Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ข้อควรระวังในการปฏิบัติงานด้านการพัฒนาแหล่งน้ำและการชลประทานในยุค THAILAND 4.0

ข้อควรระวังในการปฏิบัติงานด้านการพัฒนาแหล่งน้ำและการชลประทานในยุค THAILAND 4.0

Description: ข้อควรระวังในการปฏิบัติงานด้านการพัฒนาแหล่งน้ำและการชลประทานในยุค THAILAND 4.0

Keywords: แหล่งน้ำ

Search

Read the Text Version

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" การสำรวจปฐพกี ลศาสตรใ นพนื้ ที่ การเจาะสำรวจดนิ ฐานราก รปู ท่ี 2-10 กระบวนการงานสำรวจปฐพกี ลศาสตร 49

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department จากการสมั มนาฯ สามารถสรปุ เปน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ และปจ จยั แหง ความสำเรจ็ ของงานดานการสำรวจทางวิศวกรรมและวิทยาการธรณี แบงออกเปน 3 ดาน ไดแก การปฏิบัติงานสำรวจ ทางวศิ วกรรมและวทิ ยาการธรณี การบรหิ ารจดั การฐานขอ มลู และวเิ คราะหข อ มลู สารสนเทศสำรวจ และการวจิ ยั และพฒั นานวตั กรรมสำรวจ ดงั แสดงรายละเอยี ดในตารางตอ ไปนี้ ตารางที่ 2.2.1 การปฏบิ ตั งิ านสำรวจทางวศิ วกรรมและวทิ ยาการธรณี ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. ขอ มลู หมดุ หลกั ฐานในพน้ื ทจี่ รงิ มี ตอ งไมใ ชข อ มลู หมดุ หลกั ฐาน หากพบขอสงสัยในขอมูลใหประสาน ความคลาดเคลื่อนทางตำแหนง ท่ีไมชัดเจน เพื่อตรวจสอบไดท่ีสำนักสำรวจดาน เปนสงผลใหขอบเขตพื้นที่ การ วศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยา ซงึ่ มโี ครงการ ถายระดับของอาคารประกอบ ปรับปรุงโครงขายหมุดหลักฐานทาง ตา งๆ ของโครงการมคี วามคาด ราบและทางดงิ่ ดงั น้ี เคลื่อนตาม ระยะที่ 1 ดำเนินการไปแลวในปงบ ประมาณ พ.ศ. 2561 บรเิ วณพน้ื ทล่ี มุ นำ้ เจา พระยาตอนลา ง ระยะที่ 2 กำลังดำเนินการในปงบ ประมาณ พ.ศ. 2562 บรเิ วณพนื้ ทลี่ มุ น้ำเจา พระยาตอนบน ระยะท่ี 3 แผนดำเนินการในปงบ ประมาณ พ.ศ. 2563 บรเิ วณพน้ื ทล่ี มุ น้ำทางภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 2. การบริหารจัดการนำ้ ในพ้ืนท่ี ในการบริหารจัดการน้ำท่ีมี ควรทำการโยงคา ระดบั ทะเลปานกลาง โครงการทมี่ กี ารใชค า ระดบั สมมตุ ิ การเช่ือมโยงกัน ตองใชคา (รทก.) เขา ไปยงั อาคารชลประทานตา งๆ (รสม.) ซ่ึงเปนคาระดับเฉพาะ ระดับฐานเดียวกัน โดยควร เพอื่ ใหอ ยบู นฐานคา ระดบั เดยี วกนั เพอื่ ของโครงการน้ันๆเทาน้ัน ไม อางอิงจากระดับนำ้ ทะเล การบรหิ ารจดั การนำ้ ไดอ ยา งถกู ตอ ง โดย สามารถเชอ่ื มโยงกบั โครงการหรอื ปานกลาง (รทก.) สสธ. มหี มดุ หลกั ฐานคา ระดบั น้ำทะเล พื้นที่อื่นได เน่ืองจากไมทราบ ปานกลาง (รทก.) กระจายอยทู ว่ั ประเทศ ระดบั ทแี่ ทจ รงิ ทอี่ า งองิ จากระดบั สำ ห รั บ บ ริ ก า ร ใ ห ห น ว ย ง า น ข อ ง นำ้ ทะเลปานกลาง (รทก.) ชลประทานใชใ นการปฏบิ ตั งิ านอยแู ลว หรอื รอ งขอมาท่ี สสธ. ใหท ำการโยงคา ระดับทะเลปานกลาง (รทก.) ไปยัง อาคารชลประทานตา งๆ ทย่ี งั ใชค า ระดบั สมมตุ ิ (รสม.) 50

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ ปจ จยั ความสำเรจ็ 1) สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยามโี ครงการปรบั ปรงุ โครงขา ยหมดุ หลกั ฐานทางราบและทาง ดง่ิ เปน ระยะๆ และไดจ ดั ทำเปน ระบบและ Application สำหรบั การคน หาหมดุ หลกั ฐาน ผา นQR Code เพอื่ ใหบ รกิ ารขอ มลู หมดุ หลกั ฐานแผนที่ 2) สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยามกี ารนำเทคโนโลยแี ละพฒั นานวตั กรรมดา นงานสำรวจ เพอื่ นำมาใชใ นการปฏบิ ตั งิ านและมแี นวคดิ ทจี่ ะกระจายนวตั กรรมงานสำรวจไปสหู นว ยงานภมู ภิ าคทกุ พน้ื ท่ี เพอ่ื สนบั สนนุ ภารกจิ ตา งๆ เชน นวตั กรรมการสำรวจเพอื่ งานชลประทานแบบเทคนคิ บรู ณาการ ทเ่ี ปน กระบวนการสำรวจทงั้ บนฟา บนดนิ และใตน ้ำ ดว ยอากาศยานไรค นขบั (Drone) เครอ่ื งมอื รงั วดั คา พกิ ดั จากดาวเทยี มแบบ RTK-GNSS และเรอื วดั ความวดั ลกึ ของนำ้ ตามลำดบั ซงึ่ นวตั กรรมดงั กลา วน้ี ทำให ไดม าซงึ่ ขอ มลู สำรวจตา ง ๆ ทม่ี คี วามชดั เจน ถกู ตอ ง แมน ยำ รวดเรว็ และประหยดั งบประมาณในการ ดำเนินการ 3. การหมายสี (ทำสญั ลกั ษณ) ของ การชี้แนวเขตชลประทาน ควรทำความเขา ใจหรอื ชแี้ จงกระบวน งานสำรวจวางหมดุ หลกั เขต เพอื่ ตองมีหลักฐาน/แผนท่ีแนว การวธิ กี ารสำรวจทำแผนทก่ี นั เขต หรอื แสดงแนวเขต หรอื ขอบเขตพนื้ ท่ี เขตหรือแผนท่ีรูปแปลงที่มี แผนที่อื่นๆ ท่ีนำมาใชเพ่ือการศึกษา โครงการ ซงึ่ เปน แนวกนั เขตทใ่ี ช การรบั รองของหนว ยงานทร่ี บั โครงการนนั้ ซง่ึ จะตอ งทำการสำรวจ สำหรบั ขนั้ ตอนการศกึ ษาพจิ ารณา ผดิ ชอบขอ มลู ขอบเขตใดอยู ใหครอบคลุมพ้ืนท่ีโครงการมากที่สุด โครงการ หรอื ศกึ ษาตรวจสอบดา น ในข้ันตอนการดำเนินงานใด เพอื่ กำหนดหรอื นำไปหาทางเลอื กของ ภมู ปิ ระเทศ โดยอาจจะไมใ ชข อบ โครงการทเ่ี หมาะสมใหม ากทสี่ ดุ เขตที่น้ำจะทวมจริงเมื่อเกิด โครงการ แตก ารทง้ิ รอ งรอยไวอ าจ ทำใหเ กดิ ความเขา ใจผดิ หรอื ตงั้ ใจ เขาใจผิดของคนในพื้นที่ และ นำไปสูการนำมาเปนขอตอตาน การเกดิ โครงการได 4. งานเตรียมความพรอมของ ตองมีขอมูลตางๆท่ีเกี่ยวของ สสธ. และสว นวศิ วกรรม สชป.1-17 โครงการพัฒนาแหลงนำ้ หรือ ใหครบถวนในงานเตรียม ควรดำเนินการสำรวจและเก็บรวบ งานบรหิ ารจดั การน้ำชลประทาน ความพรอมของโครงการ รวมขอ มลู ทง้ั ดา นภมู ปิ ระเทศ ปฐพแี ละ ทผี่ า นมา ไมใ หค วามสำคญั หรอื พัฒนาแหลงนำ้ ธรณวี ทิ ยา ใหค รอบคลมุ เพอื่ นำไปใช นำขอมูลสำรวจดานปฐพีและ ในการวางแผน ออกแบบโครงการ ธรณวี ทิ ยา มารว มพจิ ารณา ซง่ึ หรือวิเคราะหหาสาเหตุแหงปญหาท่ี อาจเกดิ ปญ หาหรอื สง ผลกระทบ เกดิ ขน้ึ กบั โครงการ โดยเฉพาะ สสธ. 51

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ ตอ โครงการภายหลงั เชน การกอ มีหนาที่รับผิดชอบในการสนับสนุน สรางไมสามารถดำเนินการตาม แบบรูปไดเม่ือกอสรางเสร็จอาง ขอมูลสำรวจภูมิประเทศ ปฐพีและ เกบ็ น้ำไมส ามารถเกบ็ น้ำได โดย ธรณวี ทิ ยา รวมถงึ ผลการวเิ คราะหแ ละ เฉพาะโครงการขนาดเล็กท่ี แนวทางการดำเนนิ การใหก บั โครงการ จะถา ยโอนใหก บั องคก รปกครอง สวนทองถ่ินในภายหลัง หรอื หนว ยงานทตี่ อ งการขอ มลู ประกอบ เหลา นี้ แตอ ยา งไรกต็ าม การดำเนนิ การแกไขปญหา หรือการตัดสินใจ ต อ ง อ ยู ใ น ค ว า ม รั บ ผิ ด ช อ บ ข อ ง โครงการหรอื หนว ยงานนน้ั ๆ 5. การดำเนินการโครงการ โดย การดำเนนิ การโครงการจำเปน สสธ. และสว นวศิ วกรรม สชป.1-17 เฉพาะในขั้นตอนการออกแบบ ตองมีขอมูลที่พรอมและมี ควรพจิ ารณาการสำรวจหาขอ มลู ตา งๆ ไ ม ไ ด นำ ข อ มู ล ด า น สำ ร ว จ ความถกู ตอ งเพอื่ เปน ขอ มลู ใน ที่เก่ียวของ ใหเพียงพอกับความตอง ภมู ปิ ระเทศ สำรวจปฐพแี ละธรณี การศึกษาออกแบบกอสราง การมากทส่ี ดุ วทิ ยา มาพจิ ารณารว ม ทงั้ ระยะกอ น ระหวา ง และ หลังโครงการ โดยเฉพาะ อยา งยงิ่ ขอ มลู ดา นการสำรวจ ภมู ปิ ระเทศ สำรวจปฐพแี ละ ธรณวี ทิ ยา 6. สภาพพ้ืนที่สำหรับงานพัฒนา โครงการทมี่ สี ภาพพน้ื ทมี่ คี วาม สสธ. และสว นวศิ วกรรม สชป.1-17 แหลงน้ำมีความทาทายและยุง ยงุ ยาก ในขน้ั ตอนของงานดา น ควรพจิ ารณาการสำรวจหาขอ มลู ตา งๆ ยาก สำรวจ ตอ งดำเนนิ การเพอ่ื ให ที่เก่ียวของ ใหเพียงพอกับความตอง ไดม าซง่ึ ขอ มลู ทค่ี รอบคลมุ และ การมากทส่ี ดุ ส ร า ง ค ว า ม ม่ั น ใ จ ใ ห กั บ ผู พจิ ารณาโครงการหรอื ผอู อก แบบ เชน การสำรวจสภาพ พนื้ ทท่ี างปฐพแี ละธรณวี ทิ ยา เพอื่ ใหไ ดข อ มลู ฐานรากหรอื หา แหลงน้ำใตดิน ตองดำเนิน การดวยวิธีการสำรวจธรณี ฟส กิ ส และจำเปน ตอ งมกี าร เจาะสำรวจอยา งเพยี งพอควบ คไู ปดว ย 52

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 7. งบประมาณดานการสำรวจของ 1) ฝผง.ชป.1-17 ควรรวมตวั จดั ทำ โครงการถูกจำกัด(โดยเฉพาะ MTEF หรอื แผนแมบ ท 5 ป ใหถ กู ตอ ง โครงการในสว นภมู ภิ าค)ทำใหไ ม สอดคลอง เรียงลำดับความสำคัญ สามารถสำรวจเพอ่ื ใหไ ดข อ มลู ที่ เสนอขอความเหน็ ชอบจากผมู อี ำนาจ ตองการไมมากพอท่ีจะนำมา เพื่อขอเพ่ิมกรอบวงเงินใหเพียงพอ พิจารณางานโครงการ หรือ จากกองแผนงานตอ งานออกแบบ ไดอ ยา งละเอยี ด 2) โครงการทม่ี คี วามจำเปน ตอ งทำสำรวจ อยา งละเอยี ด ควรเสนอเพอ่ื ขอรบั การจดั สรรงบประมาณเพม่ิ เตมิ หรอื ประสาน ขอรบั การสนบั สนนุ การดำเนนิ การสำรวจ จากสว นอนื่ ทเี่ กยี่ วขอ ง เชน สำนกั สำรวจ ดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยา 8. การรายงานผลของแผน ดนิ ไหวที่ การรายงานความรนุ แรงของ ควรทำความเขา ใจภายในองคก รผเู กยี่ ว มผี ลกระทบกบั ตวั เขอ่ื น แผนดินไหวที่เกิดข้ึนจะเปน ขอ ง และประชาชน เรอื่ งของแผน ดนิ ไหว แบบรกิ เตอร มกั จะโยงไปถงึ ทม่ี ผี ลกระทบกบั ตวั เขอ่ื น จะรายงานใน ความสามารถตานทานแรง ลกั ษณะของคา ความเรง (a) ทตี่ รวจวดั แผนดนิ ไหวของเข่อื น ซึง่ ไม ไดจ ากโครงขา ยสถานตี รวจวดั แผน ดนิ สามารถพจิ ารณาผลกระทบท่ี ไหวของกรมชลประทาน เปรยี บเทยี บกบั จะเกดิ ขน้ึ กบั ตวั เขอื่ นไดอ ยา ง คา สมั ประสทิ ธแิ์ รงสนั่ สะเทอื น (k) ทอ่ี อก ชัดเจนได เน่ืองจากมีองค แบบไวข องแตล ะเขอ่ื น หากคา a<k ไม ประกอบอน่ื ๆควบคมุ อยดู ว ย สง ผลตอ ความมนั่ คงของตวั เขอื่ น(จาก เชน ระยะหา งของเขอื่ นจาก สถติ ทิ ผ่ี า นมาคา a จะนอ ยกวา คา k มาก จุดศูนยกลางแผนดินไหว กลา วคอื เขอื่ นของกรมชลประทานได สภาพทาธรณวี ทิ ยา เปน ตน ออกแบบเพอ่ื รองรบั แผน ดนิ ไหวทเ่ี กดิ ขน้ึ ในพน้ื ทไ่ี ดอ ยา งปลอดภยั ) 9. ปญ หาเกย่ี วกบั ความเสยี หายของ 1) ไมใชประสบการณหรือ ผทู เ่ี กย่ี วขอ งหรอื ผเู ชย่ี วชาญ เขา ตรวจ ฐานยนั เขอ่ื น (หรอื ตวั เขอ่ื น) ที่ ความรสู กึ ในการสรปุ ปญ หา สอบสภาพในพนื้ ท่ี สำรวจและเกบ็ รวบ อาจสงผลกระทบตอตัวเขื่อนใน 2)การวเิ คราะหต รวจสอบเพอื่ หา รวมขอ มลู ตา งๆ ทเี่ กย่ี วขอ งใหค รบถว น อนาคต สาเหตแุ ละแนวทางแกไ ขปญ หา เพ่ือนำไปวิเคราะหสาเหตุแหงปญหา ตอ งวเิ คราะห Mode of failure ใหถ กู ตอ ง ใหถ กู ตอ งซงึ่ ขอ มลู ทสี่ ำคญั ในการ วเิ คราะหคอื ขอ มลู ดา นปฐพแี ละ ธรณวี ทิ ยา รวมถงึ สภาพความ เสยี หายทปี่ รากฏ 53

