ການວິໄຈຊຸມຊົນ

ຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ທ຋ິ ກີ ຟຌປຼຌປູຂໄ ບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ກພ ຾ຉຓໄ ປູຍຘຘີ ຌພ ຉໃ ຟຄໂ 4) ຆໃ ທງເນຏໄ ູຒໄ ພຄກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜຏີ ຌ຺ ຄຟຌຘຟຓຟຈຽນຌພ ຑຟຍຖທຓ ຾ຖຝ ຎຝຉຈິ ຎຝຉໃ ຖ່ ຟງຖຝບຼຈຉໃ ຟຄໂຽຂຟ຺ໄ ຈທໄ ງກຌພ ຄໃຟງຂຌືໄ . 3.3.2 ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌເຆຍໄ ຈພ ຃ຟ່ (Meta - Plan) ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌເຆຍໄ ຈພ ຃ຟ່ ນຖື ຋ໃ ປີ ູ຅ໄ ກພ ກຌພ ເຌຑຟຘຟຽດງຖຝຓຌພ ຾ຖຝ ຑຟຘຟບຄພ ກຈິ ທໃ ຟ Meta - Plan ຿ຈງແຈຓໄ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟກຟຌເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຍຈພ ຃່ຟ຅ຝຽປຈພ ເນຍໄ ຸກ຃ຌ຺ ຘຟຓຟຈຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ ແຈ຿ໄ ຈງຓ຾ີ ປຄກຈ຺ ຈຌພ ນຖື ກຟຌຆຌີໄ ຟ່ ຅ຟກຏູບໄ ໃ ຌື ຋ຄພ ຌ຅ີໄ ຟ່ ຽຎພຌ຋ໃ ຅ີ ຝຉບໄ ຄຓກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ເນຏໄ ູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓຽທ຋ຂີ ຼຌ ຅ຟກ຃ທຟຓ ຃ຈິ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ . ຿ຈງຘຝຽຑຟຝເຌຎຝຽ຋ຈແ຋ຽປຟ຺ ຓກພ ຅ຝຑຍ຺ ທໃ ຟ ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຓກພ ຅ຝ ຽກຈີ ຅ຟກ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ກີ ຝຉຖື ຖື ຌ຺ໄ , ຆໃ ຟຄ຃ຈິ , ຆໃ ຟຄຽທຟ຺ໄ ຑຼຄຍໃ ຅່ ກພ ຃ຌ຺ . ເຌຂຝຌຝ຋ໃ ຍີ ຸກ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ໂ ຽປຈພ ນຌຟໄ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຑຼຄ ຏູປໄ ຍພ ຃ທຟຓ຃ຈິ ຉໃ ຟຄດໃ ຟຄຽຘໃ ບື ງຆຟ ຾ຖຝ ຂຟຈດຟໄ ຌ຋ໃ ຅ີ ຝຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ກຟຌເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຍຈພ ຃່ຟ ຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌ ຽ຃ໃ ບື ຄຓຘື ່ຟ຃ຌພ ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນ຋ໄ ຸກ຃ຌ຺ ຓ຿ີ ບກຟຈຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ດໃ ຟຄຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ຾ຖຝ ງຄພ ຽຎພຌກຟຌ ກຝຉຸຌໄ ເນໄ ຋ຸກ຃ຌ຺ ຌຟ່ ຘຝຽໜຂີ ່ຓໄ ຌູ ຂບຄຉທ຺ ຽບຄຘໃ ູຘໃ ທຌຖທຓ ກຟຌເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຍຈພ ຃ຟ່ ຅ຝຓຂີ ່຅ໄ ຟ່ ກຈພ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈເຆໄ ແຈກໄ ຍພ ກຟຌຎຝຆຸຓກໃ ຸຓເນງໃ .  ຂຌພໄ ຉບຌກຟຌເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຍຈພ ຃ຟ່ 1) ກຟ່ ຌຈ຺ ຿຅ຈ 2) ຏູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓຎຝຆຸຓຂຼຌ຃ຟ່ ນົກພ ນຖື ທຝຖຘີ ຌພໄ ໂ ຋ໃ ແີ ຈເໄ ຅຃ທຟຓຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ຾ຏໃ ຌຽ຅ງໄ ຽຑໃ ບື ຉບຍ຿຅ຈ຋ໃ ຉີ ຄພໄ ແທໄ 3) ທ຋ິ ຝງຟກບຌຌຟ່ ຍຈພ ຃ຟ່ ແຎຉຈິ ຋ໃ ຾ີ ຏໃ ຌກຝຈຟຌ ນຖໃ ື ຐຟ຿ຖໃ ຄໂ ຿ຈງຂ່຃ໄ ທຟຓຎຝຽຈຌພ ຈຼທກຌພ ເນດໄ ໃ ູເຌ ໝທຈໝໃ ຈູ ຼທກຌພ ນຖື ກຟຌເນ຾ໄ ຉໃ ຖຝ຃ຌ຺ ບໃ ຟຌຍຈພ ຃ຟ່ ຂບຄຉຌ຺ ຾ຖຝ ຋່ຟກຟຌ຅ຈ຺ ຍຌພ ຋ກຶ ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ີ ຑຍ຺ ຏູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓຎຝຆຸຓ 4) ນຟກຍໃ ຾່ ຌໃ ເ຅ທໃ ຟຂ່຃ໄ ທຟຓຽ຋ຄິ ຍຈພ ຃່ຟ຃ທຌດໃ ູເຌໝທຈໝໃ ເູ ຈ ຉບໄ ຄຊຟຓ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຅ຟກຏູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓ ຎຝຆຸ ຓ 5) ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ຉີ ບໄ ຄ຅ຈພ ຖຟ່ ຈຍພ ຃ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄຎຝຽຈຌພ ນົກພ ຉໃ ຟຄໂຏູຈໄ ່ຟຽຌຌີ ກຟຌຎຝຆຸຓບຟຈ຾຅ກກຝຈຟຈ ຘຝຉກິ ຽກຘີ ເີ ນ຾ໄ ກໃ ຏູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓຎຝຆຸຓຽຑໃ ບື ຉຈິ ເຌຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ຉີ ຌ຺ ຽນຌພ ທໃ ຟຘ່ຟ຃ຌພ .  ຎຝ຿ນງຈຂບຄຽ຋ກພ ຌກິ ຍຈພ ຃ຟ່ 1) ຆໃ ທງເຌກຟຌຖຝຈຓ຺ ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຏູຽໄ ຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓຎຝຆຸຓ຋ຸກ຃ຌ຺ ຈທໄ ງກຟຌຽຎີຈ຿ບກຟຈເນ຋ໄ ຸກ຃ຌ຺ ຘຟຓຟຈຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ດໃ ຟຄຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ 2) ຆໃ ທງເນຍໄ ຸກ຃ຌ຺ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ຘຝຽໜຂີ ່ຓໄ ຌູ ເຌ຋ໃ ຎີ ຝຆຸຓແຎຑບໄ ຓໂກຍພ ກຟຌປຍພ ປູ຃ໄ ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄຏູ ໄ ບໃ ຌື ເຌ຋ໃ ຎີ ຝຆຸຓ 3) ຆໃ ທງເນຂໄ ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓນຟົ ກນົຟງເຌຽທຖຟ຋ໃ ຅ີ ຟ່ ກຈພ 4) ຆໃ ທງກຝຉຸຌໄ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ກພ ຍໃ ກ່ ຖຟໄ ຘຝ຾ຈຄບບກ ນຖື ຍໃ ່ກຟໄ ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ກຄ຺ ໂ ນຖື ຽກໃ ຄພ ແຈຓໄ ຿ີ ບ ກຟຈຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຿ຈງຏໃ ຟຌກຟຈ. 5) ຆໃ ທງ຃ທຍ຃ຸຓຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຽີ ທຟ຺ໄ ນຖຟງ ນຖື ຽທຟ຺ໄ ຍໃ ່ດຸຈເນຽໄ ຖບື ກຌຟ່ ຘຝຽໜຓີ ຟຘຝຽໜຘີ ຝຽຑຟຝຎຝຽຈຌພ ນກົພ ຋ໃ ີ ຘ່ຟ຃ຌພ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 95

ຑຟກ຋ີ 3 ນົກພ ກຟຌຑຌືໄ ຊຟຌຂບຄກຟຌທແິ ຅  ຽຌບືໄ ເຌ຿ຈງຘຄພ ຽຂຍ ກຟຌທແິ ຅຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຾ຖຝ ຆຸຓຆຌ຺ ຽຎພຌນຌໃ ທງ຋ໃ ີ 3 ຂບຄຽບກຝຘຟຌ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌຘກຶ ຘຟຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ ຃ຌ຺ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟຓ຃ີ ທຟຓປູຑໄ ຌືໄ ຊຟຌກໃ ຼທກຍພ ກຟຌທແິ ຅ ຓ຃ີ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ເຌ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄ ຘຝຊຉິ ິ ຾ຖຝ ກຟຌທແິ ຅ ຆໃ ທງເນຓໄ ຃ີ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ຂຌພໄ ຉບຌຉໃ ຟຄໂ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ແຈດໄ ໃ ຟຄຽຎພຌຖຝຍຍ຺ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆຽໄ ຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄຽຑໃ ບື ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟ຋ໃ ຑີ ຍ຺ ເຌຆຸຓຆຌ຺ ຾ຖຝ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ແຈໄ ຿ຈງ຾ຍໃ ຄຽຌບືໄ ນຟ຋ຄພ ໝຈ຺ ບບກ ຽຎພຌ 4 ຉບຌຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ ຽຌບືໄ ເຌຉບຌ຋ີ 1 ນກົພ ກຟຌທແິ ຅ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຽຎພຌຉບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟຓ຃ີ ທຟຓປູຽໄ ຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ຽຌບືໄ ນຟຎຝກບຍຈທໄ ງ ຍຈ຺ ຌຟ່ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຎຝຽຑຈ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅຾ຖຝກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຽຌບືໄ ເຌຉບຌ຋ີ 2 ກຟຌທຟຄ຿຃ຄກຟຌຽປຈພ ທແິ ຅ ຽຎພຌຉບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟແຈປໄ ູຽໄ ຊຄິ ຘໃ ທຌຉໃ ຟຄໂ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຽຌບືໄ ນຟເຌຉບຌຌ຅ີໄ ໃ ຄຶ ຎຝກບຍຈທໄ ງ ຉທ຺ ຾ຎເຌກຟຌທແິ ຅ ຖຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຉທ຺ ຾ຎ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຘ຺ ຓຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ ຎຝຆຟກບຌ຾ຖຝກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຾ຖຝຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ຽຌບືໄ ເຌ ຉບຌ຋ີ 3 ປູຍ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຉໃ ຟຄໂ ຽຎພຌຉບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟແຈປໄ ູ ໄ ຽຊຄິ ປູຍ ຾ຍຍຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຘີ ຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆກໄ ຍພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟເຌຆຸຓຆຌ຺ ຾ຖຝ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ແຈໄ ຽຌບືໄ ນຟເຌຉບຌຌີໄ ຅ຝຎຝກບຍຈທໄ ງ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຉໃ ຟຄໂ. ຽຌບືໄ ເຌຉບຌ຋ີ 4 ຘຝຊຉິ ກິ ຍພ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຽຎພຌຉບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟແຈໄ \"຾຅ຄໄ ຽຊຄິ ຍຈ຺ ຍຟຈຂບຄຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຓີ ຉີ ໃ ່ຄຟຌທແິ ຅ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝຄຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຎຝຖຓິ ຟຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆກໄ ຟຌຖຄ຺ ຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຈທໄ ງຘຝຊຉິ .ິ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຽຌບືໄ ນຟ຅ໃ ຄຶ ຎຝກບຍຈທໄ ງ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຝຊຉິ ກິ ຟຌ຾ຍໃ ຄຎຝຽຑຈຂບຄຘຝ ຊຉິ ິ ຂບຍຂໃ ຟງ ຂບຄຘຝຊຉິ ິ ຾ຖຝ ຘຝນຖຸຍຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅. ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 96

ຍຈ຺ ຋ີ 1 ນກົພ ກຟຌທແິ ຅ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ 1.1 ຍຈ຺ ຌຟ່ ຘຍພ ຑຟຘຟບຄພ ກຈິ ຂບຄ຃ຟ່ ທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ຃ື Research ຌຌພໄ ຓປີ ຟກຘຍພ ຓຟ຅ຟກ຃່ຟເຌຑຟຘຟ ຐຕໃ ຄພ ຽຘຈທໃ ຟ Reserche ຆໃ ຄຶ ໝຟງຽຊຄິ ຂຝຍທຌກຟຌຘຍື ຘທຌຘບຍຘທຌດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຍ຺ ຽຑໃ ບື ຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ ໄ ຾ຖຝຌຟ່ ຃ທຟຓປູຓໄ ຟຑຈພ ຋ຝຌຟຘໃ ຄິ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຎຝ຿ນງຈ ກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ຓທີ ທິ ຈພ ຋ຝຌຟກຟຌຓຟ ຉຄພໄ ຾ຉໃ ຘຝແໝກຕກີ ຍູປຟຌ ຾ຌທ຃ທຟຓ຃ຈິ ຋່ຟບຈິ ເຌກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູຽໄ ກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຟກກຟຌຘຌ຺ ຋ຝຌຟ ນຖປື ຍພ ຒພຄກຟຌຊໃ ຟງ຋ບຈ ຏຌ຺ ຄຟຌຂບຄຌກພ ຎຟຈ຃ຌ຺ ຘຟ່ ຃ຌພ ເຌຂຝຌຝຌຌພໄ ຽຆໃ ຌພ ຅ຟກຌກພ ຎຟຈຆຟທກຕກີ ຆໃ ື Plato ຾ຖຝ Aristotle ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ແີ ຈຂໄ ຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ທຟຓຽຎພຌຌກພ ຎພຈຆຝງຟຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຽຎພຌຘ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ່ຓຟຓຝຌຸຈ ແຈຓໄ ກີ ຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟທ຋ິ ີ ກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ເນຽໄ ຎພຌຖຝຍຍ຺ ນຖຟງດໃ ິຄຂຌຶໄ ຅ຌ຺ ຽກຈີ ຽຎພຌ຾ຌທ຃ຈິ ຉໃ ຟຄໂ ນຖທຄນຖຟງ ຽຆໃ ຌພ ຌກພ ຎພຈຆຝງຟກໃ ຸຓຽນຈຏຌ຺ ຌງິ ຓ຺ (Rationalism) ຾ຖຝກໃ ຸຓຎຝ຅ກພ ຌງິ ຓ຺ (Empiricism) ຋ໃ ແີ ຈຑໄ ຈພ ຋ຝຌຟທ຋ິ ີ ກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ເນຈໄ ດີ ໃ ິຄຂຌຶໄ ຾ຖຝຊທື ໃ ຟຽຎພຌ຾ຍຍດໃ ຟຄ຋ໃ ີ ຌຟ່ ແຎຑຈພ ຋ຝຌຟຽກຈີ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຍຍ຋ໃ ຌີ ຟ່ ແຎ ຘໃ ູກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌບຝຌຓຸ ຟຌ (Deductive Method) ຾ຖຝກຟຌບຸຎຝຓຟຌ (Inductive Method) ຉຟຓຖ່ຟຈຍພ ຆໃ ຄຶ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຄພ ຘບຄຊກື ຌ່ຟ ຓຟຘຄພ ຽ຃ຟຝຽຂຟ຺ໄ ຌຟ່ ກຌພ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈທໄ ຋ິ ຋ີ ໃ ຈີ ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈເຌກຟຌ ຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ກໃ ຸຓຌກພ ຎພຈຆຝງຟ຾ຌທ ຎຝຉຊິ ຟຌຌງິ ຓ຺ (Positivism) ແຈຓໄ ຃ີ ທຟຓຑຝງຟງຟຓ຋ໃ ຅ີ ຝຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ແີ ຈຉໄ ຟຓນົກພ ຎພຈຆຝງຟ຾ຖຝ ຋ຈິ ຘຝຈຽີ ຂຟ຺ໄ ກຍພ ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຘຄພ ຽກຈຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ເຌ຋່ຟຓຝຆຟຈ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌບຝຌຓຸ ຟຌ ຃ບຍ຃ໃ ແູ ຎກຍພ ທ຋ິ ກີ ຟຌບຸຎຝຓຟຌເຌຽທຖຟຉໃ ່ຓຟຌກພ ຎພຈຆຝງຟກໃ ຸຓຎຝຉຍິ ຈພ ຌງິ ຓ຺ (Pragmatism) ແຈເໄ ຆທໄ ຋ິ ກີ ຟ ຌບຝຌຓຸ ຟຌ຃ບຍ຃ໃ ແູ ຎກຍພ ທ຋ິ ກີ ຟຌບຸຎຝຓຟຌຓຟຎພຍຎຸຄ຿ຈງຽຌຌພໄ ແຎ຋ໃ ທີ ຋ິ ກີ ຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟ ຉໃ ຓ່ ຟຌກພ ຎພຈຆຝງຟເຌ ກໃ ຸຓຎຝຉຍິ ຈພ ກຟຌຌງິ ຓ຺ (Experimentalism) ແຈຑໄ ຈພ ຋ຝຌຟຓຟຽຎພຌຖຝຍຼຍທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄ ທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ (Scientific Method) ຋ໃ ຊີ ທື ໃ ຟຽຎພຌນທພ ເ຅ຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄຂຝຍທຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟຉໃ ຟຄໂ ດໃ ູ ເຌຂຝຌຝຌີໄ (ຌຄ຺ ຖກພ ທຖິ ຈພ ແຆ, 2537 : 1) 1.2 ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟເຈຍຌພ ນຟໜໃ ຄຶ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຓຽີ ຎ຺ຟໄ ໝຟງຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ີ ຆຈພ ຽ຅ຌທໃ ຟຽປຈພ ແຎຽຑໃ ບື ນງຄພ ຽຑຟຝຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຓຽີ ຎ຺ຟໄ ໝຟງ຋ໃ ຍີ ໃ ຆ່ ຈພ ຽ຅ຌບຟຈຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຘກຶ ຘຟຍໃ ່ຆຈພ ຽ຅ຌຉຟຓແຎຈທໄ ງ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຓຈີ ໃ ຄພ ຌີໄ ( ຽ຃ບື ທຌພ ຖຓິໄ ຎິດຝຘຘີ ຝກຸຌ, 2530:19-20 ) 1) ຽຑໃ ບື ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟທ຋ິ ຾ີ ກຍໄ ຌພ ນຟ (Problem Solving Research) ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ນຟ ຘຟຽນຈ ຂບຄຍຌພ ນຟ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘຌ຺ ເ຅ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈແໄ ຎ຾ກຍໄ ຌພ ນຟຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌືໄ 2) ຽຑໃ ບື ກຟຌຘຟໄ ຄ຋ຈິ ຘຝຈີ (Theory Developing Research) ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟ ຃ທຟຓ ຅ຄິ ຂບຄຎຟກຈ຺ ກຟຌນຖຽື ນຈກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຉຟຓ຋່ຟຓຝຆຟຈ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈແໄ ຎຉຄພໄ ກຈ຺ ຽກຌນຖື ຋ຈິ ຘຝຈ຋ີ ໃ ຘີ ຟຓຟຈຌຟ່ ຓຟເຆກໄ ຍພ ຎຟກຈ຺ ກຟຌຉໃ ຟຄໂແຈໄ 3) ຽຑໃ ບື ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຋ຈິ ຘຝຈີ (Theory - Testing Research) ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຂ່຃ໄ ທຟຓປູ ໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 97

຋ໃ ແີ ຈແໄ ຎດືຌດພຌ ນຖ຋ື ຈ຺ ຘບຍ຾ຌທ຃ຈິ ຋ຈິ ຘຝຈຉີ ໃ ຟຄໂ ຂບຄຏູບໄ ໃ ຌື ທໃ ຟຊກື ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊນື ຖຍື ໃ .່ ຌຄ຺ ຖກພ ທຖິ ຈພ ແຆ (2537 1) ກໃ ຟທທໃ ຟກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຘຟຈ຾ຖຝຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ຿ຈງ຋ໃ ທພ ແຎ ຽຑໃ ບື ກຟຌ ຍຌພ ຖຝງຟງ (Description) ຽຑໃ ບື ກຟຌບຝ຋ຍິ ຟງ (Explanation) ຽຑໃ ບື ກຟຌຑຝງຟກບຌ (Prediction) ຾ຖຝ ຽຑໃ ບື ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ (Control) 1.3 ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຃່ຟທໃ ຟ Research ເຌຑຟຘຟບຄພ ກຈິ ຋ໃ ຑີ ຟຘຟແ຋ເຆ຃ໄ ຟ່ ທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ຌຌພໄ ຓຟ຅ຟກ຃່ຟ 2 ຃ຟ່ ຃ື Re ຋ໃ ຾ີ ຎ ທໃ ຟ ຽປຈພ ຆ່ຟໄ ກຍພ ຃່ຟທໃ ຟ Search ຋ໃ ຾ີ ຎທໃ ຟ ຃ຌ຺ໄ ນຟ ກທຈຘບຍ ຽຓໃ ບື ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຃ຟ່ ຾ຖຝ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄ Re ຾ຖຝ Search ແຈຽໄ ຎພຌ຃່ຟ Research ຆໃ ຄຶ ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ນຖກື ຟຌກທຈຘບຍ຋ໃ ຽີ ປຈພ ຆຟ່ໄ ໂກຌພ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌທິ ແ຅ ຅ໃ ຄຶ ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟນຖກື ຟຌກທຈຘບຍ຋ໃ ເີ ຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຽປຈພ ຟຆ່ຟໄ ໂກຌພ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈ຃ໄ ່ຟຉບຍ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ ກຟຌທແິ ຅ ຽຎພຌ຃ຟ່ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓນຓຟງແຈນໄ ົຟງ຾ຍຍດໃ ຟຄຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຾ຖຝ຾ຏຌ຾ຍຍຂບຄກຟຌທິ ແ຅ຆໃ ຄຶ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ເຌ຾ຉໃ ຖຝຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ຅ໃ ຄຶ ຓຌີ ກພ ທແິ ຅຾ຖຝຏູຆໄ ຄ຺ ຖກພ ຆຝຌຝເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງ ຂບຄ຃່ຟທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ແທຆໄ ໃ ຄຶ ຘໃ ທຌເນງໃ ຓກພ ເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຍໃ ່ກຄ຺ ກຌພ ຾ຉໃ ຓ຃ີ ທຟຓຘບຈ຃ໃ ບຄກຌພ ເຌທ຋ິ ກີ ຟຌນຖື ຂຝຍທຌກຟຌຂຌພໄ ຉບຌຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຈໃ ຄພ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ຑຈ຺ ຅ຝຌຟຌຸກຓ຺ ຘຝຍຍພ ຕຟຈຆຝຍຌພ ຊຈິ ຘຝຊຟຌ ຑ.ຘ. 2525 ແຈເໄ ນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ນຟຂຓ່ໄ ຌູ ດໃ ຟຄຊໃ ຊີ ທໄ ຌຉຟຓນກົພ ທຆິ ຟ ຅ຓຸ ຑຌ຺ ຘຝທຈພ ງຟກບຌ (2520 10) ແຈຘໄ ຝນຖຸຍ຃ທຟຓນຓຟງ຅ຟກກຟຌຘກຶ ຘຟກໃ ຼທກຍພ ກຟຌທແິ ຅ທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຍ຺ ຾ຖຝ຾ຍຍ຾ຏຌຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຃ທຟຓປູເໄ ຌຍຌພ ນຟທແິ ຅຋ໃ ີ ຉບໄ ຄກຟຌ຃່ຟຉບຍ ຑຈ຺ ຘຝຑຼຌແຆ (2516 10) ເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ຃ື ກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟ ຋ໃ ຓີ ີ ຖຝຍຍ຺ ຾ຍຍ຾ຏຌຽຆໃ ບື ຊແື ຈໄ ຋ຼຌຘຟງ ກຖີ ຝຌຌພ ຾ຖຝ຅ຌພ ຅ຌພ ຋ຝຖກພ ຂຟ (2534 8) ເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ກຟຌທິ ແ຅ຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ຑຘິ ູຈນຖໃ ນື ຟ຃ຟ່ ຉບຍນຖຂື ່ຽໄ ຋ຈພ ຅ຄິ ນງຄພ ຍຟຄດໃ ຟຄ຋ໃ ບີ ຟຈງຄພ ຍໃ ່ຓກີ ຟຌ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ເຌຽຖໃ ບື ຄຌຌພໄ ໂຓຟກໃ ບຌ ນຖໃ ື ບຟຈຓກີ ຟຌ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຓຟ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ຽຓໃ ບື ຽທຖຟຎໃ ຼຌແຎກບ່ ຟຈຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟເໝໃ ບກີ ຽ຋ໃ ບື ກແ່ ຈໄ ຌຄ຺ ຖກພ ທຖິ ຈພ ແຆ (2537 1) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅຃ື ຂຝຍທຌກຟຌ ນຌໃ ທງ຋ໃ ີ 3 ນກົພ ກຟຌຑຌືໄ ຊຟຌ຋ບຄກຟຌທ຅ິ ງພ ຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋່ຟຓຝຆຟຈຉຟຓຘຓ຺ ຓຸຈຉິ ຊຟຌ຋ໃ ຌີ ຌິ ຖຝແ຅຅ຟກ຋ຈິ ຘຝຈ຿ີ ຈງເຆຖໄ ຝຍຼຍ຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຋ໃ ຓີ ຖີ ຝຍຍ຺ ຓກີ ຟຌເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຽຆຄີ ຎຝ຅ກພ ຓກີ ຟຌ ຃ທຍ຃ຸຓ ຾ຖຝຓກີ ຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌດໃ ຟຄຽຎພຌຂຌພໄ ຉບຌ ຿ຈງ຾ຉໃ ຖຝຂຌພໄ ຉບຌຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກໃ ຼທຽຌໃ ບື ຄກຌພ ຽຑໃ ບື ຌ່ຟ ແຎຘໃ ູ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຾ຖຝຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ ຽຎພຌ຃ທຟຓປູເໄ ໝໃ ນຖຽື ຎພຌຏຌ຺ ຂບຄກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຘໃ ຄິ ເໝໃ ໂ ຆໃ ຄຶ ຅ຝຽຎພຌຎຝ຿ນງຈຉໃ ່ຓຝຌຸຈ຾ຖຝຘຄພ ຃ຓ຺ ຉໃແ່ ຎ ຽຆທຽຖີ (Schuessler, 1964 : 2) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅຃ື ຂຝຍທຌ ກຟຌເຌກຟຌ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ (Reliable Knowledge) ຽຑໃ ບື ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ຋ໃ ແີ ຈຓໄ ຟ ກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟນຖຉື ຈພ ຘຌິ ເ຅ດໃ ຟຄຓຎີ ຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ. ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 98

ຽຍຌຽຌຈ (Bennett, 1983 : 17) ແຈເໄ ນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ຃ຌ຺ໄ ຃ທໄ ຟນຟ຃ທຟຓປູ຾ໄ ຖຝຂຽ່ໄ ຋ຈພ ຅ຄິ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຍ຺ ຾ຖຝຓຂີ ຝຍທຌກຟຌ ຘຸຆຟຈ ຎຝຘຈິ ຖຈພ ຘຌິ (2534 : 1) ເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທທໄ ໃ ຟ ໝຟງຽຊຄິ ຂຝຍທຌກຟຌ ຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຈີ ຟ່ ຽຌຌີ ແຎດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຼຍ຾ຖຝກຈ຺ ຽກຌເຌກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ຄຟຌກຍພ ຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຖຝ ກຟຌຉ຃ີ ທຟຓນຓຟງຂຓ່ໄ ູຌຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຃່ຟຉບຍ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄຉໃ ຍ່ ຌພ ນຟ ນໃ ຃ົື ່ຟຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈຓໄ ກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຅ຟກກຟຌ຋ໃ ຌີ ກພ ທແິ ຅຾ຖຝຏູຆໄ ຄ຺ ຖກພ ຆຝຌຝ຋ຄພ ນົຟງແຈເໄ ນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ ແທຌໄ ຌພໄ ຑ່ ຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅ ໝຟງຽຊຄິ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟ ນຖຘື ຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ ໄ ຂ່ຽໄ ຋ຈພ ຅ຄິ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌ ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌປູ຿ໄ ຈງເຆຂໄ ຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຓີ ຖີ ຝຍຍ຺ ຓຂີ ຌພໄ ຉບຌ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌຽຆໃ ຌພ ຈຼທກຍພ ຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຆໃ ຄຶ ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ຾ຖຝຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຝຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກຍພ ຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ດໃ ູ ເຌຂຝຌຝຌຌພໄ . 1.4 ຎຝຽຑຈຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຏຌ຺ ຄຟຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ດໃ ູຌຌພໄ ຓຽີ ຌບືໄ ນຟ ປູຍ຾ຍຍ ຖຝຍຼຍທ຋ິ ກີ ຟຌທແິ ຅ ຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍ ແຖງຝຽທຖຟ ກຟຌ ຅ຈພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ູຌ ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຽຑໃ ບື ເນ຃ໄ ທຟຓຘຝຈທກ ຾ຖຝ຃ທຟຓ ຆຈພ ຽ຅ຌເຌກຟຌຘກຶ ຘຟຏຌ຺ ຄຟຌກຟຌທແິ ຅ ຅ໃ ຄຶ ຅ຈພ ຾ຍໃ ຄກຟຌທແິ ຅ບບກຽຎພຌກໃ ຸຓໂ ຉຟຓນກົພ ຽກຌຉໃ ຟຄໂ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1.4.1 ຾ຍໃ ຄຎຝຽຑຈຂບຄກຟຌທແິ ຅ຉຟຓຽຌບືໄ ນຟ຾ຖຝຂບຍຽຂຈຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຅ຝ຾ຍໃ ຄ ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 1) ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ (Scientific Research) ຽຎພຌປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ນຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຽນຈກຟຌ ນຖຎື ຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຉຟຓ຋່ຟຓຝຆຟຈ ນຖບື ຟຈຽຎພຌຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋ຟຄ ທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌກຝ຋ຟ່ ຂບຄຓຝຌຸຈ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ທຘິ ຝທຝກຟ່ ຘຟຈ ກຟຌ຾ຑຈ ກຟຌກຝຽຘຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ 2) ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ (Scientific Research) ຽຎພຌປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ນຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຽນຈກຟຌ ນຖື ຎຟກຈ຺ ກຟງ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຓຝຌຈຸ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅ ຋ຟຄຈຟໄ ຌຖຈພ ຊຝຘຟຈ ຌຉິ ຘິ ຟຈ ຑຟຘຟຘຟຈ ຘກຶ ຘຟຘຟຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ກຟຌ຾ຍໃ ຄຎຝຽຑຈຂບຄກຟຌທແິ ຅຿ຈງເຆຽໄ ຌບືໄ ນຟ ຾ຖຝຂບຍຽຂຈຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຂຟໄ ຄຉຌ຺ໄ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຽຌບືໄ ນຟຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈເຌຘຟຂຟເຈຘຟຂຟໜໃ ຄຶ ຑຼຄຘຟຂຟຈຼທ ບຟຈປຼກທໃ ຟ ຽຎພຌກຟຌ ທແິ ຅ຘຝຽຑຟຝຘຟຈ (Monodisciplinary Research) ຽຆໃ ຌພ : ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຒິຆກິ ຘຟຈ, ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຽ຃ຓີ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຆທີ ຝທ຋ິ ຝງຟ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຉໃ ຊຟໄ ກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ເຆຽໄ ຌບືໄ ນຟ ຾ຖຝ ຂບຍຽຂຈຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຋ໃ ກີ ໃ ຼທ ຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌ ທແິ ຅ນົຟງໂຘຟຂຟ ຽປຟ຺ ບຟຈປຼກແຈທໄ ໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຘຝນຝທ຋ິ ຝງຟກຟຌ (Interdisciplinary Research) ຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ດຟຽຘຍຉຈິ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ນົກພ ຘູຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ 1.4.2 ຾ຍໃ ຄຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຖຝ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຍໃ ຄກຟຌທແິ ຅ ບບກແຈຽໄ ຎພຌຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌ (Quantitative Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ຌຌພໄ ກຟຌເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ີ ຓີ ຖກພ ຘຝຌຝນຖດື ໃ ູເຌປູຍ຾ຍຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທພ ຽຖກຓຟເຆເໄ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ຽຑໃ ບື ດືຌດພຌ຃ທຟຓຊກື ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 99

ຉບໄ ຄຂບຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ີ ຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ນຖຂື ຘ່ໄ ຝນຖຸຍຉໃ ຟຄ ໂ ຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຎຝຖຓິ ຟຌ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ ເຆຘໄ ຝຊຉິ ຉິ ໃ ຟຄໂ ເຌກຟຌ ທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍນຖຂື ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌ ທແິ ຅ຎຝຽຑຈຌຘີໄ ຟຓຟຈຌຟ່ ແຎ ເຆແໄ ຈດໄ ໃ ຟຄກທຟໄ ຄຂທຟຄ 2) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຃ຸຌຌຝຑຟຍ (Qualitative Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຍີ ໃ ່ຽຌຌພໄ ກຟຌເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກຽຎພຌນກົພ ເຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ປີ ູຍ຾ຍຍ຋ໃ ຽີ ຌຌພໄ ກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟຖຟງຖຝບຼຈເຌຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟຉໃ ຟຄໂ ເຌຽຆຄີ ຽຖກິ ຿ຈງຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟບຟຈແຈຓໄ ຟ຅ຟກກຟຌຘຄພ ຽກຈ ນຖຘື ກຶ ຘຟກຍພ ນຌໃ ທງ ຘກຶ ຘຟຑຼຄຍໃ ່຅ກພ ນຌໃ ທງ ຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍນຖຂື ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຍໃ ຽ່ ຌຌພໄ ກຟຌຌຟ່ ແຎເຆດໄ ໃ ຟຄກທຟໄ ຄຂທຟຄ຋ໃ ທພ ແຎ ຾ຉໃ ຽຎພຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ເຌຽຆຄີ ຽຖກິ ຂບຄຽນຈກຟຌນຖຑື ຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຓຝຌຈຸ ຽຎພຌຘຟ່ ຃ຌພ ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ຅ໃ ຄຶ ປຼກທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຓຝຌຸຈທ຋ິ ຝງຟ ນຖກື ຟຌທແິ ຅ຽ຅ຟຝຽຖກິ . 1.4.3 ຾ຍໃ ຄຉຟຓຌງພ ຂບຄຽນຈຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄກຟຌທແິ ຅ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 1) ກຟຌທແິ ຅ຑຌືໄ ຊຟຌ ນຖກື ຟຌທແິ ຅ຍຖ່ ຘິ ຸຈ (Basic or Pure Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅ ຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟ ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ຂບຄຽນຈກຟຌ ນຖຎື ຟກຈ຺ ກຟຌຽຑໃ ບື ຉບຍຘຝນຌບຄຉໃ ່຃ທຟຓ ດຟກ ປູດໄ ຟກຽນຌພ ຾ຖຝຽຎພຌກຟຌຽຑໃ ຓີ ຑູຌ຃ທຟຓປູຂໄ ບຄຓຝຌຈຸ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈແໄ ຎຉຄພໄ ຽຎພຌກຈ຺ ຘູຈ ນຖື ຋ຈິ ຘຝຈຂີ ບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຘຟຂຟເຈຘຟຂຟໜໃ ຄຶ ເນກໄ ທຟໄ ຄຂທຟຄບບກແຎ ຍໃແ່ ຈຓໄ ຃ີ ທຟຓຉບໄ ຄກຟຌເຆໄ ຎຝ຿ນງຈ຅ຟກຏຌ຺ ກຟຌ ທແິ ຅ຌຌພໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ເຌນໃ ທຄບຟຘຝກຟຈ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຘຟໄ ຄ຋ຈິ ຘຝຈຑີ ຌືໄ ຊຟຌ຋ຟຄຽ຃ຓີ ຆທີ ຝທ຋ິ ຝງຟ ຾ຖຝຒິຆກິ . 2) ກຟຌທແິ ຅ຎຝງຸກ (Applied Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟ ຃ທຟຓປູ ໄ ຃ທຟຓ຅ຄິ ຋ໃ ແີ ຈແໄ ຎຽປຈພ ຎຝ຿ນງຈເນ຾ໄ ກໃ ຓຝຌຈຸ ຽຑໃ ບື ຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ຆທີ ຈິ ຓຝຌຈຸ ຓ຃ີ ທຟຓຘຸກ຾ຖຝ ຘຝຈທກຘຝຍຟງງໃ ຄິ ຂຌຶໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅ເຌຘຟຂຟທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຎຝງຸກ ແຈ຾ໄ ກໃ ກຟຌ຾ຑຈທຘິ ຝ ທຝກຟ່ ຘຟຈ ກຝຽຘຈຘຟຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ກຟຌທແິ ຅ເຌຘຟຂຟຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ແຈ຾ໄ ກໃ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ກຈ຺ ໝຟງ ຖຈພ ຊຝຘຟຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 3) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຎຝຉຍິ ຈພ ກຟຌ (Action Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ນຟທ຋ິ ຾ີ ກຍໄ ຌພ ນຟຘຝຽຑຟຝ ຽຖໃ ບື ຄເຈຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ເຌຂຝຌຝຌຌພໄ ຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄໂ ນຖຽື ຋ໃ ບື ໂ ແຎ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຍໃ ່ຘຟຓຟຈບຟໄ ຄບຄິ ເຆກໄ ຍພ ກໃ ຸຓບໃ ຌື ແຈໄ ຽຑຟຝຽຎພຌກຟຌຘກຶ ຘຟເຌຂບຍຽຂຈ຅ຟ່ ກຈພ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ກຟຌທແິ ຅ເຌຆຌພໄ ປຼຌຂບຄ຃ູ ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟທ຋ິ ກີ ຟ ຾ກຍໄ ຌພ ນຟກໃ ຼທກຍພ ກຟຌປຼຌກຟຌຘບຌ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 1.4.4 ຾ຍໃ ຄຉຟຓຖຝຍຼຍທ຋ິ ກີ ຟຌທແິ ຅຋ໃ ເີ ຆໄ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄກຟຌທແິ ຅ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 1) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ທຽິ ຃ຟຝ (Analytical Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ເຆປໄ ູຍ຾ຍຍ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ໄ ຓຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌນົກພ ຊຟຌຽບກຝຘຟຌຆໃ ຄຶ ຖທຍຖທຓຓຟແຈຽໄ ຑໃ ບື ນຟຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅຋ໃ ີ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ທຽິ ຃ຟຝຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ດໃ ຟຄ ຃:ື (1) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຎຝນທຈພ ຘຟຈ (Historical Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟ ຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ຌູ ຅ຟກນົກພ ຊຟຌ ຽບກຝຘຟຌ຋ຟຄຎຝນທຈພ ຘຟຈ຿ຈງເຆນໄ ກົພ ຂບຄນກົພ ຂບຄຉກພ ກຝຘຟຈທ຋ິ ຝງຟນຟຽນຈຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ຆໃ ບື ຊແື ຈໄ ຽຑໃ ບື ຘຝນຖຸຍຽຎພຌຂຽ່ໄ ຋ຈພ ຅ຄິ ຘ່ຟຖຍພ ກຟຌຉບຍ຃່ຟຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ທີ ໃ ຟ What was ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ຖຝຍຍ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟແ຋ ຘຝແໝຑຝຍຓ຺ ແຉ຿ຖກກຝຌຟຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 100

(2) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຎພຈຆຝງຟ (Philosophical Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟທໃ ຟ ຎພຈຆຝງຟຂບຄ ຾ຌທ຃ຈິ ເຈ຾ຌທ຃ຈິ ໜໃ ຄຶ ນຖໃ ຂື ບຄຍຸກ຃ຌ຺ ເຈຍຸກ຃ຌ຺ ໜໃ ຄຶ ຽຎພຌດໃ ຟຄເຈ ປູຍ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ຓກພ ເຆກໄ ຟຌ ຖທຍຖທຓຏຌ຺ ຄຟຌ຃ທຟຓ຃ຈິ ຂບຄກໃ ຸຓຍຸກ຃ຌ຺ ນຖຍື ຸກ຃ຌ຺ ເນແໄ ຈນໄ ຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຏຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟຓຟ ຘຝນຖຸຍຽຎພຌກໃ ຸຓ຃ທຟຓປູເໄ ຌ຾ຌທ຃ຈິ ຎພຈຆຝງຟຂບຄ຃ຌ຺ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ທໃ ຟຽຎພຌດໃ ຟຄເຈ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ຎພຈຆຝງຟ ກຟຌຘກຶ ຘຟຂບຄ ຾ຌທກຟຌ຅ຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຂບຄຑຝຍຟຈຘຓ຺ ຽຈຈພ ຑຝຽ຅ຟ຺ໄ ດໃ ູນທ຺ ຖຈພ ຆຝກຟຌ຋ໃ ີ 5 ຽຎພຌຉຌ຺ໄ : 2) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຑຌພ ຖຝຌຟ (Descriptive Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃່ຟຉບຍ ຂບຄ ຽນຈກຟຌ ນຖຎື ຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ນຖຘື ຝຑຟຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌດໃ ູເຌຎຝ຅ຍຸ ຌພ ຎຝກຈ຺ ກຟຌ ນຖຽື ນຈກຟຌ ຋ໃ ຏີ ູ ໄ ທແິ ຅ຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄຽຎພຌຘຝຑຟຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌດໃ ູຉຟຓ຋ຟ່ ຓຝຆຟຈ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຍໃ ່ຓກີ ຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟເຈໂ ຋ໃ ຅ີ ຝຽຎພຌ ກຟຌຽປຈພ ເນຎໄ ຟກຈ຺ ກຟຌ ນຖຽື ນຈກຟຌຌຌພໄ ຎໃ ຼຌ຾ຎຄແຎ຅ຟກ຋ຟ່ ຓຝຆຟຈ ກຟຌທແິ ຅ຎຝຽຑຈຌຓີໄ ຸຄໄ ຉບຍ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅ທໃ ຟ What is 3) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຋ຈ຺ ຖບຄ (Experimental Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຸຄໄ ຘກຶ ຘຟນຟ຃ທຟຓ ຘ່ຟຑຌພ ຽຆຄີ ຽນຈຏຌ຺ ຂບຄຽນຈກຟຌ ນຖຎື ຝກຈ຺ ກຟຌຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຿ຈງເຆກໄ ຟຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ກຍພ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຆໃ ຄຶ ກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຉທ຺ ຾ຎຕ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຝດໃ ູເຌປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຌຓີໄ ຸຄໄ ຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ທີ ໃ ຟ Why what is , really is ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຋ຈ຺ ຖບຄ ບຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຉໄ ຟຓ຃ທຟຓຽຂຓພໄ ຄທຈເຌກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ (1) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຽ຃ໃ ຄິ ຋ຈ຺ ຖບຄ (Quasi - Experimental Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ິ ແ຅ຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ປູຍ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນກໄ ຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎຉໃ ຟຄໂແຈດໄ ໃ ຟຄຘຓ຺ ຍູຌຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ ກຟຌແຈໄ ຽຆໃ ຌພ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຽປຈພ ກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄແຈດໄ ໃ ຟຄຘຓ຺ ຍູຌ ຅ໃ ຄຶ ຽປຈພ ເນຍໄ ໃ ່ ຘຟຓຟຈຽປຈພ ກຟຌ ຃ທຍ຃ຸຓຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟແຈໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຎຼຍ຋ຼຍ ທ຋ິ ຘີ ບຌ 3 ທ຋ິ ີ ຾ຉໃ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຽປຈພ ກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກຌກພ ປຼຌຽ຋ໃ ບື ຖຝ຃ຌ຺ ຽຑໃ ບື ຅ຈພ ຽຂຟ຺ໄ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄແຈໄ ຅ໃ ຄຶ ເຆກໄ ຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກຌກພ ປຼຌ຋ຄພ ນບໄ ຄປຼຌ຅ຟ່ ຌທຌ 3 ນບໄ ຄປຼຌ ຓຟຽຎພຌກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ. (2) ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຋ຈ຺ ຖບຄ຾຋(ໄ Pure Experimental Research) ຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນຽໄ ປຈພ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎຉໃ ຟຄໂ ແຈດໄ ໃ ຟຄຘຓ຺ ຍູຌຉຟຓ຋ໃ ີ ຉບໄ ຄກຟຌ ຾ຖຝກຟ່ ຌຈ຺ ເນຓໄ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓດໃ ຟຄຘຓ຺ ຍູຌ. ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 101

ຍຈ຺ ຋ີ 2 ກຟຌທຟຄ຿຃ຄກຟຌທແິ ຅ 2.1 ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ຌຍພ ທໃ ຟຽຎພຌຂຌພໄ ຉບຌ຾ປກຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌ ຽຑຟຝ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຆໃ ຽື ຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຆໃ ຄຶ ຅ຝຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຂບຄກຟຌທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂຉ່ໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຽຊຄິ ກຟຌ຾ຌຝຌຟ່ ຍຌພ ນຟ຾ຖຝຏຌ຺ ຄຟຌທແິ ຅ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ນທ຺ ຂທ່ໄ ແິ ຅຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຅ໃ ຄຶ ບຟຈຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຉໃ ກ່ ຟຌທແິ ຅ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຏຌ຺ ຄຟຌກຟຌທແິ ຅຅ຝແຈຏໄ ຌ຺ ຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌນຖຍື ໃ ່ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ 2.1.1 ຍຌພ ນຟທແິ ຅຾ຓໃ ຌນງຄພ ຍຌພ ນຟທແິ ຅(Research Problem) ໝຟງຽຊຄິ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ກີ ໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ຂ່຃ໄ ່ຟຊຟຓນໃ ົຽື ປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓຘຄ຺ ແຘ ດຟກປູ຃ໄ ່ຟຉບຍ ຂຝຍທຌກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ຉບໄ ຄກຝ຋່ຟດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຍ຺ ຓຖີ ຝຍຼຍ຾ຍຍ຾ຏຌ ຾ຖຝຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ຽຆໃ ຌພ : ຓ຃ີ ທຟຓຘຄ຺ ແຘທໃ ຟຽຎພຌນງຄພ ຆຟທຍຟໄ ຌ຅ໃ ຄຶ ຏບຓ, ຽຎພຌນງຄພ ຆຟທຆຌ຺ ຌຝຍຈ຺ ຅ໃ ຄຶ ຌງິ ຓ຺ ບຍ຺ ຑຝງຍ຺ ງຟໄ ງຊໃ ຌິ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟນຟກຌິ ເຌຽຓບື ຄນົທຄ ນຖຍື ຌພ ນຟກຟຌບຍ຺ ຑຝງຍ຺ ງຟໄ ງຊໃ ຌິ ຂບຄ຃ຌ຺ ເຌຆຌ຺ ຌຝຍຈ຺ ຽກຈີ ຅ຟກຘຟຽນຈເຈ ນົື ດຟກປູທໄ ໃ ຟຓຎີ ພຈແ຅ນງຄພ ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນກໄ ຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌ຅ຈພ ກຟຌກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ຍູ ຟໄ ຌຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຎຝຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘຟ່ ຽຖຈພ ນຖື ຃ຸຌຌຝຑຟຍກຟຌຘກຶ ຘຟກຍພ ກຟຌຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ດໃ ຟຄເຈ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຖີໄ ທໄ ຌຽຎພຌຍຌພ ນຟນຖໃ ຂື ຘ່ໄ ຄ຺ ແຘ຋ໃ ດີ ຟກປູ຃ໄ ຟ່ ຉບຍ ທ຋ິ ກີ ຟຌເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຃ຟ່ ຉບຍຉບໄ ຄບຟແຘຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຓີ ຖຝຍຍ຺ ຖຝຍຼຍ ຾ຖຝ ຃ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ຈໃ ຄພ ຾ຏຌຑຟຍຖໃ ຸຓຌ:ີໄ ຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ ຘກຶ ຘຟ ຘຄພ ຽ຃ຟຝຘຝຑຟຍ ຉຄພໄ ຃່ຟຊຟຓທແິ ຅ ຍຌພ ນຟ ຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ ທຽິ ຃ຟຝ (ຉຄພໄ ຆໃ ຽື ຖໃ ບື ຄກຟຌທແິ ຅) ຘຝຑຟຍ Who Where 102 What When Why How ຾ຏຌຑຟຍ: ຘຝ຾ຈຄຂຌພໄ ຉບຌເຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ

ຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ (Concept) ຂບຄຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖື ນຟ຃່ຟບຝ຋ຍິ ຟງເຌຽຖໃ ບື ຄຌຌພໄ ໂ ທໃ ຟຓຌພ ຽຎພຌ຾ຌທເຈ? ຽຎພຌງບໄ ຌນງຄພ ? ຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟບຟຈຉບໄ ຄຽທຟ຺ໄ ນຖຂື ຼຌ ຽຎພຌຂ຃່ໄ ທຟຓງຟທໂ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ນຌພ ຑຟຍນຖກື ບຍຎຝຽຈຌພ ຃ທຟຓ຃ຈິ ເຌຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟຓ຃ີ ທຟຓຽຎພຌຓຟ ຾ຌທເຈ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ຅ໃ ຄຶ ຓຟກໃ ບຌຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຈໃ ຄພ ຘຝ຾ຈຄເຌ຾ຏຌຑຟຍຂຟໄ ຄຽ຋ຄິ ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ຝແຈຍໄ ຌພ ນຟ ທແິ ຅ ຆໃ ຄຶ ກ຃່ ຆື ໃ ຽື ຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟດໃ ຟຄຖຝບຼຈຆຈພ ຽ຅ຌ ຾ຖຝ ດໃ ຟຄປບຍ຃ບຍຽຘງກໃ ບຌທໃ ຟຘຝຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຝກຈ຺ ດໃ ູຽກຈີ ຂຌຶໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກນງຄພ ? ຽກຈີ ຂຌຶໄ ແຈ຾ໄ ຌທເຈ? ຽຎພຌນງຄພ ຎຝກຈ຺ ກຟຌຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ຽກຈີ ນຖື ຓນີ ງຄພ ຽຎພຌຘຟຽນຈຂບຄຘຝຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ . ຂຌພໄ ຉບຌຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟຘຝຑຟຍຍຌພ ນຟ ຏູທໄ ແິ ຅ບຟຈເຆກໄ ຟຌທຽິ ຃ຟຝກຟຌຘຄພ ຽ຃ຟຝຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຖີ ທຍຖທຓແຈ຅ໄ ຟກ຾ນໃ ຄົ ຉໃ ຟຄໂ ຍໃ ່ທໃ ຟຽຎພຌທຟຖຝຘຟຌ ຍຈ຺ ຃ທຟຓຖທຓຽຊຄິ ຄຟຌທແິ ຅຋ຄພ ນົຟງ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ກີ ຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟ ຽຑໃ ບື ນຟຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍບບກຓຟເນແໄ ຈທໄ ໃ ຟຓີ ນງຄພ ຾ຈໃ ຋ໃ ທີ ແິ ຅ຉບໄ ຄປູຽໄ ຑໃ ບື ຽຎພຌ຃່ຟຉບຍຂບຄຘຝຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ດໃ ູ ຆໃ ຄຶ ຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌຉຄພໄ ຃່ຟຊຟຓທແິ ຅ ນຖື ຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ີ ຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ນຟ຃ຟ່ ຉບຍຉໃແ່ ຎ ຅ຟກຌຌພໄ ຏູທໄ ແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຘຝນຸົຍ຃ຟ່ ຊຟຓທແິ ຅ບບກຓຟຽຎພຌຍຌພ ນຟທແິ ຅ ນຖຆື ໃ ື ຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຽບຄ. ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ນຖຆື ໃ ຽື ຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅຃ທຌຎຝກບຍຈທໄ ງຘໃ ທຌຘ່ຟ຃ຌພ 3 ຘໃ ທຌ ຉໃ ແ່ ຎຌີໄ 1) ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ແຈ຾ໄ ກໃ ຉທ຺ ຾ຎຉຟຓ ຾ຖຝ ຉທ຺ ຾ຎຉຌ຺ໄ 2) ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ 3) ທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ຌູ ນຖໃ ຘື ຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : ຎພຈແ຅຋ໃ ຓີ ຏີ ຌ຺ ຉໃ ຎ່ ຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ຍູ ຟໄ ຌ ຉທ຺ ຾ຎຉຟຓ : ຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌ ຉທ຺ ຾ຎຉຌ຺ໄ : ຎພຈແ຅ຉໃ ຟຄໂ ຽຆໃ ຌພ : ປູຍ຾ຍຍຂບຄ຿຃ຄກຟຌ, ທຸຈ຋ກິ ຟຌຘກຶ ຘຟ, ຎຝຘຍ຺ ກຟຌ, ກຟຌ ຍຖ່ ນິ ຟຌ຿຃ຄກຟຌ ຾ຖຝ ບໃ ຌື ໂ ຎຝຆຟກບຌ : ຎຝຆຟຆຌ຺ , ຏູຌໄ ຟ່ ຆຸຓຆຌ຺ ເຌນຓໃ ຍູ ຟໄ ຌ, ທ຋ິ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ : ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຘຟ່ ນທົ ຈ, ຘຝຊິ ຉ຋ິ ໃ ເີ ຆໄ : ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຽຘຌພໄ ຋ຟຄ, ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຊຈ຺ ຊບງ 2.1.2 ຋ໃ ຓີ ຟຂບຄນທ຺ ຂຍ່ໄ ຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ ນທ຺ ຂ່ຍໄ ຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ນຟ຃່ຟຉບຍ ຓ຾ີ ນໃ ົຄ຋ໃ ຓີ ຟນຖທຄນຖຟງ ຾ຉໃ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌຖທຍຖທຓແທບໄ ຟຈຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ຾ນໃ ຄົ ຋ໃ ຓີ ຟຂບຄນທ຺ ຂ່ຍໄ ຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ຓຈີ ໃ ຄພ ຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ 1) ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅ຂບຄຏູທໄ ແິ ຅ຽບຄ ນທ຺ ຂຍ່ໄ ຌພ ນຟ຋ໃ ຅ີ ຝຽປຈພ ກຟຌທແິ ຅ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ບຟຈຽກຈີ ຅ຟກ ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅ ຂບຄຉທ຺ ຏູທໄ ແິ ຅ຽບຄຆໃ ຄຶ ຘໃ ທຌເນງໃ ຽຎພຌຍຌພ ນຟ຋ຟຄຈຟໄ ຌທຆິ ຟກຟຌ ເຌຘຟຂຟທຆິ ຟ຋ໃ ກີ ຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟ ນຖື ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຖຄພ ຘຌ຺ ເ຅ດໃ ູ ບຟຈຽຎພຌຍຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ເຌຂຝຌຝຌຌພໄ ຾ຖຝຽຎພຌ຋ໃ ຘີ ຌ຺ ເ຅ຂບຄຏູ຃ໄ ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎຖທຓ຋ຄພ ຏູທໄ ແິ ຅ຈທໄ ງ ຏູ຋ໄ ໃ ຃ີ ຈິ ຽປຈພ ທແິ ຅ຉບໄ ຄຑຝງຟງຟຓຘກຶ ຘຟຽຍໃ ຄິ ທໃ ຟເຌຘຟຂຟ຋ໃ ກີ ຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟຽຖໃ ຟ຺ ປຼຌດໃ ູຌຌພໄ ຓຍີ ຌພ ນຟນງຄພ ຾ຈໃ ຋ໃ ໜີ ຟໄ ຘຌ຺ ເ຅ ງຄພ ຍໃ ່ຓ຃ີ ່ຟຉບຍ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌນຖງື ຄພ ຍໃ ່ຽ຃ງີ ຓເີ ຏຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຽຑໃ ບື ນຟ຃່ຟຉບຍຓຟກໃ ບຌໜຟໄ ຌີໄ 2) ຃ທຟຓປູເໄ ຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຂຝ຾ໜຄຉໃ ຟຄໂ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຂຝ຾ໜຄທຆິ ຟຉໃ ຟຄໂ ຍໃ ່ທໃ ຟຽຎພຌ຋ຟຄ ຈຟໄ ຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ແຈ຾ໄ ກໃ ເຌຘຟຂຟທຆິ ຟຽ຃ຓີ ຆທີ ຝທ຋ິ ຝງຟ ຒິຆກິ ຋ຟຄຈຟໄ ຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຎຝງຸກ ແຈ຾ໄ ກໃ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 103

ຈຟໄ ຌ ກຟຌ຾ຑຈ ທຘິ ຝທຝກຟ່ ຈຟໄ ຌ຿຋ຖຝ຃ຓ຺ ນຖ຋ື ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈແຈ຾ໄ ກໃ ກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຘຄພ ຃ຓ຺ ທ຋ິ ຝງຟ ຓຟຌຈຸ ທ຋ິ ຝງຟ ຉໃ ຟຄຓຘີ ູຌ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ແີ ຈປໄ ຍພ ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຘຍື ຉໃ ກ່ ຌພ ຓຟຉຝນຖບຈ ແຖງຝຽທຖຟ຋ໃ ຏີ ໃ ຟຌຓຟ ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຘູຌ຃ທຟຓປູຂໄ ບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຉໃ ຟຄໂ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຿ຈງກຟຌທແິ ຅຃ຌ຺ໄ ນຟ຃ທຟຓປູເໄ ໝໃ ໂ ຿ຈງຌກພ ທແິ ຅ຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຾ຉໃ ຖຝຂຝ຾ໜຄ ກຟຌຽປຈພ ທແິ ຅ເຌປູຍ຾ຍຍຌຓີໄ ກພ ຽຎພຌ຋ຄພ ກຟຌທແິ ຅ຍຖ່ ຘິ ຸຈ຾ຖຝກຟຌທແິ ຅ຎຝງຸກ ຏູ຋ໄ ໃ ຽີ ປຈພ ທແິ ຅ເຌຖກພ ຘຝຌຝຌແີໄ ຈໄ ຉບໄ ຄຽຎພຌຏູຓໄ ຃ີ ທຟຓປູ ໄ ດໃ ຟຄຽຖກິ ຆຄຶື ເຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຘຟຂຟເຈຘຟຂຟໜໃ ຄຶ . 3) ກຟຌກຼຓຄຟຌ ຓຍີ ຌພ ນຟຍຟຄດໃ ຟຄຽກຈີ ຂຌຶໄ ຂຝຌຝ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ກຟ່ ຖຄພ ກຼຓຄຟຌນຖື ກຟຌທຟຄ຾ຏຌຽປຈພ ທຼກຍໃ ່ ຖຟຍຖໃ ຌື ຘຝຽໝແີ ຎ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌກຼຓກຟຌຘບຌບຟຈຓຍີ ຌພ ນຟກໃ ຼທກຍພ ຽຌບືໄ ນຟ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຘບຌ ຎຝຘຈິ ຋ິ ຑຟຍຂບຄຘໃ ຎື ຝກບຍກຟຌຘບຌຽນໃ ົຟ຺ ຌຽີໄ ຎພຌຍຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌກຼຓຄຟຌນຖໃ ກື ຟຌທຟຄ຾ຏຌຄຟຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ ບຟແຘກຟຌຘຄພ ຽ຃ຟຝ ນຖກື ຟຌຎຝຘຓ຺ ຏຎຝຘຟຌຽຖໃ ບື ຄຉໃ ຟຄໂ ກຟຌກຼຓຂຼຌຖຟງຄຟຌກຼຓ຅ຈພ ຄຟຌ ຽນໃ ຟົ຺ ຌີໄ ຃ທຌຽຎພຌຍຌພ ນຟເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຂຍ຺ ຃ຈິ ຽຑໃ ບື ນຟ຃່ຟຉບຍ ນຖໃ ນື ຟທ຋ິ ກີ ຟຌຽຑໃ ບື ຌ່ຟແຎເຆ຾ໄ ກຍໄ ຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຆໃ ຄຶ ຍຌພ ນຟຽນໃ ົຟ຺ ຌຘີໄ ຟຓຟຈຌຟ່ ແຎຘໃ ູນທ຺ ຂ່ຂໄ ບຄຍຌພ ນຟເຌກຟຌທແິ ຅ແຈ.ໄ 4) ຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ຂຌຶໄ ເຌຘຄພ ຃ຓ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ບຟຈຽກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅ ຂບຄ຃ຌ຺ ເຌ ຘຄພ ຃ຓ຺ ຋ໃ ຓີ ຉີ ໃ ຍ່ ຌພ ນຟເຈຍຌພ ນຟໜໃ ຄຶ ຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຎຝຽຈຌພ ຘຄ຺ ແຘທໃ ຟຍຌພ ນຟຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຅ຝນຟ຋ຟຄບບກ ນໃ ນົື ຟຂ່ໄ ງຸຈຉແິ ຈດໄ ໃ ຟຄເຈ ນງຄພ ຽຎພຌ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຽີໄ ຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຝຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌ ຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຉໃແ່ ຎ. 5) ກຟຌບໃ ຟຌຉ່ຟຖຟຄຟຌທແິ ຅ ຍຌພ ນຟ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຌຟ່ ຓຟຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຘໃ ທຌນຌໃ ຄຶ ຽຎພຌ ຏຌ຺ ຓຟ຅ຟກ ກຟຌບໃ ຟຌດໃ ຟຄກທຟໄ ຄຂທຟຄ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌບໃ ຟຌຉ່ຟຖຟ ນຖຄື ຟຌທແິ ຅຋ໃ ຓີ ຓີ ຟກໃ ບຌ ຃່ຟຍຌພ ຖຝງຟງຂບຄຌກພ ຃ຈິ ນຖຏື ູປໄ ູເໄ ຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຉໃ ຟຄໂ ກຟຌບໃ ຟຌ຃ຟ່ ຎຟແຘຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຘ່ຟ຃ຌພ ກຟຌບໃ ຟຌຂ່຃ໄ ຈິ ທຑິ ຟກທ຅ິ ຟຌ ນຖື ຾ຓກໄ ຝ຋ຄພໄ ບໃ ຟຌຏຌ຺ ກຟຌບຝຑຎິ ຟງ ຍຈ຺ ຃ທຟຓ຋ຟຄທຆິ ຟກຟຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌຍຌພ ນຟເຌຎຝ຅ຍຸ ຌພ ກຟຌບໃ ຟຌຘໃ ຄິ ຽນຖຟ຺ໄ ຌດີໄ ໃ ຟຄ ຑຌິ ຈິ ຑ຅ິ ຟຖຝຌຟ຅ຝຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຍຌພ ນຟນຖຂື ່຿ໄ ຉ຾ໄ ດຄໄ ຍຟຄຎຝກຟຌ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎຘໃ ູນທ຺ ຂ່ຂໄ ບຄ ຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅ຉໃແ່ ຎ. 6) ຂຘ່ໄ ຝຽໜ຾ີ ຌຝ຅ຟກຄຟຌທແິ ຅຋ໃ ຋ີ ຟ່ ຘ່ຟຽຖຈພ ປຼຍປບໄ ງ຾ຖທໄ ຄຟຌທແິ ຅຋ໃ ຋ີ ່ຟຘຟ່ ຽຖຈພ ຾ຖທໄ ຅ຝຓີ ດໃ ູຉບຌໜໃ ຄຶ ຆໃ ຄຶ ດໃ ູເຌຘໃ ທຌຂບຄຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ ກຟຌບຝຑຎິ ຟງຏຌ຺ ຾ຖຝຂ່ຘໄ ຝຽໜ຾ີ ຌຝ ຿ຈງຏູທໄ ແິ ຅ແຈເໄ ນໄ ຂ່ໄ ຘຝຽໜ຾ີ ຌຝຍຟຄຎຝກຟຌກໃ ຼທກຍພ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ປີ ຼຍປບໄ ງ຾ຖທໄ ຌຌພໄ ຊຟໄ ຓຏີ ູບໄ ໃ ຌື ຘຌ຺ ເ຅຋ໃ ຅ີ ຝຽປຈພ ທແິ ຅ ຉໃແ່ ຎ຃ທຌ ຘກຶ ຘຟຎຝຽຈຌພ ກຟຌທແິ ຅ເຈຈທໄ ງ ຂ່ຘໄ ຝຽໜ຾ີ ຌຝຈໃ ຄພ ກໃ ຟທບຟຈເຆຽໄ ຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄເຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅຋ໃ ີ ຅ຝຽປຈພ ກຟຌທແິ ຅ຉໃແ່ ຎ. 7) ກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄຂບຄຽ຋ກພ ຿ຌ຿ຖດີ຾ຖຝນກົພ ຘູຈ ເຌຎຝ຅ຍຸ ຌພ ຽ຋ກພ ຿ຌ຿ຖດີຉໃ ຟຄໂ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ່ກຟຌ ຅ຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌຌຟ່ ຽ຋ກພ ຿ຌ຿ຖດີຓຟເຆເໄ ຌກຟຌປຼຌກຟຌຘບຌ ກຟຌຎພຍຎຸຄ ຖຝຍຍ຺ ກຟຌປຼຌກຟຌຘບຌ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຘໃ ື ທຈພ ຈຸ ຾ຖຝຽ຃ໃ ບື ຄຓຉື ໃ ຟຄໂ ຽຑໃ ບື ຆໃ ທງເນຏໄ ູ ໄ ປຼຌ ຓຑີ ຈພ ຋ຝຌຟກຟຌຂບຄກຟຌປຼຌປູແໄ ຈຈໄ ດີ ໃ ິຄຂຌຶໄ ທ຋ິ ກີ ຟຌຽນໃ ຟົ຺ ຌຽີໄ ຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຆໃ ຄຶ ຍຌພ ນຟ຋ໃ ີ ຅ຝຽປຈພ ກຟຌທແິ ຅຾ຓໃ ຌ຾ຉໃ ເຌນບໄ ຄປຼຌຑຼຄນບໄ ຄຈຼທກບ່ ຟຈຓຍີ ຌພ ນຟດໃ ູນຖທຄນຖຟງ຋ຄພ ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ຌກພ ປຼຌ ຘໃ ຎື ຝກບຍກຟຌຘບຌ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ກຝ຋ຄພໄ ນກົພ ຘູຈ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄແຎຉຟຓຘຝຑຟຍກຟຌ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 104

ຂບຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຽນໃ ົຟ຺ ຌຊີໄ ທື ໃ ຟຽຎພຌ຾ນໃ ົຄ ຋ໃ ຓີ ຟຂບຄຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅຋ຄພ ຘຌິໄ . 2.2 ຉທ຺ ຎໃ ຼຌເຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓ຅ຄິ ຽຑໃ ບື ຉບຍຍຌພ ນຟທແິ ຅ ນຖື ຂ່ຘໄ ຄ຺ ແຘ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌືໄ ຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ເຓຟເຆເໄ ຌກຟຌນຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟຉບໄ ຄຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌຽນຈຽຎພຌຏຌ຺ ຓ຃ີ ທຟຓ ໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌນຟ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ຓນີ ົຟງຎຝຽຑຈ ບຟຈຓ຃ີ ໃ ຟ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ນົື ຾ຎ ຎໃ ຼຌ຃ໃ ຟ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ ຾ຖຝ຿຃ຄຘຟໄ ຄຂບຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟ ເຌ຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຾ຖຝຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ນຟ຃່ຟຉບຍຌຌພໄ ປຼກທໃ ຟ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ (Variable) ຉທ຺ ດໃ ຟຄຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ ຋ຟຄຈຟໄ ຌຘຄພ ຃ຓ຺ ທ຋ິ ຝງຟ, ຅ຈິ ທ຋ິ ຝງຟ ຾ຖຝ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ແຈ຾ໄ ກໃ ຽຑຈ, ຖຟງແຈ,ໄ ກຟຌຘກຶ ຘຟ, ກຟຌຎໃ ຼຌບຟ ຆຍີ , ຖຝຈຍພ ຃ທຟຓຑຄຶ ຑ່ເ຅, ຽ຅ຈ຃ຝຉ,ິ ຃ທຟຓທຉິ ກ຺ ກຄພ ທຌ຺ ຏຌ຺ ຖຍພ ຾ຖຝ ບໃ ຌື ໂ ບຟຈ຅ຝກໃ ຟທແຈທໄ ໃ ຟ ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ດໃ ຟຄໜໃ ຄຶ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ຄພ ນົຟງ຃ື ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຆໃ ຄຶ ຓ຃ີ ໃ ຟ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ແຎຉຟຓ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຿ຈງ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽນໃ ຟົ຺ ຌບີໄ ຟ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຾຋ຌແຈຈໄ ທໄ ງຉທ຺ ຽຖກ (Numeric) ນຖ຃ື ໃ ຟ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຽຆໃ ຌພ X ຽຎພຌຘຌພ ງຝຖກພ ຋ໃ ຊີ ກື ກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຓຟຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉທ຺ ໜໃ ຄຶ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຽປຟ຺ ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ຃ໃ ຟ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກຉໃ ຟຄໂ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຓຟ຾຋ຌຖຄ຺ ເຌ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ X ແຈໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທໃ ຟ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຌຌພໄ ຊກື ກຟ່ ຌຈ຺ ເນໄ ຽຎພຌນງຄພ ຅ໃ ຄຶ ບຟຈຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ຘໃ ຄິ ເຈກຉ່ ຟຓ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ໃ ຟຈຼທ຃ຄ຺ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ຘໃ ຄິ ຌຌພໄ ຍໃ ່ຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎ ຽຆໃ ຌພ ໝຟ ຃ຌ຺ ຾ຓທ ຂຟງ ນຖຆື ຟທ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຽປຟ຺ ປຼກຘໃ ຄິ ຋ໃ ຓີ ີ ຃ໃ ຟຈຼທຌທີໄ ໃ ຟ ຃ໃ ຟ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ (Constan) ຖຝ ຂຼຌ຾຋ຌຈທໄ ງຉທ຺ ຑຓິ ຌບໄ ງເຌຑຟຘຟບຄພ ກຈິ ຽຆໃ ຌພ : 3 ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຽຎພຌຽຆບືໄ ຆຟຈຂບຄ຃ຌ຺ , ຆຝຌຈິ ຂບຄ຾ຌທຑຌພ ໝຟ, ຃ທຟຓຄຟຓຂບຄຏູງໄ ຄິ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຓີໄ ຃ີ ໃ ຟຍໃ ່຃ຄ຺ ຋ໃ ຽີ ຑຟຝຘຟຓຟຈຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ຃ໃ ຟແຎແຈຉໄ ຝນຖບຈຽທຖຟ ຘໃ ຄິ ເຈກຉ່ ຟຓ຋ໃ ຓີ ຃ີ ໃ ຟຎໃ ຼຌ຾ຎຄແຈນໄ ຟົ ງ຃ໃ ຟນຖຓື ຃ີ ໃ ຟຍໃ ່຃ຄ຺ ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ປຼກທໃ ຟ: ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ (Variable) ຽຑຟຝ ຃ໃ ຟ຾ຎຎໃ ຼຌແຎແຈນໄ ຟົ ງໂ ຃ໃ ຟ ຽຆໃ ຌພ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟກໃ ຼທກຍພ ຏຌ຺ ຖຍພ ຋ຟຄກຟຌປຼຌທິ ຆຟ ຃ຝຌຈິ ຘຟຈ຿ຈງເຆ຾ໄ ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍທຈພ ຏຌ຺ ຖຍພ ຋ຟຄກຟຌປຼຌ ເຌ຋ໃ ຌີ ີໄ ຏຌ຺ ຖຍພ ຋ຟຄກຟຌປຼຌທຆິ ຟ ຃ຝຌຈິ ຘຟຈ ຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຆໃ ຄຶ ເນຽໄ ຎພຌ X ຿ຈງ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ X ຃ື ຃ຝ຾ຌຌ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌ຋ໃ ຌີ ກພ ປຼຌ຾ຉໃ ຖຝ ຃ຌຽປຈພ ຾ຍຍ ຋ຈ຺ ຘບຍຓ຃ີ ໃ ຟຉຄພໄ ຾ຉໃ ຉໃ ່ຟຘຸຈຽຊຄິ ນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຿ຈງ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ X ບຟຈຽຎພຌ 50 - 100 ຃ຝ຾ຌຌ ກແ່ ຈໄ 2.3 ຖຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ກຟຌທຈພ (Measurement) ຽຎພຌຂຌພໄ ຉບຌ຋ໃ ຓີ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ນຖຟງບກີ ຂຌພໄ ຉບຌໜໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຽຑຟຝ ຽຎພຌ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຓຟທຽິ ຃ຟຝຽຑໃ ບື ຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉຄພໄ ແທໄ ປູຍ຾ຍຍຂບຄ ກຟຌທຈພ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຎຝກບຍຈທໄ ງຂຌພໄ ຉບຌ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ 2 ຎຝກຟຌ ຃:ື ກຟຌຘຄພ ຽກຈ ຾ຖຝ ກຟຌຍຌພ ຋ກຶ ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈໄ ຅ຟກກຟຌຘຄພ ຽກຈ ເຌກຟຌຘກຶ ຘຟຽຖໃ ບື ຄກຟຌທຈພ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟ ຾ຖຝ ຋່ຟ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ຼທກຍພ ຎຝຽຈຌພ ນົກພ ຂບຄ ກຟຌ ທຈພ 2 ຎຝກຟຌ ຉໃແ່ ຎຌເີໄ ນ຅ໄ ຝ຾຅ຄໄ ຾ຖຝ ຆຈພ ຽ຅ຌ຃:ື 2.3.1. ຃ທຟຓ຃ຈິ ຑຌືໄ ຊຟຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌທຈພ (Fundamental Ideas) ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄ຋່ຟ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ຼທກຍພ ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ຂບຄກຟຌທຈພ ຆໃ ຄຶ ຎຝກບຍຈທໄ ງ 1) ຖຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ (Level of Measurement) ຖຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ ຽຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຍີ ໃ ຄ຺ ຍບກ ຽຊຄິ ຖຝຈຍພ ຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກຆໃ ຄຶ ຽກຍພ ຖທຍຖທຓແຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຈພ ຿ຈງຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ເີ ຆ຅ໄ ຝຘຝ຾ຈຄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 105

2) ຃ໃ ຟ ຎຝຖຓິ ຟຌ ນຖໃ ື ຉທ຺ ຾຋ຌ຋ໃ ຊີ ກື ກຟ່ ຌຈ຺ ຓຟ຅ຟກຽ຅ຟ຺ໄ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ຘຓ຺ ຓຸຈຉທິ ໃ ຟ ຏູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ເນກໄ ຟຌຽຎພຌຘຝຓຟຆກິ ຑກພ ກຟຌຽຓບື ຄຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄປູຓໄ ຟກໃ ບຌທໃ ຟຑກພ ກຟຌຽຓບື ຄຉໃ ຟຄໂ ຓຆີ ໃ ນື ງຄພ ຾ຈໃ ຆໃ ຂື ບຄຑກພ ກຟຌຽຓບື ຄຽນໃ ຟົ຺ ຌຽີໄ ຎພຌຘໃ ຄິ ຘຝ຾ຈຄຖກພ ຘຝຌຝ (Attributes) ຂບຄຑກພ ກຟຌຽຓບື ຄຌຌພໄ ໂ ຅ຟກຌຌພໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟ່ ຌຈ຺ ຃ໃ ຟ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກເນກໄ ຍພ ຆໃ ຂື ບຄຑກພ ກຟຌຽຓບື ຄ຋ໃ ຌີ ່ ຟຓຟເນຽໄ ຖບື ກ ຉທ຺ ຾ຎ ຽຓບື ຄ ຖກພ ຘຝຌຝ ຃ບຄນຖທຄ ຖຟ່ ຖູກກຟ ຋ຌພ ຍູຖີ ໜບຄຽຘບື ຃ໃ ຟຂບຄຖກພ ຘຝຌຝ 1 23 4 ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຾ຏຌຑຟຍ: ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ, ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ, ຃ໃ ຟຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຉທ຺ ຾ຎ ຾ຖຝ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຅ຟກ຾ຏຌຑຟຍຂຟໄ ຄຽ຋ຄິ ຅ຝຽນຌພ ທໃ ຟ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຍຟໄ ຌ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝດໃ ູ 4 ດໃ ຟຄ ຃:ື ຍຟໄ ຌ຃ບຄນົທຄ ຍຟໄ ຌຖຟ່ ຖກູ ກຟ ຍຟໄ ຌ຋ຌພ ຍູຖີ ຾ຖຝ ຍຟໄ ຌໜບຄຽຘບື ຖກພ ຘຝຌຝ຋ຄພ 4 ດໃ ຟຄຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຍຟໄ ຌ ຘຟຓຟຈ຾຋ຌແຈຈໄ ທໄ ງຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ີ ຽຎພຌ຃ໃ ຟຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຎຝກບຍຈທໄ ງຽຖກ 1, 2, 3 ຾ຖຝ 4 ຉຟຓຖຟ່ ຈຍພ ຖຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌກຟຌ ບຝ຋ຍິ ຟງ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຂບຄຖກພ ຘຝຌຝ຋ຄພ 4 ຃ໃ ຟຌ.ີໄ ຖຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ກ່ ຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟຉໃ ຟຄໂ ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຽຑຟຝຆໃ ທງເນໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຉຈພ ຘຌິ ເ຅ແຈທໄ ໃ ຟ຅ຝຽປຈພ ກຟຌ຾ຎຏຌ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຈພ ດໃ ຟຄເຈ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ຽີ ກຍພ ຖທຍ ຖທຓແຈຌໄ ຌພໄ ຓ຃ີ ທຟຓນຓຟງ຾ຐຄດໃ ູນົຟງດໃ ຟຄຌຟ່ ກຌພ ຋ຄພ ຌີໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຽີ ປຈພ ກຟຌທຈພ ທໃ ຟຽຎພຌ ດໃ ຟຄເຈ ຽນຈຏຌ຺ ບກີ ຎຝກຟຌໜໃ ຄຶ ຃ກື ຟຌປູຖໄ ຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ ຅ຝຆໃ ທງເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈ ເຆຘໄ ຝຊຉິ ຘິ ຟ່ ຖຍພ ກຟຌ ທຽິ ຃ຟຝແຈດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖຝ ຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ແີ ຈກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຖຝຈຍພ ທຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄ ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 4 ຖຝຈຍພ ຉຟຓຓຟຈຉຟກຟຌທຈພ ຃:ື (1) ຓຟຈຉຟຌຟຓຍຌພ ງຈພ (Nominal Scales) ຽຎພຌຂ່ຓໄ ູຌຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ເີ ຆປໄ ຼກນຖື ຅ຟ່ ຾ຌກຆຝຌຈິ ຂບຄຂຓ່ໄ ູຌ ຉໃ ຟຄໂ ຽຆໃ ຌພ : ຽຑຈ ຓີ 2 ຽຑຈ ຃ື ຽຑຈຆຟງ - ຽຑຈງຄິ ນຖຖື ຝຈຍພ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ບຟຈ຅ຟ່ ຾ຌກແຈຽໄ ຎພຌ ຉໃ ່ຟກທໃ ຟຎຝຖຌິ ງຟຉ,ີ ຎຝຖຌິ ງຟຉີ ຾ຖຝ ຘູຄກທໃ ຟຎຝຖຌິ ງຟຉີ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ (2) ຓຟຈຉຟຖຼຄຖຟ່ ຈຍພ (Ordinal Scales) ຽຎພຌຂຓ່ໄ ູຌຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ຍີ ບກຽຊຄິ ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຂບຄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຽກຍພ ຖທຍຖທຓແຈໄ ຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຍບກເນປໄ ູທໄ ໃ ຟຂ່ຓໄ ຌູ ຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຓ຃ີ ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຾ຉໃ ຍໃ ່ ຘຟຓຟຈຍບກແຈທໄ ໃ ຟ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຽຎພຌຎຝຖຓິ ຟຌຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ ຽຆໃ ຌພ : ຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ກຟຌຘກຶ ຘຟຂບຄຌກພ ຘກຶ ຘຟ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 106

ເຌຖຝຈຍພ ຎຝຖຌິ ງຟຉີ ຓີ 4 ຆຌພໄ ຎີ ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄ຾ຉໃ ຖຝຆຌພໄ ຎີຍບກເນປໄ ູຽໄ ຊຄິ ຘຝຊຟຌຝຑຟຍກຟຌ ຘກຶ ຘຟທໃ ຟກຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟດໃ ູເຌຎີ຋ໃ ີ 1, 2, 3 ນຖຎື ີ຋ໃ ີ 4 ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຍບກແຈທໄ ໃ ຟຽຖກ 1, 2, 3 ຾ຖຝ 4 ຓຎີ ຝຖຓິ ຟຌ ນຖຟງຌບໄ ງ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄເຈ ຍບກແຈ຾ໄ ຉໃ ຑຼຄທໃ ຟເຏຽຂຟ຺ໄ ປຼຌກໃ ບຌນຖນື ຄົພ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ ບໃ ຌື ໂ ຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ເຌຓຟຈຉຟຖຼຄຖ່ຟຈຍພ ຽຆໃ ຌພ : ຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ຂບຄຑຝຌກພ ຄຟຌ຋ໃ ຍີ ບກຽຎພຌ ຆີ ຽຆໃ ຌພ ຆຌພໄ 1, ຆຌພໄ 2, ຆຌພໄ 3 ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . (3) ຓຟຈຉຟບຌພ ຉຝຑຟກ (Interval Scales) ຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຖກພ ຘຝຌຝ ຂບຄຂ່ຓໄ ູຌ ຉໃ ຟຄໂ ຿ຈງຉທ຺ ຽຖກຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຘຟຓຟຈເຆ຾ໄ ຋ຌ ຾ຖຝ ກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຖຓິ ຟຌຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ແຈທໄ ໃ ຟຓ຃ີ ທຟຓນຖຟງ ຌບໄ ງດໃ ຟຄເຈ ຂຝໜຟຈເຈແຈ຾ໄ ຈໃ ຅ໃ ຄຶ ຽປຈພ ເນຉໄ ທ຺ ຽຖກຂບຄຂຓ່ໄ ູຌເຌຖຝຈຍພ ຌຘີໄ ຟຓຟຈຍບກ຃ທຟຓ຾ຉກ ຉໃ ຟຄນຖແື ຖງຝນໃ ຟຄກຌພ ຂບຄຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ທີ ຈພ ແຈທໄ ໃ ຟ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ນຖື ນໃ ຟຄກຌພ ນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ ຿ຈງຆໃ ທຄ ຉທ຺ ຽຖກ຾ຉໃ ຖຝຆໃ ທຄ຅ຝຓີ ຂຝໜຟຈຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ຾ຖຝ ຂຓ່ໄ ຌູ ເຌຓຟຈຉຟຌຓີໄ ຖີ ກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຎຝກຟຌໜໃ ຄຶ ຃ື ຍໃ ່ຓຘີ ູຌ຾຋ໄ (Non Absolute zero) ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຂ່ຓໄ ູຌເຌຓຟຈຉຟຌ຅ີໄ ໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ຓຟ ຍທກ ຖຍ຺ ກຌພ ແຈໄ ຾ຉໃ ຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈຌຟ່ ຓຟ຃ູຌ ນຖໃ ື ນຟຌແຈໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : ບຸຌນຝຑູຓ: ຃ຝ຾ຌຌຘບຍ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . (4) ຓຟຈຉຟຘຈພ ຘໃ ທຌ (Ratio Scales) ຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ຓີ ຃ີ ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຉໃ ຟຄໂຽໝບື ຌກຍພ ຓຟຈຉຟບຈພ ຉຝຑຟກ ຋ຸກຎຝກຟຌ຾ຉໃ ຓ຃ີ ທຟຓຘຓ຺ ຍູຌກທໃ ຟຽຑຟຝຓຘີ ູຌ຾຋(ໄ Absolute zero)ຂ່ຓໄ ູຌເຌຓຟຈຉຝກຟຌຌຘີໄ ຟຓຟຈ ຘຝ຾ຈຄຎຝຖຓິ ຟຌ຃ທຟຓນຟົ ງຌບໄ ງເຌຖຈພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຽີ ຎພຌຘຈພ ຘໃ ທຌແຈໄ ຽຆໃ ຌພ ຌຟ່ໄ ໜກພ ຂບຄຆຟໄ ຄຽຎພຌ 300 ຽ຋ໃ ຟ຺ ຂບຄຌຟ່ໄ ໜກພ ຓຝຌຈຸ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຂ່ຓໄ ູຌເຌຓຟຈຉຝກຟຌຌ຅ີໄ ໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈ຅ຈພ ກຟຌຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄ ຃ຝຌຈິ ຘຟຈຽຆໃ ຌພ ຍທກ ຖຍ຺ ຃ູຌ ຾ຖຝນຟຌ ແຈ຋ໄ ຄພ ໝຈ຺ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຂບຄຂຓ່ໄ ູຌເຌຓຟຈຉຟຌແີໄ ຈ຾ໄ ກໃ ບຟງຸ ຘໃ ທຌຘູຄ ຽກຈຘຝຽນຖໃ ງ ຃ທຟຓແທ ແຖງຝ຋ຟຄ ຃ຝ຾ຌຌ຅ຟກຎຝຽຓຌີ ຉໃ ຟຄໂ ຃ຝ຾ຌຌ຅ຟກ຾ຍຍທຈພ ຽ຅ຈ ຃ຝຉິ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . (5) ຓຟຈຉຟ຅ຈພ ບຌພ ຈຍພ (Rating Scale) ຍຟຄ຃ຄພໄ ຽບຌີໄ ທໃ ຟຓຟຈຉຟ຅ຈພ ບຌພ ຈຍພ ຃ຸຌຌຝຑຟຍຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆໄ ເຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ຘຝຊຟຌຝກຟຌຉໃ ຟຄໂນ຃ົື ຸຌຖຈພ ຘຝຌຝຉໃ ຟຄໂ຋ໃ ຍີ ໃ ຘ່ ຟຓຟຈທຈພ ບບກຓຟຽຎພຌຽຆໃ ຄິ ຎຝຖຓິ ຟຌ ແຈ຿ໄ ຈງຉຄ຺ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຎຝຑຈຶ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຋ຟຄຑຟກຎຝຉຍິ ຈພ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຉທ຺ ຾ຎ຋ຄພ 4 ຖຝຈຍພ ຘຟຓຟຈຘຝ຾ຈຄແຈຈໄ ໃ ຄພ ຾ຏຌຑຟຍຖໃ ຸຓຌ:ີໄ ຖຝຈຍພ ກຟຌທຈພ Ratio Absolute zero Interval Distance is meaningful Ordinal Attributes can be ordered Norminal Attributes are only named weakest ຾ຏຌຑຟຍ: ຘຝ຾ຈຄຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຋ຄພໄ 4 ຖຝຈຍພ ຅ຟກປູຍຂຟໄ ຄຽ຋ຄິ ຅ຝຽນຌພ ແຈທໄ ໃ ຟຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ຂບຄຖຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾຋ກ 2 ຖຝຈຍພ ຋ໃ ດີ ໃ ູຉໃ ່ຟ຃ື Nominal ຾ຖຝ Ordinal ຾ຓໃ ຌຖຝຈຍພ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓບໃ ບຌແນທຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ ຾ຖຝ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝໜບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຽຑຟຝທໃ ຟ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 107

ຓຌູ ຃ໃ ຟ຋ໃແີ ຈປໄ ຍພ ຅ຟກ ກຟຌທຈພ ຾຋ກຽຎພຌຑຼຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ຘີ ຝ຾ຈຄຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ຂຌືໄ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ຍໃ ່ຓີ ຃ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກ ຾ຖຝ ຘຍພ ຘຌ຺ ເຌ຾ຄໃຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ ຾ຖຝ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝເຌ຋ຟຄເຈ຋ຟຄ ໜໃ ຄຶ ເຌຂຝຌຝ຋ໃ ີ ຖຝຈຍພ ຆຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ 2 ຖຝຈຍພ ຋ໃ ດີ ໃ ູຘູຄຂຌືໄ ຓຟແຈ຾ໄ ກໃ Interval ຾ຖຝ Ratio ຽຎພຌຖຝຈຍພ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ ບໃ ບຌແນທຉໃ ກ່ ຟຌທຈພ ຾຋ກ ຾ຖຝ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝນົຟງກໃ ທຟ ຽຑຟຝທໃ ຟ຃ໃ ຟ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຈພ ຾຋ກຽຎພຌກຟຌຘຝ຾ຈຄ ຽຊຄິ ຂຝໜຟຈຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຽີ ປຈພ ກຟຌທຈພ ຾຋ກທໃ ຟຽຎພຌ຾ຌທເຈ, ຓ຃ີ ໃ ຟນຟົ ງໜບໄ ງຑຼຄເຈ, ຊຟໄ ທໃ ຟ ຓຌພ ຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓຉີ ທ຺ ຉຌ຺ ຅ຝງໃ ຄິ ຓ຃ີ ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກເຌກຟຌທຈພ ຾຋ກນົຟງຂຌືໄ ຖຝຈຍພ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຽຊຄິ ກຟຌຽຖບື ກຘຝຊຉິ ເິ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ຌູ ຆໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກ ຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍພ ຅ຟກ ກຟຌທຈພ ຾຋ກ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ເຌກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟຎຝກຈ຺ ກຟຌຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌືໄ ຓ຃ີ ທຟຓກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຖຝຈຍພ ກຟຌ ທຈພ ຾຋ກ ຾ຖທໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທຟຓຖຝຓຈພ ຖຝທຄພ ນຟົ ງຂຌືໄ . 2) ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ(Reliability of Measurement) ຓກພ ຓ຃ີ ່ຟຊຟຓຘຝຽນຓທີ ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຾ຓໃ ຌນງຄພ ເຌກຟຌທແິ ຅຋ຄພ ນຟົ ງ ຑທກຽປຟ຺ ຅ຝແຈງໄ ຌິ ຃່ຟຽນໃ ຟົ຺ ຌດີໄ ໃ ູຽຖບືໄ ງໂ ຾ຓໃ ຌ຾ຉໃ ເຌຆທີ ຈິ ຎຝ຅ຟ່ ທຌພ ຂບຄ ຑທກຽປຟ຺ ກຽ່ ຆໃ ຌພ ກຌພ ຽປຟ຺ ຓກພ ແຈງໄ ຌິ ຃ຟ່ ທໃ ຟ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຃ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ນຖໃ ຃ື ທຟຓແທທໄ ຟຄເ຅ແຈດໄ ໃ ູຘຝຽໝີ ຽຆໃ ຌພ “ຖຈ຺ ຃ຌພ ຌຽີໄ ຆໃ ບື ຊແື ຈ”ໄ ນຖື “ຂຓ່ໄ ູຌຌຓີໄ ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊ”ື ຋ຄພ ຘບຄຂ຃່ໄ ທຟຓຓ຃ີ ທຟຓນຓຟງທໃ ຟ ແທທໄ ຟຄເ຅ ກຍພ ຽຆໃ ບື ແຈໄ ຉຟຓຖ່ຟຈຍພ ເຌກຟຌທແິ ຅ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ (Reliability) ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ ຓ຃ີ ທຟຓກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຾ຖຝ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌຌຌພໄ ຃ື ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ ຘຟຓຟຈຍບກຽຊໃ ຄິ ຃ທຟຓ຅ຄິ ຾ຖຝ຃ຝ຾ຌຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ຖທຓຽຊໃ ຄິ ກຟຌຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຽຎພຌບຄ຺ ຎຝກບຍໜໃ ຄຶ ຋ໃ ເີ ຆຍໄ ບກ຃ຸຌຌຝຑຟຍຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກທໃ ຟຓນີ ຖຟງຌບໄ ງ ຑຼຄເຈ ຽປຟ຺ ເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ແທທໄ ໃ ຟ ໝຟງຽຊຄິ ຃ທຟຓ຃ຄ຺ ຽຘຌພໄ ຃ຄ຺ ທຟ (Consistency) ນຖໃ ື ຃ທຟຓຘຟຓຟຈເຌກຟຌທຈພ ຾຋ກຆຟ່ໄ ໂ (Repeatability) ຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຾຋ກ ກຟຌເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຽຎພຌກຟຌເນໄ ຃ທຟຓນຓຟງ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄບຟແຘຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຽຎພຌຉທ຺ ຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄ ຾ຉໃ ກຟຌເນ຃ໄ ທຟຓນຓຟງຂບຄ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ຉບໄ ຄທຟຄດໃ ູຽ຋ຄິ ຑຌືໄ ຊຟຌຂບຄບຄ຺ ຎຝກບຍຂບຄ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຂບຄກຟຌທຈພ ຾຋ກ຋ໃ ຎີ ຝກບຍຈທໄ ງ. 3) ຆຝຌຈິ ຂບຄ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ (Type of Reliability) ເຌກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ ນຖື ທຈພ ຃ໃ ຟຉໃ ຟຄໂ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ຏູທໄ ຈພ ຉບໄ ຄຽປຈພ ເນ຃ໄ ໃ ຟ ນຖຎື ຝຖຓິ ຟຌ຋ໃ ທີ ຈພ ແຈຓໄ ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ຾ຖຝຓ຃ີ ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ເຌກຟຌ ຾ຍໃ ຄຆຝຌຈິ ຂບຄ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 4 ຆຝຌຈິ ຃:ື (1) ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຖຝນທໃ ຟຄຏູຘໄ ຄພ ຽກຈ (Inter Rater or Inter Observer Reliability) ຽຎພຌ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌເຆຖໄ ຝຈຍພ ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຎຝຽຓຌີ ຃ໃ ຟຖຝນທໃ ຟຄ ຏູຘໄ ຄພ ຽກຈ ນຖຏື ູຎໄ ຝຽຓຌີ ຘບຄ຃ຌ຺ ເຌຽນຈກຟຌເຈຽນຈກຟຌໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຃ີ ກື ຌພ ຽຓໃ ບື ເຆຓໄ ຝຌຈຸ ຽຎພຌຘໃ ທຌນຌໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌ ທຈພ ຃ທຟຓທຉິ ກ຺ ກຄພ ທຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຘຝຽໝໂີ ກໃ ຼທກຍພ ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຃ື ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈຓໄ ຃ີ ທຟຓ ໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊນື ຖຍື ໃ ່ ນຖຓື ຃ີ ທຟຓ຃ຄ຺ ຽຘຌພໄ ຃ຄ຺ ທຟ ຍໃ ່ຎໃ ຼຌ຾ຎຄນຖຍື ໃ ່ ຾ຖຝຊຟໄ ເຆຏໄ ູທໄ ຈພ ນຖຏື ູຎໄ ຝຽຓຌີ ຑຼຄ຃ຌ຺ ຈຼທກ຅່ ຝງໃ ຄິ ຓຍີ ຌພ ນຟນຖຟງຂຌຶໄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌທຈພ ນຖໃ ກື ຟຌຎຝຽຓຌີ ຏຌ຺ ຽນຈກຟຌ ນຖໃ ື ຎຝກຈ຺ ກຟຌ຋ຟຄ ຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄເຆຏໄ ູຎໄ ຝຽຓຌີ ນຖຟງກທໃ ຟ 1 ຃ຌ຺ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓນຓຌພໄ ເ຅ເຌຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 108

