banthuekaiwepnbtheriiyn

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ดําเนินงานเข้าเป็ นเกณฑ์การประเมินชุมชนสุขภาพดี ซงึ ทางตําบลแม่แรงมีการ ประเมนิ ชมุ ชนทกุ ปี อย่แู ล้ว และในเดอื นมกราคม 2556 กไ็ ด้มกี ารจดั กิจกรรมสร้าง กระแสในการลด ละ เลิกบุหรีโดยการจดั เวทีเสวนา ให้ความรู้ในเรืองโทษและพิษ ภัยของบุหรี กฎหมายทีเกียวข้องกับบุหรี มีการจัดประกวดบูธให้ความรู้ในเรือง โทษและพิษภยั ของบุหรี กฎหมายทีเกียวข้องกบั บุหรีของโรงเรียนในเขตตําบลแม่ แรง โดยผู้เข้าร่วมโครงการคือ ผู้ทีสบู บุหรี นกั เรียน และประชาชนผู้ให้ความสนใจ โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการจํานวน 693 คน และกิจกรรมครัง; นีม; ีผู้ทีสมคั รใจเข้าร่วม โครงการเลิกสบู บุหรีด้วยตวั เองจํานวน 15 คน หลงั จากนัน; ได้เว้นช่วงการดําเนิน ตามโครงการไปเนืองจากติดปฏิทินชุมชน เช่น ปอยหลวง ในเดือนมกราคม ถึง มีนาคม เดือนเมษายนก็ติดช่วงสงกรานต์ และฤดูกาลของลําไย จึงได้มาเริม กิจกรรมเข้าค่ายปรับเปลียนพฤติกรรมในเดือนกรกฎาคม 2556 โดยค่ายแรกได้มี ผู้เข้าร่วมกิจกรรม 66 คน และค่ายที 2 มีผู้เข้าร่วมกิจกรรม 72 คน และด้วย ระยะเวลาจากทําคา่ ยปรับเปลียน ถงึ ระยะเวลาสรุปโครงเป็ นช่วงระยะเวลาทีสนั; แต่ ก็พอสรุปผลได้คือ มีผู้ทีสามารถเลิกบุหรีได้ด้วยตนเอง ตงั; แต่เริมเข้าร่วมกิจกรรม เสวนาจนถึงเวลาสรุปเป็ นเวลา 7 เดือนมีจํานวน 9 คน และผู้ทีเริมเลิกบุหรีด้วย ตนเองหลงั การเข้าคา่ ยปรับเปลียนจนถงึ เวลาสรุปโครงการซงึ เป็นระยะเวลาทีสนั; คือ ระยะเวลา 2 เดือน มีจํานวน 21 คน สรุปจํานวนผู้เลิกบหุ รีในโครงการ คือ 30 คน โดยทัง; 30 คนเป็ นบุคคลต้นแบบของโครงการ และมีผู้ทีเข้าร่วมกิจกรรมส่งเข้า คลินิกอดบุหรีของโรงพยาบาลป่ าซาง จํานวน 4 คน อย่างไรก็ดีทุกวันนีท; าง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพยงั คงรับสมคั รผู้เข้าร่วมกิจกรรมอย่างต่อเนือง เพราะ เรามีเครือข่ายทีให้ความสนับสนุนในเรืองอุปกรณ์ในการคัดกรอง และการรับ ผู้สมคั รใจเลิกบุหรีทีจะต้องใช้ยาช่วย เข้าคลินิกเลิกสูบบุหรีของโรงพยาบาล คือ หนา 90 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โรงพยาบาลป่ าซาง และโรงพยาบาลลําพนู และในเดือนกรกฎาคมเช่นกนั ได้ดําเนิน จัดอบรมความรู้ในเรืองพิษภัยบุหรี และกฎหมายทีเกียวข้องให้กบั ผู้ประกอบการ ร้านชําในเขตตําบลแม่แรงซงึ มี 45 ร้ าน แต่เข้าร่วมกิจกรรมครัง; นีเ; พียง 39 ร้ าน สว่ นทีเหลือได้ร่วมกบั กองสาธารณสขุ และสิงแวดล้อมได้ออกติดตามเยียม และได้ ดําเนินการคืนข้อมลู ให้ชมุ ชน หมบู่ ้านทีต้องการจะดําเนินกิจกรรมต่อ คือ หมบู่ ้าน ป่ าบกุ โดยต้องการทีจะเป็นชมุ ชนปลอดบุหรีทียงั ยืนต่อไป ซงึ ทางทีมงานก็ต้องการ ทีจะดําเนินกิจกรรมในหมบู่ ้านป่ าบุกซงึ มี 3 ชมุ ชนเล็กเป็ นหมบู่ ้านนําร่องทีจะเป็ น หมบู่ ้านปลอดบหุ รี สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านดอนหลวง ต.แมแ่ รง อ.ป่ าซาง จ.ลาํ พนู 51120 ผ้รู ับผิดชอบ : นางศิวลิ ยั ริยะป่ า โทร. 088-2525322 Email : [email protected] บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 91

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 06 โครงการสานพลงั ชุมชนท้องถ\"นิ ตาํ บลริมปิ งต้านภยั บุหร\"ี อาํ เภอเมือง จงั หวัดลาํ พูน กิจกรรมเตรียมชมุ ชน และจดั เวทปี ระชาคมในหมบู่ ้าน การดําเนินงานตามโครงการสานพลงั ชุมชนท้องถินตําบลริมปิ งต้านภัย บหุ รี โดยสรุปผลการดําเนินงานกิจกรรมตามโครงการได้ ดงั นี ; 1. เตรียมชุมชนโดยจัดประชุมเครือข่ายสุขภาพระดับตําบลเพือจัดตัง; คณะกรรมการดําเนินงานโครงการสานพลงั ชุมชนท้องถินตําบลริมปิ งต้าน ภยั บหุ รีทีมาจากภาคีเครือข่ายการทํางาน ทุกภาคสว่ นประกอบด้วยภาค การเมือง ภาควิชาการ และภาคประชาสังคมพร้ อมทัง; กําหนดบทบาท หน้าทีวางกลไกการทํางาน หนา 92 บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 2. ประชุมชีแ; จงนโยบายและแนวทางการดําเนินงานแก่คณะกรรมการ ดาํ เนินงานโครงการฯ เพือสร้างความเข้าใจร่วมกนั และหารูปแบบแนวทาง ในการแก้ไขปัญหาการควบคมุ บหุ รีและพิษภยั ของบหุ รีในชมุ ชน 3. ประชมุ คณะทํางานโครงการฯ จํานวน 2 ครัง; 4. ประชาคมทุกหมู่บ้าน จํานวน 10 หมู่บ้าน เพือคืนข้อมูลผลการสํารวจ ปัญหาการสูบบุหรีและปัญหาสุขภาพและชีแ; จงวัตถุประสงค์ของการ ดาํ เนินงานโครงการฯ 5. สร้างแกนนําพีเลีย; ง “เครือข่ายตําบล ริมปิ งสดใสไร้ควันบุหรี” จํานวน 20 คน (หมู่บ้ านละ 2 คน) เพือเป็ น อาสาสมัครช่วยเหลือผู้สมัครใจเลิก บหุ รี และทําหน้าทีเฝ้ าระวงั การละเมดิ มาตรการชุมชนและตามทีกฎหมาย กําหนด 6. สร้ างนโยบายและมาตรการสังคม และปฏิบัติตามข้ อกําหนดและ กฎหมายทีกําหนด เช่น การควบคมุ การจําหน่าย (โดยเฉพาะให้เยาวชน) การจํากดั เขตพืน; ทีการสบู บหุ รีและการเฝ้ าระวงั การสบู ในทีห้ามสบู 7. ประชาสมั พนั ธ์ให้ประชาชนทราบและปฏิบตั ิตามข้อกําหนดและกฎหมาย ทีกําหนด 8. สอื สารทางสงั คมให้ความรู้เรืองพิษภยั ของบุหรีแก่กล่มุ เป้ าหมายทีสบู บหุ รี ผู้ประกอบการค้าบุหรี นักเรียน และประชาชนทุกคนในชุมชน เพือการ ปรับเปลียนความเชือและการรณรงค์อนั ตรายจากบุหรี (รวมมวนเอง/ยา บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 93

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน เส้น ยาเคีย; ว ยานตั ถ์ุ) เพือให้ประชาชนตระหนักถึงพิษภัยของบุหรีและ ผลิตภณั ฑ์ยาสบู ทุกชนิด ซงึ เป็ นอนั ตรายต่อสขุ ภาพของตนเอง ตระหนัก ถงึ สิทธิของบคุ คลในการได้รับความค้มุ ครองและปกป้ องจากการได้รับควนั บุหรีมือสอง และการป้ องกันลูกหลานไม่ให้เป็ นนักสูบหน้าใหม่ในทุก ช่องทางการสือสารทีมีในชุมชนเช่น เสียงตามสาย วิทยุชุมชน สปอต รณรงค์ ป้ ายประชาสมั พนั ธ์ สติdกเกอร์ แผน่ พบั เป็นต้น 9. จดั กิจกรรมการช่วยเลิกบหุ รีประกอบด้วย จดั คา่ ย ลด ละ เลกิ บหุ รี (คา่ ยคนไร้ควนั ... คณุ ทําได)้ แกก่ ลมุ่ ผ้สู บู บหุ รี/ผ้ใู ช้ยาสบู จํานวน 200 คน (ผ้สู บู บหุ รีทีสมคั รใจ) แบ่งเป็ น 2 รุ่นๆ ละ 100 คน เข้ าถึงกลุ่มผ้ ูสูบบุหรี ทียังไม่สมัครเข้ าร่ วมโครงการโดยให้ ข้ อมูล ความรู้ ข่าวสาร และชกั ชวนให้เลกิ /ตดั สนิ ใจเลิกในกิจกรรมตอ่ ไป จดั เวทีแลกเปลียนเรียนรู้ผู้ทีผ่านค่ายลด ละ เลิก บุหรี (ค่ายคนไร้ ควนั ... คณุ ทําได)้ เดอื นละ 1 ครัง; ร่วมกบั ตวั แทนคณะทํางานฯ และ แกนนําพีเลีย; งโดยจัดในรูปแบบเชิงรับและเชิงรุกในชุมชน รวมทัง; เปิ ดโอกาสเชิญชวนผ้สู บู บหุ รีทียงั ไมต่ ดั สินใจให้เข้าร่วมกิจกรรม 10. เกิดบุคคลต้นแบบในการเลิกยาสูบทุกชนิด (รวมบุหรีมวนเอง) ของใน ตําบลริมปิ ง จํานวน 23 คน พร้ อมทัง; ประกาศเกียรติคุณเชิดชูเกียรติให้ กําลงั ใจทีประสบผลสาํ เร็จการเลิกบหุ รี 11. กิจกรรม 5 ธันวามหาราช โครงการทําความดี เลิกบุหรี เพือพ่อ ทําพิธี ประกาศตนยืนยนั /ตงั; ใจเลิกบหุ รีเพือพ่อ หนา 94 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 12. ส่งเสริมการจดั กิจกรรม “วัยใสต้านภัยบุหรี” ในโรงเรียน ในชมุ ชนโดย บรู ณาการในการเรียนการสอนในชนั; เรียนและจดั กิจกรรมการจดั ประกวด เรียงความ คําขวญั วาดภาพระบายสี เรืองเล่า เกียวกบั การลด ละ เลิก บหุ รีและนํามาแสดงในวนั งดสบู บหุ รีโลก 13. จัดตัง; กลุ่ม“คนตําบลริมปิ งยุคใหม่ไร้ ควันบุหรี”และส่งเสริมการจัด กิจกรรมกลมุ่ ปัจจบุ นั มีสมาชิกจํานวน 59 คน 14. ส่งเสริมการสร้ างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรี/การจัดสถานที สาธารณะปลอดบุหรี โดยการติดป้ ายประชาสัมพันธ์หมู่บ้าน/ชุมชน ปลอดบหุ รี และกําหนดเขตปลอดบหุ รีตามทีกฎหมายกําหนด และสถานที สาธารณะทกุ แห่งจํานวน 21 แห่ง 15. กิจกรรม “บ้านนี!ครอบครัวสุขสันต์ ไร้ ควันบุหรี” จํานวน 2,000 ครัวเรือน โดยการติดสตกิd เกอร์ภายในบริเวณบ้าน ณ จดุ ทีเห็นได้ชดั 16. เกิดร้านค้าต้นแบบในชมุ ชนไมจ่ ําหน่ายบหุ รี จํานวน 10 ร้าน 17. จดั กิจกรรมรณรงค์สร้างกระแสชมุ ชน ลด ละ เลิก บหุ รี ในวนั พ่อ 5 ธ.ค.55 และวันงดสูบบุหรีโลก 31 พ.ค.56 โดยขบวนรณรงค์ปันจักรยานสร้ าง กระแสชมุ ชนทวั ทงั; ตําบลริมปิ ง 18. สนบั สนนุ กระบวนการช่วยเลิกบหุ รี o จัดตัง; คลินิกอดบุหรี ณ รพ.สต.ริมปิ ง เพือให้ความช่วยเหลือและ จดั บริการเลิกบุหรี รวมถึงยาเส้น/บุหรีมวนเอง ให้ผู้ทีต้องการเลิกบุหรี โดยใช้ชุมชนเป็ นฐานโดยมีสถานบริการสาธารณสขุ ให้การสนบั สนุน ทางด้านวชิ าการ อาํ นวยความสะดวกในการเข้าถงึ บริการเลิกบหุ รี สาย ดว่ นเลกิ บหุ รี 1600 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 95

