ບົດລາຍງານ ການປະເມີນຜົນສຳເລັດດ້ານການຮຽນຂອງນັກຮຽນ ຊັ້ນ ປ.3 (ປີ 2014)

ງສາໍ ລບັ ຈດຸ ປະສງົ ຕ່ າງໆ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ມຢາມວຊິ າ ເພ່ ອື ຢຽ້ ມຢາມໃຫ ້ ຢຽ້ ມຢາມສາໍ ລບັ ຢຽ້ ມຢາມສາໍ ະນດິ ສາດ ຊ່ ວຍເຫອຼື ຄາໍ ແນະນາໍ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ລບັ ອ່ ນີ ໆ M SE M SE M SE M SE M SE 1 0.19 1.1 0.16 1.2 0.17 0.7 0.17 0.3 0.1 0.8 0.06 1 0.07 1.1 0.06 0.5 0.06 0.4 0.1 1.3 0.14 1.5 0.14 1.4 0.13 0.8 0.13 0.4 0.12 ແມ່ ນໄດແ້ ບ່ ງ ອອກເປັນ 3 ກ່ ຸມຄ:ື ດາ້ ນຕ່ າງໆ ກນັ ຄຸນນະພາບ ງ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ E 17 Mean SE Mean SE 06 0.9 0.17 1 0.19 13 0.8 0.06 0.8 0.06 06 1.4 0.14 1.3 0.14 1 0.06 1 0.06 68

(ຂ). ເຫດຜນົ ສາໍ ລບັ ການຢຽ້ ມຢາມກວດກາໂຮງຮຽນ ເຫດຜນົ ສໍາລບັ ການຢຽ້ ມຢາມກວດກາໂຮງຮຽນ ທ່ໄີ ດບ້ ນັ ທກຶ ໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 5.11 ແມ່ ນໄດແ້ ບ່ ງອອກ ເປັນ 3 ກ່ ຸມຄ:ື  ຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບການເຄ່ ອື ນໄຫວຄຸມ້ ຄອງຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ການສດິ ສອນ  ການຢຽ້ ມຢາມໃຫຄ້ ໍາປຶກສາແກ່ ໂຮງຮຽນ ເພ່ ອື ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ປັບປຸງທກັ ສະດາ້ ນຕ່ າງໆ  ການຢຽ້ ມຢາມເພ່ ອື ຊ່ ວຍເຫຼອື ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ທາງດາ້ ນນະວດັ ຕະກາໍ ໃໝ່ ໆ ຕາຕະລາງ 5.10 ຂ: ຈາໍ ນວນຄງັ້ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນໄດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມກວດກາ ເພ່ ອື ຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບ ທ່ ຕີ ງັ້ ການຄຸມ້ ຄອງ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ Mean SE Mean SE Mean SE ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ 1.1 0.17 0.9 0.17 1 0.19 ລວມທງັ ໝດົ 1.2 0.06 0.8 0.06 0.8 0.06 1.5 0.13 1.4 0.14 1.3 0.14 1.2 0.06 1 0.06 1 0.06 ຕາຕະລາງ 5.10 ຄ: ຈາໍ ນວນຄງັ້ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນໄດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມເພ່ ອື ໃຫຄ້ າໍ ແນະນາໍ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ການປັບປຸງທກັ ແນະນາໍ ຊ່ ວຍແກ ້ ອ່ ນື ໆ ສະດາ້ ນການ ຜູອ້ າໍ ນວຍການ ບນັ ຫາ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ຊນົ ນະບດົ ສດິ ສອນ Mean SE Mean SE Mean SE ຕວົ ເມອື ງ Mean SE 1.2 0.17 0.7 0.17 0.3 0.1 ລວມທງັ ໝດົ 1.1 0.16 1.1 0.06 0.5 0.06 0.4 0.1 1.4 0.13 0.8 0.13 0.4 0.12 1 0.07 1.2 0.06 0.6 0.06 0.4 0.07 1.5 0.14 1.2 0.06 ຕາຕະລາງ 5.11: ຈາໍ ນວນຄງັ້ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນໄດຮ້ ບັ ການຢຽ້ ມຢາມເພ່ ອື ໃຫກ້ ານຊ່ ວຍເຫອຼື ແນະນາໍ ການໃຊ້ ແນະນາໍ ວທິ ກີ ານ ແນະນາໍ ການຜລດິ ແນະນາໍ ອ່ ນື ໆ ຫກຼັ ສູດໃໝ່ ສດິ ສອນແບບໃໝ່ ແລະ ໃຊອ້ ຸປະກອນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 0.4 0.14 ຊນົ ນະບດົ 1.1 0.14 1.1 0.14 1.1 0.15 0.4 0.11 ຕວົ ເມອື ງ 0.4 1 0.06 1 0.06 0.9 0.06 0.4 0.1 ລວມທງັ ໝດົ 0.07 1.5 0.14 1.6 0.14 1.4 0.15 1.1 0.06 1.2 0.05 1.1 0.06 ໂດຍທ່ ວົ ໄປ ວຽກກວດກາໂຮງຮຽນສ່ ວນໃຫຍ່ ແມ່ ນໄດຮ້ ບັ ການລາຍງານການຈດັ ຕງັ້ ປະຕບິ ດັ ປະມານ 1/2 ຂອງເວລາທງັ ໝດົ ແລະ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການກວດກາດາ້ ນຕ່ າງໆທ່ໄີ ດປ້ ະຕບິ ດັ ນນັ້ ກບໍ ່ ໍໄດມ້ ຄີ ວມແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຢຽ້ ມຢາມກວດກາເລອື້ ຍໆນແີ້ ມ່ ນເພ່ ອື ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ວທິ ກີ ານສດິ ສອນແບບໃໝ່ , ກວດກາ 169

ການຄຸມ້ ຄອງ-ບໍລຫິ ານ, ວທິ ກີ ານສດິ ສອນ/ເຕກັ ນກິ ການຮຽນຮູ.້ ນອກຈາກການລງົ ກວດກາວຽກງານອ່ ນື ໆແລວ້ ຈະເຫນັ ວ່ າ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຢຽ້ ມຢາມກວດກາເພ່ ອື ຊ່ ວຍແກໄ້ ຂບນັ ຫານນັ້ ແມ່ ນມໜີ ອ້ ຍທ່ ສີ ຸດ. ການກວດກາ ເພ່ ອື ໃຫຄ້ ວາມຊ່ ວຍເຫຼອື ດາ້ ນການສດິ ສອນວຊິ າສະເພາະແມ່ ນມໜີ ອ້ ຍຄງັ້ ກວ່ າການຢຽ້ ມຢາມເພ່ ອື ໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ໂຮງຮຽນ. ໃນພາກນຈີ້ ະເຫນັ ວ່ າ ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທງັ ໝດົ ທ່ ເີ ຂາົ້ ໂຮງຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍມປີ ະມານ 294 ຄນົ , ໃນນນັ້ ໂຮງຮຽນໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ມປີ ະມານ 306 ຄນົ , ນກັ ຮຽນຢ່ ູເຂດຕວົ ເມອື ງປະມານ 286 ຄນົ ແລະ ນກັ ຮຽນໃນ ເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ແມ່ ນມປີ ະມານ 245 ຄນົ . ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຕ່ ໍຫອ້ ງມປີ ະມານ 30 ຄນົ . ໃນສກົ ຮຽນ 2012 ການຢຽ້ ມຢາມສ່ ວນຫຼາຍແມ່ ນດາ້ ນບໍລຫິ ານ-ຄຸມ້ ຄອງ ແລະ ວຊິ າສະເພາະດາ້ ນການສດິ ສອນ. ແຕ່ ໃນນນັ້ ຈະເຫນັ ວ່ າມນີ ກັ ຮຽນ 7.7% ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ບີ ່ ໍເຄຍີ ມກີ ານຢຽ້ ມຢາມກວດກາ. ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ແຜນການບລໍ ຫິ ານໂຮງຮຽນມຫີ ຍງັ ແດ່ ? ຜ່ ານມາໄດເ້ ວາົ້ ກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນຊ່ ວົ ໂມງສອນຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນແລວ້ . ຈາກການສອນດ່ ງັ ກ່ າວ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໄດມ້ ຄີ ວາມເຂາົ້ ໃຈເລກິ ເຊງິ ຕ່ ໍກບັ ບນັ ຫາຕ່ າງໆທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນ. ໂດຍລວມແລວ້ ຜູອ້ ໍານວຍການຍງັ ໄດວ້ າງແຜນກດິ ຈະກາໍ ອ່ ນື ໆສໍາລບັ ໂຮງຮຽນຂອງຕນົ . ແຜນກດິ ຈະກາໍ ດ່ ງັ ກ່ າວຈາໍ ນວນໜ່ ງຶ ເຊ່ ນັ ດຽວກບັ ທດັ ສະນະຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຕ່ ໍກບັ ບນັ ຫາບາງຢ່ າງກໄໍ ດນ້ າໍ ມາສະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ໃນພາກນ.ີ້ (ກ). ທດັ ສະນະຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນຕ່ ກໍ ດິ ຈະກາໍ ຂອງຕນົ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ທີ າງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເຫນັ ວ່ າມຄີ ວາມສໍາຄນັ ໄດນ້ າໍ ມາຈດັ ເປັນລາຍການໄວ້ ລະອຽດ ແລະ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນແຕ່ ລະຄນົ ໄດຖ້ ກື ຖາມ ເພ່ ອື ໃຫຈ້ ດັ ອນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງກດິ ຈະກາໍ ເຫ່ າຼົ ນນັ້ ຕາມຄວາມເຂາົ້ ໃຈຂອງຕນົ ວ່ າ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ໜອ້ ຍຫຼາຍປານໃດ. ເພ່ ອື ຕລີ າຄາລະດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງ ກດິ ຈະກາໍ ດ່ ງັ ກ່ າວ, ເກນໃຫຄ້ ະແນນໄດຖ້ ກື ກາໍ ນດົ ຂນຶ້ ເຊ່ ງິ ກດິ ຈະກາໍ “ບ່ ໍສໍາຄນັ ” ໝາຍດວຍ້ ລະຫດັ 1, “ສໍາຄນັ ” ໝາຍດວ້ ຍລະຫດັ 2 ແລະ “ສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ” ໝາຍດວ້ ຍ 3. ສະນນັ້ ຖາ້ ຄ່ າສະເລ່ ຍເທ່ າົ 2 ໝາຍເຖງິ ກດິ ຈະກາໍ ນນັ້ ມີ ຄວາມ “ສໍາຄນັ ປານກາງ”. ຜນົ ການຈດັ ອນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງກດິ ຈະກາໍ ແມ່ ນໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ໃນເຂດຫ່ າງ ໄກສອກຫຼກີ , ເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ. ຕາຕະລາງ 5.12 ກ: ການຈດັ ອນັ ດບັ ຄວາມສາໍ ຄນັ ສາໍ ລບັ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ໍສາໍ ຄນັ ສາໍ ຄນັ ສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍ 1 hsupo39 ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຊຸມຊນົ % SE % SE % SE 1.3 0.65 17.5 2.17 81.3 2.24 2 pgres39 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 0.5 0.5 26.5 2.48 73 2.5 3 rlate39 ການຄຸມ້ ຄອງວຽກທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານ 32.3 2.7 67.7 2.7 ຂອງໂຮງຮຽນ ການສງັ ເກດການສອນຂອງຄູ ແລະ ຖອດຖອນ 0.7 0.54 16.4 2.16 82.9 2.21 4 obser39 ບດົ ຮຽນ 1.4 0.59 37.5 2.71 61.1 2.73 5 dvlop39 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະ ນາວຊິ າຊບີ ຄູ 0.6 0.34 22.7 2.28 76.7 2.3 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາຄວາມສາມາດ 1 0.48 70.8 2.54 28.3 2.53 6 cpcity39 ຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ 7 extra39 ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວນອກຫຼກັ ສູດ 170

ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ສໍ າໍ ຄນັ ສາໍ ຄນັ ສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍ % SE % SE % SE ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງ 0.4 0.28 30.4 2.58 69.2 2.58 8 tcare39 ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊີ ວດິ ການເປັນຢ່ ູຂອງຄູ 9 excell39 ການແຂ່ ງຂນັ ຄູດເີ ດ່ ນັ ແລະ ນກັ ຮຽນດເີ ດ່ ນັ 1 0.54 28.1 2.53 70.9 2.57 ມກີ ດິ ຈະກາໍ 3 ປະເພດທ່ ນີ ກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 80% ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນທ່ ໃີ ຫອ້ ນັ ດບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຕ່ ໍ ກດິ ຈະກາໍ ດ່ ງັ ກ່ າວສູງທ່ ສີ ຸດ ເຊ່ ງິ ໃນນນັ້ ມ:ີ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ , ການສງັ ເກດການສອນຂອງຄູ, ປຶກສາ ຫາລກື ບັ ຄູ ແລະ ການພດັ ທະນາຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງໂຮງຮຽນ. ມກີ ດິ ຈະກາໍ ການເຄ່ ອື ນໄຫວນອກຫກຼັ ສູດພຽງ ກດິ ຈະກາໍ ດຽວທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການໃຫຄ້ ະແນນຄວາມສໍາຄນັ “ສໍາຄນັ ຫາຼ ຍ” ເຊ່ ງິ ມໜີ ອ້ ຍກວ່ າ 30%. ຕາຕະລາງ 5.12 ຂ: ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ມຄີ ວາມຖ່ ສີ ູງທ່ ສີ ຸດ % SE 1 hsupo39 ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຊຸມຊນົ 32.9 2.66 11 1.99 2 pgres39 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 3 rlate39 ຄຸມ້ ຄອງວຽກທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານຂອງໂຮງຮຽນ 10.6 1.54 15.5 2.04 4 obser39 ສງັ ເກດການສອນຂອງຄູ ແລະ ຖອດຖອນບດົ ຮຽນ 5.9 1.39 5 dvlop39 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄູ 9.5 1.66 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາຄວາມສາມາດຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ 6 cpcity39 ໂຮງຮຽນ 0.8 0.56 7 extra39 ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວນອກຫຼກັ ສູດ 6.2 1.37 8 tcare39 ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊວີ ດິ ການເປັນຢ່ ູຂອງຄູ ຕາຕະລາງ 5.12 ຄ: ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ສອງ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ມຄີ ວາມຖ່ ສີ ູງທ່ ສີ ຸດ 1 hsupo39 ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຊຸມຊນົ % SE 2 pgres39 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 16.5 2.13 3 rlate39 ຄຸມ້ ຄອງວຽກທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານຂອງໂຮງຮຽນ 19 2.24 7.8 1.55 4 obser39 ສງັ ເກດການສອນຂອງຄູ ແລະ ຖອດຖອນບດົ ຮຽນ 18.2 2.11 5 dvlop39 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄູ 9.5 1.67 13 2.16 6 cpcity39 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາຄວາມສາມາດຂອງໂຮງຮຽນ 1.3 0.75 7 extra39 ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວນອກຫຼກັ ສູດ 6.9 1.54 8 tcare39 ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ຊວີ ດິ ການເປັນຢ່ ູຂອງຄູ 171

ຕາຕະລາງ 5.12 ງ: ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ສາມ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ມຄີ ວາມຖ່ ສີ ູງທ່ ສີ ຸດ 1 hsupo39 ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຊຸມຊນົ % SE 2 pgres39 3 rlate39 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 16.6 2.13 4 obser39 ຄຸມ້ ຄອງວຽກທ່ ພີ ວົ ພນັ ກບັ ໜາ້ ທ່ ວີ ຽກງານຂອງໂຮງຮຽນ 7.8 1.4 5 dvlop39 10 1.71 ສງັ ເກດການສອນຂອງຄູ ແລະ ຖອດຖອນບດົ ຮຽນ 6 cpcity39 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະ ນາວຊິ າຊບີ ຄູ 14.7 2.27 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະ ນາຄວາມສາມາດ 5.8 1.54 7 extra39 ຂອງຜູອ້ ໍານວຍ ການໂຮງຮຽນ 8 1.63 8 tcare39 ກດິ ຈະກາໍ ເຄ່ ອື ນໄຫວນອກຫກຼັ ສູດ ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງໂຮງຮຽນ 3 1.06 ແລະ ຊວີ ດິ ການເປັນຢ່ ູຂອງຄູ 18.7 2.13 ເມ່ ອື ຖາມຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນວ່ າ ກດິ ຈະກາໍ ໃດມຄີ ວາມສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດ (ຕາຕະລາງ 5.10 ຂ - 5.10 ງ), ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໄດໃ້ ຫຄ້ ະແນນການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ ເປັນກດິ ຈະກາໍ ສໍາທ່ ຄີ ນັ ອນັ ດບັ ໜ່ ງຶ ເຊ່ ງິ ມຜີ ູ ້ ເລອື ກຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ, ຕ່ ໍມາແມ່ ນກດິ ຈະກາໍ ການສງັ ເກດ ແລະ ປຶກສາຫາລກື ່ ຽວກບັ ການສອນຂອງຄູ ແລະ ວຽກງານ ດາ້ ນບໍລຫິ ານທ່ ກີ ່ ຽວກບັ ໜາ້ ທ່ ຂີ ອງໂຮງຮຽນ. ຜູອ້ ໍານວຍການໃຫຄ້ ະແນນຄວາມສໍາຄນັ ຕ່ ໍກດິ ຈະກາໍ ການສງັ ເກດ ການສ່ ງົ ຄວາມຮູຂ້ ອງຄູ ແລະ ການປຶກສາຫາລກື ່ ຽວກບັ ບດົ ຮຽນເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ຄີ ນັ ເປັນອນັ ດບັ ສອງ, ຕ່ ໍມາແມ່ ນ ກດິ ຈະກາໍ ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ . ຜູອ້ ໍາ ນວຍການໂຮງຮຽນຍງັ ໄດໃ້ ຫຄ້ ະແນນກດິ ຈະກາໍ ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ (ອກີ ເທ່ ອື ໜ່ ງຶ ) ເປັນກດິ ຈະກາໍ ທ່ ີ ສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດອນັ ດບັ ສາມ ຖດັ ມາແມ່ ນກດິ ຈະກາໍ ການຄດັ ເລອື ກຄູດເີ ດ່ ນັ /ນກັ ຮຽນເກ່ ງັ . ເຖງິ ວ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ສໍາລບັ ເຫດຜນົ ທ່ ສີ ໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດໃນບາງແຂວງຈະສູງກຕໍ າມ, ແຕ່ ຄວນຕຄີ ວາມໝາຍຢ່ າງລະມດັ ລະວງັ ເນ່ ອື ງຈາກວ່ າ ໃນບາງແຂວງຍງັ ມຄີ ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຖານໃນການສ່ ຸມສູງຫຼາຍ. (ຂ). ແຜນກດິ ຈະກາໍ ທ່ໄີ ດວ້ າງແຜນໄວສ້ າໍ ລບັ ໂຮງຮຽນ ມບີ າງກດິ ຈະກາໍ ທ່ ໄີ ດກ້ ານວາງແຜນໄວສ້ ໍາລບັ ໂຮງຮຽນ ເຊ່ ງິ ສາມາດສ່ ງົ ຜນົ ກະທບົ ດາ້ ນດຕີ ່ ໍຜນົ ການຮຽນ. ຕວົ ຢ່ າງ ຜນົ ການວໄິ ຈລະບບົ ໂຮງຮຽນໃນ 32 ລະບບົ ແຕກຕ່ າງກນັ ພບົ ວ່ າ ໂຮງຮຽນໃດທ່ ນີ ກັ ຮຽນສາ້ ງວາລະສານ ໂຮງຮຽນນນັ້ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ລະດບັ ຄວາມເຂາົ້ ໃຈດາ້ ນການອ່ ານທ່ ວົ ໄປຂອງນກັ ຮຽນ (Elley,1993). ມກີ ານ ຄາດຄະເນວ່ າ ເມ່ ອື ໂຮງຮຽນມສີ ະພາບເງ່ອື ນໄຂທ່ ເີ ອອື້ ອໍານວຍຕ່ ໍການ ເຄ່ ອື ນໄຫວກດິ ຈະກາໍ ໃດໜ່ ງຶ ກຈໍ ະສ່ ງົ ຜນົ ດີ ຕ່ ໍການຮຽນ-ການສອນວຊິ າຕ່ າງໆໄດດ້ .ີ ຕວົ ຢ່ າງ ໂຮງຮຽນໃດມກີ ານເຄ່ ອື ນໄຫວກດິ ຈະກາໍ ແຂ່ ງຂນັ ສະກດົ ຄໍາສບັ ກໍ ຄາດຄະເນວ່ າການສະກດົ ຄໍາຂອງນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນດ່ ງັ ກ່ າວຈະມກີ ານປັບປຸງດຂີ ນຶ້ . ບ່ ອນໃດມກີ ານແຂ່ ງຂນັ ດາ້ ນຄະນດິ ສາດລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນດວ້ ຍກນັ ກຈໍ ະເຮດັ ໃຫຜ້ ນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນວຊິ າຄະນດິ ສາດສູງຂນຶ້ ແລະ ວຊິ າ ອ່ ນື ໆກເໍ ຊ່ ນັ ກນັ . ທມິ ງານປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ (ASLO) ມໜີ າ້ ທ່ ຮີ ບັ ຜດິ ຊອບແບບສອບຖາມ ກ່ ຽວກບັ ກດິ ຈະກາໍ ເປົາ້ ໝາຍ 10 ຢ່ າງທ່ ທີ າງພະແນກເຊ່ ອື ວ່ າ ມຜີ ນົ ປະໂຫຍດຕ່ ໍກບັ ການຮຽນໃນລາວ. ກດິ ຈະກາໍ ທງັ ໝດົ ທ່ ມີ ກີ ານປະຕບິ ດັ ຢູໃນໂຮງຮຽນແມ່ ນໄດບ້ ນັ ທກຶ ໂດຍຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ. 172

ຕາຕະລາງ 5.13: ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ກີ ານຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆລ່ ຸມນີ້ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ໄໍ ດຈ້ ດັ ໜ່ ງຶ ຄງັ້ /ປີ ຫາຼ ຍກວ່ າ 1 ຄງັ້ /ປີ % SE % SE % SE 1 mgzine41 ການຂຽນບດົ ຕດິ ກະດານຂ່ າວໂຮງຮຽນ 48.8 2.76 14.5 2.25 36.7 2.5 2 story41 ການເລ່ າົ ນທິ ານ 3 poet41 ການແຕ່ ງເລ່ ອື ງ ຫຼື ກາບກອນ 11.2 1.81 14.4 2.11 74.4 2.47 4 aswer41 5 drawin41 ການຖາມ-ຕອບວທິ ະຍາສາດ 37 2.76 23.6 2.49 39.4 2.77 6 mudan41 7 sports41 ການແຕມ້ ຮູບ 24.6 2.41 45.1 2.81 30.3 2.56 8 clpl41 9 meetin41 ການແຂ່ ງຂນັ ສນິ ລະປະວນັ ນະຄະດີ 14.2 2.01 17.7 2.16 68.1 2.6 10 import41 ການແຂ່ ງຂນັ ກລິ າ 28.9 2.51 38.7 2.77 32.4 2.61 ການອະນາໄມ-ອອກແຮງງານ 14.5 1.78 36.9 2.71 48.5 2.74 ກອງປະຊຸມວຊິ າການໃນໂຮງຮຽນ 3.1 0.98 96.9 0.98 . . ສະເຫຼມີ ສະຫຼອງວນັ ສໍາຄນັ ຂອງຊາດ 4.5 0.97 7.9 1.53 87.6 1.77 6.2 1.43 44.3 2.76 49.5 2.72 ຈາກຕາຕະລາງ 5.13 ສາມາດເຫນັ ວ່ າ ນກັ ຮຽນ 97% ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ກີ ານເຄ່ ອື ນໄຫວກດິ ຈະກາໍ ອະນາໄມ ແລະ ປູກຕນົ້ ໄມ ້ ແລະ ມນີ ກັ ຮຽນເກອື ບ 95.5% ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ໄີ ດຈ້ ດັ ກອງປະຊຸມການສກຶ ສາ ແລະ 93.8% ຈດັ ງານສະຫອຼ ງວນັ ສໍາຄນັ . ກດິ ຈະກາໍ ຂອງໂຮງຮຽນທ່ ເີ ຄ່ ອື ນໄຫວໜອ້ ຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນກດິ ຈະກາໍ ການ ສາ້ ງວາລະສານໂຮງຮຽນ, ນກັ ຮຽນປະມານ 51% ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການທ່ ບີ ອກວ່ າ ໂຮງຮຽນໄດສ້ າ້ ງວາລະສານຂອງ ໂຮງຮຽນຢ່ າງໜອ້ ຍປີລະຄງັ້ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ການຂຽນບດົ ຄວາມ ຫຼື ກາບກອນ(63%). ບນັ ຫາສາໍ ຄນັ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນໃນລາວປະສບົ ມາມຄີ ແື ນວໃດ? ມເີ ຫດການຫາຼ ຍຢ່ າງທ່ ສີ ງັ ເກດເຫນັ ຢ່ າງຊດັ ເຈນກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາປະເພດຕ່ າງໆ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນໄດພ້ ບົ ເຫນັ ມາ ບນັ ຫາຫຼກັ ຂອງ ນກັ ຮຽນແມ່ ນ ແຕ່ ບນັ ຫາເຫ່ າຼົ ນນັ້ ບ່ ໍມຫີ ຼກັ ຖານອາ້ ງອງີ ທ່ ເີ ປັນລະບບົ . ການສໍາຫວຼ ດຄງັ້ ນີ້ ແມ່ ນເພ່ ອື ພະຍາຍາມເກບັ ຂໍມ້ ນູ ກ່ ຽວກບັ ການມາໂຮງ ບນັ ຫາປະເພດຕ່ າງໆທ່ ໂີ ຮງຮຽນພບົ ເຫນັ ມາ ໃນນນັ້ ລວມທງັ ບນັ ຫາທ່ ເີ ກດີ ຈາກນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູ ແລະ ໄດສ້ ະເໜີ ຮຽນຊາ້ ແລະ ຂາດໂຮງຮຽນ ໃຫຜ້ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຈດັ ລະດບັ ຄວາມຖ່ ໃີ ນການທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການເອງໄດເ້ ຂາົ້ ໄປແກບ້ ນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວ. ໂດຍບ່ ໍມເີ ຫດ ຜນົ . ການປະ (ກ). ບນັ ຫາກ່ ຽວກບັ ນກັ ຮຽນ ລະໂຮງຮຽນ ແລະ ການລບົ ບນັ ຫາຕ່ າງໆທ່ ກີ ່ ຽວກບັ ນກັ ຮຽນຈາໍ ນວນ 13 ລາຍການໄດນ້ າໍ ມາຈດັ ລຽງໄວ.້ ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນໃນ ກວນຫອ້ ງຮຽນ ກຖໍ ວື ່ າ ເປັນບນັ ໂຮງຮຽນທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໄດບ້ ອກວ່ າ “ບ່ ໍເຄຍີ ມບີ ນັ ຫາ”, “ພບົ ບາງຄງັ້ ” ຫຼື “ພບົ ເລອື້ ຍໆ” ໄດສ້ ະເໜໃີ ຫ ້ ຫາສໍາຄນັ ອນັ ໜ່ ງຶ ເຫນັ ໃນຕາຕະລາງ 5.14 ລ່ ຸມນ.ີ້ ຕາຕະລາງ 5.14 ກ: ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນຕ່ ບໍ ນັ ຫາດາ້ ນການປະພດຶ ຂອງນກັ ຮຽນ ຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ເໍ ຄຍີ ບາງຄງັ້ ເລອື້ ຍໆ % SE % SE % SE ລດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ 12.1 1.77 40.2 2.8 47.7 2.82 1 latear42 ນກັ ຮຽນມາໂຮງຮຽນຊາ້ 16 1.87 44.1 2.82 39.9 2.73 2 pabse42 ນກັ ຮຽນຂາດຮຽນ(ບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ ) 31.7 2.65 44.1 2.83 24.2 2.47 3 pski42 ນກັ ຮຽນປະຮຽນບາງຊ່ ວົ ໂມງ ຫຼື ໝດົ ມື້ 4 pdro42 ນກັ ຮຽນປະລະການຮຽນ 47.3 2.73 34.7 2.77 18 2.19 173

ລດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ເໍ ຄຍີ ບາງຄງັ້ ເລອື້ ຍໆ % SE % SE % SE 5 ptro42 ນກັ ຮຽນສາ້ ງຄວາມບ່ ສໍ ະຫງບົ ໃນຫອ້ ງຮຽນ 40.1 2.72 35.8 2.77 24.1 2.46 6 ptel42 ນກັ ຮຽນຂຕີ້ ວົ ະ 59.4 2.66 26.1 2.46 14.5 2.09 7 pdam42 ນກັ ຮຽນເວາົ້ ຈາບ່ ສໍ ຸພາບ 43.5 2.74 37.7 2.73 18.8 2.26 8 pthe42 ນກັ ຮຽນຂລີ້ ກັ 69.3 2.64 19.2 2.22 11.5 1.89 9 pbul42 ນກັ ຮຽນທໍາລາຍວດັ ຖຸສ່ ງິ ຂອງ ຂອງໂຮງຮຽນ 65.9 2.63 20.6 2.21 13.5 2.01 10 pbla42 ນກັ ຮຽນທາໍ ລາຍ ຫຼື ຂ່ ມົ ຂ່ ູໝ່ ເູ ພ່ ອື ນ 69.2 2.64 19.7 2.26 11.1 1.85 90.6 1.72 2.9 0.91 6.5 1.51 11 pdru42 ນກັ ຮຽນເສບຢາເສບຕດິ 52.3 2.83 36.1 2.75 11.6 1.85 79.7 2.29 11.3 1.78 9 1.7 12 pfig42 ນກັ ຮຽນຕກີ ນັ 13 phea42 ນກັ ຮຽນແບ່ ງແຍກຄວາມສາມກັ ຄີ ຕາມບດົ ລາຍງານ ປີ 2006, ບນັ ຫາທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ເລອື້ ຍໆ ແມ່ ນນກັ ຮຽນມາໂຮງຮຽນຊາ້ ແລະ ຂາດໂຮງຮຽນ ໂດຍບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ . ບນັ ຫາທ່ ໄີ ດຮ້ ບັ ການລາຍງານວ່ າ ເກດີ ຂນຶ້ ໜອ້ ຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນນກັ ຮຽນເສບຢາເສບຕດິ , ບນັ ຫາ ນກັ ຮຽນທາໍ ຮາ້ ຍ ແລະ ຂ່ ມົ ຂ່ ູຄູ. ນກັ ຮຽນ 6.5% ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນທ່ ລີ າຍງານວ່ າ ນກັ ຮຽນມບີ ນັ ຫາກ່ ຽວ ກບັ ຢາເສບຕດິ . ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຕອ້ ງເອາົ ໃຈໃສ່ ເປັນພເິ ສດ ເຖງິ ວ່ າ ຈະມອີ ດັ ຕາສ່ ວນພຽງໜອ້ ຍ ໜ່ ງຶ ກຕໍ າມ. ຕາຕະລາງ 5.14 ຂ ໄດລ້ າຍງານກ່ ຽວກບັ ຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງນກັ ຮຽນ. ຕາຕະລາງ 5.14 ຂ: ຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວ່ າງບນັ ຫາດາ້ ນການປະພດຶ ຂອງນກັ ຮຽນ 11 12 13 .214** .247** .286** 2 3 4 5 6 7 8 9 10 .271** .282** .299** 1 .604** .508** .371** .383** .333** .390** .344** .300** .279** .228** .215** .279** 2 .545** .479** .438** .406** .497** .385** .366** .311** .351** .264** .353** 3 .472** .444** .355** .418** .431** .368** .314** .312** .422** .367** 4 .380** .402** .406** .409** .396** .314** .491** .487** .545** 5 .540** .619** .511** .496** .470** .391** .461** .446** 6 .674** .679** .597** .576** .554** .511** .575** 7 .601** .569** .499** .607** .561** .663** 8 .689** .676** .614** .647** .658** 9 .732** .587** .789** .654** 10 11 12 (ຂ). ບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຄູ ບນັ ຫາ 8 ຢ່ າງກ່ ຽວກບັ ຄໄູ ດຮ້ ບັ ການກາໍ ນດົ ແລະ ລະບຸລາຍການໄວໃ້ ນຕາຕະລາງ 5.13. ຕາຕະລາງ 5.15 ກ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານຂອງການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາທ່ ມີ ກີ ບັ ຄສູ ອນ ຕາມການລາຍງານ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ເໍ ຄຍີ ບາງຄງັ້ ເລອື້ ຍໆ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ % SE % SE % SE 1 tlate43 ຄູມາໂຮງຮຽນຊາ້ 23.4 2.28 58.4 2.82 18.1 2.27 2 tabsen43 ຄູຂາດໂຮງຮຽນບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ 59.6 2.78 29.2 2.54 11.2 1.96 3 tskip43 ຄູປະລະໂມງສອນບາງຊ່ ວົ ໂມງ 57.3 2.77 34.3 2.6 8.5 1.69 174

ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍ ບ່ ເໍ ຄຍີ ບາງຄງັ້ ເລອື້ ຍໆ % SE % SE % SE 4 tthrea43 ຄູຂ່ ມົ ຂ່ ູ ຫຼື ທໍາຮາ້ ຍຮ່ າງກາຍນກັ ຮຽນ 91.9 1.59 4.6 1.09 3.5 1.22 5 tlack43 ແບ່ ງແຍກຄວາມສາມກັ ຄີ 91.5 1.65 4.5 1.14 4 1.27 6 tdamn43 ຄູເວາົ້ ຈາບ່ ໍສຸພາບ 83.6 2.09 12.6 1.81 3.8 1.23 7 tdrug43 ຄູເສບຢາເສບຕດິ 93.5 1.5 2.6 0.79 3.9 1.31 8 talcoh43 ຄູຕດິ ເຫຼາົ້ 88 1.9 8.8 1.58 3.2 1.17 9 tgamb43 ຕດິ ການພະນນັ 92.4 1.56 3.7 0.99 3.1 1.19 10 tforn43 ຕດິ ໄພສງັ ຄມົ 91.9 1.65 4.9 1.21 2.4 1.12 ສາມາດເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ບນັ ຫາຕນົ້ ຕໍທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ຫຼາຍແມ່ ນຄູມາໂຮງຮຽນຊາ້ . ໂຮງຮຽນບາງແຫ່ ງໄດລ້ າຍງານ ກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫາຂອງຄູສອນທ່ ຂີ າດສອນບາງຊ່ ວົ ໂມງ ແລະ ຂາດສອນໂດຍບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ . ບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຄູມຄີ ວາມສໍາພນັ ພາຍໃນເຊ່ ງິ ກນັ ແລະກນັ ເຫນັ ໄດຈ້ າກຕາຕະລາງ 5.15ຂ ທ່ ີ ສະແດງຄວາມສໍາພນັ . ຕາຕະລາງ 5.15 ຂ: ຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວ່ າງບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຄສູ ອນ 9 10 .216** .186** 2345678 .371** .392** 1 .590** .450** .299** .292** .342** .247** .199** .470** .432** 2 .677** .459** .456** .457** .432** .390** .748** .788** 3 .492** .480** .493** .479** .454** .773** .799** 4 . .809** .716** .775** .662** .670** .668** 5 . . .755** .813** .697** .880** .882** 6 . . . .702** .623** .811** .814** 7 . . . . .794** .877** 8 ..... 9 ...... ຈາກຕາຕະລາງ 5.15 ຈະເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ບນັ ຫາການປະພດຶ ຂອງນກັ ຮຽນກບັ ບນັ ຫາການປະພດຶ ຂອງຄູ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກນັ ຢ່ າງສະນດິ ແໜນ້ . 175

ຕາຕະລາງ 5.15 ຄ: ຄວາມສາໍ ພນັ ລະຫວ່ າງບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູ ພດຶ ຕກິ າໍ ພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງຄູ ຂອງ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ນກັ ຮຽນ .179** .143** .174** .167** 1 .408** .306** .263** .166** .160** .214** .186** .169** .237** .214** .280** .279** 2 .337** .326** .279** .188** .168** .240** .168** .169** .212** .213** .330** .338** 3 .370** .360** .351** .266** .239** .300** .250** .197** .249** .262** .425** .432** 4 .315** .298** .261** .316** .308** .296** .281** .240** .387** .390** .432** .435** 5 .395** .378** .328** .240** .247** .315** .233** .229** .629** .637** .361** .371** 6 .356** .444** .425** .348** .381** .354** .368** .367** .551** .528** 7 .370** .376** .366** .272** .294** .343** .279** .277** 8 .358** .481** .462** .475** .437** .435** .491** .427** 9 .321** .441** .449** .430** .450** .428** .455** .438** 10 .302** .500** .477** .471** .483** .433** .499** .470** 11 .269** .436** .454** .590** .657** .516** .692** .532** 12 .268** .369** .384** .388** .423** .386** .422** .378** 13 .300** .470** .500** .532** .595** .514** .595** .520** ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໃຫຄ້ ວາມເຫນັ ວ່ າ ພດຶ ຕກິ າໍ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ກນັ ສູງທ່ ສີ ຸດແມ່ ນພດຶ ຕກິ າໍ ລະຫວ່ າງ ບນັ ຫາຂອັ ງຄູ ແລະ ບນັ ຫາ ນກັ ຮຽນເສບຢາເສບຕດິ ແລະ ທາໍ ຮາ້ ຍຜູອ້ ່ ນື ກບັ ການປະພດຶ ການຂ່ ມົ ຂ່ ູນກັ ຮຽນຂອງຄູ. ສໍາລບັ ການປະພດຶ ຂອງຈກັ ຮຽນ ດາ້ ນອ່ ນື ໆຜູອ້ ໍານວຍການເຫນັ ວ່ າ ເມ່ ອື ມບີ ນັ ຫາເກດີ ຂນຶ້ ກບັ ນກັ ຮຽນ ກຈໍ ະເຫນັ ບນັ ຫາເກດີ ຂນຶ້ ກບັ ຄູເຊ່ ນັ ດຽວ ມຄີ ວາມ ກ່ ຽວພນັ . ກນັ . ເຫນັ ໄດຈ້ າກຄູ “ຂາດສອນບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ ” ແລະ “ໜໂີ ມງສອນ” ແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ການປະລະການຮຽນ ຂອງນກັ ຮຽນ. ນກັ ຮຽນຂຕີ້ ວົ ະ ມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ການທ່ ຄີ ູມາຊາ້ ແລະ ປະລະໂມງສອນບາງຊ່ ວົ ໂມງ ແລະ ແຕ່ ທງັ ສອງ ບນັ ຫາ ນບີ້ ່ ໍ ໄດກ້ ່ ຽວພນັ ອ່ ນື ໆ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ບນັ ຫາຕ່ າງໆເຫ່ າຼົ ນບີ້ ່ ໍມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນສູງປານໃດ. ກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນ ເຫນັ ໄດຊ້ ດັ ເຈນວ່ າ ເປັນເລ່ ອື ງຍາກທ່ ຈີ ະບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນໃຫໄ້ ດດ້ ີ ຖາ້ ຄູຂາດສອນເລອື້ ຍໆ, ໜໂີ ມງສອນ ການ. ແລະ ມາໂຮງຮຽນຊາ້ . ສະນນັ້ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນລເິ ລ່ ມີ ສກຶ ສາວໄິ ຈໃຫເ້ ລກິ ເຊ່ ງິ ກ່ ຽວກບັ ການປະພດຶ ດາ້ ນຕ່ າງໆຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູ ລວມທງັ ຜນົ ກະທບົ ຂອງການປະພດຶ ເຫ່ ຼາົ ນນັ້ ຕ່ ໍການດໍາເນນີ ການ ຮຽນ-ການສອນໃນໂຮງຮຽນ. (ຄ). ຈາໍ ນວນມທື້ ່ ຢີ ຸດການຮຽນ “ມທື້ ່ ຢີ ຸດການຮຽນ” ແມ່ ນມທື້ ່ ບີ ່ ໍໄດມ້ ກີ ານສດິ ສອນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນ. ບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວອາດຈະເກດີ ຈາກປັດໄຈ ຕ່ າງໆດ່ ງັ ນ:ີ້ ເປີດສກົ ຮຽນຊາ້ , ຈດັ ການສອບເສງັ , ງານບຸນຂອງໂຮງຮຽນ, ລມົ ພາຍຸ ແລະ ບນັ ຫາອ່ ນື ໆທ່ ຄີ າ້ ຍຄກື ນັ . ສະນນັ້ ໃນສກົ ຮຽນໜ່ ງຶ ຈ່ ງຶ ມວີ ນັ ເຂາົ້ ຮຽນສູງສຸດພຽງ 165 ວນັ ເທ່ າົ ນນັ້ ແລະ ແຕ່ ລະວນັ ຮຽນແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດ. ຕາຕະລາງ 5.16 ວເິ ຄາະໃຫເ້ ຫນັ ຈາໍ ນວນ ແລະ ການແຈກຢາຍມສື້ ອນທ່ ເີ ສຍໄປໃນໜ່ ງຶ ສກົ ຮຽນ. 176

ຕາຕະລາງ 5.16 ກ: ຈາໍ ນວນມທື້ ່ ຢີ ຸດການຮຽນ-ການສອນ ຍອ້ ນເຫດຜນົ ຕ່ າງໆ ອງີ ຕາມແຂວງ ແຂວງ ເປີດສກົ ຮຽນ ຈດັ ງານ ບຸນປະເພນີ ໄພພບິ ດັ ອ່ ນື ໆ ລວມທງັ ໝດົ ລ/ດ ຊາ້ ໂຮງຮຽນ M SE M SE M SE M SE M SE M SE 4.9 1.3 5.3 0.57 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 1.4 1.06 1.3 0.37 1.4 0.37 0.4 0.32 0.5 0.34 4.1 0.63 7.4 1.52 2 ຜງົ້ ສາລີ 0.5 0.27 1.6 0.32 2.9 0.37 0.1 0.12 0.9 0.42 6.3 0.64 5.2 0.58 3 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ 0.2 0.12 1.1 0.24 2.6 0.5 0 0.03 0.3 0.29 5.8 0.83 3.7 0.63 4 ອຸດມົ ໄຊ 1.3 0.36 1.6 0.67 4.2 0.85 0 0 0.4 0.31 4.7 0.58 5 ບ່ ໍແກວ້ 1 0.7 1.4 0.26 3.5 0.52 0 0 1 0.58 2.8 0.59 6 ຫວຼ ງພະບາງ 0.2 0.18 1.7 0.26 3.2 0.48 0 0 0.1 0.07 4 0.73 6.4 2.3 7 ຫວົ ພນັ 0.5 0.23 1.3 0.42 2.8 0.52 0 0 1.2 0.63 2 0.51 8 ໄຊຍະບູລີ 0 0 0.7 0.21 2.6 0.48 0 0 0.5 0.28 3.2 0.81 9 ຊຽງຂວາງ 0.2 0.14 1.2 0.3 3.1 0.43 0 0 0.2 0.14 5 1.16 2.9 0.45 10 ວຽງຈນັ 0 0 0.8 0.2 1.9 0.43 0 0 0.2 0.19 7.7 1.64 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 0.2 0.14 0.9 0.24 2.4 0.49 0.2 0.24 0.2 0.21 4.9 1.3 12 ຄໍາມ່ ວນ 1.5 0.76 0.5 0.18 2.4 0.61 1.5 0.94 0.7 0.37 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 0 0 0.3 0.12 1.4 0.37 0.1 0.12 0.1 0.09 14 ສາລະວນັ 0.4 0.2 0.9 0.11 1.4 0.36 0 0 0.6 0.6 15 ເຊກອງ 2.4 0.77 0.8 0.17 1.4 0.37 0.3 0.29 0 0 16 ຈາໍ ປາສກັ 0.2 0.17 0.8 0.2 1.4 0.23 0.2 0.17 0.4 0.23 17 ອດັ ຕະປື 1.2 0.64 1.3 0.18 3 0.64 2.5 1.19 0.9 0.45 ລວມທງັ ໝດົ 1.4 1.06 1.3 0.37 1.4 0.37 0.4 0.32 0.5 0.34 ຕາຕະລາງ 5.16 ຂ: ຈາໍ ນວນມຢື້ ູດການຮຽນໃນໜ່ ງຶ ສກົ ຮຽນ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ເປີດສກົ ຮຽນຊາ້ ຈດັ ງານ ບຸ ນປະເພນ ີ ໄພພບິ ດັ ອ່ ນື ໆ ລວມທງັ ໂຮງຮຽນ ໝດົ ທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ M SE 0.4 0.19 M SE M SE M SE M SE M SE 0.5 0.12 4.4 0.57 0.2 0.09 ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 0.5 0.2 0.9 0.16 2.6 0.34 0.2 0.15 4.7 0.37 ຊນົ ນະບດົ 0.7 0.16 0.9 0.1 2.4 0.17 0.3 0.12 3.6 0.39 ຕວົ ເມອື ງ 0.2 0.11 1.2 0.14 1.9 0.24 0.2 0.11 ໃນທ່ ວົ ປະເທດ ມຄີ ່ າເລ່ ຍຈາໍ ນວນມຢື້ ຸດການຮຽນ-ການສອນ ໃນໜ່ ງຶ ສກົ ຮຽນເທ່ າົ 5 ວນັ . ໂດຍລວມແລວ້ ລະຫວ່ າງເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ , ຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ ບ່ ໍມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ ກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນວນັ ທ່ ເີ ສຍໄປ. ແຕ່ ວ່ າ ຈາໍ ນວນວນັ ສອນທ່ ເີ ສຍໄປຢ່ ູພາຍໃນແຂວງ ແລະ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແມ່ ນແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍສມົ ຄວນ. ຄ່ າສະເລ່ ຍຈາໍ ນວນວນັ ທ່ ຢີ ຸດການຮຽນ-ການສອນ ໃນແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ, ວຽງຈນັ ແລະ ແຂວງຈາໍ ປາສກັ ມໜີ ອ້ ຍກວ່ າ 3 ວນັ , ສ່ ວນແຂວງບ່ ໍແກວ້ , ຄໍາມ່ ວນ, ອຸດມົ ໄຊ ແລະ ອດັ ຕະປື ແມ່ ນຫຼາຍກວ່ າ 6 ວນັ . ຈາໍ ນວນວນັ ທ່ ເີ ສຍໄປຂອງໂຮງຮຽນເຂດຕວົ ເມອື ງຢ່ ູແຂວງອຸດມົ ໄຊ ແມ່ ນສູງເປັນພເິ ສດ, ສ່ ວນໂຮງຮຽນໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ແລະ ຊນົ ນະບດົ (ໂດຍສະເພາະເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ) ມໜີ ອ້ ຍທ່ ສີ ຸດ. ສ່ ວນຄ່ າສະເລ່ ຍຈາໍ ນວນມທື້ ່ ເີ ສຍໄປຂອງໂຮງຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງຢ່ ູແຂວງຊຽງຂວາງ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ຄໍາມ່ ວນ ແລະ ເຊກອງ ແມ່ ນມຂີ ອ້ ນຂາ້ ງຕ່ ໍາຫຼາຍ. ຈາໍ ນວນມທື້ ່ ເີ ສຍໄປໃນໜ່ ງຶ ສກົ ຮຽນຢ່ ູໂຮງຮຽນເຂດຊນົ ນະບດົ 177

ແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ, ສາລະວນັ ແລະ ເຊກອງ ແມ່ ນມຫີ າຼ ຍກວ່ າເຂດອ່ ນື ໆ. ສ່ ວນໂຮງຮຽນຢ່ ູໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ແຂວງຫວົ ພນັ , ອດັ ຕະປື ແລະ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ບ່ໄໍ ດເ້ ສຍວນັ ສອນຈກັ ມ;ື້ ສ່ ວນຢ່ ູແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ສາລະວນັ ແລະ ສະຫວນັ ນະເຂດ ມຈີ າໍ ນວນມສື້ ອນທ່ ເີ ສຍໄປ 8 ມື້ ຫຼື ຫາຼ ຍກວ່ າ. ຢ່ ູບດົ ລາຍງານພາກນີ້ ໄດພ້ ຈິ າລະນາເຖງິ ບນັ ຫາທາງດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູ ຕາມຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ. ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າໂຮງຮຽນໃດທ່ ມີ ບີ ນັ ຫາກ່ ຽວກບັ ຄູ (ເຊ່ ນັ : ຄູມາໂຮງຮຽນຊາ້ , ຂາດສອນ ແລະ ບນັ ຫາອ່ ນື ໆທ່ ຄີ າ້ ຍຄກື ນັ ) ກຈໍ ະມບີ ນັ ຫາກບັ ນກັ ຮຽນເຊ່ ນັ ກນັ . ສ່ ວນບນັ ຫາອ່ ນື ໆ, ສກົ ຮຽນໜ່ ງຶ ມມີ ຢື້ ຸດການຮຽນການສອນໜອ້ ຍມທື້ ່ ສີ ຸດໃນໜ່ ງຶ ສກົ ຮຽນ ແຕ່ ກຍໍ ງັ ມໂີ ຮງຮຽນຈາໍ ນວນໜອ້ ຍໜ່ ງຶ ທ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນມື້ ສອນເສຍໄປຫຼາຍມ.ື້ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງສ່ ງິ ທ່ ອີ າໍ ນວຍຄວມສະດວກຂອງໂຮງຮຽນມຫີ ຍງັ ແດ່ ? ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງອາຄານຮຽນຢ່ ູຫຼາຍປະເທດໃນໂລກມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍ. ອາຄານໂຮງຮຽນ ບາງແຫ່ ງຢ່ ູໃນສະພາບທ່ ດີ ີ ແລະ ບາງແຫ່ ງກຢໍ ່ ູໃນສະພາບທ່ ເີ ປ່ ເພ. ກ່ ອນອ່ ນື ໝດົ ໄດຕ້ ງັ້ ຄໍາຖາມກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນ ຫອ້ ງຮຽນຖາວອນທ່ ມີ ໃີ ນໂຮງຮຽນ (ມຸງກະເບອື້ ງ), ຫອ້ ງຮຽນເຄ່ ງິ ຖາວອນ (ມຸງດວ້ ຍແປນ້ ເກດັ , ໄມເ້ ຮຍ້ ) ແລະ ຫອ້ ງຮຽນຊ່ ວົ ຄາວ (ມຸງດວ້ ຍຫຍາ້ ຄາ, ໃບໄມ ້ ຫຼື ບ່ ໍມຫີ ຼງັ ຄາ). (ກ). ຈາໍ ນວນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນ/ນກັ ຮຽນ ຢ່ ູຕາຕະລາງ 5.17 ສະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຈາໍ ນວນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ເນອື້ ທ່ ;ີ ນອກຈາກນນັ້ ຍງັ ມີ ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍຕ່ ໍນກັ ຮຽນໜ່ ງຶ ຄນົ . ຕາຕະລາງ 5.17 ກ: ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ, ເຄ່ ງິ ຖາວອນ ແລະ ຊ່ ວົ ຄາວ ອງີ ຕາມແຂວງ ລ/ດ ແຂວງ ຖາວອນ ເຄ່ ງິ ຖາວອນ ຊ່ ວົ ຄາວ Mean SE Mean SE Mean SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 2 ຜງົ້ ສາລີ 207 58.8 22.5 11.4 0.3 0.32 3 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ 95.7 14.2 58 14.6 9.3 4.31 4 ອຸດມົ ໄຊ 112 37.2 141 65.7 53.6 30.6 5 ບ່ ໍແກວ້ 140 44.3 35 13.2 6 ຫວຼ ງພະບາງ 241 66.9 89.9 29.9 41 21.6 7 ຫວົ ພນັ 244 36.4 52.4 19.3 7.6 3.49 8 ໄຊຍະບູລີ 125 32 23.5 11.9 49.8 28.8 9 ຊຽງຂວາງ 148 26.3 77.4 25 25 8.44 10 ວຽງຈນັ 232 33.4 52.8 20.1 46.7 29.4 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 242 38.6 120 43.2 64.3 24.4 12 ຄໍາມ່ ວນ 271 55.6 141 47.9 7.4 7.4 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 330 57.1 62.7 20.8 29.5 28.7 14 ສາລະວນັ 208 29.1 19.9 12.5 22.4 10.5 104 30.1 70.8 20.1 55.9 28.8 53.4 26.5 178

ແຜນວາດ 5.5 ຂ: ຄວາມແຕກຕ່ າງຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນເຄ່ ງິ ຖາວອນ ອງີ ຕາມແຂວງຄວາມແຕກຕ່ າງທຽບກບັ ຄ່ າສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດ ຄວາມແຕກຕ່ າງທຽບກບັ ຄ່ າສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດ 150 ແຜນວາດ 5.5 ກ: ຄວາມແຕກຕ່ າງຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ ອງີ ຕາມແຂວງ ລ/ດ ແຂວງ 100 80 ນະຄອນຫວຼ ງ ນະຄອນຫວຼ ງ 15 ເຊກອງ 60 ຜງົ້ ສາລີ ຜງົ້ ສາລີ 50 16 ຈາໍ ປາສກັ 40 0 17 ອດັ ຕະປື 20 ຫຼວງນາໍ້ ທາ ຫຼວງນໍາ້ ທາ-50 ອຸດມົ ໄຊ ອຸດມົ ໄຊ-100 ລວມທງັ ໝດົ 0 ບ່ ໍແກວ້ ບ່ ໍແກວ້-150 ‐20 179 ‐40 ຫຼວງພະບາງ ຫຼວງພະບາງ ຖາວອນ ‐60 ຫວົ ພນັ ຫວົ ພນັ Mean SE ໄຊຍະບູລີ ໄຊຍະບູລີ 131 31.4 ຊຽງຂວາງ ຊຽງຂວາງ 216 40.3 133 37.3 ວຽງຈນັ ວຽງຈນັ 198 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ຄໍາມ່ ວນ ຄໍາມ່ ວນ ເຄ່ ງິ ຖາວອນ ສະຫວນັ ນະເຂດ ສະຫວນັ ນະເຂດ Mean SE ສາລະວນັ ສາລະວນັ 43.5 20.4 ເຊກອງ ເຊກອງ 83 22.1 ຈາໍ ປາສກັ ຈາໍ ປາສກັ ອດັ ຕະປື ອດັ ຕະປື 87.2 54.3 69 7 ຊ່ ວົ ຄາວ Mean SE 21.6 6.88 13.3 6.77 22.1 6.75 28 4.6

