13-iounios-2018

Απολαμβάνει να ανεβαίνει στο δάσος του Σέιχ-Σου, να κάθεται με τις ώρες εκεί και να ηρεμεί. Το ντύσιμό του προσεγμένο και σικάτο και το πρόσωπό του πάντα ξυρισμένο. Ο ίδιος ένας αξιοπρεπής κι ευγενικός Κύριος. Όπως λέει, τα προτερήματά του προτιμά να τα λένε οι άλλοι. Τα ελαττώμα- τά του τα λέει ο ίδιος: συναισθηματικός, νευρικός, αντιδραστικός, παρορμη- τικός, ρομαντικός, σπάνια εγωιστής και σπάταλος! Στο φαγητό, διαλέγει το καλό και ποιοτικό και έχει μια έφεση στα τηγανιτά και στα ψάρια. Διασκεδάζει με καλή παρέα, σε μαγαζιά με ωραία μουσική και ευχάριστο περιβάλλον. Τον ξεκουράζει να οδηγεί ατελείωτα χιλιόμετρα και να κάνει ταξίδια. Αγαπάει τον κινηματογράφο και τις ταινίες που στο τέλος τού αφήνουν κάτι. Αγαπημένες του: ο Νονός, Λέοντες αντί Αμνών, Ο επαγγελ- ματίας με τον Ζαν Πωλ Μπελμοντό. Του αρέσει το θέατρο, αλλά δεν είναι και φαν. Όπως και στο σινεμά, διαβάζει βιβλία που μαθαίνει από αυτά. Αγαπημένα του: Ο ιππότης με την σκουριασμένη πανοπλία, Ο Γλάρος του Ιωνάθαν Λίβινγκστον, Τα σταφύλια της οργής, όπως και Το Λάθος του Αντώνη Σαμαράκη. Γελάει με τη ζωή και με τα παιχνίδια που μας παίζει. Στις εξόδους μας, γνώρισα και το χιούμορ του. Ο Γιώργος είναι απίστευτο πειραχτήρι! Εκεί που συζητάς κάτι σοβαρό, εκεί σου πετάει την ατάκα και λύνεσαι στα γέλια! «Εκαήκανε τα δάση» θα σου πει και μετά την αγαπημένη του πρόταση: «Πάμε για ένα ποτό;» Οι ερωτήσεις που του έκανα είναι σε δεύτερο ενικό. Είναι φίλος και δεν μπορούσα να του απευθυνθώ τυπικά, ως κάποιος που δεν γνωρίζω.

Συνέντευξη Πότε αποφάσισες να γράψεις την Τότε ήταν που γεννήθηκε μέσα μου ιστορία σου; Υπήρξε κάποιο γεγο- η ιδέα να γράψω την αυτοβιογραφία νός που σ’ έκανε να πεις: «Εγώ μου. Άρχισα να το σκέφτομαι έντονα αυτό το θέμα με τον καρκίνο μου και την τελική απόφαση την πήρα το θέλω να το φωνάξω σ’ όλο τον κό- καλοκαίρι του 2012, όταν έφυγαν από σμο»; Σε φόρτισε το να «ξαναζείς» τη ζωή δύο από τους καλύτερούς μου όλα αυτά που πέρασες; φίλους: ο Γιώργος και ο Ηλίας. Ένα πρωινό, πήρα ένα στυλό, ένα τετρά- Γ.Α.: Ο κυρίως λόγος ήταν ότι άθελά διο και ξεκίνησα να γράφω. Κατά τη μου, μέσα από την περιπέτεια της διάρκεια της συγγραφής ένιωσα ανά- υγείας μου, έγινα παράδειγμα ελπί- μεικτα συναισθήματα. Ήταν στιγμές δας, δύναμης και θετικής σκέψης για που πόνεσα, ήταν στιγμές που γέλα- πολλούς συνανθρώπους μου. σα, σε κάποιες άλλες θύμωσα και άλλες που δάκρυσα από χαρά. Βίω- Για να πω την αλήθεια δεν το είχα συ- σα απίστευτα συναισθήματα. Στο νειδητοποιήσει, έως την ημέρα που τέλος, όμως, ένιωσα περήφανος. νόσησε ο πατέρας μου από καρκίνο του πνεύμονα. Θυμάμαι ήταν Γενά- Τώρα, είκοσι εφτά σχεδόν χρόνια ρης του 2009 όταν διαβάζοντας την μετά, κοιτώντας πίσω, η ελαφρό- ιατρική γνωμάτευση τον αγκάλιασα τητα με την οποία αντιμετώπισες και του είπα: «Μην φοβάσαι. Θα το τον καρκίνο και οι αποκοτιές που παλέψουμε όλοι μαζί κι όλα θα τα ξε- έκανες, πώς σου φαίνονται; περάσουμε» και τότε μου απάντησε «Δεν φοβάμαι γιατί έχω παράδειγμα Λογικές για την τότε ηλικία σου ή εσένα και αφού το ξεπέρασες εσύ, απλά κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας θα το ξεπεράσω κι εγώ». σου; Μετάνιωσες για κάτι;

