ 4.24. 118

ຕາຕະລາງ 4.24: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸ ມ ທ່ ພີ ກັ ອາ ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ ້ ພກັ ກບັ ແມ່ ເຮອື ນລດັ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ໂຮງຮຽນ % SE ຜງົ້ ສາລີ % SE % ຫວຼ ງນາໍ ້ ທາ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ . . 9.1 9.29 ຊນົ ນະບດົ 4.8 4.78 83. ອຸ ດມົ ໄຊ ຕວົ ເມອື ງ 8.3 7.51 32.7 16.33 52. ບ່ ໍແກວ້ 12 6.86 19.6 10.84 67. ລວມ 10.3 4.89 51. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 16.1 11.35 18.3 7.14 39. ຊນົ ນະບດົ 12.2 7.82 92. ຕວົ ເມອື ງ . . 9.1 6.77 41. ລວມ 10.5 5.08 45.2 68.24 21. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 69 26.3 11.2 29. ຊນົ ນະບດົ 46 11.98 6.53 54. ຕວົ ເມອື ງ . . 22 16.72 30. ລວມ 45.3 10.25 22.3 13.03 16. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 45 22.41 40. ຊນົ ນະບດົ 37.6 15.64 17.7 7.94 60. ຕວົ ເມອື ງ 19.8 13.48 38. ລວມ 35.7 9.91 14. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 85.9 20.01 41. ຊນົ ນະບດົ 49.4 15.48 91. ຕວົ ເມອື ງ 8.7 9.85 11

າໄສ, ຊບັ ສນິ ແລະ ຄວາມພໃໍ ຈຂອງຄຕູ ່ ທໍ ່ ພີ ກັ ອາໄສ ອງີ ຕາມແຂວງ ແລະ ເຂດທ່ ຕີ ງັ ້ ເຮອື ນ ຊບັ ສນິ ທ່ ມີ ີ ບ່ ພໍ ໃໍ ຈ ພໃໍ ຈ ພໃໍ ຈຫາຼ ຍ ສ່ ວນຕວົ (23) % SE % SE % SE % SE M SE . . .. .8 10.59 14.1 0.83 7.7 7.91 57.3 15.04 35 14.28 .8 13.09 17.1 0.9 3.7 3.81 48.3 13.53 47.9 14.16 .6 8.81 15.7 0.65 5.6 4.09 52.6 9.71 41.7 9.75 .2 19.37 6.5 1.01 6.2 6.54 63.9 17.85 29.9 17.1 .1 14.46 10 1.31 5.7 5.82 69.1 13.86 25.3 13.07 .2 8.55 11.8 1.98 . . 38.9 20.42 61.1 20.42 .8 10.05 9.7 0.94 4.6 3.67 62 9.72 33.3 9.45 .2 24.04 11.7 2.5 . . 84.5 16.85 15.5 16.85 .5 10.65 12.2 1.13 3.7 3.75 50.2 11.76 46.1 11.62 .8 68.24 13.8 2.73 . . 100 .7 9.27 12.3 0.89 2.7 2.67 61.4 9.58 35.9 9.44 .1 17.03 8.9 2.81 . . 84.3 16.66 15.7 16.66 .2 17.82 9.3 1.02 . . 86.5 9.76 13.5 9.76 .7 19.99 9.8 2.28 19.5 21.45 38.4 26.47 42.1 27.44 .6 11.02 9.3 0.89 4 3.97 76.3 8.94 19.8 8.33 .1 20.01 14 3.49 23 32.99 77 32.99 .8 17.13 10 2.27 15.9 11.09 30.1 11.06 54 14.77 .3 9.85 14 2.83 . . 32.7 25.44 67.3 25.44 19

ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ ້ ພກັ ກບັ ແມ່ ເຮອື ນລດັ ຫຼວງພະບາງ ໂຮງຮຽນ % SE ຫວົ ພນັ % SE % ໄຊຍະບູລີ ລວມ 44.9 10.73 9.1 9.35 46. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 31.5 22.29 3.9 3.91 16. ຊຽງຂວາງ ຊນົ ນະບດົ 13.89 4.2 4.24 ວຽງຈນັ ຕວົ ເມອື ງ 30 20.16 3.4 3.48 4 ລວມ 39.7 60. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 33.7 9.59 14.8 10.34 44. ຊນົ ນະບດົ . . ຕວົ ເມອື ງ 21.5 11.53 7.9 5.54 5 ລວມ . . ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 17.7 59. ຊນົ ນະບດົ 22.5 9.73 59. ຕວົ ເມອື ງ 29.5 24.96 70. ລວມ 68.8 10.55 31. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 33.3 38.55 63. ຊນົ ນະບດົ 100 ຕວົ ເມອື ງ 26.7 9.25 54. ລວມ 33.4 . 66. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 31.4 55. ຊນົ ນະບດົ . 9.48 10 ຕວົ ເມອື ງ 20.6 15.68 56. ລວມ 29.3 68. 23.3 7.81 63. . 11.49 13.64 8.13 12

ເຮອື ນ ຊບັ ສນິ ທ່ ມີ ີ ບ່ ພໍ ໃໍ ຈ ພໃໍ ຈ ພໃໍ ຈຫາຼ ຍ ສ່ ວນຕວົ % SE (23) .4 11.57 .1 17.36 M SE % SE % SE % SE 48 15.55 13 7.23 27.9 6.83 59.1 9.73 .3 20.16 11.5 1.46 23.67 64.5 23.67 .9 10.06 35.5 8.82 57.9 15.43 9 2.6 8.6 13.51 11.5 12.09 51 13.55 7.59 43.5 9.97 8 1.68 12.9 . 33.5 14.77 .7 12.23 16.2 . 75.7 16.95 .2 28.65 13.7 1.32 . . 40.3 10.06 .5 10.55 . . 100 .2 38.55 10.2 1.1 . . 48.3 13.58 .8 9.39 . 37.56 57.5 12.33 15 . . 3.76 59.2 28.65 .9 12.96 30.2 6.85 73.2 10.56 .6 15.68 10.9 1.44 . 51.7 13.58 38.6 44.77 .3 9.86 3.8 4.91 42.5 12.33 66.7 00 10 . 9.3 . 40.8 28.65 31.1 9.25 .6 14.61 . . 26.8 10.56 74.3 11.4 .2 13.32 11.3 1.22 6.7 6.58 31.2 38.55 44.3 14.59 .4 9.39 . 2.75 29.6 100 10.27 16.1 0.88 . . 59.6 8.97 23.3 20 9.5 . 22.1 12.03 66.6 12.55 11.5 0.74 48.2 13.48 44.8 14.04 4 10.24 53.6 14.4 4.76 . 34.8 9.87 . 36.6 12.6 0.75 13.32 16 . 9.5 1.2 14.2 1.09 10.9 0.92 68.7 13.8 21.4 14.63 13.3 . 45.9 10.46 10.8 13.05 10 1.28 65.2 13.32 15.1 1.1 12.4 0.95

ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ ້ ພກັ ກບັ ແມ່ ເຮອື ນລດັ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ໂຮງຮຽນ % SE ຄໍາມ່ ວນ % SE % ສະຫວນັ ນະເຂດ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ . . 5.4 4.3 53. ຊນົ ນະບດົ . . 73. ສາລະວນັ ຕວົ ເມອື ງ 51.4 24.48 3.3 2.59 48. ເຊກອງ ລວມ 13.6 64. ຈາໍ ປາສກັ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ . 7.48 4.4 4.56 ຊນົ ນະບດົ 10.4 . 22.5 15.25 85. ຕວົ ເມອື ງ 40.1 10.59 37. 16.67 12.9 7.63 62. ລວມ 80. 24.2 9.98 73. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 40. ຊນົ ນະບດົ . . 4 4.09 70. ຕວົ ເມອື ງ 26.8 12.23 2.6 2.68 ລວມ 30.4 34.51 48. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 20.9 86. ຊນົ ນະບດົ . 8.62 57. ຕວົ ເມອື ງ 20.5 . 76. ລວມ 13.6 11.35 41. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 17.4 22.86 65. ຊນົ ນະບດົ 48. ຕວົ ເມອື ງ 8.84 50. ລວມ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 40.6 13.53 12 . . 10.48 30 31.11 49.5

ເຮອື ນ ຊບັ ສນິ ທ່ ມີ ີ ບ່ ພໍ ໃໍ ຈ ພໃໍ ຈ ພໃໍ ຈຫາຼ ຍ ສ່ ວນຕວົ (23) % SE % SE % SE % SE .6 36.6 M SE . . 64.6 23.95 35.4 23.95 . . 58.2 10.35 37.4 10.15 .9 11.63 14 1.38 . . . . .6 24.48 12.2 1.18 10.93 14 .6 9.84 16.8 2.14 6.5 5.08 . . 13.6 1 46.4 17.77 53.6 17.77 48.9 16.16 37.1 16.24 .. 47.6 45.9 11.77 15.7 11.4 84.3 17.37 .2 10.62 9.6 0.99 17.37 13.31 .3 16.01 41 59 13.4 1.6 13.31 34.51 .9 11.2 69.6 30.4 10.12 11.4 0.97 .. 38.9 34.51 61.1 .7 21.11 100 10.12 13.95 .2 12.23 10.7 1.47 . . 49.6 50.4 22.86 .1 33.61 9.5 0.7 . . 28.3 13.95 13.6 12.39 .4 9.67 . . 45.9 41.87 10.5 4.57 . . 23.1 13.67 37 26.6 .3 13.96 9.9 0.7 58.1 58.87 34.6 76.9 13.95 .4 22.86 14 17.1 26.6 57.1 35.69 .1 13.26 8.6 . . 17 71 13.12 11.69 .9 6 0.96 . 39.7 35.69 29 47.03 .4 26.6 8.1 0.4 8.3 40.7 11.46 54.2 11.03 .5 14.15 3.2 0.84 . 8.4 35.4 47.03 59.3 27.33 .8 40.97 8.5 1.46 . 40.9 11.03 64.6 .5 11.76 1 6.1 27.24 41.3 31.11 15.1 3.55 . 6.14 21 9.1 1.1 . . 1.48 17.8 . 10.4 19.68

ແຂວງ ທ່ ຕີ ງັ ້ ພກັ ກບັ ແມ່ ເຮອື ນລດັ ໂຮງຮຽນ % SE ອດັ ຕະປື % SE % ທ່ ວົ ປະເທດ ຊນົ ນະບດົ 24.9 9.89 75. ຕວົ ເມອື ງ 94.4 6.15 ລວມ 37.9 9.19 4.6 2.27 61. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 62.8 27.69 4.9 1.31 37. ຊນົ ນະບດົ 18.2 10.8 4.4 2.27 73. ຕວົ ເມອື ງ 30.2 24.98 4.7 1.02 69. ລວມ 31.1 11.76 65. ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 25.5 6.05 46. ຊນົ ນະບດົ 23.9 3.01 ຕວົ ເມອື ງ 4.89 6 ລວມ 31 2.35 56. 25.9 57. 12

ເຮອື ນ ຊບັ ສນິ ທ່ ມີ ີ ບ່ ພໍ ໃໍ ຈ ພໃໍ ຈ ພໃໍ ຈຫາຼ ຍ ສ່ ວນຕວົ % SE (23) .1 9.89 M SE % SE % SE % SE 2.8 2.81 36.7 9.37 60.5 9.56 12.4 0.78 . . 53.6 31.58 46.4 31.58 13.7 13.95 36.1 14.75 50.3 15.73 13.2 2.55 . . 35.2 24.93 64.8 24.93 5.2 5.26 38.6 11.92 56.2 12.1 .2 9.36 12.3 0.68 6.1 3.51 40.6 7.83 51.7 8.19 .2 27.69 2.6 0.89 50.7 3.55 46.2 3.54 .5 13.01 14.5 2.26 11.6 4.73 38.4 5.28 49.6 5.55 .8 24.98 5.4 1.43 46.3 2.78 47.7 2.78 .7 11.84 9 1.43 . . .2 7.7 7.91 61 8.45 13.1 2.38 .4 3.39 .9 5.34 11.6 1.24 2.71 11.1 0.69 10.4 0.29 13.3 0.6 11.3 0.24 57.3 15.04 35 14.28 22

