สื่อการสอนวิชาบัญชีสินค้าและใบสำคัญ 1-2564

2. หลกั กำรบันทึกบญั ชใี นทะเบยี นใบสำคัญจ่ำย ใบสาคญั ทผ่ี า่ นการอนมุ ตั ิแลว้ ใหน้ ามาออกเลขท่ีใบสาคัญ โดยเลขทใี่ บสาคัญจะเรยี งตามวนั ท่ีท่ีเกิดรายการ แลว้ จงึ นาใบสาคัญทอ่ี อกเลขทแี่ ล้วไปบนั ทกึ ในทะเบียนใบสาคัญ จ่ายเพ่ือบันทึกตงั้ เป็นหน้ีสินไว้ทุกรายการ โดยถือว่าเป็นภาระผูกพันที่กิจการจะต้องจ่ายชาระเงินเม่ือถึง วันครบ กาหนดชาระ โดยบนั ทกึ บัญชีเรียงตามเลขที่ใบสาคัญ ในการบันทึกบัญชี จะบันทกึ โดย เดบติ บญั ชีท่เี กีย่ วข้องและ เครดิต บญั ชีใบสาคัญจ่ายตามกรณตี ่างๆ ดังนี้ 1) กำรซอื้ สินคำ้ ทั้งซ้ือสินค้าเป็นเงินเชื่อ หรือซ้ือสินค้าโดยการจ่ายเงินในวันท่ีซื้อหลักปฏิบัติในการบันทึก บัญชี กจิ การตอ้ งนารายการดงั กลา่ วมาบนั ทกึ ทท่ี ะเบียนใบสาคัญจ่าย โดย

ตัวอย่ำงท่ี 1 วันท่ี 2 มกราคม 25XX ซื้อสินค้าจากร้านปริญญา 10,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% เงื่อนไข 2/10,n/30 บนั ทกึ รายการในทะเบยี นใบสาคัญจ่าย ดังน้ี

2) กำรจ่ำยค่ำใชจ้ ำ่ ย หลักปฏบิ ตั ใิ นการบนั ทึกบัญชีบันทึกเช่นเดียวกับการซื้อสินค้านั่นคือ กิจการต้องนา รายการดงั กล่าวมาบนั ทกึ ทที่ ะเบียนใบสาคญั จา่ ย โดย







3) กำรซื้อสินทรัพย์ หลักปฏิบัติในการบันทึกบัญชีบันทึกเช่นเดียวกับการซื้อสินค้า นั่นคือกิจการต้องนา รายการดังกลา่ วมาบนั ทกึ ทท่ี ะเบยี นใบสาคัญจา่ ย โดย



ถ้ากิจการซื้อสินทรัพย์โดยจ่ายชาระหน้ีเป็นงวดๆ วิธีปฏิบัติทางด้านบัญชีตามระบบใบสาคัญจ่าย ถึงแม้ว่า กิจการจ่ายเงินให้แก่ผู้รับเงินเพียงรายเดียวก็ตามแต่จ่ายชาระเงินหลายงวด ต้องออกใบสาคัญตามจานวนงวดที่ จ่ายชาระ เช่น



4) กำรจ่ำยเงินเดือน หลักปฏิบัติในการบันทึกบัญชีบันทึกเช่นเดียวกับการซื้อสินค้า นั่นคือกิจการต้องนา รายการดงั กล่าวมาบนั ทึกท่ีทะเบยี นใบสาคญั จา่ ย โดย การจ่ายเงินเดือนพนักงาน ผู้มีหน้าท่ีจ่ายเงินได้ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานทางราชการหรือธุรกิจ เม่ือมีการ จ่ายเงินไดท้ กุ ครงั้ ผู้มีหนา้ ที่จ่ายเงนิ ไดต้ ้องหกั ภาษี ณ ท่ีจา่ ย สาหรบั การหกั ภาษี ณ ที่จา่ ยจากเงนิ เดือนลูกจ้างนั้น ให้คานวณตามหลักเกณฑ์การเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา การหักภาษี ณ ท่ีจ่าย โดยหักตามวิธีปกติ โดยให้ คานวณหาเงินได้พึงประเมินที่จ่ายเสมือนได้จ่ายท้ังปี เช่น ถ้าเป็นการจ่ายเงินเดือนให้นาเงินเดือนที่ได้ในแต่ละ เดือนคูณ 12 แลว้ ให้นายอดดังกลา่ วไปคานวณหกั คา่ ใช้จา่ ยและค่าลดหย่อนเหลือเท่าใดใหน้ าไปคานวณภาษี ตาม บัญชอี ตั ราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ก็จะได้ภาษีท่ีต้องเสียทั้งปีแล้วหารด้วย 12 จะได้ภาษี หัก ณ ที่จ่ายในแต่ละ เดือน