ຕາຕະລາງ 5.17 ຂ: ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ, ເຄ່ ງິ ຖາວອນ ແລະ ຊ່ ວົ ຄາວ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຖາວອນ ເຄ່ ງິ ຖາວອນ ຊ່ ວົ ຄາວ Mean SE Mean SE Mean SE ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ 179 31.14 48.6 15.21 31.8 8.65 ຊນົ ນະບດົ 160.5 11.21 73.7 7.69 30.4 5.93 ຕວົ ເມອື ງ 291.2 25.36 69 18.92 21.9 10.4 ອງີ ຕາມຕາຕະລາງ 5.17 ກ ເຫນັ ວ່ າ ຫອ້ ງຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ນີ ກັ ຮຽນກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງໃນການປະເມນີ ຄງັ້ ນເີ້ ຂາົ້ ຮຽນຢ່ ູເປັນຫອ້ ງຮຽນຖາວອນ ແລະ ອງີ ຕາມເຂດຕງັ້ ແລວ້ ເຫນັ ວ່ າ ບ່ ໍມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາ ຄນັ ທາງສະຖຕິ .ິ ທ່ າອ່ ຽງດ່ ງັ ກ່ າວນຂີ້ ອ້ ນຂາ້ ງມຫີ າຼ ຍຢ່ ູເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ຫຼາຍກວ່ າເຂດ ຕວົ ເມອື ງ ດ່ ງັ ນນັ້ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນໃນໂຮງຮຽນເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ເປັນຫອ້ ງຮຽນ ຖາວອນ ທຽບໃສ່ ເຂດຕວົ ເມອື ງແມ່ ນມີ 3/4 ຫຼື 75%. ເນ່ ອື ງຈາກຄວາມແຕກຕ່ າງນີ້ ຕາຕະລາງ 5.17 ຂ ຈ່ ງຶ ໄດນ້ າໍ ສະເໜເີ ນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ ແທນທ່ ຈີ ະເປັນຈາໍ ນວນຫອ້ ງຮຽນ. ຕາຕະລາງ 5.17 ຂ ໄດນ້ າໍ ສະເໜກີ ່ ຽວກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນອດັ ຕາສ່ ວນຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນແຂວງເອງ. ນະຄອນຫຼວງ, ແຂວງອດັ ຕະປື ແລະ ຄໍາມ່ ວນ ມເີ ນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນຫຼາຍກວ່ າ 80% ຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນທງັ ໝດົ ຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖານວອນ. ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ, ຢ່ ູແຂວງຜງົ້ ສາລີ ແລະ ອຸດມົ ໄຊ ພດັ ມອີ ດັ ຕາສ່ ວນຂອງເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນໜອ້ ຍກວ່ າເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ . ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ ມຫີ າຼ ຍຢ່ ູແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ ແລະ ແຂວງຫວຼ ງນາໍ້ ທາ, ອດັ ຕາສ່ ວນເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນຢ່ ູເຂດຊນົ ນະບດົ ຢ່ ູແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ ຄໍາມ່ ວນ ແມ່ ນມຫີ ຼາຍກວ່ າ ເຂດຕວົ ເມອື ງ (ເຖງິ ວ່ າ ແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດມອີ ດັ ຕາສ່ ວນເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນທງັ ໝດົ ໜອ້ ຍກຕໍ າມ). (ຂ). ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ສະພາບຂອງອາຄານໂຮງຮຽນ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໄດຖ້ ກື ຖາມກ່ ຽວກບັ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂອາຄານຮຽນຕນົ ເອງ. ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນ ທ່ ຮີ ຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ອີ າຄານຮຽນແຕ່ ລະປະເພດ ອງີ ຕາມການສໍາຫວຼ ດແມ່ ນໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 5.18. ຕາຕະລາງ 5.18 ກ: ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ກ່ ຽວກບັ ສະພາບຂອງອາຄານໂຮງຮຽນ ອງີ ຕາມແຂວງ ຕອ້ ງການປຸກ ຕອ້ ງການ ຫອ້ ງຮຽນສ່ ວນ ບາງຫອ້ ງຕອ້ ງ ຫອ້ ງຮຽນຢ່ ູໃນ ລ/ດ ແຂວງ ສາ້ ງໃໝ່ ໝດົ ສອ້ ມແປງໃຫຍ່ ຫາຼ ຍຕອ້ ງການ ການສອ້ ມ ສະພາບດີ ແປງໃຫຍ່ ບາງຫອ້ ງ ສອ້ ມແປງນອ້ ຍ % SE % SE % SE % SE % SE 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 11.7 6.53 6.5 4.54 17.8 8.49 26 8.77 38 9.81 2 ຜງົ້ ສາລີ 14.8 5.55 8 4.8 33 10.65 18.5 8.17 25.7 8.26 3 ຫວຼ ງນໍາ້ ທາ 19 8.08 33.7 9.67 27 9.78 2.2 2.22 18.1 7.69 4 ອຸດມົ ໄຊ 64.2 10.36 14.3 7.04 15.7 7.65 3.7 3.77 2 1.98 5 ບ່ ໍແກວ້ 25.2 11.76 24.8 11.26 24.2 10.1 13.5 7.56 12.3 7.51 6 ຫຼວງພະບາງ 11 6.18 22.5 8.42 16.2 7.63 9.8 6.98 40.4 10.17 7 ຫວົ ພນັ 33.9 12.58 20.7 11.06 4.9 3.46 26.1 9.35 14.3 6.87 8 ໄຊຍະບູລີ 22.8 8 35.6 9.27 19 7.81 10.5 5.88 12.2 6.04 180

ລ/ດ ແຂວງ ຕອ້ ງການປຸກ ຕອ້ ງການ ຫອ້ ງຮຽນສ່ ວນ ບາງຫອ້ ງຕອ້ ງ ຫອ້ ງຮຽນຢ່ ູໃນ ສາ້ ງໃໝ່ ໝດົ ສອ້ ມແປງໃຫຍ່ ຫາຼ ຍຕອ້ ງການ ການສອ້ ມ ສະພາບດີ 9 ຊຽງຂວາງ ສອ້ ມແປງນອ້ ຍ ແປງໃຫຍ່ 10 ວຽງຈນັ % SE ບາງຫອ້ ງ % SE 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 15.1 7.51 % SE % SE % SE 17.6 7.87 12 ຄໍາມ່ ວນ 13.4 7.34 48.1 11.03 25.5 9.2 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 23.6 8.88 44.1 10.38 12.9 8.11 6.3 4.59 17.6 8.19 14 ສາລະວນັ 18.8 8.57 24.7 9.06 15 ເຊກອງ 24.3 9.54 3.6 3.61 13.4 7.35 15 8.4 16 ຈາໍ ປາສກັ 39 10.47 19.2 8.36 11.6 6.04 17 ອດັ ຕະປື 16 8.48 12.7 7.42 19 8.15 15.1 8.32 18.4 8.61 51.1 11.66 16.4 8.88 ລວມທງັ ໝດົ 32.1 9.38 30.2 10.19 32.3 11.53 9.6 6.62 1.5 1.48 11.3 5.47 47.5 12.22 12.2 5.94 25.6 2.51 24.6 2.4 4.3 4.32 25.9 9.35 1.5 1.5 42.5 15.08 10.4 6.26 17.9 2 31 10.61 . . 12.7 6.17 12.7 6.14 32.7 12.56 7 4.27 17.4 2.12 14.5 2.03 ຕາຕະລາງ 5.18 ຂ: ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນກ່ ຽວກບັ ສະພາບຂອງອາຄານໂຮງຮຽນ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຕອ້ ງການສາ້ ງ ຕອ້ ງການ ຫອ້ ງຮຽນສ່ ວນ ຫອ້ ງຮຽນບາງ ຫອ້ ງຮຽນ ຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ໃໝ່ ທງັ ໝດົ ສອ້ ມແປງ ຫາຼ ຍຕອ້ ງການ ຫອ້ ງຕອ້ ງການ ຢ່ ູໃນສະພາບດີ ໃຫຍ່ ບາງຫອ້ ງ ສອ້ ມແປງນອ້ ຍ ສອ້ ມແປງໃຫຍ່ % SE % SE %% SE % SE % 10.1 4.17 38.5 8.56 32.2 7.72 9.7 3.67 9.6 5.61 ຊນົ ນະບດົ 28 3.34 25.8 3.11 18.2 2.69 12.1 2.36 15.8 2.5 ຕວົ ເມອື ງ 13.8 3.6 17.8 4.25 19.3 4.97 22.6 4.94 26.5 4.7 ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນທ່ ຖີ ກື ສອບຖາມ ໃຫຄ້ ວາມເຫນັ ກ່ ຽວກບັ ສະພາບອາຄານຮຽນຂອງຕນົ ວ່ າ ຢ່ ູໃນ ການສະ ໜອງຫອ້ ງນາໍ້ ສະພາບຊຸ ດໂຊມ. ໂດຍລວມແລວ້ ນກັ ຮຽນກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງປະມານ 1/4 ຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ໃນໂຮງຮຽນ ບອກວ່ າ ຕອ້ ງການປຸກສາ້ ງຄນື ໃໝ່ ທງັ ໝດົ ແລະ ນກັ ຮຽນປະມານ 1/3 ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການ ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຊາຍ ໂຮງຮຽນບອກວ່ າ ຕອ້ ງການສອ້ ມແປງໃຫຍ່ ບາງຫອ້ ງ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຢ່ ູໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ມນີ ກັ ຮຽນ ແລະ ຍງິ , ປະມານ 38.5% ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນບອກວ່ າ ອາຄານຮຽນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ຄວນຈະໄດ້ ເບ່ ງິ ແລວ້ ຄື ກບັ ວ່ າມີ ຮບັ ການກ່ ສໍ າ້ ງໃໝ່ ທງັ ໝດົ . ໂຮງຮຽນໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ມສີ ະພາບດກີ ວ່ າເລກັ ນອ້ ຍ, ສ່ ວນເຂດຕວົ ເມອື ງ ມີ ພຽງພໍ ນກັ ຮຽນພຽງ 31.6% ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ຕີ ອ້ ງ ການສອ້ ມແປງໃຫຍ່ . ແຂວງທ່ ມີ ອີ າຄານໂຮງຮຽນຊຸດໂຊມຫຼາຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນຢ່ ູແຂວງຜງົ້ ສາລີ ແລະ ໄຊຍະບູລ,ີ ແຂວງທ່ ມີ ອີ າຄານ ຮຽນຢ່ ູໃນສະພາບດກີ ວ່ າໝ່ ູ ແມ່ ນຢ່ ູແຂວງຫວົ ພນັ ແລະ ຊຽງຂວາງ, ແຂວງທ່ ມີ ອີ າຄານຮຽນຢ່ ູໃນສະພາບດທີ ່ ສີ ຸດ ຢ່ ູເຂດຕວົ ເມອື ງແມ່ ນຢ່ ູນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ແລະ ຈາໍ ປາສກັ ແລະ ໂຮງຮຽນຢ່ ູເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ທ່ ມີ ອີ າຄານ ໂຮງຮຽນຊຸດໂຊມຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນຢ່ ູແຂວງຫວົ ພນັ ແລະ ແຂວງໄຊຍະບູລ.ີ 181

(ຄ). ຫອ້ ງນາໍ້ ໃນໂຮງຮຽນ ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຕ່ ໍຈາໍ ນວນຫອ້ ງໃນໂຮງຮຽນ ເປັນສ່ ງິ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍທ່ ສີ ຸດ. ເປັນທ່ ຮີ ູກ້ ນັ ດແີ ລວ້ ວ່ າ ການສະ ໜອງຫອ້ ງ ຫອ້ ງນາໍ້ ຂອງໂຮງຮຽນບາງປະເທດມສີ ະພາບຊຸດໂຊມທ່ ສີ ຸດ ຫຼື ບ່ ໍມຫີ ອ້ ງນາໍ້ ໃຊເ້ ລຍີ ເຊ່ ງິ ເປັນສາເຫດໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ນາໍ້ ສາໍ ລບັ ຍງິ ພບົ ບນັ ຫາ ແລະ ຂາດໂຮງຮຽນປະມານໜ່ ງຶ ອາທດິ ໃນທຸກໆສ່ ອີ າທດິ . ການສກຶ ສາວໄິ ຈຄງັ້ ນີ ້ ໄດຕ້ ງັ້ ຄໍາຖາມກ່ ຽວ ນກັ ຮຽນ ຊາຍ ແລະ ກບັ ຈາໍ ນວນຫອ້ ງນາໍ້ ສໍາລບັ ນກັ ຮຽນຊາຍ ແລະ ນກັ ຮຽນຍງິ ທ່ ມີ ຢີ ່ ູໃນໂຮງຮຽນ. ຜນົ ຈາກການວໄິ ຈດ່ ງັ ກ່ າວ ໄດນ້ າໍ ຍງິ , ເບ່ ງິ ແລວ້ ຄກື ບັ ສະເໜອີ ດັ ຕາສະເລ່ ຍຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຊາຍຕ່ ໍຫອ້ ງນາໍ້ ແລະ ອດັ ຕາສະເລ່ ຍຈານວນນກັ ຮຽນຍງິ ຕ່ ໍຫອ້ ງນາໍ້ . ວ່ າມພີ ຽງພໍ ສງັ ເກດເຫນັ ໄດວ້ ່ າ ຄ່ າສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດ ມນີ ກັ ຮຽນຊາຍ 112 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ ແລະ ນກັ ຮຽນຍງິ 96 ຄນົ /ຫອ້ ງ. ສະພາບດ່ ງັ ກ່ າວນີ້ ແມ່ ນຄກື ບັ ໃນຫາຼ ຍໆປະເທດ. ໃນນຍີ້ ງັ ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ມອີ ດັ ຕາສ່ ວນຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຍງິ ຕ່ ໍຫອ້ ງນາໍ້ ຍງິ ຂອ້ ນຂາ້ ງສູງ ແຕ່ ບ່ ໍສາມາດໝນັ້ ໃຈໄດຮ້ ອ້ ຍເປີເຊນັ ເພາະ ວ່ າມຄີ ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານຈາກການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງສູງ. ແຕ່ ກເໍ ປັນການດຖີ າ້ ວ່ າ ຫວົ ໜາ້ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າແຂວງດ່ ງັ ກ່ າວຈະກວດກາຄນື ກ່ ຽວກບັ ບນັ ຫານ.ີ້ ຕາຕະລາງ 5.19 ກ: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຍງິ ຕ່ ຫໍ ອ້ ງນາໍ້ ຍງິ ອງີ ຕາມແຂວງ ລ/ດ ແຂວງ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . . 60 5.53 55.8 14.31 57.3 8.99 56 8.8 57.4 30.18 52.3 7.42 2 ຜງົ້ ສາລີ 26.4 2.51 50.1 11.67 71.8 23.89 54.5 8.84 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 46 . 4 ອຸດມົ ໄຊ 52.2 13.02 69.7 15.07 106 20.25 71.3 9.57 5 ບ່ ໍແກວ້ 50.9 53.04 60.7 16.65 51.7 . 57.3 12.59 6 ຫວຼ ງພະບາງ 58 39.53 38.5 17.37 62.2 17.42 54 9.88 7 ຫວົ ພນັ .. 53.6 7.4 91 . 56.5 6.98 8 ໄຊຍະບູລີ 43 . 87 33.84 51.2 3.82 66.7 15.44 9 ຊຽງຂວາງ 44 . 70.7 13.94 63.5 11.36 67.4 9.49 10 ວຽງຈນັ .. 137.2 52.84 65.9 18.85 108.2 31.72 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 429.3 206.5 98.2 31.47 68.6 19.39 158.9 56.12 12 ຄໍາມ່ ວນ .. 95.7 44.21 62.5 15.06 77.1 19.74 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 45 33.34 43.9 10.49 48.5 . 44.8 9.79 14 ສາລະວນັ 77 . 62.8 16.75 244.1 200.4 130 69.29 15 ເຊກອງ 36 . 103.8 18.72 143.3 62.45 111.2 17.12 16 ຈາໍ ປາສກັ 38 . 76.2 8.65 81.5 25.71 73.7 8.58 17 ອດັ ຕະປື 38.2 18.42 39.6 13.52 83.7 41.09 60.4 18.8 ລວມທງັ ໝດົ 71.5 20.5 69.1 5.41 85 18.79 74.5 7.09 182

ຕາຕະລາງ 5.19 ຂ: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຊາຍຕ່ ຫໍ ອ້ ງນາໍ້ ຊາຍ ອງີ ຕາມແຂວງ ລ/ດ ແຂວງ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . . 61.2 11 65 15.3 63.6 10 66.9 10.4 2 ຜງົ້ ສາລີ 26.7 5.44 73.8 12.9 69.5 35.1 51.9 4.61 81.8 11.5 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 65 . 44.7 4.53 70.1 6.14 70.2 17.1 60.4 12.3 4 ອຸດມົ ໄຊ 71.1 13.7 76.2 19.2 115 30.4 68.2 6.42 5 ບ່ ໍແກວ້ 56.4 61.3 74.7 24.3 74.7 . 93.2 15.9 70.8 9.42 6 ຫວຼ ງພະບາງ 51.1 44.8 50.4 21.5 70.4 23 118 32.3 184 70.6 7 ຫວົ ພນັ .. 66.1 7.05 92 . 82.3 17.7 8 ໄຊຍະບູລີ 47.5 . 107 27.8 97.3 26.4 43 9.11 179 109 9 ຊຽງຂວາງ 45 . 73.8 13.4 68.3 13.2 118 19.1 69.1 9.63 10 ວຽງຈນັ .. 134 48.2 87.4 38.3 50.3 13.4 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 502 319 114 36.3 72.6 33.5 84 10.3 12 ຄໍາມ່ ວນ .. 91.6 35.7 75 20.6 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 41.6 32.1 43.1 7.96 47 . 14 ສາລະວນັ 124 . 68.5 18.4 360 313 15 ເຊກອງ 36 . 108 19.2 159 72.7 16 ຈາໍ ປາສກັ 44.3 . 69.7 9.83 76.9 34 17 ອດັ ຕະປື 33.1 16.6 44 16.3 60.5 28.3 ລວມທງັ ໝດົ 81.3 25.3 73.7 5.11 103 30.1 ຕາຕະລາງ 5.19 ຄ: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຍງິ -ຊາຍ ຕ່ ຫໍ ອ້ ງນາໍ້ ຍງິ -ຊາຍ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ໂຮງຮຽນ ເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຍງິ ຊາຍ Mean ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ SE Mean SE ຊນົ ນະບດົ 71.5 20.5 ຕວົ ເມອື ງ 5.41 81.3 25.32 69.1 18.79 73.7 5.11 85 103.3 30.09 ນກັ ຮຽນຍງິ ໂດຍສະເລ່ ຍ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ນີ ກັ ຮຽນຍງິ 74.5 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ຍງິ ໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ ແລະ ນກັ ຮຽນ ຊາຍໂດຍສະເລ່ ຍເຂາົ້ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ນີ ກັ ຮຽນຊາຍ 84 ຄນົ /ຫອ້ ງນໍາ້ ຊາຍໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ. ນກັ ຮຽນທ່ ຮີ ຽນຢ່ ູໃນ ເຂດຊນົ ນະບດົ ມໂີ ອກາດໃຊຫ້ ອ້ ງນາໍ້ ດກີ ວ່ ານກັ ຮຽນໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ແລະ ເຂດຕວົ ເມອື ງ. ລະຫວ່ າງ ແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ຢ່ ູພາຍໃນແຂວງກຍໍ ງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍສມົ ຄວນ. ຢ່ ໂູ ຮງຮຽນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ແຂວງບໍລຄິ ໍາໄຊ ມນີ ກັ ຮຽນຊາຍສະເລ່ ຍຫາຼ ຍກວ່ າ 500 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ຊາຍໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ ແລະ ນກັ ຮຽນຍງິ ຫຼາຍກວ່ າ 429 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ຍງິ ໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ. ແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດ ມນີ ກັ ຮຽນຊາຍສະເລ່ ຍປະມານ 42-47 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ຊາຍໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ ແລະ ນກັ ຮຽນຍງິ ປະມານ 45-48 ຄນົ /ຫອ້ ງນາໍ້ ຍງິ ໜ່ ງຶ ຫອ້ ງ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ, ຍງັ ມຫີ າຼ ຍແຂວງ ທ່ ນີ ກັ ຮຽນຍງິ ຢ່ ູໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ມໂີ ອກາດໃນການນາໍ ໃຊຫ້ ອ້ ງນາໍ້ ດກີ ວ່ າ ນກັ ຮຽນຍງິ ຢ່ ູເຂດຕວົ ເມອື ງ ເຊ່ ງິ ໃນ ນນັ້ ລວມມແີ ຂວງຫວຼ ງນາໍ້ ທາ, ຫຼວງພະບາງ, ຫວົ ພນັ , ສາລະວນັ , ເຊກອງ, ຈາໍ ປາສກັ ແລະ ອດັ ຕະປື. 183

ຊບັ ພະຍາກອນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນເປັນແນວໃດ? ຊບັ ພະກອນໂຮງຮຽນເປັນສ່ ງິ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍ. ຈາກການສກຶ ສາກ່ ຽວກບັ ຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ ໃນ 5 ແຂວງ ຂອງ ສ.ສ ຫວຽດນາມ (ເບ່ ງິ ບດົ ລາຍງານຂອງ Griffin, Patrick (1999) Vietnam Primary School Monitoring Report. Mimeographed report. World Bank in Vietnam, as well as the Grade 3 report in 2001 in Vietnam) ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນຕ່ າງໆ ແມ່ ນມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍ. ຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນກສໍ ູງເຊ່ ນັ ກນັ ໝາຍຄວາມວ່ ານກັ ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນຫຼາຍ ກມໍ ຜີ ນົ ສໍາເລດັ ໃນການສອບເສງັ ສູງກວ່ ານກັ ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ຍາກອນໜອ້ ຍກວ່ າ. ບນັ ຫານບີ້ ່ ໍແມ່ ນເລ່ ອື ງແປກ ແຕ່ ຢ່ າງໃດ ເພາະວ່ າການວໄິ ຈລກັ ສະນະດຽວກນັ ໃນຫຼາຍປະເທດທ່ ກີ າໍ ລງັ ພດັ ທະນາກມໍ ຜີ ນົ ຄາ້ ຍຄກື ນັ . ຜນົ ການ ວເິ ຄາະສໍາລບັ ທ່ ວົ ປະເທດ ໄດນ້ າໍ ສະເໜຢີ ່ ູໃນຕາຕະລາງ 5.20. ຕາຕະລາງ 5.20: ໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນປະເພດຕ່ າງໆ ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍຕວົ ປ່ ຽນ ນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ີ ຊບັ ພະຍາກອນລ່ ຸມນີ້ % SE 1 libra50 ຫອ້ ງສະໝຸດ/ຫອ້ ງອ່ ານ 34.5 2.48 2 mthall50 ຫອ້ ງປະຊຸມ 36.3 2.7 3 sroom50 ຫອ້ ງພກັ ຄູ/ວຊິ າການ 39.2 2.69 4 hroom50 ຫອ້ ງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ 51.1 2.73 5 aroom50 ຫອ້ ງເກບັ ມຽ້ ນເອກະສານ 39 2.69 6 phcroo50 ຫອ້ ງປະຖມົ ພະຍາບານ 3.6 0.99 7 ssport50 ເດ່ ນີ ຫຼນີ້ ກລິ າ 85.1 2.08 71.8 2.51 8 rwater50 ນາໍ້ ໃຊ(້ ນາໍ້ ປະປາ/ອ່ າງເກບັ ນາໍ້ /ນາໍ້ ສາ້ ງ/ນາໍ້ ລນິ ) 45.4 2.63 9 dwater50 ນາໍ້ ດ່ ມື 10 electr50 ໄຟຟາ້ (ໄຟຈກັ ,ໝໍໄ້ ຟ,ໄຟຟາ້ ແສງຕາວນັ ,ໄຟຟາ້ ນາໍ້ ລນິ ) 39 2.57 11 tele50 ໂທລະສບັ 23.7 2.23 12 fax50 ແຟັກ 1.2 0.54 13 garden50 ສວນ(ສວນດອກໄມ ້ ແລະ ສວນຜກັ ) 51.3 2.78 14 pypewr50 ຈກັ ພມິ ດດີ 4.7 1.17 15 duplic50 ຈກັ ອດັ ສໍາເນາົ 4.8 1.12 16 amplif50 ເຄ່ ອື ງຂະຫຍາຍສຽງ 18 1.98 17 tape50 ເທບ 10.6 1.59 18 overhe50 ເຄ່ ອື ງສາຍແຜ່ ນໃສ 1.8 0.68 19 tv50 ໂທລະພາບ 7.8 1.26 20 vdo50 ວດີ ໂີ ອ 18.2 1.94 4.2 1 21 phcopy50 ເຄ່ ອື ງພມິ (ໂຣນຽວ) 9.2 1.51 22 comput50 ຄອມພວິ ເຕີ 184

ລ/ດ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍຕວົ ປ່ ຽນ ນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ີ ຊບັ ພະຍາກອນລ່ ຸມນີ້ 23 fence50 ຮວົ້ ອອ້ ມໂຮງຮຽນ, ຫຼກັ ທຸງ, ປາ້ ຍໂຮງຮຽນ % SE 24 cantee50 ຮາ້ ນອາຫານຂອງໂຮງຮຽນ 25 mintru50 ເຄ່ ອື ງດນົ ຕີ 92.3 1.48 10.9 1.39 26 sporti50 ອຸປະກອນກລິ າ 16.7 2.06 27 studeq50 ອຸປະກອນການຮຽນ 58 2.65 88.2 1.86 28 fan50 ພດັ ລມົ 23 2.03 29 air50 ແອເຢັນ 1.8 0.62 3.6 1.03 30 dorm50 ຫໍພກັ ນກັ ຮຽນ ຈາກຕາຕະລາງ 5.20 ເຫນັ ວ່ າ ບ່ ໍມໂີ ຮງຮຽນຫງຼັ ໃດມຊີ ບັ ພະຍາກອນຄບົ 27 ລາຍການ ຕາມທ່ ໄີ ດຖ້ າມໃນ ແບບສອບຖາມ. ມນີ ກັ ຮຽນຫຼາຍກວ່ າ 50% ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນດ່ ງັ ນ:ີ້ ຮວົ້ ອອ້ ມໂຮງຮຽນ, ອຸປະກອນການຮຽນ, ເດ່ ນີ ຫນຼີ້ ກລິ າ, ນາໍ້ ປະປາ, ອຸປະກອນກລິ າ, ສວນຄວົ ໂຮງຮຽນ ແລະ ຫອ້ ງຜູອ້ ໍານວຍການ ໂຮງຮຽນ. ນກັ ຮຽນປະມານ 35-40% ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ນີ າໍ້ ດ່ ມື , ໄຟຟາ້ , ຫອ້ ງເກບັ ເອກະສານ, ຫອ້ ງຜູອ້ ໍານວຍ ໂດຍທ່ ວົ ໄປ ແລວ້ ຊບັ ພະ ການໂຮງຮຽນ, ຫອ້ ງປະຊຸມ ແລະ ຫອ້ ງອ່ ານ. ມນີ ກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 1/4 ທ່ ເີ ຂາົ້ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ອີ ຸປະກອນ ຍາກອນທ່ ີ ເຊ່ ນັ : ພດັ ລມົ ,ໂທລະສບັ ແລະ ເຄ່ ອື ງດນົ ຕ,ີ ຫອ້ ງອາຫານຂອງໂຮງຮຽນ, ວດີ ໂີ ອ, ເຄ່ ອື ງຂະຫຍາຍສຽງ ແລະ ເທບັ . ມໃີ ນໂຮງ ຮຽນຍງັ ຕ່ າໍ ນກັ ຮຽນໜອ້ ຍກວ່ າ 10% ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຈີ ກັ ອດັ ສໍາເນາົ , ໂທລະພາບ, ຄອມພວິ ເຕ,ີ ຈກັ ພມິ ດດີ , ຫອ້ ງ ໂດຍສະ ເພາະຊບັ ພະ ປະຖມົ ພະຍາບານ, ເຄ່ ອື ງສາຍແຜ່ ນໃສ ແລະ ແຟັກ. ຊບັ ພະຍາກອນເຫ່ າຼົ ນຈີ້ ະຊ່ ວຍໃຫກ້ ານຮຽນ-ການສອນ ມີ ຍາກອນທ່ ີ ນາໍ ໃຊໃ້ ນ ປະສດິ ທພິ າບ. ໂຮງຮຽນ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຄວນພດັ ທະນານະໂຍບາຍໃນການສະໜອງອຸປະກອນການສດິ ສອນ ເຫ່ າຼົ ນໃີ້ ຫໂ້ ຮງຮຽນ. ມນີ ກັ ຮຽນ 34% ເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ຮີ ຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ໄີ ຟຟາ້ ໃຊ.້ ການສະໜອງໄຟຟາ້ ໃຫແ້ ກ່ ໂຮງຮຽນທຸກແຫ່ ງແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາຄນັ ເຖງິ ວ່ າໂຮງຮຽນບາງແຫ່ ງອາດຈະມເີ ຄ່ ອື ງຈກັ ປ່ ັນໄຟຟາ້ ກຕໍ າມ, ການຂາດ ຊບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆເຫ່ ຼາົ ນີ້ ບວກກບັ ການຂາດຊບັ ພະຍາກອນໃນຫອ້ ງຮຽນ ເປັນບນັ ຫາທ່ ກີ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຕອ້ ງຮບີ ດ່ ວນຕດັ ສນິ ໃຈ ເພ່ ອື ແກໄ້ ຂບນັ ຫາດ່ ງັ ກ່ າວໃຫໄ້ ວທ່ ສີ ຸດ. ໂຮງຮຽນເຂດຕວົ ເມອື ງມຊີ ບັ ພະຍາກອນດກີ ວ່ າເຂດຊນົ ນະບດົ . ດດັ ສະນຊີ ບັ ພະຍາກອນຂອງໂຮງຮຽນ ແມ່ ນກາໍ ນດົ ໂດຍການບວກຈາໍ ນວນຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ໃນແຕ່ ລະໂຮງຮຽນ. ດດັ ສະນສີ ະເລ່ ຍຊບັ ພະຍາກອນ ໂຮງຮຽນຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ແມ່ ນຈະໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ຫເ້ ຫນັ ຢ່ ູໃນຕາຕະລາງ 5.21 ກ. ຕາຕະລາງ 5.21 ກ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງ ຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ ແຂວງ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ . . 14.2 1.54 21.1 0.95 17.9 1.01 ຜງົ້ ສາລີ 7 1.51 9.1 1.56 9.3 1.27 8.7 0.99 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 7.3 1.26 7.5 0.85 6 0 7.3 0.65 ອຸດມົ ໄຊ 4.2 1.45 7.8 1.43 11.2 2.11 7.6 1 185