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 11. ปญ หาแตก หกั รว่ั เปน สนมิ ของ ไมป ลอ ยปละละเลยโครงการ ตอ งใหค วามสำคญั ของการบำรงุ รกั ษา โครงสรางอาคารชลประทาน และหัวงานไมวาจะเปน หากพบความผดิ ปกตติ อ งทำการสำรวจ ระบบทอที่เปนคอนกรีตเสริม โครงการขนาดใหญหรือ และเก็บรวบรวมขอมูลที่เก่ียวของ เหล็ก ท่ีมีอายุการใชงานมา ขนาดเล็ก สำหรบั การวเิ คราะห ตรวจสอบ และ แลว กวา 50 ป นำไปสวู บั ตั ติ วั ซอ มแซม เขอื่ นและอาคารชลประทาน 12. ขาดความรูความเขาใจเก่ียวกับ ไมนำดินท่ีไมเปนไปตามขอ ควรจดั หลกั สตู รฝก อบรมเกย่ี วกบั ความ ปญ หาทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั เขอื่ นเนอ่ื งจาก กำหนดในแบบมาใชง าน โดย รูพ้ืนฐานดานการสำรวจและการใช Dispersive Clay เฉพาะอยางย่ิง Dispersive ขอ มลู เชน โครงการในพนื้ ทที่ มี่ ปี ญ หา clay หากจำเปนท่ีจะตอง วัสดุกอสรางเปนดินกระจายตัว ควร นำมาใชงานตองมีการปรับ นำขอ มลู ทางธรณวี ทิ ยามาชว ยในการ ปรงุ คณุ ภาพกอ น พจิ ารณาพนื้ ทเ่ี บอื้ งตน เชน หมวดหนิ ทม่ี ศี กั ยภาพเปน Dispersive ซงึ่ ไดแ ก หมวดหนิ เสาขวั และ หมวดหนิ ภพู าน 13. การตรวจสอบและควบคุมคุณ งาน Para Soil Cement ตอ ง การเก็บตัวอยางเพ่ือทดสอบในหอง สมบตั ดิ า นความแขง็ แรงของดนิ มีการควบคุมคุณภาพและ ปฏบิ ตั กิ าร หรอื ทดสอบในสนาม ซง่ึ สวพ. เดมิ หรอื คนั ทางเดมิ ในงาน Para ตรวจสอบคณุ สมบตั ดิ า นความ และ สสธ. สามารถสนบั สนนุ ในสว นนไ้ี ด Soil Cement ไมส ามารถทำได แขง็ แรงของดนิ เดมิ หรอื คนั ทาง เชน การนำนวตั กรรมเครอ่ื งตอกทดลอง เนอ่ื งจากไมม เี ครอื่ งมอื หรอื หาก เดิมกอน เพ่ือท่ีจะสามารถ ขนาดเลก็ ของสำนกั สำรวจฯ ไปใชใ นการ ตอ งทำจะตอ งใชง บประมาณสงู กำหนดรปู แบบทชี่ ดั เจนได สำรวจหาขอ มลู เพอ่ื ใหไ ดค า CBR และ Bearing Capacity เปน ตน ปจ จยั ความสำเรจ็ การนำนวตั กรรมเครอ่ื งตอกทดลองขนาดเลก็ มาใชใ นการสำรวจหาขอ มลู เพอ่ื ใหไ ดค า CBR และ Bearing Capacity ทจี่ ะชว ยสนบั สนนุ การทำงานทเ่ี กยี่ วขอ งได 14. วศิ วกรโยธาสว นใหญ มคี วามรดู า น ตองพิจารณาชนิดของวัสดุ ควรมกี ารใหค วามรคู วามเขา ใจในเรอื่ ง กลศาสตรข องดนิ ดา นวศิ วกรรม ใหถูกตองเพื่อนำไปสูการ Rock mechanic และ Rock Slope (Soil mechanic) แตไ มม คี วามรู วเิ คราะหต รวจสอบใหถ กู ตอ ง Engineering แกวิศวกรผูปฏิบัติงาน ดานกลศาสตรของหิน (Rock โดยจัดหลักสูตรฝกอบรมในเร่ือง mechanic)และเสถยี รภาพเชงิ ลาด ดังกลาว ของหนิ (Rock Slope Engineering) ทำใหการวิเคราะหตรวจปญหา เสถียรภาพเชิงลาดหรือความ สามารถรบั น้ำหนกั ผดิ พลาดได 54

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 15. การใชว สั ดกุ อ สรา งทไ่ี มเ ปน ไปตาม ตอ งพจิ ารณาวสั ดกุ อ สรา งให ควรระบุแหลงวัสดุกอสรางท่ีนำมาใช แบบทก่ี ำหนด อาจสง ผลตอ ความ เปน ไปตามแบบทกี่ ำหนด งาน เพอ่ื สอบทานกบั ผลสำรวจ หรอื ม่ันคงของอาคารชลประทาน ขอ กำหนดของแบบกอ สรา ง การดำเนนิ การใดทไี่ มเ ปน ไปตาม รูปแบบนั้น อาจเปนปจจัยของ ในพน้ื ทโี่ ครงการทมี่ ลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศที่ ความเสยี หายได บง บอกถงึ แปรปรวนทางดา นธรณวี ทิ ยา หรอื พนื้ ทท่ี ม่ี คี วามยงุ ยากทางดา นธรณี 16. งานกอ สรา งกำแพงตงั้ (ตดิ ตง้ั เสา ตองตรวจสอบหาสาเหตุให ควรพจิ ารณาเจาะสำรวจปฐพแี ละธรณี เข็ม) ไมสามารถดำเนินการได ชัดเจนกอนท่ีจะดำเนินการ วทิ ยา ใหล ะเอยี ดมากขน้ึ หรอื ใชก าร ตามแบบ (ตอกไมล ง) เนอ่ื งจาก ตอ ไป สำรวจธรณฟี ส กิ สเ สรมิ หรอื เปลย่ี นรปู ความแปรปรวนทางดานธรณี แบบโครงสรา ง ซงี่ เปน วธิ กี ารทป่ี ระหยดั วทิ ยาฐานรากในพนื้ ทโ่ี ครงการ และดำเนนิ การไดง า ยกวา 17. การดำเนินการพัฒนาโครงการ หากเกิดความไมชัดเจนใน ควรมกี ารจดั ทำแบบแปลนใหม (Re- ชลประทานท่ีมีโครงสรางหรือ ขอมูลหรือการแปรผลขอมูล Drawing) โดยดำเนนิ การสำรวจตรวจวดั อาคารเดิม ยุงยาก เน่ืองจาก ตองมีการเจาะสำรวจหา มติ ทิ างกายภาพของโครงสรา งหรอื อาคาร ขอ มลู แบบ หรอื ขอ กำหนดตา งๆ ขอ มลู เพม่ิ เตมิ กอ นดำเนนิ การ และสำหรบั ขอ มลู ดา นปฐพฐี านรากทไี่ ม ทตี่ อ งใชใ นการพจิ ารณาปรบั ปรงุ ตอ ไป สามารถตรวจวดั ไดด ว ย Scaleตอ งดำเนนิ หรอื เสรมิ ศกั ยภาพ มไี มค รบถว น การดว ยวธิ เี จาะสำรวจหรอื ใชก ระบวนการ หรอื สญู หาย ตรวจสอบแบบไมท ำลาย ซงึ่ ทาง สสธ. มี ชุดเครื่องมือตรวจสอบงานฐานราก 18. การใชงานขอมูลสำรวจดาน คอนกรตี แบบไมท ำลาย ใหบ รกิ าร ปฐพแี ละธรณวี ทิ ยา เชน ขอ มลู ทางธรณีฟสิกส เปนขอมูลท่ีมี ควรพิจารณาขอมูลจากการสำรวจ ความตอ เนอื่ ง และใชง บประมาณ ตรวจสอบดวยหลายวิธีการ เพื่อเปน ไมม าก แตอ าจจะไมส ามารถใช การสอบทานหรือวิเคราะหผลการ ประโยชนไ ด เนอื่ งจากคณุ สมบตั ิ สำรวจใหมีความถูกตองมากข้ึน เชน ทใี่ กลเ คยี งกนั ของชนั้ ดนิ ฐานราก ขอ มลู จากการสำรวจธรณฟี ส กิ ส หรอื และทกั ษะประสบการณข องผแู ปล จากการตรวจสอบแบบไมท ำลาย หาก ผลขอ มลู ดว ย มขี อ มลู หลมุ เจาะในพนื้ ทป่ี ระกอบดว ย จะทำใหการวิเคราะหและประเมิน ผลมคี วามถกู ตอ งมากยงิ่ ขน้ึ 55

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 19. การประสานงาน สอ่ื สาร พดู คยุ ควรมกี ารสอื่ สาร พดู คยุ รบั ฟง แสดง ระหวา งผดู ำเนนิ การหรอื ผปู ฏบิ ตั ิ ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ใ น เ รื่ อ ง ก า ร ดำ เ นิ น งานโครงการยังมีไมมากพอ ซ่ึง โครงการ รวมทั้งนำกรณีศึกษาจาก อาจจะเกดิ ความเขา ใจไมต รงกนั โครงการทดี่ ำเนนิ งานแลว มปี ญ หามา ได ทำใหก ารทำงานในบางขน้ั ตอน ศกึ ษารวบรวมเปน ขอ มลู เบอื้ งตน หรอื ผดิ พลาดไดง า ย รบั ทราบปญ หาตา งๆทเ่ี กดิ ขนึ้ การเปด ใจรับทราบในเร่ืองเหลาน้ี จะเปน บทเรียนที่ดีสำหรับการดำเนินงาน โครงการใหมๆ เพอื่ หลกี เลยี่ งปอ งกนั ปญ หาทจี่ ะตามมา หรอื แกไ ขปญ หาท่ี ตรงประเดน็ ตอ ไป ปจ จยั ความสำเรจ็ การนำนวตั กรรมเครอ่ื งตอกทดลองขนาดเลก็ มาใชใ นการสำรวจหาขอ มลู เพอื่ ใหไ ดค า CBR และ Bearing Capacity ทจี่ ะชว ยสนบั สนนุ การทำงานทเี่ กยี่ วขอ งได 56

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางที่ 2.2.2 การบรหิ ารจดั การฐานขอ มลู และวเิ คราะหข อ มลู สารสนเทศสำรวจ ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. ขอ มลู สำรวจไมค รอบคลมุ กบั ความ - ควรดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล ตอ งการของผใู ชง าน เชน ขอ มลู ทั้งดานสำรวจภูมิประเทศ สำรวจ ภมู ปิ ระเทศ ขอ มลู ปฐพแี ละธรณี ปฐพแี ละธรณวี ทิ ยา รวมถงึ ขอ มลู ดา น วทิ ยาบรเิ วณพนื้ ทโี่ ดยรอบ เปน ตน วิชาการหรือการเตรียมพรอมที่เก่ียว ของตางๆ โดยจัดทำเปนฐานขอมูล 2. รปู แบบหรอื ชนดิ ของขอ มลู สำรวจ - สำรวจใหเ ปน ระบบและเปน มาตรฐาน ไมสามารถนำไปใชวิเคราะห - เพอ่ื การนำไปสกู ารใชง านไดอ ยา งทวั่ ถงึ ตอยอดในงานแบบจำลองทาง - และครอบคลมุ คณติ ศาสตรไ ดอ ยา งสะดวก เชน ควรจดั ทำรปู แบบขอ มลู สำรวจ ใหต รง ขอ มลู รปู ตดั ทางนำ้ ทอี่ ยใู นรปู แบบ ตามความตอ งการของผใู ชข อ มลู ซง่ึ ควร CAD file แตม คี วามตอ งการใช มกี ารประสานงานกอ นการดำเนนิ งาน งานในรปู แบบของ Worksheet เปน ตน ควรมกี ารใหค วามความรแู ละความเขา ใจทั้งเร่ืองพื้นฐานและการนำขอมูล 3. ผูใชงานมีขอจำกัดในการนำ สำรวจไปใชงานตามวัตถุประสงคใน ขอ มลู ไปใชใ นเชงิ กวา ง หรอื ผใู ช ดานตางๆ ขอมูลสำรวจขาดประสบการณ ในการวิเคราะหและสังเคราะห ควรมีการเก็บขอมูลประวัติโครงการ ขอมูลสำรวจเพ่ือนำไปสูงาน ขอมูลดานวิศวกรรมของเข่ือน และ พจิ ารณาโครงการ ออกแบบ และ อาคารชลประทานไวท โ่ี ครงการ เพอื่ กอ สรา ง เปนขอมูลในการวิเคราะหตรวจสอบ หากเกดิ ปญ หา 4. ไมสามารถสืบคนหาขอมูลดาน สำรวจที่จะนำมาประกอบการ วิเคราะหตรวจสอบในกรณีท่ี โครงการจำเปน ตอ งแกไ ขปญ หา ดานวิศวกรรมได โดยเฉพาะ อยา งยง่ิ เปน โครงการทผ่ี า นการใช งานมานาน 57