ในกำรคำนวณภำษีเงินได้ หัก ณ ท่ีจ่ำย สามารถหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายได้ 3 วิธี คอื 1. ลูกจ้างเป็นผ้อู อกภาษเี งนิ ได้เอง 2. กิจการเป็นผู้ออกภาษเี งนิ ไดแ้ ทนลูกจ้าง 3. ลูกจา้ งและกจิ การชว่ ยกนั ออกภาษเี งินได้ตามข้อตกลง





จากที่ได้กล่าวไปแล้วถึงการจ่ายเงินเดือนและค่าจ้าง ในกรณีของการหักภาษี ณ ท่ีจ่ายในกรณีต่างๆ ท้ัง 3 กรณีแล้วนั้น ในบางกิจการยังมีการหักเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม ถ้าเป็นเช่นนั้น วิธีปฏิบัติคือ ต้องออก ใบสาคญั 3 ฉบบั โดย ดังน้ัน ใบสาคัญฉบับท่ี 2 และฉบับท่ี 3 จึงเป็นใบสาคัญค้างจ่ายเสมอในเดือนที่เกิดรายการดังกล่าว โดยจะ บนั ทกึ ที่ทะเบียนใบสาคญั จ่าย ส่วนใบสาคญั ฉบับท่ี 1 เม่ือบันทึกที่ทะเบียนใบสาคัญจ่ายเรียบร้อยแล้ว ต้องนาไป บันทึกท่ที ะเบยี นจ่ายเช็คด้วยเพราะมีการจ่ายเงนิ ให้แกพ่ นกั งานในวนั นัน้ กรณกี ารจ่ายเงนิ เดือนมกี ารหักค่าใช้จ่าย เช่น ภาษีเงินได้, เงินสมทบเข้ากองทนุ ประกันสงั คม ปฏิบตั ดิ ังน้ี





ท่ที ะเบียนจ่ายเชค็ จะบนั ทกึ รายการจา่ ยชาระเงนิ ดังน้ี จะเหน็ ไดว้ ่า การจ่ายเงนิ เดือนในกรณีท่ี 2 น้ัน มกี ารหกั ภาษเี งนิ ไดแ้ ละเงินสมทบเขา้ กองทุนประกันสังคม จึง ต้องออกใบสาคัญ 3 ฉบับ โดยฉบับที่ 1 ออกให้แก่พนักงานลูกจ้าง ในส่วนของเงินเดือนและค่าแรงงานค้างจ่าย ฉบบั ท่ี 2 ออกให้แก่กรมสรรพากรในสว่ นของภาษเี งนิ ได้ โดยให้นาสง่ ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดไป ส่วนฉบับที่ 3 ออกให้แก่สานักงานประกันสังคม โดยให้นาส่งภายในวันท่ี 15ของเดือนถัดไป จึงมีการจ่ายเช็คในเดือนมกราคม เพียงฉบบั เดียว คือ ใบสาคญั เลขท่ี 116ส่วนใบสาคญั เลขที่ 117 และ 118 จะนาไปจ่ายในเดอื นกมุ ภาพนั ธ์ ใบสาคัญท่ีบันทึกในทะเบียนใบสาคัญจ่ายแล้วยังไม่ได้จ่ายเงิน ดังตัวอย่างข้างต้น ใบสาคัญเลขที่ 117 และ 118 ใหน้ าไปเกบ็ ไวใ้ นแฟ้มใบสาคญั ที่ยังไม่ไดจ้ ่ายเงนิ

