การจัดการเรียนรู้และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้

146 2. ควรจัดช้ันเรียนเพื่อสรางเสริมความรูทุกดาน โดยจัดอุปกรณในการทํากิจกรรมหรือ หนังสืออานประกอบที่หนาสนใจไวตามมุมหอง เพ่ือนักเรียนจะไดคนควาทํากิจกรรมควรติดอุปกรณ รูปภาพและผลงานไว เพือ่ ใหเ กดิ การเรียนรู 3. ควรจัดชั้นเรียนใหมีสภาพแวดลอมท่ีดี ไดแก สภาพแวดลอมทางกาย สติปญญา อารมณ และสังคม ซึ่งมีอิทธิผลตอความเปนอยูและการเรียนของนักเรียนเปนอันมาก ครูมีสวนชวยเสริมสราง สภาพแวดลอมใหดีได เชน ใหนักเรียนจัดหรือติดอุปกรณใหมีสีสวยงาม จัดกระถางตนไมประดับช้ันเรียน จัดที่วางของชั้นเรียนใหนักเรียนทํากิจกรรม คอยใหคําแนะนําในการอานหนังสือ คนควาแกปญหา และครูควรสรา งบรรยากาศในช้ันเรียน ไมใหเครียด เปนกันเองกับนักเรียน ใหนักเรียนรูสึกมีความปลอดภัย สะดวกสบายเหมือนอยทู ่ีบาน 4. ควรจดั ชั้นเรียนเพื่อเสริมสรางลักษณะนิสัยที่ดีงาม ชั้นเรียนจะนาอยูก็ตรงท่ีนักเรียน รูจักรักษาความสะอาด ต้ังแตพื้นชั้นเรียน โตะมานั่ง ขอบประตูหนาตาง ขอบกระดานชอลก แปลงลบกระดาน ฝาผนังเพดาน ซอกมุมของหอง ถังขยะตองลางทุกวัน เพ่ือไมใหมีกลิ่นเหม็น และ บรเิ วณท่ตี ั้งถังขยะจะตองดแู ลเปน พเิ ศษ เพราะเปนแหลง บอเกิดเชือ้ โรค 5. ควรจัดช้ันเรียนเพื่อสรางความเปนระเบียบ ทุกอยางจัดใหเปนระเบียบท้ังอุปกรณของใช ตางๆ เชนการจัดโตะ ช้ันวางของและหนังสือ แมแตการใชสิ่งของก็ใหนักเรียนไดรูจักหยิบใช เก็บในท่ีเดิม จะใหน ักเรยี นเคยชนิ กบั ความเปนระเบียบ 6. ควรจัดชั้นเรียนเพอื่ สรางเสริมประชาธปิ ไตย โดยครูอาจจัดดังนี้ 6.1 จดั ใหนกั เรยี นเขา กลมุ ทํางาน โดยใหมีการหมุนเวยี นกลุมกนั ไป เพือ่ ใหไ ดฝกการทํางาน รวมกับผอู นื่ 6.2 จัดที่นั่งของนักเรียนใหสลับท่ีกันเสมอ เพื่อใหทุกคนไดมีสิทธิท่ีจะน่ังในจุดตางๆ ของหอ งเรยี น 6.3 จัดโอกาสใหนักเรยี นไดหมุนเวยี นกนั เปน ผนู าํ กลมุ เพอื่ ฝกการเปน ผนู ําและผตู ามทดี่ ี 7. ควรจัดช้ันเรียนใหเอ้ือตอหลักสูตร หลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐานฉบับปจจุบันเนน การจัดการเรียนการสอนโดยใหผูเรียนเปนศูนยกลาง และใหใชกระบวนการสอนตางๆ ดังนั้น ครูจึง ควรจัดสภาพหองใหเอื้ออํานวยตอการเรียนรู เชน การจัดท่ีน่ังในรูปแบบตางๆ อาจเปนรูปตัวยู ตัวที หรือ คร่ึงวงกลม หรือจัดเปนแถวตอนลึกใหเหมาะสมกับกิจกรรมการเรียนการสอนและการจัดบรรยากาศ ทางดานจิตวิทยาใหผูเรียนรูสึกกลาถามกลาตอบ กลาแสดงความคิดเห็น เกิดความใครรู ใครเรียน ซึ่ง จะเสริมใหผูเรียนเกดิ การพฒั นาตน พัฒนาอาชพี พัฒนาสงั คม และเปน คนเกง ดี มคี วามสุขไดใ นทส่ี ุด สรุปไดวา หลักการจัดชั้นเรียน คือ การจัดบรรยากาศทางดานกายภาพ และการจัด บรรยากาศทางดานจิตวิทยาในชั้นเรียนใหเอ้ืออํานวยตอการเรียนรู และเพื่อการพัฒนาผูเรียนทั้งดาน รางกาย อารมณ สงั คม และสตปิ ญญา ใหเปนบคุ คลท่ีมีคณุ ภาพของประเทศชาติตอ ไป 1. องคป ระกอบของการบรหิ ารจัดการช้ันเรยี น สันติ บุญภิรมย (2557 : 115-116) ไดกลาววา การจัดองคประกอบของการบริหารจัดการ ชนั้ เรยี นเพ่ือใหเปนชั้นเรียนทีส่ ง ผลใหเ กดิ ประโยชนสงู สุดแกผเู รียน มดี ังน้ี

147 1. องคประกอบดานกายภาพ หมายถึง สิ่งอํานวยความสะดวกหรือวัสดุอุปกรณที่ ครบถวน เพียงพอ มีคุณภาพและพรอมใชงานภายในชั้นเรียน ซ่ึงประกอบดวย โตะ เกาอี้ ทั้งของ ผูเรียนและครผู ูสอน กระดานดํา และปา ยนิเทศสาํ หรบั จดั นทิ รรศการหรือผลงานของผเู รยี น 2. องคประกอบดานสังคม หมายถึง การมีปฏิสัมพันธกันระหวางผูเรียนกับครูผูสอน และผูเรียนกับผูเรียน ตามรูปแบบและกิจกรรมที่ปฏิบัติในแตละกลุมสาระการเรียนรู เชน การทํางาน กลุมรวมกนั การเรียนรูแบบสาธิต การเรยี นรูแ บบสืบคน ฯลฯ 3. องคประกอบดานการศึกษา หมายถึง การจัดลําดับสาระการเรียนรูใหเหมาะสมกับ วุฒิภาวะของผูเรียน การใหโอกาสผูเรียนไดรวมวางแผนการเรียนรูรวมกันกับครูผูสอน การสรางให ผูเรียนตระหนักในคุณคาของความรู และความสามารถของตนเอง เพื่อผูเรียนนั้นสามารถพัฒนาได ตามศักยภาพและสามารถสรา งองคค วามรไู ดดวยตนเอง 2. ลกั ษณะของชน้ั เรียนทด่ี ี พวงรตั น เกษรแพทย (อางถึงใน สุพิน บุญชูวงศ. 2544 : 128-129) ไดกลาววา เพื่อใหการจัดชั้น เรียนทีถ่ กู ตองตามหลักการ ผสู อนควรไดทราบถึงลักษณะของช้นั เรยี นท่ดี ี สรุปไดด งั น้ี 1. ชัน้ เรยี นทด่ี คี วรมีสสี ันที่นาดู สบายตา อากาศถา ยเทไดดี ถูกสขุ ลักษณะ 2. จัดโตะเกาอ้ีและสิ่งที่ที่อยูในช้ันเรียนใหเอื้ออํานวยตอการเรียนการสอน และกิจกรรม ประเภทตางๆ 3. ใหนกั เรยี นไดเรยี นอยางมีความสุข มอี สิ รเสรภี าพ และมีวนิ ยั ในการดูแลตนเอง 4. ใชประโยชนชั้นเรียนใหคุมคา ครูอาจดัดแปลงใหเปนหองประชุม หองฉายภาพยนตร และอ่นื ๆ 5. จดั เตรยี มช้ันเรยี นใหมคี วามพรอ มตอ การสอนในแตล ะคร้ัง เชน การทาํ งานกลุม การสาธิต การแสดงบทบาทสมมตุ ิ 6. สรา งบรรยากาศใหอ บอุน ใหความเปนกันเองกบั ผเู รียน 3. การดําเนินงานในช้นั เรยี น สุคนธ สินธพานนท (2545 : 32) ไดกลาวถึง การดําเนินงานในช้ันเรียน โดยจําแนกประเภทงาน ในช้ันเรยี น หลักการในการดําเนนิ งาน และการจดั กลมุ ผูเรยี น ดงั น้ี 1. ประเภทงานในช้นั เรียน งานในหนาที่ของครูผรู บั ผดิ ชอบในช้ันเรยี นนัน้ แบง ไดเปน 4 งาน ดังน้ี 1.1 งานวิชาการ เปนงานหลักท่ีตองอบรมส่ังสอนใหนักเรียนเกิดความรู และความสามารถ ในดา นตางๆ ไดแก 1) งานดานการสอน ครูผูสอนตองศึกษาหาความรู ดานเนื้อหาวิชาใหทันสมัย อยูเสมอ โดยการศกึ ษาดว ยตนเอง หรือไปรว มสัมมนาวิชาการ เปนตน 2) งานดานการใชห ลกั ฐาน แผนการสอน คมู อื ครูผสู อนตอ งมีความเขาใจเปน อยา งดี และสามารถสอนวิชาตา งๆ ใหเหมาะสมกับสภาพทอ งถ่ิน 3) งานดานเลือกวิธีสอน กิจกรรมการเรียนการสอน และส่ือการเรียนการสอน ครผู ูส อนตองเลือกใชใ หเ หมาะสมกบั ผูเรยี น และควรจะเปน การสง เสริมใหผูเรียนไดเ รยี นโดยการกระทาํ

148 4) งานดานจิตวิทยาการเรียนการสอน สําหรับการสอนโดยท่ัวไปนั้นครูผูสอน ตองมีความรูเร่ืองพัฒนาการของเด็กในทุกๆ ดาน และทฤษฎีการเรียนรูแบบตางๆ เชน ความพรอม ความเขาใจ และการจูงใจ เปนตน ซ่ึงครูผูสอนตองศึกษาใหเขาใจอยางละเอียด เพื่อทําใหการสอน ของครูไดผลเต็มที่ 1.2 งานดา นการปกครอง เปนงานรองจากงานวชิ าการ ดงั นี้ 1) ครูผูสอนตองปกครองผูเรียนแบบประชาธิปไตย โดยใหผูเรียนมีสวนรวม ในการวางแผนและดําเนินงานในช้ันเรียน จัดใหผูเรียนไดทํางานตามความสามารถและความถนัดของ ตนเอง นอกจากนั้นครูผูสอนควรสงเสริมใหผูเรียนแสดงความคิดเห็น โดยยอมรับความคิดเห็นที่ดีของ ผเู รยี นดว ย 2) ครูผูสอนตองปกครองผูเรียนดวยความยุติธรรม ปราศจากอคติหรือ ความลาํ เอียง ครจู ึงจะสามารถปกครองใหผเู รียนอยใู นระเบียบวินยั ที่ดไี ด 3) ครผู สู อนตอ งหมนั่ เอาใจใส อบรมส่งั สอนผเู รียนอยางสม่ําเสมอ เพ่ือปลูกฝง แนวคิดท่ีถูกตองในการประพฤติปฏิบัติตนของผูเรียนใหมีวินัย การอบรมส่ังสอนอาจสอดแทรกไปใน พรอ มกับการสอน หรอื อบรมนอกเวลากไ็ ด 4) ครูผูสอนตองใชเครื่องลอหรือจูงใจในการปกครองผูเรียน ซึ่งเคร่ืองลอและ แรงจงู ใจมหี ลายชนิด เชน การชมเชย การใหรางวัล การติเตียน การลงโทษ การใหตําแหนงท่ีมีเกียรติ ฯลฯ เพ่อื ใหก ําลังใจแกผ ปู ระพฤติดี ท้ังกระตุนใหน ักเรยี นเอาแบบอยาง 1.3 งานธุรการ เปนงานท่ีตองปฏิบัติเพื่อใหการดําเนินงานในช้ันเรียนเปนไปดวยดี ดังนี้ 1) การทําบันทึกการมาเรียนของผูเรียน โดยมีการตรวจสอบรายช่ือผูเรียนทุกวัน และบนั ทกึ การลาปวย และการลาอน่ื ๆ ของผเู รยี นในชนั้ เรยี นไวใ นสมุด 2) การจัดแบงหนาที่ความรับผิดชอบแกผูเรียน เชน การทําความสะอาดช้ันเรียน การเก็บขยะบรเิ วณโรงเรียน การดแู ลชน้ั หนงั สอื และการดแู ลมมุ ธรรมชาติตา งๆ ในหอ งเรียน 3) ดําเนินการใหผูเรียนแตงต้ังกรรมการของช้ันเรียน เชน ประธาน รองประธาน เลขานุการ และกรรมการอนื่ ๆ เพื่อฝกใหมีความรู ความเขา ใจการดาํ เนนิ งานแบบประชาธิปไตย 4) การดแู ลการเจ็บปวยของผเู รยี นขณะอยใู นโรงเรียน และนําสงหองพยาบาล ของโรงเรยี น หรอื โรงพยาบาลแลวแตก รณี และแจง ใหผ ปู กครองทราบ 5) การสงรายงานผลการทดสอบไปถึงผูปกครอง ตลอดจนรายงานเกี่ยวกับ การพฒั นาดานตา งๆ ควรสง ใหผ ูปกครองทราบทกุ ระยะ 6) การดูแลพัสดุ สิ่งของตางๆ ในชั้นเรียนใหอยูในสภาพเรียบรอย และครบ ตามจํานวน 1.4 งานแนะแนว เปนบริการอยางหนึ่งที่ชวยผูเรียนไดรูจักตนเองดีขึ้น และรูจัก ปรับตนเองใหเ ขา กบั สภาพแวดลอมและสถานการณต างๆ ไดอ ยางดี ดงั นี้ 1) สังเกตพฤติกรรมตางๆ ตลอดจนสถานการณทางครอบครัวและรวบรวม สะสมเรือ่ งราวตา งๆ ของผูเ รียนไวอยางสมา่ํ เสมอ เพอ่ื ครผู สู อนจะไดเ ขา ใจผเู รียนไดดีข้นึ

149 2) ปรบั บคุ ลิกภาพของผเู รยี นดว ยการชว ยเหลือใหผ ูเ รยี นเขา ใจตนเองวา มีขอดี และขอบกพรองอยางไร และสามารถปรับปรุงแกไขขอบกพรองเหลานี้ไดโดยครูผูสอนเปนผูให คาํ แนะนํา 3) ครูผูสอนควรติดตอปรึกษาหารือกับผูปกครอง เพ่ือใหผูปกครองเขาใจเด็ก ของตนดขี ึ้นและรวมมือกันแกไ ขปญ หาของผูเ รยี น 4) ครูผูสอนควรจัดสงผูเรียนที่มีปญหา ซึ่งครูผูสอนไมสามารถชวยเหลือได ไปหาครูแนะแนวประจาํ โรงเรียน หรือตดิ ตอ ผเู ชีย่ วชาญเฉพาะเรอ่ื ง 5) งานดานการวัดและประเมินผล ตองตรงตามจุดประสงคที่วางไว ครูตอง วัดผลทันทีเมื่อสอนจบตอนใดตอนหน่ึง เพ่ือวินิจฉัยขอบกพรองในดานการสอนของครูและการเรียน ของผเู รยี นเพ่อื หาวธิ แี กไ ขไดท ันที ทง้ั ยงั เปนการกระตุนใหผูเรียนสนใจและขยันเรยี นอยา งสม่าํ เสมอ 6) งานดานการสอนซอมเสริม ครูผูสอนควรดําเนินการสอนซอมเสริมใหแก ผูเรียนที่เกง เพื่อจะไดมีความรูที่กวางขวางยิ่งขึ้น และผูเรียนที่ออน เพื่อสามารถเรียนทันเพ่ือนและ ประสบความสําเร็จในดานการเรยี นเหมือนเพอื่ นในหอ ง 2. หลกั การดําเนินงานในชั้นเรียน อรจรีย ณ ตะกั่วทุง (2545 : 10) ไดกลาววา เม่ือครูผูสอนทราบวา ตนเองมีงานท่ีตอง ทําดังกลาว จึงควรที่จะตองเขาใจวาจะดําเนินงานในช้ันเรียนนั้นอยางไรใหประสบความสําเร็จท้ังใน ดา นการปฏิบัติงานของตน และผูเรยี นไดรับความรูดว ย โดยมหี ลกั ในการดําเนินงาน ดงั นี้ 1. ครูผูสอนตองศึกษาหาความรูเพิ่มเติมอยูเสมอ ฝกตนเองใหเปนผูรอบรูในเชิง วชิ าการอยเู ปน นิจ เพราะวิทยาการตา งๆ ยอมมกี ารเปลย่ี นแปลงกา วหนาไปเรอ่ื ยๆ 2. ครูผูสอนตองศึกษาเก่ียวกับวิธีสอน ปรับปรุงการสอน กิจกรรม และสื่อการเรียน การสอนใหสอดคลองกับความสนใจ ความตองการ และพัฒนาการท้ังทางกาย อารมณ สังคม และ สตปิ ญญาของผูเรียน 3. ครูผูสอนตองเตรียมการสอนโดยอาศัยหลักสูตรสถานศึกษา กําหนดการสอน แผนการสอน หนังสือแบบเรียน หนงั สอื อา นประกอบ และหนังสอื คน ควาเปน แนวทางในการพิจารณา 4. ครผู ูส อนควรพิจารณาวชิ าทย่ี าก โดยใชประโยชนจ ากผมู คี วามรูความชํานาญใน วิชาการดานใดดานหนึ่งใหมีโอกาสมาใหความรูแกผูเรียน โดยการแสดงปาฐกถา การสาธิต หรือการอภิปราย ตามควรแกกรณี 5. ครูผูสอนควรสงเสริมการปกครองแบบประชาธิปไตยข้ึนในชั้นเรียน ใหผูเรียนมี สวนดําเนินกิจการที่ผูเรียนควรทําได โดยถือวากิจการที่ผูเรียนมีสวนรวมดําเนินการเปนส่ิงท่ีชวย การศกึ ษาของผูเรียน ครูและผเู รยี นตองรวมมือกนั เพอื่ ใหถึงจดุ มงุ หมายดงั กลา ว 6. การใหผูเรียนมีสวนรวมในการดําเนินงานของชั้นเรียนนั้น จะตองจัดโดยมุงให เกิดประโยชนต อ ผูเรียน จะตองเลือกวธิ กี ารท่เี หน็ วาดีทสี่ ดุ ประหยัดเวลา และพลังงาน 7. ครผู ูสอนตอ งปฏบิ ัตติ นเปน แบบอยางทดี่ แี กผ เู รียนในทกุ ๆ ดาน 8. ครูผูสอนตองหม่ันอบรมสั่งสอนผูเรียนของตนโดยสม่ําเสมอ เพื่อปลูกฝง แนวความคิดทีถ่ กู ตอ ง และสง เสรมิ การปฏิบัติตนท่เี หมาะสมแกผ เู รียน

150 9. ครูผูสอนตองคอยตรวจ ดูแลในเรื่องท่ีอบรมสั่งสอนไปแลว ใหผูเรียนได ประพฤตปิ ฏิบตั จิ ริงๆ 10. ในงานธุรการ ครูผูสอนจะตองมีความแมนยําในระเบียบแบบแผนของงาน ธรุ การน้นั ๆ และมีความรอบคอบพอสมควร 11. ครูผสู อนควรดูแลความเจบ็ ปว ยของผเู รียน และรจู กั การปฐมพยาบาลอยา งงา ยๆ 12. ครูผูสอนควรติดตอกับผูปกครองของผูเรียน เพื่อการปรับปรุง สงเสริม การศกึ ษาเลาเรยี นของผเู รยี น 3. การจดั กลมุ ผูเรยี น เม่ือครผู สู อนจัดบรรยากาศของช้ันเรียน ส่ิงแวดลอม กิจกรรม วัสดุอุปกรณไดครบถวน สําหรับการจดั การศกึ ษาใหก ับผูเรยี นแลว ส่ิงที่ตองคํานึงถึงก็คือ วิธีการจัดกลุมผูเรียนใหสอดคลองกับ รปู แบบการสอนแบบตางๆ ดังน้ี 3.1 การสอนกลุมใหญ เปนการสอนผูเรียนจํานวนมาก การสอนจะใชวิธีการ บรรยาย การสาธิต และการอธิบาย การสอนกลุมใหญมักใชการบอกเลาเน้ือหาสําคัญเพื่อเปนแนวทางใน การอภิปรายตอ ไปในกลมุ เลก็ 3.1.1 ลกั ษณะสาํ คัญของการสอนกลมุ ใหญ 1) การบรรยายจะใหขอมูลที่จําเปนสําหรับกระบวนการคิดวิพากษวิจารณ ซ่งึ สว นใหญจะเปนขอมูลทีใ่ ชในการแกปญหา 2) การบรรยายจะเราใหเกิดความสนใจ ใหขอบเขตของเร่ือง เพ่ือสะดวกใน การขยายความ 3) มกี ารซกั ถามและใชสอ่ื การสอนประกอบคําบรรยาย 4) การบรรยาย การสาธิต และการรายงานตองทําอยางมีประสิทธิภาพ ไดแ ก การพูดเสียงดงั ชดั เจน ทาทางกระตือรอื รน และมองตาผูฟง 3.1.2 ขอดขี องการสอนกลมุ ใหญ 1) ประหยัดเวลา และอปุ กรณ 2) เปนการจัดใหผ ูเ รียนคดิ ไปในแนวทางเดยี วกนั 3) การเตรียมการบรรยาย การสาธิต หรือการรายงาน ทําไดงายเพราะ ขนึ้ อยูกบั ความสามารถของผูพดู 3.1.3 ขอจาํ กดั ของการสอนกลมุ ใหญ 1) การบอกขอ มูลทาํ ใหไมส งเสรมิ ใหผเู รียนคน ควา ตอ 2) การบรรยายทําไดเฉพาะบางเร่ือง ไมเหมาะกับการสอนเกี่ยวกับเจตคติ ความรูสกึ และทักษะ 3) ครูผูสอนบางคนไมสามารถปรับการบรรยายใหเหมาะสมกับระดับของ ผเู รียนได 4) สง เสรมิ ใหผ เู รียนยอมรบั ความคิดเห็นของครูผูส อนเทา น้ัน 5) ไมคาํ นึงถงึ ความแตกตางระหวางบคุ คล

151 3.2 การสอนกลุมเล็ก หมายถึง กลุมที่มีขนาดเล็กพอเหมาะที่จะใหทุกคนนั่งรอบโตะ หันหนาเขาหากัน เพื่อส่ือสารกันไดสะดวก และสามารถมีปฏิสัมพันธกันไดอยางเต็มท่ีภายในเวลาท่ี กําหนด ขนาดของกลมุ ใหญสดุ ประมาณ 15 – 20 คน ขนาดทีด่ ที ่ีสุด คือ 5 – 6 คน 3.2.1 ลกั ษณะสาํ คัญของการสอนกลุมเล็ก 1) ถากลุมขนาด 15 – 20 คน จะจัดการเรียนการสอนดวยวิธีการปฏิสัมพันธ กลุม ขนาด 5 – 6 คน จะเหมาะกับการเรียนดว ยวธิ ีการแกป ญ หา 2) วิธีสอนท่ีเหมาะกับผูเรียนกลุมเล็ก คือ วิธีการแกปญหา และดวยสาเหตุ ท่มี ีนักเรียนจาํ นวนนอ ยทําใหไ มแตกแยกในดานความคิด 3) การสอนกลุมเล็กจําเปนตองมีการแนะแนววิธีการแกปญหา เพื่อนําไปสู การอภปิ รายกลุม ควรมเี อกสารคําชแี้ จงกระบวนการ 4) กลุมขนาด 15 - 20 คน สามารถแบงเปนกลุมๆ ละ 5 หรือ 6 คน ซึ่งจะ ทําใหมีโอกาสแสดงความคิดเหน็ ไดก วางขวาง 3.2.2 ขอดขี องการสอนกลุมเล็ก 1) สมาชิกทกุ คนมโี อกาสรวมในการตัดสนิ ใจ 2) สภาพการณท างการเรยี นทหี่ นั หนาเขาหากนั สรางบรรยากาศของการรวมมือ และเหน็ อกเหน็ ใจไดดกี วา วิธกี ารเรยี นแบบอ่ืน 3) เปด โอกาสใหผเู รียนแสดงความคิดเหน็ ไดเ ต็มที่ 4) พัฒนาทักษะการส่ือสาร รูจักวิธีพูดโตแยงดวยการตั้งคําถาม หรือฝกการพูด แสดงความคิดเหน็ ไดใจความครบสมบรู ณ นอกจากน้ยี ังฝกทักษะการฟง 3.2.3 ขอ จํากดั ของการสอนกลุมเลก็ 1) เปนการบังคับใหครูผูสอนตองยอมรับขอสรุปของผูเรียน ซึ่งบางครั้งไม ตรงกบั ความคดิ เหน็ ของครู ทําใหครมู ีความลําบากในการแกไ ขสถานการณ 2) บางคร้งั ผูเรียนเกิดการรว มมอื กนั ดีเกนิ ไป จนไมมใี ครพูดโตแยงกนั เลย 3) บางครง้ั มีบางคนทค่ี วบคุมความคิดเหน็ ของผอู ื่น 4) การประเมินผลทาํ ไดย าก 3.3 การสอนแบบรายบคุ ล เปนการสอนที่ครูผูสอนจัดกิจกรรมและส่ิงแวดลอมให สนองความแตกตางระหวางบุคคล โดยคํานึงถึงเสรีภาพในการเรียน ความพอใจในการทํากิจกรรม และลงมือทํากจิ กรรม 3.3.1 ลกั ษณะสําคัญของการสอนแบบรายบุคคล 1) สํารวจความตอ งการ ความถนัด และความสนใจของแตล ะบุคคล 2) สรางจุดประสงคเชิงพฤติกรรมใหสอดคลองกับความตองการ ความถนัด และ ความสนใจ 3) จดั โปรแกรมการเรยี นใหเ หมาะสมกบั ผเู รยี นแตละคน 4) กําหนดวธิ ีการเรียน และอุปกรณการเรียน 5) วัดผลตามจุดประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรม

152 3.3.2 ขอดีของการสอนแบบรายบุคคล 1) ผเู รยี นไดเ รยี นรอู ยางอสิ รเสรี 2) ผเู รยี นมีความรบั ผิดชอบในตนเองอยา งเต็มที่ 3) ผเู รียนไดเ รยี นรตู ามความถนดั และความสามารถจองแตล ะบคุ คล 4) ชวยใหการเรียนการสอนมีคุณคา และมีความหมายย่ิงขึ้น 3.3.3 ขอจาํ กดั ของการสอนแบบรายบุคคลลมุ ใหญ 1) ครูผูสอนบางคนไมมีความรูเรื่องการวินิจฉัย และความตองการของ ผูเรียนท่ีจะทาํ ใหก ารเรยี นไมไดผ ล 2) ใชเวลาในการสอนมาก กระทรวงศึกษาธิการ (2553 : 112) ไดเ สนอการแบงกลมุ ผูเรยี นเปน 6 ลกั ษณะ ดังนี้ 1. กลุมตามระดับผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนอาจจัดผูเรียนในหองเรียนเปนกลุมตามระดับ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ตามกลุมสาระการเรียนรูตางๆ ในหลักสูตร กลาวคือ ผูเรียนอาจถูกจัดอยูใน กลมุ ทีไ่ มซ า้ํ กัน เชน กลมุ การอานกลุมหนง่ึ กลุมคณติ ศาสตรก ลมุ หนงึ่ เปน ตน ระดับผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของผูเรียนไดจากแบบวัดผลสัมฤทธิ์ แบบทดสอบ มาตรฐาน แบบทดสอบความถนัดทางการเรียน การทดสอบอยางไมเปนทางการ และการสังเกตของ ผูสอนเม่ือจัดผูเรียนเขากลุมแลว ผูสอนตองยึดหลักความยืดหยุน หากผูเรียนปฏิบัติไดดีขึ้น อาจจัดให อยูกลุมที่มีระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกวาเดิม หรือบางคนอาจถูกลดมาอยูกลุมท่ีมีระดับ ผลสมั ฤทธิท์ างการเรียนต่าํ เพ่อื ผเู รียนจะไดท าํ กิจกรรมในกลุม ทเ่ี ปน ไปตามระดบั ผลสัมฤทธขิ์ องตน 2. กลุมตามความตองการพิเศษ ในการสอนแตละครั้ง ผูสอนอาจพบวา เด็กหลายคน จากกลุมตางๆ มีปญหาเกี่ยวกับความเขาใจในเร่ืองที่เฉพาะเจาะจง เชน ผูเรียนจากกลุมการอาน หลายๆ กลุม มีปญหาเร่ืองการออกเสียงคําควบกล้ํา ครูจึงจัดผูเรียนเหลานี้มาเรียนเฉพาะเรื่อง รวมเปน กลุมความตอ งการพิเศษ 3. กลุมตามความสนใจ กลุมแบบนี้จัดข้ึนจากผูเรียนที่มีความสนใจรวมกัน หรือ คลายคลึงกัน เชน ผูเรียนมีความสนใจเปนพิเศษเรื่องสัตวยุคโบราณ ก็นําขอมูลท่ีตนเก็บควบรวมได จากแหลงตางๆ มาแลกเปล่ียนกัน โครงการในช้ันเรียน รายงาน และกิจกรรมตางๆ นับเปน ประสบการณการเรียนรูสวนหน่ึงที่อาจสรางกลุมความสนใจตางๆ ข้ึน ผูเรียนท่ีมีงานอดิเรกคลายคลึงกัน ก็สามารถนาํ มารวมอยูใ นกลมุ เดียวกันได 4. กลุมคู กลมุ แบบนี้จัดขนึ้ โดยนําผูเรียน 2 คน ท่ีมีปญหาเฉพาะเชนเดียวกันมาทํางาน ดวยกัน เชน ในการอาน อาจนําผูเรียน 2 คน ที่อานออกเสียงควบกล้ําไมถูก มาจับคูกันเพื่อฝกอาน ในขณะท่ีคนหน่ึงอานออกเสียง อีกคนหนึ่งก็คอยวงกลมคําท่ีอานผิด เปนตน ซึ่งเปนการชวยใหผูเรียน ท้งั คูเกดิ ความตระหนกั ถงึ ปญ หาของการอา นออกเสียงไมถ กู ตอ งของตน 5. กลุมวิจัย การจัดกลุมแบบนี้อาจประกอบดวยผูเรียน 2 คน หรือมากกวาก็ได งาน ของกลุมคือ การทําวิจัย หรือรายงานหัวขอเฉพาะ หรืออาจจัดกลุมข้ึนเพื่อการอภิปราย การทํากิจกรรม และการรายงานในหอ งเรยี น

153 6. กลุมรวมท้ังหอง กลุมแบบนี้ใชผูเรียนท้ังหองทํางานรวมกันเปนกลุมเดียว เปน กิจกรรมการเรียนรูที่ผูเรียนท้ังช้ันตองรู ผูสอนควรจะเสนอใหรูพรอมกันทีเดียว เชน กิจกรรมเกี่ยวกับ การฟง การอานออกเสียง การแสดงบทบาทสมมติ การรายงาน หรือการอภิปราย กิจกรรมเหลานี้เหมาะ กบั กลมุ รวมทง้ั หอง กลุมตางๆ ดังกลาวขางตน ควรมีความยืดหยุนของกลุม คือ ผูเรียนสามารถเรียนรูและ ทํางานรวมกันไดในกลุมตางๆ ท่ีตนเปนสมาชิกอยู ดังนั้นผูเรียนคนหนึ่งสามารถอยูในกลุมท่ีมี ผลสัมฤทธ์ิทางการเรยี นระดบั ใดระดบั หน่ึง หรือเปนสมาชิกอยูในกลุมความตองการพิเศษอีกกลุมหนึ่ง และยังสามารถเปน สมาชกิ อยใู นกลมุ ตา งๆ ไดอีก 4. การปรบั พฤติกรรมเพ่ือใหม ีวินัยในหองเรยี น อัชรา เอิบสุขสิริ (2557 : 32) ไดกลาววา ส่ิงแวดลอมเพ่ือการเรียนรูมีบทบาทสําคัญตอพฤติกรรม ของผเู รียน ครจู งึ ควรมีการกาํ หนดเง่ือนไขการรวมกนั ซ่งึ ประกอบไปดวย 1. ทําขอตกลงในการปฏิบัติตนภายในหองเรียน เพื่อผูเรียนจะไดทราบความคาดหวัง ในการแสดงพฤติกรรมของตน โดยขอตกลงตองเปนการพิจารณารวมกันระหวางครูผูสอนและผูเรียน เมื่อมีการทําผิดขอตกลง ผูเรียนจะตองมีการทบทวนพฤติกรรมตนเองดวยวิธีการตางๆ เพื่อครูผูสอน จะไดไมพร่ําบน พูดซ้ําซากพร่ําเพร่ือ อันจะทําใหผูเรียนเกิดความเบื่อหนาย และมีอารมณอยาก ตอตาน 2. เมื่อมีพฤติกรรมท่ีเปนปญหาเกิดข้ึน ครูผูสอนตองศึกษาสาเหตุใหชัดเจน แลวคิดหา แนวทางเพ่ือแกไขปญหา ท้ังน้ีอาจมีวิธีในการแกปญหาท่ีหลากหลาย แตมีจุดหมายคือ แกปญหาเพ่ือ เปนแนวทางใหผูเรียนสามารถนําไปคิดเพ่ือแกปญหาดวยตนเองตอไป ซ่ึงพฤติกรรมท่ีเปนปญหาน้ัน สามารถเกิดข้ึนไดตลอดเวลา หากกิจกรรมในหองเรียนเปนกิจกรรมเดิมๆ ไมนาสนใจ ต่ําหรือสูงกวา ความสามารถของผเู รยี น ผูเ รียนจะไมใ หความสนใจและจะใหความสนใจกับสิ่งอื่นมากกวา พฤติกรรม ดังกลาวอาจกอใหเกิดปญหาตางๆ ตามมาได ดังน้ันครูผูสอนจึงตองศึกษาหาสาเหตุของพฤติกรรมให พบกอนจงึ จะแกป ญ หาไดตรงจดุ 3. ครูผูสอนตองเปนแบบอยางใหกับผูเรียน มีขอตกลงในการปฏิบัติอยางไร ครูผูสอน ควรจะเปนตวั อยา งในเรอื่ งเหลา นั้นสาํ หรับผเู รยี นได 4. ครูผูส อนตองมีความสม่ําเสมอในการปฏบิ ัตติ อ ผูเรียนทกุ คนโดยเทาเทียมกัน มีความยุติธรรม ในการตดั สนิ ปญ หาตา งๆ ดว ยเหตผุ ลหลกั การ 5. ใหผ เู รยี นรูแ ผนงานในแตละวัน แตละสัปดาห เพอื่ ผูเ รียนจะไดมีความรูสึกมั่นคง เพราะไดรู วา เขาตองทํากิจกรรมอะไรบางในวันหรือสัปดาหน้ัน อันจะชวยใหผูเรียนไดเตรียมตัวเตรียมใจในการปฏิบัติ กจิ กรรมทีก่ ําหนดไดด ยี ง่ิ ขนึ้ 6. เมอื่ มีพฤตกิ รรมตางๆ เกิดขนึ้ เพือ่ เรียกรองความสนใจจากครูผูสอน ครูผูสอนอาจจะ ตองใชวิธีการเมินเฉยไมสนใจ ถาครูผูสอนทราบวาพฤติกรรมนั้นไมไดมีอันตรายใดๆ การไมใหความสนใจ บางคร้ังอาจชวยหยุดพฤติกรรมนั้นๆ ได ในทํานองเดียวกันถาผูเรียนมีพฤติกรรมอะไรท่ีครูผูสอนเห็น วาจะเปนอันตรายตอผูเรียนหรือตอบุคคลอื่น จําเปนที่ครูผูสอนตองเขาไปจัดการทันที เพ่ือหยุด พฤติกรรมน้ัน เมื่อผูเรียนสงบแลวจึงใชวิธีการพูดคุย สอบถามสาเหตุและชวยกันคิดหาแนวทางใน การแกป ญ หานน้ั ๆ ตอไป

154 7. ส่ิงแวดลอมท่ีดี สภาพแวดลอมภายในหองที่อบอุน เต็มไปดวยความรักความเขาใจ ความชวยเหลือเก้ือกูลกัน จะชวยใหผูเรียนมีจิตใจท่ีสงบ และสามารถปฏิบัติกิจกรรมตางๆ ไดสําเร็จ ดว ยดี 8. จัดเวลาหรือมุมสงบใหผูเรียนไดมีเวลานั่งสมาธิเพ่ือสงบจิตใจ เมื่อเกิดอารมณเสียไม พอใจหรือเปนตนเหตุในการทําใหเกิดความสับสนวุนวายในหอง โดยมุมน้ีจะเปนมุมที่ผูเรียนจะเขาไป น่ังทําใจใหสงบ โดยไมใหใครเขาไปรบกวนสมาธิอาจจะทําเปนบานหลังเล็กๆ ในหองเรียน และเปนที่รูกัน ในหองวาเพื่อนคนใดจะไมเขาไปรบกวน เมื่อผูเรียนรูสึกสบายใจแลวก็จะเดินออกมาเองและเขารวม กิจกรรมของหองเรยี นตอไป การบรหิ ารจดั การช้นั เรยี นเพ่ือพัฒนาทักษะในศตวรรษท่ี 21 การบริหารจัดการช้ันเรียน (Classroom Management) ไมสามารถแยกจากหนาที่การสอน ของครู เมอ่ื ทาํ การวางแผนการสอนก็หมายถงึ การท่ีครกู ําลังวางแผนการบรหิ ารจดั การชั้นเรยี นใหเกิด เปนชุมชนแหงการเรียนรู แตในความหมายโดยท่ัวไป คือ การจัดสภาพในช้ันเรียน ซ่ึงสวนใหญเขาใจ กันวา เปน การจัดตกแตง หอ งเรยี นทางวตั ถุหรอื ทางกายภาพใหม ีบรรยากาศ นาเรยี นเพื่อสง เสริมการเรียนรู ของผูเรียนเทานั้น แตเมื่อพิจารณาอยางละเอียดรอบคอบจะเห็นวาการบริหารจัดการชั้นเรียนนั้น ครู จะตองมีภาระหนาท่ีหลายดานต้ังแตการบริหารจัดการตนเองในการพัฒนาความรูดานเทคโนโลยี เพ่ิมข้ึน การจัดกิจกรรมหรือวางแผนการสอนใหเหมาะสมกับเน้ือหาสาระวิชา การจัดบรรยากาศใน ชั้นเรียน การคิดหาวิธีการประเมินผลการเรียนการสอนท่ีเหมาะสมกับผูเรียน ดังน้ันในการพัฒนาให ผเู รยี นเกิดทักษะดงั กลาว ครผู ูสอนยอมเปนปจจัยท่ีสงผลตอความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ดังนักวิชาการ ไดกลา วถงึ บทบาทหนา ที่ของครผู ูสอน ดังน้ี แฉลม อินวารี (2552 : 54 - 56) กลาววา ผูสอน เปนผูที่มีบทบาทสําคัญในการถายทอด ความรูและเปนประสบการณแกผูเรียน ตองมีความสามารถในการจัดช้ันเรียน โดยออกแบบกิจกรรม เพ่ือพัฒนาความรูและสรางประสบการณใหผูเรียนสามารถปฏิบัติไดจริง มีความเขาใจเก่ียวกับ ความสําคัญธรรมชาติ ลักษณะเฉพาะของแตละวิชามีความสามารถในการพัฒนาสื่อการเรียนไดตาม มาตรฐานการเรยี นรู และเปน ผใู ฝหาความรู เขาใจและเปดโอกาสใหผูเ รยี นมีสว นรว มในการเรยี นรู ประไพ สิทธิเลิศ (2542 : 3) กลาวถึง ครูผูสอน วาเปนผูจัดประสบการณ เพื่อใหเกิดการเรียนรู แกผูเรียน ประพฤติตนเปนผูกํากับการ ช้ีแนะสาระที่ทาทายและหลักความรูท่ีทาใหผูเรียนสามารถ ศึกษาคนควาดวยตนเอง ปลูกฝงคุณธรรม จริยธรรม ตลอดจนประพฤติและปฏิบัติตนเปนแบบอยางท่ีดี ท้ังดา นวิทยาการสมยั ใหมแ ละวิถีการดําเนนิ ชวี ติ พลสัณห โพธ์ิศรีทอง (2548 : 107) ไดกลาวถึงครูผูสอนวา ครูเปนปจจัยสําคัญที่จะ เอ้ืออํานวยใหการศึกษาดําเนินไปในแนวทางท่ีพึงประสงค เพราะครู คือ ผูกําหนดยุทธศาสตรทาง ปญญาของชาติ ซึ่งเปนยุทธศาสตรท่ีสําคัญยิ่งที่จะพัฒนาพลังแหงความดีใหโยงใยเขาหากัน เปนภูมิพละ หรือพลังของแผนดินเพ่ือแกปญหาทุกชนิดและเพื่อการพัฒนาอยางสมดุลและยั่งยืน อันจะสงผลให เกดิ ความรม เย็นและสันตสิ ุขขนึ้ ในสังคม

155 จากความคิดเห็นดังกลาว สรุปไดวา ครูเปนปจจัยสําคัญย่ิงในการสรางความเขมแข็งทางปญญา ของชาติ เปนผูท่ีมีบทบาทสําคัญในการถายทอดความรูและเปนประสบการณแกผูเรียน ตองมี ความสามารถในการจัดชั้นเรียน ประพฤติตนเปนผูกํากับการ ช้ีแนะสาระการเรียนรูใหผูเรียนเกิดทักษะ การเรียนรู และพฤติกรรมทพี่ ึงประสงค กลยุทธก ารจดั ชั้นเรียนศตวรรษท่ี 21 ดังทก่ี ลาวมาแลวขางตนวาการจัดชั้นเรียนในศตวรรษที่ 21 ครูตองปรับบทบาทจากผูสอนมา เปนผูแนะนําและสามารถออกแบบการเรียนรู ฝกฝนใหตนเองเปนโคช (Coach) และอํานวยความสะดวก (Facilitator) ในการเรียนรูแบบ PBL (Problem -Based Learning) การรวมตัวกันของครูเพ่ือ แลกเปล่ียนประสบการณการทําหนาที่ของครูแตละคนท่ีเรียกวา ชุมชนการเรียนรูครูเพ่ือศิษย (Professional Learning Communities: PLC) เปนส่ิงจําเปนและเปนตัวชวยครูในการออกแบบการเรียนรู ในแตละสาระการเรียนรูท่ีผูเรียนจะไดรับจากประสบการณจริงสอดคลองกับพระราชบัญญัติ การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 มาตรา 24 การจัดกระบวนการเรียนรู ใหสถานศึกษาและหนวยงานท่ี เกี่ยวของดําเนนิ การดังตอไปนี้ 1) จัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมใหสอดคลองกับความสนใจและความถนัดของผูเรียนโดย คาํ นึงถงึ ความแตกตา งระหวางบุคคล 2) ฝกทักษะ กระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ และการประยุกตความรูมา ใชเ พ่อื ปองกนั และแกไขปญ หา 3) จัดกิจกรรมใหผูเรียนไดเรียนรูจากประสบการณจริง ฝกการปฏิบัติใหทําได คิดเปน และ ทาํ เปน รกั การอา นและเกดิ การใฝร ูอ ยา งตอ เนื่อง 4) จัดการเรยี นการสอนโดยผสมผสานสาระความรดู า นตางๆ อยางไดสดั สว นสมดุลกนั รวมท้ัง ปลกู ฝง คณุ ธรรม คา นิยมทด่ี ีงาม และคุณลักษณะอันพึงประสงคไ วในทกุ วชิ า 5) สง เสริมสนบั สนุนใหผูสอนสามารถจดั บรรยากาศ สภาพแวดลอ ม สือ่ การเรียน และอาํ นวย ความสะดวกเพื่อใหผูเรียนเกิดการเรียนรู และมีความรอบรู รวมท้ังสามารถใชการวิจัยเปนสวนหนึ่ง ของกระบวนการเรียนรู ท้ังน้ีผูสอนและผูเรียนอาจเรียนรูไปพรอมกันจากส่ือการเรียนการสอนและ แหลงวิทยาการประเภทตางๆ 6) จัดการเรียนรูใหเกิดข้ึนไดทุกเวลาทุกสถานท่ี มีการประสานความรวมมือกับบิดามารดา ผูปกครอง และบุคคลในชมุ ชนทุกฝา ย เพ่ือรวมกนั พฒั นาผูเ รียนตามศกั ยภาพ กลยุทธในการการบริหารจัดการชั้นเรียนและการจัดการเรียนการสอนจึงเปนสิ่งที่มี ความสัมพันธกันอยางมาก ครูจึงตองพยายามหายุทธวิธีในการจัดกระบวนการท่ีจะทําใหผูเรียนไดมี การเรียนรูอยางมีความสุขและบรรลุตามวัตถุประสงคการเรียน ในปจจุบันเปนยุคของเทคโนโลยี ครูตองสามารถใชส่ือประกอบการสอนและเทคโนโลยีที่จําเปนไดอยางมีประสิทธิภาพ ดังที่ Doyle (1986) ซึ่งเปนนักจิตวิทยาผูหนึ่งท่ีไดศึกษาเร่ืองการจัดหองเรียนไวมาก กลาววาเปนการยากท่ีจะ ตกลงเห็นพองตองกันวาควรจัดการหองเรียนแบบใดจึงจะไดผลดีท่ีสุด เพราะการจัดการหองเรียนน้ัน ขนึ้ กับปจจยั หลายอยา ง แตค รจู ะตอ งพยายามท่ีจะจัดการหองเรียนใหชวยการเรียนการสอนดําเนินไป ดวยความเรียบรอย เพื่อความสัมฤทธิ์ผลในการเรียนรูของผูเรียน ดังนั้นกลยุทธในการจัดชั้นเรียนเพ่ือ สงเสริมการเรียนรูในศตวรรษที่ 21 จึงควรเปนการจัดช้ันเรียนแบบบูรณาการ การเรียนรูในลักษณะ

156 องครวมดวยรูปแบบหรือวิธีการที่หลากหลาย เนนการจัดการเรียนการสอนตามสภาพจริง การเรียนรู ดว ยตนเอง การเรียนรรู ว มกนั การเรียนรูจากธรรมชาติ การเรียนรูจากการปฏิบัติจริง รวมถึงการประเมินผล การเรยี นรจู ากการปฏิบตั ติ ามสภาพความเปนจรงิ อยา งเปน ขั้นตอน ประกอบดว ย 1) ขนั้ วางแผน ครูผสู อนวิเคราะหผูเรียนและเนื้อหาวิชาที่สอนเพ่ือจะเลือกรูปแบบการเรียนรู ท่ีเหมาะสมกับสภาพแวดลอม หรือบูรณาการการเรียนรูโดยใชสถานท่ีภายนอกหองเรียน และตอ ผูเรียนและสาระการเรียนรูที่มุงใหผูเรียนไดใชวิธีการสืบสอบ คิด วิเคราะห ประเมิน ตัดสินใจไดดวย ตนเอง โดยกระบวนการคดิ อยางเปนระบบ วางแผนเปาหมายท่ีแสดงความสาํ เร็จของการทํางาน 2) ขั้นดําเนินการสอน ครูผูสอนช้ีแจงกระบวนการเรียนรู โดยครูเปนผูชี้แจงกติกาการเรียนรู รว มกัน เปนผูคอยช้แี นะ และควบคุมชน้ั เรยี น ซึ่งการชี้แจงกฎ กติกา และเปาหมายปลายทางเปนการกระตุน ใหผ เู รียนอยากรูผลการเรียนรู ขณะเดียวกนั เปน การสรา งบรรยากาศและแรงจูงใจใหผเู รียนมีความกระตือรอื รน ในการคนหาคาํ ตอบจากบทเรียน 3) ข้ันสรุปบทเรียน ครูผูสอนตั้งคําถามใหผูเรียนสะทอนบทเรียนเปดโอกาสใหผูเรียนได นาํ เสนอสงิ่ ทไี่ ดคน ควาตามที่ไดเรยี นรจู ากสภาพความเปน จริง 4) ข้ันประเมินผล ครูผูสอนทําการทดสอบหลังเรียนพรอมท้ังแจงผลการทดสอบใหทุกคน ทราบเปนกระบวนการตรวจสอบความรู ทักษะ และเจตคติของผูเรียนท่ีผานกระบวนการเรียนรูตาม วตั ถุประสงค ทงั้ ยังชวยใหผ ูส อนสามารถปรบั ปรุงการจดั การเรยี นการสอนไดอยางตอเนอื่ ง สรุปไดวา การบริหารการจัดชั้นเรียนเพ่ือสงเสริมใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดน้ัน ครูเปนผูกําหนด กระบวนการเรียนรู ท้ังในและนอกหองเรียน เพื่อบูรณาการใหเกิดการเรียนรู วางแผนในการกําหนด รูปแบบการเรียนรูที่เหมาะสมกับเน้ือหาวิชา พยายามจัดกิจกรรมใหผูเรียนไดฝกคิด วิเคราะห สงั เคราะหส่ิงทเี่ รยี น โดยสอนแกน ของความรจู ริงๆ เปด โอกาสใหผูเรียนไดแลกเปล่ียนเรียนรูกับผูสอน และเพื่อนๆ ในหองเรียนหรือบุคคลอ่ืนๆ ทําใหผูเรียนเกิดการยอมรับซ่ึงกันและกัน ขณะเดียวกันครู ตองเปน ผูใฝเรยี นใฝร ู พัฒนาตนเองอยางสมํ่าเสมอ โดยเฉพาะตองมีความสามารถในการถายทอดโดย ใชเทคโนโลยีชวยสอนและพัฒนาสื่อการเรียนการสอนใหเหมาะสมกับกิจกรรม เลือกสถานท่ี ท่ีมีสภาพแวดลอมใหพรอมตอการเรียนรู กํากับ ดูแลและติดตามประเมินผลผลการเรียนรูทุกข้ันตอน อยา งเปนระบบ บทสรุป การท่ีครูผูสอนจะจัดการเรียนรูในหองเรียนไดอยางมีประสิทธิภาพน้ัน การบริหารจัดการใน หองเรียนเปนเรื่องท่ีครูผูสอนตองตระหนักถึงเร่ิมตั้งแตตัวครูตองมีมนุษยสัมพันธที่ดี มีบุคลิกภาพที่ แสดงถงึ ความเมตตาและเปนมติ รกับผเู รียน รจู กั ผเู รยี นเปน รายบคุ คล รภู ูมหิ ลงั ความถนัดและความสนใจ ของผูเรียน ซ่งึ การบรหิ ารจดั การชน้ั เรียนมีความสําคัญอยางยิ่งท้ังตอนักเรียน และครูที่จะชวยสงเสริม ใหการเรียนการสอนดําเนินไปอยางราบร่ืน ชวยสรางเสริมลักษณะนิสัยที่ดีงามและความมีระเบียบ วินัยใหแกผูเรียน สงเสริมสุขภาพท่ีดีใหแกผูเรียน สนับสนุนการเรียนรู และสรางความสนใจใน บทเรียนมากย่ิงขึ้น ไดแก การจัดมุมวิชาการ การจัดปายนิเทศ การตกแตงหองเรียนดวยผลงานของ นักเรียนการเปนสมาชิกที่ดีของสังคม และสรางเจตคติท่ีดีตอการเรียนและการมาโรงเรียน เพราะใน ชั้นเรียนมีครูที่เขาใจนักเรียน ใหความเมตตาเอ้ืออารีตอนักเรียน และนักเรียนมีความสัมพันธอันดีตอกัน

157 ซ่ึงการจัดบรรยากาศในช้ันเรียน เปนส่ิงท่ีชวยในการชวยสงเสริมการเรียนรูของผูเรียนและสงเสริมให ผเู รียนสามารถรับผดิ ชอบควบคุมดุแลตนเอง ไดในอนาคต ทั้งน้ีการบริหารจัดการช้ันเรียนยังประกอบ ไปดวยบรรยากาศที่เปนแบบกายภาพและบรรยากาศทางจิตวิทยา โดยบรรยากาศทางกายภาพเปน การจัดสภาพแวดลอมในหองเรียนทั้งการจัดตกแตงในหองเรียน จัดท่ีน่ัง จัดมุมเสริมความรูตางๆ ให สะดวกตอ การเรียนการสอน เปนสิ่งทีท่ ุกคนสามารถมองเหน็ ไดดวยตา ไมวาจะเปน โตะ เกาอ้ี การจัด ปายนิเทศ มุมหอง ความสะอาด ความเปนระเบียบเรียบรอย และบรรยากาศทางดานจิตใจที่นักเรียน รูสึกสบายใจ มีความอบอุน มีความเปนกันเอง มีความสัมพันธอันดีตอกัน และมีความรักความศรัทธา ตอผูสอน ตลอดจนมีอิสระในความกลาแสดงออกอยางมีระเบียบวินัยในชั้นเรียน ไดแก บุคลิกภาพ ของครู เทคนิคการสอน การปกครองชั้นเรียน และปฏิสัมพันธในช้ันเรียน ครูจะตองตระหนักถึง การจัดบรรยากาศทางดานจิตวิทยา เพราะเปนการสรางความอบอุน ความสุขสบายใจใหกับผูเรียน ผูสอนควรจัดบรรยากาศใหเหมาะสมกับผูเรียนและส่ิงอํานวยความสะดวกท่ีสามารถใชประโยชนได อยา งคุมคา และมปี ระสิทธิภาพ นอกจากนกี้ ารสรางบรรยากาศการเรียนรูใหเ กดิ ความสุขแกผูเรียนเปน องคประกอบสําคัญประการหนึ่งท่ีจะสรางคุณลักษณะนิสัยของการใฝเรียนรู การมีนิสัยรักการเรียนรู การเปนคนดี และการมีสขุ ภาพจิตที่ดี สามารถอยูในสังคมไดอยางมีความสุขท่ังในปจจุบันและอนาคต ตอไป ซึ่งบุคคลสําคัญท่ีจะสรางบรรยากาศการเรียนรูอยางมีความสุขใหเกิดขึ้นไดคือ ครูผูเปนด่ัง ประกายแหงแสงนําทางสกู ารเรยี นรู เอกสารอา งอิง กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2553). การจัดสิ่งแวดลอ มการเรยี นร.ู กรุงเทพฯ: สกสค. ลาดพรา ว. ________. (2555). การบรหิ ารจดั การช้ันเรยี นแบบคละช้นั . กรงุ เทพฯ: ชุมนมุ สหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย. จิตรา วสวุ านิช. (2531). จติ วทิ ยาการศกึ ษา. พิมพครั้ง 4. กรงุ เทพฯ: มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง. แฉลม อนิ วาร.ี (2552). “การศึกษาปจ จัยบางประการทีส่ งผลตอความสามารถในการใหเ หตผุ ลทาง คณิตศาสตรของผเู รยี นช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 1 จังหวดั ลพบุรี สงั กัดสาํ นักงานเขตพื้นท่ี การศกึ ษามัธยมศึกษา เขต 5,” กลุมมนษุ ยศาสตรแ ละสงั คมศาสตร. วารสารวชิ าการ Viridian E-Journal, 6 (3), 54 – 56. ประดินนั ท อปุ รมยั . (2550). เอกสารการสอนชุดวิชาพน้ื ฐานการศกึ ษา (มนุษยกับการเรยี นร)ู . พิมพครั้งที่ 15. นนทบรุ ี: มหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. ประไพ สิทธิเลิศ. (2542). ความเปน คร.ู กรุงเทพฯ: สถาบนั ราชภฏั สวนสนุ ันทา. พรรณี ชูทยั . (2522). จิตวิทยาการเรียนการสอน. กรุงเทพฯ: วรวฒุ ิการพมิ พ. พลสณั ห โพธิ์ศรีทอง (2548). บนเสนทางท่สี รางสรรค. กรุงเทพฯ: เอส แอนด จี กราฟฟก . สันติ บญุ ภิรมย. (2557). การบริหารจดั การในหอ งเรียน (Classroom Management). กรงุ เทพฯ: ทรปิ เฟล เอ็ดดแู คชัน่ . สพุ ิน บุญชูวงศ. (2544). หลกั การสอน. พมิ พค รัง้ ท่ี 9. กรุงเทพฯ : สถาบนั ราชภฏั สวนดุสติ . สคุ นธ สนิ ธพานนท. (2545). การจัดกระบวนการเรียนรู. กรงุ เทพฯ : อักษรเจรญิ ทัศน.