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 5. ไมม ขี อ มลู พน้ื ฐานดา นการสำรวจ - ประสานขอใชข อ มลู ภาพถา ยหรอื ภาพ ภูมิประเทศ สำหรับงานวาง ดาวเทยี มทมี่ ใี นคลงั ของ สสธ. ได แต โครงการเบอื้ งตน หรอื งานวเิ คราะห หากไมม ี สามารถใชข อ มลู ภาพถา ยดาว ปญ หาทเี่ กดิ ขน้ึ ในพนื้ ทเ่ี บอื้ งตน เชน เทยี มจาก Google Earth หรอื Google การเปลยี่ นแปลงการใชท ดี่ นิ ทำให Map ในลักษณะของ Timeline ซึ่ง เกดิ การเปลย่ี นแปลงของระดบั นำ้ จะสามารถเหน็ ขอ มลู การเปลย่ี นแปลง ใตด นิ หรอื การรว่ั ซมึ ทฐี่ านยนั เขอื่ น ของพ้ืนท่ี เพ่ือนำไปวิเคราะหและ เปน ตน ตดิ ตาม สภาพพนื้ ที่ และแกไ ขปญ หา ทเี่ กดิ ขนึ้ ของโครงการได 6. ในการพจิ ารณาการบรหิ ารจดั การ - กรมควรสนบั สนนุ ใหน ำขอ มลู เชงิ พน้ื ที่ ในระดบั ลมุ นำ้ ยงั ขาดขอ มลู ดา น ทม่ี อี ยไู ปใชง านในรปู ของ คณะทำงาน สำรวจ รวมทง้ั ขาดการจดั การเกยี่ ว จากหนวยงานท่ีเกี่ยวของเพ่ือใหเกิด กบั ขอ มลู เชงิ พน้ื ทที่ มี่ อี ยู เชน ขอ มลู การใชป ระโยชนข อ มลู สงู สดุ เชน การ ความสงู ภมู ปิ ระเทศ (DEM) ดว ย ใชป ระโยชนข อ มลู DEM Lidar เพอ่ื ระบบ Lidar ทอี่ ยภู ายใตก ารดแู ล การบริหารจัดการน้ำในลุมนำ้ เจา ของ สสธ. ทำใหไ มส ามารถนำไป พระยา ใชง านไดอ ยา งตอ เนอ่ื ง 7. โครงการชลประทานขนาดเล็ก โครงการชลประทานขนาด ขาดขอมูลสำรวจธรณีฐานราก เลก็ จำเปน ตอ งมขี อ มลู สำรวจ สำหรบั การออกแบบหรอื การกอ ธรณฐี านราก เพอ่ื ใหก ารออก สรา งเพอ่ื ใหเ ปน ไปตามหลกั วชิ าการ แบบกอสรางใหเปนไปตาม หลักวิชาการและเพ่ือการ และเพอ่ื บรหิ ารความเสย่ี ง บรหิ ารความเสย่ี ง 8. โครงการ/เขอื่ นเกา ขาดบมู ประวตั ิ การจัดทำฐานขอมูล สามารถดำเนิน การในระดบั ยอ ยตง้ั แตโ ครงการหรอื แต ทางวิชาการทุกดานสำหรับการ ละงาน แตละสวน แตละสำนัก ซึ่ง นำไปใชง านในอนาคต จะสามารถนำไปสูฐานขอมูล BIG DATA ของระดบั กรมได 58

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางท่ี 2.2.3 การวจิ ยั และพฒั นานวตั กรรมสำรวจ ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. การสำรวจโดยใช Drone เพ่ือ 1) การสำรวจโดยใช Drone ของหนว ย ก อ น ป ฏิ บั ติ ก า ร บิ น ค ว ร งานภายใตก ระทรวงเกษตรและสหกรณ ดำเนินการแจงลงบันทึก งานชลประทาน ประจำวนั ณ สถานตี ำรวจ ไดรับการยกเวนข้ึนทะเบียน Drone เพอื่ เปน การปอ งกนั ตนเอง สำหรบั การใชง านในเขตพน้ื ทชี่ ลประทาน 2) ตองมีการประกันภัยอากาศยาน บคุ คลที่ 3 ในวงเงนิ ไมต ำ่ กวา 1 ลา น บาท/อบุ ตั เิ หต/ุ ครงั้ 3) ตอ งทำการเสนอแผนการบนิ ตอ บรษิ ทั วทิ ยกุ ารบนิ เพอ่ื ขออนญุ าตเิ ขา ปฏบิ ตั งิ าน ในพน้ื ทท่ี กุ ครง้ั และใหน ำสำเนาหนงั สอื การขออนุญาติทำการบินพรอมแนบ หนงั สอื ขออนญาตไิ ปราชการ ตดิ ตวั ไว ตลอดเวลาทที่ ำการบนิ 4) หา มทำการบนิ ในเขตหา มบนิ เดด็ ขาด เขตกำกบั การบนิ และเขตการบนิ อนั ตราย ตามที่ประกาศในเอกสารแถลงขาว การบนิ ของประเทศไทย (Aeronautical Information Publication - Thailand หรือ AIP-Thailand) รวมทั้ง สถานท่ี ราชการ หนว ยงานของรฐั โรงพยาบาล เวน แตจ ะไดร บั อนญุ าตจากหนว ยงานเจา ของพนื้ ที่ 5) หา มทำการบนิ ในระยะ 9 กโิ ลเมตร รศั มรี อบสนามบนิ 6) ตอ งมองเหน็ Drone ไดต ลอดเวลา ทที่ ำการบนิ และหา มบนิ เขา ไปใกลห รอื เขา ไปในเมฆ หา มบนิ ในเวลากลางคนื *รายละเอียดเพ่ิมเติมของเงื่อนไข การบงั คบั หรอื ปลอ ยอากาศยานไรค นขบั ออกตามมาตรา 24 แหง พระราชบญั ญตั ิ การเดนิ อากาศ พ.ศ. 2597 59

กรมชลประทาน ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ - Royal Irrigation Department การสรางนวัตกรรมของแตละ - สำนักฯ หากสามารถบูรณาการ ขอ สงั เกต นวตั กรรมรว มกนั ระหวา งสำนกั ฯ 2. การสรางนวัตกรรมของแตละ ได จะสามารถทำใหง านหรอื การ ดำเนินงานพัฒนาอยางสมบูรณ สำนกั ฯ เปน การชว ยพฒั นางาน แบบมากขึ้น และนำไปสูการ หรือทำใหการดำเนินงานเปนไป พฒั นาในระดบั กรมฯได เชน การ ไดอ ยา งสะดวกรวดเรว็ งา ย และ บรู ณาการระหวา งนวตั กรรมการ มีประสิทธิภาพดีข้ึน แตยังไมมี พัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอรร การบรูณาการรวมกันระหวาง เพอื่ การจดั เกบ็ สถติ ขิ อ มลู รายวนั สำนกั ดา นจดั สรรน้ำ ประเภทโครงการ ชลประทานอางเก็บน้ำ (Water 3. การสรา งสรรคน วตั กรรมยงั ไมไ ด Daily Program) ของ สชป.8 กบั รั บ ก า ร ส นั บ ส นุ น ใ น ด า น ง บ นวัตกรรมโทรมาตรเพ่ือการ ประมาณอยางเต็มท่ี เชน นวัต ชลประทาน ของสำนักสำรวจฯ กรรมของสำนกั สำรวจทผี่ า นมา มี ซง่ึ อาจขอรบั การสนบั สนนุ ในเรอื่ ง การลงทนุ และดำเนนิ การโดยจดั การพฒั นาโปรแกรมเพม่ิ เตมิ จาก หางบประมาณดว ยตวั เอง ทำให ศูนยสารสนเทศและการสื่อสาร ผลงานนวตั กรรมทจี่ ะถกู นำไปใช เพอื่ ใหเ กดิ ประโยชนใ นการนำไป ประโยชนตอมีราคาสูง ซึ่งเปน ใชง านไดอ ยา งกวา งขวาง ภาระในการหางบประมาณของ โครงการหรอื สำนกั อนื่ หากสนใจ นวัตกรรมตางๆที่ถูกสรางสรรค ที่จะนำนวัตกรรมไปใชงานตอ ขึ้นมา ตองเปนสิ่งท่ีจับตองได ใชงบประมาณนอย (ราคาถูก) จะทำใหมีการนำไปใชงานหรือ ตอ ยอดมากขนึ้ ดงั นน้ั การสรา ง นวตั กรรมควรไดร บั การสนบั สนนุ งบประมาณจากกรมฯ รวมทงั้ ผทู ี่ สรางสรรคนวัตกรรมควรไดรับ การสนับสนุนหรือใหรางวัลท่ี เหมาะสม 60

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ - 4. องคความรูและนวัตกรรมเชิง สำนัก/กอง/ศูนย/กลุม ควรพิจารณารวบ ประจกั ษข องกรมชลประทาน ยงั - รวมองคค วามรแู ละนวตั กรรมเชงิ ประจกั ษ กระจายอยกู บั บคุ คล สำนกั /กอง/ ทมี่ ขี องตวั เอง เพอ่ื รองรบั การเชอื่ มโยงกบั ศนู ย/ กลมุ ยงั ไมพ รอ มใชง านตาม RID BIG DATA แนวทาง RID BIG DATA นวตั กรรมโทรมาตรสำหรบั การชลประทาน ท่ี 5. ปญหาเร่ืองการขาดแคลน สามารถเกบ็ บนั ทกึ ขอ มลู และรายงานผลในรปู บุคลากรในการเก็บบันทึกและ แบบ Real time ผา น Application บน Smart รายงานขอ มลู สำหรบั การบรหิ าร Phone ชว ยลดปญ หาเรอ่ื งการขาดแคลน จดั การนำ้ บคุ ลากรในการเกบ็ บนั ทกึ และรายงานขอ มลู สำหรบั การบรหิ ารจดั การน้ำ เชน รทก.ผวิ นำ้ 6. การใชนวัตกรรมเพื่อการปฏิบัติ - ปรมิ าตรน้ำในอา งฯ พนื้ ทผ่ี วิ น้ำ ปรมิ าณนำ้ ฝน อณุ หภมู ิ และ ความชน่ื เปน ตน งาน จะทำใหไ ดข อ มลู บมู ประวตั ิ วชิ าการตา งๆ ของโครงการได สสธ. มนี วตั กรรมทส่ี ามารถนำมาใชใ นการ ปฏบิ ตั งิ าน เพอื่ ใหไ ดข อ มลู สำรวจตา งๆ เชน นวตั กรรมสอบเทยี บโคง ความจุ ทท่ี ำใหไ ดข อ มลู คา ระดบั ความจุ และพน้ื ทผี่ วิ นำ้ ของอา งเกบ็ น้ำ และนวตั กรรมตรวจสอบสภาพเขอ่ื นดนิ ถมธรณฟี ส กิ ส ทที่ ำใหไ ดข อ มลู ความแขง็ แรง แนน ทกึ เปน เนอ้ื เดยี ว และการทรดุ ตวั ของ Freeboard เปน ตน ปจ จยั แหง ความสำเรจ็ 1) สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยามกี ารนำเทคโนโลยแี ละพฒั นานวตั กรรมดา นงานสำรวจ เพอื่ นำมาใชใ นการปฏบิ ตั งิ านและมแี นวคดิ ทจ่ี ะกระจายนวตั กรรมงานสำรวจไปสหู นว ยงานภมู ภิ าคทกุ พน้ื ทเี่ พอ่ื สนบั สนนุ ภารกจิ ตา งๆ เชน นวตั กรรมการสำรวจเพอ่ื งานชลประทานแบบเทคนคิ บรู ณาการ ทเ่ี ปน กระบวน การสำรวจทง้ั บนฟา บนดนิ และใตน ้ำ ดว ยอากาศยานไรค นขบั (Drone) เครอ่ื งมอื สำรวจรงั วดั แบบ RTK- GNSS และเรอื วดั ความวดั ลกึ ของน้ำ ตามลำดบั ซงึ่ นวตั กรรมดงั กลา วน้ี ทำใหไ ดม าซงึ่ ขอ มลู สำรวจตา ง ๆ ทม่ี คี วามชดั เจน ถกู ตอ ง แมน ยำ รวดเรว็ และประหยดั งบประมาณในการดำเนนิ การ 2) สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยา ไดม กี ารพฒั นานวตั กรรมตา งๆ เพอ่ื นำมาใชใ นการปฏบิ ตั งิ าน สำรวจและพฒั นาตอ ยอดสง ประกวดผลงานทง้ั ในระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ เพอ่ื ใหไ ดร บั การยอมรบั ในระดบั สากล และมคี วามพรอ มทจี่ ะบรู ณาการทำงานดา นนวตั กรรมกนั ใหม คี วามเชอ่ื มโยงในทกุ ภาคสว น ดงั เชน - 61

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ - ผลงาน \"ชดุ โปรแกรมพรอ มอปุ กรณค วบคมุ อากาศยานไรค นขบั แบบปก หมนุ และเรอื สำรวจหยงั่ ลกึ นำ้ สำหรบั การสำรวจแผนทรี่ ายละเอยี ดสงู \"ไดร บั รางวลั จากการเขา รว มประกวดผลงาน รางวลั \"เจา ฟา ไอที รตั นราชสดุ า สารสนเทศ\" ครงั้ ที่ 11 (ป 2559 ) เมอื่ วนั ท่ี 18 มกราคม 2560 - นวตั กรรม \"โทรมาตรเพอื่ การชลประทาน ไดร บั รางวลั IFIA Special Award for the Best Invention จากสหพนั ธส มาคมนกั ประดษิ ฐน านาชาติ - International Federation of Inventors' Association (IFIA) เมอื่ เดอื นกมุ ภาพนั ธ 2562 3) สำนกั สำรวจดา นวศิ วกรรมและธรณวี ทิ ยา อยรู ะหวา งดำเนนิ การพฒั นางานสำรวจอกี หลายดา น เชน พฒั นาแอพพเิ คชนั่ สนบั สนนุ งานระวงั ชแ้ี นวเขตงานชลประทาน การคน หาหลกั เขตชลประทานในภมู ิ ประเทศโดยสงั เขประบบIoT Big Data เพอ่ื สนบั สนนุ งานดา นชลประทาน ระบบฐานขอ มลู ภมู สิ ารสนเทศ ทางการสำรวจระบบการแจง เหตุ และการทรดุ ตวั ของลาดดนิ เปน ตน 2.3 การออกแบบ หนวยงานภายในกรมชลประทานที่มีภารกิจโดยตรงในการออกแบบ ไดแก สำนักออกแบบวิศวกรรม และสถาปต ยกรรม รบั ผดิ ชอบในการออกแบบโครงการขนาดกลางและขนาดใหญ และฝา ยออกแบบ สว นวศิ วกรรม สำนกั งานชลประทานท่ี 1-17 รบั ผดิ ชอบในการออกแบบโครงการขนาดเลก็ และอน่ื ๆตามทก่ี รมมอบหมาย โดยใน สว นของสำนกั ออกแบบวศิ วกรรมและสถาปต ยกรรม มหี นา ทค่ี วามรบั ผดิ ชอบ ตามกฎกระทรวงแบง สว นราชการ กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ.2557 ดงั น้ี (1) ดาํ เนนิ การเกย่ี วกบั การออกแบบและคาํ นวณงานดา นวศิ วกรรมและสถาปต ยกรรม เพอ่ื การพฒั นา แหลง นำ้ เขอ่ื นกกั เกบ็ นำ้ เขอ่ื นทดน้ำ ระบบชลประทาน ระบบระบายนำ้ และงานดา นโยธาอน่ื ๆ (2) ดาํ เนนิ การเกยี่ วกบั การใหค าํ ปรกึ ษา กาํ กบั ดแู ล และกาํ หนดมาตรฐานงานออกแบบ (3) ดําเนินการเก่ียวกับการจัดทําเอกสารประกอบการจางงานกอสราง งานจางสํารวจ ออกแบบ คาํ นวณปรมิ าณและราคางานกอ สรา ง และกาํ หนดรายละเอยี ดวสั ดแุ ละครภุ ณั ฑ (4) ปฏบิ ตั งิ านรว มกบั หรอื สนบั สนนุ การปฏบิ ตั งิ านของหนว ยงานอน่ื ทเ่ี กย่ี วขอ งหรอื ทไี่ ดร บั มอบหมาย พนั ธกจิ ของสำนกั ออกแบบวศิ วกรรมและสถาปต ยกรรม ดงั นี้ ปฏบิ ตั งิ านดา นการออกแบบ และใหค ำปรกึ ษา เพอ่ื การจดั หา พฒั นา บรหิ ารจดั การ การปอ งกนั บรรเทาภยั อนั เกดิ จากน้ำและแกไ ขปญ หาเรอ่ื งแหลง น้ำ ตามภารกจิ ของกรมชลประทาน สำนักออกแบบวิศวกรรมและสถาปตยกรรมมีขอกำหนดในการปฏิบัติงาน ไดแกผูลงลายมือชื่อใน กรอบชอื่ แบบ (Title Block) ของแบบดา นวศิ วกรรม ดงั ตอ ไปนี้ 62

