หนังสือเรียน

พระเจ้าอยู่หัว พระราชนิ ี ในหลวง พระราชทาน ถวายพระพร ทรงพระเจริญ ตามเสด็จ (พรฺ ะ-ราด-ชะ-ทาน) (ซง-พรฺ ะ-จะ-เรนิ ) (ตาม-สะ-เด็ด) ทรงงาน ฝนเทยี ม ฝนหลวง โครงการหลวง ทท่ี า� กิน ประชาชน ราษฎร พลงั งาน ราชการ (ราด-สะ-ดอน) (พะ-ลงั -งาน) (ราด-ชะ-กาน) สตั วแพทย์ (สดั -ตะ-วะ-แพด) 140 หน้าหนึง่ รอ้ ยสส่ี ิบ

รกั พ่อ  รักแม่ โรงเรียนเลิกแล้ว ภูผารีบกลับบ้าน เม่ือ เดินเข้าบ้านเห็นใครคนหนง่ึ น่ังรออยู่ “พ่อ” ภูผาตะโกน สดุ เสียง โถมเข้ากอดพอ่ “พอ่ กลบั มาแลว้ คดิ ถงึ พอ่ คดิ ถงึ พอ่ จงั เลย” แม่นั่ง ยิ้มดูพ่อลูกกอดกัน คุยกัน อย่างมคี วามสุข สักพักหนึ่ง แม่จึงบอกภูผาให้ไปอาบน�้า แล้วมาช่วยแม่จัดกับข้าว เพราะครอบครัวของ นา้� ใสจะมารบั ประทานอาหารเย็นด้วย ภูผาและน�้าใสนั่งติดกับพ่อของตัวเอง ฟัง ผใู้ หญค่ ยุ ไป รับประทานไป ตอนหนึง่ พอ่ ของภผู า เลา่ ว่า หน้าหนึ่งรอ้ ยสีส่ ิบเอ็ด 141

“พลายขอนเกิดพลาดตกหลุมลึก ต้องใช้ ท้ังคน ท้งั ชา้ ง และรถมาชว่ ยกันดงึ กว่าจะชว่ ยได้ ก็ค�า่ จนหมดแรงหงุ ข้าวกนั เลย” “ใช่ ใช”่ พ่อของน้า� ใสพดู “มีขา้ วหลาม เหลืออยู่กระบอกเดียว พ่อกะจะแบ่งกันกินกับ ลงุ โพ เอ๊ะ! ทา� ไมจุกข้าวหลามนิม่ ๆ มันมดื มอง อะไรไม่เห็น พอดึงออกมา กลายเปน็ หนเู สียน”่ี ทุกคนหวั เราะดงั ลน่ั ทั้งพอ่ และลุงโพเกือบได้กิน หนแู ทนขา้ ว 142 หน้าหนง่ึ รอ้ ยส่สี ิบสอง

ภูผาและน�้าใสหันไปกอดพ่อด้วยความ รู้สึกสงสาร พ่อท�างานหนักและเหนอ่ื ยจรงิ ๆ “พอ่ ทา� งานแคน่ ้ี ยงั ไมห่ นกั หรอกลกู ” พอ่ ของภผู าพดู “แตพ่ ระเจา้ อยหู่ วั หรอื ในหลวงของเรา ทรงงานหนักยง่ิ กว่า” “ทรงงานหนกั อย่างไรคะ” น�้าใสถาม ภูผา รอฟังคา� ตอบ พอ่ ของภผู าและน้�าใส ต่างผลดั กันเล่าเรื่อง ให้ลกู ๆ ฟงั “พระเจ้าอยู่หัวทรงยอมล�าบาก เพ่ือให้ ประชาชนมีความสุข” “ลูกรู้ไหม ในหลวงของเราเสด็จตามป่า ตามเขาเพื่อช่วยราษฎรให้มีอาชีพ มีท่ีท�ากิน อยดู่ ีกนิ ด”ี “ในหลวงทรงมีโครงการหลวง เพื่อหาพืช เมอื งหนาวใหช้ าวเขาปลกู แทนฝน่ิ ” หนา้ หนงึ่ ร้อยสีส่ ิบสาม 143

“พระองคท์ รงคดิ วธิ ที า� ฝนเทยี ม ทเ่ี ราเรยี กวา่ ฝนหลวง ใหช้ าวนา ชาวไร่ มนี า�้ ใชท้ า� การเกษตร” “ไม่ว่าในหลวงจะเสด็จที่ไหนจะทรงน�า แพทย์ไปรักษาประชาชนดว้ ยนะ” “พระองค์ทรงมขี องไปพระราชทาน ต�ารวจ ทหาร ที่อย่ตู ามชายแดนเสมอ” “ในหลวงทรงศึกษาแผนที่อย่างละเอียด เพื่อแนะนา� ให้หน่วยงานราชการสรา้ งถนน สร้าง เขอื่ นให้ประชาชนได้ใชป้ ระโยชน์” 144 หนา้ หนงึ่ รอ้ ยสี่สบิ สี่

“คนไทยโชคดีท่ีมีพระมหากษัตริย์ที่เก่ง พระองค์ทรงคิดค้นพลังงานก๊าซจากพืช เพ่ือใช้ แทนน�้ามนั ที่มรี าคาแพงขนึ้ ทกุ วนั ด้วยนะ” แม่ของภูผาพูดขึ้นบ้าง “แล้วลูกรู้ไหม ในหลวงเสด็จท่ีไหน พระราชินีจะตามเสด็จด้วย ทุกท่”ี แมข่ องภูผาและน้า� ใส ต่างผลัดกนั เล่าเร่อื ง ให้ลกู ฟงั หน้าหนง่ึ ร้อยส่สี บิ ห้า 145

