แผนการสอน โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.4.2 2.2558

(1) ครูนาสนทนากบั นักเรยี นวา่ ดาวเทียมส่วนใหญ่ขน้ึ สู่อวกาศไดด้ ้วยจรวดและยานขนสง่ อวกาศ ซ่ึงจะนา ดาวเทยี มขึ้นสู่วงโคจรแล้วจะปล่อยให้ดาวเทยี มโคจรรอบโลก ดังท่ไี ด้เรียนรู้มาแล้ว จากนนั้ ครูต้งั ประเด็นคาถาม เช่น ­ นักเรียนรู้จักดาวเทยี มชนดิ ใดบา้ ง ­ ในชีวติ ประจาวนั เราใช้ประโยชนจ์ ากดาวเทียมในดา้ นใดบ้าง ­ เรามกั จะได้ยนิ วา่ ดาวเทยี มขึ้นสวู่ งโคจร ในการรายงานข่าวเสมอ วงโคจรของดาวเทยี มคืออะไร ­ ดาวเทียมและยานอวกาศเหมอื นหรือแตกต่างกนั ในลักษณะใด (2) นกั เรียนช่วยกันตอบคาถามและแสดงความคิดเห็น โดยครูยังไม่เน้นคาตอบท่ีถกู ต้อง 2) ขน้ั สำรวจและคน้ หำ (1) นกั เรยี นศึกษาดาวเทียมและวงโคจรของดาวเทียมจากใบความรหู้ รอื ในหนงั สือเรยี น โดยครชู ว่ ยเช่ือมโยง ความรู้ใหมจ่ ากบทเรยี นกับความรเู้ ดิมทเ่ี รยี นรู้มาแล้ว ด้วยการใชค้ าถามนากระตุ้นให้นักเรียนตอบจากความรูแ้ ละ ประสบการณ์ของนกั เรียน (2) นกั เรียนแบ่งกลุ่ม สบื ค้นข้อมูลในประเด็นต่อไปนี้ ­ ดาวเทียมสอื่ สาร ­ ดาวเทียมอตุ นุ ิยมวิทยา ­ ดาวเทยี มสารวจทรพั ยากร ­ ดาวเทียมเพ่ือการศกึ ษาวิทยาศาสตร์ ­ ฯลฯ (3) สมาชกิ ในกลุ่มร่วมกันอภิปรายผลจากการสบื ค้นข้อมลู และเตรียมข้อมูลนาเสนอหน้าชน้ั เรียน (4) นกั เรียนแบง่ กลมุ่ แตล่ ะกลุ่มศึกษากิจกรรม สืบค้นข้อมูลการใชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยีอวกาศ และปฏิบัติ กจิ กรรมตามข้ันตอนท่ีวางแผนไว้ ดงั นี้ ­ ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกบั การใชป้ ระโยชน์จากเทคโนโลยีอวกาศในประเด็นต่อไปนี้  การใชป้ ระโยชนจ์ ากดาวเทียม  การใช้ประโยชน์จากยานขนสง่ อวกาศ ­ นาข้อมูลท่ีได้จากการสืบคน้ มารว่ มกันอภิปราย นาเสนอในรูปของรายงาน และจัดทาป้ายนเิ ทศแสดงผลงานของ กลุ่ม 3) ขน้ั อธบิ ำยและลงข้อสรุป (1) นกั เรยี นแต่ละกลมุ่ ร่วมกันอภิปรายผลของการปฏิบตั กิ จิ กรรม แล้วสง่ ตวั แทนออกมานาเสนอหน้าชั้นเรยี น (2) ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั อภิปรายผลจากการปฏิบัตกิ ิจกรรม (สบื คน้ ข้อมูลการใช้ประโยชนจ์ ากเทคโนโลยี) โดย ใชแ้ นวคาถาม เชน่ ­ ประเทศไทยใช้ประโยชน์จากดาวเทียมอุตุนยิ มวทิ ยาผา่ นภาพถา่ ยจากดาวเทียมในกรณีเกดิ พายไุ ตฝ้ นุ่ ภาพถ่าย จากดาวเทียมช่วยเราเตือนภัยได้อย่างไร (ภาพถ่ายพายไุ ตฝ้ ุ่นจากดาวเทยี มชว่ ยใหก้ ารพยากรณ์อากาศถูกตอ้ งเพราะจะได้