ນຖຟງງໃ ຄິ ຂຌຶໄ ທ຋ິ ກີ ຟຌຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຖກພ ຘຝຌຝຌີໄ ຃ື ຘຓ຺ ຓຸຈທໃ ຟຽນຈກຟຌໜໃ ຄຶ ເຆຏໄ ູຎໄ ຝຽຓຌີ 100 ຃ຌ຺ ຾ຖຝຏູຎໄ ຝຽຓຌີ ຾ຉໃ ຖຝ຃ຌ຺ ເຆ຾ໄ ຍຍຎຝຽຓຌີ ຾ຍຍຓຟຈຉຟ຅ຈພ ບຌພ ຈຍພ 3 ຖຝຈຍພ ຊຟໄ ຏຌ຺ ກຟຌຎຝຽຓຌີ ຑຍ຺ ທໃ ຟຓຏີ ູຎໄ ຝ ຽຓຌີ 85 ຃ຌ຺ ຎຝຽຓຌີ ຽນຈກຟຌ຿ຈງກຟຌຽຖບື ກຂ຃່ໄ ຟ່ ຊຟຓຂ່ຌໄ ຌພໄ ຋ໃ ຖີ ຝຈຍພ ຈຼທກຌພ ຘຝ຾ຈຄທໃ ຟ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຂບຄກຟຌຎຝຽຓຌີ ຽນຈກຟຌຌຌພໄ ຓ຃ີ ໃ ຟຽ຋ໃ ຟ຺ ກຍພ 0.85 (2) ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ (Test - Retest Reliability) ຽຎພຌ຃ທຟຓ ຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌທຈພ ຃ໃ ຟຂບຄຽນຈກຟຌຽຈຓີ ຆ່ຟໄ ນົຟງໂຽ຋ໃ ບື ທ຋ິ ກີ ຟຌຌຘີໄ ຟຓຟຈຽປຈພ ແຈ຿ໄ ຈງກຟຌເຆໄ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍນຖຽື ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຆຸຈຈຼທກຌພ ທຈພ ກຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄກໃ ຸຓຽຈຓີ ນຟົ ງໂຽ຋ໃ ບື ນຖທື ຈພ ກຍພ ກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄນົຟງ ກໃ ຸຓ຋ໃ ຓີ ຖີ ກພ ຘຝຌຝ຃ກື ຌພ ຆໃ ທຄຂບຄຽທຖຟ຋ໃ ເີ ຆຖໄ ຝນທໃ ຟຄກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ດພຄ຃ຄ຺ ຽຎພຌຍຌພ ນຟຘ່ຟ຃ຌພ ຽຑຟຝທໃ ຟຆໃ ທຄແຖງຝຽທຖຟ຋ໃ ເີ ຆຖໄ ຝນທໃ ຟຄກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຋ຟຄຖຍ຺ ກຍພ ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຋ໃ ີ ແຈ຃ໄ ື ຊຟໄ ຆໃ ທຄຽທຖຟຕຝນທ຺ ຊຟໄ ຆໃ ທຄຽທຖຟຖຝນທໃ ຟຄກຟຌທຈພ ກຟຌທຈພ ຅ຝຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ (Reliability) ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽທຖຟຖຝນທໃ ຟຄກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຓຍີ ໃ ່ນຖຟງ ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຅ຝຓ຃ີ ທຟຓ ຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ຘູຄ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຆໃ ທຄແຖງຝຽທຖຟຖຝນທໃ ຟຄກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຓນີ ຖຟງ ນຖຊື ຓິໄ ຆໃ ທຄຽທຖຟເຌ ກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ນໃ ຟຄກຌພ ນຖຟງ຃ຄພໄ ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຅ຝຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ຉໃ ຟ່ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຊຟໄ ເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌນຟ ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຾ຍຍທຈພ ຆຟ່ໄ (Test - Retest Reliability) ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຍໃ ່຃ທຌຓ຃ີ ໃ ຟ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຆໃ ຄຶ ເຌ຋ຟຄ຋ຈິ ຘຝຈ຾ີ ຖທໄ ຃ທຌ຅ຝຉບໄ ຄຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ (3) ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກປູຍ຾ຍຍ຃ໃ ຂູ ຝໜຟຌ (Parallel Forn Reliability) ຽຎພຌ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ີ ຽກຈີ ຅ຟກກຟຌເຆ຾ໄ ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ຾ຍຍ຃ໃ ູຂຝໜຟຌ 2 ຘຝຍຍພ ຋ໃ ຓີ ຿ີ ຃ຄຘຟໄ ຄ຃ກື ຌພ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌເຆ຾ໄ ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍຆຸຈ຋ໃ ີ 1 ເຌກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍກໃ ບຌ (Pretest) ຾ຖຝເຆ຾ໄ ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍຆຸຈ຋ໃ ີ 2 ເຌກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ ຑຟງນົຄພ (Posttest) (4) ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຽກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ (Internal Contency Correlation) ຽຎພຌ຃ທຟຓ ຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ຅ຟກຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌຑຼຄ 1 ຘຝຍຍພ 2.3.2 ຆຝຌຈິ ຂບຄກຟຌທຈພ (Type of Measurement) ກຟຌທຈພ ຉທ຺ ຾ຎຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຈຟໄ ຌຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈຽຎພຌກຟຌທຈພ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກ຾ຖຝຆຍພ ຆບໄ ຌ ຋ຄພ ຌຽີໄ ຑຟຝທໃ ຟຎຝກຈ຺ ກຟຌ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌືໄ ກໃ ຼທກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉໃ ຟຄໂ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຽຎພຌຑຌ຺ ທຈພ (Dynamics) ຃ື ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຍໃ ່຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ຓກີ ຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄຉຝນຖບຈຽທຖຟ ຾ຖຝງຟກ຋ໃ ຅ີ ຝ຃ຟຈກຟຌແຈດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄເຌຌຝຽທຖຟ ຂຝຌຝເຈຂຝຌຝໜໃ ຄຶ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ກຟຌທຈພ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈບຟຈ຅ຝກຟ່ ຌຈ຺ ຖກພ ຘຝຌຝ ຾ຖຝ ປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌທຈພ ດໃ ຟຄກທຟໄ ຄໂ ແຈໄ 4 ຖກພ ຘຝຌຝ ຃:ື 1)ກຟຌທຈພ ເຌກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຘ່ຟນທົ ຈ (Measurement of Survey Research) ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຾ຍຍຘ່ຟນທົ ຈຽຎພຌປູຍ຾ຍຍໜໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌຘຝ຾ນທຄນຟ຃ທຟຓປູ ໄ ຃ທຟຓ຅ຄິ ຋ໃ ຎີ ຝກຈ຺ ເນໄ ຑຍ຺ ຽນຌພ ແຈເໄ ຌຂຝຌຝຌຌພໄ ຓທີ ຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຃ື ຽຑໃ ບື (1) ກຟຌຍຌພ ຖຝງຟງຘຝຊຟຌຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຝກຈ຺ ດໃ ູ (2) ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍຘຝຊຟຌຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຝກຈ຺ ດໃ ູ ນຖຓື ດີ ໃ ູເຌຖກພ ຘຝຌຝຉໃ ຟຄໂ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 109

(3) ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍກຍພ ຘຝຊຟຌຑຟຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌຓຟຈຉຝຊຟຌ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຘຟ່ ນົທຈຌຍີໄ ໃ ຓ່ ກີ ຟຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຾ຉໃ ຎຝກຟຌເຈ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຾ຍຍກຟຌທຈພ ຅ໃ ຄຶ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຾ຍຍຉໃ ຟຄໂ ຘຟ່ ຖຍພ ກຟຌຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ຃ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄຂບຄກຟຌທຈພ ຅ໃ ຄຶ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ທຟຓ຃ບຍ຃ຸຓຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຘີ ຟໄ ຄຂຌຶໄ ຓຟຉຟຓຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ທຈພ ຖທຓ ຽຊໃ ຄິ ຽ຋ກພ ຌກິ ຂບຄກຟຌທຈພ ຈທໄ ງ. 1) ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຓຟຈຉຝກຟຌທຈພ (Scaling of Measurement) ນົກພ ກຟຌ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຎຝກຟຌນຌໃ ຄື ຂບຄກຟຌ ທຈພ ຃ກື ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຓຟຈຉຝກຟຌທຈພ ນຖື ຖຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎເຆກໄ ຍພ ກຟຌທຈພ ຽຑໃ ບື ເນ຃ໄ ໃ ຟ ຋ໃແີ ຈ຅ໄ ຟກໜໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌທຈພ ກຄ຺ ຉຟຓຘຝຑຟຍຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌທຈພ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄປູຽໄ ຎພຌຽຍບືໄ ຄ ຉຌ຺ໄ ກໃ ບຌທໃ ຟຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟຌຌພໄ ຉບໄ ຄທຈພ ເຌຖຝຈຍພ ເຈ ຽຑໃ ບື ເນ຃ໄ ໃ ຟ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຈພ ຓ຃ີ ທຟຓ ຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖຝ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆທໄ ຽິ ຃ຟຝແກດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄ. 2) ກຟຌທຈພ ເຌກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ຃ຸຌຌຝຑຟຍ (Measurement in Qualitative Research) ຽຎພຌກຟຌທຈພ ຋ໃ ຍີ ໃ ຅່ ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄເຆ຃ໄ ໃ ຟ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກເຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ນົື ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟຌທຈພ ກຟຌທຈພ ຅ໃ ຄຶ ຽຌຌພໄ ແຎ຋ໃ ກີ ຟຌຖຝຍຸ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຾ຎບບກຓຟເຌ຾ຍຍ຋ໃ ຽີ ຎພຌ຃ທຟຓຍຌພ ຖຝງຟງ ຓຸຄໄ ຋ໃ ຘີ ຝ຾ຈຄ ຎຝຖຓິ ຟຌຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌເຌຽຆຄີ ຃ຸຌຌຝຑຟຍ ຽຊຄິ ຾ຓໃ ຌທໃ ຟຍຟຄຽ຋ໃ ບື ບຟຈ຅ຝຓກີ ຟຌທຈພ ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ບບກຓຟຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກ ຾ຉໃ ຉທ຺ ຽຖກ຋ໃ ແີ ຈຌໄ ຌພໄ ຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓນຓຟງເຌຽຆຄີ ຎຝຖຓິ ຟຌ຾ຉໃ ຎຝກຟຌເຈ. 3) ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຍີ ໃ ກ່ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌທຈພ (Unal lusive Measurement) ຽຎພຌກຟຌຑ຅ິ ຟຖຝຌຟຽຊຄິ ຎພຈແ຅ຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຍີ ໃ ກ່ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌທຈພ ນົື ກຟຌບຟໄ ຄບຄີ ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ແຎຘໃ ູຍຈ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ທແິ ຅ຉບໄ ຄ຾ຍໃ ຄ ຾ງກເນໄ ບບກທໃ ຟຘໃ ຄິ ເຈ຋ໃ ຍີ ໃ ກ່ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌທ຅ິ ແ຅ນຖຽື ຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ແຎແຈຘໄ ກຶ ຘຟ ຽຑຟຝບຟຈ຅ຝຽປຈພ ເນໄ ຽກຈີ ຃ທຟຓ ຏຈິ ຑຟຈເຌກຟຌທຈພ ແຈ.ໄ 2.4 ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌນຟ຃່ຟຉບຍຂບຄຎຟກຈ຺ ກຟຌ ຍຌພ ນຟຂ່ຘໄ ຄ຺ ແຘ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຉບໄ ຄ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຽຓໃ ບື ຓຎີ ຟກຈ຺ ກຟຌ ຍຌພ ນຟນຖຂື ່ຘໄ ຄ຺ ແຘຽກຈີ ຂຌຶໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຓກພ ຃ຟຈກຟຌທໃ ຟ ຍຌພ ນຟນຖື ຎຟກຈ຺ ກຟຌຌຌພໄ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຟກຽນຈຌຌພໄ ຽນຈຌີໄ ປຼກທໃ ຟຽຎພຌກຟຌ຃ຟຈຽຈຟ຺ ຽຊຄິ ຘຟຽນຈ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຽນຈກຟຌຌຌພໄ ຂຌຶໄ ກຟຌ຃ຟຈ ຽຈຟ຺ ນຖື ກຟຌ຃ຟຈ຃ຝຽຌ຃່ຟຉບຍຂບຄຽນຈກຟຌ ນຖຍື ຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຖໃ ທຄໜຟໄ ຿ຈງ຋ໃ ດີ ພຄຍໃ ່ຓກີ ຟຌ ຑຘິ ູຈດືຌດພຌ ຽປຟ຺ ປຼກທໃ ຟກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຍໃ ່຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຽຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄຘຝຽໝີ ແຎ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅຃ທຌຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ (1) ຽຎພຌຎຝ຿ນງກນຖຂື ່຃ໄ ທຟຓ຋ໃ ຂີ ຼຌຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຘຝ຾ຈຄກຟຌ຃ຟຈ຃ຝຽຌ຃ຟ່ ຉບຍຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຏຌ຺ ຓຟ຅ຟກ຃ທຟຓ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຌພ ນຖຘື ່ຟຑຌພ ກຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎຉຄພໄ ຾ຉໃ 2 ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຂຌຶໄ ແຎ (2) ຓ຃ີ ທຟຓຆຈພ ຽ຅ຌແຎກຟ່ ກທຓ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຽຎພຌຎຝ຿ນງກ຋່ຟຓຝຈຟຄໃຟງໂ ຍໃ ່ຆຍພ ຆບໄ ຌ (3) ຍໃ ຂ່ ຈພ ກຍພ ນົກພ ຃ທຟຓ຅ຄິ ຓຽີ ນຈຏຌ຺ ຑຼຄຑ່຾ຖຝຽຎພຌແຎຉຟຓນົກພ ຉກພ ກຝຘຟຈ ຓນີ ກົພ ກຟຌ ຋ຈິ ຘຝຈ຾ີ ຖຝ ຃ທຟຓຽຎພຌ຅ຄິ ຍຟຄດໃ ຟຄຓຟປບຄປຍພ (4) ຂຘ່ໄ ຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄແຈຈໄ ທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄ ຘຝຊຉິ ິ ນຖື ທ຋ິ ກີ ຟຌ຾ຍຍ຃ຸຌຌຝຑຟຍ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 110

2.4.1 ຎຝ຿ນງຈຂບຄຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຉີ ຄພໄ ຂຌຶໄ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຆຌີໄ ຟ່ ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຽຎພຌດໃ ຟຄ ນຖຟງຉໃ ກ່ ຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຽຑຟຝກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟນຖກື ຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟເຈໂ ຿ຈງຂຟຈກຟຌ ຃ຝຽຌ຃ຟ່ ຉບຍຖໃ ທຄໜຟໄ ຅ຝຽປຈພ ເນກໄ ຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟ ນຖື ກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟຽຉຓພ ແຎຈທໄ ງ຃ທຟຓ ນງຸຄໄ ງຟກ ຓຈື ຓຌ຺ ເຌກຟຌຘຍື ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟບບກຓຟແຈ.ໄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃່ຟຉບຍ ຏູ ໄ ທແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ຃ຟຈຽຈຟ຺ ແທຖໄ ໃ ທຄໜຟໄ ທໃ ຟ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌດໃ ຟຄເຈ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຶ ຌຟ່ ຽບຟ຺ ຃່ຟຉບຍ຋ໃ ຃ີ ຟຈ ກຟຌ ແທຌໄ ຌພໄ ຽຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄເຌກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟ຃ຟ່ ຉບຍ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄຉໃແ່ ຎຊຟໄ ຘຝນຖຸຍຎຝ຿ນງຈຂບຄຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຘີ ່ຟ ຃ຌພ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຉີ ຄພໄ ຂຌຶໄ ຓຟ຅ຝຆໃ ທງກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຃ຽື ປຈພ ເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຘກຶ ຘຟ ຉຟຓ຾ຌທ ຋ຟຄ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທເໄ ຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ 2) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຆໃ ທງເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຽຍໃ ຄິ ຽນຌພ ຑຟຍຂບຄ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎ ຾ຖຝ ຂຓ່ໄ ຌູ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຓຟເຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ 3) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຽຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຆີ ໃ ທງເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ແຈປໄ ູຽໄ ຊຄິ ຾ຌທ຋ຟຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ທໃ ຟ ຽຓໃ ບື ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌແຎ ຾ຖທໄ ຅ຝແຈຏໄ ຖຌ຺ ຘຟ່ ຽຖຈພ ນຖຍື ໃ ່ 4) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຅ຝຆໃ ທງເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅຃ຌ຺ໄ ນຟຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ ຾ຖຝຽ຋ກພ ຌກິ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຘິ ຟ່ ຖຍພ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ໄ ຓູຌ 5) ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຅ຝຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌຘຟໄ ຄ຋ຈິ ຘຝຈີ 6) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຅ຝຆໃ ທງຍໃ ຄ຺ ຍບກ຃່ຟຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ 7) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຽີ ປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓ຅ຝຽຖຌີ ກຟໄ ທໜຟໄ ຋ຟຄທຆິ ຟກຟຌຂຝນງຟງຂບຍຽຂຈຘູຌ ຃ທຟຓປູ຋ໄ ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຃ຌ຺ໄ ຑຍ຺ 2.4.2 ກຟຌຘຟໄ ຄຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅຿ຈງ຋ໃ ທພ ແຎເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ 2 ຎຝກຟຌ ຈໃ ຄພ ຌີໄ 1) ເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ ກຟຌບຝຌຸຓຟຌ (Deduction) ກຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຿ຈງເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ ກຟຌບຝຌຸຓຟຌຓີ ຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຽງໃ ຄິ ຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟ຋ໃ ທພ ແຎເຌຎຝຽຈຌພ ຃ທຟຓ຃ຈິ ກທຟໄ ຄໂ ຾ຖທໄ ຘຝນຖຸຍຌຟ່ ແຎຘໃ ູກບຍ ຃ທຟຓ຃ຈິ ຘຝຽຑຟຝ ຌຌພໄ ຃ຏື ູທໄ ແິ ຅຅ຝຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຂຌຶໄ ຓຟຉຟຓກບຍ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ກຈ຺ ນຖ຋ື ຈິ ຘຝຈີ ຽຎພຌປຟກຊຟຌ. 2) ເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ ກຟຌບຸຍຎຝຓຟຌ (Induction) ກຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຿ຈງເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ ກຟຌ ບຸຎຝຓຟຌ ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຽຍໃ ຄິ ຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟ຅ຟກ຅ຈຸ ງໃ ບງໂ ກໃ ບຌ຾ຖທໄ ຌຟ່ ຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຓຟ ຘຟໄ ຄ ຽຎພຌຂ຃່ໄ ທຟຓ຋ໃ ຘີ ຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ເຌປູຍ຾ຍຍ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ ທ຋ິ ກີ ຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຾ຍຍຌີໄ ຏູທໄ ແິ ຅ ຉບໄ ຄເຆກໄ ຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຅ຟກຽບກຝຘຟຌ ຄຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ຋ໃ ຽີ ຎພຌຽຖໃ ບື ຄເຌ຋ຟ່ ຌບຄຈຼທກຍພ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຖຄພ ຅ຝຘກຶ ຘຟ ຾ຖທໄ ຌຟ່ ຂ່ຽໄ ຋ຈພ ຅ຄິ ຓຟຘຟໄ ຄຽຎພຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ທ຋ິ ກີ ຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉິ ຊຟຌ຾ຍຍຌຽີໄ ຎພຌ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ກຌພ ນຖຟງ. ກຟຌຘຟໄ ຄຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຉບໄ ຄຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຘ່ຟ຃ຌພ ກຟຌທິ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 111

ແ຅ຍຟຄຽຖໃ ບື ຄຍໃ ່ແຈຂໄ ຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຾ງກບບກຓຟດໃ ຟຄຆຈພ ຽ຅ຌ ຾ຉໃ ຾ຐຄດໃ ູເຌ຅ຈຸ ຓຸຄໄ ໝຟງຂບຄກຟຌທແິ ຅ກແ່ ຈໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ກຟຌທແິ ຅:ຽຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄບຟງຸຂບຄຏູຍໄ ່ຖນິ ຟຌກບຄ຋ຌຶ ກຍພ ຖຟງແຈໄ ຽຘຓີ ຂບຄຆຟທຍຟໄ ຌ຅ຟກກຟຌຈ່ຟຽຌຌີ ຄຟຌກບຄ຋ຌຶ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅: ບຟງຸຂບຄຏູຍໄ ່ຖນິ ຟຌກບຄ຋ຌຶ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຋ຟຄຍທກກຍພ ຖຟງແຈຽໄ ຘຓີ ຂບຄ ຆຟທຍຟໄ ຌ຅ຟກກຟຌຈ່ຟຽຌຌີ ຄຟຌກບຄ຋ຌຶ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ກຟຌທແິ ຅ : ຽຑໃ ບື ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄກຟຌຉຄພໄ ກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌ ຖຝນທໃ ຟຄຆຟທ ຍຟໄ ຌ຋ໃ ຓີ ບີ ຟງຸຌບໄ ງກຍພ ບຟງຸນຖຟງ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ : ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄກຟຌຉຄພໄ ກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌຂບຄຆຟທຍຟໄ ຌບຟງຸຌບໄ ງ ຾ຉກ ຉໃ ຟຄ຅ຟກຆຟທຍຟໄ ຌ຋ໃ ຓີ ບີ ຟດງຸນຖຟງ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ກຟຌທແິ ຅ : ຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟຘຟຽນຈຂບຄກຟຌ຃ຟໄ ຄນບໄ ຄຽກໃ ຟ຺ ຂບຄຌກພ ປຼຌ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ : ຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓເຌນບໄ ຄປຼຌ ຾ຖຝ ຊຟຌຝ຋ຟຄຍຟໄ ຌຽຎພຌຘຟຽນຈຂບຄກຟຌ຃ຟໄ ຄ ນບໄ ຄຽກໃ ຟ຺ ຂບຄຌກພ ປຼຌ. 2.4.3 ຎຝຽຑຈຂບຄຂບຄຌກພ ປຼຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຂຼຌຂບຄຌກພ ປຼຌຈຽີ ຑໃ ບື ຌຟ່ ແຎຽປຈພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍຈທໄ ງຘຝຊຉິ ຌິ ຌພໄ ຅ຟ່ ຽຎພຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟ ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽບກຝຘຟຌຏຌ຺ ຄຟຌທແິ ຅຾ຖຝ຋ຈິ ຘຝຈ຋ີ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຓຟກໃ ບຌ຾ຖທໄ ຽຎພຌ຅ຟ່ ຌທຌນຖຟງ ຽຑໃ ບື ຽຎພຌ ຽ຃ໃ ບື ຄດືຌດພຌທໃ ຟກຟຌຉຄພໄ ຂບຄຌກພ ປຼຌຂບຄກຟຌທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓຘຓ຺ ຽນຈຘຓ຺ ຏຌ຺ ຑຼຄຑ່ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ກຟຌທແິ ຅຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ຎຝຽຑຈ ຃:ື 1) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ຟຄທແິ ຅ (Research Hypothesis) ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ບຟຈປຼກທໃ ຟຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຾ຍຍຍຌພ ຖຝ ງຟງ (Descriptive Hypothesis) ຽຎພຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຂີ ຼຌຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຃ຟຌ຋ຂຼຌຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຽຎພຌກຟຌ ຃ຟຈ຃ຝຽຌ຃່ຟຉບຍຂບຄ ຍຌພ ນຟກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຿ຈງເຆນໄ ກົພ ຂບຄຽນຈຏຌ຺ ຃ທຟຓປູ ໄ ນຖຎື ຝຘຍ຺ ກຟຌ ຅ຟກຏຌ຺ ຄຟຌກຟຌ ຘກຶ ຘຟ຋ໃ ຏີ ໃ ຟຌຓຟ ນຖ຅ື ຟກຘຟຓຌພ ຘ່ຟຌກຶ ຽຎພຌກຟຌຂຼຌເຌຖກພ ຘຝ ຌຝຂບຄກຟຌຍຌພ ຖຝງຟງ຿ຈງເຆຑໄ ຟຘຟຽຑໃ ບື ຘໃ ື ຃ທຟຓນຓຟງເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ແຈກໄ ຄ຺ ກຌພ ຾ຖຝ ຓກພ ຂຼຌຽຎພຌ ຎຝ຿ນງກຍບກຽຖໃ ຟ຺ ຋ໃ ຍີ ໃ ຄ຺ ຍບກນົຘື ຝ຾ຈຄ຃ທຟຓກໃ ຼທຂບໄ ຄ ນຖື ຘ່ຟຑຌພ ກຌພ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຌ຺ໄ ຾ຖຝ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຈໃ ຄພ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : -ຆຟທຍຟໄ ຌ຋ໃ ຓີ ຖີ ຟງແຈຉໄ ໃ ່ຟຽຂຟ຺ໄ ປໃ ທຓກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌນຖຟງກທໃ ຟຆຟທຍຟໄ ຌຏູຓໄ ຖີ ຟງແຈຘໄ ູຄ -ຂຝໜຟຈຂບຄກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຖ່ ຟງແຈຂໄ ບຄຆຟທຍຟໄ ຌ຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍພ -ຎຝ຋ຟຌບຄ຺ ກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຘໃ ທຌຍຟໄ ຌ຋ໃ ຓີ ຎີ ຝຘຍ຺ ກຟຌ຋ຟຄກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌ຅ຝຍ່ຖນິ ຟຌຄຟຌແຈຈໄ ກີ ໃ ທຟຎຝ ຋ຟຌບຄ຺ ກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌຘໃ ທຌຍຟໄ ຌ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓຎີ ຝຘຍ຺ ກຟຌ຋ຟຄກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌ 2) ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ (Statistical Hypothesis) ຽຎພຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຂີ ຼຌບຝ຋ຍິ ຟງ ເຌປູຍ ຾ຍຍຂບຄຘຓ຺ ກຟຌ຋ຟຄ຃ຝຌຈິ ຘຟຈຽຑໃ ບື ຃ຟຈກຟຌ ນຖື ຃ຟຈ຃ຝຽຌຽຊຄິ ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎ ຉຄພໄ ຾ຉໃ ຘບຄຉທ຺ ຾ຎຂຌຶໄ ແຎ ຿ຈງເຆຘໄ ຌພ ງຟຖກພ ຂຼຌ຾຋ຌ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ ນຖື ຉທ຺ ຾ຎຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ິ ແ຅ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຆໃ ຄຶ ຽປຟ຺ ປຼກ຃ໃ ຟຌທີໄ ໃ ຟ: ຃ໃ ຟຑຟຕຟຓຽິ ຉີ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຅ິ ຝຊກື ຌຟ່ ແຎເຆເໄ ຌ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 112

ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍເຌ ຘ່ຟ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຈິ ທໄ ງ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ຉິ ໃ ຟຄໂ ຆໃ ຄຶ ຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌງບຓປຍພ ນຖື ຎຝຉຽິ ຘຈ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຌຌພໄ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ຓ຋ີ ໃ ຓີ ຟ຅ຟກຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ ຘຟຓຟຈຂຼຌແຈໄ 2 ຖກພ ຘຝຌຝ ຃:ື (1) ຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌກຟຄ (Null Hypothesis) ນຖຽື ຎພຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓເີ ຌຘ່ຟ຃ຌພ ເຆ຾ໄ ຋ຌຈທໄ ງ ຘຌພ ງຝຖກພ Ho ຽຎພຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຂີ ຼຌດໃ ູເຌປູຍຂບຄກຟຌຍໃ ່ຓເີ ຌຘ່ຟ຃ຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟນຖກື ທຈຘບຍ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : Ho : PAB = 0 ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖື Ho : µA=µB ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖື Ho : µA=µB- O ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຂບຄຎຝຆຟກບຌຘບຄກໃ ຸຓຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ນຖື ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ຂບຄ ຎຝຆຟກບຌຘບຄກໃ ຸຓຓ຃ີ ໃ ຟຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ (2) ຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ຟຄຽຖບື ກ (Alternative Hypothesis) ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ປຼກທໃ ຟຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຍີ ໃ ຽ່ ຎພຌກຟຄ ເຆໄ ຾຋ຌຈທໄ ງຘຌພ ງຝຖກພ H1 ຽຎພຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຉີ ຄພໄ ຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ປບຄປຍພ ຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌ ຋ຈ຺ ຘບຍ ແຌຘຟ່ ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຂິ ບຄຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌຽຎພຌກຟຄ຾ຖທໄ ຍໃ ່ງບຓປຍພ ທໃ ຟຽຎພຌ຅ຄິ ນຖຽື ຎພຌກຟຌຎຝຉຽິ ຘຈ ຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌກຟຄ ຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຋ຟຄຽຖບື ກ຅ຝຂຼຌປູຍ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູ ໄ ທແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ : Ho : pAB > 0 ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຋ຟຄຍທກຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ນຖື Ho : µA = µB ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຃ໃ ຟຟຝຽຖໃ ງຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຎຝຆຟກບຌຘບຄກໃ ຸຓຆໃ ຄຶ ຏູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟ ຓີ ຃ທຟຓ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ນຖື H1 : µA > µB ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓ A ຓ຃ີ ໃ ຟນຖຟງກທໃ ຟ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓ B 2.4.4 ຂຘ່ໄ ຝຽໜ຾ີ ຌຝເຌກຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅ຏູທໄ ແິ ຅ງ຃ທຌດຶຈນົກພ ຽກຌຈໃ ຄພ ຉໃແ່ ຎຌີໄ 1) ຃ທຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌນຄົພ ຅ຟກ຋ໃ ແີ ຈຓໄ ກີ ຟຌຘກຶ ຘຟ຋ຈິ ຘຝຈີ ຾ຖຝຽບກຝຘຟຌຄຟຌທແິ ຅຋ໃ ີ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຍຌພ ນຟ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຖຄພ ຘກຶ ຘຟ 2) ຃ທຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌເນດໄ ໃ ູເຌປູຍຂບຄຎຝ຿ນງກຍບກຽຖໃ ຟ຺ ນຖຟງກທໃ ຟ຋ໃ ຅ີ ຝຽຎພຌຎຝ຿ນງກ ຃ຟ່ ຊຟຓ ຿ຈງຓກີ ຟຌຖຝຍຸ຋ຈິ ຋ຟຄນຖຍື ໃ ່ຓ຋ີ ຈິ ຋ຟຄກແ່ ຈໄ 3) ຃ທຌຂຼຌຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌ຾ງກຽຎພຌຘໃ ທຌງໃ ບງໂ ຽຑໃ ບື ກຟຌຉບຍຍຌພ ນຟເນ຃ໄ ບຍ຃ຸຓ ຋ຸກຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌໜໃ ຄຶ ຂ຃່ໄ ທຌເຆຉໄ ບຍ຃່ຟຊຟຓຑຼຄຂຈ່ໄ ຼທ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 113

4) ເຆຑໄ ຟຘຟຆຈພ ຽ຅ຌຍໃ ຃່ ຸຓຽ຃ບື ຽຂຟ຺ໄ ເ຅ຄໃຟງ ຾ຖຝ຋ຸກ຃ຌ຺ ບໃ ຟຌ຾ຖທໄ ຽຂຟ຺ໄ ເ຅ແຈກໄ ຄ຺ ກຌພ 2.5 ຎຝຆຟກບຌ ຾ຖຝ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຂຝຍທຌກຟຌກຟຌທແິ ຅ຎຝກບຍຈທໄ ງຖຝຍຼຍທ຋ິ ກີ ຟຌ ຾ຖຝ ຂຌພໄ ຉບຌຉໃ ຟຄໂນຖທຄນຖຟງ ຂຝຍທຌ ກຟຌ ຾ຉໃ ຖຝຂຌພໄ ຉບຌຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຉໃ ກ່ ຟຌທແິ ຅຋ຄພ ຘຌິໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ຉບໄ ຄຖຝຽຖງີ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ຟ່ ຃ຌພ ຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ເຌຘໃ ທຌ ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຃ກື ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ ຾ຖຝ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ຎຝຆຟກບຌ ຾ຖຝ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຃຾ື ຓໃ ຌນງຄພ ? ຽຎພຌນງຄພ ຅ຝຉບໄ ຄຓກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌກໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ຝຘກຶ ຘຟທແິ ຅? ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຾ຖຝ ຅ຟ່ ຽຎພຌ຾ຌທເຈຉໃ ່ກຟຌທແິ ຅຾ຌທເຈ ຃ຟ່ ຊຟຓຉໃ ຟຄໂ ຽນໃ ົຟ຺ ຌຖີໄ ທໄ ຌຽຎພຌຎຝຽຈຌພ ຘຟ່ ຃ຌພ ຋ໃ ຏີ ູ ໄ ທແິ ຅຅ຝ ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ຝຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຽປຈພ ທແິ ຅. 2.5.1 ຃ທຟຓນຓຟງ ຾ຖຝ ຎຝຽຑຈຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຃່ຟທໃ ຟ ຎຝຆຟກບຌ (Population) ຋ໃ ຓີ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓນຓຟງທໃ ຟ ກໃ ຸຓ຋ຄພ ໝຈ຺ ຂບຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ີ ຉບໄ ຄ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ ຆໃ ຄຶ ບຟຈຽຎພຌຍຸກ຃ຌ຺ , ກໃ ຸຓຍຸກ຃ຌ຺ , ບຄ຺ ກຟຌນຌໃ ທງກຟຌຎ຺ກ຃ບຄ ຽຆໃ ຌພ : ຾ຂທຄ, ຽຓບື ຄ, ຍຟໄ ຌ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ນຖື ບຟຈຽຎພຌຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ບໃ ຌື ໂ ນຖື ຽຎພຌຘໃ ຄິ ຍໃ ຓ່ ຆີ ທີ ຈິ ຽຆໃ ຌພ : ທຈພ ຊຸ, ນຌິ , ຾ປໃ ຋ຟຈຉໃ ຟຄໂ ກແ່ ຈໄ ຆໃ ຄຶ ຓີ ຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈຽຍໃ ຄິ ຽນຌພ ຾ຖຝ ປຍພ ປູແໄ ຈໄ ຎຝຆຟກບຌຂບຄກຟຌທແິ ຅຅ຝຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຽຎພຌ຾ຍຍເຈ ຾ຍຍໜໃ ຄຶ ຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຂຟໄ ຄຉຌ຺ໄ ຃ທຌຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຾ຖຝ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຘ່ຟ ຃ຌພ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆຘໄ ຟ່ ຖຍພ ກຟຌທແິ ຅ຓນີ ຟົ ງຖກພ ຘຝຌຝຽຑໃ ບື ຃ທຟຓຘຝຈທກ຅ໃ ຄຶ ຅ຈພ ຾ຍໃ ຄຎຝຆຟກບຌ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ບບກຽຎພຌ 2 ຎຝຽຑຈ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຎຝຆຟກບຌ຾ຍຍ຅ຟ່ ກຈພ (Finite Population) ຎຝຆຟກບຌ຾ຍຍ຅ຟ່ ກຈພ ຃ື ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ີ ຏູທໄ ແິ ຅ ຘຟຓຟຈ຾຅ຄໄ ຌຍພ ຅ຟ່ ຌທຌຎຝຆຟກບຌແຈ຋ໄ ຄພ ໝຈ຺ ທໃ ຟຓ຅ີ ຟ່ ຌທຌ຋ໃ ຾ີ ຌໃ ຌບຌຽຎພຌຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ ຽຆໃ ຌພ : ຅ຟ່ ຌທຌ ຌກພ ປຼຌເຌ຾ຂທຄຘຝຖຝຍູຖ,ີ ຅ຟ່ ຌທຌຖຈ຺ ເຌ຾ຂທຄຎຝ຋ຸຓ຋ຟຌ,ີ ຅ຟ່ ຌທຌຍຟໄ ຌ ຾ຖຝຽຓບື ຄເຌຎຝຽ຋ຈ ແ຋ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 2) ຎຝຆຟກບຌ຾ຍຍຍໃ ່຅ຟ່ ກຈພ (Infinite Population) ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ຘຟຓຟຈ຾຅ຄໄ ຌຍພ ຅ຟ່ ຌທຌ ຎຝຆຟກບຌບບກຓຟແຈ຋ໄ ຄພ ໝຈ຺ ທໃ ຟຓດີ ໃ ູຽຎພຌ຅ຟ່ ຌທຌ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຽຎພຌຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ ຽຆໃ ຌພ : ຅ຟ່ ຌທຌຽຓຈພ ຆຟງ຋ໃ ດີ ໃ ູ ຽ຋ຄິ ນຟຈຍຟຄ຾ຘຌ ຅ຟ່ ຌທຌຎຟເຌຓຝນຟຘຝໝຸຈ ຅ຟ່ ຌທຌຏູຍໄ ຖ່ ຿ິ ຑກ຋ໃ ຆີ ຏືໄ ຝຖຈິ ຉຝຑຌພ ຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈພ ເຌ ຉຝນົຟຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄຎຝຆຟກບຌຽຑໃ ບື ກຟຌທແິ ຅ທໃ ຟ ຓ຃ີ ທຟຓກທຟໄ ຄນຖຟງຌບໄ ງ ຑຼຄເຈຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຂບຍຽຂຈກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌທແິ ຅ແທໄ ກທຟໄ ຄກ຅່ ຝຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຽປຈພ ເນຂໄ ບຍຽຂຈຂບຄຎຝຆຟກບຌກທຟໄ ຄຉຟຓແຎຈທໄ ງ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ເນກໄ ທຟໄ ຄນຖ຾ື ຃ຍນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ຃ທຌຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ຎຝ຿ນງຈ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ແຎເຆໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟກໃ ຼທກຍພ ຍຈ຺ ຍຟຈຂບຄຎຝ ຋ຟຌບຄ຺ ກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌຘໃ ທຌຍຟໄ ຌ຋ໃ ຓີ ຉີ ໃ ່຃ທຟຓຽຂຓພໄ ຾ຂຄຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌ ທແິ ຅ແທຘໄ ຝຽຑຟຝຑຌືໄ ຋ໃ ເີ ຌຍຟໄ ຌ຃ບຄນົທຄ ຾ຂທຄຎຝ຋ຸຓ຋ຟຌີ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຝ຾຃ຍ ຖຄ຺ ແຎ຃ບຍ຃ຸຓຘຝຽຑຟຝຎຝ຋ຟຌບຄ຺ ກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຘໃ ທຌຍຟໄ ຌ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌຍຟໄ ຌ຃ບຄນົທຄ ຾ຂທຄຎຝ຋ຸຓ຋ຟຌີ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ນຖື ກຟຌຘກຶ ຘຟຽຖໃ ບື ຄຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ ຾ຖຝ ຎຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ ຂບຄຘຝນຝກບຌກຟຌກຝຽຘຈ ຊຟໄ ຉບໄ ຄ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌທແິ ຅ຘຝຽຑຟຝເຌຑຟກກຟຄ ຎຝຆຟກບຌກ຅່ ຝ຃ບຍ຃ຸຓຘຝຽຑຟຝຘຝຓຟຆກິ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 114

ຘຝນຝກບຌກຟຌກຝຽຘຈ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌຑຟກກຟຄຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ . ຘ່ຟຖຍພ ຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄ຅ຟກກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຃:ື ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝ (Unit of Analysis) ເຌກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ກໃ ຟທ຃ຊື ຟໄ ຎຝຆຟກບຌຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຽຎພຌຍຸກ຃ຌ຺ ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຅ຝຉບໄ ຄຽຎພຌຍຸກ຃ຌ຺ ຊຟໄ ຎຝຆຟກບຌຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຽຎພຌນຌໃ ທງຄຟຌ ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຅ຝຉບໄ ຄຽຎພຌຖຝຈຍພ ບຄ຺ ກບຌ ນຖນື ຌໃ ທງ ຄຟຌຈທໄ ງ ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄນຌໃ ທງຄຟຌຉໃ ຟຄໂຓຟຘກຶ ຘຟ ຽຊຄິ ທໃ ຟຍຟຄຽ຋ໃ ບື ບຟຈ຅ຝຉບໄ ຄແຎ ຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ູຌນຖຘື ບຍຊຟຓນຖຘື ຟ່ ຑຟຈ຅ຟກຍຸກ຃ຝຖຟກບຌຂບຄນຌໃ ທງຄຟຌ຋ໃ ແີ ຈຊໄ ກື ຽຖບື ກຓຟຽຎພຌກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄກຉ່ ຟຓ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝຽຎພຌຘໃ ຄິ ຅ຟ່ ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຽຑຟຝ ຍຟຄ຃ຄພໄ ຑຍ຺ ທໃ ຟ ຄຟຌທແິ ຅ນົຟງບຌພ ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌແທດໄ ໃ ຟຄໜໃ ຄຶ ຽຆໃ ຌພ : ຎຝຆຟກບຌ ຃ື ບຄ຺ ກຟຌ ຾ຉໃ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ຌູ ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄກຍພ ຍໃ ່ແຈຓໄ ກີ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທພ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌແຈໄ ດໃ ຟຄ຾຋ໄ ຅ຄິ ຽຆໃ ຌພ : ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍຂບຄກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌ຋ຄພ ຎຝຽ຋ຈທໃ ຟຽຎພຌດໃ ຟຄເຈ ຾ຉໃ ກຍພ ແຎຘໃ ູຓຉທ຺ ດໃ ຟຄນຓໃ ູຍຟໄ ຌຓຟຑຼຄ຾ຂທຄຈຼທ ຾ຉໃ ບກີ 75 ຾ຂທຄຍໃ ່ຊກື ຽຖບື ກ ຘຝ຾ຈຄເນຽໄ ນຌພ ທໃ ຟຽຎພຌກຟຌ ຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ດີ ພຄຍໃ ຘ່ ຓ຺ ຍູຌ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 2.5.2 ຃ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄຎຝຆຟກບຌ ກຟຌທແິ ຅ຂບຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈເຈໂ ນຄົພ ຅ຟກ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຘ່ຟນທົ ຈ຾ຌທ຃ຈິ ຋ຈິ ຘຝຈີ ຾ຖຝ ຏຌ຺ ຄຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌຂບຄກຟຌທແິ ຅຾ຖທໄ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ນຖຟງບກີ ຎຝກຟຌໜໃ ຄຶ ກ຃່ ື ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌ ກຟຌ ຘກຶ ຘຟທແິ ຅ ຆໃ ຄຶ ຊຟໄ ຍໃ ຓ່ ກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟເນຓໄ ຃ີ ທຟຓຆຈພ ຽ຅ຌ ຅ຝຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌຽປຈພ ເນໄ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟຍໃ ຓ່ ຋ີ ຈິ ຋ຟຄ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌ ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຽຊຄິ ກຟຌຘຟ່ ນົທຈຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຝຍໃ ່ຓກີ ບບໄ ຓ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ກຟຌຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ບຟໄ ຄບຄິ ກຍ່ ໃ ຘ່ ຟຓຟຈຽປຈພ ແຈໄ ຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຍຌພ ນຟຉໃ ່຋ຄພ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ຾ຖຝ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກຂບຄກຟຌທແິ ຅ດໃ ຟຄນົກີ ຖຼໄ ຄຍໃ ່ແຈໄ ນຟກກໃ ຟທ຿ຈງຘຝນຖຸຍເຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຓີ ຃ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຑ່ຘຝນຖຸຍແຈໄ ຃ຽື ຑໃ ບື ເນຓໄ ກີ ບຍບບໄ ຓຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌກໃ ຼທກຍພ ຎຝຆຟກບຌ ຎຝຆຟກບຌບຟຈຽຎພຌຍຸກ຃ຌ຺ , ນຌໃ ທງຄຟຌ, ຑຈື , ຘຈພ , ທຈພ ຊຸ ຾ຖຝ ບໃ ຌື ໂ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌຆໃ ທງຽປຈພ ເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ປູທໄ ໃ ຟຎຝຆຟກບຌຂບຄກຟຌທແິ ຅ຎຝກບຍຈທໄ ງ ນງຄພ ຈທໄ ງ ຾ຖຝ ຍໃ ຋່ ຄພ ນຓຈ຺ ນງຄພ ຈທໄ ງ ຽຆໃ ຌພ : ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄ ຎຝຆຟຆຌ຺ ຋ໃ ຓີ ຉີ ໃ ກ່ ຟຌ ຽປຈພ ທຼກຂບຄຖຈພ ຊຝຍຟຌ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ຃ຎື ຝຆຟກບຌ຋ຄພ ຎຝຽ຋ຈ ນຖື ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟ ຎຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ ຾ຖຝ ຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍຂບຄກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌຄຟຌຂບຄ ຓຝນຟທ຋ິ ຝງຟແຖຂບຄຖຈພ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ຃ຓື ຝນຟທ຋ິ ຝງຟແຖຂບຄຖຈພ ຋ໃ ຓີ ດີ ໃ ູ຋ຄພ ໝຈ຺ ນຖທື ຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ີ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟຏຝຖຈິ ຉຝຑຌພ ນົບຈແຒຒຟໄ ຾ຍຍຒຖບູ ່ຽຕຈຽຆຌຍ່ຖຘິ ຈພ ຘຟຓຟຈເຆໄ ຄຟຌຉຟຓຽຎ຺ຟໄ ໝຟງ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຃ື 12,000 ຆໃ ທ຺ ຿ຓຄ ນຖຍື ໃ ່ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ ຃ື ນບົ ຈແຒຒຟໄ ຾ຍຍ ຒຖບູ ຽ່ ຕຈຽຆຌ຋ໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈພ ຏຝຖຈິ ຂຌຶໄ ຋ຄພ ໝຈ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ເຌກຟຌທແິ ຅ ຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄຎຝຆຟກບຌເນຓໄ ຃ີ ທຟຓ຾຃ຍຖຄ຺ ແຈຽໄ ຑໃ ບື ເນໄ ຘບຈ ຃ໃ ບຄກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ແຖງຝຽທຖຟ຾ຖຝຄຍ຺ ຎຝຓຟຌ ຽຆໃ ຌພ ຾຋ຌ຋ໃ ຅ີ ຝຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 115

ຎຝຆຟຆຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ຎຝຽ຋ຈ ຏູທໄ ແິ ຅ບຟຈ຅ຝ຅ຟ່ ກຈພ ຂບຍຽຂຈຘຝຽຑຟຝຑຌືໄ ຋ໃ ເີ ຈຑຌືໄ ຋ໃ ໜີ ໃ ຄຶ ກແ່ ຈໄ ຽຆໃ ຌພ ກຸຄຽ຋ຍຓຝນຟ ຌຝ຃ບຌ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຘ່ຟນົທຈຂຓ່ໄ ູຌຓ຋ີ ຈິ ຋ຟຄ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌ ຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌ ຅ຝ ຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຽປຈພ ເນໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຘ່ຟນທົ ຈຂ່ຓໄ ູຌຘຝຽຑຟຝ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌຂບຍຽຂຈຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ແີ ຈຊໄ ກື ກຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຿ຈງ຋ໃ ດີ ໃ ູຌບກຽໜບື ຂບຍຽຂຈຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຏູທໄ ແິ ຅ກ຅່ ຝຍໃ ່ຽຂຟ຺ໄ ແຎຈ່ຟຽຌຌີ ກຟຌຘ່ຟນທົ ຈຂ່ຓໄ ຌູ ຽຆໃ ຌພ ຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຘຝຽຑຟຝ ຓຝນຟທ຋ິ ຝງຟແຖຂບຄຖຈພ ຍໃ ່຋ຄພ ນຓຈ຺ ຓຝນຟທ຋ິ ຝງຟຖງພ ຽບກກຝຆຌ຺ ຘກຶ ຘຟຘຝຽຑຟຝນບົ ຈ ຒ຺ຌບຽ່ ຕຈຽຆຌ຋ໃ ຍີ ຖ່ ຘິ ຈພ ຉຌ຺ ຽບຄຏຝຖຈິ ຂຌຶໄ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຍໃ ່຋ຄພ ນຓຈ຺ ຋ໃ ຏີ ຝຖຈິ ຅ຟກຍ່ຖຘິ ຈພ ຃ໃ ູ຾ຂໃ ຄ ຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຘຝນຖຸຍ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຾ຖຝກຟຌຘຝນຖຸຍບຟໄ ຄບຄິ ຏຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟຘຟຓຟຈຽປຈພ ແຈໄ ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ຓກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌ ຌບກຽໜບື ຅ຟກ຅ຝຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຘ່ຟນົທຈຂ່ຓໄ ູຌຍໃ ຓ່ ຋ີ ຈິ ຋ຟຄ຾ຖທໄ ງຄພ ຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຽປຈພ ເນໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈ຅ຝຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ດືຌດພຌແຈທໄ ໃ ຟຏຌ຺ ຄຟຌທແິ ຅ຓຉີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄຽຆໃ ບື ຊແື ຈໄ ຆໃ ຄຶ ເຌກຟຌທແິ ຅ຽປຟ຺ ປຼກ ທໃ ຟ ຍຌພ ນຟຂບຄກຟຌຂຟຈ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ (Internal ity) ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຽຊຄິ ກຟຌ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘຟຓຟຈ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎຽຎພຌ ຂຘ່ໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ທ຺ ແຎແຈໄ ຆໃ ຄຶ ເຌກຟຌທແິ ຅ຽປຟ຺ ປຼກທໃ ຟຍຌພ ນຟຂບຄ ກຟຌຂຟຈ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກ (External Validity) 2.5.3 ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຃ຟ່ ທໃ ຟ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sample or Sampling Group) ເຌກຟຌທແິ ຅ໝຟງຽຊຄິ ກໃ ຸຓ຋ໃ ີ ຊກື ຽຖບື ກ຅ຟກ ຎຝຆຟກບຌຂຌຶໄ ຓຟຽຎພຌຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌເຌກຟຌຘກຶ ຘຟ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ,ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຃ື ຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ, ຏຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຃ທຌຽຎພຌ ຏຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຟກຎຝຆຟກບຌຈທໄ ງຽຆໃ ຌພ ກຌພ , ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຉບໄ ຄຓບີ ຄ຺ ຎຝຝກບຍ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ 2 ຎຝກຟຌ຃:ື 1) ທ຋ິ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ 2) ຂຝໜຟຈກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຉບໄ ຄຽຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌ຋ໃ ຈີ ຂີ ບຄຎຝຆຟກບຌ ຅ຝຽນຌພ ທໃ ຟ ບຄ຺ ຎຝກບຍນົຄພ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ດໃ ຟຄດໃ ິຄຉໃ ່ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈໄ ຽຑຟຝຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຘໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຾ຖທໄ ແຈກໄ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຍີ ໃ ຘ່ ຟຓຟຈຽຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌແຈ຅ໄ ຝຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ຂບຄກຟຌຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ, ຋ຄພ ຌຽີໄ ຑຟຝຽຓໃ ບື ຏູທໄ ແິ ຅ແຈຘໄ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຍໃ ່ທໃ ຟ຅ຝ ເຆ຿ໄ ຈງທ຋ິ ກີ ຟຌ ເຈຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຾ຖທໄ ຏູທໄ ແິ ຅ບຟຈຽປຈພ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ູຌ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຌຌພໄ ກຟຌ ຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ກເ່ ຆກໄ ຟຌຑຌພ ຌຟ ຾ຖຝ ບຝ຋ຍິ ຟງ ຍຌ຺ ຑຌືໄ ຊຟຌຂບຄຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ຓີ ຟ຅ຟກ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ກຖໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅຋ຄພ ນຓຈ຺ ຽຊຄິ ກຟຌຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ຾ຍຍບຝຌຸຓຟຌກຍພ ແຎຽຑໃ ບື ບຝ຋ຍິ ຟງ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ ຂບຄ ຎຝຆຟກບຌກ຅່ ຝຽກຈີ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌຉຟຓແຎຈທໄ ງ. ເຌນກົພ ກຟຌຂບຄກຟຌຘໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຏູທໄ ຅ິ ງພ ຉບໄ ຄ຃່ຟຌຄຶ ຽຊຄິ ນຌໃ ທງກຟຌ ທຽິ ຃ຟຝຂບຄຎຝຆຟກບຌດໃ ູຘຝຽໝຽີ ຆໃ ຌພ ກຌພ ຽຑໃ ບື ເນປໄ ູທໄ ໃ ຟນຌໃ ທງຂບຄກຟຌທຽິ ຃ຟຝຽຎພຌຍຸກ຃ຌ຺ , ກໃ ຸຓຍຸກ຃ຌ຺ , ຽຂຈ ຑຌືໄ ຋ໃ ,ີ ນຌໃ ທງຄຟຌ, ນຌໃ ທງກຟຌຎ຺ກ຃ບຄ, ຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ນຖື ທຈພ ຊຸ, ກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຉບໄ ຄຽປຈພ ເນແໄ ຈໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຓີ ຘີ ຈພ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຑີ ຼຄຑ່ ຾ຖຝ ຓ຃ີ ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຘີ ຝ຋ບໄ ຌ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຎຝຆຟກບຌແຈຽໄ ຎພຌດໃ ຟຄຈີ ຽຆໃ ຌພ : ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ກຟຌຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌຂບຄຑຌກພ ຄຟຌເຌບຄ຺ ກບຌກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຘໃ ທຌຉທ຺ ຽຓບື ຄ, ນຌໃ ທງກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ຍື ຸກ຃ຌ຺ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຑຝຌກພ ຄຟຌ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌບຄ຺ ກບຌກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຘໃ ທຌຉທ຺ ຽຓບື ຄຆໃ ຄຶ ຓີ 100 ບຄ຺ ກບຌ, ຾ຉໃ ຏູທໄ ແິ ຅ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟກ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎຆໃ ຄຶ ຓ຅ີ ຟ່ ຌທຌຽຊຄິ 2,000 ຃ຌ຺ ຆໃ ຄຶ ເຌ຅ຟ່ ຌທຌ຃ຌ຺ 2,000 ຃ຌ຺ ຌຌພໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 116

ກຍພ ຽຎພຌຑຝຌກພ ຄຟຌ຋ໃ ຓີ ຟ຅ຟກບຄ຺ ກບຌຑຼຄ 5 ຃ຌ຺ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ກຟຌຘຝນຸົຍຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ເຌ ຍຌພ ນຟຂບຄ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄ ຉຄ຺ ຑຟງເຌ ຾ຖຝ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄຉຄ຺ ຑຟງຌບກຽກຈີ ຂຌຶໄ . 2.5.4 ຃ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຿ຈງຎ຺ກກຝຉກິ ຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ຄຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ູຌຌຌພໄ ຘຟຓຟຈຽປຈພ ແຈໄ 2 ຾ຌທ຋ຟຄ ເນງໃ ໂ ຃:ື 1) ຾ຌທ຋ຟຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ຸກນຌໃ ທງຂບຄຎຝຆຟກບຌ (Census) ຽປຈພ ແຈ຿ໄ ຈງຽຓໃ ບື ກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌ ຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌແຈ຾ໄ ຖທໄ , ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ູຌ຅ຟກ ຋ຸກນຌໃ ທງຂບຄ ຎຝຆຟກບຌ຿ຈງຍໃ ່ຓກີ ຟຌດ຺ກຽທຌພໄ ຽຆໃ ຌພ : ຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄຈ່ຟຽຌຌີ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟກ ຋ຸກນຌໃ ທງ ຄຟຌຂບຄຖຈພ ຊຝຍຟຌ ຿ຈງກຟ່ ຌຈ຺ ທໃ ຟ຅ຝເຆ຾ໄ ຌທ຋ຟຄຘກຶ ຘຟ຅ຟກ຋ຸກນຌໃ ທງຂບຄຎຝຆຟຆຌ຺ ຏູທໄ ແິ ຅ກ຅່ ຝ ຉບໄ ຄ ຽກຍພ ຂ່ຓໄ ູຌ຅ຟກຎຝຆຟຆຌ຺ ຋ຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ຎຝຽ຋ຈ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ , ຆໃ ຄຶ ກຟຌເຆ຾ໄ ຌທ຋ຟຄເຌຖກພ ຘຝຌຝຌຓີໄ ຋ີ ຄພ ຂ່ຈໄ ຂີ ່ຽໄ ຘງ ກໃ ຟທ຃ື ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ຿ຈງເຆ຾ໄ ຌທ຋ຟຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ຸກນຌໃ ທງຂບຄຎຝຆຟກບຌ ນຖື ຋ໃ ປີ ຼກບກີ ຆໃ ື ໜໃ ຄຶ ທໃ ຟກຟຌຽປຈພ ຘ່ຟຓຝ຿ຌ ຅ຝຽປຈພ ເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈປູ຃ໄ ໃ ຟ຅ຄິ ຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟແຈ,ໄ ຆໃ ຄຶ ເຌ ຋ຟຄ ຘຝຊຉິ ປິ ຼກ຃ໃ ຟຑຟຕຟຓຽິ ຉີ (Parameter) ຾ຉໃ ກຓ່ ຂີ ່ຽໄ ຘງ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຃ື ເຌ຋ຟຄຎຝຉຍິ ຈພ ຘຟຓຟຈຽປຈພ ແຈງໄ ຟກ ຋ໃ ຅ີ ຝ ຉບໄ ຄນຟເນແໄ ຈ຃ໄ ຍ຺ ຋ຸກນຌໃ ທງຂບຄຎຝຆຟກບຌ ນຖື ຊຟໄ ຽປຈພ ແຈກໄ ຅່ ຝຽຘງຽທຖຟ ຾ຖຝ ຄຍ຺ ຎຝຓຟຌນຖຟງ. 2) ຾ຌທ຋ຟຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຟກກຸຟຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sample Survey) ຽປຈພ ແຈ຿ໄ ຈງຽຓໃ ບື ຓກີ ຟຌ ກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຆຟກບຌຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌແຈ຾ໄ ຖທໄ ເຌຂຌພໄ ຉບຌຉໃແ່ ຎຏູທໄ ຅ິ ງພ ຉບໄ ຄເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓຽຑໃ ບື ຽຖບື ກ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sampling Methods) ຽຑໃ ບື ຘໃ ຸຓຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ເນໄ ແຈໄ ຓຟຆໃ ຄຶ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຈີ ແີ ຈ.ໄ ຅ຟກຌຌພໄ ຏູທໄ ແິ ຅ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ູຌ ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຌຌພໄ ຆໃ ຄຶ ຾ຌທ຋ຟຄຌຓີໄ ກພ ຅ຝຊກື ຌຟ່ ຓຟເຆກໄ ຌພ ນຖຟງເຌກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ, ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ ຽຎພຌທ຋ິ ຋ີ ໃ ຘີ ຝຈທກຍໃ ່ເຆແໄ ຖງຝຽທຖຟ ຾ຖຝ ຄຍ຺ ຎຝຓຟຌນຖຟງຽໝບື ຌກຍພ ຾ຌທ຋ຟຄ຋່ຟບຈິ , ຾ຉໃ ຾ຌທ຋ຟຄຌຓີໄ ຂີ ່຅ໄ ຟ່ ກຈພ ຋ໃ ຘີ ຟ່ ຃ຌພ ຃ື ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຍໃ ແ່ ຈ຃ໄ ໃ ຟ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຅ຟກຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຎຝຆຟກບຌ, ຾ຉໃ ຅ຝແຈ຃ໄ ໃ ຟ຅ຟກຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຆໃ ຄຶ ເຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ປິ ຼກທໃ ຟ: ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ິ (Statistics) ດໃ ຟຄເຈກຉ່ ຟຓ ຍໃແ່ ຈໝໄ ຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ຃ໃ ຟຎຝຓຟຌ ນຖື ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ຈິ ໃ ຄພ ກໃ ຟທ຅ຝຍໃ ຓ່ ຃ີ ຸຌຌຝຑຟຍ ນຖື ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈຽໄ ໝບື ຌກຍພ ຃ໃ ຟຑຟຕຟຓຽິ ຉ,ີ ຾ຉໃ ເຌກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ທຆິ ຟ ກຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຘິ ຟຓຟຈ຋ໃ ຅ີ ຝເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌຉໃ ຟຄ ໂ ເຌກຟຌຘຟໄ ຄ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈຂໄ ບຄຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ແີ ຈຓໄ ຟ ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄແຈໄ ຾ຖຝ ຘຟຓຟຈຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ບຟໄ ຄບຄິ ຅ຟກ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄກຍພ ແຎຽຑໃ ບື ບຝ຋ຍິ ຟງ ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຎຝຆຟກບຌແຈ.ໄ 2.5.5 ທ຋ິ ກີ ຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈຏໄ ຌ຺ ກຄ຺ ກຍພ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄແຈ຅ໄ ຟກກຟຌຘກຶ ຘຟກຍພ ຎຝຆຟກບຌ ຾ຉໃ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຓຂີ ຅່ໄ ຟ່ ກຈພ ເຌກຟຌຘກຶ ຘຟກຍພ ຎຝຆຟກບຌ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຟກ ຎຝຆຟກບຌຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌ຋ໃ ຈີ ຂີ ບຄຎຝຆຟກບຌຘຟ່ ນຖຍພ ເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຌີ ກພ ທແິ ຅ ຋ຄພ ນຟົ ງຌຟ່ ຓຟເຆກໄ ຌພ ດໃ ຟຄນຖທຄນຖຟງ, ທ຋ິ ກີ ຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຟກຎຝຆຟກບຌຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ທ຋ິ ີ ຃:ື 1) ກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຿ຈງເຆ຋ໄ ຈິ ຘຝຈ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌ (Probability Sampling) ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 117

2) ກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຿ຈງຍໃ ເ່ ຆ຋ໄ ຈິ ຘຝຈ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌ (Non Probability Sampling) ຽຎພຌກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຋ີ ຸກນຌໃ ທງຂບຄຎຝຆຟກບຌຓ຿ີ ບກຟຈຊກື ຽຖບື ກຍໃ ່ຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ຾ຖຝ ຏູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ນຖື ຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ຿ບກຟຈ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄແຈ.ໄ 2.6 ຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຖຝ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ຃ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊຂື ບຄຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຓນີ ຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຘໃ ຄິ ເຈ ຽຎພຌ຃ຟ່ ຊຟຓ຋ໃ ີ ຓກພ ແຈງໄ ຌິ ແຈຒໄ ພຄຘຝຽໝີ ຓ຃ີ ຟ່ ກໃ ຟທທໃ ຟ “ຽນຈ ຾ຖຝ ຎພຈແ຅຋ໃ ຈີ ຃ີ ທຌຌຟ່ ແຎຘໃ ູຏຌ຺ ຋ໃ ຈີ ຈີ ທໄ ງ” ຘຟຓຟຈຌຟ່ ຓຟຽຎພຌກບຍ ເຌກຟຌຉບຍ຃່ຟຊຟຓຈໃ ຄພ ກໃ ຟທແຈໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ , ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຓີ ີ ຃ທຟຓ ຘບຈ຃ໃ ບຄຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ , ຋ຸກຂຌພໄ ຉບຌຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນແໄ ຈຏໄ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ບບກຓຟ ຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ ຋ຄພ ຘຌິໄ , ຾ຉໃ ຘໃ ຄິ ໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຓີ ຌີ ຟ່ໄ ໜກພ ຉໃ ຃່ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖຝ ຃ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊຂື ບຄຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ ຘໃ ຄິ ຌຌພໄ ຃ື ຂ່ຓໄ ູຌ, ຋ຄພ ຌີໄ ຽຑຟຝທໃ ຟຂຓ່ໄ ູຌ ຃ື ຽນຈ ນຖື ຎພຈແ຅ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎຘໃ ູຏຌ຺ ຃ື ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຊຟໄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຈີ ຏຌ຺ ກຟຌທິ ຅ງພ ຃ທຌຈີ ຾ຖຝ ຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊແື ຎຈທໄ ງ ຂ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ຈີ ຃ີ ທຌຽກຈີ ຅ຟກຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ນຖື ຽ຃ໃ ບື ຄຓຽື ກຍພ ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຈີ .ີ 2.6.1 ຃ທຟຓນຓຟງ ຾ຖຝ ຎຝຽຑຈຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ຂ່ຓໄ ູຌ (Data) ຃ື ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟເຈ ຍຌພ ນຟໜໃ ຄຶ ຿ຈງ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຅ຝຊກື ຌຟ່ ຓຟທຽິ ຃ຟຝ ນຖື ຖທຍຖທຓຽຎພຌຂຘ່ໄ ຝນຖຸຍ ນຖື ຂ່ງໄ ຸຈຉິ ຂບຄ ຍຌພ ນຟ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄແຈນໄ ົຟງຎຝຽຑຈຉຟຓຽກຌຉໃ ຟຄ ໂ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຽຓໃ ບື ເຆຖໄ ກພ ຘຝຌຝຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ຽຎພຌຽກຌ ຅ຝ຾ຍໃ ຄຂ່ຓໄ ຌູ ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ຆຝຌຈິ ຃ື (1) ຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌ (Quantitative Data) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ີ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຅ຟ່ ຌທຌ ນຖື ຂຝໜຟຈຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຌຌພໄ ໂ ທໃ ຟຓນີ ຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ ຂ່ຓໄ ຌູ ຈຟໄ ຌຎຝຖຓິ ຟຌຘຟຓຟຈ ທຈພ ບບກຓຟຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກແຈ.ໄ (2) ຂຓ່ໄ ຌູ ຾ຍຍ຃ຸຌຌຝຑຟຍ (Qualitative Data) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ີ ກໃ ຼທ ຂບໄ ຄກຍພ ຃ຸຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຌຌພໄ ໂ ຋ໃ ຍີ ໃ ຄ຺ ຍບກຽຎພຌປູຍ຾ຍຍ຃ຸຌຌຝຑຟຍ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘຟຓຟຈທຈພ ບບກຓຟ ຽຎພຌຎຝຖຓິ ຟຌແຈ,ໄ ຾ຉໃ ບຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ຃ໃ ຟບບກຓຟຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກແຈ຾ໄ ຉໃ ຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓນຓຟງເຌ຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌ຾ຉໃ ຎຝ ກຟຌເຈ. 2) ຽຓໃ ບື ເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌແຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຂຓ່ໄ ຌູ ຽຎພຌຽກຌ ຅ຝ຾ຍໃ ຄຂ່ຓໄ ູຌບບກຽຎພຌ 2 ຆຝຌຈິ ຃:ື (1) ຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຍີ ໃ ຉ່ ບໄ ຄຏໃ ຟຌກຟຌ຾ຎ຃ທຟຓ (Objective Data) ຽຎພຌ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ີ ຽຂຟ຺ໄ ເ຅ ນຖື ປຍພ ປູແໄ ຈກໄ ຄ຺ ກຌພ ຍໃ ຉ່ ບໄ ຄຏໃ ຟຌກຟຌ຾ຎ຃ທຟຓນຓຟງ, ຂ່ຓໄ ຌູ ຖກພ ຘຝຌຝຌຓີໄ ກພ ຓ຃ີ ໃ ຟຽຎພຌຉທ຺ ຽບຄ ຋ໃ ຍີ ບກ ຃ທຟຓນຓຟງເຌ຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌ ຽຆໃ ຌພ : ຌຟ່ໄ ໜກພ ຂບຄຽຈກພ ຌບໄ ງ຋່ຟບຈິ ຽກຈີ ຽຑຈຆຟງຘຝຽຖໃ ງຽ຋ໃ ຟ຺ ກຍພ 2,800 ກຕຟຓ, ບຟງຸ ຂບຄຑຌກພ ຄຟຌບຄ຺ ຃ກບຌກຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຘໃ ທຌຉທ຺ ຽຓບື ຄ຿ຈງຘຝຽຖໃ ງຽ຋ໃ ຟ຺ ກຍພ 27.45 ຎີ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ (2) ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄຏໃ ຟຌກຟຌ຾ຎ຃ທຟຓ (Subjective Data) ຽຎພຌ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ແີ ຈໄ ຅ຟກກຟຌຉຈພ ຘຌິ ປໃ ທຓກຌພ ຂບຄຏູຽໄ ກຍພ ຂ່ຓໄ ຌູ ຘໃ ທຌນຖຟງຓກພ ຽຎພຌຂ່ຓໄ ຌູ ເຌ຾ຍຍ຃ຸຌຌຝຑຟຍ ຽຆໃ ຌພ : ກຟຌ຾ຎ ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄກຟຌນທ຺ ຽຖຟຝ຾ຖທໄ ປບໄ ຄແນຂໄ ບຄຽຑໃ ບື ຌປໃ ທຓຄຟຌ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 3) ຽຓໃ ບື ເຆ຾ໄ ນໃ ຄົ ຋ໃ ຓີ ຟຂບຄຂ່ຓໄ ູຌຽຎພຌຽກຌ ຅ຝ຾ຍໃ ຄຂ່ຓໄ ູຌບບກຽຎພຌ 3 ຆຝຌຈິ ຃ື ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 118

(1) ຂຓ່ໄ ູຌກໃ ຼທກຍພ ຍຸກ຃ຌ຺ (Personal Data) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ີ ກໃ ຼທກຍພ ຉທ຺ ຍຸກ຃ຌ຺ ຽຆໃ ຌພ : ຽຑຈ, ບຟຆຍີ , ບຟງຸ, ທຸຈ຋ກິ ຟຌຘກຶ ຘຟ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . (2) ຂ່ຓໄ ູຌກໃ ຼທກຍພ ຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ (Environmental Data) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓ ຽຆໃ ຌພ : ຘຝຑຟຍນບໄ ຄຽປຈພ ກຟຌ, ຘຝຑຟຍ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ , ຆຸຓຆຌ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . (3) ຂຓ່ໄ ູຌກໃ ຼທກຍພ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ (Behavioral Data) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທ ຂບໄ ຄກຍພ ຓຝຌຸຈ ຆໃ ຄຶ ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 3 ຈຟໄ ຌ ຃.ື  ຂ່ຓໄ ຌູ ຈຟໄ ຌ຃ທຟຓ຃ຈິ (Cognitive Domain) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ຃ທຟຓຊຝນຌຈພ , ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ຃ທຟຓປູ,ໄ ຃ທຟຓ຃ຈິ ,຃ທຟຓຘຟຓຟຈ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ຋ຟຄຘຝນຓບຄ ຽຆໃ ຌພ : ຘຝຉຎິ ພຌງຟ  ຂ່ຓໄ ຌູ ຈຟໄ ຌບຟຖຓ຺ (Affective Domain) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ, ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍພ ຃ທຟຓ ປູຘໄ ກຶ ຌກຶ ຃ຈິ ຽຆໃ ຌພ ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຉໃ ຘ່ ໃ ຄິ ຉໃ ຟຄ ໂ ຾ຖຝ  ຂ່ຓໄ ຌູ ຈຟໄ ຌກຟຌກຝ຋່ຟ (Psychomotor domain) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທ ກຍພ ກຟຌຘຝ຾ຈຄບບກ ນຖື ກຟຌຎຝຉຍິ ຈພ ຽຆໃ ຌພ : ຃ທຟຓ຾ຓໃ ຌດ່ຟເຌກຟຌງຄິ ຎືຌ, ກຟຌ຿ງຌຖູກຍຟຈຘຝ ຽກຈຍບຌຖຄ຺ ນໃ ທຄ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 2.6.2 ຆຝຌຈິ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ຓນີ ຖທຄນຖຟງນຟົ ງຆຝຌຈິ ຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈຽຖບື ກເຆເໄ ນຽໄ ໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ກຟຌ ຽກຍພ ຂ່ຓໄ ູຌຘຟ່ ນຖຍພ ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟ, ກຟຌຌຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ແຎເຆຏໄ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟຖຟງຖຝບຼຈຉໃ ຟຄ ໂ ຂບຄ ຉທ຺ ຾ຎ, ຎຝຽຑຈຂບຄຂ່ຓໄ ູຌ, ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ . ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ບຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈໄ 2 ຎຝ ຽຑຈ ຃:ື ຾ຍໃ ຄຉຟຓທ຋ິ ກີ ຟຌຘຟໄ ຄ ຾ຖຝ ຾ຍໃ ຄຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝກຟຌເຆຄໄ ຟຌ. 1) ຾ຍໃ ຄຉຟຓທ຋ິ ກີ ຟຌຘຟໄ ຄ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ຾ຍຍ ຃:ື (1) ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຾ຍຍຓຟຈຉຝຊຟຌ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຾ຖຝ ທ຋ິ ກີ ຟຌຘຟໄ ຄດໃ ຟຄຽຎພຌ ຖຝຍຍ຺ , ຓກີ ຟຌຌຟ່ ແຎ຋ຈ຺ ຖບຄເຆຽໄ ຑໃ ບື ທຽິ ຃ຟຝນຟ຃ຸຌຌຝຑຟຍ ຾ຖຝ ຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓຌື ຌພໄ ກໃ ບຌຌຟ່ ແຎ ເຆທໄ ຈພ ຅ຄິ , ຽ຃ໃ ບື ຄຓຘື ່ຟນຖຍພ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຌຓີໄ ຋ີ ຄພ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ຟຄຈຟໄ ຌທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຾ຖຝ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ. (2) ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຾ຍຍຘຝຽຑຟຝກຈິ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ຘີ ຟໄ ຄຂຌຶໄ ຓຟຽຑໃ ບື ເຆຘໄ ກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຽຖໃ ບື ຄເຈ ຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ຆໃ ຄຶ ຽຓໃ ບື ແຈຏໄ ຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ຾ຖທໄ ກ຅່ ຝຍໃ ຊ່ ກື ຌຟ່ ຓຟເຆບໄ ກີ , ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຈພ ກ່ ຓີ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈຖໄ ຝຈຍພ ໜໃ ຄຶ ຾ຖຝ ຊຟໄ ຓກີ ຟຌຎພຍຎຸຄ ຾ຖຝ ຑຈພ ຋ຝຌຟດໃ ຟຄຉໃ ່ຽຌໃ ບື ຄ຾ຖທໄ ບຟຈແຈຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຋ໃ ີ ຽຎພຌ ຓຟຈຉຝຊຟຌແຈ.ໄ 2) ຾ຍໃ ຄຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝກຟຌເຆຄໄ ຟຌ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ບບກແຈໄ 2 ຎຝຽຑຈ ແຈ຾ໄ ກໃ (1) ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຋ໃ ເີ ຆກໄ ຍພ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ນຌໃ ທງ, ຘຈພ ຘໃ ທຌກຟຌທຈພ ຾ຖຝ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ເີ ຆແໄ ທແໄ ຈດໄ ໃ ຟຄ຾ຌໃ ຌບຌຆຈພ ຽ຅ຌ, ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຅ິ ງພ ຾ຍຍຌຏີໄ ູທໄ ຅ິ ງພ ຍໃ ່຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄ ຘຟໄ ຄຂຌຶໄ ຓຟ ເຆຽໄ ບຄ, ຓ຃ີ ທຟຓ຾ຓໃ ຌດ່ຟ ຾ຖຝ ຓ຃ີ ທຟຓຊກຶ ຉບໄ ຄເຌກຟຌທຈພ ຘູຄ, ເຏເຆ຅ໄ ຝແຈຏໄ ຌ຺ ກຟຌທຈພ ຋ໃ ຍີ ໃ ຾່ ຉກ ຉໃ ຟຄກຌພ (2) ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຓຝຌຸຈຽຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓີ ຽ຃ໃ ບື ຄຓເື ຈ ໂ ທຈພ ຃ໃ ຟ ບບກຓຟແຈດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄ຃ຄ຺ ຽຘຌພໄ ຃ຄທຟ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຎຝຽຑຈຌີໄ ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓ ນງຸຄໄ ງຟກ, ຓ຃ີ ທຟຓຆຍພ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 119

ຆບໄ ຌເຌກຟຌຌຟ່ ແຎເຆຽໄ ກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຾ຖຝ ຂ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ຽີ ກຍພ ຖທຍຖທຓແຈ຅ໄ ຝຓ຃ີ ທຟຓ ຊກື ຉບໄ ຄເຌຆໃ ທຄ ແຖງຝຽທຖຟໜໃ ຄຶ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄບຟແຘບຄ຺ ຎຝກບຍນົຟງ ໂ ດໃ ຟຄເຌກຟຌຌ່ຟ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຌແີໄ ຎເຆໄ ແຈໄ ຾ກໃ ຎຝຘຍ຺ ກຟຌຂບຄຏູທໄ ແິ ຅, ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ, ຆໃ ທຄຽທຖຟ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄຓແື ຎເຆ,ໄ ແຖງຝຽທຖຟ, ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຽກຍພ ຂ່ຓໄ ູຌ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຖີໄ ທໄ ຌຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌຌຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຎຝຽຑຈຌີໄ ແຎເຆ.ໄ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌຘ່ຟນຖຍພ ຍກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟ, ຋ຟຄ ຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ບຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຈໄ ໃ ຄພ ຌ:ີໄ - ກຟຌຘຄພ ຽກຈ (Observation) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ຅ີ ຝຉບໄ ຄເຆຉໄ ທ຺ ຍຸກ຃ຌ຺ ຆໃ ຄຶ ເຌ຋ໃ ຌີ ຃ີໄ :ື ຉທ຺ ຂບຄຏູທໄ ແິ ຅ຽບຄຓຟ ຽປຈພ ນຌຟໄ ຋ໃ ເີ ຌກຟຌທຈພ ຿ຈງເຆນໄ ູ ຾ຖຝ ຉຟຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓຘື ຟ່ ຃ຌພ ເຌກຟຌຉຈິ ຉຟຓ, ຽຐ຺ຟໄ ຘຄພ ຽກຈ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຍຸກ ຃ຌ຺ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຾ຖທໄ ຋ຟ່ ກຟຌ຅ຈ຺ ຍຌພ ຋ກຶ ຂ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ແີ ຈແໄ ທຎໄ ບໄ ຄກຌພ ກຟຌຖຓື ຘໃ ຄິ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກ ກຟຌຘຄພ ຽກຈ ກໃ ບຌ ກຟຌຍຌພ ຋ກຶ ຃ທຌຓກີ ຟຌຉ຃ີ ທຟຓນຓຟງຂບຄຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຑຟງນົຄພ ກຟຌຘຄພ ຽກຈ຾ຉໃ ຍໃ ຃່ ທຌ ຉ຃ີ ທຟຓນຓຟງເຌຂຝຌຝ ຋ໃ ກີ ຟ່ ຖຄພ ກຟຌຘຄພ ຽກຈ ຾ຖຝ ຏູຘໄ ຄພ ຽກຈ ນຖື ທແິ ຅ຉບໄ ຄຍໃ ຖ່ ຓື ທໃ ຟຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ກຟຌຘຝ຾ຈຄບບກ຋ໃ ີ ຘຄພ ຽກຈຌຌພໄ ຅ຝຉບໄ ຄ ຽຎພຌຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ຅ິ ງພ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ. ກຟຌຘຄພ ຽກຈບຟຈຉບໄ ຄເຆໄ ນຖື ຍໃ ເ່ ຆ຃ໄ ທຟຓປູຘໄ ກຶ ຌກຶ ຃ຈິ ຂບຄຏູຘໄ ຄພ ຽກຈກແ່ ຈ,ໄ ກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌຈທໄ ງ ກຟຌ ຘຄພ ຽກຈ ຏູທໄ ຅ິ ງພ ຉບໄ ຄຓກີ ຟຌທຟຄ຾ຏຌຖໃ ທຄໜຟໄ ນຖື ຃ທຌຓກີ ຟຌຐຶກຆບໄ ຓກຟຌຘຄພ ຽກຈຆ່ຟໄ ນົຟງ ໂ ຽ຋ໃ ບື ຾ຖຝ ຃ທຌຓ຾ີ ຍຍຎຝກບຍເຌກຟຌຘຄພ ຽກຈ ຾ຖຝ ຉບໄ ຄຍໃ ່ເນຏໄ ູຊໄ ກື ຘຄພ ຽກຈປູຉໄ ທ຺ ທໃ ຟຓຏີ ູກໄ ຟ່ ຖຄພ ຽຐ຺ຟໄ ຓບຄດໃ ູ ຽຑໃ ບື ຍໃ ເ່ ນກໄ ຟຌ ຘຄພ ຽກຈຌຌພໄ ບບກຌບກຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ, ຃ທຌເຆຽໄ ທຖຟເຌກຟຌຘຄພ ຽກຈຆໃ ທຄຘຌພໄ ໂ ຍໃ ຃່ ທຌເນຈໄ ຌ຺ ຽກຌີ ແຎ ຾ຖຝ ຃ທຌຓຏີ ູປໄ ໃ ທຓຘຄພ ຽກຈດໃ ຟຄຌບໄ ງ 2 ຃ຌ຺ ຘຄພ ຽກຈຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ເຌຽຖໃ ບື ຄຈຼທກຌພ , ປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌຘຄພ ຽກຈ ບຟຈ ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 2 ຾ຍຍ ຃:ື ກ. ກຟຌຘຄພ ຽກຈ຿ຈງກຄ຺ (Direct Observation) ຽຎພຌກຟຌຘຄພ ຽກຈຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄ ກຸຟຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຾ຉໃ ຖຝ ຃ຌ຺ ຿ຈງຉທ຺ ຏູຘໄ ຄພ ຽກຈ ນຖື ຏູທໄ ແິ ຅ຽບຄ. ຂ. ກຟຌຘຄພ ຽກຈ຋ຟຄບບໄ ຓ (Indirect Observation) ຽຎພຌກຟຌເນຏໄ ູບໄ ໃ ຌື ຘຄພ ຽກຈ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄກຖໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຾ຖທໄ ຓຟຽຖໃ ຟ຺ ເນຏໄ ູຘໄ ຄພ ຽກຈ ນຖື ຏູທໄ ແິ ຅ຒພຄເຌຑຟງນົຄພ . ຂ຅່ໄ ຟ່ ກຈພ ຂບຄກຟຌຘຄພ ຽກຈ ຃ື ຏູຘໄ ຄພ ຽກຈ຅ຝຍໃ ່ຘຟຓຟຈ຋ຟ່ ກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌແຈຊໄ ຟໄ ຽນຈກຟຌ຋ໃ ຏີ ູ ໄ ຘຄພ ຽກຈຉບໄ ຄກຟຌຍໃ ່ຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌແຖງຝຽທຖຟ຋ໃ ຋ີ ຟ່ ກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ. - ກຟຌຘ່ຟຑຟຈ (Interview) ກຟຌຘ່ຟຑຟຈຽຎພຌປູຍ຾ຍຍໜໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌຘຌ຺ ຋ຝຌຟ ຾ຉໃ ຽຎພຌກຟຌຘຌ຺ ຋ຝຌຟດໃ ຟຄຓີ ຅ຈຸ ຓຸຄໄ ໝຟງຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ແທ,ໄ ຏູຘໄ ຟ່ ຑຟຈ຋ໃ ຈີ ຅ີ ຝຉບໄ ຄຽຎພຌຏູຒໄ ພຄ ນຖຟງກທໃ ຟ຋ໃ ຅ີ ຝ ຽທຟ຺ໄ ຽຘງຽບຄ ຾ຖຝ ຉບໄ ຄ ຍໃ ນ່ ຄົ຺ ຽຆໃ ບື ຃່ຟຽທຟ຺ໄ ຂບຄຏູຊໄ ກື ຘ່ຟຑຟຈຄໃຟງ ໂ ຽ຃ໃ ບື ຄຓກື ຟຌຘ່ຟຑຟຈ຅ຝຽຎພຌ຾ຍຍ ຈຼທກຍພ ກຟຌຘຄພ ຽກຈ ຏູຘໄ ຟ່ ຑຟຈ ຉບໄ ຄຉຼຓກຟຌ ຾ຖຝ ຉຼຓຉທ຺ ເນຑໄ ບໄ ຓ, ຉບໄ ຄຍໃ ່ຽປຈພ ເນຍໄ ຌພ ງຟກຟຈຂບຄ ກຟຌຘ່ຟຑຟຈຽ຃ໃ ຄພ ຃ຼຈ຿ຈງເຆຽໄ ນຈຏຌ຺ , ຃ທຌເຆກໄ ຟຌຽທຟ຺ໄ ຅ຟດໃ ຟຄຽຎພຌກຌພ ຽບຄກຍພ ຏູຊໄ ກື ຘ່ຟຑຟຈ ຾ຖຝ ຃ທຌ ຾຅ຄໄ ເນຏໄ ູຊໄ ກື ຘ່ຟຑຟຈປູຽໄ ຊຄິ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄ ກຟຌຘຟ່ ຑຟຈທໃ ຟຉບໄ ຄກຟຌຌຟ່ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌ ຘ່ຟຑຟຈຽ຋ໃ ບື ຌແີໄ ຎເຆຽໄ ປຈພ ນງຄພ ຾ຖຝ ຅ຝຽກຈີ ຎຝ຿ນງຈເຌ ຈຟໄ ຌເຈ. ກຟຌຘຟ່ ຑຟຈຽຎພຌກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ກຟຌທແິ ຅ຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຽຑຟຝຏູເໄ ນຂໄ ຓ່ໄ ູຌຘຟຓຟຈເນຂໄ ່ຓໄ ູຌແຈ຿ໄ ຈງກຄ຺ ຉຟຓຂ່຃ໄ ່ຟຊຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌປູ ໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຂບຄ຃່ຟຊຟຓ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 120

ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆເໄ ຌກຟຌຘບຍຊຟຓກຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຽຆໃ ຌພ : ຂ຃່ໄ ່ຟຊຟຓ຅ຟກຽບກຝຘຟຌ ຉໃ ຟຄ ໂ ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຎພຌ ຘໃ ທຌ ນຌໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌຽກຍພ ຂ່ຓໄ ູຌ຅ຟກຆຸຓຆຌ຺ , ນຓໃ ູຍຟໄ ຌຘ່ຟນຖຍພ ຿຃ຄກຟຌຌກພ ຘກຶ ຘຟກບຄ຋ຌຶ ຿ຈງ຃ຟ່ ຊຟຓຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຽຎພຌ ຽຖໃ ບື ຄກໃ ຼທກຍພ ຆຸຓຆຌ຺ , ນຓໃ ຍູ ຟໄ ຌ ນຖື ຾ຓໃ ຌຂ່ຓໄ ູຌຖຝຈຍພ ຍຸກ຃ຌ຺ . - ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ ຾ຖຝ ຾ຍຍຘຟ່ ນຖທຈ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຎຝຽຑຈຌຎີໄ ຝກບຍຈທໄ ງ: ກ. ຾ຍຍກທຈຘບຍຖຟງກຟຌ (Checklist) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆຽໄ ກຍພ ຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟກກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ເີ ນຏໄ ູ຋ໄ ໃ ີ ຽຎພຌກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຉບຍ຿ຈງກຟຌ຋ຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄໝຟງຽຑໃ ບື ຘຝ຾ຈຄທໃ ຟ ເຆ,ໄ ຍໃ ່຾ຓໃ ຌ, ຽນຌພ ຈທໄ ງ, ຍໃ ຽ່ ນຌພ ຈທໄ ງ, ຓ,ີ ຍໃ ່ຓ,ີ ແຎ, ຍໃ ແ່ ຎ ຾ຍຍກທຈຘບຍຖຟງກຟຌຓຂີ ຃່ໄ ຟ່ ຊຟຓຽຎພຌ຾ຍຍຊກື - ຏຈິ . ຂ. ຾ຍຍຘ່ຟນົທຈ (Inventory) ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຾ຍຍຌ຋ີໄ ໃ ເີ ນຏໄ ູຉໄ ບຌ຋ຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄໝຟງ ຽຖບື ກຽຆໃ ຌພ ຈຼທກຍພ ຾ຍຍ Checklist ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ກຄ຺ ຋ໃ ຾ີ ຍຍຘ່ຟນົທຈ຅ຝຊຟຓຑຼຄຽຖໃ ບື ຄເຈຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ . ຿ຈງເຌ຾ຉໃ ຖຝ ຽຖໃ ບື ຄບຟຈຓຂີ ່຃ໄ ຟ່ ຊຟຓນຖຟງຂຽ່ໄ ຑໃ ບື ເນ຃ໄ ທຍ຃ຸຓຘໃ ຄິ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ຅ຝຊຟຓ, ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຊີ ຟຓບຟຈຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄ ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅, ຽ຅ຈຉຝ຃ຝຉ,ິ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ນຖື ຃ຸຌຌຝ຋ຟ່ ຈຟໄ ຌຉໃ ຟຄ ໂ ຃. ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ (Questionnaire) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌພ ນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ເຌກຟຌຽກຍພ ຂ່ໄ ຓູຌ ບຟຈຽຎພຌ຾ຍຍເນຂໄ ຼຌຉບຍ, ກໆບກຂ຃່ໄ ທຟຓຘຌພໄ ໂ ນຖື ຉບຍງຟທ ໂ ກແ່ ຈໄ ນຖື ບຟຈ ຽຎພຌ຾ຍຍ Checklist ຎຝຘຓ຺ ກຍພ ຾ຍຍ Inventory ປໃ ທຓກຌພ ກແ່ ຈໄ ປູຍ຾ຍຍຂບຄ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌພ ຋ໃ ທພ ແຎຓີ 3 ຾ຍຍ ຃:ື - ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຾ຍຍຎຟງຎິຈ (Closed Form Questionnaire) ຓກພ ຅ຝຓີ ຂ່຃ໄ ່ຟຊຟຓ ຾ຖຝ ຃່ຟ ຉບຍເນຏໄ ູຉໄ ບຍຽຖບື ກຉບຍ຿ຈງຓຉີ ທ຺ ຽຖບື ກຉບຍ 2 - 3 ຂ່ໄ ນຖື ບຟຈຓນີ ຖຟງກທໃ ຟກແ່ ຈໄ - ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຾ຍຍຎຟງຽຎີຈ (Opened Form Questionnaire) ຽຎພຌ ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓກີ ຟ ຌກຟ່ ຌຈ຺ ຃ຟ່ ຉບຍ຾ຉໃ ຅ຝຽຎີຈ຿ບກຟຈເນຏໄ ູຉໄ ບຍຘຟຓຟຈຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ເຌຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ີ ຊຟຓແຈດໄ ໃ ຟຄ ບຈິ ຘຝນຖຝ - ຾ຍຍຘບຍຊຟຓຎຝຽຑຈປູຍຑຟຍ (Pictorial Form Questionnaire) ຽຎພຌ ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຋ໃ ເີ ຆໄ ປູຍຑຟຍ຾຋ຌຂ່຃ໄ ທຟຓ. ຘໃ ທຌຎຝກບຍຂບຄ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ຌູ ກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຅ຝຓຖີ ກພ ຘຝຌຝກຟຌຽກຍພ ຂ່ໄ ຓູຌດໃ ູ 2 ຉບຌ ຃:ື ຂ່຃ໄ ່ຟຊຟຓກໃ ຼທກຍພ ຂ່ຓໄ ຌູ ຘໃ ທຌຉທ຺ ຂບຄຏູຉໄ ບຍ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ ຽຆໃ ຌພ : ຽຑຈ, ບຟງຸ, ບຟຆຍີ , ຘຝຊຟຌຝຑຟຍຘຓ຺ ຖຈ຺ , ທຸຈ຋ກິ ຟຌຘກຶ ຘຟ, ຎຝຘຍ຺ ກຟຌກຟຌຽປຈພ ທຼກ ຾ຖຝ ຂ່຃ໄ ່ຟຊຟຓ຋ໃ ຽີ ຎພຌ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຋ໃ ີ ຉບໄ ຄກຟຌຊຟຓ, ຽຎພຌກຟຌຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄຏູຉໄ ບຍ ຿ຈງຂ຃່ໄ ຟ່ ຊຟຓບຟຈຽຎພຌຎຟງ ຎິຈ ນຖື ຎຟງຽຎີຈກແ່ ຈ.ໄ ຄ. ຓຟຈຉຟ຅ຈພ ບຌພ ຈຍພ ນຖື ຓຟຈຉຟຘໃ ທຌຎຝຓຟຌ຃ໃ ຟ (Rating Scale) ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ປຼກທໃ ຟ ຓຟຈຉຟ຅ຈພ ບຌພ ຈຍພ ຃ຸຌຌຝຑຟຍ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ຘຝຊຟຌຌຝກຟຌ ນຖື ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຉໃ ຟຄ ໂ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘຟຓຟຈ ທຈພ ບບກຓຟຽຎພຌ຾ຍຍ ຎຝຖຓິ ຟຌແຈ຿ໄ ຈງກຄ຺ ຽຆໃ ຌພ : ກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຎຝຑຈຶ , ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຋ຟຄຑຟກຎຝຉຍິ ຈພ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຿ຈງຏູຘໄ ຟໄ ຄ ຾ຍຍຘບຍຊຟຓບຟຈ຾ຍໃ ຄ຃ຸຌຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌທຈພ ບບກຓຟຽຎພຌຖຝຈຍພ ຉໃ ຟຄ ໂ ກຌພ ຽຆໃ ຌພ : ນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈ, ນຖຟງ, ຌບໄ ງ, ຌບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ, ນຖື ຈນີ ຖຟງ, ຈ,ີ ຎຟຌກຖຟຄ, ຍໃ ່ຈ,ີ ຍໃ ່ຈ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈ, ນຖື ບຟຈກຟ່ ໜຈ຺ ຽຎພຌຖຝຈຍພ ຉທ຺ ຽຖກ຿ຈງຖຼຄ຅ຟກ ນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຌບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຽຆໃ ຌພ 5, 4, 3, 2, 1 ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 121