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 19. เกิดนวตั กรรมทีช่วยลด ละ เลิกบหุ รี เช่น DE WALS คลิปภาพและเสียง “ห่วงใย ... จากใจคนทีคุณรักและรักคุณ”และสมุนไพรหญ้าดอกขาว ช่วยเลกิ บหุ รี 20. จดั เวทีสรุปบทเรียนการดําเนินงานผลกั ดนั ข้อเสนอเชิงนโยบายสาธารณะ เข้าสธู่ รรมนูญว่าด้วยระบบสขุ ภาพตําบลริมปิ งโดยทางชมรม “คนตําบล ริมปิ งยุคใหม่ ไร้ ควันบุหรี” เป็ นผู้ยืนข้ อเสนอเชิงนโยบายผ่านทาง ผ้บู ริหารของท้องถิน กล่าวโดยสรุปการดําเนินงานตามโครงการสานพลงั ชุมชนท้องถินตําบล ริมปิ ง ได้อาศยั ความเข้มแข็งของทุนทางสงั คมทีมีอยู่โดยวางกลไกการทํางานผ่าน คณะทํางานดําเนินงานโครงการฯ ซงึ ประกอบไปด้วยจากทุกภาคส่วนทีเกียวข้อง โดยได้แสดงบทบาทการทํางานอย่างเต็มที และอาศัยการประชาสัมพันธ์ทุก ช่องทางของการสอื สาร เพือให้เข้าถงึ คนในชมุ ชนและกลมุ่ เป้ าหมาย สร้างแกนนําพี เลีย; งร่วมค้นหานวตั กรรม ทีช่วยลด ละ เลิกบหุ รี ค้นหาบุคคลต้นแบบ การจดั เวที สรุปบทเรียน ผลกั ดันข้อเสนอเชิงนโยบายสาธารณะเข้าสู่ธรรมนูญว่าด้วยระบบ สุขภาพตําบลริมปิ งให้ทุกภาคส่วนได้มีการควบคุม บังคบั ใช้กฎหมายทีเกียวข้อง อยา่ งเข้มงวด โดยเฉพาะสถานทีเขตปลอดบหุ รีตามทีกฎหมายกําหนด เพือค้มุ ครอง สขุ ภาพผ้ไู มส่ บู บหุ รี หรือผ้สู บู บหุ รีมือสอง พร้อมทงั; ให้ทางเทศบาลตําบลริมปิ ง และ ส่วนราชการทีเกียวข้องหนุนเสริมการสร้ างกระแสชุมชนลด ละ เลิกบุหรี อย่าง ตอ่ เนือง เพือให้คนตาํ บลริมปิ ง มี “อายุม\"ัน ขวัญยืน” ตอ่ ไป หนา 96 บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน สถานทตี ดิ ตอ่ : เทศบาลตาํ บลริมปิ ง 999 หมทู่ ี 6 ต.ริมปิ ง อ.เมอื ง จ.ลาํ พนู 51000 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายธวชั ชยั กนั ทะวนั นา โทร. 089-8544779 Email : [email protected] บันทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 97

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 07 โครงการชุมชนคนแจ้ซ้อนปลอดบุหร\"ี อาํ เภอเมืองปาน จงั หวัดลําปาง กิจกรรมพัฒนาศกั ยภาพบคุ คลตนแบบ และกจิ กรรม อสม.เชงิ รุก โครงการชมุ ชนคนแจ้ซ้อนปลอดบหุ รี ได้แบง่ การดําเนินกิจกรรมออกเป็ น 2 งวดงาน ดงั นี ; งวดงานที 1 ประชุมชีแ; จงโครงการเพือพฒั นาศกั ยภาพ และการคืนข้อมลู การสํารวจและปัญหาการสบู บุหรีแก่ผู้นํา เพือขยายผลและคืนข้อมลู สชู่ มุ ชน 1 วนั อสม. ออกประชาคมสขุ ภาพในแตล่ ะหมบู่ ้าน ทงั; สิน; 12 หมบู่ ้าน เพือค้นหาผ้ทู ีสนใจ และจะเข้าร่วมโครงการเลิกบุหรี จํานวน 976 คน ให้ความรู้แก่ประชาชนทัวไปใน เรืองพิษภัยบุหรี และวตั ถุประสงค์ของโครงการ เพือร่วมกันกําหนดสถานทีปลอด บหุ รี จดั เขตปลอดบหุ รี และจดั ทําป้ ายประชาสมั พนั ธ์เคลือนทีแก่ คณะทํางานและ ภาคเี ครือข่าย ของชมุ ชนคนแจ้ซ้อนปลอดบหุ รี จํานวน 84 ชดุ หนา 98 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน งวดงานที 2 จัดประชุมทีมงาน เตรียมความพร้ อม ชีแ; จงแนวทางและ วตั ถุประสงค์ของการทํางานให้กบั อสม. จํานวน 168 คน โดยมีวิทยากรบรรยาย และคืนข้อมูลของคนในชุมชนทีป่ วยเป็ นโรคทางเดินหายใจ โรคมะเร็ง กนั มากขึน; และมีการแบ่งกลุ่มพูดคุยกันถึงปัญหา และวิธีแก้ปัญหาหาแนวทางร่วมกันแล้ว นําเสนอเป็ นเวลา 1 วนั จดั ให้ อสม. เข้าเยียมกลุ่มเป้ าหมายทุกสปั ดาห์ โดยจะแบ่งเป็ นเขตรับผิดชอบของ แต่ละคน วนั ประชุมประจําเดือน ของทกุ หมบู่ ้าน ก็จะจดั ให้มีกิจกรรม ประชาสมั พันธ์เรืองพิษภยั ของบุหรี จัดกิจกรรมตรวจคัดกรองสุขภาพ กิจกรรมทางเลือกในการเลิกบุหรีด้วย 1600 ประเมินผลกิจกรรมทุก 2 เดือน การ ชีแ; จงเรืองกฎหมายบุหรี การจําหน่ายบุหรีแก่เด็ก โทษของการทําผิดกฎหมายใน เรืองเกียวกับบุหรีการเลิกบุหรี หลงั เสร็จสิน; การบรรยายก็จะมีการแบ่งกลุ่มเขียน แนวทางในการแก้ปัญหาทีเกิดขึน; ร้ านค้าทีเข้าร่วมกิจกรรมให้ความร่วมมือในการ งดขายบุหรีแก่เด็กและเยาวชน มีร้ านค้าทีเลิกขายบุหรีไปเลย 1 ร้ าน มีกลไก/ อาสาสมคั รในการเฝ้ าระวงั การละเมิดมาตรการชุมชน ประชาชนทราบถงึ มาตรการ และนโยบายของชุมชน มีการประชมุ กนั ถึงสถานทีในหมู่บ้านทีคนมาใช้ร่วมกนั จะ เป็ นพืน; ทีปลอดบุหรี 100% มีการจัดกิจกรรมเยาวชนรุ่นใหม่รู้เท่าทนั ภัยบุหรีใน โรงเรียน จํานวน 6 โรง มีการประกวดวาดภาพระบายสีชิงทุนการศกึ ษา ผลการ ดําเนินงานทําให้มีผู้เลิกบหุ รีได้จํานวน 99 คน ลดลดบหุ รีได้ 69 คนและครอบครัว ต้นแบบ 112 ครอบครัว ซงึ ได้มีการจดั ทําใบประกาศคนดีศรีแจ้ซ้อน จํานวน 112 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 99

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ชุดและมอบเสือ; ร่วมสร้างสงั คมปลอดบุหรีแก่บุคคลต้นแบบ นําบคุ คลต้นแบบเป็ น แกนนําจิตอาสา ในการลด ละเลกิ บหุ รีในคลินิกอดบหุ รี ตาํ บลแจ้ซ้อน อสม.ติดตาม อย่างต่อเนืองทุก 1 เดือน สํารวจสถานทีทีดําเนินการให้เป็ นเขตปลอดบุหรีตาม กฎหมาย สาํ รวจผ้สู บู บหุ รีและผ้เู ลิกบหุ รีได้สาํ เร็จ ร่วมกนั สร้างนวตั กรรม และค้นหา คนต้นแบบเลกิ บหุ รีในชมุ ชน สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านแจ้ซ้อนเหนอื ต.แจ้ซ้อน อ.เมอื งปาน จ.ลาํ ปาง 52240 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางดวงแข อิมปัญญา โทร. 089-2626565 Email : [email protected] หนา 100 บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 08 โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลนําE โจ้ อาํ เภอแม่ทะ จังหวัดลาํ ปาง กิจกรรมตกั บาตรบุหร่ี คา่ ย ลด ละ เลกิ บหุ รี การดําเนินงาน “โครงการชุมชนปลอดบุหรีตําบลนํา; โจ้” มุ่งเน้นทัง; การ ปรับเปลียนพฤติกรรมในระดบั บคุ คลและสภาพแวดล้อมเพือให้ประชาชนได้อยู่ใน สิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรีและมีทักษะในการหลีกเลียง และการปรับ สิงแวดล้อม ทงั; ทีเป็ นสิงแวดล้อมทางกายภาพและมาตรการเชิงนโยบายของสงั คม เพือสร้ างสภาพแวดล้อมทีปลอดภยั และไม่เอือ; ต่อการเข้าถึงบุหรีได้ง่าย กิจกรรม หลกั ทีใช้ในการลดจํานวนผู้สบู บุหรี แบ่งออกเป็ น 2 งวดงาน ดังนี ; งวดงานที 1 ได้แก่ การจดั ตงั; คณะกรรมการ จํานวน 25 คน เพืออบรมให้ความรู้และแนะนํา โครงการเพือทํางานร่วมกนั กบั ชมุ ชนตําบลนํา; โจ้ มีการประชาสมั พนั ธ์โครงการ และ บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 101