158 สุรางค โควตระกลู . (2548). จติ วทิ ยาการศกึ ษา. กรุงเทพฯ : จฬุ าลงกรณมหาวิทยาลยั . สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาเอกชน. (2531). การบรหิ ารโรงเรียนเอกชน. กรงุ เทพฯ: สาํ นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาเอกชน. อรจรยี  ณ ตะก่วั ทุง. (2545). ทฤษฎแี ละกระบวนการสอน. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร. อชั รา เอิบสขุ สิริ. (2557). จติ วทิ ยาสาํ หรับครู. พิมพค ร้งั ท่ี 2. กรงุ เทพฯ: สํานักพมิ พแ หง จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลยั . Ackerman, F. and Moore, J. (2001). A Theory of Argument Structure. Stanford, Calif.: CSLI Publications. Brophy, (1996). Looking in the Classroom. 5th ed. New York: Harper Collins Publisher. Burden, P. R. (1995). Classroom Management and Discipline. The United States of America: Longman Publishers. Doyle,W. (1986). Classroom management and organization. In M. Wittock (ed.), Handbook of research on teaching (3rd ed.).pp. 392-431. New York: Macmillan. Kauchak, D. and Eggen, P. (1998). Educational Psychology Windows on Classrooms. 3rd Ed. New Jersey: Prentice-Hall.

บทที่ 7 เทคนิคและปฏบิ ัตกิ ารจดั การช้ันเรยี น กลุ กาญจน สวุ รรณรกั ษ เทคนิคและปฏิบัติการจัดการช้ันเรียนเปนเรื่องสําคัญประการหน่ึงที่ควรตระหนักถึงในการจัด การเรียนรู เพราะนักเรียนในหองเรียนแตละคนมีลักษณะทางกายภาพ ทางจิตภาพ และทางสังคม แตกตางกัน และเม่ือมาเรียนรูรวมกันในหองเดียวยอมเกิดปญหาดานพฤติกรรมตางๆ ได เชน ขาดสมาธิ ในการเรียนรู การไมป ฏบิ ัติงานตามท่ีมอบหมาย การรังแกหรือทํารายเพ่ือนนักเรียน เปนตน ดังนั้นครู นอกจากจะมีหนาที่รับผิดชอบดานวิชาการแลว ครูจะยังตองเปนผูรับผิดชอบดานความประพฤติของ นกั เรยี นในช้ันเรยี นดว ย เพือ่ ใหก ารจัดการเรียนการสอนดาํ เนนิ ไปไดอ ยางราบรน่ื และประสบผลสาํ เร็จ (สมพร สทุ ศั นยี . 2541: 133) โดยในการปฏิบตั กิ ารจดั การชน้ั เรียนน้ันไมมีเทคนิคหรือวิธีการทีจ่ ะใชใน การจัดการหองเรียนหรือแกปญหาระเบียบวินัยท่ีดีที่สุด เพราะหองเรียนหองหนึ่งๆ มีลักษณะเปน เอกลักษณ สภาพสิ่งแวดลอมของหองเรียนในแตละหองแตกตางกัน นักเรียนแตละคนก็มีบุคลิกภาพ ภูมิหลัง สถานภาพทางสังคม และเศรษฐกิจ รวมท้ังวัฒนธรรมทางบานแตกตางกัน ดังน้ัน ครูจึงควรเลือก วิธีการที่คิดวาเหมาะสมกับสภาพของหองเรียนท่ีทําการจัดการเรียนการสอน ในบทนี้กลาวถึงเทคนิค และการปฏิบัติการจัดการช้ันเรียนแบบตาง ๆ เพ่ือนําไปเปนหลักในการจัดการชั้นเรียน แนวทางใน การจัดการพฤติกรรมท่ีไมพึงประสงคของนักเรียน และแนวทางการแกไขปญหาในช้ันเรียน (สุรางค โคว ตระกูล. 2548: 435) เทคนคิ และปฏบิ ตั กิ ารจดั การชน้ั เรียน “เทคนิคและปฏิบัติการการจัดช้ันเรียน” หมายถึง กลวิธีที่ครูใชในการจัดระเบียบชั้นเรียน หรอื จัดพฤติกรรมตางๆ ท่ีไมเหมาะสมของนักเรียน ทําใหการดําเนินกิจกรรมการเรียนการสอนในชั้นเรียน เปนไปตามวัตถุประสงค และบรรยากาศในชั้นเรียนเปนระเบียบเหมาะสมตอการเรียนรู สงผลใหการสอน มีประสิทธิภาพ โดยการจดั การช้นั เรียนเปน สวนหน่ึงในกิจกรรมการเรียนรูของครเู ชน เดียวกับการสอน การจัดการชั้นเรียนเปนท้ังศาสตรและศิลป “ศาสตร” คือมีหลักการและเทคนิคเกี่ยวกับการจัดการเรียน ทค่ี รูตองเรยี นรูและนําไปประยกุ ตใ ช สวน “ศลิ ป” น้นั ครแู ตล ะคนจะไปประยุกตใชอยางไรในชั้นเรียน ของตนเองเพ่ือทําใหเกิดความเปนระเบียบเรียบรอย และบรรยากาศที่นาเรียนรูก็เปนเทคนิคที่เหมาะสม ของครูแตละคน (ณรงค. 2553: 112) โดยมีผูใหรายละเอียดของเทคนิคและปฏิบัติการจัดชั้นเรียนได หลายทาน ดังน้ี 1. เทคนิคการจัดการช้นั เรียนของมลิ เลอร (Miller, 2009: 75-76) มิลเลอรไดแนะนําเทคนิคในการจัดการชั้นเรียนคือ การปฏิบัติตอนักเรียนใหรูสึกวาไดรับ การยอมรับ ครูสามารถทําไดโดยการแสดงพฤติกรรมที่เปนการสงสารในเชิงบวกเพ่ือแสดงวาครูให ความสําคัญกับนักเรียนและยอมรับวานักเรียนมีจุดเดนที่นาสนใจ นักเรียนเปนบุคคลท่ีสําคัญในชั้นเรียน นอกจากนย้ี ังมแี นวทางปฏิบตั อืน่ ๆ อกี ไดแ ก

160 1. การสบตากับนกั เรียน 2. การใหค วามสนใจกับนกั เรยี นทวั่ ทัง้ หอ งไมเ พยี งแตน กั เรียนที่อยใู กลครู 3. การทคี่ รูเดนิ และไปยืนอยใู กลน ักเรียน 4. ครแู สดงออกถึงการยอมรับในความสาํ เรจ็ ของนักเรียน 5. ครูชน่ื ชมคาํ ตอบของนักเรียน 6. ครคู วรใหเ วลาแกนักเรยี นในการคดิ หรือตอบคําถามมากกวาท่ีจะไปถามนักเรียนคนอื่น ทันทที นั ใด 7. การบอกใบคาํ ตอบ (บอกเปนนยั ) เพ่อื ชวยใหนกั เรียนคน คําตอบทีถ่ ูกตอ ง 2. เทคนคิ การจดั การชนั้ เรยี นของเคลลาฟและเคลลาฟ เคลลาฟ และเคลลาฟ (Kellough & Kellough, 2007: 115-120) ไดแนะนําเกี่ยวกับการจัดการ ชนั้ เรียนท่เี อ้ือตอการเรียนรู ดังนี้ 1. พิจารณาถึงการจัดหองเรียนทางกายภาพ ควรจัดหองเรียนใหมีความยืดหยุน เหมาะสมกับแตละกิจกรรมการเรียนการสอน เชน หากตองการกระตุนใหนักเรียนมีปฏิสัมพันธตอกัน ก็เลือกใชการจัดกิจกรรมท่ีนั่งเปนกลุม และหากตองการใหนักเรียนไดทํากิจกรรมดวยตนเองก็ให น่ังเรียนที่น่ังแยกกนั เปนตน 2. สรางสภาพแวดลอมเชิงบวก ควรจัดหองเรียนใหนาเรียนสะดวกสบาย ไมมี การแบงแยกพวกของนักเรียน ครูตองเปนคนท่ีนาสนใจ มองโลกในแงดีและมีความกระตือรือรน กระตุนใหนักเรียนต้ังเปาหมายใหสูงและมีความเปนไปได และแสดงใหนักเรียนเห็นถึงความกาวหนา ของตนเองเพื่อใหเปาหมายของเขาบรรลุผลสําเร็จ รวมท้ังครูตองแสดงใหนักเรียนทุกคนเห็นวา ครูมี ความเชื่อม่ันในความสามารถของนักเรียนท่ีจะประสบผลสําเร็จ มีคําพูดท่ีกระตุนใหนักเรียนแสดง พฤติกรรมท่ีเหมาะสม เชน ใชคําวา “ใหปฏิบัติ” แทนคําวา “อยา (ปฏิบัติ)” หากมีนักเรียนที่ พฤตกิ รรมไมเ หมาะสมควรแนะนาํ พฤตกิ รรมมากกวา การตาํ หนิ ชว ยเหลือนกั เรียนในการพัฒนาทักษะ ท่ีจําเปนสําหรับการเรียนแบบรวมมือ ใหนักเรียนมีสวนรวมในทุกดานท่ีเก่ียวกับการเรียนรูของพวกเขา รวมท้ังการวางแผน กิจกรรมการเรียนรู เพื่อใหนักเรียนมีความรูสึกถึงการเปนเจาของและมีความรับผิดชอบ ในการเรียนรู ใชกิจกรรมการเรียนรูที่หลากหลายนาสนใจและมีความเหมาะสมทําใหนักเรียนเรียนรู อยางสนุกสนานในการเรียนและใหรางวัลแกนักเรียนที่มีพฤติกรรมเชิงบวกและนักเรียนที่ประสบ ผลสาํ เร็จ รวมท้ังการสงขอความเชิงบวกและงายตอการเขา ใจไปยังพอแมหรือผปู กครองของนักเรยี น 3. พฤตกิ รรมทค่ี รูควรหลีกเลี่ยงในการกระตุนนักเรียน - หลกี เล่ยี งการเปรยี บเทียบระหวางนกั เรยี นดว ยกนั หรือระหวา งหอ ง - หลีกเลย่ี งการแขงขันระหวางนักเรียน ยกเวนในกรณีที่นักเรียนมีโอกาสเทาเทียมกัน ที่จะชนะ ในการแขงขันครูควรตั้งเกณฑเกี่ยวกับความพยายามของ มากกวาระดับความสามารถ และ แสดงความชนื่ ชมในความพยายามของนกั เรยี นทัง้ ชัน้ ไมวาจะเปนผชู นะหรือผูแพ - กระตนุ นกั เรยี นทกุ คนไมใหยอมแพกลางคนั ในระหวา งการแขง ขนั

161 4. ทําความรูจักนักเรียน ในการทํากิจกรรมการเรียนการสอนจะราบร่ืนและมีประสิทธิผล ครูตองรูจักนักเรียน จัดประสบการณการเรียนรู รูปแบบการเรียนรูของนักเรียน ความสามารถในการเรียนรู ท่ีจะพัฒนาและความสนใจของนักเรียน ใหเกิดการเรียนรูอยางมีความหมาย มีคุณคาตอนักเรียนและ เปน การเรียนรูท่คี งทนท่ีสุด รวมท้งั มีความทาทาย และการเสรมิ กําลังใจในการเรยี น 5. จาํ ชอื่ และเรียกช่อื นกั เรยี นใหไ ดโดยเร็วทสี่ ดุ นักเรียนจะประทับใจหากครูสามารถ จําชือ่ ของพวกเขาได การจําชื่อนักเรยี นและเรียกชื่อ 6. ใหนักเรียนแนะนําตัวเองหรือตอบคําถามเก่ียวกับตัวนักเรียนเองในสัปดาหแรกท่ี เปดเรยี น 7. สังเกตนักเรียนในชั้น สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนแตละคน โดยเฉพาะอยางย่ิง ขณะทํางานกลมุ ซงึ่ จะทาํ ใหครทู ราบมากย่งิ ขน้ึ เก่ียวกับทกั ษะและความสนใจของนักเรียน 8. สังเกตและพูดคุยกับนักเรียนนอกช้ันเรียน เพื่อรูจักนักเรียนมากย่ิงข้ึน การสังเกต ทั้งในช้ันเรียนและนอกชั้นเรียน โดยการสังเกตนอกชั้นเรียนนี้จะทําใหครูไดขอมูลที่เปนประโยชน เก่ียวกบั บคุ ลิกภาพ สัมพันธภาพกบั เพอ่ื น ความสนใจ และศักยภาพของนักเรียน และครูอาจจะพบวา นักเรยี นบางคนทไ่ี มส นใจ กิจกรรมในชั้นเรียนอาจเปนผนู ําในกจิ กรรมนอกชน้ั เรยี นกไ็ ด 9. การประชุมและสัมภาษณนักเรียน การประชุมกับนักเรียนหรือครอบครัวของ นกั เรยี นก็เปนอีกโอกาสหน่ึงที่ครูจะไดแสดงถึงความสนใจในนักเรียนแตละคน ทําใหรูจักนักเรียนมาก ย่งิ ขึน้ 10. ทําความรูจักนักเรียนโดยใหนักเรียนตอบแบบสอบถาม ครูควรกระตุนให นักเรียนเขียนโดยใชแบบสอบถาม ซ่ึงจะไดขอมูลที่เปนประโยชนในการมอบหมายงานท่ีเหมาะสมกับ นักเรียนแตละคน และครูจะตองเปนคําถามที่นักเรียนสามารถเลือกไดวาจะตอบหรือไม และคํานึงถึง ความเปนสว นตวั ของนักเรียน 11. ระเบียนสะสมของนักเรียน การอภิปรายรวมกับเพ่ือนครู รวมทั้งการเยี่ยมบาน จะไดข อ มลู ทท่ี ําใหครรู จู ักนักเรยี นของตนมากยง่ิ ขนึ้ 3. เทคนิคการจัดการช้ันเรียนของเออรนสทีนและลาสเลย (Ornstein & Lasley l, 2000: 364) เออรนสทนี และลาสเลยแนะนาํ เก่ยี วกับการจดั การชน้ั เรยี นดงั น้ี 1. คิดเชิงบวก ครเู นน ในสว นทีน่ กั เรยี นควรปฏบิ ัติไมใ ชส ว นทเี่ ปน ขอ หา ม 2. ใชการใหกําลังใจ ครูแสดงใหนักเรียนเห็นถึงความประทับใจในความขยัน และ การประพฤตดิ ีของนกั เรียน 3. แสดงความเช่ือถือในตัวนักเรียน ทําใหนักเรียนรูสึกวาครูเชื่อถือนักเรียนตราบใด ที่นักเรียนมคี วามซ่อื สัตย 4. แสดงออกถึงความสนใจ พูดกับนักเรยี นแตละคนเก่ียวกบั ส่ิงทีพ่ วกเขาสนใจ 5. แสดงใหเห็นวาครูมีความยุติธรรมและเสมอตนเสมอปลาย ครูตองตําหนิใน พฤตกิ รรมทไี่ มเหมาะสม ไมใ ชบางครง้ั ตําหนิและบางครัง้ กไ็ มตาํ หนิ 6. มีความเกรงใจนักเรียน ครูตองมีความเกรงใจนักเรียนและเขาใจสิ่งท่ีเขา ตองการ และชื่นชอบ

162 7. สรา งกฏระเบียบของหอ ง ทํากฎระเบยี บของหอ งใหชัดเจนและนาํ ไปใชอยา งจริงจัง 8. อภิปรายถึงผลการกระทําท่ีจะไดรับ ครูตองบอกใหนักเรียนเขาใจวาหากเขา ประพฤติเหมาะสมหรอื ไมเ หมาะสมเขาจะไดร บั ผลอยางไร 9. กาํ หนดสิ่งท่ีนักเรียนตองปฏิบัติเปนประจําในแตละวัน ข้ันตอนการปฏิบัติ งานประจํา ในแตล ะวนั จะทาํ ใหน กั เรยี นมรี ะเบยี บวนิ ยั และทาํ ใหรักษาบรรยากาศของชั้นเรียนทีด่ ี 10. ไมเพิกเฉยตอพฤติกรรมที่ไมพึงประสงคของนักเรียน หากนักเรียนละเมิด กฎระเบยี บ ของหอ ง หากครูปลอยเหตุการณน ไ้ี วจะทาํ ใหการจดั การชั้นเรียนยงิ่ แยมากขน้ึ 11. ลดความลมเหลวและเพิ่มความสําเร็จ ลดความลมเหลวทางการเรียนของ นักเรียนใหนอยท่ีสุด เพราะจะทําใหนักเรียนมีความทุกขใจ ครูตองชวยนักเรียนมองตัวเองวาเปนผูท่ี ประสบผลสาํ เรจ็ ซ่งึ จะทําใหนกั เรยี นประพฤติดีมากยิ่งข้ึน 4. เทคนิคการจัดการชนั้ เรยี นของจติ รา วสวุ านชิ (2531: 135) จิตรา วสวุ านิช ไดกลา ววา เทคนิคหรือวิธีการที่ครูใชปกครองช้ันเรียนมีสวนสงเสริมใน การสรางบรรยากาศทางจิตวิทยา กลาวคือ ถาครูปกครองช้ันเรียนดวยความยุติธรรม ยึดหลัก ประชาธิปไตย ใชระเบียบกฎเกณฑที่ทุกคนยอมรับ ยินดีปฏิบัติ นักเรียนก็จะอยูในหองเรียนอยางมี ความสุข เกิดความรูสึกอบอุนพอใจและสบายใจ ในทางตรงกันขาม ถาครูโลเล ไมยุติธรรม เลือกที่รัก มักที่ชัง ปกครองชั้นเรียนแบบเผด็จการ นักเรียนจะเกิดความรูสึกไมศรัทธาครู ไมเห็นคุณคาของ ระเบียบกฎเกณฑ สงผลใหนักเรียนไมสนใจเรียน ไมอยากมาโรงเรียนในที่สุด ดังนั้นเทคนิควิธีการ ปกครองชัน้ เรียนของครจู ึงมีความสําคญั ตอการสรา งบรรยากาศทางจติ วิทยาดวย ในการปกครองชัน้ เรียน ครคู วรยึดหลกั ตอไปน้ี 1. หลักประชาธิปไตย ครูควรใหความสําคัญตอนักเรียนเทาเทียมกัน ใหความเสมอ ภาค ใหอิสระ ใหโอกาสแกทุกคนในการแสดงความคิดเห็น ขณะเดียวกันครูตองใจกวาง ยินดีรับฟง ความเห็นของทุกคน และควรฝกใหน กั เรียนปฏิบัติตนตามสิทธิหนาที่ รูจักเคารพสิทธิของผูอ่ืน ใหรูจัก การอยรู วมกันอยางประชาธปิ ไตย 2. หลักความยุติธรรม ครูควรปกครองโดยใชหลักความยุติธรรมแกนักเรียนทุกคนโดย ทวั่ ถงึ นกั เรยี นจะเคารพศรทั ธาครู และยินดีปฏิบัติตามกฎระเบียบของครู ยินดีปฏิบัติตามคําอบรมสั่ง สอนของครู ตลอดจนไมส รางปญ หาในชั้นเรียน 3. หลกั พรหมวหิ าร 4 อนั ไดแก เมตตา กรุณา มทุ ิตา อุเบกขา - เมตตา หมายถึง ความรักและเอน็ ดู ความปรารถนาที่จะใหผ ูอ่ืนเปน สุข - กรณุ า หมายถึง ความสงสาร คิดจะชว ยใหผ อู นื่ พน ทกุ ข - มทุ ิตา หมายถึง ความยินดีดว ยเมือ่ ผอู ืน่ ไดล าภยศ สขุ สรรเสริญ - อเุ บกขา หมายถงึ ความเท่ยี งธรรม การวางตวั เปน กลาง การวางใจเฉย ถา ครทู ุกคนยดึ หลักพรหมวหิ าร 4 ในการปกครองชั้นเรียน นอกจากจะทําใหนักเรียนมี ความเคารพรักศรัทธาครู และมีความสุขในการเรียนแลวยังเปนการปลูกฝงคุณธรรม จริยธรรม ใหแก นักเรยี นดวย

163 4. หลักความใกลชิด การที่ครูแสดงความเอาใจใส ความสนใจ ใหความใกลชิดกับ นักเรียน เปนวิธีการหนึ่งในการสรางบรรยากาศทางดานจิตวิทยา วิธีการแสดงความสนใจนักเรียน ทาํ ไดหลายวิธี ไดเสนอแนะไวดงั นี้ - ครูจะตองรจู กั นักเรยี นในช้ันทุกคน รูจักช่ือจริง ชื่อเลน ความสนใจของนักเรียนแต ละคน เชน งานอดิเรก จาํ นวนพี่นอง จดุ เดน จุดดอ ย ของนักเรยี นแตล ะคน - ครูจะตองแสดงความสนใจในสารทุกขสุกดิบของนักเรียนแตละคน เชน หม่ันถาม ความเปนไปของพี่นอง ความคืบหนาของการสะสมแสตมป คือ ไมเพียงรูแตวานักเรียนเปนอะไร แต ควรรขู า วคราวเคลื่อนไหวของสิ่งเหลา นั้นดว ย - ครูจะมอบเวลาของตนเพื่อนักเรียน เวลาที่นอกเหนือจากงานสอน ไดแก เวลาเย็น หลงั เลิกเรยี น ชวงพักระหวา งการเรียน เพอ่ื ชว ยนกั เรยี นท่ีตองการการชวยเหลือเปนพิเศษ วาตองการ ขอคําปรึกษา ตองการขอคําแนะนําในการหารายไดพิเศษ ครูจะตองพรอมที่จะใหความชวยเหลือ นกั เรียนไดตลอดเวลา - ครูจะตองใกลชิด สัมผัสทั้งรางกายและจิตใจ คําสั่งสอนและการกระทําของครู จะตองสอดคลองกัน เปนตนวา ถาครูจะอบรมส่ังสอนนักเรียนเรื่องความซื่อสัตย ครูจะตองปฏิบัติตน เปนคนซ่ือสัตยดวยเชนกัน กายสัมผัสก็เปนสิ่งจําเปน การจับตองตัวบาง จะเปนส่ือนําใหนักเรียนรูสึก ถงึ ความใกลช ิดสนิทสนม 5. ปฏิสัมพนั ธใ นหอ งเรยี น ประดินันท อุปรมัย. (2550 : 133) ไดกลาววา ปฏิสัมพันธ ( interaction) หมายถึง ความสัมพันธทางสังคมระหวางบุคคล 2 คน หรือบุคคล 2 ฝาย โดยตางฝายตางมีอิทธิพลซึ่งกันและ กัน ปฏสิ มั พนั ธในหองเรยี นมี 3 ลักษณะ ไดแ ก - ปฏิสัมพันธระหวางครูกับนักเรียน ถาปฏิสัมพันธระหวางครูกับนักเรียนเปนไปดวยดี หมายถึง ทั้งครูและนักเรียนตางมีความสัมพันธอันดีตอกัน ครูเปดโอกาสใหนักเรียนไดซักถาม ครูให ความเปนกันเองแกนักเรียน ใหนักเรียนมีอิสระ และมีความสบายใจในการทํากิจกรรม บรรยากาศ ภายในหอ งเรียนกจ็ ะไมต ึงเครียด เปนบรรยากาศทรี่ ่ืนรมย นาเรยี น นา สอน ซง่ึ จะสงเสรมิ ใหเ กิดการเรยี นรู ทดี่ ี - ปฏสิ ัมพนั ธระหวางนกั เรียนกับนักเรียน บรรยากาศในหองเรียนจะเต็มไปดวยความอบอุน สรางความรูสึกที่ดีใหแกนักเรียนไดถานักเรียนมีปฏิสัมพันธท่ีดีตอกัน คือ มีความสมัครสมานสามัคคี รักใครกลมเกลียวกัน ชวยเหลือซึ่งกันและกัน มีน้ําใจเอื้อเฟอเผื่อแผซ่ึงกันและกัน ฯลฯ นักเรียนจะมี ปฏิสัมพันธท่ีดีตอกันไดน้ัน ขึ้นอยูกับครูเปนสําคัญ กลาวคือ เปนแบบอยางที่ดีแกนักเรียน ปกครอง ดูแลนักเรียนไดท่ัวถึง ส่ังสอนอบรมบมนิสัย และแกไขพฤติกรรมท่ีไมเหมาะสมของนักเรียนไดถูกตอง นักเรียนก็จะคอย ๆ ซึมซาบและซับเอาสิ่งท่ีดีงามไวปฏิบัติจนเปนคุณลักษณะเฉพาะตนท่ีพึงประสงค เมอ่ื นักเรียนทกุ คนตา งเปน คนดี เพราะมีครูดี ทุกคนก็จะมีปฏิสัมพันธท่ีดีตอกัน อันเปนสวนสรางเสริม ใหเ กิดบรรยากาศที่พึงปรารถนาข้ึนในหอ งเรียน - ปฏิสัมพันธทางวาจา หมายถึง การพูดจารวมกันในชั้นเรียนระหวางครูกับนักเรียน อาจ เปนการบรรยาย การอภิปราย การถามคําถาม การมอบหมายงาน การพูดของนักเรียน เปนตน ท้ังหมดนมี้ ีอิทธิพลตอการสรา งบรรยากาศในชัน้ เรยี นเชน กัน

