หนังสือการเพาะพันธ์ุปลา

บทท่ี 6 : บกทารทจี�ดั �กากราฟราจรดั ม์ กเพาราฟะขายรา์มยเพพนั าธะป์ุ ขลยาายพนั ธุ์ปลา ตารางท�ี �.�� ตวั อยา่ งตน้ ทุนการอนุบาลลูกปลานิล ที� รายการ จํานวน ราคา จํานวนเงิน หมายเหตุ (บาท) (บาท) �. ราํ ละเอียด �.� กิโลกรัม �� � ตน้ ทุนยงั 1.5 กิโลกรัม 40 60 ไมร่ วมคา่ �. ปลาป่ น แรงงาน และค่า ไฟฟ้า รวมต้นทุนการผลติ 66 หมายเหตุ สัปดาห์ท�ี � ใหอ้ าหาร � กรัมตอ่ ม�ือ สัปดาห์ท�ี � ใหอ้ าหาร �� กรัมต่อม�ือ สปั ดาห์ท�ี � ใหอ้ าหาร �� กรัมต่อม�ือ สปั ดาห์ที� � ใหอ้ าหาร �� กรัมต่อม�ือ �. สรุป การจดั การฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา จะตอ้ งมีการวางแผนและตดั สินใจในปัญหาต่างๆ อยา่ งฉลาดในการใช้ทรัพยากรมนุษย์ ทุน ปัจจยั การผลิต และทรัพยากรส�ิงแวดลอ้ ม เพื�อให้การ ดาํ เนินงานบรรลุเป้าหมายและมีประสิทธิภาพ ดงั น�นั การจดั การฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา จะตอ้ งมี การจัดการโรงเพาะฟักท�ีดี ต�ังแต่การเลือกทําเลที�ต�งั องค์ประกอบของโรงเพาะฟัก มีการ วางแผนการผลิตท�ีชดั เจน เพ�ือท�ีจะไดท้ ราบผลการดาํ เนินงาน ประเด็นปัญหา และสถานการณ์ทาง ธุรกิจที�กําลังดาํ เนินการอยู่ ตลอดถึงแนวโน้มในอนาคตท�ีจะส่งผลให้กิจการมีประสิทธิภาพ ประสบผลสาํ เร็จ และสามารถปรับแผนการดาํ เนินงานไดเ้ มื�อสถานการณ์เปลี�ยนแปลงไป เมื�อเร�ิม ดาํ เนินงานจะตอ้ งมีการจดบนั ทึกขอ้ มูลการดาํ เนินงาน ท�งั ดา้ นการเงิน รายรับ รายจ่าย และดา้ น กิจกรรมภายในฟาร์มอย่างเป็ นระบบ เพ�ือจะไดม้ ีขอ้ มูลในการคาํ นวณตน้ ทุนการผลิต วิเคราะห์ ผลกาํ ไรหรือขาดทุนของกิจการ และเป็นประโยชน์ในการใชเ้ ปรียบเทียบหรือแกป้ ัญหาในปี ตอ่ ไป 196 194

บทท�ี � การจดั การฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา บทท่ี 6 : การจัดการฟารม์ เพาะขยายพนั ธ์ปุ ลา คาํ ถามท้ายบท �. บอกข�นั ตอนการจดั การที�นาํ มาใชส้ าํ หรับธุรกิจฟาร์มสัตวน์ �าํ �. บอกองคป์ ระกอบของฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา �. บอกข�นั ตอนการทาํ แผนการผลิตลูกปลา �. บอกข�นั ตอนการวางแผนและงบประมาณฟาร์มท�งั หมด �. การจดั ทาํ แผนและงบประมาณบางส่วนของฟาร์มเพื�อให้สอดคลอ้ งกบั สถานการณ์และโอกาส ทางธุรกิจ ก่อนการปรับปรุงหรือเปล�ียนแปลงกิจการ ควรวเิ คราะห์ส�ิงใดบา้ ง �. รูปแบบงบประมาณฟาร์มแบบกระแสเงินสด มีอะไรบา้ ง �. ลกั ษณะของแผนและงบประมาณฟาร์มท�ีดี ควรประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง �. การบนั ทึกทรัพยส์ ินในฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา แยกไดก้ �ีชนิด อะไรบา้ ง �. ซ�ือเครื�องสูบน�าํ เครื�องหน�ึงในราคา ��,��� บาท และคาดวา่ สามารถใชง้ านในฟาร์มไดน้ าน � ปี หลงั จากน�นั ขายซากมีมูลคา่ �,��� บาท จงคาํ นวณคา่ เสื�อราคาเคร�ืองสูบน�าํ แบบลดลง ��. จงยกตวั อยา่ งตน้ ทุนคงที� และตน้ ทุนผนั แปร - ตน้ ทุนคงที�ท�ีเป็นเงินสด - ตน้ ทุนคงท�ีที�ไม่เป็นเงินสด - ตน้ ทุนผนั แปรท�ีเป็นเงินสด - ตน้ ทุนผนั แปรที�ไมเ่ ป็นเงินสด 195 197

บทที่ 6 : บกทารทจ�ีดั �กากราฟราจรดั ์มกเพาราฟะขายรา์มยเพพันาธะุ์ปขลยาายพนั ธุ์ปลา เอกสารอ้างองิ จาํ ลอง มงั คละมณี. ����. เอกสารประกอบการเรียนวิชาการจัดการฟาร์มสัตว์นํ�า. สงขลา : วิทยาลยั ประมงติณสูลานนท์ สํานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. ��� หนา้ . พิมาน เหลาะเหม. ����. เอกสารประกอบการเรียนวิชาการเลีย� งปลา. สงขลา : วิทยาลยั ประมง- ติณสูลานนท์ สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. ��� หน้า. ไพรินทร์ แยม้ จินดา และอุไรวรรณ บุญอาจ. ����. การจัดการธุรกิจเบื�องต้น. กรุงเทพฯ : เอมพนั ธุ์. 280 หนา้ . ภาณุ เทวรัตน์มณีกุล, สุจินต์ หนูขวญั และ วีระ วชั รกรโยธิน . 2545. การเพาะเลี�ยงสัตว์นํ�าจืด สมุทรปราการ : สํานกั งานฝ่ ายฝึ กอบรม ศูนยพ์ ฒั นาการประมงแห่งเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต.้ ��� หนา้ . สะเท�ือน ปิ� นนอ้ ย. ����. หลักการจัดการฟาร์มสัตว์นํ�า. พิมพค์ ร�ังท�ี � กรุงเทพฯ : คณะประมง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์. ��� หนา้ . สุทธิพงศ์ วฒุ ิเจริญวงศ.์ ����. การเพาะพนั ธ์ุปลา. กรุงเทพฯ : เกษตรสยามบุค๊ ส์. ��� หนา้ . อุทยั รัตน์ ณ นคร. ����. การเพาะขยายพันธ์ุปลา. พิมพค์ ร�ังที� � กรุงเทพฯ : ร�ัวเขียว. 231 หนา้ . อุธร ฤทธิลึก. ����. การจัดการฟาร์มสัตว์นํา� . กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์. ��� หนา้ . Woynarovich, E. and L. Horvath. 1980. The artificial propagation of warm water finfishes. Fisheries technical paper No. 201.Rome : Food and Agricultural Organization. 183 p. 198 196

