มองอินเดียใหม่

งานแตง่ งานในอินเดยี ท่นี ยิ มใช้กลว้ ยไมป้ ระดบั จากไทย เถ้าแก่ยุคใหม่จะเกิดไม่ได้หากคนไทยยังใช้ภาษาอังกฤษไม่คล่อง เช่น พอ่ ครวั แม่ครัวท่ไี ม่เขา้ ใจภาษาองั กฤษ ย่อมมีโอกาสไปท�ำงานโรงแรมหรูในเมืองนอก ได้เงนิ ตอบแทนดๆี น้อยกว่าคนที่ทำ� อาหารไทยได้และรภู้ าษาพอประมาณ การเรมิ่ ต้นจึงตอ้ งมาจากการผลิตบคุ ลากร ใหม้ ีทกั ษะทางภาษาอังกฤษและ การตดิ ต่อประสานงาน หากพรอ้ มจะออกไปท�ำธุรกจิ ในตา่ งประเทศ ภาคบริการทีเ่ รา มีฝีมอื เหนอื กว่าชาตอิ ่นื มหี ลายสาขา อาทิ งานชา่ งฝีมือ งานจัดดอกไมไ้ ทยอาหารไทย และการแสดงบนเวที ถ้าหน่วยงานภาครัฐ ไม่ว่าจะเป็นกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงพาณิชย์ และโดยเฉพาะกระทรวงการต่างประเทศที่มีความช�ำนาญในการประสานงานติดต่อ กับต่างประเทศจะช่วยเติมเต็มสิ่งท่ีขาด เช่น สร้างสถาบันฝึกอบรมวิชาชีพ สอนให้ คนไทยพดู ภาษาอังกฤษใหไ้ ด้ ตดิ ต่อประสานงานใหเ้ ป็น รจู้ กั วิธที �ำธุรกิจพื้นฐาน รู้จัก ขนบธรรมเนียม ค่านิยมความละเอียดอ่อนในสังคมท่ีเป็นกลุ่มตลาดเป้าหมาย ก็จะ ท�ำให้คนไทยมโี อกาสในตา่ งประเทศในฐานะเจา้ ของกิจการได้อีกมาก 151

คนไทยมีฝมี อื อยูแ่ ล้ว หากสามารถตดิ ต่อรับงานดอกไมไ้ ดม้ ากขึ้น จากปาก ต่อปาก ไม่นานก็รับงานกันไม่ไหว แค่เฉพาะช่วงฤดูหนาว ต้ังแต่ตุลาคมถึงมีนาคม ของอนิ เดยี ซึง่ เปน็ ฤกษ์ดี มีงานแต่งไมเ่ ว้นแต่ละวัน วันฤกษด์ ีมีหลายงาน งานหนึ่ง งบประมาณสำ� หรบั แคก่ ารจดั ดอกไมเ้ ปน็ หลกั ลา้ น ปจั จบุ นั กม็ คี นไทยรบั จา้ งจดั ดอกไม้ ในงานพธิ หี รบู า้ งแลว้ เคก้ กอ้ นนยี้ งั สามารถตดั แบง่ ใหค้ นไทยทฝี่ มี อื ถงึ ภาษาถงึ ตดิ ตอ่ เปน็ รับไดอ้ กี หลายสบิ ราย นอกจากธรุ กจิ บรกิ ารรบั จดั ดอกไมใ้ นตลาดบนของอนิ เดยี แลว้ ยงั อาจรวมถงึ บริการอาหารไทยท่ีสามารถท�ำได้ทง้ั ในตลาดบนอนิ เดยี และจดั ส่งถึงบา้ นใหค้ นญ่ปี นุ่ สมัยใหมไ่ ด้ทั่วเกาะญป่ี ่นุ ทงั้ นี้ คงต้องสรา้ งแบรนดเ์ นมใหเ้ กิดความไว้วางใจ ซ่ึงเปน็ เรอ่ื งสำ� คัญของคนญ่ปี ุน่ ทางราชการไทยคงไดค้ ำ� นงึ ถงึ ศกั ยภาพคนไทยในงานบรกิ ารเชน่ นแี้ ลว้ ในวาระ การเจรจาเปดิ เสรภี าคบรกิ าร หากมคี วามตกลงรองรบั ได้ ก็จะย่ิงทำ� ใหผ้ ู้ประกอบการ รนุ่ ใหม่ทม่ี คี วามเปน็ อินเตอร์สามารถไปเสนอบริการงานในตา่ งประเทศอย่างมนั่ ใจ มาต้งั “เปา้ ” สินค้าบรกิ ารทีไ่ ทยถนัดและชาวตา่ งประเทศช่นื ชอบกันดกี วา่ แล้วลงมือสร้างผู้ประกอบการอินเตอร์ที่ตอบอีเมล เจรจาธุรกิจเป็นภาษาอังกฤษได้ คล่องแคล่ว เพื่อเพ่ิมคุณค่าสินค้าไทยที่มีคุณภาพอยู่แล้วให้น�ำเงินรายได้เข้า “เป้า” เตรยี มรับการเปดิ เสรีสนิ ค้าบริการในทศวรรษหนา้ ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์กรงุ เทพธรุ กจิ เมือ่ วนั ท่ี 1 สิงหาคม 2555 152

True Phot1o5g3raphy

154

7.2 เมื่อคนอินเดียเร่ิมออกทอ่ งเทย่ี ว - โดย คณนิ บญุ ญะโสภตั - ช่วงหลังๆ ผู้เขียนเริ่มได้ยินเพ่ือนในไทยพูดกันหนาหูว่า นักท่องเท่ียวชาว อนิ เดยี เพม่ิ มากขน้ึ ทกุ ที ทา� ใหก้ ลมุ่ นกั ทอ่ งเทย่ี วฝรง่ั ผมทองดจู ะทยอยเจอื จางไป ความ รสู้ กึ ทีส่ งั เกตไดน้ ั้น มตี วั เลขยนื ยนั วา่ พฤตกิ รรมการบรโิ ภคของชาวอนิ เดยี กา� ลงั เปลยี่ น ไปจรงิ ๆ และประเทศไทยสามารถเปน็ ตลาดใกลช้ ดิ ทด่ี งึ ดดู ใหช้ าวอนิ เดยี นกึ ถงึ กอ่ นใคร จากขอ้ มลู ของ Centre for Information Research and Action ของอนิ เดยี สถติ ิ การจบั จา่ ยใชส้ อยเงนิ ของชาวอนิ เดยี เปรยี บเทยี บระหวา่ งปี ค.ศ. 1970 กบั ปี ค.ศ. 2010 แสดงนยั สา� คญั ตอ่ แนวโนม้ ความเตบิ โตดา้ นการบรโิ ภคของคนอนิ เดยี ตวั เลขชใ้ี หเ้ หน็ วา่ คนอนิ เดยี มแี นวโนม้ จะใชจ้ า่ ยมากขน้ึ ในการเดนิ ทางทอ่ งเทยี่ วและการสอ่ื สารคมนาคม (เพมิ่ ขนึ้ จากรอ้ ยละ 3 เปน็ รอ้ ยละ 17) การบรกิ ารดา้ นการแพทยแ์ ละสขุ ภาพ (จากรอ้ ยละ 1.8 เปน็ รอ้ ยละ 4.1) ในขณะทล่ี ดคา่ ใชจ้ า่ ยดา้ นสงิ่ จา� เปน็ ตา่ งๆ เชน่ อาหารและเครอ่ื งดมื่ (ลดจากรอ้ ยละ 59.9 เหลอื ร้อยละ 36.1) ไดม้ ขี อ้ สงั เกตจากขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ วา่ แมค้ า่ ใชจ้ า่ ยดา้ นสงิ่ จา� เปน็ จา� พวกอาหาร จะลดลง แตป่ ระเภทของสนิ คา้ ท่ซี อื้ หาก็เปลีย่ นแปลงไปดว้ ย จากเดิมท่บี ริโภคธญั พืช และเมล็ดพืช (เช่น แป้ง ถั่ว) เปน็ หลกั คนอนิ เดยี หนั มาใชจ้ ่ายมากข้นึ กับผลไม้ ผกั เนือ้ สัตว์ และนม แนวโน้มการใช้จ่ายอินเดียน่าจะเปล่ียนรูปแบบอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ ตามการขยายตัวของเศรษฐกิจและชนชั้นกลางที่มีรายได้สูง นักเศรษฐศาสตร์ของซิต้ี อนิ เดยี กลา่ ววา่ สภาวการณด์ งั กลา่ วคลา้ ยคลงึ กบั เหตกุ ารณเ์ มอื่ เศรษฐกจิ สหรฐั อเมรกิ า 155

ขยายตวั ซ่ึงแนวโน้มการใชจ้ า่ ยจะแบ่งเปน็ 3 ช่วง กล่าวคอื ขน้ั ทหี่ นงึ่ เมอ่ื รายไดข้ อง คนเพมิ่ ขน้ึ และสามารถใชจ้ า่ ยอยา่ งฟมุ่ เฟอื ยได้ การใชจ้ า่ ยสนิ คา้ อปุ โภคบรโิ ภคทจี่ ำ� เปน็ กจ็ ะลดลง ข้ันที่สอง ค่าใชจ้ า่ ยในสนิ ค้าฟมุ่ เฟือยตา่ งๆ จะเพมิ่ ขึ้น และขน้ั สดุ ท้ายคือ การใชจ้ า่ ยเพื่อซื้อประสบการณ์แปลกใหมจ่ ะขยายตวั เช่น การท่องเทยี่ ว เป็นตน้ และ ในกรณีของอนิ เดียก็มีแนวโนม้ ไปในทศิ ทางเดยี วกัน ทฤษฎดี งั กลา่ วอาจจะอธบิ ายการเตบิ โตในดา้ นการใชจ้ า่ ยสนิ คา้ ฟมุ่ เฟอื ยและ การทอ่ งเที่ยวของอินเดียได้ แต่อยา่ งไรกด็ ี ในดา้ นการแพทยแ์ ละการพยาบาล อนิ เดยี ยังมีโอกาสเติบโตได้มากกว่า เนื่องจากการบริการทางการแพทย์ของรัฐบาลยังไม่ ทนั สมยั แมจ้ ะมมี าตรฐานรบั ประกนั คณุ ภาพของแพทยร์ ะดบั โลก เชน่ สถาบนั All India Institute of Medical Sciences (AIIMS) แตส่ ภาพการอ�ำนวยความสะดวกที่กา้ วไม่ทัน ภาคเอกชน กท็ �ำให้ชาวอินเดียยอมจา่ ยเพ่มิ ขน้ึ ให้กับการบรกิ ารทีด่ กี ว่า นอกจากการใชจ้ า่ ยหลกั ๆ ในสนิ คา้ เหลา่ น้ี แนวโนม้ การใชจ้ า่ ยของคนอนิ เดยี ที่อาจเติบโตได้มากข้ึนอีกก็รวมถึงของแต่งบ้าน เส้ือผ้า และรองเท้า แต่ที่ส�ำคัญคือ คนอินเดยี อยากเปดิ หเู ปิดตาและท่องเทยี่ วในที่ตา่ งๆ ที่แปลกใหม่ แตท่ า่ นผอู้ า่ นเชอ่ื เถอะครบั วา่ เมอ่ื คนอนิ เดยี เปดิ หเู ปดิ ตา พาครอบครวั ไปเทย่ี ว ต่างประเทศมากขึ้น ไปชมสินค้า ชิมอาหารต่างชาติมากข้ึน รสนิยมก็ย่อมจะต้อง เปล่ียนแปลง สินค้าและวัฒนธรรมต่างประเทศไม่ว่าอะไรเมื่อน�ำมาขายท่ีอินเดียแล้ว โดยเฉพาะสินค้ามีคุณภาพราคาไมแ่ พง คนอินเดียก็นยิ มซอื้ กันเป็นทวิ แถว สถติ ขิ องกระทรวงทอ่ งเทย่ี วอนิ เดยี คนอนิ เดยี เดนิ ทางออกไปเทยี่ วนอกประเทศ เพ่ิมขึ้นทุกปี ย้อนหลังจากปี ค.ศ. 2010 ไป 14 ปี อัตราคนอินเดียเดินทางออก นอกประเทศเพิ่มข้ึนต่อปีโดยเฉลี่ยคือร้อยละ 9.4 และน่าจะเพิ่มขึ้นเร่ือยๆ โดยในปี ท่ผี า่ นมา (2010) คนอนิ เดยี เดนิ ทางออกไปนอกประเทศจ�ำนวนราว 12 ลา้ นคน แตเ่ มอ่ื เทยี บกบั จำ� นวนคนอนิ เดยี ทเี่ ดนิ ทางในประเทศแลว้ มอี ตั ราการขยายตวั ร้อยละ 12.7 มีจ�ำนวนประมาณ 740 ลา้ นคนในปี ค.ศ. 2010 แสดงวา่ คนอินเดยี ยัง เดนิ ทางภายในประเทศเยอะกวา่ ไปนอกประเทศ การเดนิ ทางภายในอินเดียคอื เสน่ห์ แมว้ า่ อุตสาหกรรมการบินในประเทศจะ พัฒนาขึ้น แต่คนส่วนใหญ่ก็ยังนิยมเดินทางโดยทางรถไฟ ซึ่งประหยัดและมีเส้นทาง ไปทว่ั ถึงทง้ั ประเทศ การเดินทางโดยเครือ่ งบินจะเปน็ ทีน่ ยิ มเฉพาะนักธุรกจิ คนท�ำงาน และกล่มุ คนทอ่ี ยู่ในเมอื งเทา่ นั้น 156