(ກ) ທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງຄູ ຈາກຕາຕະລາງ 4.24 ເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ນກັ ຮຽນ 57.9% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ມີ ເີ ຮອື ນສ່ ວນຕວົ ແລະ 25.9% ອາໄສ ມຄີ ູ 58% ອາໄສຢ່ ູເຮອື ນ ຢ່ ູກບັ ຄອບຄວົ ເຂາົ ເຈາົ້ . ຢ່ ູແຂວງຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ແລະ ບ່ ໍແກວ້ ມຄີ ູເກອື ບ 45% ອາໄສຢ່ ູກບັ ຄອບຄວົ ເຂາົ ເຈາົ້ ແລະ ສ່ ວນຕວົ ສ່ ວນຫຼາຍຢ່ ູເຂດຊນົ ນະບດົ . ໂດຍລວມແລວ້ ນກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 5% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ຢີ ່ ູເຮອື ນລດັ ເຊ່ ງິ ສ່ ວນໃຫຍ່ 26% ອາໄສຢ່ ູ ຈະຢ່ ູແຂວງຜງົ້ ສາລ,ີ ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ແລະ ອຸດມົ ໄຊ. ຄູທ່ ຢີ ່ ູເຮອື ນຕວົ ເອງ ແມ່ ນມຫີ າຼ ຍຢ່ ູແຂວງຜງົ້ ສາລີ (ຕວົ ເມອື ງ), ກບັ ພ່ ແໍ ມ່ ແລະ ເຫ່ ອຼື ຈາກນນັ້ ບ່ ໍແກວ້ (ຕວົ ເມອື ງ) ແລະ ນະຄອນຫຼວງ (ຊນົ ນະບດົ ). ແມ່ ນອາໄສຢ່ ູ ເຮອື ນລດັ (ຂ) ຄວາມພໃໍ ຈຂອງຄຕູ ່ ທໍ ່ ພີ ກັ ອາໄສ ໃນການປະເມນີ ຄງັ້ ນໄີ້ ດຖ້ າມຄູວ່ າ ທ່ ານພໍໃຈກບັ ທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງທ່ ານບ່ ໍ? ຄໍາຕອບແມ່ ນ “ບ່ ໍພໍໃຈ”, ມຄີ ປູ ະມານ 7.7% ບ່ ພໍ ໃໍ ຈ “ພໍໃຈ” ແລະ “ບ່ ໍພໍໃຈຫາຼ ຍ”. ຢ່ ູດາ້ ນຂວາມຂື ອງຕາຕະລາງ 4.24 ເຫນັ ໄດວ້ ່ າຄູສ່ ວນຫາຼ ຍມຄີ ວາມພໍໃຈກບັ ທ່ ພີ ກັ ກບັ ທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງຕນົ . ຄູຫາຼ ຍກວ່ າ 92.3% “ພໍໃຈ” ຫຼື “ພໍໃຈຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ”. ຄູໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ຂອ້ ນຂາ້ ງມຄີ ວາມພໍໃຈ ອາໄສຂອງ ຕ່ ໍທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງຕນົ ຫາຼ ຍກວ່ າຄູໃນເຂດຕວົ ເມອື ງ. ຜູທ້ ່ ມີ ຄີ ວາມພໍໃຈຕ່ ໍທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງຕນົ ໜອ້ ຍແມ່ ນຢ່ ູແຂວງ ເຂາົ ເຈາົ້ ສາລະວນັ , ຄໍາມ່ ວນ ແລະ ອດັ ຕະປື (ເຂດຕວົ ເມອື ງ). ຄສູ ອນທ່ ມີ ຄີ ວາມພໍໃຈຕ່ ໍທ່ ພີ ກັ ອາໄສຂອງຕນົ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ ແມ່ ນຢ່ ູແຂວງຫວຼ ງພະບາງ (ໃນເຂດຕວົ ເມອື ງ). ແຂວງບ່ ແໍ ກວ້ (ຕວົ ເມອື ງ), ແຂວງຊຽງຂວາງ (ຊນົ ນະບດົ ), ແຂວງໄຊຍະບູລີ (ຕວົ ເມອື ງ) ແລະ ແຂວງອຸດມົ ໄຊ (ຊນົ ນະບດົ ). (ຄ) ຊບັ ສນິ ທ່ ຄີ ມູ ໃີ ນການຄອບຄອງຢ່ ູໃນບາ້ ນເຮອື ນ ການປະເມນີ ຄງັ້ ນີ້ ໄດຖ້ າມກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນຊບັ ສນິ ທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ມຢີ ່ ູເຮອື ນຂອງຕນົ ໃນຈາໍ ນວນ 24 ລາຍການ ຄສູ ່ ວນໃຫຍ່ ຍງັ ທຸກຍາກ. ຄູ ດ່ ງັ ນ:ີ້ ໜງັ ສພື ມິ ລາຍວນັ , ໜງັ ສພື ມິ ລາຍສບັ ປະດາ ຫຼື ລາຍເດອື ນ, ວທິ ະຍຸ, ໂທລະພາບ, ເຄ່ ອື ງຫນຼີ້ ວຊີ ດີ ,ີ ເທບັ , ໃນເມອື ງມສີ ່ ງິ ໂທລະສບັ ຕງັ້ ໂຕະ, ຕູເ້ ຢັນ, ລດົ ຈກັ , ລດົ ຖບີ , ລດົ ໃຫຍ່ , ນາໍ້ ສະອາດ, ໄຟຟາ້ (ຫກຼັ ໄຟຟາ້ , ຈກັ ໄຟຟາ້ , ພະລງັ ງານ ຂອງອາໍ ນວຍ ແສງອາທດິ ), ໂຕະຮອງຂຽນໜງັ ສ,ື ຕ່ ງັ , ຕູໃ້ ສ່ ປຶມ້ , ໂມງ, ດອກໄຟຕງັ້ ໂຕະ, ຕູເ້ ສອື້ ຜາ້ , ການນາໍ ໃຊເ້ ຕາົ ແຕ່ ງກນິ ຄວາມ ສະດວກຫຼາຍ (ເຕາົ ໄຟຟາ້ ຫຼື ເຕາົ ແກດັ ສ), ຈກັ ຊກັ ເຄ່ ອື ງ, ຈກັ ຄດິ ໄລ່ ເລກ, ຄອມພວິ ເຕີ ແລະ ໂທລະສບັ ມຖື .ື ບນັ ດາຈາໍ ນວນ ກວ່ າຄຊູ ນົ ນະບດົ ລາຍການຊບັ ສນິ ທ່ ຄີ ູແຕ່ ລະຄນົ ມີ ແມ່ ນໄດນ້ າໍ ມາບວກກນັ ແລວ້ ຄໍານວນຫາຄ່ າສະເລ່ ຍສໍາລບັ ແຕ່ ລະເຂດ ໃນແຕ່ ລະແຂວງ. ຄ່ າສະເລ່ ຍນສີ້ ະແດງໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 4.24. ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ນກັ ຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍຮຽນນາໍ ຄູທ່ ມີ ຊີ ບັ ສນິ 9.28 ຢ່ າງ ຈາກທງັ ໝດົ 24 ລາຍການ. ຄູເຂດ ຕວົ ເມອື ງມຊີ ບັ ສນິ ຫາຼ ຍກວ່ າ 10.81 ລາຍການ ໂດຍທຽບໃສ່ ຄູໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນສະເລ່ ຍ 8.58 ລາຍການ. ຈາໍ ນວນຊບັ ສນິ ສະເລ່ ຍສູງທ່ ສີ ຸດແມ່ ນຢ່ ູໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ (ເຂດຕວົ ເມອື ງ ແລະ ຊນົ ນະບດົ ), ໄຊຍະບູລ,ີ ຊຽງຂວາງ ແລະ ຫວຼ ງພະບາງ (ເຂດຕວົ ເມອື ງ) ຈາໍ ນວນສະເລ່ ຍຕ່ ໍາສຸດຂອງຊບັ ສນິ ຢ່ ູໃນຄອບຄອງ ແມ່ ນຢ່ ູແຂວງອຸດມົ ໄຊ, ອດັ ຕະປື ແລະ ຜງົ້ ສາລີ (ເຂດຊນົ ນະບດົ ). ສໍາລບັ ທ່ ພີ ກັ ອາໄສນນັ້ ຄູສ່ ວນຫຼາຍຢ່ ູເຮອື ນຕວົ ເອງ ຫຼື ຢ່ ູກບັ ພ່ ໍແມ່ ຂອງຕນົ ເອງ. ມພີ ຽງແຕ່ 5% ເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ີ ພກັ ຢ່ ູເຮອື ນລດັ ຈດັ ສນັ ໃຫ.້ ຄູສ່ ວນຫາຼ ຍຍງັ ມຊີ ບັ ສນິ ໜອ້ ຍ ແລະ ໃນບາງແຂວງຍງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍ ລະຫວ່ າງເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ ເຊ່ ງິ ອາດເປັນບນັ ຫາໃນອານາຄດົ . ຄໄູ ດໃ້ ຊວ້ ທິ ກີ ານສດິ ສອນແນວໃດແດ່ ? ວທິ ກີ ານສອນແມ່ ນປັດໄຈສໍາຄນັ ຖາ້ ຕອ້ ງການບນັ ລຸເປົາ້ ໝາຍສໍາຄນັ ດາ້ ນການຮຽນ-ການສອນ. ຄູນາໍ ໃຊ້ ວທິ ກີ ານສດິ ສອນແຕກຕ່ າງກນັ ໄປ ອງີ ຕາມລະດບັ ນກັ ຮຽນພວກເຂາົ ສອນ ແລະ ອງີ ຕາມຈດຸ ປະສງົ ສະເພາະດາ້ ນ ຂອງການສກຶ ສາທ່ ພີ ວກເຂາົ ກາໍ ລງັ ສອນ. ນອກຈາກນນັ້ ວທິ ກີ ານສດິ ສອນທ່ ດີ ທີ ່ ສີ ຸດສໍາລບັ ນກັ ຮຽນ (ກ) ອາດບ່ ໍ ແມ່ ນວທິ ກີ ານສດິ ສອນທ່ ດີ ທີ ່ ສີ ຸດສໍາລບັ ນກັ ຮຽນ (ຂ), ແລະ ນກັ ຮຽນອາຈານ(ຄ). 123