Γ.Α.: Εδώ έπαιξαν πολλά ρόλο. ΑΛΛΩΣΤΕ ΠΟΙΟΣ ΝΕΟΣ, Καταρχάς, μιλάμε για το 1990. Μια ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ εποχή στην οποία δεν υπήρχε ευρεία ΖΩΗΣ ΤΟΥ, ΠΟΥ ΝΙΩΘΕΙ ΟΤΙ ενημέρωση. Εννοώ το ίντερνετ και τα ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙ ΟΛΟ socialmedia. Πέραν αυτού, η λέξη καρ- κίνος μού ήταν εντελώς άγνωστη. Ποτέ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΘΑ ΕΚΑΝΕ δεν την είχα ακούσει, δεν είχε νοσήσει ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ; κάποιος από καρκίνο στον ευρύ οικο- γενειακό μου κύκλο ή, τουλάχιστον, Ως άνθρωπος έκανα, κάνω και θα δεν το είχα αντιληφθεί. εξακολουθήσω να κάνω λάθη. Ήταν, όμως, όλα από επιλογή μου. Χαρακτηριστικό της άγνοιας κινδύνου Δεν μπορώ να πω μετά σιγουριάς που με διακατείχε, ήταν η στιγμή που ο ότι μετάνιωσα για κάτι συγκεκριμένο γιατρός μού ανακοίνωσε ότι νοσώ από και αυτό το αναφέρω διότι μέσα από καρκίνο στους λεμφαδένες και τότε του αυτά, αλλά κι από τις εμπειρίες που απάντησα με αφοπλιστική ειλικρίνεια: βίωσα, θετικές και αρνητικές, γέμισα «Ωραία. Θα μου δώσετε αντιβίωση και γνώση κι οδηγήθηκα στο να γράψω θα επιστρέψω στη μονάδα μου;» αυτό το βιβλίο. Άλλωστε το αναφέ- ρω μέσα στις σελίδες του: Προσθέστε την αθωότητα στα όρια της «Παθαίνουμε, μαθαίνουμε, κρατάμε αφέλειας που διακατέχει τους νέους, τα θετικά, πετάμε στον κάλαθο των το ότι αθλούμουν ως πυγμάχος και αχρήστων τα αρνητικά και συνεχί- παράλληλα υπηρετούσα τη στρατιωτι- ζουμε». κή μου θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις, τη θετική μου σκέψη, τον αντιδραστικό, Περιγράφεις μέσα στο βιβλίο σου παρορμητικό και συναισθηματικό μου τον κοινωνικό ρατσισμό που υ- χαρακτήρα, την άριστη φυσική κατά- πέστης. Επηρέασε τις ερωτικές σταση και το ότι ένιωθα πολύ καλά σου σχέσεις; στην υγεία μου και θα δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο με Γ.Α.: Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική οδήγησε στη νίκη κατά του καρκίνου, κοινωνία, τουλάχιστον εκείνα τα αλλά και στις δυσκολίες της ζωής που ακολούθησαν.

