Cอช31002ทักษะการขยายอาชีพ สรุป

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า ทักษะการขยายอาชีพ (อช31002) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ) หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาขนั พืนฐาน พุทธศกั ราช สาํ นกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ห้ามจาํ หน่าย หนงั สือเรียนเล่มนีจดั พมิ พด์ ว้ ยเงินงบประมาณแผน่ ดินเพือการศกึ ษาตลอดชีวติ สาํ หรับประชาชน ลิขสิทธิเป็นของ สาํ นกั งาน กศน. สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ที /

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า ทกั ษะการขยายอาชีพ (อช31002) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ลขิ สิทธิเป็นของ สาํ นกั งาน กศน. สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ที 29/2555

คาํ นํา กระทรวงศึกษาธิการไดป้ ระกาศใช้หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาขนั พืนฐาน พทุ ธศกั ราช เมือวนั ที กนั ยายน พ.ศ. แทนหลกั เกณฑแ์ ละวิธีการจดั การศึกษานอกโรงเรียน ตามหลกั สูตรการศกึ ษาขนั พืนฐาน พทุ ธศกั ราช ซึงเป็ นหลกั สูตรทีพฒั นาขึนตามหลกั ปรัชญาและ ความเชือพืนฐานในการจดั การศึกษานอกโรงเรียนทีมีกลุ่มเป้ าหมายเป็ นผใู้ หญ่มีการเรียนรู้และสังสม ความรู้ และประสบการณ์อยา่ งต่อเนือง ในปี งบประมาณ กระทรวงศึกษาธิการไดก้ าํ หนดแผนยุทธศาสตร์ในการขบั เคลือน นโยบายทางการศึกษาเพือเพิมศกั ยภาพและขีดความสามารถในการแข่งขนั ใหป้ ระชาชนไดม้ ีอาชีพ ที สามารถสร้างรายไดท้ ีมงั คงั และมนั คง เป็ นบุคลากรทีมีวินยั เปี ยมไปดว้ ยคุณธรรมและจริยธรรม และมี จิตสํานึกรับผิดชอบต่อตนเองและผอู้ ืน สํานักงาน กศน. จึงได้พิจารณาทบทวนหลกั การ จุดหมาย มาตรฐาน ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั และเนือหาสาระ ทงั กลุ่มสาระการเรียนรู้ ของหลกั สูตรการศึกษา นอกระบบระดับการศึกษาขันพืนฐาน พุทธศกั ราช ให้มีความสอดคลอ้ งตอบสนองนโยบาย กระทรวงศึกษาธิการ ซึงส่งผลให้ตอ้ งปรับปรุงหนงั สือเรียน โดยการเพิมและสอดแทรกเนือหาสาระ เกียวกบั อาชีพ คุณธรรม จริยธรรมและการเตรียมพร้อม เพือเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน ในรายวิชาทีมีความ เกียวข้องสัมพนั ธ์กนั แต่ยงั คงหลกั การและวิธีการเดิมในการพฒั นาหนังสือทีให้ผเู้ รียนศึกษาคน้ ควา้ ความรู้ด้วยตนเอง ปฏิบตั ิกิจกรรม ทาํ แบบฝึ กหัด เพือทดสอบความรู้ความเข้าใจ มีการอภิปราย แลกเปลียนเรียนรู้กบั กล่มุ หรือศกึ ษาเพมิ เติมจากภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ แหลง่ การเรียนรู้และสืออืน การปรับปรุงหนังสือเรียนในครังนี ได้รับความร่วมมืออย่างดียิงจากผทู้ รงคุณวุฒิในแต่ละ สาขาวชิ า และผเู้ กียวขอ้ งในการจดั การเรียนการสอนทีศึกษาคน้ ควา้ รวบรวมขอ้ มลู องค์ความรู้จากสือ ต่าง ๆ มาเรียบเรียงเนือหาใหค้ รบถว้ นสอดคลอ้ งกบั มาตรฐาน ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั ตวั ชีวดั และกรอบ เนือหาสาระของรายวชิ า สาํ นกั งาน กศน. ขอขอบคุณผมู้ สี ่วนเกียวขอ้ งทุกท่านไว้ ณ โอกาสนี และหวงั ว่า หนงั สือเรียนชุดนีจะเป็นประโยชนแ์ ก่ผเู้ รียน ครู ผสู้ อน และผเู้ กียวขอ้ งในทุกระดบั หากมีขอ้ เสนอแนะ ประการใด สาํ นกั งาน กศน. ขอนอ้ มรับดว้ ยความขอบคุณยงิ

สารบัญ หน้า คาํ นาํ คาํ แนะนาํ การใช้หนงั สือเรียน โครงสร้างรายวชิ าทกั ษะการขยายอาชีพ บทที ทักษะในการขยายอาชีพ 7 เรืองที ความจาํ เป็นในการฝึกทกั ษะอาชีพ เรืองที ทกั ษะการใชน้ วตั กรรมและเทคโนโลยเี พือการขยายอาชีพ 22 บทที ตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพให้มคี วามมนั คง เรืองที การตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพใหม้ นั คง บทที การพฒั นาตนเองเพอื การขยายอาชีพ เรืองที การวิเคราะห์ทาํ ความเขา้ ใจและรู้จกั ตวั ตนทีแทจ้ ริง เรืองที การพฒั นาทกั ษะการขยายอาชีพใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั บทที ความหมาย ความสําคญั ของการขยายอาชีพ เรืองที ความหมายของการจดั การขยายอาชีพ ตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เรืองที ความสาํ คญั ของการจดั การขยายอาชีพ เพอื ความมนั คง ตามแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง บทที ความรู้เบืองต้นเกยี วกบั การบริหารจดั การในการขยายอาชพี บทที การจดั ทาํ และพฒั นาระบบการขยายอาชีพ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เรืองที 1 องคป์ ระกอบของระบบขยายอาชพี 96 ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เรืองที การจดั ทาํ แผนธุรกิจ บทที การขับเคลอื นธุรกจิ เพอื การขยายอาชีพ เรืองที การควบคุมใหก้ ารขยายอาชีพเป็นไปตามแผนกลยทุ ธ์ เรืองที การตรวจสอบใหก้ ารปฏบิ ตั ิการขยายอาชีพเกิดผลตามแผนปฏิบตั ิการ บทที โครงการขยายอาชพี เรืองที การจดั ทาํ โครงการขยายอาชีพเพือนาํ เสนอแหล่งทุน

คําแนะนําการใช้หนังสือเรียน หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ าทกั ษะการขยายอาชีพ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย เป็นแบบเรียนทีจดั ทาํ ขึน สาํ หรับผเู้ รียนทีเป็นนกั ศึกษานอกระบบ ในการศึกษาหนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาทกั ษะการขยายอาชีพ ผเู้ รียนควร ปฏบิ ตั ิดงั นี 1. ศกึ ษาโครงสร้างรายวชิ าใหเ้ ขา้ ใจในหวั ขอ้ และสาระสาํ คญั มาตรฐานการเรียนรู้ระดบั และ ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั และขอบข่ายเนือหาของรายวิชานนั ๆ โดยละเอียด 2. ศึกษารายละเอียดเนือหาของแต่ละบทอยา่ งละเอียด และทาํ กิจกรรมตามทีกาํ หนด ถา้ ผเู้ รียน ไม่เขา้ ใจควรกลบั ไปศึกษาและทาํ ความเขา้ ใจในเนือหานนั ใหมใ่ หเ้ ขา้ ใจ ก่อนทีจะศกึ ษาเรืองต่อ ๆ ไป 3. ครูควรทบทวนสาระสาํ คัญของรายวิชาช่องทางการขยายอาชีพ (อช ) ให้ผูเ้ รียน สามารถเชือมโยงระหวา่ งรายวิชาได้ ทาํ ใหเ้ กิดความเขา้ ใจต่อเนืองกบั รายวชิ าทกั ษะการขยายอาชีพ 4. หนงั สือเรียนเล่มนีเน้นการจดั การเรียนรู้ในลกั ษณะกระบวนการส่วนใหญ่ จะยกตวั อยา่ ง อาชีพเกษตรกรรมแต่อาชีพอืนๆ กส็ ามารถนาํ กระบวนการไปใชไ้ ด้ 5. หนงั สือเรียนเล่มนีมี บท คือ บทที ทกั ษะในการขยายอาชีพ บทที ตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพใหม้ ีความมนั คง บทที การพฒั นาตนเองเพือการขยายอาชีพ บทที ความหมาย ความสาํ คญั ของการขยายอาชีพ บทที ความรู้เบืองตน้ เกียวกบั การบริหารจดั การในการขยายอาชีพ บทที การจดั ทาํ และพฒั นาระบบการขยายอาชีพ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บทที การขบั เคลือนธุรกิจเพือการขยายอาชีพ บทที โครงการขยายอาชีพ

โครงสร้างรายวชิ าทกั ษะการขยายอาชีพ (อช ) ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย มาตรฐานการเรียนรู้ระดบั และผลการเรียนรู้ทคี าดหวงั มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ 1. มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ ทกั ษะในการขยายอาชีพ เพือสร้างความมนั คงบนพืนฐานความรู้ใน กระบวนการผลิต กระบวนการตลาด ทีใช้นวตั กรรม เทคโนโลยีทีเหมาะสม มีความ หลากหลายทางชีวภาพ พฒั นาต่อยอดและประยกุ ตใ์ ชภ้ ูมิปัญญา 2. มีความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถจดั ทาํ แผนงานและโครงการธุรกิจเพือขยายอาชีพเขา้ สู่ ตลาดการแข่งขนั ตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งเพือสู่ความมนั คง ผลการเรียนรู้ทคี าดหวงั 1. อธิบายทกั ษะทีเกียวขอ้ งในกระบวนการผลติ และการตลาดทีใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยใี นการ ขยายอาชีพทีตดั สินใจเลือก 2. ตรวจสอบระบบความพร้อมในการขยายอาชีพใหม้ ีความมนั คง 3. ปฏิบตั ิการวิเคราะห์ตนเองและพฒั นาทกั ษะการขยายอาชีพใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั 4. อธิบายความหมาย ความสาํ คญั ของการจดั การอาชีพ เพือการขยายอาชีพได้ 5. ดาํ เนินการจดั ทาํ และหรือปรับปรุงแผนธุรกิจดา้ นการจดั การ การผลิตหรือ การบริการและ ดา้ นการจดั การ การตลาด ตามแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งได้ 6. ตรวจสอบระบบธุรกิจเพอื การขยายอาชีพได้ 7. ปฏิบตั ิการจดั ทาํ แผนและโครงการขยายอาชีพได้ ขอบข่ายเนือหา บทที ทกั ษะในการขยายอาชีพ บทที ตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพใหม้ คี วามมนั คง บทที การพฒั นาตนเองเพอื การขยายอาชีพ บทที ความหมาย ความสาํ คญั ของการขยายอาชีพ บทที ความรู้เบืองตน้ เกียวกบั การบริหารจดั การในการขยายอาชีพ บทที การจดั ทาํ และพฒั นาระบบการขยายอาชีพ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง บทที การขบั เคลอื นธุรกิจเพือการขยายอาชีพ บทที โครงการขยายอาชีพ

7 บทที ทักษะในการขยายอาชีพ ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั อธิบายทกั ษะทีเกียวขอ้ งในกระบวนการผลิตและการตลาดทีใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยใี นการ ขยายอาชีพทีตดั สินใจเลือก ขอบข่ายเนือหา เรืองที . ความจาํ เป็นในการฝึกทกั ษะอาชีพ เรืองที . ทกั ษะการใชน้ วตั กรรมและเทคโนโลยเี พอื การขยายอาชีพ สือประกอบการเรียนรู้ 1. เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองทกั ษะการทาํ งานบนฐานขอ้ มลู 2. เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองการต่อยอดภมู ิปัญญายกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน 3. เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองการสร้างความหลากหลาย เพือความมนั คงในอาชีพ 4. เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองการประเมนิ ประสิทธิภาพ นวตั กรรม เทคโนโลยี 5. เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองการวิเคราะห์เพือจาํ แนกบทบาทหน้าทีของนวตั กรรม เทคโนโลยี

8 เรืองที ความจําเป็ นในการฝึ กทกั ษะอาชีพ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จของการเรียนรู้ 1. มคี วามเขา้ ใจทกั ษะการทาํ งานบนฐานความรู้ 2. เขา้ ใจการเรียนรู้ต่อยอดภมู ิปัญญา ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน 3. เขา้ ใจความหลากหลายทางชีวภาพ และกิจกรรม เพือความมนั คงของอาชีพ แผนปฏิบัตกิ ารเรียนรู้ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จ กจิ กรรม การวดั ผล ประเมนิ ผล สือการเรียน ของการเรียนรู้ . มีความเขา้ ใจทกั ษะ เรียนด้วยตนเอง . การระบุเหตุการณ์ของ เอกสารหมายเลข การทาํ งานบนฐานความรู้ . ผูเ้ รียนแตล่ ะคนทาํ ความเขา้ ใจ การประกอบอาชีพที ใบความรู้เรืองทกั ษะการ ตอ้ งใชค้ วามรู้ขอ้ มลู ทาํ งานบนฐานขอ้ มูล เรืองทกั ษะการทาํ งานบน สารสนเทศ ฐานขอ้ มูลจากเอกสารใบความรู้ . ทบทวนประสบการณ์การ ทาํ งานบนฐานขอ้ มูลของ ตนเองแลว้ บรู ณาการความรู้ เขา้ ดว้ ยกนั หาแนวทาง วธิ ีการทาํ งานบนฐานขอ้ มลู เพอื ขยายขอบข่ายอาชีพของตนเอง . เขา้ ใจการเรียนรู้ต่อ เรียนด้วยตนเอง ยอดภมู ปิ ัญญา ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน . ผูเ้ รียนแตล่ ะคนทาํ ความเขา้ ใจ . การระบภุ มู ิปัญญาที เอกสารหมายเลข ใบความรู้เรืองการ . เขา้ ใจความ เรืองการต่อยอดภูมปิ ัญญา จะใชเ้ ป็นความสามารถ ตอ่ ยอดภูมิปัญญา หลากหลายทางชีวภาพ ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน และกิจกรรมเพือความ ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน หลกั ของการขยาย มนั คงของอาชีพ เอกสารหมายเลข เรียนโดยกล่มุ ขอบข่ายอาชีพ ใบความรู้เรืองการสร้าง ความหลากหลาย เพอื . ใหค้ ณะผเู้ รียนทเี ป็นกลมุ่ อาชีพ ความมนั คงในอาชีพ ลกั ษณะเดยี วกนั รวมกลมุ่ กนั . การกาํ หนดแนวทาง คน้ หาภมู ปิ ัญญาทจี ะตอ้ งใชเ้ ป็น การยกระดบั ความรู้ ความสามารถหลกั และกาํ หนด ใหส้ ูงขึน แนวทางยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน เรียนรู้ด้วยตนเอง ทาํ ความเขา้ ใจเรืองการสร้างความ 1. ไมค่ ิดเชิงเดียว หลากหลายในอาชีพ เพอื ความ . การบรู ณาการความ มนั คง ลดอตั ราเสียงของตลาด หลากหลาย สร้าง ความมนั คง

