การบัญชีกิจการพิเศษ 2201-2105

สว่ นผทู้ ตี่ อ้ งการประกอบอาชพี อสิ ระทนายความนน้ั จะตอ้ งปฏิบตั ติ ามประกาศ นายทะเบียน สภาทนายความ ฉบบั ที่ 2/2546 เรอื่ ง ระเบยี บวา่ ดว้ ยการข้ึนทะเบยี นสานกั งานทนายความ พ.ศ. 2546 ดงั น้ี 1. ขอข้นึ ทะเบียนสานกั งานทนายความ โดยหากขอข้นึ ทะเบยี นในรูปบุคคลธรรมดา ผูข้ อข้นึ ทะเบยี นตอ้ งเป็นเจา้ ของสานกั งานทส่ี ภาทนายความ ซงึ่ ตงั้ อยทู่ ี่ 7/89 อาคาร 10 ถนน ราชดาเนินกลาง แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทรศพั ท์ 0-2629-430 โทรสาร 0-2282-7722 (ดรู ายละเอยี ดไดท้ ี่ http://www.lawsociety.or.th/)

2. คาขอข้ึนทะเบียนใหใ้ ชต้ ามแบบทนี่ ายทะเบียนสภาทนายความกาหนดคอื แบบ สนง.1 พรอ้ มเอกสารประกอบคาขอดงั น้ี 2.1 สาเนาภาพถา่ ยบตั รประจาตวั ทนายความ 1 ชุด 2.2 สาเนาบตั รประจาตวั ประชาชน 1 ชดุ 2.3 รูปถา่ ยสี หนา้ ตรง สวมครุยเนติบณั ฑิตยสภา ขนาด 2 น้ิว จานวน 2 รูป 2.4 ภาพถา่ ยขนาดโปสตก์ ารด์ แสดงทต่ี ง้ั สานกั งานโดยใหเ้ หน็ ป้ ายชอื่ สานกั งาน อยา่ งชดั เจน จานวน 1 ภาพ และเห็นทต่ี ง้ั ของสานกั งานจากภายนอกจานวน 1 ภาพ 2.5 หนงั สอื ยนิ ยอมใหใ้ ชส้ ถานที่ หรอื หลกั ฐานแสดงถึงสทิ ธิในสถานท่ี ซง่ึ ใชเ้ ป็นทตี่ ง้ั สานกั งาน 1 ชุด 2.6 สาเนาภาพถ่ายทะเบยี นบา้ นทใี่ ชเ้ ป็นทตี่ งั้ สานกั งาน 1 ชุด 2.7 กรณียนื่ คาขอข้นึ ทะเบียนสานกั งานเป็นนิตบิ ุคคล ใหแ้ นบหนงั สอื รบั รองการจดทะเบียน เป็นนิตบิ ุคคล บญั ชรี ายชอ่ื ผถู้ ือหุน้ และตวั อยา่ งตราสาคญั จดทะเบียนทร่ี บั รองโดย นายทะเบียนหุน้ สว่ นบรษิ ทั อยา่ งละ 1 ชดุ

3. ผยู้ น่ื คาขอตอ้ งแจง้ ขอ้ มูลตอ่ ฝ่ ายทะเบยี นตามแบบทกี่ าหนด พรอ้ มรายชอ่ื ทนายความทอ่ี ยใู่ นสงั กดั 4. ผยู้ น่ื คาขอข้ึนทะเบยี นภายในกาหนด 120 วนั ไมต่ อ้ งเสยี คา่ ธรรมเนียมการข้นึ ทะเบียน ยกเวน้ คา่ ธรรมเนียมหนงั สอื สาคญั รบั รองการข้นึ ทะเบยี นจานวน 100 คน 5. ชอ่ื ของสานกั งานทนายความทข่ี อข้นึ ทะเบยี นไมพ่ ึงมคี าหรอื ถอ้ ยคาใดๆ ตามทก่ี าหนดไวใ้ นขอ้ 6 ของ ประกาศนายทะเบียนสภาทนายความ ฉบบั ที่ 2/2546 อนั ไดแ้ ก่ ชื่อประเทศ ชื่อจงั หวดั ช่ือรฐั ชอ่ื ท่ี อาจ กอ่ ใหเ้ กดิ การสาคญั ผดิ วา่ รฐั บาล กระทรวง ทบวง กรม สว่ นราชการ หรอื องคก์ ารของรฐั ทงั้ ใน ประเทศหรอื ตา่ งประเทศ องคก์ ารระหวา่ งประเทศ องคก์ ารสาธารณกุศล หรอื สภาทนายความเป็น เจา้ ของหรอื เป็นผดู้ าเนินการหรอื มสี ว่ นรว่ มอยดู่ ว้ ย หรอื ชอ่ื ทขี่ ดั ตอ่ แนวนโยบายแหง่ รฐั หรอื อาจ กระทบตอ่ ความมน่ั คงแหง่ รฐั หรอื ขดั ตอ่ ความสงบเรยี บรอ้ ย หรอื ศลี ธรรมอนั ดขี องประชาชน หรอื ชอ่ื ทเี่ หมอื น หรอื มเี สยี งเรยี กขานตรงกนั หรอื คลา้ ยคลึงกนั หรอื อาจกอ่ ใหเ้ กิดความหลงผดิ กบั ชอ่ื สานกั งานทนายความอนื่ ทไ่ี ดร้ บั ข้นึ ทะเบยี นไวแ้ ลว้ หรอื ชอื่ ทม่ี ีลกั ษณะอวดอา้ ง หรอื โออ้ วดในคณุ วุฒิ หรอื ชอ่ื ทมี่ ีลกั ษณะอนั อาจกอ่ ใหเ้ กดิ ความสาคญั ผดิ ในคณุ วุฒคิ วามรูค้ วามสามารถหรอื คณุ สมบตั ิ