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน จดั บอร์ดนิทรรศการในโรงเรียน เพือให้ความรู้แก่เยาวชนและนกั เรียน จํานวน 100 คน สนับสนนุ การอบรมรมแก่เยาวชนต่อเนืองด้วยกิจกรรมวยั ใสต้านภยั บุหรี โดย เดก็ นกั เรียนร่วมประกวดคําขวญั วาดภาพ เรียงความ และเชิญประชาชนในชมุ ชน ร่วมเดินขบวนต่อต้านยาเสพติดทงั; 9 หม่บู ้าน จํานวน 200 คน เมือมีการรณรงค์ สร้างกระแสแล้วนนั; จงึ ดําเนินการพฒั นาศกั ยภาพแกนนํา และอบรมผ้ปู ระกอบการ ร้ านค้า 50 คน เพือรับทราบกฎหมาย พระราชบัญญัติเกียวกับบุหรี และกําหนด พืน; ทีปลอดบุหรีในตําบลร่วมกัน มีการประชุมภาคีเครือข่ายคณะทํางานเพือคืน ข้อมูลสู่ชุมชน รวมทัง; 9 หมู่บ้าน 270 คน ประกอบด้วย เยาวชน คณะทํางาน เจ้าหน้าทีเทศบาล ผ้สู งู อายุ เพือรับข้อมลู จากผ้ไู ด้รับโทษพิษภยั ของบุหรี จากชมรม ผ้ไู ร้กลอ่ งเสียง โรงพยาบาลเกาะคา จงั หวดั ลําปาง และนําไปบอกตอ่ และเชิญชวน คนสบู เข้าร่วมโครงการ มีการจดั ตงั; มิสเตอร์ยาสบู หมบู่ ้านละ 5 คน จํานวน 45 คน เพือติดตามและเฝ้ าระวังการละเมิดในชุมชน ซึงจะเน้นถึงการรณรงค์ สร้ างการ ตระหนกั รับรู้ แต่งตัง; คณะทํางาน อบรมกลุ่มเป้ าหมายและผู้ประกอบการเพือให้ เข้าใจโครงการและสามารถดาํ เนินงานให้เกิดผลไปในทิศทางเดยี วกนั กิจกรรมในงวดงานที 2 เน้นการจดั กิจกรรมกบั กลมุ่ เป้ าหมายและส่งเสริม การลด ละ เลกิ ผ้สู บู บหุ รีในชมุ ชนเป็นสําคญั โดยได้ดาํ เนินการดงั นี ;อบรมให้ความรู้ เรืองพิษภยั บหุ รีแก่กลุ่มเป้ าหมาย ผู้ประกอบการร้ านค้า เยาวชน และประชาชนที สนใจ ทัง; 9 หมบู่ ้าน มีผู้เข้าร่วม 553 คน มีผู้สมคั รใจเลิกบุหรี 149 คน จากการ ติดตามโดยอาสาสมคั รหมบู่ ้านร่วมกบั เจ้าหน้าทีโรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตําบล พบว่า สามารถเลิกสูบบุหรีได้จริง 11 คน และลดละจํานวนได้อีก 138 คน ใน จํานวนผู้ลดละ เป็ นแกนนํา 13 คน ในกิจกรรมนีส; ามารถค้นหาคนต้นแบบได้ จํานวน 9 คน โดยต้องมีการตดิ ตามอย่างตอ่ เนืองตลอดโครงการ หนา 102 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน จัดกิจกรรม “ตักบาตรสุขภาพ” ในงานสรงนํา; พระธาตุ ทีวดั นํา; โจ้ โดยใช้ กิจกรรมวนั นี ;เชิญชวนให้ใสบ่ าตรและลด ละ เลิกบุหรี บูรณาการเข้ากบั วนั สําคญั ทางศาสนา มีการอบรมให้ความรู้โดยนิมนต์พระสงฆ์เทศนาเรืองโทษพิษภยั บุหรี และเชิญชวนให้เลกิ สบู บหุ รี มกี ารแจกแผน่ พบั ประชาสมั พนั ธ์และให้ความรู้เกียวกบั โครงการ จดั บริการให้คําปรึกษาเรืองการลดละ เลิกบุหรี มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมทงั; สิน; 85 คน นํากลุ่มเป้ าหมายเข้าค่ายลด ละ เลิกบุหรี จดั กิจกรรมจํานวน 2 วนั โดย วิทยากรผู้มีความรู้ความเชียวชาญ และบคุ คลต้นแบบทีสามารถเลิกบุหรีได้ มีการ ทดลองใช้หญ้าดอกขาวบําบดั โดยให้ผู้สูบบุหรีใช้อย่างต่อเนือง ร่วมกบั การตรวจ สมรรถนะปอด ซึงตงั; เป้ าหมาย 300 คน มีผู้เข้าร่วม 255 คน สมคั รใจเลิกบุหรี จํานวน 80 คน สามารถเลกิ ได้ 31 คน และลด ละ ได้ 49 คน จากการสาํ รวจก่อนการดาํ เนินโครงการ มีผู้สบู บุหรีทีสํารวจพบ 1,106 คน เพือเข้าถึงกลุ่มเป้ าหมายทียังไม่เข้าร่วม จึงต้องมีการติดตามและชักชวน โดยได้ ผู้เข้าร่วม 851 คน ได้ผู้สมคั รใจเลิกทงั; หมด 222 คน เลิกได้ 30 คน ลด ละ จํานวน 192 คน ผลการติดตามในระยะเวลาการดําเนินงานโครงการ พบว่า มีครอบครัวที ไม่มีผู้สบู บุหรี ทัง; สิน; 125 ครอบครัว มีร้ านค้าทีเข้าร่วมปฏิบตั ิตามมาตรการ 68 ร้าน มรี ้านค้าทีเลกิ จําหนา่ ยบหุ รี 1 ร้าน มกี ารดาํ เนินการจดั สถานทีสาธารณะปลอด บหุ รีและตดิ ป้ ายเขตปลอดบหุ รีครบทงั; 43 แหง่ จากการดําเนินกิจกรรมตลอดโครงการ พบว่า กลุ่มเป้ าหมายทีเป็ นผู้สูบ บุหรี ยงั ให้ความร่วมมือในการเข้าร่วมในกิจกรรมน้อยกวา่ ทีตงั; เป้ าหมายไว้ ดงั นัน; เพือให้การดําเนินงานประสบผลสําเร็จ จึงควรพัฒนารูปแบบการประชาสมั พนั ธ์ โครงการให้ครอบคลมุ และคาํ นงึ ถงึ ปฏิทินเวลาของชมุ ชน และจําเป็นอยา่ งยิงทีต้อง บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 103

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ปรับรูปแบบการดําเนินงาน และการติดตามให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อม และ สภาพทัวไปของกลุ่มเป้ าหมาย เพือให้ การจัดกิจกรรมลด ละ เลิกบุหรีของ กลมุ่ เป้ าหมาย และการทํางานควบคมุ ยาสบู ในชมุ ชนมคี วามตอ่ เนืองและยงั ยืน สถานทีตดิ ตอ่ : เทศบาลตาํ บลนํา; โจ้ 111 หมทู่ ี 5 ต.นํา; โจ้ อ.แมท่ ะ จ.ลาํ ปาง 52150 ผ้รู ับผิดชอบ : นางณชั พนั ธ์ มานพ โทร. 086-5870962 Email : [email protected] หนา 104 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 09 โครงการ “ล้อมแรดสดใส ไร้ควนั บุหร\"ี” อาํ เภอเถนิ จงั หวัดลาํ ปาง ตรวจสมรรถภาพปอด จดั ทํานโยบายสาธารณะ และมาตรการชมุ ชน การดําเนินงาน “โครงการบุหรี ล้อมแรดสดใส ไร้ควนั บุหรี” ใช้วิธีการ ดําเนินงานป้ องกันและควบคุมการสูบบุหรีโดยใช้ชุมชนเป็ นฐาน เน้นสร้ างการมี ส่วนร่วมของชุมชน กิจกรรมการดําเนินงานเป็ นงานเชิงรุกโดย มีการจัดกิจกรรม จํานวน 10 ครัง; ในชมุ ชน 14 หม่บู ้านของตําบลล้อมแรด อําเภอเถิน จงั หวดั ลําปาง ให้มีความตระหนักถึงโทษและพิษภัยของบุหรี การดําเนินโครงการมีกิจกรรม ดงั ตอ่ ไปนี ; 1. การจัดประชุมชีแ; จงโครงการ ล้อมแรดสดใส ไร้ ควันบุหรี แก่ผู้นําชุมชน โดยชีแ; จงรายละเอยี ดและความเป็นมาของโครงการ บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 105

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 2. การคืนข้อมลู สถานะสขุ ภาพของคนในชมุ ชน การชีแ; จงกิจกรรมตา่ งๆ ทีจะ ดาํ เนินการตอ่ ไปในชมุ ชน 3. การแต่งตงั; คณะกรรมการประจําหมู่บ้าน หมู่บ้านละ 10 คน จํานวน 14 หมู่บ้าน และให้แต่ละหมู่บ้านกําหนดแผนการดําเนินกิจกรรมเพือวาง มาตรการการควบคุมการบริโภคยาสูบและแผนการติดตามการดําเนิน กิจกรรมของพืน; ทีแตล่ ะแห่ง 4. การสร้างศกั ยภาพคณะกรรมการและตวั แทนระดบั หม่บู ้านในการติดตาม พฤติกรรมการสูบบุหรีของกลุ่มเป้ าหมายในชุมชน การสร้ างศกั ยภาพ คณะกรรมการและตวั แทนระดบั หมู่บ้านในการติดตามพฤติกรรมการสูบ บหุ รีของกลมุ่ เป้ าหมายในชมุ ชน 5. การจัดอบรมให้ความรู้เกียวกับพิษภัยบุหรี ตรวจสมรรถภาพปอดใน กลมุ่ เป้ าหมาย (ผ้สู บู บหุ รี) และรับสมคั รผ้ทู ีต้องการบําบดั เพือเลกิ บหุ รี การ นําเสนอวีดีทศั น์ เรืองพิษภยั บหุ รี ภาพของผู้ทีเป็ นมะเร็ง ปอด มะเร็งกลอ่ งเสียง ภาพ การผา่ ตดั ผู้ทีเป็ นมะเร็งปอด ภาพของเด็กสูบบุหรี เพือ เตือนให้ ชุมชนตระหนักถึง พิษภยั ของบหุ รีมือสอง การแนะนําการใช้สมนุ ไพรทีช่วยเลิกบุหรี เช่น ชา ชงสมุนไพรรางจืด และ ชาชงสมุนไพรหญ้าดอกขาว เพือเป็ นทางเลือก ให้กบั ผู้ทีมาเข้าอบรมทุกหมู่บ้าน การแนะนําช่องทางทีปรึกษาสําหรับผู้ที ต้องการเลิกบหุ รี หนา 106 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 6. สําหรับกิจกรรมป้ องกนั นักสบู หน้าใหม่ในสถานศึกษา มีการจดั กิจกรรม เดินรณรงค์ในชุมชน โดยนกั เรียน เยาวชน อสม. ผู้นําชมุ ชน หลงั จากการ เดนิ รณรงค์มอบป้ ายผ้าทีมีข้อความแสดงถงึ โทษพิษภยั บหุ รี และควนั บุหรี มือสอง การตอบปัญหาพิษภยั บหุ รีในกล่มุ นกั เรียน การประกวดวาดภาพ คําขวญั เรียงความเรืองพิษภยั บหุ รี การทํากิจกรรม “จดหมายความดี เพือ คนทีเรารัก” และการมอบป้ ายข้อความพิษภยั จากบหุ รี และกิจกรรมการ เดินรณรงค์ 7. การมอบป้ ายนโยบายสาธารณะ มาตรการทางสงั คม และป้ าย “ขออภัย งานนีง; ดบุหรี ” แก่ผู้นําชุมชนทกุ หมบู่ ้าน เพือนําไปติดตงั; ในชุมชน รวมถงึ การทํา MOU ระหวา่ งผ้บู ริหารสถานศกึ ษา เทศบาลล้อมแรด โรงพยาบาล เถิน สํานักงานสาธารณสุขอําเภอเถิน เพือร่วมสร้ างโรงเรียนสีขาว และ ป้ องกนั นกั สบู หน้าใหมใ่ นสถานศกึ ษา 8. กิจกรรมอบรมให้ความรู้เรืองพิษ ภยั บหุ รีแก่ผู้ประกอบการร้ านชํา การมอบป้ าย “ห้ามจําหน่ายบหุ รี แก่เด็กอายตุ ํากวา่ 18 ปี ” เพือ นําไปตดิ ตงั; ร้านค้า จากผลการดําเนินงานโครงการ พบว่า กลุ่มเป้ าหมายผู้ทีมีพฤติกรรมสบู บุหรีในตําบลล้อมแรด จํานวน 700 คน เข้าร่วมกิจกรรม รวม 429 คน หลงั จากรับ ฟังความรู้เรืองพิษภยั บุหรี การได้เห็นวีดีทศั น์ผู้ทีได้รับความทรมานจากโรคมะเร็ง ปอด มะเร็งกล่องเสียง ภาพการผ่าตดั ผู้ทีเป็ นมะเร็งปอด ส่งผลให้กลุ่มเป้ าหมาย บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 107