9 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง ทกั ษะการทาํ งานบนฐานข้อมลู การขยายอาชีพหลายคนใชว้ ธิ ีทาํ ตามกระแสความนิยม เห็นเขาไดด้ ีก็จะทาํ ตามเขาดว้ ย คิดตดั สินใจดว้ ยความรู้สึก บางคนก็ประสบผลสาํ เร็จแต่หลายคนพบความลม้ เหลว แต่หากเราหนั มามอง คนประสบความสาํ เร็จอาชีพมนั คง เราจะเห็นว่าบุคคลเหล่านีจะทาํ อะไรตอ้ งคิดอย่างถีถว้ น หาความรู้ ขอ้ มลู มากมายมาใชค้ ิดชงั นาํ หนกั โอกาสความสาํ เร็จ จดั ระบบทาํ การทดลองสรุปผลจนมนั ใจจึงจะมีการ ลงทุน การกระทาํ ลกั ษณะนีเป็ นลกั ษณะของคนทาํ งานบนฐานขอ้ มลู ผเู้ รียนการศึกษานอกระบบจึงมี ความจาํ เป็ นทีจะตอ้ งพฒั นาทกั ษะการทาํ งานบนฐานขอ้ มลู เพือให้การขยายอาชีพเริมตน้ ไดเ้ หมาะสม เฉพาะกบั ตนเอง กรอบแนวคดิ การทาํ งานบนฐานข้อมูล    ฐานขอ้ มลู อาชีพ ทุน สร้างแบบจาํ ลอง ปฏิบตั ิการใชแ้ ละ ผลติ ภณั ฑ์ อาชีพสาํ หรับตนเอง สรุปบทเรียน ลกู คา้ ตนเอง แผนภูมกิ รอบแนวคดิ การทาํ งานบนฐานข้อมูล จากแผนภูมิกรอบแนวคิดการทาํ งานบนฐานขอ้ มูล แสดงใหเ้ ห็นว่า การทาํ งานบน ฐานขอ้ มลู จะมีกิจกรรมอยา่ งนอ้ ย กิจกรรมทีจาํ เป็นสาํ หรับการพฒั นาตนเองของผเู้ รียนทีจะตอ้ งเรียนรู้ สร้างเป็นพฤติกรรมใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั ในอนั ทีจะเปลยี นแปลงหรือขยายขอบข่ายอาชีพสู่ความมนั คง ฐานข้อมลู อาชีพ การดาํ เนินการทางธุรกิจ มีองคป์ ระกอบร่วม องคป์ ระกอบดว้ ยกนั คือ (1) องคป์ ระกอบดา้ นทุน (2) องคป์ ระกอบดา้ นผลติ ภณั ฑ์ (3) องคป์ ระกอบดา้ นลกู คา้ (4) องคป์ ระกอบดา้ นตนเอง องคป์ ระกอบดงั กลา่ วเป็ นฐานขอ้ มูลอาชีพทีผเู้ รียนจะตอ้ งจดั ระบบขอ้ มลู ไวใ้ ชท้ าํ งาน โดยมีรายละเอียดดงั นี

10 . องค์ประกอบด้านทุน ประกอบดว้ ย . ทุนอสงั หาริมทรัพย์ ไดแ้ ก่ บา้ น ทีดิน โรงงาน ของทีเรามีอยู่ หรือตอ้ งจดั ซือ จดั ทาํ ไวใ้ ชท้ าํ ธุรกิจ . ทุนเงิน มีหรือยงั ถา้ ยงั ไม่มีแหล่งเงินทุนอย่ทู ีไหน จะเข้าถึงไดอ้ ย่างไร จะสู้กับ ดอกเบียไดห้ รือไม่ . องค์ประกอบด้านผลติ ภัณฑ์ ประกอบดว้ ย . คุณภาพของผลติ ภณั ฑ์ ตลาดตอ้ งการอยา่ งไร . กระบวนการผลิตทีตอ้ งใช้ . นวตั กรรม เทคโนโลยี การลดตน้ ทุน เป็นอยา่ งไร . นวตั กรรม เทคโนโลยี การผลิตจะเขา้ ถึงไดร้ ะดบั ใด . บรรจุภณั ฑ์ . การเกบ็ รักษา . องค์ประกอบด้านลูกค้า ประกอบดว้ ย . ค่านิยมเป็นอยา่ งไร . ช่องทางเขา้ ถงึ ลกู คา้ . การสร้างความภกั ดีใหเ้ กิดกบั ลกู คา้ . การส่งเสริมการขาย . องค์ประกอบด้านตนเอง ประกอบดว้ ย . ความรู้ทกั ษะการดาํ เนินงาน ตอ้ งมีอะไรบา้ ง . การพฒั นาทีมงาน คนงาน จะตอ้ งทาํ อะไร อยา่ งไร . ความน่าเชือถอื ของเรา . สงั คมสิงแวดลอ้ ม กบั สถานประกอบการของเรา จากรายละเอียดพอสงั เขปดงั กล่าวขา้ งตน้ ผเู้ รียนจะตอ้ งสืบคน้ เรียนรู้ ทาํ ความเขา้ ใจ อยา่ งลึกซึง สาํ หรับตดั สินใจออกแบบระบบทาํ งานหรือจะค่อย ๆ ศึกษา สร้างความมนั ใจดา้ นการจดั ทาํ แบบจาํ ลองอาชีพแลว้ ทดลองทาํ เพอื สรุปผล ตดั สินใจกาํ หนดขนาดธุรกิจ หรือจะยกเลกิ เปลยี นความคิด

11 การสร้างแบบจาํ ลองอาชีพ แบบจาํ ลองอาชีพ เป็นเหมือนสมมติฐาน เพอื การพิสูจนข์ องการทาํ อาชีพ โดยมีขนั ตอน ดาํ เนินการดงั นี ขันตอนที การศึกษาเบอื งต้นเพอื สรุปข้อมูล สร้างแบบจาํ ลองอาชีพ โดยเริมตน้ วิเคราะห์ฐานขอ้ มูลอาชีพทีเราจะทาํ ทัง องค์ประกอบ แลว้ นาํ ขอ้ มลู มา กาํ หนดรูปแบบเบืองตน้ เพอื การทดลองสรุปขอ้ มลู สารสนเทศ ดงั ตวั อยา่ ง ธุรกิจเป้ าหมาย กิจกรรม วิธกี ารทาํ งาน สมมติฐาน ปัจจยั นาํ เขา้ ปลกู มะเดือฝรังอบแหง้ - ขยายพนั ธุ์ . ใหผ้ ลผลติ ลกู สด . มะเดือฝรังสาย เขา้ สู่ตลาด - งานผลติ ป๋ ุยหมกั กก./ตน้ /ปี พนั ธุญ์ ีป่ ุน - งานผลิตจุลนิ ทรีย์ 2. ไดผ้ ลผลิตแหง้ . ขีไก่ทาํ ป๋ ุยหมกั - งานปลกู บาํ รุงรกั ษา . กก./ตน้ /ปี . จุลินทรีย์ พด. - งานอารักขาตน้ พืช . พนื ที ไร่สามารถ พด. และ พด. - งานเกบ็ เกียว ปลกู ได้ ตน้ . พนื ทีดิน ไร่ - งานอบแหง้ - งานบรรจุหีบห่อ ขันตอนที การจดั ทาํ แบบจาํ ลอง หลงั จากการศกึ ษาเบืองตน้ ผลการทดลองไดข้ อ้ มลู สารสนเทศตามทีกาํ หนดแลว้ นาํ มาจดั ทาํ แบบจาํ ลองธุรกิจ การผลติ ลกู มะเดือฝรังอบแหง้ (Fix) เขา้ สู่ตลาดใหไ้ ดส้ ปั ดาหล์ ะ กก. ดงั ตวั อยา่ งนี . รูปแบบการดาํ เนินงาน เป้ าหมาย เกณฑช์ ีวดั กิจกรรมวิธีการทาํ งาน ปัจจยั ดาํ เนินงาน ผลิตมะเดือฝรังอบแหง้ ความสาํ เร็จ . ขยายพนั ธุโ์ ดยวิธีปักชาํ . สารเคมีเร่งรากพชื (Fix) เขา้ สู่ตลาด 1. ผลผลติ สดได้ กก./ สปั ดาหล์ ะ กก. ตน้ /ปี แปรรูปเป็น . ผลติ ป๋ ุยหมกั จากมลู ไก่ ตนั /ปี .ถุงและขุยมะพร้าว ปักชาํ ผลแหง้ ได้ . กก./ตน้ /ปี . ตอ้ งปลกู ตน้ มะเดือฝรัง . งานผลติ จุลินทรีย์ , ลติ ร/ปี . มลู ไก่ ตนั จาํ นวน , ตน้ . ใชพ้ นื ที ไร่ . งานปลกู บาํ รุงรักษา ไร่ . จุลินทรีย์ . งานอารักขาพชื - พด. . งานเก็บเกียว - พด. . งานอบแหง้ - พด. . งานบรรจุหีบห่อ . ทีดินพฒั นา คุณภาพแลว้ ไร่

12 . เอกสารขันตอนการทํางาน เป็ นการนาํ กิจกรรมวิธีการไปจดั ทาํ รายละเอียดวิธีการ ขนั ตอนการทาํ งานเป็นเอกสาร เพือใหค้ นทาํ งานไดใ้ ชป้ ฏิบตั ิตาม ปฏิบตั ิการใชแ้ ละสรุปบทเรียน ขนั ตอนนีเป็นการปฏบิ ตั ิการเริมตน้ ทดลองเต็มรูปแบบการทาํ ธุรกิจจริงดา้ นการวางแผน ปฏิบตั ิการ(Plan) ทาํ งานตามแผนปฏิบตั ิการ(Do) ติดตามตรวจสอบหาขอ้ บกพร่อง (Check) ปฏิบตั ิการ แก้ไขข้อบกพร่อง (Action) เป็ นวงจร PDCA โดยในทุกขนั ตอนตอ้ งมีการจดบันทึกข้อมูลเกียวกบั ปรากฏการณ์ ผลทีเกิดและผลกระทบอย่างเป็ นระบบ เพือนาํ มาสรุปบทเรียนพฒั นาระบบธุรกิจให้มี ประสิทธิภาพอยา่ งต่อเนืองเขา้ สู่ความมนั คง สรุป การประกอบธุรกิจทังภาคการผลิต ภาคบริการ เป็ นอาชีพอิสระทีผปู้ ระกอบการตอ้ ง สร้างภมู ิคุม้ กนั ใหก้ บั ธุรกิจของตนเอง จะตอ้ งอาศยั ขอ้ มลู สารสนเทศทางอาชีพมากมาย ซึงสามารถจาํ กดั ขอบเขตลงได้ องคป์ ระกอบ คือ ( ) ทุน ( ) ผลติ ภณั ฑห์ รือบริการทีจะทาํ ( ) ลกู คา้ และ ( ) ตนเอง มา ใชต้ งั แต่เริมต้นคิดตัดสินใจ กาํ หนดแบบจาํ ลองอาชีพใหเ้ หมาะสมกบั ตนเอง และปฏิบตั ิการใชส้ รุป บทเรียนเป็นองคค์ วามรู้ทีจะตอ้ งถกู พฒั นาใหส้ ูงสุดเป็นระยะ ๆ ดว้ ยตนเอง การกระทาํ ดงั กล่าวหรือเรือง ของการใชข้ อ้ มลู สารสนเทศเข้ามาใชท้ าํ งานทงั สินจาํ เป็ นทีผเู้ รียนจะตอ้ งพฒั นาทกั ษะการทาํ งานบน ฐานขอ้ มลู ไปอยา่ งต่อเนือง

13 กจิ กรรมที 1. ผเู้ รียนพจิ ารณาอาชีพของตนเอง หรืออาชีพทีสนใจวา่ มคี วามจาํ เป็นตอ้ งฝึกทกั ษะเพือขยายอาชีพ ดา้ นใดบา้ ง อยา่ งไร 2. ผเู้ รียนสร้างแบบจาํ ลองอาชีพทีตนเองประกอบอยู่ หรืออาชีพตามความสนใจ หรือถอดบทเรียน การจาํ ลองอาชีพจากภมู ิปัญญามา อาชีพ โดยมีองคป์ ระกอบ ขนั ตอน คือการศึกษาเบืองตน้ เพือสรุปขอ้ มลู สร้างแบบจาํ ลองอาชีพ และการจดั ทาํ แบบจาํ ลอง

14 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การต่อยอดภูมปิ ัญญายกระดบั ความรู้ให้สูงขึน การถ่ายทอดภมู ิปัญญาจากเจา้ ขององคค์ วามรู้ไปสู่บุคคลทีรับการถา่ ยทอด ส่วนใหญ่จะ ใหค้ วามสาํ คญั กบั เทคนิค ขนั ตอน วิธีการของการทาํ งานหรือการแกป้ ัญหา แต่ในความเป็ นจริงแลว้ ภูมิปัญญายงั มีองค์ประกอบอืน ๆ อีกมากมาย เป็ นองค์รวมทีจะนาํ ไปสู่ความสําเร็จ มนั คง ยงั ยืนได้ แต่ผรู้ ับการถ่ายทอดมกั จะม่งุ ไปรับเทคนิควิธีการมากกวา่ เช่น ภูมิปัญญาแยกอินทรียก์ ็จะใหค้ วามสาํ คญั กบั วิธีการทาํ ป๋ ุยหมกั ป๋ ุยนาํ เท่านัน ทงั ๆ ยงั มีส่วนประกอบอืน ๆ ทีสาํ คญั มากมาย ดงั นัน การต่อยอด ภมู ิปัญญาจึงเป็นเรืองทีจะตอ้ งมีกระบวนการคิดวิเคราะห์อยา่ งเป็ นระบบ เพือยกระดบั ความรู้ให้สูงขึน สอดคลอ้ งไปกบั ยคุ สมยั กรอบความคดิ การถ่ายทอดภูมิปัญญาน่าจะมีกรอบแนวคิด ดงั นี ขนั ตอนการวิเคราะห์ ขนั ตอนศกึ ษา ขนั ตอนพฒั นา ภูมปิ ัญญา เจาะลกึ . วิเคราะหภ์ มู ปิ ัญญาระบุภารกิจ ระบุความรู้สารสนเทศ ต่อยอดภมู ปิ ัญญา ปรับแต่งพฒั นาเขา้ สู่ยคุ สมยั . วิเคราะหภ์ ารกิจระบุกิจกรรม และขอ้ มลู ศึกษาทบทวน . วิเคราะหก์ ิจกรรมระบุขนั ตอนระบบ ทาํ ความเขา้ ใจใหก้ ระจ่าง . วิเคราะห์ขนั ตอนระบบ ระบุเทคนิควิธีการ

