Ыбрайымұлы Ә. Жерұйық жұмбағы

/.'р ЖEP¥ЙЫKtЖ¥MБAFЫ Жеткудьщ таулары Жайсан, мыгым, Сабыр, пайым танытар байсалдыгьщ. Аскактыгьщ 0рл1кке жетелесе, Ал, купиян толтырар ой сандыгын. 327

дд'тбек Ы ЬЫ РАЙЫ М ¥ЛЫ КЕЗБЕ BVJIT БЕЛУАРДА БУГЕЖЕКТЕЙ... ¥шар шын Кар буркенген асгам кеггге, Шаншылып турганнан сон Аспан Кеккс, Кезбе булт Белуарда бугежектей, Lieciii бара жатыр Шапшан лепке. Етен Карагай мен арша, шынар, Кей зусы Туйаз, TinTi, жартасы бар. Таянсан булт туйшп, Буршак урар, MiHe3i кездейсоктан бар шатынар. Айта алдык Ьул тауларды кай 6ip атап, Алдыннан болады ылти сай-жыра тап. Жеткенде 6ip бшкке Акоас сиыр Жур екен ym-TOpTeyi Жайбаракат. Жайылган Мына таудын тунеп шынын, Жондары жалтырайды тулеп, шыным. Шыбынсыз нагыз жайлау, Томен жактан, Гурш ест1лед1 1лепсшщ. Таласып Б1з шыгып ек ерте Кунмен, Кок аспан тобем1зде тонкеркяген. Ак бас шын ак та бултты, Кызыл сиыр, Жасыл он жанды ел1тер комксршген. 330

ЖЕР¥ИЫ1<Ж¥Л/1БАБЫ ЖИЕКТ1 ЖАЛГЫЗ В ЗШ ЖАГАЛАП ЕМ... Танерген кел езгеше кептч кешер, Толкындар туламайды тепкшесер. Айдынга шашылады Алтын сэуле, Жалт ойнап, айкуш-уйкыш кескшесер. Алакел тыным тапкан алып ушнаи, Бул езк тусшбеймш, жанылыс кай? Жанары мелд1рейд1 Журепнде, Bip кесел бар сеюлд1 cat ыныштай. Толкынсыз келдщ кейш тосын маган. Ак жолак кайдан шыккан, осында - мэн. Айдында жаткандай-ау ирелендеп, Сан тагдыр жолактары косылмаган. 0\\прде жанбай ка.л ан жарты багы, Жан болса, бупн 6atbi - жаркырады. Аумайтын ак кептерден ак шагалан, Шаттытын шашыратып, шарк урады. Жайнатан TettiperiM самаламен, Караймын кел бетше кадала мен. Алакел Кущпз тулар. танга - тыныш. Жузед1 жолагында шагала-елен... Шын гашык, байка! аным, саган элем, 0зщд1 6ip кергеннен багалап ем... 0м1рде жанбай калган жарты багы, Саркылмас сагынышка таба ала ма ем?... Жиекп жалгыз ез1м жагалап ем, Сырластым эппак сулу шагаламен... 329

Э д \\л б е К ЫБЫРАЙЫМ¥ЛЫ КОК АСПАП МЕШР ТОГЕ МОЛД1РЕДЩ... Санамда сансьп сэуле Шугылалы, Дала да Кун кез1мен кубылады. Топлген эппак арай зенпр кектен, Бакытты кенпп турмын... KiM угады? Желшнген кешл денен Кагып канат, Жургендей Бал сез1м мен шалык кабат. Кокейдщ кезшдеи карашыктай, Нур шаша Кул1мдейсщ анык та нак. Жаинаган жасыл алкап, вщ нр едщ, Жанымды булкынтады Онд1 ipenin. zivbiMMf ан Ыриясыз аяулымдай, Кок аспан, М етр теге мелд1редщ. Кулесщ, Кунекей кыз, ( ылкымданып, Карайды киыгымен булт ым кагып. OpipeK орман жатыр, Калын нуга, Кара жол жетелейд]’ кулкымды алып... 332

ЖЕР¥Й Ы К, Ж¥М BAFbl 331

эдшбе к ы ьы ра й ы м у л ы СУ ДА ж о к АЛЛ T Y C T I ДАРА МУНДАИ... Ерекше Ел токтай гын сала да едш, А лады 0зщменеы дала демш. Аталган «Алак! акел», «Алатетз», Бупнп тулап жаткан Алакел1м. Емщнщ касиетш Жат та угады, Келед1 Талай наукас катты халг Алакел, тыныш жаткан кезщ сирек, Толкыньщ аласурып Шаптыгады. Шалкксын Еишмвен де тасаланбай, Багымсьщ Таймай б1ткен босагамда-ай. Жиепн жаркабакты Килы-килы, 0деш 6ipey колмен жасагандай. Су да жок Ала туст1 дара мундай, KenipreH ман даланын Шарабындай. Коршаган алып таулар сеш тутас, Солардын Мелд1рейсщ жанарындай. Кел жайлы Шежлреш шертед1 кш? 0зект1 Саган деген ертед1 угым. Сен маган керсетес1н Була кыздын. Кагатын кулдырандаи еркел1Г|Н... 334

ЖЕР¥ИЫК >K¥/VIBAFbl Туган жер, Сен не деген керкем едщ, Мен ceHi кад1р тутам, Еркелед1м. Тербейсщ жел-бесжке Эуелетш, Махаббат жалыньща вртенемш... 333