ເຖງິ ວ່ າ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສກຶ ສາສໍາລບັ ນກັ ຮຽນທງັ ສາມຄນົ ຈະແມ່ ນຈດຸ ປະສງົ ດຽວກນັ ກ່ ຕໍ າມ ແຕ່ ອາດ ຕອ້ ງການວທິ ກີ ານສດິ ສອນແຕກຕ່ າງກນັ . ໃນຂະນະດຽວກນັ ກ່ ເໍ ຫນັ ໄດຊ້ ດັ ເຈນວ່ າ ຄູຈະນາໍ ໃຊວ້ ທິ ກີ ານສດິ ສອນ ແຕກຕ່ າງກນັ ໃນຈດຸ ປະສງົ ຕ່ າງໆຂອງການສກຶ ສາທ່ ພີ ວກເຂາົ ສອນ. ບາງຈດຸ ປະສງົ ແມ່ ນ ເຮດັ ໄດດ້ ໂີ ດຍການສອນ ແບບເປັນກ່ ຸມໃຫຍ່ , ບາງດາ້ ນກແໍ ມ່ ນສອນເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍ ແລະ ບາງຈດຸ ປະສງົ ກສໍ ອນເປັນລາຍບຸກຄນົ ໄດຮ້ ບັ ຜນົ ດກີ ວ່ າ. ອງີ ຕາມວທິ ທີ ່ໄີ ດກ້ ່ າວມາເທງິ ແຕ່ ຄູຍງັ ໄດພ້ ະຍາຍາມ ແລະ ຊອກຫາວທິ ບີ າງຢ່ າງທ່ ຄີ ູສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ເຫນັ ວ່ າຈະເປັນກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນທ່ ດີ ສີ ໍາລບັ ນກັ ຮຽນ, ເປັນເປົາ້ ໝາຍຂອງພວກເຂາົ ແລະ ວທິ ກີ ານຕ່ າງໆໃນ ການສດິ ສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດຂອງພວກເຂາົ . ຕາຕະລາງ 4.25 ໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆໃນການສອນວຊິ າພາສາລາວ, ຕາຕະລາງ 4.26 ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເປົາ້ ໝາຍຂອງການສດິ ສອນພາສາລາວ. ສ່ ວນຕາຕະລາງ 4.27 ແມ່ ນສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວທິ ກີ ານ ສດິ ສອນທ່ ໃີ ຫອ້ ນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ໃນການສດິ ສອນ. ຕາຕະລາງ 4.25: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານຂອງການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄທູ ່ ໃີ ຫ້ ອນັ ດບັ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍຕ່ ກໍ ດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆໃນລະດບັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ ຕວົ ປ່ ຽນ ກດິ ຈະກາໍ % SE inpai37 ການສນົ ທະນາເປັນຄ່ ູ ຫຼື ເປັນກ່ ຸມ 71.8 2.62 indiv37 ຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງ/ລາຍບຸກຄນົ 34 2.63 visual37 ກະກຽມວດັ ຖຸປະຈກັ ຕາ ເພ່ ອື ນາໍ ສະເໜີ 60.2 2.76 visaid37 ນາໍ ໃຊວ້ ດັ ຖຸປະຈກັ ຕາ 67.6 2.71 acdoho37 ເຮດັ ວຽກບາ້ ນ 55.4 2.74 acexer37 ເຮດັ ບດົ ເຝິກຫດັ 54.7 2.76 stuexp37 ສກຶ ສາ ແລະ ອະທບິ າຍຄໍາສບັ 58.4 2.72 toral37 ທ່ ອງຂນຶ້ ໃຈ, ເລ່ າົ ຄໍາສບັ , ນຍິ າມ ແລະ ຫກຼັ ໄວຍາກອນ 77.8 2.34 acquiz37 ເຮດັ ບດົ ກວດກາ 70.3 2.44 dictat37 ການຂຽນທວາຍ 86.7 1.67 ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ສຸດສໍາລບັ ນກັ ຮຽນໃນວຊິ າພາສາລາວແມ່ ນ ການຂຽນທວາຍ, ບດົ ທ່ ອງ ຂນຶ້ ໃຈ, ເລ່ າົ ບງັ້ ສູດ, ສນົ ທະນາເປັນຄ່ ູ ຫຼື ເປັນກ່ ຸມ ແລະ ກວດກາ, ເກມທດົ ສອບ ແລະ ສອບເສງັ . ມນີ ກັ ຮຽນພຽງ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ ການໃຫວ້ ຽກບາ້ ນ ແລະ ການເຮດັ ບດົ ເຝິກຫດັ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດ ໃນການສດິ ສອນໃນຫອ້ ງຮຽນ ແຕ່ ວ່ າຄວນມກີ ານສກຶ ສາໃຫລ້ ະອຽດ. ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະ ດ່ ງັ ທ່ໄີ ດກ້ ່ າວໄວໃ້ ນພາກທສີ າມ ວຽກບາ້ ນເປັນປັດໄຈສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດຕ່ ໍກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນ. ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ດ່ ງັ ກ່ າວ ຄກື ບັ ຜນົ ການປະເມນີ ASLO ຜ່ ານມາ. ດ່ ງັ ນນັ້ ກະຊວງສກຶ ສາທກີ ານ ແລະ ກລິ າ ເນນັ້ ໜກັ ບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວໃຫຄ້ ູ ແລະ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໄດເ້ ຫນັ ເຖງິ ຄວາມສໍາຄນັ ໂດຍຜ່ ານ ໂຄງການເຝິກອບົ ຮມົ ຂອງເຂາົ ເຈາົ້ . 124

