banthuekaiwepnbtheriiyn

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ข้อเสนอแนะต่อ สสส.เพ\"ือการสนับสนุนโครงการ การทํางานควรจะมีหน่วยงานในพืน; ทีเข้าร่วมวางแผนจะเกิดประโยชน์ สูงสุด สสส.ควรจัดทําคู่มือการปฏิบัติงาน ของอาสาสมคั รควบคุมบุหรี(อสคบ.) เพือเป็นขวญั และกําลงั ใจให้กบั ผ้เู สียสละเพือสว่ นรวมคอื “อาสาสมคั รควบคมุ บหุ รี” ควรจัดทําใบประกาศให้กับผู้ทีผ่านการอบรมในหลักสูตร “บทบาทอาสาสมัคร ควบคุมบุหรีในชุมชน” ควรทําบัตรประจําตวั อาสาสมคั รควบคุมบุหรี ต้องการให้ สสส.วางรูปแบบคลินิกให้คําปรึกษาผู้ต้องการเลิกเหล้าและบุหรีให้กบั ชุมชนทีเปิ ด ให้ บริ การเพื อที ชุมชนจะได้ ดําเนิ นการในอนาคตได้ อย่างมีป ระสิทธิ ภาพแล ะ ประสทิ ธิผลแม้จะไมไ่ ด้รับการสนบั สนนุ งบประมาณ สสส.ควรมีหลกั สตู รอบรมเพือ พัฒนาศักยภาพของคนทํางานที มาจากองค์กรภาคประชาชนเพือให้ มีความร้ ู ความสามารถช่วยเหลอื คนอนื ได้ เชน่ เทคนิคหรือกลยุทธ์ในการชกั ชวนคนเลิกบหุ รี อบรมให้ความรู้เรืองสมนุ ไพรชว่ ยเลิกบหุ รี อบรมการกดจดุ เพือเลกิ บหุ รี สถานทตี ดิ ตอ่ : กองทนุ หมบู่ ้านชมุ ชนบ้านถนนหกั 14 ถ.ประชาสขุ สนั ต์ เทศบาลนางรอง บรุ ีรัมย์ 31110 ผ้รู ับผิดชอบ : นางสาํ รวย โลห่ ารายณ์ โทร. 086-2646900 Email : [email protected] หนา 140 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 18 โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลโนนดนิ แดง อาํ เภอโนนดนิ แดง จังหวัดบุรีรัมย์ กิจกรรมวนั งดสบู บหุ รีโลก ประชมุ คณะทาํ งานโครงการ โครงการตําบลโนนดินแดงชุมชนปลอดบุหรี อําเภอโนนดินแดง จงั หวดั บรุ ีรัมย์ ดําเนินการในกลมุ่ เป้ าหมายหลกั คือ ผู้สบู บหุ รี จํานวน 727 คน ในหมบู่ ้าน ในเขตรับผิดชอบ 8 หมบู่ ้าน มีแกนนําชมุ ชน 8 คน อสม.147 คน ผู้ประกอบการ ร้ านค้าจําหน่ายบุหรี 65 คน สถานทีราชการ10 แห่ง ศาสนสถาน 3 แห่ง และ กล่มุ เป้ าหมายรอง คือ ประชาชนในชุมชน 3,779 คน เยาวชนในชุมชน 592 คน สมาชิกในครอบครัว 1,150 หลงั คาเรือน จากการดําเนินงาน ชุมชนได้เข้ามามีส่วน ร่วมในการดาํ เนินงานร่วมกบั คณะทํางานเกือบทกุ ขนั; ตอน ผลการดําเนินงานพบว่า มีการพฒั นาองค์ความรู้คณะทํางาน จํานวน 4 ครัง; เรืองการจดั ทําโครงการ 2 ครัง; ความรู้เรืองกฎหมายตาม พ.ร.บ.ผลิตภณั ฑ์บหุ รี พ.ร.บ.ค้มุ ครองสขุ ภาพผ้ไู มส่ บู บหุ รี บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 141

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน สําหรับเจ้าพนกั งาน 1 ครัง; ความรู้เรืองการจัดทําเอกสารต่าง ๆ ของ สสส. 1 ครัง; แลกเปลียนเรียนรู้คณะทํางาน 3 ครัง; โดยแบ่งออกเป็ นระยะเริมต้นโครงการ ระยะ ดําเนินงานโครงการ และระยะสรุปเรียนการทํางาน ดําเนินการโดยคณะทํางาน โครงการควบคมุ ยาสูบโดยใช้ชุมชนเป็ นฐาน การดําเนินการในชุมชน มีการสํารวจ ข้อมลู โดยเครือข่ายในชมุ ชนก่อนและหลงั ดําเนินการ จดั ประชาคม 3 ครัง; ประชุม ผ้ปู ระกอบการร้านค้าในชมุ ชน 3 ครัง; มีร้านค้าเข้าร่วม 60 แห่ง รณรงค์สร้างกระแส การลดละเลกิ บหุ รี 2 ครัง; จดั ทําค่ายปรับเปลียนพฤติกรรมผู้สบู บหุ รี 3 ครัง; ผลจาก การดําเนินงานตามกิจกรรม พบวา่ มีผู้ทีสามารถลด ละ เลิก การสบู บุหรีในชมุ ชน ได้จํานวน 424 คน จําแนกเป็นผ้ทู ีเลิกได้โดยเดด็ ขาด จํานวน 35 คน คิดเป็ นร้อยละ 4.81 และผ้ทู ีลด ละ บหุ รีได้ จํานวน 389 คน คดิ เป็นร้อยละ 58.32 มีบคุ คลต้นแบบ ในการเลิกบหุ รี จํานวน 15 คน ชมุ ชนมีการสร้างมาตรการและนโยบายสาธารณะ ในการดาํ เนินการควบคมุ การสบู บหุ รี ร้อยละ 100 มกี ารจดั สถานทีสาธารณะปลอด บหุ รี ร้อยละ 100 สร้างการรับรู้และความตระหนกั ในพิษภยั ของบุหรีและควนั บุหรี และตระหนกั ถงึ สิทธิของบคุ คลในการได้รับความค้มุ ครองและปกป้ องจากการได้รับ ควนั บุหรีมือสอง ได้ร้อยละ 85 และเกิดนวตั กรรมเครือข่ายสามประสาน บ้าน วดั โรงเรียน เฝ้ าระวงั การบริโภคยาสบู ในชุมชน ข้อเสนอแนะจากการดําเนินงาน คือ การจงู ใจให้ผ้ทู ีต้องการเลิกบหุ รี ให้เข้าร่วมกิจกรรมค่ายปรับเปลียนพฤติกรรม การ ดาํ เนินงานร้านค้าสขี าว ควรดําเนินการอย่างตอ่ เนือง การสนบั สนุนให้บคุ คลชนั; นํา ในชมุ ชน เป็นแบบอยา่ งทีดีของการเลิกบหุ รี การรณรงค์เรืองบหุ รีอยา่ งตอ่ เนือง ด้วย สือทีสามารถเข้าถึงประชาชน เข้าใจง่าย สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชน รวมทัง; การใช้มาตรการทางสงั คม สามารถจูงใจให้เกิดการปรับเปลียนพฤติกรรม การบริโภคยาสูบในชุมชนได้ และปัจจัยทีเป็ นตัวผลักดันให้การดําเนินงานเกิด หนา 142 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ความสําเร็จ ได้แก่ ปัจจยั ภายใน คอื ภาวะผ้นู ําของคณะทํางาน แกนนํา ผู้นําชุมชน พฤติกรรมและทศั นคติของประชาชนในชมุ ชน ปัจจยั ภายนอก คือ นโยบายภาครัฐ กระแสทางสงั คม สภาพแวดล้อมทางกายภาพ ขนบธรรมเนียมประเพณี และระบบ ทีเอือ; ในการดาํ เนินงาน คอื ทนุ จาก สสส. และการจดั การทีมปี ระสทิ ธิภาพ สถานทีตดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลโนนดินแดง ต.โนนดินแดง อ.โนนดนิ แดง จ.บรุ ีรัมย์ 31260 ผ้รู ับผิดชอบ : นายกติ ติ เมอะประโคน โทร. 086-1249562 Email : [email protected] บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 143

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 19 โครงการส้มป่ อยร่วมใจไร้ควนั บุหร\"ี อาํ เภอโนนดนิ แดง จังหวัดบุรีรัมย์ รณรงค์สร้างกระแสวนั ลอยกระทง ประชมุ คณะทาํ งาน โครงการส้มป่ อยร่วมใจไร้ ควนั บุหรี มีกล่มุ เป้ าหมาย คือ ผู้สบู บหุ รีจํานวน 512 คน ประชาชนทัวไป/แกนนําชุมชน และผู้ประกอบการร้ านจําหน่ายบุหรี จํานวน 59 คน โรงเรียน 3 แห่ง วดั 3 แห่ง ศนู ย์พฒั นาเด็กเลก็ 1 แห่ง อสม.จํานวน 94 คน ผ้นู ําชมุ ชนทกุ หมบู่ ้าน พืน; ทีดําเนินการ จํานวน 7 หม่บู ้าน ในเขตรับผิดชอบ ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล ผลการดําเนินงานมี ดังนี ; 1) แต่งตัง; คณะกรรมการดําเนินงานในระดบั ตําบลและหมู่บ้าน และจัดอบรมเชิงปฏิบตั ิการ กระบวนการควบคุมการสูบบุหรี ตาม พ.ร.บ.ควบคุมฯ และทําแผนพัฒนาการ ควบคมุ การบริโภคบุหรีในชุมชน จัดประชาคมจดั ทําข้อบังคบั /มาตรการในระดับ ตําบล และทุกชุมชนมีมาตรการชุมชนด้านบุหรี ร้อยละ 100 2) จดั ประชุมภาคี เครือข่ายในพืน; ทีคนื ข้อมลู ให้ชมุ ชน และมกี ิจกรรมสรุปถอดบทเรียน 3) จดั กิจกรรม หนา 144 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน คา่ ยปรับเปลียนกล่มุ ผู้สบู บุหรี จํานวน 5 ครัง; มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมคา่ ย จํานวน 358 คน ต้องตดิ ตามทีบ้าน จํานวน 154 คน 4) จดั กิจกรรมในโรงเรียน ในวนั งดสบู บหุ รี โลก วนั ที 31 พฤษภาคม 2556 แก่นกั เรียนในระดบั ชนั; ป5, 6 – ม.1 - 3 โรงเรียน บ้านหนองกกตะแบงสามคั คี มีผู้เข้าร่วมจํานวน 130 คน และจดั กิจกรรม “สารรัก จากใจลกู ถงึ พ่อ” 5) ขอความร่วมมือจากเจ้าอาวาสวดั ในเขตรับผิดชอบ เทศธรรมะ หรือสอดแทรกธรรมะเกียวกับเรืองบุหรีให้แก่ผู้ร่วมกิจกรรมในวนั สําคญั ต่างๆและ แจกสอื เกียวกบั บหุ รี 6) จดั กิจกรรมประกวดบุคลต้นแบบ มีบุคคลต้นแบบ หมบู่ ้าน ละ 1 คน โดยบคุ คลต้นแบบทีเลกิ บหุ รีในชว่ งดําเนินโครงการ 2 คนและเลิกก่อนเข้า ร่วมโครงการ 5 คน 7) จัดทําป้ ายสถานทีปลอดบุหรีให้แก่สถานทีราชการ ดงั นี ; องค์การบริหารส่วนตําบลส้มป่ อย โรงเรียนทงั; 3 โรงเรียน วดั ศนู ย์พฒั นาเด็กเล็ก รพ.สต. ศาลากลางหมู่บ้าน จํานวน 7 ชุมชน 8) เดินรณรงค์สร้างกระแสในงาน ประเพณีลอยกระทงประจําปี ของตําบล 9) จดั บูธนิทรรศการตอบปัญหาชิงรางวลั เรืองบุหรี และแจกแผ่นพบั ประชาสมั พนั ธ์โทษและพิษภัยของบุหรี/ให้ความรู้แก่ผู้ เข้าชมบูธในงานวนั เด็ก 10) ออกตรวจร้านค้าในชุมชนโดย บรูณาการร่วมกบั งาน คุ้มครองผู้บริโภคของ รพ.สต. ในการให้คําแนะนําเกียวกบั การจําหน่ายบุหรีและ การละเมิดกฎหมาย และแจกแผ่นพบั ความรู้เรืองบหุ รี แก่ร้ านค้า จํานวน 59 ร้าน 11) ทําป้ ายนิเทศเกียวกบั โทษและพิษภยั ของบหุ รีมอบให้ในทุกโรงเรียนและศาลา กลางหมบู่ ้านทกุ หมบู่ ้าน จํานวน 10 ป้ าย 12) ประกวดชมุ ชนไร้ควนั ชนะเลิศอนั ดบั ที 1 คือ ชุมชนบ้านโคกกรวด ชนะเลิศอนั ดบั ที 2 คือ ชมุ ชนบ้านหนองกก ชนะเลิศ อนั ดบั ที 3 คือ ชมุ ชนบ้านโคกตะคร้อ มนี วตั กรรมอาสาสมคั รควบคมุ บุหรี (อสคบ.) จํานวน 94 คน บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 145