“พระราชินเี สด็จทไ่ี หน จะไปชว่ ยราษฎรท่ี เดอื ดรอ้ น ตอ่ ให้ล�าบากอย่างไร พระองคพ์ ร้อมท่ี จะเสดจ็ ” “พระองค์ทรงดูแลเร่ืองป่า ถ้าไม่มีป่าก็จะ ไม่มีน�้า ทา� ให้ผู้คนเดือดรอ้ น” “พระราชินีของเราทรงต้ังศูนย์เรียนรู้สอน งานฝีมือตา่ งๆ การทอผา้ ไหม เพ่อื ให้ราษฎรมี อาชีพเล้ยี งตัวเองได”้ “พระราชนิ ีทรงรักช้างมาก พระองคจ์ ะสง่ สัตวแพทย์ไปรักษาช้างทีเ่ จ็บปว่ ย” เมื่อฟังถึงตอนน้ี ภูผาและน้�าใสยิ้มอย่างมี ความสุข คิดตรงกัน “ใบโบก ใบบัว สบายแลว้ ” เด็กทั้งสองคนต่างคิดว่า พ่อและแม่ของ ตนท�างานหนกั แล้ว แตก่ ท็ �าเพ่ือคนในครอบครัว ส่วนในหลวงและพระราชินีทรงท�าเพื่อคนทั้ง ประเทศ 146 หน้าหน่งึ ร้อยสส่ี ิบหก

ขอถวายพระพรใหพ้ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระเจรญิ ยงิ่ ยืนนาน หน้าหน่ึงร้อยส่ีสิบเจด็ 147

อธบิ ายเพิม่ เติมความรู้ อา่ นสระ อ่านวา่ ออ _อ อ่านแจกลูก ข ขอ ก กอ ถ _อ ถอ ต ตอ ส สอ ป _อ ปอ ค คอ พ _อ พอ ร รอ 148 หน้าหนึ่งรอ้ ยสี่สบิ แปด

จ _อ ง จอง ต _อ น ตอน ส สอง ส สอน ม มอง น นอน ดอย ต _อ ม ตอม ด _อ ย ถอย ผ ผอม ถ คอย ย ยอม ค กอด ถอด บ บอก ก ยอด ห _อ ก หอก ถ _อ ด ค คอก ย ต _อ บ ตอบ ส สอบ ช ชอบ สระ _อ มี ร สะกด จะลดรปู ไมม่ รี ปู สระปรากฏ จ จร ศ _อ ร ศร พ พร หนา้ หน่งึ รอ้ ยสส่ี บิ เก้า 149

อา่ นและสังเกตค�าท่ีมี ฤ ฤๅ ฤทธ์ิ อ่านว่า รดิ ฤดู อ่านวา่ ร-ึ ดู พฤษภาคม อา่ นว่า พฺรดึ -สะ-พา-คม พฤหัสบดี อา่ นวา่ พรฺ -ึ หดั -สะ-บอ-ดี หรอื พะ-รึ-หัด-สะ-บอ-ดี ฤๅษี อา่ นวา่ รือ-สี อา่ นและสงั เกตคา� ทม่ี คี วามหมายตรงกนั ขา้ ม ด�า - ขาว มืด - สว่าง สุข - ทกุ ข์ หนกั - เบา มาก - น้อย ใหม่ - เก่า รอ้ น - หนาว หอม - เหม็น ปดิ - เปิด กลางวัน - กลางคนื ดใี จ - เสียใจ เสียงดงั - เสียงคอ่ ย หวั เราะ - ร้องไห้ ความดี - ความช่วั 150 หน้าหนงึ่ ร้อยหา้ สบิ

ฝึกอา่ นประโยค พ่อลูกกอดกันอย่างมคี วามสขุ พอ่ ทา� งานหนกั และเหนื่อยมาก เราเรยี กพระเจา้ อยู่หวั วา่ ในหลวง พ่อบอกวา่ พระเจ้าอยหู่ ัวทรงงานหนัก พระเจา้ อยหู่ วั และพระราชนิ เี สดจ็ เยยี่ มราษฎรเสมอ อา่ นคล่อง ร้องเล่น รกั แท้ รกั พอ่ และรักแม่ รกั แน่แท้ปานดวงใจ พ่อแมม่ แี ตใ่ ห้ ลกู สดใสทกุ เวลา พอ่ แม่งานหนักหนว่ ง แต่ในหลวงหนกั ย่ิงกวา่ ถวายพระพรพระราชา พระราชนิ ี “ทรงพระเจรญิ ” หนา้ หนง่ึ รอ้ ยหา้ สิบเอด็ 151

