ວິຊາບັນຊີຕົ້ນທຶນ1

7 - 4 การบญั ชตี น้ ทนุ 1 โดยเฉพาะ ซ่ึงรูปแบบของบัตรต้นทุนงานส่ังทาของแต่ละกิจการ อาจมีความแตกต่างกันไป ขน้ึ อยกู่ บั ลักษณะของงานและกระบวนการผลิต งานที่ทาอาจมีการผา่ นเพยี งแค่แผนกเดยี ว หรือ ถา้ งานน้ันต้องผ่านกระบวนการผลิตหลายแผนก บตั รตน้ ทุนงานสง่ั ทาของแต่ละงานก็จะทาการ แยกแต่ละแผนก เพ่ือให้รวบรวมและสะสมต้นทุนท่ีเกิดขึ้นตามแต่ละแผนก แยกแต่ละงานให้ ชดั เจนเพื่อใหง้ ่ายต่อการคานวณตน้ ทุนการผลติ บัตรตน้ ทุนงานสัง่ ทาท่แี ยกแตล่ ะงานจะทาหนา้ ท่ีเป็นเหมอื นบญั ชยี ่อยประกอบบัญชีคุม ยอดงานระหว่างทา (Work In Process Control Account) ดังน้ัน ยอดรวมของต้นทุนการผลิต จากบตั รต้นทุนงานส่ังทาจะเท่ากับยอดคงเหลือในบัญชีคุมยอดงานระหว่างทาของงานทุกงาน รวมกัน สาหรบั กจิ การท่ีทาการผลติ และใช้ระบบต้นทนุ งานสั่งทา การใชบ้ ญั ชีงานระหวา่ งทาเป็น บัญชีคุมยอด โดยมีบัตรต้นทุนงานส่ังทาเป็นบัญชีย่อย จึงเป็นขั้นตอนที่สาคัญที่ขาดไม่ได้ กิจการจาเป็นจะต้องทาขนึ้ เพราะในทางปฏบิ ตั ิ การทาการผลิตหลายๆ งานในช่วงเวลาเดยี วกนั และแต่ละงานมีต้นทุนการผลิตที่แตกต่างกัน การใช้บัญชีคุมยอดจะช่วยให้กิจการสามารถ รวบรวมข้อมลู และบนั ทึกรายการต่างๆ ไดส้ ะดวกและรวดเร็วมากข้ึน และบัตรต้นทุนงานสั่งทา สามารถบอกรายละเอยี ดไดว้ า่ กิจการมีงานใดบา้ ง แต่ละงานมีต้นทุนการผลิตอะไรบ้าง มีต้นทุน วตั ถดุ บิ ทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และคา่ ใช้จ่ายการผลิต จานวนเท่าใด 3. การคานวณต้นทุนสินค้าที่ผลิตเสร็จแต่ละงาน เพ่ือบันทึกเป็นต้นทุนของสินค้า สาเร็จรูป สามารถคานวณได้จากการรวบรวมต้นทุนการผลิตท่ีอยู่ในบัตรต้นทุนงานส่ังทาของ งานนัน้ ๆ และหากกิจการตอ้ งการทราบต้นทุนการผลิตต่อหน่วย ก็สามารถคานวณได้จากการ นาต้นทุนการผลิตรวม หารด้วยจานวนหน่วยที่ผลิตได้ของงานน้ันๆ ซึ่งสามารถแสดงการ คานวณ ไดด้ งั น้ี ต้นทุนการผลิตตอ่ หน่วย = ตน้ ทนุ การผลิตรวมของงานนนั้ จานวนหน่วยของสินค้าทผี่ ลิตเสรจ็ 4. การคานวณต้นทนุ สินค้าทผี่ ลิตของแต่ละงานทแ่ี สดงไว้ในบตั รต้นทนุ งานส่งั ทา มักใช้ วธิ ีต้นทนุ ปกติ (Normal Cost) ซึง่ ประกอบดว้ ย ต้นทนุ วัตถดุ บิ ทางตรงที่จ่ายจริง ค่าแรงงานทาง ตรงทีจ่ ่ายจรงิ และค่าใช้จ่ายการผลติ จัดสรรหรือจากการประมาณการโดยใช้เกณฑ์การคานวณ อตั ราค่าใช้จ่ายการผลิตท่ีเหมาะสม (ภายใต้กาลังการผลิตปกติ หรือระดับการผลิตท่ีคาดว่าจะ ผลิตได้ ข้ึนอยู่กับว่ากิจการจะใช้ระดับใดเป็นตัวหาร ดังได้อธิบายไว้แล้วในบทท่ี 5) การใช้วิธี ต้นทุนปกติเป็นระบบการคานวณต้นทนุ สินคา้ เพราะวธิ นี ้ีสามารถคานวณต้นทุนของงานที่ผลิต

บทที่ 7 การบญั ชตี ้นทุนงานสง่ั ทา 7 - 5 ได้สะดวกและรวดเร็ว ไม่จาเป็นต้องรอให้ค่าใช้จ่ายการผลิตเกิดขึ้นก่อน ทาให้สามารถนาไป กาหนดราคาขายได้อยา่ งรวดเรว็ สาหรับกิจการท่ีใช้วิธีการบัญชีต้นทุนงานสั่งทา จะถือว่าการใช้บัญชีคุมยอดและบัญชี ย่อยเป็นบัญชีหลักท่ีต้องคานึงถึง เพราะในทางปฏิบัติจะทาการผลิตงานหลายๆ งานใน ขณะเดยี วกัน ซงึ่ ตอ้ งใช้วตั ถดุ บิ ทั้งทางตรงและทางออ้ มมีหลายชนดิ คนงานมีหลายประเภททง้ั แรงงานทางตรงและทางออ้ ม และมรี ายละเอียดอกี มากมายเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายการผลิต การใช้ บัญชีคุมยอดจะช่วยให้กิจการรวบรวมข้อมูลและบันทึกรายการต่างๆได้อย่างสะดวกรวดเร็ว และเมื่อต้องการค้นหารายละเอียดที่สัมพันธ์กับบัญชีคุมยอดก็จะทราบได้จากบัญชีย่อยท่ี ประกอบบัญชคี มุ ยอดเหล่านั้น เช่น กิจการทราบวา่ มีงานท่ียังผลิตไมเ่ สรจ็ หรอื งานระหว่างทา ณ วันสนิ้ งวด มีมูลคา่ 15,000 บาท ถา้ กิจการตอ้ งการทราบว่าเป็นงานชนิดใด จานวนเงิน เท่าใด กจ็ ะทราบไดต้ อ่ เมอ่ื ดูจากรายละเอียดในบัตรตน้ ทุนงาน สาหรบั กจิ การขนาดใหญ่อาจจะ มกี ารแบง่ หนา้ ท่ีให้พนกั งานบญั ชีคนหนงึ่ ลงบญั ชีคุมยอด และพนกั งานบญั ชีอกี คนหน่งึ ลงบัญชี ยอ่ ย และเมอ่ื ถึงตอนสิ้นงวดจะมีการหายอดคงเหลือท้ังของบัญชีคุมยอดและบญั ชีย่อย หากท้ัง 2 ฝา่ ยลงบญั ชีครบถ้วนและถกู ตอ้ ง ยอดคงเหลือของบัญชีคุมยอดจะต้องเท่ากับยอดคงเหลือ ของบัญชียอ่ ยทกุ บัญชรี วมกัน ซ่ึงเป็นการพิสูจน์ความถูกต้องของการบันทึกรายการงานท่ีทา ขนึ้ แตล่ ะงานไดเ้ ป็นอยา่ งดี แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม โดยส่วนใหญ่กิจการจะบนั ทึกเฉพาะบญั ชีคมุ ยอดไว้ในสมดุ ลงรายการ เบอ้ื งตน้ ซ่ึงหลงั จากน้ันจะผา่ นไปบัญชแี ยกประเภท แล้วนายอดคงเหลือของบัญชเี หลา่ น้ีไปทา งบการเงินต่างๆ ท่ีเกี่ยวข้อง ส่วนบัญชีย่อยน้ันเป็นการบันทึกรายละเอียดท่ีเก่ียวกับบัญชีคุม ยอดอีกทีหนึ่ง ดงั นน้ั แบบฟอร์มของบัญชีย่อยหรือบัตรต้นทุนงานจึงแตกต่างกันไปตามความ เหมาะสมของแต่ละงาน และแต่ละกจิ การ บตั รต้นทนุ งานสงั่ ทา บัตรต้นทนุ งานสั่งทา (Job Cost Sheet) เป็นใบสรุปต้นทุนวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงาน ทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิตที่เกิดขึ้นในแต่ละงาน (กชกร เฉลิมกาญจนา, 2557 : 36) บัตร ตน้ ทุนงานเปน็ เสมอื นบัญชียอ่ ยของบญั ชคี ุมยอดงานระหว่างทาท่ีจะแสดงรายละเอียดเก่ียวกับ ต้นทุนการผลิตของงานว่า ใครเป็นผู้สั่งทา รูปแบบของบัตรต้นทุนงานส่ังทาของแต่ละกิจการ อาจจะมีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะของสินค้าหรืองานที่ผลิต กระบวนการผลิตและ ความต้องการท่ีจะทราบข้อมูลของฝ่ายบริหาร อย่างไรก็ตามไม่ว่าบัตรต้นทุนงานส่ังทาจะมี รปู แบบใด ข้อมูลโดยท่ัวไปทีแ่ สดงไว้ในบัตรต้นทุนงานสั่งทา นอกเหนอื จากต้นทุนการผลิตของ งานนัน้ ๆ แล้วยงั ประกอบดว้ ยข้อมูลสาคัญอื่นๆ อีก ได้แก่ รายละเอียดเก่ียวกับผู้สั่งผลิต เลขท่ี

7 - 6 การบัญชตี ้นทุน 1 งาน ประเภทของผลิตภัณฑ์ จานวนท่ีผลิต ลักษณะพิเศษของงาน วันท่ีสั่งทา วันที่เร่ิมทา กาหนดส่งมอบงาน และวนั ท่ีทาเสร็จ เป็นต้น ดงั แสดงในภาพที่ 7.1 และ 7.2 บตั รต้นทุนงานสงั่ ทา ช่ือลกู ค้า .................................................................... เลขที่งาน ................................................... ลกั ษณะผลติ ภณั ฑ์ลูกค้า ............................................. วันท่ีสั่งผลติ ................................................ ปรมิ าณ .................................................................... วันทเี่ รม่ิ ผลติ ............................................... วันทเี่ สร็จตามสัญญา.................................... วตั ถดุ ิบทางตรง คา่ แรงทางตรง ค่าใชจ้ า่ ยการผลติ จดั สรร บัตรจด อัตรา จานวน เวลา เงิน วันท่ี ใบเบกิ จานวนเงนิ วนั ท่ี เลขที่ จานวนเงนิ วนั ที่ ค่าใชจ้ า่ ย (บาท เลขท่ี (บาท) (บาท) การผลิต จัดสรร ยอดขาย (บาท) xxx ต้นทุนการผลติ :- xxx xxx วตั ถดุ ิบทางตรง xxx xxx xxx คา่ แรงทางตรง xxx คา่ ใช้จา่ ยในการผลติ จัดสรร xxx กาไรข้นั ตน้ คา่ ใช้จ่ายในการขายและบรหิ าร (จดั สรร 5% ของค่าขาย) กาไรสุทธิโดยประมาณ (บาท) ภาพที่ 7.1 ตวั อยา่ งบตั รต้นทนุ งานส่ังทา (กรณีมแี ผนกผลิตแผนกเดยี ว)

บทที่ 7 การบัญชตี ้นทนุ งานสง่ั ทา 7 - 7 บตั รต้นทนุ งานสงั่ ทา ชอื่ ลูกคา้ .......................................................... เลขทงี่ าน ........................................................... วันที่เสร็จตามสัญญา ......................................... ลักษณะสินค้า ..................................................... วันเร่มิ ผลิต ....................................................... วันท่ผี ลิตเสร็จ ................................................... วัตถดุ ิบทางตรง วันที่ แผนกผลิต เลขท่ใี บเบกิ วัตถดุ ิบ จานวนเงนิ แผนกผลติ ที่ 1 แผนกผลติ ที่ 2 วันท่ี แผนกผลติ คา่ แรงทางตรง จานวนเงิน เลขท่บี ัตรจดเวลาประจางาน แผนกผลติ ที่ 1 แผนกผลิตท่ี 2 ค่าใชจ้ ่ายการผลิตจัดสรร วันท่ี แผนกผลติ เกณฑ์กาหนด อตั ราค่าใชจ้ ่าย จานวนเงนิ ค่าใช้จา่ ยการ การผลติ แผนกผลติ ท่ี 1 แผนกผลติ ท่ี 2 ผลิต แผนกผลิตท่ี 1 แผนกผลิตที่ 2 ยอดขาย (บาท) xxx xxx xxx ตน้ ทุนการผลติ :- xxx xxx xxx xxx วตั ถุดบิ ทางตรง xxx xxx xxx ค่าแรงทางตรง xxx ค่าใช้จ่ายในการผลิตจัดสรร xxx รวม xxx กาไรข้ันต้น ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารจัดสรร กาไรสทุ ธิโดยประมาณ (บาท) ภาพที่ 7.2 ตวั อย่างบตั รตน้ ทนุ งานสัง่ ทา (กรณมี แี ผนกผลิตหลายแผนก)