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รายละเอยี ดการลงลายมอื ชอ่ื ในกรอบชอื่ แบบ (Title Block) ของแบบดา นวศิ วกรรม เจา หนา ที่ หนา ทค่ี วามรบั ผดิ ชอบ หมายเหตุ ผลู งลายมอื ชอื่ ตำแหนง นายชา งโยธาสามารถ ไวในชอง นายชา งโยธา ลงนามในลักษณะ ออกแบบ คำนวณงาน และกำหนดรปู รา ง วศิ วกรโยธา งานทไ่ี มเ ขา ขา ยของ ออกแบบ ของแบบ เปน เคา โครง โดยใชค วามรใู น วศิ วกรรมควบคมุ วชิ าชพี สาขาตา งๆ เพอ่ื ใหไ ดร ายละเอยี ด วศิ วกรโยธา ในกรณที เ่ี ขยี นแบบ และขอ กำหนด นายชา งโยธา โดยใช Computer ให นำแบบเคาโครงมาดำเนินการลงสัดสวน ชา งเขยี นแบบ ผูเขียนแบบลงนามใน เขยี น รายละเอยี ด ใหเ ปน แบบตน รา ง ทำแบบ ชา งกอ สรา ง ชอ ง \"เขยี น\" และ แปลน แบบรปู ตดั ตามยาวและตามขวาง \"ลอก\" ดว ย รวมทง้ั เขยี นแบบขยายตา งๆใหช ดั เจน ในกรณีที่ใชวิธีลอก (Trace) จากแบบตน นำแบบตน รา งทผี่ า นการตรวจหรอื แกไ ข นายชา งโยธา รา ง ลอก ใหถ กู ตอ งแลว มาดำเนนิ การลงหมกึ พรอ ม ชา งเขยี นแบบ ใบอนญุ าตประกอบ จดั รปู แบบใหไ ดม าตรฐานการเขยี นแบบ ชา งกอ สรา ง วชิ าชพี ฯ ตอ งไมต ำ่ ตรวจ ตามทกี่ รมชลประทานกำหนดเพอื่ ใหเ ปน ชา งฝม อื สนาม กวา ระดบั สามญั เสนอ แบบทสี่ มบรู ณ วศิ วกร ผาน ตรวจสอบรายการคำนวณ และการเขยี น วศิ วกรฯทมี่ ใี บอนญุ าต เหน็ ชอบ แบบตน รา งใหถ กู ตอ งสมั พนั ธก บั การ ประกอบวชิ าชพี ท่ี โดยมคี ำสงั่ สำนกั ฯ อนุมัติ คำนวณเพอื่ ใหไ ดเ ปน แบบรายละเอยี ด ทำหนา ทห่ี วั หนา ทมี โดยมคี ำสงั่ กรมฯ ทถ่ี กู ตอ งตามหลกั วชิ า หรอื หวั หนา ฝา ย เปน ผมู อบหมายงาน พรอ มใหค ำแนะนำ วศิ วกรโยธาท่ี เบอ้ื งตน แกผ อู อกแบบ ตรวจสอบแบบ ทำหนา ทห่ี วั หนา ฝา ย รายละเอยี ดทด่ี ำเนนิ การเสรจ็ แลว อยา ง ละเอยี ดรอบคอบแลว นำเสนอตอ ไป ตรวจสอบ ทบทวน กลน่ั กรองงานทกุ วศิ วกรโยธาทที่ ำหนา ท่ี ขน้ั ตอนอยา งปราณตี และรอบคอบ ทว งตงิ ผอู ำนวยการสว น ขอ บกพรอ งทส่ี มควรปรบั ปรงุ แกไ ขในฐานะ วศิ วกรทมี่ ปี ระสบการณส งู ตรวจสอบแบบรายละเอยี ดทผี่ า นการ ผเู ชยี่ วชาญฯ ทไี่ ดร บั ทบทวนแลว พจิ ารณาทบทวนดา นวชิ าการ มอบหมายปฏบิ ตั หิ นา ท่ี ดา นนโยบายและความเหมาะสมขน้ั สดุ ทา ย แทนผอู ำนวยการสำนกั กอ นนำเสนออนมุ ตั แิ บบ อนมุ ตั แิ บบทด่ี ำเนนิ การสมบรู ณแ ลว เพอ่ื ให ผอู ำนวยการสำนกั สามารถนำไปใชใ นการกอ สรา งไดต อ ไป ปฏบิ ตั หิ นา ทแี่ ทนอธบิ ดี 63

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department สำหรบั Work Flow กระบวนการออกแบบอาคารตา งๆ ไดแ สดงตวั อยา งกระบวนการออกแบบอาคาร ตา งๆ ไดแ ก เขอื่ นดนิ หวั งานและอาคารประกอบ ระบบชลประทานและอาคารประกอบ ดงั รปู ท่ี 2-11- รปู ท่ี 2-13 ตามลำดบั ตอ ไปน้ี รปู ที่ 2-11 กระบวนการออกแบบเขอื่ นดนิ ในภาพรวม 64

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ที่ 2-11 กระบวนการออกแบบเขอื่ นดนิ ในภาพรวม (ตอ ) 65

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department รปู ท่ี 2-12 กระบวนการออกแบบหวั งานและอาคารประกอบ 66

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ท่ี 2-12 กระบวนการออกแบบหวั งานและอาคารประกอบ (ตอ ) 67

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department รปู ที่ 2-13 กระบวนการออกแบบระบบชลประทานและอาคารประกอบ 68

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ที่ 2-13 กระบวนการออกแบบระบบชลประทานและอาคารประกอบ (ตอ ) 69

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department จากการสมั มนาฯ สามารถสรปุ เปน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ และปจ จยั แหง ความสำเรจ็ ดา นออกแบบ แบง ออกเปน ดา นตา งๆ ไดแ ก การออกแบบเขอื่ น การออกแบบอาคารทางระบายน้ำลน การออกแบบ อาคารทอ สง น้ำ การออกแบบประตรู ะบายนำ้ การออกแบบอาคารหวั งานและระบบชลประทาน และการออกแบบอน่ื ๆ ดงั แสดงรายละเอยี ดในตารางตอ ไปน้ี ตารางท่ี 2.3.1 การออกแบบเขอื่ น ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. ผลสำรวจทใี่ ชใ นการออกแบบอาจ ตอ งพจิ ารณาตรวจสอบสภาพ อางเก็บน้ำขนาดเล็ก ควรมีการเจาะ ไมค รบถว นขอ มลู ทส่ี ำคญั เชน ไม ภมู ปิ ระเทศในพนื้ ทจ่ี รงิ อยา ง สำรวจธรณวี ทิ ยา ในกรณที สี่ ภาพพน้ื ที่ ครอบคลมุ รอ งน้ำเดมิ ไมค รอบ รอบคอบควบคูกับผลสำรวจ ไมค อ ยเหมาะสม คลมุ ถนนในพนื้ ที่ เปน ตน ภมู ปิ ระเทศ หากพบวา มคี วาม คลาดเคลอื่ นใหป ระสานไปยงั ผูเ ก่ียวขอ งโดยดว น 2. การออกแบบโครงการชลประทาน ตองกำหนดอาคารประกอบ 1) ในการออกแบบรอบการเกิดซ้ำ ประเภทอางเก็บนำ้ กรณีท่ีมี ระบบระบายน้ำสว นเกนิ ใหม ี (Return period) ของโครงการชลประทาน Inflow เขาอางมากกวาความจุ ประสทิ ธภิ าพเพยี งพอ เชน มี ขนาดเลก็ ตอ งพจิ ารณารอบการเกดิ ซ้ำ อา งมาก กอ ใหเ กดิ ความเสยี่ งใน อาคารทางระบายน้ำลน ฉกุ เฉนิ ใหร อบคอบ อาจตอ งใชถ งึ 50 ป การบริหารจัดการน้ำ อาจเกิด อาคารทอ สง นำ้ เปน ตน เพอ่ื ชว ย 2)การออกแบบเขอ่ื นทม่ี คี วามยาวนอ ย ระบายน้ำในกรณที อ่ี าคารทาง และสูงมาก ควรพิจารณา Wave ปญ หาใหญใ นอนาคตได ระบายน้ำลน ใชง าน ไมส ามารถ Overtop สนั เขอ่ื นอยา งรอบคอบ ระบายน้ำไดอ ยา งเพยี งพอ 3. ปญหาท่ีเกิดบริเวณตัวทำนบดิน ตอ งกลบั ไปทบทวนรายละเอยี ด การกอสรางผิวทางบนสันเขื่อน (เขอื่ น) เชน นำ้ รว่ั ซมึ Abutment ในแบบกอ สรา งเพอ่ื พจิ ารณา เพื่อปองกันการแตกราว ควรปลอย ถนนบนสนั เขอื่ นแตกรา ว เปน ตน หาแนวทางออกแบบแกไ ข ผวิ สนั เขอื่ นใหม กี ารปรบั ตวั กอ นกอ สรา ง ผิวทางบนสันเขื่อน 4. การปรบั ปรงุ ดนิ กระจายตวั โดยวธิ ี ตอ งกำหนดคณุ สมบตั ขิ องวสั ดุ ควรหลกี เลย่ี งการใชด นิ Dispersive Clay Lime Treatment เกดิ การชำรดุ ปกคลมุ ผวิ หนา Lime Treat- มาเปน วสั ดใุ นการกอ สรา งตวั เขอื่ น แต เสยี หาย ยบุ ตวั เกดิ หลมุ โพรงเปน ment ใหม คี วามแขง็ แรงเพยี ง หากไมส ามารถหลกี เลยี่ งได ควรพจิ ารณา บรเิ วณกวา ง เนอื่ งจาก พอ เพ่ือปองกันไมให Lime ปรบั ปรงุ คณุ สมบตั ดิ นิ โดยใชว ธิ กี ารตา งๆ 1) มีตนไมใหญขึ้นบริเวณลาด Treatment สมั ผสั อากาศหรอื เชน การผสมดว ยปนู ขาว หรอื สารสม ทงั้ เข่ือน รากพืชชอนไชลึก ทำให ฝนโดยตรง เชน ใชกรวด นี้ ตอ งเปน ไปตามมาตรฐานทสี่ ำนกั วจิ ยั นำ้ รว่ั ซมึ ผา น ทรายทบั หนา หรอื มดี นิ ปกคลมุ และพฒั นาไดก ำหนดไว หรอื อาจปรบั 2) วสั ดปุ ด ผวิ หนา มคี วามแขง็ แรง กอ นปลกู หญา เปน ตน อยา ง เปลย่ี นโดยนำนวตั กรรมสมยั ใหมม าใช ไมเ พยี งพอ ไรกต็ าม ตอ งไมน ำ Dispersive เชน Geosynthetic Clay Liner เปน ตน 70

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 3) การกำหนดวธิ กี ารดำเนนิ การ Clay มาใชเปนวัสดุปกคลุม ในหมายเหตปุ ระกอบแบบกอ สรา ง ผิวหนา และตองกำหนดวิธี ไมช ดั เจน ไมม กี าร Warning ใน การดำเนินการในหมายเหตุ แบบกอ สรา ง ทำใหก ารดำเนนิ ใหชัดเจน การกอสรางและบำรุงรักษาไม เปน ไปตามแนวทางทถ่ี กู ตอ ง 5. ตวั เขอื่ นทที่ ำจากวสั ดทุ เ่ี ปน Dis- ตัวเขื่อนที่ทำจากวัสดุท่ีเปน persive Clayไมม กี ารทำ Lime Dispersive Clay ตอ งทำ Lime Treatment บริเวณถนนบนสัน Treatment บรเิ วณใตผ วิ ทาง เข่ือน ทำใหน้ำร่ัวซึมผานผิว ของถนนบนสนั เขอ่ื นเพอ่ื ปอ งกนั จราจรลงสตู วั เขอ่ื น สง ผลกระทบ ไมใ หน ้ำรว่ั ซมึ ผา นผวิ จราจรลง ตอความมั่นคงตอตัวเขื่อน สตู วั เขอื่ น ซง่ึ จะสง ผลกระทบตอ ความมนั่ คงของตวั เขอื่ นได 6. ขอมูลสำหรับการพิจารณาออก ในการออกแบบ หากพบวา แบบประเภทอา งเกบ็ นำ้ ไมเ พยี ง บรเิ วณ Abutment เปน หนิ ปนู พอ ทำใหบ รเิ วณ Abutment ทมี่ ี ตอ งมกี ารตรวจสอบขอ มลู ใหค รอบ สภาพเปน หนิ ปนู เกดิ การรว่ั ซมึ คลมุ ไหลเ ขา เพอ่ื ปอ งกนั น้ำรว่ั ซมึ ผา นไหลเ ขาโดยการเจาะทดสอบ เพอ่ื หาขอ มลู ตอ งพจิ ารณาใหม ี ความลกึ และจำนวนใหเ พยี ง พอเพอ่ื การประเมนิ และปรบั ปรงุ ใหเ หมาะสม 7. ความม่ันคงของโครงสรางของ ตองพิจารณาปรับปรุงฐาน ควรหลกี เลย่ี งการตดั ลาดไหลเ ขา หรอื หาก ลาดไหลเ ขาไดร บั ผลกระทบจาก รากใหเ หมาะสม จำเปน ตอ งตดั ลาดไหลเ ขา จะตอ งมกี าร การเปด หนา ดนิ ออกแบบปอ งกนั เสรมิ ความมนั่ คงของ โครงสรา งลาดไหลเ ขาทเ่ี หมาะสม 8. ปริมาณฝนตกในพื้นที่รับนำ้ เกิน ใชเ กณฑก ารออกแบบปรมิ าณ การออกแบบระยะพน น้ำ (Freeboard) น้ำผา นอาคารทางระบายน้ำลน ของเขอ่ื น ควรใช Return Periods ที่ เกณฑท อี่ อกแบบไว ตามมาตรฐานของโครงการแต สูงกวามาใชพิจารณาเพ่ิมระดับสัน ละประเภท เชน โครงการ เขอื่ น ขนาดกลางควรใช Return Periods 500 ป 71