ແຂວງ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ ບ່ ໍແກວ້ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE ຫວຼ ງພະບາງ ຫວົ ພນັ 5.8 2.1 7.7 0.87 9.7 2.16 7.8 0.76 ໄຊຍະບູລີ ຊຽງຂວາງ 4.7 1.74 7.8 0.74 11.5 1.73 8.4 0.91 ວຽງຈນັ ບໍລຄິ ໍາໄຊ 11 . 6.1 0.52 11.1 3.17 7.3 0.81 ຄໍາມ່ ວນ ສະຫວນັ ນະເຂດ 6.5 1.34 7.5 0.65 12.8 5.11 8 0.71 ສາລະວນັ ເຊກອງ 5 . 10.3 0.81 13.3 1.82 10.8 0.72 ຈາໍ ປາສກັ ອດັ ຕະປື 13 . 10 0.97 12.9 1.7 11.4 0.89 ລວມທງັ ໝດົ 12.5 2.5 8.2 1.16 14.8 2.44 10.5 1.15 .. 5.2 0.47 11.6 1.16 8.3 0.94 6.4 1.53 6.1 0.8 10.6 1.57 6.9 0.68 7. 6.2 0.71 7 1.53 6.4 0.51 3.4 0.76 7.5 0.75 9.8 1.63 7.5 0.63 8.2 6.3 7.1 0.98 11.2 1.6 7.9 0.87 7.5 2.1 8.4 0.88 8 0.75 8.1 0.5 6.8 0.64 7.8 0.27 12.5 0.54 8.9 0.22 ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ນກັ ຮຽນເຂາົ້ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນຢ່ ູໃນລະຫວ່ າງ 8 ແລະ 9 ລາຍການ. ນກັ ຮຽນຢ່ ູເຂດຕວົ ເມອື ງ ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນສະເລ່ ຍຫາຼ ຍກວ່ ານກັ ຮຽນທ່ ເີ ຂາົ້ ໂຮງຮຽນໃນ ເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ . ບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນສະເລ່ ຍສູງສຸດແມ່ ນ ນະຄອນຫວຼ ງ ວຽງຈນັ , ແຂວງຫວົ ພນັ , ຊຽງຂວາງ ແລະ ບລໍ ຄິ ໍາໄຊ. ສ່ ວນແຂວງທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນສະເລ່ ຍຕ່ ໍາສຸດແມ່ ນຢ່ ູແຂວງ ສາລະວນັ ແລະ ສະຫວນັ ນະເຂດ. ມກີ ານຄາດຄະເນວ່ າໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງຈະມຊີ ບັ ພະຍາກອນບາງຢ່ າງໃນໂຮງຮຽນ ບາງເທ່ ອື ກອໍ າດຈະ ເປັນການຄາດຄະເນທ່ ສີ ູງເກນີ ໄປ. ດວ້ ຍເຫດນນັ້ ຈ່ ງຶ ໄດສ້ າ້ ງບນັ ຊຊີ ບັ ພະຍາກອນຂນັ້ ພນື້ ຖານຂນຶ້ ເຊ່ ງິ ປະກອບມີ 8 ລາຍການ ເຊ່ ນັ : ຫອ້ ງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ, ຫອ້ ງເກບັ ມຽ້ ນເອກະສານ, ເດ່ ນີ ກລິ າ, ນາໍ້ ໃຊ,້ ນາໍ້ ດ່ ມື , ຮວົ້ ອອ້ ມ ໂຮງຮຽນ, ເຄ່ ອື ງຫຼນິ້ ດນົ ຕີ ແລະ ອຸປະກອນກລິ າ. ຜນົ ບວກຊບັ ພະຍາກອນດ່ ງັ ກ່ າວໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 5.21 ຂ. ໂດຍທ່ ວົ ໄປແລວ້ ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ນກັ ຮຽນເຂາົ້ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນດ່ ງັ ກ່ າວຫຼາຍກວ່ າເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ (4.68 ລາຍການ). ນອກຈາກນນັ້ ໂຮງຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງຂອ້ ນຂາ້ ງມຊີ ບັ ພະຍາກອນຫາຼ ຍກວ່ າໂຮງຮຽນໃນເຂດຊນົ ນະບດົ . ຢ່ ູ ສ.ປ.ປ ລາວ ໂຮງຮຽນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ມີ 3.9 ຈາກທງັ ໝດົ 8 ລາຍການ, ໂຮງຮຽນໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ມີ 4.3 ລາຍການ ແລະ ໂຮງຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງມີ 5.6 ລາຍການ. ໂດຍລວມແລວ້ ຄ່ າສະເລ່ ຍຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ໃນທ່ ວົ ປະເທດແມ່ ນມພີ ຽງ 4.7 ລາຍການ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແມ່ ນມໜີ ອ້ ຍ ກວ່ າຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ 27 ລາຍການ. ແຂວງທ່ ມີ ເີ ງ່ອື ນໄຂທາງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນໜອ້ ຍທ່ ສີ ຸດ ແມ່ ນແຂວງອຸດມົ ໄຊ ແລະ ສາລະວນັ ເຊ່ ງິ ມຄີ ່ າສະເລ່ ຍເທ່ າົ ກບັ 3.7 ລາຍການ. ໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນຫຼາຍ ທ່ ສີ ຸດແມ່ ນນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ເຊ່ ງິ ມຄີ ່ າສະເລ່ ຍເທ່ າົ 6.6 ລາຍການ. ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ ແຂວງທ່ ມີ ຊີ ບັ ພະຍາກອນໃນ ໂຮງຮຽນແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍລະຫວ່ າງເຂດຕວົ ເມອື ງ ແລະ ເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ແມ່ ນແຂວງເຊກອງ. 186

ຕາຕະລາງ 5.21 ຂ: ຄ່ າສະເລ່ ຍ ແລະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງມາດຕະຖານການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ ແຂວງ ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ Mean SE Mean SE Mean SE Mean SE ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ . . 6.3 0.34 6.8 0.32 6.6 0.23 ຜງົ້ ສາລີ 3.3 0.82 4.3 0.54 6 1.49 4.4 0.46 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ 5.1 0.64 4.7 0.49 4 0 4.7 0.38 ອຸດມົ ໄຊ 2.8 0.95 3.7 0.64 4.6 1.49 3.7 0.47 ບ່ ໍແກວ້ 4.5 1.74 4.2 0.3 6 0.56 4.6 0.34 ຫຼວງພະບາງ 3.1 1.17 4.7 0.42 5.6 0.56 4.7 0.38 ຫວົ ພນັ 6. 3.4 0.34 5.6 1.4 4 0.44 ໄຊຍະບູລີ 3.6 0.97 4.3 0.39 5.1 1.59 4.3 0.33 ຊຽງຂວາງ 3 . 5.4 0.26 6.2 0.64 5.5 0.26 ວຽງຈນັ 6 . 5.3 0.37 6.2 0.47 5.7 0.28 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 6.4 0.42 4.6 0.6 6.3 0.57 5.2 0.43 ຄໍາມ່ ວນ .. 3.4 0.33 5.2 0.42 4.2 0.33 ສະຫວນັ ນະເຂດ 3.1 0.97 3.7 0.4 5.3 0.74 3.9 0.35 ສາລະວນັ 4 . 3.5 0.49 4.1 0.33 3.7 0.32 ເຊກອງ 2.2 0.2 4.6 0.49 5.6 1.01 4.6 0.41 ຈາໍ ປາສກັ 3.4 2.82 3.8 0.4 5.4 0.39 4 0.35 ອດັ ຕະປື 5.2 1.29 5.1 0.54 5.1 0.46 5.1 0.3 ລວມທງັ ໝດົ 3.8 0.37 4.3 0.12 5.6 0.16 4.6 0.09 ໃນບດົ ລາຍງານນີ້ ໄດກ້ ວດກາເບ່ ງິ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂຂອງອາຄານ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ. ຫອ້ ງນາໍ້ ໃນໂຮງຮຽນໂດຍລວມແລວ້ ແມ່ ນຢ່ ູໃນສະພາບພໍໃຊໄ້ ດ,້ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຫຼາຍທ່ ານໄດ້ ໃຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ ໂຮງຮຽນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ ຕອ້ ງການປຸກສາ້ ງໃໝ່ ໝດົ ຫຼື ຕອ້ ງການສອ້ ມແປງໃຫຍ່ . ໂຮງຮຽນຫາຼ ຍແຫ່ ງຍງັ ຂາດເຂນີ ຊບັ ພະຍາກອນ ໂດຍສະເພາະແມ່ ນຊບັ ພະຍາກອນທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ. ຊຸມຊນົ ໄດປ້ ະກອບສ່ ວນຊ່ ວຍເຫອຼື ໂຮງຮຽນດາ້ ນໃດແດ່ ? ໂຮງຮຽນເປັນຂອງຊຸມຊນົ ແລະ ຢ່ ູໃນຊຸມຊນົ . ດ່ ງັ ນນັ້ ໂຮງຮຽນຈ່ ງຶ ຂນຶ້ ກບັ ຊຸມຊນົ ເປັນສ່ ວນໃຫຍ່ ແລະ ຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງຊຸມຊນົ ກບັ ໂຮງຮຽນ ໄດສ້ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ຄວາມສໍາຄນັ ຢ່ ູໃນບດົ ລາຍງານການສກຶ ສາວໄິ ຈ ຫຼາຍຫວົ ຂໍ.້ ການມຄີ ວາມສໍາພນັ ທ່ ດີ ກີ ບັ ຊຸມຊນົ ມສີ ່ ວນພວົ ພນັ ກບັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຫາຼ ຍສມົ ຄວນ ແລະ ລດົ ບນັ ຫາດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ຂອງນກັ ຮຽນ ຫຼື ແມແ້ ຕ່ ບນັ ຫາຄະດດີ າ້ ນການຄາດຕະກາໍ (ເບ່ ງິ ໃນບດົ ລາຍງານຂອງ (Colemam J.S (1994) Family , School and Social Capital in: Husen T and Postlethwaite TN Intrenational Encyclopedia of EducationD OxfordD Pergamon). ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ແຕ່ ລະຄນົ ໄດຖ້ ກື ຖາມກ່ ຽວກບັ ການປະກອບສ່ ວນຂອງພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນ ຫຼື ຊຸມຊນົ ໃນການພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ. ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ຊີ ຸມຊນົ ໃຫກ້ ານປະກອບສ່ ວນໄດສ້ ະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 5.22. ຍງັ ມີ ຫາຼ ຍກດິ ຈະກາໍ ທ່ ພີ ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນໄດປ້ ະກອບສ່ ວນໃນກດິ ຈະກາໍ ການປົກປັກຮກັ ສາ ແລະ ບໍາລຸງໂຮງຮຽນນນັ້ ບ່ ໍ ສາມາດຈາໍ ແນກໄດວ້ ່ າ ເປັນເງນິ ສດົ ແລະ ເປັນວດັ ຖຸ ຫຼື ເປັນການຊ່ ວຍເຫອຼື ດາ້ ນແຮງງານ. 187

ຕາຕະລາງ 5.22 ກ: ປະເພດການປະກອບສ່ ວນຂອງພ່ ແໍ ມ່ ນກັ ຮຽນຕ່ ໂໍ ຮງຮຽນ ຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນ ຄາໍ ອະທບິ າຍຕວົ ປ່ ຽນ ຫ່ າງໄກ ຊນົ ນະບດົ ຕວົ ເມອື ງ ລວມ ສອກຫກຼີ M SE M SE 1 builsc53 ສາ້ ງສ່ ງິ ທ່ ອີ ໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ M SE M SE 65.4 5.54 78.5 2.39 2 builcl53 ໂຮງຮຽນເຊ່ ນັ : ຫອ້ ງຮຽນ, ເຮອື ນພກັ ຄູ 3 pfern53 ການສອ້ ມແປງສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມ 84.8 7.32 82.9 2.64 75 5.38 82 2.3 85 7.33 84.5 2.63 ສະດວກ(ຫອ້ ງຮຽນ, ເຮອື ນພກັ ຂອງຄ)ູ 32.6 8.24 34.1 3.46 48.9 5.6 37.9 2.72 ຊື້ ຫຼື ສອ້ ມແປງເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈ,ີ ອຸປະກອນ ກລິ າ ແລະ ດນົ ຕີ 4 ptextb53 ຊປື້ ຶມ້ ແບບຮຽນເພ່ ມີ ໃຫແ້ ກ່ ໂຮງຮຽນ 17.6 6.03 23.8 3.17 23.9 4.6 23.1 2.38 5 pstner53 ຊເື້ ຄ່ ອື ງໃຊຫ້ ອ້ ງການ 38.8 8.75 40.8 3.43 51.9 5.6 43.5 2.67 6 pstaff53 ຈ່ າຍເງນິ ເດອື ນໃຫຄ້ ູສນັ ຍາຈາ້ ງ 19.8 6.35 20.6 2.98 18.1 4.07 19.8 2.25 7 tecour53 ຊ່ ວຍລະດມົ ນກັ ຮຽນໃຫມ້ າໂຮງຮຽນ 99.6 0.44 98 1.54 92.9 2.64 96.8 1.16 8 plandp53 ປົກກະຕິ 65.5 8.65 74.3 3.16 45 5.46 65.4 2.68 ມອບດນິ ໃຫພ້ ດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ແລະ ເຮອື ນພກັ ຄູ 9 Buynew ຊວື້ າລະສານ/ໜງັ ສພື ມິ ໃຫໂ້ ຮງຮຽນ 7 3.73 8.1 1.86 17.2 4.33 10.4 1.69 53 ສະມາຄມົ ພ່ ໍ ຕາມຄວາມເປັນຈງິ ແລວ້ ນກັ ຮຽນທຸກຄນົ ໄດເ້ ຂາົ້ ຮຽນໃນບ່ ອນທ່ ພີ ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນຊຸກຍູສ້ ່ ງົ ເສມີ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ແມ່ ນກັ ຮຽນ ໄດເ້ ຂາົ້ ໂຮງຮຽນບ່ ອນທ່ ສີ ະມາຄມົ ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນໄດຊ້ ່ ວຍເຫອຼື ໄດຊ້ ່ ວຍ ເຂາົ້ ໂຮງຮຽນ. ນກັ ຮຽນປະມານ 82% ແລະ 86% ເຫຼອື ໂຮງ ໃນການປຸກສາ້ ງ ແລະ ສອ້ ມແປງສ່ ງິ ທ່ ອີ ໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງໂຮງຮຽນ. ມນີ ກັ ຮຽນປະມານ 1/2 ແລະ ຮຽນໃນ ການທ່ ດີ ີ ປະມານ 2/3 ເຂາົ້ ໂຮງຮຽນບ່ ອນທ່ ພີ ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນມອບດນິ ໃຫປ້ ຸກສາ້ ງໂຮງຮຽນ ແລະ ທ່ ພີ ກັ ໃຫຄ້ ູ, ຊື້ ຫຼື ສອ້ ມແປງອຸປະກອນ ຫຼື ເຄ່ ອື ງໃຊໂ້ ຮງຮຽນ ແລະ ເຄ່ ອື ງໃຊຫ້ ອ້ ງການ. ນກັ ຮຽນປະມານ 1/4 ຫຼື ໜອ້ ຍກວ່ າໄດເ້ ຂາົ້ ໂຮງຮຽນບ່ ອນທ່ ພີ ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນຊ່ ວຍເຫຼອື ຊເື້ ຄ່ ອື ງຮບັ ໃຊຫ້ ອ້ ງການໃຫໂ້ ຮງຮຽນ, ຈ່ າຍເງນິ ເດອື ນໃຫຄ້ ູສນັ ຍາຈາ້ ງ, ຊປື້ ຶມ້ ແບບຮຽນ ຫຼື ຊໜື້ ງັ ສພື ມິ ແລະ ວາລະສານຊ່ ວຍໂຮງຮຽນ. ຕາຕະລາງ 5.22 ຂ: ຄ່ າສະເລ່ ຍການປະກອບສ່ ວນຂອງສະມາຄມົ ພ່ ແໍ ມ່ ນກັ ຮຽນ ອງີ ຕາມເຂດທ່ ຕີ ງັ້ ທ່ ຕີ ງັ້ Mean SE ຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ 4.5 0.28 ຊນົ ນະບດົ 4.7 0.13 ຕວົ ເມອື ງ 4.4 0.28 ອງີ ຕາມຕາຕະລາງ 5.22 ຂ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ວທິ ກີ ານປະກອບສ່ ວນຂອງພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນໃນຮູບແບບ ຕ່ າງໆທ່ ຄີ າ້ ຍຄກື ນັ ໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ , ຊນົ ນະບດົ ແລະ ຕວົ ເມອື ງ. ເຊ່ ງິ ເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ອາດຈະມີ ຫຼາຍກວ່ າ ແຕ່ ຕວົ ເລກດ່ ງັ ກ່ າວກມໍ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ ທາງດາ້ ນສະຖຕິ .ິ ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ 188

ການປະກອບສ່ ວນຂອງພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນຍງັ ມລີ ກັ ສະນະຕ່ າງກນັ . ໂດຍລວມແລວ້ ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນໃນເຂດຕວົ ເມອື ງ ປະກອບສ່ ວນຊ່ ວຍເຫອຼື ໂຮງຮຽນໃນການຊື້ ຫຼື ບໍາລຸງຮກັ ສາເຄ່ ອື ງເຟີນເິ ຈີ ຫຼື ເຄ່ ອື ງໃຊໃ້ ນໂຮງຮຽນ ແລະ ເຄ່ ອື ງໃຊ້ ຫອ້ ງການ ຫາຼ ຍກວ່ າເຂດອ່ ນື . ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນຢ່ ູເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ແລະ ເຂດຊນົ ນະບດົ ສ່ ວນຫຼາຍຈະ ຊ່ ວຍເຫຼອື ໂຮງຮຽນດວ້ ຍການມອບທ່ ດີ ນິ ສໍາລບັ ປຸກສາ້ ງໂຮງຮຽນ, ກ່ ສໍ າ້ ງ ແລະ ສອ້ ມແປງອາຄານໂຮງຮຽນ, ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນໃນເຂດຫ່ າງໄກສອກຫກຼີ ຍງັ ໄດປ້ ະກອບສ່ ວນຊປື້ ຶມ້ ແບບຮຽນໃຫໂ້ ຮງຮຽນເປັນສ່ ວນຫາຼ ຍ. ຄວາມສາໍ ພນັ ຂອງຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ໂຮງຮຽນ ກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ຜນົ ການປະເມນີ ທ່ ນີ າໍ ສະເໜໃີ ນບດົ ລາຍງານນີ້ ອະທບິ າຍເຖງິ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນ,ຄຸນລກັ ສະນະ ຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ເີ ຂາົ ເຈາົ້ ປະຕບິ ດັ . ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ເປົາ້ ໝາຍຕນົ້ ຕໍຂອງການ ປະເມນີ ຄງັ້ ນີ້ ແມ່ ນເພ່ ອື ຊອກຫາຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງຄຸນລກັ ສະນະພນື້ ຖານ, ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆ ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ວຊິ າຄະນດິ ສາດຂອງນກັ ຮຽນ. ການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ ວທິ ກີ ານທສີ ອງ ສໍາລບັ ການຊອກຫາຄວາມສໍາພນັ ລະຫວ່ າງຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄຸນລກັ ສະນະພນື້ ຖານຂອງ ໂຮງຮຽນ ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ໄດຖ້ ກື ນາໍ ມາວເິ ຄາະ. ໃນແຕ່ ລະວຊິ າ ແມ່ ນໄດເ້ ຮດັ ການ ວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ . ໃນການວເິ ຄາະແຕ່ ລະຢ່ າງ ຕວົ ປ່ ຽນຕາມແມ່ ນຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນແຕ່ ລະວຊິ າ ອງີ ຕາມຄະແນນສະເລ່ ຍ “500”. ໝາຍຄວາມວ່ າ ແຕ່ ລະການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ 3 ຢ່ າງນນັ້ ແມ່ ນໄດເ້ ຮດັ ການວເິ ຄາະຄນື ໃນແຕ່ ລະວຊິ າ. ຕວົ ປ່ ຽນອດິ ສະຫຼະໃນການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ ອນັ ທີ 1 ແມ່ ນຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຂໍມ້ ນູ ພນື້ ຖານຄວາມເປັນມາ ຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນເຊ່ ນັ : ອາຍຸ, ເພດ, ສະພາບເສດຖະກດິ ຄອບຄວົ , ລະດບັ ການສກຶ ສາ ແລະ ລະດບັ ດາ້ ນວຊິ າສະເພາະ. ຕວົ ປ່ ຽນອດິ ສະຫຼະຕວົ ທ່ ີ 2 ແມ່ ນກ່ ຽວກບັ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນເຊ່ ນັ : ອາຄານຮຽນ ແລະ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ, ຄູໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ນກັ ຮຽນ. ຕວົ ປ່ ຽນອດິ ສະຫະຼ ຕວົ ທ່ ີ 3 ແມ່ ນປັດໄຈໃນ ການຊ່ ວຍເຫອຼື ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່ າງໆ ເຊ່ ນັ : ກດິ ຈະກາໍ ໂຮງຮຽນ (ເຊ່ ນັ : ກະດານຂ່ າວຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ອ່ ນື ໆ), ລະບຽບວໄິ ນໃນການເຂາົ້ ຮຽນ ຫຼື ຂາດຮຽນ ຫຼື ບນັ ຫາທາງດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ ລະຫວ່ າງນກັ ຮຽນ ຫຼື ຄູ ແລະ ລະດບັ ການ ໄດຮ້ ບັ ການຊ່ ວຍເຫອຼື ຈາກພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນ ຫຼື ສະມາຄມົ ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນ. ລາຍລະອຽດຂອງຜນົ ການວເິ ຄາະຄວາມສໍາພນັ ແມ່ ນໄດອ້ ະທບິ າຍໄວໃ້ ນເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 1-2 ລ່ ຸມນ.ີ້ ຕາຕະລາງ 5.24 ໄດສ້ ະແດງຄ່ າກາໍ ລງັ ສອງຂອງຄວາມສໍາພນັ (ເຊ່ ນັ ວ່ າ: ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງການປ່ ຽນແປງທ່ໄີ ດ້ ອະທບິ າຍໄວໃ້ ນຕາຕະລາງຄວາມສໍາພນັ ). ລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາພນັ ກບັ ຜນົ ການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ ເຊ່ ງິ ຄ່ າຄວາມສໍາພນັ ປະມານ 13% ຂອງຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນ, ຖດັ ມາແມ່ ນປະຫວດັ ຄວາມເປັນມາ ຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ (ຍກົ ເວນັ້ ໃນວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ) ແມ່ ນມຄີ ວາມສໍາພນັ ປະມານ 8% ຂອງຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນ. ຕາຕະລາງ 5.23: ສາໍ ປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈສາໍ ລບັ ການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ 3 ຢ່ າງ ຕວົ ປ່ ຽນທ່ ມີ ຄີ ວາມສາໍ ພນັ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ 1 ປະຫວດັ ຄວາມເປັນມາຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ 0.07 0.06 2 ລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນ 0.12 0.08 3 ປັດໃຈການຊ່ ວຍເຫອຼື 0.09 0.05 189