บทท�ี 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทที่ 7 : การจับ การขนสง่ และการตลาดลูกปลา บทท่ี 7การจบั การขแกนลสาบร่ะงกทจแาทับรลี� ะต�กกลาารราดตขลลนากูสดป่งลูกลปาลา หวั ข้อเรื�อง �. ความนาํ �. การจบั ลูกปลา �. การเตรียมลูกปลาก่อนการขนส่ง �. การขนส่งลูกปลา �. การตลาดลูกปลา �. สรุป จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม �. อธิบายลกั ษณะการจบั ลูกปลาได้ �. อธิบายข�นั ตอนการเตรียมลูกปลาก่อนการขนส่งได้ �. บอกชนิดและอตั ราการใชส้ ารเคมีในการขนส่งลูกปลาได้ �. บอกปัจจยั ท�ีมีผลตอ่ การรอดตายของลูกปลาในระหวา่ งการขนส่งได้ �. บอกประเภทของการตลาดลูกปลาได้ �. สามารถทาํ การคดั ขนาดลูกปลาได้ �. สามารถนบั จาํ นวนลูกปลาไดถ้ ูกวธิ ีและเหมาะสมตามชนิดของปลา �. สามารถรวบรวมลูกปลาในบ่อซีเมนตไ์ ดถ้ ูกตอ้ งและปลาไม่บอบช�าํ �. สามารถบรรจุลูกปลาในถุงพลาสติกไดถ้ ูกตอ้ ง เนื�อหา 1. ความนํา ข�นั ตอนสุดทา้ ยของการผลิตลูกปลา คือการจาํ หน่ายลูกปลาหรือการยา้ ยลูกปลาไปเล�ียงต่อ เพ�ือเล�ียงเป็ นปลาเน�ือ ซ�ึงจะตอ้ งดาํ เนินการเก�ียวกบั การจบั ลูกปลาที�จะตอ้ งใช้ความระมดั ระวงั ไมใ่ หล้ ูกปลาบอบช�าํ หรือบอบช�าํ นอ้ ยท�ีสุด นาํ ลูกปลาที�รวบรวมไดพ้ กั ในบ่อพกั ลูกปลา งดอาหาร 197 199

บทท่ี 7 : บกทารทจี�บั 7 กกาารรขจนบัส่งกแาลระขกนารสต่งลาแดลละกู กปาลราตลาดลูกปลา อยา่ งนอ้ ย �� ชว�ั โมง เพ�ือลดส�ิงขบั ถ่ายในขณะขนส่ง ก่อนการขนส่งควรทาํ การคดั ขนาดลูกปลา นบั จาํ นวนลูกปลาก่อนบรรจุถุง เลือกใชส้ ารเคมีท�ีเหมาะสม เช่น เกลือแกง ยาเหลือง และยาสลบ เป็ นต้น เพ�ือจะช่วยลดความเครียดและการตื�นตกใจในระหว่างการขนส่ง ส่วนด้านการตลาด จะตอ้ งผลิตลูกปลาให้มีคุณภาพให้เกษตรกรหรือผูซ้ �ือมีความพึงพอใจมากที�สุด และท�ีสําคญั ตอ้ ง บริการหลงั การขาย เช่น การรับประกนั ปลาตาย และการใหค้ าํ ปรึกษา เป็นตน้ 2. การจบั ลูกปลา การจับลูกปลา เป็ นข�ันตอนสุดท้ายของขบวนการผลิตลูกปลา ซ�ึงจะต้องใช้ความ ระมดั ระวงั และละเอียดออ่ นอยา่ งยง�ิ ในประเทศไทยนิยมซ�ือขายลูกปลา � ลกั ษณะดว้ ยกนั คือ �.� ระยะเป็ นลูกไรหรือปลาตุ้ม เพื�อความสะดวกในการรวบรวมลูกปลา การเตรียมบ่อฟักไข่ควรใชก้ ระชงั ผา้ โอล่อนแกว้ วางในบ่อฟักไข่ก่อน เม�ือจะรวบรวมก็ตลบกระชงั ทีละดา้ น และไล่ลูกปลาไปรวมกนั อยูด่ า้ นใด ดา้ นหน�ึงของกระชังแล้วใชถ้ ้วยตกั ลูกปลา ในกรณีฟักไข่ในบ่อคอนกรีตโดยตรงไม่ไดร้ องด้วย กระชงั ผา้ เช่น การเพาะขยายพนั ธุ์ปลาดุกรัสเซีย ลูกปลาท�ีถุงไข่แดงยงั ไม่ยบุ จะอยูต่ ามกน้ บ่อเป็ น กลุ่มๆ สามารถใชส้ ายยางดูดออกมาไดโ้ ดยง่าย (ภาพที� �.�) ส่วนลูกปลาที�เริ�มกินอาหารแลว้ จะวา่ ย ไปมาทวั� บ่อ ควรใชผ้ า้ โอล่อนแกว้ ผืนยาวลากลูกปลาจากขอบบ่อดา้ นหน�ึงไปยงั ดา้ นตรงกนั ขา้ มก็ จะรวบรวมลูกปลาไดเ้ ป็นส่วนมาก จากน�นั จึงใชส้ ายยางดูดน�าํ ออกจากบ่อแบบกาลกั น�าํ ดา้ นปลาย ของสายยางท�ีอยู่ในบ่อจะมีโครงส�ีเหลี�ยมหุ้มด้วยอวนตาถ�ี เพื�อป้องกนั ลูกปลาเขา้ ไปในสายยาง เม�ือระดบั น�าํ เหลือนอ้ ยจึงปล่อยน�าํ ออกจากบ่อทางท่อระบายน�าํ แลว้ ใชส้ วงิ ตาถี�รองรับลูกปลา ภาพท�ี �.� การใชส้ ายยางดูดลูกปลาดุกรัสเซีย ทมี� า : ธาฎา (����) 200 198

บทที� 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทที่ 7 : การจบั การขนสง่ และการตลาดลกู ปลา 2.2 ระยะเป็ นปลานิว� การจบั ลูกปลาระยะน�ีจะข�ึนอยกู่ บั ลกั ษณะบ่อท�ีใชอ้ นุบาลมีรายละเอียดดงั น�ี �.�.� การอนุบาลลูกปลาในบ่อซีเมนต์ การรวบรวมสามารถทาํ ไดง้ ่าย โดยใชอ้ วนตาถี� หรือผา้ โอล่อนแกว้ ลากลูกปลาจากขอบบ่อด้านหน�ึงไปยงั ด้านตรงกนั ขา้ ม พยามยามรวบรวม ลูกปลาให้ได้มากที�สุดเท่าท�ีจะทาํ ได้ในการลากคร�ังเดียว แล้วจึงระบายน�ําออกจากบ่อเพื�อจบั ลูกปลาท�ีเหลือ �.�.� การอนุบาลลูกปลาในบ่อดิน การรวบรวมจะทาํ ได้ค่อนขา้ งลาํ บาก และมกั จะ รวบรวมไดไ้ มค่ ่อยหมด วธิ ีที�ใชไ้ ดผ้ ลดีคือการใชอ้ วนลาก (ภาพท�ี �.�) อวนท�ีใชต้ อ้ งเป็ นอวนท�ีไม่ มีปม และเน�ืออวนตอ้ งนิ�ม การจบั ควรทาํ ในตอนเชา้ อากาศแจม่ ใสไม่คร�ึมฟ้าคร�ึมฝน แสงแดดไม่ จดั เมื�อจะจบั ลูกปลาควรงดให้อาหารในวนั น�นั ก่อนลากอวนควรลดระดบั น�าํ ในบ่อลงเล็กนอ้ ย จากน�นั จึงใช้อวนตาถ�ีลากลูกปลาจากหวั บ่อไปยงั ทา้ ยบ่อ ในการลากอวนน�นั จะตอ้ งกดคร่าวล่าง ของอวนใหต้ ิดพ�ืนบ่อ แต่ไม่ควรให้จมลงในเลนมากนกั เพราะจะทาํ ให้เลนติดมามากทาํ ให้หนกั และเม�ือดึงอวนข�ึนจะทาํ ใหล้ ูกปลาจมในเลน เมื�อรวบรวมลูกปลาไดใ้ หใ้ ชส้ วิงตาถี�ตกั ลูกปลาใส่ใน ภาชนะบรรจุน�าํ แลว้ ลากอวนกลบั จากทา้ ยบ่ออีกคร�ังก็พอ ไม่ควรลากเกิน � คร�ัง เพราะจะทาํ ให้ น�าํ ข่นุ และลูกปลาบอบช�าํ มากเกินไป จากน�นั จึงระบายน�าํ ออกจากบ่อและจบั ลูกปลาท�ีเหลือจนหมด นาํ ลูกปลาท�ีไดม้ าจุ่มลงในยาเหลืองท�ีมีความเขม้ ขน้ �� พีพีเอม็ หรือด่างทบั ทิม � พีพีเอม็ ก่อนจะ ปล่อยลูกปลาลงบอ่ พกั เพือ� รอการลาํ เลียงต่อไป ภาพท�ี �.� การลากอวนลูกปลา ทม�ี า : ธาฎา (����) 199 201