กจิ กรรม ชวนท�า ชวนคดิ ๑. ร้องเพลง และสนทนา นักเรียนร่วมกันร้องเพลง “สดุดีมหาราชา” ตามครู หรือ จากแถบบันทึกเสียงหรือซีดี แล้วพูดคุยเก่ียวกับพระบาทสมเด็จ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้าฯ พระบรมราชนิ ีนาถ ๒. ฝึกอ่าน ๒.๑ อา่ นคา� พดู คยุ หรอื เลน่ เกมทายคา� เกยี่ วกบั ความหมาย ของคา� และภาพประกอบใน ร้จู กั ค�ำ น�ำเรอื่ ง ๒.๒ ครูเล่าเรือ่ ง รักพอ่ รกั แม่ ใหน้ ักเรยี นฟงั จนจบ แล้ว จบั คกู่ ันฝกึ อ่านเบาๆ จนจบเร่ือง ๒.๓ แบง่ กล่มุ นักเรยี นอ่านเร่ือง รักพ่อ รักแม่ กลมุ่ ละตอน จนจบ แล้วแตล่ ะกลุม่ เล่าเร่ืองตอนทอี่ า่ นใหเ้ พอ่ื นฟงั ๒.๔ ฝึกอ่านแจกลูก อา่ นสะกดค�า อ่านคา� และอา่ นประโยค ใน อธบิ ำยเพ่ิม เตมิ ควำมรู้ ๒.๕ ฝึกอ่านออกเสยี งใน อ่ำนคล่อง ร้องเลน่ ใหเ้ ปน็ จังหวะ จนคลอ่ ง ๓. ฝึกเขยี น ๓.๑ ฝกึ เขยี นคา� ใน รจู้ กั ค�ำ น�ำเรอื่ ง ๓.๒ เลือกเขียนคา� และประโยคใน อธบิ ำยเพ่มิ เตมิ ควำมรู้ ตามความเหมาะสม ๓.๓ เลือกเขียนคา� และประโยคตามคา� บอก 152 หนา้ หน่ึงรอ้ ยห้าสิบสอง

๔. เลน่ เกม นกั เรียนเล่นเกมบอกค�าตรงข้าม เชน่ ฝา่ ยหนง่ึ บอกค�า ดใี จ อีกฝ่ายหน่ึงบอกค�า เสียใจ ๕. เลา่ ประสบการณ์ นกั เรยี นเลา่ ประสบการณท์ เ่ี คยเหน็ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินนี าถ ๖. ชว่ ยกันหา ช่วยกนั จดั นกั เรียนช่วยกันหาและรวบรวมปฏิทินหรอื หนงั สือตา่ งๆ ที่มี ภาพพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรม ราชินนี าถ แล้วนา� มาจัดแสดงนิทรรศการ หน้าหนึ่งร้อยห้าสบิ สาม 153

๑๐ เขด็ แลว้



รจู้ กั คา� น�าเรื่อง ผุ ลา้ ง ท้ิง ลุก แบง่ ชอ้ น เกบ็ ก้ม หก ผอม อ้วน อ้วก 156 หน้าหน่งึ รอ้ ยหา้ สิบหก

คราบ กลอ่ ง กวาด เหลือง ลูกอม กางเกง ขยี้ ขนม ไขส้ ูง นอนซม เลอะ ลอ้ ตาย พบ บว้ น ปวด อวด เปลา่ อย่า เศษ ตรวจ แรงๆ ปดิ เทอม ท้องเสยี สีเงิน ระวงั ปะปน นา้� ตาล ยิงฟนั สงสยั ยกเว้น เช้ือโรค พยาธิ กตกิ า ตลก สกปรก (อพาะ-รยามด)ณ์ โรคติดต่อ (ตะ-หลฺ ก) (สก-กะ-ปรฺ ก) หนา้ หนึ่งรอ้ ยหา้ สบิ เจด็ 157

เข็ดแล้ว ภผู าและนา้� ใสมเี พอ่ื นคนหนง่ึ ชอ่ื โจ๋ เพอ่ื นๆ ชอบโจเ๋ พราะโจอ๋ ารมณด์ ี ไมโ่ กรธใคร ชอบพดู ตลก โจ๋อว้ นเพราะกนิ จมุ าก โจ๋ชอบกินขนม ขนมท่ีชอบคือลูกอมและ ขนมกรบุ กรอบ เขาไมก่ นิ คนเดยี ว แตจ่ ะแบง่ ปนั ให้ 158 หนา้ หน่งึ รอ้ ยห้าสบิ แปด

เพอ่ื นๆ ดว้ ย ภูผาและนา้� ใสจะกนิ บ้างในบางคร้งั แล้วรบี บว้ นปากทนั ที โจม๋ องอย่างสงสัย “ขนมพวกนี้ท�าให้ฟันผุงา่ ย น�า้ ใสเลยต้อง ระวัง ฟันถึงได้สวยอย่างน้ีไง” น้�าใสยิงฟันให้ เพอ่ื นๆ ดู “ฮ่า ฮ่า ฮ่า” โจ๋หัวเราะเสียงดัง “เอา นา�้ อดั ลมลา้ งปากกไ็ ด้ อรอ่ ยเสยี อกี เยน็ ชนื่ ใจดว้ ย” “แตน่ า้� อดั ลมมนี า้� ตาล ทา� ใหฟ้ นั ผเุ หมอื นกนั นะ” ภูผาพดู “กนิ มาตั้งนานแลว้ ฟนั ไมเ่ หน็ ผุเลย” โจ๋ ยิงฟันให้เพ่ือนดูบ้าง เห็นฟันเป็นคราบเหลือง มีเศษขนมติดตามซอกฟัน ‘อี๊! สกปรก โจ๋คง ไม่ไดแ้ ปรงฟันละสิ’ นา�้ ใสคดิ โจ๋ท�าท่าอวดเพื่อนมากไป ไม่ทนั ระวัง ขนม จงึ หกหมดทั้งซอง โจ๋ก้มลงเก็บ หนา้ หนง่ึ ร้อยห้าสิบเก้า 159