เม่ือมกี ารสง่ั จา่ ยเชค็ ใหน้ าเลขทเี่ ชค็ และวนั ที่ที่จา่ ยเช็ค มาบันทึกในชอ่ งการจ่ายเงิน วิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการผ่านรายการจากทะเบียนใบสาคัญจ่ายไปยังบัญชีแยกประเภท มีหลัก ปฏิบัติ เช่นเดยี วกับสมุดรายวันเฉพาะ สรุปข้นั ตอนการปฏบิ ตั ิ ดงั นี้ 1. สาหรับรายการที่บันทึกในช่องอ่ืนๆ ในทะเบียนใบสาคัญจ่าย ให้ผ่านรายการไปยังบัญชีแยกประเภทท่ี เกีย่ วข้องทนั ทีที่บันทึกรายการในทะเบียนใบสาคญั จ่ายแล้ว 2. สาหรับช่องเฉพาะด้านเดบิต (บัญชีซื้อสินค้า ภาษีซ้ือ ค่าขนส่งเข้า ฯลฯ) ให้ผ่านรายการไปยังบัญชีแยก ประเภทในวนั ส้ินเดอื นดว้ ยยอดรวมของแต่ละบัญชี ยกเวน้ ชอ่ งบัญชีอ่ืนๆ เพราะได้ผ่านไปยังบัญชีแยกประเภทใน วันทเ่ี กดิ รายการดังกล่าวแลว้ และด้านเครดิต ได้แก่ ยอดรวมใบสาคัญจ่ายเมอ่ื ผ่านรายการไปยงั บัญชีแยกประเภท ในช่องหนา้ บัญชีให้อา้ งองิ โดยใชอ้ กั ษรยอ่ “ทส.”ซึ่งยอ่ มาจากคาว่า “ทะเบียนใบสาคัญจ่าย”

ตวั อย่ำงท่ี 13 จากทะเบียนใบสาคัญจ่าย 1 จะเห็นได้ว่ารายการท่ีเกิดขึ้นอยู่ในช่องเฉพาะทั้ง บัญชีซ้ือและ ตัวอย่ำงท่ี 14 ภาษีซื้อ จึงไมต่ ้องผา่ นรายการไปยังบัญชีแยกเภททันที ตามข้อกาหนดข้อท่ี 2ให้ผ่านรายการ ไปยังบัญชีแยกประเภทในวนั ส้นิ เดือนด้วยยอดรวมของแตล่ ะบัญชี จากทะเบยี นใบสาคญั จ่าย 2 จะเห็นได้ว่ารายการท่ีเกิดขึ้นวันท่ี 3,4 และ 10 เป็นรายการที่ เก่ียวข้องกับใบสาคัญจ่ายซ่ึงอยู่ในช่องบัญชีอ่ืนๆ ดังน้ัน ต้องปฏิบัติตามข้อกาหนดที่ 1 ต้อง ผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภททันที ปฏิบัตดิ ังน้ี



ตวั อย่ำงท่ี 15 จากทะเบียนใบสาคัญจ่าย 3 จะเห็นได้ว่ารายการที่เกิดข้ึนวันที่ 10 และ 15 เป็นรายการที่ เก่ียวข้องกับใบสาคัญจ่ายซึ่งอยู่ในช่องบัญชีอื่นๆ ดังน้ัน ต้องปฏิบัติตามข้อกาหนดที่ 1 ต้อง ผา่ นรายการไปยังบัญชีแยกประเภททันที ปฏิบตั ิดงั นี้

ตวั อยำ่ งท่ี 16 จากทะเบียนใบสาคญั จ่าย 4 จะเห็นได้วา่ รายการทีเ่ กิดขน้ึ วันที่ 30 เป็นรายการท่ีเก่ียวข้องกับ กรณที ี่ 1 ใบสาคญั จา่ ยซ่ึงอยู่ในช่องบัญชีอื่นๆ ดังนั้น ต้องปฏิบัติตามข้อกาหนดที่ 1ต้องผ่านรายการไป ยังบัญชแี ยกประเภททนั ที ปฏิบัตดิ ังนี้