Ο καθρέφτης (…) Μόλις είχα ξυπνήσει. Με το ζόρι σηκώθηκα από το κρεβάτι μου. Την ώρα που κατευθυνόμουν προς την κουζίνα, συνάντησα το μεγάλο μου εχθρό. Τον καθρέφτη. Άνοιξα το βήμα μου. Δεν ήθελα να με βλέπω. Ταυτόχρονα όμως σκέφτηκα αυτό που μου έλεγε πάντα ο πατέρας όταν ήμουν μικρός. Ότι πέρα από τη συνείδησή μας, ο καλύτερος αλλά και ο πιο σκληρός κριτής μας είναι ο καθρέφτης. (…) Ήταν η ώρα να ξεπεράσω το παρελθόν και τα προβλήματά μου. (…) Ήμουν μόνος στο σπίτι. Δεν έχασα την ευκαιρία. Έκανα έναν καφέ, πήρα μια καρέκλα και κάθισα μπροστά στον καθρέφτη. Άναψα ένα τσιγάρο, ήπια μια γουλιά καφέ και ξεκίνησα. «Λέγε», του είπα. «Τι θέλεις να ακούσεις;» με ρώτησε. «Αυτά που έχεις να μου πεις. Την αλήθεια χωρίς αναστολές» του απάντησα. Έτσι ξεκίνησε μια μακρά συζήτηση. Σκληρή μεν, εποικοδομητική δε. Αυτός μιλούσε βάσει της λογικής, εγώ όπως πάντα με συναίσθημα. Μου τα ’βγαζε όλα λάθος. Εγώ του εξηγούσα ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά της ζωής. Η συναισθηματική και ότι δεν μπορούσα να ζήσω με άλλο τρόπο. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα ήμουν εγώ! ... Εκείνη τη στιγμή ένιωθα να πιέζομαι ασφυκτικά από όλους είτε με το βλέμμα είτε με τα λόγια. Δεν άντεξα, σηκώθηκα από την καρέκλα και είπα με επιτακτική φωνή. «Εγώ δεν το κάνω ό,τι κι αν μου λέτε όλοι σας. Κουράστηκα να είμαι πειραματόζωο. Μένουμε Σαββατοκύριακο να κάνω τα ψώνια, να δω τη Βοστώνη και Δευτέρα γυρίζουμε στην Ελλάδα». «Γιώργο, ηρέμησε». «Δε με παρατάς, ρε μάνα, τόσο καιρό σας ακούω και τι κατάλαβα;» «Γιώργο, θα μείνουμε. Δεν μπορούμε να φύγουμε. Μη παίζεις με τη ζωή σου κορόνα-γράμματα». «Μάνα, θες να μείνεις; Μείνε. Θες να κάνεις και τη θεραπεία; Υπόγραψε και κάνε την. Εγώ ό,τι είχα να πω το είπα, τα υπόλοιπα δεν με αφορούν». Δε μιλούσε κανείς. Άλλωστε τι να πουν, είχα βγει εκτός ελέγχου. Ακολούθησαν δευτερόλεπτα σιγής. Τότε η μητέρα μου άνοιξε διάλογο με τους γιατρούς. Εγώ αδιαφόρησα και βγήκα έξω από το ιατρείο.

χρόνια, δεν ήταν έτοιμη να αποδεχθεί Γ.Α.: Μπορώ να πω μετά σιγουριάς, τον καρκίνο στη ζωή και την καθημε- πλην των όποιων επιδερμικών αλλα- ρινότητά της. Παρά το ότι έχουμε κά- γών, ότι χαίρω άκρας υγείας. Και αυ- νει βήματα μπροστά, ακόμα και σή- τό το λέω διότι πέρασαν είκοσι οχτώ μερα, οι άνθρωποι αναφέρουν τον ολόκληρα χρόνια από την ημέρα που καρκίνο ως «η επάρατος νόσος». γνώρισα τον καρκίνο. Ποτέ δεν πήρα Αυτό πιστεύω ότι οφείλεται στην ε- κάποια φαρμακευτική αγωγή. Ζω έ- σωστρέφεια και στην έλλειψη παιδεί- ντονα. Ζω με πάθος και συναίσθημα ας της ελληνικής κοινωνίας. την κάθε μου στιγμή. Όπως άλλωστε έκανα πάντα. Στο εξωτερικό ο καρκίνος είναι κάτι καθημερινό στο λεξιλόγιο των αν- Με φοβίζουν οι άνθρωποι και η ευμε- θρώπων. Κάτι συνηθισμένο. Άλλω- τάβλητη συμπεριφορά τους… στε, σήμερα η επιστήμη έχει εξελιχθεί σε τέτοιο επίπεδο, ώστε οι άνθρωποι Μέσα στο βιβλίο αναφέρεσαι στον δεν είναι πια καταδικασμένοι. Χαρα- μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου: κτηριστικό παράδειγμα, εγώ. τον θάνατο. Πώς βίωσες την προ- θανάτια εμπειρία και τι αποκόμι- Στα ερωτικά μου και γενικότερα δεν σες από αυτήν; αντιμετώπισα και δεν αντιμετωπίζω κάποιο πρόβλημα. Ήταν, όμως, περι- Γ.Α.: Αυτό ήταν και το μεγαλύτερό πτώσεις -και αναφέρομαι στο βιβλίο μου κέρδος. Πράγματι, ο θάνατος σ’ αυτές- εκείνη την εποχή που αντι- είναι κάτι που βασανίζει όλους τους μετώπισα πρόβλημα από τις οικογέ- ανθρώπους. Υπάρχει μετέπειτα η νειες και γενικότερα από τον συγγε- ζωή ή ζούμε μόνο μια φορά; Και αν νικό τους κύκλο. Υπήρξαν, βέβαια, υπάρχει, τι ακολουθεί; και κάποιες περιπτώσεις στις οποίες ένιωσα άβολα, αλλά ήταν μετρημένες Προσωπικά, αν εξαιρέσουμε τον στα δάχτυλα του ενός χεριού. αρχικό σωματικό πόνο, μπορώ να πω ότι ήταν μια υπέροχη εμπειρία. Πώς είναι η υγεία σου και η ζωή Έβλεπα τη ζωή μου να κυλά στα σου σήμερα; Υπάρχει κάτι που σε μάτια μου σαν ταινία. Χαιρόμουν και φοβίζει; χαμογελούσα γιατί έζησα όπως