“อยา่ กินนะโจ”๋ น�้าใสหา้ ม ภูผาเข้ามาดึง แขน “ขนมสกปรกแล้ว ท้งิ เถอะ” โจไ๋ มฟ่ งั เพอื่ นหา้ ม “ไมเ่ ปน็ ไรหรอก เชอื้ โรคไมท่ ันเกาะ กนิ ไดไ้ มเ่ ปน็ ไร” วา่ แลว้ ก็เกบ็ ขนมกนิ ต่อจนหมด โรงเรยี นปดิ เทอม ท�าใหเ้ ด็กๆ ไมไ่ ดพ้ บกนั หลายวัน ยกเวน้ คนทบ่ี ้านอยใู่ กล้ๆ กัน กไ็ ดพ้ บ กันบา้ ง พอเปิดเทอม เพื่อนพบว่าโจจ๋ ะไมพ่ ูดคยุ กับเพือ่ นๆ ไมอ่ า้ ปากหัวเราะเสียงดังเหมือนเคย “โจเ๋ ป็นอะไรไป ไม่สบายหรอื เปลา่ ไม่เหน็ คุยเลย” ภูผาถาม “ไม่ไดเ้ ปน็ อะไร” โจ๋ปฏเิ สธ“ตอนปดิ เทอม เราปวดฟันมาก แม่พาไปหาหมอ หมอบอกว่า ฟันผุ กินแต่ขนมหวานแล้วไมแ่ ปรงฟัน เลยต้อง 160 หนา้ หนึ่งร้อยหกสิบ

อดุ ฟนั หลายซ่”ี โจอ๋ า้ ปากให้เพอ่ื นดู เหน็ จดุ สเี งนิ ที่อุดฟันหลายจุด “เราเลยไม่อยากพูด กลัว เพือ่ นลอ้ ” โจเ๋ พ่อื นรัก คงไม่มีเพ่อื นคนไหนหรอก ท่ี อยากสนกุ บนความทุกขข์ องคนอืน่ ภผู านึกอยาก จะพดู อย่างนี้กับโจ๋ ครูกิตติจะเตือนนักเรียนอยู่เสมอว่า ให้ ล้างมือบ่อยๆ เพราะเชื้อโรคอาจมาอยู่ท่ีมือเรา โดยทเี่ ราไม่รตู้ ัว เมอื่ เราใช้มอื ขย้ตี า หยิบของเข้า ปาก เกาตามตวั เชือ้ โรค จะเข้าสูร่ ่างกายโดยง่าย การลา้ งมอื ให้ สะอาดอยู่เสมอ เท่ากบั ลา้ งเชื้อโรค ให้ออกไปจากตวั หนา้ หน่งึ ร้อยหกสบิ เอด็ 161

เด็กๆ ทุกคนท�าตามครูกิตติ ยกเว้นโจ๋ บางคร้ังไปเล่นดิน มือยังเลอะ โจ๋จะเกาตัว เช็ดจมกู ขยีต้ า พอเพือ่ นๆ เตอื น โจก๋ เ็ อามือเช็ด ขากางเกงแรงๆ หัวเราะเสียงดังและพูดว่า “สะอาดแลว้ เชอ้ื โรคตายหมดแล้ว” ตอนพักกลางวัน ภูผา น�้าใสและเพื่อนๆ นัง่ ลอ้ มวงกินอาหารทีเ่ ตรยี มมา ใครอยากจะกิน อาหารของใคร กใ็ ชช้ อ้ นที่ยงั ไม่ไดเ้ ขา้ ปาก แบง่ อาหารให้เสร็จเสียกอ่ น เมอ่ื กินแล้วจะไม่ใชช้ ้อน ไปตักอาหารของคนอื่นอีกเลย ถ้วยน�้าก็ไม่ใช้ ปะปนกนั เปน็ การปอ้ งกนั โรคตดิ ตอ่ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี โจ๋ทา� ตามกติกาของกล่มุ เพอ่ื น แต่ถ้าเพอื่ น คนไหนกินไม่หมด โจ๋จะกวาดอาหารน้ันมาใส่ กล่องของตนกินจนหมด โจ๋ไม่ได้มาโรงเรียนหลายวันแล้ว โจ๋หาย ไปไหน เพื่อนๆ จงึ ไปเยี่ยมโจท๋ ่บี ้าน 162 หนา้ หนึ่งร้อยหกสิบสอง

โจ๋นอนซมลกุ ไมข่ นึ้ “เราทอ้ งเสยี มาก อ้วก จนหมดแรง หมอบอกว่าอาหารเป็นพิษ และ ตรวจพบไขพ่ ยาธดิ ้วย กินอะไรไม่ลงมาหลายวนั แล้ว มีไข้สูง ดูซิเราผอมไปเลย” เพื่อนๆ พยักหนา้ เห็นใจโจ๋ สงสารโจ๋จังเลย โจ๋ไมร่ ะวงั เร่อื งอาหาร ไม่ รกั ษาความสะอาด จงึ ป่วยนาน คราวนโี้ จค๋ งเข็ด แลว้ นะ หน้าหนึ่งรอ้ ยหกสิบสาม 163