บทท่ี 7 : บกทารทจ�ีับ7 กกาารรขจนบัสง่ กแาลระขกนารสต่งลาแดลละกู กปาลราตลาดลูกปลา 3. การเตรียมลูกปลาก่อนการขนส่ง หลงั จากรวบรวมลูกปลาลงในบอ่ พกั แลว้ ควรใหอ้ ากาศและงดอาหารอยา่ งนอ้ ย �� ชวั� โมง เพ�ือลดส�ิง ขบั ถ่ายในขณะขนส่ง ก่อนขนส่งควรทาํ การคดั ขนาดลูกปลา และการนับจาํ นวนลูกปลา ซ�ึงมี รายละเอียดดงั น�ี �.� การคัดขนาดลกู ปลา การอนุบาลลูกปลาน�นั ขนาดของลูกปลาท�ีไดจ้ ะสม�าํ เสมอหรือไม่เพียงใดข�ึนอยกู่ บั ปัจจยั หลายประการ เช่น อตั ราการปล่อย หากปล่อยหนาแน่นเกินไปลูกปลาจะมีขนาดแตกต่างกนั หรือ การให้อาหารในปริมาณที�ไม่เพียงพอ หรือให้อาหารในลกั ษณะเป็ นก้อนเปี ยกทาํ ให้ลูกปลากิน อาหารไดไ้ ม่ทว�ั ถึง จะทาํ ใหล้ ูกปลาเจริญเติบโตไม่เท่ากนั จึงจาํ เป็ นตอ้ งคดั ขนาดลูกปลา อุปกรณ์ ท�ีใชใ้ นการคดั ขนาดลูกปลา นิยมใชถ้ งั หรือกะละมงั พลาสติกเจาะรูกลมโดยรอบ ขนาดของรูอาจ แตกตา่ งกนั ระหวา่ ง �.� ถึง �� มิลลิเมตร (โชคชยั , ����) โดยนาํ ถงั หรือกะละมงั ท�ีเจาะรูวางลงใน ภาชนะที�บรรจุน�าํ ไว้ จากน�นั นาํ ปลาที�จะคดั ขนาดมาใส่ลงในถงั มีขอ้ ควรระวงั คือ หลงั การเจาะรู ควรตบแตง่ รอยเจาะใหเ้ รียบร้อยมิฉะน�นั อาจทาํ ใหป้ ลาเกิดบาดแผลได้ 3.1.1 วธิ ีคดั ขนาดลูกปลา โดยวางกะละมงั คดั ขนาดในภาชนะบรรจุน�าํ แลว้ ตกั ลูกปลาที� ตอ้ งการคดั ใส่ลงในกะละมงั คดั ขนาด จากน�นั ขยบั กะละมงั คดั ขนาดไปมาเบาๆ ลูกปลาที�มีขนาด เลก็ กวา่ ขนาดของรูที�เจาะจะหนีออกจากกะละมงั คดั ขนาด (ภาพที� �.�) ลูกปลาท�ีผา่ นการคดั ขนาด แล้วควรนาํ ไปจุ่มในยาเหลืองความเขม้ ขน้ �� พีพีเอ็มทุกคร�ัง เพ�ือรักษาแผลท�ีอาจเกิดข�ึนใน ระหวา่ งการคดั ขนาด และไม่ควรนาํ ปลาชุดเดียวกนั น�นั มาคดั ขนาดซ�าํ เกิน � คร�ัง เพราะจะทาํ ให้ ลูกปลาบอบช�าํ มาก การคดั ขนาดดว้ ยอุปกรณ์ดงั กล่าวแมจ้ ะไม่ไดผ้ ล ��� เปอร์เซ็นต์ แต่จะช่วย ประหยดั เวลาไดม้ าก ภาพท�ี �.� การคดั ขนาดลูกปลา ทม�ี า : ธาฎา (����) 202 200

บทท�ี 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทที่ 7 : การจับ การขนสง่ และการตลาดลูกปลา �.�.� ตวั อยา่ งขนาดรูที�เจาะสาํ หรับการคดั ขนาดลูกปลาดุกบิ�กอุย (พิพฒั น,์ ����) �.�.�.� ขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางของรู �.� เซนติเมตร จะเป็ นการคดั ขนาดของลูกปลา ที�มีความยาวนอ้ ยกวา่ �.� เซนติเมตร �.�.�.� ขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางของรู �.� เซนติเมตร จะเป็ นการคดั ขนาดของลูกปลา ท�ีมีความยาวนอ้ ยกวา่ �.� ถึง �.� เซนติเมตร �.�.�.� ขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางของรู �.� เซนติเมตร จะเป็ นการคดั ขนาดของลูกปลา ที�มีความยาวนอ้ ยกวา่ �.� ถึง �.� เซนติเมตร �.�.�.� ขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางของรู �.� เซนติเมตร จะเป็ นการคดั ขนาดของลูกปลา ที�มีความยาวนอ้ ยกวา่ �.� ถึง �.� เซนติเมตร �.� การนับจํานวนลกู ปลา การนบั จาํ นวนลูกปลาควรทาํ หลงั จากการพกั ลูกปลา ก่อนจะบรรจุถุง ลูกปลาขนาดเล็กไม่ ควรนบั โดยตรง เพราะเป็นการเสียเวลาและจะทาํ ใหป้ ลาบอบช�าํ ซ�ึงมีวธิ ีนบั ดงั น�ี �.�.� วิธีชง�ั น�าํ หนกั โดยใชภ้ าชนะบรรจุน�าํ วางไวบ้ นตาชงั� จากน�นั สุ่มปลาจาํ นวนหน�ึง โดยตกั ด้วยสวิง แล้วนําไปใส่ในภาชนะดังกล่าว นําลูกปลาเหล่าน�ันมานับจาํ นวนก็จะทราบ จาํ นวนของลูกปลา นาํ ขอ้ มูลมาหาน�าํ หนกั เฉลี�ยของลูกปลา การสุ่มน�ีควรทาํ หลายๆ คร�ังตวั เลขท�ี ได้จึงจะถูกตอ้ งยิ�งข�ึน จากน�ันก็ชัง� ลูกปลาให้ไดน้ �าํ หนักตามจาํ นวนลูกปลาท�ีตอ้ งการ วิธีการน�ี เหมาะกบั ลูกปลาขนาดเล็ก เพราะจะไมท่ าํ ใหป้ ลาบอบช�าํ และจาํ นวนท�ีไดค้ ่อนขา้ งถูกตอ้ ง (ภาพท�ี �.�) ภาพท�ี �.� การนบั ลูกปลาโดยการชงั� ทม�ี า : ธาฎา (����) 201 203