164 5. เทคนคิ การจัดการชน้ั เรียนของพอล เบอรเ ดน (2545: 130-167) พอล เบอรเดน ไดนําเสนอเทคนิคการจัดการชั้นเรียนวา ครูควรใชกฏระเบียบและวิธี ปฏิบัติในการจดั การช้ันเรยี น ซง่ึ หลกั การมดี งั น้ี 1. สํารวจความจําเปนท่ีจะตองมีกฎ ระเบียบ และวิธีปฏิบัติ กอนกําหนดกฏระเบียบหรือ วิธีปฏิบัติใด ๆ ครูตองสํารวจลักษณะการสอนของตนเองวาเปนอยางไร และครูตองการบรรยากาศใน ชนั้ เรียนแบบใด ตอ งการใหน กั เรยี นมพี ฤตกิ รรมในช้นั เรียนอยางไร 2. เลือกกฎ ระเบียบ และวธิ ีปฏิบัติ ครคู วรเลือกกฎ ระเบียบ และวิธีปฏิบัติที่เหมาะสมกับ นกั เรียน 3. เลือกรางวัลและกําหนดผลที่จะตามมา ครูตองกําหนดรางวัลและการลงโทษ และแจง ใหน กั เรียนทราบลว งหนา 4. เม่อื นักเรียนทราบระเบียบแลว ครูจะตองชี้แจงเหตุผลของกฏระเบียบนั้น นักเรียนตอง ทราบวา พวกเขาถกู คาดหวังอะไร จากกฎระเบียบแตละขอ สําหรับวิธีปฏิบัติตนในชั้นเรียนน้ัน ครูตอง อธบิ าย สาธติ การปฏิบัติ และใหข อมลู ยอนกลับพรอ มกับทบทวนวธิ ปี ฏบิ ตั ิ 5. ใหนักเรียนเกิดการยอมรับกฎ ระเบียบ และวิธีปฏิบัติ ครูควรเปดโอกาสใหนักเรียน อภิปรายกฎ ระเบียบ และวิธีปฏิบัติตนในชั้นเรียนเพื่อเปนการแสดงวาพวกเขาเขาใจกฏระเบียบและ วิธีปฏบิ ัตเิ หลาน้ันจริง และเตม็ ใจทจ่ี ะยอมปฏิบตั ิตาม นอกจากนี้พอล เบอรเดน (2545: 141) ยังไดสังเคราะหเทคนิคตางๆ เพ่ือใหนักเรียนจดจอ อยูก ับงานไว ดังนี้ 1. ขจัดสงิ่ ที่รบกวนความสนใจ เชน ครูตองยึดส่ิงของทด่ี ึงดดู ความสนใจของนักเรยี น 2. จัดหาสิ่งสนับสนุนพรอมกับการกําหนดกิจวัตรประจําวัน นักเรียนมักตองการทราบ ลวงหนา วาในแตละวันพวกเขาจะตองทาํ อะไรบาง ดงั น้นั ครูจงึ ตอ งแจง ใหนกั เรยี นทราบ 3. สงเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสม นักเรียนที่ประพฤติปฏิบัติตนไดอยางถูกตองเหมาะสม ตอ งไดร ับการยกยองชมเชย 4. สรา งความสนใจ เม่ือนกั เรียนเรียนไประยะหนึ่ง ความสนใจของพวกเขาจะลดลง ถาครู เหน็ วานักเรียนเร่มิ เบอ่ื หนา ย ครตู องจดั กจิ กรรมทเ่ี ราความสนใจของนักเรียน 5. สรางตัวช้นี ํา ครตู องใหส ัญญาณบอกใหนักเรียนรูวา ครูตองการใหนักเรียนมีพฤติกรรม อะไร 6. ชวยใหนักเรียนเอาชนะอุปสรรค พูดใหกําลังใจ เสนอความชวยเหลือ จัดหาวัสดุ อปุ กรณเ พ่มิ เตมิ เปน ตน 7. นํานักเรียนไปสูพฤติกรรมท่ีตองการ เชน ใชคําถามในการดึงความสนใจของนักเรียน ใหน ักเรียนกลับมาสนใจกิจกรรมการสอน 8. ดดั แปลงหรือปรับบทเรยี น บางคร้ังการสอนของครูไมเปนไปตามแผนที่วางไว นักเรียน อาจจะไมสนใจบทเรียน ครูจึงตองดัดแปลงหรือปรับบทเรียนบาง เชน ปรับเปลี่ยนกิจกรรมโดยใช การอภปิ รายกลุม ยอยหรอื เลน เกมทส่ี ง เสรมิ การทํางานรวมกนั เปน ตน 9. ใหเวลานอกท่ีไมใชการลงโทษ นักเรียนบางคนอาจจะรูสึกหงุดหงิดหรือเหนื่อยลา ทําใหไมส นใจเรยี น ครูควรจัดเวลานอกท่ีไมใชก ารลงโทษใหนักเรียนคนนนั ทนั ที การใหเวลานอก

165 10. ปรับปรุงสภาพแวดลอมในหองเรียน สภาพแวดลอมในหองเรียนสามารถเปนตนเหตุ ทําใหนักเรียนไมตองการเรียน เชน ตําแหนงที่ตั้งของเกาอ้ี โตะ สื่อการสอน และสิ่งตางๆ อาจจะ สง ผลใหน กั เรียนเคลือ่ นไหวในหอ งอยา งลาํ บาก เปน ตน 6. เทคนิคการจดั การช้นั เรยี นของสุรางค โคว ตระกูล (2548: 437-438) สุรางค โควตระกูล ไดสรุปเทคนิคของการจัดการเรียนของครูที่สามารถจัดการหองเรียนได อยา งมีประสทิ ธภิ าพไว ดงั น้ี 1. ครูบอกหรือส่ือสารใหนักเรียนทราบเกี่ยวกับระเบียบ การทํางานตังแตวันแรกท่ีเขา สอน พรอ มกบั ใหนักเรียนทดลองทาํ จนนกั เรยี นมีความเขาใจ 2. ครูไดทํางานกับนักเรียนท้ังชั้น สามารถส่ังและควบคุมงานหลายๆ อยางไดในเวลา เดยี วกนั ครูทส่ี ามารถจดั หอ งเรียนไดด ีจะไมปลอยนักเรียนคนใดคนหนึง่ ไมม ีงานทํา 3. ครูใชเวลาสอนไดมาก และไมเสียเวลากับการจัดการหองเรียน ซึ่งอยูในสภาพที่เอ้ือตอ การเรยี นรูแลว 4. ครูใช Non-verbal behavior หรือ Body language ชวยในการควบคุมช้ันเรียนให อยูในระเบียบวินัย ตัวอยาง เชน ถาครูเห็นนักเรียนสองคนคุยกัน ครูอาจจะเดินไปใกลๆ ตัวของ นกั เรียนซึง่ ทําใหนกั เรยี นหยดุ คุยได 5. ครูสามารถใชวิธีหามพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมของนักเรียน โดยใชเทคนิคที่คํานึงถึงวัย และวุฒภิ าวะของนักเรยี น และจะทาํ ทันทที มี่ ีพฤติกรรมไมด ีเกดิ ข้นึ 6. ครสู ่ือสารใหนกั เรียนทราบวาครมู งุ หวงั พฤติกรรมอะไรจากนักเรียน พรอมกับบอกผลที่ เกิดขน้ึ เมื่อนักเรียนมพี ฤตกิ รรมผิดแผกไปจากที่ครมู งุ หวงั นอกจากพฤติกรรมทั้ง 6 ขอ ครูท่ีสามารถจัดการเรียนไดอยางมีประสิทธิภาพ ควรคํานึงถึง สิ่งตอ ไปนี้ (สุรางค โควตระกูล, 2548: 438-439) 1. การจัดท่ีน่ังของนักเรียน ถาเปนไปได ครูควรจัดที่นั่งในตําแหนงที่ครูสามารถเห็น นักเรียนไดทุกคนวากําลังทําอะไรอยู ถาเปนไปได การจัดท่ีนั่งตองจัดใหตรงกับความตองการของ บทเรียนและเทคนิคทค่ี รใู ชสอน เชน ถา ครูตองการใหน ักเรยี นมีการอภิปรายออกความคิดเห็น การจัด ท่นี ่งั ก็ควรจะจัดใหน ัง่ เปนวงกลม เปน ตน 2. ควรสรา งบรรยากาศของหองเรียนท่ชี วยใหนกั เรยี นมีความรูสึกวา ตนเปนสวนหน่ึงของ หอ งเรียน หรอื เปน สมาชกิ คนหนงึ่ ของหองเรียน และมแี รงจงู ใจภายในที่จะเรียนรู 3. ควรเปดโอกาสใหนักเรียนอภิปรายกฎระเบียบตางๆ ของหองเรียนท่ีครูท้ังโรงเรียน ต้ังขึ้น และสงเสริมใหนักเรียนออกความคิดเห็นวากฎระเบียบอันใดควรจะปรับหรือเปล่ียน ผสมกับ การเสนอแนะกฏระเบียบใหม ทั้งน้ีเพ่ือนักเรียนจะไดรูสึกวาตนมีสวนรวมในการตั้งกฎเกณฑและ นักเรียนมหี นาทีท่ ่จี ะรกั ษาและประพฤตติ ามกฎระเบยี บทม่ี ีไวโดยดี 4. ในการเตรียมการสอนของครูน้ัน ครูตองจัดกิจกรรมท่ีนักเรียนทุกคนจะมีงานทําอยูเสมอ เพราะการวา งงานเปน เหตุหนึง่ ทส่ี ง เสรมิ ใหนกั เรยี นมพี ฤตกิ รรมที่ผดิ 5. ครูจะตอ งตระหนกั เสมอวา หนาที่ท่ีสําคัญของครูอยางหน่ึงก็คือ การดูแลนักเรียนท้ังช้ัน ทุกชั่วโมง ทุกนาที ครูตองตระหนกั รวู านกั เรยี นแตล ะคนกาํ ลังทําอะไรอยู

166 7. เทคนคิ การจัดการชนั้ เรียนของศักดศิ์ รี ปาณะกลุ และคณะ (2549: 223-225) ศักด์ิศรี ปาณะกุล และคณะ เสนอเทคนิคท่ีเปนประโยชนเพ่ือใชในการจัดการชั้นเรียน หลายประการ นาํ เสนอบางประการท่สี ําคญั ดังน้ี 1. ครูประจําชั้นควรศึกษาความประพฤติและรูจักนักเรียนของตนเองจาก ระเบียน นักเรยี นของโรงเรียน ไมควรมอี คตกิ บั นักเรยี น โดยการฟงคาํ บอกเลา จากครูคนอ่ืน 2. จดจําช่ือของนักเรียนในชั้นใหไดโดยเร็ว รูจักกลุมของนักเรียนแตละกลุมวา ใครเปน เพื่อนสนิทของใคร อยูกลุมใด มีความเหมือนกันในดานใด และจัดนักเรียนใหนักเรียนตามความเหมาะสม แยกนักเรียนท่ีชอบคยุ กนั โดยจดั ใหน่ังหนา หอ งเรียนหรอื ดานขางของหอ งเรียน 3. จัดเตรียมกิจกรรมการเรียนรู ทดลองการใชอุปกรณการสอนท่ีไดจัดเตรียมไวและ อุปกรณ เพ่อื หลกี เล่ียงปญ หาท่ีอาจจะเกิดข้นึ 4. การมอบหมายงานใหนักเรียนหรือการใหการบาน ควรจะดูความเหมาะสม ความยากงาย รวมทัง้ ควรชี้แจงวิธีการทํางานใหชดั เจน ไมควรมอบหมายงานใหท าํ เพือ่ เปนการลงโทษ 5. การท่นี กั เรยี นไดรบั การชมเชย และเปนท่ียอมรับของเพ่ือนๆ นักเรียนดวยกัน จะทําให นักเรยี นมีพฤติกรมที่ดมี ากกวา การทีถ่ กู ครดู ุวา กลาวใหไ ดอ าย และถกู ลงโทษ 6. ไมควรลงโทษนักเรียนทั้งช้ัน เน่ืองจากนักเรียนเพียงกลุมเดียว หรือนักเรียนเพียงคนเดียว ทําความผิด 7. การวากลาวติเตียนนักเรียนใหไดอาย จะทําใหนักเรียนที่ไวตอความรูสึกมีความเสียใจ ซึง่ ครคู วรใชว ธิ ีการนใี้ หน อยท่ีสุด 8. ในบางคร้ัง ควรจัดกิจกรรมการเรียนรูใหแปลกไปจากการดําเนินกิจกรรมธรรมดาๆ ท่ี เคยกระทําอยูเสมอ ซึ่งจะทําใหนักเรียนสนใจการเรียนขึ้น นักเรียนสวนใหญจะใหความรวมมือดีข้ึน เมือครูจัดกิจกรรมการเรยี นรทู ีแ่ ปลกไปจากธรรมดา 9. หลีกเล่ียงการโตเถียงกับนักเรียน ไมควรตะโกน หรือพูดเสียงดังกับนักเรียนโดยใช อารมณ ควรใชวิธีการอยางสงบ เชน หยุดการพูด หรือหยุดการสอนชั่วคราวและคอยจนกวาเหตุการณ ตาง ๆ จะดขี น้ึ 10. ปลูกฝงใหนักเรียนเห็นคุณคาและประโยชนของการมีระเบียบวินัย ซึ่งจะทําให นักเรยี นพยายามท่ีจะรักษาระเบยี บวินัย 11. ในบางครัง้ การปรบั ความเขา ใจกนั ระหวางครูและนักเรียน หรือเพื่อนนกั เรยี นดวยกัน และความเหน็ อกเห็นใจกนั จะชว ยปรบั พฤติกรรมของนักเรยี นไปในทางท่ีดขี ึน้ ได 12. การที่นักเรียนขาดระเบียบวินัยในช้ันเรียนน้ัน ครูจะตองพยายามศึกษาถึงสาเหตุของ การเกิดพฤติกรรมนั้น และหาแนวทางในการแกไข รวมทั้งปรับปรุงการจัดกิจกรรมการเรียนรูของ ตนเองเพื่อสรางความสนใจในการเรียนใหแกนักเรียน ปญหาเกี่ยวกับการที่นักเรียนขาดระเบียบวินัย อาจจะแกไขได ถา นกั เรียนมคี วามพอใจทีจ่ ะเรยี น เพลิดเพลนิ ในการทํากิจกรรม การเรียนรูที่ครูจัดข้ึน และเห็นวาตนเองมีความรู มีความเหมาะสมในการทํากิจกรรมนันรวมกับเพื่อนๆ ไดอยางประสบ ความสาํ เรจ็

167 8. เทคนิคการจดั การชนั้ เรยี นของสปุ ราณี จิราณรงค (2551: 52) สุปราณี จิราณรงค แนะนําวาในการปกครองช้ันเรียน ครูจะตองจัดบรรยากาศในการเรียน การสอนท่ีเอ้ือใหนักเรียนมีความมันคงทางอารมณ รูสึกปลอดภัย ไดรับ ความรัก ความอบอุน มี ความสุขที่ไดมาโรงเรียน ไดรับการดูแลเอาใจใสอยางเทาเทียม ยุติธรรม ไมเลือกที่รักมักท่ีชัง เปนตน ซ่งึ หอ งเรียนทมี่ บี รรยากาศนาเรยี นประกอบดว ย 1. ครูและนักเรียนรวมกันสรางขอตกลงในการสรางบรรยากาศหองเรียนที่เอื้อตอการเรียนรู ทกุ คนรูหนาทขี่ องตน คือนักเรียนมีหนาที่เรียน ครูมีหนาที่สอน หองเรียนเปรียบเหมือนบาน ทุกคนตอง ชวยเหลือกันทํางาน ชวยกันทําความสะอาด ชวยกันดูแลความเรียบรอย ทุกคนมีความจริงใจ มีมนุษย สัมพันธ ทดี่ ีตอกัน มคี วามรับผิดชอบ ยอมรบั ผูอ่นื เปนตน 2. ครูและนักเรียนมีความเอื้ออาทรตอกัน มีความหวงใย เมื่อนักเรียนไมสบาย ก็ไดรับการดูแล เอาใจใสจากครู จากเพ่ือน ๆ เมื่อนักเรียนขาดเรียนดวยเหตุผลใดก็ตาม ก็จะไดรับการดูแลเอาใจใส ชว ยเหลือกนั อยา งเตม็ ที่ 3. ครูใชเทคนิคการปรับพฤติกรรมที่กอใหเกิดแรงเสริมอยางเหมาะสม เชน การชมเชย การใหก าํ ลังใจ การใหรางวัล การใหความสนใจ ไมค วรกดดันนกั เรียน 4. ประสานความรวมมือระหวางบา นและโรงเรียน เพื่อใหการปรับพฤติกรรมของนักเรียน ไปในทางเดียวกัน การประสานความรวมมือที่ดีก็จะชวยใหบรรยากาศการเรียนการสอนในหองเรียน ดําเนนิ ไปดว ยดี 9. เทคนคิ การจัดการชัน้ เรยี นของณรงค กาญจนะ (2553: 125) ณรงค กาญจนะ ไดสรปุ เทคนคิ การจัดการช้นั เรยี น เปน 6 กลุม ดังน้ี 1. เทคนิคการเตรียมตัวของครู เทคนิคการเตรียมตัวเพื่อการจัดการหองเรียนท่ีมี ประสิทธภิ าพ มดี ังนี้ 1.1 แสดงใหนักเรียนเหน็ ถึงความเช่อื มั่นในตนเองของครู ตลอดจนการเตรียมพรอม สําหรับ การเร่ิมบทเรียนในวันแรก 1.2 แสดงใหนักเรียนเห็นวา ครูเปนผูท่ีมีความสามารถ มีการเตรียมตัวดีและพรอมที่จะให ความชว ยเหลือ 1.3 ใหคิดวาจะวางแผนอยางไรกับการจัดการชั้นเรียนในแตละวัน และจะพูดอะไรกับ นกั เรยี นในชวงเวลา 2-3 นาทีของวนั แรก 1.4 ครูมีเจตคตทิ ่ดี ตี อ การปฏิบตั หิ นาท่ีในการสอน 1.5 จัดเตรียมกิจกรรมการเรียนรู ทดลองการใชอุปกรณการสอนท่ีไดจัดเตรียมไวและ อปุ กรณอนื่ ๆ เพอ่ื หลกี เล่ยี งปญหาทอี่ าจจะเกิดขึ้น 1.6 ศึกษาทฤษฎี หลักการ และวิธีการจิตวิทยาเพ่ือนํามาประยุกตใชในการจัดการเรียน การสอน 2. เทคนิคการใชกฎ ระเบียบ เทคนิคการใชก ฎ ระเบียบทม่ี ปี ระสทิ ธิภาพ มีดงั นี้ 2.1 กอนการกําหนดกฎ ระเบยี บ และวิธปี ฏบิ ัติตนในชั้นเรียน ครูตองพิจารณาความจําเปน ในการมกี ฎ ระเบยี บดงั กลา ว 2.2 เลือกกฏ ระเบียบ และวธิ ปี ฏบิ ัติท่ีเหมาะสมกบั นักเรียน

168 2.3 แจงใหนักเรียนทราบลวงหนาวา ถาเขาปฏิบัติหรือไมปฏิบัติตามกฎระเบียบ จะ ไดรับรางวัลหรอื การลงโทษอยางไร 2.4 สอนกฎระเบียบ และวิธีปฏิบัติในชั่วโมงแรกของการเรียนการสอน ครูตองอธิบาย เหตุผลของกฎ ระเบยี บแตละขอ สาธิตการปฏิบตั แิ ละทบทวนการปฏิบตั ิบอยๆ 2.5 เปดโอกาสใหนักเรียนอภิปรายกฎ ระเบียบ และวิธีปฏิบัติตนในชั้นเรียน เพื่อเปน การแสดงวา พวกเขาเขาใจกฎระเบยี บและวิธปี ฏบิ ัตเิ หลานัน้ จริง และเตม็ ใจท่จี ะยอมปฏบิ ัติตาม 2.6 ปลูกฝงใหนักเรียนเห็นคุณคาและประโยชนของการมีระเบียบวินัย ซ่ึงจะทําให นักเรยี นพยายามทจี่ ะรกั ษาระเบยี บวนิ ัย 3. เทคนิคการจัดสภาพแวดลอมที่ดีในชั้นเรียน เทคนิคการจัดสภาพแวดลอมท่ีดีใน ชัน้ เรียนท่สี ําคัญ มดี ังนี้ 3.1 จัดที่นั่งนักเรียนในตํ่าแหนงที่ครูสามารถเห็นนักเรียนทุกคนวากําลังทําอะไรอยู โดย คาํ นึงถงึ ลกั ษณะของกิจกรรมการเรียนการสอนดว ย 3.2 ควรสรางบรรยากาศของหองเรียนท่ีชวยใหนักเรียนมีความรูสึกวา ตนเปนสวนหน่ึงของ หอ งเรียน หรือเปนสมาชกิ คนหนึง่ ของหอ งเรียน และมแี รงจูงใจภายในท่ีจะเรียนรู 3.3 ขจัดสิ่งที่รบกวนจิตใจของนักเรียน เชน ของเลนท่ีนักเรียนนํามาจากบาน เปนตน ควรจัดหองเรียนใหมีความยืดหยุน เหมาะสมกับแตละกิจกรรมการเรียนการสอน เชน หากตองการ กระตุน ใหนักเรยี นมีปฏิสัมพันธตอกันก็ใชจัดที่นั่งเปนกลุม หากตองการใหนักเรียน ไดทํากิจกรรมดวย ตนเองก็ใหนัง่ เรยี นท่นี ั่งหางกัน เปนตน 4. เทคนิคการจดั กจิ กรรมการเรยี นรูที่นาสนใจ เทคนิคการจัดกิจกรรมการเรียนรู ที่นาสนใจมี หลายประการ ดงั นี้ 4.1 ตองไมปลอยใหนักเรียนคนหน่ึงคนใดไมมีงานทํา และครูตองสามารถทําส่ิง และ ควบคมุ งานหลาย ๆ อยางไดใ นเวลาเดยี วกนั 4.2 ใชกิริยาทาทางท่ีส่ือความหมายชวยในการควบคุมชั้นเรียนใหอยูในระเบียบ วินัย ตวั อยาง เชน ถา ครูเห็นนักเรยี นสองคนคุยกัน ครอู าจจะเดนิ ไปใกลๆ ตวั ของนกั เรียน ซ่งึ ทําใหนกั เรยี น หยุดคยุ ได 4.3 เรมิ่ ตน ในช่ัวโมงแรกดวยการใหงานทม่ี ีความชัดเจน ซึ่งสามารถปฏิบตั ิได 4.4 แจงกําหนดกิจวัตรประจําวันใหนักเรียนทราบ พรอมกับจัดหาสิ่งสนับสนุนให เพียงพอ 4.5 ถาสังเกตเหน็ วา นักเรียนเริม่ เบื่อหนาย ครูตอ งจดั กิจกรรมที่เราความสนใจ 4.6 ดัดแปลงหรือปรับบทเรียน บางคร้ังการสอนของครูไมเปนไปตามแผนท่ีวางไว นักเรียนอาจจะไมสนใจบทเรียน ครูจึงตองดัดแปลงหรือปรับบทเรียนบาง เชน ปรับเปลี่ยนกิจกรรม โดยใชก ารอภิปรายกลุมยอย หรือเลน เกมท่สี ง เสริมการทาํ งานรว มกัน เปน ตน 4.7 ดแู ลและเอาใจใสนักเรยี นระหวางดําเนนิ กิจกรรม 4.8 กระตุน ความสนใจของนักเรียนเปน ระยะๆ 4.9 พยายามใหนกั เรยี นมสี วนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอน 4.10 กําหนดกิจกรรมการเรยี นรูใ นบทเรียนใหพ อดีกบั ระยะความสนใจของนกั เรียน

169 5. เทคนิคการสรางความสัมพนั ธที่ดกี ับนกั เรียน เทคนิคการสรางความสมั พันธท ่ดี ี 5.1 ครูควรศึกษาความประพฤติและรูจักนักเรียนจากระเบียนนักเรียนของโรงเรียน ไม ควรมีอคติกบั นกั เรยี น โดยการฟงคําบอกเลา จากครคู นอื่น 5.2 พยายามจดจาํ ชอื่ ของนกั เรียนในชน้ั ใหไ ดโ ดยเรว็ รูจักกลุมของนักเรียนแตละกลุมวา ใครเปนเพื่อนสนิทของใคร อยูกลุมใด มีความเหมือนกันในดานใด และจัดนักเรียนใหนั่งเรียนตาม ความเหมาะสม แยกนักเรยี นท่ีชอบคยุ กนั โดยจัดใหน่ังหนาหอ งเรยี นหรือดานขางของหองเรยี น 5.3 หลีกเล่ียงการโตเถียงกับนักเรียน ไมควรตะโกน หรือพูดเสียงดังกับนักเรียน โดยใช อารมณ ควรใชวิธีการอยางสงบ เชน หยุดการพูด หรือหยุดการสอนช่ัวคราวและคอยจนกวา เหตกุ ารณต าง ๆ จะดีขน้ึ 5.4 ในบางคร้ังการปรับความเขาใจกันระหวางครูและนักเรียน หรือเพื่อนนักเรียน ดว ยกนั และความเห็นอกเห็นใจกันจะชว ยปรบั พฤติกรรมของนักเรยี นไปในทางทด่ี ีข้นึ ได 5.5 ใหความสําคัญแกนักเรียนเทาเทียมกัน และฝกใหนักเรียนรูจักปฏิบัติตนตามสิทธิ หนา ท่ี และเคารพสทิ ธิของผูอ่นื 5.6 ใหค วามยตุ ิธรรมแกน กั เรียนทกุ คนโดยทั่วถึงกนั 5.7 ใชหลกั พรหมวิหารสี่ ไดแก เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา ถาครูยึดหลักพรหมวิหารสี่ ในการจดั การช้ันเรยี นจะทาํ ใหนักเรียนเคารพศรัทธาและมีความสุขในการเรียน ทั้งยัง เปนการปลูกฝง คุณธรรม จริยธรรมใหแกน ักเรียนไดอ ีกสวนหนึง่ 5.8 ตองเอาใจใสดูแลนักเรียนอยางใกลชิด จะตองรูจักนักเรียนทุกคน สนใจในความเปนอยู ของนักเรียนแตละคน มอบเวลาใหนักเรยี น ชว ยเหลือและใหคาํ ปรึกษา แมจะเปน เวลาหลังเลกิ เรียน 5.9 ตอ งเปน แบบอยางท่ีดีในการปฏิบตั ติ นของครเู อง 5.10 ครคู วรศึกษาการใชอ ารมณข ันในชนั้ เรียน และนาํ มาประยกุ ตใชใหเ กิดบรรยากาศดี 5.11 สรา งสภาพแวดลอมเชิงบวกหรอื การมองโลกในแงดี 6. เทคนิคการเสริมกําลังใจและการแกไขปญหาพฤติกรรมที่ไมเหมาะสม เทคนิคการเสริม กาํ ลังใจและแกไขปญ หาท่ีมีประสิทธิภาพ มดี ังน้ี 6.1 ควรสอื่ สารใหนักเรียนทราบวา ครูมุงหวังพฤติกรรมอะไรจากนักเรียน พรอมทัง้ บอก ผลท่เี กิดขึ้นเมือ่ นกั เรียนมีพฤติกรรมผิดแผกไปจากทีค่ รูมุงหวงั 6.2 ใชตวั ชี้นําหรือสญั ญาณบอกนกั เรยี นวาตอ งการใหน กั เรยี นมพี ฤตกิ รรมอะไร เชน ครู ปด ประตูหองเมอ่ื ตอ งการเรม่ิ สอน เปน ตน 6.3 ใชเทคนิควิธีการหามพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมโดยคํานึงถึงวัยและวุฒิภาวะของ นกั เรยี น 6.4 สง เสริมพฤติกรรมทเี่ หมาะสมโดยการยกยอ งชมเชย 6.5 ใหกาํ ลงั ใจ เสนอความชว ยเหลอื รวมทั้งจัดหาวัสดุอุปกรณเพ่ิมเติมใหกับ นักเรียนที่ มีปญ หาอปุ สรรคในการเรียน 6.6 ใหเวลานอกที่ไมใชการลงโทษ นักเรียนบางคนอาจจะรูสึกหงุดหงิดหรือเหน่ือยลา ทําใหไมสนใจเรียน ครูควรจัดเวลานอกท่ีไมใชการลงโทษใหนักเรียนคนนั้นทันที การใหเวลานอกก็คือ การใหระยะเวลาแกน ักเรยี นไดพ ักอยเู ฉยๆ สักระยะเวลาหน่งึ