຅ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ (Test) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ຓີ ຖີ ກພ ຘຝຌຝຽຎພຌຆຸຈຂບຄຂ່຃ໄ ຟ່ ຊຟຓ຋ໃ ີ ຘຟໄ ຄຂຌຶໄ ຓຟດໃ ຟຄຓີ ຖຝຍຍ຺ ຽຑໃ ບື ເຆທໄ ຈພ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ນຖື ຃ທຟຓຘຟຓຟຈຈຟໄ ຌຉໃ ຟຄ ໂ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ບຟຈຽຎພຌກຟຌ ທຈພ ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ຋ຟຄ ຈຟໄ ຌຘຝນຓບຄ, ຈຟໄ ຌບຟຖຓ຺ ຾ຖຝ ຈຟໄ ຌ຃ທຟຓຽ຃ໃ ບື ຌແນທຂບຄປໃ ຟຄກຟງ ຾ຍໃ ຄບບກຽຎພຌນຖຟງ຾ຍຍ. - ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍທຈພ ຏຌ຺ ຘຟ່ ຽຖຈພ ຋ຟຄກຟຌປຼຌ (Achievement Test) ຓີ 2 ຾ຍຍ ຃:ື ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ ຋ໃ ຏີ ູເໄ ຆຘໄ ຟໄ ຄຂຌຶໄ ຓຟຽບຄ (User Made Test) ຾ຖຝ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ ຓຟຈຉຝຊຟຌ (Standardized - ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓຊຝນຌຈພ (Aptitude Test) ຓີ 2 ຾ຍຍ ຃:ື ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓຊຝນຌຈພ ເຌ ກຟຌປຼຌ (Scholastic Aptitude Test) ຾ຖຝ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓຊຝນຌຈພ ຘຝຽຑຟຝ (Specific Aptitude Test) - ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍຍຸກ຃ຌ຺ ກຍພ ຘຄພ ຃ຓ຺ (Personal Social Test) ຓີ 2 ຾ຍຍ ຃:ື ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ ຋ຈພ ຘຝຌຝ຃ຝຉິ (Attitude Test) ຾ຖຝ ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅. ນົກພ ກຟຌຘ່ຟ຃ຌພ ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຽຖບື ກຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ ຃:ື ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄຽຖບື ກຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ເນໄ ຽໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖື ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຿ຈງຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈທຽິ ຃ຟຝແຈ຅ໄ ຟກ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ນຖື ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌກຟຌທແິ ຅, ຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄ຃ຟ່ ຌຄຶ ຽຊຄິ ຾ນໃ ຄົ ຋ໃ ຅ີ ຝຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ູຌ, ແຖງຝຝຽທຖຟ຋ໃ ເີ ຆໄ ເຌກຟຌ ຽກຍພ ຂ່ຓໄ ຌູ , ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ ຾ຖຝ ຂ຅່ໄ ຟ່ ກຈພ ບໃ ຌື ໂ ຂບຄຏູທໄ ແິ ຅. 2.6.3 ຃ຸຌຌຝຑຟຍຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ່ຏຌ຺ ຄຟຌກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌດໃ ຟຄດໃ ິຄ ຽຑຟຝຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຽຎພຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ີ ຽປຈພ ເນແໄ ຈຂໄ ່ໄ ຓູຌຓຟເຆທໄ ຽິ ຃ຟຝຽຑໃ ບື ຃ຌ຺ໄ ນຟຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ, ຂ຃່ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຝຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊນື ຖຟງຌບໄ ງ ຑຼຄເຈ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ຸຌຌຝຑຟຍຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ ຆໃ ຄຶ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ຈີ ຃ີ ທຌຓ຃ີ ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຓ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ (Validity) ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຉບໄ ຄຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ທີ ຈພ ແຈໄ ກຄ຺ ຉຟຓຽຌບືໄ ນຟ, ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຾ຖຝ ກຄ຺ ຃ທຟຓຉບໄ ຄກຟຌ຋ໃ ຅ີ ຝທຈພ ຽຖໃ ບື ຄເຈຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ . 2) ຓ຃ີ ທຟຓຽຆໃ ບື ນຓຌພໄ (Reliability) ຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຽຆໃ ບື ນຓຌພໄ ຃ຽື ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຌີ ຟ່ ແຎເຆຽໄ ຓໃ ບື ເຈ ຅ຝ ແຈຏໄ ຌ຺ ກຟຌທຈພ ຋ໃ ຍີ ໃ ຾່ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ 3) ຓ຃ີ ທຟຓຽຎພຌຎຝຖຟແຌ (Objectivity) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຘີ ຟຓຟຈຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ຌູ ແຈດໄ ໃ ຟຄ ໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊ,ື ຆຈພ ຽ຅ຌ, ຍໃ ່ຓ຃ີ ທຟຓກຟ່ ກທຓ, ທຈພ ແຈດໄ ໃ ຟຄຈຼທ ຾ຖຝ ເຏຌຟ່ ແຎເຆ຅ໄ ຝແຈຏໄ ຌ຺ , ຍໃ ຾່ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ 4) ຓຎີ ຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ (Efficiency) ຽຎພຌ຃ທຟຓຘຟຓຟຈຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅຋ໃ ທີ ຈພ ແຈຍໄ ຌພ ຖຸ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ , ຎຝດພຈ, ຃ຸຓໄ ກຍພ ຽທຖຟ, ຾ປຄຄຟຌ ຾ຖຝ ຃ໃ ຟເຆ຅ໄ ໃ ຟງ 5) ຘຝຈທກຉໃ ກ່ ຟຌຌຟ່ ແຎເຆໄ (Practical) ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆແໄ ຈດໄ ໃ ຟຄຘຝຈທກ, ຘຟຓຟຈຎພຍ ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ກຍພ ຘຝຊຟຌຌຝກຟຌຉໃ ຟຄ ໂ ແຈຈໄ .ີ 6) ຓ຃ີ ທຟຓງຸຈຉ຋ິ ່ຟ (Fairness) ຽຓໃ ບື ຌຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ແຎເຆຏໄ ຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຝຉບໄ ຄຍໃ ່ຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓຖ່ ຟບຼຄຉໃ ກ່ ຟຌກທຈເນ຃ໄ ຝ຾ຌຌ, ຍໃ ຽ່ ປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ກຟຌແຈຎໄ ຼຍຽຘງຎຼຍກຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຽ຃ໃ ບື ຄຓື ຌຌພໄ ແຎເຆ.ໄ 7. ຓບີ ຟຌຟຈ຅ຟ່ ຾ຌກ (Discrimination) ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ຘີ ຟຓຟຈຆເີໄ ນຽໄ ນຌພ ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄ ນຖື ຃ທຟຓ຃ກື ຌພ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ນຖື ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌທຈພ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄ຾ງກ ນຖື ຆເີໄ ນຽໄ ນຌພ ຅ຈຸ ຽຈໃ ຌພ , ຅ຈຸ ຈບໄ ງ ຂບຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ທີ ຈພ ແຈດໄ ໃ ຟຄຊທໄ ຌຊໃ ີ ຾ຖຝ ຽຎພຌແຎຉຟຓຘຝຑຟຍ຅ຄິ . ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 122

ຍຈ຺ ຋3ີ ປູຍ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຉໃ ຟຄ ໂ 3.1 ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ຅ຝຽປຈພ ນງຄພ ຆໃ ຄຶ ຽຉຓພ ແຎຈທໄ ງຂຌພໄ ຉບຌ ຾ຖຝ ຖຟງຖຝບຼຈ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຋ຄພ ຘໃ ທຌຎຝກບຍຉໃ ຟຄ ໂ ນຖທຄນຖຟງ ຌຌພໄ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຓກີ ຟຌທຟຄ຾ຏຌຽຑໃ ບື ເນຘໄ ໃ ທຌຎຝກບຍ຋ຄພ ນົຟງຓ຃ີ ທຟຓຘບຈ຃ໃ ບຄຉບໄ ຄກຌພ ດໃ ຟຄຓີ ຖຝຍຍ຺ , ກຟຌ ທແິ ຅ຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຓີ ບີ ຄ຺ ຎຝກບຍຉໃ ຟຄ ໂ ນຖທຄນຖຟງ຋ຄພ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຂຌພໄ ຉບຌກຟຌຽປຈພ ທຼກ ຾ຖຝ ຖຝຍຼຍທ຋ິ ກີ ຟຌ. ຏູທໄ ແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌພໄ ຉບຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ປີ ຼກທໃ ຟ: ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ (Research Design) ຆໃ ຄຶ ຎຼຍແຈກໄ ຍພ ຑຓິ ຂຼທຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄດຶຈຽຎພຌ຾ຌທ຋ຟຄເຌກຟຌທແິ ຅ ບຄ຺ ຎຝກບຍຉໃ ຟຄ ໂ ຋ໃ ຓີ ີ ຃ທຟຓກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ແຈ຾ໄ ກໃ : ຎຝຆຟກບຌ, ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ, ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ, ຽ຃ໃ ບື ຄຓຽື ກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ, ຂ່ຓໄ ຌູ ຾ຖຝ ຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ . ຿ຈງຓນີ ກົພ ຘຟ່ ຃ຌພ ຽຌຌພໄ ແຎ຋ໃ ກີ ຟຌ຅ຈພ ກຟຌກຍພ ຉທ຺ ຾ຎ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝຉທ຺ ຾ຎບຈິ ຘຝນຖຝ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຾ຖຝ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ ບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຾ຆກຆບໄ ຌ. ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ໝຟງຽຊຄິ ຾ຏຌຄຟຌ (Plan) ຿຃ຄຘຟໄ ຄ (Structure) ຾ຖຝ ກຌ຺ ຖຝທ຋ິ ີ (Strategy) ຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຿ຈງເຆທໄ ຋ິ ກີ ຟຌ຾ຍຍຎຝ຅ກພ ຆໃ ຄຶ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓ ຘຟ່ ຑຌພ ກຍພ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ (Statement of Problem ນຖື Research Problem) ຾ຖຝ ຽປຈພ ເນປໄ ູ ໄ ຃ຟ່ ຉບຍ ຂບຄ຃ຟ່ ຊຟຓທ຅ິ ງພ ຉຟຓ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທ,ໄ ຅ໃ ຄຶ ຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຓ຃ີ ທຟຓ ກໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຾ຏຌຄຟຌ (Plan) ໝຟງຽຊຄິ ຖຝຍຼຍ຾ຍຍ຾ຏຌ຋ຄພ ໝຈ຺ ນຖື ຂຌພໄ ຉບຌ຋ຄພ ໝຈ຺ ຂບຄ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ບີ ຟຈ ຘຝ຾ຈຄແຈຈໄ ທໄ ງ຾ຏຌຑຟຍ (Flow Chart) ຽຑໃ ບື ຍບກເນປໄ ູທໄ ໃ ຟກຟຌທແິ ຅຿ຈງຽຖໃ ຓີ ຅ຟກ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ , ຏູທໄ ແິ ຅ຓຂີ ຌພໄ ຉບຌເຌກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ດໃ ຟຄເຈ, ຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈເຆໄ ຽຎພຌ ຾ຌທ຋ຟຄຽຑໃ ບື ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌທແິ ຅ຘ່ຟນຖຍພ ກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ , ຊຟໄ ຉບໄ ຄກຟຌເນ຾ໄ ຏຌກຟຌ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຓຖີ ຟງຖຝບຼຈຽຑໃ ຓິ ຽຉຓິ ຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌພໄ ຉບຌຂບຄກບຍງໃ ບງ ໂ ເຌຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ີ ຽຎພຌ຾ຏຌຑຟຍແຈບໄ ກີ ຽຑໃ ບື ເນຂໄ ຌພໄ ຉບຌກຟຌຈ່ຟຽຌຌີ ຄຟຌຘຟຓຟຈເຆຉໄ ຈິ ຉຟຓ ຾ຖຝ ຾ກແໄ ຂຂ່ຍໄ ກ຺ ຏໃ ບຄ຋ໃ ີ ບຟຈຽກຈີ ຂຌຶໄ . 2) ຿຃ຄຘຟໄ ຄ (Structure) ໝຟງຽຊຄິ ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ຖຝຍຍ຺ ກຟຌຽປຈພ ທຼກ ນຖບື ຟຈ ຽຎພຌບຄ຺ ຎຝກບຍ຋ໃ ີ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກຍພ ຾ຌທ຋ຟຄຂບຄຖຝຍຍ຺ ກຟຌຽປຈພ ທຼກຉຟຓ຋ໃ ແີ ຈກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ແທຖໄ ໃ ທຄໜຟໄ ທ຋ິ ກີ ຟຌຘຝຈທກ ຾ຖຝຈ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈເຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຿຃ຄຘຟໄ ຄ຃ື ກຟຌຂຼຌ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຂບຄບຄ຺ ຎຝກບຍ ນຖກື ບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ເນໄ ດໃ ູເຌປູຍຂບຄຘຓ຺ ກຟຌ຋ຟຄ຃ຝຌຈິ ຘຟຈ ຿ຈງຘຓ຺ ກຟຌ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຆຈພ ຽ຅ຌ຾ຖຝຉບໄ ຄ ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖບື ຟຈຂຼຌຽຎພຌປູຍ຾ຍຍ຋ໃ ີ ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ. 3) ກຌ຺ ທ຋ິ ີ (Strategy) ໝຟງຽຊຄິ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌ຅ຈພ ຽກຍພ ຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ູຌ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ເີ ຆໄ ເຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ູຌ ຋ຄພ ຌຽີໄ ຑຟຝທໃ ຟ ກຟຌທແິ ຅຅ຝແຈຂໄ ່ຘໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ຈີ ນີ ຖຓື ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊນື ຟົ ງຌບໄ ງ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 123

ຑຼຄເຈຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ ກຟຌແຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຂ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟເຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຌຌພໄ ຓນີ ົຟງທ຋ິ ີ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌແຈໄ ຅ຟກກຟຌເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ຽກຍພ ຂຓ່ໄ ຌູ ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຄິ (Empirical Data) ນຖໃ ບື ຟຈແຈ຅ໄ ຟກກຟຌ ຘຟໄ ຄຂຓ່ໄ ູຌ຋ຼຓ (Pseudonym Data) ຈທໄ ງ຿ຎ຾ກຕຓ຃ບຓຑທິ ຽຉ຋ີ ໃ ປີ ຼກທໃ ຟ ກຟຌຘຟໄ ຄຂຓ່ໄ ຌູ ຅ຟ່ ຖບຄ (Stimulation Data) ຆໃ ຄຶ ກຟຌຘຟໄ ຄຂ່ຓໄ ຌູ ຈທໄ ງ຃ບຓຑທິ ຽຉຌີ ຌພໄ ຽ຋ກພ ຌກິ ໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ຌ່ຟຓຟເຆກໄ ຌພ ຃ື ຽ຋ກພ ຌກິ ຓບຌຉິ ຃ຟຕ຿ຖ (Monte Carlo Technique) ດໃ ຟຄເຈກຉ່ ຟຓ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຽຎພຌຑຼຄ຾ຏຌຄຟຌ຋ຄພ ໝຈ຺ ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທຖໄ ໃ ທຄໜຟໄ ຽຑໃ ບື ຽຎພຌກຌ຺ ແກ຋ໃ ີ ຃ບງຊຟໄ ຃ທຍ຃ຸຓກຟຌຽປຈພ ທແິ ຅ເນຍໄ ຌພ ຖຸຉຟຓທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌກຟຌ ຘກຶ ຘຟຽຊຄິ ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎ຋ຄພ ນົຟງ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຍບກເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ແຈໄ ປູທໄ ໃ ຟຏູທໄ ິ ແ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟນງຄພ ຘກຶ ຘຟດໃ ຟຄເຈ຾ຖຝ຅ຝທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ແີ ຈຈໄ ທໄ ງທ຋ິ ເີ ຈ ເຆຘໄ ຝຊຉິ ນິ ງຄພ ເຌ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຍບກແຈທໄ ໃ ຟຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຽປຈພ ນງຄພ ຾ຉໃ ຽຎພຌກຟຌເນໄ ຂ່ຘໄ ຝຽໜີ ຾ຌຝເຌກຟຌທແິ ຅ທໃ ຟຏູທໄ ແິ ຅຃ທຌຽປຈພ ດໃ ຟຄເຈນຖຟງກທໃ ຟ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ຓຸຄໄ ຽຌຌພໄ ຋ໃ ທີ ຋ິ ຈີ ່ຟຽຌຌີ ກຟຌທແິ ຅ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝດໃ ຟຄງໃ ຄິ ເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟຘກຶ ຘຟ຾ຖຝ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຋ຄພ ກຟຌ ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎ຾ຆກຆບໄ ຌເນຓໄ ຏີ ຌ຺ ຉໃ ຉ່ ທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟເນຌໄ ບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈນຖໃ ຍື ໃ ່ຓຽີ ຖງີ ຽຑໃ ບື ຋ໃ ຅ີ ຝຽປຈພ ເນຏໄ ຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ກຍພ ຃ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊື ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓຌຌພໄ ຽຎພຌຏຌ຺ ຓຟ຅ຟກຉທ຺ ຎໃ ຼຌບຈິ ຘຝນຖຝ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຑຼຄດໃ ຟຄຈຼທ ຆໃ ຄຶ ຅ຝຽປຈພ ເນກໄ ຟຌຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ຓ຃ີ ທຟຓຌໃ ຟຽຆບື ຊ.ື 3.1.1 ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຓທີ ຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຑຌືໄ ຊຟຌ 2 ຎຝກຟຌ ຃ື 1) ຽຑໃ ບື ກຼຓກຟຌຘ່ຟຖຍພ ກຟຌເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຃່ຟຉບຍຂບຄ຃່ຟຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟແຈຉໄ ຟຓ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ ກຟຌ຃່ຟຉບຍ຋ໃ ແີ ຈຉໄ ບໄ ຄຽຎພຌ຃ຟ່ ຉບຍ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຉຟຓທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຓ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖຝຘຟຓຟຈ຋ຈ຺ ຘບຍແຈຈໄ ທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌຽຆຄີ ຎຝ຅ກພ ທ຋ິ ກີ ຟຌເນແໄ ຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຃ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທິ ແ຅ ຅ຝຉບໄ ຄຎຝນງຈພ ຋ຄພ ຽທຖຟ ຾ປຄຄຟຌ ຾ຖຝຄຍ຺ ຎຝຓຟຌ຋ໃ ເີ ຆໄ 2) ຽຑໃ ບື ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌນົກພ ຂບຄ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ບຟຈກໃ ຟທ ແຈທໄ ໃ ຟ຾ຏຌ ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຽຎພຌຂຌພໄ ຉບຌ຋ໃ ຘີ ່ຟ຃ຌພ ຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຾ຖຝກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ູຌ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌ ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ຋ໃ ຘີ ໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຅ິ ໃ ຄຶ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຃່ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄຂບຄ 3.1.2 ນົກພ ຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ເຌກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌທແິ ຅ບຟຈຓກີ ຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຾ກແໄ ຂ ນຖໃ ຽື ນຈຎພຈແ຅ຉໃ ຟຄໂ ຈທໄ ງຘຟຽນຈ຋ໃ ຓີ ຟ຅ຟກ ກຟຌຓຽີ ຄໃບື ຌແຂນຖໃ ຍື ຌພ ນຟເໝໃ ໂ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘຟຓຟຈ຃ຟຈກຟຌຖໃ ທຄໜຟໄ ແຈດໄ ໃ ູຉຝນຖບຈຽທຖຟ ຽນຈຏຌ຺ ຘຟ່ ຃ຌພ ຂບຄ຾ຏຌ ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຃ກື ຟຌ຃ທຍ຃ຸຓນຖໃ ກື ຟຌກຟ່ ຅ຈພ ບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟເນໝໄ ຈ຺ ແຎນຖໃ ຓື ຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ ຉທ຺ ຾ຎຉຟຓຌບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຽຑໃ ບື ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌທຈພ ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຂບຄຉທ຺ ຾ຎຉຟຓຓ຃ີ ທຟຓຓ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄ ນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌຉບຍຍຌພ ນຟທແິ ຅ແຈດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄ຾ຓໃ ຌງຟ່ ນກົພ ກຟຌຘ່ຟ຃ຌພ ຂບຄ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທິ ແ຅຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຂບຄຉທ຺ ຾ຎຌຌພໄ ຽບຄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌທແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຃ທຌດຶຈນົກພ ຘ່ຟ຃ຌພ ຋ໃ ປີ ຼກນງໂ່ໄ ທໃ ຟ Max, Min, Con ຆໃ ຄຶ ຓຘີ ຟຖຝຘ່ຟ ຃ຌພ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 124

1) ຽປຈພ ເນ຃ໄ ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌບຌພ ຽຌໃ ບື ຄຓຟ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟນຖໃ ຉື ທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຅ີ ຈພ ກຝ຋ຟ່ ເນໄ ຓ຃ີ ໃ ຟຘູຄຘຸຈ (Maximization of Systematic Variance or Maximization of Experimental Variance : Max) ໝຟງ຃ທຟຓທໃ ຟ ກຟຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຑຝງຟງຟຓ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ຽຑໃ ບື ຽປຈພ ເນ຃ໄ ທຟຓຎໃ ພຌ ຎໃ ທຌ຋ໃ ີ ຽກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎບຈິ ຘຝນຖຝ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຃່ ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ກຍພ ຉທ຺ ຾ຎ ຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟເນນໄ ຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ກຍພ ຉທ຺ ຾ຎຉຟຓຉບໄ ຄຽຎພຌຏຌ຺ ຓຟ ຅ຟກບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎຉຌ຺ໄ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ . 2) ຽປຈພ ເນ຃ໄ ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຂບຄ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຅ຟກຘຟຽນຈຉໃ ຟຄໂ ເນຓໄ ຃ີ ໃ ຟຌບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ (Minimization of Error Variance : Min) ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຑຝງຟງຟຓ຅ຈພ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ ຘຝຑຟຍ຾ຖຝຽຄໃບື ຌແຂຉໃ ຟຄໂ ຍໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ນຖຏື ຌ຺ ກຝ຋ຍ຺ ຋ໃ ບີ ຟຈຽກຈີ ຂຌຶໄ ຉໃ ຏ່ ຌ຺ ກຟຌທຈພ ຃ໃ ຟ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓຆໃ ຄຶ ຽກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຎໃ ຼຌບຈິ ຘຝນຖຝບໃ ຌື ໂ ຋ໃ ຍີ ໃ ຾່ ຓໃ ຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋່ຟ ນຖຉື ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟເນຓໄ ຃ີ ໃ ຟຌບໄ ງ຋ໃ ຘີ ຸຈ. 3) ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽກຌີ ນຖໃ ຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌຆໃ ຄຶ ຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ດໃ ຟຄຓຖີ ຝຍຍ຺ (Control of Extraneous Systematic Variance : Con) ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌຓຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຑຝງຟງຟຓ ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຍີ ໃ ຉ່ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຆໃ ຄຶ ບຟຈຽປຈພ ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌທຈພ ຽກຈີ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌແຈໄ ກຟຌ຃ທຍ ຃ຸຓ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽກຌີ ຘຟຓຟຈກຝ຋ຟ່ ແຈຈໄ ທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌຈໃ ຄພ ຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ (1) ເຆກໄ ຟຌຘໃ ຸຓ (Randomization) ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽກຌີ ນຖຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ ຾ຆກຆບໄ ຌຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ ຘໃ ຸຓຊທື ໃ ຟຽຎພຌທ຋ິ ຋ີ ໃ ຈີ ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈ ຽຑຟຝຉຟຓນກົພ ຂບຄ຃ທຟຓໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌ ກຟຌຘໃ ຸຓຽຎພຌທ຋ິ ຈີ ຼທ ຋ໃ ຘີ ຟຓຟຈ ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽກຌີ ນຖຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌແຈ຋ໄ ຄພ ໝຈ຺ ຊຟໄ ກຟຌຘໃ ຸຓຽປຈພ ຊກື ຉບໄ ຄຉຟຓ຋ຈິ ຘຝຈີ ຃ທຟຓໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌຉຟຓນົກພ ຘຝຊຉິ ິ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ເີ ຆ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ນຖ຃ື ກື ຌພ ຋ຸກ ຎຝກຟຌຽປຈພ ເນໄ ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ນກພ ຖຟໄ ຄກຌພ ໝຈ຺ ແຎ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຊຟໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄແຈຓໄ ຟ຅ຟກ ກຟຌຘໃ ຸຓ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ີ ຂຝໜຟຈເນງໃ ຑ່຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ຅ຝຌບໄ ງ ຾ຖຝ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຂບຄ຃ທຟຓ ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ຅ຝຽ຋ໃ ຟ຺ ກຍພ ຘູຌ. (2) ຌຟ່ ຉທ຺ ຎຽກຌີ ນຖຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌຽຂຟ຺ໄ ຓຟແທເໄ ຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ (Built into the design) ທ຋ິ ກີ ຟຌ ຌຽີໄ ຎພຌກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽກຌີ ນຖຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌ຿ຈງຌຟ່ ຉທ຺ ຾ຎຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ີ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຈທໄ ງ ຽຆໃ ຌພ ຊຟໄ ຽກຈີ ຘຄ຺ ແຘທໃ ຟ ຘໃ ທຌຎຝກບຍຂບຄຈຌິ ຾ຖຝຎຝຖຓິ ຟຌ ຂບຄຌຟ່ໄ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ກ່ ຟຌ຅ຝຽຖຌີ ຽຉຍີ ຿ຉຂບຄຉຌ຺ໄ ຏກພ ກຟຈຂຟທ ກຟຌ຋ໃ ຅ີ ຝກຟ່ ຅ຈພ ຉທ຺ ຾ຎຘໃ ທຌຎຝກບຍຂບຄຈຌິ ຾ຖຝ ຎຝຖຓິ ຟຌຌຟ່ໄ ຿ຈງທ຋ິ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓບຟຈຽປຈພ ແຈງໄ ຟກ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຈີ ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈ຃ື ຌຟ່ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ຄພ ຘບຄຽຂຟ຺ໄ ຓຟຽຎພຌ ຉທ຺ ຾ຎບຈິ ຘຝນຖຝ຋ໃ ີ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຈທໄ ງ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຉທ຺ ຾ຎ຾ຆກຆບໄ ຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟຘກຶ ຘຟຈທໄ ງຌຌພໄ ຓກພ ຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘຟຓຟຈກຟ່ ຅ຈພ ບບກແຎແຈ.ໄ (3) ກຟຌ຅ຍພ ຃ໃ ູ (Matching) ຆໃ ຄຶ ຓີ 2 ຖກພ ຘຝຌຝ ຃:ື  ຅ຍພ ຃ໃ ຽູ ຎພຌກໃ ຸຓ (Matched Group) ຽຎພຌກຟຌຽຍໃ ຄິ ຑຟຍຖທຓຂບຄກໃ ຸຓ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ ຃ກື ຌພ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ນຖໃ ເື ກ຃ໄ ຼຄກຌພ ຿ຈງຍໃ ຘ່ ຌ຺ ເ຅ທໃ ຟຘຝຓຟຆກິ ຾ຉໃ ຖຝນຌໃ ທງ ຑຟງເຌກໃ ຸຓຓ຃ີ ທຟຓ ຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ຽຎພຌຖຟງ຃ໃ ນູ ຖຍື ໃ ່ ຘຝຓຟຆກິ ຑຟງເຌກໃ ຸຓບຟຈຓ຅ີ ຟ່ ຌທຌ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ແຈໄ ຽຓໃ ບື ແຈໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 125

຾ຖທໄ ເນຽໄ ປຈພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ ຅ຟກຌຌພໄ ຌຟ່ ຏຌ຺ ຋ໃ ທີ ຈພ ແຈໄ ຽຆໃ ຌພ ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ນຖໃ ຃ື ໃ ຟ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ຅ຟກ ຋ຄພ ຘບຄກໃ ຸຓຓຟ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຑໃ ບື ຽຍໃ ຄິ ທໃ ຟ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄຓແີ ຌຘຟ່ ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ນຖໃ ຍື ໃ ່ ຊຟໄ ຏຌ຺ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍແຌຘ່ຟ຃ຌພ ຂບຄ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ຾ຖຝ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຊຟໄ ຑຍ຺ ທໃ ຟ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄຓແີ ຌຘ່ຟ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຉິ ບໄ ຄ຅ຈພ ກໃ ຸຓເໝໃ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄຍໃ ຓ່ ແີ ຌຘ່ຟ ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ຊທື ໃ ຟກຟຌ຾ຍໃ ຄກໃ ຸຓຌຌພໄ ເຆແໄ ຈ.ໄ  ກຟຌ຅ຍພ ຃ໃ ຽູ ຎພຌຖຟງຍຸກ຃ຌ຺ (Matched Subjects) ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ຖີ ກພ ຘຝຌຝຉຟຓ຋ໃ ີ ກຟ່ ຌຈ຺ ແທ຃ໄ ກື ຌພ ນຖເື ກ຃ໄ ຼຄກຌພ ຓຟ຅ຍພ ຽຎພຌ຃ໃ ໂູ ຽຆໃ ຌພ : ຃ໃ ູຐຟ຾ຐຈ ຾ຖທໄ ຾ງກ຾ຉໃ ຖຝ຃ຌ຺ ຂບຄ຾ຉໃ ຖຝ຃ໃ ູດໃ ູ ຃ຌ຺ ຖຝກໃ ຸຓ ຽຓໃ ບື ແຈກໄ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ຾ຖທໄ ເນຌໄ ຟ່ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ຖບື ກແທຘໄ ບຄກໃ ຸຓ ນຖື ນົຟງກໃ ຸຓ ຓຟ຋ຈ຺ ຘບຍແຌຘຟ່ ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຂິ ບຄ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ຾ຖຝ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຆໃ ຄຶ ຊຟໄ ຑຍ຺ ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຉບໄ ຄຽປຈພ ກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓເໝໃ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄຍໃ ່ຓແີ ຌຘ່ຟ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ຊທື ໃ ຟ ກຟຌ຾ຍໃ ຄກໃ ຸຓຌຌພໄ ເຆແໄ ຈໄ ກຟຌ຅ຍພ ຃ໃ ູຽຑໃ ບື ຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຟຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຘຟຓຟຈຽປຈພ ແຈ຿ໄ ຈງ ກຟຌເຆ຃ໄ ຸຌຖກພ ຘຝຌຝຍຟຄຎຝກຟຌຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຖກພ ຘຝຌຝຍຟຄດໃ ຟຄ຋ໃ ຾ີ ຐຄດໃ ູ຾ຉໃ ຖຝຍຸກ຃ຌ຺ ຓຍີ ໃ ່ຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌແຎຉຟຓ຃ທຟຓ຅ຄິ ຂບຄ຋ຟ່ ຓຝຆຟຈຂບຄຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ຃ທຍ຃ຸຓແຈງໄ ຟກຖກພ ຘຝຌຝກຟຌ຅ຍພ ຃ໃ ູຽຎພຌຖຟງ ຍຸກ຃ຌ຺ ບຟຈຽຍໃ ຄິ ຅ຟກຏຌ຺ ກຟຌປຼຌ ຖຝຈຍພ I.Q. ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ກຟຌ຅ຍພ ຃ໃ ຿ູ ຈງກຟຌຽປຈພ ເນຉໄ ທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ຸກຈຟໄ ຌ຃ກື ຌພ ຋ຄພ ໝຈ຺ ຌຌພໄ ຽປຈພ ແຈງໄ ຟກນົຟງ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຓຝຌຸຈ຋ໃ ີ ຽຎພຌກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຊີ ກື ຘກຶ ຘຟຌຌພໄ ຽຎພຌຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ຅ໃ ຄຶ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ຾ຖຝບຄ຺ ຎຝກບຍ຋ໃ ຆີ ຍພ ຆບໄ ຌ຾ຖຝ຾ຉກຉໃ ຟຄ ກຌພ ເຌ຋ຸກໂດໃ ຟຄ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຽຎພຌຘໃ ຄິ ຓຆີ ທີ ຈິ ບໃ ຌື ຽຆໃ ຌພ : ຑຈື ນຖຘື ຈພ ຎຝຽຑຈບໃ ຌື ຏູທໄ ແິ ຅ຓ຿ີ ບກຟຈ຋ໃ ຅ີ ຝ຅ຍພ ຃ໃ ເູ ນ຃ໄ ກື ຌພ ແຈ.ໄ (4) ຃ທຍ຃ຸຓ຿ຈງທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ (Statistical Control) ຽຎພຌກຟຌຌຟ່ ຽ຋ກພ ຌກິ ນຖທື ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝ ຊຉິ ຓິ ຟເຆເໄ ຌກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎຽກຌີ ນຖຉື ທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌແຈໄ ຽຆໃ ຌພ ເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌປໃ ທຓ (Analysis of Covariance : ANCOVA) ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌ ຽ຋ກພ ຌກິ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຘີ ຟຓຟຈຎພຍ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຾ຖຝຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ຅ຝຽຎພຌ ຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ (Treatment Effect) ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ (5) ກຟຌກຟ່ ຅ຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ (Eliminated Variable) ຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ກີ ຟ່ ຅ຈພ ຉທ຺ ຾ຎຽກຌີ ນຖື ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກ ຆບໄ ຌບບກແຎຍໃ ່ເນຓໄ ຟດໃ ຸຄກໃ ຼທນຖຘື ໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຽປຈພ ເນກໄ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຖີ ກພ ຘຝຌຝກຄ຺ ຉຟຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ຘກຶ ຘຟ (6) ເຆກໄ ຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຋ຟຄກຟງຑຟຍ (Physical Control) ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຈທໄ ງທ຋ິ ຌີ ຓີໄ ກພ ເຆໄ ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຂຝຌຝຈ່ຟຽຌຌີ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຽຆໃ ຌພ : ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ທຟຓ ຘຝນທໃ ຟຄຂບຄ຾ຘຄ ຖຝຈຍພ ບຸຌນຝຑູຓ ຃ທຟຓຈໃ ຄພ ຂບຄຘຼຄ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ເຌກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄ ຅ຈພ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓເນໄ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ຃ຄ຺ ຋ໃ ນີ ຖ຃ື ກື ຌພ ຋ຸກກໃ ຸຓ ຾ຖຝເນ຃ໄ ກື ຌພ ຋ຸກຽ຋ໃ ບື ຉຝນຖບຈແຖງຝຽທຖຟກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ. 3.2 ຆຝຌຈິ ຂບຄ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ (Type of Validity) ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ ຾ຖຝ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຘຟຈຓນີ ົຟງຆຝຌຈິ ຾ຉໃ ຖຝຆຝຌຈິ ຓບີ ຄ຺ ຎຝ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 126

ກບຍ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຾ຖຝ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຏຌ຺ ຋ໃ ີ ຽກຈິ ຂຌືໄ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ຾ຖຝຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌທຈພ ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄ ບບກແຈຽໄ ຎພຌ 4 ຆຝຌຈິ ຾ຉໃ ຖຝຆຝຌຈິ ຂບຄ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຅ຝຉຄພໄ ດໃ ູຽ຋ໃ ຄິ ຃່ຟຊຟຓ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກທ຋ິ ີ ທ຋ິ ຝງຟກຟຌທແິ ຅ຘຝຽຑຟຝຈຟໄ ຌ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌ຋່ຟ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ຼທກຍພ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄ ຓີ ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ຼທກຍພ ຃ຟ່ ຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌນຟ຃ຟ່ ຉບຍ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຾ີ ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 4 ຆຝຌຈິ ຾ຉໃ ຖຝຆຝຌຈິ ຓບີ ຄ຺ ຎຝກບຍຂບຄ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຆໃ ຄຶ ຓຈີ ໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ກຟຌຘຝນຖຸຍຏຌ຺ (Conclusion Validity) ຽຎພຌ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌ ທແິ ຅຋ໃ ີ ຽກຈີ ຅ຟກກຟຌຌຟ່ ຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຓຟເຆຽໄ ຑໃ ບື ຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓກໃ ຼທກຍພ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ຅ຄິ ນຖຍື ໃ ່ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຆຝຌຈິ ຌຂີໄ ຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ກຟຌ ຘຝນຖຸຍ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຘີ ຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆຽໄ ຑໃ ບື ຉບຍ຃່ຟຊຟຓທແິ ຅ແຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄຆຈພ ຽ຅ຌຑຼຄເຈ ຽຑຟຝຊຟໄ ຏຌ຺ ກຟຌຉບຍ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅ແຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄຆຈພ ຽ຅ຌ຾ຖທໄ ຅ຝຽປຈພ ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊ຾ື ຖຝຌຟ່ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄິ ແຈ.ໄ 2) ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ (Internal Validity) ຽຎພຌ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓ ຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຆໃ ຄຶ ຊຟໄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ຾ຖທໄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌໜໃ ຄຶ ຅ຝຽຎພຌຽນຈຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຏຌ຺ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌບໃ ຌື ໂ ແຈດໄ ໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ ນຖຍື ໃ ່ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຆຝຌຈິ ຅ໃ ຄຶ ເຌດໃ ູກຍພ ກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຾ຖຝກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄທໃ ຟຓ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄຆຈພ ຽ຅ຌ ນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄ ເຈ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຆຝຌຈິ ຌຓີໄ ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ຌພ ຉໃ ່ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງຽຑຟຝຽປຈພ ເນກໄ ຟຌທແິ ຅ ຓ຃ີ ທຟຓໜຟໄ ຽຆໃ ບື ຊ຾ື ຖຝຓ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄເຌຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍພ . ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ຋ຈ຺ ຖບຄ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຉໃ ຏ່ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຿ຈງ ຘຝຽຑຟຝກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ຋ຈ຺ ຖບຄ ຽຆໃ ຌພ : ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟທ຋ິ ຘີ ບຌ 2 ທ຋ິ ີ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ຏຌ຺ ຘ່ຟຽຖຈພ ຋ຟຄກຟຌ ປຼຌ ຂບຄຌກພ ປຼຌ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຅ຄິ ນຖື ຍໃ ່ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຽປຈພ ກຟຌທຈພ ບບກຓຟເນແໄ ຈໄ ຃ື ຏຌ຺ ຘ່ຟຽຖຈພ ຋ຟຄ ກຟຌປຼຌ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ ຉທ຺ ຾ຎຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋່ຟ ຃ື ຉທ຺ ຾ຎທ຋ິ ຘີ ບຌ ຊຟໄ ຏູທໄ ແິ ຅ທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ແຈໄ ທໃ ຟ ທ຋ິ ຘີ ບຌ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຽປຈພ ເນຌໄ ກພ ປຼຌຓຏີ ຌ຺ ຘຟ່ ຽຖຈພ ຋ຟຄກຟຌປຼຌ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ ຘຝ຾ຈຄທໃ ຟ ກຟຌ ທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຂບຄກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ຋ຈ຺ ຖບຄຽກຈີ ຅ຟກກຟຌຉບຍ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ທີ ໃ ຟ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ຓຏີ ຌ຺ ຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓຎໃ ຼຌ຾ຎຄເຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ ນຖື ຍໃ ່ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຘຟ່ ນຖທຈ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຉໃ ຏ່ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຽຆໃ ຌພ ຈຼທກຌພ ຽຆໃ ຌພ : ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຑຟງເຌຍຟໄ ຌຂບຄຌກພ ປຼຌຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຍພ ຽ຅ຈຉຝ຃ຝຉິ ເຌທຆິ ຟ ທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ຅ຄິ ນຖື ຍໃ ່ ຅ໃ ຄຶ ຽປຈພ ກຟຌ຅ຈພ ຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌ຅ຟກຌກພ ປຼຌກໃ ຼທກຍພ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຑຟງເຌ ຍຟໄ ຌ ຾ຖຝ ຽ຅ຈຉຝ຃ຝຉເິ ຌທຆິ ຟທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຓຟຽປຈພ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ ຏຌ຺ ຅ຟກກຟຌທຽິ ຃ຟຝຑຍທໃ ຟຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓ ຑຟງເຌຍຟໄ ຌ ຂບຄຌກພ ປຼຌຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກຍພ ຽ຅ຈຉຝ຃ຝຉເິ ຌທຆິ ຟທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຅ຟກຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ປຈພ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຉໃ ່ ແຎທໃ ຟຽຓໃ ບື ຓີ ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ຾ຖທໄ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຑຟງເຌຍຟໄ ຌຂບຄຌກພ ປຼຌຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ຽ຅ຈຉຝ຃ຝຉເິ ຌທຆິ ຟ ທ຋ິ ຝງຟຘຟຈຂບຄ ຌກພ ປຼຌ ນຖື ຍໃ ່ ຊຟໄ ຑຍ຺ ທໃ ຟ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຑຟງເຌຍຟໄ ຌຂບຄຌກພ ປຼຌຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຽ່ ຅ຈຉຝ຃ຝ ຉເິ ຌທຆິ ຟທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຅ຄິ ຏູທໄ ແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຘຝນຖຸຍທໃ ຟ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓຑຟງເຌຍຟໄ ຌຂບຄຌກພ ປຼຌຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຾ຖຝ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຽ່ ຅ຈຉຝ຃ຝຉເິ ຌ ທຆິ ຟທ຋ິ ຝງຟຘຟຈ ຃ທຟຓຊກຶ ຉບໄ ຄຑຟງເຌຂບຄກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຘຟ່ ນຖທຈຽກຈີ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 127

຅ຟກກຟຌຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ທີ ໃ ຟ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຓຏີ ຌ຺ ຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄເຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ຅ຄິ ນຖື ຍໃ .່ ຃ທຟຓຊກຶ ຉບໄ ຄຑຟງເຌຽຎພຌຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຍີ ໃ ່ແຈຘໄ ກຶ ຘຟ ຾ຖຝ ກຟຌ຅ຈພ ກຟຌກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຅ີ ຝຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຏຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄເຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ. ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຽຑໃ ບື ເນໄ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຘູຄ ຏູທໄ ແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຖຝຓຈພ ຖຝທຄພ ຾ຖຝ ຈ່ຟຽຌຌີ ກຟຌ ຌເີໄ ນຈໄ ຽີ ຑໃ ບື ຍ່ເນຓໄ ີ ຏຌ຺ ຉໃ ຃່ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌ ຎຝກບຍຈທໄ ງ. (1)ຎຝນທຈພ ຘຟຈ (History) ຘໃ ຄິ ຌຽີໄ ຎພຌຎຝຘຍ຺ ກຟຌຘຝຽຑຟຝຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ເຌຂຝຌຝ຋ໃ ີ ຏູທໄ ແິ ຅ຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌທຈພ ຏຌ຺ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຽຆໃ ຌພ : ຓກີ ຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍຆຸຈໜໃ ຄຶ ນຖຟງໂ ຃ຄພໄ ຏຌ຺ ຂບຄກຟຌ ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ຄພໄ ນົຄພ ໂ ບຟຈຍໃ ແ່ ຈຽໄ ກຈີ ຅ຟກຏຌ຺ ຂບຄກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ກຍພ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟ, ຾ຉໃ ບຟຈ ຽກຈີ ຅ຟກກຟຌ຅ຈ຺ ຅ຟ່ ຃່ຟຉບຍ, ຽ຋ກພ ຌກິ ນຖື ທ຋ິ ກີ ຟຌຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍຆຸຈຌຌພໄ ຆຟ່ໄ ໂກຌພ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ເີ ຆກໄ ຟຌທຈພ ຆຟ່ໄ (Repeated Measures) ນຖື ຽຎພຌ຃ທຟຓປູ ໄ ຽຈຓີ ຋ໃ ກີ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຍຟຄ ຘໃ ທຌບຟຈຽ຃ງີ ແຈປໄ ຍພ ປູ ໄ ນຖື ປຼຌປູຓໄ ຟກໃ ບຌໜຟໄ ຌ຾ີໄ ຖທໄ ຾ຖຝ ແຈຌໄ ຟ່ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຽີ ຃ງີ ປຍພ ປູ ໄ ນຖື ປຼຌປູຌໄ ຌພໄ ຓຟເຆເໄ ຌ ກຟຌຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓຂບຄ຾ຍຍ຋ຈ຺ ຘບຍ ນຖື ຾ຍຍຘບຍຊຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟເຆ,ໄ ຎຝຘຍ຺ ກຟຌ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຏີໄ ູທໄ ແິ ຅ຍໃ ່ ຘຟຓຟຈຽຍໃ ຄິ ຽນຌພ ນຖື ກທຈຑຍ຺ ແຈໄ ຾ຉໃ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຃່ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຂບຄກຟຌທແິ ຅. (2) ກຟຌຍຌພ ຖຸທຸຈ຋ຑິ ຟທຝ (Maturation) ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ຋່ຟຓຝຆຟຈກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄຓກພ ຓີ ຃ທຟຓ ຘຟ່ ຑຌພ ກຍພ ຆໃ ທຄແຖງຝຽທຖຟ຋ໃ ຏີ ໃ ຟຌແຎ຅ຟກບຝຈຈີ ຽຊຄິ ຎຝ຅ຍຸ ຌພ ຉຝນຖບຈແຖງຝຽທຖຟ຋ໃ ຏີ ໃ ຟຌແຎຌຌພໄ ຽປຈພ ເນຍໄ ຸກ ຃ຌ຺ ຽກຈີ ຑຈພ ຋ຝຌຟກຟຌ ຽກຈີ ຎຝຘຍ຺ ກຟຌ ຾ຖຝຽກຈີ ກຟຌປຼຌປູເໄ ຌຘໃ ຄິ ຉໃ ຟຄ ໂ ຘໃ ຄິ ຽນຖຟ຺ໄ ຌ຃ີໄ ທຌ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຽຆໃ ຌພ : ກຟຌ຅ຈພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄເຌຽຖໃ ບື ຄເຈຽຖໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຎີ ຝກບຍຈທໄ ງ຃ຌ຺ ຋ໃ ີ ຓີ ທຸຈ຋ຑິ ຟທຝ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຏູທໄ ແິ ຅ຓກພ ຑຍ຺ ທໃ ຟ຃ຌ຺ ເຌກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌພໄ ຅ຝຓ຋ີ ຄພ ຋ໃ ຘີ ຌ຺ ເ຅, ຍໃ ່ຘຌ຺ ເ຅, ຘຝ຾ຈຄ ຃ທຟຓຓກພ ນຖື ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຽຍໃ ບື ໜໃ ຟງຉໃ ່ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ເນ຾ໄ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ແຎ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌ ຅ຈພ ຽຌບືໄ ນຟທຆິ ຟ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ ຘໃ ຄິ ຽນຖຟ຺ໄ ຌ຅ີໄ ຝຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງເຌຂບຄກຟຌທແິ ຅. (3) ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ (Testing) ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍກໃ ບຌກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ (Pretest) ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຓກພ ຓຂີ ່ໄ ຉກ຺ ຖຄ຺ ທໃ ຟ຋ຸກທຆິ ຟ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟ຋ຈ຺ ຘບຍ ຏູປໄ ຼຌ ນຖື ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄແຈຽໄ ຖໃ ຓີ ປຼຌປູ ໄ ນຖື ຍໃ ່ປູຓໄ ຟຽ຋ໃ ຟ຺ ໂ ກຌພ ຾ຖຝ ຍໃ ່ຓີ ເຏປຼຌປູຽໄ ຌບືໄ ນຟທຆິ ຟ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟ຋ຈ຺ ຘບຍຓຟກໃ ບຌຖໃ ທຄໜຟໄ , ຾ຉໃ ຊຟໄ ຓເີ ຏເຌກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄແຈປໄ ຼຌປູ ໄ ນຖື ປູຓໄ ຟ ກໃ ບຌເຌຽຌບືໄ ນຟທຆິ ຟ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟ຋ຈ຺ ຘບຍ຃ທຌ຅ຝຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ຏ່ ຌ຺ ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ ນຖື ຎໃ ຼຌ຾ຎຄຏຌ຺ ກຟຌ, ຋ຈ຺ ຘບຍ຋ໃ ີ ທຈພ ແຈໄ ຾ຖຝ ຅ຝຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ກ່ ຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຓີ ຂີ ຌຶໄ ເຌຽທຖຟຉໃ ່ຓຟ, ເຌກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຉໃ ຖຝຽ຋ໃ ບື ຌຍພ ທໃ ຟຽຎພຌ ຽຖໃ ບື ຄງຟກ຋ໃ ຅ີ ຝຑ຅ິ ຟຖຝຌຟທໃ ຟເຏຓ຃ີ ທຟຓປູ ໄ ນຖື ຽ຃ງີ ປຼຌປູເໄ ຌຽຖໃ ບື ຄຌຌພໄ ຓຟກໃ ບຌ. (4) ກຟຌເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓທື ແິ ຅ (Instrumentation) ກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄທ຋ິ ກີ ຟຌທຈພ ນຖື ກຟຌ ຅ຈພ ກຟຌເຌ ຽຖໃ ບື ຄກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟນງຄພ ຃ຘື ໃ ຄິ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌທຈພ , ຘໃ ຄິ ຽນຖໃ ຟ຺ ຌ຃ີໄ ທຌຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ຏຌ຺ ກຟຌທຈພ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຓທື ຈພ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈຍຟຄຽ຋ໃ ບື ບຟຈຍບກຍໃ ແ່ ຈທໄ ໃ ຟຏູຊໄ ກື ທຈພ ເຆ຃ໄ ທຟຓຘຟຓຟຈ ຾ຖຝ ຋ກພ ຘຝຂບຄຉຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄຓຟ ນຖື ເຆກໄ ຟຌ ຘຄພ ຽກຈ ຋ໃ ຽີ ຎພຌ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ໜໃ ຄຶ ຂບຄຓຝຌຸຈຓຟຽຎພຌນກົພ ເຌກຟຌຉບຍ຃່ຟຊຟຓ. ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 128