7 - 8 การบัญชตี น้ ทนุ 1 การบนั ทึกบญั ชีตามระบบต้นทุนงานสงั่ ทา การบันทึกต้นทุนการผลิตโดยใช้วิธีการบัญชีต้นทุนงานส่ังทา จะมีกระบวนการบันทึก บัญชีเหมือนกับที่อธิบายไว้แล้วในบทท่ี 3 ถึง บทที่ 5 ซึ่งจะประกอบด้วย การบันทึกบัญชี เกยี่ วกบั วัตถดุ ิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิต เพ่ือให้เข้าใจในการบันทึก บัญชีจะขอยกตัวอย่างการบันทึกบัญชีระบบต้นทุนงานส่ังทา ดังแสดงในตัวอย่างที่ 7.1 ซึ่งจะ อธิบายการบันทึกบัญชีและแสดงรายละเอียดของเอกสารและใบสาคัญที่เกี่ยวข้อง โดยเร่ิม ตงั้ แต่การจัดหาทรัพยากรอ่ืนๆ เพ่ือนามาใช้ในการผลิต ซ่ึงได้แก่ วัตถุดิบ แรงงาน และปัจจัย การผลิตอื่นๆ มีการเบิกใช้ทรัพยากรเพื่อนาเข้าสู่กระบวนการผลิตและผลิตจนเสร็จเป็นสินค้า สาเร็จรปู พร้อมทง้ั สง่ มอบสินคา้ สาเร็จรูปเข้าคลังสนิ ค้าจนกระทัง่ ขายสนิ คา้ ให้กบั ลกู ค้า ตวั อย่าง 7.1 บรษิ ัท ไทยซปุ เปอรแ์ วร์ จากดั ผลติ อุปกรณ์และเครื่องใช้เป็นพลาสติก ตามคาสั่งผลิต ของลูกค้า โดยที่บริษัทมีการใช้ระบบบัญชีต้นทุนงานส่ังทาในการบันทึกต้นทุนการผลิต ใน เดือนมกราคม 25X1 กิจการรับงานผลิต 3 งาน ได้แก่ เลขท่ี 101 - 103 ดังรายละเอียด ต่อไปน้ี งานเลขที่ ผสู้ งั่ ผลิต/ช่ือลกู ค้า ลกั ษณะสินค้า จานวน (หน่วย) 101 โรงอาหารมหาวิทยาลยั อดุ รธานี แก้วน้าเมลามีน 5,000 ใบ 102 โรงแรมแอดโฮม ถว้ ยชุดน้าชา 2,500 ชดุ 103 รา้ นอาหารไทยอสี าน จานเมลามีน 1,250 ชดุ สินค้าคงเหลือ ณ วันที่ 1 มกราคม 25X1 ประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรงคงเหลือ 33,000 บาท ไม่มีงานระหว่างทา และสินค้าสาเร็จรูปคงเหลือตอนต้นงวด สาหรับรายการที่ เกดิ ขึน้ ในระหวา่ งเดือนมดี งั นี้ 1. ซอ้ื วตั ถดุ บิ เป็นเงนิ เชอ่ื รวมทัง้ สิน้ 125,000 บาท ในจานวนนี้เป็นวัตถุดิบทางตรง 100,000 บาท วัตถุดิบทางอ้อม 25,000 บาท 2. รายละเอียดเกย่ี วกับการเบิกวตั ถุดิบทางตรง และชวั่ โมงแรงงานทางตรงที่เกิดข้ึนใน งานต่างๆ สรปุ ได้ดังนี้ งานเลขที่ งานเลขที่ งานเลขที่ 101 102 103 วตั ถุดบิ ทางตรง (บาท) 60,000 40,000 35,000 ชัว่ โมงแรงงานทางตรง 3,000 2,500 2,000 (ช่ัวโมง)

บทท่ี 7 การบัญชีตน้ ทุนงานสงั่ ทา 7 - 9 3. บริษัทมกี ารเบกิ วตั ถุดบิ ทางอ้อมไปใช้ในการผลิตรวมเป็นเงนิ ทงั้ สนิ้ 20,000 บาท 4. เวลาทางานปกติของคนงาน เท่ากับ 40 ช่ัวโมงต่อสัปดาห์ อัตราค่าแรงงานปกติ ช่ัวโมงละ 25 บาท ส่วนค่าแรงงานทางอ้อม ประกอบด้วย เงินเดือนผู้จัดการโรงงาน 37,500 บาท คา่ แรงทางออ้ มรวมท้งั สิน้ 62,500 บาท โดยท่บี ริษัทมีการหักภาษีเงินได้หกั ณ ทีจ่ ่ายใน อัตรา 10% ของเงนิ เดอื นและคา่ แรงเบอื้ งต้น 5. ค่าใช้จ่ายการผลิตอน่ื ๆ ประกอบด้วย ค่าเชา่ ท่ดี นิ (คา้ งจา่ ย) 25,000 บาท ค่าน้าค่าไฟ (คา้ งจ่าย) 37,500 บาท คา่ เบย้ี ประกนั ภัย (จ่ายลว่ งหน้าไปแล้ว) 5,000 บาท ค่าเสื่อมราคา - อาคารและเครอื่ งจักร 20,000 บาท ค่าซ่อมแซม (จา่ ยเงินสด) 10,000 บาท คา่ ใช้จา่ ยเบ็ดเตล็ด (จ่ายเงนิ สด) 13,750 บาท 6. กาหนดอตั ราค่าใชจ้ ่ายการผลิตจดั สรร ในอัตรา 75 บาทต่อชั่วโมงแรงงานทางตรง 7. บริษทั มีการผลิตงานเสร็จเพียงงานเดียว คือ งานเลขที่ 101 และได้ส่งมอบสินค้า ให้กับลกู ค้าเรียบรอ้ ยแล้ว โดยกาหนดราคาขายสินคา้ เทา่ กับ 150% ของตน้ ทนุ การผลติ 8. คา่ ใชจ้ า่ ยในการขายและบริหารรวมเป็นเงิน 50,000 บาทเป็นค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย 9. โอนปดิ ผลตา่ งคา่ ใช้จ่ายการผลติ ไปบญั ชตี น้ ทนุ ขายในตอนสนิ้ งวด จากข้อมูลข้างต้น ถ้าหากบริษัทมีการบันทึกบัญชีระบบการสะสมต้นทุนแบบต่อเนื่อง (Perpetual Cost Accumulation System) และใช้วิธีต้นทุนปกติ (Normal Cost) ในการคานวณ ต้นทุนสินคา้ พนกั งานบัญชตี ้นทุนของบรษิ ัทจะบนั ทกึ บญั ชีตามระบบบัญชีต้นทุนงานสั่งทา ใน สมุดรายวันทั่วไป ได้ดังน้ี (การบันทึกบัญชีแยกตามปัจจัยการผลิตท่ีเกี่ยวข้องได้แก่ วัตถุดิบ คา่ แรงงาน คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ จนกระทง่ั ผลิตเสรจ็ เป็นสนิ คา้ สาเรจ็ รปู และนาสนิ คา้ ไปขายให้กับ ลกู ค้า ตามลาดบั ) (ปรบั ปรุงจากกชกร เฉลมิ กาญจนา, 2557 : 45 - 54) 1. การบญั ชีเกย่ี วกบั วตั ถดุ ิบ ในระบบบัญชตี ้นทุนงานสั่งทาจาเป็นที่จะต้องแบ่งประเภทวัตถุดิบเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ วัตถดุ บิ ทางตรง (Direct materials) และวัตถุดิบทางอ้อม (Indirect materials) ซึ่งการ บันทึกบัญชีจะบันทึกโดยวัตถุดิบทางตรงจะโอนเข้าเป็นต้นทุนการผลิตของงานแต่ละงาน โดยตรง สว่ นวตั ถดุ บิ ทางออ้ มหรอื วสั ดุสิ้นเปลืองอน่ื ๆ จะถอื ว่าเป็นค่าใชจ้ ่ายการผลิต ดงั นน้ั การ บันทกึ บัญชีเกีย่ วกับวตั ถุดิบ จะบันทกึ รายการตามลาดับขัน้ ตอนทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั วตั ถุดิบ ดงั นี้

7 - 10 การบญั ชตี ้นทุน 1 1.1 เมื่อแผนกจดั ซื้อทาการซื้อวตั ถดุ ิบ และได้รบั วตั ถดุ ิบเรียบร้อยแล้ว แผนกจัดซ้อื วัตถดุ บิ เป็นแผนกทีม่ คี วามรบั ผดิ ชอบในการสั่งซ้อื วตั ถดุ ิบ และ วัสดุส้ินเปลืองตามความต้องการของแผนกผลิต เมื่อส่ังซื้อเรียบร้อย จะมีการตรวจรับวัตถุดิบ และวัสดุสิ้นเปลืองแล้วจะนาเขา้ เกบ็ ในคลังพัสดุ หรือคลังสินค้า ถ้าหากกิจการมีการใช้วัตถุดิบ หลายประเภท พนกั งานบญั ชีจะบันทกึ รายการโดยใช้บญั ชคี มุ ยอด และบัญชยี ่อย เพอื่ สะดวกใน การคานวณและรวบรวมตน้ ทุนวตั ถดุ ิบ และยังเป็นประโยชน์ในดา้ นการควบคุมอกี ด้วย สาหรับกิจการท่ีต้องการบันทึกรายการซ้ือวัสดุส้ินเปลืองแยกต่างหากจาก การซือ้ วัตถดุ ิบหลักที่นามาใช้ในการผลิต กอ็ าจจะแยกบัญชีคุมยอดไว้คนละบัญชี เช่น คุมยอด วัตถุดิบ และคุมยอดวัสดุส้ินเปลือง หรือจะใช้ชื่อบัญชีเดียวกันว่า บัญชีวัตถุดิบและวัสดุ สิ้นเปลอื ง กไ็ ด้ จากข้อมูลของบริษัท ไทยซุปเปอร์แวร์ จากดั ถา้ หากบริษัทซ้ือวัตถุดิบรวมกัน ไมไ่ ดแ้ ยกวัตถดุ ิบทางตรงและทางออ้ มออกจากกัน บริษัทจึงใช้บัญชีคุมยอดวัตถุดิบเพียงบัญชี เดียว ซึ่งการบนั ทกึ บัญชีรายการซ้อื วัตถดุ ิบ ได้ดังนี้ (1) เดบติ คมุ ยอดวัตถุดิบ 125,000 เครดิต เจา้ หนี้ 125,000 บันทึกการซอื้ วัตถุดบิ ท้ังหมด 125,000 บาท จานวนน้ีเปน็ วตั ถดุ ิบ ทางตรงรวม 100,000 บาท และวัตถดุ ิบทางอ้อม 25,000 บาท เมอ่ื ผู้ควบคมุ พัสดุได้รับวัตถดุ ิบเรยี บรอ้ ย และนาเขา้ เกบ็ ในคลังสนิ คา้ ก็จะลง รายการในชอ่ ง “รับ” ของบัตรวตั ถุดิบ โดยแยกตามชนดิ หรือประเภทของวัตถุดิบ เชน่ ตวั อยา่ ง ของบัตรวัตถดุ บิ ดังแสดงในภาพท่ี 7.3 วตั ถดุ บิ ทางตรงบตั รวตั ถดุ บิ แต่ละใบ จะถอื เป็นบัญชียอ่ ย ประกอบบญั ชคี ุมยอดวัตถดุ บิ อกี ทอดหนึ่ง

บทท่ี 7 การบัญชตี น้ ทุน บริษทั ไทยซปุ เปอร บตั รวตั ถดุ รายการ วตั ถดุ ิบ X วนั เดอื นปี รับ ตน้ ทนุ รวม เลขท่ี ปริมาณ ต้นทนุ (บาท) ใบเบิก เลขที่ (หนว่ ย) ตอ่ หนว่ ย ใบสาคญั 100,000 800 125 25X1 1 มกราคม 2 1078 1004 1005 15 17 1006 30 สมมติใหว้ ัตถดุ ิบ X เป็นวตั ถดุ บิ ทางตรง ซงึ่ มรี าคาทนุ ตอ่ หน่วย หน่วย ภาพที่ 7.3 ตวั อยา่ งบ

นงานส่งั ทา 7 - 11 รแ์ วร์ จากดั ดิบ X เลขท่ีบตั ร 1025 จ่าย คงเหลือ ปรมิ าณ ต้นทุน ต้นทุนรวม ปริมาณ (หนว่ ย) ตอ่ หนว่ ย (บาท) (หน่วย) ต้นทนุ ตน้ ทนุ รวม ตอ่ หน่วย (บาท) 440 1,240 125 55,000 480 125 60,000 760 125 155,000 320 125 40,000 440 125 95,000 280 125 35,000 160 125 55,000 125 20,000 ยละ 125 บาท บตั รวตั ถดุ ิบ

7 - 12 การบัญชตี ้นทุน 1 1.2 เมื่อมีการเบิกใช้วตั ถดุ ิบเขา้ ส่กู ระบวนการผลิต เมือ่ เร่มิ ผลิต แผนกผลติ จะมีการเบิกวตั ถดุ บิ จากคลังพสั ดเุ ขา้ ในแผนกผลติ ตา่ งๆ ตามรายการของวัตถุดิบที่จะต้องใช้ในการผลิตสินค้าชนิดนั้นๆ เอกสารที่ใช้เมื่อมีการเบิกวัตถุดิบ คือ ใบเบิกวัตถุดิบ ดังแสดงในภาพที่ 7.4 จะเห็นได้ว่า ใบเบิกวัตถุดิบนี้คือใบเบิกเลขที่ 1007 เบิกวัตถดุ บิ ก ซ่งึ เปน็ วตั ถดุ ิบทางตรงเขา้ แผนก ผลติ ในวันท่ี 5 มกราคม 25X1 โดยเบิกไปใช้ ในงานเลขที่ 101 จานวน 500 หนว่ ย ต้นทุนหน่วยละ 125 บาท ดงั นัน้ ตน้ ทุนวตั ถุดิบเบิกใช้ ในการผลติ เท่ากบั 62,500 บาท บริษทั ไทยซุปเปอรแ์ วร์ จากดั ใบเบิกวตั ถดุ ิบ วนั เดือนปที ี่เบกิ 5 ม.ค. 25X1 เลขที่ 1007 แผนกทีข่ อเบกิ แผนกผลิตท่ี 1 รายการ เลขท่ีบตั ร จานวน ต้นทนุ ต่อหน่วย ต้นทุนรวม 1. วตั ถุดบิ วตั ถดุ ิบ 500 แผ่น (บาท) (บาท) 1025 125 62,500 รวม 62,500 เลขทง่ี าน........................................................ ผูเ้ บิกของ............................ เลขทบ่ี ญั ชคี า่ ใช้จา่ ยการผลติ ........................... ผรู้ ับของ............................. ภาพที่ 7.4 ตวั อย่างใบเบกิ วัตถุดิบ ใบเบิกวัตถุดิบจะเป็นเอกสารเพ่ือใช้ในการลงบัญชีวัตถุดิบ ถ้าเบิกไปใช้ในการ ผลติ โดยตรงจะลงด้านเดบิตของบัญชีงานระหว่างทา แต่ถา้ ในกรณที ่ีมกี ารทางานหลายช้ินพร้อมๆ กัน ก็จะใช้ชื่อบัญชคี ุมยอดงานระหว่างทา สว่ นวตั ถุดิบทางอ้อมท่ีเบิกไปใช้จะโอนเข้าบัญชีคุมยอด ค่าใช้จ่ายการผลิตของแผนก ยอดรวมของวัตถุดิบท่ีเบิกใช้ทั้งหมดจะเครดิตบัญชีคุมยอดวัตถุดิบ ซึง่ มบี ัตรวัตถดุ บิ เป็นบญั ชยี ่อย ตัวอย่างเช่น ใบเบิกวัตถุดิบเลขท่ี 1007 ใช้เป็นหลักฐานในการ