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน สมัครใจเลิกบุหรีแบบหักดิบ จํานวน 36 คน จากการติดตามการปรับเปลียน พฤติกรรมโดย อสม. เจ้าหน้าทีสาธารณสุข ผู้นําชุมชน มีผู้ทีไม่เข้าร่วมโครงการ สมคั รใจเลกิ บหุ รีแบบหกั ดิบเพิม รวม 5 คน ทีเหลือขอเป็ นการลดจํานวนการสบู ลง แล ะจ ากการ ดําเนิ น กิ จ กรร มใ น โร งเรี ยน มีนักเรี ยน สมัครใ จหักดิบ เพื อเลิ กบุห รี จํานวน 6 คน ผ้ปู ระกอบการร้านชําทีเป็ นกลมุ่ เป้ าหมาย จํานวน 20 ร้าน ให้ความ ร่วมมือเข้ารับฟังความรู้เรืองพิษภัยบุหรี รวม 38 ร้ าน และมีการนําป้ าย “ห้าม จําหนา่ ยบหุ รี แก่เดก็ อายตุ าํ กวา่ 18 ปี ” ตดิ ตงั; ในร้านค้าทุกแห่ง ทีสําคญั ชุมชนให้ ความสาํ คญั ตอ่ การปฏิบตั ติ ามนโยบายสาธารณะ มาตรการทางสงั คม รวมถึง การ ติดตงั; ป้ ายทีมีข้อความ “ขออภยั งานนีง; ดบหุ รี ” เมือมีงานกิจกรรมในชมุ ชน แสดง ให้เหน็ วา่ ชมุ ชนตาํ บลล้อมแรดมีความตระหนกั ถงึ โทษและพิษภยั จากบหุ รี และร่วม สร้างชมุ ชนให้ปลอดภยั จากพิษภยั บหุ รีตอ่ ไป สถานทตี ิดตอ่ : เทศบาลตาํ บลล้อมแรด ต.ล้อมแรด อ.เถิน จ.ลาํ ปาง 52160 ผ้รู ับผิดชอบ : นายอรุณธวฒั น์ เป๋ าสมบตั ิ โทร. 086-4203937 Email : [email protected] หนา 108 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 10 โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลศาลา อาํ เภอเกาะคา จงั หวัดลําปาง เดินรณรงค์สร้ างกระแส จดั เข้าคา่ ยสมคั รใจเลกิ บหุ รี การดําเนินงานโครงการชุมชนปลอดบุหรีตําบลศาลา มีการดําเนินงาน ตามลาํ ดบั ขนั; ดงั นี ; 1. แต่งตัง; คณะทํางานระดับตําบล-หมู่บ้าน โดยผู้เข้าร่วมประกอบด้วย ผ้ใู หญ่บ้าน กํานนั อสม.และกรรมการหมบู่ ้าน 7 หมบู่ ้านๆละ 10 คน รวม 70 คน ร่วมกนั วางมาตรการชมุ ชน และกําหนดนโยบายสาธารณะ และค้มุ ปลอดบหุ รี 2. รณรงค์คนสูบบุหรี “ทําความดีเลิกบุหรีเพือพ่อหลวง” ใช้กิจกรรมการ จดั บูธนิทรรศการ บูรณาการร่วมกับงานกาชาด งานฤดหู นาว เพือสร้ าง กระแส และประชาสมั พนั ธ์โครงการ ร่วมกบั คลินิกอดบหุ รีของโรงพยาบาล เกาะคา ผ้เู ข้าร่วมประมาณวนั ละ 250-300 คน บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 109

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 3. กิจกรรมค้มุ ปลอดบหุ รี 7 หมบู่ ้าน ร่วมกนั จดั ทําค้มุ ปลอดบหุ รี หม่ลู ะ 1 ค้มุ โดยจัดไว้บริเวณทีโดดเด่น เห็นชัด สามารถเข้าถึงได้ พร้ อมทัง; บริการ เอกสาร แผน่ พบั ความรู้เรืองพิษภยั บหุ รี 4. จดั สถานทีสาธารณะปลอดบุหรี โดยจัดทําป้ ายถาวรเพือประชาสมั พันธ์ และเผยแพร่ให้ ชุมชนทราบถึง กฎหมายเกียวกับสถานทีปลอด บหุ รี โดยมปี ้ ายเป็นไวนิลโครงการ ไม้ถาวร และป้ ายสติdกเกอร์ติดพีพี บอร์ดเพือตดิ ในสถานทีสาธารณะ ทีปลอดบุหรีตามกฎหมาย การ ติดป้ ายสัญลักษณ์ ห้ามสูบบุหรี ในพืน; ที ได้รับการสนบั สนุนสือจากมลู นิธิรณรงค์เพือการไม่สบู บุหรี และ โครงการควบคมุ ยาสูบโดยใช้ชุมชนเป็ นฐาน มีการจัดทําชุดโปรแกรม สําเร็จรูปฐานข้อมลู การบริโภคยาสบู ในชมุ ชน เพือใช้ประมวลและสรุปผล เพือจดั ทํารายงาน อกี ทงั; แบบฟอร์มในการเก็บข้อมลู ตลอดโครงการ 5. จดั ค่ายสมคั รใจลด ละ เลิกบุหรี จัดค่ายอบรมผู้สมคั รใจลด ละ เลิกบุหรี จํานวน 6 รุ่น มีผู้เข้าร่วมกิจกรรม 359 คน คิดเป็ น ร้อยละ 83.29 และมี การจัดกิจกรรมโดยลงในพืน; ทีนัดกลุ่มเป้ าหมาย ทีคุ้มปลอดบุหรีของ หมบู่ ้าน มีการจดั ประชมุ กลมุ่ เป้ าหมายร่วมกบั กลมุ่ แกนนํา อสม. ผู้สงู อายุ และผู้ทีเคยเลิกสูบบุหรีแล้ว มีการประชุมร่วมกัน การติดตามผลโดย คณะกรรมการและ อสม. หนา 110 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน จากการตดิ ตามหลงั เข้าร่วมโครงการได้ 4 เดอื นมผี ้ทู ีลด ละ บหุ รีได้จํานวน 175 คนคดิ เป็น ร้อยละ 40.60 เลกิ ได้ 110 คน คิดเป็น ร้อยละ 25.52 กลบั มาสบู ซํา; 11 คน คดิ เป็น ร้อยละ 2.55 จดั เวทีแลกเปลียนเรียนรู้ “คนตําบลศาลาปอดใสไร้ควนั บหุ รี” และวนั ที 26 มิถุนายน 2556 จดั กิจกรรมและเดินรณรงค์ร่วมกันในงานวนั ยาเสพติดโลก จดั บูธเรืองของบุหรี และแลกเปลียนเรียนรู้กบั กล่มุ แกนนําหมู่บ้าน บุคคลต้นแบบ จาก 7 หมบู่ ้าน และมอบใบประกาศเกียรติคณุ ให้บคุ คลต้นแบบจํานวน 14 คน และ ค้มุ ปลอดบุหรีตําบลศาลาในแต่ละหม่บู ้าน รวม 7 หมู่บ้าน ณ โรงเรียนอนุบาล เกาะคา โดยมีนายอําเภอเกาะคามาเป็นประธานในพิธี สรุปผลการดําเนินงาน การดําเนินงานเป็ นไปตามขนั; ตอนตามแผน อาจมี การปรับเปลียนเลก็ น้อยในเรืองของกระบวนการนําผู้สบู เข้าร่วมโครงการ โดยปรับ เป็ นการลงเชิงรุกโดยใช้กรรมการและ อสม. และปรับในเรืองของระยะเวลาในการ จดั กิจกรรมเพือสอดคล้องกบั บริบทชมุ ชน มีคณะกรรมการควบคมุ การบริโภคยาสบู ครบทกุ หมบู่ ้าน การวดั ผลความพงึ พอใจและการเข้าถงึ วตั ถปุ ระสงค์การจดั กิจกรรม “ทําความดีเลิกบหุ รีเพือพอ่ หลวง” ของผู้มาร่วมงาน จํานวน 250 คน ร้อยละ 84.31 กิจกรรมค่ายลด ละ เลิกสบู บุหรี มีผู้เข้าร่วม 359 คน จากเป้ าหมาย 431 คิดเป็ น ร้อยละ 83.29 ประเมนิ ความรู้ก่อนอบรม 90.23% หลงั อบรม 92.94% หลงั เข้าค่าย มีผู้สมคั รใจ ลดละบหุ รีได้ จํานวน 175 คนคิดเป็ น ร้อยละ 40.60 เลิกได้ 110 คน คิดเป็ น ร้อยละ 25.52 กลบั มาสบู ซํา; 11 คน คิดเป็ น ร้อยละ 2.55 การจดั สถานที สาธารณะปลอดบุหรีตามกฎหมาย การติดป้ ายสญั ลกั ษณ์ ห้ามสูบบุหรีในพืน; ที ได้รับการสนบั สนุนสือจากมูลนิธิรณรงค์เพือการไม่สบู บุหรี และโครงการควบคุม ยาสบู โดยใช้ชมุ ชนเป็นฐาน มกี ารจดั ทําชดุ โปรแกรมสําเร็จรูปฐานข้อมลู การบริโภค บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 111

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ยาสบู ในชมุ ชน เพือใช้ประมวลและสรุปผลเพือจดั ทํารายงาน อีกทงั; แบบฟอร์มใน การเกบ็ ข้อมลู ตลอดโครงการ สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลศาลาดงลาน ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลาํ ปาง 52130 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางมะลิ นมิ นวล โทร. 081-7833401 Email : [email protected] หนา 112 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 11 โครงการชุมชนตาํ บลเกาะคาแม่ยาว ปอดขาวสะอาดไร้ควนั บุหร\"ี อาํ เภอเกาะคา จงั หวัดลาํ ปาง • อบรมผ้สู บู บหุ รี • พัฒนาศกั ยภาพเครือขา\" ยคณะทํางาน โครงการชุมชนตําบลเกาะคาแม่ยาวปอดขาวสะอาดไร้ ควนั บุหรี เริม ดําเนินงานโครงการ จากการสํารวจข้อมูลเบือ; งต้น จากนัน; จัดให้มีการประชุม พฒั นาศกั ยภาพเครือขา่ ย โดยมเี ครือข่ายเข้าร่วมทงั; 8 หม่บู ้าน ตงั; เป้ าหมายจํานวน 34 คน มผี ้เู ข้าร่วมจริง จํานวน 30 คน เพือเข้ารับฟังปัญหายาสบู ในชมุ ชน และแบ่ง หน้าทีการทํางาน ด้วยการลงพืน; ทีสํารวจผู้สูบบุหรีในหมู่บ้านของตนเอง เมือได้ ข้อมลู การสบู บหุ รีของแตล่ ะหมบู่ ้าน จงึ เชิญกลมุ่ เป้ าหมายและประชาชนมาเข้าร่วม ประชาคม และพฒั นาศกั ยภาพ โดยตงั; เป้ าหมายทีผู้สูบบุหรีเพือรับทราบกิจกรรม โครงการ โดยแบ่งประชาคมเป็ น 2 วนั มีผู้เข้าร่วม 215 คน และสมคั รใจเข้าร่วม บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 113