170 6.7 การมอบหมายงานใหนักเรียนหรือการใหการบาน ควรจะดูความเหมาะสมความยากงาย รวมทง้ั ควรชี้แจงวธิ กี ารทํางานใหชดั เจน 6.8 การท่ีนักเรียนไดรับการชมเชย และเปนท่ียอมรับของเพื่อนๆ นักเรียนดวยกันจะ ทําใหนักเรียนมีพฤติกรมที่ดีมากกวาการท่ถี กู ครูดุวา กลาวใหไดอ าย และถูกลงโทษ 6.9 ไมค วรลงโทษนกั เรยี นทง้ั ช้ัน เนื่องจากนักเรียนเพยี งกลมุ เดียว 6.10 ไมควรกลาวติเตียนนักเรียนใหไดอาย เพราะจะทําใหนักเรียนท่ีไวตอความรูสึกมี ความเสียใจ 6.11 ครูแสดงออกถงึ การยอมรับในความสําเร็จของนักเรยี นโดยใชค าํ พดู หรือทาทาง 10. เทคนคิ การจัดการชน้ั เรียนของพิมพนั ธ เดชะคุปต (2560: 253) พิมพนั ธ เดชะคปุ ต ไดกลาวถงึ การจัดช้ันเรียน และทักษะทจ่ี าํ เปน ในการจัดชั้นเรยี นวา ใน การจัดการเรียนรูในยุค 4.0 เปนชวงเวลาที่ครูมีความสําคัญตอการพัฒนานักเรียน เปนชวงเวลาที่ นักเรยี นตอ งการความรักและความเมตตาจากครู ตองการความชวยเหลือความผูพัน ท้ังชีวิตการเรียน และชีวิตท่ัวไป คือ ตองการใหเปนความรักท่ีเกิดขึ้นระหวางครูและนักเรียน โดยการจัดช้ันเรียน จะตองคาํ นึงถึงปจจัยสําคญั ดังนี้ 1. ธรรมชาตขิ องหอ งเรยี นท่มี นี กั เรยี นหลากหลาย ครูมีหนาท่ีสําคัญท่ีตองสรางบรรยากาศ ช้นั เรียนเปน บรรยากาศเชงิ บวกโดยมหี ลกั การดงั น้ี 1.1 ครูควรทําความเขาใจและวิเคราะหความแตกตางของนักเรียนในหอง และ วิเคราะหความแตกตางของนักเรียนท่ีสอดคลองกับธรรมชาติของวิชาท่ีสอน พิจารณาความสามารถ ความถนัด และความสนใจ ตลอดจนเพศ 1.2 ครูตองเปดโอกาสใหนักเรียนทุกคนไดรับความเทาเทียมกัน เชน การจัดกลุม คละกนั ระหวา งเพศ และความสามารถ เปดโอกาสใหน ักเรียนเกง ชวยเหลอื นักเรียนออน 1.3 ครูตองพยายามชวยใหนักเรียนเขาใจวา ความรูที่นักเรียนจะไดเปน ประสบการณชีวิตมาจากการคนควา คนหา ดวยการปฏิสัมพันธทางสังคมและสรางความรูดวยตนเอง จึงจะเปนความรูท่ีมีความหมาย และควรมีการสะทอนการคิดเปนสวนบุคคลตอกันและกันและตอ สงั คม 1.4 ครูตอ งพยายามเปดโอการใหน กั เรยี นทาํ กิจกรรมในหอ งเรียน 1.5 ครูควรจัดการเรียนการสอน จัดกิจกรรมอบรมบมเพาะนิสัยทั้งการเรียนการสอน เรือ่ งคา นิยมโดยตรง เชน ความซอ่ื สัตย ความเมตตา ความกรณุ า 2. การจัดสภาพแวดลอมของหองเรียน บรรยาการการเรียนการสอนมีอิทธิพลตอการเรียนรู ของนักเรียน บรรยากาศท่ีดีหรือบรรยากาศเชิงบวกจะสงเสริมใหนักเรียนมีสุขภาพจิตดี มีความต้ังใจ ใชเวลาในการเรียนเต็มที่ เปนตัวแปรสําคัญท่ีชวยสงเสริมสนับสนุนใหการเรียนมีประสิทธิผลอยางมี ประสทิ ธิภาพ โดยบรรยากาศการเรียนการสอนแบง เปน 2 ประเภท ดังนี้ 2.1 บรรยาการทางกายภาพ - หองเรียนมีสีสันนาดูและเหมาะสมสบายตา ปราศจากเสียงรบกวน มี ขนาดเหมาะสมกบั จาํ นวนนกั เรียน - หอ งเรียนควรมีบรรยาการความเปนอิสระของการเรียน

171 - หองเรียนตองสะอาดถูกสุขลักษณะ นาอยู ตลอดจนมีความเปนระเบียบ เรียบรอย - ส่ิงท่ีอยูภายในหองเรียนสามารถเคล่ือนท่ีได และสามารถดัดแปลงให เออ้ื อาํ นวยตอการสอนและการจัดกจิ กรรมประเภทตาง ๆ ได - ควรจดั เตรยี มหอ งเรยี นใหพรอ มตอการเรยี นการสอนในแตล ะครัง้ เชน ให มีความเหมาะสมตอการสอนวิธีตา ง ๆ 2.2 บรรยากาศทางจิตใจ เปนส่ิงท่ีมีความสําคัญตอการเรียนการสอนเปนอยางมาก เพราะการเรียนการสอนจะดําเนินการอยางมีชีวิตชีวาและราบรื่นนั้น ครูและนักเรียน นักเรียนและ นกั เรยี นจะตอ งมีปฏิสัมพันธกนั โดยบรรยากาศทางจติ ใจมีดังน้ี - บรรยาการความคุนเคยหรอื ความสัมพนั ธร ะหวา งนักเรยี นกบั ครู - บรรยากาศความเปนอิสระ เปด โอกาศใหน ักเรยี นมอี สิ ระในการคนความความรู ดว ยตนเอง - บรรยากาศทาทาย สรางใหนักเรียนกระตือรือตน สนใจ ติดตาม คนควา ศึกษา - บรรยากาศของการยอมรบั นบั ถือ - บรรยากาศของการควบคุม เปน บรรยากาศท่ที ําใหนักเรยี นมวี จิ ัยในตนเอง ปฏิบัติตามกฎเกณฑ ระเบียบวินัยของหองเรียน มีความตรงตอเวลาในการเขาเรียน การแตงกาย ภาษา ทาทาง วาจาทม่ี คี วามสุภาพ และมสี ัมมาคารวะ - บรรยากาศของการความกระตุนความสนใจ ครูควรทําใหนักเรียนเกิด แรงจูงใจ เพื่อนาํ ไปสูเปา หมายท่กี าํ หนด 3. หองเรียนแหงความสามัคคี การจัดการเรียนการสอนที่เนนนักเรียนเปนสําคัญ เนน นักเรียนเปนศูนยกลาง หรือการเรียนรูเชิงรุก เปนวิธีท่ีจะชวยใหการพัฒนาคนไทยมีลักษณะของคนยุคใหม หรือยุคปฏิรูปการศึกษา จะตองสอนใหนักเรียนรูเทาทันโลก ทันสมัย ทันเหตุการณ ทันคน และรู วธิ ีการเรยี นรู รวู ิธคี ดิ และปจจัยสําคัญท่คี รูตองมีทักษะท่ีจําเปน 4 ประการ เพื่อจะเปนแบบของการพัฒนา ใหนกั เรียนเปนผมู ีลักษณะหรอื ทกั ษะท่จี าํ เปน 4 ประการ 1) ทักษะความสามารถรูจักตนเองหรือรูเรา คือ ความสามารถเขาใจอารมณของ ตนเอง เพอื่ เปน แนวทางสกู ารพฒั นาวิจยั ตนเอง การควบคุมตนเอง และเพ่อื การเรียนรูป ระสบการณต า งๆ 2) ทักษะความสามารถเขาใจผูอ่ืนหรือรูเขา คือ ความสามารถทํางานรวมกับผูอื่นได ดี มคี วามสุข สามารถสอ่ื สารเขาใจ รวมมือรวมใจทํางานกับคนอื่นได แสดงความคิดเห็น รับฟงความคิดเห็น ผูอ่ืน ตลอดจนเหน็ อกเห็นใจผูอ่นื 3) ทักษะความมีระบบและความสามารถในการปรับตัวได คือ ความสามารถที่จะ ดําเนินชีวิตอยางมีความสุข ดวยการมีความรับผิดชอบ ความสามารถที่จะดําเนินชีวิตอยางมีความสุข ดวยการมีความรบั ผดิ ชอบ ความสามารถปรบั ตัวได ความยดื หยนุ ตอ เหตกุ ารณต า งๆ ได 4) ทักษะความสามารถในการตัดสินใจ คือ ความสามารถทางปญญาที่ใชในการประเมิน สถานการณต างๆ ไดอยางฉลาดและรอบคอบ มคี านิยมตอตนเองและสงั คม

172 บทสรปุ เทคนิคและปฏิบัติการช้ันเรียนเปนท้ังศาสตรและศิลปที่ครูแตละคนจะนํากลวิธีไปใชในการจัด ระเบียบชั้นเรียน เพ่ือการพฤติกรรมตางๆ ท่ีไมเหมาะสมของนักเรียน เพื่อทําใหการดําเนินกิจกรรม การเรียนการสอนในช้ันเรียนเปนไปตามวัตถุประสงค และบรรยากาศในช้ันเรียนเปนระเบียบ เหมาะสมตอการเรียนรู สงผลใหการสอนมีประสิทธิภาพ โดยเทคนิคและปฏิบัติการจัดการชั้นเรียนมี หลากหลายวธิ ีโดยสรุปไดด ังน้ี เทคนิคการเตรียมตัวของครูที่จะตองแสดงใหนักเรียนเห็นถึงความเช่ือมั่น มีการวางแผนและ เตรียมความพรอมในการปฏิบัติการชั้นเรียน ทดลองใชอุปกรณท่ีจัดเตรียมไวเพ่ือหลีกเลี่ยงปญหาท่ี อาจเกิดข้ึน เทคนคิ การจดั บรรยากาศสภาพแวดลอ มในช้นั เรียนใหเอ้อื ตอการเรียน ขจัดส่ิงรบกวนในการเรียน จัดหองเรียนใหนาเรียน สะดวกสบายและจัดหาสิง่ สนับสนุนในการเรยี นใหเ พียงพอ เทคนิคการสรา งกฎ กตกิ าในการเรยี น เพื่อใหท ุกคนรหู นาที่ของตนเอง และเพ่ือใหการปฏิบัติการ ช้ันเรียนเปนไปดวยความเรียนรอย ครูควรสรางกฎ กติกาในการเรียนใหชั้นเจนเพ่ือปลูกฝงวินัยและ ความรับผดิ ชอบใหกบั นกั เรียน มีการเสริมแรงทางบวกในการเรียน มีการลงโทษเมื่อนักเรียนไมปฏิบัติ ตามกฎ กติกาในการเรียน สงเสริมความเปนประชาธิปไตย และใหความยุติธรรมแกนักเรียนทุกคน อยางทวั่ ถงึ กนั เทคนิคการจัดการเรียนรู ผูสอนตองสามารกระตุนความสนใจ จัดกิจกรรมดวยความเราใจ สรางแรงจูงใจในการเรียนใหแกนักเรียนได สบตากับนักเรียน ใหความสนใจกับนักเรียนทั่วท้ังหอง จัดกิจกรรมใหนักเรียนทุกคนมีสวนรวมในชั้นเรียน จัดกิจกรรมการเรียนรูที่หลากหลาย สนุกสนาน กระตุนใหนักเรียนมีปฏิสัมพันธตอกัน หลีกเล่ียงการเปรียบเทียบนักเรียน จัดการเรียนรูอยางมี ความหมาย มคี ณุ คาตอนักเรยี น เทคนิคการสรางสัมพันธภาพดีที่กับนักเรียน โดยครูควรพยายามจดจําช่ือของนักเรียนใหได โดยเรว็ รจู กั กลุมของนกั เรียน หลกี เลีย่ งการโตเ ถียงกับนักเรยี น เอาใจใสดูแลนักเรียน เปนแบบอยางท่ี ดีในการปฏิบตั ติ น ใหกาํ ลงั ใจในการเรยี น ใหความชวยเหลือเมื่อนักเรียนมีปญหาหรืออุปสรรคในการเรียน เสรมิ สรา งกาํ ลงั ใจในการเรยี น ชมเชยเม่อื นักเรียนประพฤตปิ ฏบิ ัตดิ ี เอกสารอา งองิ จริ กรณ ศิริประเสรฐิ . (2543). ทกั ษะและเทคนคิ การสอนพลศกึ ษาในระดบั ประถมศกึ ษา. กรงุ เทพฯ: สํานกั พิมพแ หงจฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย พมิ พนั ธ เดชะคปุ ต. (2560). ทักษะ 7 C ของครู 4.0. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพแ หง จฬุ าลงกรณ มหาวิทยาลยั . พอล เบอรเดน. (2545). ยอดกลยทุ ธก ารจดั การชัน้ เรยี น. แปลจาก Powerful Classroom Management Strategies. โดย อรจรีย ณ ตะก่วั ทุง. กรุงเทพฯ: เบรนเน็ท. ณรงค กาญจนะ. (2553). เทคนคิ และทกั ษะการสอนเบอื้ งตน เลม 2. สงขลา: มหาวิทยาลัยราชภัฏ สงขลา.

173 ศักด์ิศรี ปาณะกุล และคณะ. (2549). หลกั สูตรและการจดั การเรยี นร.ู กรงุ เทพฯ: บรษิ ัทเดอะ มาสเตอรก รุป แมเนจเมน ท จาํ กัด สมพร สทุ ศั นยี . (2541). มนุษยสัมพนั ธ. พิมพค รงั้ ที่ 4. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พจ ุฬาลงกรณ มหาวิทยาลยั . สรุ างค โควตระกูล. (2548). จติ วทิ ยาการศกึ ษา. กรงุ เทพฯ : สํานักพมิ พแ หง จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. สุปราณี จิราณรงค. (2551). ครูประจําชั้นมืออาชีพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพแหงจฬุ าลงกรณ มหาวิทยาลยั . Brophy, J. (1996). Teaching problem students. New York : The Gilford. Kellough, Richard D. and Kellough, Noreen G. (2007). Secondary School Teaching: Guide to method and Resourcers. 3rd . NJ : Pearson Merrill Prentice Hell. Miller, Susan P. (2009). Validated Practices for Teaching Studwnts with Diverse Needs and Abilities. 2nd ed. Thousand Oaks, California: Corwin Press. Ornstein Allan C. and J. Lasley, Il Thomas. (2000). Strategies forEffective Teaching. 3nd. Boston: Arnand Bacon.



บทที่ 8 การบรู ณาการเรียนรแู บบเรยี นรวม จติ ตวสิ ุทธ์ิ วมิ ตุ ติปญ ญา การจัดการศึกษามุงพัฒนาผูเรียนใหมีความเจริญงอกงามทางดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญญา สรางสรรคและพัฒนาการเรียนรูทั้งในหองเรียนและชุมชนรวมกันเพ่ือสังคมแหงความสุข และความย่ังยืนแหงคุณภาพชีวิต ซ่ึงการจัดการเรียนรูเพื่อใหเกิดศักยภาพอยางเทาเทียมกัน ของผูเรียน ครูจึงควรมีการวางแผนการเรียนท่ีผสมผสานและบูรณาการการเรียนรวมหรือการเรียนรวม ใหเปนการจัดการศึกษาใหเด็กพิเศษ ซ่ึงเปนเด็กที่มีปญญาเลิศ เด็กที่มีความบกพรองทางสติปญญา เด็กที่มีความบกพรองทางการไดยิน เด็กท่ีมีความบกพรองทางการพูด เด็กท่ีมีความบกพรองทางอารมณ และพฤติกรรม เด็กที่มีความบกพรองทางการเห็น เด็กที่มีความบกพรองทางรางกายและสุขภาพ เด็กที่มีความบกพรองทางการเรียนรูและเด็กดอยโอกาสทางการศึกษา ไดมีโอกาสเรียนรวมกับเด็ก ท่ัวไปตามความสามารถและความตองการพิเศษของแตละบุคคล เพ่ือสงเสริมใหไดเรียนรูและอยู รวมกับบุคคลอื่นๆในสังคมไดอยางมีความสุขและมีความเทาเทียมกันตามสิทธิมนุษยชนอยางมี ความหมายในสังคมทีย่ ัง่ ยนื ความหมาย ประกฤติ พูลพิพัฒน (2546) กลาววา การศึกษาแบบเรียนรวม หมายถึง การรับเด็กเขารับ การศึกษาโดยไมแบงแยกความบกพรองของเด็ก หรือคัดแยกเด็กท่ีดอยวาเด็กสวนใหญออกจากช้ันเรียน แตจะใชการบริหารจัดการและวิธีการในการใหเด็กเกิดการเรียนรูและพัฒนาการตามความตองการ จาํ เปนอยางเหมาะสมเปนรายบคุ คล ความแตกตางจากรูปแบบการจัดการศึกษาสําหรับเด็กพิเศษและเด็กปกติคือ จะตองถือ หลักการดงั นี้ 1) เด็กแตละคนมีความแตกตางกนั 2) เด็กทกุ คนเขาเรียนในโรงเรยี นพรอ มกัน 3) โรงเรียนจะตองปรบั สภาพแวดลอมในการเรียนรทู กุ ดานเพื่อใหส ามารถสอนเด็กไดท กุ คน 4) โรงเรียนจะตองใหบริการ ส่ือ สิ่งอํานวยความสะดวกและความชวยเหลือตางๆ ทางการศึกษา ใหแกเ ดก็ ที่มีความตอ งการจําเปนนอกเหนอื จากเดก็ ปกตทิ กุ คน 5) โรงเรียนสามารถจัดการศึกษาไดหลายรูปแบบในโรงเรียนปกติท่ัวไปโดยจัดใหมี สภาพแวดลอมท่ีมีขีดจาํ กดั นอยทีส่ ุด การจดั การศกึ ษาแบบเรียนรว ม - Presentation Transcript การเรียนรวม หมายถึง การจัดใหเด็กที่มีความตองการพิเศษและเด็กพิการเขาไปในระบบ การศึกษาท่ัวไป มกี ารรวมกิจกรรมและใชชวงเวลาชวงใดชวงหนึ่งในแตละวันระหวางเด็กท่ีมีความตองการ พิเศษและเดก็ พกิ ารกับเดก็ ทว่ั ไป

176 การจัดการเรียนรว มเปนการจดั การศกึ ษาใหเด็กที่มีความตองการจําเปน พิเศษ มีโอกาสเขาไป ในระบบการศึกษาปกติ โดยเปดโอกาสใหเด็กท่ีมีความตองการจําเปนพิเศษ ไดเรียนและทํากิจกรรมรวมกับ เด็กท่ัวไป โดยมีครูทั่วไปและครูการศึกษาพิเศษรวมมือและรับผิดชอบรวมกัน (Collaboration) และ การจัดการเรียนรวมอาจกระทําไดหลายลักษณะวิธีการจัดการเรียนรวม ซึ่งปฏิบัติกันอยูในหลาย ประเทศและประสบความสําเรจ็ ซง่ึ มรี ูปแบบการจัดเรียนรวมได 6 รูปแบบ ดงั นี้ 1) ช้ันเรียนปกติเต็มวัน เด็กจะเรียนในชั้นเรียนเต็มวัน และอยูในความรับผิดชอบของครู ประจําช้ันโดยไมไดรับบริการทางการศึกษาพิเศษ เด็กท่ีจะเขาเรียนในลักษณะน้ี ไดควรเปนเด็กท่ีมี ความพกิ ารนอ ย มคี วามฉลาดและมคี วามพรอมในการเรียนตลอดจนวฒุ ภิ าวะทางอารมณแ ละสงั คม 2) ชั้นเรียนปกติเต็มวันและบริการปรึกษาหารือเด็กจะเรียนในช้ันเรียนปกติ เต็มเวลาและอยู ในความดูแลของครูประจําชั้นครูประจําวิชา ซ่ึงจะไดรับคําแนะนําจากครูการศึกษาพิเศษนักจิตวิทยา เชน แนะนําชี้แจงใหครูท่ีสอนช้ันเรียนรวมเขาใจความตองการและความสามารถของเด็กท่ีมีความตองการ จําเปนพิเศษชวยกําหนดวัตถุประสงคในการเรียนรใู หคาํ แนะนาํ เกีย่ วกับวิธีสอนตลอดจนการปฏิบัติตอ เด็กบริการส่ือสิ่งอํานวยความสะดวก การจัดสภาพแวดลอมให เอ้ืออํานวยตอการเรียนรูของเด็กและ ชวยประเมนิ ผลพัฒนาการในการเรียนรขู องเดก็ ท่ีมีความตอ งการจําเปน พเิ ศษ เปนตน 3) ชั้นเรียนปกติเต็มวันและบริการครูเดินสอนเด็กจะเรียนในชั้นเรียนปกติเต็มเวลาและอยูใน ความรับผิดชอบของครูประจําชั้น แตจะไดรับการชวยเหลือสนับสนุนจากครูเดินสอนตามตารางท่ี กําหนดหรือเมื่อมีความจําเปน ครูเดินสอนจะเดินทางไปใหบริการตามโรงเรียนตางๆ ท้ังในและ นอกหอ งเรยี น รวมถึงการใหบ รกิ ารชว ยเหลือแกค รทู ง้ั ดา นการสอนและหรือการปรบั พฤตกิ รรม 4) ช้ันเรียนปกติเต็มวันและบริการสอนเสริม เด็กจะเรียนในช้ันเรียนปกติเต็มวันและอยูใน ความรับผิดชอบของครูประจําช้ัน แตไดรับการสอนเสริมจากครูการศึกษาพิเศษท่ีประจําอยูหองสอน เสริมบางเวลาหรือบางวิชา วันละ 1-2 ช่ัวโมง หรือมากกวานี้ข้ึนอยูกับความตองการพิเศษของเด็ก การสอนเด็กอาจกระทําเปนรายบุคคลหรือสอนเปนกลุมเล็กๆก็ได และสอนในเน้ือหาท่ีเด็กไมไดรับ การสอนในชั้นปกติ หรือเน้ือหาที่เด็กมีปญหา เชนทักษะการทําความคุนเคยกับสภาพแวดลอมและ การเคลื่อนไหว (Orientation Mobility :OM) สําหรับเด็กที่มีความบกพรองทางการเห็น หรือภาษา มือสําหรับเด็กที่มีความบกพรองทางการไดยิน เปนตนในหองสอนเสริมจะตองมีเอกสาร หนังสือ และ อุปกรณตางๆที่จําเปนตองใชในการสอนเด็กท่ีมีความตองการพิเศษครูบริการสอนเสริม นอกจากสอน เดก็ ท่มี ีความตองการจําเปนพเิ ศษแลวยงั มหี นาทีใ่ หค าํ แนะนาํ ปรึกษาแกค รูทีส่ อนเด็กที่มคี วามตองการ พิเศษในการปฏิบัติตอเด็กประเภทนอี้ กี ดว ย 5) ช้ันเรียนพิเศษและชั้นเรียนปกติเด็กจะเรียนในช้ันเรียนพิเศษ คือ กลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ศาสนาและวัฒนธรรม ภาษาตางประเทศและ เขา เรยี นรวมในชั้นเรียนปกติในกลมุ สาระการเรยี นรูการงานอาชพี สุขศึกษาพลศึกษา และศิลปะ เปนตน 6) ชัน้ เรยี นพิเศษในโรงเรยี นปกติ เปน การจัดเดก็ ที่มีความตองการจําเปนพิเศษท่ีมีความบกพรอง ประเภทเดียวกันไวเปนกลุมเดียวกัน และเปนกลุมขนาดเล็กปกติ เด็กจะเรียนในชั้นเรียนพิเศษเต็ม เวลาและเรียนกับครูประจําช้ันทุกวิชา แตจะเขารวมกิจกรรมกับเด็กทั่วไป เชน กิจกรรมเขาแถว เคารพธงชาติ การรับประทานอาหาร การไปทัศนะศึกษา ซ่ึงการจัดการเรียนรวมในลักษณะนี้เหมาะ สําหรับเดก็ ทีม่ คี วามพิการคอ นขางมาก