дд\\лбек ЫБЫРАйыл/iv/ibi 336

ЖЕР¥ИЫК;Ж¥МБАРЫ 335

эдт’ бек ыбыраиымулы ТАС КАНА EMECCIH, СЕН ШЫНДМГЫНДА... Найзатас, Сен не деген мшезд1 едЙ1, Колынан келе бермес Бул езгенщ. Пенделер Арасында жургендер кеп, Айнытпай сомдап, кеийп Шын ез Ke6in. Кайсарлык Тула боны, жаны, тэш, Табылар мешр1мд1к Табы тагы. Жалацаш тас устшде вскен afauj, Тппцде тзрш ш 1ш танытады. Тас кана Емесс1н сен шындыгында, Конады карап турсан Бул да угымга. Жалганнан жапа шеккен Жазымышпен, 0зщд1 паналаган мундыгын да. Алысзан Найзадайсын кек TipereH, Кек суцпн ушюр болса, 01 Kip - елен. 0кемдей узатып сап, Карап турдын, Еш жерден мукалмасын деп т1леген. Кекейге Оралады Ой сан кабат, Сонымнан сен карайсын Бойшан да абат. 338

ЖЕРУЙ Ы К Ж¥Л/1БAFbl __ ТАЗКАРА КАЛЫЕ^ТАИСЫЦ КЫРАВГА YKCAB... Бидщ тау жатар келбей, косше кен, Караимын куз-шагкалга тесше мен. Айналса кумам кокте-ж ем пк калзан, Тундеп 6epi экеткен неабеден. Hici влексенщ жеткен екен, Комдайсьщ канагынды кокке бекем, Уйкедin Kaobipt ага Актара жын, Мандаиын тазга айналып кеткен екен. Отырсан 6ip шокыда - белек сесщ, Бглем1з TynKi ойынныц емексесж. Тазкара калыктайсын кыранга уксап, Бфак сен, Жемпк жейтш елексесщ. Жагылган кан-жыны бар жарасты бас, Талгайсын жан жуымас огашты лас. Ел с е т «каракус» деп кеп айтады, Болган сон эуедеп каракшы рас. Сузесщ кек жузшен елдп мше, Суйенж канатынньщ енджже. Койган сон караулы да калыктатып, Алланьщ шэк келтзрме кенджше... 337

ддт’ бек Ы БЫ РАЙЫ М ¥ЛЫ 340

ЖЕРУИЫК, ЖУМБАЕЫ Найзатас, Болмысына байланамын, Кетер ем, Калкып Кокке болса канат... 339

дд'шбек ы б ы р а й ы ш л ы т у р с ы к ба к е к ТАЛАСЫП, СЕС КОРСЕТ1П... Не деген KepiM едщ, таулы алабым, Кашам да салыцкылау нау кабагын. Мен сенщ ерлннии Kopin еспм, TiK Mines, кайсарлыкнен жауды аламын. Колменен кашалгандай жар кабагын, Шьщыннан айтылады Арман-эшм. Турсын ба Кек галасып, сес керсетш, Мерешн аскактатып cap даланын. Керемет кескшще тэнН - керген, Бултка да м1з бакпайсын эр тунерген. Бауырьщ карагайлы, калын жыныс, Бшкке 0ршелене тартыла енген. Келт1рд1 тау-таска да зауал калмак, Болмаса казак ел1 - сауал калмак. Секиш Алып жердщ кас-кабагы, Турсын ба калт етпестен ауанды андап. Мекенсщ ел кермеген жат, аялы, Келгендер б1рден ceprin, сакаяды. Жетед1 жанкештшер азып, тозып, Тек кана Бара алады ат аягы. Жердесщ азабы кеп, шын-ак кашык, Кузында куршрейд1 булак тасып. Сусы на шындаламын суык, катал, Аспаннан кулайды Кун шуак шашып... 342

ЖЕРУИ ЫК Ж¥М БAFbl ТЭТТ1 К \\ ННЩ ТА НДАЙДАН ДЭМ! КЕТПЕЙ... Кок аспан да Дол казтр кызыл курен, Жазык дала, жайнайсын, Ж р щ е - ipea. Масактары Ауырлап бидайлы алкал, Айналага таетайсын узивдр© он. Длдарыннан Меймшдеп банлык тамгап, Кул1мдейд1 Алтын Кун жайды укканнан. Дэшщп жеп дэшккен канат тылар, Калыктайды мургыннан каймыкканнан. Дала жатыр кетпейт ш жоны нурдан. Тербелсе егтн Шыгардай согурлым он. Тамыз 6eciH Тамсангып коз салганды, Уылжыта шуакка шомылдырган. Тым жайдары Мешрл1 коне кундей. Тек журегтм Булкынар коне бишей. Аттанганда Сонымнан карал калган, Сол 6ip жаннын ман дала желепндей... Бидайлы алкал - сагыныш 0pi ырысым, Толкынданган сез1мнщ сабырысын. Тотт1 к\\ ннщ Тандайдан дом1 кетпей, Кашпаса екен ешкашан кадф1 шын... 341

э д т б е к ы б ы р а й ы м ¥ЛЫ АГАШТАРДЬЩ СЫГАЛА11 АРАСЫНАН... Алтын шапак шашылып... Акты аймалап, Пep:iIителер калгандай какпай канат. Мунтаз шакгыц мусий жанды елпер, Бейкунэлж 6iTiMin сактай ма алан?.. Сэулети нур ерекше топледц Козщд1 алмай.... конниц емшедк Мен акпанды щынымен суйед1 екем, Кыс кемер1н кормеген не бшед1?... Кунн1н K©3i танытты сайран кылык. Кала коймас будан сон каиранда умп. Ьутаюарды мулпген шапак кушып. Ак шуакка ж1берд1 айналдырып... Крекше боп дэл бупн тан аткан-ау, Жайнап турган секшд1 жэннатта алау. Кар жамылтан мэуелер майысады, Алтын арай ойнаса кабакта анау. Б1ржола ешсе, етпсшип коне i3, мейл1, Кун жарыктык, кунде нур е1\\йзбейдй Агаштардын сыгалап арасынан, Kin-кшжентай Коз болып, мен1 1здейд|\\ 344