บทท่ี 7 การบญั ชีตน้ ทนุ งานส่ังทา 7 - 13 บันทกึ ต้นทุนวตั ถดุ บิ ทางตรงเขา้ บัญชีย่อย คือ งานเลขท่ี 101 (ดงั แสดงในภาพที่ 7.5) และใช้ตัด ยอดบัตรวัตถุดิบเลขที่ 1025 (ดงั แสดงในภาพท่ี 7.3) ดว้ ย ในกรณที ่ีกจิ การเบิกวตั ถุดิบไปใชโ้ ดย ออ้ มกจ็ ะระบเุ ลขทข่ี องบญั ชียอ่ ยวัตถุดบิ ทางออ้ มไวใ้ นรายการเลขท่บี ญั ชีคา่ ใช้จ่ายการผลติ เมือ่ สิ้น งวดหน่ึงๆ แผนกบญั ชีจะรวบรวมใบเบกิ วัตถุดิบท้ังหมดเข้าด้วยกัน แล้วแบ่งเป็นประเภทๆ ตาม การเบิกใช้วัตถุดิบ เช่น ในเดือนมกราคม 25X1 บริษัท ไทยซุปเปอร์แวร์ จากัด มีการเบิกใช้ วัตถดุ บิ ทางตรงรวม 135,000 บาท และวัตถุดิบทางอ้อม 20,000 บาท ดังนั้นการลงบัญชีคุมยอด จะเปน็ ดังนี้ (2) เดบติ คมุ ยอดงานระหวา่ งทา 135,000 คมุ ยอดค่าใช้จา่ ยการผลติ 20,000 เครดติ คมุ ยอดวัตถดุ ิบ 155,000 บนั ทึกการเบิกใชว้ ัตถดุ บิ ตลอดเดือนมกราคม 25X1 เม่ือผา่ นรายการที่ (1) และ (2) ไปบัญชีแยกประเภทท่เี กยี่ วข้อง จะแสดงดังใน ภาพท่ี 7.6 ซงึ่ เปน็ สรุปวงจรตน้ ทุนวตั ถุดิบและเอกสารใบสาคญั ทเี่ ก่ยี วขอ้ งใหเ้ ห็นภาพที่ชดั เจน มากขึ้น 2. การบญั ชีเก่ียวกบั ค่าแรงงาน การบนั ทกึ บญั ชีเกี่ยวกบั คา่ แรงงานจะเริม่ เมอื่ พนกั งานเขา้ ทางานในโรงงาน ซงึ่ พนกั งาน จะต้องมกี ารลงเวลาเข้างานและออกจากงานโดยใชบ้ ัตรลงเวลา (Time Clock Card) พนักงานลง เวลาซึ่งอาจจะใช้วิธีลงบันทึกหรือใช้เคร่ืองตอกบัตรลงรายการ ซ่ึงต้องบันทึกเป็นประจาทุกวัน เครื่องตอกบัตรจะบันทึกเวลาที่เข้าทางานและเลิกทางาน แผนกบัญชีจะนารายละเอียดท่ีได้จาก บัตรลงเวลาของพนกั งานทกุ คน มาคานวณค่าแรงงานประจาสัปดาห์ หรอื ประจาเดอื น แต่โดยทั่วไป เพ่ือให้ง่ายต่อการแยกว่าพนักงานแต่ละคน ทางานอะไร อยู่ในแผนกใด ใช้เวลาก่ีชั่วโมง พนักงานแผนกเก็บจานวนชั่วโมงหรือแผนกเงินเดือนและค่าแรง จึงต้องมีบัตร บนั ทึกเวลาประจางาน (Job Time Ticket) ซ่ึงใชบ้ ันทกึ เวลาเร่ิมต้นและเวลาส้ินสุดของงานแต่ละ งาน ยอดรวมของค่าแรงงานท่ีคานวณได้จากบัตรบันทึกเวลาประจางานทุกใบจะต้องเท่ากับยอด รวมของคา่ แรงข้นั ต้นทค่ี านวณไดจ้ ากบัตรลงเวลา น่นั คอื บัตรลงเวลาใช้สาหรับบันทกึ ค่าแรงข้ันต้น ส่วนบัตรบันทึกเวลาประจางานใช้สาหรับแยกประเภทของค่าแรงงานว่าเป็นค่าแรงทางตรง และ ค่าแรงทางอ้อมจานวนเท่าใด

7 - 14 การบัญชตี ้นทุน 1 บรษิ ัท ไทยซุปเปอรแ์ วร์ จากัด เลขทงี่ าน 101 บตั รต้นทุนงานสงั่ ทา กาหนดเวลาส่งมอบ 25 ม.ค. 25X1 ลักษณะสินคา้ แกว้ เมลามนี วันเร่มิ ผลติ 5 ม.ค. 25X1 ผู้สงั่ ผลติ โรงอาหารมหาวิทยาลยั อดุ รธานี วนั ผลิตเสรจ็ 23 ม.ค. 25X1 จานวน 5,000 ใบ วตั ถดุ ิบทางตรง ค่าแรงทางตรง ค่าใช้จ่ายการผลิต จดั สรร วนั ท่ี เลขท่ี จานวนเงิน เลขท่ีบตั รจด ชวั ่ โมง จานวนเงิน อตั รา จานวน ใบเบิก (บาท) เวลา (บาท) ค่าใชจ้ ่าย เงิน ต่อชวั่ โมง (บาท) 25X1 5ม.ค. 1025 60,000 - 1234 100 2,500 - 7 1235 150 3,750 - 9 1236 200 5,000 - 13 1237 180 4,500 - 16 1238 220 5,500 - 19 1239 130 3,250 - 21 1240 120 3,000 - 2 1241 100 2,500 - รวม 60,000 - 1,200 30,000 - รวม 60,000 - 1,200 30,000 - 75 90,000 - สรปุ ตน้ ทุนรวม 180,000 บาท ตน้ ทุนต่อหนว่ ย 36 บาทต่อหนว่ ย ภาพที่ 7.5 ตัวอย่างบตั รต้นทนุ งาน

บทที่ 7 การบัญชีตน้ ทุนงานสัง่ ทา 7 - 15 คมุ ยอดวัตถุดบิ ใบเบิกวตั ถุดิบ #1007 คุมยอดงานระหวา่ งทา (1) 55,000 (2) 180,000 60,000 โดยตรง (2) 135,000 125,000 #1006 บัตรตน้ ทุนงาน บตั รวตั ถดุ บิ ใบเบกิ ว#ตั 1ถ0ดุ0บิ6. #101 102 #1025 ใบเบกิ วัตถุดิบ .103 #5#75676 #1005 DM 60,000 DM 40,000 20,000 DM 35,000 เจา้ หน้ี โดยออ้ ม คุมยอดค่าใชจ้ ่ายการผลติ (1) 125,000 (2) 20,000 ภาพที่ 7.6 วงจรต้นทนุ วัตถุดบิ ตวั อย่างบตั รลงเวลาและบัตรจดเวลาประจางานของ นายขยัน รักงานเป็นพนักงานของ แผนกผลิต ดังแสดงในภาพที่ 7.7 และภาพที่ 7.8 ประจาสัปดาห์ที่ 5 - 9 มกราคม 25X1 ชั่วโมงทางานทั้งส้ิน 40 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ อัตราค่าแรงช่ัวโมงละ 25 บาท ค่าแรงขั้นต้นรวม 1,000 บาท

7 - 16 การบญั ชตี ้นทนุ 1 บรษิ ทั ไทยซปุ เปอร์แวร์ จากดั บตั รลงเวลา ช่อื นายขยนั รกั งาน เลขประจาตวั 007 ประจาสัปดาห์ 5 - 9 มกราคม 25x1 แผนก ผลติ วนั เดือน ปี เช้า บา่ ย จานวนช่ัวโมง เข้า ออก เข้า ออก 25X1 มกราคม 5 7.45 12.01 12.59 5.03 8 6 7.50 11.59 12.58 5.01 8 7 7.55 12.03 1.01 5.02 8 8 8.00 12.00 1.02 5.00 8 9 7.45 12.02 12.57 5.04 8 ชวั่ โมงทางานปกติ 40 ชวั่ โมง อตั ราคา่ แรงงานต่อชั่วโมง 25 บาท ชั่วโมงลว่ งเวลา - ชวั่ โมง คา่ แรงรวม 1,000 บาท รวม 40 ชวั่ โมง ภาพท่ี 7.7 ตวั อย่างบตั รลงเวลา บรษิ ัท ไทยซปุ เปอรแ์ วร์ จากดั บตั รบนั ทึกเวลาประจางาน วนั เดือน ปี 5 มกราคม 25X1 เลขท่ีบตั ร 1234 ช่อื คนงาน นายขยนั รกั งาน แผนก ผลิต ลักษณะงาน ขึน้ รปู เลขที่บัญชี คา่ ใช้จ่ายการผลติ เลขทง่ี านส่ังทา 101 เวลาเร่ิมงาน 8.00 น. อตั ราค่าแรง 25 บาท / ชม. เวลาเลิกงาน 11.00 น. ค่าแรงรวม 75 บาท เวลาทางาน 3 ช่ัวโมง ผู้ควบคุมงาน ภาพท่ี 7.8 ตวั อยา่ งบัตรบนั ทกึ เวลาประจางาน

บทท่ี 7 การบญั ชีตน้ ทุนงานส่ังทา 7 - 17 ในชว่ งส้ินงวดบัญชี แผนกบัญชจี ะรวบรวมบัตรลงเวลาทง้ั หมดเข้าด้วยกัน เพ่ือคานวณหา ต้นทุนค่าแรงงานรวมของทั้งกิจการ ซ่ึงในเดือนมกราคมมีจานวนช่ัวโมงแรงงานทางตรงท้ังสิ้น 3,000 ช่ัวโมง อตั ราค่าแรงงานชัว่ โมงละ 25 บาทตอ่ ชั่วโมง รวมเป็นคา่ แรงทางตรงเปน็ เงนิ 75,000 บาท 2.1 การบนั ทึกค่าแรงขนั้ ต้น การบันทึกค่าแรงงานข้ันต้น จะเอาข้อมูลมาจากบัตรลงเวลา แล้วนามาคานวณหา รายการหกั ต่างๆ จากค่าแรงขนั้ ต้น และหาค่าแรงงานสทุ ธทิ จ่ี ะจา่ ยให้คนงานทั้งหมดในงวดหนึ่งๆ จากรายละเอียดในตัวอย่างค่าแรงงานที่รวบรวมได้จากบัตรลงเวลาของแรงงานทางตรงมีจานวน 75,000 บาท ส่วนค่าแรงทางอ้อมทกุ ประเภทมจี านวนรวม เทา่ กบั 100,000 บาท ดงั นั้นเงินเดือน และค่าแรงรวมทงั้ โรงงานมจี านวนเท่ากับ 175,000 บาท 175,000 (3) เดบติ คมุ ยอดค่าแรง เครดติ คา่ แรงงานค้างจา่ ย 157,500 ภาษีเงินได้หกั ณ ทจี่ า่ ยคา้ งจ่าย 17,500 เนื่องจากกิจการต้องหักไว้เป็นภาษีหัก ณ ที่จ่าย 10% ของเงินเดือนและค่าแรง ขั้นต้นเท่ากับ 17,500 บาท (175,000 x 10%) ดังน้ัน ค่าแรงงานสุทธิที่รอไว้จ่ายแก่คนงานจะ เท่ากบั 157,500 บาท (175,000 – 17,500) สาหรบั กรณที ่ีกจิ การแยกรายการเงินเดือนของพนกั งานประจา เชน่ ผูจ้ ัดการโรงงาน วิศวกร พนักงานบญั ชี ไวต้ า่ งหาก กอ็ าจจะแยกรายการบญั ชีเงนิ เดอื นไว้อีกบัญชีหน่ึง แต่บางแห่ง อาจรวมท้ังเงินเดือนและค่าแรงไว้ในบัญชีเดียวกัน โดยเรียกช่ือบัญชีว่า “บัญชีเงินเดือนและ ค่าแรงงาน” แล้วทาการลงบันทึกบัญชีท้ังสองรายการ ท้ังค่าแรงงานของพนักงานชั่วคราว และ เงนิ เดอื นของพนักงานประจารวมอยใู่ นบญั ชเี ดียว 2.2 บนั ทึกการจ่ายค่าแรงงานค้างจ่าย และนาส่งภาษีเงินได้หกั ณ ที่จ่ายต่อ กรมสรรพากรเขต กิจการอาจจ่ายค่าแรงงานให้กับพนักงาน โดยกาหนดให้วันส้ินเดือนเป็นวันจ่าย เงนิ เดอื นหรอื คา่ แรงงาน หรอื วันสุดท้ายของสัปดาห์หรือวันใดวันหน่ึง เช่น จ่ายค่าแรงงานทุกวัน ศกุ ร์ หรือทุกวันจันทรส์ ัปดาหท์ ่ี 2 และท่ี 4 เป็นต้น การลงบันทึกบัญชีเมื่อจ่ายค่าแรงงานและ นาสง่ ภาษีเงินได้หัก ณ ท่จี า่ ย จะลงบันทกึ ได้ดงั น้ี (4) เดบิต ค่าแรงงานค้างจา่ ย 157,500 ภาษีเงินได้หกั ณ ทจี่ า่ ยค้างจ่าย 17,500 175,000 เครดิต เงนิ สด