177 ฉวีวรรณ โยคิน (2552) กลาววา แนวคิดการจัดการศึกษาแบบเรียนรวม (Inclusive Education) เปนการจัดใหเด็กที่มีความตองการพิเศษเรียนรวมกับเด็กทั่วไปในชั้นเรียนของโรงเรียน ท่ัวไปเปนการเสนอใหน ักการศึกษาพิจารณาคําถึงคุณคาของการพัฒนาชีวิตคน ซึ่งจะตองไดรับการพัฒนา ทกุ ดานของวถิ ีแหง ชวี ติ เพ่อื ใหม คี วามสามารถ ความรู และทกั ษะในการดาํ รงชีวติ อยูในครอบครัวและ สังคมไดอยางเปนสขุ และมคี ณุ คา และยังเปนการเพิ่มโอกาสทางการศึกษาใหแกกลุมเด็กที่มีความตองการ พิเศษใหไดรับการศึกษาเพ่ิมขึ้น เพราะการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมเปนการประหยัด และไมตอง รอคอยงบประมาณในการจดั ซือ้ ทด่ี นิ การกอสรางอาคารเรียนซึ่งตองส้ินเปลืองเงินงบประมาณจํานวนมาก หากแตจ ัดใหเ ดก็ พเิ ศษไดแ ทรกเขาไปเรียนในชน้ั เรยี นของโรงเรยี นทว่ั ไปในระดบั ปฐมวยั ประถมศกึ ษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา ซ่ึงมีโรงเรียนตั้งอยูทั่วไปทั้งประเทศอยูแลว พระราชบัญญัติฟนฟู สมรรถภาพคนพิการ พ.ศ. 2535 และพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 สงผลใหทุก หนวยงานที่เก่ียวของในการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการทั้งดานการแพทยการจัดการศึกษาอาชีพและ บุคคลทวั่ ไปในสังคมทง้ั ภาครฐั รวมทัง้ เอกชนใหความตระหนกั ตอ การพฒั นาคนพิการ เปดโอกาสใหคน พิการไดรับการศึกษาและมีสวนรวมในกิจกรรมทางสังคมมากย่ิงข้ึนซึ่งเปนส่ิงสําคัญที่จะชวยใหคน พิการพัฒนาความสามารถในการพ่งึ พาตนเองและดาํ เนนิ ชวี ติ ในสังคมไดอ ยางมศี กั ดิศ์ รี เบญจา ชลธารนนท (2545) กลาววา การศึกษาแบบเรียนรวม หมายถึง การรับเด็กเขารับ การศึกษาโดยไมแบงแยกความบกพรองของเด็ก หรือคัดแยกเด็กท่ีดอยวาเด็กสวนใหญออกจาก ช้ันเรยี น แตจะใชการบริหารจัดการและวิธีการในการใหเด็กเกิดการเรียนรูและพัฒนาการตามความตองการ จําเปนอยา งเหมาะสมเปน รายบคุ คลลักษณะของการจัดการศกึ ษาแบบเรยี นรวม ความแตกตางจากรูปแบบการจัดการศึกษาสําหรับเด็กพิเศษและเด็กปกติคือ จะตองถือ หลกั การดงั นี้ 1) เด็กแตละคนมีความแตกตางกนั 2) เด็กทกุ คนเขาเรียนในโรงเรยี นพรอ มกัน 3) โรงเรียนจะตองปรับสภาพแวดลอมในการเรียนรูทุกดานเพ่ือใหสามารถสอนเด็ก ไดทุกคน 4) โรงเรียนจะตองใหบริการ สื่อ สิ่งอํานวยความสะดวกและความชวยเหลือตางๆ ทางการศึกษาใหแ กเดก็ ทีม่ คี วามตองการจําเปนนอกเหนอื จากเด็กปกติทกุ คน 5) โรงเรียนสามารถจัดการศึกษาไดหลายรูปแบบในโรงเรียนปกติทั่วไปโดยจัดใหมี สภาพแวดลอ มทม่ี ขี ดี จาํ กัดนอยที่สุด ผดุง อารยะวิญู ( 2542) กลาววา การศึกษาแบบเรียนรวมนั้นเด็กจะเลือกโรงเรียนไมใช โรงเรียนเลือกเด็ก เด็กทุกคนมีสิทธิท่ีจะเรียนรวมกันโดยโรงเรียนและครูจะตองปรับสภาพแวดลอม หลักสูตรวัตถุประสงค เทคนิคการสอน ส่ืออุปกรณ การประเมินผลเพ่ือใหครูและโรงเรียนสามารถ จัดการเรียนการสอนเพื่อสนองความตองการของเด็กทุกคนเปนรายบุคคลได และการจัดการศึกษา แบบเรียนรวม จะตองรวมมือกันระหวางองคกรท่ีเกี่ยวของทั้งภาครัฐ เอกชน รวมทั้งผูปกครองและ ชุมชน โดยปลูกฝงดานจิตสํานึกและเจตคติเกี่ยวกับการจัดการศึกษาใหแกเด็กทุกคนโดยคํานึงถึง ศักยภาพความแตกตางระหวางบุคคล หรือความบกพรองเฉพาะบุคคล ซ่ึงจะใหสิทธิเทาเทียมกันทุกคน โดยไมเลือกปฏิบัติตอบุคคลใดเปนพิเศษเฉพาะ ทั้งนี้ควรตระหนักถึงแนวคิดปรัชญาของการศึกษา

178 แบบเรียนรวมที่มีการจัดการศึกษาแบบเรียนรวม เกิดจากปรัชญาการศึกษาท่ีกลาวไววา การศึกษา เพื่อทุกคน (Education for All) เพราะเด็กแตละคนจะมีความแตกตางทั้งในดานรางกาย สติปญญา อารมณและสังคม ดังนั้นความตองการของเด็ก ๆ ทุกคนยอมมีความแตกตางกันแมอยูในช้ันเรียน เดียวกัน โรงเรียนและครูจึงตองปรับเปลี่ยนเพ่ือใหเด็กทุกคนเรียนรวมกันและไดรับการพัฒนาเต็ม ศกั ยภาพของแตล ะบคุ คล ณิชาภัทร ศรีนฤวรรณ (2551) กลาววา ประโยชนของการนําเด็กท่ีมีความตองการพิเศษเขา ระบบการศึกษารวมกับเด็กปกติ เด็กท่ีมีความตองการพิเศษ จากงานวิจัยท้ังในและตางประเทศพบวา การนําเด็กที่มีความตองการพิเศษเขาเรียนรวมกับเด็กปกติพบวาเด็กท่ีมีความตองการพิเศษไดรับ การยอมรับจากเพ่ือนและบุคคลรอบขางมากข้ึนมีพัฒนาการดานรางกาย อารมณ สังคม ภาษา และ สตปิ ญ ญา เพ่มิ ขึ้น ไดมโี อกาสพัฒนาความสามารถที่มีอยูของตนเองตามศักยภาพ และเด็กที่มีความตองการ พิเศษไดมีโอกาสเรียนรูทักษะใหมและมีพฤติกรรมท่ีไมเหมาะสมลดลง เด็กปกติ พบวา เด็กปกติได เรียนรูจากชีวิตจริงวามีคนที่มีความแตกตางจากตนเองและเขาใจสภาพความแตกตางระหวางบุคคล เขาใจธรรมชาติของเด็กที่มีความตองการพิเศษมากข้ึน และเด็กปกติไดเรียนรูการมีความเมตตากรุณา ความมีน้ําใจ การใหความชวยเหลือบุคคลที่ดอยกวาตนเอง ผูปกครองเด็กที่มีความตองการพิเศษ พบวาผูปกครองมีความเครียด ความวิตกกังวล ความอาย ลดลง และรูสึกวาตนเองไมไดอยูโดดเดี่ยว มีคนรอบขางพรอมท่ีจะย่ืนมือมาชวยเหลือเพียงแตผูปกครองของเด็กที่มีความตองการพิเศษกลาที่จะ เปดเผยเด็กตอชุมชน และใหโอกาสเด็กไดทํากิจกรรมตางๆเหมือนเด็กคนอื่นๆ ผูปกครองเด็กปกติ พบวาผูปกครองเด็กปกติไดเรียนรูการเปนผูใหและผูรับ มีความเขาใจลูกของตนเองมากขึ้นจากการได เรียนรูและสัมผัสกับเด็กที่มีความตองการพิเศษ ไดเรียนรูการชวยเหลือ การแบงปน และมีทัศนคติท่ีดี ตอเด็กหรือผูปกครองเด็กท่ีมีความตองการพิเศษ ชุมชนหรือสังคม พบวา ประหยัดเงินงบประมาณ บุคลากร และทําใหไมเกิดการแบงแยกในสังคม เกิดการยอมรับซึ่งกันและกัน ถือเปนพ้ืนฐานสําคัญที่ จะทําใหท ุกคนสามารถดาํ รงชีวติ อยรู วมกันในสังคมไดอ ยา งมคี วามสขุ สรุปไดวา การเรียนรูแบบเรียนรวม เปนการรับเด็กเขารับการศึกษาโดยไมแบงแยกความบกพรอง ของเด็ก หรือคัดแยกเด็กที่ดอยกวาเด็กสวนใหญออกจากชั้นเรียน แตจะใชการบริหารจัดการและ วิธีการในการใหเด็กเกิดการเรียนรูและพัฒนาการตามความตองการ จําเปนอยางเหมาะสมเปน รายบคุ คล การจัดการเรยี นรว มเปน การจัดการศกึ ษาใหเ ดก็ ทม่ี ีความตองการจําเปนพิเศษ มีโอกาสเขา ไปในระบบการศึกษาปกติ โดยเปดโอกาสใหเด็กท่ีมีความตองการจําเปนพิเศษ ไดเรียนและทํา กิจกรรมรวมกับเด็กท่ัวไป โดยมีครูทั่วไปและครูการศึกษาพิเศษรวมมือและรับผิดชอบรวมกัน (Collaboration) และการจัดการเรียนรวมอาจกระทําไดหลายลักษณะวิธีการจัดการเรียนรวมซึ่ง ปฏิบัติกันอยูในหลายประเทศและประสบความสําเร็จ ซ่ึงมีรูปแบบที่ประกอบดวย 1) ช้ันเรียนปกติ เตม็ วันรูปแบบการจดั เรียนรว ม 2) ช้ันเรยี นปกตเิ ตม็ วันและบรกิ ารปรึกษา 3) ช้นั เรียนปกติเต็มวันและ บริการครู และ 4) ชั้นเรียนปกติเต็มวันและบริการสอนเสริม 5) ช้ันพิเศษและชั้นเรียนเรียนปกติเด็ก จะเรียนในช้นั เรยี นพเิ ศษ และ 6) ชน้ั เรียนพิเศษในโรงเรียน

179 ลักษณะของการจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม ความแตกตางจากรูปแบบการจัดการศึกษาสําหรับเด็กพิเศษและเด็กปกติคือ จะตองถือ หลกั การดังน้ี • เด็กแตละคนมคี วามแตกตา งกนั • เดก็ ทกุ คนเขา เรียนในโรงเรียนพรอมกนั • โรงเรียนจะตองปรับสภาพแวดลอ มในการเรยี นรูท ุกดา นเพือ่ ใหส ามารถสอนเดก็ ไดท ุกคน • โรงเรียนจะตองใหบริการ สื่อ ส่ิงอํานวยความสะดวกและความชวยเหลือตางๆ ทางการศึกษา ใหแกเ ดก็ ทม่ี คี วามตอ งการจําเปน นอกเหนือจากเดก็ ปกตทิ กุ คน • โรงเรียนสามารถจัดการศึกษาไดหลายรูปแบบในโรงเรียนปกติทั่วไปโดยจัดใหมี สภาพแวดลอมทีม่ ขี ดี จํากัดนอ ยทีส่ ดุ รปู แบบของการจดั การศกึ ษาแบบเรียนรวม การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม เปนการจัดการศึกษาสําหรับเด็กพิเศษท่ีมีขีดจํากัดนอยท่ีสุด เม่ือเปรียบเทียบกับการจัดการศึกษาในรูปแบบตางๆ การศึกษาแบบเรียนรวมจะมีบรรยากาศท่ีเปนจริง ตามสภาพของสังคมในปจจุบัน ซ่ึงทุกคนในโรงเรียนจะมีความตระหนักเกี่ยวกับสิทธิความเสมอภาค ในดานการศึกษา มีความแตกตางกันตามศักยภาพในการเรียนรู มีความรวมมือชวยเหลือกันและกัน เพื่อใหบรรลุเปาหมายของการเรียนรู ฝกทักษะความสามารถในการอยูรวมกันในสังคมอยางเปนสุข มีความยืดหยุน และปฏิบัตติ นตามสภาพจรงิ ไดอ ยา งเหมาะสม หลกั การของการจัดการศึกษาแบบเรยี นรวม การศึกษาแบบเรียนรวม มีหลักการวา เด็กเลือกโรงเรียนไมใชโรงเรียนเลือกเด็ก เด็กทุกคนมี สิทธิท่ีจะเรียนรวมกันโดยโรงเรียนและครูจะตองปรับสภาพแวดลอม หลักสูตรวัตถุประสงค เทคนิค การสอน สื่ออุปกรณ การประเมินผลเพ่ือใหครูและโรงเรียนสามารถจัดการเรียนการสอนเพ่ือสนอง ความตอ งการของเด็กทุกคนเปนรายบคุ คลได แนวคิดและปรัญญาของการจัดการศกึ ษาแบบเรียนรวม การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม จะตองรวมมือกันระหวางองคกรที่เก่ียวของท้ังภาครัฐ เอกชน รวมทั้งผูปกครองและชุมชน โดยปลูกฝงดานจิตสํานึกและเจตคติเก่ียวกับการจัดการศึกษา ใหแกเด็กทุกคนโดยคํานึงถึงศักยภาพความแตกตางระหวางบุคคล หรือความบกพรองเฉพาะบุคคล ซึ่งจะใหส ิทธิเทาเทียมกนั ทกุ คน โดยไมเ ลอื กปฏิบตั ติ อบคุ คลใดเปน พเิ ศษเฉพาะ ปรัชญาของการศกึ ษาแบบเรยี นรวม การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม เกิดจากปรัชญาการศึกษาที่กลาวไววา การศึกษาเพ่ือทุกคน (Education for All) เพราะเดก็ แตละคนจะมคี วามแตกตา งท้งั ในดา นรา งกาย สติปญญา อารมณและ สังคม ดังนั้นความตองการของเด็ก ๆ ทุกคนยอมมีความแตกตางกันแมอยูในช้ันเรียนเดียวกัน โรงเรยี นและครจู งึ ตองปรับเปลีย่ นเพ่อื ใหเ ดก็ ทุกคนเรยี นรวมกันและไดรับการพัฒนาเต็มศักยภาพของ แตละบคุ คล

180 ทฤษฎีของการศึกษาแบบเรยี นรวม การดําเนินการศึกษาแบบเรียนรวม มีหลักการดังน้ีทําสัญญารวมกันในการจัดการศึกษา แบบเรียนรวม ซ่ึงองคการสหประชาชาติ ไดประกาศไวเม่ือป คริสตศักราช 1995 ใหทุกประเทศ จัดการศึกษาแบบเรียนรวมดําเนินการตามหลักการแบงสัดสวนตามธรรมชาติ ซึ่งในสังคมหรือชุมชน หน่ึงๆ จะมีเด็กพิการหรือเด็กพิเศษปะปนอยู เด็กท้ังหมดควรอยูรวมกันตามปกติ โดยไมมีการนําเด็ก พิเศษออกจากชุมชนมารวมกันเพ่ือรับการศึกษาท่ีเปนการขัดแยงกับธรรมชาตินําบุคลากรทุกฝายที่ มีสว นเก่ยี วของกับเด็กมาทํางานรวมกัน ไดแก พอแม ผูปกครอง ของเด็กปกติและเด็กพิเศษ ผูบริหาร โรงเรียน ผูชว ยผูบรหิ าร ครูประจาํ ช้นั ครพู เิ ศษ และบุคลากรในชุมชนอืน่ ๆ การพัฒนาเครือขายผูใหการสนับสนุน ซึ่งครูทุกคนในโรงเรียนจะตองชวยกันทํางานไมถือวา เปนหนาที่ของคนใดคนหน่ึง ถาหากมีเด็กพิเศษในโรงเรียน รวมทั้งการพบพูดคุยและปรึกษากับ ผูปกครอง จัดใหผูปกครองเด็กพิเศษดวยกันและผูปกครองเด็กปกติพบกันเพื่อชวยเหลือซ่ึงกันและกัน หรือสนับสนุนในเรื่องตางๆ แกกันจัดใหมีกิจกรรมรวมกันระหวางเด็ก ผูปกครอง ครู ผูบริหารและ บุคลากรตาง ๆ ท่ีเก่ียวของ รวมท้ังการใชทรัพยากรรวมกันท้ังในโรงเรียนและในชุมชน รวมทั้งจัดสรร งบประมาณท้ังภาครัฐและเอกชนในกิจกรรมรวมระหวางเด็กพิเศษกับเด็กปกติจัดการปรับเปลี่ยน หลักสตู ร เพอ่ื ใหเกดิ ความเหมาะสมและครอบคลุมถึงเดก็ พิเศษทกุ คนในกลมุ เดก็ ปกติจดั ใหมคี วามยืดหยุน ในทุกสถานการณ เพื่อใหเ กดิ ความคลอ งตัวและเกดิ ประโยชนส งู สดุ แกเ ด็กพเิ ศษและเด็กปกตทิ ุกคน แผนการบูรณาการการจัดการศกึ ษาแบบเรียนรวม การจัดการเรียนรูแบบเรียนรวมครูควรมีการวางแผนรวมกันระหวางผูเรียนปกติและผูเรียน พิเศษ โดยจัดทําแผนบูรณาการแบบคูขนาน มีการเตรียมความพรอมดานปจจัยนําเขา กระบวนการ และแผนการวัดประเมินผลผูเรียนอยางครอบคลุมทุกดาน ผูเขียนจึงขอแสดงแผนการบูรณาการการ จัดการเรียนรวม ดงั ภาพ

181 การวางแผนรว มกนั ของครผู สู อน การเรยี นรูของเด็กพเิ ศษ การวดั ประเมินผล เด็กพเิ ศษ การจัดสภาพแวดลอ ม การใชแหลง ทรพั ยากร วัดตามสภาพจรงิ พืน้ ที่วา ง การเรยี นรู ความยืดหยุน และยึดความแตกตาง อุปกรณก ารเรยี น ความสะดวกสบาย ระหวา งบุคคล การจัดหอ งเรยี น การเรยี นรูของเดก็ ปกติ ใหมีความหลากหลาย การวางแผนรวมกนั ของครูผสู อน เตม็ ตามศักยภาพ เด็กปกติ องิ มาตรฐานตัวชวี้ ดั ภาพท่ี 8.1 แสดงแผนการบูรณาการการจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม แผนการบูรณาการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมการเรียนรูของเด็กท่ีมีความตองการพิเศษ ลักษณะความแตกตางกันระหวางบุคคลมีผลตอระดับความสําเร็จในการเรียนรู ท้ังน้ีเพราะการเรียนรู เปนการเปล่ียนแปลงพฤติกรรมไปจากเดิมเพ่ือไปสูพฤติกรรมใหมที่คอนขางถาวร อันเปนผลมาจาก ประสบการณ หรือการฝกฝน ซ่ึงการเรียนรูของคนเราอาศัยประสาทสัมผัส ไดแก หู ตา จมูก ล้ิน กาย ใจ เปนองคประกอบหลักของการเรียนรูและการรับรู หากมีสวนใดสวนหน่ึงสูญเสีย หรือบกพรองไปยอม มีผลตอการเรียนรู และการรับรูตามไปดวย ทําใหการเรียนรูของเด็กตองลมเหลว เรียนไมไดดี เทาท่ีควรหรือเกดิ ขอ ขดั ขอ งเสยี กอน ซงึ่ อาจจัดเปน องคประกอบใหญๆ ได 3 ประการ 1) องคประกอบดานสรีรวิทยา ไดแก สาเหตุท่ีสืบเน่ืองมาจากการทํางานผิดปกติของระบบ การทาํ งานของรางกาย เปน เรือ่ งที่เก่ียวของกับปญหาทางรางกายของเดก็ เอง 2) องคประกอบดานจิตวิทยา ไดแก สติปญญา อัตราเร็วของการเรียนรู ความรูสึกนึกคิด เก่ยี วกบั ตนเอง การปรบั ตวั ทางอารมณแ ละสงั คม ความสมั พันธระหวางครอบครวั และเพ่อื น 3) องคป ระกอบดานสภาพแวดลอ ม ตลอดจนประสบการณตางๆ เด็กที่มีความตองการพิเศษ ยอมไดรับผลกระทบตอการเรียนรูในดา นตา งๆ และหากเปนเด็กท่ีมีความบกพรองทางดานตางๆ ซอน จะมผี ลกระทบตอ การเรยี นรูมากขึ้นไปอีก ซ่ึงแยกพิจารณาถึงผลกระทบของความบกพรองท่ีมีตอการเรียนรู ของเด็กที่มีความตอ งการแตล ะประเภท ดังนี้ เด็กที่มคี วามบกพรอ งทางสตปิ ญญา เด็กท่ีมีความบกพรองทางสติปญญา จะพบวาสติปญญาเปนองคประกอบที่สําคัญ และเดนชัดทสี่ ดุ ในเรอ่ื งของการเรียนรู การพัฒนาการในดานการเคลื่อนไหวดานภาษา ดานความคิดรวบยอด ดา นอารมณ และดา นสงั คม ของเด็กจะเปน ไปตามกฎเกณฑไดเพราะเด็กมีสติปญญาเปนปกติ แตหาก มีความบกพรองทางสติปญญาแลวพัฒนาการดานตางๆ ของเด็กจะลาชาไป หรือไมเปนไปตามวัยที่ ควรจะเปน

182 เด็กทม่ี คี วามบกพรอ งทางการไดย ิน เด็กที่มีความบกพรองทางการไดยิน จะพบวาการสูญเสียการไดยิน และปญหา ทางการเรียนรมู กั เปนเร่ืองทเ่ี กย่ี วเน่ืองกัน เพราะเปนเรื่องทีต่ องเก่ียวของกับภาษา คนเราเรียนรูภาษา และการพูดโดยการรับรูจากการไดยิน ซึ่งการเรียนรูภาษาและการพูดจะชวยใหคนเราสามารถเรียนรู สิ่งอื่นๆ ไดเพ่ิมมากขึ้นและกวางขวางข้ึน ดังน้ันหากมีความบกพรองทางการไดยิน ความสามารถใน การเรียนรูก็จะลดนอยไป เพราะไมมีภาษาและการพูดการติดตอกับผูอ่ืนเพ่ือการเรียนรู และพัฒนา ตนเองทางดานสังคมกจ็ ะบกพรอ งตามไปดวย เด็กทมี่ คี วามบกพรอ งทางการเหน็ เด็กที่มีความบกพรองทางการเห็น จะพบวาการเห็นและการเรียนรูจะมี ความสัมพันธกัน คนเราใชการเห็นเพ่ือการเรียนรูเปนสําคัญ หากมีความบกพรองทางการเห็นแลว มักจะสงผลตอการเรียนรูอยางเดนชัด มองเห็นวัตถุกลมเปนรูปเบ้ียวและพรา เห็นเสนแนวตั้ง แนวขวางไดชัดเจนไมเทากัน ดังน้ันจึงถือวาการเห็นมีอิทธิพลตอการเรียนรู เด็กที่มีความบกพรอง ทางการเห็นจะตองปรับตัวในแบบตาง ๆ หลายอยางดวยกันและในชวงเวลาของการปรับตัวเหลานี้ จะทาํ ใหเดก็ ทมี่ ีความบกพรองทางการเหน็ ขาดโอกาสในการเรยี นรไู ปหรือทําใหเรียนรูไดไมทันคนอื่น เดก็ ที่มคี วามบกพรองทางรางกายและสขุ ภาพ เดก็ ที่มีความบกพรอ งทางรา งกายและสขุ ภาพ จะพบวารา งกายและสุขภาพทดี่ ีกช็ วย ใหมีการเรียนรูที่ราบร่ืน สวนคนที่มีความบกพรองทางรางกายและสุขภาพก็ตองมาเสียพลังงาน ความสนใจ อยูในเรื่องรางกายและสุขภาพมากกวาการเรียนรู หรือเพราะความบกพรองทางรางกายและสุขภาพ จึงทําใหเด็กตองรักษาพยาบาลหรือเคล่ือนไหวไดไมเต็มท่ีจึงขาดโอกาสที่จะเรียนรูและพัฒนาตนเอง หรือไดรับการเอาใจใสที่จะชวยใหเด็กไดมีโอกาสเรียนรู ดวยเหตุนี้จึงทําใหเด็กท่ีมีความบกพรองทาง รางกายและสุขภาพไดรับผลกระทบจากสาเหตุของความบกพรองทางรางกายและสุขภาพ จนไม สามารถพัฒนาตนเองไดอยางเต็มที่ รางกายและสุขภาพท่ีเหมาะสมเปนสวนสําคัญของความพรอม ของเด็ก เด็กท่ีบกพรองทางรางกายและสุขภาพจะทําใหต่ืนตัวและพรอมที่จะรวมกิจกรรมทางการเรียนรู ในอัตราเดียวกับเด็กปกติยอมเปนไปไมได นอกจากนี้การมีรางกายหรือสุขภาพไมดีก็ยังทําใหเด็กตอง ขาดเรียนซึ่งเปนหัวใจสําคัญท่ีจะทําใหเกิดปญหาดานการเรียนรู เพราะเปนเหตุใหเด็กขาดโอกาสใน การฝก ทักษะทีจ่ ําเปนตง้ั แตเ ร่มิ แรก เดก็ ท่มี คี วามบกพรองทางการพดู และภาษา เด็กท่ีมีความบกพรองทางการพูดและภาษา จะพบวาเปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไปแลว วา การพูดและภาษามีความสัมพันธอยางมากกับความสําเร็จในการเรียนรูของคนเรา ซ่ึงบทบาทของ การพูดและภาษานั้นจะมีมากหรือนอยเพียงไรน้ันสวนใหญขึ้นอยูกับโอกาสที่เด็กจะไดรับจาก ส่ิงแวดลอม ความสําคัญของส่ิงแวดลอมน้ีเห็นไดชัดเจนจากเด็กท่ีมาจากครอบครัวซึ่งอยูในสภาพขาดแคลน หางไกลจากชุมชน หรืออยูในวัฒนธรรมที่ไมไดฝกใชภาษาตั้งแตเยาววัย ทําใหมีปญหาเมื่อเริ่มเรียน เพราะขาดภาษา หรือมีความลาชาดานพัฒนาการทางภาษา การพูดและภาษาเปนเสมือนกุญแจ สําคัญในการพัฒนาการและการเรียนรูอยางมีประสิทธิภาพของเด็ก ดังน้ันหากเด็กมีความบกพรอง ทางการพูดและภาษาแลวการเรียนรูในดานตางๆ ก็จะบกพรองตามไปดวย ซึ่งทางการศึกษาถือกันวา การพูดและภาษาเปนเครื่องมอื ของการเรียนรู