15 . กรอบการคิดวิเคราะห์ ภมู ิปัญญาและการศกึ ษาเจาะลึก กรณีการผลติ ผลมะเดือฝรังอบแหง้ ภารกจิ กิจกรรม ขนั ตอนระบบของภูมปิ ัญญา เทคนิควิธีการ สารสนเทศ ความรู้ทีจาํ เป็น ผลติ ผลสด การขยายพนั ธุ์ . การควนั กิง 1.1.1 เลอื กตาํ แหน่งใตต้ า . . ใชม้ ีดควนั รอบกิง . . ขดู เยอื เจริญออก . ทาฮอร์โมนเร่งราก ชนิดของฮอร์โมน ใหป้ ิ ดทบั รอยแผล เร่งรากและวิธีใช้ ดา้ นบน ทีมจี าํ หน่ายใน ทอ้ งตลาด การปลกู บาํ รุงรักษา . การห่อวสั ดุตอน การอารักขาพืช ผลิตผล การเกบ็ เกียว อบแหง้ การแปรรูป การบรรจุภณั ฑ์ . กรอบการคิดพฒั นาต่อยอดภูมปิ ัญญาเขา้ สู่ยคุ สมยั ภูมปิ ัญญา ทฤษฎีแนวคิดยคุ ใหม่ . ภารกิจของภมู ปิ ัญญา . ความเหมาะสมของ . บทบาทหนา้ ทีของ การบริหารจดั การคุณภาพ ผปู้ ระกอบการธุรกิจ . กิจกรรม ขนั ตอนระบบ . การบริหารทรัพยากรดาํ เนินงาน ของภมู ิปัญญา . ความเหมาะสมของ . การบริหารการผลิต . เทคนิควิธีการ ระบบการผลิต . การควบคุมคุณภาพ . คุณภาพผลผลติ . ความเหมาะสมของ . ประสิทธิภาพของกระบวนการผลิต เทคนิควธิ ีการ . ความสามารถของปัจจยั นาํ เขา้ 3.1 ความสามารถลดตน้ ทุนและเวลา . มคี วามถกู ตอ้ ง เสียหายนอ้ ย . สิงแวดลอ้ มปลอดภยั

16 จากกรอบแนวคิดดงั กลา่ ว ผเู้ รียนจะพบว่า การขยายอาชีพหรือพฒั นาอาชีพเขา้ สู่ความ มนั คงเป็นเรืองของการคิด วเิ คราะห์ การใชส้ ารสนเทศขอ้ มลู การประยกุ ตใ์ ชค้ วามรู้ เป็ นเรืองสาํ คญั ของ การต่อยอดภูมปิ ัญญามายกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน การต่อยอดภูมปิ ัญญายกระดบั ความรู้ให้สูงขึน เป็ นกระบวนการขันตอนการวิเคราะห์ภูมิปัญญาทอ้ งถิน เพือให้มีความรู้เกิดความ กระจ่างในองคค์ วามรู้ของภูมิปัญญานาํ ไปสู่การวเิ คราะห์ ระบุ ทฤษฎีแนวคิดยคุ ใหม่ใชย้ กระดบั ความรู้ ใหส้ ูงขึนดงั แผนภมู นิ ี

17 แผนภูมติ ่อยอดภูมปิ ัญญายกระดับความรู้ ภมู ิปัญญาผลิตผลมะเดือฝรังอบแหง้ การวิเคราะหร์ ะบบ เพอื ระบุทฤษฎีแนวคิด ยคุ ใหมใ่ ชย้ กระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน ภารกจิ ความเหมาะสมของ การบริหารจดั การ . การผลติ ผลสด - บทบาทเจา้ ของธุรกจิ ขอ้ มลู สารสนเทศ . การผลิตผลแหง้ - การบริหารทรัพยากร ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน - การบริหารการผลิต กิจกรรมระบบ - การควบคุมคุณภาพ . การบริหารจดั การคณุ ภาพ การดาํ เนินงาน ISO 90001/2000 ความเหมาะสมของระบบ - คุณภาพผลผลิต - ประสิทธิภาพของ ขอ้ มลู สารสนเทศ กระบวนการ ยกระดบั ความรู้ใหส้ ูงขึน - ความสามารถของ ปัจจยั ดาํ เนินการ . การกาํ หนดมาตรฐานผลผลติ ความเหมาะสมของ . การจดั การระบบ ISO เทคนิควธิ ีการ 3. การควบคุมเชิงกลยทุ ธ์ . การขยายพนั ธุ์ . การปลกู ปัจจยั การควนั การห่อ กิงพนั ธุ์ . การอารักขาพืช นาํ เขา้ กิง วสั ดุ พร้อมปลกู ขนั ตอน . เลือกตาํ แหน่งใตต้ า . นาํ ถุงขนาด 2” บรรจุขุย วิธีการ . ควนั เปลือกใตต้ า มะพร้าวมีความชืนมดั ปากถุงให้ ทาํ งาน 3. ขดู เยือเจริญ แน่น . ทาฮอร์โมนเร่งราก . ผา่ ถุงมีความยาวหุม้ รอยแผล ใหม้ ิดชิด 3. มดั ตุม้ ดว้ ยเชือกฟางติดกบั กงิ ใหแ้ น่น . ทาฮอร์โมนเร่งราก

18 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การสร้างความหลากหลายเพอื ความมนั คงในอาชีพ กรอบความคดิ ความหลากหลาย ผลผลิตเพมิ มรี ายได้ อาชีพ ทางชีวภาพและ มนั คง กิจกรรม ยงั ยนื การหมนุ เวียน เปลียนรูปบน ความหลากหลาย รูปแสดงผงั ความสัมพนั ธ์ของการสร้างความหลากหลายสู่ความมนั คงในอาชีพ การสร้างความหลากหลาย การสร้างความหลากหลายในอาชีพเป็ นภูมิปัญญา เพือใชส้ ร้างภูมิคุม้ กนั ใหก้ บั การดาํ รง อาชีพตามหลกั ทฤษฎีใหม่ของพระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู ัวรัชกาลปัจจุบนั มีพระราชประสงคท์ ีจะให้ อาชีพเกษตรกรสู่ความเข้มแข็งมนั คงยงั ยืน ด้วยการให้ปลูกขา้ ว ปลูกผกั ผลไม้ และเลียงไก่ ไวก้ ินใน ครอบครัวเหลือขาย เลียงหมูไวเ้ ป็ นเงินเก็บ เงินออม ปลูกไมใ้ ชง้ าน ใชเ้ ป็ นเชือเพลิง ให้ร่มเงา จดั การ บา้ นเรือนให้สะอาด ชีวิตก็จะรํารวยความสุข (จากความจาํ ของผเู้ ขียน เมือครังเขา้ เฝ้ าถวายงานโครงการ เกษตรธรรมชาติถาวรนิมิตอนั เนืองมาจากพระราชดาํ ริ จงั หวดั นครนายก พ.ศ. โดยมีพระมหาถาวร จิตตภาวโรวงศม์ าลยั เป็นผอู้ ุปถมั ภ)์ พระราชดาํ รัสของพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว บ่งชีถึงการสร้างความหลากหลายทาง ชีวภาพ การหมุนเวียนเปลียนรูปบนความหลากหลายไดผ้ ลผลิตพอเพียงกบั การกินอยู่ และเหลือขายเป็ น รายไดใ้ ชด้ าํ รงชีวิต

19 ตวั อย่าง การหมนุ เวยี นบนความหลากหลายทางชีวภาพของอาชีพเกษตรกร การหมนุ เวยี นระหว่างชีวภาพ ผ้ใู ห้ ผ้รู ับ ประโยชน์จากการหมุนเวยี น ชีวภาพ สิงทีได้ รําขา้ ว ผกั - ราํ ขา้ วใชเ้ ป็นอาหารจุลินทรีย์ พฒั นาดิน ฟางขา้ ว ไมผ้ ล - ฟางขา้ งเป็นอินทรียวตั ถุใชท้ าํ ป๋ ุยหมกั ไมใ้ ชง้ าน ขา้ ว ราํ ขา้ ว เป็ด ฟางขา้ ว ไก่ - หมนุ เวียนเป็นอาหารสตั ว์ หมู ปลา เศษผกั ผลไม้ เป็ ด ผกั ส่วนกินไมไ่ ด้ ไก่ - หมนุ เวยี นเป็นอาหารสตั ว์ ไมผ้ ล ขายไมไ่ ด้ หมู ปลา ไมใ้ ชง้ าน ใบร่วงหล่นลงหนา้ ดิน ขา้ ว - ใบตกลงดินยอ่ ยสลายเป็นป๋ ุยอินทรีย์ (ไมป้ ่ าตระกลู ถวั ) ผกั ไมผ้ ล เป็ ด อุจจาระ ขา้ ว - ใชท้ าํ ป๋ ุยหมกั บาํ รุงดินใหธ้ าตุอาหาร ไก่ ปัสสาวะ ผกั แก่พืช หมู ขน ไมผ้ ล ไมใ้ ชง้ าน จากตวั อย่างการหมุนเวียนดงั กล่าวทาํ ให้เกษตรกรสามารถลดตน้ ทุนลงได้ หากมีการ จดั การวางแผนการทาํ งานตามสูตรพระราชทาน + + + ประกอบดว้ ยพืนทีนาํ ส่วน ใชก้ กั เก็บนาํ เลยี งปลา พนื ทีทาํ นา ส่วน จะมผี ลผลิตพอเพียงหมุนเวยี นระหว่างชีวภาพ พนื ทีปลกู ผกั ผลไมแ้ ละไมใ้ ช้ งาน ส่วน และพนื ทีอยอู่ าศยั เลยี งสตั วแ์ ละทางเดินอีก ส่วน โครงสร้างสูตรพระราชทานดงั กล่าวจะ สามารถจดั ระบบการผลิตทีพงึ พาปัจจยั ภายนอกไดน้ อ้ ยทีสุด

ตวั อย่าง การเปลยี นรูป แปรรูป ยกระดบั มลู ค่าผลผลิต 20 ชีวภาพ ผลผลติ การแปรรูปยกระดบั มลู ค่า - ขา้ วกลอ้ ง ขา้ วเปลอื ก - ขา้ วขาว - ธญั พชื เพอื สุขภาพ ขา้ ว รํา - เชีอเพลงิ แท่ง แกลบ - หวั ไชโป้ วหวาน หวั ผกั กาดขาว - เกียมฉ่าย ผกั กาดเขียว - กง๊ ฉ่าย - ผกั กาดดอง ผกั - นาํ พริกเผา พริกชีฟ้ า - นาํ พริกตาแดง หวั หอม - กระเทียมดอง หวั กระเทียม - ผลไมอ้ บแหง้ ผลไม้ - ผลไมก้ วน - นาํ สม้ สายชูหมกั ไมผ้ ล - ถา่ น - นาํ สม้ ควนั ไม้ ไมโ้ ตเร็ว ไมเ้ ชือเพลิง - เครืองเรือน ไมใ้ ชง้ าน - กระดาน - หมสู ม้ เนือหมู - หมแู หนม - หมกู นุ เชียง หมู มนั หมู - สบ่เู หลวอาบนาํ - สบ่ลู า้ งชาม - แคบหมู จากตวั อยา่ ง จะเห็นวา่ การแปรรูปทาํ ใหเ้ กิดความหลากหลายทางกิจกรรมมากมายทีจะ ทาํ ให้เกิดการเพิมผลผลิตและผลิตภณั ฑส์ ามารถใชอ้ ยู่ ใชก้ ินเหลือขาย เพิมมูลค่าสร้างใหเ้ กิดรายไดส้ ู่ ความมนั คงยงั ยนื ได้

21 ปัจจยั แห่งความสําเร็จ ปั จจัยแห่ งความสําเร็ จของการสร้ างความหลากหลายทางชี วภาพและกิ จกรรมที จะ จดั การใหค้ วามหลากหลายต่าง ๆ นันลงตวั คงไม่มีสูตรสาํ เร็จเป็ นเรืองทีผเู้ รียนจะตอ้ งเรียนรู้คน้ พบได้ ดว้ ยตนเองจากวิธีการต่าง ๆ เช่น . การสืบคน้ ขอ้ มลู สารสนเทศต่าง ๆ นาํ มาวิเคราะห์หาความลงตวั แลว้ จดั ระบบการ ดาํ เนินงาน . การถอดบทเรียนจากผปู้ ระสบความสาํ เร็จนาํ ขอ้ มูลสารสนเทศทีไดม้ าจดั ระบบให้ เหมาะสมกบั ตนเอง . การทดลอง เพือตรวจสอบระบบการดาํ เนินงานทีได้มาจากขอ้ มูลสารสนเทศว่า เกิดผลตามความรู้เพียงใดจะตอ้ งเพมิ เติมพฒั นาอะไร จึงอาจจะสรุปไดว้ า่ ปัจจยั แห่งความสาํ เร็จของการใชค้ วามหลากหลายทางชีวภาพและ กิจกรรมมาสร้างความมันคงยงั ยืนในอาชีพได้อย่างลงตัว คือ การทาํ งานบนฐานข้อมูลและใช้ กระบวนการวจิ ยั มาเป็นเครืองมือของผเู้ รียนนนั เอง กจิ กรรมที ใหผ้ เู้ รียนบอกการหมนุ เวยี นบนความหลากหลายทางชีวภาพ หรือกิจกรรมในอาชีพของตนเอง หรือสมั ภาษณ์ผปู้ ระกอบอาชีพทีสนใจมา อาชีพ ตามรูปแบบ ดงั นี การหมุนเวยี นระหว่างชีวภาพหรือกจิ กรรม ประโยชน์จากการ หมนุ เวยี น ผ้ใู ห้ ผ้รู ับ ชีวภาพ สิงทไี ด้

22 เรืองที ทกั ษะการใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยเี พอื การขยายอาชีพ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จของการเรียนรู้ 1. ประเมินประสิทธิภาพตดั สินใจยอมรับหรือปฏิเสธนวตั กรรมหรือเทคโนโลยไี ด้ 2. มีความรู้ ความเขา้ ใจและจาํ แนกบทบาทหนา้ ทีของนวตั กรรมหรือเทคโนโลยไี ด้ 3. ปฏบิ ตั ิการใชน้ วตั กรรมและเทคโนโลยไี ดอ้ ยา่ งคลอ่ งแคลว่ แผนปฏบิ ตั กิ ารเรียนรู้ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จ กจิ กรรม การวดั ผล ประเมนิ ผล สือการเรียนรู้ ของการเรียนรู้ . ประเมินประสิทธิภาพ เรียนด้วยตนเอง ตดั สินใจ ยอมรับ หรือ . ผเู้ รียนทาํ ความเขา้ ใจเกียวกบั . ความสามารถตอบสนอง เอกสารหมายเลข ปฏเิ สธนวตั กรรมหรือ การประเมนิ ประสิทธิภาพ วตั ถปุ ระสงค์ เรือง การประเมิน เทคโนโลยไี ด้ นวตั กรรมหรือเทคโนโลยจี าก . ประหยดั ค่าใชจ้ ่าย ประสิทธิภาพ เอกสารใบความรู้ . ทาํ ใหง้ านดาํ เนินไปอยา่ ง นวตั กรรมเทคโนโลยี . ปฏิบตั ิการประเมินนวตั กรรม รวดเร็ว เทคโนโลยที ีภาครัฐและ เอกชนเสนอใหใ้ ช้ . มคี วามเขา้ ใจ สามารถ เรียนด้วยตนเอง จาํ แนกบทบาท หนา้ ที . ผเู้ รียนนาํ นวตั กรรมหรือ . บอกบทบาท เอกสารหมายเลข ของนวตั กรรมหรือ เทคโนโลยที ีตดั สินใจใชม้ า . บอกหนา้ ที เรือง การวเิ คราะหเ์ พือ เทคโนโลยไี ด้ วเิ คราะห์ ศกึ ษา บทบาท หนา้ ที จาํ แนก เพอื ทราบรายละเอยี ดและ บทบาทหนา้ ทีของ ประยกุ ตใ์ ชใ้ หถ้ กู ตอ้ งไดด้ ว้ ย นวตั กรรมเทคโนโลยี การศึกษาตวั อยา่ งการวิเคราะห์ จากเอกสารใบความรู้ . ปฏบิ ตั ิการใชน้ วตั กรรม เรียนด้วยตนเอง และเทคโนโลยไี ดอ้ ยา่ ง ใหผ้ เู้ รียนศกึ ษาขนั ตอนการทาํ งาน . ใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี - คล่องแคลว่ ของนวตั กรรม เทคโนโลยี แลว้ อยา่ งคลอ่ งแคล่ว ทาํ ตาม ตรวจสอบหาขอ้ บกพร่อง ของตนเองในการใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี แลว้ ฝึกการใชง้ านจน คล่องแคล่ว