ຂສໍ້ ະຫຸບຼ ບດົ ລາຍງານພາກນໄີ້ ດນ້ າໍ ສະເໜຂີ ໍມ້ ູນຫາຼ ຍຢ່ າງ. ນກັ ຮຽນປະມານ 23% ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນທ່ ເີ ປັນ ເພດຍງິ ເຖງິ ວ່ າ ມນີ ກັ ຮຽນ 39% ຮຽນນາໍ ຄູເພດຍງິ ກຕໍ າມ. ນອກຈາກນນັ້ ຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນເຂດຊນົ ນະບດົ ບາງແຫ່ ງ ບ່ ໍຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນເພດຍງິ . ນກັ ຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍ ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນອາຍຸ 43 ປີ ເຊ່ ງິ ສ່ ວນຫາຼ ຍ ແມ່ ນອາໄສຢ່ ູເຮອື ນຂອງຕນົ ເອງໃກກ້ ບັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ແຕ່ ງງານແລວ້ ແລະ ມລີ ູກ 3 ຄນົ . ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ໂດຍທ່ ວົ ໄປມປີ ີການສກຶ ສາ 8.8 ປີ ແລະ ໄດຜ້ ່ ານການຮຽນວຊິ າຄູຫຼກັ ສູດລະດບັ ໃດໜ່ ງຶ ໃນລະບບົ 5+3/8+1/8+2 ຫຼື ລະບບົ 8+3/11+1. ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນປະມານ 3/4 ໄດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ດາ້ ນການ ບໍລຫິ ານ. ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນມປີ ະສບົ ການສອນ 22 ປີ ແລະ ມປີ ະມານ 40% ທ່ ບີ ່ ໍໄດສ້ ອນ. ໂດຍສະເລ່ ຍ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຄງັ້ ນເີ້ ຄຍີ ເປັນຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນມາແລວ້ ປະມານ 9 ປີ. ຜູອ້ ໍານວຍການ ໂຮງຮຽນມຖີ ານະປານກາງ ເຊ່ ງິ ມຊີ ບັ ສນິ ໃນຄອບຄອງປະມານ 10 ລາຍການ, ຈາກທງັ ໝດົ 23. ຜູອ້ ໍານວຍການ ໂຮງຮຽນສ່ ວນຫາຼ ຍ ອາໄສຢ່ ູເຮອື ນຕນົ ເອງ ຫຼື ຢ່ ູນາໍ ພ່ ໍແມ່ . ມຜີ ູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນຈາໍ ນວນໜ່ ງຶ ອາໄສຢ່ ູໃນ ສະຖານທ່ ອີ ່ ນື ໆ ຫຼື ຢ່ ູເຮອື ນເຊ່ າົ ແຕ່ ທຸກຄນົ ກມໍ ຄີ ວາມພໍໃຈກບັ ສະພາບເງ່ອື ນໄຂທ່ ພີ ກັ ຂອງຕນົ ເອງ. ມນີ ກັ ຮຽນພຽງແຕ່ 2-3% ທ່ ຮີ ຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນເອກະຊນົ ໃນນນັ້ ນກັ ຮຽນປະມານເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ແມ່ ນຢ່ ູ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ສ່ ວນທ່ ເີ ຫຼອື ແມ່ ນຢ່ ູແຂວງຄໍາມ່ ວນ ແລະ ຫຼວງພະບາງ. ນບັ ແຕ່ ປີ 2006 ເປັນ ຕນົ້ ມາ ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ໂຮງຮຽນເອກະຊນົ ໄດມ້ ກີ ານເພ່ ມີ ຂນຶ້ ແລະ ແຈກຢາຍໄປໃນຫາຼ ຍແຂວງ. ອາຍຸຂອງໂຮງຮຽນ ແມ່ ນເລ່ ມີ ແຕ່ 1 ປີ ໄປຈນົ ເຖງິ 88 ປີ, ໂດຍມອີ າຍຸສະເລ່ ຍ 25.4 ປີ ແລະ ຄ່ າກາງແມ່ ນ 20 ປີ. ມນີ ກັ ຮຽນປະມານ 70% ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ບີ ໍລກິ ານຫາຼ ຍບາ້ ນ. ສະຫຸຼບແລວ້ ໂຮງຮຽນສ່ ວນຫາຼ ຍແມ່ ນບ່ ໍໄກຈາກສະຖານອໍານວຍ ຄວາມສະດວກຕ່ າງໆ. ມນີ ກັ ຮຽນເກອື ບ 97% ໄດຮ້ ຽນໃນຫອ້ ງທ່ ຮີ ຽນໝດົ ມ.ື້ ນກັ ຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍ ເຂາົ້ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນທ່ ມີ ນີ ກັ ຮຽນທງັ ໝດົ ປະມານ 254 ຄນົ , ແຕ່ ໂຮງຮຽນໃນເຂດ ຊນົ ນະບດົ ມຈີ າໍ ນວນນກັ ຮຽນສະເລ່ ຍ 240 ຄນົ , ເຂດຕວົ ເມອື ງ ແມ່ ນ 287 ຄນົ . ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຕ່ ໍຫອ້ ງໃນເຂດ ຕວົ ເມອື ງແມ່ ນປະມານ 27 ຄນົ , ເຂດຊນົ ນະບດົ ມີ 32 ຄນົ ແລະ ເຂດຫ່ າງໄກສອກຫຼກີ ມີ 36 ຄນົ . ໂຮງຮຽນໄດຮ້ ບັ ການກວດກາເປັນປົກກະຕິ ໂດຍສະເລ່ ຍແລວ້ ໃນສກົ ຮຽນຜ່ ານມາແມ່ ນ 3 ຄງັ້ . ການລງົ ຢຽ້ ມຢາມໂຮງຮຽນ ແມ່ ນມອີ ດັ ຕາສ່ ວນໃກຄ້ ຽງກນັ ກ່ ຽວກບັ ການໃຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ດາ້ ນການນາໍ ໃຊອ້ ຸປະກອນການ ສດິ ສອນ ແລະ ວທິ ກີ ານສອນແບບໃໝ່ , ກວດກາຄຸນນະພາບການຄຸມ້ ຄອງບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ແລະ ໃຫຄ້ ໍາແນະ ນາໍ ຊ່ ວຍເຫອຼື ຄູ. ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນໃຫທ້ ດັ ສະນະວ່ າ ທຸກກດິ ຈະກາໍ ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ແຕ່ ກດິ ຈະກາໍ ການເຄ່ ອື ນໄຫວ ນອກຫກຼັ ສູດມຄີ ວາມສໍາຄນັ ໜອ້ ຍ. ນກັ ຮຽນປະມານ 50% ຮຽນຢ່ ູໂຮງຮຽນທ່ ມີ ກີ ະດານຂ່ າວຂອງໂຮງຮຽນ ເຊ່ ງິ ມກີ ານເພ່ ມີ ຂນຶ້ ຫາຼ ຍເມ່ ອື ທຽບໃສ່ ປີ 2006. ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນສ່ ວນຫຼາຍໄດຈ້ ດັ ຕງັ້ ກດິ ຈະກາໍ ອະນາໄມ ແລະ ເພ່ ມີ ພູນ, ສະເຫຼມີ ສະຫຼອງວນັ ສໍາຄນັ ຂອງຊາດ ແລະ ຈດັ ຕງັ້ ກອງປະຊຸມສກຶ ສາຕ່ າງໆ. ບນັ ຫາກ່ ຽວກບັ ການປະພດຶ ຂອງຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນມພີ ຽງເລກັ ນອ້ ຍ. ເຫນັ ໄດຈ້ ະແຈງ້ ວ່ າ ບ່ ອນໃດມບີ ນັ ຫາ ກ່ ຽວກບັ ຄູ (ເຊ່ ນັ : ຄູມາຊາ້ , ຄູຂາດສອນ ແລະ ບນັ ຫາອ່ ນື ໆ) ກຈໍ ະມບີ ນັ ຫາກບັ ນກັ ຮຽນເຊ່ ນັ ກນັ . ໂຮງຮຽນໃນ ຫຼາຍໆເຂດມຈີ າໍ ນວນມທື້ ່ ຢີ ຸດການຮຽນໃນສກົ ຮຽນໜ່ ງຶ ບ່ ໍຫຼາຍ ແຕ່ ມໂີ ຮງຮຽນຈາໍ ນວນໜ່ ງຶ ທ່ ມີ ມີ ທື້ ່ ຢີ ຸດການຮຽນ ໄປຫຼາຍມ.ື້ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກທາງດາ້ ນຫອ້ ງນາໍ້ ແມ່ ນຢ່ ູໃນສະພາບປົກກະຕິ ແຕ່ ວ່ າ ຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ສ່ ວນຫຼາຍຕອ້ ງການກ່ ສໍ າ້ ງອາຄານຮຽນໃໝ່ ຫຼື ຕອ້ ງການສອ້ ມແປງໃຫຍ່ . ໂຮງຮຽນບ່ ໍໄດຮ້ ບັ ການສະໜອງ 190

ຊບັ ພະຍາກອນເທ່ າົ ທ່ ຄີ ວນ ໂດຍສະເພາະຊບັ ພະຍາກອນທ່ ຮີ ບັ ໃຊກ້ ານຮຽນ-ການສອນ. ສະມາຄມົ ພ່ ໍແມ່ ນກັ ຮຽນ ໃຫກ້ ານຊ່ ວຍເຫຼອື ໂຮງຮຽນໃນຫາຼ ຍດາ້ ນ. ຄວາມສໍາພນັ ຂອງຕວົ ປ່ ຽນຕ່ າງໆ ທ່ ມີິ ຕີ ່ ໍກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແມ່ ນໄດນ້ າໍ ມາຄນົ້ ຄວາ້ ແລະ ມຕີ ວົ ປ່ ຽນຈາໍ ນວນໜ່ ງຶ ທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ທາງບວກກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ເຊ່ ງິ ໄດນ້ າໍ ສະເໜີ ໃນພາກນ.ີ້ ຜນົ ການວເິ ຄາະທດົ ລອງ ເຊ່ ງິ ບ່ໄໍ ດນ້ າໍ ມາສະເໜໃີ ນບດົ ລາຍງານພາກນີ້ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ຕວົ ຊວີ້ ດັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ (ອງີ ຕາມຊ່ ຕື ວົ ປ່ ຽນທ່ ມີ ຄີ ວາມສໍາພນັ ສູງກບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນໃນ ພາກ 3 ແລະ 5) ເຊ່ ນັ : ຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ, ການເວາົ້ ພາສາລາວຢ່ ູເຮອື ນ, ການມຜີ ູອ້ ໍານວຍການເປັນເພດຍງິ ແລະ ສໍາລບັ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ ແມ່ ນການໄດຮ້ ບັ ວຽກບາ້ ນປົກກະຕິ ແລະ ໄດຮ້ ບັ ການກວດແກເ້ ລອື້ ຍໆ. ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 1: ການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນວຊິ າ ພາສາລາວ ຕາຕະລາງ 1.1 ຣເີ ກຣຊນັ 1: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄວາມເປັນມາຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການ ຮຽນວຊິ າພາສາລາວຂອງນກັ ຮຽນ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ ປະມານ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ Test for HO: Prob>|t| ຄ່ າ 66.31 Parameter=0 0 452.1 6.8 ເພດ 33.1 12.76 2.6 0.0098 ອາຍຸ 2.7 1.57 1.7 0.0867 ເວລາທ່ ໃີ ຊເ້ ດນີ ທາງ -0.2 0.24 -1 0.3256 ສະຖານະພາບຄອບຄວົ -10.3 21.6 -0.5 0.6337 ຈາໍ ນວນລູກ -7.8 5.51 -1.4 0.159 ຊນົ ເຜ່ າົ -14.3 5.68 -2.5 0.0125 ລະດບັ ການສກຶ ສາສູງສຸດຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ -2.4 1.72 -1.4 0.159 ລະດບັ ວຊິ າສະເພາະສູງສຸດຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ 17.9 8.96 2 0.0466 ການໄດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ດາ້ ນການຄຸມ້ ຄອງ -4.5 11.74 -0.4 0.6994 ປະສບົ ການສອນ -1.4 1.24 -1.1 0.252 ປີການສອນແປງຄນື ໃໝ່ 1.2 0.82 1.5 0.1427 ປີເປັນຜູອ້ ໍານວຍການແປງຄນື ໃໝ່ -0.3 1.01 -0.3 0.7394 ຄວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຕ່ ໍທ່ ພີ ກັ ອາໃສ -8.9 10.77 -0.8 0.4112 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ r_square value = 0.07 191

ຕາຕະລາງ 1.2 ຣເີ ກຣຊນັ 2: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນໃນວຊິ າ ພາສາລາວ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ Test for HO: Prob>|t| 378.2 58.36 Parameter=0 0 6.5 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານເປັນໂຮງຮຽນແນວໃດ -11.5 6.02 -1.9 0.0566 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານເປັນໂຮງຮຽນລດັ ຫຼື ເອກະຊນົ 125.7 44.54 2.8 0.005 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານສາ້ ງຕງັ້ ມາໄດຈ້ ກັ ປີ 0.1 0.29 0.4 0.6967 ໄລຍທາງແຕ່ ບາ້ ນຫາຮ/ຮສະເລ່ ຍ 0 0.53 0.1 0.9474 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານຕງັ້ ຢ່ ູເຂດໃດ 11.2 11.13 1 0.3161 ຈາໍ ນວນຄູເພດຊາຍ -3 2.48 -1.2 0.222 ຈາໍ ນວນຄູເພດຍງິ 4 2.05 1.9 0.0522 ຈບົ ຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ -0.4 2.6 -0.2 0.8807 ຈບົ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ 3.8 2.43 1.6 0.1216 ຈບົ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ -2.7 2.02 -1.3 0.1879 ສູງກວ່ າມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ 1.5 3 0.5 0.6119 ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນທງັ ໝດົ 00 0 0.9794 ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຕ່ ໍນກັ ຮຽນໜ່ ງຶ ຄນົ -0.3 0.63 -0.4 0.6834 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ R_Square value = 0.12 ຕາຕະລາງ 1.3 ຣເີ ກຣຊນັ 3: ຕວົ ປ່ ຽນທາງດາ້ ນການປະພດຶ ແລະ ການຊ່ ວຍເຫອຼື ທ່ ມີ ຄີ ວາມສາໍ ພນັ ກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ າ ພາສາລາວ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ ປະມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ Test for HO: Prob>|t| 532.3 73.8 Parameter=0 0 7.2 ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ -4.1 11.99 -0.3 0.7348 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 8.6 12.38 0.7 0.4861 ຮຽນວຊິ າຫດັ ຖະກາໍ -0.7 9.11 -0.1 0.9359 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາ 1.2 13.39 0.1 0.9262 ຄວາມສາມາດຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ ກດິ ຈະກາໍ ນອກຫກຼັ ສູດ 1 11 0.1 0.9264 ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ຂອງໂຮງຮຽນ 3.6 10.59 0.3 0.7343 0.2 13.2 ແລະ ຊວີ ດິ ການເປັນຢ່ ູ ຂອງຄູ 0 0.9908 ແຂ່ ງຂນັ ຄູດເີ ດ່ ນັ ແລະ ນກັ ຮຽນດເີ ດ່ ນັ ການຂຽນບດົ ຕດິ ກະດານຂ່ າວຂອງໂຮງຮຽນ 4 5.61 0.7 0.477 -1.3 7.16 -0.2 0.8576 ການເລ່ າົ ນທິ ານ 0.8 6.31 0.1 0.9035 ການແຕ່ ງເລ່ ອື ງ ຫຼື ກາບກອນ 192

ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ປະມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ ການຖາມ-ຕອບວທິ ະຍາສາດ Test for HO: Prob>|t| ການແຕບ້ ຮູບ -0.6 6.82 Parameter=0 ການແຂ່ ງຂນັ ສນິ ລະປະວນັ ນະຄະດີ 16.6 0.9277 ການແຂ່ ງຂນັ ກລິ າ -0.1 ການອະນາໄມ-ອອກແຮງງານ 4.8 ກອງປະຊຸມວຊິ າການໃນໂຮງຮຽນ -5.9 7.46 2.2 0.0264 ການສະເຫຼມີ ສະຫອຼ ງວນັ ສໍາຄນັ ຂອງຊາດ -9.9 ມາໂຮງຮຽນຊາ້ -2.4 7.19 0.7 0.5078 ຂາດສອນບ່ ມໍ ເີ ຫດຜນົ ປະລະໂມງສອນບາງຊ່ ວົ ໂມງ 10 7.97 -0.7 0.4601 ຂ່ ມົ ຂ່ ູ ຫຼື ທໍາຮາ້ ຍຮ່ າງກາຍນກັ ຮຽນ 10.8 ເສບຢາເສບຕດິ -8.6 30.3 -0.3 0.7447 ຕດິ ເຫາຼົ້ -18.3 ຕດິ ການພະນນັ 15.6 9.09 -0.3 0.7937 ຕດິ ໄພສງັ ຄມົ -44.1 ສາ້ ງສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫໂ້ ຮງຮຽນເຊ່ ນັ (ຫອ້ ງ 9.83 1 0.3078 ຮຽນ,ເຮອື ນພກັ ຄ)ູ 9.1 ການສອ້ ມແປງສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ(ຫອ້ ງຮຽນ, 24.3 9.73 1.1 0.2678 ເຮອື ນພກັ ຂອງຄູ) -9.3 ຊື້ ຫຼື ສອ້ ມແປງເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈ,ີ ອຸປະກອນກລິ າ ແລະ ດນົ ຕີ 9.99 -0.9 0.3903 ຊປື້ ຶມ້ ແບບຮຽນເພ່ ມີ ໃຫແ້ ກ່ ໂຮງຮຽນ -27.3 ຊເື້ ຄ່ ອື ງໃຊຫ້ ອ້ ງການ 10.88 -1.7 0.0939 ຈ່ າຍເງນິ ເດອື ນໃຫຄ້ ູສນັ ຍາຈາ້ ງ -7.7 ຊ່ ວຍລະດມົ ນກັ ຮຽນໃຫມ້ າໂຮງຮຽນປົກກະຕິ 16.44 0.9 0.3428 ມອບດນິ ໃຫພ້ ດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ແລະ ເຮອື ນພກັ ຄູ 30.4 ຊວື້ າລະສານ/ໜງັ ສພື ມິ ໃຫໂ້ ຮງຮຽນ 25.3 40.52 -1.1 0.2775 -11.1 -8.5 16.92 0.5 0.5898 -4.2 -9.5 48.39 0.5 0.616 -28.8 31.28 -0.3 0.7658 15.89 -1.7 0.0862 14.7 -0.5 0.6012 16.14 1.9 0.0601 11.58 2.2 0.0293 -1.1 0.2514 9.67 -0.7 0.51 12.89 -0.4 0.7097 11.38 -0.7 0.4989 13.98 -0.6 0.5331 46.21 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ R_Square value = 0.09 ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 2: ການວເິ ຄາະຣເີ ກຣຊນັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ຕາຕະລາງ 2.1 ຣເີ ກຣຊນັ 1: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄວາມເປັນມາຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນໃນວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ Test for HO: Prob>|t| 430.3 59.63 Parameter=0 0 7.2 ເພດ 33.6 13.41 2.5 0.0125 193

ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ ອາຍຸ Test for HO: Prob>|t| ທ່ ານໃຊເ້ ວລາເດນີ ທາງໄປໂຮງຮຽນ 0.6 1.35 Parameter=0 ສະຖານະພາບທາງດາ້ ນຄອບຄວົ -0.2 0.23 0.6377 ທ່ ານມລີ ູກຈກັ ຄນົ 4.6 14.97 0.5 0.3692 ຊນົ ເຜ່ າົ -4.4 4.44 -0.9 0.7574 ລະດບັ ການສກຶ ສາສູງສຸດຂອງທ່ ານແມ່ ນຂນັ້ ໃດ -2.6 4.85 0.3 0.3227 ທ່ ານໄດຮ້ ຽນວຊິ າຄູສູງສຸດແມ່ ນລະດບັ ໃດ -3.1 1.63 0.5973 ທ່ ານໄດຮ້ ບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ຜູບ້ ໍລຫິ ານການສກຶ ສາ 26.4 8.48 -1 0.0612 ທ່ ານເປັນຄູມາໄດຈ້ ກັ ປີ -15.8 10.88 -0.5 ຈາໍ ນວນປີທ່ ເີ ປັນຜູອ້ ໍານວຍການ -0.1 1.21 -1.9 0.002 ຈາໍ ນວນປີທ່ ເີ ປັນອໍານວຍການ ຮ/ຮນີ້ 0.67 3.1 0.1477 ຄວາມເພ່ ງິ ພໍໃຈຕ່ ໍທ່ ພີ ກັ ອາໃສ 1 0.99 -1.5 0.9201 0.1 7.74 -0.1 0.1275 -1.7 1.5 0.9411 0.1 0.8235 -0.2 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ R_Square value = 0.06 ຕາຕະລາງ 2.2 ຣເີ ກຣຊນັ 2: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງໂຮງຮຽນກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງ ນກັ ຮຽນໃນວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ Test for HO: Prob>|t| ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານເປັນໂຮງຮຽນແນວໃດ 394.6 49.62 Parameter=0 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານເປັນໂຮງຮຽນລດັ ຫຼື ເອກະຊນົ 0 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານສາ້ ງຕງັ້ ຂນຶ້ ມາໄດຈ້ ກັ ປີ 8 0.0585 ໄລຍະທາງສະເລ່ ຍ 0.0234 ໂຮງຮຽນຂອງທ່ ານຕງັ້ ຢ່ ູເຂດໃດ -11.3 5.97 -1.9 0.4716 ຈາໍ ນວນຄູເພດຊາຍ 0.6631 ຈາໍ ນວນຄູເພດຍງິ 94.2 41.39 2.3 0.6405 ຈບົ ຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ 0.6148 ຈບົ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົ້ 0.2 0.25 0.7 0.0065 ຈບົ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ ສູງກວ່ າມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ 0.2 0.52 0.4 0.336 ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນທງັ ໝດົ 0.8384 ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນ/ຄູສອນ 4.2 9.08 0.5 0.1186 0.2087 1.1 2.24 0.5 0.8682 0.7965 5.8 2.12 2.7 -2.7 2.77 -1 0.5 2.24 0.2 -3.2 2.07 -1.6 4.7 3.7 1.3 00 0.2 0.1 0.52 0.3 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ R_Square value = 0.08 194

ຕາຕະລາງ 2.3 ຣເີ ກຣຊນັ 3: ຕວົ ປ່ ຽນກ່ ຽວກບັ ການປະພດຶ ແລະ ການຊ່ ວຍເຫອຼື ກບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນ ຂອງນກັ ຮຽນໃນວຊິ າ ຄະນດິ ສາດ ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ ຄ່ າຄງົ ທ່ ີ Test for HO: Prob>|t| ການມສີ ່ ວນຮ່ ວມຂອງຊຸມຊນົ Parameter=0 ການຕດິ ຕາມຄວາມກາ້ ວໜາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ 0 ຮຽນວຊິ າຫດັ ຖະກາໍ 457 60.89 7.5 0.7567 ກດິ ຈະກາໍ ທ່ ມີ ຈີ ດຸ ປະສງົ ພດັ ທະນາ 0.9813 ຄວາມສາມາດຂອງຜູອ້ ໍານວຍການ 3.4 11.08 0.3 0.9207 ກດິ ຈະກາໍ ນອກຫຼກັ ສູດ ການເອາົ ໃຈໃສ່ ສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກຂອງ 0.2 9.71 0 0.2887 ໂຮງຮຽນ ແລະ ຊວີ ດິ ການເປັນຢ່ ູຂອງຄູ ການຂຽນບດົ ຕດິ ກະດານຂ່ າວຂອງໂຮງຮຽນ 0.8 8.25 0.1 0.9376 ການເລ່ າົ ນທິ ານ ການແຕ່ ງເລ່ ອື ງ ຫຼື ກາບກອນ 10.6 10.01 1.1 0.734 ການຖາມ-ຕອບວທິ ະຍາສາດ ການແຕມ້ ຮູບ 0.8 10.69 0.1 0.2637 ການແຂ່ ງຂນັ ສລິ ະປະວນັ ນະຄະດີ 0.8168 ການແຂ່ ງຂນັ ກລິ າ -3.3 9.56 -0.3 0.9894 0.7368 ການອະນາໄມ-ອອກແຮງງານ 5.9 5.27 1.1 ກອງປະຊຸມວຊິ າການໃນໂຮງຮຽນ -1.5 6.48 -0.2 0.452 ການສະເຫຼມີ ສະຫຼອງວນັ ສໍາຄນັ ຂອງຊາດ -0.1 6.34 0.8011 ມາໂຮງຮຽນຊາ້ 1.9 5.61 0 0.7821 ຂາດສອນບ່ ໍມເີ ຫດຜນົ 5.6 7.42 0.3 0.5599 ປະລະໂມງສອນບາງຊ່ ວົ ໂມງ -1.8 6.95 0.8 0.4263 ຂ່ ມົ ຂ່ ູ ຫຼື ທາໍ ຮາ້ ຍຮ່ າງກາຍນກັ ຮຽນ 7.14 -0.3 0.3311 ເສບຢາເສບຕດິ -2 25.31 -0.3 0.3248 ຕດິ ເຫຼາົ້ 14.8 0.6 0.0165 ຕດິ ການພະນນັ -6.6 8.3 -0.8 0.9681 ຕດິ ໄພສງັ ຄມົ 8.61 0.3887 ສາ້ ງສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫໂ້ ຮງຮຽນເຊ່ ນັ 8.4 8.55 1 0.1082 (ຫອ້ ງຮຽນ,ເຮອື ນພກັ ຄູ) 8.4 9.07 1 0.8688 ການສອ້ ມແປງສ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ(ຫອ້ ງ -21.8 8.85 -2.4 0.1877 ຮຽນ,ເຮອື ນພກັ ຂອງຄູ) 0.4 11.79 0 0.4048 ຊື້ ຫຼື ສອ້ ມແປງເຄ່ ອື ງເຟີນເີ ຈ,ີ ອຸປະກອນກລິ າ ແລະ 10.2 16.16 0.9 ດນົ ຕີ -26 12.75 -1.6 0.5812 2.1 26.16 0.2 34.5 26.77 1.3 0.8392 -22.3 -0.8 0.0244 -7.9 14.22 -0.6 -2.8 13.68 -0.2 34.1 15.11 2.3 195

ຄຸນລກັ ສະນະຂອງຕວົ ປ່ ຽນ ການປະ ຄ່ າຜດິ ດ່ ຽງ ການທດົ ສອບ ເຂດ ມານຄ່ າ ມາດຕະຖານ ສມົ ມຸດຖານ ຍອມຮບັ ຊປື້ ຶມ້ ແບບຮຽນເພ່ ມີ ໃຫແ້ ກ່ ໂຮງຮຽນ Test for HO: Prob>|t| ຊເື້ ຄ່ ອື ງໃຊຫ້ ອ້ ງການ 10.5 Parameter=0 ຈ່ າຍເງນິ ເດອື ນໃຫຄ້ ູສນັ ຍາຈາ້ ງ -8 0.274 ຊ່ ວຍລະດມົ ນກັ ຮຽນໃຫມ້ າໂຮງຮຽນປົກກະຕິ -7 9.57 1.1 0.3995 ມອບດນິ ໃຫພ້ ດັ ທະນາໂຮງຮຽນ ແລະ ເຮອື ນພກັ ຄູ 0.5056 ຊວື້ າລະສານ/ໜງັ ສພື ມິ ໃຫໂ້ ຮງຮຽນ -7.5 9.5 -0.8 0.4285 -14 0.2572 0.4 10.52 -0.7 0.9918 9.41 -0.8 12.37 -1.1 36.43 0 ຄ່ າສໍາປະສດິ ການຕດັ ສນິ ໃຈ R_Square value = 0.05 196