บทท่ี 7 :บกทารทจี� ับ7 กกาารรขจนบั ส่งกแาลระขกนารสต่งลาแดลละกู กปาลราตลาดลูกปลา �.�.� วิธีการตวง โดยใชส้ วิงตกั ลูกปลาข�ึนมาพน้ น�าํ แลว้ ใช้ชอ้ นตวง หรือถว้ ยตวง สุ่ม ตกั ลูกปลาออกมานบั จาํ นวน ก็จะทราบจาํ นวนลูกปลาต่อ � ช้อนตวง หรือ � ถ้วยตวง การสุ่ม ลูกปลามานบั ก็ควรทาํ หลายๆ คร�ังเช่นเดียวกนั จากน�นั กส็ ามารถตวงลูกปลาบรรจุถุงไดต้ ามจาํ นวน ที�ตอ้ งการ วธิ ีการน�ีคอ่ นขา้ งสะดวกและใชไ้ ดด้ ีกบั ปลามีเกล็ด แตส่ าํ หรับปลาไมม่ ีเกล็ดและลูกปลา ขนาดเล็ก วธิ ีการตวงจะทาํ ใหล้ ูกปลาช�าํ และเกิดโรคในภายหลงั ได้ (ภาพที� �.�) ภาพที� �.� การนบั ลูกปลาโดยการตวง ทมี� า : ธาฎา (����) �.�.� วิธีเทียบความหนาแน่น วิธีน�ีเหมาะสําหรับลูกปลาขนาดเล็กหรือลูกปลาท�ีเพิ�งฟัก เป็นตวั โดยเริ�มจากการนบั ลูกปลาจาํ นวนหน�ึง ประมาณ ��� ถึง �,��� ตวั ใส่ในภาชนะบรรจุน�าํ ที�จะสังเกตความหนาแน่นไดง้ ่าย จากน�นั ตกั ลูกปลาใส่ในภาชนะแบบเดียวกนั ขนาดเท่ากนั ใส่น�าํ เท่ากนั ใส่ลูกปลาให้มีความหนาแน่นเท่ากบั ชุดมาตรฐาน ก็จะทราบจาํ นวนลูกปลาโดยประมาณ ได้ วธิ ีน�ีจาํ นวนลูกปลาอาจคลาดเคลื�อนบา้ ง แตล่ ูกปลาไมบ่ อบช�าํ (ภาพท�ี �.�) 204 202

บทที� 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทท่ี 7 : การจับ การขนส่ง และการตลาดลูกปลา ภาพท�ี �.� การนบั ลูกปลาโดยการเทียบความหนาแน่น ทม�ี า : ธาฎา (����) �.�.� วิธีการนับโดยตรง โดยนาํ ลูกปลาท�ีตอ้ งการนับมาใส่ในสวิงที�วางอยู่บนกะละมงั หรือถงั ท�ีใส่น�าํ ไว้ ควรเลือกกะละมงั หรือถงั ที�มีขนาดเหมาะท�ีจะวางสวงิ ได้ (ภาพท�ี �.�) เพ�ือความ สะดวกในการนบั การนบั จะใชถ้ ว้ ย ตะกร้าขนาดเล็ก หรือสวิงขนาดเล็กตกั ลูกปลาคร�ังละ � ตวั หรือ �� ตวั การนับแบบน�ีจะมีความเที�ยงตรงแต่ใช้เวลามาก เหมาะที�จะนับลูกปลาขนาดใหญ่ ประมาณ � นิ�วข�ึนไป ภาพที� �.� การนบั ลูกปลาโดยตรง ทม�ี า : ธาฎา (����) 203 205

บทท่ี 7 : บกทารทจี�ับ7 กกาารรขจนบัส่งกแาลระขกนารสต่งลาแดลละกู กปาลราตลาดลูกปลา �.� การป้องกนั โรคและปรสิต การขนยา้ ยปลาจากสถานที�หน�ึงไปยงั อีกสถานที�หน�ึง ควรมีการป้องกันกาํ จดั โรคและ ปรสิตก่อนการขนส่ง เพือ� ไมใ่ หเ้ ช�ือโรคและปรสิตติดไปกบั ตวั ปลา ในการป้องกนั ดงั กล่าวนิยมใช้ ยาและสารเคมีดงั ต่อไปน�ี �.�.� ฟอร์มาลิน (formalin) ความเขม้ ข้นประมาณ �� ถึง �� พีพีเอ็ม แช่ปลานาน ประมาณ � ถึง � ชวั� โมง �.�.� เกลือแกง (sodium chloride) ใช้ �� ถึง �� กรัมต่อน�าํ � ลิตร แช่ปลานานประมาณ �� ถึง �� นาที �.�.� ยาเหลือง (acriflavin) ความเขม้ ขน้ � ถึง � พพี ีเอม็ แช่ตลอด �.� สารเคมีทใี� ช้ในการขนส่ง การขนส่งลูกปลาในระยะทางไกลดว้ ยความหนาแน่นสูงและอยูใ่ นภาชนะที�มีพ�ืนท�ีจาํ กดั ลูกปลามกั มีความเครียดและต�ืนตกใจอาจทาํ ใหป้ ลากระโดด ดิ�น และชนกบั ภาชนะทาํ ใหเ้ กิดความ บอบช�าํ สารเคมีท�ีนิยมใชไ้ ดแ้ ก่ �.�.� เกลือแกง การเติมเกลือแกงลงในน�าํ ท�ีใชข้ นส่งจะช่วยรักษาสมดุลของแร่ธาตุ ช่วย ลดแรงดนั ออสโมติก ทาํ ให้แรงดนั ออสโมติกระหว่างเลือดปลากบั น�าํ ใกลเ้ คียงกนั จึงสามารถ ลดความเครียดและการต�ืนตกใจไปไดม้ าก นอกจากน�นั เกลือยงั ทาํ ใหค้ ่าความเป็ นด่าง (alkalinity) และค่าความกระดา้ ง (hardness) สูงข�ึน ค่าความเป็ นกรดเป็ นด่างของน�าํ จึงเปล�ียนแปลงนอ้ ยลง สิ�งเหล่าน�ีล้วนเป็ นผลดีต่อสุขภาพของลูกปลาอย่างยิ�ง อตั ราการใส่เกลือในการขนส่งลูกปลา ประมาณ �.� เปอร์เซ็นต์ หรือประมาณ � กรัมต่อน�าํ � ลิตร (ปณรัตน,์ ����) �.�.� ยาสลบ จะช่วยลดอตั ราเมตาโบลิซึมของปลาระหวา่ งการลาํ เลียงขนส่ง ซ�ึงจะมีผล ใหก้ ารใชอ้ อกซิเจนลดลง และยงั ลดปริมาณของเสียจากร่างกายปลา อยา่ งไรก็ตามการใชย้ าสลบ ควรเลือกใชด้ ว้ ยความระมดั ระวงั เพราะยาสลบมีหลายชนิดและบางชนิดอาจมีผลขา้ งเคียง ซ�ึงจะ เป็ นอนั ตรายต่อสุขภาพของลูกปลาด้วย ยาสลบท�ีนิยมใช้ในประเทศไทยได้แก่ เอ็มเอส - ��� อตั ราการใช้ �� ถึง �� พีพีเอ็ม ซ�ึงยาสลบในอตั ราดงั กล่าวจะมีผลให้ลูกปลาสลบในระยะที� � เท่าน�นั โดยร่างกายยงั อยูใ่ นสมดุล การเคล�ือนไหวและการหายใจช้าลง เม�ือสัมผสั จะมีปฏิกิริยา เพยี งเลก็ นอ้ ยและฟ�ื นจากการสลบในระยะเวลาส�ัน (อุทยั รัตน,์ ����) 206 204