7 - 18 การบญั ชตี น้ ทนุ 1 2.3 บนั ทึกและจาแนกค่าแรงงานเข้ากระบวนการผลิตตามประเภทของค่าแรง จากข้อมูลในบัตรบันทึกเวลาประจางาน ซ่ึงจะแยกว่าพนักงานแต่ละคนทางานใน แผนกใด มีจานวนชว่ั โมงของการทางานกช่ี ัว่ โมง ซึ่งเอกสารนี้เป็นเอกสารท่ีใช้ในการแยกประเภท ค่าแรงงาน ดังแสดงในภาพที่ 7.8 เป็นบัตรบันทึกเวลาประจางานของนายขยัน รักงาน ทางาน เลขท่ี 101 รวม 3 ชวั่ โมง ค่าแรงรวม 75 บาท ในกรณีที่นายขยัน ไปทางานอ่ืนท่ีไม่ใช่ทา การผลิตสินค้าหรืองานนั้นๆ โดยตรงก็จะใส่เลขที่บัญชีย่อยของบัญชีค่าแรงงานทางอ้อม ใน รายการเลขที่บัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต เม่ือสิ้นงวดหนึ่งๆ แผนกบัญชีจะรวบรวมบัตรบันทึกเวลา ประจางานทั้งหมดเพื่อเป็นหลักฐานในการบันทึกบัญชีคุมยอดระหว่างทา และบัญชีคุมยอด คา่ ใช้จา่ ยการผลติ จากขอ้ มลู ของบริษทั ไทยซุปเปอร์แวร์ จากดั จะลงบญั ชีได้ดังนี้ (5) เดบติ คมุ ยอดงานระหวา่ งทา 75,000 คุมยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลิต 100,000 เครดติ คุมยอดคา่ แรง 175,000 บันทกึ คา่ แรงทางตรงของงานเลขท่ี 101 102 และ 103 รวมกันจะเทา่ กับ 75,000 บาท ส่วนค่าแรงทางออ้ มเทา่ กับ 100,000 บาท สาหรบั รายละเอียดค่าแรงในงานเลขที่ 101 ไดป้ รากฏอย่ใู นงบต้นทนุ งาน ดงั แสดงในภาพที่ 7.5 ซ่ึงบอกใหท้ ราบว่าเป็นคา่ แรงงานของแผนกผลิต 30,000 บาท โดยรวบรวม จากบตั รบนั ทึกเวลาประจางานเลขที่ 1234/1241 หลังจากผา่ นรายการในสมุดรายวันท่ัวไปตัง้ แต่รายการที่ (3) ถึง (5) ไปยังบัญชแี ยก ประเภททเ่ี ก่ียวข้องจะปรากฏดังในภาพท่ี 7.9 ซ่งึ เปน็ สรปุ วงจรตน้ ทนุ คา่ แรงงาน

บทท่ี 7 การบัญชตี ้นทุน คุมยอดค่าแรง บัตรบันทกึ เวลาป (3) 175,000 (5) 175,000 #1234 DL 75 #1235 #123 นายขยนั เปรยี บเทยี บกนั รักงาน ค่าแรงงานค้างจ่าย (4) 157,500 (3) 157,500 ภาษหี กั ณ ท่ีจ่ายค้างจ่าย (4) 17,500 (3) 17,500 ภาพท่ี 7.9 วงจรตน้ ทนุ

นงานส่งั ทา 7 - 19 ประจางาน โดยตรง DM (2) คมุ ยอดงานระหว่างทา DL (5) 135,000 75,000 36 บัตรตน้ ทนุ งาน # 101 DM 60,000 # 102 DL 30,000 # 113 DL 25,000 20,000 โดยออ้ ม คุมยอดค่าใช้จ่ายการผลติ IDM (2) 20,000 IDL (5) 100,000 นคา่ แรงงาน

บทที่ 7 การบญั ชตี ้นทุนงานส่งั ทา 7 - 20 3. การบนั ทึกบญั ชีเกีย่ วกบั ค่าใช้จา่ ยการผลิต การบันทกึ เกยี่ วกับค่าใชจ้ ่ายการผลติ จะมีบัญชีที่เกยี่ วข้องอยู่ 2 บัญชี ได้แก่ ค่าใช้จ่าย การผลิตจัดสรร และค่าใช้จ่ายการผลิตจริงที่เกิดข้ึน ถ้าหากกิจการมีการใช้ระบบต้นทุนปกติ ค่าใชจ้ ่ายการผลิตจะบนั ทึกค่าใช้จา่ ยการผลิตจัดสรรคิดเข้าเป็นต้นทุนผลิตภัณฑ์ แต่ก็เก็บรวบรวม คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ จริงที่เกดิ ขนึ้ ในรอบบญั ชนี ัน้ พอถึงสิน้ งวดทาการหาผลต่างค่าใชจ้ ่ายการผลิตแล้ว ปดิ บัญชีผลตา่ งเขา้ ตน้ ทนุ ขายหรอื กาไรขาดทนุ (ดังไดอ้ ธิบายไวใ้ นบทท่ี 5) จากข้อมูลของบรษิ ทั ไทยซุปเปอรแ์ วร์ จากดั กิจการสามารถกาหนดอัตราคา่ ใช้จ่ายการ ผลิตจดั สรรได้ กค็ วรจะใชอ้ ัตราค่าใช้จ่ายการผลิตน้ีกับการดาเนินงานจริง เช่น ตามตัวอย่าง ได้ กาหนดอัตราคา่ ใชจ้ ่ายการผลิต เท่ากบั 75 บาทตอ่ หนึ่งชวั่ โมงแรงงานทางตรง ดังนั้นค่าใช้จ่าย การผลิตจัดสรรต่างๆ จะแสดงดังน้ี ชวั่ โมงแรงงาน อตั ราค่าใช้จา่ ย ค่าใช้จา่ ยการผลิต การผลิตจดั สรร เลขที่งาน ทางตรง จดั สรร (ชม.) (บาท) (บาท) 101 1,200 75 90,000 102 1,000 75 75,000 103 800 75 60,000 รวม 3,000 225,000 การบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั คา่ ใช้จ่ายการผลติ สามารถบนั ทึกบญั ชีไดด้ งั น้ี 3.1 การบนั ทึกค่าใช้จ่ายการผลิตจดั สรรเขา้ เป็นต้นทนุ ของงานต่างๆ เมอ่ื คานวณค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรรของทุกงานแล้วให้นามารวมกัน จะลงบันทึก บัญชีคา่ ใช้จ่ายการผลิตจัดสรร ได้ดงั น้ี (6) เดบติ คมุ ยอดงานระหวา่ งทา 225,000 225,000 เครดิต ค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรร บนั ทกึ คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ จดั สรรเข้างานเลขที่ 101 – 103 โดยใชอ้ ัตราคา่ ใช้จา่ ย การผลิตจดั สรร 75 บาทตอ่ ชั่วโมงแรงงานทางตรง สาหรบั กรณที ีก่ จิ การต้องการจะควบคมุ คา่ ใช้จา่ ยการผลิตแยกเปน็ แผนก กจิ การ อาจจะเปดิ บัญชคี า่ ใชจ้ ่ายการผลิตจัดสรรแยกทลี ะแผนกออกจากกนั ซ่ึงจะถอื เปน็ บัญชยี อ่ ยของ บญั ชคี า่ ใชจ้ ่ายการผลติ จัดสรร ของท้ังกจิ การ จานวน 225,000 บาท ส่วนบัญชยี ่อยของบญั ชคี ุม ยอดงานระหวา่ งทา จะประกอบด้วย รายละเอยี ดท่ปี รากฏในงบตน้ ทนุ งานตา่ งๆ เช่น ตน้ ทนุ ของ

บทที่ 7 การบญั ชตี ้นทนุ งานสงั่ ทา 7 - 21 งานเลขท่ี 101 ดงั แสดงในภาพที่ 7.5 ซง่ึ แสดงการคานวณค่าใช้จา่ ยการผลิตจัดสรรตามเกณฑ์ท่ี กจิ การกาหนดไว้ 3.2 การบนั ทึกค่าใช้จา่ ยการผลิตท่ีเกิดขึน้ จริง กจิ การมกี ารรวบรวมคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตจรงิ ท่เี กิดขน้ึ การบนั ทึกบญั ชคี า่ ใช้จ่ายการผลิต ของกจิ การอาจจะเปิดบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตตามแผนกท่ีเกิดรายการ หรือแสดงเป็นยอดรวมใน บัญชีคุมยอดคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตเพียงบัญชเี ดยี วกไ็ ด้ การลงบนั ทึกบัญชีค่าใช้จ่ายตา่ งๆ ที่นอกเหนือจากวตั ถดุ บิ ทางอ้อมและค่าแรงทางอ้อม ซ่ึงรายการทงั้ สองรายการนี้ได้ทาการบันทึกบัญชไี ปแล้ว ในบัญชีวัตถุดิบ หรือคุมยอดวัตถุดิบ และ ค่าแรงงาน หรือคุมยอดค่าแรงงาน สาหรับบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตอื่นๆ จะลงรายการ คือ เดบิต บญั ชีคมุ ยอดค่าใช้จา่ ยการผลติ และเครดิต ตามที่มาของรายการ เชน่ ถา้ เป็นการจา่ ยคา่ ใชจ้ ่ายนนั้ เปน็ เงนิ สด ให้บันทกึ เป็นบญั ชีเงินสด หรอื ถา้ เป็นรายการค้างชาระให้บันทึกเป็นค่าใช้จ่ายค้างจ่าย หรือถ้าเป็นรายการปรับปรุงประจางวด ให้บันทึกเป็นค่าเสื่อมราคาสะสม ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า แล้วแต่วา่ รายการทเ่ี กดิ ขน้ึ เป็นบญั ชใี ด สาหรบั การบันทกึ บัญชยี ่อยของบญั ชีคมุ ยอดคา่ ใช้จ่ายการผลติ อาจจะเปิดตามชอื่ บญั ชี เช่น บัญชีวัตถุดิบทางอ้อม (ภาพที่ 7.6) บัญชีค่าแรงทางอ้อม (ภาพที่ 7.9) ในกรณีที่มีจานวน รายการค่าใช้จ่ายการผลิตแต่ละเดือนมีเป็นจานวนมาก ก็อาจจัดทาใบสรุปค่าใช้จ่ายการผลิตจริง ประจาเดอื นดังแสดงในภาพท่ี 7.10 ซ่ึงจะเห็นไดว้ ่าเอกสารท่ใี ชส้ าหรับบนั ทึกรายละเอยี ดเก่ียวกับ ค่าใช้จ่ายการผลิตประเภทต่างๆ เช่น ใบแจ้งหนี้ บัตรจดบันทึกเวลา ใบเบิกวัตถุดิบ ใบสาคัญ จ่าย หรือบันทึกช่วยจาของแผนกบัญชี รายการต่างๆ ท่ีปรากฏในใบสรุปค่าใช้จ่ายการผลิตอาจ แตกตา่ งกนั ไปในกจิ การแต่ละแห่ง ข้นึ อยู่กบั จานวนบัญชยี อ่ ยทมี่ อี ยู่ในโรงงาน และเมือ่ กจิ การสรปุ ยอดรวมของค่าใชจ้ ่ายการผลติ ทุกประเภทเขา้ ดว้ ยกัน ก็จะได้ยอดรวมของบัญชีคุมยอดค่าใช้จ่าย การผลติ ซึ่งจะนาไปลงบนั ทึกบญั ชี ได้ดังน้ี (7) เดบติ คมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ 111,250 เครดติ ค่าน้าคา่ ไฟคา้ งจ่าย 37,500 คา่ เบ้ียประกนั ภัยจา่ ยลว่ งหนา้ 5,000 คา่ เส่อื มราคาสะสม – เครือ่ งจกั ร 20,000 คา่ เช่าคา้ งจ่าย 25,000 เงินสด 23,750

7 - 22 การบญั ชีต้นทนุ 1 บรษิ ทั ไทยซุปเปอรแ์ วร์ จากดั ใบสรปุ ค่าใช้จา่ ยการผลิตจริง ประจาเดือนมกราคม 25X1 วนั / เอกสารอ้างอิง วตั ถดุ ิบ ค่าแรง ค่าน้า ค่าเบยี้ ค่าเส่ือม บญั ชอี ่ืนๆ เดือน/ปี ทางอ้อม ทางอ้อม ค่าไฟ ประกนั ภยั ราคา รายการ จานวน เงิน 25X1 มกราคม ใบเบิกวตั ถุดบิ 20,000 2 บตั รจดเวลา 62,500 5 ใบแจ้งหน้ี คา่ เชา่ 25,000 ทีด่ นิ 10 บนั ทึกชว่ ยจา 5,000 8,000 20 บนั ทกึ ชว่ ยจา 37,500 15,000 xxx 25 ใบสาคญั จา่ ย xxx xxx คา่ ใชจ้ า่ ย 23,750 เบด็ เตลด็ รวม 20,000 100,000 37,500 5,000 20,000 48,750 ภาพท่ี 7.10 ใบสรปุ ค่าใช้จา่ ยการผลิตจรงิ เม่ือผ่านรายการ (6) และ (7) ไปยังบญั ชีแยกประเภททั่วไปทเ่ี กยี่ วข้อง ซงึ่ จะแสดงในรูป วงจรค่าใช้จา่ ยการผลติ ดงั แสดงในภาพท่ี 7.11