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 9. น้ำลน ขา มสนั เขอ่ื นทำใหเ กดิ การ ตองออกแบบใหมีอาคาร ควรบำรุงรักษาดูแลเขื่อน/อางเก็บนำ้ กัดเซาะตัวเข่ือนบริเวณจุดท่ี สำหรับระบายนำ้ ไดอยาง อยางสม่ำเสมอ ใหระบบระบายน้ำ ออ นแอ เพยี งพอ สามารถทำงานไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ 10. อา งเกบ็ นำ้ กอ สรา งมานาน ขาด ควรมกี ารดแู ลบำรงุ รกั ษาเขอ่ื น/อา งเกบ็ การดแู ลรกั ษา เชน มวี ชั พชื ขนึ้ นำ้ อยา งสมำ่ เสมอ เชน กำจดั วชั พชื ท่ี ปกคลุมบริเวณดานหนาอาคาร ปกคลมุ ดา นหนา ของอาคารตา งๆ ระบายน้ำลน 11. นำ้ ทาจากพ้ืนที่รับน้ำไมไหลเขา วิเคราะหหาสาเหตุที่น้ำทา อางเก็บนำ้ เพราะมีการร่ัวซึม จากพนื้ ทร่ี บั น้ำไมไ หลเขา อา ง ระหวา งทาง เกบ็ น้ำ และหาแนวทางตา งๆ ท่ีเหมาะสมในการนำนำ้ เขา อา ง เชน การตอ ทอ เพอื่ นำนำ้ ผิวดินจากดานบนเขาสูอาง การปม นำ้ ใตด นิ การหาแหลง นำ้ บรเิ วณขา งเคยี ง เปน ตน 12. อางเก็บน้ำไมสามารถเก็บน้ำได หาวธิ อี อกแบบปอ งกนั การรว่ั ซมึ เพราะวสั ดใุ นอา งเกบ็ นำ้ มกี ารรว่ั ของน้ำในอา ง โดยการใชว สั ดทุ ี่ ซมึ สงู เหมาะสม สำหรบั ปพู น้ื และลาด ของอา งเกบ็ นำ้ ไดแ ก GCL, Clay Blanket และ คอนกรตี เปน ตน รวมทง้ั หากวสั ดทุ ใี่ ช ปองกันการรั่วซึมจำเปนตอง มีวัสดุทับหนา เพ่ือเพิ่ม ประสทิ ธภิ าพในการใชง าน เชน GCL ไมทนทานตอแสงยูวี กต็ อ งพจิ ารณาในสว นนดี้ ว ย 13. อา งเกบ็ นำ้ มฐี านรากทเี่ ปน หนิ ปนู กรณีอางเก็บน้ำมีฐานราก มรี โู พรงมาก เกดิ การทรดุ ตวั ท่ีเปนหินปูน มีรูโพรงมาก เกดิ การทรดุ ตวั ใหส ำรวจฐาน ราก เพ่ือวิเคราะหหาชั้นหิน บรเิ วณทมี่ รี โู พรงมาก และออก แบบปอ งกนั เฉพาะจดุ ใหแ ขง็ แรง มนั่ คง ปอ งกนั การยบุ ตวั 72

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 14. ลาดไหลเขาบริเวณท่ีอยูในแนว ในการออกแบบปองกันลาด รอยเลอ่ื น เกดิ การเคลอ่ื นตวั ทรดุ ไหลเ ขา หากการสำรวจเบอ้ื ง ตน พบวาบริเวณพ้ืนท่ีอาจ ตวั และ พงั เสยี หาย จะอยใู น แนวรอยเลอ่ื น ผอู อก แบบตองขอใหทำการสำรวจ ขอ มลู ใหม รี ายละเอยี ดเพยี งพอ และการออกแบบจะตอง พจิ ารณาขอ มลู ทไี่ ดร บั มาอยา ง ละเอยี ดรอบคอบ เพอ่ื ใหก าร ปอ งกนั ลาดไหลเ ขามคี วามมน่ั คงแขง็ แรง 15. ทอระบายนำ้ ใตดินบริเวณลาด การออกแบบตองพิจารณา ไหลเ ขา ไมส ามารถระบายน้ำได ขอมูลคุณลักษณะของฐาน ตามวัตถุประสงคที่ออกแบบไว ราก หากเปนดินหรือหินท่ีมี เกดิ แรงดนั น้ำสะสมและดนั ลาด คุณสมบัติยอยสลายงายเม่ือ โดนน้ำ ทำใหมีสภาพความ ไหลเ ขาพงั เสยี หาย เหลวสงู สามารถไหลเขา ทอ ระบายนำ้ ไดงาย เกิดการ อุดตันของทอระบาย ดังนั้น ตองหาแนวทางออกแบบให สามารถระบายนำ้ ออกได เชน เปลยี่ นวสั ดสุ ำหรบั การ ระบายน้ำ หรือ เปลี่ยนวิธี การระบายนำ้ ออกจากลาด ไหลเ ขา เปน ตน 16. ไมสามารถวิเคราะหพฤติกรรม ตอ งพจิ ารณาออกแบบเครอื่ ง ตางๆ ของเขื่อนและอาคาร มอื ตรวจวดั พฤตกิ รรมเขอ่ื นท่ี ประกอบแบบ Real Time ได จำเปนแบบ Online เพื่อให สามารถตดิ ตามและวเิ คราะห พฤติกรรมเข่ือนไดในเวลา ตา งๆ ได และสามารถเตอื น ภยั ไดอ ยา งรวดเรว็ 73

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 17. ขาดขอมูลในการปรับปรุงเขื่อน ใหค น หาไปยงั สชป. ตา งๆ เพราะ อาจ และอาคารประกอบ เนอ่ื งจากไม มกี ารเคลอื่ นยา ยแบบจากสว นกลางไป มแี บบกอ สรา ง ไวที่ สชป. หากไมสามารถหาได ให ทำการสำรวจทางกายภาพ/ภมู ปิ ระเทศ เพ่ือทำแบบเบื้องตน ทำโคงความจุ เจาะทดสอบคุณสมบัติวัสดุของตัว เขอื่ นและอาคารประกอบเพอ่ื หาความ มนั่ คงของตวั เขอื่ นและอาคารประกอบ 18. บรเิ วณทมี่ เี นนิ ดนิ ตอ เชอื่ มกบั ดนิ การออกแบบบรเิ วณทม่ี เี นนิ ดนิ ถมบดอดั แนน ของตวั เขอื่ น เกดิ ตอ เชอื่ มกบั ดนิ ถมบดอดั แนน การรว่ั ซมึ ของน้ำผา นตวั เขอ่ื น ของตวั เขอื่ นตอ งพจิ ารณาขอ มลู ฐานรากใหล ะเอยี ด รอบคอบ และออกแบบระบบระบายนำ้ และฐานราก ใหครอบคลุม เพอ่ื ปอ งกนั การรวั่ ซมึ ของนำ้ ผา นบรเิ วณรอยตอ 19. วธิ กี ารปรบั ปรงุ ลาด Slope ของ ตอ งปฏบิ ตั ติ ามขอ กำหนดของ เข่ือนที่มีการทรุดตัวและการ วิธีการปรับปรุงลาด Slope เคลอื่ นตวั โดยการทง้ิ หนิ บรเิ วณ ของเขอื่ น โดยการทำ Counter ลาดเขอื่ น กอ ใหเ กดิ Surcharge Weight บรเิ วณตนี เขอ่ื น อยา ง Load ซงึ่ อาจนำไปสู Slope Fail- เครง ครดั เพอื่ ปอ งกนั ไมใ หว สั ดุ ure ทท่ี ำใหม วี สั ดตุ วั เขอ่ื นไหลลง ตวั เขอื่ นไหลลงมาดา นลา ง ไปสูดานลาง 20. วสั ดทุ ใี่ ชบ ดอดั ในการทำตวั เขอื่ น ตองพิจารณาคุณสมบัติของ มีกำลังรับแรงเฉือนนอยกวาท่ี วัสดุที่จะนำมาบดอัดเปนตัว ออกแบบไว สาเหตเุ นอื่ งจากมกี าร เข่ือน ใหเปนไปตามขอ ลดระดบั น้ำอยา งรวดเรว็ และมี กำหนดทร่ี ะบไุ วใ นแบบ เพอื่ การสะสมพฤตกิ รรมการกดั เซาะ ใหวัสดุที่ใชในการบดอัดตัว อยา งตอ เนอื่ ง ทำใหล าด Slope เขอ่ื นมกี ำลงั รบั แรงเฉอื นตาม ของเขอื่ นทรดุ และเคลอ่ื นตวั ทอ่ี อกแบบไว 74

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 21. การวางแผนการดำเนินงานใน การปรบั ปรงุ ลาดเขอื่ นโดยการ การปรบั ปรงุ ลาด Slope ของตวั ทำ Counter Weight บรเิ วณ เข่ือนที่มีการทรุดและเคลื่อนตัว ตนี เขอ่ื น ตอ งมกี ารวางแผนให โดยวธิ กี ารทำ Counter Weight มนี ้ำหนกั ของ Counter Weight เชน การนำกลอ ง Gabion บรรจุ รวมกบั น้ำหนกั อนื่ ๆ ทช่ี ว ยตา น หนิ เปน Counter Weight บรเิ วณ ใหสามารถตานทานน้ำหนัก ตนี เขอื่ น หากมนี ้ำหนกั ตา นนอ ย ลาดเขอ่ื นทไ่ี หลลงมา เชน การ กวา น้ำหนกั ทไี่ หลลงมา จะทำให ทำสมดุลการลดระดับนำ้ ใน ลาด Slope ของตัวเข่ือนตอน อางเก็บนำ้ และการถมวัสดุ บนเกดิ การเคลอื่ นตวั ลงมาได Counter Weight เปน ตน 22. การกอ สรา งปรบั ปรงุ ลาด Slope หมายเหตุของแบบกอสราง ของตวั เขอ่ื นโดยการทำ Counter ปรบั ปรงุ ลาด Slope ของตวั Weight ในกรณที ไี่ มส ามารถกอ เข่ือนโดยการทำ Counter สรางใหตอเน่ืองแลวเสร็จตาม Weight จะตอ งระบใุ นแบบ แบบในคราวเดยี วกนั เนอ่ื งจาก ใหชัดเจน ใหมีการกอสราง ขอจำกัดดานงบประมาณ อาจ ปรับปรุงฯ อยางตอเนื่อง ทำใหลาด Slope ของตัวเข่ือน จนแลวเสร็จตามแบบ เพ่ือ เสียหายได และตองทำการ ปองกันไมใหเกิดความเสีย พจิ ารณาออกแบบปรบั ปรงุ ใหมใ ห หายของลาดเขอื่ น ทงั้ นเ้ี พอื่ ให เหมาะสมกบั สถานการณท เี่ กดิ ขน้ึ ผูมีอำนาจในการอนุมัติ ซงึ่ สง ผลใหร ะยะเวลาดำเนนิ การ งบประมาณไดเ หน็ ถงึ ความ และคาใชจายท่ีเพ่ิมมากขึ้น ใน สำคัญและความจำเปนใน ขณะที่ราษฎรไววางใจในกรม การจัดสรรงบประมาณใน คราวเดยี วกนั ชลประทานลดลง 23. ขาดเคร่ืองมือการตรวจวัด ตองติดตั้งเครื่องมือการ พฤตกิ รรมเขอ่ื น ทำใหไ มส ามารถ ตรวจวดั พฤตกิ รรมเขอ่ื นแบบ วเิ คราะห ตดิ ตาม และแจง เตอื น อัตโนมัติ และ Real Time ดา นความปลอดภยั ของเขอ่ื นได เพอื่ ใหส ามารถวเิ คราะห และ ตดิ ตามพฤตกิ รรมของเขอื่ นได รวมทั้งสามารถแจงเตือน ราษฎรไดอ ยา งรวดเรว็ 75

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบเขอื่ น 1. การหาวธิ อี อกแบบปอ งกนั การรว่ั ซมึ ของนำ้ ในอา ง โดยการใชว สั ดทุ เี่ หมาะสม สำหรบั ปพู นื้ และลาด ของอา งเกบ็ น้ำ ไดแ ก GCL, Clay Blanket และ คอนกรตี เปน ตน รวมทง้ั หากวสั ดทุ ใ่ี ชป อ งกนั การรวั่ ซมึ จำเปน ตอ งมวี สั ดทุ บั หนา เพอ่ื เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการใชง าน เชน GCL ไมท นทานตอ แสงยวู ี กต็ อ ง พิจารณาในสวนนี้ดวย 2. กรณอี า งเกบ็ น้ำมฐี านรากทเี่ ปน หนิ ปนู มรี โู พรงมาก เกดิ การทรดุ ตวั ใหส ำรวจฐานราก เพอ่ื วเิ คราะห หาชน้ั หนิ บรเิ วณทมี่ รี โู พรงมาก และออกแบบปอ งกนั เฉพาะจดุ ใหแ ขง็ แรง มนั่ คง ปอ งกนั การยบุ ตวั 3. การออกแบบปรบั ปรงุ ลาดเขอ่ื นโดยการทำ Counter Weight บรเิ วณตนี เขอื่ น ตอ งมกี ารวางแผนให มีน้ำหนักของ Counter Weight รวมกับน้ำหนักอ่ืนๆ ที่ชวยตาน ใหสามารถตานทานนำ้ หนักลาด เขอ่ื นทไี่ หลลงมา เชน การทำสมดลุ การลดระดบั นำ้ ในอา งเกบ็ น้ำ และการถมวสั ดุ Counter Weight เปนตน 4. วเิ คราะหห าสาเหตทุ นี่ ำ้ ทา จากพน้ื ทร่ี บั น้ำไมไ หลเขา อา งเกบ็ นำ้ และหาแนวทางตา งๆ ทเ่ี หมาะสมใน การนำนำ้ เขา อา ง เชน การตอ ทอ เพอ่ื นำนำ้ ผวิ ดนิ จากดา นบนเขา สอู า ง การปม น้ำใตด นิ การหาแหลง น้ำบรเิ วณขา งเคยี ง 76

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางท่ี 2.3.2 การออกแบบอาคารทางระบายนำ้ ลน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ ค ว ร มี ก า ร จั ด ทำ แ บ บ จำ ล อ ง ท า ง 1. อาคารทางระบายนำ้ ลนท่ีออก พจิ ารณาศกั ยภาพการระบาย กายภาพ เพอ่ื หาตำแหนง ทเ่ี หมาะสม แบบเปน U-Shaped Spillway นำ้ ของอาคารทางระบายน้ำ ของอาคารทางระบายน้ำลนที่อยู ที่อยูใกลลาดไหลเขา อาจไม ลน วา สามารถระบายไดเ ตม็ ใกลลาดไหลเขา ซึ่งจะทำใหสามารถ สามารถระบายน้ำไดอยางมี ศกั ยภาพหรอื ไม หากไมเ ปน ระบายน้ำไดอยางมีประสิทธิภาพ ประสิทธิภาพ และกอใหเกิดน้ำ ไปตามท่ีออกแบบไว ให เพ่ือจะนำไปประยุกตใชในโครงการ พิจารณาหาชองทางการ อนื่ ๆ ในอนาคต ลนสันเข่ือน ระบายน้ำอน่ื ๆ มาชว ยเสรมิ การออกแบบ Stilling Basin ควรออก แบบกำแพงปกดานทายน้ำดวย เปน เพื่อปองกันมิใหน้ำลนสัน การเพม่ิ ความยาวการไหลของน้ำ เพอื่ ปอ งกนั การกดั เซาะดา นทา ยน้ำ เขอ่ื น ควรใชเทคโนโลยีในการตัดคอนกรีต เพอ่ื ยน ระยะเวลาในการดำเนนิ งานให 2. การออกแบบทไี่ มค รอบคลมุ อาจ พิจารณาออกแบบใหมีการ สนั้ ลง แทนการทบุ หรอื สกดั คอนกรตี เกดิ การกดั เซาะดา นทา ย Stilling สลายพลังงานใน Stilling Basin Basin ใหส มบรู ณ รอยตอระหวางคอนกรีตเกาและใหม เมอื่ เสรมิ ดว ย Anchor Bar เพอ่ื รบั แรง 3. เนอื่ งจากในการกอ สรา งเพอื่ เสรมิ ดึงแลว ควรใสยางบวมนำ้ หรือ อาคารทางระบายนำ้ ลนตองมี Bonding Agent เสรมิ ระหวา งรอยตอ การปลอ ยนำ้ ออกจากอา งเกบ็ น้ำ เพอื่ กนั น้ำรว่ั ซมึ จึงทำใหมีการหยุดสงน้ำใหแก พนื้ ท่ี เพอื่ มใิ หเ กดิ ปญ หาตามมา จึงจำเปนตองรีบกอสรางให เสรจ็ ในระยะเวลาสน้ั มขี อ จำกดั ดานเวลา 4. ขน้ั ตอนในการดำเนนิ งาน มกี าร พิจารณาการเสริมความมั่น เสรมิ สนั อาคารทางระบายนำ้ ลน คงของตวั เขอื่ นใหแ ขง็ แรงกอ น กอนการเสริมความม่ันคงตัว จงึ เขา สกู ระบวนการเสรมิ สนั เขอื่ น อาคารทางระบายน้ำลน 5. รอยตอ ระหวา งคอนกรตี เกา และ ใหม ในการเสรมิ สนั อาคารทาง ระบายน้ำลน อาจมชี อ งวา งทำให นำ้ ไหลซึมผานได 77