6. ในกรณีทช่ี อ่ื สานกั งานทนายความซา้ หรอื เหมือน หรอื มีเสยี งเรยี กขานตรงกบั ชอื่ สานกั งาน ทข่ี ้ึนทะเบียนไวแ้ ลว้ หากผยู้ นื่ คาขอยงั ยนื ยนั ทจ่ี ะใชช้ อื่ ดงั กลา่ ว ฝ่ ายทะเบยี นจะแจง้ ใหท้ ุก ฝ่ ายทเ่ี กย่ี วขอ้ งทราบโดยผยู้ น่ื คาขอจะตอ้ งทาบนั ทกึ ความรบั ผดิ ตามแบบทฝ่ี ่ ายทะเบียน กาหนด หากชอื่ ทยี่ นื่ คาขอซา้ หรอื เหมือน หรอื มเี สยี งเรยี กขานตรงกบั ชอื่ สานกั งานทย่ี งั มิไดข้ ้นึ ทะเบยี นแตต่ า่ งฝ่ ายตา่ งยนื่ คาขอ ใหผ้ ยู้ นื่ คาขอทง้ั หมดไปทาความตกลงกนั เอง แลว้ แจง้ ผลใหน้ ายทะเบียนทราบเพ่ือดาเนินการตอ่ ไป 7. สานกั งานทนายความทไ่ี ดร้ บั การข้ึนทะเบยี นไวแ้ ลว้ มสี ทิ ธิไดร้ บั หนงั สอื สาคญั รบั รอง การข้นึ ทะเบียนหนงั สอื สาคญั ดงั กลา่ วใหแ้ สดงไวใ้ นทเี่ ปิดเผยและเห็นไดง้ ่าย ณ ทท่ี าการ ของสานกั งาน หากมีขอ้ สงสยั ประการใด สอบถามรายละเอยี ดเพิ่มเตมิ ไดท้ ฝ่ี ่ ายทะเบียน สภาทนายความ โทรศพั ท์ 0-2629-1430 ตอ่ 104, 105

วตั ถุประสงคใ์ นการทาบญั ชขี องผูป้ ระกอบอาชพี อสิ ระ และประเภทบญั ชขี องผูป้ ระกอบอาชพี อสิ ระ วตั ถุประสงคใ์ นการทาบญั ชขี องผูป้ ระกอบอาชีพอสิ ระ 1. เพื่อเป็นหลกั ฐานอา้ งองิ 2. เพื่อใหท้ ราบผลการดาเนินงานและฐานะการเงิน 3. เพ่ือป้ องกนั การทจุ รติ 4. เพื่อเสนอตอ่ บุคคลภายนอก เชน่ ธนาคาร 5. เพื่อคานวณภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดาของผปู้ ระกอบการในการยน่ื ภาษีประจาปี

ประเภทบญั ชี ของ ผูป้ ระกอบ อาชพี อสิ ระ





สาหรบั กจิ การผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระอน่ื ๆ จะคลา้ ยๆ กนั จะแตกตา่ งเฉพาะบางหมวดและบางบญั ชเี ทา่ นนั้ เชน่