บทท่ี 7 การบญั ชตี น้ ทนุ งานสงั่ ทา 7 - 23 4. การบนั ทึกต้นทนุ สินค้าสาเรจ็ รปู เมื่อกิจการทาการผลติ งานใดงานหน่งึ เสรจ็ เรียบร้อยแล้ว พนักงานบัญชีก็จะรวมต้นทุน การผลิตจากงบต้นทนุ งานดังแสดงในภาพที่ 7.5 สาหรับบางกิจการอาจใช้บัตรตน้ ทุนงานเป็นบญั ชี ยอ่ ยของสินค้าสาเรจ็ รปู แต่กจิ การบางแห่งจะบันทกึ ตน้ ทนุ สินค้าทผ่ี ลติ เสร็จ โอนจากบัญชีคุมยอด งานระหว่างทาไปเข้าบญั ชคี ุมยอดสินค้าสาเร็จรูป ซึ่งมีบัตรสินค้าเป็นบัญชีย่อย จากข้อมูลบริษัท ไทยซุปเปอร์แวร์ จากัด สมมติให้กิจการผลิตเสร็จเพียงงานเดียว ซ่ึงมีต้นทุนการผลิตรวมเท่ากับ 180,000 บาท การลงบันทึกบญั ชี จะบันทึกได้ดงั นี้ (8) เดบติ คุมยอดสนิ ค้าสาเร็จรูป 180,000 เครดติ คุมงานระหว่างทา 180,000 บนั ทกึ ต้นทนุ การผลติ ของงานเลขที่ 101 ซงึ่ ผลติ เสร็จจานวน 5,000 หน่วย คา่ ใช้จ่ายการผลิตจัดสรร อัตราการใช้จ่าย คมุ ยอดงานระหว่างทา (6) 225,000 การผลิตจดั สรร (2)DM 135,000 บตั รบันทึกเวลา (5)DL 75,000 ประจางานคิดจาก (6)FOH 225,000 ชั่วโมงแรงงาน ค่าใช้จา่ ยค้างจา่ ย บตั รตน้ ทนุ งาน (7) 62,500 #101 ใบกากบั สินคา้ DM 60,000 เงนิ สด นา้ -ไฟโทรศัพท์ DL 30,000 15,000 คา่ เชา่ 10,000 FOH 90,000 (7) 23,750 FOH 75000 FOH 60,000 ค่าเบ้ยี ประกนั ภัยจา่ ยลว่ งหน้า คุมยอดค่าใช้จ่ายการผลติ xxx (7) 5,000 บนั ทึกชว่ ยจา IDM 20,000 คา่ เส่ือมราคาสะสม เบ้ยี ประกนั ภยั IDL 1000,000 xxx 20000 (7) 20,000 นา้ -ไฟ 37,500 คา่ เส่ือม ค่าเชา่ 25,000 ราคา เบ้ยี ประกนั 5,000 คา่ เสอ่ื มราคา 5,000 คา่ ซ่อม 10,000 เบ็ดเตลด็ 13,750 231,250 ภาพท่ี 7.11 วงจรค่าใชจ้ ่ายการผลติ

7 - 24 การบญั ชีตน้ ทุน 1 การผลิตสินคา้ เมอ่ื ผลิตเสร็จเรียบร้อยพนกั งานผ้รู ักษาพัสดุ จะตรวจรับสนิ คา้ ท่ีผลติ เสร็จ และจะบนั ทึกในชอ่ งรับของบตั รสนิ คา้ ดงั แสดงในภาพที่ 7.12 เปน็ บตั รต้นทนุ การผลติ ของจานเม ลามีน จานวน 5,000 ใบ และต้นทนุ การผลติ ของสนิ คา้ ตอ่ หน่วย จะสามารถคานวณไดด้ งั นี้ ต้นทนุ สินคา้ สาเร็จรูปต่อหนว่ ย = ต้นทุนการผลติ รวมของสนิ ค้าสาเร็จรปู จานวนหน่วยท่ีผลิตได้ = 180,000 บาท 5,000 หน่วย = 36 บาทต่อหนว่ ย ต้นทุนตอ่ หน่วยทค่ี านวณไดใ้ ชต้ รี าคาตน้ ทนุ สินค้าทัง้ หมดท่ผี ลติ ได้ ตน้ ทนุ ขาย และสนิ คา้ คงเหลือปลายงวด ชอ่ื สนิ ค้า จานเมลามนี บรษิ ทั ไทยซุปเปอรแ์ วร์ จากัด บตั รสินค้าสาเรจ็ รปู วนั รับ เดือน เลขท่ี ปริมาณ ตน้ ทุน ตน้ ทุน ใบสาคญั จา่ ย ต้นทุน ปริมาณ คงเหลอื รวม เลขท่ี รวม (ใบ) ต้นทุน ตน้ ทนุ ปี งาน (ใบ) ตอ่ ปริมาณ ตน้ ทนุ ต่อ รวม หนว่ ย 180,000 (ใบ) ต่อ 5,000 หน่วย 23 101 5,000 36 หน่วย - 36 180,000 ม.ค. 1022 5,000 36 180,000 -- 25 ม.ค. ภาพที่ 7.12 ตวั อยา่ งบัตรสินค้าสาเรจ็ รปู เน่อื งจากกิจการผลติ เสร็จเพียงงานเดียว ดังนั้นยอดคงเหลือของบัญชีงานระหว่างทา ก็ คือ ยอดรวมของงานท่ียังทาไม่เสร็จ ซึ่งรายละเอียดของงานท่ียังทาค้างน้ีจะปรากฏอยู่ในบัตร ตน้ ทุนงาน ซงึ่ จะไดจ้ ากงานเลขท่ี 102 และ 103 ดังผลสรุปตอ่ ไปนี้ (หนว่ ย : บาท) No.102 No.103 รวม วตั ถดุ บิ ทางตรง 40,000 35,000 75,000 ค่าแรงทางตรง 25,000 20,000 45,000 คา่ ใช้จ่ายการผลติ จดั สรร 75,000 60,000 135,000 รวม 140,000 115,000 255,000

บทท่ี 7 การบญั ชีตน้ ทนุ งานสั่งทา 7 - 25 5. การบนั ทึกต้นทนุ ขาย กจิ การไดส้ ่งมอบสินคา้ ในวนั ท่ี 25 มกราคม 25X1 เป็นงานเลขท่ี 101 ให้ลกู คา้ ทงั้ หมด ดังนั้น ต้นทนุ ขายของสนิ คา้ จะเท่ากบั 180,000 บาท การ (5,000 หน่วย x 36 บาทตอ่ หน่วย) ลงบันทกึ รายการต้นทุนขาย จะบนั ทกึ ได้ดังนี้ (9) เดบิต ตน้ ทนุ ขาย 180,000 เครดติ คมุ ยอดสินค้าสาเรจ็ รูป 180,000 บันทกึ ต้นทุนขายสินคา้ จานวน 5,000 หนว่ ยๆ ละ 36 บาท เนอื่ งจากกจิ การกาหนดราคาขายเทา่ กับ 150% ของตน้ ทุนการผลติ ซง่ึ คานวณไดด้ งั น้ี ยอดขาย = 180,000 × 150% = 270,000 บาท ราคาขายต่อหนว่ ย = 270,000 บาท 5,000 หน่วย = 54 บาทต่อหนว่ ย ดงั นนั้ การลงบนั ทึกบญั ชีเมื่อมกี ารขายสนิ คา้ ให้กบั ลกู ค้า สามารถลงบัญชไี ด้ดังนี้ (10) เดบิต ลูกหน้ี 270,000 เครดิต ขายสินคา้ 270,000 บันทกึ ยอดขายของการขายสนิ ค้าจานวน 5,000 หน่วย โดยบวกกาไรเพมิ่ 50% ของ ตน้ ทนุ ของการผลิต ราคาขายต่อหน่วย เทา่ กับ 54 บาทตอ่ หนว่ ย เอกสารท่ีใชเ้ ปน็ หลกั ฐานในการตัดยอดสินคา้ สาเร็จรปู ในชอ่ งจา่ ยของบตั รสนิ คา้ สาเร็จรปู ดังแสดงในภาพท่ี 7.12 คอื สาเนาใบกากบั สินคา้ และเมอ่ื ผ่านรายการ (8) (9) และ (10) ไปยงั บัญชีแยกประเภททีเ่ กยี่ วขอ้ ง จะปรากฏดงั ในภาพที่ 7.13

7 - 26 การบญั ชตี น้ ทุน 1 6. การบนั ทึกค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร กิจการยงั ไม่ไดจ้ ่ายค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบริหาร จานวน 50,000 บาท ดังน้ันการลง บนั ทึกบญั ชีค่าใช้จ่ายในการขายและบรหิ าร จะบันทึกบญั ชไี ด้ดังน้ี (11) เดบติ คา่ ใชจ้ า่ ยในการขายและบริหาร 50,000 เครดิต ค่าใช้จา่ ยในการขายและบริหารค้างจา่ ย 50,000 บันทกึ ค่าใช้จา่ ยในการขายและบริหารคา้ งจา่ ยจานวน 50,000 บาท 7. การปิ ดผลต่างค่าใช้จ่ายการผลิต ขั้นตอนน้ีเป็นการปิดบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรรท่ีกิจการตั้งประมาณการไว้ และ บญั ชคี า่ ใชจ้ า่ ยการผลติ จริงท่ีเกิดขึ้น ซึง่ โดยท่ัวไปคา่ ใช้จ่ายการผลิตจัดสรรท่ีกจิ การคานวณเข้าเป็น ต้นทุนการผลิตมักจะไม่เท่ากับจานวนค่าใช้จ่ายการผลิตท่ีเกิดขึ้นจริง เพราะข้อมูลค่าใช้จ่ายการ ผลิตท้ังสองรายการมาจากขอ้ มลู คนละแหลง่ ดังนัน้ ในตอนส้นิ งวดกิจการจะปิดบัญชีค่าใช้จ่ายการ ผลิตจดั สรรไปบญั ชคี มุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลิต เพื่อคานวณหาผลต่างที่เกิดขึ้นสาหรับงวดบัญชีนั้น สาหรับการปดิ บัญชีผลต่างคา่ ใช้จา่ ยการผลิตจะโอนไปบัญชตี น้ ทุนขายประจางวด ซึง่ การบันทึกการ ปิดบัญชคี ่าใช้จ่ายการผลติ จดั สรร และผลต่างคา่ ใชจ้ ่ายการผลติ จะปดิ บญั ชี ได้ดงั นี้ (12) เดบิต คา่ ใช้จ่ายการผลติ จดั สรร 225,000 ผลต่างค่าใชจ้ า่ ยการผลติ สูงหรือตา่ ไป 6,250 เครดิต คุมยอดค่าใช้จา่ ยการผลติ 231,250 ปดิ บญั ชคี า่ ใช้จา่ ยการผลติ จัดสรรไปบัญชีคมุ ยอดค่าใชจ้ า่ ยการผลติ (13) เดบิต ต้นทุนขาย 6,250 เครดติ ผลต่างค่าใช้จา่ ยการผลติ สงู หรอื ต่าไป 6,250 ปดิ ผลตา่ งค่าใชจ้ า่ ยการผลิตต่าไปจานวน 6,250 บาท เขา้ ไปบัญชีต้นทนุ ขาย เมื่อผา่ นรายการจากสมุดรายวันทัว่ ไปไปบัญชแี ยกประเภทต่างๆ จะปรากฏดงั น้ี คุมยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลติ คา่ ใช้จา่ ยการผลติ จัดสรร ตน้ ทนุ ขาย (12)225,000 (6) 225,000 (9) 180,000 รวม 231,250 (12) 225,000 (13) 6,250 (13) 6,250 186,250 ........... 231,250 231,250

บทท่ี 7 การบญั ชีต้นทุนงานสั่งทา 7 - 27 ดงั นน้ั จากบัญชีแยกประเภทบัญชีต้นทนุ ขายทป่ี รับปรุงแลว้ จะเทา่ กบั 186,250 บาท ในกรณที ่ี กิจการปิดบัญชีหาผลการดาเนินงานทกุ เดือน ตน้ ทนุ ขาย 186,250 บาท จะไปหักจากยอดขาย จานวน 270,000 บาท ในงบกาไรขาดทุน ซง่ึ จะคานวณไดก้ าไรขัน้ ตน้ ประจางวดเท่ากับ 83,750 บาท (ยอดขาย 270,000 – ต้นทนุ ขาย 186,250)





บทท่ี 7 การบญั ชีต้นทนุ คุมยอดงานระหว่างทา คมุ ยอดสินคา้ สาเรจ็ รปู (8) 180,000 (9) 180,0 (2) DM 135,000 (8) 180,000 บัตรสนิ คา้ (5) DL 75,000 255,000 แก้วเมลามีน (6) FOH 225,000 ………. รบั จ่าย คงเหลอื 180,000 180,000 435,000 435,000 บตั รต้นทุนงาน ใบกาก #101 คา่ ขาย DM 60,000 112 DL 30,000 113 FOH 90,000 180,000 140,000 115,000 ภาพที่ 7.13 วงจรตน้ ทนุ ของ

นงานสัง่ ทา 7 - 1 ตน้ ทุนขาย 000 (9) 180,000 ค่าข(1า0ย) 270,000 ลกู หนี้ กับสนิ คา้ (10) 270,000 ย 270,000 งงานท่ผี ลติ เสร็จ



บทท่ี 7 การบัญชตี น้ ทนุ งานสง่ั ทา 7 - 29 8. การปิ ดบญั ชีเพื่อหาผลการดาเนิ นงานประจางวด ในกรณีทกี่ ิจการปิดบัญชีค่าขาย ต้นทุนและค่าใช้จ่ายต่างๆ เพ่ือหาผลการดาเนินงาน ทกุ เดอื น การปดิ บญั ชีเพอื่ หาผลการดาเนินงานทุกส้ินเดอื นจะเป็นดังนี้ (14) เดบติ ขายสินค้า 270,000 เครดติ กาไรขาดทุน 270,000 ปดิ บญั ชีขายไปบญั ชีกาไรขาดทนุ ประจาเดือนมกราคม 25X1 (15) เดบิต กาไรขาดทุน 236,250 เครดติ ตน้ ทนุ ขาย 186,250 คา่ ใชจ้ า่ ยในการขายและบรหิ าร 50,000 ปิดบญั ชตี ้นทุนขายและบญั ชีค่าใช้จา่ ยในการขายและบริหารไปบญั ชีกาไรขาดทุน ประจาเดือนมกราคม ดังนน้ั กาไรสทุ ธิประจางวดจะเท่ากับ 33,750 บาท วงจรต้นทุนง านขอ งบัญชีแยกประเภ ทท่ีเก่ียวข้อ งกับก ารผลิต สินค้าในโรงงา น รวมท้ังแสดงการปดิ บญั ชีเพื่อหาผลกาไรหรือขาดทุนสุทธิ ได้สรุปรายการท่ีลงไว้ตั้งแต่รายการข้อ 1 - ข้อ 15 เพ่อื ให้เขา้ ใจถงึ ความสมั พันธ์ระหวา่ งรายการต่างๆ ตัง้ แต่เรม่ิ ตน้ จะแสดงความสมั พันธ์ ของบญั ชีต่างๆ ดงั แสดงในภาพที่ 7.14 และในวันท่ี 31 มกราคม 25X1 กิจการอาจจะพิสูจน์ ความถูกต้องของการลงบัญชีระหว่างบัญชีคุมยอดและบัญชีย่อย จะเห็นได้ว่า ยอดคงเหลือของ บญั ชยี อ่ ยทุนบัญชีรวมกันจะตอ้ งเท่ากบั ยอดคงเหลอื ในบญั ชคี มุ ยอด