ຕາຕະລາງ 4.26: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄທູ ່ ໃີ ຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ຕ່ ຈໍ ດຸ ປະສງົ ການສອນຕ່ າງໆສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍ ເປົາ້ ໝາຍ % SE ຕວົ ປ່ ຽນ ມທີ ກັ ສະການອ່ ານທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງຕາມຫຼກັ ໄວຍາກອນ 82.9 2.22 baread39 ມທີ ກັ ສະໃນການແຕ່ ງເລ່ ອື ງ 80.6 2.28 writi39 ມທີ ກັ ສະໃນການຄນົ້ ຄດິ , ການຕອບຄໍາຖາມ, ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາໃນຊວີ ດິ 59 2.76 sktas39 ປະຈາໍ ວນັ ມຄີ ວາມໝນັ້ ໃຈໃນການໃຊພ້ າສາຢ່ າງຖກື ຕອ້ ງ ແລະ ເໝາະສມົ 63.9 2.6 uslcra39 enjdoi39 ມຄີ ວາມພໍໃຈໃນການເຮດັ ບດົ ເຝິກຫດັ 43.8 2.77 gainkn39 ມເີ ຄ່ ອື ງມໃື ຫແ້ ກ່ ການສກຶ ສາຫາຄວາມຮູ ້ 56.6 2.8 lifski39 ພດັ ທະນາທກັ ສະຊວີ ດິ ໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ 59.5 2.71 lsski39 71.4 2.59 ມທີ ກັ ສະການຟັງ ແລະ ການເວາົ້ ຕາມທດັ ສະນະຂອງຄູ, ເປົາ້ ໝາຍສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດແມ່ ນ “ທກັ ສະການອ່ ານຂນັ້ ພນື້ ຖານ” ແລະ “ທກັ ສະໃນການ ແຕ່ ງເລ່ ອື ງ”. ນກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 80% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າຈດຸ ປະສງົ ເຫ່ ຼາົ ນີ້ ສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ. ນກັ ຮຽນຫາຼ ຍ ກວ່ າ 60% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ “ຄວາມໝນັ້ ໃຈໃນການໃຊພ້ າສາລາວຢ່ າງຖກື ຕອ້ ງ”, “ທກັ ສະການຟັງ ແລະ ການເວາົ້ ” ແລະ “ການພດັ ທະນາທກັ ສະຊວີ ດິ ໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ ” ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ສູງທ່ ສີ ຸດ. ມນີ ກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 50% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ “ການເຮດັ ບດົ ເຝິກຫດັ ດວ້ ຍຄວາມມ່ ວນຊ່ ນື ” ເປັນເປົາ້ ໝາຍທ່ ີ “ສໍາຄນັ ຫຼາຍ”. ຕາຕະລາງ 4.27: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄທູ ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ກີ ານຕ່ າງໆລ່ ຸມນີ້ “ເລອື້ ຍໆ” ຕວົ ປ່ ຽນ ວທິ ກີ ານສດິ ສອນ % SE 49.8 2.77 actstd41 ການສາທດິ ທ່ ຕີ ດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ groups41 ສອນການສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍໆ 63.9 2.59 game41 ຫນຼີ້ ເກມ 14.1 2.06 qanda41 ຖາມ-ຕອບ/ເຕກັ ນກິ ການສອນຜ່ ານການ ຖາມ-ຕອບ 85.7 1.95 rolepl41 ບດົ ບາດສມົ ມຸດ 23.2 2.44 conver41 ສນົ ທະນາ 80.6 2.15 baprac41 ເຝິກຝົນທກັ ສະພນື້ ຖານ (ຟັງ, ເວາົ້ , ອ່ ານ ແລະ ຂຽນ) 85.4 1.95 expste41 ອະທບິ າຍຂະບວນການ ແລະ ຂນັ້ ຕອນການແຕ່ ງເລ່ ອື ງ 34.6 2.66 matrav41 ນາໍ ໃຊອ້ ຸປະກອນທ່ ຫີ າໄດໃ້ ນທອ້ ງຖ່ ນິ ເຂາົ້ ໃນການສດິ ສອນ 32.3 2.66 ວທິ ກີ ານສດິ ສອນທ່ ຄີ ູສ່ ວນຫຼາຍນາໍ ໃຊທ້ ່ ວົ ໄປແມ່ ນ “ການຖາມ-ຕອບ, ເຝິກທກັ ສະພນື້ ຖານ” ແລະ “ການສນົ ທະນາ”. ນກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 80% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊເ້ ຕກັ ນກິ ການສອນເຫ່ ຼາົ ນີ້ “ເລອື້ ຍໆ”. ນກັ ຮຽນ ປະມານ 64% ທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ີ “ສນົ ທະນາເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍໆ”. ນກັ ຮຽນບາງຈາໍ ນວນສອນໂດຍຄູທ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ີ “ການຫນຼີ້ ເກມ” ເລອື້ ຍໆ. ຕວົ ເລກເຫ່ າຼົ ນີ້ ອາດສະທອ້ ນເຖງິ ວທິ ກີ ານທ່ ວົ ໄປຂອງເຕກັ ນກິ ການສອນໃນຂນັ້ ປ.3 ແລະ ຂນັ້ ຕ່ ໍາກວ່ າໃນ ສ.ປ.ປ ລາວ. ວທິ ກີ ານດ່ ງັ ກ່ າວມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຈາກຜນົ ການປະເມນີ ASLO I ແລະ ASLO II ຂອງຂນັ້ ປ.5. ສະນນັ້ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ອາດຈະຕອ້ ງໄດສ້ ກຶ ສາຫາສາເຫດດ່ ງັ ກ່ າວ. 125