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน สรุปผลการดําเนินงาน พบว่าชุมชนตําบลส้มป่ อยมีคณะกรรมการ ดําเนินงานเกียวกับบุหรีในระดับตําบล และในระดับหมู่บ้าน ครบทุกชุมชน มี มาตรการ/ข้อบงั คบั ในระดบั ตําบล และมาตรการในชุมชน ทงั; 7 ชมุ ชน มีกิจกรรม สรุปถอดบทเรียนหลงั ดําเนินโครงการ กลุ่มผู้สบู บุหรี ก่อนดําเนินโครงการจํานวน 512 คน หลงั ดาํ เนินโครงการ สามารถ ลด ละ เลกิ ได้ จํานวน 381 คน คิดเป็ นร้อย ละ 66.99 เกิดผ้เู ลกิ จํานวน 38 คน รวมผู้ลด ละ เลิก จํานวน 343 คน เลิกก่อนเข้า ร่วมโครงการ จํานวน 95 คน เลิก ในโครงการ จํานวน 38 คน มี บุคคลต้นแบบหมู่บ้านละ 1 คน รวม เป็น 7 คน กลุ่มผู้สูบบุหรี เข้ าร่ วม กิจกรรมโครงการ จํานวน 358 คน คดิ เป็ น ร้อยละ 69.92 จากการทํา แบบประเมนิ ความรู้เกียวกบั บหุ รี กอ่ นและหลงั เข้าร่วมกิจกรรมของผ้สู บู บหุ รี กล่มุ ผู้ สบู มีความรู้และเข้าถงึ ข้อมลู ก่อนดําเนินโครงการ จํานวน 306 คน คิดเป็ นร้อยละ 59.76 หลงั ดําเนินโครงการ จํานวน 397 คน คิดเป็ นร้อยละ 77.53 มีอาสาสมคั ร ในการเฝ้ าระวงั การละเมิดมาตรการชมุ ชน (อสคบ.) จํานวน 94 คน ประชาชนทราบ ถึงมาตรการและนโยบายของชุมชน ผ่านทางหอกระจายข่าวและทีประชุม ประจําเดือนของแต่ละชุมชน และจากการดําเนินงานของ อสคบ. สถานทีทีเป็ น พืน; ทีห้ ามสูบบุหรีมีการติดป้ ายสัญลักษณ์ ร้ อยละ100 มีนวัตกรรมมีกลไก/ อาสาสมคั รในการติดตาม ตรวจตราการจดั สถานทีปลอดบุหรี โดยใช้อาสาสมคั ร ควบคมุ บหุ รี (อสคบ.) จํานวน 94 คน หนา 146 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลส้มป่ อย ต.ส้มป่ อย อ.โนนดนิ แดง จ.บรุ ีรัมย์ 31260 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางสาํ ราญ เมอะประโคน โทร. 081-7904154 Email : [email protected] บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 147

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 20 โครงการตาํ บลลาํ นางรองชุมชนปลอดบุหร\"ี อาํ เภอโนนดนิ แดง จงั หวัดบุรีรัมย์ มอบป้ ายร้านค้าสขี าว รณรงค' ลด ละ เลกิ บหุ รี่ ทําความดีถวายพ\"อ โครงการตําบลลํานางรองชุมชนปลอดบหุ รี ดําเนินงานในกลุ่มเป้ าหมาย คือ กลมุ่ ผู้สบู บุหรี 656 คน ประชาชนทวั ไป/แกนนําชุมชน และผู้ประกอบการร้าน จําหนา่ ยบหุ รี รวม 7,332 คน พืน; ทีดาํ เนินการ คือ 10 หม่บู ้านในเขตรับผิดชอบของ โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตําบลลํานางรอง โดยทางโครงการแบ่งการดําเนินงาน เป็น 2 งวดงาน ดงั นี ; งวดงานที 1 กิจกรรมประสานงานกบั เครือข่ายเพือจดั ตงั; คณะกรรมการ และประจดั ประชมุ ชีแ; จงนโยบายและหาแนวทางการดําเนินงานร่วมกนั จํานวน 29 คน ประชุมคณะกรรมการ คณะทํางาน/ภาคีเครือข่ายผู้ประกอบการร้านค้าร้านชํา ในหมบู่ ้าน จดั รณรงค์สร้างกระแสในพิษภยั บหุ รี เพือให้ประชาชนทวั ไปได้รับทราบ หนา 148 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ถึงพิษภัยบุหรี ประชุมประชาคมหมู่บ้าน ในเขตรับผิดชอบ รพ.สต.ลํานางรอง คณะทํางานออกดําเนินการมอบป้ ายเขตปลอดบุหรี และป้ ายร้านค้าสีขาว จดั คา่ ย ปรับเปลียนพฤตกิ รรมสาํ หรับผ้ตู ้องการเลิกบหุ รี ครัง; ที 1 งวดงานที 2 จดั อบรมปรับเปลยี นพฤตกิ รรมสําหรับผ้สู บู บหุ รี สรรหาบุคคล ต้นแบบในการเลิกยาสบู ทกุ ชนิด (รวมบหุ รีมวนเอง) ในตําบลลํานางรองอย่างน้อย หม่บู ้านละ 2 คน รณรงค์โครงการทําความดี เลิกบหุ รี เพือพ่อ จดั กิจกรรมประกาศ ตนยืนยนั /ตงั; ใจเลิกบุหรีเพือพ่อ รณรงค์เนืองในวนั งดสบู บหุ รีโลก จดั กิจกรรมวยั ใส ต้านภยั บหุ รีในโรงเรียนสง่ เสริมการสร้างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ตอ่ การสบู บหุ รี/การจดั สถานทีสาธารณะปลอดบุหรี โดยการจัดประกวดหมู่บ้ าน/ชุมชนปลอดบุหรี กําหนดให้มีอาสาสมคั รในการเฝ้ าระวงั การละเมิดมาตรการชมุ ชน สรุปผลการดําเนินงาน พบว่า ชุมชนตําบลลํานางรองมีมาตรการในการ ควบคมุ การสบู บหุ รีทีจะกอ่ ให้เกิดความยงั ยืน ครบทงั; 10 หมบู่ ้าน จํานวนผู้สบู บหุ รี ทีทําการติดตาม 656 คน เลกิ สบู 39 คน คดิ เป็น ร้อยละ 5.95 เกิดบคุ คลต้นแบบ ที จะช่วยเป็ นวิทยากร และเป็ นอาสาสมคั รในการช่วยผู้อืนต่อไป จํานวน 20 คน จํานวนสถานทีปลอดบหุ รีทีสํารวจ 26 แหง่ ดําเนินการครบทกุ แห่ง จํานวนร้านค้าที สํารวจ 60 ร้าน ร้านค้าทีปฏิบตั ติ ามมาตรการ จํานวน 60 ร้าน คิดเป็ น ร้อยละ 100 เกิดเครือข่ายอาสาสมคั รในการเฝ้ าระวังการละเมิดมาตรการชุมชนทุกหมู่บ้าน จํานวน 116 คน เกิดการแลกเปลียนเรียนรู้ทุกหม่บู ้าน ประชาชนตําบลลํานางรอง รับรู้และเกิดความตระหนักในพิษภัยของบุหรีและควนั บุหรี ตระหนักถึงสิทธิของ บคุ คลในการได้รับความค้มุ ครองและปกป้ องจากการได้รับควนั บหุ รีมือสองเพิมขึน; ทกุ หมู่บ้าน เกิดมาตรการของชมุ ชนครบทกุ หม่บู ้าน และเกิดหม่บู ้านต้นแบบ ที บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 149

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน สร้างสงิ แวดล้อมทีไมเ่ อือ; ตอ่ การสบู บหุ รี/การจดั สถานทีสาธารณะปลอดบหุ รี ได้แก่ บ้านลํานางรอง หมทู่ ี 10 และเกิดนวตั กรรม สอื เสยี ง บทความสนั; เพือสขุ ภาพ สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลลาํ นางรอง ต.ลาํ นางรอง อ.โนนดนิ แดง จ.บรุ ีรัมย์ 31260 ผ้รู ับผิดชอบ : นายสรุ ิยนั ชวลั วิทย์โชตกิ ลุ โทร. 081-7903298 Email : [email protected] หนา 150 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

21 โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ี ตาํ บลโคกมะขาม อาํ เภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ เดนิ รณรงค์สร้างกระแส อบรมกลมุ่ ผ้สู บู บหุ รี โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตําบลโคกมะขาม อําเภอประโคนชัย จงั หวัดบุรีรัมย์ ดาํ เนินการประกอบด้วย 5 ขนั; ตอน คือ 1) ขนั; การสํารวจข้อมลู ผ้สู บู บหุ รี 2) ขนั; การวิเคราะห์ปัญหาและสาเหตรุ ่วมกบั ชมุ ชน 3) ขนั; จดั ทําโครงการโดย การคืนข้อมูลสู่ชุมชน ร่วมกันกับชุมชนในการกําหนดกิจกรรม 4) ดําเนินการ แก้ปัญหา 5) ขนั; ตดิ ตามประเมินผล ผลการดําเนินงาน กิจกรรมตามโครงการ โดยกระบวนการการเรียนรู้ ของชุมชนผ่านการจัดทําประชาคมหมู่บ้าน 7 หมู่บ้าน มีผู้ร่วมประชาคมหมู่บ้าน จํานวน 676 คน จดั ตงั; ชมรมผ้ไู มส่ บู บหุ รีในหม่บู ้านจํานวน 7 ชมรม จดั กิจกรรมใน บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 151

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โรงเรียนประถมศกึ ษาโดยจดั กิจกรรม เขียนจดหมายรักจากลูก ประกวด เรียงความ แสดงละคร จดั นิทรรศการ จัดเขตปลอดบุหรี นักเรียนข้ าร่วม โครงการ 436 คน คณะครู 32 คน จัดตัง; ชมรมผู้ไม่สูบบุหรี 4 ชมรม ตดิ ตงั; ป้ ายประชาสมั พนั ธ์โครงการ ใน หมู่บ้าน จัดอบรมเพือปรับเปลียนพฤติกรรมเลิกสูบบุหรี 2 รุ่น จํานวน 271 คน รณรงค์ให้ความรู้และจดั เขตปลอดบหุ รีผ้รู ่วมรณรงค์ จํานวน 841 คน จดั เขตปลอด บุหรี 19 แห่ง ติดตามให้กลุ่มเป้ าหมายในหมู่บ้านทีไม่ได้เข้ารับการอบรมเพือ ปรับเปลยี นพฤตกิ รรมเลกิ สบู บหุ รีจํานวน 162 คน จดั อบรมให้ความรู้ผ้ปู ระกอบการ ร้านชํา จํานวน 33 คน อาสาสมคั รสาธารณสขุ จํานวน 80 คน อสม.น้อย จํานวน 110 คน จัดบ้านปลอดบุหรีและติดป้ ายสตdิกเกอร์บ้านปลอดบุหรี จํานวน 310 หลงั คาเรือน ประชาสมั พนั ธ์ให้ความรู้ผ่านหอกระจายข่าวสารประจําหมบู่ ้าน และ รถประชาสมั พนั ธ์เคลือนที กิจกรรมช่วยเลิกบุหรีของโครงการตําบลโคกมะขาม สรุปผลจากการ ติดตามเยียมบ้านกลมุ่ เป้ าหมายเพือช่วยเลิกสบู บุหรี บุคคลต้นแบบทีสมคั รเข้าร่วม โครงการ 17 คน สามารถเลิกสูบบุหรีสําเร็จ จํานวน 14 คน และจากการสํารวจ ข้อมูลหลงั การดําเนินการโครงการชุมชนปลอดบุหรีตําบลโคกมะขาม ก็พบว่ามีผู้ เลกิ สบู บหุ รีได้อกี 18 คน รวมมีผ้เู ลกิ สบู บหุ รีได้ทงั; สิน; 32 คน (ร้อยละ 7.39) ลด/ละ การสบู บหุ รีได้ 157 คน (36.25) หนา 152 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน มอบรางวลั บคุ คลต้นแบบแบบของโครงการ สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลโคกมะขาม ต.โคกมะขาม อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายรอ ชาญประโคน โทร. 086-2494356 อีเมล์ [email protected] บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 153