ЖЕРУИЫК >K¥M5AFbl 343

Э д тб е к ЫБЫРАЙЫМ¥/1Ы АККАЙЫЦНЫЦ ЖЕЛЕГ1 ЖЕЛБ1РЕИД1... Сары жазык Алтынмен апталгандай, Кызыл-курец Мулпген каптал кандай... Мизамшуак шашылтан Шактагы кез, Сыр кетсе де Бар сыны сакталгандай... Ж уperi щр Эппак нур елж1реткен, Осы болар - MefiipiM ел жыр еткен. Агаштарды калын ой тумшалаган, Тек аккайын Желепн желб1регкеп. Бар сырьщды Сен 1амге актарып ен, Жст1м кецш жазганнан таппады ма ем? Таудын басын ак шалган, Ал агашка, Кызгылзымдау езгеше шапкан ipeH. Кез ушында - бф кылан, Сен - кылацсын. Таусылмайтын, аккайын, белгип энсщ. Сез1мдердщ суд1ш Секицнсщ, Тусшбеген жазгандар Енд1 yfap шын. Уылжыган Дуние караганга, Кайдан бшсщ, жатканын арада арна. 346

345

дд\\лбек ЫБЫРАЙЫМ¥ЛЫ 348





ЖЕР¥ИЫКЖ¥МБАРЫ АККУДА П С ЫН,АРЫ ЖОК... Ол кезде турган ед1 сары ала куз. Шуакгы такты кайдан таба аламыл? Кыр кызы, куба тузде в лк жайлы, Жайылып калыц елге барады ацыз... Какыннык арасында кулюн калды, I ол KyjiKi еске тусее уйкымды алды. Камыстын сыбдырыман сыр 1здейсщ, Сагымдай жолыкпаспыз мумкш мэнп. 1Iepici кыр даланын сырбаз да эсем, Шальк ын гимесе эттец жыр жазбас ем. Журегщ журепмнен табылатын, Ен жакын жанга аиналдын 6ip жазда сен. взщмен кун кулемш, тун кулемш. Кул1мдеп турагугын гул-гул ещн. Жолымыз айырылды мезпл 6iTin, Кезшде салкын тарткан сумбшенщ. Тагдырдан табылмайтын мэщн 1здест1м, Жалганга карап турсак - тэнб1з бес кун. Аккудай сьщары жок айдынында, Мизамнын ак шуагын жалгыз кештщ... 349

дд\\лбек ы бы райы м улы АДЫМДАП, ДЭ,1 АДАМДАП... Тандайга жеген жем1 татымады, Жанары шам шакырып, Шатынады. вм ф дщ енепнен imi ортенш, Сендел in бейбаяндау капылады. ТуШлген Тулей ашу айгаи салмай, Ушпады калыбынша жайгай, самгай. Элдеб1р Куйшгенде журетукын, Колын ап аркасына бай-бай шалдай... Тен ед1 жен укпаган ерге елгенмен, Канатын комданбады Шер кемгеннен. Адымдап, Дэл адамдай ой айдаган, Беталбат лагып келед сергелденмен. Сезш де сейлейтш журт тосып ыщ ай, Айтты ма жаксыльн ын досы булдай. Кекейш Б1теу лэм дум жаса* ан, Ашулы кариянын пошымындай. Кеткендей Жен таба алмам сенделш тым, Кыраннан сен не куттщ. мен не куттам? Болганмен кекте сункар тегеуршдн Ал, жерде, Ke6iH кешкен пенделжтщ. 352

ЖЕРУЙЫК, >K¥MBAFbl АНТЕННАДА ОТЫРГАН КАРА МЫСЫК... Жакындатып туратын хат та арапы, Умытылып, Bip жола шак барады... Толкын тарткан зенпрден ангенналы, Буйыгы ауыл, Кене кун ак-каралы. Эткен куннщ Пенде унпн 6opi алые, ук, 0ркениет курескен жан алысып. Кекешмде кап койган Шокиып ап, Антеннада, Отырган кара мысык. Кек жузжен Кергендей матананы, Элде т1рлж ацеай ма баламалы? Багананьщ Ен бжк ушарына, Шытып алып Еарышка кадалады. Айдай сулу apyra 6opi гашык, Отыртан жок Нан тжеп, карыны ашып. Жана туган Айта кол созтандай боп, Телм1ред1 Уздже зарыты асып. Калай тана Ce3iMHeH жалтарамын, Киялменен Шаркурам шартарабын... Кара мысык, Бшмеймж, кайда Kerri, Ал мен болсам, Эл1 де ангарамын... 351

дд'шбек ЫБЫРАЙЫЛ/1У/1Ы

ЖЕР¥ИЫК,Ж¥МБАЕЫ 353

дд'тбек ыбырай АРАНЛАГАН ЭР ТАНДЫ К0РГЕН КАНДАЙ... Уылжыган Керемет мамыр таны, Аударады ©siне бар ынтаны. Арайымен шагтыкка шомылдырып, Олденеш Epikci3 сагынтады. Нурлы танга 1лескен дым да калыц. Бозторгайга шырылдар ым кагамын. Алып ушкан кенш н Кете беререр. Bip сэт жен бе журекД тындаганын?.. Араласкан Шапак пен бозан туман, Кекке карай колымды созам... тынам. Кулагыма Элдеб1р эн келедк Дала жатыр алдымда сез анкыган. Керген кандай елщнщ тангы алабын, Тамылжьн ан тэтп унте Алданамын. Тангы арайды кезт жур, ак тамагым, Жулдыз тунд1 жамылып, салган энщ. ¥ш а алмадым Мен кекке сан умтылып, Эппак тандай, аяулым, жаныц тунык... Арайлаган Эр танды керген кандай, Тандайында тпрлжтщ дэм1 тунып. 356