23 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การประเมนิ ประสิทธิภาพนวตั กรรม เทคโนโลยี กรอบความคดิ ความถกู ตอ้ งได้ ตามวตั ถปุ ระสงค์ ประสิทธิภาพ ลดตน้ ทุน รวดเร็ว จากแผนภูมิสามารถอธิบายได้ว่า ประสิทธิภาพมีองค์ประกอบร่ วมอย่างน้อย องค์ประกอบ คือ ( ) ความถูกต้องเป็ นไปตามวตั ถุประสงค์ ( ) มีความรวดเร็ว และ ( ) สามารถลด ตน้ ทุนรายจ่ายได้ นอกจากนนั ในแต่ละองคป์ ระกอบจะตอ้ งมีความสมั พนั ธต์ ่อกนั หากนาํ กรอบแนวคิดนี มาอธิบายกบั ประสิทธิภาพของนวตั กรรมหรือเทคโนโลยอี าจจะสรุปไดว้ า่ ประสิทธิภาพของนวตั กรรม เทคโนโลยกี ารประกอบอาชีพขึนอยกู่ บั องคป์ ระกอบ ดงั นี 1 ความสามารถทาํ งานไดถ้ กู ตอ้ งตามวตั ถปุ ระสงคแ์ ละมีขอ้ เสียนอ้ ย 2 ประหยดั ค่าใชจ้ ่าย 3 ทาํ งานไดร้ วดเร็ว

24 ประเมนิ การทํางานให้ถูกต้องตามวตั ถุประสงค์ของเทคโนโลยี การประเมินความสามารถทาํ งานไดต้ ามวตั ถุประสงคข์ องนวตั กรรม เทคโนโลยี ผเู้ รียน ตอ้ งคิดลกั ษณะบ่งชีความสาํ เร็จ และตวั ชีวดั ความสาํ เร็จดว้ ยตนเอง ดงั ตวั อยา่ งนี ตวั อย่าง การประเมินการทาํ งานใหถ้ กู ตอ้ งตามวตั ถุประสงค์ องค์ประกอบการประเมนิ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จ เกณฑ์ชีวดั ความสําเร็จของงาน . การทาํ ไดต้ ามวตั ถปุ ระสงค์ . เนืองานทีนวตั กรรม เทคโนโลยี . ความสามารถขนั ตาํ ทียอมรับได้ ทาํ ได้ ร้อยละ ของเนืองาน . ความเสียหายของผลงาน . ผลงานทีเสียหายหรือไม่ผา่ น . ความเสียหายขนั สูงสุดทียอมรับ คุณภาพ ไดร้ ้อยละ ของงาน จากตวั อยา่ งเกณฑก์ ารประเมิน เพือให้เห็นรูปธรรมจึงขอยกตัวอย่างการกาํ หนดเกณฑ์การ ประเมนิ การทาํ งานไดถ้ กู ตอ้ งของนวตั กรรม เทคโนโลยี ดงั นี ตวั อย่าง เกณฑก์ ารประเมนิ การทาํ งานไดถ้ กู ตอ้ งของนวตั กรรมจุลนิ ทรีย์ องค์ประกอบการประเมนิ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จ เกณฑ์ชีวดั ความสําเร็จของงาน . การหมกั สงั เคราะห์ หลงั จากปรุงส่วนผสมกบั จุลนิ ทรีย์ กระบวนการหมกั ตอ้ งแลว้ เสร็จ อนิ ทรียวตั ถใุ หเ้ ป็นป๋ ุยหมกั เสร็จแลว้ กระบวนการหมกั ตอ้ ง ภายใน – วนั โดยกระบวนการ ดาํ เนินการแลว้ เสร็จภายใน – จุลินทรีย์ % วนั โดยกระบวนการของจุลนิ ทรีย์ . ความเสียหายของป๋ ุยหมกั อนิ ทรียวตั ถคุ วรจะไดร้ ับการยอ่ ย จะมอี นิ ทรียวตั ถทุ ียงั ไมย่ อ่ ยสลาย สลายใหม้ ากทีสุด ไดไ้ มเ่ กินร้อยละ ตวั อย่าง การประเมินเทียบเคียงการทาํ งานไดต้ ามจุดประสงคข์ องจุลินทรีย์ สาํ นกั องค์ประกอบการประเมนิ เทคนิคการใช้ พด. + พด. จุลนิ ทรีย์เอกชน กระบวนการหมกั ตอ้ ง กระบวนการหมกั ความร้อน กระบวนการหมกั ความร้อนสูงมาก ดาํ เนินการแลว้ เสร็จภายใน °C - °C และเยน็ ลงทงั หมด ตอ้ งใชแ้ รงงานคนเขา้ ไปกลบั กอง – วนั โดยกระบวนการ ภายใน – วนั เป็นกระบวนการ ป๋ ุยทุก ๆ ชวั โมง เพือรักษา ของจุลนิ ทรีย์ ทาํ งานของจุลินทรีย์ % อณุ หภูมติ อ้ ง °C - °C อนิ ทรียวตั ถคุ วรจะไดร้ ับ มีอินทรียวตั ถุทีราเดินมากกว่า มีอินทรียวตั ถุทีราเดินไดเ้ พยี งร้อย การยอ่ ยสลายใหม้ ากทีสุด ร้อยละ ละ จากตาราง บ่งชีให้เห็นว่า จุลินทรี ย์ พด. + พด. สามารถทํางานได้ถูกต้องตาม วตั ถปุ ระสงคม์ ากกวา่ ชนิดอืน

25 ประเมนิ ความประหยดั ค่าใช้จ่าย เป็ นการประเมินเทียบเคียงระหว่างนวตั กรรมเทคโนโลยีอนั ใหม่ทีจะนาํ เข้ามาใช้ เทียบเคียงกบั นวตั กรรม เทคโนโลยเี ก่า โดยมตี วั แปรการประเมินประกอบการ 1 ราคานวตั กรรม เทคโนโลยตี อ้ งจ่ายเท่าไร 2 ค่าใชจ้ ่ายระหวา่ งการใชเ้ ท่าไร 3 ลดรายจ่ายจากเดิมเท่าไร ตวั อย่าง การประเมินเทียบเคียงค่าใชจ้ ่ายนวตั กรรม เทคโนโลยี เป้ าหมาย : พรวนดินใหล้ ะเอียดบนพนื ที ไร่ ใหแ้ ลว้ เสร็จไมเ่ กิน ชวั โมง ( วนั ) ใช้แรงงาน คน ขุด พรวน ด้วยจอบ ใช้เครืองจอบหมุนแบบเดนิ ตามเครอื งยนต์ แรงม้า . ราคานวตั กรรมเทคโนโลยี . ราคานวตั กรรมเทคโนโลยี - ตอ้ งใชค้ น คน ค่าแรงงาน - รถพรวนแบบเดินตามราคาคนั ละ , บาท ทาํ งานได้ คน/ บาท/วนั ตอ้ งจ่าย , ชวั โมง คิดค่าใชจ้ ่ายชวั โมงละ บาท ค่าแรงงาน , บาท - พนื ทีขนาด ไร่ ใชเ้ วลาทาํ งาน ชวั โมง ตอ้ งเสียค่าใชจ้ ่าย บาท . ค่าใชจ้ ่ายระหวา่ งการใชง้ าน . ค่าใชจ้ ่ายระหวา่ งใชง้ าน - เครืองดืมชกู าํ ลงั 15 ขวด บาท - ค่านาํ มนั เชือเพลงิ ชวั โมง ขนาด ลิตร - นาํ เยน็ บาท เป็นเงิน บาท รวม บาท - ค่าใบมีดพรวนเสียหาย ประมาณ บาท - ค่าแรงคนงาน คน บาท รวม บาท รวมรายจ่ายทงั หมด , บาท รวมรายจ่ายทงั หมดเป็นเงิน บาท 4. ลดรายจ่ายจากเดิม ค่าใชจ้ ่ายโดยแรงงานคน , บาท ค่าใชจ้ ่ายโดยเครืองจอบหมนุ แบบเดินตาม บาท จึงสามารถลดรายจ่ายได้ , บาท

26 ประเมนิ ความรวดเร็ว เป็นการประเมินเทียบเคียงหรือเปรียบเทียบระหว่างการใชเ้ วลาทาํ งานจากนวตั กรรม เทคโนโลยที ีจะนาํ เขา้ กบั นวตั กรรม เทคโนโลยที ีใชอ้ ยเู่ ดิม ดงั ตวั อยา่ งการพรวนดินการใชแ้ รงงานคนกบั เครืองจกั รกลขนาดเลก็ พบว่า เครืองจกั รกลขนาดเลก็ พรวนดิน ใชเ้ วลาเพียง ชวั โมง แต่แรงงานคน จะตอ้ งใชเ้ วลาถึง ชวั โมง ตอ้ งพบกบั ความยงุ่ ยากในการจดั การคนใหท้ าํ งานไปตามเป้ าหมาย สรุป การตดั สินใจนาํ นวตั กรรม เทคโนโลยีเขา้ มาใชป้ ระกอบอาชีพ จาํ เป็ นตอ้ งประเมินให้ มองเห็นเหตุผลการนาํ เขา้ มา ความคุม้ ค่า และศกั ยภาพในการเป็นภมู คิ ุม้ กนั ใหอ้ าชีพมนั คงยงั ยนื จึงตอ้ งมี การประเมนิ ดว้ ยองคป์ ระกอบทงั ดา้ นและตวั แปรร่วมต่าง ๆ จึงมีความจาํ เป็ นทีจะตอ้ งแสวงหาความรู้ ขอ้ มลู ใหม้ ากพอทีจะใชป้ ระเมินตดั สินใจ ดงั นนั การประเมินประสิทธิภาพนวตั กรรม เทคโนโลยจี ึงเป็ น ส่วนหนึงของการทาํ งานบนฐานความรู้

27 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การวเิ คราะห์เพอื จาํ แนกบทบาทหน้าทีของนวตั กรรมเทคโนโลยี การเขา้ สู่อาชีพเมือดาํ เนินธุรกิจไปจนประสบผลสาํ เร็จ มกั จะถกู จบั ตามอง ทาํ ตามกนั มาก ส่วนแบ่งการตลาดจึงมขี นาดเลก็ ลงโดยลาํ ดบั จนถึงวนั หนึงจะเกิดวิกฤติ จึงมีความจาํ เป็ นทีจะตอ้ ง พฒั นาหรือขยายขอบข่ายอาชีพออกไปหรือเรียนรู้ทาํ ในสิงทีคนอืนทาํ ไม่ได้ เพือให้อย่ไู ดอ้ ยา่ งมนั คง ยงั ยนื การพฒั นาหรือขยายอาชีพจะตอ้ งใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยเี ขา้ มาช่วย ปัญหาดงั กลา่ วสามารถแสดงใหเ้ ห็นขนั ตอนของพฒั นาการไดด้ งั นี ถา้ ไมม่ ีการพฒั นาธุรกิจจะเป็น ขาลง จาํ เป็นตอ้ งขยายขอบข่าย จึงมีความตอ้ งการใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยเี ขา้ มาใชง้ าน 3 ธุรกิจในอนาคตจะมีผคู้ นเขา้ มาเรียนรู้ทาํ ตาม ทาํ ใหเ้ กิดวกิ ฤติส่วนแบ่งตลาด ธุรกิจอยใู่ นช่วงพฒั นาขยายตวั จะมีคนจบั ตามองพร้อมทาํ ตาม 1 ธุรกิจระยะฟักตวั ของ การเขา้ สู่อาชีพ แผนภูมแิ สดงวงจรชีวติ ของอาชีพ ปัญหาทีต้องการคาํ ตอบของผ้ปู ระกอบธุรกจิ ปัญหาการเลือกนวัตกรรม เทคโนโลยีของผูป้ ระกอบอาชีพ การตัดสินใจเลือก นวตั กรรม เทคโนโลยไี ดต้ รงกบั ปัญหาความตอ้ งการในธุรกิจใหม้ ากทีสุด ตรงนีเป็ นจุดกาํ เนิดภูมิปัญญา แต่เรายงั อย่ใู นสภาวะทีทาํ เองไม่ไดอ้ าศยั การนาํ เข้าดว้ ยตวั เราเอง เพือใหไ้ ดน้ วตั กรรม เทคโนโลยีที เหมาะสมลงตวั กบั งานอาชีพของเรามากทีสุด

28 กรอบแนวคดิ กรอบแนวคิดการจดั การใหไ้ ดน้ วตั กรรมเทคโนโลยที ีเหมาะสมลงตวั กบั ธุรกิจมากทีสุด มีกรอบแนวคิดการดาํ เนินการดงั นี . กาํ หนดความต้องการ ระบุสิงทีจะตอ้ งทาํ ตอ้ ง 2 แสวงหาความรู้ ประเมินความสามารถ ตดั สินใจ ใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี ความเขา้ ใจ เพือระบุ ในการทาํ งานไดแ้ ทจ้ ริง นาํ เขา้ มาใช้ เขา้ มาทาํ งาน นวตั กรรม เทคโนโลยี ของนวตั กรรมให้ งานใหเ้ หมาะสม กระจ่างดว้ ยตนเอง วธิ ีการกาํ หนดความต้องการ . ระบุสิงทีจะตอ้ งทาํ และจาํ เป็ นจะตอ้ งใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยเี ขา้ มาใช้ เพือลดตน้ ทุน ลด ระยะเวลา การทาํ งานและสร้างงานใหม้ ขี องเสียหายเกิดขึนนอ้ ยทีสุด ตวั อย่าง สิงทีจะตอ้ งทาํ และจาํ เป็นตอ้ งใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี ( ) การพรวนดินให้ละเอียดและผสมป๋ ุยหมกั คลุกเคลา้ ลงดินให้กระจายสมาํ เสมอต้องใช้ แรงงานคนจาํ นวนมาก ค่าใชจ้ ่ายสูง งานหนกั คนงานสู้ไม่ไหว ทิงงานลาออก จาํ เป็ นตอ้ งใชเ้ ทคโนโลยี การพฒั นาดิน ( ) ช่วงฤดูหนาวเบญจมาศไมอ่ อกดอก ถา้ สามารถทาํ ให้ออกดอกไดจ้ ะทาํ ใหก้ ารป้ อนสินคา้ เขา้ ตลาดไม่ขาดช่วง จาํ เป็นตอ้ งใชเ้ ทคโนโลยกี ารบงั คบั พืชใหอ้ อกดอกนอกฤดูกาล . บอกบทบาทหนา้ ทีทีจะตอ้ งนาํ นวตั กรรม เทคโนโลยเี ขา้ มาใช้ ตวั อย่าง ( ) ทาํ ใหแ้ สงของวนั ในช่วงเดือนธนั วาคม– กมุ ภาพนั ธ์มคี วามยาวขึน เพอื กระตุน้ ตาดอกเบญจมาศ ( ) เกษตรอินทรียพ์ ืชขาดไนโตรเจน แต่ข้อกาํ หนดห้ามใชป้ ๋ ุยเคมี จาํ เป็ นตอ้ งใช้ไนโตรเจนจาก ธรรมชาติ แสวงหาความรู้ ความเข้าใจเพอื ระบุ นวตั กรรม เทคโนโลยที ีเหมาะสม ด้วยการนาํ ผลการวิเคราะห์ ( ) ระบุสิงทีต้องทาํ และ ( ) บทบาทหน้าทีทีจะต้องนํา นวตั กรรมเทคโนโลยเี ขา้ มาใชไ้ ปสืบคน้ ขอ้ มลู สารสนเทศและศกึ ษา สงั เกตจากผรู้ ู้ภูมิปัญญาต่าง ๆ ตอ้ งสรุป ดว้ ยตนเองว่า ควรจะใชเ้ ทคโนโลยอี ะไรและจาํ แนกบทบาทหนา้ ทีใหช้ ดั เจน ดงั ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ งที เทคโนโลยกี ารหมกั ดอง เทคโนโลยี บทบาท หน้าที ลกู แป้ งขา้ วหมาก ยอ่ ยแป้ ง สร้างนาํ ตาล ลกู แป้ งเหลา้ ยอ่ ยนาํ ตาล สร้างแอลกอฮอล์ แลคโตบาซิลลสั ในเครืองดืม ยอ่ ยโปรตีน ยอ่ ยถวั เหลอื งใหเ้ ป็นกรดยรู ิค ยาคลู ท์ ยอ่ ยปลาใหเ้ ป็นนาํ ปลา