ພາກທີ 6 ຄວາມສະເໝພີ າບ ການຈດັ ສນັ ປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ທາງດາ້ ນການສກຶ ສາໃຫກ້ ບັ ໂຮງຮຽນຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາມຄີ ວາມສະເໝີ ພາບກນັ ປານໃດ? ເປົາ້ ໝາຍຂອງຄວາມສະເໝພີ າບດາ້ ນໂອກາດທາງການສກຶ ສາສໍາລບັ ນກັ ຮຽນທຸກຄນົ ນນັ້ ບ່ ໍພຽງແຕ່ ໃຫ້ ນກັ ຮຽນມໂີ ອກາດໄດເ້ ຂາົ້ ຮຽນເທ່ າົ ນນັ້ ແຕ່ ຕອ້ ງໃຫນ້ ກັ ຮຽນທຸກຄນົ ມໂີ ອກາດໃນການຮຽນຮູຢ້ ່ າງເທ່ າົ ທຽມກນັ ອງົ ປະກອບໜ່ ງຶ ໃນນນັ້ ແມ່ ນ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນທາງດາ້ ນການສກຶ ສາທ່ ເີ ທ່ າົ ທຽມກນັ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ແຫ່ ງຕ່ າງໆ. ໃນທຸກໆລະບບົ ໂຮງຮຽນທ່ ລີ ດັ ຖະບານກາໍ ລງັ ຊອກທາງເພ່ ອື ສ່ ງົ ເສມີ ຄວາມສະເໝພີ າບ, ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ທ່ ສີ ຸດ ແມ່ ນຕອ້ ງໄດຮ້ ູລ້ ະດບັ ປັດໄຈນໍາເຂາົ້ ດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນສໍາລບັ ໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງ ແລະ ລະດບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນດ່ ງັ ກ່ າວ. ການຈດັ ສນັ ຫຼື ແຈກຢາຍຊບັ ພະຍາກອນໄດອ້ ະທບິ າຍໄວໃ້ ນພາກທີ 4 ແລະ ພາກທີ 5. ຂໍມ້ ູນດ່ ງັ ກ່ າວ ຈະຊ່ ວຍໃຫກ້ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ສາມາດກາໍ ນດົ ບຸລມິ ະສດິ ສໍາລບັ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນໃນລະດບັ ຊາດໄດຢ້ ່ າງເໝາະສມົ . ໃນພາກນີ້ ແມ່ ນປະເມນີ ກ່ ຽວກບັ ຄວາມສະເໝພີ າບ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນດາ້ ນການສກຶ ສາລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆພາຍໃນ ແຂວງດ່ ງັ ກ່ າວ. ຜນົ ການປະເມນີ ທ່ ໄີ ດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນພາກນີ້ ຄວນນາໍ ໄປໃຊເ້ ຊ່ ອື ມໂຍງກບັ ຜນົ ການປະເມນີ ໃນພາກ ທີ 4 ແລະ ພາກທີ 5. ພາກນແີ້ ມ່ ນຊອກຫາວທິ ເີ ພ່ ອື ຊ່ ວຍໃນການຕດັ ສນິ ໃຈກ່ ຽວກບັ ລະດບັ ຄວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບ ທ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ ໂດຍການປະເມນີ ເບ່ ງິ ວ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ນນັ້ ມຫີ າຼ ຍຢ່ ູລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ຫຼື ມີ ຄວາມແຕກຕ່ າງຢ່ ູລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງດ່ ງັ ກ່ າວ ເພ່ ອື ໃຊເ້ ປັນແນວທາງໃນການກາໍ ນດົ ຍຸດທະສາດດາ້ ນ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນທາງການສກຶ ສາ. ວທິ ກີ ານສອງຢ່ າງເພ່ ອື ໃຊໃ້ ນການວດັ ແທກຄວາມສະເໝພີ າບ ໃນພາກນຈີ້ ະໃຊວ້ ທິ ກີ ານສອງຢ່ າງໃນການວດັ ຄວາມສະເໝພີ າບ ເຊ່ ນັ : ການປະເມນີ ຄວາມແຕກຕ່ າງ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແລະ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ. ກ. ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆພາຍໃນແຂວງ ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແມ່ ນຕວົ ຊບີ້ ອກຂອງຈາໍ ນວນຄວາມແຕກຕ່ າງ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ; ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ທ່ ວົ ປະເທດ ແມ່ ນຕວົ ປະມານຄ່ າກ່ ຽວກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນໃນທ່ ວົ ປະເທດ. ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສອງຕວົ ແມ່ ນການ ປະມານຄ່ າເບ່ ງິ ວ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນແຂວງນນັ້ ໃຫຍ່ ກວ່ າ ຫຼື ນອ້ ຍກວ່ າ ທຽບໃສ່ ລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ ແລະ ລະດບັ ຄວາມສະເໝພີ າບພາຍໃນແຂວງ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຄວາມເປັນໄປໄດໃ້ ນປະມານຄ່ າເບ່ ງິ ຄວາມສະເໝພີ າບໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ພາຍໃນແຂວງໃດໜ່ ງຶ ໂດຍການສມົ ທຽບຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງນນັ້ ກບັ ຄວາມແຕກ ຕ່ າງໃນລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ ໃຊສ້ ູດລ່ ຸມນ:ີ້ 197

ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ x 100 ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ໂຮງຮຽນໃນທ່ ວົ ປະເທດ ຖາ້ ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສອງຕວົ ມຄີ ່ າເທ່ າົ ກນັ ຄ່ າດດັ ສະນຈີ ະເທ່ າົ ກບັ 100. ຖາ້ ວ່ າ ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານ ສໍາລບັ ໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງໃຫຍ່ ກວ່ າຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານໃນທ່ ວົ ປະເທດ ຄ່ າດດັ ສະນຈີ ະໃຫຍ່ ກວ່ າ 100, ດ່ ງັ ນນັ້ ຄ່ າດດັ ສະນຕີ ່ ໍາກວ່ າ 100 ຊບີ້ ອກວ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນແຂວງມໜີ ອ້ ຍກວ່ າໃນລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຖາ້ ຄ່ າດດັ ສະນຕີ ່ ໍາເທ່ າົ ໃດກຍໍ ່ ງິ ຈະດເີ ທ່ າົ ນນັ້ ເຊ່ ງິ ໝາຍຄວາມວ່ າ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນພາຍໃນ ແຂວງນນັ້ ມຄີ ວາມສະເໝພີ າບກນັ ຫາຼ ຍສມົ ຄວນ. ຖາ້ ແຂວງໃດມຄີ ່ າດດັ ສະນເີ ທ່ າົ 125 ຫຼື ຫາຼ ຍກວ່ າ ຊໃີ້ ຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼື ບ່ ໍມຄີ ວາມສະເໝພີ າບກນັ ດາ້ ນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆ ພາຍໃນແຂວງດ່ ງັ ກ່ າວນນັ້ ຂອ້ ນຂາ້ ງສູງ. ຕວົ ຢ່ າງ ຕາຕະລາງ 6.1 ກ ລ່ ຸມນ,ີ້ ຄ່ າດດັ ສະນສີ ໍາລບັ ຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ຂອງໂຮງຮຽນຢ່ ູນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ແມ່ ນ 108.56. ວທິ ຄີ ດິ ໄລ່ ແມ່ ນ: ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ໂຮງຮຽນໃນນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ = 4.877 x 100=108.56 ຄ່ າຜນັ ປ່ ຽນມາດຕະຖານສໍາລບັ ໂຮງຮຽນໃນທ່ ວົ ປະເທດ = 4.492 ດ່ ງັ ນນັ້ ຄວາມແຕກຕ່ າງກ່ ຽວກບັ ຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ໃນໂຮງຮຽນ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນຢ່ ູນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈນັ ມສີ ູງກວ່ າໃນລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດພຽງເລກັ ນອ້ ຍ. ຄ່ າສະເລ່ ຍຂອງຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ທ່ ມີ ໃີ ນໂຮງຮຽນ ໄດນ້ ໍາສະເໜຕີ າຕະລາງ 5.21 ກ ຂອງພາກທີ 5. ສໍາລບັ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ ມຄີ ່ າສະເລ່ ຍຊບັ ພະຍາກອນຂອງໂຮງຮຽນທງັ ໝດົ ເທ່ າົ 17.9 ລາຍການ ໃນຂະນະທ່ ີ ຄ່ າສະເລ່ ຍທ່ ວົ ປະເທດເທ່ າົ 8.9 ລາຍການ. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ: ຢ່ ູນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ມລີ ະດບັ ຊບັ ພະຍາກອນຢ່ ູໃນລະດບັ ດີ ແຕ່ ການຄດິ ໄລ່ ຄ່ າດດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຂາ້ ງເທງິ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ຍງັ ມີ ຄວາມແຕກຕ່ າງກນັ ດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ຫຼາຍສມົ ຄວນທຽບໃສ່ ລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ ເຖງິ ວ່ າດດັ ສະນຈີ ະບ່ ໍເຖງິ ລະດບັ ວກິ ດິ ຄື 125 ທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວກ້ ຕໍ າມ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຫວົ ໜາ້ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າແຂວງ ຄວນມວີ ໄິ ສທດັ ໃນການທບົ ທວນກ່ ຽວກບັ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນໃຫມ້ ຄີ ວາມ ສະເໝພີ າບລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆ ແຕ່ ບ່ ໍຈາໍ ເປັນຕອ້ ງລງົ ມປື ະຕບິ ດັ ເອງ. ຄ່ າດດັ ສະນີ ຍງັ ສາມາດໃຊສ້ ໍາລບັ ການປະເມນີ ບຸລມິ ະສດິ ສໍາລບັ ແຂວງໄດ້ ຕວົ ຢ່ າງຕາຕະລາງ 6.1 ລ່ ຸມນີ້ ເຫນັ ວ່ າ ແຂວງຫຼວງພະບາງມຄີ ່ າປະມານຄ່ າກ່ ຽວກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນ ເທ່ າົ 53 ແລະ ຈາໍ ນວນຊບັ ພະຍາກອນໃນໂຮງຮຽນເທ່ າົ ກບັ 111 ເຊ່ ງິ ໝາຍຄວາມວ່ າ ແຂວງຫວຼ ງພະບາງມຄີ ວາມ ແຕກຕ່ າງດາ້ ນຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງໜອ້ ຍກວ່ າລະດບັ ຄວາມ ແຕກຕ່ າງໃນທ່ ວົ ປະເທດ ໃນຂະນະທ່ ຈີ າໍ ນວນຊບັ ພະຍາກອນຂອງໂຮງຮຽນ ຍງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຂອ້ ນຂາ້ ງ ສູງ. ຂໍມ້ ູນດ່ ງັ ກ່ າວ ບ່ໄໍ ດບ້ ອກໃຫຮ້ ູຫ້ ຍງັ ກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ຫຼື ຈາໍ ນວນ ຊບັ ພະຍາກອນໂຮງຮຽນ ແຕ່ ສາມາດເບ່ ງິ ຂໍມ້ ູນດ່ ງັ ກ່ າວໃນພາກທີ 5. ນອກຈາກນນັ້ ແຂວງວຽງຈນັ ມຄີ ່ າຄາດຄະເນສໍາລບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຈາໍ ນວນປຶມ້ 198

ໃນຫອ້ ງອ່ ານເທ່ າົ 128 ແລະ ຈາໍ ນວນຊບັ ພະຍາກອນໃນໂຮງຮຽນເທ່ າົ 65 ໝາຍຄວາມວ່ າ ແຂວງວຽງຈນັ ມຄີ ວາມ ແຕກຕ່ າງຂອ້ ນຂາ້ ງສູງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນທຽບໃສ່ ທ່ ວົ ປະເທດ ໃນຂະນະທ່ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຈາໍ ນວນຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ໃນໂຮງຮຽນພດັ ໜອ້ ຍກວ່ າທ່ ວົ ປະເທດ. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ຊໃີ້ ຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ການຈດັ ສນັ ປຶມ້ ອ່ ານຢ່ ູໃນແຂວງຫວຼ ງພະບາງ ແລະ ການຈນັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນຕນົ້ ຕໍຂອງແຂວງວຽງຈນັ ມຄີ ວາມເທ່ າົ ທຽມກນັ ດີ ທຽບໃສ່ ລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ, ແລະ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນຕນົ້ ຕໍຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ ກບັ ການຈດັ ສນັ ປຶມ້ ອ່ ານຢ່ ູແຂວງວຽງຈນັ ຍງັ ບ່ ໍເທ່່ າົ ທຽມກນັ . ຂ) ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ (ICC) ໄດຖ້ ກື ກ່ າວເຖງິ ໃນທຸກພາກຂອງບດົ ລາຍງານສະບບັ ນີ້ ໃນນາມທ່ ເີ ປັນ ເຄ່ ອື ງມສື ໍາລບັ ການອອກແບບກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງທ່ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ . ເນ່ ອື ງຈາກສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ເປັນອດັ ຕາສ່ ວນ ຄວາມແຕກຕ່ າງທ່ ສີ ໍາຄນັ ລະຫວ່ າງແຂວງ ແລະ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແຕ່ ມນັ ສາມາດໃຊເ້ ພ່ ອື ປະເມນີ ເບ່ ງິ ຄວາມສະເໝພີ າບ ແລະ ຜນົ ຮບັ ທ່ ເີ ທ່ າົ ທຽມກນັ . ໃນໂລກແຫ່ ງຄວາມຝັນ ບ່ ວໍ ່ ານກັ ຮຽນຈະຮຽນຢ່ ູໂຮງຮຽນແຫ່ ງໃດຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນກຈໍ ະຄກື ນັ ໃນທຸກໂຮງຮຽນ ແຕ່ ໃນໂລກແຫ່ ງຄວາມເປັນຈງິ ນນັ້ ເປັນໄປໄດຍ້ າກ. ບາງໂຮງຮຽນບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ດກີ ວ່ າ ໂຮງຮຽນອ່ ນື . ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ສ່ ວນໜ່ ງຶ ເກດີ ຈາກການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງ ຫຼື ເກດີ ຈາກຄວາມແຕກຕ່ າງທ່ ເີ ປັນລະບບົ ທ່ ຮີ ບັ ຜນົ ກະທບົ ຈາກພາຍນອກ ເຊ່ ນັ : ບາງໂຮງຮຽນມນີ ກັ ຮຽນເກ່ ງັ ຫາຼ ຍກວ່ າໂຮງຮຽນອ່ ນື ນອກນນັ້ ສ່ ວນໜ່ ງຶ ເກດີ ຈາກ ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນດາ້ ນປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ຂອງໂຮງຮຽນ, ຊບັ ພະຍາກອນ, ວທິ ກີ ານ ແລະ ອ່ ນື ໆ. ໝາຍຄວາມວ່ າ ນກັ ຮຽນກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງທ່ ສີ ່ ຸມເລອື ກຈາກໂຮງຮຽນພຽງແຫ່ ງດຽວ ມທີ ່ າອ່ ຽງຄາ້ ຍຄໂື ຮງຮຽນອ່ ນື ຫາຼ ຍກວ່ າການສ່ ຸມເອາົ ນກັ ຮຽນຈາກໂຮງຮຽນຫຼາຍແຫ່ ງທ່ ແີ ຕກຕ່ າງກນັ . ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ຫຼື ICC ວດັ ແທກກ່ ຽວກບັ ອດັ ຕາສ່ ວນຄວາມແຕກຕ່ າງ ລະຫວ່ າງ ແລະ ພາຍໃນ ໂຮງຮຽນ ຫຼື ແຂວງຕ່ າງໆ ເຊ່ ງິ ສໍາປະສດິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ມຄີ ່ າຢ່ ູໃນລະວ່ າງ 0 ຫາ 1. ໃນການສກຶ ສາວໄິ ຈຄງັ້ ນີ້ ໄດຄ້ ດິ ໄລ່ ສໍາ ປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ເປັນສອງລະດບັ ແລະ ໄດຄ້ ດິ ໄລ່ ສໍາລບັ ທ່ ວົ ປະເທດ. ສໍາປະສດິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ບອກໃຫເ້ ຮາົ ຮູວ້ ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄວາມແຕກຕ່ າງຢ່ ູລະຫວ່ າງແຂວງມເີ ທ່ າົ ໃດ ແລະ ອດັ ຕາສ່ ວນຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນແຂວງມີ ເທ່ າົ ໃດ ໃນຕວົ ຈງິ ແມ່ ນ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງມເີ ທ່ າົ ໃດ. ນອກຈາກນນັ້ ຍງັ ໄດຄ້ ດິ ໄລ່ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ສໍາລບັ ແຕ່ ລະແຂວງ. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ບອກໃຫເ້ ຮາົ ຮູວ້ ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງ ໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງພາຍໃນແຂວງມເີ ທ່ າົ ໃດ ແລະ ອດັ ຕາສ່ ວນຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນໂຮງຮຽນມເີ ທ່ າົ ໃດ. ຕວົ ຢ່ າງ ຖາ້ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ຫຼື ICC ສໍາລບັ ທ່ ວົ ປະເທດມຄີ ່ າເທ່ າົ ກບັ 0.20 ກໝໍ າຍຄວາມວ່ າ ໃນ ທ່ ວົ ປະເທດມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງສູງເຖງິ 80% ແລະ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງ ແຂວງຕ່ າງໆ 20%. ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ ຖາ້ ICC ມຄີ ່ າເທ່ າົ 0.8 ຈະບອກໃຫເ້ ຮາົ ຮູວ້ ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງ ຕ່ າງໆມເີ ຖງິ 80% ແລະ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຕ່ ລະແຂວງ 20%. ໃນກລໍ ະນດີ ຽວກນັ , ຖາ້ ICC ສໍາລບັ ແຂວງໃດໜ່ ງຶ ມຄີ ່ າເທ່ າົ ກບັ 0.2 ໝາຍຄວາມວ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງ ໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງນນັ້ ຢ່ ູ 20% ແລະ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ ູພາຍໃນໂຮງຮຽນເຖງິ 80%. ຖາ້ ວ່ າ ICC ມຄີ ່ າຕ່ ໍາກວ່ າ 0.25 ບອກໃຫເ້ ຮາົ ຮູວ້ ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ຫຼື ລະຫວ່ າງ ແຂວງຢ່ ູໃນລະດບັ ຕ່ ໍາ; ໝາຍຄວາມວ່ າ ມທີ ່ າອ່ ຽງທ່ ຜີ ນົ ການຮຽນຂອງແຕ່ ລະໂຮງຮຽນ ຫຼື ແຂວງຕ່ າງໆຈະຢ່ ູໃນ ລະດບັ ໃກຄ້ ຽງກນັ . ເມ່ ອື ICC ມຄີ ່ າເພ່ ມີ ຂນຶ້ ຫາຼ ຍກວ່ າ 0.25 ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນຜນົ ການຮຽນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ຫຼື ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆກຈໍ ະເພ່ ມີ ຂນຶ້ ; ບາງໂຮງຮຽນບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນສະເລ່ ຍຢ່ ູໃນລະດບັ ສູງ ໃນຂະນະ ທ່ ໂີ ຮງຮຽນ ຫຼື ແຂວງອ່ ນື ໆບນັ ລຸຜນົ ການຮຽນສະເລ່ ຍຢ່ ູໃນລະດບັ ຕ່ ໍາ. 199

ມຫີ າຼ ຍປະເທດ ບນັ ລຸສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ICC ສໍາລບັ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນລະດບັ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ທ່ ລີ ະດບັ ປະມານ 0.20 (ເຊ່ ນັ ວ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆ). ບາງຕວົ ຢ່ າງ1 ຂອງສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ສໍາລບັ ໂຮງຮຽນຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາລະບບົ ອ່ ນື ໆ ເຊ່ ນັ : ອາກຊງັ ຕນິ 0.42, ອງັ ກດິ 0.18, ຝຣ່ ງັ 0.16, ເຢຍລະມນັ 0.14, ຮງົ ກງົ 0.30, ອຣີ ານ 0.38, ອຕິ າລີ 0.20, ນວິ ຊແີ ລນ 0.25, ນອກແວ 0.10, ຣດັ ເຊຍ 0.45, ສງິ ກະໂປ 0.58, ສະວເິ ດນັ 0.13 ແລະ ສະຫະລດັ ອາເມຣກິ າ 0.27. ແຕ່ ວ່ າ ຫວຽດນາມ ເປັນປະເທດທ່ ີ ໜ່ ງຶ ທ່ ມີ ສີ ໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ICC ສໍາລບັ ຊນັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ຢ່ ູໃນລະດບັ ສູງທ່ ສີ ຸດໃນໂລກ (ປະມານ 0.62). ປະເທດອາຟຣກິ າໃຕກ້ ສໍ ູງເຊ່ ນັ ກນັ (ປະມານ 0.70). ການນາໍ ເອາົ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ເຂາົ້ ມາໃຊສ້ ໍາລບັ ສນົ ທະນາດາ້ ນນະໂຍບາຍ ໂດຍການເອາົ ຄ່ າສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ມາຄູນໃຫ້ 100 ເປັນສ່ ງິ ທ່ ປີ ະຕບິ ດັ ກນັ ໂດຍທ່ ວົ ໄປ ເພ່ ອື ໃຫສ້ າມາດຕຄີ ວາມໝາຍ ແລະ ເຂາົ້ ໃຈງ່າຍ ກ່ ຽວກບັ ‘ອດັ ຕາສ່ ວນຮອ້ ຍຂອງຄວາມແຕກຕ່ າງ ຫຼື ການປ່ ຽນແປງ’. ສ່ ງິ ລ່ ຸມນີ້ ຈະໄດເ້ ວາົ້ ກ່ ຽວກບັ ການເອາົ ICC*100. ເມ່ ອື ໃຊ້ ICC ເພ່ ອື ປະເມນີ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນພາຍໃນແຂວງ, ຖາ້ ICC ມຄີ ່ າສູງ ໝາຍເຖງິ ຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນໂຮງຮຽນມໜີ ອ້ ຍ ແຕ່ ວ່ າຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນນນັ້ ມຫີ ຼາຍ. ດ່ ງັ ນນັ້ ເມ່ ອື ໃຊຄ້ ່ າສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ເຂາົ້ ໃນການອອກແບບກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງ, ຖາ້ ICC ມຄີ ່ າສູງ ໝາຍເຖງິ ຄວນສ່ ຸມເອາົ ນກັ ຮຽນໜອ້ ຍຄນົ ຈາກແຕ່ ລະໂຮງຮຽນ ແລະ ສ່ ຸມເອາົ ໂຮງຮຽນຕວົ ຢ່ າງຫຼາຍ. ເມ່ ອື ໃຊ້ ICC ເຂາົ້ ໃນການປະເມນີ ຄວາມເທ່ າົ ທຽມດາ້ ນຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນ, ຖາ້ ICC ມຄີ ່ າສູງ ໝາຍເຖງິ ມທີ ່ າອ່ ຽງທ່ ນີ ກັ ຮຽນພາຍໃນໂຮງຮຽນ ບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຢ່ ູໃນລະດບັ ດຽວກນັ ໃນຂະນະທ່ ໂີ ຮງຮຽນໂດຍສະເລ່ ຍບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ແຕກຕ່ າງ ກນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ ເຊ່ ງິ ລະບບົ ໂດຍລວມບ່ ໍບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ທ່ ເີ ທ່ າົ ທຽມກນັ . ຫກຼັ ການດ່ ງັ ກ່ າວນີ້ ສາມາດນາໍ ໄປປັບໃຊໄ້ ດກ້ ບັ ທງັ ການປະເມນີ ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນ. ຕວົ ຢ່ າງ ລອງພຈິ າລະນາເບ່ ງິ ປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນໃນຕາຕະລາງ 6.1 ລ່ ຸມ ນ.ີ້ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ຄູນໃຫຮ້ ອ້ ຍ (ICC*100) ສໍາລບັ ແຂວງຕ່ າງໆກ່ ຽວກບັ ອດັ ຕາສ່ ວນເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນ ຖາວອນມຕີ ່ ໍາທ່ ສີ ຸດ ພຽງແຕ່ 2.98% ເທ່ າົ ນນັ້ . ໝາຍຄວາມວ່ າ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງໃນອດັ ຕາສ່ ວນເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນ ພາຍໃນແຂວງຂອ້ ນຂາ້ ງຫຼາຍ ໃນຂະນະທ່ ຄີ ່ າສະເລ່ ຍຂອງແຂວງຕ່ າງໆແມ່ ນໃກຄ້ ຽງກນັ . ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ, ICC*100 ສໍາລບັ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນມຄີ ່ າສູງທ່ ລີ ະດບັ 16.65%. ໃນກລໍ ະນນີ ີ້ ໝາຍຄວາມວ່ າ ມຄີ ວາມ ແຕກຕ່ າງໃນອດັ ຕາສ່ ວນຂອງປັດໄຈດ່ ງັ ກ່ າວຢ່ ູລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ຂອ້ ນຂາ້ ງສູງ ແລະ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ ູພາຍ ໃນແຂວງໜອ້ ຍ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຄ່ າຂອງ ICC*100 ທງັ ສອງກລໍ ະນຍີ ງັ ຂອ້ ນຂາ້ ງຕ່ ໍາ. ກລໍ ະນທີ ່ ີ ICC*100 ລະຫວ່ າງແຂວງ ຂອງປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ຕ່ າງໆມຄີ ່ າບ່ ໍເກນີ 0.25 ມຄີ ວາມໝາຍວ່ າ ລະດບັ ຊບັ ພະຍາກອນສະເລ່ ຍໂດຍ ທ່ ວົ ໄປລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ມຄີ ວາມເທ່ າົ ທຽມກນັ , ໃນຂະນະທ່ ຢີ ່ ູພາຍໃນແຂວງມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍ. ດ່ ງັ ນນັ້ ບນັ ຫາຕນົ້ ຕໍບ່ ໍແມ່ ນຄວາມສະເໝພີ າບຂອງການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນໃຫແ້ ຕ່ ລະແຂວງ ແຕ່ ວ່ າມບີ ນັ ຫາ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນຢ່ ູພາຍໃນແຂວງ. ການຄດິ ໄລ່ ຄວາມສະເໝພີ າບສາໍ ລບັ ປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆ ຕາຕະລາງ 6.1 ແມ່ ນການຊອກຫາຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ແລະ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ. ສໍາລບັ ແຕ່ ລະແຂວງ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງນນັ້ (ທຽບກບັ ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນທ່ ວົ ປະເທດ) ໄດສ້ ະແດງຢ່ ູແຕ່ ລະແຖວຂອງຕາຕະລາງ 6.1ກ. ໃນຕາຕະລາງ 6.1ກ ໄດສ້ ະແດງຄ່ າຂອງ ICC*100 ໄວຢ້ ່ ູແຖວສຸດທາ້ ຍຂອງຕາຕະລາງ ເພ່ ອື ວດັ ແທກ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ. ຕວົ ຢ່ າງ, ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆກ່ ຽວກບັ ‘ອດັ ຕາສ່ ວນ 200

ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງຮຽນຖາວອນ’ ໃນຖນັ ທໜີ ່ ງຶ ເທ່ າົ 2.98% ໃນຂະນະທ່ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກ່ ຽວກບັ ‘ຊບັ ພະຍາກອນທງັ ໝດົ ໃນໂຮງຮຽນ’ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ໃນຖນັ ສຸດທາ້ ຍເທ່ າົ 20.46%. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວຊບີ້ ອກວ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງ ໃນອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຫອ້ ງຮຽນຖາວອນລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆມໜີ ອ້ ຍ ເມ່ ອື ທຽບໃສ່ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນທ່ ີ ສໍາຄນັ ຂອງໂຮງຮຽນ. ຕາຕະລາງ 6.1 ກ: ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນຂອງໂຮງຮຽນ ພາຍໃນແຂວງ ແລະ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ອດັ ຕາສ່ ວນ ອດັ ຕາສ່ ວນ ຈ/ນປຶມ້ ໃນ ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງ ຊບັ ພະຍາກອນ ແຂວງ ເນອື້ ທ່ ຫີ ອ້ ງ ນກັ ຮຽນ/ຄູ ຫອ້ ງອ່ ານຂອງ ຮຽນ/ ໂຮງຮຽນ (ສູງສຸດ=8 ນກັ ຮຽນ ຮຽນຊ່ ວົ ຄາວ ໂຮງຮຽນ ລາຍການ) 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 60.40 89.19 146.97 101.33 56.17 2 ຜງົ້ ສາລີ 97.96 58.23 207.49 47.55 107.78 3 ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ 97.84 54.25 68.27 20.91 91.50 4 ອຸດມົ ໄຊ 106.30 147.51 94.77 20.61 95.31 5 ບ່ ແໍ ກວ້ 92.48 107.74 38.64 97.31 63.21 6 ຫຼວງພະບາງ 95.90 114.65 53.07 51.45 111.22 7 ຫວົ ພນັ 97.18 85.20 19.22 48.94 78.81 8 ໄຊຍະບູລີ 106.51 78.16 137.30 48.34 95.43 9 ຊຽງຂວາງ 89.02 58.45 93.33 54.83 67.83 10 ວຽງຈນັ 96.32 65.75 128.21 39.34 65.92 11 ບໍລຄິ າໍ ໄຊ 109.06 95.98 194.22 32.64 121.69 12 ຄາໍ ມ່ ວນ 80.54 107.54 16.90 115.53 78.78 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 94.28 89.73 44.29 142.27 97.58 14 ສາລະວນັ 103.12 63.48 61.37 248.96 80.67 15 ເຊກອງ 109.72 143.56 37.26 27.39 90.36 16 ຈາໍ ປາສກັ 103.66 99.12 32.28 24.47 90.11 17 ອດັ ຕະປື 62.38 55.34 18.13 72.96 84.02 ICC*100 ລະຫວ່ າງແຂວງ 2.98 13.71 16.65 12.38 20.46 ຕາຕະລາງ 6.1 ຂ: ບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈທາງດາ້ ນຫອ້ ງຮຽນ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນຂອງ ໂຮງຮຽນ ຕວົ ປ່ ຽນ ແຂວງຕ່ າງໆ ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນ/ຄູ ອຸດມົ ໄຊ, ເຊກອງ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນ ຜງົ້ ສາລ,ີ ບໍລຄິ ໍາໄຊ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ໄຊຍະບູລ,ີ ວຽງຈນັ ເນອື້ ທ່ ຫີ ວ່ າງຂອງຫອ້ ງຮຽນ/ນກັ ຮຽນ ສາລະວນັ , ສະຫວນັ ນະເຂດ 201