ЖЕРУЙЫК Ж¥МBAFbl АЙ Ж \\ 3IHE ТЕЛМ1РЕМ АЙ-ГАЛАМНЬЩ... Айсулусыц Тэкэгшар Аспанда ескед, ИНкэмщ жок, бшемш, басган кешкен. Кулыгымды Ыржола кулаткалсыд, Акылымды жасадыц астад-кестед. Айырыкша Ел кермес арай керем, Тулап, толкып, жатады сарайда елед. Судшще Мед седщ суишемш, Eci кеткед кепдедед карай берем. Сезамшнщ суымас табымедед, Таяу келт, Узайсыд тагы медед. Бос тастагад кекшулан шэл1 калкып, Баяу сыргыл Барады бабымедед. Кара жерге Б1ржола кумэд батып, Кол созымдад коршдщ булад Бакыт. Ай жузше TeaMipeM Ай-галамдад, Калатыддай боласыд лэм катып. Калай гада ¥мытам бул кудшд1? Кекешмлщ кезшен муд бшддк Найза шокы Кол созгад сулулыкка, Одад сайыд козгайды Ыддыдымды. 355

эд'шбек ы б ы р а й ы /\\/1УУ1Ы ЖАП-ЖАСЫЛ КЫЗЫЛ ШАПКАН 0К 1Р НЕТКЕН... Далага Ансар ауып, кулайды ындын, Коресщ Корми коркем шын айдыннын. TiK кулак Кызыл, кулпн гулдер кулш, Жазира EciH алган булай ммнщ? * fife ft^ Акша булт - кок зенпрде, Койнауда - агаш, Боласыц Саф ауага жайлауда мае. Жап-жасыл кызыл шапкан ©nip неткен, Кунэ гой Мундай шакта ойлау да огаш. Аш кощл Эсемджке куныгатын, Bip жан бар еш капысыз муны угатын. Кслед1 коз алдыма I ул oндi кыз, Кылыкты... Айдай жуз1 кубылатын. ИМрмннш коз1 - мойыл, EpiHi - гул, Тым сулу, Сулулыктын cepiri мл. Кулюсл - сылдыраган булак уш, Пенде емес алаулаган nepiHi бш. Не кайыр, Болмаган сон колында ырык, Мен турмын ел еп зт, Сорым курып. Караймын кенеттен ол коршердей, Шуакты шырайына шомылдырып... 358

ЖЕР¥ИЫК, Ж¥МБАБЫ 357

дд'тбек ы б ы г а й ы м у л ы KIP ШЛЛМЛГЛН СЭБИ К0Ц1Л... Б|р-б!рлеп Кьпыктат ып галаматты, TonipiM маган орман жагалатты. Сез1мдпл кенш м нщ жетеммен, Б1лмед|’м керкемджке канагатты. Агаллтар 1иымкап ескен, Дщд1 жлен, Мын турл1 кустар салган Длд1 б1лем. Б л и т кебелектщ канаты да, Булбулдьщ энш тындап мулгшм мен. Табигат баурады эбден. 1 унык санам, Гшн жур неше зурл1 кылык саган. Алдымнан жолыгады жш-жж, 0зщ е жэуд1реген гул yKcafaH. Олардын кебелекке толы касы. Майсанын жупар шашкан соны басы. 1улдердщ арасында Акшыл кулпн, Маралдын буйыгады кодыгасы. Жан болып селт етпейдк Секемдежп, Укпайды тенгендтн бетен келш. Ешкандай Kip шалмаган сэби кешл, Екеум1з жеруйыкты мекенделж... 360

ЖЕРУЙЫК; Ж¥Л/1БАРЫ Далага Ацсар ауып, саным кеткен, Байызсыз Безектейд1 жаным кептен. Сол кундер тэттинп Ауызды уар, Не деген KepiM ед1 жанында откен... 359

д д 'т б е к ыбырайым¥ЛЫ К1РП1Г1НЕ К0Д1ДДЩ КЫНАУ Т¥НЫП... 11эз1к нэрсе - тым нэркес. Кымсынадьг, Кере бглсен кыста да гул шыгады. Эппак бурге Оранган тогай тутас, Кек жузше кызыга Умсынады. Кейде тасыр аптыга Ынта акылдан, Ушт жанып, Жанардан жылт атылган. К1рцпке1здж бейнесш ансап журсец, Кекке кара Бутактан улпа тунган. Ене тусем кальщга Еппен аттап, Калатындаи бак кусы кеп конактап. Сенщ маган Сез1мщ дэл осылаи, Кершед1 ппкэмс1з кепиен эппак. Кез TireMiH Кек пенен акка анырып, Ку штар журек 6ip сэтке тапкан ырык. Агаштардын 1ппнде мунтаз кесюн, Жан сарайын калады Актарылып. Араладым Жалыкпай жерд1 керпи, Жезз катта 0Mip тур ешн кер1м. KipniriHe кешлдщ кырау тунып, Кек жузше LUeri жок тел]\\премш. 362