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 6. อาคารทางระบายนำ้ ลน 1) หาแนวทางในการระบายนำ้ ในชอ ง 1) ควรมกี ารดแู ลบำรงุ รกั ษาเขอื่ น/ ทางอนื่ ทดแทน เชน ระบายน้ำออกทาง อา งเกบ็ นำ้ และอาคารประกอบอยา ง ร ะ บ า ย นำ้ ไ ด ไ ม เ ต็ ม อาคารทอสงน้ำ การทำกาลักน้ำ สม่ำเสมอ เชน ขดุ ลอกคลองระบาย ศกั ยภาพ เนอ่ื งจากเกดิ น้ำ เปน ตน นำ้ ดานทายนำ้ มิใหต้ืนเขิน เพ่ือ ทวมบริเวณดานทายนำ้ 2)ตองพิจารณาออกแบบปรับปรุง ปองกันนำ้ ทวมดานทายนำ้ ทำให เนื่องจากมีขอจำกัดจาก คลองระบายน้ำดา นทา ยนำ้ กรณเี ปน อาคารทางระบายน้ำลนสามารถ สภาพลำน้ำเดิม คลองธรรมชาติ ใหส ามารถระบายน้ำ ระบายน้ำไดเ ตม็ ศกั ยภาพ ไดอ ยา งเพยี งพอ 2) การออกแบบคลองระบายนำ้ ดา น 7. คลองระบายนำ้ ดานทาย ทา ยนำ้ ในกรณเี ปน คลองธรรมชาติ อาคารทางระบายนำ้ ลนมี ตอ งขดุ ลอกลำน้ำเดมิ ใหม ขี นาดเพยี ง ควรพจิ ารณาปอ งกนั การบกุ รกุ ดว ย ขนาดเลก็ ระบายน้ำไดไ มท นั พอกบั ปรมิ าณน้ำทตี่ อ งการระบาย ตอ งมกี ารตรวจสอบความมนั่ คงของ พิจารณาความเหมาะสมในการ 8. การเพ่ิมระดับสันฝายของ เขื่อนใหไดตามเกณฑที่กำหนดไว ออกแบบไมใหมีตอมอบนสันฝาย อาคารทางระบายนำ้ ลน เดิม กรณีมีการเสริมสันฝายแบบ ถาวร อาจทำใหเขื่อนไมมี พจิ ารณาวา ศกั ยภาพการระบายนำ้ ลด พบั ไดเ พอื่ เพม่ิ ความจุ ความม่ันคง ลงจากเดมิ ปรมิ าณเทา ไร หาแนวทาง ในการระบายนำ้ ในชองทางอื่น 9. ศกั ยภาพของการระบายน้ำ ทดแทน เชน ระบายนำ้ ออกทางอาคาร ลดลง เนื่องจากมีตอมอ ทอ สง น้ำ การทำกาลกั นำ้ เปน ตน โดย วางอยบู นสนั ฝายเดมิ จาก ในหมายเหตุของแบบจะตองระบุให การเพิ่มความจุโดยการ ชดั เจน เพอ่ื ใหเ จา หนา ทบี่ ำรงุ รกั ษา เสรมิ สนั ฝายดว ยฝายพบั ได ทราบถงึ แนวทางในการปฏบิ ตั งิ าน ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบอาคารทางระบายน้ำลน 1. การเพม่ิ ความจโุ ดยการเสรมิ สนั ฝายดว ยฝายพบั ได พจิ ารณาวา ศกั ยภาพการระบายน้ำลดลงจากเดมิ ปรมิ าณเทา ไร หาแนวทางในการระบายน้ำในชอ งทางอน่ื ทดแทน เชน ระบายน้ำออกทางอาคารทอ สง น้ำ การทำกาลกั นำ้ เปน ตน โดยในหมายเหตขุ องแบบจะตอ งระบใุ หช ดั เจน เพอ่ื ใหเ จา หนา ทบ่ี ำรงุ รกั ษาทราบถงึ แนวทางในการปฏบิ ตั งิ าน 2. พจิ ารณาศกั ยภาพการระบายนำ้ ของอาคารทางระบายน้ำลน ทอี่ อกแบบเปน U-Shaped Spillway ที่ อยใู กลล าดไหลเ ขา วา สามารถระบายไดเ ตม็ ศกั ยภาพหรอื ไม หากไมเ ปน ไปตามทอ่ี อกแบบไว ใหพ จิ ารณา หาชอ งทางการระบายน้ำอน่ื ๆ มาชว ยเสรมิ เพอื่ ปอ งกนั มใิ หน ำ้ ลน สนั เขอ่ื น 78

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางท่ี 2.3.3 การออกแบบอาคารทอ สง นำ้ ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ การออกแบบโครงการอา งเกบ็ นำ้ ควร 1. Conduit ของอาคารทอสงนำ้ มี ตองพิจารณาการปรับปรุง ใหนักธรณีวิทยาตรวจสอบตำแหนงท่ี ฐานรากใต Conduit ให ใชว างอาคาร River Outlet วา สภาพ การรวั่ ซมึ หนิ ฐานรากเปน ชนดิ ใด เชน ในกรณี เหมาะสม มีการทรุดตัวใกล ทเ่ี ปน หนิ บางชนดิ เสอ่ื มสภาพเรว็ ควร วางแผนไมใหโดนอากาศ/บดอัดแนน เคียงกัน พเิ ศษดว ยเครอื่ งมอื ขนาดเลก็ ควรระบุ ไวในหมายเหตุในแบบดวย 2. น้ำที่ระบายจากคลองระบายน้ำ พิจารณาออกแบบใหระดับ พิจารณาออกแบบปองกันมิใหนำ้ ไหล ดา นทา ยอาคารทางระบายนำ้ ลน ของ Control House ของ ยอนมาทวม Control House เชน ไหลบาเขาทวมขัง Control อาคารทอสงน้ำสูงกวาระดับ ออกแบบ Dike และอาคารทเี่ หมาะสม House ของอาคารทอ สง นำ้ นำ้ ดานทายคลองระบายน้ำ เปนตน ของอาคารทางระบายนำ้ ลน ในกรณที อ่ี าคารทอ สง น้ำและ หลกี เลยี่ งการวางแนวอาคารทอ สง นำ้ อาคารทางระบายน้ำลน อยใู น ตัดกับคลองระบายน้ำของอาคารทาง ตำแหนง ใกลก นั และน้ำจาก ระบายน้ำลน หากจำเปน ควรวางแผน อาคารทางระบายนำ้ ลน อาจมี ออกแบบใหต อมอ รมิ และตอมอ ตวั ถดั ผลตอ อาคารทอ สง นำ้ ไปของสะพานนำ้ มตี ำแหนง และระยะ หา งทสี่ ามารถเออื้ ตอ การปรบั ปรงุ คลอง 3. การวางแนวอาคารทอ สง นำ้ ตดั ผา น ระบายนำ้ ซงึ่ จะทำใหล ดปญ หาความ คลองระบายนำ้ ของอาคารทาง ยุงยากในกรณีท่ีมีการปรับปรุงคลอง ระบายน้ำลน โดยออกแบบใหท อ สง ระบายนำ้ ในภายหลงั น้ำชว งทผ่ี า นคลองระบายน้ำเปน อาคารสะพานน้ำ หากในภายหลงั มกี ารปรบั ปรงุ ขยายคลองระบายน้ำ ใหก วา งขนึ้ จะกอ ใหเ กดิ ความยงุ ยาก ในการปรบั ปรงุ ทง้ั คลองระบายนำ้ และสะพานนำ้ เนอื่ งจากมตี อมอ ของ สะพานนำ้ กดี ขวางในคลองระบาย นำ้ รวมทง้ั ความยาวของสะพานน้ำ อาจจะไมเ พยี งพอกบั ความกวา งของ คลองระบายน้ำทปี่ รบั ปรงุ ใหม 79

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 4. ไมม อี าคารทอ สง น้ำลงลำนำ้ เดมิ ตองมีการออกแบบอาคาร ราษฎรทอ่ี ยดู า นทา ยนำ้ ไมส ามารถ สงนำ้ ลงลำนำ้ เดิม (River ใชน้ำจากคลองธรรมชาติได Outlet) ของอางเก็บนำ้ ทกุ แหง ตามปกติ ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบอาคารทอ สง นำ้ การพจิ ารณาปรบั ปรงุ ฐานรากใต Conduit ใหเ หมาะสม มกี ารทรดุ ตวั ใกลเ คยี งกนั เพอ่ื มใิ หต วั ทอ Conduit มกี ารเคลอื่ นตวั หกั พงั เสยี หาย และทำใหน ้ำรวั่ ซมึ ออกมา และยากตอ การแกไ ข 80

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางท่ี 2.3.4 การออกแบบประตรู ะบายน้ำ ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. อปุ กรณไ ฟฟา เปด ปด บานระบาย พิจารณาการออกแบบโครง การออกแบบโครงหลงั คาเพอ่ื คลมุ อปุ กรณไ ฟฟา เปด ปด บานระบายนำ้ ตดิ ตงั้ ไวก ลางแจง อาจทำใหอ ายุ หลังคาเพ่ือคลุมอุปกรณไฟฟา ควรทำการออกแบบใหม อี ตั ลกั ษณ ทอ งถน่ิ รว มดว ย การใชงานสั้นลง เปด ปด บานระบายน้ำ 2. ปรมิ าณน้ำสงู สดุ ในการออกแบบ ตอ งพจิ ารณาขอ มลู ใหค รอบคลมุ มคี วามเหมาะสมหรอื ไม หลายมติ ิ กอ นการพจิ ารณาเลอื กใช ปรมิ าณน้ำสงู สดุ ในการออกแบบ 3. ความเหมาะสมของจุดท่ีตั้ง หาก Site งานไมเ หมาะสม ตอ ง อาคาร Spillway (ดา นทา ยน้ำมี ปรับแกแนว หรือเปล่ียน Site ความตา งระดบั มาก) ใหมีความเหมาะสมทางดาน วศิ วกรรม 4. ความสามารถในการระบายนำ้ ขนาดของอาคารตอ งเพยี งพอกบั ผานอาคารชลประทานเพียง ปรมิ าณน้ำสงู สดุ ในรอบปก ารเกดิ พอกบั ปรมิ าณน้ำสงู สดุ ที่ Return ซ้ำ (Return Period) ทใี่ ชใ นการ Period ทใี่ ชอ อกแบบหรอื ไม ออกแบบ 5. มีการกัดเซาะดานทายน้ำของ อาคารสลายพลังงาน (Stilling อาคารชลประทาน Basin) จะตองออกแบบใหถูก ตอ งตามหลกั วศิ วกรรม เชน พนื้ Stilling Basin จะตอ งตำ่ กวา หรอื เทา กบั พนื้ คลองระบายนำ้ เพอื่ ให เกิดการสลายพลังงานไดเต็มท่ี ปอ งกนั การกดั เซาะ คลองระบาย ดา นทา ยน้ำจะตอ งมขี นาดเพยี ง พอที่จะรองรับปริมาณนำ้ ที่ ระบายออกจากอาคารไดโดย สะดวก และหากความเรว็ ของนำ้ ที่ไหลผานอาคารมีความเร็วสูง อันจะกอใหเกิดการกัดเซาะ จะตอ งมกี ารออกแบบเพอ่ื ปอ งกนั การกดั เซาะไว 81

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ มีการบำรุงรักษาอุปกรณลวดสลิง 6. อุปกรณลวดสลิงท่ีใชแขวนบาน ตอ งออกแบบใหม ี Support รบั อยา งสม่ำเสมอ เพอื่ ใหส ามารถใช งานไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ระบายของอาคารเสื่อมสภาพ บานระบายของอาคาร เพอ่ื ปอ งกนั มกี ารควบคมุ งานใหไ ดต ามแบบ (Fatigue) เน่ืองจากการแขวน การเสอ่ื มสภาพของอปุ กรณล วด บานระบายไวนาน โดยไมมีตัว สลิงที่ใชแขวนบานฯ ในกรณีที่ Support ชว ยยดึ ตอ งใชแ ขวนบานระบายไวน านๆ 7. ไมสามารถหยอน Stop Log ในการออกแบบอาคารตอง ลงไปในชอ ง Groove เพอ่ื ซอ ม พจิ ารณาโครงสรา งเผอื่ การบำรงุ แซมบานระบายของอาคารได รกั ษา โดยใหส ามารถนำ Stop Log ลงไปในชอ ง Groove ได อยา งสะดวก เชน การออกแบบ สะพาน หรือ Grantry Crane เปนตน 8. การออกแบบโครงสรางปองกัน การออกแบบโครงสรางปองกัน ตลิ่ง ใชวัสดุไมเหมาะสมกับ ตลงิ่ ตอ งออกแบบวสั ดใุ หเ หมาะ ลกั ษณะการกอ สรา ง ทำใหก ารรบั สมกบั ลกั ษณะการกอ สรา ง และ แรงของฐานรากไมมีประสิทธิ เพอ่ื ใหก ารรบั แรงของฐานรากมี ภาพ เน่ืองจากวัสดุไมฟอรมตัว ประสทิ ธภิ าพ กรณวี สั ดไุ มฟ อรม ใตน้ำ ตัวใตน้ำ 9. การออกแบบอาคารในบริเวณ การออกแบบอาคารในบริเวณ ชองลัดหรือกระเพาะหมู Inlet- ชองลัดหรือกระเพาะหมู ตอง Outlet Transition ไมส อดคลอ ง พจิ ารณา Inlet-Outlet Transition กบั โคง นำ้ ทำใหอ าคารถกู กดั เซาะ ใหสอดคลองกับโคงนำ้ 10. ประตรู ะบายนำ้ ทสี่ รา งขนึ้ กอ ให การออกแบบตอ งใหส อดคลอ งกบั เกิดความขัดแยงในชุมชน ภูมิสังคม ทั้งดานวิศวกรรม สงั คม เศรษฐศาสตร และ สงิ่ แวดลอ ม เชน การพจิ ารณา รปู แบบอาคาร คณุ ภาพน้ำ ตะกอน ทท่ี บั ถม การขน้ึ ลงของนำ้ การลง ทุน การมีสวนรวม เปนตน พิจารณาดานตางๆ บูรณาการ งานรว มกนั 82