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการ 35 คน หากแต่จํานวนยังไม่ได้ตามเป้ าหมาย จึงจําเป็ นต้องมีการ ประชาคมและทําการสาํ รวจหาอีกครัง; โดยอสม. และผู้นําหม่บู ้าน โดยได้ผู้สมคั รใจ เลิกเพิมอีก 5 คน สามารถติดตามผล และเลิก ได้จริง 6 คน ลด ละ 29 คน มีบุคคลต้นแบบ จากการจดั กิจกรรม 13 คน เป็นบคุ คลทีเลิกใน โครงการ 2 คน และเลิกก่อนโครงการ 11 คน มีการคัดกรองสุขภาพผู้สูบบุหรี และกําหนด สถานทีปลอดบุหรีนอกเหนือจากทีกฎหมายกําหนด อาทิ การบูรณาการร่วมกับ งานฌาปนกิจ งานมงคล รวมถงึ สถานทีมีประชาชนอยรู่ ่วมทํากิจกรรมจํานวนมาก เพือให้เป็นการกําหนดมาตรการในการบงั คบั ใช้ ไมใ่ ห้ผู้ทีสบู บุหรีทําความเดือดร้อน ให้กบั ประชาชนโดยตรง การจดั สภาพแวดล้อมทีไม่เอือ; ตอ่ การสบู บหุ รี ด้วยการติด ป้ ายประชาสมั พันธ์ และรณรงค์ให้ 8 หมู่บ้านตืนตวั ด้วยการนําพลงั เยาวชนและ ชาวบ้านร่วมกันปันจักรยานต้านภัยบุหรีทัวพืน; ที การนํากลุ่มเป้ าหมายเข้าร่วม ศึกษาและดูงานและเข้ารับอบรมการจัดการบุหรี ทีโรงพยาบาลต้นแบบสารภี จงั หวดั เชียงใหม่ และบวชบหุ รีในวนั เดียวกนั หลงั จากนนั; ให้มีการติดตามผลและ ประเมนิ ผลโดย อสม.และคณะทํางาน พร้อมทงั; รายงานสรุปปิ ดโครงการ สถานทตี ดิ ตอ่ : เทศบาลตาํ บลเกาะคาแมย่ าว 292 ม.6 ต.เกาะคา อ.เกาะคา จ.ลาํ ปาง 52130 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายรุ่งทวี ศรีวชิ ยั โทร. 085-7086254 Email : [email protected] หนา 114 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 12 โครงการตาํ บลใหม่พฒั นาชุมชนปลอดบุหร\"ี อาํ เภอเกาะคา จังหวัดลาํ ปาง รณรงค์วนั งดสบู บหุ รีโลก อบรมพฒั นาผ้สู บู บหุ รีและพฒั นา ศกั ยภาพคนต้นแบบ โครงการตาํ บลใหมพ่ ฒั นาชมุ ชนปลอดบหุ รี อาํ เภอเกาะคา จงั หวดั ลําปาง ดําเนินการในกลุ่มเป้ าหมายคือผู้สูบบุหรี จํานวน 585 คน แกนนําชุมชน อสม. เยาวชน/นักเรียน ร้ านค้า ประชาชนและสมาชิกในครอบครัว โดยกิจกรรมการ ดําเนินต่างๆ เริมด้วยการประชุมชีแ; จงนโยบายและแนวทางการดําเนินงานแก่ คณะกรรมการ เพือชีแ; จงทีมา และวัตถุประสงค์ของโครงการฯ มีการจัดตัง; คณะกรรมการ จํานวน 20 คน จดั การประชุมภาคีเครือข่ายเพือคืนข้อมลู และชีแ; จง วัตถุประสงค์โครงการ เพือเป็ นการเพิมความรู้ความเข้าใจ เกียวกับพิษภัยบุหรี นําเสนอสือรณรงค์ ในรูปแบบตา่ งๆ เพือให้คณะทํางานได้ตระหนกั ถงึ การรณรงค์ใน รูปแบบต่าง ๆ โดยมีภาคีเครือข่าย ผู้นํา/แกนนํา เข้าร่วมจํานวน 80 คน ดําเนิน บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 115

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน กิจกรรมช่วยเลิกบหุ รีโดย จดั อบรมผู้สบู บหุ รี 2 รุ่น ณ วดั ดอนธรรม เพือให้ความรู้ และกระตุ้นให้เลิกบุหรี มีผู้เข้าอบรม 94 คน จัดประชุมประชาคมคนสบู บุหรีใน หมู่บ้าน 9 หม่บู ้าน จํานวน 8 ครัง; เพือให้ความรู้และกระตุ้นให้เลิกบุหรี ค้นหา ประสบการณ์ของผู้สบู บหุ รี มีผู้สบู บุหรีเข้าร่วม 184 คน ประชุมทบทวนผู้สมคั รใจ ลด ละ เลิกบุหรี มี อสม.และผู้สบู บหุ รีเข้าร่วมประชุม 150 คน ผู้สมคั รใจลด ละ เลิกบุหรี 46 คน กิจกรรม”วยั ใสต้านภยั บหุ รี” ในโรงเรียน ชุมชน และครอบครัว นกั เรียนชนั; ประถมศกึ ษาปี ที 4, 5,6 จํานวน 90 คน กิจกรรมป้ องกนั การเพิมนกั สบู หน้าใหม่ “เยาวชนรุ่นใหม่ ห่างไกลบุหรี ตําบลใหม่พัฒนา” เยาวชนตําบลใหม่ พฒั นา 9 หมบู่ ้าน จํานวน 90 คน มีการสนบั สนนุ วสั ดอุ ปุ กรณ์ในการกําหนดเขต ปลอดบุหรี จัดทําป้ ายกําหนดเขตปลอดบุหรี 31 ป้ าย กิจกรรมรณรงค์ครอบครัว ปลอดบหุ รีเพือปลกุ กระแสตอ่ ต้านการสบู บุหรีในชุมชนตําบลใหม่พฒั นา ทําป้ าย รณรงค์ครอบครัวปลอดครัวบุหรี 300 ป้ าย เดินรณรงค์วนั งดสบู บหุ รีโลก 31 พ.ค. 56 มอบใบประกาศให้ผู้ทีเลิกบหุ รีได้ มีผู้สบู บุหรี ผู้นําหม่บู ้าน เยาวชน อสม. เข้า ร่วมกิจกรรม 300 คน สรุปผลการดําเนินงานของโครงการ ผู้สบู บหุ รี เลิกบหุ รีได้สําเร็จ จํานวน 46 คน คดิ เป็นร้อยละ 7.8 ผ้สู บู บหุ รี ลดการสบู บหุ รีลง จํานวน 210 คน คดิ เป็น ร้อย ละ 35.8 ผู้สูบบุหรีเข้าร่วมกิจกรรมเลิกบุหรี 278 คนจากผู้สบู 585 คน มีบคุ คล ต้นแบบเลกิ บหุ รีระหว่างดําเนินโครงการ 11 คน น้อยกว่าเป้ าหมายทีตงั; ไว้เพราะ มี 1 หมู่ ทีไม่พบบุคคลต้นแบบ ในชุมชนได้มีข้อตกลงร่วมกันว่า ห้ามสูบบุหรีใน บริเวณ งานศพ งานบุญประเพณีสําคญั ๆ กําหนดเขตปลอดบุหรีในทีสาธารณะ ของชมุ ชน 31 แห่ง มีครอบครัวทีได้รับการประกาศวา่ ปลอดบหุ รี 300 ครอบครัว หนา 116 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน สถานทีติดตอ่ : องค์การบริหารสว่ นตาํ บลใหมพ่ ฒั นา 154 หมทู่ ี 2 ต.ใหมพ่ ฒั นา อ.เกาะคา จ.ลาํ ปาง 52130 ผ้รู ับผิดชอบ : นายชยั ยทุ ธ เมธา โทร. 086-6251902 บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 117

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 13 โครงการตาํ บลยุคใหม่ปลอดภยั ไร้บุหร\"ี ตาํ บลบ้านไหล่หนิ อาํ เภอเกาะคา จังหวัดลําปาง มอบป้ ายสถานทปี ลอดบหุ รี เดินรณรงค์ประชาสมั พนั ธ์ การดําเนินงานโครงการตําบลยุคใหม่ปลอดภยั ไร้บุหรีตําบลบ้านไหล่หิน อําเภอเกาะคา จงั หวดั ลําปาง มีการวางแผนการดําเนินงานตามลาํ ดบั ขนั; ดงั นี ; 1. พัฒนาศักยภาพเครือข่ายในการดําเนินงานแบบมีส่วนร่วม โดยมีการ แต่งตงั; คณะทํางานระดบั ตําบล-หม่บู ้าน ผู้เข้าร่วมประกอบด้วย ผู้ใหญ่บ้าน กํานนั อสม. ผ้มู สี ว่ นได้ส่วนเสียของชุมชน และกรรมการหมบู่ ้าน 6 หมบู่ ้านๆ ละ10 คน รวม 60 คน ร่วมกันวางมาตรการชุมชน ชีแ; จงแนวทางการ ดําเนินงานของโครงการ ชีแ; จงกระบวนการต่างๆ ให้ไปในทิศทางเดียวกัน และกําหนดนโยบายสาธารณะ และพืน; ทีปลอดบหุ รีและให้สขุ ศกึ ษา หนา 118 บนั ทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 2. ประชาคมสุขภาพเพ\"ือค้นหาอาสาสมัครลด ละ เลิกบุร\"ี ตําบลบ้านไหล่ หนิ โดยออกประชาคมสขุ ภาพในแตล่ ะหมบู่ ้าน 6 หมบู่ ้าน เพือให้ความรู้เรือง พิษภัยบุหรี กระตุ้นชุมชน ค้นหาผู้ทีสนใจและจะเข้าร่วมโครงการเลิกบุหรี ร้ านค้าทีเข้าร่วมโครงการร้ านค้าสีขาว การให้สุขศึกษา และการกําหนด นโยบายสาธารณะ โดยประชาชนในตาํ บล 3. จัดทําป้ ายประชาสัมพันธ์เคล\"ือนท\"ีในการรณรงค์เพ\"ือการไม่สูบบุหร\"ี เพือเป็ นการประกาศกฎประชาคมในพืน; ทีตําบลไหล่หิน และเป็ นการ ประชาสมั พนั ธ์พืน; ที กระต้นุ กลมุ่ เป้ าหมายในพืน; ที รวมถงึ ประกาศพืน; ทีปลอด บหุ รี เป็นการแสดงออกเชิงสญั ลกั ษณ์ 4. กิจกรรมค่ายปลูกจิตวิญญาณ ละ ลด เลิกบุหร\"ีใต้ร่ มบุญแห่งพุทธ ศาสนา จดั กิจกรรมการอบรมให้ความรู้กลมุ่ เป้ าหมาย คือผู้สบู และผู้อยู่ร่วม บ้านผู้สบู จํานวน 310 ราย ซงึ คิดเป็ น ร้อยละ 50 ของจํานวนผู้สบู ทงั; หมดใน พืน; ที ตําบลไหลห่ ิน โดยการสะท้อนปัญหาทีเกิดตอ่ ชมุ ชน และโทษของบหุ รีที ผู้สูบและผู้อยู่ใกล้เคียงจะได้รับ จึงมีการจัดทํากิจกรรมในวัด เพือเป็ นการ กระต้นุ ให้ผ้สู บู บหุ รีมีแรงผลกั ดนั ให้เลกิ บหุ รี ใช้ชือ กิจกรรมวา่ “บวชบหุ รี” 5. จดั ค่ายอบรม โดยกลมุ่ เป้ าหมาย จํานวน 310 คน มผี ้เู ข้าร่วมคา่ ยอบรมตาม จริงจํานวน 180 คนแบ่งเป็ น หม่ทู ี 1 จํานวน 20 คน หม่ทู ี2 จํานวน 20 คน หมทู่ ี 3 จํานวน 31 คน หมทู่ ี 4 จํานวน 11 คน หมทู่ ี 5 จํานวน 35 คน และหมู่ ที 6 จํานวน 63 คน จะเห็นได้ว่า จํานวนผู้เข้าร่วมมีน้อยกว่าจํานวน กลมุ่ เป้ าหมายทีโครงการได้ตงั; ไว้ ทางคณะผู้รับผิดชอบโครงการจงึ มีการเพิม กิจกรรม ดังนี ; ขาดผู้เข้าร่วมค่ายอบรมอีก จํานวน 130 คนถึงจะครบตาม เป้ าหมาย คณะผ้ดู าํ เนินงาน จงึ ได้มีการเพิมกิจกรรมเพือให้ได้กล่มุ เป้ าหมาย บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 119