ສ່ ງິ ຄນົ້ ພບົ ແລະ ຂສໍ້ ະເໜແີ ນະ ວທິ ກີ ານສອນເປັນປັດໄຈທ່ ສີ ໍາຄນັ ສໍາລບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນສກຶ ສາວໄິ ຈລງົ ເລກິ ກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວ. ຜນົ ການປະເມນີ ກ່ ຽວກບັ ກດິ ຈະກາໍ ການສອນໃນວຊິ າຄະນດິ ສາດແມ່ ນໄດນ້ າໍ ສະເໜໄີ ວຕ້ າຕະລາງ 4.28, ເປົາ້ ໝາຍຂອງການສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ຢ່ ູຕາຕະລາງ 4.29 ແລະ ວທິ ກີ ານສອນທ່ ຄີ ູໃຫຄ້ ວາມເຫນັ ວ່ າ “ສໍາຄນັ ” ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 4.30. ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດແມ່ ນ “ການເລ່ າົ ບງັ້ ສູດ”, “ສກຶ ສາ ແລະ ອະທບິ າຍຄໍາສບັ ”, “ຮຽນເປັນຄ່ ູ ຫຼື ເປັນ ກ່ ຸມ” ເພ່ ອື ແກບ້ ນັ ຫາ, “ກວດກາ”, “ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໃນຫອ້ ງຮຽນ” ແລະ ກະກຽມອຸປະກອນການສອນເພ່ ອື ຮຽນ ໃນຫອ້ ງ ແລະ ນາໍ ໃຊອ້ ຸປະກອນຈງິ ເຊ່ ນັ : ບນັ ທດັ ແທກມຸມ, ຈກັ ຄດິ ໄລ່ , ໄມບ້ ນັ ທດັ , ເຄ່ ອື ງຊ່ ງັ . ມນີ ກັ ຮຽນຫຼາຍ ກວ່ າ 70% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫຄ້ ໍາເຫນັ ວ່ າ ບນັ ດາສ່ ງິ ເຫ່ າຼົ ນມີ້ ຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ. ມນີ ກັ ຮຽນພຽງ 17.5% ຮຽນນາໍ ຄູ ທ່ ໃີ ຫຄ້ ໍາເຫນັ ວ່ າ ການຫນຼີ້ ເກມມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍ, ນກັ ຮຽນ 1/3 ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ ການຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງ ນນັ້ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ. ຕາຕະລາງ 4.28: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄທູ ່ ໃີ ຫຄ້ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດຕ່ ກໍ ດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆໃນວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ 43.1 ກດິ ຈະກາໍ % SE 43.2 ຮຽນເປັນຄ່ ູ ຫຼື ເປັນກ່ ຸມ ເພ່ ອື ແກບ້ ນັ ຫາ? 77.2 2.29 43.3 33.7 2.52 43.4 ຮຽນດວ້ ຕນົ ເອງ? 71.2 2.55 43.5 ກະກຽມອຸປະກອນການສອນ ເພ່ ອື ຮຽນພາຍໃນຫອ້ ງ? 71.3 2.65 43.6 70.8 2.61 43.7 ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໃນຫອ້ ງຮຽນ? 52.7 2.79 43.8 ນາໍ ໃຊອ້ ຸປະກອນຈງິ ເຊ່ ນັ : ເຄ່ ອື ງແທກມຸມ, ຈກັ ຄດິ ໄລ່ ເລກ, ໄມບ້ ນັ ທດັ , ເຄ່ ອື ງຊ່ ງັ 54.1 2.74 43.9 39.8 2.67 43.10 ວຽກບາ້ ນ 83.1 2.11 43.11 17.5 2.16 43.12 ກວດແກວ້ ຽກບາ້ ນ 69.8 2.62 43.13 ສກຶ ສາ ແລະ ອະທບິ າຍຊ່ ເື ສນັ້ ສະແດງ 72.9 2.52 ເລ່ າົ ບງັ້ ສູດ ແລະ ອະທບິ າຍສບັ 48.4 2.78 ຫນຼີ້ ເກມ ເກມຖາມ-ຕອບ ກວດກາ ພນັ ລະນາຮູບຊງົ ເລຂາຄະນດິ ຕາມທດັ ສະນະຂອງຄູ ເປົາ້ ໝາຍສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດແມ່ ນທກັ ສະໃນການຄນົ້ ຄດິ (ແກໂ້ ຈດບນັ ຫາດວ້ ຍຫຼາຍວທິ )ີ ແລະ “ເປັນພນື້ ຖານໃຫແ້ ກ່ ການຮຽນວຊິ າຄະນດິ ສາດໃນຂນັ້ ຕ່ ໍໄປ”. ນກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 72% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫ້ ຄວາມເຫນັ ວ່ າ ທງັ ສອງກດິ ຈະກາໍ ນສີ້ ໍາຄນັ ຫຼາຍ. ນກັ ຮຽນຫາຼ ຍກວ່ າ 60% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ບີ ອກວ່ າ “ມທີ ກັ ສະ ພນື້ ຖານທາງດາ້ ນການວດັ ແທກ” ແລະ “ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນຈາໍ ນວນ” ແລະ “ການຄໍານວນ” ມຄີ ວາມສໍາ ຄນັ ຫາຼ ຍ. ນກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 50% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ “ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນຕໍາແໜ່ ງ” ແລະ ທ່ ຕີ ງັ້ , “ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນເລຂາຄະນດິ ໃນແຜ່ ນພຽງ” ແລະ “ມຄີ ວາມພໍໃຈໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ ” ມີ ຄວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍ. 126

ຕາຕະລາງ4.29: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍນກັ ຮຽນທ່ ສີ ອນໂດຍຄທູ ່ ໃີ ຫອ້ ນັ ດບັ ຂອງເປົາ້ ໝາຍລ່ ຸມນີ້ “ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ທ່ ສີ ຸດ” ເປົາ້ ໝາຍ % SE 2.75 45.1 ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງຈາໍ ນວນ ແລະ ຄໍານວນ 61.3 2.73 2.34 45.2 ນາໍ ໃຊຂ້ ະບວນການພນື້ ຖານທາງຄະນດິ ສາດທ່ ເີ ໝາະສມົ ເຂາົ້ ໃນການແກບ້ ນັ ຫາຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ 59.7 2.75 2.7 45.3 ມທີ ກັ ສະໃນການຄດິ ແກໂ້ ຈດບນັ ຫາດວ້ ຍຫຼາຍວທິ ີ 75.8 2.42 2.7 45.4 ມຄີ ວາມໝນັ້ ໃຈໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ 58.5 2.7 2.66 45.5 ມຄີ ວາມພໍໃຈໃນການແກບ້ ດົ ເຝິກຫດັ 45.8 2.7 45.6 ເປັນພນື້ ຖານໃຫແ້ ກ່ ການຮຽນຄະນດິ ສາດໃນຂນັ້ ຕ່ ໍໄປ 72.8 2.69 45.7 ພດັ ທະນາທກັ ສະຊວີ ດິ ໃຫດ້ ຂີ ນຶ້ 54.4 45.8 ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນເລຂາຄະນດິ ໃນແຜນພຽງ 40 45.9 ມທີ ກັ ສະພນືຶ້ ຖານທາງດາ້ ນຕໍາແໜ່ ງ ແລະ ທ່ ຕີ ງັ້ 36.3 45.10 ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນຂໍມ້ ູນ 49.1 45.11 ມທີ ກັ ສະພນື້ ຖານທາງດາ້ ນການວດັ ແທກ 64.2 ວທິ ກີ ານສອນທ່ ຄີ ູສ່ ວນຫຼາຍນາໍ ໃຊທ້ ່ ວົ ໄປແມ່ ນ “ອະທບິ າຍການເຮດັ ບດົ ເຝິກຫດັ ”, “ຖາມ-ຕອບ ບນັ ຫາທ່ ີ ຕດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ”. ນກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 85% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ກີ ານສອນດວ້ ຍວທິ ເີ ຫ່ າຼົ ນເີ້ ລອື້ ຍໆ. ການສາ້ ງ ພນື້ ຖານດາ້ ນ ນກັ ຮຽນ 70% ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ີ “ອະທບິ າຍຂນັ້ ຕອນ ແລະ ການແກໂ້ ຈດບນັ ຫາ” ເລອື້ ຍໆ. ມນີ ກັ ຮຽນບາງຈາໍ ນວນເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຊວ້ ທິ ີ “ການຫຼນິ້ ເກມ” ເລອື້ ຍໆໃນຫອ້ ງຮຽນ. ການຄດິ ໄລ່ ໃນອະ ຕາຕະລາງ 4.30: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນນາໍ ຄທູ ່ ນີ າໍ ໃຊວ້ ທິ ກີ ານສດິ ສອນແບບລ່ ຸມນເີ້ ລອື້ ຍໆ ນາຄດົ ແມ່ ນ ເປົາ້ ວທິ ກີ ານ % SE ໝາຍສາໍ ຄນັ 89.7 1.63 ຂອງຄູ 47.1 ອະທບິ າຍຂະບວນການ ແລະ ຂນັ້ ຕອນແກໂ້ ຈດບນັ ຫາຄະນດິ ສາດ 47.2 ສອນໝດົ ຫອ້ ງເປັນກ່ ຸມໃຫຍ່ 60.1 2.69 47.3 ຫນຼີ້ ເກມ 10.4 1.95 47.4 ຖາມ-ຕອບ ບນັ ຫາໃຫຕ້ ດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ 85.8 1.93 47.5 ສາ້ ງໂຈດບນັ ຫາໃຫຕ້ ດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ໃຫຫ້ ຼາຍຂນຶ້ 44.4 2.74 47.6 ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໃນການເຝິກຝົນທກັ ສະພນືຶ້ ຖານການຄໍານວນ ແລະ ແກໂ້ ຈດບນັ ຫາ 53.5 2.81 47.7 ອະທບິ າຍຂນັ້ ຕອນ ແລະ ການແກໂ້ ຈດບນັ ຫາ 69.7 2.47 47.8 ສງັ ເກດຮູບຊງົ ເລຂາຄະນດິ ແລະ ອຸປະກອນການສອນທ່ ມີ ໃີ ນທອ້ ງຖ່ ນິ 41.4 2.76 ໃນທຸກວຊິ າ ຄູສ່ ວນຫຼາຍໃຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ ການຮຽນເປັນຄ່ ູ, ເປັນກ່ ຸມ ແລະ ການສອບເສງັ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍ. ໃນວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດ ຄູໄດເ້ ນນັ້ ໜກັ ໃສ່ ການຮຽນດວ້ ຍການທ່ ອງຂນຶ້ ໃຈ ແລະ ເລ່ າົ ບງັ້ ສູດ. ເປົາ້ ໝາຍທ່ ຄີ ູເນນັ້ ໜກັ ແມ່ ນທກັ ສະພນື້ ຖານດາ້ ນການອ່ ານ (ພາສາລາວ) ແລະ ທກັ ສະດາ້ ນການຄນົ້ ຄດິ (ຄະນດິ ສາດ), ເປັນພນື້ ຖານໃຫແ້ ກ່ ການຮຽນວຊິ າຄະນດິ ສາດໃນຂນັ້ ຕ່ ໍໄປ. ວທິ ກີ ານສອນທ່ ຄີ ູມກັ ໃຊເ້ ລອື້ ຍໆ ປະກອບມ:ີ ການສອນໝດົ ຫອ້ ງ, ການຖາມ-ຕອບ (ຄະນດິ ສາດ), ເຝິກທກັ ສະຂນັ້ ພນື້ ຖານດາ້ ນການຮຽນຮູໃ້ ນ ວຊິ າພາສາລາວ, ການອະທບິ າຍ ແລະ ບດົ ເຝິກຫດັ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ. ແຕ່ ສ່ ງິ ທ່ ໜີ າ້ ສນົ ໃຈແມ່ ນ ມນີ ກັ ຮຽນປະມານ 50% ເທ່ າົ ນນັ້ ຮຽນນາໍ ຄູທ່ ໃີ ຫຄ້ ວາມເຫນັ ວ່ າ ການເຮດັ ວຽກບາ້ ນມຄີ ວາມສໍາຄນັ . 127

ໃນການສອນວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດ ຍງັ ມບີ າງດາ້ ນທ່ ບີ ່ ໍເປັນໄປຕາມການຄາດຄະເນ ແຕ່ ມນັ ຂນຶ້ ກບັ ພາກສ່ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບດາ້ ນເນອື້ ໃນຫຼກັ ສູດ ແລະ ວທິ ກີ ານສອນ ເປັນຜູກ້ າໍ ນດົ ຄວາມຕອ້ ງການດາ້ ນເນອື້ ໃນທ່ ີ ສດິ ສອນໃນລະບບົ ສາ້ ງຄູ ກ. ການກວດກາດວ້ ຍການຂຽນຕອບ ຄູແຕ່ ລະຄນົ ຈະຖກື ຖາມວ່ າ ເຂາົ ເຈາົ້ ໄດໃ້ ຫນ້ ກັ ຮຽນເຮດັ ບດົ ກວດກາວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດ ເລອື້ ຍປານໃດ. ຄໍາຕອບໄດສ້ ະແດງໃນແຜນວາດ 4.11 ກ ແລະ 4.11 ຂ. ຈາກແຜນວາດຈະເຫນັ ວ່ າ: ມນີ ກັ ຮຽນຈາໍ ນວນຫາຼ ຍໄດເ້ ຮດັ ບດົ ກວດກາ 2-3 ເທ່ ອື ຕ່ ໍເດອື ນ ຫຼື 1 ເທ່ ອື ຕ່ ໍອາທດິ ຫຼື ຫາຼ ຍກວ່ າ. ມນີ ກັ ຮຽນຈາໍ ນວນໜ່ ງຶ ໄດເ້ ຮດັ ບດົ ກວດກາໜອ້ ຍເທ່ ອື ກວ່ ານ.ີ້ ການໃຫບ້ ດົ ກວດການກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ມທີ ່ າອ່ ຽງໜອ້ ຍ ກວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ໜອ້ ຍກວ່ າເຂດຕວົ ເມອື ງ. ແຜນວາດ 4.11 ກ: ຄວາມຖ່ ຂີ ອງນກັ ຮຽນທ່ໄີ ດເ້ ຮດັ ບດົ ກວດກາ ວຊິ າພາສາລາວ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການໃຫບ້ ດົ ກວດກາວຊິ າພາສາລາວ 0.5 39.8 ບ່ ໍເຄຍີ ບາງບດົ 58.7 ທຸກໆບດົ 128

ແຜນວາດ 4.11 ຂ: ຄວາມຖ່ ຂີ ອງນກັ ຮຽນທ່ໄີ ດເ້ ຮດັ ບດົ ກວດກາວຊິ າຄະນດິ ສາດ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການໃຫບ້ ດົ ກວດກາວຊິ າຄະນດິ ສາດ 0.2 ບ່ ໍເຄຍີ 37.6 ບາງບດົ ທຸກໆບດົ 59.5 ຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວ່ າງ ຄູ ແລະ ປັດໄຈດາ້ ນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນ ເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງຄູແຕ່ ລະຄນົ ທ່ ໄີ ດອ້ ະທບິ າຍຜ່ ານມາ, ແຕ່ ລະວຊິ າ ໄດມ້ ກີ ານວເິ ຄາະຣເິ ກຣຊນັ ແບບເສນັ້ ຊ່ ກື ່ ຽວກບັ ຕວົ ປ່ ຽນສາມຕວົ (ໃນແຕ່ ລະຕວົ ປ່ ຽນນນັ້ ຕວົ ປ່ ຽນອດິ ສະຫະຼ ແມ່ ນຄະແນນສະເລ່ ຍ 500 ຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ ານນັ້ ໆ). ການວເິ ຄາະຕວົ ປ່ ຽນທໜີ ່ ງຶ ແມ່ ນຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄວາມເປັນມາຂອງຄູເຊ່ ນັ : ເພດ, ການສກຶ ສາ, ປະສບົ ການ, ຄວາມເປັນມາດາ້ ນຖານະຄອບຄວົ . ຕວົ ປ່ ຽນທສີ ອງ ແມ່ ນປັດໄຈດາ້ ນວທິ ກີ ານສອນເຊ່ ນັ : ການໃຫວ້ ຽກບາ້ ນ ແລະ ການກວດກາ, ໃຊວ້ ທິ ກີ ານສອນສະເພາະ ແລະ ການໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ກບັ ຄ່ າສະເພາະໃດໜ່ ງຶ . ກລໍ ະນທີ ສີ າມ ແມ່ ນປັດໄຈຊຸກຍູຫ້ ອ້ ງຮຽນເຊ່ ນັ : ຊບັ ພະຍາກອນ ຫອ້ ງຮຽນ (ຕວົ ຢ່ າງ ກະດານດໍາ, ດອກໄຟຟາ້ ໃຫແ້ ສງສະຫວ່ າງ), ອຸປະກອນຂອງນກັ ຮຽນເຊ່ ນັ : ບກິ ຂຽນ, ປຶມ້ ຂຽນ ແລະ ໂອກາດການເຂາົ້ ເຖງິ ປຶມ້ ແບບຮຽນໃນຫອ້ ງຮຽນ. ຜນົ ການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ ໄດສ້ ະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ໃນ ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍທີ 1-3 ດາ້ ນລ່ ຸມ. ຕາຕະລາງ 4.31 ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ຄ່ າອໍານາດໃນການຕດັ ສນິ ໃຈ ຫຼື ຄ່ າຄວາມສໍາພນັ ຂນຶ້ ກາໍ ລງັ ສອງ (r-squares) ສາໍ ລບັ ຕວົ ປ່ ຽນຕ່ າງໆ. ໂດຍລວມແລວ້ ປັດໄຈທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ຕວົ ປ່ ຽນສາມຕວົ ມຜີ ນົ ການ ວເິ ຄາະ r-squares ເທ່ າົ ກນັ , ຄ່ າສາໍ ປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ (r-squares) ສໍາລບັ ປັດໄຈທ່ ພີ ວົ ພນັ ເຖງິ ວທິ ກີ ານ ສດິ ສອນວຊິ າຄະນດິ ສາດແມ່ ນມຄີ ່ າສູງກວ່ າເລກັ ນອ້ ຍ. ຕາຕະລາງ 4.31: ຄ່ າ R-Square ສາໍ ລບັ ຄວາມສາໍ ພນັ ກ່ ຽວກບັ ຄູ ແລະ ຫອ້ ງຮຽນ ຣເີ ກຣຊນັ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ ຄູ 0.08 0.06 ວທິ ສີ ດິ ສອນ 0.08 0.09 ຫອ້ ງຮຽນ 0.08 0.05 129