อธบิ ายเพ่มิ เตมิ ความรู้ อา่ นสระ อ่านว่า เออ เ_อ อ่านแจกลูก เจอ เออ จ เ_อ เหอ อ เธอ ห เลอ ธ ล สระ เ_อ มี ย สะกด จะลดรูป _อ ใช้รปู เ_ ตามดว้ ยตวั สะกด ย ก เกย ต เตย อ เอย ข เ_อ ย เขย ผ เผย ค เคย ง เงย ล เลย 164 หนา้ หนงึ่ ร้อยหกสบิ สี่

อา่ นแจกลูก เ_อ น เดนิ เขิน สระ เ_อ มตี วั สะกด จะใช้รปู เ_ิ เตบิ เนนิ เถบิ ป เปิง ด เนบิ เกดิ เถดิ ฉ เ_อ ง เฉิง ข เ_อ ด เทิด ช เชิง น เติม ต เหิม เพมิ ถ เ_อ บ น บ เบกิ ก ถ เ_อ ก เถิก ถ ล เลกิ ท ต ห เ_อ ม พ ยกเว้นค�า เทอม เทอญ คงรูป เ_อ หนา้ หนงึ่ รอ้ ยหกสบิ ห้า 165

อา่ นสะกดค�า เลย สระ ตวั สะกด สะกดว่า อ่านว่า ย ลอ-เออ-ยอ พยญั ชนะ เ_อ เลย ล อ่านวา่ เดมิ สระ ตัวสะกด สะกดวา่ เดมิ ม ดอ-เออ-มอ พยญั ชนะ เ_อ ด เพลนิ อา่ นว่า พยญั ชนะ สระ ตวั สะกด สะกดว่า พล เ_อ น พอ-ลอ-เออ-นอ เพลิน เลิก พยญั ชนะ สระ ตวั สะกด สะกดว่า อ่านว่า ก ลอ-เออ-กอ ล เ_อ เลกิ เปดิ พยัญชนะ สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อ่านวา่ ป เ_อ ด ปอ-เออ-ดอ เปดิ เพิม่ พยัญชนะ สระ ตัวสะกด วรรณยกุ ต์ สะกดวา่ อ่านวา่ พ เ_อ ม ่ พอ-เออ-มอ-เพมิ -ไม้เอก เพม่ิ 166 หนา้ หนึ่งรอ้ ยหกสิบหก

ฝกึ อา่ นประโยค โจ๋อ้วนเพราะกนิ จุ เขาฟนั ผุเพราะกนิ ขนมหวาน น้�าอัดลมมีนา้� ตาลท�าใหฟ้ นั ผุ โรงเรยี นปิดเทอมเด็กๆ ไมไ่ ด้พบกัน การกนิ อาหารไมส่ ะอาดทา� ใหท้ ้องเสยี อ่านคลอ่ ง ร้องเลน่ กนิ ดี มสี ขุ กนิ ขนมไม่แปรงฟนั กนิ ทุกวนั ฟันจะผุ อ้วนมากเพราะกินจุ อาจเจบ็ ป่วยน่าสงสาร ล้างมือก่อนทุกคร้ัง ไมพ่ ลาดพลัง้ ก่อนรับประทาน ควรระวงั เร่อื งอาหาร เหน็ ตกหลน่ อยา่ เก็บกิน หน้าหน่งึ รอ้ ยหกสบิ เจ็ด 167

กจิ กรรม ชวนทา� ชวนคดิ ๑. ประกวดหนูนอ้ ยฟนั สวย จัดประกวด “หนูน้อยฟนั สวยประจา� ห้อง” และให้ผู้ชนะการ ประกวดเลา่ วิธีการดูแลรักษาฟัน ๒. ฝึกอา่ น ๒.๑ อา่ นคา� พดู คยุ หรอื เลน่ เกมทายคา� เกย่ี วกบั ความหมาย ของค�าและภาพประกอบใน ร้จู ักคำ� น�ำเรอ่ื ง ๒.๒ ครเู ขียนคา� ถามจากเรื่อง เข็ดแล้ว ไว้บนกระดานเพื่อให้ นักเรียนเตรียมตอบ แลว้ ครเู ลา่ เรอ่ื งให้ฟังจนจบ นกั เรียนช่วยกัน ตอบคา� ถาม ๒.๓ นักเรียนจบั ค่กู นั ฝึกอ่านเร่ือง เขด็ แลว้ เบาๆ จนจบเรอ่ื ง ๒.๔ แบ่งกลุ่มนักเรียนอ่านเร่ือง เข็ดแล้ว กลุ่มละตอน จนจบ หรืออ่านเดีย่ วตามความสามารถ แลว้ เล่าเร่ืองตอนทอ่ี า่ น ใหเ้ พอื่ นฟงั ๒.๕ ฝึกอา่ นแจกลูก อ่านสะกดค�า อา่ นค�าและอา่ นประโยค ใน อธิบำยเพิม่ เตมิ ควำมรู้ ๒.๖ ฝกึ อ่านออกเสียงใน อ่ำนคลอ่ ง รอ้ งเล่น ให้เปน็ จังหวะ จนคล่อง ๓. ฝกึ เขียน ๓.๑ ฝึกเขียนค�าใน รู้จกั ค�ำ น�ำเรือ่ ง 168 หน้าหน่ึงร้อยหกสบิ แปด