183 เด็กทมี่ คี วามบกพรอ งทางพฤติกรรมและอารมณ เด็กที่มีความบกพรองทางพฤติกรรมและอารมณ จะพบวาความบกพรองทาง พฤติกรรมและอารมณเกี่ยวของกับเร่ืองการปรับตัวทางอารมณและสังคม และเปนปญหาที่พบกัน เสมอในหมูเด็กท่ีประสบความลมเหลวทางการเรียนรู แมแตผลการวิจัยเองก็มักจะออกมาในทํานอง สนับสนุนใหเห็นวา ความบกพรองทางพฤติกรรมและอารมณเกี่ยวของกับเรื่องของการปรับตัว ทางดานอารมณและสังคม คือ เกิดความตึงเครียดของประสาท การมีความคิดเก่ียวกับตนเองที่ไม เหมาะสม ความกลัว หรือความกังวลตอการเรียนรู ชวงความสนใจส้ัน ไมเปนตัวของตัวเอง กังวล เก็บตัว มีพฤติกรรมตอตานสังคม ไมมีความรับผิดชอบ อยางไรก็ตามไมสามารถจะสรุปไดวาการท่ีเด็กมี ความบกพรอ งทางพฤตกิ รรมและอารมณนน้ั เปน เร่อื งท่เี กดิ ขึน้ กอน หรอื หลังการมปี ญหาดา นการเรยี นรู เด็กทม่ี ีปญ หาทางการเรยี นรู เด็กท่ีมีปญหาทางการเรียนรู จะพบวาปญหาทางการเรียนรูของเด็กสวนใหญเกิด จากกระบวนการของการรับรู ซึ่งความสามารถในการแยกแยะสิ่งตางๆ มีอิทธิพลตอความสามารถใน การจํามากกวาความสมารถในการเห็นความแตกตาง และความคลายคลึงกันของสิ่งที่เรียนรูอยางไร ความหมาย ดังน้ันถาเด็กคนใดบกพรองในเร่ืองการจําก็ควรฝกฝนเกี่ยวกับรูปราง ถาบกพรองในเร่ือง ของการแยกแยะ กฝ็ ก เกย่ี วกบั การแยกแยะ เพราะประสบการณตรงเหลาน้ีมีผลตอการเรียนรูของเด็ก และมีผลตอพัฒนาการในดานตางๆ ของเด็กอยางมาก ดังน้ันเด็กที่มีปญหาทางการเรียนรูจึงมี ผลกระทบโดยตรงในดานการเรียนรู ซ่ึงการเรียนรูของคนเราตองอาศัยองคประกอบท่ีสัมพันธกันทั้ง ภายในและภายนอก เด็กที่มีปญหาทางการเรียนรูจึงเปนผลมาจากองคประกอบทางการเรียนรูตางๆ และทําใหเ ด็กเหลา นี้มพี ฒั นาการในดา นตาง ๆและมคี วามสามารถท่แี ตกตางจากคนท่วั ๆ ไป การจดั การศึกษาสาํ หรับเด็กที่มีความตอ งการพเิ ศษ การศึกษาพเิ ศษ เปน กระบวนการในการพัฒนาความสามารถของเด็กตามสภาพของ ความแตกตางระหวางบุคคล และเอกลักษณของแตละคนวิธีการท่ีนํามาใชสอนและอบรมเพ่ือพัฒนา เด็กจึงจําเปนตองปรับใหเหมาะสมกับเด็กแตละคนดวย โดยมีเปาหมายท่ีตองการใหเปนประชากรท่ีมี คุณภาพสามารถพึ่งตนเองและกอใหเกิดประโยชนแกสังคมมากท่ีสุดเทาท่ีจะเปนไดในการจัด การศึกษาสําหรบั เดก็ ทีม่ ีความตองการพิเศษ จึงไดยึดหลักของความแตกตางระหวางบุคคล และการมี เอกลักษณเฉพาะของแตละคนเปนเครื่องชวยใหเกิดความสําเร็จในการจัดการศึกษาเชนเดียวกัน ดงั นนั้ จงึ เห็นไดว า เด็กท่ีมคี วามตองการพิเศษแตล ะประเภทจะมีหลกั ในการจดั การศึกษาทแี่ ตกตา งกนั ไป สรุปไดวา การศึกษาโดยการบูรณาการแบบเรียนรวมน้ันเปนการเช่ือมโยงองคความรูสําหรับ เดก็ ทเี่ ทา เทยี มกนั โดยรับเด็กเขา รบั การศึกษาท่ีไมแ บง แยกความบกพรอ งของเดก็ และวธิ กี ารในการให เดก็ เกิดการเรียนรูแ ละพัฒนาการตามความตอ งการ จาํ เปนอยางเหมาะสมเปนรายบคุ คล โดยแนวคิด และปรัชญาของการจัดการศึกษาแบบเรียนรวม การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม จะตองรวมมือกัน ระหวางองคกรที่เกี่ยวของ โดยปลูกฝงดานจิตสํานึกและเจตคติเกี่ยวกับการจัดการศึกษาใหแกเด็ก ทุกคนโดยคํานึงถึงศักยภาพความแตกตางระหวางบุคคล ไมเลือกปฏิบัติตอบุคคลใดเปนพิเศษเฉพาะ หลักการการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมโดยมีแผนการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมตามการเรียนรูของ เด็กที่มีความตอ งการพิเศษ ลักษณะความแตกตา งกันระหวางบุคคล ซ่งึ อาจจัดเปน องคป ระกอบใหญๆ ได 3 ประการ ประกอบดวย1) องคประกอบดานดานสรีรวิทยา 2) องคประกอบดานจิตวิทยา และ

184 3) องคประกอบดานสภาพแวดลอม นอกจากน้ีเด็กที่เรียนรวมน้ันจะไดรับประโยชนจากการรวมมือ และความรูสึกรับผิดชอบที่จะพัฒนาไปดวยกันในชั้นเรียน การมีปฏิสัมพันธเชนน้ีจะสงผลใหมีการยอมรับ ซ่ึงกันและกัน และในการจัดการเรียนรวมนั้นมีประโยชนมากมาย ไดแก เด็กท่ีมีความตองการพิเศษ ไดร ับการยอมรับจากเพ่ือนและบุคคลรอบขางมากขึ้น ปกติไดเรียนรูจากชีวิตจริงวามีคนท่ีมีความแตกตาง จากตนเองและเขาใจสภาพความแตกตางระหวางบุคคล ผูปกครองเด็กที่มีความตองการพิเศษ มีความเครียด ความวิตกกังวล ความอาย ลดลง และรูสึกวาตนเองไมไดอยูโดดเดี่ยว ผูปกครองเด็ก ปกติ ไดเรียนรูการเปนผูใหและผูรับ และชุมชนหรือสังคม ทําใหไมเกิดการแบงแยกในสังคมเกิด การยอมรบั ซึ่งกันและกนั อยางมคี วามสขุ เอกสารอา งองิ ความรูพน้ื ฐานเกี่ยวกบั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม. สบื คน เมื่อวนั ท่ี 10 กนั ยายน 2561. จาก: https://docs.google.com/presentation/d/1k9Vs6hE8BXzc3ARmOPvg329JPGcq UHbSKE87m7604 /embed?slide=id.i0#slide=id.i56. ณชิ าภทั ร ศรนี ฤวรรณ. (2561). ประโยชนข องการเรียนรวม. สืบคนเม่อื วนั ที่ 10 กันยายน 2561. จาก: https://www.gotoknow.org/posts/197570. ________. (2548). ความสามารถทางสังคมของเดก็ ทม่ี คี วามตองการพเิ ศษ ทีเ่ รยี นรวมกับเด็ก ปกติแบบเต็มเวลา. กรุงเทพฯ: จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลัย. เบญจา ชลธารน นท. (2545). ความรพู ้ืนฐานเกยี่ วกบั การศกึ แบบเรยี นรว ม. เอกสารการสอน รายวชิ าการศึกษาพเิ ศษแบบเรยี นรวม. กรงุ เทพฯ: สํานักพัฒนาการฝก ครสู าํ นักงานสภา สถาบันราชภัฏ กระทรวงศกึ ษาธิการ. ประกฤติ พูลพพิ ัฒน. (2546). การเรยี นรวมชนั้ ของเด็กพิเศษ. กรงุ เทพฯ: มหาวิทยาลยั ราชภัฏสวนดสุ ติ . ผดุง อารยะวิญ.ู (2542). การเรยี นรว มระหวา งเดก็ ปกติกับเดก็ ทีม่ คี วามตองการพิเศษ. กรุงเทพฯ: แวน แกว. อธวิ ฒั น พรหมจนั ทร. (2561). การบูรณาการเรยี นรแู บบเรยี นรวม. สืบคน เมอื่ วันท่ี 10 กันยายน 2561. จาก: https://www.gotoknow.org/posts/545771.

บทที่ 9 การพัฒนาศูนยการเรยี นรูใ นสถานศกึ ษา ณัฐมน พนั ธุช าตรี การจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู (Learning Center) มาจากพื้นฐานแนวคิดทฤษฎี การใชสื่อประสม(Multi-Media Approach) และกระบวนการกลุม (Group Process) นํามาใชใน การจัดกิจกรรมการเรียนรูใหกับผูเรียนเพ่ือใหเกิดกระบวนการเรียนรูดวยตนเอง จากการลงมือปฏิบัติ และจากการมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม ตามแนวคิดของฟรานซิส เบคอน และแพทยหญิงมาเรีย มอนเตสซอรี (Francis Bacon and Maria Montessori) ภายใตความเชื่อท่ีวา การเรียนรูเกิดข้ึนได จากการลงมือกระทําของผูเรียน จากการที่ผูเรียนไดสัมผัส ไดพบเห็นและไดมีประสบการณจริงดวย ตนเอง จากสถานการณท สี่ รางข้ึนหรือกําหนดให โดยเปนการกําหนดสถานการณตางๆ ท่ีใกลเคียงกับ ชีวติ จรงิ ของผูเรียน ตอมา จอหน ดวิ อี้ (John Dewey) ไดน าํ แนวคดิ การจัดการเรยี นรูแบบศูนยการเรียนรู มาทําการทดลองสอน โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบศูนยการเรียนรูที่เมืองชิคาโก มลรัฐ อลิ ลินอยสเม่ือ พ.ศ. 2349 จึงทําใหการจัดการเรียนการสอนแบบศูนยการเรียนรูแพรหลายมากขึ้นใน ประเทศสหรัฐอเมริกา สําหรับประเทศไทยผูท่ีนําแนวคิดการจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรูมาใช จัดการเรียนการสอนและเผยแพร คือ ศาสตราจารย ดร.ชัยยงค พรหมวงศ อาจารยคณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย โดยไดนําวิธีการสอนแบบการจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรูมาทดลอง สอนในโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย เมื่อปพ.ศ. 2516 (จุมพล ราชวิจิตร, ลัดดา ศิลานอย และธีรชัย เนตรถนอมศักดิ์. ม.ป.ป.) เปนการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่ผูเรียนสามารถเขาไปปฏิบัติ กรรมไดดวยตนเอง ไดสํารวจคนหาคําตอบ การกระทําหรือปฏิบัติกิจกรรมซ้ําๆ จากการสัมผัสส่ิงเรา หรือส่ิงแวดลอมในศูนยการเรียนรูนั้น ซ่ึงผูเรียนไมเพียงแตจะไดพัฒนาความรูและทักษะที่สัมพันธกับ หัวเรื่องท่ีกําลังเรียนรูเทาน้ัน แตจะไดพัฒนาความรูของตนเองอยางเปนระบบและไดพัฒนาทักษะที่ สําคัญๆ ของความรูจากการเรียนรูในแตละศูนยดวย การจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู จึงเปน กระบวนการท่ีผูสอนจัดประสบการณการเรียนรูใหผูเรียนดวยการศึกษาหาความรูดวยตนเองไดตาม ความตอ งการ ตามความสนใจและตามความสามารถจากศูนยก ารเรียนทไ่ี ดจ ดั ขึน้ เปนการจัดกิจกรรม การเรียนรูโดยการเตรียมเนื้อหาสาระ รูปแบบกิจกรรมการเรียนรูและการใชสื่อการสอนแบบประสม ซึ่งในแตละศูนยจะมีเนื้อหาสาระและกิจกรรมการเรียนรูท่ีสมบูรณในตัวเอง โดยผูเรียนจะหมุนเวียน กันเขาศึกษาหาความรูจากศูนยตางๆ ท่ีจัดเตรียมไวจนครบทุกศูนย และจะตองปฏิบัติกิจกรรมตางๆ ตามท่ีกําหนดเอาไวภ ายใตการดแู ลของผสู อน ทง้ั นี้ หนา ท่สี าํ คัญของผสู อนคือ ปฏิบตั ิหนา ที่ในการเปน

186 ผูเตรียมศูนยการเรยี นรู ใหคาํ แนะนําและอํานวยความสะดวกในการเรยี นรู พรอมทั้งประเมินผลการเรียนรู ของผูเรยี นดว ย ความหมายของศนู ยการเรยี นรู จากการศึกษาคนควาและรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับการจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู โดยมี ผูใหค วามหมายของศนู ยการเรียนรู (Learning Center) ไวดงั นี้ Essa (1992) ใหนิยามวา คําวา Learning Center โดยบางครั้งเรียกวา บริเวณกิจกรรม (Activity areas) หรอื บรเิ วณสนใจ (Interest areas) เปน สถานทีร่ วมกนั ของวสั ดุ อปุ กรณร อบๆ และ ใชสาํ หรับกจิ กรรมทุกๆ วนั ตัวอยา ง เชน ศลิ ปะ วทิ ยาศาสตร หรือภาษา Essa & Rogers (1992) ไดใ หค วามหมายของ Learning Center วา เปนพื้นที่ในหองเรียนท่ี ใชจ ัดกิจกรรมการเรยี นการสอนถูกจัดเปน ศูนยกจิ กรรมหรอื ศนู ยสนใจ ประกอบดวย วสั ดแุ ละอุปกรณ โดยทั่วๆ ไปของกิจกรรม จะรวมศิลปะเครื่องเลนสัมผัส เลนสมมติ ประสบการณประสาทสัมผัส บล็อก ดนตรี วิทยาศาสตร คณิตศาสตร คอมพิวเตอรหนังสือ ภาษาศาสตร ชางไม อาหาร และ ศูนยกิจกรรมอื่นๆ ทีต่ รงกับความตองการ ความสนใจของเด็กแตละคนและลกั ษณะของกลมุ เด็ก กลมุ ครู กุลยา ตันติผลาชีวะ (2550ข) ไดใหความหมายของคําวา มุมการเรียนรู หรือศูนยการเรียนรู (Center-based learning) วา มุมการเรียนรู หรือศูนยการเรียนรู จัดข้ึนเพ่ือใชเปนแหลงการเรียนรู สําหรับเด็กที่เด็กสามารถเลือกเขาไปเลนไดตามความสนใจ มีโอกาสทํางานกับคนอื่นและไดลงมือ ปฏบิ ัตดิ วยตนเองในการเลนกจิ กรรมนน้ั ๆ จุมพล ราชวิจิตร, ลัดดา ศิลานอย และธีรชัย เนตรถนอมศักดิ์ (ม.ป.ป.) ไดใหความหมายวา ศูนยการเรียน (Learning Center) หมายถึง การจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ โดยจัดสถานที่ หรือบรรยากาศใหผูเรียนสามารถเขาศึกษาหาความรูเปนศูนยหรือเปนฐาน จากโปรแกรมที่ครูเปน ผูก ําหนดขึน้ โรงเรียนสาธิตปฐมวัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา (2553) ไดใหความหมายของ ศูนยการเรียนรูสําหรับเด็กปฐมวัยวา เปนแหลงรวมอุปกรณ ของเลนสําหรับเด็กท่ีเปนพวกเดียวกัน ใชป ระโยชนอยางเดียวกันเปนหมวดหมู พรอมใหเด็กใชเลนไดตามความสนใจอยางอิสระ การกําหนด ชื่อศูนยหรือมุมการเรียนรูจะเนนตามชื่อของอุปกรณ สิ่งของท่ีจัดไวในศูนยน้ันหรือมุมการเรียนรูน้ัน ไดแก มุมหนังสือ เปนแหลงรวมหนังสือสําหรับเด็กประเภทตางๆ คลายหองสมุดยอย มีมุมเรียนรู ตา งๆ เชน มมุ ไมบล็อกหรือตัวตอ ที่เด็กสามารถนําไปตอเลนสนุกหรือตอเลนเปนบาน สมมติ มุมบาน หรือมุมบทบาทสมมติเปนแหลงรวมอุปกรณ เคร่ืองเรือน เคร่ืองครัว เส้ือผา เด็กสามารถใชมุมบาน เลนสมมติ หรือสมมติบทบาทเปนบุคคลในครอบครัว มุมวิทยาศาสตรเปนแหลงรวมสัตว พืช เครื่องมือทางวิทยาศาสตรสําหรับเด็ก เชน แวนขยาย ตะแกรงจับแมลง มุมดนตรี ปกติมักจะแยก ออกเปน เอกเทศ เพราะเวลาเลน เสยี งจะรบกวนมมุ อน่ื ๆ อปุ กรณในมมุ จะเปนเครือ่ งดนตรี เคาะ ดีด สี

187 ตี เปา ที่เด็กเรียนไดอยางอิสระ มุมศิลปะเปนที่สําหรับลงมือปฏิบัติกิจกรรมศิลปะ ซึ่งจะมีอุปกรณ ตางๆ เชน สี พูกัน ดินน้ํามัน ซึ่งการเรียกชื่อศูนยหรือมุมการเรียนรู นอกจากจะเรียกช่ือตามชุด อุปกรณแลว เราสามารถ ตั้งช่อื มุมตามจุดประสงคของการใชป ระโยชนเ พือ่ การเรยี นรไู ด เนารุง วชิ าราช (2554) กลา ววา ศูนยการเรียนรู หมายถึง กระบวนการเรียนรูโดยไดรวบรวม ส่ือการเรียนใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดดวยตนเอง สงเสริมใหผูเรียนไดศึกษาคนควา และแสวงหา ความรดู ว ยตวั เอง เบญจพร สมานมาก (2554) ไดใหค วามหมายของศนู ยก ารเรยี นรูใ นระดบั ปฐมวยั วา หมายถึง พื้นที่ที่จัดข้ึนเพ่ือใชเปนแหลงเรียนรูสําหรับเด็กปฐมวัย จัดข้ึนตามปรัชญาของการจัดการศึกษา ปฐมวัยที่สอดคลองกับพัฒนาการและการเรียนรูของเด็กในวัยน้ี จัดการเรียนการสอนท่ีสงเสริม การเรียนรูของเด็กเปนรายบุคคล ตอบสนองความตองการและความสนใจ โดยเด็กสามารถทํางาน ดวยตนเองอยางอสิ ระ หรอื เปนกลุมเลก็ ๆ โดยมีครูเปนผแู นะนําและอํานวยความสะดวก ภัทราวดี ศรีบุญสม (2555) ไดใหความหมายของศูนยการเรียนรู วาหมายถึง การจัดพ้ืนที่ การเรียนทางกายภาพเพ่ือใหผูเรียนสามารถควบคุมการเรียนดวยตนเองเปนรายบุคคลหรือผูเรียนใน กลุมเล็ก โดยจัดเปนคูหาหรือโตะ และมีส่ือการเรียนในรูปแบบสื่อประสม ชวยในการเรียนรูโดยมี ครผู สู อนคอยแนะนาํ พงษศิริ ออนคํา (2555) ไดใหความหมายของศูนยการเรียนรู วาหมายถึง เปนการจัดการเรียน การสอนทเี่ นนผูเรียนเปน ศูนยกลาง โดยผูเรียนจะศึกษาหาความรูดวยตนเอง ท้ังการศึกษาเนื้อหาวิชา และการฝกปฏิบัติ โดยใชเทคนิคของสื่อประกอบการเรียนการสอนเปนสื่อผสมท่ีหลากหลาย จัดเตรียมไวเปนชุดๆ ตามเน้ือหาท่ีตองการใหผูเรียนเรียนรูในแตละเนื้อหาการเรียนรูจะจัดไวเปน กลุมๆ และจัดกลุมนักเรียนเขาไปปฏิบัติกิจกรรมของแตละเนื้อหา ซ่ึงเน้ือหาและกิจกรรมในแตละกลุมน้ัน เรียกวา ศูนยการเรียน โดยผูเรียนแตละกลุมจะสับเปลี่ยนหมุนเวียนการศึกษาในแตละศูนยการเรียนจน ครบทกุ ศนู ยท ่ีจัดไว โดยเนน กระบวนการทํางานรวมกนั เปน กลมุ จากความหมายของศูนยการเรียนรูที่กลาวมาขางตน สรุปไดวา ศูนยการเรียนรู หมายถึง กระบวนการจัดการเรียนรูท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญในการจัดกิจกรรมการเรียนรูเพ่ือใหผูเรียนสามารถ เรียนรูไดดวยตนเอง โดยใชเทคนิคของส่ือประกอบการเรียนการสอนเปนส่ือผสมท่ีหลากหลาย สงเสริมใหผูเรียนไดศึกษาคนควา และแสวงหาความรูดวยตนเองมีการจัดสถานท่ีหรือบรรยากาศที่ สอดคลอ งกับความตอ งการและความสนใจของผเู รยี นแตละวัยใหสามารถเขาศึกษาหาความรู มีการจัดเตรียม วัสดุ อุปกรณต า งๆ ท่ีใชสําหรับจัดกิจกรรมเพ่ือใหผูเรียนไดเรียนรู ผูเรียนสามารถเลือกได ตามความสนใจ ไดลงมือปฏิบัติในการเลนกิจกรรมนั้นๆ ดวยตนเอง รวมถึงไดมีโอกาสทํางานรวมกับคนอ่ืน ทําใหเกิด การเรยี นรดู ว ยการมปี ฏิสมั พันธกับสิ่งแวดลอ ม เพอื่ ใหเ กิดการเรยี นรอู ยางเต็มศกั ยภาพ

188 จุดประสงคข องการจดั ศนู ยก ารเรียนรู การจัดศนู ยก ารเรยี นรู เปนการจัดการเรียนรูเพ่ือใหผูเรียนไดรับประสบการณตรงดวยการปฏิบัติ กิจกรรมดวยตนเองภายในศูนยการเรียนรู ในแตละศูนยจึงมีลักษณะการจัดที่เปนสัดสวน สื่อ วัสดุ อปุ กรณ ที่สอดคลอ งตามธรรมชาติของศูนยน ้นั ๆ (Day. 1983) ศนู ยก ารเรียนรูจึงมีจดุ ประสงค ดังน้ี 1) เพ่ือใหผูเรียนไดมีโอกาสเลือกกิจกรรมการเรียนรูไดตามความตองการ ความสนใจ และ ความสามารถของผเู รยี น 2) เพื่อใหผูเรียนไดรับประสบการณตรง เปนการเรียนรูจากการคนพบ และลงมือปฏิบัติ กิจกรรมดว ยตนเอง 3) เพ่อื สรา งความรสู กึ อบอุน ไววางใจ และความสามารถในการเรยี นรู ทกั ษะตางๆ 4) เพ่อื เสริมสรา งทักษะการใชภาษา ความคดิ และการตดิ ตอ สื่อสาร 5) เพื่อสงเสริมการเรียน การคิด และการแกปญหาโดยใชวัสดุท่ีใชในการปฏิบัติกิจกรรม หลากหลาย 6) เพ่ือสงเสริมจินตนาการ และความคิดสรางสรรค ในศูนยการเรียนรูจึงควรมีกิจกรรม ให ผเู รยี นไดเ ลนและแสดงบทบาทสมมติ 7) เพื่อสงเสริมพัฒนาการทางสังคม โดยเรียนรูการติดตอสัมพันธกับผูอื่นขณะทํากิจกรรม ตามศูนยก ารเรียนรูต า งๆ 8) เพ่อื ฝก ใหผ เู รียนมีความรบั ผิดชอบ รว มดูแล รักษาวสั ดุ อปุ กรณอยเู สมอ 9) เพ่อื ฝกการทาํ งานเปน กลุมใหส ําเรจ็ ตามเปา หมายท่กี าํ หนดไวในแตล ะศนู ยการเรียนรู 10) เพ่ือชวยใหผูเรียนเรียนรูจากการคนพบและอธิบายการเรียนรูจากกิจกรรมตางๆ ที่ ได ปฏิบตั ิในศนู ยก ารเรียนรู จากขอมูลจุดประสงคของการจัดศูนยการเรียนรูขางตน จะเห็นไดวา มีความสอดคลองกับ เบญจพร สมานมาก (2554) ที่กลาววา การจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรูมีจุดมุงหมายเพื่อ ตอบสนองความตองการ ความสนใจ และสงเสริมการเรียนรูที่สอดคลองกับธรรมชาติ ตลอดจนการเรียนรู และวยั ของผเู รยี น ดวยการจดั กจิ กรรมการเรียนรูในศนู ยการเรียนรทู ่ีหลากหลายเพ่ือใหผูเรียนไดเลือก ปฏิบัติเพ่ือใหเกิดการเรียนรูดวยตนเอง อีกทั้ง ควรมีกิจกรรมที่เปนรายบุคคลและรายกลุม เพื่อให ผูเรียนไดรับการพัฒนาอยางเต็มตามศักยภาพ ซึ่งสามารถสรุปจุดประสงคของการจัดศูนยการเรียนรู ไดวา การจัดศูนยการเรียนรูมีจุดประสงคเพ่ือสงเสริมการเรียนรูของผูเรียน ทั้งทางดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญญา รวมถึงการสงเสริมใหผูเรียนเกิดพัฒนาการทางสังคมสามารถมี ปฏิสัมพันธท่ีดีสามารถทํางานรวมกับผูอ่ืนไดโดยจะมุงเนนและสงเสริมใหผูเรียนเกิดการเรียนรูท่ี สอดคลอ งกับธรรมชาติ ตอบสนองความตองการ ความสนใจ และความสามารถของผูเรียน เสริมสราง

189 ทักษะการคิดวิเคราะห คิดแกปญหา เปนการสงเสริมใหผูเรียนไดรับการพัฒนาในทุกๆ ดาน อยางมี ประสิทธิภาพและเต็มตามศักยภาพ องคประกอบของศนู ยก ารเรยี นรู ในการจดั กิจกรรมการเรียนรูและพัฒนาศูนยการเรียนรูน้ัน ผูสอนจะตองมีความรูความเขาใจ และใหความสําคัญขององคประกอบของศูนยการเรียนรู ซึ่งจะสงผลใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอยางมี ประสิทธิภาพ ดังท่ี อาภรณ ใจเท่ียง (2553) และ เนารุง วิชาราช (2554) ไดกลาวถึง องคประกอบท่ี สําคัญของศูนยการเรียนรู ประกอบดวย 1) บทบาทของผูสอน 2) บทบาทของผูเรียน 3) ชุดการสอน และ 4) การจดั หองเรียน โดยในแตละองคป ระกอบ สรุปไดด ังนี้ 1) บทบาทของผูสอน ผูสอนในการสอนแบบศูนยการเรียนรู จะตองลดบทบาทการสอนใน ช้นั เรียนลงแตจ ะเปลี่ยนบทบาทจากผสู อนเปน ผกู ํากับการเรียนรู เปนผูประสานงานกิจกรรมการเรียน เปนผูบนั ทกึ การพัฒนาของผเู รียนแตละคน และเปนผูจัดเตรียมกิจกรรมตางๆ ที่จะจัดข้ึนในศูนยการเรียนรู ตลอดจนการจัดเตรยี มส่ือการสอนเพ่ิมเติมเพ่ือใหสอดคลองกับสภาพการเรียนรู 2) บทบาทของผูเรียน การเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู ผูเรียนจะมีบทบาทสําคัญเพ่ือใหเกิด ประสิทธิภาพในการเรียนรู ดังนั้น ผูเรียนจึงควรมีความเขาใจในบทบาทหนาท่ีของตน โดยผูเรียนตอง ทําความเขาใจเก่ียวกับขอปฏิบัติในการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู และปฏิบัติกิจกรรมตามคําส่ังที่ ไดรับจากศูนยการเรียนรูอยางเครงครัด โดยจะตองปฏิบัติกิจกรรมและศึกษาเรียนรูใหครบทุกสวน กิจกรรม ตลอดจนใหความรวมมือกับกลุมในการประกอบกิจกรรม โดยการเปนผูนําหรือผูตามที่ดี เปน ตน 3) ชุดการสอน ชุดการสอนถือวาเปนองคประกอบสําคัญและจะเสนอเนื้อหาสาระในรูปของ สอ่ื ประสม ในการสอนแบบศูนยการเรียนรู ซึ่งประกอบดวย คูมือครู แบบฝกปฏิบัติสําหรับผูเรียน สื่อ ประกอบของแตล ะกจิ กรรม และแบบทดสอบสาํ หรับการประเมินผล 4) การจัดหองเรียน จะตองจัดหองเรียนแบบศูนยการเรียน โดยแบงเปนกลุมหรือฐาน กิจกรรม ตามท่ีระบุไวในชดุ การสอน หลกั ในการจัดศูนยการเรยี นรู การจดั หอ งเรยี นแบบศูนยก ารเรยี นรู ควรยดึ หลักดังตอ ไปน้ี 1) จาํ นวนผูเรียน การจดั หอ งเรียนแบบศนู ยการเรยี นรคู วรมจี ํานวนผูเรยี นพอเหมาะที่ผูสอน จะควบคมุ ดแู ลไดอยา งใกลช ดิ และทวั่ ถงึ 2) ขนาดของหองเรียน การจัดหองเรียนแบบศูนยการเรียนรูควรเปนหองท่ีมีขนาดใหญ มีบริเวณที่เพียงพอสําหรับการจัดและปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรูของผูเรียน ทั้งนี้ ผูเรียนจะตองมีพ้ืนท่ี ในการเคล่ือนไหวไดส ะดวกปลอดภยั ตลอดจนมีแสงสวางเพยี งพอและมีอากาศถายเทไดส ะดวก