บทท่ี 7 การบัญชตี น้ ทุน คุมยอดวตั ถุดิบ คุมยอดงานระหว (2) 135,000 (8) (1) 55,000 (2) 155,000 (5) 75,000  125,000  25,000 (6) 225,000 180,000 180,000 435,000 คุมยอดค่าใชจ้ ่ายกา คมุ ยอดคา่ แรง (2) 20,000 (12) (3) 175,000 (5) 175,000 (5) 100,000 (13) (7) 111,250 คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ จดั สรร 231,250 (12) 225,000 (6) คมุ ยอดสินคา้ สาเร 225,000 (8) 180,000 (12) ค่าใช้จ่ายในการขายและบรหิ าร ..........  180,000 (11) 50,000 (15) 50,000 ต้นทุนขาย ขาย (9) 180,000 (15) (14) 270,000 (10) 270,000 (13) 6,250 กาไรขาดทนุ 186,250 (15) 186,250 (14) 270,000 ภาพที่ 7.14 สรุปวงจรบัญช กาไรขน้ั ตน้ 83,750 .............. 270,000 270,000 (15) 50,000 กาไรขน้ั ตน้ 83,750 กาไรสทุ ธิ 33,750 .............. 83,750 83,750

นงานสั่งทา 7 - 1 วา่ งทา บัญชีย่อย 180,000 255,000 ต้นทุนงาน 103 .............. เลขที่ 102 435,000 วัตถดุ บิ 40,000 35,000 ารผลติ 225,000 ค่าแรง 25,000 20,000 6,250 ........... คชจ.การผลิต 75,000 60,000 231,250 รวม 140,000 115,000 ร็จรปู 180,000 รวม = 255,000 บาท .......... 180,000 วตั ถุดบิ บัตรวัตถดุ บิ คงเหลอื 186,250 20,000 ........... 186,250 xxxx xxx รวม = 25,000 บาท บัตรสินค้าสาเร็จรูป แกว้ เมลามิน รบั จา่ ย คงเหลอื 180,000 180,000 - ชตี น้ ทุนงานของบริษัทสยามพลาสตกิ จากดั



บทที่ 7 การบัญชีตน้ ทนุ งานสง่ั ทา 7 - 31 บทสรปุ การบญั ชีตน้ ทนุ งานส่ังทาเป็นวิธกี ารรวบรวมและสะสมต้นทุนเข้าไปในตัวสินค้าหรืองานที่ กิจการทาข้ึน ซึ่งงานท่ีทาเป็นไปตามคาส่ังของลูกค้า ดังนั้น งานหรือสินค้าท่ีผลิตข้ึนจะมีความ แตกต่างกนั ข้ึนอยู่กับความต้องการของลูกค้าแต่ละราย สาหรับกิจการที่ใช้ระบบการบัญชีต้นทุน งานสั่งทา บัตรต้นทุนงานเป็นเอกสารหรือเป็นเคร่ืองมือท่ีมีความสาคัญมากท่ีสุด เพ่ือให้กิจการ สามารถรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิตท่ี เกิดขึน้ ในงานต่างๆ เน่อื งจากกิจการผลิตสินค้าหลายชนิดหรืองานหลายชิ้นในขณะเดียวกัน แต่ กิจการลักษณะนี้ จะมีปัญหาในการรวบรวมค่าใช้จ่ายการผลิตที่เกิดขึ้นจริงสาหรับงานต่างๆ เนื่องจากวา่ มีคา่ ใชจ้ ่ายการผลิตหลายรายการที่ยังไม่เกิดขึ้น จึงเป็นเร่ืองยุ่งยากถ้ารอให้ค่าใช้จ่าย การผลติ เกิดข้ึนก่อนแล้วค่อยมาตั้งราคาสินค้า หรืองานท่ีรับไว้ ดังน้ัน กิจการส่วนใหญ่จะกาหนด อัตราค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรรขึ้นมาแล้วปันส่วนค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรรเข้างานต่างๆ ตาม หลกั เกณฑ์ทเี่ ห็นวา่ เหมาะสม และในขณะเดียวกนั ก็ทาการรวบรวมค่าใชจ้ ่ายการผลิตจริงที่เกิดขึ้น ในแผนกตา่ งๆ ไปด้วย เม่อื กิจการผลิตสนิ คา้ หรืองานต่างๆ เสร็จก็จะโอนต้นทุนสินค้าท่ีผลิตเสร็จ ออกจากงานระหวา่ งทาไปเปน็ ต้นทนุ ของสินค้าสาเรจ็ รปู ต่อจากนั้นจะนาไปเก็บในคลังสินค้าเพ่ือ รอจาหนา่ ยตอ่ ไป เมอ่ื มกี ารขายจะมกี ารบันทึกยอดขาย และลดยอดสินค้าสาเร็จรูปพร้อมท้ังบนั ทึก ต้นทุนขาย เม่ือถึงวันส้ินงวดบัญชีกิจการจะทาการปิดบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิตจัดสรรและบัญชีคุม ยอดค่าใช้จา่ ยการผลิตเพื่อหาผลต่างค่าใช้จ่ายการผลิต ผลแตกต่างน้ีอาจเน่ืองจากค่าใช้จ่ายการ ผลิตจัดสรรสูงหรอื ตา่ กวา่ คา่ ใช้จา่ ยการผลติ จริงที่เกดิ ข้นึ แต่ไม่วา่ จะสูงเกินไปหรือต่าเกินไปจะโอน ปิดไปที่บัญชีต้นทนุ ขาย ในทางปฏิบัติ กิจการขนาดใหญ่อาจจะสรุปรายการท่ีเกิดข้ึนเป็นประจาวันในรูปของ รายงานเป็นรายชั่วโมง รายวัน หรือรายสัปดาห์ ท้ังนี้ขึ้นกับลักษณะและปริมาณรายการของ กจิ การแหง่ นัน้ เชน่ การเบกิ ใชว้ ัตถุดบิ เขา้ งานตา่ งๆ อาจจัดทาเปน็ รายวัน สะสมค่าแรงเป็นราย สปั ดาหแ์ ละรวบรวมคา่ ใช้จ่ายการผลติ ต่างๆ ทเ่ี กดิ ข้ึนในแผนกเปน็ รายปกั ษห์ รือรายเดือน แล้วนา ผลสรปุ ทีไ่ ด้มาลงบัญชแี ยกประเภททัว่ ไป

7 - 32 การบัญชตี น้ ทนุ 1 แบบฝึกหดั ท้ายบท ข้อ 1. บรษิ ทั บ้านไทย จากดั เพง่ิ เปดิ ดาเนินงานได้ 3 เดอื น รายละเอียดต้นทนุ การผลติ จาก สมดุ บัญชีของโรงงานปรากฏดงั ตอ่ ไปนี้ วัตถุดิบทางตรงใช้ไป 40,000 บาท ค่าแรงทางตรง 48,000 บาท วตั ถดุ บิ ทางออ้ ม 6,000 บาท คา่ แรงทางออ้ ม 8,000 บาท เงินเดอื นผ้คู วบคมุ งาน 11,600 บาท คา่ เส่ือมราคาโรงงาน 2,000 บาท ค่าเสอ่ื มราคาเครอ่ื งจักร 4,000 บาท ค่าภาษโี รงงาน 600 บาท ค่าใช้จ่ายฝา่ ยบรหิ ารโรงงาน 7,000 บาท คา่ เบ้ยี ประกันภัย 400 บาท คา่ ใช้จา่ ยเบ็ดเตลด็ ในโรงงาน 2,400 บาท คา่ นา้ ค่าไฟ 3,000 บาท คา่ ซอ่ มแซมและคา่ บารงุ รกั ษา 3,000 บาท ในระหว่าง 3 เดือนท่ผี า่ นมา กจิ การได้รับงานมาผลิต 3 งาน ซงึ่ ได้ทาเสร็จเพยี ง 2 งานเท่านนั้ ขอ้ มูลต้นทุนทร่ี วบรวมไดจ้ ากงานตา่ งๆ มดี ังนี้ งาน 101 งาน 102 งาน 103 วัตถุดบิ ทางตรง (บาท) 12,000 16,000 12,000 คา่ แรงทางตรง (บาท) 16,000 24,000 8,000 ชว่ั โมงแรงงานทางตรง (ชม.) 2,000 3,000 1,000 ชั่วโมงเครอ่ื งจกั ร (ชม.) 1,200 1,800 1,000 เน่ืองจากบรษิ ทั เพงิ่ ดาเนนิ การไดเ้ พียง 3 เดอื น จึงยงั ไมไ่ ดก้ าหนดอตั ราค่าใชจ้ า่ ยการ ผลติ คิดเข้างานไว้ล่วงหนา้ สมหุ บ์ ญั ชีตงั้ ใจจะรอจนถึงวนั สน้ิ งวด 3 เดอื น แล้วจงึ จะคิดตน้ ทนุ คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ จริงเข้างานต่างๆ โดยใช้เกณฑ์ต่างๆ ทีก่ าหนดไว้ดังตอ่ ไปนี้ (1) มลู คา่ วตั ถดุ ิบทางตรง (2) คา่ แรงทางตรง (3) ชว่ั โมงแรงงานทางตรง (4) ชวั่ โมงเครอ่ื งจักร

บทที่ 7 การบญั ชีตน้ ทนุ งานสง่ั ทา 7 - 33 ให้ทา 1. คานวณตน้ ทนุ ของงานแต่ละงานโดยใชเ้ กณฑก์ ารคานวณค่าใชจ้ า่ ยการผลติ ทง้ั 4 เกณฑ์ดงั กล่าวขา้ งตน้ 2. ท่านจะเลือกใช้เกณฑ์ใดในการคานวณอตั ราคา่ ใช้จา่ ยการผลติ จดั สรรเพราะเหตุใด 3. จงคานวณตน้ ทุนตอ่ หน่วยของงานเลขที่ 101 และงานเลขที่ 102 ขอ้ 2. ต่อไปนเ้ี ป็นข้อมลู ของบริษทั ประสานการค้า จากดั ซ่งึ ใชร้ ะบบบัญชตี น้ ทุนงานสง่ั ทาและมี ยอดคงเหลือ ณ วนั ที่ 31 กรกฎาคม 25X1 ดงั น้ี วัตถุดิบ (วัตถุดบิ ทางตรง) 80,000 บาท งานระหว่างทา 41,700 บาท สินคา้ สาเรจ็ รูป 185,000 บาท งานระหวา่ งทา ณ วันที่ 31 กรกฎาคม 25X1 จานวน 41,700 บาท ประกอบดว้ ย ตน้ ทนุ ตา่ งๆ ดังนี้ วตั ถดุ ิบ ค่าแรงงาน ค่าใช้จา่ ยการ รวม งานเลขที่ รายการ ทางตรง ทางตรง ผลิตจดั สรร (บาท) 101 แก้วนา้ เซรามกิ 5,000 3,500 4,000 12,500 102 จานเซรามิก 2,500 4,000 3,300 9,800 103 ถว้ ยเซรามิก 8,000 5,400 6,000 19,400 รายการค้าทเี่ กดิ ขน้ึ ในเดอื นกรกฎาคม 25 มดี งั นี้ 1. ซอ้ื วตั ถุดิบ 85,000 บาท เปน็ เงนิ เชอ่ื 2. เบกิ วตั ถดุ ิบทางตรงใช้กบั งานต่างๆ ดงั นี้ งานเลขที่ 101 11,000 บาท งานเลขท่ี 102 22,000 บาท งานเลขท่ี 103 18,000 บาท งานเลขท่ี 104 9,000 บาท 3. ต้นทุนคา่ แรงงานทางตรงของเดือนกรกฎาคม โดยจา่ ยเปน็ เชค็ และสามารถจาแนก คา่ แรงงานตามงานตา่ งๆ ไดด้ ังนี้ งานเลขที่ 101 20,000 บาท งานเลขท่ี 102 30,000 บาท งานเลขท่ี 103 18,000 บาท งานเลขที่ 104 15,000 บาท 4. คา่ ใชจ้ ่ายการผลิตอนื่ ๆ ไดแ้ ก่ คา่ น้าค่าไฟโรงงาน 8,700 บาท จ่ายเปน็ เงนิ สด ค่าเช่าโรงงาน 12,000 บาท