บทท�ี 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทที่ 7 : การจับ การขนสง่ และการตลาดลกู ปลา �.�.� ยาเหลือง สามารถนาํ มาใส่ในน�าํ ที�ใชใ้ นการขนส่งลูกปลา ยาเหลืองจะช่วยในการ ป้องกันการติดเช�ือราและเช�ือแบคทีเรียในระหว่างการขนส่งได้ โดยใส่ในอตั รา � พีพีเอ็ม (ปณรัตน,์ ����) �. การขนส่งลกู ปลา การขนส่งลูกปลาเป็นอีกข�นั ตอนหน�ึงท�ีมีความสาํ คญั อยา่ งยงิ� เพราะลูกปลามีขนาดเลก็ และ บอบบาง หากขนส่งไม่ถูกวิธีจะทาํ ให้ลูกปลาตาย หรืออ่อนแอต่อโรค ทาํ ให้เกิดความเสียหาย ตามมาได้ เน�ืองจากระหว่างการขนส่งน�นั ทาํ ให้เกิดการเปล�ียนแปลงท�งั ในเร�ืองคุณภาพน�าํ และ สรีระของปลาเอง ซ�ึงมีผลต่อสุขภาพของปลาท�งั สิ�น �.� ภาชนะทใ�ี ช้ในการขนส่ง การจะเลือกใช้ภาชนะใดน�นั ข�ึนอยู่กบั ชนิดของลูกปลา ขนาด ความหนาแน่น การให้ อากาศ เวลา และระยะทางในการขนส่ง ส่วนใหญ่จะแบง่ ได้ � แบบ คือ 4.1.1 ภาชนะแบบเปิ ด เป็นการขนส่งลูกปลาโดยบรรจุในภาชนะต่างๆ เช่น กะละมงั ถงั ลงั หรือภาชนะอื�นๆ ที�ไม่ไดป้ ิ ดมิดชิด ซ�ึงอาจมีการให้ออกซิเจนเพ�ิมเติมหรือไม่ก็ไดแ้ ลว้ แต่ชนิด ของปลา ความหนาแน่น และเวลาในการขนส่ง การขนส่งแบบน�ีนิยมใชข้ นส่งลูกปลากะพงขาว ลูกปลาเก๋า พอ่ แม่พนั ธุ์ และปลาขนาดใหญ่เพ�ือนาํ ไปจาํ หน่ายยงั ตลาดในลกั ษณะมีชีวิต ซ�ึงจะ จาํ หน่ายไดร้ าคาสูงข�ึน และผซู้ �ือมีความนิยมมากกวา่ (ภาพที� �.�) ภาพที� �.� การขนส่งโดยภาชนะแบบเปิ ด ทมี� า : ธาฎา (����) 205 207

บทท่ี 7 : บกทารทจ�ีบั 7 กกาารรขจนบัสง่ กแาลระขกนารสต่งลาแดลละกู กปาลราตลาดลูกปลา 4.1.2 ภาชนะแบบปิ ด เป็ นการขนส่งลูกปลาโดยบรรจุในภาชนะที�ปิ ดมิดชิด นิยมใช้ ถุงพลาสติก ใส่น�าํ และอดั ออกซิเจน ผกู ปากถุงใหแ้ น่นดว้ ยยาง โดยใชถ้ ุงขนาดกวา้ ง �� นิ�ว ยาว �� นิ�ว ใส่น�าํ � ถึง � ลิตร (ภาพท�ี �.�) สาํ หรับจาํ นวนลูกปลาที�จะบรรจุเพ�ือขนส่งดว้ ยวิธีน�ีจะ มากหรือนอ้ ยข�ึนอยกู่ บั ชนิดของปลา ขนาดของลูกปลา และระยะทางในการขนส่ง ในกรณีขนส่ง ระยะทางไกลๆ ควรนาํ ถุงท�ีบรรจุลูกปลาบรรจุลงในกล่องโฟมหรือถงั พลาสติก ใส่น�าํ แข็งลงไปใน กล่องโฟมหรือถงั เล็กนอ้ ยเพ�ือควบคุมอุณหภูมิให้ต�าํ ปิ ดกล่องและผนึกดว้ ยแผ่นเทป นิยมขนส่ง ลูกปลาขนาดเล็กประมาณ � ถึง � นิ�ว เช่น ลูกปลาดุก ลูกปลานิล และลูกปลาตะเพียนขาว เป็ น ตน้ ปัจจุบนั การขนส่งภาชนะแบบปิ ดไดพ้ ฒั นาโดยใชถ้ งั ทรงสูงมีฝาปิ ดมิดชิด แต่เจาะรูบริเวณฝา ถงั ไว้ � รู เพ�อื ใหอ้ อกซิเจนและอดั ลมเขา้ ไป โดยใชเ้ ครื�องปั�มลมที�ติดต�งั ไวใ้ นรถท�ีใชข้ นส่ง ภาพท�ี �.� การบรรจุลูกปลาในถุงพลาสติก ทมี� า : ธาฎา (����) �.� ปัจจัยทม�ี ผี ลต่อการขนส่งลกู ปลา การขนส่งลูกปลา เป็นงานท�ีตอ้ งใชค้ วามระมดั ระวงั มาก เพื�อมุ่งหวงั ให้ปลาเดินทางไปถึง จุดหมายปลายทางดว้ ยความปลอดภยั และมีอตั รารอดตายสูง หากการขนส่งปลาประสบความ ลม้ เหลว เช่น ปลาไดร้ ับความบอบช�าํ มาก มีอตั ราการตายสูง ปลาอ่อนเพลียมาก เป็ นตน้ เมื�อ ลูกปลาขนส่งถึงจุดหมายปลายทางแลว้ แต่ไม่สามารถนาํ ไปใช้ประโยชน์ไดต้ ามวตั ถุประสงค์ 208 206