สมุดบญั ชที ใ่ี ชแ้ ละการบนั ทึกบญั ชี สมุดบญั ชีท่ีใช้ 1. สมุดบนั ทกึ รายการขนั้ ตน้ นิยมใชส้ มดุ เงินสด 2 ชอ่ งหรอื สมดุ รายวนั เงินสด และสมุดรายวนั ทวั่ ไป 2. สมุดบญั ชแี ยกประเภท ใชส้ มุดบญั ชแี ยกประเภททวั่ ไป การบนั ทึกบญั ชี การบนั ทกึ บญั ชขี องผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระนิยมใชร้ ะบบเกณฑเ์ งินสด (Cash Basis) คอื จะบนั ทกึ รายไดต้ อ่ เม่ือไดร้ บั เงินสดเทา่ นนั้ ไมน่ ิยมบนั ทกึ บญั ชลี ูกหน้ี ดงั นน้ั จงึ ตอ้ งจดั ทาทะเบยี น เพื่อจดบนั ทกึ รายละเอยี ดเก่ียวกบั รายไดท้ ่ีไดร้ บั เป็ นเงินสดและทยี่ งั ไม่ไดร้ บั เชน่ กิจการทนายความ ตอ้ งจดั ทาทะเบยี นลกู ความหรอื แพทย/์ ทนั ตแพทย์ ตอ้ งจดั ทาทะเบยี นคนไข้ เป็นตน้

















การบนั ทึก การบนั ทกึ รายการปรบั ปรุงของผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระ จะคลา้ ยๆ กบั กิจการคา้ รายการ ทว่ั ไป เชน่ คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย คา่ เสอื่ มราคาของทดี่ นิ อาคารและอุปกรณ์ แต่ ปรบั ปรงุ ไมน่ ิยมปรบั ปรุงรายไดค้ า้ งรบั (รายไดท้ ยี่ งั ไมไ่ ด้ รบั มาเป็นเงินสด) งบการเงนิ แบง่ ออกเป็น 2 งบ คอื ของ 1. งบรายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ย (Revenue and Expenditure Statement) คอื งบทแ่ี สดงผล ผูป้ ระกอบ การดาเนินงาน ประกอบดว้ ยรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย อาชพี อสิ ระ - ถา้ รายไดส้ ูงกวา่ คา่ ใชจ้ า่ ย เรยี กวา่ รายไดส้ ทุ ธิ (Net Revenue) - ถา้ คา่ ใชจ้ า่ ยสงู กวา่ รายได้ เรยี กวา่ ค่าใชจ้ า่ ยสทุ ธิ (Net Expenditure) 2. งบแสดงฐานะการเงนิ (The Statement of Financial Position) คอื งบทแ่ี สดงฐานะ การเงิน ประกอบดว้ ย สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ และสว่ นของเจา้ ของ













รายงานเงนิ สดรบั - จา่ ย ความหมายของรายงานเงนิ สดรบั - จา่ ย รายงานเงินสดรบั - จา่ ย เป็นรายงานทอี่ ธิบดกี รมสรรพากรไดป้ ระกาศ *กาหนดใหผ้ มู้ หี นา้ ทเ่ี สยี ภาษี เงินไดบ้ ุคคลธรรมดา และมิไดเ้ ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพมิ่ มหี นา้ ทจี่ ดั ทาบญั ชี หรอื รายงาน แสดงรายไดแ้ ละรายจา่ ยเป็นประจาวนั โดยไดก้ าหนดใหผ้ ปู้ ระกอบการเรมิ่ จดั ทารายงานเงินสดรบั - จา่ ย ตง้ั แต่ วนั ท่ี 21 ธนั วาคม พ.ศ. 2549 ซงึ่ เกี่ยวขอ้ งกบั ผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระดงั ประกาศบางสว่ น ขอ้ 2 ใหผ้ มู้ หี นา้ ทเ่ี สยี ภาษเี งนิ ไดบ้ ุคคลธรรมดา และมไิ ดเ้ ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษมี ลู คา่ เพิ่ม เฉพาะผมู้ ีเงินไดพ้ งึ ประเมนิ ตามมาตรา 40 (5) (6) (7) และ (8) แหง่ ประมวลรษั ฎากร จดั ทาบญั ชหี รอื รายงานแสดงรายไดแ้ ละรายจา่ ยเป็นประจาวนั โดยตอ้ งมรี ายการและขอ้ ความอยา่ งนอ้ ยตามแบบทแ่ี นบทา้ ยประกาศน้ี *ประกาศอธบิ ดกี รมสรรพากร เกยี่ วกบั ภาษีเงินได้ (ฉบบั ที่ 161) เรอื่ ง กาหนดใหผ้ มู้ ีหนา้ ทีเ่ สยี ภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดา และมิไดเ้ ป็ นผปู้ ระกอบการ จดทะเบียนภาษีมูลคา่ เพ่ิมจดั ทาบญั ชี หรอื รายงานแสดงรายไดแ้ ละรายจา่ ย ประกาศ ณ วนั ที่ 21 ธนั วาคม พ.ศ. 2549

วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทารายงานเงนิ สดรบั - จา่ ย 1. เพ่ือใหผ้ ปู้ ระกอบการทราบถึงรายได้ รายจา่ ย ผลกาไรหรอื ขาดทนุ จากการ ประกอบกจิ การ 2. สามารถใชข้ อ้ มลู ควบคมุ บรหิ ารงานภายในของกิจการ 3. ใชเ้ ป็นหลกั ฐานประกอบการพิจารณายน่ื ขอสนิ เชอื่ จากสถาบนั การเงิน และ ยนื่ แบบแสดงรายการภาษเี งินไดบ้ ุคคลธรรมดา

ผูม้ ีหนา้ ท่ี ผทู้ ม่ี ีหนา้ ทจ่ี ดั ทารายงานเงินสดรบั -จา่ ย ตอ้ งเป็นผปู้ ระกอบการทม่ี ลี กั ษณะ ดงั น้ี จดั ทา 1. เป็นผมู้ ีหนา้ ทเ่ี สยี ภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดา และมไิ ดเ้ ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบียน รายงาน เงนิ สด ภาษมี ลู คา่ เพิ่ม ซง่ึ ไดแ้ ก่ รบั -จา่ ย (1) บุคคลธรรมดา (2) หา้ งหุน้ สว่ นสามญั หรอื คณะบุคคลทมี่ ิใชน่ ิตบิ ุคคล (รวมถึงวสิ าหกจิ ชมุ ชน ตามพระราชบญั ญตั สิ ง่ เสรมิ วสิ าหกิจชมุ ชน พ.ศ. 2548) (3) ผถู้ ึงแก่ความตายระหวา่ งปีภาษี (4) กองมรดกทย่ี งั มิไดแ้ บง่ 2. เป็นผปู้ ระกอบการตามขอ้ 1 และมีเงินไดพ้ ึงประเมินตามมาตรา 40 (5) (6) (7) (8) แหง่ ประมวลรษั ฎากร

รปู แบบรายงาน เงนิ สดรบั -จา่ ย รูปแบบรายงาน เงินสดรบั -จา่ ย ทผ่ี ปู้ ระกอบการ ใชจ้ ดั ทาเพ่ือแสดง รายรบั และรายจา่ ย ประจาวนั ตอ้ งมี รูปแบบลกั ษณะ ตามประกาศอธบิ ดี กรมสรรพากร เก่ยี วกบั ภาษเี งินได้ (ฉบบั ที่ 161)

คาอธิบายรายงานเงนิ สดรบั -จา่ ย 1. ชอ่ ง “วนั /เดอื น/ปี ใชบ้ นั ทกึ วนั ที่ เดอื น และปีพ.ศ. ทม่ี รี ายการรบั เงินและจา่ ยเงิน 2. ชอ่ ง “รายการ” ใชบ้ นั ทกึ รายละเอยี ดของรายการรบั เงนิ และจา่ ยเงิน เชน่ ขายสนิ คา้ คา่ ซ้อื สนิ คา้ คา่ เชา่ บา้ น คา่ นา้ คา่ ไฟ เงินเดอื น เป็นตน้ 3. ชอ่ ง “รายรบั ” ใชบ้ นั ทกึ “จานวนเงิน” ทไ่ี ดร้ บั เขา้ มาตามรายละเอยี ดในชอ่ งรายการ 4. ชอ่ ง “รายจา่ ย” เป็นการซ้อื สนิ คา้ ใชบ้ นั ทกึ “จานวนเงิน” ทจ่ี า่ ยในการซ้อื สนิ คา้ เกีย่ วขอ้ ง กบั กจิ การ 5. ชอ่ ง “รายจา่ ย” เป็นคา่ ใชจ้ า่ ยอน่ื ๆ ใชบ้ นั ทกึ “จานวนเงิน” เป็นคา่ ใชจ้ า่ ยอนื่ ๆ ทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง กบั กจิ การ 6. กรณีขายสนิ คา้ เป็นเงินเชอ่ื หรอื ซ้อื สนิ คา้ เป็นเงินเชอ่ื ใหบ้ นั ทกึ ในวนั ทไี่ ดร้ บั ชาระหรอื วนั ที่ จา่ ยคา่ สนิ คา้ นนั้ โดยอธิบายเพ่ิมเตมิ ในชอ่ งหมายเหตุ หมายเหตุ รายงานเงินสดรบั -จา่ ยน้ี หมายถึง บญั ชหี รอื รายงานแสดงรายไดแ้ ละรายจา่ ย