ไทยเป็นท่ีนิยมของนกั ทอ่ งเท่ียวอนิ เดยี ททท. เดินสายรับรางวลั ทอ่ งเทีย่ วจากหน่วยงานอนิ เดยี ไมข่ าดมือ แนวโน้มต่อไป ทางเลือกการเดินทางของคนอินเดียมีโอกาสจะขยายไป ต่างประเทศมากขึน้ เรอื่ ยๆ เพราะคนอินเดียเรม่ิ บรโิ ภคสื่อตา่ งประเทศ เห็นไดจ้ ากแผง หนงั สอื นติ ยสารเกยี่ วกบั การทอ่ งเทยี่ วในตา่ งประเทศท่เี ร่มิ มีมากขน้ึ โอกาสท่ไี ทยจะเปน็ เจ้าภาพทดี่ ี ตอ้ นรับมติ รจากชมพทู วีปทม่ี าเยอื น ใหเ้ ขา บอกกันปากต่อปากถึงความมีอัธยาศัยของคนไทย คงจะท�ำให้คนอินเดียที่พร้อมจะ จ่ายเงนิ ซื้อประสบการณใ์ หม่ๆ ไม่มองข้ามไทยในฐานะเป้าหมายลำ� ดบั ต้นๆ หากเขา จะไปหาประสบการณ์ในตา่ งแดน ตีพิมพใ์ นหนงั สือพิมพฐ์ านเศรษฐกจิ เม่ือวันท่ี 11 ธนั วาคม 2554 157

158

7.3 อินเดียรุกโปรโมทแหล่ง ทอ่ งเทีย่ วอิงพทุ ธศาสนา : โอกาสภาคบริการไทย - โดย วัฒนชยั นริ ันดร - แม้วา่ จะมีคนอินเดียนบั ถอื ศาสนาพทุ ธไมถ่ ึงรอ้ ยละ 1 จากประชากร 1,200 ล้านคน แต่ทางการอินเดยี กม็ องเหน็ ศกั ยภาพในการเติบโตของภาคการท่องเทย่ี วตาม สถานท่สี า� คญั ทางพุทธศาสนาในประเทศตน ล่าสดุ เมือ่ ต้นปีทีผ่ ่านมา รัฐบาลอินเดีย ได้ลงนามข้อตกลงความเข้าใจกับประเทศในกลุ่มอาเซียนเพ่ือพัฒนาการท่องเท่ียวที่มี ความสา� คญั ทางพระพุทธศาสนา โดยมแี ผนจะสร้างภาพยนตรส์ ารคดี กจิ กรรม และ ให้ความร่วมมือเพื่ออ�านวยความสะดวกในการมาเยือนของชาวพุทธต่อสถานท่ีส�าคัญ ตา่ งๆ ในอินเดีย นอกจากประเทศในกลุ่มอาเซียน อินเดียยังมองพุทธศาสนิกชนจากประเทศ จีนเป็นกลุ่มเปา้ หมายสา� คญั เพราะนอกจากจ�านวนประชากรท่ีมากมายไมแ่ พก้ นั แลว้ การใชจ้ า่ ยในการทอ่ งเทยี่ วของชาวจนี กม็ มี ลู คา่ มหาศาลเชน่ กนั มกี ารประเมนิ วา่ มชี าว จนี เดนิ ทางทอ่ งเทีย่ วในตา่ งประเทศราว 47 ล้านคนในปี 2552 แตเ่ ดนิ ทางมาอนิ เดีย เพยี ง 102,000 คน หรอื เพยี งรอ้ ยละ 0.2 ของทง้ั หมด นอกจากน้ี ชาวจนี ยงั มกี ารใชจ้ า่ ย มากกว่า 4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐในการท่องเทย่ี ว 159

ทางการอนิ เดยี ไดโ้ ปรโมทเสน้ ทางรถไฟทวั รส์ ถานทสี่ ำ� คญั ทางพระพทุ ธศาสนา ทางตอนเหนือของอินเดีย ใช้ชื่อว่า Mahaparinirvan Express ออกเดินทางจากเมอื ง เดลี และแวะตามจุดสังเวชนียสถาน เริ่มจากพุทธคยา ไปพาราณสี สารนาถ โกรัคปูร์ ลุมพินี สาวัตถี และตบท้ายด้วยการพาไปทัชมาฮาล มีค่าใช้จ่าย 1,270 ดอลลาร์สหรัฐ ตลอดการเดินทาง 8 วนั โดยหวังเจาะกลุม่ ผูม้ คี วามศรทั ธาแต่มีความ กงั วลเรอ่ื งความปลอดภยั และสภาพอากาศ ปัจจุบันมีโรงแรมให้บริการตามจุดสังเวชนียสถานไม่มาก เนื่องจากสภาพ อากาศบังคับให้ฤดูกาลเยือนสังเวชนียสถานถูกบีบเหลือแค่ช่วงพฤศจิกายนถึงมีนาคม ของทุกปี การให้ความส�ำคัญของทางการอินเดียอาจน�ำไปสู่การปรับปรุงสภาพ สาธารณูปโภคในเมอื งสำ� คญั ดังกล่าว หากถนนหนทางไดร้ ับการปรบั ปรุง การเดินทาง มาเยือนสังเวชนียสถานอาจท�ำได้สะดวกขึ้น จ�ำนวนผู้มาเยือนจึงไม่จ�ำกัดเพียงแค่ บางชว่ งของปีเท่านน้ั นอกจากสังเวชนียสถานทั้ง 4 แหง่ ที่คนไทยรจู้ กั ดีแล้ว ในอินเดยี ยงั มสี ถานที่ สำ� คญั ทางพระพทุ ธศาสนาอกี หลายแหง่ หนงึ่ ในนน้ั คอื สถปู สาญจี ซง่ึ ปรากฏมขี น้ึ เมอื่ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานและมีการฌาปนกิจ เหล่าสาวก ได้แยกพระอังคาร (เถ้ากระดกู ) ออกเป็น 8 สว่ น และมีการสร้างสถปู ข้ึน 8 แห่งตาม สถานทสี่ ำ� คญั เพอ่ื เก็บพระองั คารทห่ี ลงเหลอื เหล่านี้ สว่ นพระบรมสารีรกิ ธาตุสว่ นใหญ่ ฝังไว้ ณ เมืองกุสินารา สถานที่ประกอบพิธีฌาปนกิจน่ันเอง และท่ีสถูปกลาย เป็นเอกลักษณ์พิเศษเน่ืองจากการที่มีฉัตรอยู่บนยอดของสถูปมีความหมายว่า พระพุทธองค์เป็นหน่อเน้ือเชื้อสายกษัตริย์ และขนาดของสถูปก็จะใหญ่โตกว่าที่ฝัง ศพท่ัวไป นอกจากน้ียังมีวัดของศรีลังกาตั้งอยู่ด้านนอกก่อนลงเขา ซึ่งวัดนี้จะเป็น ท่ีประดิษฐานพระสารีริกธาตุของพระโมคคัลลานะและพระสารีบุตร โดยจะมีการน�ำ พระสารรี ิกธาตอุ อกมาใหป้ ระชาชนได้เคารพสกั การะทกุ วันอาทติ ย์สุดท้ายของปี สถูปสาญจีถือเป็นโบราณสถานที่สร้างจากหินที่เก่าแก่ที่สุดในอินเดีย นอกจากนี้ยังมีเสาหินยอดสิงโตสี่หัวที่ปัจจุบันเป็นสัญลักษณ์ของหน่วยราชการอินเดีย (เทียบได้กับครุฑของหน่วยราชการไทย) สถูปอยู่ห่างจากเมืองโภปาลเมืองหลวงของ รฐั มธั ยประเทศ ตอนกลางของประเทศอนิ เดยี ประมาณ 68 กโิ ลเมตร สามารถเปน็ เสน้ ทาง เชอื่ มผา่ นจากตอนกลางไปตะวนั ออกอนั เปน็ ทต่ี ง้ั ของสงั เวชนยี สถานส�ำคญั การเดนิ ทาง 160

ÇÑ´ä·Â¡ÊØ ¹Ô ÒÃÒà©ÅÔÁÃҪ àÁ×ͧ¡ÊØ ¹Ô ÒÃÒ Ë¹Ö§è ã¹ÊèÊÕ §Ñ àǪ¹ÂÕ Ê¶Ò¹ สะดวกท้ังทางเคร่ืองบินและรถไฟจากเมืองใหญ่ในอินเดียอย่างมุมไบหรือนิวเดลี ค่าเข้าชมส�าหรับประเทศสมาชิกกลุ่มบิมสเทค (BIMSTEC) เพียงคนละ 10 รูปี หรอื ไมถ่ ึง 7 บาทเมอ่ื เทยี บเปน็ เงินไทย ในปี 2554 มีจ�านวนนักทอ่ งเท่ยี วตา่ งชาตมิ าเยอื นอินเดีย 6.29 ลา้ นคน เพ่มิ ขนึ้ ร้อยละ 8.9 จากปี 2553 นักท่องเท่ียวต่างชาติเพ่ิมจา� นวนขึ้นทกุ ปีในสถานทีส่ า� คัญ ทางพระพุทธศาสนา ไม่นับรวมพุทธศาสนิกชนท่ีนับวันจะหล่ังไหลมาสักการะมากขึ้น ทุกที แต่มโี รงแรมจา� นวนไม่มาก และส่วนมากยังเป็นระดับ 2 ดาว หากนักธุรกิจไทย ลองลงมอื ส�ารวจ อาจได้ตลาดเพอ่ื ขยายฐานลกู ค้าเพิม่ เตมิ ตพี ิมพ์ในหนงั สือพมิ พ์ฐานเศรษฐกจิ เมือ่ วันท่ี 22 มกราคม 2555 161

162

7.4 ชอ่ื เสยี งการบรกิ ารแบบไทยๆ ในรฐั กวั - โดย คณนิ บุญญะโสภัต - กวั (Goa) เป็นรัฐขนาดเล็กของอินเดยี อยบู่ นชายฝั่งตะวันตกตดิ ทะเลอาหรบั ทางตอนเหนือเป็นรัฐมหาราษฎระ ที่ตั้งของมหานครมุมไบ ส่วนทางตอนใต้ติดกับ รฐั กรณาฏกะ ทต่ี ้งั ของเมืองบังกาลอรท์ ่ขี น้ึ ชอื่ เรอื่ งเทคโนโลยสี ารสนเทศหรือไอที แมจ้ ะขนาบดว้ ยสองรฐั ชน้ั นา� ดา้ นเศรษฐกจิ ของอนิ เดยี แตก่ วั ทอ่ี ดตี เปน็ เมอื ง อาณานคิ มของโปรตเุ กส และยงั คงมรี อ่ งรอยอารยธรรมเหลอื ใหเ้ หน็ ตามสถาปตั ยกรรม ของเมือง ก็ยังคงเอกลักษณ์และความสบายๆ สไตล์เมืองตากอากาศอันดับหน่ึงของ อินเดียเอาไวไ้ ด้ดี หากจะเปรยี บเทียบแล้ว สา� หรับชาวอินเดีย กวั ก็เท่ากับเกาะภูเกต็ ยอดนยิ ม ของไทยนน่ั เอง กวั อยภู่ ายใตค้ วามดแู ลของสถานกงสลุ ใหญท่ เี่ มอื งมมุ ไบ ทเ่ี มอื่ เดอื นกนั ยายน ทผี่ า่ นมา ไดจ้ ดั คณะเจา้ หนา้ ทไี่ ปเยยี่ มเยยี นชมุ ชนไทยทนี่ นั่ เพอื่ สอบถามสารทกุ ขส์ กุ ดบิ และให้ความชว่ ยเหลือคนไทยไกลบา้ นทีไ่ ปทา� งานกันในเมืองตากอากาศเล็กๆ แห่งนี้ ขณะนมี้ ีคนไทยอาศยั อยใู่ นกัวเพียงประมาณ 50 คน สว่ นใหญ่ท�างานเป็น พนกั งานสปาและท�างานดา้ นบริการ เชน่ การสอนศลิ ปะไทย หรอื เสริมสวย กัวเคยเป็นเป้าหมายหนึ่งของบุปผาชนในยุคทศวรรษ 1960 ในช่วงหลัง แมบ้ ุปผาจะโรยราไปตามกาลเวลา แตน่ ักท่องเทีย่ วท้ังชาวต่างชาตแิ ละชาวอินเดียเอง กย็ ังนิยมเดินทางไปพกั ผอ่ นท่ีน่นั อย่างตอ่ เน่อื ง 163

อาจคงเป็นเพราะความนิยมท่ีติดมาจากเมืองตากอากาศชายทะเลของไทย ความนยิ มบรกิ ารแบบไทยๆ ในกวั จึงเริม่ มมี ากขน้ึ และเปน็ โอกาสให้คนไทยท่มี ีความ สามารถมฝี ีมอื ไปท�ำงานกัน อยา่ งภตั ตาคารไทย Chili Hip และสปาไทย Spa Cenvareen ของบรษิ ทั Acron Place ทตี่ ง้ั อยู่บนถนน Fort Aguada ในเมืองแคนโดลิม ก็มพี อ่ ครัวไทยและพนกั งาน สปาทำ� งานอยรู่ ว่ ม 12 ชวี ติ ผบู้ รหิ ารของบรษิ ทั มคี วามเขา้ ใจในวฒั นธรรมไทยเปน็ อยา่ งดี และดแู ลพนกั งานใหท้ �ำงานอยา่ งมีความสขุ คณุ อไุ รวรรณ รามกำ� แหง ผจู้ ดั การสปาไทย เลา่ ใหค้ ณะของสถานกงสลุ ใหญ่ ฟังวา่ พนกั งานทุกคนมีขวัญและกำ� ลังใจดี ไดร้ บั เงนิ เดอื นเป็นธรรม บรษิ ัทให้การดูแล เร่ืองท่ีพัก อาหาร และรถรับส่งอย่างดี ส่วนเรื่องวีซ่าก็หมดปัญหาปวดหัว เพราะมี บริษทั ที่ปรึกษาคอยดูแลให้ ไม่นา่ แปลกใจเพราะ Acron Place ให้ Centara Hotels & Resorts ไปบริหาร จัดการให้ ซึ่งนอกจากทนี่ ีแ่ ล้ว ยงั มแี ผนจะขยายเปิดรีสอร์ทอกี แหง่ ให้ Centara บริหาร มีทั้งภัตตาคารและสปาไทยให้บรกิ าร ในชว่ งกลางปีหน้า 2556 ดว้ ย แสดงว่าคนไทยไมไ่ ดม้ ีความสามารถแคง่ านบริการด้วยฝีมือเท่านน้ั แต่ฝมี อื การบรหิ ารจดั การแบบไทยๆ ก็ยงั เป็นทีต่ ้องการของนักธรุ กิจในอินเดียด้วย ในกัวยังมีคนไทยท่ีแต่งงานกับชาวอินเดียและปักหลักต้ังรกรากอยู่ที่น่ัน เปิดโรงเรียนสอนการแกะสลักผักและผลไม้ ชื่อ Royal Thai Art และร้านเสริมสวย Hip Snip ซึง่ ท�ำรายได้ใหเ้ ปน็ กอบเป็นกำ� โรงเรยี น Royal Thai Art เปน็ ทน่ี ยิ มของนกั เรียนท้องถิน่ นอกจากสอนงาน ฝีมือไทยแล้ว ยังรับจ้างแกะสลักผักผลไม้เพื่อน�ำไปตกแต่งงานพิธีต่างๆ โดยเฉพาะ งานอลังการอย่างงานแต่งงานของคนอินเดีย จนประสบความส�ำเร็จและมีชื่อเสียงจน หนังสอื พมิ พ์ทอ้ งถ่นิ เอาไปชมเชย สว่ น Hip Snip รา้ นเสรมิ สวยฝมี อื คนไทยกเ็ ปน็ ทนี่ ยิ มของคนทอ้ งถนิ่ ฐานะดแี ละ นกั ทอ่ งเทย่ี ว จากปกตทิ ท่ี ำ� รายไดต้ กเดอื นละ 100,000 รปู ี หรอื 60,000 บาท จะพงุ่ กระฉดู ในฤดทู อ่ งเทยี่ วถงึ กวา่ เดอื นละ 200,000 - 300,000 รปู ี หรอื กวา่ 120,000 - 180,000 บาท เจ้าของกิจการทีม่ ลี ูกจ้างช่วยงานเพียง 2 รายจึงฟันก�ำไรไปเต็มๆ 164