7 - 34 การบัญชีตน้ ทนุ 1 ค่าเสื่อมราคา – เครอื่ งจกั ร 9,000 บาท คา่ เบ้ียประกันภยั (จา่ ยล่วงหนา้ ) 10,000 บาท 5. คา่ ใช้จ่ายการผลิตจัดสรรเขา้ งาน โดยใชเ้ กณฑ์ 50% ของต้นทุนแรงงานทางตรงของงาน แตล่ ะงานเป็นเกณฑใ์ นการจัดสรร 6. งานเลขที่ 101 และ 103 ทาเสร็จ และได้ขายไปในราคาบวกกาไร 30% จากต้นทุนของ สนิ คา้ ให้ทา 1. บันทกึ รายการคา้ ทเี่ กดิ ข้นึ ระหวา่ งเดอื นกรกฎาคม ในสมดุ รายวันทัว่ ไป กาหนดใหใ้ ชช้ ่ือ บญั ชีคุมยอดวตั ถดุ บิ คมุ ยอดงานระหวา่ งทา (7 คะแนน) 2. บนั ทึกต้นทนุ ลงในบตั รต้นทุนงานสงั่ ทา (Job Cost Sheets) (2 คะแนน) ข้อ 3. ข้อมลู ต่อไปนไี้ ดม้ าจากงบทดลองของบริษทั กรงุ เทพการผลิต จากัด ณ วนั ที่ 1 ตุลาคม 25X7 สนิ ค้าสาเรจ็ รูป 40,000 บาท งานระหวา่ งทา 300,000 บาท วตั ถุดิบทางตรง 30,000 บาท สาหรบั รายละเอียดในบัญชงี านระหวา่ งทาต้นงวดประกอบด้วยงาน 3 งาน ดงั ต่อไปนี้ งานเลขท่ี รายการ ต้นทนุ รวม (บาท) 324 สนิ คา้ ก 1,000 ชิ้น 80,000 325 สนิ คา้ ข 500 หน่วย 100,000 326 สินคา้ ค 2,000 ใบ 120,000 ในระหวา่ งเดอื นธันวาคม 25X8 มีรายการดงั ต่อไปน้ี (1) ซื้อวตั ถุดบิ ทางตรงเปน็ เงินเชอื่ 40,000 บาท วตั ถดุ ิบทางออ้ ม 5,000 บาท (2) กจิ การรับงานใหมค่ อื งานเลขท่ี 237 และต้องสงั่ ซอ้ื วตั ถดุ บิ เป็นพิเศษสาหรบั งานน้ี เปน็ จานวนเงนิ 3,000 บาท เป็นเงนิ เชือ่ (3) ค่าแรงทางตรงทรี่ วบรวมไดจ้ ากงานต่างๆ ปรากฏดังนี้ จานวนเงิน (บาท) งานเลขที่ จานวนชวั่ โมง 324 26,000 2,600 325 22,500 2,500 326 28,000 3,500 327 24,000 2,400

บทท่ี 7 การบัญชีตน้ ทุนงานสง่ั ทา 7 - 35 ค่าแรงทางอ้อม 12,000 บาท เงินเดอื นผจู้ ดั การโรงงาน 15,000 บาท (4) รายละเอียดในการเบกิ วตั ถดุ ิบทางตรงเขา้ งานต่างๆ จานวนเงิน (บาท) งานเลขที่ 324 10,000 325 12,000 326 11,000 327 15,000 (ไมร่ วมวัตถุดิบพเิ ศษทซ่ี อ้ื มาตามรายการขอ้ 2) (5) ค่าใช้จ่ายการผลติ ท่ีเกดิ ขึ้นจรงิ ในระหว่างเดอื นประกอบดว้ ย 6,000 คา่ เบ้ียประกันภัย 2,400 คา่ เชือ้ เพลงิ ภาษที รพั ยส์ นิ 3,000 ค่าน้า 4,800 คา่ เสอ่ื มราคาเครอื่ งจักร 5,000 ค่าซ่อมแซม 3,350 ค่าเสือ่ มราคาโรงงาน 7,000 ค่าวตั ถดุ บิ ทางออ้ ม 2,200 ค่าไฟฟ้า 8,000 ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตลด็ 1,650 (6) คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ จัดสรรในอัตรา 6.00 บาทตอ่ ชั่วโมงแรงงานทางตรง (7) กิจการผลติ งานเลขที่ 324 และ 325 เสรจ็ และได้สง่ ใหแ้ กล่ กู คา้ เรยี บรอ้ ยแล้ว กจิ การกาหนดราคาขายโดยบวกกาไรในอัตรา 20% ของต้นทุนการผลติ (8) กจิ การโอนปิดผลตา่ งคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตไปบัญชีต้นทนุ ขาย ให้ทา 1. บัญชแี ยกประเภทดงั ตอ่ ไปน้ี 1.1 บัญชีคุมยอดวัตถดุ บิ 1.2 บัญชีคมุ ยอดงานระหว่างทา 1.3 บัญชคี ุมยอดสนิ คา้ สาเร็จรูป 1.4 บัญชีตน้ ทนุ ขาย 1.5 บัญชคี ุมยอดค่าแรงงาน 1.6 บญั ชีคา่ ใช้จา่ ยการผลิตจัดสรร 1.7 บัญชีคมุ ยอดคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิต 2. บตั รต้นทนุ งานเลขท่ี 324 3. แสดงการคานวณตน้ ทนุ ตอ่ หนว่ ยงานของงานเลขที่ 324 และ 325

7 - 36 การบญั ชีตน้ ทนุ 1 ข้อ 4. บรษิ ัท สยามเฟอรน์ ิเจอร์ จากัด เปน็ ผู้ผลิตเครื่องเรือนตามคาสงั่ ของลกู ค้า งดทดลองของ บริษทั ณ วนั ท่ี 1 มถิ นุ ายน 25X8 ปรากฏดังตอ่ ไปน้ี บรษิ ทั เฟอร์นเิ จอร์ จากดั งบทดลอง วันที่ 1 มิถุนายน 25X8 (หนว่ ย : บาท) เงินสด 160,600 ลูกหน้ีการคา้ 50,000 คมุ ยอดวัตถุดิบ 59,000 คุมยอดงานระหวา่ งทา 28,000 คุมยอดสนิ ค้าสาเรจ็ รูป 40,000 คา่ ประกันภยั จา่ ยลว่ งหนา้ 24,000 สินทรพั ยถ์ าวร 1,930,000 ค่าเสอื่ มราคาสะสม-สนิ ทรพั ยถ์ าวร 600,000 เจา้ หนก้ี ารคา้ 58,000 ทนุ หนุ้ สามญั 1,400,000 กาไรสะสม 203,600 2,261,600 2,261,600 รายละเอียดงานระหว่างทามดี งั นี้ ค่าใช้จ่ายการผลิต รวม (บาท) งานเลขท่ี วตั ถดุ ิบทางตรง แรงงานทางตรง จดั สรร 8,000 101 3,000 2,000 3,000 20,000 102 10,000 4,000 6,000 28,000 รายละเอียดสินคา้ คงเหลือ ประกอบด้วย งานเลขท่ี รวม (บาท) 98 15,000 99 25,000 40,000 สาหรับบัญชีคุมยอดวัตถุดิบนั้นประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง 57,000 บาท วัสดุ สนิ้ เปลอื ง 2,000 บาท รายการท่ีเกิดขน้ึ ในระหว่างเดือนมิถุนายน 25X8 มีดังนี้

บทท่ี 7 การบัญชตี ้นทนุ งานสั่งทา 7 - 37 1. วัตถุดบิ ทางตรงและวัสดุส้นิ เปลืองทซี่ อ้ื มาและเบิกมาใชใ้ นระหวา่ งเดือน สรุปดงั นี้ วตั ถดุ ิบทางตรง วสั ดสุ ิ้นเปลือง รวม (บาท) ซ้อื เช่ือ 104,000 บาท 6,000 บาท 110,000 บาท เบิกใช้ 82,000 บาท 5,000 บาท 87,000 บาท วสั ดสุ ิ้นเปลอื งทเี่ บกิ ใช้ปรากฏวา่ ใช้ในโรงงาน 3,000 บาท สว่ นทีเ่ หลอื 2,000 บาท เบิกใช้ในแผนกขายและบริหาร วัตถุดบิ ทางตรงที่เบิกใชก้ บั งานต่างๆ ดงั น้ี งานเลขท่ี 101 500 บาท งานเลขท่ี 102 18,000 บาท งานเลขท่ี 103 45,000 บาท งานเลขที่ 104 10,500 บาท งานเลขที่ 105 8,000 บาท รวม 82,000 บาท 2. เงนิ เดอื นและค่าแรงสาหรับเดอื น ปรากฏดังนี้ คา่ แรงทางตรง งานเลขท่ี 101 1,400 บาท งานเลขที่ 102 9,600 บาท งานเลขท่ี 103 35,000 บาท งานเลขท่ี 104 9,500 บาท งานเลขที่ 105 2,500 บาท รวมค่าแรงทางตรง 58,000 บาท ค่าแรงทางอ้อม 13,000 บาท เงินเดือนผจู้ ดั การโรงงาน 11,000 บาท เงินเดอื นฝา่ ยขายและบริหาร 14,000 บาท รวมเงนิ เดอื นและคา่ แรงทัง้ บรษิ ทั 96,000 บาท บรษิ ทั จา่ ยเงนิ เดอื นและค่าแรงในระหว่างเดอื นเปน็ เงนิ สด 80,000 บาท

7 - 38 การบัญชตี ้นทุน 1 3. ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตและค่าใชจ้ า่ ยอนื่ ๆ ทีเ่ กดิ ขึ้นในระหว่างเดือน มดี งั น้ี แผนกผลิต ขายและบริหาร รวม (บาท) ชาระเงินสด คา่ ซอ่ มบารงุ 8,000 1,000 9,000 คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตล็ด 10,000 2,000 12,000 ไมไ่ ด้จ่ายเป็นเงนิ สด คา่ เบยี้ ประกันภยั 4,000 1,000 5,000 คา่ เส่ือมราคา 22,000 3,000 25,000 4. ในระหว่างเดือน บรษิ ัททางานเลขท่ี 101 , 102 และ 104 สาเร็จบริบูรณ์ และได้ส่ง งานเลขที่ 101, 102 และ 104 ให้แก่ลูกค้า ราคาขายรวมท้ังสามงานท่ีส่งให้ลูกค้าในเดือนน้ี 180,000 บาท 5. ไดร้ บั ชาระเงนิ สดจากลูกหน้กี ารคา้ ตา่ งๆ รวมเปน็ เงนิ 200,000 บาท 6. จ่ายชาระหนี้ 50,000 บาท 7. กิจการโอนค่าใช้จ่ายการผลิตจริงเข้างานต่างๆ ในอัตราเดียวกันกับในปีท่ีแล้ว (ตาม รอ้ ยละของคา่ แรงทางตรง) 8. บริษัทจะปิดบัญชีปีละ 2 คร้ัง คือ ในวันที่ 30 มิถุนายน และวันท่ี 31 ธันวาคม ของทกุ ปี ให้ทา 1. ลงรายการข้างต้นในสมดุ รายวันทั่วไป 2. โอนไปบัญชแี ยกประเภทท่ีเก่ยี วขอ้ ง 3. งบตน้ ทนุ การผลิตและขาย 4. งบกาไรขาดทุน 5. งบทดลองหลังการปดิ บัญชี ณ วนั ที่ 30 มถิ ุนายน 25X8 ขอ้ 5. บริษัท พงศ์พัฒน์ จากัด รับผลิตสินค้าตามคาสั่งลูกค้า บริษัทใช้ระบบบัญชีต้นทุนงานใน การลงบัญชีและคานวณต้นทุนผลิตภัณฑ์ สานักงานใหญ่ของบริษัทอยู่ท่ีถนนสีลม ส่วนโรงงาน ตงั้ อยู่ทีอ่ าเภอพระประแดง สานักงานใหญ่เปน็ ผู้ตดิ ต่อซอ้ื ขายรวมทั้ง รับ - จ่ายเงินภายในกิจการ ท้งั หมด เพื่อประโยชน์ในการรวบรวมต้นทุนและการควบคุมภายใน กิจการจึงจัดให้มีสมุดบัญชี โรงงานแยกจากชุดบัญชีของสานักงานใหญ่ ซง่ึ นอกจากจะลงบัญชีเกี่ยวกับต้นทุนการผลิตแล้วยัง ต้องทาการบันทึกรายการสินทรัพย์ในโรงงานรวมทั้งของคงคลังทุกประเภทท่ีได้เก็บรักษาไว้ใน คลงั สนิ ค้าของโรงงานดว้ ย ยอดคงเหลือตามงบทดลองในสมุดบัญชีโรงงาน ณ วันที่ 1 มกราคม 25X2 ปรากฏ รายละเอยี ดดังต่อไปนี้

บทที่ 7 การบัญชีตน้ ทนุ งานส่งั ทา 7 - 39 บญั ชีคมุ ยอดวตั ถุดบิ บาท วัตถุดบิ ทางตรง 40,000 วัสดุสิ้นเปลือง 20,000 60,000 บัญชีคมุ ยอดงานระหวา่ งทา งานเลขท่ี 455 18,000 งานเลขท่ี 456 19,000 37,000 บญั ชีคุมยอดสนิ คา้ สาเรจ็ รูป จากงานเลขท่ี 448 20,000 บญั ชีเครื่องจักร 120,000 บัญชคี ่าเส่อื มราคาสะสม - เครอื่ งจกั ร 20,000 บัญชีแยกประเภทท่ัวไป ? ข้อมูลการผลิตในระหวา่ งเดือนมกราคม 25X2 ปรากฏรายละเอียดดงั นี้ 1.ในระหวา่ งเดอื น วศิ วกรไดส้ ง่ั งานผลิตใหม่ 2 งานคือ งานเลขที่ 457 และ 458 2.ซือ้ วตั ถดุ ิบทางตรง 30,000 บาท วสั ดสุ ้นิ เปลอื ง 10,000 บาท เป็นเงนิ เชอ่ื 3.ปรากฏว่าวัตถุดบิ ทางตรงทซี่ อ้ื มาบางสว่ นไมถ่ ูกตอ้ งตามคาสง่ั ซือ้ จึงสง่ คืนเจ้าหนี้ จานวน เงนิ 3,000 บาท ในการน้ีต้องเสียคา่ พาหนะเพอื่ ขนสง่ คนื แก่ผ้ขู ายให้ทนั ภายในกาหนด จานวน 300 บาท ค่าพาหนะท่ีกจิ การจ่ายเงินสดลว่ งหนา้ ไปก่อนนี้ กิจการจะนาไปหักหน้ีค่าซื้อสนิ ค้าจาก ผขู้ ายไดต้ ามข้อตกลงทไี่ ดท้ าไว้ระหว่างกัน 4. เม่อื รวบรวมคา่ แรงและเงินเดอื นท้งั ส้ินท่เี กิดขนึ้ ระหวา่ งเดือนได้รายละเอียดดังนี้ คา่ แรงทโี่ รงงานประกอบดว้ ย ค่าแรงทางตรง 50,000 บาท คา่ แรงทางอ้อม 17,000 บาท เงินเดือนผู้จัดการโรงงาน 10,000 บาท เงนิ เดือนพนกั งานตรวจสอบ 3,000 บาท คา่ แรงทส่ี านกั งานใหญป่ ระกอบด้วย เงินเดอื นพนกั งานขาย 20,000 บาท เงนิ เดือนพนกั งานบรหิ าร 30,000 บาท เงนิ เดอื นและคา่ แรงทกุ ประเภทถูกหกั ภาษี ณ ที่จ่าย ในอตั รา 10%