29 ตวั อย่างที เทคโนโลยบี งั คบั พชื ออกผลนอกฤดกู าล เทคโนโลยี บทบาท หน้าที แสงหลอดฟลอู อเรสเซนท์ สร้างแสงใหว้ นั ยาวขึน กระตนุ้ ใหพ้ ืชตอ้ งการวนั แสงยาว ออกดอก นาํ หมกั พืชผกั ผลไม้ เร่งใบพืชใหส้ ะสมอาหารแก่ตวั กระตุน้ ผกั กินดอกใหอ้ อกดอก ฮอร์โมนเร่งการออกดอก อยา่ งรวดเร็ว สมาํ เสมอทงั แปลง เร่งใบไมผ้ ลใหแ้ ก่เร็วขึน กระตุน้ ไมผ้ ล (มะม่วง) ออกดอก นอกฤดูกาล การงดนาํ ตน้ ไม้ ทาํ ใหต้ น้ โทรม ใบร่วง กระตนุ้ ใหต้ น้ สม้ ทิงใบออกจาก ดอกพร้อมกนั ตวั อย่างที เทคโนโลยพี ฒั นาดินดว้ ยแทรกเตอร์ หน้าที เทคโนโลยี บทบาท ผานกระทะ ไถบุกเบิก พลิกหนา้ ดินจากลา่ งขึนบน ผานหวั สิว ไถแหวกดินระดบั ลกึ สลายดินดานใหแ้ ตกนาํ ซึมลึกลง ในดินได้ โรตารี ตีสบั ดิน สบั ดินใหล้ ะเอียด เพอื การปลกู ผกั และนาขา้ ว ประเมนิ ความเหมาะสมและตดั สินใจ เมือไดศ้ กึ ษาบทบาทหนา้ ทีของนวตั กรรม เทคโนโลยีแลว้ ต่อไปเป็ นขนั ตอนการประเมินความ เหมาะสมดว้ ยการเทียบเคียงกบั เทคโนโลยที ีเคยใชว้ า่ จะทาํ ใหด้ ีขึนแตกต่างจากเดิมไดม้ ากหรือปานกลาง ดงั ตวั อยา่ ง ตัวอย่างที มะม่วงนาํ ดอกไม้ ถา้ เกษตรกรให้นําให้อาหารพืชอย่างต่อเนืองอย่างสมบูรณ์ มะม่วง นาํ ดอกไมจ้ ะออกลกู ต่อเนืองใหล้ กู ต่อเนืองใหล้ กู รุ่นพี รุ่นนอ้ งในปริมาณพอเหมาะนาํ เขา้ สู่ตลาดไดเ้ ป็ นระยะ ๆ อย่างต่อเนืองกับการทีเราตอ้ งลงทุนให้สารเคมีบงั คับให้ออกดอกติดผลพร้อมกนั นอกฤดูกาลเหมาะสมกบั ลกั ษณะตลาดทีเรามีอยหู่ รือไม่ ตวั อย่างที หมกั นาํ ปลา เดิมเพียงเติมเกลือกบั ปลาในอตั ราส่วนทีเหมาะสม หมกั ทิงขา้ มปี ก็จะได้ นาํ ปลา แต่ถา้ เราใชเ้ ทคโนโลยจี ุลินทรียแ์ ลคโตบาซิลลสั ทีตอ้ งบดปลาให้ละเอียดผสมแลคโตบาซิลลสั เพิมเขา้ มาจะใชเ้ วลาหกเดือนได้นําปลา แบบใดจะเหมาะสมกว่ากนั เพราะถา้ ใชเ้ ทคโนโลยีแลคโต บาซิลลสั จะตอ้ งเพมิ ค่าใชจ้ ่ายบดปลาและค่าจุลินทรีย์

30 สรุป การตดั สินใจนํานวตั กรรม เทคโนโลยีเข้ามาใช้โดยไม่ผ่านการวิเคราะห์เพือศึกษา บทบาทหนา้ ทีและความเหมาะสมมีโอกาสทีจะเสียงต่อความเสียหายสินเปลืองได้ หากเราหันมาให้ ความสาํ คญั เกียวกบั ขอ้ มลู สารสนเทศของนวตั กรรม เทคโนโลยี เรียนรู้ทาํ ความกระจ่างก็จะลดอตั ราการ เสียงไดด้ ี กจิ กรรมที 1. ผเู้ รียนปฏบิ ตั ิการประเมินนวตั กรรม เทคโนโลยที ีภาครัฐและเอกชนเสนอใหใ้ ช้ 2. ผเู้ รียนนาํ นวตั กรรมหรือเทคโนโลยีทีตัดสินใจใชม้ าวิเคราะห์ ศึกษา บทบาท หน้าที เพือ ทราบรายละเอียดและประยกุ ตใ์ ชใ้ หถ้ กู ตอ้ งไดด้ ว้ ยการศกึ ษาตวั อยา่ ง 3. ผเู้ รียนศึกษาขันตอนการทาํ งานของนวัตกรรม เทคโนโลยี แลว้ ทาํ ตาม ตรวจสอบหา ขอ้ บกพร่องของตนเองในการใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี แลว้ ฝึกการใชง้ านจนคล่องแคล่ว 4. ผเู้ รียนวางแผนการฝึกทกั ษะทีจาํ เป็นต่อการขยายอาชีพ โดยรวมแหลง่ ฝึกความรู้ทีตอ้ งการฝึก วิธีการฝึก และผลการฝึก

31 บทที ตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพให้มีความมนั คง ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั สามารถตรวจสอบระบบความพร้อมในการขยายอาชีพใหม้ คี วามมนั คง ขอบข่ายเนือหา เรือง การตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพใหม้ นั คง สือประกอบการเรียนรู้ 1. เอกสารหมายเลข ใบความรู้ เรือง ความหมายและลกั ษณะองคป์ ระกอบในขอบข่ายอาชีพ 2. เอกสารหมายเลข 7 ใบความรู้ เรือง การวิเคราะห์ชุมชน 3. เอกสารหมายเลข ใบความรู้ เรือง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง 4. เอกสารหมายเลข ใบความรู้ เรือง การวิเคราะห์ ตรวจสอบระบบความพร้อมในการสร้าง อาชีพ

32 เรืองที การตรวจสอบระบบความพร้อมการสร้างอาชีพให้มนั คง ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จของการเรียนรู้ 1. เขา้ ใจขอบข่ายระบบธุรกิจ 2. เขา้ ใจขอบข่ายระบบเศรษฐกิจพอเพยี ง 3. เขา้ ใจการวิเคราะห์ตรวจสอบปฏิสัมพนั ธร์ ะหว่างองคป์ ระกอบในขอบข่ายระบบ ธุรกิจกบั เศรษฐกิจพอเพยี งเพือประเมินระบุความพร้อมการสร้างอาชีพใหม้ นั คง แผนปฏบิ ัตกิ ารเรียนรู้ ลกั ษณะบ่งชีความสําเร็จ กจิ กรรม การวดั ผลและ สือการเรียน ของการเรียนรู้ ประเมนิ ผล . เขา้ ใจขอบข่ายระบบ เรียนรู้ด้วยตนเอง ธุรกิจ ใหผ้ เู้ รียนศกึ ษาความหมายและ การระบุองคป์ ระกอบ เอกสารหมายเลข ลกั ษณะองคป์ ระกอบร่วมใน ร่วมในขอบข่ายระบบ ใบความรู้ เรือง ขอบข่ายระบบอาชีพจาก ธุรกิจ ความหมายและ ใบความรู้ ลกั ษณะของ องคป์ ระกอบใน ขอบข่ายอาชีพ 2. เขา้ ใจขอบข่ายระบบ เรียนรู้ด้วยตนเอง เศรษฐกิจพอเพียง ใหผ้ เู้ รียนศกึ ษาความหมายและ การระบุองคป์ ระกอบ เอกสารหมายเลข ลกั ษณะองคป์ ระกอบการคิดใน การคิดในระบอบ ใบความรู้ เรือง ปรัชญา ระบบเศรษฐกจิ พอเพยี งจาก เศรษฐกิจพอเพียง ของเศรษฐกจิ พอเพียง ใบความรู้ 3. เขา้ ใจวเิ คราะห์ เรียนรู้ด้วยตนเอง ตรวจสอบปฏสิ มั พนั ธ์ . ใหผ้ เู้ รียนศึกษา วิเคราะหก์ าร ความคิดรวบยอดของ เอกสารหมายเลข ระหว่างองคป์ ระกอบ ประกอบอาชีพ โดยยดึ หลกั ปฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ ง ใบความรู้ เรือง การ ในขอบข่ายระบบ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง องคป์ ระกอบในอาชีพ วิเคราะห์ ตรวจสอบ เศรษฐกิจพอเพียง เพือ กบั เศรษฐกิจพอเพียง ระบบความพร้อมใน ประเมนิ ระบุความ . ผเู้ รียนทาํ บนั ทึกความพร้อมใน การระบุปฏิสมั พนั ธบ์ อก การสร้างอาชีพ พร้อมการสร้างอาชีพ การสร้างอาชีพตามความคิดรวบ ขอ้ บกพร่องทีตอ้ งพฒั นา ใหม้ นั คง ยอดของปฏสิ มั พนั ธ์ ระหว่าง ใหเ้ กิดความพร้อม เศรษฐกิจพอเพียงกบั องคป์ ระกอบการทาํ อาชีพ

33 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง ความหมายและลกั ษณะองค์ประกอบในขอบข่ายอาชีพ องค์ประกอบในระบบอาชีพ ทุน การพฒั นา ผลผลติ อาชีพมนั คง ตนเอง ลกู คา้ แผนภูมแิ สดงความสัมพนั ธ์องค์ประกอบภายในระบบอาชีพ จากแผนภูมิความสัมพนั ธอ์ งค์ประกอบภายในระบบอาชีพ มีองคป์ ระกอบทีสําคญั และส่งผล กระทบความมนั คงของอาชีพ องค์ประกอบดว้ ยกนั คือ ( ) ทุน ( ) ผลผลิต ( ) ลูกคา้ และ ( ) การ เรียนรู้พฒั นาตนเองของสถานประกอบการ ทุน ในการประกอบอาชีพ การจดั การทุนเป็ นเรืองสําคญั เพราะทุนจะตอ้ งผนั แปรสาํ คญั ต่อความ มนั คงของอาชีพ ทุนมหี ลายประเภททีผปู้ ระกอบอาชีพจะนาํ เขา้ มาบูรณาการใชล้ งทุนประกอบการ เช่น . เงินทุน ไดม้ าจากการออม จากการสะสมทุน จากการกยู้ มื สถาบนั การเงิน . ทุนทีดิน เป็ นทีตงั สถานประกอบการ เป็ นฐานการผลิตทีจะตอ้ งมีการจดั การให้การใชท้ ีดิน เป็นไปอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ . ทุนทางสิงแวดลอ้ ม เช่น การเกษตรอินทรีย์ ตงั บนพนื ทีป่ าเขาโดยรอบ ทาํ ใหไ้ ดค้ วามชืนและ ป๋ ุยธรรมชาติมาตามลม และไหลมากบั นาํ ฝน ทาํ ใหล้ ดตน้ ทุนเกียวกบั ป๋ ุยหมกั และจุลนิ ทรียล์ งได้

34 ผลผลติ เป็นตวั เป้ าหมายการประกอบอาชีพทีจะตอ้ งมีมาตรฐาน ขอ้ กาํ หนดในรูปแบบต่าง ๆ ทงั ในรูป ลายลกั ษณ์อกั ษร ในรูปของค่านิยมทียอมรับกนั ทวั ไปทีผผู้ ลติ จะตอ้ งทาํ ใหไ้ ดต้ ามมาตรฐานในการจดั การ ใหเ้ กิดผลผลติ มีองคป์ ระกอบร่วมอยหู่ ลายประการ เช่น 1. คุณภาพผลผลิต ตอ้ งเป็นไปตามมาตรฐาน ค่านิยมของลกู คา้ 2. กระบวนการผลติ ตอ้ งสามารถลดตน้ ทุนได้ 3. การจดั การผลผลิตส่งมอบใหล้ กู คา้ ในสภาพทีมคี ุณภาพใหม้ ากทีสุด 4. ความปลอดภยั ของผลผลติ ลูกค้า เป็ นองค์ประกอบทีสาํ คัญเพราะถา้ ไม่มีลูกคา้ ก็จะไม่เกิดการหมุนเวียนทางรายได้ รูปแบบ เศรษฐกิจจะเป็นการทาํ เพอื อยเู่ พอื กิน แบ่งปันกนั ในชุมชน ประเทศชาติคงไม่มีรายไดม้ าพฒั นาประเทศ การประกอบอาชีพจึงให้ความสาํ คัญกบั ลูกค้าทีจะตอ้ งสร้างความผกู พนั ภกั ดีต่อกนั และขยายวงกวา้ ง ออกไป ทาํ ใหผ้ ลผลติ จาํ หน่ายไดป้ ริมาณสูงขึน ซึงส่งผลกระทบโดยตรงต่อความมนั คง ยงั ยืนของอาชีพ ส่วนบุคคลและสงั คมประเทศชาติ การพฒั นาตนเอง การประกอบอาชีพธุรกิจ ผปู้ ระกอบอาชีพจาํ เป็ นตอ้ งศึกษาวิเคราะห์สภาพการผลิต การตลาด การลงทุน ค่านิยม นวตั กรรมเทคโนโลยตี ่าง ๆ ใหส้ ามารถจดั การพฒั นาธุรกิจใหก้ า้ วหน้าสัมพนั ธก์ บั การ เปลยี นแปลงของสงั คมโลก เพือสร้างความมนั คงในอาชีพใหเ้ ติบโตขึนไมใ่ หอ้ าชีพตกตาํ และตายลง ตวั อย่างที อาชีพเขียนป้ ายประกาศถา้ พฒั นาตนเองไมใ่ ชค้ อมพิวเตอร์และอิงค์เจ็ทก็ยงั สามารถ ดาํ เนินธุรกิจต่อไปได้ แต่ถา้ หากไม่ยอมรับการเปลยี นแปลงและเรียนรู้อาชีพเขียนป้ ายประกาศก็จะตายลง ทงั หมดแลว้ ตวั อย่างที ร้านโชห่วยทีเรียนรู้พฒั นาตนเอง วิจยั ระบุสินคา้ จาํ เป็ นของคนในชุมชน ตอ้ งใช้ ประจาํ และจาํ นวนมาก แลว้ จดั ร้านใหม่บรรจุสินคา้ ทีจาํ เป็ น ทาํ ให้ร้านคา้ ไม่รกรุงรัง ถา้ หากราคาขายที เป็นจริงไม่เอาเปรียบ คนในชุมชนก็เต็มใจซือ ไมเ่ สียเวลาไปศนู ยก์ ารคา้ ทีตอ้ งมีการเดินทาง ร้านโชห่วยที ไม่เรียนรู้พฒั นาตนเอง จึงตายไปจากทอ้ งถนิ