р»* ЖЕРУЙ ЫК Ж¥Л/1BAFbl 361

Эд\\лбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ К1С1НЕГЕН ДАУСМЦА АЛАГЬПДЫМ... Аруагын асырган бабамыздыц, | улпарларг а толы гой дала бпдщ. Дуб1рлеген туяктьщ yiii ж етт, KiciHereH даусьща Алагыздым. Жата алмадым, орнымнан турегелдпм, Аркыраган сэйгушк сурен едщ. Тан алдында Уйкыдан айырылып, Тау-шаткалдын койнына еще берд]’м. ©зщд11здеп кайтпакпын кырга шыгып, «Кие-тулпар кездейсок жур ме асьнып?..» Толган айдын дидарын керуен булт, Б1рде буркеп... Калады бфде ашылып. Саган, пырак, Тен келмес 6api асылдын, Жотасында жуйткисщ дара шыннын. Tyf ыр тастын уетшде, Жануарым, Айга шапшып юаней аласурдын. Букпантайлап, Таянып бардым атка, «Осы жерден эуеге каргымак па?» Жылкы-жаным озщмен епз едн Шуркырадым Айналып аргымакка. 364

ON

X E P V l/lb lK ^ M B A F b l

дд'тбек ЫБЫРАЙЫМ¥ЛЫ КОС ШУГЫНЫК Каз турып, Ьектерде ескен кос шугынык, Суйейд|’ 6ipiH-6ipi - Достыгы нык. Шаттыгын еселетш шапакта жур, Ьедене бытпылдайды Ьос кубшш. Тащ Ь1 арай Аялайды малшындырым, Карайды келешекке Аршынды укпт. Журепм елж1рейд1 Екеуше, Кергенде НэзшДют калсын ба ырык? Тунып тур Масатыга шалгын ендк Ку кешл 0ткен куннщ «сандыгы» едк Бюктен бижтерге вршеленген, Ожет кыз Елестейд1 балгын ендй Ту рас ын, Кос шугынык, Канша тэты? Балауса Кундер бупн ансатады. Таулардын Бектершде кызыл-жасыл, Тербеткен biзд1 талай тан шапагы. 366

ЖЕР¥Й Ы К Ж¥Л/1БАЕЫ 365

э д ш б е К ЫБЫРАЙЫЛ/1¥/1Ы ШОМДЫРЫП ШАГ1АГЫНА КЕШ ТЕРЬЕГЕН... Коншден сен корсетт телег ей кеп, 0\\прден усакгыкты Елемей коп. Батырып алауыца Арайлы кеш, Барасын элденеш келегейлеп. Кол - саргылт, Кызыл кулгш аспан-галам, Б1рказан тебем1зде Аспандаг ан. Жузшен Mopi тамган уялганнан, Кыздайсьщ купиясын ашкан маган. Караймын Тамсаныспен уздитп мен, Ей, жалган, болмашы 6ip 61зд1угып па ен? Бшмеймш, Сабыр каша алагызам, Баягы бозбаладай кызды куткен. Майыекан курак-камыс, СэмбБсынды, 03ine биадремш алгысымды. Бурала Кол шетшде меж тоскан, Сулуды елестеттщ - тал-мусшдь Кеш жайлап тамыздаты нэл|' калын, Сыйлайды шаттыгы мен жаныма мун. Коп жайды кожлще бурксмелеп, Журсен де, Кызыл imp, Сагынамын... 368

Ж ЕР¥И Ы К ЖУЛ/1БАБЫ 0згерд1 Неше мэрте кубылып кун, Алдандык лебше де Жылымыктын. Жайкалтан Бектерде еркш катар турып, Тагдыры калай болар Шугыныктын?.. 367

МАЗМУНЫ ....4 hi piii пи OojiiiYi ... 6 ЛКША БУЛТТЫ АЛАТАУ ... 8 ЭППАК БОП СЕН АЛЫСТАН К0Р1НЕСЩ.................... АРМАНДАРЫМ СЕН MEHI АЛАСАРТГ1А!.................. ..10 ЖАТЫPCЬЩ МЫЗТЫМАСТАН, АК ШУЛЕШМ............ КАР БАРЫСЫ................................................................... ..13 ЗАБД АРДАН ТОЛЫКСИ АН, СЕН КАРАЙСЫЦ............ ..14 КУЛПЫРГАН МУРЫН ЖАР^ АН МАСАТЫ МАК.......... ..16 АЛМА ЖАТБ1Р ЭР ЖЕРДЕ ШАШЫРАЕАН.................... ..19 КЕШК1 Щ1РДЕН ШЫР АРДАЙ ТЫМ ¥ЯН УН................ ТАЛКАЛА ТАЛАНТТЬЩ ЖЕРОШАТЫ. Э-0.................. ..20 ТАУ ТАТЫ ........................................................................ ..22 ТАУДАН ТАУДЫН АРТБ1ТБ1............................................ ШЫЦЫРАУДЫЦ 11ШНДЕ................................................. ..24 АДАССАМ, АЛТЫН ЖОЛМЕН АДАСАНЫН.................. .26 АК КЕСЕ УСЫНАТЫН АК ЫЛЕГЩ............................... .28 АК УЛПАДА КЫЗЫЛ АЛМА АЛЬЫРАП........................ .30 АККАЙЫЦ АК БАЛТЫРЛЫ............................................. 32 АЛМА БАК......................................................................... .34 АЛМАТЫТА КАР ЖАУДЫ................................................ .36 АЛТБ1Н КУН АРАИЫНДА .............................................. .38 БАКБГГТЬЩ К1ЛТ1Н ТАЛПАЙ......................................... ,40 БЕСКУНД1К ...................................................................... ,43 БОЯУЫ ЬАТАР КУННЩ АШАН, КАНБ1К....................... 44 Б0РТЕ КУЛЫН................................................................. 46 ГУЛ УСБ1НГАН Б0РША ТЫШКАН................................. 49 ГУЛДЕР1 АЛМА АГАШТЫН С0УЛЕГЕ Б1НТБ1К............ 50 53 370