๓.๒ เลือกเขยี นคา� และประโยคใน อธิบำยเพิ่ม เตมิ ควำมรู้ ตามความเหมาะสม ๓.๓ เลือกเขียนค�าและประโยคตามคา� บอก ๔. เล่นเกมสะกดค�า ครแู จกบัตรสะกดคา� และบัตรค�า แล้วนกั เรียนจบั ค่ใู หต้ รงกนั เช่น ล เ_อ ก เลิก ค เ_อ ย เคย พล เ_อ น เพลิน ๕. ร้องเพลง นักเรียนรอ้ งเพลงเกย่ี วกบั ฟนั หรอื การดแู ลรกั ษาฟนั พร้อม ทา� ท่าประกอบ ๖. คดิ และหาวิธี นักเรียนช่วยกันคิดหาวิธีป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย ครูและนักเรียนชว่ ยกนั สรุปวิธีปฏบิ ัติ หน้าหนงึ่ รอ้ ยหกสบิ เกา้ 169



๑๑ เดก็ ดี

รจู้ กั คา� นา� เร่ือง ตึก น้อง เลย้ี ว หลน่ ไม้ค้า� ทางซา้ ย ทางขวา พยงุ อาชีพ ร่มรื่น หกล้ม 172 หนา้ หน่ึงรอ้ ยเจ็ดสิบสอง

สมบัติ กระเป๋าสตางค์ นอก เพง่ิ ครบ ภาวะ บา� รุง อภยั สงบ การบา้ น ชีวติ เดอื ดร้อน ชมุ ชน ตนเอง ส่วนรวม เป็นหว่ ง เตม็ แรง รักใคร่ หน้าที่ ซ่อื สตั ย์ อนุญาต กตญั ญู สจุ รติ สามัคคี แบบฝกึ หดั (สดุ -จะ-หรฺ ดิ ) ประเทศชาติ หน้าหนงึ่ ร้อยเจด็ สบิ สาม 173

เด็กดี เมอื่ ครกู ติ ตเิ ดนิ เขา้ หอ้ งเรยี น เหน็ นกั เรยี น นง่ั รออยา่ งสงบ เตรยี มสมดุ หนงั สอื เครอ่ื งเขยี น พร้อมทจี่ ะเรียน เวลาเรียนนักเรียนตั้งใจเรียน ยกมือถาม เม่อื ไมเ่ ข้าใจ ไมพ่ ดู คุยกนั หรือแอบกินขนม ทา� แบบฝกึ หดั และทา� การบา้ นสง่ ครบโดยไมต่ อ้ งเตอื น เด็กดีต้องมีหน้าท่ีต่อตนเอง ตั้งใจเรียน หนงั สอื โตขึน้ จะได้มอี าชีพทีด่ ี มเี งินเล้ยี งพอ่ แม่ และตนเองได้ อยา่ งมคี วามสุข นอกห้องเรยี นล่ะ เดก็ ๆ ทา� อะไรกนั บ้าง 174 หนา้ หนง่ึ ร้อยเจ็ดสบิ ส่ี

“แม่จ๋า น้�าใสขอออกไปบ้านพ่ีส้มป่อย แปบ๊ เดยี วนะแมน่ ะ เดยี๋ วกลบั มา” น�า้ ใสจะขอ อนุญาตแม่ หรอื พ่อทุกครัง้ ท่อี อกนอกบ้าน นา้� ใส ไม่อยากให้ผู้ใหญ่เป็นห่วง เพราะไม่รู้ว่าลูกหาย ไปไหน นา�้ ใสชว่ ยทา� งานบา้ นดว้ ยความเตม็ ใจ เชน่ ล้างจาน พับผ้า ถูบา้ น รดน�้าตน้ ไม้ พ่อแม่อยาก ให้ชว่ ยทา� อะไร น�้าใสจะทา� ให้ทันที เด็กดีต้องมีหน้าท่ีต่อครอบครัว กตัญญู ตอ่ ผมู้ พี ระคณุ ไม่ทา� ใหค้ นในบา้ นตอ้ งเดือดร้อน เพราะตนเอง หนา้ หน่งึ รอ้ ยเจด็ สิบหา้ 175

ภผู าและเพื่อนๆ ก�าลังเดนิ ไปทรี่ มิ ตลงิ่ เพื่อ เลน่ ฟตุ บอล เดก็ ๆ เห็นต้นไม้ขา้ งทางทเี่ พิง่ ปลูก เอนล้มลงคงเป็นเพราะถูกลมพัดแรง จึงช่วยกัน หาไม้ค�้าต้นไม้ให้ตรง ตน้ ไมจ้ ะไดม้ ชี ีวติ ใหค้ วาม ร่มรื่น ลดภาวะโลกรอ้ น เด็กดตี ้องมหี น้าท่ตี ่อชมุ ชน ช่วยกันบ�ารงุ รักษาสมบัติของส่วนรวม เพ่ือให้บ้านเมืองมี ระเบยี บและสวยงาม 176 หนา้ หนงึ่ ร้อยเจด็ สิบหก