35 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การวเิ คราะห์ชุมชน วเิ คราะห์ชุมชน การขยายงานอาชีพ เป็นแนวทางการดาํ เนินงานอาชพี ใหม้ คี วามเขม้ แขง็ และเกิดความมนั คงใน การประกอบอาชีพ ทีมคี วามสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาด การขยายงานอาชีพ จะประสบความสาํ เร็จหรือไม่นนั ขึนอยกู่ บั การศกึ ษาและการวเิ คราะห์ ขอ้ มลู สถานการณ์ของชุมชนทงั ภายในและภายนอก ใหต้ รงกบั สภาพความเป็นจริงตามสภาพการณ์ทีมี การเปลยี นแปลง เพือสร้างความเชือมนั และกาํ หนดเป้ าหมายการขยายงานอาชีพทีชดั เจน ดงั นนั การดาํ เนินการขยายงานอาชีพใหป้ ระสบความสาํ เร็จ แมว้ า่ ผดู้ าํ เนินการอาชีพ จะไดม้ ี การพฒั นางานอาชีพมาแลว้ อยา่ งต่อเนือง พร้อมทงั ไดว้ เิ คราะห์ความเป็นไปได้ รวมถงึ ไดศ้ กึ ษาขอ้ มลู องคป์ ระกอบทีเกียวขอ้ งมาแลว้ ก็ตาม ในการขยายงานอาชีพใหเ้ กิดความมนั คง จาํ เป็นตอ้ งใหค้ วามสาํ คญั ต่อการวิเคราะหข์ อ้ มลู สถานการณ์ของชุมชน ใหเ้ หมาะสมและมคี วามสอดคลอ้ งกบั สภาพบริบทของพนื ที ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภมู ิอากาศ ภูมปิ ระเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวิต และ ทรัพยากรมนุษย์ ดงั นนั เพอื เป็นการสร้างความเชือมนั และสามารถกาํ หนดเป้ าหมายในการดาํ เนินงานขยาย อาชีพเพือความมนั คงไดอ้ ยา่ งเหมาะสม จึงควรไดม้ ีการวิเคราะหช์ ุมชนเกยี วกบั สภาพบริบทของพนื ทีกบั งานอาชีพทีตดั สินใจจะดาํ เนินการพฒั นา การดาํ เนินการวิเคราะหช์ ุมชน โดยทวั ไปนิยมใชเ้ ทคนิค SWOT ในการประเมนิ เพราะ เป็น เทคนิคสาํ หรับการวิเคราะห์สภาพแวดลอ้ มทีมีผลกระทบวา่ มีผลดีหรือผลเสียอยา่ งไรต่อสิงทีจะกระทาํ มีรายละเอยี ด ดงั นี S (Strength) จุดแข็ง หมายถึง ความสามารถ หรือสถานการณ์ภายในชุมชนทีเป็นเชิง บวก ซึงสามารถนาํ มาใชป้ ระโยชนใ์ นการทาํ งาน เพอื ใหง้ านบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ หรือก่อใหเ้ กิดประโยชน์ ต่อการทาํ งาน ส่งผลใหง้ านทีทาํ เกิดความเขม้ แขง็ W (Weakness) จุดอ่อน หมายถงึ สถานการณ์ภายในชุมชนทีเป็นเชิงลบ ซึงไม่สามารถ นาํ มาใชเ้ ป็นประโยชน์ในการทาํ งาน เพือใหง้ านบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ หรือไมก่ ่อใหเ้ กิดประโยชนต์ ่องาน อาจส่งผลใหง้ านทีทาํ เกิดความลม้ เหลวได้ O (Opportunity) โอกาส หมายถงึ ปัจจยั และสถานการณ์ภายนอกชุมชน ทีเอือ ประโยชน์ในการทาํ งานใหบ้ รรลวุ ตั ถุประสงค์ หรือหมายถงึ สภาพแวดลอ้ มภายนอกทีเป็นประโยชน์ต่อ การดาํ เนินงาน

36 T (Treat) อุปสรรค หมายถงึ ปัจจยั และสถานการณภ์ ายนอกชุมชน ทีขดั ขวางหรือไม่ สนบั สนุนต่อการทาํ งานใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ หรือหมายถึง สภาพแวดลอ้ มภายนอกทีเป็นปัญหาต่อการ ดาํ เนินงาน ในการดาํ เนินการวเิ คราะหช์ ุมชนตามสภาพบริบทของพนื ที ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภมู ิอากาศ ภมู ิประเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ และทรัพยากรมนุษย์ กบั งาน อาชีพทีตดั สินใจจะดาํ เนินการพฒั นา ดว้ ยเทคนิค SWOT เพือการเขา้ สู่อาชีพ มขี นั ตอนการดาํ เนินงานดงั นี 1. กาํ หนดประเด็นสภาพบริบทของพนื ทีทีมคี วามสมั พนั ธต์ ่องานอาชีพทีตดั สินใจทีจะ ดาํ เนินการพฒั นา เพือการนาํ มาวเิ คราะห์ เช่น 1.1 กลุม่ อาชีพเกษตรกรรม ประเด็นสภาพบริบททีควรนาํ มาวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภูมิอากาศ ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ และทรัพยากรมนุษย์ 1.2 กลมุ่ อาชีพอุตสาหกรรม ประเดน็ สภาพบริบททีควรนาํ มาวเิ คราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภมู ิประเทศ สภาพภมู อิ ากาศ ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ 1.3 กลุ่มอาชีพพาณิชยกรรม ประเดน็ สภาพบริบททีควรนาํ มาวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ภมู อิ ากาศ ภมู ิประเทศ และทาํ เลทีตงั 1.4 กลุ่มอาชีพความคดิ สร้างสรรค์ ประเด็นสภาพบริบททีควรนาํ มาวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรมนุษย์ 1.5 กล่มุ อาชีพอาํ นวยการและอาชีพเฉพาะทาง ประเดน็ สภาพบริบททีควร นาํ มาวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภูมิอากาศ ภมู ิประเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี วิถชี ีวิต และทรัพยากรมนุษย์ 2. กาํ หนดรายละเอยี ดยอ่ ยทีจะทาํ การวิเคราะห์ในแต่ละประเดน็ ของสภาพบริบทแต่ละ ดา้ นกบั งานอาชีพทีกาํ หนดจะดาํ เนินการพฒั นา เช่น ประเดน็ ของสภาพบริบท รายละเอียดของประเดน็ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1.1 ความเหมาะสมและคุณภาพของทรัพยากรธรรมชาติ 1.2 ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชน และ/หรือ ชุมชนขา้ งเคียงที เออื ต่องานอาชีพ 1.3 ปริมาณและค่าใชจ้ ่ายในการซือทรัพยากร 1.4 ปริมาณนาํ / แหลง่ นาํ ทีตอ้ งใชใ้ นงานอาชีพ 1.5 รายละเอียดของประเดน็ อนื ๆ ทีเกยี วขอ้ ง

37 ประเด็นของสภาพบริบท รายละเอยี ดของประเด็น 2. ลกั ษณะภมู ิอากาศ 2.1 ลกั ษณะภมู ิอากาศ 2.2 สภาพภมู อิ ากาศกบั การสนบั สนุนงานอาชีพ 3. ภูมิประเทศ 2.3 ความสมั พนั ธข์ องภูมิอากาศกบั สภาพพนื ที 2.4 ความสมั พนั ธข์ องภมู อิ ากาศกบั ทรัพยากรธรรมชาติ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี 2.5 รายละเอยี ดของประเดน็ อนื ๆ ทีเกียวขอ้ ง และวิถีชีวิต 3.1 ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ 3.2 สภาพภูมปิ ระเทศกบั การเกือหนุนงานอาชีพ 5. ทรัพยากรมนุษย์ 3.3 ความสมั พนั ธข์ องภูมิประเทศกบั งานอาชีพ 3.4 ความสมั พนั ธข์ องภูมปิ ระเทศกบั ทรัพยากรธรรมชาติ 3.5 รายละเอยี ดของประเด็นอนื ๆ ทีเกียวขอ้ ง 4.1 งานอาชีพสอดคลอ้ งกบั ศิลปะของชุมชน 4.2 งานอาชีพมีความสมั พนั ธก์ บั วฒั นธรรมของชุมชน 4.3 งานอาชีพมคี วามสมั พนั ธก์ บั ประเพณีของชุมชน 4.4 งานอาชีพมีความสมั พนั ธก์ บั วิถีชีวติ ของคนในชุมชน 4.5 รายละเอยี ดของประเด็นอืนๆ ทีเกยี วขอ้ ง 5.1 ความรู้ ในการประกอบอาชีพของตนเอง 5.2 ผรู้ ู้ในชุมชน ทีมคี วามรู้เกียวกบั งานอาชีพ 5.3 แรงงานในชุมชนทีจาํ เป็นตอ้ งใชใ้ นงานอาชีพ 5.4 การบริหารงานบคุ คล / แรงงาน 5.5 ความสมั พนั ธข์ องคนในชุมชนกบั ผปู้ ระกอบการ 5.6 รายละเอยี ดของประเด็นอืนๆ ทีเกียวขอ้ ง 3. เมือสามารถกาํ หนดรายละเอียดยอ่ ยไดใ้ นแต่ละประเดน็ ของสภาพบริบทแลว้ ในการ วิเคราะห์ ใหด้ าํ เนินการวิเคราะหใ์ นแต่ละดา้ นของการวิเคราะหด์ ว้ ยเทคนิค SWOT ตามตารางวิเคราะห์ ดงั นี

38 อาชีพทีตดั สินใจเลอื ก ................................................. สถานการณ์ภายในชุมชน จุดแข็ง จุดอ่อน 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลกั ษณะภมู ิอากาศ 2. ลกั ษณะภูมิอากาศ 3. ภูมิประเทศ 3. ภูมิประเทศ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี ีวติ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ 5.ทรัพยากรมนุษย์ 5.ทรัพยากรมนุษย์ สถานการณ์ภายนอกชุมชน โอกาส อุปสรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลกั ษณะภมู ิอากาศ 2. ลกั ษณะภมู อิ ากาศ 3. ภูมปิ ระเทศ 3. ภูมิประเทศ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ \\ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี ีวิต 5.ทรัพยากรมนุษย์ 5.ทรัพยากรมนุษย์ 4. ดาํ เนินการวิเคราะหร์ ะบุขอ้ มลู ตามความเป็นจริง ตามหวั ขอ้ ของรายละเอยี ดยอ่ ยในแต่ ละประเด็นของสภาพบริบทชุมชนวา่ มคี วามสมั พนั ธก์ บั งานอาชีพทีจะดาํ เนินการพฒั นาอยา่ งไร ทงั นี ในการวิเคราะหร์ ะบุขอ้ มลู ผดู้ าํ เนินการไดแ้ ก่ผทู้ ีตดั สินใจขยายอาชีพเพอื ความมนั คง เป็นผดู้ าํ เนินการเอง โดยตอ้ งวิเคราะหร์ ะบุขอ้ มลู ดว้ ยความเป็นจริง ในการวิเคราะหร์ ะบุขอ้ มลู สถานการณ์ภายในชุมชน เป็นการวเิ คราะหร์ ะบขุ อ้ มลู เกียวกบั รายละเอียดยอ่ ยในแต่ละประเด็น แยกขอ้ มลู ภายในชุมชนทีเป็นเชิงบวกหรือเป็นส่วนสนบั สนุน เกือหนุนใหง้ านอาชีพประสบความสาํ เร็จ ในดา้ นจุดแขง็ และระบุขอ้ มลู ในชุมชนทีเป็นเชิงลบ หรือเป็น ขอ้ มลู ทีอาจจะเป็นปัญหาไดก้ บั งานอาชีพ ในดา้ นจุดอ่อน ในการวิเคราะห์ระบุขอ้ มลู สถานการณ์ภายนอกชุมชน เป็นการวเิ คราะหร์ ะบขุ อ้ มลู เกียวกบั รายละเอียดยอ่ ยในแต่ละประเด็น แยกขอ้ มลู ภายนอกชุมชนทีเป็นเชิงบวก หรือเป็นส่วน สนบั สนุน เอือประโยชน์ในการทาํ งานอาชีพใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ หรือเป็นประโยชนต์ ่อการดาํ เนินงาน ในดา้ นโอกาส และระบุขอ้ มลู ภายนอกชุมชนทีเป็นเชิงลบ หรืออาจจะเป็นสิงทีขดั ขวางหรือไม่

39 สนบั สนุนต่อการทาํ งานอาชีพใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ หรือเป็นปัญหาต่อการดาํ เนินงานอาชีพ ในดา้ น อุปสรรค ตวั อย่างการวเิ คราะห์ระบุข้อมูล อาชีพ การขยายผลติ ภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ สถานการณ์ภายในชุมชน จุดแขง็ จุดอ่อน 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ในพืนทีตาํ บลเกาะกดู มี 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ไม่มีทรัพยากรธรรมชาติ มะพร้าวเป็นจาํ นวนมาก เป็นวตั ถุดิบส่วนผสมในการผลติ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ ลกั ษณะภมู ิอากาศ มคี วาม 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ อาจมปี ัญหาไดใ้ นช่วงฤดู เหมาะสมต่อการท่องเทียว มนี กั ท่องเทียวทงั ชาว มรสุม เพราะเรือโดยสารอาจจะไมอ่ อกเรือ ไทยและชาวต่างประเทศนิยมเดนิ ทางมาเทียว 3. ภูมปิ ระเทศ ตาํ บลเกาะกดู ห่างจากฝังร่วม 80 เป็นจาํ นวนมาก จึงเกือหนุนในการดาํ เนินงาน กิโลเมตรทางทะเล อาจจะมปี ัญหาในการขนส่ง อาชีพ และการจาํ หน่ายผลผลิตได้ 3. ภูมปิ ระเทศ ตาํ บลเกาะกดู มภี มู ปิ ระเทศเป็น 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ ไม่ เกาะทีมธี รรมชาติสวยงาม มนี กั ท่องเทียวทงั ชาว มีขอ้ มลู เป็นจุดออ่ น ไทยและชาวต่างประเทศเดินทางมาเทียวเป็น 5. ทรัพยากรมนุษย์ ไม่มีขอ้ มลู เป็นจุดอ่อน จาํ นวนมาก จึงเกือหนุนในการดาํ เนินงานอาชีพ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ นาํ มนั มะพร้าว เป็นผลติ ภณั ฑท์ ีสามารถนาํ ไปใช้ ร่วมในการผลติ เป็นผลติ ภณั ฑอ์ นื ๆได้ 5. ทรัพยากรมนุษย์ ดาํ เนินการดว้ ยสมาชิก ภายในครอบครัว และสามารถจา้ งแรงงานใน พนื ทีได้