ຕາຕະລາງ 6.1 ຂ ໄດສ້ ະແດງລາຍຊ່ ຂື ອງບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ່ າດດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຂອງຕວົ ປ່ ຽນແຕ່ ລະຕວົ ເກນີ ຈດຸ ວກິ ດິ ທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວຄ້ ື 125. ການຄດິ ໄລ່ ຄວາມສະເໝພີ າບສາໍ ລບັ ປັດໄຈທາງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນມະນດຸ ຜູວ້ າງແຜນການສກຶ ສາບ່ ໍພຽງແຕ່ ຮບັ ຜດິ ຊອບກ່ ຽວກບັ ການຈດັ ສນັ ອຸປະກອນ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆ ໃຫໂ້ ຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງ ແຕ່ ຍງັ ຕອ້ ງຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດນາໍ ອກີ ດວ້ ຍ. ຖາ້ ຈະໃຫ້ ນກັ ຮຽນມຄີ ວາມເທ່ າົ ທຽມໃນການເຂາົ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາ ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ແມ່ ນນກັ ຮຽນຕອ້ ງໄດເ້ ຂາົ້ ຮຽນຢ່ ູໃນໂຮງຮຽນທ່ ີ ມຊີ ບັ ພະຍາກອນ ແລະ ອຸປະກອນຂນັ້ ພນື້ ຖານສໍາລບັ ການຮຽນ ແລະ ພອ້ ມທງັ ມຄີ ູສອນ. ຂໍມ້ ູນຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແລະ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ (ICC) ລະຫວ່ າງ ແຂວງຕ່ າງໆ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໄີ ວໃ້ ນຕາຕະລາງ 6.2. ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ຂອງແຕ່ ລະຕວົ ປ່ ຽນມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍສມົ ຄວນ ເຖງິ ວ່ າ ແຕ່ ລະຕວົ ຈະ ມຄີ ່ າຕ່ ໍາກວ່ າຈດຸ ວກິ ດິ ທ່ ກີ າໍ ນດົ ໄວທ້ ່ ລີ ະດບັ 0.25 ຫຼື 25% ກຕໍ າມ. ຕາຕະລາງ 6.2 ກ: ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນມະນດຸ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແລະ ລະຫວ່ າງ ແຂວງຕ່ າງໆ ແຂວງ ປີການສກຶ ສາ ລະດບັ ການ ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍ ຈາໍ ນວນປີທ່ ເີ ປັນ ສະເລ່ ຍຂອງຄູ ເຝິກອບົ ຮມົ ຂອງຜູອ້ າໍ ນວຍການ ຜູອ້ າໍ ນວຍການ ສະເລ່ ຍຂອງຄູ 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 95.72 ໂຮງຮຽນ ໂຮງຮຽນ 2 ຜງົ້ ສາລີ 51.75 254.45 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 107.58 78.93 99.37 135.99 130.41 69.15 87.78 99.04 66.25 4 ອຸດມົ ໄຊ 77.82 213.68 97.45 71.94 5 ບ່ ໍແກວ້ 186.39 81.03 105.02 38.59 6 ຫຼວງພະບາງ 59.91 26.10 71.33 77.86 7 ຫວົ ພນັ 61.32 50.58 62.58 94.23 8 ໄຊຍະບູລີ 47.65 107.58 122.29 119.99 9 ຊຽງຂວາງ 101.85 80.89 92.66 69.49 10 ວຽງຈນັ 63.62 49.05 85.06 104.12 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 83.08 42.80 112.95 61.77 12 ຄໍາມ່ ວນ 154.59 73.45 87.38 86.76 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 64.36 33.08 101.88 56.29 14 ສາລະວນັ 149.10 60.55 77.60 152.75 15 ເຊກອງ 107.87 64.36 98.86 53.39 16 ຈາໍ ປາສກັ 96.87 65.85 76.72 113.70 17 ອດັ ຕະປື 74.09 33.40 82.29 41.27 ICC*100 ລະຫວ່ າງແຂວງ 10.5 8.81 21.13 13.62 202

ຕາຕະລາງ 6.2 ຂ: ບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈທາງດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນມະນດຸ ຕວົ ປ່ ຽນ ແຂວງຕ່ າງໆ ບ່ ໍແກວ້ , ຄໍາມ່ ວນ, ສາລະວນັ ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍຂອງຄູ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ , ອຸດມົ ໄຊ,ຫຼວງນາໍ້ ທາ ລະດບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ສະເລ່ ຍຂອງຄູ ສາລະວນັ , ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ຈາໍ ນວນປີທ່ ເີ ປັນຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ຕາຕະລາງ 6.2 ຂ ແມ່ ນບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ່ າດດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຂອງຕວົ ປ່ ຽນທ່ ມີ ຄີ ່ າເກນີ ລະດບັ ວກິ ດິ 125. ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນມຄີ ວາມສະເໝພີ າບສມົ ຄວນ. ບ່ ໍມແີ ຂວງໃດທ່ ີ ມຄີ ່ າດດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບເກນີ ຄ່ າລະດບັ ວກິ ດິ ກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈດ່ ງັ ກ່ າວ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຍງັ ມຄີ ວາມບ່ ໍ ສະເໝພີ າບກນັ ພາຍໃນແຂວງກ່ ຽວກບັ ປີການສກຶ ສາຂອງຄູ, ລະດບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ສະເລ່ ຍຂອງຄູ ແລະ ປີການ ສອນຂອງຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ. ອາດຈະເປັນຄວາມປະສງົ ຂອງຫວົ ໜາ້ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແຂວງຕ່ າງໆທ່ ເີ ຫນັ ວ່ າ ຄວນຈະມກີ ານກວດສອບເບ່ ງິ ໂຮງຮຽນປະຖມົ ແຕ່ ລະແຫ່ ງວ່ າມຄີ ວາມສະເໝກີ ນັ ຫາຼ ຍ ປານໃດ. ການຄດິ ໄລ່ ຄ່ າຄວາມສະເໝພີ າບສາໍ ລບັ ປັດໄຈດາ້ ນຂມໍ້ ນູ ພນື້ ຖານດາ້ ນຄອບຄວົ ຂອງນກັ ຮຽນ ໂດຍທ່ ວົ ໄປແລວ້ ນກັ ວາງແຜນການສກຶ ສາ ອາດຈະບ່ ໍມອີ ດິ ທພິ ນົ ຕ່ ໍພນື້ ຖານດາ້ ນຄອບຄວົ ຂອງນກັ ຮຽນ ຫຼາຍປານໃດ ແຕ່ ອາດຈະສາມາດຊ່ ວຍທດົ ແທນໄດໃ້ ນບາງດາ້ ນທ່ ພີ ວກເຂາົ ຍງັ ດອ້ ຍໂອກາດເຊ່ ນັ : ການຮບັ ປະກນັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນທຸກຄນົ ມອີ ຸປະກອນການຮຽນທ່ ຈີ າໍ ເປັນສໍາລບັ ການຮຽນ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຕາຕະລາງ 6.3 ໄດກ້ ວດກາເບ່ ງິ ພນື້ ຖານດາ້ ນຄອບຄວົ ຂອງນກັ ຮຽນ, ເຄ່ ອື ງໃຊທ້ ່ ເີ ປັນເຄ່ ອື ງມສື ໍາຄນັ ໃນການຮຽນ ແລະ ປຶມ້ ແບບຮຽນວຊິ າທ່ ີ ໄດທ້ າໍ ການປະເມນີ . ຕາຕະລາງ 6.3 ກ: ຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນພນື້ ຖານຄອບຄວົ ຂອງນກັ ຮຽນພາຍໃນແຂວງ ແລະ ລະຫວ່ າງແຂວງ ແຂວງ ຄ່ າສະເລ່ ຍ ຄ່ າສະເລ່ ຍ ຄ່ າສະເລ່ ຍ ຄ່ າສະເລ່ ຍ ດດັ ສະນພີ ນື້ ຖານ ອຸ ປະກອນການຮຽນ ປຶມ້ ແບບຮຽນ ປຶມ້ ແບບຮຽນ 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ ຄະນດິ ສາດ 2 ຜງົ້ ສາລີ ຂອງຄອບຄວົ /ນກັ ຮຽນ ພາສາລາວ 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 64.04 87.35 40.40 65.00 4 ອຸດມົ ໄຊ 69.39 103.66 88.4 90.00 5 ບ່ ໍແກວ້ 114.92 79.85 75.4 62.07 6 ຫວຼ ງພະບາງ 36.72 131.27 96.88 109.13 7 ຫວົ ພນັ 58.91 79.32 73.61 94.57 8 ໄຊຍະບູລີ 50.25 118.13 92.6 96.36 9 ຊຽງຂວາງ 127.4 61.51 38.42 27.01 10 ວຽງຈນັ 47.52 87.4 96.65 87.01 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 46.90 75.9 33.76 34.23 12 ຄໍາມ່ ວນ 119.6 89.73 61.27 79.84 254.70 87.96 52.88 57.59 44.80 80.95 21.27 60.50 203

13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 46.48 77.75 98.91 88.17 14 ສາລະວນັ 29.54 87.79 129.13 129.74 15 ເຊກອງ 27.29 87.45 62.79 57.92 16 ຈາໍ ປາສກັ 57.52 63.72 142.46 138.04 17 ອດັ ຕະປື 211.22 69.13 67.48 66.73 16.07 28.15 25.40 21.99 ICC*100 ລະຫວ່ າງແຂວງ ຕາະຕະລາງ 6.3 ຂ: ແຂວງທ່ ມີ ຄີ ວາມບ່ ສໍ ະເໝພີ າບກນັ ໃນດາ້ ນປັດໄຈທາງດາ້ ນພນື້ ຖານຄອບຄວົ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆຂອງນກັ ຮຽນ ຕວົ ປ່ ຽນ ແຂວງ ຄ່ າສະເລ່ ຍດາ້ ນປັດໄຈພນື້ ຖານຄອບຄວົ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ແລະ ອດັ ຕະປື ອຸດມົ ໄຊ ຄ່ າສະເລ່ ຍອຸປະກອນການຮຽນ/ນກັ ຮຽນ ຈາໍ ປາສກັ ແລະ ສາລະວນັ ນກັ ຮຽນທ່ ມີ ປີ ຶມ້ ແບບຮຽນວຊິ າຄະນດິ ສາດ ຕາຕະລາງ 6.1 ກ ໄດສ້ ະແດງລາຍຊ່ ບື ນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ່ າດດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບເກນີ ລະດບັ ວກິ ດິ 125. ເຖງິ ວ່ າຈະມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງໃນຄະແນນປັດໄຈດາ້ ນພນື້ ຖານຄອບຄວົ ຂອງນກັ ຮຽນລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ຂອ້ ນຂາ້ ງສູງ ແຕ່ ຄວາມແຕກຕ່ າງພາຍໃນແຂວງແມ່ ນມໜີ ອ້ ຍ ແລະ ມພີ ຽງສອງແຂວງເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ມີ ຄີ ່ າດດັ ສະນເີ ກນີ ລະດບັ ວກິ ດິ . ມີ 3 ແຂວງທ່ ມີ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງຢ່ າງມຄີ ວາມໝາຍສໍາຄນັ ກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈການສະໜອງປຶມ້ ແບບຮຽນ ຫຼື ອຸປະກອນການຮຽນ-ການສອນ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຫວົ ໜາ້ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າແຂວງ ຄວນ ດໍາເນນີ ການກວດກາເພ່ ອື ຊອກເບ່ ງິ້ ວ່ າ ການຂາດແຄນອຸປະກອນການຮຽນທ່ ຈີ າໍ ເປັນຕ່ າງໆ ມຫີ ຼາຍປານໃດ. ການຄດິ ໄລ່ ຄວາມສະເໝພີ າບຂອງຄະແນນຜນົ ສາໍ ເລດັ ການຮຽນ ສ.ປ.ປ ລາວ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ຄວາມຜນັ ປ່ ຽນ ຫຼື ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນລະຫວ່ າງ ໂຮງຮຽນຕ່ າງໆທ່ ຂີ ອ້ ນຂາ້ ງສູງ. ຕາຕະລາງ 6.4 ແລະ ຕາຕະລາງ 6.5 ເຫນັ ວ່ າ ໃນຂະນະທ່ ຄີ ວາມແຕກຕ່ າງ ລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆມໜີ ອ້ ຍ (ເບ່ ງິ ຕາຕະລາງ 6.4) ແຕ່ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນໃນຫາຼ ຍໆປັດໄຈ ຂອ້ ນຂາ້ ງສູງ (ເບ່ ງິ ຕາຕະລາງ 6.5) ຕາຕະລາງ 6.4: ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນທ່ ປີ ະເມນີ ໂດຍ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນ ແຂວງ ແລະ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແຂວງ ຄະແນນສະເລ່ ຍ 500 ຄະແນນສະເລ່ ຍ 500 ວຊິ າພາສາລາວ ວຊິ າພາສາລາວ 1 ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ 119.42 111.98 2 ຜງົ້ ສາລີ 124.14 121.76 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 67.89 98.65 4 ອຸດມົ ໄຊ 67.89 98.65 5 ບ່ ໍແກວ້ 68.25 71.1 6 ຫວຼ ງພະບາງ 111.14 99.87 204

7 ຫວົ ພນັ 87.07 94.83 8 ໄຊຍະບູລີ 85.49 70.189 9 ຊຽງຂວາງ 129.69 126.75 10 ວຽງຈນັ 96.6 81.56 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 100.83 94.86 12 ຄໍາມ່ ວນ 56.95 65.02 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 96.37 92.82 14 ສາລະວນັ 91.03 109.68 15 ເຊກອງ 62.22 80.97 16 ຈາໍ ປາສກັ 83.79 78.59 17 ອດັ ຕະປື 79.26 157.26 ICC*100 ລະຫວ່ າງແຂວງ 10.63 6.14 ໂດຍທ່ ວົ ໄປແລວ້ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງແມ່ ນໜອ້ ຍກວ່ າລະດບັ ທ່ ວົ ປະເທດ (ເຊ່ ງິ ໃນຕວົ ຈງິ ຄວນຈະເປັນແບບນນັ້ ). ມພີ ຽງແຂວງດຽວເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ມີ ຄີ ່ າດດັ ສະນເີ ກນີ 125 ໃນວຊິ າພາສາລາວ ໃນຂະນະທ່ ວີ ຊິ າຄະນດິ ສາດ ມຢີ ່ ູສອງແຂວງຄື ອຸດມົ ໄຊ ແລະ ຊຽງຂວາງ. ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນ ອາດເປັນຜນົ ຈາກການຈດັ ແບ່ ງວດັ ທະນະທາໍ ໂດຍທ່ ຊີ ຸມຊນົ ອາດມີ ຄວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫຼາຍ ແລະ ເປັນຜນົ ຈາກຄວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບໃນການຈດັ ສນັ ປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ດາ້ ນຕ່ າງໆເຂາົ້ ໃນ ລະບບົ ການສກຶ ສາ. ມກີ ານຕງັ້ ສມົ ມຸດຖານວ່ າ ເດກັ ນອ້ ຍບ່ ໍມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງທາງດາ້ ນສະຕປິ ັນຍາຕາມຖ່ ນິ ກາໍ ເນດີ ຂອງເຂາົ ເຈາົ້ . ຖາ້ ໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງມຄີ ວາມຄາ້ ຍຄກື ນັ ດາ້ ນປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ແລະ ຂະບວນການຕ່ າງໆ ກຈໍ ະເຮດັ ໃຫຄ້ ວາມສະເໝພີ າບດາ້ ນຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນ ແລະ ຄວາມເທ່ າົ ທຽມດາ້ ນໂອກາດຕ່ າງໆສູງຂນຶ້ . ດ່ ງັ ນນັ້ ໜາ້ ທ່ ສີ ໍາ ຄນັ ຂອງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແມ່ ນຕອ້ ງຮບັ ປະກນັ ວ່ າ ການຈດັ ສນັ ປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ດາ້ ນຕ່ າງໆ ຕອ້ ງໃຫ້ ມຄີ ວາມສະເໝພີ າບກນັ ໃຫຫ້ ຼາຍທ່ ສີ ຸດເທ່ າົ ທ່ ເີ ປັນໄປໄດ.້ ການຄດິ ໄລ່ ຄວາມສະເໝພີ າບສາໍ ລບັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ ນການຮຽນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆພາຍ ໃນແຂວງໃດໜ່ ງຶ ແລະ ຄວາມສະເໝພີ າບພາຍໃນໂຮງຮຽນຂອງແຂວງດ່ ງັ ກ່ າວ. ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງຕ່ າງໆ ປະເມນີ ໂດຍການຄດິ ໄລ່ ຫາຄ່ າສໍາປະສດິ ສະຫະ ສໍາພນັ (ICC) ສໍາລບັ ແຕ່ ລະແຂວງໃນແຕ່ ລະວຊິ າ. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວໄດນ້ າໍ ສະເໜໄີ ວໃ້ ນຕາຕະລາງ 6.5 ລ່ ຸມນ.ີ້ ວທິ ກີ ານ “ທ່ ຖີ ກື ຕອ້ ງ” ໃນການຄດິ ໄລ່ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ແມ່ ນການໃຊຄ້ ່ າຖ່ ວງນາໍ້ ໜກັ ການສ່ ຸມ ຕວົ ຢ່ າງ ເພ່ ອື ເປັນອດັ ຕາສ່ ວນໃນການກາໍ ນດົ ກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຄນື ແທນການໃຊກ້ ່ ຸມປະຊາກອນ. ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວ ໄດມ້ ກີ ານ ຄໍານວນໄວ້ ແລະ ຜນົ ການຄດິ ໄລ່ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຕາຕະລາງ 6.5 ລ່ ຸມນ.ີ້ ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ສງັ ເກດເຫນັ ວ່ າ ຄ່ າ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ບາງຕວົ ຍງັ ຂອ້ ນຂາ້ ງຕ່ ໍາ (ຕວົ ຢ່ າງ: ໄຊຍະບູລີ ແລະ ຄໍາມ່ ວນ). ຄວາມເປັນໄປໄດແ້ ມ່ ນ ອາດ ຈະເກດີ ມາຈາກການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງເກນີ ໃນແຂວງທ່ ມີ ໂີ ຮງຮຽນຂະໜາດນອ້ ຍ. ດ່ ງັ ນນັ້ ເພ່ ອື ຈດຸ ປະສງົ ໃນການສມົ ທຽບລະຫວ່ າງກ່ ຸມຕ່ າງໆ ຈ່ ງຶ ໄດມ້ ກີ ານຄດິ ໄລ່ ຄ່ າສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ໂດຍໃຊຂ້ ໍມ້ ນູ ທ່ ບີ ່ ໍໄດຄ້ ດິ ໄລ່ ຄ່ າຖ່ ວງນາໍ້ ໜກັ . ຜູອ້ ່ ານສາມາດເລອື ກໃຊຂ້ ໍມ້ ນູ ຫຼື ອ່ ານຂໍມ້ ູນໄດທ້ ງັ ສອງແບບ. ແຕ່ ໃນນີ້ ຈະເວາົ້ ສະເພາະແຕ່ ຂໍມ້ ນູ ທ່ໄີ ດມ້ ີ ການຄດິ ໄລ່ ຄ່ າຖ່ ວງນາໍ້ ໜກັ ເຊ່ ງິ ໄດນ້ າໍ ສະເໜໃີ ນຖນັ ທ່ ສີ ອງເບອື້ ງຂວາມ.ື 205

ຕາຕະລາງ 6.5: ສາໍ ປະສດິ ສະຫະສາໍ ພນັ ສາໍ ລບັ ວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ ອງີ ຕາມແຂວງ ແຂວງ ບ່ ຖໍ ່ ວງນາໍ້ ໜກັ ຖ່ ວງນາໍ້ ໜກັ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ ພາສາລາວ ຄະນດິ ສາດ 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ 0.611 0.466 0.641 0.520 2 ຜງົ້ ສາລີ 0.760 0.654 0.758 0.648 3 ຫຼວງນາໍ້ ທາ 0.452 0.635 0.456 0.596 4 ອຸດມົ ໄຊ 0.536 0.643 0.534 0.625 5 ບ່ ໍແກວ້ 0.571 0.403 0.505 0.340 6 ຫວຼ ງພະບາງ 0.687 0.571 0.67 0.562 7 ຫວົ ພນັ 0.473 0.465 0.499 0.476 8 ໄຊຍະບູລີ 0.533 0.272 0.522 0.269 9 ຊຽງຂວາງ 0.660 0.645 0.676 0.659 10 ວຽງຈນັ 0.583 0.485 0.583 0.488 11 ບໍລຄິ ໍາໄຊ 0.644 0.511 0.630 0.509 12 ຄໍາມ່ ວນ 0.284 0.293 0.312 0.287 13 ສະຫວນັ ນະເຂດ 0.549 0.620 0.593 0.608 14 ສາລະວນັ 0.453 0.523 0.401 0.499 15 ເຊກອງ 0.344 0.313 0.245 0.316 16 ຈາໍ ປາສກັ 0.416 0.296 0.468 0.351 17 ອດັ ຕະປື 0.580 0.814 0.595 0.803 ທ່ ວົ ປະເທດ 0.584 0.544 0.577* 0.519 *ສາໍ ປະສດິ ສະຫະສາໍ ພນັ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງທ່ ໄີ ດມ້ ກີ ານຖ່ ວງນາໍ້ ໜກັ ສໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ໃນວຊິ າພາສາລາວສໍາລບັ ທ່ ວົ ປະເທດມຄີ ່ າປະມານ 0.58 ແລະ ວຊິ າຄະນດິ ສາດ ມປີ ະມານ 0.54 ໝາຍຄວາມວ່ າ ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນຄະແນນຜນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແຕ່ ລະວຊິ າ ນນັ້ ເກອື ບແບ່ ງເຄ່ ງິ ເທ່ າົ ກນັ ໂດຍທ່ ເີ ຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ແມ່ ນຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງ ແລະ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຶ ແມ່ ນຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງນກັ ຮຽນພາຍໃນໂຮງຮຽນ. ອງີ ຕາມຂໍມ້ ູນຂາ້ ງເທງິ ຈະເຫນັ ວ່ າ ສ່ ງິ ດ່ ງັ ກ່ າວອາດຈະ ເປັນຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງທ່ ຫີ ຼາຍທ່ ສີ ຸດ ເຖງິ ຈະບ່ ໍເປັນເລ່ ອື ງແປກສໍາລບັ ປະເທດທ່ ກີ າໍ ລງັ ພດັ ທະນາກຕໍ າມ ແຕ່ ສໍາລບັ ປະເທດສະມາຊກິ OECD ແລວ້ ຖວື ່ າຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດ. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ຖວື ່ າເປັນເລ່ ອື ງຂອງໂອກາດຕາມຖ່ ນິ ກາໍ ເນດີ ຂອງນກັ ຮຽນ ສະນນັ້ ໂຮງຮຽນທ່ ເີ ດກັ ເຂາົ້ ຮຽນ ກຈໍ ະສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ເຖງິ ອຸປະສກັ ອນັ ໃຫຍ່ ຫຼວງສໍາລບັ ນກັ ຮຽນໂຊກຮາ້ ຍທງັ ຫາຼ ຍ ທ່ ຕີ ອ້ ງເຂາົ້ ຮຽນໃນ ໂຮງຮຽນທ່ ມີ ຜີ ນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຕ່ ໍາ. ດ່ ງັ ນນັ້ ຈ່ ງຶ ເປັນເປົາ້ ໝາຍສໍາຄນັ ສໍາລບັ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໃນ ການຫາວທິ ່ ເີ ພ່ ອື ຫຸດຼ ຊ່ ອງຫວ່ າງຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆ ເຊ່ ງິ ອາດຈະແກໄ້ ຂໂດຍການເພ່ ມີ ຊບັ ພະຍາກອນທ່ ຈີ າໍ ເປັນໃຫກ້ ບັ ໂຮງຮຽນແຫ່ ງຕ່ າງໆ. ຜນົ ການຄນົ້ ພບົ ດ່ ງັ ກ່ າວ ຍງັ ເປັນບດົ ຮຽນທ່ ມີ ປີ ະໂຫຍດສໍາລບັ ການອອກແບບການສໍາຫຼວດໃນອະນາຄດົ ເພາະວ່ າ ມນັ ໄດໃ້ ຫຂ້ ໍມ້ ູນທ່ ດີ ກີ ່ ຽວກບັ ແຂວງທ່ ມີ ປີ ະຊາກອນຈາໍ ນວນໜອ້ ຍ ເຊ່ ງິ ໄດສ້ ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງຕາມອດັ ຕາສ່ ວນ 206