ศลิ ปะและการบรกิ ารแบบไทยๆ เตบิ โตขนึ้ ไดใ้ นกวั คงเพราะความนยิ มในดา้ น การเปน็ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วตากอากาศของคนอนิ เดยี ทม่ี ฐี านะและชาวตา่ งชาติ เปน็ โอกาส ใหค้ นไทยท่ีมีความสามารถในด้านบรกิ ารและศิลปะแบบไทยๆ ไปขายฝมี ือ ส�ำหรับคนท่ีต้องการสวัสดิการดีๆ และรายได้ท่ีม่ันคงสม่�ำเสมอ คงต้องไม่ ลืมว่า การจะฝากชีวิตในต่างแดนอย่างอินเดียไว้กับนายจ้าง จะต้องท�ำการบ้านให้ รอบคอบวา่ เขาเขา้ ใจวฒั นธรรมคนไทยมากพอหรอื ไม่ และบรษิ ทั หรอื โรงแรมมชี อ่ื เสยี ง หรือความน่าเช่ือถือมากเพียงใด ยิ่งถ้าเป็นบริษัทไทยที่มาบริหารจัดการในต่างแดน ดว้ ยแลว้ กอ็ าจจะทำ� ใหก้ ารประกอบอาชพี ลดเรอ่ื งยงุ่ ยากกวนใจไปไดม้ าก และจะทำ� ให้ การทำ� งานและการใช้ชีวิตมีความสขุ ส่วนผู้ท่ีรักการผจญภัยและแก้ปัญหาด้วยตัวเอง การท�ำธุรกิจส่วนตัวก็เป็น อกี โอกาสหน่ึง ซ่งึ ต้องค�ำนึงเร่อื งหนุ้ สว่ นทางธุรกิจดว้ ยวา่ จะสามารถใหค้ วามชว่ ยเหลอื คำ� ปรกึ ษา และประคบั ประคองเราใหอ้ ยไู่ ปตลอดรอดฝง่ั ไดห้ รอื ไม่ ฝมี อื อยา่ งเดยี วคงจะ ไม่พอ อย่างในกรณีคนไทยที่เปิดโรงเรียนสอนแกะสลักและเสริมสวยที่กัว น่าจะได้คู่ สมรสชาวอนิ เดียช่วยแกป้ ัญหาสารพันให้ พื้นที่และตลาดก็เป็นส่วนส�ำคัญในการเปิดธุรกิจ อย่างเช่นที่กัวซึ่งเป็นเมือง ตากอากาศอนั ดับหนึง่ และเป็นท่นี ยิ มของชาวอนิ เดยี มอี ันจะกิน ความนยิ มวัฒนธรรม อันวิจิตรแบบไทยๆ ก็ย่อมขายได้ดี สินค้าวัฒนธรรมในอินเดียจึงยังคงมีท่ีทางเติบโต เสมอ ชาวไทยที่มีฝีมือจงึ ควรรกั ษามาตรฐานไวแ้ ละพยายามผลกั ดันพฒั นาฝมี อื ให้ ตดิ ลมบน โดยอาศัยความคดิ สร้างสรรคต์ อ่ ยอดสรา้ งมลู ค่า เพราะคณุ คา่ ความภมู ิใจ ของไทยย่อมไม่เป็นสองรองใคร แต่ความคิดสร้างสรรค์และมาตรฐานท่ีสูงจะเป็น แต้มต่อทางธรุ กจิ ได้ ไม่ว่าที่อินเดยี หรือท่ใี ดกต็ ามในตา่ งแดน ตีพมิ พใ์ นหนงั สอื พิมพฐ์ านเศรษฐกจิ เมื่อวนั ที่ 9 ธนั วาคม 2555 165



7.5 ยุทธการชิงน่านฟา้ ภารตะ - โดย พศิ าล มาณวพฒั น ์ - เป็นที่ทราบดีว่า ธุรกิจการบินพลเรือนในอินเดียมีจุดดึงดูดใจสูงด้วยขนาด เศรษฐกิจ ความกว้างใหญ่ของประเทศ และจ�านวนผู้คนท่ีต้องการเดินทางที่นับวัน จะมแี ต่มากขน้ึ แตก่ ารใหบ้ รกิ ารการบนิ กเ็ หมอื นการทา� ธรุ กจิ อน่ื ๆ ในอนิ เดยี เตม็ ไปดว้ ยโอกาส ทจี่ ะทา� กา� ไรงดงามจากปจั จยั บวกของเศรษฐกจิ ทใี่ หญโ่ ตและกา� ลงั มงุ่ หนา้ ขน้ึ แปน้ อนั ดบั สามของโลก และเต็มไปดว้ ยอุปสรรคส่ิงท้าทายจากปัจจัยท่ยี อ่ ทอ้ ได้ง่าย ธรุ กจิ การบนิ อาจยง่ิ โหดกวา่ การทา� ธรุ กจิ บรกิ ารอน่ื ๆ เกอื บทงั้ หมด เพราะตอ้ ง เผชิญค่าใช้จ่ายที่ไม่สามารถควบคุม โดยเฉพาะจากราคาน�้ามันที่คิดเป็นสัดส่วนกว่า ครงึ่ หนงึ่ ของคา่ ใชจ้ า่ ยทง้ั หมด แลว้ ยงั เจอภาษใี นอนิ เดยี ทท่ี า� ใหน้ า�้ มนั มรี าคาแพงกวา่ ใน สงิ คโปรเ์ กือบร้อยละ 60 ยงั ไม่นบั ค่าธรรมเนียมที่สนามบนิ หลกั เชน่ มมุ ไบกบั นิวเดลี ตงั้ ใจจะเกบ็ กนั อยา่ งไมเ่ กรงใจวา่ จะทา� ลายความสามารถในการแขง่ ขนั หรอื บรรยากาศ ทางธรุ กจิ และการทอ่ งเทยี่ วเพียงไร จึงไม่น่าแปลกใจท่ีสายการบินภายในอินเดียต่างมีผลประกอบการติดลบ เปน็ หนสี้ นิ รวมกันถงึ สองหมื่นลา้ นดอลลาร์สหรฐั ในปที ผ่ี า่ นมา แอร์อินเดียซ่ึงเป็นสายการบินแห่งชาติต้องให้รัฐบาลกลางใช้เงินเข้าอุ้มกว่า หกพันล้านดอลลาร์ Kingfisher ของเจ้าพ่อเบียร์ดังชื่อเดียวกันก็หยุดท�าการบินตั้งแต่ ปกี ลาย Jet Airways ทม่ี ชี ือ่ เสียงดีที่สดุ กไ็ ม่ได้มผี ลประกอบการก�าไรมา 5 ปี ขณะนี้ อยรู่ ะหวา่ งการเจรจากบั สายการบนิ Ethihad สว่ น SpiceJet กก็ า� ลงั หาบรษิ ทั สายการบนิ ทีม่ ีเงนิ ทุนสงู มาควบกิจการอยู่เชน่ กัน 167

การที่ Kingfisher หยุดด�ำเนินการเพราะขาดทุนกด็ ี Indigo ยกเลกิ การบินตรง จากอนิ เดยี มาสวุ รรณภมู เิ พอื่ นำ� เครอื่ งบนิ ไปเสรมิ เทยี่ วบนิ ภายในทที่ ำ� เงนิ ไดม้ ากกวา่ ใน เวลาบินน้อยกว่าก็ดี ท�ำให้บริษัทการบินไทยได้อานิสงส์ในการเพ่ิมผู้โดยสารระหว่าง จดุ ต่างๆ ในอนิ เดยี ทั้ง 6 เมอื งใหญ่และกรุงเทพฯ ไปในตัว แตอ่ านสิ งสน์ คี้ งเสมอื นคลน่ื ลมสงบกอ่ นพายลุ กู ใหญ่ จงึ ไมแ่ ปลกใจทตี่ วั แทน มือดีมีความสามารถของบริษัทการบินไทยในอินเดีย น�ำโดย คุณกรกฏ ชาตะสิงห์ ต้องวางแผนปรับเปลี่ยนยุทธการเร่งด่วนท่ีจะป้องกันและขยายส่วนแบ่งตลาดของ การบินไทย เชื่อว่าบางกอกแอร์เวย์ซ่งึ บินเขา้ 2 จุดในอินเดียกค็ งไม่ตา่ งกนั พายใุ หญ่ที่คาดว่ามาถึงเรว็ ๆ น้มี าจากแอร์เอเชีย สายการบนิ แบบประหยดั ชอ่ื ดงั ระดบั โลกทเ่ี รม่ิ ตน้ ดว้ ยการซอ้ื กจิ การบรษิ ทั ดว้ ยเงนิ ทนุ เพยี ง 1 รงิ กติ หรอื 10 บาท แลกกับเครือ่ งบนิ โบอิ้ง 737 เก่ามา 2 ลำ� พรอ้ มหน้สี ิน 400 ล้านบาท นายเฟอร์นานเดส นักธุรกิจหัวใสชาวมาเลเซียใช้เวลาอยู่สิบกว่าปีกว่า จะสามารถขยายแอร์เอเชียให้ผงาด เป็นสายการบินแบบประหยัดขนาดใหญ่ที่สุด ของเอเชีย ปลายปีทแ่ี ลว้ ฟันกำ� ไรกว่า 600 ล้านดอลลาร์ ส่งั ซอ้ื เครอื่ งบนิ ทลี ะ 200 ลำ� ในปี 2554 และแอร์บสั อกี 100 ลำ� เม่ือปลายปที ผี่ า่ นมา ข่าวใหญ่ครึกโครมสะท้านวงการบินก็คือ การจับมือระหว่างแอร์เอเชียกับ บริษัท ทาทา ซันส์ ยักษ์ใหญ่ของอินเดียและเทเลสตาร์ที่ลูกชายแต่งงานกับลูกสาว นายลกั ษมี มิตตาล เจา้ พอ่ เหลก็ ของโลก รว่ มทุนกันตัง้ บริษัทแอร์เอเชยี ในอินเดยี เพอ่ื ขออนุญาตเปดิ บริการการบนิ ภายในอินเดีย นับเปน็ กลมุ่ นกั ลงทนุ รายแรกท่ตี อบสนอง มาตรการเปดิ เสรธี รุ กิจการบินของรัฐบาล ดร. มานโมฮนั ซงิ ห์ เพ่อื เรียกความเชอื่ มัน่ จากนกั ลงทนุ ตา่ งชาติ แอร์เอเชียอินเดียจะใช้เจนไนเมืองหลักทางใต้รัฐทมิฬนาดูเป็นฐาน มีเครื่อง แอรบ์ สั 3 - 4 ลำ� เชอ่ื มตอ่ กบั เมอื งใหญน่ อ้ ยทเ่ี หลอื ของอนิ เดยี ภายในปนี ้ี การจบั มอื กบั กลมุ่ บรษิ ทั ชน้ั นำ� ทม่ี คี วามนา่ เชอื่ ถอื ของอนิ เดยี กเ็ พอื่ ใชน้ กั ธรุ กจิ มเี ครดติ สงู ของอนิ เดยี ทม่ี คี วามสัมพนั ธท์ ่ีดตี ่อรฐั บาลแกไ้ ขปัญหาอุปสรรคภายในอินเดียใหน้ ายเฟอร์นานเดส แอร์เอเชียหวังว่าการลงทุนสยายปีกเข้ามาในน่านฟ้าระหว่างเมืองต่างๆ ในอินเดีย จะเป็นยุทธการแย่งช้ินปลามันที่ท�ำให้ตนเป็นที่หน่ึงครองใจชาวภารตะ 168