40 สถานการณ์ภายนอกชุมชน โอกาส อุปสรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ ไมม่ ีขอ้ มลู เป็นโอกาส 1. ทรัพยากรธรรมชาติ จะตอ้ งสงั วตั ถดุ ิบ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ นกั ท่องเทียวทงั ชาวไทย ส่วนผสมในการผลิตจากภายนอกทอ้ งถนิ มาใช้ และชาวต่างประเทศนิยมเดินทางมาเทียวเป็น ในการผลิต จาํ นวนมาก เพราะมีลกั ษณะภมู อิ ากาศ มคี วาม 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ อาจมีปัญหาไดใ้ นช่วงฤดู เหมาะสมต่อการท่องเทียว จึงเกือหนุนในการ มรสุม เพราะเรือโดยสารอาจจะไมอ่ อกเรือ ดาํ เนินงานอาชีพ 3. ภูมปิ ระเทศ ตาํ บลเกาะกดู ห่างจากฝังร่วม 80 3. ภูมปิ ระเทศ ภูมิประเทศของตาํ บลเกาะกดู มี กิโลเมตรทางทะเล อาจจะมปี ัญหาในการขนส่ง มะพร้าวเป็นจาํ นวนมาก และมธี รรมชาติ และการจาํ หน่ายผลผลิตได้ สวยงาม มีนกั ท่องเทียวทงั ชาวไทยและชาว 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ ไม่มี ต่างประเทศเดินทางมาเทียวเป็นจาํ นวนมาก จึง ขอ้ มลู เป็นอปุ สรรค เกือหนุนในการดาํ เนินงานอาชีพ 5. ทรัพยากรมนุษย์ มีผผู้ ลติ ในทอ้ งถนิ อนื ที 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ การ ดาํ เนินการผลติ อาจส่งผลต่อการจาํ หน่ายได้ ดาํ รงชีวิต สามารถใชน้ าํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ นาํ มาเป็นส่วนผสมหลกั ในการผลิตผลิตภณั ฑ์ เพือใชใ้ นชีวติ ประจาํ วนั ได้ 5. ทรัพยากรมนุษย์ ไมม่ ขี อ้ มลู เป็นโอกาส 5. เมือดาํ เนินการวเิ คราะหร์ ะบุขอ้ มลู ตามหวั ขอ้ ของรายละเอียดยอ่ ยในแต่ละประเดน็ ของสภาพบริบทชุมชนแลว้ ผวู้ เิ คราะหข์ อ้ มลู ตอ้ งวิเคราะหส์ รุปขอ้ มลู ทงั หมด เพือใหม้ องเห็น สภาพการณ์ทงั หมด พร้อมทีจะนาํ ไปกาํ หนดเป้ าหมายและทิศทางทีจะดาํ เนินการขยายอาชีพ โดยควร สรุปเป็นขอ้ เพือความชดั เจน ตวั อย่างการวเิ คราะห์สรุปข้อมูล จากผลการวิเคราะหร์ ะบุขอ้ มลู สามารถสรุปขอ้ มลู ไดด้ งั นี 1. จากขอ้ มลู สภาพการณ์ภายใน สรุปไดว้ า่ การขยายผลติ ภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ สามารถนาํ นาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ ไปใชเ้ ป็นส่วนผสมหลกั ในการผลิตผลติ ภณั ฑ์ สาํ หรับนาํ ไปใช้

41 ในชีวติ ประจาํ วนั ได้ ประกอบกบั ตาํ บลเกาะกดู เป็นแหลง่ ท่องเทียว ทีมภี มู ิประเทศ อุดมไปดว้ ยมะพร้าว และธรรมชาติสวยงาม มลี กั ษณะภมู อิ ากาศ ทีเหมาะสมต่อการท่องเทียว ทาํ ใหม้ ีนกั ท่องเทียวทงั ชาวไทย และชาวต่างประเทศ นิยมเดินทางมาเทียวเป็นจาํ นวนมาก จึงเกือหนุนในการดาํ เนินงานอาชีพ โดย สามารถดาํ เนินการไดด้ ว้ ยสมาชิกภายในครอบครัว และสามารถจา้ งแรงงานในพนื ทีได้ ทงั นี หากมกี ารดาํ เนินงานการขยายผลิตภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ ตอ้ ง คาํ นึงถึงวสั ดุส่วนผสมในการผลิต เพราะในพืนทีตาํ บลเกาะกดู ไม่มที รัพยากรธรรมชาติ เพอื ใชใ้ นการ ผลติ รวมทงั ระยะทางของตาํ บลเกาะกดู ห่างจากฝังร่วม 80 กิโลเมตรทางทะเล และสภาพภูมอิ ากาศ ในช่วงฤดมู รสุม เพราะเรือโดยสารทีจะฝากผลผลติ ไปจาํ หน่ายอาจจะไม่ออกเรือ 2. จากขอ้ มลู สภาพการณ์ภายนอก สรุปไดว้ ่า การขยายผลติ ภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ สามารถใชน้ าํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ นาํ มาเป็นวสั ดุหลกั ในการผลติ ผลิตภณั ฑเ์ พือใชใ้ นชีวติ ประจาํ วนั เพอื การจาํ หน่ายได้ เพราะตาํ บลเกาะกดู เป็นแหลง่ ท่องเทียว ทีมภี ูมปิ ระเทศ อุดมไปดว้ ยมะพร้าว และ ธรรมชาติสวยงาม มีลกั ษณะภูมิอากาศ ทีเหมาะสมต่อการท่องเทียว ทาํ ใหม้ ีนกั ท่องเทียวทงั ชาวไทยและ ชาวต่างประเทศ นิยมเดินทางมาเทียวเป็นจาํ นวนมาก จึงเกือหนุนในการดาํ เนินงานอาชีพ ทงั นี การขยายผลติ ภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ ตอ้ งคาํ นึงถงึ วสั ดุส่วนผสมใน การผลิต เพราะตอ้ งสงั ซือจากภายนอกพนื ที รวมทงั ระยะทางของตาํ บลเกาะกดู ห่างจากฝังร่วม 80 กิโลเมตรทางทะเล และสภาพภูมอิ ากาศในช่วงฤดูมรสุม เพราะเรือโดยสารทีจะฝากซือวสั ดุส่วนผสมใน การผลติ และฝากผลผลติ ไปจาํ หน่ายอาจจะไม่มีการออกเรือ 3. ภาพรวมการวิเคราะหส์ ภาพการณ์สรุปไดว้ า่ 3.1 มคี วามเหมาะสมและเป็นไปได้ ในการการขยายผลติ ภณั ฑจ์ ากนาํ มนั มะพร้าว กลนั เยน็ เพราะสามารถนาํ นาํ มนั มะพร้าวกลนั เยน็ ไปใชเ้ ป็นส่วนผสมหลกั ในการผลิตผลิตภณั ฑ์ สาํ หรับ นาํ ไปใชใ้ นชีวติ ประจาํ วนั ได้ 3.2 ดาํ เนินการขยายอาชีพเพอื ความมนั คง ใชก้ ารบริหารจดั การอาชีพในลกั ษณะ ครอบครัว และสามารถจา้ งแรงงานเพอื สนบั สนุนการผลิตได้ ตามจาํ นวนการผลติ ในแต่ละช่วง 6. เมือสามารถวิเคราะห์กาํ หนดเป้ าหมายและทิศทางทีจะดาํ เนินการขยายอาชีพไดแ้ ลว้ เพอื ใหเ้ กิดเป้ าหมายสูงสุดและเสน้ ทางการดาํ เนินการขยายอาชีพใหเ้ กิดความมนั คง ผปู้ ระกอบการควร จดั ทาํ แผนพฒั นาธุรกิจชุมชน เพือใหก้ ารบริหารจดั การงานอาชีพเป็นไปอยา่ งมีระบบและเป้ าหมายที ชดั เจน

42 กจิ กรรมที ให้ผ้เู รียนวเิ คราะห์ชุมชน ตามสภาพบริบทของพนื ที ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภูมอิ ากาศ ภูมปิ ระเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวถิ ีชีวติ และทรัพยากรมนษุ ย์ กบั งาน อาชีพทกี าํ หนดจะขยายงานอาชีพ ด้วยเทคนิค SWOT เพอื การขยายอาชีพเพอื ความมนั คง อาชีพทตี ดั สินใจเลอื ก ................................................. สถานการณ์ภายในชุมชน จุดแข็ง จดุ อ่อน 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลกั ษณะภมู ิอากาศ 2. ลกั ษณะภมู อิ ากาศ 3. ภูมปิ ระเทศ 3. ภูมิประเทศ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ 4. ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี ีวติ 5.ทรัพยากรมนุษย์ 5.ทรัพยากรมนุษย์ สถานการณ์ภายนอกชุมชน โอกาส อปุ สรรค 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 1. ทรัพยากรธรรมชาติ 2. ลกั ษณะภูมอิ ากาศ 2. ลกั ษณะภูมิอากาศ 3. ภมู ิประเทศ 3. ภมู ปิ ระเทศ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวติ 4. ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ 5.ทรัพยากรมนุษย์ 5.ทรัพยากรมนุษย์

43 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เชือว่า คนไทยสามารถพฒั นาศกั ยภาพการคิด การกระทาํ ให้เข้มแข็งขึน เพือสร้าง เศรษฐกิจแกป้ ัญหาความยากจนดว้ ยการสร้างลกั ษณะนิสัยประจาํ ใหเ้ ป็ นบุคคลทีจะทาํ อะไรตอ้ งคิดหา เหตุผล คิดตดั สินใจระบบความพอดีสาํ หรับตนเองหรือชุมชน กาํ หนดแนวทางสร้างภูมิคุ้มกันให้กับ อาชีพทีจะทาํ เรียนรู้ สร้างความรอบรู้ใหก้ ระจ่างพงึ พาตนเองได้ และมีคุณธรรม จริยธรรม ส่งผลใหก้ าร พฒั นาเศรษฐกิจของบุคคล สามารถสร้างความพอเพียงอยดู่ ีมีสุข และกา้ วถึงความมงั มีศรีสุข ดาํ รงชีวิต อยา่ งพอเพยี งเกือกลู สงั คมได้ การเรียนรู้เพือพฒั นาศกั ยภาพ การคิด การกระทาํ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จะมงุ่ เนน้ องคป์ ระกอบแห่งคุณค่า ประการ คือ 1. การพฒั นาทกั ษะการคิดหาเหตุผล 2. การพฒั นาทกั ษะการคิดตดั สินใจระบุความพอดีสาํ หรับตนเองและชุมชน 3. การพฒั นาทกั ษะการคิดกาํ หนดแนวทางสร้างภูมคิ ุม้ กนั ใหก้ บั เรืองทีจะทาํ 4. การพฒั นาทกั ษะการแสวงหาความรู้และสรุปองคค์ วามรู้ในเรืองทีจะทาํ 5. การพฒั นาเจตคติเพอื การคิดการกระทาํ ใหเ้ กิดคุณค่าในคุณธรรมและจริยธรรม การประยุกต์ใชป้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็ นการนาํ องค์ประกอบแห่งคุณค่า ประการไปบูรณาการกบั เหตุการณ์สาระทีนาํ เขา้ มาเกียวขอ้ ง ดว้ ยการนาํ มาวิเคราะห์ความสัมพนั ธ์ระบุ ลกั ษณะปฏสิ มั พนั ธท์ ีน่าจะเกิดใชเ้ ป็นขอ้ มลู สารสนเทศในการตดั สินใจกาํ หนดแผนพฒั นาระดบั ต่าง ๆ การวดั ผลประเมนิ ผล ความสาํ เร็จของการใชป้ รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ควรจะเป็ น การประเมินตนเองเพือการพฒั นา เพราะผลสําเร็จของแต่ละบุคคลแตกต่างกนั จึงเป็ นการวดั ผล ประเมินผล เพอื บอกตนเองว่า ขณะนีเราอยตู่ รงไหน แลว้ เราพอหรือยงั มใิ ช่การตดั สินใจว่าเก่งกว่าใคร ความหมายและลกั ษณะองค์ประกอบแห่งคุณค่า ประการ ความมเี หตผุ ล หมายถงึ การทีเราจะทาํ อะไร เราจะตอ้ งศึกษาว่าอะไรเป็ นเหตุและลกั ษณะ ผลทีเกิดเป็นอยา่ งไรดว้ ยการจาํ แนกออกใหไ้ ดว้ า่ ถา้ เราตอ้ งการใหเ้ กิดอะไร มอี ะไรเป็นเหตุทีทาํ ใหเ้ กิด เหตุที เหตุที ผลทีเกิดจากความคิด เหตุที ตวั อย่าง รสชาติถกู ปากคนไทยอยแู่ ลว้ กลว้ ยตากมี มีกระแสและผลการวจิ ยั ว่า คนนิยมกินมาก กลว้ ยตากเป็นอาหารมีคุณค่าสูง เป็นอาหารราคาถกู หาซือง่าย