พี่สม้ ปอ่ ย โหมง่ และน้องข้าวเม่า กา� ลัง เดนิ กลบั บ้าน พบกระเปา๋ สตางคใ์ บหน่ึงหลน่ อยู่ พ่ีส้มปอ่ ยหยิบมาเปิดดู “โอ้โฮ! เงนิ ตัง้ พันแน่ะ ของใครนะ” โหมง่ พูดเสียงดัง “นนั่ นะสิ ของใครก็ไมร่ ”ู้ พส่ี ม้ ป่อยพดู “เอาไปใหล้ ุงก�านันหาเจา้ ของเงินกันดกี วา่ ” “ดีคะ่ ดีค่ะ” น้องขา้ วเมา่ เหน็ ด้วย เด็กดีต้องมีความซื่อสัตย์สุจริต ไม่อยาก ไดข้ องผอู้ ื่นมาเปน็ ของตน หนา้ หน่งึ รอ้ ยเจด็ สบิ เจ็ด 177

ดนู น่ั ! ดูน่นั ! ก�าลงั จะมอี ะไรเกดิ ขนึ้ น้องผู้ชาย ป.๒ กลุม่ หนึง่ กา� ลังเดนิ มาทาง ขวาของตกึ ขณะที่พี่ ป.๓ กลุ่มหน่ึง กา� ลงั เดนิ มา ทางซา้ ย ทั้งสองกลมุ่ เดนิ คุยกนั เล่นกนั หัวเราะ กนั อยา่ งสนกุ สนาน พอเลยี้ วมมุ ตกึ ท้ังกลุ่มพี่ และกลุ่มนอ้ งกช็ นกันเตม็ แรงจนหกล้ม แตไ่ ม่มี ใครโกรธใครต่างฝ่ายต่างขอโทษและช่วยกันพยุง ลุกขึ้น เด็กดีต้องมีเหตุผล รู้จักการให้อภัย มี ความรกั ใครส่ ามัคคกี นั ถา้ เปน็ เดก็ ดเี มอ่ื เตบิ โตขน้ึ จะเปน็ ผใู้ หญท่ ดี่ ี และท�าสง่ิ ทด่ี ๆี ให้แก่ประเทศชาติ 178 หน้าหนึ่งร้อยเจ็ดสบิ แปด

อธบิ ายเพม่ิ เตมิ ความรู้ อ่านคา� ที่มี รร (ร หนั ) รร เรยี กวา่ รอ-หัน ธรรมชาติ อ่านว่า ท�า-มะ-ชาด พรรคพวก อา่ นว่า พัก-พวก พรรษา อ่านว่า พนั -สา อัศจรรย์ อ่านว่า อัด-สะ-จนั อ่านค�าทม่ี เี ครื่องหมายตา่ งๆ คา� ที่มที ณั ฑฆาต ( ์ ) _์ เรียกวา่ ทัณฑฆาต วางไว้บนตวั พยัญชนะท่ีไม่ออกเสียง หน้าหนงึ่ ร้อยเจด็ สิบเก้า 179

สปั ดาห์ อา่ นวา่ สับ-ดา, สับ-ปะ-ดา ภาพยนตร์ อ่านวา่ พาบ-พะ-ยน สตางค์ อา่ นวา่ สะ-ตาง สตั ว์ อา่ นว่า สดั ซื่อสัตย์ อา่ นว่า ซอ่ื -สดั ค�าท่มี ีไมย้ มก (ๆ) ๆ เรยี กวา่ ไมย้ มก (ไม้-ยะ-มก) สวยๆ อา่ นว่า สวย สวย เดก็ ๆ อา่ นวา่ เด็ก เด็ก อน่ื ๆ อ่านวา่ อื่น อ่ืน จๆู่ อ่านว่า จู่ จู่ เอ๊ิกๆ อา่ นว่า เอ๊ิก เอิ๊ก แอก๊ ๆ อ่านวา่ แอก๊ แอ๊ก ใกลๆ้ อา่ นว่า ใกล้ ใกล้ 180 หน้าหน่งึ ร้อยแปดสิบ

เพือ่ นๆ อา่ นวา่ เพ่อื น เพ่ือน จริงๆ อ่านวา่ จงิ จงิ (ไม่ออกเสยี ง ร) ค�าทมี่ อี ศั เจรีย์ (!) ! เรียกวา่ อศั เจรีย์ (อัด-สะ-เจ-รี) หรอื เครอ่ื งหมายตกใจ อุย๊ ! ไกต่ กใจ โอโ้ ฮ! นา�้ แขง็ กด อ้ือฮอื ! หวานอร่อยดี โอะ๊ ! โอะ๊ ! ใบโบกอย่าแย่ง โอ้โฮ! เงินตัง้ พนั แน่ะ ของใครนะ ดนู น่ั ! ดนู นั่ ! ก�าลังจะมอี ะไรเกิดขนึ้ ระวงั ! พืน้ ล่ืน หนา้ หนงึ่ ร้อยแปดสิบเอด็ 181

คา� ทีม่ อี ญั ประกาศ (“ ”) “ ” เรยี กวา่ อญั ประกาศ (อนั -ยะ-ประ-กาด) หรอื เครอ่ื งหมายคา� พดู “ภผู า ภูผา อย่ไู หน” เสยี งน้�าใสเรียกหา “มีอะไรหรอื น�า้ ใส” ภูผาถาม “จะหงุ ขา้ วปา่ ใหก้ นิ ” พ่อของภผู าบอก ลงุ วนั ชวนเดก็ ๆ “ไป ไปเทีย่ วในเมอื งกนั ” “นั่นนะสิ เงนิ ใครกไ็ ม่ร”ู้ พ่สี ม้ ป่อยพดู “ดีค่ะ ดีคะ่ ” นอ้ งขา้ วเมา่ เหน็ ด้วย 182 หน้าหนึง่ ร้อยแปดสบิ สอง