กรณที ่ี 2



กำรจ่ำยเงนิ ตำมใบสำคญั หลังจากบันทึกรายการในทะเบยี นใบสาคัญจา่ ยแล้ว ก็จะนาใบสาคัญเก็บเข้าแฟ้มใบสาคัญ ทยี่ งั ไม่ได้จา่ ยเงนิ โดยเรียงตามกาหนดชาระเงิน เมอ่ื ใบสาคัญถงึ กาหนดชาระเงิน ฝ่ายการเงินจะ ทาการตรวจสอบความถกู ตอ้ ง หลังจากนั้นกจ็ ะเสนอใหผ้ มู้ อี านาจเซน็ เช็คสั่งจ่ายเงินให้แก่เจ้าหน้ี ตามใบสาคญั แล้วนาหลกั ฐานการจา่ ยเงนิ มาบันทึกที่ ทะเบียนจา่ ยเช็ค

ทะเบยี นจำ่ ยเชค็ ทะเบยี นจำ่ ยเชค็ ถอื วา่ เปน็ สมดุ บนั ทึกรายการขัน้ ต้น สาหรับกจิ การท่ีใช้ระบบใบสาคัญเพราะทะเบียนจ่าย เช็คใช้แทนสมดุ รายวันจ่ายเงนิ แบบฟอรม์ ของทะเบียนจา่ ยเชค็ ประกอบดว้ ยชอ่ งตา่ งๆ ดังน้ี 1. ชือ่ สมุด 2. หน้าสมุด 3. วัน เดือน ปี 4. เลขท่ีเชค็ 5. ผูร้ ับเงิน 6. เลขทีใ่ บสาคัญ 7. เดบติ ใบสาคัญจา่ ย 8. เครดิต ธนาคาร 9. เครดติ ส่วนลดรับ



หลักกำรบนั ทกึ บญั ชใี นทะเบียนจ่ำยเช็ค นาใบสาคญั ที่จ่ายเช็คแล้ว มาบันทึกในทะเบียนจ่ายเช็ค โดยเรียงตามวันที่ท่ีจ่ายเช็คออกเลขท่ีเช็ค ชื่อผู้รับ เงินในใบสาคัญอ้างเลขที่ใบสาคัญที่เบิกเงิน (ฉบับดังกล่าว) โดยเดบิต ใบสาคัญจ่ายเครดิต ธนาคาร ถ้ามีส่วนลด ใหน้ าสว่ นลดไปบนั ทกึ ดา้ นเครดิต สว่ นลดรบั หลังจากบันทึกรายการในทะเบียนใบสาคัญจ่ายช่องการจ่ายเงิน โดยลงวันที่ ท่ีจ่ายเช็คและเลขท่ีเช็คหลัง จากน้นั ให้นาใบสาคญั ไปเก็บไวท้ ี่แฟม้ ใบสาคัญทจ่ี ่ายเงนิ แลว้





กำรผ่ำนรำยกำรไปยงั บัญชแี ยกประเภท ในวันสิ้นเดอื นให้รวมยอดทุกช่องในทะเบียนจ่ายเช็ค (ช่องจานวน เงินท้งั ด้านเดบิตและเครดิต) แลว้ ผ่านรายการไปยงั บัญชแี ยกประเภทท่เี กี่ยวข้องด้วยยอดรวมของแตล่ ะบัญชี













กำรจัดเกบ็ ใบสำคญั คำ้ งจ่ำย ณ วันส้ินเดือนกิจการจะหายอดคงเหลือของบัญชีต่างๆ สาหรับบัญชีใบสาคัญจ่ายยอด คงเหลือจะมีผลทาให้กิจการสามารถตรวจสอบความถูกต้องของใบสาคัญจ่ายได้ เพราะยอด คงเหลือที่ปรากฏในบัญชีใบสาคัญจ่าย จะต้องเท่ากับใบสาคัญท่ีคงเหลืออยู่ในแฟ้มใบสาคัญที่ยัง ไม่ได้จ่ายเงิน เพราะใบสาคัญใดท่ีบันทึกการจ่ายเงินท่ีทะเบียนจ่ายเช็คแล้ว ต้องนาใบสาคัญน้ัน กลับไปบันทึกท่ีทะเบียนใบสาคัญจ่ายช่องการจ่ายเงิน ลงวันที่ที่จ่าย และเลขท่ีเช็ค ถ้าช่องการ จา่ ยเงินในใบสาคัญว่างอยู่ แสดงใบสาคัญดังกล่าวคา้ งจ่าย