บทที� 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทที่ 7 : การจับ การขนส่ง และการตลาดลกู ปลา ผลท�ีตามมา คือ ความเสียหายทางดา้ นเศรษฐกิจ และการเสียเวลา ปัจจยั หลกั ที�มีผลต่อการรอด ตายของปลาในระหวา่ งการขนส่ง ไดแ้ ก่ 4.2.1 ชนิดของปลา ปลาแต่ละชนิดมีความอดทนต่อสภาพการขาดออกซิเจนไดแ้ ตกต่างกนั เช่น ปลาดุก ปลาช่อน และปลาหมอไทย มีความอดทนตอ่ สภาวะการขาดแคลนออกซิเจนไดน้ าน เพราะมีอวยั วะช่วยหายใจ ส่วนปลาตะเพียนขาว ปลายี�สกเทศ ปลาเฉา ปลาเล่ง ปลานิล และ ปลาซ่ง มีความอดทนต่อสภาวะการขาดออกซิเจนไดน้ อ้ ย สาํ หรับปลาที�มีความอดทนต่อสภาวะ การขาดออกซิเจนไดด้ ี เป็นส่วนหน�ึงที�เอ�ืออาํ นวยให้การขนส่งปลามีประสิทธิภาพสูงข�ึน สามารถ ดาํ เนินการขนส่งไดง้ ่าย และสะดวกข�ึน �.�.� อายแุ ละขนาดของปลา ปลาขนาดเลก็ ใชอ้ อกซิเจนเพอ�ื การหายใจในปริมาณที�สูงกวา่ ปลาขนาดใหญ่ เม�ือเปรียบเทียบกบั น�าํ หนกั ของตวั ปลา แต่ในการบรรจุปลาเพื�อการขนส่งก็ยงั ตอ้ ง ใช้ออกซิเจนให้ปลาขนาดใหญ่มากกว่า เพราะปลาขนาดใหญ่มีน�าํ หนักมากกว่าปลาขนาดเล็ก ดงั น�นั ปริมาณออกซิเจนท�ีตอ้ งการใชเ้ พ�อื การหายใจจึงมีจาํ นวนสูงกวา่ �.�.3 ช่วงเวลาของการขนส่ง การขนส่งควรทาํ ในขณะท�ีอุณหภูมิของอากาศไม่สูง เช่น ตอนเชา้ ตอนเยน็ หรือตอนกลางคืน เพราะหากอุณหภูมิสูง ทาํ ให้ปลาอ่อนเพลียไดง้ ่าย เนื�องจาก การใช้พลังงานในการดาํ รงชีวิตเพ�ิมข�ึน เช่น การหายใจ การขบั ถ่าย เป็ นตน้ ซ�ึงมีผลทาํ ให้ ปริมาณของเสียในน�าํ เช่น คาร์บอนไดออ๊ กไซค์ และแอมโมเนียเพิม� สูงข�ึน 4.2.4 อุณหภูมิของน�าํ ถา้ อุณหภูมิของน�าํ ต�าํ ปลาจะใชพ้ ลงั งานในการดาํ รงชีวิตนอ้ ยลง อตั ราการเผาผลาญในร่างกายลดต�าํ ลง ทาํ ใหก้ ารใชอ้ อกซิเจนลดลง และปริมาณออกซิเจนสามารถ ละลายในน�าํ ไดม้ ากข�ึน อุณหภูมิที�เหมาะสมในการขนส่งลูกปลาประมาณ �� ถึง �� องศาเซลเซียส (ภาณุและคณะ, ����) 4.2.5 ระยะเวลาในการขนส่ง ควรพยายามใชเ้ วลาในการขนส่งปลาใหน้ อ้ ยท�ีสุด เพ�ือให้ ปลามีอตั รารอดสูง ถา้ เป็ นการขนส่งระยะทางไกลๆ บางคร�ังตอ้ งมีการหยดุ พกั ระหวา่ งทาง และ เปลี�ยนออกซิเจนเขา้ ไปใหม่ ในกรณีบรรจุลูกปลาโดยใชถ้ ุงพลาสติก �.�.6 ภาชนะใส่ปลา ตอ้ งสะอาด ภายในไม่มีเหลี�ยม หรือมุมแหลมคม ซ�ึงจะทาํ ใหป้ ลา ได้รับอันตราย ถ้าเป็ นถุงพลาสติก ใบท�ีซ้อนอยู่ข้างในต้องมัดมุมถุงไม่ให้เกิดมุมแคบ 207 209

บทที่ 7 : บกทารทจี�ับ7 กกาารรขจนบัสง่ กแาลระขกนารสต่งลาแดลละูกกปาลราตลาดลูกปลา เพื�อป้องกนั ไม่ใหป้ ลาไปอดั กนั อยู่อยา่ งหนาแน่นที�มุมถุง แต่ปัจจุบนั ไดม้ ีการผลิตถุงที�ใชใ้ นการ บรรจุลูกปลาโดยตรง คือ ตรงกน้ ถุงจะทาํ ใหโ้ คง้ ไม่เป็นมุม ทาํ ใหไ้ ม่ตอ้ งเสียเวลาในการมดั มุมถุง �.�.� การอดั ออกซิเจน เมื�อบรรจุลูกปลาลงในถุงเรียบร้อยแลว้ ควรไล่อากาศในถุงออก ก่อน โดยการรวบปากถุงหลวมๆ กดปากถุงลงไปให้สัมผสั กบั ผิวน�าํ ภายในถุง จบั ปากถุงไวใ้ ห้ แน่นใส่สายออกซิเจนจากถงั ลงในน�าํ บรรจุลูกปลา เพื�อให้อากาศละลายน�าํ ไดด้ ีข�ึน อดั อากาศ จนกวา่ ถุงจะพองเต็มท�ี ผูกปากถุงดว้ ยยาง ในกรณีขนส่งทางเคร�ืองบินไม่ควรอดั อากาศให้แน่น จนเกินไป เพราะจะทาํ ให้ถุงแตกเนื�องจากอากาศจะขยายตวั เพราะความดนั บรรยากาศลดลง เมื�อ เครื�องบินกาํ ลงั บิน �.�.� ความหนาแน่นของลูกปลา อตั ราความหนาแน่นของลูกปลาที�บรรจุน�นั ข�ึนอยูก่ บั ชนิดและขนาดของลูกปลา อุณหภูมิ ระยะเวลาในการลาํ เลียง อตั ราความหนาแน่นท�ีเหมาะสมใน การขนส่งลูกปลาชนิดต่างๆ ควรทาํ การศึกษาและทดลองมาก่อน ท�ีผา่ นมาสาํ หรับตวั เลขที�แน่นอน ในการขนส่งปลาแตล่ ะชนิดมีผศู้ ึกษาไวน้ อ้ ย ตวั อยา่ ง เช่น ลาํ เลียงลูกปลาดุกรัสเซียดว้ ยถุงพลาสติก ขนาดกวา้ ง �� เซนติเมตร ยาว �� เซนติเมตร ใส่น�าํ ประมาณ � ลิตร สามารถบรรจุลูกปลา ขนาด � ถึง � เซนติเมตรได้ประมาณ ��� ถึง �,��� ตัว หรือใช้บรรจุลูกปลาขนาด � ถึง � เซนติเมตร ไดป้ ระมาณ ��� ถึง ��� ตวั (ประพนั ธ์, ����) �. การตลาดลูกปลา �.� ความหมายของการตลาด การตลาด ตามความหมายที�คนทวั� ไปเขา้ ใจ คือ การจาํ หน่ายสินคา้ แต่ความหมายในทาง ธุรกิจ การตลาด หมายถึง กิจกรรมต่างๆ ที�นําเอาสินค้าและบริการจากแหล่งผูผ้ ลิตหรื อ ผูป้ ระกอบการไปถึงมือผูบ้ ริโภคในลกั ษณะท�ีตอ้ งการตามความเหมาะสม ในเวลาและสถานที�ท�ี ตอ้ งการ ซ�ึงกิจกรรมการตลาดเป็ นระบบท�ีเก�ียวข้องกบั กระบวนการต่างๆ มากมาย เช่น การ รวบรวม การขนส่ง การทาํ ความสะอาด การคดั ขนาด การเก็บรักษา การส่งเสริมการจาํ หน่าย การจดั จาํ หน่าย การวางแผน และการวจิ ยั ตลาด เป็นตน้ 210 208