ทีมการบนิ ไทยเปิดตัวเทย่ี วบนิ ไทยสมายลก์ รงุ เทพฯ - อาห์เมดาบัด เชือ่ มโยงไทยกบั รฐั คชุ ราต ทวั่ ประเทศ โดยตงั้ ใจจะตดั ราคาคา่ โดยสารภายในประเทศใหส้ ามารถโนม้ นา้ วคนอนิ เดยี ประมาณ 23 ลา้ นคนทใี่ ชบ้ ริการรถไฟใหห้ นั มาข้นึ เครอ่ื งบินของตนแทน พร้อมๆ กับ แย่งลูกคา้ เดิมของบรษิ ทั สายการบนิ อ่นื ๆ ในขณะนี้ บริษัทการบินต่างชาติที่มองตลาดอินเดีย ต่างอยากมีอภิสิทธิ์แบบที่บริษัท สายการบินของอนิ เดียมี กล่าวคือสามารถหยดุ รับส่งผู้โดยสารตามจดุ ภายในประเทศ ท่สี �ำคัญเช่ือมตอ่ กับต่างประเทศได้ การเป็นทองแผ่นเดียวกันระหว่างบริษัทแอร์เอเชียใหญ่กับแอร์เอเชียประจ�ำ ประเทศสาขาท่ีมีอยู่ท้ังในญ่ีปุ่น อินโดนีเซีย ไทย ฟิลิปปินส์ และล่าสุดในอินเดียน้ี เทา่ กบั วา่ แอรเ์ อเชยี สามารถกำ� หนดเทยี่ วบนิ ทสี่ อดคลอ้ ง ทำ� ใหแ้ อรเ์ อเชยี เสมอื นไดส้ ทิ ธิ การบนิ ทรี่ บั สง่ ผโู้ ดยสารระหวา่ งเมอื งในอนิ เดยี ทเี่ ชอื่ มโยงกบั ประเทศอนื่ ๆ ได้ โดยบรษิ ทั อื่นเชน่ การบนิ ไทยอยากท�ำแต่ทำ� ไม่ได้ 169

ตัวแทนการบินไทยในพื้นที่ท่ัวอินเดียตระหนักถึงความรุนแรงของการแข่งขัน ชิงน่านฟ้าอินเดีย ทั้งซีกตะวันออกจากแอร์เอเชียและตะวันตกจากสายการบินของ เศรษฐอี า่ วอาหรบั อยา่ งดี จงึ ไดเ้ ปดิ ตวั THAI Smile ในปลายเดอื นนใี้ นสามเมอื งหลกั คอื เดลี - ภูเก็ต มมุ ไบ - ภเู กต็ และอาห์เมดาบดั - กรงุ เทพฯ โดยชจู ุดเดน่ ดา้ นราคาประหยัด แต่คณุ ภาพเหมอื นเดมิ ชาวอินเดยี โดยพ้นื ฐานชอบประเทศไทย ชอบเดินทางโดยสายการบนิ ไทยอยู่ แล้ว แต่เน้นความคุ้มค่าของราคา สายการบินไทยท้ัง 2 บริษัทจึงจะประมาทไม่ได้ ในด้านราคาและบริการ เพราะสายการบินคู่แข่งสามารถลดราคาและเน้นบริการด้วย รอยยิ้มจากพนักงานคนไทยและชาติอื่นๆ ด้วยเคร่ืองบินท่ีใหม่ ตารางการเปล่ียน เคร่ืองบนิ ในเครือทส่ี ะดวกสบาย รวดเรว็ กวา่ ดว้ ยซำ้� คำ� วา่ “อยา่ มองขา้ มอินเดยี ” อาจใชเ้ ปน็ ค�ำแนะนำ� นักธรุ กิจไทยสว่ นใหญท่ ่ี ยงั กลัวๆ กล้าๆ ได้อีกนาน แต่สำ� หรบั บริษทั การบนิ ไทยถือได้ว่าได้มองเหน็ ขมุ ทรพั ย์ และโอกาสในอินเดยี มากว่า 50 ปีแล้ว ส�ำหรับผู้สนใจการท�ำธุรกิจในอินเดียสามารถติดตามข่าวกรองช่องทางและ โอกาสได้เป็นประจ�ำจาก www.thaiindia.net รวมท้ังเข้าร่วมรับฟังการสัมมนาแบบ เจาะลกึ เปน็ รฐั และสาขาธรุ กิจ ในวนั ที่ 19 มีนาคม ศกน้ี ทก่ี รงุ เทพฯ ตีพมิ พ์ในหนงั สือพิมพก์ รุงเทพธุรกจิ เมือ่ วนั ท่ี 13 มีนาคม 2556 170

รฐั คุชราต สวรรคข องนำกั ลงทนุ ำ CHAPTER8

“GIFT City” àÁÍ× §Èٹ¡ ÅÒ§¡ÒÃà§Ô¹áÅÐäÎà·¤ Ã°Ñ ¤ªØ ÃÒµ 172

8.1 ท�าไมเอกชนไทย จึงยังไมล่ งทุนในรัฐที่พร้อมกว่า - โดย พิศาล มาณวพัฒน ์ - เป็นท่ีทราบกันในหมู่นักลงทุนว่า อินเดียเป็นประเทศน่าลงทุนเพราะอะไร และกท็ ราบกนั ดีพอควรว่ามีปัจจัยท้าทายอะไรบ้าง ระหวา่ งปี 2543 - 2555 ตวั เลขการลงทนุ ไทยในอนิ เดยี ประมาณ 3 พนั ลา้ นบาท บริษัทจากไทยที่ไปลงทุนหรือท�าธุรกิจในอินเดียมีหลายบริษัท ที่ตั้งส�านักงานและ โรงงานมักอยู่ที่กรุงนิวเดลี เมืองมุมไบ รัฐทมิฬนาฑู และรัฐกรณาฏกะทางใต้ อาทิ บริษทั อิตาเลยี น - ไทย ไดง้ านสรา้ งอาคารสนามบนิ เข่อื น อุโมงค์รถไฟฟา้ ใต้ดนิ วางรางรถไฟยกระดบั ทางหลวงฯ ไปเกอื บท่วั อนิ เดยี จากการพบปะพูดกับนักธุรกิจไทยท้ังในกรุงนิวเดลีและตามโรงงานต่างๆ มกั ไดร้ บั ฟงั ขอ้ คดิ เหน็ และปญั หาคลา้ ยๆ กนั ตงั้ แตเ่ รอ่ื งการขอวซี า่ ทา� งาน การตอ้ งจา่ ยเงนิ สมทบกองทนุ สา� รองเลยี้ งชพี ปญั หากระแสไฟฟา้ ไมพ่ อ ความสลบั ซบั ซอ้ นในการหาซอื้ ทด่ี นิ ตงั้ โรงงาน ขน้ั ตอนราชการ การขอใบอนญุ าต การคา� นวณภาษี และแรงงานทอ้ งถนิ่ ห้าเดือนหลังจากผู้น�าภาคเอกชนยกปัญหาข้างต้นแจ้งนายกรัฐมนตรี ในระหว่างการเยือนกรุงนิวเดลี ก็มีการติดตามความคืบหน้ามาตลอด เอกชนเองรับ ว่าปัญหาการขอวีซ่าท�างานจากสถานทูตอินเดียในไทยได้รับการปัดเป่าไปเกือบหมด เรื่องการจ่ายเงินสมทบกองทุน หน่วยงานไทยท่ีรับลูกไปก็ต้องเตรียมเจรจากับฝ่าย อินเดีย ถึงแม้จะตอ้ งใชเ้ วลาอีกเป็นปี 173

เรอื่ งการเช่าซอ้ื ท่ีดินในเขตอตุ สาหกรรมท่ีมนี ำ้� ไฟพรอ้ ม ผ้แู ทนรฐั บาลอนิ เดีย ในงานสัมมนาที่สถานทูตจัดให้พบเอกชนไทยที่กรุงนิวเดลีเม่ือปลายเมษายนท่ีผ่านมา ก็ยืนยันว่าพร้อมจะช่วยให้ข้อมูลและประสานงานกับรัฐนั้นๆ ให้ ส�ำหรับการขอ ใบอนุญาตกับขั้นตอนมากมายก็มีแผนจะให้เป็นแบบออนไลน์ในไม่ช้า โดยจะเริ่ม โครงการนำ� รอ่ งท่ีรัฐอานธรประเทศภายในพฤศจกิ ายนนี้ นอกจากน้ีสถานทูตยังจ้างบริษัทท่ีปรึกษาอินเดียให้บริการแก้ปัญหา เฉพาะเรอ่ื ง โดยเฉพาะการเชา่ ซอื้ ทดี่ นิ ตง้ั โรงงาน หรอื แนะนำ� เรอ่ื งภาษที ถ่ี กู ประเมนิ สงู เกนิ ความจริง หลังจากได้แนะน�ำให้ติดต่อกันแล้วก็ย่อมเป็นเร่ืองของบริษัทไทยน้ันๆ ท่จี ะตดั สนิ ใจตอ่ เอง หากกล่าวถึงการเข้าอกเข้าใจและสนับสนุนการลงทุนของนักธุรกิจทั้งอินเดีย เองและจากต่างชาติ เห็นจะไม่มีรัฐไหนเด่นเกินคุชราต บ้านเกิดมหาตมะ คานธี ตงั้ อยรู่ มิ ฝง่ั ทะเลอาระเบยี ดา้ นตะวนั ตกของอนิ เดยี เหนอื เมอื งมมุ ไบ ทตี่ า่ งกบั รฐั อนื่ มากๆ คือ คุชราตผลิตกระแสไฟฟ้าพอเพียงขนาดเหลือส่งออกไปรัฐข้างเคียง มีท่อส่งก๊าซ เชื่อมทั่วทุกภาคของรฐั มีสนามบนิ 11 แห่ง มที างหลวง รางรถไฟ ทา่ เรือรอบชายฝัง่ 1,600 กิโลเมตร ซึง่ ยาวหน่ึงในสามของชายฝั่งอนิ เดียทัง้ หมด มเี ขอ่ื นพลังน�้ำสามารถ บรหิ ารจัดการตามความตอ้ งการน้ำ� ไดท้ ่ัวทกุ ภาค ร้อยละ 22 ของสินค้าส่งออกอินเดียมาจากคุชราต เป็นเพชรร้อยละ 70 ปโิ ตรเคมีร้อยละ 62 เคมรี ้อยละ 51 เวชภณั ฑ์ร้อยละ 35 ในปี 2553 นติ ยสารฟอรป์ ส์ ยกให้เมืองอาห์เมดาบัดติดกับเมืองหลวงคานธีนครเป็นเมืองที่มีอัตราการเจริญเติบโต อันดบั 3 ของโลก นายนเรนทรา โมดี มุขมนตรีรัฐคุชราต มีวิสัยทัศน์และความเป็นผู้น�ำสูง คิด พูด โครงการใดแล้ว มักจะเกิดขึ้นในเวลารวดเร็ว ขณะน้ีก�ำลังสร้างศูนย์กลาง การเงินและไฮเทคแข่งกับเซ่ียงไฮ้ ใกล้เมืองอาห์เมดาบัด โครงการ Mumbai - Delhi Investment Corridor ทจี่ ะเชอื่ มเสน้ ทางระหวา่ งมมุ ไบกบั เดลกี จ็ ะผา่ นรฐั คชุ ราตถงึ รอ้ ยละ 38 ซงึ่ มขุ มนตรีรัฐคชุ ราตมแี ผนจะใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่โดยมญี ี่ปุ่นเปน็ หุ้นส่วนใหญ่ และสิงคโปรก์ ็มีแผนเข้าไปร่วมแลว้ ล่าสุด ผมและคณะฯ ได้มีโอกาสเดินทางไปเยือนรัฐคุชราต พร้อมกับมี กงสลุ ใหญ่ และผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั งานสง่ เสรมิ การคา้ จากมมุ ไบทม่ี เี ขตความรบั ผดิ ชอบ 174

ถึงรฐั คชุ ราต พวกเราตา่ งประจักษก์ บั ความพรอ้ มดา้ นโครงสร้างพื้นฐาน ถนนหนทาง ศนู ย์ประชุม/แสดงสนิ ค้าขนาดยักษ์ที่สรา้ งเสร็จตามก�ำหนด นักธุรกิจทุกคนท่ีพวกเรามีโอกาสไปเยือนและพูดคุยด้วย ต่างมีความเห็น เหมือนกนั ว่า คชุ ราตน่าทำ� ธรุ กิจ เพราะผนู้ ำ� เขา้ ใจความตอ้ งการนกั ธุรกจิ และทำ� สง่ิ ที่ นักธุรกิจต้องการให้เกิดเป็นจริงได้ ไม่ว่าการลดขั้นตอนระบบราชการ ไฟฟ้าท่ีไม่เคย ขาดจนเครือ่ งปัน่ ไฟโรงงานตา่ งๆ ถูกทิง้ ไวเ้ ฉยๆ ทกุ แหง่ แรงงานมีฝมี อื เพยี งพอ ไมม่ ี ปัญหาสหภาพแรงงาน ข้อควรทราบโดยเฉพาะส�ำหรับคนไทยที่ชอบทอ่ งจำ� เร่ือง พบ “แขกกบั ง”ู คือ นักธุรกิจชาวคุชราตเองเป็นคนทม่ี คี วามน่าเชื่อถือสูง โดยเฉพาะพอ่ คา้ เพชรทมี่ ชี ่อื เสยี ง ด้านความนา่ เช่อื ถือสูงสุดในหมนู่ กั ธรุ กจิ อัญมณีด้วยกันเอง พวกเราได้มีโอกาสเข้าพบมุขมนตรีในวันสุดท้ายของการเยือน และได้เสนอ แนวทางความร่วมมือทั้งการบินตรง/ท่องเที่ยว ธุรกิจไทยสาขาต่างๆ (โดยเฉพาะดู จากสาขาที่ได้เข้ามาลงทุนแล้วในรัฐอื่นๆ ของอินเดีย) ที่มีศักยภาพจะขยายเข้ามา รัฐคชุ ราต แตย่ ังไม่รู้จะเร่ิมตรงไหนกับใคร ซึ่งนายนเรนทรา โมดี ตอบทนั ทวี า่ ขอให้ สถานทตู จัดคณะผแู้ ทนบรษิ ัทเหลา่ น้ีมาพบตนได้ทกุ เม่ือ ทีมประเทศไทยในอินเดียน�ำทพั เอกชนไทยพบมขุ มนตรีรฐั คชุ ราต 175