ตวั อย่ำงกำรเกบ็ รำยละเอยี ดใบสำคัญคำ้ งจำ่ ย

กำรบันทกึ บัญชี เงินสดย่อย (Petty Cash) เป็นเงินสดจานวนหน่ึง ซ่ึงกิจการกันไว้สาหรับจ่ายค่าใช้จ่ายเล็กๆ น้อยๆ เนอื่ งจากกิจการนาเงินสดที่ได้รับฝากธนาคารท้ังหมด และเม่ือมีการจ่ายเงินกิจการจะจ่ายด้วยเช็ค ส่วนรายจ่าย เล็กๆ น้อยๆ จะมีการกันเงินสดไว้จานวนหนึ่งสาหรับค่าใช้จ่ายเหล่าน้ี เงินสดที่กันไว้น้ีเรียกว่า เงินสดย่อย และ มอบหมายให้พนกั งานคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาเงินสดย่อย (Petty Cash Custodian) ระบบเงินสดย่อยท่ีนิยมใช้ คอื แบบกาหนดวงเงินทแี่ น่นอน (Imprest System) 1. เมอ่ื ต้ังวงเงินสดยอ่ ย กิจการบันทกึ บัญชใี นทะเบียนใบสาคญั จา่ ย โดย

2. กำรจำ่ ยเงนิ สดยอ่ ย เมือ่ ผูร้ กั ษาเงนิ สดยอ่ ยไดร้ ับเช็ค จะนาเช็คตามขอ้ 1 ไปขึ้นเงินกับธนาคารเพ่ือเก็บไว้ สารองจา่ ยคา่ ใช้จ่ายรายเลก็ รายนอ้ ย เมื่อเกดิ คา่ ใชจ้ า่ ยรายเลก็ รายนอ้ ยท่ีผรู้ ักษาเงนิ สดย่อยต้องจ่าย ผรู้ ักษาเงินสด ไมต่ อ้ งนารายจ่ายดังกล่าวไปบันทึกบัญชีของกิจการทันที เพียงแต่บันทึกความทรงจาจนกว่าผู้รักษาเงินสดจะขอ เบิกเงินชดเชย และหลักปฏิบัติของผู้รักษาเงินสดย่อยเพื่อตรวจสอบจานวนเงินสดย่อยท่ีถืออยู่ว่าถูกต้องหรือไม่ นั่นคือ การนาหลักฐานการจ่ายเงินสดย่อยกับจานวนเงินสดคงเหลือที่ถืออยู่ในมือมารวมกันจะต้องเท่ากับวงเงิน สดย่อย ทไี่ ด้รับมาเสมอ 3. เม่อื ผรู้ กั ษำเงินสดยอ่ ยขอเบกิ เงนิ ชดเชย บันทึกบญั ชใี นทะเบียนใบสาคญั จา่ ย โดย





4. กรณจี ำ่ ยเงนิ ชดเชยไม่ทันในวันส้ินเดือน หลกั ปฏิบัติในการบันทกึ บัญชี ไม่ตอ้ งบนั ทึก ท่ที ะเบียนจ่าย

- กำรรบั คนื สินคำ้ เมอ่ื กิจการรบั คนื สินคา้ จากลกู คา้ ในกรณีที่ขายสินค้าเป็นเงินสดเมื่อลูกค้าส่งคืนสินค้ามา กิจการต้องจา่ ยเงนิ คนื ให้แกล่ กู คา้ วิธีปฏิบตั ิ ปฏิบัติเชน่ เดียวกบั การซ้อื สนิ คา้ การจ่ายค่าใช้จา่ ยเมอื่ จะมกี ารจ่ายเงิน จากกิจการ รายจ่ายทุกรายจ่ายต้องนาไปบันทึกท่ีทะเบียนใบสาคัญจ่ายก่อนมีการจ่ายเงินทุกครั้ง นารายการ ดังกลา่ วมาบันทึกท่ที ะเบียนใบสาคญั จ่าย โดย