44 ความพอดี หมายถึง สิงทีเราจะทาํ มีความพอดีอย่ตู รงไหนทีเราสามารถเขา้ ถึงไดจ้ ริง อยา่ งไม่ทุกขย์ ากเดือดร้อนมากนกั ซึงเป็นเรืองของเอกตั บุคคลดงั ตวั อยา่ ง ตัวอย่างที นางลอยตดั สินใจปลกู กลว้ ยนาํ วา้ พนั ธุม์ ะลิอ่อง เพือใชท้ าํ กลว้ ยตากบน พนื ที ไร่ โดยมขี อ้ มลู ในการระบุความพอดี ดงั นี . ตอ้ งใชแ้ รงงานของตวั เองเพียงคนเดียว . มีความรู้วา่ กลว้ ยเมือปลกู แลว้ จะใชเ้ วลา เดือน จึงใหผ้ ลผลติ ถา้ ปลกู เดือนละ ตารางวา เมือครบ เดือน จะเตม็ พนื ที ไร่ มีผลผลิตออกมาในปริมาณพอดีกบั การจดั การตากแห้งได้ เป็นระยะ ๆ . ผลผลติ กลว้ ยตากอบแหง้ จะมีปริมาณพอดีกบั การจดั จาํ หน่ายดว้ ยตนเอง ตวั อย่างที นายเข็ม ชายพิการเดินไม่ได้ แต่นังเคลือนทีได้ ตดั สินใจปลูกหน่อไมฝ้ รัง ตารางวา (ครึงไร่) โดยมีขอ้ มลู ในการระบุความพอดี ดงั นี . ตอ้ งการมรี ายไดเ้ พยี งวนั ละ บาท ใชเ้ ลียงตนเอง และคุณแม่ . มที ีดินของตนเอง ไร่ อยทู่ ่ามกลางพืนทีปลกู หน่อไมฝ้ รัง มีบริษทั จดั จาํ หน่ายมารับ ซือถงึ ชุมชนทุกวนั . ถา้ เริมตน้ ใชพ้ นื ที ตารางวาในการผลิตจะพอดีกบั สภาพร่างกายทาํ ไดส้ บาย ๆ . พนื ที ตารางวาสามารถใหผ้ ลผลิตไดว้ นั ละ – กิโลกรัม . หน่อไมฝ้ รังราคากิโลกรัมละ บาท วนั หนึงจะมรี ายได้ – บาท ค่อนขา้ งแน่นอน . การปฏิบตั ิการดูแลตน้ หน่อไมฝ้ รัง คนปกตินังทาํ คนพิการจะต้องนงั อยแู่ ลว้ การ เคลอื นตวั ก็ใชว้ ิธีการถดั ไป จึงเป็นกิจกรรมทีเหมาะสมทีสุดขณะนี ภูมิคุ้มกัน หมายถึง การกาํ หนดแนวทางการจัดการป้ องกันความเสียหาย ได้แก่ การออมสะสมทุนเพือป้ องกนั สภาพคล่องทางการเงินและเป็ นทุนขยายกิจกรรม เมือไดจ้ ังหวะเวลา ทีสมควรมาถึง การสร้างศรัทธาให้ลูกคา้ ยอมรับไม่ทอดทิงเลิกซือขายกบั เรา การสร้างคุณภาพผลผลิต ใหล้ กู คา้ เชือถอื ไดว้ า่ ผลผลิตทีซือมคี ุณภาพแน่นอน การสร้างความรักภกั ดีต่อคนร่วมงานใหม้ ีความรู้สึกวา่ ทาํ งานอยกู่ บั เรามีชีวติ ปลอดภยั มีอยมู่ กี ินแน่นอน ความรอบรู้ หมายถึง เมือเราคิดหาเหตุหาผลวา่ เราจะทาํ อะไรแลว้ คิดตดั สินใจว่าควรทาํ เท่าไร จะพอดีกบั สภาพทีเป็ นจริงและเขา้ ถึงได้ ดงั นัน เมือตดั สินใจไดแ้ ละทาํ จริงเราจาํ เป็ นตอ้ งเรียนรู้ รายละเอียดต่าง ๆ แสวงหาความรู้ ตรวจสอบความรู้จนกระจ่างบูรณาการเขา้ กบั ประสบการณ์ของตนเอง สรุปเป็นองคค์ วามรู้เพือใชด้ าํ เนินการจริงได้ คณุ ธรรม หมายถึง ความคิด เจตนาทีเกียวขอ้ งกบั การประกอบอาชีพเป็นไปอยา่ งมคี ุณค่า สอดคลอ้ งกบั ศลี ธรรม กฎระเบียบ ขอ้ กาํ หนด และไม่สร้างความเดือดร้อนแก่สงั คม

45 สรุป ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เป็นเรืองของความรู้สึก ความมุง่ มนั การรู้ทนั และเขา้ ใจในสิงทีจะ ทาํ คิดสร้างสรรคแ์ ละรับรู้โลกกวา้ ง เพอื การดาํ รงชีวิตอยอู่ ย่างพอเพียงในสงั คม ชุมชนของงาน และกา้ ว เขา้ สู่โลกแห่งการแข่งขนั ทางเศรษฐกิจในระบบทุนนิยมไดอ้ ยา่ งมีสติปัญญา ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไม่ไดป้ ฏิเสธทุนนิยม แต่จะใชพ้ ลงั แห่งสติปัญญา พฒั นาตนเอง สังคม ชุมชน ร่วมกนั สร้างทุนนิยมใหม่ นาํ พาประเทศเขา้ สู่ความเป็ นมหาอาํ นาจแห่งสนั ติสุขทีมนั คง ยงั ยนื กจิ กรรมที ใหผ้ เู้ รียนวเิ คราะห์การประกอบอาชีพของตนเอง หรือสมั ภาษณ์ภูมปิ ัญญาในชุมชน วา่ ไดย้ ดึ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็ นแนวทางในการประกอบอาชีพหรือไม่ โดยวิเคราะห์ให้ครบทัง องคป์ ระกอบ

46 เอกสารหมายเลข : ใบความรู้ เรือง การวเิ คราะห์ตรวจสอบระบบความพร้อมในการสร้างอาชีพ กรอบแนวคดิ องคป์ ระกอบของ องคป์ ระกอบของ ปฏิสมั พนั ธ์ ตรวจสอบกบั เศรษฐกิจพอเพียง การทาํ อาชีพ ทีควรจะเป็ น สภาพจริง สรุปความพร้อม . เหตผุ ล . ทนุ . ความพอประมาณ . ผลผลิต . ภมู ิคมุ้ กนั . ลกู คา้ 4. ความรอบรู้ . การเรียนรู้พฒั นา . คุณธรรม ตนเอง ใชต้ ารางสมั พนั ธส์ องทาง วเิ คราะหค์ วามสมั พนั ธ์ แผนภูมแิ สดงกรอบแนวคดิ การวเิ คราะห์ตรวจสอบระบบความพร้อมในการสร้างอาชีพ จากแผนภูมดิ งั กล่าว จะเห็นว่า การวิเคราะห์ตรวจสอบระบบความพร้อมในการสร้าง อาชีพมีภารกิจทีจะตอ้ งทาํ ขนั ตอน คือ . การนาํ องคป์ ระกอบของเศรษฐกิจพอเพยี งและองคป์ ระกอบการทาํ อาชีพมาวเิ คราะห์ โดยตารางสมั พนั ธส์ องทาง เพือคิดหาปฏิสมั พนั ธท์ ีเกิดขึนระหวา่ งองคป์ ระกอบ . นาํ ปฏิสมั พนั ธท์ ีวิเคราะหไ์ ดม้ าตรวจสอบกบั สภาพจริงว่า มีอะไรบา้ งทียงั ไม่พร้อม แลว้ สรุปลกั ษณะความพร้อมและสิงทีจะตอ้ งสร้างใหเ้ กิดความพร้อม การวเิ คราะห์ระบุปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างองค์ประกอบ ดว้ ยการนาํ องคป์ ระกอบของเศรษฐกิจพอเพียงมาบรรจุในตารางสัมพนั ธส์ องทางตาม แนวตงั แลว้ นาํ องคป์ ระกอบทางอาชีพมาบรรจุในตารางสมั พนั ธส์ องทางตามแนวนอน แลว้ ระบุความคิด รวบยอดของปฏิสมั พนั ธท์ ีควรจะเป็น ดงั นี

47 ตวั อย่าง : การวเิ คราะห์ความสัมพนั ธ์เพอื กาํ หนดความคดิ รวบยอดของปฏิสัมพนั ธ์ทีควรจะเกดิ องค์ประกอบ เศรษฐกจิ ของการ . ทุน . ผลผลติ . ลูกค้า . การเรียนรู้พฒั นา ตนเอง พอเพยี ง ทําอาชีพ A A1 A2 A3 A4 ความมเี หตุผล เอาจากไหน คุณภาพเป็ น เป็ นใคร ความสามารถ อยา่ งไร ขายใหใ้ คร ยกระดบั คุณภาพ B B1 อยา่ งต่อเนือง ความพอประมาณ เท่าไร B2 B3 B4 จะทาํ เท่าไร ขายแบบไหน ความสามารถที C จาํ เป็นตอ้ งพฒั นา ภมู ิคุม้ กนั C1 การออม C2 C3 ใหเ้ กิดมอี ะไรบา้ ง - การสะสมทุน ลกู คา้ ยอมรับ ความเชือทีจะได้ C4 D ผลิตภณั ฑท์ ีดี ความภกั ดีของ ความรอบรู้ D1 D2 D3 บุคลากรร่วมงาน - แผนธุรกิจ วิธีการผลิต วธิ ีการบริโภค D4 E - แผนการลงทุน - การผลติ คุณธรรม E3 - การตลาด E1 E2 ผลผลิตปลอดภยั - การกระจายสินคา้ ระเบียบวินยั การ คุณภาพไดต้ าม E4 ใชเ้ งิน ขอ้ กาํ หนด อนุรักษ์ สภาพแวดลอ้ ม จากตารางสมั พนั ธส์ อง ทางเราจะเห็นความคิดรวบยอดของปฏิสัมพนั ธ์ทงั รายการ ทีผเู้ รียนผปู้ ระกอบอาชีพจะตอ้ งคิดหาคาํ ตอบในทุกรายการ (ตงั แต่ A1 ไปจนถึง E4) กบั สภาพทีเป็ นจริง ของตนเองแลว้ จาํ แนกรายการทีมีความพร้อม และรายการทีไม่พร้อม ก็จะเป็ นการตรวจสอบความพร้อม ในการสร้างอาชีพจาก คาํ ถาม แลว้ จดั ทาํ บนั ทึกสภาพความพร้อมในการสร้างอาชีพ

48 ตวั อย่าง บันทกึ ความพร้อมในการสร้างอาชีพ การผลติ ผลมะเดือฝรัง (Fix) อบแห้ง ความคดิ รวบยอดของปฏสิ ัมพนั ธ์ สภาพทเี ป็ นจริง A1 เหตผุ ลเกียวกบั ทนุ : ใชท้ ุนจากแหล่งใด A1 ทนุ จากการออมของตนเอง B1 ความพอประมาณเกียวกบั ทุน : จะตอ้ งใชเ้ ทา่ ไร B1 เริมตน้ ที , บาท C1 ภูมคิ ุม้ กนั เกียวกบั ทนุ : การออม การสะสม C1 - D1 ความรอบรูเ้ กียวกบั ทุน : แผนการลงทนุ D1 - E1 คุณธรรมทีเกียวกบั ทุน : ระเบยี บวนิ ยั การใชเ้ งนิ E1 มนั ใจในการฝึกอบรมจากครอบครัว และไปรบั การ อบรมสมั มนาเกียวกบั การจดั การทนุ แลว้ A2 เหตผุ ลเกียวกบั ผลผลิต : คุณภาพเป็นอยา่ งไร A2 ผลผลิตลกู โตขนาด ลูก/กก. เนือหวานนุ่มกลิน แบบกุหลาบ B2 ความพอประมาณเกียวกบั ผลผลิต : จะทาํ เท่าไร B2 จะทาํ ผลผลิต ไร่ C2 ภูมิคุม้ กนั เกียวกบั ผลผลติ : ลูกคา้ ยอมรบั C2 - D2 ความรอบรู้เกียวกบั ผลผลิต : วิธีการผลิต D2 แสวงหาความรู้ศึกษาดูงานสรุปองคค์ วามรู้ไดแ้ ลว้ E2 คุณธรรมเกียวกบั ผลผลติ : คุณภาพไดต้ าม E2 - ขอ้ กาํ หนด A3 เหตผุ ลเกียวกบั ลูกคา้ : ขายใหใ้ คร A3 ขายกบั กลุ่มผรู้ ักษาสุขภาพ B3 เหตผุ ลเกียวกบั ลูกคา้ : ขายไดไ้ หม B3 ขายตรงกบั ผรู้ ักสุขภาพ C2 ภูมคิ ุม้ กนั เกียวกบั ลูกคา้ : ความเชือถือผลติ ภณั ฑ์ C3 มเี อกสารรับรองคณุ ภาพเกษตรอินทรียข์ องกรม วชิ าการเกษตร D3 ความรอบรูเ้ กียวกบั : มาตรฐานคณุ ภาพผลผลิต D3 จดั ทาํ เอกสารคุณคา่ ผลผลิต และวิธีการบริโภค กาํ กบั สินคา้ E3 คุณธรรมเกียวกบั ลูกคา้ : ผลผลิตปลอดภยั E3 ใชก้ ระบวนการเกษตรอนิ ทรียไ์ ม่ใชส้ ารพษิ A4 เหตผุ ลเกียวกบั การพฒั นาตนเอง : ความสามารถ A4 - ยกระดบั คุณภาพอยา่ งตอ่ เนือง B4 ความพอประมาณเกียวกบั การพฒั นาตนเอง : B4 - ศกั ยภาพทตี อ้ งพฒั นา C4 ภูมคิ ุม้ กนั เกียวกบั การพฒั นาตนเอง : ความภกั ดี C4 มกี ารพฒั นาทกั ษะการทาํ งาน มสี วสั ดิการรา้ นคา้ ของผรู้ ่วมงาน ประกนั ความอดอยาก D4 ความรอบรู้เกียวกบั การพฒั นาตนเอง : การผลิต D4 การขยายพนั ธุ์ การบาํ รุงรักษาตน้ การแปรรูป การตลาด ความสัมพนั ธ์กบั ชุมชน อบแหง้ (Fix) E4 คุณธรรมเกียวกบั การพฒั นาตนเอง : การอนุรักษ์ E4 กระบวนการเกษตรอนิ ทรียเ์ ป็นกระบวนการ สิงแวดลอ้ ม อนุรักษส์ ิงแวดลอ้ มอยแู่ ลว้

49 จากตารางตวั อยา่ ง ทาํ ใหเ้ ราทราบว่า การเขา้ สู่อาชีพผลิตมะเดือฝรังอบแหง้ ยงั มีรายการทีตอ้ ง ดาํ เนินการเรียนรู้คิดเพมิ เติม รายการ สรุป การวเิ คราะห์ตรวจสอบระบบความพร้อมในการสร้างอาชีพ เป็ นกระบวนการวิเคราะห์ ดว้ ยตารางสองตาราง เพือสรุปความคิดรวบยอดของปฏิสมั พนั ธ์ระหว่างองค์ประกอบทางเศรษฐกิจ พอเพียง กับองคป์ ระกอบในระบบอาชีพ จากสภาพทีเป็ นจริงของผปู้ ระกอบอาชีพจะสะทอ้ นให้รู้จัก ตนเองมองเห็นสภาพทีตอ้ งเสริมเติมใหเ้ กิดความพร้อม กจิ กรรมที ให้ผเู้ รียนจดั ทาํ บนั ทึกความพร้อมในการสร้างอาชีพทีตนเองประกอบอยู่ หรืออาชีพทีผเู้ รียน ตอ้ งการประกอบการมา อาชีพ ตามความคิดรวบยอดของปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างเศรษฐกิจพอเพียงกบั องคป์ ระกอบการทาํ อาชีพ (ตงั แต่ A1 ไปจนถงึ E4)

50 บทที การพฒั นาตนเองเพอื การขยายอาชีพ ผลการเรียนรู้ทีคาดหวงั ปฏบิ ตั ิการวเิ คราะห์ตนเองและพฒั นาทกั ษะ การขยายอาชีพใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั ขอบข่ายเนือหา เรืองที . การวเิ คราะหท์ าํ ความเขา้ ใจและรู้จกั ตวั ตนทีแทจ้ ริง เรืองที . การพฒั นาทกั ษะการขยายอาชีพใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั สือประกอบการเรียนรู้ 1. เอกสารหมายเลข ใบความรู้ เรือง ตวั ตนทีแทจ้ ริงของตนเอง 2. เอกสารหมายเลข ใบความรู้ เรือง การพฒั นาทกั ษะการขยายอาชีพใหเ้ ป็นลกั ษณะนิสยั