ακριβώς ήθελα και έφευγα με καθα- αναφέρω και στο βιβλίο, «μετά την ρή συνείδηση. Τότε κατάλαβα ότι η υγεία, το μεγαλύτερο δώρο του Θεού συνείδησή μας, ίσως, είναι και ο πα- προς τον άνθρωπο είναι οι φίλοι». ράδεισος ή η κόλαση της ψυχής μας. Είδα ξεκάθαρα ότι η ζωή συνεχίζεται Το κοινό αγάπησε το βιβλίο σου. και δεν τελειώνει εδώ. Απλά μετακο- Έχεις κάνει πολλές παρουσιάσεις μίζουμε. Ίσως κάπου καλύτερα, ίσως σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Σε μια κάπου χειρότερα. Και νομίζω ο κρι- από αυτές, στην αίθουσα εκδηλώ- τής μας σε αυτό το ταξίδι είναι η συ- σεων του εκδοτικού οίκου Αρμός, νείδησή μας. Αυτή καθορίζει τον η ΕΡΤ1 βιντεοσκόπησε την παρου- προορισμό μας. σίαση και πρόβαλε αποσπάσματά της στην πρωινή εκπομπή \"Μαζί Φίλοι: υπήρξαν κάποιοι που έφυ- το Σαββατοκύριακο\". Έχεις προ- γαν λόγω του θέματος της υγείας γραμματισμένες και άλλες; σου και άλλοι που ήρθαν και έμει- ναν; Γ.Α.: Πράγματι, το αναγνωστικό κοινό αγάπησε το «Ξεγελώντας το θάνατο» Γ.Α.: Ναι, υπάρχουν φίλοι, υπάρ- και αυτό με κάνει ιδιαίτερα χαρούμενο. χουν και οι «λυκοφιλίες». Σίγουρα Έχουν γίνει πολλές κι επιτυχημένες κάποιοι άνθρωποι έφυγαν και κά- παρουσιάσεις, όπως στη Θεσσαλονίκη ποιοι άλλοι ήρθαν. Δεν ξέρω αν στον κινηματογράφο Ολύμπιον, στο συνέβη λόγω των προβλημάτων βιβλιοπωλείο Ιανός στην Αθήνα, στην υγείας ή της τότε αδυναμίας μου. έκθεση βιβλίου στην παραλία Θεσσα- Μην ξεχνάς ότι στα δύσκολα λίγοι λονίκης στον Δήμο Συκεών και αρκετές μένουν κοντά μας. Μπορώ να πω, άλλες. Πρόσφατα έγινε και νοσηλευτική όμως, μετά σιγουριάς, ότι οι καλοί ημερίδα στα ΤΕΙ Αθηνών με θέμα το μου φίλοι έμειναν ως βράχοι δίπλα βιβλίο και τη ζωή μου. Επίσης, στις 2 μου και σε αυτούς προστέθηκαν και Μαΐου στο ξενοδοχείο DuLac, μαζί με άλλοι καινούργιοι. Και είμαι στην το παράρτημα της Ελληνικής Αντι- ευχάριστη θέση να πω ότι έχω πολ- καρκινικής Εταιρίας παρουσιάσαμε το λούς, οι οποίοι το επιβεβαίωσαν με βιβλίο μου στο κοινό των Ιωαννίνων. τη στήριξή τους στα δύσκολα και δεν Θα ακολουθήσουν κι άλλες παρου- λάκισαν όπως άλλοι. Άλλωστε, όπως σιάσεις σε όλη την Ελλάδα.