ฝึกอา่ นประโยค เด็กดตี ั้งใจเรียน นา�้ ใสช่วยท�างานบา้ นอยา่ งเต็มใจ เพอ่ื นๆ ช่วยกันรกั ษาของส่วนรวม พสี่ ม้ ปอ่ ยน�าของทเี่ ก็บไดใ้ หล้ งุ กา� นัน ถา้ เปน็ เดก็ ดีเมื่อเติบโตขน้ึ จะเป็นผใู้ หญ่ท่ดี ี อา่ นคลอ่ ง ร้องเลน่ เด็กดี ทา� ดี เดก็ ดรี ้หู นา้ ท่ี รักความดมี นี �้าใจ เชอ่ื ฟังค�าผู้ใหญ่ เก็บของได้คนื เจา้ ของ งานบ้านช่วยเกบ็ จัด ท้ังประหยดั ใชเ้ งินทอง รักเพอ่ื นและพนี่ อ้ ง ตา่ งปรองดองสามัคคี หนา้ หน่ึงร้อยแปดสบิ สาม 183

กจิ กรรม ชวนท�า ชวนคิด ๑. เลา่ นิทาน ครูเลา่ นทิ านเกย่ี วกบั ความซ่อื สตั ย์ ความมนี า้� ใจ หรอื ความ กตัญญู ให้นกั เรยี นฟงั แลว้ พูดคยุ ถึงขอ้ คดิ ท่ไี ดจ้ ากนทิ าน ๒. ฝกึ อา่ น ๒.๑ อา่ นคา� พดู คยุ หรอื เลน่ เกมทายคา� เกย่ี วกบั ความหมาย ของคา� และภาพประกอบใน รจู้ ักค�ำ น�ำเร่ือง ๒.๒ ครเู ขียนค�าถามจากเร่ือง เดก็ ดี ไว้บนกระดานเพอื่ ให้ นักเรียนเตรียมตอบ แล้วครูเลา่ เรื่องใหฟ้ งั จนจบ นกั เรียนชว่ ยกัน ตอบค�าถาม ๒.๓ นกั เรียนจับคู่กนั ฝกึ อา่ นเร่อื ง เดก็ ดี เบาๆ จนจบเรื่อง ๒.๔ แบ่งกลุ่มนักเรียนอ่านเรื่อง เด็กดี กลุ่มละตอนจนจบ หรอื อา่ นเดย่ี วตามความสามารถ แลว้ เลา่ เรอ่ื งตอนทอี่ า่ นใหเ้ พอ่ื นฟงั ๒.๕ ฝกึ อ่านและสังเกตคา� ประโยค และเคร่ืองหมายตา่ งๆ ใน อธบิ ำยเพิม่ เติมควำมรู้ ๒.๖ ฝกึ อ่านออกเสียงใน อำ่ นคลอ่ ง รอ้ งเล่น ใหเ้ ปน็ จงั หวะ จนคลอ่ ง ๓. ฝกึ เขียน ๓.๑ ฝกึ เขยี นค�าใน รูจ้ ักคำ� น�ำเร่ือง ๓.๒ เลือกเขยี นค�าและประโยคใน อธิบำยเพิม่ เติมควำมรู้ ตามความเหมาะสม 184 หน้าหนึ่งร้อยแปดสบิ ส่ี

๓.๓ เลือกเขียนคา� และประโยคตามคา� บอก ๔. เล่นเกมบอกใบ้ นักเรียนเล่นเกมบอกใบ้ด้วยท่าทางจากค�าท่ีครูให้ เช่น ลา้ งจาน กวาดบ้าน ถูบา้ น รดนา�้ ต้นไม้ ฯลฯ ๕. รอ้ งเพลง นักเรยี นรอ้ งเพลงเกย่ี วกบั เด็กดี แล้วคิดทา่ ทางประกอบ ๖. ท�าสมุดบันทึก นกั เรยี นทา� สมดุ บนั ทกึ ความดพี รอ้ มวาดภาพประกอบระบายสี ให้สวยงาม และนา� มาจดั แสดงในห้อง หน้าหน่งึ รอ้ ยแปดสิบห้า 185



๑๒ ชาตขิ องเรา

รูจ้ ักคา� นา� เรือ่ ง พื้น รอย เรยี ง ทับ เส้น ผลกั สรา้ ง แผ่นดิน สรู้ บ นักรบ กระดาษ ส่ีเหลย่ี ม 188 หนา้ หน่งึ รอ้ ยแปดสิบแปด

ร้าย ช้ิน ยดึ แนว แยก ลอง เพียง ทาส เลก็ เผลอ หลุด ใจดี ผนู้ า� ฮอื ฮา แกไ้ ข ท้าทาย ข้าศึก นดิ เดยี ว ซาบซึ้ง ดนิ แดน ปึกแผ่น รกุ ราน ตดิ กนั ช่นื ชม ส่งเสียง รวบรวม เกี่ยวกับ ท�าโทษ ส่วนตัว สา� เรจ็ โบราณ ปัญหา ผลงาน ประกอบ ปกครอง กลา้ หาญ ความคิด ปรบั ปรุง ปรากฏ สมัย กษัตริย์ กจิ กรรม ระมัดระวงั ทลี ะเล็กทีละนอ้ ย หนา้ หน่งึ รอ้ ยแปดสบิ เก้า 189