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ครบ ร้ อยละ 100 โดยการติดตามผู้ทีไม่เข้าค่าย โดยติดตามเยียมบ้านผู้สูบ รายละ 2 รอบ โดยรอบที 1 เป็ นกระบวนการ การให้ความรู้โทษของบุหรี แรงจูงใจ และกฎหมาย/กฎประชาคม รอบที 2 เป็ นการติดตามองค์ความรู้ ทศั นคติ ทีมีภายหลังทีได้ให้ไปในรอบที 1 หมู่ที 1 จํานวน 30 คน หมู่ที 2 จํานวน 27 คน หมทู่ ี 3 จํานวน 30 คน หมทู่ ี 4 จํานวน 20 คน หมทู่ ี 5 จํานวน 10 คน หมทู่ ี 6 จํานวน 13 คน 6. กิจกรรมผู้ประกอบการร้ านค้ ายุค ใหม่ ใส่ ใจ พรบ. (บุหร\"ี) และเป็ น แ ก น นํ า อ า ส า ส มั ค ร ค ว บ คุ ม บุ ห ร\"ี ตําบลไหล่หิน โดยจัดการอบรม ผ้ปู ระกอบการร้านค้า ทีจําหน่ายบหุ รี ใน เขตพืน; ทีตําบลไหล่หิน เพือให้ความรู้ เรืองกฎหมายการจําหน่ายบหุ รีทีถกู ต้อง ตามข้อกฎหมาย และแจ้งกฎประชาคม ทีได้จากประชาชนและประกาศใช้ โดย เทศบาลตําบลไหล่หินให้ ผ้ ูประกอบการ รับทราบ โดยทวั กนั 7. โครงการสถานท\"ีสาธารณะน่าอยู่ ปลอดบุหร\"ี เป็ นการจัดกิจกรรมพืน; ที สาธารณะปลอดบหุ รี ทงั; 6 หมบู่ ้านร่วมกนั จดั ทําพืน; ทีปลอดบหุ รีตดิ ป้ ายถาวร และพืน; ทีให้สขุ ศกึ ษา อย่างน้อยหม่ลู ะ 1 จุด เพือเป็ นจุดให้ความรู้แก่บุคคล ทัวไป โดยจัดไว้บริเวณทีโดดเด่น เห็นชดั สามารถเข้าถึงได้ พร้ อมทัง; บริการ เอกสาร แผ่นพบั ความรู้เรืองพิษภยั บุหรีรวมถึงพืน; ทีสาธารณะในการจดั งาน หนา 120 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน บุญ งานศพ งานเทศกาลต่างๆ ทีมีบุคคลหมมู่ ากอยู่รวมกนั เป็ นพืน; ทีปลอด บุหรี ทัง; นีส; ถานทีราชการทุกแห่งต้องเป็ นสถานทีปลอดบุหรี หรือสถานที ราชการจะต้องจดั พืน; ทีสําหรับสบู บหุ รีให้ถกู ต้อง 8. โครงการพัฒนาศักยภาพบุคคลต้นแบบตาํ บลบ้านไหล่หนิ จดั กิจกรรม พฒั นาบุคคลต้นแบบในการ เลิกบุหรีในพืน; ทีตําบลไหล่หิน โดยการคดั เลือก จากผู้ทีประสงค์ ลด ละ เลิก บุหรี ตามกลมุ่ เป้ าหมายทียงั สบู บุหรีในปัจจบุ นั โดยบคุ คลต้นแบบต้องมีพฤติกรรมเลิกสูบบุหรี เป็ นตวั อย่างทีดีต่อบุคคลใน ชมุ ชน และชกั ชวนผู้ทีสูบบหุ รีให้เลิกบุหรีได้ โดยใช้ความรู้ทางวิชาการ และ ความน่าเชือถือโดยทีเป็นบคุ คลในชมุ ชน 9. โครงการคลินิกให้คาํ ปรึกษาผู้ติดบุหร\"ี สู่ การลด ละ เลิกท\"ีย\"ังยืน จดั ทํา คลินิกให้คําปรึกษาผ้ตู ิดบหุ รี ทีมีความประสงค์จะ ลด ละ เลิกบุหรี โดยการให้ สขุ ศกึ ษา ให้คาํ ปรึกษาระหวา่ งการเลกิ บหุ รี พร้อมทงั; มีกระบวนการบําบดั โดย การใช้ยาสมนุ ไพรควบคกู่ บั การใช้ยาแผนปัจจบุ นั ในการทําให้เลิกบุหรีได้ง่าย ขึน; และมีการนัดซํา; อย่างน้อย เดือนละ 1 ครัง; และติดตามผลการเลิกบุหรี อย่างน้อยสปั ดาห์ละ 1 ครัง; จนกวา่ จะสามารถเลกิ บหุ รีได้ 10. จัดเก็บข้อมูล ติดตามประเมินผลและสรุปบทเรียน ดําเนินการใน กลุ่มเป้ าหมายผู้สูบุหรี 310 คน โดยแบ่งออกเป็ นผู้ทีเข้าร่วมกิจกรรม ค่าย ปลูกจติ วญิ ญาณ ละ ลดเลิกบุหร\"ีใต้ร่มบุญแห่งพุทธศาสนา จํานวน 180 คน และผ้ทู ีไมเ่ ข้าร่วมกิจกรรมเข้าคา่ ยฯ อีกจํานวน 130 คน โดยกล่มุ ที 2 นี ;มี การตดิ ตามไปให้ความรู้ โทษของบุหรี แรงจูงใจ และกฎหมาย / กฎประชาคม ทีบ้านทงั; สิน; 2 รอบ ได้ผลดงั นี ;มีผู้เลิกบุหรี จํานวน 52 คน แบ่งเป็ น ชาย 49 หญิง 3 คน และมีผู้ลด ละ บุหรี จํานวน 66 คน แบ่งเป็ น ชาย 53 คน หญิง บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 121

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 13 คน กลมุ่ เป้ าหมายทีประสงค์ ลด ละ เลิก ทีเข้ารับบริการ โครงการคลินิก ให้คําปรึกษาผู้ติดบุหร\"ีสู่ การลด ละ เลิกท\"ีย\"ังยืน มีทัง; สิน; 37 ราย โดย แบ่งเป็น ชาย 35 คน และหญิง 2 คน 11. จัดเวทแี ลกเปล\"ียนเรียนรู้ / คืนข้อมูลสู่ชุมชน (นอกแผนไมใ่ ช้งบประมาณ) จดั เวทีคืนข้อมูล และสรุปผลการดําเนินงานให้แก่ผู้นําชุมชน และผู้มีส่วนได้ สว่ นเสียในชมุ ชน แบง่ ปันเรืองเลา่ จากผู้ ลด ละ เลกิ บหุ รี ผลหรือกระแสตา่ งๆที เกิดขนึ ; ในชมุ ชน สถานทีตดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลไหลห่ นิ ต.บ้านไหลห่ นิ อ.เกาะคา จ.ลาํ ปาง 52130 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายวรี วฒั น์ เทพอินทร์ โทร. 088-2233532 Email : [email protected] หนา 122 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

14 โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลท่าผา อาํ เภอเกาะคา จังหวัดลาํ ปาง จดั คา่ ยอบรมแก่ผ้สู บู บหุ รี มอบป้ ายเขตปลอดบหุ รีแกช่ มุ ชน การดําเนินงานโครงการชมุ ชนปลอดบุหรีตําบลท่าผา ได้รับเข้าร่วมอบรม การจัดทําแผนและพฒั นาศกั ยภาพคณะทํางานภายใต้โครงการควบคมุ ยาสบู โดย ใช้ชมุ ชนเป็นฐาน โดยมีการวางแผนและการดาํ เนินงานตามลําดบั ขนั; ดงั นี ; กิจกรรมที 1 พฒั นาการมสี ว่ นร่วมและศกั ยภาพท้องถินในการควบคมุ การ สบู บหุ รี จดั ประชมุ คณะกรรมการ ณ เทศบาลตําบลท่าผา และแตง่ ตงั; คณะทํางาน ระดบั ตําบล-หมบู่ ้าน มีผู้เข้าร่วมประชมุ ประกอบด้วยกํานนั ผู้ใหญ่บ้าน อสม. และ กรรมการหมู่บ้าน จํานวน 110 คน (เป้ าหมายหมลู่ ะ 10 คน) มีการประชุมกลุ่ม ชีแ; จงโครงการ จดั ตงั; คณะกรรมการระดบั ตําบล มีมาตรการทางสงั คมชุมชนปลอด บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 123

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน บุหรีตําบลท่าผา วางแผนในการทําประชาคมในระดบั หมู่บ้าน และมาตรการทาง สงั คม เพือให้เกิดนโยบายสาธารณะและกําหนดพืน; ทีสาธารณะปลอดบหุ รี กิจกรรมที 2 จดั ทําป้ ายประชาสมั พนั ธ์แบบถาวร จดั ทําป้ ายประชาสมั พนั ธ์ แบบถาวรจํานวน 30 ป้ าย ป้ ายพลาสติกเขตปลอดบหุ รีถาวรในชมุ ชน โดย ติดหน้า วดั ทกุ แห่ง จํานวน 11 หม่บู ้าน รพ.สต. เทศบาลตําบลท่าผา ทีว่าการอําเภอ ทีทํา การห้องประชมุ หมบู่ ้าน จํานวน 11 แห่ง โรงเรียนบ้านท่าผา 1 แห่ง โดยมอบหมาย คณะทํางาน และมอบหมายให้ผู้ใหญ่บ้านแต่ละหมู่รับไปแจก ในทีประชุมเวที ประชาคม กิจกรรมที 3 ประชาคมในหม่บู ้าน จํานวน 11 ครัง; ในทุกหม่บู ้าน โดยมี ประเดน็ การประชาคม ดงั นี ;ประชาคมเรืองแนวทางการแก้ไขปัญหาการสบู บุหรีใน ชุมชน การกําหนดนโยบายสาธารณะ เรืองการตัง; กฎของหมู่บ้าน กําหนดพืน; ที ปลอดบุหรีในพืน; ทีสาธารณะในชุมชน สรุปผลการประชาคม ส่วนใหญ่พบว่า การ กําหนดพืน; ทีปลอดบุหรี ในชุมชน ส่วนใหญ่ คือ วัด และ ส่วนมาตรการกําหนด นโยบายสาธารณะ แนวทางการแก้ไขปัญหาการสบู บหุ รีในชมุ ชน ยงั ไมช่ ดั เจน กิจกรรมที 4 กระบวนการเรียนรู้และปฏิบตั กิ ารดาํ เนินโครงการควบคมุ การ สูบบุหรีมวนเองในชุมชนโดยใช้ชุมชนเป็ นฐานทีมุ่งให้เกิดแผนและปฏิบัติการ ควบคมุ ยาสบู อย่างมสี ว่ นร่วม เป้ าหมายคอื จดั คา่ ยอบรมแก่ผ้สู บู บหุ รีโดยสมคั รใจ 3 รุ่นๆ 100 คน เป้ าหมายทัง; สิน; 300 คน มุ่งให้ความรู้เรืองโทษและพิษภยั จากบุหรี หาอาสาสมคั ร ลด ละเลกิ บหุ รี ตวั อย่างผ้ไู ด้รับพิษภยั จากบหุ รี หนา 124 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ผลการดําเนินงาน จัดค่าย จํานวน 3 คา่ ย แต่กล่มุ เป้ าหมายมา เพียง จํานวน 181 คน คิดเป็ นร้ อย ละ 60.33 จําเป็ นต้องมีการปรับ กิจกรรม ให้ ไปดําเนินการค้ นหา กลมุ่ เป้ าหมายในชุมชนใหม่โดยการ ใช้อาสาสมคั รเป็ นกล่มุ ติดตาม และ มีเพือนคู่มิตรติดตามผู้สบู บุหรี เป้ าหมาย อาสาสมคั ร หนึงคน ต่อ ผู้สูบบุหรี หนึง ราย จํานวนทงั; สิน; 150 ราย พบว่า คนในครอบครัวของอาสาสมคั รสามารถเลิก บหุ รีได้ จํานวน 5 รายและผลกั ดนั ในกลมุ่ ผ้นู ําชมุ ชนให้เป็นบคุ คลตวั อย่างในการลด ละ เลิก บหุ รี จนมีบคุ ลต้นแบบในการเลกิ บหุ รี ทงั; สิน; 33 คน จดั เวทแี ลกเปล\"ียนเรียนรู้ และมอบรางวัลบุคคลต้นแบบการลด ละ เลิกบุหร\"ี มกี ารเดินรณรงค์ และมอบใบประกาศเกียรติคณุ ให้บคุ คลต้นแบบจํานวน 33 คน และประกาศนโยบายสาธารณะ และมีมติให้ดําเนินการรณรงค์โครงการ อย่างตอ่ เนืองในปี 2557 สรุปผลลัพธ์การดาํ เนินงาน 1. ผลลพั ธ์ทีเกิดขนึ ; ในชมุ ชน เกิดการกระต้นุ โดยชมุ ชน ให้มีการตืนตวั เรืองโรค และพิษภยั จากบหุ รีเพิมมากขนึ ; โดยเกิดคณะกรรมการควบคมุ การบริโภค ยาสูบในระดบั ตําบล และชุมชนได้รับการกระตุ้นให้เห็นพิษภัยและโทษ ของการสบู บุหรี โดยคณะทํางานจะมีการจัดทําโครงการอย่างต่อเนืองไป ในปี 2557 โดยจะใช้งบประมาณจากกองทนุ สขุ ภาพตาํ บล บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 125