ЖЕР¥Й ЫК Ж¥М БАБЫ Шомдырып Шапагына кеш тербеген, Караймын уакытка - кешке ерлеген. Б1рказан неге ушады тебем1зден? Жайлар К0 П байыптасам, Ескермеген... 369

VuiiHiiii бо.пм КЛУЫЗДА1 Ы ПАЗ, КЫЛМК Б!Р ЖЕТПЕЙ АЛАТАУ! А...................................................................................... 12( КОШЕНИНАМ...................................................................................................... 12: ШАНХАНАЙ .........................................................................................................125 ТЕЗЕК ТОРЕ КАЫРШДЕ.................................................................................... 126 ТОЕЕРЕКТАЦЫ...................................................................................................129 АЙЕАЙКУМ.......................................................................................................... 131 «АЙГ АЙКУМДА! Ы» ТУН ...................................................................................132 0IIIIAKHYP ШАШЫРАЕАН CAFАН ЬОТЕН..................................................... 134 ТУЕAlI ЖЕР, ЫСТЫКСЫЦ СЕН АЛАБОТЕН.....................................................136 АК ТЕРЕК.............................................................................................................. 139 БОЗ ТУМАН 031ЕЩ1 ЖУР АЙНАЛДБ1РЫ11........................................................ 140 ЖАЗ ТАЦЫ............................................................................................................ 142 ЖАПЫРАКЗЫЦ САРЫ АЛТЫНДАЙ БОЛУБ1..................................................... 144 ЖАУБШНАН СОЦТ131ЛЕЕН ЛАЕЫЛ МОНШАК.............................................. 146 ЖЕЛ УШЫРБШ КЕТКЕНДЕ КЫЗБ1Л НОЛ1Н..................................................... 148 ЖЕРУ11Б1КЗ Б1Ц ЖУМБАЕЫН ТАП ТА АНАРШБ1............................................. 150 1ЛМЕКТОЕАЙ МАЦЫНДА ОЙЕА БАТЫН.........................................................152 КЕШЕП КЫРКУЙЕКТЩ СУРЕТ1 БУЛ................................................................155 К1ШКЕНТАЙ КЫЗЫЛ ДЭНЕК II03IK ТЕ 0CEM................................................156 САРЕАЛДАКТАР................................................................................................... 158 САР! ЫЛТЫМ IIJbIHAIJIАКТАМ ШЫМШЫРЫМСЫЦ...................................... 161 Ш1ЛТЕРДЕЙ ЖАПБ1РЛЕЫЦ 0Д111ТЕЛЕЕН........................................................ 162 KEPIMAFАШ ...................................................................................................... 164 Inpiiiiiui бо.мм СУЛУ, KEPIM к у б а т у з АК БАС ШЫН. БЕТ-0ЛПЕТ1Н ЫЛЕМДЕНЕЕН..................................................166 АРУДАЙ АК ЖАУЛЫЕЫ KIP ШАЛМАЕАН........................................................169 БИ1ККЕ ШЫЕАМДАЙДЫ ЗАУЛА! АН УН.......................................................... 170 Б1Р АРУ ШАТКАЛДАР! А ТЕЛМ1РЕД1............................................................... 172 БОЛЫМСЫЗ С0Л-П0Л ТАНА АЛАНДАТАМ................................................... 174 БУРК1ТТ1 ТАМСАНДЫРАР ТАБИ1 АТЫ.............................................................176 0ППАК 111ЫЦНЫЦ АК КЫЛАУ ТОЛ ЬАЛАС'Б!................................................. 178 АРБИ 1Б1НДЫ IPKE АЛMAC АЯЗ КЫ( ЫН......................................................... 180 372

Д0Л ТУСЫМНАН К0РЩШ.................................................................................54 ЕМ1Н1П 0П11АК АРАН ДИДАРЫНА................................................................... 56 0ППАК HVPFA М0ЛД1РЕГЕН............................................................................ 54 АЛМАНЫН БУТАЕЫНДА ГУЛ К0МКЕРГЕН.................................................... 60 ЖАПЫРАЕ Ы САРЫ АЛТЫН 0Р1К БАКТЫЦ.......................................................63 ЖАПЫРАК. ОЙ ТАСТАНСЫЦ ТАБЫНМЕНЕН..................................................64 ЖАРКЫРАП K0K ЖУ31НДЕ АРМАНЫМ ТУР.................................................... 66 MAC БОЛАДЫ ДУВД1Е.........................................................................................68 ШЫРЫН МЕНЕН ГУ'МЫРДЫЦОРТАСЫНДА....................................................71 Ж1БЕК ЖЫРЛАР ЖАНЫНДЫ БУТ1НДЕС1Н....................................................... 72 E kihuii бол1м С0РУАР СЭУЛЕ СУМБЕС1 НАРЫНКОЛ ТАУЛАРЫ........................................................................................74 КЕР1ЛГЕН ТУРКЫН СЕИЩ ТЫМ 0ДЕМ1.......................................................... 77 ЖЕТ1МК0Л. АККУ 0ЛГЕН................................................................................. 78 МАРУСЯ ТАУ...................................................................................................... 80 КОДАСТАР........................................................................................................... 83 НАРЫНКОЛДЬЩ НАРЛАРЫ.............................................................................. 84 ЕЛ1ТЕД1 ЕР1КСГЗ..................................................................................................86 КЕГЕННЩ К0ЛДЕР1........................................................................................... 89 КАСКА ШЬЩ ТУР КАСКАЙЫП......................................................................... 90 КЕРЕМЕТ КЕГЕН, КАНКЫ................................................................................. 92 ЖАМЫЛЫГ1 ЖУЛДЫЗДЫ ТУН.......................................................................... 94 ШАРЫН ШАТКАЛЫ........................................................................................... 97 ЖЕРДЕГ1 К1П-К1ШКЕНТАЙ КУН БЕИНЕЛ1.......................................................98 KY3 КЕЛСЕ ДЕ ЖАНЫМНАН ЖАЗ КЕТПЕЕЕН............................................... 100 КАРАЙДЫ КИЫЛЕАН АЙ................................................................................. 102 КЫЗЕЫЛТЫМ ДУНИЕТЕ................................................................................. 104 «УА, ЖАРАН!» ДЕЙТ1НДЕЙ БШПНЕН.............................................................107 ХАН КЫЗЫ НЕМЕСЕ КОНЫЗЕА АЙНАЛУ......................................................108 Ш1ЛДЕНЩ ШАТТЫЕЫСЫЦ, Т0ТТ1 КУСЫМ.................................................. 110 ШУЕЫНЫК ГУЛ................................................................................................ 113 АНКЫЕАН САМАЛЬЩДА ЖУПАР БОЛЕК...................................................... 114 БИДАЙЫЕЫМ .................................................................................................. 117 Ш1ЛДЕ ТАЦЫ.................................................................................................... 118 371