190 3) กิจกรรมที่จะจัดในหองศูนยการเรียน การจัดหองเรียนแบบศูนยการเรียนรูควรจะจัดให มีกิจกรรมที่ชวยสงเสริมพัฒนาการ และสนองความตองการท่ีเหมาะสมกับวัยของผูเรียน เพ่ือเตรียม ความพรอมใหแกผูเรียนในทุกๆ ดาน ท้ังน้ี หลักการจัดหองเรียนหรือการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบศูนยการเรียนรู ผูสอน ตองรูและเขาใจถึงคุณคาท่ีเกิดจากการเรียนรู วาในแตละศูนยการเรียนรูจะสามารถพัฒนาทักษะ ดานใดบางใหเกิดแกผูเรียน และอุปกรณท่ีตองใชในการจัดศูนยการเรียนรูควรจะประกอบดวย อะไรบาง วิธีการใชอุปกรณ ตลอดจนข้ันตอนในการใชศูนยการเรียนรูนั้นๆ และควรมีความเหมาะสม และสอดคลองกบั ความสนใจของผเู รยี นในแตละวยั เพ่อื ใหผ ูสอนจัดกจิ กรรมการเรยี นรแู บบศูนยก ารเรียนรู ไดอยางถูกตองตามจุดประสงคการเรียนรู โดยที่ผูสอนจะตองวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรูโดย จัดระบบกรอบแนวคิดหรือผังมโนทัศนที่ตองการใหเกิดการเรียนรูวาศูนยการเรียนรูนั้นๆ จะชวยให สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรูไดตรงตามจุดประสงคการเรียนรู และเปนไปตามเปาหมายที่กําหนดไว อยา งมีประสิทธภิ าพ การสรางศนู ยการเรยี นรใู นสถานศกึ ษา ในการสรา งศนู ยก ารเรียนรูน้ัน จะมีการใชทรัพยากร และสื่อการเรียนรูตางๆ สามารถจัดการ และจัดเตรียมเพื่อใหผูเรียนไดมีโอกาสในการเรียนรูดวยตัวเอง ใหตอบสนองความตองการและความสนใจ ในการเรียนรูของผูเรียน ดังน้ัน จึงควรออกแบบและสรางศูนยการเรียนรูเพื่อใหผูเรียนไดใชทักษะ ตางๆ ไดอยางเหมาะสม และตอบสนองความแตกตางระหวางบุคคล ศูนยการเรียนรูจะทําให หองเรียนเกิดความแตกตางจากหองเรียนท่ัวไป โดยเนนใหผูเรียนเขาไปมีสวนรวมดวยความสนใจ รวมท้ังสามารถจัดสอนซอมเสริม ใหกับผูเรียนที่เรียนรูชาหรือตองไดรับการพัฒนาทักษะเพิ่มเติม ซึ่ง Michelle McFarland (2009) ไดเสนอการสรางและการจัดกิจกรรมการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรู ใหมปี ระสทิ ธภิ าพและเกิดประสิทธผิ ลกับผเู รยี น ไวดงั น้ี 1) มีการประเมินผูเรียนแตละคน และจัดทําเปนเอกสารแสดงผลการเรียนรูของผูเรียน เพ่ือที่จะแสดงขอมูลโดยรวมของการเรียนรู (Profile) ของผูเรียนแตละคน ซึ่งจะชวยใหครูไดขอมูลท่ี เปนประโยชน เชน แบบการเรียน (learning styles) และการแสดงออกของผเู รยี น 2) มแี ผนการพัฒนากิจกรรมในแตละศูนยการเรียนรู โดยใหเปนสวนหน่ึงของกระบวนการใน แผนการสอน เพ่ือใหผ ูเรยี นไดม โี อกาสทํากิจกรรมทงั้ กลุม ใหญแ ละกลุมเลก็ 3) จัดทําเคร่ืองหมายหรือสัญลักษณประจําศูนยการเรียนรู โดยอาจแสดงถึงจํานวนคนที่ สามารถเขาปฏิบัตกิ ิจกรรมภายในศูนยการเรยี นรใู นแตละครัง้ 4) จัดเตรียมสื่อ อุปกรณที่สนับสนุนวิธีการเรียนรูในศูนยการเรียนรูที่มีความเหมาะสมและ สอดคลอ งกับศูนยก ารเรียนรูน้นั ๆ 5) มีการแนะนาํ ข้นั ตอนในการเรยี นรู การใชสอ่ื อปุ กรณต า งๆ ภายในศูนยก ารเรยี นรู

191 6) จัดเตรียมเคร่ืองมือที่จัดกิจกรรมการเรียนรู และตรวจสอบอยางสม่ําเสมอเพ่ือใหอยูใน สภาพทใี่ ชง านไดอ ยา งสะดวกและปลอดภัย 7) ตรวจสอบความสมบูรณภายในศูนยการเรียนรู ตลอดจนจัดเตรียมวัสดุอุปกรณ สื่อท่ี ผเู รยี นจําเปนตองใชใหค รบและเพยี งพอตอความตองการ มีความสะดวกและเหมาะสมกบั การใชง าน 8) จดั เตรยี มทาํ แฟมเอกสารเพ่อื สะสมผลงาน บันทึกการเขา ทาํ กจิ กรรมในศูนยการเรยี นรู 9) ควรมีการบันทึกส่ิงที่ไดจากการเรียนรู เวลาที่ใชในการเขาศูนยการเรียนรู ทั้งนี้ เพ่ือใหผูเรียน สามารถอธบิ ายสงิ่ ทเ่ี ขาไดเ รยี นรูด วยตนเองจากการปฏิบัตกิ จิ กรรมหลังจากเขา เรียนในศนู ยการเรียนรูแลว 10) กําหนดใหผ เู รยี นประเมินตนเองหลงั จากเขา ปฏิบัตกิ จิ กรรมในศนู ยก ารเรียนรู ซึง่ จะเปน การสะทอ นผลยอ นกลบั เพอ่ื ชวยใหผ ูเรียนไดทราบความกาวหนาของตนเอง ขอ ดีของศนู ยก ารเรียนรู ภทั ราวดี ศรบี ุญสม (2555) ไดกลาวถึง ขอ ดีของศนู ยก ารเรียนรู ไวดังน้ี 1) สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรียนตามศักยภาพการเรียนรูของผูเรียนแตละคน หรือภายในกลุม ซ่ึงศูนยการเรียนรูจะชวยใหผูเรียนเรียนตามความตองการ ตามความสามารถของ แตละคนหรือผูเรียนภายในกลมุ 2) ผูเรียนไดเรียนรูอยางกระฉับกระเฉง (Active Learning) ศูนยการเรียนรูจะชวยใหผูเรียน ไดม ีสว นรว มในประสบการณการเรยี น การตอบสนอง และใหผลยอนกลับทันที 3) เปลี่ยนบทบาทของผูสอน (Teacher Role) ศูนยการเรียนรูจะเปล่ียนบทบาทของผูสอน มาเปนผูแนะนํา (Coaching) และคอยชว ยเหลือผเู รียนใหเ กดิ การเรยี นรมู ากขึ้น 4) เกดิ กระบวนการกลมุ (Group Process) สง เสริมการทํางานเปนกลุม มีภาวะผูนํา ยอมรับ ฟง ความคดิ เหน็ ของผอู ่ืน และมปี ฏสิ มั พนั ธท างสังคม ขอ จาํ กัดของศูนยการเรยี นรู 1) ตนทนุ มาก (Cost) การวางแผน การจัดตงั้ ศนู ย การรวบรวม และการจัดวัสดุตางๆ ตองใช เวลามากรวมทั้งการซ้ือวัสดุอุปกรณ การออกแบบ และพัฒนาส่ือการเรียนท่ีจะนํามาใชในศูนยการเรียนรู ตองใชเ งินจาํ นวนมาก 2) ผูสอนท่จี ัดการศนู ยก ารเรียนรูตองมีการจดั ระบบและการจดั หอ งเรยี นที่ดี รูปแบบของศนู ยก ารเรยี นรแู ละขั้นตอนการจัดการเรียนรแู บบศนู ยก ารเรยี นรู ในการจัดการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรูมีหลายรูปแบบ โดยจะยกตัวอยางการจัดการเรียนรู แบบศูนยการเรียนรูของ อาภรณ ใจเท่ียง (2553) ที่ไดกลาวถึง ข้ันตอนการจัดการเรียนรูแบบศูนย การเรียนรู ไวดังนี้

192 1) ข้ันเตรยี มการ ประกอบดวย 1.1 เตรียมผูสอน กอนจะทําการสอนทุกคร้ังผูสอนจะตองศึกษาขอมูล และรายละเอียด ตางๆ ในคูมือการสอน เริ่มตั้งแตจุดประสงคการเรียนรู การนําเขาสูบทเรียน การแบงกลุมผูเรียน ระยะเวลาท่ีเหมาะสมในการเรียนรูของผูเรียนแตละศูนยการเรียนรู เนื้อหาวิชาที่จะสอน วิธีการใชสื่อ ประกอบการสอน วิธกี ารวัดประเมนิ ผล จนถึงการสรปุ บทเรยี น 1.2 เตรียมวัสดุอุปกรณ ผูสอนตองเตรียมวัสดุอุปกรณตางๆ ที่จําเปนตองใชในแตละ ศูนยการเรียนรูวามีจํานวนเพียงพอและอยูในสภาพที่ใชการไดดีหรือไม เชน ใบงาน เอกสารเน้ือหา สาระ (Fact sheets) บตั รกจิ กรรมอปุ กรณการฝก ทดลองประเภทตา งๆ แบบประเมนิ ผล เปนตน 1.3 เตรียมสถานที่ สรางสิ่งแวดลอมที่สะดวกสบาย อบอุน สะอาด บรรยากาศดีเพื่อให ผูเรียนมีความสุขกับการเรียนรูเปนลําดับแรก หลังจากน้ันจัดเตรียมโตะ เกาอ้ี เปนลักษณะกลุมยอย ตามเนื้อหาท่ีจะสอน ใหเพียงพอกับจํานวนคนและกิจกรรมที่ตองทํา เชน จัดโตะเปนกลุม แตละกลุม วางปา ยช่ือเร่ืองทตี่ อ งการใหเกิดการเรียนรูใหชดั เจน 2) ข้ันสอน เปนขั้นการสรางกติกาการเรียนรูรวมกัน ขั้นตอนน้ีผูสอนชี้แจงกระบวนการเรียนรู แบบศูนยการเรียนและสรางกติกาหรือขอตกลงรวมกัน เชน การรักษาเวลาในการเรียนรูแตละศูนย การทาํ งานเปน ทมี ความรับผดิ ชอบในการทาํ กจิ กรรม เปนตน 2.1 การทดสอบกอนเรียน เปนการวัดพื้นฐานความรูเดิมของผูเรียนวามีความเขาใจใน เร่ืองที่เรียนเปนอยางไรซึ่งจะใชเวลาประมาณ 5 - 10 นาที เทานั้น เมื่อผูเรียนทําแบบทดสอบเสร็จ เรียบรอยแลว ผูสอนควรตรวจและบันทึกคะแนนไว พรอมบอกผลการสอบเพื่อใหผูเรียนทุกคนทราบ ความรูพ้นื ฐานของตนเอง 2.2 การนําเขาสูบทเรียน ในการนําเขาสูบทเรียนผูสอนใชกิจกรรมหรือวิธีการท่ี สอดคลองกับเนื้อหาสาระ และเหมาะสมกับผูเรียน ตอจากน้ันอธิบายเนื้อหาสาระและวิธีการที่จะ เรียนพอสังเขป ในการนําเขาสูบทเรียนเปนการดึงดูดความสนใจของผูเรียนท่ีจะมีตอบทเรียน อาจใช เวลาในการนําเขาสูบทเรียนเพียง 10 - 15 นาที เชน การนําเขาสูบทเรียนโดยการเลานิทาน การเลนเกม การแสดงบทบาทสมมติ อาจใชสื่อประกอบ เชน รูปภาพ แผนภูมิ สไลด เปนตน เมื่อนําเขาสูบทเรียน แลว ผูสอนจะอธิบายใหผูเรียนทราบถึงกิจกรรมตางๆ เพ่ือใหผูเรียนเกิดความสนใจที่จะเรียนรู พรอม ท้งั ชี้แจงลักษณะกิจกรรมท่มี ีอยใู นแตล ะศูนย 2.3 การดําเนินกิจกรรมการเรียนการสอน โดยแบงกลุมผูเรียน ผูสอนแบงกลุมผูเรียน ตามจํานวนศูนยการเรียนรู และควรแบงแบบคละกันตามความสามารถ ความสนใจ เพศ วัย เพื่อให แตละกลุมรวมดวยชวยกันเพื่อใหเกิดการเรียนรูรวมกัน และการดําเนินกิจกรรม โดยใหผูเรียนปฏิบัติ กิจกรรมตางๆ ครบในทุกศนู ยการเรยี นรูที่กาํ หนด

193 3) ขั้นสรุปบทเรียน ผูสอนทําหนาที่สรุปบทเรียนท้ังหมดรวมกับผูเรียนเพื่อใหผูเรียนเกิด ความเขาใจเพ่ิมมากขึ้นหลังจากท่ีผูเรียนหมุนเวียนกันทํากิจกรรมครบศูนยการเรียนรูแลว ผูสอน ตง้ั คาํ ถามใหผเู รยี นสะทอนความรสู ึกและบทเรียนทีไ่ ดร ับ 4) ขั้นประเมินผล เมื่อสรุปบทเรียนแลว ผูสอนจะประเมินผลและใหคะแนนเพ่ือดูวาการเรียนรู ของผูเรียนมีประสิทธิภาพเพียงใด โดยใหผูเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อตรวจสอบ ความกาวหนาในการเรียน พรอมท้ังแจงผลการทดสอบใหทุกคนทราบพัฒนาการของตนเอง เมอ่ื เปรียบเทยี บกับผลการทดสอบกอนเรยี น ท้ังน้ี ในการจัดศูนยการเรียนรูจะชวยใหประสบการณการเรียนรูมีความหมายกับผูเรียนมากข้ึน ศูนยการเรียนรูหรือมุมตาง ๆ จะเกี่ยวพันกับประสบการณตรง และวัสดุ อุปกรณท่ีหลากหลายซ่ึง ควรมคี วามสัมพันธก บั หนว ยการเรียนหรือบทเรียนท่ีกําลังดําเนินอยูในขณะน้ัน ซึ่งมุมหรือศูนยการเรียนรู ที่มีการวางแผนเปนอยางดี และมีการปรับเปลี่ยนวัสดุอุปกรณอยูเสมอจะชวยใหกระตุนความสนใจ ของผเู รยี นศูนยก ารเรยี นรจู กั เปดโอกาสใหครูสอนผูเรียนเปนรายบุคคล หรือกลุมเล็ก ในขณะเดียวกัน ก็ชวยสงเสริมใหผูเรียนไดปฏิบัติกิจกรรมอยางหลากหลายตามความสนใจ และในการจัดศูนยการเรียนรู ครูควรคํานึงถึงความสมดุลระหวางกิจกรรมท่ีตองการความสงบ และกิจกรรมท่ีเสียงดัง ตองลงมือปฏิบัติ และกิจกรรมท่ีตองการความเปนระเบียบเรียบรอย เปนตน สภาพแวดลอมท่ีไดรับการจัดอยางเหมาะสม จะชวยใหผ เู รยี นเปนตัวของตัวเองมากข้นึ ซง่ึ จะสงผลตอ การควบคมุ ตนเองในทส่ี ดุ การประยกุ ตใ ชศ นู ยการเรยี นรใู นการจดั การเรยี นการสอน ดารุณี โชคเกื้อ (2553) ไดกลาวถงึ การประยกุ ตใ ชศ นู ยก ารเรยี นรู ไวด งั นี้ 1) ศนู ยการเรียนรูสามารถนาํ ไปใชก บั ทกุ ระดับการศกึ ษา ไปทุกรายวชิ า 2) ศูนยการเรียนรูในลักษณะที่เปนศูนยฝกทักษะ (Skill Centers) ผูเรียนไดฝกทักษะ ทางดานตางๆ เพ่ิมขึ้นโดยไดรับการสอนจากบทเรียนผานสื่อหรือวิธีการอ่ืนมากอน ทักษะพ้ืนฐานจะ ทําใหก ารฝกปฏบิ ัตใิ นศูนยการเรียนรูจนทําใหม คี วามชาํ นาญดว ยตัวผเู รียนเอง 3) ศูนยการเรียนรูในลักษณะท่ีเปนศูนยความสนใจ (Interest Centers) เปนสวนที่สรางขึ้นมา เพือ่ กระตุนใหเกดิ ความสนใจใหม ๆ และเกดิ ความคิดสรางสรรค 4) ศูนยการเรียนรูในลักษณะที่เปนศูนยสอนเสริม (Remedial Centers) เปนสวนท่ีจะชวย ผูเรียนท่ีตองการใหชวยเสริมความรูหรือทักษะท่ียังไมสมบูรณจากการเรียนปกติ หรือแยงผูเรียนท่ี ตอ งการความชว ยเหลอื เปน พเิ ศษ 5) ศูนยการเรียนรูในลักษณะที่เปนศูนยเพ่ิมพูนความรู (Enrichment Centers) ศูนยการเรียนรู นจี้ ะกระตนุ ประสบการณการเรียนรูเพ่ิมขึ้นหลังจากที่ผูเรียนไดเรียนหรือทํากิจกรรมบรรลุจุดประสงค ที่ตั้งไวแลว เชน ผูเรียนที่มีความสามารถสูงเรียนบทเรียนจบแลว แตยังมีเวลา ในการทํากิจกรรมอื่น เพอ่ื ใหเกดิ ความชาํ นาญเพิม่ มากข้นึ

194 6) ศูนยก ารเรียนรูในลักษณะท่ีเปนศูนยสํารอง (Reserved Centers) ในกรณีที่มีศูนยการเรียนรู และกจิ กรรมเมือ่ ผูเ รยี นทํากิจกรรมในสวนใดเสร็จแลวจะเขาไปทํากิจกรรมในศูนยอ่ืนได ศูนยนั้นยังไมวาง เนื่องจากมีผูเรียนในศูนยน้ันยังทํากิจกรรมไมเสร็จ ก็ใหมารอและทํากิจกรรมท่ีศูนยสํารองน้ี โดยจัด กิจกรรมที่สอดคลอ งกบั เรือ่ งท่ศี กึ ษา ควรเปน กิจกรรมในลักษณะผอ นคลาย ซึ่งจะทาํ ใหไ มว า ง ในขณะ ทรี่ อหรอื ไปรบกวนผทู กี่ ําลงั ทํากจิ กรรมในศูนยอ ืน่ จะเห็นไดวา ในการจัดสภาพแวดลอมในหองเรียนจะตองสะทอนหลักการ หลักวิชาการ และ เอื้อตอการเรียนรูและพัฒนาการของผูเรียน รวมถึงการเลือกใชวัสดุอุปกรณที่เปนประโยชน โดย ตอบสนองความตองการ ความสนใจ ความสามารถ ความถนัดของผูเรียนแตละบุคคล สภาพแวดลอม ตองเปนไปเพ่ือเอ้ือตอการสงเสริมพัฒนาการทุกดานของผูเรียน ประเด็นสําคัญอีกประการหน่ึงของ การจัดสภาพแวดลอมในชั้นเรียนคือ ผูสอนตองวิเคราะหแผนการจัดช้ันเรียนรวมดวย ผูสอนจะตอง ตระหนักอยูเสมอวา การเรยี นของผูเรียนสามารถเกิดขน้ึ ไดทุกที่ ทกุ เวลา และทุกดาน โดยตองคํานึงถึง เนื้อหาของหลักสูตรรวมดวย การจัดสภาพแวดลอมแบบศูนยการเรียนรูภายในหองเรียน จึงควรเปน การจัดกิจกรรมการเรียนรูเพื่อกระตุนใหผูเรียนเกิดกระบวนการเรียนรู เกิดทักษะการคิด รูจักการคิด วิเคราะหและตัดสินใจเลือกในส่ิงท่ีตนถนัดและสนใจตามความสามารถ ซึ่งจะเปนการตอบสนอง การเรียนรูของผูเรียนใหเกิดประสิทธิภาพเต็มตามศักยภาพ ท้ังน้ี ผูเรียนแตละคนจะมีระดับการเรียน และการรับรูที่ตางกัน ศูนยการเรียนรู จึงเปนการจัดกิจกรรมการเรียนรูท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญ ซึ่ง นอกจากผูเรียนจะเกิดพัฒนาการและทักษะดานตาง ๆ แลว ยังทําใหผูเรียนไดพัฒนาทักษะชีวิตท่ีได จากการปฏิบัติกิจกรรมในศูนยการเรียนรูรวมดวย เชน ความรับผิดชอบ ความชวยเหลือ และความยืดหยุน ในการอยูรวมกันในการทํางานหรือปฏิบัติกิจกรรมเปนกลุม กลาแสดงความคิดเห็น กลาคิด กลาตัดสินใจอยางมีเหตุผลมากข้ึน ดังนั้น การจัดกิจกรรมการเรียนรูแบบศูนยการเรียนรูจะชวย สนับสนุนความคิดของผูเรียน ชวยพัฒนาผูเรียนใหมีความรับผิดชอบมากข้ึน กิจกรรมตางๆ จะชวย สนับสนุนใหผูเรียนเกิดการเรียนรูจากการคนพบที่ไดจากการลงมือปฏิบัติดวยตนเอง เปนการตอบสนอง ความแตกตา งระหวางบุคคลของผูเรียนเพ่อื ใหผูเรยี นเกดิ การเรยี นรูไ ดอยางเหมาะสมตามศักยภาพ บทสรุป ศูนยการเรียนรูเปนการจัดกิจกรรมการเรียนรูเพ่ือใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดดวยตนเอง สงเสริมใหผูเรียนไดศึกษาคนควาและแสวงหาความรูดวยตนเอง สอดคลองกับความตองการและ ความสนใจของผูเรียนการจัดเปนหองเรียนเปนศูนยการเรียนรูหรือฐานการเรียนรู มีการจัดกิจกรรมที่ เปนทั้งรายบุคคลและรายกลมุ เพือ่ ใหผ ูเรยี นไดรบั การพฒั นาอยางเตม็ ตามศกั ยภาพ การจัดการเรียนรู แบบศูนยการเรียนรู จึงเปนกระบวนการท่ีผูสอนจัดประสบการณการเรียนรูใหผูเรียนดวยการศึกษา หาความรูดวยตนเองไดตามความตองการ ตามความสนใจ และตามความสามารถ โดยการเตรียม เนื้อหาสาระรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู และการใชส่ือการสอนแบบประสม โดยในแตละศูนยจะมี

195 เนื้อหาสาระและกิจกรรมการเรียนรูท่ีสมบูรณในตัวเอง หนาที่สําคัญของผูสอนคือ ทําหนาที่เปน ผูจัดเตรียมศูนยการเรียนรู ใหคําแนะนํา และอํานวยความสะดวกในการเรียนรู พรอมทั้งประเมินผล การเรียนรูของผูเรียนดวย การจัดศูนยการเรียนรูจึงเปนการจัดการเรียนรูเพ่ือสงเสริมการเรียนรูของ ผูเรียน สงเสริมใหผูเรียนไดรับการพัฒนาในทุกๆ ดาน ท้ังทางดานรางกาย อารมณ สังคม และ สติปญญา มปี ฏิสัมพนั ธที่ดสี ามารถทํางานรวมกบั ผอู ืน่ ได โดยจะมุง เนน และสงเสริมใหผูเรียนเกิดการเรียนรู ที่สอดคลองกับธรรมชาติ ตอบสนองความตองการ ความสนใจและความสามารถของผูเรียน เสริมสรางทักษะการคิดวิเคราะห คิดแกปญหาอยางมีประสิทธิภาพและเต็มตามศักยภาพ ผูสอน จะตองวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรูโดยจัดระบบกรอบแนวคิดหรือผังมโนทัศนที่ตองการใหเกิด การเรียนรูวาศูนยการเรียนรูนั้น ๆ จะชวยใหจัดกิจกรรมการเรียนรูไดตรงตามจุดประสงคการเรียนรู และเปนไปตามเปาหมายท่ีกําหนดไวอยางมีประสิทธิภาพ บทบาทของผูสอน จะเปล่ียนบทบาทเปน ผูก ํากับการเรียนรู เปนผูประสานงานกิจกรรมการเรียน และเปนผูจัดเตรียมกิจกรรมตางๆ ที่จะจัดข้ึน ในศูนยการเรียนรู สวนผูเรียนจะตองมีบทบาทในการทําความเขาใจเกี่ยวกับขอปฏิบัติในการเรียน แบบศูนยการเรียนรู และปฏิบัติกิจกรรมตามคําส่ังท่ีไดรับจากศูนยการเรียนรูอยางเครงครัด โดย จะตองปฏิบัติกิจกรรมและศึกษาเรียนรูใหครบทุกศูนยกิจกรรม ตลอดจนใหความรวมมือกับกลุมใน การประกอบกิจกรรม โดยการเปนผนู าํ หรอื ผูตามท่ีดี เปนตน ทั้งน้ี ในการจัดศูนยการเรียนรูจะชวยให ประสบการณการเรียนรูมีความหมายกับผูเรียนมากข้ึน ศูนยการเรียนรูหรือมุมตางๆ จะสอดคลองกับ ประสบการณต รง โดยมีการจดั วัสดุ อปุ กรณท ีห่ ลากหลาย และมีความสมั พนั ธกบั หนวยการเรียน หรอื บทเรียนที่กําลังดําเนินอยูในขณะน้ัน ทั้งน้ี มุมหรือศูนยการเรียนรูท่ีมีการวางแผนเปนอยางดี และ มีการปรับเปลี่ยนวัสดุอุปกรณอยูเสมอจะชวยกระตุนความสนใจของผูเรียน ศูนยการเรียนรูจะเปด โอกาสใหครูสอนผูเรียนเปนรายบุคคล หรือกลุมเล็ก ในขณะเดียวกันก็ชวยสงเสริมใหผูเรียนไดปฏิบัติ กิจกรรมอยา งหลากหลายตามความสนใจ และในการจัดศนู ยก ารเรียนรูครูควรคํานึงถึงสภาพแวดลอม ที่ไดรบั การจดั อยางเหมาะสม เพื่อใหผ ูเรยี นเกดิ การเรียนรไู ดเ ต็มศกั ยภาพ เอกสารอา งองิ กุลยา ตันติผลาชีวะ. (2550ก). การจัดกิจกรรมการเรียนรูสําหรับเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: มิตร สัมพนั ธกราฟฟค. _________. (2550 ข). อจั ฉริยาอาจารยก ารศึกษาปฐมวัย. กรงุ เทพฯ: มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ. จุมพล ราชวิจิตร,ลัดดา ศิลานอย,และ ธีรชัย เนตรถนอมศักดิ์ (บรรณาธิการ). (ม.ป.ป.). การพัฒนา ผลงานทางวิชาการดวยนวตั กรรมการเรียนรู ชุดการสอนแบบศูนยการเรียน. ขอนแกน: ศนู ยพ ฒั นาวชิ าชีพครูและบุคลากรทางการศกึ ษา คณะศกึ ษาศาสตร มหาวิทยาลยั ขอนแกน.