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 2. การดําเนินงานโครงการชุมชนท่าผาปลอดบุหรี ได้ดําเนินการล่าช้ากว่า แผนการทีได้กําหนดไว้ บางกิจกรรมทีไมไ่ ด้ใช้งบประมาณ ทําไม่ได้ตามที ตงั; เป้ าหมาย บางกิจกรรมมีการปรับรูปแบบการดําเนินงาน โดยเฉพาะ อย่างยิง การเข้าค่ายอดบุหรีของผู้สมคั รใจเข้าร่วมโครงการ จําเป็ นต้อง ปรับแผนงานเป็ นการลงดําเนินการเชิงรุกโดยใช้กรรมการและ อสม. และ ปรับในเรืองของระยะเวลาในการจดั กิจกรรมเพือสอดคล้องกบั บริบทชมุ ชน 3. หลงั เข้าค่ายมีผู้สมคั รใจลด ละ เลิกบุหรี จํานวน 18 คน และได้บุคคล ต้นแบบในการลด ละ เลิก บหุ รี จํานวน 33 คน 4. นวตั กรรมทีเกิดขึน; จากการดําเนินงาน พบว่า การใช้อาสาสมคั ร มาเป็ น เพือนคู่มิตรติดตามผู้สูบบุหรี เกิดการกระตุ้นต่อคนในครอบครัวและ ภาพรวมในชมุ ชน ทําให้สามารถลด ละ เลิกการสบู บหุ รีของคนในชมุ ชนได้ จนสามารถเลกิ ได้เป็นผลสาํ เร็จ จํานวน 5 ราย 5. การจดั สถานสาธารณะทีปลอดบหุ รีตามกฎหมายการติดป้ ายสญั ลกั ษณ์ ห้ามสบู บหุ รีในพืน; ทีอยา่ งถาวร จํานวนทงั; สิน; 30 แห่ง ได้รับการสนบั สนุน สือจากมลู นิธิรณรงค์เพือการไม่สบู บหุ รี และโครงการควบคมุ ยาสบู โดยใช้ ชมุ ชนเป็นฐาน หนา 126 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน บุคคลต้นแบบตาํ บลท่าผา “ เมอื ก่อนตอนสบู บหุ รี ต้องเดนิ รัง; ท้ายตามหลงั ลกู ๆ ตลอด เพราะจะ รอสบู บหุ รีก่อน ไมเ่ คยได้เดนิ ไปพร้อมๆกนั ทงั; ครอบครัว พอเข้า ใกล้ลกู ก็กอด หอมไมไ่ ด้ เพราะลกู ๆบน่ เหมน็ บหุ รี ตอนนี ;ผมเดนิ ไปพร้อมๆ กบั ครอบครัวได้อยา่ งภาคภมู ิ และนอนกอดลกู ได้ทกุ วนั ...” สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านทา่ ผา 389 ม.4 ต.ทา่ ผา อ.เกาะคา จ.ลาํ ปาง 52130 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายธาดา อดุ มธาดา โทร. 081-7244786 Email : [email protected] บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 127

15 โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการตาํ บลห้างฉัตรไร้ควนั บุหร\"ี อาํ เภอห้างฉัตร จังหวัดลําปาง อบรมพฒั นาศกั ยภาพคณะทํางาน รณรงค์วนั งดสบู บหุ รีโลก ประชาชนผ้สู บู บหุ รีในตําบลห้างฉตั ร มีหลายสาเหตทุ ีทําให้เกิดพฤติกรรม การสูบบุหรี อาจมาจากบรรพบุรุษในพืน; ทีตําบลห้างฉัตร มีการสูบบุหรีตัง; แต่ใน อดีต ทําให้เกิดการสูบบุหรีในครัวเรือน อาชีพส่วนใหญ่ในตําบลห้างฉัตร มีอาชีพ รับจ้างและเกษตรกรรม อาจเกิดจากการสบู เพือคลายเครียด เพือผ่อนคลาย เพือน ฝูงชักจูง และในวยั รุ่นตําบลห้างฉัตร เกิดจากสาเหตุมีพฤติกรรมเลียนแบบ หรือ ค่านิยมของวัยรุ่นเอง รวมไปถึงในตําบลห้างฉัตร มีร้ านขายของชําในหมู่บ้าน ทงั; หมด 36 ร้านค้า และในแตล่ ะร้านค้ามกี ารจําหน่ายบุหรีโรงงานและบุหรีมวนเอง คิดเป็ นร้ อยละ 100 ของร้านค้าทัง; หมด ซงึ เป็ นอีกช่องทางทีบหุ รีสามารถหาซือ; ได้ งา่ ยทวั ไปในตําบล ในสว่ นของการประชาสมั พนั ธ์เรืองของพิษภยั บุหรีแก่ประชาชน ในตําบล สือประชาสัมพันธ์มีไม่เพียงพอ และช่องทางการสือสารยังมีแค่การ ประชาสัมพันธ์ และความรู้จากบุคลากรทางสาธารณสุข ยังไม่มีสือทางเลือกใน หนา 128 บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน หลายด้านเพือเป็นการสร้างความตระหนกั ในพิษภยั บหุ รีเพิมขนึ ; สถานทีสาํ คญั ทีจดั ให้เป็นพืน; ทีปลอดบหุ รียงั พบป้ ายห้ามสบู บุหรีมีความแข็งแรงไม่คงทนถาวร และมี ไมค่ รบทกุ สถานทีสาํ คญั ในตําบลห้างฉตั ร เชน่ โรงเรียนบางแห่งยงั มีป้ ายทีชํารุด วดั บางแห่งไม่มีป้ ายติดไว้ หรือมีติดไว้ในทีทีมองเห็นไม่ชัดเจน ด้วยเหตุทีบุหรีเป็ น สินค้าทําลายสขุ ภาพและเป็นปัจจยั เสียงสําคญั ทีทําให้เกิดโรคตา่ งๆ มากมาย (เช่น มะเร็ง โรคหลอดเลอื ดหวั ใจ โรคหลอดเลอื ดในสมอง ฯลฯ) ยิงกวา่ นนั; ควนั บุหรียงั ทํา อนั ตรายผู้ไม่สบู บุหรี (เช่น ผู้ใกล้ชิดหรือบุคคลในครอบครัว) และยังถือเป็ นการ ละเมิดสิทธิทีจะมีสขุ ภาพดขี องผ้ไู มส่ บู บหุ รีอีกด้วย ดงั นัน; ทางคณะทํางานโครงการควบคุมบุหรีโดยใช้ชุมชนเป็ นฐานตําบล ห้างฉตั ร เห็นความสําคญั ของการควบคุมและป้ องกนั การบริโภคยาสบู ทุกชนิด ได้ ร่วมกนั ดําเนินงานในตําบล พฒั นาศกั ยภาพเครือข่ายในการดําเนินงานแบบมีส่วน ร่วม จัดประชาคมสุขภาพ เพือค้นหาอาสาสมัครลด ละ เลิกบุหรี จัดทําป้ าย ประชาสมั พนั ธ์เคลือนทีในการรณรงค์เพือการไมส่ บู บหุ รี กิจกรรมบวชบุหรี ขอทําดี เพือพ่อหลวง กิจกรรมผ้ปู ระกอบการร้านค้ายคุ ใหม่ ใสใ่ จ พรบ.(บหุ รี) และเป็ นแกน นําอาสาสมคั รควบคมุ บหุ รี โครงการสถานทีสาธารณะ น่าอยู่ ปลอดบุหรี โครงการ พฒั นาศกั ยภาพบคุ คลต้นแบบเลิกบหุ รี โครงการบ้านปลอดบหุ รี จดั เวทีแลกเปลียน เรียนรู้ และประเมินผลความพึงพอใจต่อโครงการ มีการพัฒนาเพือให้เกิดความ ตอ่ เนืองยงั ยืน ผลการดําเนินงานทําให้ผ้สู บู บหุ รีเลกิ ได้สําเร็จ 94 คน ลด ละ บหุ รีได้ 180 คน ซึงจากผลการดําเนินงาน ได้มีการขยายผลให้ภาคีเครือข่ายสุขภาพใน ตําบลห้างฉัตร โดยนําผลการดําเนินงานตามโครงการตําบลห้างฉัตร ไร้ ควนั บุหรี เป็นต้นแบบในการขยายผลให้ครอบคลมุ กลมุ่ เป้ าหมายในการ ลด ละ และเลิกบุหรี และสร้างเยาวชนต้นแบบ บคุ คลต้นแบบ เป็ นแกนนําในการป้ องกนั ตนเองจากพิษ บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 129

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ภยั ของบหุ รี ป้ องกนั บตุ รหลานและบุคคลในครอบครัว ในตําบล ไม่ให้เป็ นนกั สูบ หน้าใหม่ ควบคมุ บุหรีและค้มุ ครองผู้ไม่สบู บุหรีในชมุ ชนตําบลห้างฉัตร และทําให้ ตําบลห้างฉัตร เป็ นชุมชนปลอดบุหรีและไร้ ควันบุหรีอย่างยังยืนและขยายผลสู่ ตาํ บลอืนตอ่ ไป สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลห้างฉตั ร ต.ห้างฉตั ร อ.ห้างฉตั ร จ.ลาํ ปาง 52190 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางสาวสมพศิ แสงบญุ เรือง โทร. 084-3638973 Email : [email protected] หนา 130 บนั ทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 131

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน จงั หวดั บุรีรัมย์ 16 โครงการคนโคกมะมว่ งร่วมใจต้านภยั บหุ รี ทกุ ภาคีมีสว่ นร่วม โดยใช้ชมุ ชนเป็นฐาน 17 โครงการชมุ ชนปลอดบหุ รีตาํ บลถนนหกั เทศบาลเมอื งนางรอง 18 โครงการชมุ ชนปลอดบหุ รีตําบลโนนดนิ แดง 19 โครงการตําบลส้มป่ อยร่วมใจไร้ควนั บหุ รี 20 โครงการตาํ บลลาํ นางรองชมุ ชนปลอดบหุ รี 21 โครงการชมุ ชนปลอดบหุ รีตาํ บลโคกมะขาม 22 โครงการประทดั บรุ ่วมแรงสานใจปลอดภยั จากบหุ รี 23 โครงการชมุ ชนปลอดบหุ รีตําบลเขาคอก (ลมหายใจไร้ควนั ) 24 โครงการโคกม้าใสสะอาด 25 โครงการตําบลโคกยา่ งปลอดบหุ รี 26 โครงการไถ่ชีวิตจรเข้ฯ 27 โครงการชมุ ชนตําบลสีเหลียมปลอดบหุ รี หนา 132 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน จงั หวดั ชัยภมู ิ 28 โครงการเครือขา่ ยเพือนชว่ ยเพือนเลิกบหุ รีตาํ บลโพนทอง 29 โครงการตาํ บลโนนสาํ ราญเป็นสขุ ไร้ทกุ ข์จากควนั บหุ รี 30 โครงการชมุ ชนตาํ บลบ้านคา่ ย Just Say No บหุ รี 31 โครงการตําบลห้วยบงปลอดบหุ รี เพือประชาชน “อยดู่ ี ปอดสะอาด สขุ ภาพแข็งแรง” 32 โครงการตาํ บลรอบเมืองปลอดบหุ รี 33 โครงการตําบลหนองโดนชมุ ชนปลอดบหุ รี 34 โครงการตาํ บลบ้านขามยคุ ใหมไ่ ร้ควนั บหุ รี ขอทําดีเพือพ่อหลวง 35 โครงการคนบ้านกอกทําดีเลิกบหุ รีเพือพ่อหลวง 36 โครงการส้มป่ อยยคุ ใหมห่ ่างไกลบหุ รี 37 โครงการตาํ บลละหานชมุ ชนปลอดบหุ รี 38 โครงการชมุ ชนตะโกทองปลอดบหุ รี 39 โครงการชมุ ชนปลอดบหุ รีตาํ บลซบั ใหญ่ 40 โครงการชมุ ชนตําบลทา่ กบู ปลอดบหุ รี บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 133