(5) ກຟຌຊຈ຺ ຊບງ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ (Statistical Regression) ເຌກຟຌຘບຍທຈພ ຏຌ຺ ທຆິ ຟເຈທຆິ ຟ ໜໃ ຄຶ ຓກພ ຑຍ຺ ທໃ ຟ ຘຟ່ ນຖຍພ ຏູ຋ໄ ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຘຟຓຟຈຘູຄ຅ຝແຈ຃ໄ ຝ຾ຌຌນຖຟງ, ຘໃ ທຌຏູ຋ໄ ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຘຟຓຟຈຉໃ ຟ່ ຅ຝແຈໄ ຃ຝ຾ຌຌ ຘບຍຌບໄ ງ, ຏຌ຺ ກຟຌຘບຍຂບຄກໃ ຸຓ຅ຝຓ຃ີ ຝ຾ຌຌຘຝຽຖໃ ງ຃ໃ ບຌຂຟໄ ຄຉໃ ຟ່ ຾ຖຝ ຓກີ ຟຌກຝ຅ຟງຂບຄ຃ຝ຾ຌຌ ຃ໃ ບຌ ຂຟໄ ຄນຖຟງ, ຾ຉໃ ຊຟໄ ຓກີ ຟຌຘບຍທຈພ ຏຌ຺ ຆ່ຟໄ ບກີ ຽ຋ໃ ບື ໜໃ ຄຶ ຅ຝຑຍ຺ ທໃ ຟຏູ຋ໄ ໃ ຽີ ຃ງີ ແຈ຃ໄ ຝ຾ຌຌຘູຄ ດພຄ຃ຄ຺ ແຈ຃ໄ ຝ຾ຌຌ ດໃ ູ ຽຆໃ ຌພ ຽຈຓີ , ບຟຈຽ຋ໃ ຟ຺ ຽຈຓີ , ນຖຟງກທໃ ຟຽຈຓີ ນຖື ຌບໄ ງກທໃ ຟຽຈຓີ ກແ່ ຈ,ໄ ຾ຉໃ ຅ຝຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຟຄຂບຄ຃ຝ຾ຌຌ ຍໃ ່ຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ ເຌຂຝຌຝ຋ໃ ກີ ໃ ຸຓຏູແໄ ຈ຃ໄ ຝ຾ຌຌຌບໄ ງເຌຽ຋ໃ ບື ກໃ ບຌຓກພ ຓ຃ີ ຝ຾ຌຌຽຑໃ ຓີ ນຖຟງຂຌຶໄ ນຖຟງກທໃ ຟ຋ໃ ຅ີ ຝ ຏຌ຺ ຉໃ ຟຄຂບຄ ຃ຝ຾ຌຌເຌກຖໃ ຸຓຉໃ ຟ່ ຓນີ ຖຟງກທໃ ຟເຌກໃ ຸຓຘູຄ ຽຓໃ ບື ຑ຅ິ ຟຖຝຌຟຏຌ຺ ກຟຌຘບຍຂບຄກໃ ຸຓຑຍ຺ ທໃ ຟ຃ຝ຾ຌຌຘຝຽຖໃ ງ຅ຝຓີ ຃ໃ ຟຘູຄຂຌຶໄ ຾ຖຝ ຓກີ ຟຌກຝ຅ຟງຂບຄ຃ຝ຾ຌຌນຖຸຈຌບໄ ງຖຄ຺ ກທໃ ຟຽ຋ໃ ບື ກໃ ບຌ ຆໃ ຄຶ ຓກພ ຑຍ຺ ເຌກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຾ຍຍ ທຈພ ຆ່ຟໄ (6) ກຟຌ຃ຈພ ຽຖບື ກກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ (Group Selection) ກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຽຑໃ ບື ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍ ຽຑໃ ບື ກຟຌ຃ທຍ຃ຸຓ ນຖື ຽຑໃ ບື ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ຝຉບໄ ຄຽປຈພ ເນຓໄ ຃ີ ທຟຓຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ຉຄພໄ ຾ຉໃ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ກຟຌຘກຶ ຘຟ, ຊຟໄ ກໃ ຸຓ ຎຼຍ຋ຼຍຍໃ ຓ່ ຃ີ ທຟຓຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ຉຄພໄ ຾ຉໃ ຾ຖກ຾ຖທໄ ຏຌ຺ ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍ຋ໃ ແີ ຈໄ ຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈຍບກແຈທໄ ໃ ຟຽກຈີ ຅ຟກຏຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋່ຟ ຽຑຟຝຽຌໃ ບື ຄຓຟ຅ຟກ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄ຋ໃ ຓີ ດີ ໃ ູກໃ ບຌ຾ຖທໄ ກແ່ ຈ.ໄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ເຌ ກຟຌຘກຶ ຘຟຎຼຍ຋ຼຍຏູທໄ ແິ ຅຅ຝຉບໄ ຄຖຝຓຈພ ຖຝທຄພ . (7) ກຟຌຘູຌນຟງຂບຄນຌໃ ທງ຋ຈ຺ ຖບຄ (Experimental Mortality) ເຌຖຝນທໃ ຟຄກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ບຟຈຓນີ ຌໃ ທງ຋ຈ຺ ຖບຄຘູຌນຟງແຎຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ຍຟຄດໃ ຟຄ຅ຝຓຏີ ຌ຺ ກຝ຋ຍ຺ ຉໃ ກ່ ຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ ຿ຈງ ຘຝຽຑຟຝກຍພ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຽີ ຎພຌກຟຌຎຼຍ຋ຼຍຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋່ຟຽຎພຌຖຟງ຃ໃ ູ຅ຝຽປຈພ ເນໄ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຎຼຍ຋ຼຍຏຌ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ແຈໄ ຾ຖຝ ຊຟໄ ກຟຌຘູຌນຟງຽກຈີ ຂຌຶໄ ກຍພ ເຌກໃ ຸຓຘູຄ ນຖື ກໃ ຸຓ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ ຘຟຓຟຈນຖຟງ຾ຖທໄ ຏຌ຺ ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍຓກພ ຓຂີ ຘ່ໄ ຄ຺ ແຘທໃ ຟຓ຃ີ ທຟຓຊກື ຉບໄ ຄນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ. (8) ກຟຌຽຖບື ກຎຝຉຘິ ຟ່ ຑຌພ (Selection Interactions) ເຌກຟຌທແິ ຅ຍຟຄຽ຋ໃ ບື ຏູທໄ ແິ ຅ບຟຈ ຽຖບື ກ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຅ຈພ ຎຝຉຘິ ່ຟຑຌພ ເນຽໄ ໝຟຝຘຓ຺ , ຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ກຟຌທແິ ຅, ທ຋ິ ກີ ຟຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ກຍພ ຉທ຺ ຾ຎ ຾ຖຝ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈ຃ໄ ຟ່ ຉບຍຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ແຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄ ຆຈພ ຽ຅ຌ ຾ຖຝ ກຟ່ ຅ຈພ ຃ທຟຓຖ່ຟບຼຄ຋ໃ ບີ ຟຈຽກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຟກຘຟຽນຈຉໃ ຟຄ ໂ ແຈ.ໄ 3) ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຾ຍຍ຿຃ຄຘຟໄ ຄ (Construct Validity) ຽຎພຌ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄກຟຌ ທແິ ຅຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘກຶ ຘຟ ຾ຖຝ ຑຍ຺ ທໃ ຟຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຉ່ ທ຺ ຎໃ ຼຌບໃ ຌື ໂ ດໃ ຟຄ຾຋ໄ ຅ຄິ ຾ຖທໄ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ທ຋ິ ກີ ຟຌທຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຘຟຓຟຈຘຝ຋ບໄ ຌຽຊຄິ ກບຍ ຃ທຟຓ ຃ຈິ ຾ຖຝ ຿຃ຄຘຟໄ ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅ແຈຆໄ ຈພ ຽ຅ຌ ນຖື ຍໃ ່ຑຼຄເຈ. ຌຌພໄ ຃ື ຏູທໄ ແິ ຅ຘຟຓຟຈຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄ຋ຈິ ຘຝຈີ ນຖື ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ເຌກຟຌທແິ ຅ຽຂຟ຺ໄ ກຍພ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ແຎເຆຘໄ ກຶ ຘຟ ນົື ບຝ຋ຍິ ຟງຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ີ ຘຄພ ຽກຈ ຾ຖຝ ທຈພ ແຈ຅ໄ ຟກຘຝຑຟຍ຋ໃ ຎີ ຟກຈ຺ ດໃ ູເຌຂຝຌຝຌຌພໄ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຾ຍຍ຿຃ຄຘຟໄ ຄ຅ໃ ຄຶ ໝຟງຽຊຄິ ຃ທຟຓຘຟຓຟຈເຌກຟຌບຟໄ ຄບຄິ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຘກຶ ຘຟຽຂຟ຺ໄ ກຍພ ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ຾ຖຝ ຿຃ຄຘຟໄ ຄຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຉຟຓ຋ຈິ ຘຝຈີ ແຈດໄ ໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄຉຟຓຂຝຍທຌກຟຌຂບຄກຟຌທແິ ຅. 4) ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກ (External Validity) ຽຎພຌ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅ຟກກຟຌຌຟ່ ຏຌ຺ ກຟຌ ທແິ ຅ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ຽຑໃ ບື ກຟຌບຝ຋ຍິ ຟງຎຝກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌຶໄ ກຍພ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ຅ິ ງພ ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຌຌພໄ ຃ຊື ຟໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 129

ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌໜໃ ຄຶ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌບໃ ຌື ຾ຖຝ ຑຍ຺ ທໃ ຟຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽນຖໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຉ່ ທ຺ ຎໃ ຼຌບໃ ຌື ໂ ດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ ຽຑຟຝຓກີ ຟຌບບກ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ທ຋ິ ກີ ຟຌທຈພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ກຟ່ ຌຈ຺ ແຈໄ ດໃ ຟຄຊກຶ ຉບໄ ຄ, ຆຈພ ຽ຅ຌ ຾ຖຝ ຘຟຓຟຈຘຝ຋ບໄ ຌຽຊຄິ ກບຍ຾ຌທ຃ທຟຓ຃ຈິ ຿຃ຄຘຟໄ ຄຂບຄກຟຌທແິ ຅ແຈ,ໄ ຏຌ຺ ກຟຌ ທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈຘໄ ຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆໄ ນຖື ບຝ຋ຍິ ຟງຎຟກຈ຺ ກຟຌກຍພ ຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓບໃ ຌື ໂ ແຈໄ ນຖື ຍໃ ່ ຊຟໄ ຘຟຓຟຈ ເຆຏໄ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຃ີ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ແຎເຆໄ ນຖື ບຝ຋ຍິ ຟງຎຟກຈ຺ ກຟຌກຍພ ຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓບໃ ຌື ໂ ເຌຆໃ ທຄຽທຖຟບໃ ຌື ໂ ແຈໄ ຘຝ຾ຈຄທໃ ຟຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຓ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກ, ປູຍ຾ຍຍຂບຄກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓກຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ກຟຌທແິ ຅຿ຈງ ເຆໄ ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຘໃ ຸຓເຌກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຝຽປຈພ ເນກໄ ຟຌທແິ ຅ຌຌພໄ ຓ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກຘູຄກທໃ ຟກຟຌ ຘກຶ ຘຟ ເຌຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຽີ ຎພຌ Case Study ນຖື ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓກີ ຟຌກຟຌເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຘໃ ຸຓເຌ ກຟຌຽຖບື ກ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ. ຃ທຟຓ຋ໃ ຼກຄ຺ ຑຟງຌບກ ຽຎພຌ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຂບຄ Research Design ຋ໃ ຏີ ຌ຺ ຘຝນຖຸຍຂບຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟ ຋ຈ຺ ຖບຄຓ຃ີ ທຟຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈ,ໄ ຘຟຓຟຈຘຝນຖຸຍບຟໄ ຄບຄິ (Generalization) ຽຊຄິ ຎຝຆຟກບຌ຋ຄພ ໝຈ຺ ແຈນໄ ຖື ຍໃ ່ Research Design ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ (1) ຘກຶ ຘຟ຅ຟກຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ (Representative) ຋ຄພ ເຌ ຈຟໄ ຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ກຟຌທຈພ ຏຌ຺ ຾ຖຝຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ກີ ທຈທຈພ ຿ຈງກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄ ຽຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌ ຂບຄຎຝຆຟກບຌ ກຟຌທຈພ ຏຌ຺ ຉບໄ ຄທຈພ ຽ຅ຟ຺ໄ ຖກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຆໃ ຄຶ ຽຎພຌ ຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌຌຌພໄ ຾ຖຝຊຟໄ ຓກີ ຟຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉບໄ ຄຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຂບຄກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ີ ຽຎພຌ ຉທ຺ ຾຋ຌຎຝຆຟກບຌ (2) ຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ນຖຏື ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈຘໄ ຟຓຟຈຖຄ຺ ຘຝນຖຸຍບຟໄ ຄບຄິ ເຆຽໄ ຎພຌກຈ຺ ຽກຌ ຘຟ່ ຖຍພ ກຟຌຟ່ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ນຖເື ຆເໄ ຌຘຝຊຟຌຌຝກຟຌບໃ ຌື ໂ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓ຃ຟໄ ງ຃ກື ຌພ ແຈໄ (3) ຂ່຃ໄ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ນຖຏື ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຘຟຓຟຈເນຎໄ ຝ຿ນງຈ (Utilization) ຉຟຓຽຎ຺ຟໄ ໝຟງ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ແທແໄ ຈ຾ໄ ກໃ ຘຟຓຟຈບຝ຋ຍິ ຟງ, ຋່ຟຌຟງ ຾ຖຝ ຃ທຍ຃ຸຓຎຟກຈ຺ ກຟຌຉໃ ຟຄໂແຈໄ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກຂບຄກຟຌທແິ ຅ຓກພ ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກຍພ ກຟຌຌຟ່ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ກຍພ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ແີ ຈຓໄ ຃ີ ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກນຖຍື ໃ ຘ່ ຟຓຟຈຑ຅ິ ຟຖຝຌຟແຈໄ ຅ຟກບຄ຺ ຎຝກບຍຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ  ປູຍ຾ຍຍກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sampling Model) ເຌກຟຌທແິ ຅ ຽຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟຎຝກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ີ ຽກຈີ ຂຌືໄ ຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈຆໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຎຝຆຟກບຌຂຝໜຟຈເນໃ ງ຅ຝຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈ ຽປຈພ ແຈຈໄ ທໄ ງຂ຅່ໄ ຟ່ ກຈພ ນຟົ ງຎຝກຟຌ ຽຆໃ ຌພ : ແຖງຝຽທຖຟ, ຄຍ຺ ຎຝຓຟຌ, ຾ຖຝ ຘກຶ ຘຟ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ , ຏູ ໄ ທແິ ຅຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ ຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓຌຌພໄ ກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄບຟຈເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຏຌ຺ ກຟຌທິ ແ຅຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຘໃ ຸຓຈທໄ ງຽ຋ກພ ຌກິ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ແຈຈໄ ີ ກທໃ ຟຏຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ແີ ຎ຋ໃ ຍີ ໃ ຓ່ ກີ ຟຌຘໃ ຸຓ  ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ກຟຌທແິ ຅ (Research Framework) ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ ຌຟ່ ຓຟເຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌ ຘກຶ ຘຟຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຉບໄ ຄຓ຋ີ ຈິ ຘຝຈກີ ໃ ຼທກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຓຟປບຄປຍພ ກຟຌຽຖບື ກຉທ຺ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 130

ຎໃ ຼຌຓຟເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຽຎພຌຽນຈ ຏຌ຺ ກຍພ ຍຌພ ນຟທແິ ຅຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຘີ ຝ຾ຈຄ຃ທຟຓ ຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄ຋ຈິ ຘຝຈີ ຾ຖຝ ຃ທຟຓຽຎພຌຽນຈຏຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟ ຃ກື ບຍ຃ທຟຓ ຃ຈິ ກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ກບຍ຃ທຟຓ຃ຈິ ເຌກຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຌຌພໄ ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟ຋ໃ ຓີ ຋ີ ຈິ ຘຝຈຓີ ຟປບຄປຍພ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ຑຟງຌບກຂບຄກຟຌທແິ ຅ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ບຄ຺ ຎຝ ກບຍ 4 ຎຝກຟຌ ຃:ື ກ. ຎຝຉຘິ ຟ່ ຑຌພ (Interaction) ກຟຌທແິ ຅຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຎຝຉຘິ ່ຟຑຌພ ຂຌຶໄ ຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຊີ ກື ຽຖບື ກຓຟ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ຿ຈງເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຘໃ ຸຓຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຾ິ ຖຝຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຅ຈພ ກຝ຋່ຟ ຆໃ ຄຶ ແຈ຾ໄ ກໃ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌບຈິ ຘຝນຖຝ຋ຄພ ນຟົ ງ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຎພຌແຎດໃ ຟຄຘຓ຺ ຍູຌ຃ຍ຺ ຊທໄ ຌ ຾ຖຝຓ຃ີ ທຟຓ ຽຎພຌຽນຈ - ຏຌ຺ ຉໃ ກ່ ຌພ ຽຑໃ ບື ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ຘຟຓຟຈຉບຍ຃ຟ່ ຊຟຓຂບຄຍຌພ ນຟທແິ ຅ແຈໄ ດໃ ຟຄຊກື ຉບໄ ຄ ຾ຖຝຘຟຓຟຈ ຌຟ່ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ນຖບື ຝ຋ຍິ ຟງຑຈຶ ຉກິ ຟ່ ນຖຎື ຝກຈ຺ ກຟຌຂບຄບຄ຺ ຎຝຆຟກບຌກໃ ຸຓບໃ ຌື ໂແຈໄ ຾ຉໃ ຊຟໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ີ ເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟຍໃ ່ແຈຊໄ ກື ຽຖບື ກຓຟ຿ຈງກຟຌຘໃ ຸຓຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ບິ ຟຈຽປຈພ ເນໄ ຎຝຉຘິ ່ຟຑຌພ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌືໄ ຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຾ຖຝ ຉທ຺ ຾ຎ຅ຈພ ກຝ຋່ຟ຋ໃ ຅ີ ຈພ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຎພຌແຎດໃ ຟຄຍໃ ່ຘຓ຺ ຍູຌ ຆໃ ຄຶ ບຟຈຽຎພຌຏຌ຺ ຓຟ ຅ຟກ຃ທຟຓຖ່ຟບຼຄ ຽປຈພ ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຃ີ ຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຍໃ ່ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎເຆບໄ ຟໄ ຄບຄີ ກຍພ ຎຝຆຟກບຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ນຖຎື ຝຆຟກບຌກໃ ຸຓບໃ ຌື ໂແຈ.ໄ ຂ. ກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍກໃ ບຌ (Pretesting) ຏູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟທໃ ຟຘໃ ຄິ ຋ໃ ຅ີ ຈພ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ກ່ ຟຌຎໃ ຼຌ ຾ຎຄຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄນຖຍື ໃ ່ ຾ຖຝກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ຓນີ ຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈຽຓໃ ບື ຋ຼຍກຍພ ກໃ ຸຓ຋ໃ ຍີ ໃ ່ແຈ຅ໄ ຈພ ຘໃ ຄິ ຋ຈ຺ ຖບຄເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅຅ຝຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈປູແໄ ຈຊໄ ຟໄ ຍໃ ຓ່ ກີ ຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍກໃ ບຌ ຏຌ຺ ຅ຟກກຟຌ຋ຈ຺ ຘບຍກໃ ບຌ຅ຝຽປຈພ ເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ ປູແໄ ຈທໄ ໃ ຟກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຌຌພໄ ຓ຋ີ ຟ່ ຓຝຆຟຈ ນຖຑື ຈຶ ຉກິ ຟ່ ຽຎພຌດໃ ຟຄເຈກໃ ບຌກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຽຓໃ ບື ຏູທໄ ແິ ຅ທຈພ ຏຌ຺ ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ຝຽປຈພ ເນປໄ ູແໄ ຈທໄ ໃ ຟຘໃ ຄິ ຋ໃ ຅ີ ຈພ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ກ່ ຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ . ຃. ກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ (Group Setting) ຃ທຟຓຘຟຓຟຈຍຟຄດໃ ຟຄຂບຄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຌຟ່ ຓຟເຆຘໄ ກຶ ຘຟບຟຈ ຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ຏ່ ຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟແຈໄ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ຋ຈ຺ ຖບຄ ຾ຖຝ ຘຝຊຟຌຌຝກຟຌຂບຄກໃ ຸຓ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຽປຈພ ເນ຋ໄ ຸກກໃ ຸຓຓ຃ີ ທຟຓຽ຋ໃ ຟ຺ ຋ຼຓກຌພ ຽຑໃ ບື ຽປຈພ ເນຏໄ ຌ຺ ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ນຖຏື ຌ຺ ກຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ແີ ຈຽໄ ກຈີ ຅ຟກ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ກຝ຋່ຟດໃ ຟຄ຾຋຅ໄ ຄິ ຍໃ ່຾ຓໃ ຌຽກຈີ ຅ຟກ຃ທຟຓຘຟຓຟຈ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຋ໃ ຓີ ຓີ ຟກໃ ບຌກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຄ. ກຟຌ຾ຆກຆບໄ ຌຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ (Interventions) ຂ຅່ໄ ຟ່ ກຈພ ຎຝກຟຌໜໃ ຄຶ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຃ື ຽຓໃ ບື ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູ ໄ ທແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຍໃ ແ່ ຈປໄ ຍພ ຏຌ຺ ນຖື ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅຅ຈພ ເນກໄ ຍພ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຑຼຄດໃ ຟຄຈຼທ ຾ຉໃ ຓຉີ ທ຺ ຎໃ ຼຌ ຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຍໃ ແ່ ຈປໄ ຍພ ຏຌ຺ ນຖຽື ກຈີ ກຟຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຅ຟກຏຌ຺ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ ຈທໄ ງຉທ຺ ຎໃ ຼຌຖກພ ຘຝຌຝຌ຅ີໄ ໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຾ຆກຆບໄ ຌ. 3.3 ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ເຌກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຆຸຓຆຌ຺ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຆຸຓຆຌ຺ ຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌຉໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄຍໃ ່ຓ຋ີ ໃ ຘີ ຌີໄ ຘຸຈຆຸຓຆຌ຺ ຑຟງເຉຑໄ ຟທຝກຟຌ຋ໃ ີ ຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄກຝ຋່ຟຉຝນຖບຈຽທຖຟ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຓຟຘໃ ູຂຝຍທຌກຟຌ຾ກແໄ ຂ ກຟຌ ຾ກແໄ ຂ຋ໃ ກີ ຄ຺ ຉຟຓຎຝຽຈຌພ ຍຌພ ນຟ຾ຖຝຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ຽີ ກຈິ ຂຌືໄ ເຌຆຸຓຆຌ຺ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄກຟຌຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄ຋ຌພ ຘຝແໝ ຾ຖຝ຋ຌພ ຉໃ ຽ່ ນຈກຟຌ ກຟຌແຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຈີ ີ ຾ຖຝຊກື ຉບໄ ຄຈໃ ຄພ ກໃ ຟທ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄບຟແຘກຟຌທແິ ຅ ນຖຽື ປຟ຺ ປຼກທໃ ຟ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 131

“ກຟຌທແິ ຅ຆຸຓຆຌ຺ ” ຈທໄ ງຽນຈຌກີໄ ຟຌທແິ ຅ ຍໃ ່ທໃ ຟ຅ຝ຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຎຝຽຑຈເຈ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ຉບໄ ຄກຟຌກ຃່ ຂື ່ຓໄ ູຌ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄ຋ຌພ ຉໃ ຽ່ ນຈກຟຌ ຖກພ ຘຝຌຝກຟຌທແິ ຅ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຽຎພຌກຟຌທແິ ຅຾ຖຝຑຈພ ຋ຝຌຟ ນຖໃ ຋ື ໃ ຽີ ປຟ຺ ປຼກທໃ ຟ R & D ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ໝຟຝ຅ຝຽຎພຌ R & D ຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ທຟຓຽໝຟຝຘຓ຺ ທໃ ຟຽປຟ຺ ຉບໄ ຄກຟຌຂຓ່ໄ ຌູ ຎຝຽຑຈເຈ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຍຟຄຽ຋ໃ ບື ຽປຟ຺ ຉບໄ ຄກຟຌຂຓ່ໄ ຌູ ຽຆຄີ ຎຝ຅ກພ ນຖຂື ່ຓໄ ຌູ ຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌ ກຟຌຘກຶ ຘຟຽຆຄີ ຎຝຖຓິ ຟຌ ກບ່ ຟຈຌ່ ຟຓຟຘໃ ູກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟຘຝຽຑຟຝໜຟໄ ແຈໄ ຾ຉໃ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຍຌພ ນຟຆຸຓຆຌ຺ ຓ຃ີ ທຟຓຆຍພ ຆບໄ ຌນຖຟງ ຽຑຟຝກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຈ຺ ຽກຌ ຎຝຽຑຌີ ຾ຖຝທຈພ ຋ຝຌຝ຋່ຟ ນຖ຃ື ທຟຓຽຆໃ ບື ຘຝຽຑຟຝ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຂ່ຓໄ ູຌຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈແຈຓໄ ຟ຿ຈງ ກຟຌ ຽກຍພ ຂ່ຓໄ ູຌ຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌຑຼຄທ຋ິ ຈີ ຼທ ຾ຉໃ ຓບີ ກີ ນຟົ ງທ຋ິ ຋ີ ໃ ຌີ ກພ ຑຈພ ຋ຝຌຟ຾ຖຝຌກພ ທແິ ຅ຆຸຓຆຌ຺ ຘຟຓຟຈຽປຈພ ແຈໄ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝຂ່ຓໄ ຌູ ຽຆຄີ ຽຖກິ ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຃ຸຌຌຝຑຟຍ (Qualitative Research) ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍ ຎຝນທຈພ ຘຟຈ (Historical Research) ກຟຌທແິ ຅ຖຟງກຖ່ ຝຌຘີ ກຶ ຘຟ (Case Study Research) ນຖ຾ື ຓໃ ຌ ຾ຉໃ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຑຈພ ຋ຝຌຟກຟຌ (Development Research) ຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌທ຋ິ ທີ ແິ ຅ນຖທື ຋ິ ກີ ຟຌແຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ີ ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຃ຌພ ຾ຖຝ ຽໝຟຝຘຓ຺ ບກີ ທ຋ິ ໜີ ໃ ຄຶ ຉໃ ່ກຟຌທແິ ຅ເຌຆຸຓຆຌ຺ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌທແິ ຅຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ຽຑໃ ບື ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຆຸຓຆຌ຺ ຅ໃ ຄຶ ຍໃແ່ ຈດໄ ຶຈຊທື ໃ ຟ຅ຝຉບໄ ຄ຅ຈພ ດໃ ູກຍພ ກຟຌທແິ ຅ ຎຝຽຑຈເຈ ຋ຄພ ຌຂີໄ ຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ທຟຓຽໝຟຝຘຓ຺ ຾ຖຝ ຘບຈ຃ໃ ບຄກຍພ ກຟຌເຆຎໄ ຝ຿ນງຈ ກຟຌທແິ ຅ຍໃ ່ທໃ ຟຽຎພຌຎຝຽຑຈ ເຈຓຸຄໄ ຌຟ່ ຏຌ຺ ແຎຘໃ ູກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຆຸຓຆຌ຺ ເນກໄ ຟໄ ທໜຟໄ ຂຌຶໄ ຌຌພໄ ຽບຄ. ຍຈ຺ ຋ີ 4 ຘຝຊຉິ ກິ ຍພ ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຘຄພ ຃ຓ຺ ຘຟຈ 4.1 ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຝຊຉິ ິ ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎຓກພ ຽຂຟ຺ໄ ເ຅ທໃ ຟ ຘຝຊຉິ ຽິ ຎພຌຖຟງກຟຌຂບຄ຅ຟ່ ຌທຌນຖຉື ທ຺ ຽຖກ຋ໃ ຘີ ຝ຾ຈຄຽຎພຌຉຟຉຝຖຟຄນຖື ຾ຏຌຑູຓ ຽຆໃ ຌພ : ຉຟຉຝຖຟຄຘຝ຾ຈຄ຅ຟ່ ຌທຌຎຝຆຟກບຌເຌ຾ຉໃ ຖຝນຓໃ ຍູ ຟໄ ຌ ຉຟຉຝຖຟຄຘຝ຾ຈຄ຅ຟ່ ຌທຌຽຈກພ ຌກພ ປຼຌເຌນຓໃ ູຍຟໄ ຌຽຓບື ຄ, ຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຽຑຈ, ບຟງຸ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ເຌ຃ທຟຓຽຎພຌ຅ຄິ ຾ຖທໄ ຘໃ ຄິ ຽນຖຟ຺ໄ ຌ຃ີໄ ື ຉຟຉຝຖຟຄ ຘຝ຾ຈຄ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ຽິ ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກເຌງຸກ຋່ຟບຈິ ຘຝຊຉິ ຊິ ກື ເຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌຌຍພ ຅ຟ່ ຌທຌຆຟງຘຝກຌພ ຽຑໃ ບື ກຼຓແທໄ ຘຟ່ ຖຍພ ກຟຌຽປຈພ ຘຄ຺ ຃ຟຓ ກຟຌຌຍພ ຅ຟ່ ຌທຌຑຌືໄ ຋ໃ ຌີ ຟຂບຄຖຟຈຆຝຈບຌຽຑໃ ບື ກຟຌຽກຍພ ຑຟຘເີ ນ຾ໄ ກໃ ຖຈພ ຓກີ ຟຌຽກຍພ ຂ່ໄ ຓຌູ ຖຈ຺ ຘຝຊຉິ ຉິ ໃ ຟຄໂ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກຟຌ ຎ຺ກ຃ບຄຎຝຽ຋ຈຂບຄບຟຌຟ຅ກພ ຿ຕຓຌພ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຝຊຉິ ິ ຾ຉໃ ຽກໃ ຟ຺ ຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌ຅ຈພ ຽກຍພ ຉທ຺ ຽຖກ ກຟຌຍຌພ ຋ກຶ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຽຖກກໃ ຼທກຍພ ຃ຌ຺ ຘຈພ ຾ຖຝຘໃ ຄິ ຂບຄ ຉໃ ຟຄ ໂ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຓຟເຆຎໄ ຝ຿ນງຈເຌກຟຌຍ່ຖນິ ຟຌ ຎຝຽ຋ຈ ຅ໃ ຄຶ ບຟຈຘຝນຖຸຍແຈທໄ ໃ ຟ ຘຝຊຉິ ິ ນຖໃ ື Statistics ຅ໃ ຄຶ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 132

ຓຟ຅ຟກ຃່ຟທໃ ຟ State ຋ໃ ຾ີ ຎທໃ ຟ ຖຈພ ກຄ຺ ກຍພ ຃ຟ່ ເຌ ຑຟຘຟຖຟຉຌິ ທໃ ຟ Status ຉໃ ່ຓຟແຈຓໄ ຏີ ູຑໄ ຈພ ຋ຝຌຟ຾ຖຝຌຟ່ ຘຝຊຉິ ິ ແຎເຆເໄ ຌກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ທຆິ ຟຉໃ ຟຄໂ ຅ຌ຺ ຽປຈພ ເນທໄ ຋ິ ຝງຟຘຟຈຘຟຈເຌຘຟຂຟທຆິ ຟຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຅ຝຽຖຌີ ກຟໄ ທໜຟໄ ດໃ ຟຄທໃ ບຄແທຽຑໃ ບື ເນ຃ໄ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ກໃ ຼທກຍພ ຘຝຊຉິ ຓິ ຃ີ ທຟຓຆຈພ ຽ຅ຌດໃ ິຄຂຌຶໄ ຅ໃ ຄຶ ບຟຈກຟ່ ໜຈ຺ ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຝ ຊຉິ ແິ ຈຈໄ ໃ ຄພ ຌີໄ 1) ຘຝຊຉິ ເິ ຌ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຉທ຺ ຽຖກ (Numerical) ໝຟງຽຊຄິ ຖກພ ຘຝຌຝຘຝຽຑຟຝຂບຄຎຟກຈ຺ ກຟຌ຋ໃ ີ ຏູທໄ ແິ ຅ຽຐ຺ຟໄ ຉຈິ ຉຟຓຘຄພ ຽກຈ ຾ຖຝຓກີ ຟຌ຅ຈ຺ ຍຌພ ຋ກຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຽຖກ ຽຆໃ ຌພ ບຸຌນຝຑູຓຂບຄບຟກຟຈຂບຄ ຽຓໃ ບື ຄໜໃ ຄຶ ເຌປບຍຎີ ຅ຟ່ ຌທຌຽ຋ໃ ບື ຂບຄກຟຌຽກຈີ ບຸຍຈພ ຽນຈຽ຋ໃ ຄິ ຋ຟຄນົທຄເຌປບຍຎີ຋ໃ ຏີ ໃ ຟຌຓຟ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ 2) ຘຝຊຉິ ເິ ຌ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄ຃ໃ ຟ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ູຌ (Statistical Analysis) ຽຆໃ ຌພ ຃ໃ ຟ ຘຝຽຖໃ ງຘໃ ທຌຓຟຈຉຝຊຟຌ ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ຋ິ ີ (t-test) ຽຎພຌຉຌ຺ໄ 3) ຘຝຊຉິ ເິ ຌ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຖຝຍຼຍທ຋ິ ຋ີ ຟຄຘຝຊຉິ ິ (Statistical Methodology) ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌ ຅ຈພ ກຝ຋່ຟຂ່ຓໄ ູຌ ແຈ຾ໄ ກໃ ກຟຌຖທຍຖທຓ (Collection) ກຟຌ຅ຈພ ຖຝຍຼຍ (Organization) ກຟຌທິ ຽ຃ຟຝ (Analysis) ກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜຏີ ຌ຺ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ (Presentation) ຾ຖຝກຟຌ຾ຎ຃ທຟຓນຓຟງ (Interpretation) 4) ຘຝຊຉິ ເິ ຌ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຟຂຟທຆິ ຟ (Knowleage) ນຖໃ ທື ຆິ ຟ຋ໃ ທີ ໃ ຟຈທໄ ງນົກພ ກຟຌ ຋ຈິ ຘຝຈີ 4.2 ກຟຌ຾ຍໃ ຄຎຝຽຑຈຂບຄຘຝຊຉິ ິ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຘຝຊຉິ ເິ ຌ຃ທຟຓນຓຟງຂບຄຘຟຂຟທຆິ ຟຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກຽຎພຌຎຝຽຑຈຉໃ ຟຄໂ ຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝ ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຎພຌຽກຌຈໃ ຄພ ຌີໄ 1) ຾ຍໃ ຄຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝກຟຌເຆຘໄ ຝຊຉິ ເິ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ ຆໃ ຄຶ ຾ຍໃ ຄບບກແຈໄ 4 ຎຝຽຑຈ ຃ື (1) ຘຝຊຉິ ຽິ ຆຄີ ຑຌພ ຖຝຌຟ (Descriptive Statistics) ຽຎພຌຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍພ ກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜຂີ ່ຓໄ ູຌເຌ ປູຍ຾ຍຍຂບຄຉຟຉຝຖຟຄ ຾ຏຌຑູຓ ຾ຏຌຑຟຍ ນຖໃ ຃ື ່ຟບຝ຋ຍິ ຟງກຟຌ຅ຈພ ຽກຍພ ຂຓ່ໄ ູຌຉໃ ຟຄໂ ຽຑໃ ບື ຘຝ຾ຈຄ ຃ທຟຓນຓຟງເຌຽຆຄີ ຅ຟ່ ຌທຌນຖໃ ຎື ຝຖຓິ ຟຌ (Quantitative) ຂບຄຘໃ ຄິ ຉໃ ຟຄໂ ຽຆໃ ຌພ ຽຑຈ ຃ທຟຓຘູຄ ບຟງຸ ຌຟ່ໄ ໜກພ ຖຟງແຈໄ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ນຖໃ ບື ຟຈຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓນຓຟງເຌຽຆຄີ ຃ຸຌຌຝຑຟຍ (Qualitative) ກແ່ ຈໄ ຽຆໃ ຌພ ຽ຅ຈ຃ຝຉິ ຉໃ ທ່ ຆິ ຟຆຍີ ກຟຌຌຍພ ຊຘື ຟຈຘຝນຌຟ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ກຟຌຌຟ່ ຂຓ່ໄ ຌູ ຽນໃ ົຟ຺ ຌຓີໄ ຟ຅ຈພ ຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຎຝ ຽຑຈ ຖກພ ຘຝຌຝ ຾ຖຝ ຅ຈຸ ຓຸຄໄ ໝຟງ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌປູເໄ ຌປູຍ຾ຍຍຂບຄ຾ຏຌຑູຓນຖໃ ຾ື ຏຌຑຟຍຉໃ ຟຄໂ ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ຝຉ຃ີ ທຟຓນຓຟງ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅຃ທຟຓນຓຟງເຌ຋່ຟຓຝຆຟຈຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ຽນໃ ົຟ຺ ຌຌພໄ ຘຝຊຉິ ຽິ ຆຄີ ຑຌພ ຖຝຌຟຽຎພຌ຾ຉໃ ຑຼຄທ຋ິ ກີ ຟຌນຟຂ່ໄ ຘຝນຖຸຍ຅ຟກຂ່ຓໄ ຌູ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຍໃ ່ຓຽີ ຋ກພ ຌກິ ຑຽິ ຘຈນງຄພ ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຓຟ ຆໃ ທງເຌກຟຌຉ຃ີ ທຟຓນຓຟງ຾ຉໃ ດໃ ຟຄເຈ (2) ຘຝຊຉິ ຽິ ຆຄີ ບຝຌຓຸ ຟຌ (Inferential Statistics) ຽຎພຌຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຓີ ຽີ ຋ກພ ຌກິ ກຟຌ຾ກຍໄ ຌພ ນຟບກີ ຖຝຈຍພ ໜໃ ຄຶ ຃ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກກທໃ ຟຈຘຝຊຉິ ຽິ ຆຄີ ຑຌພ ຖຝຌຟ ຾ຖຝຍໃ ເ່ ຆຘໄ ຟຓຌພ ຘ່ຟຌກຶ ດໃ ຟຄ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌທ຋ິ ກີ ຟຌຂບຄຘຝ ຊຉິ ຑິ ຌພ ຖຝຌຟທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຆຄີ ບຌຸຓຟຌ຅ໃ ຄຶ ຽຎພຌທ຋ິ ຂີ ບຄກຟຌນຟຂ່ຘໄ ຝນຖຸຍ ຅ຟກຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟ່ ຌທຌ ນຖຟງຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຅ຟກກຟຌຘກຶ ຘຟຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟ່ ຌທຌຌບໄ ງໂ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຘໃ ຸຓຓຟ ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 133

(3) ຘຝຊຉິ ທິ ໃ ຟຈທໄ ງຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌຘໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sampling Techniques) ຽຎພຌຽ຋ກພ ຌກິ ຋ຟຄ ຘຝຊຉິ ເິ ຆໄ ຽຑໃ ບື ກຟຌບຝ຋ຍິ ຟງກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຾ຍຍຉໃ ຟຄໂ ຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຾ຖຝ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຊີ ກື ຌຟ່ ແຎເຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌຘໃ ຸຓຽຖບື ກຉທ຺ ດໃ ຟຄ຅ຟກຎຝຆຟກບຌ຅ຟກກຟຌ຾຅ກຂບຄຎຝຆຟກບຌ຅ຝຓຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ກຟຌຽຖບື ກເຆຘໄ ຝຊິ ຉິ (4) ຘຝຊຉິ ທິ ໃ ຟຈທໄ ງ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຾ຖຝຑຝງຟກບຌ (Relationship and Prediction) ຽຎພຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ບິ ຝ ຌຸຓຟຌ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎຉຟຓ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟກຍພ ກໃ ຸຓຂບຄ ຉທ຺ ຾ຎບຈິ ຘຝນຖຝບໃ ຌື ໂ ຿ຈງ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟຉບໄ ຄຓຖີ ກພ ຘຝຌຝຽຎພຌຽຘຌພໄ ກຄ຺ 2) ຾ຍໃ ຄຉຟຓຂ່ກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ກໃ ຼທກຍພ ຎຝຆຟກບຌ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄແຈຽໄ ຎພຌ 2 ຾ຍຍ຃:ື (1) ຘຝຊຉິ ຑິ ຟຕຟຽຓຈຉກິ (Parametric Statistics) ຽຎພຌຘຝຊຉິ ທິ ຽິ ຃ຟຝ຋ໃ ງີ ຈຶ ຊຂື ່ກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ກໃ ຼທກຍພ ຖກພ ຘຝຌຝກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄຂບຄຎຝຆຟກບຌ (2) ຘຝຊຉິ ິ ຌຌ຺ ຑຟຕຟຽຓຈຕກິ (Non Parametric Statistics) ຽຎພຌຘຝຊຉິ ທິ ຽິ ຃ຟຝ຋ໃ ຍີ ໃ ່ງຈຶ ຊຂື ່ກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ກໃ ຼທກຍພ ກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄຂບຄກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌ ນຖຽື ຎພຌຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຓີ ບີ ຈິ ຘຝນຖຝເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກຟຌ຾຅ກ ຾຅ຄຂບຄຎຝຆຟກບຌ (Free Distribution Statistics) 3) ຾ຍໃ ຄຉຟຓ຅ຟ່ ຌທຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ຆໃ ຄຶ ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ 3 ຾ຍຍ຃ື (1) ຘຝຊຉິ ຽິ ບກກຝຌຟຓ (Univariate Statistics) ຽຎພຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຓໃ ບື ຓ຅ີ ຟ່ ຌທຌ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຑຼຄຉທ຺ ຈຼທ (2) ຘຝຊຉິ ຋ິ ຝທຌີິ ຟຓ (Bivariate Statistics) ຽຎພຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຓໃ ບື ຓ຅ີ ຟ່ ຌທຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟຘບຄຉທ຺ (3) ຘຝຊຉິ ຑິ ຝນຸຌຟຓ (Multivariate Statistics) ຽຎພຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຓໃ ບື ຓີ ຅ຟ່ ຌທຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟນຖຟງກທໃ ຟຘບຄຉທ຺ 4.3 ຂບຍຂໃ ຟງຂບຄຘຝຊຉິ ິ ຂບຍຂໃ ຟງ ຾ຖຝຍຈ຺ ຍຟຈຂບຄຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຌີ ກພ ທແິ ຅ເຆເໄ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ຽຑໃ ບື ກຟຌຘກຶ ຘຟຍຌພ ນຟທແິ ຅຋ໃ ີ ກຟ່ ຌຈ຺ ຂຌຶໄ ຌຌພໄ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈໄ ຈໃ ຄພ ຌ:ີໄ 1) ກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ (Categorization) ຾ຖຝກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຃ທຟຓຊໃ ີ (Frequency Distributions) ຽຎພຌ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ກຟຌ຅ຈພ ຖຝຍຼຍ຾ຖຝຌຟ່ ຘຝຽໜຂີ ່ຓໄ ຌູ ທໃ ຟຓຖີ ກພ ຘຝຌຝ຋ໃ ທ຺ ແຎຽຎພຌ຾ຍຍ ເຈ ຓຖີ ກພ ຘຝຌຝກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຾ຉໃ ຖຝກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຎພຌ຾ຍຍເຈ ຓກພ ເຆເໄ ຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຘ່ຟຖຍພ ກຟຌ ທແິ ຅຋ຸກຆຝຌຈິ ຾ຖຝງຄພ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຃ທຟຓຊແີ ຎເຆ຋ໄ ຈ຺ ຘບຍຖກພ ຘຝຌຝຂບຄ ກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄຂບຄຉທ຺ ຾ຎ ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຓຟຘກຶ ຘຟທໃ ຟຽຎພຌແຎຉຟຓຂຉ່ໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄຘຝຊຉິ ຍິ ໃ ບຌເຈນຖຍື ໃ ່ ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌຘກຶ ຘຟ ຎຝຆຟກບຌນົຟງກໃ ຸຓ຿ຈງເຆກໄ ຟຌທຽິ ຃ຟຝຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ຾ຉກ ຉໃ ຟຄຂບຄກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄຉທ຺ ຾ຎຈຼທກຌພ ຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌ ນຖບື ຟຈຽປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຅ຈພ ກຝ຋ຟ່ ກຘ່ ຟຓຟຈຎຼຍ຋ຼຍກຟຌ ຎໃ ຼຌ຾ຎຄຂບຄຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຎຝຆຟກບຌ຅ຟກຉທ຺ ຾ຎຕ຅ຈພ ກຝ຋່ຟແຈ.ໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 134