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 11. ลาดตลิ่งของประตูระบายน้ำ หาแนวทางออกแบบปอ งกนั ลาด 1) ออกแบบเคร่ืองสูบน้ำโดยใช ทรดุ ตวั ตลงิ่ โดยใชว ธิ ที เ่ี หมาะสม เชน ใช พลงั งานสะอาด เชน Solar Cell กลอ ง Gabion หรอื การตอกเสา และใชระบบอัตโนมัติมาควบคุม การทำงานแทนคน เขม็ เปน ตน 2) การออกแบบเคร่ืองสูบนำ้ ควร คำนงึ ถงึ ขนาดพนื้ ทร่ี บั ประโยชนใ ห 12. บานระบายนำ้ สว นทจ่ี มอยใู นน้ำ เลอื กใชบ านระบานทท่ี ำจากวสั ดุ สอดคลองกับขนาดเคร่ืองสูบน้ำ และการบริหารจัดการนำ้ ในพ้ืนที่ เค็ม จะถูกนำ้ เค็มกัดกรอนบาน ทเี่ หมะสมกบั คณุ ภาพนำ้ เชน ใช เพอื่ ไมใ หเ ปน ภาระของเครอ่ื งสบู นำ้ มากเกนิ ไป เปนสนิม บานระบายทท่ี ำจาก Fiber Glass ควรออกแบบใหร ะดบั ธรณบี าน อยู เปนตน ทร่ี ะดบั ทอ งน้ำหรอื สงู กวา เลก็ นอ ย 13. เครื่องสูบนำ้ ของโครงการประตู ระบายนำ้ พงั เสยี หาย เนอ่ื งจากมี การสบู นำ้ ตลอดเวลา เพราะขาด เจา หนา ทบ่ี ำรงุ รกั ษา 14. การปรบั ปรงุ รปู แบบประตรู ะบาย ตอ งพจิ ารณาตรวจสอบความมน่ั นำ้ โดยมกี ารตดิ ตง้ั Pump ทบ่ี าน คงของโครงสรา งอาคารและฐาน ระบายน้ำ (Gate Pump) อาจ ราก เชน อาคารตอ งสามารถรบั ทำใหโ ครงสรา งเดมิ ไมส ามารถรบั น้ำหนักเคร่ืองสูบน้ำท่ีติดต้ังกับ แรงทเ่ี พมิ่ ขน้ึ ได ทำใหไ มม คี วาม บานระบายน้ำ และความสามารถ มนั่ คงเพยี งพอเกดิ การพงั เสยี หาย รบั แรงสน่ั สะเทอื นเมอื่ อายกุ ารใช งานเครอื่ งสบู น้ำมากขนึ้ รวมทงั้ พิจารณารูปแบบการบริหาร จัดการน้ำ เพ่ือจะไดติดต้ังชนิด Pump ไดเ หมาะสม เชน อาจมี การตดิ ตง้ั ระบบสบู น้ำแบบ 2 ทาง แทนระบบการสบู น้ำแบบปกติ 15. ระดับพื้นธรณีประตูอยูสูงกวา ลำหว ยมากเกนิ ไป ไมเ หมาะสม 83

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 16. ในกรณี ปตร. เดมิ ระบายนำ้ ไม ควรออกแบบอาคารใหมีขนาด กรณที มี่ อี ทิ ธพิ ลของระดบั น้ำทะเล เพียงพอเม่ือมีปริมาณนำ้ เกิน ใหญต ามปรมิ าณน้ำทเี่ พมิ่ ขน้ึ สูงข้ึน ควรติดตั้งปมสูบนำ้ เพื่อ Return Period ทอ่ี อกแบบไว ระบายนำ้ ในพน้ื ทอี่ อกไป 17. วัสดุที่ใชในการกอสรางบาน สำหรับบานระบายที่จะนำไปใช ระบายน้ำทนี่ ำไปตดิ ตง้ั บรเิ วณที่ ในบรเิ วณทเ่ี ปน น้ำเคม็ ตอ งประ เปนนำ้ เค็มไมเหมาะสม ทำให ยุกตใชนวัตกรรมสมัยใหมดาน บานระบายเกดิ การกดั กรอ นเสยี วัสดุกอสรางที่สามารถปองกัน หายไมส ามารถใชก ารได การกดั กรอ นของน้ำเคม็ มาเปน วสั ดใุ นการกอ สรา งบานระบาย 18. การเปดปด (Operate) บาน ออกแบบใหม บี านระบายในการ ระบายในเวลาเดียวกัน เพื่อ ควบคุมเปน 2 ชนิด เพื่อแก ระบายนำ้ และแกป ญ หาตะกอนที่ ปญหาการระบายน้ำและแก ตกคา งจะมคี วามยงุ ยาก ในกรณี ปญ หาตะกอนทตี่ กคา ง โดยบาน ที่ใชบานระบายชนิดเดียวกัน ระบายเดี่ยวเพ่ือแกปญหาการ ระบายน้ำ และบานระบายคเู พอ่ื แกป ญ หาตะกอนทตี่ กคา ง 19. สะพานโครงยกเครอื่ งกวา นบาน ออกแบบความกวา งสะพานโครง ระบายกวา งไมเ พยี งพอ ทำใหไ ม ยกเครอื่ งกวา นบานระบาย ใหม ี สะดวกในการบำรงุ รกั ษาอาคาร ความเหมาะสมกบั ขนาดอปุ กรณ และเกิดความสะดวกในการ บำรงุ รกั ษา ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบประตรู ะบายน้ำ 1. การออกแบบใหม บี านระบายในการควบคมุ เปน 2 ชนดิ เพอ่ื แกป ญ หาการระบายน้ำและแกป ญ หาตะกอน ทตี่ กคา ง โดยบานระบายเดย่ี วเพอื่ แกป ญ หาการระบายนำ้ และบานระบายคเู พอื่ แกป ญ หาตะกอนท่ี ตกคา ง 2. การเลือกใชบานระบานท่ีทำจากวัสดุที่เหมะสมกับคุณภาพน้ำ เชน ใชบานระบายท่ีทำจาก Fiber Glass เปน ตน 3. การพจิ ารณาตรวจสอบความมน่ั คงของโครงสรา งอาคารและฐานราก เชน อาคารตอ งสามารถรบั นำ้ หนกั เครอื่ งสบู นำ้ ทต่ี ดิ ตง้ั กบั บานระบายนำ้ และความสามารถรบั แรงสน่ั สะเทอื นเมอื่ อายกุ ารใชง านเครอ่ื ง สบู น้ำมากขน้ึ รวมทงั้ พจิ ารณารปู แบบการบรหิ ารจดั การน้ำ เพอื่ จะไดต ดิ ตง้ั ชนดิ Pump ไดเ หมาะสม เชน อาจมกี ารตดิ ตัง้ ระบบสบู นำ้ แบบ 2 ทาง แทนระบบการสบู น้ำแบบปกติ 84

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ตารางท่ี 2.3.5 การออกแบบอาคารหวั งานและระบบชลประทาน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ ควรกำหนดคุณสมบัติของยางที่ 1. การใชงานฝายยางในระยะยาว ตองเลือกวัสดุท่ีมีคุณภาพ มี จะนำมาใชทำตัวฝายใหมีอายุ คุณภาพยางที่ใชทำตัวฝาย มาตรฐานรองรบั และการตดิ ตง้ั ที่ ยาวขึ้น และมีการตรวจสอบ ถกู ตอ ง คุณสมบัติกอนนำมากอสรางให เสอ่ื มเรว็ เปน ไปตามมาตรฐานทก่ี ำหนดไว 2. การใชง านฝายยาง มตี ะกอนทบั ตอ งใสใ จในการบำรงุ รกั ษาอาคาร ควรมเี จา หนา ทป่ี ระจำการตรวจ ถมตวั ฝาย ทำใหร ะบบการทำงาน เชน หมน่ั ปด เปด บานใหใ ชง านได สอบตัวฝายยาง อุปกรณยึดตัว เปด ปด ฝายไมม ปี ระสทิ ธภิ าพ ตามปกติ ซึ่งจะเปนการระบาย ฝายยาง และอปกุ รณใ นหอ งควบ ตะกอนไดในขณะเดียวกัน เปน คุมเปนประจำทุกวัน และตรวจ ตน หรืออาจออกแบบใหตัวฝาย สอบความผดิ ปกตขิ องฝายยางทกุ แบงเปนหลายชวง เม่ือชวงใดมี 6 เดอื น ปญ หาตะกอนทบั ถม ชว งทเี่ หลอื ยงั สามารถชว ยทำงานได ควรพิจารณาสาเหตุของการ ชำรดุ ของถงุ ฝายยาง เพอ่ื หาแนว 3. เมอ่ื ใชง านแลว ตวั ฝายชำรดุ ไม เมอ่ื ใชง านแลว ตวั ฝายชำรดุ ไมต อ ง ทางในการปองกันและแกไขใน ตอ งการจะซอ มแซมฝายเดมิ การจะซอ มแซมฝายเดมิ พจิ ารณา ระยะยาว ทางเลอื กในการออกแบบรปู แบบ อาคารใหเ หมาะสมกบั สภาพความ เปน จรงิ รวมทงั้ นำวสั ดตุ า งๆ มา ใชใ นการออกแบบใหเ หมาะสม 4. ลาดคลองดาดคอนกรีต (กรณี ในกรณที มี่ กี ารออกแบบคลองสง น้ำ คลองจม) พงั เนอื่ งจากมแี รงดนั ดาดคอนกรตี ทเี่ ปน คลองจม ตอ ง หาแนวทางตา งๆ ในการระบายนำ้ น้ำใตดินสูง ใตด นิ ออกใหเ พยี งพอ เพอ่ื ลดแรง ดนั นำ้ ไมใ หด นั ลาดคลองเสยี หาย 5. การระบายน้ำของ Bottom Drain เพม่ิ การระบายนำ้ ออกจากอา งฯ โดย เปด ไมไ ด หรอื ไมม ี Bottom Drain ขยายขนาดคลองสง นำ้ ชลประทาน ทำใหไ มส ามารถพรอ งน้ำไดก อ น ชว งตน ใหใ หญข นึ้ พรอ มทงั้ ออกแบบ อาคารทง้ิ นำ้ (Wasteway) และ ฤดนู ้ำหลาก อาคารทดน้ำ (Check Structure) ในคลองสง น้ำ 85

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 6. โครงการพระราชดำริ ดำเนนิ การ พจิ ารณาออกแบบโครงการใหต รง คำนวณออกแบบ Q ระบายท่ี ศึกษา ออกแบบไมตรงกับแนว ตามแนวทางพระราชดำริ Return Period ไมน อ ยกวา 25 ป ทางพระราชดำริ 7. การออกแบบโครงการผนั นำ้ ขา ม พิจารณาออกแบบโครงการผัน ลุมน้ำไมมีความชัดเจนในการ น้ำขามลุมน้ำใหสามารถจัดสรร บรหิ ารน้ำตน ทนุ นำ้ ไดอ ยา งถกู ตอ งและเปน ธรรม 8. โครงการทม่ี พี น้ื ทลี่ มุ ต่ำ มกั เกดิ นำ้ การออกแบบนอกจากการ ทวมซำ้ ซากในพ้ืนท่ี พจิ ารณาทางดา นวศิ วกรรม และ ดานเศรษฐศาสตร แลว ตอง พิจารณาใหสอดคลองกับภูมิ สงั คม เชน การพจิ ารณาหาพนื้ ท่ี ลมุ ต่ำเพอ่ื ทำแกม ลงิ หารปู แบบ อาคารใหเ หมาะสมในการบรหิ าร จดั การนำ้ การมสี ว นรว ม เปน ตน โดยการพิจารณาดานตางๆ จะตอ งบรู ณาการงานรว มกนั 9. บริเวณหนาฝายสันหยัก มักมี พิจารณาออกแบบปองกันการ ตะกอนมาทับถม ไมสามารถ ตกตะกอนบริเวณหนาฝายสัน ระบายนำ้ ไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ หยัก เชน มีการทำ Bottom Drain และ การทำ Ramp หนา ฝาย (แผน พนื้ ลาดจากสนั ฝายมา ยงั หนา ฝาย โดยใชค วามลาดชนั ทเี่ หมาะสม 1 : 3 ซง่ึ เปน อตั รา สว นทมี่ ผี ลการวจิ ยั รองรบั ) เปน ตน เพื่อเพ่ิมประสิทธิภาพการ ระบายตะกอน 10. การคำนวณออกแบบ Q ระบาย ที่ใช Return Period นอยไป จะทำใหเ กดิ นำ้ ทว มกรณที ่ี Flood มามากกวา Return Period ดังกลาว 86

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 11. การสง นำ้ โดยใชร ะบบทอ จากอา ง ตอ งพจิ ารณาทางเลอื กตา งๆ เพอื่ แกป ญ หา เก็บนำ้ ไมสามารถสงนำ้ ใหแก ความดนั นำ้ ไมเ พยี งพอ ใหส ามารถสง นำ้ ราษฎรไดอ ยา งทว่ั ถงึ เนอ่ื งจากความ ใหแ กร าษฎรไดอ ยา งทว่ั ถงึ เชน การหา ดนั นำ้ ไมเ พยี งพอ จากขอ จำกดั เรอ่ื ง แหลง นำ้ จากแหลง อน่ื มาชว ยเสรมิ การ สภาพภูมิประเทศ ปริมาณน้ำ ใชระบบรอบเวรในการสงนำ้ การใช ตน ทนุ และคณุ ภาพน้ำ ประปาเฉพาะจดุ มาชว ยโดยมถี งั สงู และ การจดั ตงั้ กลมุ ผใู ชน ำ้ มาบรหิ ารน้ำและมี การแบง ปน น้ำ เปน ตน 12. ปญ หารอย crack ของทอ AC ตองควบคุมกระบวนการตั้งแตจัดสงทอ (Asbestos Cement) ระหวา งการ และระหวา งกอ สรา ง มใิ หเ กดิ รอย crack ขนสง และในขนั้ ตอนกอ สรา ง ซงึ่ ของทอ มกี ารตรวจสอบลกั ษณะทวั่ ไป เมื่อนำมาใชงานสงน้ำดวยแรง ภายนอกกอนการนำมาใช หากพบวามี ดันแลวในระยะยาวทออาจปริ รอย crack ดงั กลา วหา มมใิ หน ำมาใชง าน แตกได 13. ในการผันน้ำกรณีโครงการอาง ควรออกแบบติดตั้งเคร่ืองมือวัดปริมาณ พวงฯ ไมส ามารถวดั ปรมิ าณนำ้ น้ำทท่ี อ สง น้ำ เพอื่ จะไดท ราบปรมิ าณน้ำ ทที่ อ สง น้ำทผี่ นั ไปยงั แตล ะอา งได ท่ีทอสงน้ำผันน้ำใหแตละอาง และ สามารถบริหารจัดการนำ้ ไดอยางมีประ สทิ ธภิ าพมากขน้ึ ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบอาคารหวั งานและระบบชลประทาน 1. การออกแบบใหต วั ฝายแบง เปน หลายชว ง เมอ่ื ชว งใดมปี ญ หาตะกอนทบั ถม ชว งทเี่ หลอื ยงั สามารถ ชวยทำงานได 2. การออกแบบปองกันการตกตะกอนบริเวณหนาฝายสันหยัก เชน มีการทำ Bottom Drain และ การทำ Ramp หนาฝาย (แผนพ้ืนลาดจากสันฝายมายังหนาฝาย โดยใชความลาดชันท่ีเหมาะสม 1 : 3 ซง่ึ เปน อตั ราสว นทม่ี ผี ลการวจิ ยั รองรบั ) เปน ตน เพอื่ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการระบายตะกอน 3. การออกแบบนอกจากการพจิ ารณาทางดา นวศิ วกรรม และดา นเศรษฐศาสตร แลว ตอ งพจิ ารณา ใหส อดคลอ งกบั ภมู สิ งั คม เชน การพจิ ารณาหาพนื้ ทล่ี มุ ตำ่ เพอ่ื ทำแกม ลงิ หารปู แบบอาคารใหเ หมาะ สมในการบรหิ ารจดั การนำ้ การมสี ว นรว ม เปน ตน โดยการพจิ ารณาดา นตา งๆ จะตอ งบรู ณาการงาน รว มกนั 87