AK-KYPTKA........................................................................................................... 251 АНДАМАН КЕЙДЕ АМАЛСЫЗ............................................................................26 БАКЫТТЫЦ КУШАЕЫПДА................................................................................. 26: БАЯЕБ1 СОЛ ТАСТАКЖОЛ.................................................................................. 26.< БОЛГАИДА ТАЗБIЦ AJ11ЫР................................................................................. 267 БУЛБЩРЫР Б1МБ1РТ ИА, ОЛДЕ.......................................................................... 26Х ЭЛДЕК1М КЕЗДЕСЕРДЕЙ.....................................................................................270 ЭИ11АК КАР, КЫЗЫЛ АЛЛУ................................................................................. 273 ЖУПРШ ЖАУКАЗЫННАН ЖАУКАЗБШЕА.......................................................274 КАЗДАР КЕПИ БАРАДЫ...................................................................................... 276 ЖАБАЕБ1ЕА М1НГЕН ¥Л .................................................................................... 279 КЭУСАР................................................................................................................ 2X0 K03IME ЕЛЕСТЕЙД1 KOUJKEH КЕЗДЕР.............................................................2X2 КЫЗБ1ЛДБЩ 03ШД1К Б1Р КУПИЯСЫ................................................................2X4 С0У1РД1Ц СЭУЛЕС1НЕ ЕЛТ1ГЕН ШАК..............................................................2X7 ТОР Д0НЕН КЫРАУ ШАЛБ1П............................................................................. 2ХХ СЕН MEHI САЕЫНАСЫЦ.................................................................................... 290 Бесшнп бо.пм KVH КОЗШДЕГ I КЕРУЕН АРАЙБ1 БАТАР KYHHIFI АЙМАЛАЙДБР.......... .292 АШЫЛАРДАП КАКНАСЫ ЕАЛАМАТТЫН...... .294 КОЛ БЕТ1 ШАЙДАЙ АШБ1К КОК АСПАНДАЙ .296 КОШИЕЛ1 КУМ.................................................. .29Х КАРАЙМБ1Н АРАЙ СУЙГЕН АЛТЫН КУМРА.. .300 Б1Р ТУЙ1Р KYHHIH 031 КИЯ АЛМАЙ ЖУР..... .303 Ш1КЭМС13 ШЫРЫЕЫ БАР................................ .304 АПБ1Р-АЙ, ЖЫЛЕЫЗ ТЫРНА............................ ,306 ДИДАРЫ БАТАР KYHHIH,................................... 309 ДУНИЕ КАРАП TYPCAH.................................... МЕН ТУРАТЫН АЙМАККА Б1Р КЕЛЕРСТЦ...... 311 КУЛАКТА YHI, Ш1РКШШД, ТБ1РАУЛАЕАН.... ШЫРЫКТЫ ТАН КЕЛЕД1................................... 312 ДАЛА CEHIH КОЙЫНБ1Ц ГАЖАП, ЭСЕМ........ 314 316 31Х 374