จากการเดินทางไปเยือนกว่าสิบรัฐในอินเดีย พวกเราเห็นว่าจะหารัฐท่ีมี ความพรอ้ มดว้ ยปจั จยั ขา้ งตน้ พรอ้ มโอกาสในอตุ สาหกรรม เพชร อญั มณี อาหาร เกษตร แรธ่ าตุ ปโิ ตรเลียม เวชภัณฑ/์ ไบโอเทค โครงการกอ่ สร้าง ทง้ั เร่อื งการท่องเที่ยวและ การพฒั นาเมืองเช่นคชุ ราตในรฐั อืน่ ๆ คงยาก สถานทูตจึงจะเพิม่ คอลัมนช์ ีโ้ อกาสธรุ กจิ ในรฐั นีใ้ นเว็บไซต์ thaiindia.net นอกจากน้ีสถานทตู ยังเตรยี มจดั สมั มนาแบบจำ� กัดจำ� นวน เน้นแตเ่ น้อื ๆ ใน วันที่ 14 กนั ยายนน้ี โดยเชญิ ผู้แทนภาครัฐอินเดียท้งั สว่ นกลางและรัฐคชุ ราตให้จ่าย ค่าเครอื่ งบินกันเอง เพื่อมาตอบคำ� ถามผูป้ ระกอบการไทยให้หายสงสัยถึงทีก่ รงุ เทพฯ หลงั จากนนั้ ผมขอชกั ชวนนกั ธรุ กจิ ไทยโดยเฉพาะทลี่ งทนุ ตง้ั ถน่ิ ฐานในอนิ เดยี แล้ว และผู้ประกอบการรายใหม่ไปพบมุขมนตรีตามท่ีเขาเชิญไว้ปลายเดือนกันยายน น้ี เพ่ือลงในสาระสาขาธุรกิจที่ต้องการกันเลย คณะไม่จ�ำเป็นต้องใหญ่ แต่ควรเป็น ระดบั บก๊ิ พอที่จะตดั สินใจได้ ผมเช่ือว่าเอกชนไทยระดับอินเตอร์ท่ีไม่ขัดข้องค่ากระแสไฟฟ้าของรัฐคุชราต ทีแ่ พงกว่ารัฐอ่นื ร้อยละ 25 แต่มเี พยี งพอ ไมม่ ีตกหรือดบั (ขนาดกลางเมอื งหลวงใน เขตคณะทูตไฟยังตกและดับวันละเป็นสิบครั้ง) ท�ำให้การผลิตมีความต่อเน่ือง ลดค่า ใช้จ่ายในภาพรวม หรือที่ไม่ขัดข้องกับการที่ต้องจ่ายค่าแรงข้ันต�่ำตามกฎหมายของ อนิ เดีย นา่ จะสนใจคชุ ราต เชน่ ทีญ่ ป่ี ุน่ สงิ คโปร์ สหรัฐฯ ยุโรป ไดเ้ ขา้ ไปแทบทกุ แห่ง ของรัฐคุชราตแล้ว เอกชนไทยที่เคยเสนอภาครัฐผ่านนายกรัฐมนตรีให้ช่วยเจรจาหาที่ดินเขต อุตสาหกรรมไว้ตั้งโรงงานอยู่ด้วยกัน โอกาสมาถึงท่านแล้ว เพราะคุชราตมีนิคม อุตสาหกรรม 200 แห่ง บวกกับเขตเศรษฐกจิ พิเศษอีก 60 แหง่ ทว่ั รัฐ มีอุตสาหกรรมเดยี วทไ่ี ม่ควรไปตง้ั ทร่ี ัฐนคี้ ือ อุตสาหกรรมนำ้� เมา เพราะรฐั นี้ หา้ มจำ� หนา่ ยสุรา! ตพี มิ พใ์ นหนงั สือพิมพ์กรงุ เทพธุรกจิ เมอ่ื วันท่ี 4 กรกฎาคม 2555 176

Pakistan China Bhutan New Delhi Nepal Gujarat Bangladesh Myanmar 177

ÀÒ¾·ÐàÅ·ÃÒÂà¡ÅÍ× àÁÍ× §¤·Ø ª Ã°Ñ ¤ªØ ÃÒµ 178

8.2 Vibrant Gujarat : รฐั คชุ ราต ที่กา� ลังโชตชิ ่วงชชั วาล - โดย อดลุ ย์ โชตนิ ิสากรณ์ - วนั นขี้ ออนญุ าตพาดหวั ดว้ ยชอื่ งานสง่ เสรมิ การคา้ และการลงทนุ ของรฐั คชุ ราต หรือท่ีมีชื่อเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Vibrant Gujarat 2013 ซ่ึงก�าลังจะจัดขึ้นเป็น ครง้ั ที่ 6 ระหว่างวันท่ี 11 - 13 มกราคม 2556 ณ เมืองคานธีนาการ์ (Gandhinagar) ซึง่ เปน็ เมอื งหลวงของรฐั คชุ ราต งานนี้จัดข้นึ ทุก 2 ปี โดยครง้ั แรกจดั ขึน้ ในปี 2546 เพอื่ ใหเ้ ปน็ เวทรี ะดบั โลกทนี่ กั ธรุ กจิ จากประเทศตา่ งๆ มาพบปะแลกเปลย่ี นประสบการณ์ ระหวา่ งกัน รวมท้งั ส่งเสริมใหน้ กั ธุรกจิ จากทั่วโลกเขา้ ไปลงทุนในรฐั คุชราต การจัดงานครั้งลา่ สดุ เมื่อปี 2554 ทีผ่ ่านมาประสบความส�าเร็จอยา่ งทว่ มท้น มีเงินลงทุนจากต่างประเทศไหลเข้าสู่รฐั คชุ ราตถึง 450,000 ลา้ นดอลลาร์ มีการลงนาม ในบันทกึ ความเข้าใจ (MOUs) ทันทถี ึง 7,936 ฉบับ โดยเปน็ การลงนามในบนั ทกึ ความ เขา้ ใจโดยอตุ สาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) จา� นวน 4,286 ฉบับ หรอื คิดเปน็ รอ้ ยละ 54 ของ MOUs ทงั้ หมด ท�าให้เกดิ การจา้ งงานในรัฐคชุ ราตถงึ 5.2 ลา้ นต�าแหนง่ หยั่งงไี้ มเ่ รยี กวา่ โชติชว่ งชัชวาลกไ็ ม่รู้จะเรยี กว่าอะไรแล้ว ปจั จบุ นั รฐั คชุ ราตภายใตก้ ารนา� ของมขุ มนตรี นเรนทรา โมดี (Narendra Modi) ถอื วา่ เปน็ รฐั ทเี่ จรญิ รงุ่ เรอื งโชตชิ ว่ งชชั วาลทส่ี ดุ ในประเทศอนิ เดยี มสี ถติ มิ ากมายเกย่ี วกบั รฐั คชุ ราตทีค่ นไทยอาจจะยังไม่รู้ คนรวยทีส่ ดุ ในประเทศอนิ เดียทกุ ๆ 25 คนจะมาจาก รฐั คุชราตถึง 10 คน เพชรท่เี จียระไนและขัดเงาแลว้ ทกุ 10 เมด็ บนโลกน้จี ะมาจาก 179

เมืองสรุ ตั ในรัฐคุชราตถึง 8 เม็ด เขตเศรษฐกิจพิเศษ Dahej ในรัฐคุชราตได้รบั เลือก ให้เปน็ 1 ใน 25 เขตเศรษฐกิจพิเศษที่ดีท่ีสุดในโลก โดยนิตยสาร fDi (Foreign Direct Investment) ซึง่ เปน็ นิตยสารในเครือหนังสอื พมิ พ์ Financial Times เมื่อปี 2553 และเป็น เขตเศรษฐกจิ พิเศษเพียงแหง่ เดยี วของทั้งประเทศอนิ เดยี ทีไ่ ด้รับเลอื ก รฐั คชุ ราตมผี ลผลติ ทางอตุ สาหกรรมคดิ เปน็ สดั สว่ นรอ้ ยละ 16 ของทงั้ ประเทศ อินเดีย มีการส่งออกร้อยละ 22 ของการส่งออกรวมของประเทศ มีการผลิตสินค้า เกี่ยวกบั เคมรี ้อยละ 51 ของทัง้ ประเทศ มีผลผลิตปิโตรเคมีร้อยละ 62 ของทงั้ ประเทศ อตุ สาหกรรมพลาสติกมผี ลผลติ ร้อยละ 65 ของประเทศ และมผี ลผลติ เกลอื รอ้ ยละ 80 ของท้ังประเทศ รฐั คชุ ราตเปน็ รฐั เดยี วในอนิ เดยี ทมี่ เี ครอื ขา่ ยทอ่ กา๊ ซธรรมชาตเิ ชอ่ื มโยงทว่ั ทง้ั รฐั ยาวถงึ 2,200 กโิ ลเมตร เปน็ รฐั แรกในประเทศอนิ เดยี ทมี่ รี ะบบไฟฟา้ เขา้ ถงึ ทกุ หมบู่ า้ นใน รฐั จำ� นวน 18,065 หมูบ่ า้ น เปน็ รฐั ท่ีมชี ายฝัง่ ทะเลยาวทส่ี ุดในประเทศอินเดียด้วยระยะ ทาง 1,600 กิโลเมตร เมอื งอาหเ์ มดาบดั ในรัฐคุชราตไดร้ ับเลอื กจากนิตยสาร Forbes เมอื่ ปี 2553 ให้เปน็ เมอื งท่ีมีการเตบิ โตรวดเร็วท่ีสุดเป็นอนั ดับ 3 ของโลก และยงั มอี ื่นๆ อกี มากมายทีร่ ัฐคุชราตก้าวลำ้� นำ� หน้ากวา่ รฐั อืน่ ๆ ไปหมดแลว้ ความโชติช่วงชัชวาลของรัฐคุชราตท�ำให้ทีมประเทศไทยท่ีอินเดียไม่สามารถ ทนน่ิงดูดายอยู่ได้ ด้วยเกรงว่าโอกาสมหาศาลส�ำหรับประเทศไทยจะหลุดลอยไป เสียหมด จึงได้จัดทัพออกเดินทางไปพบปะและสร้างความสัมพันธ์กับหน่วยงานต่างๆ ในเมอื งสำ� คญั ของรฐั คชุ ราต รวมทงั้ สำ� รวจโอกาสดา้ นการคา้ และการลงทนุ ชว่ ง 13 - 18 พฤษภาคม ท่ีผา่ นมา นำ� โดยทา่ นพิศาล มาณวพัฒน์ เอกอัครราชทูต ณ กรงุ นิวเดลี ในฐานะหัวหน้าทีมประเทศไทยพร้อมด้วยทีมเจ้าหน้าท่ีไทยจากสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงนิวเดลี สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองมุมไบ และส�ำนักงานส่งเสริมการค้าใน ตา่ งประเทศ ณ เมอื งมุมไบ รว่ มเดินทางไปด้วย คณะไดร้ บั การตอ้ นรบั อยา่ งสมเกยี รตติ ลอดระยะเวลาทอี่ ยใู่ นรฐั คชุ ราต โดยมี รถน�ำขบวนพร้อมท้ังต�ำรวจและเจ้าหน้าท่ีรักษาความปลอดภัยอารักขาตลอดการ เดินทางตั้งแต่เมืองสุรัต เมืองวาโดดารา เมืองอาห์เมดาบัด และเมืองคานธีนาการ์ ซ่ึงเมืองส�ำคัญท้ังสี่น้ีตั้งอยู่ในแนวระเบียงอุตสาหกรรมเดลี - มุมไบ ซึ่งเป็นอภิมหา โครงการโครงสร้างพ้ืนฐาน มลู ค่า 9 หมืน่ ลา้ นดอลลาร์ เช่อื มโยงระหวา่ งกรงุ นวิ เดลี ทางเหนือกบั เมืองมุมไบทางใต้ ระยะทาง 1,483 กโิ ลเมตร 180

คณะทตู ไทยและทมี ประเทศไทย ณ เมอื งมมุ ไบ ประกอบดว้ ยสถานกงสุลใหญ่ และส�ำนักงานส่งเสรมิ การคา้ ฯ ไดร้ บั การต้อนรบั เป็นอยา่ งดจี ากรัฐคุชราต ตลอดเสน้ ทางรถยนตท์ ค่ี ณะทมี ประเทศไทยเดนิ ทางจากเมอื งสรุ ตั จนถงึ เมอื ง คานธนี าการ์ พบวา่ รฐั คชุ ราตไดร้ บั การพฒั นาเปน็ อยา่ งมาก ถนนหนทาง สง่ิ กอ่ สรา้ งใหมๆ่ ผงั เมอื ง รวมทงั้ ความสะอาด แตกตา่ งไปจากรฐั อนื่ ๆ ในประเทศอนิ เดยี จนรสู้ กึ เหมอื น ไมไ่ ด้อยู่ในประเทศอินเดียเลยทเี ดยี ว โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ เมืองอาห์เมดาบัด เมืองใหญ่ ทีส่ ุดของรฐั คชุ ราต ไดร้ ับการออกแบบเพอื่ รองรบั การเป็นเมอื งสมัยใหมแ่ ละศูนย์กลาง ทางการเงนิ ในอนาคตอยา่ งชนดิ ท่ีใครเหน็ กอ็ ดอิจฉาไม่ได้ เมืองอาห์เมดาบัด จึงเป็นเมืองท่ีต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด เพราะขณะนี้ มีโครงการส�ำคัญท่ีเรียกว่า GIFT หรือ Gujarat International Finance Tec-City อยูร่ ะหว่างการกอ่ สรา้ งบนพืน้ ท่ี 2 ตารางกโิ ลเมตร โดยได้รบั การออกแบบเพื่อให้เปน็ ศนู ยก์ ลางทางการเงนิ และศนู ยก์ ลางดา้ นเทคโนโลยที รี่ องรบั ดว้ ยระบบโครงสรา้ งพน้ื ฐาน ระดบั สดุ ยอดสมบรู ณแ์ บบ ธรุ กจิ เปา้ หมายของโครงการนค้ี อื การใหบ้ รกิ ารทางการเงนิ บรกิ ารดา้ นเทคโนโลยีสารสนเทศประเภท Software Application ตลาดทนุ และบริการ Outsourcing ขณะน้ีโครงการอยใู่ นระยะที่ 2 (ปี 2554 - 2556) และคาดวา่ จะแล้วเสร็จ พรอ้ มเปิดบริการได้ในปี 2560 181