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 22 โครงการประทดั บุร่วมแรงสานใจ ปลอดภยั จากบุหร\"ี อาํ เภอประโคนชยั จงั หวัดบุรีรัมย์ อบรมให้ความรู้เกียวกบั โทษพษิ ภยั บหุ รี ประชมุ คณะกรรมการระดบั ตาํ บล โครงการประทัดบุร่วมแรง สานใจปลอดภัยจากบุหรี อําเภอประโคนชัย จงั หวดั บรุ ีรัมย์ มีกลมุ่ เป้ าหมาย จํานวน 578 คน โดยกิจกรรมการดําเนินงาน ของ โครงการหลงั จากได้รับงบประมาณสนบั สนุน มีดงั นี ;จัดประชุมชีแ; จงแนวทางการ ดําเนินงานแกค่ ณะทํางานระดบั ตําบล ประกอบด้วย คณะผ้บู ริหาร อบต./ปลดั และ จนท.ใน อบต./ ผอ.โรงเรียน / ตวั แทน อสม. และคณะเจ้าหน้าที รพ.สต ประชมุ ภาคี เครือข่ายเพือคืนข้อมูลและชีแ; จงโครงการ นําเสนอข้อมูลการสูบบุหรีของแต่ละ หมบู่ ้าน ให้ความรู้เกียวกบั โทษพิษภยั กระบวนการชว่ ยเลิก และชีแ; จงโครงการ เพือ กําหนดแผนงาน มีผู้เข้าร่วมอบรม ประกอบด้วย ผู้นําชุมชน /สมาชิกอบต./อสม./ แกนนํากลมุ่ ต่างๆ ทุกภาคี เครือข่าย มีการอบรมพฒั นาศกั ยภาพคณะทํางาน เพือ หนา 154 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน แจ้งแผนกิจกรรมในการปฏิบัติงานตลอดโครงการ มีผู้เข้าอบรม จํานวน 54 คน จดั ทําประชาคมหมบู่ ้านเพือแลกเปลยี นเรียนรู้ของผ้มู ีสว่ นเกียวข้อง ได้แก่ ผ้เู สพ คน ในครอบครัว ร้านชํา ผ้นู ําชมุ ชน อสม. ผ้นู ําศาสนา ผ้บู ริหารสถานศกึ ษา อปท. และ เจ้าหน้าทีสาธารณสุข จํานวน 160 คน จัดอบรมให้ความรู้เรืองพิษภัยบุหรีแก่ กลมุ่ เป้ าหมาย จํานวน 250 คน ค้นหาผ้สู มคั รใจเข้าร่วมโครงการลด ละ เลกิ บหุ รีกบั โครงการ จดั กิจกรรมคา่ ยอบรมแกผ่ ้สู บู บหุ รี สรรหาบคุ คลต้นแบบเลิกบุหรี กิจกรรม วยั ใสต้านภยั บหุ รี สร้างมาตรการชมุ ชนและนโยบายสาธารณะ ประชาสมั พนั ธ์ผ่าน หอกระจายข่าว จดั ตงั; อาสาสมคั รเฝ้ าระวงั -ติดตามผู้สบู สร้างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรี/กําหนดเขตปลอดบุหรี/ป้ าย ประชาสมั พันธ์สถานทีห้ามสูบ สร้ างความ ตระหนักรับรู้ในพิษภัยและควนั บุหรีมือสอง/ รณรงค์สร้างกระแสผ่านรถประชาสมั พนั ธ์และ ป้ ายไวนิล การจดั ทําโครงการประทดั บรุ ่วมแรง สานใจปลอดภยั จากบหุ รี โดยยดึ ชมุ ชนเป็นฐาน ทําให้ได้กิจกรรมการแก้ไขปัญหาที ตรงกบั ความต้องการของชุมชน สามารถแก้ปัญหาช่วยให้ผู้สูบบุหรี ลด ละ เลิก บหุ รีได้สําเร็จ ผลสรุปของกิจกรรมชว่ ยเลิก มีผู้สบู ลด ละและเลิกสบู บหุ รี ได้จํานวน 402 คิดเป็ นร้ อยละ 69 โดยมีผู้ลด ละ จํานวน 338 คน คิดเป็ นร้ อยละ 58 เลิกสูบ บหุ รี จํานวน 64 คน คดิ เป็นร้อยละ11 มบี คุ คลต้นแบบของแตล่ ะหมบู่ ้านทีสามารถ เป็นแบบอยา่ งในการเลกิ บหุ รีจํานวนหมบู่ ้านละ 2 คน จํานวน 16 คน มีอาสาสมคั ร ในการเฝ้ าระวงั การละเมิดกฎหมาย การควบคุมการจําหน่าย การเฝ้ าระวงั การสูบ ในทีห้ามสูบ จํานวน 76 คน และติดตามผู้สูบบุหรีมีการลงบนั ทึกปริมาณการสูบ การเลิกบุหรีของผู้สูบบุหรี สามารถลงบนั ทกึ ได้อย่างถูกต้อง มีสถานทีทีเป็ นพืน; ที บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 155

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ห้ามสูบบุหรี จํานวน 23 แห่ง และมีป้ ายบอกชัดเจนว่าเป็ นสถานทีทีห้ามสูบบุหรี ปัญหาและอุปสรรคการทํางานทีต้องใช้ภาคีเครือข่าย การนัดหมายเพือดําเนิน กิจกรรมเวลาว่างทีไม่ตรงกนั มาร่วมกิจกรรมไมค่ รบทุกคน ภาระงานค่อนข้างมาก เวลามจี ํากดั กลมุ่ เป้ าหมายในการปรับเปลียนมีจํานวนค่อนข้างมาก เป็ นกล่มุ ใหญ่ การเดินทางไม่สะดวก มาไม่ตามเป้ าทีกําหนดไว้ ทางทีมงานต้องปรับเปลียน รูปแบบและกระบวนการทํางาน ด้วยการลงลงพืน; ทีอบรม/ให้ความรู้เรืองพิษภยั บหุ รี แก่กลมุ่ เป้ าหมายในแตล่ ะหมบู่ ้านเพืออํานวยความสะดวกแก่กลมุ่ เป้ าหมายและให้ กลมุ่ เป้ าหมายสมคั รใจเข้าร่วมโครงการ ลด ละ เลิกบหุ รีด้วยตนเอง ข้อเสนอแนะ การแก้ไขปัญหาการบริโภคยาสบู ใน ชุมชนอย่างยังยืนต้ องใช้ ภาคีเครื อข่ายเข้ ามามีส่วน ร่วมจากหลายภาคส่วนดําเนินการอย่างต่อเนือง จริงจังและจริงใจ มีการติดตามอย่างต่อเนืองเป็ น ระยะๆ ตอ่ อีก 1 ปี เพราะอาจทําให้ผู้เลิกสบู กลบั มา สบู ซํา; ได้ สถานทตี ดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านโคกสมั พนั ธ์ หมทู่ ี 6 ต.ประทดั บุ อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผิดชอบ : นางทพิ วรรณ พงึ ป่ า โทร. 081966753 Email : [email protected] หนา 156 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 23 โครงการชุมชนปลอดบุหร\"ีตาํ บลเขาคอก (ลมหายใจไร้ควนั ) อาํ เภอประโคนชัย จงั หวัดบุรีรัมย์ คา่ ยอบรมผ้สู บู บหุ รี กิจกรรมรณรงค์วนั งดสบู บหุ รี จากการสํารวจการสบู บุหรีของประชาชนตําบลเขาคอก ในปี พ.ศ. 2555 พบว่า ประชาชนชนอายุ 15 ปี ขึน; ไป ปัจจุบันยังสูบบุหรีอยู่ถึง ร้ อยละ 28.51 เพศ ชายสบู บุหรีมากกว่าเพศหญิง โดยผู้ชายสบู คิดเป็ น ร้อยละ 49.47 และผู้หญิงสูบ ร้อยละ 8.79 มีอตั ราการสบู บหุ รีมวนเองสงู ทีสดุ คอื ร้อยละ 54.28 รองลงมาคือบุหรี โรงงานร้อยละ 42.96 และยานตั ถ์ุ/เคีย; ว/อืนๆ ร้อยละ 17.78 ดงั นนั; โครงการชมุ ชน ปลอดบหุ รีตาํ บลเขาคอก (ลมหายใจไร้ควนั ) จงึ เกิดขนึ ; เพือสร้างชมุ ชนปลอดบหุ รี ผลการดําเนินโครงการมีคณะกรรมการและเครือข่ายระดบั ท้องถินเกิดขึน; ได้แก่ คณะกรรมการดําเนินโครงการในระดับตําบล และคณะกรรมการดําเนิน โครงการในระดบั สถานศึกษาซึงมีจํานวนผู้ทีลด ละบุหรีได้ทัง; สิน; 51 คน โดยมี จํานวนผู้ทีเลิกบุหรี ทัง; 11 คน เป็ นบุคคลต้นแบบแต่ละหมู่บ้าน 10 หมู่ และมีผู้ บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 157

โครงการควบคมุ บุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน อยากเลิก 20 คน และคณะกรรมดําเนินโครงการระดบั ตําบล สามารถลดการสูบ บุหรีลงได้ จํานวน 2 คน ผู้ทีสูบบุหรีเข้ าถึงข้ อมูลเกียวกับพิษภัย ร้ อยละ 80 ประชาชนรู้และตระหนกั ในพิษภยั ของบุหรีและควนั บุหรี ร้อยละ 85 กําหนดและ ประกาศใช้มาตรการ การควบคุมบุหรีในระดบั ตําบล และระดบั ชุมชนทุกชุมชน ผู้นําชุมชนเป็ นแกนนําหลกั ในการเฝ้ าระวงั การละเมิด และมีกลุ่ม อสม.สนับสนุน การดําเนินงานอย่างต่อเนือง ไม่สบู ในทีห้ามสบู ร้อยละ 70 ผู้สบู บุหรีไม่สบู ในบ้าน ร้ อยละ 50 เกิดนวตั กรรมแชร์ลูกโซ่ ซึงบุคคลต้นแบบสามารถแนะนําเชิญชวน ผู้ อยากเลิกบหุ รีได้เพิมขึน; 20 คน ซงึ สง่ ผลให้มีผู้สนใจเลิกบุหรีเพิมขึน; และเกิดความ ตอ่ เนืองของโครงการ รูปแบบการดําเนินโครงการนี ; สามารถนําไปประยุกต์ใช้ พืน; ทีอืนให้ เหมาะสมกบั สภาพพืน; ที โดยสิงทีสามารถขบั เคลือนโครงการให้ลลุ ่วงได้ ต้องได้รับ ความร่วมมือจากประชนผ้ทู ีสบู หุ รีและผ้ทู ีได้รับผลกระทบจากบุหรี ประกอบกบั เป็ น โครงการทีดีและชุมชนได้ประโยชน์ทุกกลุ่ม การเปิ ดโอกาสให้ประชาชนเข้ามีส่วน ร่วมในการเสนอความรู้และประสบการณ์ ภูมิปัญญาท้องถินทีมีอยู่เดิมประยุกต์ ความรู้สมยั ใหม่ ให้สอดคล้องกบั การดําเนินชีวิตประจําวนั เพือความตอ่ เนืองและ ยงั ยืนตอ่ ไป สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านเขาคอก ต.เขาคอก อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายอรรณพ วิริยอดุ มศริ ิ โทร. 085-6356688 หนา 158 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

24 โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการโคกม้าใสสะอาด อาํ เภอประโคนชัย จงั หวัดบุรีรัมย์ คณะทาํ งานโครงการโคกม้า สาธิตการเป่ าปอด จากการสํารวจข้อมลู ประชาชนตําบลโคกม้า มีผู้สบู บหุ รีถงึ 1,156 คน จงึ ได้มกี ารดําเนินงาน “โครงการโคกม้าใสสะอาด” ประกอบด้วย การพฒั นาการมีสว่ น ร่วม ได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเป็ นอย่างดียิงเพือได้มาตรการ และมีการ นําไปเผยแพร่ต่อในชุมชน ด้านการให้ความรู้แก่ผู้ติดบุหรีแม้จะมีกลุ่มเป้ าหมาย จํานวนมาก และมีผู้เข้ารับการประชุมอบรมค่อนข้างน้อยเนืองจากต้องทํางานใน โรงงาน ทางคณะทํางานเองก็ได้ปรับเปลียนโดยมีการจดั อบรมเผยแพร่ให้ความรู้ ในช่วงเย็นหรือกลางคืน และมีการติดตามโดยอาสาสมคั รสาธารณสขุ อย่างทวั ถึง ให้คลอบคลุมมากทีสุด ด้านการสร้ างมาตรการในชุมชน ส่วนใหญ่จะเห็นพ้อง ต้องกนั วา่ ห้ามสบู บหุ รีในทีสาธารณะทกุ ประเภท โดยเฉพาะโรงเรียน โรงพยาบาล วัด และสถานทีราชการอืนๆ ด้านการจัดสถานทีปลอดบุหรี หลักๆจะมีป้ าย บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 159