АПК КС................................................................................................................. 182 АПНАЛЫП КЕТЕ АЛМАЙ ЖУР АККУ КАЗЫМ................................................184 АК. САРЫ, КУЛПН ВНД1 КЫСТЫН, КЕПИ....................................................... 186 ДАЛА ЖУ31 АНАМНЫН БЕЙНЕС1НДЕЙ.......................................................... 188 ДАЛАМЫЦ Ж0ЛЫ МАКАН БАСТАУ БОЛЕАП..................................................190 КАРЛЫЕАШТАР, CAFblHbin ЖЕТТ1НДЕР ME?................................................193 КАРАКАТ ТУНЫК К03ДЕЙ СЕЛТ ЕТК13ЕР......................................................194 КЫЗ БЕРГЕН ОРАМАЛЫН..................................................................................197 Kbl3bUlAFАШ - САГЫНЫШ ГЫЦ Ш1ЛДЕСТ.СЩ.............................................. 198 ЕТЕКТЕ.............................................................................................................. 200 КЫС ТУСКЕНДЕ АКСУДЫ МУЗ К0ГЕНДЕР....................................................202 КЫСТАУДАЗЫ УН. К0ЛДЕНЕЦ........................................................................205 Т0ТТ1 П1АКТЫН ШЭРБАТЫ СЕНДЕ ГАНА.....................................................206 МУЗ КАБАК, АПАИ Т0СТ1 АКДЕЙШМ..........................................................208 НАЙЗАТАС, КЕСК1ШНДЕ СЕСЩ БАСЫМ....................................................... 211 КЕЗБЕ БУЛТ К0Н1Л1МД1 КЕРЕТ1НДЕИ........................................................... 212 ЖЕМ1СТЕН МАУСЫМДАТ Ы ЖЕГ1С1 БАР........................................................214 ЖЕРУНЫКТЫ 13ДЕГЕН ЖЕЛМАЯЛАР............................................................. 216 ЖОТАЛАР К03 АЛДЫМДА bYlIPATTAEIFAH................................................. 218 ЖЫЛЫСУ.......................................................................................................... 220 НУ ИЕННЩ ЖУМЬАГЫ................................................................................... 222 САР ЖПЕК АЛТЫНДАГАН ТАН ША0АТЫ.....................................................225 СУНЕМ ЖЕРДЕ ЖАЗ ЖАТЫР............................................................................ 226 СУЛУЛЫК ЖУРЕГ1МД1 ЖАУЛАГАНДА.......................................................... 228 ТАМШЫБУЛАК................................................................................................230 ТАНКУРАЙ......................................................................................................... 232 ТАУ ТЕКЕС1....................................................................................................... 234 ТАУДАЗЫ КУЗ. ШАТКАЛДАГЫ УН.................................................................236 ТУЗ БЕН ТУЛК1 ................................................................................................238 ШЕКТЕСКЕН К0КЖНЕКПЕН...........................................................................240 ШАРБЫ БУЛТТАР ШЫРМАГАН...................................................................... 243 АГАДЫ ЖЫЛАП КАНА ТАМШЫБУЛАК........................................................ 244 АЙ СЕКШД1 K0PIHEP КУННЩОЗ!................................................................. 246 АЙМАЛАП АЛТЫН АРАЙ................................................................................ 249 АК ПЕН САРЫ АСТАСКАН ДУНИЕДЕ............................................................ 250 АК САРАН АШЫЛАДЫ ТАПСА К1ЛТ1Н.......................................................... 252 ШЫРАГЫН С0НБЕСЕ ЕКЕН, КАРЛЫГАШЫМ............................................... 254 АКГАЛДАЗЫМ................................................................................................. 256 373

ддеби-квркем басылым Эдшбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ ЖЕР¥ЙЫК Ж¥МБАГЬ Жегт’су табигатыньщ тылсымы мен гажайыбына арналган жыр штабы Фотосуреттер галамтор жеягсшен аяынды Редактор: А. Копыс Беттеп баспага рз1рлеген: Д. Арасанбай^ызы Подписано в печать 27.07.2018. Формат 60 х 90 1 Тип шрифта: \"Times New Roman\". Условных 23,5 Тираж 500 экз. Заказ№ Республика Казахстан ТОО \"Баянжурек\" oacnaci 050009, г. Алматы, пр. Абая. 143-400 А. Контактный телефон: 395-51-77. E-mail: bjbaspasi@mailru.

А л т ы н ы ы болi\\i ШЛШЫЛГЛН ШУЛКТЫК ШЛПАГЫ ЖАЗИРА..............................................................................................................320 ЖЕМ1С................................................................................................................ 322 ЖЕГЕЛЕП ЖОЛ 1ЛГЕР1 КУПГЫТАМЫН.......................................................... 328 ЖЕТ1СУДЫЦ ТАУЛАРЫ ЖАЙСАЦ МЫТЫМ...................................................325 ЖИЕКТ1 ЖАЛРЫЗ 031М ЖАЕАЛАП ЕМ.......................................................... 329 КЕЗБЕ БУЛТ БЕЛУАРДА БУГ ЕЖЕКТЕЙ........................................................... 330 КОК АСЛАН МЕЙ1Р ТОГЕ М0ЛД1РЕДЩ......................................................... 332 СУ ДА ЖОК АЛА ГУСГ1 ДАРА МУНДАЙ........................................................ 334 TASKАРА КАЛЫКТАЙСБЩ КЫРАНЕА УКСАП............................................... 337 ГАС КАНА ЕМЕССЩ СЕН Н1Б1НДЫРЫНДА................................................... 338 Т0ТТ1 КУННЩ ТАКДАЙДАН ДЭМ1 КЕТНЕН.................................................341 ТУРСЬЩ ЬА K0K ТАЛАСЫП, СЕС К0РСЕТ1П................................................ 342 АРАШТАРДЬЩ СЫРАЛАН АРАСЫНАН.......................................................... 344 АККАИЫЦНЫЦ ЖЕЛЕГ1 ЖЕЛЫРЕЙД1............................................................346 АККУДАЙ СЫЦАРЫ ЖОК.................................................................................349 АНТЕННАДА ОТЫРРАН КАРА МЫСЫК......................................................... 351 АДЫМДАП, Д0Л АДАМДАЙ............................................................................352 АЙ ЖУ31НЕ ТЕЛМ1РЕМ АЙ-РАЛАМНЫЦ....................................................... 355 АРАЙЛАРАН ЭР ТАР1ДЫ К0РГЕН КАНДАЙ................................................... 356 ЖАП-ЖАСЫЛ КЫЗЫЛ ШАОКАН 0Н,1Р НЕТКЕН............................................ 358 KIP ШАЛМАРАН СЭБИ К0Н.1Л........................................................................ 360 К1РП1Г1НЕ К0РГ1ЛДЩ КЫРАУ ТУНЫЛ............................................................ 362 К1С1НЕГЕН ДАУСЬЩА АЛАРЫЗДЫМ............................................................. 364 КОС ШУТЫНЫК................................................................................................366 ШОМДЫРЫП ШАПАГ ЫНА КЕШ ТЕРБЕГЕН..................................................368 375