ໃນປີ 2006 ແລະ 2009 ດ່ ງັ ນນັ້ ຈ່ ງຶ ເປັນຕວົ ແທນໂດຍກ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງທ່ ມີ ຂີ ະໜາດນອ້ ຍຫາຼ ຍ. ມນັ ຊໃີ້ ຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ຄວາມເປັນຈງິ ແລວ້ ໃນບາງແຂວງບ່ ໍຈາໍ ເປັນຕອ້ ງເປັນການສ່ ຸມຕວົ ຢ່ າງເກນີ ເພ່ ອື ໃຫຂ້ ະໜາດຄກື ນັ ໃນການສໍາຫຼວດ ໃດໆກຕໍ າມທ່ ຈີ ະດໍາເນນີ ໃນອະນາຄດົ . ສະຫຸບຼ ໃນທຸກກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ (ຂອງປະເທດຕ່ າງໆ) ແມ່ ນໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມສນົ ໃຈຕ່ ໍບນັ ຫາດາ້ ນ ຄວາມສະເໝພີ າບລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງ. ບດົ ລາຍງານພາກນີ້ ໄດລ້ າຍງານ ການກວດສອບຄວາມແຕກຕ່ າງເປັນສອງທາງ ເຊ່ ນັ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆ ແລະ ລະຫວ່ າງ ໂຮງຮຽນພາຍໃນແຂວງ. ໂດຍລວມແລວ້ ຄວາມແຕກຕ່ າງລະຫວ່ າງແຂວງຕ່ າງໆກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈດາ້ ນ ຊບັ ພະຍາກອນຂອງໂຮງຮຽນ ບ່ ໍມຫີ າຼ ຍພໍທ່ ຈີ ະເປັນບນັ ຫາໃຫຍ່ . ບ່ ໍມຄີ ່ າ ICC*100 ກ່ ຽວກບັ ຊບັ ພະຍາກອນຂອງ ແຂວງໃດທ່ ມີ ດີ ດັ ສະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບເກນີ ຄ່ າວກິ ດິ 125. ເຖງິ ແນວໃດກຕໍ າມ ໃນຄວາມເປັນຈງິ ແລວ້ ກຍໍ ງັ ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຢ່ ູ. ແຂວງສາລະວນັ ເປັນແຂວງທ່ ມີ ີ ຄວາມແຕກຕ່ າງ ຫຼື ມຄີ ວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແຕ່ ລະແຫ່ ງຫຼາຍກວ່ າແຂວງອ່ ນື ໆ ເຊ່ ງິ ມດີ ດັ ສະນີ ຄວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບຂອ້ ນຂາ້ ງສູງໃນຈາໍ ນວນ 4 ປັດໄຈ ຈາກທງັ ໝດົ 10 ປັດໄຈທ່ ປີ ະເມນີ . ສ່ ວນແຂວງອຸດມົ ໄຊມີ ດດັ ສະນຄີ ວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບສູງໃນ 2 ປັດໄຈ. ດ່ ງັ ນນັ້ ເກອື ບທຸກໆແຂວງລວ້ ນແຕ່ ມບີ ນັ ຫາກ່ ຽວກບັ ຄວາມບ່ ໍ ສະເໝພີ າບໃນດາ້ ນຊບັ ພະຍາກອນຕ່ າງໆ. ປັດໄຈທ່ ມີ ຫີ ຼາຍແຂວງບ່ ໍມຄີ ວາມສະເໝພີ າບ ຫຼື ມຄີ ວາມແຕກຕ່ າງກນັ ຫາຼ ຍທ່ ສີ ຸດແມ່ ນປັດໄຈກ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນ, ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍ ແລະ ລະດບັ ການ ເຝິກອບົ ຮມົ ຂອງຄູ. ຕາຕະລາງ 6.6: ບນັ ດາແຂວງທ່ ມີ ຄີ ວາມບ່ ສໍ ະເໝພີ າບກ່ ຽວກບັ ປັດໄຈດາ້ ນຕ່ າງໆ ຕວົ ປ່ ຽນ ແຂວງ ອດັ ຕາສ່ ວນນກັ ຮຽນ/ຄູ ອຸດມົ ໄຊ ແລະ ເຊກອງ ຜງົ້ ສາລ,ີ ບໍລຄິ ໍາໄຊ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ໄຊຍະບູລີ ຈາໍ ນວນປຶມ້ ໃນຫອ້ ງອ່ ານຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ແຂວງວຽງຈນັ ເນອື້ ທ່ ຫີ ວ່ າງຂອງຫອ້ ງ/ນກັ ຮຽນ ສາລະວນັ ແລະ ສະຫວນັ ນະເຂດ ປີການສກຶ ສາສະເລ່ ຍຂອງຄູ ບ່ ໍແກວ້ , ຄໍາມ່ ວນ ແລະ ສາລະວນັ ລະດບັ ການເຝິກອບົ ຮມົ ສະເລ່ ຍຂອງຄູ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ , ອຸດມົ ໄຊ ແລະ ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ຈາໍ ນວນປີທ່ ເີ ປັນຜູອ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ສາລະວນັ ແລະ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ຄ່ າສະເລ່ ຍຈາໍ ນວນຊບັ ສນິ ໃນຄອບຄວົ ບໍລຄິ ໍາໄຊ ແລະ ອດັ ຕະປື ຄ່ າສະເລ່ ຍອຸປະກອນການຮຽນ/ນກັ ຮຽນ ອຸດມົ ໄຊ ຄ່ າສະເລ່ ຍປຶມ້ ແບບຮຽນພາສາລາວ ຈາໍ ປາສກັ ແລະ ອດັ ຕະປື ນກັ ຮຽນທ່ ມີ ປີ ຶມ້ ແບບຮຽນຄະນດິ ສາດຂອງຕນົ ເອງ ຈາໍ ປາສກັ ແລະ ສາລະວນັ ຄວາມແຕກຕ່ າງໃນຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນລະຫວ່ າງໂຮງຮຽນແມ່ ນມຂີ ອ້ ນຂາ້ ງສູງ ເຊ່ ງິ ສ່ ງົ ຜນົ ໃຫສ້ ໍາປະສດິ ສະຫະສໍາພນັ ສໍາລບັ ແຕ່ ລະແຂວງດເີ ກນີ ຄາດໝາຍທ່ ລີ ະດບັ 0.2. ສະນນັ້ ການສກຶ ສາວໄິ ຈຊໃີ້ ຫເ້ ຫນັ ວ່ າ ມຄີ ວາມບ່ ໍສະເໝພີ າບກນັ ດາ້ ນຜນົ ສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ຫຼາຍກວ່ າຄວາມແຕກຕ່ າງດາ້ ນປັດໄຈນາໍ ເຂາົ້ ຕ່ າງໆ. ເຖງິ ວ່ າ ຈະສາມາດເຮດັ ບາງຢ່ າງເພ່ ອື ໃຫຄ້ ວາມສະເໝພີ າບໃນ ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນເພ່ ມີ ຂນຶ້ ແຕ່ ປັດໄຈຕນົ້ ຕໍທ່ ເີ ຮດັ ໃຫຜ້ ນົ ສໍາເລດັ ດາ້ ນການຮຽນບ່ ໍມຄີ ວາມສະເໝພີ າບ 207

ອາດຈະບ່ ໍໄດຢ້ ່ ູພາຍໃຕອ້ ໍານາດຄວບຄຸມຂອງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ. ດ່ ງັ ນນັ້ ສ່ ງິ ສໍາຄນັ ຕອ້ ງໄດມ້ ກີ ານ ກວດສອບຂໍມ້ ູນ ໂດຍໃຊຮ້ ູບແບບຫາຼ ຍລະດບັ ຂນັ້ ເພ່ ອື ກາໍ ນດົ ວ່ າ ອດັ ຕາສ່ ວນຂອງຄວາມແຕກຕ່ າງອນັ ໃດທ່ ຢີ ່ ູ ພາຍໃຕກ້ ານຄວບຄຸມຂອງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ. 208

ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 01 ຄະນະບໍລຫິ ານງານການປະເມນີ ຜນົ ແຫ່ ງຊາດ 1. ທ່ ານ. ລຕີ ູ ້ ບວົ ປາວ ລດັ ຖະມນົ ຕຊີ ່ ວຍວ່ າການກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ 2. ທ່ ານ ດຣ. ອ່ ອນແກວ້ ນວນນະວງົ ຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 3. ທ່ ານ. ທອງແກວ້ ອາສາ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 4. ທ່ ານ ນ. ຄໍາປະເສດີ ກຕິ ຍິ ະວງົ ຮອງຫວົ ໜາ້ ກມົ ອະນຸບານ ແລະ ປະຖມົ ສກຶ ສາ 5. ທ່ ານ ນ. ອອ້ ມພອນ ຣແີ ກນ ຫວົ ໜາ້ ຫອ້ ງການປະຕບິ ດັ ງານ, ທະນາຄານໂລກ 6. ທ່ ານ ນ. ບຸນອູມ້ ອນິ ທະຊຸມ ພະນກັ ງານຫອ້ ງການປະຕບິ ດັ ງານ, ທະນະຄານໂລກ 7. ທ່ ານ ດຣ.ນ. ສສີ ຸກ ວງົ ວຈິ ດິ ອະດດີ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 8. ທ່ ານ ນ. ປາກຽນ ຫວຼ ງໄຊຊະນະ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 9. ທ່ ານ. ສຸກສະຫວນັ ພອນເທວາ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 10. ທ່ ານ. ພອນຈນັ ຄໍາບຸນພນັ ຜູອ້ ໍານວຍການສູນວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ 11. ທ່ ານ. ແອໂຈ ອາດຜາສຸກ ອະດດີ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ 12. ທ່ ານ. ຄໍາຈນັ ລດັ ທະຍອດ ຫວົ ໜາ້ ພະແນກປະເມນີ ຜນົ 13. ທ່ ານ ນ. ວນັ ນຖິ າຈນັ ວນັ ນຖິ າ ຮອງຫວົ ໜາ້ ພະແນກປະເມນີ ຜນົ 14. ທ່ ານ. ບາໂລ ສບີ ຸນເຮອື ງ ຮອງຫວົ ໜາ້ ພະແນກປະເມນີ ຜນົ 15. ທ່ ານ. ພູໄທ ສສີ ມົ ພອນ ວຊິ າການພະແນກປະເມນີ ຜນົ 16. ທ່ ານ. ດ່ ງິ ຈນັ ທະຈກັ ວຊິ າການພະແນກປະເມນີ ຜນົ 17. ທ່ ານ ນ. ບຸນລອ້ ມ ສບີ ຸນເຮອື ງ ຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງພາສາລາວ 18. ທ່ ານ ນ. ພອນສຣິ ິ ອຸໄທວນັ ຮອງຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງພາສາລາວ 19. ທ່ ານ ນ. ສມົ ເໝາະ ປັນຍາວງົ ວຊິ າການຂະແໜງພາສາລາວ 20. ທ່ ານ ນ. ພວງມະໄລ ສສີ ຸທາໍ ວຊິ າການຂະແໜງພາສາລາວ 21. ທ່ ານ. ອຸທດິ ທບິ ມະນີ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສູນວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດ 22. ທ່ ານ. ທອງຂາວ ແສງສຸລຈິ ນັ ຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງຄະນດິ ສາດ 23. ທ່ ານ. ວລິ ະເລດີ ສະພງັ ທອງ ຮອງຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງຄະນດິ ສາດ 24. ທ່ ານ. ບວົ ລີ ແກວ້ ວງົ ສາ ວຊິ າການຂະແໜງຄະນດິ ສາດ 25. ທ່ ານ ນ. ບຸນໂຮມ ນນັ ທະວງົ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສູນວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດ 26. ທ່ ານ. ຈນັ ທະລາ ພລິ ມົ ລາສກັ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສູນເຕກັ ໂນໂລຊກີ ານສກຶ ສາ 27. ທ່ ານ. ສຸລວິ ນັ ຄໍາພະວງົ ວຊິ າການກມົ ສາ້ ງຄູ 28. ທ່ ານ ນ. ປານດີ ສຸສຂະວງົ ວຊິ າການກມົ ອະນຸບານ ແລະ ປະຖມົ ສກຶ ສາ 29. ທ່ ານ. ສມົ ພາວນັ ຈນັ ທະລາດ ວຊິ າການສູນວໄິ ຈການສກຶ ສາ/ກມົ ແຜນການ 30. ທ່ ານ. ບງົ້ ດວງຈນັ ປໍມວົ ວຊິ າການສູນຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ 31. ທ່ ານ. ສໄີ ມ ພນັ ບຸດດີ ວຊິ າການຈາກກມົ ແຜນການ 32. ທ່ ານ. ສນັ ຈອນ ສງິ ພອນແສງ ຮອງຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງສະຖຕິ /ິ ກມົ ແຜນການ 209

ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 02 ທມິ ງານວຊິ າການເຈາົ້ ຂອງວຊິ າ ທມິ ງານວຊິ າການຂະແໜງພາສາລາວ: ທ່ ານ. ສຸກສະຫວນັ ພອນເທວາ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ ທ່ ານ ນ. ບຸນລອ້ ມ ສບີ ຸນເຮອື ງ ຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງພາສາລາວ ທ່ ານ ນ. ພອນສຣິ ິ ອຸໄທວນັ ຮອງຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງພາສາລາວ ທ່ ານ ນ. ສມົ ເໝາະ ປັນຍາວງົ ວຊິ າການຂະແໜງພາສາລາວ ທ່ ານ ນ. ພວງມະໄລ ສສີ ຸທໍາ ວຊິ າການຂະແໜງພາສາລາວ ທມິ ງານວຊິ າການຂະແໜງຄະນດິ ສາດ: ທ່ ານ. ແອໂຈ ອາດຜາສຸດ ອະດດີ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສະຖາບນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ ທ່ ານ. ອຸທດິ ທບິ ມະນີ ຮອງຜູອ້ ໍານວຍການສູນວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດ ທ່ ານ. ທອງຂາວ ແສງສຸລຈິ ນັ ຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງຄະນດິ ສາດ ທ່ ານ. ວລິ ະເລດີ ສະພງັ ທອງ ຮອງຫວົ ໜາ້ ຂະແໜງຄະນດິ ສາດ ທ່ ານ. ບວົ ລີ ແກວ້ ວງົ ສາ ວຊິ າການຂະແໜງຄະນດິ ສາດ 210

ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ 3.1 Á®®¦¿²¾©−¡ñ »¼− (2012) ì½¹ñ© Á¢¸¤ : ................................................................................................... À´ºõ ¤ : .......................................................................................  »¤»¼− : ............................................................................. ..  ì½¹©ñ −ñ¡»¼−: .......................................................................  ¹ºÉ ¤»¼− : ¯.3  3¡ 3¢ 3£ 3¤ 3¥ 3¦ §ˆ Áì½ −¾´¦½¡−÷ : ................................................................................... ¸−ñ êó ................................. §ˆ Áì½ −¾´¦½¡÷− °Éø¦¿²¾© ......................................... 211

ªº−êó 1: £¿«¾´¡È¼¸¡®ñ −¡ñ »¼− 1. ¯ó−š À¥í¾»¼−μȹø ɺ¤ ¯.3 -é? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹Éº¤©¼¸À꾉 −˜− ) ¯.3 ¯.3 ¯.3 ¢ ¯.3 £ ¯.3 ¤ ¯.3 ¥ ¡ 01 02 03 04 05 06 2. ¸ñ−, À©õº−, ¯óÀ¡©ó . ( ¢¼−Àì¡Ã¦ÈÃ−¹ºÉ ¤ìÈ÷´−š ) ¯ó ¸−ñ ທີ À©õº− 3. À²© ( Ͼ¨ X æȲ¼¤¹Éº¤©¼¸À꾉 −˜− ) 1 §¾¨ 2 ¨¤ò 4. §ö−À°¾‰ ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸Àꉾ−˜− ) 4.1 쾸ŒÄ- ª : À°‰¾¨Èº¨ ................................ 4.2 ´º−Œ- ¢½-Á´ : À°¾‰ ¨Èº¨................................. 4.3 ¥ó−Œ-ªÀó- ®©- : À°‰¾¨Èº¨................................. 4.4 ´í¤Œº-¸ó ´¼− : À°‰¾¨ºÈ ¨.................................. 4.5 ªÈ¾¤¯½À- ê© ................................................. 5. À¸ì¾μøÈÀ»õº− À¥¾í À¸¾í ²¾¦¾ì¾¸®?Ò ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹Éº¤©¼¸Àꉾ−˜− ) 1 ®ÒÄ©ÉÀ¸¾í 2 -À¸¾í ®¾¤£˜¤ 3 -À¸í¾À윺¨Å 212

6. −º¡¥¾¡Î¤ñ ¦²õ ò´, ¯›´Á®®»¼− Áì½ ¸¾ì½¦¾−Áì¸É μÈøÀ»õº−¢º¤À¥í¾¨¤ñ ´¯ó ´› ºˆ−Å;¨¯¾−é? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹Éº¤©¼¸À꾉 −˜− ) 1 ®´Ò ó 2 1 ¹¾ 5 ¹ö¸ 3 6 ¹¾ 10 ¹¸ö 4 11 ¹¾ 15 ¹¸ö 5 16 ¹¾ 20 ¹ö¸ 6 21 ¹¸ö ¢›−į 7. μÈÀø »õº−¢º¤À¥í¾´ó À£ˆº¤Ã§¹É ¨ñ¤Á©?È ( Ͼ¨Ä©É;¨¢Ó ) ( -ÁªÈì½-¢Ó -ùÏÉ ¾¨ X êñ®Ã¦-ªÈ ö¸À- ì¡- 0 Íõ 1 ²¼¤¹ºÉ ¤©¼¸Àꉾ−˜− ) ì/© 쾨¡¾−§ñ®¦ò− ´ó ®Ò´ó 7.1 ìö©«ó® 10 7.2 ì©ö ¥ñ¡ 10 7.3 ¥¿Â®É/ª÷¡Å 10 7.4 ì©ö ù¨È 10 7.5 ìö©Ä«−¾ 10 7.6 ´¤ 10 7.7 ª½ສາໍ ລບັ ¢¼−Îñ¤¦õ 10 7.8 ª¤„ −„¤»¼−Îñ¤¦õ 10 7.9 ij³¾É Ī»É ¼−Îñ¤¦õ 10 7.10 Îñ¤¦²õ ò´/ ¸¾ì½¦¾− 10 7.11 ªÃÉø ¦È¯´› 10 7.12 ¸êò ½¨÷ 10 7.13 Âêì½²¾® 10 7.14 ªÀÉø ¦œº°É¾ 10 7.15 ²©ñ ì´ö 10 7.16 ÁºÀμñ− 10 7.17 Àªö¾£ö¸¡ò−ij³¾É 10 7.18 Àªö¾Á¡ñ¦ 10 7.19 ¥¡ñ §¡ñ À£ˆº¤ 10 213

7.20 Âê콦ñ®ª¤˜ ª½ 10 7.21 Âê콦ñ®´«õ õ 10 7.22 £º´²ò¸Àªó 10 7.23 À»ºõ ²¾¨ 10 7.24 À»õº¥¡ñ 10 8. μøÈÀ»õº−¢º¤À¥¾í ´ó¹Éº¤¦È¸−ªö¸¦¿ì®ñ »¼−Îñ¤¦õ®Ò? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸Àꉾ−˜− ) 1 ´ó 2 ®´Ò ó 9. À¸ì¾μÈøÀ»ºõ −À¥í¾»¼−Îñ¤¦ªõ º−é? ( Ͼ¨ X æÈÄ©ÍÉ ¾¨¹ºÉ ¤ ) 1 ªº−À§¾öû 2 ªº−®¾È ¨ 3 ªº−£Ô 4 ®ÄÒ ©É»¼− 10. ÁªìÈ ½´Àœ ¥¾í çÀÉ ¸ì¾©−ö ¯¾−éÃ−¡¾−§ú¸¨¸¼¡£º®£¸ö ? ( Ͼ¨ X æȲ¼¤¹Éº¤©¼¸À꾉 −˜− ) 1 ®ÒÄ©§É ¸È ¨ 2 ຊວ່ ຍ뼃 ¨¡¸È ¾ 1 §‰¸Â´¤ 3 ຊວ່ ຍÁªÈ 1 ¹¾ 2 §¸‰ ´¤ 4 ຊວ່ ຍ;¨¡¸È ¾ 3 §‰¸Â´¤ 11. À¥¾í ¡−ò À¢¾í ´Îœ ‡¤¥¡ñ £¾®? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸À꾉 −−˜ ) 1 1 £¾® 2 2 £¾® 3 3 £¾® Íõ ;¨¡È¸¾ 214

12. 콩®ñ ¡¾−¦ô¡¦¾¦ø¤¦÷©¢º¤Á´ÀÈ ¥í¾Á´−È ¢−˜ é? (Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸À꾉 −−˜ ), «¾É ®Ò¥ö®¢−˜ éΤ‡ ùÉϾ¨¹Éº¤êó 8 Áì½ ¢¼−ª´ˆ æ®È Ⱥ− “ ®¥Ò ö® .........”. 1 ®ÄÒ ©ÉÀ¢¾í »¤»¼− 2 ¥ö®ຊນັ້ ¯½«ö´ສກຶ ສາ 3 ¥®ö ຊນັ້ ´©ñ 꽨ö´ສກຶ ສາªº−ª−í 4 ¥ö®ຊນັ້ ´ñ©ê½¨ö´ສກຶ ສາªº−¯¾¨ 5 ¥ö®Â»¤»¼−¸ò§¾§ó® 6 ¥ö®´½¹¾¸ò꽨¾Äì 7 ¢ºÉ ¨®Ò´óÁ´È 8 ®¥Ò ®ö .................. 9 ®Ò-»Éø 13. 콩ñ®¡¾−¦ô¡¦¾¦¤ø ¦©÷ ¢º¤²ÀÒ ¥í¾ Á´−È ¢−˜ é? (Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸À꾉 −−˜ ) , «É¾®Ò¥®ö ¢−˜ éΤ‡ ùÏÉ ¾¨¹Éº¤êó 8 Áì½ ¢¼−ªˆ´Ã¦È®ºÈ − “ ®Ò¥®ö .............” 1 ®ÄÒ ©ÉÀ¢í¾Â»¤»¼− 2 ¥ö®ຊນັ້ ¯½«´ö ສກຶ ສາ 3 ¥®ö ຊນັ້ ´ñ©ê½¨´ö ສກຶ ສາªº−ªí− 4 ¥®ö ຊນັ້ ´ñ©ê½¨´ö ສກຶ ສາªº−¯¾¨ 5 ¥ö®Â»¤»¼−¸ò§¾§ó® 6 ¥®ö ´½¹¾¸ò꽨¾Äì 7 ¢Éº¨®Ò´ó²Ò 8 ®¥Ò ö®.................. 9 ®Ò»Éø ªº−êó 2 : £¿«¾´¡¼È ¸¡ñ®Â»¤»¼− 14. Ä쨽꾤¥¾¡À»õº−¢º¤À¥¾í ´¾¹¾Â»¤»¼−Ä¡¯¾−é? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸Àꉾ−˜− ) 1 뼃 ¨¡¸È¾ 1 ¡Âò ìÁ´©ñ 2 1 Œ 2 ¡òÂìÁ´ñ© 3 3 Œ 4 ¡òÂìÁ´©ñ 4 ;¨¡¸¾È 4 ¡òÂìÁ´©ñ 215

15. ©¨¯ö¡¡½ªòÁìɸ À¥¾í ´¾Â»¤»¼−©É¸¨¸êò óé? ( Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹Éº¤©¼¸Àꉾ−−˜ ) 1 ¨¾È ¤-´¾ 2 ²-ÁÒ ´È´- ¾-¦¤‰ 3 ¢†ìö©«®ó ´- ¾ 4 ຂ່ ລີ ດົ ຮບັ ສ່ງົ ມາ 16. À©ºõ −ê°† Ⱦ−´¾ À¥í¾¢¾©Â»¤»¼−¥ñ¡´?œ (¢¼−¥¿−¸−´¢œ ¾©Ã¦¹È ºÉ ¤ì´÷È −.š «¾É ¸¾È ®ÒÄ©É¢¾© ¢¼− “0” Ã¦È ແລະ ຂາ້ ມໄປຂໍ້ 18) ´œ 17. À¹©°−ö ê†À¥í¾¢¾©Â»¤»¼−? ( Ͼ¨ X æ-ÄÈ ©ÍÉ- ¾¨¹- ºÉ ¤ ) 1 À¥®ñ À¯ñ− 2 À¹©°−ö 꾤©É¾−£º®£¸ö ( ªö¸μ¾È ¤: ¤¾−À»õº−©,ó ¤¾−¡−ò ©º¤, À¥®ñ À¯−ñ ) 3 À»©ñ ¸¼¡§¸È ¨£º®£ö¸ ( À»©ñ ¸¼¡À»õº−, ìɼ¤¦©ñ , À®…¤−ºÉ ¤ ) 4 IJ²ò®©ñ 5 º−ˆ Å............................................... 18. À¥í¾À£ó¨μõ´¯´› ª¾È ¤Å ¥¾¡Â»¤»¼−įºÈ¾−μÀÈø »ºõ −®?Ò (Ͼ¨ X æ²È ¼¤¹Éº¤©¼¸Àꉾ−˜−) 1 ®Ò´¹ó ûº¤¦½Ï÷© Íõ ª¯Éø ´› 2 ®ÒÀ£¨ó μ´õ 3 À£ó¨μõ´ 19. Ã−Τ‡ ´œ À¥¾í »¼−¥ñ¡ªº−? ( Ͼ¨ X æȲ¼¤¹ºÉ ¤©¼¸Àꉾ−−˜ ) 1 »¼−Ïö©´œ 2 »¼−ªº−À§¾í 3 ຮຽນªº−®¾È ¨ 216

20. À¥¾í ´óº¯÷ ½¡º−¡¾−»¼−ª¾´ì¾¨¡¾−ìÈ÷´−š®Ò? ( Ͼ¨Ä©É;¨¢Ó ) ( -ÁªìÈ ½-¢Ó Ã- ¹ÉϾ¨ X êñ®Ã¦È-ª¸ö À- ì¡- 0 Íõ 1 ²¼¤¹Éº¤©¼¸Àꉾ−−˜ ) ì/© 쾨¡¾−º¯÷ ½¡º−¡¾−»¼− ´ó ®Ò´ó 20.1 ¯´› ¢¼−®©ö »¼− 10 20.2 ¯´› Á¡É®©ö À±¡ò ¹ñ© 10 20.3 ¦©ð ¿ 10 20.4 ¦ð¦ó 10 20.5 ¸¤ö ¸¼− (¡´ö ¯¾) 10 20.6 ®¡ò ¢¼− 10 20.7 μ¾¤ì®ô 10 20.8 «ö¤¯´› 10 20.9 ®ñ−ê©ñ ຍາວ 10 20.10 ບນັ ທດັ ສາກ 10 20.11 ບນັ ທດັ ແທກມມຸ 10 21. À¥¾í ´ó¯´› Á®®»¼−ª¾´-쾨¡¾−-©¤„ ìÈ´÷ −®š Ò? ( Ͼ¨Ä©ÍÉ ¾¨¢Ó ) ( Á- ªìÈ ½-¢Ó -ùÏÉ ¾¨ X êñ®Ã¦-Ȫ¸ö -Àì¡- 0 Íõ 1 ²¼¤¹ºÉ ¤©¼¸À꾉 −˜−) ì/© 쾨¡¾−¯´› ´ó ®´Ò ó 21.1 ¯›´Á®®»¼−¸ò§¾²¾¦¾ì¾¸ ¯.3 1 0 21.2 ປື້ມແບບຮຽນວຊິ າຄນຸ ສມົ ບດັ ສກຶ ສາ ປ.3 1 0 21.3 ¯›´−êò ¾− 1 0 21.4 ¯›´Á®®»¼−¸§ò ¾£½−©ò ¦¾© ¯.3 1 0 21.5 ¯›´Á®®»¼−¸§ò ¾Â졺ºÉ ´ª¸ö À»ö¾ ¯.3 1 0 21.6 ¯›´²¾¦¾±ຣງ່ ັ ¦¿ìñ®−¡ñ »¼−¯.3 1 0 21.7 ¯›´²¾¦¾º¤ñ ¡©ò ¦¿ìñ®−¡ñ »¼−¯.3 1 0 22. À¥¾í −úñ¤»¼−Á−¸Ã© μÈÃø −¹ºÉ ¤»¼−? ( Ͼ¨ X æȲ¼¤¹Éº¤©¼¸Àꉾ−˜− ) 1 −„¤²œ−¹Éº¤»¼− 2 −ñú¤ª„¤¨¾¸ຮວ່ ມກບັ ໝÍູ່ ¾¨£ö− 3 −¤„ ª„¤ສາໍ ລບັ −„¤£−ö ©¼¸ 4 μõ−-»¼− 217