นอกจากโครงการ GIFT แลว้ ยังมีอีกหนง่ึ โครงการท่นี ่าทงึ่ มากคือ Sabarmati Riverfront หรอื โครงการคนื ชวี ติ ใหแ้ ม่นำ้� Sabarmati ซึง่ ครงั้ หน่ึงเคยเหือดแหง้ จนแม่น�ำ้ ท้ังสายกลายเป็นพ้ืนดินธรรมดาที่ชาวบ้านใช้เป็นตลาดขายสินค้า ปัจจุบันแม่น้�ำน้ี ไดร้ บั การพฒั นาจนมนี ำ�้ ใสสะอาดเตม็ ฝง่ั และรมิ แมน่ ำ�้ ทงั้ สองฟากไดร้ บั การพฒั นาและ ปรับภมู ทิ ัศนอ์ ย่างสวยงามและทนั สมยั ไมแ่ พ้เมืองในยุโรป ท่สี �ำคัญคือ มีการวางแผน และบรหิ ารจัดการไม่ให้กระทบกบั ผู้ท่อี ยู่อาศยั หรอื มีวถิ ีชีวิตอยูร่ ิมสองฝั่งแม่น้ำ� อกี ด้วย การพฒั นาเมอื งตา่ งๆ ในรฐั คชุ ราตจะเปน็ โอกาสของนกั ธรุ กจิ กอ่ สรา้ งของไทย สามารถเข้าไปรับงานก่อสร้างได้ ซ่ึงตัวอย่างท่ีเป็นรูปธรรมก็คือ สนามบินนานาชาติ แห่งใหม่ของเมืองอาห์เมดาบัดก็ก่อสร้างโดยบริษัทคนไทย นอกจากสนามบินแล้วใน รัฐคุชราตยังมีโครงการก่อสร้างอีกมากมายโดยเฉพาะที่อยู่อาศัยท่ีก�ำลังขยายตัวอย่าง มาก รวมทงั้ ถนนหนทางและโครงสร้างพ้นื ฐานต่างๆ นอกจากโอกาสในการลงทนุ ในธรุ กจิ กอ่ สรา้ งแลว้ รฐั คชุ ราตยงั มอี ตุ สาหกรรม อีกมากมายที่ภาคเอกชนของไทยสามารถเข้าไปลงทุนได้ โดยแต่ละเมืองจะเน้น อุตสาหกรรมท่ีแตกต่างกันไป เช่น เมืองสุรัต จะเน้นท่ีอุตสาหกรรมอัญมณีและ เครอื่ งประดบั เปน็ หลกั รวมทง้ั อตุ สาหกรรมสงิ่ ทอและเสอ้ื ผา้ สำ� เรจ็ รปู อตุ สาหกรรมเคมี และปโิ ตรเคมี อุตสาหกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยชี วี ภาพ ส่วนเมืองวาโดดารา มีโอกาสในการลงทุนเก่ียวกับอุตสาหกรรมอาหารและ อาหารแปรรูป (โดยเฉพาะอุตสาหกรรมห้องเย็น) อุตสาหกรรมด้านวิศวกรรมและ เครอ่ื งจักรกล และอตุ สาหกรรมพลาสตกิ ส�ำหรบั เมอื งอาห์เมดาบัด ก็มโี อกาสในการ ลงทนุ ดา้ นอตุ สาหกรรมเทคโนโลยสี ารสนเทศ (Software และ Outsourcing) อตุ สาหกรรม อาหารแปรรูป และอตุ สาหกรรมยานยนต์และชนิ้ ส่วน คณะทีมประเทศไทยได้มีโอกาสเดินทางไปส�ำรวจและพบปะเจรจากับ หนว่ ยงานรฐั ทเี่ กย่ี วขอ้ งของรฐั คชุ ราตทกุ หนว่ ย รวมทงั้ สมาคมหอการคา้ และอตุ สาหกรรม ทกุ เมอื ง และทสี่ ำ� คญั คอื การไดเ้ ขา้ พบหารอื กบั ทา่ นนเรนทรา โมดี มขุ มนตรคี นสำ� คญั ของรฐั คชุ ราต ทไ่ี ดใ้ หเ้ กยี รตคิ ณะเขา้ พบ ทำ� ใหท้ ราบวา่ รฐั คชุ ราตยงั มโี อกาสอกี มากมาย มหาศาลทน่ี กั ธรุ กจิ ไทยจะสามารถโกอนิ เตอรไ์ ดด้ ว้ ยรปู แบบธรุ กจิ Offshoring คอื ออกไป ลงทนุ เพื่อน�ำเงนิ ตรากลับประเทศไทย ทั้งรายไดจ้ ากการรับงานกอ่ สร้าง หรอื ก�ำไรจาก การผลติ สินคา้ เพอื่ จ�ำหน่ายในตลาดอินเดยี หรือสง่ ออกต่อไปประเทศท่สี าม 182

ทีส่ ำ� คญั ทีส่ ดุ เราไดร้ ับการยืนยนั จากทกุ หนว่ ยงานวา่ ที่รฐั คุชราตไมม่ ีปัญหา เรอื่ งแรงงาน ไมม่ ปี ัญหาเรอ่ื งโครงสรา้ งพน้ื ฐานและสง่ิ อำ� นวยความสะดวก ไมม่ ปี ัญหา เร่ืองไฟฟ้าไม่พอหรือไฟฟ้าติดๆ ดับๆ ไม่มีปัญหาในการหาสถานที่หรือที่ดินในการ จัดต้งั โรงงาน...แลว้ เราจะรออะไรกนั อยอู่ ีกครบั ตพี มิ พใ์ นหนงั สือพิมพก์ รงุ เทพธรุ กจิ เมือ่ วันท่ี 23 พฤษภาคม 2555 183

184

8.3 ทา� ไมอินเดียจึงครอบครอง ตลาดเพชรโลก - โดย ดร. แจ่มใส เมนะเศวต - เวลาคนไทยคิดจะค้าขายกับอินเดีย เป็นปกติที่หลายคนก็จะกล้าๆ กลัวๆ เพราะมอี คติฝังลกึ อยู่ในทัศนคตวิ ่า “แขกขี้โกง” ความจริงแล้ว แขกท่ีมาเท่ียวเมืองไทยก็เจอคนไทยหลอกต้มตุ๋นหลายกรณี เหมือนกนั และคนไทยเองก็เป็นเหยอ่ื ของการโกง จี้ ปล้น กนั อยู่บ่อยๆ โดยเฉพาะ ในกรณขี องร้านเพชรรา้ นทอง คนอินเดียก็ชอบทองเหมือนกัน และจะแห่ซื้อทองในช่วงเทศกาลต่างๆ ประเพณีก็ไม่ห่างไกลจากคนไทยคนจีนมากนัก แต่ในขณะท่ีเมืองไทยมีข่าวปล้นร้าน ทองเป็นอย่ปู ระจ�า เช่ือหรอื ไม่วา่ ขา่ วประเภทน้แี ทบจะไม่เกิดขน้ึ ในอินเดีย เช่นเดียวกับในอุตสาหกรรมเพชรของอินเดีย ซ่ึงเป็นประเทศท่ีส่งออกเพชร ท่ีเจียระไนแล้วที่ใหญ่ท่ีสุดของโลก การลักเล็กขโมยน้อยแทบจะไม่เกิดข้ึนในวงการนี้ ซึง่ พึ่งพาความซอ่ื สัตย์และความภกั ดีกบั พวกพ้องสงู เชื่อหรือไม่ว่ารอ้ ยละ 60 ของเพชรท่ีผา่ นการขดั เกลาแล้วของโลกน้ี มีการซื้อ ขายบนถนนท่ีแออัดไปดว้ ยผู้คน ในยา่ น Opera House ที่เมอื งมุมไบ เวลาพ่อคา้ เพชร ในตลาดจะตอ่ รองซอื้ ของกนั กม็ กั จะเกดิ ขน้ึ บนถนนกลางแจง้ พอ่ คา้ พวกนแ้ี ตง่ ตวั งา่ ยๆ ห่อเพชรล้�าค่าไว้ในกระดาษทิชชู แล้วก็เดินไปเดินมาปะปนไปกับฝูงชนอันมหาศาล ความไรต้ วั ตนเปรยี บเสมอื นยุทธศาสตร์ความมั่นคงของพวกเขา 185

แต่พวกเขาก็รู้สึกปลอดภัย เพราะในย่านนั้นทุกคนรู้จักกันดี อยู่ด้วยกันมา หลายชวั่ อายคุ น ทุกคนชว่ ยกนั เป็นยาม สอดส่องสายตาเฝา้ มองคนแปลกหนา้ มีพิรุธ หากใครโกง กจ็ ะถกู เนรเทศออกไปจากวงศาคณาญาติ ไมม่ ใี ครคบหาสมาคม ด้วย เป็นอันฆ่าตัวตายทางอ้อม ทุกคนสามารถสืบประวัติ ช่ือเสียงเรียงนามจาก เครือข่ายที่แพร่ขยายครอบคลุมทั้งประเทศ ไปถึงศูนย์กลางเพชรใหญ่ๆ ในต่างแดน เช่น เมอื ง Antwerp ในเบลเยียม ซง่ึ พอ่ ค้าอินเดยี ไดไ้ ปครองตลาดทนี่ ัน่ เรียบร้อยแลว้ กลมุ่ พอ่ คา้ เพชรอนิ เดยี หลกั ๆ กจ็ ะมพี วกทน่ี บั ถอื ศาสนาเชน และพวก Gujarati (ชาวคชุ ราต) ซงึ่ กไ็ มน่ า่ แปลกใจ เพราะรอ้ ยละ 80 ของเพชรทผ่ี า่ นการเจยี ระไนขดั เกลา ในโลกนี้ เป็นฝมี ือของช่างในเมืองสุรตั ในรฐั คชุ ราตของอนิ เดียนัน่ เอง เมืองสุรตั หรือ hub ของการเจยี ระไนเพชรโลก ไดร้ บั อานิสงส์จากนโยบาย รฐั บาลทส่ี ง่ เสรมิ อตุ สาหกรรมน้ี กอปรกบั การทช่ี าวพนื้ เมอื งมหี วั ทางการคา้ และมแี รงงาน มีฝมี อื คา่ แรงถูกกว่าคนในสาขาอาชพี เดียวกนั ในประเทศอืน่ ๆ หลายเทา่ เมืองสุรัตมีศักยภาพในการแข่งขันสูงเพราะสามารถผลิตแรงงานท่ีมีทักษะ สูงได้เองด้วยต้นทุนท่ีต�่ำกว่าประเทศอื่นๆ โดยมีสถาบันสอนเร่ืองเพชรและอัญมณี ของตวั เองชอ่ื Indian Diamond Institute ทเี่ กบ็ คา่ เลา่ เรยี นถกู กวา่ สถาบนั ในระดบั เดยี วกนั ของประเทศอ่ืนๆ แต่คุณภาพของความรู้ไมเ่ ป็นรอง ผเู้ ขยี นมโี อกาสได้เขา้ ไปเยีย่ มชมการเรยี นการสอนของสถาบนั ดังกลา่ ว สิ่งที่ น่าประทับใจคือ แม้ว่าบางหลักสูตรจะมีค่าเทอมไม่ก่ีพันบาท แต่สถาบันก็มีอุปกรณ์ หลักล้านให้นักเรียนใช้พัฒนาความรู้ อีกทั้งมีเพชรเป็นกองๆ ให้นักเรียนทั้งจับท้ัง สอ่ งดู ไม่เกรงกลัวเลยวา่ จะมีใครแอบลกั ลอบเอาไปเปน็ ของท่ีระลกึ การไว้เน้ือเช่ือใจมีความส�ำคัญอย่างยิ่ง เพราะการเจียระไนเพชรยังเป็น อุตสาหกรรม labor intensive แม้ว่าจะมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาช่วยทุ่นแรงงาน มนุษย์ แต่ก็ยังต้องอาศัยความละเอียดอ่อน การประสานสัมผัสระหว่างสายตาและ มอื ทเ่ี ครื่องจกั รยงั ไมส่ ามารถลอกเลียนได้ ดงั นัน้ การจะเป็น hub หรอื ศูนยก์ ลางของ อตุ สาหกรรมเพชรและอญั มณจี งึ ต้องอาศัยแรงงานช่างเจยี ระไนจ�ำนวนมหาศาล 186

และเมอื งสรุ ตั สามารถสรา้ ง scale economy ไดด้ ว้ ยการมแี รงงานฝมี อื ทร่ี าคาตา่� แตก่ ย็ งั ไดร้ บั คา่ จา้ งสงู กวา่ แรงงานประเภทอนื่ ๆ (มากกวา่ 10,000 รปู ตี อ่ เดอื น) ในขณะที่ ค่าครองชีพในรฐั คุชราตอยใู่ นระดบั ต�่ากว่ารฐั อน่ื ๆ ทมี่ กี ารพฒั นาในระดับเทยี บเทา่ บรษิ ัทเจยี ระไนเพชรระดบั แนวหนา้ เชน่ ศรีรามกฤษณะ เอ็กซ์พอรต์ (Shree RamKrishna Exports) ที่มีลูกจ้างกว่า 3,000 คน ใช้หลักการสร้างคนและดูแลคน เพื่อให้ลูกจ้างของเขาท�างานได้อย่างมีความสุข จึงท�าให้มีอัตราการผลัดเปล่ียนการ ว่าจ้างแรงงานต�่า ในโรงงานน้ี ทุกๆ คนจะรับประทานอาหารมังสวิรัติในโรงอาหาร เดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของ ผบู้ ริหาร จนไปถงึ ลกู จา้ งระดบั ต่�าสุด และสิ่งท่ีพวกเขาภาคภูมิใจที่สุดคือ แม้ว่าโรงงานจะติดกล้องวงจรปิดท่ัวตึก แต่เวลาพนักงานเดินทางกลับบ้าน เจ้าของจะไม่ค้นตัวลูกน้อง ซ่ึงในแต่ละวันจะจับ ต้องเพชรหลายเมด็ หลายขนาด ด้วยหลักการความไว้เน้ือเชื่อใจ ความซ่ือสัตย์จงรักภักดี และการอยู่อาศัย พงึ่ พากนั อย่างครอบครัวและชุมชนใหญ่ อินเดยี จงึ สามารถพชิ ิตอาณาจกั รเพชรโลกได้ ตีพมิ พใ์ นหนงั สือพมิ พ์ฐานเศรษฐกิจ เมื่อวนั ที่ 17 มิถุนายน 2555 ÃÍŒ ÂÅÐ 80 ¢Í§à¾ªÃã¹âÅ¡¹éÕ ¶Ù¡à¨ÕÂÃÐä¹·èâÕ Ã§§Ò¹ã¹Ã°Ñ ¤ªØ ÃÒµ