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 16 โครงการคนโคกมะม่วงร่วมใจ ต้านภยั บุหร\"ี ทุกภาคีมีส่วนร่วมโดยใช้ชุมชนเป็ นฐาน ตาํ บลโคกมะม่วง อาํ เภอปะคาํ จงั หวัดบุรีรัมย์ ประชมุ คณะกรรมการ กิจกรรมเทิดไท้องค์ราชนั โครงการคนโคกมะมว่ งร่วมใจ ต้านภยั บหุ รี ทกุ ภาคีมีสว่ นร่วมโดยใช้ชมุ ชน เป็ นฐาน ตําบลโคกมะม่วง อําเภอปะคํา จงั หวดั บุรีรัมย์ ผลการดําเนินงานส่งผลให้ อตั ราการสบู บหุ รีลดลงจาก ร้อยละ 27.07 (จํานวน 2,347 คน) เหลือ ร้อยละ 22.58 (จํานวน 1,958 คน) คิดเป็ นอตั ราทีสามารถเลิกสบู บหุ รีได้ ร้อยละ 16.57 (จํานวน 389 คน) ความสําเร็จของการดําเนินการโดยใช้ชุมชนเป็ นฐานทีเกิดจากการมีสว่ น ร่วมของชุมชน อย่างเข้มแข็ง จริงจงั และเป็ นระบบ จากกิจกรรมของโครงการทีมี ประสทิ ธิผล ประกอบด้วย หนา 134 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 1. การสร้างกระแสในงานเทิดไท้ องค์ราชันย์ “ทําความดี เลิกบุหรีเพือพ่อ” (5 ธ.ค.) ซึงได้รับความร่วมมือจากวดั /พระทีระดมคนเข้าร่วมกิจกรรมได้ เป็นจํานวนมาก ทําให้ประชาชนตระหนกั และรับรู้ และมีคนตงั; ใจเลิกบุหรี ได้จํานวนหนงึ 2. ประชมุ และอบรมคณะกรรมการ/คณะทํางานทําให้ชุมชนมีมาตรการและ นโยบายการดําเนินงานควบคมุ และป้ องกันบุหรีในชุมชน ซึงได้มีการนํา ประกาศนโยบายติดในทีสาธารณะเพือให้ ประชาชนทุกหมู่บ้ านได้ รั บร้ ู และปฏิบตั ติ าม 3. มีการประชาสมั พนั ธ์อย่างตอ่ เนืองในหลากหลายวิธี เช่น วาดรูปทีรัว; ของ รพ.สต.เกียวกับพิษภัยบุหรี ประกาศเสียงตามสาย เดินรณรงค์ใน ภาพรวมในวนั สาํ คญั ตา่ ง ๆ เดินสํารวจและให้ความรู้รายครัวเรือน ทําให้ ประชาชนเกิดความตระหนกั และรับรู้ถงึ โทษและพิษภยั ของบหุ รี 4. เกิดบุคคลต้นแบบเลิก ละ ลด บหุ รี ทงั; บุคคลทีเลิกก่อนเข้าโครงการและ ในโครงการ โดยมีการนําบคุ คลต้นมาเป็ นแบบอย่างและจูงใจให้คนทียัง สบู อยไู่ ด้ตดั สินใจเลิก 5. มีการจัดสถานทีสาธารณะในชุมชนเป็ นเขตปลอดบุหรี ครอบคลุมทุก พืน; ที 6. เกิดนวัตกรรมสุขภาพในการเลิก ละ ลด บุหรี ของชุมชน ได้แก่ ทีม วทิ ยากรควบคมุ ยาสบู ทีมาจากทีม อสม. กิจกรรมช่วยเลิกบหุ รี 1600 (ใช้ สมนุ ไพร ได้แก่ มะนาวและรางจืด การใช้สือเลม่ เล็กคมู่ ือเลิกบหุ รีและพิธี สขู่ วญั ตามแนววฒั นธรรมชมุ ชน) บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 135

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 7. ป้ องกนั การริเริมการสบู บุหรีทัง; ในกล่มุ เยาวชนและผู้ทียังไม่สบู ด้วยการ นําเยาวชนเข้ามามสี ว่ นร่วมในกิจกรรม 8. ควบคมุ การสูบบหุ รีด้วยการจํากัดการเข้าถึง ได้แก่ การขอความร่วมมือ ร้านค้าไมใ่ ห้จําหน่ายให้เดก็ อาจกล่าวได้ ว่า ผลสําเร็จ เป็ นทีพึงพอใจ แต่สิงทีชุมชนต้องการ ให้เกิดขึน; อย่างตอ่ เนืองและยงั ยืน คือ การไ ด้ รั บ การ สนับส นุนจ ากภ าครั ฐ เอกชน หรือองค์องค์ต่างๆ ทัง; ภายใน และภายนอกชมุ ชน ในการดาํ เนินงาน ป้ องกนั และควบคมุ การสบู บหุ รี ในชุมชน เพือสร้างชุมชนปลอดบุหรีให้เกิดขึน; อนั จะลดผลกระทบต่อปัญหาสุขภาพ และความสูญเสียอันเนืองมาจากการใช้จ่าย เพือซือ; บหุ รี และการเจ็บป่ วยด้วยโรคทีเกียวข้องกบั การสบู บุหรี นอกจากนีย; งั เป็ น ประโยชน์ตอ่ การกําหนดแนวทางในการดําเนินงานควบคมุ บหุ รีในชมุ ชนตําบลโคก มะมว่ ง อาํ เภอปะคาํ จงั หวดั บรุ ีรัมย์ อยา่ งมีประสิทธิภาพและยงั ยืนตอ่ ไป สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านเทพพฒั นา ต.โคกมะมว่ ง อ.ปะคาํ จ.บรุ ีรัมย์ 31220 ผ้รู ับผิดชอบ : นายประยงค์ ทองพระพกั ตร์ โทร.087-2486978 Email : [email protected] หนา 136 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 17 โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลถนนหัก เทศบาลเมืองนางรอง อาํ เภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ ประชมุ ชีแ; จงกลมุ่ ผ้สู บู บหุ รี กิจกรรมเผาบหุ รี การทํางาน ในโครงการชุมชนปลอดบุหรีตําบลถนนหัก เทศบาลเมือง นางรอง ทีดําเนินการช่วยเหลือ และหนุนเสริม 6 ชุมชน คือ ชุมชนบ้านถนนหัก ชุมชนวัดถนนหัก ชุมชนถนนหักพัฒนา ชุมชนทุ่งแหลม ชุมชนหนองโพรง และ ชมุ ชนวดั ใหมเ่ รไรทอง โดยมเี ป้ าหมาย 2 กลมุ่ คอื กลมุ่ เป้ าหมายหลกั คือกล่มุ ผู้สบู บหุ รี จํานวน 531 คน กลมุ่ บคุ คลทีเกียวข้องและได้รับผลกระทบจากกลมุ่ ผู้สบู บหุ รี จํานวน 3,258 คน ผลการดาํ เนินงานพบว่า 1. มีบคุ คลจํานวนมากทีสมคั รเข้าร่วมเพือชว่ ยเหลือผ้สู บู บหุ รี ดงั นี ; - คณะกรรมการบหุ รีจาก 6 ชมุ ชน จํานวน 15 คน บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 137

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน - มีอาสาสมคั รควบคมุ บุหรีทีผ่านการอบรมหลกั สตู ร “บทบาทอาสาสมคั ร ควบคุมบุหรีในชุมชน” ทีเกิดจากความสมัครใจ จํานวน 105 คน และ สามารถพฒั นาการมีสว่ นร่วมและใช้ศกั ยภาพของตนเองมาร่วมกนั พฒั นา ระบบของการช่วยเหลือ ติดตาม และหนุนเสริมให้กลุ่มผู้สูบหรี เข้าร่วม โครงการ 2. ผลลพั ธ์ของการช่วยเลิกสูบบุหรี (รวมบหุ รีมวนเอง ยาเคีย; ว ยานตั ถ์ุ ในผู้สูบ 531 คน พบว่า ผู้สูบบุหรีขอเข้าร่วมโครงการ ลด ละ เลิกจํานวน 494 คน ปรากฏผลดงั นี ; - ผ้ทู ีเลิกได้ติดตอ่ กนั ได้ 3 เดอื นขนึ ; ไป มจี ํานวน 30 ราย หรือคิดเป็น 6.07%. - ผ้ทู ีลดจํานวนบหุ รีทีเคยสบู ลง จํานวน 246 คน คดิ เป็น 77.73% - ผ้ทู ีไมล่ ดการสบู บหุ รีแตก่ ็ไมส่ บู เพิม จํานวน 70 คน คิดเป็น 10.32% - ผ้ทู ีเพิมจํานวนบหุ รีจากจํานวน 5 ราย คดิ เป็น 1.01% - ไมส่ ามารถติดตามได้จํานวน 43 ราย หรือคดิ เป็น 4.85% และ - ในสว่ นของบคุ คลต้นแบบ ได้บคุ คลต้นแบบจํานวน 12 คน 3. ผลการสร้างมาตรการชุมชนและนโยบายสาธารณะในการดําเนินการควบคมุ การสบู บหุ รี สามารถติดป้ ายตามสถานทีสาธารณะ 100% มีอาสาสมคั รทีจะ เป็ นกลไกในการเฝ้ าระวัง 75 % และ ประชาชนอย่างน้อย 75% รับทราบ นโยบายและมาตรการชุมชน เพราะได้ติดป้ ายถาวรและประชาสมั พันธ์ผ่าน เสียงตามสายของทุกชุมชน และได้จัดนิทรรศการให้ความรู้ รวมไปถึงปัน จกั รยานรณรงค์ของอาสาสมคั รควบคมุ บหุ รี 4. การสร้างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรี/การจดั สถานทีสาธารณะปลอด บุหรี 1) ได้ทําการติดป้ ายห้ามสูบบุหรี ตามพืน; ทีทีกําหนด 100% 2) มีการ หนา 138 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน มอบหมายให้อาสาสมัครควบคุมบุหรีแต่ละชุมชน สอดส่องดูแล/ติดตาม/ รายงานผล 3) ร้านค้าทกุ ร้านติดป้ ายห้ามขายบุหรีให้เด็กทีมีอายุตํากวา่ 18 ปี และ 4) ร้านค้าทกุ ร้านให้ความร่วมมือในการเข้าร่วมประชมุ และมีอยู่ 6 ร้านที ไมส่ ามารถเข้าร่วมด้วยตนเองได้แตส่ ง่ บคุ คลทีเกียวข้องเข้าประชมุ แทน 5. สร้างการรับรู้และความตระหนกั ในพิษภยั ของบหุ รีและควนั บหุ รี และตระหนกั ถึงสิทธิของบุคคลในการได้รับความคุ้มครองและปกป้ องจากการได้รับควนั บหุ รีมือสอง ประชาชนในชมุ ชนทุกชุมชนรับทราบและตระหนกั ในพิษภยั บุหรี มากกว่า 80% และพบว่าผู้ไม่สูบบุหรีกล้าทีจะบอกให้คนทีสูบบุหรีไปสูบที ไกลๆ 6. เกิดนวัตกรรมการควบคุม และการช่วยเลิกสบู บุหรีใน ชุมชน 1) เกิดกลไกในการ ขับเคลือนงานอย่างถาวร คืออาสาสมคั รควบคุมบุหรี (อสคบ.) 2) เกิดแหล่งให้ คําป รึ กษาผ้ ูที ต้ องการ เลิ ก เหล้าบุหรี โดยชุมชน เพือ ชุมชน ในนาม(คลินิกให้คําปรึกษาผู้ทีต้องการเลิกเหล้าบุหรี) และ 3) เกิด กิจกรรมสะสมบุญในรูปของการออมเงินในโครงการ “หยุดเหล้าหยุดบุหรี หยอดกะปกุ เพือลกู ” มีผลให้ เศรษฐกิจของครอบครัวดีขึน; และความรักความ อบอนุ่ ในครอบครัวมากยิงขนึ ; บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 139