บทที� 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทท่ี 7 : การจับ การขนส่ง และการตลาดลกู ปลา �.� หน้าทขี� องการตลาด กิจการตา่ งๆ จะประสบผลสาํ เร็จดว้ ยดีตอ้ งอาศยั ระบบการตลาดมาเป็นองคป์ ระกอบในการ ดาํ เนินงาน ซ�ึงลกั ษณะที�สาํ คญั ของการตลาด คือการสร้างลูกคา้ โดยตอ้ งพยายามตอบสนองความ ตอ้ งการใหม้ ากท�ีสุด เพ�ือผลกาํ ไร ดงั น�นั กิจการใดก็ตามจะตอ้ งยดึ ถือนโยบายดงั กล่าวใหบ้ รรลุผล โดยตอ้ งเห็นความสําคญั ของลูกคา้ และตอ้ งมีระบบการตลาดท�ีมีประสิทธิภาพ ซ�ึงลกั ษณะของ การตลาดลูกปลาท�ีมีคุณภาพไดแ้ ก่ ใหเ้ กษตรกรมีโอกาสเลือกลูกปลามากท�ีสุด ให้เกษตรกรไดร้ ับ ลูกปลาท�ีมีคุณภาพและการบริการท�ีดี และให้เกษตรกรได้รับความพอใจจากการซ�ือลูกปลา มากท�ีสุด ดงั น�นั ในระบบของการตลาดโดยทวั� ไปแลว้ จะมีหนา้ ที�จดั การเก�ียวกบั สินคา้ และบริการ คือ การดาํ เนินการเกี�ยวกบั การโอนกรรมสิทธ�ิในสินคา้ และบริการเพ�ือให้เกิดความพอใจและตรง กบั ความตอ้ งการของระบบการตลาดมากท�ีสุด โดยจะตอ้ งพฒั นาและกาํ หนดมาตรฐานลูกปลาและ บริการใหต้ รงกบั ความตอ้ งการของเกษตรกรผเู้ ล�ียงปลา โดยการกาํ หนด ชนิด ขนาด และปริมาณ ความตอ้ งการ เพ�ือกาํ หนดใหฝ้ ่ ายผลิตผลิตลูกปลาออกมาตามความตอ้ งการและตรงเวลา �.� ประเภทของการตลาดลกู ปลา การตลาดลูกปลาน�นั เป็ นลกั ษณะของการเคล�ือนยา้ ยผลผลิตจากฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา ไปสู่เกษตรกรผูเ้ ล�ียงปลา เป็ นการเคล�ือนยา้ ยปลาที�มีชีวติ จึงตอ้ งทาํ อยา่ งระมดั ระวงั ลกั ษณะของ การตลาดลูกปลาจากผผู้ ลิตไปสู่เกษตรกรที�เล�ียงปลาจะเกิดข�ึน � ลกั ษณะดว้ ยกนั คือ �.�.� เกษตรกรผูเ้ ล�ียงปลามาติดต่อซ�ือลูกปลาจากฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลาโดยตรง เป็ น การพบกนั ระหว่างผูซ้ �ือกบั ผูข้ าย ไม่ตอ้ งผ่านพ่อคา้ คนกลาง กรณีน�ีผูซ้ �ือหรือเกษตรกรสามารถ เลือกลูกปลาตามความตอ้ งการ มีการต่อรองดา้ นราคา การรับประกนั ลูกปลา ผูซ้ �ือจะไดเ้ ห็นสภาพ ของฟาร์ม ความพร้อมดา้ นอุปกณ์ ความสะอาดภายในฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา ซ�ึงส�ิงเหล่าน�ีจะ ส่งผลถึงสภาพของปลา และท�ีสําคญั จะเป็ นประโยชน์สําหรับเกษตรกรมือใหม่ เพราะจะได้ สอบถามขอ้ มูลดา้ นการเล�ียงกบั นกั วชิ าการของฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลาไดโ้ ดยตรง และยงั เป็ นการ เชื�อมความสมั พนั ธ์ในการติดต่อและการรับประกนั ลูกปลา �.�.� เกษตรกรผูเ้ ล�ียงปลาซ�ือลูกปลาผ่านนายหน้าขายปลา หรือเจา้ หน้าที�ฝ่ ายขายของ ฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา กรณีน�ีเกษตรกรไม่เห็นสภาพของฟาร์ม ไม่ไดเ้ ลือกลูกปลา การซ�ือขาย ลักษณะน�ีส่วนใหญ่จะเป็ นเกษตรกรท�ีเคยเล�ียงปลามาแล้ว และรู้จักกับผู้ขาย หรือไปเยี�ยม 209 211

บทที่ 7 : บกทารทจี�บั 7 กกาารรขจนบัสง่ กแาลระขกนารสต่งลาแดลละูกกปาลราตลาดลูกปลา ฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลามาก่อนแลว้ การตอ่ รองดา้ นราคาและการรับประกนั ลูกปลาก็สามารถตก ลงกันได้เลย การซ�ือขายลักษณะน�ีหากเกษตรกรไม่รู้จกั ฟาร์ม หรือผูข้ ายมาก่อน ไม่ควรซ�ือ เด็ดขาด และควรหลีกเล�ียงการซ�ือลูกปลาที�บรรจุใส่ถุงมาประกาศขายตามถนน เพราะลูกปลาจะ บอบช�าํ มาก ไมร่ ู้ท�ีมาของลูกปลา และราคาคอ่ นขา้ งสูง �.� ความสําคญั ของการตลาดลกู ปลา ปัจจุบนั ประชาชนส่วนใหญ่จะต�ืนตวั ต่อการดูแลสุขภาพมากข�ึน จะเลือกบริโภคส�ิงท�ีเป็ น ประโยชน์ตอ่ ร่างกาย เน�ือปลาจึงเป็นอาหารที�นิยมบริโภคกนั อยา่ งแพร่หลาย และความตอ้ งการจะ เพิ�มมากข�ึนเรื�อยๆ การเล�ียงปลาจึงเป็ นอีกอาชีพหน�ึงท�ีสร้างรายไดใ้ ห้กบั เกษตรกร เม�ือมีการเล�ียง กนั มากข�ึน สิ�งจาํ เป็นที�สาํ คญั ก็คือลูกพนั ธุ์ปลา ในอดีตการตลาดลูกปลาใหค้ วามสําคญั ต่อการผลิต ลูกปลาใหม้ ากท�ีสุด แต่ในยุคปัจจุบนั ความตอ้ งการของการตลาดอยทู่ ี�การบริการหลงั การขาย เช่น การใหบ้ ริการดา้ นวชิ าการเกี�ยวกบั การเล�ียงปลา การรับประกนั ลูกปลาตาย การตรวจสอบคุณภาพ น�าํ ในระหวา่ งการเล�ียง ตลอดจนการรับซ�ือปลาเน�ือกลบั เป็ นตน้ การตลาดจึงมีความสําคญั ต่อ สังคมและเศรษฐกิจของประเทศดงั น�ี �.�.� ทาํ ให้เศรษฐกิจการเล�ียงปลาขยายตวั เม�ือมีการผลิตลูกปลาเพียงพอต่อความตอ้ ง การ ลูกปลามีคุณภาพ ให้บริการดา้ นวิชาการเกี�ยวกบั การเล�ียงปลาอย่างทวั� ถึง ทาํ ให้เกษตรกรผู้ เล�ียงปลาประสบผลสําเร็จในการเล�ียงปลา มีรายได้เพ�ิมข�ึน ทาํ ให้ฐานะทางเศรษฐกิจของสังคม ดีข�ึน 5.4.2 ทาํ ใหม้ ีการแข่งขนั ระหวา่ งโรงเพาะฟักดว้ ยกนั มีการผลิตลูกปลาหลายชนิด มีการ ปรับปรุงสายพนั ธุ์ ผสมขา้ มสายพนั ธุ์ เพื�อจะได้ลูกปลาท�ีโตเร็ว ลูกปลามีคุณภาพ แข็งแรง อตั รารอดสูง เกษตรกรผูเ้ ล�ียงปลาสามารถเลือกชนิดปลาที�ต้องการได้ เม�ือตลาดลูกปลามีการ แขง่ ขนั ราคาลูกปลาก็จะถูกลง �.�.� ทาํ ให้เกิดอาชีพต่างๆ เพ�ิมข�ึน กิจกรรมต่างๆ ที�เก�ียวขอ้ งกบั ระบบการตลาดการ เพาะขยายพนั ธุ์ปลา จะขยายตวั ตามการขยายตวั ของธุรกิจการเล�ียงปลาและบริการ คือ เม�ือ เกษตรกรเล�ียงปลาประสบผลสําเร็จ ทาํ ใหเ้ ศรษฐกิจดี มีการขยายตวั ดา้ นการลงทุน การผลิตและ บริการต่างๆ จะตอ้ งอาศยั แรงงานของประชาชนเพ�ิมข�ึน จึงเกิดอาชีพต่างๆ เช่น นกั วิชาการดา้ น การเพาะและการเล�ียงปลา นกั วชิ าการส่งเสริมการขาย แรงงานเกี�ยวกบั การขนส่ง โรงงานแปรรูป 212 210