2) ຾ຏຌຑູຓ ຾ຖຝກຕຟຍ (Charts and Graphs) ຾ຏຌຑູຓ຾ຖຝ ກຕຟຍຽຎພຌຏຌ຺ ຅ຟກກຟຌເຆໄ ທ຋ິ ກີ ຟຌ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຑໃ ບື ກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜຂີ ່ຓໄ ຌູ ເນຓໄ ປີ ູຍ຾ຍຍ຋ໃ ຈີ ຄຶ ຈູຈ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅຾ຖຝຘຟຓຟຈຘໃ ຃ື ທຟຓນຓຟງ ແຈຆໄ ຈພ ຽ຅ຌ ບໃ ຟຌຄໃຟງ ຾ຏຌຑູຓ ຾ຖຝກຕຟຍ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆເໄ ຌຖຟງຄຟຌທແິ ຅ຓນີ ົຟງ຾ຍຍ ຽຆໃ ຌພ ຾ຏຌຑູຓທຄ຺ ກຓ຺ (Pie Chart) ຾ຏຌຑູຓ຾຋ໃ ຄ (Bar Chart) ຾ຖຝ຾ຏຌຑູຓຽຘຌພໄ (Line Chart) ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຌບກ ຅ຟກຌຌີໄ ກພ ຘຝຊຉິ ິ ຾ຖຝຌກພ ທແິ ຅ ງຄພ ເຆກໄ ຕຟຍຽຑໃ ບື ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ຘຝ຾ຈຄ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຾ຖຝ ເຆຘໄ ຝ຾ຈຄຎຝຉຘິ ຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຘບຄຉທ຺ ນຖນື ຖຟງກທໃ ຟ຋ໃ ຓີ ຏີ ຌ຺ ຉໃ ່ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓແຈບໄ ກີ ຈທໄ ງ 3) ທ຋ິ ກີ ຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ (Sampling Techniques) ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຎຝຖຓິ ຟຌຘໃ ທຌເນງໃ ຌກພ ທແິ ຅ ຅ຝຍໃ ຘ່ ຟຓຟຈຘກຶ ຘຟຂຓ່ໄ ຌູ ຅ຟກກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌ຋ຓີ ຂີ ຝໜຟຈເນງໃ ນຖຟງແຈ຿ໄ ຈງກຄ຺ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຂ່ຓໄ ຌູ ຅ຟ່ ກຈພ ຽຖໃ ບື ຄຽທຖຟ ຾ປຄຄຟຌ ຾ຖຝ຋ຌຶ ຆຍພ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟ຅ຟກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຾ຖຝ ຉບໄ ຄຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌ຋ໃ ຈີ ຂີ ບຄກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌຽຖບື ກກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຘີ ໃ ທຌຘ່ຟ຃ຌພ ຋ໃ ຅ີ ຝ ຆໃ ທງເນຏໄ ູທໄ ແິ ຅ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ຍຌພ ນຟທແິ ຅ ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ຘຝຑຟຍ຃ທຟຓ ຑບໄ ຓຂບຄຏູທໄ ແິ ຅. 4) ກຟຌທຈພ ຾ຌທ຿ຌຓໄ ຽຂຟ຺ໄ ຘໃ ູຘໃ ທຌກຟຄ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຃ທຟຓຘຄ຺ ແຘ຾ຖຝ຃ທຟຓ຿ຈໃ ຄ (Measures of Central Tendency, Variability. Skewness and Kurtosis) ກຟຌຖຟງຄຟຌຖກພ ຘຝຌຝກຟຌ຾຅ກ ຾຅ຄ ຂບຄຉທ຺ ຾ຎເຌກຟຌທແິ ຅ຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄຍໃ ່ຘຟຓຟຈຘຝຽໜເີ ຌປູຍຂບຄກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຃ທຟຓ ຊແີ ຈໄ ຅ໃ ຄຶ ຅ຟ່ ຽຎພຌ ຉບໄ ຄເຆ຃ໄ ໃ ຟຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຽີ ຎພຌ຃ໃ ຟກຟຄ ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຃ທຟຓຘຄ຺ ແຘ ຾ຖຝ ຃ທຟຓ຿ຈໃ ຄ ຍຌພ ຖຝງຟງ຾຋ຌ ຿ຈງ຃ໃ ຟກຟຄບຟຈເຆຽໄ ຎພຌ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ (Mean) ຃ໃ ຟຓຈພ ງຝຊຟຌ (Medium) ນຖຊື ຟຌ ຌງິ ຓ຺ (Mode) ກແ່ ຈຆໄ ໃ ຄຶ ຽຎພຌ຃ໃ ຟ຋ໃ ີ ເຆຽໄ ຑໃ ບື ຍບກຉ່ຟ຾ໜໃ ຄ ນຖ຃ື ໃ ຟ຋ໃ ເີ ຆຽໄ ຎພຌຉທ຺ ຾຋ຌຂບຄກໃ ຸຓ ຘໃ ທຌ຃ໃ ຟ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ (Variance) ຽຎພຌ຃ໃ ຟ຋ໃ ີ ຍບກຖກພ ຘຝຌຝກຟຌກຝ຅ຟງຂບຄຂ່ຓໄ ູຌ ຃ທຟຓຘຄ຺ ແຘຽຎພຌ຃ໃ ຟ ຋ໃ ຍີ ບກທໃ ຟ຿຃ຄໄ ກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຋ຟຄຆຟໄ ງ ນຖໃ ຂື ທຟ ຘ່ຟນຖຍພ ຃ໃ ຟ຃ທຟຓ຿ຈໃ ຄຍບກຖກພ ຘຝຌຝ຿຃ຄໄ ທໃ ຟຘູຄນຖື ຽຉງໄ ນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ ກຟຌຖຟງຄຟຌຈທໄ ງ຃ໃ ຟຘຝຊຉິ ຋ິ ຄພ 4 ຉທພ ຌຘີໄ ຟຓຟຈຍຌພ ຖຝງຟງຖກພ ຘຝຌຝຂ່ໄ ຓຌູ ແຈຈໄ ກີ ທໃ ຟກຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຃ທຟຓຊໃ ນີ ຖໃ ກື ຟຌຖຟງຄຟຌຂ່ຓໄ ຌູ ຽຎພຌຖຟງຍຸກ຃ຌ຺ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ເຌຖຟງຄຟຌທແິ ຅ ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຘຝຽໜີ ຅ໃ ຄຶ ຃ທຌຘຝຽໜ຃ີ ໃ ຟຘຝຊຉິ ຋ິ ຄພ ຘໃ ຾ີ ຍຍຌຈີໄ ທໄ ງ ທ຋ິ ກີ ຟຌທຈພ ຋ຄພ 4 ຖກພ ຘຝຌຝຌີໄ ຾ຉໃ ຖຝຖກພ ຘຝຌຝຽປຈພ ແຈນໄ ົຟງທ຋ິ ີ ຾ຖຝເຌ຾ຉໃ ຖຝທ຋ິ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ຂ່ໄ ຓູຌ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ກຟຌທຈພ ຾ຌທ຿ຌຓໄ ຽຂຟ຺ໄ ຘໃ ູຘໃ ທຌກຟຄຆໃ ຄຶ ຅ຝທຈພ ເຌປູຍ຃ຝ຾ຌຌຘຝຽຖໃ ງ ຃ໃ ຟຎຟຌກຟຄ ຊຟຌຌງິ ຓ຺ ຓຈພ ຆຓິ ຽຖຂຟ຃ຝຌຈິ ຾ຖຝຓຈພ ຆຓິ ປຟ຿ຓຌກິ ຽຆໃ ຌພ ຊຟໄ ຂຓ່ໄ ູຌຓຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾ຍຍຖຼຄບຌພ ຈຍພ (Ordinal Scale) ຾ຖຝ ຓກີ ຟຌ຾຅ກ຾຅ຄ຃ທຟຓຘຄ຺ ເຘ ຃ທຌເຆຓໄ ຈພ ດງຝຊຟຌ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຂຓ່ໄ ຌູ ຓຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾ຍຍຌຟຓຍຈພ ຉິ (Nominal Scale) ຃ທຌເຆຊໄ ຟຌຌງິ ຓ຺ ຊຟໄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຓຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾ຍຍບຌພ ຉຝຑຟກ (Interval Scale) ຾ຖຝຘຈພ ຘໃ ທຌ (Ratio Scale) ຅ໃ ຄຶ ຅ຝເຆ຃ໄ ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ກຟຌທຈພ ກຟຌກຝ຅ຟງທຈພ ເຌປູຍຑແິ ຘ ຘຟທຌຍໃ ຼຄຽຍຌທ່ແຉ ຘໃ ທຌຍໃ ຼຄຽຍຌຘຝຽຖໃ ງ຾ຖຝ ຘໃ ທຌຍໃ ຼຄຽຍຌຓຟຈຉຝຊຟຌ ກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜ຃ີ ໃ ຟຂບຄຓຈພ ງຝຊຟຌຓກພ ເຆ຃ໄ ບຍ຃ໃ ກູ ຍພ ຘໃ ທຌຍໃ ຼຄຽຍຌທແ່ ຉ ຾ຖຝ ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງເຆ຃ໄ ບຍ຃ໃ ູກຍພ ຘໃ ທຌຍໃ ຼຄ ຓຟຈຉຝຊຟຌ ຘ່ຟຖຍພ ຃ໃ ຟ຃ທຟຓຘຄ຺ ແຘ຾ຖຝ຃ທຟຓ ຿ຈໃ ຄ຅ຝເຆແໄ ຈກໄ ຍພ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຓີ ຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾ຍຍບຌພ ຉຝຑຟກຂຌຶໄ ແຎ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 135

5) ກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ (Measures of Relationship) ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຽິ ຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟທຽິ ຃ຟຝ ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຽຎພຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄຘຝຊຉິ ຋ິ ຝທຌີ ຟຓ (Bivariate) ຽຎພຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝຽຑໃ ບື ຘກຶ ຘຟທໃ ຟ ຉທ຺ ຾ຎ ຘບຄຉທ຺ ຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຌພ ນຖຍື ໃ ່ (Existence) ຂຝໜຟຈຂບຄ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຓ຃ີ ໃ ຟຽຎພຌຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ (Magnitude) ຋ຈິ ຋ຟຄຂບຄ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຽຎພຌແຎເຌ຾ຍຍເຈ (Direction) ຾ຖຝຓ຃ີ ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ປໃ ທຓກຌພ ນຖຟງຌບໄ ງຑຼຄເຈ (Shared Variances) ຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆຘໄ ກຶ ຘຟ຃ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ຓນີ ຟົ ງ຾ຍຍ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຃ໃ ຟຂບຄຉທ຺ ຎໃ ຼຌ ຽຆໃ ຌພ : ຊຟໄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ຄພ ຃ໃ ູຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌ຋ໃ ຓີ ຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ດໃ ູເຌຓຟຈຉຟຌຟຓ ຍຌພ ງຈພ ກເ່ ຆຘໄ ຟ່ ຎຝຘຈິ ຑຟງຂບຄຽ຃ຽຓີ (Crarmer's Phi Coefficient) ຘຟ່ ຎຝຘຈິ ກຟຌຑຝງຟກບຌ ຂບຄຽຑງຘຌພ (Pearson's Contingene ຃ຟຈຘຝຊຉິ ຂິ ບຄດູຖ (Yules's QStatistics) ຘ່ຟຎຝຘຈິ ຋ິ ກຟຌຑຝງຟກບຌຂບຄກຈພ ຾ຓຌ (Gutman of Predictability) ຊຟໄ ຉທ຺ ຾ຎ຋ຄພ ຃ໃ ູຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຓີ ຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ດໃ ູເຌຓຟຈຉຟຖຼຄບຌພ ຈຍພ ເຆ຃ໄ ໃ ຟຘຝຊຉິ ຘິ ຝນຝຘຟ່ ຑຌພ ບຌພ ຈຍພ ຂບຄ ຘຝຽຎງ຾ຓຌ (Spearman's Rank Correlation) ຃ໃ ຟຘຟ່ ຎຝຘຈິ ຃ທຟຓຘບຈ຃ໃ ບຄ ຂບຄຽ຃ຌຈບຌ (Kendall's Coefficient of Concordance) ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຊຟໄ ຉທ຺ ຾ຎ຋ຄພ ຃ໃ ູຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຓຖີ ຝຈຍພ ກຟຌທຈພ ຾ຍຍບຈພ ຉຝຑຟກ ເຆຘໄ ຟ່ ຎຝ ຘຈິ ຘຝນຝຘ່ຟຑຌພ ຂບຄຽຑງຘຌພ (Person s Correlation Coefficient ຘ່ຟຎຝຘຈິ ຘຝນຝຘຟ່ ຑຌພ ຑຟງ ເຌຆຌພໄ (Intraclass Correlation Coefficient) ຾ຖຝຘຟຓຟຈເຆຘໄ ຝນຝຘ່ຟຑຌພ ຑຟຆຼຌ຾ຖຝຽ຃ໃ ຄິ ຑຟ ຆຼຌ (Partial and Semi Partial Correlation) ຽຓໃ ບື ຉບໄ ຄກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຉທ຺ ຾ຎ ຘບຄຉທ຺ ຾ຖຝ຃ທຍ຃ຸຓຉທ຺ ຾ຎ຾ຆກຆບໄ ຌ (Extraneous Variables) ຘ່ຟຖຍພ ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ີ ຉທ຺ ຾ຎຓຝີ ຈຍພ ກຟຌທຈພ ຉໃ ຟຄກຌພ ຽຆໃ ຌພ ຉທ຺ ໜໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຖຝຈຍພ ບຌພ ຉຝຑຟກ ຾ຖຝບກີ ຉທ຺ ໜໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຌຟຓ ຍຌພ ງຈພ ເຆ຃ໄ ໃ ຟຘຟ່ ຎຝຘຈິ ຘຝນຝຘ່ຟຑຌພ ຑບງແຍຆຽີ ຖງ ນຖື ແຍຆຽີ ຖງ (Point Biserial of Biseral Correlation) ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ກຖ່ ຝຌີ 6) ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄ (Analysis of Differences) ເຌກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຉບໄ ຄກຟຌ ຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຂບຄຎຝຆຟກບຌຘບຄກໃ ຸຓ ຘຝຊຉິ ບິ ຝຌຸຓຟຌຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຋ໃ ີ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓ຿ຈງບຟຈຎຼຍ຋ຼຍແຈ຋ໄ ຄພ ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຘຈພ ຘໃ ທຌຘຝນຝຘ່ຟຑຌພ ຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆ຾ໄ ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝຂ່ຓໄ ຌູ ຽຆໃ ຌພ ຊຟໄ ກຟຌ ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຘບຄກໃ ຸຓຽຓໃ ບື ຓກີ ໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຂີ ຝໜຟຈເນງໃ ຾ຖຝປູ຃ໄ ໃ ຟ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຂບຄຎຝຆຟກບຌ ຽປຟ຺ ເຆໄ Z-test ຾ຉໃ ຊຟໄ ກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຓຂີ ຝໜຟຈຌບໄ ງຘຟຓຟຈເຆໄ t-test ຆໃ ຄຶ ຓຘີ ູຈກຟຌ຃່ຟຌທຌ຾ງກ ຉຟຓຖກພ ຘຝຌຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຂບຄກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌທໃ ຟຓຂີ ຝໜຟຈຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ນຖໃ ຍື ໃ ່ຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ຾ຖຝຖກພ ຘຝຌຝຂບຄກໃ ຸຓ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຎພຌບຈິ ຘຝນຖຝນຖຍື ໃ ່ຽຎພຌບຈິ ຘຝນຖຝຉໃ ກ່ ຌພ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ເຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຂບຄກໃ ຸຓຉທ຺ ດໃ ຟຄຘບຄກໃ ຸຓ຅ໃ ຄຶ ເຆໄ F-test ຘໃ ທຌກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄຘຈພ ຘໃ ທຌຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓເນເໄ ຆໄ Z-test ຾ຖຝກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓ ຾ຉກຉໃ ຟຄຂບຄຘຝນຝຘຟ່ ຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓເຆໄ Z-test ນຖໃ ື X ກຟ່ ຖຄພ ຘບຄ t-test ຽຎພຌຉຌ຺ໄ 7) ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ (Analysis of Variance : ANOVA) ຾ຖຝກຟຌ ທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌ ຎໃ ທຌຖທຓ (Analysis of Covariance : ANCOVA) ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຽຎພຌຖຝຍຼຍ ທ຋ິ ຋ີ ຟຄຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓຘ່ຟ຃ງພ ຌນຖຟງ຋ໃ ຘີ ຸຈທ຋ິ ໜີ ໃ ຄຶ ນກົພ ກຟຌຂບຄກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 136

ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎບຝ຋ຍິ ຟງ຃ທຟຓ຃ຈິ ຖທຍງບຈ (Concept) ຽຖໃ ບື ຄກຟຌທຟຄ຾ຏຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌທຈພ ຃ທຟຓຽຆໃ ບື ໝຌພໄ ຃ທຟຓ຋ໃ ຼຄກຄ຺ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຊຈ຺ ຊບງ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ຘຝຊຉິ ທິ ຽິ ຃ຟຝຆຝຌຈິ ບໃ ຌື ແຈຽໄ ຎພຌດໃ ຟຄຈີ ເຌ຾ຄໃຂບຄກຟຌທ຋ິ ີ ກຟຌ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຽຎພຌທ຋ິ ກີ ຟຌທຽິ ຃ຟຝ ຽຑໃ ບື ຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄ ຖຝນທໃ ຟຄ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງກໃ ຸຓຎຝຆຟກບຌຉຄພໄ ຾ຉໃ ຘຟຓກໃ ຸຓຂຌຶໄ ແຎ ນົກພ ກຟຌທິ ຽ຃ຟຝ຅ຝຽຎພຌກຟຌ຾ງກ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ເຌຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓບບກຽຎພຌຘໃ ທຌໂ ຉຟຓ຾ນໃ ົຄ຋ໃ ຓີ ຟຂບຄ຃ທຟຓ ຎໃ ພຌຎໃ ທຌຆໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎພຌ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ນກົພ (Main Effects) ບຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຅ຟກຎຝຉຘິ ່ຟຑຌພ (Interaction Effects) ຾ຖຝ ຅ຟກ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ (Error Effects) ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຶ ຽປຈພ ກຟຌຎຼຍ຋ຼຍ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກຘໃ ຄິ ຋ໃ ທີ ແິ ຅ຘຌ຺ ເ຅ກຍພ ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌບຌພ ຽຌໃ ບື ຄ ຓຟ຅ຟກ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ຊຟໄ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌບຈິ ຘຝນຖຝ຋ໃ ຏີ ູທໄ ແິ ຅ຘຌ຺ ເ຅ຘກຶ ຘຟ ຓບີ ຈິ ຋ຑິ ຌ຺ ຉໃ ່ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓ ຾ຖທໄ ຃ທຌຓຏີ ຌ຺ ຽປຈພ ເນ຃ໄ ໃ ຟ຃ຝ຾ຌຌຘຝຽຖໃ ງ຾ຉໃ ຖຝກໃ ຸຓ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຾ຖຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ ຉທ຺ ຾ຎຌຌພໄ ຅ຝຘູຄກທໃ ຟ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກ຃ທຟຓ຃ຟຈຽ຃ໃ ບື ຌ ຅ໃ ຄຶ ຘຝນຖຸຍຏຌ຺ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝແຈທໄ ໃ ຟ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຌີ ກພ ທແິ ຅ຘຌ຺ ເ຅ຓ຃ີ ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ກຍພ ຉທ຺ ຎໃ ຼຌຉຟຓຽປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄຖຝນທໃ ຟຄ ຃ໃ ຟ ຘຝຽຖໃ ງແຈໄ ຽຓໃ ບື ທຽິ ຃ຟຝ຃ທຟຓຎໃ ພຌຎໃ ທຌຑຍ຺ ທໃ ຟ຃ຝ຾ຌຌຘຝຽຖໃ ງຖຝນທໃ ຟຄກໃ ຸຓຓ຃ີ ທຟຓ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ດໃ ຟຄຓແີ ຌຘ່ຟ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ຾ິ ຖທໄ ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ຌູ ຂຌພໄ ຉໃແ່ ຎ຃ກື ຟຌທຽິ ຃ຟຝຎຼຍ຋ຼຍ຃ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຖຟງ຃ໃ ູ (Multitple of Pair Comparisons) ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຂໄ ຘ່ໄ ຝນຖຸຍທໃ ຟກໃ ຸຓເຈຓ຃ີ ໃ ຟຘຝຽຖໃ ງຉໃ ຟຄ຅ຟກກໃ ຸຓເຈດໃ ຟຄຓແີ ຌຘຟ່ ຃ຌພ ຋ຟຄຘຝຊຉິ ິ ກຟຌ ຎຼຍ຋ຼຍຖຟງ຃ໃ ູຽປຈພ ແຈນໄ ຟົ ງທ຋ິ ຽີ ຆໃ ຌພ ທ຋ິ ຂີ ບຄ Tukey, Scheffe ຾ຖຝ Duncan ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . 4.4 ຘຝນຖຸຍຘຝຊຉິ ຋ິ ໃ ເີ ຆເໄ ຌກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຽຖບື ກເຆຘໄ ຝຊຉິ ຽິ ຑໃ ບື ກຟຌທຽິ ຃ຟຝຂ່ຓໄ ູຌ ຽຎພຌຂຌພໄ ຉບຌ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓນງຸຄໄ ງຟກຘ່ຟຖຍພ ຏູທໄ ແິ ຅ຽຎພຌດໃ ຟຄ ນຖຟງຽຑຟຝທໃ ຟ ຅ຝຉບໄ ຄຑ຅ິ ຟຖຝຌຟຽຊໃ ຄິ ຽນຈຏຌ຺ ນກົພ ກຟຌຉໃ ຟຄໂ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຎຝກບຍຽຎພຌດໃ ຟຄນຖຟງ. ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 137

ຑຟກ຋ີ IV ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓຽຑໃ ບື ຑຈພ ຋ຝຌຟຆຸຓຆຌ຺ ຾ຍຍດພຄໄ ດືຌ  ຅ຈຸ ຎຝຘຄ຺ ກຟຌປຼຌປູຎໄ ຝ຅ຟ່ ນຌໃ ທງ ຽຓໃ ບື ຌກພ ຘກຶ ຘຟແຈຘໄ ກຶ ຘຟນຌໃ ທງ຋ໃ ີ 4 ຾ຖທໄ ຌກພ ຘກຶ ຘຟຓ຃ີ ທຟຓປູ຃ໄ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ຌຟ່ ແຎຎຝຉຍິ ຈພ ແຈໄ ຉຟຓ ຅ຈຸ ຎຝຘຄ຺ ຉໃແ່ ຎຌີໄ 1. ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅ປູຍ຾ຍຍ ຾ຖຝ ຾ຌທ຋ຟຄກຟຌທແິ ຅຋ໃ ເີ ຆຉໄ ທ຺ ຾ຍຍຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ 2. ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅ຎພຈຆຝງຟ ຾ຖຝ ຾ຌທ຃ຈິ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ ຂຌພໄ ຉບຌຂຝຍທຌກຟຌ ຾ຖຝ ທ຋ິ ີ ກຟຌ ຃ທຌຽປຈພ ດໃ ຟຄເຈ 3. ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅ປູຍ຾ຍຍ ຾ຖຝ ຽ຋ກພ ຌກິ ຋ໃ ນີ ົຟກນົຟງ ຉຝນຖບຈ຅ຌ຺ ຽຂຟ຺ໄ ເ຅ຽ຃ຟ຺ໄ ຿຃ຄທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ ຘຟຖຝຘຄພ ຽຂຍ ຌກພ ຑຈພ ຋ຝຌຟຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຓຂີ ່ຓໄ ຌູ ຾ຖຝ ຓ຃ີ ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌກໃ ຼທກຍພ ຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຋ໃ ຉີ ຌ຺ ຅ຝຽປຈພ ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟ ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທຟຓ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟຌຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ ຟຌ ຋ໃ ປີ ຼກ ທໃ ຟ “ກຟຌທແິ ຅” ຆໃ ຄຶ ໝຟງຽຊຄິ ກຟຌຘກຶ ຘຟເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅ຘຝຑຟຍຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ດໃ ຟຄຊໃ ບຄ຾຋ໄ ຍໃ ່ຍຈິ ຽຍບື ຌ ຍໃ ່ຓີ ບຝ຃ຝຉິ ຾ຖຝຍໃ ່ຖຝຽຖງີ ເຌຎຝຽຈຌພ ຘ່ຟ຃ຌພ ຽຑໃ ບື ຅ຝຌ່ຟຽບຟ຺ ຏຌ຺ ຂບຄຂ່ຓໄ ູຌ ຾ຖຝ ຃ທຟຓຽຂຟ຺ໄ ເ຅ຈໃ ຄພ ກໃ ຟທແຎເຆເໄ ຌ ກຟຌຉຈພ ຘຌິ ເ຅ຂຓ່ໄ ູຌ ຾ຖຝ ກຟຌທຟຄ຾ຏຌຑຈພ ຋ຝຌຟ ນຖໃ ຊື ຟໄ ຽຎພຌກຖ່ ຝຌີ ຋ໃ ຓີ ກີ ຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟແຎ຾ຖທໄ ກໃ ບຌໜຟໄ ຌີໄ ຾ຖຝ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ ຎຝຽຓຌີ ຏຌ຺ ຉຟຓນກົພ ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟ ຏູຎໄ ຝຽຓຌີ ກບ່ ຟຈເຆຂໄ ຝຍທຌກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຽຎພຌ ຽ຃ໃ ບື ຄຓແື ຈ.ໄ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຘຝຑຟຍຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ຋ໃ ຅ີ ຝກໃ ຟທເຌຉບຌຌີໄ ຎຝກບຍຈທໄ ງ຾ຌທ຃ທຟຓ຃ຈິ ນົກພ ຽຖໃ ບື ຄກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ ກຟຌທແິ ຅ ຾ຖຝ ຑຈພ ຋ຝຌຟ ກຟຌທແິ ຅ຑຘິ ູຈຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ບຄ຺ ຎຝກບຍ ຽຆຄີ ຿຃ຄຘຟໄ ຄຂບຄຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟຽຈຓີ ຾ຖຝ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ກຖ່ ຝຌຂີ ບຄກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌ ຆໃ ຄຶ ຅ຝບ່ຟຌທງ຃ທຟຓ ຘຝຈທກ ເນ຾ໄ ກໃ ຌກພ ຘກຶ ຘຟ ຘ່ຟຖຍພ ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎເຆຎໄ ຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌ຅ຄິ ເຌຘຝໜຟຓ ຾ຖຝ ຾ຌທ຃ຈິ ບໃ ຌື ໂ ຽຑໃ ບື ເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟເຆໄ ຎຝກບຍເຌກຟຌຘຟໄ ຄ຾ຌທ຃ຈິ ຋ໃ ຆີ ຈພ ຽ຅ຌຂບຄຉຌ຺ ຽບຄ ຑຟກຌ຾ີໄ ຍໃ ຄຽຌບືໄ ນຟຽຎພຌ 4ຍຈ຺ ຃:ື ຍຈ຺ ຋ີ 1 ກຟຌຘກຶ ຘຟຽຑໃ ບື ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຽຎພຌກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜີ ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ ຋ໃ ເີ ຆຉໄ ທ຺ ຾ຍຍຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ ເຌ ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຍຈ຺ ຋2ີ ຽຎພຌກຟຌຌຟ່ ຘຝຽໜ຾ີ ຌທ຃ຈິ ຾ຖຝ ຎພຈຆຝງຟກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓຽຑໃ ບື ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟ ຆຸຓຆຌ຺ ຾ຍຍດພຄໄ ດືຌ຃ທຌ຅ຝຽປຈພ ຾ຌທເຈ ຍຈ຺ ຋ີ 3 ຌຟ່ ຘຝຽໜທີ ຋ິ ກີ ຟຌ ຾ຖຝ ຂຌພໄ ຉບຌກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ ຓຂີ ຝຍທຌກຟຌ ຾ຖຝທ຋ິ ກີ ຟຌດໃ ຟຄເຈ ຍຈ຺ ຋4ີ ຌຟ່ ຘຝຽໜປີ ູຍ຾ຍຍ ຾ຖຝ ຽ຋ກພ ຌກິ ຋ໃ ນີ ົຟກນຟົ ງ ຂບຄກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ຋ໃ ເີ ຆຆໄ ຸຓຆຌ຺ ຽຎພຌຊຟຌ ຋ຄພ ນຓຈ຺ ຋ຄພ ຌຟ່ ຘຝຽໜຽີ ຃ຟ຺ໄ ຿຃ຄກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ ຽຑໃ ບື ເນຌໄ ກພ ຘກຶ ຘຟແຈໄ ຘກຶ ຘຟແຈຽໄ ຖກິ ຽຆໃ ຄິ ດໃ ິຄຂຌຶໄ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 138

ຍຈ຺ ຋ີ 1 ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ກຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟ 1.1 ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຖຝຍຍ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຎພຌຖຝຍຍ຺ (Systems Research) ຃ກື ຟຌທແິ ຅຋ໃ ກີ ຝ຋່ຟ຿ຈງ຃່ຟຌຄຶ ທໃ ຟຘໃ ຄິ ຋ໃ ທີ ແິ ຅ຌຌພໄ ຃ທຟຓ ຽຎພຌນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຿ຈງຉທ຺ ຂບຄຓຌພ ຽບຄຉຟຓ຾ຌທ຃ທຟຓ຃ຈິ ຂບຄ຋ຈິ ຘຝຈຖີ ຝຍຍ຺ (Systems Theory) ຾ຖຝ ເຌກຟຌຽປຈພ ທແິ ຅ແຈບໄ ຟແຘ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈພ ຃ທຟຓຽຎພຌຖຝຍຍ຺ ຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຽຎພຌຑຌືໄ ຊຟຌ ຘ່ຟຖຍພ ກຟ່ ຌຈ຺ ຃ທຟຓຓຸຄໄ ໝຟງ ນຖໃ ື ຋ຈິ ຋ຟຄຂບຄກຟຌຽປຈພ ທແິ ຅ ເຌ຾ຄໃຂບຄກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຽກຍພ ຖທຍຖທຓ຾ຖຝທຽິ ຃ຟຝຂຓ່ໄ ຌູ ຌຌພໄ ກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ ເຆຽໄ ຋ກພ ຌກິ ທ຋ິ ີ ຾ຖຝ຾ຏຌ຾ຍຍກຟຌທແິ ຅ເຈໂ ກແ່ ຈ຋ໄ ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຘີ ກຶ ຘຟ ຽຆໃ ຌພ ບຟຈເຆທໄ ຋ິ ຘີ ່ຟນົທຈ (Survey) ທ຋ິ ຋ີ ຈ຺ ຖບຄ (Experiment) ທ຋ິ ຽີ ຃ໃ ຄິ ຋ຈ຺ ຖບຄ (Quasi-Experiment) ທ຋ິ ຆີ ຟຈຑຌພ ທຌພ ຋ຝຌຟ (Ethnography) ທ຋ິ ຘີ ຄພ ຽກຈ຿ຈງຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓ (Participant Observation) ທ຋ິ ຘີ ກຶ ຘຟ຅ຟກຎຝນທຈພ ຘຟຈ (Historical Study) ທ຋ິ ທີ ແິ ຅ນບໄ ຄຘຝໝຸຈ (Library Research) ຾ຖຝທ຋ິ ບີ ໃ ຌື ໂ ຋ໃ ເີ ຆກໄ ຌພ ດໃ ູ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຾ຉໃ ຅ຈຸ ຽຌຌພໄ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ ດໃ ູ຋ໃ ກີ ຟຌແຈຓໄ ຟຆໃ ຄຶ ນທ຺ ຂ່ທໄ ແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຃ທຟຓຓຸຄໄ ໝຟງກຟຌທແິ ຅ ກຟຌຉຄພໄ ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅ ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຉທ຺ ຾ຎ ກຟຌຉຄພໄ ຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ ຾ຖຝກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈຂບຄກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ຌ຺ໄ ຃ທຟໄ ຆໃ ຄຶ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຖີໄ ທໄ ຌດໃ ູເຌຂຌພໄ ທຟຄ຾ຏຌຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ຄຟຌທແິ ຅ ກຟຌທຟຄ຾ຏຌຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຿ຈງບຄິ ຋ຈິ ຘຝຈີ ຖຝຍຍ຺ ຽຆໃ ຌພ ຌີໄ ຅ຝຆໃ ທງເນກໄ ຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຎຝຽຈຌພ ຉໃ ຟຄໂ ກຝ຋ຟ່ ແຈດໄ ໃ ຟຄຆຈພ ຽ຅ຌ ຾ຖຝຽປຈພ ເນກໄ ຟຌທແິ ຅ຓຎີ ຝ຿ນງຈຉໃ ່ ກຟຌຌຟ່ ຏຌ຺ ກຟຌທແິ ຅ແຎເຆເໄ ຌຑຟງນົຄພ ຽຌໃ ບື ຄ຅ຟກນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຾ຉໃ ຖຝນຌໃ ທງຓ຃ີ ທຟຓຘຟ່ ຑຌພ ກຍພ ຍຕຍິ ຋ບຍນຌໃ ທງຌຌພໄ ຈໃ ຄພ ແຈຘໄ ຝ຾ຈຄແທໄ ຾ຖທໄ ເຌຉບຌ຋ໃ ທີ ໃ ຟຈທໄ ງ “຋ຈິ ຘຝຈຖີ ຝຍຍ຺ ” ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ເຌຖຝຍຍ຺ ເຈໂ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ຈທໄ ງ ຘຝຽໝີ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ຆຸຓຆຌ຺ ຋ບໄ ຄຊໃ ຌິ ກຽ່ ຆໃ ຌພ ຈຼທກຌພ ຍໃ ທ່ ໃ ຟ຅ຝຘກຶ ຘຟນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຂບຄຆຸຓຆຌ຺ ຿ຈງປບຍ ນຖໃ ນື ຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ງໃ ບງຖຄ຺ ຓຟ ຽຆໃ ຌພ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ກບຄ຋ຌຶ ນຓໃ ູຍຟໄ ຌ຾ຖຝຆຸຓຆຌ຺ ຽຓບື ຄນຖໃ ນື ຌໃ ທງບຝຌຸ ຖຝຍຍ຺ ບໃ ຌື ໂ ຋ໃ ງີ ກ຺ ຓຟຽຎພຌຉທ຺ ດໃ ຟຄເຌ຾ຉໃ ຖຝຂຉ່ໄ ໃແ່ ຎຌຖີໄ ທໄ ຌຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟຎຝຓທຌຘຝຑຟຍ຅ຄິ ບຌພ ຽຎພງຍຖ່ ຍິ ຈ຺ ຂບຄ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ໂ ຈທໄ ງຘຝຽໝີ ຋ຈິ ຋ຟຄນຖໃ ຃ື ທຟຓຓຸຄໄ ໝຟງກທຟໄ ຄໂ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ຆຸຓຆຌ຺ ຽບຄ ຎຝຽຈຌພ ຘ່ຟຖຍພ ຽປຈພ ທແິ ຅ຌຌພໄ ຽຓໃ ບື ຑ຅ິ ຟຖຝຌຟຉຟຓ຋ຈິ ຘຝຈຖີ ຝຍຍ຺ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄແຈຽໄ ຎພຌ 4 ຎຝຽຑຈ ຃ື 1) ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຖຝຍຸນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ 2) ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ທຽິ ຃ຟຝນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ 3) ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຎຝຽຓຌີ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ 4) ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຈໃ ຄພ ຅ຝແຈບໄ ຝ຋ຍິ ຟງຖກພ ຘຝຌຝຂບຄກຟຌທແິ ຅຾ຉໃ ຖຝຎຝຽຑຈຉໃແ່ ຎຌີໄ 1.1.1 ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຖຝຍຸນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 139

ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຖຝຍຸນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ (Systems Identification Research) ຉຄພໄ ດໃ ູຽ຋ຄິ ຂ່ງໄ ບຓປຍພ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຋ໃ ທີ ໃ ຟ ຘໃ ຄິ ຉໃ ຟຄໂ ຋ໃ ຓີ ດີ ໃ ູເຌ຋ຟ່ ຓຝຆຟຈ຃ທຌຓ຃ີ ທຟຓຽຎພຌນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຾ຉໃ ຃ທຟຓຽຎພຌນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຂບຄ ຾ຉໃ ຖຝຘໃ ຄິ ຓນີ ົຟງຓຉິ ິ ຆໃ ຄຶ ຾ຉໃ ຖຝຓຉິ ຅ິ ຝຓຏີ ຌ຺ ຏຝຖຈິ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຓຂີ ຝຍທຌກຟຌ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຾ຖຝຓຎີ ພຈ ແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຉກຉໃ ຟຄກຌພ ຾ຓໃ ຌ຅ຝຓຘີ ໃ ທຌ຋ໃ ຃ີ ນື ຖໃ ຆື ບໄ ຌກຌພ ຈທໄ ງ຾ຉໃ ກຍ່ ໃ ຾່ ຓໃ ຌ຋ຄພ ໝຈ຺ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຽຓໃ ບື ຽປຟ຺ ຉບໄ ຄກຟຌ ຌຟ່ ຽບຟ຺ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ໜໃ ຄຶ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ເຈນຖໃ ຓື ຉິ ເິ ຈຂບຄຖຝຍຍ຺ ຓຟຽຑໃ ບື ກຝ຋່ຟກຟຌຍຟຄດໃ ຟຄ ຽປຟ຺ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄ ຖຝຍຸນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ດໃ ຟຄຆຈພ ຽ຅ຌ ຿ຈງຖຝຍຸຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂຝຍທຌກຟຌຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ນຖໃ ຎື ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝ ຂບຍຽຂຈຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ທໃ ຟ຾ງກ຾ຖຝ຾ຉກຉໃ ຟຄ຅ຟກຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ບໃ ຌື ນຖໃ ຓື ຉິ ບິ ໃ ຌື ຋ໃ ຆີ ບໄ ຌກຌພ ດໃ ູ ດໃ ຟຄເຈຈທໄ ງ ຽຆໃ ຌພ ເຌ຃ບຍ຃ທ຺ ຋ໃ ຽີ ປຈພ ບຟຆຍີ ຃ຟໄ ຂຟງຽຎພຌກຈິ ຅ຝກຟຌຂຝໜຟຈຌບໄ ງຑຟງເຌ຃ບຍ຃ທ຺ ຃ທຌຓີ ຖຝຍຍ຺ ຽຄຌີ 2 ຖຝຍຍ຺ ຃ຟຍກໃ ຼທກຌພ ຃ື ຖຝຍຍ຺ ຽຄຌີ ຖຄ຺ ຋ຸຌກຍພ ຖຝຍຍ຺ ຽຄຌີ ເຆ຅ໄ ໃ ຟງຎຝ຅ຟ່ ຃ບຍ຃ທ຺ ຽຄຌີ ຘບຄ ຖຝຍຍ຺ ຌຊີໄ ຟໄ ຅ຟ່ ຾ຌກຍໃ ່ຊກື ທ຋ິ ຅ີ ຝຎຝຎ຺ຌກຌພ ຾ຖຝຽກຈີ ຍຌພ ນຟ ຽຆໃ ຌພ ຊຟໄ ຌ່ຟໄ ຽຄຌີ ຖຄ຺ ຋ຸຌຓຟຍ່ຖ຿ິ ຑກ຅ຝກຝ຋ຍ຺ ຽຊຄິ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂບຄກຈິ ຅ຝກຟຌນຖື ຊຟໄ ຌຟ່ ຽຄຌີ ເຆ຅ໄ ໃ ຟງຎຝ຅ຟ່ ຃ບຍ຃ທ຺ ແຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅ຝກຝ຋ຍ຺ ຽຊຄິ ຃ທຟຓຽຎພຌດໃ ູຂບຄ ຃ບຍ຃ທ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຽຓໃ ບື ແຈຽໄ ປຈພ ກຟຌຘກຶ ຘຟທແິ ຅ດໃ ຟຄຖຝບຼຈ຅ໃ ຄຶ ຑຍ຺ ທໃ ຟ ຃ບຍ຃ທ຺ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຎຝຘຍ຺ ຍຌພ ນຟຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຽຑຟຝ ຋ໃ ຟຌຓີ ຖຝຍຍ຺ ຋ໃ ຾ີ ງກ຅ຟກກຌພ ຆຈພ ຽ຅ຌ ຃ື ຉຌ຺ໄ ຋ຸຌ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ເຌຖຝຍຍ຺ ຽຄຌີ ຖຄ຺ ຋ຸຌ຅ຝຉບໄ ຄຎຝກຈ຺ ເຌ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຽ຋ໃ ຟ຺ ຽຈຓີ ຍໃ ່ຂຟຈນຟງແຎ ຾ຖຝ ຉບໄ ຄຓກີ ຟ່ ແຖຎຝກຈ຺ ເຌຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຈທໄ ງ ກ່ຟແຖຌີໄ ຅ຝຊກື ຾ຍໃ ຄຽຎພຌ 2 ຘໃ ທຌ ຃ື ຌຟ່ ແຎຘຓ຺ ຋ຍ຺ ຽຎພຌ຋ຌຶ ຽຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ ຘໃ ທຌນຌໃ ຄຶ ຾ຖຝ ບກີ ຘໃ ທຌນຌໃ ຄຶ ຌຟ່ ແຎຽຎພຌຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ເນ຾ໄ ກໃ ຖຝຍຍ຺ ຽຄຌີ ເຆ຅ໄ ໃ ຟງຎຝ຅ຟ່ ຃ບຍ຃ທ຺ . ກຟຌທແິ ຅຋ຟຄຒີຆກິ ຘຟຈ ຾ຖຝ຾ຑຈຘຟຈແຈກໄ ຝ຋່ຟກຌພ ຓຟ຅ຌ຺ ຽຎພຌ຋ໃ ຾ີ ຌໃ ເ຅ທໃ ຟຖຝຍຍ຺ ຓຈ຺ ຖູກກຍພ ຖຝຍຍ຺ ບໃ ຌື ໂ ຆໃ ຄຶ ດໃ ູ຋ຄພ ນຓຈ຺ ກຌພ ຾ຖຝເກຆໄ ຈິ ກຌພ ເຌຍ່ຖຽິ ທຌ຋ບໄ ຄຂບຄຏູງໄ ຄິ ຌຌພໄ ຾ງກ຅ຟກກຌພ ດໃ ຟຄເຈ ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ຽຓໃ ບື ຽຊຄິ ຃ຟທ ຉບໄ ຄຽກຈີ ຖກູ ຿ຈງທ຋ິ ຏີ ໃ ຟຉຈພ ຽຎີຈໜຟໄ ຋ບໄ ຄ ຾ຑຈ຅ຝແຈກໄ ຝ຋ຟ່ ກຍພ ຘຝຽຑຟຝຖຝຍຍ຺ ຓຈ຺ ຖູກຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຍໃ ່ກຝ຋່ຟຏຈິ ຑຟຈກຍພ ຖຝຍຍ຺ ບໃ ຌື ໂ ເຌຘຝຊຟຌຘກຶ ຘຟຓກພ ຓຌີ ກພ ຘກຶ ຘຟຖທຓກໃ ຸຓກຌພ ຽຑໃ ບື ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຍຟຄດໃ ຟຄ຋ໃ ຽີ ຎພຌຎຝ຿ນງຈ ຾ຉໃ ທຈພ ຊຸ ຎຝຘຄ຺ ຍຟຄດໃ ຟຄຽຎພຌ຿຋ຈ ຍຸກ຃ຝຖຟກບຌຐໃ ຟງຎ຺ກ຃ບຄຂບຄຘຝຊຟຌຘກຶ ຘຟ຅ຝຉບໄ ຄຘກຶ ຘຟທແິ ຅ເນຽໄ ຂຟ຺ໄ ເ຅ຖຝຍຍ຺ ກຟຌຖທຓກໃ ຸຓຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຓ຅ີ ກພ ຓຉິ ິ ຾ຉໃ ຖຝຓຉິ ຓິ ກີ ຟຌຽປຈພ ທຼກຽຆຄີ ຖຝຍຍ຺ ດໃ ຟຄເຈ ຿ຈງຘຝຽຑຟຝຘຝຊຟຌຘກຶ ຘຟ຋ໃ ີ ຓກພ ຓຽີ ຖໃ ບື ຄຊຼຄກຌພ ນຖໃ ຋ື ່ຟປຟໄ ງກຌພ ກຍພ ຘຝຊຟຍຌພ ບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຌພ ຋ໃ ີ ຌກພ ຘກຶ ຘຟ ຃ຌ຺ ຆໃ ຄຶ ຽຎພຌຏູເໄ ຆຎໄ ືຌງຄິ ກບກຎຟກເຘໃ ຌກພ ຘກຶ ຘຟຉໃ ຟຄຘຝຊຟຍຌພ ຽ຋ໃ ຄິ ຖຈ຺ ຎຝ຅ຟ່ ຋ຟຄເຌຊຝຌຌ຺ ຌຌ຺ ຋ຝຍູຖີ ເຌກຟຄຎີ 1996 ແຈຘໄ ຟຖຝຑຟຍຉໃ ຉ່ ່ຟນທົ ຈທໃ ຟ ເຌຘຝຊຟຍຌພ ຂບຄຑທກຽຂຟ຺ ຓກີ ຟຌຖທຓກໃ ຸຓກຌພ ຾ຖຝຉຄພໄ ຆໃ ກື ໃ ຸຓ ຉຟຓໝຟງຽຖກຖຈ຺ ຎຝ຅ຟ່ ຋ຟຄ຋ໃ ເີ ຆ຿ໄ ຈງຘຟຌ ຽຆໃ ຌພ : ກໃ ຸຓ 88, ກໃ ຸຓ 57 ຾ຖຝບໃ ຌື ໂ ຅ຈຸ ຎຝຘຄ຺ ນກົພ ຾ຓໃ ຌຽຑໃ ບື ຖທຓກຟ່ ຖຄພ ຃ຌ຺ ຉໃ ່ຘູກໄ ຍພ ຌກພ ຘກຶ ຘຟຉໃ ຟຄຘຝຊຟຍຌພ ຉໃ ຟຄໂ ຃ທຟຓຽຎພຌຖຝຍຍ຺ ຂບຄກໃ ຸຓເຌຓຉິ ິ ກຟຌຉໃ ຘ່ ູ ໄ ຌ຋ີໄ ຟຄຐໃ ຟງຎ຺ກ຃ບຄຂບຄຘຝຊຟຍຌພ ບຟຈຍໃ ່ປູນໄ ບົື ຟຈ຅ຝປູທໄ ໃ ຟຓີ ກຟຌຖທຓກໃ ຸຓ ຾ຉໃ ຃ຈິ ທໃ ຟຽຎພຌກຟຌຖທຓກຌພ ຽຑໃ ບື ຽປຈພ ກຈິ ຅ຝກຟ່ ນຖໃ ຽື ຑໃ ບື ຽຐິກປຼຌທຆິ ຟ຋ໃ ປີ ຼຌ຅ໃ ຄື ຍ່ຟແຈເໄ ນໄ ຃ທຟຓຘຌ຺ ເ຅ນໃ ຓົື ກີ ຟຌຎ຺ກກຌພ ດໃ ຟຄ຋ໃ ຃ີ ທຌ຅ຝຽຎພຌ ຉກພ ກຝທ຋ິ ຝງຟຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄກຟຌທແິ ຅ ຽຑໃ ບື ຖຝຍຸໜໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຃ື ຑທກຽປຟ຺ ປູຘໄ ໃ ທຌເຈຘໃ ທຌໜໃ ຄຶ ຂບຄ ຂບຄໜໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ກໃ ບຌໜຟໄ ຋ໃ ຅ີ ຝຽຖໃ ຓີ ກຟຌທແິ ຅ ຾ຉໃ ຑທກຽປຟ຺ ຍໃ ່ປູຘໄ ໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ນບົື ຂບຄຓຌພ . ຘຝຌຌພໄ ຑທກຽປຟ຺ ຉບໄ ຄ ຽປຈພ ກຟຌແ຅ຽຑໃ ບື ເນປໄ ູດໄ ໃ ຟຄ຾ຌໃ ຌບຌ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ນົບື ຽຎພຌ຾ຌທເຈ? ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຽີ ຎພຌ຋ໃ ປີ ູ຅ໄ ກພ ຘໃ ທຌເນງໃ ຾ຓໃ ຌຽຎພຌ຋ໃ ຘີ ຌ຺ ເ຅ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 140