ຕາຕະລາງ 4.32 ແມ່ ນຂໍມ້ ນູ ຕວົ ປ່ ຽນຕ່ າງໆກ່ ຽວກບັ ຄວາມເປັນມາຂອງຄູທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ ທາງສະຖຕິ .ິ ເພດຂອງຄູ (ຄູເພດຍງິ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ຕ່ ໍຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນທ່ ດີ ຂີ ນຶ້ ) ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນທຸກໆວຊິ າ. ການມຄີ ູເຜ່ າົ ອ່ ນື ໆ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນທ່ ອີ ່ ອນໃນວຊິ າພາສາລາວ. ການມຄີ ູອາວຸໂສ ແລະ ມປີ ະສບົ ການ ດາ້ ນການສອນຫຼາຍປີ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ທາງບວກກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນວຊິ າຄະນດິ ສາດສູງ. ການມຄີ ູທ່ ໄີ ດ້ ເຂາົ້ ຮ່ ວມເຝິກອບົ ຮມົ ຄໄູ ລຍະປະຈາໍ ການຂນັ້ ພນື້ ຖານ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ໃນວຊິ າພາສາລາວຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ . ຄວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຂອງຄູກ່ ຽວກບັ ທ່ ພີ ກັ ອາໄສ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນວຊິ າພາສາລາວສູງ. ເວລາທ່ ຄີ ູໃຊໃ້ ນການກວດວຽກບາ້ ນມຄີ ວາມສໍາພນັ ຢ່ າງມີ ຄວາມໝາຍສໍາຄນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນທງັ ສອງວຊິ າ. ຕາຕະລາງ 4.32: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຂມໍ້ ນູ ພນື້ ຖານຂອງຄທູ ່ ມີ ຄີ ວາມໝາຍສາໍ ຄນັ ຕ່ ຜໍ ນົ ສາໍ ເລດັ ການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ ຕວົ ປ່ ຽນ ຄະແນນວຊິ າພາສາລາວຂອງຄູ ບ່ ໍແມ່ ນ ຄະແນນວຊິ າຄະນດິ ສາດຂອງຄູ ແມ່ ນ TL500 ບ່ ໍແມ່ ນ ແມ່ ນ TM500 TGender ເພດຂອງຄູ * ແມ່ ນ ແມ່ ນ ບ່ ໍແມ່ ນ TCHAGE ອາຍຸຂອງຄູ ແມ່ ນ ແມ່ ນ ບ່ ໍແມ່ ນ ETH3 ຊນົ ເຜ່ າົ ຂອງຄູ ບ່ ໍແມ່ ນ ແມ່ ນ HTRAIN7 ການເຝິກອບົ ຮມົ ຄູ ບ່ ໍແມ່ ນ ແມ່ ນ YTOT8 ປີການສອນຂອງຄູ MARK22 ກວດແກວ້ ຽກບາ້ ນນກັ ຮຽນ * ແມ່ ນ ແມ່ ນ ແມ່ ນ ບ່ ໍແມ່ ນ AQ35 ມຄີ ວາມສຸກກບັ ສະພາບທ່ ຢີ ່ ູອາໄສ ຕາຕະລາງ 4.33 ສະແດງເຖງິ ຕວົ ປ່ ຽນດາ້ ນວທິ ກີ ານສອນທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ເຮດັ ໃຫຜ້ ນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການ ຮຽນຂອງນກັ ຮຽນດຂີ ນຶ້ ຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ . ຈາກຕາຕະລາງດ່ ງັ ກ່ າວເຫນັ ວ່ າ ມຕີ ວົ ປ່ ຽນສອງຕວົ ທ່ ມີ ຄີ ວາມ ສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນລະດບັ ສູງທງັ ສອງວຊິ າ. ການໃຫວ້ ຽກບາ້ ນເລອື້ ຍໆ ແລະ ການທ່ ຄີ ູໃຫຄ້ ວາມສໍາຄນັ ຕ່ ໍວຽກບາ້ ນຂອງນກັ ຮຽນ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ໃນລະດບັ ສູງກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນໃນ ວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດ. ກດິ ຈະກາໍ ການສອນແບບປາກເປ່ ົາ, ທ່ ອງຂນຶ້ ໃຈ, ຫຼກັ ການພນື້ ຖານ ແລະ ໄວຍາກອນລາວ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ເຮດັ ໃຫຜ້ ນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ າພາສາລາວສູງຂນຶ້ . ການໃຫ້ ຄວາມສໍາຄນັ ແລະ ເອາົ ໃຈໃສ່ ການສອນເປັນກ່ ຸມນອ້ ຍ, ການຮຽນດວ້ ຍຕນົ ເອງ, ເຮດັ ກວດກາ, ການ ຖາມ-ຕອບ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ເຮດັ ໃຫຜ້ ນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ າຄະນດິ ສາດສູງຂນຶ້ . ການນາໍ ໃຊອ້ ຸປະກອນ ການຮຽນ-ການສອນ ຕວົ ຈງິ ເຊ່ ນັ : ບນັ ທດັ ແທກມຸມ ແລະ ອຸປະກອນການສອນທ່ ມີ ໃີ ນທອ້ ງຖ່ ນິ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນສູງໃນວຊິ າຄະນດິ ສາດ. 130