บทท�ี 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทท่ี 7 : การจบั การขนสง่ และการตลาดลกู ปลา สตั วน์ �าํ ร้านขายอาหารปลา และอุปกรณ์ทางการเพาะเล�ียงสตั วน์ �าํ เป็นตน้ เม�ือมีอาชีพหลากหลาย จะทาํ ให้ประชาชนมีงานทาํ มีรายได้เพิ�มข�ึน ทาํ ให้สามารถพฒั นาคุณภาพชีวิตของตนเองและ สงั คมไดด้ ีข�ึนดว้ ย �. สรุป การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา เป็ นข�นั ตอนสุดทา้ ยของขบวนการผลิตลูกปลา การจบั ลูกปลาจะต้องใช้ความระมดั ระวงั และละเอียดอ่อนอย่างยิ�ง โดยนิยมซ�ือขายลูกปลา � ลกั ษณะคือ ปลาตุม้ และปลานิ�ว แต่ก่อนการขนส่งควรทาํ การคดั ขนาดลูกปลา นบั จาํ นวน ลูกปลา และการป้องกนั โรคและปรสิต ดา้ นการขนส่งลูกปลาจะใชภ้ าชนะแบบเปิ ดและแบบปิ ด จะเลือกใชแ้ บบใดจะข�ึนอยกู่ บั ปัจจยั ท�ีมีผลตอ่ การขนส่งลูกปลา เช่น ชนิดของปลา ขนาดของปลา ระยะเวลาในการขนส่ง และความหนาแน่นของลูกปลา เป็ นตน้ ส่วนดา้ นการตลาดลูกปลาจะมี การซ�ือขายกนั � ลกั ษณะ คือ เกษตรกรผเู้ ล�ียงปลามาติดตอ่ ซ�ือลูกปลาจากฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลา โดยตรง และเกษตรกรผูเ้ ล�ียงซ�ือลูกปลาผ่านนายหนา้ ขายปลา หรือเจา้ หน้าท�ีฝ่ ายขายของฟาร์ม เพาะขยายพนั ธุ์ปลา การตลาดลูกปลาจะมีความสาํ คญั ตอ่ สงั คมและเศรษฐกิจของประเทศ คือทาํ ให้ เศรษฐกิจการเล�ียงปลาขยายตวั ทาํ ใหม้ ีการแข่งขนั ระหวา่ งฟาร์มเพาะขยายพนั ธุ์ปลาดว้ ยกนั และ ทาํ ใหเ้ กิดอาชีพต่างๆ เพิ�มข�ึน 211 213

บทท่ี 7 : บกทารทจ�ีบั 7 กกาารรขจนบัส่งกแาลระขกนารสต่งลาแดลละูกกปาลราตลาดลูกปลา คาํ ถามท้ายบท �. จงอธิบายการจบั ลูกปลาระยะเป็นปลานิ�ว ในบ่อคอนกรีตและบอ่ ดิน �. จงอธิบายวธิ ีการคดั ขนาดลูกปลา �. การนบั จาํ นวนลูกปลา ทาํ ไดก้ ี�วธิ ีอะไรบา้ ง �. สารเคมีท�ีนิยมใชใ้ นการป้องกนั โรคและปรสิตมีอะไรบา้ ง และใชอ้ ยา่ งไร �. สารเคมีที�นิยมใชใ้ นการขนส่งมีอะไรบา้ งและใชอ้ ยา่ งไร �. จงบอกปัจจยั ท�ีมีผลต่อการขนส่งลูกปลามีอะไรบา้ ง �. จงบอกลกั ษณะของการตลาดลูกปลา �. จงอธิบายถึงความสาํ คญั ของการตลาดลูกปลา 214 212

บทท�ี 7 การจบั การขนส่ง และการตลาดลูกปลา บทท่ี 7 : การจบั การขนสง่ และการตลาดลกู ปลา เอกสารอ้างองิ โชคชยั เหลืองธุวปราณีต. ���� หลกั การเพาะเลยี� งสัตว์นํา� . กรุงเทพฯ : โฟร์เพซ. ��� หนา้ . ปณรัตน์ ผาดี. ���� .โรคและการวนิ ิจฉัยโรคปลา. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์. ��� หนา้ . ประพนั ธ์ ธาราเวทย.์ ���� . การเพาะพันธ์ุและการเลีย� งปลาดุกอุย. พิมพค์ ร�ังที� � . กรุงเทพฯ : เกษตรสยามบุค๊ ส์. ��� หนา้ . พพิ ฒั น์ อิทรมาตย.์ ����. ปลาดุกบก�ิ อุย. กรุงเทพฯ : เกษตรสยามบุค๊ ส์. ��� หนา้ . ภาณุ เทวรัตน์มณีกุล, สุจินต์ หนูขวญั และ วีระ วชั รกรโยธิน . 2545. การเพาะเลีย� งสัตว์นํ�าจืด สมุทรปราการ : สาํ นกั งานฝ่ ายฝึ กอบรม ศูนยพ์ ฒั นาการประมงแห่งเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต.้ ��� หนา้ . อุทยั รัตน์ ณ นคร. ����. การเพาะขยายพนั ธ์ุปลา. พมิ พค์ ร�ังที� � กรุงเทพฯ : ร�ัวเขียว. 231 หนา้ . 213 215