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ประชาสมั พันธ์ตามเส้นทางหลกั เข้าหมู่บ้าน ส่วนสถานทีสาธารณะอืนๆ ให้เป็ น หน้าทีของเจ้าของสถานทีนัน; ๆ และอธิบายให้เข้าใจในหลกั ของกฎหมายทีจะต้อง ปฏิบตั ิ สว่ นหลงั คาเรือนทีไมม่ ีคนสบู บุหรีเลย ทางคณะทํางานก็จะติดสติdกเกอร์ให้ ทุกหลงั คาเรือนเพือเป็ นสิงกระต้นุ ทางสงั คมอีก ทางหนงึ ด้านนวตั กรรมช่วยเหลือผ้เู ลกิ บหุ รี ได้ จดั ทําโครงการ “เลิกบุหรีได้ไมม่ ีคิว” และมีการ ประกาศเกียรติคุณในทีสาธารณะในโอกาส ตา่ งๆ ซงึ เมือสิน; สดุ โครงการ กล่มุ เป้ าหมายใน พืน; ที ทีสบู บหุ รีสามารถเลกิ สบู ได้ 38 คน สามารถ ลด/ละได้ 97 คน รวม 135 คน ข้อเสนอแนะ การแก้ปัญหาการสูบบุหรีในชุมชนแบบมีส่วนร่วมสร้ าง การเรียนรู้ และเสริมพลงั อํานาจแกป่ ระชาชนกลมุ่ เป้ าหมาย ซงึ การดาํ เนินงานต้อง มีภาคีเครือข่ายทีเข้มแข็ง สอดคล้องกับความต้องการประชาชนและชุมชนและ นอกจากนีน; โยบายรัฐบาลต้องสอดคล้องกบั ปัญหาอยา่ งจริงจงั ด้วย สถานทีตดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านตะลงุ เกา่ ต.โคกม้า อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายชวู ิทย์ สงั ข์สนทิ โทร. 084-6075236 Email : [email protected] หนา 160 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

25 โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โครงการตาํ บลโคกย่างปลอดบุหร\"ี อาํ เภอประโคนชัย จงั หวัดบุรีรัมย์ กิจกรรมช่วยเลกิ บหุ รีให้กบั ผ้ทู ีสบู บหุ รีและประชมุ คณะทํางาน โครงการตําบลโคกย่างปลอดบุหรี อําเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ กิจกรรมการดําเนินงานหลกั ของโครงการ คือ ประชุมชีแ; จงโครงการภาคีเครือข่าย และจดั ตงั; คณะทํางานระดบั ตําบล กําหนดนโยบายและแนวทาง/รูปแบบ/เวลา/ ขัน; ตอนการปฏิบัติตามรายละเอียดของโครงการ กิจกรรมขอร้ องจากคนรัก จัด กิจกรรมการสง่ เสริมความรู้ในโรงเรียนประถมศกึ ษา 2 โรงเรียนจดหมายรักจากลกู ถึงผู้ปกครองและผู้อํานวยการโรงเรี ยน จัดสถานทีปลอดบุหรีใน โรงเรียน ประถมศกึ ษา 2 โรงเรียน รพ.สต.โคกย่าง อบต.โคกย่าง วดั และ ศนู ย์เด็กเลก็ จดั เขตปลอดบุหรี จัดตงั; ชมรมผู้ไม่สูบบุหรีในโรงเรียน ให้ความรู้เด็กนักเรียน จัด นิทรรศการเรืองบุหรี กิจกรรมอบรมให้ความรู้ถึงพิษภัยและโทษจากการสูบบุหรี รวมทงั; ค้นหาผ้สู บู บหุ รีทีต้องการเลิกอย่างแท้จริง ร่วมรณรงค์ในพิธีเปิ ดกีฬาต้านยา เสพติดของ อบต.โคกย่าง ให้ความรู้ผ่านหอกระจายข่าวสารประจําหมบู่ ้านจดั ทํา บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 161

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน แผน่ พบั เอกสารความรู้เรืองบหุ รี กําหนดแผนการให้ความรู้เรืองบุหรีและประชาคม ในหม่บู ้าน 9 หมบู่ ้าน จดั กิจกรรมช่วยเลิกบุหรีให้กบั ผู้ทีสบู บุหรี ใช้หลกั 5R ดงั นี ; 1) Relevance (ความสมั พนั ธ์ในการเลิกบหุ รี) 2) Risk (ความเสียง) 3) Reward (รางวลั ) 4) Roadblock (อปุ สรรคในการเลิก) 5) Repetition (ทบทวน) เพือจูงใจให้ เลิกบุหรี และให้อาสาสมัครติดตาม เยียม กิจกรรมเพือนช่วยเพือน จดั เวที แลกเปลียนเรียนรู้เพือให้กําลงั ใจกบั ผู้ ทีต้องการเลิกสูบบุหรี มีการรณรงค์ ประชาสมั พนั ธ์ประชาสมั พนั ธ์ผ่านสือ หอกระจายข่าว สรุปผลการดําเนินงานกิจกรรมช่วยเลิกสูบบุหรีใน 452 คน เข้าร่วม กระบวนการแสดงความจํานง ลด ละ เลิกสบู บหุ รี จํานวน 302 คน (66.81%) จาก การเข้าร่วมกระบวนการสามารถเลิกสบู บุหรีภายใน 1 เดือน ได้ 19 คน (6.29%) เลิกได้ 3 เดือน 15 คน (4.97%) มีบคุ คลต้นแบบ จํานวน 15 คน (4.97%) ปัจจยั ส่คู วามสําเร็จของโครงการเกิดจากทีมงาน คณะทํางานมีความเป็ น นํา; หนึงใจเดียวกัน โดยเฉพาะคณะทํางานทีเป็ น อสม.จะเป็ นกําลงั สําคญั ในการ ช่วยเหลือติดตามกล่มุ เป้ าหมายในชุมชนได้เป็ นอย่างดี มีบุคคลต้นแบบในการเลิก สูบบุหรี ทีมีการปฏิบัติทีเห็นผลชัดเจน จะเป็ นแรงจูงใจให้ผู้สูบบุหรี นํามาเป็ น แนวทางปรับใช้กบั ตนเองได้ หากแต่ปัญหาและอปุ สรรคในการดําเนินโครงการ คือ การนัดหมายผู้มาร่วมกิจกรรม มีเวลาว่างไม่ตรงกัน ทําให้ผู้มาร่วมกิจกรรมไม่ได้ ตามเป้ าหมาย คณะทํางานบางส่วนหรือทีมวิทยากร มีภารกิจมากช่วงดําเนิน หนา 162 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการ ทําให้ไม่สามารถมาร่วมกิจกรรมได้ คณะทํางานในชุมชนมีหลายหน้าที หลายบทบาท ไมส่ ามารถมาร่วมประชมุ ได้พร้อมเพรียงกนั สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลโคกยา่ ง ต.โคกยา่ ง อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผิดชอบ : นายวชั ระ เสงยี มศกั ดิ‚ โทร. 085-4938053 Email : [email protected] บนั ทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 163

26 โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โครงการไถ่ชวี ติ จรเข้ฯ อาํ เภอประโคนชยั จงั หวัดบุรีรัมย์ มอบรางวลั คนต้นแบบ ให้ความรู้แก่อาสาสมคั รควบคมุ การสบู การควบคมุ การสบู บหุ รีโดยใช้ชมุ ชนเป็ นฐานของ ต.จรเข้มาก อ.ประโคน ชยั จ.บรุ ีรัมย์ ภายใต้โครงการ “ไถช่ ีวิตจรเข้” ประกอบด้วยกิจกรรมตา่ ง ๆ ได้แก่ การ จดั ประชุมชีแ; จงคณะกรรมการโครงการ ผู้นําชุมชน ผู้นําท้องถิน จํานวน 37 คน อบรมภาคีเครือข่าย ประชมุ ให้ความรู้/ชีแ; จงแก่ภาคีเครือข่ายรับทราบความเป็ นมา วตั ถปุ ระสงค์ แนวทางการดาํ เนินงาน คืนข้อมลู การสบู บหุ รีของทุกหม่บู ้าน ประชุม พัฒนาศักยภาพคณะทํางาน อบรมให้ความรู้เรืองพิษภัยบุหรีแก่กลุ่มเป้ าหมาย กลุ่มเด็กและเยาวชน ในวนั เด็กแห่งชาติ 12 มกราคม 2556 จํานวน 300 คน กลมุ่ เป้ าหมายและผ้สู บู บหุ รี อบรมให้ความรู้เรืองพิษภยั บหุ รีแก่กลมุ่ เป้ าหมาย(ผ้สู บู บหุ รี) เพือรับสมคั รผ้เู ข้าร่วมโครงการ จดั อบรมกลมุ่ เป้ าหมายและผู้สบู บุหรี (เชิงรุก) มอี าสาสมคั รควบคมุ เข้าร่วม จํานวน 90 คน จดั ทําป้ ายประชาสมั พนั ธ์ จํานวน 40 หนา 164 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ป้ าย เพือสือให้เห็นถึงพิษภัยบุหรี โดยแจกทุกหมู่บ้าน วดั และสถานทีราชการใน ตําบลจรเข้มาก จัดกิจกรรมจดหมายรักจากใจลูก อบรมกลุ่มผู้สมคั รใจเลิกบุหรี ติดตามให้กําลงั ใจแกก่ ลมุ่ เป้ าหมาย สนบั สนนุ รางวลั บคุ คลต้นแบบ บ้านปลอดบุหรี กิจกรรมรณรงค์วนั งดสบู บหุ รีโลก สรุปผลการดําเนินงานกิจกรรมช่วยเลิกบุหรี ผู้สูบบุหรี จํานวน 693 คน เข้าร่วมกระบวนการแสดงความจํานง ลด ละ เลิกบุหรี จํานวน 356 คน (51.37 %) จากการเข้าร่วมกระบวนการสามารถเลิกสบู มีผู้เลิกได้ 26 คน จําแนกเป็ นเลิกบหุ รี ภายใน 1 เดือนได้ 21 คน (5.90%) เลิกได้ 5 เดือน 5 คน (1.40%) มีบคุ คลต้นแบบ จํานวน 5 คน (1.40%) ปัญหาอุปสรรค เป้ าหมายมาเข้ าร่วมน้ อยกว่าทีตัง; ไว้มาก เกิดจาก กลุ่มเป้ าหมายบางส่วนไปทํางานรับจ้างนอกพืน; ทีตําบล และประกอบอาชีพ การเกษตร และในวนั จดั การอบรม กลุ่มเป้ าหมายบางส่วนติดภารกิจ ต้องร่วมงานแต่งงานในพืน; ทีซึงมี จํานวนหลายงาน โดยกลมุ่ ผู้เข้าร่วม ส่วนใหญ่เป็ นวัยแรงงาน จึงต้องมี การจดั อบรมเชิงรุกในครัง; ตอ่ ไป เพือ หาบุคคลเข้ าร่ วมโครงการให้ มาก กว่าเดิม คณะทํางานมีภารกิจมากช่วงดําเนินโครงการ ทําให้ไม่สามารถมาร่วม กิจกรรมได้ คณะทํางานในชุมชนมีบทบาทและหน้าทีทีมาก ไม่สามารถมาร่วม ประชมุ ได้พร้อมเพรียงกนั ดงั นนั; ควรสนบั สนนุ กระบวนการช่วยเลิกบหุ รีและการให้ ความช่วยเหลือและจดั บริการเลิกบหุ รี ต้องใช้การมีส่วนร่วมจากชมุ ชน ควรผนวก บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 165