188

8.4 รฐั คชุ ราตกบั โอกาสสินคา้ ประดบั ยนต์ของไทย - โดย อดลุ ย ์ โชตนิ ิสากรณ ์ - ผมไปเยอื นเมืองสุรัต ในรฐั คชุ ราตมาอกี แล้วครับเมอ่ื สปั ดาหท์ ีผ่ า่ นมา!! จ่ัวหัวมาอย่างน้ี หลายท่านอาจจะสงสัยว่าไปท�าอะไรกันนักกันหนาท่ี รัฐคุชราต แม้แต่คนรู้จักคุ้นเคยหลายท่านก็ยังร�าพึงว่าอะไรๆ ก็รัฐคุชราต มีอะไรดี นกั หนาหรอื ถงึ ขยนั กลา่ วถงึ อยบู่ อ่ ยๆ อนั นก้ี ต็ อ้ งขอเรยี นวา่ ตลอด 1 ปที ผี่ า่ นมา คนไทย จา� นวนมากไดย้ นิ ชอ่ื รฐั คชุ ราตมากขน้ึ และรจู้ กั รฐั คชุ ราตกนั มากขน้ึ กวา่ เดมิ จากการทที่ มี ประเทศไทยในประเทศอนิ เดยี ไดช้ ว่ ยกนั ทา� งานเพอ่ื เสาะหา “โอกาส” ใหแ้ กน่ กั ธรุ กจิ ไทย ทส่ี นใจการคา้ และการลงทุนในต่างประเทศ และรฐั คชุ ราตในประเทศอินเดยี นแ่ี หละที่ ทมี ประเทศไทยได้ค้นพบและพยายามน�า “โอกาสทางธรุ กจิ ” ในรฐั นม้ี าสปู่ ระเทศไทย ในเบ้ืองต้นก็ต้องขอเรียนเพื่อความเข้าใจก่อนว่า คนไทยยังรู้จักอินเดียแต่ เพียงดา้ นเดียวเท่านัน้ คอื อินเดียทย่ี ากจนและล้าหลงั อันนี้ก็เพราะในแต่ละปีจะมีคน ไทยเดนิ ทางเข้าไปประเทศอินเดยี เพียงประมาณ 6 - 7 หม่นื คนเท่าน้นั และสว่ นใหญ่ จะเป็นผทู้ มี่ ีศรัทธาในพระพุทธศาสนาท่เี ดินทางไปเพ่ือสักการบชู าและปฏบิ ัตธิ รรม ณ สังเวชนียสถาน ซึ่งอยู่ในเขตพื้นท่ีท่ียากจนท่ีสุดของอินเดีย ภาพความยากจนและ ล้าหลังของอินเดียจึงติดไปกับชาวไทยเหล่าน้ีและได้กระจายไปอยู่ในความคิดของ คนไทยจ�านวนมาก ท�าให้คนไทยส่วนใหญ่ไม่เคยมองเห็นภาพอินเดียในอีกด้านหนึ่ง ซง่ึ มโี อกาสซอ่ นอยู่อย่างมหาศาล 189

การเดินทางไปเมืองสุรัตของผมในคร้ังน้ีก็เพ่ือจะไปเยี่ยมชมงานแสดงสินค้า Surat International Auto Expo 2013 ซ่ึงจัดข้ึนโดยหอการค้าและอุตสาหกรรมแห่ง รัฐคชุ ราตใต้ ทกุ ๆ 2 ปี โดยนอกจากจะไปเพอ่ื พบปะนกั ธุรกิจในแวดวงอุตสาหกรรม รถยนตข์ องอนิ เดยี แลว้ วตั ถปุ ระสงคท์ แี่ ทจ้ รงิ ของการเดนิ ทางไปเยอื นงานแสดงสนิ คา้ ฯ ในคร้ังนีก้ ็คือ ไปเพอื่ ช่วยเหลือและสนบั สนนุ บรษิ ัทเลก็ ๆ หนง่ึ เดยี วจากประเทศไทยที่ หาญกลา้ นำ� สนิ คา้ ประดบั ยนตย์ หี่ อ้ Zercon ของไทยเขา้ ไปผงาดในงานนอี้ ยา่ งสมศกั ดศ์ิ รี ประเทศไทยและเปน็ ทก่ี ลา่ วขวญั อยา่ งมากจากนกั ธรุ กจิ ผเู้ ขา้ ชมงานจำ� นวนหลกั แสนคน รวมทั้งส่ือมวลชนท้องถิ่นอกี ดว้ ย บรษิ ัท เบสท์ อนิ เตอรเ์ ทรด จำ� กดั เป็นบรษิ ทั เล็กใจใหญ่จากประเทศไทยที่ สำ� นกั งานสง่ เสรมิ การคา้ ระหวา่ งประเทศ ณ เมอื งมมุ ไบ ไดฟ้ มู ฟกั ดแู ลใหก้ ารสนบั สนนุ มาตลอดช่วง 1 ปีที่ผา่ นมา ตงั้ แต่ยังไมร่ จู้ กั และไมส่ นใจตลาดอินเดีย รวมทง้ั ยงั มอง ไม่ออกว่าจะเข้าตลาดอินเดียอย่างไร จนกระทั่งเริ่มมองเห็นโอกาสและได้คว้าโอกาส มหาศาลน้ันมาครอบครองไว้ได้โดยแทบจะปราศจากคู่แข่งขันเลยทีเดียว ทุกวันนี้ บริษัทฯ มผี ู้แทนจำ� หนา่ ยสินคา้ ประดบั ยนต์ของบรษิ ัทฯ อย่ทู เ่ี มอื งสุรัต ในรฐั คุชราต เป็นที่เรียบร้อยแล้ว การเข้าร่วมงานแสดงสินค้าน้ีก็เป็นการเข้าไปเพ่ือสนับสนุนผู้แทน จำ� หนา่ ยใหส้ นิ คา้ ของบรษิ ทั ฯ เปน็ ทรี่ จู้ กั มากขน้ึ ในตลาดอนิ เดยี ซง่ึ กต็ อ้ งขอเรยี นวา่ การ เข้าร่วมงาน ประสบความส�ำเร็จเกินคาด มีบริษัทรถยนต์ยักษ์ใหญ่เกือบทุกค่ายให้ ความสนใจชุดแต่งรถของบรษิ ทั ฯ อย่างมาก เพราะชดุ ประดบั ยนตข์ องบริษัทฯ ได้รบั การออกแบบอย่างสวยงาม โดดเด่นและทันสมัยกว่าสินค้าของอินเดียอย่างเห็นได้ชัด ก็ถือว่าเป็นการเริ่มต้นบุกตลาดอินเดียที่ประสบความส�ำเร็จอย่างงดงามของบริษัทฯ เล็กใจใหญร่ ายนี้ ซึง่ ส�ำหรับอนาคตข้างหน้ายังมอี กี หลายรัฐให้บรษิ ทั ฯ นเ้ี ข้าไปตกั ตวง ผลประโยชน์จากโอกาสท่มี ีอยอู่ ยา่ งมหาศาล ท้งั น้ี ก็ตอ้ งอยา่ ลืมว่าอินเดียประกอบไป ด้วยรัฐต่างๆ ถึง 28 รฐั ซ่ึงกเ็ ปรียบเหมือนกบั 28 ประเทศนน่ั เอง สำ� หรบั ตลาดสนิ คา้ ประดบั ยนตใ์ นประเทศอนิ เดยี ตอ้ งถอื วา่ เปน็ ขมุ ทรพั ยท์ ไี่ ม่ ได้อยสู่ ดุ ขอบฟา้ แตว่ ่าอย่ใู กลแ้ คม่ อื เออ้ื มสำ� หรบั นกั ธรุ กจิ ไทย เฉพาะรถยนต์โดยสาร สว่ นบุคคลในปที ่ีผา่ นมากม็ ยี อดจำ� หนา่ ยถงึ 2.9 ลา้ นคัน และคาดว่าปหี น้าจะมยี อด จ�ำหน่ายเพ่ิมขึน้ เป็น 3.2 ล้านคัน นัน่ คอื ย่ิงมีคนซอื้ รถยนต์เพม่ิ มากขนึ้ เทา่ ใด โอกาส ของสนิ คา้ ประดบั ยนตข์ องไทยกจ็ ะมมี ากขนึ้ เทา่ นนั้ เปน็ เงาตามตวั แตป่ ระเดน็ สำ� คญั อยู่ ทวี่ า่ ประเทศไทยมีความล้�ำหน้าในเร่อื งของการออกแบบสินคา้ ประดับยนตท์ ส่ี วยงาม 190

ทันสมัย คุณภาพสงู การตดิ ต้งั เรยี บร้อยอย่างมืออาชพี ราคาสามารถแข่งขันได้ และ ท่สี ำ� คัญทสี่ ดุ กค็ ือ คำ� ว่า “Made in Thailand” ยังเป็นที่ยอมรบั และไดร้ บั ความนิยม อยา่ งมากในตลาดน้ี นคี่ อื จดุ แขง็ ทจี่ ะทำ� ใหส้ นิ คา้ ไทยประสบความสำ� เรจ็ ในตลาดอนิ เดยี ได้อย่างไม่ยากนัก การเขา้ ตลาดอินเดียโดยเรม่ิ ต้นจาก “รัฐเศรษฐี” อยา่ งรัฐคชุ ราต จึงเป็นเรอ่ื งส�ำคัญทเ่ี ราไมค่ วรมองข้าม มาถงึ จดุ น้ี หวงั วา่ ทกุ ทา่ นคงจะเขา้ ใจแลว้ วา่ ทำ� ไมยงั คงตอ้ งพดู ถงึ “รฐั คชุ ราต” กันอยูอ่ กี ...โอเคนะครับ ตีพมิ พ์ในหนงั สอื พิมพฐ์ านเศรษฐกจิ เมอื่ วันท่ี 3 มนี าคม 2556 191

192

8.5 บุกชมโรงงานรถทาทา นาโน จิว๋ แต่แจว๋ สยบแรงต้านดว้ ยการสรา้ งงานและซเี อสอาร์ - โดย กนกภรณ ์ คุณวัฒน ์ - หลายคนคงจะเคยไดย้ นิ ใครๆ พดู ถงึ รถยนตย์ ห่ี อ้ ทาทาความภมู ใิ จระดบั ประเทศของ อินเดยี กนั มาบา้ งแล้วนะคะ บรษิ ทั ทาทา มอเตอร์ส เปน็ บรษิ ทั ผลิตรถยนตย์ ักษใ์ หญ่ของ อินเดีย มีพนกั งานทั้งหมด 51,000 คน จาก 16 สญั ชาติ มโี รงงาน 14 แหง่ ในทวีปเอเชีย แอฟริกา และยุโรป เป็นเจ้าของรถหรูสัญชาติอังกฤษ ไม่ว่าจะเป็น จากัวร์ เรนจ์โรเวอร์ แลนดโ์ รเวอร์ เวลาเห็นรถราคาพวกนท้ี ร่ี าคาหลายล้านบาทตอ้ งทง่ึ ทุกครง้ั ว่าจริงๆ แลว้ เป็น รถทผ่ี ลติ โดยบริษัทของอินเดยี แต่รถในเครือทาทาที่ดังท่ีสุดคงไม่ใช่จากัวร์ราคาสูง แต่เป็นรถอีกรุ่นที่อยู่ข้ัวราคา ฝัง่ ตรงขา้ ม เมอื่ ออกตัวมาใหม่ๆ มีชือ่ เสยี งโด่งดังก้องโลกวา่ เปน็ รถทถี่ ูกทส่ี ุดในโลก น่ันก็คอื รถย่ีหอ้ ทาทา นาโน (Tata Nano) ทาทา นาโน เปน็ ผลจากวสิ ยั ทศั นข์ องนายราธาน ทาทา ประธานบรษิ ทั ทเ่ี ปน็ หว่ ง วธิ กี ารขนสง่ ครวั เรอื นของอนิ เดยี ทม่ี กั ชอบนง่ั ซอ้ นมอเตอรไ์ ซคก์ นั ทเี ดยี วหมดทง้ั พอ่ แม่ ลกู เล็กๆ อกี 2 - 3 คน มอเตอรไ์ ซคค์ ันหนึง่ บรรทุกไดเ้ ทา่ ไหรย่ ่งิ มากยงิ่ ดี เขาเลยส่ังใหว้ ิศวกร บริษัทผลติ รถใชใ้ นเมือง ขนาดกะทดั รดั ขายใหค้ รอบครัวชนชน้ั กลางระดบั ลา่ งได้ รถทาทา นาโนกินน�้ามันน้อยมาก 1 ลิตรว่ิงได้ถึง 25.2 กิโลเมตร ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ต่า� กว่ามอเตอร์ไซคเ์ สยี อกี ดว้ ย ราคาก็ยอ่ มเยา ปัจจุบันรถนาโนแบบเต็มครบออปชันราคารวมภาษีทุกอย่างแล้วก็ประมาณแค่ 141,100 บาท ผอ่ นสบายๆ ในยคุ ข้าวยากหมากแพง 193