ຂບຄ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂບຄຖຝຍຍ຺ ຽຓໃ ບື ຽຓໃ ບື ປູຏໄ ຌ຺ ຏຝຖຈິ ຅ໃ ຄື ຘຌ຺ ເ຅຋ໃ ຅ີ ຝປູຎໄ ພຈເ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝຂຝຍທຌກຟຌ ຋ໃ ຽີ ປຈພ ເນຽໄ ກຈີ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຌຌພໄ ຉຝນົບຈ຅ຌ຺ ປູຖໄ ຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ຈທໄ ງຽຆໃ ຌພ ກຖ່ ຝຌ຋ີ ໃ ຓີ ກີ ຟຌ຋່ຟປຟໄ ງກຌພ ຂບຄຌກພ ປຼຌ ບຟຆທີ ຝຘກຶ ຘຟ ກຟຌ຋່ຟປຟໄ ງກຌພ ຃ື ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຋ຽີ ປຽ຺ ນຌພ ດໃ ູຽປຟ຺ ຘຌ຺ ເ຅຅ຝປູທໄ ໃ ຟຂຝຍທຌກຟຌກໃ ບຌ຅ຝຓກີ ຟຌ ຋ຟ່ ປຟໄ ງກຌພ ຽຎພຌ຾ຌທເຈຽຆໃ ຌພ ຾ຉໃ ຖຝຐໃ ຟງຓກີ ຟຌຆຸຓຌຸຓ ກຟຌກຼຓ ຓກີ ຟຌ຅ຈພ ນຟບຟທຸຈ ຓກີ ຟຌຽຈຌີ ຋ຟຄ ຓີ ຽນຈກຟຌກຝ຋ຍ຺ ກຝ຋ຄພໄ ກຌພ ຋ຄພ ເຌກຟຌຽຆງກຖິ ຟ ຾ຖຝບໃ ຌື ໂ ຾ຖຝຽປຟ຺ ຘຌ຺ ເ຅຅ຝປູຎໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ບຌພ ຌຟ່ ຓຟຘໃ ູ ຂຝຍທຌກຟຌຈໃ ຄພ ກໃ ຟທຽຆໃ ຌພ ຖຸຌໄ ບຟໄ ງຘບຌຖຸຌໄ ຌບໄ ຄ ກຟຌງຈຶ ຊຎື ຝຽຑຌຂີ ບຄ຃ທຟຓຆຄີ ຆຄພ ຖຝນໃ ທຟຄຘຝຊຟຍຌພ ຋ໃ ຘີ ຍື ຽຌໃ ບື ຄກຌພ ຓຟ ກຟຌເນ຋ໄ ຟໄ ງຂບຄ຃ູບຟ຅ຟຌຍຟຄ຃ຌ຺ ຘຝຑຟຍ຾ທຈຖບໄ ຓ຋ໃ ກີ ຃່ ທຟຓ຃ຼຈເຌ຅ຈິ ເ຅຾ຖຝບໃ ຌື ຋ ຘໃ ທຌ ຂບຍຽຂຈ຋ໃ ຽີ ປຟ຺ ຘຌ຺ ເ຅຅ຝປູຽໄ ຆໃ ຌພ ຈຟໄ ຌຑຌືໄ ຋ໃແີ ຈ຾ໄ ກໃ ຌກພ ປຼຌຑຌືໄ ຋ໃ ເີ ຌກຸຄຽ຋ຍຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ນໃ ຖົື ທຓຽຊໃ ຄິ ຉໃ ຟຄ຾ຂທຄ ຈຟໄ ຌ ຽທຖຟຽຆໃ ຌພ ຘຝຽຑຟຝຍຟຄຖຝຈູຂບຄປບຍຎີນໃ ົຉື ຝນົບກ຋ຄພ ປບຍຎີ ຘຝຽຑຟຝຽທຖຟຽຖກີ ປຼຌ຾ຖທໄ ນໃ ຽົື ທຖຟບໃ ຌື ໂຈທໄ ງ ຋ຄພ ຌຽີໄ ຑໃ ບື ຎຝ຿ນງຈເຌກຟຌທຟຄ຾ຏຌຎບໄ ຄກຌພ ຾ກແໄ ຂຉຄ຺ ຑຌືໄ ຋ໃ ຾ີ ຖຝຉຄ຺ ຽທຖຟຽຎພຌຉຌ຺ໄ ທ຋ິ ກີ ຟຌ຋ໃ ບີ ຟຈ຅ຝຌຟ່ ຓຟເຆເໄ ຌກຟຌນຟ຃ຟ່ ຉບຍກ຃່ ເື ຆທໄ ຋ິ ທີ ແິ ຅຾ຍຍໜໃ ຄື ຾ຍຍເຈນໃ ົນື ົຟງ຾ຍຍຽຆໃ ຌພ ຘຟ ນົທຈ຅ຟກ຃ທຟຓ຃ຈິ ຽນຌພ ຂບຄຏູ຋ໄ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄນໃ ຋ົື ຈ຺ ຖບຄຽຑໃ ບື ຑຘິ ູຈຘຓ຺ ຓຸຉຊິ ຟຌຘຟ່ ຖຍພ ຉທ຺ ຾ຎ຋ໃ ຘີ ຄ຺ ເຘທໃ ຟ຅ຝ ຾ຓໃ ຌນໃ ຍົື ໃ ່຾ຓໃ ຌນໃ ົເື ຆທໄ ຋ິ ບີ ໃ ຌື ໂ຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ຘຟນົຍພ ຍຟຄກຖ່ ຝຌີ ຘຟທຌ຋ໃ ປີ ູ຾ໄ ຖທໄ ບຟຈ຅ຝຍໃ ຾່ ຓໃ ຌຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຾ຉໃ ບຟຈຽຎພຌຂຝຍທຌກຟຌນໃ ົຎື ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ນໃ ົຂື ບຍຽຂຈຆໃ ຄື ກຘ່ ຟຓຟຈເຆຉໄ ກພ ກຝທ຋ິ ຝງຟ຋່ຟຌບຄຈຼທກຌພ ຃ື ຽຓໃ ບື ປູທໄ ໃ ຟຘໃ ທຌເຈ ກທ່ ແິ ຅ນຟຘໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ນໃ ບົື ຅ຌ຺ ຃ຍ຺ ຅ໃ ຄື ຽຎພຌກຟຌຖຝຍຸໜທໃ ງຖຝຍຍ຺ ດໃ ຟຄຍຖ່ ຍິ ູຌ ທ຋ິ ທີ ແິ ຅຋ໃ ບີ ຟຈຌຟ່ ຓຟເຆຘໄ ່ຟຖຍພ ຾ຉໃ ຖຝກຖ່ ຝຌກີ ບ່ ຟຈຽຖບື ກທ຋ິ ເີ ຈ ຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ຍໃ ່ຓຂີ ່຅ໄ ຟ່ ກຈພ ຘ່ຟຖຍພ ທ຋ິ ທີ ແິ ຅຋ໃ ຅ີ ຝຽຖບື ກຓຟເຆໄ 1.1.2 ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ທຽິ ຃ຟຝນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ທຽິ ຃ຟຝນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ (Systems Analysis Research) ຃ກື ຟຌທແິ ຅ ຽຑໃ ບື ຅ຟ່ ຾ຌກ ຑຟງເຌນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ໜໃ ຄຶ ໂ ທໃ ຟ຾ຉໃ ຖຝຘໃ ທຌຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ຓຘີ ໃ ທຌຎຝກບຍງໃ ບງໂນງຄພ ຾ຈໃ ຿ຈງ ຘຝຽຑຟຝຘໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ຎພຌຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂຝຍທຌກຟຌ຾ຖຝຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຘ່ຟຖຍພ ຂບຍຽຂຈຂບຄຖຝຍຍ຺ ຓກພ ຍໃ ່຃ໃ ບງຓີ ຃ທຟຓ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄ຅ຟ່ ຾ຌກ຾ຉໃ ຊຟໄ ຓ຃ີ ທຟຓ຅ຟ່ ຽຎພຌກ຅່ ຟ່ ຾ຌກແຈຽໄ ຆໃ ຌພ ຈຼທກຌພ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ນຌພ ຾຅ຄໄ ຅ໃ ຄຶ ຂງ່ ກ຺ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ “ກຟຌຽປຈພ ຘທຌໝຟກຑຟໄ ທ” ຆໃ ຄຶ ຾ຉໃ ຖຝຘໃ ທຌບຟຈຽປຈພ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຅ຟ່ ຾ຌກແຈຈໄ ໃ ຄພ ຌີໄ 1) ກຟຌ຅ຟ່ ຾ຌກຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຃່ຟຊຟຓຽຆຄີ ທແິ ຅ ຽຆໃ ຌພ “຃ທຌ຅ຟ່ ຾ຌກຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ດໃ ຟຄເຈ ຅ໃ ຄຶ ຅ຝຽໝຟຝຘຓ຺ ຉໃ ່ ກຟຌ຅ຈພ ຅ຟ່ ໜໃ ຟງແຎງຄພ ຉຝນົຟຈ” ຃ຟ່ ຉບຍບຟຈແຈ຾ໄ ກໃ “຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓ຃ທຟຓ຾ກໃ ບຌພ ແຈ຾ໄ ກໃ ໝຟກຑຟໄ ທ ບໃ ບຌ ໝຟກຑຟໄ ທຘຸກ຾ຖຝໝຟກຑຟໄ ທນຟໄ ທ” ນຖື “຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຂຝໜຟຈ ບຌພ ແຈ຾ໄ ກໃ ຏຌ຺ ຂຝໜຟຈຌບໄ ງ ຏຌ຺ ຂຝໜຟຈກຟຄ ນຖຏື ຌ຺ ຂຝໜຟຈເນງໃ ” ຋ຄພ ຌຂີໄ ຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ທໃ ຟຉຝນົຟຈຉບໄ ຄກຟຌເນ຅ໄ ຟ່ ຾ຌກດໃ ຟຄເຈ ຾ຖຝ ຽຓໃ ບື ຅ຟ່ ຾ຌກຎຝຽຑຈ຾ຖທໄ ບຟຈຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ຾຅ຄຌຍພ ຽຑໃ ບື ປູ຅ໄ ຟ່ ຌທຌຂບຄຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຘ່ຟຖຍພ ຾ຉໃ ຖຝຎຝ ຽຑຈຈທໄ ງ ຊຟໄ ຓ຃ີ ທຟຓຉບໄ ຄກຟຌປູ຅ໄ ຟ່ ຌທຌ ຈໃ ຄພ ກໃ ຟທ ທ຋ິ ທີ ແິ ຅຋ໃ ບີ ຟຈຌຟ່ ຓຟເຆໄ ແຈ຾ໄ ກໃ ທ຋ິ ກີ ຟຌຘຄພ ຽກຈ ນຖໃ ຘື ່ຟຑຟຈ຃ທຟຓຉບໄ ຄກຟຌຂບຄຏູຆໄ ືໄ ນຖໃ ື ທ຋ິ ທີ ຽິ ຃ຟຝຽຌບືໄ ນຟ (Content Analysis) ນຖໃ ທື ຋ິ ທີ ຽິ ຃ຟຝ ຽ຋ກພ ຌກິ ກຟຌ຅ຈພ ກໃ ຸຓ(Cluster Analysis)ນຖໃ ທື ຋ິ ກີ ຟຌ຅ຟ່ ຾ຌກຎຝຽຑຈ (Discriminant Analysis) (ຘຸຆຟຈ ຎຝຘຈິ ຕຈພ ຘຌິ , 2540 : 4) ນຖໃ ທື ຋ິ ບີ ໃ ຌື ໂ ຉຟຓ຋ໃ ຽີ ໝຟຝຘຓ຺ ກຍພ ຽຌບືໄ ນຟຘຟຖຝຂບຄຽຖໃ ບື ຄຌຌພໄ ໂ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 141

2) ກຟຌ຅ຟ່ ຾ຌກຂຝຍທຌກຟຌ ຃່ຟຊຟຓຽຆຄີ ທແິ ຅ ຽຆໃ ຌພ : “຃ທຌ຅ຟ່ ຾ຌກຂຝຍທຌກຟຌດໃ ຟຄເຈ຅ໃ ຄຶ ຅ຝຽຎພຌ ກຟຌຘຝຈທກຉໃ ກ່ ຟຌຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌຂບຄ຃ຌ຺ ຄຟຌ” ຃ຟ່ ຉບຍບຟຈແຈ຾ໄ ກໃ “຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຂຌພໄ ຉບຌຂບຄກຟຌ ຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌ” ນຖື “຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຖຝຈູກຟຌເຌປບຍຎີ” ຋ຄພ ຌຂີໄ ຌຶໄ ດໃ ູກຍພ ຋່ຟຓຝຆຟຈຂບຄຘຝຑຟຍ຾ທຈ ຖບໄ ຓຉໃ ຟຄໂ ຽຆໃ ຌພ ຍຟຄຂຌພໄ ຉບຌຉບໄ ຄຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌຈທໄ ງ຃ທຟຓຆ່ຟຌຟງຑຽິ ຘຈ຅ໃ ຄຶ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທຟຓຘ່ຟ ຃ຌພ ຾ກໃ ຂຌພໄ ຉບຌ ຽຆໃ ຌພ ກຟຌຂຌຶໄ ຉຌ຺ໄ ໝຟກຑຟໄ ທຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຏຌ຺ ຖຄ຺ ຓຟ ຉບໄ ຄເຆ຃ໄ ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທຟຓກຟໄ ຾ຖຝ຋ກພ ຘຝ ຘຝຽຑຟຝຉທ຺ ນຖໃ ຉື ບໄ ຄເຆຖໄ ຄິ ຋ໃ ຐີ ຶກ຾ຖທໄ ຽຎພຌດໃ ຟຄຈີ ນຖໃ ຍື ຟຄຖຝຈກູ ຟຌ຅ຟໄ ຄ຃ຌ຺ ຄຟຌແຈງໄ ຟກ ຾ຖຝ ຍຟຄ ຖຝຈກູ ຟຌຘທຌໝຟກຑຟໄ ທຍໃ ່ຉບໄ ຄກຟຌ຃ຌ຺ ຄຟຌຽຑຟຝ ໝຟກຑຟໄ ທຍໃ ຉ່ ກ຺ ຏຌ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຘ່ຟຖຍພ ທ຋ິ ທີ ແິ ຅ ຋ໃ ບີ ຟຈ ຌຟ່ ຓຟເຆແໄ ຈ຾ໄ ກໃ ທ຋ິ ຘີ ຄພ ຽກຈກຟຌຈຟ່ ຽຌຌີ ຄຟຌຂບຄຘທຌໝຟກຑຟໄ ທ ທ຋ິ ຘີ ່ຟນົທຈຂ່ຓໄ ູຌ຃ທຟຓຎຝຘຄ຺ ຅ຝດໃ ູ ຽປຈພ ທຼກເຌຘທຌໝຟກຑຟໄ ທຂບຄ຃ຌ຺ ຄຟຌຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຖຝຽຓໃ ບື ຅ຟ່ ຾ຌກ຾ຖທໄ ຃ທຌບຝ຋ຍິ ຟງທໃ ຟ຾ຉໃ ຖຝຂຝ ຍທຌກຟຌງໃ ບງຈ່ຟຽຌຌີ ກຟຌດໃ ຟຄເຈ ຽຆໃ ບື ຓຉໃ ່ກຍພ ຂຝຍທຌກຟຌງໃ ບງບໃ ຌື ໂດໃ ຟຄເຈ. 3) ກຟຌ຅ຟ່ ຾ຌກຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຃່ຟຊຟຓຽຆຄີ ທແິ ຅ ຽຆໃ ຌພ “຃ທຌ຅ຟ່ ຾ຌກຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ດໃ ຟຄເຈ຅ໃ ຄື ຅ຝຽຎພຌກຟຌ ຘຝຈທກຉໃ ກ່ ຟຌ຅ຈພ ນຟຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟຘໃ ູຖຝຍຍ຺ ຃່ຟຉບຍບຟຈແຈ຾ໄ ກໃ ຅ຟ່ ຾ຌກຉຟຓຖຟ່ ຈຍພ ກຟຌຌຟ່ ເຆຄໄ ຟຌ ນົຎື ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຽຑຟຝຽຎພຌກຟຌຘຝຈທກຉໃ ກ່ ຟຌຍຖ່ ນິ ຟຌຽຄຌິ ຘຈ຺ ໝຌູ ທຼຌຍໃ ຉ່ ບໄ ຄ຅ຈພ ຽຄຌິ ຆຎືໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟໄ ຋ໃ ີ ງຄພ ຍໃ ຽ່ ຊໃ ຄິ ຽທຖຟເຆຄໄ ຟຌ຅ຝຽປຈພ ເນຽໄ ຘງ຿ບກຟຈເຆຽໄ ຄຌິ ຽຓໃ ບື ຽຎພຌຽຆໃ ຌພ ຌີໄ ຎຝຽຑຈຂບຄຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ແຈ຾ໄ ກໃ ຃ຌ຺ ຄຟຌຎຝ຅ຟ່ ຉຝນົບຈ຋ຄພ ຎີ ຃ຌ຺ ຄຟຌຆໃ ທ຺ ຃ຟທຉຟຓຖຝຈກູ ຟຌເຌປບຍຎີ ຎຸງ ຘຝຽຑຟຝຖຝຈເູ ຘໃ ຎຸງ ຃ໃ ຟ ຅ຟໄ ຄຖຄີ ຂຌືໄ ຉຌ຺ໄ ໝຟກຑຟໄ ທ (ຘຝຽຑຟຝຖຝຈູກຟຌຌຟ່ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຅ຟ່ ໜໃ ຟງຘໃ ູຉຝນົຟຈ) ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຖຝຽຓໃ ບື ຅ຟ່ ຾ຌກ຾ຖທໄ ບຟຈຉບໄ ຄ຾຅ຄໄ ຅ຟ່ ຌທຌເຌ຾ຉໃ ຖຝຎຝຽຑຈຆໃ ຄຶ ບຟຈຽຎພຌ຃ຌ຺ ນຖໃ ຽື ຄຌີ ນຖໃ ຘື ໃ ຄິ ຂບຄກແ່ ຈ຾ໄ ຖທໄ ຾ຉໃ ກຖ່ ຝຌຘີ ຟ່ ຖຍພ ທ຋ິ ທີ ແິ ຅ກຘ່ ຟຓຟຈຽຖບື ກ຅ຟກທ຋ິ ຉີ ໃ ຟຄໂຽຆໃ ຌພ ຈຼທກຍພ ຋ໃ ກີ ໃ ຟທຓຟ຾ຖທໄ ເຌຂ່ກໄ ໃ ບຌໂ 1.1.3 ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຎຝຽຓຌີ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ຎຝຽຓຌີ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ (Systems Evaluation Research) ຃ື ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ປູ ໄ ຃ຸຌ຃ໃ ຟ (Value) ເຌປູຍ຾ຍຍຉໃ ຟຄໂ ຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຽຆໃ ຌພ 1) ຃ຸຌ຃ໃ ຟຽຆຄີ ຓຟຈຉຟ (Scale Value) ຽຎພຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ຿ຈງກຟຌຉຖີ ຟ຃ຟນຖກື ຟ່ ຌຈ຺ ຃ໃ ຟຉຟຓ ຓຟຈຉຟບຌພ ຽຎພຌ຋ໃ ເີ ຆກໄ ຌພ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຆໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈຌຟ່ ແຎຎຼຍ຋ຼຍກຍພ ກຖ່ ຝຌບີ ໃ ຌື ໂ ຑຟງນຄົພ ແຈໄ ຽຆໃ ຌພ : ຉຖີ ຟ຃ຟຽຎພຌ ຽຄຌີ ຍຟຈນຖໃ ຌື ຍພ ຽຎພຌຆໃ ທພ ຿ຓຄເຌກຟຽປຈພ ທຼກ ນຖຌື ຍພ ຽຎພຌ຅ຟ່ ຌທຌ຃ຌ຺ ຽປຈພ ທຼກ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຽຆໃ ຌພ : ກຖ່ ຝຌີ ຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ “ກຟຌຽປຈພ ຘທຌໝຟກຑຟໄ ທ” ຽປຟ຺ ບຟຈຉຖີ ຟ຃ຟຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຽຎພຌຓຌູ ຃ໃ ຟຽຄຌີ ຍຟຈ ນຖໃ ື ຘຝ຾ຈຄເຌຕູຍຌຟ່ໄ ໜກພ ຂບຄຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຘ່ຟຖຍພ ຂຝຍທຌກຟຌບຟຈຍບກຽຎພຌ຅ຟ່ ຌທຌຓຘືໄ ຟ່ ຖຍພ ຾ຉໃ ຖຝຂຌພໄ ຉບຌ ນຖບື ຟຈຍບກຽຎພຌປູຍຂບຄ ຃ທຟຓຽຓບື ງງຟກຖ່ຟຍຟກ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆ຃ໄ ທຟຓຑຝງຟງຟຓເຌຂຝ ຍທຌກຟຌຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌ ນຖຽື ຎພຌປູຍຂບຄ຃ທຟຓ ຘຝຈທກຘຝຍຟງ຃ທຟຓຘຝໜຸກຘຝໜຟຌຽຑຈີ ຽຑຌີ ຃ທຟຓໜຟໄ ຘຌ຺ ເ຅ຂບຄ຃ຌ຺ ຎຝຉຍິ ຈພ ຄຟຌ ຊຟໄ ກຟຌຍບກຽຎພຌປູຍຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ຅ຝຽບບືໄ ຉໃ ່ກຟຌຎພຍຎຸຄຖຝຍຍ຺ ເນໄ ຈຂີ ຌຶໄ ຘ່ຟຖຍພ ຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ບຟຈຘຝ຾ຈຄກຟຌຎຝຽຓຌີ ເຌປູຍຂບຄຓູຌ຃ໃ ຟຽຄຌີ ຌຟ່ໄ ໜກພ ຂບຄຘໃ ຄິ ຂບຄນຖ຃ື ຸຌ ຖກພ ຘຝຌຝບໃ ຌື ບຌພ ຅ຝຽບບືໄ ຉໃ ກ່ ຟຌຑຈພ ຋ຝຌຟຖຝຍຍ຺ ເນ຅ໄ ຝຽຖຌີ ຂຌຶໄ ເຌຑຟງນຄົພ ນຖຽື ບບືໄ ຉໃ ກ່ ຟຌ຅ຈພ ຘຌພ ຆຍພ ຑຝງຟກບຌຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ . ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 142

2) ຃ຸຌ຃ໃ ຟຽຆຄີ ຎຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ (Effectiveness Value) ຽຎພຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຂຝຍທຌກຟຌ ຾ຖຝ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ເຌຎຝຽຈຌພ ຋ໃ ທີ ໃ ຟ ຽຓໃ ບື ແຈ຃ໄ ຟຈນທຄພ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ດໃ ຟຄໜໃ ຄຶ ນຖື ຎພຈແ຅ ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຋ໃ ຌີ ຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟເຌຖຝຍຍ຺ ແຈກໄ ໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ຂຝຍທຌກຟຌຆໃ ຄຶ ຌຟ່ ແຎຘໃ ູກຟຌຍຌພ ຖຸຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຋ໃ ຃ີ ຟຈນທຄພ ຌຌພໄ ນຖຍື ໃ ່ ຏຌ຺ ກຟຌຎຝຽຓຌີ ຅ຝຘຝ຾ຈຄເຌປູຍຂບຄກຟຌຍຌພ ຖຸນຖຍື ໃ ່ຍຌພ ຖຸ ນຖຍື ຌພ ຖຸຽຎີຽຆຌພ ນຟກຘ່ ຄພ ຽກຈທໃ ຟ ກໃ ບຌ຅ຝຽປຈພ ກຟຌຎຝຽຓຌີ ຎຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ ຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ເຈ ຅ຝຉບໄ ຄກຟ່ ຌຈ຺ ຾ຖຝຖຝຍຸຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຋ໃ ີ ຃ຟຈນທຄພ ຈທໄ ງຖຝຈຍພ ຃ໃ ຟ຋ໃ ຃ີ ຄ຺ ຋ໃ ຾ີ ຌໃ ຌບຌ ຾ຖຝຽຎພຌກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ແທຖໄ ໃ ທຄໜຟໄ ກໃ ບຌ຋ໃ ຖີ ຄ຺ ຓ຋ື ່ຟຄຟຌຂບຄ ຖຝຍຍ຺ ຽຆໃ ຌພ ຃ຟຈນທຄພ ທໃ ຟ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂບຄຘທຌຓຝຑຟໄ ທ຋ຄພ ຎີຂຟງແຈໄ 100,000 ຍຟຈ ນຖໃ ຃ື ຟຈນທຄພ ທໃ ຟໝຟກຑຟໄ ທຉກ຺ ຏຌ຺ ຘຝຽຖໃ ງຉຌ຺ໄ ຖຝ 200 ຏຌ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຾ຖຝເຌ຋ຟ່ ຌບຄ຃ຟໄ ງກຌພ ຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຓຟເຆຉໄ ຝນຖບຈ຅ຌ຺ ຂຝຍທຌກຟຌບຌພ ຽຎພຌຎຝຉກິ ຖິ ງິ ຟ ຂບຄຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຽນໃ ຟົ຺ ຌຌພໄ ກ຅່ ຝຉບໄ ຄຓກີ ຟຌ ກຟ່ ຌຈ຺ ແທດໄ ໃ ຟຄຆຈພ ຽ຅ຌເຌຖຝຈຍພ ຃ໃ ຟ຋ໃ ຃ີ ຄ຺ ຋ໃ ຾ີ ຌໃ ຌບຌກໃ ບຌ຅ຝຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຖຝຍຍ຺ ຽຆໃ ຌພ : ຖຝຍຸທໃ ຟ຅ຝເຆ຃ໄ ຌ຺ ຄຟຌ 2 ຃ຌ຺ ຽບຟ຺ 100 ກ຿ິ ຖກຕຟຓ ເນ຃ໄ ຌ຺ ຄຟຌຽປຈພ ທຼກຓຖືໄ ຝ 8 ຆໃ ທພ ຿ຓຄ ຊຟຄນງຟໄ ເຘໃ ຎໆຸງຎີຖຝ 2 ຽ຋ໃ ບື ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຂຘ່ໄ ຝນຖຸຍ຋ໃ ແີ ຈ຅ໄ ຟກກຟຌຎຝຽຓຌີ ຎຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ ຃ື ຘຝນຖຸຍທໃ ຟ ຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝ ຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ທີ ໃ ຟຌຌພໄ ຽປຈພ ເນຍໄ ຌພ ຖຸນຖໃ ຍື ໃ ່ຽປຈພ ເນຍໄ ຌພ ຖຸຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຋ໃ ຃ີ ຟຈນທຄພ ຊຟໄ ຍຌພ ຖຸປຼກທໃ ຟຎພຈແ຅ຌ່ ຟຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຓີ ຎີ ຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ (Effective) ຾ຉໃ ຊຟໄ ຍໃ ຍ່ ຌພ ຖຸປຼກທໃ ຟຽຎພຌຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝ ຂຝຍທຌກຟຌ຋ໃ ຍີ ໃ ຓ່ ຎີ ຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ (Inefective). 3) ຃ຸຌ຃ໃ ຟຽຆຄີ ຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ (Efficiency Value) ແຈ຅ໄ ຟກກຟຌຎຝຽຓຌີ ຃ທຟຓຘ່ຟຑຌພ ຖຝນທໃ ຟຄຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຂຝຍທຌກຟຌ ຾ຖຝຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຃ຟໄ ງກຍພ ຋ໃ ກີ ໃ ຟທ຾ຖທໄ ຂຟໄ ຄຉຌ຺ໄ ຾ຉໃ ຽຎພຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ກຟຌ຾ຎ຃ໃ ຟ຃ບຍ ຃ໃ ູກຌພ ຽຓໃ ບື ກຟ່ ຌຈ຺ ເນຎໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ດໃ ຟຄໜໃ ຄຶ ຽຎພຌຉທພ ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ຆໃ ຄຶ ຘໃ ທຌນຖຟງ຅ຝກຟ່ ຌຈ຺ ເນຎໄ ພຈແ຅ ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຎຝ ຽຑຈ຿຃ຄຘຟໄ ຄ ຽຆໃ ຌພ ຽ຃ໃ ບື ຄງຌ຺ ຆຝຌຈິ ໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຓີ ຂີ ຖ່ໄ ຝຍຸຂບຄຖຝຍຍ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ຾ີ ຌໃ ຌບຌ (Specification) ຽຎພຌ ຉທ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ທຈພ ຊຸຎຝຘຄ຺ ຂບຄກຟຌຎຝຽຓຌີ ກ຃່ ຽື ຓໃ ບື ຃ໃ ຟຂບຄຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຉທພ ບໃ ຌື ໂ ຾ຎຎໃ ຼຌ ຂຝຍທຌກຟຌ ຅ຝ຾ຎຎໃ ຼຌຉຟຓເຌຖກພ ຘຝຌຝເຈ ຾ຖຝຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຅ຝ຾ຎຎໃ ຼຌດໃ ຟຄເຈ ຽຆໃ ຌພ ກຖ່ ຝຌຂີ ບຄຽ຃ໃ ບື ຄງຌ຺ ຏຌ຺ ກຟຌຎຝຽຓຌີ ຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ຅ຝຘຝ຾ຈຄຽຎພຌ຃ໃ ຟຘຝນຖຸຍຉໃ ຟຄໂ ຉຟຓ຋ໃ ຅ີ ຝຌຟ່ ແຎເຆຎໄ ຝ຿ນງຈ ຘຝ຾ຈຄ ທໃ ຟຽຓໃ ບື ຎບໄ ຌຌຟ່ໄ ຓຌພ ຽຆບືໄ ຽຑຄີ ເຌບຈພ ຉຟທຌິ ຟຽ຋ໃ ບື ຖຝ X ນຌໃ ທງ ຽ຃ໃ ບື ຄງຌ຺ ຅ຝໝຌູ ທຌິ ຟຽ຋ໃ ບື ຖຝ y ປບຍ ຾ຖຝແຈກໄ ຟ່ ຖຄພ ຓຟໄ ຽຎພຌຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຽ຋ໃ ຟ຺ ກຍພ 2 ກຟ່ ຖຄພ ຓຟໄ ຆໃ ຄຶ ຃ໃ ຟ຋ຄພ 3 ຌີໄ ຓກພ ຘຝ຾ຈຄເຌປູຍຂບຄກຕຟຍ ຾ຖຝຖກພ ຘຝຌຝຂບຄຽຘຌພໄ ກຕຟຍຓກພ ຽຌຌພໄ ຽຘຌພໄ ຿຃ຄໄ ຍໃ ່຾ຓໃ ຌຽຘຌພໄ ກຄ຺ ຽຑຟຝທໃ ຟ຾ຉໃ ຖຝນຌໃ ທງຂບຄກຟຌຽຑໃ ຓີ ກຟຌຎບໄ ຌຌຟ່ໄ ຓຌພ ຽຆບືໄ ຽຑຄີ ຅ຝແຈຏໄ ຌ຺ ຈຟໄ ຌ຅ຟ່ ຌທຌບບໄ ຓ຾ຖຝ ຾ປຄຓຟໄ ຽຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ ຍໃ ່ຽ຋ໃ ຟ຺ ກຌພ ເຌຆໃ ທຄຉຌ຺ໄ ຏຌ຺ ຅ຝຌບໄ ງ ຆໃ ທຄກຟຄໂຏຌ຺ ຅ຝຘູຄ ຾ຖຝຆໃ ທຄຎຟງຏຌ຺ ຅ຝຌບໄ ງບກີ ຽ຋ໃ ບື ຈໃ ຄພ ຅ຝຽນຌພ ແຈທໄ ໃ ຟຖຈ຺ ງຌ຺ ຋ໃ ທີ ໃ ຄິ ຽ຋ຄິ ຊຝໜຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎຎຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍກຟຌຘຌິໄ ຽຎືບຄຌຟ່ໄ ຓຌພ ຽຍຌຆຌິ ຈ຋ີ ໃ ຘີ ຸຈ ຽຓໃ ບື ຾ຖໃ ຌຎຝຓຟຌ຃ທຟຓແທຆໃ ທ຺ ຿ຓຄ ຖຝ 80-120 ກ຿ິ ຖ຾ຓຈພ ຃ກື ຌິ ຌຟ່ໄ ຓຌພ ຎຝຓຟຌ 10-20 ກ຿ິ ຖ຾ຓຈພ ຉໃ ່ຖຈີ ຾ຉໃ ຊຟໄ ຾ຖໃ ຌຈທໄ ງ຃ທຟຓແທ 150 ກ຿ິ ຖ຾ຓຈພ ຉໃ ຆ່ ໃ ທ຺ ຿ຓຄ ຅ຝກຌິ ຌຟ່ໄ ຓຌພ ຎຝຓຟຌ 8 ກ຿ິ ຖ຾ຓຈພ ຉໃ ່ຖຈີ ກໃ ຟທບກີ ແຌໜໃ ຄຶ ກຟຌຎຝຽຓຌີ ຎຝ ຘຈິ ຋ຑິ ຟຍຽຎພຌກຟຌຎຝຽຓຌີ ຃ຸຌ຃ໃ ຟຂບຄຎພຈແ຅ ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຉທ຺ ຋ໃ ຽີ ຎພຌຉທ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ຌີ ຌພໄ ຽບຄ ຆໃ ຄຶ ເຌກຖ່ ຝຌີ ຉທ຺ ດໃ ຟຄ ຋ໃ ງີ ກ຺ ຓຟກ຃່ ື ຉທ຺ ຽ຃ໃ ບື ຄງຌ຺ ຾ຖຝຉທ຺ ຖຈ຺ ງຌ຺ ຿ຈງຓຘີ ໃ ຄິ ບໃ ຌື ຽຎພຌຉທ຺ ຾ຎຏຌພ ຽຆໃ ຌພ ຌ່ຟໄ ຓຌພ ປບຍໝຌູ ຾ຖຝກຟ່ ຖຄພ ຓຟໄ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ . ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 143

1.1.4. ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ (Systems Design Research) ຉໃ ຟຄ຅ຟກກຟຌທແິ ຅຋ຄພ ຎຝ ຽຑຈ຋ໃ ກີ ໃ ຟທ຾ຖທໄ ກຄ຺ ຋ໃ ທີ ໃ ຟງຄພ ຍໃ ຓ່ ນີ ຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ດໃ ູກໃ ບຌ ຾ຉໃ ຓ຃ີ ທຟຓຎຝຘຄ຺ ຅ຝຘຟໄ ຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຂຌຶໄ ຓຟເນໃ ຓ ຽຑໃ ບື ຅ຝເນນໄ ຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຋ໃ ຘີ ຟໄ ຄຂຌຶໄ ຌຌພໄ ຽປຈພ ທຼກດໃ ຟຄເຈດໃ ຟຄໜໃ ຄຶ ຽຆໃ ຌພ : ຎຝຘຄ຺ ຅ຝຘຟໄ ຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ປຟໄ ຌບຟນຟຌ ຂຌຶໄ ຓຟໜໃ ຄຶ ປຟໄ ຌ ນຖໃ ຉື ບໄ ຄກຟຌ຅ຝຘຟໄ ຄຘທຌໝຟກຑຟໄ ທຂຌຶໄ ຓຟໜໃ ຄຶ ຘທຌຽຎພຌຉຌ຺ໄ ຅ໃ ຄຶ ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄບບກ຾ຍຍນຌໃ ທງ ຖຝຍຍ຺ ຈໃ ຄພ ກໃ ຟທ ກຟຌບບກ຾ຍຍເຌ຋ໃ ຌີ ຃ີໄ ື ກຟຌກຟ່ ຌຈ຺ ຖໃ ທຄໜຟໄ ທໃ ຟຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ຂຝຍທຌກຟຌຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຃ທຌ ຽຎພຌດໃ ຟຄເຈ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ຅ຝຽປຈພ ທຼກແຈດໄ ໃ ຟຄຓຎີ ຝຘຈິ ຋ຏິ ຌ຺ ນຖຓື ຎີ ຝຘຈິ ຋ຑິ ຟຍ ຉຟຓ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກຟຌ ກຟຌທແິ ຅຾ຍຍຌີໄ ຓກພ ຽຎພຌ຋ໃ ປີ ູ຅ໄ ກພ ກຌພ ເຌຆໃ ທື ໃ ຟ “ກຟຌຘກຶ ຘຟ຃ທຟຓຽຎພຌແຎແຈ”ໄ ນຖື “Feasibility Study\" ເຌ຃ທຟຓຽຎພຌ຅ຄິ ກຟຌບບກ຾ຍຍຘໃ ຄິ ເຈໂ ຍໃແ່ ຈຽໄ ຖໃ ຓີ ຅ຟກ຃ທຟຓທໃ ຟຄຽຎໃ ຺ຟ ຾ຉໃ ຅ຝຽຖໃ ຓີ ຅ຟກຘໃ ຄິ ກຟ່ ຌຈ຺ ເນໄ ນຖໃ ຉື ທ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ຍີ ຟຄດໃ ຟຄຆໃ ຄຶ ຓດີ ໃ ູກໃ ບຌເຌເ຅ ຅ຟກຌຌພໄ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄ຃ຌ຺ໄ ນຟຘໃ ຄິ ບໃ ຌື ໂ຋ໃ ງີ ຄພ ຂຟຈ ຽຑໃ ບື ຌຟ່ ຓຟຎຝກບຍຽຂຟ຺ໄ ຽຎພຌ ນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຂຝຍທຌກຟຌ຃ຌ຺ໄ ນຟຌຽີໄ ບຄ຋ໃ ປີ ຼກທໃ ຟຽຎພຌກຟຌທແິ ຅ ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍຖຝຍຍ຺ ນຖື ກຟຌຘກຶ ຘຟ ຃ທຟຓຽຎພຌແຎແຈໄ ຉທ຺ ດໃ ຟຄຽຆໃ ຌພ ກຟຌ຅ຝຘຟໄ ຄປຟໄ ຌບຟນຟຌ຅ກພ ໜໃ ຄຶ ປຟໄ ຌ ຏູ຃ໄ ຈິ ກຟຌ຃ທຌ຅ຝຉບໄ ຄຓ຃ີ ທຟຓ ຃ຈິ ດໃ ູ ຈທໄ ງ຾ຖທໄ ທໃ ຟຉບໄ ຄກຟຌງບຈຂຟງຂຝໜຟຈເຈ ຽຆໃ ຌພ ຓຖືໄ ຝ 1,000-2,000 ຍຟຈ ນຖຓື ຖືໄ ຝ 100,000- 200,000 ຍຟຈ ນຖຉື ທ຺ ຽຖກບໃ ຌື ໂ ຖຝນທໃ ຟຄຌຌພໄ ຾ຖຝຏູ຃ໄ ຈິ ກຟຌບຟຈຓຘີ ຝຊຟຌ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌເ຅ຈທໄ ງ຾ຖທໄ ຽຆໃ ຌພ ຍຟໄ ຌ ຂບຄຉຌ຺ ຋ໃ ທີ ໃ ຟຄດໃ ູ ນຖຘື ຝຊຟຌ຋ໃ ຆີ ໃ ຄຶ ຓຏີ ູຎໄ ຝກຟຈຂຟງ ນຖເື ນຽໄ ຆໃ ຟ຺ ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ນຖຍື ໃ ່ຈໃ ຄພ ຌຌພໄ ກບ່ ຟຈຓ຃ີ ທຟຓ຃ຈິ ຈຟໄ ຌ ຂຝຍທຌກຟຌດໃ ູເຌເ຅ ທໃ ຟ຅ຝຽປຈພ ປຟໄ ຌບຟນຟຌຎຝຽຑຈ “຃ຟຕຟ຿ບຽກຝ” ນຖໃ ປື ຟໄ ຌບຟນຟຌຓຽີ ຑຄຎຝກບຍ “຾ຓໃ ແຓ ໄ ຽຑຄແ຋” ຽຎພຌຉຌ຺ໄ ນຌຟໄ ຋ໃ ຂີ ບຄກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍຖຝຍຍ຺ ເຌກຖ່ ຝຌຌີ ຃ີໄ ື ຊຉື ທ຺ ກຟ່ ຌຈ຺ ເນຌໄ ຌພໄ ຽຎພຌຉທ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ຾ຖທໄ ຑຝງຟງຟຓກຟ່ ຌຈ຺ ຉທ຺ ບໃ ຌື ຋ໃ ຽີ ຘຓີ ກຌພ ຊຟໄ ຓ຃ີ ທຟຓ຅ຟ່ ຽຎພຌຉບໄ ຄຉຈພ ນຖຽື ຉຓີ ນຖໃ ຈື ຈພ ຾ຎຄຉທ຺ ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ຌຌພໄ ຈທໄ ງກ່ ກຝ຋່ຟແຈ຾ໄ ຉໃ ຍໃ ຽ່ ຋ໃ ຟ຺ ເຈ. ກຟຌທແິ ຅ຽຑໃ ບື ບບກ຾ຍຍນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ນຖຘື ຟໄ ຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ຅ໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈ຾ຍໃ ຄແຈຽໄ ຎພຌ 3 ຎຝຽຑຈ ງໃ ບງໂ ຃:ື 1) ຎຝຽຑຈ຋ໃ ແີ ຈກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ຏຌ຺ ຏຝຖຈິ ແທ຾ໄ ຖທໄ (Output Fixed Systems Design Research) ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅ ຽຆໃ ຌພ “຅ຝເຆຎໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝຂຝຍທຌກຟຌຂບຄນຌໃ ທງຖຝຍຍ຺ ປຟໄ ຌບຟນຟຌດໃ ຟຄເຈ຅ໃ ຄຶ ຅ຝຓງີ ບຈຂຟງຓຖືໄ ຝ 50,000 ຍຟຈ ຾ຖຝຓກີ ຟ່ ແຖ 10,000 ຍຟຈ” ທ຋ິ ຈີ ່ຟຽຌຌີ ກຟຌທແິ ຅຃ື ຘຟ່ ນົທຈ ຽຍໃ ຄິ ທໃ ຟ ປຟໄ ຌບຟນຟຌ຋ໃ ຓີ ດີ ໃ ູ຾ຖທໄ ຋ຄພ ນຟົ ງຆໃ ຄຶ ຘຟຓຟຈກຟ່ ຌຈ຺ ຂຟງແຈຓໄ ຖືໄ ຝຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຾ຖຝຓກີ ຟ່ ແຖຽ຋ໃ ຟ຺ ຌຌພໄ ຋ໃ ຟຌເຆຎໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝຂຝຍທຌກຟຌດໃ ຟຄເຈ ຽຓໃ ບື ແຈ຃ໄ ່ຟຉບຍ຅ໃ ຄຶ ບຝຌຓຸ ຟຌທໃ ຟ ຽຎພຌ຃່ຟຉບຍຂບຄ຃່ຟ ຊຟຓທແິ ຅຋ໃ ຉີ ຄພໄ ແທຂໄ ຟໄ ຄຉຌ຺ໄ ດໃ ຟຄເຈກຉ່ ຟຓກຟຌບຝຌຓຸ ຟຌຽຆໃ ຌພ ຌຌພໄ ຍໃ ່ຓນີ ງຄພ ຽຎພຌຽ຃ໃ ບື ຄຎຝກຌພ ທໃ ຟ ຊຟໄ ຽຎີຈ ປຟໄ ຌເໝໃ ຾ຖຝຈຟ່ ຽຌຌີ ກຟຌຉຟຓ ຾ຍຍດໃ ຟຄ຋ໃ ຑີ ຍ຺ ເຌກຟຌທແິ ຅຅ຝແຈຏໄ ຌ຺ ຃ຉື ທ຺ ດໃ ຟຄຽຑຟຝງຄພ ຉໃ ຟຄກຌພ ຽຖໃ ບື ຄ ຽທຖຟ ຘຝຊຟຌ຋ໃ ີ ຾ຖຝຽ຅ຟ຺ໄ ຂບຄຘໃ ທຌບກີ ທ຋ິ ໜີ ໃ ຄຶ ຃ື ກຟຌ຋ຈ຺ ຖບຄຽຎີຈປຟໄ ຌຽຍໃ ຄິ ຉຟຓຘຓ຺ ຓຸຈຉຊິ ຟຌ຋ໃ ຃ີ ຈິ ທໃ ຟໜຟໄ ຅ຝຽຎພຌ ຾ຉໃ ຅ຝຽຎພຌກຟຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຃ໃ ບຌຂຟໄ ຄ຾ຑຄ. 2) ຎຝຽຑຈ຋ໃ ແີ ຈກໄ ຟ່ ຌຈ຺ ຂຝຍທຌກຟຌ຾ຖຝຎພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ແທ຾ໄ ຖທໄ (Process and Input Systems Design Research) ຉທ຺ ດໃ ຟຄ຃ຟ່ ຊຟຓທແິ ຅ ຽຆໃ ຌພ : “ຊຟໄ ເຆຎໄ ພຈແ຅ຌຟ່ ຽຂຟ຺ໄ ຾ຖຝຂຝຍທຌກຟຌຂບຄ ນຌໃ ທງ ຖຝຍຍ຺ ປຟໄ ຌບຟນຟຌຉຟຓ຾ຍຍ຋ໃ ກີ ຟ່ ຌຈ຺ ເນ຅ໄ ຝແຈຏໄ ຌ຺ ຏຝຖຈິ ງບຈຂຟງຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ຾ຖຝກຟ່ ແຖຽ຋ໃ ຟ຺ ເຈ຿ຈງ ຾ຎ຿ຈງ: ບ຅ ຎ຋ ຘຸກຌພ ແຆ ຑຄ຺ ຘຝນທຌພ 144