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน เข้ากบั กิจกรรมการเลิกเหล้าช่วงเข้าพรรษาของหมบู่ ้านเพือกระต้นุ ให้ประชาชนได้มี สิงยดึ เหนียวจิตใจทีจะเลิกสบู บหุ รี สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลบ้านโคกมอื ง ต.จรเข้มาก อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรัมย์ 31140 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายธีระ วาลปี ระโคน โทร. 081-0766481 Email : [email protected] หนา 166 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 27 โครงการชุมชนตาํ บลส\"ีเหล\"ียมปลอดบุหร\"ี อาํ เภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ กิจกรรมอบรมผ้สู บู บหุ รี กิจกรรมฌาปนกิจบหุ รี โครงการชุมชนตําบลสีเหลียมปลอดบุหรี ดําเนินกิจกรรมต่างๆ ดังนีค; ือ กิจกรรมในระยะแรก ได้ดําเนินกิจกรรมควบคู่กันกับค่ายวยั ใสใส่ใจทําดีเลิกเหล้า เลิกบุหรี จดั ตงั; คณะกรรมการดําเนินงานชุมชนตําบลสีเหลียมปลอดบุหรี จํานวน 28 คน ทําประชาคมคืนข้อมลู จํานวน 8 หมู่บ้าน ประชาสมั พันธ์และสร้ างกระแส การเผยแพร่ความรู้เรืองโทษและพิษภัยของบุหรีกลุ่มเป้ าหมาย คือ ผู้สูบจํานวน 210 คน ปัญหา คือ ผู้สบู บุหรีเข้าโครงการช่วยเลิกบุหรีไมต่ รงกบั เป้ าหมายทีวางไว้ ผู้สบู บุหรีจริงๆ ไม่ได้เข้ารับการอบรม เนืองจากไปทํางานต่างจงั หวดั ทีมงานจึงได้ จดั กิจกรรมเพิมช่วงเทศกาลวนั สงกรานต์ วนั กตญั „ผู ้สู งู อายุ 12-15 เมษายน 2556 โดยจดั ตงั; คลินิกช่วยเลิกบุหรีเคลือนที และบริการตรวจสขุ ภาพ พบผู้ป่ วยโรคหอบ หืด 2 ราย ตงั; ใจเลิกบหุ รีได้ จํานวน 2 ราย รับสมคั รบคุ คลต้นแบบเลิกบุหรี จํานวน บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 167

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน 16 ราย และอบรมให้ความรู้แก่ อสม.จํานวน 101 คนในวนั ประชุมทกุ วนั ที 11 ของ ทุกเดือน และติดตามผู้สูบบุหรีแต่ละหลังคาเรือนตามคุ้มรับผิดชอบ ได้บุคคล ต้นแบบเลิกบุหรีเพิม จํานวน 36 คน ประชาชนกลุ่มทีเข้ารับการอบรมในคลินิก เคลือนทีเป็ นทีมประชาสมั พนั ธ์อย่างดีภายในชุมชน ได้แสดงความคิดเห็น ในการ จดั ทํานโยบายของชมุ ชน จนนํามาประกาศใช้ได้อย่างเตม็ รูปแบบในวนั งดบหุ รีโลก (31 พฤษภาคม) นอกจากนีท; างโครงการ ยังมีการอบรม อสม.เชียวชาญ เพือเป็ น ทีมแก้ไขปัญหา ของการลดจํานวนผู้สูบ โดยได้รับการพฒั นาศกั ยภาพการชว่ ยเลิก บหุ รี การตดิ ตามชกั ชวนผ้สู บู บหุ รีเลิกบุหรี เป็ นทีมติดป้ ายรณรงค์เขตปลอดบุหรีทัว ชุมชน และยังควบคุม กํ ากับ ดูแล สถานทีปลอดบุหรี นอกจากนีโ; ครงการชุมชนตําบลสีเหลียมได้จัดกิจกรรมการ รณรงค์ลด ละ เลิก บหุ รี รวมทงั; เหล้าบรู ณาการผสานกิจกรรมตามโอกาสทีชมุ ชนมี กิจกรรมประจําปี เช่น ในวนั เข้าพรรษา กิจกรรมลงนามปฏิญาณตนลด ละเลิก เหล้าและบุหรีเข้าพรรษา ทําความดีถวายในหลวง และจัดให้แสดงสจั จะ ลด ละ เลิก ทุกวนั พระทีวดั ทัง; 4 แห่ง ของตําบลสีเหลียม และบรู ณาการร่วมกบั กิจกรรม คา่ ยวยั ใสต้านภยั ยาเสพติด ขององค์การบริหารสว่ นตําบลสีเหลียม กลมุ่ เป้ าหมาย เด็กนักเรียน จํานวน 150 คน จากโรงเรียนในเขตตําบลสีเหลียม เสริมกิจกรรม “ดวงใจห่วงใยพ่อ” ให้นกั เรียนเขียนข้อความทีแสดงถงึ ความรักความห่วงใยตอ่ พ่อ แม่ เพือให้ลด ละ เลกิ บหุ รี และโทษ พิษภยั ของบุหรี “บุหร\"ี=ยาเสพติด” ปัญหา อปุ สรรคทีพบ คือ ทีมงานต้องปรับรูปแบบการติดตามกล่มุ เป้ าหมายให้เข้าสคู่ ลินิก หนา 168 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ช่วยเลิกบุหรี จัดทํากิจกรรม “ดวงใจห่วงใยพ่อ” โดยใช้ลูกเป็ นสือกลางในการ ชกั ชวนพ่อแม่ผู้ปกครอง ลด ละ เลิกบุหรี จํานวน 150 คน มี อสม.ทําหน้าทีเป็ นพี เลีย; งให้กับนักเรียน ร่วมค้นหาชักชวนเข้าโครงการฯ การประชาสมั พนั ธ์โดยผู้นํา ชมุ ชน ผ่านหอกระจายข่าวประจําหม่บู ้าน และพระสงฆ์เจ้าอาวาสเทศนาให้ลด ละ เลิกทกุ วนั พระ แตก่ ไ็ ด้จํานวนกลมุ่ ทีจะเลกิ สบู บหุ รีเพิมขนึ ; ไมม่ ากนกั คณะทีมงานได้ มีการทบทวนถงึ ปัญหาทีเกิดขนึ ; พบวา่ ประเดน็ หลกั ก็คือ การย้ายถินไปทํางานต่าง พืน; ทีเป็ นสว่ นใหญ่ ไปๆมาๆ ทําให้การติดตามของคณะทํางานได้ข้อมลู ไม่ตอ่ เนือง ซึงเป็ นวิถีชีวิตของชุมชนตําบลสีเหลียม นอกจากนัน; แล้ว โรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตําบลสีเหลียม ได้จดั ทีมประกวดแข่งขนั “คบส ขอโชว์” Buriram FDA Amazing Season 1 Around The World ในมหกรรม “รู้เลือก รู้คิด รู้ผลิต เพือ ผู้บริโภค” ครัง; ที 1 ณ สวนรมย์บุรี เทศบาลเมืองบุรีรัมย์ จัดโดยสํานักงาน สาธารณสขุ จงั หวดั บุรีรัมย์ และภาคีเครือข่ายค้มุ ครองผู้บริโภคจงั หวดั บุรีรัมย์ โดย ใช้แนวคิดจากการดําเนินงานโครงการลด ละ เลิก เหล้า-บุหรี ในชุมชน ทีได้รับ งบประมาณสนับสนุนจาก สสส. ไปนําเสนอและได้รับรางวลั ชนะเลิศ โดยความ ร่วมมือของทุกภาคส่วนทีเป็ นภาคีเครือข่ายโครงการชุมชนตําบลสีเหลียมปลอด บหุ รี ทงั; ผ้นู ําชมุ ชน ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตําบล โรงเรียน และยงั ส่งผลให้ชุมชนเริมหันมามองถึงประเด็นปัญหาของบุหรี-สุราในชุมชน ถึงแม้การ ดําเนินโครงการของเราจะไมบ่ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ทีจะให้เลิกบหุ รีได้ถงึ ร้อยละ 50 แต่ ก็ได้จดุ ประกายความคิด ก่อเกิดภาพและแนวทางการดําเนินงานในชุมชน และคน ชมุ ชมุ เริมเห็นความสําคญั เพือผลกั ดนั ให้เกิดความเข้มแขง็ ของชมุ ชนในการทีจะทํา ให้ชมุ ชนตาํ บลสีเหลยี มปลอดบหุ รีในอนาคต บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 169

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ผลสรุปการดาํ เนินงาน โครงการชุมชนตําบลสีเหลียมปลอดบุหรี ทําให้ ชมุ ชนได้เกิดการเรียนรู้สิทธิของตนเองและผู้อืน สร้างความตระหนกั ให้คนในชุมชน ได้พิทกั ษ์สิทธิของผู้ทีไมส่ ูบบุหรี ก่อเกิดมาตรการของชุมชนทีสร้ างสิงแวดล้อมทีดี ปลอดจากควันบุหรี กระตุ้นให้ผู้ทีสูบบุหรีปัจจุบันได้มีโอกาส ลด ละ เลิกบุหรี จัดระบบระเบียบการบริโภคยาสบู ให้ปฏิบัติตามกฎหมายมากขึน; ดําเนินการติด ป้ ายประชาสมั พนั ธ์ทีมีขนาดใหญ่ ชุมชนละ 1 ป้ าย รวม 8 ป้ าย ป้ ายห้ามสูบบุหรี แบบถาวรสําหรับสถานทีห้ามสบู บหุ รี จํานวน 30 ป้ าย ป้ ายเตือนการจําหน่ายบหุ รี- สรุ า ตามกฎหมายติดให้ร้านค้าทุกร้ าน จํานวน 49 ร้าน โดยตลอดระยะเวลาการ ดําเนินงานมา มีผู้เลิกบหุ รี จํานวน 57 คน ลด ละบุหรี จํานวน 394 คน โดยมีคน ต้นแบบในการเลกิ บหุ รีสาํ เร็จในชมุ ชน จํานวน 36 คน ซงึ สามารถให้คําแนะนําหรือ เป็ นแบบอย่างในการจัดการขณะลด ละ เลิกบุหรีได้เป็ นอย่างดี และมี อสม.เป็ น แกนนําช่วยดูแล เป็ นผู้ประสาน จํานวน 101 คน ทีช่วยสง่ ตอ่ ให้เข้าถึงคลินิกช่วย เลิกบุหรีในสถานพยาบาลใกล้บ้านได้ โครงการชุมชนตําบลสีเหลียมปลอดบุหรี ทําให้ได้พัฒนาศกั ยภาพทรัพยากรในชุมชน เป็ นการจุดประกายการทําหน้าทีใน การขับเคลือนงานชุมชน ซึงจะทําให้การดําเนินงานควบคุมการบริโภคบุหรีโดย ชมุ ชน อยา่ งน้อยทีสดุ คอื การปฏิบตั ติ ามกฎหมายและเคารพสิทธิของผ้ไู มส่ บู บหุ รี สถานทตี ิดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลสเี หลยี ม ต.สเี หลยี ม อ.ประโคนชยั จ.บรุ ีรมั ย์ 31140 ผ้รู ับผิดชอบ : นายสรุ ิยา จนั ผกา โทร. 084-9586858 อเี มล์ [email protected] หนา 170 บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 28 โครงการเครือข่ายเพ\"ือนช่วยเพ\"ือนเลกิ บุหร\"ี ตาํ บลโพนทอง อาํ เภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ จดั ตงั; เยาวชนกลมุ่ เสยี ง อสคบ. แบง่ กลมุ่ ออกเยยี มบ้านผ้สู บู บหุ รีทีผา่ นการอบรม ตําบลโพนทองเป็นพืน; ทีชุมชนกงึ เมือง มีร้านสะดวกซือ; และมีโรงงานผลิต ยาเส้น 3 แห่ง ทําให้มีสถานทีจําหน่ายบุหรีและประชาชนสามารถซือ; บุหรีได้อย่าง สะดวก จากการสํารวจข้อมลู การสบู บุหรีประชาชน จํานวน 5,827 คน พบมีผู้สบู บุหรี จํานวน 1,091 คน (ร้ อยละ 18.72) แยกเป็ นเพศชาย 1,033 คน (ร้ อยละ 99.00) เพศหญิง 58 คน (ร้อยละ 1.00) แยกประเภทบหุ รีทีสบู เป็ นสบู บหุ รีโรงงาน จํานวน 697 คน (ร้อยละ 63.89) สบู บุหรีมวนเอง จํานวน 373 คน (ร้อยละ 34.19) และยานัตถ์ุ/เคีย; ว/อืนๆ จํานวน 21 คน (ร้ อยละ 1.92) พบเด็ก 0-5 ปี ทีได้รับ ผลกระทบจากการสบู บุหรีคิดเป็ นอตั ราต่อคนสบู บุหรี ร้อยละ 3.49 และพบผู้ทีมี ปัญหาสขุ ภาพทีได้รับผลกระทบจากการสบู บหุ รี คดิ เป็นร้อยละ 4.2 บันทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 171

โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ดังนัน; การจัดกิจกรรม ลด ละ เลิกบุหรีในตําบลโพนทอง จึงเป็ นการ พฒั นาการมีส่วนร่วมและศกั ยภาพของท้องถินในการควบคมุ การสบู บุหรี เพือลด จํานวนผู้สูบบุหรีในชุมชน สร้ างมาตรการชุมชนและนโยบายสาธารณะในการ ดําเนินการควบคุมการสูบบุหรี และสร้ าง สิงแวดล้อมทีไมเ่ อือ; ตอ่ การสบู บหุ รี โดยนํา รูปแบบ “เพือนช่วยเพือน” ซึงเป็ นการจัด กิจกรรมดแู ลผู้ป่ วยโรคเบาหวานและความ ดนั โลหิตสงู ทีประสบผลสําเร็จในชุมชนมา ประยุกต์ใช้เป็ นรูปแบบการดําเนินงานให้ ความรู้ สร้ างการรับ และสร้ างความตระหนักให้ผู้สูบบุหรีตัดสินใจเปลียนแปลง พฤติกรรม ลด ละ เลิกบุหรีด้วยตนเอง โดยการดําเนินงานร่วมกับภาคีเครือข่าย ประกอบด้วยแหลง่ เรียนรู้ชมุ ชน 29 แหลง่ จํานวน 355 คน ตวั แทนจากโรงพยาบาล สง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บล จํานวน 3 คน ตวั แทนจากองค์การบริหารส่วนตําบล จํานวน 3 คน ตวั แทนพระภิกษุ จํานวน 5 รูป ผู้อํานวยการโรงเรียนประถมศกึ ษา จํานวน 5 คน อาสาสมคั รควบคมุ บหุ รี จํานวน 30 คน และเครือข่ายสภาเยาวชน จํานวน 50 คน มีขนั; ตอนดาํ เนินงาน 1) วางแผนเพือจดั กิจกรรมดาํ เนินงานและค้นหาผ้สู บู บุหรี ในชมุ ชน 2) จดั กิจกรรมเพือลดจํานวนผ้สู บู บหุ รีโดยการอบรมผ้สู มคั รในเลิกสบู บุหรี 2 รุ่น จํานวน 84 คน จดั กิจกรรมเยียมบ้านในกลมุ่ ผู้สบู บหุ รีทีไม่สามารถเข้าอบรม ตามโครงการได้ และจดั อบรมเยาวชนกลุ่มเสียงและเครือข่ายเยาวชน จํานวน 50 คน 3) สร้างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสบู บหุ รีโดยความร่วมมือของภาคีเครือข่าย ทุกระดับ รณรงค์ “บ้านสีขาว” “แหล่งเรียนรู้ชุมชนสีขาว” “ส่วนราชการสีขาว” “ร้านค้าสีขาว” 4) รณรงค์ให้ความรู้ประชาชนเกียวกบั พิษภยั บหุ รี สร้างความรู้และ หนา 172 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ความตระหนกั เกียวกบั สิทธิของบคุ คลจากบุหรีมือสอง 5) จดั ทําประชาคมเพือหา มาตรการชมุ ชนในการควบคมุ บหุ รี และ 6) กิจกรรมถอดบทเรียนแลกเปลียนเรียนรู้ จากกิจกรรมของโครงการและมอบรางวลั บคุ คลต้นแบบ ผลการดําเนินงานลด ละ เลิกสบู บหุ รีในชุมชน จากการสํารวจข้อมลู ก่อน เริมโครงการพบผู้สูบบุหรี จํานวน 1,091 คน หลงั ดําเนินโครงการอาสาสมคั ร ควบคมุ บุหรีได้ออกสํารวจและติดตามการเปลียนแปลงพฤติกรรมลด ละ เลิกบุหรี ของกลมุ่ ผู้สบู บหุ รี พบมีผู้เลิกบุหรี จํานวน 123 คน (ร้อยละ 11.27 ของผู้สบู บหุ รี) ลด ละ บุหรี จํานวน 434 คน (ร้ อยละ 39.78 ของผู้สูบบุหรี) มีบุคคลต้นแบบ จํานวน 19 คน (ร้ อยละ 1.74 ของผู้สูบบุหรี) เกิดนวตั กรรม \"5 จุดหยุดบุหรี\" เพือ นวดฝ่ าเท้ าและการติดตามเยียมผู้สูบ บุหรีของอาสาสมัคร มีผลงานวิจัยการ ดําเนินงาน 2 เรือง คือ 1) การมีส่วนร่วม ของชุมชนในการจัดสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ตอ่ การสบู บุหรีตําบลโพนทอง 2) ผลของ การนวดฝ่ าเท้าร่วมกับแรงสนับสนุนทาง สังคมในการปรับเปลียนพฤติกรรมผู้สูบบุหรีตําบลโพนทอง และผลการจัด สิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรีโดยการติดป้ าย และขอความร่วมมือให้เป็ น สถานทีปลอดบหุ รีได้ตามเป้ าหมาย คอื บ้านสขี าว จํานวน 389 หลงั (ร้อยละ 96.1) วดั สีขาว จํานวน 11 แหง่ (ร้อยละ 100) โรงเรียนสขี าว จํานวน 7 แห่ง (ร้อยละ 100) แหลง่ เรียนรู้ชมุ ชนสีขาว จํานวน 29 แห่ง (ร้อยละ 100) สว่ นราชการสขี าว จํานวน 6 แห่ง (ร้อยละ 100) และร้านค้าเข้าร่วมโครงการไม่ขายบุหรีให้เด็กอายุตํากว่า18 ปี จํานวน 42 ร้าน (ร้อยละ 100) ผลการจดั กิจกรรมทําให้ประชาชนมีความรู้และเกิด บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 173

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน ความตืนตวั ในการปกป้ องสิทธิตนเองจากพิษภยั บุหรี การประชาคมชาวบ้านทําให้ เกิดมาตรการควบคุมบุหรีในชุมชน คือมาตรการชุมชนสีขาวเพือจัดเป็ นสถานที ปลอดบหุ รี การดําเนินงานควบคมุ บุหรีในชุมชนควรเริมจากสร้ างความตระหนักให้ ประชาชนเห็นพิษภัยจากบุหรี และเข้ ามามีส่วนร่ วมในการรณรงค์อย่างจริ งจัง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้นําชุมชนกลุ่มต่างๆ เช่น ผู้นําชุมชน สอบต. อสม. เป็ นต้น เพราะกลุ่มนีม; ีบทบาท และเป็ นตวั อย่างทีดีในการเปลียนแปลงพฤติกรรม ควรจัด กิจกรรมดาํ เนินงานตอ่ เนืองโดยชมุ ชนเป็ นเจ้าภาพหลกั มีมาตรการในชมุ ชนและมี อาสาสมคั รควบคมุ บหุ รีเพือคอยกระต้นุ เตอื นให้ปฏิบตั ิตามมาตรการ สถานทตี ดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลโพนทอง ต.โพนทอง อ.เมือง จ.ชยั ภมู ิ 36000 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นายบญุ พสิ ฐิ ษ์ ธรรมกลุ โทร. 081-9666318 Email : [email protected] หนา 174 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

29 โครงการควบคุมบุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน โครงการตาํ บลโนนสาํ ราญเป็ นสุข ไร้ทุกข์จากควนั บุหร\"ี อาํ เภอเมือง จงั หวัดชัยภูมิ อบรมปรับเปลยี นพฤตกิ รรมและจดั สถานทีปลอดบหุ รี กระบวนการดาํ เนินงานของโครงการตาํ บลโนนสําราญเป็ นสขุ ไร้ทุกข์จาก ควนั บุหรี ประกอบด้วย 1) ค้นหาภาคีเครือข่ายในชุมชนเพือหาแนวร่วมในการ ดําเนินงาน ซึงมีเครือข่ายจากทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมวางแผนและเป็ น เครือข่ายร่วมปฏิบัติงาน 2) จัดกิจกรรมเพือลดจํานวนผู้สบู บุหรีในชุมชนโดยการ อบรมกลมุ่ เป้ าหมายทีสบู บหุ รีในชมุ ชน จํานวน 4 รุ่น จดั กิจกรรมเชิงรุกในกล่มุ ผู้สบู บหุ รีทีไมม่ ีเวลาเข้าอบรมตามโครงการ และจดั อบรมเยาวชนกล่มุ เสียงในโรงเรียน จํานวน 2 แห่ง 3) สร้ างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสบู บหุ รีโดยความร่วมมือของ ภาคเี ครือขา่ ยทกุ ระดบั ทงั; ในสถานทีราชการ สถานทีสาธารณะทีใช้ประโยชน์ร่วมกนั บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 175

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน วดั โรงเรียน และรณรงค์บ้านปลอดบหุ รี 4) รณรงค์ให้ความรู้ประชาชนเกียวกบั พิษ ภยั บุหรี สร้ างความรู้และความตระหนักเกียวกับสิทธิของบุคคลจากบุหรีมือสอง 5) จัดทําประชาคมเพือหามาตรการชุมชนในการควบคุมบุหรี 6) กิจกรรมถอด บทเรียน แลกเปลียนเรียนรู้จากกิจกรรมของโครงการและมอบรางวลั บคุ คลต้นแบบ ผลการดําเนินงาน มีภาคีเครือข่ายเข้าร่วมดําเนินกิจกรรมในโครงการ ทงั; สิน; จํานวน 83 คน ประกอบด้วย ตวั แทนจากโรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตําบล 2 คน ผ้นู ําชมุ ชน 13 คน ตวั แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิน 12 คน อสม.จิตอาสา 40 คน บุคลากรในโรงเรียน 2 คน พระภิกษุ 2 รูป และตวั แทนเครือข่ายสภา เยาวชน 12 คน ภาคีเครือข่ายได้มี สว่ นร่วมในทกุ ขนั; ตอนของการดําเนิน โครงการ ผลการลดจํานวนผู้สบู บุหรี ในชมุ ชนซงึ จากการสํารวจข้อมลู ก่อน โครงการพบผู้สูบบุหรีจํานวน 666 คน (ร้ อยละ 17.55) หลงั ดําเนินงาน และติดตามการลด ละ เลิกบุหรีโดย อสม.จิตอาสา มีผ้เู ลกิ บหุ รีจากโครงการทงั; สิน; 86 คน (ร้อยละ 12.91 ของผู้สบู บุหรี) จํานวนผู้ลด ละ บหุ รี 137 คน (ร้อยละ 20.57) การดําเนินกิจกรรมลด ละ เลิกบหุ รี ในวยั รุ่นกลมุ่ เสยี ง มีวยั รุ่นกลมุ่ เสียงจากการค้นหาโดยตวั แทนเครือขา่ ยสภาเยาวชน จํานวน 68 คนทีเข้าร่วมกิจกรรม ผลการดําเนินงานวยั รุ่นเลิกบุหรี 48 คน (ร้อยละ 70.58) ผลการดําเนินงานด้านการจัดสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรี มีการ รณรงค์ติดป้ ายถาวรสถานทีปลอดบุหรีในสถานทีประชุมชาวบ้าน 10 แห่ง วดั 8 แห่ง โรงเรียน 5 แห่ง ศนู ย์การเรียนรู้ตามอธั ยาศยั 1 แห่ง ลานกีฬา 3 แห่ง และ หนา 176 บันทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตําบล องค์การบริหารส่วนตําบล ศนู ย์เดก็ เล็ก อย่าง ละ 1 แห่ง มีหลงั คาเรือนทีสมคั รใจร่วมกิจกรรมบ้านปลอดบหุ รี จํานวน 317 หลงั (ร้อยละ 17.30 ของหลงั คาเรือนทงั; หมด) มีร้านค้า 38 ร้านทีเข้าร่วมโครงการ และ ติดป้ าย “ร้านนีง; ดจําหน่ายบหุ รีแกเ่ ดก็ อายตุ าํ กวา่ 18 ปี ” ผลการดาํ เนินงานด้านการ สร้ างความรู้ ความตระหนกั เกียวกบั พิษภัยบุหรี และการคุ้มครองสิทธิของผู้ไม่สบู บุหรี มีประชาชนเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆทีโครงการจัดขึน; ประมาณ 1,700 คน นอกจากนีป; ระชาชนยงั ได้รับข้อมลู ข่าวสาร พิษภยั บหุ รีจากหอกระจายข่าวประจํา หมบู่ ้านทีผู้นําชุมชนออกเสียงตามสาย ผลการประชาคมชาวบ้านเพือหามาตรการ ด้านการควบคุมบุหรีในชุมชน ประชาชนส่วนใหญ่เห็นว่าการไม่สูบบุหรีในที สาธารณะต่างๆเป็ นเรืองจิตสํานึก ไม่สามารถห้ามได้ รวมถึงการจําหน่ายบหุ รีทีไม่ ถกู ต้องก็เป็นจิตสํานกึ ของผ้ปู ระกอบการ การควบคมุ บุหรีจงึ ควรสร้างความ ตระหนักที ตัว ประชา ชนแล ะ เยาวชน การจัดกิจกรรมลด ละ เลิกบุหรีได้มีการนําแนวคิดทฤษฎี ขัน; ตอนการเปลียนแปลงมาใช้ใน เพือประเมินกลมุ่ เป้ าหมาย ช่วยให้ สามารถจัดกิ จกรรมที สอดคล้ อง กับกลุ่มเป้ าหมายจนนําไปสู่การลด ละ เลิกบุหรีได้ การดําเนินโครงการครัง; นีม; ี บุคคลต้นแบบทีเป็ นแกนนําช่วยให้กลุ่มเป้ าหมายเลิกบุหรี จํานวน 1 คน และ บคุ คลต้นแบบทีสามารถเลิกบหุ รีได้ 86 คน บันทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 177