Ξέρω ότι ο βράχος της ζωής σου είναι η μαμά- Αμαλία. Πες μου δυο λόγια γι’ αυτήν και για την σχέση σας. Σε βλέπει ακόμη σαν το μικρό της αγοράκι που πρέπει να προστατεύσει; Γ.Α.: Η μητέρα μου είναι ο άγγελός μου, ο βράχος, η καλύτερή μου φίλη, ο άνθρωπος με τον οποίο έζησα τα πάντα. Ποτέ δεν μ’ άφησε, ποτέ δεν έκανε πίσω. Μπορώ να πω ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση της υγείας μου. Είναι ένας εξαίρετος άνθρωπος, αν και τρωγόμαστε σαν τα κοκόρια ολημερίς και ολονυχτίς, αλλά έχουμε μια εξαιρετική σχέση. Θεωρείς το γεγονός ότι έγραψες για τη ζωή σου ως αρχή για να ξαναγράψεις ή θα αρκεστείς σε αυτό το βιβλίο μόνο; Και αν γράψεις, τι θα είναι αυτό; Γ.Α.: Πράγματι το «Ξεγελώντας το θάνατο» ήταν η αφορμή για να ασχοληθώ με τη συγ-γραφή. Σίγουρα θα ξαναγράψω, όμως θέλω να κρατήσω ψηλά τον πήχη. Το επόμενο βιβλίο θα αναφέρεται στον κόσμο που ζού- με, σε αυτά που βιώνουμε. Θέλω να γράψω ένα ανά- λογο βιβλίο με το «Λάθος» του Αντώνη Σαμαράκη, ο οποίος άλλωστε είναι και ο αγαπημένος μου συγγραφέας! Υπάρχει κάποια φράση που να αποτελεί το από- φθεγμα της ζωής σου; Γ.Α.: «Ζήσε με την καρδιά σου για να φτάσεις στον προορισμό που εσύ επέλεξες και όχι στον προορισμό που επέλεξαν άλλοι για σένα…»

Η αξία της ανάγνωσης IV Γιώργος Σανιδάς Στην αρχή για να γράφουν οι άνθρωποι, χρησιμοποίησαν την πέτρα, το πηλό, το ξύλο. Σταδιακά τον πάπυρο που μπορούσε να τυλιχθεί σε κυλίνδρους, την περγαμηνή και τη διφθείρα από δέρματα των ζώων. Κάπως έτσι τα γραπτά άρχισαν να αποθηκεύονται και να αξιοποιούνται ως συσσωρευμένη γνώση των προηγούμενων, απ' τις επόμενες γενιές. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος και της στάσης για σκέψη που απαιτεί η γραφή, απογειώ- θηκε η κατανόηση του ανθρώπου για τον εαυτό του και τον κόσμο -ιδίως με το ελληνικό θαύμα της αρχαιότητας- και επετεύχθη αυτό που συνοπτικά ονομά- ζουμε πολιτισμό. Και στην αρχαιότητα όμως, ελάχιστοι είχαν πρόσβαση στα γραπτά κείμενα. Μόλις το 12ο αιώνα στην Ιταλία, εφευρέθηκε το χαρτί και τα βιβλία αναγνωρί- στηκαν ως 'εμπόρευμα' που σημαίνει πως μπορούσαν να φτάσουν σε όσους διέθεταν το σχετικό αντίτιμο. Μα σαν μοναδικά χειρόγραφα, ήταν πανάκριβα και μπορούσαν να αποκτηθούν μόνο απ' τους πολύ πλούσιους. Ώσπου το 1455, ο Γκούντερμπεργκ ανακάλυψε τη τυπογραφία δηλαδή τη δυνατότητα έκδοσης πολλαπλών αντιτύπων. Έτσι κάπως ξεκίνησε η πρόσβα-

ση των πλατιών μαζών στο γραπτό λόγο. Να προσθέσουμε και την παράλλη- λη εφεύρεση των διόπτρων που χωρίς αυτές για πολλούς τα κείμενα αποτε- λούν ακατανόητα θαμπά είδωλα κι όσο κι αν μειδιάσουν κάποιοι, θεωρήθηκαν απ' τα χρησιμότερα εργαλεία την υφηλίου! Και πάλι όμως, καθώς η πλειοψηφία των ανθρώπων παρέμενε αναλφάβητη, ελάχιστοι είχαν τη δυνατότητα να διαβάζουν και πολλοί απ' αυτούς αναζητού- σαν τη γνώση στις δημόσιες βιβλιοθήκες. Οι υπόλοιποι περιορίζονταν στα λόγια των ρητόρων ή στους δημόσιους αναγνώστες. Γι' αυτά όμως θα μιλή- σουμε προσεχώς...