7 - 40 การบญั ชตี น้ ทุน 1 5. รายละเอยี ดจากใบเบกิ วัตถุดิบและบัตรประจางาน ปรากฏดังนี้ วตั ถดุ ิบทางตรง วสั ดสุ ิ้นเปลือง ค่าแรงทางตรง (บาท) (บาท) (บาท) งานเลขที่ 455 13,000 1,000 15,000 งานเลขที่ 456 12,000 - 20,000 งานเลขที่ 457 10,000 - 8,000 งานเลขที่ 458 5,000 1,500 7,000 งานทวั่ ๆ ไป 1,000 9,500 - รวม 41,000 12,000 50,000 6. กิจการกาหนดคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตจัดสรรในอตั รา 120% ของคา่ แรงทางตรง 7. กิจการจา่ ยหนี้ค่าวัตถดุ บิ และค่าแรงคา้ งจา่ ยทง้ั สนิ้ 8. ค่าใชจ้ ่ายการผลติ อนื่ ๆ ทส่ี มุห์บัญชโี รงงานรวบรวมเพ่อื ใหส้ านกั งานใหญ่จา่ ยเงินได้แก่ ค่าเช่าโรงงาน 5,000 บาท ค่าน้าคา่ ไฟโรงงาน 8,000 บาท คา่ ซอ่ มบารงุ 2,000 บาท คา่ โทรศัพท์ 700 บาท ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตล็ด 2,500 บาท 9. เคร่อื งจกั รของโรงงานมีอายใุ ช้งาน 10 ปี 10. เม่ือสารวจงานทาเสร็จในตอนปลายงวด ปรากฏว่า งานเสร็จ 2 ช้ิน คือ งานเลขท่ี 455 จานวน 1,000 ช้นิ งานเลขท่ี 456 จานวน 1,500 ช้นิ 11. กิจการได้ส่งงานเลขที่ 455 ต่อลูกค้าเรียบร้อยแล้ว โดยกาหนดราคาขายในอัตรา 150% จากตน้ ทนุ การผลติ สว่ นงานเลขท่ี 456 ยังคงคา้ งอยใู่ นคลังสินคา้ ท้งั หมด 12. คา่ ใชจ้ า่ ยท่สี านักงานใหญเ่ ปน็ ของฝา่ ยขาย 20,000 บาท ฝา่ ยบรหิ าร 10,000 บาท กิจการจ่ายเป็นเงนิ สดท้งั หมด 13. ผลตา่ งของบัญชคี ่าใชจ้ า่ ยการผลติ ไดป้ ดิ ไปบัญชตี ้นทนุ ขาย ให้ทา 1. ลงรายการขา้ งตน้ ในสมดุ รายวนั ทั่วไปทัง้ ทางสานกั งานใหญแ่ ละโรงงาน (ไมต่ อ้ งแสดง บัญชยี ่อย) 2. คานวณต้นทนุ ต่อหน่วยของงานเลขท่ี 456 3. บัญชแี ยกประเภทโรงงานในสมดุ ของสานกั งานใหญ่ 4. งบทดลองของโรงงาน ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25X2

บทที่ 7 การบัญชีตน้ ทนุ งานสัง่ ทา 7 - 41 ข้อ 6. ยอดคงเหลือหลงั ปดิ บญั ชีในวนั ที่ 1 มกราคม 25X1 ในสมดุ บัญชแี ยกประเภทของบรษิ ทั พัฒนาการ จากัด ปรากฏดงั นี้ เงินสด 47,000 บาท เจ้าหนี้ 59,375 บาท ลูกหน้ี 50,000 บาท ทุนหุน้ สามญั 100,000 บาท คมุ ยอดวัตถดุ บิ 22,000 บาท กาไรสะสม 34,925 บาท คมุ ยอดงานระหวา่ งทา 7,500 บาท แยกประเภทโรงงาน 62,000 บาท คมุ ยอดสนิ ค้าสาเร็จรูป 32,500 บาท แยกประเภทสานักงานใหญ่ ? เครื่องจกั ร 35,300 บาท *อยู่ในสมดุ บัญชขี องโรงงาน รายละเอียดในบัญชีคมุ ยอดตา่ งๆ ประกอบด้วย บญั ชีคมุ ยอดวัตถดุ ิบ : วัตถุดบิ ก 2,000 หนว่ ย 10,000 บาท วัตถุดบิ ข 4,000 หน่วย 12,000 บาท บญั ชีคมุ ยอดสนิ ค้าสาเรจ็ รูป : สินคา้ ค 1,000 หน่วย 12,500 บาท สินคา้ ง 2,000 หนว่ ย 20,000 บาท งานเลขที่ 101 งานเลขท่ี 102 บญั ชคี ุมยอดงานระหว่างทา วตั ถุดบิ ทางตรง วตั ถดุ ิบ ก (500 หน่วย) 2,500 บาท 600 บาท วตั ถดุ บิ ข (200 หน่วย) คา่ แรงทางตรง 500 ชวั่ โมง 2,000 บาท 200 ชว่ั โมง 1,000 บาท คา่ ใช้จ่ายการผลิตจดั สรร ในอตั รา 2 บาทตอ่ ช่ัวโมง 1,000 บาท 400 บาท รวมตน้ ทุนงานระหว่างทา 5,500 บาท 2,000 บาท ในระหว่างเดอื นมกราคม 25X1 มรี ายการตา่ งๆ เกดิ ขึ้นดังน้ี 1.ซอ้ื วตั ถดุ ิบ ก 10,000 หนว่ ย @ 5.20 บาท วัตถุดิบ ข 12,000 หน่วย @ 3.75 บาทและวตั ถดุ ิบทางออ้ มรวมเป็นเงิน 17,500 บาท 2. จ่ายเงนิ เดือนและค่าแรงรวมท้ังสน้ิ 110,000 บาท ในจานวนน้ีเป็นเงินเดือน ในแผนกขายและบรหิ ารรวม 20,000 บาท ทเ่ี หลือเปน็ เงนิ เดอื นและคา่ แรงของโรงงาน เงนิ เดือน และคา่ แรงทกุ ประเภทถูกหกั เปน็ ภาษี ณ ทจี่ า่ ยรวม 16,000 บาท

7 - 42 การบัญชีตน้ ทุน 1 3.เงินเดอื นและคา่ แรงทโี่ รงงานจาแนกตามงานตา่ งๆ ดงั นี้ ค่าแรงทางตรง งานเลขท่ี 101 5,000 ชว่ั โมง @ 4 บาท งานเลขที่ 102 8,000 ชั่วโมง @ 5 บาท งานเลขที่ 103 6,000 ชัว่ โมง @ 3 บาท คา่ แรงทางอ้อม (รวม) 12,000 บาท 4.เบิกวตั ถดุ บิ เข้างานตา่ งๆ โดยใชร้ ะบบเข้ากอ่ น - ออกกอ่ น (FIFO) ดังนี้ งานเลขที่ 101 งานเลขที่ 102 งานเลขท่ี 103 วัตถดุ ิบ ก 10,000 หนว่ ย - 1,000 หนว่ ย วตั ถดุ ิบ ข - 12,000 หนว่ ย 2,500 หน่วย สว่ นวตั ถดุ บิ ทางออ้ มเบกิ ไปใชใ้ นโรงงาน 7,500 บาท 5. กจิ การไดก้ าหนดอัตราค่าใชจ้ า่ ยการผลติ จัดสรรเท่ากบั 2 บาทต่อช่วั โมงแรงงานทางตรง 6. ในเดือนนผ้ี ลติ งานเสรจ็ เพยี ง 2 งาน คือ งานเลขท่ี 101 และ 102 และได้ส่งมอบให้ ลูกคา้ เรียบร้อยแลว้ โดยคิดราคาขายเท่ากับ 120,000 บาท และ 140,000 บาท ตามลาดบั 7. กิจการให้เงินลดเงินสด 5% แก่ลูกค้าท่ีมาชาระภายใน 20 วัน ในเดือนนี้ได้รับเงิน ชาระหน้จี ากลูกค้าเป็นเงนิ สดรวม 247,000 บาท 8. ค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบริหารเป็นเงนิ เช่ือรวม 15,000 บาท คา่ ใช้จา่ ยการผลติ ท่จี ่าย เปน็ เงนิ สดรวม 10,800 บาท ส่วนคา่ เส่อื มราคาเคร่อื งจกั รเท่ากับ 2,000 บาท 9. กิจการปิดบญั ชผี ลต่างคา่ ใช้จา่ ยการผลติ ไปบัญชีตน้ ทุนขายประจางวด ให้ทา 1. งบทดลองท้งั ของโรงงานและสานกั งานใหญใ่ นวันที่ 1 มกราคม 25X1 2. สมุดรายวนั ทั่วไปแสดงการลงรายการขา้ งตน้ ทง้ั หมด โดยไม่ตอ้ งแสดงบัญชียอ่ ย 3. งบทดลองหลงั ปิดบญั ชีทัง้ ของโรงงานและสานกั งานใหญ่ในวันท่ี 31 มกราคม 25X1 ขอ้ 7. บริษัท ทิวาราตรี จากัด เป็นบริษัทรับบริการติดตั้งแสงสีและไฟประดับตามงานต่างๆ การติดตง้ั แต่ละคร้ังจะใชว้ ัสดุแตกต่างกันไปตามลกั ษณะของเวทีและงานท่ีแสดง ดังนั้น กิจการจึง ตอ้ งจัดเตรียมวัตถดุ ิบประเภทต่างๆ ไว้ล่วงหน้า กิจการใช้ระบบต้นทุนปกติ (Normal Costing) ในการคานวณต้นทนุ ของงานตา่ งๆ และในเดอื นพฤษภาคม 25X8 มี ขอ้ มูลในการดาเนนิ งานดังตอ่ ไปน้ี 1. ยอดคงเหลือในบญั ชีของคงเหลอื ณ วันท่ี 1 พฤษภาคม ประกอบดว้ ย บัญชวี ตั ถดุ บิ และอุปกรณไ์ ฟฟา้ 38,000 บาท บญั ชีคมุ งานระหวา่ งทา 145,000 บาท

บทท่ี 7 การบัญชตี น้ ทนุ งานสงั่ ทา 7 - 43 สาหรับบญั ชีย่อยของบญั ชีคมุ งานระหวา่ งทามี 2 งานคอื งานเลขที่ B - 46 และ D - 81 โดยมีรายละเอียดตอ่ ไปนี้ งานเลขท่ี งานเลขที่ B - 46 D - 81 วัตถดุ บิ และอุปกรณไ์ ฟฟ้า 30,000 บาท 75,000 บาท แรงงานทางตรง 8,600 บาท 10,400 บาท คา่ ใช้จ่ายการผลิตจดั สรร 6,000 บาท 15,000 บาท 2. ในเดือนพฤษภาคมกิจการรบั งานใหมอ่ กี 2 งาน คอื งานเลขที่ B - 47 และ E - 18 โดยมีรายละเอยี ดเก่ียวกบั การใช้วตั ถดุ บิ ทางตรงและแรงงานทางตรงดงั นี้ งานเลขที่ งานเลขที่ งานเลขที่ งานเลขที่ B - 46 D - 81 B - 47 E - 18 วตั ถุดบิ และอุปกรณ์ไฟฟา้ 3,000 15,000 17,000 8,000 แรงงานทางตรง 1,800 1,600 5,000 4,000 3. ในระหว่างเดอื นกิจการส่ังซอื้ วัตถุดบิ และอปุ กรณไ์ ฟฟ้าตา่ งๆ รวมเป็นเงิน 20,000 บาท ต่อมากจิ การไดจ้ า่ ยเงินสดชาระหนีเ้ พยี ง 80% 4. จา่ ยคา่ แรงทางออ้ มในตอนส้นิ งวด 2,600 บาท 5. กจิ การคานวณหกั ภาษี ณ ที่จ่ายค่าแรงทกุ ประเภทในอตั รา 10% ของค่าแรงข้นั ตน้ 6. จานวนวตั ถุดิบทางอ้อมใชไ้ ปจากทุกงานรวมแล้วคิดเปน็ เงิน 3,100 บาท 7. บันทกึ คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ ดงั รายละเอยี ดต่อไปนี้ ค่าพาหนะขนย้ายของ (จ่ายเงนิ สดแลว้ ) 1,000 บาท คา่ เชา่ สถานที่ (จา่ ยเงินสดแล้ว) 2,500 บาท คา่ ใช้จ่ายเบด็ เตล็ด (จา่ ยเงนิ สดแลว้ ) 360 บาท คา่ สาธารณปู โภค (ค้างจา่ ย) 1,440 บาท ค่าเส่ือมราคาอปุ กรณส์ านกั งาน 1,500 บาท 8. กจิ การคานวณค่าใช้จ่ายการผลติ จดั สรรเขา้ เป็นตน้ ทุนการผลติ ของงานต่างๆ ในอัตรา 20% ของมลู ค่าวัตถดุ ิบและอุปกรณ์ไฟฟ้าท่ีใช้ไปในแต่ละงาน และเม่ือส้ินเดือนจะคานวณผลต่าง ค่าใช้จ่ายการผลิตในแต่ละเดือน และโอนเข้าบัญชีผลต่างค่าใช้จ่ายการผลิตในตอนส้ินเดือน สาหรบั ยอดผลต่างค่าใช้จ่ายการผลิต ณ วนั ท่ี 1 พฤษภาคม 25X8 (เปน็ ยอดท่ีสะสมจนถงึ 30 เมษายน 25X8) มีจานวน 2,700 บาท โดยแสดงเป็นยอดดลุ เดบิต 9. ในเดือนน้ีผลิตงานเสร็จ 2 งาน คืองานเลขท่ี B-46 และ D-81 กิจการได้ส่งบิล เรียกเก็บเงินท้ัง 2 งานในอัตรา 140% ของต้นทุนการผลิตและได้รับชาระค่าบริการจากลูกค้า เพยี ง 80% เทา่ น้นั