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน การดําเนินงานควบคมุ ยาสบู ในชุมชนควรมีการดําเนินงานอย่างต่อเนือง โดยอาศยั ความเข้มแข็งของภาคเี ครือขา่ ย ทงั; นีผ; ้บู ริหารในระดบั หม่บู ้าน ตําบลควร ให้ความสําคญั กับการควบคุมบุหรี เนืองจากบุหรีเป็ นเส้นทางนําเยาวชนไปสู่ สิง เสพติดทีผิดกฎหมาย และเป็นปัจจยั ทําให้เกิดโรคเรือ; รังหลายชนิดในประชากรกลมุ่ วยั ทํางาน สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลโนนสาํ ราญ ต.โนนสาํ ราญ อ.เมือง จ.ชยั ภมู ิ 36240 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางขวญั ใจ ธรรมกลุ โทร. 081-9666148 อีเมล์ [email protected] หนา 178 บันทึกไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 30 โครงการชุมชนตาํ บลบ้านค่าย Just say no บุหร\"ี อาํ เภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ เวทีมอบรางวลั คนต้นแบบ อบรมผ้ปู ระกอบการร้านค้า โครงการ “ชมุ ชนตําบลบ้านค่าย just say no บุหรี” มีกลมุ่ เป้ าหมายของ โครงการ คือ 1) ผ้สู บู บหุ รีทีสนใจลด ละ เลกิ 2) ร้านค้าในชมุ ชน 3) เดก็ และเยาวชน ในตําบล หน่วยงานในตําบลทีเข้าร่วมเป็ นภาคีเครือข่าย คือ โรงพยาบาลสง่ เสริม สขุ ภาพตาํ บลบ้านคา่ ย สภอ.บ้านคา่ ย สถานพินิจจงั หวดั ชยั ภมู ิ องค์การบริหารส่วน ตาํ บลบ้านคา่ ย ซงึ การดําเนินการของ โครงการ “ชมุ ชนตําบลบ้านคา่ ย just say no บุหรี” ได้มีการดําเนินการจนเสร็จสิน; เรียบร้อยแล้ว โดยใช้ระยะเวลา 10 เดือน ใน การดําเนินการ โดยมีกิจกรรรมดาํ เนินการในงวดงานที 1 ดงั นี ; 1. กิจกรรมประชมุ แกนนําและคณะกรรมการ ประชมุ เพือค้นหาและแตง่ ตงั; คณะกรรมและแกนนําโครงการชุมชนตําบลบ้านค่าย ประชุมชีแ; จง/นําเสนอความ บันทกึ ไว...เปนบทเรียน หนา 179

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชุมชนเปนฐาน เป็ นมาของโครงการส่ทู ้องถิน โดยแกนนํา/คณะกรรมการของโครงการชมุ ชนตําบล บ้านค่าย just say no บุหรี (โดยเน้นภาคีเครือข่ายในชุมชน) จํานวนผู้เข้าร่วม ประชมุ 50 คน 2. กิจกรรมอบรมสําหรับ เจ้าของกิจการร้ านค้าในเขตตําบลบ้านค่ายทัง; 10 หมบู่ ้าน ได้มติข้อตกลงร่วมกนั สําหรับการจําหน่ายบหุ รี สําหรับเจ้าของกิจการ ร้านค้าในชมุ ชน มาตรการกําหนดเวลาขายบหุ รีของชมุ ชน 3. กิจกรรมอบรมสําหรับผู้ทีสบู บุหรีและผู้สนใจเข้าร่วมโครงการ “ชุมชน ตําบลบ้านคา่ ย just say no บหุ รี” จํานวน 2 ครัง; 4. กิจกรรมรณรงค์สร้ างกระแส อบรมให้ความรู้เรืองพิษภยั ของบุหรี โดย ออกให้ความรู้ 2 โรงเรียน คือ 1) โรงเรียนโค้งนํา; ตบั วิทยาคาร 2) โรงเรียนชมุ พล สวรรค์วิทยา กิจกรรรมดาํ เนินการในงวดงานที 2 ดงั นี ;คอื 1) จดั ตงั; ชมรม ออกกําลงั กาย พิชิตภัยบุหรี 2) กิจกรรมอบรมพัฒนาศกั ยภาพเสริมสร้ างพลงั กาย พลังใจที เข้มแข็งของผู้ทีสามารถลด ละ เลิกบหุ รี 3) กิจกรรมเวทีสรุปผลโครงการ ปัญหา และอปุ สรรค ตลอดระยะเวลาในการดําเนินโครงการคือ เริมดําเนินการจดั กิจกรรม ล่าช้า เนืองจากระยะเวลาในการดําเนิน กิจกรรมไม่ตรงกนั คือเวลาของแกนนํา/ คณะกรรมการโครงการ ไม่ตรงกนั เวลา ในการจัดอบรม (หาวนั เวลายากมาก) การประสานงานกับองค์กรภายนอก ไมไ่ ด้รับความร่วมมือเท่าทีควร แผนการ หนา 180 บนั ทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ดําเนินการถูกการเปลียนแปลงบ่อย เนืองจากมีกิจกรรมอืนทีต้องดําเนินการก่อน ทําให้เกิดความลา่ ช้าในการออกตดิ ตามผล สรุปผลการดําเนินงานของโครงการชุมชนตําบลบ้านค่าย just say no บุหรี คือ มีผู้เข้าร่วมโครงการทงั; หมด 745 คน จากจํานวนผู้สบู บหุ รีทงั; หมด 1,230 คน ผู้สบู บุหรี สามารถลด ละ เลิกบหุ รี ได้ทัง; หมด 500 คน มีบุคคลต้นแบบของ ชมุ ชนได้หมบู่ ้านละ 1 คน รวม 10 คน ร้านค้าทีเข้าร่วมโครงการทงั; หมด 30 ร้านค้า มี 15 ร้ านค้าทีเข้าร่วม สามารถปฏิบัติตามระเบียบข้อตกลงได้และเป็ นร้ านค้า ต้นแบบ และตําบลบ้านคา่ ยสามารถค้นหา บคุ คลสําคญั ทีสามารถเป็ นแบบอย่าง แก่คนในชมุ ชนได้ และเป็นวทิ ยากรให้ความรู้แกช่ มุ ชนได้ 2 ท่าน สถานทีติดตอ่ : องค์การบริหารสว่ นตาํ บลบ้านคา่ ย ต.บ้านคา่ ย อ.เมือง ชยั ภมู ิ 36240 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางสาวทศั นยี ์ ขนั ธสง โทร. 081-5566437 Email : [email protected] บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 181

โครงการควบคุมบหุ รี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 31 โครงการตาํ บลห้วยบงปลอดบุหร\"ี เพ\"ือประชาชน“อยู่ดี ปอดสะอาด สุขภาพแขง็ แรง” อาํ เภอเมือง จังหวัดชยั ภูมิ อบรมพฒั นาศกั ยภาพคณะทาํ งาน และฝึกนวดเท้ากดจดุ โครงการตําบลห้วยบงปลอดบุหรี เพือประชาชน “อยู่ดี-ปลอดสะอาด- สขุ ภาพแข็งแรง” ได้จดั กิจกรรมเพือลด ละ เลิกแก่กลมุ่ เป้ าหมายทีสบู บหุ รีในชุมชน ดงั นี ; งวดงานที 1 ระยะแรกหลงั จากการได้รับอนมุ ตั ิแผนจาก ได้มีการประชุมและ แต่งตงั; คณะทํางานในหมู่บ้าน เพือแบ่งบทบาทหน้าทีและคืนข้อมูลปัญหาสู่ชมุ ชน โดยมแี กนนําชมุ ชน และภาคีเครือขา่ ยสขุ ภาพ เข้าร่วมหมบู่ ้านละ10 คน จํานวน 14 หมบู่ ้าน รวม 140 คน โดยร่วมกําหนดร่างมาตรการป้ องกนั แก้ไขและควบคมุ การใช้ บุหรีในชุมชน ด้วยกฎเหล็ก 7 ข้อ เพือประชาชน “อยู่ดี-ปลอดสะอาด-สุขภาพ หนา 182 บนั ทึกไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคมุ บหุ ร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน แข็งแรง” จากนัน; ประชาสมั พันธ์ด้วยการติดป้ ายกําหนดเขตปลอดบุหรีให้ชัดเจน จํานวน 58 ป้ าย ตามสถานทีราชการ วดั และโรงเรียน มีการอบรมให้ความรู้แก่ กลุ่มเป้ าหมาย และบริการนวดกดจุดโดย อสม. ผู้เชียวชาญด้านการนวดกดจุด จํานวน 60 คน ร่วมปฏิบัติภารกิจหมอนวดมือเปล่าลงชุมชน และโรงเรียนขยาย โอกาส เพือนวดให้แก่เยาวชนและครูในโรงเรียนทีสบู บหุ รี และสมคั รใจเข้ารับการ นวดกดจดุ จํานวน 23 คน สามารถหยดุ สบู ได้ 10 คน และ 13 คน สบู น้อยลง พร้อม ทัง; จดั ตงั; คลินิกให้คําปรึกษาเลิกบุหรีทีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลห้วยบง เหนือ เปิ ดบริการทุกวนั ตงั; แต่เวลา 08.30-16.30 น. โดยมีเจ้าหน้าที รพ.สต.เป็ น ผู้รับผิดชอบ มีผู้ป่ วยเข้ารับการบําบดั และรับคําปรึกษา จํานวน 25 คน เป็ นผู้ป่ วย จากการสูบบหุ รี 5 คน และผู้อยากเลิกเพือทําความดีถวายพ่อหลวง 20 คน ส่วน ใหญ่เป็นผ้สู งู อายุ งวดงานที 2 โครงการตําบลห้วยบงปลอดบุหรี เพือประชาชน “อยู่ดี-ปอด สะอาด-สขุ ภาพแข็งแรง” ได้เข้าสกู่ ิจกรรมการช่วยเลิก และการติดตามอย่างจริงจงั โดยการใช้การจัดค่ายเพือช่วยเลิกบุหรี แต่เนืองจากพบวา่ มีผู้สมคั รใจเข้าค่ายเพือ เลิกบุหรีมีจํานวนน้อย ไม่สามารถจัดกระบวนการเรียนรู้แบบค่ายปรับเปลียน พฤตกิ รรมได้ จากการประชมุ ติดตามงานโครงการ พบว่าหลายจดุ มีปัญหาลกั ษณะ คล้ายกนั และได้ข้อตกลงร่วมกนั ในเรืองปรับเปลียนวิธีการทํางานด้านการช่วยเลิก บุหรีตามความเหมาะสมในแต่ละพืน; ที ซงึ ทางตําบลห้วยบงได้ทํางานผสมผสาน หลากหลายรูปแบบ บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น หนา 183