เมอื่ เดอื นพฤษภาคมทผ่ี า่ นมา คณะจากสถานทตู ณ กรงุ นวิ เดลี สถานกงสลุ ใหญ่ ณ เมอื งมมุ ไบ และสำ� นกั งานพาณิชยเ์ มืองมมุ ไบ ได้มีโอกาสไปเย่ยี มชมโรงงาน ผลิตรถยนต์ทาทา นาโน ในเขตพ้นื ท่ีนิคมอุตสาหกรรมของบรษิ ัทพฒั นาอุตสาหกรรม แห่งรัฐคุชราตท่ีเมอื ง Sanand ชานเมอื งอาห์เมดาบัด เปน็ พื้นท่ีทร่ี ัฐบาลคชุ ราตตั้งเปา้ ให้เปน็ ศูนย์กลางผลติ ยานยนต์อีกแหง่ ของอนิ เดยี โรงงานทาทา นาโน แห่งนี้ย้ายมาจากเมือง Singur ต้ังอยู่ในรัฐเบงกอล ตะวนั ตก หลงั เกดิ เหตกุ ารณไ์ มค่ าดฝนั เมอื่ เกดิ มอ็ บตอ่ ตา้ น กลา่ วหาวา่ บรษิ ทั ไดท้ ดี่ นิ มา ครอบครองโดยมชิ อบ พน้ื ทกี่ วา้ ง 4.03 ตารางกโิ ลเมตรดงั กลา่ ว เปน็ แผน่ ดนิ อดุ มสมบรู ณ์ ชาวนาชาวไร่ กลุ่มนักวิชาการ เอ็นจโี อ และนักการเมอื งฝ่ายค้านสมัยนนั้ (ปัจจุบนั พรรคน้ีได้รับการเลือกต้ังเป็นรัฐบาลรัฐเบงกอลตะวันตก) ได้รวมตัวกันประท้วงขับไล่ โรงงานรถยนต์ให้ออกไป อ้างว่าโรงงานสร้างความเดือดร้อนให้เกษตรกรในท้องถิ่น แถมจะก่อให้เกดิ มลภาวะในบริเวณนัน้ ด้วย ราธาน ทาทา จึงตัดสินใจย้ายโรงงานรถนาโน ซ่ึงขณะนั้นได้เริ่มผลิตรถ ออกมาบา้ งแล้วไปยังทแ่ี หง่ ใหม่ และตำ� นานการย้ายโรงงานขนาดมหึมาข้ามชมพทู วีป แบบถอนรากถอนโคนแล้วไป ‘ปลูก’ ใหม่ก็เกิดขึ้น การย้ายท้ังหุ่นยนต์ เคร่ืองจักร อุปกรณ์ร้อยแปด พร้อมคานและเสา ในเวลาเพียง 14 เดือน สมควรเป็นสถิติใน กนิ เนสสบ์ ุ๊ค ดๆู แล้วเมอื ง Sanand กน็ ่าจะมศี กั ยภาพเปน็ hub รถยนต์ไดส้ มหวัง เพราะ นายนเรนทรา โมดี มขุ มนตรขี องรฐั คชุ ราตสนบั สนนุ เตม็ ท่ี อกี ทงั้ ยงั ไมม่ ปี ญั หาเรอ่ื งไฟฟา้ และแรงงาน ท่ีสำ� คัญคอื ไม่มีปัญหาในการจดั ซอ้ื และครอบครองทด่ี ิน บรษิ ทั ฟอร์ดและ เปอรโ์ ยต์ - ซตี รอง กก็ �ำลังจะมาเปดิ โรงงานท่เี มือง Sanand ตามกันตดิ ๆ จากการเย่ียมชมโรงงานรถทาทา นาโน ท�ำให้เห็นว่า โรงงานของเขามี มาตรฐานสากล สะอาดสะอ้าน ทุกอย่างจัดเป็นระบบระเบียบ พนักงานแต่งกาย เรียบร้อย และปฏิบัติตามกฎเร่ืองการป้องกันความปลอดภัยของโรงงาน ทุกคนดูมี ความเป็นมืออาชีพ รับผิดชอบในหน้าท่ีของตน พนักงานของโรงงานได้รับการอบรม ให้ยกระดับความสามารถของตนตามหลัก Kaizen ของญป่ี นุ่ ยกตัวอยา่ งเช่น วธิ ีการ ที่ผู้บริหารจัดให้เราเยี่ยมชมโรงงานคือ จัดให้เรานั่งรถนาโนเปิดประทุน โดยมีไกด์ซึ่ง ท�ำหน้าที่เป็นทั้งผู้ขับรถและวิทยากรในเวลาเดียวกัน ขับพาเราดูขั้นตอนการประกอบ รถนาโนต้งั แต่ตน้ จนจบ 194

ทาทา นาโน รถยนต์ราคาถูกทส่ี ุดในโลก โชคดีที่พวกเราไมต่ ้องเดนิ ชมเพราะโรงงานใหญ่จรงิ ๆ โรงงานแห่งน้ตี ้งั อยู่บน พน้ื ที่กว้าง 1,100 เอเคอร์ (2,790 ไร)่ ปัจจุบนั มพี นกั งาน 4,200 คน สามารถผลติ รถ ทาทา นาโน ได้วันละ 1,200 คัน ปลี ะ 250,000 คนั อกี เรอ่ื งทคี่ ณะของเราไดพ้ บเหน็ คอื บรษิ ทั ใหญๆ่ ของอนิ เดยี ตา่ งใหค้ วามใสใ่ จ ในบทบาททางด้านสังคม (CSR) ของตนมากข้ึน ซ่ึงบริษัท Tata เองก็มีการให้ทุน การศึกษาแก่เด็กผู้ยากไร้ มีการบ�ำบัดและแจกจ่ายน้�ำท่ีสะอาดและปลอดภัยส�ำหรับ การบรโิ ภคและอปุ โภคใหแ้ กบ่ างหมบู่ า้ นทอี่ ยใู่ นบรเิ วณหา่ งไกล หรอื แมก้ ระทงั่ มกี ารนำ� ไม้ ทใ่ี ช้ในการขนส่งอุปกรณร์ ะหว่างการยา้ ยโรงงานจากเมือง Singur มาท่เี มือง Sanand มาท�ำโต๊ะเรียนให้เด็กนักเรียนอีกด้วย และเท่าที่ผ่านมาก็ยังไม่ปรากฏมลภาวะของ โรงงานในส่อื ของอินเดยี แตอ่ ย่างใด คิดแล้วก็แอบเสียดายแทนชาวบ้านในรัฐเบงกอลตะวันตกท่ีเสียโอกาส ทางเศรษฐกิจดีๆ อยา่ งทาทา นาโนไป ตีพิมพใ์ นหนงั สือพมิ พฐ์ านเศรษฐกจิ เม่ือวนั ที่ 10 มถิ นุ ายน 2555 195

196

แลว รัฐอืน่ ำๆ ละ่ ? CHAPTER9

ʶ»Ù ÊÒÞ¨Õ ¾·Ø ¸Ê¶Ò¹ÊÒí ¤ÞÑ ã¹Ã°Ñ Á¸Ñ »ÃÐà·È 198

9.1 มธั ยประเทศ : อกี หนงึ่ รฐั ท่ีมาแรงของอนิ เดีย - โดย อดุลย ์ โชตนิ ิสากรณ ์ - “มธั ยประเทศ” เหน็ ชอ่ื แลว้ รสู้ กึ วา่ ชอ่ื เปน็ ไทยเหลอื เกนิ จรงิ ๆ แลว้ “มธั ยประเทศ” เป็นช่ือท่ีได้รับอิทธิพลมาจากภาษาสันสกฤตเช่นเดียวกับภาษาไทยท่ีได้รับอิทธิพล มาเต็มๆ เหมือนกัน จึงไม่ต้องแปลกใจว่าพอเห็นชื่อ “มัธยประเทศ” ปุ๊บ ก็แปลได้ทันทีเลยว่า รัฐที่มีดินแดนอยู่ตอนกลางของประเทศ เพราะค�าว่า “มัธย” แปลวา่ กลาง หรือระหว่างกลาง ส่วนค�าวา่ “ประเทศ” กแ็ ปลวา่ ดนิ แดน มธั ยประเทศ เปน็ รฐั ทอี่ ยใู่ จกลางประเทศอนิ เดยี จนไดร้ บั สมญานามวา่ “หวั ใจ ของอนิ เดยี ” เปน็ รฐั ใหญอ่ นั ดบั สองรองจากรฐั อตุ ตรประเทศ ดว้ ยพนื้ ที่ 308,000 ตาราง กโิ ลเมตร ลอ้ มรอบดว้ ยรฐั สา� คญั หลายรฐั คอื รฐั อตุ ตรประเทศทางทศิ เหนอื รฐั ฉตั ตสิ ครห์ ทางทศิ ตะวนั ออก รฐั คชุ ราตและรฐั ราชสถานทางทศิ ตะวนั ตก และรฐั มหาราษฏระทาง ทศิ ใต้ ประชากรของรฐั จากการสา� รวจเมอื่ ปี 2554 มจี า� นวน 72.60 ลา้ นคน ความหนาแนน่ ของประชากรอยู่ท่ี 240 คนต่อตารางกิโลเมตร สัดส่วนประชากรที่อยู่อาศัยในเมือง คิดเปน็ รอ้ ยละ 26.46 ของประชากรรวม มีประชากรท่อี ย่ใู นตลาดแรงงานรอ้ ยละ 42.74 รายได้เฉลยี่ ตอ่ หัวตอ่ ปอี ยูท่ ปี่ ระมาณ 31,000 รูปี (ประมาณ 18,600 บาท) เมืองหลวงของรัฐคือเมืองโภปาล แต่เมืองใหญ่ที่สุดและมีความส�าคัญทาง เศรษฐกิจท่ีสุดคือ เมืองอินโดร์ ซ่ึงเป็นเมืองท่ีก�าลังเจริญเติบโตอย่างมาก จากการ สา� รวจของบรษิ ทั IDFC Securities เม่อื เดอื นกรกฎาคม 2555 ทผ่ี ่านมา พบว่ากว่า รอ้ ยละ 50 ของจ�านวนครวั เรือนในเมอื งอินโดร์ มีรายได้ต่อครัวเรอื นเกนิ กว่าเดอื นละ 50,000 รูปี (ประมาณ 30,000 บาท) ซึง่ ถือวา่ เปน็ เมอื งท่ีประชากรมรี ายได้คอ่ นข้างสูง 199

เม่ือเทยี บกับประชากรในเมืองอ่นื ๆ ของประเทศอินเดียโดยทวั่ ไป ความต้องการสินค้า และบริการต่างๆ จึงเพ่ิมขึ้นมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่อยู่อาศัยซึ่งมีอัตราการเจริญ เตบิ โตมาอย่างตอ่ เน่ือง มัธยประเทศเปน็ รฐั ทอ่ี ุดมสมบูรณด์ ว้ ยทรัพยากรธรรมชาติอย่างมาก เปน็ รฐั เดยี วในประเทศอนิ เดียทีม่ กี ารท�ำเหมืองเพชร นอกจากน้ันยงั เป็นแหล่งสนิ แร่ส�ำคัญอีก หลายชนดิ โดยเปน็ รฐั อันดับหนึง่ ของประเทศในการผลิตแรไ่ พโรฟิลไลต์ ซ่ึงเป็นแร่ทีม่ ี ความทนไฟสงู สำ� หรบั ใชใ้ นหลายอตุ สาหกรรม เชน่ อตุ สาหกรรมเซรามกิ อตุ สาหกรรมยาง อุตสาหกรรมพลาสติก เป็นต้น และยังเป็นรัฐอันดับหน่ึงในการผลิตแร่ทองแดง อกี ด้วย นอกจากน้นั รัฐมัธยประเทศยงั เป็นแหล่งผลิตถา่ นหิน หนิ ปนู แรแ่ มงกานสี หินฟอสเฟต แรโ่ ดโลไมต์ พลอยไดอะสปอร์ เป็นต้น สว่ นดา้ นการเกษตร ก็ยงั เปน็ รัฐอนั ดบั หนง่ึ ของประเทศในการผลิตถ่ัวเหลือง ถั่วชนิดต่างๆ และพืชน�้ำมัน โดยเฉพาะส�ำหรับถ่ัวเหลือง รัฐมัธยประเทศมีผลผลิต คิดเป็นร้อยละ 75 ของผลผลิตรวมของประเทศเลยทีเดียว และยังสามารถเป็น อันดบั สามของประเทศในการผลติ ธัญพืช คือ ขา้ วและขา้ วสาลี อกี ด้วย รฐั บาลของ รัฐมัธยประเทศยังคงพัฒนาการเกษตรอย่างต่อเน่ือง จนปัจจุบันรัฐนี้กลายเป็นผู้ผลิต สินคา้ เกษตรรายใหญ่หลายรายการ เชน่ ขงิ ข่า กระเทยี ม พรกิ ผกั ชี กล้วย ฝร่งั มะเขือเทศ และมะละกอ ด้านอุตสาหกรรม รัฐมัธยประเทศก็เป็นฐานการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมท่ี สำ� คญั ของประเทศอนิ เดยี หลายอตุ สาหกรรม เนอื่ งจากมคี วามไดเ้ ปรยี บทางภมู ศิ าสตร์ โดยตง้ั อยู่ในจดุ ยุทธศาสตรใ์ จกลางประเทศและมพี ื้นทข่ี องรัฐประมาณ 58,562 ตาราง กโิ ลเมตร เชอ่ื มโยงกบั โครงการระเบยี งอตุ สาหกรรมเดลี - มมุ ไบ (DMIC: Delhi - Mumbai Industrial Corridor) ทเ่ี ชอ่ื มระหวา่ งเมอื งมมุ ไบทางทศิ ใต้ ซง่ึ เปน็ ศนู ยก์ ลางทางเศรษฐกจิ และการเงินส�ำคัญของอินเดียไปยังกรุงนิวเดลี เมืองหลวงของประเทศทางด้านเหนือ ระยะทางรวม 1,483 กโิ ลเมตร รฐั มธั ยประเทศยงั มรี าคาปจั จยั การผลติ ทตี่ ำ่� กวา่ รฐั อน่ื ๆ เชน่ คา่ เชา่ พนื้ ที่ คา่ จา้ ง แรงงาน และค่าสาธารณูปโภค รวมท้ังยังอยู่ใกล้แหล่งวัตถุดิบท่ีส�ำคัญหลายชนิด ที่เอื้ออ�ำนวยต่อการเจริญเติบโตของอุตสาหกรรม เช่น อุตสาหกรรมผลิตปูนซีเมนต์ ซ่ึงรัฐมัธยประเทศสามารถผลิตได้มากเป็นอันดับสามของประเทศ ปัจจุบันมีบริษัท ช้ันนำ� ไปลงทุนผลิตปูนซเี มนตท์ ร่ี ัฐนกี้ นั อยู่หลายบรษิ ทั ได้แก่ บรษิ ทั Birla Corporation, 200