วิธีการจดั ทารายงานเงนิ สดรบั -จา่ ย 1. การจดั ทารายงานเงินสดรบั -จา่ ย จะตอ้ งมีรายการและขอ้ ความอยา่ งนอ้ ยตามแบบทอี่ ธิบดกี รมสรรพากร ประกาศกาหนด ซงึ่ ผปู้ ระกอบการสามารถเพิ่มชอ่ งรายการใหเ้ หมาะสมกบั สภาพของกิจการได้ 2. ตอ้ งจดั ทารายงานเงินสดรบั -จา่ ย เป็นภาษาไทย ถา้ ทาเป็นภาษาตา่ งประเทศใหม้ ภี าษาไทย กากบั 3. ตอ้ งลงรายการในรายงานเงินสดรบั -จา่ ย ภายใน 3 วนั ทาการนบั แตว่ นั ทมี่ รี ายไดห้ รอื รายจา่ ย

4. รายการทน่ี ามาลงในรายงานเงนิ สดรบั -จา่ ย - ตอ้ งมีเอกสารประกอบการลงรายงาน เชน่ ใบเสรจ็ รบั เงิน ใบกากบั ภาษี ฯลฯ - การลงรายการรายรบั และรายจา่ ยใหล้ งเป็นยอดรวมของแตล่ ะวนั ทาการ โดยมีเอกสารประกอบรายรบั และ รายจา่ ยดงั กลา่ ว หรอื สามารถลงรายการรายรบั และรายจา่ ยโดยลงรายละเอยี ด รายการของรายรบั -รายจา่ ยท่ี เกิดข้นึ ก็สามารถทาไดเ้ ชน่ กนั - รายจา่ ยทน่ี ามาลงในรายงานเงินสดรบั -จา่ ย ตอ้ งเป็นรายจา่ ยทเี่ กี่ยวขอ้ งโดยตรงกบั การประกอบกจิ การ - สาหรบั ภาษีซ้อื ทเี่ กิดจากรายจา่ ยนนั้ สามารถนามาลงเป็นตน้ ทนุ ของสนิ คา้ หรอื คา่ ใชจ้ า่ ยไดท้ ง้ั จานวน เน่ืองจากผปู้ ระกอบการไมไ่ ดเ้ ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมลู คา่ เพ่ิม - หากมีการขายสนิ คา้ /ใหบ้ รกิ าร ซ้อื สนิ คา้ และคา่ ใชจ้ า่ ยอนื่ ๆ เป็นเงินเชอ่ื ใหบ้ นั ทกึ รายการในวนั ทไ่ี ดร้ บั ชาระหรอื วนั ทจี่ า่ ยชาระคา่ สนิ คา้ /บรกิ ารนนั้ โดยอธิบายเพิ่มเตมิ ในชอ่ งหมายเหตุ 5. ใหส้ รุปยอดรายรบั และรายจา่ ยเป็นรายเดอื น เพ่ือใชเ้ ป็นหลกั ฐานประกอบการยน่ื แบบเสยี ภาษีเงินไดบ้ ุคคล ธรรมดา

ประโยชนข์ องการจดั ทารายงานเงนิ สดรบั -จา่ ย 1. ทราบถึงรายไดแ้ ละรายจา่ ยจากการบรหิ ารกจิ การ 2. ทราบถึงผลกาไร-ขาดทนุ จากการประกอบการ 3. ใชว้ างแผนและควบคมุ การบรหิ ารงานภายในของกจิ การ 4. ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการยนื่ ขอสนิ เชอื่ จากสถาบนั การเงิน 5. ใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการแสดงรายไดแ้ ละรายจา่ ย เพื่อประกอบการ ยน่ื แบบเสยี ภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดา โทษของการไม่จดั ทารายงานเงนิ สดรบั -จา่ ย หากผปู้ ระกอบการไมจ่ ดั ทารายงานเงินสดรบั -จา่ ย ตามประกาศอธิบดกี รมสรรพากรเกยี่ วกบั ภาษเี งินได้ (ฉบบั ที่ 161) ตอ้ งระวางโทษปรบั ไมเ่ กินสองพนั บาท ตามมาตรา 35 แหง่ ประมวลรษั ฎากร