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department ตารางที่ 2.3.6 การออกแบบอาคารอนื่ ๆ ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ ควรมกี ารเตรยี มความพรอ มเกยี่ ว ขอ สงั เกต กับอุปกรณในการตรวจสอบคา CBR ไวล ว งหนา รวมทงั้ นำนวตั 1. การทำผิวจราจรดินซีเมนตผสม กรรมสมัยใหมเขามาชวยในการ ยางพาราบนพนื้ ผวิ จราจรเกา การ ตรวจสอบ เพอื่ ใหส ามารถตรวจ ทดสอบหาคา CBR คอนขาง สอบไดเ รว็ ขน้ึ ทำไดย าก เพราะสว นใหญส ภาพ พื้นผิวจราจรเดิมคอนขางแข็ง ตอ งหาวธิ กี ารทมี่ น่ั ใจวา สามารถ ตองใชเครื่องมือในการทดสอบ ผสมวัสดุเพื่อทำผิวทางใหเปน ซ่ึงมีปญหาคือขาดเคร่ืองมือใน เน้ือเดียวกันได การทดสอบ รวมทง้ั การทดสอบ ตองรีบดำเนินการในระยะเวลา เรงดวน 2. การผสมวัสดุเพ่ือทำผิวทางให เปนเน้ือเดียวกัน 3. การจดั ทำ TOR ในการกอ สรา ง ตอ งมกี ารจดั ทำ TOR หรอื เงอ่ื นไข ถนนดินซีเมนตผสมยางพารา การกอ สรา งใหเ ปน รปู แบบเดยี วกนั รวมทงั้ มกี ารปรบั ปรงุ แบบมาตรฐาน ถนนซเี มนตผ สมยางพาราใหค รอบ คลมุ เงอ่ื นไขตา งๆ 4. โครงการท่ีมีการปรับปรุงแบบ โครงการที่มีการปรับปรุงแบบ ระหวางการกอสราง แตไมมี ระหวา งการกอ สรา ง ตอ งมกี ารจดั ขอ มลู แบบ Shop Drawing และ ทำแบบ Shop Drawing และ Asbuilt Drawing ทำใหการ Asbuilt Drawing ระหวา งการกอ พิจารณาปรับปรุงโครงการใน สรา ง และตอ งสง มอบแบบดงั กลา ว อนาคตทำไดอ ยา งไมถ กู ตอ ง ไปยังหนวยงานสงนำ้ และบำรุง รกั ษา (โดยขอใหห นว ยงานทสี่ ง มอบ แนบแบบ Shop Drawing และ Asbuilt Drawing ไปพรอ มเอกสาร สงมอบใหแกหนวยงานรับมอบ และสงสำเนาใหสำนักออกแบบ วศิ วกรรมและสถาปต ยกรรม 1 ชดุ เพอ่ื เกบ็ ไวใ ชห ากมกี ารแกไ ขปรบั ปรงุ โครงการในอนาคต) 88

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 5. อาคารท่ีออกแบบโดยขาดการมี การออกแบบอาคารจะตองอยู สว นรว มของราษฎร หรอื ไมเ ปน ภายใตก ารมสี ว นรว มของราษฎร ไปตามความตอ งการของราษฎร โดยมีการนำเสนอรูปแบบ มักกอใหเกิดอุปสรรคในการกอ โครงการใหราษฎรเขาใจไดงาย เชน ใชร ปู แบบ 3D หรอื Sketch สรา ง รวมทง้ั กอ ใหเ กดิ ความขดั Up เปนตน และนำขอคิดเห็น แยงในชุมชน จากความตองการจากราษฎรท่ี เปน ไปไดท างวศิ วกรรมมาผสาน ปรับแก เปนการออกแบบแบบ บรู ณาการ รวมทง้ั การออกแบบ ควรเพม่ิ ใหม รี ปู แบบอาคารทมี่ เี อก ลักษณทองถ่ิน เพ่ือสรางความ ภมู ใิ จและความรสู กึ เปน เจา ของ ในทอ งถน่ิ แกร าษฎร 6. ชื่อโครงการในการออกแบบตั้ง ในการออกแบบควรใหม กี ารปรบั ตามการศกึ ษาวางโครงการ บาง ชอ่ื ใหต รงกบั ลกั ษณะอาคารกอ น ค รั้ ง มี ป ญ ห า ใ น ก า ร ข อ ต้ั ง การขอต้ังงบประมาณออกแบบ งบประมาณเน่ืองจากชื่อไมตรง โดยไมจำเปนตองใชช่ือลักษณะ อาคารตามขั้นตอนการศึกษา กบั ลกั ษณะอาคาร โครงการ ปจ จยั ความสำเรจ็ ดา นการออกแบบอนื่ ๆ การออกแบบอาคารจะตอ งอยภู ายใตก ารมสี ว นรว มของราษฎร โดยมกี ารนำเสนอรปู แบบโครงการ ใหร าษฎรเขา ใจไดง า ย เชน ใชร ปู แบบ 3D หรอื Sketch Up เปน ตน และนำขอ คดิ เหน็ จากความตอ ง การจากราษฎรทเ่ี ปน ไปไดท างวศิ วกรรมมาผสานปรบั แก เปน การออกแบบแบบบรู ณาการ รวมทง้ั การออก แบบควรเพม่ิ ใหม รี ปู แบบอาคารทม่ี เี อกลกั ษณท อ งถน่ิ เพอื่ สรา งความภมู ใิ จและความรสู กึ เปน เจา ของใน ทอ งถนิ่ แกร าษฎร 89

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department 2.4 การวจิ ยั และพฒั นา สำนักวิจัยและพัฒนา มีภารกิจโดยตรงในการดำเนินการดานวิจัยและพัฒนาของกรมชลประทาน โดยหนา ทคี่ วามรบั ผดิ ชอบ ตามกฎกระทรวงแบง สว นราชการกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ.2557 ดังน้ี (1) ศกึ ษา คน ควา วจิ ยั พฒั นา และเผยแพรง านดา นวศิ วกรรมศาสตรแ ละวทิ ยาศาสตรข องกรม (2) ดาํ เนนิ การเกย่ี วกบั งานทดสอบ และตรวจสอบคณุ ภาพวสั ดแุ ละอปุ กรณท เ่ี กยี่ วขอ งกบั งานของกรม ใหเ ปน ไปตามหลกั วชิ าการ (3) ถายทอดและประยุกตใชเทคโนโลยีสมัยใหม รวมท้ังผลงานวิจัยดานการชลประทานเพ่ือพัฒนา บคุ ลากรของกรมและบคุ คลภายนอกทเี่ กย่ี วขอ งกบั งานของกรม (4) ปฏบิ ตั งิ านรว มกบั หรอื สนบั สนนุ การปฏบิ ตั งิ านของหนว ยงานอนื่ ทเี่ กย่ี วขอ งหรอื ทไ่ี ดร บั มอบหมาย พนั ธกจิ ของสำนกั วจิ ยั และพฒั นาประกอบดว ย (1) สรา งผลงานวจิ ยั และนวตั กรรมในงานกอ สรา งแหลง นำ้ และระบบการชลประทาน รวมทงั้ การวจิ ยั เพอื่ รกั ษาสมดลุ ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ ม ทต่ี อบสนองการบรหิ ารจดั การนำ้ (2) สงเสริมและพัฒนาบุคลากรใหมีขีดความสามารถสูงในการผลิตผลงานวิจัย และการดําเนินงาน โครงการวจิ ยั แบบบรู ณาการ (3) ปรบั ปรงุ และเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพงานการทดสอบวสั ดแุ ละคณุ ภาพนำ้ สมู าตรฐานสากล (4) สรา งผลงานวจิ ยั และพฒั นาโดยการมสี ว นรว มของประชาชน และหนว ยงานทเี่ กยี่ วขอ ง (5) ถา ยทอดองคค วามรเู ทคโนโลยี และการประยกุ ตใ ชผ ลงานวจิ ยั ไปสสู าธารณะ การดำเนินงานของสำนักวิจัยและพัฒนา ถือวาเปนการดำเนินงานที่มีความสำคัญสำหรับสนับสนุน การปฏบิ ตั งิ านของกรมชลประทานในดา นตา งๆ ใหส ามารถดำเนนิ การไปไดอ ยา งมคี วามถกู ตอ งครบถว นตามหลกั วชิ การ โดยผลการวจิ ยั ขอ มลู และขอ เทจ็ จรงิ จากการวเิ คราะห คน ควา ทดลอง วจิ ยั เขา มาชว ยประกอบการ ตัดสินใจ แกไขปญหาในการปฏิบัติงานงานดานพิจารณาวางโครงการ ออกแบบ กอสรางและบำรุงรักษางาน ชลประทาน ใหม คี วามเหมาะสม และพฒั นางานตามภารกจิ หลกั ของกรมชลประทานไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพตอ ไป กระบวนการดำเนนิ งานของสำนกั วจิ ยั และพฒั นา ไดแ ก กระบวนงานงบประมาณและการเบกิ จา ย กระบวนงาน โครงการวจิ ยั เพอ่ื ขอรบั การสนบั สนนุ กระบวนงานโครงการวจิ ยั การเผยแพรผ ลงานวจิ ยั โดยการจดั นทิ รรศการของ สำนกั วจิ ยั และพฒั นา กระบวนการตรวจรบั ตวั อยา งกระบวนการสง่ั งาน กระบวนการจดั ทำรายงานผลการทดสอบ ดงั รปู ที่ 2-14 - รปู ท่ี 2-19 ตามลำดบั 90

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ที่ 2-14 กระบวนงานงบประมาณและการเบกิ จา ย 91

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department รปู ท่ี 2-15 กระบวนงานโครงการวจิ ยั เพอ่ื ขอรบั การสนบั สนนุ 92

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง น้ำและการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ท่ี 2-15 ระบวนงานโครงการวจิ ยั เพอื่ ขอรบั การสนบั สนนุ (ตอ ) 93

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department รปู ที่ 2-16 กระบวนงานโครงการวจิ ยั การเผยแพรผ ลงานวจิ ยั โดยการจัดนทิ รรศการของสำนกั วิจัยและพัฒนา 94

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ท่ี 2-17 กระบวนการตรวจรบั ตวั อยา ง 95

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department รปู ที่ 2-18 กระบวนการสง่ั งาน 96

RID Tip book \"ขอ ควรระวงั ในการปฏบิ ตั งิ านดา นการพฒั นาแหลง นำ้ และการชลประทาน ในยคุ THAILAND 4.0\" รปู ที่ 2-19 กระบวนการจดั ทำรายงานผลการทดสอบ 97

กรมชลประทาน Royal Irrigation Department จากการสมั มนาฯ สามารถสรปุ เปน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ และปจ จยั แหง ความสำเรจ็ ดา น วจิ ยั และพฒั นาแบง ออกเปน ดา นตา ง ๆ ไดแ กก ารกอ สรา งอาคารชลประทาน การกอ สรา งถนนและงานปรบั ปรงุ ฐานราก การปรบั ปรงุ ดนิ คณุ ภาพดนิ กระจายตวั งานกำจดั วชั พชื งานคณุ ภาพนำ้ และนวตั กรรมและการเผยแพร ดงั แสดงรายละเอยี ดในตารางตอ ไปน้ี ตารางที่ 2.4.1 การกอ สรา งอาคารชลประทาน ขอ สงั เกต ขอ ควรระวงั ขอ เสนอแนะ 1. การวิเคราะหคำนวณและออก 1) ตอ งทบทวนขอ มลู สภาพแวด การออกแบบอาคารชลประทานที่ แบบดานชลศาสตรของอาคาร ลอ ม และสมมตุ ฐิ านใหค รบถว น มคี วามยงุ ยากซบั ซอ น นอกจาก 2) ตองตรวจสอบความถูกตอง ใชแบบจำลองทางคณิตศาสตร ชลประทาน ไมเ หมาะสม (Mathematical Model) แลว ของผลการวเิ คราะหค ำนวณ ควรใชแบบจำลองทางกายภาพ (Physical Model) ซงึ่ ทำใหท ราบ 3) หากจำเปน ตอ งใชแ บบจำลอง ถงึ พฤตกิ รรมและผลกระทบอน่ื ๆ ที่ไมสามารถวิเคราะหและคาด ทางกายภาพ (Physical Model) หวงั จากการคำนวณได เชน การ กดั เซาะตลงิ่ ทา ยน้ำ กระแสน้ำวน เพ่ือพิสูจนทราบพฤติกรรมและ เปนตน ยืนยันผลการวิเคราะหคำนวณ 2. การใชแบบจำลองทางกายภาพ 1) ระดบั พนื้ อาคารสลายพลงั งาน ค ว ร จั ด ทำ แ บ บ จำ ล อ ง ท า ง เพ่ือศึกษาแนวทางในการแกไข ตอ งอยตู ่ำกวา ระดบั ทอ งนำ้ ปรบั ปรงุ ประตรู ะบายนำ้ ทมี่ คี วาม 2) ความยาวของอาคารสลาย กายภาพเพ่ือศึกษาแนวทางใน พลังงาน ตองมีความยาวเพียง การแกไ ขปรบั ประตรู ะบายนำ้ ทม่ี ี เสยี หาย พอท่ีจะสลายพลังงานได ความเสยี หาย ดงั นี้ 3) Conjugated depth จะตอ ง 1) การลดระดบั พนื้ อาคารสลาย พลงั งาน ใหอ ยตู ่ำกวา ระดบั ทอ ง ทำหนา ทคี่ วบคมุ ใหเ กดิ การสลาย นำ้ ทง้ั น้ี ตอ งคำนงึ ถงึ ความมนั่ พลงั งานในอาคารสลายพลงั งาน คงปลอดภัยของโครงสรางสวน ซงึ่ อาจมคี วามจำเปน ตอ งใชแ บบ อื่นๆ จำลองทางกายภาพในการยนื ยนั 2) การเพม่ิ ความยาวของอาคาร การสลายพลงั งาน สลายพลังงาน ใหมีความยาว เพยี งพอทจี่ ะสลายพลงั งานได 3) การควบคุม Conjugated depthใหเกิดการสลายพลังงาน ในอาคารสลายพลังงาน 98