ภาพนน้ั ลว่ งหนา้ ก่อนที่พายุจะพัดเขา้ หาฝง่ั หลายวัน ทาใหเ้ ราทราบตาแหน่งและทิศทางการเคลื่อนทข่ี องพายุไดว้ ่ามีโอกาส จะเขา้ หาฝงั่ ณ ตาแหน่งใด มกี ารเปล่ียนทิศทางหรือไม่ ซงึ่ เปน็ การเตอื นภยั ล่วงหน้าทดี่ ีกวา่ ขอ้ มลู ดา้ นอนื่ ๆ) ­ ในโลกยคุ สารสนเทศนี้ ถ้าระบบดาวเทียมเกดิ ขดั ข้องหรอื สูญเสยี ไปแลว้ นกั เรียนคดิ ว่าจะ เกิดผลต่อการดารงชวี ติ ของมนษุ ยใ์ นเรอ่ื งใดบ้าง (ผลกระทบที่จะเกิดข้ึน เชน่ ทาให้การติดตอ่ สือ่ สารท้ังภายในและ ต่างประเทศโดยผา่ นทางโทรศพั ท์ โทรสาร วทิ ยุ และโทรทัศนใ์ ชก้ ารไมไ่ ด้ ขาดข้อมูลเกย่ี วกับสภาพภมู ิอากาศในแต่ละวัน การคมนาคมทางอากาศและทางเรือมปี ัญหาในการหาตาแหน่งและทิศทาง ฯลฯ) ­ นอกจากระบบดาวเทียมดา้ นอุตุนยิ มวิทยา ส่อื สาร และทรัพยากรธรรมชาติแลว้ นกั เรยี นคดิ วา่ ประเทศไทยควร มดี าวเทยี มระบบใดไวใ้ ชบ้ ริการอกี บา้ ง (พิจารณาจากคาตอบนักเรียน) ­ “ระบบขนส่งอวกาศมีความจาเป็นต่อการดารงชีวติ ของมนุษย์ในอนาคต” นกั เรยี นเหน็ ด้วยกบั คากล่าวน้ี หรอื ไม่ เพราะเหตุใด (พจิ ารณาจากคาตอบนักเรยี น) (3) ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ผลจากการปฏิบตั กิ ิจกรรม 4) ขั้นขยำยควำมรู้ (1) ครูใหน้ ักเรยี นดภู าพเก่ยี วกบั ประชากรบางสว่ นของโลกท่ีมีความยากจนมาก ขาดแคลนอาหาร เกดิ ภัย ธรรมชาติ แล้วใหน้ ักเรยี นร่วมกนั แสดงความคิดเห็นวา่ เหมาะสมหรอื ไม่ทปี่ ระเทศมหาอานาจตา่ ง ๆ ใช้งบประมาณ จานวนมากมายมหาศาลในการดาเนินโครงการอวกาศ แทนการนางบประมาณเหล่าน้ันไปชว่ ยเหลอื เพือ่ นมนุษยท์ ่ียากจน (2) ครูใหน้ ักเรียนสบื คน้ และรวบรวมข้อมูลเกีย่ วกับโครงการอวกาศท่นี ่าสนใจ เช่น  สถานอี วกาศนานาชาติ  โครงการอวกาศโรเซตตา (Rosetta)  โครงการอวกาศแคสสนิ ี (Cassini)  โครงการอวกาศเซติ (SETI-Search for Extraterrestrial Intelligence) (3) รว่ มกนั อภิปรายและสรุปขอ้ มูลท่ีได้จากการสืบค้น (4) นาเสนอผลการอภิปรายและข้อสรุปของกลมุ่ หนา้ ชั้นเรียน และ/หรอื จดั ทาเปน็ รายงาน (5) นักเรยี นร่วมกันอภปิ รายในประเดน็ ดาวเทียมไทยคมใหป้ ระโยชนก์ ับประเทศไทยในลักษณะใดบ้าง 5) ขนั้ ประเมิน (1) ครูให้นักเรยี นแตล่ ะคนพจิ ารณาวา่ จากหัวขอ้ ทเี่ รยี นมาและการปฏบิ ัติกิจกรรม มีจุดใดบ้างที่ยงั ไม่เข้าใจหรอื ยงั มีข้อสงสยั ถ้ามี ครูชว่ ยอธิบายเพ่ิมเติมใหน้ กั เรยี นเข้าใจ (2) นกั เรยี นรว่ มกันประเมินการปฏบิ ตั ิกจิ กรรมกล่มุ วา่ มปี ญั หาหรอื อุปสรรคใด และได้มีการแกไ้ ขอยา่ งไรบา้ ง (3) นกั เรยี นรว่ มกันแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับประโยชน์ที่ได้รับจากการปฏบิ ัติกจิ กรรม และการนาความรู้ที่ไดไ้ ป ใช้ประโยชน์ (4) ครทู ดสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นโดยการให้ตอบคาถาม เช่น ­ ดาวเทยี มและยานอวกาศแตกตา่ งกนั ในลกั ษณะใด

­ ดาวเทยี มคืออะไร มีความสาคญั ตอ่ มนุษย์ในด้านใดบ้าง ­ การสรา้ งสถานีอวกาศเพื่อใหม้ นษุ ยไ์ ด้ไปอย่อู าศัยแทนการอาศยั อยบู่ นพื้นโลกมคี วามเปน็ ไปไดห้ รือไม่ เพราะ เหตใุ ด ­ การแขง่ ขนั ดา้ นเทคโนโลยีอวกาศของประเทศมหาอานาจตา่ ง ๆ มขี ้อดีและขอ้ เสยี ตอ่ มวลมนษุ ยชาตบิ นโลก หรอื ไม่ เพราะเหตุใด ­ มนุษยใ์ ชป้ ระโยชน์จากเทคโนโลยอี วกาศในเร่ืองใดบา้ ง ข้นั สรปุ 1. ครูและนกั เรยี นร่วมกันสรุปเกี่ยวกับการใชป้ ระโยชน์จากเทคโนโลยอี วกาศ โดยรว่ มกันเขยี นเปน็ แผนท่คี วามคิด หรือผังมโนทศั น์ 2. ครูดาเนินการทดสอบหลังเรยี น โดยใหน้ ักเรยี นทาแบบทดสอบหลังเรยี นเพื่อวดั ความก้าวหน้า/ผลสมั ฤทธิ์ ทางการเรียน 5. ส่อื กำรเรยี นรู้ 1. ส่อื มลั ตมิ ีเดยี หรอื CD-Rom เก่ียวกบั ดาวเทยี ม ยานอวกาศ หรอื ภาพบนท้องฟา้ ท่ีปรากฏในกล้องอวกาศฮบั เบิล 2. แผนภาพการขน้ึ ­ลงของยานขนส่งอวกาศ 3. ภาพหรือข่าวเก่ียวกับการส่งดาวเทยี มธอี อส 4. ภาพเกี่ยวกับประชากรบางสว่ นของโลกทีม่ ีความยากจนมาก ขาดแคลนอาหาร หรือเกิดภยั ธรรมชาติ