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน สรุปผลการดําเนินงาน พบว่า ชุมชนตําบลห้วยบงมีมาตรการในการควบคุม การสูบบุหรีทีจะก่อให้เกิดความยังยืน ครบทัง; 14 หมู่บ้าน จํานวนผู้สูบบุหรีทัง; ตําบลห้วยบง จํานวน 1,040 คน ผู้สบู บหุ รีตามเป้ าหมายทีทําการติดตาม 520 คน คิดเป็ นร้ อยละ 50 มีผู้สมัครใจเข้ า โครงการ 343 คน คิดเป็ นร้ อยละ 32.98 ผู้สบู บุหรีทีเลิกสบู 150 คน คิดเป็ น ร้ อยละ 14.43 ผู้สูบบุหรีที ลดละ 164 คน คิดเป็นร้อยละ 15.77 ผู้สูบบุหรีทีกลบั ไปสูบซํา; จํานวน 13 คนคิดเป็ นร้ อยละ1.25 ผู้สูบบุหรีที ขาดการติดตอ่ ติดตามไม่ได้จํานวน 16 คน คิดเป็ นร้อยละ1.54 ค้น รวมผู้สบู บหุ รีที เข้าโครงการทีสามารถลด-ละ-เลิก จํานวน 314 คน คิดเป็ นร้ อยละ 30.20 จาก ข้อมลู ดงั กลา่ ว พบวา่ มผี ้สู บู บหุ รีมือใหมเ่ ป็นเยาวชนในโรงเรียนขยายโอกาส จํานวน 24 ราย เกิดบุคคลต้นแบบ ทีจะช่วยเป็ นวิทยากร และเป็ นอาสาสมคั รในการช่วย ผู้อืนตอ่ ไป จํานวน 14 คน จํานวนสถานทีปลอดบหุ รีทีสํารวจ 49 แห่ง ดําเนินการ ครบทุกแห่ง จํานวนร้านค้าทีสํารวจ 60 ร้าน ร้านค้าทีปฏิบตั ิตามมาตรการ จํานวน 60 ร้าน คิดเป็ น ร้อยละ 100 เกิดเครือข่ายอาสาสมคั รในการเฝ้ าระวงั การละเมิด มาตรการชุมชนทุกหม่บู ้าน จํานวน 140 คน เกิดการแลกเปลียนเรียนรู้ทุกหม่บู ้าน ประชาชนรับรู้และเกิดความตระหนักในพิษภยั ของบุหรีและควนั บหุ รี ตระหนักถึง สิทธิของบคุ คลในการได้รับความค้มุ ครองและปกป้ องจากการได้รับควนั บหุ รีมือสอง เพิมขนึ ; ทกุ หมบู่ ้าน เกิดมาตรการของชมุ ชนครบทกุ หมบู่ ้าน และเกิดหม่บู ้านต้นแบบ หนา 184 บันทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ทีสร้ างสิงแวดล้อมทีไม่เอือ; ต่อการสูบบุหรี/การจัดสถานทีสาธารณะปลอดบุหรี ได้แก่ บ้านห้วยหว้าน้อย หมทู่ ี 14 ข้อเสนอแนะในการดําเนินงานทางโครงการเน้นการต่อยอดกิจกรรม ให้เกิด ความตอ่ เนือง ยงั ยืน โดยทีภาคีเครือข่ายสขุ ภาพในตําบลห้วยบงควรจะนําผลการ ดําเนินงานตามโครงการตําบลห้วยบงปลอดบุหรีเพือประชาชน “อยู่ดี ปอดสะอาด สขุ ภาพแขง็ แรง” ไปเป็ นต้นแบบในการขยายผลให้ครอบคลมุ กล่มุ เป้ าหมายในการ ลด ละ เลกิ บหุ รี และสร้างเยาวชนต้นแบบเป็นแกนนําในการป้ องกนั ตนเองจากพิษ ภยั ของบหุ รี ป้ องกนั ลกู หลานไม่ให้เป็ นนกั สบู หน้าใหม่ ควบคมุ บุหรีและค้มุ ครองผู้ ไมส่ บู บหุ รีในชมุ ชนตาํ บลห้วยบง และทําให้ตาํ บลห้วยบงเป็นชมุ ชนปลอดบหุ รีอย่าง ยงั ยืน สถานทตี ดิ ตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลห้วยบงเหนอื ต.ห้วยบง อ.เมอื ง จ.ชยั ภมู ิ 36000 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางสาวอรุ ารักษ์ คําลอยฟ้ า โทร. 088-7080088 Email : [email protected] บันทึกไว...เปนบทเรียน หนา 185

32 โครงการควบคมุ บุหร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน โครงการตาํ บลรอบเมืองปลอดบุหร\"ี อาํ เภอเมือง จงั หวัดชัยภูมิ กิจกรรมประชมุ ชีแ; จงโครงการแกผ่ ้นู ํา กิจกรรมผ้สู มคั รใจเลกิ บหุ รีเข้าร่วมกิจกรรมดืมนาํ ; สมนุ ไพรเลกิ บหุ รี โครงการตําบลรอบเมืองปลอดบหุ รี ได้รับงบประมาณสนบั สนุนให้ดําเนิน กิจกรรมใน 4 หมบู่ ้าน เพือควบคมุ การบริโภคยาสบู ของกลมุ่ เป้ าหมาย 271 คน ที ได้ทําการสํารวจในปี 2556 คน จากประชากรทงั; สิน; 2,628 คน ในตําบลรอบเมือง ซงึ การดาํ เนินโครงการในครัง; นีเ;ริมด้วยการจดั ตงั; คณะทํางาน ซงึ ได้รับความร่วมมือ จากภาคีเครือข่ายสุขภาพ และแกนนําชุมชนหลายภาคส่วน ทําให้ ได้มาซึง คณะทํางานทีมีความรู้ ความเชียวชาญในการวางแผนและเข้าถึงชุมชน โดยส่วน ใหญ่เป็นบคุ คลทีชมุ ชนยอมรับนบั ถือ การประสานงานและประชาสมั พนั ธ์กิจกรรม จงึ สามารถทําได้ง่ายและไมม่ ีอปุ สรรค เมือมีการวางแผนงานและกําหนดมาตรการ ร่วมกันแล้วนัน; ได้มีการรณรงค์ประชาสมั พันธ์ผ่านสือ หอกระจายข่าว และป้ าย ประชาสมั พันธ์ให้ประชาชนรับทราบ อีกทัง; จัดให้มีกระบวนการอบรมให้ความรู้ หนา 186 บันทกึ ไว...เปนบทเรียน

โครงการควบคุมบหุ ร่ี (มวนเองหรอื ยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน เกียวกับพิษภัยและผลกระทบทีจะเกิด จากชุมชน รวมถึงกฎหมายทีประชาชน ควรรับทราบเกียวกบั ยาสบู อีกด้วย เมือ ประชาชนในพืน; ทีได้รับรู้รับทราบแล้วนนั; เกิดความตระหนกั และตืนตวั ในการทีจะ ทําให้บ้าน วัด โรงเรียน และชุมชนของ ตนปลอดภัย จึงมีการจัดสถานทีทีไม่เอือ; ต่อการสบู บุหรี 33 แห่ง ตามหน่วยงาน ราชการ และสถานทีสาธารณะ และจดั อบรมให้แก่ผู้ทีสบู บุหรี 2 รุ่น จนกระทงั ได้ ผู้สมคั รใจเลิก 166 คน หลงั การจดั อบรมมีการติดตามผล พบว่ามีผู้เลิกสบู บุหรี 20 คน ลด ละ 56 คน รวมทงั; สิน; 76 คน โดยผ้ทู ีเลกิ สบู ได้รับกําลงั ใจ และแบบอย่าง จากบุคคลต้นแบบทีมาเป็ นวิทยากรให้ความรู้ การใช้นํา; สมนุ ไพรควบคู่การบําบดั ทางธรรมะ และจากการสนบั สนนุ สง่ เสริมของคนในครอบครัว เพือให้เกิดความยงั ยืน การปลกู ฝัง เรืองความตระหนักในผลเสียและพิษ ภยั ของบุหรีนัน; ต้องเริมตงั; แต่เยาวชน ดงั นัน; โครงการจึงได้สนบั สนุนงบประมาณ ให้กบั กล่มุ เยาวชน 4 หมู่บ้าน ร่วมกนั รณรงค์ตอ่ ต้านภยั บหุ รีในชุมชน และร่วมกัน จดั สถานทีแวดล้อมปลอดบหุ รีอกี ด้วย สถานทีติดตอ่ : องค์การบริหารสว่ นตาํ บลรอบเมอื ง 379 หมู่ 7 ต.ในเมอื ง อ.เมือง จ.ชยั ภมู ิ 36000 ผ้รู ับผิดชอบ : นายทวศี กั ดิ‚ กล้าแท้ โทร. 086-8786497 Email : [email protected] บนั ทึกไว...เปนบทเรียน หนา 187

โครงการควบคมุ บหุ รี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน 33 โครงการตาํ บลหนองโดนชุมชนปลอดบุหร\"ี อาํ เภอจัตุรัส จังหวัดชยั ภูมิ กิจกรรมคา่ ยอดบหุ รี กิจกรรมวนั งดสบู บหุ รีโลก โครงการตําบลหนองโดนชุมชนปลอดบุหรี อําเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ สามารถสรุปผลการดําเนินงานพอสงั เขปดงั นี ; การจัดประชุมชีแ; จงแนวทางการดําเนินงานแก่คณะกรรมกรรม ภาคี เครือข่าย เพือหาแนวทางการควบคมุ บหุ รีในชุมชน จากนนั; จึงคดั เลือกคณะทํางาน จํานวน 55 คน ซงึ ประกอบด้วยผ้ทู ีมสี ว่ นได้สว่ นเสียในชมุ ชน ให้มีหน้าทีกํากบั ดแู ล และติดตามการทํางานตลอดโครงการ เมือได้คณะทํางาน จึงมีการกําหนดกิจกรรม แกก่ ลมุ่ เป้ าหมาย โดยวางแผนการอบรมเป็น 2 สว่ น ส่วนแรก การอบรมให้ความรู้เพือเฟ้ นหาผู้เข้าร่วมโครงการ จํานวน 532 คน โดยใช้วิทยากรเชียวชาญสขุ ภาพมาให้ความรู้ พร้อมทงั; รับสมคั รกล่มุ เป้ าหมาย ได้ผ้สู นใจเข้าลงชือลด ละ เลกิ บหุ รี จํานวน 517 คน หนา 188 บนั ทกึ ไว...เปนบทเรยี น

โครงการควบคุมบุหรี่ (มวนเองหรือยาเสน) โดยใชชมุ ชนเปนฐาน ส่วนท\"สี อง การจดั ค่ายอดบุหรี โดยแบ่งคา่ ยออกเป็ น 3 รุ่น ๆ ละ 100 คน จากการวิเคราะห์สาเหตขุ องกลุ่มเป้ าหมายทีสามารถเลิกได้ มีดงั นี ; 1) เลิกด้วย ตนเองและรับคําแนะนําจากผู้มีประสบการณ์เลิกบุหรีมาก่อน 2) เลิกด้วยการใช้ สมุนไพรบําบัดของวดั สว่างวารี อําเภอจตั รุ ัส จังหวดั ชยั ภูมิ 3) เลิกเพราะปัญหา สขุ ภาพ โดยจํานวนผู้ทีสามารถเลิกได้ทงั; สิน; 16 คน และอยู่ในขัน; ลด ละ จํานวน 141 คน เพือให้การดําเนินกิจกรรมบรรลุยังเป้ าหมาย และประชาชนสามารถ ตระหนักรับรู้ได้นัน; การประชาสัมพันธ์จึงมีส่วนสําคัญมาก โดยเฉพาะการ ประชาสมั พนั ธ์ผา่ นสอื กระจายเสยี งทีทําอย่างทวั ถงึ ทงั; 11 หมบู่ ้าน โดยผ้นู ําหมบู่ ้าน และ อสม. มีการร่วมรณรงค์ในวนั พระ วนั บุญ การจัดประกวดสถานที ครอบครัว และชมุ ชนปลอดบหุ รี และการสร้างกระแสปลกุ จิตสาํ นึกให้คนในชมุ ชนตืนตวั ในวนั งดสบู บหุ รีโลก และเพือให้การควบควบคมุ บหุ รีมีผลยงั ยืน การแก้ปัญหาทีผู้สบู อาจ ไม่ใช่แนวทางทีถูกต้องทัง; หมด จึงควรมีการอบรมผู้ประกอบการร้ านค้าให้เข้าใจ กฎหมาย และโทษของการละเมิดกฎหมายด้วย การอบรมเยาวชนทีจะก้าวขึน; มา เป็ นผู้ใหญ่ในอนาคต ก็ควรได้เรียนรู้ให้สามารถเลือก และปฏิเสธสิงทีเป็ นภัยต่อ สุขภาพของพวกเขา การจัดสถานทีปลอดบุหรี และประชาสัมพนั ธ์ให้ประชาชน ตระหนกั ถงึ สิทธิในการได้รับความค้มุ ครองจากการได้รับควนั มอื สอง สถานทีติดตอ่ : โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตาํ บลหนองโดน ม.4 หนองโดน อ.จตั รุ ัส จ.ชยั ภมู ิ 36130 ผ้รู ับผดิ ชอบ : นางรัชฎาพร สอดโคกสงู โทร. 083-3672192 Email : [email protected] บนั ทึกไว...เปนบทเรยี น หนา 189